Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση

KE-A

M-06-001-EL-N

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση Ετήσια έκθεση 2006

ISBN 92-79-02809-X

ISSN 1725-4728

Πώς θα αποκτήσετε τις εκδόσεις της ΕΕ;

Οι εκδόσεις της Υπηρεσίας Εκδόσεων που προσφέρονται προς πώληση διατίθενται από το EU Bookshop (βιβλιοπωλείο της ΕΕ) (http://bookshop.europa.eu/) όπου μπορείτε να δώσετε την παραγγελία σας στο γραφείο πωλήσεων της επιλογής σας.Μπορείτε επίσης να ζητήσετε κατάλογο των ανά τον κόσμο αντιπροσώπων του δικτύου πωλήσεων διατυπώνοντας σχετικό αίτημα με φαξ στον αριθμό (352) 29 29-42758.


Ευρωπαϊκή ΕπιτροπήΓενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισότητας Ευκαιριών

Μονάδα G.4

Το χειρόγραφο ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006.

Το περιεχόμενο της παρούσας έκδοσης δεν αντικατοπτρίζει κατ’ ανάγκην τη γνώμη ή τη θέση της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισότητας Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Εάν σας ενδιαφέρει να λαμβάνετε το ηλεκτρονικό πληροφοριακό δελτίο «ESmail» της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισότητας Ευκαιριών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρακαλείστε να αποστείλετε ηλεκτρονική επιστολή στη διεύθυνση [email protected] — το πληροφοριακό δελτίο εκδίδεται τακτικά στα αγγλικά, στα γαλλικά και τα γερμανικά.

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Διαδίκτυο μέσω του εξυπηρετητή Europa (http://europa.eu).

Βιβλιογραφικό δελτίο υπάρχει στο τέλος του τεύχους.

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 2007

ISBN 92-79-02809-X

© Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2006Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτεαπαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*):00 800 6 7 8 9 10 11

(*) Ορισμένες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στους αριθμούς 00 800, ή οι κλήσεις αυτές μπορεί να χρεώνονται.

1

2

54

1: © Carl Cordonnier/Dailylife2: © Stefano Cagnoni/reportdigital.co.uk3: © Jess Hurd/reportdigital.co.uk4: © Jess Hurd/reportdigital.co.uk5: © Paul Carter/reportdigital.co.uk

3

Περιεχόμενα

Εισαγωγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

Πρώτο μέρος: Πρόοδος στην εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ για την ίση μεταχείριση . . 7

1 . . Επισκόπηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

2 . . Αλλαγές .στην .εθνική .νομοθεσία .μεταξύ .Απριλίου .2005 .και .Ιουνίου .2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

3 . . Σύντομη .ενημέρωση .σχετικά .με .την .εφαρμογή .στις .χώρες .που .ζήτησαν .παράταση . . . για .τη .μεταφορά .στην .εθνική .νομοθεσία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

4 . . Προστασία .και .ενίσχυση .των .ατομικών .δικαιωμάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

4 .1 . . Ατομικά .δικαιώματα .σε .υποθέσεις .όπου .οι .οδηγίες .δεν .έχουν .μεταφερθεί .πλήρως . . . . . . . . . . . 15

4 .2 . . Ο .ρόλος .του .Δικαστηρίου .των .Ευρωπαϊκών .Κοινοτήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

4 .3 . . Κεντρικές .έννοιες .και .παραδείγματα .σχετικών .δικαστικών .υποθέσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

4 .4 . . Εθνικοί .φορείς .ισότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

4 .4 .1 . .Φορείς .ισότητας .(ή .συναφείς .οργανισμοί) .σε .κάθε .χώρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

4 .4 .2 . .Σύντομη .εξέταση .της .λειτουργίας .και .των .αρμοδιοτήτων .των .φορέων .ισότητας . . . . . . . . 27

Δεύτερο μέρος: 2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1 . . Εισαγωγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2 . . Στήριξη .στην .προηγούμενη .εργασία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

3 . . Συμμετοχή .των .επιτόπου .ανθρώπων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

4 . . Προώθηση .σε .υψηλό .επίπεδο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Συνεντεύξεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Vladimír .Špidla, .ευρωπαίος .επίτροπος .για .την .απασχόληση, .τις .κοινωνικές .υποθέσεις . .και .την .ισότητα .ευκαιριών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Ursula .von .der .Leyen, .γερμανίδα .ομοσπονδιακή .υπουργός .οικογένειας, .τρίτης .ηλικίας, . .γυναικών .και .νεότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Προσδοκίες για το έτος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Martine .Roure, .βουλευτής .του .Ευρωπαϊκού .Κοινοβουλίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Δήμοι .και .περιφέρειες: .σημαντικοί .παράγοντες .για .το .2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Οι .ΜΚΟ .είναι .πολύ .σημαντικές .για .την .επιτυχία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Ρόλος .των .φορέων .ισότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Συνδικαλιστικές .οργανώσεις .και .εργοδότες .— .εταίροι .στο .έτος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Τα διδάγματα των προηγούμενων ευρωπαϊκών ετών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Το ευρωπαϊκό έτος στη χώρα μου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Εισαγωγή

Τον τελευταίο χρόνο σημειώθηκαν πολλές σημαντικές εξελίξεις στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων και την εξασφάλιση ισότητας ευκαιριών για όλους στην Ευρώπη — τόσο όσον αφορά τη νομοθεσία όσο και άλλες μορφές δράσεις.

Παρά τις καθυστερήσεις σε ορισμένες χώρες, τα κράτη μέλη της ΕΕ συνέχισαν να εγκρίνουν τους νόμους και να τροποποιούν την εθνική νομοθεσία τους προκειμένου να την εναρμονίσουν με τη νομοθεσία της ΕΕ για την καταπολέμηση των διακρίσεων που εγκρίθηκε το 2000. Ορισμένες από τις αλλαγές αφορούν τις διακρίσεις με βάση την αναπηρία και την ηλικία, για τις οποίες δόθηκε παράταση προθεσμίας σε ορισμένες χώρες —που λήγει στα τέλη του 2006— προκειμένου να εισάγουν ορισμένες διατάξεις στην εθνική νομοθεσία.

Το πρώτο μέρος της έκθεσης αυτής συνοψίζει τις εξελίξεις αυτές στη νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων και παρουσιάζει την περιγραφή της κατάστασης σε καθένα από τα 25 κράτη μέλη. Εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προστατευθούν και να ενισχυθούν τα ατομικά δικαιώματα στην ίση μεταχεί-ριση όπως ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Το μέρος αυτό εξηγεί επίσης ορισμένες σημαντικές έννοιες της νομοθεσίας και περιλαμβάνει μελέτες περιπτώσεων που φανερώνουν με ποιον τρόπο εφαρμόζονται στην πράξη.

Τον Ιούνιο του 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε το νέο πλαίσιο στρατηγικής της ως τμήμα της συντονι-σμένης προσπάθειας για την προώθηση της ισότητας και της μη διακριτικής μεταχείρισης στην ΕΕ. Ενώ κατά τα προηγούμενα έτη σημειώθηκε μεγάλη πρόοδος, οι διακρίσεις παραμένουν ακόμη πραγματικό βίωμα για πολλούς ανθρώπους στις κοινωνίες μας. Η στρατηγική επιδιώκει να εξασφαλίσει την πραγματική καταπολέμη-ση των διακρίσεων, την εκτίμηση της ποικιλομορφίας και την προώθηση των ίσων ευκαιριών για όλους. Στο επίκεντρό της είναι ο ορισμός του 2007 ως ευρωπαϊκού έτους ίσων ευκαιριών για όλους. Στο ευρωπαϊκό έτος θα στηριχθεί η επιτυχία του κοινοτικού προγράμματος δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων, δίνο-ντας νέα ώθηση προκειμένου να γίνει η ίση μεταχείριση πραγματικότητα για όλους τους ανθρώπους στην Ένωση.

Το δεύτερο μέρος της έκθεσης αυτής καθορίζει τους κύριους στόχους του έτους, εξηγεί τι θα γίνει και πότε και θέτει ερωτήματα σε ορισμένους σημαντικούς ενδιαφερόμενους για την καταπολέμηση των διακρίσεων φορείς σχετικά με τις ελπίδες τους και τις προσδοκίες τους για το «έτος» — καθώς και τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουν να συμμετάσχουν. Δεδομένου ότι οι περισσότερες από τις δραστηριότητες του ευρωπαϊκού έτους θα είναι αποκεντρωμένες σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, παρατίθενται σε πίνακα, στη σελίδα 42, τα κύρια σημεία επαφής για όσους σχεδιάζουν να συμμετάσχουν σε αυτό.

�

Πρόοδος .στην .εφαρμογή .των .οδηγιών .της .ΕΕ .για .την .ίση .μεταχείριση

1 . Επισκόπηση

Η οδηγία για τη φυλετική ισότητα (οδηγία 2000/43/ΕΚ) και η οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση (οδηγία 2000/78/ΕΚ) απαιτούν από τα κράτη μέλη να θεσπί-σουν νομικό πλαίσιο προκειμένου να απαγορευτούν οι διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, ηλικίας, αναπηρίας και γενε-τήσιου προσανατολισμού, και, ως εκ τούτου, να θέσουν σε ισχύ την αρχή της ίσης μεταχείρισης. Οι δύο οδηγίες εγκρίθηκαν το 2000 προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα ελάχιστο πρότυπο προστασίας σε αυτούς τους λόγους διάκρισης για όλα τα κράτη μέλη. Δεν αποτρέπουν τα κράτη μέλη από το να παρέχουν περισσότερη προστα-σία κατά των διακρίσεων από αυτή που απαιτείται από τις οδηγίες. Εντούτοις, κατά τη μεταφορά των οδηγιών στην εθνική νομοθεσία, δεν επιτρέπεται στα κράτη μέλη να μειώσουν το επίπεδο προστασίας που προϋ-πήρχε.

Οι οδηγίες καλύπτουν όλους τους πολίτες της Ευρωπα-ϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν είναι υπήκοοι χωρών της ΕΕ. Αμφότερες οι οδηγίες απαγορεύουν τις διακρίσεις στους τομείς της απασχό-λησης, της επαγγελματικής δραστηριότητας και της επαγγελματικής κατάρτισης. Επιπλέον, η οδηγία για τη φυλετική ισότητα απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής στον τομέα της κοι-νωνικής προστασίας, περιλαμβάνοντας την κοινωνική ασφάλιση και την υγειονομική περίθαλψη, τα κοινωνι-κά πλεονεκτήματα, την εκπαίδευση, την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες που είναι διαθέσιμα στο κοινό και την παροχή τους, συμπεριλαμβανομένης της στέγα-σης. Στο πλαίσιο της εντολής τους, αμφότερες οι οδηγί-ες προστατεύουν όλους τους πολίτες από την άμεση

και την έμμεση διάκριση, την παρενόχληση, τις εντολές για εφαρμογή διακριτικής μεταχείρισης και τη θυματο-ποίηση. Αμφότερες περιέχουν τις ίδιες διατάξεις σχετι-κά με τη θετική δράση, την υπεράσπιση των δικαιωμά-των, την αντιστροφή του βάρους της απόδειξης και τις κυρώσεις.

2 . Αλλαγές στην εθνική νομοθεσία μεταξύ Απριλίου 2005 και Ιουνίου 2006

Παρά την παρέλευση των προθεσμιών μεταφοράς των οδηγιών στην εθνική νομοθεσία, πολλά κράτη μέλη ακόμη τροποποιούν και εγκρίνουν τους νόμους. Κάποι-οι από αυτούς τους νόμους σχετίζονται με τις διακρί-σεις λόγω ηλικίας και αναπηρίας· γι’ αυτούς ορισμένα κράτη μέλη είχαν ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτρο-πή ότι θα έκαναν χρήση της δυνατότητας παράτασης της προθεσμίας μεταφοράς όσον αφορά αυτούς τους δύο λόγους διάκρισης στα τέλη του 2006.

Στη Φινλανδία, ο νόμος για την πρόληψη των διακρί-σεων, ο νόμος για τον διαμεσολαβητή επί των διακρί-σεων και το επαρχιακό διάταγμα για την επιτροπή δια-κρίσεων μετέφεραν τις οδηγίες στην εθνική νομοθεσία των νησιών Ώλαντ και τέθηκαν σε ισχύ την 1η Δεκεμ-βρίου 2005. Στην Αυστρία, σε ομοσπονδιακό επίπεδο ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο ο νόμος περί ισότητας των ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και ουσιαστικής σημασίας τροπολογίες στο νόμο περί απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες, και τέθηκαν σε ισχύ την 1η

Πρώτο μέρος

�© P

aul C

arte

r/re

po

rtd

igit

al.c

o.u

k

Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση — Ετήσια έκθεση 2006

�

Ιανουαρίου 2006, και σε επαρχιακό επίπεδο άρχισαν να ισχύουν διάφοροι νόμοι. Στη Στυρία, εγκρίθηκε τροπο-λογία του νόμου της Στυρίας περί ατόμων με ειδικές ανάγκες, στη Βιέννη εγκρίθηκαν τροπολογίες για άτομα με ειδικές ανάγκες στο νόμο περί ρυθμίσεων των συμ-βασιούχων υπαλλήλων του δημοσίου και στο νόμο περί ίσης μεταχείρισης στη γεωργία, και νόμοι κατά των διακρίσεων εγκρίθηκαν στην Άνω Αυστρία, στο Φόραλ-μπεργκ, στο Μπέρκενλαντ και στο Σαλτσβούργο. Στη Γαλλία, τέθηκε σε ισχύ ο νόμος 2005-102 περί ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών και κοινωνικής συμμετοχής των ατόμων με ειδικές ανάγκες στις 11 Φεβρουαρίου 2005. Εγκρίθηκε το διάταγμα 2005-1617 περί ίσης πρό-σβασης στην απασχόληση για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ο νόμος 2005-846 και το διάταγμα 2005-901

περί κατάργησης του ορίου ηλικίας όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση στο Δημόσιο. Στο Ηνω-μένο Βασίλειο, ο νόμος περί διακρίσεων των ατόμων με ειδικές ανάγκες του 2005 εφαρμόζεται κατά στάδια, αρχής γενομένης από τις 30 Ιουνίου 2005. Περιλαμβά-νει το θετικό καθήκον των δημόσιων οργανισμών να προωθήσουν τις ίσες ευκαιρίες για άτομα με ειδικές ανάγκες και τίθεται σε ισχύ στις 4 Δεκεμβρίου 2006. Η παράλληλη νομοθεσία για τη Βόρεια Ιρλανδία [η διάτα-ξη περί διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με ειδικές ανάγκες (Βόρεια Ιρλανδία) διάταξη 2006 (2006 αριθ. 312 (Β.I. 1)] αρχίζει την πρώτη φάση εφαρμογής της στις 3 Ιουλίου 2006 [έναρξη διάταξης αριθ. 1 2006 αριθ. 289 (C.16)]. Στη Μεγάλη Βρετανία, ο νόμος περί αστικής εταιρείας 2004 (τροπολογίες στη διάταξη παράγωγου δικαίου 2005) που ψηφίστηκε έχει ως αποτέλεσμα να υποχρεώνει τώρα τους εργοδότες να επεκτείνουν όσα πλεονεκτήματα παρέχονται σε συζύγους παντρεμένων εργαζομένων και σε συντρόφους εργαζομένων που ανήκουν σε αστική εταιρεία — αντίστοιχη διάταξη θεσπίστηκε και στη Βόρεια Ιρλανδία. Στις 16 Φεβρουα-ρίου 2006, ο νόμος περί ισότητας έλαβε τη βασιλική συναίνεση. Τα μέτρα που περιέχονται ή παρέχονται σε αυτόν το νόμο θα επεκτείνουν την προστασία από τις διακρίσεις πέρα από τις οδηγίες προκειμένου να καλύ-

ψουν τις διακρίσεις με βάση τις θρησκευτικές πεποιθή-σεις και τον γενετήσιο προσανατολισμό όσον αφορά τα αγαθά και τις υπηρεσίες, την εκπαίδευση και τις εγκα-ταστάσεις, και αναμένεται να τεθούν σε ισχύ αργότερα στο ίδιο έτος. Ο νόμος ιδρύει επίσης την επιτροπή ισό-τητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων (CEHR) η οποία θα γίνει φορέας ισότητας σε όλους τους τομείς μετά την έναρξη λειτουργίας του τον Οκτώβριο του 2007. Τον Ιανουάριο του 2006, στη Λεττονία, εγκρίθηκαν τροπο-λογίες στο νόμο για το Εθνικό Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο οποίος ορίζει ειδικότερα το γραφείο αυτό ως φορέα υπεύθυνο για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Στην Ισπανία, το κοινοβούλιο ψήφισε το νόμο 14/2005 της 1ης Ιουλίου 2005, ο οποί-ος επιτρέπει να συμπεριλαμβάνονται στις συλλογικές συμβάσεις ρήτρες υποχρεωτικής συνταξιοδότησης εφόσον δικαιολογούνται αντικειμενικά και λογικά, συν-δεόμενες με θεμιτούς στόχους της πολιτικής απασχό-λησης και της αγοράς εργασίας, καθώς και της επαγγελ-ματικής εκπαίδευσης. Στην Εσθονία, ο νόμος περί τροπολογιών στο νόμο της Δημοκρατίας της Εσθονίας περί συμβάσεων εργασίας της 8ης Φεβρουαρίου 2006 κατάργησε την ηλικία ως αιτία καταγγελίας της σύμβα-σης εργασίας. Επιπλέον, ο νόμος περί υπηρεσιών και επιδομάτων απασχόλησης τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανου-αρίου 2006 και παρέχει ειδικές υπηρεσίες σε άνεργα άτομα με ειδικές ανάγκες, οι οποίες περιλαμβάνουν «εγκαταστάσεις στον εργασιακό χώρο και μέσα για την πραγματοποίηση εργασίας». Στην Ιταλία, ψηφίστηκε κοινό διάταγμα από τα Υπουργεία Εργασίας/Κοινωνι-κής Πρόνοιας και Ίσων Ευκαιριών που ορίζει τη δημι-ουργία αρχείου συλλόγων και φορέων που είναι αρμό-διοι να εγείρουν αγωγές κατά των διακρίσεων. Στη Λιθουανία, στις 11 Οκτωβρίου 2005, τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος που τροποποιεί τον κώδικα διοικητι-κών παραβάσεων ο οποίος προβλέπει τη διοικητική ευθύνη των εργοδοτών του ιδιωτικού και του δημόσι-ου τομέα και την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης του νόμου περί ίσης μεταχείρισης. Στη Δανία, όπως προκύπτει από το νέο τμήμα 5A(5) και (6) του νόμου αριθ. 31 περί απαγόρευσης των διακρίσεων στην απασχόληση και την επαγγελματική δραστηριό-τητα, οι νέοι άνω των 18 ετών δεν προστατεύονται πλέον από τις διακρίσεις με βάση την ηλικία, σε περί-πτωση που οι συλλογικές συμβάσεις επιτρέπουν τη διακριτική μεταχείριση. Στις Κάτω Χώρες, ο νόμος περί ίσης μεταχείρισης τροποποιήθηκε. Ο νέος νόμος («Wet tot wijziging van de Algemene Wet Gelijke Behandeling; Evaluatiewet Awgb) της 15ης Σεπτεμβρίου 2005 επι-τρέπει στην επιτροπή ίσης μεταχείρισης να διενεργεί ανεξάρτητες έρευνες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Ο ποινικός κώδικας των Κάτω Χωρών τροποποιήθηκε ώστε να απαγορεύει οποιαδήποτε διά-κριση με βάση τη σωματική, ψυχική ή διανοητική ανα-πηρία ενός ατόμου. Στη Σουηδία, στις 8 Φεβρουαρίου 2006, το κοινοβούλιο ενέκρινε νέο νόμο ο οποίος κατα-δικάζει τις διακρίσεις σε βάρος παιδιών και μαθητών και απαγορεύει οποιαδήποτε άλλη εξευτελιστική μετα-χείρισή τους.

© Paul Box /reportdigital.co.uk

�

Πρόοδος στην εφαρμογή των οδηγιών της ΕΕ για την ίση μεταχείριση

�

Πίνακας νομοθεσίας που εφαρμόζει τις οδηγίες (όπως διαμορφώνεται στις 30 Ιουνίου 2006)

Ο πίνακας αυτός συνοψίζει τη νομοθεσία που ψηφίστηκε όσον αφορά τις οδηγίες. Δεν αξιολογεί εάν η εθνική νομοθεσία είναι πλήρως εναρμονισμένη με τις οδηγίες ούτε εάν τα αντίστοιχα κράτη μέλη έχουν συμμορφωθεί πλήρως. Καθώς η εθνική νομοθεσία αλλάζει ακόμα με αρκετά ταχύ ρυθμό στον τομέα αυτό, ίσως να υπάρξει σύντομα νέα νομοθεσία που να μπορεί να προστεθεί σε αυτή που περιγράφεται εδώ.

Αυστρία Ομοσπονδιακό επίπεδο: αφορά όλους τους λόγους διάκρισης (εκτός από την αναπηρία) των δύο οδηγιών και το φύλο: ομοσπονδιακός νόμος περί ίσης μεταχείρισης (εγκρίθηκε το 1979, τρο-ποποιήθηκε το 2004), νόμος περί ίσης μεταχείρισης, νόμος περί επιτροπής ίσης μεταχείρισης και διαμεσολαβητή για τις ίσες ευκαιρίες (ισχύουν όλοι από 1ης Ιουλίου 2004).Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί ισότητας για την αναπηρία (ισχύει από 1ης Ιανουαρίου 2006), (τροπολογία στο) νόμο περί εγκαταστάσεων για άτομα με ειδικές ανάγκες, ομοσπον-διακός νόμος περί αναπηρίας (αμφότεροι ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2006).Επαρχιακό επίπεδο: νόμος της Στυρίας περί ίσης μεταχείρισης του 2004, διαμεσολαβητής Στυρίας για άτομα με ειδικές ανάγκες (Μάρτιος 2005), διάταξη της Βιέννης περί υπηρεσιών 2004, νόμος της Βιέννης για την καταπολέμηση των διακρίσεων του 2004, τροπολογίες στο νόμο περί συμβασιούχων υπαλλήλων του δημοσίου και στο νόμο περί ίσης μεταχείρισης στη γεωργία (Σεπτέμβριος 2006), νόμος της Κάτω Αυστρίας περί ίσης μεταχείρισης του 2004 (τροποποιήσεις τον Απρίλιο του 2005), νόμος της Κάτω Αυστρίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων, τροπολογίες στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις στη γεωργία (αμφότεροι τον Απρί-λιο του 2005), νόμος της Καρινθίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων του 2004, καθώς και τροπολογίες στους κανονισμούς γεωργικής εργασίας (Ιούλιος 2006), νόμος του Φόραλ-μπεργκ για την καταπολέμηση των διακρίσεων του 2004, νόμος της Άνω Αυστρίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων, νόμος του Μπέργκενλαντ για την καταπολέμηση των διακρί-σεων του 2004 και τροποποιήσεις των ρυθμίσεων γεωργικής εργασίας (2006), τροπολογία των κανονισμών γεωργικής εργασίας του Σαλτσβούργου (2005) και νόμος του Σαλτσβούρ-γου για την καταπολέμηση των διακρίσεων του 2006, νόμος του Τυρόλου για την καταπολέ-μηση των διακρίσεων (Απρίλιος 2005), νόμος του Τυρόλου περί ίσης μεταχείρισης για τους επαρχιακούς δημοσίους υπαλλήλους (Ιανουάριος 2005) καθώς και τροπολογίες στο νόμο για τους επαρχιακούς δασκάλους (απασχόληση) (Δεκέμβριος 2005) και κανονισμοί περί γεωργι-κής εργασίας (Ιούλιος 2005).

