Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη

Ερευνθτικό Πανεπιςτθμιακό Ινςτιτοφτο Ψυχικισ Υγιεινισ

Κατϊθλιψη και Οικονομική Κρίςη

Γραμμή Βοήθειασ για την Κατϊθλιψη

Στοιχεία για το διϊςτημα Ιανουϊριοσ – Ιούνιοσ 2011

Πρόγραμμα «αντι-στίγμα»

Αθήνα, Ιούλιος 2011

Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη 210–6515600 2

Τι είναι θ Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ

Η Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ 210–6515600 είναι μια εμπιςτευτικι,

πανελλαδικισ εμβζλειασ υπθρεςία που ζχει οργανωκεί από το Πρόγραμμα «αντι-

ςτίγμα» του Ερευνθτικοφ Πανεπιςτθμιακοφ Ινςτιτοφτου Ψυχικισ Υγιεινισ

(Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.) και προςφζρει ςθμαντικό ζργο ςτο χϊρο τθσ ψυχικισ υγείασ από το

Μάϊο του 2008, που ξεκίνθςε θ λειτουργία τθσ.

Το Πρόγραμμα «αντι-ςτίγμα» του Ε.Π.Ι.Ψ.Υ. είναι ζνα επιςτθμονικό πρόγραμμα το

οποίο δραςτθριοποιείται πολυεπίπεδα για τθν καταπολζμθςθ των προκαταλιψεων

και του κοινωνικοφ ςτιγματιςμοφ, που ακόμα και ςτισ μζρεσ μασ περιβάλει τισ

ψυχικζσ αςκζνειεσ και επομζνωσ και εκείνουσ που πάςχουν από αυτζσ. Μία από τισ

δράςεισ του Προγράμματοσ «αντι-ςτίγμα» είναι θ ενθμζρωςθ και ευαιςκθτοποίθςθ

τθσ κοινισ γνϊμθσ για κζματα ψυχικισ υγείασ. Στο πλαίςιο αυτό εντάχκθκε θ

λειτουργία τθλεφωνικισ υπθρεςίασ ψυχικισ υγείασ.

Η Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ λειτουργεί από Δευτζρα ζωσ Παραςκευι,

9.00 – 18.00, και ςτελεχϊνεται από ειδικά εκπαιδευμζνουσ ψυχολόγουσ και άλλουσ

επαγγελματίεσ ψυχικισ υγείασ, υπό τθν εποπτεία ομάδασ ψυχιάτρων.

Τι παρζχει;

ψυχολογικι και ςυναιςκθματικι ςτιριξθ

ςυμβουλευτικι

επιςτθμονικά τεκμθριωμζνθ πλθροφόρθςθ για τθν κατάκλιψθ, αλλά και για

άλλα προβλιματα ψυχικισ υγείασ

ενθμζρωςθ και παραπομπι, όταν χρειάηεται, ςε Δθμόςιεσ Υπθρεςίεσ

Ψυχικισ Υγείασ που βρίςκονται ςτθν περιοχι διαμονισ του ενδιαφερομζνου

Σε ποιουσ απευκφνεται;

Οποιοςδιποτε νιϊκει τθν ανάγκθ να μιλιςει και να ηθτιςει υποςτιριξθ για

ηθτιματα ςχετικά με τθν κατάκλιψθ ι γενικότερα κζματα ψυχικισ υγείασ που

απαςχολοφν τον ίδιο ι πρόςωπα του περιβάλλοντόσ του, μπορεί να τθλεφωνιςει

ςτθ Γραμμι Βοικειασ.


Ποιεσ είναι οι αρχζσ λειτουργίασ

Οι ςυνομιλίεσ είναι ανϊνυμεσ και εμπιςτευτικζσ.

Ο χειριςμόσ των κεμάτων διζπεται από ςεβαςμό ςτθν προςωπικότθτα και

ςτα δικαιϊματα του ανκρϊπου που καλεί.

Δεν ηθτείται κανζνα άλλο προςωπικό ςτοιχείο πζρα από εκείνα που είναι

απαραίτθτα για τθν παροχι τθσ κατάλλθλθσ υποςτιριξθσ και βοικειασ.

Στο τζλοσ τθσ κάκε ςυνομιλίασ καταγράφονται, ανϊνυμα κι εμπιςτευτικά

πάντα, κάποιεσ πλθροφορίεσ που κα επιτρζψουν τθ διεξαγωγι

ςυμπεραςμάτων και τθ βελτίωςθ των υπθρεςιϊν τθσ Γραμμισ.

Ποιοι απαντοφν;

Ψυχολόγοι και άλλοι επαγγελματίεσ ψυχικισ υγείασ, ειδικά εκπαιδευμζνοι ςτθ

ςυμβουλευτικι μζςω τθλεφϊνου, υπό τθν εποπτεία ομάδασ ψυχιάτρων.

