Ανακεφαλαιώνοντας την Ιστορία τραγουδώντας: Η διδακτική αξιοποίηση μουσικών videos

στο μάθημα της Ιστορίας

Δρ. Παπακώστα –Συκιώτη Χρυσή

Οι συνθήκες διδασκαλίας

Μεγάλος όγκος ύλης

Ανεπαρκείς οι ώρες διδασκαλίας – περιορισμένος ο διδακτικός χρόνος

Περιορισμένη η χρονική διάρκεια της διδακτικής ώρας: όταν χτυπάει το κουδούνι, τις περισσότερες φορές «παραδίδουμε» ακόμη.

Ενασχόληση περισσότερο με την αξιολόγηση του μαθήματος παρά με την ουσία του ιστορικού γίγνεσθαιÞ περιορισμένος ο χρόνος για ανακεφαλαιώσεις

Ανάγκη για δημιουργικότερη παρουσίαση της διδακτέας ύλης

Η χρησιμότητα της ανακεφαλαίωσης (α’)

Από τα πορίσματα της γνωστικής ψυχολογίας:Η αρχή της επίδρασης του αρχικού και του

πρόσφατου (primacy-recency effect)

«Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στην αρχή ή στο τέλος του μαθήματος συγκρατούνται ευκολότερα από τις πληροφορίες που παρουσιάζονται στο μέσον.

Συνεπώς, ο εκπαιδευτικός πρέπει να διδάσκει τα πιο σημαντικά στοιχεία στην αρχή και να ανακεφαλαιώνει στο τέλος όσα δίδαξε» (Κολιάδης, 2002:395).

Η χρησιμότητα της ανακεφαλαίωσης (β΄)

Από τα πορίσματα της γνωστικής ψυχολογίας: Το τελευταίο 10΄λεπτο της διδακτικής ώρας

πρέπει να το αφιερώνουμε σε δραστηριότητες εμπέδωσης -ανακεφαλαίωσης

Η μάθηση δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της διδασκαλίας. Η μάθηση που διαρκεί συμβαίνει μόνοόταν εφαρμόσουμε τις γνώσεις που λάβαμε έξω από το πρωταρχικό μαθησιακό πλαίσιο,

όταν αφιερώσουμε χρόνο για να σκεφτούμε πάνω σε αυτά που μάθαμε και στη διαδικασία με την οποία τα μάθαμε. Αυτή η διευρυμένη γνώση είναι ο στόχος της ανακεφαλαίωσης.(Wormeli, 2005:4)

Τι είναι η ανακεφαλαίωση;

Η ανακεφαλαίωση δεν πρέπει να περιορίζεται στη λεκτική επανάληψη όσων διδάχθηκαν.

Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά τη διαδικασία να επισημαίνουν το σημαντικό τη διαδικασία της οργάνωσης της γνώσης, ώστε

αυτή να έχει νόημα για αυτόν που τη μαθαίνει.

Η ανακεφαλαίωση είναι η διαδικασία του να διαγράφεις (το ασήμαντο) να αντικαθιστάς (τα λόγια του άλλου με όσα έχουν νόημα για σένα) και να συγκρατείς τη γνώση. (Wormeli, 2005:6)

Εκπαιδευτικά videos

Ένα μουσικό video είναι ένα ολιγόλεπτο εκπαιδευτικό video το οποίο

παράγεται για συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς σκοπούς απευθύνεται σε συγκεκριμένη ομάδα θεατών με κοινό

γνωστικό επίπεδο έχει ως στόχο την παραγωγή γνωστικού

αποτελέσματος

πλατφόρμα http://www.edutubeplus.eu/ on-line βιντεοθήκη με βίντεο μικρής διάρκειας (video clips) που σχετίζονται με τα σχολικά προγράμματα σπουδών και προέρχονται από εκπαιδευτικές τηλεοράσεις και από καταξιωμένους παραγωγούς εκπαιδευτικών βίντεο

Video clips στην υπηρεσία της Ιστορίας

Μουσικό video: Ένα γνωστό τραγούδι/ μουσικό κομμάτι (video clip) με διαφοροποιημένους στίχους, προσαρμοσμένους στο αντικείμενο της ανακεφαλαίωσης

Στην περίπτωση της Ιστορίας, μέσω video clips μπορεί να παρουσιαστεί ένα ιστορικό γεγονός, μία ιστορική προσωπικότητα, ένας λαός που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού,

ένα ιστορικό φαινόμενο – πνευματική κίνηση κτλ.

