60
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ (Το ξύλο κεφ.ΙΑ) ΤΟ ΞΥΛΟ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ & ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ 1

ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Το Χρώμα στη διακόσμηση - Στοιχεία και Ψυχολογία

Citation preview

Page 1: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ (Το ξύλο κεφ.ΙΑ)

ΤΟ ΞΥΛΟ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ & ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

1

Page 2: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

του Δημήτρη Ν. Ρίζου

Αρχιτέκτονα Ε.Μ.Π.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Β. ΠΑΤΩΜΑΤΑ – ΠΑΤΑΡΙ

Γ. ΣΤΕΓΑΣΕΙΣ – ΣΤΕΓΗ

Δ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΧΩΡΙΣΜΑΤΑ

Ε. ΔΑΠΕΔΑ

ΣΤ. ΟΡΟΦΕΣ

Ζ. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ - ΕΠΙΚΑΛΥΨΕΙΣ

Η. ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ

Θ. ΣΚΑΛΕΣ

Ι. ΚΟΥΖΙΝΕΣ

ΙΑ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΙΒ. Η ΞΥΛΙΝΗ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

ΙΓ. ΤΟ ΞΥΛΟ, Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ

ΙΔ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΙΕ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

2

Page 3: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΤΟ ΞΥΛΟ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΣΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ & ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΙΑ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθούμε σε ορισμένα στοιχεία για το χρώμα και

την ψυχολογία του χρώματος στην διακόσμηση.

Είναι γνωστό ότι ο συνδυασμός, στο κέλυφος ή στο εσωτερικό ενός κτιρίου,

ενός ξύλινου δομικού στοιχείου στο φυσικό του χρώμα, με ένα άλλο δομικό

στοιχείο (π.χ. μεταλλικός σύνδεσμος) χρωματισμένο με βασικό μπλε χρώμα,

δημιουργεί συναισθήματα, αποδοχής, χαράς και ευδιαθεσίας στον άνθρωπο

που τα παρατηρεί. Αν όμως αντί για το μπλε βασικό χρησιμοποιήσουμε το

κόκκινο βασικό για συνδυασμό με το φυσικό χρώμα του ξύλου, θα

δημιουργήσουμε τα αντίθετα συναισθήματα, δηλαδή απόρριψη, κακή διάθεση,

εκνευρισμό στον άνθρωπο που θα τα παρατηρήσει.

3

Page 4: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Αυτά τα συναισθήματα που δημιουργούν οι συνδυασμοί των χρωμάτων είναι

δυνατόν να εξηγηθούν τόσο με τη βασική θεωρία χρώματος όσο και με

στοιχεία της ψυχολογίας του χρώματος.

Σήμερα, αρκετοί ερευνητές πιστεύουν ότι το χρώμα στους αρχαίους

πολιτισμούς -το κόκκινο, το μαύρο και το λευκό απαντώνται σχεδόν σε όλους

τους πολιτισμούς- χρησιμοποιήθηκε καθαρά συμβολικά.

Η ιστορική αναδρομή στη χρήση του αποκαλύπτει την πρωταρχικά μαγευτική,

μυστικιστική του σημασία, και το ρόλο του στη διαδικασία επίλυσης των

αινιγμάτων της ζωής, λόγω της «θεϊκής» του ιδιότητας ως εκδήλωση του

φωτός.

Το χρώμα είναι ένα μαγευτικό μέσο επικοινωνίας με το περιβάλλον και η

ομορφιά που προσδίδει σε αυτό είναι αινιγματική. Από τα δείγματα

ζωγραφικής διακόσμησης της παλαιολιθικής εποχής έως τις θεωρίες του W.

KANDINSKY και της χρωματικής (μέθοδος εφαρμογής των χρωμάτων σε

καθημερινή χρήση) αποδεικνύεται η ευεργετική και ενεργητική για τον

άνθρωπο χρησιμότητά του.

4

Page 5: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το χρώμα σαν ενεργειακό στοιχείο κρύβει «μέσα του» δυνάμεις που μπορεί

να χρησιμοποιηθούν για την τόνωση του ανθρώπινου οργανισμού και την

καθημερινή ρύθμιση του «ενεργειακού ισοζυγίου». Ακόμη, βοηθά τον

άνθρωπο στην αντίληψη και τον προσδιορισμό των αντικειμένων, ενώ σαν

στοιχείο του φυσικού εξοπλισμού, το χρώμα εξυπηρετεί σκοπούς

προστασίας, προειδοποίησης, παραλλαγής, προσέλκυσης κ.ά.

5

Page 6: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η έννοια του χρώματος

Οι περισσότεροι από τους ορισμούς που δίδονται έχουν σχέση με την οπτική

αίσθηση του χρώματος, η οποία συνδέεται με την υπόστασή του. Ακόμη

αναφέρονται στη χημική σύνθεση της ύλης, η οποία προκαλεί το φαινόμενό

του. Σε αυτή την περίπτωση το χρώμα αντικαθίσταται από τις λέξεις

«έγχρωμο υλικό» ή «χρωστική ύλη».

Επίσης άλλοι ορισμοί αναφέρονται στην ακτίνα φωτός ορισμένου μήκους

κύματος.

6

Page 7: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το χρωματικό φάσμα

Οι ακτίνες του ηλιακού φωτός μπορούν να διαχωριστούν με τη βοήθεια ενός

πρίσματος (I. NEWTON 1676), ώστε να σχηματίσουν το χρωματικό φάσμα, το

οποίο αποτελείται από επτά χρώματα (κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο,

μπλε, μπλε βαθύ, βιολετί), τις φασματικές λωρίδες.

7

Page 8: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ο διαχωρισμός σε φασματικές λωρίδες γίνεται ανάλογα με το χρώμα της

καθεμιάς ή με το μήκος κύματός τους.