Θεματολογία κλιςεων

Η κεματολογία των κλιςεων καλφπτει πολλά και ποικίλα ηθτιματα, που ςχετίηονται

με ψυχολογικζσ δυςκολίεσ με τθν ευρφτερθ ζννοια. Τα πιο ςυχνά κζματα που τα

άτομα που καλοφν φζρνουν προσ ςυηιτθςθ αφοροφν:

προβλιματα διαπροςωπικϊν ςχζςεων

δυςκολίεσ ςτθν επικοινωνία μεταξφ γονζων και παιδιϊν (κυρίωσ εφιβων)

απϊλεια αγαπθμζνων προςϊπων

προςωπικά αδιζξοδα και διλιμματα

ενδοοικογενειακι βία

προβλιματα που προκφπτουν από τθ χριςθ ουςιϊν

δυςκολίεσ ςτο χϊρο εργαςίασ

μοναξιά

επιβάρυνςθ από ςοβαρά προβλιματα υγείασ και από τθ φροντίδα αςκενϊν

με χρόνια νοςιματα

ανεργία, οικονομικά προβλιματα, φόβοσ για το μζλλον, αναςφάλεια

Ειδικότερα για τθν τελευταία κεματικι (ανεργία, οικονομικά προβλιματα)

παρατθρείται αυξθμζνοσ αρικμόσ κλιςεων τουσ τελευταίουσ μινεσ, δεδομζνθσ τθσ

οικονομικι κρίςθσ και των παράπλευρων ςυνεπειϊν τθσ ςτθν ψυχικι υγεία.

Αρικμόσ κλιςεων

Από τθν ζναρξθ τθσ λειτουργίασ τθσ γραμμισ (Μάϊοσ 2008) ζωσ και ςιμερα (Ιοφνιοσ

2011), ζχουν πραγματοποιθκεί 7526 κλιςεισ.

Διάρκεια Κλιςεων

Βαςικό μζλθμα ςτθ ςυμβουλευτικι μζςω τθλεφϊνου είναι θ ςωςτι διαχείριςθ του χρόνου

προσ το ςυμφζρον του ατόμου που καλεί. Οι τθλεφωνικζσ κλιςεισ ζχουν κατά μζςο όρο


διάρκεια δεκαζξι (16) λεπτϊν, ενϊ ςυχνά ο χρόνοσ αυτόσ παρατείνεται, αν κρικεί αναγκαίο.

Ζνα τθλεφϊνθμα ολοκλθρϊνεται όταν κεωρείται τόςο από τθ πλευρά του ατόμου που

καλεί όςο και από τθ πλευρά του ειδικοφ ψυχικισ υγείασ ότι ζχουν καλυφκεί επαρκϊσ τα

κζματα που ανζκυψαν ςτθ ςυηιτθςθ.

Γράφθμα 1: Διάρκεια κλιςεων ςε λεπτά

Πρόςωπο που καλεί

Η μεγάλθ πλειοψθφία των κλιςεων πραγματοποιείται από άτομα που ηθτοφν

πλθροφόρθςθ, ςυμβουλευτικι ι υποςτιριξθ για κάποιο δικό τουσ κζμα (63,5%), ενϊ 30,1%

των κλιςεων πραγματοποιείται από ςυγγενείσ και 4,7% από φίλουσ, που ανθςυχοφν ι

ενδιαφζρονται να ενθμερωκοφν για κζματα ψυχικισ υγείασ που αντιμετωπίηουν άτομα του

ςτενοφ τουσ περιβάλλοντοσ.

Γράφθμα 2: Ποιοσ καλεί ςτθν γραμμι

34,6%

39,8%

12,8%

5,0%7,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

1-10 11-20 21-30 31-40 41 και άνω

63,5%

30,1%

4,7% 0,3% 1,4%

Αςκενισ Συγγενισ Φίλοσ Γνωςτόσ Άλλοσ


Προφίλ ενδιαφερόμενου

Το προφίλ του ατόμου που αντιμετωπίηει πρόβλθμα ψυχικισ υγείασ (είτε καλεί ο ίδιοσ είτε

κάποιο τρίτο πρόςωπο για εκείνον) ςκιαγραφείται ωσ εξισ:

Γυναίκεσ (64,4%)

Ηλικίασ 21-35 (37,3%)

Απόφοιτοι τριτοβάκμιασ εκπαίδευςθσ (46,7%)

Κάτοικοι Αττικισ (61,6%)

Ζγγαμοι (43,4%)

