97

ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

  • Upload
    -

  • View
    236

  • Download
    5

Embed Size (px)

DESCRIPTION

του Κώστα Θέου, γραμματέα της ΓΣΕΕ και μέλους του Π.Γ. του ΚΚΕ.

Citation preview

Page 1: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους
Page 2: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

Κ. ΘΕΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ Γ.Σ.Ε.Ε.

ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ Π.Γ. ΤΗΣ Κ.Ε. ΤΟΥ Κ.Κ.Ε.

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ

ΦΑΣΙΣΜΟ ΚΑΙ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ ΤΟΥΣ

• ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΙΡΗΝΗ

ΑΘΗΝΑ 1978

Page 3: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

ΦΩΤΟΣΥΝΘΕΣΗ: ΣΟΥΠΕΡΦΩΤ Π. Γκολέμας και Σία Ο.Ε.

Χαρ.' Τρικούπη 23 Αθήνα

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: Μ. ΤΣΙΑΔΗΣ - Ν. ΚΟΥΤΣΟΔΟΝΤΗΣ Οίκονομίδου 10

5732.001

ΕΞΩΦΥΛΛΟ: Δ. ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: 1Γ ΜΠΑΡΜΠΗΣ Γερανίου 24

5247.103

ΟΟΡΥΒΗ3ΗΤ: Εκδόσεις Ειρήνη Σόλωνος 71

Αθήνα 3639.259

Page 4: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

ΑΠΟ Τ Η Ν ΙΣΤΟΡΙΑ Τ Ο Υ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Σ Υ Ν Δ Ι Κ Α Λ Ι Σ Τ Ι Κ Ο Υ Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Σ

ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ Σ Τ Η Ν ΠΑΑΗ ΕΝΑΝΤΙΑ Σ Τ Ο ΦΑΣΙΣΜΟ

ΚΑΙ

ΓΙΑ Τ Η Ν ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Τ Ο Υ Σ

Κ. ΘΕΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ Γ.Σ.Ε.Ε.

ΑΘΗΝΑ. ΜΑΡΤΙΟΣ 1947 ΕΚΔΟΣΗ " Ε Ρ Γ Α Τ ί Κ Η Σ , ,

Page 5: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους
Page 6: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ

Πολύ έδούλεψε ατό έξωτερικό ή προπαγάνδα τοϋ Φόρείν "Οφις τής " Αγγλίας γιά νά δυσφημίσει τόν ' Ελληνικό Συνδικαλι-σμό. Καταβάλλει συνεχώς προσπάθειες νά έμφανίσει τόν ' Ελληνικό Συνδικαλισμό σάν κάτι τό άρρωστο πού ή άρρώστεια του έκδηλώνεται μέ ένα χάος πού δήθεν έτηκρατεί στά ' Ελληνικά συνδικάτα καί μέ ένα άλληλοφάγωμα πού έπικρατεί άνάμεσα ατούς ήγέτες τοϋ Ελληνικού Συνδικαλισμού.

Φυσικά ή προπαγάνδα τοϋ Φόρεϊν "Οφις δέν περιορίζεται νά συκοφαντεί μόνο τά ' Ελληνικά συνδικάτα. Προσπαθεί νά παρουσιάσει όλόκληρο τόν ' Ελληνικό λαό άνίκανο νά αύτοκυ-βερνηθεϊ καί συνεπώς τήν ' Ελλάδα κατάλληλη γιά νά τεθεί ύπό τήν προστασία τοϋ ' Αγγλικού Ιμπεριαλισμού, νά γίνει μιά άποικία τοϋ Αγγλικού στέμματος.

Ή συκοφαντική αύτή προπαγάνδα τών "Αγγλων ιμπεριαλι-στών έναντίον τών Ελληνικών συνδικάτων δέν μπορούμε νά πούμε πώς δέν είχε μιά όρισμένη έπιτυχία. Ό Ιδιος ό Σέρ Ούωλτερ Σίτριν, Πρόεδρος τών ' Αγγλικών Τρέντ-Ούνιον, έπη-ρεάσθηκε άπό τήν προπαγάνδα αύτή, άφοϋ έφτασε στις άρχές τοϋ 1945 σέ δηλώσεις του νά υίοθετήσει δλες αύτές τις συκο-φαντικές κατηγορίες έναντίον τών ' Ελληνικών συνδικάτων πού έπεξεργάζεται τό Φόρεϊν Όφις καί ή 'Ιντελίζενς Σέρβις. Τό ίδιο μπορούμε νά πούμε έχουν έπηρεασθεϊ τά περισσότερα άνώ-τερα ήγετικά στελέχη τών άγγλικών Τρέν-Οϋνιον. Καί πρέπει νά τό ποϋμε, ύπό τήν έπίδρασιν αύτής τής δυσφημιστικής προπα-γάνδας έναντίον τοϋ Ελληνικού συνδικαλισμού κρατούν οι ήγέτες τών άγγλικών Τρέντ Ούνιον μιά θέση περιφρονητική άπέναντι τών Ελληνικών Συνδικάτων, θεωρούν τούς "Ελληνες συνδικαλιστές «άτακτους μαθητές» πού έχουν άνάγκη αύστη-ρής κηδεμονίας, δέν κάνουν καμμιά διάκριση άνάμεσα στούς πράχτορες τοϋ φασισμού καί στό προοδευτικό συνδικαλιστικό κίνημα καί φυσικά ή τέτοια θέση τών ήγετών τοϋ άγγλικοϋ Τρέντ-Ούνισμοϋ μόνον τήν άντίδραση καί τούς πράχτορές της έξυπηρετεΐ.

θεωρούμε καθήκον μας νά άνασκευάσουμε τήν κακόπιστη

Page 7: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

6 κα( συκοφαντική αύτή έκστρατεία πού διεξάγει τό Φόρείν" Οφις έναντίον τοϋ ' Ελληνικού Συνδικαλισμού, παραθέτοντας τύ Ιδκι γεγονότα πού άποδείχνουν δτι ό ' Ελληνικός Συνδικαλισμός όχι μόνο δέν είνε άρρωστος άλλ' άντίθετα είνε υγιέστατος κα( ρωμαλέος. Τά γεγονότα άποδείχνουν πώς ή έργατική τάξη τής ' Ελλάδας κα( τό Συνδικαλισπκό της κίνημα μοιάζουν μέ έ.να ζωντανό καΙ ρωμαλέο όργανισμό, τόν όποιον προσπαθούν νά δηλητηριάσουν εισάγοντας μέσα του μέ τή βία ξένα σώματα, τοξίνες, ό όποιος δμως όργανισμός άνθίσταται στά ξένα αύτά σώματα, καί κάθε φορά πού κατορθώνει νά άνασάνει λίγο όξυγόνο Συνδικαλιστικών έλευθεριών, άπομακρύνει άπό πάνω του δλα τά παράσιτα πού βίαια τοϋ κολλήσαν άκριβώς, δπως κάθε ζωντανός όργανισμός φτύνει καί βγάζει άπό μέσα του δλες τίς τοξίνες καί τά ξένα σώματα.

"Ωστε άν παρουσιάζεται τίποτα τό άνώμαλο στόν' Ελληνικό Συνδικαλισμό, αύτό δέν προέρχεται άπό καμμιά όργανική του άρρώστεια, δπως τό παρουσιάζουν οΙ "Αγγλοι, άλλά δφείλεται άποκλειστικά καί μόνο στις βίαιες έπεμβάσεις τής φασιστικής άντίδρασης, πού μέ τή βία θέλει νά έπιβάλει στά Ελληνικά Συνδικάτα τούς πράχτορές της, έχθρούς τής έργατικής τάξης καί νά τά μετατρέψει σέ έξαρτήματα τοϋ φασιστικού κρατικού μηχανισμού. Τό Φόρείν "Οφις πού μέ τίς άγγλικές λόγχες έφερε στήν έξουσία καί ύποστηρίζει τόν ' Ελληνικό φασισμό δέν είνε καθόλου άνεύθυνό γιά τίς φασισπκές αύτές έπεμβάσεις καί στά ' Ελληνικά Συνδικάτα. ΓΓ αύτό θεωρούμε μεγάλη υποκρισία, δτι τό Φόρείν "Οφις κατηγορεί τόν ' Ελληνικό Συνδικαλισμό σάν άρρωστο, έπειδή έχει ζωτικότητα καί δύναμη καί άνθίσταται στή φασιστικοποίησή του πού έπιδιώκει ή ' Ελληνική άντίδραση τήν όποια ένκτχύει μέ δλα τά μέσα τό ίδκ> τό Φόρείν "Οφις. Καί έχουμε τό παράπονο πώς οΙ ήγέτες των Αγγλικών Τρέντ-Οΰνιον έδωσαν πίστη στίς ραδιουργίες τής ' Ιντέλιζενς Σέρβις καί τοϋ Φόρείν ' Οφις καί δέν κατώρθωσαν νά έξετάσουν άμερό-ληπτα τό τόσο άφθονο ύλικό πού έχουν στή διάθεσή τους τούλά-χιστον στά δύο τελευταία χρόνια γιά νά σχηματίσουν μιά άντικειμενική γνώμη γιά τά προβλήματα τοϋ ' Ελληνικού Συνδι-καλιστικού κινήματος.

Page 8: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

1.- ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 1918 ΜΕΧΡΙ ΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 4ης ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936

Γιά νά καταλάβουμε τή σημερινή κατάσταση τοΟ ' Ελληνικού Συνδικαλιστικού κινήματος, εΤνε άνάγκη νά άνατρέξουμε λίγο στήν ιστορία του.

ΕΙνε γνωστό δτι σ" δλες τις χώρες του κόσμου ή μπουρζου-αζία, δταν δέν μπορεί πιά νά έμποδίσει τήν όργάνωση των έργατών στά συνδικάτα, μηχανεύεται χίλιους δυό τρόπους καί μέθοδες γιά νά κρατήσει τά έργατικά συνδικάτα αιχμάλωτα, έξαρτημένα κάτω άπ' τήν πολιτική καί ιδεολογική της έπιρροή, γιά νά μήν είνε αύτά σέ θέση νά ύπεροσπίζουνται ούτε τά άμεσα καί καθημερινά συμφέροντα των μελών τους, ούτε τά γενικά ταξικά συμφέροντα της έργατικής τάξης. ΣτΙς δημοκρατικές καπιταλιστικές χώρες ή μπουρζουαζία γιά νά έπιτύχει τό σκοπό της αύτόν χρησιμοποιεί κυρίως «δημοκρατικοφανεΐς» μέθοδες: Προπαγάνδα μέ τόν τύπο, μέ τόν κλήρο, έξαγορά καί διαφθορά συνειδήσεων, όργάνωση συνδικάτων διασπαστικών μέ πρόγραμ-μα τή συνεργασία τών τάξεων καί τό σπάσιμο τών άπεργιών κλπ. Πάντως άποφεύγει νά χρησιμοποιεί πολύ συχνά τήν άνοιχτή έπέμβαση τοΰ Κράτους καί τών Κυβερνήσεών της στήν έσωτε-ρική ζωή καί λειτουργία τών έργατικών συνδικάτων. Στίς χώρες πάλι πού ή μπουρζουαζία κυβερνάει δικτατορικά μέ τά φασιστικά της κόμματα, άφήνει κατά μέρος κάθε έπιφύλαξη καί κάθε «δημοκρατικό» μανδύα καί έπεμβαίνει άνοιχτά μέ τόν κρατικό της μηχανισμό, μέ τή βία στήν έσωτερική ζωή καί λειτουργία τών συνδικάτων, καταργεί τήν άνεξαρτησία τους, διορίζει τίς διοική-σεις τους καί τά μετατρέπει σέ έξαρτήματα τοΰ φασιστικού κρατικού της μηχανισμού.

Ονε έπίσης γνωστό δτι στήν " Ελλάδα, δπως καί σ' δλες τίς Βαλκανικές χώρες, σ' δλο τό μεταξύ τών δύο παγκοσμίων πολέμων διάστημα, ό σεβασμός πρός τίς δημοκρατικές έλευθε-ρίες δέν ήταν καθόλου τής μόδας. Ιδιαίτερα στήν ' Ελλάδα

Page 9: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

8

όλόκληρη αυτή ή 25ετΙα είνε μιά περίοδος άλληλοδιαδεχόμενων δικτατοριών καΐ δικτατορικών φασιστικών πραξικοπημάτων, μέ έπιστέγασμα τή μοναρχοφασιστική δικτατορία της 4ης Αυγού-στου 1936.

Μέσα σέ τέτοιες δύσκολες πολιτικές συνθήκες άγωνίστηκε ή έργατική τάξη τής ' Ελλάδας γιά νά συγκροτήσει τό συνδικαλι-στικό της κίνημα καί γιά νά διαφυλάξει τόν ταξικό του χαρακτή-ρα, τήν έλευθερία του καί τήν άνεξαρτήσία του άπό κάθε καπιταλιστική πολιτική καί ιδεολογική έξάρτηση καί έπιρροή. ' Ολόκληρη ή ιστορία της άνάπτυξης τοϋ έλληνικοϋ συνδικαλι-σμού είνε μιά ιστορία σκληρών άγώνων της έργατικής τάξης τής ' Ελλάδας, ένάντια στίς βίαιες έπεμβάσεις τοΰ κεφαλαιοκρατι-κοϋ δικτατορικού κράτους στήν έσωτερική ζωή τών συνδικάτων. Ά ς έκθέσουμε όσο μπορούμε συντομώτερα τίς κυριώτερες φάσεις καί τίς μορφές πού πήρε ό άγώνας αύτός τοϋ ' Ελληνι-κού Εργατικού Συνδικαλισμού.

Ή Γενική Συνομοσπονδία τών Εργατών της Ελλάδας ιδρύθηκε στά 1918 τόν "Οκτώβρη. Ο πρώτος Παγκόσμιος πόλεμος, δέν είχε λήξει άκόμα καί στήν έξουσία ήταν τό άνταντόφιλο κόμμα τών Φιλελευθέρων, πού μέ τό στρατιωτικό νόμο έπιβάλλει στόν ' Ελληνικό λαό τήν άνταντόφιλη πολεμική πολιτική του. Αναμφισβήτητα ιστορικά ντοκουμέντα άποδείχ-νουν, ότι ή τότε Κυβέρνηση Βενιζέλου έπέτρεψε καί μάλιστα ένθάρρυνε τή σύγκληση τοϋ ιδρυτικού Συνεδρίου της Γ.Σ.Ε.Ε-άν καί Ισχυε σ' όλη τή χώρα ό στρατιωτικός νόμος- όχι άπό φιλελευθερισμό καί άπό σεβασμό πρός τά δημοκρατικά δικαιώ-ματα τών έργατών, ούτε γιά νά ικανοποιήσει τό δίκαιο αίτημα τής έργατικής τάξης πού ζητούσε νά έπιτραπεϊ ή σύγκληση τοϋ συνεδρίου καί ή ίδρυση τής Γ.Σ.Ε.Ε. Τό άντίθετο άποδείχνετπι άπό τά ιστορικά ντοκουμέντα:» τότε κυβέρνηση Βενιζέλου βλέποντας, δτι πλησιάζει τό τέρμα τοΰ πολέμου καί προβλέπον-τας, ότι κατά τίς διαπραγματεύσεις τής Ειρήνης θά χρησιμοποι-ούνταν άπ' τις διάφορες κυβερνήσεις σάν συνήγοροι τών έδαφικών τους διεκδικήσεων οί ήγέτες τών συνδικαλιστικών

Page 10: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

9

όργανώσεων καί τών σοσιαλιστικών κομμάτων - (πρόκειται γιά τούς έκπροσώπους τής δεξιάς τοϋ έργατικοϋ κινήματος πού κατά τόν Ιμπεριαλιστικό πόλεμο 1914-1918 είχαν προδώσει τό διεθνιστικό προλεταριακό άντιϊμπεριαλισπκό τους καθήκον καί είχαν ταχθεί άλληλέγγυοι μέ τίς κυβερνήσεις τους σέ κάθε χώρα)-φοβήθηκε πώς κατά τίς διαπραγματεύσεις τής ειρήνης έκείνης ή ' Ελληνική κεφαλαιοκρατική κυβέρνηση θά βρισκόταν σέ μειονεκτική θέση, άν δέν είχε κι' αύτή τέτοιους συνήγορους σέ σύγκριση μέ τά γειτονικά κεφαλαιοκρατικά κράτη-(Σερβία-Βουλγαρία)- πού είχαν τούς «συνδικαλιστές» καί «σοσιαλιστές» Τοπάλοβιτς, Παστούχωφ, Σακίζωφ καί τούς όμοιους τους, γιά νά συνηγορήσουν «έξ όνόματος τής έργατικής τάξης» τών χωρών τους ύπέρ τών έδαφικών άξιώσεών τους.

Αύτοί ήταν οι λόγοι πού έκαναν τήν τότε κυβέρνηση Βενιζέλου νά έπιτρέψει καί νά ένθαρρύνει τή σύγκληση τοϋ ίδρυτικοϋ Συνεδρίου τής Γ.Σ.Ε.Ε. στά 1918. Επεδίωκε καί ήλπιζε νά έπιτύχει νά ιδρυθεί άπ' τό συνέδριο έκεΐνο μιά Γ.Σ.Ε.Ε. πού νά εϊνε όργανο έξυπηρέτησης τών συμφερόντων τής κεφαλαιοκρατίας, μιά Γ.Σ.Ε.Ε. αιχμάλωτη στήν ιδεολογική καί πολιτική έπιρροή τής κεφαλαιοκραΉας γενικά, καί έξάρτημα τοϋ κυβερνώντος κόμματος τώνΦιλελευθέρωντότε ειδικά. Καί είχε πολλούς λόγους νά έλπίζει ή τότε κυβέρνηση τών Φιλελευθέρων πώς θά έπιτύχαινε τίς έπιδιώξεις της. Δέν είχε άκόμα τότε ιδρυθεί σοσιαλιστικό Κόμμα τής έργατικής τάξης στήν ' Ελλάδα καί ό σοσιαλισμός δέν φαίνονταν νά έχει ισχυρή έπιρροή στήν έργατική τάξη. ' Αντίθετα οΙ ήγέτες μιας σειράς συνδικάτων ήσαν όπαδοί τοϋ κόμματος τών Φιλελευθέρων.

Όμως τά γεγονότα άπόδειξαν πώς ό Βενιζέλος, ό ικανότα-τος αύτός "Ελληνας άστός πολιτικός, έπεσε έξω στήν έκτίμηση τής κατάστασης. Είχε ύπερεκτιμήσει τή δύναμη τής έπιρροής τοϋ κόμματός του στήν έργατική τάξη, είχε ύποτιμήσει άπό τήν άλλη μεριά τό γεγονός, δτι έπήλθαν μεταβολές στήν κοινωνική συγκρότηση τής χώρας μέ τήν αύξηση τοϋ άριθμοϋ τών έργατών καί τό γεγονός, δτι οί έλληνες έργάτες είχαν πρό πολλού

Page 11: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

10

άρχίσει νά άποχτοϋν συνείδηση τών συμφερόντων τους σάν τάξη. Καί είχε υποτιμήσει τήν έπίδραση πού είχαν στή συνείδηση της έργατικής τάξης τής "Ελλάδας τά διεθνή έπαναστατικά γεγονότα καί πρώτ' άπ' δλα ή μεγάλη "Οκτωβριανή "Επανά-σταση τοΰ 1918 στή Ρωσία. Είχε ύποτιμήσει τήν ικανότητα τών ' Ελλήνων έργατών νά άναπτυχθοϋνε πολιτικά καί είχε ύποτιμή-σει άκόμα τή δύναμη της έπιρροής τοΰ έπαναστατικοϋ σοσιαλι-σμού, πού άν καί δέν είχε μέχρι τό Νοέμβρη τοΰ 1918 συγκροτηθεί σέ κόμμα, είχε άρχίσει άπό τό 1915 μέ γρήγορους ρυθμούς νά έκτοπίζει τήν ώς τά τότε μονοπωλειακή σχεδόν έπιρροή τοϋ βενιζελισμοϋ μέσα στούς έργάτες.

" Ετσι τό 1 ο ' Ιδρυτικό Συνέδριο τής ΓΣΕΕ τόν ' Οκτώβρη τοϋ 1918 διέψευσε τίς έλπίδες καί ϋς έπιδιώξεις της τότε Κυβέρ-νησης. ' Η ΓΣΕΕ πού ιδρύθηκε άπό τό Συνέδριο έκεΐνο δέν ήταν ή ΓΣΕΕ πού ήθελε ό Βενιζέλος. Τό καταστατικό καί οί προγραμματικές άρχές της ΓΣΕΕ δπως ψηφίστηκαν άπό τό ιδρυτικό της συνέδριο διακηρύττουν, δτι ή ΓΣΕΕ όργανώνει στή δύναμή της δλους τούς έργάτες μέ βάση τήν πάλη τών τάξεων καί έξω άπό κάθε άστική έπιρροή. τΗταν τέτοιο τό πνεύμα τοϋ συνεδρίου, ώστε ούτε οί όπαδοί τοϋ κόμματος τών φιλελευθέ-ρων πού συμμετείχαν σ' αύτό δέν έτόλμησαν ν" άντιταχθοϋν στή διατύπωση αύτών τών άρχών.

Ή άποτυχία αύτή τών έπιδιώξεων της τότε κυβέρνησης προκάλεσε τήν έχθρότητά της έναντίον της ΓΣΕΕ καί τήν πρώτη έπίθεση έναντίον τών συνδικαλιστικών έλευθεριών, καθώς καί τήν πρώτη έπέμβαση στήν έσωτερική ζωή τών συνδικάτων. Πέντε μήνες ύστερα άπό τό "ιδρυτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ οί βενιζελικοί συνδικαλιστές πού πλειοψηφούσαν στή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ, άφοϋ δέν μπόρεσαν νά ύποτάξουν τή ΓΣΕΕ στή πολιτική τής βενιζελικής κυβέρνησης, κάνουν τήν πρώτη διάσπαση τό Μάρτη τοϋ 1919, έχοντας τήν άπεριόριστη οικονομική καί πολσική ύποστήριξη τής κυβερνήσεως στό διασπαστικό τους έργο. Καί γιά νά διευκολυνθεί τό διασπαστικό έργο τών διασπαστών τόν "Ιούλιο τοϋ 1919 συλλαμβάνεται όλόκληρη ή

Page 12: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

11

νέα Διοίκηση της ΓΣΕΕ (πού είχε έκλεγε! σύμφωνα μέ τό καταστατικό άπ' τό παγκρατικό συμβούλιο τής ΓΣΕΕ πού καθαίρεσε τούς πράχτορες τού βενιζελικοϋ κόμματος) καί στέλνεται μέ άντιτορπιλικό έξορία στήν έρημόνησο Φολέγαν-δρο. Άφθονα χρηματικά μέσα βάζει ή Κυβέρνηση στή διάθεση των διασπαστών γιά νά ιδρύσουν μιά βενιζελική ΓΣΕΕ. Καί τόν Ιούνιο τοϋ 1920 συγκαλούν διασπαστικό Συνέδριο πρός τόν σκοπό αύτό.

"Ομως ή έργατική τάξη μένει πιστή στή δική της ταξική ΓΣΕΕ καί άποτυχαίνει πανηγυρικά τό διασπαστικό συνέδριο των διασπαστών πραχτόρων τοϋ κεφαλαιοκρατικοϋ βενιζελικοϋ κόμ-ματος, πού θέλησε νά τούς έπιβάλλει στήν ήγεσία τής ΓΣΕΕ τότε ή κυβέρνηση Βενιζέλου. Καί τό Σεπτέμβριο τοϋ 1920 συν-έρχεται τό 2ο συνέδριο της ΓΣΕΕ πού καταδικάζει όριστικά τούς πράχτορες τής κεφαλαιοκρατίας και έπικυρώνει άκόμα μιά φορά τόν άνεξάρτητο ταξικό χαρακτήρα τοϋ έλληνικοϋ συνδικαλι-σμού

"Ομως ή κεφαλαιοκρατία γενικά καί τά διάφορα κόμματά της ούτε ύστερα άπ' τήν πρώτη αύτή άποτυχία τους παραιτήθη-καν άπό τίς προσπάθειές τους νά ύποτάξουν τόν έλληνικό συνδικαλισμό έπιβάλλοντας στήν ήγεσία του τούς πράχτορές τους. Άντίθετα δσο πιό έπίμονα ύπερασπίζεται ή έργατική τάξη τόν άνεξάρτητο ταξικό χαρακτήρα τών συνδικάτων της, τόσο πιό βίαιες καί έπϊμονες γίνονται καί οι προσπάθειες καί οί έπεμβά-σεις τών κεφαλαιοκρατικών κυβερνήσεων καί τών άστικών κομμάτων γιά νά ύποτάξουν αύτό.

Στά τέλη τοϋ 1921 ή Κυβέρνηση τοϋ Λαϊκοϋ Κόμματος έξαπολύει μιά άγρια τρομοκρατία έναντίον τών έργατών. ' Εκα-τοντάδες τροχιοδρομικοί καταδικάζονται σέ κάτεργα άπό 5 χρόνια μέχρι ισόβια δεσμά, γιατί έκήρυξαν άπεργία. Χιλιάδες σιδηροδρομικοί, τήν Ιδια έποχή καί γιά τόν Ιδιο λόγο έπεστρατεύ-θηκαν καί στάλθηκαν στό μέτωπο στή Μικρά Ασία, δπου συνεχίζονταν ό πόλεμος. " Από δώ καί πέρα οί διώξεις έναντίον τών συνδικάτων καί οί άνοιχτές έπεμβάσεις τών δικτατορικών,

Page 13: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

12

άλλά καί τών «κοινοβουλευτικών» κυβερνήσεων στήν έσωτερική ζωή τών συνδικάτων γίνονται δλο καί πιό συχνές δλο καί πιό άνοιχτές, μέ τήν ίδια πάντοτε έπιδίωξη, νά υποτάξουν τά συνδικάτα έπιβάλλοντας μέ τή βία στήν ήγεσία τους τούς πράχτορες τών κεφαλαιοκρατικών κομμάτων καί ώργανώσεων (έμποροβιομηχανικών επιμελητηρίων, ένώσεως βιομηχάνων, ά-νωνύμων έταιριών).

Τόν Αύγουστο τοϋ 1923 ό δήμιος τοϋ Ελληνικού λαοϋ Παπανδρέου σάν ύπουργός τών ' Εσωτερικών μέ τά πολυβόλα, ξαπλώνει δεκάδες νεκρούς καί έκατοντάδες τραυματίες άπερ-γούς στήν πλατεία Πασσά. Λιμάνι στόν Πειραιά καί μέ διάταγμά του διαλύει τήν ΓΣΕΕκαί δλα τά εις τήν δύναμή της έργατικά συνδικάτα. "Ομως ή έργατική τάξη δέν ύποκύπτει. Καί μέ τούς αγώνες της ύποχρεώνει τήν Κυβέρνηση νά άνακαλέσει τό τερατώδες έκεΐνο διάταγμα.

Στά 1925 ό φασίστας στρατηγός Πάγκαλος κάνει τό πραξικόπημα καί κηρύσσει τή δικτατορία του. Πρώτη του δουλειά ήταν νά συλλάβει δλους τούς προοδευτικούς συνδικαλιστές πού ήταν στις Διοικήσεις τών συνδικάτων καί νά τούς στείλει έξορία στά έρημόνησα τοϋ Αιγαίου καί νά θέσει στή διάθεση τών προδοτών τής έργατικής τάξης, πού πάντοτε καταψηφίζονταν στις έκλογές τών συνδικάτων, όχι μόνο άφθονα οικονομικά μέσα, άλλά καί τήν άστυνομία τοϋ κράτους γιά νά μπορέσουν μέ τήν τρομοκρατία καί τή διαφθορά νά έπικρατήσουν στό 3ο Συνέδριο της ΓΣΕΕ πού συγκαλούνταν τό Μάρτη τοϋ 1926 μέσα σέ συνθήκες φοβερής άστυνομικής τρομοκρατίας. Παρ* δλη τήν τρομοκρατία, παρά τό γεγονός, δτι οί πράχτορες τοϋ Πάγκαλου προστατευόμενοι άπ' τήν άστυνομία παρουσία-σαν ένα μεγάλο άριθμό ψεύτικων άντιπροσώπων ψευτοσυνδικά-των, παρά τό γεγονός δτι οί πιό έγκυροι προοδευτικοί συνδικαλι-στές ήγέτες ήταν στήν έξορία καί στή φυλακή, ή πλειοψηφία τών άντιπροσώπων στό 3ο συνέδριο ήταν προοδευτική καί τότε ό Πάγκαλος έφάρμοσε τήν πιό άπλή μέθοδο. Συνέλαβε μέσα άπ' τό συνέδριο ένα μεγάλο άριθμό προοδευτικών άντιπροσώπων

Page 14: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

13

καί τούς κράτησε αιχμάλωτους σ' ένα καράβι στό λιμάνι τοϋ Πειραιά έως τήν ήμέρα πού τελείωσαν οί έργασίες - τοϋ Συνέδριου.Έτσι οί πράχτορες τής άντίδρασης καί οί προστα-τευόμενοι τοϋ Πάγκαλου, Καλομοίρης, Δημητράτος καί ή παρέα τους έξασφάλισαν πλειοψηφία στό 3ο συνέδριο τής ΓΣΕΕ καί άρπαξαν τή Διοίκησή της.

Παίρνοντας τή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ ή κλίκα τών Καλομοίρη, Δημητράτου, μηχανεύτηκαν τά πάντα γιά νά στεριώσουν τή θέση τους καί νά μετατρέψουν τά συνδικάτα σέ δργανα έξυπηρέτησης τών έκάστοτε κυβερνήσεων. Κατάργησαν κάθε ίχνος δημοκρατίας μέσα στά συνδικάτα. Διέγραψαν τά προοδευ-Υικά συνδικάτα καί στή θέση τους ίδρυσαν διασπαστικά ψευτο-συνδικάτα μέ έλάχιστους φίλους τους. "Ετσι διέγραψαν 40 καί πλέον συνδικάτα τής Καπνεργατικής ' Ομοσπονδίας μέ 45 χιλ. μέλη καί στή θέση τους ίδρυσαν 50 διασπαστικά ψευτοσυνδικά-τα πού δλα μαζί δέν συγκεντρώναν περισσότερα άπό πεντακόσια (500) μέλη. Μέ τήν αύθαιρεσία, μέ τήν κατάργηση τής δημοκρα-τίας μέσα στά συνδικάτα καί συχνά μέ τή βοήθεια της άστυνομι-κής τρομοκρατίας στραγγαλίζουν τή θέληση τών μελών τών συνδικάτων.

