8
จดหมายข่าวที่ทุกคนช่วยกันส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ เพียงคุณสมัครเป็นสมาชิกและร่วมแสดงความคิดเห็น จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ปีท่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 ฟ้าสวย น้ำใส สนใจสมัครฟรี หรือแสดงความคิดเห็น ได้ที่ส่วนสื่อสารสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม หรือ e-mail : [email protected] มารู้จัก EM กันเถอะ ชาว สส. ขอต้อนรับ นายเกษมสันต์ จิณณวาโส อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม น้ำ… คอลัมน์ : ต้นคิด หน้า 3 Ark Hotel… ร่วมสนุกชิงรางวัล 3 ท่านรับ... กระเป๋าใบสวยรักษ์สิ่งแวดล้อมสำหรับผู้โชคดี คอลัมน์ : หมุนตามฟ้า หน้า 7 คอลัมน์ : ระบำผีเสื้อ หน้า 5 คอลัมน์ : รอบรู้คู่โลก หน้า 7 คอลัมน์ : ใต้ตะวัน หน้า 8 สารอินทรีย์ระเหยง่ายใน เขตกรุงเทพมหานคร Water หรือ การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทาง เคมีและการแพร่กระจายของ โรงแรมลอยน้ำ สัญชาติรัสเซีย คอลัมน์ : ฟ้ากว้าง หน้า 6 กันเถอะ มารู้จัก EM เกตุไพเราะโมเดล : ชุมชนแห่งการจัดการขยะ

จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ฟ้าสวย น้ำใส จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ปีที่ ๗ ฉบับที่ ๘ เดือนตุลาคม ๒๕๕๔

Citation preview

Page 1: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

จดหมายข่าวที่ทุกคนช่วยกันส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมได้ เพียงคุณสมัครเป็นสมาชิกและร่วมแสดงความคิดเห็น จดหม ายข่ า ว กรมส่ ง เ ส ริ ม คุณภ าพสิ่ ง แ วดล้ อม ปี ที่ 7 ฉบั บ ที่ 8 ปร ะ จ ำ เ ดื อ นตุ ล า คม 2554

ฟ้าสวย น้ำใส

สนใจสมัครฟรี หรือแสดงความคิดเห็น ได้ที่ส่วนสื่อสารสิ่งแวดล้อม กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม หรือ e-mai l : [email protected] l .go.th

มารู้จัก EM กันเถอะ

ชาว สส. ขอตอ้นรบั

นายเกษมสนัต ์จณิณวาโส อธบิดกีรมสง่เสรมิคณุภาพสิง่แวดลอ้ม

น้ำ…

คอลัมน์ : ต้นคิด หน้า 3

Ark Hotel…

ร่วมสนุกชิงรางวัล 3 ท่านรับ...

กระเปา๋ใบสวยรกัษส์ิง่แวดลอ้มสำหรบัผูโ้ชคดี

คอลัมน์ : หมุนตามฟ้า หน้า 7

คอลัมน์ : ระบำผีเสื้อ หน้า 5 คอลัมน์ : รอบรู้คู่โลก หน้า 7 คอลัมน์ : ใต้ตะวัน หน้า 8

สารอินทรีย์ระเหยง่ายในเขตกรุงเทพมหานคร

Water หรือ

การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทาง

เคมีและการแพร่กระจายของ

โรงแรมลอยนำ้ สญัชาตริสัเซยี

คอลัมน์ : ฟ้ากว้าง หน้า 6

กันเถอะ

มารู้จัก EM เกตุไพเราะโมเดล

: ชุมชนแห่งการจัดการขยะ

Page 2: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...เปิดฟ้า

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 2 ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554

ปฏิทินกิจกรรมฟ้าสวยน้ำใส

เดือนพฤศจิกายน 54 มารู้จัก EM กันเถอะ

2 - 5 พ.ย. 54

หน่วยปฏิบัติการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ลงพื้นที่

จังหวัดสิงห์บุรี เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำและบรรเทาปัญหา

น้ำเสียในพื้นที่ประสบภัยอุทกภัย

3 - 13 พ.ย. 54

หน่วยปฏิบัติการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ลงพื้นที่

จังหวัดฉะเชิงเทรา เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำและบรรเทา

ปัญหาน้ำเสียในพื้นที่ประสบภัยอุทกภัย

5 พ.ย. 54

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ร่วมกับสำนักการบิน ทส.

นำเรือที่ทำจากวัสดุ รี ไซเคิล (กล่องนม) ผลิตโดย

บ.เตตร้าแพ้ค และ บ.ไฟเบอร์พัฒน์ ไปมอบให้กับชุมชน

ที่ประสบอุทกภัย

7 พ.ย. 54

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม โดยกองส่งเสริมและ

เผยแพร่ จัดฝึกอบรมการผลิตสารชีวภาพบำบัดน้ำเสีย ณ

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย

จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

9 - 12 พ.ย. 54

หน่วยปฏิบัติการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ลงพื้นที่

จังหวัดปทุมธานี เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำและบรรเทา

ปัญหาน้ำเสียในพื้นที่ประสบภัยอุทกภัย

11 - 13 พ.ย. 54

หน่วยปฏิบัติการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ลงพื้นที่

จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำและ

บรรเทาปัญหาน้ำเสียในพื้นที่ประสบภัยอุทกภัย

ร่วมสนุกชิงรางวัล

เพียงติดตามคอลัมน์และข่าวสารในวารสาร ฟ้าสวย น้ำใส และส่งคำตอบมาว่า….