8

Page 9: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Τα χαρακτηριστικά του χρώματος

Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το χρώμα είναι:

- Ο τόνος

Είναι η καθαρότητα του χρώματος, το ανοικτό ή το σκούρο χρώμα. Ο τόνος

του χρώματος οφείλεται στο ύψος ή την ταχύτητα του μήκους κύματός του. Οι

μικρές ταχύτητες αντιστοιχούν σε σκούρα χρώματα, οι μεγάλες σε ανοικτά.

9

Page 10: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

- Η χροιά

Διακρίνει το ένα χρώμα από το άλλο, και καθορίζεται από το επικρατέστερο

μήκος κύματος του χρώματος που εξετάζεται.

10

Page 11: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

- Η ένταση

Είναι ο βαθμός λαμπρότητας ενός χρώματος, π.χ. το πορτοκαλί είναι πιο

λαμπρό από το μπλε.

11

Page 12: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Σώματα στιλπνά και θαμπά

Όταν ένα σώμα δε διαχέει αλλά αντανακλά στα γύρω αντικείμενα το

μεγαλύτερο μέρος του φωτός που πέφτει επάνω του, ονομάζεται στιλπνό.

Στην αντίθετη περίπτωση ονομάζεται θαμπό.

12

Page 13: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Παραγωγή χρωμάτων

Το ηλιακό φως αναλύεται (με τη βοήθεια πρίσματος) σε επτά χρώματα. Από

αυτά το κίτρινο, το κόκκινο και το μπλε είναι τα βασικά ή πρώτα, επειδή

δεν μπορούν να παραχθούν από μείξη άλλων χρωμάτων.

Η μείξη των τριών βασικών χρωμάτων δίνει λευκό (στη φυσική) ή γκρίζο (στις

καλές τέχνες).

Αν αναμειχθούν ίσες ποσότητες κίτρινο και κόκκινο έχουμε το πορτοκαλί,

κόκκινο με μπλε έχουμε το μοβ και μπλε με κίτρινο το πράσινο. Το πορτοκαλί,

το μοβ και το πράσινο λέγονται δεύτερο ή σύνθετα διότι παράγονται από τη

μείξη δύο βασικών χρωμάτων.

Αν αναμείξουμε ίσες ποσότητες ενός πρώτου και ενός δεύτερου χρώματος

έχουμε τα τρίτα, τα οποία είναι έξι.

13

Page 14: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Με τα τρία βασικά, τα τρία δεύτερα και τα έξι τρίτα χρώματα, σχηματίζεται ο

χρωματικός κύκλος ο οποίος αποτελεί την αφετηρία για μείξη και συνδυασμό

χρωμάτων. Τα χρώματα τοποθετούνται σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του

ρολογιού.

14

Page 15: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το άσπρο, το μαύρο και το παράγωγό τους, το γκρι, λέγονται ουδέτερα ή

άχρωμα γιατί δεν είναι χρώματα.

Τα θερμά χρώματα, που θυμίζουν φωτιά ή ζέστη είναι τα κίτρινα και τα

κόκκινα χρώματα.

Τα ψυχρά χρώματα, που θυμίζουν θάλασσα ή φύση είναι τα μπλε και τα

πράσινα χρώματα.

Το πορτοκαλί, το μοβ και το πράσινο, ονομάζονται και αντίθετα του μπλε, του

κίτρινου και του κόκκινου αντίστοιχα, γιατί βρίσκονται απέναντι στο χρωματικό

κύκλο.

15

Page 16: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Τρόποι εμφάνισης του χρώματος

Το χρώμα μπορεί να εμφανιστεί όπως παρακάτω:

1. Ως κατ’ επιφάνεια χρώμα: Εμφανίζεται στην επιφάνεια

αδιαφανών σωμάτων.

2. Ως κατ’ όγκον χρώμα: Εμφανίζεται στο εσωτερικό

της μάζας των διάφανων σωμάτων.

3. Ως κατά χώρο χρώμα: Δεν συνδέεται ομοίως με κανένα σώμα.

Γίνεται αντιληπτό στο βάθος, χωρίς ορατά

σύνορα (π.χ. το γαλάζιο του ουρανού).

4. Ως χρώμα φωτός: Απαντάται στα αυτόφωτα σώματα.

Δεν περιέχει καθόλου μαύρο.

5. Ως ελεύθερο χρώμα: Δε συνδέεται με κανένα σώμα,

είναι ανεξάρτητο από υφή.

6. Ως φθορίζον χρώμα: Αποτελεί ένα ειδικό είδος κατ’ επιφάνεια

χρώματος, συγγενές προς το χρώμα φωτός.

Φαίνεται όμως φωτεινότερο απ’ ότι το

αντίστοιχο κατ’ επιφάνεια χρώμα.

16

Page 17: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Στην Αρχιτεκτονική εφαρμόζονται κυρίως τα κατ’ επιφάνεια χρώματα τα

οποία διακρίνονται σε:

- χρωματικά χρώματα: παρουσιάζονται με περισσότερη ή λιγότερη

ένταση.

- αχρωματικά χρώματα: δεν παρουσιάζουν χρωματικό περιεχόμενο.

17

Page 18: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

- πλήρη χρώματα: δεν έχουν αχρωματικό περιεχόμενο.

18

Page 19: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Εφαρμογές του χρώματος στις Καλές Τέχνες

Το κόκκινο, το μαύρο και το λευκό αποτελούν τα τρία ανθρωπολογικά

χρώματα και είναι τα μόνα που απαντώνται σε όλους τους πολιτισμούς. Εκτός

από τις χρωματικές τους αξίες, αυτά τα τρία χρώματα ενσωματώνουν

αρχέτυπες έννοιες που χρονολογικά ανάγονται στις σκοτεινότερες αρχές της

ανθρώπινης ζωής – άχρωμο και αγνό (λευκό), άχρωμο και κηλιδωμένο

(μαύρο), χρωματιστό (κόκκινο).

19

Page 20: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το χρώμα σε σχέση πάντα με το σχήμα, τη φόρμα και το υλικό, λειτουργεί

συμβολικά, όπως τότε και σήμερα, δημιουργώντας θρύλους, συνήθειες,

κατευθύνσεις, καθορίζοντας κοινωνικές δομές και λειτουργίες, δημιουργώντας

ατμόσφαιρες θλίψης ή ευτυχίας.