Παρ' δλες τίς διασπαστικές αύτές ένέργειες τών πραχτό-ρων τής άντίδρασης, τής παρέας Καλομοίρη-Δημητράτου, στό 4ο Συνέδριο τής Γ.Σ.Ε.Ε. πού συνήλθε τό Μάιο τοϋ 1928 ή πλειοψηφία τών άντιπροσώπων τοϋ συνέδριου ήταν όπαδοί της προοδευτικής τάσης. Καί τότε ό Καλομοίρης-Δημητράτος χρησιμοποίησαν τά ήρωϊκά μέσα. Ακύρωσαν δλες τίς κάρτες τών άντιπροσώπων τοϋ συνεδρίου πού οί ίδιοι είχαν άναγνωρίσει σάν νόμιμα έκλεγμένους. ' Εκδώσαν νέες μέ τίς όποϊες έφοδιά-σανε μόνο τούς φίλους τους άντιπροσώπους καί έκάλεσαν τήν άστυνομία νά μήν έπιτρέψει τήν είσοδο στήν αίθουσα τοϋ συνεδρίου σέ κανένα άντιπρόσωπο πού δέν θά είχε νά έπιδείξει τή νέα κάρτα. "Ετσι ή πλειοψηφία τών άντιπροσώπων τοϋ συνεδρίου βρέθηκε κλεισμένη έξω άπό τήν αίθουσα τοϋ συνεδρίου. Καί ήσυχοι πιά οί Καλομοίρης - Δημητράτος άποφα-

Page 15: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

14

σίζουν νά διαγράψουν δλα τά συνδικάτα, Εργατικά Κέντρα καί ' Ομοσπονδίες πού δέν συμφωνούν μαζί τους καί στή θέση τους νά ιδρύσουν διασπαστικά ψευτοσυνδικάτα. Έτσι όλοκληρώνουν τή διάσπαση τοϋ έλληνικοϋ συνδικαλιστικού κινήματος οι πρά-χτορες τών έχθρών τής έργατικής τάξης καί μετατρέπουν τήν ΓΣΕΕ σέ δργανο έξυπηρέτησης τής πολιτικής τών έκάστοτε Κυβερνήσεων.

' Η έργατική τάξη όμως δέν ύποτάχθηκε στή βία καί στήν αύθαιρεσία τής διασπαστικής κλίκας Καλομοιρη-Δημητράτου. Δέν παραιτήθηκε άπ' τόν άγώνα της νά έξασφαλίσει δικές της άνεξάρτητες άπό κάθε κ&φαλαιοκρατική έξάρτηση καί έπιρροή συνδικαλιστικές όργανώσεις ικανές νά ύπερασπίζονται τόσο τά καθημερινά συμφέροντα τών έργατών, δπως καί τά γενικά ταξικά συμφέροντά της σάν τάξη μέ τή μεγάλη ιστορική της άποστολή.

Στις άρχές τοϋ 1929 συνέρχεται τό συνέδριο δλων τών πραγματικών έργατικών συνδικαλιστικών όργανώσεων στό όποιο πήραν μέρος 340 άντιπρόσωποι 300 περίπου συνδικάτων μέ 70 χιλιάδες μέλη. Στό συνέδριο αύτό ιδρύεται ή "Ενωτική Γ.Σ.Ε.Ε. μέ βασική έπιδίωξη τήν ένοποίηση τοϋ συνδικαλιστικού κινήμα-τος πάνω στή βάση τής συνδικαλιστικής δημοκρατίας καί τής ταξικής άνεξαρτησίας τών συνδικάτων άπό κάθε κεφαλαιοκρατι-κή έξάρτηση καί έπιρροή.

Άπ' τήν ίδρυση της ή Ενωτική Γ.Σ.Ε.Ε. καταχτάει τήν έμπιστοσύνη τής μεγάλης πλειοψηφίας τής έργατικής τάξης. Μέ τήν νικηφόρα έκβαση τής δίμηνης άπεργίας τών μεταλλωρύ-χων Λαυρίου τό Φλεβάρη-Μάρτη 1929, τήν όποια όργάνωσε καί καθοδήγησε ή ' Ενωτική Γ.Σ.Ε.Ε. άνυψώνεται στή συνείδηση τών έργατών σάν μιά όργάνωση πού δέν λυπάται κόπους καί θυσίες στόν άγώνα γιά τή βελτίωση τοϋ βιωτικοϋ έπιπέδου τών έργατών. ' Η άκτινοβολία της έπηρεάζει άκόμα καί τούς έργάτες καί τά μεσαία καί κατώτερα στελέχη τών συνδικάτων πού άνήκουν στή Γ.Σ.Ε.Ε. πού διευθύνει ή κλίκα Καλομοιρη-Δημητράτου. Καί αύτό γίνεται αιτία άνησυχιών γιά τήν κλίκα αύτή. Καί γιά νά

Page 16: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

15

άντιμετωπίσουν τήν αύξανόμενη έπιρροή τής ' Ενωτικής άπ" τή μιά μεριά συνδέονται άκόμα πιό στενά μέ τόν κρατικό μηχανισμό και μέ τήν... ' Εθνική Τράπεζα τής ' Ελλάδας πού τούς χρηματο-δοτεί καί άπ' τήν άλλη εισηγούνται στήν Κυβέρνηση τήν διάλυση τής "Ενωτικής Γ.Σ.Ε.Ε. "Ετσι ή κοινοβουλευτική κυβέρνηση Βενιζέλου στά 1929 ψηφίζει τρεϊς νόμους. Μέ τούς δυό έξασφαλίζει ειδικά προνόμια στή Συνομοσπονδία Καλομοίρη-Δημητράτου καί μέ τόν τρίτο θέτει έκτός Νόμου τήν ' Ενωτική Γ.Σ.Ε.Ε. Τό ένα προνόμιο ήταν: Ή Διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. έπαιρνε τό δικαίωμα νά ύποδεϊχνει τέσσερες γερουσιαστές χωρίς νά ρωτάει τού έργάτες. Τό δεύτερο προνόμιο ήταν τούτο: ' Ιδρυόνταν ένας ειδικός όργανισμός μέ τόν τίτλο «' Εργατική Εστία» στόν όποϊο ύποχρεοΰνταν νά καταβάλουν δλοι οί έργοδότες κάθε χρόνο ένα σημαντικό ποσό, τό όποϊο ή «' Εργατική ' Εστία» διαθέτει γιά νά έξασφαλίζει οικήματα γιά νά στεγάζονται τά συνδικάτα τής Γ.Σ.Ε.Ε. τοϋ Καλομοίρη-Δημη-τράτου. Είνε χαρακτηριστική μιά διάταξη τοϋ Νόμου αύτοϋ πού λέει πώς τά συνδικάτα πού θά κάνουν άντικυβερνητική δράση θά διώχνονται άπ' τά οικήματα τής «έργατικής έστίας». Ή έξάρ-τηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. τών Καλομοίρη-Δημητράτου γίνεται τόσο άπροκάλυπτη, ώστε άκόμα καί ό Λάσκαρης άπ' τούς δεξιώτε-ρους γνωστούς ρεφορμιστές συνδικαλιστές άσκοϋσε κριτική και τήν έχαρακτήριζε «Κρατική συνομοσπονδία» άν καί ό ίδιος άνήκε σ' αύτήν καί ήταν μέλος τής Διοίκησης της.

Ή Διεθνής τοϋ "Αμστερνταμ προκατειλημένη έναντίον κάθε προοδευτικής τάσης μέσα στό συνδικαλιστικό κίνημα έπατρονάρησε τούς κοινούς αύτούς μισθοφόρους πράχτορες δλων τών κατά σειρά έλληνικών κεφαλαιοκρατικών κυβερνή-σεων «κοινοβουλευτικών» καί δικτατορικών καί τούς έδωσε τήν πατέντα γιά «ρεφορμιστές συνδικαλιστές», ένώ καί ό πιό καθυστερημένος έλληνας έργάτης ήξερε καλά πώς ή κλίκα αύτή μέ έπί κεφαλής τούς Καλομοίρη-Δημητράτο άποτελούν-ταν άπό άνθρώπους καταδικασμένους στή συνείδηση δλων τών έργατών, πρόθυμους νά ύπηρετήσουν έκείνους πού θά τούς

Page 17: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

16

προσφέρουν περισσότερα. Τά άξιώματά τους στά συνδικάτα, άξιώματα πού μόνο μέ τήν ύποστήριξη της άστυνομίας καί τών κυβερνήσεων τά διατηρούσαν, τά χρησιμοποιούσαν γιά νά χρηματίζονται άπ" τίς τράπεζες καί άπό τόν κρατικό προϋπολο-γισμό. Τό κράτος τούς διώριζε σέ ένα πλήθος συμβούλια κρατικών ιδρυμάτων καί σέ έπιτροπές μέ ήγεμονικούς μισθούς -σάν δήθεν άντιπροσώπους τών έργατών. Γιά τό μοίρασμα τών άργυρίων τής προδοσίας γίνονται σκάνδαλα καί ξεσπούνε καυγάδες άνάμεσα στούς άξιωματούχους τής Γ.Σ.Ε.Ε. τοΰ Καλομοίρη. Σχηματίζονται διάφορες παρέες πού κάθε μιά διεκδικεί τή μερίδα τοΰ λέοντος. Τότες 1932-1934 έμφανίζεται ή παρέα Καλύβα-Κανακουσάκη (οί Καλύβας καί Κανακουσάκης στήν κατοχή διετέλεσαν ΚουΤσλιγκ ύπουργοί' Εργασίας) Χατζη-δημήτρη, Φαρδή, Κανακουσάκη, Λάσκαρη πού διεκδικεί μεγαλύ-τερο μερίδιο άπΐ τόν Καλομοίρη καί ιδρύουν τή δική τους Πανελλαδική Συνομοσπονδία Εργασίας. "Εχουν τήν ύποστήρι-ξη τής «ειδικής άσφάλειας» τοΰ κράτους, ένώ ό Καλομοίρης ύποστηρίζεται άπό τή Γενική άσφάλεια τοΰ κράτους.

"Αν καί ή Ενωτική ΓΣΕΕ τέθηκε μέ δικαστική άπόφαση έκτός νόμου, ή έργατική τάξη τής ' Ελλάδας δέν έγκατέλειψε τόν άγώνα της γώ τήν ύπεράσπιση τοΰ άνεξάρτητου ταξικού συνδικαλισμού, δέν έγκατέλειψε τήν ' Ενωτική ΓΣΕΕ πού ένσάρ-κωνε άκριβώς τόν άνεξάρτητο ταξικό συνδικαλισμό.' Η ' Ενωτική ΓΣΕΕ συνέχισε τή λειτουργία της καί τή δράση της άν καί είχε τεθεί έκτός νόμου. Μέ τούς άγώνες της γιά τήν αύξηση τοΰ μεροκάματου καί γιά τήν ίκανονοποίηση τών καθημερινών διεκδικήσεων τών έργατών μεγάλωσε ή έπιρροή καί άναγνωρίζε-ται άπό τήν συντριπτική πλειοψηφία τών έργατών σάν ή μοναδική συνδικαλιστική όργάνωση πού άγωνίζεται γιά τά συμφέροντα τής έργατικής τάξης. ' Η έπιρροή αύτή έπεκτάθηκε καί μέσα στούς έργάτες καί στά κατώτερα καί μεσαία στελέχη τών συνδικάτων πού άνήκαν στή συνομοσπονδία τής κλίκας Καλομοίρη-Δημη-τράτου. " Ετσι στό 7ο συνέδριο τής ΓΣΕΕ τών Καλομοίρη-Δημη-τράτου στά 1934 τό ένα τρίτο περίπου τών άντιπροσώπων τοΰ

Page 18: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

17

συνεδρίου αύτοϋ ύποστήριξαν ένθερμα τίς προτάσεις τής ' Ενωτικής ΓΣΕΕ γιά τήν ένοποίηση τοϋ συνδικαλιστικού κινήμα-τος. Καί ή κλίκα τών διασπασμών χρειάστηκε νά καταβάλει μεγάλους κόπους καί νά χρησιμοποιήσει μεγάλη υποκρισία, (έφτασαν στό σημείο νά άγκαλιάσουν καί νά φιλήσουν μπροστά στό συνέδριο τήν άντιπροσωπεία τής ' Ενωτικής ΓΣΕΕ), γιά νά καθησυχάσουν τούς συνέδρους διαβεβαιώνοντας ψέμματα, δτι θά πραγματοποιηθεί ή ένότητα, γιά νά μπορέσει νά άποφύγει μιά συγκεκριμένη καί σαφή άπόφαση τοϋ συνέδριου στό ζήτημα τής ένότητας. Καί μόνον έτσι μπόρεσε νά έπιτύχει μέ μικρή πλειοψηφία μιά άόριστη άπόφαση πού περιορίζονταν σέ εύχές. Καί φυσικά μόλις έληξαν οι έργασίες τοϋ συνέδριου συνέχισαν τό ίδιο διασπαστικό τους βιολί.

Σ" δλες τίς βουλευτικές έκλογές 1932,1933, 1935 καί 1936 συμμετείχαν ό Καλομοίρης καί ή παρέα του τής ΓΣΕΕ σάν υποψήφιοι τών κεφαλαιοκρατικών κομμάτων. Ό Καλομοίρης προτιμούσε νά συμμετέχει σάν ύποψήφιος τοϋ Λαϊκοϋ Κόμμα-τος τοϋ Τσαλδάρη (θείου καί προκατόχου στήν άρχηγία τοϋ Λαϊκού Κόμματος τοϋ σημερινού Τσαλδάρη).

Καί δταν στά 1935 ό στρατηγός Κονδύλης έκήρυξε τή δικτατορία του καί έπανέφερε τή μοναρχία, ή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ μέ έπί κεφαλής τόν Καλομοίρη παρουσιάστηκε στούς νέους άφέντες του καί - όπως συνήθως - τούς δήλωσε, δτι τάσσεται στό πλευρό τους.

"Ομως όλη αύτή ή άντίδραση καί οί ραδιουργίες τών διασπαστών πραχτόρων τής άντίδρασης, δέν άνακόφτει τόν άγώνα τής έργατικής τάξης. Καί μόλις, -στις άρχές τοϋ 1936,-άποκαθίστανται στοιχειωδώς οί συνδικαλιστικές καί δημοκρατι-κές έλευθερίες, καί διεξάγονται κάπως έλεύθερες οί κοινοβου-λευτικές έκλογές, τό συνδικαλιστικό κίνημα παίρνει μιά μεγάλη άνάπτυξη. Οί έργάτες πού άνήκουν στά συνδικάτα τής ΓΣΕΕ τοϋ Καλομοίρη στις συνελεύσεις τους παίρνουν άποφάσεις νά ένωθοϋν μέ τά ένωτικά συνδικάτα καί νά διακόψουν τίς σχέσεις

Page 19: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

18

τους μέ τή ΓΣΕΕ μέχρις ότου συγκληθεί ένωτικό συνέδριο γιά νά ιδρύσει μιά ένιαία και άνεξάρτητη άπό κάθε κρατική καί κεφαλαιοκρατική έξάρτηση καί έπιρροή ΓΣΕΕ. Τά συνδικάτα καί οί έπαρχιακές ένώσεις τών συνδικάτων όλοκλήρων περιφερειών ( Ηρακλείου καί Χανίων Κρήτης, Μυτιλήνης, Καβάλας κλπ.) παίρνουν τέτοιες άποφάσεις καί διακόπτουν τίς σχέσεις τους μέ τή ΓΣΕΕ τοϋ Καλομοίρη.

Οί διοικούντες τή ΓΣΕΕ βρίσκονται μπροστά στόν κίνδυνο νά άπομονωθοϋν νά μείνουν μετέωροι. Καί μόνον μπροστά σ' αύτή τήν άπειλή νά άπομονωθοϋν έντελώς, οί διοικοϋντες τήν ΓΣΕΕ έξαναγκάζονται καί άποφασίζουν έπί τέλους τόν ' Ιούλιο τοϋ 1936 νά συζητήσουν καί νά συμφωνήσουν μέ τήν Ενωτική ΓΣΕΕ γιά τήν ένοποίηση τοϋ συνδικαλιστικού κινήματος καί γιά τή σύγκληση ένός ένωτικοΰ συνέδριου γιά τήν ίδρυση μιάς ένιαίας ΓΣΕΕ άνεξάρτητης άπό κάθε κρατική έπέμβαση καί πού νά λειτουργεί δημοκρατικά. ' Η κήρυξη τή δικτατορίας τής 4ης Αύγούστου 1936 τούς έβγαλε άπό τό άδιέξοδο καί τούς άπάλλαξε άπό τόν έφιάλτη νά παρουσιασθούν σέ ένα δημοκρατι-κά συγκροτημένο συνέδριο καί νά ύποταχθούν στή θέληση τής πλειοψηφίας της έργατικής τάξης.

Page 20: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

19

II-—" Η Δικτατορία τής 4ης Αύγουστου φασιστικοποιεϊ τά Συνδικάτα. 01 Δημητρότος-ΚαλομοΙρης καί όλοι οί στενώ-τεροι συνεργάτες τους «συνδικαλιστές» στήν υπηρεσία τής μοναρχοφασιστικής δικτατορίας τής 4ης Αυγούστου. ΟΙ "Ελληνες «ρεφορμιστές» έμπιστοι τής Διεθνούς τοϋ "Αμστερνταμ περνούν άνοιχτά στήν υπηρεσία τής φασιστι-κής δικτατορίας.

"Η μοναρχοφασιστική δικτατορία τής 4ης Αύγούστου 1936 έστρεψε δλη της τήν προσοχή άπ" τήν πρώτη μέρα στή φασισπκοποίηση τών συνδικάτων. "Αναθέτει τό "Υπουργείο "Εργασίας στό στενώτερο συνεργάτη τοϋ Καλομοίρη, στό Δημητράτο. Αύτός γιά νά έξασφαλιστεί άπ' τίς ένδεχόμενες ραδιουργίες τοϋ Καλομοίρη πού τόν ήξερε, δτι θά διεκδικούσε τή θέση του, τόν στέλνει γιά δυό μήνες έξορία σ' ένα άπ' τά καλλίτερα τουριστικά νησιά τοϋ Αιγαίου, στή Μήλο. Μέ κυβερνη-τικό διάταγμα συγχωνεύει τήν Πανελλαδική Συνομοσπονδία Εργασίας τοϋ Καλύβα μέ τή Γ.Σ.Ε.Ε. καθαιρεί τή Διοίκηση τής τελευταίας καί διορίζει νέα, άπό τά ίδια σχεδόν πρόσωπα άφοϋ τοϋ δήλωσαν ύποταγή. ' Αφοϋ μέ τόν Ιδιο τρόπο τοϋ διορισμού ταχτοποίησε τίς διοικήσεις δλων τών όμοσπονδιών διώρισε καί άντιπροσώπους καί συγκάλεσε Συνέδριο τής Γ.Σ.Ε.Ε. πού τόν άνακήρυξε Γενικό Γραμματέα καί πήρε άπόφαση νά άποκηρύξει τή Διεθνή τοϋ "Αμστερνταμ.

Τό δικαίωμα τών μελών τών συνδικάτων νά έκλέγουν καί νά έλέγχουν τίς διοικήσεις τους καταργήθηκε. "Εφαρμόσθηκε ή Χιτλερική άρχή «Φύρερ πρινσέπ». Καί έπειδή οί έργάτες έπαψαν νά πληρώνουν συνδρομές σέ τέτοια φασιστικά συνδικά-τα έπέβαλε μέ άναγκαστικό νόμο τόν ϋποχρεωτικό μονοπωλιακό συνδικαλισμό. ' Υποχρέωσε όλους τούς έργοδότες νά κρατούν άπό όλους τούς μισθωτούς, άπ' τις άποδοχές τους ένα ποσό κάθε μήνα γιά συνδρομή πρός τά φασιστικά συνδικάτα. "Υστερα άπό αύτά καί άφοϋ έξασφαλίστηκε άπό κάθε κίνδυνο ραδιουρ-γίας έκ μέρους τού Καλομοίρη τόν διώρισε κι' αύτόν «Διευ-

Page 21: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

20

θυντή της Βιβλιοθήκης» της Γ.Σ.Ε.Ε. μέ ήγεμονικό μισθό χωρίς έννοεϊται νά ύπάρχει Βιβλιοθήκη στή Γ.Σ.Ε.Ε. Οί έργάτες έπαψαν νδχουν κάθε ένδιαφέρον καί νά πέρνουν μέρος στή ζωή τών φασιστικών συνδικάτων έναντίον τών όποιων έτρεφαν μίσος καί περιφρόνηση, γιατί διεπίστωσαν πώς ή δικτατορία τά είχε μετατρέψει σέ έξαρτήματα τοΰ φασιστικού της μηχανισμού καί σέ όργανα ύποδούλωσης τών έργατών στούς έργοδότες τους.

"Ολόκληρο τό διοικητικό άχτίβ τών συνδικάτων, όμοσπον-διών, έπαρχιακών ένώσεων, συνδικάτων τής Γ.Σ.Ε.Ε. τοϋ Καλο-μοίρη καί της Π.Σ.Ε. τοϋ Καλύβα έκτός άπό λίγες τίμιες έξαιρέσεις, προσφέρθηκαν πρόθυμα νά ϋπηρετήσουν τό Δημη-τράτο στή φασιστικοποίηση τών συνδικάτων. Καί ή ύπηρεσία τους ήταν άρκετά προσοδοφόρος. Μισθοί ήγεμονικοί. Λεηλασία στά άσφαλιστικά Ταμεία. Δωροδοκίες άπ' τούς έργοδότες κατά τόν καταρτισμό τών δήθεν συλλογικών συμβάσεων έργασίας, γιά τούς δρους τών όποίων ούδέποτε ρωτιοϋνταν οί ένδιαφερό-μενοι έργάτες. Καί σέ βάρος τοϋ "Ιδρύματος τών Κοινωνικών Ασφαλίσεων ό Δημητράτος τούς χάρισε άπό ένα σπίτι άξιας 250-300 χρυσών λιρών. Φυσικά πήρε τήν άνταμοιβή του καί ό Καλομοίρης, τό δώρο σπίτι, άπ' τή φασιστική δικτατορία, γιά τίς ύπηρεσίες πρός αυτή σέ βάρος τών χρημάτων τών έργατών. Σ" δλους τούς όπωσδήποτε συμμετέχοντας στό συνδικαλιστικό κίνημα ό φασίστας Δημητράτος έθεσε τό δίλημμα. "Η νά ύποστοϋν τά βασανιστήρια καί νά άποφασίσουν ν' άφίσουν τά κόκκαλά τους στά κάτεργα, μένοντας πιστοί στό καθήκον τους άπέναντι στήν έργατική τάξη ή νά προδώσουν τήν τάξη τους καί νά ύπηρετήσουν τό φασισμό έξασφαλίζοντας πλούσια άντα-μοιβή.

Άπ' τήν πρώτη μέρα πού κηρύχτηκε ή μοναρχοφασιστική δικτατορία τής 4ης Αύγούστου συνελήφθησαν χιλιάδες προο-δευτικοί συνδικαλιστές καί κλείστηκαν χωρίς δίκη στό στρατόπε-δο - Βαστίλλες σάν τά μεσαιωνικά φρούρια τής ' Ακροναυπλίας καί τής Πύλου, στά ξερονήσια καί στις φυλακές. Καί όταν ή μοναρχοφασιστική δικτατορική κυβέρνηση έγκατέλειψε τήν

Page 22: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

21

Ελλάδα μέ τήν εισβολή τών γερμανών κατακτητών, - είχε δώσει ρητή διαταγή στούς δεσμοφύλακες τών στρατοπέδων νά παραδοθούν στούς γερμανούς φασίστες όλοι οί κρατούμενοι άντιφασίστες, - συνδικαλιστές καί δημοκρατικοί πολίτες. Καί παραδόθηκαν στούς γερμανούς φασίστες καταχτητές. Καί έκτελέστηκαν άπ' αύτούς δλες αύτές οί χιλιάδες τών συνδικαλι-στών άγωνιστών, έκτός άπό μερικές δεκάδες πού κατόρθωσαν νά δραπετεύσουν στά χρόνια τής κατοχής.

' Η δικτατορία τής 4ης Αύγούστου καί προσωπικά ό Δημη-τράτος βαρύνεται μέ τό αΤμα τών ήρωϊκών αύτών παιδιών τής έργατικής τάξης. "Ομως ή έργατική τάξη τής 'Ελλάδας καί μέσα σ' αύτές τίς συνθήκες τής φοβερής φασιστικής τρομο-κρατίας δέν παραιτήθηκε άπ' τόν άγώνα της γιά άνεξάρτητο δημοκρατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Μέσα άπ' τήν πιό βαθειά παρανομία άκούονταν ή φωνή της έργατικής τάξης μέ προκηρύ-ξεις καί μέ διαμαρτυρίες ένάντια στήν κατάπνιξη τοϋ άνεξάρτη-του συνδικαλισμού. ' Ακόμα καί μέσα στό Συνέδριο τών διορισμέ-νων τοϋ Δημητράτου στά 1937 δν καί γίνηκε δυό φορές ή έπιλογή τών άντιπροσώπων πού διορίστηκαν, άν καί ή ψηφοφο-ρία διεξήχθηκε μέσα στό Συνέδριο κάτω άπ' τό άγρυπνο μάτι τών χαφιέδων τής άσφάλειας, παρ* δλα αύτά βρέθηκαν 200 ψηφοδέλτια (άπ' τά συνολικά 800) πού κατεδίκασαν τό Δημη-τράτο γιά προδότη καί φασίστα. Ή άντίσταση αύτή τής έργατικής τάξης ένάντια στή φασιστικοποίηση τών συνδικάτων της, έστοίχιζε συνεχώς καί νέα θύματα. Μέσα στά 472 χρόνια τής δικτατορίας τής 4ης Αύγούστου δέν πέρασε μήνας πού νά μήν συνελήφθησαν δεκάδες καί πολλές φορές έκατοντάδες έργάτες γιά τήν παράνομη ταξική συνδικαλιστική τους δράση

Page 23: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

22

III.-" Ο ' Αγώνας τών ' Ελλήνων ' Εργατών οτήν περίοδο τής κατοχής. Τό Διοικητικό άχτίβ τών φασιστικοποιημένων συνδικάτων τής δικτατορίας τής 4ης Αυγούστου στήν

ύπηρεσία τών καταχτητών.

Μέ τήν εισβολή τών γερμανοιταλών καταχτητών στήν ' Ελλάδα ή μοναρχοφασιστική κυβέρνηση δραπέτευσε στό έξω-τερικό γιά νά έξασφαλΐσει άπό κει τήν έπιστροφή της καί τήν ένοπλο ένίσχυση τών άγγλων γιά τή διαιώνιση τής τυραννίας της έπί τοϋ "Ελληνικού Λαού. Τούς άντκρασΐστες συνδικαλιστές δπως είπαμε καί παραπάνω πού είχε κλεισμένους στά κάτεργα, φρόντισε νά τούς παραδώσει στούς γερμανούς καταχτητές γιά νά τούς έκτελέσουν. ' Ο Δημητρατος φρόντισε καί γιά ένα άλλο άκόμα πριν φύγει. Διώρισε μέ διάταγμά του διάδοχό του Γεν. Γραμματέα τής Γ.Σ.Ε.Ε. τόν αύτάδελφό του Καλομοίρη.

"Ετσι δταν οί Γερμανοί κατέλαβαν τήν ' Ελλάδα, βρήκαν τά συνδικάτα φασιστικοποιημένα καί όλόκληρος ό διοικητικός τους μηχανισμός, έκτός μερικών έξαιρέσεων, τέθηκε άμέσως στήν ύπηρεσία τών γερμανών καταχτητών. Ό ίδιος ό Καλομοίρης προθυμοποιήθηκε νά άναρτήσει στό οίκημα τής Γ.Σ.Ε.Ε. μιά πελώρια σημαία μέ τόν άγκυλωτό σταυρό. Καί έστειλε καί έγγραφο στή γερμανική πρεσβεία μέ τό όποιο ζητούσε τήν άδεια καί χαρτί νά έκδώσει τό όργανο τής Γ.Σ.Ε.Ε. δηλώνοντας πώς θέλει νά έκλαϊκεύσει μεταξύ τών ' Ελλήνων έργατών τίς σωτήριες έθνικοσοσιαλιστικές άρχές.

Οί γερμανοί δέν είχαν κανένα λόγο νάνε δυσαρεστημένοι άπό τή στάση τών ' Ελλήνων φασιστών συνδικαλιστών πού είχαν διοριστεί άπ' τό Δημητράτο στά συνδικάτα. ΓΓ αύτό καί τούς έξασφάλισαν πλούσιους μισθούς. Όμως αύτά τά πλούσια έσοδα τών προδοτών γίνηκαν αιτία νά ξανανάψουν οί άντιζηλίες καί οί ραδιουργίες άνάμεσα στίς κλίκες τους. Ό Καλύβας, ό Κανα-κουσάκης, ό Χατζηδημήτρης, ό Τσακος ραδιουργοϋν καί έ-χοντας ισχυρότερους φίλους στις κυβερνήσεις τών Κουΐσλιγκς,

Page 24: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

23

παίρνουν άπ' τόν Καλομοίρη, - πέντε μήνες ύστερα άπ' τήν εισβολή τών γερμανών, - τή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ καί ό Καλομοίρης μεταφέρει τή δράση του στό νά προμηθεύει στούς γερμανούς ξυλεία. "Οποιον έμπορο άνακάλυπτε ό Καλομοίρης, δτι είχε ξυλεία τόν έξεβίαζε μέ τήν άπειλή, δτι θά τόν καταδώσει στούς γερμανούς καί τοΰ τήν έπαιρνε σχεδόν δωρεάν γιά νά τήν πουλήσει στούς γερμανούς σέ μυθώδικες τιμές. Άπ' τό «τίμιο» αύτό έμπόριο έθησαύρισε άρκετά, έκτός άπ' τήνήγεμονική ζωή πού περνούσε, όταν ό ' Ελληνικός Λαός πέθαινε στούς δρόμους άπ' τήν πείνα.

