Θεσσαλονίκη 1912 - 2012Από την ιστορία του Τύπου στο μέλλον της Ενημέρωσης

Παρασκευή ΔεκούλουΔιδάκτωρ Τμήματος Δημοσιογραφίας &

ΜΜΕ του ΑΠΘ

Τα ΜΜΕ ως Φορείς & Διαχειριστές Γνώσης:

Προς ένα πιο αποτελεσματικό δομικό μοντέλο

Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 2012

Επιβλέπων: Γεώργιος Τσουρβάκας, Επίκουρος Καθηγητής

Δομή Παρουσίασης

Εισαγωγή Θεωρητικό Υπόβαθρο Μεθοδολογία Ευρήματα - Συζήτηση Συμπεράσματα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕισαγωγήΑνάγκη των σύγχρονων επιχειρήσεων για συνεχή αναπροσαρμογή, βελτίωση & αναζήτηση νέων πηγών βιώσιμης ανταγωνιστικότητας

(Chen κ.ά. 2010, Chiva και Alegre 2005, Ghosh 2004, Weldy 2009)

Πρωταρχική πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος: η ικανότητα μίας επιχείρησης να λειτουργεί σύμφωνα με το πρότυπο του οργανισμού μάθησης (DiBella 2003, Fang και Wang 2006, Hong κ.ά. 2006, Korth 2007)

Μαθησιακή ικανότητα: κρίσιμη για τις Εταιρείες Εντατικής Γνώσης

Επιχειρήσεις ΜΜΕ: τυπικά παραδείγματα Εταιρειών Εντατικής Γνώσης (Swart και Kinnie 2003)

Εισαγωγή (2)Η κερδοφορία των ελληνικών επιχειρήσεων ΜΜΕ & διαφήμισης σε ανεξέλεγκτη πτώση (Γαλάνης 2011, Πολυμερίδου 2010)

Ενίσχυση της οργανωσιακής επίδοσης μέσω της συστηματικής γνωστικής εξέλιξης του ανθρώπινου δυναμικού

(Chang και Lee 2007, Davis και Daley 2008, Ellinger κ.ά. 2002, Walczak 2005)

Μία προσανατολισμένη στη μάθηση οργανωσιακή δομή διευκολύνει: τον μετασχηματισμό μίας επιχείρησης σε οργανισμό μάθησης

(Bapuji και Crossan 2004, Ives κ.ά. 2003, Örtenblad 2002, Singh 2009)

την επίτευξη υψηλής οργανωσιακής επίδοσης (Edelman κ.ά. 2005, Pertusa-Ortega κ.ά. 2010, Whittington 2003)

Σκοπός της ΈρευναςΝα διερευνήσει στους κόλπους της ελληνικής βιομηχανίας ΜΜΕ & διαφήμισης:

α) κατά πόσο ο δομικός σχεδιασμός επηρεάζει τον μετασχηματισμό μίας επιχείρησης σε οργανισμό μάθησης

β) κατά πόσο η υιοθέτηση της κατάλληλης δομής & η ενσωμάτωση του μοντέλου του οργανισμού μάθησης, συμβάλλουν στην επίτευξη υψηλότερης οργανωσιακής επίδοσης.

Ερευνητικοί Στόχοι

Οργανωσιακή Δομή

Οργανισμός Μάθησης

Οργανωσιακή Δομή

Οργανισμός

Μάθησης

Οργανωσιακή Επίδοση

Οργανωσιακή Επίδοση

Επίδραση

Επίδραση

Επίδραση

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

Οργανισμός Μάθησης

Το περίγραμμα ενός οργανισμού ο οποίος:

έχει αναπτύξει μηχανισμούς που προωθούν την ατομική & συλλογική μάθηση στον χώρο εργασίας

συστηματικά δημιουργεί, συλλέγει & διαχέει καινούρια γνώση μετασχηματίζεται και τροποποιεί τη δράση του,