กระเปา๋ใบสวย รกัษส์ิง่แวดลอ้ม รอพรอ้มจดัสง่ใหค้ณุถงึบา้นทนัท ีสำหรบัผูโ้ชคด ี3 ทา่น

ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการรักษ์โลกร่วมกับเราตอบกลับลงไปรษณียบัตรพร้อมแนบชื่อที่อยู่มาได้ที่ กองบรรณาธกิารฟา้สวยนำ้ใส จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เลขที่ 49 พระราม 6 ซอย 30 พญาไท กทม. 10400

เฉลยคำถาม ฉบับที่ 7 ประจำเดือนกันยายน 2554

คำตอบคือ วนัที ่21 ตลุาคม ของทกุปี

“ชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5 เข้าร่วมโครงการอะไรกับ

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม”

วันรักต้นไม้ประจำปีแห่งชาติตรงกับ

วันที่เท่าไหร่ เดือนอะไร

ในช่วงปีที่ผ่านมา ปรากฏการณ์ภัยพิบัติทางธรรมชาติ

ปรากฏอย่างเด่นชัด ทั้งความถี่และระดับความรุนแรงที่ทวีเพิ่ม

มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นแผ่นดินไหว วาตภัย หรือแม้กระทั่งสึนาม ิ

สำหรับประเทศไทย คงไม่มีคำอธิบายเรื่องภาวะโลกร้อนใดจะลึกซึ้งได้

เท่ากับที่พี่น้องประชาชนชาวไทยประสบกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศตั้งแต่

ต้นปี 2554 เป็นต้นมา อาท ิ อากาศหนาวเย็นในช่วงระยะเวลาที่ปกติเป็นฤดูร้อน

พายุฝนฟ้าคะนองที่รุนแรงอันเป็นสาเหตุให้เกิดน้ำป่าไหลหลาก ดินถล่มในพื้นที่

แถบภูเขา และเหตุการณ์ที่จะถูกจารึกไว้ในหน้าประวัติศาสตร์ รวมทั้งความทรงจำ

ของประชาชนชาวไทย คือ สถานการณ์ภัยพิบัติน้ำท่วมที่เกิดขึ้นในหลายพื้นที่

ตั้งแต่ภาคเหนือ ภาคกลางตอนบน จนกระทั่งกรุงเทพมหานคร

สถานการณ์น้ำท่วมที่เกิดขึ้น นอกจากจะสร้างความเสียหายให้แก่บ้านเรือน

ทรัพย์สิน เรือกสวนไร่นา ถนนหนทางได้รับความเสียหายอย่างหนัก รวมทั้ง

เป็นสาเหตุให้เกิดความเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศในพื้นที่ดังกล่าวแล้ว การท่วมขัง

ของนำ้เปน็ระยะเวลานาน รวมทัง้ซากสตัวเ์ลีย้งทีเ่นา่ตายยงัทำใหน้ำ้ในบรเิวณดงักลา่ว

มีภาวะเน่าเสีย ส่งกลิ่นรบกวน และก่อให้เกิดโรคระบาดตามมา

การช่วยเหลือประชาชน นอกจากจะเป็นหน้าที่ความรับผิดชอบหลักของ

หน่วยงานภาครัฐแล้ว หน่วยงานอื่นๆ ยังให้ความร่วมมือร่วมใจในการช่วยเหลือ

ผู้ประสบอุทกภัยอย่างสามัคคี ทางด้านกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

นอกจากจะเป็นหน่วยงานที่ประสานความร่วมมือ สนับสนุนอัตรากำลังเจ้าหน้าที่

เครือ่งมอื เครือ่งจกัร และอปุกรณใ์นการชว่ยเหลอืพีน่อ้งประชาชนทีป่ระสบอทุกภยัแลว้

ภารกิจที่สำคัญประการหนึ่งคือ การฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ได้รับ

ความเสียหายให้กลับมามีสภาพที่ดีขึ้น ซึ่งในกรณีเร่งด่วน คือการบำบัดน้ำเน่าเสีย

อันเกิดจากซากสัตว์ที่ตายและการท่วมขังของน้ำเป็นระยะเวลานาน โดยการใช้

จุลินทรีย์บำบัด (EM) ทั้งในรูปแบบของน้ำและของแข็ง (EM Ball)

อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่สุดในการรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

อย่างยั่งยืน คงไม่ใช่หน้าที่ของใครหรือหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่ง หากแต่มาจาก

จิตสำนึกของทุกๆ คนที่จะรัก หวงแหน และร่วมกันปกป้อง รักษาทรัพยากร

ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมบนโลกใบนี้ให้คงอยู่สืบไป...

แม้ไม่สร้างเพิ่ม ก็ได้โปรดอย่าทำลาย...

ธรรมชาต ิกำลังส่งสัญญาณบอกอะไรกับเรา...

Page 3: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...ต้นคิด

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 3

บนโลกใบนี้มีสิ่งมีชีวิตมากมาย รวมทั้งสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก

ทีป่ระสาทสมัผสัทางตาของคนเราไมส่ามารถมองเหน็ได ้ ตอ้งอาศยั

กลอ้งจลุทรรศน ์อาท ิแบคทเีรยี ยสีต ์และไวรสั หรอืเรยีกโดยรวมวา่

จุลินทรีย์ (Microorganism) และมนุษย์เราได้มีการใช้ประโยชน์จาก

จุลินทรีย์มาอย่างช้านาน อาทิ การทำเนยแข็ง โยเกิร์ต เบียร์

แอลกอฮอล์ ขนมปัง หรือแม้แต่การผลิตยาปฏิชีวนะบางชนิด

ซึ่งการนำจุลินทรีย์มาใช้ต้องพิจารณาคุณสมบัติหรือชนิดของ

จุลินทรีย์ที่เป็นต้นเชื้อการผลิต เนื่องจากจุลินทรีย์ก็เป็นสิ่งมีชีวิต

ที่มีสายพันธุ์ที่หลากหลาย และมีทั้งที่ดำรงชีวิตแบบใช้อากาศ

(Aerobic) และที่ไม่ต้องใช้อากาศในการดำรงชีวิต (Anaerobic)

สำหรับ น้ำสกัดชีวภาพ หรือที่รู้จักกันโดยทั่วไปว่า น้ำจุลินทรีย์ หรือน้ำหมักจุลินทรีย์ (EM), EM ค้นพบโดย ศาสตราจารย์ ดร.เทรูโอะ ฮิหงะ แห่งมหาวิทยาลัยริวกิว โอกินาวา ประเทศญี่ปุ่น ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1970 โดยการผสมผสานจุลินทรีย์หลายชนิดเข้าด้วยกัน ในตัวกลางที่เป็นกากน้ำตาลหรือน้ำตาลและรักษาสารละลายให้มีสภาพพีเอช (pH) ต่ำในสภาวะธรรมชาติ