Τήν Ιδια έκεΐνη έποχή,-Αύγουστο 1941,- ό Καλομοίρης άρχιζε νά παίζει καί τό διπλό του παιχνίδι.' Ενώ συνεργάζονταν μέ τούς γερμανούς καί θησαύριζε προμηθεύοντάς τους ξυλεία καί ένώ σ' δλο τό διάστημα τής κατοχής έπερνε τό μισθό του οάν «πρώην Γεν. Γραμματέας τής Γ.Σ.Ε.Ε.» άπό τόν Κοιϋολιγκ Καλύβα, άπό τήν άλλη μεριά προσχώρησε στό ΕΑΜ γιά νάχει καί ιϊπό τήν άλλη πλευρά τις πλάτες του έξασφαλισμένες Καί ένώ ουμμετείχε στό ΕΑΜ, ό Καλομοίρης έστειλε γράμμα στόν ΚοιΛσλιγκ Ράλλη καί τοϋ ζητούσε νά τόν διορίσει Υπουργό ' Εργασίας, στή θέση πού έκκενώθηκε ύστερα άπ' τήν έκτέλεση τοϋ Καλύβα άπό πατριώτες στίς 27 τοΰ Γενάρη τοϋ 1944. Καί ό Ράλλης δέν τόν διώρισε μέν Υπουργό (διώρισε τόν Κα-νακουσάκη), κράτησε όμως τό γράμμα τοϋ Καλομοίρη καί τό διάβασε καί τό κατάθεσε στό δικαστήριο, όταν διεξά-γονταν ή δική του τό καλοκαίρι τοϋ 1945. Μέ τήν «προ-σχώρησή» του στό ΕΑΜ ό Καλομοίρης έπεδίωκε νά δημι-ουργήσει ένα άλλοθι γιά τήν προδοτική του συνεργασία μέ τούς καταχτητές καί έπεδίωκε άκόμα νά συγκρατήσει γύρω του μερικούς τίμιους ρεφορμιστές συνδικαλιστές πού καταδίκαζαν τή συνεργασία μέ τούς καταχτητές καί έκδήλωσαν άποφασιστικά τή θέλησή τους νά πάρουν ένεργό μέρος στόν έθνικοαπελευθε-ρωτικό άντιφασιστικό άγώνα. Αύτό τό διπλό παιχνίδι τοϋ Καλομοί-ρη μόνον ϋστερα άπό τέσσερα χρόνια άποκαλύφθηκε, στά τέλη τοϋ Γενάρη τοϋ 1945. Τότες, μπροστά στήν άποστολή τών

Page 25: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

24

Βρεττανικών Τρέντ-Οϋνιον πού έπί κεφαλής της ήταν ό τότε Σέρ και τώρα Λόρδος Ούώλτερ Σίτριν, οί διορισμένοι στή Γ.Σ.Ε.Ε. φασίστες έργατοκάπηλοι (Χατζηδημήτρης-Μακρής) φοβούμενοι μήπως μέ τίς ραδιουργίες του ό Καλομοίρης τούς άντικαταστήσει στό ρόλο τους άποκάλυψαν όλες αύτές τίς βάσεις μέ έγγραφα ύπογραμμένα άπ' τόν Ιδιο τόν Καλομοίρη, τήν αύθεντικότητα τών όποιων ούτε μπόρεσε ούτε τόλμησε νά άμφισβητήσει ό Καλομοίρης.

Τό Εργατικό ΕΑΜ μή γνωρίζοντας τήν προδοτική αύτή συμπεριφορά τοΰ Καλομοίρη κατά τήν περίοδο τής κατοχής, καί θέλοντας νά διευκολύνει νά ξαναγυρίσουν στό δρόμο της τιμής, όλοι όσοι στό παρελθόν παραστράτησαν, είχε δεχτεί τόν Καλομοίρη στις γραμμές του, χωρίς νά μνησίκακε! έναντίον του γιά τή φιλοφασιστική στάση πού κράτησε κατά τήν περίοδο τής δικτατορίας τής 4ης Αύγούστου καί γιά όλο του τό άμαρτωλό παρελθόν. ' Η προοδευτική τάση τοϋ συνδικαλιστικού κινήματος πού έπικρατοϋσε στό "Εργατικό Ε.Α.Μ. γιά νά βοηθήσει τόν Καλομοίρη νά γίνει τίμιος συνδικαλιστής τοϋδωσε τίς πιό τιμητικές θέσεις καί δέν λυπήθηκε καμμιά φροντίδα καί θυσία γιά νά ικανοποιήσει όλες του τίς άξιώσεις. Τά γεγονότα άπόδειξαν πώς ό Καλομοίρης είνε άθεράπευτα χαλασμένος καί τίποτε δέν μπορεί νά τόν μεταβάλει σέ τίμιο συνδικαλιστή.

Αύτά σάν άπάντηση ο" όσους διερωτώνται; Γιατί τόσον καιρό τόν περιποιούσαστε στό "Εργατικό Ε.Α.Μ. καί τώρα ξεσκεπάζετε τά άμαρτήματά του;

' Η κλίκα τών Καλύβα - Κανακουσάκη άναλαμβάνοντας τή Διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. συστηματοποίησε τό προδοτικό της έργο μέσω τών συνδικάτων. Δυνάμωσαν τήν τρομοκρατία μέσα σ' αύτά. "Ολοι οί διορισμένοι στις διοικήσεις τής Γ.Σ.Ε.Ε. καί τών έπαρχιακών ένώσεων τών συνδικάτων έξωπλίσθηκαν άπό τούς γερμανούς καί μέ τό πιστόλι στό χέρι ζητούσαν άπ' τίς διοικήσεις τών συνδικάτων,- πού οί Ιδιοι πάλι διώριζαν, - νά υπογράψουν ψηφίσματα εύγνωμοσύνης τής έργατικής τάξης στό Χίτλερ καί στούς ΚοιΓισλιγκς. "Εφθασαν νά έγκαταστήσουν

Page 26: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

25

μέσα στά οικήματα τών συνδικάτων μόνιμη ύπηρεσία τών "Ες-"Ες καί νά μεταβάλουν τά οικήματα τών συνδικάτων σέ τόπους βασανιστηρίων καί έκτελέσεων έργατών πατριωτών. Στό οίκημα τής Γ.Σ.Ε.Ε. άκόμα φαίνεται στούς τοίχους ένο£ δωμα-τίου βασανιστηρίων μιά τρύπα πού γίνηκε κατά τήν έκτέλεση ένός πατριώτου τοϋ όποιου τό κεφάλι τό συντρίψανε χτυπώντας το στόν τοίχο. Οί διορισμένοι άπ' τούς Κουίσλιγκς,-μέ τήν έγκριση τών καταχτητών,-στή Γ.Σ.Ε.Ε. πήραν στά χέρια τους καί τό ' Υπουργείο " Εργασίας μέ ' Υπουργό τόν ίδιο τόν Καλύβα. ' Εκδώσαν δυό νόμους τόν 522 καί τόν 1038 τοϋ 1943, μέ τούς όποιους ύποχρέωναν τούς έργοδότες νά διώξουν άπ' τή δουλειά τούς ύπεράριθμους έργάτες χωρίς καμμιά άποζημκοση καί νά άναφέρουν τά όνόματα τών απολυομένων έργατών γιά νά σταλούν μέ τή βία στή Γερμανία. Αύτούς τούς έγκληματικούς νόμους έπλήρωσε μέ τό προδοτικό του κεφάλι ό Καλύβας. ' Εκτελέστηκε στις 27 τοϋ Γενάρη τοϋ 1944 άπό πατριώτες. Τό Λονδίνο τότε πανηγύρισε τήν έκτέλεση τοϋ προδότη Καλύβα. Τώρα άναμασάει τίς αισχρές συκοφαντίες πού ξερνούν οί διορισμένοι καί πάλι σιή Συνομοσπονδία συνεργάτες τοϋ Καλύ-βα, πώς τό Ε.Α.Μ. δολοφόνησε δήθεν 144 ρεφορμιστές •συνδικαλιστές». Επειδή γύρω σ' αύτή τή συκοφαντία γίνεται μεγάλος θόρυβος πρέπει νά ξεκαθαρίσει καί τό ζήτημα αύτό.' Η κλίκα αύτή τών φασιστών «συνδικαλιστών» έξόντωσε μέσα στήν κατοχή χιλιάδες άντιφασίστες δρώντα μέλη τών συνδικάτων, μεταξύ τών όποιων έκατοντάδες άνώτερα καί μεσαία στελέχη. Καί άνάμεσά τους τόν ίδιο τό Γραμματέα τής Κεντρικής "Επιτροπής τοΰ Εργατικού ΕΑΜ σύντροφο Λαζαρίδη. "Ολοι όσοι σχεδόν διετέλεσαν Γραμματείς της "Ομοσπονδιών καί Πρόεδροι τών Επαρχιακών "Ενώσεων τών συνδικάτων τής ' Ενωτικής ΓΣΣΕ έχουν έκτελεσθεί άπό τούς Γερμανούς στούς όποιους τούς παρέδωσε ή κλίκα τών φασιστών συνδικαλιστών.

Καί μέσα στήν κατοχή καί κατά τήν άντίσταση τοϋ Δεκέμβρη 1944 όλοι αύτοί οί προδότες πολέμησαν μέ τό δπλο στό χέρι έναντίον τόύ "Εθνικού "Απελευθερωτικού κινήματος. Καί είνε

Page 27: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

26

πολύ φυσικών, δτι βρήκαν καί άπ' αύτούς τόν θάνατο περί τούς 20 καί δχι 144 πού ισχυρίζονται, άφού πολεμούσαν στήν άλλη πλευρά τοϋ όδοφράγματος. Τό ότι πλήρωσαν τά έγκλήματά τους 15-20 προδοτικά τομάρια (οί περισσότεροι άπ' αύτούς έκτελέ-στηκαν κατά τήν κατοχή άπό πατριώτες) προκαλεί τή φρίκη τών ύποκριτών τοϋ Φόρεϊν "Οφις ένώ δέν συγκινούνται ούτε γιά τίς χιλιάδες άγωνιστές πού στεΐλαν στό θάνατο οί προδότες αύτοί, ούτε γιά τή συνεχιζόμενη σήμερα σφαγή τών συνδικαλιστών άπ' τήν έγκληματική φασιστική μαφία πού έγκατέστησαν καί πάλι στήν.έξουσία οί άγγλικές λόγχες. " Εν πάσει περιπτώσει άν στήν " Ελλάδα δέν έπέμβαιναν οί άγγλικές λόγχες δχι μόνο οί 15-20 αύτοί προδότες πού τιμωρήθηκαν, άλλά όλόκληρη ή συμμορία τών διορισμένων πρώτα άπ' τούς γερμανούς καί τώρα άπ' τούς άγγλους στά συνδικάτα, θά περνούσε άπό τά δικαστήρια καί θά πλήρωνε τά έγκλήματά της, δπως τά πλήρωσαν οί όμοιοι τους, σ' όλες τίς χώρες πού άπελευθερώθηκαν Γαλλία, Βέλγιο, Νορ-βηγία κλπ. Στήν άγγλοκρατούμενη ' Ελλάδα άθωώθηκε ό διάδο χος τοϋ Καλύβα στό ύπουργεΐο "Εργασίας ΚουΤσλιγκς Κανα-κουσάκης.

Ά ν ή γερμανική κατοχή μέ τούς "Ελληνες φασίστες συνδικαλιστές συνεχίζοντας τήν πολιτική τής δικτατορίας τής 4ης Αύγούστου άφαίρεσαν άπ' τήν έργατική τάξη τής ' Ελλαδας κάθε δυνατότητα νόμιμης συνδικαλιστικής δράσης, όμως ή έργατική τάξη ούτε ύπέκυψε, ούτε παραιτήθηκε άπ' τόν άγώνα της. "Οργάνωσε τό συνδικαλιστικό της κίνημα παράνομα, μυστικά, μέ τόν τίτλο « Εργατικό Ε.Α.Μ.».

Κάτω άπ' τίς σημαίες τοϋ "Εργατικού Ε.Α.Μ. (Ε.Ε.Α Μ.) συσπειρώθηκε τό σύνολο τών έργατών, έργατριών καί ύπαλλή-λων τής χώρας, έχτός άπ' τούς έλάχιστους προδότες πού δέν ξεπερνούν σ' όλη τήν "Ελλάδα τίς 2-3 έκατοντάδες καί πού ήταν διορισμένοι στά άνώτερα διοικητικά όργανα της συνδικαλι-στικής όργανωτικής κλίμακας. Γιά κάθε συνδικάτο συγκροτείται ή ιδιαίτερη έπιτρο'πή τοϋ Εργατικού ΕΑΜ πού άντιστοιχούσε στή Διοίκηση τοϋ συνδικάτου καί πού έχει όργανωμένα τά μέλη

Page 28: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

27

του σέ όμάδες στόν τόπο δουλειάς τά έργαζόμενα καί στις συνοικίες τά άνεργα.

01 έππροπές τοΰ ' Εργατικού ΕΑΜ δλων τών συνδικάτων μιάς περιοχής ένώνονται στήν έπιτροπή τοϋ Εργατικού ΕΑΜ τής περιοχής, πού άντιστοιχοΰσε στή Διοίκηση τής ' Επαρχιακής "Ενωσης τών συνδικάτων. Καί ή Κεντρική Έπιτροπή τοϋ ' Εργατικού ΕΑΜ συνένωνε καί καθοδηγούσε δλες τίς περιφε-ρειακές έπιτροπές τοϋ ' Εργατικού ΕΑΜ καί άντιστοιχοΰσε μέ τή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ.

Αύτή ή όργανωτική στροχτούρα δέν ξεφύτρωσε άπό τή μιά μέρα στήν άλλη. Δημιουργήθηκε καί σφυρηλατήθηκε μέσα στούς καθημερινούς άγώνες πού διεξήγαγε ή έργατική τάξη κάτω άπ' τή σημαία τοϋ Εργατικού ΕΑΜ. Τό Εργατικό ΕΑΜ άποτέλεσε τό θεμέλιο λίθο καί τό πρωτοπόρο τμήμα τοϋ ΕΑΜ κάτω άπ' τή σημαία τοΰ όποιου συσπειρώθηκε ολόκληρος ό ' Ελληνικός Λαός καί έπολέμησε γιά τή λευτεριά, τήν άνεξαρτη-σία καί τή δημοκρατία.

Τό ' Εργατικό ΕΑΜ άνοιξε πρώτο τό δρόμο τής πάλης τοΰ λαοϋ μέ τίς άπεργίες πού άρχισε άπ' τις άρχές τοΰ 1942,-στήν άρχή γιά ψωμί καί μεροκάματα,-γιά νά πάρουν άπ' τίς άρχές τοΰ 1943 θυελλώδη χαρακτήρα γενικών άπεργιών καί διαδηλώσεων μέ έκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτών ένάντια στήν έπιστράτευ-ση στήν τρομοκρατία καί στήν κατοχή.

Μέ τούς άγώνες αύτούς πού όργάνωσε καί καθοδήγησε τό ' Εργατικό ΕΑΜ ή έργατική τάξη τής ' Ελλάδας έσημείωσε μοναδικούς στήν ύπόδουλη Εύρώπη θριάμβους. Μόνη ή ' Ελλά-δα άπ' δλες τ(ς υπόδουλες χώρες τής Ευρώπης πέτυχε μέ τούς άγώνες τοϋ Λαοϋ της,- στούς όποιους πρωτοπόρος μαχητής ήταν τό Εργατικό ΕΑΜ,- νά έξαναγκάσει τό Χίτλερ νά άνακαλέοει τό Διάταγμα τής έπιστράτευσης πού είχε δημοσιευθεί στίς 30 ' Ιανουαρίου 1943. Άφθονο έδωσε τό αίμα της ή έργατική τάξη στούς άγώνες αύτούς. Καί πρώτοι στίς θυσίες τά στελέχη τοΰ "Εργατικού ΕΑΜ. "Ολόκληρα μεταλλεία, πολύτιμα γιά τόν έχθρό, (στό Τσαγκλή, στόν "Αγιο

Page 29: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

28

Δημήτρη Αικατερίνης, στό Δομοκό στή Φωκίδα καί άλλοϋ) άνατινάχθηκαν καί καταστράφηκαν άνεπανόρθωτα άπό τούς ίδιους τούς μεταλλωρύχους πού ύστερα άπό σαμποτάζ κατατάχ-θηκαν στούς παρτιζάνους στόν ένδοξο Ε.Λ.Α.Σ. "Απ" τίς άρχές τοΰ 1944 ή ένοπλη άντίσταση οί μαχητές τής όποιας άποτελοϋν-ταν στήν πλειοψηφία τής άπό μέλη τοΰ ' Εργατικού ΕΑΜ, άπ' τά βουνά έπεκτάθηκε καί μέσα στις μεγάλες πόλεις, - 'Αθήνα-Πειραιά-Θεοσαλονίκη-Βόλο-Λάρισα κλπ. Οί άνατολικές έργατι-κές συνοικίες τής ' Αθήνας γίνηκαν θρυλικές γά τίς μάχες πού δώσαν ένάντια στόν καταχτητή καί τούς Κουίσλιγκς στά 1944 καί όνομάστηκαν άπ' τό Λαό «Στάλιγκραντ» τής "Αθήνας. Πολλούς μήνες πριν άποχωρήσουν οί γερμανοί άπ' τήν ' Αθήνα "ή κατοχή τους καί ή έξουσία τών Κουίσλιγκς είχε περιοριστεί μόνο στό κέντρο τής πόλης. Οί έργατικές συνοικίες είχαν άπελευθερωθεΐ καί άπόκρουαν μέ βαρειές θυσίες νικηφόρα όμως, τίς άλλεπάλ-ληλες έκστρατείες τών Γερμανών καί τών Κουϊσλιγκς.

Τό ' Εργατικό Ε.Α.Μ. μαζί μέ τίς οικονομικές καί έθνικές διεκδικήσεις τών έργατών είχε βάλει πρακτικά καί τό αίτημα τής άποκατάστασης τών δικαιωμάτων τών έργατών στά συνδικάτα καί πρό παντός τό δικαίωμα νά έκλέγουν οί έργάτες τίς διοικήσεις τους. Καί τόσο είχαν άπομονωθεϊ οί διορισμένοι στίς άνώτερες διοικητικές συνδικαλιστικές θέσεις προδότες, ώστε δέν εύρι-σκαν έργάτες πού νά δέχονται νά διοριστούν στις διοικήσεις τών κατωτέρων συνδικαλιστικών όργανώσεων. Οί άνθρωποι στούς όποιους άπευθύνονταν ήταν όπαδοί τοΰ " Εργατικού ΕΑΜ καί έβαζαν σάν δρο γιά νά άποδεχτοΰν τό διορισμό νά τούς έπιτρέ-' ψουν μέσα σέ 15 μέρες νά διεξαγάγουν έλεύθερες έκλογές στό συνδικάτο πού θά διορίζονταν. "Ετσι μέσα στό φοβερό καθεστώς τής γκεσταπίτικης τρομοκρατίας τά συνδικάτα τό ένα ύστερα άπ' τό άλλο άρχισαν νά κάνουν έκλογές καί νά άναδεί-χνουν διοικήσεις άπό άγωνιστές τοΰ ' Εργατικού ΕΑΜ. Καί προ-χώρησε σέ τέτοιο βαθμό ή άπομόνωση τών προδοτών, ώστε στήν ' Αθήνα ένα μήνα πριν φύγουν οί γερμανοί οί διορισμένοι στή δι-οίκηση τής " Ενωσης Συνδικάτων 1 Αθηνών έγκατέλειψαν τίς θέ-

Page 30: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

29

σεις των καί έξαφανίστηκαν καί τά έκλεγμένα διοικητικά συμ-βούλια τών συνδικάτων συνήλθαν σέ γενική συνέλευση καί έκλε-ξαν διοίκηση τής Ένωσης Συνδικάτων Αθηνών, ή όποια καί άνέλαβε τά καθήκοντά της. Στό μεταξύ ή Κεντρική Επιτροπή τοΰ ' Εργατικού ΕΑΜ πού είχε άπ' τόν ' Απρίλη τοΰ 1944 μετα-φέρει τήν έδρα της στίς έλεύθερες περιοχές τής ' Ελλάδας, μέ άπόφασή της έκήρυξε έκπτωτη τή διορισμένη άπ' τούς γερμα-νούς καί τούς Κοι/Γσλιγκς διοίκηση τής ΓΣΕΕ καί άναλάβαινε αύτή τά καθήκοντα τής ΓΣΕΕ μέχρι τής σύγκληση τοϋ 0οι. τακτικού Συνεδρίου.

Page 31: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

30

IV. ' Η άποχώρηση τών Γερμανών άπό τήν ' Ελλάδα. Τό πραξικόπημα τών ' Ελλήνων μοναρχοφασιστών καί τών "Αγγλων τό Δεκέμβρη τοϋ 1944 καί έγκαθίδρυση τοϋ μεταδεκεμβριανοϋ τρομοκρατικού καθεστώτος. Επανα-φορά τοϋ καθεστώτος καί τών άνθρώπων τής κατοχής στά

συνδικάτα.

ΟΙ έκλογές στά συνδικάτα καί τό 8ο Συνέδριο.

Μέ τήν άποχώρηση τών γερμανών άπό τήν ' Αθήνα στίς 11 ' Οκτωβρίου 1944 έξαφανίστηκαν καί οί διορισμένοι στή διοίκηση τής ΓΣΕΕ. Κρύφτηκαν γιατί τρέμαν τή δίκαιη τιμωρία γιά τά έγκλήματά τους.

' Η Κεντρική ' Επιτροπή τοϋ ' Εργατικού ΕΑΜ άνάλαβε τά καθήκοντά της σάν προσωρινή διοίκηση τής ΓΣΕΕ μέ τήν άπόφαση μέσα σέ έξη μήνες τό άργότερον νά συγκαλέσει τό 8ο Συνέδριο γιά τήν έκλογή τής τακτικής Διοίκησης. Ούσιαστικά ήταν ξεκαθαρισμένο τό ζήτημα άν έκπροσωποϋσε ή όχι τή θέληση τών όργανωμένων έργατών, γιατί δλα τά συνδικάτα καί όλες οί έπαρχιακές ένώσεις τών συνδικάτων σέ συνελεύσεις τους πήραν ψηφίσματα πού άναγνωρίζαν σάν νόμιμο έκπρόσωπό τους τήν προσωρινή αύτή Διοίκηση. Νομικά πάλι είχε ξεκαθαρι-στεί γιατί άπό τό 1942 ή κυβέρνηση Τσουδεροϋ στό Λονδίνο είχε δημοσιεύσει τό Νόμο 3127 μέ τόν όποϊο καταργούσε όλα τά διατάγματα τοϋ Δημητράτου καί τών ΚοιΠσλιγκς μέ τά όποια είχε καθιερωθεί τό σύστημα τών διορισμών (Φύρερ πρινσίπ). Καί τό ύπουργείο Εργασίας εις έκτέλεσιν τό νόμου 3127 έβγαλε τό Νοέμβριο 1944 διάταγμα πού έγκρίθηκε προηγούμενα άπ' τό Συμβούλιο Επικρατείας γιά τή συνταγμαηκότητά του.

Μέ τό διάταγμα εκείνο άναγνωρίζονταν ή Κεντρική ' Επιτρο-πή τοϋ Εργατικού ΕΑΜ σάν προσωρινή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ χωρίς κανένα δικαίωμα έπέμβασης στίς κατώτερες συνδικαλιστι-κές όργανώσεις καί μέ ρητή ύποχρέωση νάχει συγκαλέσει τό 8ο

Page 32: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

31

Συνέδριο μέσα σέ έξη μήνες γιά τήν έκλογή της τακτικής διοίκησης τής ΓΣΕΕ.

Αμέσως ή προσωρινή διοίκηση τής ΓΣΕΕ προκήρυξε έκλογές διοικήσεων σέ όλα τά συνδικάτα. Καί άρχισε μιά πραγματική κοσμογονία στό συνδικαλιστικό κίνημα. "Ολοι ο< πράχτορες τής αντίδρασης έξαφανίστηκαν όπως έξαφανίζονται οί πληγές άπό ένα σώμα πού άνακτάει τήν ύγεία του. Αύτόματα ξεκαθαρίστηκε τό συνδικαλιστικό κίνημα άπό όλους τούς προδό-τες. Ή άποκατάσταση τών συνδικαλιστικών έλευθεριών έπέ-δρασεν στά συνδικάτα, όπως οί ποταμοί "Αλφειός καί Πη-νειός μέ τούς όποιους ό "Ηρακλής κατά τήν μυθολογία μας ξεκαθάρισε τούς γεμάτους κόπρο σταύλους τοϋ Αύγείου.

Τό πραξικόπημα τών άγγλων καί τών μοναρχοφασιστών τό Δεκέμβρη τοϋ 1944 άνάκοψαν αύτή τήν έξέλιξη τοι έλληνικοϋ συνδικαλιστικού κινήματος.

Τό τρομοκρατικό μεταδεκεμβριανό καθεστώς πού έγκατέ-στησαν οί άγγλοι στήν "Ελλάδα ξέθαψε καί έφερε στήν έπιφάνεια όλους τούς προδότες φασίστες συνεργάτες τών γερμανών καί τούς διόρισε στά συνδικάτα καί στή ΓΣΕΕ, άκριβώς όπως μιά δυνατή τρικυμία σέ μιά κλειστή θάλασσα ξεθάβει άπό τή λάσπη τοϋ βυθού καί φέρνει στήν έπιφάνεια όλες τίς βρωμιές καί τά ψοφήμια. ' Επανέφερε καί πάλι τό καθεστώς τής κατοχής στά συνδικάτα καί τούς Ιδιους άκριβώς άνθρώπους πού είχαν χρησιμοποιήσει οί γερμανοί καί ή δικτατορία τής 4ης Αύγούστου τούς ξαναδιώρισαν πάλι στά συνδικάτα οί άγγλοσυντηρούμενες τώρα κυβερνήσεις. ' Επανέφεραν τό σύστημα τής ύποχρεωτικής κράτησης άπό τούς έργοδότες σέ βάρος τών έργατών τής συνδρομής πρός τούς διορισμένους. "Ολα αύτά τά μέτρα ήταν έντελώς παράνομα καί άντισυνταγματικά άλλά όταν ύστερα άπό τή συμφωνία τής Βάρκιζας μπορέσαμε νά ιδούμε δημοσιευμένα στήν έφημερίδα τής Κυβερνήσεως τά φασιστικά αύτά διατάγμα-τα είχε περάσει πιά ή νόμιμη προθεσμία γιά νά προσβάλλουμε στό Συμβούλιο ' Επικρατείας καί νά ζητήσουμε τήν άκυρότητά τους. Στούς διορισμένους στή Διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. φασίστες

Page 33: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

32

μέ τά διατάγματα αύτά παρείχετο τό δικαίωμα νά διορίζουν τίς διοικήσεις δλων τών άλλων συνδικαλιστικών όργανώσεων, όμο-σπονδιών, περιφερειακών ένώσεων τών συνδικάτων, καθώς καί τών Ιδιων τών συνδικάτων.

"Οταν ήρθε στά τέλη τοϋ Γενάρη 1945, άντιπροσωπεία τών άγγλικών Τρέντ-Οϋνιον μέ έπικεφαλής τόν σέρ Ούώλτερ Σιτρίν, βρέθηκε σέ μιά τόσο καλά άλά Γκαΐμπελς όργανωμένη σκηνοθεσία, ώστε «πείσθηκε» δτι όλα αύτά τά φασιστικά μέτρα είναι συνταγματικά καί δτι ή άριστερά στήν " Αθήνα άποτελεϊται άπό άγριανθρώπους δολοφόνους πού βγάζουν μάτια καί άκρω-τηριάζουν παιδιά!!!

Καί καταρτίσθηκε ή συμφωνία «Σιτρίν», τήν όποια άρνηθή-καμε νά ύπογράψουμε γιατί δέν έλυνε τό βασικό ζήτημα, τό ζήτημα τής άποκατάστασης τών συνδικαλιστικών έλευθεριών. Ή συμφωνία Σιτρίν ήταν ένας κανονισμός άπό 7 άρθρα πού καθώριζε πώς καί πότε πρέπει νά γίνουν οί έκλογές στά συνδικάτα. Δέν έθιγε όμως τό ζήτημα τών διορισμένων στίς διοικήσεις,- γιατί κατά τό Σέρ Σιτρίν ήταν συνταγματικός ό διορισμός τους,- καί αύτόματα άνάθετε σ' αύτούς νά διενεργή-σουν έκλογές. Ενε σάν νά άναθέτει κανένας στόν έγκληματία πού έχει καταδικασθεί σέ θάνατο νά έκτελέσει μόνος τήν ποινή του. Γιατί οί διορισμένοι ξέραν καλά ποιά θά ήταν τά άποτελέ-σματα τών έκλογών. Θά ήταν ή καταδίκη τους καί ή άπομάκρυν-σή τους άπ' τίς διοικήσεις. Αύτοϋ άκριβώς βρίσκεται ή αίτια της άποτυχίας τής συμφωνίας «Σιτρίν».

Ένα άρθρο τής Συμφωνίας Σιτρίν καθώριζε πώς ύστερα άπό τήν ύπογραφή τής ειρήνης άνάμεσα στόν ΕΛΑΣ καί στήν Κυβέρνηση ' Αθηνών, ή Κυβέρνηση θά έπρεπε νά διορίσει μιά άλλη Διοίκηση στή Γ.Σ.Ε.Ε. στήν όποια νά άντιπροσωπεύονται δλες οί συνδικαλιστικές τάσεις. Ή προοδευτική τάση τοϋ συνδικαλιστικού κινήματος, άν καί δέν ύπόγραψε τή συμφωνία Σιτρίν, κατέβαλε δλες της τίς προσπάθειες γιά τήν ειλικρινή έφαρμογή της, δηλαδή γιά τήν έλεύθερη διεξαγωγή τών έκλογών στά συνδικάτα δπως καθώριζε ή συμφωνία έκείνη.

Page 34: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

33

"Ετσι, δταν στις 20 τοϋ Φλεβάρη τοϋ 1945 ήρθε στήν "Αθήνα δεύτερη άποστολή τών "Αγγλικών Τρέντ-Οϋνιον άπό τούς σ Τιοϋσιν, Πάπγουώρθ καί Φέντερ γιά νά έπιβλέψει στή διεξαγωγή τών έκλογών στά συνδικάτα,-ή προοδευτική τάση έθεσε τό ζήτημα τής συγκρότησης νέας Δοίκησης στή Γ.Σ.Ε.Ε. μέ συμμετοχή όλων τών τάσεων, μέ άποκλεισμό άπ' αύτή μόνον τών προσώπων πού συνεργάστηκαν μέ τούς καταχτητές. "Η Κυβέρνηση στις άρχες Μαρτίου 1945, διώρισε νέα Διοίκηση στή Γ.Σ.Ε.Ε. άπό 21 μέλη, άπό τά όποια μόνον 4 ήταν τής προοδευτικής τάσης (2 κομμουνιστές καί 2 σοσιαλιστές τοΰ σ. Στρατή), άλλα 4 ύποδείχτηκαν άπό τόν Καλομοίρη καί 13 ύπόδειξαν οί Χατζηδημήτρης-Μακρής, άπ" τούς όποιους οί περισσότεροι είχαν διοριστεί στή Γ.Σ.ΕΈ. καί άπό τούς γερμα-νούς καί είχαν συνεργαστεί μαζί τους. Μέ τό Ιδιο διάταγμα πού διορίζονταν ή νέα διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. άνανεώνονταν τά δικτατορικά δικαιώματα τοϋ Χατζηδημήτρη-Μακρή, νά καθαι-ροΰν καί νά διορίζουν τίς διοικήσεις τών συνδικάτων, τών ένώσεων τών συνδικάτων καί τών όμοσπονδιών.

"Από τήν πρώτη κιόλας συνεδρίαση τής νέας Διοίκησης έδειξε τίς προθέσεις της ή φασιστική πλειοψηφία της. Στις 8 Μαρτίου 1945, στήν πρώτη συνεδρίαση τής νέας Διοίκησης καί έπί παρουσία τής αντιπροσωπείας τών άγγλικών Τρέντ-Οϋνιον έκδηλώθηκε δολοφονική έπίθεση έναντίον τών έκπροσώπων τής προοδευτικής τάσης, όργανωμένη άπό τούς Χατζηδημήτρη-Μακρή. "Υστερα άπ' αύτή τήν έγκληματική ένέργεια ύπόβαλαν άμέσως παραίτηση έφτά μέλη τής Διοίκησης, οί δυό κομμουνι-στές, οί δυό σοσιαλιστές τοϋ σ. Στρατή, οί δυό άπ' τούς 4 πού ύπέδειξε ό Καλομοίρης καί 1 άπό τούς 13 πού ύπέδειξαν οί Χατζηδημήτρης-Μακρής. Παραιτηθήκαμε γιατί φάνηκε καθαρά, δτι ή φασιστική πλειοψηφία τής νέας Διοίκησης έπεδίωκε τή φασιστικοποίηση τών συνδικάτων καί ή συμμετοχή μας σέ μιά τέτοια διοίκηση θά νομιμοποιούσε τίς παράνομες ένέργειές της.