βασιζόμενος σε νέες γνώσεις, αντιλήψεις & εμπειρίες (Armstrong και Foley 2003, Garvin 1993, Pedler κ.ά. 1997, Real κ.ά. 2006, Watkins και

Marsick 1993)

Προσέγγιση Ενσωμάτωσης(Watkins και Marsick 1993, 1996, 1999, 2003)

Συνεχής Μάθησης

Αναζήτηση & Διάλογος

Ομαδική Μάθηση

Ενσωματωμένα Συστήματα

Ενδυνάμωση

Συστημική Σύνδεση

Στρατηγική Ηγεσία

Οργανωσιακή Δομή

Ο τρόπος με τον οποίο στο εσωτερικό ενός οργανισμού, η εργασία διαιρείται σε επιμέρους καθήκοντα, ανατίθεται & συντονίζεται με σκοπό την υλοποίηση των οργανωσιακών στόχων

(Mintzberg 1979, Mullin 1996, Stacey 2003)

Τυπολογία Οργανωσιακής Δομής(Mintzberg 1979)

ΤυποποίησηΑποκέντρωσηΕξειδίκευσηΕπιμόρφωση/“Κατήχηση”Αμοιβαίος ΣυντονισμόςΆμεση ΕπίβλεψηΛειτουργική ΟμαδοποίησηΟμαδοποίηση Βασιζόμενη στην Αγορά

Οργανωσιακή Επίδοση

Μέτρο αξιολόγησης του βαθμού στον οποίο μία επιχείρηση επιτυγχάνει τους στόχους της, και της αξίας που παρέχει στους πελάτες της & τους άλλους εμπλεκόμενους (stakeholders)

(Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Διαχείριση Ποιότητας 1999, Ho 2011, Shieh 2011)

Σχέσεις με τους Πελάτες Όραμα

& Στρατηγ

ική

Οικονομική Επίδοση

Εσωτερικές Διαδικασίες

Μάθηση & Ανάπτυξη

Πλαίσιο Εξισορροπημένης Στοχοθεσίας (Balanced Scorecard) (Kaplan και Norton 1992)

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ

Συνεχής ΜάθησηΑναζήτηση &

ΔιάλογοςΟμαδική ΜάθησηΕνσωματωμένα

ΣυστήματαΕνδυνάμωση Συστημική ΣύνδεσηΣτρατηγική Ηγεσία

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΔΟΜΗ

ΤυποποίησηΑποκέντρωσηΕξειδίκευσηΕπιμόρφωση/“Κατή

χηση”Αμοιβαίος

ΣυντονισμόςΆμεση Επίβλεψη Λειτουργική

ΟμαδοποίησηΟμαδοποίηση

Βασιζόμενη στην Αγορά

ΟΡΓΑΝΩΣΙΑΚΗ ΕΠΙΔΟΣΗ

Οικονομική Επίδοση

Εσωτερικές Διαδικασίες

Σχέσεις με τους Πελάτες

Μάθηση & Ανάπτυξη

Θεωρητικό Πλαίσιο

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Πηγές Δεδομένων

49 διαφημιστικές εταιρείες μέλη της Ένωσης Εταιρειών Διαφήμισης και Επικοινωνίας Ελλάδος (EDEE 2011)

11 τηλεοπτικοί σταθμοί εθνικής εμβέλειας 40 ραδιοφωνικοί σταθμοί με την υψηλότερη ακροαματικότητα (FOCUS 2011)

40 εφημερίδες πανελλήνιας κυκλοφορίας (FOCUS 2011)

40 περιοδικά πανελλήνιας κυκλοφορίας με την υψηλότερη αναγνωσιμότητα (FOCUS 2011)

Συλλογή Δεδομένων“Αυτοδιαχειριζόμενο” (Self-administered) Ερωτηματολόγιο

Προσωπική Παράδοση & Συλλογή Ερωτηματολογίου

3 ανώτερα στελέχη / επιχείρηση

Συλλέχθηκαν 330 έγκυρα ερωτηματολόγια από: 163 επιχειρήσεις

47 διαφημιστικές εταιρείες11 τηλεοπτικούς σταθμούς34 ραδιοφωνικούς σταθμούς31 εφημερίδες40 περιοδικά

