Τα παιχνίδια τον καιρό του παππού και της γιαγιάς

14/6/2011

Συνεντεύξεις που πήραν οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ε3 2010-2011 |

2Ο Δ. Σ.ΠΑΛΛΗΝΗΣ

ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ

ΓΙΑΓΙΑΣ

2

Λίγα λόγια

Αφορμή για το φετινό σχέδιο εργασίας στάθηκε η 15η

ενότητα του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας που ήταν αφιερωμένη στα παιχνίδια. Με το συνάδελφο Γιάννη Μιχαηλίδη, δάσκαλο στην Πάτρα, και τη Χαρά Ανδρεάδου, Σχολική Σύμβουλο στην Κρήτη, ξεκινήσαμε το σχεδιασμό του project αρχές Αυγούστου.

Γιατί;

Η προφορική ιστορία είναι μία προσέγγιση της ιστορικής έρευνας. Πέρα από τα ιστορικά στοιχεία που ερευνούν οι ιστορικοί υπάρχουν και οι άνθρωποι που ζουν μέσα σε κάποια ιστορική περίοδο και με τις μαρτυρίες τους φωτίζουν τα γεγονότα με ένα προσωπικό και διαφορετικό τρόπο. Στις συνεντεύξεις μπορείτε να διαπιστώσετε ομοιότητες και διαφορές π.χ. στην Αρκαδία, στην Αθήνα και στο Λονδίνο αλλά και μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Δημιουργήσαμε με τα παιδιά το ερωτηματολόγιο για τις συνεντεύξεις, το επεξεργαστήκαμε και το εφαρμόσαμε.

Έγραψαν, διόρθωσαν, εμπλούτισαν και ξαναέγραψαν τα κείμενά τους ώστε να είναι σωστά γραμματικά, συντακτικά και επικοινωνιακά. Περιέγραψαν τα δικά τους παιχνίδια, κι έφτιαξαν ενημερωτικές ταμπέλες για το μουσείο στην τάξη. Όλοι μαζί φτιάξαμε μία χρονογραμμή όπου τοποθετήσαμε τα παιχνίδια μας και διαπιστώσαμε πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία ανάμεσα στα παιχνίδια αγοριών και κοριτσιών. Προσωπικά χάρηκα ιδιαίτερα γιατί ήρθαν μόνο 4 ηλεκτρονικά παιχνίδια κι εμφανίστηκαν παιχνίδια, λούτρινα συνήθως, με ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για τα παιδιά. Όταν κάποιος μαθητής διαμαρτυρή-θηκε έντονα, γιατί στην κατηγοριοποίηση των παιχνιδιών μία μαθήτρια έβαλε ότι και τα αγόρια και τα κορίτσια παίζουν με αυτά, στη προσωπική

συζήτηση που είχα μαζί του παραδέχτηκε ότι έχει κι αυτός και ηρεμεί μαζί του.

Πώς;

Τα παιδιά φωτογράφησαν τα παιχνίδια τους, επικοινώνησαν ηλεκτρονικά για να οργανώσουν και να οργανωθούν αξιοποίησαν τον επεξεργαστή κειμένου. Επίσης φτιάξαμε μουσείο παιχνιδιών μέσα στην τάξη και εικονικό μουσείο παιχνιδιών στο διαδίκτυο. Έγιναν δημοσιογρά-φοι και αξιοποίησαν πλήθος ηλεκτρονικών μέσων. Όταν κάποια στιγμή ρώτησα πώς θα καταγράψετε τις συνεντεύξεις είναι αξιοσημεί-ωτο πόσα διαφορετικά είδη καταγραφής ανέφε-ραν, ψηφιακά μέσα, που χρησιμοποιούν καθημε-ρινά στη ζωή τους αλλά συχνά μένουν έξω από την αυλόπορτα του σχολείου.

Κάποιες δυσκολίες που παρουσιάστηκαν ξεπεράστηκαν με τη βοήθεια του καθηγητή πληροφορικής κ. Αντώνη Μήλεση.

Τι θα μας μείνει;

Θα μας μείνουν 2 έντυπα ( παραγωγή γραπτού λόγου) θα μας μείνει η συνεργασία και η αλληλοβοήθεια, θα μας μείνουν οι δεξιότητες που κατακτήσαμε όπως πώς δημιουργούμε ένα ερωτηματολόγιο για μία συνέντευξη, πώς καταγράφουμε μία συνέντευξη και η … απομαγνητοφώνησή της, μεγάλο βάσανο ιδιαίτερα αν ο παππούς ήταν πολυλογάς.

Τι θα μου μείνουν;

Βλέποντας τις συνεντεύξεις συνειδητοποίησα ότι αυτό το πρόγραμμα λειτούργησε ως μία κιβωτός των αναμνήσεων της παιδικής ηλικίας των παππούδων και γιαγιάδων. Ίσως για πρώτη φορά να πλησίασαν τόσο τα εγγόνια τους προγόνους τους. Από τα συμφραζόμενα κι εκτός ερωτηματο-λόγιου ρωτά ο Δημήτρης την κ. Ελένη:

- Ζήσατε σκληρή ζωή;- Σκληρή ζωή.

3

Συνέντευξη της κ. Ελισάβετ από τη Μαρία Μποζίκη.

-Πώς ονομάζεστε;

-Ελισάβετ.

-Πότε γεννηθήκατε;

-Το 1937.

-Πού γεννηθήκατε και πού περάσατε την παιδική σας ηλικία μέχρι να τελειώσετε το δημοτικό σχολείο;

-Στην Αθήνα, στην περιοχή των Άνω Πετραλώνων.

-Παίζατε παιχνίδια με τους φίλους σας;

-Βεβαίως.

-Θυμάστε κάποια από αυτά; Ονόματά τους;

-Βεβαίως. Παίζαμε κούκλες τις οποίες τις φτιάχναμε μόνοι μας με πανί, με το οποίο φτιάχναμε το πρόσωπο και το σώμα. Έπειτα ράβαμε τα φορέματά τους, τις ντύναμε και παίζαμε τις κουμπάρες. Άλλα παιχνίδια που παίζαμε ήταν το σχοινάκι, ζωγραφιές και το κουτσό.

-Ποιο ήταν το ποιο δημοφιλές παιχνίδι στην παρέα σας και γιατί;

-Όλα τα παιχνίδια το ίδιο ήτανε για μας. Πιο δημοφιλή ήταν το κουτσό και το σχοινάκι.

-Θυμάστε πώς παίζατε αυτό το παιχνίδι, τους κανόνες του;

-Σε αυτά τα δύο παιχνίδια δεν υπάρχουν κανόνες. Εμείς τους ορίζαμε κάθε φορά.