"Ετσι ή νέα Διοίκηση άπόμεινε μέ 14 (τούς 12 Χατζηδημή-τρη-Μακρή καί ό Καλομοίρης μέ έναν όμοιο του φίλο του).

Page 35: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

34

Ό Καλομοίρης,-όπως πάντα,-προσαρμόστηκε στούς και-νούριους, φίλους του καί έξασφάλισε τή συνεργασία μαζί τους, γιά τή φασιστικοποίηση τών συνδικάτων, άφοϋ διαπίστωσε ότι θά ήταν προσοδοφόρα μιά τέτοια συνεργασία. Αύτό έξαγρίωσε καί τούς λίγους τίμιους ρεφορμιστές συνδικαλιστές πού τόν άνέ-χονταν μέχρι τότε. Τό κόμμα του πού τό όνόμαζε «σοσιαλιστικό έργατικό» καί τοϋ όποιου παράσταινε τόν άρχηγό, τόν καθαίρεσε καί τόν άποκήρυξε. Καί τά συνδικαλιστικά στελέχη τοϋ κόμματος αύτοΰ, μαζί μέ τούς κομμουνιστές συνδικαλιστές συγκροτήσαν τόν ' Εργατικό " Αντιφασιστικό Συνασπισμό (ΕΡΓ.Α.Σ) Πρόγραμ-μα καί σκοποί τοϋ ΕΡΓΑΣ καθωρίστηκαν, ό άγ.ώνας γιά τήν άποκατάσταση τών συνδικαλιστικών έλευθεριών, γιά τήν άποκα-τάσταση τής άνεξαρτησίας τών συνδικάτων άπό κάθε κρατική καί κεφαλαιοκρατική έπέμβαση καί έπιρροή στήν έσωτερική τους ζωή, γιά τήν κατάργηση τοϋ συστήματος τών διορισμών στίς Διοικήσεις τών Συνδικάτων, γιά τήν άποκατάσταση τών κυριαρχι-κών δικαιωμάτων τών έργατών στά συνδικάτα γιά τήν άποκατά-σταση τών δικαιωμάτων τών έργατών νά έκλέγουν καί νά έλέγ-χουν τίς διοικήσεις τών συνδικάτων τους καί γιά τήν κατάργηση της ύποχρεωτικής κράτησης τής συνδρομής πρός τά συνδικάτα πού είνε ένα σύστημα μονοπωλιακού κρατικού συνδικαλισμού, φασιστικού τύπου.

Οί συνδικαλιστές τοϋ σοσιαλιστικού κόμματος τοϋ σ. Στρατή δέν προσχωρήσαν στόν ΕΡΓΑΣ, γιατί καί ή όμάδα αύτή ήταν διαιρεμένη σέ δυό τάσεις. ' Η μιά δεξιά μέ τούς Λάσκαρη-Σταυ-ρίδη, συνεργάζονταν μέ τούς διορισμένους. ' Η άλλη, ή άριστε-ρώτερη καί ίσχυρώτερη ύπό τό σ. Στρατή συμφωνούσε μέ τό πρόγραμμα τοϋ ΕΡΓΑΣ. ' Αργότερα, όταν ή όμάδα αύτή άπομά-κρυνε άπ' τίς γραμμές της τούς συνεργαζομένους μέ τούς φασίστες, άνάπτυξε μεγαλύτερη δραστηριότητα καί μέ μεγαλύ-τερη συνέπεια άγωνίστηκε γιά τήν άπελευθέρωση τών συνδικά-των άπό τούς διορισμένους φασίστες έγκάθετους. Μέ τό πρόγραμμα αύτό ό ΕΡΓΑΣ κατέβηκε στίς έκλογές τών συνδικά-των πού άρχισαν στά τέλη Μαρτίου 1945.

Page 36: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

35

"Οπως δμως είπαμε παραπάνω, άφοϋ καί ή άποστολή Σιτρίν καί ή άποστολή Τιοϋσιν δέν θέλησαν νά λύσουν τό βασικό πρόβλημα: Ποιός θά κάνει τίς έκλογές καί άφισαν στούς διορισμένους φασίστες τό δικτατορικό δικαίωμα νά διορίσουν πρώτα διοικήσεις σ' δλες τίς συνδικαλιστικές όργανώσεις καί αύτές οί διορισμένες διοικήσεις νά διεξάγουν τίς έκλογές, ήταν φανερό δτι δέν θά γίνονταν ποτέ έκλογές γιατί οί διορισμένες διοικήσεις δέν θά τίς διεξήγαγαν ποτές, άφοϋ ξέραν, δτι θά καταψηφίζονταν σ' αύτές. Καί όπως προβλέψαμε γίνηκε. Μόλις γίνηκαν οί πρώτες έκλογές σέ μερικά συνδικάτα τής ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά καί οί διορισμένοι καταψηφίστηκαν μέ συντριπτι-κή πλειοψηφία, άρχισαν τό σαμποτάζ τών έκλογών. Καί έχοντας τήν ύποστήριξη τής κυβέρνησης, προκαλούσαν διαταγές τοϋ υπουργού τών ' Εσωτερικών μέ τίς όποιες άπαγόρευε τίς έκλο-γές. "Ετσι τόν Ιούλιο τοϋ 1945 άναγκάστηκε νά φύγει καί ή δεύτερη άντιπροσωπεία τών Τρέντ-Ούνιον πού όπως είπαμε ήρθε στήν ' Αθήνα άπό τό Φλεβάρη γιά νά έπιβλέψει στή διεξαγωγή τών έκλογών, οί όποιες μέ τή συμφωνία Σιτρίν έπρεπε νά έχουν τελειώσει τόν Μάιο τοϋ 1945 γιά νά συνέλθει τό Συνέδριο τόν ' Ιούνιο 1945. Καί δταν έφυγε ή άντιπροσωπεία τόν " Ιούλιο δέν είχαν τελειώσει ούτε στήν ' Αθήνα-Πειραιά οί εκλογές, ένώ στις έπαρχίες είχαν άπαγορευθεϊ έντελώς άπ' τήν κυβέρνηση. Στις μεγάλες έπαρχιακές πόλεις οί διορισμένοι στή ΓΣΕΕ δέν μπορούσαν νά έγκαταστήσουν στις διοικήσεις τών συνδικάτων τους μισθοφόρους τους πού διώριζαν, γιατί οί εργάτες μέ άλλεπάλληλες άπεργίες διαμαρτυρίας ύπεράσπισαν τίς διοικήσεις πού έκλέξαν οί ίδιοι. Καί τή συμφωνία Σιτρίν οί διορισμένοι στή ΓΣΕΕ τήν έρμηνεϋαν έτσι. Νά καθαιρεθούν παντού οί έκλεγμένες Διοικήσεις καί νά διοριστούν οί φασίστες φίλοι τους. Καί μόνο τότες οί διορισμένοι φίλοι τους θά διεξαγά-γουν δήθεν τίς νέες έκλογές μέ τούς κανόνες τής «συμφωνίας Σιτρίν». "Οπου δμως κατώρθωσαν νά διορίσουν φασιστικές διοικήσεις, αύτές πιά άρνοϋνταν νά κάνουν έκλογές. Στά συνδικάτα τής Αθήνας καί τοϋ Πειραιά κατώρθωσαν καί

Page 37: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

36

δώρισαν φασιστικές διοικήσεις, γιατί, ύστερα άπ' τά Δεκεμβρια-νά, είχαν συλληφθεί 25 χιλιάδες έργάτες και άλλες πολλές χιλιάδες είχαν καταφύγει στά βουνά. Καί μόνο ύστερα άπ' τή συμφωνία τής Βάρκιζας ξαναγύρισε ένας μεγάλος άριθμός άπ' αύτούς στά σπίτια τους. Οί έκλογές στά συνδικάτα της ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά στά 1945, σέ όσα συνδικάτα γίνηκαν, όργανώθη-καν άπ' τίς Ιδιες αύτές φασιστικές διοικήσεις μέ χίλιες δυό νοθείες καί μέ άγρια τρομοκρατία. ΓΓ αύτό καί έχει μεγάλη σημασία ή θριαμβευτική νίκη τοϋ ΕΡΓΑΣ στις έκλογές αύτές. "Οταν οί διορισμένοι στή ΓΣΕΕ είδαν αύτά τά άποτελέσματα τών έκλογών στά συνδικάτα τής ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά, άρνήθη-καν άνοιχτά νά συνεχίσουν τίς έκλογές. ' Εθεσαν σάν δρο γιά τή διεξαγωγή τών έκλογών νά άντικατασταθοϋν δλες οί έκλεγμέ-νες διοικήσεις τών έπαρχιακών συνδικαλιστικών όργανώσεων μέ διορισμένες, στίς όποιες φυσικά διεκδικούσαν τήν πλειοψηφία γιά τούς φίλους τους. Γιά νά τούς άφαιρέσουμε κάθε πρόσχημα δεχτήκαμε καί τις παράλογες αύτές άξιώσεις τους, άποβλέπον-τας άποκλειστικά καί μόνον στό νά δοθεί στούς έργάτές τό δικαίωμα νά έκλέξουν διοικήσεις στά συνδικάτα τους καί νά γίνει τό 8ο Συνέδριο τής ΓΣΕΕ. ΓΓ αύτό έβάλαμε σάν μοναδικό δρο γιά νά άποδεχτοϋμε τίς παράλογες άξιώσεις τους τόν όρο νά κάνουν μέσα σέ τρεις μήνες έκλογές ώστε στίς 20 Σεπτεμβρίου 1945 νά συνέλθει τό 8ο συνέδριο. "Αν στίς 20 Σεπτεμβρίου δέν έχει συγκληθεί τό 8ο Συνέδριο νά έκπίπτουν αύτόματα δλες οί διορισμένες διοικήσεις καί νά έπανέρχονται στή θέση τους οί έκλεγμένες γιά νά διεξάγουν ελεύθερα πιά τίς έκλογές καί τό Συνέδριο. 'Εδέχθηκαν τούς όρους μας καί στίς 20 "Ιουνίου 1945 ύπογράψανε τή συμφωνία μέ τήν όποια καί έμεϊς άποδεχό-μαστε τίς παράλογες άξιώσεις τους. "Ετσι διορίστηκε καί πάλι νέα διοίκηση τής ΓΣΕΕ στήν όποια άπό τά 21 μέλη ή φασιστική ομάδα Μακρή συμμετείχε μέ 11 άντιπροσώπους, ό ΕΡΓΑΣ μέ 5, ό Καλομοίρης μέ 3 καί ή όμάδα Στρατή μέ 2. Καί άρχισαν οί αντι-καταστάσεις τών διοικήσεων τών επαρχιακών συνδικαλιστικών όργανώσεων.

Page 38: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

37

' Η ύπδθεση δμως τών έκλογών στά συνδικάτα δέν προχώ-ρησε οϋτε βήμα, γιατί οί διορισμένοι ούτε τολμούσαν, ούτε ήθελαν νά κάνουν έκλογές, πού τά άποτελέσματά τους ήταν έκ τών προτέρων γνωστά σέ βάρος τους. Ή ύπηρεσία τής Εθνι-κής Ασφαλείας Θεσσαλονίκης, μέ έγγραφό της πρός τό υπουργείο Ασφαλείας μέ ήμερομηνία 4 Αύγούστου 1945 συνι-στά νά μήν έπιτραπεϊ ή διεξαγωγή έκλογών στά συνδικάτα γιατί σ' αύτές θά έπικρατήσουν μέ μεγάλη πλειοψηφία οί κομμουνι-στές. Τό έγγραφο αύτό τό δημοσιεύσαμε στήν «Εργατική» (όργανο τής Κεντρικής " Επιτροπής τοϋ ΕΡΓΑΣ) τό Σεπτέμριο τοϋ 1945.

"Ετσι ήρθε καί ή όρισμένη γιά τό 8ο Συνέδριο ήμερομηνία 20 Σεπτεμβρίου 1945 καί όχι μόνο τό Συνέδριο δέν γίνηκε, άλλά ούτε οί Διοικήσεις τών ' Ενώσεων τών συνδικάτων τής ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά δέν είχαν άκόμη έκλεγε! άν καί οί άντιπρόσωποι γιά τίς δυό αύτές συνδιασκέψεις είχαν έκλεγε! άπό τά 90% τών συνδικάτων τής δύναμής τους, άπό δυό μήνες πρωτήτερα. "Ετσι οί διορισμένες διοικήσεις τόσο στή ΓΣΕΕ όσο καί στις κατώτε-ρες συνδικαλιστικές όργανώσεις, σύμφωνα, μέ τό διάταγμα πού τούς διώριζε, ξέπεφταν άπ' τά άξιώματά τους στις 20 Σεπτεμ-βρίου αύτόματα. Καί κανονικά θάπρεπε νά άφεθοϋν έλεύθερα πιά τά συνδικάτα νά κάνουν έκλογές τίς όποιες θά όργάνωναν οί διοικήσεις πού άντικαταστάθηκαν. "Ομως οϋτε αύτό έπέτρεψεν ή κυβέρνηση. "Εβγαλε άλλο διάταγμα τήν ύπουργική άπόφαση 24972 μέ τήν όποία καθώριζε προθεσμία μέχρι τήν 1η Μαρτίου γιά τή σύγκληση τοϋ συνεδρίου καί έθέσπιζε νέους κανόνες γιά τή διεξαγωγή τών έκλογών στά συνδικάτα.

"Ολόκληρο τό 1945 ή έργατική τάξη διεξήγαγε σκληρούς άγώνες γιά νά άνακτήσει τό δικαίωμα της νά κάνει έκλογές στά συνδικάτα της καί νά τά ξεκαθαρίσει άπό τούς μισθοφόρους τής άντίδρασης. Καί μόνο ύστερα άπό τήν έπέμβαση τής Παγκό-σμιας Συνδικαλιστικής ' Ομοσπονδίας τήν 1ην Δεκεμβρίου 1945 έπέτρεψεν ή κυβέρνηση τή διεξαγωγή τών έκλογών στά συνδικάτα καί τή σύγκληση τοϋ Συνεδρίου τήν 1η Μαρτίου 1946.

Page 39: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

38

Καί πάλι οί κανόνες πού έθέσπισεν ή κυβέρνηση μέ τήν ύπουργική άπόφαση 24792 πού άναφέραμε παραπάνω γιά τή διεξαγωγή τών έκλογών ευνοούσαν σκανδαλώδικα τούς πράχτο-ρες τής άντίδρασης. Χαρακτηριστικό τής εύνοιας αύτής είνε ή διάταξη πού καθώριζε πώς κατά τήν έκλογή τής προσωρινής Διοίκησης τής ΓΣΕΕ στήν όποια θά πέρναν μέρος οί Διοικήσεις τών συνδικάτων Άθηνών-Πειραιώς (ένα μέρος τών συνδικάτων αύτών δέν είχε κάνει έκλογές καί είχε διορισμένες φασιστικές-διοικήσεις καί ήταν οί μόνες πού ψήφισαν τό Μακρή), κανένα ψηφοδέλτιο δέν θάπερνε περισσότερες άπό 6 έδρες άπό τίς 15. Ή διάταξη αύτή άδικοϋσε τό προοδευτικό ψηφοδέλτιο τοϋ ΕΡΓΑΣ πού συγκέντρωνε τά 75% τών ψήφων.

Παρ' όλους αύτούς τούς δυσμενείς γιά τόν ΕΡΓΑΣ όρους οί έκλογές πού διεξήχθησαν στά συνδικάτα άποτέλεσε ένα θρίαμβο γιά τά προοδευτικά του ψηφοδέλτια καί μιά συντριφτική ήττα γιά τούς διορισμένους φασίστες καί γιά τούς έμπορευομέ-νους τίς Ιδέες τοϋ συνδικαλισμού τούς προδότες σάν τόν Καλομοίρη. Ό σκληρός αύτός άγώνας πού διεξήγαγε ή έργατική τάξη τής ' Ελλάδος σ' όλο τό 1945 είχε γιά έπιστέγα-σμα τή σύγκληση τοϋ 8ου Συνεδρίου τής 1ης Μαρτίου 1946.

Στό Συνέδριο πήραν μέρος 1700 άντιπρόσωποι 1350 συνδικάτων μέ 258 χιλιάδες μέλη άπ' τά όποια πήραν μέρος στίς έκλογές τών άνππροσώπων 175 χιλιάδες. Οί έκλογές αύτές καί τό Συνέδριο άπόδειξαν πόσο γερός καί ζωντανός είνε ό "Ελληνικός Συνδικαλισμός. Οί πράκτορες τής άντίδρασης, οί διορισμένοι, παρά τίς δωροδοκίες καί τήν τρομοκρατία καταψη-φίστηκαν άπό τήν συντριπτική πλειοψηφία τών έργατών. Καί άφοϋ δέν είχαμε πετύχει νά έκλεγοϋν άντιπρόσωποι τήν παραμονήν άκριβώς τοϋ Συνεδρίου έδήλωσαν πώς δέν πέρνουν μέρος σ' αύτό. Τό Συνέδριο τό παρακολούθησε 3μελής άντιπροσωπεία τής Π.Σ.Ο. άπό τούς σ.σ. Λινέ τών Γαλλικών συνδικάτων, Μπαγκνάλ τών ' Αγγλικών καί Βέσνικωφ τών Σοβιε-τικών πού διαπίστωσε τό γνήσιο καί νόμιμο τής έκλογής τών άνππροσώπων . "Ο ΕΡΓΑΣ γιά νά δείξει τήν προσήλωσή του

Page 40: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

39

στήν ένότητα καί γιά νά βοηθήσει καί τόν Καλομοίρη άκόμα μιά φορά, άν είχε τή θέληση νά ξεκόψει άπό τόν βούρκο τοϋ παρελθόντος δέχτηκε νά ύποστηρίξει κοινό ψηφοδέλτιο γιά τήν έκτελεστική έπιτροπή μέ τή συμμετοχή καί τοϋ Καλομοίρη, άν καί δέν είχεν έκλεγε! ούτε άντιπρόσωπος άπό τό συνδικάτο του. Δέχτηκε άκόμα, άν έπαιρνε μέρος καί ό Μακρής στό Συνέδριο νά συμπεριληφθεί καί ό Μακρής στό κοινό ψηφοδέλτιο τής Εκτελεστικής "Επιτροπής. "Ομως ό Μακρής δέν ήθελε νά

ύποταχτεϊ στή θέληση τής έργατικής τάξης. "Ηταν ώς τόσο συνεπέστερος άπ" τόν Καλομοίρη πού άνεγνώριζε τό Συνέδριο καί δήλωνε σεβασμό στις άποφάσεις του, ώσπου νά έκλεγε! στή Διοίκηση καί νά πουληθε! καί πάλι στήν άντίδραση σέ άκριβώτερη τιμή αύτή τή φορά γιατί θά είχε καί τόν τίτλο τοϋ «έκλεγμένου» άπ" τό Συνέδριο.

Page 41: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

40

V.- Νέο φασιστικό πραξικόπημα στά συνδικάτα. Καί πάλι τό καθεστώς καί οί άνθρωποι τής κατοχής στά συνδικάτο.

' Η φασιστική άντίδραση πού άναρριχήθηκε στήν έξουσία μέ τίς έγγλέζικες λόγχες όλοκληρώνει τό πραξικόπημά της μέ τίς βουλευτικές έκλογές - άπάτη τής 31 Μαρτίου. Αμέσως μετά τίς έκλογές βάζει χέρι στίς συνδικαλιστικές έλευθερίες. Συνδι-καλιστές ήγέτες σάν τόν άλησμόνητο σύντροφό μας Βουτηρά, πρόεδρο τών Συνδικάτων τής Νάουσας, δολοφονούνται. Γρα-φεία συνδικάτων λεηλατούνται καί άνατινάσσονται. ' Η Πρωτομα-γιά τής Αθήνας σημειώνεται μέ σφαγή συνδικαλιστών. Οί άντιπρόσωποι πού έκλέξαν οί έργάτες στά Διοικητικά Συμβούλια τών ' Ασφαλιστικών Ταμείων διώχνονται καί διορίζονται παράνο-μα οί φασίστες. Οί εργοστασιακές έπιτροπές διώχνονται άπ' τή δουλειά τους. Οί συνδικαλιστές πού εισπράττουν τίς συνδρομές τών μελών στά συνδικάτα εισάγονται στά στρατοδικεία καί καταδικάζονται σέ βαρειές ποινές μέ τήν πρόφαση, δτι θά δώσουν τά χρήματα στούς άντάρτες. Καί ψηφίζεται ό Νόμος «Περί μέτρων τάξεως» πού τιμωρεί μέ κάτεργα τήν άπεργία καί τίς. συγκεντρώσεις τών έργατών. Καί γιά έπιστέγασμα μ' ένα διάταγμά της ή Κυβέρνηση καθαιρεί δλες τίς Διοικήσεις καί διορίζει τούς ίδιους πού διώριζαν οί Γερμανοί. Μερικοί μάλιστα έχουν καταδικαστεί σέ πολλά χρόνια φυλακή γιά συνεργασία μέ τόν έχθρό, δπως ό Μαρκουλάκης στά Χανιά Κρήτης καί ό Βουρλιώτης τής Μυτιλήνης. Δέν διστάζει ή Κυβέρνηση. Τούς δίνει Βασιλική χάρη, τούς βγάζει άπ' τή φυλακή καί τούς διορίζει Προέδρους καί Γραμματείς σπς Διοικήσεις τών έπαρχιακών ένώσεων τών συνδικάτων. Καί ένώ βγάζει άπό τίς φυλακές τούς συνεργάτες τών Γερμανών κλείνει στά κάτεργα δλα τά έκλεγμέ-να μέλη τών Διοικήσεων τών συνδικάτων τών έπαρχιών. Σέ έκατοντάδες πολλές άνέρχονται οί φυλακισμένοι καί οί έξόρι-στοι συνδικαλιστές. Καί σέ δεκάδες οί δολοφονημένοι. Σέ δέκα τρεις άνέρχονται οί Πρόεδροι καί Γραμματείς συνδικάτων πού δολοφονήθηκαν σέ μιά μόνον πόλη, στή Λάρισσα. Καί φυσικά

Page 42: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

41

άνάλογος είναι ό άριθμός τών δολοφονημένων στις άλλες πόλεις.

Ή έκλεγμένη Διοίκηση της ΓΣΕΕ συλλαμβάνεται καί καταδικάζεται σέ τέσσερες μήνες φυλακή «έπί κλοπή ιδιωτικών έγγράφων» έπειδή δπως είχεν καθήκον άρνεϊται νά παραδώσει στούς διορισμένους τά βιβλία τής Γ.Σ.Ε.Ε. Καί τέλος παράνομα καί άντισυνταγματικά έπαναφέρνει τό σύστημα τής ύποχρεωτι-κής φορολογίας τοϋ μεροκάματου όλων τών μισθωτών ύπέρ τών διορισμένων τούς όποιους περιφρονούν καί μισούν όλοι οί έργάτες.

' Η ούσιαστική «δικαιολογία» τής Κυβέρνησης γιά τό φασι-στικό αύτό πραξικόπημα είνε άντάξια τών φασιστικών της διαθέσεων. « Αφού.-λέει,- οί έκλογές τής Βουλής δώσαν πλειοψηφία 90% στά κυβερνητικά κόμματα πρέπει καί οί Διοική-σεις τών Συνδικάτων νά συγκροτηθούν μέ τήν Ιδια άναλογία, 90% τών έδρών οί Μακρήδες καί 10% οί άντικυβερνητικοί». Δέν άξίζει τόν κόπο νά συζητήσει κανένας τήν κακοήθη αύτή άνοησία. 'Αφοϋ όλος ό κόσμος ξέρει, δτι τά έργατικά κόμ-ματα προπολεμικά άν καί ήταν μειοψηφία στή Βουλή σ' όλες τίς χώρες, στά συνδικάτα είχαν παμψηφεία γιατί ή έπιρροή τους συγκεντρώνεται κυρίως στούς έργάτες. " Αλλά καί σήμε-ρα άκόμα στή Γαλλία π.χ. ένώ στή Βουλή οί κομμουνιστές καί σοσιαλιστές ένωμένοι δέν έχουν ούτε τίς μισές έδρες, στά συνδικάτα έχουν τήν παμψηφεία. "Ωστε και άν άκόμα ήταν γνήσια τά άποτελέσματα τών ψευτοεκλογών τής "Ελληνικής Βουλής τής 31ης Μαρτίου 1946, αύτό δέν δίνει κανένα δικαίωμα στό Κόμμα πού πλειοψήφισε στή Βουλή νά καθαιρέσει τίς έκλεγμένες Διοικήσεις τών συνδικάτων καί νά διορίσει τούς φίλους του. Δέν συζητούμε τίς τυπικές ψευτονομικές δικαιολο-γίες τής Κυβέρνησης γιά τό φασιστικό της πραξικόπημα στά συνδικάτα. Τίς «δικαιολογίες» αύτές τίς άνατρέψαν διαπρεπείς νομομαθείς. Καί τίς άνατρέπει ή Ιδια ή Κυβέρνηση άφοϋ καθαίρεσε καί διοικήσεις συνδικάτων οί όποιες έκλεγήκαν πολύ πριν καί πολύ άργότερα άπό τό χρονικό διάστημα πού ίσχυαν οί

Page 43: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

42

κανόνες τοϋ διατάγματος 24792 τό όποϊο διάταγμα έκήρυξεν άκυρο ή Κυβέρνηση.

"Ομως ή έργατική τάξη τής "Ελλάδος, ούτε λύγισε, ούτε έγκατέλειψε τόν άγώνα γιά τήν άποκατάσταση τών συνδικαλιστι-κών της έλευθεριών, γιά τήν κατάργηση δλων τών φασιστικών διαταγμάτων καί γιά τήν άπελευθέρωση δλων τών κρατουμένων έργατών. Στόν άγώνα τους αύτόν πού μέ τόση αύτοθυσία καί αύταπάρνηση διεξάγουν οι έλληνες έργάχες έχουν στό πλευρό τους τήν Π.Σ.Ο. καί τούς έργάτες, όλου τοΰ κόσμου Καί ή ντόπια άντίδραση στήν προσπάθειά της νά φασιστικοποιησει τα συνδικάτα έχει τήν ύποστήριξη τοϋ άγγλικοϋ Φόρεϊν "Οφις καί τών πραχτόρων της τών φασιστών διορισμένων στά συνδικάτα. Καί άνάμεσα στούς πράχτορες αύτούς πρώτος καί καλλίτερος πάλι έμφανίζεται ό Καλομοίρης, άφοϋ αύτό τό «έντιμο» έπάγ-γελμα είναι πολύ προσοδοφόρο καί πάλιν.

Γιά τό ρόλο τών "Αγγλων έπισήμων νά μερικά χαρακτηριστι-κά:

Στό έλληνικό ύπουργεϊο ' Εργασίας έδρεύει "Αγγλος έμπει-ρογνώμονας έπίσημος άπεσταλμένος τοϋ Φόρεϊν "Οφις χωρίς τήν έγκριση τοϋ όποιου τίποτε δέν μπορεί νά ένεργήσει ό έλληνας ύπουργός ' Εργασίας. "Ωστε μέ τήν έγκριση, άν όχι μέ τήν έμπνευση τοϋ "Αγγλου έπίσημου έμπειρογνώμονα έκδοθή-καν τά φασιστικά διατάγματα. Καί δταν ή διεθνής κοινή γνώμη έξεγέρθηκε, τό Φόρεϊν Όφις έστειλεν ειδικό άπεσταλμένο τόν κ. Μπρέ\γ στήν "Αθήνα, δχι γιά νά άποκαταστήσει τις συνδικαλι-στικές έλευθερίες άλλά γιά νά νομιμοποιήσει τό φασισπκό πραξικόπημα, γιά νά τοϋ φορέσει ένα «δημοκρατικοφανή» μανδύα. Αύτή τήν έννοια έχει ή «συμβιβαστική» πρόταση τοϋ κ. Μπρέϊν νά συγκροτηθεί μιά Διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. έξω. καί άντίθετα άπ" τούς κανόνες καί τήν διαδικασία πού προβλέπει τό Συνέδριο καί τό Καταστατικό. Σκοπός τους είναι νά ξαναφέρουν στά συνδικάτα καί νά διαιωνίσουν τό καθεστώς τοϋ 1945 μέ τήν συγκατάθεση καί τοϋ ΕΡΓΑΣ. Καί έπιδιώκουν άκόμα νά όργανώ-σουν ψευτοεκλογές στά συνδικάτα, μέσα σέ ένα καθεστώς

Page 44: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

43

τρόμου καί αίματος δηλαδή χίλιες φορές χειρότερες καί άπ' τίς ψευτοεκλογές πού έκαναν γιά βουλή στίς 31 Μαρτίου 1946, καί άπό τό ψευτοδημοψήφισμα τής 1ης τοϋ Σεπτέμβρη τοϋ 1946. "Ετσι έλπίζει τό Φόρείν "Οφις δτι θά μπορέσει νά «νομιμοποιή-σει» τούς προστατευομένους του σφετεριστές, φασίστες, τούς διορισμένους στίς Διοικήσεις τών συνδικάτων. Χαρακτηριστικό τής ύποκρισίας τών "Αγγλων έπισήμων είνε, δτι ό κ. Μπρέϊν άναγνώρισε σάν παράνομα καί φασιστικά τά μέτρα τής Κυβέρνη-σης Τσαλδάρη καί άποδέχεται σάν τίμιες καί νόμιμες τις προτάσεις τής έκλεγμένης Διοίκησης τής Γ.Σ.Ε.Ε. γιά νά καταλήξει στό τέλος ό κ. Μπρέϊν στίς προτάσεις πού νομιμο-ποιούν καί μονιμοποιούν τό καθεστώς τών διορισμών στά συνδι-κάτα. Καί τό πιό χαρακτηριστικό είνε δτι ό κ. Μπρέϊν τήν τελευταία στιγμή άπαρνήθηκε δλα δσα είχεν άποδεχθεϊ πριν ένα μήνα, και τά άπαρνήθηκε άμέσως μόλις ή έκλεγμένη Διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. άπέρριψε τήν άτιμωτική γιά κάθε συνδι-καλιστή άξιον τοϋ όνόματός του, πρόταση τοϋ Μπρέϊν σύμφωνα μέ τήν όποια ή έκλεγμένη Διοίκηση τής Γ. Συν)δίας Έργα-τών Ελλάδος γιά νά άποκατασταθεϊ καί πάλι στή θέση πού τής έμπιστεύθηκε ή έργατική τάξη ώφειλε νά κάνει μιά δήλωση, δτι ούτε θά όργάνωνε έργατικές άπεργίες, ούτε θά ύποστήριζε άπεργίες πού θά έκήρυσσαν οί έργάτες. Άμέσως ϋστερα άπό τήν άπόρριψη τής προτάσεώς του αύτής ό κ. Μπρέ-ϊν έδήλωσε πώς δέν μπορεί νά δεχθεί τήν άποκατάσταση τών έ-κλεγμένων Διοικήσεων πού έν τούτοις είχεν άποδεχτεΐ, όταν άκόμα συνεδρίασε ή Εκτελεστική Επιτροπή τής Π.Σ.Ο. στή Βάσιγκτων καί προετοιμάζονταν τό συνέδριο τών Άγγλων συνδι-κάτων στό Μπράϊτον. Γιά τό ρόλο τοϋ Καλομοίρη καί γιά τίς «ιδεο-λογικές» του άρχές είνε άρκετό νά πούμε, δτι εισέπραξε σάν προκαταβολή γιά τήν προδοσία του τεσσεράμισυ έκατομμύρια δραχ. μέ πρώτη δόση καί έπί ένα τρίμηνο είκοσι δολλάρια τήν ήμέρα καί τά έξοδα τής περιοδείας του στήν Γαλλία, ' Αγγλία καί ' Αμερική γιά νά ύποστηρίξει τά φασιστικά μέτρα τοϋ Τσαλδάρη στά συνδικάτα. Αύτή τή φορά όμως τόν έγκατέλειψαν καί οί

Page 45: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

44

τελευταίοι συνεργάτες του. Άπ' τή Μακεδονία, άπ' τόν Πειραιά, άπ' τήν Αθήνα καί οί έλάχιστοι πού τόν άκολου-θοϋσαν τόν άποκήρυξαν. Είνε κι' αύτό μιά άπόδειξη τών διαθέσεων καί τών πιό συντηρητικών άκόμα έργατών άπέναντι στά μέτρα τής Κυβερνήσεως στά συνδικάτα. Καί ή κατάληξη τοϋ Καλομοίρη ήταν νά γυρίσει έκεί άπ' όπου ξεκίνησε. Ξαναγύρισε στις παληές του άγάπες, στό Δημητράτο, άπ' τόν όποιο άλλωστε ούσιαστικά ποτέ δέν είχε άποχωριστεΐ. ' Ο Δημητράτος έστειλε στόν ήμερήσιο τύπο μιά άνακοίνωσή του μέ τήν όποια λέει ότι γίνηκε στίς 8 Δεκέμβρη 1946 σύσκεψη τών όπαδών του καί τοϋ Καλομοίρη καί άποφάσισαν νά συνεργαστούν γιά τή... σωτηρία τών συνδικάτων πού κινδυνεύουν άπό τούς κομμουνιστές.

