Εγχειρίδιο ΕΛΛΑΚ

Οδηγός ΕΛΛΑΚ για την εκπαίδευση

ΕΝΟΤΗΤΑ Α:Edubuntu Linux 9.x

Στόχοι:

Με τη βοήθεια του Οδηγού αυτού, ο εκπαιδευόμενος θα μπορεί να:

• Χειριστεί το λειτουργικό σύστημα Edubuntu Linux 9.x

• Μπορεί να αναβαθμίσει το σύστημά του

• Μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει εφαρμογές

• Τροποποιήσει την εμφάνιση του συστήματος

• Τρέχει τις εγκατεστημένες εφαρμογές του Edubuntu

• Διαχειρίζεται αρχεία αποθηκευμένα στον υπολογιστή ή σε

μονάδες αποθήκευσης (USB stick, CD/DVD)

Σελίδα 4 | Εισαγωγή ΕΛΛΑΚ στην Εκπαίδευση

Eισαγωγή στο ΕΛΛΑΚ

Ανοικτό / Ελεύθερο ΛογισμικόΟι ηλεκτρονικοί υπολογιστές έχουν πλέον ενταχθεί για τα καλά στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου και της Ελλάδας. Ένας σοβαρός περιορισμός που υπάρχει, είναι η ανάγκη για συνεχή αγορά νέων λογι-σμικών αλλά και αναβάθμιση των αδειών χρήσης των υφισταμένων. Το Ανοικτό/ Ελεύθερο Λογισμικό, πέρα του ότι δεν έχει κόστος αγοράς, επιτρέπει την τροποποίησή του από τους ίδιους τους χρήστες και την προσαρμογή του στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε χώρας.

Η αγορά των υπολογιστών (υλισμικό - hardware) αποτελεί μόνο ένα μέρος του κόστους εισα-γωγής των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην εκπαίδευση (ΤΠΕ). Το πιο σοβαρό κόστος αφορά την αγορά του ίδιου του λογισμικού (software), που επιβαρύνει όχι μόνο το ίδιο το κράτος, αλλά και τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. Για να μπορεί ο μαθητής (δεδομένου του ότι έχει υπολογιστή στο σπίτι) να συνεχίσει μια εργασία που ξεκίνησε στο σχολείο, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του το ίδιο ίσως λογισμικό με αυτό που χρησιμοποιεί στην τάξη. Δεδομένου του ότι, τόσο το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Ελλάδα) όσο και το Υπουργείο Παιδεί-ας και Πολιτισμού (Κύπρος) δίνουν κουπόνια για αγορά υπολογιστή σε όλους τους μαθητές Α’ και Β’ Γυμνασίου αντίστοιχα, ο περιορισμός που υπάρχει, πλέον, αφορά κυρίως το λογισμικό.

Το Ανοικτό/Ελεύθερο Λογισμικό ακολουθεί μια ιδιαίτερη φιλοσοφία, που θέλει το λογισμικό όχι απλά να προσφέρεται χωρίς κόστος (δωρεάν), αλλά να επιτρέπονται ακόμη και οι παρεμβάσεις και τροποποιήσεις του ίδιου του κώδικα που χρησιμοποιεί. Με αυτό τον τρόπο, όχι μόνο μπορεί να προ-σαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε χρήστη (ή χώρας), αλλά πάντοτε θα είναι δωρεάν, μια και υπάγεται σε μια ιδιαίτερα αυστηρή άδεια που δεν επιτρέπει σε κανέναν, ακόμη και σε επόμενες εκδόσεις, να διαθέσουν τα συγκεκριμένα λογισμικά επί πληρωμής ή με κλειστό κώδικα.

Εισαγωγή ΕΛΛΑΚ στην Εκπαίδευση | Σελίδα 5

Αξιοπιστία Ανοικτού / Ελεύθερου ΛογισμικούΣυνήθως, όταν κάτι δίνεται δωρεάν, δεν είναι τόσο καλό σε σχέση με κάτι που το πληρώνουμε. Αυτό δεν ισχύει για το Ανοικτό / Ελεύθερο Λογισμικό, μια και -αν και δεν το γνωρίζουμε- αρκε-τές από τις κύριες τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε καθημερινά βασίζονται σ’αυτό.

Μια πολύ σημαντική παράμετρος που θα πρέπει να εξετάζουμε κάθε φορά, πριν τη χρήση κάποιου λογισμικού, είναι η αξιοπιστία του. Μήπως το λογισμικό που χρησιμοποιούμε για να γράφουμε επιστολές (και είναι δωρεάν) είναι φορτωμένο με ιούς; Μήπως η Βάση Δεδομένων που δημιουργήσαμε με ένα λογισμικού Ανοικτού Κώδικα, μπορεί να καταστραφεί απροειδο-ποίητα και να μας αφήσει εκτεθοιμένους; Στην πραγματικότητα, τα λογισμικά που ανήκουν στο χώρο του Ανοικτού / Ελεύθερου Λογισμικού, είναι ιδιαίτερα ‘ανθεκτικά’ σε προβλήματα, μια και δοκιμάζονται από δεκάδες αν όχι και εκατοντάδες χιλιάδες προγραμματιστές πριν δοθούν στην αγορά. Επίσης, αρκετές από τις πλέον σοβαρές εφαρμογές που χρησιμοποι-ούν εκατομμύρια άνθρωποι καθημερινά, βασίζονται αποκλειστικά σε τεχνολογίες Ανοικτού / Ελεύθερου Λογισμικού. Το διαδίκτυο, και ειδικότερα το κομμάτι που ονομάζουμε Παγκόσμι-ος Ιστός (World Wide Web) βασίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος του, σε τεχνολογίες καθαρά Ανοικτού Λογισμικού (Apache, MySQL κ.α.). Πέρα από αυτά, το Ανοικτό / Ελεύθερο Λογισμικό υποστηρίζεται από μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες υπολογιστών στον κόσμο, όπως η Sun Microsystems, Oracle, IBM, Intel, AMD κ.α. Ακόμη και η πανίσχυρη Microsoft έχει κυκλοφο-ρήσει λογισμικά και τεχνολογίες της κάτω από άδειες ανοικτού λογισμικού, όπως το πρόσφα-το παράδειγμα με το πρόσθετο (plug-in) για τη διασύνδεση του Microsoft Live με το Moodle.

Eισαγωγή στο EΛΛΑΚ


Eισαγωγή στο Edubuntu LinuxEισαγωγή στο Edubuntu Linux

Ubuntu: Ανθρωπισμός στους Άλλους!Η λέξη “Ubuntu” είναι αφρικανική και σημαίνει “Ανθρωπισμός στους Άλλους”. Δηλώνει μια βασική αρχή στην οποία στηρίζεται το Ανοικτό/ Ελεύθερο Λογισμικό, την ελεύθερη προσφορά και πρόσβαση στα αγαθά από όλους τους ανθρώπους, είτε έχουν συμ-βάλει στη δημιουργία τους είτε όχι.

Το Ubuntu Linux είναι σήμερα μια από τις πιο δημοφιλής εκδόσεις του λειτουργικού αυτού συστήματος. Είναι εξαιρετικά φιλικό στη χρήση, ενώ η Canonical (η εταιρεία που ιδρύθηκε για τη δημιουργία και προώθηση του Ubuntu) φροντίζει να ενσω-ματώνει ακόμη και “κλειστό” λογισμικό ώστε να μπορεί αν υπάρχει όσο γίνεται καλύτερη λειτουργία των υπολογιστών μας με όλα (σχεδόν) τα λογισμικά αλλά και κάρτες επέκτασης της αγοράς.

Το Ubuntu Linux μπορείτε να το κατεβάσετε από τη διεύθυνση http://www.ubuntu.com. Υπάρχει έκδοση για διακομιστές (servers) αλλά και για απλούς χρήστες (Desktop). Το Ubuntu ανανεώνεται κάθε 6 μήνες με σταθερή έκδοση και μπορεί να τρέ-ξει ακόμη και σε παλαιότερους υπολογιστές, μια και οι απαιτήσεις του είναι κατά πολύ μικρότερες από τις αντίστοιχες (τελευ-ταίες) εκδόσεις των Microsoft Windows.

Edubuntu: Η εκπαιδευτική ‘όψη’ του Ubuntu Linux!

To Edubuntu είναι ένα ‘συμπλήρωμα’ που εγκαθιστούμε στον υπολογιστή μετά την εγκατάσταση του ίδιου του Ubuntu. Αφού εγκαταστήσουμε το Ubuntu στον υπολογιστή μας, συνδεόμαστε με τη σελίδα http://www.edubuntu.org και κατεβάζουμε την έκδοση Edubuntu που αντιστοιχεί στο λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή μας (π.χ. Edubuntu 9.x για Ubuntu 9.x).

Το Εdubuntu προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα, για σκοπούς χρήσης του στην τάξη. Πέρα από τα πιο φιλικά εικονίδια, θα βρείτε αρκετές εκπαιδευτικές εφαρμογές που καλύπτουν αρκετά μαθήματα τόσο του Δημοτικού όσο και του Γυμνασίου. Σ’αυτό συμπεριλαμβάνονται εφαρμογές για γεωμετρία, βιολογία, αστρονομία, χημεία κ.α. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται και εφαρμογές για διαχείριση σχολικής τάξης, όπως το iTalc που θα δούμε στη συνέχεια.


Εγκατάσταση EdubuntuΑφού κατεβάσουμε το Edubuntu, θα πρέπει να το μεταφέρουμε σε ένα

άδειο ψηφιακό δίσκο (CD). To αρχείο αυτό (με κατάληξη .iso) είναι σχετικά μικρό και με ευρυζωνική σύνδεση κατεβαίνει στον υπολογιστή μας σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα (15 - 20 λεπτά σε γραμμή 2Μbps). Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάποιο λογισμικό που κάνει εγγραφή αρχεία iso σε CD / DVD.

Δεδομένου του ότι υπάρχει ήδη το Ubuntu Linux 9.x στον υπολογιστή μας, κάνουμε εκκίνηση του συστήματος και στη συνέχεια είσοδο στο λογαριασμό μας. Αν έχουμε δημιουργήσει με επιτυχία τον ψηφιακό δίσκο με το Edubuntu, τότε αυτός θα εμφανιστεί στην επιφάνεια γραφείου σας.

Σε παλαιότερες εκδόσεις του συστήματος, το Edubuntu κυκλοφορούσε ως ολοκληρωμένο πακέτο. Όμως, στις νεότερες εκδόσεις, το Edubuntu είναι ξεχωριστή συλλογή αρχείων που προσφέρουν αρκετές ευκολίες αλλά και πρό-σθετα εκπαιδευτικά λογισμικά.

Η διαδικασία εγκατάτασης του Edubuntu είναι πολύ απλή, και ο χρόνος που χρειάζεται μέχρι να ολοκληρωθεί εξαρτάται από τον αριθμό των πακέτων που θα επιλέξουμε να εγκαταστήσουμε στον υπολογιστή μας.

Επιφάνεια εργασίας Ubuntu 9.x - το εικονίδιο του Edubuntu εμφανίζεται αυτόματα

Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Εκκίνηση προγράμματος εγκατάστασης πρόσθετων”

Eισαγωγή στο Edubuntu Linux



Εγκατάσταση πρόσθετωνΤο Edubuntu είναι στην πραγματικότητα μια σειρά από λογισμικά που επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του συστήματος αλλά προσφέρουν και επιπρόσθετες δυνατότητες (π.χ. διαχείριση απομακρυσμένων υπο-λογιστών).

Τα πρόσθετα που θα εγκατασταθούν αφορούν τόσο τη λειτουργι-κότητα και εμφάνιση του συστήματος, όσο και τα λογισμικά που θα διαθέτει ο υπολογιστής μας. Μπορούμε να κάνουμε εγκατάσταση ορισμένα λογισμικά και να προσθέσουμε άλλα αργότερα. Η εγκατά-σταση είναι μια πολύ απλή διαδικασία.

Εδώ εμφανίζονται οι κα-τηγορίες λογισμικών που θα εγκαταστήσουμε στον υπολογιστή

Από την επιλογή αυτή μπορούμε να επιλέξουμε εγκατάταση λογι-σμικών που συντηρεί η Canonical, ή και λογισμικά άλλων

Στο σημείο αυτό εμφανίζε-ται περιγραφή του επιλεγ-μένου προς εγκατάσταση λογισμικού

Κάνουμε κλικ στο πλαίσιο επιλογής για να επιλέξουμε ένα λογισμικό

Το κάθε λογισμικό έχει βαθμολογία (σε αστέρια) ανάλογα με το πόσο δημοφι-λές είναι


Αναβάθμιση σε EdubuntuΗ αναβάθμιση από Ubuntu σε Edubuntu θα φέρει αρκετές αλλαγές στο

σύστημά μας. Το βασικότερο τμήμα που πρέπει να εγκαταστήσουμε είναι το Educational desktop for Ubuntu, όπως παρουσιάζεται στην εικόνα δεξιά. Πρό-κειται για μια σειρά από λογισμικά αλλά και τροποποιήσεις του τρόπου εμφά-νισης και λειτουργίας του συστήματός μας. Με την πρώτη επανεκκίνηση του υπολογιστή θα γίνει αντιληπτό πως πλέον το περιβάλλον λειτουργίας - αν και θα συνεχίσει να βασίζεται στο Gnome - θα είναι πιο ελκυστικό, ειδικότερα για μικρότερες ηλικίες.

Υπάρχουν εκατοντάδες εφαρμογές που θα θέλαμε ίσως να εγκαταστήσου-με στον υπολογιστή μας. Όμως, κάτι τέτοιο θα απαιτούσε πολύ μεγάλη χωρη-τικότητα δίσκου αλλά και αρκετό χρόνο, μια και αρκετά λογισμικά θα πρέπει να κατέβουν από το διαδίκτυο, αν δεν υπάρχουν διαθέσιμα στο ψηφιακό δίσκο με τον οποίο κάνετε την εγκατάστασή σας.

Βασική αρχή για ένα καλό και ευέλικτο λειτουργικό σύστημα είναι να ξεκι-νάμε με τα βασικά προγράμματα που χρειαζόμαστε και στη συνέχεια - αφού εμφανιστεί η ανάγκη- να προσθέτουμε και άλλα.

Για μια τυπική εγκατάστα-ση που θα περιλαμβάνει τα βασικά λογισμικά του Edubuntu, κάνουμε κλικ στην κατηγορία Edubuntu Desktop

Επιλέγουμε ‘Educational desktop for Ubuntu’ ώστε να γίνει εγκατάσταση των κυριότερων τμημάτων του Edubuntu

Για να γίνει η αναβάθμιση του Ubuntu σε Edubuntu, κάνουμε κλικ στο κουμπί ‘Εφαρμογή αλλαγών’




Εκκίνηση αναβάθμισηςΤο Edubuntu είναι ένα ιδιαίτερα φιλικό σύστημα, και φροντίζει να

μας ενημερώνει μέσω πλαισίων διαλόγου, για όλες τις αλλαγές που θα κάνουμε (εγκατάσταση / απομάκρυνση λογισμικού). Αν είμαστε σίγουροι για τα λογισμικά που θέλουμε να εγκαταστήσουμε, τότε μπορούμε να προχωρήσουμε με την αναβάθμιση του Ubuntu σε Edubuntu.

Είναι επίσης σημαντικό να κατανοήσουμε πως, αν και μιλάμε για αναβάθμιση, στην πραγματικότητα ο πυρήνας και τα κύρια λογισμικά του Ubuntu παραμένουν τα ίδια - αυτό που αλλάζει είναι η προσθήκη νέας λειτουργικότητας που αφορά κυρίως την εκπαί-δευση (π.χ. λογισμικό διαχείρισης δικτύουτάξης (iTalc), νέα θέματα, καθώς και μια σειρά από εκπαιδευτικές εφαρμογές. Όλα αυτά μπορούμε να τα εγκαταστήσουμε και σε μια συνήθη διανομή Ubuntu. Όμως, το Edubuntu ‘πακετάρει’ ένα σύνολο από εκπαιδευτικές εφαρμογές και ρυθμίσεις που κάνουν το σύστημα καταλληλότερο και φιλικότερο προς τους μαθητές.

Το σύστημα μας ενημερώνει για τα νέα λογισμικά που θα προσθέσουμε

Για σκοπούς ασφάλειας, αρκετά λογισμικά διαθέτουν πιστοποί-ηση. Αυτό δε σημαίνει απαραί-τητα πως λογισμικά που δεν έχουν πιστοποίηση προκαλούν προβλήματα

Γίνεται η εγκατάσταση του νέου λογισμικού


Εκκίνηση σε EdubuntuΜε την ολοκλήρωση της εγκατάστασης των πακέτων του Edubuntu, το σύ-

στημα θα μας ζητήσει να επανεκκινήσουμε τον υπολογιστή. Η οθόνη εισόδου θα είναι αρκετά διαφορετική από του Ubuntu, γεγονός που μας προετοιμάζει για το νέο σύστημα! Τόσο το όνομα χρήστη (user name) όσο και ο κωδικός (password) παραμένουν τα ίδια.

Τα εικονίδια του Edubuntu χρησιμοποιούν το θέμα Gartoon

Aκόμη και τα μενού έχουν αλλάξει εμφάνιση, και έχει γίνει προσθήκη νέων εφαρ-μογών

Η οθόνη εισόδου έχει αλ-λάξει μορφή. Τα χρώματα (γήινα χρώματα) αντικατο-πτρίζουν τη φιλοσοφία του Ubuntu / Edubuntu για ένα “ανθρώπινο” σύστημα




Τα μενού του Edubuntu - ΕφαρμογέςΠαλαιότερες εκδόσεις του Linux ήταν αρκετά πιο δύσχρηστες

για τον απλό χρήστη. Αρκετές από τις λειτουργίες ήταν κρυμμένες κάτω από τη γραμμή εντολών (Terminal) και έπρεπε να γνωρίζου-με αρκετά καλά περί Linux ώστε να εκτελέσουμε ακόμη και τις πιο απλές λειτουργίες (π.χ. διαγραφή ενός αρχείου).

Οι νεότερες εκδόσεις του Linux, και ειδικότερα το Edubuntu, χρησιμοποιούν γραφικά περιβάλλοντα λειτουργίας τα οποία είναι απλούστατα στη χρήση και δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από άλλα λειτουργικά όπως τα Windows ή το MacOS X. Οι κύριες λει-τουργίες, καθώς και εφαρμογές, γινονται μέσω των επιλογών των μενού του Edubuntu.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως, οι περισσότερες εφαρμο-γές που εγκαθιστούμε στα Linux, είναι εντελώς δωρεάν. Μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε χιλιάδες ποιοτικές εφαρμογές, όλων των κατηγοριών, με μηδενικό κόστος!

Με την επιλογή “Προσθαφαίρεση”, μπο-ρούμε να εγκαταστήσουμε ή να αφαιρέ-σουμε λογισμικά στο σύστημά μας. Αυτά, με τη σειρά τους, θα εμφανίζονται κάτω από την αντίστοιχη κατηγορία στην οποία ανήκουν

Κάτω από κάθε κατηγορία υπάρ-χουν και οι αντίστοιχες εφαρμο-γές της. Νέες εφαρμογές εμφανί-ζονται αυτόματα κάτω από την κατηγορία στην οποία ανήκουν

To μενού Εφαρμογές είναι ένα από τα σημαντικότερα του Edubuntu. Κάτω από αυτό υπάρ-χουν σε κατηγορίες όλα τα εγκα-τεστημένα προγράμματα


Τα μενού του Edubuntu - ΤοποθεσίεςΤο Linux, όπως και όλα τα λειτουργικά συστήματα, προσφέρει

πρόσβαση σε μονάδες αποθήκευσης (σκληρούς δίσκους, οδηγούς ψηφιακών δίσκων κ.α.). Το Edubuntu προσφέρει πρόσβαση στις μο-νάδες αποθήκευσης του υπολογιστή μας, αλλά και σε σημαντικούς φακέλους και τοποθεσίες, μέσω του μενού “Τοποθεσίες”.

Σε αντίθεση με τα Windows, το Edubuntu εμφανίζει εικονίδιο ψηφιακού δίσκου (CD/DVD) και Memory Stick απευθείας στην επι-φάνεια εργασίας, αυτόματα με την είσοδό τους / σύνδεση με τον υπολογιστή. Αυτό επιτρέπει την ευκολότερη πρόσβαση σε όλες τις αφαιρούμενες μονάδες αποθήκευσης, σε αντίθεση με τα Microsoft Windows.

Με την επιλογή “Πρόσφατα έγγραφα”, εμφανίζουμε αρχεία τα οποία ανοίξαμε ή δημιουργήσαμε πρόσφατα

Με την επιλογή “Αναζήτηση για αρχεία...” μπορούμε να εντοπίσου-με αρχεία που έχουμε αποθηκευ-μένα στον υπολογιστή μας, αλλά αγνοούμε την τοποθεσία τους!

Η επιλογή “Δίκτυο” μας επιτρέπει πρόσβαση σε αρχεία που βρίσκο-νται σε άλλους υπολογιστές στο ίδιο δίκτυο με εμάς. Μπορούμε επίσης να συνδεθούμε και σε εξυ-πηρετητή (server) αν διαθέτει το δίκτυό μας

Με την επιλογή “Υπολογιστής”, έχουμε πρόσβαση στις μονάδες αποθήκευσης του υπολογιστή μας

Ο κάθε χρήστης του υπολογιστή μας (δεδομένου του ότι έχει δικό του λογα-ριασμό) έχει και το δικό του Προσωπικό φάκελο

Με την επιλογή αυτή εμφανίζονται όλα τα αρχεία και συσκευές που βρί-σκονται στην επιφάνεια εργασίας

Ορισμένα αρχεία βρίσκονται (ή μπορούν να βρίσκονται) κατηγοριοποιημένα σε συγκεκριμένους φακέλους, για σκοπούς καλύτερης οργάνωσης




Τα μενού του Edubuntu - ΣύστημαΤο Linux, και ειδικότερα το Edubuntu, επιτρέπουν αλλαγή όλων

σχεδόν των παραμέτρων λειτουργίας του υπολογιστή. Ενώ σε άλλα συστήματα (Windows, MacOS X) ο χρήστης είναι ‘κλειδωμένος’ σε ένα γραφικό περιβάλλον εργασίας, στο Linux μπορείτε να έχετε 4-5 ή και περισσότερα στον ίδιο υπολογιστή και να εναλλάσσετε μεταξύ τους. Επίσης, μπορείτε να αλλάξετε τα εικονίδια του υπολογιστή, τις γραμματοσειρές, τους δείκτες ποντικιού κ.α. μέσω της αντίστοι-χης λειτουργίας (Εμφάνιση) την οποία θα μελετήσουμε αργότερα.

Η επιλογή “Διαχείριση συστήματος” συγκεντρώνει ρυθμίσεις που αφορούν τον τρόπο λειτουργίας του υπολογιστή σας, με εγκατά-σταση/ απομάκρυνση εφαρμογών, νέων δυνατοτήτων, ακόμη και νέων συσκευών (π.χ. αλλαγή κάρτας γραφικών ή δικτύου). Για τις περισσότερες ρυθμίσεις της επιλογής αυτής, το σύστημα θα ζητήσει τον κωδικό σας (password) για σκοπούς ασφάλειας.

Μέσα από την επιλογή “Διαχείριση συστήματος”, μπορείτε να ελέγξετε και την αναβάθμιση του ίδιου του συστήματός σας.

Με την επιλογή “Διαχείριση συστήμα-τος”, μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε λειτουργίες που τροποποιούν είτε το ίδιο το λογισμικό, είτε τους οδηγούς λειτουρ-γίας νέου υλισμικού (hardware).

Η επιλογή “Προτιμήσεις” προσφέρει πρόσβαση σε επιλογές που αφορούν την εμφάνιση και λειτουργικότητα του συστήματος (π.χ. ταχύτητα ποντικιού, ανάλυση οθόνης κ.α.).

To μενού Σύστημα προσφέρει πρόσβαση τόσο στις βασικές ρυθμίσεις (Προτιμήσεις) του Edubuntu, όσο και σε εξειδικευμένες λειτουργίες (π.χ. τροποποιήσεις υλισμικού)


Ενημερώσεις συστήματος - εφαρμογώνΤο Edubuntu, είτε αυτόματα είτε μέσω της επιλογής “Διαχείριση ενημερώσε-

ων” (μενού “Σύστημα”, επιλογή “Διαχείριση συστήματος) ελέγχει μέσω διαδικτύ-ου κατά πόσο υπάρχουν νέες εκδόσεις των εφαρμογών που έχετε εγκατεστη-μένες στον υπολογιστή σας. Ταυτόχρονα, ελέγχει κατά πόσο υπάρχει νεότερη έκδοση του ίδιου του λειτουργικού συστήματος, ώστε να αναβαθμίσετε στην τελευταία έκδοση. Αυτή είναι μια σημαντικότατη λειτουργία που υπσοτηρίζει το Linux, και ειδικότερα το Ubuntu/Edubuntu, μια και μπορείτε να αναβαθμίζετε το σύστημά σας μέσω διαδικτύου χωρίς καν τη χρήση ψηφιακού δίσκου, και εντε-λώς δωρεάν. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ubuntu ανακοινώνει μια νέα έκδοση του λογισμικού της κάθε 6 περίπου μήνες.

Είναι καλό να ενημερώνουμε τις εφαρμογές μας σχετικά συχνά, μια και έτσι αντιμετωπίζουμε προβλήματα (bugs) τα οποία η κοινότητα ανοικτού λογισμικού ή οι δημιουργοί ενός λογισμικού εντοπίζουν σε συγκεκριμένες εκδόσεις. Ορισμένες ενημερώσεις μπορεί να αυξάνουν τις επι-δόσεις μιας εφαρμογής ή να προσθέτουν νέα χαρακτηριστικά (π.χ. λειτουργία video σε εφαρμογή επικοινωνίας).

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η περιγρα-φή της εφαρμογής που έχουμε επιλεγμένη, και που μπορούμε να ενημερώσουμε

Εδώ εμφανίζονται οι εφαρμογές που θα ενημερωθούν (αναβαθμιστούν)

Με το κουμπί αυτό γίνεται εγκατάσταση των διαθέσιμων ενημερώσεων

Οι ενημερώσεις έχουν εγκατασταθεί με επι-τυχία

Σε ορισμένες περιπτώσεις, με την ολοκλήρωση της ενημέρωσης, θα πρέπει να επανεκκινήσουμε το σύστημα




Τροποποίηση παρασκηνίου στην επιφάνεια γραφείου

Με δεξί κουμπί του ποντικιού στην επιφάνεια εργασίας, εμφανί-ζεται το μενού με τις επιλογές. Από τις επιλογές αυτές, μεταξύ άλ-λων, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέο φάκελο (folder), να κάνουμε τακτοποίηση (εκκαθάριση) των εικονιδείων, και να αλλάξουμε το παρασκήνιο της επιφάνειας εργασίας.

Με την επιλογή αυτή δημιουργούμε ένα νέο φάκελο. Ο φάκελος θα δημι-ουργηθεί στην επιφάνεια εργασίας, μια και η επιλογή αυτή εκτελείται πάντοτε στη θέση στην οποία βρισκό-μαστε

Οι φακέλοι χρησιμεύουν για καλύτερη οργάνωση των αρχείων μας. Ένας φάκε-λος μπορεί να περιέχει αρχεία, εφαρμογές, ακόμη και άλλους φακέλους

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να τροποποιήσουμε το παρασκήνιο της επιφάνειας εργασίας

Εκτός από εικόνα, στο παρασκήνιο της επιφάνειας εργασίας μπορούμε να έχουμε ένα απλό χρώμα

Από την επιλογή αυτή επιλέγουμε το χρώμα της επιφάνειας εργασίας

Στο παράθυρο αυτό εμφανίζονται οι διαθέσιμες εικόνες που μπορούμε να εφαρμόσουμε στο παρασκήνιο της επι-φάνειας εργασίας. Κάνουμε κλικ για να γίνει εφαρμογή μιας εικόνας

Με τις επιλογές αυτές μπορούμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε μια εικόνα


Τροποποίηση παρασκηνίου στην επιφάνεια γραφείου

Μπορούμε να προσθέσουμε εικόνες στο παρασκήνιο εργασίας, είτε από τον υπολογιστή μας, είτε από το διαδίκτυο. Αφού κάνουμε κλικ στη κουμπί προσθήκης (προηγούμενη σελίδα), επιλέγουμε μια εικόνα από μια τοποθεσία στον υπολογιστή μας.

Με την εγκατάσταση του Edubuntu, γίνεται παράλληλα εγκατάσταση και αρκετών εικόνων. Επιλέγουμε μια από αυτές από την αντίστοιχη κατηγορία

Εδώ εμφανίζεται η προεπισκόπηση της εικόνας που έχουμε επιλέξει. Αν είμαστε ικανοποιημένοι με την εικό-να αυτή, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Άνοιγμα”

Η επιφάνεια εργασίας με τη νέα εικόνα που έχουμε προ-σθέσει στο παρασκήνιο




Τροποποίηση εμφάνισης του συστήματος

Το Linux επιτρέπει την τροποποίηση της εμφάνισης του συστή-ματος σε όλα τα επίπεδα - εικονίδια, γραμματοσειρές, εφέ επιφά-νειας εργασίας κ.α. Δεν υπάρχει κανένας σχεδόν περιορισμός στις αλλαγές, ενώ στο διαδίκτυο -και εντελώς δωρεάν- υπάρχουν εκα-τοντάδες αρχεία που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε με συλλογές εικονιδίων κ.α.

Η επιλογή “Εμφάνιση” επιτρέπει την αλλαγή των εικονιδίων, γραμματοσειρών, χρωμάτων κ.α. του συστήματος

Το πλαίσιο που εμφανίζεται είναι το ίδιο με αυτό της αλλαγής εικόνας παρασκηνίου. Μπορούμε να το εμφα-νίσουμε και με δεξί κλικ του ποντικιού στην επιφάνεια εργασίας, και επιλογή του “Αλλαγή παρασκηνίου επιφάνειας εργασίας”

Τα διαθέσιμα Θέματα εμφανιζονται στο πλαίσιο αυτό. Με τα Θέματα μπορούμε να τροποποιήσουμε την εμφάνιση του συστή-ματος. Μπορούμε να εγκαταστήσουμε και άλλα από το διαδίκτυο


Επιλογή & Επεξεργασία Θέματος

Τα Θέματα έχουν τις δικές τους γραμματοσειρές, εικονίδια, χρώματα κ.α. Μπορούμε να τα τροποποιήσουμε όλα αυτά, και να συνδυάσουμε στοιχεία από διάφορα θέματα σε ένα δικό μας!

Με την επιλογή ενός Θέματος, γίνε-ται αυτόματα η εφαρμογή του. Τόσο τα χρώματα, όσο και τα εικονίδια και γραμματοσειρές του συστήμα-τος, αλλάζουν

Με το κουμπί “Προσαρ-μογή...” τροποποιούμε το επιλεγμένο Θέμα

Με την επιλογή αυτή εγκα-θιστούμε ένα νέο Θέμα

Με τις επιλογές αυτές μπορούμε να τροποποιήσουμε το θέμα όπως εμείς θέλουμε!

Μπορούμε να επιλέξουμε ακόμη και τα εικονίδια που θα χρησιμοποιεί το σύστημα. Η επιλογή γίνεται από τα εικονίδια που έχουμε εγκατεστημένα στον υπολογιστή μας




Εγκατάσταση ένδειξης γλώσσας πληκτρολογίου

Η γλώσσα του πληκτρολογίου αλλάζει με τα πλήκτρα Alt-Shift (εκτός και αν έχετε τροποποιήσει τη λειτουργία αυτή). Αν δεν υπάρ-χει η ένδειξη γλώσσας πληκτρολογίου στην οθόνη, μπορούμε να την προσθέσουμε εύκολα.

Με δεξί κλικ στη λωρίδα μενού, εμφανί-ζονται οι επιλογές. Κάνουμε κλικ στην “Προσθήκη στον πίνακα εφαρμογών...” για να εμφανίσουμε τις επιλογές

Οι επιλογές αυτές, εκτός από ρυθμίσεις, πε-ριλαμβάνουν και εφαρμογές. Στη συγκεκρι-μένη περίπτωση θα επιλέξουμε την προσθή-κη Ένδειξης γλώσσας πληκτρολογίου

Η ένδειξη αλλαγής γλώσσας πληκτρολογιου εμφανίζεται στο σημείο αυτό. Η τρέχουσα γλώσσα, όπως φαίνεται από την επιλογή, είναι η αγγλική


Επανεκκίνηση και κλείσιμο υπολογιστή

Ο υπολογιστής μπορεί να επανεκκινήσει, να κλείσει ή να αδρα-νοποιηθεί μέσω του αντίστοιχου κουμπιού στη λωρίδα μενού. Με την επιλογή Κλείδωμα οθόνης, “κλειδώνει” το σύστημα και απαιτεί-τα ο κωδικός χρήστη για να ξεκλειδώσει (χρήσιμο αν θα απομακρυν-θούμε από τον υπολογιστή για κάποιο χρονικό διάστημα). Η επιλογή Αποσύνδεση δεν κλείνει τον υπολογιστή, αλλά μας επαναφέρει στην οθόνη εισόδου. Η επιλογή Αδρανο-ποίηση ρίχνει τον υπολογιστή σε νάρκη. Χρησιμοποι-ούμε την επιλογή αυτή όταν δε θέλουμε να κλείσουμε τον υπολογιστή, όμως επιθυμούμε να μπει σε μια λειτουργία χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας. Με την επιλογή Επανεκκίνηση... γίνεται επανεκκίνηση του υπολογιστή, ενώ με την επιλογή Τερματισμός... κλείνει ο υπολογιστής μας.

Σε καμία περίπτωση δεν κλείνουμε τον υπολογιστή από τον κεντρικό διακόπτη παροχής ενέργειας, αλλά ακολουθούμε τη σωστή διαδικασία (Τερματισμός).

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να εμφανιστούν οι επιλογές. Το κουμπί πήρε το όνομά του (Apoplous) από το όνομα που δόθηκε στο σύ-στημα κατά την εγκατάστασή του

Πριν την επανεκκίνηση ή τον τερματισμό, εμφανίζεται πλαί-σιο διαλόγου για επικύρωση ή ακύρωση της εντολής




Εργασία με μονάδες δίσκων

Η γλώσσα του πληκτρολογίου αλλάζει με τα πλήκτρα Alt-Shift (εκτός και αν έχετε τροποποιήσει τη λειτουργία αυτή). Αν δεν υπάρ-χει η ένδειξη γλώσσας πληκτρολογίου στην οθόνη, μπορούμε να την προσθέσουμε εύκολα.

Με την εισαγωγή ενός ψηφιακού δίσκου ή συσκευής USB, το αντίστοιχο εικονίδιο εμφανίζεται στην επιφάνεια εργασίας

Με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω στη μονάδα δίσκου, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές

Mε την επιλογή Άνοιγμα, εμφανί-ζονται τα περιεχόμενα του δίσκου

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να αντιγράψουμε το δίσκο

Με την αποπροσάρτηση τόμου, αποδεσμεύουμε το δίσκο από το σύστημα χωρίς να γίνει εξαγωγή του

Με την εξαγωγή τόμου, ο δίσκος εξαγάγεται από τον υπολογιστή

H επιλογή Ιδιότητες, δίνει πληρο-φορίες για το δίσκο (π.χ. περιεχό-μενο, ελεύθερος χώρος κ.α.)


Εργασία με αρχεία

Ο απλούστερος τρόπος να εμφανιστεί το περιεχόμενο ενός δίσκου ή φακέλου, είναι με διπλό κλικ του ποντικιού πάνω στο αντίστοιχο εικονίδιο. Το περιεχόμενό του θα εμφανιστεί σε ένα νέο παράθυρο, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει άλλα αρχεία καθώς και φακέλους. Ανάλογα με το είδος του αρχείου θα είναι και το εικονί-διό του. Τα διάφορα αρχεία ανοίγουν μέσω της εφαρμογής που χρη-σιμοποιήσαμε για τη δημιουργία τους, ή με άλλη εφαρμογή που να είναι συμβατή με τον τύπο αρχείου (π.χ. ένα αρχείο παρουσίασης με κατάληξη .ppt που έχει δημιουργηθεί στο Microsoft Powerpoint, μπορεί να ανοίξει με τη βοήθεια του OpenOffice Impress).

Σε κάθε παράθυρο εμφανίζεται και μια σειρά από τις πιο χρήσιμες τοποθεσίες στις οποίες αποθηκεύ-ουμε αρχεία, για σκοπούς γρήγορης πρόσβασης σ’αυτές

Ο δίσκος αυτός περιλαμβάνει αρ-χεία διαφόρων τύπων. Το εικονίδιο μας δείχνει (συνήθως) τον τύπο του αρχείου (π.χ. αρχείο ήχου/ μουσικής)

Με τη βοήθεια των κουμπιών της λωρίδας αυτής, μπορούμε να πλοη-γηθούμε τόσο μέσα στους φακέλους στους οποίους εργαζόμαστε, όσο και σε άλλα μέρη του υπολογιστή

Εδώ εμφανίζεται ο αριθμός των αντικειμένων που περιλαμβάνει αυτή η θέση του δίσκου, καθώς και ο ελεύθερος χώρος

Στη λωρίδα εργασίας εμφανίζο-νται τα ονόματα των ανοικτών παραθύρων

Στο σημείο αυτό εμφανίζεται η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται το περιεχόμενο που βλέπουμε στο παράθυρο




Αντιγραφή & Επικόλληση αρχείων

Η δημιουργία αντιγράφων των αρχείων μας γίνεται με πολύ απλό τρόπο. Κάνουμε δεξί κλικ στο αντικείμενο που θα αντιγράψου-με, και από το μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε Αντιγραφή. Το αρχείο αυτό θα το αντιγράψουμε σε ένα νέο φάκελο, ο οποίος βρί-σκεται πάνω στην επιφάνεια εργασίας. Κάνουμε δεξί κλικ στο φάκε-λο, και από το μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε “Επικόλληση αρχείου στο φάκελο”. Η επιλογή αυτή εμφανίζεται επειδή το αντικείμενο θα επικολληθεί σε φάκελο, διαφορετικά θα εμφανιζόταν απλά η επιλογή “Επικόλληση”. Η επιλογή Αντιγραφή είναι χρήσιμη όταν θέλουμε να δημιουργήσουμε αντί-γραφο ενός αρχείου σε άλλη τοποθεσία.

Αντιγραφή & Αποκοπή αρχείων

Όταν επιλέγουμε Αντιγραφή, και στη συνέχεια Επικόλληση ενός αρχείου, δημιουργούμε ένα ακριβές αντίγραφό του. Όταν επιλέγουμε Αποκο-πή, τότε δημιουργείται αντίγραφο του αρχείου στη μνήμη. Όταν επιλέξουμε Επικόλληση, τότε το αρ-χικό αρχείο διαγράφεται από τη θέση στην οποία βρισκόταν, και πλέον εμφανίζεται στη θέση στην οποία έγινε Επικόλληση. Η επιλογή Αποκοπή είναι χρήσιμη όταν θέλουμε να μεταφέρουμε ένα αρχείο από μια θέση σε μια άλλη.


Η επιλογή αυτή εμφανίζεται, επειδή η επικόλληση θα γίνει σε φάκελο


Πρόσθεση & Αφαίρεση εφαρμογών

Το Edubuntu έρχεται εφοδιασμένο με δεκάδες εφαρμογές. Κυριολεκτικά εκατοντάδες (αν όχι και χιλιάδες) άλλες μπορούν να προστεθούν στον υπολογιστή μας μέσω του διαδικτύου, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία από αυτές είναι εντελώς δωρεάν.

Για προσθήκη ή αφαίρεση εφαρμογών, επι-λέγουμε “Προσθαφαίρεση” από το μενού Εφαρμογές. Η διαδικασία είναι παρόμοια με αυτήν που ακολουθήθηκε για την ανα-βάθμιση του Ubuntu σε Edubuntu

Οι εφαρμογές είναι οργανωμένες σε κατηγορίες. Η κάθε κατηγορία μπορεί να αποτελείται από δεκάδες εφαρμογές!

Εδώ εμφανίζεται περιγραφή της επιλεγμένης εφαρμογής που θα προ-σθέσουμε ή θα αφαιρέσουμε

Μπορούμε να αυξήσουμε (ή να μει-ώσουμε) τις εφαρμογές που εμφα-νίζονται, επιλέγοντας προβολή από περισσότερους δημιουργούς




Πρόσθεση & Αφαίρεση εφαρμογών

Στην προηγούμενη σελίδα, επιλέξαμε την προβολή όλων των διαθέσιμων εφαρμογών. Για να εγκαταστήσουμε μια από αυτές, κά-νουμε κλικ στο κουτί επιλογής. Ένα πλαίσιο διαλόγου εμφανίζεται, ώστε να γίνει ενεργοποίηση της εγκατάστασης του λογισμικού που επιλέξαμε. Για να γίνει εγκατάσταση μιας εφαρμογής, θα πρέπει να εισαγάγουμε τον κωδικό (password) του λογαριασμού μας. Την ίδια διαδικασία ακολουθούμε όταν θα αφαιρέσουμε μια εφαρμογή. Την επιλέγουμε, και στη συνέχεια ακολουθούμε την ίδια διαδικασία. Η εφαρμογή θα αφαιρεθεί αυτόματα από τον υπολογιστή μας.


Γίνεται κατέβασμα της εφαρμογής από το διαδίκτυο. Ο χρόνος που απαιτείται σχετί-ζεται άμεσα με το μέγεθος της εφαρμογής, και τη σύνδεσή μας στο διαδίκτυο

Η εγκατάσταση έχει ολοκληρωθεί - η εφαρμογή αυτή θα εμφανιστεί κάτω από την κατηγορία στην οποία ανήκει


Πρόσθεση των Adobe Flash & Adobe Reader

Στο χώρο του Ανοικτού/ Ελεύθερου Λογισμικού, υπάρχουν αρ-κετά λογισμικά τα οποία μπορούν να διαβάσουν αρχεία pdf. Όμως, το Edubuntu μας επιτρέπει να εγκαταστήσουμε την επίσημη έκδοση του Adobe Reader. Επιπρόσθετα, μπορούμε να εγκαταστήσουμε και το Adobe Flash, ώστε να έχουμε πρόσβαση σε σελίδες με πολυμε-σικό περιεχόμενο.

Για να εμφανιστούν οι εφαρμογές Adobe Reader & Adobe Flash, πρέπει να επιλέξουμε προβολή όλων των διαθέσιμων εφαρμογών

Στο πλαίσιο αυτό κάνουμε αναζήτηση για μια εφαρμογή. Με τη λέξη-κλειδί ‘adobe’ εμφανίζονται οι εφαρμογές της εταιρείας αυτής

To σύστημα μας ενημερώνει για την προέλευση του λογισμικού που θα εγκαταστήσουμε. Σε αρκετές πε-ριπτώσεις, αν δεν εμπιστευόμαστε την προέλευση μιας εφαρμογής, είναι καλό να την αποφεύγουμε

Έχουμε επιλέξει το Adobe Flash Player 10 και το Adobe Reader 9. Για να γίνει εγκατάσταση, μπορούμε να κάνουμε κλικ στο “Εφαρμογή αλλαγών”




Πρόσθεση του aMSN Messenger

Στο χώρο του Ανοικτού/ Ελεύθερου λογισμικού θα βρείτε αρκε-τές εφαρμογές άμεσης επικοινωνίας (π.χ. Pidgin). Μια αρκετά καλή εφαρμογή, η οποία έχει παρόμοια εμφάνιση και λειτουργικότητα με το MSN Messenger, είναι το aMSN Messenger. Μπορείτε να το προσθέσετε στα λογισμικά που θα εγκαταστήσετε στον υπολογσιτή σας.

Το aMSN Messenger είναι μια ιδιαίτερα φιλική εφαρμογή η οποία υποστηρίζει και επικοινωνία μέσω webcam. Αρκετά χρήσιμη, ειδικότερα αν σας αρέσει το MSN Messenger

Έχουμε ήδη άλλες δύο εφαρμογές προς εγκατάσταση. Κάνοντας κλικ στο κουμπί αυτό, θα εγκαταστήσουμε και τις τρεις αυτές εφαρμογές

Το πλαίσιο αυτό μας δείχνει την πορεία κατεβάσματος των αρχείων από το διαδίκτυο


Ολοκλήρωση της εγκατάστασης & ρυθμίσεις

Με την προσθήκη του Adobe Reader, το σύστημα αυτόματα μας ζητά να επιλέξουμε κατά πόσο η εφαρμογή αυτή θα γίνει η προεπι-λεγμένη για αρχεία pdf. To Flash Player εγκαθίσταται αυτόματα στο Firefox, τον προεπιλεγμένο φυλλομετρητή του Edubuntu Linux.

