16Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣΤΑΞΕΙΣ: Ε1 & Ε2

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ«ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΛΩΝ

ΑΝΘΡΩΠΩΝ»

ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ: ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑΤΣΙΑΠΑΛΙΩΚΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

1

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΩΝ Ε1 ΚΑΙ Ε2 ΤΑΞΕΩΝ«ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ»

Στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης η Ε1 και Ε2 τάξεις ασχολήθηκαν με το πολιτιστικόπρόγραμμα: «ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΛΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ».

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣΗ επιλογή του θέματος έγινε με αφορμή σχετικό μάθημα της Γλώσσας. Θεωρήσαμε ότι η πολιτιστική κληρονομιά των απλών ανθρώπων έχει ιδιαίτερηαξία για τη γνησιότητα, τον αυθορμητισμό, το μεράκι, την εφευρετικότητα και τηφαντασία που τη χαρακτηρίζουν, αλλά και γιατί εκφράζει την ανάγκη του απλούλαού για δημιουργία και για να ικανοποιήσει βασικές του ανάγκες.  Μαςπροβλημάτισε το γεγονός ότι με τον σύγχρονο τρόπο ζωής αρκετά από αυτά ταδημιουργήματα τείνουν να εξαφανιστούν,  με αποτέλεσμα οι νέοι άνθρωποι ναμην έχουν την ευκαιρία να τα γνωρίσουν, χάνοντας έτσι την επαφή με τον τρόποζωής των γονιών τους και των παππούδων τους.

2

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Χωρίσαμε το θέμα μας σε ενότητες και υποενότητες προσπαθώντας νασυμπεριλάβουμε δημιουργήματα του λαού τα οποία να είναι προσιτά, ως προςτην προσέγγισή τους, από εμάς –αφού ο λαϊκός πολιτισμός είναι ένα θέμα πουαγγίζει πολλούς τομείς της ανθρώπινης έκφρασης και δημιουργίας.

Α. ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΓΡΑΠΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

1. Τραγούδια

2. Παροιμίες‐αινίγματα

3. Θρύλοι‐παραδόσεις

4. Παραμύθια

5. Μύθοι

3

Β. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

1. Έθιμα

2. Εκδηλώσεις‐γιορτές

Γ. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

1. Οικιακά σκεύη

2. Εργαλεία για τις εργασίες των ανθρώπων

3.  Αντικείμενα που σχετίζονται με τις τέχνες και την ψυχαγωγία,  όπως μουσικάόργανα και παραδοσιακές φορεσιές.

Δ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Ε. ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

4

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣΜέσα από την υλοποίηση του προγράμματος θέσαμε ως στόχους:

‐Να έρθουν οι μαθητές σε επαφή με τον παραδοσιακό πολιτισμό γνωρίζονταςαντικείμενα καθημερινής χρήσης,  δημιουργήματα γραπτού και προφορικούλόγου, κοινωνικές εκδηλώσεις, επαγγέλματα και παιχνίδια.

‐Να γίνει σύνδεση ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν σε ό,τι αφορά τον τρόποζωής και την εξέλιξή της.

‐Να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές τη διαχρονική εξέλιξη της δημιουργίας τωνανθρώπων και την πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά.

‐Να εξασκηθούν στην παρατήρηση,  στην έρευνα,  στην καταγραφή και στηναξιοποίηση πηγών και πληροφοριών.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΈγινε διασύνδεση του θέματος με τα μαθήματα της Γλώσσας,  της Ιστορίας,  τωνΘρησκευτικών,  της Γεωγραφίας,‐αφού υπήρχαν σχετικές αναφορές σ’ αυτά ταμαθήματα‐και επίσης με τη Μουσική και τα Εικαστικά.

5

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣΣτα πλαίσια των επισκέψεών μας,  επισκεφθήκαμε το εργαστήρι παραδοσιακώνκινούμενων έργων τέχνης του κυρίου Δημόκα Δημήτρη,  στα Καταφιώτικα.  Εκείείδαμε παραδοσιακά αντικείμενα και αναπαράσταση επαγγελμάτων που έχουν ήκινδυνεύουν να χαθούν.  Το εντυπωσιακό ήταν ότι οι κούκλες που παρίσταναντους ανθρώπους καθώς και τα αντικείμενα κινούνταν κι έτσι μπορούσαμε νακαταλάβουμε καλύτερα τον τρόπο εργασίας παλαιότερων εποχών.(διαφάνεια10)  Δυστυχώς,  λόγω εργασιών,  το Λαογραφικό Μουσείο της Ένωσης ΠοντίωνΠιερίας ήταν κλειστό και έτσι δεν είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τηνπλούσια πολιτιστική παράδοση του Πόντου.  Κατά την επίσκεψή μας στουςΒασιλικούς Τάφους της Βεργίνας, εκτός των περίλαμπρων εκθεμάτων των τάφων, παρατηρήσαμε τα αγγεία και τα σκεύη που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοιΜακεδόνες. Αρκετά από αυτά ή παρόμοια μ’ αυτά τα χρησιμοποιούσαμε και ταχρησιμοποιούμε ακόμη.  Έτσι συνειδητοποιήσαμε την ιστορική συνέχεια τηςπολιτιστικής μας παράδοσης και της ανθρώπινης δημιουργίας στον τόπο πουζούμε. (διαφάνειες 11, 12)