Στήν ιερή αύτή συμμαχία τής ντόπιας φασιστικής άντίδρα-σης, τών Άγγλων ιμπεριαλιστών κσί τών πρακτόρων τους Μακρήδων-Καλομοίρηδων καί Δημητράτων, οί έλληνες έργάτες άντιτάσσουν τήν άκλόνητη ένότητά τους, τήν άλύγιστη θέλησή τους νά συνεχίσουν τόν άγώνα γιά νά ξεκαθαρίσουν τά συνδικάτα τους άπ' τούς προδότες πού μέ τή βία έπιβλήθηκαν. Ξέρουν καλά οί έλληνες έργάτες πώς ό άγώνας γιά νά ξαναγίνουν νοικοκυραίοι στα συνδικάτα τους είναι συνδεδεμέ-νος μέ τόν άγώνα γιά τό ψωμί τους. Θέλουν τά συνδικάτα δικά τους, όργανα ύπεράσπισης τοϋ ψωμιού τους καί όχι όργανα ύποδούλωσή τους στό κεφάλαιο. ΓΓ αύτό θά συνεχίσουν τόν άγώνα όσεσδήποτε θυσίες καί άν χρειαστούν άκόμα ώς τή Νίκη. Καί είναι βέβαιοι γιά τή νίκη γιατί καί θέληση έχουν καί ικανότητα καί τήν ύποστήριξη 70 έκατομμυρίων έργατών πού είναι στίς γραμμές τής Π.Σ.Ο. άλλά καί γιατί οί Ιδιοι οϋτε θυσίες οϋτε κόπους λογαριάζουν στόν άγώνα αύτόν άπ' τήν έκβαση τοϋ όποιου θά έξαρτηθεϊ άν θά ύποβιβαστοϋν στήν κατάσταση άγέλης δούλων ή θά άναχτήσουν τά δικαιώματά τους σάν πολίτες έλεύθεροι καί σάν τάξη πού έχει μιά μεγάλη ιστορική άποστολή.

Page 46: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

45

VI - Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α

"Ολη ή ιστορία τοϋ Ελληνικού συνδικαλισμού.-όπως σέ χοντρές γραμμές τήν έκθέσαμε,-εΐνε μιά ιστορία ένός σκλη-ρού, γεμάτου θυσίες άγώνα τής έργατικής τάξης τής ' Ελλάδος γιά νά έξασφαλίσει τό δικαίωμα νάχει δικά της άνεξάρτητα συνδικάτα.

Τά μέτρα βίας, τρομοκρατίας καί διαφθοράς πού σ' δλα τό χρόνια τής ύπαρξης τών έλληνικών συνδικάτων μέ λύσσα έφάρμοσε ή άντίδραση, δέν έστάθηκαν ικανά νά δηλητηριάσουν τόν όργανισμό τής έργατικής τάξης τής "Ελλάδας καί τό συνδικαλιστικό της κίνημα καί νά τό έκφυλίσουν.

Αντίθετα άπ' τούς συκοφαντικούς ισχυρισμούς τών Άγ -γλων έπισήμων, ό όργανισμός τής έργατικής τάξης τής " Ελλά-δας άποδείχνεται ύγιέστατος, δλος ρώμη καί ζωή, ίκανώτατος νά φτύνει άπό πάνω του δλα τά ξένα σώματα, τούς πράχτορες τής άντίδρασης, πού μέ τή φασιστική βία καί επίμονα προσπα-

Page 47: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

46

θοϋν νά τίς κολλήσουν. Καί ή ιστορία αύτή τών άγώνων τής έργατικής τάξης τής ' Ελλάδας άποδείχνει άκόμα πώς έκεϊνο πού δημιουργεί τίς κρίσεις καί τις άνωμαλίες, είνε μόνο ή φασιστική τρομοκρατία, ή κατάπνιξη τών συνδικαλιστικών έλευ-θεριών καί όχι ή δήθεν άρρώστεια τοϋ έλληνικοϋ συνδικαλισμού. Οί κρίσεις καί οί άνωμαλίες πού έμφανίζονται στό έλληνικό συνδικαλιστικό κίνημα δείχνουν τή δύναμη άντίστασης τής έργατικής τάξης στή φασιστικοποίηση τών συνδικάτων, άκριβώς δπως ό ύιμηλός πυρετός ένός άνθρωπου δείχνει τήν άντίδραση τοϋ όργανισμοϋ του στά μικρόβια πού περιέχει ένα άντιτυφικό έμβόλιο π.χ. Καί τό τελικό συμπέρασμα: Φάρμακο μοναδικό γιά τή θεραπεία τής κρίσης είναι ν' άποκατασταθοϋν οί συνδικαλι-στικές έλευθερίες.

Οί "Αγγλοι έπίσημοι άς άφήσουν τίς υποκρισίες τους καίάς άφήσουν τούς έλληνες έργάτες ήσυχους νά έκλέγουν έλεύθε-ρα καί νά έλέγχουν τις Διοικήσεις τών συνδικάτων τους. Καί άς μήν άνησυχοϋν καθόλου γιά τήν ύγείη τοϋ έλληνικοϋ συνδικαλι-σμού.

Ό Ελληνικός συνδικαλισμός άπόδειξε μέ τούς άγώνες του πώς έχει ϋγεία καί δση δύναμη χρειάζεται γιά ν' άνπμετωπί-σει νικηφόρα δλες τίς έπιθέσεις καί τίς ραδιουργίες τής ντόπιας φασιστικής άντίδρασης καί τών "Αγγλων ύποστηρικτών της.

Τά "Ελληνικά συνδικάτα δέν θά γίνουν φασιστικά. Οί διορισμένοι στίς διοικήσεις τους φασίστες θά σαρωθούν. Καί οί "Ελληνες έργάτες θά ξαναγίνουν νοικοκυραίοι στά συνδικάτα τους. Τό δικαίωμά τους αύτό τό καταχτήσαν μέ τό αίμα τους πού άφθονο έδωσαν στόν άγώνα τους γιά τή συντριβή τοϋ φασισμοϋ.

Κ. ΘΕΟΣ Γραμματέας τής Γ.Σ.Ε.Ε

Page 48: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

47

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α "Εγγραφα πού άποδείχνουν, δτι αύτοί πού διορίστηκαν άπ'

τήν Κυβέρνηση Τσαλδάρη στή Διοίκηση τής Γενικής Συνομο-σπονδίας τών ' Εργατών τής ' Ελλάδας καί στις Διοικήσεις τών ' Εργατικών Κέντρων είναι φασίστες καί συνεργάτες τών Γερμά-νών καί "Ιταλών καταχτητών.

Μιά βδομάδα μετά τήν εισβολή τών χιτλερικών άρδών στήν Αθήνα, ό Καλομοίρης σάν Γενικός Γραμματέας τής ΓΣΕΕ, διορισμένος άπ' τό Δημητράτο, στέλνει τηλ/μα άφωσίωσης στό Χίτλερ. Καί τήν ένέργειά του τήν έγκρίνει όμόφωνα όλόκληρη ή διορισμένη διοίκηση τής ΓΣΕΕ στήν όποια μετέχει καί ό Πατσατζής, διορισμένος καί σήμερα Γεν. Γραμματέας τής ΓΣΕΕ.

I.- Πρακτικά συνεδριάσεως τής διορισμένης Διοικήσεως τής ΓΣΕΕ

στήν περίοδο τής κατοχής. 1) Συνεδρίασις 13η.

"Εν "Αθήναις τή 5η Μαίοϋ 1941 Παρόντα μέλη Διοικήσεως:

1. I. Καλομοίρης Γ. Γραμματεύς 2.Ι. Πατσατζής 7.Β. Ράπτης 3.Χ. Χαρισιάδης 8.Κ. Πρεβενάς 4.Δ. Μπαρκάς 9.Ι. Δημακάκος 5.Μ. Πετρουλής 10.Σ. Καροϋσος 6.Ε. Εύαγγέλου 11.Ν. Κωστής

Θέματα ήμερησίας διατάξεως 1) Τηλεγράφημα πρός τόν Φύρερ τοϋ Γερμανικού Κράτους.

Page 49: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

48

2) Λύσις τής συμβάσεως ένοικιάσεως τοϋ οικήματος τοϋ Εργατικού Κέντρου.

3) Έκκαθάρισις υπαλληλικού προσωπικού. 4) "Εκλογή έπιτροπής διά·τόν έλεγχον Ε.Ο.Μ.Π.Α. 5) "Εργατικά ζητήματα. 6) "Εγκρισις δαπανών καί άλλα ζητήματα. "Αρχομένης τής συνεδριάσεως άναγινώσκονται καί έπικυ-

ρούνται τά πρακτικά τής προηγουμένης συνεδριάσεως. ' Ο συνάδ. Γεν. Γραμματεύς άνακοινοϊ δτι, πρός τόν Φύρερ

τοϋ Γερμανικού Ράιχ 'Αδόλφον Χίτλερ άπεστάλη τό κάτωθι τηλεγράφημα:

« Ή Γ.Σ.Ε.Ε. έκπροσωπούσα όλόκληρον τόν έργατικόν κό-σμον τής ' Ελλάδος παρακαλεί τήν έξοχότητά σας νά δεχθή τήν έκφρασιν τής βαθυτάτης εύγνωμοσύνης τοϋ έλληνικοϋ έργατι-κοϋ κόσμου διά τήν άπελευθέρωσιν τών έλλήνων άξιωματικών καί όπλιτών οί πλείστοι τών όποιων προέρχονται έκ τών ιδικών του σπλάχνων. Οί "Ελληνες στρατιώται έπανερχόμενοι εις τάς έργασίας των θά έχουν εις τάς καρδίας των τό όνομα τοϋ Φύρερ ώς τόν εϊλικρινέστερον φίλον τής ' Ελλάδος ύπό τήν προστασίαν τοϋ όποιου έπιθυμοϋμεν όλοι οι έργάται ' Ελλάδος νά τεθή ή ιερά γή τής Πατρίδος μας».

' Η Διοίκηση έγκρίνει όμόφωνα τήν ένέργειαν ταύτην τοϋ Γ. Γραμματέως.

Στίς 31 Μαΐου 1941 οί ήρωες τής "Εθνικής "Αντίστασης Μανώλης Γλέζος καί Α. Σάντας, μέ κίνδυνο τής ζωής τους άνεβαίνουν στήν ' Ακρόπολη καί κατεβάζουν τή χιτλερική σημαία πού μόλυνε τόν ' Ιερό Βράχο. Τό γεγονός αύτό χαιρετίσθηκε άπό όλους τούς συμμαχικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς καί ό "Ελληνικός Λαός τό χαιρέτησε σάν σύνθημα έναρξης τοϋ κινήματος τής "Εθνικής "Αντίστασης.

Page 50: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

49

Μόνον οί Καλομοίρης, Πατσατζής καί οί όμοιοι τους συνεργάτες τών καταχτητών καταδίκασαν τήν ήρωϊκή αύτή πράξη. Οί ίδιοι τώρα είναι πάλι διορισμένοι στή Διοίκηση τής ΓΣΕΕ. 2) Πρακτικών Συνεδριάσεως Γενικού Συμβουλίου Γενικής

Συνομοσπονδίας Έργατών Ελλάδος. Έν Αθήναις σήμερον ήμέραν Κυριακήν 1 ' Ιουνίου 1941

καί ώραν 972 π.μ. συνήλθον εις συνεδρίασιν εις τά γραφεία τής ΓΣΕΕ τά μέλη τοϋ Γενικοϋ Συμβουλίου αυτής, παρισταμένων καί τών προσωρινών Επιτροπών τών Ε. Κέντρων Αθηνών -Πειραιώς.

' Αρχομένης τής συνεδριάσεως άναγιγνώσκεται ό κατάλο-γος τών μελών τοϋ Γενικοϋ Συμβουλίου.

Παρόντα μέλη Διοικήσεως: 1) I. Καλομοίρης 7) I. Πατσατζής 2) Χ. Χαρισιάδης 8) Κ. Πρεβενάς 3) Δ. Μπαρκάς 9) I. Δημακάκος 4) Μ. Πετρουλής 10) Σπ. Καροϋσος 5) Ε. Ευαγγέλου 11) Ν. Κωστής 6) Β. Ράπτης Παρόντα μέλη Εποπτικής Επιτροπής: 1) Μ. Καπάτος 2) Ν. Απέργης

Γενικοί Σύμβουλοι: 1) Δ. Παπανικολάου 2) Π. Ματορϊκος.

Τών Γραμματειών:

1) Έμμ. Λεοκαράκης 5) Α. Μανδάλης 2) Π. Χάνος 6) 3) Γ. Κοντάκος 7) Σπ. Βασιλειάδης.

Page 51: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

50

4) I. Ρέντζης Τής προσωρινής Διοικητικής Επιτροπής τοΰ Ε.Ε. Κέντρου

Αθηνών οί συν.: 1) Δ. Παπαδόπουλος 3) 2) Κ. Παπαδόπουλος 4) Κ. Κωνσταντινίδης Τής προσωρινής Διοικητικής ' Επιτροπής τοΰ Ε.Ε. Κέντρου

Πειραιώς: 1) Α. Καζάκος 4) Δ. Σταυρόπουλος 2) 'Ηλ. Πατρικάκος 5) Δημητρακόπουλος 3) I. Καλαϊτζής

Θέματα ήμερησίας διατάξεως: 1) Ανακοινώσεις Γενικού Γραμμετέως. 2) Διάφορα ζητήματα. "Αρχομένης τής συεδριάσεως ό Γ. Γραμμετεύς συν. I.

Καλομοίρης, λαμβάνων τόν λόγον λέγει, δτι σκοπός τής συγκλή-σεως τοϋ Γενικοϋ Συμβουλίου είναι, όπως διαπιστωθή ή σημερινή θέσις τής έργατικής τάξεως καί καθωρισθή ή στάσις της έναντι τής δημιουργηθείσης καταστάσεως.

" Από τής 28 ' Απριλίου ή χώρα μας διέρχεται πρωτοφανή κρίσιν καί άπειρα είναι τά προβλήματα τά όποία πρέπει ν" άντιμετωπισθοϋν.

Ό συν. Μ. Κωστής λέγει δτι άνέγνωσε προκήρυξιν τοΰ Προέδρου τής Κυβερνήσεως διά τής όποιας καταδικάζονται οί προβαίνοντες εις ένεργείας αϊ όποϊαι έκθέτουν εις κινδύνους τήν Χώραν μας. Μερικοί δμως άσυνείδητοι Ισως πληρωμένοι, δημιουργούν ζητήματα εις βάρος τής "Ελλάδος. Σήμερον είμεθα ύπό ξένην κατοχήν. Βέβαια έπολεμήσαμε καί άνεγνωρί-σθη άπ' όλους ή άνδρεία μας. Φρονώ δμως δτι κάθε σόφρων άνθρωπος δέν θά εϋρεθή νά έπιδοκιμάση ένεργείας έχθρικάς πρός τάς άρχάς Κατοχής, διότι τοιαϋται ένέργειαι ξεσπούν εις βάρος τοϋ συνόλου τής Χώρας. ' Η Διοίκησις καί τά Ε.Ε. Κέντρα

Page 52: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

51

πρέπει νά άπευθυνθοϋν πρός τούς έργάτας καί νά τονίσουν, ότι οί" Ελληνες άσχολούμεθα μέ τά έργα μας καί δτι καταδικάζουμε ένεργείας άτόμων άγνωστων, ώς έκείνων πού έκλεψαν άπό τήν ' Ακρόπολιν τήν Γερμανική Σημαίαν ή προβαίνουν εις ένεργείας κατά τών στρατευμάτων Κατοχής.

' Ο συν. Π. Ματορϊκος λέγει, δτι πρέπει νά λάβουμε θέση καταδικάζοντες τάς ένεργείας τών θερμοαίμων. Τόν νικητήν άντιμετωπίζουμε υπερήφανα. ' Αποδοκιμάζουμε όμως ένέργει-ες πού τελικώς θά στρατοϋν κατά τοϋ Λαοϋ μας.

Οί συν. Δ. Μπαρκάς καί θ. Κουρεντζης συμφωνούν μέ τήν είσήγησιν τοΰ συν. Κωστή.

Ό συν. Γενικός Γραμματεύς λέγει δτι ή "Ομοσπονδία ύπέγραψε είσηγήσει τής Κυβερνήσεως προκήρυξιν δώ τής όποίας καλείται ό λαός νά άφιερωθή εις τά έργα του καί φέρεται καλώς πρός τόν Στρατόν Κατοχής. Καί εις τήν σημερινή περίπτωσιν ή Συνομοσπονδία θά κάνη δτι πρέπει, διότι νομίζει, ότι δέν είναι άνδρισμός ή κλοπή μιας σημαίας.

Τέλος δίδεται έντολή εις τήν Γραμματείαν δπως έκδώση τήν κάτωθι έγκύκλιον πρός τάς Ε.Ο.Ν. Γραμματείας,' Ομοσπον-δίας, Ε.Ε. Κέντρα, δλας τάς όργανώσεις καί τούς έργάτας καί ύπαλλήλους τής Χώρας.

Ή Γεν. Συνομοσπονδία τών Έργατών τής Ελλάδος λαβοϋσα γνώσιν τής άχαρακτηρίστου πράξεως τής άρπαγής έκ τής ' Ακροπόλεως τής Γερμανικής Σημαίας, ύπό όργάνων ξένης προπαγάνδας, διά μόνον τόν σκοπόν τής δημιουργίας πρόσκαι-ρων έντυπώσεων εις βάρος τών γενικωτέρων συμφερόντων τοϋ ' Ελληνικού Λαοϋ έχουσα πρός τούτοις ϋπ' όψιν τάς διαφόρους άλλας ύστερικάς έκδηλώσεις εύαρίθμων άνοήτων, διακηρύσσει έξ όνόματος τών έργατών καί ύπαλλήλων τής Χώρας τούς όποιους έκπροσωπεί, δτι παρόμοιοι ένέργειαι έπιδεινώνουν τάς δυσχερείς συνθήκας, ύπό τάς όποίας τελεί σήμερον ό τόπος μας. δι' ό καί τάς άποδοκιμάζει κατά τόν ζωηρότερον τρόπον. Καλεί δλους τούς έργαζομένους νά στηρίξουν τήν Κυβέρνησιν

Page 53: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

52

είς τά παρ' αυτής λαμβανόμενα μέτρα πρός πρόληψιν κα( τιμωρίαν πάσης είς τό μέλλον άποπείρας δημιουργίας έγκλημά-των είς βάρος τών ζωτικών συμφερόντων τοϋ μοχθοϋντος λαοϋ.

Καί άλλη μιά άπόφαση τών προδοτών, πού δείχνει τή συνεργασία τους μέ τούς καταχτητές. 3) Δευτέρα συνεδρίαση τοϋ ΓενικοΟ Συμβουλίου τής 1ης Ιουνίου 1941.

Μέλη Διοικήσεως I. Καλομοίρης Χ. Χαρισιάδης Μπαρκάς Καροϋσος Δημακάκος, Τσαπής, Πατσατζής, Βουτσικάς, ΜορφΙδης,

"Ομοσπονδίας "Εργατών Μετάλλου θ. Κουρεντζής

"Ομοσπονδίας Τουριστικών "Επαγγελμάτων I. Ρέντζης

' Ηλεκτροτεχνιτών Αύτοκινήτων Γραμμ.

Μανδάλης

Καπάτος

Μιχαηλίδης

Αεοκοφάκης

Παπαδόπουλος

' Αρτεργατών

Κουρέων

Οικοδομών

Μηχανικών

"Ιδιωτικών "Υπαλλήλων

Page 54: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

53 Χάνος

Εποπτικής Επιτροπής Φουντούκης ' Απέργης

Γενικοί Σύμβουλοι Ματορϊκος Παπανικολάου

' Υπό τής Διοικήσεως άνακοινοϋται ή άποστολή πρός τήν Κυβέρνησιν τοϋ κάτωθι τηλεγραφήματος.

«Εθνική Γενική Συνομοσπονδία έκπροσωποϋσα τόν σύνο-λον τών έργατών καί ύπαλλήλων τής Χώρας συνασπαζομένη βαθείαν έθνικήν συμφοράν δηλώνομεν πρός ' Υμάς δτι τίθεται άνεπιφυλάκτως εις τό πλευρόν τής ' Εθνικής Κυβερνήσεως μέ δλας τάς δυνάμεις της,'ινα βοηθήση τήν Έθνικήν ένότητα καί περισυλλογήν πρός άποκατάστασιν τής ήσυχΐας, καί τάξεως καί άνακούφισιν τών άσθενεστέρων μελών τής Κοινωνίας ώς είναι ή Εργατοϋπαλληλική Τάξις.»

Τό Γενικόν Συμβούλιον έπικροτεϊ καί έγκρίνει όμοφώνως τήν ένέργειαν ταύτην τής Διοικήσεως ώς καί τήν άποστολήν τηλεγραφήματος.

Ακολούθως έγκρίνεται παμψηφεί ή κάτωθι πρότασις τοϋ συν. Δ. Παπανικολάου.

Ή Διοίκησις καί τό Γενικόν Συμβούλιον τής Γ.Σ.Ε.Ε. προερχόμενον έκ τής καθολικής θελήσεως τής ' Εργατοϋπαλ-ληλικής τάξεως τής Χώρας καί έκ τοϋ 8ου Πανελλαδικού Συνεδρίου, πληροφορηθείσα έκ τής προκηρύξεως τοϋ Σοϋ Προέδρου τής Κυβερνήσεως, ήτις έδημοσιεύθη σήμερον εις τόν Τύπον τάς πρός τήν έργατοϋπαλληλικήν Τάξιν άγαθάς προθέσεις της, συνελθοϋσα έκτάκτως σήμερον καί έν άπολύτω άπαρτίς εύρισκόμενον όμοφώνως άπεφάσισεν τήν άποστολήν συγχαρητηρίων πρός όλους τούς άποτελούντας τήν σημερινήν Κυβέρνησιν τής Χώρας μας, μέ τήν όμόθυμον άπόφασιν, όπως ένισχύσει ταύτην είς τό έργον τής περισυλλογής καί άποκατα-πτάσεως τών έκ τοϋ πολέμου έρειπίων.

Page 55: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

54

ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ

Πρός τάς Α. "Εξοχότητας, ΜπενΙτο Μουσολίνι,άρχηγόν τής ιταλικής κυβερνήσεως. Βεντουρίνι, γραμματέα Βασ. Πρεσβείας τής ' Ιταλίας ' Αθή-

νας. Καράτσολο, γραμματέα Βασ. Πρεσβείας ' Ιταλίας ' Αθήνας, Γενικόν Πρόξενον, Βασ. Πρεσβείας της "Ιταλίας "Αθήνας, "Ιταλικών Φρουραρχεΐον "Αθηνών.

' Η Διοίκησις της " Εθνικής ' Εργατικής Συνομοσπονδίας πού περικλείει στούς κόλπους τής πάνω άπό ένα έκατομμύριο έργάτες καί ύπαλλήλους θεωρεί καθήκον της νά προσφύγη στίς ώς άνω άρχές καί νά έπικαλεσθε! τήν προστασίαν τους έναντίον μιάς άδικίας ή όποία έγινε είς βάρος μας.

Σ' αύτή τήν ένέργειά μας μάς παρακινεί αύτή αύτη ή φασιστική μας ιδεολογία, ή όποία, βρίσκει τή δικαίωσή της καί τήν πραγματοποίησή της στίς μεγάλες λαϊκές μάζες.

Δυστυχώς ό "Ελλην ύπουργός τής ' Εργασίας κ. Λιβιεράτος έμπνευόμενος άπό φιλικά αισθήματα πρός τίς ιδέες τοϋ Μεταξά προβαίνει σέ μιά σειρά ένέργειες ένταντίον τών συμφερόντων καί τών δικαιωμάτων τών έργατών προφανώς γιά νά προκαλέσει άνησυχίας είς τά ιταλικά καί γερμανικά στρατεύματα κατοχής.

"Ενατίον τών ένεργειών αύτοϋ τοϋ άνθρώπου σταθήκαμ σταθήκαμε πολλές φορές ϋποστηρικτές τών συμφερότνων τών έργατών καί δλες τίς φορές άποτρέψάμε τίς προθέσεις του.

Γιά νά μήν εύρίσκεται λοιπόν έμπόδιον είς τά σχέδιά του συνέλαβε τήν τολμηρή ιδέα νά θέση είς έφαρμογή νόμον μέ τόν όποιον καθαιρεί τήν παροϋσαν διοίκησιν καί διορίζει είς τήν διοίκησιν τής " Εθνικής ' Εργατικής Συνομοσπονδίας πρόσωπα μή έχοντα ούδεμίαν ύποστήριξιν άπό τίς έργατικές μάζες καί

Page 56: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΩΝ ΔΙΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΜΟΥΣΣΟΛΙΝΙ

Page 57: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

56

κατά συνέπειαν πρόθυμα νά γίνουν άβουλα όργανα στά ύπουλα σχέδώ του.

Ό κ. Λιβιεράτος συνεχίζοντας τή σκοτεινή πολιτική τοϋ συμπατριώτου του ' Ιωάννου Μεταξά καί τής 4ης Αύστούστου προσκαλεί πλησίον του καί τοποθετεί εις διαφόρους δημοσίας ύπηρεσίας τούς συμπατριώτες του τής Κεφαλληνίας καί άλλοτε συνεργάτες τοϋ Μεταξά.

Κατά τό Ιδιο τρόπον έσκέφθηκε νά προσκαλέση στόν όργανισμό τών έργατών τούς συμπατριώτας του, ϊδιοκτήτας οίνοπωλείων καί κρεοπωλείων καί ούδεμίαν σχέσιν έχοντας μέ τήν έργατική ν καί ύπαλληληλικήν τάξιν καί γιά τόν σκοπό αύτό συγκρότησε ένα συμβούλιο πού προκάλεσε τήν άποστροφή καί τό μίσος τών έργατικών μαζών δταν τό πληροφορήθηκαν.

Δέν έδώσαμεν καμμίαν άφορμήν γιά νά ληφθούν τέτια μέτρα έναντίον μας. Μέ ζήλον καί ύπομονή πού γίνονται πιό βασανιστικά σ' αύτές τίς δύσκολες στιγμές προσπαθήσαμε πάντοτε νά προλαβαίνουμε συγκρούσεις τής έργασίας καί πάντα θά φροντίζουμε νά γινόμαστε όργανα τής τάξεως.

"Οταν έκλάπη ή γερμανική σημαία άπό τήν Ακρόπολη έσπεύσαμε νά στηλιτεύσουμε δημοσία μέ γράμμα μας δημοσι-ευμένο στόν τύπο καί χαρακτηρίσαμε αύτή τήν άξιοκαταφρόνη-τη πράξη σάν έχθρική πρός τό λαό.

Έχοντας όμως τή συνείδησή μας ήσυχη γιατί κάνουμε πάντα τό καθήκον μας τόσον άπέναντι τών έργατών δσον καί άπέναντι τών στρατευμάτων κατοχής, έξεγειρόμεθα μπροστά στήν άδικη ένέργεια τοϋ Λιβιεράτου.

Κατόπιν αύτοϋ άπευθυνόμεθα πρός ' Υμάς παρακαλοϋντες, όπως εϋαρεστούμενοι έπέμβητε γιά νά χαλιναγωγήσετε καί ματαιώσητε τέτοιες ένέργειες τίς όποιες βεβαίως δένάφήνομε νά φτάσουν σπς έσχατες βλαβερές συνέπειές τους, άρνούμε-νοι νά παραδώσουμε στήν λαθραία διορισμένη διοίκηση καί οί όποιες ένέργειες άν όλοκληρωθοϋν είνε προφανές, ότι θά προ-κληθρϋν άνευ λόγου ζητήματα.