Για να εμφανιστούν οι εφαρμογές Adobe Reader & Adobe Flash, πρέπει να επιλέξουμε προβολή όλων των διαθέσιμων εφαρμογών

To Adobe Reader εμφανίζεται κάτω από την κατηγορία “Γραφείο”. H έκδοση για Linux έχει την ίδια λειτουργικότητα με τις αντίστοιχες εκδόσεις για MacOS X και Windows




Πρόσθεση του Skype

Η προσθήκη του Skype δεν είναι και τόσο απλή διαδικασία, όμως με τις οδηγίες που ακολουθούν μπορούμε να απλοποιήσουμε όσο γίνεται την εγκατάσταση της διάσημης αυτής εφαρμογής. Θα πρέ-πει να τρέξουμε μια σειρά από εντολές στο Τερματικό, την εφαρμο-γή με την οποία δίνουμε εντολές μέσω πληκτρολογίου στο Linux.

Για σκοπούς ευκολίας, κάνουμε Αντιγραφή & Κόληση (Copy & Paste) των εντολών που ακολουθούν στο Τερματικό:

sudo wget http://www.medibuntu.org/sources.list.d/feisty.list -O /etc/apt/sources.list.d/medibuntu.list

wget -q http://packages.medibuntu.org/medibuntu-key.gpg -O- | sudo apt-key add - && sudo apt-get update

Aπό το μενού Εφαρμογές, κάντε κλικ στην επιλογή Βοηθήματα και στη συνέχεια στο Τερματικό

Στο παράθυρο του Τερματικού, κάνουμε αντιγραφή και επικόλληση των εντολών που αναφέρονται στην παράγραφω “Πρόσθεση του Skype” και πατάμε το Return. Ακολουθεί το κατέβασμα αρχείων


Ολοκλήρωση της εγκατάστασης

Το Edubuntu χρησιμοποιεί Repositories - Αποθηκευτικούς χώρους στο διαδίκτυο (Αποθετήρια) από τα οποία αντλεί τα λογισμικά του. Στην προηγούμενη σελίδα προσθέσαμε το Αποθετήριο στο οποίο περιλαμβάνεται το Skype. Για να εγκαταστήσουμε το Skype, θα χρησιμοποιήσουμε το Synaptic Package Manager, ένα πανίσχυρο ερ-γαλείο του Συστήματος που χρησιμεύει, όχι μόνο για εγκατάσταση και απομάκρυνση εφαρμογών, αλλά και για αναβάθμιση και προσθή-κη νέων λειτουργιών στο λειτουργικό μας σύστημα.

Από το μενού “Σύστημα”, επιλέ-γουμε “Διαχείριση Συστήματος” και στη συνέχεια “Synaptic Package Manager”. Θα χρειαστεί να εισαγά-γουμε τον κωδικό μας

Αφού εντοπίσουμε το Skype (ή και άλλες εφαρμογές), κάνουμε κλικ στο “Σημείωση όλων των ανα-βαθμίσεων” για να προχωρήσει η εγκατάστασή τους Με την ολοκλήρωση της διαδικασί-

ας, το Skype θα εμφανίζεται κάτω από το μενού “Διαδίκτυο”




Συμβατότητα με εφαρμογές των Windows

Το Microsoft Windows είναι το πιο διαδεδομένο λειτουργικό σύ-στημα, με μερίδιο πάνω από 90% της αγοράς προσωπικών υπολογι-στών. Ως αποτέλεσμα αυτού, πάρα πολλές εφαρμογές δημιουργού-νται σχεδόν καθημερινά, και ένα μεγάλο μέρος από αυτές τρέχει αποκλειστικά κάτω από τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

Σε αρκετές περιπτώσεις, θα χρειαστεί να τρέξουμε εφαρμογές των Windows στο Linux μας. Όμως, υπό κανονικές συνθήκες, μια εφαρμογή που έχει δημιουργηθεί για Windows, δεν μπορεί να τρέξει κάτω από Linux και το αντίστροφο.

Για το σκοπό αυτό έχει δημιουργηθεί το WINE (Wine Is Not Emulator!), που επιτρέπει στα Linux να ‘ξεγελούν’ ορισμένες εφαρ-μογές, και να τις πείθουν πως στην πραγματικότητα τρέχουν κάτω από περιβάλλον Windows.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως με το WINE δεν επιτυγ-χάνουμε 100% συμβατότητα με όλες τις εφαρμογές των Windows, ενώ υπάρχει και μείωση της ταχύτητας λειτουργίας σε ορισμένες εφαρμογές.

H σελίδα του WINE (http://www.winehq.com) από την οποία μπορείτε να πάρετε το ίδιο το λογισμικό αλλά και πληροφορίες για την εγκατάστασή του


Προσθήκη WINE

Το WINE μπορούμε να το προσθέσουμε (ή να το αφαιρέσουμε) όπως και τις υπόλοιπες εφαρμογές του Edubuntu. Η εγκατάστασή του γίνεται μέσω της αντίστοιχης επιλογής του μενού Εφαρμογές.

Το WINE το εγκαθιστούμε μέσω της αντίστοιχης επιλογής του μενού “Εφαρμογές”

Με την προσθήκη του WINE, δημιουργείται αυτόματα μια νέα κατηγορία στις Εφαρμογές

Με τη βοήθεια του WINE θα ανοί-ξουμε εφαρμογές δημιουργημένες για Windows

Μπορούμε να αφαιρέσουμε το WINE (και όλα τα λογισμικά που εγκαθιστού-με κάτω από αυτό) μέσω της εντολής Uninstall Wine Software




Ρύθμιση WINE

Το WINE μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να ΄βλέπουν΄ οι εφαρμο-γές πως υπάρχει στον υπολογιστή μας συγκεκριμένη έκδοση των Windows. Αυτό, σε συνδυασμό με πρόσθετη λειτουργικότητα που προσφέρει το WINE, επιτρέπει σε εφαρμογές που δεν τρέχουν κάτω από Windows 98 να τρέξουν κάτω από Windows VISTA (και το αντίστροφο).

Kάτω από το μενού Εφαρμογές του Edubuntu, θα δημιουργηθεί ξεχωριστή κατηγορία με την ονομασία Wine (εικόνα πάνω δεξιά). Η κατηγορία αυτή, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει το φάκελο Programs ο οποίος αντιπροσωπεύει τη θέση στην οποία γίνεται εγκατάστα-ση των εφαρμογών των Windows. Από αυτή τη θέση μπορούμε να εντοπίσουμε και να εκτελέσουμε όλες τις εφαρμογές των Windows που εγκαθιστούμε στο WINE. Επειδή οι εφαρμογές αυτές εγκαθί-στανται σε σκληρό δίσκο, συνήθως με την ονομασία C:\, το WINE δημιουργεί έναν ‘εικονικό’ δίσκο ώστε να ξεγελά τις εφαρμογές και να γίνεται η εγκατάστασή τους.

Τα προγράμματα των Windows που εγκαθι-στούμε κάτω από WINE, εμφανίζονται στο φάκελο αυτό

Από εδώ μπορούμε να δούμε το περιεχόμε-νο του εικονικού δίσκου C:

Η ρύθμιση του WINE γίνεται μέσω αυτής της επιλογής

Oι παραμέτροι του WINE μπορούν να ρυθμιστούν μέσω των επιλογών αυτών

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε την έκδοση την οποία θα δείχνει το WINE στις εφαρμογές Windows


Εγκατάσταση εφαρμογών Windows

Το WINE μπορούμε να το προσθέσουμε (ή να το αφαιρέσουμε) όπως και τις υπόλοιπες εφαρμογές του Edubuntu. Η εγκατάστασή του γίνεται μέσω της αντίστοιχης επιλογής του μενού Εφαρμογές.

To QuickTime είναι ένα καλό παρά-δειγμα εφαρμογής που μπορούμε να εγκαταστήσουμε κάτω από το WINE

Κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι στην εφαρμογή που θα εγκαταστή-σουμε. Στη συνέχεια, επιλέγουμε “Άνοιγμα με “Wine Windows Program Loader”

Η εγκατάσταση εκτελείται κα-νονικά, όπως στις συνηθισμένες εφαρμογές κάτω από Microsoft Windows




Linux & Πολυμέσα

Το Linux είναι ένα μοντέρνο λειτουργικό σύστημα, και υποστη-ρίζει τις πλείστες κάρτες γραφικών και ήχου της αγοράς. Μέσω διαφόρων λογισμικών μπορεί να αναπαραγάγει με επιτυχία ακόμη και ταινίες υψηλής ανάλυσης (HD 1080p) χωρίς δυσκολίες. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε ορισμένες πολυμεσικές εφαρμογές που έρχονται προεγκατεστημένες με ένα τυπικό σύστημα Edubuntu, καθώς και άλλες που μπορούμε να προσθέσουμε στη συνέχεια.

Μπορούμε να μετατρέψουμε τον υπολογιστή μας σε οικιακό κινη-ματογράφο, με την προσθήκη του mythTV (http://www.mythtv.org)

Mε τη βοήθεια των πολυμεσικών εφαρμο-γών του Edubuntu, μπορούμε να αναπαρα-γάγουμε ακόμη και ταινίες υψηλής ανά-λυσης, όπως το Elephants drem, μια ταινία που έγινε με ανοικτό / ελεύθερο λογσιμικό! (http://www.elephantsdream.org/)


Πολυμεσικές εφαρμογές & Edubuntu

Το Edubuntu περιλαμβάνει εφαρμογές για αναπαραγωγή αρχεί-ων ήχου, εγγραφή ήχου, εγγραφής ψηφιακών αρχείων σε δίσκο (CD/DVD), καθώς και λογισμικό αναπαραγωγής ταινιών. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλες εφαρμογές, μέσω της επιλογής “Προ-σθαφαίρεση” του μενού “Εφαρμογές”. Η αναπαραγωγή ψηφιακών αρχείων ήχου και ταινιών (video), απαιτεί την ύπαρξη ορισμένων αποκοδικοποιητών (codecs) που μπορούν να αναγνωρίσουν και να αναπαραγάγουν συγκεκριμένους τύπους αρχείων. Αν η εφαρμογή video που χρησιμοποιούμε δεν μπορεί να αναπα-ραγάγει μια ταινία, τότε θα μας ζητήσει να εντοπίσει τους απαραίτητους αποκωδικοποιητές από το διαδίκτυο και να τους εγκαταστήσει στο σύστημα.

Στο παράδειγμα (εικόνα δεξιά), το λογισμικό μας δεν μπο-ρεί να αναπαραγάγει την ταινία υψηλής ποιότητας “Elephants Dream” και θα προσπαθήσει να εντοπίσει τα απαραίτητα πρό-σθετα που θα του επιτρέψουν να λειτουργήσει σωστά.

Oι πολυμεσικές εφαρμογές εγκα-θίστανται αυτόματα κάτω από την κατηγορία “Ήχος & Βίντεο”

Αυτή είναι η ταινία που θέλουμε να αναπαραγάγουμε. Με διπλό κλικ ανοίγει αυτόματα η εφαρμογή με την οποία μπορεί να προβληθεί video

Mε την επιλογή Search, το λογισμικό αναπαραγωγής ταινιών θα εντοπί-σει μέσω διαδικτύου τους απαραί-τητους αποκωδικοποιητές για να προβάλει την ταινία




Εγκατάσταση αποκωδικοποιητών video

Με την εγκατάσταση των σωστών αποκοδικωποιητών (codecs ή plugins όπως τα αποκαλούν ορισμένες εφαρμογές) είναι δυνατή η αναπαραγωγή σχεδόν όλων των τύπων αρχείων video και ήχου.

Σε επόμενη σελίδα θα γνωρίσουμε και τον τρόπο εγκατάστασης άλλων εφαρμογών αναπαραγωγής video στον υπολογιστή μας.

H εφαρμογή έχει εντοπίσει τους απαραίτητες αποκωδικοποιητές που απαιτούνται για την προβολή του συγκεκριμένου video

Mε την επιλογή αυτή γίνεται η εγκατάστασή τους

Το video, με την προσθήκη της κατάλληλης λειτουργικότητας, εμφανίζεται μέσω της εφαρμογής

Μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμη και λίστες αναπαραγωγής ταινιών

Ο έλεγχος της αναπαραγωγής του video γίνεται μέσω των κουμπιών αυτών


Αναπαραγωγή αρχείων ήχου / μουσικής

Μπορεί στο Linux να μην υπάρχει διαθέσιμη η εφαρμογή iTunes, αυτό όμως δε σημαίνει πως το σύστημα αυτό υστερεί στο χώρο της αναπαραγωγής ψηφιακού ήχου. Η εφαρμογή που έρχεται προε-γκατεστημένη με το Edubuntu είναι από μόνη της αρκετά ικανή για αναπαραγωγή όλων σχεδόν των αρχείων ήχου, ενώ προσφέρει ένα ιδιαίτερα φιλικό και ευέλικο περιβάλλον για εισαγωγή και οργάνω-ση της μουσικής μας συλλογής. Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τα πνευματικά δικαιώματα, όταν κάνουμε εισαγωγή μουσικής ή ήχου στον υπολογιστή μας!

Στο πλαίσιο “Βιβλιοθήκη” εμφανίζονται διευθύνσεις (στον υπολογιστή μας και στο διαδίκτυο) από τις οποίες μπορούμε να αναπαραγάγουμε μουσική

Από το μενού “Μουσική” επιλέγουμε “Εισαγωγή αρχείου...” ώστε να εμπλου-τίσουμε τη συλλογή μας

Mπορούμε να επιλέξουμε εισαγωγή αρχείου από τον υπολογιστή μας ή από ψηφιακό δίσκο




Εγκατάσταση VLC Player

Ίσως η πιο δημοφιλής εφαρμογή αναπαραγωγής πολυμεσικών αρχείων για όλες τις πλατφόρμες να είναι το VLC Player! Πρόκειται για μια απλή αλλά πανίσχυρη εφαρμογή αναπαραγωγής πολυμε-σικών αρχείων, και ίσως η πιο διαδεδομένη, όχι μόνο για χρήστες Linux αλλά και για Windows και MacOS X!

Τo VLC media player μπορεί να ανα-παραγάγει σχεδόν όλα τα αρχεία μουσικής και βίντεο. Πρόκειται για ένα από τα διαμάντια του ανοικτού / ελεύθερου λογισμικού

Η εγκατάσταση γίνεται μέσω της Προσθαφαίρεσης εφαρμογών (μενού “Εφαρμογές”

Αν και, ως εφαρμογή, δεν είναι και τόσο καλή στη διαχείριση μεγάλου αριθμού πο-λυμεσικών αρχείων, εντούτοις είναι ένα από τα καλύτερα προγράμματα πολυμέσων που υπάρχουν, για όλες τις πλατφόρμες!


Songbird: εφαρμογή διαχείρισης μουσικής

Χρήστες οι οποίοι είναι συνηθισμένοι στη χρήση του iTunes, θα αισθανθούν ‘σαν στο σπίτι τους’ με τη χρήση του Songbird. Πρόκει-ται για μια πανίσχυρη εφαρμογή αναπαραγωγής και διαχείρισης πο-λυμεσικών αρχείων (ήχου κυρίως). Θα μάθουμε τον τρόπο κατεβά-σματος της εφαρμογής αυτής ως αρχείο .deb. Τα αρχεία αυτά είναι δημιουργημένα για να απλοποιούν την εγκατάσταση σε σύστημα Debian Linux, στο οποίο βασίζεται το Edubuntu.

To Songbird είναι μια εφαρμογή ανοικτού κώδικα, η οποία επιχειρεί να καλύψει ακό-μη και τους πλέον απαιτητικούς που έχουν συνηθίσει προγράμματα όπως το iTunes

Για την εγκατάσταση του Songbird, θα κα-τεβάσουμε ένα αρχείο .deb από τη διεύθυν-ση http://www.getdeb.net/app/Songbird

Aφού κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο (εικόνα αριστερά), κατεβάζουμε το αρχείο .deb στον υπολογιστή μας




Εγκατάσταση Songbird

Ίσως η πιο δημοφιλής εφαρμογή αναπαραγωγής πολυμεσικών αρχείων για όλες τις πλατφόρμες να είναι το VLC Player! Πρόκειται για μια απλή αλλά πανίσχυρη εφαρμογή αναπαραγωγής πολυμε-σικών αρχείων, και ίσως η πιο διαδεδομένη, όχι μόνο για χρήστες Linux αλλά και για Windows και MacOS X!

To aρχείο .deb του Songbird εμφανί-ζεται στον υπολογιστή μας. Η εγκα-τάστασή του είναι μια απλούστατη διαδικασία! Με δεξί κλικ στο αρχείο του Songbird

εμφανίζεται το μενού με τις επι-λογές. Κάνουμε κλικ στην επιλο-γή “Άνοιγμα με GDebi Package Installer”για να ξεκινήσει η εγκατά-σταση

Το πλαίσιο αυτό μας δίνει πληρο-φορίες για την εφαρμογή που θα εγκαταστήσουμε. Κάνουμε κλικ στο “Install Package” για να γίνει εγκατάσταση

Το Songbird, όπως και το VLC media player, εμφανίζονται κάτω από την κατηγορία “Ήχος & βίντεο”


Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται τα τραγούδια του Songbird. Το κάθε τραγούδι συνοδεύεται από πληρο-φορίες που αφορούν την κωδικοποί-ησή του, σχόλια κ.α.

Μέσω του Songbird μπορούμε να επιλέξουμε αναπαραγω-γή μουσικής ακόμη και από ραδιοφωνικούς σταθμούς που λειτουργούν και μέσω του διαδικτύου

Εδώ εμφανίζονται στοιχεία για το τραγούδι, τον καλλιτέ-χνη και το δίσκο στον οποίο ανήκει το τραγούδι που έχου-με επιλεγμένο

Για το Songbird υπάρχουν ήδη δεκάδες πρόσθετα που μπορούμε να εγκαταστήσου-με, και δίνουν στην εφαρμογή νέες λειτουργίες και δυνατό-τητες


Σ’αυτό το μάθημα:

• γνωρίσαμε βασικές πληροφορίες για το ανοι-

κτό / ελεύθερο λογισμικό

• γνωρίσαμε τον τρόπο εγκατάστασης του

Edubuntu Linux

• γνωρίσαμε το περιβάλλον λειτουργίας του

Edubuntu

• μάθαμε πώς να εγκαθιστούμε εφαρμογές

• μάθαμε τον τρόπο εγκατάστασης του Adobe

Flash, Reader και Skype

• μάθαμε τον τρόπο εγκατάστασης εφαρμο-

γών των Windows στο Linux με τη βοήθεια του

WINE

• γνωρίσαμε εφαρμογές αναπαραγωγής πολυ-

μεσικών αρχείων


• γνωρίσαμε βασικές πληροφορίες για το ανοι-

κτό / ελεύθερο λογισμικό

• γνωρίσαμε τον τρόπο εγκατάστασης του

Edubuntu Linux

• γνωρίσαμε το περιβάλλον λειτουργίας του

Edubuntu

• μάθαμε πώς να εγκαθιστούμε εφαρμογές

• μάθαμε τον τρόπο εγκατάστασης του Adobe

Flash, Reader και Skype

• μάθαμε τον τρόπο εγκατάστασης εφαρμο-

γών των Windows στο Linux με τη βοήθεια του

WINE

• γνωρίσαμε εφαρμογές αναπαραγωγής πολυ-

μεσικών αρχείων

ΕΝΟΤΗΤΑ B:OpenOffice 3.x

Στόχοι:


•


Eισαγωγή στο OpenOffice

OpenOffice.org: Ένα πακέτο Office για όλους!Η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και σε όλα (σχεδόν) τα επαγγέλματα, κάνει τη χρήση ενός πακέτου που συνδυάζει επεξεργαστή κειμένου, φύλλο υπολογισμού κ.α. όχι απλά χρήσιμη, αλλά απαραίτητη. Το OpenOffice είναι μια εντυπωσιακή λύση, και μάλιστα με μηδενικό κόστος!

Ο OpenOffice.org είναι ο οργανισμός που έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη και προώθηση του πακέτου OpenOffice. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα λογισμικά ανοικτού/ ελεύθερου κώδικα, και πάνω σ’αυτό δουλεύουν χιλιάδες άτομα σε ολόκληρο τον πλανήτη, είτε για τη βελτίωση και μετάφρασή του, είτε για την ετοιμασία υποστη-ρικτικού υλικού.

Μια και η ανάπτυξή του γίνεται αποκλειστικά κάτω από άδεια ανοικτού/ ελεύθε-ρου λογισμικού, το OpenOffice ήταν, είναι και θα παραμείνει ένα εντελώς ανοικτό και δωρεάν λογισμικό το οποίο μάλιστα υποστηρίζει ανοικτά πρότυπα στην αποθήκευση αρχείων.

Το Open Document Format που υποστηρίζει το OpenOffice, είναι ένα ISO standard και αυτό σημαίνει πως, ένα αρχείο που έχετε δημιουργήσει στο OpenOffice θα ανοίξει με τον ίδιο τρόπο και θα προβάλει το περιεχόμενο χωρίς αλλαγές, σε όλες τις εφαρ-μογές και σε όλες τις πλατφόρμες (Mac, Windows, Linux) που υποστηρίζουν το Open Document.


Ένα λογισμικό, όλες οι πλατφόρμες!Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες εφαρμογές ανοικτού/ ελεύθερου λογισμικού, έτσι και το Openoffice είναι διαθέσιμο σε όλες σχεδόν τις πλατφόρμες της αγοράς (Sun Solaris, MacOS X, Linux, Windows). Αυτό επιτρέπει τη μετακίνηση από τη μια πλατφόρμα στην άλλη χωρίς να χρειαστεί να αλλάξουμε λογισμικό ή να μετατρέ-ψουμε τα αρχεία μας από ένα πακέτο σε ένα άλλο.

Η διαλειτουργικότητα είναι κάτι στο οποίο στηρίζεται όλη η φιλοσοφία του ανοικτού / ελεύθερου λογισμικού - να μπορείς να μετακινηθείς όχι μόνο από πρό-γραμμα σε πρόγραμμα, αλλά και από ένα λειτουργικό σύστημα σε ένα εντελώς διαφορετικό (όχι απλά νεότερη έκδοση) και να συνεχίσεις να εργάζεσαι απρόσκο-πτα και χωρίς ασυμβατότητες με τα αρχεία σου.

Αυτό είναι κάτι που δεν προσφέρουν άλλα πακέτα. Το Microsoft Office για MacOS X, για παράδειγμα, παρόλο που αποτελεί δημιουργία της Microsoft, εντού-τοις δεν προσφέρει 100% συμβατότητα με τις αντίστοιχες εκδόσεις για Windows, ούτε καν στον επεξεργαστή κειμένου! Αντίθετα, ένα αρχείο που θα δημιουργή-σουμε στο OpenOffice για Windows, θα εμφανίζεται και θα λειτουργεί με ακριβώς τον ίδιο τρόπο κάτω από MacOS X ή Linux!




Κατέβασμα εξελληνισμένου OpenOfficeΟ OpenOffice.org, από μόνος του, δεν είναι σε θέση να εξελληνίσει το OpenOffice. Για το σκοπό αυτό βασίζεται πάνω στις αντίστοιχες εθελοντικές ομάδες της κάθε χώρας.

Με την κυκλοφορία κάθε επίσημης έκδοσης ενός λογισμικού ανοικτού κώδικα, δίνονται και όλα τα αρχεία ώστε να γίνει προσαρμογή της γλώσ-σας του σε κάθε χώρα. Στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ ζωντανή κοινότη-τα η οποία φροντίζει για τον εξελληνισμό αρκετών λογισμικών ανοικτού / ελεύθερου κώδικα, όπως το OpenOffice, το Thunderbird, Firefox κ.α.

Η κεντρική σελίδα του OpenOffice.org είναι η http://www.openoffice.org. Αν κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο ‘Download’, τότε κατά πάσα πιθα-νότητα θα μας εμφανίσει σύνδεσμο για να κατεβάσουμε την Ελληνική έκδοση του πακέτου.

Εναλλακτικά μπορούμε να πληκτρολογήσουμε τη διεύθυνση http://el.openoffice.org ώστε να μεταφερθούμε στην επίσημη ελληνική σελίδα του OpenOffice. Εδώ θα βρούμε εκδόσεις για όλες σχεδόν τις πλατφόρ-μες! Υπάρχουν και παλαιότερες εκδόσεις για πεπαλαιωμένους υπολογι-στές (π.χ. PI/Celeron).


Εκκίνηση OpenOffice για πρώτη φοράΗ εγκατάσταση του OpenOffice στα Windows αποτελεί μια τυπική διαδικασία. Θα γίνει προσθήκη (αν επιθυμούμε) μιας συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή.

Με την εκκίνηση του OpenOffice για πρώτη φορά, θα εμφανιστεί ένα πλαί-σιο διαλόγου/ οδηγός (εικόνα 1). Στη συνέχεια μπορούμε να προσθέσουμε τα στοιχεία μας, καθώς και τα αρχικά μας (εικόνα 2). Τέλος, αν το επιθυμούμε, μπορούμε να εγγραφούμε επίσημα ως χρήστες της εφαρμογής (εικόνα 3). Αν ζητήσουμε εγγραφή, τότε θα μεταφερθούμε σε μια ιστοσελίδα όπου και θα πρέπει να συμπληρώσουμε ένα απλό ερωτηματολόγιο. Κάνουμε κλικ στο κου-μπί “Τέλος” για να μεταβούμε στην αρχική οθόνη του OpenOffice.

Τη διαδικασία αυτή την ακολουθούμε μόνο μια φορά (εκτός αν στον υπολο-γιστή μας υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί χρηστών).

Το εικονίδιο του OpenOffice εμφανίζεται στην επιφάνεια εργασίας των Windows


Το OpenOffice έρχεται εγκα-τεστημένο σε όλες σχεδόν τις διανομές Linux

1 2

3


Πρόσβαση στις εφαρμογές μπορούμε να έχουμε και μέσω των μενού

Το κουμπί αυτό εκκινεί το Writer (Επεξεργαστής Κειμένου)

To OpenOffice περιλαμβάνει το δικό του πακέτο διαχείρι-σης βάσης δεδομένων (Base)

Το κουμπί αυτό εκκινεί το Calc (Φύλλο Υπολογισμού)

Το Ιmpress είναι το λογισμι-κό δημιουργίας παρουσιάσε-ων του OpenOffice

Το Draw είναι ένα πανίσχυ-ρο αλλά φιλικό πρόγραμμα σχεδίασης

To Math μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε εύκολα και γρήγορα πολύπλοκους μαθηματικούς τύπους

Τα Πρότυπα επιτρέπουν τη γρήγορη δημιουργία αρχείων με προεπιλεγμένη εμφάνιση και στυλ

Με τις επιλογές αυτές προ-σθέτουμε στοιχεία και λει-τουργικότητα στο OpenOffice (π.χ. γραφικά, πρότυπα κ.α.)

Με το κουμπί αυτό ανοίγου-με ένα αρχείο του OpenOffice (ή συμβατό)



Συμβατότητα με Microsoft OfficeΗ μεγάλη πλειοψηφία των χρηστών υπολογιστών χρησιμοποιούν λειτουργικό σύστημα Microsoft Windows και πακέτο γραφείου Microsoft Office. Η συμβατότητα με το MS Office είναι απαραίτητο στοιχείο για να πετύχει μια εφαρμογή.

Το OpenOffice μπορεί να ανοίξει, αλλά και να αποθηκεύσει αρχεία, του Microsoft Office. Αρχεία του Word, Excel, PowerPoint ανοίγουν στο OpenOffice. Όμως, η συμβατότητα δεν είναι πλήρης, μια και το MS Office ακολουθεί κυ-ρίως κλειστά πρότυπα. Έτσι, ορισμένα αρχεία MS Office, ειδικά αρχεία που έχουν δημιουργηθεί με χρήση πολύπλοκων macros (αυτοματοποιήσεων) στο Excel, δε θα λειτουργούν σωστά κάτω από το αντίστοιχο λογισμικό (Calc) του OpenOffice.

Αξίζει να σημειωθεί πως ασυμβατότητες υπάρχουν ακόμη και μεταξύ των εκδόσεων του MS Office 2007 για Windows και του MS Office 2008 για το MacOS X, παρόλο που πρόκειται για το ίδιο προϊόν από την ίδια εταιρεία!

To OpenOffice επιτρέπει το άνοιγμα -αλλά και αποθήκευση- αρχείων από και προς το Microsoft Office 2007 (Windows) και Microsoft Office 2008 (MacOS)



Χρήση OpenOffice Writer στη διδασκαλία

Γνωριμία με το OpenOffice WriterΈνας χρήστης που έχει εμπειρία με επεξεργαστές κειμένου, ακόμη και αν ειναι η πρώτη φορά που θα δουλέψει με το Writer, δεν πρόκειται να συναντήσει ιδιαίτερες δυσκολίες στη λειτουργία του.

Το Writer είναι ένας μοντέρνος, φιλικός και πανίσχυρος επε-ξεργαστής κειμένου. Οι κυριότερες λειτουργίες του μπορούν να εκτελεστούν μέσω της λωρίδας κουμπιών του προγράμματος, ενώ οι επιλογές των μενού μας επιτρέπουν την εισαγωγή νέων στοιχεί-ων αλλά και εμφάνιση επιπρόσθετων εργαλείων.

Μέσα σε ένα αρχείο του Writer μπορούμε να πληκτρολογήσουμε και να επεξεργαστούμε κείμενο το οποίο να περιλαμβάνει εικόνες, γραφικά, γραφικές παραστάσεις, πίνακες δεδομένων, υπερσυνδέ-σμους κ.α.

Μπορούμε ακόμη να αποθηκεύσουμε τα αρχεία του Writer σε μια σειρά από διαφορετικούς τύπους, όπως Microsoft Office, Adobe PDF κ.α.

Λωρίδα τίτλου- εδώ εμφα-νίζεται και το όνομα του αρχείου με το οποίο εργαζό-μαστε

Μενού OpenOffice - από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε αρκετές από τις λειτουργίες

Χάρακες - από εδώ μπορού-με να ελέγξουμε την τοποθέ-τηση κειμένου και αντικειμέ-νων στη σελίδα

Ένδειξη σελίδας του αρχείου - τρέχουσα και συνολικός αριθμός

Τρόπος προβολής σελίδας

Λωρίδες κουμπιών του Writer

Μεγέθυνση σελίδας

Ένδειξη γλώσσας εισαγωγής κειμένου

Xώρος εισαγωγής κειμένου / πληροφοριών



Προσαρμογή εμφάνισης / λειτουργίας OpenOffice WriterΗ εφαρμογή μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις

ανάγκες μας. Από το μενού “Εργαλεία” κάνουμε κλικ στο “Επιλογές” ώστε να εμφανιστεί ένα πλαίσιο διαλόγου για την τροποποίηση του πακέτου. Ορι-σμένες από τις επιλογές αφορούν συγκεκριμένα τμήματα του πακέτου (π.χ. Writer), ενώ άλλες επιλογές επηρεάζουν όλα τα προγράμματα.

Μια χρήσιμη επιλογή είναι η “Φόρτωση / Αποθήκευση”. Αν εργαζόμαστε με άλλα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Microsoft Office, τότε μπορούμε να ρυθμίσουμε το OpenOffice να αποθηκεύει όλα του τα αρχεία ως MS Office 97/2003.

Μπορούμε επίσης να τροποποιήσουμε τη γλώσσα του προγράμματος, να αλλάξουμε τα χρώματα που χρησιμοποιεί (π.χ. για την επιλογή κειμένου) κ.α.

Ακόμη και η εμφάνιση των κουμπιών (εργαλείων) του OpenOffice μπορεί να αλλάξει, μέσω της επιλογής “Προβολή”.

Μπορούμε να αλλάξουμε τα εικονίδια (εργαλεία) και το μέγεθός τους μέσω αυτών των επιλογών

Aπό το μενού “Εργαλεία” κάνουμε κλικ στο “Επιλο-γές...”

Μέσω των επιλογών αυτών μπορούμε να ρυθμίσουμε τη λειτουργία του OpenOffice



Στοίχιση & Αλλαγή χρώματος κειμένουΠαλαιότερες εκδόσεις του Linux ήταν αρκετά πιο δύσχρηστες

για τον απλό χρήστη. Αρκετές από τις λειτουργίες ήταν κρυμμένες κάτω από τη γραμμή εντολών (Terminal) και έπρεπε να γνωρίζου-με αρκετά καλά περί Linux ώστε να εκτελέσουμε ακόμη και τις πιο απλές λειτουργίες (π.χ. διαγραφή ενός αρχείου).

Οι νεότερες εκδόσεις του Linux, και ειδικότερα το Edubuntu, χρησιμοποιούν γραφικά περιβάλλοντα λειτουργίας τα οποία είναι απλούστατα στη χρήση και δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από άλλα λειτουργικά όπως τα Windows ή το MacOS X. Οι κύριες λει-τουργίες, καθώς και εφαρμογές, γινονται μέσω των επιλογών των μενού του Edubuntu.

Είναι σημαντικό να σημειώσουμε πως, οι περισσότερες εφαρμο-γές που εγκαθιστούμε στα Linux, είναι εντελώς δωρεάν. Μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε χιλιάδες ποιοτικές εφαρμογές, όλων των κατηγοριών, με μηδενικό κόστος!

Με τα κουμπιά αυτά ορίζουμε τη στοίχιση του κειμένου

Με το εργαλείο αυτό, μπο-ρούμε να εφαρμόσουμε έντο-νη γραφή (bold) σε κείμενο

Με το εργαλείο αυτό αλλά-ζουμε το χρώμα του κειμένου

Για να επιλέξουμε μέρος ενός κειμένου, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντι-κιού πατημένο σε ένα σημείο του και ‘τρα-βάμε’ προς την αντίθετη κατεύθυνση

Η στοίχιση του κειμένου έχει αλλάξει. Το κείμενο πλέον έχει αφετηρία το αριστερό περιθώ-ριο της σελίδας

Το χρώμα του κειμένου είναι κόκκινο, μια και αυτό είναι το προεπιλεγμένο χρώμα που έχουμε ορίσει



Αποθήκευση αρχείουΚαθώς εργαζόμαστε με ένα αρχείο, είναι απαραίτητο να κάνουμε

αποθήκευσή του σε τακτά χρονικά διαστήματα για να αποφύγουμε (πιθανή) απώλεια της εργασίας μας. Είναι καλή πρακτική, μόλις ξεκινήσουμε μια νέα εργασία, να αποθηκεύσουμε το αρχείο.

Την πρώτη φορά που θα γίνει αποθήκευση, θα πρέπει να ορί-σουμε μια τοποθεσία καθώς και ένα όνομα αρχείου. Στη συνέχεια, μπορούμε να ενημερώνουμε το αποθηκευμένο αρχείο για όλες τις αλλαγές, με τη χρήση της επιλογής “Αποθήκευση” ή του αντί-στοιχου εργαλείου. Η επιλογή “Αποθήκευση ως” θα μας δώσει την ευκαιρία να δημιουργήσουμε αντίγραφο του αρχείου μας.

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Απο-θήκευση” για να φυλάξουμε την εργασία μας.

Με την επιλογή αυτή δημιουργούμε ένα νέο αρχείο, είτε για αντικα-τάσταση του υπάρχοντος είτε για δημιουργία αντίγραφου

Στο σημείο αυτό εμφανίζεται η τοποθεσία στην οποία θα αποθηκεύσουμε το αρχείο

Εδώ πληκτρολογούμε το όνομα του αρχείου (filename)

Aπό το πλαίσιο αυτό επιλέγουμε τον τύπο του αρχείου. Το OpenOffice έχει προεπιλεγμένο τύπο αρχείου το Open Document Format (.odt)



Αποθήκευση αρχείου με διαφορετικό τύπο Το Writer μας προσφέρει την ευελιξία να αποθηκεύσουμε τα αρχεία του με διαφορετικούς τύπους, για σκοπούς συμβατότητας με άλλες πλατφόρμες αλλά και εφαρμογές.

Σε αρκετές περιπτώσεις, ειδικά αν συνεργαζόμαστε με άτο-μα που χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Microsoft Office, θα είναι απαραίτητο να αποθηκεύσουμε τις εργασίες μας ως Microsoft Word. Έτσι, θα είναι δυνατό οι συνεργάτες σας να αναγνώσουν τα δικά μας αρχεία (που είναι συνήθως αποθηκευμένα ως .odt και όχι .doc).

Το OpenOffice 3.x μπορεί να διαβάσει ακόμη και αρχεία που έχουν δημιουργηθεί σε MS Office 2007 (.docx). Όμως, όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενη σελίδα, δεν υπάρχει 100% συμβατότη-τα ανάμεσα στις δύο εφαρμογές, έτσι αναμένουμε πως ορισμένα αρχεία δε θα εμφανίζονται σωστά. Συνήθως τα αρχεία που δημιουρ-γούμε στο OpenOffice εμφανιζονται σωστά στην αντίστοιχη εφαρ-μογή των Windows, κάτι που δεν ισχύει αντίστροφα.

Εναλλακτικά μπορείτε να αποθηκεύσετε ένα αρχείο του Writer ως pdf (portable document format). Πρόκειται για ένα πρότυπο της Adobe, και επιτρέπει τη δημιουργία μικρών σχετικά αρχείων (σε αποθηκευτικό χώρο), τα οποία διατηρούν τις γραμματοσειρές και την εμφάνισή τους σε όλες τις πλατφόρμες στις οποίες θα μεταφέ-ρουμε τα αρχεία (π.χ. από Windows σε Linux). Το μειονέκτημά τους είναι πως τα αρχεία pdf δεν μπορούν να τροποποιηθούν (τουλάχι-στο όχι εύκολα) και προσφέρονται κυρίως για σκοπούς ανάγνωσης

Το όνομα του αρχείου εμφανίζεται στο πλαίσιο αυτό, μια και πρόσφατα το έχουμε αποθηκεύσει με αυτό το όνομα

Με την επιλογή “Αποθήκευση ως...” μπο-ρούμε να επιλέξουμε διαφορετικό τύπο αρχείου. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποθηκεύουμε τα αρχεία μας ως Word, PDF, κτλ

Το εργαλείο Αποθήκευσης εμφανίζε-ται ανενεργό. Αυτό συμβαίνει επειδή όλες οι αλλαγές έχουν ήδη αποθηκευ-θεί στο δίσκο του υπολογιστή μας



Επιλογή κειμένου & αλλαγή στοίχισηςΜε διπλό κλικ μπορούμε να επιλέξουμε μια ολόκληρη παράγραφο και να τροπο-ποιήσουμε τη στοίχισή της.

Μπορούμε να εφαρμόσουμε αλλαγές σε μια παράγραφο ή και σε ολόκληρο το κείμενο ενός αρχείου, με το να το επιλέξουμε και στη συνέχεια να κάνουμε κλικ στο κατάλληλο εργαλείο.

Το κείμενό μας το γράφουμε (συνήθως) με αριστερή στοίχιση. Όμως, σ’αυτή την περίπτωση, η απόσταση ανάμεσα στον τελευταίο χαρακτήρα και το δεξί περιθώριο του κειμένου θα είναι διαφορετική από γραμμή σε γραμμή (εικόνα δεξιά). Μπορούμε, αν θέλουμε, να εφαρμόσουμε ολική στοίχιση στο κείμενό μας. Με την ολική στοίχιση, το Writer αναπροσαρμόζει την απόσταση ανάμεσα στις λέξεις της κάθε γραμμής, ώστε -αυτόματα- όλες οι λέξεις να αρχίζουν στο αριστερό περιθώριο και να τελειώνουν πάνω στο δεξί περιθώριο της σελίδας (εικόνα κάτω).

Στο κείμενο αυτό έχουμε εφαρμόσει στοίχιση από τα αριστερά.

Στο δεξί άκρο της σελίδας υπάρχει διαφο-ρετικό διάστημα μεταξύ της λέξης και του περιθωρίου

Στο επιλεγμένο κείμενο έχουμε εφαρμόσει ολική στοίχιση

Με διπλό κλικ επιλέγο-με όλο το κείμενο της παραγράφου

Το κείμενο ξεκινά από το αριστερό περιθώ-ριο και σταματά -σε όλες τις γραμμές- στο δεξί περιθώριο



Εφαρμογή Επισήμανσης σε επιλεγμένο κείμενοΤο εργαλείο Επισήμανσης είναι πολύ σημαντικό, μια και μας επιτρέπει να ‘σημειώνουμε’ τμήματα ενός κειμένου τα οποία είναι σημαντικά και θέλουμε να ξεχωρίζουν.

Στην καθημερινή μας ζωή, ειδικά όταν θέλουμε να ξεχωρίζει μια πληροφορία, χρησιμοποιούμε ειδικούς μαρκαδόρους (highlighters) πάνω σε σελίδες εφημεριδών ή και περιοδικών (σπανιότερα σε βιβλία).

Το Writer μας επιτρέπει να εφαρμόσουμε κάτι παρόμοιο σε επιλεγμένο κείμενο, με τη βοήθεια του εργαλείου επισήμανσης. Επιλέγουμε μια λέξη, φράση ή και ολόκληρο το κείμενο(!) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο εργαλείο Επισήμανσης. Μπορούμε να εφαρμόσουμε διαφορετικά χρώματα σε διαφορετικά μέρη του κειμένο.

Με το εργαλείο αυτό, εφαρμόζουμε χρώμα επισήμανσης (highlight) σε επιλεγμένο κείμε-νο. Το χρώμα που εμφανίζεται κάτω από το εργαλείο, είναι το προεπιλεγμένο

Κάνουμε κλικ στο βελάκι που βρί-σκεται δεξιά από το εργαλείο επισή-μανσης για να εμφανιστεί η παλέτα με τα χρώματα

Το χρώμα επισήμανσης εφαρμόστη-κε στο επιλεγμένο κείμενο

Κάνουμε κλικ στο κίτρινο χρώμα, ώστε να εφαρμοστεί στο επιλεγμένο κείμενο



Εφαρμογή χρώματος φόντου στο κείμενο

Αν θέλουμε να δώσουμε περισσότερη έμφαση σε συγκεκριμένα σημεία ενός κειμένου, μπορούμε να εφαρμόσουμε χρώμα φόντου. Με αυτό τον τρόπο, ολόκληρη η γραμμή θα αποκτήσει ένα διαφορε-τικό χρώμα. Σε αντίθεση με τη λειτουργία εφαρμογής Επισήμανσης (προηγούμενη σελίδα), το χρώμα θα εφαρμοστεί σε ολόκληρη τη γραμμή και όχι μόνο κατά μήκος του επιλεγμένου κειμένου.

Το χρώμα φόντου θα εφαρμοστεί μόνο στη γραμμή που έχουμε επιλέ-ξει

Με το εργαλείο αυτό εφαρμόζου-με χρώμα φόντου στην επιλεγμένη γραμμή του κειμένου

Η παλέτα αυτή εμφανίζεται όταν κάνουμε κλικ στο βέ-λος επιλογών στα δεξιά του εργαλείου χρώματος φόντου

Το χρώμα (εικόνα πάνω) εμφανίζε-ται ως φόντο πίσω από τη γραμμή που είχαμε επιλέξει



Aλλαγή γραμματοσειράς

Σε αντίθεση με τους ανθρώπους, ο υπολογιστής μπορεί να έχει χιλιάδες (αν όχι και εκατομμύρια!) διαφορετικούς “γραφικούς χαρακτήρες”. Το είδος των γραμμάτων εξαρτάται από αρχεία τα οποία υπάρχουν εγκατεστημένα στον υπολογιστή μας ή προσθέτου-με εμείς. Τα αρχεία αυτά ονομάζονται γραμματοσειρές (fonts) και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αλλάξει η όψη των γραμμάτων που χρησιμοποιούμε.

Υπάρχουν γραμματοσειρές για όλα σχεδόν τα γούστα- από απλές γραμματοσειρές για δημιουργία επιστολών και εκθέσεων, μέχρι γραμματοσειρές που θυμίζουν αρχαία Ελληνικά, Βυζαντινή γραφή, χειρόγραφη(!), ακόμη και γραφή που θυμίζει ταινία τρόμου ή επιστημονικής φαντασίας!

