Α. Τζιμογιάννης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 

Σχεδιασμός μαθησιακών δραστηριοτήτων για τις ΤΠΕ 

Η έννοια του εκπαιδευτικού σεναρίου 

Το εκπαιδευτικό σενάριο αποτελεί μια λεπτομερή και τεκμηριωμένη περιγραφή 

του  συνόλου  των  δραστηριοτήτων,  των  μαθησιακών  στόχων,  των  διδακτικών 

ενεργειών  του  εκπαιδευτικού,  των  χρησιμοποιούμενων  μέσων  και  εργαλείων 

(συμβολικές  αναπαραστάσεις,  εκπαιδευτικό  υλικό,  λογισμικά,  πειράματα, 

κατασκευές  κ.λπ.),  των  μαθησιακών  ενεργειών  και  των  δραστηριοτήτων  που 

καλούνται  να  υλοποιήσουν  οι  μαθητές,  καθώς  και  του  ευρύτερου πλαισίου  όπου 

συντελείται η διδακτική περιγραφόμενη παρέμβαση.  

Η ανάπτυξη ενός εκπαιδευτικού σεναρίου ακολουθεί  τις αρχές  του Διδακτικού 

Σχεδιασμού και περιλαμβάνει δύο μέρη:  

α) την αναλυτική περιγραφή του σεναρίου, των στόχων και της φιλοσοφίας του, η 

οποία απευθύνεται προς τον εκπαιδευτικό. 

β) το Φύλλο Εργασίας μαθητή, το οποίο περιέχει οδηγίες και καθοδήγηση για τον 

τρόπο  εργασίας  των  μαθητών,  και  περιγράφει  το  παραδοτέο  που  καλούνται  να 

υλοποιήσουν.  

Κατά συνέπεια, ένα καλά σχεδιασμένο εκπαιδευτικό σενάριο είναι η αναλυτική 

περιγραφή μιας ολοκληρωμένης  εκπαιδευτικής παρέμβασης  και  έχει  ως στόχο  να 

οργανώσει και να υποστηρίξει  το έργο του εκπαιδευτικού και  των μαθητών, ώστε 

να επιτευχθεί το προσδοκώμενο μαθησιακό αποτέλεσμα. 

Η φιλοσοφία του νέου Προγράμματος Σπουδών  

Σύμφωνα με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ΤΠΕ, οι προτεινόμενοι άξονες 

σχεδιασμού  μαθησιακών  δραστηριοτήτων  και  διάρθρωσης  της  καθημερινής 

εργασίας των μαθητών είναι οι εξής: 

• Επικοινωνία, συνεργασία και  μάθηση με ΤΠΕ 

• Δημιουργία ολοκληρωμένων ψηφιακών έργων 

• Αναζήτηση, συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών 

• Διαμοίραση και συνδημιουργία υλικού με Web 2.0 

• Μοντελοποίηση και επίλυση προβλημάτων με ΤΠΕ 

• Υλοποίηση σχεδίων έρευνας με ΤΠΕ. 

Α. Τζιμογιάννης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Κοινωνικές δεξιότητες και στάσειςΨηφιακή κουλτούρα και παιδεία 

Κοινωνικές δεξιότητες και στάσειςΨηφιακή κουλτούρα και παιδεία 

Ψηφιακές ικανότητεςΧειρισμός εργαλείων ΤΠΕ 

Ψηφιακές ικανότητες Χειρισμός εργαλείων ΤΠΕ 

Συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών

Δημιουργία ολοκληρωμένων 

ψηφιακών έργων

Μοντελοποίηση και επίλυση προβλημάτων 

με ΤΠΕ

Επικοινωνία, συνεργασία και  μάθηση με ΤΠΕ

Υλοποίηση δραστηριότητας 

Διαμοίραση και συνδημιουργία 

υλικού με Web 2.0

Υλοποίηση σχεδίων έρευνας 

με ΤΠΕ 

Σχήμα 1. Πλαίσιο ανάπτυξης των μαθητών στις ΤΠΕ 

 