Page 58: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

ο»ΓΙ«.Ϊ5λ.',; Ε α „,<. ΐΤΜ6ίί·ηΙ «4 ««ιοί ( « « « • ^ • « ^ »

ΙπίΓοΛοΙΙ»*! ίϊΕΐ?11ν*8Γ*Γί« * λ» ι*<α* * * «ΒΜφτβΙ* )

Μ ·Μ»»>· αφν ίοη* {.:·'; ϊ511« ν^ύιΛκι 0<ι*τ*ν *** 1» ΜνίτΛ ί » ^ . |

ί %,*£-; »*«*$ ' • » ί.-ν"! ΐ?"ί «.; ί · * - £»- »· * « ν-.*·»

8ΜΓΙΙ ?*·»ι*5»ϊ«1» ι»*;. ρΜΜτ,'ίί'Λ -νφφί^:^;^ ΐ'φ** * Ι

*ν· ν ' ι Χ14Μ.-1* ' 4#Ι ΐρρϋβ, «3* 44 *«β«&«9<β Χκ&ΙίΜ* Λ Μ ; τ ,ά « ς 1 ί . ->, ί

άβνόΐι > * •

- * · · · · · ·

Α! ^β ' Ϊ Ι ϊ ϊ Ιϋ Ι ΐΜίΛΙ • • · • • » Γ:«.Γ41« " . ·:ί

ΐ.3· ·>>ε · 1

· — ! 9 •«**{·© ' !

ϊ» *.«$>· Α '' ί Ι ί , ί Η Λ Λ » €<: Γ ί» «*•»·, !

«%»** 11 Μ Αςο«*«: 19*$ XIX» | ! Λοιί» « · ) ! * ϊ ί Μ Α ««1 !

.. » *»>«8«ϊα Μ». γίονφ**,^ 1

* ; ,. ϊ ' Ι ^ΡΗβΙ • ' ϊ • ' - ~ " * - ' *«8·ϊΓ·ί«.ί4β 3» 11* ^ίίβ^α·»*»!©»· ί ϋ

\ ·χ Ι τ ^ ^ / Γ ν· · __ ··•

Page 59: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

58

Θέλομεν νά έλπίζουμε δτι ή αίτησις μας θέλει έκτιμηθεϊ άπό σάς καί θά εύαρεστηθεΐτε νά λάβητε τά άναγκαϊα μέτρα γιά νά προλάβητε γεγονότα καθώς έπίσης καί γιά νά διευκολύνετε καί έπιβεβαιώσετε τήν πεποίθησιν καί τήν πίστη τοϋ λαού, δτι ό ιταλικός φασισμός υποστηρίζει τή μάζα τών έργατών.

' Ελπίζοντας σέ μιά εύνοική έκβαση εύχαριστοϋμε μετά τοϋ όφειλομένου σεβασμού.

1) Ιωάννης Καλομοίρης 2) Χαράλαμπςο Χαρισιάδης 3) Βασίλειος Ράφτης 4) Σπύρος Καροϋσος 5) "Ιωάννης Δημακάκος

6) Κων)νος Πρεβενάς 7) Ιωάννης ΠΑΤΣΑΤΖΗΣ 8) Νίκος Κωστής 9) Ματθαίος Πετρόυλής

10) Εύάγγελος Εύαγγέλου 11) Γρηγόριος (πρόκειται γιά

τόν Γεώργιο) Κοντάκος " Αθήναι τη 29η Αύγούστου 1941 XIX Αύθεντικόν άντίγρα-

φον τών ύπογραφών πού μπήκαν στό χειρόγραφο. ΚΩΝΣΤΑΝΤ. ΠΡΕΒΕΝΑΣ

β Γραμματεύς τής Συνομοσπονδίας ' Εργατών τής ' Ελλάδος

"Οδός Αγχιάλου άριθ. 15 ' Από τούς παραπάνω πού φιγουράρουν στό ύπόμνημα πού

στείλαν στό Μουσολίνι καί στά πρακτικά πού δημοσιεύουμε, οί παρακάτω:

1) Γ. Βολωτάς 2) Σ. Βασιλειάδης 3) Γ. Δημητρακόπουλος 4) I. Καλομοίρης 5) Π. Ματορΐκος 6) I. Πατσατζής

7) I. Ρέντζης, 8) Π. Χάνος 9) Μ. Πετρουλής 10) Β. Ράπτης 11) Α. Μανδάλης

Είναι διορισμένοι άπό τή κυβέρνηση Τσαλδάρη καί στή σημερινή διοίκηση τής Γ.Σ.Ε.Ε. μέ έπικεφαλής τόν Πατσατζή.

Page 60: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

59

III. ' Ο Μαρκουλάκης 6 κατάδικος γιά προδοσία πέρνει Βασιλική χάρη καί διορίζεται Πρόεδρος στό Εργατικό Κέντρο Χανίων.

"Εκθεση τοΰ Εκλεγμένου Προέδρου τοΟ 'Εργατικοί! Κέντρου Χανίων. Ποιός είναι ό Μαρκουλάκης πού διορίζουν στό ° Εργατικό Κέντρο Χανίων

Γνώρισα τόν Μαρκουλάκη άπό κοντά γιατί ήμουν μέλος τής Διοίκησης τοϋ Ε.Κ. όταν αύτός ήταν πρόεδρος.

1) Τό ποινικό του μητρώον άναφέρει δτι καταδικάστηκε: α) Τό έτος 1927 έπί νοθεία σέ φυλάκιση 15 ήμερων καί

χρηματική ποινή 400 δραχμών. β) Τό έτος 1936 γιά παράνομη όπλοφορία σέ 15 ήμερών

φυλάκιση καί 400 δραχμών χρηματική ποινή. γ) Τό έτος 1937 γώ άδικη έπίθεση σέ φυλάκιση 20 ήμερών. δ) Τό 1943 γιά δωροδοκία σέ φυλάκιση 6 μηνών, ε) Τό 1944 γιά νοθεία σέ φυλάκιση 1 μηνός. 2) ' Η δοσιλογική ύπόθεση γιά τήν όποια καταδικάστηκε πρό

όλίγων μηνών, σέ 5 χρόνια φυλακή έχει ώς έξής: α) Διευκόλυνε τό έργο τοϋ έχθροϋ διότι έκβίαζε ψυχολογι-

κά τούς έργάτες, δηλ. μέ άνακοινώσεις στήν έφημερίδα, νά έργάζονται γιά τούς Γερμανούς μέ τήν άπειλή συλλήψεως όμήρων άπ' τά μέλη τής οικογενείας έκείνου πού δέν θά δούλευε γιά τόν έχθρό.

β) Έκανε άλλεπάλληλους έκβιασμούς σέ πολλούς έργαζό-μένους καί καταστηματάρχες ότι θά τούς έστελνε άγγαρεϊα άν δέν τοΰδιναν χρήματα ή είδη. "Απέστειλε δέ στήν άγγαρεία όσους δέν τοϋδωσαν. Περίπου 15 μάρτυρες τό κατάθεσαν στή δίκη.

• Αύτά δλα φυσικά, τάκανε γιά νά συντηρείται στήν άνήθικη καί πολυδάπανη ζωή του.

γ) Έστειλε έγγραφα μέ τήν ύπογραφή του σέ σταθμάρχες μέ τήν έντολή νά συλλάβουν καί νά τοϋ παραδώσουν διάφορους πού δπως έγραφε.... «γιά νά άποσταλοϋν στό άρμόδιο γραφείο τής Κράϊς Κομαντατούρ». Έτσι διευκόλυνε τό έργο τοΰ έχθροϋ.

Page 61: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

60

δ) Έστειλε τό ύπ' άριθ. 111 ]23.6.42 έγγραφόν του πρός τήν Κράίς Κομαντατούρ πού ζητοϋσε άπ' τούς Γερμανούς νά δώσουν διαταγή στό ' Ελληνικό Δημόσιο Ταμείο, νά τοϋ αυξή-σουν τόν μισθό, έπειδή λέγει... «πάντοτε έν τώ μέτοω τών δυνάμεών μας φροντίζομεν νά έξυπηρετήσουμεν τά στρατεύ-ματα κατοχής».

Έτσι προκαλούσε τήν έπέμβαση τών Γερμανών κα( μ' αύτό τόν τρόπο κατερράκωνε τό κύρος τοϋ κράτους.

Κατηγορήθηκε έπίσης γιά τή σύλληψη 18 άτόμων πού τούς έστειλαν έξορία. Πάνω σ' αύτό ό μάρτυρας Στ. Γλυνιάς κατάθεσε, δτι ό Μαρκουλάκης πήγαινε στήν ΓΚΕ-ΕΦ-ΠΕ κάθε άπόγευμα καί συζητούσε μέ τό γερμανό πού ήταν έπί τής καταδιώξεως. Ό κ. Γλυνιάς ήταν διερμηνέας έκεϊ καί δταν πήγαινε ό Μαρκουλάκης έπαιρναν άλλο διερμηνέα. ' Ενα άπό-γευμα δμως ήταν ό Ιδιος έκεΐ καί είδε ένα κατάλογο μέ όνόματα μπροστά στό Γερμανό, ό όποίος ρωτούσε τό Μαρκουλάκη ποιοι άπ' αύτούς ήταν έπικίνδυνοι. ' Ο μάρτυς Βαλυράκης Γ. καταθέ-τει, δτι τό 1942 άκουσε άπό τόν κ. Γλυνιά δτι ό Μαρκουλάκης πήγε στή ΓΚΕ-ΕΦ-ΠΕ ένα κατάλογο μέ 22 όνόματα. Ά π ' αύτούς πιάστηκαν καί έξορίστηκαν οί.... μεταξύ τών όποίων οί θωμαδάκης, Χοχλάκης, 'Ισ. Κοντός κλπ.

Αύτός λοιπόν είναι ό βίος καί ή πολιτεία τοϋ κ. Μαρκουλάκη. Καθαυτό προδότης. Έπρόδιδε καί καταπίεζε τούς ίδιους τούς έργάτες.

Καί δμως τό σημερινό κράτος τοϋδωσε χάρη γιά νά τόν χρησιμοποιήσει πάλι σε τέτοιες σκοτεινές δουλειές.

Τόν διόρισαν καί πάλι στό ' Εργατικό Κέντρο. Φυσικά μετά τόν άνεκάλεσαν. "Ομως τό δτι προσπάθησαν νά διορίσουν ένα τέτοιο ϋποκείμενο, φανερώνει, δτι τό σημερινό κράτος βρίσκε-ται σέ άδυναμία στό νά βρει άνθρώπους πού νά τό έξυπηρετή-σουν.

ΝΙΚ. ΚΑΛΑ Ι ΤΣΙΔΑΚΗΣ Αντιπρόεδρος τοϋ Ε.Κ. Χανίων

Page 62: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

61

IV.' Ο Βολωτάς, διορισμένος στήν ΓΣΕΕ άπ' τ6ν Τσαλδάρη, υποχρέωνε τούς έργάτες ν' Αγοράζουν καί νά διαβάζουν

τούς λόγους τοϋ Χίτλερ στήν κατοχή. «Σύνδεσμος Σιδηρ)κών Θεσσαλίας Αριθ. Πρωτ. 266 Βόλος 29.9.41

Πρός τό ' Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Βόλου 'Ενταύθα

Συνάδελφοι. Εις άπάντησιν τοϋ ύπ' άρθ. 3104 έγγράφου σας τής 16

λήγοντος διά τοϋ όποιου μάς κοινοποιήσαμε τό ύπ' άριθ. 33770 τοιούτον τοϋ Υπουργείου Εργασίας, σάς γνωρίζουμε δτι ή όργάνωσή μας θά διαθέσει (100) έκατόν άντίτυπα τοϋ έν λόγω τεύχους, (ό λόγος τοϋ ' Αδόλφου Χίτλερ). Τό άντίτιμον αύτοϋ έκ δραχμών χιλίων (1000) σάς άποστέλλομεν σύν τω παρόντι.

Εντολή Διοικήσεως Ό Γραμματεύς Γ. Α. Βολωτ&ς»

V."Αλλος «έθνικόφρων» ό Χαρισιάδης, έξαναγκάζει τίς Διοικήσεις τών Συνδικάτων νά στείλουν ευχαριστήρια τηλεγραφήματα στούς Γκαουλάΐτερ τών καταχτητών ΓκΙτζι

καί 'Αλτεμπουργκ. «Εθνική Συνομοσπονδία 'Εργατών 'Ελλάδος Αριθ. Πρωτ. 2664 31)19-12-1942

Πρός τό 'Εθνικόν 'Εργατοϋπαλληλικόν Κέντρο ν Λαρίσσης Συνάδελφοι. ' Εν συνεχεία τών τηλεγραφικών όδηγιών μας περί άποστο-

λής εύχαριστηρίου τηλ/ματος πρός τόν Πρόεδρον τής Κυβερνή-σεως καί συγχαρητηρίου πρός τόν Ύπουργόν Εργασίας θά άποστείλετε άμέσως άμα τή λήψει τής παρούσης, εύχαριστήρια τηλεγραφήματα πρός τούς έξοχώτατους κ.κ. Γκίτζι πληρεξούσι-ον "Ιταλίας καί 'Αλτεμπουργκ πληρεξούσιον τοϋ Ράιχ δώ τήν έγκρισιν τής άναθέσεως τοϋ "Υπουργείου "Εργασίας εις τόν συναδ. Ν. Καλύβαν

Ή Γραμματεία Ε. Ευαγγέλου, Χ. Χαρισιάδης»

Page 63: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

V ΕβΝΙΚΗ ΙΪ«0ΙΙβΙΙΗΜΙ»14

Ε Ρ Γ Α Τ Ο Ν Ε Λ Λ Α Δ Ο Σ

ΑΠΟΑξΙΞΙΣ ΔΡΑΧΜ,

„ „ „ „ ^ρ* «Κ Ε Σ Ε «· "< Δ ρ ο χ ^ ^ ν / ν ^

-

^ / η

Τ - - φ ' Ί ^

ί . Ίύ > •

••Μ:-

£«ΚΚ ΙΤΜΚΐΜΜΙ« ε Ρ Γ Α Τ ύ Μ 6 Α Α Α Α Ο Ϊ

ΑΠΟΔΕΙΙΙΣ ΔΡΑΧΜ.

ε*<|»*ντν «ρ* 5*0 ΤορίΜ ,«.,«* «Μ»

,-φ

ν ^ ,

•ε. >ί -Ζ*•^ζ^όΐΛ· 1 _ ι» /

9

Page 64: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

63

VI. ' Ο Καλομοίρης χωρίς μάσκα " Εκτός τών άναφερομένων στά πραχτικά πού δημοσιεύου-

με παραπάνω εκτός άπ' τό Ύπόμνημά του στό Μουσολίνι, ό Καλομοίρης έχει στό «ένεργητικό» του καί τά παρακάτω:

1) * Ηταν έμμισθος τού Δημητράτου κατά τήν περίοδο τής' 4ης Αύγούστου.

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝ)ΔΙΑ ΕΡΓΑΤΩΝ-ΕΛΛΑΔΟΣ Απόδειξις Δραχμών 5.000

' Ελήφθησαν παρά του Ταμείου της ΕΣΕΕ αί άνω δραχμαί πέντε χιλιάδες (5.000) διά έπιχορήγησιν τοΰ μηνός Απριλίου 1939 τοποθετηθείς εις τό Τμήμα Μελετών κατόπιν αποφάσεως της Διοικήσεως.

Έν ΠειραιεΤ τή 1 Απριλίου 1939 Ό Λαβών Ί. Καλομοίρης

ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝ)ΔΙΑ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

Απόδειξης δραχμών 1.00.-' Ελήφθησαν παρά τοϋ Ταμείου τής ΕΣΕΕ αί άνω

δραχμαί (χίλιαι) 1000 διά όδοιπορικά μηνός "Απριλίου 1939.

Εν ΠειραιεΤ τή 2 "Απριλίου 1939 Ο Λαβών Ί. Καλομοίρης

Page 65: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

- Α Ν Α η κ ΐ χ ΓΥΝΑΙΚΪΙΕΖ ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑΣ Ι Ι Ο Ι Η Ι ΚΑΙ ΚΗΠΒΝ

Ε ~ Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α ΟΜΒΡΕΛΛΩΝ ΚΑΙ ΣΗΜΑΙΩΝ Ν. Γ Ι Α Ν Ν Ο Π Ο Υ Λ Ο Σ <ΓΡΑ·εΐΛ και κβϊηι. · π»ΑΐιτΕ/υτι κ -

ΕΚΟΓΓΑΒΟ" «ΟΗΙ1Ϊ Μ * Η · · · * · » ι - ' ^ ' ·

ΑΜΙΙΗλΙ

Α Λ- » Α * Α χβΒΑΤΕΙβΝ ατακί ιαοκ* ΑΜΜΟΙ ΙίΗ «ΑΙ ΛΙβ»ϋ λ Κ Τ I I· I Ρ » •

£, Ά·**·* <1 ΙΜ' Α1ΊΟΜΛΙ

Page 66: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

65

ΕΘΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝ)ΔΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Αριθ. 1705 Κεφάλαιον

"Αρθρον

"Ενταλμα πληρωμής Δραχ. 1400 Εις Χρέωσιν

Γεν. Λογαριασμού Δαπάναι έγκαταστάσεως Ειδ. Λογαριασμού "Επιπλα καί σκεύη

Εις πίστωσιν Ταμείου Α ι τ ι ο λ ο γ ί α

Ποσόν ΔΓ άξίαν μιας σημαίας Γερμανικής μάλλι-νης 3,60 μ. 1.400-

σύνολον 1.400-

Διά τήν άνωτέρω αίτίαν έντέλλεται ό Ταμίας νά πληρώση εις τόν Ν. Γιαννόπουλον δραχ. χιλίας τετρακοσίας.

'Εν ΠειραιεΙ τη 13 Μαίου 1941

Ο Λογιστής ' Ο Γραμματεύς ' Εξωφλήθη αύθημερόν I. Καλομοίρης Ό Λαβών

Page 67: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους
Page 68: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

67

Κατάστασις Καταβολής Έπιχορηγήσεως τέως Γεν. Γραμματέων μηνός "Απριλίου 1944

' Ονοματεπώνυμον Μην.Έπιχορ.Κρατ. ΙΚΑ Χαρ. "Υπόλοιπον

1)Εϋαγ. Ευαγγέλου 1.800.000 2)1. Καλομοίρης 750.000 3)Δ. Καβαλιεράτος 900.000

61.200 275 1.738.525 25.500 100 724.400 30.600 100 869.300

3.332.225 3.450.000 117.300 475

"Αθήναι τή 1 "Απριλίου 1944 " Ο έπί τοϋ Λογιστηρίου ' Ο Γεν. Γραμματεύς

Έμ. Κανακουσάκης *

ΕΘΝΙΚΗ "Αριθμ. 4501 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝ)ΔΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ Κεφάλαιον

ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - Α ρ θ ρ ο ν

Ένταλμα Πληρωμής Δραχ. 3.450.000 Εις Χρέωσιν

Γεν. Λογαριασμού Δαπάναι Διοικ. Διαχειρ. Ειδ. Λογαριασμό έπιχορήγησις τέως Γεν. Γραμματέως

Εις Πίστωσιν Ταμείου

Α ι τ ι ο λ ο γ ί α Ποσόν ' Επιχορήγησις μηνός ' Απριλίου είς τέως Γ. Γραμματείς 3.450.000

Σύνολον 3.450.000 Διά τήν άνωτέρω αίτίαν έντέλλεται ό Ταμίας είς

τόν ώς ή συνημένη κατάστασις τρία έκατομμύρια τετρακοσίας πεντήκοντα χιλιάδας.

"Αθήναι τη 7 "Απριλίου 1944 ' Ο Λογιστής ' Ο Γραμματεύς ' Εξωφλήθη αύθημερόν

Έμ. Κανακουσάκης

Page 69: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

68

ΟΙ φωτοτυπωμένες άποδείξεις δείχνουν δτι Τόν ' Απρίλη τοΟ 1939 ό Καλομοίρης εΙσέπραξε άπό τ6

Δημητράτο 5.000 δραχ. μιοθό κα( 1000 δρχ. «όδοιπορικά». 2) Ό Καλομοίρης σάν Γ. Γραμματέας τής Γ.Σ.Ε.Ε.

άγόρασε κα( πλήρωσε μιά πελώρια Γερμανική σημαία μέ τόν άγγυλωτό σταυρό 3.60 μέτρα πού τήν κρέμασε στή Γ.Σ.Ε.Ε.

3) Ό Καλομοίρης σ' 6λο τό διάστημα τής κατοχής έπαιζε διπλό παιγνίδι. ' Ενώ συμμετείχε στό Ε.Α.Μ. ταυτό-χρονα έπερνε έπιχορήγηση άπό τόν ΚουΙσλιγκ Κανακουσά-κη, διορισμένο Γενικό Γραμματέα τής Γ.Σ.Ε.Ε. καί' Υπουρ-γό ' Εργασίας στήν Κυβέρνηση τοϋ ΚουΙσλιγκ Ράλλη.

4. ' Ο Καλομοίρης έξαγοράστηκε άπό τήν Κυβέρνηση Τσαλδάρη. Νά τά έντάλματα πληρωμής πού άποκαλύφθη-καν.

α . « Αριθμός έντάλματος 151-6 VIII 1946 είς βάρος προϋπολογισμού Υπουργείου Εργασίας Κεφάλαιον 10 άρθρον 1.

Σύνολον δαπάνης 4.500.000 δραχμών ...διά μετάβα-σιν... είς Παρισίους "Ιωάννου Καλομοίρη».

β' . «' Αριθμ. έντάλματος 162-2 IX 1946 άριθμός πρωτο-κόλλου 33100.

Δραχμαί 115 έκατομμύρια έπ' όνόματι τής Τραπέζης τής ' Ελλάδος, διά ίσότιμον 23.000 δολλαρίων πρός πληρω-μήν όδοιπορικών έξόδων καί ήμερησίας άποζημιώσεως είς.... ' Ιωάννην Καλομοίρην ήμερησίως 20 δολλάρια.

5/1X1946 9/ΙΧ/1946».

Πόσα άλλα δέν φανερώθηκαν άκόμα;

Page 70: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

69

VII Ή Ασφάλεια είσηγείται νά μή γίνουν έκλογές στά συνδικάτα γιατί οί προστατευόμενοι της «έθνικόφρονες» φασίστες δέν έχουν καμμιά έλπίδα νά κερδίσουν τίς έκλογές.

Έκθεση Εθνικής Ασφαλείας θεσ)κης. Αριθμός Πρωτοκ. 7/50/4.

θεσ)κη 14/νΐΙ/1945 Τό Τμήμα ' Εθνικής ' Ασφαλείας θεσ)κης

Πρός τόν Ύπουργόν Βορείου Ελλάδος «Περί τών άρχομένων άρχαιρεσιών τών σωματείων θεσσα-

λονίκης» Λαμβάνομεν τήν τιμήν είς έκτέλεσιν προφορικής διαταγής

υμών σχετικώς μέ τό έν περιλήψει θέμα νά άναφέρωμεν τά κάτωθι:

' Εκ τών έπαφών τάς όποίας έσχον μέ τούς έκπροσώπους τών διαφόρων μερίδων τών έργαζομένων συνήγαγον τά κάτω-θι έκ τής μελέτης τοϋ ζητήματος τούτου, ώς έχουσιν σήμερον τά πράγματα, προκύπτει δτι άν λάβωσι χώραν αί έκλογαί μοιραίως ή Διοίκηση καί ή κατεύθυνση τοϋ ' Εργατικού κόσμου θεσ)κης, ήτις είναι, άν όχι τό πρώτον τούλάχιστον τό δεύτερον ' Εργατικόν Κέντρον τής χώρας θά περιέλθει είς χείρας τοϋ Κ.Κ.

"Ο Διοικητής τοϋ τμήματος Στεφανάκης Γεώργιος

Ταγματάρχης Δημοσιεύοντας τά προδοτικά, άποκαλυπτικά αύτά

έγγραφα (ένα έλάχιστο δείγμα άπ' τόν δγκο τής προδοσί-ας), πιστεύουμε πώς βοηθούμε έκείνους τούς έλάχιστους έργάτες πού τυχόν έξαπατώνται άκόμα άπ' τούς φασίστες έργατοκάπηλους, τούς βοηθούμε νά δούν ποίοι είναι αύτοί πού παρουσιαζόμενοι σάν «γίγαντες τής ' Εθνικοφροσύ-νης», έμπορεύονται καί τούς έργάτες καί τήν ' Ελλάδα.

Τά έγγραφα αύτά πρέπει ν' άποτελέσουν καί θ' άποτελέσουν τήν πλάκα τού τάφου τών προδοτών μέσα στό ' Ελληνικό Συνδικαλιστικό κίνημα.

Μάρτης 1974 Κ.Θ.

Page 71: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους
Page 72: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

Π Α Ρ Α Ρ Τ Η Μ Α

1. ΤΟ ΕΕΑΜ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΜΑΣ 2. Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ 3. Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ

ΑΓΟΝΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Page 73: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους
Page 74: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

73

ΤΟ ΕΕΑΜ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΜΑΣ

Τό έθνικό καί έργατικό άπελευθερωτικό μέτωπο έκφράζει τή θέληση τής έργατικής τάξης νά ένωθεί καί νά παλαίψει γιά τις άμεσες οικονομικές καί πολιτικές της διεκδικήσεις, συντονίζον-τας καί συνδυάζοντας αυτόν τόν άγώνα μέ τόν άγώνα δλου τοϋ λαού καί μέ τήν πανεθνική όργάνωση ΕΑΜ γιά τήν έθνική άπελευθέρωση τής χώρας καί γιά τήν έξασψάλιση πλήρους λαϊκής κυριαρχίας. ' Οργανωμένο τό ΕΕΑΜ σ' αυτή τή βάση καί μέ συμμετοχή δλων τών κομμάτων, τάσεων, καί ρευμάτων, -έξόν τούς προδότες Καλύβηδες - πού δροΰν στό έργατοϋπαλ-ληλικό κίνημα, άπόχτησε μεγάλη έπιρροή στίς πλατιές μάζες τής έργατιάς.

'Εν τούτοις παρ" δλες αύτές τίς έπιτυχίες τό κόμμα μας στήν τελευταία άπόφαση τοϋ Πολιτικού Γραφείου («Ριζοσπά-στης» 20 ' Απριλίου) διαπιστώνει δτι ή δουλειά μας στό ΕΕΑΜ καθυστερεί καί τονίζει τούς κινδύνους πού συνεπάγεται γιά τήν έκβαση τοϋ δλου έθνικοαπελευθερωτικοϋ άγώνα καί συνεπώς καί γιά τήν ϊδια τήν έργατική τάξη ή καθυστέρηση αύτή.

Πώς έκφράζεται αύτή ή καθυστέρηση; Τό ΕΕΑΜ δέν άγκάλιασε άκόμα όργανωτικά μεγάλες μάζες

έργατών, έργατριών καί ύπαλλήλων, καί ιδιαίτερα δέν έχει γερές βάσεις στίς έπιχειρήσεις καί έργοστάσια πού παίζουν άποφασι-σπκό ρόλο στήν κοινωνική ζωή καί στις άνάγκες τοϋ ξένου καταχτητή (Σιδηροδρομικές μεταφορές, τράμ, φωταέριο, πολε-μικά έργοστάσια κλπ.). Αύτό μέ τή σειρά του έχει έπίδραση στή συμμετοχή τής έργατικής τάξης στούς έθνικοαπελευθερωτι-κούς άγώνες όλοκλήρου τοϋ έλληνικοϋ λαού. Καθυστερούμε σοβαρά, σχεδόν δέν έχουμε κάνει τίποτε στούς άνεργους.

Πού όφείλεται αύτή ή καθυστέρηση; Γιατί σέ σωματεία πού τά ψηφοδέλτια τοϋ ΕΕΑΜ παίρνουν τά 90% τών ψήφων οί όργανωμένοι στό ΕΕΑΜ έργάτες είναι μόνο τά 10% τών έργατών;

Page 75: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

74

Πρωτ" άπ' όλα δέν κατανοήσαμε ότι τό Ε ΕΑΜ είνε μιά φαρδιά μαζική όργάνωση καί μπορεί νά είνε μαζική μόνον ύπό τόν δρον νά έχει μιάν έλαστικότητα καί στήν πειθαρχία. ' Εμείς είχαμε τήν άξίώση άπό τά μέλη τοΰ ΕΕΑΜ νά παίρνουν δλα άνεξαίρετα ένεργό μέρος στή ζωή τής όργάνωσης τοϋ ΕΕΑΜ, νά συμμετέχουν, κανένας δέν σκέφτηκε ότι έπρεπε νά διαγρα-φούν τά άλλα 70% πού δέν παίρναν μέρος στίς συνελεύσεις. Σέ κάθε μαζική όργάνωση άποδείχνεται ένα φαρδύ άχτίβ στελεχών καί αύτά τά στελέχη πού καθημερινά σφυρηλατούνται άποτε-λοϋν τή σπονδυλική στήλη τής κάθε φαρδιάς μαζικής όργάνω-σης.

Λοιπόν σήμερα τό ΕΕΑΜ έχει όργανωμένους στή δύναμή του καί θεωρεί μέλη του μόνον τέτοιους άφοσιωμένους άγωνι-στές. Οί όμάδες τών μελών τοΰ ΕΕΑΜ περικλείουν μόνον άχτίβ στελεχών. Άμεσο καθήκον μας είνε νά άλλάξουμε ριζικά τόν τρόπο τής όργάνωσης τοϋ ΕΕΑΜ, γιά νά διευκολύνουμε τίς φαρδιές μάζες τών έργατών, έργατριών καί ύπαλλήλων νά γίνουν μέλη του. Γιά τό σκοπό αύτό έπιβάλλεται:

Οί σημερινές πενταμελείς ή τριμελείς όμάδες τών μελών τοϋ ΕΕΑΜ νά μετατραπούν σέ καθοδηγητικά γραφεία όμάδων καί τό καθένα νά συγκροτήσει καί άπό μιά πολυμελή όμάδα μελών (άπό 30 καί 50 καί περισσότερα άκόμα μέλη) τήν όποια θά καθοδηγεί. Τό κάθε μέλος τοϋ γραφείου θά συνδέεται άτομικά μέ ένα άριθμό μελών τής όμάδας, θά τά κατατοπίζει γιά τά τρέχοντα ζητήματα τής έπιχείρησης, τοϋ σωματείου καί τοϋ έθνικοαπελευθερωτικοϋ άγώνα καί θ' άκούει τή γνώμη τους τήν όποια καί θά μεταφέρει στή συνεδρίαση τοϋ γραφείου. Μ' αύτόν τόν τρόπο τά πέντε μέλη τοϋ γραφείου τής όμάδας θά βρίσκονται σέ έπαφή καί μέ τά 50 μέλη τής όμάδας καί θά τά καθοδηγούν. Σέ έξαιρετικές περιπτώσεις άπεργίας τοϋ κλάδου, καί έφ' δσον θά ύπάρχουν οί δυνατότητες, μπορούν νά συγκαλούνται γενικές συνελεύσεις δλων τών μελών τής όμάδας άλλά καί τότες άκόμη δέν είνε άπαραίτητο άν ύπάρχουν μεγάλες δυσκολίες. "Ετσι διευκολύνουμε όλους τούς έργάτες,

Page 76: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

75

έργάτριες καί υπαλλήλους νά γίνουν μέλη τοϋ ΕΕΑΜ. "Ενας άλλος τομέας στόν όποιον έπιβάλλεται ν' άναπτύ-

ξουμε όλη μας τή δραστηριότητα είνε οί άνεργοι. Τούς άνέργους θά τούς βρούμε στίς συνοικίες. 'ΕκεΙ πρέπει νά όργανώσουμε τίς όμάδες άνέργων μελών τοϋ ΕΕΑΜ καί νά καταπιαστούμε μέ τά άμεσα ζητήματά τους.