Βέλγιο Ομοσπονδιακό επίπεδο: αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συμπεριλαμβανο-μένου του φύλου: νόμος της 25ης Φεβρουαρίου 2003 για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τροπολογία στο νόμο της 15ης Φεβρουαρίου 2003 που ιδρύει το Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Αντίθεση προς το Ρατσισμό.Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή και άλλους λόγους διάκρισης: νόμος της 30ής Ιουλίου 1981 που ποινικοποιεί ορισμένες πράξεις που διαπνέονται από ρατσισμό και ξενοφο-βία, όπως τροποποιήθηκε από τους νόμους της 12ης Απριλίου 1994, της 7ης Μαΐου 1999 και της 20ής Ιανουαρίου 2003.Περιφερειακό επίπεδο: αφορά όλους τους λόγους διάκρισης: περιφέρεια/κοινότητα Φλάνδρας: διάταγμα της 8ης Μαΐου 2002 περί αναλογικής συμμετοχής στην αγορά απασχόλησης. Γαλ-λόφωνη κοινότητα: διάταγμα της 19ης Μαΐου 2004 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μετα-χείρισης. Διάταγμα περιφέρειας Βαλλονίας της 27ης Μαΐου 2004 περί ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση. Γερμανόφωνη κοινότητα: διάταγμα της 17ης Μαΐου 2004 για την ίση μεταχείριση στην αγορά εργασίας. Περιφέρεια Βρυξελλών: διάταγμα της 26ης Ιουνίου 2003 περί μεικτής διαχείρισης της αγοράς απασχόλησης στην περιφέρεια των Βρυξελλών.

Γαλλία Όσον αφορά τη θρησκεία: νόμος περί διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους του 1905, νόμος περί λαϊκού χαρακτήρα των δημόσιων σχολείων 2004-228 της 15ης Μαρτίου 2004.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος περί τύπου 1881 (τελευταία τροποποίηση τον Φεβρουάριο 2005), νόμος για την καταπολέμηση των διακρίσεων 2001-1066, νόμος περί κοινωνικού εκσυγχρονισμού 2002-73, νόμος περί σύστασης ειδικού φορέα (ΑΑΚΔΙ) της 21ης Δεκεμβρίου 2004, διάταγμα 2006-641 της 1ης Ιουνίου 2006 που τροποποιεί τον κώδικα ποινικής δικονο-μίας προκειμένου να συμπεριλαμβάνει αξιόποινες πράξεις που μπορεί να προτείνει η ΑΑΚΔΙ.


10

Όσον αφορά τη φυλετική καταγωγή και τη θρησκεία: νόμος περί κοινωνικής συνοχής της 20ής Δεκεμβρίου 2004, νόμος περί ίσων ευκαιριών της 9ης Μαρτίου 2006.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος 2005-102 περί ίσων δικαιωμάτων και ευκαιριών και κοινω-νικής συμμετοχής των ατόμων με ειδικές ανάγκες (ισχύει από 11ης Φεβρουαρίου 2005).Όσον αφορά την ηλικία: νόμος 2005-846 της 26ης Ιουλίου 2005 που επιτρέπει στην κυβέρνη-ση να εγκρίνει έκτακτα μέτρα μέσω κυβερνητικού διατάγματος, κυβερνητικό διάταγμα 2005-901 περί πρόσβασης στην απασχόληση στον δημόσιο τομέα.

Γερμανία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος περί εργασιακών σχέσεων που τροποποιήθηκε το 2001, νόμος περί εκπροσώπησης των ομοσπονδιακών εργαζομένων 1975 που τροποποιήθηκε το 2005.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί προώθησης της ισότητας των ατόμων με ειδικές ανά-γκες.Όσον αφορά την ηλικία και την αναπηρία: νόμος περί προστασίας από καταχρηστική απόλυση, κώδικας κοινωνικής ασφάλισης.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος περί μεταφοράς στην εθνική νομοθεσία των ευρωπαϊκών οδη-γιών για εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης της 18ης Αυγούστου 2006 (μεταφέρει γενικά τις οδηγίες 2000/43 και 2000/78 στη γερμανική νομοθεσία).

Δανία Όσον αφορά τη φυλετική καταγωγή, το χρώμα, την εθνική και εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία και τον γενετήσιο προσανατολισμό: νόμος 960 (2004) στο τμήμα 266(β) του ποινικού κώδικα, νόμος 626 (1987) που απαγορεύει τις φυλετικές διακρίσεις, νόμος 459 (1996) που τροποποι-ήθηκε από το νόμο 253 (2004) και νόμος 1416 (2004) περί απαγόρευσης των διακρίσεων στην απασχόληση και την επαγγελματική δραστηριότητα.Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή: νόμος 374 (2003) περί απαγόρευσης άνισης μεταχείρισης λόγω φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής, νόμος 411 (2002) περί Κέντρου Διε-θνών Σπουδών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.Όσον αφορά την ηλικία και την αναπηρία: νόμος 1417 της 22ας Δεκεμβρίου (2004) περί απα-γόρευσης άμεσης και έμμεσης διάκρισης λόγω ηλικίας και αναπηρίας.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών και επιπλέον λόγους: νόμος 31 (2005) περί απαγόρευσης κατά των διακρίσεων στην απασχόληση και την επαγγελματική δραστηριότητα.

Ελλάδα Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: νόμος 3304/2005 περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτι-κών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού (τέθηκε σε ισχύ από τη δημοσίευσή του στις 27 Ιανουαρίου 2006).Όσον αφορά τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή ή τη θρησκεία: νόμος 927/1979, αντιρατσιστικός νόμος κατά των διακρίσεων με βάση τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή ή τη θρησκεία.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος 2643/1998 περί υποχρεωτικής απασχόλησης ατόμων με ειδικές ανάγκες και ειδικών πληθυσμιακών ομάδων όπως αναθεωρήθηκε από το νόμο 3144/2003 κοινωνικού διαλόγου περί προώθησης της επαγγελματικής δραστηριότητας και της κοινωνικής προστασίας.

Εσθονία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους: νόμος περί τροπολογιών στο νόμο περί καγκελαρίου δικαιοσύνης και συναφών νόμων, νόμος της Δημο-κρατίας της Εσθονίας περί συμβάσεων απασχόλησης και στην απόφαση του Ανώτατου Σοβι-έτ της Δημοκρατίας της Εσθονίας «Εφαρμογή της νομοθεσίας της Δημοκρατίας της Εσθονίας περί συμβάσεων απασχόλησης» της 22ας Απριλίου 2004, νόμος περί τροπολογιών στο νόμο της Δημοκρατίας της Εσθονίας περί συμβάσεων απασχόλησης της 8ης Φεβρουαρίου 2006.Ποινικός κώδικας 2002 (δεν περιλαμβάνει τον γενετήσιο προσανατολισμό, όλες τις μορφές ανα-πηρίας και την ηλικία).Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών και επιπλέον λόγους συμπεριλαμβα-νομένου του φύλου: νόμος περί υπηρεσιών και επιδομάτων απασχόλησης τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2006.

Ηνωμένο Βασίλειο

Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή:Μεγάλη Βρετανία: νόμος περί φυλετικών σχέσεων 1976, τελευταία τροπολογία από το νόμο περί φυλετικών σχέσεων το 2003.Βόρεια Ιρλανδία: διάταξη περί φυλετικών σχέσεων (ΒΙ) 1997, τελευταία τροπολογία από τους κανονισμούς περί φυλετικών σχέσεων 2003.Όσον αφορά την αναπηρία:


11

Μεγάλη Βρετανία: νόμος περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας 2005 τροποποιεί το νόμο περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας 1995, ο οποίος είχε ήδη τροποποιηθεί το 2003 (τέθηκε σε ισχύ στις 30 Ιουνίου 2005, ενώ το θετικό καθήκον τίθεται σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2006)· κανο-νισμοί του 2003 που αφορούν το νόμο του 1995 περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας (συντά-ξεις)· νόμος περί ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και αναπηρίας του 2001· κανονισμοί του 2006 που αφορούν το νόμο περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας του 1995 (τροπολογία) (συνε-χής και τριτοβάθμια εκπαίδευση).Βόρεια Ιρλανδία: κανονισμοί του 2004 που αφορούν το νόμο του 1995 περί διακρίσεων λόγω αναπηρίας (τροπολογία), διάταξη περί ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών και αναπηρίας (Βόρεια Ιρλανδία) 2005.Όσον αφορά τον γενετήσιο προσανατολισμό:Μεγάλη Βρετανία: κανονισμοί περί ισότητας στην απασχόληση (γενετήσιος προσανατολι-σμός) του 2003, νόμος περί σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος και αστυνομίας του 2005 (επακόλουθες και συμπληρωματικές τροπολογίες στο παράγωγο δίκαιο), διάταξη του 2006 (S.I. 594/2006). παράγραφος 37.Βόρεια Ιρλανδία: κανονισμοί περί ισότητας στην απασχόληση (γενετήσιος προσανατολισμός) (ΒΙ), νόμος περί σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος και αστυνομίας 2005 (επακόλουθες και συμπληρωματικές τροπολογίες στο παράγωγο δίκαιο), διάταξη 2006 (S.I. 594/2006), παρά-γραφος 42.Όσον αφορά τη θρησκεία και τις πεποιθήσεις:Μεγάλη Βρετανία: κανονισμοί περί ισότητας στην απασχόληση (θρησκεία και πεποιθήσεις) 2003 (S.I. 2003/2828), κανονισμοί περί ισότητας στην απασχόληση (θρησκεία και πεποιθή-σεις) (τροπολογία) 2004 (S.I. 2004/437), κανονισμοί περί ισότητας στην απασχόληση (θρη-σκεία και πεποιθήσεις) (τροπολογία) (αριθ. 2) 2004 (S.I. 2004/2520), νόμος περί σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος και αστυνομίας 2005 (επακόλουθες και συμπληρωματικές τροπο-λογίες στο παράγωγο δίκαιο), διάταξη 2006 (S.I. 594/2006), παράγραφος 36.Όσον αφορά τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και τα πολιτικά φρονήματα:Βόρεια Ιρλανδία: διάταξη περί δίκαιης απασχόλησης και μεταχείρισης (ΒΙ) 1998, τελευταία τροποποίηση από τους κανονισμούς περί δίκαιης απασχόλησης και μεταχείρισης (τροπολο-γία) 2003 (2003 αριθ. 520).Όσον αφορά όλους τους τομείς των διακρίσεων, συμπεριλαμβανομένου του φύλου: Μεγάλη Βρετανία — νόμος περί ισότητας 2006.

Ιρλανδία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος περί ισότητας του 2004, που τροποποίησε το νόμο περί ισότη-τας στην απασχόληση του 1998 και το νόμο περί ισότητας του 2000· νόμος περί συντάξεων 1990-2004, νόμος περί οξείας δηλητηρίασης από οινόπνευμα του 2003.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών εκτός αναπηρίας και ηλικίας συν επιπλέον λόγους: νόμος περί απαγόρευσης πρόκλησης μίσους του 1989.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών εκτός αναπηρίας: νόμος περί κατα-χρηστικών απολύσεων 1977-1993.

Ισπανία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: νόμος 62/2003 της 30ής Δεκεμβρί-ου περί φορολογικών, διοικητικών και κοινωνικών μέτρων, νομοθετικό διάταγμα 5/2000 της 4ης Αυγούστου 2000 (νόμος περί παραβάσεων και κυρώσεων όσον αφορά το κοινωνικό σύστημα που τροποποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2004).Όσον αφορά την ηλικία: νόμος 14/2005 της 1ης Ιουλίου 2005.Όσον αφορά την αναπηρία: διάταγμα 1865/2004 περί ιδρύσεως Εθνικού Συμβουλίου για την Αναπηρία, νόμος 51/2003 της 2ας Δεκεμβρίου περί ίσων ευκαιριών, εξάλειψης των διακρίσε-ων και καθολικής πρόσβασης για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Ιταλία Όσον αφορά τη φυλετική και την εθνοτική καταγωγή: νομοθετικό διάταγμα 215 της 9ης Ιουλίου 2003 που μεταφέρει την οδηγία 2000/43 στην εθνική νομοθεσία, ακολούθως τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα 256 της 2ας Αυγούστου 2004· διάταγμα της 11ης Δεκεμβρίου 2003 περί εσωτερικής διάρθρωσης και αρμοδιοτήτων ενός ειδικού φορέα· κοινό διάταγμα των Υπουργείων Εργασίας/Κοινωνικής Πρόνοιας και Ίσων Ευκαιριών της 16ης Δεκεμβρίου 2005 που ορίζει τη δημιουργία μητρώου συλλόγων και φορέων που είναι αρμόδιοι να εγεί-ρουν δικαστικές αγωγές που αφορούν διακρίσεις.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση: νομο-θετικό διάταγμα 216 της 9ης Ιουλίου 2003 που μεταφέρει την οδηγία 2000/78 στην εθνική νομοθεσία, που τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα 256 της 2ας Αυγούστου 2004.


12

Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος της 25ης Ιουνίου 1993, αριθ. 205. Απόδοση ισχύος κανονι-κού νομοθετήματος, με τροποποιήσεις, στο νομοθετικό διάταγμα της κυβέρνησης της 26ης Απριλίου 1993, αριθ. 122 «Επείγοντα μέτρα όσον αφορά τις διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής και θρησκείας»· νόμος 68 της 12ης Μαρτίου 1999 που περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με το δικαίωμα εργασίας των ατόμων με ειδικές ανάγκες· νόμος-πλαίσιο της 5ης Φεβρουαρίου 1992, αριθ. 104, περί παροχής βοήθειας, κοινωνικής ένταξης και δικαιωμά-των των ατόμων με ειδικές ανάγκες· νόμος 300 της 20ής Μαΐου 1970 που περιλαμβάνει δια-τάξεις σχετικά με την προστασία της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι με συνδικαλιστικές οργανώσεις και της ελευθερίας δραστη-ριότητας των συνδικαλιστικών οργανώσεων στον εργασιακό χώρο, και της τοποθέτησης σε επιχείρηση.

Κάτω Χώρες Όσον αφορά τους λόγους διάκρισης της φυλετικής/εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, του γενετήσιου προσανατολισμού συν επιπλέον λόγους όπως το φύλο: νόμος περί ίσης μεταχείρισης γενικά, του 1994, όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 2004 περί μεταφοράς των οδηγιών της ΕΕ και από το νόμο (Wet tot wijziging van de Algemene Wet Gelijke Behandeling; Evaluatiewet Awgb) της 15ης Σεπτεμβρίου 2005.Όσον αφορά την ηλικία: νόμος περί ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση (διακρίσεις λόγω ηλικίας) της 17ης Δεκεμβρίου 2003.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί ίσης μεταχείρισης στους τομείς της αναπηρίας ή των χρόνιων παθήσεων της 3ης Απριλίου 2003· τροπολογίες στον ποινικό κώδικα (απαγορεύεται οποιαδήποτε διάκριση με βάση τη φυσική, ψυχική ή διανοητική αναπηρία ενός ατόμου).

Κύπρος Όσον αφορά μόνο τη φυλετική και την εθνοτική καταγωγή: νόμος περί ίσης μεταχείρισης (φυλε-τική και εθνοτική καταγωγή), 2004 νόμος 59(I)/2004.Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την ηλικία, τον γενετήσιο προσανατολισμό: νόμος περί ίσης μεταχείρισης στην απασχόληση και την επαγγελ-ματική δραστηριότητα 2004 [νόμος αριθ. 58(I)/2004].Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί ατόμων με ειδικές ανάγκες (τροπολογία) αριθ. 57(Ι)/2004.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους: νόμος περί επιτρόπου για τη διοίκηση (τροπολογία), 2004 [νόμος 36(I)/2004]· νόμος για την καταπολέμη-ση των διακρίσεων με βάση τη φυλετική καταγωγή και ορισμένων άλλων μορφών διακρίσε-ων (Επίτροπος) 2004 (νόμος 42 παράγραφος1/2004).

Λεττονία Όσον αφορά μη εξαντλητικό κατάλογο λόγων διάκρισης (ο γενετήσιος προσανατολισμός δεν αναφέρεται ακόμη ρητά ανάμεσα στους λόγους τους οποίους αφορά η απαγόρευση): το εργατι-κό δίκαιο, εγκρίθηκε το 2001, τροποποιήθηκε στις 7 Μαΐου 2004)· νόμος περί κοινωνικής ασφάλισης 1995, τροπολογίες που περιλαμβάνουν εγγυήσεις για την ισότητα ισχύουν από τις 3 Ιανουαρίου 2006· αφορά όλους τους λόγους διάκρισης εκτός από την ηλικία: τροπολογίες στο νόμο περί Εθνικού Γραφείου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τέθηκαν σε ισχύ στις 13 Ιανουα-ρίου 2006.

Λιθουανία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: νόμος περί ίσης μεταχείρισης, τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2005· εργατικός κώδικας (Ιούνιος 2002), νόμος που τροπο-ποιεί τον διοικητικό κώδικα για τις παραβάσεις, τέθηκε σε ισχύ στις 11 Οκτωβρίου 2005.

Λουξεμβούργο Ποινικός κώδικας της 19ης Ιουλίου 1997.Νομοσχέδιο 5518 περί μεταφοράς των οδηγιών (εκκρεμεί στο κοινοβούλιο).

Μάλτα Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: νόμος περί απασχόλησης και εργασιακών σχέσεων και επίσημη ανακοίνωση 461 του 2004 (ίση μεταχείριση στις εργασια-κές ρυθμίσεις).Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος 2000 περί ίσων ευκαιριών (άτομα με ειδικές ανάγκες).

Ουγγαρία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος CXXV του 2003 περί ίσης μεταχείρισης και προώθησης των ίσων ευκαιριών (τελευταία τροπολογία τον Μάιο του 2005), κυβερνητικό διάταγμα 362/2004 περί αρχής της ίσης μεταχείρισης και λεπτομερών κανόνων της διαδικασίας του.

Πολωνία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: εργατικός κώδικας (πιο πρόσφατη τροπολογία στις 14 Νοεμβρίου 2003), νόμος της 20ής Απριλίου 2004 περί προώθησης της απασχόλησης και των θεσμών της αγοράς εργασίας.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης εκτός της αναπηρίας: διάταγμα του συμβουλίου υπουργών της 25ης Ιουνίου 2002 περί πληρεξουσιότητας της κυβέρνησης όσον αφορά την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών· η πληρεξουσιότητα καταργήθηκε με διάταγμα του συμβουλίου υπουργών της 3ης Νοεμβρίου 2005· νόμος περί εθνικών και εθνοτικών μειονο-τήτων και τοπικών γλωσσών (τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2005).


13

Πορτογαλία Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή: νόμος 18/2004 περί διακρίσεων με βάση τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, όπως τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα 86/2005· νομοθετικό διάταγμα 251/2002, όπως τροποποιήθηκε από το νομοθετικό διάταγμα 27/2005.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος 38/2004 περί μέτρων για τον επαγγελματικό επαναπροσα-νατολισμό και τη συμμετοχή των ατόμων με ειδικές ανάγκες.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος 99/2003 εργατικού κώδικα, νόμος 35/2004 που ρυθμίζει τον εργατικό κώδικα.

Σλοβακία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: νόμος 365/2004 του συλλογικού δικαίου περί ίσης μεταχείρισης σε ορισμένους τομείς και προστασίας από τις διακρίσεις, που τροποποιεί και συμπληρώνει ορισμένους άλλους νόμους, νόμος 308/1993 του συλλογικού δικαίου περί ίδρυσης Σλοβακικού Εθνικού Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τελευταία τροπολογία το 2004, εργατικός κώδικας 311/2001 του συλλογικού δικαίου, τελευταία τροπο-λογία το 2004.

Σλοβενία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών συν επιπλέον λόγους, συμπεριλαμ-βανομένου του φύλου: νόμος περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης 2004, νόμος περί εργασιακών σχέσεων 2003.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί επαγγελματικής αποκατάστασης και απασχόλησης των ατόμων με ειδικές ανάγκες 2004.

Σουηδία Όσον αφορά τις διακρίσεις με βάση τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή και τη θρησκεία: νόμος περί απαγόρευσης των διακρίσεων με βάση την εθνοτική καταγωγή, τελευταία τροπολογία από το νόμο 2003:308.Όσον αφορά την αναπηρία: νόμος περί απαγόρευσης διακρίσεων στον επαγγελματικό βίο των ατόμων με ειδικές ανάγκες (1999:132), τροποποιήθηκε από το νόμο 2003: αριθ. 309.Όσον αφορά τον γενετήσιο προσανατολισμό: νόμος κατά των διακρίσεων στον επαγγελματικό βίο με βάση τον γενετήσιο προσανατολισμό (1999: αριθ. 133), τροποποιήθηκε από το νόμο 2003: αριθ. 310· νομοθεσία κατά των διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2005.Όσον αφορά τη φυλετική και εθνοτική καταγωγή και τη θρησκεία, τον γενετήσιο προσανατολισμό και την αναπηρία: νόμος περί ίσης μεταχείρισης των φοιτητών στα πανεπιστήμια (2001: αριθ. 1286) τροποποιήθηκε από το νόμο 2003: αριθ. 311· νόμος περί απαγόρευσης των διακρίσεων (2003: αριθ. 307) που τροποποιήθηκε από το νόμο 2004: αριθ. 1089.

Τσεχική Δημοκρατία

Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών εκτός αναπηρίας συν επιπλέον λόγους: νόμος 65/1965 συλλογικός κώδικας εργασίας όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 46/2004 συλλογικού δικαίου, νόμος 361/2003 συλλογικού δικαίου περί υπηρεσιών που παρέ-χονται από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, νόμος 221/1999 συλλογικού δικαίου περί υπηρε-σιών που παρέχονται από μέλη των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως τροποποιήθηκε το 2002 από το νόμο συλλογικού δικαίου.Όσον αφορά όλους τους τομείς των δύο οδηγιών και επιπλέον τομείς συμπεριλαμβανομένου του φύλου: νόμος 435/2004 συλλογικού δικαίου περί απασχόλησης, νόμος 218/2002 συλλογικού δικαίου περί επισήμων υπηρεσιών στην κρατική διοίκηση και αποδοχών των υπαλλήλων αυτών και άλλων εργαζομένων, σχολικός νόμος 561/2004 συλλογικού δικαίου.