Ποσοστό Ανταπόκρισης

ΚλάδοςΠοσοστό ΑνταπόκρισηςΑνά

ΕπιχείρησηΑνά Εργαζόμενο

Διαφήμιση 95,9% 85,1%Τηλεόραση 100% 100%Ραδιόφωνο 85% 60,7%Ημερήσιος

Τύπος77,5% 42,1%

Περιοδικός Τύπος

100% 56,6%

ΣΥΝΟΛΙΚΟ 90,5% 65,0%

Εργαλεία ΜέτρησηςΕρωτηματολόγιο 105 ερωτήσεις

Α) Κλίμακα Μέτρησης για τον Οργανισμό Μάθησης 43 ερωτήσεις(5βάθμια κλίμακα Likert)

B) Κλίμακα Μέτρησης για την Οργανωσιακή Δομή 27 ερωτήσεις(5βάθμια κλίμακα Likert)

Γ) Κλίμακα Μέτρησης για την Οργανωσιακή Επίδοση 23 ερωτήσεις(5βάθμια κλίμακα Likert)

Δ) Μεταβλητές Ελέγχου 12 ερωτήσεις(Διχοτομική Κλίμακα, Πολυχοτομική Κλίμακα, Ερωτήσεις Ανοιχτού Τύπου)

Μεταβλητές Ελέγχου (Control Variables)

ΦύλοΗλικίαΕπίπεδο ΕκπαίδευσηςΠροϋπηρεσία στην ΕταιρείαΣυνολική ΠροϋπηρεσίαΣύνολο Μηνιαίων ΑποδοχώνΘέση ΕργασίαςΣχέση ΕργασίαςΗλικία ΕταιρείαςΜέγεθος ΕταιρείαςΚλάδοςΈδρα Εταιρείας

ΕΥΡΗΜΑΤΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Προφίλ του ΔείγματοςΜεταβλητές Ελέγχου Ποσοστά

Φύλο Άνδρας 50,2%Γυναίκα 49,8%

Ηλικία 31 - 40 39,4%41 - 50 45,8%

Εκπαίδευση Απόφοιτος ΑΕΙ 51,5%Κάτοχος

Μεταπτυχιακού 33,6%Μηνιαίες Απολαβές

€2.001- €2.750 23,3%> €3.500 46,7%

Προφίλ του Δείγματος (2)Μεταβλητές Ελέγχου Ποσοστά

Οργανωσιακή Θητεία

Μέχρι 5 έτη 25,8%6 – 10 έτη 29,7%

Συνολική Προϋπηρεσία

11 – 15 έτη 25,8%16 – 20 έτη 25,2%21 – 25 έτη 25,5%

Θέση Εργασίας

Διευθυντής 17,9%Διευθύνων Σύμβουλος 19,7%Εμπορικός Διευθυντής 17,6%

Προφίλ του Δείγματος (3)Μεταβλητές Ελέγχου Ποσοστά

Κλάδος

Διαφήμιση 37,6%Ημερήσιος Τύπος 14,8%Περιοδικός Τύπος 19,1%

Ραδιόφωνο 18,5%Τηλεόραση 8,2%

Ραδιόφωνο & Τηλεόραση

1,8%

Αριθμός Εργαζόμενων

11 - 50 39,4%> 250 20,0%

Ηλικία Εταιρείας

11 – 20 έτη 35,2%> 30 έτη 28,1%

Έδρα Εταιρείας

Αθήνα 80,9%Θεσσαλονίκη 15,2%

Οργανωσιακή Δομή & Οργανισμός Μάθησης

Όλες οι διαστάσεις της οργανωσιακής δομής επηρεάζουν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό με τον οργανισμό μάθησης & τις 7 επιμέρους διαστάσεις του

Ιδιαίτερα καθοριστική η επίδραση της επιμόρφωσης/“κατήχησης” & της αποκέντρωσης

Άμεση επίβλεψη: η μοναδική διάσταση με αρνητική επιρροή

Τυποποίηση

Εξειδίκευση

Επιμόρφωση/“Κατήχηση”