-Όταν παίζατε τσακωνόσασταν με τα άλλα παιδιά και γιατί;

-Καμιά φορά αν χάνανε τα παιδιά φωνάζανε.

-Σας απαγόρευαν οι γονείς σας να παίζετε κάποιο παιχνίδι;

-Όχι. Τελειώναμε το διάβασμα για το σχολείο βγαίναμε έξω και παίζαμε.

-Πόσα και ποια παιχνίδια είχατε στο σπίτι σας;

-Δεν είχαμε παιχνίδια. Ήμασταν φτωχοί.

-Κατασκευάζατε παιχνίδια μόνη σας; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Βεβαίως, μπάλες και κούκλες. Τα ράβαμε μόνοι μας και παίζαμε.

-Σας αγόραζαν ή σας δώριζαν παιχνίδια; Αν ναι, ποιοι συνήθως το έκαναν;

-Δεν μας έπαιρναν ποτέ δώρα. Όπως σας είπα, είχαμε φτώχεια. Τότε μάλιστα είχαμε κατοχή.

-Από τι ήταν φτιαγμένα;

-Από πανάκια.

-Ποιο ήταν το αγαπημένο σας παιχνίδι από αυτά;

-Όπως ανέφερα και πριν όλα.

-Έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι μέχρι σήμερα; Ποιο; Γιατί το έχετε φυλάξει;

-Όχι, γιατί δεν ήταν κάποιο από αυτά αξιόλογο.

-Ήταν φθηνότερο να επισκευάσετε ένα παιχνίδι στην εποχή σας ή να αγοράσετε ένα καινούργιο; Γιατί;

-Είχαμε φτώχεια λόγω της κατοχής. Δεν είχαμε να φάμε, οπότε δεν είχαμε χρήματα για να αγοράσουμε ή να επισκευάσουμε παιχνίδια.

-Ποια είναι η γνώμη σας για τα σημερινά παιχνίδια των παιδιών;

-Σήμερα τα παιδιά έχουνε πολλά και δεν τα εκτιμούνε.

-Δωρίζετε σήμερα παιχνίδια; Αν ναι, τι είδους παιχνίδια;

-Λόγω της ηλικίας μου δεν δωρίζω παιχνίδια.

4

-Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα στα παιχνίδια τα δικά σας και τα σημερινά;

-Πολλές διαφορές. Κυρίως τα σημερινά παιχνίδια έχουν πολύ καλύτερη ποιότητα από τα δικά μας. Τότε στην εποχή μου, ξυπόλυτοι πηγαίναμε σχολείο. Όπως καταλαβαίνετε τα παιχνίδια μας ήταν απλά…

-Σας ευχαριστούμε πολύ.

Συνέντευξη της κ. Ευτέρπης Βραχύτατη από τον Αλέξανδρο Ναεράτο

-Πως ονομάζεστε;

-Ευτέρπη Βραχύτατη


-1945

-Που γεννηθήκατε;

-Γεννήθηκα στην Κέρκυρα και μεγάλωσα εκεί.

-Τι παιχνίδια παίζατε;

-Κουτσό , πεντοβολά , κούκλες , κρυφτό κ.α.

-Ποιο ήταν το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην παρέα σας και γιατί;

-Ήταν το κρυφτό γιατί είχαμε την αγωνιά για το τέλος.

-Που και πότε παίζατε αυτό το παιχνίδι;

Κάθε απόγευμα στην αυλή του σπιτιού μας .οι κανόνες αυτού του παιχνιδιού ήταν οι ίδιοι με σήμερα.

-Όταν παίζατε, τσακωνόσασταν με τα αλλά παιδιά και γιατί;

-Ναι, καθώς υπήρχαν διαφωνίες μεταξύ μας.

Σας απαγόρευαν οι γονείς σας να παίζεται κάποιο παιχνίδι;

-Όχι

-Πόσα και ποια παιχνίδια είχατε στο σπίτι σας ;

Είχαμε κάποια επιτραπέζια και λίγες κούκλες.

-Κατασκευάζατε εσείς μονή σας παιχνίδια; Αν ναι, ποια;

Κατασκευάζαμε κούκλες, τροχούς και μπαλόνια.

-Σας αγόραζαν συνήθως παιχνίδια και από τι ήταν φτιαγμένα;

Μας αγόραζαν καμία φόρα κούκλες από πανί ή ξύλο και μου άρεσαν πολύ.

-Έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι από αυτά;

Όχι

-Ήταν φθηνότερο να αγοράζετε παιχνίδια ή να κατασκευάζετε και για ποιο λόγο;

Το να κατασκευάζαμε παιχνίδια ήταν πιο εύκολο και κόστιζε λιγότερο.

-Ποια είναι η γνώμη σας για τα σημερινά παιχνίδια;

Είναι απλά πιο καινούργια και πιο εύκολα στη χρήση.

-Δωρίζετε σήμερα παιχνίδια σε αλλά παιδιά;

Δεν το συνηθίζω.

-Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στα δικά σας παιχνίδια και στα παιχνίδια της σύγχρονης εποχής;

-Τα παιχνίδια μας ήταν πιο απλά και κρατούσαν για λίγο καιρό, ενώ αυτά της σύγχρονης εποχής

5

είναι πιο εξελιγμένης τεχνολογίας, καθώς φτιάχνονται με μηχανήματα.

Συνέντευξη της κ. Αδαμαντίας Παπαϊωάννου από τον Νικόλα Παπαϊωάννου.

Γεννήθηκε στις 24-5-44 και μεγάλωσε στο Χαλάνδρι.

Παίζανε πολλά παιχνίδια, κάποια από αυτά είναι: το κουτσό, το σχοινάκι, τα πεντόβολα κτλ. Το κουτσό όμως ήταν το δημοφιλέστερο παιχνίδι στην παρέα τους γιατί είχαν αφορμή για καινούργια παπούτσια. Το δικό της αγαπημένο παιχνίδι ήταν οι «ζωγραφιές» και το έπαιζαν στο διάλειμμα του σχολείου. Το παιχνίδι παίζεται κάπως έτσι: Ο καθένας έχει από ένα αγγελάκι στη παλάμη του και το ρίχνει στο πεζούλι. Άμα το αγγελάκι του πέσει πάνω στο άλλο τότε κερδίζει. Δεν τσακωνόταν με κανένα παιδί και μπορούσε να παίξει σε όλα τα παιχνίδια.

Το μόνο παιχνίδι πού είχε σπίτι της ήταν μία κούκλα την οποία είχε φτιάξει από πανιά και την είχε ζωγραφίσει στο πρόσωπο. Δεν τις αγόραζαν παιχνίδια και περνούσε όμορφα την ώρα της με αυτή την κούκλα.