Η σωστή γραμματοσειρά μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την εμφάνιση της εργασίας μας. Η χρήση ακατάλληλης γραμματοσειράς μπορεί να δυσκολέψει πολύ την ανάγνωση των κειμένων μας (π.χ. χρήση γραμματοσειράς που θυμίζει χειρόγραφο κείμενο για μεγά-λες παραγάφους).

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η τρέχουσα γραμματοσειρά του κειμένου στο οποίο βρισκόμαστε

Με δεξί κλικ του ποντικιού στο έγγραφο, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές

Μπορούμε να εμφανίσουμε τις διαθέσιμες γραμματοσειρές κάνοντας κλικ στο βελάκι

Κάνοντας κλικ στην επιλογή “Γραμματο-σειρά”, εμφανίζονται οι διαθέσιμες γραμ-ματοσειρές του υπολογιστή μας



Διάστιχο: αλλαγή στις αποστάσεις των γραμμών

Είναι αρκετά χρήσιμο, σε πολλές περιπτώσεις, να μπορούμε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε τις αποστάσεις ανάμεσα στις γραμμές ενός κειμένου. Αρκετές εργασίες (π.χ. μελέτες) μας ζητούν να γρά-φουμε κείμενο με διπλό διάστημα. Επιλέγουμε το κείμενο (ή την πα-ράγραφο), και με δεξί κλικ του ποντικιού εμφανίζουμε το μενού με τις επιλογές. Από την επιλογή “Διάστιχο”, επιλέγουμε το διάστημα που θέλουμε ώστε να γίνει εφαρμογή του στο επιλεγμένο κείμενο.

Το κείμενο αυτό έχει Απλό διάστιχο γραμμής - θα το αυξήσουμε στη συνέχεια

Με την επιλογή αυτή, θα αυξήσουμε την απόσταση ανάμεσα στις γραμμές του επιλεγμένου κειμένου

Το διάστιχο έχει αλλάξει - οι απο-στάσεις ανάμεσα στις γραμμές έχουν αυξηθεί ώστε να ανταποκρίνονται στις επιλογές μας



Αλλαγή εσοχής κειμένου

Για σκοπούς ιεραρχικής παρουσίασης πληροφο-ριών, ή απλά για σκοπούς διαφοροποίησης τμήμα-τος ενός κειμένου, μπορούμε να χρησιμοποιήσου-με τα εργαλεία αλλαγής εσοχής. Με τα εργαλεία αυτά, μπορούμε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε την εσοχή επιλεγμένου κειμένου, και αυτό να εμφανίζεται είτε πιο αριστερά είτε πιο δεξιά από το υπόλοιπο κείμενο. Καθώς συνεχίζουμε την πληκτρολόγηση (στο ίδιο κείμενο), διατηρείται η εσοχή που έχουμε εφαρμόσει σ’αυτό.

Θέλουμε να ξεχωρίζουν οι στόχοι της εργασίας. Θα αλλάξουμε την εσοχή του κειμένου

Η εσοχή του επιλεγμένου κειμένου έχει αυξηθεί. Το κείμενο αυτό ξεχωρίζει από το κείμενο των υπολοίπων παραγράφων

Με το εργαλείο αυτό μειώνε-ται η εσοχή του επιλεγμένου κειμένου

Με το εργαλείο αυτό αυξάνε-ται η εσοχή του επιλεγμένου κειμένου



Αναίρεση & Επαναφορά προηγούμενης ενέργειας

Σε αρκετές περιπτώσεις, θα θέλουμε να ακυρώσουμε μια αλλαγή που κάναμε (π.χ. διαγραφή μέρους κειμένου). Από το μενού “Επε-ξεργασία”, επιλέγουμε “Αναίρεση” ώστε να ακυρωθεί η προηγούμε-νη αλλαγή που κάναμε. Αν, πάλι, επιθυμούμε να επαναφέρουμε την αλλαγή, από το ίδιο μενού επιλέγουμε “Επαναφορά”.

Οι επιλογές αυτές αφορούν την τελευταία αλλαγή που κάναμε. Όμως, μπορούμε να επιλέξουμε διαδοχικά τις εντολές αυτές ώστε να αναιρέσουμε ένα μεγάλο μέρος από τις αλλαγές που κάναμε διαδοχικά. Η επιλο-γή αυτή δεν είναι ενεργή αν μόλις έχουμε ανοίξει ένα αποθηκευμένο αρχείο, μια και το πρόγραμμά μας δεν θα έχει ιστορικό των αλλαγών που έγιναν προηγουμέ-νως.

Έχει γίνει αναίρεση της αλλαγής εσοχής κειμένου. Το κείμενο εμφανίζεται στην αρχική του θέση

Aπό το μενού “Επεξεργασία”, επιλέγουμε “Αναίρεση:Αύξη-ση εσοχής” για να ακυρώσου-με τη συγκεκριμένη ενέργεια

Για αναίρεση και επαναφορά της προηγούμενης επιλογής, μπορούμε να χρησιμοποιήσου-με τα κουμπιά αυτά



Εφαρμογή κουκίδας & αρίθμησης

Οι στόχοι της εργασίας μας είναι σημαντικό να ξεχωρίζουν, τόσο από το υπόλοιπο κείμενο όσο και μεταξύ τους. Η εφαρμογή κουκί-δας ή αρίθμησης, εμφανίζει μπροστά από κάθε γραμμή το αντίστοι-χο σύμβολο. Επίσης, αλλάζει αυτόματα και η εσοχή του επιλεγμέ-νου κειμένου. Κάθε φορά που αλλάζουμε κείμενο, γίνεται αυτόματη εισαγωγή είτε κουκίδας είτε αριθμού, ανάλογα με την αρχική μας επιλογή.

Με το κουμπί αυτό εφαρμόζουμε αυτόματη αρίθμηση στο επιλεγμέ-νο κείμενο

Με την επιλογή αυτή εμφανίζο-νται κουκίδες (bullets)

Με το εργαλείο αυτό εμφανίζο-νται οι επιλογές για τις κουκίδες και την αρίθμηση

Mε την επιλογή αυτή εμφανίζεται αρίθμηση στο επιλεγμένο κείμενο

Οι κουκίδες μπορούν να έχουν ιεραρχία - κάτω από τις κουκίδες (σημεία) μπορούν να υπάρχουν υποσημεία) Στο επιλεγμένο κείμε-

νο έχουμε εφαρμόσει κουκίδες

Από το παράθυρο αυτό επιλέ-γουμε την εμφάνιση της αρίθ-μησης και των κουκίδων

Mε το εργαλείο αυτό εφαρμόζουμε κου-κίδες (bullets) στο επιλεγμένο κείμενο



Αλλαγή είδους γραμματοσειράς σε όλο το κείμενο

Για να αλλάξουμε τη γραμματοσειρά ολόκληρου του κειμένου, θα πρέπει πρώτα να το επιλέξουμε. Ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι να κρατήσουμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού στην αρχή (ή στο τέλος) του κειμένου, και να τραβήξουμε το ποντίκι στην άλλη άκρη. Αυτός δεν είναι ο καλύτερος τρόπος επιλογής κειμένου, ειδι-κά αν έχουμε μεγάλο (πολυσέλιδο) κείμενο. Εναλλακτικά μπορούμε να κάνουμε κλικ στο μενού “Επεξεργασία” και να επιλέξουμε “Επι-λογή όλων”. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το συνδυασμό πλήκτρων Control (Ctrl) και Α.

Κάνουμε κλικ στη γραμματοσειρά αυτή, για να γίνει εφαρμογή της στο επιλεγμένο κείμενο

Κάνοντας κλικ στο κουμπί αυτό, εμφανίζονται οι διαθέσιμες γραμμα-τοσειρές του υπολογιστή μας

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η τρέχουσα γραμματοσειρά

Η γραμματοσειρά του επιλεγμένου κειμένου έχει αλλάξει



Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς σε όλο το κείμενο

Για να αλλάξουμε το μέγεθος της γραμματοσειράς σε ολόκληρο το κείμενο, το επιλέγουμε και στη συνέχεια επιλέγουμε το μέγεθος που μας ενδιαφέρει.

Είναι σημαντικό να επιλέγουμε το κατάλληλο μέγεθος γραμ-ματοσειράς ανάλογα με το κείμενό μας. Πολύ μικρά γράμματα θα δυσκολεύουν τον αναγνώ-στη ενώ πολύ μεγάλα γράμματα, ειδικά όταν πρόκειται για μεγάλο κείμενο, θα είναι ενοχλη-τικά και όχι ιδιαίτερα λειτουργικά.

Σε ορισμένα σημεία του κειμένου (π.χ. τίτλοι, υποσημειώσεις) μπορούμε να εφαρμό-σουμε διαφορετικό μέγεθος γραμματοσειράς από το υπόλοιπο κείμενο. Εμείς επιλέγουμε το μέγεθος, ανάλογα με την περίπτωση.

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται το μέγεθος της γραμματοσειράς του επιλεγμένου κειμένου

Το μέγεθος της γραμματοσει-ράς έχει αλλάξει

Με το κουμπί αυτό εμφανίζονται οι επιλογές μεγέθους γραμματο-σειράς



Έντονο, Κυρτό & Υπογραμμισμένο κείμενο

Για να δώσουμε έμφαση σε συγκεκριμένες λέξεις ή φράσεις ενός κειμένου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία Έντο-νου, Κυρτού και Υπογραμμισμένου κειμένου.

Είναι σημαντικό να κάνουμε προσεκτική χρήση των εργαλείων αυτών, ώστε το κείμενό μας να είναι λειτουργικό και ευπαρουσία-στο. Αν όλο το κείμενο είναι υπογραμμισμένο, τότε δεν είναι τόσο εύκολη η ανάγνωσή του. Αν όλο το κείμενο αποτελείται από έντο-νους χαρακτήρες, δεν είναι ευπαρουσίαστο αλλά και δεν ξεχωρίζουν εύκολα λέξεις ή φράσεις που είναι σημαντικές. Μπορούμε να συνδυάσουμε και τις 3 επιλογές (μια λέξη ή φράση μπορεί να είναι έντονη, υπο-γραμμισμένη και κυρτή).

Για να απενεργοποιήσουμε την αλλαγή στο στυλ, επιλέγουμε τη λέξη ή φράση στην οποία το εφαρμόσαμε, και κάνουμε κλικ ξανά στο συγκεκριμένο εργαλείο.

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για να εφαρμόσουμε έντονη (bold) γραφή στο επιλεγμένο κείμενο

Το εργαλείο αυτό επτρέπει τη μετα-τροπή του κειμένου σε Κυρτό (Italic)

Με το εργαλείο αυτό υπογραμμίζου-με το επιλεγμένο κείμενο



Μετακίνηση κειμένου με το πλήκτρο Tab

Σε αρκετές περιπτώσεις, είναι σημαντικό να αφήσουμε συγκεκρι-μένα διαστήματα μεταξύ λέξεων ή φράσεων. Το πλήκτρο διαστήματος (spacebar) δεν είναι ιδιαίτερα βολικό όταν θέλουμε να ξεχωρίζει το διάστημα αυτό. Έτσι, χρησιμοποιούμε το πλήκτρο Tab το οποίο μετα-φέρει μια λέξη ή φράση συγκεκριμένη θέση προς τα δεξιά.

Εμφάνιση μή εκτυπώσιμων χαρακτήρων

Ακόμη και με το πλήκτρο Tab δεν είναι εύκο-λο να ελέγξουμε ότι αφήνουμε ίσες αποστάσεις ανάμεσα σε λέξεις ή φράσεις. Για να μπορούμε να έχουμε καλύτερο έλεγχο του κειμένου, ενερ-γοποιούμε την εμφάνιση των μή εκτυπώσιμων χαρακτήρων. Με το εργαλείο αυτό, εμφανίζονται στην οθόνη χαρκατήρες που αντιστοιχούν στις αλλαές γραμμών που έχουμε κάνει με το πλήκτρο Enter, τα διαστήματα με το πλήκτρο spacebar και τα διαστήματα με το πλήκτρο Tab. Αν και εμφανί-ζονται στην οθόνη μας, αν επιλέξουμε εκτύπωση κειμένου, τότε οι χαρακτήρες αυτοί δε θα εκτυπω-θούν.

Για να τους απενεργοποιήσουμε, επιλέγουμε και πάλι το εργαλείο αυτό.

Τα διαστήματα αυτά δεν είναι ίσα μεταξύ τους

Με την εμφάνιση των μή εκτυπώσιμων χα-ρακτήρων, μπορούμε να ελέγξουμε καλύτε-ρα το κείμενό μας

Με το εργαλείο αυτό εμφανίζονται οι μή εκτυπώσιμοι χαρακτήρες κειμένου



Εμφάνιση εργαλείων σχεδίασης

Το Writer, καθώς και οι υπόλοιπες εφαρμογές του OpenOffice, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία εντυπωσιακών εγγράφων τα οποία να ενσωματώνουν γραφικά όλων των τύπων (π.χ. τρισδιάστατοι τίτλοι, σχήματα, εικόνες, φωτογραφίες κ.α.). Για να εργαστούμε με γραφικά, είναι απαραίτητο να εμφανίσουμε τη λωρίδα εργαλείων Σχεδίασης. Αυτό γίνεται μέσω του μενού “Προ-βολή” και της επιλογής “Γραμμές εργαλείων”, ώστε να εμφανιστούν οι αντίστοιχες λωρίδες κουμπιών.

Aπό το μενού “Προβολή” επιλέ-γουμε “Γραμμές εργαλείων” για να εμφανιστούν οι επιλογές του OpenOffice

Το OpenOffice διαθέτει πολλές γραμμές εργαλείων - εμείς επιλέ-γουμε να εμφανιστούν τα εργαλεία της Σχεδίασης

Ta εργαλεία σχεδίασης εμφα-νίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης



Πρόσθεση σχήματος στο κείμενο

Στο κείμενο θα προσθέσουμε σχήματα (πλαίσια) ώστε οι μαθητές που θα απαντούν στο ερωτηματολόγιο, να σημειώνουν το αντίστοι-χο κουτί. Κάνουμε κλικ με το ποντίκι στο εργαλείο δημιουργίας ορ-θογώνιου σχήματος. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ με το ποντίκι στη θέση που επιθυμούμε να το δημιουργήσουμε. Κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο, και μετακινούμε το ποντίκι ώστε να δημιουργηθεί το σχήμα στο μέγεθος που το επιθυμούμε.

Έχουμε σχεδιάσει ένα ορθογώνιο σχήμα. Τα τετράγωνα που εμφανίζονται στο πλαί-σιο του σχήματος, επιτρέπουν την αλλαγή του μεγέθους του (κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο και τραβά-με για να αυξήσουμε / μειώσουμε το μέγε-θός του)

Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να σχεδιάσουμε ευθύγραμμα τμήματα

Έχουμε ήδη άλλες δύο εφαρμογές προς εγκατάσταση. Κάνοντας κλικ στο κουμπί αυτό, θα εγκαταστήσουμε και τις τρεις αυτές εφαρμογές

Επειδή έχουμε επιλεγμένο ένα σχήμα, στη γραμμή εργαλείων εμφανίζονται αυτόματα οι επιλογές του (γραμμή πλαισίου, χρώμα γεμίσματος κ.α.)



Αλλαγή χρώματος φόντου αντικειμένου

Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να αλλάζουμε το χρώμα του φόντου (ή του περιγράμματος) ενός αντικειμένου σχεδίασης. Κάθε φορά που επιλέγουμε ένα αντικείμενο σχεδίασης, εμφανίζονται στο πάνω μέρος του παραθύρου τα εργαλεία με τις επιλογές του αντικειμένου (εικόνα δεξιά). Ανάμεσα στις επιλογές αυτές είναι και το χρώμα του φόντου. Κάνουμε κλικ σε ένα χρώμα ώστε να γίνει εφαρμογή του στο επιλεγμένο αντικείμενο.

Αν θέλουμε να εφαρμόσουμε ένα νέο χρώμα σε πολλά αντικεί-μενα, τότε κρατάμε το πλήκτρο Shift του πληκτρολογίου πατημένο, και κάνουμε κλικ με το ποντίκι σε όλα τα αντικείμενα. Αφού επιλέ-ξουμε ένα νέο χρώμα, αυτόματα θα εφαρμοστεί σε όλα τα αντικεί-μενα σχεδίασης.

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να εμφανιστούν τα διαθέσιμα χρώ-ματα. Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο χρώμα που επιθυμούμε να έχει ως φόντο το αντικείμενο

Για να γίνουν οι αλλαγές, θα πρέ-πει να επιλέξουμε το αντικείμενο. Όταν ένα αντικείμενο είναι επιλεγ-μένο, εμφανίζονται τα τετραγωνά-κια αυτά στο περίγραμμά του

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζετα το χρώμα του περιγράμματος του επι-λεγμένου αντικειμένου. Με παρό-μοιο τρόπο μπορούμε να αλλάξου-με ακόμη και αυτό το χρώμα

Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να επιλέξουμε τα αντικείμενα σχεδία-σης που δημιουργούμε



Με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω στο αντι-κείμενο, εμφανίζεται το μενού με τις επιλο-γές. Κάνουμε κλικ στο “Αντιγραφή” ώστε να δημιουργηθεί αντίγραφό του στη μνήμη

Δημιουργία αντιγράφου αντικειμένου σχεδίασης

Θα δημιουργήσουμε ακόμη ένα αντικείμενο σχεδίασης, ακριβώς το ίδιο με το προηγούμενο. Για το σκοπό αυτό, αντί να το σχεδιάσουμε από την αρχή, θα επιλέξουμε Αντι-γραφή και Επικόλληση. Κάνουμε κλικ πάνω στο αντικείμενο (μπορεί να χρειαστεί να επιλέξουμε πρώτα το βελάκι από τα εργαλεία σχεδίασης). Στη συνέχεια, από το μενού “Επε-ξεργασία”, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Αντιγρα-φή”. Για να δημιουργη-θεί ένα νέο αντικείμενο, από το ίδιο μενού και σε διαφορετική θέση στο έγγραφό μας, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Επι-κόλληση”.

Αντιγραφή (Copy) μπορεί να γίνει και με τη χρήση των πλήκτρων Ctrl και C, ενώ επικόλ-ληση με τη χρήσ των Ctrl και V.

Για αντιγραφή ενός επιλεγμένου αντικειμέ-νου, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και το εργαλείο αυτό

Κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι στη θέση που θέλουμε να εμφανιστεί το αντικείμενο. Από το μενού που εμφανίζεται, επιλέγουμε “Eπικόλληση”

Το αντίγραφο του αντικειμένου εμφανίζεται στη νέα του θέση



Στοίχιση αντικειμένων

Tα αντικείμενα σχεδίασής μας δε βρίσκονται στην ίδια ευθεία. Μπορούμε με το ποντίκι να τα μετακινήσουμε στη θέση που θέλου-με. Αυτό, όμως, δεν είναι πάντα εύκολο. Θα χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία στοίχισης του Writer. Με τα εργαλεία αυτά μπορούμε να στοιχίσουμε επιλεγμένα αντικείμενα, σύμφωνα με τη βάση (κάτω μέρος), το πάνω μέρος, την αριστερή ή δεξιά πλευρά, το κέντρο κ.α.). Για να επιλέξουμε όλα τα αντικείμενα, κρατάμε το πλήκτρο Shift πατημένο, και κάνουμε κλικ πάνω σ’αυτά με το ποντίκι. Εναλ-λακτικά, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο και τραβάμε πάνω από όλα τα αντικείμενα.

Η στοίχιση είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία, καθώς τα αντικείμενα γραφικών και σχεδιασμού εμφανίζονται ομοιόμορφα στη σελίδα μας. Είναι καλό να αποφεύγεται η στοίχιση αντικειμένων απο-κλειστικά με το ποντίκι, ώστε το αποτέλεσμα να είναι όσο το δυνατό καλύτερο.

Τα δύο αντικείμενα δε βρίσκονται στην ίδια ευθεία - θα πρέπει να τα στοιχίσουμε με τη βοήθεια των ερ-γαλείων του Writer. Πρώτα πρέπει να τα επιλέξουμε

Αυτές είναι οι επιλογές στοίχισης - μας ενδιαφέρει να στοιχίσουμε τα αντικείμενα σύμφωνα με την πάνω πλευρά τους

Με το εργαλείο αυτό εφαρμόζουμε στοίχιση στα επιλεγμένα αντικεί-μενα

Τα αντικείμενα εμφανίζονται στοιχισμένα ως προς την πάνω πλευρά. Με τη βοήθεια του ποντικιού ή με τα βελάκια του πληκτρολογί-ου, μποροούμε να τα μετακινήσουμε σε μια νέα θέση



Δημιουργία νέου εγγράφου

Το ερωτηματολόγιό μας έχει δημιουργηθεί - στη συνέχεια θα πρέπει να δημιουργήσουμε και άλλα συμπληρωματικά έγγραφα (π.χ. ενημερωτική επιστολή προς γονείς). Δεν είναι απαραίτητο να κλεί-σουμε το έγγραφο αυτό και να δημιουργήσουμε νέο όπως στο πα-ράδειγμα (βλέπε προηγούμενες σελίδες). Μπορούμε να επιλέξουμε δημιουργία εγγράφου για οποιαδήποτε εφαρμογή του OpenOffice, είτε μέσω του μενού “Αρχείο” είτε μέσω του αντίστοιχου εργαλείου.

Οι επιλογές του μενού “Δημιουργία” είναι χωρισμένες σε τμήμα-τα. Στο πρώτο τμήμα, επιλέγουμε δημιουργία εγγράφου για συγκε-κριμένη εφαρμογή (π.χ. Σχεδίαση). Στο δεύτερο τμήμα, μπορούμε να επιλέξουμε δημιουργία εγγράφου με συγκεκριμένο τύπο (π.χ. ‘Eγγραφο ΗΤML). Το τρίτο τμήμα εμφανίζει έναν οδηγό με τον οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε έγγραφα με συγκεκριμένο περιεχόμενο και εμφάνιση (π.χ. επαγγελματικές κάρτες). Το τελευ-ταίο τμήμα μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε έγγραφο βασισμένο σε πρότυπα (περισσότερα για τα πρότυπα στην ενότητα “OpenOffice Impress).

Το ερωτηματολόγιό μας έχει ολο-κληρωθεί - τώρα μπορούμε να δη-μιουργήσουμε και άλλα έγγραφα

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Δημι-ουργία”. Θα δημιουργηθεί αυτό-ματα νέο έγγραφο του Writer

Νέο έγγραφο μπορούμε να δημι-οργήσουμε και μέσω του μενού “Αρχείο” και της επιλογής “Δημι-ουργία”

Kάνουμε κλικ στο βέλος για να εμφανιστεί το μενού με τις επιλογές του κουμπιού “Δημιουργία”



Δημιουργία τρισδιάστατου τίτλου

Για τη δημιουργία του τίτλου θα χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο Fontwork του Writer. Το εργαλείο αυτό είναι το αντίστοιχο του WordArt του Microsoft Word, όμως το OpenOffice προσφέρει δυνατότητες επεξεργασίας του, κάνοντας χρήση τρισδιά-στατων εφέ και άλλων επιλογών. Για να εμφανίσουμε τις επιλογές του Fontwork, κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο εργαλείο (εικόνα δεξιά) και επιλέγουμε το στυλ που μας ενδιαφέρει. Μπορούμε να το τροποποιήσουμε στη συνέχεια.

Από το παράθυρο αυτό μπορού-με να επιλέξουμε ένα έτοιμο στυλ τίτλου - μπορούμε να το τροποποι-ήσουμε στη συνέχεια

Τα στυλ τίτλου μπορούμε να τα εμφα-νίσουμε μέσω αυτού του εργαλείου (Fontwork)

Με τη δημιουργία και επιλογή του τίτλου, εμφανίζονται αυτόματα τα εργαλεία επεξεργασίας του

Στην οθόνη εμφανίζονται παλέτες με πρόσθετα εργαλεία επεξεργασί-ας και μορφοποίησης του τίτλου

Με τη δημιουργία ενός τίτλου, εμφα-νίζεται ως αντικείμενο γραφικών στη σελίδα μας. Στη συνέχεια θα το επεξερ-γαστούμε κια θα αλλάξουμε το κείμενο



Τροποποίηση τίτλου

Οι παλέτες “Ρυθμίσεις 3D” και “Fontwork” επιτρέπουν την πλήρη τροποποίηση των τίτλων που δημιουργούμε. Μπορούμε να επιλέ-ξουμε το χρώμα, την υφή, το βάθος του αντικειμένου, ακόμη και την περιστροφή του στο χώρο. Ο πειραματισμός θα μας δώσει το αποτέλεσμα που θέλουμε για την εργασία μας!

Τα προγράμματα των Windows που εγκαθι-στούμε κάτω από WINE, εμφανίζονται στο φάκελο αυτό

Από τις επιλογές αυτές μπορούμε να τρο-ποποιήσουμε το χρώμα ή την υφή γεμίσμα-τος ενός τίτλου

Με τις επιλογές της παλέτας “Ρυθμίσεις 3D” μπορούμε να τροποποιήσουμε τον τίτλο σε 3 διαστάσεις

Με το εργαλείο αυτό, και τις επιλογές του, μπορούμε να τροποποιήσουμε το βάθος του τίτλου

Τα εργαλεία αυτά επιτρέπουν την περιστροφή του τίτλου στον τρισ-διάστατο χώρο



Εισαγωγή κειμένου στον τίτλο

Για να τροποποιήσουμε το κείμενο του τίτλου, κάνουμε διπλό κλικ πάνω του. Στο εσωτερικό θα εμφανιστεί η λέξη “Fontwork” που ανταποκρίνεται στο κείμενο που βλέπουμε στην οθόνη. Διαγρά-φουμε τη λέξη αυτή και πληκτρολογούμε το δικό μας κείμενο. Στη συνέχεια κάνουμε κλικ με το ποντίκι πάνω στο έγγραφο (εκτός του πλαισίου του τίτλου) για να γίνει εφαρμογή του νέου κειμένου. Ο τίτλος με το νέο κείμενο εμφανίζεται στο έγγραφο (εικόνα κάτω).

Το νέο κείμενο που θα έχει ο τίτλος που δημιουργήσαμε με το εργαλείο Fontwork

O τελικός τίτλος που δημιουργήσα-με. Είναι καλό να μη χρησιμοποιούμε μεγάλες προτάσεις, μια και το αποτέλε-σμα δε θα είναι ευανάγνωστο



Διόρθωση κειμένου - ορθογράφος

Μια σημαντική λειτουργία του Writer είναι η αυτόματη διόρθωση του κειμένου (ορθογραφικός έλεγχος). Μέσω του μενού “Εργαλεία” μπορούμε να επιλέξουμε “Αυτόματη διόρθωση”. Στην περίπτωση αυτή, καθώς πληκτρολογούμε κείμενο, αυτό ελέγχεται από τον ορθογράφο μας. Μια λέξη που εντοπίζεται ως λανθασμένη, θα υπο-γραμμίζεται από το Writer. Η υπογράμμιση αυτή δεν εμφανίζεται αν τυπώσουμε το κείμενο. Με δεξί κλικ του ποντικιού στην υπογραμ-μισμένη λέξη, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Μπορούμε να επιλέξουμε διόρθωση του κειμένου, προσθήκη της λέξης (αν είναι ορθή απλά δεν αναγνωρίζεται), Αγνόηση (για να αγνοήσει τη λέξη αυτή σε ολόκληρο το κείμενο) ή “Παράβλεψη όλων” ώστε να αγνοή-σει όλα τα λάθη που εντοπίζει.

Με την επιλογή “Spelling & Grammar” εμφανίζεται νέο παράθυρο μέσω του οποίου γίνεται έλεγχος ολόκληρου του κειμένου και διόρ-θωση, αγνόηση ή προσθήκη των λέξεων που εντοπίζονται σ’αυτό.

Αρίθμηση λέξεωνΜε την επιλογή “Αρίθμηση λέξεων” του μενού “Εργαλεία”, εμφα-

νίζεται ο αριθμός των λέξεων ολόκληρου του κειμένου μας. Αυτή η επιλογή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε κείμενα με συγκεκριμένη έκταση (π.χ. μελέτες). Το αποτέλεσμα εμφανίζεται σε ξεχωριστό παράθυ-ρο.

Μπορούμε να μετατρέψουμε τον υπολογιστή μας σε οικιακό κινη-ματογράφο, με την προσθήκη του mythTV (http://www.mythtv.org)

Στο τμήμα αυτό εμφανίζονται οι προτεινόμενες λέξεις. Κάνουμε κλικ σε μια από αυτές για να γίνει αντι-κατάσταση της λέξης του κειμένου

Μπορούμε να αγνοήσουμε τη συ-γκεκριμένη λέξη (Αγνόηση) ή όλες τις λέξεις (Αγνόηση όλων). Αν η λέξη είναι σωστή, κάνουμε κλικ στο “Προσθήκη) για να την “μάθει” το λεξικό μας



Εισαγωγή εικόνας με Αντιγραφή & Επικόλληση

Η πιο συνηθισμένη μέθοδος εισαγωγής εικόνας σε έγγραφο είναι με Αντιγρα-φή από άλλη εφαρμογή (π.χ. Firefox, μετά από εύρεση εικόνας στο διαδίκτυο) και Επικόλληση. Για να τροποποιήσουμε το μέγεθος του αντικειμένου, κάνουμε κλικ πάνω του ώστε να εμφανιστούν τα σημεία (πλαίσια) αλλαγής μεγέθους. Με το ποντίκι πατημένο σε ένα από τα διαγώνια τμήματα (ώστε να κρατηθούν οι αναλογίες) τραβάμε προς τα μέσα ώστε να μειώσουμε το μέγεθος, ή προς τα έξω ώστε να αυξήσουμε το μέγεθος.

Για να αντιγράψουμε την εικόνα στη μνήμη του υπολογιστή, κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι πάνω της και επιλέγουμε Αντιγραφή εικόνας”

Με δεξί κλικ στο κείμενο, εμφανίζε-ται το μενού με τις επιλογές. Κάνου-με κλικ στην επιλογή “Επικόλληση” για να εμφανιστεί η εικόνα που αντιγράψαμε

Η εικόνα εμφανίζεται στο έγγραφό μας

Για να αλλάξουμε το μέγεθος της εικόνας, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο σε ένα από τα πλαίσια αυτά και τραβάμε προς την κατεύθυνση που θέλουμε



Πλευρική ροή κειμένου

Το κάθε αντικείμενο γραφικών (π.χ. εικόνα) ή σχεδιασμού, κα-ταλαμβάνει το δικό του χώρο στο έγγραφο και συνήθως το κείμενο εμφανίζεται από πάνω ή από κάτω του. Αν θέλουμε το κείμενο να εμφανίζεται αριστερά ή και δεξιά από το αντικείμενο, θα πρέπει να ενεργοποιήσουμε την πλευρική ροή. Κάνοντας κλικ πάνω στην εικόνα, εμφανίζονται τα αντίστοιχα εργαλεία πλευρικής ροής στην οθόνη. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο που επιθυμούμε, ώστε αυτόματα να γίνει (ή να ακυρωθεί) η πλευρική ροή του κειμένου.

Με την επιλογή αυτή, το κείμενο εμφανίζεται πάνω και κάτω από την εικόνα

Mε την επιλογή αυτή, το κείμενο εμφανίζεται γύρω από την εικόνα

Έχουμε επιλέξει το κείμενο να βρίσκεται γύρω από την εικόνα.

Με τη μετακίνηση της εικόνας, το κείμενο αναπροσαρμόζεται αυτόματα

Με την επιλογή αυτή, η εικόνα εμ-φανίζεται πίσω από το κείμενο



Εισαγωγή πίνακα στο έγγραφο

Oι πίνακες είναι πολύ χρήσιμοι. Αποτελούνται από στήλες και γραμμές, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν κελιά μέσα στα οποία πληκτρολογούμε πληροφορίες.

Στην εργασία μας, χρησιμεύουν για την εισαγωγή δεδομένων (π.χ. βαθμοί μαθητών, αριθμός μαθητών που απάντησαν συγκεκριμέ-νη ερώτηση κ.α.). Η μετακίνηση από κελί σε κελί (οριζόντια) γίνεται με τη χρήση του πλήκτρου Tab του πληκτρολογίου. Περισσότερα για τους πίνακες μπορούμε να μάθουμε στην ενότητα ‘Φύλλα Υπο-λογισμού - OpenOffice Calc’.

Τις επιλογές δημιουργίας / τροποποίησης πίνακα μπορούμε να τις εμφανίσουμε μέσω του αντίστοιχου μενού

Με την επιλογή πίνακα, εμφανίζονται οι αντί-στοιχες παλέτες εργαλείων. Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε το περίγραμμα, διαγραφή στηλών ή γραμμών κ.α.

Για αλλαγή μεγέθους των στηλών ενός πίνακα, κρατάμε το ποντίκι πατημένο στη διαχωριστική γραμμή και τραβάμε προς μια κατεύθυνση

Μπορούμε να σχεδιάσουμε τις διαστάσεις ενός πίνακα με αυτό το εργαλείο

Το πλαίσιο εισαγωγής πίνακα μας επιτρέπει να επιλέξουμε τον (αρχικό) αριθμό στηλών και γραμμών, κατά πόσο θα υπάρχει περί-γραμμα κ.α.

Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να δημι-ουργήσουμε πίνακα στο έγραφό μας

Προσθήκη γραμμής και Προσθήκη στήλης αντί-στοιχα

Προσθήκη γραμμής και Προσθήκη στήλης αντί-στοιχα

Για αυτόματη δημιουργία νέας γραμμής, από το τελευταίο κελί πατάμε το πλήκτρο Tab


• γνωρίσαμε βασικές πληροφορίες για το

OpenOffice

• δημιουργήσαμε νέο έγγραφο κειμένου

• γνωρίσαμε τον τρόπο εισαγωγής και επεξερ-

γασίας κειμένου

• μάθαμε πώς να δημιουργούμε τίτλο με τη χρή-

ση του Fontwork

• μάθαμε τον τρόπο εισαγωγής εικόνας από

φυλλομετρητή ιστού

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας πίνακα



OpenOffice

• δημιουργήσαμε νέο έγγραφο κειμένου


γασίας κειμένου

• μάθαμε πώς να δημιουργούμε τίτλο με τη χρή-

ση του Fontwork

• μάθαμε τον τρόπο εισαγωγής εικόνας από

φυλλομετρητή ιστού

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας πίνακα

ΕΝΟΤΗΤΑ B:OpenOffice 3.x

Στόχοι:


•



Φύλλα ΥπολογισμούΤα φύλλα υπολογισμού είναι μια πολύ σημαντική κατηγορία εφαρμογών, ειδικά στις

επιχειρήσεις. Το πρώτο λογισμικό της κατηγορίας αυτής, το VisiCalc, βοήθησε να μπει ο προσωπικός υπολογιστής για τα καλά στον επαγγελματικό χώρο.

Πέρα από τις επιχειρήσεις, τα Φύλλα Υπολογισμού μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολύ αποτελεσματικά και στην εκπαίδευση (Δημοτική και Μέση), καθώς προσφέρουν εργαλεία για καταγραφή δεδομένων, δημιουργία γραφικών παραστάσεων, κ.α.

Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε ένα πανίσχυρο και ιδιαίτερα φιλικό πρόγραμμα δημι-ουργίας Φύλλων Υπολογισμού, το OpenOffice Calc.


Χρήση OpenOffice Calc στη διδασκαλία

Εκκίνηση για πρώτη φοράΜε την εκκίνηση του OpenOffice από το αντίστοιχο εικονίδιο που βρίσκεται

στην επιφάνεια γραφείου, εμφανίζεται η αρχική οθόνη της εφαρμογής. Εναλλα-κτικά, μπορούμε να επιλέξουμε το εικονίδιο του Calc (Υπολογιστικό φύλλο) ώστε να γίνει εκκίνηση της συγκεκριμένης εφαρμογής απ’ευθείας.



Γνωριμία με το CalcΤο Calc είναι ένα πανίσχυρο και ιδιαίτερα φιλικό πρόγραμμα δημιουργίας φύλλων υπολογισμού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά σε όλες τις περιπτώσεις και για κάθε χρήση - ακόμη και στη δημοτική εκπαίδευση!

Μια από τις χρησιμότερες εφαρμογές του OpenOffice είναι σίγουρα το Calc. Κανένα σοβαρό πακέτο γραφείου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον επαγγελματικό χώρο, αν δε διαθέτει ένα αξιόλογο και αξιόπιστο πρόγραμμα δημιουργίας υπολογιστικών φύλλων.

Τα αρχεία του Calc αποτελούν υπολογιστικά φύλλα - το κάθε υπολο-γιστικό φύλλο μπορεί να αποτελείται από πολλά φύλλα υπολογισμού. Μπορείτε να σκεφτείτα τα υπολογιστικά φύλλα ως ένα μεγάλο βιβλίο για υπολογισμούς. Το κάθε βιβλίο αποτελείται από ξεχωριστές σελίδες με στήλες και γραμμές. Η κάθε σελίδα ονομάζεται φύλλο υπολογισμού.

Οι στήλες και οι γραμμές με τη σειρά τους αποτελούνται από κελιά, στα οποία πληκτρολογούμε πληροφορίες.

Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο εισαγωγής πληροφοριών στο Calc.

To κάθε κελί έχει τη δική του διεύθυνση - στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η διεύ-θυνση του τρέχοντος κελιού

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε τις πληροφορίες ή τις συναρτήσεις που θα εμφανίζονται στα κελιά

Με τα εργαλεία αυτά μπορούμε να εκτελέσουμε τις πλείστες εργασίες

Μπροστά από κάθε γραμμή υπάρχει ένας αριθμός - αυτή είναι η κεφαλίδα γραμμής

Τις πληροφορίες τις εισαγάγουμε μέσα στα κελιά. Το κάθε κελί έχει τη δική του μοναδική διεύθυνση που ορίζεται από την κεφαλίδα Στήλης και την κεφαλίδα Γραμμής)

Ένα φύλλο υπολογισμού (μπορεί να) αποτελείται από πολλά φύλλα εργασί-ας. Αυτά εμφανίζονται στο κάτω μέρος του παραθύρου

Πάνω από κάθε στήλη υπάρ-χει ένα γράμμα του αλφαβή-του - αυτή είναι η κεφαλίδα στήλης

Το συγκεκριμένο κελί βρί-σκεται κάτω από τη στήλη Α και στη γραμμή 1 - η διεύ-θυνσή του ορίζεται ως Α1



Eισαγωγή πληροφοριών στα κελιάΓια να εισαγάγουμε πληροφορίες σε ένα κελί, κάνουμε κλικ πάνω του, και

στη συνέχεια πληκτρολογούμε το κείμενο που θέλουμε. Με το πλήκτρο Tab μετακινούμαστε οριζόντια ανάμεσα στα κελιά. Με τα βελάκια του πληκτρολο-γίου μπορούμε να μετακινηθούμε σε όλα τα υπόλοιπα κελιά.

Αλλαγή μεγέθους στήληςΌμως βλέπετε στην εικόνα δεξιά, το κείμενο (Γιώργος Ιωάννου) είναι με-

γαλύτερο από το πλάτος της στήλης C. Αν και εμφανίζεται να καταλαμβάνει μέρος της στήλης D, στην πραγματικότητα το κείμενο αυτό ανήκει μόνο στο κελί στο οποίο το πληκτρολογήσαμε (Στήλη C, γραμμή 6). Για να αυξήσουμε (ή και να μειώσουμε) το πλάτος της στήλης, μετακινούμε το ποντίκι ανάμεσα στις κεφαλίδες C και D. To βελάκι του ποντικιού μετατρέπεται αυτόματα σε βέλος με δύο κατευθύνσεις. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο και μετακινούμε αριστερά ή δεξιά για να μειώσουμε ή να αυξήσουμε το μέγεθος της στήλης αντίστοιχα.

Το κείμενο (όνομα και επίθετο) που πληκτρολογήσαμε στο κελί C6. Το πλάτος του κελιού είναι μικρότερο από κείμενο, γι’αυτό και μέρος του ονόμα-τος εμφανίζεται και στη διπλανή στήλη

Το περιεχόμενο του τρέχο-ντος κελιού εμφανίζεται στο πλαίσιο συναρτήσεων

Το μέγεθος της στήλης C έχει μεγαλώσει, ώστε να προβάλ-λεται μέσα σ’αυτήν το κείμενο (ονόματα μαθητών)

Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να τροποποιήσουμε την απόσταση ανάμεσα στις γραμμές. Μετακινούμε το ποντίκι ανάμεσα στις κεφαλίδες γραμμής ώστε να εμφανιστεί το βελάκι διπλής κατεύθυνσης (πάνω και κάτω). Με το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατη-μένο, τραβάμε προς τα πάνω ή προς τα κάτω για να μειώσουμε ή να αυξήσουμε την απόσταση ανάμεσα στις γραμμές



Aλλαγή στυλ περιεχομένου κελιώνΈχουμε εισαγάγει τα πρώτα τρία ονόματα μαθητών στη στήλη C. Είναι

σημαντικό να ονομάζουμε την κάθε στήλη, ώστε να έχουν νόημα τα δεδο-μένα μας. Στο κελί C5 πληκτρολογούμε τη λέξη “Όνομα”. H διπλανή στήλη θα φιλοξενήσει τον αριθμό βιβλίων που έχει διαβάσει ο κάθε μαθητής. Στο κελί D5 πληκτρολογούμε τις λέξεις “Αρ. βιβλίων” ώστε να γνωρίζουμε τί αντιπροσωπεύουν οι αριθμοί που θα εμφανίζονται δίπλα από κάθε μαθητή.

Για να ξεχωρίζουν οι επικεφαλίδες των στηλών που δημιουργούμε, μπορούμε να επιλέξουμε τα κελιά τους και να αλλάξουμε το στυλ του κειμένου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο ερ-γαλείο για να δώσουμε μια έντονη εμφάνιση (bold) στο περιεχόμενο των επιλεγμένων κελιών.

Επιλογή διαδοχικών και μη διαδοχικών κελιώνΓια να επιλέξουμε διαδοχικά κελιά, κρατάμε πατημένο το αριστερό κου-

μπί του ποντικιού στο πρώτο ή στο τελευταίο κελί στη σειρά, και τραβάμε προς την αντίθεση κατεύθυνση μέχρι να επιλέξουμε όλα τα κελιά. Εναλ-λακτικά, κρατάμε το πλήκρο Shift πατημένο, κάνουμε κλικ στο πρώτο κελί στη σειρά, και στη συνέχεια στο τελευταίο. Αν θέλουμε να επιλέξουμε μή διαδοχικά κελιά, αντί του πλήκτρου Shift κρατάμε πατημένο το πλήκτρο Ctrl (Control) και κάνουμε κλικ σε κάθε κελί ξεχωριστά.

Πάνω από τις πληροφορίες μας, και χωρίς να αφήσουμε κενά κελιά, πληκτρολογούμε τις επικεφαλίδες των στηλών

Με τα εργαλεία αυτά μπορούμε να τροποποιήσουμε την εμφάνιση, το μέγεθος και τη γραμματοσειρά του περιεχομένου των κελιών

Έχουμε επιλέξει τα κελιά C5 έως D5

Kάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για να γίνει έντονο (Bold) το περιεχόμε-νο των επιλεγμένων κελιών



Αυτόματος υπολογισμός αθροίσματοςΈνα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του OpenOffice Calc, όπως και άλλων

παρόμοιων λογισμικών, είναι ο αυτόματος υπολογισμός αθροίσματος, γινο-μένου, κ.α. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, μας ενδιαφέρει να γνωρίζουμε το σύνολο των βιβλίων που έχουν διαβάσει οι μαθητές μας. Αφού πληκτρολογή-σουμε όλα τα δεδομένα (αριθμός βιβλίων που διάβασε ο κάθε μαθητής, επιλέ-γουμε όλους τους αριθμούς. Είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε από τον πρώτο αριθμό και να σταματήσουμε σε ένα κενό κελί, μια και σ’αυτό θα εμφανιστεί το αποτέλεσμα του αθροίσματος.