EM ยอ่มาจากคำวา่ Effective Microorganisms ซึง่มคีวามหมายวา่ กลุ่มจุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ หลังจากที่น้ำหมักจุลินทรีย์มีการพัฒนาและนำไปผลิตและใช้ในหลายๆ ประเทศ โดยแตกต่างกันไปตามวัตถุดิบที่ใช้ในการหมัก ซึ่งประโยชน์ของ EM ได้แก่ การนำไปใช้เป็นปุ๋ยน้ำ ให้แก่พืช การผสมน้ำให้สัตว์กินแก้โรคทางเดินอาหาร รวมทั้ง การใช้กับ สิ่งแวดล้อม เช่น ใส่โถส้วมเพื่อช่วยย่อยสลายทำให้ส้วมไม่เต็ม บำบัด น้ำเสีย ทำปุ๋ยน้ำจากเศษอาหาร แก้ไขท่ออุดตัน รวมทั้งกำจัดกลิ่นในแหล่งน้ำ จากความนิยมของการนำ EM ไปใช้เนื่องจากไม่มีพิษภัยและไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม ทำให้การใช้ EM ขยายไปสู่การเกษตรและองค์กร ทั่วโลกกว่า 30 ประเทศ อาทิ International Nature Farming Research Center Movement (INFRC) JAPAN, International Federation of Agriculture Movement (IFOAM) GERMANY เป็นต้น รวมทั้ง California Certified Organics Farmers ประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งสถาบันวิจัยเกษตรธรรมชาติได้ให้คำรับรองเมื่อ ค.ศ. 1993 ว่าเป็น วัสดุประเภทจุลินทรีย์ (Microbial Innoculant) ที่ปลอดภัยและได้ผลจริง 100%

สำหรับประเทศไทยได้มีการผลิตสารชนิดนี้ขึ้นเช่นกัน โดยส่วนมากจะเน้นการนำวัตถุดิบที่หาได้ง่ายและราคาถูกมาผ่านกระบวนการหมกัแบบไรอ้ากาศ และเปน็จลุนิทรยีท์ีม่ใีนธรรมชาต ิ ซึง่กรมวทิยาศาสตร์ การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ได้นำไปวิเคราะห์แล้วรับรองว่าจุลินทรีย์ EM ไมเ่ปน็อนัตรายตอ่มนษุยแ์ละสตัว ์จงึสามารถนำ EM ไปใชป้ระโยชนไ์ด ้ทั้งนี้ กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ดำเนินการผลิตและส่งเสริมการใช้น้ำหมักจุลินทรีย์ EM มา ตั้งแต่ ปี พ.ศ. 2529 โดยใช้คำเรียกว่า “สารเร่ง พด.” และได้มีการศึกษาวิจัยเพื่อพัฒนานวัตกรรมจุลินทรีย์โดยตรง ซึ่งปัจจุบันมีทั้งสิ้น 9 ผลิตภัณฑ์ โดยชนิดที่ใช้ในการบำบัดน้ำเสีย คือ “สารบำบัดน้ำเสีย พด.6” นอกจากกรมพัฒนาที่ดินแล้ว องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (อพท.) ก็มีการศึกษาทดลองและพัฒนาหัวเชื้อจุลินทรีย์ ปม.1 ที่ใช้สำหรับบำบัด

น้ำเสียในบ่อเลี้ยงกุง้น้ำเค็มและน้ำกร่อยข อ ง ก รมป ร ะม ง

จนเป็น “ดาสต้าบอล” ที่มีความสามารถในการบำบัดน้ำเสีย รูปแบบของ EM มีทั้งที่เป็นของเหลวหรือน้ำจุลินทรีย์, แบบแห้ง

เรียกว่า โบกาฉิ (Bokashi) หรือปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ และแบบของแข็งหรือก้อนจุลินทรีย์ (EM Ball) ซึ่งแตกต่างกันตามประโยชน์และความเหมาะสมของการใช้งาน ทั้งนี้ ส่วนผสมของ EM โดยเฉพาะที่เป็นกากน้ำตาลหรือรำข้าว มีความสำคัญต่อการผลิต EM เพราะเป็นตัวเพิ่มปริมาณจุลินทรีย์ให้เจริญเติบโตและมีความแข็งแรง ซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของจุลินทรีย์ได้เป็นอย่างดี แต่ต้องหมักอยู่ในสภาวะและระยะเวลาที่เหมาะสม หลักการทำงานของจุลินทรีย ์

จากจุลินทรีย์ที่มีอยู่ในธรรมชาติ จะถูกคัดสายพันธุ์เฉพาะจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ เพื่อนำมาผลิตน้ำจุลินทรีย์หรือก้อนจุลินทรีย์ ซึ่งจุลินทรีย์เหล่านี้ จะกินของเสียที่อยู่ในน้ำเน่าที่หมักหมมอยู่ในน้ำท่วมขัง จนทำให้น้ำมีความสกปรกลดลงและลดกลิ่นเหม็นจากน้ำเน่าเสียได้ ซึ่งเมื่อความสกปรกในน้ำลดน้อยลงแล้ว สภาพน้ำก็จะปรับตัวและมีคุณภาพดีขึ้น โดยอาศัยกระบวนการทางธรรมชาติ สำหรับการทำงานของก้อนจุลินทรีย์ ก็มีหลักการทำงานเช่นเดียวกับน้ำจุลินทรีย์ แต่เนื่องจากก้อนจุลินทรีย์ จมลงใต้น้ำ จึงทำให้สามารถกินของเสียในน้ำที่ระดับท้องน้ำได้ดีขึ้น

สิ่งต่างๆ บนโลกใบนี้ ล้วนมีทั้งคุณและโทษ ขึ้นอยู่กับการพิจารณานำไปใช้ การนำไปใช้อย่างไม่ถูกต้องตามหลักวิธีการ อาจนำมาซึ่งการไม่ได้ประสิทธิผลและอาจกลายเป็นโทษมากกว่าให้คุณ เช่นเดียวกับการนำ EM ไปใช้ EM แต่ละสูตร แต่ละรูปแบบล้วนมีประสิทธิภาพในสภาวะแวดล้อมที่แตกต่างกัน การใช้อย่างเหมาะสม ทั้งชนิด ปริมาณ และในสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม ย่อมจะเกิดประโยชน์อย่างสูงสุด