Μας δηλώνει πως στα σημερινά παιχνίδια υπάρχει απληστία διότι κλείνονται τα παιδιά στα διαμερί-σματα τους και παίζουν με ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ εκείνα τα χρόνια παίζανε στις αυλές τους. Δωρίζει παιχνίδια στα εγγόνια και τα ανίψια της.

Συνέντευξη της Αθηνάς Ντούβα, ετών 62 από τη Θάλεια Πετρίδη

-Είχατε παιχνίδι και τι;

-Είχα ένα πολύ ωραίο καρότσι!

-Τα κατασκευάζατε τα παιχνίδια ή τα αγοράζατε; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Τα έφτιαχνα . Μερικά από αυτά ήταν ξυλοκοπτική, έφτιαχνα με γύψο μέσα σε καλούπια και μετά τα ζωγράφιζα.

-Αγοράζατε παιχνίδια; Από πού ήταν;

- Σπάνια αγόραζα παιχνίδια και αν ναι από πανηγύρια.

-Από τι υλικό ήταν φτιαγμένα;

-Τα κουζινικά από τσίγκο και οι κούκλες από ύφασμα.

-Ποια ήταν τα αγαπημένα σας παιχνίδια;

-Το πατίνι και η κούκλα μου. Το πατίνι το είχε φτιάξει ο θείος μου. Δεν υπήρχε Jumbo.

-Έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι; Γιατί;

-Κράτησε κάποιες ζωγραφιές και το κεφάλι της κούκλας μου. Ήταν η αγαπημένη μου και ήταν η μοναδική που είχα!

-Παίζατε ομαδικά παιχνίδια με τους φίλους σας;

-Ναι.

-Ποια παιχνίδια παίζατε;

-Καρύδια τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Βάζαμε τα καρύδια στην σειρά και πηγαίναμε σε απόσταση 2-2,5 μέτρα με ένα καρύδι και το πετάγαμε στην σειρά από καρύδια και όποιο πετύχαινες το έπαιρνες.

- Ποια, ποιο σας άρεσε πιο πολύ;

-Οι κούκλες, επειδή συνήθως τις έστελναν κάποιοι συγγενείς από το εξωτερικό. Στην Ελλάδα υπήρχαν μόνο πάνινες και τις κουμπάρες!

-Πού και πότε παίζατε αυτό το παιχνίδι;

-Στις αυλές στο Κορυδαλλό, επειδή δεν υπήρχαν πολυκατοικίες. Παίζαμε το καλοκαίρι .

6

-Θυμάστε τους κανόνες των παιχνιδιών που παίζατε, ποιοι ήταν αυτοί;

-Οι κανόνες ήταν αυστηροί. Δεν μας άφηναν να πηγαίνουμε σε πάρτι έπρεπε να μαζευόμαστε νωρίς και στα 18 μας άφηναν να πάμε σινεμά, αλλά με τον πατέρα μας.

-Παίζατε ποτέ επικίνδυνα παιχνίδια;

-Όχι, ποτέ βίαια!

Συνέντευξη της κ. Παναγιώτας από τον Μιχάλη Συκινιώτη


-Παναγιώτα

-Πότε γεννήθηκε;

-Το 1937

-Που γεννηθήκατε και που περάσατε την παιδική σας ηλικία μέχρι να τελειώσει το δημοτικό σχολείο;

-Στις Δαβγές Αρκαδίας


-Ναι

-Θυμάστε κάποια από αυτά;

-Κουτσό και σκοινάκι Ένα λεπτό κρεμμύδι γέο βαγγέο

-Ποιο ήταν το δικό σας αγαπημένο παιχνίδι;

-Το σκοινάκι

-Γιατί ;

-Γυμναζόμουν

- Που και πότε παίζατε το αγαπημένο σας παιχνίδι;

-Όταν είχαμε διάλειμμα

-Θυμάστε πως παίζεται αυτό το παιχνίδι ;

-Γυρνάς το σκοινί και ο άλλος το πηδάει

-Όταν παίζατε τσακωνόσασταν με τα άλλα παιδιά;

-Όχι

-Σας απαγόρεψαν οι γονείς σας να παίζεται κοπιώ παιχνίδι;

-Όχι γιατί δεν έπαιζα βίαια παιχνίδια

-Κατασκευάζατε παιχνίδια μόνοι σας;

-Ναι

-Ποιά ήταν αυτά;

-Οι κούκλες

-Σας αγόραζαν παιχνίδια ή σας δώριζαν;

-Τίποτα από τα δυο τα κατασκευάζαμε όλα

-Από τί ήταν φτιαγμένα;

-Από ξύλο και ύφασμα

-Ποιό ήταν το αγαπημένο σας παιχνίδι;

-Οι κούκλες

-Έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι μέχρι τώρα;

-Όχι

-Ήταν φτηνότερο να επισκευάσατε παιχνίδια σας στην εποχή σας ή να αγοράσετε ένα καινούριο;

-Να τα επισκευάσουμε

-Γιατί;

-Δεν πληρώναμε

7

-Ποιά είναι η γνώμη σας για τα σημερινά παιχνίδια των παιδιών;

-Ότι είναι ποιό εξελιγμένα

-Δωρίζεται σήμερα παιχνίδια;

-Όχι

Συνέντευξη της κ. Νίνης Κροκίδη από τη Λυδία Σωτηρίου


-Νίνη Κροκίδη.


-23 Οκτώβριου 1940.

-Που γεννηθήκατε και που περάσατε την παιδική σας ηλικία μεχρι να τελειώσετε το δημοτικό σχολειό;

-Στην πόλη της Κερκύρας, εκεί πέρασα τα παιδικά μου χρονιά.


-Ναι, παίζαμε πολλά.

-Θυμάστε κάποια απ’ αυτά; Τα ονόματά τους;

-Θυμάμαι τα περισσότερα:

Ένα λεφτό το σκόρδο Κυρά Μπερλίνα Περνά-περνά η μέλισσα Δεν περνάς κυρά Μαρία Τα δεντράκια Σχοινάκι Κουτσό Τα αγάλματα Κρυφτό Κυνηγητό

Πεντόβολα Πούντο- πούντο το δαχτυλίδι Ντίλι- ντίλι το μαντήλι Μπερμπιτσιόλα (αυτό είναι ένα κερκυραϊκό

παιχνίδι)

-Ποιο ήταν το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην παρέα σας; Γιατί;

-Δεν ξεχωρίζαμε κανένα παιχνίδι. Διασκεδάζαμε πολύ με όλα.

-Ποιο ήταν το δικό σας αγαπημένο παιχνίδι; Γιατί;

-Το αγαπημένο μου παιχνίδι ήταν η Μπερμπιτσιόλα. Διασκέδαζα πολύ με το ακαταλαβίστικο τραγουδάκι της.