Φινλανδία Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών και επιπλέον λόγους, συμπεριλαμβα-νομένου του φύλου: νόμος περί εξάλειψης των διακρίσεων (21/2004), ποινικός κώδικας όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 578/1995 και το νόμο 302/2004, νόμος περί συμβάσεων απα-σχόλησης, όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 23/2004.Όσον αφορά όλους τους λόγους διάκρισης των δύο οδηγιών: επαρχία Ώλαντ: νόμος περί πρό-ληψης των διακρίσεων, νόμος περί διαμεσολαβητή επί των διακρίσεων, επαρχιακό διάταγμα περί επιτροπής διακρίσεων (ισχύουν από 1ης Δεκεμβρίου 2005).

Η νομοθεσία αποτελεί ακόμη αντικείμενο συζητήσεων στο κοινοβούλιο στην Τσεχική Δημοκρατία, όπου τον Ιανουάριο του 2006 το νομοσχέδιο για την εξάλειψη των διακρίσεων δεν εγκρίθηκε από το δεύτερο τμήμα του Τσεχικού Κοινοβουλίου εξαιτίας μιας ψήφου. Το νομο-σχέδιο που απορρίφθηκε επέστρεψε στο βουλευτικό τμήμα για δεύτερο γύρο ψηφοφορίας που προγραμμα-τίστηκε για τις 7 Μαρτίου 2006. Το νομοσχέδιο πρότεινε

να καταστήσει τον τωρινό διαμεσολαβητή φορέα για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης σύμφωνα με το άρθρο 13. Εντούτοις, στον δεύτερο γύρο ψηφοφορίας, χρειαζόταν απόλυτη πλειοψηφία (101 από 200) προκει-μένου να εξασφαλιστεί η τελική έγκριση του νομοσχεδί-ου, γεγονός που δεν επιτεύχθηκε. Στο Λουξεμβούργο, τον Νοέμβριο του 2005, το νομοσχέδιο 5518 υποβλήθη-κε στο κοινοβούλιο με σκοπό τη μεταφορά των οδηγιών


14

στην εθνική νομοθεσία, μετά την απόσυρση των δύο προηγούμενων νομοσχεδίων. Το νέο νομοσχέδιο προ-βλέπει τη δημιουργία Κέντρου για την Ίση Μεταχείριση, το οποίο θα δημοσιεύει εκθέσεις και συστάσεις και θα παρέχει βοήθεια στα θύματα ενημερώνοντάς τα σχετικά με τα δικαιώματά τους και τον τρόπο τήρησής τους. Στη Γερμανία, στις 18 Μαΐου 2006, η κυβέρνηση υπέβαλε στο κοινοβούλιο ένα νομοσχέδιο προκειμένου να εφαρ-μοσθούν οι οδηγίες 2000/43/ΕK, 2000/78/ΕK, 2002/73/ΕK και 2004/113/ΕK. Η Bundesrat (Γερουσία) συνέστησε να μειωθεί το πεδίο εφαρμογής του νομοσχεδίου σε κείμενο που να μην υπερβαίνει τα πλαίσια των οδηγιών. Στο Βέλγιο, στις 24 Μαΐου 2006, το υπουργικό συμβού-λιο (ομοσπονδιακή κυβέρνηση) ενέκρινε νομοσχέδιο το οποίο αναθεωρεί πλήρως την εφαρμογή των οδηγιών 2000/43/ΕΚ, 2000/78/ΕΚ και 2004/113/ΕΚ, όσον αφορά τις αρμοδιότητες του ομοσπονδιακού κράτους. Μπορεί να χρειαστούν μερικοί μήνες ακόμη προκειμένου να λάβει θέση το Συμβούλιο Επικρατείας σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές εξαιτίας της πολυπλοκότητας και λόγω της απουσίας συναίνεσης όσον αφορά την ακριβή κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ του ομο-σπονδιακού κράτους, των περιφερειών και των κοινοτή-των στην εφαρμογή των οδηγιών για την εξάλειψη των διακρίσεων.

Υπήρξαν ορισμένα προβλήματα από νομοθετικής άπο-ψης: στην Πολωνία, παραδείγματος χάρη, το υπουργικό συμβούλιο με διάταγμα της 3ης Νοεμβρίου 2005 κατάρ-γησε την «Πληρεξουσιότητα της κυβέρνησης για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών» που ήταν φορέας για την προώθηση της ίσης μεταχείρισης, αρμόδιος για τις διακρίσεις λόγω ηλικίας, γενετήσιου προσανατολι-σμού, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής καθώς και φύλου. Εντούτοις, στις 9 Δεκεμβρίου 2005, το Υπουργείο

Εργασίας με νομοθέτημα ίδρυσε το νέο τμήμα για τη γυναίκα, την οικογένεια και τις αντισταθμιστικές διακρί-σεις στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής και, σύμφωνα με εσωτερικό κανονισμό του Υπουργείου Εργασίας της 30ής Δεκεμβρίου 2005, οι αρμοδιότητες που καλύπτονταν από το γραφείο της πρώην «Πληρε-ξουσιότητας της κυβέρνησης για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών» αποδίδονται σε αυτό.

3 . Σύντομη ενημέρωση σχετικά με την εφαρμογή στις χώρες που ζήτησαν παράταση για τη μεταφορά στην εθνική νομοθεσία

Η οδηγία 2000/78/ΕΚ παραχώρησε στα κράτη μέλη πρόσθετη χρονική περίοδο για τη μεταφορά των δια-τάξεων σχετικά με τις διακρίσεις λόγω ηλικίας και ανα-πηρίας, σε συνδυασμό με την υποχρέωση να στέλνουν ετήσια έκθεση προόδου στην Επιτροπή. Όσον αφορά τις διακρίσεις λόγω ηλικίας, η Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, το Βέλγιο και οι Κάτω Χώρες γνω-στοποίησαν στην Επιτροπή την πρόθεσή τους να παρα-τείνουν την προθεσμία για το σύνολο των τριών ετών μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου 2006, και η Δανία γνωστοποίη-σε την πρόθεσή της να παρατείνει την προθεσμία για ένα έτος μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου 2004. Όσον αφορά την αναπηρία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία γνωστο-ποίησαν στην Επιτροπή την πρόθεσή τους να παρατεί-

© R

ob B

rem

ner/

repo

rtdi

gita

l.co.

uk


1�

νουν την προθεσμία για το σύνολο των τριών ετών, και η Δανία για ένα έτος.

Με βάση τις πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη μέλη, η Επιτροπή εκπόνησε μια έκθεση σχετικά με την πρόο-δο της μεταφοράς και την υπέβαλε στο Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2005. Όσον αφορά την αναπηρία, η νέα νομοθεσία θεσπίστηκε στη Γαλλία, στο Ηνωμένο Βασί-λειο και τη Δανία. Όσον αφορά την ηλικία, οι Κάτω Χώρες ενέκριναν τη νομοθεσία, εντούτοις, μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου 2006, μπορεί ακόμη να υπάρξει υποχρεω-τική απόλυση την ημέρα έναρξης συνταξιοδότησης κάτω των 65 ετών χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε αιτιολόγηση. Το Βέλγιο ενημέρωσε την Επιτροπή ότι θεωρεί πως έχει μεταφέρει την οδηγία εκτός από το άρθρο 6 που ορίζει ότι ορισμένες διαφορές στη μετα-χείριση μπορεί να δικαιολογούνται υπό ορισμένες περιστάσεις. Ενημέρωσε την Επιτροπή σχετικά με τη στρατηγική του για τη μεταφορά αυτής της εξαίρεσης, η οποία απαιτεί διαδικασία αναλυτικής εξέτασης της υπάρχουσας νομοθεσίας. Η Σουηδία ίδρυσε μια επι-τροπή προκειμένου να εξετάσει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επεκτείνει την υπάρχουσα νομοθεσία για την εξάλειψη των διακρίσεων στον τομέα της ηλικί-ας. Επρόκειτο να υποβάλει αναφορά τον Ιανουάριο του 2006. Το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποίησε δημόσιες διαβουλεύσεις σχετικά με την ηλικία, ενώ το σχέδιο παράγωγης νομοθεσίας επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου 2006. Η Γερμανία υπέβαλε στην Επιτρο-πή το νομοσχέδιο που υπήρχε πριν από τις εκλογές εξαιτίας των οποίων διακόπηκε η νομοθετική διαδικα-σία. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η επερχόμενη έναρξη ισχύ-ος της νέας νομοθεσίας στη Δανία, στη Γαλλία, στις Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελεί θετικό βήμα για την πλήρη μεταφορά της οδηγίας μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου 2006, και ελπίζει ότι και τα άλλα κράτη μέλη θα έχουν θέσει τη νομοθεσία τους σε ισχύ μέχρι τη λήξη της προθεσμίας.

4 . Προστασία και ενίσχυση των ατομικών δικαιωμάτων

4.1. Ατομικά δικαιώματα σε υποθέσεις όπου οι οδηγίες δεν έχουν μεταφερθεί πλήρως

Εάν ορισμένα άτομα θεωρούν ότι ένα κράτος μέλος δεν εφάρμοσε τις οδηγίες ή ότι δεν τις εφάρμοσε σωστά, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να επικαλεστούν τις διατάξεις των οδηγιών, ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχουν εφαρμοστεί σωστά ή πλήρως στην εθνι-κή νομοθεσία.

Όταν το κράτος ή ένας δημόσιος φορέας προβαίνει σε διακρίσεις, μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα ενώ-πιον των εθνικών δικαστηρίων διατάξεις που είναι σαφείς, ακριβείς και χωρίς όρους. Οι διατάξεις αυτές

έχουν «κάθετο άμεσο αποτέλεσμα». Αυτό σημαίνει ότι, εάν ένα κράτος μέλος δεν μετέφερε εγκαίρως τις οδη-γίες ή δεν τις μετέφερε σωστά, τα άτομα που θεωρούν ότι έχουν υποστεί διακρίσεις από δημόσιο φορέα, μπο-ρούν, παρ’ όλα αυτά, να στηριχθούν στις διατάξεις των οδηγιών. Αυτό είναι απαραίτητο όπου οι οδηγίες δεν έχουν μεταφερθεί στην εθνική νομοθεσία.

Σύμφωνα με την καθιερωμένη νομολογία, οι οδηγίες δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται άμεσα ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων κατά άλλου ατόμου ή ιδιωτικού φορέα (γεγονός που περιγράφεται συνήθως ως η δυνα-τότητα «οριζόντιου άμεσου αποτελέσματος» των οδηγι-ών). Όταν άλλο άτομο ή ιδιωτική οντότητα κατηγορείται για διακρίσεις, τα εθνικά δικαστήρια πρέπει σε κάθε περίπτωση να δίνουν στις οδηγίες «έμμεσο αποτέλε-σμα» και να πράττουν ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να ερμηνεύουν την εθνική νομοθεσία με τρόπο που να είναι συμβατός με το κοινοτικό δίκαιο. Αυτό σημαίνει ότι τα εθνικά δικαστήρια είναι, κατά το δυνατόν, υποχρεω-μένα να ερμηνεύουν την εθνική νομοθεσία με βάση τις οδηγίες προκειμένου να επιτευχθεί το αποτέλεσμα που επιδιώκουν οι οδηγίες. Δεν έχει σημασία εάν η εθνική νομοθεσία εγκρίθηκε πριν ή μετά από τις οδηγίες.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να στηριχθούν τα άτομα στην έννοια της ευθύνης του κράτους. Όταν μετά την παρέλευση της προθεσμίας για τη μεταφορά δεν υπάρ-χει εθνική νομοθεσία που να εφαρμόζει μια οδηγία, ή η εθνική νομοθεσία είναι αντίθετη από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, το κράτος μέλος πρέπει να αποκαταστήσει τυχόν βλάβη που υπέστησαν πραγματικά τα άτομα, η οποία προέκυψε άμεσα από αυτή τη μη εφαρμογή της οδηγίας. Τρεις προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται: πρώτον, ο σκοπός της ευρωπαϊκής διάταξης που δεν καλύφθηκε πρέπει να είναι η εκχώρηση δικαιωμάτων στο άτομο· δεύτερον, η παραβίαση θα πρέπει να είναι αρκετά σοβαρή· και τρίτον, πρέπει να υπάρχει αιτιώδης συνάφεια μεταξύ της ανεπάρκειας του κράτους και της βλάβης που υπέστη το συγκεκριμένο άτομο. Μπορεί να ζητηθεί από τα εθνικά δικαστήρια να αποφανθούν κατά πόσο ένα κράτος μέλος δεν εφάρμοσε σωστά την οδηγία και, εάν το δικαστήριο θεωρήσει ότι όντως δεν την εφάρμοσε σωστά και πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, να επιδικάσει στον ενάγοντα χρηματική αποζη-μίωση.

Τα εθνικά δικαστήρια μπορούν επίσης να απευθύνουν ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία των ιδιαίτερων απαιτήσεων των οδηγιών στο Δικαστήριο των Ευρωπα-ϊκών Κοινοτήτων, το οποίο θα εξετάσει το θέμα και θα κατευθύνει το εθνικό δικαστήριο προς τη σωστή ερμη-νεία των διατάξεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (βλέπε παρακάτω).

4.2. Ο ρόλος του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

Όταν ένα εθνικό δικαστήριο δεν είναι βέβαιο εάν η εφαρμογή των οδηγιών είναι σωστή, ή εάν δεν είναι βέβαιο σχετικά με το ποιος συγκεκριμένος όρος των


16

οδηγιών πρέπει να ερμηνευθεί, μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) μια προδικαστική απόφαση σχετικά με την ερμηνεία των οδηγιών προκειμένου να μπορέσει να αποφανθεί επί της υπόθεσης που εξετάζει (άρθρο 234 της συνθήκης ΕΚ). Τα ανώτατα δικαστήρια (των οποίων οι αποφάσεις δεν εφεσιβάλλονται) είναι υποχρεωμένα να απευθύ-νουν τέτοιου είδους ερωτήματα στο ΔΕΚ. Αντίστοιχα, το ΔΕΚ θα εγκύψει στη σχετική διάταξη των οδηγιών και θα δώσει την ερμηνεία του λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της εθνικής υπόθεσης. Θα εξετάσει επίσης κάθε παρατήρηση που υποβάλλουν οι κυβερνήσεις των κρατών μελών και η Επιτροπή. Οι αποφάσεις αυτές του ΔΕΚ είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την ορθή και ομοιογενή εφαρμογή των διατάξεων των οδηγιών. Οι προδικαστικές αποφάσεις είχαν ύψιστη σημασία στην ερμηνεία της ευρωπαϊκής νομοθεσίας σχετικά με την ισότητα των φύλων, για παράδειγμα. Οι ΜΚΟ, οι συνδι-καλιστικές οργανώσεις και άλλοι ενδιαφερόμενοι οργα-νισμοί στα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν διευκρι-νίσεις σχετικά με τις διατάξεις των οδηγιών και μπο-ρούν να εξετάσουν τη νομοθεσία στη χώρα τους επικα-λούμενοι ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, για λόγους στρατηγικής, υποθέσεις οι οποίες θα αναγκάσουν τα εν λόγω δικαστήρια να διεξάγουν προδικαστική διαδικα-σία στο ΔΕΚ.

Ένα γερμανικό πρωτοβάθμιο δικαστήριο απηύθυνε ερωτήματα στο ΔΕΚ σχετικά με τη συμμόρφωση με την οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση μιας διάτα-ξης της εθνικής νομοθεσίας σύμφωνα με την οποία μπορεί να συναφθούν συμβάσεις ορισμένου χρόνου με εργαζόμενους 52 ετών και άνω στη υπόθεση C-144/04, Mangold (ΕΕ C 146 της 29.5.2004, σ. 1).

Υπόθεση C-144/04, Mangold κατά Rüdiger Helm, από-φαση του τμήματος μείζονος συνθέσεως της 22ας Νοεμβρίου 2005

Τα πραγματικά γεγονότα αφορούσαν τον κ. Mangold, 56 ετών, ο οποίος άσκησε αγωγή ενώπιον του εργατι-κού δικαστηρίου του Μονάχου κατά του εργοδότη του, αμφισβητώντας την έννοια του ορισμένου χρόνου της σύμβασής του. Σύμφωνα με τη γερμανική νομοθεσία που ρυθμίζει τις συμβάσεις απασχόλησης ορισμένου χρόνου (η «TzBfG»), οι συμβάσεις απασχόλησης ορι-σμένου χρόνου επιτρέπονται μόνο σε περίπτωση που δικαιολογούνται από αντικειμενικό λόγο. Εντούτοις, το άρθρο 14 παράγραφος 3 της TzBfG παραθέτει μια εξαί-ρεση, η οποία επιτρέπει τη σύναψη συμβάσεων απα-σχόλησης ορισμένου χρόνου με άτομα 58 ετών και στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται αντικειμενικός λόγος. Μια τροπολογία στη διάταξη αυτή, τον Ιανουά-ριο του 2003, μείωσε το όριο ηλικίας από 58 σε 52. Το εργατικό δικαστήριο του Μονάχου έθεσε στο ΔΕΚ το ερώτημα εάν οι γερμανικοί κανόνες σχετικά με τις συμ-βάσεις απασχόλησης ορισμένου χρόνου συμβιβάζο-νται με το άρθρο 6 της οδηγίας 2000/78. Σύμφωνα με την άποψη του γερμανικού δικαστηρίου, η μείωση της ηλικίας κατά την οποία μπορούν να συναφθούν συμβά-σεις ορισμένου χρόνου από 58 στα 52 δεν εγγυάται την προστασία των μεγαλύτερων σε ηλικία ατόμων στην

εργασία, και δεν είναι αναλογική. Σε περίπτωση που οι δυο νομοθεσίες είναι ασυμβίβαστες, το δικαστήριο του Μονάχου ρώτησε εάν έπρεπε να αρνηθεί να εφαρμόσει τον κανόνα της εθνικής νομοθεσίας που αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Το δικαστήριο θεώρησε ότι το να επιτρέπονται οι συμ-βάσεις απασχόλησης ορισμένου χρόνου σε οποιονδή-ποτε έχει φθάσει στην ηλικία των 52 ετών, χωρίς περιο-ρισμό, αποτελεί διάκριση λόγω ηλικίας, και παραβιάζει τόσο τη γενική αρχή ισότητας του κοινοτικού δικαίου, όσο και, πιο συγκεκριμένα, το άρθρο 6 της οδηγίας 2000/78. Αν και το δικαστήριο παραδέχτηκε ότι ο σκο-πός δημοσίου συμφέροντος της TzBfG ήταν σαφώς να προωθήσει την επαγγελματική ένταξη των ηλικιωμέ-νων άνεργων εργαζομένων, έκρινε ότι τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για επίτευξη αυτού του στόχου ήταν υπερβολικά. Σημείωσε ότι νομοθεσία όπως η TzBfG θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστάσεις όπου όλοι οι εργαζόμενοι ηλικίας 52 ετών και άνω μπορεί να δέχονται νόμιμα συμβάσεις ορισμένου χρόνου μέχρι τη συνταξιοδότησή τους. Το δικαστήριο απεφάσισε ότι η διαπίστωσή του δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της σχετικά με την ηλικία, η οδηγία δεν χρειάζεται να μεταφερθεί στη γερμανική νομοθεσία μέχρι τις 2 Δεκεμβρίου 2006. Το δικαστήριο ανέφερε ότι η γενική αρχή της ίσης μετα-χείρισης, συγκεκριμένα όσον αφορά την ηλικία, δεν μπορεί να δεσμεύεται από τη λήξη της προθεσμίας που παραχωρήθηκε στα κράτη μέλη για τη μεταφορά μιας οδηγίας. Συμπέρανε ότι «αποτελεί ευθύνη του εθνικού δικαστηρίου να εγγυηθεί την πλήρη ισχύ της γενικής αρχής της μη εφαρμογής διακρίσεων όσον αφορά την ηλικία, παραμερίζοντας οποιαδήποτε διάταξη της εθνι-κής νομοθεσίας που μπορεί να αντιτίθεται στην ευρω-παϊκή νομοθεσία». Αυτή είναι η κατάσταση, ανεξάρτη-τα από το πότε εκπνέει η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας.

Μπορείτε να επισκεφθείτε τον ιστοχώρο: http://www.curia.europa.eu/index.htm

Ένα ουγγρικό δικαστήριο ρώτησε το ΔΕΚ εάν η οδηγία για τη φυλετική ισότητα επιτρέπει στους ανθρώπους να εκφράζουν τις πολιτικές πεποιθήσεις τους μέσω ενός συμβόλου. Το συγκεκριμένο αντικείμενο ήταν κατά πόσο η οδηγία αποκλείει μια εθνική διάταξη, όπως το άρθρο 269/B του ουγγρικού ποινικού κώδικα που επι-βάλλει κυρώσεις για τη χρήση, δημοσίως, του συμβό-λου της κόκκινης πεντάλφας, του συμβόλου που απο-τελεί αντικείμενο της κύριας δίκης. Το ΔΕΚ έκρινε ότι οι ουγγρικές διατάξεις ήταν εκτός του πεδίου εφαρμογής της κοινοτικού δικαίου και επομένως δεν ενέπιπτε στην αρμοδιότητά του να απαντήσει στα ερωτήματα που υποβλήθηκαν. (Υπόθεση C-328, Vajnai Attila, διάταξη της 6ης Οκτωβρίου 2005.)

Ένα ισπανικό δικαστήριο αιτήθηκε προδικαστική παρα-πομπή στο ΔΕΚ που αφορά την ερμηνεία της έννοιας της αναπηρίας σχετικά με την προστασία που παρέχει η οδηγία για ισότητα στην απασχόληση. Συγκεκριμένα, τέθηκε το ερώτημα κατά πόσο η προστασία της οδηγί-


1�

ας, εφόσον το άρθρο 1 θεσπίζει το γενικό πλαίσιο για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω αναπηρίας, καλύπτει μια εργαζόμενη η οποία απολύθηκε από την εταιρεία μόνο και μόνο επειδή ήταν ασθενής. (Υπόθεση C-13/05, Chacón Navas, ΕΕ C 69 της 19.3.2005, σ. 8.)

Μια άλλη προδικαστική παραπομπή αιτήθηκε από το ίδιο ισπανικό δικαστήριο σε διαφορετική υπόθεση η οποία αφορούσε τη συμβατότητα των ρητρών σχετικά με την υποχρεωτική απόλυση στις συλλογικές συμβά-σεις σύμφωνα με την οδηγία για την ισότητα στην απασχόληση. (Υπόθεση C-411/05, Félix Palacios de la Villa κατά Cortefiel Servicios SA, José María Sanz Corral και Martin Tebar Less, ΕΕ C 36 της 11.2.2006, σ. 20.)

Υποθέσεις που ερμηνεύουν κύριες έννοιες των οδηγι-ών αρχίζουν βαθμιαία να παραπέμπονται ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων των κρατών μελών. Παρακάτω περιλαμβάνονται μερικά παραδείγματα.