Γράφθμα 3: Δθμογραφικά ςτοιχεία ενδιαφερόμενων

35,6%

64,4%

5,0%

37,3%

31,9%

19,6%

6,2%

10,1%

34,4%

8,8%

46,7%

61,6%

38,4%

39,5%

43,4%

7,3%

4,4%

1,9%

3,5%

Άνδρασ

Γυναίκα

Ζωσ 20

21-35

36-50

51-65

66 και άνω

Απόφοιτοσ Δθμοτικοφ/Γυμναςίου

Απόφοιτοσ Λυκείου

Απόφοιτοσ ΙΕΚ

Απόφοιτοσ ΑΕΙ/ΑΤΕΙ

Αττικι

Εκτόσ Αττικισ

Άγαμοσ

Ζγγαμοσ

Διαηευγμζνοσ

Χιροσ

Σε διάςταςθ

Σε ςχζςθ

Φφ

λο

Ηλι

κία

Μο

ρφ

ωτι

κό ε

πίπ

εδο

Τόπ

οσ

κατο

ικία

σΟ

ικο

γενε

ιακι

κα

τάς

τας

θ


Απολογιςτικϊ ςτοιχεία κλήςεων τελευταίου

εξαμήνου (Ιανουϊριοσ – Ιούνιοσ 1011)

Στο πλαίςιο τθσ αποτίμθςθσ τθσ ανταπόκριςθσ ςτθ Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ και

τθσ βελτίωςθσ των παρεχόμενων υπθρεςιϊν, από τθν πρϊτθ ςτιγμι λειτουργίασ τθσ γίνεται

ςυςτθματικι καταγραφι, ςε ειδικά διαμορφωμζνθ θλεκτρονικι φόρμα, δθμογραφικϊν

ςτοιχείων των ατόμων που καλοφν, ςυνοπτικοφ ιςτορικοφ τουσ ςε κζματα ψυχικισ υγείασ,

κακϊσ και των βαςικϊν αιτθμάτων τουσ. Στισ ενότθτεσ που ακολουκοφν παρατίκενται

αναλυτικά ςτοιχεία κλιςεων που πραγματοποιικθκαν από τον Ιανουάριο ζωσ και τον

Ιοφνιο του 2011.

Αίτθμα κλιςθσ

Το μεγαλφτερο ποςοςτό (56,3%) όςων ζκαναν χριςθ των υπθρεςιϊν τθσ Γραμμισ είχαν ωσ

αίτθμα τθν αναηιτθςθ ςυμβουλϊν για το πϊσ να διαχειριςτοφν και να αντιμετωπίςουν τα

κζματα που ζφερναν προσ ςυηιτθςθ. Σε ζνα επίςθσ μεγάλο ποςοςτό των κλιςεων (53,4%),

ωσ κφριο αίτθμα διατυπϊκθκε θ ανάγκθ ζκκεςθσ και εξωτερίκευςθσ του προβλιματοσ.

Αξιοςθμείωτο είναι ότι ςε ποςοςτό 33,4% ηθτικθκαν πλθροφορίεσ ςχετικά με υπθρεςίεσ

ψυχικισ υγείασ όπου κα μποροφςαν να απευκυνκοφν, ενϊ ςε ποςοςτό 33,2% το αίτθμα

των κλιςεων αφοροφςε ςε ςυμπτϊματα, διαγνωςτικά κριτιρια και αίτια ψυχικϊν

διαταραχϊν. Σε ποςοςτό 21,5% τα άτομα που καλοφςαν αναφζρονταν ςε αίςκθμα

μοναξιάσ και ζλλειψθσ βοικειασ και υποςτιριξθσ, ενϊ ςε ποςοςτό 11,8% ηθτικθκαν

πλθροφορίεσ ςχετικά με τθ φαρμακευτικι αγωγι.

Γράφθμα 4: Καταγραφι αιτθμάτων για τα οποία ζγινε θ κλιςθ

1,0%

3,4%

11,8%

15,2%

21,5%

33,2%

33,4%

53,4%

56,3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Διαδικαςτικά κζματα

Παράπονα ςχετικά με υπθρεςίεσ

Πλθροφορίεσ ςχετικά με τα φάρμακα

Πλθροφορίεσ ςχετικά με τισ παροχζσ τθσ γραμμισ

Αίςκθμα μοναξιάσ/ αβοθκθτότθτασ

Ενθμζρωςθ ςχετικά με τα ςυμπτϊματα/ διάγνωςθ/ αίτια τθσ ψυχικισ νόςου

Πλθροφορίεσ ςχετικά με υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ - "που να απευκυνκϊ'

Εκκεςθ προβλιματοσ/ ανάγκθ “να μιλιςει”

Αναηιτθςθ ςυμβουλϊν


Αναφερόμενα Συμπτϊματα

Στθν πλειοψθφία τουσ (83,3%) τα άτομα που καλοφν αναφζρονται ςε κατακλιπτικά

ςυμπτϊματα από τθν ψυχικι ςφαίρα (πεςμζνθ διάκεςθ, ζλλειψθ ενδιαφζροντοσ για

κακθμερινζσ δραςτθριότθτεσ, απελπιςία). Υψθλό όμωσ είναι το ποςοςτό (66,9%) όςων

αναφζρονται ςε ενοχλιματα από τθ ςωματικι ςφαίρα που εντάςςονται ςτο πλαίςιο τθσ

κατάκλιψθσ (μοφδιαςμα, τρόμοσ άκρων, ίλιγγοσ, απϊλεια βάρουσ, διαταραχζσ ςτον φπνο).