History for music lovers

Η ιδέα: Αντικατάσταση των στίχων γνωστών τραγουδιών με ιστορικά στοιχεία

Οι συντελεστές: Amy Burvall, καθηγήτρια Ιστορίας σε Λύκειο Herb Mahelona, καθηγητής πληροφορικής και τεχνικών video σε Λύκειο

Το αποτέλεσμα: History for music Lovershttp://www.youtube.com/

profile?user=historyteachers#g/u

Ιδέες για ανακεφαλαιωτικές ερωτήσεις

Αν θα έγραφες τα λόγια για ένα τραγούδι που αφορά ……………….. Ποια ιστορικά στοιχεία θα έβαζες;

Να καταγράψεις τα σημαντικότερα ιστορικά στοιχεία που θίγονται στο τραγούδι.

Το υλικό του τραγουδιού έχει παρουσιαστεί με αντικειμενικότητα; Είναι σύμφωνο με όσα μάθαμε;

Τι θα πρόσθετες ή τι θα αφαιρούσες;

Η Γαλλική επανάσταση("Bad Romance" Lady Gaga)http://www.youtube.com/watch?v=wXsZbkt0yqo

Οι Μακεδόνες ("My Sharona" by the Knack) http://www.youtube.com/watch?v=Idh5pWvr8yU

Ancient Minoan Civilization ("Creep" Radiohead)http://www.youtube.com/watch?v=Jz3d5x-MUT4

Ο Μέγας Κωνσταντίνος ("Come On, Eileen" Dexy's Midnight Runners)http://www.youtube.com/watch?v=uYhMQNPa8mM

Η αυτοκράτειρα θεοδώρα("Norwegian Wood" the Beatles)http://www.youtube.com/watch?v=_GBnJe_x8sA

Ο άνθρωπος της αναγέννησης ("Blister in the Sun" the Violent Femmes) http://www.youtube.com/watch?v=0CRX_mqpzdU

Ιδέες για περαιτέρω ανακεφαλαιωτική δημιουργία

Γράψε τους στίχους ενός τραγουδιού για να παρουσιάσεις μία ιστορική προσωπικότητα που σε εντυπωσίασε.

Αναζήτησε στο διαδίκτυο τραγούδια με ιστορική θεματολογία.

Δημιούργησε το δικό σου video clip παρουσιάζοντας ένα θέμα από την ιστορική περίοδο που μελετάμε.

Διδακτική αρχή της σταθεροποίησης: επιτυγχάνεται με συνεχείς επαναλήψεις, πλήρη και συνεπή επεξεργασία, συχνές ασκήσεις, διορθώσεις, αλλά και υπερμάθηση

Κωδικοποίηση της δηλωτικής γνώσης με γνωστικά σχήματα – σενάρια

Τέσσερις φάσεις:1. φάση επιλογής υλικού 2. φάση αφαίρεσης περιττών στοιχείων3. Φάση ερμηνείας4. Φάση ενσωμάτωσης

Κολιάδης (2002: 350-352)

Σε έρευνα του Π.Ι. που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 16/11/02, επισημαίνεται: τα προβλήματα διδακτικής του μαθήματος της Ιστορίας σχετίζονται με την έλλειψη κριτικής σκέψης εκ μέρους των μαθητών και την αυτούσια αναπαραγωγή του βιβλίου, σύγχυση και αδυναμία κατανόησης ιστορικών όρων και εννοιών (Γιακουμάτου, 2006:73)

(Pohl, Learning to Think, Thinking to Learn, 2000:8 ) Ταξινομία διδακτικών στόχων

Αξιολόγηση

Σύνθεση

Ανάλυση

Εφαρμογή

Κατανόηση

Γνώση

•Δημιουργία

•Αξιολόγηση

•Ανάλυση

•Εφαρμογή

•Κατανόηση

•Γνώση

Ενδεικτική βιβλιογραφία - δικτυογραφία

Γιακουμάτου, Τ. (2006, Δεκέμβριος). Διδάσκοντας ιστορία την εποχή του Διαδικτύου. Φιλολογική, 97, σσ. 69-75.

