ÊÀÊÂÎ ÑÅ ÑÚÑÒÎßÒ ÏÐÎÌÅÍÈÒÅ?

 ñðàâíåíèå ñ Êîìèñèÿòà íîâèÿò Ñúâåò ùå ñå

ñúñòîè îò ïî-ìàëêî ÷ëåíîâå (47 âìåñòî 53). Òå òðÿáâà

äà ïîëó÷àò ãëàñîâåòå íà íàé-ìàëêî 96 äúðæàâè, ò.å.

ïîâå÷å îò ïîëîâèíàòà îò âñè÷êè ÷ëåíîâå íà Îáùîòî

ñúáðàíèå íà ÎÎÍ, à íå êàêòî äîñåãà îò ïîæåëàëè-

òå äà ó÷àñòâàò â ãëàñóâàíåòî ÷ëåíîâå íà Èêîíîìè-

÷åñêèÿ è ñîöèàëåí ñúâåò, â êîéòî ñà ïðåäñòàâåíè

54 äúðæàâè. Çà ïúðâè ïúò å ïîñòàâåíî èçèñêâàíå ïðè

èçáîðà íà ÷ëåíîâåòå íà Ñúâåòà äà ñå âçèìà ïðåä-

âèä òåõíèÿò ïðèíîñ çà óòâúðæäàâàíåòî è çàùèòàòà

íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà, êàêòî è ïóáëè÷íèòå èì îáå-

ùàíèÿ è àíãàæèìåíòè çà òîâà. Ñúùî òàêà çà ïúðâè

ïúò å ïðåäâèäåíà âúçìîæíîñò çà èçêëþ÷âàíå íà ÷ëå-

íîâå íà Ñúâåòà, êîèòî ñà îòãîâîðíè çà ñåðèîçíè

íàðóøåíèÿ íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà. Ïðåèçáèðàíåòî

íà ÷ëåíîâåòå å âúçìîæíî ñàìî âåäíúæ , à íå êàêòî

äîñåãà íåîãðàíè÷åíî.

Æèòåéñêàòà ëîãèêà èçèñêâà, êîãàòî íåùàòà íå

âúðâÿò äîáðå, äà ñå ïðåäïðèåìàò ïðîìåíè. Ñëåä

êàòî ïðåç 2004 ã. êîìèñèÿ îò âèñîêîïîñòàâåíè

ñëóæèòåëè îò öÿë ñâÿò êîíñòàòèðà íóæäàòà îò ðå-

ôîðìè çà ïîäîáðÿâàíå íà ñèñòåìàòà çà ïðàâà íà

÷îâåêà â ÎÎÍ, íà 15 ìàðò 2006 ã. Îáùîòî ñúáðà-

íèå çàêðè Êîìèñèÿòà íà ÎÎÍ çà ïðàâàòà íà ÷îâå-

êà (Êîìèñèÿòà), à íà íåéíî ìÿñòî ñúçäàäå Ñúâåò

íà ÎÎÍ çà ïðàâàòà íà ÷îâåêà (Ñúâåòà). Íà 9 ìàé

áÿõà èçáðàíè íåãîâèòå ÷ëåíîâå.

ÙÅ ÂÚÇÑÒÀÍÎÂÈ ËÈ

ÍÎÂÈßÒ ÑÚÂÅÒ ÇÀ ÏÐÀÂÀÒÀ

ÍÀ ×ÎÂÅÊÀ ÐÅÏÓÒÀÖÈßÒÀ ÍÀ ÎÎÍ?

Ñúâåòúò ùå ñå îò÷èòà äèðåêòíî ïðåä Îáùîòî ñúá-

ðàíèå, à íå ïðåä Èêîíîìè÷åñêèÿ è ñîöèàëåí ñú-

âåò. Îñâåí òîâà, çà ðàçëèêà îò Êîìèñèÿòà, êîÿòî çà-

ñåäàâàøå åäèí ïúò ãîäèøíî â ïðîäúëæåíèå íà øåñò

ñåäìèöè, íîâèÿò îðãàí ùå èìà íå ïî-ìàëêî îò òðè

ñåñèè íà ãîäèíà è ùå çàñåäàâà íå ïî-ìàëêî îò äå-

ñåò ñåäìèöè.