4.3. Κεντρικές έννοιες και παραδείγματα σχετικών δικαστικών υποθέσεων

Άμεση διάκριση

Το άρθρο 2 της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και το άρθρο 2 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση απαγορεύουν την άμεση διάκριση. Άμεση διάκριση συντρέχει όταν σε ένα πρόσωπο επιφυλάσσεται μετα-χείριση λιγότερο ευνοϊκή από αυτή της οποίας τυγχά-νει, έτυχε στο παρελθόν ή θα ετύγχανε ένα άλλο πρό-σωπο σε ανάλογη κατάσταση, λόγω φυλετικής καταγω-γής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Ουγγαρία: Το εργατικό δικαστήριο καταδικάζει μια εταιρεία για άρνηση πρόσληψης ενός Ρομά ως ιδιωτικού φύλακα

Ένας άνδρας καταγωγής Ρομά υπέβαλε αίτηση πρό-σληψης σε μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλεί-ας. Αν και διέθετε τα απαραίτητα προσόντα ιδιωτικού φύλακα, ένας εργαζόμενος της εταιρείας του είπε ότι δεν απασχολούν Ρομά. Ο άνδρας κατέθεσε καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας, η οποία εξέτασε τη συμ-μόρφωση των ουγγρικών διατάξεων κατά των διακρί-σεων. Κατά τη διάρκεια της ενώπιον του δικαστηρίου διαδικασίας, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας παραδέχτηκε τη διάκριση και εξέφρασε τη λύπη του, εντούτοις είπε ότι οι πελάτες της εταιρείας δεν θέλουν Ρομά ως ιδιωτι-κούς φύλακες. Η Επιθεώρηση Εργασίας επιδίκασε στην εταιρεία πρόστιμο 100 000 HUF (φιορίνια Ουγγαρίας) (400 EUR). Ο άνδρας άσκησε επίσης χωριστή προσφυ-γή κατά της εταιρείας για ηθική βλάβη, σύμφωνα με τον εργατικό κώδικα και το νόμο περί ίσης μεταχείρι-σης· του παρείχε βοήθεια το Νομικό Γραφείο Άμυνας για τις Εθνικές και Εθνοτικές Μειονότητες. Η απόφαση του εργατικού δικαστηρίου τον Οκτώβριο του 2004 αναγνώρισε την άμεση διάκριση λόγω της εθνοτικής καταγωγής του ενάγοντα και του επιδίκασε 500 000 HUF (2 000 EUR). Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας —ο οποίος παραδέχτηκε την άμεση διάκριση ενώπιον του δικα-στηρίου— άσκησε έφεση, αλλά η απόφαση επικυρώ-θηκε από το Συμβούλιο Εργασίας του Ειρηνοδικείου τον Μάιο του 2005.

Έμμεση διάκρισηΤο άρθρο 2 της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και το άρθρο 2 της οδηγίας για ισότητα στην απασχόληση απαγορεύουν την έμμεση διάκριση. Έμμεση διάκριση συντρέχει όταν μια εκ πρώτης όψεως ουδέτερη διάτα-ξη, κριτήριο ή πρακτική μπορεί να θέσει πρόσωπα συγκεκριμένης φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρη-σκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας ή γενετήσιου προσα-νατολισμού σε μειονεκτική θέση σε σύγκριση με άλλα πρόσωπα, εκτός εάν η διάταξη, το κριτήριο ή η πρακτι-κή αυτή δικαιολογούνται αντικειμενικά από έναν θεμιτό σκοπό και τα μέσα επίτευξης του σκοπού αυτού είναι κατάλληλα και αναγκαία. Παράδειγμα της έννοιας αυτής αποτελεί η γνωμοδότηση του ιρλανδικού οιονεί δικαιο-δοτικού φορέα ισότητας στο τμήμα 4.4 παρακάτω.

Εύλογες προσαρμογέςΤο άρθρο 5 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχό-ληση θεσπίζει ότι οι εργοδότες οφείλουν να διευκολύ-νουν την προσαρμογή των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι οι εργοδότες οφείλουν να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα, ανάλογα με τις ανάγκες που παρουσιάζονται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση, ώστε το πρόσωπο με ειδικές ανάγκες να μπορεί να έχει πρό-σβαση, να ασκεί ή να προάγεται σε θέση εργασίας ή να του παρέχεται κατάρτιση, αρκεί τα μέτρα αυτά να μη συνεπάγονται δυσανάλογη επιβάρυνση για τον εργο-δότη. Η επιβάρυνση δεν είναι δυσανάλογη όταν αντι-σταθμίζεται επαρκώς με μέτρα λαμβανόμενα στο πλαί-©

Ste

fano

Cag

noni

/rep

ortd

igita

l.co.

uk


1�

σιο της πολιτικής ενός κράτους μέλους υπέρ των ατό-μων με ειδικές ανάγκες (όπως η δυνατότητα χρηματο-δότησης του δημοσίου για τη διευκόλυνση προσαρμο-γής ατόμων με ειδικές ανάγκες).

Ιταλία: Εργοδότης του δημόσιου τομέα δεν παρέχει εύλογες προσαρμογές

Μια εργαζόμενη του Υπουργείου Δικαιοσύνης ήταν κάτοχος πιστοποιητικού αναπηρίας και είχε κηρυχθεί ακατάλληλη για εργασιακές δραστηριότητες που απαι-τούν πεζή μετακίνηση, τόσο κατά τη διάρκεια της απα-σχόλησης όσο και κατά την πρόσβαση σε αυτή. Η αρμόδια επιτροπή δήλωσε επίσης ότι η εργασία της ως δικαστικής υπαλλήλου ήταν κατάλληλη δεδομένου ότι βρισκόταν κοντά στην κατοικία της. Με βάση αυτό το πιστοποιητικό, η ενάγουσα ζήτησε να μετατεθεί από την Μπολόνια στην Πιστόια. Το αίτημά της έγινε δεκτό και ο διορισμός της ανανεώθηκε δύο φορές. Κατά την τρίτη ανανέωση, το υπουργείο κάλεσε την αιτούσα να υποβάλει αίτηση για διορισμό στο Μονσουμμάνο Τέρμε που βρίσκεται πιο κοντά στην κατοικία της από ό,τι η Πιστόια. Η αιτούσα δέχθηκε τη θέση, μετά, όμως, από μερικές ανανεώσεις, το υπουργείο αποφάσισε ότι έπρεπε να υπηρετήσει εκ νέου στην Πιστόια. Η ενάγου-σα κατέθεσε αγωγή εναντίον του υπουργείου. Τον Σεπτέμβριο του 2005, το δικαστήριο της Πιστόια δήλω-σε ότι η απόφαση του υπουργείου συνιστούσε έμμεση διάκριση λόγω αναπηρίας και διέταξε το υπουργείο να σταματήσει τη διακριτική συμπεριφορά και το καταδί-κασε στα δικαστικά έξοδα. Το δικαστήριο ανέφερε τον

ορισμό της έμμεσης διάκρισης στο διάταγμα που εφάρ-μοσε στην εθνική νομοθεσία την οδηγία για την ισότη-τα στην απασχόληση, εντούτοις, προκειμένου να χαρα-κτηρίσει τη συμπεριφορά του υπουργείου ως διακριτι-κή, έκανε αναφορά στα αιτιολογικά στοιχεία 6, 9, και 20 και στο άρθρο 5 της οδηγίας, παρόλο που η ιταλική κυβέρνηση δεν είχε συμπεριλάβει οποιαδήποτε ανα-φορά των «εύλογων προσαρμογών» στο διάταγμα. Ως εκ τούτου, το δικαστήριο εφάρμοσε την αρχή του έμμεσου αποτελέσματος ερμηνεύοντας την εθνική νομοθεσία με βάση τις οδηγίες προκειμένου να επιτύ-χει το επιδιωκόμενο από αυτές αποτέλεσμα (βλέπε παραπάνω). Καθώς ο εναγόμενος δεν παρέστη στο δικαστήριο, ο δικαστής δεν μπορούσε να αξιολογήσει αν η έμμεση διάκριση ήταν αντικειμενικά δικαιολογη-μένη από θεμιτούς σκοπούς οι οποίοι πραγματοποιή-θηκαν με κατάλληλα και αναγκαία μέσα. Εναπόκειτο στον εργοδότη να το αποδείξει στο δικαστήριο.

Εξαιρέσεις στην αρχή της ίσης μεταχείρισης

Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση, τα κράτη μέλη μπο-ρούν να διατηρήσουν τις εθνικές νομοθεσίες ή τις πρακτικές που υπήρχαν πριν από την έγκριση των οδη-γιών και που επέτρεπαν στις εκκλησίες και σε άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς των οποίων η δεοντολογία εδράζεται στη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις να έχουν διαφορετική μεταχείριση απέναντι σε ανθρώ-πους με βάση τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις τους.

© R

oy P

eter

s/re

port

digi

tal.c

o.uk


1�

Δανία: Καθαριστής σε χριστιανική ανθρωπιστική οργάνωση απολύθηκε επειδή δεν ανήκε στην εθνική λουθηρανική εκκλησία

Τον Φεβρουάριο του 2004, ο ενάγων απολύθηκε από την εργασία του ως καθαριστής στη Στρατιά Χριστιανι-κού Σταυρού. Η επιστολή που του γνωστοποιούσε την παύση της εργασίας ανέφερε ότι απολυόταν επειδή δεν ανήκε στην εθνική λουθηρανική εκκλησία. Σύμφω-να με τους κανόνες της οργάνωσης όλο το προσωπικό πρέπει να αποτελείται από μέλη της εθνικής εκκλησίας. Η Στρατιά Χριστιανικού Σταυρού προέβαλε το επιχεί-ρημα ότι σύμφωνα με τη δανική νομοθεσία είχαν, ως εργοδότες, το δικαίωμα να προβάλουν την απαίτηση αυτή. Εντούτοις, παραδέχθηκαν ότι το άρθρο 4 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση δεν επέτρε-πε πλέον αυτή την απαίτηση για τη θέση καθαριστή, όμως, καθώς η Δανία δεν είχε μεταφέρει την οδηγία στη νομοθεσία της μέχρι τον Απρίλιο του 2004, προέ-βαλαν το επιχείρημα ότι τον Φεβρουάριο του 2004 δεν ήταν υποχρεωμένοι, ως ιδιωτικοί εργοδότες, να ακο-λουθήσουν την οδηγία και ως εκ τούτου η απόλυση δεν ήταν παράνομη. Ο ενάγων ζήτησε αποζημίωση 8 000 EUR με βάση την παραβίαση της δανικής νομοθεσίας και της οδηγίας. Όμως στην πρώτη συνεδρίαση του δικαστηρίου η Στρατιά Χριστιανικού Σταυρού συμφώ-νησε να πληρώσει την αποζημίωση των 8 000 EUR χωρίς περαιτέρω συζήτηση. Κατά συνέπεια, το δικα-στήριο εξέδωσε απόφαση με την οποία επιδίκαζε το ποσό στον ενάγοντα.

Βάρος της απόδειξηςΤο άρθρο 8 παράγραφος1 της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και το άρθρο 10 παράγραφος 1 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση θεσπίζουν το βάρος της απόδειξης. Προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τα εθνικά δικαιοδοτικά συστήματά τους, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι, εφόσον κάποιος που θεωρεί ότι έχει ζημιωθεί από τη μη τήρηση της αρχής της ισότητας τεκμηριώσει, ενώπιον του δικαστηρίου ή οποιασδήπο-τε άλλης αρμόδιας αρχής, πραγματικά γεγονότα από τα οποία τεκμαίρεται η ύπαρξη άμεσης ή έμμεσης διάκρι-σης, θα εναπόκειται στον εναγόμενο να αποδείξει ότι δεν υπήρξε παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρι-σης.

Ηνωμένο Βασίλειο: Το Εφετείο θέτει τις κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή της αντιστροφής του βάρους απόδειξης

Οι υποθέσεις Igen Ltd. κ.λπ. κατά Wong, Chamberlin κ.λπ. κατά Emokpae και Brunel University κατά Webster αφορούν τρεις εφέσεις από το δικαστήριο εφέσεων υποθέσεων απασχόλησης στο Εφετείο. Οι εφέσεις σχε-τίζονταν με καταγγελίες για διακρίσεις με βάση το φύλο και τη φυλετική καταγωγή, αλλά μπορούν να εφαρμοστούν σε όλους τους λόγους διάκρισης που περιλαμβάνουν οι οδηγίες. Το Εφετείο παρείχε έναν

οδηγό βήμα προς βήμα, ο οποίος πρέπει να εφαρμόζε-ται σε οποιοδήποτε δικαστήριο της Μεγάλης Βρετανίας ή της Βόρειας Ιρλανδίας εξετάζει υπόθεση σχετική με την αντιστροφή του βάρους απόδειξης. Συνοπτικά, ο οδηγός αναφέρει ότι εναπόκειται στον ενάγοντα να αποδείξει, σταθμίζοντας την αληθοφάνεια, τα πραγμα-τικά γεγονότα από τα οποία μπορεί να συνάγεται ότι ο εναγόμενος έχει προβεί σε λιγότερο ευνοϊκή μεταχείρι-ση του ενάγοντα λόγω του [φύλου]. Σε αντίθετη περί-πτωση, ο ενάγων αποτυγχάνει το σκοπό του. Εάν επιτύ-χει, το βάρος της απόδειξης μετατοπίζεται στον εναγό-μενο, ο οποίος πρέπει να απαλλαγεί από το βάρος αυτό αποδεικνύοντας, και πάλι σταθμίζοντας την αληθοφά-νεια, ότι δεν υπήρξε «υπό καμία έννοια οποιαδήποτε» μεταχείριση λόγω διάκρισης του [φύλου] ([2005] EWCA Civ 142, παράγραφοι 1-13 του παραρτήματος της από-φασης).

Υπεράσπιση των δικαιωμάτων

Σύμφωνα με τα άρθρα 7 παράγραφος 2 της οδηγίας για τις φυλετικές διακρίσεις και 9 παράγραφος 2 της οδηγί-ας για την ισότητα στην εργασία, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι ενώσεις, οι οργανώσεις ή τα άλλα νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν, σύμφωνα με τα κριτήρια της εθνικής τους νομοθεσίας, έννομο συμφέ-ρον να διασφαλίσουν ότι τηρούνται οι διατάξεις των οδηγιών, μπορούν να κινήσουν, είτε εξ ονόματος του ενάγοντος/αιτούντος είτε προς υπεράσπισή του, και με την έγκρισή του/της, κάθε δικαστική ή/και διοικητική διαδικασία προβλεπόμενη για την εκτέλεση των υπο-χρεώσεων στο πλαίσιο εφαρμογής της οδηγίας.

Ιρλανδία: Το δικαστήριο δικαιοδοτεί το φορέα ισότητας να παρέμβει σε υπόθεση

Μια πλανόδια οικογένεια αμφισβητεί έναν ιρλανδικό νόμο, ο οποίος ποινικοποιεί την καταπάτηση δημόσιας ή ιδιωτικής γης. Ο νόμος εφαρμόζεται σε όλες τις ομά-δες, προβάλλουν όμως το επιχείρημα ότι έχει αντίκτυ-πο διακριτικού χαρακτήρα στην κοινότητα των Πλανό-διων. Στις 11 Ιανουαρίου 2006, το Ανώτατο Δικαστήριο επέτρεψε για πρώτη φορά στον φορέα ισότητας να παραστεί στην υπόθεση υπό τύπο «amicus curiae» ή ως προσκείμενος προς το δικαστήριο, προκειμένου να καταθέσει ως μάρτυρας σε σχέση με την οδηγία για τη φυλετική ισότητα. Αυτό σημαίνει ότι, εάν οποιοδήποτε στοιχείο της υπόθεσης είναι συναφές προς την οδηγία για τη φυλετική ισότητα, ο φορέας μπορεί να επέμβει.

Έλεγχος καταστάσεων

Η εκτίμηση των πραγματικών γεγονότων από τα οποία μπορεί να προκύπτει διάκριση αποτελεί θέμα των εθνι-κών δικαστών και άλλων αρμόδιων φορέων, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία ή πρακτική. Χάρη σε αυτούς τους κανόνες, η έμμεση διάκριση μπορεί να αποδεικνύ-εται από διάφορα είδη τεκμηρίων, όπως στατιστικές αποδείξεις (αιτιολογικό 15 των οδηγιών) ή αποδείξεις από ελέγχους καταστάσεων.


20

Τσεχική Δημοκρατία: Τα τεκμήρια μέσω ελέγχου καταστάσεων επιβεβαιώνουν την ύπαρξη διακρίσεων στον τομέα της εθνοτικής καταγωγής

Το 2003, μια γυναίκα Ρομά υπέβαλε αίτηση πρόσληψης σε φαρμακείο, αλλά της απάντησαν ότι η θέση είχε ήδη πληρωθεί. Λίγα λεπτά αργότερα, σε μια γυναίκα που δεν ήταν Ρομά, που ενεργούσε ως ελεγκτής, είχε την ίδια ηλικία και ήταν εφοδιασμένη με κρυμμένο κασετό-φωνο, παραχωρήθηκε συνέντευξη και, παρόλο που παραδέχθηκε ότι δεν διέθετε ούτε κατάρτιση ούτε πείρα, ο αναπληρωτής διευθυντής του καταστήματος δήλωσε ότι πιθανόν να γινόταν δεκτή. Η ενάγουσα κίνησε διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου με την υποστήριξη των τσεχικών ΜΚΟ. Το δημοτικό δικαστή-ριο της Πράγας επιδίκασε δημόσια συγγνώμη και απο-ζημίωση για ηθική βλάβη 50 000 CZK (τσεχικών κορο-νών) (1 670 EUR) για την ενάγουσα. Η διεύθυνση του φαρμακείου εξέφρασε τη λύπη της και πλήρωσε την αποζημίωση.

Γαλλία: Ο τηλεφωνικός έλεγχος είναι δεκτός ως τεκμήριο διάκρισης

Τον Ιούνιο του 2005, το Ακυρωτικό Δικαστήριο (Άρειος Πάγος) έκανε δεκτό τον τηλεφωνικό έλεγχο ως τεκμή-ριο διάκρισης όσον αφορά την κατοικία για ενοικίαση σε ποινικές υποθέσεις με βάση τον ποινικό κώδικα. Το Δικαστήριο κήρυξε δεκτή την καταγραφή τηλεφωνι-κών συνδιαλέξεων στην οποία αποδεικνυόταν ότι ένας μεσίτης πληροφορούσε ενδεχόμενους πελάτες σχετικά με το αν οι κατοικίες ήταν ακόμη διαθέσιμες ή όχι ανά-λογα με το κατά πόσο το επώνυμό τους ακουγόταν «γαλλικό». Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι παρ’ όλα αυτά η σημασία που θα δοθεί σε αυτό το τεκμήριο εναπόκει-ται στο δικαστή της υπόθεσης.

Κυρώσεις

Το άρθρο 15 της οδηγίας για τις φυλετικές διακρίσεις και το άρθρο 17 της οδηγίας για την ισότητα στην απα-σχόληση απαιτούν από τα κράτη μέλη να καθορίζουν τους κανόνες επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση παρα-βίασης των εθνικών διατάξεων που θεσπίζονται για εκτέλεση των οδηγιών και λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή τους. Οι κυρώσεις πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές. Μπορεί να περιλαμβάνουν την καταβολή αποζημίω-σης. Υπάρχει ευρύ φάσμα ένδικων μέσων σε εθνικό επίπεδο ανάλογα με το αν πρόκειται για διάκριση ποι-νικού κώδικα (πρόστιμα) ή αστικού κώδικα (επανέντα-ξη στην εργασία ή αποζημίωση για διαφυγόντα κέρδη ή για ψυχική οδύνη ή ηθική βλάβη). Ορισμένοι από τους φορείς ισότητας διαθέτουν διαφορετικά μέσα από τα δικαστήρια (βλέπε παρακάτω).

Τσεχική Δημοκρατία: Δημόσια συγγνώμη και αποζημίωση για ηθική βλάβη 90 000 CZK (3 000 EUR)

Τον Μάρτιο του 2005, το περιφερειακό δικαστήριο θεώρησε ότι ο ιδιοκτήτης του Diablo Bar στην Οστρά-βα έπρεπε να ζητήσει δημόσια συγγνώμη και να πλη-

ρώσει αποζημίωση για ηθική βλάβη 90 000 CZK (3 000 EUR) σε καθέναν από τους τρεις ενάγοντες επειδή αρνήθηκε να τους σερβίρει εξαιτίας της Ρομά καταγω-γής τους. Το 2004, η σερβιτόρα του μπαρ τους είπε να φύγουν επειδή λάμβανε χώρα ιδιωτική εκδήλωση. Λίγα λεπτά αργότερα, ενεργά μέλη τσεχικών ΜΚΟ σερβιρί-στηκαν κανονικά. Τα θύματα έτυχαν υποστήριξης στην υπόθεσή τους από τις τσεχικές ΜΚΟ.

Βέλγιο: Δικαστική εντολή για την πρόληψη επανάληψης διάκρισης

Τον Απρίλιο του 2005, το Πρωτοδικείο της Νιβέλ εξέτα-σε την υπόθεση ομοφυλόφιλου ζευγαριού που εξέφρα-σε ενδιαφέρον για τη μίσθωση κατοικίας και κατέβαλε προκαταβολή ίση με μίσθωμα ενός μηνός στο κτημα-τομεσιτικό γραφείο. Δύο ημέρες αργότερα το κτηματο-μεσιτικό γραφείο πληροφόρησε το ζευγάρι ότι ο ιδιο-κτήτης προτίμησε να μισθώσει την κατοικία σε ένα «παραδοσιακό ζευγάρι». Ο βελγικός φορέας ισότητας, το Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Αντίθεση προς το Ρατσισμό, ζήτησε και έλαβε για λογαριασμό του ομοφυλόφιλου ζευγαριού διαταγή κατά των ιδιοκτη-τών προκειμένου να μην προβούν εκ νέου σε διακρί-σεις στο μέλλον υπό την απειλή καταβολής προστίμου 100 EUR για παραβίαση της διαταγής αυτής. Δεν έγινε δεκτό το αίτημα για διαταγή κατά του κτηματομεσιτι-κού γραφείου που του απαγορεύει να εκτελεί εντολές του ιδιοκτήτη που μπορεί να ενέχουν διακρίσεις, καθώς το κτηματομεσιτικό γραφείο απλώς πληροφόρησε το ζευγάρι εκ μέρους του ιδιοκτήτη ότι η κατοικία είχε μισθωθεί.

Δανία: Πρώτη απόφαση δανικού δικαστηρίου σχετικά με διάκριση λόγω ηλικίας

Στις 28 Ιανουαρίου 2005, δημοσιεύτηκε σε εβδομαδι-αία εφημερίδα αγγελία για κάλυψη θέσεων στην εται-ρεία International Office Supply η οποία ζητούσε άτομα ηλικίας 18 έως 30 ετών, δανικής υπηκοότητας. Η αγγε-λία εργασίας αναφέρθηκε στην αστυνομία της Κοπεγ-χάγης. Τον Ιούλιο του 2005, η αστυνομία πληροφόρησε τον ενάγοντα ότι η έρευνα της υπόθεσης ολοκληρώθη-κε και κατέληξε σε πρόστιμο 950 EUR για την εταιρεία για παραβίαση της δανικής νομοθεσίας. Η εταιρεία δεν πλήρωσε και κατά συνέπεια η αστυνομία κίνησε διαδι-κασία ενώπιον του δικαστηρίου. Στις 3 Ιανουαρίου 2006, η εταιρεία καταδικάστηκε για παραβίαση της δανικής νομοθεσίας από το δημοτικό δικαστήριο της Κοπεγχάγης, το οποίο επέβαλε πρόστιμο 950 EUR (τμήμα του προστίμου αφορούσε τη διάκριση με βάση την υπηκοότητα).