มารู้จัก EM กันเถอะ

วันรักต้นไม้ประจำปีแห่งชาติตรงกับ

วันที่เท่าไหร่ เดือนอะไร

ที่มาข้อมูล :

-เอกสารเผยแพร่“มารู้จักจุลินทรีย์และก้อนจุลินทรีย์กันเถอะ”สำนักจัดการคุณภาพน้ำ

กรมควบคุมมลพิษ

-เอกสารเผยแพร่“บำบัดน้ำเสียเบื้องต้นด้วยน้ำหมักจุลินทรีย์/ก้อนจุลินทรีย์”

สำนักจัดการคุณภาพน้ำกรมควบคุมมลพิษ

-เว็บไซต์บริษัทเอ็มโรเอเชียจำกัดwww.emro-asia.comเรื่อง“เกี่ยวกับEM”

-เว็บไซต์กรมพัฒนาที่ดินเรื่อง“เรื่องการผลิตสารบำบัดน้ำเสียและขจัดกลิ่นเหม็น

โดยใช้สารเร่งพด.6”

-เอกสารเผยแพร่“ดาสต้าบอล”องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยว

อย่างยั่งยืน(อพท.)

Page 4: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...ใบไม้ไหว

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 4 ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554

กระทรวงทรัพยากรฯ รวมน้ำใจช่วยผู้ประสบภัยน้ำท่วม

เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2554 ณ ศปภ. ดอนเมือง นายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข รัฐมนตรี

ว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นผู้แทน ศปภ. รับมอบเงินและสิ่งของบริจาค

จากหน่วยงานในสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้แก ่ กรมส่งเสริมคุณภาพ

สิง่แวดลอ้ม กรมทรพัยากรนำ้ กรมทรัพยากรน้ำบาดาล กรมป่าไม้ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ และหน่วยงาน

ภาคเอกชน ไดแ้ก ่ บรษิทั เดอะแวลลซูสิเตมส ์ จำกดั กลุม่ผูส้ือ่ขา่วกรมทรพัยากรนำ้บาดาล รวมทัง้ผูบ้รจิาคในนาม

บุคคล ได้แก่ นายณรงค์ อิงค์เธนศ และนายสมศักดิ์ เพ็ชรทวีพรเดช ซึ่งการมอบเงินและสิ่งของบริจาคในครัง้นี ้

เปน็การผนกึกำลงัของหนว่ยงานทัง้จากภาครฐัและหนว่ยงานภาคเอกชน ในการรวมนำ้ใจชว่ยผูป้ระสบภยัน้ำท่วม

การประชมุนานาชาต ิASEAN-Plus-Three Leadership Programme on Sustainable and Consumption ครัง้ที ่4

เมื่อวันที่ 6 ตุลาคม ที่ผ่านมา นางพรทิพย์ ปั่นเจริญ อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ร่วมเป็นประธานกล่าวเปิด

การประชุมนานาชาติ ASEAN-Plus-Three Leadership Programme on Sustainable and Consumption ครั้งที่ 4 ซึ่งจัดขึ้น

ระหว่างวันที่ 6-7 ตุลาคม 2554 ณ อาคารมหาจุฬาลงกรณ์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และการศึกษาดูงาน ณ อุทยานสิ่งแวดล้อม

นานาชาตสิรินิธร จ.เพชรบรุ ีในวนัที ่8 ตลุาคม 2554 โดยมผีูแ้ทนจากประเทศในกลุม่อาเซยีน 10 ประเทศ ไดแ้ก ่บรไูน อนิโดนเีซยี

ลาว มาเลเซีย พม่า ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไทย เวียดนาม และผู้แทนจากประเทศจีน เกาหลี และญี่ปุ่น รวมประมาณ 60 คน ซึ่ง

การประชุมดังกล่าว จัดขึ้นเพื่อให้ผู้นำภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมของกลุ่มประเทศอาเซียนได้รับความรู้ ทักษะ และมีเครื่องมือที่

จะนำไปจัดทำยุทธศาสตร์ การพัฒนาอย่างยั่งยืนของภาคการผลิต นำไปสู่ Green Economy รวมทั้งเป็นการสนับสนุนการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน

กระทรวงทรัพยากรฯ รับมอบน้ำ EM จาก กฟผ.

แก้ปัญหาพื้นที่น้ำท่วมขัง

เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 2554 นายโชติ ตราชู ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อม เป็นผู้แทนกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รับมอบน้ำจุลินทรีย์

(น้ำ EM) 120 ลิตร จากนายธวัช วจนพรสิทธิ์ รองผู้ว่าการกิจการสังคมและสิ่งแวดล้อม การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย (กฟผ.) ในการนี้

นางพรทพิย ์ปัน่เจรญิ อธบิดกีรมสง่เสรมิคณุภาพสิง่แวดลอ้ม พรอ้มดว้ยเจา้หนา้ทีร่ว่มเปน็สกัขพียาน ซึง่นำ้ EM นี ้ จะนำไปใชใ้นการแกไ้ขปญัหานำ้เนา่เสยี

ในพื้นที่น้ำท่วมขัง เพื่อบรรเทาความเดือดร้อนให้กับประชาชนที่ประสบอุทกภัยต่อเนื่องยาวนาน ซึ่งกระทรวงทรัพยากรฯ ได้เริ่มปฏิบัติการดังกล่าวแล้ว

ตั้งแต่เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2554 ในพื้นที่ภาคกลาง

รมว.ทส. ลงตรวจพื้นที่และให้ความช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่ประสบอุทกภัย

เมื่อวันที่ 12 ตุลาคม ที่ผ่านมา นายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อม และผู้บริหารระดับสูง ลงตรวจพื้นที่ที่ได้รับความเสียหายจากอุทกภัยและให้ความช่วยเหลือประชาชนใน

จ.พระนครศรีอยุธยา และ จ.ปทุมธานี พร้อมทั้งมอบถุงยังชีพ น้ำดื่ม และจุลินทรีย์ EM แก่ผู้ว่าราชการจังหวัด