Τα ςυμπτϊματα άγχουσ (ζντονθ ανθςυχία, κρίςεισ πανικοφ, φοβίεσ) αποτελοφν τθν τρίτθ

πιο ςυχνά αναφερόμενθ ομάδα ςυμπτωμάτων (51,4%).

Γράφθμα 5: Καταγραφι ςυμπτωμάτων όπωσ αναφζρκθκαν από τουσ ενδιαφερόμενουσ

Ιδιαίτερθ μνεία κα πρζπει να γίνει ςτο ποςοςτό που αφορά ςτθν αυτοκτονικότθτα. Στισ

κλιςεισ εκφράηεται αυτοκτονικι πρόκεςθ ςε ποςοςτό 14,0%, μζγεκοσ που χριηει

ιδιαίτερθσ προςοχισ και ςτοχευμζνθσ παρζμβαςθσ. Από αυτοφσ που κάνουν λόγο για

αυτοκτονία, το 76,1% εκφράηει μόνο αυτοκτονικό ιδεαςμό/ευχζσ κανάτου, το 26,1%

αναφζρεται ςε προθγοφμενθ απόπειρα και το 4,3% περιγράφει ςαφζσ και ςυγκεκριμζνο

πλάνο αυτοκτονίασ.

Γράφθμα 6: Καταγραφι ςυμπεραςμάτων αυτοκτονικότθτασ

4,1%

4,7%

14,0%

15,4%

51,4%

66,9%

83,3%

Ψυχωςικά ςυμπτϊματα

Χριςθ αλκοόλ/ουςιϊν

Αυτοκτονικότθτα

Γνωςιακά

Συμπτϊματα άγχουσ

Σωματικά

Ψυχολογικά

76,1%

4,3%

26,1%

Ιδεαςμόσ Σκοπόσ Προθγοφμενθ Απόπειρα


Προθγοφμενθ επαφι με επαγγελματία ψυχικισ υγείασ

Ζνα ςτα τρία άτομα που καλοφν (34,0%) δεν ζχει απευκυνκεί ποτζ ςε κάποιον ειδικό για το

πρόβλθμα ψυχικισ υγείασ που αντιμετωπίηει. Από τουσ υπόλοιπουσ (66,0%), το 27,7%

ξεκίνθςαν να παρακολουκοφνται από κάποιον ειδικό τθν περίοδο που προςζφυγαν ςτισ

υπθρεςίεσ τθσ Γραμμισ. Το 27,3% αναφζρει ότι είχε απευκυνκεί ςε κάποιον ειδικό ψυχικισ

υγείασ ςτο παρελκόν αλλά διζκοψε, ενϊ το 8,7% ςυνεχίηει να παρακολουκείται μζχρι και

ςιμερα.

Γράφθμα 7: Καταγραφι εάν και πότε ιρκαν ςε επαφι με κάποιο επαγγελματία ψυχικισ υγείασ

Από τα δεδομζνα προκφπτει ότι θ πλειοψθφία αυτϊν που αναφζρουν ότι

παρακολουκοφνταν από κάποιον επαγγελματία ψυχικισ υγείασ, είτε ςτο παρελκόν είτε

ςτθν τρζχουςα περίοδο, ζχει λάβει τθ διάγνωςθ τθσ κατάκλιψθσ (66,2%). Στο παρακάτω

γράφθμα, παρουςιάηονται οι πζντε ςυχνότερεσ διαγνϊςεισ.

Γράφθμα 8: Καταγραφι διάγνωςθσ που ζχει δοκεί από Επαγγελματία Ψυχικισ Υγείασ

8,7%

27,3%

27,7%

34,0%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

Ζχουν απευκυνκεί ςτο παρελκόν και παρακολουκοφνται μζχρι ςιμερα

Ζχουν απευκυνκεί ςτο παρελκόν αλλά διζκοψαν

Ζχουν απευκυνκεί τθν τρζχουςα περίοδο

Δεν ζχουν ποτζ απευκυνκεί

4,1%

5,2%

5,6%

10,8%

66,2%

Αγχϊδθσ Διαταραχι

Ψυχωςικι Συνδρομι

Κρίςεισ Πανικοφ

Διπολικι Διαταραχι

Κατάκλιψθ


Από αυτοφσ που εκτιμικθκαν από κάποιο επαγγελματία ψυχικισ υγείασ, το 10,9% δεν

χρειάςτθκε να ακολουκιςει κάποιου τφπου κεραπεία. Το 32,7% ξεκίνθςε κεραπεία κάποια

ςτιγμι ςτο παρελκόν αλλά τθν ζχει διακόψει, ενϊ το 56,4% βρίςκεται υπό κεραπεία κατά

τθ χρονικι ςτιγμι τθσ κλιςθσ.