Το πορφυρό κόκκινο και το τουρκουάζ είναι τα χρώματα των αυτοκρατόρων

του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.

20

Page 22: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το κίτρινο είναι το τυπικό γήινο χρώμα για τους Δασκάλους του BAUHAUS,

ενώ το μπλε είναι το χρώμα του παραδείσου. Το κίτρινο προχωρεί, περνά

όρια, είναι επιθετικό, ζωντανό με ενέργεια. Το μπλε, υποχωρεί, παραμένει στα

όριά του, είναι ντροπαλό και παθητικό. Το κίτρινο είναι σκληρό και οξύ. Το

μπλε είναι απαλό. Το κίτρινο είναι σκληρό στη γεύση ενώ το μπλε δροσερό

και φυσικό.

22

Page 23: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το πράσινο επειδή παράγεται από το κίτρινο και το μπλε, δημιουργεί

συναίσθημα τέλειας ισορροπίας και αρμονίας, είναι παθητικό και αύταρκες. Ο

KANDINSKY περιγράφει: «το πράσινο έχει μια τέτοια θέση, την ίδια που έχει

στον κόσμο η λεγόμενη Μπουρζουαζία. Είναι ένα στοιχείο που κινείται πάντα,

αύταρκες και περιορισμένο προς κάθε κατεύθυνση».

Το κόκκινο είναι ζωτικό, με μεγάλη δύναμη και γεφυρώνει το χάσμα ανάμεσα

στο κίτρινο και το μπλε.

23

Page 24: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ο W. KANDINSKY επίσης διατύπωσε ότι κάθε είδος γραμμής έχει ποιότητα

ανάλογη με αυτή που έχει κάθε τύπος χρώματος. Οι κάθετες γραμμές για

παράδειγμα, είναι ζεστές, οι οριζόντιες ψυχρές, ενώ οι διαγώνιες τείνουν στη

μια ή στην άλλη κατάσταση, ανάλογα με τη θέση τους ή την κατεύθυνσή τους.

24

Page 25: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ο W. KANDINSKY ερεύνησε όχι μόνο για τη σχέση μεταξύ χρωμάτων και

γραμμών, αλλά και συνθέσεις αυτών. Ένα οριζόντιο φορμάτ, για παράδειγμα,

είναι ψυχρό, ενώ ένα κάθετο είναι θερμό. Οι συνθέσεις που κατευθύνουν το

μάτι προς τα πάνω είναι ελεύθερες και φωτεινές, ενώ αυτές που κατευθύνουν

το μάτι προς τα κάτω είναι βαριές και καταθλιπτικές.

Οι κινήσεις προς τα αριστερά είναι περιπετειώδεις, απελευθερωτικές, ενώ οι

κινήσεις προς τα δεξιά είναι ασφαλείς και γνώριμες. Τέτοιοι κανόνες οδήγησαν

στη δημιουργία οπτικών αρμονιών και συνθέσεων μέσα από τις οποίες λεπτά

συναισθήματα μπορούν να εκφραστούν.

O P. CLEE ακόμη διατυπώνει: «Η υπόθεση ότι το μαύρο είναι βαρύτερο του

άσπρου είναι αλήθεια μόνο όταν έχουμε ένα άσπρο φόντο. Στη φυσική

κάποιος μπορεί να μιλήσει για συγκεκριμένη βαρύτητα σχετική με το νερό, στο

δικό μας χώρο όμως υπάρχει μια ποικιλία τέτοιων βαρυτήτων, σχετικών με το

άσπρο, το μαύρο ή το ενδιάμεσο».

25

Page 26: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Οι σύγχρονες θεωρίες για το χρώμα και τη διαλεκτική του με τον άνθρωπο

παρατηρητή υποστηρίζουν:

- Το κίτρινο, το οποίο είναι το πιο φωτεινό από τα βασικά χρώματα,

χαρακτηρίζεται ως χαρούμενο, ενώ παράλληλα μπορεί να υποδηλώνει μίσος

και αγωνία. Η μείξη του με το μαύρο δίνει πιο ευχάριστους τόνους.

26

Page 27: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ακόμη το κίτρινο αυξάνει τη διανοητική ωριμότητα, εμπνέει νοητικά, αυξάνει

τον αυτοέλεγχο, αφυπνίζει το ταλέντο, βοηθά στη δημιουργία αυτοκριτικής και

αυτογνωσίας, βοηθά στην καθαρότητα των αισθημάτων και στην

κινητοποίησή τους, εξαγνίζει τη σκέψη, αυξάνει την ικανότητα αφομοίωσης

των ιδεών, ισχυροποιεί τη διανόηση.

- Το κόκκινο, το οποίο είναι το δεύτερο σε λαμπρότητα από τα βασικά χρώματα

δημιουργεί ένταση, υπερδιέγερση και είναι συνυφασμένο με πόλεμο και βία.

Πρέπει να αποφεύγεται σε χώρους ανάπαυσης ή στα μέσα μεταφορών, ενώ

θα πρέπει να προτιμάται σε χώρους ψυχαγωγίας. η μείξη του με λευκό δίνει

τόνους του ροζ, ενώ με το μαύρο εκφράζει σοβαρότητα και χλιδή.

27

Page 28: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ακόμη, το κόκκινο εμψυχώνει, δημιουργεί διάθεση για δράση και επικοινωνία,

δίνει ενέργεια, θερμαίνει, διώχνει τη νωθρότητα, εκτονώνει τη συσσωρευμένη

ένταση, αυξάνει την ικανότητα κατανόησης, δημιουργεί διάθεση για αναζήτηση

του καινούριου, δημιουργεί εξωστρέφεια, αυξάνει τη ζωτικότητα και τη

δημιουργικότητα.

- Το μπλε είναι το τελευταίο σε λαμπρότητα από τα βασικά χρώματα. Δροσερό ή

ψυχρό, καθησυχάζει ή ηρεμεί.