6

• Επισκεφθήκαμε το Ιστορικό‐Λαογραφικό Μουσείο της Κοζάνης,  τοοποίο μας εντυπωσίασε.  Είδαμε,  παρατηρήσαμε και γνωρίσαμεπαραδοσιακά αντικείμενα και εργαλεία,  φορεσιές,  επαγγέλματα, σπίτια.  (διαφάνειες 13‐18)  Κατά την επίσκεψή μας στην γειτονικήεκκλησία του Αγίου Ευθυμίου παρατηρήσαμε και καταγράψαμεαντικείμενα εκκλησιαστικής τέχνης (ξυλόγλυπτα,  καντήλες, χρυσοκέντητα υφάσματα,  εικόνες),  τα οποία σχετίζονται με τηθρησκευτική παράδοση. (διαφάνειες 19, 20)

7

ΒΙΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ‐ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Στις τάξεις μας αναλύσαμε την κάθε ενότητα του θέματός μας,  συζητήσαμε, διαβάσαμε μύθους,  παραμύθια,  παροιμίες,  αινίγματα και έθιμα.  Οι μαθητέςπαρουσιάσαμε αντίστοιχα δικά μας έχοντας σαν πηγές βιβλία,  το διαδίκτυο, γονείς και παππούδες.  Ζωγραφίσαμε παραδοσιακά σπίτια,  έπιπλα και αγγεία, κατασκευάσαμε κούκλες με απλά υλικά – όπως έκαναν τον παλιό καλό καιρό ‐(διαφάνεια 21) εικονογραφήσαμε παραδοσιακά σκεύη και εργαλεία, (διαφάνεια22)  ζωγραφίσαμε παραδοσιακές φορεσιές,  (διαφάνεια23) εικονογραφήσαμεπαλιά αγαπημένα παραμύθια,  (διαφάνειες 24,25) συλλέξαμε καιεικονογραφήσαμε παροιμίες και αινίγματα,(διαφάνεια 26) ακούσαμε καιχορέψαμε δημοτικά τραγούδια, παίξαμε στην αυλή του σχολείου παιχνίδια μιαςάλλης εποχής.(διαφάνειες 27‐30) Τέλος, παραδοσιακά αντικείμενα που βρήκαμεαπ’ τα χωριά μας,  μαζί με τις δικές μας δημιουργίες τα συλλέξαμε και τα

εκθέσαμε στο σχολείο.(διαφάνειες 31‐36)

8

Κλείνοντας, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι είναι χρέος μας να μην ξεχνάμε και να μηνυποτιμούμε ό,τι μας έρχεται από το παρελθόν.

ΔΙΟΤΙ Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ

9

ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ

10

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΑΣ ΣΤΟΥΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥΣ ΤΑΦΟΥΣ ΤΗΣ ΒΕΡΓΙΝΑΣ

11

ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ‐ΣΚΕΥΩΝ

12

Η ΥΠΟΔΟΧΗ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

13

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΠΙΤΙΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΣ

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ

14

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΣΠΙΤΙ‐ΚΑΛΥΒΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

15

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ ΖΩΗ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΟΡΓΩΜΑ‐ΘΕΡΙΣΜΑ‐ΑΛΩΝΙΣΜΑ

16

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΠΗΛΙΝΑ ΑΓΓΕΙΑ ΧΑΛΚΙΝΑ ΑΓΓΕΙΑ

17

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΠΕΤΑΛΩΤΗΡΙΟ ΣΙΔΗΡΟΥΡΓΕΙΟ

18

Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥΠΑΡΑΤΗΡΗΣΑΜΕ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΑΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ

19

Ι.Ν. ΑΓΙΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥΚΑΤΑΓΡΑΨΑΜΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

20

ΖΩΓΡΑΦΙΣΑΜΕ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΣΠΙΤΙΑ – ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΑ –ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΜΕ ΚΟΥΚΛΕΣ ΜΕ ΑΠΛΑ ΥΛΙΚΑ

21

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ

22

ΖΩΓΡΑΦΙΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΦΟΡΕΣΙΩΝ

23

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ:  Ο ΤΖΙΤΖΙΚΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΥΡΜΗΓΚΙ

24

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΠΑΡΑΜΥΘΙΩΝ:  Η ΑΛΕΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΛΕΚΙΟ ΛΑΓΟΣ ΚΑΙ ΧΕΛΩΝΑ

25

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ ΚΑΙ ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ

26

ΠΑΙΞΑΜΕ ΤΡΙΛΙΖΑ ΚΑΙ ΒΟΛΟΥΣ

27

ΠΑΙΞΑΜΕ ΚΟΥΤΣΟ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ

28

ΠΑΙΞΑΜΕ ΤΖΑΜΙ ΤΑ ΑΓΟΡΙΑ…

29

…ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΡΙΤΣΙΑ

30

ΕΚΘΕΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

31

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΠΙΤΙΟΥ

32

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΟΙΚΙΑΚΑ ΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΓΓΕΙΑ

33

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΤΩΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΩΝ

34

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΡΓΩΜΑ‐ΤΟ ΘΕΡΙΣΜΑΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

35

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΣ ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΥΦΑΝΤΙΚΗΣ

36

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΤΗΣ Ε1 ΚΑΙ Ε2 ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ…

37

ΞΕΓΝΟΙΑΣΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΚΑΙ ΚΑΛΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ !!!

38