-Πού και πότε παίζατε το αγαπημένο σας παιχνίδι;

-Στη μεγάλη πλατεία της Κέρκυρας, όπου μαζευόμασταν τα καλοκαιρινά απογεύματα.

-Θυμάστε πώς παίζατε αυτό το παιχνίδι; Τους κανόνες του;

-Τα βγάζαμε και ένα παιδί τα φύλαγε. Τα υπόλοιπα παιδιά κάθονταν κάτω στη σειρά με τα πόδια τεντωμένα. Το παιδί που φύλαγε, με μια βέργα, άγγιζε τα πόδια των παιδιών, τραγουδώντας αυτό το τραγούδι:

Μπερμπιτσιόλα, δεκατσιόλα, ντελαλάμ , τσουκάβα, Ντέβα ντο, και παρέβα, του του μπο. Τίρο συμβαίνει και μπαλό. Σκότο, φορό, γαλίο, γαλιέτο, τούρε, πάμε, τούρε, σκότο!

Το πόδι που επάνω του τελείωνε το τραγουδάκι έπρεπε να διπλωθεί. Το παιδί με τη βέργα ξανάρχιζε το τραγούδι. Όποιο παιδί δίπλωνε και τα δύο πόδια, έβγαινε από τη σειρά. Το παιδί που έμενε στο τέλος με ένα μόνο πόδι διπλωμένο, τα φύλαγε στον επόμενο γύρω.

-Όταν παίζατε τσακωνόσασταν με τα άλλα παιδιά; Γιατί;

8

-Τσακωνόμασταν πολύ σπάνια. Κυρίως όταν κάποιο παιδί προσπαθούσε να «κλέψει».

-Σας απαγόρευαν οι γονείς σας να παίξετε κάποιο παιχνίδι;

-Όχι, γιατί να μας απαγορεύσουν κάποιο; Ήταν όλα διασκεδαστικά και δεν πειράζαμε κανέναν.


-Σε όλη την παιδική μου ηλικία απέκτησα συνολικά: ένα τσέρκι, ένα αυτοκινητάκι, 4 κούκλες, ένα καροτσάκι κούκλας και ένα επιτραπέζιο (τον Γκρινιάρη).

-Κατασκευάζατε παιχνίδια μόνοι σας; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Ναι, κατασκεύαζα παιχνίδια με ό,τι έβρισκα. Έφτιαχνα κούκλες από πανί, πατίνια από ξύλινες σανίδες (για ρόδες έβαζα παλιά ρουλεμάν) και μπάλες από κουρέλια.


-Πολύ σπάνια. Συνήθως μου αγόραζαν οι γονείς μου ή οι παππούδες μου.


-Από ξύλο, πανί ή κάποιο μέταλλο.

-Ποιο ήταν το αγαπημένο σας παιχνίδι απ’ αυτά;

-Το πατίνι.


-Ναι, μια κούκλα που απέκτησα σε σχετικά μεγάλη ηλικία (11 χρονών) και για αυτό διατηρήθηκε.

-Ήταν φθηνότερο να επισκευάζετε ένα παιχνίδι στην εποχή σας ή να αγοράζετε ένα καινούργιο; Γιατί;

-Ασφαλώς η επισκευή ενός παιχνιδιού ήταν φθηνότερη. Τα παιχνίδια ήταν πολύ ακριβά. Όμως

επειδή είχαμε όλοι ελάχιστα, τα προσέχαμε σαν τα μάτια μας και δεν χαλούσαν εύκολα.


-Σήμερα υπάρχουν πολλά και φθηνά παιχνίδια. Τα περισσότερα όμως δεν βοηθούν τα παιδιά να εξασκήσουν το μυαλό και το σώμα τους. Όσο για τα ομαδικά παιχνίδια, νομίζω ότι τα σημερινά παιδιά παίζουν ελάχιστα απ’ αυτά.


-Ναι δωρίζω κυρίως έξυπνα παιχνίδια που βοηθούν τα παιδιά στη σκέψη και τη φαντασία.

-Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα στα δικά σας παιχνίδια και τα σημερινά;

-Πιστεύω ότι εμείς επινοούσαμε παιχνίδια και αυτό ήταν καλό για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας μας. Σήμερα τα παιδιά έχουν στη διάθεσή τους ένα πλήθος παιχνιδιών τόσο που τα βαριούνται και τα περισσότερα απ’ αυτά δεν τους προσφέρουν τίποτα.

Συνέντευξη της κ. Jill Chapman από την Μαρίνα Τερζίδη.


-Τζιλ Τσάπμαν


-Γεννήθηκα το 1930


-Γεννήθηκα στο Λονδίνο και έμεινα εκεί μέχρι που ήμουν 8 χρονών και τότε, πριν τον πόλεμο,

9

μετακομίσαμε σε ένα μέρος έξω από το Λονδίνο το Πίναμ.


-Παίζαμε. Δεν ξέρω πώς λέγεται στα ελληνικά, hide and seek,

-(κρυφτό)

-Και παιχνίδια με μπάλα που δε θυμάμαι πώς λεγότανε.

-Θυμάστε κάποια από αυτά; Τα ονόματά τους;

-Δύσκολα (γέλια). Δεν μπορώ να πω. Δεν υπήρχε ένα παιχνίδι που παίζαμε πιο πολύ από τα άλλα.


-Το κρυφτό γιατί δε θυμάμαι τα άλλα παιχνίδια. Μόνο αυτό θυμάμαι.


-Το κρυφτό.

-Πού και πότε παίζατε το αγαπημένο σας παιχνίδι;-Θυμάστε πώς παίζατε αυτό το παιχνίδι, τους κανόνες του;

-Δε θυμάμαι τους κανόνες.


-Όχι, ποτέ! Ποτέ!


-Όχι, δεν θυμάμαι. Όχι δεν νομίζω. Δεν νομίζω.


-Δηλαδή παιχνίδια σαν κούκλες;

-(Ναι).

-Κούκλες, κουκλόσπιτο και η μητέρα μου έκανε τα έπιπλα από κουτιά σπίρτων κι έκανε τα ρούχα όλων των κούκλων.

-Κατασκευάζατε παιχνίδια μόνος/η σας; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Ναι, μερικά. Βάζαμε τη φαντασία μας


-Ναι, μας αγόραζαν. Αρκουδάκια, κούκλες και πράγματα για να φτιάχνουμε χειροτεχνίες.


-Ξύλινα, υφασμάτινα (λούτρινα), και κάτι τετράγωνα για να φτιάχνουμε σπίτια…

-(Lego;)

-Τα Lego είναι πιο αργά. Τα παιδιά μας, η μαμά και ο θείος John έπαιζαν με Lego. Όχι εμείς.