Επιλέγουμε τους αριθμούς, ξεκινώ-ντας από τον πρώτο και καταλήγο-ντας σε κενό κελί

Είναι καλό να εξηγούμε τι δείχνει ο συγκεκριμένος αριθμός. Γι’αυτό μπορούμε να πληκτρολογήσουμε στο διπλανό κελί τη λέξη “Σύνολο”

Είναι καλό να εξηγούμε τι δείχνει ο συγκεκριμένος αριθμός. Γι’αυτό μπορούμε να πληκτρολογήσουμε στο διπλανό κελί τη λέξη “Σύνολο”

Για να γίνει υπολογισμός του αθροίσματος των επιλεγμέ-νων κελιών, κάνουμε κλικ στο σύμβολο “Σ”

Στο πλαίσιο αυτό δεν εμφανίζεται ο αριθμός 26, του επιλεγμένου κελιού, αλλά η συνάρτηση =SUM(D6:D9). Η συνάρτηση αυτή ‘λέει’ στο Calc να υπολογίσει (SUM) το άθροισμα του περιεχομένου των κελιών D6 έως D9



Αυτόματος υπολογισμός μέσου όρουΓια να υπολογίσουμε το μέσο όρο των βιβλίων που έχει διαβάσει

ο κάθε μαθητής, χρησιμοποιούμε τη συνάρτηση AVERAGE. Όταν χρησιμοποιούμε συναρτήσεις, δεν είναι απαραίτητο να επιλέξουμε κελιά - μπορούμε να τα ορίσουμε μέσω του πληκτρολογίου.

Κάνουμε κλικ στο κελί στο οποίο θα εμφανίζεται το αποτέλεσμα της συνάρτησης. Στη συνέχεια, πληκτρολογούμε το σύμβολο “=” ώστε να ‘πούμε’ στο Calc ότι θα δημιουργήσουμε συνάρτηση. Στη συνέχεια, μια και θα βρούμε μέσο όρο, πληκτρολογούμε τη λέξη ‘AVERAGE’. Είναι σημαντικό να ορίσουμε τα κελιά με τα δεδομένα που θα χρησιμοποιήσουμε. Μέσα σε παρένθεση, και αμέσως μετά τη λέξη AVERAGE, πληκτρολογούμε το πρώτο κελί (D6), το σύμβο-λο “:” και στη συνέχεια το τελευταίο κελί (D9). Το περιεχόμενο της παρένθεσης (D6:D9) αντιστοιχεί με το περιεχόμενο των κελιών με διεύθυνση από D6 μέχρι και D9.

H εντολή “=ΑVERAGE(D6:D9)” αντιστοιχεί με τη διαταγή “υπο-λόγισε το μέσο όρο των κελιών D6 μέχρι και D9”.

Mε το εργαλείο αυτό εμφα-νίζουμε όλες τις διαθέσιμες συναρτήσεις

To αποτέλεσμα της συνάρτη-σης θα εμφανιστεί στο κελί D10

Αυτή είναι η συνάρτηση που μόλις δημιουργήσαμε

Eίναι σημαντικό το κείμενο που πληκτρολογούμε να ανταποκρί-νεται στα δεδομένα που εμφανί-ζονται στο φύλλο

Το αποτέλεσμα της συνάρτη-σης εμφανίζεται στο κελί D10



Έυρεση ελάχιστου (minimum) και μέγιστου (maximum)Aν έχουμε μεγάλο αριθμό δεδομένων, είναι χρήσιμο να μπορούμε εύκολα

να εντοπίζουμε τον ελάχιστο ή το μέγιστο αριθμό. Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα μεγάλο αριθμό μαθητών και θέλουμε να εντοπίσουμε το μέγιστο αριθμό βιβλίων που διάβασε κάποιος μαθητής, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη συνάρτηση maximum. Για τον ελάχιστο αριθμό βιβλίων που διάβασε ένας μαθητής, χρησιμοποιούμε τη συνάρτηση minimum.

Στο κελί στο οποίο πληκτρολογούμε τη συνάρτηση, θα εμφανίζεται πάντο-τε το αποτέλεσμά της (στο παράδειγμα της εικόνας δεξιά, ο αριθμός 4 για τη συνάρτηση minimum και ο αριθμός 12 για τη συνάρτηση maximum).

H σύνταξη της συνάρτησης είναι παρόμοια με της συνάρτησης AVERGAGE, με τη διαφορά ότι αντικαθιστούμε τη λέξη AVERAGE με τη λέξη MIN ελάχιστο) και ΜΑΧ (μέγιστο) αντίστοιχα.

Με το κουμπί αυτό μπορούμε να επικυρώσουμε τη συνάρτησηΜε το κουμπί αυτό ακυρώνουμε

τη συνάρτηση

Ο ελάχιστος αριθμός βιβλίων εμφανίζεται στο κελί D10

Το αποτέλεσμα της συνάρτησης θα εμφανιστεί στο κελί αυτό, αφού επικυρώσουμε τη δημιουργία της



Εισαγωγή, Διαγραφή και Μετονομασία φύλλου εργασίαςΣε ένα υπολογιστικό φύλλο μπορούμε να έχουμε πολλά φύλλα

εργασίας. Για σκοπούς ευκολίας και καλύτερης οργάνωσης, μπο-ρούμε να μετονομάσουμε τα φύλλα αυτά. Με τη δημιουργία ενός νέου υπολογιστικού φύλλου, αυτόματα δημιουργούνται 3 φύλλα υπολογισμού (Φύλλο 1, Φύλλο 2, Φύλλο 3).

Ένας εύκολος τρόπος μετονομασίας ενός φύλλου εργασίας, είναι με το πάτημα του δεξιού κουμπιού του ποντικιού πάνω στο όνομά του. Από το μενού που εμφανίζεται, επιλέγουμε “Μετονομα-σία Φύλλου...” και -στο παράθυρο που εμφανίζεται- πληκτρολογού-με το νέο όνομα.

Από το μενού που εμφανίζεται με το δεξί κουμπί του ποντικιού (πάνω στις ονομασίες των φύλλων εργασίας) μπορούμε να επιλέ-ξουμε εισαγωγή νέου φύλλου, διαγραφή φύλλου, μετακίνηση φύλ-λου σε άλλη θέση (π.χ. από τρίτο στη σειρά να πάει πρώτο), καθώς και αντιγραφή ή επικόλληση ολόκληρου του φύλλου.

Με την επιλογή “Αντιγραφή” και “Επικόλληση”, μπορούμε να δη-μιουργήσουμε αντίγραφο ενός φύλλου υπολογισμού ακόμη και σε άλλα αρχεία υπολογιστικών φύλλων.

Επιλέγουμε Μετονομασία Φύλ-λου... για να ορίσουμε ένα νέο όνομα για το φύλλο εργασίας μας

Με την επιλογή αυτή εισαγάγουμε ένα νέο φύλλο υπολογισμού στο έγγραφό μας

Με την επιλογή αυτή διαγράφουμε ένα φύλλο εργασίας

Πληκτρολογούμε ένα νέο όνο-μα για το Φύλλο εργασίας και κάνουμε κλικ στο κομυπί ΟΚ

Το νέο όνομα του φύλλου εργασίας εμφανίζεται στο έγγραφό μας



Δημιουργία γραφικής παράστασηςΗ γραφική παράσταση βοηθά στη σύγκριση αριθμών, αλλά και στην προβολή

αλλαγής αριθμητικών δεδομένων (π.χ. βελτίωση της επίδοσης των μαθητών ενός τμήματος από ένα διαγώνισμα σε άλλο).

Για να δημιουργηθεί σωστά μια γραφική παράσταση, είναι σημαντικό να μην υπάρχουν κενά κελιά μέσα στην επιλογή μας. Αν στην επιλογή μας υπάρχουν κενά κελιά, το Calc θα προσπαθήσει να τα ερμηνεύσει ως μέρος των δεδομένων και - οπωσδήποτε- θα υπάρχει λάθος στη γραφική μας παράσταση.

Για τη δημιουργία της, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βήματα του Αυτό-ματου πιλότου (εικόνα κάτω) ή να επιλέξουμε το είδος που μας ενδιαφέρει και να κάνουμε κλικ στο κουμπί “Tέλος”. Στη συνέχεια θα μάθουμε πώς να τροποποι-ούμε το περιεχόμενο και την εμφάνιση μιας γραφικής παράστασης.

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται τα είδη των γραφικών παραστάσεων. Στη δική μας περί-πτωση θα επιλέξουμε γράφημα πίτας

Αφού επιλέξουμε τα κελιά με τα δεδο-μένα, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για δημιουργία γραφικής παράστασηςΕπιλέγουμε μόνο τα κελιά που

έχουν δεδομένα τα οποία χρειαζό-μαστε - δεν υπάρχουν κενά κελιά

Ο Αυτόματος πιλότος μας βοηθά -βήμα προς βήμα- στη δημιουργία μιας γραφικής παράστασης. Μπορούμε να τον προσπερά-σουμε και να δημιουργήσουμε απευθείας το γράφημα

Για κάθε είδος γραφικής παράστασης, υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προβολής. Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε την εμφά-νιση του είδους που επιλέξαμε

Αν πατήσουμε στο κουμπί “Τέλος”, θα δημιουργηθεί αυτόματα η γραφική μας παράσταση



Αλλαγή μεγέθους & μετακίνηση γραφικής παράστασης

Η γραφική παράσταση που θα δημιουργηθεί έχει συγκεκριμέ-νο μέγεθος και τοποθετείται σε συγκεκριμένη θέση στο έγγραφο. Κάνουμε κλικ πάνω σ’αυτήν (κατά προτίμηση πάνω στο περίγραμμα) ώστε να την επιλέξουμε. Με την επιλογή της γραφικής παράστα-σης, εμφανίζονται τα σημεία αλλαγής μεγέθους. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο σε ένα από τα σημεία αυτά και στη συνέχεια τραβάμε προς το εσωτερικό της γραφικής παράστασης ώστε να μειωθεί το μέγεθός της, ή προς το εξωτερικό της παράστασης ώστε το μέγε-θός της να αυξηθεί.

Για να μετακινηθεί η γραφική παράσταση, την επιλέγουμε, και στη συνέχεια κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημέο και μετακινούμε στη θέση που θέλουμε να την τοποθετήσουμε.

Η γραφική μας παράσταση είναι αρκετά μικρή. Κάνουμε κλικ πάνω της για να την επιλέξουμε, και στη συνέχεια αναπροσαρμό-ζουμε το μέγεθός της με το ποντίκι

Το μέγεθος της γραφικής παράστα-σης έχει αλλάξει. Μπορούμε επίσης να την μετακινήσουμε από ένα μέρος του εγγράφου σε άλλο

Κάνουμε κλικ πάνω στα τμήματα της γραφικής παράστασης ώστε να τα επι-λέξουμε. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο αλλαγής τους

Προσέξτε τα δεδομένα της γραφικής παράστασης - αν τροποποιήσουμε τα δεδομένα αυτά, αλλάζει αυτόματα και η γραφική μας παράσταση



Τροποποίηση γραφικής παράστασης

Μια γραφική παράσταση, από μόνη της, βοηθά στο να κατανοήσουμε σχέσεις μετα-ξύ αριθμών (π.χ. προτιμήσεις των παιδιών σε ηλεκτρονικά παιχνίδια). Όμως, ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστεί να προβάλουμε επιπρόσθετες πληροφορίες, όπως αριθμούς ή ποσοστά πάνω στα τμήματα της γραφικής παράστασης. Για να τροποποιήσουμε την εμφάνιση των τμημάτων αυτών, κάνουμε διπλό κλικ με το ποντίκι πάνω τους (π.χ στο κίτρινο τμήμα της παράστασης που βλέπουμε στην εικόνα δεξιά). Από το παράθυρο που εμφανίζεται, επιλέγουμε τις παραμέτρους που επιθυμούμε να τροποποιήσουμε.

Για να τροποποιήσουμε την εμφά-νιση των τμημάτων της γραφικής παράστασης, κάνουμε διπλό κλικ πάνω σ’αυτά

Το παράθυρο αυτό επιτρέπει την αλλαγή όλων σχεδόν των παραμέτρων της γρα-φικής παράστασης. Μπορούμε να εμφα-νίσουμε αριθμούς πάνω στα τμήματα της γραφικής παράστασης

Mπορούμε να τροποποιήσουμε ακόμη και το χρώμα των τμημάτων της γραφικής παράστασης



Εμφάνιση πληροφοριών στη γραφική παράσταση

Με διπλό κλικ πάνω στο ίδιο το γράφημα, όπως είδαμε και στην προηγούμενη σελίδα, εμφανίζεται το παράθυρο με τις επιλογές εμφάνισης και περιεχομένου. Είναι καλό να ελέγχουμε τα αποτε-λέσματα των επιλογών μας, μια και το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα λειτουργικό (όπως η εικόνα δεξιά). Από το κουμπί ‘Χαρακτήρες’ μπορούμε να τροποποιήσουμε ακόμη και τη γραμματοσειρά - και το μέγεθος- των χαρακτήρων που εμφανίζονται στη γραφική παράστα-ση. Θα μελετήσουμε περισσότερο τις γραφικές παραστάσεις στη συνέχεια.

Στον πίνακα αυτό εμφανίζονται τα δεδομέ-να από την απάντηση των μαθητών. Η κάθε στήλη έχει τη δική της κεφαλίδα, το ίδιο και οι σειρές

Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε αριθμό παιδιών της Στ’ δημοτικού

Αυτό είναι το ερώτημα - θέμα στο οποίο απάντησαν οι μαθητές. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στον πίνακα, και προβάλ-λονται στη γραφική παράσταση

Το ποσοστό αυτό δείχνει το ποσοστό που αντιστοιχεί στους 15 μαθητές της Στ’ τάξης. Επειδή οι αριθμοί προβάλλονται πολύ κοντά, δεν είναι εύκολη (ή λειτουργική) η ανάγνωσή τους

Είναι καλό να επιλέγουμε είτε προβολή τιμής ως αριθμού, είτε ως ποσοστό



Αντιγραφή γραφικής παράστασης σε άλλη εφαρμογή

Είναι αρκετά χρήσιμο, σε πολλές περιπτώσεις, να μπορούμε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε τις αποστάσεις ανάμεσα στις γραμμές ενός κειμένου. Αρκετές εργασίες (π.χ. μελέτες) μας ζητούν να γρά-φουμε κείμενο με διπλό διάστημα. Επιλέγουμε το κείμενο (ή την πα-ράγραφο), και με δεξί κλικ του ποντικιού εμφανίζουμε το μενού με τις επιλογές. Από την επιλογή “Διάστιχο”, επιλέγουμε το διάστημα που θέλουμε ώστε να γίνει εφαρμογή του στο επιλεγμένο κείμενο.

Αντιγραφή του επιλεγμένου αντικειμένου / γραφικής παράστασης κάνουμε και με το εργαλείο αυτό

Με δεξί κλικ στη γραφική παράσταση, εμφανίζεται το μενού. Στη συνέχεια επιλέ-γουμε “Αντιγραφή”

Για να ανοίξουμε ένα αρχείο που ήδη έχουμε στον υπολογιστή, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμο-ποιήσουμε την επιλογή “Άνοιγμα...” του μενού “Αρχείο”

Επιλέγουμε το αρχείο που θέλουμε να ανοίξουμε. Κά-νουμε διπλό κλικ πάνω του για να ανοίξει

Με δεξί κλικ στο έγγραφο που ανοίξαμε, εμφανίζεται το μενού. Κάνουμε κλικ στο “Επικόλληση”

Η γραφική παράσταση που δημιουργήσαμε στο Calc εμφανίζεται στο έγγραφο του Writer



Επιλογή ολόκληρης της Στήλης & Γραμμής

Για να επιλέξουμε μια ολόκληρη στήλη, κάνουμε κλικ πάνω στην κεφαλίδα της (π.χ. “D”). Όλα τα κελιά της στή-λης αυτής θα επιλεγούν. Για να επιλέξουμε μια ολόκληρη γραμμή, κάνουμε κλικ στην κεφαλίδα της (π.χ. “3”). Όλα τα κελιά της γραμμής 3 θα επιλεγούν.

Διαγραφή κελιώνΓια να διαγράψουμε ένα ή περισσότερα κελιά, τα

επιλέγουμε και στη συνέχεια - με δεξί κλικ του ποντικιού- επιλέγουμε “Διαγραφή” από το μενού που εμφανίζεται. Διαγραφή μπορούμε να επιλέξομε και από το μενού “Επε-ξεργασία”.

Για να διαγράψουμε ολόκλη-ρο το κελί, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Διαγραφή...”

Θα διαγράψουμε το συγκεκριμένο κελί. Με δεξί κλικ πάνω του, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές

Το πλαίσιο διαλόγου “Διαγραφή κελιών” εμφανίζεται όταν επιλέξουμε να διαγράψουμε ένα ή περισσότερα κελιά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μας ζητά να επιλέξουμε την ενέρ-γεια του Calc μετά τη διγραφή. Αυτόματα, τα κελιά που βρί-σκονται κάτω από το συγκεκριμένο που θα διαγράψουμε, θα μετακινηθούν μια θέση προς τα πάνω καλύπτοντας το κενό

Τα κελιά που βρίσκονταν κάτω από το κελί που διαγράψαμε, έχουν μετακινη-θεί αυτόματα μια θέση προς τα πάνω



Αναίρεση & Επαναφορά προηγούμενης ενέργειας

Σε αρκετές περιπτώσεις, θα θέλουμε να ακυρώσουμε μια αλλαγή που κάναμε (π.χ. διαγραφή κελιού). Από το μενού “Επεξεργασία”, επιλέγουμε “Αναίρεση” ώστε να ακυρωθεί η προηγούμενη αλλαγή που κάναμε. Αν, πάλι, επιθυμούμε να επαναφέρουμε την αλλαγή, από το ίδιο μενού επιλέγουμε “Επαναφορά”.

Οι επιλογές αυτές αφορούν την τελευταία αλλαγή που κάναμε. Όμως, μπορούμε να επιλέξουμε διαδοχικά τις εντολές αυτές ώστε να αναιρέσουμε ένα μεγάλο μέρος από τις αλλαγές που κάναμε δι-αδοχικά. Η επιλογή αυτή δεν είναι ενεργή αν μόλις έχουμε ανοίξει ένα αποθηκευμένο αρχείο, μια και το πρόγραμμά μας δεν θα έχει ιστορικό των αλλαγών που έγιναν προηγουμένως.

Αναίρεση μπορούμε να επιλέξουμε και από το μενού “Επεξεργασία”

Με το εργαλείο αυτό αναι-ρούμε την προηγούμενη ενέργεια

Με το εργαλείο αυτό επανα-φέρουμε την προηγούμενη ενέργεια

Κάνοντας κλικ στο βελάκι της αναίρε-σης (ή το αντίστοιχο της ακύρωσης αναίρεσης) μπορούμε να επιλέξουμε να ακυρώσουμε ή να επαναφέρουμε μια σειρά από προηγούμενα βήματα



Εμφάνιση των εργαλείων σχεδιασμού

Το Calc, όπως και όλα τα προγράμματα που αποτελούν το OpenOffice, υπσοτηρίζει τη δημιουργία και εισαγωγή εικόνας και αντικειμένων σχεδίασης. Για να εμφανίσουμε τη γραμμή εργαλείων σχεδίασης, κάνουμε κλικ στο μενού “Προβολή” και επιλέγουμε “Σχε-δίαση”. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ακόμη και τίτλο με τη χρήση του Fontwork σε ένα από τα φύλλα εργασίας μας.

Για να εμφανίσουμε και άλλες γραμμές εργαλείων, κάνουμε κλικ στο μενού “Προβολή” και επιλέγουμε τη γραμμή που μας ενδιαφέρει

Στη συγκεκριμένη περίπτωση μας εν-διαφέρει να εμφανίσουμε τα εργαλεία σχεδίασης

Στο κάτω μέρος του παραθύρου εμφανίζο-νται τα εργαλεία σχεδίασης. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο Fontwork για να δημιουργή-σουμε ένα τίτλο

Μπορούμε να τροποποιήσουμε την εμφάνιση αλλά και το μέγεθος του τίτλου. Αν το φύλλο υπολογισμού μας αποτελείται από πολλά φύλλα εργασίας, είναι καλό -στο πρώτο από αυτά- να δημιουργούμε ένα είδος εισαγωγι-κής σελίδας με περιγραφή της εργασίας



Μορφοποίηση κελιών

Ένα κελί μπορεί να έχει το δικό του χρώμα, είδος και μέγεθος γραμματοσειράς, προσανατολισμό κειμένου κ.α. Σε ορισμένες περι-πτώσεις, επίσης, θα πρέπει να περιορίσουμε το κείμενο στο πλάτος του κελιού στο οποίο το πληκτρολογήσαμε. Στο παράδειγμα της εικόνας δεξιά, το κείμενό μας επικαλύπτει τα κελιά της γραμμής 8. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο με τον οποίο αναγκάζουμε το περιεχόμενο ενός κελιού να περιοριστεί στο πλάτος (ή και στο ύψος) ενός κελιού.

Το κείμενο που βλέπουμε στη γραμμή 8, στην πραγματικότητα ‘υπάρχει’ μόνο στο κελί B8 και απλά καλύπτει τα υπόλοιπα

Το κείμενο αυτό καλύπτει πολλά κελιά της ίδιας γραμμής

Με δεξί κλικ στο κελί B8, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Κάνουμε κλικ στο “Μορφοποίηση κελιών...” για να τροποποιήσουμε τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται το περιεχόμενό του

Επιλέγουμε “Αυτόματη αναδίπλωση κειμένου” ώστε να περιοριστεί στο πλάτος του κελιού. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε και άλλες παραμέτρους

Μέσω των επιλογών αυτών μπο-ρούμε να τροποποιήσουμε τον τρόπο παρουσίασης του περιεχο-μένου των κελιών



Με την επιλογή αυτή, μπορούμε να εμφανίσουμε το περιεχόμενο επιλεγ-μένων κελιών ακόμη και υπό συγκε-κριμένη γωνία!

Με το κουμπί αυτό εμφανίζονται οι επιλογές μεγέθους γραμματο-σειράς

Το Άκρο αναφοράς δείχνει το τμήμα του κελιού από το οποίο ξεκινά το κείμενο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το κείμενο που πληκτρολογούμε στο κελί θα εμφανίζεται στο πάνω μέρος του κελιού

Με ενεργό το συλλαβισμό, όταν αλλάζει γραμμή το κείμενο, θα γίνεται συλλαβισμός της τελευταίας λέξης της γραμμής (όπου και όταν χρειάζεται)

Με την επιλογή αυτή, το κείμενό μας, αντί να εμφανίζεται πάνω από τα υπόλοιπα κε-λιά, θα αναπροσαρμόζεται στο πλάτος του κελιού στο οποίο ανήκει

Με τις επιλογές αυτές ορίζουμε τη στοίχιση του κειμένου οριζόντια και κατακόρυφα. Μπορούμε να ορίσουμε ακόμη και εσοχή, να ξεκινά δηλαδή το κείμενο ή ο αριθμός από ένα σημειο στο εσωτερικό του κελιού

Από τις επιλογές του κουμπιού αυτού, μπορούμε να αλλάξουμε το φόντο των επιλεγμένων κελιών

Από εδώ μπορούμε να τροποποι-ήσουμε το περίγραμμα ενός ή όλων των επιλεγμένων κελιών

Από εδώ επιλέγουμε τον τρόπο εμφάνισης των αριθμών (π.χ. αριθμός δεκαδικών ψηφίων, κ.α.)



Προσαρμογή κειμένου στο πλάτος του κελιού

Στην προηγούμενη σελίδα επιλέξαμε “Αυτόματη αναδί-πλωση κειμένου” ώστε το κείμενο που πληκτρολογήσαμε στο κελί B8 να προσαρμοστεί (αυτόματα) στο πλάτος του κελιού του. Η προσαρμογή έγινε, όπως δείχνει και η εικόνα δεξιά, όμως -αναγκαστικά- το ύψος της γραμμής 8 άλλαξε αυτόματα. Είναι σημαντικό, όταν έχουμε μεγάλο σχετικά όγκο κειμένου, να αναπροσαρμόζουμε τα κελιά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ευανάγνωστο. Μια τεράστια γραμμή, ή μια πολύ στενή και μεγάλη στήλη δεν είναι ο ιδανικός τρόπος να προβάλουμε κείμενο.

Για να τροποποιήσουμε το πλάτος του κελιού, κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού μεταξύ των κε-φαλίδων B και C και τραβάμε προς τα δεξιά. Το νέο πλάτος εξαρτάται από τις δικές μας απαιτήσεις, αλλά και από την έκταση του κειμένου μας.

To κείμενο έχει αναδιπλωθεί στο πλάτος του κελιού της στήλης D. Όμως, έχει αυξηθεί κατά πολύ το ύψος της γραμμής 8 και δεν είναι και τόσο εύκολη η ανάγνωση ρο πειε-χομένου ή η προβολή άλλων κελιών

Για να αλλάξουμε το πλάτος του κε-λιού (και της στήλης), κρατάμε το πο-ντίκι πατημένο μεταξύ των κεφαλίδων B και C και τραβάμε προς τα δεξιά

Αυξάνοντας το το πλάτος της στή-λης Β, εμφανίζεται το κείμενο ως μια συνηθισμένη παράγραφος



Συγχώνευση κελιών

Στο παράδειγμα που είδαμε σε προηγούμενη σελίδα, το κείμενό μας αναδιπλώνεται στο πλάτος ενός κελιού. Αν θέλουμε, μπορούμε να συγχωνεύσουμε επιλεγμένα (και συνεχόμενα) κελιά, ώστε να συμπε-ριφέρονται ως ένα. Το περιεχόμενο που πληκτρολογούμε στο συγχω-νευμένο κελί θα εκτείνεται σε όλο το πλάτος του.

Με το εργαλείο αυτό γίνεται συγχώνευση των επιλεγμένων κελιών

Έχουμε επιλέξει τα κελιά B8 έως και Ε8. Θα συγχωνεύσου-με τα κελιά αυτά σε ένα

Αν και το κείμενο αυτό φαίνεται να υπερκαλύ-πτει τα κελιά των στηλών C, D και Ε, στην πραγ-ματικότητα τα κελιά αυτά έχουν ενωθεί σε ένα



Έντονα, Υπογραμμισμένα & Κυρτά

Αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση σε ορισμένες πληροφορίες (π.χ. τις κεφαλίδες των πινάκων που δημιουργούμε), μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία για Έντονα, Υπογραμμισμένα ή Κυρτά γράμματα / χαρακτήρες.

Είναι καλό τα εργαλεία αυτά να χρησιμοποιούνται με σύνεση, ώστε να δίνεται έμφαση μόνο στις σημαντικές πληροφορίες.

Για σκοπούς έμφασης σε συγκεκριμένες πληροφορίες (π.χ. σύνολο μαθητών στο σχολείο, αριθμός βιβλίων που διάβασαν όλα τα παιδιά) μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ακόμη και διαφορετική γραμματοσειρά ή κα ιχρώμα γραμματοσειράς.

Το επιλεγμένο κείμενο έχει γίνει έντονο, μια και επιλέξαμε το εργα-λείο “Έντονα” (Bold)

Με το εργαλείο αυτό μετατρέπουμε τους χαρακτήρες των επιλεγμένων κελιών σε κυρτούς (Italic)

Mε το εργαλείο αυτό υπογραμμί-ζουμε το περιεχόμενο των επιλεγ-μένων κελιών

Οι αλλαγές εφαρμόζονται πάντοτε στο περιεχόμενο των επιλεγμένων κελιών



Δημιουργία περιγράμματος

Για σκοπούς καλύτερης προβολής των δεδομένων ενός πίνακα που δημιουργούμε, αλλά και για να είναι ευκολότερη η ανάγνωσή τους (ειδικά όταν έχουμε μεγάλους πίνακες) είναι καλό να δημιουρ-γούμε περιγράμματα. Κάνουμε κλικ στις επιλογές του εργαλείου “Περίγραμμα” ώστε να εφαρμόσουμε συγκεκριμένο τύπο περιγράμ-ματος στα επιλεγμένα κελιά. Στην επόμενη σελίδα παρουσιάζουμε τις επιλογές περιγράμματος.

Για να δημιουργηθεί περίγραμμα, θα πρέπει πρώτα να επιλέξουμε ένα ή περισσότερα κελιά

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για να γίνει εφαρμογή του προεπιλεγμένου περι-γράμματος. Κάνουμε κλικ στο βελάκι στα δεξιά του, για να εμφανιστούν οι επιλογές περιγράμματος

Στον πίνακα, έχουμε εφαρμόσει περί-γραμμα στο εξωτερικό και στις στήλες των κελιών που επιλέξαμε



Χωρίς περίγραμμαΠερίγραμμα στο αριστερό μέρος του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα στο δεξί μέρος του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα στο αριστε-ρό και δεξί μέρος του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα στο πάνω μέρος του επιλεγμένου πίνακα Περίγραμμα σε όλες τις

πλευρές του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα σε όλες τις γραμμές του επιλεγμένου πίνακα Περίγραμμα σε όλες τις

πλευρές και γραμμές του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα σε όλες τις πλευρές και στήλες του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα σε όλα τα κελιά του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα στο κάτω μέρος του επιλεγμένου πίνακα

Περίγραμμα στο πάνω και κάτω μέρος του επιλεγμέ-νου πίνακα



Κάνουμε κλικ στο χρώμα αυτό για να το εφαρμόσουμε (ως φόντο) στα επιλεγμένα κελιά

Αλλαγή χρώματος φόντου σε επιλεγμένα κελιά

Αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση αλλά και να ξεχωρίζουν εύκο-λα συγκεκριμένες πληροφορίες, γραμμές ή και στήλες του πίνακά μας, μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα διαφορετικό χρώμα φόντου. Επιλέγουμε το κελί ή τα κελιά, και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στις επιλογές του εργαλείου Φόντου (εικόνα δεξιά). Στη συνέχεια επιλέ-γουμε το χρώμα που θέλουμε.

Είναι σημαντικό το χρώμα φόντου που επιλέγουμε να επιτρέπει την ανάγνωση του περιεχομένου των κελιών. Εναλλακτικά, μπορού-με να τροποποιήσουμε ακόμη και το χρώμα των χαρακτήρων που περιέχει ένα κελί.

Με το εργαλείο αυτό εφαρμόζουμε το προεπι-λεγμένο χρώμα στα επιλεγμένα κελιά. Κάνουμε κλικ στο βελάκι στα δεξιά του εργαλείου για να εμφανιστεί η παλέτα με τα διαθέσιμα χρώματα φόντου

Η χρήση χρώματος φόντου είναι ιδιαίτε-ρα σημαντική ώστε να δίνουμε έμφαση σε συγκεκριμένες πληροφορίες ενός πίνακα



Υπολογισμός γινομένου με μεταβλητή και σταθερή τιμή

Για να βρούμε το βαθμό της κάθε ομάδας, θα πρέπει να υπολογί-σουμε το γινόμενο του αριθμού των δοχείων ή των μπουκαλιών, επί τον αντίστοιχο αριθμό μονάδων για κάθε αντικείμενο. Αυτό μπορεί να γίνει εύκολα με τη δημιουργία μιας συνάρτησης. Η συνάρτηση =C11*20, πολλαπλασιάζει το περιεχόμενο του κελιού C11 με τον αριθμό 20 και προβάλλει το αποτέλεσμα στο κελί στο οποίο ανήκει η συνάρτηση (D11).

Το περιεχόμενο του κελιού C11, C12 κ.ο.κ. είναι μεταβλητή, επειδή αλλάζει. Ο αριθμός 20 όμως, που αντιστοιχεί στις μονάδες για κάθε δοχεί αναψυκτικού, δεν αλλάζει γι’αυτό θεωρείται ως σταθερή τιμή.

Στο κείμενο αυτό παρουσιάζονται οι κανόνες του παιχνιδιού - για κάθε δοχείου αναψυκτι-κού η ομάδα παίρνει 20 μονάδες και για κάθε μπουκάλι 10 μονάδες

Το περιεχόμενο της στήλης C είναι μετα-βλητό, μια και κάθε ομάδα έχει μαζέψει διαφορετικό αριθμό μπουκαλιών

Για να υπολογίσουμε το γινόμενο (και τη βαθμολογία της κάθε ομάδας) δημιουργούμε μια συνάρτηση. Ξεκινάμε μετο σύμβολο “=” και στη συνέχεια ορίζουμε το κελί C11, το οποίο θα πολλαπλασιάσουμε με τον αριθμό 20. Το C11 είναι μια μεταβλητή, επειδή ζητάμε από το Calc να χρησι-μοποιήσει το περιεχόμενο του κελιού αυτό (όποιο και αν είναι). Ο αριθμός 20 είναι μια σταθερή τιμή, επειδή δεν αλλάζει.



Αυτόματη συμπλήρωση γινομένων

Στην προηγούμενη σελίδα, δημιουργήσαμε συνάρτηση για να υπολογίσουμε το γινόμενο του περιεχομένου ενός κελιού και των μονάδων για κάθε δοχείο που μαζεύουν οι ομάδες. Δε χρειάζε-ται να ξαναπληκτρολογήσουμε τη συνάρτηση για τις υπόλοιπες γραμμές. Κάνουμε κλικ πάνω στο κελί της συνάρτησης για να το επιλέξουμε. Στο κάτω δεξιά τμήμα του κελιού εμφανίζεται ένα τε-τράγωνο. Κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο στο τετράγωνο και τραβάμε προς τα κάτω ώστε να συμπληρωθούν όλα τα κελιά της στήλης “Βαθμός 1”. Το Calc αναπροσαρμόζει τη συνάρ-τηση αυτόματα, ώστε -κάθε φορά- ο υπολογισμός να αφορά το κελί της συγκεκριμένης γραμμής και όχι της αρχικής (εικόνα πιο κάτω).

Κρατάμε πατημένο το κουμπί του ποντικιού στο τετράγωνο αυτό και τραβάμε προς τα κάτω για να γίνει συμπλήρωση των κελιών με τη συνάρ-τηση

Το περιεχόμενο του κελιού D11 είναι στην πραγματικότητα μια συνάρτηση η οποία προβάλλεται στο πλαίσιο αυτό

Με τη συμπλήρωση των κελιών, αναπρο-σαρμόζεται το περιεχόμενο της συνάρτη-σης. Έτσι, στη γραμμή 12, η συνάρτηση γίνεται =C12*20, στη γραμμή 13 γίνεται C13*20 κ.ο.κ.



Αποθήκευση υπολογιστικού φύλλου

Είναι πολύ σημαντικό να αποθηκεύουμε συχνά τις αλλαγές που κάνουμε στην εργασία μας, ώστε να αποφύγουμε απώλεια (από διακοπή ρεύματος, δυσλει-τουργία της εφαρμογής κ.α.). Την πρώτη φορά που θα επιλέξουμε “Αποθήκευ-ση...” ή “Αποθήκευση ως...” από το μενού αρχείο (ή το αντίστοιχο εργαλείο), θα μας ζητηθεί να δημιουργήσουμε ένα νέο αρχείο. Πληκτρολογούμε το όνομα του αρχείου, και στη συνέχεια επιλέγουμε τον τύπο του. Το OpenOffice χρησιμοποιεί το πρότυπο Open Document Format που προσφέρει 100% με άλλες εφαρμογές που βασίζονται σ’αυτό.

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογού-με το όνομα του αρχείου που θα δημιουργηθεί

Για να αποθηκεύσουμε το υπολογιστικό φύλλο, κάνουμε κλικ στο μενού “Αρχείο” και στη συνέχεια στην επιλογή “Αποθήκευ-ση”. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το αντίστοιχο εικονίδιο της γραμμής εργαλείων, ή το συνδυασμό πλήκτρων Ctrl και S.

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται ο τύπος με τον οποίο αποθηκεύουμε το αρχείο μας. Η προεπιλογή είναι -συνήθως- το ODF.

Το αρχείο έχει αποθηκευθεί και δεν έχουν γίνει άλλες τροποποιήσεις, γι’αυτό και το εργαλείο αποθήκευ-σης δεν είναι ενεργό



Αποθήκευση ως Microsoft Excel

Αν συνεργαζόμαστε με άτομα που χρησιμοποιούν το Microsoft Excel αποκλειστικά, τότε ίσως να μην είναι σε θέση να ανοίξουν αρχεία που δημιουργήσαμε με το Calc. Μπορούμε, όμως, να απο-θηκεύσουμε το αρχείο μας σε μορφή συμβατή με το Excel. Από τις επιλογές του πλαισίου “ Save as type:” (εικόνα κάτω), επιλέγουμε αποθήκευση ως Microsoft Excel 97-2003.

Το αρχείο μας είναι ήδη αποθηκευμένο σε μορφή odt (Open Document Format)

Για να δημιουργήσουμε νέο αντίγραφο σε μορφή Microsoft Excel, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Αποθήκευση ως” του μενού “Αρχείο”

Εκτός από το Microsoft Excel, το OpenOffice υποστηρίζει και αποθήκευση με διαφορετι-κές μορφές και τύπους αρχείων

Το ΟpenOffice μας ενημερώνει πως η μετατροπή δεν είναι απαραίτητα απόλυτα συμβατή και ζητά να επικυρώσουμε την επιλογή μας. Είναι καλό να ελέγχουμε το τελικό αρχείο που δημιουργούμε σε τέτοιες περιπώσεις





OpenOffice Calc

• δημιουργήσαμε νέο υπολογιστικό φύλλο


γασίας δεδομένων

• μάθαμε πώς να δημιουργούμε γραφικές παρα-

στάσεις

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας συναρτήσεων

για αυτόματους υπολογισμούς



OpenOffice Calc

• δημιουργήσαμε νέο υπολογιστικό φύλλο


γασίας δεδομένων

• μάθαμε πώς να δημιουργούμε γραφικές παρα-

στάσεις

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας συναρτήσεων

για αυτόματους υπολογισμούς

ΕΝΟΤΗΤΑ B:OpenOffice 3.xImpress

Στόχοι:


•



Λογισμικά παρουσιάσεωνΗ εξάπλωση των υπολογιστών, σε συνδυασμό με το χαμηλό κόστος των απαραί-

τητων συσκευών (βιντεοπροβολέας, φορητοί υπολογιστές) και λογισμικών (Microsoft PowerPoint, OpenOffice Impress) έχει σχεδόν επιβάλει τις παρουσιάσεις όχι μόνο σε εταιρείες αλλά και σε σχολεία, πανεπιστήμια, εκδηλώσεις κ.α.

Με τη χρήση εντυπωσιακών εφέ, κίνησης (animation), συνδυασμό κειμένου, εικόνας και video, και σε ορισμένες φορές και αλληλεπίδρασης, μπορούμε εύκολα και με πει-στικό τρόπο να δείξουμε μια εργασία μας ή να παρουσιάσουμε μια ιδέα μας.

Το OpenOffice Impress είναι μια ιδιαίτερα φιλική και πανίσχυρη εφαρμογή δημιουρ-γίας παρουσιάσεων, και αποτελεί τμήμα του OpenOffice.


Χρήση OpenOffice Impress στη διδασκαλία

Εκκίνηση για πρώτη φοράΌπως και οι υπόλοιπες εφαρμογές του OpenOffice, έτσι και το Impress μπο-

ρούμε να το εκκινήσουμε μέσω της συντόμευσης που εγκαθίσταται αυτόματα στην επιφάνεια εργασίας των Windows με την εγκατάσταση της εφαρμογής.

Εναλλακτικά, από το μενού Start των Windows, μπορούμε να επιλέξουμε εκκί-νηση του Impress (Παρουσίαση) από το μενού ‘OpenOffice’.



Eκκίνηση του Impress - Aυτόματος πιλότος παρουσίασηςTo Impress είναι ένα πανίσχυρο αλλά και φιλικό πακέτο δημιουργίας πα-ρουσιάσεων, αλλά και απλών πολυμεσικών εφαρμογών. Για τη δημιουργία νέας παρουσίασης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον Αυτόματο πιλότο (εικόνα δεξιά) ή να ανοίξουμε ένα νέο και κενό αρχείο.

Με την εκκίνηση του Impress, εμφανίζεται ο Αυτόματος πιλότος πα-ρουσίασης, ο οποίος -βήμα προς βήμα- μας βοηθά στο στήσιμο ενός νέου αρχείου. Αν δε θέλουμε να εμφανίζεται ο οδηγός αυτός κάθε φορά που εκκινούμε την εφαρμογή, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Να μην εμφανιστεί ξανά αυτός ο διάλογος” (εικόνα δεξιά).

Για να δημιουργήσουμε μια νέα (κενή) παρουσίαση, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Κενή παρουσίαση” (το οποίο είναι προεπιλεγμένο συνήθως) και στη συνέχεια στο κουμπί “Δημιουργία”.

Ο Αυτόματος πιλότος βοηθά κυρίως τους αρχάριους χρήστες ή όταν θέλουμε να δημιουργήσουμε μια παρουσίαση με συγκεκριμένη εμφάνιση.

Ο Αυτόματος πιλότος μας μεταφέρει στη δημιουργία μιας νέας παρουσίασης μέσα από διάφορα βήματα

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η προε-πισκόπηση της παρουσίασης

Μπορούμε να επιλέξουμε τη δημιουρ-γία παρουσίασης από πρότυπο, ώστε αρκετά στοιχεία (γραμματοσειρές, χρώ-ματα, εικόνες φόντου) να είναι έτοιμα

Κάνουμε κλικ στο “Επόμενο” για να προ-χωρήσουμε στο επόμενο βήμα του Αυτό-ματου πιλότου



Δημιουργία παρουσίασης από πρότυποΤα πρότυπα (templates) είναι αρχεία με προεπιλεγμένα χρώματα, στυλ

γραμματοσειρές, ακόμη και δομή. Μπορούν να βοηθήσουν στη γρήγορη -και πολλές φορές εντυπωσιακή- δημιουργία μιας παρουσίασης. Αν και το OpenOffice δε διαθέτει πολλά πρότυπα, μπορούμε να βρούμε και να κατεβά-σουμε αρκετά από το διαδίκτυο.

Έχουμε επιλέξει δημιουργία παρου-σίασης από πρότυπο. Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται τα διαθέσιμα πρότυπα

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε το είδος του προτύπου. Με την επιλογή “Φόντα παρουσιάσεων” εμφανίζεται μια σειρά από διαθέσιμα φόντα

Κάνουμε κλικ στο “Επόμενο” για να προχωρήσουμε στο επόμενο βήμα δημιουργίας της παρουσίασης (επιλογή φόντου, συσκευής εξόδου κ.α.)

Η συσκευή εξόδου έχει άμεσα να κάνει με τις δια-στάσεις προβολής ή εκτύ-πωσης της παρουσίασης. Τις πλείστες φορές, αφήνουμε την προεπιλεγμένη επιλογή (Αρχικό)



Εφέ μετάβασης με τον Αυτόματο πιλότοΤα εφέ μετάβασης (transitions), όταν χρησιμοποιηθούν σωστά, μπορούν

να μετατρέψουν μια καλή παρουσίαση σε εντυπωσιακή. Είναι σημαντικό να κρατάμε πάντοτε ένα μέτρο στη χρήση των εφέ αυτών, καθώς τα πολ-λά συνήθως κουράζουν και αποσπούν την προσοχή από το περιεχόμενο.

Μια δοκιμή με όλα τα διαθέσιμα εφέ μετάβασης θα μας βοηθήσει να επιλέξουμε αυτό ή αυτά που θα χρησιμοποιήσουμε στην παρουσίασή μας. Όταν επιλέγουμε ένα εφέ, στον οδηγό εμφανίζεται η προεπισκόπησή του. Από την οθόνη αυτή του οδηγού μπορούμε να τροποποιήσουμε την ταχύ-τητα προβολής του (χρήσιμο, ειδικά όταν έχουμε πιο αργό υπολογιστή) ή τον τρόπο μετάβασης από μια διαφάνεια σε μια άλλη.

Τα εφέ μπορούμε να τα τροποποιήσουμε και στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της δημιουργίας μιας παρουσίασης.

Από εδώ μπορούμε να επι-λέξουμε είτε να μην υπάρχει εφέ μετάβασης, είτε κάποιο από τα διαθέσιμα

Η εναλλαγή διαφανειών μπορεί να οριστεί ώστε να γίνεται αυτόματα (με πάροδο κάποιου χρόνου) ή με το πάτημα ενός κουμπιού.



Ολοκλήρωση της δημιουργίας παρουσίασηςO Aυτόματος πιλότος ολοκληρώνεται σε 5 οθόνες. Μέσα από αυτές μπο-

ρούμε να δημιουργήσουμε ακόμη και δειγματικό περιεχόμενο. Ορισμένα πρότυπα που κατεβάζουμε από το διαδίκτυο, διαθέτουν αριθμό από πρότυπες σελίδες. Στο βήμα 5 (εικόνα κάτω αριστερά) μπορούμε να επιλέξουμε ποιες από αυτές θέλουμε να συμπεριλάβουμε στην τελική μας παρουσίαση.

Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά του κεντρικού παραθύρου δημιουργίας/ επεξεργασίας παρουσιάσεων.

Στο βήμα 4, εισαγάγουμε πληροφορίες στα πεδία που προσφέρει ο Αυτόματος πιλότος. Τα πεδία και τις πληροφορίες αυτές μπορούμε να τις τροποποιήσουμε και στη συνέχεια

Το κάθε πρότυπο αποτελείται από διαφορετι-κές διαφάνειες. Στο πλαίσιο αυτό επιλέγουμε τις διαφάνειες (σελίδες) που θέλουμε να έχει η παρουσίαση που θα δημιουργηθεί

Είμαστε στο τελευταίο βήμα - κάνουμε κλικ στο κουμπί “Δη-μιουργία” για να εμφανιστεί η παρουσίασή μας

Η παρουσίασή μας, όπως έχει δημιουργηθεί με τη βοήθεια του Αυτόματου πιλότου



Γνωριμία με το ImpressΓια όσους έχουν εργαστεί με το PowerPoint (μέχρι την έκδοση

2003), το Impress προσφέρει ένα ιδιαίτερα γνώριμο περιβάλλον μια και η διάταξη των διαφανειών είναι αρκετά παρόμοια. Αυτό έχει γίνει επίτηδες, ώστε τα άτομα που έχουν εμπειρία από το Microsoft PowerPoint, αλλά επιθυμούν ένα διαφορετικό λογισμικό παρουσιά-σεων, να μπορούν να κάνουν την αλλαγή εύκολα και χωρίς να επεν-δύσουν σημαντικό χρόνο στο να μάθουν ένα εντελώς νέο πακέτο.

Το Impress υποστηρίζει την εισαγωγή εικόνας, ήχου, video ενώ είναι συμβατό σε αρκετά μεγάλο βαθμό με αρχεία παρουσιάσεων του Microsoft PowerPoint. Οι νεότερες εκδόσεις του OpenOffice (3.x) μπορούν να ανοίξουν ακόμη και αρχεία του Office 2007.

Στο πάνω μέρος του παραθύ-ρου εμφανίζονται τα μενού και οι γραμμές εργαλείων

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται προεπισκόπηση όλων των διαφα-νειών της παρουσίασής μας

Οι επιλογές αυτές αφορούν τον τρόπο εργασίας με τις διαφάνειες - θα τις γνωρίσουμε στη συνέχεια

Στο κάτω μέρος εμφανίζονται τα εργαλεία σχεδίασης, πολύ σημα-ντικά για τη δημιουργία περιεχο-μένου για μια διαφάνεια

Στο πλαίσιο αυτό (κυρίως) δη-μιουργούμε ή τροποποιούμε το περιεχόμενο μιας διαφάνειας

Οι Διατάξεις καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο απεικο-νίζεται το περιεχόμενο μιας διαφάνειας



Αποθήκευση αρχείου παρουσίασηςΓια να αποφύγουμε απώλεια της εργασίας μας, είναι σημαντικό να αποθη-

κεύσουμε την παρουσίαση σε νέο αρχείο. Αποθήκευση μπορεί να γίνει με τη χρήση του αντίστοιχου εργαλείου (εικόνα δεξιά). Μπορούμε επίσης να επι-λέξουμε “Αποθήκευση” από το μενού “Αρχείο”. Το Impress, όπως και όλες οι εφαρμογές του OpenOffice, αποθηκεύουν τα αρχεία σε μορφή Open Document (κατάληξη .οdp για τις παρουσιάσεις). Τα αρχεία αυτά είναι 100% συμβατά με όλες τις εφαρμογές που υποστηρίζουν το Open Document Format.

Αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε την παρουσίαση ως αρχείο PowerPoint, από το πλαίσιο “Save as type:” (εικόνα κάτω) επιλέγουμε Microsoft PowerPoint 97 -2003.

Αποθήκευση μπορούμε να κάνουμε με τη χρήση του εργαλείου αυτούΤην εντολή για αποθήκευση

μπορούμε να την εντοπίσουμε κάτω από το μενού “Αρχείο”

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολο-γούμε το όνομα του αρχείου. To Impress αποθηκεύει τις παρουσιά-σεις με το OpenDocument Format

Με την αποθήκευση της εργα-σίας, το όνομα του αρχείου που δημιουργήσαμε εμφανίζεται στο παράθυρο



Δημιουργία κενής παρουσίασηςΟ Αυτόματος πιλότος παρουσίασης είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, τις

περισσότερες όμως φορές ίσως να θέλουμε να ξεκινήσουμε μια παρουσίαση χωρίς περιεχόμενο. Κάνουμε κλικ στην επιλογή “Κενή παρουσίαση” και στη συνέχεια στο κουμπί “Δημιουργία” (εικόνα δε-ξιά) για να δημιουργηθεί αμέσως μια κενή παρουσίαση. Αν θέλουμε, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Επόμενο” ώστε να μεταφερθούμε στο βήμα 2 του πιλότου και να επιλέξουμε φόντο για τις διαφάνειες. Το φόντο μπορούμε να το επιλέξουμε (ή να το τροποποιήσουμε) και στη συνέχεια, όπως και θα δούμε σε επόμενη σελίδα.

Κάνουμε κλικ στο “Κενή πα-ρουσίαση” για να δημιουργηθεί μια νέα παρουσίαση

Κάνουμε κλικ στο “Επόμενο” για να επιλέξουμε φόντο για τις διαφάνειες

Κάνουμε κλικ στο πλαίσιο αυτό, και στη συνέχεια επιλέγουμε ένα φόντο

Κάνουμε κλικ στο “Δημιουρ-γία” για να δημιουργηθεί μια νέα παρουσίαση

Η νέα παρουσίαση έχει δημιουρ-γηθεί - περιέχει μόνο μια διαφά-νεια, χωρίς περιεχόμενο

Η διαφάνεια είναι κενή - από τις Διατάξεις, επιλέγουμε τη διάτα-ξη τίτλου



Χρήση Διατάξεων διαφανειώνΗ γραφική παράσταση βοηθά στη σύγκριση αριθμών, αλλά και στην προβολή

αλλαγής αριθμητικών δεδομένων (π.χ. βελτίωση της επίδοσης των μαθητών ενός τμήματος από ένα διαγώνισμα σε άλλο).

Για να δημιουργηθεί σωστά μια γραφική παράσταση, είναι σημαντικό να μην υπάρχουν κενά κελιά μέσα στην επιλογή μας. Αν στην επιλογή μας υπάρχουν κενά κελιά, το Calc θα προσπαθήσει να τα ερμηνεύσει ως μέρος των δεδομένων και - οπωσδήποτε- θα υπάρχει λάθος στη γραφική μας παράσταση.

Για τη δημιουργία της, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βήματα του Αυτό-ματου πιλότου (εικόνα κάτω) ή να επιλέξουμε το είδος που μας ενδιαφέρει και να κάνουμε κλικ στο κουμπί “Tέλος”. Στη συνέχεια θα μάθουμε πώς να τροποποι-ούμε το περιεχόμενο και την εμφάνιση μιας γραφικής παράστασης.

Στη διαφάνεια αυτή έχουμε επιλέξει διάταξη τίτλου. Αυτόματα εμφανίζο-νται στη διαφάνεια πλαίσια για τον τίτλο και εισαγωγής κιμένου

Κάθε αλλαγή που κάνουμε στη δι-αφάνεια, εμφανίζεται στην προεπι-σκόπησή της

Πληκτρολογούμε τίτλο και κείμενο στα αντίστοιχα πλαίσια που δημιουργήσαμε (εικόνα πάνω δεξιά)

Η διάταξη αυτή επιτρέπει την εισαγωγή τίτλου, κειμένου (στο αριστερό μέρος της διαφάνειας) και γραφικής παράστασης (στο δεξί μέρος της διαφάνειας)

Η διάταξη αυτή επιτρέπει την εισαγωγή τίτλου, κειμένου (στο αριστερό μέρος της διαφάνειας) και εικόνας / γραφικού (στο δεξί μέρος της διαφάνειας)

Κάτω από την προεπισκόπηση της διαφάνει-ας, εμφανίζεται ο αριθμός και το όνομά της



Εισαγωγή διαφάνειας στην παρουσίαση

Η εισαγωγή νέων διαφανειών γίνεται, είτε μέσω του μενού “Εισαγωγή” είτε με δεξί κλικ του ποντικιού στο πλαίσιο “Διαφάνει-ες” (εικόνα δεξιά) και την αντίστοιχη επιλογή από το μενού που θα εμφανιστεί.

Η κάθε διαφάνεια μπορεί να έχει τη δική της διάταξη, ανάλογα με τις ανάγκες μας. Όπως έχουμε δει στο παράδειγμα, η πρώτη διαφάνεια έχει διάταξη τίτλου, και συνήθως υπάρχει ένα πλαίσιο στο πάνω μέρος και ακόμη ένα στο κύριο μέρος της διαφάνειας. Και τα δύο αυτά πλαίσια έχουν ως προεπιλογή τη στοίχιση του κειμένου στο κέντρο.

Για τη δεύτερη διαφάνεια έχουμε επιλέξει διάταξη με πλαίσιο κειμένου για τίτλο στο πάνω μέρος, και κείμενο με κουκίδες (bullets) στο κύριο μέρος της διαφάνειας. Το κείμενο αυτό έχει αριστερή στοίχιση. Η στοίχιση, το μέγεθος της γραμματοσειράς, ακόμη και οι κουκίδες μπορούν να αλλάξουν από τις γραμμές εργαλείων.

Εισαγωγή νέας διαφάνειας μπορεί να γίνει από το μενού “Εισαγωγή” και την επιλογή “Διαφάνεια”

Για εισαγωγή νέας διαφάνειας, μπορούμε να κάνουμε δεξί κλικ στο πλαίσιο αυτό, και να επιλέξουμε νέα διαφάνεια από το μενού που θα εμφανιστεί

H διάταξη που έχουμε επιλέξει. Προσέξτε τη διαφορά ανάμεσα στο περιεχόμενο της διαφάνειας αυτής, και το περιεχόμενο της πρώτης δια-φάνειας (εικόνα πάνω)

Για να δημιουργήσουμε μια διαφά-νεια ανάμεσα σε δύο άλλες, κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι στη θέση αυτή, και από το μενού που εμφανί-ζεται επιλέγουμε “Νέα διαφάνεια”



Εισαγωγή ψηφιακού video στη διαφάνεια

Το ψηφιακό video είναι ένα απαραίτητο στοιχείο σε αρκετές (όχι όλες!) τις παρουσι-άσεις. Μέσω αυτού, μπορούμε να προβάλουμε πληροφορίες που είναι πολύ δύσκολο να τις δείξουμε με στατική εικόνα ή κείμενο. Το Impress υποστηρίζει αρκετά είδη αρχείων ψηφιακού video, ειδικά στις πλατφόρμες Windows και MacOS X.

Από το μενού “Εισαγωγή” κάνουμε κλικ στην επιλογή “Ταινία και ήχος” για να επιλέξουμε ένα αρχείο για προβολή στη διαφάνεια

Από το παράθυρο που εμφανίζεται, επιλέγουμε το αρχείο ταινίας (ή ήχου) που θέλουμε να αναπαραγάγεται από το Impress, στη συγκεκριμένη διαφάνεια

Το video εμφανίζεται στη διαφάνειά μας. Η αναπαραγωγή του θα γίνεται με την είσοδο στη διαφάνεια, κατά την προβολή της παρουσίασης

Έχουμε δημιουργήσει μια νέα δια-φάνεια, η οποία έχει μπει στη θέση της δεύτερης που είχαμε δημιουργή-σει (προηγούμενη σελίδα)

Με την επιλογή του video, εμφανίζονται τα εργαλεία αναπαραγωγής και ελέγ-χου του στο παράθυρο του Impress



Αναίρεση και επαναφορά ενέργειας

Αν θέλουμε να αναιρέσουμε την προηγούμενη ενέργειά μας, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αναίρεσης (εικόνα δεξιά). Εναλλακτικά μπορούμε να επιλέξουμε αναίρεση από το μενού “Επεξεργασία”. Αν θέλουμε να επαναφέρουμε την προηγούμενη ενέργεια, κάνουμε κλικ στο εργαλείο επαναφοράς. Αν θέλουμε να αναιρέσουμε ή να επαναφέρουμε μια σειρά από διαδοχικές ενέργειες, τότε κάνουμε κλικ στις επιλογές του κουμπιού αναίρεσης (ή επαναφοράς αντί-στοιχα) και επιλέγουμε τις ενέργειες που επιθυμούμε να αναιρέσου-με ή να επαναφέρουμε.

Τις επιλογές για αναίρεση και επαναφορά προηγούμενης ενέργειας, μπορούμε να τις επιλέξουμε από το μενού “Eπεξεργασία”

Για να αναιρέσουμε την προηγούμενη εργασία, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό. Για να αναι-ρέσουμε μια σειρά από προηγούμενες ενέργειες, κάνουμε κλικ στο βελάκι και επιλέγουμε τις εργασίες που θα ακυρωθούν

Έχουμε αναιρέσει την εισαγωγή ψηφιακού video στη διαφάνεια

Μέχρι να αναιρέσουμε προηγού-μενη ενέργεια, το εργαλείο της επαναφοράς παραμένει ανενεργό



Εισαγωγή εικόνας από αρχείο

Στον υπολογιστή μας είναι πολύ πιθανό να έχουμε αποθηκευ-μένες αρκετές εικόνες. Για να εισαγάγουμε μια εικόνα από ένα αρχείο, κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο εργαλείο (εικόνα δεξιά) ή στην επιλογή “Εικόνα” (και στη συνέχεια “από αρχείο”) από το μενού “Εισαγωγή”.

Είναι σημαντικό, για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, να επιλέ-γουμε εικόνες με σωστή ανάλυση. Περισσότερες πληροφορίες για την ανάλυση της εικόνας μπορείτε να βρείτε στον οδηγό του Gimp.

Για εισαγωγή εικόνας από αρχείο, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό της γραμμής Σχεδίασης

Για εισαγωγή εικόνας από αρχείο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αντίστοιχη επιλογή του μενού “Εισαγωγή”

Επιλέγουμε το αρχείο που θέλουμε. Στο πλαί-σιο δεξιά εμφανίζεται προεπισκόπηση της εικόνας. Κάνουμε διπλό κλικ πάνω του για να γίνει εισαγωγή του στη διαφάνεια

Για εισαγωγή εικόνας, είναι καλό να επιλέγουμε διάτα-ξη με πλαίσιο εικόνας και πλαίσιο κειμένου

Για εισαγωγή εικόνας, είναι καλό να επιλέγουμε διάτα-ξη με πλαίσιο εικόνας και πλαίσιο κειμένου



Εισαγωγή διαγράμματος στη διαφάνεια

Τα διαγράμματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά όταν θέλουμε να προβά-λουμε συμπεράσματα και συγκρίσεις σε μια παρουσίαση (π.χ. αλλα-γή του αριθμού μαθητών σε ένα σχολείο από ένα έτος σε άλλο). Το Impress επιτρέπει τη δημιουργία διαγραμμάτων μέσω των επιλογών που ενσωματώνει. Επιλέγουμε διάταξη με διάγραμμα, και στη συνέχεια κά-νουμε διπλό κλικ στο κέντρο του πλαισίου (εικόνα δεξιά). Στη συνέχεια, μεταφερόμαστε σε μια οθόνη επεξεργασίας διαγράμματος. Από εδώ μπορούμε να τροποποιήσουμε τα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί αυτόματα από το Impress και να προσθέσουμε τα δικά μας στοιχεία. Μπορούμε ακόμη και να επιλέξουμε διαφορετικό είδος διαγράμματος, να τροποποιήσουμε τα χρώματα, τις γραμματο-σειρές, την εμφάνιση πληροφοριών (π.χ. τιμές, ποσοστά) κ.α.

Για να γίνει εισαγωγή του δια-γράμματος στη διαφάνεια, κάνου-με διπλό κλικ στο πλαίσιο αυτό

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, επιλέ-γουμε διάταξη με τίτλο και διάγραμμα

Το Impress δημιουργεί αυτόματα ένα διάγραμμα και μας μεταφέρει στην οθόνη επεξεργασίας τουΜε τα εργαλεία αυτά μπορούμε να

τροποποιήσουμε τα δεδομένα, το είδος και την εμφάνιση του δια-γράμματος



Επεξεργασία δεδομένων διαγράμματος

Με την εισαγωγή διαγράμματος, το Impress αυτόματα δημιουρ-γεί έναν πίνακα με δειγματικό περιεχόμενο, καθώς και ένα διάγραμ-μα. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Πίνακας δεδομένων” (εικόνα δεξιά) και τροποποιούμε το περιεχόμενό του. Μπορούμε να προσθέσουμε ή να διαγράψουμε γραμμές και στήλες, καθώς και να τροποποιή-σουμε τα δεδομένα ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις μας. Κλείνομε το παράθυρο του Πίνακα δεδομένων ώστε να εμφανι-στούν οι αλλαγές στο διάγραμμά μας.

Με το εργαλείο αυτό προσθέ-τουμε γραμμές στον πίνακα δεδομένων

Με το εργαλείο αυτό διαγρά-φουμε την επιλεγμένη γραμμή από τον πίνακα

Τα δεδομένα αυτά δημιουργούνται αυτόματα από το Impress- μπορούμε να τα τροποποιήσουμε όπως θέλουμε εμείς

Με το εργαλείο αυτό τροπο-ποιούμε τον τύπο του δια-γράμματος

Με το εργαλείο αυτό τρο-ποποιούμε τα δεδομένα του διαγράμματος

Με το εργαλείο αυτό προ-σθέτουμε στήλες στον πίνακα δεδομένων

Κάνουμε κλικ στα κελιά και πληκτρολογούμε νέα δεδομέ-να / κείμενο



Ολοκλήρωση διαγράμματος

Αφού διαγράψουμε / προσθέσουμε στήλες και γραμμές, ανά-λογα με τις απαιτήσεις μας, προσθέτουμε τα δεδομένα του δι-αγράμματος. Κλείνοντας το παράθυρο του Πίνακα δεδομένων, εμφανίζεται ολοκληρωμένο το νέο διάγραμμα. Για να επιστρέψουμε στην προβολή διαφανειών, και να εμφανιστεί η τελική μορφή του διαγράμματος, κάνουμε κλικ στο παράθυρο του Impress (σε περιοχή εκτός του διαγράμματος).

Έχουμε διαγράψει όλες τις στήλες που δεν ήταν απαραίτητες

Ο πίνακας δείχνει τις ώρες που αφιερώ-νουν σε παιχνίδια υπολογιστών κάθε μέρα οι μαθητές

Το διάγραμμα όπως έχει διαμορφωθεί, σύμφωνα με τα δεδομένα του πίνακα

Για να επιστρέψουμε στην κανονική προβολή διαφανειών, κάνουμε κλικ έξω από το διάγραμμα

Κλείνουμε το παράθυρο του Πίνακα δεδομένων για να γίνει εφαρμογή του στο διάγραμμα

Το διάγραμμα εμφανίζεται στη διαφά-νεια. Οι ετικέτες, όμως, των στηλών, δεν εμφανίζονται σωστά. Στη συνέχεια θα τροποποιήσουμε την εμφάνισή τους



Αλλαγή χρώματος γραμματοσειράς στους άξονες

Για να είναι ευανάγνωστο το κείμενο που εμφανίζεται στους άξονες του διαγράμματος, είναι σημαντικό να αλλάξουμε το χρώμα του (εναλλακτικά μπορούμε να αλλάξουμε και το χρώμα του φό-ντου του διαγράμματος). Για να τροποποιήοσυμε την εμφάνιση των πληροφοριών που εμφανίζονται στους άξονες, κάνουμε διπλό κλικ στο διάγραμμα ώστε να μεταφερθούμε στην οθόνη δημιουργίας / τροποποίησής του (εικόνα κάτω) και στη συνέχεια κάνουμε διπλό κλικ πάνω στον άξονα. Από το παράθυρο που εμφανίζεται (εικόνα κάτω δεξιά) επιλέγουμε ένα χρώμα για τη γραμματοσειρά του άξο-να που επιλέξαμε.

Το κείμενο δεν είναι ευανάγνωστο, μια και το μέγεθος της γραμματοσειράς είναι πολύ μικρό, και το χρώμα πολύ σκούρο (για το συγκεκριμένο φόντο)

Κάνουμε διπλό κλικ πάνω στο διάγραμμα για να το τροποποι-ήσουμε

Κάνουμε διπλό κλικ στο κείμενο (ετικέτες) που βρίσκεται στον άξονα Χ του διαγράμματος, ώσε να εμφανιστούν οι επιλογές εμφάνισής του

Aπό το παράθυρο με τις επιλογές για τον Άξονα Χ, επιλέγουμε ‘Εφέ γραμματοσειράς΄. Από εδώ μπορούμε να τροποποιήσουμε το χρώμα που θα έχει η γραμματοσειρά μας



Αλλαγή της γραμματοσειράς στους άξονες Χ και Ψ

Εκτός από το χρώμα, είναι απαραίτητο - σε πολλές περιπτώσεις - να τροποποιήσουμε το είδος αλλά και το μέγεθος της γραμματοσειράς. Οι αλλαγές μπορούν να γίνουν μέσω της επιλογής “Χαρακτήρες” του πλαι-σίου που εμφανίζεται με διπλό κλικ στον άξονα των Χ και στον άξονα των Ψ αντίστοιχα.

Κατά κανόνα, όσο πιο απλή είναι η γραμματοσειρά, τόσο πιο ευ-ανάγνωστο είναι το κείμενο που γράφουμε με αυτήν. Το κατάλληλο μέγεθος είναι σχετικό ανάλογα με την περίπτωση, όμως θα πρέπει να αποφεύγουμε τόσο τα υπερβολικά μεγάλα μεγέθη όσο και τα μικρά.

Εκτός από το χρώμα, μπορούμε να επιλέξουμε και το είδος, το στυλ και το μέγεθος της γραμματοσειράς

Τις επιλογές της γραμματοσειράς τις βρί-σκουμε κάτω από το κουμπί “Χαρακτήρες”

Κάνουμε κλικ στο “ΟΚ” για να εφαρ-μόσουμε τις αλλαγές

Με παρόμοιο τρόπο τροποποιούμε και την εμφάνιση των χαρακτήρων στον άξονα των Ψ (Υ)

Πλέον τόσο οι αριθμοί του άξονα των Ψ όσο και οι ετικέτες στον άξονα των Χ είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτοι



Εισαγωγή γραφικής παράστασης από το Calc

Το Impress μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε γραφικές παραστά-σεις σχετικά εύκολα και γρήγορα. Αν, όμως, έχουμε ήδη έτοιμα τέτοια γραφήματα, μπορούμε να τα μεταφέρουμε από το ένα πρόγραμμα στο άλλο. Ανοίγουμε το υπολογιστικό φύλλο του Calc στο οποίο δημιουρ-γήσαμε μια γραφική παράσταση. Στη συνέχεια το επιλέγουμε και το αντιγράφουμε, είτε μέσω του εργαλείου Αντιγραφής, είτε μέσω του μενού που εμφανίζεται όταν κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι πάνω στο γράφημα. Στη συνέχεια, μέσα στη διαφάνεια του Impress, κάνουμε και πάλι δεξί κλικ με το ποντίκι, και από το μενού που εμφανίζεται επιλέ-γουμε “Επικόλληση”.

Κάνουμε δεξί κλικ στη διαφάνεια για να εμφανιστεί το μενού. Στη συνέχεια επιλέγουμε “Επικόλληση”

Έχουμε επικολλήσει τη γραφική παρά-σταση από το Calc στο Impress. Στη συ-νέχεια θα μάθουμε πώς τροποποιούμε το γράφημα από το ίδιο το Impress

Η γραφική παράσταση αυτή έχει δημιουρ-γηθεί στο Calc. Ανοίγουμε το υπολογιστικό φύλλο για να το επιλέξουμε

Με δεξί κλικ στο γράφημα, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Κάντε κλικ στην επιλογή “Αντιγραφή” για να δημιουργηθεί αντίγραφο του γραφήματος στη μνήμη του υπολογιστή



Τροποποίηση του γραφήματος στο Impress

Έχουμε εισαγάγει στο Impress, μέσω Αντιγραφής και Επικόλλησης, ένα γράφημα που δημιουργήθηκε στο Calc. Παρόλο που δημιουργή-θηκε σε άλλη εφαρμογή, μπορούμε να το τροποποιήσουμε όπως και τα γραφήματα / διαγράμματα του ίδιου του Impress. Κάνουμε διπλό κλικ πάνω του, ώστε να μεταφερθούμε στην οθόνη τροποποίησης του γραφήματος. Στη συνέχεια κάνουμε αλλαγές σύμφωνα με τις ανάγκες μας.

Κάνουμε διπλό κλικ στο γράφημα, ώστε να μεταφερθούμε στην οθόνη τροποποίησής του

Επιλέγουμε ένα νέο τύπο γραφήματος από το πλαίσιο επιλογών

Το γράφημα που φέραμε στο Impress από το Calc έχει τροποποιηθεί, και από γράφημα πίτας έγινε γράφημα ράβδων!

Kάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή για να αλλάξουμε τον τύπο του γραφήματος



Αλλαγή μεγέθους πλαισίου κειμένου

Οι Διατάξεις διαφανειών προσφέρουν μεγάλη ευελιξία ως προς το περιεχόμενο, αλλά και τις διαστάσεις των εικόνων, γραφημάτων και κειμένων. Αν θέλουμε να αναπροσαρμόσουμε ένα γραφικό ή ένα πλαίσιο κειμένου, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πάνω στα σημεία που βρίσκονται στο περίγραμμά του, και τραβάμε προς το εσωτερικό (του αντικειμένου) για να μειωθεί το μέγεθος, ή προς το εσωτερικό για να αυξηθεί το μέγεθός του.

Κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού στο περί-γραμμα του κειμένου, και τραβάμε προς τα αριστερά για να αλλάξει το μέγεθός του

Οι αλλαγές στο κείμενο είναι ορατές κατά τη διαδικασία αλλαγής του μεγέ-θους του πλαισίου κειμένου

Το πλαίσιο κειμένου έχει αλλάξει μέγεθος - το περιεχόμενό του ανα-προσαρμόζεται αυτόματα στο νέο μέγεθος και αυξάνονται οι γραμ-μές του κειμένου



Εισαγωγή σχήματος συμβόλων

Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να γίνει αξιοποίηση έτοιμων σχημάτων (π.χ. πλαίσια κειμένου με μορφή συνέφου, γε-λαστές φατσούλες κ.α.). Το Impress, αλλά και οι υπόλοιπες εφαρ-μογές του OpenOffice, έχουν τέτοια σχήματα, τα οποία μπορείτε να επιλέξετε από το αντιστοιχο εργαλείο της γραμμής σχεδιασμού (εικόνα δεξιά). Μπορείτε να αλλάξετε το μέγεθός τους κατά βούλη-ση, όπως επίσης και το περίγραμμα, αλλά και τα χρώματά τους.

Επιλέγουμε ένα σχήμα μέσω του αντίστοι-χου εργαλείου. Στη συνέχεια, στη διαφά-νεια, κρατάμε το αριτσερό κουμπί πατη-μένο, και τραβάμε ώστε να σχηματιστεί το μέγεθος στις διαστάσεις που θέλουμε

Με παρόμοιο τρόπο προσθέτουμε ακόμη ένα σχήμα για να τονίσουμε το περιεχόμενο του κειμένου (αρνητικά και θετικά)

Για να τροποποιήσουμε το αντικεί-μενο, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού στον κίτρινο κύκλο και τραβάμε προς τα πάνω - το προσωπά-κι, από χαρούμενο, θα εμφανίζεται λυπημένο!

Τα σημεία αυτά επιτρέ-πουν την αλλαγή μεγέ-θους του αντικειμένου



Προβολές διαφανειών - Προβολή Διάρθρωσης

Στα παραδείγματα των προηγούμενων σελίδων, εργαζόμασταν με κανονική προβολή διαφανειών - στο μεγαλύτερο μέρος του πα-ραθύρου του Impress εμφανιζόταν η διαφάνεια όπως ακριβώς είναι, με φόντο, εικόνες και κείμενα (όπου υπάρχουν). Μπορούμε όμως να εργαζόμαστε και με διαφορετικές προβολές.

Στην προβολή Διάρθρωσης, εμφανίζεται το περιεχόμενο της διαφάνειας σε μορφή κειμένου. Μπορούμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε κείμενο, καθώς και να το επεξεργαστούμε κανονικά (αλλαγή χρώματος, στοίχισης, προβολή κουκίδας κ.α.). Μπορούμε να ελέγχουμε το τελικό αποτέλεσμα από την προεπισκόπηση δια-φανειών, στο πλαίσιο αριστερά.

Για να εμφανιστεί η Διάρθρωση διαφά-νειας, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό

Μπορούμε να κάνουμε αλλαγές στο πε-ριεχόμενο του κειμένου της διαφάνειας απ’ευθείας από την προβολή αυτή

Μπορούμε να ελέγχουμε τις αλλαγές στο κείμενο, από την προεπισκόπηση διαφανειών



Στο πάνω μέρος εμφανίζεται η προεπι-σκόπησης της διαφάνειας στην οποία θα προσθέσουμε σημειώσεις

Προβολή Σημειώσεων

Μια καλή παρουσίαση απαιτεί και την κατάλληλη προετοιμα-σιά από τον παρουσιαστή της. Στο κείμενο της διαφάνειας (όπου υπάρχει!) προβάλλονται μόνο συγκεκριμένες πληροφορίες ή και απλά στοιχεία (π.χ. αριθμός που δείχνει τον πληθυσμό του πλανήτη, γενικό συμπέρασμα από μια έρευνα). Για να μπορεί ο παρουσιαστής να δώσει περισσότερες, ή και συγκεκριμένες πληροφορίες, μπορεί να γράψει σημειώσεις κάτω από κάθε διαφάνεια. Οι σημειώσεις αυ-τές μπορούν να έχουν μεγάλη έκταση, όμως δεν προβάλλονται στο ακροατήριο που θα παρακολουθήσει την παρουσίαση - υπάρχουν εκεί για να εξυπηρετούν την προετοιμασία του παρουσιαστή, και να του δίνουν περισσότερες πληροφορίες για θέματα που ίσως δε θα μπορέσει να απομνημονεύσει (π.χ. αναφορές σε ονόματα, ημερομη-νίες, περισσότερες πληροφορίες για ένα θέμα κτλ).

Για να προσθέσουμε σημειώσεις σε μια δια-φάνεια, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό

Οι σημειώσεις αυτές δε θα είναι ορατές στο ακροατήριο στο οποίο θα προβάλλε-ται η παρουσίαση



Ταξινόμηση διαφανειών

Όταν επιλέξουμε Ταξινόμηση διαφανειών (εικόνα δεξιά), τότε όλες οι διαφάνειες της παρουσίασής μας εμφανίζονται σε μικρο-γραφία (προεπισκόπηση) και στη σειρά με την οποία τις έχουμε δημιουργήσει. Η προβολή αυτή είναι πολύ σημαντική, μια και βλέ-πουμε όλες τις διαφάνειές μας ώστε να σιγουρευτούμε πως υπάρ-χει ομοιομορφία, να εντοπίσουμε ατέλειες που ίσως υπάρχουν (π.χ. προβλήματα με τα χρώματα), αλλά και να αλλάξουμε τη θέση των διαφανειών.

Πολύ συχνά θα θέλουμε να μετακινήσουμε μια διαφάνεια από μια θέση σε μια άλλη, ώστε να αλλάξει και η σειρά προβολής της. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ εύκολα με τη μέθοδο drag and drop - κρατάμε το ποντίκι πατημένο πάνω σε μια διαφάνεια, και τη μετακι-νούμε σε μια νέα θέση.

Μετονομασία διαφανειώνΜε δεξί κλικ του ποντικιού πάνω σε συγκεκριμένη διαφάνεια,

εμφανίζεται το μενού με το οποίο μπορούμε να διαγράψουμε, να αντιγράψουμε, ή και αν μετονομάσουμε μια διαφάνεια. Οι ονομασίες είναι χρήσιμες, μια και έτσι μπορούμε να γνωρίζουμε τι αντιπροσωπεύει η κάθε διαφάνεια.

Με το κουμπί αυτό, εμφανίζουμε τις διαφάνειες σε μικρογραφία για ευκολότερη ταξινόμησή τους

Για να μετακινήσουμε μια διαφάνεια, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντι-κιού πατημένο πάνω της, και στη συνέ-χεια την ‘τραβάμε’ σε μια νέα θέση

Κάθε διαφάνεια ονομάζεται αυτόματα από το Impress, σύμφωνα με τη θέση της. Με δεξί κλικ πάνω της, εμφανίζεται το μενού και η επιλογή “Μετονομασία σελίδας”. Με την επιλογή αυτή μπορούμε να μετονο-μάσουμε μια διαφάνεια



Εφέ εναλλαγής διαφάνειας (transitions)

Αν θέλουμε η παρουσίασή μας να είναι πιο εντυπω-σιακή, μπορούμε να εφαρμόσουμε εφέ εναλλαγής στις διαφάνειες. Τα εφέ κάνουν την εναλλαγή των διαφα-νειών αρκετά εντυπωσιακή, όμως είναι σημαντικό να προσέξουμε ώστε να μην κουράσουμε το ακροατήριο. Κάθε φορά που επιλέγουμε ένα εφέ, αυτό εφαρμόζε-ται στη διαφάνεια. Με το κουμπί “Εφαρμογή σε όλες τις διαφάνειες”, γίνεται εφαρμογή του σε όλη την παρουσίαση.

Κατά τη μετάβαση από μια διαφάνεια σε μια άλλη, μπορούμε να επιλέξουμε να ακούγεται και κάποιος ήχος. Η επιλογή αυτή γίνεται από το αντίστοιχο πλαί-σιο “ήχος” (εικόνα δεξιά). Το Impress διαθέτει προε-γκατεστημένους ήχους, μπορούμε όμως να επιλέξου-με και δικά μας αρχεία.

Για να εμφανιστούν οι επιλογές των εφέ εναλλαγής διαφάνειας, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό

Το σύμβολο αυτό δείχνει πως έχει εφαρ-μοστεί εφέ εναλλαγής στη συγκεκριμένη διαφάνεια

Κάθε φορά που επιλέγουμε ένα εφφέ, εμφα-νίζεται προεπισκόπησή του στη διαφάνεια

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε ένα εφέ εναλλαγής διαφάνειας

Μπορούμε να επιλέξουμε την ταχύτητα με την οποία γίνεται η μετάβαση από τη μια διαφάνεια στην άλλη

Με το κουμπί αυτό, το επιλεγμένο εφέ εφαρμόζεται σε όλες τις διαφάνειες

Από εδώ επιλέγουμε κατά πόσο η αλλαγή της διαφάνειας θα γίνεται με το πάτημα του κουμπιού ή αυτόματα μετά από κά-ποιο χρονικό διάστημα που ορίζουμε εδώ (σε δευτερόλεπτα)



Προσαρμοσμένα εφέ κίνησης

Μπορούμε να εφαρμόσουμε εφέ κίνησης σε όλα τα αντικείμενα (εικόνα, πλαίσια κειμένου) μιας διαφάνειας. Κάνουμε κλικ στην επιλογή “Προσαρμοσμένα εφέ κίνησης” (εικόνα δεξιά) ώστε να εμφανιστούν οι επιλογές. Στη συνέχεια, επιλέγουμε το αντικείμενο στο οποίο θα εφαρμόσουμε το εφέ, και κάνουμε κλικ στο κουμπί “Προσθήκη” για να εμφανιστούν οι επιλογές κίνησης. Κίνηση μπορούμε να έχουμε κατά την είσοδο στη διαφάνεια, αλλά και κατά την έξοδο από αυτήν.

Με το κουμπί αυτό, εμφανίζουμε τις επιλογές της κίνησης (Προσαρ-μοσμένα εφέ κίνησης)

Αφού επιλέξουμε το αντικείμενο στο οποίο θα δώσουμε κίνηση, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Προσθήκη” για να εμφανι-στούν οι επιλογές

Για να προσθέσουμε κίνηση, θα πρέπει πρώτα να επιλέξουμε το αντικείμενο στο οποίο θα την εφαρμόσουμε

Από τις επιλογές που εμφανίζονται, κά-νουμε κλικ στο εφέ που μας ενδιαφέρει. Η προεπισκόπησή του εμφανίζεται στη διαφάνεια

Τα εφέ αυτά θα εφαρμοστούν με την Είσοδό μας στη διαφάνεια. Υπάρχουν αντίστοιχα εφέ για την έξοδο από τη διαφάνεια



Με το κουμπί αυτό μπορούμε να τρο-ποποιήσουμε το εφέ της κίνησης για το επιλεγμένο αντικείμενο

Επιλογές εφέ κίνησης

Αφού προσθέσουμε ένα εφέ κίνησης σε αντικείμενο, μπορούμε να επιλέξουμε την ταχύτητα με την οποία κινείται, την κατεύθυνση της κίνησης, καθώς και τον τρόπο έναρξής της. Η τελευταία επι-λογή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, μια και -ειδικά στην περίπτωση του κειμένου με κουκίδες- μπορεί να θέλουμε να προβάλλονται συγκε-κριμένες πληροφορίες με το πάτημα του κουμπιού του ποντικιού και με συγκεκριμένη σειρά. Έτσι, αν έχουμε ένα πλαίσιο κειμένου με 5 κουκίδες, με την είσοδο στη διαφάνεια μπορεί να εμφανίζεται μόνο η πρώτη γραμμή (ή καμία), και να εμφανίζονται διαδοχικά με το ποντίκι.

Είναι καλό να περιορίζουμε την κίνηση των αντικειμένων μόνο σε ό,τι εμείς θεωρούμε απόλυτα απαραίτητο. Αν δώσουμε κίνηση σε όλα τα αντικείμενα μιας παρουσίασης, τότε ίσως να γίνει πολύ κουραστική για το ακροατήριό μας.

Κίνηση μπορούμε να έχουμε και σε πλαίσια κειμένου, όχι μόνο σε γραφικά

Από εδώ μπορούμε να ελέγξουμε την ταχύ-τητα, την κατεύθυνση καθώς και τον τρόπο έναρξης της κίνησης (αυτόματα, με το πάτη-μα του ποντικιού)

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται το είδος της κίνησης και το όνομα του αντικειμένου στο οποίο την εφαρμόσαμε



Δημιουργία πίνακα στη διαφάνεια

Το Impress περιλαμβάνει επιλογές για αυτόματη δημιουργία εντυπωσιακών πινάκων. Κάνουμε κλικ στην επιλογή “Σχεδίαση πίνα-κα” για να επιλέξουμε ένα πρότυπο και να το ενσωματώσουμε στην τρέχουσα διαφάνεια.

Για να εμφανιστούν τα πρότυπα δημιουργίας πίνακα, κάνουμε κλικ στην επιλογή “Σχεδίαση πίνακα”

Για να εφαρμόσουμε ένα πρότυπο, κάνουμε κλικ πάνω του για να το επιλέ-ξουμε

Με την επιλογή ενός προτύπου, εμφα-νίζεται πλαίσιο διαλόγου στο οποία εισαγάγουμε τον αριθμό γραμμών και στηλών του πίνακα που θα δημιουργηθεί

Με τις επιλογές αυτές μπορούμε να διαμορφώ-σουμε την εμφάνιση του πίνακα. Μπορούμε επί-σης να προσθέσουμε ή να διαγράψουμε γραμμές και στήλες

Από εδώ επιλέγουμε τα στοιχεία που θα εμφανίζονται ή όχι στον πίνακα



Διαγραφή διαφάνειας

Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο το να διαγράψουμε διαφάνειες από την παρουσίαση, είτε επειδή οι πληροφορίες που παρουσιάζου-με δεν είναι πλέον χρήσιμες, είτε επειδή έχουμε υπερβεί τον αριθμό των διαφανειών που επιτρέπεται να δείξουμε (όπου υπάρχει τέτοιος περιορισμός).

Ένας τρόπος για διαγραφή μιας διαφάνειας, είναι με την αντί-στοιχη επιλογή του μενού που εμφανίζεται, όταν κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι στην προεπισκόπησή της. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την επιλογή “Διαγραφή διαφάνειας” από το μενού “Επεξεργασία”. Η διαφάνεια αυτή θα διαγραφεί από

την παρουσίασή μας

Με δεξί κλικ του ποντικιού στη δια-φάνεια, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Κάνουμε κλικ στο “Διαγραφή διαφάνειας” για να τη διαγράψουμε από την παρουσίαση

Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να δια-γράψουμε και άλλες διαφάνειες από την παρουσίασή μας



Προβολή παρουσίασης

Το πλέον σημαντικό μέρος της εργασίας με το Impress, είναι η στιγμή της προβολής της παρουσίασης. Η προβολή μπορεί να γίνει (δοκιμαστικά) στην οθόνη του υπολογιστή μας, όμως στις περισσότερες περιπτώσεις θα γίνει με τη χρήση βιντεοπροβολέα σε κοινό. Για να γίνει η παρουσίαση, είτε θα επιλέξουμε “Παρουσίαση οθόνης” από το αντίστοιχο μενού, είτε θα πατήσουμε το πλήκτρο F5 του πληκτρολογίου μας.

Για να διακοπεί η προβολή, μπορούμε να πατήσουμε το πλήκτρο Esc (Escape) του πληκτρολογίου μας.

Η παρουσίασή, όπως θα προβάλλε-ται στην οθόνη του υπολογιστή ή μέσω του βιντεοπροβολέα

Για να γίνει η προβολή, κάνουμε κλικ στο μενού “Παρουσίαση οθόνης” και στην αντίστοιχη επιλογή. Εναλλακτικά, πατάμε το πλήκτρο F5 του πληκτρολογίου

Η μετάβαση από μια διαφάνεια σε άλλη συνήθως γίνεται με το αριστε-ρό κουμπί του ποντικιού



Δημιουργία διαδραστικού παιχνιδιού γνώσεων

Το Ιmpress επιτρέπει τη δημιουργία απλών διαδραστικών εφαρ-μογών, μέσω της δημιουργίας κουμπιών. Οποιοδήποτε αντικείμενο που τοποθετούμε στην οθόνη μπορεί να μετατραπεί σε κουμπί.

Για τη δημιουργία ενός απλού παιχνιδιού, δημιουργούμε μια σειρά από διαφάνειες, και στη συνέχεια τοποθετούμε κείμενο (ή εικόνες) που θα χρησιμεύσουν ως κουμπιά. Στις επόμενες σελίδες θα γνωρίσουμε βήμα προς βήμα τη διαδικασία αυτή.

Για την εισαγωγική αυτή (στο παιχνίδι) δι-αφάνεια, επιλέγουμε διάταξη με τίτλο στο πάνω μέρος και στο κέντρο

Η διαφάνεια αυτή λειτουργεί ως εισαγωγι-κή για το παιχνίδι - δίνουμε τον τίτλο και (ίσως) μια σύντομη εισαγωγή

Έχουμε σκούρο φόντο, έτσι είναι απαραί-τητο να επιλέξουμε ένα ανοικτό χρώμα (το λευκό είναι το ιδανικό τις περισσότερες φορές)

Το εργαλείο κειμένου επι-τρέπει τη δημιουργία πλαι-σίων κειμένου ο,πουδήποτε στη διαφάνεια

Με το εργαλείο κειμένου επιλεγ-μένο, δημιουργούμε πλαίσιο στο οποίο πληκτρολογούμε το κείμενό μας - στη συνέχεια θα το μετατρέ-ψουμε σε κουμπί!



Εφαρμογή λειτουργίας αλληλεπίδρασηςΓια να μπορεί ένα αντικείμενο (πλαίσιο κειμένου, γραφικό κτλ) να αποκτήσει

αλληλεπίδραση, θα πρέπει πρώτα να το επιλέξουμε. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο εργαλείο από τη γραμμή σχεδιασμού (εικόνα δεξιά) ή στην επιλο-γή “Αλληλεπίδραση” του μενού “Παρουσίαση οθόνης”.

Από το πλαίσιο που εμφανίζεται, επιλέγουμε την ενέργεια που θέλουμε να εκτελεί το αντικείμενο. Αν θέλουμε με το πάτημα του κουμπιού να μεταφερόμα-σμτε στην επόμενη διαφάνεια, τότε επιλέγουμε “Mετάβαση προς την επόμενη διαφάνεια”.