28

Page 29: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η μείξη του με το λευκό δίνει τόνους νεανικούς, ενώ με το μαύρο σκιές που

εκφράζουν σοβαρότητα αλλά παράλληλα (σε ορισμένους τόνους) έως και

κατάθλιψη.

29

Page 30: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ακόμη, το μπλε αυξάνει τη διάθεση έρευνας, δημιουργεί εσωτερική γαλήνη και

έφεση για επιστημονική έρευνα, βοηθά στην καλλιέργεια της επιστημονικής

σκέψης, ηρεμεί υπό προϋποθέσεις, βοηθά στο συνειρμό των ιδεών, πείθει,

δημιουργεί εσωτερική δύναμη και πνεύμα δικαιοσύνης, αυξάνει το

θρησκευτικό συναίσθημα, δημιουργεί εσωτερική αρμονία.

- Το πορτοκαλί (από το κίτρινο και το κόκκινο) απελευθερώνει και βοηθά στην

αφομοίωση των νέων ιδεών, απελευθερώνει την υπάρχουσα ενέργεια,

αυξάνει την περίσκεψη, χαροποιεί, βοηθά το συνειρμό των ιδεών, αυξάνει τη

διανοητική ικανότητα, ισχυροποιεί τη θέληση, βοηθά στον αυτοέλεγχο,

κινητοποιεί την καταπιεσμένη ενέργεια, βοηθά στην απελευθέρωση της

διανόησης.

30

Page 31: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

- Το πράσινο (από το μπλε και το κίτρινο) καθησυχάζει και ηρεμεί αλλά θα

πρέπει να συνδυάζεται με κίτρινο ή μπλε. Η μείξη του με το λευκό δίνει τόνους

που είναι κατάλληλοι για κάλυψη μεγάλων επιφανειών, ενώ με το μαύρο οι

τόνοι καλό είναι να χρησιμοποιούνται σε μικρή κλίμακα.

31

Page 32: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ακόμη το πράσινο βοηθά στην εκδήλωση των συναισθημάτων, αναπτύσσει τη

λογική, αυξάνει την επικοινωνία, τονώνει το συναίσθημα, συμβιβάζει,

δημιουργεί αρμονία, εξισορροπεί το νευρικό σύστημα, βοηθά στη ροή των

ιδεών, συμφιλιώνει, αναπτύσσει την ικανότητα συνεργασίας.

- Το μοβ (από το κόκκινο και το μπλε) δηλώνει αξιοπρέπεια, μυστήριο και

πένθος. Η μείξη του με το άσπρο είναι χρησιμότερη από τις σκιές που δίνει το

μαύρο.

32

Page 33: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Από τα ουδέτερα, το λευκό δηλώνει αγνότητα, αγάπη, καθαρότητα, ησυχία και

ηρεμία. Τονίζεται ιδιαίτερα όταν περιβάλλεται από ψυχρά σώματα.

33

Page 34: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το μαύρο δηλώνει σοβαρότητα ή πένθος. Τονίζεται ιδιαίτερα όταν

περιβάλλεται από θερμά χρώματα.

Το γκρι μόνο του χρησιμοποιείται κυρίως για φόντο, αποκτά όμως ιδιαίτερη

αξία όταν αναμειχθεί με κάποιο άλλο.

34

Page 35: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Στη διακόσμηση τα θερμά χρώματα μεγαλώνουν το χώρο, τα ψυχρά τον

μικραίνουν. Το χρώμα έχει ορισμένες αξίες που δε γίνονται αντιληπτές, όμως

υπάρχουν και επιδρούν καθοριστικά στην ψυχολογία του χώρου. Το χρώμα

έχει βάρος, γεύση, όγκο.

35

Page 36: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Αυτές τις αξίες θα πρέπει να τις λάβουμε υπόψη μας όταν επιλέγουμε τους

συνδυασμούς χρωμάτων τόσο στο κέλυφος (εσωτερικό – εξωτερικό) όσο και

στον εξοπλισμό του κτιρίου.

36

Page 37: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Οι αρχές της αρχιτεκτονικής σύνθεσης που έχουν υιοθετηθεί θα πρέπει να

ισχύσουν και για τη χρωματική σύνθεση. Δε μπορεί να ισχύσουν άλλες, ακόμη

και στην ακραία περίπτωση που επιλύουμε σκηνογραφικά το χώρο.

Καλό θα είναι σε κάθε επιφάνεια να χρησιμοποιείται ένα χρώμα με τις όποιες

τονικές διαφορές και όχι περισσότερα από 2-3 χρώματα ανά χώρο, για

συνθέσεις μοντέρνας τεχνοτροπίας, ενώ θα πρέπει να τονίζουμε τον πλούσιο

ζωγραφικό διάκοσμο για συνθέσεις Νεοκλασικής ή Μεταμοντέρνας

τεχνοτροπίας.

Η χρήση των γειτονικών χρωμάτων είναι μεν μια συντηρητική λύση, αν όμως

συνδέεται και με τον υπόλοιπο διακοσμητικό εξοπλισμό, τότε μπορεί να

οδηγηθούμε σε πρότυπες λύσεις.

Ο ALBERTI τόνιζε: «…. ανάμεσα στα χρώματα υπάρχουν ορισμένες φιλίες.

Μερικά, δείγμα σε άλλα παίρνουν ομορφιά και μεγαλείο…».

37

Page 38: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η χρωματική σύνθεση είναι επιστήμη, τεχνολογία αλλά και καλλιτεχνική

δημιουργία. Όσο πιο ευαίσθητη, τόσο ακριβέστερη στις προθέσεις και στο

όνειρο στο οποίο στοχεύαμε….

38

Page 39: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η τεχνολογία του χρώματος στη δόμηση

Από τεχνολογικής άποψης τα χρώματα στη δόμηση διακρίνονται στις εξής

κατηγορίες:

• Υδροχρωματισμοί και υδροχρωματισμοί με κόλλα

Χρώματα υδατοδιαλυτά που παράγονται από «σκόνες του βαρελιού» και

εφαρμόζονται με ή χωρίς την προσθήκη ζωικής ή φυτικής κόλλας.