Γράφθμα 9: Καταγραφι κεραπείασ ενδιαφερόμενων που επιςκζφκθκαν Επαγγελματία Ψυχικισ Υγείασ

Από αυτοφσ που ζχουν ακολουκιςει κάποια κεραπεία, θ ςυντριπτικι πλειοψθφία (83,5%)

ζλαβε φαρμακευτικι αγωγι, ενϊ ζνασ ςτουσ τζςςερισ (25.0%) ανζφερε πωσ ζχει κάνει

ψυχοκεραπεία με ι χωρίσ τθ ςυνδρομι φαρμάκων.

Γράφθμα 10: Είδοσ κεραπείασ που ακολοφκθςαν οι ενδιαφερόμενοι

10,9%

56,4%

32,7%

Δεν ζχουν ποτζ ακολουκιςει

Βρίςκονται υπό κεραπεία

Ζχουν ακολουκιςει ςτο παρελκόν και ςταμάτθςαν

1,9%

2,1%

25,0%

83,5%

Εναλλακτικι κεραπεία (ομοιοπακθτικι κτλ.)

Ψυχοκοινωνικι παρζμβαςθ

Ψυχοκεραπεία

Φαρμακευτικι αγωγι


Αναφορικά με τθ φαρμακευτικι κεραπεία, το 41,5% ανζφερε πωσ τθν ζχει διακόψει. Σε

διευκρινιςτικι ερϊτθςθ για το αν διζκοψαν με ι χωρίσ τθ ςφμφωνθ γνϊμθ του γιατροφ

τουσ, το 64,2% από αυτοφσ ανζφερε πωσ το ζκανε χωρίσ τθ ςφςταςθ γιατροφ. Η ανωνυμία

και θ εμπιςτευτικότθτα που παρζχει θ Γραμμι επιτρζπει τθν αποκάλυψθ τζτοιων

ςθμαντικϊν ηθτθμάτων, γεγονόσ που δίνει τθ δυνατότθτα ςτουσ χειριςτζσ των κλιςεων με

κατάλλθλεσ παρεμβάςεισ να ενιςχφςουν το ρόλο του κεραπευτι και να ςυμβάλουν ςτθν

αποκατάςταςθ τθσ κεραπευτικισ ςχζςθσ.

Γράφθμα 11: Καταγραφι ενδιαφερόμενων που ζχουν επιςκεφτεί Επαγγελματία Ψυχικισ Υγείασ, ζχουν πάρει φαρμακευτικι αγωγι και ζχουν διακόψει

Αναφορζσ Κοινωνικοφ Στίγματοσ

Το κοινωνικό ςτίγμα, ωσ εμπόδιο ςτθν αναηιτθςθ βοικειασ από ειδικό, αναφζρεται ςτο

25,0% των κλιςεων.

Στθν πλειοψθφία αυτϊν (50,9%) γίνεται αναφορά ςτο ςτίγμα που ςχετίηεται με τα

ψυχιατρικά φάρμακα, ενϊ ςε ποςοςτό 28,5% εκφράηονται ςτιγματιςτικζσ αντιλιψεισ ωσ

προσ το να λάβει κανείσ βοικεια από ψυχίατρο. Επίςθσ, αρκετά άτομα αναφζρκθκαν ςτθν

ζλλειψθ κατανόθςθσ από τον κοινωνικό τουσ περίγυρο και ςτθν αρνθτικι αντιμετϊπιςθ

που λάμβαναν, όντασ υπό ψυχιατρικι παρακολοφκθςθ. Σε ςθμαντικό ποςοςτό (20,0%) ο

καλϊν απζφευγε να ηθτιςει ςυμπαράςταςθ ακόμα και από το ςτενό του περιβάλλον,

προκειμζνου να μθν αποκαλφψει ότι αντιμετϊπιηε πρόβλθμα ψυχικισ υγείασ. Τζλοσ,

χαρακτθριςτικό είναι ότι ςε ποςοςτό κλιςεων 15,8% διατυπϊκθκε θ επικυμία να

απευκυνκεί το άτομο ςε υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ που δεν βρίςκονταν κοντά ςτον τόπο

διαμονισ του, για τθν αποφυγι του κοινωνικοφ ςτίγματοσ.