Ηνωμένο Βασίλειο: Αποζημίωση επιδικάστηκε σε υπόθεση φυλετικής διάκρισης

Οι τοπικές αστυνομικές δυνάμεις της αγγλικής κομητεί-ας του Κεντ απέρριψαν δύο αιτήσεις πρόσληψης του ενάγοντα για τη θέση αναλυτή πληροφοριών το 1999 και το 2000. Κατόπιν αυτού, η αστυνομία συνέταξε ανα-φορά σχετικά με τον κ. Χουσάιν με θέμα το γεγονός ότι υπήρξαν «ουσιώδεις διαφορές» μεταξύ των αιτήσεών


21

του για τις δύο θέσεις εργασίας. Η αναφορά κάνει πιο συγκεκριμένα λόγο για παραποίηση στοιχείων όσον αφορά τους πανεπιστημιακούς τίτλους και την επαγ-γελματική πείρα του. Αργότερα ο κ. Χουσάιν συνελή-φθη και ετέθη υπό κράτηση επί δέκα ημέρες όταν υπέβαλε αίτηση πρόσληψης στις αστυνομικές δυνάμεις του Έιβον και του Σόμερσετ, παρόλο που είχε υψηλό-τατο βαθμό ειδίκευσης και υπήρξε αξιωματούχος υψη-λού επιπέδου στο Πακιστάν, όπου ήταν διευθυντής του τμήματος πληροφοριών. Η αναφορά διαβιβάστηκε σε άλλες αστυνομικές δυνάμεις και προειδοποιούσε σχετι-κά με «ενδεχομένως δόλια» αίτηση. Στις 6 Απριλίου 2006, το εργατικό δικαστήριο αποφάσισε ότι ο κ. Χου-σάιν υπέστη σοβαρή φυλετική διάκριση από την αστυ-νομία του Κεντ. Το δικαστήριο θεώρησε ότι η υπόθεση έπρεπε να είχε ως αποτέλεσμα την καταβολή αποζημί-ωσης εξαιτίας της σοβαρότητας της εν λόγω διάκρισης και επιδίκασε στον κ. Χουσάιν αποζημίωση ύψους 65 000 GBP (λιρών Αγγλίας) (περίπου 93 000 EUR).

4.4. Εθνικοί φορείς ισότητας

Πολλά κράτη μέλη όρισαν ένα φορέα ή φορείς για την προώθηση της αρχής της ίσης μεταχείρισης όλων των προσώπων χωρίς διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνοτι-κής καταγωγής όπως προβλέπει το άρθρο 13 της οδη-γίας για τη φυλετική ισότητα. Σύμφωνα με αυτή τη διάταξη, μια από τις αρμοδιότητες του φορέα ή των φορέων είναι η παροχή ανεξάρτητης αρωγής στα θύματα διακρίσεων στην άσκηση αγωγής για διάκριση. Η αρωγή αυτή λαμβάνει διάφορες μορφές· ορισμένοι φορείς παρέχουν νομικές συμβουλές και βοήθεια για την κίνηση δικαστικής διαδικασίας (βλέπε παρακάτω), ενώ άλλοι μπορούν να παρέχουν γνωμοδότηση ή συστάσεις σχετικά με καταγγελία που τους έχει υπο-βληθεί. Οι γνωμοδοτήσεις συνήθως δεν δεσμεύουν τα μέρη, αλλά έχουν νομική αξία, και, σε περίπτωση που οι γνωμοδοτήσεις ή οι συστάσεις δεν ακολουθούνται, το θύμα μπορεί αργότερα να προσφύγει σε ένδικα μέσα ενώπιον των δικαστηρίων (ο διαμεσολαβητής της Κύπρου, οι επιτροπές περί ίσης μεταχείρισης της Αυστρίας και των Κάτω Χωρών, η δανική επιτροπή καταγγελιών, το φινλανδικό Συμβούλιο Διακρίσεων, το λεττονικό Εθνικό Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο διαμεσολαβητής και η επιτροπή περί ίσης μεταχείρισης της Ελλάδας και ο σλοβένος συνήγορος για την αρχή της ισότητας). Ωστόσο, ορισμένοι φορείς είναι δεσμευ-τικοί (το ιρλανδικό Ειδικό Δικαστήριο για Θέματα Ισό-τητας, η ουγγρική αρχή ισότητας, ο λιθουανός διαμε-σολαβητής για τις ίσες ευκαιρίες). Ακολουθούν γνωμο-δοτήσεις και συστάσεις ορισμένων από τους φορείς ισότητας:

Ουγγαρία: Η αρχή της ίσης μεταχείρισης διαπιστώνει διακρίσεις στην απασχόληση βασιζόμενη σε ελέγχους

Ανταποκρινόμενος σε αγγελία εφημερίδας, ο ενάγων τηλεφώνησε σε εταιρεία που προσλάμβανε βαφείς. Είχε τα προσόντα που ζητούσε ο εργοδότης, αλλά, όταν τον πληροφόρησε ότι ήταν καταγωγής Ρομά, απορρίφθηκε. Ο ενάγων στράφηκε στο Γραφείο Νομι-κής Υποστήριξης για τις Εθνικές και Εθνοτικές Μειονό-τητες (ΝΕΚΙ), το οποίο διενήργησε έλεγχο κατάστασης προκειμένου να τεκμηριώσει την υπόνοια διάκρισης. Λαμβάνοντας υπόψη το αποτέλεσμα του ελέγχου, η αρχή ίσης μεταχείρισης θεώρησε ότι ο εργοδότης προ-έβη σε άμεση διάκριση παραβιάζοντας το άρθρο 8 του νόμου περί ίσης μεταχείρισης και του επέβαλε πρόστι-μο 700 000 HUF (2 800 EUR).

Το φινλανδικό εθνικό Συμβούλιο Διακρίσεων διαπιστώνει διάκριση λόγω εθνοτικής καταγωγής

Στις 26 Απριλίου 2005, το Συμβούλιο Διακρίσεων, που ιδρύθηκε στα πλαίσια της οδηγίας για τη φυλετική ισό-τητα, αποφάσισε ότι μια γυναίκα ρωσικής καταγωγής, στην οποία παρείχε βοήθεια ο διαμεσολαβητής για τις μειονότητες, δεν έγινε δεκτή στο εστιατόριο Teatteri στο Ελσίνκι, λόγω της εθνοτικής καταγωγής της. Όλοι όσοι έλαβαν μέρος στη διακριτική συμπεριφορά ή ήταν ενήμεροι ότι ελάμβανε χώρα έπρεπε να δραστη-

© C

arl C

ordo

nnie

r / D

aily

life


22

ριοποιηθούν για να την αποκαταστήσουν — το εστια-τόριο, η εταιρεία απασχόλησης θυρωρών και οι θυρω-ροί σε ατομικό επίπεδο που ενεπλάκησαν. Το εστιατό-ριο και η εταιρεία από την οποία είχαν προσληφθεί οι θυρωροί προέβαλαν το επιχείρημα ότι η άρνηση εισό-δου βασιζόταν σε προηγούμενη ανάρμοστη συμπερι-φορά της ενάγουσας. Αυτό δεν ήταν αρκετό προκειμέ-νου να ανατραπεί, σύμφωνα με τις διατάξεις σχετικά με το βάρος της απόδειξης, το τεκμήριο ότι η ενάγουσα υπέστη διακριτική συμπεριφορά.

Ο ιρλανδικός φορέας ισότητας αποφασίζει ότι η απαίτηση χρονικού διαστήματος άσκησης καθηκόντων συνιστά έμμεση διάκριση

Το δικαστήριο για θέματα ισότητας αποφάσισε ότι η πενταετής άσκηση καθηκόντων που απαιτούνταν για την προαγωγή σε θέση ανώτατου διοικητικού στελέ-χους στη δημόσια υπηρεσία συνιστούσε έμμεση διά-κριση κατά των διοικητικών στελεχών κάτω των 30 ετών και δεν δικαιολογούνταν αντικειμενικά. Το δικα-στήριο απέρριψε το επιχείρημα του εναγόμενου ότι χρειαζόταν μια πενταετία προκειμένου να αξιολογού-νται τα διοικητικά στελέχη σχετικά με το αν είναι κατάλ-ληλα για προαγωγή. Κατά την άποψή του δεν υπήρχαν αντικειμενικά αποδεικτικά μέσα που να δικαιολογούν αυτή την απαίτηση, η οποία δεν είχε ιδιαίτερη σχέση με την πείρα και την καταλληλότητα για προαγωγή του

υποψήφιου. (DEC-E2003/036, McGarr κατά Υπουργείου Οικονομικών.)

Σύσταση του διαμεσολαβητή της Κύπρου για την αλλαγή των κριτηρίων αποδοχής σε νηπιαγωγείο το οποίο προέβη σε διάκριση λόγω αναπηρίας

Κατόπιν καταγγελίας του γονέα ενός βαρήκοου ατό-μου που είχε υποβάλει αίτηση, ο διαμεσολαβητής ερεύνησε τα κριτήρια αποδοχής της Κρατικής Σχολής Νηπιαγωγών, τα οποία περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, το άτομο να διαθέτει εξαιρετική ακοή και να είναι ηλι-κίας μεταξύ 18 έως 35 ετών. Ένας κανονισμός επέτρεπε την αποδοχή ατόμων με ειδικές ανάγκες (2 %), υπό τον όρο ότι η αναπηρία τους δεν επηρέαζε την άσκηση των καθηκόντων τους ως νηπιαγωγών· ωστόσο, τα άτομα που έγιναν δεκτά σύμφωνα με αυτό τον κανονισμό δεν ήταν αυτά που προβλέπονται σύμφωνα με τον ορισμό του νόμου περί ατόμων με ειδικές ανάγκες N.127 (I) 2000, αλλά άτομα που υποφέρουν από μεσογειακή αναιμία, διαβήτη κ.λπ. Ο διαμεσολαβητής θεώρησε ότι τα κριτήρια αποδοχής αποτελούσαν άμεση διάκριση λόγω αναπηρίας. Ο διαμεσολαβητής συνέστησε ο νέος κανονισμός που σχεδιαζόταν σχετικά με τους όρους εγγραφής να βασίζεται μόνο στο αν τα χαρακτηριστικά των αιτούντων επηρεάζουν τις επιδόσεις τους ως φοι-τητών και όχι τη μελλοντική τους επίδοση στην απα-σχόληση και να αφαιρεθεί το όριο ηλικίας από τους

© P

aul B

ox/re

portd

igita

l.co.

uk


23

όρους εγγραφής. Έκτοτε, η αρμόδια αρχή συμμορφώ-θηκε με τη σύσταση της έκθεσης.

Γνωμοδοτήσεις της επιτροπής ίσης μεταχείρισης των Κάτω Χωρών σχετικά με καταγγελίες για διακρίσεις σε βάρος της τρίτης ηλικίας

Σε τρεις περιπτώσεις η επιτροπή ίσης μεταχείρισης (ΕΙΜ) εξέτασε τις πολιτικές ασφαλιστικών εταιρειών ιατρικού τομέα όσον αφορά τις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με ιατρούς/ψυχιάτρους άνω των 65 ετών και εξέδωσε γνωμοδοτήσεις σχετικά με τις διακρίσεις λόγω ηλικίας στο ιατρικό επάγγελμα. Οι ιατροί και οι ψυχίατροι πληρώνονται για την εργασία τους μόνο όταν έχουν σύμβαση παροχής υπηρεσιών με ασφαλι-στικές εταιρείες ιατρικού τομέα.

Στην υπόθεση αριθ. 2005/49 της 25ης Μαρτίου 2005, ένας παθολόγος 80 ετών αμφισβήτησε την εξαίρεση από την ασφαλιστική εταιρεία. Η ΕΙΜ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν αξιόπιστες μέθοδοι προκει-μένου να ελέγχει εάν οι ηλικιωμένοι παθολόγοι είναι

ακόμη ικανοί να εργαστούν σωστά, οι οποίες εφαρμό-ζονται από την επιτροπή εγγραφής στο μητρώο ιατρών και από την Εθνική Ένωση Ιατρών. Με βάση αυτούς τους ελέγχους η ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να απο-φασίσει τη σύναψη ή μη σύμβασης ασφαλιστικής παροχής υπηρεσιών με τον άνω των 65 ετών ιατρό. Ως εκ τούτου, η ΕΙΜ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε αντικειμενική δικαιολόγηση της εξαίρεσης του εν λόγω ιατρού. Ως αποτέλεσμα του συμπεράσματος αυτού, η ασφαλιστική εταιρεία προσέφερε στον παθο-λόγο σύμβαση παροχής υπηρεσιών για το 2005, με αποτέλεσμα να επιστρέφεται τώρα στους ασθενείς που είναι ασφαλισμένοι στην ασφαλιστική εταιρεία το ποσό της επίσκεψης στον παθολόγο. Στην υπόθεση αριθ. 2000/50 της 25ης Μαρτίου 2005 και την υπόθεση αριθ. 2000/135 της 21ης Ιουλίου 2005, δύο ψυχίατροι 69 και 70 ετών αμφισβήτησαν την εξαίρεσή τους από μια ασφαλιστική εταιρεία. Η ΕΙΜ κατέληξε στο συμπέρα-σμα ότι δεν υπάρχει έγκυρη μέθοδος προκειμένου να ελεγχθεί εάν οι ψυχίατροι είναι ακόμη ικανοί να εργα-στούν σωστά, γεγονός που αποτελεί αντικειμενική δικαιολόγηση για το όριο ηλικίας των 65 ετών.


24

4.4.1. Φορείς ισότητας (ή συναφείς οργανισμοί) σε κάθε χώρα

Φορέας ισότητας Στοιχεία επαφής Λόγοι διάκρισης

Αυστρία Ομοσπονδιακό επίπεδο (1)Εθνικός φορέας ισότηταςAnwaltschaft für GleichbehandlungΠεριλαμβάνει τρεις ανεξάρτητους φορείς:διαμεσολαβητής για τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ γυναικών και ανδρών· διαμεσολαβητής για την ισότητα στην απασχόληση με βάση την εθνοτική καταγωγή, τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις, την ηλικία ή τον γενετήσιο προσανατολισμό· και διαμεσολαβητής για την εθνοτική ισότητα πρόσβασης στα αγαθά και τις υπηρεσίες.Ομοσπονδιακός διαμεσολαβητής για τα άτομα με ειδικές ανάγκες (Behindertenanwalt)

Τηλ. (43-1) 532 02 44

Τηλ. (43) 800 80 80 16www.bmsg.gv.at/cms/site/liste.html?channel=CH0624

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, εκτός από την αναπηρία, συν το φύλο

Αναπηρία

Βέλγιο Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Αντίθεση προς το Ρατσισμό — Centre pour l’égalité des chances et la lutte contre le racisme/Centrum Voor Gelijkheid Van Kansen En Voor Racismebestrijding

Τηλ. (32-2) 212 30 00Αριθμός δωρεάν κλήσης: 0800/17364 (NL) ή 0800/14912 (FR)www.antiracisme.be

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν άλλοι λόγοι διάκρισης

Βουλγαρία Επιτροπή για προστασία από τις διακρίσεις — Komisija za zashtita sreshtu diskriminacijata

Τηλ. (359-2) 870 23 45 Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισης

Γαλλία Ανώτατη αρχή για την καταπολέμηση των διακρίσεων και για την ισότητα

Τηλ. (33) 155 31 61 00www.halde.fr

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισης

Γερμανία Επίτροπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και την ένταξη — Arbeitsstab der Beauftragten der Bundesregierung für Migration, Flüchtlinge und IntegrationΕπίτροπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για τις ανάγκες των ατόμων με ειδικές ανάγκες — Beauftragte der Bundesregierung für die Belange behinderter Menschen

Τηλ. (49-30) 20655-1835ή (49-1888) 555-1835www.integrationsbeauftragte.de

Τηλ. (49-1888) 441 29 44www.behindertenbeauftragter.de

Φυλετική και εθνοτική καταγωγή

Αναπηρία

(1) Κάθε Bundesland (επαρχιακό επίπεδο) καθιέρωσε επίσης ειδικούς φορείς ισότητας (διαμεσολαβητές ή/και επιτροπές περί ίσης μετα-χείρισης).


2�


Δανία Δανικό Ινστιτούτο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα —Institut for Menneskerettigheder

Τηλ. (45) 32 69 88 88www.humanrights.dk www.klagekomite.dk


Ελλάδα Ο έλληνας διαμεσολαβητής

Επιτροπή ίσης μεταχείρισης

Επιθεώρηση Εργασίας

Τηλ. (30) 21 07 28 96 00www.synigoros.gr

Τηλ. (30) 21 07 76 73 17www.ministryofjustice.gr

Τηλ. (30) 21 03 70 24 06

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο (δημόσιος τομέας, όλοι οι κλάδοι)Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες (όλοι οι τομέίς, εκτός από την απασχόληση, ιδιωτικός τομέας)Όλοι οι λόγοι διάκρισης (απασχόληση, ιδιωτικός τομέας)

Εσθονία Γραφείο του Καγκελαρίου Δικαιοσύνης — Õiguskantsler

Τηλ. (37-2) 245 63 00www.oiguskantsler.ee



Επιτροπή για τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκεςΕπιτροπή ισότητας για τη Βόρεια Ιρλανδία

Επιτροπή για τη φυλετική ισότητα

Τηλ. (44-8457) 62 26 33www.drc-gb.org/Τηλ. (44-28) 90 50 06 00www.equalityni.org/

Τηλ. (44-20) 79 39 00 00www.cre.gov.uk/

Αναπηρία

Φυλετική και εθνοτική καταγωγή, θρησκευτικές πεποιθήσεις και πολιτικά φρονήματα, φύλο, αναπηρία, γενετήσιος προσανατολισμός και ηλικίαΦυλετική και εθνοτική καταγωγή

Ιρλανδία Αρχή ισότητας

Δικαστήριο για υποθέσεις ισότητας

Τηλ. (353-1) 417 33 33www.equality.ie

Τηλ. (353-1) 477 41 00www.equalitytribunal.ie

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισηςΌλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισης

Ισπανία Εθνικό Συμβούλιο για την Αναπηρία —Consejo Nacional de la DiscapacidadΔιαμεσολαβητής —El Defensor del Pueblo

Τηλ. (34) 913 63 70 00www.mtas.es/sec_as/consejo.htm

Τηλ. (34) 914 32 79 00www.defensordelpueblo.es

Αναπηρία

Όλοι οι λόγοι διάκρισης

Ιταλία Γραφείο κατά των Φυλετικών Διακρίσεων (UNAR — Ufficio Nazionale AntidiscriminazioniRazziali)

Τηλ. (39) 06 67 79 22 67www.pariopportunita.gov.itΑριθμός ατελούς κλήσης:800 90 10 10

Φυλετική και εθνοτική καταγωγή και θρησκεία

Κάτω Χώρες Επιτροπή ίσης μεταχείρισης — Commissie Gelijke Behandeling

Τηλ. (31-30) 888 38 88www.cgb.nl



26


Κύπρος Γραφείο Επιτρόπου για τη Διοίκηση (διαμεσολαβητής)

Τηλ. (357) 22 40 55 00www.ombudsman.gov.cy

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο

Λεττονία Λεττονικό Εθνικό Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων —Valsts cilvēktiesību birojs

Τηλ. (371) 728 72 10www.vcb.lv

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, εκτός από την ηλικία, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισης

Λιθουανία Γραφείο Διαμεσολαβητή για τις Ίσες Ευκαιρίες —Lygių galimybių kontrolieriaus tarnyba

Τηλ. (370-5) 261 27 87www.lygybe.lrs.lt


Λουξεμ-βούργο

Ειδική μόνιμη επιτροπή κατά των φυλετικών διακρίσεων —Commission Spéciale Permanente contre la Discrimination Raciale du Conseil National pour Etrangers

Τηλ. (352) 478 36 95 Φυλετική ή εθνοτική καταγωγή

Μάλτα Δεν ιδρύθηκε ακόμη. Προβλέπεται να επεκταθεί η αρμοδιότητα της Εθνικής Επιτροπής για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών

Νορβηγία Διαμεσολαβητής για την καταπολέμηση των διακρίσεων και για την ισότητα — Likestillings- og diskrimineringsombudet

Τηλ. (47) 24 05 59 50www.ldo.no


Ουγγαρία Αρχή για την ίση μεταχείριση — Egyenlő Bánásmód Hatóság

Κοινοβουλευτικός επίτροπος για τα δικαιώματα των εθνικών και εθνοτικών μειονοτήτων

Τηλ. (36-1) 336 78 42www.egyenlobanasmod.hu

Τηλ. (36-1) 475 71 00http://www.obh.hu/index.htm

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι λόγοι διάκρισηςΕθνοτική καταγωγή και άλλοι λόγοι διάκρισης

Πολωνία Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής

Επίτροπος για την προστασία των πολιτικών δικαιωμάτων

Τηλ. (48-22) 693 50 00

Τηλ. (48-22) 551 77 00

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλοΔικαιώματα που καθορίζονται από το Σύνταγμα και άλλες νομικές πράξεις· περιλαμβάνει όλους τους λόγους διάκρισης που προβλέπουν οι οδηγίες

Πορτογαλία Ύπατος αρμοστής για τη μετανάστευση και τις εθνοτικές μειονότητες — Alto Comissariado para a Imigração e Minorias Étnicas

Τηλ. (351) 218 10 61 00www.acime.gov.pt



2�


Ρουμανία Εθνικό Συμβούλιο για την Καταπολέμηση των ΔιακρίσεωνRomania — Consiliul National pentru Combaterea Discriminarii

Τηλ. (40) 213 12 65 78/79www.cncd.org.ro


Σλοβακία Σλοβακικό Εθνικό Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα —Slovenské národné strediskopre l’udské práva

Τηλ. (421-2) 20 85 01 14Φαξ ( 421-2) 20 85 01 35www.snslp.sk

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες

Σλοβενία Γραφείο για τις Ίσες Ευκαιρίες — Urad za enake moênosti— Συνήγορος για την αρχή της ισότητας— Συμβούλιο για την Εφαρμογή της Αρχής της Ίσης Μεταχείρισης

Τηλ. (386-1) 478 84 60www.uem.gov.si

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο και άλλοι τομείς

Σουηδία Διαμεσολαβητής κατά των εθνοτικών διακρίσεων —Ombudsmannen mot etnisk diskrimineringΔιαμεσολαβητής για την αναπηρία —Handikappombudsmannen

Τηλ. (46-8) 508 88 700www.do.se

Τηλ. (46-8) 20 17 70www.handikappombudsmannen.se


Αναπηρία


Δημόσιος υπερασπιστής δικαιωμάτων

Τηλ. (420) 542 54 21 11www.ochrance.cz

Όλοι οι λόγοι διάκρισης που προβλέπουν οι δύο οδηγίες, συν το φύλο

Φινλανδία Διαμεσολαβητής για τις μειονότητες — VähemmistövaltuutettuΕθνικό Δικαστήριο για υποθέσεις διακρίσεων — Syrjintälautakunta

Τηλ. (358-10) 604 70 48

Τηλ. (358-9) 10 60 4 80 49www.mol.fi/mol/fi/06_tyoministerio/02_organisaatio/05_muut/syrjintalautakunta/index.jsp

Εθνοτική καταγωγή

Εθνοτική καταγωγή

4.4.2. Σύντομη εξέταση της λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων των φορέων ισότητας

Ορισμένοι φορείς ισότητας παρέχουν νομική βοήθεια με τη μορφή υποστήριξης στις προσφυγές ενώπιον της δικαιοσύνης — ο βελγικός, φινλανδικός, ουγγρικός, ιρλανδικός, ιταλικός, βορειοϊρλανδικός, βρετανικός, σουηδικός, σλοβακικός και λεττονικός φορέας μπο-ρούν να το πράξουν. Από όσους δεν έχουν αυτή την αρμοδιότητα, η δανική επιτροπή καταγγελιών και ο εσθονός Καγκελάριος Δικαιοσύνης μπορούν να συστή-σουν την παροχή του ευεργετήματος της πενίας στους ενάγοντες. Οι περισσότεροι φορείς μπορούν να πραγ-ματοποιήσουν διαμεσολάβηση και συμβιβασμό ανά-μεσα στα μέρη και οι περισσότεροι φορείς μπορούν να εξετάζουν και να σχολιάζουν τις νομοθετικές προτά-σεις και τη νομοθετική μεταρρύθμιση.