Χρησιμοποιήθηκαν ιδιαίτερα τον περασμένο αιώνα και στις αρχές του δικού

μας, με ιδιαίτερη λαμπρότητα την περίοδο της Νεοκλασικής αρχιτεκτονικής.

• Ασβεστοχρώματα

Υδροχρώματα με χρωστική (και συνδετική) ύλη τον αραιωμένο ασβέστη.

Χρησιμοποιούνται σε εξωτερικές επιφάνειες. Χωρίς χρώμα, το κοινό

«ασβέστωμα» ή «άσπρισμα» εφαρμόζεται ακόμα στα νησιά του Αιγαίου.

39

Page 40: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

• Πλαστικά χρώματα

Είναι τα χρώματα που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια στη συμβατική

κατασκευή στη χώρα μας. Έχουν ως βάση πλαστικές ύλες και υγρό

καουτσούκ (παλαιότερα) ή συνθετικές ρητίνες.

Χρησιμοποιούνται σε επιχρίσματα με ή χωρίς σπατουλάρισμα, σε εμφανές

σκυρόδεμα, εσωτερικά ή εξωτερικά.

Τα πλαστικά διακρίνονται σε: - κοινά πλαστικά

- σιμεντοχρώματα

- χρώματα relief

• Ελαιοχρώματα

Τα ελαιοχρώματα διακρίνονται σε:

- Ριπολίνες. Πρόκειται για στιλπνά και ελαστικά ελαιοχρώματα τα οποία

διαλύονται σε βερνίκι με βάση το λινέλαιο ή συνθετικές ρητίνες.

Χρησιμοποιούνται σε κουφώματα, ντουλάπες κ.ά.

- Ντούκο. Πρόκειται για ελαιοχρώματα τα οποία διαλύονται σε βερνίκι με βάση

το λινέλαιο ή συνθετικές αλκυδικές ρητίνες.

Χρησιμοποιούνται κυρίως σε μεταλλικές και ξύλινες επιφάνειες.

• Βερνίκια

Παράγονται από φυσικές ή συνθετικές ρητίνες, λινέλαιο κ.ά.

Χρησιμοποιούνται κυρίως για την προστασία των ξύλινων επιφανειών καθώς

και άλλων υλικών, εξωτερικά ή εσωτερικά.

40

Page 41: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ιδιότητες χρωμάτων

Ορισμένες από τις επιθυμητές ιδιότητες των χρωμάτων είναι: η πρόσφυση, η

ευκαμψία, η αντοχή και η καλυπτική ικανότητά τους.

Η ανακλαστική ικανότητα των χρωμάτων είναι σημαντικός παράγοντας για τον

αρχιτεκτονικό, διακοσμητικό και ενεργειακό σχεδιασμό. Στον πίνακα που

ακολουθεί φαίνεται η επί τοις 100% ανακλαστική ικανότητα των πιο γνωστών

χρωμάτων.

Συνδυασμοί και αρμονία χρωμάτων

Πολλοί από όσους ασχολούνται με το θέμα της χρωματικής αρμονίας στις

καλές τέχνες συμφωνούν ότι οι βασικοί νόμοι που τη διέπουν είναι:

1. Η υστερογενής εικόνα

2. Η ταυτόχρονη αντίθεση και

3. Η χρωματική μείξη (προσθετική και αφαιρετική), (πηγή: Γ. Κονταξάκης)

41

Page 42: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Οι φυσικοί αυτοί νόμοι της όρασης πρέπει να αξιολογούνται πάντα σε σχέση

με τις αρχές της αναλογίας και αντιθέσεως καθώς βέβαια και με τις υπόλοιπες

αρχές της υπό μελέτη αρχιτεκτονικής και διακοσμητικής σύνθεσης.

Ιδιαίτερη όμως αξία για την επίλυση συνθετικών προβλημάτων χρωματικής

αρμονίας φαίνεται να έχουν οι νόμοι, της αντίθεσης – contrast όπως

αναφέρονται σε σχετική βιβλιογραφία εικαστικών θεμάτων:

Της ταυτόχρονης αντίθεσης

Της διαδοχικής αντίθεσης

Της μεικτής αντίθεσης και

Της κυκλικής αντίθεσης

Ο νόμος της ταυτόχρονης αντίθεσης (έρευνα του Μ.Ε. Chevreul) καθορίζει:

42

Page 43: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

1. Ένα ζεστό χρώμα παρατιθέμενο σε ένα κρύο εξάπτονται. Είναι σα να

ζεσταίνουμε το ζεστό και να κρυώνουμε το κρύο (το συμπληρωματικό ενός

χρώματος με το ίδιο).

2. Δυο ζεστά χρώματα το ένα δίπλα στο άλλο κρυώνουν (γιατί το καθένα

επηρεάζεται από τη δράση του συμπληρωματικού του άλλου).

3. Αντιθέτως δυο κρύα χρώματα έχουν την τάση να ζεσταθούν.

4. Βάζοντας λευκό πλάι σε ένα χρώμα υψώνουμε τον τόνο.

5. Ολοκληρωμένη εφαρμογή χρώματος έχουμε όταν στο διπλανό χώρο

βάζουμε το συμπληρωματικό του.

6. Το μαύρο δίπλα σε ένα χρώμα χαμηλώνει τον τόνο.

7. Το γκρι δίπλα σε ένα χρώμα το κάνει πιο λαμπερό.

Ο W. SARGENT αναφέρει στο έργο του “The Enjoyment and Use of Color” ότι

τα βασικά χρώματα είναι συνήθως ευχάριστα, εάν δεν είναι πολύ έντονα σε

τόνο. Δέχεται δηλαδή ένα μέσο τόνο και βασικές χρωματικές συνθέσεις

αναγνωρίζοντας κοινά σημεία στις καλλιτεχνικές προτάσεις και στις αρχές της

φυσικής και οπτικής.