ทั้งสองจังหวัด เพื่อแจกจ่ายให้แก่ผู้ประสบภัยในพื้นที่ นอกจากนี้ ได้มีการร่วมหารือกับผู้ว่าราชการจังหวัดทั้งสอง ในการ

กำหนดแนวทางการแก้ไขปัญหา รวมทั้งเพื่อรายงานสถานการณ์ให้กับคณะกรรมการ ศภป. ในการเร่งให้ความช่วยเหลือ

แก่ผู้ประสบภัยต่อไป

9 ปี กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ที่ผ่านมา เป็นวันคล้ายวันสถาปนากระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อม ครบรอบ 9 ปี ซึ่งนายปรีชา เร่งสมบูรณ์สุข รัฐมนตรีว่าการกระทรวง

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นำคณะผู้บริหารระดับสูงในสังกัดกระทรวงทรัพยากรฯ ประกอบ

พิธีทางศาสนาเพื่อความเป็นสิริมงคล ณ ห้องประชุมศักดิ์สิทธิ์ ตรีเดช อาคารกระทรวงทรัพยากร

ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และในโอกาสเดียวกันนี้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ยังได้

จัดให้มีพิธีมอบรางวัลเพชรจรัสแสง จำนวน 5 รางวัล เพื่อเป็นการเชิดชูเกียรติและเป็นขวัญกำลังใจ

แก่เจ้าหน้าที่ในการปฏิบัติงานเพื่อประโยชน์สูงสุดของประชาชนและประเทศชาต ิ

Page 5: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...ใบไม้ไหว

คอลัมน ์

..ระบำผีเสื้อ

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 5

การส่งเสริมการใช้ฉลากคาร์บอนสำหรับผลิตภัณฑ์ชุมชน

เมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2554 นางพรทิพย์ ปั่นเจริญ อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

เป็นประธานเปิดการประชุมสัมมนาโครงการส่งเสริมการใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับชุมชน ณ ห้องกิ่งเพชร

โรงแรมเอเชีย เขตราชเทวี กรุงเทพฯ เพื่อเป็นการชี้แจงวัตถุประสงค์ รูปแบบการศึกษา ความสำคัญ

ของใบรับรองฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ รวมทั้งการดำเนินการเพื่อขอการรับรองฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ ทั้งนี้ โครงการส่งเสริม

ฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์สำหรับผลิตภัณฑ์ เริ่มดำเนินการในประเทศไทยตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2552 และปัจจุบัน

ฉลากคาร์บอนฟุตพริ้นท์ กำลังได้รับความสนใจจากผู้ประกอบการและผู้บริโภคอย่างมาก เป็นการสร้างมาตรฐานผลิตภัณฑ์

ชมุชน (มผช.) เปน็กลไกสำคญัทีจ่ะใชเ้ปน็เครือ่งมอืในการกำหนดมาตรฐาน และการรบัรองคณุภาพผลติภณัฑท์ีไ่ดจ้ากโครงการหนึง่ตำบลหนึง่ผลติภณัฑ์

สามารถรับประกันคุณภาพให้กับผู้บริโภค ซึ่งจะเป็นแนวทางเชื่อมโยงผลิตภัณฑ์จากชุมชนสู่ตลาดผู้บริโภคทั้งในประเทศและต่างประเทศ

สส. ต้อนรับ นายเกษมสันต์ จิณณวาโส เข้าปฏิบัติราชการ

ณ กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

นายเกษมสันต์ จิณณวาโส อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง รักษาราชการแทนอธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพ

สิ่งแวดล้อม เข้าปฏิบัติราชการ ณ กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม 2554 โดย นางรัชนี เอมะรุจิ

รองอธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม นายสากล ฐินะกุล ผู้อำนวยการกองส่งเสริมและเผยแพร่ นางอนงค์ ชานะมูล

เลขานุการกรม พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ร่วมให้การต้อนรับอย่างอบอุ่น

ตัดสินผลการประกวดสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์ระดับประเทศ

ตามที่ กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ได้ดำเนินโครงการประกวดสร้างสรรค์สิ่งประดิษฐ์จากวัสดุเหลือใช้ ปี 2554 ชิงถ้วยประทาน

พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร โดยได้มีการตัดสินผลงานเข้าร่วมประกวดฯ

ระดับประเทศ เมื่อวันที่ 4 และ 5 ตุลาคม ที่ผ่านมา และสืบเนื่องจากสถานการณ์อุทกภัย กรมส่งเสริม

คุณภาพสิ่งแวดล้อม จึงขอเลื่อนพิธีประทานถ้วยรางวัลแก่ผู้ชนะเลิศการประกวดสร้างสรรค์

สิ่งประดิษฐ์จากวัสดุเหลือใช้ ปี 2554 ระดับประเทศ เป็นเดือนมกราคม 2555 ณ บริเวณ

ชั้น 1 - ชั้น 2 โซนอีเดน ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์ กรุงเทพมหานคร ดูผลการตัดสินได้ที่

www.deqp.go.th และสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ส่วนสิ่งแวดล้อมตามแนวพระราชดำริ

และกิจกรรมพิเศษ กองส่งเสริมและเผยแพร่ หมายเลขโทรศัพท์ 0 2298 5608 โทรสาร 0 2298 5860

หนังสือเล่มนี้จะทำให้คุณรู้จักกับ “น้ำ” ของวิ เศษ

สามสถานะบนดาวเคราะห์สีน้ำเงิน ผ่านเนื้อหาของดิน น้ำ ลม และ

ไฟ ธาตุพื้นฐานของโลกที่ประกอบขึ้นเป็นธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม

และสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นพืช สัตว์ หรือมนุษย์ เรื่องราว

ของธาตุทั้งสี่ที่ถ่ายเทหมุน เวียนเข้าออกจากสิ่งมีชีวิตและ

ธรรมชาติที่ไม่อาจตัดขาดจากกันตลอดทุกยุคสมัย เรื่องเล่า

เหล่านี้จะทำให้คุณได้รู้จักกับธรรมชาติ สัตว์ พืช อีกกระทั่ง

ตัวคุณเอง ได้ดียิ่งขึ้น

Water หรือ น้ำ…

* พบกับเรื่องของน้ำจาก นิรมล มูนจินดา โดยสำนักพิมพ์โลกสีเขียว

ได้ตามร้านหนังสือ Se-ed ทั่วประเทศ

Page 6: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...ฟ้ากว้าง

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 6 ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554