  Γκίκα, Ε. (2002). Διδακτική Αξιοποίηση του Διαδικτύου στο Μάθημα

της Ιστορίας. Στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο "Οι ΤΠΕ στην Εκπαίδευση", Ρόδος 26-27-28-29 Σεπτεμβρίου 2002. Διαθέσιμο ηλεκτρονικά: http://www.etpe.gr/extras/download.php?type=proceed&id=276%20-. Ημερομηνία πρόσβασης 20.1.2011.

  Δεληδίνα Κ. & Φτεργιώτη Π. (2008). Χρήση τεχνολογιών Web 2.0 για

την υποστήριξη συνεργατικής μάθησης. Διπλωματική εργασία. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Σχολή Θετικών Επιστημών, Τμήμα Πληροφορικής. . Διαθέσιμο ηλεκτρονικά: users.auth.gr/~tsiatsos/Files/.../2008_Delidina-Ftergiwti.pdf - Ημερομηνία πρόσβασης 12.1.2011.

  Εκπαιδευτική Τηλεόραση (7 Οκτ. 2010). Οι Έλληνες εκπαιδευτικοί

επιμορφώνονται για την πιλοτική εφαρμογή του EduTubePlus. Διαθέσιμο ηλεκτρονικά: http://blogs.sch.gr/dertv/2010/10/07/test-2/. Ημερομηνία πρόσβασης: 27.1.11

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία - δικτυογραφία

Εdutubeplus. http://www.edutubeplus.eu/. Διαδικτυακή βιντεοθήκη με 5500 περίπου.

  Κολιάδης, Ε. (2002). Γνωστική ψυχολογία –Γνωστική

Νευροεπιστήμη και Εκπαιδευτική Πράξη. τ.Δ, Μοντέλο Επεξεργασίας Πληροφοριών. Αθήνα: Αυτοέκδοση.

  Ledesma, P. (December 13, 2010). 35 Years of Video in

Education: What Has Changed? Διαθέσιμο ηλεκτρονικά:http://blogs.edweek.org/teachers/leading_from_the_classroom

/2010/12/35_years_of_video_in_education_what_has_changed.html. Ημερομηνία πρόσβασης: 11.1.11.

SmartBrief on EdTech. The future of K-12 instruction. http://www.smartbrief.com/edtech/index.jsp?campaign=LIproducts.

Ενδεικτική βιβλιογραφία - δικτυογραφία

Τσιτουρίδου. Μ. (2003), Διαδίκτυο, Εκπαίδευση και Εκπαιδευτικοί. Στα Πρακτικά με Ηλεκτρονική Μορφή από το Συνέδριο της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδας. http://www.pee.gr/wpcontent/uploads/praktika_synedrion_files/ e10_11_03/meros_c_th_en_vii/tsitoyridoy.htm. Ημερομηνία πρόσβασης: 27.1.11

Οδηγίες για την παραγωγή εκπαιδευτικών βίντεο τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για τηλεκπαίδευση σπουδαστών. lektra.teilar.gr/syncppt/trainingVideoInstructions.pdf

Valerie Strauss . (December 30, 2010).Learning the French Revolution with Lady Gaga: Teachers sing history lessons The Washington Post/The Answer Sheet blog) Διαθέσιμο ηλεκτρονικά: http://voices.washingtonpost.com/answer-sheet/arts-education/learning-the-french-revolution.html

Wormeli, R. (2005). Summarization in any subject. 50 Techniques to improve student learning. Alexandria,VA: ASCD