Πολλοί φορείς ισότητας, όπως της Αυστρίας, της Βρε-τανίας, της Κύπρου, της Γαλλίας, της Ουγγαρίας, της Ιρλανδίας, της Λιθουανίας και της Σουηδίας μπορούν να ερευνήσουν καταγγελίες για διακρίσεις και συνήθως μπορούν να απαιτήσουν τη συμμόρφωση από όλα τα εμπλεκόμενα άτομα. Στη Γαλλία, η ανώτατη αρχή για την καταπολέμηση των διακρίσεων και για την ισότητα (HALDE) έχει τη δυνατότητα να διενεργεί πραγματο-γνωμοσύνη εκδίδοντας τα συμπεράσματα και τις συστάσεις της στα μέρη τα οποία θα διαθέτουν ένα ορισμένο χρονικό διάστημα προκειμένου να συμμορ-φωθούν. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, η HALDE έχει τη δυνατότητα να επιστήσει την προσοχή του κοι-νού στις συστάσεις της και να ειδοποιήσει τις αρμόδιες αρχές σχετικά με υποθέσεις που χρήζουν πειθαρχικών κυρώσεων εις βάρος του εναγόμενου. Στην Ιρλανδία, η αρχή ισότητας μπορεί να κοινοποιήσει ειδοποίηση για


2�

μη διακριτική διαχείριση κατόπιν έρευνας. Η ειδοποίη-ση αυτή μπορεί να εκθέτει τη συμπεριφορά που έδωσε λαβή για την ειδοποίηση και τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιηθούν για την πρόληψη περαιτέρω διακρίσεων. Η μη συμμόρφωση προς την ειδοποίηση μέσα σε διάστημα πέντε ετών από την έκδοσή της θα αποτελεί ποινικό αδίκημα. Η αρχή ισότητας εξουσιοδο-τείται επίσης να ζητήσει δικαστική διαταγή κατά την περίοδο αυτή των πέντε ετών προκειμένου να κατα-στείλει οποιαδήποτε παραβίαση ή παράλειψη συμμόρ-φωσης με την ειδοποίηση.

Σε μερικά κράτη μέλη, ο φορέας ισότητας εξουσιοδο-τείται να εκδώσει κυρώσεις σε περιπτώσεις που έχουν διαπιστωθεί διακρίσεις. Η ουγγρική αρχή ίσης μεταχεί-ρισης μπορεί να εφαρμόσει κυρώσεις βάσει ερευνών. Ο κύπριος επίτροπος για τη διοίκηση μπορεί να επιβά-λει περιορισμένα πρόστιμα, συμπεριλαμβανομένων των προστίμων για τη μη συμμόρφωση προς τις συστά-σεις του μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα (μπορούν να εφεσιβληθούν στο Ανώτατο Δικαστήριο Κύπρου). Μπορεί επίσης να εκδώσει διαταγές, οι οποίες δημοσι-εύονται στην επίσημη εφημερίδα, σχετικά με την εξά-λειψη, μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και με συγκεκριμένο τρόπο, της κατάστασης που είχε ως άμεσο αποτέλεσμα τη διάκριση. Οι εκθέσεις του επι-τρόπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη χορήγη-ση αποζημίωσης σε περιφερειακό ή εργατικό δικαστή-ριο.

Θετική δράση

Το άρθρο 5 της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και άρθρο 7 της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση ορίζουν ότι η αρχή της ίσης μεταχείρισης δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να διατηρήσουν ή να θεσπίσουν ειδικά μέτρα με σκοπό την πρόληψη ή την αντιστάθμιση μει-ονεκτημάτων που συνδέονται με οποιονδήποτε λόγο διάκρισης που καλύπτεται από τις οδηγίες.

Σλοβακία: αντισυνταγματικότητα της διάταξης του νόμου περί καταπολέμησης των διακρίσεων που αφορά τα μέτρα δράσης για την καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων

Τον Οκτώβριο του 2005, το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το τμήμα 8 παράγραφος 8 του νόμου κατά των διακρίσεων που προβλέπει την ενδεχόμενη λήψη ειδικών αντισταθμιστικών μέτρων για την πρόλη-ψη μειονεκτημάτων που συνδέονται με τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή είναι ασυμβίβαστο με το Σύνταγμα. Η διάταξη ερχόταν σε αντίφαση με το άρθρο 1 παρά-γραφος 1 του Συντάγματος σχετικά με το κράτος δικαί-ου επειδή η λήψη τέτοιων μέτρων συνιστά ευνοϊκότερη μεταχείριση ατόμων που συνδέονται με τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή— και δεν προσδιορίζονται ούτε τα κριτήρια λήψης τέτοιων μέτρων, ούτε τα όρια της διάρ-κειάς τους. Ήταν επίσης ασυμβίβαστη με το άρθρο 12 του Συντάγματος σχετικά με την ισότητα, το οποίο απαγορεύει τόσο τη θετική όσο και την αρνητική διά-κριση. Το Δικαστήριο δεν απέρριψε την εφαρμογή αντισταθμιστικών μέτρων (θετική διάκριση) γενικά. Έκρινε μόνο ότι η λήψη της δράσης αυτής πρέπει να έχει συνταγματική βάση, πράγμα που δεν συμβαίνει όσον αφορά τα μέτρα αυτά στους τομείς της φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής. Τέσσερις δικαστές διαφώνη-σαν με την απόφαση και ένας από αυτούς επέμεινε ότι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει διαφορετική μεταχείριση όταν σκοπός είναι η διασφάλιση των ίσων ευκαιριών στην πράξη, ενώ οι υπόλοιποι τρεις επέμειναν ότι η «ευνοϊκότερη μεταχείριση» δεν αποτελεί διάκριση. Άσκησαν κριτική όσον αφορά την έλλειψη σαφώς καθορισμένης ορολογίας σχετικά με το τι σημαίνει θετική ή αρνητική διάκριση, ισότητα στις ευκαιρίες κ.λπ. και ήταν της άποψης ότι υπήρχε συνταγματική βάση για τη λήψη θετικών μέτρων, διότι σύμφωνα με το άρθρο 33 η ιδιότητα μέλους οποιασδήποτε εθνικής μειονότητας ή εθνοτικής ομάδας δεν πρέπει να λει-τουργεί εις βάρος οποιουδήποτε ατόμου.

© E

urop

ean

Com

mun

ities

Δεύτερο μέρος

2�

2007 .— .Ευρωπαϊκό .έτος .ίσων .ευκαιριών .για .όλους

1 . ΕισαγωγήΔέκα έτη μετά το ευρωπαϊκό έτος κατά των φυλετικών διακρίσεων και έξι έτη μετά την έγκριση των σημαντι-κών νόμων κατά των διακρίσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση αυξάνει τις προσπάθειές της για την προώθηση των ίσων ευκαιριών για όλους στην Ευρώπη. Βασιζόμενη στην επιτυχία του κοινοτικού προγράμ-ματος δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων —που υποστήριξε δρα-στηριότητες κατά των διακρίσεων αξίας περίπου 100 εκατ. EUR από το 2001— η ΕΕ όρισε το 2007 ως ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους. Η πρωτοβου-λία σχεδιάστηκε με σκοπό να δώσει νέα ώθηση προκειμένου να γίνει η ίση μετα-χείριση πραγματικότητα για όλους στην Ένωση.

Οι δύο οδηγίες για την ίση μεταχείριση του 2000 αποτελούσαν ορόσημο στη μάχη κατά των διακρίσεων στην Ευρώ-πη, και ακολούθησαν σε μικρό χρονικό διάσημα τη συνθήκη του Άμστερνταμ του 1999 — που έδωσε στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα αρμο-διότητες προκειμένου να αναλάβει δράση για πρώτη φορά στον τομέα αυτό.

2 . Στήριξη στην προηγούμενη εργασία

Η κήρυξη του 2007 ως ευρωπαϊκού έτους ίσων ευκαιρι-ών για όλους δίνει νέα ώθηση στην καταπολέμηση των διακρίσεων στους τομείς του φύλου, της εθνικής ή φυλετικής καταγωγής, της ηλικίας, του γενετήσιου προ-

σανατολισμού, της αναπηρίας, της θρησκείας η των πεποιθήσεων — σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής όπου μπορεί να υπάρξει άδικη ή άνιση μεταχείρι-ση. Συγχρόνως θα συνεχίσει και θα στηρίζεται στην εργασία του κοινοτικού προγράμματος δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων, με νέα έμφαση στην προσέγγιση του ευρύτερου κοινού και στην ενημέρω-

ση των ανθρώπων σχετικά με τα δικαι-ώματά τους στην ίση μεταχείριση.

Επιπλέον, το ευρωπαϊκό έτος σκοπεύ-ει να προβάλλει τα οφέλη της πολυ-μορφίας των Ευρωπαίων, να προωθεί το σεβασμό για όλους στην κοινωνία και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή ομά-δων που μπορεί να υπόκεινται σε δια-κρίσεις.

Η πρωτοβουλία ανταποκρίνεται σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες προ-κλήσεις που ορίστηκαν κατά τις δια-βουλεύσεις του 2004, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πράσινη Βίβλο σχε-τικά με το μέλλον των πολιτικών της

ΕΕ για την ισότητα. Στην ευρύτερη πλειοψηφία τους, οι συνεισφορές πρότειναν περαιτέρω δράση για την ενη-μέρωση των ανθρώπων σχετικά με τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις τους και την αντιμετώπιση των διακριτικών νοοτροπιών και συμπεριφορών.

3 . Συμμετοχή των επιτόπου ανθρώπων

Η πρώτη σύνοδος κορυφής για την ισότητα, μια εκστρα-τεία ευαισθητοποίησης για τα μέτρα της ΕΕ κατά των διακρίσεων σε όλη την Ευρώπη, και μια έρευνα σχετικά

© J

ess

Hur

d/re

port

digi

tal.c

o.uk

30

Οι εθνικές στρατηγικές και δραστηριότητες θα έχουν προσδιοριστεί μέχρι τα τέλη του 2006, και έτσι το έτος θα ξεκινήσει σε όλη την Ευρώπη στις αρχές του 2007. Το τελευταίο γεγονός σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι η διάσκεψη λήξης στην Πορτογαλία στα τέλη του έτους προκειμένου να γίνει απολογισμός των διαφόρων δρα-στηριοτήτων που έλαβαν χώρα και της προόδου που σημειώθηκε.

Το ευρωπαϊκό έτος όμως δεν θα σταματήσει εκεί. Οι δυναμικές που δημιουργήθηκαν κατά τους δώδεκα μήνες δραστηριοτήτων για την προώθηση των ίσων ευκαιριών και την καταπολέμηση των διακρίσεων θα έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο. Τα νέα εργαλεία, οι νέες προσεγγίσεις και η νέα ώθηση θα βοηθήσουν την Ευρώπη να συνεχίσει να αυξάνει τις προσπάθειές της στον τομέα της ισότητας και της μη διακριτικής μετα-χείρισης. Το πρόγραμμα Progress της ΕΕ —για τη χρη-ματοδότηση δραστηριοτήτων στον τομέα της απασχό-λησης και των κοινωνικών υποθέσεων από το 2007–2013— αναμένεται να υποστηρίξει μερικές από τις καλύτερες ιδέες που δημιουργήθηκαν κατά το ευρω-παϊκό έτος, διασφαλίζοντας επίσης ότι θα έχουν μακρο-πρόθεσμο αντίκτυπο.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://equality2007.europa.eu

με τις νοοτροπίες των ανθρώπων απέναντι στην πολυ-μορφία στην Ευρώπη: αυτές είναι μερικές μόνο από τις πρωτοβουλίες που σχεδιάστηκαν για το 2007 σε ευρω-παϊκό επίπεδο.

Όμως εξίσου σημαντικές είναι οι εκατοντάδες δραστη-ριότητες που θα λάβουν χώρα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Για το λόγο αυτόν, το ευρωπαϊκό έτος θα αποκεντρωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο — προκειμένου να συμμετάσχουν άνθρωποι και οργα-νώσεις που είναι άμεσα ενδιαφερόμενες. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι εργοδότες, οι οργανώσεις νεολαίας, οι οργανώσεις που εκπροσωπούν άτομα που αντιμετωπίζουν άνιση μετα-χείριση και οι τοπικές και περιφερειακές αρχές.

Ο προϋπολογισμός για το ευρωπαϊκό έτος ανέρχεται σε 15 εκατ. EUR. Το ήμισυ περίπου θα χρηματοδοτήσει πρωτοβουλίες σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ το υπό-λοιπο θα διατεθεί για δραστηριότητες σε εθνικό, περι-φερειακό και τοπικό επίπεδο.

Η υποστήριξη θα διοχετευθεί μέσω ειδικά διορισμένων φορέων σε εθνικό επίπεδο —παραδείγματος χάρη μέσω ενός φορέα ισότητας ή του Υπουργείου Κοινωνι-κών Υποθέσεων— επιφορτισμένων με το συντονισμό των δραστηριοτήτων του ευρωπαϊκού έτους σε κάθε χώρα. Καθένας από αυτούς του φορείς θα αναπτύξει εθνική στρατηγική για το έτος. Σκοπός είναι να προ-σαρμοστούν οι στόχοι του έτους στο σύνολό τους στην πραγματικότητα και τις ανάγκες της κάθε χώρας — αν και κάθε χώρα θα πρέπει να καλύψει όλους τους τομείς διακρίσεων στις δραστηριότητές της.

Αυτοί οι «εθνικοί φορείς εφαρμογής» θα είναι επιφορ-τισμένοι με τον εντοπισμό ατομικών δραστηριοτήτων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προκειμέ-νου να τις υποστηρίξουν. Αυτές μπορεί να περιλαμβά-νουν διαγωνισμό έκθεσης στα σχολεία με θέμα το σεβασμό και την ανοχή, βραβείο για εταιρείες που ανα-πτύσσουν αποτελεσματικές πολιτικές ποικιλομορφίας, κατάρτιση συνδικαλιστών σχετικά με τον αντίκτυπο των νόμων για την καταπολέμηση των διακρίσεων στην εργασία, ή εργαστήριο για τους τοπικούς παρο-χείς υπηρεσιών σχετικά με την ίση μεταχείριση στην υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση. Εκτός από τα σημερινά 25 μέλη της ΕΕ, θα συμμετάσχουν επίσης η Βουλγαρία και η Ρουμανία, καθώς και η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν.

4 . Προώθηση σε υψηλό επίπεδο

Ένα σημαντικό γεγονός θα δώσει το εναρκτήριο λάκτι-σμα στο ευρωπαϊκό έτος —η πρώτη ευρωπαϊκή σύνο-δος κορυφής για την ισότητα— που θα φιλοξενήσει η γερμανική προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο του 2007. Η σύνοδος κορυφής θα συγκεντρώσει ηγέτες της ΕΕ, υπουργούς ισότητας και ανώτερους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.

© J

ohn

Har

ris/r

epor

tdig

ital.c

o.uk


31

Γνωρίζετε ότι…ü Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι η εθνοτική καταγωγή, η θρησκεία, η αναπηρία ή η ηλικία

ενός ατόμου μπορούν να αποτελέσουν εμπόδιο στην εύρεση εργασίας, ακόμα και αν διαθέτει τα ίδια προσόντα;

ü Με ποσοστό απασχόλησης 40 %, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ στο 62 %, οι ηλικιωμένοι αντιμε-τωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην εύρεση εργασίας;

ü Μόνο το 47 % των ατόμων με ειδικές ανάγκες έχουν εργασία;

ü Οι μετανάστες και οι εθνοτικές μειονότητες που ζουν σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές αντιμετωπί-ζουν συχνά διπλό κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού — εξαιτίας του τόπου κατοικίας τους και εξαιτίας της εθνικής καταγωγής τους;

ü Από το 2000 είναι παράνομη η διάκριση στην απασχόληση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, φυλε-τικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, αναπηρίας και ηλικίας σε όλη την ΕΕ;

ü Οι γυναίκες αμείβονται ακόμη κατά μέσο όρο 15 % χαμηλότερα από ό,τι οι άνδρες για την ίδια εργασία; Καταλαμβάνουν ακόμη μόνο το ένα τέταρτο των κοινοβουλευτικών εδρών στην ΕΕ;

ü Περισσότεροι από τους μισούς ομοφυλόφιλους, αμφιφυλόφιλους και τα διαφυλικά άτομα της Ευρώπης αντιμετώπισαν προκαταλήψεις στο σχολείο ή τις οικογένειές τους;

2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους


Υπάρχει ήδη ευρωπαϊκή νομοθεσία που να εγγυά-ται την ίση μεταχείριση. Γιατί αποφασίσατε επιπλέ-ον τη δημιουργία του ευρωπαϊκού έτους ίσων ευκαιριών για όλους;

Η νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μια από τις πιο φιλόδοξες και με τη μεγαλύτερη εμβέλεια στον κόσμο, αλλά πρέ-πει να γίνει ευρέως γνωστή και πλήρως κατανοητή, και να εφαρμοστεί πλήρως, προκειμένου να έχει πραγματι-κό αντίκτυπο. Το να ζητάμε ίσα δικαιώματα και να εγκρίνουμε νόμους προκειμένου να τα επιτύχουμε και να τα εγγυηθούμε δεν είναι αρκετό για να διασφαλίσου-με ότι η ισότητα ευκαιριών θα υπάρχει για όλους στην πράξη. Βέβαια τα προγράμματα κοινοτικής δράσης για την καταπολέμηση των διακρίσεων μπορούν να συνεχί-σουν να παρέχουν στήριξη και βοήθεια διασφαλίζοντας ότι τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με τις οδηγίες και γενικά αντιμετωπίζουν τις διακριτικές νοοτροπίες και συμπεριφορές. Χρειάζεται όμως παροχή περισσότερων κινήτρων αν πρόκειται να επιφέρουμε αλλαγές στη συμπεριφορά και τη νοοτροπία. Το 2007, ως ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους, θα βοηθήσει να δοθεί νέα ώθηση. Ο υπέρτατος σκοπός αυτού του έτους είναι να προωθήσει τα οφέλη της πολυμορφίας τόσο για την οικονομία μας όσο και για την κοινωνία μας.

Το έτος 2007 έρχεται δέκα έτη μετά το ευρωπαϊκό έτος κατά του ρατσισμού. Τι πρόοδος σημειώθηκε έκτοτε, και ποιες είναι οι νέες προκλήσεις;

Κατά τη γνώμη μου, σημειώθηκε πραγματική πρόοδος από το 1997. Το ευρωπαϊκό έτος κατά του ρατσισμού προκάλεσε ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών σε όλα τα

επίπεδα, οι οποίες είχαν αποτελέσματα μεγάλης εμβέ-λειας. Η έγκριση της συνθήκης του Άμστερνταμ, η οποία εισήγαγε ένα νέο άρθρο στη συνθήκη ΕΚ, αποτέ-λεσε μεγάλο άλμα στη μάχη κατά των διακρίσεων. Για πρώτη φορά η ΕΕ ανέλαβε την αρμοδιότητα να δράσει προκειμένου να καταπολεμήσει τις διακρίσεις σε ένα νέο ευρύ φάσμα τομέων — συμπεριλαμβανομένης της φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, της αναπηρίας, της ηλικίας και του γενετήσιου προσανατολισμού. Το 2000, είδαμε τη θέσπιση της οδηγίας για τη φυλετική ισότητα και της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση.

Οι δράσεις αυτές χρησίμευσαν ως μήνυμα στα κράτη μέλη μας, στους γείτονές μας και τις χώρες που επιθυ-μούν να ενταχθούν στην ΕΕ ότι η αρχή της ισότητας και της μη διακριτικής μεταχείρισης αποτελεί τον ακρογω-νιαίο λίθο των θεμελιωδών δικαιωμάτων στα οποία βασίζεται η ΕΕ.

Ωστόσο, παρά την πρόοδο αυτή, πρέπει να πράξουμε περισσότερα προκειμένου να καταπολεμήσουμε τα βαθιά ριζωμένα, περίπλοκα πρότυπα ανισότητας από τα οποία υποφέρουν ορισμένες ομάδες και κοινότητες στην Ευρώπη. Πρέπει επίσης να εξετάσουμε τις ρίζες αυτών των προβλημάτων. Πρέπει να παραδεχτούμε επίσης ότι οι κοινωνίες μας υπέστησαν σημαντικές αλλαγές και έχουν τώρα περισσότερη πολυμορφία από ό,τι το 1997. Για παράδειγμα, η γήρανση του πληθυ-σμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η όλο και πιο πολυε-θνική σύνθεσή της. Αυτή η όλο και μεγαλύτερη πολυ-μορφία μας δίνει ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.


«Το .ευρωπαϊκό .έτος .θα .δώσει .νέα .ώθηση»

Ο κ. Vladimír Špidla είναι ευρωπαίος επίτροπος για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις

και την ισότητα ευκαιριών.