Στο  Σχήμα  1  παριστάνεται  το  πλαίσιο  ανάπτυξης  των  ικανοτήτων  στις  ΤΠΕ 

(γνώσεις,  δεξιότητες,  στάσεις),  κοινωνικών  δεξιοτήτων  και  στάσεων  (ψηφιακή 

κουλτούρα)  και  ενίσχυσης  ευρύτερων  μαθησιακών  δεξιοτήτων,  μέσα  από  την 

υλοποίηση αυθεντικού τύπου δραστηριοτήτων, οι οποίες οδηγούν στη δημιουργία 

ενός  ολοκληρωμένου  ψηφιακού  έργου  (παραδοτέου)  με  την  ολοκλήρωση  κάθε 

ενότητας.  Το  νέο  Π.Σ.  έχει  υιοθετήσει  την  προσέγγιση  της  αυθεντικής  μάθησης 

(authentic  learning) των Herrington & Kervin (2007), η οποία βασίζεται στους εξής 

άξονες (κριτήρια) για το σχεδιασμό μαθησιακών δραστηριοτήτων: 

• Επιλογή ενός αυθεντικού και νοηματοδοτούμενου (meaningful) πλαισίου 

• Ανάπτυξη  κινήτρου  μάθησης  και  προώθηση  της  ενεργητικής  συμμετοχής  των 

μαθητών 

Α. Τζιμογιάννης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 

• Χρήση  κατάλληλων  παραδειγμάτων  και  μαθησιακών  προσεγγίσεων  με  στόχο 

την εποικοδόμηση εννοιών (εννοιολογική μάθηση) 

• Εφαρμογή των νέων γνώσεων για την επίλυση αυθεντικών προβλημάτων 

• Ανάπτυξη  δεξιοτήτων  υψηλού  επιπέδου,  της  κριτικής  σκέψης  και  της 

δημιουργικής ικανότητας των μαθητών 

• Κατάλληλη οργάνωση της μαθησιακής υποστήριξης (scaffolding) των μαθητών. 

• Η αξιολόγηση να αποτελεί συστατικό στοιχείο της δραστηριότητας και να είναι 

ενσωματωμένη  στη  μαθησιακή  πορεία  των  μαθητών  (διαμορφωτική 

αξιολόγηση). 

Η  θεματολογία  δραστηριοτήτων  προτείνεται  να  εντάσσεται  σε  ένα 

νοηματοδοτούμενο  πλαίσιο  που  σχετίζεται  με  αντικείμενα  της  Πληροφορικής  και 

των ΤΠΕ, τη σχολική και την κοινωνική ζωή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει το νέο Π.Σ. στην 

υλοποίηση  διαθεματικών  εργασιών,  σε  συνεργασία  με  άλλα  μαθήματα  του 

Προγράμματος  Σπουδών  (γλώσσα,  ιστορία,  φυσικές  επιστήμες,  περιβάλλον, 

μαθηματικά, κοινωνικές επιστήμες κ.λπ.). 

Σχεδιασμός μαθησιακών δραστηριοτήτων για τις ΤΠΕ 

Οι  σύγχρονες  παιδαγωγικές  προσεγγίσεις  έχουν  επηρεαστεί  από  το  ευρύτερο 

θεωρητικό πλαίσιο του εποικοδομισμού. Με βάση τη φιλοσοφία του νέου Π.Σ. και 

την  προβληματική  που  αναπτύχθηκε  προηγούμενα,  το  προτεινόμενο  πλαίσιο 

παιδαγωγικού  σχεδιασμού  για  τα  αντικείμενα  των  ΤΠΕ  δίνει  έμφαση  στη 

μετατόπιση  

• από  τις  διδακτικοκεντρικές  προσεγγίσεις  στην  ενεργητική  μάθηση  μέσω 

δραστηριοτήτων  

• από  την  εξοικείωση  και  το  χειρισμό  συγκεκριμένων  λογισμικών  στην 

καλλιέργεια  δεξιοτήτων  επίλυσης  προβλημάτων  με  ποικίλα  εργαλεία  ΤΠΕ 

(αναλυτική  σκέψη,  συνθετική  ικανότητα,  μοντελοποίηση  λύσεων, 

δημιουργικότητα, καινοτομία).  