43

Page 44: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

O A.F. TAYLOR στο έργο του “Color Technology” υποστηρίζει ότι η βάση της

χρωματικής αρμονίας είναι η φυσική των χρωμάτων, όπως φαίνονται στο

φάσμα και ο τρόπος με τον οποίο τα χρώματα αναπτύσσονται μέσα στο

φυσικό περιβάλλον. Η φύση δίνει με παραδείγματα μια σειρά αρμονιών.

Ακόμη δέχεται τέσσερις κατηγορίες αρμονιών. Τις ανάλογες, τις

συμπληρωματικές, τις μονοχρωματικές και τις αχρωματικές.

Ο F. BIRREN δέχεται παρόμοιες απόψεις με τις παρακάτω κατηγορίες

αρμονιών:

44

Page 45: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

- Αναλογίας: Χρώματα που βρίσκονται το ένα κοντά στο άλλο στο

χρωματικό κύκλο.

- Αντιθέσεως: Χρώματα που βρίσκονται διαμετρικά αντίθετα τοποθετημένα στο

χρωματικό κύκλο.

- Ισορροπίας: Χρώματα που οι θέσεις τους στον κύκλο αποτελούν κορυφές

κανονικού σχήματος εγγεγραμμένου στον κύκλο (τριάδες ή τετράδες

χρωμάτων).

- Επικρατούντος κυρίαρχου χρώματος:

45

Page 46: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Όταν ένα χρώμα κυριαρχεί πάνω στα άλλα. Το χρώμα αυτό συνήθως είναι

από τα βασικά.

O M. DE SAUSMAREZ δέχεται ότι για την επίτευξη αρμονιών είναι

απαραίτητες:

- Αντιθέσεις φωτός και σκιάς

- Αντιπαράθεση αποχρώσεων

- Αντιθέσεις θερμών – ψυχρών

- Αντιθέσεις ταυτόχρονες

- Αντιθέσεις συμπληρωματικών χρωμάτων

- Αντιθέσεις αναλογιών

- Αντιθέσεις στη μορφή των χρωματικών επιφανειών

- Αντιθέσεις βαθμών φωτεινότητας

- Αντιθέσεις στην υφή των χρωματικών επιφανειών

Ο E. JACOBSON γράφει ότι αρμονική είναι μια ομάδα χρωμάτων, όταν η

μεταξύ τους σχέση:

καλύπτει μια ανάγκη ρυθμού

διέπεται από αναγνωρίσιμες αρχές (π.χ. σχέσεις ομοιότητας)

εγείρει συνειρμικά ευχάριστες μνήμες

υποβάλλει αίσθηση μορφής, χώρου κ.ά.

Τέλος ο Δ. ΠΙΚΙΩΝΗΣ στην «Αρμονία χρωμάτων και τόνων» αναφέρει:

46

Page 47: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ως μέσον «συνδυαστικής» των χρωμάτων προτείνεται σχέση μετρική.

Τα χρώματα να εισέρχονται στους λόγους με την πραγματικής τους ταυτότητα:

το μήκος κύματος.

47

Page 48: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η ψυχολογία του χρώματος και οι χρωματικές προτιμήσεις

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι ορισμένα χρώματα κερδίζουν το

ενδιαφέρον και την προτίμησή μας, ενώ άλλα μας απωθούν. Υπάρχουν

πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τις χρωματικές προτιμήσεις και

αντιπάθειές μας. Ορισμένες αιτίες που μπορούν να επηρεάσουν τις

χρωματικές μας προτιμήσεις είναι (πηγή: Σ. Διαμαντίδης – Χρωματική):

Οι χρωματικές επιδράσεις του περιβάλλοντος

Λόγω της «χρωματικής συνήθειας» που μας δημιουργεί το περιβάλλον στο

οποίο ζούμε και κινούμαστε, αναζητούμε υποσυνείδητα τα «γνωστά μας»

χρώματα όταν τίθεται θέμα χρωματικής εκλογής.

Ευχάριστο (και ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας) αποτέλεσμα της επίδρασης

αυτού του παράγοντα είναι η διατήρηση του λευκού και του μπλε στους

οικισμούς του Αιγαίου, του μπλε και της ώχρας στους τοίχους των

Μακεδονικών παραδοσιακών.

48

Page 49: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Η επίδραση της μόδας

Έτσι όπως αυτή προωθείται μέσω της διαφήμισης, δημιουργεί ψυχολογικό

χρωματικό κατεστημένο στον άνθρωπο καθώς και ειδική ψυχολογική στάση

στον καταναλωτή.

Τα χρωματικά εξαρτημένα αντανακλαστικά

Είναι ένας ισχυρός υποσυνείδητος παράγοντας που δημιουργεί αυτόματη

συμπάθεια ή αντιπάθεια για κάποιο χρώμα. Αποκτάται από τον άνθρωπο

μετά από ισχυρό ψυχολογικό σοκ από ευχάριστο ή δυσάρεστο γεγονός.

Η έμμεση επιβολή του χρώματος

Ο παράγοντας αυτός σχετίζεται με την ψυχολογική διάθεσή μας σε σχέση με

κάποιο πρόσωπο που μας ενδιαφέρει άμεσα και υπολογίζουμε πολύ στη

γνώμη του.

Η κατεστημένη κουλτούρα του χρώματος

Η «χρωματική κουλτούρα» ποικίλλει από τόπο σε τόπο και αλλάζει από λαό

σε λαό. Έτσι το έντονο και λαμπερό χρώμα το οποίο στην Ασία θεωρείται

αρχοντικό και φινετσάτο, στη χώρα μας μπορεί να το αντιπαθούμε. Αυτή

δημιουργεί ισχυρές επιδράσεις στις προτιμήσεις ή αντιπάθειες των χρωμάτων.