-Ποιο ήταν τα αγαπημένο σας παιχνίδι από αυτά;

-Έχω ακόμα ένα teddy bear, ένα λούτρινο αρκουδάκι που το έχω όλη μου τη ζωή και κάθεται στο δωμάτιό μου κοντά στο κρεβάτι μου.


-Ναι πολύ παλιό τώρα αλλά ακόμα υπάρχει.


-Πολύ λίγο. Δεν πετάξαμε τίποτα. Τα φτιάχναμε αν ήταν σπασμένα.


-Έχουν πάρα πολλά παιχνίδια γιατί δεν μπορούν να παίξουν με όλα αυτά τα πράγματα. Αλλά είναι γύρω γύρω (γέλια) γεμάτα παιχνίδια. Και εμείς είχαμε πολλά παιχνίδια αλλά…

10


-Εξαρτάται. Στα εγγόνια μας δίνουμε Lego και παιχνίδια σε κουτί σαν Μονόπολη και εξαρτάται από την ηλικία των παιδιών. Πάρα πολύ μεγάλη επιλογή. Υπάρχουν πάρα πολλά παιχνίδια στα μαγαζιά και δεν μπορούμε να διαλέξουμε.


-Τα παιχνίδια μας ήταν απλά και φτηνά και μείνανε (αντέξανε) πολύ. Τα είχαμε χρόνια. Τώρα τα παιδιά αλλάζουν τα παιχνίδια πάρα πολύ συχνά και πολλές φορές είναι ακριβά και τεχνολογικά. Δεν υπήρχαν όταν ήμουν εγώ μικρή.

Συνέντευξη του κ. Σταύρου Αργυρόπουλου από τον Φοίβο Τερζίδη


-Σταύρος Αργυρόπουλος


-Στις 14 Σεπτεμβρίου 1930, ημέρα του Σταυρού στην Καλαμάτα.


-Στην Αθήνα


-Παίζαμε μπάλα, όχι ποδόσφαιρο. Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες και παίζαμε. Βεβαίως παίζαμε και πετροπόλεμο.


-Σου απάντησα πριν.


-Ο πετροπόλεμος φυσικά. Τι άλλο μπορεί να ήτανε; Γιατί; Μα επειδή ήταν επικίνδυνο


-Έπαιζα με μολυβένια στρατιωτάκια.


-Κάνεις δικούς σου κανόνες. Δεν είχες κανόνες. Φτιάχνεις δύο ομάδες και φτιάχνεις τους κανόνες. Δεν είχες κανόνες. Όπως και στον πετροπόλεμο. Ο μόνος κανόνας ήταν να σπάσεις του αλλουνού το κεφάλι (χαμόγελα…) Κατάλαβες;


-Όχι δεν τσακωνόμαστε. Ούτε στον πετροπόλεμο δεν τσακωνόμαστε. Όταν τελείωνε το τέταρτο που παίζαμε ύστερα ήμασταν πάλι φίλοι.


-Όχι! Ούτε τον πετροπόλεμο γιατί δεν τον είχαν πάρει χαμπάρι!


-Τι παιχνίδια; Παιχνίδια σπίτι μας δεν είχαμε πολλά. Το μόνο παιχνίδι που είχαμε σπίτι ήταν τα στρατιωτάκια.


-Το μόνο δώρο που μου είχαν δώσει ήταν ένα αεροπλάνο την Πρωτοχρονιά του 1940. Έκανα πατίνια μόνος μου με ρουλεμάν. Ξέρεις τι είναι τα ρουλεμάν;

-(Όχι)

11

-Είναι δύο στρογγυλά με μπίλιες μέσα. Δύο μπαίνουν μπροστά, ένα πίσω, ένα ξύλο και έκανες πατίνι. Ή σφεντόνα. Τα πιο πολλά τα έκανες μόνος σου


-Τα παιχνίδια; Η σφεντόνα και το πατίνι ήταν φτιαγμένα από ξύλο. Τα στρατιωτάκια από μολύβι

-Ποιο ήταν τα αγαπημένο σας παιχνίδι από αυτά;

-Τα στρατιωτάκια.


-Όχι κανένα

-Ήταν φθηνότερο να επισκευάσετε ένα παιχνίδι στην εποχή σας ή να αγοράσετε ένακαινούργιο; Γιατί;

-Δε θυμάμαι να πετάξαμε ή να επισκευάσαμε παιχνίδι εκείνες τις μέρες. Τα προσέχαμε τα παιχνίδια μας. Άμα χάλαγε το πατίνι το έφτιαχνες μόνος σου. Άμα έσπαγε το λάστιχο της σφεντόνας το έφτιαχνες μόνος σου. Και πολλά παιχνίδια τα έφτιαχνες μόνος σου.


-Δεν ξέρω και τόσα πολλά. Πολλά από αυτά τα παίζουν μόνοι τους. Με τα δαχτυλάκια τους…


-Ναι, δωρίζουμε κάπου κάπου. Δωρίζουμε στα εγγόνια μας. Από καιρού εις καιρόν. Δεν ξέρω τι τους δίνουμε (γέλια). Στα κορίτσια δίνουμε κούκλες, Lego, κάτι τέτοια.


-Νομίζω ότι ήταν πιο απλά τα δικά μας παιχνίδια. Τα σημερινά είναι πολύ περίπλοκα και τα πιο πολλά είναι ηλεκτρονικά. Ξέρεις…

-(Ναι)

-… και αν χαλάσουν δεν ξέρω τι γίνεται, ενώ τα δικά μας ήταν απλά χειροποίητα.

-Ευχαριστώ πολύ κ. Σταύρο

-Ευχαριστώ κ. Τερζίδη

Συνέντευξη της κ. Ασπασίας από τη Σοφία Τριανταφύλλου


-Ασπασία.


-Το 1930.

-Πού γεννηθήκατε και πού περάσατε την παιδική σας ηλικία μέχρι να τελειώσετε το δημοτικό σχολειό;

-Στην Εύβοια.


-Ναι.

-Θυμάστε κάποια από αυτά; Ονόματά τους;

-Πυργούλια, ξυλίκι.


-Τα πυργούλια γιατί μας άρεσε.


-Τα πυργούλια.

-Που και πότε παίζατε τα αγαπημένο σας παιχνίδι;

-Στα αλώνια.

12


-Μαζεύαμε πλακέ πέτρες από κεραμίδια και τα κάναμε ένα πυργάκι μετά παίρναμε την ομάδα(πέτρα) και προσπαθούσαμε να το ρίξουμε.


-Ναι.

-Σας απαγόρευαν οι γονείς σας να παίζεται κάποια παιχνίδια;

-Όχι.


-Κανένα.