Οι  μαθησιακές  δραστηριότητες  βασισμένες  σε  εργαλεία  των  ΤΠΕ,  τις  οποίες 

αναθέτει  ο  εκπαιδευτικός  (ασκήσεις,  μικρές  εργασίες,  επίλυση  προβλήματος, 

ανάπτυξη  εφαρμογών  σε  προγραμματιστικά  περιβάλλοντα,  συνθετικές 

δραστηριότητες,  σχέδια  έρευνας  κ.λπ.),  θα  πρέπει  να  υποστηρίζουν 

Α. Τζιμογιάννης, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 

αποτελεσματικά  τους  διδακτικούς  στόχους  του  Προγράμματος  Σπουδών.  Ο 

σχεδιασμός  τους  πρέπει  να  λαμβάνει  υπόψη  τις  προϋπάρχουσες  γνώσεις, 

αντιλήψεις, ικανότητες και εμπειρίες των μαθητών, να αξιοποιεί δε τα παιδαγωγικά 

πλεονεκτήματα της διερευνητικής μάθησης της καθοδηγούμενης ανακάλυψης και 

της συνεργατικής μάθησης. 

Ο σχεδιασμός μαθησιακών δραστηριοτήτων που αξιοποιούν ή/και βασίζονται σε 

εργαλεία των ΤΠΕ καθορίζεται από τρεις παράγοντες:  

α)  τα  τεχνολογικά  εργαλεία  και  το  εκπαιδευτικό  υλικό  που  θα  χρησιμοποιηθεί 

κατά την υλοποίηση της δραστηριότητας 

β) τη μαθησιακή υποστήριξη (scaffolding) που πρέπει να παρέχεται στους μαθητές, 

τόσο  από  τον  εκπαιδευτικό  όσο  και  από  την  κοινότητα  των  συμμετεχόντων 

μαθητών, μέσα από τα τεχνολογικά εργαλεία 

γ)  τη  μαθησιακή  δραστηριότητα  που  καλούνται  να  υλοποιήσουν  οι  μαθητές,  η 

οποία θα πρέπει να ολοκληρώνεται με ένα ψηφιακό έργο‐παραδοτέο. 

Βήματα σχεδιασμού εκπαιδευτικών σεναρίων  

• Προσδιορισμός  των  αναμενόμενων  μαθησιακών  αποτελεσμάτων  του 

εκπαιδευτικού  σεναρίου  (με  βάση  τους  γενικούς  και  ειδικούς  διδακτικούς 

στόχους του Προγράμματος Σπουδών) 

• Εκτίμηση  των  γνωστικών  δυσκολιών  των  μαθητών  (προϋπάρχουσες  ιδέες, 

βασικές παρανοήσεις, τεχνικές και εννοιολογικές δυσκολίες) 

• Επιλογή διδακτικής και παιδαγωγικής προσέγγισης 

• Προσδιορισμός  του  τύπου  της  μαθησιακής  δραστηριότητας  που  καλούνται  να 

υλοποιήσουν  οι  μαθητές  (επίλυση  προβλήματος,  διερευνητική  δραστηριότητα, 

εφαρμογή γνώσεων, σχέδιο έρευνας κ.λπ.) 

• Λεπτομερής  σχεδιασμός  του  βηματισμού  εργασίας  και  της  μαθησιακής 

καθοδήγησης (scaffolding) των μαθητών 

• Η αξιολόγηση  των μαθητών είναι  ενσωματωμένη στο εκπαιδευτικό σενάριο και 

έχει διαμορφωτικό χαρακτήρα.