Ñúâåòúò ùå ðàçãëåæäà ïåðèîäè÷íî ñïàçâàíåòî

íà ñòàíäàðòèòå çà ïðàâà íà ÷îâåêà ïî öåëèÿ ñâÿò, à

íå ñàìî â èçáðàíè ñòðàíè.

ÊÀÊÂÈ ÑÀ ÖÅËÈÒÅ ÍÀ ÏÐÎÌÅÍÈÒÅ?

Ñ ïðîìåíèòå ÎÎÍ öåëè äà îòãîâîðè íà êðè-

òèêèòå çà íåïðîôåñèîíàëèçúì è çà çàãóáåíî äîâå-

ðèå â ðàáîòàòà íà äîñåãàøíàòà Êîìèñèÿ, çàðàäè

êîèòî òÿ ïîñòåïåííî çàãóáè ìîðàëíèÿ ñè àâòîðèòåò

êàòî äâèãàòåë çà ïðàâàòà íà ÷îâåêà ïî ñâåòà. Ïî äó-

ìèòå íà ãåíåðàëíèÿ ñåêðåòàð íà îðãàíèçàöèÿòà Êî-

Áîéêî ÁÎÅÂ

18 ÎÁÅÊÒÈÂ

ôè Àíàí, òÿ “õâúðëÿ ñÿíêà âúðõó ðåïóòàöèÿòà íà ÎÎÍ

êàòî öÿëî.”

Ïðè÷èíèòå çà îáâèíåíèÿòà â íåïðîôåñèîíàëè-

çúì ñå äúëæàò íà íåïðàâèëíî èçáðàíàòà è âîäåíà

ïîëèòèêà íà Êîìèñèÿòà ñëåä êðàÿ íà Ñòóäåíàòà

âîéíà. Äîêàòî â ïúðâèòå äåñåòèëåòèÿ íà ñâîÿòà ðà-

áîòà òÿ áåøå çàåòà ñúñ ñúäúðæàíèåòî íà ìåæäó-

íàðîäíèòå äîãîâîðè çà ïðàâà íà ÷îâåêà è íå âçè-

ìàøå îòíîøåíèå ïî òÿõíîòî ïðèëàãàíå, ñëåä íà-

÷àëîòî íà 90-òå ãîäèíè ñå çàå èçêëþ÷èòåëíî ñ ïðè-

ëàãàíåòî íà ïðàâàòà. Ïðè òîâà â öåíòúðà íà íåéíî-

òî âíèìàíèå ñà âñè÷êè ïðàâà. Êúì òÿõ ñå îòíàñÿò

êàêòî ïîëèòè÷åñêèòå, ãðàæäàíñêèòå, ñîöèàëíèòå,

èêîíîìè÷åñêèòå è êóëòóðíèòå ïðàâà, òàêà è ïðàâî-

òî íà ñàìîîïðåäåëåíèå, èêîíîìè÷åñêî è ñîöèàë-

íî ðàçâèòèå è ïðàâàòà íà ìàëöèíñòâàòà, êîèòî ñå

ðàçâèâàò ïðåç 90-òå ãîäèíè. Íåâúçìîæíîñòòà äà ñå

àäàïòèðà îðãàíèçàöèîííî êúì ïîëèòè÷åñêèòå ïðî-

ìåíè áëîêèðà ðàáîòàòà é. Òÿ íå ñúóìÿ äà îòãîâîðè

ñâîåâðåìåííî è àäåêâàòíî âúâ âñè÷êè ñëó÷àè (ãî-

äèøíî ñå ïîëó÷àâàò îêîëî 50 000 æàëáè), îñîáå-

íî ïî îòíîøåíèå íà ìíîæåñòâî ãðàæäàíñêè êîí-

ôëèêòè ïî ñâåòà. Ïúðâîíà÷àëíî ðåøåíèÿòà íà çàò-

ðóäíåíèÿòà ñå ñúñòîÿõà â íåêîîðäèíèðàí èçáîð

íà ìíîãîáðîéíè ðàïîðòüîðè, íàáëþäàòåëè è ðà-

áîòíè ãðóïè. Îðãàíèçàöèîííîòî ðàçðàñòâàíå ñå

îêàçà íååôåêòèâíî, òúé êàòî êîíñòàòàöèèòå çà íà-

ðóøåíèÿ íå âîäåõà äî ñàíêöèè.