35,8%

64,2%

Με τθ ςυγκατάκεςθ του γιατροφ Χωρίσ τθ ςυγκατάκεςθ γιατροφ


Γράφθμα 12: Καταγραφι αναφορϊν των ενδιαφερόμενων ςε κζματα ςτίγματοσ

Γνϊςθ Φπαρξθσ Δθμόςιων Κοινοτικϊν Υπθρεςιϊν Ψυχικισ Υγείασ

Περιςςότεροι από τουσ μιςοφσ καλοφντεσ, αποδείχκθκε ότι δεν γνωρίηουν τθν φπαρξθ

Δθμόςιων Υπθρεςιϊν Ψυχικισ Υγείασ ςτο πλαίςιο τθσ κοινότθτασ. Στο ςθμαντικό αυτό

ζλλειμμα ανταποκρίνεται θ Γραμμι παρζχοντασ ενθμζρωςθ και προτροπι για επίςκεψθ

ςτισ αρμόδιεσ δθμόςιεσ υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ, ςτθν περίπτωςθ που κρίνεται χριςιμο ι

απαραίτθτο.

Γράφθμα 13: Καταγραφι Γνϊςθσ των καλοφντων για τθν φπαρξθ Δθμοςίων Υπθρεςιϊν Ψυχικισ Υγείασ

Προτροπι για επίςκεψθ ςε Δθμόςια Υπθρεςία Ψυχικισ Υγείασ

Όταν διαφαίνονται κλινικά ςθμαντικά προβλιματα, γίνεται παραπομπι για αντιμετϊπιςθ

ςτισ κατάλλθλεσ δθμόςιεσ υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ. Σε επτά από τισ δζκα περιπτϊςεισ

(69,1%) κρίκθκε ςκόπιμθ θ παραπομπι για περαιτζρω αξιολόγθςθ και παρζμβαςθ (πχ. ςτο

Κζντρο Ψυχικισ Υγείασ που βρίςκεται κοντά ςτθ περιοχι όπου διαμζνουν).

9,1%

13,9%

15,8%

20,0%

28,5%

50,9%

Άλλο

Στίγμα ςχετικό με διάγνωςθ

Επικυμία να απευκυνκεί ςε κζντρο υγείασ μακριά από τθν περιοχι που

Επικυμία να αποκρφψει από τουσ άλλουσ ότι πάςχει από κάποια διαταραχι

Στίγμα του ψυχιάτρου

Στίγμα των ψυχιατρικϊν φαρμάκων

46,9%

53,1%

Ναι Όχι


Γράφθμα 14: Απόφαςθ για παραπομπι των ενδιαφερομζνων

Οι πλθροφορίεσ που παρζχει θ Γραμμι εκτιμϊνται από τουσ καλοφντεσ ωσ πολφτιμεσ και

ιδιαίτερα βοθκθτικζσ για τθν εφρεςθ των κατάλλθλων και εφκολα προςβάςιμων δθμόςιων

υπθρεςιϊν υγείασ.

Περιεχόμενο Κλιςθσ

Ζνα ςτα δφο άτομα που καλοφν κάνει λόγο για προβλιματα διαπροςωπικϊν ςχζςεων ςτο

οικογενειακό, κοινωνικό ι εργαςιακό περιβάλλον του. Ο αρικμόσ των κλιςεων με

κεματολογία ςχετικι με τθν οικονομικι κρίςθ, καταγράφεται επίςθσ ιδιαίτερα ςθμαντικόσ

(28,7%) και ενδεικτικόσ τθσ διάχυτθσ ανθςυχίασ και του άγχουσ για το μζλλον δεδομζνων

των δυςχερϊν οικονομικϊν ςυνκθκϊν.

Γράφθμα 15: Καταγραφι λόγων για τουσ οποίουσ γίνεται θ κλιςθ προσ τθ Γραμμι Βοικειασ για τθ Κατάκλιψθ

69,1%

30,9%

Ναι Όχι

14,1%

3,0%

5,8%

6,9%

11,9%

14,0%

28,7%

48,5%

Άλλο

Ενδοοικογενειακι βία

Μθ διακεςιμότθτα του γιατροφ

Ο γιατρόσ δεν επενδφει χρόνο ςτον αςκενι

Επιβάρυνςθ από φροντίδα αςκενοφσ

Αυτοκτονικότθτα

Οικονομικι Κρίςθ

Πρόβλθμα διαπροςωπικϊν ςχζςεων


Οικονομικι κρίςθ

Η οικονομικι αναςφάλεια, ςτο βακμό που αποτελεί ζνα ςθμαντικό ςτρεςογόνο παράγοντα

για πολλοφσ ανκρϊπουσ, μπορεί να πυροδοτιςει ζνα ςφνολο ψυχικϊν δυςκολιϊν, κυρίωσ

ςτο φάςμα τθσ κατάκλιψθσ ι των διαταραχϊν άγχουσ, ι να επιδεινϊςει μια ιδθ

υπάρχουςα ψυχοπακολογία, δυςχεραίνοντασ τθν αντιμετϊπιςι τθσ. Η ζξαρςθ ςτα

ςυμπτϊματα άγχουσ και κατάκλιψθσ, που ςφμφωνα με ζγκυρεσ επιδθμιολογικζσ ζρευνεσ

παρατθρείται ςε περιόδουσ οικονομικισ κρίςθσ, ζχει αποτυπωκεί και ςτα ςτοιχεία που

προκφπτουν από τθ Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ.