Μπορούμε καί πρέπει π.χ. νά ζητήσουμε άπ' τούς Δήμους νά πληρώνουν τό ψωμί τοϋ δελτίου τών άνέργων καί τών οικογενειών τους καθώς καί τά τρόφιμα πού διανέμει ό Ερυθρός Σταυρός. Γιά τούς άνέργους κι' αύτή ή μικρή ένίσχυση Θάνε σημαντική καί πρό παντός θά άνοίξει τό δρόμο γιά μαζικότερες κινητοποιήσεις τών άνέργων καί γιά πληρέστερη περίθαλψή τους.

Γιά νά έπιτύχουμε όμως τήν άνάπτυξη καί τή μαζικοποίηση τοϋ ΕΕΑΜ δέν είνε άρκετό τό νά έχουμε μιά σωστή όργανω-τική πολιτική. Μαζύ μ' αύτή έπιβάλλεται νά καταπιανόμαστε μέ δλα τά άμεσα ζητήματα τών έργατών, έργατριών καί ύπαλλήλων καί νά όργανώσουμε τόν άγώνα τους γιά τήν άμεση διεκδίκησή τους. Καί σήμερα ζωτικό καί άμεσο είνε τό ζήτημα τοϋ μεροκάματου σέ συνδυασμό μέ τήν πάλη ένάντια στήν πολιτική έπιστράτευση, πού άρχισαν ήδη οί καταχτητές νά τήν έφαρ-μόζουν σέ μιά σειρά έργοστάσια καί έπιχειρήσεις καί μέ τή γενικώτερη έπίθεση τών κατακτητών. Τήν πάλη μας γιά τίς άμεσες αύτές καί ζωντανές διεκδικήσεις τών έργατών πρέπει καί μπορούμε νά συνδέσουμε καί νά τή συντονίσουμε μέ τήν πάλη γιά τό ξεκαθάρισμα τών έργατικών σωματείων άπ' τούς διορισμένους στις διοικήσεις πράχτορες τοϋ κατακτητή. Μέ μαζικές κινητοποιήσεις οί έργάτες πρέπει ν' άξιώσουνάπ' τούς διορισμένους αύτούς προδότες νά ξεκαθαρίσουν τή θέση τους άπέναντι τών αιτημάτων τών έργατών καί νά παραδώσουν τά δικαιώματα τών έργατών στά σωματεία τους, διενεργώντας έλεύθερες άρχαιρεσίες γιά τήν άνάδειξη νομίμων διοικήσεων τής έμπιστοσύνης τών έργατών. Τίθεται ένα έρώτημα γιά τά

Page 77: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

76

σωματεία έκεΐνα πού ξεκαθαρίζονται άπ' τούς πράκτορες τοΟ έχθροϋ: Τ( θά γίνει μέ τό ΕΕΑΜ σ' αύτά; Χρειάζεται άλλο ή νά τό διαλύσουμε; Χρειάζεται γιά δυό λόγους: Πρώτον γιατί τό ΕΕΑΜ συγκεντρώνει στις γραμμές του και τούς όργανωμένους καί τούς άνοργάνωτους έργάτες καί δεύτερον γιατί μέσα στίς συν-θήκες τής φασιστικής κατοχής καί τής τρομοκρατίας τά νόμιμα σωματεία δέν έχουν δλες τίς νόμιμες δυνατότητες γιά νά μπορούν μονάχα τους νά όργανώσουν τούς άγώνες τών έργατών. Καί άπ' αύτή τήν άποψη τό ΕΕΑΜ είνε άπαραίτητο, σάν όργάνωση παράνομη τών έργατών Ικανή νά όργανώνει καί νά καθοδηγεί τούς άγώνες τους κάτω άπό όποιεσδήποτε συνθήκες παρανομίας.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει νά δώσουμε στούς βασικούς κλάδους (σιδηροδρομικούς, τροχιδρομικούς, ήλεκτροτεχνίτες, πολεμικά έργοστάσια, γκαζιέρηδες κλπ.).

Έτσι θά κάνουμε τό ΕΕΑΜ όργάνωση μαζική Ικανή ν' άγκαλιάσει στό σύνολό της τήν έργατοϋπαλληλική τάξη τής ' Ελλάδας καί νά τήν όδηγεΐ όχι μόνο σ' άγώνες γιά τό ψωμί, μά καί νά συμβάλει σάν ή άποφασισπκώτερη, ή πρωτοπόρο τάξη στό έθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Ή συμβολή αύτή πρέπει καί μπορεί νά γίνεται καθημερινά μέ τό συνδυασμό τής πάλης γιά τίς οικονομικές διεκδικήσεις μέ τόν δλο άγώνα ένάνπα στόν ξένο καταχτητή καί τούς πράχτορές του. Σήμερα λ.χ. τό ΕΕΑΜ πρέπει νά καθοδηγήσει τούς έργατοϋτιαλλήλους στήν πάλη μέ έκδηλώσεις κάθε λογής, μέ στάσεις, άπεργίες, στόν άγώνα ένάνπα στήν έπίθεση τών έχτρων τοϋ λαοϋ, γιά τό άχρήστεμα τών στρατοδικείων, τών δολοφονικών ταγμάτων. Γιά τήν ένίσχυ-ση τοϋ άντάρτικου κινήματος καί τή σωτηρία τών πληθυσμών τής ύπαίθρου, πού ή καταστροφή τους άπ' τίς όρδές τών καταχτη-τών θά στερήσει τούς έργάτες άπό τά άγροτικά προϊόντα. "Ας δουλέψουμε λοιπόν μέ φανατισμό γιά νά άναδειχτεΐ ή έργατική τάξη σύμφωνα μέ τήν άποστολή της ή πρωτοπόρο δύναμη στόν άγώνα γιά τή λευτεριά καί τή λαϊκή κυριαρχία.

Page 78: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

77

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

ΟΙ όρδές τοϋ άξονα άποστράγγιξαν κι άποστραγγ(ζουν τή χώρα μας άπό κάθε τι πού έχει άξία, άπό κάθε άγαθό. Χωρίς νά ύπολογ(σουμε τίς λεηλασίες, τούς έμπρησμούς καί τίς ληστείες πού διενεργούνε στήν ύπαιθρο καί στίς πόλεις γιά έκδίκηση, χωρίς αύτά, είσέπραξαν οί γερμανοί καί Ιταλοί καταχτητές μέχρι στίς 31 τοϋ ' Ιούλη 550 δισεκατομμύρια δραχμές μόνο άπό τήν κυβέρνηση τοϋ προδότη Ράλλη. Καί εισπράττουν οί γερμανοί 3 δισεκατομμύρια τήν ήμέρα. Καί ζητούνε τώρα νά προεξοφλή-σουν τά έξοδα κατοχής μέχρι στίς 31 τοϋ Μάρτη 1944, δηλαδή 8 μηνών άπό 90 δισεκατομμύρια τό μήνα 720 δισεκατομμύρια.

Τό χαρτονόμισμα πού κυκλοφορεί ζυγώνει τά 1500 δισεκα-τομμύρια. Χώρια άπ' αύτά έχουν τραβήξει στή Γερμανία καί στήν ' Ιταλία δλο τό βαμπάκι, τόν καπνό, τό λάδι, τή σταφίδα καί τά άλλα άγροτικά προϊόντα μέ πίστωση. Δέν έχουμε νεώτερα στοιχεία γιά τό ποσόν τό όποιο έφτασε αύτό τό χρέος τών κατακτητών πρός τήν καταστραμμένη ' Ελλάδα. ' Ο Φιλάρετος τόν περασμένο Δεκέμβριο έγραφε πώς ήταν 196 δισεκατομ-μύρια τά όπόϊα δμως πρέπει νά τά πενταπλασιάσει κανένας γιατί οί τιμές μέ τίς όποιες λογάριαζαν τά προϊόντα αύτά ήταν κάτι χειρότερο άπό έξευτελιστικές, άφοϋ τόν καπνό τής έσοδείας τοϋ 1941 θά ύπολογίσουν 65 δραχμές τήν όκά. Άπ ' τό Δεκέμβριο κι έδώθε ή μορφή αύτή τής ληστείας συστηματο-ποιήθηκε πιό πολύ μέ τήν Ιδρυση τών συμμοριών-έταιριών Ντεγκρίγκες καί τής άντίστοιχης ιταλικής.

' Η πολύμορφη αύτή ληστεία κάθε άξίας άπ* τόν τόπο έχει γιά συνέπεια τόν πλήρη έξευτελισμό τοϋ χαρτονομίσματος. Τά δισεκατομμύρια πού τυπώνει καί βάζει σέ κυκλοφορία ό Ράλλης δέν βρίσκουν στήν άγορά έμπορεύματα γιά ν' άνταλλαχτοϋν καί άκριβαίνουν συνεχώς καί σέ τρομαχτικούς ρυθμούς όλα τά είδη.

Μέσα στούς τέσσερεις μόνο τελευταίους μήνες έχουμε

Page 79: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

78

τετραπλασιασμό όλων τών τιμών. Οί τιμές δλων τών ειδών διατροφής έχουν φτάσει χίλιες φορές άκριβότερα άπ' τίς τιμές τοΰ 1940. "Αν ύπολογίσουμε στόν τιμάριθμο τής ζωής καί τά τσιγάρα, πού δέν έφτασαν άκόμα σ' αύτά τά ϋψη καθώς καί τά λίγα είδη πού διανέμει ό ' Ερυθρός Σταυρός, ό τιμάριθμος τής ζωής φτάνει 500 φορές ψηλότερα άπό τόν τιμάριθμο τοϋ 1940.

Καί αύτοί οί άριθμοί έχουν σχετική μονάχα άξια, γιατί ώρα μέ τήν ώρα, μέρα μέ τήν ήμέρα ή άκρίβεια γίνεται άκόμα φοβερώ-τερη.

Σύμφωνα μ' αυτούς τούς άριθμούς τό κατώτερο μεροκά-ματο έπρεπε νά είνε τουλάχιστον 30 χιλιάδες δραχμές καί ό μισθός τών 2 χιλιάδων δραχμών έπρεπε νά είνε τουλάχιστον ένα έκατομμύριο. Στήν πραγματικότητα καί κατώτερα μεροκάματα δέν φτάνουν τίς 5 χιλιάδες δραχμές καί οί κατώτεροι μισθοί μόλις φτάνουν τις 120 χιλιάδες τό μήνα.

' Αφάνταστα φριχτή είνε ή θέα τών άνέργων, πού δέν έχουν κανένα έσοδο, καί τών συνταξιούχων, πού παίρνουν 15-20 χιλιάδες δρχ. τό μήνα. Δέ μπορούν νά προμηθευτούν ούτε τά είδη πού μοιράζει ό Ερυθρός Σταυρός.

Δυόμισυ χρόνια τώρα συνεχίζεται αύτή ή τραγωδία γιά όλους τούς συνταξιούχους. Οί συνέπειες είνε φοβερές. ' Η φθίση θερίζει τούς έργάτες, έργάτριες καί ύπαλλήλους. Ή έργατική οικογένεια ξεκληρίστηκε. Τά παιδιά λιώνουν καί σωριά-ζονται άπ' τόν συνεχή ύποσιτισμό. Ή παράταση μιάς τέτοιας κατάστασης θά έχει γιά συνέπεια τήν έξόντωση τής κυριότερης παραγωγικής δύναμης τής "Ελλάδας, τοϋ άναντικατάστατου έθνικοϋ κεφαλαίου, τής έργατικής τάξης.

Οί κυβερνήτες έθνοπροδότες και οί μεγαλοκαρχαρίες Χατζηκυριάκοι, Κανελλόπουλοι, τραπεζίτες κλπ. μέ βουλιμία συμμετέχουν στό καννιβαλικό γεύμα τών κατακτητών καί κατα-βροχθίζουν κι αύτοί σεβαστές μερίδες άπ' τίς σάρκες τής έργατικής τάξης, άπ' τίς σάρκες τοϋ έθνους. Καμιά έλπίδα, λοιπόν, δέν μπορεί νά έχει ή έργατική τάξη πώς ή κυβέρνηση καί οί μεγαλοβιομήχανοι καί τραπεζίτες θά σκεφθοϋν τό συμφέρον

Page 80: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

79

τοϋ έθνους καί θά ένδιαφερθοϋν γιά τή ζωή τών έργατοϋπαλ-λήλων. "Αντίθετα, όσες φορές οί έργάτες καί υπάλληλοι ζήτησαν μιά αύξηση στά μεροκάματά τους, οί έργοδότες κάλεσαν τήν Γκεστάπο γιά νά τούς πνίξουν στό αίμα." Ο μεγαλο-καρχαρίας Σταυριανός μέ τά χέρια του παράδωσε έξι άπεργούς έργάτες τών έργοστασίων του στή Γκεστάπο καί οί όποΤοι καταδικάστηκαν σέ θάνατο. Τό Ιδιο έκαναν οί διευθυντές τοϋ Παπαστράτου Καψάλης καί "Ανδρεάδης, τό ίδιο ό διευθυντής τών χρωματουργείων, τό ίδιο στά λιπάσματα.

' Αλλά δέν μπορούν νά έλπίζουν οί έργάτες τίποτα καί άπό τούς διορισμένους στή Διοίκηση τής Γενικής Συνομοσπονδίας καί στά έργατικά κέντρα. Γιατί οί προδότες αύτοί, πουλημένοι στούς καταχτητές οί όποιοι καί τούς διορίσανε, ύπηρετοϋν άκριβώς τίς όρέξεις τους. Τό Ιδιο καί αύτοί χρησιμοποιούν μαζί μέ τά καθησυχαστικά λόγια καί τήν Γκεσταπό γιά νά στραγγα-λίσουν κάθε προσπάθεια τών έργατών γιά τήν ύπεράσπιση τής ζωής τους.

Καί δέν άπομένει παρά ένας καί μόνος δρόμος γιά τή σωτηρία τους. Καί ό δρόμος αύτός είναι νά βασιστούν μόνο στίς δικές τους δυνάμεις σέ συνεργασία μέ όλο τόν έργαζόμενο λαό καί νά άγωνιστούν ένωμένοι γιά νά έπιβάλουν στούς έργοδότες καί τήν κυβέρνηση τών προδοτών τήν αύξηση τών άποδοχών σέ έπίπεδο πού νά έξασφαλίζει τή ζωή τους. Καί τό δρόμο αύτό τοϋ άγώνα δείχνει στήν έργατική τάξη τό έργατικό ΕΑΜ, πού είνε δημιούργημα τής Ιδιας τής έργατικής τάξης καί άγωνίζεται γιά τήν ύπεράσπιση τών συμφερόντων της, γιά τήν ύπεράσπιση αύτής τής ϋπαρξής της. Τό έργατικό ΕΑΜ έγινε ένα άποφα-σιστικό όργανο πάλης στά χέρια τών έργατών, έργατριών καί ύπαλλήλων, έγινε ή όργάνωση πού όργανώνει καί καθοδηγεί τούς άγώνες τους γιά τό ψωμί, γιά τή ζωή, γιά τή λευτεριά. Οί άπεργιακοί άγώνες τοϋ "Ιούνη στήν "Αθήνα καί στόν Πειραιά, πού έδωσαν στούς έργατοϋπαλλήλους αύξήσεις 50-150 στά έκατό, καί τόσοι άλλοι μερικές άγώνες όργανώθηκαν καί διεξήχθηκαν κάτω άπό τίς σημαίες τού έργατικοϋ ΕΑΜ.

Page 81: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

80

Στό Βόλο τό έργατικό ΕΑΜ συγκέντρωσε κάτω άπό τις σημαίες του τό σύνολο τής έργατικής τάξης καί τήν όδήγησε στήν νικηφόρα γενική άπεργία τοΰ Αύγούστου.

Τό δρόμο αύτό τής πάλης έπιβάλλεται νά τόν συνεχίσουν οί έργάτες, έργάτριες καί υπάλληλοι μέ μεγαλύτερη έπιμονή γιά νά έξασφαλίσουν τά άπαραίτητα γιά τή ζωή τους καί τή ζωή τών οικογενειών τους. Οί άσήμαντες αυξήσεις, πού κέρδισαν ύστερα άπό τόσους σκληρούς άγώνες τόν ' Ιούνιο, έκμηδενίστη-καν. Τό ζήτημα τής αύξησης καί πάλι τών μεροκάματων καί μισθών μπαίνει μέ όξύτητα. Καί έπειδή οί αύξήσεις μονάχα σέ χρήμα έκμηδενίζονται άμέσως πρέπει μαζί μέ τό αίτημα γιά αύξηση τών μισθών καί μεροκάματων νά μπει τό αίτημα τής δωρεάν παροχής τροφίμων σέ ποσότητες, πού νά έπαρκοϋν γιά μιά στοιχειώδη διατροφή δλων τών μελών τής οικογένειας τοϋ έργάτη, έργάτριας καί ύπαλλήλου.

Στά στελέχη καί τούς όπαδούς τοΰ έργατικοϋ ΕΑΜ μπαίνει τό καθήκον νά προετοιμάσουν ιδεολογικά καί όργανωτικά τούς άγώνες πού ώριμάζουν σέ δλες τίς έπιχειρήσεις καί σέ δλα τά έπαγγέλματα. Νά έπεξεργαστοϋν συγκεκριμένα αιτήματα γιά κάθε κλάδο καί νά κινητοποιήσουν τούς έργάτες γιά τήν όργάνωση τής πάλης. Σέ κάθε έργοστάσιο, σέ κάθε κλάδο πού ώριμάζουν οί συνθήκες πρέπει ν' άρχίζει ό άγώνας χωρίς νά περιμένουμε νά άρχίσει ταυτόχρονα μέ όλόκληρη τήν έργατική τάξη. 'Οταν δμως ξεκινάει ή άπεργία σ' έναν κλάδο όφείλουμε νά έντείνουμε τή δουλειά μας καί στούς άλλους κλάδους γιά νά κατέβουν κι αύτοί στόν άγώνα. "Ετσι θά μπορέσουμε νά συνενώσουμε Ής διάσπαρτες άπεργίες σέ ένα μεγάλο άπερ-γειακό κύμα ικανό νά σαρώσει δλα τά τρομοκρατικά μέτρα τοϋ κατακτητή καί τών πρακτόρων του καί νά έπιβάλει τά αιτήματα τής έργατικής τάξης.

Οί έργάτες, έργάτριες καί ύπάλληλοι έχουν άποδιωχτείάπό τά σωματεία τους, άπ' τά έργατικά κέντρα καί άπ' τή Γενική Συνομοσπονδία πού διοικούνται άπό διορισμένους προδότες πουλημένους στή Γκεσταπό. Καί δμως οί έργάτες φορολογούν-

Page 82: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

81

ται άγρίως γιά τήν συντήρηση τών όργανώσεών τους. ' Οφείλουν νά διεκδικήσουν όργανωμένα, μαζικά τά δικαιώματά τους στά σωματεία τους. Μέ κινητοποιήσεις όμαδικές νά διώξουν τούς προδότες διορισμένους, νά ξαναπάρουν τά σωματεία τους, νά κάνουν έλεύθερες άρχαιρεσίες καί νά χρησιμοποιήσουν τά σωματεία τους γιά τήν ύπεράσπιση τών συμφερόντων τους.

Δείξαμε παραπάνω πώς ή διαφύλαξη τής ζωής τής έργατι-κής τάξης είνε έθνικό συμφέρον. Οί έχτροί τών έργατοϋπαλ-λήλων οί συνεργάτες τών κατακτητών είνε οί ίδιοι οί μεγαλο-καρχαρίες, οί τραπεζίτες, οί Χατζηκυριάκοι, οί Κανελλόπουλοι, πού έτοιμάζονται, μόλις φύγουν οί ξένοι κατακτητές, νά έγκαταστήσουν καί πάλι τό καθεστώς τοϋ Μανιαδάκη, τοϋ έπίορκου βασιλιά, γιά νά συνεχίσουν τό έργο τής καταπίεσης καί έξόντωσης τών έργαζομένων.

' Η έργατική τάξη όμως πού άγωνίζεται ένάνπα στόν ξένο κατακτητή γιά νά έξασφαλίσει τή ζωή της, ή έργατική τάξη πού τόσο αίμα καί τόσα θύματα έδωσε γιά νά διώξει τόν ξένο κατακτητή, δέν θά άνεχθεΐ καμιά συμμορία έλλήνων φασιστών νά συνεχίσει τό άντεθνικό καί τυραννικό έργο της. Μέ τούς άγώνες της ή έργατική τάξη γιά τήν ξασφάλιση τής ζωής της συνδέει καί τόν άγώνα της γιά τό διώξιμο τοϋ ξένου κατακτητή, γιά τήν έθνική άπελευθέρωση, άλλά καί γιά τό τσάκισμα κάθε άπόπειρας τοϋ Γεωργίου, τών μεγαλοκαρχαριών ή όποιασδήποτε άντιλαϊκής συμμορίας νά έπαναφέρει τά παλιά καθεστώτα τής καταπίεσης καί έκμετάλλευσης καί νά παρεμποδίσει τήν έπιβολή λαϊκών λύσεων, τήν έγκαθίδρυση τής λαοκρατικής δημοκρατίας πού θά λύσει δλα τά προβλήματα τής έργατικής τάξης καί όλόκληρου τοϋ έργαζόμενου έθνους.

Page 83: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

82

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

' Η τελευταία βίαιη έπίθεαη τών μεγιστάνων τοϋ πλούτου ένάντια στό βιοτικό έπίπεδο τής έργατικής τάξης, πού προκάλε-σε τό μεγάλο άπεργιακό κύμα δέν ξέσπασε ξαφνικά. ΕΤναι μιά φάση, τό άποκορύφωμα μιας έπίμονης, συνεχούς καί συστηματι-κά όργανωμένης προσπάθειας τής όλιγαρχίας τοϋ πλούτου, τών Ιδιων έκείνων μεγαλοκαρχαριών πού στά χρόνια τής σκλαβιάς συνεργάστηκαν μέ τόν καταχτητή καί μετατρέψαν σέ σωρούς χρυσάφι τίς σάρκες καί τά κόκκαλα τών έργαζομένων ' Ελλήνων. Ά ς δοϋμε χρονολογικά πώς έξελίχθηκε καί ποιές φάσεις πέρασε ή άντεργατική, άντιλαϊκή καί άντεθνική αύτή συνομωσία τών Χατζηκυριάκων, Κατσάμπα, Λιάμπεη καί Μποδοσάκηδων.

Μέ τήν άποχώρηση τών Ούνων καταχτητών ή έργατική τάξη έπικεφαλής όλου τοϋ έργαζομένου λαοϋ μπήκε άποφασισπκός παράγοντας στήν πολιτική οίκονομική καί κοινωνική ζωή τής χώρας. Οί έθνοπροδότες, φασίστες έργατοκάπηλοι, μόλις φύ-γαν τ ' άφεντικά τους, - οί καταχτητές, έγκατέλειψαν τά έργατικά συνδικάτα καί κρύφτηκαν γιά νά γλυτώσουν τά προδοτι-κά τους κεφάλια. Οί έργάτες ξαναγίνηκαν, ύστερα άπό δέκα χρόνια, νοικοκυραίοι στά συνδικάτα τους καί τά χρησιμοποίησαν γιά τήν ικανοποίηση καί έπίλυση τών πιό φλεγόντων ζητημά-των, γιά τήν άντιμετώπιση τών πιό έπιταχτικών άναγκών τους. Καί ήταν τόσα αύτά τά προβλήματα. ' Η έργατική τάξη έβγαινε άπό τήν περίοδο τής κατοχής σακατεμένη, καταματωμένη, μέ άνεργία κατά 80-90%, βουλιαγμένη μέσα στήν πιό φοβερή φτώχεια καί έξαθλίωση. Καί ήταν τόση ή ήθική έπιβολή καί ή δύναμη τής έργατικής τάξης άμέσως μετά τήν άπελευθέρωση, ώστε ύποχρέωσε τούς μεγαλοκαρχαρίες νά συνεχίσουν νά πληρώνουν τό μισό μεροκάματο στό προσωπικό τους πού δέν δούλευε καί νά δώσουν 3 χρυσά σελίνια τήν βδομάδα στούς έργάτες έκείνους πού είχαν διώξει ή είχαν έξαναγκάσει ν'

Page 84: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

83

άποχωρήσουν άπ' τή δουλειά κατά τό διάστημα τής κατοχής. Καί πρόβαλαν οί έργάτες έπιταχτικά τήν άξίωση νά βάλουν μπρός τά έργοστάσια πού είχαν πρώτες ύλες, ζητώντας νά έπιταχθοϋν έφόσον οί έργοδότες άρνοϋνταν νά τά άνοίξουν. "Ετσι άνοιξαν τά μεγάλα έργοστάσια τής ' Εριουργίας τοϋ Μποδοσάκη καί τά λιγνιτωρυχεία πού είναι γύρω στήν Αθήνα καί έτοιμάζονταν ν' άνοίξουν κι άλλα άκόμα έργοστάσια.

Άπ ' τήν άλλη μεριά οί μεγαλοκαρχαρίες τρομαγμένοι στήν άρχή μπροστά στήν όρμή τοϋ λαοϋ καί τής έργατικής τάξης, έβαλαν γιά άμεσο σκοπό τους νά κρύψουν καί νά περισώσουν τά άμύθητα κέρδη πού σωρέψαν συνεργαζόμενοι μέ τούς καταχτητές. Μόλις συνήλθαν άπ' τήν πρώτη σύγχυση όργάνωσαν τήν άντίδραση, τό σαμποτάζ, τήν έπίθεση - σκεπα-σμένη στήν άρχή - ένάντια σέ κάθε μέτρο βελτίωσης τής ζωής τής έργατικής τάξης.

"Εκλεισαν τά έργοστάσιά τους γιά νά φέρουν σέ «θεογνω-σία» τούς έργάτες τους πού σήκωσαν κεφάλι. Καί ζητούσαν καί παίρναν συνεχώς δάνεια άπ' τό κράτος γιά νά πληρώσουν τά άσήμαντα ποσά πού ύποχρεοϋνταν άπ' τούς νόμους νά δώσουν στό προσωπικό τους προφασιζόμενοι άνέχεια. " Εκαναν άνοιχτό σαμποτάζ άρνούμενοι νά κινήσουν τά έργοστάσιά τους. "Εφτα-σαν άκόμα νά προτείνουν στούς έργάτες στούς όποίους χρωστούσαν καθυστερούμενα, νά πάρουν καί νά πουλήσουν στά παλιαντζίδικα γιά παλιοσίδερα τίς μηχανικές τους έγκαταστά-σεις γιά νά πληρωθούν τά καθυστερούμενα. "Επαιρναν τά καύσιμα καί τίς πρώτες ύλες άπό τό τμήμα βιομηχανίας τής "Εμ-"Ελ καί άντί νά τά βιομηχανοποιήσουν τά πουλούσαν στή μαύρη άγορά, ώστε άναγκάστηκε ό Αμερικανός ταγματάρχης Διευ-θυντής τοϋ τμήματος αύτοϋ ν' άποτανθεϊ στή Διοίκηση τής Γεν. Συνομοσπονδίας καί νά μας παρακαλέσει νά όργανώσουμε τόν έλεγχο μέσω τών έργατών στά έργοστάσια γιά νά μήν βγαίνουν τά καύσιμα καί οί πρώτες ύλες κρυφά.

Πολύτιμο σύμμαχο στήν έπίθεσή τους έναντίον τής έργατι-κής τάξης, πού ζητούσε νά βγει άπ' τήν έξαθλίωση, οί

Page 85: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

84

-μεγαλοκαρχαρίες βρήκαν τούς "Αγγλους οικονομικούς έμπει-ρογνώμονες. Αύτοί ένώ καθόρισαν τίς τιμές τών ειδών πού μοίραζε τό κράτος στό έξαπλάσιο τής προπολεμικής τους τιμής, καί ένώ οί τιμές τής έλευθέρας άγοράς έκυμαίνονταν άπό τό 7πλάσιο ώς τό 12πλάσιο έπέμεναν καί έπέβαλαν μεροκάματα μόλις διπλάσια γιά τά άνώτερα καί τριπλάσια γιά τά κατώτερα τών προπολεμικών. ' Ενώ τούς μισθούς τών ύπαλλήλων - ιδιωτικών καί δημοσίων - τούς καθόρισαν κατώτερους καί άπό τούς όνομαστικούς προπολεμικούς μισθούς. " Αξίζει νά σημειώσουμε πώς γιά νά έπιβάλουν αύτές τίς άξιώσεις τους οί "Αγγλοι άπείλησαν- πώς δέν θά δίναν τά δύο έκατομμύρια λίρες πού είχαν ύποσχεθεϊ πώς θά δίναν δάνειο γιά τή σταθεροποίηση τής δραχμής.

Γιά τά μεροκάματα όμως έκεϊνα πού καθορίστηκαν μέ τέτοιο αύθαίρετο τρόπο - ή Γενική Συνομοσπονδία δήλωσε άπ' τήν πρώτη στιγμή πώς δέν τά ά να γνωρίζει παρά μόνον σάν κα-τώτερα όρια καί τούτο μόνον προσωρινά γιά ένα καί μόνο μήνα, μέχρι τίς 10 τοϋ Δεκέμβρη.

' Η όλιγαρχία τοϋ πλούτου ήταν βέβαιη πώς άν δέν έγκαθι-στοϋσε ένα καθεστώς βίας μιά έξουσία τρομοκρατική, μισοφασι-στική δέν θά μπορούσε νά ύποτάξει τήν έργατική τάξη καί τό λαό καί νά τόν κρατήσει στό έπίπεδο τής πείνας καί τής έξαθλίωσης δπως στήν κατοχή. Καί τό κυριότερο δέν θά μπορούσε νά συνε-χίσει νά συσσωρεύει κέρδη, φορτώνοντας δλα τά βάρη τών καταστροφών τοϋ πολέμου στίς πλάτες τοϋ έργαζόμενου λαοϋ. Μέ φρίκη έβλεπε τούς σκλάβους της, τούς έργάτες, νά βάζουν χέρι στά άγια τών άγιων, στήν ϊδιοχτησία τους καί νά άνοίγουν καί νά δουλεύουν μόνοι τους τά έργοστάσια. Καί όργάνωσε τό φασιστικό πραξικόπημα τοϋ Δεκέμβρη.