ÇÀÙÎ ÊÎÌÈÑÈßÒÀ ÇÀÃÓÁÈ ÃËÀÑÓÂÀÍÎÒÎ ÉÄÎÂÅÐÈÅ?

Çàãóáåíîòî äîâåðèå ñå äúëæè íà ôàêòà, ÷å â

ìíîãî ñëó÷àè äúðæàâèòå-÷ëåíêè äîïðèíàñÿõà çà

íåàäåêâàòíèòå ïîçèöèè íà Êîìèñèÿòà, âîäåíè îò

ñâîÿ ïîëèòè÷åñêè èíòåðåñ. Òàêà íàïðèìåð, ìíîãî

äúðæàâè ïîñòàâÿõà àêöåíò âúðõó ñîöèàëíèòå è èêî-

íîìè÷åñêè ïðàâà, êàêòî è âúðõó ïðàâîòî íà ðàçâè-

òèå, ïðè êîèòî îòãîâîðíîñòòà å íåÿñíà è ëåñíî ìî-

ãàò äà áúäàò èçáÿãâàíè íåáëàãîïðèÿòíè ïîëèòè÷åñêè

ïîñëåäèöè (Êóáà å ðåêîðäüîð ïî ïðåäëîæåíè ðå-

çîëþöèè, îòíàñÿùè ñå äî òàêèâà ïðàâà). Òîâà ïðî-

òèâîðå÷è íà æåëàíèåòî íà ïîâå÷åòî áîãàòè äúðæà-

âè âíèìàíèåòî äà áúäå íàñî÷åíî êúì ïîëèòè÷åñêè-

òå è ãðàæäàíñêè ïðàâà è äà íå áúäàò òîëåðèðàíè

ïðàâèòåëñòâàòà, êîèòî íå ãè ñïàçâàò.  íà÷àëîòî íà

òîâà äåñåòèëåòèå Êîìèñèÿòà ñå ïðåâúðíà â àðåíà

íà êîíôëèêòè.

Äîâåðèåòî â ðàáîòàòà é áåøå ðàçêëàòåíî è çà-

ðàäè èçáîðíàòà é ïðîöåäóðà, êîÿòî ïîçâîëÿâàøå

äúðæàâè ñ ëîøà ðåïóòàöèÿ ïî îòíîøåíèå íà ïðà-

âàòà íà ÷îâåêà äà ñòàâàò íåéíè ÷ëåíîâå. Ðóñèÿ,

êîÿòî å êðèòèêóâàíà çà ïîëîæåíèåòî â ×å÷åíèÿ, áå-

øå íåèçìåííî ÷ëåí íà Êîìèñèÿòà îò íåéíîòî ñúç-

äàâàíå. Êèòàé, êîéòî èçâúðøâà íàé-ìàëêî äâå òðå-

òè îò âñè÷êè èçâåñòíè íàä 1500 åêçåêóöèè íà ãîäè-

íà, ñúùî áåøå ÷ëåí. Ñóäàí, Êóáà, Ëèáèÿ, Çèìáàá-

âå ñà ñðåä áèâøèòå ÷ëåíîâå íà Êîìèñèÿòà, êîèòî

ñà äèñêðåäèòèðàíè çàðàäè îòãîâîðíîñòòà íà òåõ-

íèòå ïðàâèòåëñòâà çà ìàñîâè íàðóøåíèÿ íà ïðà-

âàòà. Òîëåðèðàíåòî íà ÷ëåíñòâîòî íà òåçè äúðæà-

âè ïðåäèçâèêà îáâèíåíèÿ â ïîääúðæàíå íà äâîéíè

ñòàíäàðòè.