Στο πλαίςιο αυτό οι καλοφντεσ αναφζρονται ςε :

Άγχοσ για το μζλλον

Χαμθλό βιοτικό επίπεδο

Ζλλειψθ επαγγελματικϊν προοπτικϊν

Αδυναμία ανταπόκριςθσ ςε οικονομικζσ υποχρεϊςεισ

Εργαςιακι αβεβαιότθτα / αναςφάλεια

Αδυναμία εφρεςθσ εργαςίασ / ανεργία

Το 60,0% όςων απευκφνκθκαν ςτισ υπθρεςίεσ τθσ Γραμμισ ανζφεραν ότι δεν εργάηονται.

Σε περαιτζρω διευκρινιςτικι ερϊτθςθ, μεταξφ των λόγων για τουσ οποίουσ δεν εργάηονται

θ ανεργία ανζρχεται ςτο επίπεδο του 17,7%.

Γράφθμα 16: Καταγραφι λόγων για τουσ οποίουσ δεν εργάηονται οι ενδιαφερόμενοι

7,0%

0,3%

2,5%

14,2%

17,7%

17,7%

18,0%

22,5%

0,0% 5,0% 10,0% 15,0% 20,0% 25,0%

Άλλοι λόγοι

Εκτελεί τθ ςτρατιωτικι του κθτεία

Δεν εργάηεται λόγω προβλθμάτων ςωματικισ υγείασ

Δεν εργάηεται λόγω προβλθμάτων ψυχικισ υγείασ

Αςχολείται με οικιακά

Δεν μπορεί να βρει δουλειά

Είναι φοιτθτισ/τρια ι μακθτισ/τρια

Ζχει ςυνταξιοδοτθκεί


Στον πίνακα που ακολουκεί παρουςιάηεται το προφίλ όςων αναφζρκθκαν ςτθν οικονομικι

κρίςθ το τελευταίο εξάμθνο.

Γράφθμα 17: Καταγραφι δθμογραφικϊν ςτοιχείων ενδιαφερόμενων που ζχουν κάνει αναφορά ςτθν οικονομικι κρίςθ

Τα ςτοιχεία που προκφπτουν εμφανίηουν τισ ψυχολογικζσ επιπτϊςεισ τθσ οικονομικισ

κρίςθσ να πλιττουν περιςςότερο τθν κατεξοχιν παραγωγικι θλικιακι ομάδα (36-50 ετϊν),

άτομα δθλαδι που κατά κανόνα ζχουν να αντιμετωπίςουν πολλαπλζσ υποχρεϊςεισ

(οικογενειακζσ, επαγγελματικζσ και άλλεσ). Αλλά και τα άτομα νεότερθσ θλικίασ (21-35

ετϊν) βλζπουν με ζντονο άγχοσ τθν ζλλειψθ επαγγελματικϊν προοπτικϊν και τουσ όρουσ

που προδιαγράφουν το εργαςιακό τουσ μζλλον. Διάχυτθ ανθςυχία για τισ επιπτϊςεισ τθσ

οικονομικισ κρίςθσ καταγράφεται όχι μόνο από τουσ ανζργουσ αλλά και ςε αυτοφσ που

ςτθν παροφςα φάςθ ζχουν κάποια κζςθ εργαςίασ.

32,2%

67,8%

1,2%

32,9%

45,9%

15,3%

4,7%

8,6%

32,8%

8,6%

50,0%

63,9%

36,1%

22,2%

77,8%

Άνδρασ

Γυναίκα

Ζωσ 20

21-35

36-50

51-65

66 και άνω

Απόφοιτοσ Δθμοτικοφ/Γυμναςίου

Απόφοιτοσ Λυκείου

Απόφοιτοσ ΙΕΚ

Απόφοιτοσ ΑΕΙ/ΑΤΕΙ

Αττικι

Εκτόσ Αττικισ

Ναι

Όχι

Φφ

λο

Ηλι

κία

Μο

ρφ

ωτι

κό ε

πίπ

εδο

Τόπ

οσ

κατο

ικία

σΆ

νερ

γοσ


Συμπερϊςματα

Η μεγάλθ ανταπόκριςθ του κοινοφ ςτθ Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ υπογραμμίηει