Αμοιβαίος Συντονισμός

Άμεση Επίβλεψη

Λειτουργική Ομαδοποίηση

Ομαδοποίηση Βασιζόμενη στην

Αγορά

Οργανισμός Μάθησης

Αποκέντρωση

0,415***

0,594***

0,380***

0,621***

0,523***

- 0,356*

0,178**

0,229***

*** p< 0.001, ** p= 0.001, * p< 0.01

Οργανωσιακή Δομή & Οργανισμός Μάθησης

Οργανωσιακή Δομή & Οργανωσιακή Επίδοση

Όλες οι διαστάσεις της οργανωσιακής δομής επηρεάζουν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό με την οργανωσιακή επίδοση & τις 4 επιμέρους διαστάσεις της

Ιδιαίτερα καθοριστική η επίδραση του αμοιβαίου συντονισμού

Άμεση επίβλεψη: η μοναδική διάσταση με αρνητική επιρροή

Οι εσωτερικές διαδικασίες ευνοούνται περισσότερο, ενώ η οικονομική επίδοση επηρεάζεται λιγότερο

Τυποποίηση

Εξειδίκευση

Επιμόρφωση/“Κατήχηση”

Αμοιβαίος Συντονισμός

Άμεση Επίβλεψη

Λειτουργική Ομαδοποίηση

Ομαδοποίηση Βασιζόμενη στην

Αγορά

Οργανωσιακή Επίδοση

Αποκέντρωση

0,284***

0,363***

0,231***

0,395***

0,525***

- 0,242***

0,248**

0,399***

*** p< 0,001, ** p= 0,001, * p< 0,01

Οργανωσιακή Δομή & Οργανωσιακή Επίδοση

Οργανισμός Μάθησης & Οργανωσιακή Επίδοση

Ο Οργανισμός Μάθησης & οι 7 επιμέρους διαστάσεις του, επηρεάζουν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό τις 4 επιμέρους διαστάσεις της Οργανωσιακής Επίδοσης

Ιδιαίτερα καθοριστική η επίδραση της συστημικής σύνδεσης, της ενδυνάμωσης & της στρατηγικής ηγεσίας

Οι εσωτερικές διαδικασίες ευνοούνται περισσότερο, ενώ η οικονομική επίδοση επηρεάζεται λιγότερο

0,585***

0,537***

Οργανισμός Μάθησης

Οικονομική Επίδοση

Εσωτερικές Διαδικασίες

Σχέσεις με τους Πελάτες

Μάθηση & Ανάπτυξη

0,289***

0,506***

*** p< 0,001, ** p= 0,001, * p< 0,01

Οργανισμός Μάθησης & Οργανωσιακή Επίδοση

Μεταβλητές Ελέγχου (Control Variables)

Η λειτουργία του οργανισμού μάθησης:

α) ευνοείται από το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης & τις αυξημένες αποδοχές του προσωπικού

β) δυσχεραίνεται από: την πολυετή εργασιακή εμπειρία & την πολύχρονη

θητεία των εργαζόμενων στην επιχείρηση το μεγάλο μέγεθος & τη μεγάλη ηλικία της

επιχείρησης

Μεταβλητές Ελέγχου (Control Variables) (2)

Η οργανωσιακή επίδοση ενισχύεται από:

α) το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, την πολυετή εργασιακή εμπειρία & τις αυξημένες αποδοχές του προσωπικού

β) το μεγάλο μέγεθος της επιχείρησης

Φύλο & Κλάδος Παράγοντες διαφοροποίησης της οργανωσιακής μαθησιακής ικανότητας & επίδοσης

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η καταλληλότητα της οργανωσιακής δομής Απαρέγκλιτη προϋπόθεση για τη λειτουργία του οργανισμού μάθησης & την επίτευξη υψηλής οργανωσιακής επίδοσης