Çàãóáâàéêè äîâåðèå â ìåõàíèçìèòå íà ÎÎÍ çà

çàùèòà ïðàâàòà íà ÷îâåêà, ìíîãî äúðæàâè è íåïðà-

âèòåëñòâåíè îðãàíèçàöèè íàñî÷èõà âíèìàíèåòî ñè

êúì ðåãèîíàëíè îðãàíèçàöèè çà çàùèòà íà ïðàâàòà

íà ÷îâåêà.

ÓÑÏÅÕ ÈËÈ ÏÐÎÂÀË Å ÐÅØÅÍÈÅÒÎÇÀ ÍÎÂÈß ÑÚÂÅÒ?

Ðåøåíèåòî çà ðåôîðìà â ñèñòåìàòà íà ÎÎÍ

çà ïðàâà íà ÷îâåêà ïðåäèçâèêâà ðàçëè÷íè êîìåí-

òàðè. Ñïîðåä äèïëîìàòèòå, êîèòî äîãîâàðÿõà ðåçî-

ëþöèÿòà çà ñúçäàâàíåòî íà Ñúâåòà, òîé å óñïåõ. Äî-

âîäèòå çà òîâà ñà, ÷å íîâèÿò îðãàí ïîäîáðÿâà íÿêîè

îò íåäîñòàòúöèòå íà Êîìèñèÿòà.

Ñïîðåä ãåíåðàëíèÿ ñåêðåòàð Êîôè Àíàí, Ñúâå-

òúò íå å “ïåðôåêòíîòî” ðåøåíèå, íèòî ïúê îòãîâàðÿ

íà âñè÷êè èçðàçåíè òðåâîãè. Àíàí îáà÷å âÿðâà, ÷å

äúðæàâèòå ìîãàò äà äîïðèíåñàò ñúñ ñâîÿòà àíãà-

æèðàíîñò çà óñïåõà íà íîâèÿ îðãàí. Ïîäîáíà å è

ïîçèöèÿòà íà Õþìàí ðàéòñ óî÷ è Àìíåñòè èíòåðíå-

øúíúë.

Íà äðóãèÿ ïîëþñ ñà ÑÀÙ. Àìåðèêàíöèòå, çàåä-

íî ñ Èçðàåë, Ìàðøàëîâèòå îñòðîâè è Ïàëàó, îòêà-

çàõà äà ïîäêðåïÿò ðåçîëþöèÿòà çà ñúçäàâàíåòî íà

Ñúâåòà è íå ñå êàíäèäàòèðàõà çà ÷ëåíñòâî â íåãî.

Ñïîðåä òÿõ ïðåäëîæåíàòà ðåôîðìà íå ñúäúðæà ãà-

ðàíöèè çà òîâà, ÷å â íîâèÿ îðãàí íÿìà äà ïîïàäíàò

èëè äà âëèÿÿò äúðæàâè ñ ëîøà ðåïóòàöèÿ ïî îòíîøå-

íèå íà ïðàâàòà íà ÷îâåêà. Çàñåãà ÑÀÙ ùå íàáëþ-

äàâàò ðàáîòàòà íà Ñúâåòà. Àêî òîé äîêàæå àíãàæè-

ðàíîñòòà ñè êúì ïðàâàòà íà ÷îâåêà, òå íå èçêëþ÷âàò

âúçìîæíîñòòà äà ñå êàíäèäàòèðàò çà ÷ëåíñòâî äðó-

ãàòà ãîäèíà.

Öåíòðàëíàòà äèëåìà â ïðàâàòà íà ÷îâåêà å

ìåæäó îñèãóðÿâàíåòî íà òÿõíîòî ïðèçíàâàíå è

ñïàçâàíå îò äúðæàâèòå. Ðåøåíèåòî íà òàçè äèëå-

ìà å ñâúðçàíî âèíàãè ñ ïîëèòè÷åñêè îòñòúïêè. Íà-

äåæäèòå íà ïðàâîçàùèòíèöèòå ïî ñâåòà ñà, ÷å ñ

âúïðîñíèòå îòñòúïêè íÿìà äà áúäàò äèñêðåäèòèðà-

íè ïðàâàòà.�

ÎÁÅÊÒÈÂ 19