Συνεντεύξεις

32


Ποιες είναι οι βασικές αρχές του έτους;

Στη σημερινή Ευρώπη πρέπει να πατάξουμε τις διακρί-σεις προκειμένου να αποκομίσουμε τα οφέλη της πολυμορφίας και να αναπτύξουμε ανταγωνιστικότερη και δυναμικότερη οικονομία και κοινωνία. Με την προ-ώθηση της ισότητας ευκαιριών για όλους, μπορούμε να καταπολεμήσουμε τα διαρθρωτικά εμπόδια που αντι-μετωπίζουν πολλοί μετανάστες, εθνοτικές μειονότητες, άτομα με ειδικές ανάγκες, νεαροί ή ηλικιωμένοι εργα-ζόμενοι και άλλες ευπαθείς ομάδες. Το ευρωπαϊκό έτος το 2007 θα επιδιώξει να ενημερώσει περισσότερο τους ανθρώπους σχετικά με τα δικαιώματά τους για ίση μεταχείριση και ζωή χωρίς διακρίσεις. Αυτές είναι δύο από τις βασικές αρχές που ενισχύουν την Ένωση. Θα έλεγα ότι ο κύριος στόχος του έτους είναι να ευαισθη-τοποιήσει σχετικά με τα οφέλη μιας δίκαιης και με συνοχή κοινωνίας, όπου έχουμε όλοι ίσες ευκαιρίες ανεξαρτήτως φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγω-γής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Πόσα πιστεύετε ότι μπορείτε πραγματικά να επιτύ-χετε μέσα σε ένα έτος;

Βέβαια, ένα έτος αποτελείται εξ ορισμού από δώδεκα μόνο μήνες, αλλά ο σκοπός μιας τόσο ευρείας πρωτο-βουλίας είναι να μπει η πολυμορφία —που αποτελεί πραγματικότητα στην Ευρώπη— στην ημερήσια διάτα-ξη όλων των χωρών που συμμετέχουν σήμερα και πολύ πέραν του 2007. Κατά τη διάρκεια του καθαυτό έτους θα έχουμε ένα τεράστιο φάσμα δραστηριοτή-των, αλλά ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένες θα μας επιτρέψει να βρισκόμαστε κοντά στους ανθρώ-πους που δραστηριοποιούνται επιτόπου. Ελπίζουμε ότι το γεγονός αυτό θα έχει μακροχρόνιες επιδράσεις και πέραν του 2007. Με το ευρωπαϊκό έτος επιθυμούμε να δείξουμε ότι η Ένωση δραστηριοποιείται ενεργά στη βελτίωση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη. Και οι καλές ιδέες και τα επιτυχή αποτελέ-σματα που θα προκύψουν μέσω του προγράμματος θα υποστηριχθούν και θα συνεχιστούν υπό την αιγίδα του νέου προγράμματος Progress, το οποίο θα υποστηρίξει δραστηριότητες σχετικά με την καταπολέμηση των διακρίσεων και την ισότητα των φύλων —μεταξύ άλλων— από το 2007 έως το 2013.


33

Το ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους συμπί-πτει με τη γερμανική προεδρία της ΕΕ. Με ποιον τρόπο θα ασχοληθείτε στις αρχές του έτους;

Η διοργάνωση της διάσκεψης έναρξης για το έτος —συγχρόνως με την πρώτη σύνοδο κορυφής για την ισότητα στις 30–31 Ιανουαρίου 2007 στο Βερολίνο— θα αποτελέσει ιδιαίτερα συναρπαστική εργασία και πρόκληση για εμάς. Οι ίσες ευκαιρίες θα αποτελέσουν σημαντικό θέμα για τη γερμανική προεδρία της ΕΕ. Έχω την πεποίθηση ότι η εναρκτήρια διάσκεψη θα δώσει νέα ώθηση για όλες τις προγραμματισμένες δραστηρι-ότητες και εκδηλώσεις στη Γερμανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αναμένουμε ένα συναρπαστικό έτος!

Τι θα συζητηθεί στη εναρκτήρια διάσκεψη και ποιοι θα βρίσκονται εκεί;

Το κύριο θέμα της πρώτης ημέρας θα είναι μια συζήτη-ση στρογγυλής τραπέζης με θέμα την πολυμορφία, κατά την οποία θα συζητήσω με τον επίτροπο κ. Špidla και με εκπροσώπους μη κυβερνητικών οργανώσεων, με κοινωνικούς εταίρους και με το Ευρωπαϊκό Κοινο-βούλιο σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της πολυμορφίας στην κοινωνία. Κατόπιν αυτού, ομάδες εργασίας θα συζητήσουν σε βάθος τα τέσσερα κύρια


«Το .γεγονός .ότι . .η .κοινωνία .έχει .γίνει . .

πιο .ποικιλόχρωμη .και .πιο .πολύμορφη .αποτελεί .ευκαιρία»

Η κ. Ursula von der Leyen είναι η γερμανίδα ομοσπονδιακή υπουργός οικογένειας, τρίτης ηλικίας,

γυναικών και νεολαίας.


34

μηνύματα του έτους — τα δικαιώματα, την εκπροσώ-πηση, την αναγνώριση και το σεβασμό. Αναμένουμε 450 περίπου συμμετέχοντες στη διάσκεψη. Έχουν προ-σκληθεί εκπρόσωποι από τα κράτη μέλη, την κοινωνία των πολιτών και τις ευρωπαϊκές και διεθνείς οργανώ-σεις

Κατά τη γνώμη σας, ποια οφέλη και ποιες προκλή-σεις μπορεί να αποφέρει η πολυμορφία στη Γερμα-νία;

Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου φέτος μας έδειξε πραγματικά πόση διασκέδαση μπορεί να υπάρξει χάρη στην πολυμορφία. Μπορέσαμε να καλωσορίσουμε φίλους από όλον τον κόσμο, και να μοιραστούμε και να γιορτάσουμε τον αθλητισμό μαζί τους. Εάν καταφέρου-με να διατηρήσουμε αυτή την ευαισθητοποίηση και αυτή τη θετική ατμόσφαιρα, τότε θα είμαστε στον σωστό δρόμο για την επίτευξη των στόχων του έτους. Πρέπει να θεωρήσουμε ως ευκαιρία το γεγονός ότι η κοινωνία έχει γίνει πιο ποικιλόχρωμη και πιο πολύμορ-φη. Το ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών δίνει τη σωστή ευκαιρία ώστε να μεταφέρουμε αυτό το επίτευγμα σε διαφορετικό πλαίσιο και να πραγματοποιήσουμε περαιτέρω πρόοδο.

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες ελπίδες σας για το ευρω-παϊκό έτος;

Εύχομαι το έτος αυτό να δείξει στους ανθρώπους ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι χτισμένη κυρίως πάνω σε κοι-νές αξίες. Οι αξίες αυτές ορίζονται, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 13 της Συνθήκης, το οποίο απαγορεύει οποια-δήποτε διάκριση λόγω φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλι-κίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο ειδικός ρόλος της Ευρώ-πης στην προώθηση των ίσων ευκαιριών; Πώς μπο-ρεί να βοηθήσει το ευρωπαϊκό έτος;

Η Ευρώπη διαθέτει πολύ ολοκληρωμένη νομοθεσία στον τομέα των ίσων ευκαιριών. Το ευρωπαϊκό έτος θα επιτρέψει στους ανθρώπους να γνωρίσουν την ευρω-παϊκή νομοθεσία και να βοηθήσουν στην καλύτερη εφαρμογή της.

Ποιος είναι ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ΒΕΚ σε ατομικό επίπεδο; Ποια είναι η γνώμη σας στο σημείο αυτό;

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο —και ιδιαίτερα τα μέλη της επιτροπής πολιτικών ελευθεριών— έχει δεσμευτεί σε μεγάλο βαθμό στη μάχη κατά των διακρίσεων. Αυτή η αποφασιστικότητα βοηθά στο να ωθήσει τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ειδικούς νόμους για τη διασφάλιση των ίσων ευκαιριών. Παραδείγματος χάρη, το ψήφισμα για την ομοφυλοφοβία στην Ευρώπη που εγκρίθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2006 κυρίως «προτρέπει τα κράτη

μέλη να θεσπίσουν νομοθεσία με την οποία θα τίθεται τέρμα στις διακρίσεις έναντι των συντρόφων του ίδιου φύλου στους τομείς της κληρονομιάς, της ιδιοκτησίας, της μίσθωσης, των συντάξεων, της φορολογίας, της κοινωνικής ασφάλισης».

Τα θέματα ίσων ευκαιριών γίνονται όλο και πιο εξέ-χοντα στη χώρα που εκπροσωπείτε. Ποια γνώμη υπάρχει εκεί όσον αφορά το έργο της Ευρώπης για την καταπολέμηση των διακρίσεων;

Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων γεγονότων στη Γαλ-λία, οι νέοι των προαστίων εκδήλωσαν κυρίως τη δυσα-ρέσκειά τους σχετικά με τη φτώχεια και την έλλειψη προοπτικών για το μέλλον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν δραστηριοποιείται αρκετά στον τομέα αυτό. Προκειμέ-νου να τεθεί τέλος στις διακρίσεις, η Ευρώπη πρέπει επίσης να σταματήσει τις διακρίσεις που υπάρχουν λόγω εισοδήματος και κοινωνικής θέσης. Αυτός ακρι-βώς ήταν ο στόχος της έκθεσής μου σχετικά με τις ίσες ευκαιρίες. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές για τις ίσες ευκαιρί-ες πρέπει επίσης να συνοδεύονται από τα ελάχιστα κοινωνικά όρια ώστε να προωθείται καλύτερα η κοινω-νική ένταξη στην Ευρώπη.

Για περισσότερες πληροφορίες: www.europarl.europa.eu

Προσδοκίες

Η κ. Martine Roure, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

(ΒΕΚ), συμμετείχε στο σχεδιασμό της έκθεσης

του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος

ίσων ευκαιριών για όλους 2007.

«Το .Ευρωπαϊκό .Κοινοβούλιο .δραστηριοποιείται .σε .μεγάλο .βαθμό»


3�


Δήμοι .και .περιφέρειες: . .σημαντικοί .παράγοντες .για .το .2007

Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές σε όλη την Ένωση έχουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο για τη δια-σφάλιση της επιτυχίας του 2007 ως ευρωπαϊκού έτους ίσων ευκαιριών για όλους. Πολλές από αυτές συνέβα-λαν στη διαδικασία διαβουλεύσεων όταν η Επιτροπή συνέτασσε την Πράσινη Βίβλο της σχετικά με την εξά-λειψη των διακρίσεων.

Ένα σημαντικό μέρος του έτους θα είναι η ανταλλαγή εμπειριών και ορθών πρακτικών μεταξύ αυτών που δραστηριοποιούνται στην καταπολέμηση των διακρί-σεων. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές που αποτε-λούν το επίπεδο της κυβέρνησης που είναι πλησιέστε-ρο στους πολίτες βρίσκονται σε καλή θέση για να ανα-λάβουν τις δραστηριότητες αυτές.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούν να συμμετάσχουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές. Μπορούμε να ενημερώσουμε τους πολίτες μας σε ευρεία κλίμακα, μπορούμε όμως και να στοχεύσουμε ιδιαίτερα στα παιδιά και τους νέους μέσω των σχολείων και των οργανώσεων νεολαίας. Μπορούμε να δράσου-με σε συνεργασία με τοπικές εθνοτικές μειονότητες, τοπικές ΜΚΟ και τα τοπικά και περιφερειακά ΜΜΕ μέσω των υπαρχόντων δικτύων μας.

Δραστηριοποιηθείτε!Οι εθνικοί φορείς εφαρμογής για το ευρωπαϊκό έτος πρέπει να περιλαμβάνουν όποτε είναι δυνατόν έναν εκπρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όμως, ακόμη και σε περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατόν, πρέπει να αναγνωρίζουν τον σημαντικό ρόλο που διαδραματί-ζουν στην επιτυχία του έτους. Οι τοπικές αρχές θα πρέπει να προσπαθήσουν να αναλάβουν ένα τμήμα της χρηματοδότησης για τις δραστηριότητες κατά τη διάρκεια του έτους. Θα πρέπει να ενημερώνουν τους εθνικούς οργανισμούς συντονισμού σχετικά με τα σχέ-διά τους και θα πρέπει να χρησιμοποιούν το λογότυπο του έτους στα έντυπά τους που αναγγέλλουν τις δρα-στηριότητες για τις ίσες ευκαιρίες κατά το 2007.

Οι τοπικές αρχές, ως σημαντικοί εργοδότες και παρο-χείς αγαθών και υπηρεσιών, έχουν καθήκον να καταπο-λεμούν τις διακρίσεις και να ενημερώνουν τους εργα-ζομένους, τους πολίτες και τις τοπικές επιχειρήσεις σχετικά με τα δικαιώματα και τις ευθύνες τους.

Ίσες ευκαιρίες για όλους σημαίνει ακριβώς αυτό — για όλους. Ομάδες που θεωρούν ότι είναι αποκλεισμένες και υπόκεινται σε διακρίσεις αποστασιοποιούνται και σκληραίνουν τη στάση τους συχνά με τραγικά αποτελέ-σματα — όπως αυτά που είδαμε πρόσφατα στη Γαλλία.


36

Ο Peter Moore είναι μέλος του δημοτικού συμβουλίου του Σέφιλντ και συνέταξε την έκθεση της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους.

Η Επιτροπή των Περιφερειών είναι ένα συμβουλευτι-κό όργανο που δημιουργήθηκε προκειμένου να γνω-μοδοτεί στις τοπικές και περιφερειακές αυτοδιοική-σεις σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τους προτεινόμενους νόμους της ΕΕ.

www.cor.europa.eu

Ελπίζω ότι με την ευαισθητοποίηση σε όλη την Ευρώπη —μέσω των κοινών δραστηριοτήτων και της ανταλλα-γής ορθών πρακτικών— μπορούμε να βοηθήσουμε να γίνει η κοινοτική συνοχή πραγματικότητα παρά φιλο-δοξία.

www.age-platform.org

Προσδοκίες2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους

3�

Οι .ΜΚΟ .είναι .πολύ .σημαντικές .για .την .επιτυχία

Οι οργανώσεις που εκπροσωπούν και υπερασπίζονται τα άτομα που εκτίθενται σε διακρίσεις διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα των δικαι-ωμάτων κατά των διακρίσεων — μέσω δραστηριοτή-των προώθησης και ευαισθητοποίησης. Ως εκ τούτου, η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των δραστηριοτήτων της είναι μια από τις πρωταρχικές αρχές του ευρωπαϊκού έτους — τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, με ποιον τρόπο σχεδιάζουν να συμμετάσχουν οι ίδιες οι ΜΚΟ και ποιες είναι οι προσδοκίες τους για το έτος;

Το ευρωπαϊκό δίκτυο κατά του ρατσισμού οργάνω-σε μια σειρά συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης διάρ-κειας τεσσάρων μηνών σχετικά με το ευρωπαϊκό έτος με τα μέλη του από κάθε χώρα. «Αυτές οι συζητήσεις θα βοηθήσουν το δίκτυο να διατυπώσει τις ιδέες του σχετικά με τη συμβολή στο έτος με σημαντικό τρόπο, ενώ παράλληλα θα πληροφορηθούν τα μέλη τους σχε-τικά με το έτος και τον τρόπο συμμετοχής», λέει η διευ-θύντριά του κ. Pascale Charhon.

Επίσης συμμετέχουν και οργανώσεις από άλλους τομείς. Η κ. Patricia Prendiville, της ILGA-Ευρώπης (Διεθνής Ένωση Λεσβιών και Ομοφυλόφιλων), καλωσο-ρίζει την πρωτοβουλία: «Αυτά τα γεγονότα θα παρέ-χουν την ευκαιρία σε εθνικές οργανώσεις να συνεργα-στούν με άλλες ΜΚΟ που εργάζονται για τις διακρίσεις, θα ενθαρρύνει τις κοινές δράσεις κατά τη διάρκεια του έτους και τη συνεργασία σε θέματα όπως η πολλαπλή διάκριση.»

Η ισορροπημένη μεταχείριση είναι σημαντικήΗ ILGA ενθαρρύνει επίσης τα μέλη της να συμμετά-σχουν στη διαδικασία προετοιμασίας του έτους σε εθνικό επίπεδο — συμμετέχοντας στις διαβουλεύσεις σχετικά με τις εθνικές προτεραιότητες καθώς και τις εθνικές δραστηριότητες: «Αυτό μπορεί να συνεπάγεται

τη συμβολή στις εκστρατείες ή την ανάληψη έργων», λέει η κ. Prendiville. «Ενδιαφερόμαστε επίσης να δια-σφαλίσουμε ότι όλες οι χώρες έχουν σωστή, ισορροπη-μένη μεταχείριση σε όλους τους τομείς —συμπεριλαμ-βανομένου του γενετήσιου προσανατολισμού— καθώς είναι υποχρεωμένες να το κάνουν οπωσδήποτε.»

Για το ευρωπαϊκό φόρουμ των ατόμων με ειδικές ανά-γκες, το 2007 δίνει μια καλή ευκαιρία ενημέρωσης για τα διάφορα φόρουμ σχετικά με τις διακρίσεις που υφί-στανται τα άτομα με ειδικές ανάγκες: «Θα προωθήσου-με μέτρα εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης όσον αφορά τις διακριτικές συμπεριφορές που θίγουν όλες τις ομάδες και θετικές ενέργειες για την επίτευξη των ίσων ευκαιριών», εξηγεί η διευθύντρια κ. Carlotta Besozzi. «Αυτή η εργασία θα υποστηρίζεται από τις επι-τροπές στόχου μας, όπως η νεολαία, άτομα με περίπλο-κες ανάγκες εξάρτησης και άτομα με χρόνιες νόσους. Επίσης θα ενισχύσουμε εκ νέου τους συνασπισμούς με άλλα δίκτυα ομάδων που υφίστανται διακρίσεις και τη συνεργασία μας με συνδικαλιστικές οργανώσεις.»

Όσον αφορά το φύλο, το ευρωπαϊκό φόρουμ γυναι-κών ενθαρρύνει επίσης τα μέλη του να συμμετάσχουν σε εθνικούς οργανισμούς συντονισμού για το έτος και να λάβουν μέρος σε δραστηριότητες σε εθνικό επίπε-δο. Επιπλέον, επιθυμούν να δώσουν έμφαση στη συνε-κτίμηση της διάστασης του φύλου κατά τη διάρκεια του έτους: «Θα θέλαμε να βεβαιωθούμε ότι η οπτική του φύλου περιλαμβάνεται σε όλες τις πτυχές της δημι-ουργίας και των δραστηριοτήτων του έτους», λέει η κ. Kirsti Kolthoff, πρόεδρος της οργάνωσης. «Παραδείγ-ματος χάρη, εμπειρογνώμονες σε θέματα ισότητας του φύλου μπορούν να εργαστούν στο πλαίσιο των εθνι-κών οργανισμών συντονισμού— επίσης, μπορεί να διασφαλιστεί η ισόρροπη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στις ειδικές ομάδες των συνεδριάσεων και των συσκέψεων που θα λάβουν χώρα στα πλαίσια του έτους.»

www.edf-feph.org www.enar-eu.org www.ilga-europe.org


Πρόκειται για τη συμμετοχή

Για την κ. Anne-Sophie Parent, πρόεδρο της πλατφόρ-μας των ευρωπαϊκών κοινωνικών ΜΚΟ και διευθύντρια της AGE (της πλατφόρμας των ηλικιωμένων), η συμ-μετοχή αποτελεί το κλειδί για την επιτυχία: «Αυτό ήταν ένα από τα συμπεράσματα που προέκυψαν κατά το ευρωπαϊκό έτος για τα άτομα με ειδικές ανάγκες το 2003. Θα δώσει ισχυρά κίνητρα για τη στήριξη, την προώθηση και την εφαρμογή δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια του έτους έτσι ώστε να διασφαλίσει τη δημι-ουργία θετικών αλλαγών για ανθρώπους που αντιμετω-πίζουν διακρίσεις. Τα μηνύματα πρέπει να μεταδοθούν από ανθρώπους που τις υφίστανται και να προσαρμο-στούν στο τοπικό και εθνικό πλαίσιο προκειμένου να υπάρξει αντίκτυπος.»

Η απόφαση να γίνει το 2007 ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους χαιρετίστηκε επίσης από το ευρω-παϊκό φόρουμ νεολαίας που εκπροσωπεί τις οργανώ-σεις νεολαίας στην Ευρώπη. «Επιθυμούμε να λάβουμε ενεργό μέρος κατά τη διάρκεια αυτού του έτους και να συμβάλουμε σε αυτό, ώστε να του δώσουμε την απα-ραίτητη οπτική των νέων», λέει ο αντιπρόεδρος κ. Ja-mes Dooley. «Δεδομένης της ανισότητας και της διά-κρισης που βιώνουν πολλοί νέοι σε όλη την Ευρώπη, σχεδιάζουμε να συνεργαστούμε στενά με πολλές άλλες ευρωπαϊκές ΜΚΟ προκειμένου να μεγιστοποιήσουμε τον αντίκτυπο και το κληροδότημα του έτους.»


3�

«Οι .φορείς .ισότητας .θα .έχουν .σημαντική .

συνεισφορά»

Η κ. Chila M. van der Bas είναι πρόεδρος του Equinet —του δικτύου εξειδικευμένων φορέων ισότητας των μελών και των υπό ένταξη χωρών— και επίτροπος στην ολλανδική επιτροπή ίσης μεταχείρισης.

www.womenlobby.org www.youthforum.org

Προκειμένου να βοηθήσει να διασφαλιστεί το γεγο-νός ότι οι πολιτικές της ΕΕ ανταποκρίνονται στις ανά-γκες των ανθρώπων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει συγχρηματοδότηση σε πολλά δίκτυα ΜΚΟ σε ευρω-παϊκό επίπεδο. Οι οργανώσεις αυτές εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών στις διαβουλεύσεις για τις πολιτικές της ΕΕ.

www.ec.europa.eu/employment_social/ fundamental_rights/civil

Ποιες είναι οι ελπίδες και οι προσδοκίες του Equinet για το ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους;

Το Equinet χαιρετίζει το επερχόμενο ευρωπαϊκό έτος. Παρέχει την επίκαιρη και αξιόλογη ευκαιρία να μελετη-θούν οι προκλήσεις που υπάρχουν ακόμη για την επί-τευξη της πλήρους ισότητας στην πράξη στους τομείς της ηλικίας, της αναπηρίας, του φύλου, της φυλετικής και εθνοτικής καταγωγής, της θρησκείας και του γενε-τήσιου προσανατολισμού.

Το έτος πρέπει να διευκολύνει την επικέντρωση στο ρόλο των εξειδικευμένων φορέων ισότητας για προώ-θηση της ισότητας και καταπολέμηση των διακρίσεων. Πρέπει να επιτρέπει την επιβεβαίωση της ανεξαρτησί-ας των φορέων αυτών και τη δέσμευση ότι διασφαλίζε-ται η ύπαρξη κατάλληλων πόρων τους προκειμένου να εκπληρώσουν την αποστολή τους.

Προσδοκίες2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους

3�

Πρέπει επίσης να παρέχει κίνητρο σε εθνικό επίπεδο ώστε να μνημονευθεί η πρόοδος που συντελέστηκε στην προώθηση της ισότητας και να αναπτυχθούν οι περαιτέρω μηχανισμοί και προϋπολογισμοί που χρειά-ζονται για την επίτευξη μεγαλύτερης προόδου. Πρέπει να είναι έτος νέων επενδύσεων στην ισότητα στα κράτη μέλη και ανάπτυξης νέων πρωτοβουλιών σε τομείς όπως η νομοθεσία για την ισότητα, η ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας και οι βάσεις δεδομένων για την ισότητα.

Το ευρωπαϊκό έτος είναι διαρθρωμένο με πολύ αποκεντρωμένο τρόπο. Τι σημαίνει αυτό για τους εθνικούς φορείς ισότητας και πώς θα συμμετέχουν στις δραστηριότητες του έτους;

Ελπίζω ότι το υπέρτατο ευρωπαϊκό θέμα θα αποτελέσει κίνητρο για νέες πρωτοβουλίες για προώθηση της ισό-τητας και καταπολέμηση των διακρίσεων σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Οι εξειδικευμένοι φορείς ισότητας πρόκειται να δια-δραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επιτυχία του έτους τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Η συνει-σφορά αυτή απορρέει από την πρακτική πείρα και πραγματογνωμοσύνη μας στην αποτελεσματική εφαρ-μογή και εκτέλεση της νομοθεσίας για την ισότητα και την καταπολέμηση των διακρίσεων.