-Κατασκευάζεται παιχνίδια μόνη σας; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Ναι, διάφορα.


- Όχι.


-Από πανιά.

-Ποιο ήταν τα αγαπημένα σας παιχνίδια από αυτά;

-Τα Πυργούλια.

-Έχετε κρατήσει κάποιο παιχνίδι μέχρι σήμερα; ποιο; γιατί;

-Όχι.


- Ότι δεν παίζουν σε αλάνες.

Συνέντευξη της γιαγιάς Λαμπρινής στον Αλέξη Φιλιππόπουλο

Την γιαγιά μου την λένε Λαμπρινή. Γεννήθηκε στο Σουφλί το 1944. Την παιδική ηλικία την πέρασε στην Νίκαια. Είχε πολλούς φίλους. Τα παιχνίδια ήταν το κουτσό, τσιλίκη που έπρεπε να τοποθετήσεις ένα ξύλο τον 10 πόντων κάτω στο έδαφος και με ένα άλλο ποιο μακρύ ξύλο να ρίξεις το 10 πόντο ποιο μακριά. Το ποιο δημοφιλές παιχνίδι ήταν τα μήλα. Το αγαπημένο της γιαγιά ήταν τα μήλα. Έπαιζε απο7- 12.Όταν έχανε τσαντιζότανε. Οι γονείς της την άφηναν να παίζει τα παιχνίδια που ήξερε. Της έδιναν δώρα μόνο τα Χριστούγεννα. Τα παιχνίδια δεν τα διόρθωναν τα έπαιζαν χαλασμένα. Τα σημερινά είναι πολλά. Δωρίζει αυτοκινητάκια και κούκλες. Τα παιχνίδια τα σημερινά είναι πολλά αλλά πρέπει να μην παίζουμε μόνο μαζί τους .

Συνέντευξη της κ. Ζωής Τριπικέλη από τη Ζωή Τριπικέλη


-Ζωή Τριπικέλη


-Στις 10 Φεβρουαρίου του 1932.


-Στη Πτολεμαΐδα όσο ήμουν 11 χρονών μέχρι που ξεκίνησε ο πόλεμος και μετά ήρθα στη Νίκαια.


13

-Ναι.


-Περνά-περνά η μέλισσα, κρυφτό, κυνηγητό, κουτσό, σκοινάκι και την άνοιξη που είχε ήλιο κάναμε κούνια.

-Ποιο ήταν το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην παρέα σας;

-Το σκοινάκι.

-Ποιο ήταν το δικό σας αγαπημένο παιχνίδι;

-Το κουτσό.

-Πού και πότε παίζατε το αγαπημένο σας παιχνίδι;

-Στην πλατεία και στα χωράφια.


-Οι κανόνες του δεν είναι συγκεκριμένοι.


-Δεν τσακωνόμασταν αλλά κάναμε ζαβολιές.


-Όχι.


-Κούκλες που φτιάχναμε με κουρέλια και το σκυλάκι μας.

-Κατασκευάζατε παιχνίδια μόνος/η σας; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Όχι.


-Ναι, η μαμά μου.


-Από πανιά.

-Ποιο ήταν το αγαπημένο σας παιχνίδι από αυτά;

-Οι κούκλες που παίζαμε τις κουμπάρες.


-Όχι γιατί ήταν ο πόλεμος και τα έκαψε όλα.


-Να επισκευάζουμε γιατί δεν πουλούσαν.-Ποια είναι η γνώμη σας για τα σημερινά παιχνίδια των παιδιών;

-Δεν είναι ευχαριστημένα παρ’ όλο που τα έχουν όλα.


-Ναι, βιβλία, αυτοκινητάκια κ.α.


-Άλλα εκείνα και άλλα αυτά.

14

Συνέντευξη της κ. Άννας Περιστέρη από την Τζέσικα Φλουρή.


-Άννα Περιστέρη


-Το 1948

-Που γεννηθήκατε και που περάσατε τα παιδικά σας χρόνια μέχρι που τελειώσατε -το δημοτικό σχολείο;

Στην Αθήνα


-Πάρα πολλά

-Θυμάστε κάποια από αυτά;

-Ναι. Ήταν το κουτσό, το τσιλίκι, τα πεντόβολα, το κυνηγητό, το κρυφτό, το σκοινάκι και η τυφλόμυγα.


-Το κουτσό γιατί ήταν και για αγόρια και για κορίτσια

-Ποιο ήταν το δικό σας αγαπημένο παιχνίδι γιατί

-Το κουτσό όπως σε όλους.

-Πού και πότε παίζατε αυτό το παιχνίδι, τους κανόνες του;

-Ήταν 10 σκάλες και μια πέτρα την οποία την κλοτσούσαμε και περνάγαμε τις σκάλες κάνοντας κουτσό. Κέρδιζε αυτός που δεν θα πέρναγε τη γραμμή και δεν θα άφηνε κάτω το πόδι του. Το παιχνίδι το παίζαμε στην αυλή του σχολείου, στο δρόμο και στις αυλές μας.


-Ναι, συνέχεια, γιατί όλοι ήθελαν το δικό τους.


-Όχι, τότε μας άφηναν ελεύθερους.

-Πόσα παιχνίδια είχατε σπίτι σας;

-Πολλά, δεν θυμάμαι ακριβώς.

-Κατασκευάζατε μόνοι σας τα παιχνίδια; Αν ναι, ποια ήταν αυτά;

-Όχι, δεν τα κατασκεύαζα.

-Σας αγόραζαν ή σας δώριζαν τα παιχνίδια σας;

-Και μας αγόραζαν και μας δώριζαν. Επειδή ο πατέρας μου ήταν στρατιωτικός, πηγαίναμε στο 301 και μας δώριζαν παιχνίδια.


-Από πλαστικό, από ξύλο, από σίδερο ή από κουρέλια.


-Όχι γιατί τα έδινα στα μικρότερα αδέλφια μου και αυτά τα χαλάγανε.

-Ήταν φθηνότερα να επισκευάζετε ένα παιχνίδι στην εποχή σας ή να το αγοράζετε;

-Φθηνότερο ήταν να το επισκευάζουμε.

-Ποια είναι η γνώμη σας για τα σημερινά παιχνίδια;

-Τα σημερινά παιχνίδια είναι πιο ωραία και πιο όμορφα.

-Δωρίζετε σήμερα παιχνίδια; Αν ναι, τι είδος παιχνίδια;

-Όχι, δεν δωρίζω.


15

-Τα σημερινά παιχνίδια είναι νέας τεχνολογίας και πιο ωραία.