τισ επιτακτικζσ ανάγκεσ του πλθκυςμοφ ςτον τομζα τθσ ψυχικισ υγείασ: ζντονο είναι το

αίτθμα όςων καλοφν να μιλιςουν ςε κάποιον ειδικό ανϊνυμα κι εμπιςτευτικά αλλά και να

λάβουν τισ κατάλλθλεσ κατευκφνςεισ για τθν αντιμετϊπιςθ των κεμάτων που τουσ

απαςχολοφν και που φζρνουν προσ ςυηιτθςθ. Παράλλθλα, θ Γραμμι αποτελεί ζνα μζςο

κινθτοποίθςθσ των ατόμων που χρειάηονται εξειδικευμζνθ βοικεια, ϊςτε να απευκυνκοφν

περαιτζρω ςε κάποια υπθρεςία ψυχικισ υγείασ.

Ιδιαίτερα το τελευταίο διάςτθμα, το περιεχόμενο και θ ςυχνότθτα των κλιςεων ςτθ Γραμμι

Βοικειασ φαίνεται να ζχει άμεςθ ςυςχζτιςθ με τθν οικονομικι κρίςθ και τισ δυςκολίεσ που

αυτι ζχει επιφζρει ςτθν κακθμερινότθτα του πλθκυςμοφ. Σε μια περίοδο διάχυτθσ

κοινωνικισ αλλά και προςωπικισ δυςφορίασ, αδιεξόδων, οργισ και πολλαπλϊν

ματαιϊςεων, είναι πιο απαραίτθτοι από ποτζ οι μθχανιςμοί κοινωνικισ ςτιριξθσ, θ ζμφαςθ

ςε υπθρεςίεσ που ζχουν ωσ ςτόχο τθν ενδυνάμωςθ, τθν πρόλθψθ και τθν ζγκαιρθ

αντιμετϊπιςθ. Οι υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ αςφαλϊσ δεν μποροφν να αντιμετωπίςουν τθν

ίδια τθν οικονομικι κρίςθ· μποροφν όμωσ να προλάβουν και να περιορίςουν τισ

ψυχολογικζσ ςυνζπειζσ τθσ, το εφροσ των οποίων δεν είναι κακόλου ευκαταφρόνθτο. Είτε

πρόκειται για μια πρωτοεμφανιηόμενθ ςυμπτωματολογία, είτε για τθν υποτροπι ενόσ

προχπάρχοντασ ι χρόνιου προβλιματοσ, είτε, εν τζλει, για τθν ίδια τθν ανκρϊπινθ ηωι, θ

διακεςιμότθτα υπθρεςιϊν που μποροφν να ςτθρίξουν, να κατευκφνουν και να δϊςουν

λφςεισ είναι καίριασ ςθμαςίασ ςε καιροφσ δφςκολουσ.

Με δεδομζνθ τθ ςυχνότθτα και τθ ςοβαρότθτα τθσ κατάκλιψθσ, αλλά και το γεγονόσ ότι ζνα

μεγάλο τμιμα του πλθκυςμοφ δεν ζχει εφκολθ πρόςβαςθ ςτθν ενθμζρωςθ για κζματα

ψυχικισ υγείασ και για τισ ςυναφείσ διακζςιμεσ υπθρεςίεσ, το ζργο που προςφζρει θ

Γραμμι Βοικειασ για τθν Κατάκλιψθ ςυμβάλλει ουςιαςτικά ςτθ γεφφρωςθ του λεγόμενου

«κεραπευτικοφ χάςματοσ», του χάςματοσ δθλαδι μεταξφ τθσ διατικζμενθσ κεραπείασ και

του βακμοφ ςτον οποίο αξιοποιείται από όςουσ πραγματικά το ζχουν ανάγκθ. Ειδικότερα

ςτισ μζρεσ που διανφουμε, θ παροχι ψυχολογικισ υποςτιριξθσ και θ διευκόλυνςθ τθσ

πρόςβαςθσ ςε κατάλλθλεσ υπθρεςίεσ ψυχικισ υγείασ αποτελεί ζνα πολφτιμο ηθτοφμενο

ςτθ δυςχερι αυτι οικονομικι και κοινωνικι ςυγκυρία, που ζχει αδιαμφιςβιτθτο αντίκτυπο

ςτθν ψυχικι υγεία του πλθκυςμοφ ςυνολικά.

Για τθν αναφορά αυτι εργάςτθκαν :

Μ. Οικονόμου, Επίκουρθ Κακθγιτρια Ψυχιατρικισ

Ε. Λουκι, Ψυχολόγοσ

Α. Κομπορόηοσ, Ψυχίατροσ

Ν. Πατελάκθσ, Στατιςτικόσ

Documents

Γραμμή Βοήθειας για την Κατάθλιψη