89

สมพงษ ประทุมทอง

เ มื่อวันที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๔๕ ประเทศไทยไดประกาศใชพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผนดิน พ .ศ . ๒๕๔๕ โดยให เหตุผลวา เ พ่ือใหสามารถปฏิบัติงานตอบสนองตอการพัฒนาประเทศ และการใหบริการแกประชาชนไดอยางมีประสิทธิ-ภาพ และในเวลาเดียวกันนี้ ก็มีพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ รวมอยูดวย

ขอเสนอของ คปร. กับขาราชการไทย

90

จากวันนั้นถึงวันนี้ เปนเวลา ๑๐ ปแลว ก็พอประเมินผลไดวา การประเมินการปฏิบัติงานของขาราชการ ไดสนองตอบตอเหตุผลดังกลาวเพียงใด การจัดงานสัมมนาทางวิชาการของคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการเมื่อวันที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๕๔ ที่ผานมา ในหัวขอ สู ๑ ทศวรรษพัฒนาระบบราชการ คงใหคำตอบไปแลว

วากันไปแลว ระบบราชการของเราจะปรับปรุงพัฒนาอยางไร ก็คงเปนเร่ืองยากท่ีจะทำให เ กิดประสิทธิภาพได ดูแคความสัมพันธระหวางขาราชการผูปฏิบัติงานกับประชาชนผูใชบริการ ก็จะเห็นวาเปนไปอยางราบร่ืนเพียงใด

ระบบราชการฝงรากลึกในสังคมการปกครองของไทยมาหลายรอยป และเกิดวัฒนธรรมในระบบราชการหลายอยางที่ยากจะลบลางได เชน วัฒน-ธรรมอำนาจนิยม วัฒนธรรมอุปถัมภ วัฒนธรรมนายกับบาว เปนตน และคานิยมการรับราชการของคนไทยยังสูงอยูมาก ที่สำคัญการเกิดขึ้นของขาราชการ

91

ไทยน้ัน พัฒนามาจากระบบขุนนางต้ังแตสมัยกรุงศรีอยุธยา

การปกครองสมัยกรุงศรีอยุธยา เปนการปกครองในรูปของระบบพระมหากษัตริย ซึ่งเปนเจาชีวิต และการเกิดข้ึนของระบบกษัตริยเกิดจากความเช่ือวา พระมหากษัตริย คือตัวแทนของพระผูเปนเจาเปนสมมุติเทพ เปนเทวราชา และขุนนางคือผูที่พระมหากษัตริยเปนผูแตงตั้งจากบุคคลทั่วไป การทำงานก็คือ การทำงานรับใชเทพเจา ความรูสึกนึกคิดน้ีฝงรากลึกมาตลอด จนทำใหเช่ือและยอมรับอำนาจน้ีวา พระมหากษัตริยและขุนนางคือผูปกครอง สวนประชาชนคือผูถูกปกครอง และตองสยบยอมอำนาจน้ีโดยไมมีขอโตแยง

ขุนนางหรือขาราชการในยุคน้ัน แมจะไมมีเงินทองเปนคาตอบแทน แตก็มีอำนาจบารมี มีขาทาสบริวารรับใช ทำงานใหเพียงเพื่อไดอาศัยอยูกันไป วัน ๆ ประโยชนที่ไดจากแรงงานเพื่อการผลิตและผลประโยชนอื่น ๆ ก็มากพอแลว

92

ความรูสึกวาตนเปนนายของประชาชนไดฝงรากลึกมาจนถึงปจจุบัน

การปกปองรักษาผลประโยชนของขาราชการในเชิงอำนาจ การรักษาสถาบันขาราชการที่ควบคุมเปนเครือขายทั้งประเทศยังคงแข็งแกรง และท่ีนาจับตา ติดตามเปนพิเศษคือ ขอเสนอของ คปร. ที่เสนอให มีการปฏิรูปโครงสรางอำนาจ หรืออำนาจของขาราชการท่ีควบคุมประชาชน

อำนาจของขาราชการนี้เองที่ทำใหประชาชนไมมีอำนาจในการจัดการตนเอง ทำใหประชาชนทองถิ่นออนแอ ไมพัฒนา สยบยอมอำนาจท่ีไมเปนธรรม

การปฏิรูปโครงสรางอำนาจตามขอเสนอของ คปร. คือ การยุบเลิกการบริหารราชการสวนภูมิภาค เพื่อใหทองถ่ินมีอิสระในการจัดการภารกิจตาง ๆ ดวยตนเอง

ที่นาสนใจคือ ขาราชการจะมีปฏิกิริยาอยางไร

9393

คปร. จะเดินหนาอยางไร ประชาชนทองถ่ินจะรวมเผยแพรขยายผลขอเสนอของ คปร. ใหเปนรูปธรรมอยางไร.

ไกนอยไหกินน้ำนมกา หมูหมาไหกินนมเสือโครง, บวกอยูนามายายหาเตา, งิ้วเนาตายคา, วาจาคาบแฮงฮอน

ไกนอยไหกินน้ำนมกา หมูหมาไหกินนมเสือโครง ไดแก ศัตรูขอเปนมิตร บวกอยูนามายายหาเตา ไดแก ผูหญิงไปเก้ียวผูชาย งิ้วเนาตายคา ไดแก ความชั่วทำแลวติดตัวไปตลอด วาจาคาบแฮงฮอน ไดแก คนพูดโกหกหลอกลวง (คำอธิบายของ ดร.ปรีชา พิณทอง)

คำโตงโตย

94

น้ำตกชะแนน จังหวัดบึงกาฬ เปนน้ำตกที่ใหญและสวยงามที่สุดในเขตรักษาพันธุสัตวปาภูวัว และเดินทางเขาถึงไดยากท่ีสุด ความโดดเดนของน้ำตก ชะแนนก็คงจะเปนสะพานหิน ซึ่งเปนปรากฏการณธรรมชาติที่น้ำลอดหายไปใตแนวหินที่มีความยาวประมาณ ๑๐๐ เมตร

ภาพจาก www.bungkan.com