49

Page 50: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Όλοι οι άνθρωποι βρίσκονται κάτω από την επίδραση ενός ή περισσότερων

χρωμάτων λόγω της έμφυτης ψυχοπνευματικής τους σύνδεσης ή όχι, με τις

ποιότητες των χρωμάτων, γεγονός που δημιουργεί την πραγματική φυσική

συμπάθεια ή αντιπάθεια προς τα χρώματα. Οι ποιότητες αυτές των χρωμάτων

είναι οι καθοριστικοί παράγοντες συμπάθειας ή αντιπάθειας για κάποιο

χρώμα.

Εξαιρέσεις μπορεί να έχουμε από τα παραπάνω κυρίως λόγω δυο

παραμέτρων:

α) Της έλλειψης των ιδιοτήτων του χρώματος. Αυτή έχει ως συνέπεια την

εξάρτηση του ατόμου με το συγκεκριμένο χρώμα για λόγους «ενεργειακής

ρύθμισης».

β) Της υπερεπάρκειας των ιδιοτήτων του χρώματος. Αυτή έχει ως συνέπεια τη

συμπάθεια ή αντιπάθεια προς αυτό το χρώμα ανά χρονικά διαστήματα.

Σε καιρούς όπου στην αρχιτεκτονική σύνθεση κυριαρχεί το κίνημα των

Ντεκονστρουκτιβιστών (Νεομοντέρνο κίνημα), με βασικές αρχές τη

δυσαρμονία και την αταξία, προβάλλοντας τη νέα «αισθητική της

50

Page 51: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

καταστροφής», (Coop Himmelblan και Morphosis), αυτό που αποκαλείται

«dead tech» - «νεκρή τεχνολογία» και με υποστηρικτές σχεδιαστικές

προτάσεις που βασίζονται στη θεωρία του χάους (Kazuo Shinohara) και στη

νέα αντίληψη της αισθητικής του μηχανής (Fumihiko Maki), είναι δύσκολο

κανείς να αναφερθεί στις αξίες της αισθητικής του χρώματος και ψυχολογίας

χωρίς να αισθάνεται εκτός εποχής ή στην καλύτερη περίπτωση ρομαντικός.

Τέσσερα από τα θεμελιώδη κριτήρια του «Νεομοντερνισμού», έτσι όπως

τέθηκαν στην ημερίδα της Tate Gallery του Λονδίνου (Σεπτέμβριος 1990) από

τον C. JENKS:

1. Η απάντηση στις αναφορές του Μεταμοντερνισμού σε θέματα αφαίρεσης,

έλλειψης κλίμακας και διακόσμου.

2. Η αναβίωση ιδεών και κινήτρων για ένα νέο σκοπό

3. Η νέα αισθητική αντίληψη και

4. Η νέα ηθική φιλοσοφία

Αυτά τα κριτήρια βρίσκονται σε βαθιά αντίθεση με τις αντικαθιστώμενες αρχές

της αρμονίας, της καθαρότητας, της ενότητας και της τάξης.

51

Page 52: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Με πεμπτουσία στη φιλοσοφική θεώρηση, την αποδόμηση και βασική αρχή

στο σχεδιασμό τους, τους διαγώνιους άξονες, τα τόξα και τις στρεβλές

επιφάνειες, παραβιάζουν οι «Νεομοντέρνοι» τους καννάβους και τις ορθές

γωνίες του μοντέρνου κινήματος, αντλώντας έμπνευση από έναν παράξενο,

ιδιότυπο σχεδιασμό με έντονη γλυπτική διάθεση. Ατενίζοντας κανείς αυτές τις

«Νεομοντέρνες» συνθέσεις και φέροντας συγχρόνως στη μνήμη του τις

παραμυθένιες συνθέσεις του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα (Νεοκλασικισμός

– Εκλεκτισμός), εκεί όπου η αρχιτεκτονική είχε ως κεντρική αναφορά τον

άνθρωπο, τα όνειρά του, τη μυθολογία και την ιστορία του) αλλά και πολλές

από τις συνθέσεις των κινημάτων του 20ου αιώνα, δε μπορεί παρά να

μελαγχολήσει.

Αν και ο LEON KRIER υποστηρίζει από καιρό ότι ο Νεομοντερνισμός των

Ντεκονστρουκτιβιστών αποτελείται από εφήμερες, επιπόλαιες και ιδιότροπες

συνθέσεις προετοιμάζοντας στην ουσία τον επαναπροσδιορισμό των ιδεών

και συνθετικών αρχών, κανείς δε μπορεί να μην σχεδιάζει όταν βρίσκει την

ευκαιρία, με βάση τις αρχές της αρμονίας, της τάξης, της καθαρότητας και της

ενότητας.

52

Page 53: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ακόμη δεν πρέπει να χάνεται η εμπειρία για συνθέσεις ανθρωποκεντρικές με

σαφείς αναφορές στον προβληματισμό και στα όνειρα των ανθρώπων που θα

τη βιώσουν, χωρίς να αφήνει έξω από το γόνιμο διάλογο (ιδιαίτερα στη

διακοσμητική σύνθεση της κατοικίας) τη μυθολογία, την πλούσια ελληνική

μυθολογία – την παλαιά και τη σύγχρονη – και βεβαίως ούτε τη σκηνογραφία.

53

Page 54: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ο δομημένος χώρος θα πρέπει να διευκολύνει το ταξίδι των ανθρώπων, τόσο

στο επίπεδο της εργασίας ή της ψυχαγωγίας με δημιουργία συναισθημάτων,

ενέργειας, εξωστρέφειας, ζωτικότητας, δημιουργικότητας, απελευθέρωσης,

όσο και στο επίπεδο της κατοικίας μέσω των αστροδιαδρόμων της αρμονίας,

του ονείρου, της ισορροπίας, της επικοινωνίας, της γαλήνης ή του έρωτα.

Αυτά όμως είναι σχεδόν αδύνατο να δημιουργηθούν χωρίς το χρώμα και το

φως.

54

Page 55: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Το χρώμα θα πρέπει να εφαρμόζεται στο εξωτερικό και στο εσωτερικό του

δομημένου κελύφους με χρωματισμένες επιφάνειες μεταβαλλόμενης υφής, με

εναλλαγή υλικών και όπου το επιτρέπει η αρχιτεκτονική σύνθεση του κτιρίου

με πλούσιο διάκοσμο.