Ποιος είναι ο ειδικός ρόλος του δικτύου Equinet κατά τη διάρκεια του έτους, και έχετε σχεδιάσει συγκεκριμένες δραστηριότητες μέχρι στιγμής;

Το Equinet απεύθυνε μια γνωμοδότηση στην Ευρωπαϊ-κή Επιτροπή σχετικά με τη σύνοδο κορυφής για την ισότητα. Ελπίζουμε ότι αυτή η συμβολή θα βοηθήσει στη διαμόρφωση του γεγονότος. Πρόκειται για περίο-δο, στη διάρκεια του έτους, κατά την οποία το Equinet και τα μέλη του θα μπορούσαν να έχουν σημαντική συνεισφορά.

Το Equinet συντάσσει επίσης επί του παρόντος μια γνωμοδότηση σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστα-σης της ισότητας. Ελπίζουμε ότι αυτή η συνεισφορά θα βοηθήσει στην ενθάρρυνση και την πληροφόρηση σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότη-τας κατά τη διάρκεια του έτους.

Είστε επίσης μέλος της επιτροπής ίσης μεταχείρι-σης (CGB) στις Κάτω Χώρες. Πώς σχεδιάζει να συμ-μετάσχει η CGB στο έτος;

Η CGB θα συμμετάσχει σε δραστηριότητες σε εθνικό επίπεδο σε συντονισμό με το ολλανδικό Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων. Δίνουμε επίσης έμφαση στο γεγονός ότι χρειάζονται επιπλέον προσπάθειες για τη βελτίωση της εθνικής διάρθρωσης όσον αφορά την καταπολέμηση των διακρίσεων. Το 2007, η CGB θα εστιάσει την προσοχή της ειδικά στους τομείς της ανα-πηρίας και της χρόνιας νόσου, του γενετήσιου προσα-νατολισμού και της φυλετικής διάκρισης (σε ορισμένες περιπτώσεις σε συνδυασμό με την ιθαγένεια και τη θρησκεία).

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων, τα κράτη μέλη οφείλουν να ορίσουν έναν «εθνικό φορέα ισότη-τας» προκειμένου να βοηθήσουν στην προώθηση της ίσης μεταχείρισης και την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγω-γής. Το δίκτυο Equinet συγκεντρώνει αυτούς τους φορείς, πολλοί από τους οποίους καλύπτουν επί-σης άλλους τομείς διακρίσεων. Το Equinet υποστη-ρίζεται από το πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για την καταπολέμηση των διακρίσεων.

www.migpolgroup.com/topics/2078.html

© J

ess

Hur

d/re

port

digi

tal.c

o.uk

Προσδοκίες Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση — Ετήσια έκθεση 2006

Συνδικαλιστικές .οργανώσεις .και .εργοδότες .— .εταίροι .για .το .έτος

Ως οργανώσεις εκπροσώπησης εργοδοτών και εργαζο-μένων, οι ευρωπαϊκοί κοινωνικοί εταίροι έχουν επίσης σημαντικά συμφέροντα στις ίσες ευκαιρίες και την πολυμορφία — ιδιαίτερα στο χώρο εργασίας. Θα ανα-λάβουν επίσης ενεργό ρόλο σε διάφορες δραστηριό-τητες που οργανώνονται σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό επίπεδο —σε όλη την Ευρώπη— κατά το 2007.

Η UEAPME (Ευρωπαϊκή Ένωση Βιοτεχνικών και Μικρο-μεσαίων Επιχειρήσεων) χαιρέτισε την απόφαση σύμ-

© Carl Cordonnier/Dailylife

«Επίσης έχουμε προβλέψει ορισμένες δράσεις στο πρό-γραμμα κοινής εργασίας μας με την EΣΣ για το 2006–2008 που περιλαμβάνουν τις διαστάσεις των ίσων ευκαιριών. Και το μέλος μας από τη Γερμανία, το BDA, προτίθεται να οργανώσει μια ειδική εκδήλωση κατά τη διάρκεια του έτους σε συνεργασία με τις γερμανικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και την κυβέρνηση, όπου θα συμμετάσχουμε επίσης ενεργά.»

Διττός ρόλος

Το CEEP —που εκπροσωπεί τους εργοδότες δημοσίου τομέα στην Ευρώπη— υπολογίζει να αναλάβει έναν διττό ρόλο: αυτόν του εργοδότη αφενός και του παρο-χέα υπηρεσιών αφετέρου. «Οι εργοδότες του δημοσίου τομέα έχουν εξαιρετικό ιστορικό στην εφαρμογή πρω-τοπόρων μέτρων για την καταπολέμηση των διακρίσε-ων και τις ίσες ευκαιρίες και πράγματι συχνά λαμβάνο-νται υπόψη από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής προκειμένου να τους καθοδηγήσουν σε αυτούς τους τομείς. Επιπλέον, τα μέλη του CEEP ασχολούνται ιδιαί-τερα με την εξέταση των αιτίων και των αποτελεσμά-των της διάκρισης στην κοινωνία, διότι οι υπηρεσίες κοινού συμφέροντος έχουν έναν ιδιαίτερο ρόλο να διαδραματίσουν στην πρόληψη του κοινωνικού απο-κλεισμού», εξηγεί η κ. Tina Weber της οργάνωσης της επιτροπής κοινωνικών υποθέσεων.

«Κατά την προετοιμασία του για το ευρωπαϊκό έτος, το CEEP προβαίνει επί του παρόντος σε διαδικασία συγκέ-ντρωσης μιας συλλογής ορθών πρακτικών σε επίπεδο εργασιακού χώρου, εξετάζοντας όλες τις μορφές δια-κρίσεων που καλύπτει το έτος, και αναμένεται να ολο-κληρωθεί το 2007.»

«Επιπλέον, επιθυμούμε να παρέχουμε συμβουλές και ορθές πρακτικές στο ευρωπαϊκό έτος και την προγραμ-ματισμένη εκστρατεία ενημέρωσης — η οποία θα απο-τελέσει τον πυρήνα του έτους. Τα εθνικά μας μέλη θα συνεργαστούν με τους εθνικούς φορείς εφαρμογής για τη διασφάλιση της πλήρους συμμετοχής τους στις δρα-στηριότητες του έτους.»

«Ελπίζουμε ότι το 2007 θα ευαισθητοποιήσει σχετικά με τα υπάρχοντα δικαιώματα για την εξάλειψη των διακρίσεων, τα επιχειρησιακά και κοινωνικά οφέλη της πολυμορφίας, και θα καταστεί η προθήκη των υφιστά-μενων ορθών πρακτικών που θα επιτρέψει την ανταλ-λαγή εμπειριών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.»

Για περισσότερες πληροφορίες:www.ceep.orgwww.etuc.orgwww.ueapme.comwww.unice.org

φωνα με την οποία το 2007 είναι το ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους. «Ένας από τους στόχους μας για το έτος αυτό είναι να ενημερώσουμε τους εργοδό-τες —και ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων— σχετικά με τον πλούτο και τα οφέλη της πολυμορφίας στην επιχείρηση», λέει ο σύμβουλος κοινωνικής πολιτι-κής της οργάνωσης κ. Ralf Drachenberg.

«Τα αποτελέσματα της ευρωπαϊκής διάσκεψης “Τα οφέλη της πολυμορφίας και της ένταξης για τις ΜΜΕ”, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2006 στην Κύπρο, πρέπει να χρησιμοποιηθούν ως βάση για αυτό. Η UEAPME σχεδιάζει να διαδώσει τα αποτελέσματα του έτους στα μέλη της και να συμμετάσχει στις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.»

Κοινά έργα

Η UNICE —η κύρια Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Επιχει-ρήσεων— σχεδιάζει να συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (EΣΣ) σε θέματα ίσων ευκαιριών κατά τη διάρκεια του ευρωπαϊκού έτους. «Η UNICE προτίθεται να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ευρωπαϊκές συνδικαλιστικές οργανώσεις όσον αφορά την ισότητα των φύλων. Η συνεργασία άρχισε το 2005, αλλά οι δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα κατά το 2007 θα αποτελέσουν καλές ευκαιρίες για να προωθή-σουμε τις προτεραιότητές μας ακόμη και πέρα από τα αντίστοιχα μέλη μας και το ευρύτερο κοινό, και επίσης να υποστηρίξουμε δράσεις σε τοπικό επίπεδο», λέει η κ. Jeanne Schmitt, σύμβουλος κοινωνικών υποθέσεων.

40

41

Τα διδάγματα των προηγούμενων ευρωπαϊκών ετών

Το ευρωπαϊκό έτος 2007 είναι η πρώτη μείζων εκστρατεία σε όλη την Ευρώπη για την προώθηση των ίσων ευκαιριών σε όλους τους τομείς που ορίζει η ευρωπαϊκή νομοθεσία — εντούτοις, δεν είναι το πρώτο που ασχολείται με θέματα ίσης μεταχείρισης. Επομένως, ποια είναι τα διδάγματα που μπορούν να παρέ-χουν στο 2007 το ευρωπαϊκό έτος κατά του ρατσισμού του 1997 και το ευρωπαϊκό έτος για τα άτομα με ειδικές ανάγκες του 2003;

ü Σημαντικό συμπέρασμα του ευρωπαϊκού έτους των ατόμων με ειδικές ανάγκες (EYPD) ήταν ότι η αποκεντρωμένη προσέγγισή του αποτέλεσε το κλειδί για την επιτυχία του. Σύμφωνα με την αξιο-λόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, «η επιλογή της αποκεντρωμένης προσέγγισης αύξησε την απο-τελεσματικότητα και την απόδοση της εκστρατείας και διεύρυνε τον συνολικό αντίκτυπο του έτους σε εθνικό επίπεδο» (1).

ü Το υψηλό επίπεδο συμμετοχής των ατόμων με ειδικές ανάγκες στο EYPD επιδοκίμασαν επίσης εξω-τερικοί εμπειρογνώμονες εκτιμητές, οι οποίοι σημείωσαν «τα οφέλη της ενσωμάτωσης οργανώσεων για την αναπηρία στον προγραμματισμό και την εφαρμογή τέτοιου είδους παρεμβάσεων της Επιτρο-πής» (2). Το ευρωπαϊκό φόρουμ των ατόμων με ειδικές ανάγκες —το οποίο συγκεντρώνει τις ΜΚΟ που εκπροσωπούν τα άτομα με ειδικές ανάγκες σε όλη την Ευρώπη— αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Τώρα θα δανείσει επίσης την εμπειρία του και στο ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών.

ü Παρ’ όλα αυτά, η αξιολόγηση κάλεσε επίσης για περισσότερη επικέντρωση στην προβολή των ορθών πρακτικών και την καινοτομία προκειμένου να μπορέσουν να αναπαραχθούν και να μετα-φερθούν τα αποτελέσματα του EYPD πιο εύκολα σε άλλα πλαίσια.

ü Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ευρωπαϊκού έτους κατά του ρατσισμού το 1997 ήταν «η κινη-τοποίηση ανθρώπων και οργανώσεων σε όλη την Ευρώπη», σύμφωνα με την έκθεση εφαρμογής της Επιτροπής (3). Αυτή κατέληξε στη δημιουργία του ευρωπαϊκού δικτύου κατά του ρατσισμού — του πανευρωπαϊκού κεντρικού δικτύου των ΜΚΟ κατά του ρατσισμού, που αναμένεται τώρα να δια-δραματίσει σημαντικό ρόλο στο ευρωπαϊκό έτος 2007.

ü Το υψηλό επίπεδο συνεργασίας και επικέντρωσης «δημιούργησε με τη σειρά του ευνοϊκό κλίμα για πρόοδο σε πολιτικό επίπεδο», η οποία οδήγησε σε ορισμένες μείζονες πολιτικές πρωτοβουλίες. Αυτές περιλαμβάνουν κυρίως την ενσωμάτωση διατάξεων που αφορούν την καταπολέμηση των διακρίσεων στη συνθήκη ΕΚ (άρθρο 13), τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Φαι-νομένων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας και του σχεδίου δράσης κατά του ρατσισμού.

(1) Κοινοποίηση για την εφαρμογή, τα αποτελέσματα και τη συνολική αξιολόγηση του ευρωπαϊκού έτους των ατόμων με ειδικές ανάγκες — 2003, COM(2005) 486 τελικό.

(2) Αξιολόγηση του ευρωπαϊκού έτους των ατόμων με ειδικές ανάγκες — Περίληψη, Rambøll Management, Οκτώβριος 2004.

(3) Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού έτους κατά του ρατσισμού (1997), COM(1999) 268 τελικό.

Συμπεράσματα2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους

42

Το ευρωπαϊκό έτος στη χώρα μου Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση — Ετήσια έκθεση 2006

Οι ακόλουθες οργανώσεις είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή των δραστηριοτήτων του ευρωπαϊκού έτους σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο σε κάθε συμμετέχουσα χώρα. Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί τους προκειμένου να συμμετάσχετε!

Χώρα Εθνικός φορέας εφαρμογής

Αυστρία Bundesministerium für Wirtschaft und ArbeitStubenring 1A-1010 WienSusanne Piffl-Pavelec:Abteilung III/10Τηλ. (43-1) 711 00 65 85E-mail: [email protected] Pfeffer:Abteilung III/10Τηλ. (43-1) 711 00 65 31E-mail: [email protected] Hribernig:Abteilung III/9Τηλ. (43-1) 711 00 62 60E-mail: [email protected]: www.bmwa.gv.at

Βέλγιο Centre pour l’égalité des chances et la lutte contre le racisme/Centrum voor gelijkheid van Kansen en voor racismebestrijding(Κέντρο για τις Ίσες Ευκαιρίες και την Αντίθεση προς το Ρατσισμό)Nadine BraunsRue Royale 138B-1000 BrusselsΤηλ. (32-2) 212 30 00E-mail: [email protected]: www.diversiteit.be

Βουλγαρία Ministry of Labour and Social Policy Equal Opportunities Unit(Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής — Τμήμα Ίσων Ευκαιριών)2, Triaditza Str.BG-1051 SofiaLilia Abadjieva:Τηλ. (359-2) 940 24 89Φαξ (359-2) 986 27 32E-mail: [email protected]

Γαλλία Haute autorité de lutte contre les discriminations et pour l’égalité (Ανώτατη αρχή για την ισότητα και για την καταπολέμηση των διακρίσεων)11, rue St-GeorgesF-75009 ParisNéphèli Yatropoulos:Τηλ. (33) 155 31 61 33Φαξ (33) 155 31 61 49E-mail: [email protected]: www.halde.fr


Γερμανία Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und JugendAbteilung für Internationale Angelegenheiten(Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικογένειας, Τρίτης Ηλικίας, Γυναικών και Νεολαίας — Τμήμα Διεθνών Υποθέσεων)D-11018 BerlinRoland Simon:Τηλ. (49-30) 206 55 10 42Φαξ (49-30) 206 55 41 042E-mail: [email protected]. Christine Franzius:Επικεφαλής του εθνικού φορέα«2007 — Ευρωπαϊκό έτος ίσων ευκαιριών για όλους»Bundesarbeitsgemeinschaft der Freien Wohlfahrtspflege eV (BAGFW)Oranienburger Straße 13-14D-10178 BerlinΤηλ. (49-30) 240 89 119Φαξ (49-30) 240 89 133E-mail: [email protected]

Δανία Ligestillingsafdelingen(Διεύθυνση Ισότητας των Φύλων)Gorm Fogh ScherfigHomens Kanal 22DK-1060 København KΤηλ. (45) 33 92 33 11E-mail: [email protected]

Ελλάδα Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής ΠροστασίαςΠειραιώς 40GR-10182 ΑθήναΚατερίνα Χρυσοχόου:Τηλ. (30) 21 05 29 52 09-193E-mail: [email protected]

Εσθονία Eesti Vabariigi SotsiaalministeriumSoolise võrdõiguslikkuse osakond(Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων της Εσθονίας — Ευρωπαϊκό Γραφείο Συντονισμού)Gonsiori 29EE-15027 TallinnHeili Jõe:Τηλ. (372) 62 69 242E-mail: [email protected]


Internet: http://equality2007.europa.eu

43


Χώρα Εθνικός φορέας εφαρμογήςΙρλανδία An tÚdarás Conhionannais/

The Equality Authority(Αρχή Ισότητας)2 Clonmel StreetDublin 2IrelandNiall Crowley:Τηλ. (353-1) 417 33 30Φαξ (353-1) 417 33 31E-mail: [email protected] Sullivan:Τηλ. (353-1) 417 33 61Φαξ (353-1) 417 33 77E-mail: [email protected]

Ισπανία Dirección General de Integración de Inmigrantesc/ José Abascal, 39E-28003 MadridAmapola Blasco Marhuenda:Τηλ. (34) 913 63 16 19Φαξ (34) 913 63 70 57E-mail: [email protected]

Ιταλία Dipartimento per i diritti e le pari opportunitàSegreteria tecnicaUfficio Nazionale Antidiscriminazioni(Υπουργείο Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών — Γραμματεία — Μονάδα για την καταπολέμηση των διακρίσεων UNAR)Largo Chigi 19I-00186 RomeΤηλ. (39) 06 67 79 22 67Φαξ (39) 06 67 79 22 72Internet: www.pariopportunita.gov.it

Κάτω Χώρες

Ministerie van Sociale Zaken en WerkgelegenheidDirectie ArbeidsverhoudingenPostbus 908012509 LV Den HaagNederlandMarjon Rensen:Τηλ. (31-70) 333 45 10Φαξ (31-70) 333 40 04E-mail: [email protected]

Κύπρος Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας ΤάξηςΛεωφόρος Αθαλάσσης 125CY-1461 Λευκωσία Αικατερίνη Ανδρέου:Τηλ. (357) 22 80 59 22Φαξ (357) 22 80 59 69E-mail: [email protected]Χριστίνα Λάουδα:Τηλ. (357) 22 80 59 46Φαξ (357) 22 80 59 69E-mail: [email protected]


Λεττονία Īpašu uzdevumu ministres sabiedrības integrācijas(Υπουργείο Κοινωνικής Ένταξης)Elizabetes iela 20LV-1050 RīgaMs Ilze Hermane-Sipkova:Τηλ. (371) 736 53 39Φαξ (371) 736 53 35E-mail: [email protected]

Λιθουανία Lygių galimybių kontrolieriaus tarnyba(Γραφείο Ίσων Ευκαιριών — Διαμεσολαβητής)Šeimyniškių 1A09312 VilniusIndre Mackeviciute:Τηλ. (370-5) 2612740Κινητό (370) 612 27900Φαξ (370-5) 2612725E-mail: [email protected]: www.lygybe.lrs.lt

Λουξεμ-βούργο

Commissariat du Gouvernement aux Étrangers12-14, avenue Émile ReuterL-2420 LuxembourgChristiane Martin:Τηλ. (352) 478 36 10Φαξ (352) 478 36 72E-mail: [email protected]

Μάλτα Ministry for the Family and Social SolidarityDepartment of Social Security(Υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης — Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων)38, Ordnance StreetValletta CMR 02 MaltaPhilip Farrugia Randon:E-mail: [email protected] Borg:Τηλ. (356) 25 90 32 33Φαξ (356) 25 90 32 34E-mail: [email protected]

Ουγγαρία Internet: www.ec.europa.eu/equality2007

44



Πολωνία Departament ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania DyskryminacjiMinisterstwo Pracy i Polityki Społecznej(Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής — Τμήμα Γυναικών, Οικογένειας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων)ul. Chopina 1PL-00-559 Warszawa/WarsawMonika Ksieniewicz:Τηλ. (48-22) 52 00 410Φαξ (48-22) 52 00 451E-mail: [email protected]ł Czarnecki:Tηλ. (48-22) 520 0435E-mail: [email protected]

Πορτογαλία Comissão para a Igualdade e para os Direitos das Mulheres(Επιτροπή για την Ισότητα των Φύλων και τα Δικαιώματα των Γυναικών)Av. República 32-1P-1050-193 LisboaElza Pais:E-mail: [email protected] Paula Fitas:Τηλ. (351) 217 98 30 24Φαξ (351) 217 97 59 99E-mail: [email protected]: www.cidm.madbug.com

Ρουμανία Ministerul Muncii, Solidarităţii Sociale şi Familiei(Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Οικογένειας)2-4, Dem. I. Dobrescu StreetSectorul 1, BucureştiMrs Andra Croitoru:E-mail: [email protected] Tanase:Τηλ. (40) 213 16 20 44Φαξ (40) 213 16 20 43E-mail: [email protected]: www.cidm.madbug.com

Σλοβακία Úrad vlády SRSekcia l’udských právNámestie slobody 1SK-81370 Bratislava 1Milan Vrbovsky:Τηλ. (421-2) 57 29 53 67Φαξ (421-2) 57 29 54 24E-mail: [email protected]: www.mensiny.vlada.gov.sk


Σλοβενία Ministrstvo za delo, družino in socialne zadeve(Υπουργείο Εργασίας, Οικογένειας και Κοινωνικών Υποθέσεων)Kotnikova 5SLO-1000 LjubljanaDana Batiã:Τηλ. (386-1) 369 75 69Φαξ (386-1) 369 75 64E-mail: [email protected]

Σουηδία Delegationen för mänskliga rättigheter i SverigeS-10333 StockholmMarie Stenman:Τηλ. (46-8) 405 35 11E-mail: [email protected]


Úřad vlády České republikyOdbor pro lidská práva(Γραφείο της Κυβέρνησης της Τσεχικής Δημοκρατίας — Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)Nábřeži Edvarda Beneše 4CZ-11801 PragueCzeslaw Walek:Τηλ. (420) 296 15 33 58Φαξ (420) 296 15 32 57E-mail: [email protected]: www.vlada.cz

Φινλανδία Työministeriö(Υπουργείο Εργασίας)Mikonkatu 4, Box 34FIN-00023 GovernmentSinikka Keskinen:Τηλ. (358-50) 396 01 46Τηλ. (358-10) 604 70 40E-mail: [email protected]: www.equality.fi

www.mol.fi

Το ευρωπαϊκό έτος στη χώρα μου



Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων

2007 — 44 σ. — 21 x 29,7 cm

ISBN 92-79-02809-X

Πώς θα αποκτήσετε τις εκδόσεις της ΕΕ;

Οι εκδόσεις της Υπηρεσίας Εκδόσεων που προσφέρονται προς πώληση διατίθενται από το EU Bookshop (βιβλιοπωλείο της ΕΕ) (http://bookshop.europa.eu/) όπου μπορείτε να δώσετε την παραγγελία σας στο γραφείο πωλήσεων της επιλογής σας.Μπορείτε επίσης να ζητήσετε κατάλογο των ανά τον κόσμο αντιπροσώπων του δικτύου πωλήσεων διατυπώνοντας σχετικό αίτημα με φαξ στον αριθμό (352) 29 29-42758.

KE-A

M-06-001-EL-N



ISBN 92-79-02809-X

ISSN 1725-4728

Documents

Ισότητα και μη διακριτική μεταχείριση