Για να λειτουργήσει η αλληλεπίδραση, θα πρέπει να είμαστε σε λειτουργία προβολής (παρουσίασης).

Για να προσθέσουμε αλληλεπίδραση στο επιλεγμένο αντικείμενο, κάνουμε κλικ στο μενού “Παρουσίαση οθόνης” και στη συνέ-χεια στο “Αλληλεπίδραση”

Για να ενεργοποιηθεί η αλληλεπίδραση, θα πρέπει να κάνουμε κλικ σε ένα αντικείμε-νο (πλαίσιο κειμένου, γραφικό) ώστε να το επιλέξουμε

Οι επιλογές αλληλεπίδρασης μπορούν να εμφανιστούν και με τη χρήση αυτού του εργαλείου (αφού επιλέξουμε πρώτα ένα αντικείμενο)

Όταν επιλέξουμε αλληλεπίδραση, τότε εμφα-νίζεται το πιο κάτω πλαίσιο. Από τις επιλογές του εξαρτάται η ενέργεια του αντικειμένου

Αν επιλέξουμε την ενέργεια αυτή, τότε -με το πάτημα του ποντικιού πάνω στο αντικείμενο- θα μεταφερθούμε στην επόμενη διαφάνεια



Δημιουργία δυναμικής αλληλεπίδρασης

Αν χρησιμοποιήσουμε τα κουμπιά που δημιουργούμε για μετάβαση στην προηγού-μενη ή επόμενη διαφάνεια, τότε έχουμε ένα παιχνίδι που λειτουργεί γραμμικά (από την πρώτη στη δεύτερη, μετά στην τρίτη κ.ο.κ.). Είναι πιο ενδιαφέρον όταν μπορούμε να μετακινούμαστε σε όποια διαφάνεια θέλουμε. Για κάτι τέτοιο, θα πρέπει πρώτα να έχουμε δημιουργήσει όλες τις διαφάνειες, ώστε να μπορούμε να τις επιλέγουμε.

Σε μια τέτοια περίπτωση, από την επιλογή Αλληλεπίδραση, επιλέγουμε “Μετάβαση σε σελίδα ή αντικείμενο” ώστε να επιλέξουμε τη διαφάνεια στην οποία θα μεταφερό-μαστε όταν κάνουμε κλικ στο συγκεκριμένο αντικείμενο - κουμπί.

Με αυτή την επιλογή, μπορούμε να με-ταφερθούμε σε οποιαδήποτε διαφάνεια θέλουμε

Από τη διαφάνεια στην οποία βρισκόμαστε, θα μεταφερθούμε αυτόματα στη διαφάνεια 10. Η πλο-ήγηση, πλέον, δεν είναι γραμμική!



Εισηγήσεις για δομή παιχνιδιώνΗ οργάνωση της δομής του παιχνιδιού είναι πολύ σημαντική: Έστω ότι στη

διαφάνεια 5 έχουμε ένα ερώτημα με δύο πιθανές απαντήσεις (Ναι, που είναι η ορθή και Οχι, που είναι λανθασμένη). Αν κάνουμε κλικ στο “Ναι”, τότε μεταφερό-μαστε στη διαφάνεια 7 που έχει το μήνυμα “Πολύ καλά, κάντε κλικ στο “Επόμε-νο” (κουμπί που μας μεταφέρει στην διαφάνεια 8) για να συνεχίσετε. Αν κάνουμε κλικ στο “Οχι, τότε μεταφερόμαστε στη διαφάνεια 6, με μήνυμα “Κάνατε λάθος, κάντε κλικ για να συνεχίσετε”.

Διαφάνεια 5

ΝΑΙ ΟΧΙ

Διαφάνεια 6Διαφάνεια 7

Διαφάνεια 8

Διαφάνεια 10 Διαφάνεια 9

Συνέχεια Επανάληψη



Εισαγωγή clipart στη διαφάνειαTo OpenOffice ενσωματώνει τη δική του βιβλιοθήκη με γραφικά και ήχους. Για

να εμφανιστεί η συλλογή αυτή, κάνουμε κλικ στο εργαλείο clipart της γραμμής σχεδιασμού. Στο πάνω μέρος της οθόνης θα εμφανιστούν τα διαθέσιμα γραφική, καθώς και οι συλλογές στις οποίες ανήκουν. Αν και το OpenOffice δε διαθέτει (με την εγκατάσταση) μεγάλη συλλογή με εικόνες, εντούτοις μπορούμε να δημιουρ-γήσουμε δικές μας συλλογές (θέματα, όπως ονομάζονται) και να προσθέσουμε εικόνες για χρήση σε όλες τις εφαρμογές του πακέτου.

Εξαιρετικές εικόνες, οι οποίες μάλιστα είναι εντελώς δωρεάν, μπορούμε να βρούμε από τη σελίδα http://www.openclipart.org.

Οι εικόνες του OpenOffice είναι οργανωμένες σε συλλογές. Μπορούμε να δημιουργήσουμε δικές μας συλλογές και να εισαγάγουμε νέες εικόνες

Το αντικείμενο εμφανίζεται στη διαφάνεια. Μπορούμε να το επιλέξουμε και να του δώ-σουμε αλληλεπίδραση

Για να γίνει εμφάνισή ή απόκρυψη της βιβλι-οθήκης clipart του OpenOffice, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό

Για να ενεργοποιηθεί η αλληλεπίδραση, θα πρέπει να κάνουμε κλικ σε ένα αντικείμε-νο (πλαίσιο κειμένου, γραφικό) ώστε να το επιλέξουμε



Αποθήκευση της εργασίας

Για να αποθηκεύσουμε την εργασία μας, κάνουμε κλικ στο κουμπί Αποθήκευ-σης της γραμμής εργαλείων ή επιλέγουμε “Αποθήκευση” απο το μενού αρχείο. Το Impress αποθηκεύει τα αρχεία του σε μορφή OpenDocument Format και κατάληξη .odp.

Αποθήκευση ως Microsoft PowerPoint Σε περίπτωση που θα θέλουμε να μεταφέρουμε ή να ανοίξουμε την παρουσίασή

μας σε υπολογιστές που έχουν το Microsoft Office, θα πρέπει να αποθηκεύσουμε το αρχείο μας σε μορφή PowerPoint. Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Αποθήκευση ως...”. Από το πλαίσιο “Save as type:” επιλέγουμε “Microsoft PowerPoint 97/2000/XP για να γίνει αποθήκευση ενός αντίγραφου της παρουσίασης με μορφή συμβατή με το MS Office.

Με την επιλογή “Αποθήκευση ως...” μπο-ρούμε να δημιουργήσουμε αντίγραφο του αρχείου μας με διαφορετικό όνομα ή με δι-αφορετικό τύπο (π.χ. Microsoft PowerPoint)

Aπό το πλαίσιο “Save as type:” επιλέγουμε Microsoft PowerPoint 97/2000/XP ώστε να μπορεί να γίνει ανάγνωση της παρουσίασής μας από το MS Office

To Impress αποθηκεύει τα αρχεία του με το OpenDocument Format. Τα αρχεία παρουσιάσεων έχουν κατάληξη .odp



OpenOffice Impress

• δημιουργήσαμε αρχείο παρουσίασης βασισμέ-

νο σε πρότυπο

• εισαγάγαμε και τροποποιήσαμε γραφική παρά-

σταση στο Impress

• εφαρμόσαμε εφέ κίνησης και μετάβασης σε

άλλες διαφάνειες

• εισαγάγαμε γραφικά και video σε παρουσίαση

• δημιουργήσαμε απλό διαδραστικό παιχνίδι

• μάθαμε πώς να προβάλουμε την παρουσίαση



OpenOffice Impress

• δημιουργήσαμε αρχείο παρουσίασης βασισμέ-

νο σε πρότυπο

• εισαγάγαμε και τροποποιήσαμε γραφική παρά-

σταση στο Impress

• εφαρμόσαμε εφέ κίνησης και μετάβασης σε

άλλες διαφάνειες

• εισαγάγαμε γραφικά και video σε παρουσίαση

• δημιουργήσαμε απλό διαδραστικό παιχνίδι

• μάθαμε πώς να προβάλουμε την παρουσίαση

ΕΝΟΤΗΤΑ B:OpenOffice 3.xDraw

Στόχοι:


•



Λογισμικά σχεδιασμού

Το OpenOffice Draw περιλαμβάνει ένα λογισμικό για το οποίο δεν υπάρχει αντίστοι-χο στο MS Office - αναφερόμαστε στο Draw, ένα εξαιρετικά φιλικό αλλά και πανίσχυρο λογισμικό σχεδίασης, που επιτρέπει τη δημιουργία καταπληκτικών σχεδίων και αφισών σε ελάχιστο χρόνο.

Το Draw μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά σε συνδυασμό με άλλα λογι-σμικά δημιουργίας γραφικών και επεξεργασίας εικόνας, όπως το Gimp. Είναι ιδιαίτερα ευέλικτο και φιλικό, και μέσα σε ελάχιστο χρόνο επιτρέπει τη δημιουργία εντυπωσια-κών εργασιών.

To κάθε στοιχείο της εικόνας που συνθέτουμε -είτε είναι πλαίσιο κειμένου, είτε γρα-φικό κτλ- θεωρείται ως ανεξάρτητο αντικείμενο σε ένα χώρο 2 διαστάσεων. Μπορούμε να μετακινήσουμε και να αλλάξουμε το μέγεθος σε όλα τα αντικείμενα, να τα περι-στρέψουμε, να τα μεταφέρουμε μπροστά ή πίσω από άλλα. Οι επιλογές είναι αμέτρη-τες, και επιτρέπουν σε άτομα με φαντασία να δημιουργήσουν εκπληκτικές εργασίες.

Η πρώτη έκδοση του Draw για Windows, ως μέρος του OpenOffice 1.x


Χρήση OpenOffice Draw στη διδασκαλία

Εκκίνηση για πρώτη φοράΓια να εκκινήσουμε το Draw, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Σχεδίαση” από την κύ-

ρια οθόνη του OpenOffice. Εναλλακτικά, επιλέγουμε “Σχεδίαση” από την επιλογή “OpenOffice” του μενού εφαρμογών.



Γνωριμία με το DrawTo Draw είναι μια πολύ απλή αλλά ικανή εφαρμογή δημιουργίας σχε-

δίου. Διαφέρει από λογισμικά τύπου Gimp, στο ότι παρέχει εργαλεία για σύνθεση έτοιμου υλικού (π.χ. εικόνες με κείμενο) παρά για δημιουργία εικόνας από το μηδέν (αν και μπορεί να γίνει και αυτό με τα εργαλεία σχεδίασης).

Ως λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δημιουργία διαγραμμάτων, οργανογραμμάτων, αφισών, ακόμη και για απλή σελίδωση μια και παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας πολλών σελιδών. Στο συγκεκριμένο οδηγό θα επικεντρωθούμε στις δυνατότητες του Draw στη δημιουργία ενημερω-τικών φυλλαδίων - αφισών.

Οι γραμμές εργαλείων -όπως είναι ανα-μενόμενο- εστιάζονται στα εργαλεία σχεδίασης

Oι χάρακες είναι απαραίτητοι στη δημιουργία σχεδίου, ώστε να ελέγχουμε την τοποθέτηση αντικειμένων στην επιφάνεια εργασίας

Ένα αρχείο Draw μπορεί να αποτελεί-ται από πολλές και διαφορετικέ σελί-δες. Η προεπισκόπησή τους εμφανίζε-ται στο πλαίσιο αυτό

Η επιφάνεια εργασίας του Draw εξαρτά-ται από το μέγεθος του επιλεγμένου χαρ-τιού ή το μέγεθος που εμείς θα ορίσουμε



Δημιουργία τίτλου με το FontworkΤο Fontwork είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο εργαλείο, μια και μας επιρέπει

τη δημιουργία εντυπωσιακών τίτλων στις εργασίες μας. Μπορεί να χρησιμο-ποιηθεί σε όλες τις εφαρμογές του OpenOffice, όμως τα πλεονεκτήματά του γίνονται περισσότερο ορατά στο Draw.

To Fontwork διαθέτει μια πλούσια συλλογή από διαφορετικά στυλ τίτ-λων. Επιλέγουμε ένα από αυτά για να εμφανιστεί στη σελίδα μας

Για να τροποποιήσουμε το κείμενο του Fontwork, κάνουμε διπλό κλικ πάνω του και στη συνέχεια πληκτρολογούμε το νέο κείμενο

Τη συλλογή Fontwork την εμφανίζουμε από το εργαλείο της λωρίδας σχεδιασμού

Οι αλλαγές που κάνου-με στο χώρο της σελίδας εμφανίζονται αυτόματα στο πλαίσιο προεπισκόπησης. Αυτό συμβαίνει για όλες τις σελίδες του εγγράφου μας



Επεξεργασία αντικειμένων στις 3 διαστάσεις (3D)Τα αντικείμενα σχεδιασμού, ακόμη και οι τίτλοι του Fontwork, μπορούν

να αποκτήσουν τρισδιάστατη εμφάνιση. Με την επιλογή ενός τέτοιου αντικειμένου, εμφανίζεται η παλέτα με τα εργαλεία ελέγχου της θέσης, κατεύθυνσης, βάθους και επιφάνειας / υφής του αντικειμένου.

Μπορούμε να πειραματιστούμε με τα εργαλεία αυτά, ώστε να πάρουμε ένα αποτέλεσμα που να μας ικανοποιεί.

Μπορούμε να μετατρέψουμε τις επιλογές των Βασικών σχημάτων σε τρισδιάστατα αντικείμενα, ή να χρησιμοποιήσουμε ορισμένα από αυτά που ήδη υπάρχουν (π.χ. κύβος, κύλινδρος).

Mετατροπή αντικειμένου από 3 σε 2 διαστάσεις και αντίστροφα

Με τα εργαλεία αυτά περι-στρέφουμε το αντικείμενο στον τρισδιάστατο χώρο

Με τα εργαλεία αυτό τρο-ποποιούμε το βάθος του αντικειμένου

Κατεύθυνση της τρίτης διάστασης (βάθους) αντικει-μένου

Εργαλείο φωτισμού - ανάλογα με τη θέση του φωτός είναι και το χρώμα του αντικειμένου

Είδος επιφάνειας αντικειμένου - αφο-ρά αποκλειστικά τα τρισδιάστατα αντικείμενα

Εργαλείο βασικών σχημάτων. Ο κύ-λινδρος και ο κύβος περιλαμβάνονται σ’αυτά



Μετατροπή σχήματος σε τρισδιάστατοΜε τη χρήση των βασικών σχημάτων, μπορούμε να δημιουργήσουμε όλα

σχεδόν τα τρισδιάστατα σχήματα και αντικείμενα που έχουμε γύρω μας. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τα ίδια τα σχήματα, είτε με συνδυασμό τους.

Για να μετατρέψουμε ένα σχήμα από δύο σε τρεις διαστάσεις, το επιλέ-γουμε από τη συλλογή βασικών σχημάτων, και το τοποθετούμε στη σελίδα μας. Στη συνέχεια, με δεξί κλικ του ποντικιού εμφανίζουμε το μενού. Από την επιλογή “Μετατροπή” επιλέγουμε “Σε 3Δ” ώστε το σχήμα να αποκτήσει βάθος και να γίνει τρισδιάστατο (εικόνα κάτω).

Το κάθε πρότυπο αποτελείται από διαφορετι-κές διαφάνειες. Στο πλαίσιο αυτό επιλέγουμε τις διαφάνειες (σελίδες) που θέλουμε να έχει η παρουσίαση που θα δημιουργηθεί

Το σχήμα αυτό έχει δημιουργηθεί από τις επι-λογές του εργαλείου Βασικών σχημάτων

Το σχήμα έχει γίνει τρισδιάστατο, μια και απέ-κτησε βάθος. Με διπλό κλικ στο εσωτερικό του, εμφανίζονται οι κόκκινοι κύκλοι. Κρατά-με το ποντίκι πατημένο ώστε να περιστέψουμε το αντικείμενο στο χώρο

Μπορούμε να τροποποιήσουμε το περίγραμμα και το χρώμα γεμίσματος του αντικειμένου με τη βοήθεαι των εργαλείων αυτών



Aναίρεση και επαναφορά αναίρεσηςΣτην προηγούμενη σελίδα γνωρίσαμε τον τρόπο με τον οποίο

δημιουργούμε ένα σχήμα δύο διαστάσεων, και στη συνέχεια το μετατρέπουμε σε τρισδιάστατο. Μπορούμε να αναιρέσουμε τις αλλαγές που έχουμε κάνει στο σχήμα, με το εργαλείο Αναίρεσης (εικόνα δεξιά). Επίσης, μπορούμε να επαναφέρουμε τις αλλαγές με τη χρήση του εργαλείου Επαναφοράς (εικόνα κάτω).

Τις επιλογές αναίρεσης και επανα-φοράς προηγούμενων ενεργειών μπορούμε να τις επιλέξουμε και από το μενού “Επεξεργασία”

Κάνουμε κλικ στις επιλογές του εργα-λείου αναίρεσης - από εδώ μπορούμε να αναιρέσουμε μια ή περισσότερες από τις προηγούμενες ενέργειές μας

Mε παρόμοιο τρόπο επιλέγου-με προβολή των ενεργειών που αναιρέσαμε, ώστε να τις επανα-φέρουμε

Μπορούμε να αναιρέσουμε όλες τις ενέργειές μας - ακόμη και τη δημι-ουργία του ίδιου του σχήματος

Kάνουμε κλικ στο βελάκι ώστε να εμ-φανιστούν οι προηγούμενες ενέργειες που θα αναιρέσουμε (Undo)



Δημιουργία τρισδιάστατου σχήματος με περιστροφήΈνας εντυπωσιακός τρόπος δημιουργίας τρισδιάστατων αντικειμένων,

είναι με περιστροφή τους γύρω από τον άξονά τους. Θα πρέπει να δημιουρ-γήσουμε ένα αντικείμενο δύο διαστάσεων. Στη συνέχεια, με δεξί κλικ πάνω του, εμφανίζεται το μενού. Από τις επιλογές, κάνουμε κλικ στο “Μετατροπή” και στη συνέχεια “Σε περιστρεφόμενο αντικείμενο”. Αναγκάζουμε, στην ουσία, το αντικείμενο να περιστραφεί γύρω από τον άξονά του, και θα δημιουργηθεί έτσι ένα τρισδιάτατο σχήμα.

Μπορούμε να συνδυάσουμε περισσότερα σχήματα μαζί ώστε το αποτέλε-σμα να είναι πιο πολύπλοκο. Τη μέθοδο αυτή μπορούμε να τη χρησιμοποιή-σουμε για να διδάξουμε τρισδιάστατα σχήματα στο δημοτικό σχολείο!

Με δεξί κλικ εμφανίζουμε το μενού. Στη συνέχεια επιλέγουμε “Μετατροπή” και “Σε περιστρε-φόμενο αντικείμενο”

Όταν το αντικείμενο περιστράφηκε γύρω από τον άξονά του, δημιουργήθηκε αυτό το τρισδιάστατο σχήμα! Τα αποτελέσματα που μπορεί να πετύχου-με είναι απίστευτα, με λίγη φαντασία και αρκετό πειραματισμό



Εισαγωγή εικόνας από αρχείοΟ Αυτόματος πιλότος παρουσίασης είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, τις

περισσότερες όμως φορές ίσως να θέλουμε να ξεκινήσουμε μια παρουσίαση χωρίς περιεχόμενο. Κάνουμε κλικ στην επιλογή “Κενή παρουσίαση” και στη συνέχεια στο κουμπί “Δημιουργία” (εικόνα δε-ξιά) για να δημιουργηθεί αμέσως μια κενή παρουσίαση. Αν θέλουμε, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Επόμενο” ώστε να μεταφερθούμε στο βήμα 2 του πιλότου και να επιλέξουμε φόντο για τις διαφάνειες. Το φόντο μπορούμε να το επιλέξουμε (ή να το τροποποιήσουμε) και στη συνέχεια, όπως και θα δούμε σε επόμενη σελίδα.

Για εισαγωγή εικόνας από αρχείο, κάνουμε κλικ στο μενού “Εισαγω-γή”. Στη συνέχεια στην επιλογή “Εικόνα” και “Από αρχείο...”

Κάνουμε κλικ στο αρχείο εικό-νας που θέλουμε να εισαγάγου-με στη σελίδα μας

To Draw υποστηρίζει σχεδόν όλους τους τύπους αρχείων εικόνας

Εισαγωγή εικόνας μπορούμε να κάνουμε και με τη χρήση του εργαλείου αυτού

Η εικόνα έχει εισαχθεί στη σελίδα μας. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να προσθέ-σουμε και άλλες εικόνες



Τακτοποίηση αντικειμένωνΚάθε φορά που δημιουργούμε ή εισαγάγουμε ένα αντικείμενο

σε μια σελίδα, αυτό αποκτά τη δική του θέση στο δικό του επί-πεδο. Κάθε αντικείμενο που εισαγάγω, εμφανίζεται ένα επίπεδο πάνω από το προηγούμενο. Έτσι, αν κατά τη μετακίνηση των αντι-κειμένων κάποιο ή κάποια από αυτά επικαλύπτονται, τότε μπορώ να τα μετακινήσω όχι σε άλλη θέση, αλλά σε άλλο επίπεδο (εικόνα δεξιά). Αν μια εικόνα ή αντικείμενο θέλω να εμφανίζεται μπροστά από όλα τα υπόλοιπα, τότε την επιλέγω και από το εργαλείο “Τα-κτοποίηση”, επιλέγω “Μεταφορά σε πρώτο πλάνο”.

Ο τίτλος που δημιουργήσαμε με το Fontwork εμφανίζεται πίσω από την εικόνα, η οποία και τον καλύπτει

Η εικόνα έχει λευκό φόντο, και αυτό καλύπτει μέρος του τίτλου που δημι-ουργήσαμε

Ο τίτλος εμφανίζεται πάνω από την εικόνα. Αντί για μετακίνηση της εικόνας μια θέση προς τα πίσω, θα μπορούσαμε να φέρνα-με τον τίτλο σε πρώτο πλάνο

Με το εργαλείο αυτό (Τακτοποίηση) μπο-ρούμε να μετακινήσουμε μια εικόνα μπρο-στά ή πίσω από μια άλλη, μπροστά από όλες τις άλλες, ή πίσω από όλες τις άλλες

Η εικόνα μας (που είναι επιλεγμένη) θα μεταφερθεί πίσω από τον τίτλο. Κάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή (Μεταφορά ένα επίπεδο πίσω) ώστε να μεταφερθεί πίσω από τον τίτλο)



Χρήση αντικειμένου σχεδίασης ως φόντο

Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα εντυπωσιακό φόντο στη σελίδα μας, τότε μπορούμε να εισαγάγουμε μια εικόνα από αρχείο με μεγάλες διαστάσεις, ή να χρησιμοποιήσουμε ένα αντικείμενο σχεδίασης. Ένα αντικείμενο σχεδίασης μπορεί να έχει ό,τι σχήμα θέλουμε. Μπορούμε επίσης να τροποποιήσουμε και το χρώμα γεμί-σματός του. Οι επιλογές είναι καθαρά δικές μας, φτάνει το χρώμα ή η εικόνα που θα χρησιμοποιήσουμε ως φόντο να μην αποσπά την προσοχή από τις υπόλοιπες πληροφορίες της σελίδας.

Μπορούμε να επιλέξουμε ένα σχήμα, το οποίο να επικαλύψει ολόκληρη τη σελίδα και στη συνέχεια να τροποποι-ήσουμε το χρώμα του

Eκτός από χρώμα, για το φόντο του σχήματος μπορούμε να επιλέξουμε μια διαβάθμιση χρωμά-των. Οι διαβαθμίσεις είναι αρκετά εντυπωσιακές, όταν η χρήση τους γίνεται με μέτρο

Για να μεταφέρουμε το αντικείμενο - φόντο της σελίδας μας πίσω από τα υπόλοιπα αντικείμενα, κάνουμε δεξί κλικ πάνω του και στη συνέχεια επιλέγουμε “Τακτοποίηση” και “Με-ταφορά πίσω”

To aντικείμενο έχει καλύψει ολόκληρη τη σελίδα. Πλέον το αντικείμενο αυτό λειτουργεί ως φόντο για τη σελίδα



Χρήση αρχείου εικόνας (bitmap) για γέμισμα φόντου

Για το φόντο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μεγάλες εικόνες. Αν και το αποτέ-λεσμα -πολλές φορές- είναι εντυπωσιακό, εντούτοις οι μεγάλες εικόνες αυξάνουν σημαντικά το μέγεθος του αρχείου μας. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εικόνες (bitmaps) από τις επιλογές γεμίσματος του OpenOffice. Τα bitmaps είναι αρχεία μικρών διαστάσεων, κατάλληλα σχεδιασμένα ώστε, όταν χρησιμοποιούνται ως γέμισμα, το ένα να συμπληρώνει το άλλο και να δημιουργείται η εντύπωση μιας μεγάλης και ενι-αίας εικόνας φόντου (εικόνα κάτω).

Από το μενού “Εισαγωγή” κάνουμε κλικ στην επιλογή “Ταινία και ήχος” για να επιλέξουμε ένα αρχείο για προβολή στη διαφάνεια

Κάθε εικόνα αντιστοιχεί και σε ένα υλι-κό ή επιφάνεια. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εντυπωσιακό!

Είναι σημαντικό να προσέξουμε πως οι περισσότερες εικόνες που εισαγάγουμε από αρχείο δεν έχουν διαφανές φόντο. Έτσι, γύρω από αυτές εμφανίζεται ένα λευκό - τις περισσότερες φορές- φόντο

Στην πραγματικότητα, το φόντο που βλέπουμε αποτελείται από μια πολύ μικρή εικόνα η οποία όμως επαναλαμ-βάνεται!

Aπό τις επιλογές γεμίσματος, επιλέγουμε “Bitmap” ώστε να χρησιμοποιηθεί μία από τις διαθέσιμες εικόνες του OpenOffice



Χρήση εικόνας ως φόντο

Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μια εικόνα ως φόντο, τότε πρέπει να την εισαγάγουμε στη σελίδα μας. Αυτό μπορεί να γίνει κυρίως με δύο τρόπους. Ο πρώτος τρόπος είναι να ανοίξουμε ένα αρχείο εικόνας που έχουμε αποθηκευμένο στον υπολογιστή μας, μέσω του μενού “Εισαγωγή” ή του αντίστοιχου εργαλείου της γραμμής σχεδιασμού. Μπορούμε επίσης να εντοπίσουμε μια εικόνα από το διαδίκτυο, να την αντιγράψουμε στη μνήμη του υπολογιστή, και στη συνέχεια να την επικολλήσουμε στη σελί-δα μας. Σε αρκετές περιπτώσεις θα πρέπει να τροποποιήσουμε το μέγεθος της εικόνας ώστε να ανταποκρίνεται στις διαστάσεις της σελίδας μας.

Για εισαγωγή εικόνας από αρχείο, μπορού-με να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο αυτό. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε την αντί-στοιχη επιλογή του μενού “Εισαγωγή”

Μπορούμε να επικολλήσουμε μια εικόνα στη σελίδα μας με τη χρήση του εργαλείου αυτού. Εναλλακτικά, επιλέγουμε “Επικόλληση” από το μενού “Επεξεργασία”

Για να καλύψει η εικόνα όλη τη σελίδα, είναι απαραίτητο να τρο-ποποιήσουμε το μέγεθός της με το ποντίκι

Mπορούμε να βρούμε πολλές και εντυπωσι-ακές εικόνες για φόντο μέσω αναζήτησης στο Google

Είναι καλό να επιλέγουμε εικόνες μεγάλων διαστάσεων για φόντο της σελίδας



Περιστροφή εικόνας

Για να περιστρέψουμε μια εικόνα (ή ένα οποιοδήποτε αντικείμενο), το επιλέγουμε και στη συνέχεια κάνουμε κλικ πάνω στο εργαλείο περιστροφής (εικόνα δεξιά). Θα προσέξετε πως οι κουκίδες που εμφανίζονται στα άκρα του αντικειμένου κάθε φορά που το επιλέγουμε, αντί για πράσινες έχουν μετατραπεί σε κόκκινες. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο σε μία από αυτές (π.χ. πάνω αριστερά), και το μετακινούμε. Το αντικείμενό μας περιστρέφε-ται! Αφήνουμε το κουμπί του ποντικιού, ώστε το αντικείμενο να διατηρήσει τη γωνία στην οποία το έχουμε φέρει.

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό, ώστε να μας επιτραπεί να περιστρέψουμε το επιλεγ-μένο αντικείμενο

Η εικόνα εμφανίζεται υπό συγκεκριμέ-νη γωνία - με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να περιστρέψουμε όλα τα αντικείμενα της σελίδας μας

Σε λειτουργία περιστροφής, εμφανί-ζονται κόκκινες κουκίδες στα άκρα του επιλεγμένου αντικειμένου. Κρα-τάμε το ποντίκι πατημένο σ’αυτές και τραβάμε προς μια κατεύθυνση

Κατά τη διάρκεια της περιστροφής, υπάρχει “ζωντανή” προεπισκόπηση της ενέργειάς μας, ώστε να βλέπουμε το τελικό αποτέλεσμα



Εισαγωγή στρογγυλού υπομνήματος - συννέφου

Σίγουρα όλοι γνωρίζουμε ή αγαπάμε τα κόμιξ. Το Draw διαθέτει αρκετά εργαλεία και επιλογές ώστε να μετατρέψουμε ολόκληρη τη σελίδα μας σε ένα μεγάλο κόμιξ!

Για να δώσουμε ‘φωνή’ στους χαρακτήρες της σελίδας μας, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μπαλονάκια, στρογγυλά υπομνήματα όπως ονομάζονται στο Draw. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Στρογγυλά υπομνήματα” της γραμμής σχεδίασης, και στη συνέχεια επιλέγουμε ένα από τα διαθέσιμα είδη. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα έχουμε επιλέξει το συννεφάκι. Κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού και τραβάμε προς μια κατεύθυνση, ώστε να σχηματιστεί το σύννεφο. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο εισα-γωγής κειμένου στο σύννεφο.

Με το εργαλείο αυτό επιλέγουμε ένα στρογγυλό υπόμνημα. Κάνουμε κλικ στο τριγωνάκι ώστε να εμφανιστούν τα διαθέσιμα είδη

Τα υπομνήματα αυτά τα χρησιμοποιού-με συνήθως όταν θέλουμε να δώσουμε ‘φωνή’ στους χαρακτήρες μιας σελίδας

To συννεφάκι αυτό χρησιμεύει για να εισαγάγουμε κείμενο και να μά-θουμε τί σκέφτεται ο χαρακτήρας της σελίδας μαςΤο εργαλείο που επιλέξαμε εμφανί-

ζεται ως προεπιλεγμένο - μπορού-με να δημιουργήσουμε και άλλα παρόμοια στην ίδια σελίδα



Εισαγωγή κειμένου στο σύννεφο

Το επόμενο βήμα είναι η προσθήκη κειμένου στο σύννεφο. Κάνουμε διπλό κλικ στο σύννεφο, ώστε να μας επιτραπεί να πλη-κτρολογήσουμε κείμενο μέσα του. Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ πως το Draw δεν αλλάζει αυτόματα γραμμή όταν φτάσουμε στα όρια του συννέφου, αλλά συνεχίζει να εμφανίζει το κείμενό μας σε μια ευθεία. Θα πρέπει να προσθέσουμε εμείς τα διαστήματα και τις αλλαγές γραμμών, ώστε να εμφανίζεται το κείμενό μας σωστά στο συννεφάκι.

Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να συνδυάσουμε εικόνες χαρα-κτήρων και συννεφάκια ώστε να δημιοιυργήσουμε ακόμη και κόμιξ- το μόνο μας όριο είναι η δική μας φαντασία!

Για να προσθέσω κείμενο στο σύννεφο, κάνω διπλό κλικ πάνω του και πληκτρολογώ τα λόγια που σκέφτεται το παιδί της εικόνας μας



Εισαγωγή & διαγραφή σελίδας

Μπορούμε να προσθέσουμε νέες σελίδες στην εργασία μας, μέσω του μενού “Εισαγωγή” αλλά και με δεξί κλικ του ποντικιού στο πλαίσιο προεπισκόπησης των σελιδών. Αν θέλουμε να διαγράψουμε μια σελίδα, κάνουμε δεξί κλικ πάνω της, και από το μενού που εμφανίζεται επιλέγου-με “Διαγραφή”. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να αντιγράψουμε μια σελίδα, και στη συνέχεια να την επικολλήσουμε ώστε να δημιουργηθεί ακριβές αντίγραφό της.

Η λειτουργία της αντιγραφής και της επικόλλησης σελίδας είναι ιδι-αίτερα χρήσιμη όταν θέλουμε να επαναλάβουμε το στυλ αλλά και μέρος του περιεχομένου που έχουμε δημιουργήσει (π.χ. σχεδιασμός καρέ για δημιουργία κόμιξ). Μπορούμε επίσης να αντιγράψουμε μια σελίδα από ένα αρχείο του Draw και να την επικολλήσουμε σε ένα άλλο αρχείο Draw.

H κάθε σελίδα έχει το δικό της όνομα και αριθμό. Προσέχουμε πως το Draw αντιμετωπίζει τις σελίδες ως διαφάνειες (με παρόμοιο τρόπο όπως και το Impress).

Νέα σελίδα (Διαφάνεια) μπορούμε να εμ-φανίσουμε, και με τη χρήση της αντίστοιχης επιλογής του μενού “Εισαγωγή”

Οι σελίδες στο Draw εμφανίζονται με την ονομασία “Διαφάνεια”

Με δεξί κλικ στο πλαίσιο αυτό, εμφανίζεται το μενού με την επιλογή “Νέα σελίδα”. Κάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή για να προσθέσουμε μια νέα σελίδα στην εργασία μας



Δημιουργία ιεραρχικού διαγράμματος με το Draw

H δημιουργία διαγραμμάτων με το Draw είναι ιδιαίτερα απλή, μια και παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία αλλά και σχήματα. Στη συνέ-χεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο δημιουργίας ενός διαγράμματος, τις μεθόδους στοίχισης των αντικειμένων της σελίδας, καθώς και τη σύνδεση μεταξύ τους με χρήση βελών και γραμμών.

Αφού επιλέξουμε το σχήμα που θέλουμε, κρατάμε το ποντίκι πατημένο στη σελί-δα και τραβάμε ώστε να σχηματιστεί το αντικείμενο

Με το εργαλείο αυτό εμφανί-ζουμε τις επιλογές σχημάτων

Με αντιγραφή και επικόλληση δημιουργούμε αντίγραφα των αντικειμένων, ώστε να έχουν τις ίδιες διαστάσεις

Το αντικείμενο αυτό δε βρίσκεται στην ίδια ευθεία με το αρχικό - στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τις επιλογές στοίχισης των αντικειμένων



Στοίχιση αντικειμένων

Όταν δημιουργούμε ή εισαγάγουμε αντικείμενα, πολύ σπάνια θα συ-μπέσουν στην ίδια ευθεία, είτε οριζόντια είτε κατακόρυφα. Η στοίχιση με το ποντίκι δεν είναι πάντα εύκολη (ή απόλυτα ακριβής), ούτε είναι η κατάλληλη μέθοδος αν έχουμε πολλά αντικείμενα. Το Draw υποστη-ρίζει αυτόματη στοίχιση αντικειμένων. Θα πρέπει να τα επιλέξουμε, είτε περνώντας πάνω τους με το αριστερό κουμπί του ποντικιού, είτε κάνοντας κλικ σ’αυτά, με το πλήκτρο Shift πατημένο. Με δεξί κλικ του ποντικιού εμφανίζεται το μενού, και από εκεί επιλέγουμε “Στοίχιση” και ακολούθως το σημείο στο οποίο θα γίνει (π.χ. “Πάνω”).

Για να στοιχίσουμε τα αντικείμενα θα πρέπει να τα επιλέξουμε - κρατάμε το αρι-στερό κουμπί του ποντικιού πατημένο, και το μετακινούμε πάνω από τα αντικείμενα ώστε να επιλεγούν και τα δύο

Τα αντικείμενα εμφανίζονται να είναι ακριβώς στην ίδια ευθεία

Με το δεξί κουμπί του ποντικιού, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Επιλέγουμε “Στοίχιση” και στη συνέχεια “Πάνω” ώστε να στοιχιστούν τα πάνω άκρα των σχημάτων. Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να στοιχίσουμε αντικείμενα ως προς την αριστερή ή δεξιά πλευρά τους, τη βάση τους, ή και το κέντρο τους



Εισαγωγή σχήματος βέλους

Για να προβάλουμε σωστά την ιεραρχία στο σχήμα, θα πρέπει να εμφανίσουμε βέλος το οποίο ξεκινά από την κορυφή και συνδέεται με τα υπόλοιπα αντικείμενα. Επιλέγουμε το διπλό βέλος από τα εργαλεία (εικόνα δεξιά) και το σχηματίζουμε στη σελίδα μας κρατώντας το αρι-στερό κουμπί του ποντικιού.

Αναστροφή σχήματος βέλουςΕπειδή το βέλος δείχνει σε λάθος κατεύθυνση, κάνουμε δεξί κλικ

πάνω του για να εμφανιστεί το μενού. Στη συνέχεια επιλέγουμε “Ανα-στροφή” και “Κατακόρυφα”, ώστε να αλλάξει η κατεύθυνση του σχήμα-τος και να δείχνει τη σωστή ιεραρχία.

Το διπλό βέλος έχει σχηματιστεί. Όμως, θα πρέπει να το αναστρέ-ψουμε ώστε να δείχνει τη σωστή ιεραρχία

Μετά την αναστροφή, το διπλό βέλος εμφανίζεται κανονικά στο σχήμα

Για να επιλέξουμε το κατάλληλο βέλος, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό ώστε να εμφανιστούν οι επιλογές του

Θα πρέπει να δημιουργήσουμε βέλος το οποίο να συνδέει το αρχικό αντικείμενο με τα υπόλοιπα δύο. Μπορούμε να θεωρήσουμε πως το πρώτο πλαίσιο είναι ο διευθυντής του σχολείου, και τα άλλα δύο οι βοηθοί διευθυντές του

Κάνουμε δεξί κλικ στο επιλεγμένο αντικείμενο. Από το μενού, επιλέ-γουμε “Αναστροφή” και στη συνέ-χεια “Κατακόρυφα”



Γραμμή σύνδεσης

Το Impress διαθέτει έναν ‘έξυπνο’ τρόπο να συνδέουμε αντικείμενα - τις γραμμές σύνδεσης! Με τις γραμμές αυτές, όταν συνδέσουμε δύο ή περισσότερα αντικείμενα, αυτά παραμένουν συνδεδεμένα ακόμη και όταν τα μετακινήσουμε!

Θα συνδέσουμε με γραμμή το ορθογώνιο και τον κύκλο

Κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού και τραβάμε ώστε να συν-δεθεί το ένα σχήμα με το άλλο

Στην προεπισκόπηση φαίνεται πως, ακόμη και όταν μετακινούμε το ένα από τα δύο σχήματα, η γραμμή σύνδεσης συνεχίζει να τα συνδέει

Kάνουμε κλικ στο εργαλείο για να εμφανι-στούν οι επιλογές γραμμής σύνδεσης



Εξαγωγή εργασίας σε μορφή pdf

Πολλές φορές η εμφάνιση της εργασίας μας εξαρτάται, όχι μόνο από την ύπαρξη της ίδιας ή μιας συμβατής εφαρμογής σε άλλο υπολογιστή, αλλά και από άλλους παράγοντες (π.χ. έκδοση της εφαρμογής, γραμματοσειρές κ.α.). Αν θέλουμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι πως ο παραλήπτης μιας εργασίας θα μπορεί να τη δει και να την εκτυπώσει ακριβώς όπως τη δημιουργήσαμε (και δεν είναι σημαντικό το να κάνει αλλαγές), τότε μπορούμε να εξαγάγουμε το αρχείο σε μορφή pdf (portable document format). Τα αρχεία αυτά εμφανίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σε όλα τα λειτουργικά συ-στήματα, και σε όλα τα προγράμματα που διαβάζουν pdf.

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Εξαγωγή ως PDF...” για να εξαγά-γουμε την εργασία μας με αυτή τη μορφή

Aπό το πλαίσιο αυτό ρυθμίζουμε τις παρα-μέτρους του pdf (π.χ. συμπίεση και ποιότη-τα εικόνων

Ακολούθως πληκτρο-λογούμε ένα όνομα για το αρχείο που θα δημιουργήσουμε

Το αρχείο ανοίγει σε όλες τις εφαρμογές που υποστηρίζουν ανάγνωση pdf



Δημιουργία Βέννειων ΔιαγραμμάτωνΣε ορισμένες περιπτώσεις είναι χρήσιμο να γίνει αξιοποίηση

έτοιμων σχημάτων (π.χ. πλαίσια κειμένου με μορφή συνέφου, γε-λαστές φατσούλες κ.α.). Το Impress, αλλά και οι υπόλοιπες εφαρ-μογές του OpenOffice, έχουν τέτοια σχήματα, τα οποία μπορείτε να επιλέξετε από το αντιστοιχο εργαλείο της γραμμής σχεδιασμού (εικόνα δεξιά). Μπορείτε να αλλάξετε το μέγεθός τους κατά βούλη-ση, όπως επίσης και το περίγραμμα, αλλά και τα χρώματά τους.

Επιλέγουμε ένα σχήμα μέσω του αντίστοι-χου εργαλείου. Στη συνέχεια, στη διαφά-νεια, κρατάμε το αριτσερό κουμπί πατη-μένο, και τραβάμε ώστε να σχηματιστεί το μέγεθος στις διαστάσεις που θέλουμε

Από το παράθυρο επιλογών γεμίσματος περιοχής, επιλέγουμε “Διαφάνεια”. Μπο-ρούμε να ρυθμίσουμε τη διαφάνεια του αντικειμένου από το πλαίσιο δεξιά. Την έχουμε ορίσει στο 50%

Επιλέγουμε το αντικείμενο που βρίσκεται στο πάνω επίεδο ώστε να αλλάξουμε τη διαφάνειά του

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για να εμφανιστούν οι επιλογές γεμίσματος του επιλεγμένου αντι-κειμένου

Η τομή των δύο κύκλων εμφανίζεται με διαφορετικό χρώμα. Την τεχνική αυτή μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε και σε άλλα αντικείμενα



Αποθήκευση εργασίας

Για να αποθηκεύσουμε την εργασία μας ως αρχείο Draw, κάνου-με κλικ στο εργαλείο Αποθήκευσης (εικόνα δεξιά). Από το πλαίσιο που εμφανίζεται, επιλέγουμε την τοποθεσία στην οποία θα γίνει η αποθήκευση και πληκτρολογούμε το όνομα του αρχείου.

Αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε την εργασία με διαφορετικό τύπο αρχείου, κάνουμε κλικ στην επιλογή Save as type: (εικόνα κάτω) και επιλέγουμε τον τύπο που μας ενδιαφέρει (π.χ. StarDraw).

Το Draw αποθηκεύει τα αρχεία του ως OpenDocument Format και έχουν κατάληξη .οdg.

Για να εμφανιστεί η Διάρθρωση διαφά-νειας, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό



OpenOffice Draw

• δημιουργήσαμε σελίδα στην οποία εισαγάγαμε

τίτλο και εικόνες από αρχείο

• εισαγάγαμε εικόνα για χρήση ως φόντο

• δημιουργήσαμε τρισδιάστατα σχήματα

• γνωρίσαμε τον τρόπο δημιουργίας σχεδια-

γραμμάτων

• κατασκευάσαμε Βέννειο διάγραμμα

• εξαγάγαμε το αρχείο σε μορφή pdf



OpenOffice Draw

• δημιουργήσαμε σελίδα στην οποία εισαγάγαμε

τίτλο και εικόνες από αρχείο

• εισαγάγαμε εικόνα για χρήση ως φόντο

• δημιουργήσαμε τρισδιάστατα σχήματα

• γνωρίσαμε τον τρόπο δημιουργίας σχεδια-

γραμμάτων

• κατασκευάσαμε Βέννειο διάγραμμα

• εξαγάγαμε το αρχείο σε μορφή pdf

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ:Celestia

Στόχοι:


•



Εισαγωγή

Στην προσπάθεια μας εμείς οι εκπαιδευτικοί να κάνουμε το μάθημά μας καλύτερο βρι-σκόμαστε σε μια συνεχή αναζήτηση πόρων. Ιδιαίτερα για το μάθημα της Γεωγραφία είναι απολύτως απαραίτητη η χρήση οποιουδήποτε οπτικού ή ακουστικού υλικού, έτσι ώστε το μάθημα να γίνει περισσότερο ενδιαφέρον από την πλευρά του μαθητή. Μέχρι σήμερα οι εκπαιδευτικές εφαρμογές για το μάθημα της Γεωγραφίας ήταν ιδιαιτέρως περιορισμένες. Το εκπαιδευτικό λογισμικό ανοικτού κώδικα Celestia αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο αναπα-ράστασης του σύμπαντος.