สารอนิทรยีร์ะเหยงา่ย หรอื วโีอซ ี(Volatile Organic Compounds;

VOCs) เป็นสารที่สามารถระเหยได้ง่ายที่อุณหภูมิห้องอยู่ในรูปของไอ

หรือก๊าซ และแพร่กระจายสู่สิ่งแวดล้อมได้โดยตรงหรือโดยทางอ้อม

ขึ้นอยู่กับคุณสมบัติของสารอินทรีย์ระเหยง่ายแต่ละชนิด บางชนิดเป็น

อันตรายต่อสุขภาพและบางชนิดเป็นสารที่ก่อให้เกิดก๊าซโอโซนใน

บรรยากาศ ในการควบคุมหรือจัดการแก้ไขปัญหาสารดังกล่าว จำเป็น

ต้องทราบถึงข้อมูลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงและการแพร่กระจายของ

สารอินทรีย์ระเหยง่ายซึ่งเป็นข้อมูลที่สำคัญข้อมูลหนึ่งที่จะนำไปใช้

ประโยชน์ในการตัดสินใจแก้ไขปัญหา กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

โดยศูนย์วิจัยและฝึกอบรมด้านสิ่ งแวดล้อม จึ งได้ทำการศึกษา

การเปลี่ยนแปลงทางเคมีและการแพร่กระจายของสารอินทรีย์ระเหยง่าย

ในเขตกรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เป็นเขตเมือง โดยมีวัตถุประสงค์

เพื่อทราบถึงพฤติกรรมของสารอินทรีย์ระเหยง่ายในบรรยากาศ และ

ประเมินการเปลี่ยนแปลงและการแพร่กระจายของสารอินทรีย์ระเหยง่าย

ในบรรยากาศโดยใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ Meteorological Model

5-Comprehensive Air Quality Model with Extensions (MM5-CAMx)

ผลการศึกษาพบว่าคุณลักษณะของสารอินทรีย์ระเหยง่ายขึ้นอยู่กับ

กิจกรรมในแต่ละช่วงเวลาในพื้นที่นั้นๆ และจากการใช้แบบจำลอง

ทางคณิตศาสตร์ MM5-CAMx ในการประเมินการเปลี่ยนแปลงตามเวลา

ของสารอินทรีย์ระเหยง่าย เช่น เบนซิน และโอโซน พบว่าผลที่ได้จาก

แบบจำลองทางคณิตศาสตร์และผลที่ได้จากการตรวจวัดในช่วงฤดูฝนและ

ฤดูแล้งส่วนใหญ่มีแนวโน้มไปในทิศทางเดียวกัน และความเข้มข้นอยู่ใน

ช่วงเดียวกัน ซึ่งชี้ให้เห็นว่าแบบจำลองทางคณิตศาสตร์นี้ สามารถนำมา

ประยุกต์ใช้ในการประเมินการแพร่กระจายและการเปลี่ยนแปลงตามเวลา

ของสารอินทรีย์ระเหยง่ายและโอโซนในเขตกรุงเทพมหานครและพื้นที่

เขตเมืองอื่นๆ ได้ เพื่อนำไปสู่การจัดการหรือการควบคุมการปลดปล่อย

สารอินทรีย์ระเหยง่ายในเขตเมืองต่อไป

การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางเคมีและการแพร่กระจายของ

โดย... วรรณา เลาวกุล

นักวิชาการสิ่งแวดล้อมชำนาญการ

สารอินทรีย์ระเหยง่าย ในเขตกรุงเทพมหานคร

คุณลักษณะของสารอินทรีย์ระเหยง่าย

ขึ้นอยู่กับกิจกรรมในแต่ละช่วงเวลา

ในพื้นที่นั้นๆ

นายเกษมสันต์ จิณณวาโส อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

Ark Hotel… โรงแรมลอยน้ำ

สัญชาติรัสเซีย

Page 7: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...หมุนตามฟ้า

คอลัมน ์

...รอบรู้คู่โลก

ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 จดหมายข่าวกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ฟ้าสวย น้ำใส ปีที่ 7 ฉบับที่ 8 ประจำเดือนตุลาคม 2554 7

เมื่อวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2554 กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม โดยผู้บริหารระดับสูงของกรมฯ พร้อมด้วยเจ้าหน้าที่ ร่วมแสดงความยินดีและให้การต้อนรับ นายเกษมสันต์ จิณณวาโส เนื่องในโอกาสดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพ สิ่งแวดล้อม

นายเกษมสันต์ จิณณวาโส

• เกิดเมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2500 การศึกษา

• ระดับปริญญาตรี สาขาเศรษฐศาสตร์การพัฒนา จากมหาวิทยาลัยรามคำแหง • ระดับปริญญาโท ได้รับทุน World Bank ศึกษาในสาขาวิชา Rural Development Planning จากสถาบัน Asian Institute of Technology (AIT) และไดร้บัทนุ USAID ศกึษาในระดบัปรญิญาโทอกีหนึง่สาขา คอื Economics จากสถาบนั University of Notre Dame, Indiana ประเทศสหรฐัอเมรกิา • ระดับปริญญาเอก ได้รับทุน USAID สาขา Labor Economics จากสถาบัน University of Notre Dame, Indiana ประเทศสหรัฐอเมริกา นอกจากนี้ ยังได้รับทุนจากสำนักงาน ก.พ. ศึกษาด้านสาขาวิชา Executive Development Program สถาบัน Kellogg School of Management, Northwestern University, Evanston ประเทศสหรัฐอเมริกา การรับราชการ