Συνέντευξη της κ. Ελένης Φωτοπούλου από τον Δημήτρη Φωτεινό


-Ελένη Φωτοπούλου


-Το 1929

-Πού γεννηθήκατε

-Σε ένα χωριό της Αρκαδίας ονομαζόμενο Μάναρι Τριπόλεως

-Πού περάσατε την παιδική σας ηλικία μέχρι να τελειώσετε το δημοτικό σχολείο;

-Στο χωριό. Πήγα εκεί σχολείο. Ήταν μεγάλο χωριό. Είχε 800 κατοίκους και στο σχολείο ήμασταν 120 παιδιά


-Παίζαμε παιχνίδια. Παίζαμε χώρια τα κορίτσια και χώρια τα αγόρια. Εκείνο που έπαιζαν τα αγόρια δεν το έπαιζαν τα κορίτσια. Να σου πω για τα κορίτσια. Εμείς τα κορίτσια παίζαμε κουτσό. Βρίσκαμε ένα ομαλό μέρος και κάναμε τετράγωνα. Πέντε στη σειρά. Με το ένα πόδι, έπρεπε να μην πατήσουμε τη γραμμή και να τα βγάλουμε και τα πέντε. Εκεί κερδίζαμε. Αν τύχαινε να πατήσουμε γραμμή χάναμε και έπαιζε άλλη.


-Το πιο δημοφιλές παιχνίδι στην παρέα μας ήταν. Βρίσκαμε η τσουλήθρα. Βρίσκαμε ένα μέρος που

ήταν ομαλό και κατηφόρα με χώμα, πέτρες, αγκάθια γινόμαστε δηλαδή και χάλια όταν πηγαίναμε στο σπίτι. Εννοείται ότι άλλα παιδιά χτύπαγαν, άλλα … γινόταν κι αυτό.

-Εσείς χτυπήσατε;

-Εγώ έβγαλα μια φορά το χέρι μου, το δεξί, μου το έφτιαξε μια γυναίκα, που ήταν πρακτικιά, και τώρα είμαι μια χαρά.


-Να περπατάω στις ράγες του τρένο. Μαζί με τα άλλα παιδιά διαγωνιζόμασταν ποιος θα περπατήσει τα περισσότερα μέτρα. Επικίνδυνο βέβαια γιατί αν ερχόταν κανένα τρένο θα μας έκοβε.

-Δεν φοβόσαστε;

-Δεν φοβόμασταν γιατί ήμασταν παιδιά και δεν καταλαβαίναμε. Ακόμα και τώρα που είμαι σε αυτή την ηλικία μπορώ να περπατήσω επάνω τους! Μια μέρα που πήγαμε στο χωράφι δοκίμασα αν μπορώ να περπατήσω επάνω τους. Περπάτησα 20 μέτρα γιατί τα πόδια μου δεν με κρατάνε πια.

-Πότε το παίζατε;

-Το παίζαμε όταν δεν είχαμε σχολείο γιατί ο σταθμός ήταν μακριά. Ένα τέταρτο με τα πόδια οπότε το παίζαμε το καλοκαίρι και το Πάσχα.


-Τσακωνόμαστε. Κάπου δεν ταιριάζαμε. Ερχόντουσαν οι μεγαλύτεροι και μας χώριζαν.


-Τις ράγες και τις τσουλήθρες μας τις απαγόρευαν γιατί λιώναμε τα ρούχα μας, εννοείται… Να κάνεις τσουλήθρα πάνω στις πέτρες…


16

-Στο σπίτι δεν είχαμε παιχνίδια, αγόρι μου, ήμασταν φτωχοί. Δεν γνωρίζαμε τα παιχνίδια κατ’ αρχήν. Τα παιχνίδια μας μέσα στο σπίτι ήταν η φούσκα, τα Χριστούγεννα, από το χοιρινό που τη ρίχναμε στη στάχτη και τη φουσκώναμε λίγο λίγο και την ξαναρίχναμε στη στάχτη και τη φουσκώναμε και γινόταν ένα μεγάλο μπαλόνι, το δέναμε με μια κλωστή από πάνω και το πετάγαμε ψηλά. Και παίζαμε όπως παίζετε σήμερα εσείς με τα μπαλόνια… Και παίζαμε μέχρι να σκάσει.

-Κατασκευάζατε τα παιχνίδια σας;

-Κάναμε και τόπια από κουρέλια, φτιάχναμε κουκλάκια από κουρέλια… ράβαμε ένα ύφασμα σαν σωλήνα, ράβαμε τα χεράκια, τα χεράκια, το κεφαλάκι, τα ματάκια, του βάζαμε μυτούλα, το κεντάγαμε και παίζαμε.


-Δεν μας αγόραζαν γιατί δεν είχαμε χρήματα. Μια φορά ο θείος μου, ο αδερφός της μάνας μου, μούέδωσε μια κούκλα. Αυτό ήταν το μοναδικό παιχνίδι που είδα στα παιδικά μου χρόνια. Η κούκλα είχε πολλά φουστανάκι κι έκανα μεγάλη χαρά κι είχα κι άλλα 2-3 κοριτσάκια που έκανα παρέα και παίζαμε με την κούκλα. Ξαφνιοκά σκεφτήκαμε να πούμε ότι η κούκλα πάθανε και κάναμε ένα λάκκο κάτω από ένα δέντρο και τη θάψαμε. Μετά σκεφτήκαμε να τηςκάνουμε τα «σαράντα», όπως κάνουμε με τους νεκρούς, αλλά εκείνη τη στιγμή είπαμε να τη βγάλουμε να τη δούμε πώς είναι. Τώρα θα μου πεις πώς κάναμε τα «σαράντα»; Την εποχή εκείνη κάναμε ταψιά με ψωμιά, κάναμε και κόλλυβα, και τα μοιράζαμε στην εκκλησία. Εμείς λοιπόν για να κάνουμε αυτήν την παράσταση πήραμε κουτάκια από τις μπογιές παπουτσιών Κάμελ, σαν ταψάκια, και τα γεμίσαμε με λάσπη που υποτίθεται ότι ήταν το ψωμί. Το αφήσαμε και ξεράθηκε και κάναμε το μνημόσυνο για την κούκλα. Μόλις βγάλαμε την κούκλα είχαν σαπίσει τα ρούχα της γιατί έβρεχε. Εκεί έιχα πάρει τη μεγαλύτερή μου στενοχώρια κι έβαλα τα κλάματα. Από και και πέρα … την πέταξα και φτιάχναμε τις άλλες με τα κουρέλια.

-Σας έμεινε απωθυμένο;

-Την θυμάμαι δεν την ξέχασα.


-Δεν έχω κρατήσει κανένα παιχνίδι για ενθύμιο. Την κούκλα είχα μόνο. Τίποτα άλλο.


-Πετάγαμε τα παιχνίδια που χάλαγαν. Φτιάχναμε άλλα.