Πολλοί από εμάς είναι σίγουρο ότι τα βράδια κοιτάμε τα άστρα και ονειρευόμαστε να μπορούσαμε να μπούμε σε ένα διαστημόπλοιο και να ταξιδέψουμε στο διάστημα. Να εξε-ρευνήσουμε τους πλανήτες, να γνωρίσουμε αστερισμούς, γαλαξίες, κομήτες. Για όποιον ψάχνει απαντήσεις σε αυτά τότε είμαι στην ευχάριστη θέση να παρουσιάσω το Celestia.

Το Celestia υποστηρίζει όλες τις πλατ-φόρμες (Windows, MacOS X, Linux). Στην εικόνα πάνω εμφανίζεται η έκδοση για Windows XP

Ως επιπρόσθετη πηγή πληροφοριών, μπο-ρούμε να χρησιμοποιήσουμε τις σελίδες της NASA (http://www.nasa.gov) που περιέ-χουν πλούσιο φωτογραφικό υλικό


Χρήση Celestia στη διδασκαλία

Γενικές πληροφορίεςΑυτό που ακολουθεί αποτελεί μια εκπαιδευτική δραστηριότητα με

βάση το λογισμικό Celestia. Σκοπός του να σε οδηγήσει στην εξερεύ-νηση του Ηλιακού μας συστήματος, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί προσθετικά κατά τη διδασκαλία του μαθήματος της Γεωγραφίας. Συ-γκεκριμένα για την Α’ ενότητα του βιβλίου με θέμα “Η Γη στο διάστημα” και ιδιαίτερα για το κεφάλαιο 6 με θέμα “Το ηλιακό μας σύστημα”. Η δραστηριότητα που παρουσιάζεται θα χρειαστεί περίπου Χ ώρες για να ολοκληρωθεί στην τάξη και μπορεί να λειτουργήσει σαν μία πρώιμη αστρονομική μελέτη του Ηλιακού μας συστήματος.

Το Celestia τρέχει στους περισσότερους υπολογιστές και οι ελάχι-στες απαιτήσεις του είναι:

1. Επεξεργαστής με ταχύτητα το λιγότερο 1 GHz 2. Λειτουργικό σύστημα Windows 98, XP, Vista, MAC OS X ή Linux 3. Μνήμη τουλάχιστον 512 MB (προτιμώμενη 1 GB)4. Μία open GL κάρτα γραφικών με τουλάχιστον 128 MB VRAM

(προτιμώμενη 256 MB )5. Ηχεία υπολογιστή.



Celestia, λογισμικό ανοικτού κώδικαΤο Celestia είναι ένα λογισμικό που διατίθεται δωρεάν. Υπάρχουν

πολλές εκδόσεις ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα του υπολογιστή σου. Το Celestia δημιουργήθηκε από τον Cris Laurel και την ομάδα ανοι-κτού κώδικα του Celestia και είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο στη διεύθυν-ση www.shatters.net/celestia. Προτείνεται η έκδοση Celestia 1.5.1_ED καθώς μπορείς να εγκαταστήσεις επιπροσθέτως σε αυτό πολλές εκπαι-δευτικές εφαρμογές που εντοπίζονται στο δικτυακό τόπο http://www.celestiamotherlode.net/catalog/educational.php. Οι εφαρμογές αυτές έχουν δημιουργηθεί από τον Frank Gregorio, ένα βραβευμένο καθηγητή μέσης εκπαίδευσης

Με το Celestia και χρησιμοποιώντας μερικές πρόσθετες εφαρμογές (add-ons) που είναι διαθέσιμες για αυτό το πρόγραμμα μπορείς:

• Να μάθεις για το απίστευτο μέγεθος του σύμπαντος ταξίδευο-ντας με ταχύτητες πέρα από κάθε φαντασία.

• Να παρατηρήσεις την έκλειψη του δικού μας φεγγαριού αλλά και ηλιακές εκλείψεις.

• Να είσαι εκεί όταν ο αστεροειδής “Apophis” πλησιάσει τη Γη και βρεθεί σε τροχιά πιθανής σύγκρουσης

• Να δεις πόσο μακριά είναι ο Κρόνος, με τα δακτυλίδια του και τους 60 δορυφόρους του

• Να ακολουθήσεις τον κομήτη του Χάλεϊ καθως πλησιάζει τη Γη• Να δεις τη δημιουργία αστέρων κ.ά. (πηγή Celestia users guide).

To Celestia κάτω από Linux



Λήψη & Αποσυμπίεση του CelestiaΤο αρχείο που πρόκειται να κατεβάσουμε είναι αρκετά μεγάλο(489M).

Αρχικά ανοίγουμε τον περιηγητή διαδικτύου που χρησιμοποιούμε (mozilla firefox, internet explorer κ.ά.) και πληκτρολογούμε τη διεύθυνση http://www.celestiamotherlode.net/. Στη συνέχεια από το menu που βρίσκεται δεξιά στην οθόνη ακολουθούμε την πορεία resources/educational (εικ. δεξιά). Στη συνέχεια κατεβαίνουμε με τη ροδέλα του ποντικιού κάτω επι-λέγοντας το 2ο από τη λίστα των εκπαιδευτικών εφαρμογών με το τίτλο “Celestia – 1.5.1. -ED” (εικ.3). Στη συνέχεια κατεβάζουμε (μεταφορτώ-νουμε) το αρχείο και το αποσυμπιέζουμε (unzip). Μετά την αποσυμπίεση, κάνουμε διπλό κλικ στο αρχείο για να εκκινήσει η εγκατάστασή του.

Σε περιβάλλον Linux, ανάλογα με τη διανομή, κατεβάζουμε την αντί-στοιχη έκδοση του λογισμικού.

Από το Motherlone (http://www.celestiamotherlode.net) μπορούμε να βρούμε πάρα πολλά πρόσθετα αντικείμε-να για το Celestia

Με τα πρόσθετα αυτά, τα οποία μπορούμε να κατε-βάσουμε μετά την εγκατάσταση του προγράμματος, δίνουμε νέο περιεχόμενο ή και βελτιώνουμε το υφι-στάμενο. Πρόκειται για υλικό που δημιουργούν άλλοι χρήστες του Celestia και το μοιράζονται με την υπόλοι-πη κοινότητα



Εγκατάσταση CelestiaΗ εγκατάσταση του Celestia 1.5.1.-ED είναι αρκετά εύκολη και ολοκλη-

ρώνεται σε λίγα λεπτά (εικ.4,5,6).Στη συνέχεια κατεβάζουμε και αποσυμπιέζουμε τον επόμενο φάκελλο

που ονομάζεται “Educational Base Package.zip.” Αποσυμπιέζεται απευ-θείας μέσα στο φάκελλο του Celestia ( C:/Program Files/Celestia151-ED). Κατά την εγκατάσταση, αν ρωτηθούμε κατά πόσο επιτρέπουμε την αντικα-τάσταση άλλων φακέλων, απαντούμε θετικά.

Το ίδιο γίνεται και με τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά πακέτα.

Αυτή είναι η τοποθεσία στην οποία θα γίνει εγκατάσταση του Celestia. Μπορούμε να επιλέξουμε εναλλα-κτική τοποθεσία αν θέλουμε

Αν και πρόκειται για μια εφαρμο-γή Ανοικτού / Ελεύθερου Κώδικα, εντούτοις υπάρχει Άδεια Χρήσης

Κάνουμε κλικ στο “Next” για να προχωρήσει η εγκατάσταση



Εκκίνηση του Celestia για πρώτη φοράΌταν τελειώσει η εγκατάσταση του προγράμματος στην επιφάνεια

εργασίας δημιουργείται ένα εικονίδιο συντόμευσης. Κάνοντας διπλό κλικ πάνω του μπαίνουμε για πρώτη φορά στο περιβάλλον του Celestia (Εικ.δεξιά). Μπαίνοντας βλέπουμε κάποιες πρώτες πληροφορίες.

Από τα μενού μπορούμε να επιλέξουμε πρόσθετες ενέργειες και προβολές

Εδώ εμφανίζονται πληροφορίες για την ταχύ-τητα με την οποία κινούμαστε

Εδώ σου δίνει πληροφορίες για:1)Την απόσταση που έχουμε από το αντικείμενο2)Την ακτίνα του αντικειμένου3)Τη φαινόμενη διάμετρο, δηλ. μία τιμή που αναπαριστά το μέγεθος του αντικειμένου που βρίσκεται μπροστά σου όπως αυτό είναι ορατό από το σημείο που βρίσκεσαι.4)Το μήκος της ημέρας, δηλ. πόσο διαρκεί η ημέρα στο αντι-κείμενο που έχει επιλεγεί5)Τη θερμοκρασία του επιλεγόμενου αντικείμενου

Από εδώ παίρνουμε πληροφορίες για την τρέχουσα ημερομηνία και ώρα



Κίνηση με τη χρήση του πληκτρολογίου & ποντικιούΗ κίνηση αποτελεί ένα από τα πιο θεαματικά χαρακτηριστικά του

Celestia. Τα κουμπιά κίνησης είναι αυτά που θα μας βοηθήσουν να αλλάξουμε κατεύθυνση, προσανατολισμό και απόσταση στο διάστη-μα.

Υπάρχουν αρκετά κουμπιά πληκτρολογίου ή ποντικιού που οδη-γούν σε συγκεκριμένες κινήσεις. Εδώ θα περιγράψουμε τα σημαντι-κότερα από αυτά.

Με αριστερό κλικ του ποντικιού και κρατώντας το κουμπί πατημένο σέρνουμε το ποντίκι. Παρατη-ρούμε ότι ολόκληρη η σκηνή όπως είναι μετακινεί-ται και αυτή.

To σύμβολο αυτό, καθώς και η κα-τακόρυφη γραμμή από κάτω του, δείχνει το σημείο στο οποίο βρίσκεται η αναπαραγωγή του ήχου

Με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω στο αντικείμενο (πλανήτης, αστέρας κ.ά) και κρατώντας το πατη-μένο, κουνάς το ποντίκι. Η Γη θα αρχίσει να περι-στρέφεται πάνω, κάτω, αριστερά και δεξιά, δίνοντας σου έτσι τη δυνατότητα να τη δεις από όποια οπτική γωνία θελήσεις

Με τη χρήση του κάτω βέλους η εικόνα ολό-κληρη θα μετακινηθεί προς τα κάτω

Με τη χρήση του δεξιού βέλους η εικόνα ολόκληρη θα μετακινηθεί προς τα δεξιά

Με τη χρήση του αριστερού βέλους η εικόνα ολόκληρη θα μετακινηθεί προς τα αριστερά

Με τη χρήση του πάνω βέλους η εικόνα ολό-κληρη θα μετακινηθεί προς τα πάνω



Περιστροφή & Μεγέθυνση με το ποντίκιΜε το ποντίκι μπορούμε να ελέγξουμε την περιστροφή των πλανητών και

των άλλων σωμάτων / αντικειμένων που έχουμε μπροστά μας. Αυτό συμβαίνει με τη χρήση του δεξιού ή και των δύο κουμπιών αλλά και συνδυασμό ποντι-κιού και πληκτρολογίου.

Είναι σημαντικό να προσθέσουμε πως, αν και το Celestia μπορεί να χρη-σιμοποιηθεί και με άλλες συσκευές (π.χ. διαδραστικός πίνακας), ορισμένες λειτουργίες του είναι ευκολότερες όταν υπάρχει πληκτρολόγιο και ποντίκι με δύο κουμπιά και ροδέλα κίνησης.

Με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω στο αντικείμενο (πλανή-της, αστέρας κ.ά) και κρατώντας το πατημένο, κουνάμε το ποντίκι. Η Γη θα αρχίσει να περιστρέφεται πάνω, κάτω, αριστερά και δεξιά, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να τη δούμε από όποια οπτική γωνία θελήσουμε

Κρατώντας ταυτόχρονα πατημένα και το δεξί και το αριστερό κλικ του ποντικιού και μετακινώντας το ποντίκι δεξιά ή αριστερά ομοίως περιστρέφεται και η Γη, ενώ αν μετακινηθεί το ποντίκι μπροστά ή πίσω αυξάνεται ή μειώνεται η απόσταση από τη Γη.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν πατηθούν ταυ-τόχρονα το κουμπί Ctrl με το αριστερό κλικ του ποντικιού και σύρουμε το ποντίκι προς όλες τις κατευθύνσεις.

Πατώντας τα κουμπιά Home και End, η Γη πλησιάζει ή απομακρύνεται αντίστοιχα. Το ίδιο συμβαίνει και με τη ροδέλα του ποντικιού.



Μενού πλοήγησης Επάνω αριστερά δίπλα στην επιλογή “file” υπάρχει η η επι-

λογή “Πλοήγηση”. Πατώντας με το ποντίκι πάνω σε αυτή αναδιπλώ-νεται μια λίστα (εικ.δεξιά).

Η επιλογή “select sol” μας οδηγεί απευθείας στο Ηλιακό μας Σύστημα καθώς το Celestia μας δίνει τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε σε άλλα συστήματα διαφορετικά από το δικό μας.

Η επιλογή “Tour guide” του ίδιου μενού, μας δίνει τη δυνατότητα να επιλέξουμε μερικούς αρκετά ενδιαφέροντες προορισμούς, αρκεί να επιλέξουμε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο στο οποίο θέλουμε να ταξιδέψουμε. Στη συνέχεια πατάμε στην επιλογή “GoTo” και μετά OK (Εικ.κάτω δεξιά).

Από το μενού αυτό, μπορούμε να ταξιδέψουμε σε ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα (και όχι μόνο)!

Με την επιλογή αυτή, κάνουμε μια ξενάγηση στο διάστημα!

Κάνουμε κλικ στο “Go To” για να ξεκινήσει το ταξίδι!

Μπορούμε να επιλέξουμε έναν από τους έτοιμους “ξεναγούς” του Celestia



Επιλογή προορισμού με το πληκτρολόγιοΗ επιλογή “Select Object” ανοίγει ένα κουτί διαλόγου στο

οποίο μας επιτρέπει να πληκτρολογήσουμε τον προορισμό μας. Δυστυχώς δεν έχουν μεταφραστεί όλοι οι πιθανοί προορισμοί με αποτέλεσμα πολλοί από αυτούς να είναι στα αγγλικά. Μπορού-με να γράψουμε για παράδειγμα τη λέξη “Γη” και να πατήσουμε GoTo. Αμέσως κατευθυνόμαστε προς τη Γη (εικ.δεξιά).Θα πρέπει βέβαια να τονιστεί ότι αν βρισκόμασε εκτός Ηλιακού Συστήματος και επιλέξουμε τη Γη, δε θα μεταφερθούμε!. Θα πρέπει πρώτα να επιλέξουμε το δικό μας Ηλιακό σύστημα γράφοντας Sol (Λατινικά για τον Ήλιο) και μετά να επιλέξουμε τη Γη.

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το όνο-μα του σώματος ή αντικειμένου στο οποίο θέλουμε να μεταφερθούμε

Με το κουμπί “Go To” θα μεταφερθούμε στην επιλογή μας, αν υπάρχει ή αν έχουμε πληκτρολογήσει σωστά το όνομα



Μετακίνηση σε σώμα / αντικείμενο

Η επιλογή “GoTo object” ανοίγει επίσης ένα κουτί διαλόγου όπου αρχικά μπορούμε να δούμε πληροφορίες για το αντικείμενο που έχουμε ήδη επιλέξει (βλέπε προηγούμενη σελίδα) ή μπορούμε να δώσουμε κατάλληλες τιμές και να κατευθυνθούμε στο αντικείμενο που θέλουμε (εικ.κάτω)

Ο πλανήτης Άρης - στο πλαίσιο εμφανίζονται πληροφορίες για τον πλανήτη αυτό



Προβολή επιλογής στο κέντρο

Η επιλογή “Center Selection” θα κατευθύνει το Celestia να επα-νατοποθετήσει το αντικείμενο που έχουμε επιλέξει στο κέντρο της οθόνης. Το ίδιο βέβαια μπορεί να γίνει και με το πλήκτρο C του πλη-κτρολογίου. Για παράδειγμα αν επιλέξουμε κάποιο πλανήτη με το αριστερό κλικ του ποντικιού, μπορούμε στη συνέχεια με την επιλογή αυτή να τον τοποθετήσουμε στο κέντρο της οθόνης μας. Η εντολή αυτή είναι από αυτές που χρησιμοποιούνται αρκετά στο Celestia.

Από το μενού “Πλοήγηση” επιλέ-γουμε “Center Selection”, αφού πρώ-τα κάνουμε κλικ σε ένα αντικείμενο (π.χ. έναν πλανήτη)

Κάνουμε κλικ στον πλανήτη για να τον επιλέξουμε. Στη συνέχεια, είτε με την επιλογή “Center Selection”, είτε με το πλήκτρο “C”, θα τοποθετήσουμε αυτόματα το συγκεκριμένο πλανήτη στο κέντρο της οθόνης

Η επιλογή μας τοποθετήθηκε στο κέντρο της οθόνης



Μετακίνηση στο επιλεγμένο αντικείμενο

Με την επιλογή “Go To Selection” θα μετακινηθούμε με μέγιστη ταχύ-τητα στο αντικείμενο το οποίο έχουμε επιλέξει (Εικ.δεξιά). Με παρόμοιο τρόπο, όταν πατήσουμε το πλήκτρο Enter, εμφανίζεται ένα πλαίσιο για κείμενο. Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το όνομα ενός πλανήτη ή αντικειμένου. Αυτόματα το Celestia μας δίνει μια σειρά από επιλογές που αντιστοιχούν στο κείμενο που πληκτρολογούμε (π.χ. Mars, Mars Surveyor κτλ). Πατάμε ξανά το πλήκτρο Enter για να δηλώσουμε την επιλογή μας, και στη συνέχεια το πλήκτρο “G” για να μεταφερθούμε στο αντικείμενο.

Στην οθόνη υπάρχουν δύο αντικείμενα, η Αφροδίτη (Venus) και ο Άρης (Mars).Ενώ στο κέντρο είναι η Αφροδίτη, εμείς θέλουμε να μεταφερθούμε στον Άρη. Επιλέγουμε με αριστερό κλικ του ποντικιού τον Άρη και μετά κάνουμε κλικ στο “Go To Selection”

Για να μεταφερθούμε στην επιλογή μας, αφού πρώτα επιλέξουμε “Go to selection” από το μενού “Πλοήγηση”, θα πρέπει να κάνουμε κλικ στο κουμπί “Go To”

Με το πλήκτρο Enter εμφανίζεται το πλαί-σιο πιο κάτω, στο οποίο πληκτρολογούμε το όνομα ενός σώματος. Στη συνέχεια πατούμε το πλήκτρο Enter και ακολούθως το ‘g’ για να μεταφερθούμε σ’αυτό



Follow, Sync Orbit, Track

To Celestia είναι ένα ‘ζωντανό’ λογισμικό - μπορούμε να βλέπουμε στα-τικά τους πλανήτες και τα υπόλοιπα σώματα / αντικείμενα, ή μπορούμε να επιλέξουμε να τα βλέπουμε καθώς κινούνται στις πραγματικές τους τροχιές ή πορείες!

Η επιλογή “Follow Selection” μας επιτρέπει να ακολουθούμε ένα σώμα καθώς κινείται στο διάστημα ή έναν πλανήτη / δορυφόρο κατά τη διάρκεια της περιφοράς του. Και οι τρεις επιλογές συνοδεύονται από κίνηση, και βο-ηθούν στο να γίνει καλύτερη εποπτικοποίηση στην τάξη των πραγματικών κινήσεων (περιστροφή, περιφορά) των ουράνιων σωμάτων.

Με την επιλογή “Sync Orbit Selection” το Celestia θα κλει-δώσει πάνω στο αντικείμενο και στο ακριβές σημείο που θα επιλέξουμε. Αν είμαστε π.χ. πάνω από την Αμερική Γη και επιλέξουμε “Sync Orbit Selection”, τότε το πρόγραμμα θα κλειδώσει σε αυτό το σημείο και θα ακολουθεί τη Γη στην πορεία της στο διάστημα ακριβώς πάνω από τη χώρα αυτή

Με την επιλογή “Follow Selection” το Celestia θα κλειδώσει πάνω στο αντικείμε-νο που θα επιλέξουμε και θα το ακολου-θεί καθώς αυτό κινείται στο διάστημα

Με την επιλογή “Track Selection” το Celestia θα ακολουθεί το αντικείμενο που έχουμε επιλέξει αλλά προβάλλοντάς το πάντα στο κέντρο της οθόνης.



Aξιοποίηση του Celestia στη διδασκαλία

Ένας από τους βασικούς στόχους του μαθήματος της Γεωγρα-φίας της Στ’ τάξης (Ενότητα Α, Κεφ. 6) είναι να γνωρίσουν οι μαθητές τους πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος. Υπάρχουν πολλοί τρόποι μέσα στο περιβάλλον του Celestia για να γίνει αυτό. Ενδεικτικά, από την επόμενο σελίδα, δίνεται μία μέθοδος διδασκαλίας

Τα βιβλία της Γεωγραφίας, αλλά και άλλων μαθημάτων, μπορούμε να τα κα-τεβάσουμε σε μορφή pdf από τη σελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (http://www.pi-schools.gr)

H μελέτη του ηλιακού συστήματος είναι σημαντικό στοιχείο της Γεωγρα-φίας αλλά και της Επιστήμης



Ενδεικτική μέθοδος διδασκαλίας με το Celestia

Ανοίγουμε το περιβάλλον του Celestia και ξεκινάμε να εξηγούμε στους μαθητές ότι το ηλιακό μας σύστημα είναι ένα πολύ μικρό τμήμα ενός τε-ράστιου γαλαξία, που ονομάζεται Milky Way,ο οποίος αποτελείται από 500 δισεκατομμύρια αστέρια όπως είναι ο δικός μας Ήλιος.

Στη συνέχεια για να τους δείξουμε μια εικόνα του γαλαξία αυτού πα-τάμε Enter και γράφουμε Milky way. Στη συνέχεια πατάμε πάλι Enter και κατόπιν το κουμπί G. Πλέον οι μαθητές βρίσκονται στον Γαλαξία βλέπο-ντας μια εικόνα που δεν θα μπορούσαν υπό άλλες συνθήκες ποτέ να δουν (εικόνα πάνω δεξιά).

Ακολούθως τους ζητάμε να σκεφτούν ότι βρίσκονται ουσιαστικά σε ένα διαστημόπλοιο το οποίο μπορούν να χειριστούν με τους κέρσορες (πάνω, κάτω, αριστερά, δεξιά) και με κάποια βασικά κουμπιά από το πληκτρολόγιο (Α:αύξηση ταχύτητας, Ζ:μείωση ταχύτητας, S: απότομο σταμάτητα ταχύτη-τας, Space: στάματημα χρόνου και επανεκκίνηση).

Τους ζητάμε να αυξήσουν ταχύτητα μέχρι αυτή να φτάσει τα 40.000 χμ/ώρα. Τόση είναι η μεγαλύτερη ταχύτητα με την οποί έχει ταξιδέψει ποτέ ο άνθρωπος με τη διαστημική κάψουλα του Απόλλων. Οι μαθητές βλέπουν λογικά ότι δεν μπορούν να πλησιάσουν ιδιαίτερα γρήγορα το ηλιακό μας σύστημα. Αυτό γιατί η Γη απέχει 200 έτη φωτός από εδώ που βρίσκεται το φανταστικό μας διαστημόπλοιο και θα χρειαζόντουσαν 5,4 εκατομμύρια χρόνια για να φτάσουμε με αυτή την ταχύτητα.

Μετά τους εξηγούμε ότι το Celestia μας δίνει τη δυνατότητα να ταξιδέψουμε στο διάστημα με τέτοιες ταχύτητες που ο ανθρώπι-νος νους δεν μπορεί να συλλάβει. Για αυτό πηγαίνουμε στο μενού “Πλοήγηση”,επιλέγουμε “Select Sol” και μετά πατάμε το πλήκτρο G, έτσι ώστε να μεταφερθούμε με τεράστια ταχύτητα στο Ηλιακό μας Σύστημα. Είμαστε πλέον στο Ηλιακό μας σύστημα.

Ο “Μilky Way’ σε όλο του το μεγαλείο!

H πλοήγηση με τις επιλογές το Celestia μας έχει μεταφέρει, με τεράστια ταχύτη-τα, στο ηλιακό μας σύστημα!



Μελέτη του ήλιου μέσω του Celestia

Εδώ θα μπορούσαμε να σταματήσουμε και να μιλήσουμε στους μαθητές μας για τον Ήλιο δίνοντάς τους πληροφορίες τόσο για αυτόν, όσο και για τους πλανήτες και τους δορυφόρους τους μένοντας όμως σε απλές επεξη-γήσεις όρων.

Στη συνέχεια τους ζητάμε να πλησιάσουν με τη βοήθεια του πλήκτρου Home (με το End απομακρύνεσαι) στον Ήλιο σε μια απόσταση περίπου 2,8 εκατομμυρίων χμ. (εικ. πάνω δεξιά). Τους εξηγούμε ότι ποτέ ένα διαστημό-πλοιο δε θα μπορούσε να φτάσει σε μια τέτοια απόσταση γιατί η θερμοκρα-σία είναι τόσο ψηλή σε μια τέτοια απόσταση που θα έλιωνε.

Όμως οι δυνατότητες του σκάφους είναι πραγματικά απεριόριστες. Πάνω δεξιά, όπως αναφέραμε υπάρχει η τρέχουσα ημερομηνία και ώρα. Το σκάφος μας όμως μπορεί να αυξήσει την ταχύτητα αυτή με το πλήκτρο L αρχικά κατά 10 φορές.(Όταν αναγράφεται real time ή 1X, τότε αυτή είναι η πραγματική ταχύτητα κίνησης των αντικειμένων). Ας το πατήσουμε αρκε-τές φορές ώστε να φτάσει 10.000Χ. Βλέπουμε κάτι που δε θα μπορούσαμε ούτε να φανταστούμε. Τον Ήλιο να περιστρέφεται 10.000 φορές πιο γρή-γορα από το κανονικό. Με το πλήκτρο K αντίστοιχα μειώνουμε ταχύτητα.

Εδώ θα μπορούσαμε να τους πούμε και για τις μαύρες τρύπες που φαί-νονται στην επιφάνεια του Ήλιου.

Στη συνέχεια θα μπορούσαμε να τους ζητήσουμε με τη βοήθεια των χειριστηρίων του διαστημοπλοίου μας να ταξιδέψουν στην επιφάνεια του Ήλιου. Κάτι που υπο άλλες συνθήκες λόγω ζέστης ποτέ δε θα μπορούσαμε να κάνουμε. Τους ζητάμε να χρησιμοποίησουν τα πλήκτρα Home και End έτσι ώστε να πλησιάσουν τον Ήλιο και μετά με τα χειριστήρια του διαστη-μοπλοίου που ανάφερα παραπάνω να αρχίσουν να κινούνται στην επιφά-νεια του Ήλιου.

Ο ήλιος μας! Προσέχουμε την κηλίδα που εμφανίζεται στην επιφάνειά του

Στο χώρο αυτό εμφανίζονται πληροφορίες για τον ήλιο μας (μέγεθος, ακτίνα κ.α.)

Το Celestia μας επιτρέπει να πετάξουμε πάνω από την επιφάνεια του ήλιου - κάτι το αδύνατο με τα σύγχρονα μέσα!



Πλοήγηση στο ηλιακό μας σύστημα

Είναι ώρα όμως το ταξίδι μας στους πλανήτες να συνεχιστεί. Πηγαίνουμε στο μενού “Πλοήγησης” πάλι και επιλέγουμε “Solar System Browser”. Είναι ο περιηγητής του Ηλιακού μας συστήματος (εικ.). Περιέχει όλους τους πλανήτες του Ηλιακού συστήματος. Δίπλα σε μερικούς πλανήτες έχει ένα +. Αυτό θα πει ότι για αυτούς τους πλανήτες υπάρχουν και δορυφόροι. Επιλέγουμε τον πρώτο πλανήτη που πρόκειται να επισκεφτούμε, τον πλανήτη που είναι πιο κοντά στον Ήλιο, δηλαδή τον Ερμή (Mercury). Κάνουμε κλικ στο Go Το και πατάμε το Enter για να μεταφερθούμε σ’αυτόν.

Aπό το μενού “Πλοήγηση” επιλέγουμε “Solar System Browser...” για να εμφα-νιστούν οι επιλογές του ηλιακού μας συστήματος

Στο πλαίσιο εμφανίζονται οι επιλογές του ηλιακού μας συστήματος. Από εδώ μεταφερόμαστε στις επιλογές μας

Η μετακίνηση έχει γίνει! Έχουμε μετα-φερθεί στον κοντινότερο προς τον ήλιο πλανήτη, τον Ερμή!



Σύγκριση ουράνιων σωμάτων - μελέτη του Ερμή

Οι μαθητές μπορούν να παρατηρήσουν ότι ο Ερμής μοιάζει αρκετά με τις εικόνες που έχουν δει από το δικό μας Φεγγάρι, το δορυφόρο της Γης.

Ας πλησιάσουμε πατώντας το κουμπί Home την επιφάνεια του Ερμή. Θα δούμε ότι υπάρχουν πολλοί κρατήρες που οφείλονται σε αστεροει-δείς που χτύπησαν την επιφάνειά του.

Πατώντας με το δεξί κλικ πάνω στον πλανήτη δημιουργείται ένα πα-ράθυρο διαλόγου στο οποίο μπορούμε να βρούμε τους δορυφόρους του κάθε πλανήτη. Βλέπουμε ότι ο Ερμής δεν έχει κανένα δορυφόρο.(εικ. κάτω)

Η άγονη επιφάνεια του Ερμή - αν συ-γκρίνουμε τις φωτογραφίες του πλανήτη αυτού, θυμίζουν αρκετά την επιφάνεια του δορυφόρου της Γης, τη Σελήνη

Από εδώ μπορούμε να πάρουμε πληροφο-ρίες για τον πλανήτη. Το μενού εμφανίζε-ται με δεξί κλικ του ποντικιού πάνω στο αντικείμενο / σώμα



Ταξίδι στην Αφροδίτη

Είναι ώρα πλέον να φύγουμε από τον Ερμή. Επόμενη στάση:Αφρο-δίτη. Ακολουθούμε πάλι την ίδια πορεία με πριν (είτε με την επιλογή “Go To” είτε με τη χρήση του πλήκτρου Enter και την πληκτρολόγηση του ονόματος του πλανήτη). Μόνο που αυτή τη φορά επιλέγουμε Αφροδίτη (Venus). Με ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός, πριν κάν το καταλάβουμε έχουμε φτάσει!

Για κάθε ένα πλανήτη που επισκεπτόμαστε καλό είναι να έχουμε συγκεντρώσει κάποιες ελάχιστες πληροφορίες (σύσταση εδάφους, ατμόσφαιρα, θερμοκρασία) για να αναφέ-ρουμε στους μαθητές μας.

Μοιάζει αρκετά με τη Γη καθώς έχει ατμόσφαιρα. Παλιά μάλιστα πίστευαν ότι το κλίμα είναι κοντά στο τροπικό, ότι υπάρχει ζωή (φυτά) και πολλά πολ-λά άλλα. Όλα όμως διαψεύστηκαν όταν εστάλησαν εκεί διαστημόπλοια τα οποία παρατήρησαν ότι η Αφροδίτη είναι μια ζωντανή Κόλαση με θερμοκρασίες που πλησιάζουν τους 480 βαθμούς Κελσίου.

Η Αφροδίτη ονομάζεται και δίδυμος πλα-νήτης της Γης, εξαιτίας του μεγέθους της. Οι ομοιότητες εξαντλούνται, όμως, εδώ!

Aρκετά διαστημόπλοια στάληκαν για εξερεύνηση της Αφροδίτης - ακόμη και από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος



Εμφάνιση / Απόκρυψη ατμόσφαιρας της Γης

Το ταξίδι μας συνεχίζεται και έχει έρθει η ώρα για τη: Γη.Είναι πραγματικά φανταστική η εικόνα. Πατώντας σε συνδυασμό

τα πλήκτρα Ctrl+A μπορούμε να δούμε τη Γη με ατμόσφαιρα και χωρίς. Πατώντας το Ι μπορούμε να διώξουμε τα σύννεφα αλλά και να τα ξα-ναεμφανίσουμε, σαν μικροί θεοί.

Περιστροφή της Γης - είσοδος στην ατμόσφαιραΑς τη βοηθήσουμε να περιστραφεί γρηγορότερα με τη βοήθεια του

μαγικού μας διαστημοπλοίου πατώντας το πλήκτρο K. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του πλήκτρου Home ας πλησιάσουμε όσο μπορούμε τη ατμόσφαιρα της. Πατώντας το πλήκτρο A ας επιταχύνουμε το διαστη-μόπλοιό μας (δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε γιατί με το Z επιβραδύ-νει και με το Space σταματάει) έτσι ώστε να πλησιάσει και να αρχίσει να μπαίνει στην ατμόσφαιρα της Γης. Μόλις μπει πατάμε το βελάκι που δείχνει προς τα πάνω και καθώς ανεβαίνουμε λίγο πριν βγούμε πάλι από την ατμόσφαιρα πατάμε το S. Είναι ώρα να νιώσουμε όπως νιώθουν οι αστροναύτες όταν ετοιμάζονται να βγουν από τη Γη και να μπούνε στο διάστημα.(εικ.)

Όσο περισσότερο ‘πετάμε’ προς την επιφάνεια, τόσο η ποιότητα της εικόνας μειώνεται. Το Celestia, προς το παρόν, δεν υποστηρίζει προ-βολή της επιφάνειας των πλανητών από χαμηλό υψόμετρο

Aν και η Γη συνεχίζει να είναι επιλεγμένη, έχουμε βγει τόσο έξω από αυτήν που πλέον βλέπουμε ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα από μεγάλη απόσταση!



Εντοπισμός της Ελλάδας στο Celestia

Ας συνεχίσουμε το ταξίδι μας. Ήρθε η ώρα για κάτι δύσκολο. Για να προσπαθήσουμε να βρούμε την ΕΛΛΑΔΑ. Περιστρέφουμε τη Γη από στα-θερό σημείο χρησιμοποιώντας τα βελάκια, έτσι ώστε ο Βορράς να είναι πάνω και ο Νότος κάτω. Στη συνέχεια κρατώντας το Shift πατημένο και χρησιμοποιώντας πάλι τα βελάκια, περιστρέφουμε τη Γη ώστε να βρούμε τη σωστή ήπειρο: την Ευρώπη. Μετά, να και η Ελλάδα!

Περιστρέφουμε τη Γη, είτε με τα βελάκια, είτε με το ποντίκι, μέχρι να εντοπίσουμε την Ευρώ-πη και την Ελλάδα

Συνεχίζουμε την περιστροφή του πλανήτη - η Ευρώπη έχει αρχίσει να προβάλλεται στα βόρεια της Αφρικής!

Η Ευρώπη εμφανίζεται μπροστά μας, και φυσικά μπορούμε να ξεχωρίσουμε και την Ελλάδα!



Εμφάνιση τοποθεσιών στο επιλεγμένο σώμα

Υπάρχει όμως και ένα άλλος τρόπος να ταξιδέψου-με στην Ελλάδα άλλα και σε πολλές άλλες χώρες και πόλεις της Γης μας. Αρχικά θα πρέπει να πατήσουμε μαζί τα πλήκτρα Shift+7. Τότε παρατηρούμε ότι εμφανίζονται πάρα πολλές τοποθεσίες (εικ.). Μετά πατάμε Enter και γράφουμε την πόλη που θέλουμε να επισκεφτούμε, στην περίπτωση μας Athens (Αθήνα) και στη συνέχεια πατάμε και πάλι Enter. Είναι απίστευτο το πώς περιστρέφεται η Γη στο πάτημα ενός κουμπιού για να μας μεταφέρει στην Αθήνα (εικ.)!

Αρκετά ονόματα έχουν μεταφραστεί και στην Ελληνική, τουλάχιστο αυτά των μεγάλων χωρών και ωκεανών

Με κόκκινο χρώμα εμφανίζεται η επιλογή μας - το Celestia μας έχει μεταφέρει πάνω από την Αθήνα!

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το όνομα της πόλης στην οποία θέλουμε να μεταφερθούμε



Εμφάνιση δορυφόρων

Όμως το ταξίδι δε σταματάει γιατί η Γη είναι ο πρώτος από τους πλανήτες που συναντάμε ο οποίος έχει έχει δορυφόρο. Κάνουμε δεξί κλικ και επιλέγουμε “Satellites”, “Δορυφόροι” και στη συνέχεια “Δορυφόρος”. Πατάμε το πλήκτρο G για να μεταφερθούμε στο δορυφόρο αυτό. Είμαστε πλέον δίπλα από τη Σελήνη, το δορυφόρο της Γης (εικ. κάτω).

Mε δεξί κλικ πάνω στο επιλεγμένο σώμα, εμφα-νίζεται το μενού με τις επιλογές. Μπορούμε να δούμε τους δορυφόρους (αν υπάρχουν) από την επιλογή “Satellites”

Σελήνη, ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος του πλανήτη μας, και το μοναδικό ουράνιο σώμα (εκτός από τη Γη) στο οποίο πάτησε το πόδι του ο άνθρωπος



Τεχνητοί δορυφόροι και διαστημόπλοια

Το ταξίδι όμως τώρα θα γίνει ακόμα πιο εντυπωσιακό. Επιστρέφο-ντας στη Γη, κάνουμε δεξί κλικ πάνω της και επιλέγουμε satellites/δι-αστημόπλοια. Θα δούμε να αναδιπλώνεται μια λίστα που να περιέχει διαστημόπλοια τα οποία βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Ας επιλέξουμε το τηλεσκόπιο Hubble (εικ δεξιά). Μετά πατάμε το πλήκτρο G. Οι μαθητές μας για πρώτη φορά βλέπουν την πραγματι-κή θέση και κίνηση του “μεγάλου ματιού” της Γης στο σύμπαν (εικ. κάτω αριστερά). Μπορούμε να πλησιάσουμε το Hubble με τα πλήκτρα “Home” και “End”. Με το Shift και τα βελάκια μπορούμε να δούμε το εσωτερικό του τηλεσκοπίου και τον τεράστιο φακό του.

Με δεξί κλικ, και από την επιλογή “Satellites”, επιλέγουμε “Διαστημόπλοια” και στη συ-νέχεια μία από τις επιλογές. Το ISS είναι ο διεθνής διαστημικός σταθμός

Το Hubble σε όλο του το μεγαλείο! Πρόκειται για το σημαντικότερο, ίσως, τηλεσκόπιο που διαθέτει σήμερα ο άνθρωπος!

Το διάσημο ‘μάτι’ του Hubble!



Οριζόντιος και Κάθετος διαχωρισμός οθόνης

Ακολουθώντας τα παραπάνω βήματα μπορούμε να συνεχίσουμε την περιδιά-βασή μας και στους υπόλοιπους πλανήτες και στους δορυφόρους τους.

Στο τέλος του ταξιδιού μπορούμε να κάνουμε μια σύγκριση μεταξύ των πλα-νητών και του Ήλιου αλλά και των πλανητών μεταξύ τους.

Αρχικά χωρίζουμε σε 9 ίσα μέρη την οθόνη μας. Αυτό το καταφέρνουμε χρησιμοποιώντας από το βασικό μενού την εντολή View και εν συνεχεία τις εντολές split Horizontally και Split Vertically ή διαφορετικά τους συνδυασμούς πλήκτρων Ctrl+R ή Ctrl+U. Καταφέρνουμε κάτι σαν αυτό της εικόνας δεξιά.

Επιλέγουμε και τοποθετούμε τον Ήλιο και από ένα πλανήτη. Κάνουμε π.χ. Αριστερό κλικ στο πρώτο κουτί, πατάμε τον αριθμό 0 και μετά το πλήκτρο G. Το ίδιο κάνουμε και στα άλλα κουτιά (1:Ερμής, 2:Αφροδίτη, 3: Γη, 4:Άρης, 5:Δίας, 6:Κρόνος, 7:Ουρανός και 8:Ποσειδώνας ). Καταλήγουμε με κάτι σαν της εικόνας κάτω δεξιά.

Πατώντας πάνω σε κάθε πλανήτη μπορούμε να δούμε βασικά χαρακτηριστι-κά του όπως ακτίνα (κατά συνέπεια μέγεθος), θερμοκρασία εδάφους, διάρκεια μέρας. Έτσι μπορούμε να συζητήσουμε με τους μαθητές μας για το ποιος είναι ο μεγαλύτερος από όλους τους πλανήτες, τι σχέση έχει το μέγεθος του μεγα-λύτερου πλανήτη με τον Ήλιο και τη Γη μας, ποιος είναι ο πιο ζεστός και ποιος ο πιο κρύος πλανήτης κ.ά.

Η διάρκεια του μαθήματος αυτού δεν ξεπερνάει τις 2-3 διδακτικές ώρες.

Η οθόνη έχει χωριστεί σε τμήματα - μπο-ρούμε σ’αυτά να προβάλουμε διαφορετι-κές πληροφορίες για σκοπούς σύγκρισης

Όλοι οι πλανήτες, μαζί με τον ήλιο, εμφα-νίζονται ταυτόχρονα στην οθόνη μας και σε διαφορετικό πλαίσιο (καρέ)



Δημιουργία ψηφιακής ταινίας με το Celestia

Το Celestia δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε και να αποθηκεύσουμε ψηφιακές ταινίες σαν ένα ξεχωριστό φάκελλο. Ουσια-στικά δηλαδή μπορούμε να δημιουργήσουμε μια ταινία από τις περιη-γήσεις μας κόσμο του Celestia.

Αρχικά πρέπει να πούμε ότι η μορφή στην οποία θα σωθεί το ψηφι-ακό θα είναι μορφή .avi (Audio Video Interleave). Η μορφή αυτή κωδι-κοποίησης παρουσιάστηκε από τη Microsoft και αποτελεί τμήμα της τεχνολογίας βίντεο της Microsoft. Αρχικά, θα πρέπει να επιλέξουμε το θέμα το οποίο θα θέλαμε να βιντεοσκοπήσουμε για να δείξουμε στους μαθητές μας.

Το παράδειγμα που θα χρησιμοποιήσουμε θα αφορά την περιήγησή μας στην ατμόσφαιρα της Γης. Ανοίγουμε λοιπόν το Celestia από το εικονίδιο συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας.

Πατάμε το πλήκτρο “3” και μετά το “G”. Έχουμε ήδη μεταφερθεί στον πλανήτη Γη! Πατώντας το πλήκτρο Home πλησιάζουμε όσο το δυ-νατόν περισσότερο στην ατμόσφαιρα της Γης (εικόνα πάνω δεξιά). Με τη βοήθεια από τα βελάκια ρυθμίζουμε τη θέση μας όπως στην εικόνα.

Χρησιμοποιώντας το πλήκτρο “L” αυξάνουμε σταδιακά τον πραγμα-τικό χρόνο και σε συνδυασμό και με τα βελάκια μπαίνουμε σε τροχιά γύρω από τη Γη (εικ. κάτω).

Θα χρησιμοποιήσουμε τον πλανήτη μας στο παράδειγμα δημιουργίας ψηφιακής ταινίας με το Celestia

Πέρα από τη μεγέθυνση, έχουμε επιταχύνει το ρυθμό περιστροφής (και περιφοράς) της Γης



Εγγραφή ταινίας (Capture Movie)

Πατάμε το πλήκτρο Space για να παγώσουμε προσωρινά το χρόνο και να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις.

Στη συνέχεια πατάμε στη γραμμή μενού την επιλογή “File” και από τη λίστα που βγαίνει επιλέγουμε “Capture Movie” (εικ. πάνω δεξιά).Επιλέγουμε το φάκελλο στον οποίο θέλουμε να σώσουμε το ψηφιακό βίντεο (π.χ. My Documents/My Videos) και το ονομάζουμε “περιήγηση ατμόσφαιρα”.