นายเกษมสันต์ จิณณวาโส บรรจุเข้ารับราชการเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2522 ในตำแหน่งนักวิชาการสหกรณ์ ระดับ 3 ณ กรมส่งเสริมสหกรณ์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ ์ดว้ยผลงานอนัเปน็ทีป่ระจกัษจ์งึไดร้บัความกา้วหนา้ในสายงานมาเปน็ลำดบั และดำรงตำแหนง่ในระดบัผูบ้รหิารระดบัสงู ดงันี ้ • พ.ศ. 2551 ดำรงตำแหน่ง เลขาธิการสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม • พ.ศ. 2552 ดำรงตำแหน่ง อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช • พ.ศ. 2553 ดำรงตำแหน่ง อธิบดีกรมทรัพยากรน้ำ • พ.ศ. 2554 ดำรงตำแหน่ง อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง • ปัจจุบัน ดำรงตำแหน่ง อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เครื่องราชอิสริยาภรณ ์

• ประถมาภรณ์มงกุฎไทย, ประถมาภรณ์ช้างเผือก และ มหาวชิรมงกุฎ

การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางเคมีและการแพร่กระจายของ

สารอินทรีย์ระเหยง่าย ในเขตกรุงเทพมหานคร

เรื่องของภัยพิบัติน้ำท่วมโลกที่เคยมองกันว่าไกลตัว มาถึงวันนี้เรื่องเล่าเหล่านั้น

อาจไม่เป็นเพียงจินตนาการ อีกต่อไป

และในที่สุดโลกก็ต้องตะลึงอีกครั้ง กับสุดยอดสถาปัตยกรรมแห่งความสร้างสรรค์จาก

รัสเซีย ที่ออกแบบโรงแรมลอยน้ำชื่อ "อาร์ก โฮเท็ล (Ark Hotel)" เพื่อใช้เป็นที่พักอาศัยกรณ ี

เกดินำ้ทว่ม หรอืนำ้ทะเลเพิม่ขึน้สงู

ซึ่งโรงแรมลอยน้ำแห่งนี้ ถือเป็นหนึ่งในโครงการออกแบบสถาปัตยกรรมเพื่อรับมือภัยพิบัติ

นานาชาติ ที่มีการออกแบบรูปทรงเป็นลักษณะกลมรีคล้ายกับหอย เพื่อทำให้น้ำหนักทุกส่วน

ถูกแบ่งเท่าๆ กัน จึงไม่เป็นอันตรายแม้จะเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง โดยภายในก็จะมีสิ่งอำนวย

ความสะดวกครบครัน ที่มีการสร้างกระแสไฟฟ้าจากพลังงานลมและพลังงานแสงอาทิตย์

อีกทั้งมีการจำลองสภาพแวดล้อมธรรมชาติแบบย่อมๆ ด้วย ซึ่งในกรณีที่ยังไม่เกิด

ภัยพิบัติ โรงแรมแห่งนี้ก็สามารถตั้งอยู่บนพื้นดินได้ตามปกติ แบบที่จินตนาการ

ได้เลยว่าโรงแรมแห่งนี้ เปรียบเสมือนเป็น "เรือโนอาห์" ของปี 2012 เลยทีเดียว

นายเกษมสันต์ จิณณวาโส อธิบดีกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม

ชาวสส. ขอต้อนรับ

Ark Hotel… โรงแรมลอยน้ำ

สัญชาติรัสเซีย

ที่มา... http://www.trendhunter.com/trends/a-real-life-ark

Page 8: จดหมายข่าว ฉบับเดือนตุลาคม 54

คอลัมน ์

...ใต้ตะวัน

คณะที่ปรึกษา : เกษมสันต์ จิณณวาโส, รัชนี เอมะรุจิ, นิพนธ์ โชติบาล บรรณาธิการ : บรรพต อมราภิบาล คณะบรรณาธิการ : สาวิตรี ศรีสุข, ภาวินี ณ สายบุรี, บุญญา ชคัตตรัย, จริยา ชื่นใจชน, ผกาภรณ์ ยอดปลอบ, เอกราช ขำมะโน, เรไร เที่ยงธรรม, อลงกต ศรีวิจิตรกมล, จินดารัตน์ เรืองโชติวิทย์, อุไร เกษมศรี, บาจรีย์ สงวนวงศ์, อัครเดช ติตตะบุตร, จีรศักดิ์ นิลอุบล, พิรุณ อยู่สุข, ศุภลักษณ์ ศรีลาวงษ์, อานันตพร จินดา กองบรรณาธิการ : ฏีคชเมษฐ์ เรือนสังข์, ฉัตรชัย อมรพรชัยกุล, เฉลิมพล วัฒนพุทธิวรรณ, ณิชาภา เฉยพันธ์, จิตติมา กียะสูตร, ณิชภัทร ทองเลิศ, คณารัตน์ เล็งเบา, พรวิภา ศิริพิชญ์ตระกูล, ปิยธิดา สุขประเสริฐ จัดทำโดย กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เลขที่ 49 ถนนพระราม 6 ซอย 30 พญาไท กรุงเทพมหานคร 10400 โทรศัพท์ 0 2278 8400 - 19 ต่อ 1555-1557, 0 2298 5630 โทรสาร 0 2298 5631 www.deqp.go.th

www.deqp.go.th www.environnet.in.th / Call Tel. 0 2278 8449

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม 49 ถนนพระราม 6 ซอย 30 พญาไท กรุงเทพมหานคร 10400

ชำระค่าฝากส่งเป็นรายเดือน ใบอนุญาตเลขที่ 17/2535

ปทจ. สามเสนใน

สิ่งตีพิมพ์

การป้องกัน

แก้ไขปัญหาขยะที่ดี

ที่สุดคือ “การไม่ทำ

ให้เกิดขยะ” แต่อาจ

เ ป็ น เ รื่ อ ง ย าก ใ น

สภาพสังคมปัจจุบันที่เน้นความสะดวกสบาย

ดังนั้นแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหา

ขยะทีท่ำได ้คอื “การทำใหข้ยะเกดินอ้ยทีส่ดุ”