Η δομή που ευνοεί τον οργανισμό μάθησης & την οργανωσιακή επίδοση, προϋποθέτει :α) υψηλό επίπεδο τυποποίησης, αποκέντρωσης & εξειδίκευσης β) συστηματική επιμόρφωση του προσωπικού & καθιέρωση διαδικασιών για

την εμφύσηση της οργανωσιακής κουλτούραςγ) διεκπεραίωση των εργασιών βασιζόμενη κυρίως, στον αμοιβαίο

συντονισμό, και πολύ λιγότερο στην άμεση επίβλεψηδ) συγκρότηση διαλειτουργικών εργασιακών ομάδων με βάση τις ανάγκες

της αγοράς

Συμπεράσματα(1ος & 2ος Ερευνητικός Στόχος)

Η υιοθέτηση του μοντέλου του οργανισμού μάθησης Διευκολυντικός παράγοντας για την επίτευξη υψηλής οργανωσιακής επίδοσης

Ο οργανισμός μάθησης βελτιώνει:α) την οικονομική επίδοσηβ) την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών διαδικασιώνγ) τις σχέσεις με τους πελάτες δ) την ικανότητα του οργανισμού για μάθηση & ανάπτυξη

Συμπεράσματα (2)(3ος Ερευνητικός Στόχος)

Συμπεράσματα (3)Στις Ελληνικές Επιχειρήσεις ΜΜΕ:

Η δομή διέπεται από έντονη εξειδίκευση, ικανοποιητική τυποποίηση, αλλά μέτρια αποκέντρωση

Παραμελείται η επιμόρφωση/“κατήχηση” του προσωπικού Η διεκπεραίωση των εργασιών βασίζεται περισσότερο στον αμοιβαίο συντονισμό παρά στην άμεση επίβλεψη Συνυπάρχουν η λειτουργική & η βασιζόμενη στην αγορά ομαδοποίηση, με μία μικρή υπερίσχυση της πρώτης

Συμπεράσματα (4)Στις Ελληνικές Επιχειρήσεις ΜΜΕ:

Το μοντέλο του οργανισμού μάθησης έχει ενσωματωθεί σε μέτριο βαθμό Αυξημένη: παροχή στρατηγικής ηγεσίας & προώθηση της αναζήτησης και του διαλόγου Μειωμένη: συνεχής μάθηση & παρουσία ενσωματωμένων συστημάτων

Μέτρια οικονομική επίδοση & ικανότητα για μάθηση και ανάπτυξη Ικανοποιητική αποτελεσματικότητα των εσωτερικών διαδικασιών Αυξημένη επίδοση ως προς τις σχέσεις με τους πελάτες

Για τις Επιχειρήσεις…Εντοπίζονται:

Οι διαστάσεις του οργανισμού μάθησης στις οποίες υστερούν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις (συνεχής μάθηση, ενσωματωμένα συστήματα)

Eργαλείο αξιολόγησης της επίδρασης της οργανωσιακής δομής & του οργανισμού μάθησης στην οργανωσιακή επίδοση

Οι διαστάσεις του οργανισμού μάθησης που ενισχύουν σημαντικά την ΟΕ (συστημική σύνδεση, ενδυνάμωση, στρατηγική ηγεσία)

Οι απαιτούμενες αλλαγές στην οργανωσιακή δομή των επιχειρήσεων (εντονότερη αποκέντρωση, πιο συστηματική επιμόρφωση/“κατήχηση”, ενίσχυση του αμοιβαίου συντονισμού, ομαδοποίηση βασιζόμενη στην αγορά)

Προτάσεις για Μελλοντική Έρευνα

Μελέτη Αντίστροφων Συσχετίσεων Συμμετοχή Στελεχών Άλλων Επιπέδων Ιεραρχίας Διερεύνηση των Ανασταλτικών & Ευνοϊκών για τον

Οργανισμό Μάθησης Παραγόντων Διεξαγωγή της Ίδιας Έρευνας σε Άλλες Χώρες

Ευχαριστώ Πολύ για την

Προσοχή σας