Μέ τά όπλα τών "Αγγλων, - άφοϋ πολτοποίησαν τόν έργα-ζόμενο λαό τής ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά έπί 33 μέρες, - έγκαθι-δρύθηκε ή έξουσία τών μεγαλοκαρχαριών, τών Χατζηκυριάκων,

Page 86: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

85

τών συνεργατών τοϋ καταχτητή, τών τεταρτοαυγουστιανών, δλων τών όρκισμένων έχθρων τοϋ έργαζομένου Έθνους. Ή άποστολή τής έξουσίας αύτής ήταν καθορισμένη άπό τά πρ(ν: νά πνίξει στό αίμα, μέ τή βία, κάθε άντίσταση τοϋ λαοϋ στά έξοντω-τικά σχέδια τής όλιγαρχίας τοϋ πλούτου γιά νά τοϋ φορτώσουν όλα τά βάρη τών καταστροφών τοϋ πολέμου. Καί όπως ήταν φυσικό στράφηκαν πρώτα-πρώτα ένάνπα στό μεγαλύτερο έμπό-διο, στήν όργανωμένη δύναμη τής έργατικής τάξης, στά έργατι-κά συνδικάτα.' Επρεπε νά άφαιρεθοϋν καί πάλι τά συνδικάτα, τό δυνατό αύτό όπλο άπ' τά χέρια τών έργατών, καί νά γίνουν, όπως καί στήν τετάρτη Αύγούστου καί στήν κατοχή, έξαρτήματα τοϋ κρατικοϋ φασιστικού μηχανισμού. Έτσι ξεθάφτηκαν οί Ιδιοι φασίστες έργατοκάπηλοι τής 4ης Αύγούστου καί τής κατοχής οί Μακρήδες, Χατζηδημήτρηδες, Κρόκοι καί όλος ό συφερτός τών πουλημένων προδοτών καί διορίστηκαν μέ άπολυταρχικά δικαιώ-ματα στή Διοίκηση τής Γενικής Συνομοσπονδίας καί στά ' Εργατι-κά Κέντρα καί σωματεία.

Ταυτόχρονα ή κεφαλαιοκρατία - γιά νά μήν άφήσει καμιά άμφιβολία γιά τούς σκοπούς πού έπεδίωξε μέ τό πραξικόπημά της, - έφαρμόζει τό πρώτο μέρος τοϋ σχεδίου της. Καταργεί τό νόμο περί άπεργίας πού έξασφάλιζε μιά σειρά σοβαρά πλεονε-χτήματα γώ τούς έργάτες καί τόν άντικαθιστά μέ τό νόμο 118 πού δίνει άνεξέλεγκτα τό δικαίωμα στούς έργοδότες νά διώ-χνουν όσους έργάτες καί ύπαλλήλους θέλουν χωρίς καμιά ύπο-χρέωση νά τούς ξαναπάρουν στή δουλειά. Έτσι δημιουργούν-ται παραδεισιακές συνθήκες γιά τήν άσύδοτη έκμετάλλευση τών έργατών. Στό μεταξύ οί τιμές τών ειδών στήν έλεύθερη άγορά, σέ σύγκριση μέ κείνες τοϋ Νοέμβρη, διπλασιάζονται καί τά μεροκάματα πείνας πού έπιβάλλουν οί ' Αγγλοι έμπειρογνώμο-νες, παραμένουν στό ίδιο σχεδόν έπίπεδο όνομαστικά, χάνουν τή μισή άγορασπκή τους άξια.

*

• · Όμως ή έργατική τάξη δέν όμολόγησε τήν ήττα της καί δέν

Page 87: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

86

συνθηκολόγησε, δέν παραδέχτηκε σάν όριστική τήν κατάσταση τής πείνας καί τοϋ άφανισμοϋ πού τής έπέβαλε μέ τό φασιστικό πραξικόπημα τοϋ Δεκέμβρη ή κεφαλαιοκρατία. Άπό τό Μάρτη δίνει τίς μάχες γιά τις έκλογές στά συνδικάτα τής ' Αθήνας καί τοϋ Πειραιά καί τίς κερδίζει θριαμβευτικά άπομακρύνοντας άπό τίς διοικήσεις τών σωματείων, πού κάναν έκλογές, τούς έγκάθε-τους τοϋ κεφαλαίου καί τοϋ φασισμού. Καί μέ τό γιορτασμό τής " Εργατικής Πρωτομαγιάς στό Στάδιο διακηρύχνει τήν άκλόνητη θέλησή της καί έπιδείχνει τήν άνεξάντλητη δύναμή της νά άγω-νιστεϊ γιά τή ζωή της καί γιά τίς έλευθερίες της.

Καί μέσα στό Μάη άναπτύσσεται τό πρώτο μεταδεκεμβρια-νό μεγάλο άπεργιακό κύμα. Στή Θεσσαλονίκη, στό Βόλο, στήν Καλαμάτα, στήν ' Αθήνα, στόν Πειραιά ξεσπάν άλλεπάλληλες ά-περγίες μέ βασικό αίτημα τήν αύξηση τών μεροκαμάτων. "Ολες οί άπεργίες έκεΤνες έληξαν μέ πλήρη ή μέ μερική νίκη.' Η κεφα-λαιοκρατία πού νόμισε πώς είχε πιά ύποτάξει τήν έργατική τάξη καί δέν περίμενε τόσο γρήγορα τό ξεσηκωμό της δέν μπόρεσε νά κινήσει δλο της τό μηχανισμό γιά νά καταπνίξει τό άπεργιακό έκεΐνο κύμα καί ϋποχρεώθηκε νά ύποχωρήσει καί σέ όρισμένες μάλιστα περιπτώσεις δπως στή Θεσσαλονίκη ύποχώρησε πέρα γιά πέρα όφοϋ έδωσε αύξήσεις άπό 125 μέχρι 155% σέ δλους γενικά τούς έργάτες.

Βγάζοντας τά συμπεράσματά της άπ' τίς άπεργίες τοϋ Μα-Του ή κεφαλαιοκρατία όργανώνει πιό συστηματικά καί πιό μεθοδικά τήν έπίθεσή της έναντίον τοϋ βιοτικού έπιπέδου τής έργατικής τάξης. Στό Βαρβαρέσο άναθέτει νά καταρτίσει καί νά έφαρμόσει τό πρώτο μέρος τοϋ έξοντωτικοϋ προγράμματος τής σταθερής καί όριστικής έλάττωσης τοϋ βιοτικού έπιπέδου τής έργατικής τάξης καί όλόκληρου τοϋ έργαζομένου λαοϋ στό βαθ-μό τής έξαθλίωσης δπως ήταν στήν κατοχή.

*

* *

' Ο Βαρβαρέσος άκολούθησε ένα άπλό άλλά κυνικό τρόπο: • Εφάρμοσε δ ι α τ ι μ ή σ ε ι ς σ τά μ ε ρ ο κ ά μ α τ α κα ί σ τά

Page 88: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

87

ά γ ρ ο τ ι κ ά π ρ ο ϊ ό ν τ α πού προορίζονται γιά βιομηχανοποίη-ση ή γιά έξαγωγή στό έξωτερικό στό τετραπλάσιο μέχρι πεντα-πλάσιο τών προπολεμικών τιμών. Καί ταυτόχρονα καθόρισε διατιμήσεις στά τρόφιμα 12πλάσιες μέχρι 20πλάσιες καί στά βιο-μηχανικά προϊόντα 30πλάσιες τών προπολεμικών. "Ηταν τόσο έξόφθαλμη ή μεροληπτική έναντίον τών μισθωτών θέση τοϋ Βαρβαρέσου, ώστε έθεώρησε άπαραίτητο νά δηλώσει πώς «ναι μέν είναι πολύ χαμηλοί οί μισθοί πού καθόρισε, άλλά σέ μιά-δυό βδομάδες θά καθόριζε χαμηλότερες τιμές καί γιά τά είδη πρώτης άνάγκης ώστε ν' αύξηθεϊ ή άγορασπκή δύναμη τών μισθωτών». ' Η έργατική τάξη, τής όποίας τίς άπόψεις έκφράζει ό Εργατικός Αντιφασιστικός Συνασπισμός (Έργάς) πήρε σαφή θέση ένάνπα στά μέτρα τοϋ Βαρβαρέσου. Δέν άναγνώ-ρισε τό δικαίωμα στήν κυβέρνηση - σέ καμιά κυβέρνηση, - νά καθορίζει μέ νόμους καί διατάγματα τά άνώτατα όρια τών μερο-κάματων καί τών μισθών. Μόνον μέ έλεύθερες διαπραγματεύ-σεις καί συλλογικές συμβάσεις μεταξύ τών όργανωμένων σέ έλεύθερα καί άνεξάρτητα άπό κάθε κρατική καί κεφαλαιοκρατι-κή έξάρτηση συνδικάτα έργατών καί έργοδοτών πρέπει νά καθορίζονται οί άποδοχές. Άπό τίς κυβερνήσεις έχουν τήν άξίωση οί έργάτες νά παίρνουν προστατευπκά μέτρα καί ένα άπ' αύτά είναι ό καθορισμός κατωτάτων όρίων άποδοχών ικανών νά έξασφαλίσουν ένα ϋποφερτό έπίπεδος ζωής. "Οταν οί κυβερνήσεις καθορίζουν άνώτατα όρια μεροκαμάτων καί μισθών δέν κάνουν τίποτε άλλο άπό κείνο πού έκανε ό Χίτλερ, άπό τό νά μεταβάλουν τήν έργατική τάξη σέ κοπάδι σκλάβων ύποχρεωμέ-νων μέ νόμο νά δουλέψουν μέ άμοιβή πού καθορίζουν αύθαίρε-τα οί δουλοχτήτες, άδιαφορώντας άν συγκατίθενται ή δχι οι σκλάβοι.

' Εν τούτοις, ένάμισυ - δυό μήνες στήν άρχή τής έφαρμογής τοϋ προγράματος τοϋ Βαρβαρέσου ή έργατική τάξη έκράτησε μιά θέση άναμονής. Ή ύπόσχεση πού έδωσε ό Βαρβαρέσος πώς θά έλάττωνε τίς πμές τών ειδών πρώτης άνάγκης δχι μόνο δέν έτηρήθηκε, άλλά έγινε καί τό άντίθετο. Τίς πμές όρισμένων

Page 89: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

88

ειδών - δπως τό λάδι - τίς αύξησε ό ίδιος ό Βαρβαρέσος. Καί ταυτόχρονα σάν κέρβερος, μέ τή μεγαλύτερη αυστηρότητα έφάρμοσε τίς διατιμήσεις στά μεροκάματα. Κα ί έ β γ α λ ε ά λ-λ ε π ά λ η λ ε ς δ ι α τ α γ έ ς νά έ λ α τ τ ω θ ο ϋ ν τ ά μ ε ρ ο -κ ά μ α τ α τ ώ ν έ ρ γ α τ ώ ν σ έ ό ρ ι σ μ έ ν ε ς π ό λ ε ι ς , δ π ω ς τ ή ς Θ ε σ ) ν ί κ η ς , πού μέ τ ο ύ ς ά γ ώ ν ε ς τ ο υ ς ε ί χ α ν έ π ι τ ύ χ ε ι π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ α άπό τ ί ς δ ι α τ ι μ ή -σ ε ι ς τ ο ϋ Β α ρ β α ρ έ σ ο υ . Αύτό γίνηκε αίτια νά κηρυχτεί ή άπεργία τών άρτεργατών καί μυλεργατών θεσ)νίκης, κατά τήν όποία δολοφονήθηκε άπ' τούς χωροφύλακες ό μυλεργάτης Τσομπανόγλου στίς 11 Αύγούστου.

' Η μεγαλοκεφαλαιοκρατία δμως δέν έμεινε Ικανοποιημένη άπ' τήν έλάττωση πού έφερε στό βιοτικό έπίπεδο τής έργατικής τάξης κι άπ' τήν «άργή» άλλά σταθερή πορεία πρός τά κάτω τής άγορασπκής δύναμης τοϋ μεροκάματου. ' Αφού ό Βαρβαρέσος όργάνωαε τόσο μεθοδικά καί έβαλε μπροστά τό μηχανισμό γιά. ιήν έξαθλίωση τής έργατικής τάξης, ή κεφαλαιοκρατία τής όποιας ή όρεξη πάντοτες ήταν άκόρεστη, αύτή τή φορά άνοιξε άσυγκράτητα καί άποφάσισε νά πολλαπλασιάσει τήν ταχύτητα τής έξοντωτικής γιά τούς έργάτες μηχανής τοϋ Βαρβαρέσου. Καί άπότομα κρύβει τά τρόφιμα, άνεβάζει τή λίρα, άνατρέπει τό Βαρβαρέσο, καταργεί τίς διατιμήσεις σ' δλα τά έμπορεύματα, διπλασιάζει τίς τιμές κ α ί κ ρ α τ ε ί α ύ σ τ η ρ ά μ ό ν ο ν τ ί ς δ ι α τ ι μ ή σ ε ι ς σ τ ά μ ε ρ ο κ ά μ α τ α κ α ί σ τ ο ύ ς μι-σ θ ο ύ ς . " Ετσι μέσα σέ μιά βδομάδα έλάττωσε τήν άγοραστική δύναμη τοϋ μεροκάματου (άν ύπολογίσουμε καί τά τρόφιμα τής Ούνρα πού δέν ακρίβηναν) κατά 30%. Γιά νά κατανοήσουμε τό βαθμό τής έξαθλίωσης τών μισθωτών πρέπει νά έχουμε ύπόψη μας πώς καί πριν τήν τελευταία αύτή άπότομη έλάττωση τής άγορασπκής δύναμης τών μεροκαμάτων, - τά μεροκάματα καί οί μισθοί κυμαίνονται στά 35-40% τής προπολεμικής άγορασπκής τους δύναμης. "Ωστε μέ τήν καινούργια άκρίβεια μόλις φτάνουν

Page 90: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

89

στά 25-28% τών προπολεμικών μεροκαμάτων σέ άγοραστική δύναμη. Πρέπει άκόμα νά μήν ξεχνούμε πώς και τά προπολεμικά μεροκάματα καθορίζονται μέ τίς μονόπλευρα άπό τούς έργοδό-τες μέσω τοϋ Δημητράτου καταρτιζόμενες «συλλογικές συμβά-σεις», πού ήταν περισσότερο συμβόλαια άγοροπωλησίας δούλων άνάμεσα στό δουλέμπορο Δημητράτο καί στούς βιομηχάνους, παρά συλλογικές συμβάσεις. Καί γι' αύτό όταν μιλούμε γιά μεροκάματα προπολεμικά, πρέπει νά ξέρουμε πώς μιλούμε γιά μεροκάματα πείνας, γιά μεροκάματα τής μοναρχοφασισπκής δικτατορίας τής 4ης Αύγούστου. Καί σήμερα ή κεφαλαιοκρατία έπέβαλε μεροκάματα πού ισοδυναμούν μέ 25-28% σέ άγοραστι-κή δύναμη τών έξευτελιστικών μεροκαμάτων τής 4ης Αύγού-στου.

#

* *

Στήν τόσο κοινή καί χωρίς προσχήματα έξοντωτική αύτή έπίθεση έναντίον τοϋ βιοτικού της έπιπέδου, ή έργατική τάξη είδε νά ξαναζωντανεύει τό δράμα τοϋ χειμώνα τοϋ 1941-1942. Είδε τούς Ίδιους συνεργάτες τοϋ καταχτητή καί τό Ιδιο έξοντωτικό τους σχέδιο. Οί ίδιοι αύτοί μεγαλοπλουτοκμΐτες πού βάλθηκαν στά χρόνια τής κατοχής νά σπάσουν τή σπονδυλική στήλη τοΰ "Εθνους, έξοντώνοντας μέ τήν πείνα τό μόνο άναντικατάστατο έθνικό κεφάλαιο, τήν κυριότερη παραγωγική δύναμη, τήν έργατική τάξη, οί Ιδιοι αύτοί έγκληματίες, έχοντας στήν έξουσία τά άνδρείκελά τους, τήν κυβέρνηση τοϋ «είμαι φασίστας καί δέν συζητώ», έπιδιώκουν νά όλοκληρώσουν τό έγκληματικό τους έργο πού μέ τόσο ζήλο έξετέλεσαν στήν κατοχή σέ συνεργασία μέ τούς καταχτητές. Μόνο μιά κυβέρνη-ση πού δέν αισθάνεται καμιά εύθύνη άπέναντι στό λαό, μιά κυβέρνηση έχθρών τοϋ λαοϋ καί τοϋ "Εθνους, μιά κυβέρνηση όπως είναι ή κυβέρνηση Βούλγαρη, μπορούσε νά υιοθετήσει τέτοιο έγκληματικό πρόγραμμα καί νά ρίξει όλο τό βάρος τής κρατικής έξουσίας γιά νά τό έφαρμόσει.

Αύτές τίς όλοφάνερες άλήθειες τίς κατάλαβε καί ό πιό

Page 91: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

90

καθυστερημένος πολιτικά έργάτης, δταν είδε τό πείσμα καί τόν κυνισμό μέ τόν όποίο ή Κυβέρνηση αύτή όχι μόνον άρνήθηκε νά υΙοθετήσει τό αίτημα τής προσαρμογής τών μισθών στίς και-νούργιες τιμές τής άγοράς, άλλά καί άπογόρεψε στούς ιδιώτες έργοδότες νά δώσουν όποιαδήποτε αύξηση στά μεροκάματα.

Καί δέν άπόμεινε άλλο μέσο στήν έργατική τάξη άπό τήν άπεργία γιά νά ύπερασπισθεϊ τή ζωή της. Στό άπεργιακό αύτό κίνημα, πού άγκάλιασε στήν Αθήνα, Πειραιά. Θεσ)νίκη, Βόλο, Πάτρα καί Καλαμάτα άπάνω άπό 60 χιλιάδες έργάτες, ή έργατική τάξη άντιμετώπισε συσπειρωμένους όλους τούς έχθρούς της: τούς μεγαλοκαρχαρίες κεφαλαιοκράτες, τήν κυβέρνησή τους, τίς κρατικές ένοπλες δυνάμεις τίς τρομοκρατικές όργανώσεις τών μισθοφόρων φασιστών δολοφόνων, τά κόμματα τής κεφαλαι-οκρατίας άπό τήν άκρα Δεξιά μέχρι τών «δημοκρατών» τοϋ Κέντρου, τόν Τύπο τους καί τή μοναρχοφασισπκή έκβλάστηση μέσα στό έργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τή συμμορία τών έγκαθέτων στή ΔιοΑ<ηση τής ΓΣΕΕ Μακρήδων. Πατσατζήδων καί Κόμπανυ. Αύτή τή φορά ή κεφαλαιοκρατία βρέθηκε μέ προετοι-μασμένον δλο τό μηχανισμό γιά τήν κατάπνιξη τής άντίστασης τής έργατικής τάξης. Καί τόν έθεσε σέ κίνηση καί λειτούργησε κάθε του ρόδα μέ έξαιρετικό συντονισμό, σάν όρχήστρα πειθαρχημένη κάτω άπ' τήν ι μπαγκέτα τοϋ μαέστρου κεφαλαιο-κράτη.

Κάθε όμάδα στό ρόλο της. ' Η Κυβέρνηση έξαπόλυσε τίς ένοπλες δυνάμεις έναντίον τών άπεργών καί οί δρόμοι τής ' Αθήνας ξαναζήσαν τίς μέρες τής κατοχής πού ή γκεστάπο καί οί μπουραντάδες μέ τά μηχανοκίνητα ματοκυλοϋσαν τό λαό.Τά άστυνομικά μπουντρούμια καί τά νοσοκομεία πλημμύρισαν άπό άπεργούς σακατεμένους άπό τούς καννίβαλους τοϋ Βούλγαρη. Οί όργανώσεις τών μισθοφόρων φασιστών δολοφόνων Χ καί ΕΒΕΝ κινητοποιήθηκαν στό άνθρωποκυνηγητό έναντίον τών άπεργών σπάσαν κεφάλια καί προμήθευαν άπεργοσπάστες. ' Ο Τύπος καί τά κόμματα τής άντίδρασης, μοναρχικής καί «δημο-κρατικής», ρίξαν τό άνάθεμα ένάνπα στούς άπεργούς πού

Page 92: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

91

«άποβλέπουν σέ άντεθνικούς καί πολιτικούς σκοπούς άφοϋ άπεργοΰν τώρα πού ό ' Αντιβασιλιάς διαπραγματεύεται στό Λονδίνο ύψιστα έθνικά συμφέροντα». Καί τέλος οί συμμορίες τών φασιστών έργατοκαπήλων,-ή μοναρχοφασιστική έκβλάστη-ση μέσα στό έργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, - οί διορισμένοι στή Διοίκηση τής Γενικής Συνομοσπονδίας, έξαπόλυσαν τούς άπεργοσπαστικούς τους μύδρους έναντίον τών άπεργών άναμα-σώντας δ,τι λέγαν οί άφεντάδες τους Κατσάμπας καί Γονατάδες γιά «άντεθνικά καί πολιτικά έλατήρια» τών άπεργιών.

Ή έργατική τάξη άνπμετωπίζοντας αύτό τό συνασπισμό δλων τών δυνάμεων τής άντίδρασης έδειξε έξαιρετική άντοχή καί έπιμονή. Καί μόνον τό γεγονός δτι μέ τέτοια οικονομική έξαθλίωση οί έργάτες, πεινώντας, λιποθυμώντας άπό τήν πείνα, βάσταξαν δέκα καί περισσότερες μέρες άπεργίας καί άντιμετώ-πισαν τά τρομοκρατικά μέτρα, πού μόνο στήν περίοδο τής κατοχής χρησιμοποιήθηκαν, δείχνει τό ψηλό μαχητικό φρόνημά τους. Τίς άπεργοσπαστικές κραυγές τών φασιστών έργατοκαπή-λων τοϋ ΕΜΕ και τών Μακρήδων, περί άντεθνικών καί πολιτικών έλατηρίων, τίς άντιμετώπισαν μέ μίσος καί περιφρόνηση οί άπεργοί, πού γιά άπάντηση υιοθέτησαν τά αιτήματα: Κάτω ή Κυβέρνηση Βούλγαρη. "Αντιπροσωπευτική Κυβέρνηση, γενική άμνηστία στούς άγωνιστές τής έθνικής ' Αντίστασης, νά φύγουν οί διορισμένοι έργατοκάπηλοι άπό τά συνδικάτα.

Παρά τήν κινητοποίηση δλων τών δυνάμεων της ή άντίδρα-ση δέν μπόρεσε νά σπάσει τό άπεργιακό ΰύτό κίνημα. "Ολες οί άπεργίες πού έληξαν, έληξαν μέ μερική ικανοποίηση τών αιτημάτων τών άπεργών, άλλοϋ περισσότερο καί άλλοϋ λιγότερο σημαντική.

"Από τήν μελέτη τής όργάνωσης, τής διεξαγωγής καί τής έκβασης τών τελευταίων άπεργιών βγαίνουν μιά σειρά διδάγμα-τα πού πρέπει νά τά έχουμε ύπόψη μας στούς καινούργιους άγώνες πού περιμένουμε. Τό σπουδαιότερο άπ' δλα αύτά είναι πώς ή κεφαλαιοκρατία έχει άνασυγκροτήσει πλήρως τό μηχανι-σμό τής βίας καί τής κατάπνιξης κάθε όργανωμένης άντίστασης

Page 93: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

92

τής έργατικής τάξης καί πώς τήν χρησιμοποιεί άδίσταχτα γιά τό σκοπό αύτό. Κα( γι' αύτό δέν τώχαμε θέσει καί μπροστά στούς έργάτες μέ όλη του τή σημασία καί δέν βγάλαμε τά άνάλογα συμπεράσματα. "Ετσι στούς πιό άποφασιστικούς κλάδους ^ τροχισδρομικούς, λιμενεργάτες, έργοστάσιο ήλεκτροπαραγω-γής - οί έργάτες δέν μπόρεσαν νά υπερνικήσουν τά έμπόδια πού έβαλε μέ τά τρομοκρατικά της μέτρα ή άντίδραση καί δέν άπεργήσαν. ' Ετοιμαζόντουσαν γιά άπεργία όπως σέ καθεστώς δημοκρατικών έλευθεριών, ένώ ιδιαίτερα στούς κλάδους αύ-τούς τά μέτρα τής άντίδρασης είναι σχεδόν ίδια μ' έκείνα τής περιόδου τής κατοχής. Συνεπώς καί ό τρόπος τής όργάνωσης τών άπεργιών στούς κλάδους αύτούς πρέπει νά άντιστοιχεϊ στό καθεστώς πού έπικρατεΐ. Δέν έγινε αύτό καί δέν μπόρεσαν νά άπεργήσουν. οί κλάδοι αϋτοί.Άν άπεργοϋσαν οί τροχ)κοί, λιμενεργάτες καί ή παραγωγή ήλεκτρισμοϋ, όχι μονάχα θά λύναν τά αιτήματα τους οί έργάτες τών κλάδων αύτών, άλλά καί ή έκβαση τών άλλων άπεργιών θάταν πλήρης νίκη. Λογικό συμπέ-ρασμα: Ειδική προσοχή καί προσπάθειες άκούραστες νά ύπερνι-κήσουμε τίς άδυναμίες μας καί τίς δυσκολίες στούς άποφασισπ-κούς κλάδους τής οικονομικής καί κοινωνικής ζωής, όπου καί ή κεφαλαιοκρατία συγκεντρώνει περισσότερο τίς προσπάθειες της γιατί ξέρει πώς είναι τά νευραλγικά της κέντρα.

*

Ή Κυβέρνηση Βούργαρη, κυβέρνηση τών μεγαλοκαρχα-ριών καί τών δοσιλόγων, όσο θά παραμένει στήν έξουσία όχι μόνον δέν πρόκειται νά πάρει τά μέτρα βελτίωσης τής σημερι-νής κατάστασης πείνας καί έξαθλίωσης τών έργατών, μά άντίθετα καί θά τήν έπιδεινώνει. Αύτός είναι ό ρόλος πού τής άνέθεσε ή όλιγαρχία τοϋ πλούτου καί αύτό τό έξοντωτικό της πρόγραμμα τό διακηρύττει κυνικά καί τό «έξηγεΐ» πώς μόνον έτσι θά άποφευχθει ό πληθωρισμός τόν όποιον έν τούτοις έφάρμοσε άφοϋ γκρέμισε στό μισό τήν άγορασπκή δύναμη τής δραχμής. ' Η τελευταία έπίθεση τών μεγαλοκαρχαριών έναντίον τοϋ βιοτικοϋ έπιπέδου τής έργατικής τάξης καί τό άπεργιακό

Page 94: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

93

κύμα πού ξέσπασε έξαπίας αυτής τής έπΙθεσης είναι μιά φάση τής θανάσιμης πάλης που διεξάγεται άνάμεσα στήν όλιγαρχία τοϋ πλούτου καί στήν έργατική τάξη, γιά τό πόσο θά πληρώσει καθένας άπό τά έξοδα τών πολεμικών καταστροφών. Τήν έξέλιξη καί τις μορφές πού πήρε ό άγώνας αύτός άπό τήν άπελευθέρωση κι έδώθε τήν περιγράψαμε σέ χοντρές γραμμές. "Οπως είναι φανερό δέν πρόκειται νά σταματήσει ό άγώνας αύτός. ' Η κεφαλαιοκρατία έπιδιώκει νά φορτώσει δλα τά βάρη τών καταστροφών τοΰ πολέμου στίς πλάτες τής έργατικής τάξης καί τοϋ έργαζομένου λαοϋ, έπιδιώκει δχι τήν άνόρθωση τής ' Ελλάδας άπό τά συντρίμμια, άλλά τήν έκμετάλλευση τών συντριμμιών αύτών, τήν συσσώρευση κι άλλων κερδών, άδιαφο-ρώντας άν άφανιστεΤ όλο τό έθνος. Άπ ' τήν άλλη μεριά ή έργατική τάξη καί όλος ό έργαζόμενος λαός δέν μπορεί καί δέν θέλει νά άφανισθεΐ άπ' τήν πείνα κι άπ' τήν έξαθλίωση. "Ετσι πρέπει νάμαστε βέβαιοι πώς καινούργιοι άγώνες θά ξεσπάσουν καί γρήγορα μάλιστα. Καί όφείλουμε χρησιμοποιώ-ντας τά διδάγματα τής πείρας τών τελευταίων άγώνων νά έτοιμαζόμαστε γιά τούς άγώνες πού θά ξεσπάσουν καί πού όφείλουμε έμεΐς νά όργανώσουμε.

Μέ τούς άγώνες αύτούς ή έργατική τάξη, πρωτοπορία όλόκληρου του έργαζόμενου "Εθνους, άνεβάζει τό μαχητικό φρόνημα δλων τών έργαζομένων στρωμάτων τοϋ πληθυσμού, σφυρηλατεί τήν ένότητα μάχης μαζί τους καί άνοίγει τό δρόμο γιά τήν όμαλή δημοκρατική άνάπτυξη τής χώρας, τής όποίας προϋπόθεση είναι ή άνατροπή τής κυβέρνησης τών πλουτοκρα-τών καί τών δοσιλόγων καί ό σχηματισμός άντιπροσωπευηκής κυβέρνησης μέ πυρήνα τό κίνημα τής ' Εθνικής ' Αντίστασης τοϋ ΕΑΜ.

Οί τελευταίοι αύτοί άπεργιακοί άγώνες άπόδειξαν πόσο έπσαχτικό προβάλλει τό πρόβλημα τής γρήγορης έκκαθάρισης τής Γενικής Συνομοσπονδίας καί τών συνδικάτων άπό τούς φασίστες έγκάθετους διορισμένους στίς Διοικήσεις τους. Ή έργατική τάξη, κυρίαρχη στίς συνδικαλιστικές της όργανώσεις,

Page 95: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

94

ένωμένη στόν άγώνα γιά τό ψωμί της και γιά τίς έλευθερίες της, κράτησε καί θά κρατήσει ώς τό τέλος τόν πρωτοποριακό της ρόλο στόν άγώνα τοϋ έργαζόμενου Έθνους γιά Ελλάδα έλεύθερη, λαοκρατοϋμενη καί ευτυχισμένη.

ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΟΣ

* ΤΟ ΕΕΑΜ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΜΑΣ

Κομμουνιστική "Επιθεώρηση Αριθμός Φύλλου 14 - Ιούνης 1943

* Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Κομμουνιστική ' Επιθεώρηση Αριθμός Φύλλου 17 - Σεπτέμβρης 1943

* Μ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ

Κομμουνιστική "Επιθεώρηση "Αριθμός Φύλλου 42 - 26 Σεπτέμβρη 1945 Διευθυντής Κ. ΖΕΒΓΟΣ.

Page 96: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους

95

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

σελ. • Πρόλογος 7 • Μέχρι τή Δικτατορία τής 4ης Αύγούστου 7

• Πρόλογος. 5 • 1. Μέχρι τή Δικτατορία τής 4ης Αύγουστοι» 7 • 2. Στή Δικτατορία τής 4ης Αύγούστου 19 • 3. Στή περίοδο τής Κατοχής 22 • 4. Τό Δεκέμβρη τοϋ 1944 30 • 5. Φασιστικό Πραξικόπημα στά συνδικάτα 40 • 6. Συμπεράσματα 45 • Παράρτημα ——47 • ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ .71 • Τό ΕΕΑΜ καί τά καθήκοντά μας 73

Η Οικονομική Κατάσταση τής ' Εργατικής τάξης 77

• Ή έπίθεση τοϋ Κεφαλαίου καί οι άγώνες τής έργατικής τάξης. 82

• Περιεχόμενα 95

Page 97: ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ η πάλη τους εναντια στο φασισμό και για την ανεξαρτησία τους