โดยการลดปรมิาณการใช ้การใชซ้ำ้ ตลอดจน

การคัดแยกขยะที่สามารถใช้ประโยชน์ได้กลับ

ไปใช้ ให้ เกิดประโยชน์สูงสุด เริ่มจากการ

จัดการขยะต้นทาง โดยการจัดการขยะ

ภายในครัวเรือน ต่อยอดสู่ชุมชน ซึ่งชุมชน

ที่ประสบความสำเร็จในด้านการจัดการขยะ

และสิ่งแวดล้อมมีอยู่มากมายทั่วประเทศ

ทั้งชุมชนเมืองและชุมชนชนบท โดยหนึ่งใน

ต้นแบบนั้นคือ ชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5

“ชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5” ตั้งอยู่ในซอยวชิรธรรมสาธิต 57 สุขุมวิท 101/1 แขวงบางจาก เขตพระโขนง กรุงเทพมหานคร มีพื้นที่ 15 ไร่ มีจำนวน 121 หลังคาเรือน 220 ครอบครัว มีนายเกียรติพงศ์ เกตุลอย เป็นประธานกรรมการชุมชน โดยที่ตั้งชุมชนเป็นที่ลุ่มน้ำขัง บา้นเรอืนสว่นใหญเ่ปน็บา้นไมช้ัน้เดยีวตัง้อยูใ่นนำ้ เดิมทีเป็นที่ดินของตระกูลเกตุลอย ที่มีอาชีพทำ

บ่อปลา ต่อมาได้แบ่งพื้นที่ให้ชาวบ้านเช่าเพื่อปลูกสร้างบ้านเรือน แต่ชุมชนก็ยังคงตั้งอยู่บน ผืนน้ำที่เป็นบ่อปลาเดิม มีการทิ้งของเสียและ สิ่งปฏิกูลลงในน้ำใต้ถุนบ้านเป็นผลให้น้ำเน่าเสีย สง่กลิน่เหมน็ เปน็แหลง่เชือ้โรค ทำใหเ้กดิความคดิ ที่จะพัฒนาชุมชนให้น่าอยู่และมีสิ่งแวดล้อมที่ ดีขึ้น โดยมีผู้นำชุมชนเป็นคนริเริ่ม และอาศัยความร่วมมือร่วมใจของคนในชุมชนร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ที่เกี่ยวกับการรักษาสิ่งแวดล้อม ร่วมกันคัดแยกขยะภายในบ้านเรือนของตนเอง และนำขยะมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

ปัจจุบันชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5 มี รูปแบบการจัดการขยะที่หลากหลาย มีศูนย์รวมของขยะแต่ละประเภทที่ชัดเจน มีการจัดตั้ง คณะกรรมการเพื่อดำเนินการจัดการขยะแต่ละประเภท มีศูนย์จัดการขยะอินทรีย์ของชุมชน โดยใช้รถชักลากขยะรับขยะอินทรีย์ที่คัดแยกจากบ้านเรือนและตลาดสดในชุมชนไปจัดการที่ ศนูยจ์ดัการฯ เพือ่นำมาทำปุย๋หมกัชวีภาพ ปุย๋นำ้ ชวีภาพ นำมาเปน็อาหารสตัว ์และใชเ้ลีย้งไสเ้ดอืน รวมทั้งทำจุลินทรีย์ก้อนหรือที่คนในชุมชนเรียกว่า “ระเบิดน้ำ” แจกให้บ้านละ 5 ลูก เดือนละ 1 ครัง้ หยอ่นลงในนำ้ใตถ้นุบา้น เพือ่บำบดันำ้เสยี เป็นผลให้ในปัจจุบัน น้ำที่ขังในชุมชนมีคุณภาพ ดีขึ้น สามารถเลี้ยงปลาบริเวณใต้ถุนบ้านได้ สว่นขยะรไีซเคลิจะมจีดุคดัแยก รวมทัง้มกีารรบัซือ้ ขยะรีไซเคิลภายในชุมชนด้วย ส่วนขยะอันตรายและขยะทั่วไป ทางชุมชนได้จัดจุดทิ้ ง เพียง จุดเดียว เพื่อการจัดการที่ง่ายและสะดวก และนอกจากนี้ในแต่ละบ้านมีการทำถังดักไขมันอย่าง

ง่ายใช้ในครัวเรือน เพื่อช่วยบำบัดน้ำเสียก่อน ที่จะปล่อยลงน้ำใต้ถุนบ้านของตัวเอง การรณรงค์ผ่านป้ายประชาสัมพันธ์เป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์ที่จะช่วยให้คนในชุมชนตระหนักถึงความสำคัญในการรักษาสิ่งแวดล้อม และจุดเด่นที่แปลกไปจากชุมชนอื่น คือ ถ้าใครปล่อยให้สุนัขของตนเองถ่ายลงบนพื้นถนน จะต้องจ่ายค่าปรับให้กับชุมชน กองละ 500 บาท เป็นแบบ “วัดครึ่งหนึ่ง กรรมการครึ่งหนึ่ง” คือ คนแจ้งได้ครึ่งหนึ่ง แล้วเอาเข้าชุมชนครึ่งหนึ่ง

ในวันนี้ ถ้าใครมีโอกาสไปเยี่ยมเยียนชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5 ก็จะพบกับการต้อนรับด้วยไมตรีอันดี พร้อมความรู้ที่ได้มาจากการปฏบิตัจิรงิจนกลายเปน็ทฤษฎขีองชมุชนทีเ่กดิจาก การร่วมมือกันของชาวบ้านและชุมชน โดย ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงในการดำเนินชีวิต เน้นการจัดการขยะต้นทางที่เกิดจากครัวเรือน จนกลายเป็นชุมชนที่มีสิ่ งแวดล้อมที่ดี เป็น สถานที่ศึกษาดูงานให้กับชุมชนอื่นๆ รวมทั้งเป็นอีกหนึ่งชุมชนที่เข้าร่วมโครงการชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste) ของกรมสง่เสรมิคณุภาพสิง่แวดลอ้ม

บางทเีรือ่งทีน่กัวชิาการกำลงัถกเถยีง

กันอยู่ในปัจจุบัน อาจจะมีคำตอบรอทุกคน

อยู่แล้วที่.. “ชุมชนเกตุไพเราะ 3, 4, 5”

เรียบเรียง... อภิวัฒน์ คล่องนาวา : นักวิชาการสิ่งแวดล้อม

เกตุไพเราะโมเดล : ชุมชนแห่งการจัดการขยะ