55

Page 56: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

Ο

εσώγλυφα στοιχεία, τα πανιά, τα έπιπλα, ο φυσικός και τεχνητός φωτισμό

γενικά ο εξοπλισμός αποτελούν τα στοιχεία όπου το χρώμα και το φως

σμίγοντας δίνουν μέρα-νύχτα τη δική τους -μοναδική- παράσταση, στην

περιοχή της υψηλής αισθητικής και του ανυπέρβλητου κάλλους ή στην

περιοχή της ασχήμιας….

ι τοίχοι, οι γυάλινες ή επιχρισμένες οροφές, τα δάπεδα, τα ανάγλυφα –

ς και

ίναι τόσο εύκολο και τόσο δύσκολο για τον αρχιτέκτονα να περάσει με τη

Μάρτιος 2007

ς

ΙΕ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ε

σύνθεσή του στους τόσο κοντινούς δίαυλους της ανάτασης ή της απόρριψης,

που χρειάζεται λίγη γνώση και πιότερη ευαισθησία.

Δημήτρης Ν. Ρίζο

56

Page 57: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΙΕ.1. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚ

1. T.K. ΜΠΙΡΗΣ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΣΤΟ

ΙΧΝΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ

2. Δ.Α. ΦΑΤΟΥΡΟΣ, ΕΝΑ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

ΣΥΝΘΕΣΗΣ

3. P. BOUBON, INTRODUCTION `A L’ ARCHITECTUROLOGIE

4. Π.Α. ΜΙΧΕΛΗΣ, Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΩΣ ΤΕΧΝΗ

5. E. SAARINEN, THE SEARCH FOR FORM IN ART AND

ARCHITECTURE

ΙΕ.2. ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΤΟΜΕΑΣ

ΣΥΝΘΕΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΙΧΜΗΣ, ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ, ΘΕΜΑΤΑ

., ΕΜΠ, ΕΔΡΑ

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ 1981

3. ΞΥΛΟΥ, ΤΣΟΥΜΗΣ Γ.Θ., ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

983

1. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ», 1986 ΑΘΗΝΑ

2. ΞΥΛΙΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ, ΤΟΥΛΙΑΤΟΣ Π

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ

1

57

Page 58: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

ΟΙ ΞΥ4. ΛΙΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ & ΤΑ ΑΝΤΙΚΟΛΛΗΤΑ ΞΥΛΑ, ΤΟΜΟΣ Α’, ΤΟΜΟΣ Β’,

ΙΖΟΣ Ν. ΔΗΜΗΤΡΗΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΙΩΝ», ΑΘΗΝΑ 1998

5. YRON W., MAGUIRE B.,

. RESTON 1975

6. ΑΣΚΕΥΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, SALVADORI M., HELLER R.

ΦΡ.: Σ. ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ – Σ. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ), ΑΘΗΝΑ 1981

7.

SSELL B.,

. YORK 1981

9. E – RESISTING STRUCTURES, MALHOTRA H.L., GLASGOW

982

10. CTS AF FORE PRECAUTIONS IN BUILDING, READ R.E.H., W.A. MORRIS,

ONDON 1983

.3. ΧΡΩΜΑ

Ρ

CARPENTRY FOR RESIDENTIAL CONSTRUCTION, B

W

Η ΦΕΡΟΥΣΑ ΚΑΤ

(ΜΕΤΑ

BUILDING STRUCTURES PRIMER, AMBROSE J., N. YORK 1981

8. BUILDING SYSTEMS INDUSTRIALIZATION AND ARCHITECTURE, RU

N

DESIGN OF FIR

1

ASPE

L

ΙΕ

1. J. I

ERN & TEXTURE

TION

ΝΙΑ ΕΙΣ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΟΝΟΥΣ

TTEN / THE ELEMENTS OF COLOUR

2. J. ITTEN / ART OF COLOUR

3. W. GRAHAM / COLOUR, PAT

4. J.M. HOLMES / COLOUR IN INTERIOR DECORA

5. E. VERITY / COLOUR

6. Δ. ΠΙΚΙΩΝΗΣ / Η ΑΡΜΟ

58

Page 59: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

7. Α. ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ / ΤΟ ΧΡΩΜΑ, Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ, ΒΑΣΙΚΑ ΚΑΙ

ΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

8.

HARMONY

THE VISUAL ARTS

ΤΟΣ

ΚΤΙΚΗ

ΧΡΩΜΑ – ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ

ΙΚΙΣΜΟΥ

Ν

ΥΓΧΡΟΝΩΝ ΣΧΟΛΩΝ

20. / ΦΥΣΙΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ, ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΙΑΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ

ΛΩΣΣΑΣ

Σ

Ε. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ / ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

9. P. RENNER / COLOR ORDER AND

10. A. F. TAYLOR / DESIGN AND EXPRESSION IN

11. A. F. TAYLOR / COLOUR TECHNOLOGY

12. Π. Β. ΑΛΕΞΙΟΥ / Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑ

13. Γ. ΚΟΝΤΑΞΑΚΗ / ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ, ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑ

14. Σ. ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ / ΧΡΩΜΑΤΙΚΗ

15. Θ. Φ. ΤΟΣΚΑ / ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ

16. W. KANDINSKY / BAUHAUS

17. I. ΛΙΑΠΗΣ / Η ΑΙΣΘΗΣΗ ΚΑΙ Η

18. Κ. Η. ΜΠΙΡΗΣ / ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΛΑΣ

19. Ε. ΒΑΚΑΛΟ / ΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΟΙ ΧΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩ

Σ

Ν. ΧΑΤΖΗΚΥΡΙΑΚΟΣ – ΓΚΙΚΑΣ

Γ

59

Page 60: ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ

60

ΙΕ.4. ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΩΜΑΤΟΣ

F. BIRREN, COLOR PSYCHOLOGY AND COLOR THERAPY