-Καμιά σχέση τα σημερινά με τα δικά μας. Τα σημερινά παιδιά έχουν πάρα πολλά παιχνίδια και πολλά από αυτά είναι κι επικίνδυνα. Αυτά πρέπει να τα παρακολουθούν οι γονείς τους. Έχουν πολλά παιχνίδια που εμείς ούτε που τα φανταζόμασταν.


-Έχω από τον αδερφό μου δύο εγγονάκια. Δωρίζουν παιχνίδια στα φτωχά παιδάκια


-Καμία σχέση. Εμείς είχαμε φτωχά παιχνίδια. Τα σημερινά παιδιά έχουν ακριβά παιχνίδια. Τότε δεν είχαμε λεφτά να πάρουμε παιχνίδια. Ούτε για παπούτσια δεν είχαμε. Γυρνούσαμε ξυπόλυτοι. Μας παίρνανε παπούτσια το Πάσχα και τα φυλάγαμε. Πηγαίναμε κάθε Κυριακή στην εκκλησία και περιμέναμε μέχρι το επόμενο Πάσχα να μας πάρουν καινούρια παπούτσια. Θα έρθει το Πάσχα και θα πάρουμε παπούτσια.

-Δηλαδή οι σημερινοί άνθρωποι είναι πλούσιοι;

-Πλούσιοι. Οι σημερινοί άνθρωποι θα πρέπει να αισθάνονται πλούσιοι και να δοξάζουν το Θεό γιατί εμείς παλιότερα τα είχαμε στερηθεί όλα αυτά σαν παιδιά.

17

-Δεν είχατε τη σημερινή ελευθερίας;

-Όχι, ούτε και τη σημερινή αγάπη από τους γονείς. Οι γονείς όταν τα παιδιά μεγάλωναν λίγο τα έβαζαν να δουλέψουν, να τα στείλουν στα πρόβατα, να πάνε στο δάσος με τα γίδια και να τα φυλάξουν. Έκαναν δουλειές τότε. Τα παιδιά σήμερα είναι χαϊδέμενα.

-Εσείς ζήσατε καλά ή θέλατε περισσότερη αγάπη;

-Πού να τη βλέπαμε την αγάπη; Οι γονείς έφευγαν το πρωί και επέστρεφαν από τα χρήματα το βράδυ. Το βράδυ μαζευόμασταν να μας φτιάξουν λίγο φαΐ. Μαζευόμασταν νωρίς γιατί δεν υπήρχε ηλεκτρικό. Είχαμε λαμπίτσες με πετρέλαιο. Με αυτές βλέπαμε να διαβάσουμε, να φάμε και επειδή δεν είχαμε πολλά λεφτά τα σβήναμε από νωρίς και κοιμόμασταν.

-Ζήσατε σκληρή ζωή;

-Σκληρή ζωή.

-Άρα δεν είχατε χρόνο να παίζατε;

-Όχι. Όταν μεγαλώναμε δεν είχαμε χρόνο να παίζουμε. Έπρεπε να πάμε να εργαστούμε κοντά στους γονείς μας στα χωράφια. Εγώ δεν έβγαλα όλο το σχολείο, μέχρι την Ε’ τάξη πήγα. Στην Στ’ τάξη δεν με άφησαν να πάω γιατί είχα μεγαλώσει κι έπρεπε να πηγαίνω κοντά στους γονείς μου να τους βοηθάω στα χτήματα.

-Ευχαριστούμε πολύ. Γεια σας

-Γεια σου, αγόρι μου

Συνέντευξη του Βασίλη Παππά από τον Ιωάννη Χατζή

Γεννήθηκα στην Αθήνα και μεγάλωσα στο Γραμματικό δίπλα από τον ιστορικό Μαραθώνα. Βεβαίως και έπαιζα παιχνίδια. Τα χρόνια που μεγάλωσα δεν υπήρχε τηλεόραση ούτε ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα παιχνίδια μας ήταν παιχνίδια της γειτονιάς. Παίζαμε ποδόσφαιρο, κυνηγητό, κρυφτό, μήλα, πεντόβολα και αλλά πολλά . Το δημοφιλέστερο παιχνίδι στην παρέα

μου ήταν το ποδόσφαιρο. Είχαμε πολύ καλή ομάδα που κερδίζαμε όλες τις άλλες ομάδες. Το αγαπημένο μου παιχνίδι ήταν το ποδόσφαιρο. Πίσω από το σπίτι μας είχε ένα οικόπεδο και μαζευόμασταν εκεί κάθε απόγευμα. Βάζαμε δυο πέτρες μεγάλες για τέρμα, χωριζόμασταν σε δυο ομάδες και δεν παίρναμε ανάσα. Σκοτωνόμασταν! Το μόνιμο πρόβλημα ήταν για τους κανόνες. Μου απαγόρευαν οι γονείς μου να παίζω με την σφεντόνα γιατί η γειτονιά μου το βραδύ ήταν σκοτεινή. Τα παιχνίδια μου ήταν ελάχιστα αλλά τα λίγα που είχα ήταν μια χούφτα βόλους από πηλό και σιδερένιους, το πατίνι με τα ρουλεμάν, το ποδήλατο μου και μια ξύλινη σβούρα. Δεν κατασκεύαζα μονός μου παιχνίδια τα έφτιαχνα με τους φίλους μου. Τα Χριστούγεννα μου έφερνε ο άγιος Βασίλης κάποιο δώρο και συνήθως ο παππούς μου πάντα μου έπαιρνε κάτι. Τα πιο πολλά ήταν σιδερένια ή ξύλινα. Είχα έναν κούκλο πάνινο που μου τον δώρισαν του αγίου Αντρέα και του έδωσα το ίδιο όνομα. Από τότε έχω κρατήσει το καλάθι του νηπιαγωγείου, ένα περιπολικό και το ποδήλατο μου. Αγοράζαμε μονό στον ύπνο μας. Ότι μας χάλαγε το επισκευάζαμε μόνοι μας. Εκτός ότι τα σημερινά παιχνίδια είναι ψεύτικα έχουν πολλή βία και κοιμίζουν το μυαλό. Δεν δωρίζω παιχνίδια ποτέ γιατί δεν βρίσκω αυτό που θέλω και το θεωρώ πεταμένα λεφτά. Τα δικά μας παιχνίδια εκτός ότι ήταν απλά λειτουργικά και Άθωνα ήταν ελάχιστα. Τα σημερινά παιδικά δωμάτια δεν χωρούν τα παιχνίδια που έχουν μέσα τους πολλή βία, φαντασία και κάνουν τα παιδιά επιθετικά.

Documents

Τα παιχνίδια τον καιρό του παππού και της γιαγιάς