Επιλογή μεγέθους ταινίαςΜεγάλη σημασία έχει η επιλογή του μεγέθους (size) του βίντεο (εικ. κάτω

αριστερά). Γενικά, προτεινόμενα μεγέθη είναι 320Χ240 και 640Χ480. Το 1ο δημιουργεί μικρότερου μεγέθους καρέ αλλά απαιτεί και λιγότερη RAM για να αποθηκευτεί (εικ. κάτω, κέντρο). Το 2ο δημιουργεί μεγαλύτερου μεγέθους καρέ (Frames) και χρειάζεται και περισσότερη RAM (εικ. κάτω δεξιά).

Aπό το μενού “File” επιλέγουμε Capture Image... για να αποθηκεύσουμε απόσπα-σμα εικόνας, και “Capture Movie..” για δημιουργία ψηφιακής ταινίας

Από τις επιλογές αυτές καθωρίζουμε το μέγεθος και τις διαστάσεις του αρχείου video που θα δημιουργήσουμε

Η ταινία που θα δημιουργηθεί στα δεξιά έχει μεγα-λύτερες διαστάσεις, αλλά και απαιτεί περισσότερο αποθηκευτικό χώρο από την ταινία που θα δημι-ουργηθεί στα αριστερά



Ρυθμός προβολής καρέ (frames per second)

Μεγάλη σημασία έχει και η επιλογή του συνεχόμενου αριθμού των καρέ (frames). Προτεινόμενος αριθμός καρέ ανά δευτερόλεπτο είναι τα 24. Επιλέγουμε λοιπόν “24 frames per second” (εικ.). Σε γενικές γραμ-μές 24 καρέ αν δευτ. χρησιμοποιούνται στις ταινίες, 25 χρησιμοποιού-νται για το ευρωπαϊκό σύστημα αναλογικής κωδικοποίησης βίντεο PAL και 29,97 για το σύστημα NTSC (Αμερική, Καναδάς). Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός των καρέ τόσο μικρότερο είναι και το αρχείο βίντεο που πρόκειται να αποθηκευτεί στον υπολογιστή. Αυτό θα πρέπει να το έχουμε στο μυαλό μας μιας και ένα αρχείο βίντεο 1 λεπτού απαιτεί πε-ρίπου 50 MB RAM, αν πρόκειται να το σώσουμε με μεγάλα και πολλά καρέ. Εμείς, λοιπόν, επιλέγουμε “640Χ480” και “24 frames per second” και πατάμε SAVE (εικ.). Μετά εμφανίζεται ένα επιπλέον μενού που μας ρωτάει αν θέλουμε το φάκελλο συμπιεσμένο (compressed) ή ασυμπί-εστο (uncompressed) (εικ.). Ένας συμπιεσμένος φάκελλος χρειάζεται μεν λιγότερο χώρο αλλά δεν έχει την ίδια απόδοση ως προς την ποιό-τητα της εικόνας με ένα ασυμπίεστο και επιπλέον η πορεία συμπίεσης του βίντεο μπορεί να κάνει το Celestia να σέρνεται. Γι’ αυτό καλό είναι να σώζουμε τους φακέλους ασυμπίεστους (uncompressed).

Στο πλαίσιο αυτό επιλέγουμε το ρυθμό προ-βολής των καρέ - 24 καρέ το δευτερόλεπτο είναι το ιδανικό για ομαλή κίνηση

Κατά την αποθήκευση, θα μας ζητηθεί να επιλέξουμε μέθοδο συμπίεσης. Η μέθοδος αυτή επιλέγεται από το συγκεκριμένο πλαίσιο

Αν επιλέξουμε συμπίεση, ανάλογα με τον αλγόριθμο που επιλέγουμε θα είναι και η ποιότητα (αλλά και το μέγεθος) του τελικού αρχείου



Εκκίνηση εγγραφής

Είμαστε έτοιμοι πλέον να ξεκινήσουμε τη εγγραφή του βίντεο. Θα χρησιμοποιήσουμε δύο πλήκτρα το F11 για εκκίνηση εγγραφής και παύση και το F12 για σταμάτημα εγγραφής. Αρχικά πατάμε το πλήκτρο Space για να επανέλθουμε. Στη συνέχεια πατάμε το πλήκτρο F11 και ... η εγγραφή πλέον έχει αρχίσει (εικ. πάνω). Αν θελήσουμε να κάνουμε μια μικρή παύση για να ξαναφτιάξουμε κάποιες ρυθμίσεις πατάμε ξανά F11. Φτιάχνουμε αυτά που μας ενδιαφέρουν και μετά ξανά F11 για να αρχίσει πάλι η εγγραφή (εικ. κάτω). Τέλος, πατάμε F12, όταν επιθυμούμε να ολο-κληρωθεί το βίντεο, και το βίντεό μας είναι πλέον έτοιμο.

Το πλαίσιο μέσα από το οποίο γίνεται η σύλληψη και εγγραφή των καρέ

Οι πληροφορίες εδώ αφορούν την ανάλυ-ση της ταινίας, καθώς και το ρυθμό των καρέ (καρέ ανά δευτερόλεπτο)

Η ταινία θα περιλαμβάνει όλη την περι-διάβαση που κάναμε, και προβλήθηκε μέσα από το πλαίσιο της οθόνης



Εύρεση και εγκατάσταση αντικειμένων και υφών

Το Celestia μας δίνει τη δυνατότητα να εγκαταστήσουμε επιπλέον αντικείμενα στο γραφικό του περιβάλλον. Τα αντικείμενα αυτά μπορούμε να τα μεταφορτώσουμε δωρεάν αρκεί να είναι για προσωπική ή εκπαιδευτική χρήση από την ιστοσελίδα του Motherlode (http://www.celestiamotherlode.net/) (εικ. δεξιά)

Στα αριστερά της ιστοσελίδας βρίσκονται όλα τα αντικείμενα τα οποία μπορούμε να τοποθετήσουμε στο Celestia όπως πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος (Solar System), διαστημόπλοια (spacecrafts), εκτός Ηλιακού συστήματος γαλαξίες (extra solar) κ.ά.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως, το Celestia έρχεται ‘εφοδιασμένο’ με βασικές υφές για τους πλανήτες, τα άστρα και τα υπόλοιπα σώματα (π.χ. αστεροειδής), ενώ διαθέτει μόνο ελάχιστα διαστημόπλοια και άλλα οχήματα. Μέσω του Motherlode μπορούμε να βρούμε καλύτερης ποιότητας (υψηλής ανάλυσης) υφές για όλα τα σώματα, αλλά και πολύ περισσότερα οχήματα (πραγματικά αλλά και από το χώρο της επιστημονικής φαντασίας).

Η ιστοτοποθεσία του Motherlode, όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενη σελίδα, περιέχει εκατοντάδες αντικείμενα που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο Celestia

Εικόνες σαν αυτή είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθούν με το Celestia - απλά προσθέτουμε το μοντέλο του διαστημοπλοίου “Enterprise” καθώς και υφών για πλανήτες!



Εγκατάσταση οχήματος στο Celestia

Αρχικά ανοίγουμε ένα περιηγητή ιστοσελίδων (Mozilla, explorer) και πληκτρολογούμε τη διεύθυνση http://www.celestiamotherlode.net/

Είμαστε πλέον στην πρώτη σελίδα του Motherlode. Θα εγκαταστήσουμε ένα διαστημόπλοιο το οποίο θα είναι σε τροχιά γύρω από τη Γη. Γι’ αυτό επιλέγουμε από αριστερά “spacecrafts”. Βλέπουμε ότι αναδιπλώνεται μια λίστα με 2 επιλογές “earth-orbit” και “other”. Επειδή θέλουμε το διαστημόπλοιό μας να είναι σε τροχιά γύρω από τη Γη επιλέγουμε “earth-orbit”.

Βλέπουμε να εμφανίζεται μια λίστα με όλες τις δυνατές επιλογές διαστημοπλοίων (εικ δεξιά).

Επιλέγουμε το διαστημόπλοιο “Atlantis”. Στο πλάι του εικονιδίου υπάρχει μια εικόνα με ένα μεγεθυντικό φακό. Αν την επιλέξουμε μπορούμε να πάρουμε περισσότερες πληροφορίες. Επιλέγουμε το αρχείο “CMOD/JPG” για να το κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας.

Αμέσως ο υπολογιστής ρωτάει που να το αποθηκεύσει. Επιλέγουμε την πορεία “C:\Program Files\Celestia151-ED\extras” και μέσα εκεί γίνεται μεταφόρτωση (download) του αρχείου. Aκολούθως επιλέγουμε να γίνει αποθήκευση (κουμπί Save). Ο υπολογιστής αρχίζει να το κατεβάζει. Η ταχύτητα με την οποία κατεβαίνει εξαρτάται από την ταχύτητα της σύνδεσής μας με το διαδίκτυο. Μόλις ο υπολογιστής το κατεβάσει θα πρέπει να το αποσυμπιέσουμε (unzip) μέσα στο φάκελλο “extras” (εικ.). Στη συνέχεια, αφού το αποσυμπιέσουμε σε ένα δικό του φάκελλο, κάνουμε διπλό κλικ ώστε να δούμε το περιεχόμενό του. Είναι σημαντικό να διαβάζουμε τα αρχεία “ReadMe” που περιέχουν οι φακέλοι αυτοί, μια και μας δίνουν σημαντικές πληροφορίες και συμβουλές για τη λειτουργία των μοντέλων που κατεβάζουμε.

To Motherlode περιλαμβάνει αρκετά οχήματα. Κάνουμε κλικ για να κατεβάσουμε αυτό ή αυτά που θέλουμε

Ο φάκελος τον οποίο έχουμε αποσυμπιέσει

Το συμπιεσμένο αρχείο που έχουμε κατεβάσει

http://www.celestiamotherlode.net



Εμφάνιση οχήματος στο Celestia

Είμαστε πλέον έτοιμοι να δούμε το διαστημόπλοιο που μόλις εγκαταστήσαμε στο Celestia.

Ανοίγουμε το Celestia από το εικονίδιο συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας.

Πατάμε το πλήκτρο “3” (Γη) και το πλήκτρο “G”. Βρισκόμαστε πλέον στη Γη. Σε πολλές περιπτώσεις το Celestia ανοίγει απευθείας στη γη οπότε το προηγούμενο βήμα μπορεί να μη χρειαστεί να γίνει.

Κάνουμε δεξί κλικ στη Γη έτσι ώστε να εμφανιστεί η λίστα. Επιλέγουμε διαδοχικά satellites/διαστημόπλοιο/Atlantis. Μετά πατάμε το πλήκτρο “G” και ... βρισκόμαστε δίπλα από το διαστημόπλοιο Atlantis!

Με δεξί κλικ στον πλανήτη, μπορούμε να δούμε όλα τα οχήματα (και σώματα) που βρίσκονται σε τροχιά

Το διαστημόπλοι σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη! Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα αντικείμενα



Εγκατάσταση υφής στο Celestia

Oι υφές (textures) είναι αρχεία εικόνας τα οποία ‘ντύνουν’ ένα τρισδιάστατο μοντέλο και το κάνουν να φαίνεται πιο ρεαλιστικό. Αν χρησιμοποιήσουμε μια χαμηλής ανάλυση υφή στον πλανήτη Άρη, για παράδειγμα, θα βλέπουμε απλά ένα κόκκινο πλανήτη. Αν χρησιμοποιήσουμε μια υφή υψηλής ανάλυσης, τότε όχι μόνο θα βλέπουμε τον πλανήτη κόκκινο, αλλά θα διακρίνουμε ακόμη και κρατήρες, χαράδρες και βουνά στην επιφάνειά του! Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο εγκατάστασης πρόσθετων υφών στο Celestia.

Ανοίγουμε πάλι ένα περιηγητή και κατευθυνόμαστε στην αρχική σελίδα του Motherlode.

Επιλέγουμε από αριστερά “Solar system/Earth/Surface Maps” (εικ. πάνω δεξιά)

Μπαίνουμε στην ιστοσελίδα με όλα τα επιπρόσθετα που αφορούν χάρτες επιφάνειας (Surface Maps) στη Γη (Earth) (εικ. κάτω δεξιά).

Ας επιλέξουμε το αρχείο “earth without water.JPG” για να το κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας.

Στη συνέχεια ακολουθούμε τα ίδια βήματα όπως και στην υποενότητα “Εγκατάσταση οχήματος στο Celestia”.

Aπό την επιλογή “Solar System” μπορούμε να βρούμε υφές που αφορούν το ηλιακό μας σύστημα

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε τις υφές για τους πλανήτες. Για κάθε πλανήτη μπορεί να έχουμε περισσότερες από μια υφές, μια και δημιουργούνται κυρίως από χρήστες



Προβολή υφής στο Celestia

Είμαστε πλέον έτοιμοι να δούμε τη νέα υφή που μόλις εγκαταστήσαμε στο Celestia.

Ανοίγουμε το Celestia από το εικονίδιο συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας.

Πατάμε 3 (Γη) και το πλήκτρο G. Βρισκόμαστε πλέον στη Γη. Σε πολλές περιπτώσεις το Celestia ανοίγει απευθείας στη γη οπότε το προηγούμενο βήμα μπορεί να μη χρειαστεί να γίνει.

Κάνουμε δεξί κλικ στη Γη έτσι ώστε να εμφανιστεί η λίστα με τις επιλογές. Επιλέγουμε διαδοχικά “εναλλακτική επιφάνεια/earth w/o water” (εικ.πάνω δεξιά) και κάνουμε αριστερό κλικ. Βλέπουμε τώρα πώς θα ήταν η γη μας χωρίς νερό. ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ!!!!

Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να προβάλουμε διαφορετικά σενάρια, όχι μόνο για τον πλανήτη μας αλλά και για όλους τους υπόλοιπους (π.χ. πώς θα φαινόταν ο Άρης σε 1000 χρόνια αν αρχίζαμε από σήμερα να φυτεύαμε φυτά που να αντέχουν στις ιδιαίτερές του συνθήκες, πώς θα είναι η Αφροδίτη σε 10 εκατομμύρια χρόνια αν σταματήσει η ηφαιστειακή δράση στην επιφάνειά της κ.α.).

Ένα αντκείμενο μπορεί να έχει πολλές και διαφορετικές υφές - αυτό επιτρέπει την προβολή του ίδιου αντικειμένου με διαφορετική εμφάνιση

Ένα θέαμα που κανείς δε θέλει να δει - το γαλάζιο μας πλανήτη χωρίς νερό! Τα νέφη εδώ μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση, μια και χωρίς νερό δε δημιουργούνται (υδρατμοί)



Eκπαιδευτικό σενάριο: “Δημιουργώ το δικό μου ηλιακό σύστημα”

Το Celestia είναι ένα εξαιρετικό λογισμικό, το οποίο επιτρέπει όχι μόνο την προβολή πληροφοριών αλλά και τη δημιουργία σεναρίων. Είναι, στην πραγματικότητα, ένα εντυπωσιακό δημιουργικό εργαλείο που απελευθερώνει τη σκέψη και τη φαντασία των χρηστών του. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε ένα εκπαιδευτικό σενάριο εφαρμογής του Celestia, για δημιουργία ενός φανταστικού ηλιακού συστήματος!

Στόχοι: • Οι μαθητές θα πρέπει να αξιοποιήσουν το Celestia και τα έτοιμα

γραφικά/αντικείμενα έτσι ώστε α εμπλουτίσουν το δικό τους Ηλιακό σύστημα, όπως ίσως θα είναι αυτό το έτος 3.000 μ.Χ. με διαστημικούς σταθμούς και διαστημόπλοια.

• Θα προσθέσουν σώματα και οχήματα από την ιστοσελίδα του Motherlode.

O κόσμος του Star Trek είναι πολύ διαδεδομένος στο πρόσθετο υλικό που μπορούμε να κατεβάσουμε για το Celestia

Mε λίγη φαντασία μπορούμε να ζωντανέψουμε στο Celestia τον κόσμο της σειράς “Galactica”



Δημιουργία Μαύρης Τρύπας

Πόσο εντυπωσιακό θα ήταν για τους μαθητές να τοποθετήσουν μια “Μαύρη Τρύπα” σε ένα αστερισμό κοντά στο Ηλιακό μας Σύστημα. Θα ήταν κάτι που θα παρατηρούσαν για πρώτη φορά.

Ανοίγουμε, λοιπόν, τον περιηγητή ιστοσελίδων που διαθέτουμε και επισκεπτόμαστε την αρχική σελίδα του motherlode (http://www.celestiamotherlode.net/).

Στη συνέχεια από τη λίστα που βρίσκεται αριστερά επιλέγουμε :Fictional/other/planets and Systems. Θα βρεθούμε σε μια λίστα από αντικείμενα που μπορούμε να προσθέσουμε και έχουν σχέση με πλανήτες και συστήματα.

Επιλέγουμε το “Black Hole 3DS/JPG” και κάνουμε αριστερό κλικ πάνω του. Το αποθηκεύουμε στο φάκελλο C:\Program Files\Celestia151-ED\extras”. Στο φάκελο αυτό θα εγκαταστήσουμε το αρχείο.

Η ταχύτητα με την οποία κατεβαίνει εξαρτάται από την ταχύτητα της γραμμής ADSL που έχεις. Μόλις ο υπολογιστής το κατεβάσει θα πρέπει να το αποσυμπιέσουμε (unzip) μέσα στο φάκελλο “extras” . Στη συνέχεια, αφού γίνει η αποσυμπίεση, κάνουμε διπλό κλι στο φάκελο που δημιουργείται και διαβάζουμε τις οδηγίες στα αρχεία “about” και “install” για περισσότερες πληροφορίες.

ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Πάντα πρέπει να διαβάζουμε τέτοιου τύπου αρχεία.

Φανταστικά οχήματα και σώματα (π.χ. πλανήτες, κομήτες) μπορούμε να εντοπίσουμε κάτω από το σύνδεσμο “Fictional”

Oι Μαύρες Τρύπες αποτελούν ένα ενδιαφέρον μυστήριο αλλά και μια τρομακτική απειλή στην εξερεύνηση του διαστήματος!





Προβολή της Μαύρης Τρύπας στο Celestia

Αφού ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία, ανοίγουμε το γραφικό περιβάλλον του Celestia πατώντας το εικονίδιο συντόμευσης από την επιφάνεια εργασίας.

Στη συνέχεια, για να έχουμε καλύτερη γραφική απεικόνιση της Μαύρης Τρύπας, θα πρέπει να ρυθμίσουμε το φωτισμό του προγράμματος. Από το μενού “Render”, επιλέγουμε “Ambient Light” και στη συνέχεια “Medium”.

Στη συνέχεια πρέπει να κατευθυνθούμε στο αστέρι που έχουμε τοποθετήσει τη Μαύρη Τρύπα. Γι’ αυτό πατάμε το Enter και πληκτρολογούμε “61 cyg a” (το όνομα του άστρου). Ακολούθως, πατάμε και πάλι Enter και το πλήκτρο G για να μεταφερθούμε στον αστερισμό όπου βρίσκεται η Μαύρη Τρύπα .Μετά από ένα σύντομο ταξίδι, θα φτάσουμε στον Ήλιο του αστερισμού. Έναν Ήλιο που μοιάζει με το δικό μας, αλλά θα τον μετατρέψουμε σε Μαύρη Τρύπα!

Με δεξί κλικ πάνω στον Ήλιο εμφανίζεται το μενού. Επιλέγουμε “πλανήτες/ Black Hole” (εικ. κέντρο). Στη συνέχεια πατούμε το πλήκτρο G. Αμέσως το Celestia μας μεταφέρει στη Μαύρη Τρύπα (εικ. κάτω).

Χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα “Home” και “End”, καθώς και τα βελάκια μπορούμε να πλησιάσουμε και να περιστρέψουμε τη Μαύρη Τρύπα. Πραγματικά ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ!!!

Από το μενού “Render” μπορούμε να αλλάξουμε το φωτισμό στο εσωτερικό του προγράμματος

Με δεξί κλικ στον ήλιο αυτό, επιλέγουμε τη Μαύρη Τρύπα που έχουμε προσθέσει στο Celestia

H εντυπωσιακά τρομακτική Μαύρη Τρύπα σε όλο της το μεγαλείο!



Σύγκρουση μετεωρίτη με τη Σελήνη!

Τώρα θα εγκαταστήσουμε στο Ηλιακό μας Σύστημα ένα αντικείμενο που θα μας δείχνει κάτι που θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον μετά από εκατοντάδες χρόνια. Θα δούμε το πώς θα μπορούσε να είναι η Σελήνη αν κάποια στιγμή συγκρουόταν με ένα μετεωρίτη.


Στη συνέχεια από τη λίστα που βρίσκεται αριστερά επιλέγουμε “Fictional/other/planets and Systems”. Θα βρεθούμε σε μια λίστα από αντικείμενα που μπορούμε να προσθέσουμε και έχουν σχέση με πλανήτες και συστήματα (εικ. πάνω δεξιά)

Επιλέγουμε το “Catastrofic Dunev Moon 3DS/JPG” και κάνουμε αριστερό κλικ πάνω του. Το αποθηκεύουμε στο φάκελλο C:\Program Files\Celestia151-ED\extras”, μέσα στον οποίο και θα εγκαταστήμσουμε το αρχείο. Η ταχύτητα με την οποία κατεβαίνει εξαρτάται από την ταχύτητα της σύνδεσής μας στο διαδίκτυο. Μόλις ο υπολογιστής το κατεβάσει, θα πρέπει να το αποσυμπιέσουμε (unzip) μέσα στο φάκελλο “extras”. Στη συνέχεια, αφού το αποσυμπιέσουμε σε ένα δικό του φάκελλο, θα πρέπει να διαβάσουμε το αρχείο “read me” για περισσότερες πληροφορίες. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Πάντα πρέπει να διαβάζουμε τέτοιου τύπου αρχεία.

To υλικό που υπάρχει ελεύθερα διαθέσιμο στο διαδίκτυο, μας επιτρέπει να υλοποιήσουμε ακόμη και τα πλέον τρομακτικά σενάρια!

Αποσυμπιέζουμε και εγκαθιστούμε την εικόνα της κατεστραμμένης Σελήνης, με τον ίδιο τρόπο όπως και με τα προηγούμενα αρχεία





Προβολή της Σελήνης

Αφού ολοκληρώσεις τη διαδικασία εγκατάστασης, ανοίγουμε το γραφικό περιβάλλον του Celestia πατώντας το εικονίδιο συντόμευσης από την επιφάνεια εργασίας. Στη συνέχεια, πατάμε το πλήκτρο “Enter” και πληκτρολογούμε “Catastrofic_dunev_moon” στο πλαίσιο εισαγωγής κειμένου που εμφανίζεται. Πατάμε ξανά το πλήκτρο “Enter” και μετά το πλήκτρο G. Θα μεταφερθούμε στη Σελήνη, όμως αυτή θα έχει μια τρομακτική όψη: θα προβάλλεται όπως θα μπορούσε να είναι μετά από εκατοντάδες χρόνια και μετά από μια σύγκρουση με ένα μετεωρίτη (εικ. κάτω).

Χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα “Home” και “End” καθώς και τα βελάκια μπορούμε να πλησιάσουμε ή να περιστρέψουμε τη χτυπημένη από μετεωρίτη σελήνη.

Με το πλήκτρο “Enter” εμφανίζεται το πλαίσιο αυτό. Πληκτρολογούμε το όνομα του αρχείου που εγκαταστήσαμε για να προβληθεί η εικόνα της Σελήνης

Μια τρομακτική όψη για το μοναδικό φυσικό μας δορυφόρο - σενάριο το οποίο, όμως, μπορεί να το ζήσει ο άνθρωπος μετά από πολλά χρόνια!



Εισαγωγή διαστημικού σταθμού

Σε αυτή την ενότητα του εκπαιδευτικού σεναρίου θα τοποθετήσουμε ένα διαστημικό σταθμό. Όχι όμως οποιονδήποτε αλλά ένα διαστημικό σταθμό που προέρχεται από μια πολύ γνωστή ταινία επιστημονικής φαντασίας: το διαστημικό σταθμό Galactica.


Στη συνέχεια από τη λίστα που βρίσκεται αριστερά επιλέγουμε :Fictional/other/crafts and Stations. Θα βρεθούμε σε μια λίστα από αντικείμενα που μπορούμε να προσθέσουμε και έχουν σχέση με διαστημόπλοια και διαστημικούς σταθμούς (εικ.)

Επιλέγουμε το “Βattlestar Galactica TOS 3DS” και κάνουμε αριστερό κλικ πάνω του. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία εγκατάστασής του, όπως και με τα προηγούμενα παραδείγματα.

Το Motherlode φιλοξενεί μοντέλα διαστημοπλοίων από τις διασημότερες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές!

Για την εγκατάσταση του Galactica, ακολουθούμε την ίδια διαδικασία όπως και με τα προηγούμενα παραδείγματα



Προβολή του Galactica

Αφού ολοκληρωθεί αυτή τη διαδικασία, ανοίγουμε το γραφικό περιβάλλον του Celestia πατώντας το εικονίδιο συντόμευσης από την επιφάνεια εργασίας.

Πατάμε το πλήκτρο Enter και στη συνέχεια πληκτρολογούμε “Rigel” (το άστρο στο οποίο έχει τοποθετηθεί) και ξαναπατάμε το πλήκτρο Enter. Μετά πατάμε το πλήκτρο G και μεταφερόμαστε στο αστέρι που ονομάζεται “Rigel” (εικ. πάνω δεξιά).

Στη συνέχεια κάνουμε δεξί κλικ πάνω στο αστέρι και επιλέγουμε “πλανήτες/ Battlestar Galactica”.

Πατάμε το πλήκτρο G και μεταφερόμαστε στο διαστημικό σταθμό Galactica, σαν να βρισκόμαστε στην ταινία (εικ. κάτω δεξιά).

Χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα Home και End καθώς και τα βελάκια μπορούμε να πλησιάσουμε ή να περιστρέψουμε το διαστημικό σταθμό.

Με παρόμοιο τρόπο μπορούμε να εμπλουτίσουμε το φανταστικό μας σύμπαν με άλλα διαστημόπλοια, να σκηνοθετήσουμε διαστημικές μάχες κ.α. Η φαντασία είναι το μόνο μας όριο!

Το Galactica μπορεί να εμφανιστεί είτε με τη βοήθεια του πλήκτρου “Enter” (και πληκτρολόγηση του ονόματός του) είτε μέσω του μενού του άστρου αυτού

Το Galactica, καθώς διασχίζει περήφανα το αχανές διάστημα! Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα διαστημόπλοια, ώστε να σχηματίσουμε έναν πραγματικό στόλο



Celestia

• μάθαμε τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε

πλοήγηση στους πλανήτες και τα άλλα

αντικείμενα / σώματα του λογισμικού

• αναβαθμίσαμε το περιεχόμενο του Celestia

• δημιουργήσαμε ταινίες με τη βοήθεια του

προγράμματος

• δημιουργήσαμε το δικό μας ηλιακό σύστημα

με φανταστικά οχήματα και σενάρια



Celestia

• μάθαμε τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε

πλοήγηση στους πλανήτες και τα άλλα

αντικείμενα / σώματα του λογισμικού

• αναβαθμίσαμε το περιεχόμενο του Celestia

• δημιουργήσαμε ταινίες με τη βοήθεια του

προγράμματος

• δημιουργήσαμε το δικό μας ηλιακό σύστημα

με φανταστικά οχήματα και σενάρια

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ:GeoGebra

Στόχοι:


•



GeoGebra: Ένα εργαλείο για τη διδασκαλία μαθηματικών και άλγεβρας

Η επιτυχία διαφόρων project ανοικτού κώδικα όπως το Linux, ο Firefox και η Wikipedia δείχνει ότι το να συνεργαζόμαστε και να μοιραζόμαστε μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή αξιόπιστων πηγών σε διάφορες πτυχές της ζωής. Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες με σκοπό την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση και ιδιαίτερα στη διδασκαλία των μαθηματικών. Μια από αυτές τις προσπάθειες είναι και το GeoGebra.

Το λογισμικό GeoGebra αποτελεί την πτυχιακή εργασία του Markus Hohenwarter στο Πανεπιστήμιο του Salzburg το 2002. Έχει σχεδιαστεί με σκοπό να συνδυάσει διάφορα λογισμικά δυναμικής γεωμετρίας με υπολογιστικά συστήματα άλγεβρας σε ένα απλό και εύκολο στη χρήση πρόγραμμα με σκοπό τη διδασκαλία των μαθηματικών.

Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, το GeoGebra είναι μια ελεύθερη και πολλών πλατφόρμων εφαρμογή μαθηματικών με δυναμικό τρόπο για τα σχολεία που ενσωματώνει Γεωμετρία, Άλγεβρα και Λογισμό. Έχει λάβει αρκετά διεθνή βραβεία συμπεριλαμβανομένων και των βραβείων λογισμικού εκπαίδευσης της Ευρώπης και της Γερμανίας.

Στο χώρο του Ανοικτού / Ελεύθερου Λογισμικού, ανέκαθεν υπήρχαν εργαλεία δυναμικής γεωμετρίας. Το GeoGebra είναι ίσως ένα από τα καλύτερα



GeoGebra & JavaΌπως θα γνωρίσουμε στη συνέχεια, το GeoGebra είναι ένα λογισμικό

που τρέχει κάτω από όλες τις πλατφόρμες (MacOS X, Windows, Linux, Solaris) είτε ως αυτόνομη εφαρμογή, είτε μέσω του φυλλομετρητή ιστού (π.χ. Firefox). Δεν υπάρχουν διαφορετικές εκδόσεις για κάθε υπολογιστή, μια και η εφαρμογή είναι γραμμένη στη γλώσσα Java που έχει αναπτύξει η Sun Microsystems.

Οι εφαρμογές που είναι γραμμένες σε Java μπορούν να τρέξουν σε όλους τους υπολογιστές, φτάνει να έχουν εγκατεστημένα το περιβάλλον κάτω από το οποίο δουλεύουν (Java Runtime Environment). Αν δεν γνωρίζεται τι είναι η Java, τότε πιθανότατα να μην υπάρχει εγκατεστημένο το περιβάλλον εκτέλεσης εφαρμογών στον υπολογιστή σας. Μπορείτε, όμως, να το κατεβάσετε και να το εγκαταστήσετε με πολύ εύκολο τρόπο, από τη

Για να κατεβάσουμε το περιβάλλον εκτέλεσης εφαρμογών της Java, κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο αυτό και ακολουθούμε τις οδηγίες. Η διαδικασία είναι πολύ απλή και απαιτεί ελάχιστο χρόνο

Ο κύριος αυτός είναι η επίσημη μασκότ της Java



Εγκατάσταση GeoGebraΗ εγκατάσταση του GeoGebra δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.

Δυστυχώς, αν και υπάρχουν εκατοντάδες άνθρωποι που εργάζονται σε όλο τον κόσμο προσπαθώντας να μεταφράσουν το λογισμικό στη Γλώσσα της κάθε χώρας, εντούτοις δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή ελληνική έκδοση. Αυτή θα υπάρξει στην επόμενη αναβάθμιση του λογισμικού. Όμως υπάρχει μια pre-release έκδοση η οποία ευτυχώς περιέχει ελληνικά.

Για να εγκαταστήσουμε αυτή την έκδοση αρκεί να ανοίξουμε τον περιηγητή ιστοσελίδων που έχουμε (explorer, Firefox, opera κ.ά.) και να κατευθυνθούμε στη διεύθυνση http://www.geogebra.org που είναι και η επίσημη ιστοσελίδα του λογισμικού. Από εκεί θα επιλέξουμε τον υπερσύνδεσμο «GeoGebra Pre-Release (περιέχει και Ελληνικά)» κάνοντας αριστερό κλικ επάνω του.

Κάνοντας κλικ εδώ, μπορούμε να εκκινήσουμε το GeoGebra μέσα από το φυλλομετρητή, χωρίς να χρειαστεί εγκατάσταση στο δίσκο

Κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο αυτό ώστε να ξεκινήσει η μεταφόρτωση (download) του αρχείου στον υπολογιστή

Mε την επιλογή αυτή, θα γίνει εκκίνηση του GeoGebra απ’ευθείας, αφού φορτωθούν τα απαραίτητα αρχεία

Επιλέγουμε “Αποθήκευση αρχείου” και πατάμε “ΟΚ” ώστε να δημιουργηθεί συντόμευση της εφαρμογής στον υπολογιστή μας

http://www.geogebra.org



Εκκίνηση εγκατάστασηςΤο αρχείο που κατεβάζουμε είναι πολύ μικρό σε μέγεθος, και

χρησιμοποιείται για να γίνει γρήγορη εκκίνηση είτε του περιβάλλοντος που θα τρέχει μέσω του φυλλομετρητή, είτε για να ξεκινήσει η διαδικασία μεταφόρτωσης της εφαρμογής στον υπολογιστή μας.

Στη δική μας περίπτωση, έχουμε επιλέξει να γίνει εγκατάσταση στον υπολογιστή ώστε να γίνεται αυτόματα εκκίνηση της εφαρμογής από τη συντόμευση που δημιουργείται από το ίδιο το πρόγραμμα. Με διπλό κλικ στο εικονίδιο του GeoGebra (εικόνα κάτω) θα γίνεται η εκκίνησή του.

Το αρχείο αυτό είναι πολύ μικρό σε μέγεθος - με το άνοιγμά του θα γίνει μεταφόρτωση στον υπολογιστή μας όλων των υπολοίπων αρχείων που χρειάζεται η εφαρμογή. Με διπλό κλικ το ανοίγουμε

Γίνεται εκκίνηση της εφαρμογής και ακολουθεί η μεταφόρτωση στον υπολογιστή μας όλων των απαραίτητων αρχείων. Θα δημιουργηθεί αυτόματα συντόμευση στην επιφάνεια εργασίας

Στην επιφάνεια εργασίας εμφανίζεται η συντόμευση για την εκκίνηση του GeoGebra. Πλέον το λογισμικό έχει εγκατασταθεί στον υπολογιστή μας και μπορούμε να το εκκινούμε απ’ευθείας από εδώ



Το περιβάλλον του GeoGebraΗ εφαρμογή χαρακτηρίζεται από ένα λιτό αλλά ιδιαίτερα

λειτουργικό περιβάλλον εργασίας. Στο πάνω μέρος υπάρχουν τα μενού με τις επιλογές, και ακριβώς από κάτω τους μια σειρά από τα σημαντικότερα εργαλεία. Στο κάτω δεξιά μέρος κάθε εργαλείου υπάρχει ένα βέλος. Κάνοντας κλικ στο βέλος αυτό εμφανίζονται οι επιλογές του κάθε εργαλείου.

Η κύρια οθόνη είναι χωρισμένη σε δύο τμήματα. Αριστερά εμφανίζονται τα Ελεύθερα και Εξαρτημένα αντικείμενα (θα τα γνωρίσουμε στη συνέχεια). Δεξιά είναι ο χώρος εργασίας. Μπορούμε να κλείσουμε το πλαίσιο αριστερά ώστε να απελευθερωθεί ο χώρος που καταλαμβάνει. Στο κάτω μέρος υπάρχει το πλαίσιο εισαγωγής εντολών, ενώ δεξιά του υπάρχουν οι επιλογές για τους τελεστές και τις εντολές που χρησιμοποιούμε.

Στο πλαίσιο αυτό μπορούμε να πληκτρολογήσουμε εντολές

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε τις διαθέσιμες εντολές

Γραμμή εργαλείων του GeoGebraΑναίρεση / Επαναφορά εντολών

Επιφάνεια σχεδίασης



Το μενού “Αρχείο”Με τη βοήθεια του μενού αυτού μπορούμε να

αποθηκεύσουμε μια εργασία, να την εξαγάγουμε με άλλη μορφή (π.χ. ιστοσελίδα, εικόνα), να την εκτυπώσουμε, και να δημιουργήσουμε νέο έγγραφο.

Ανά τακτά διαστήματα αποθηκεύουμε την εργασία μας χρησιμοποιώντας την επιλογή «αποθήκευση»

Με την επιλογή “Άνοιγμα”, εμφανίζουμε ένα αρχείο του GeoGebra που έχουμε αποθηκευμένο

Με την επιλογή “Εξαγωγή” μπορούμε να αποθηκεύσουμε το αρχείο με άλλη μορφή



Αποθήκευση εργασίαςΤην πρώτη φορά που θα αποθηκεύσουμε μια εργασία, οι

επιλογές “Αποθήκευση” και “Αποθήκευση ως...” λειτουργούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο: μας ζητούν να δημιουργήσουμε ένα αρχείο σε μια θέση στον υπολογιστή, και να πληκτρολογήσουμε ένα όνομα. Για να αποθηκεύουμε τις αλλαγές που κάνουμε σε μια εργασία που έχει ήδη αποθηκευθεί, κάνουμε απλά κλικ στην επιλογή “Αποθήκευση”. Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο αρχείο (π.χ. αντίγραφη της υφιστάμενης εργασίας), τότε επιλέγουμε “Αποθήκευση ως”, και πληκτρολογούμε ένα διαφορετικό όνομα ή και μια διαφορετική τοποθεσία αποθήκευσης.

Για αποθήκευση της εργασίας, από το μενού “Αρχείο” κάνουμε κλικ στο “Αποθήκευση”. Την ίδια επιλογή θα χρησιμοποιούμε όταν θα αποθηκεύουμε τις αλλαγές που κάνουμε σε μια εργασία

Από το πλαίσιο αυτό επιλέγουμε την τοποθεσία στην οποία θα γίνει η αποθήκευση

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το όνομα του αρχείου μας. Η κατάληξή του θα είναι ‘.ggb’



Εξαγωγή εργασίαςΚατά κανόνα, το GeoGebra δημιουργεί αρχεία τα οποία μπορούν να

ανοικτούν και να τύχουν επεξεργασίας μόνο με αυτό το λογισμικό. Αν θέλουμε να προβάλουμε την εργασία μας, είτε μέσω ιστοσελίδας, είτε ως εικόνα (π.χ. για ενσωμάτωση σε παρουσίαση με το OpenOffice Impress / PowerPoint), τότε θα πρέπει να επιλέξουμε “Εξαγωγή”.

Η πιο συνηθισμένη μορφή αρχείου με το οποίο θα κάνουμε εξαγωγή της εργασίας μας, είναι το png. Πρόκειται για ένα πρότυπο το οποίο υποστηρίζει μικρό σχετικά μέγεθος μέσω συμπίεσης, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί την ποιότητα της εικόνας.

Με την εξαγωγή της εργασίας, δημιουργούμε αρχεία τα οποία να μπορούν να αναγνωστούν από άλλα προγράμματα. Όμως, δε θα μπορούν να τροποποιήσουν τα δεδομένα της εργασίας!

Η επιλογή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική αν θέλουμε να δημιουργήσουμε περιεχόμενο το οποίο θα εμφανίζεται μέσω ιστοσελίδας

Με την επιλογή αυτή, γίνεται εξαγωγή της εργασίας σε μορφή εικόνας (png, eps κ.α.)

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το όνομα με το οποίο θα γίνει αποθήκευση του αρχείου ως εικόνα

Θα γίνει εξαγωγή της εργασίας υπό μορφή εικόνας. Επιλέγουμε τη μορφή του αρχείου καθώς και την ανάλυση σε κουκίδες ανά ίντζα (Dots Per Inch, DPI) και κάνουμε κλικ στο κουμπί “Αποθήκευση”



Μενού “Επεξεργασία”Το μενού αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, μια και μας επιτρέπει

να επιλέξουμε αντικείμενα (μέσω των αντίστοιχων επιλογών), να ακυρώσουμε ή να επαναφέρουμε την προηγούμενή μας ενέργεια, να αντιγράψουμε ένα σχήμα στη μνήμη του υπολογιστή, να διαγράψουμε αντικείμενα, και να τροποποιήσουμε τις ιδιότητές τους (π.χ. χρώμα, μέγεθος γραμμής κτλ).

Με την «Αναίρεση» και την «Ακύρωση Αναίρεσης» μπορούμε να διορθώσουμε μια κίνηση γυρνώντας πίσω ή να επανέλθουμε μπροστά

Κάνουμε κλικ στη «Διαγραφή» αν θέλουμε να διαγράψουμε κάποιο αντικείμενο

Μπορούμε να επιλέξουμε όλα τα αντικείμενα ή όλα τα αντικείμενα που βρίσκονται σε ένα μέρος σαν ένα επιλεγμένο αντικείμενο ή όλα τα αντικείμενα που εξαρτώνται από το επιλεγόμενο αντικείμενο ή όλα όσα είναι προγενέστερα το επιλεγόμενου αντικειμένου.

Με το «Σχέδιο στη μνήμη» γίνεται αντιγραφή του αντικειμένου στη μνήμη του υπολογιστή έτσι ώστε αργότερα να μπορεί να μεταφερθεί εύκολα σε ένα άλλο έγγραφο π.χ. ένα έγγραφο του Word.

Η επιλογή αυτή ανοίγει ένα παράθυρο διαλόγου που αφορά όλες τις Ιδιότητες των αντικειμένων και επιτρέπει την τροποποίησή τους



Μενού “Προβολή”Μέσω των επιλογών αυτών μπορούμε να ελέγξουμε αντικείμε-

να αλλά και στοιχεία που εμφανίζονται στην οθόνη. Ένα από τα σημαντικότερα είναι οι άξονες, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στη δημιουργία όλων των σχημάτων αλλά και σημείων.

Το κάθε σχήμα που δημιουργούμε αποτελείται από σημεία τα οποία έχουν τις δικές τους συντεταγμένες και οι οποίες εμφανί-ζονται τόσο στην επιφάνεια σχεδίασης όσο και στο πλαίσιο στο αριστερό μέρος της οθόνης (επόμενες σελίδες).

Οι επιλογές “Προβολή Άλγεβρας”, “Προβολή λογιστικού Φύλ-λου” κ.α. εμφανίζουν πληροφορίες που αφορούν τόσο τα δεδομέ-να, όσο και συναρτήσεις που μπορούμε να δημιουργήσουμε.

Οι επιλογές αυτές μας επιτρέπουν να δούμε στην επιφάνεια σχεδίασης άξονες συμμετρί-ας και σύστημα συντεταγμένων με πλέγμα.

Με τις επιλογές αυτές μας επιτρέπεται να εμφανίζουμε στην επιφάνεια του GeoGebra το πεδίο της Άλγεβρας, του Λογιστικού Φύλλου, επιπλέον βοηθητικά αντικείμενα

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να εμφα-νίσουμε ή να αποκρύψουμε την μπάρα της «Εισαγωγής» που βρίσκεται κάτω αριστερά καθώς και το «Αρχείο εντολών» που βρίσκε-ται δίπλα από την μπάρα «Εισαγωγής».



Το μενού “Επιλογές”

Μέσω του μενού αυτού μπορούμε να ρυθμίσουμε τον τρόπο εμφάνισης των γραμματοσειρών στην οθόνη, το είδος των σημείων, τον τρόπο απεικόνισης των αριθμών κ.α.

Καθώς προσθέτουμε πληροφορίες στην οθόνη, είναι σημαντικό να μπορούμε να τροποποιούμε το μέγεθος των γραμματοσειρών ώστε να είναι πιο ευδιάκριτες. Επίσης, ανάλογα με το μέγεθος της οθόνης μας θα θέλουμε να προσαρμόζουμε ανάλογα και το μέγεθος των γραμμάτων (ειδικά όταν θα χρησιμοποιούμε βιντεοπροβολέα για να προβάλουμε την εργασία μας με το GeoGebra σε ακροατήριο ή στους μαθητές μας.

Η επιλογή στρογγυλοποίησης είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά στη μέτρηση γωνιών. Μπο-ρούμε να επιλέξουμε ακόμη και τον αριθμό των δεκαδικών ψηφίων

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να ρυθμί-σουμε το μέγεθος της γραμματοσειράς, κάτι αρκετά σημαντικό μια και -πολλές φορές- μια πληροφορία μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα ευδιάκριτη

Από το πλαίσιο αυτό μπορούμε να επιλέξουμε τη γλώσσα που θα χρησιμοποιεί το λογισμικό μας. Ιδιαίτερα χρήσιμο αν η Ελληνική δεν είναι η προκαθορισμένη γλώσσα



Η γραμμή εργαλείων του GeoGebra

Τη μεγαλύτερη σημασία για το χρήστη του προγράμματος έχουν οι επιλογές στη γραμμή εργαλείων του GeoGebra. Στη γραμμή εργαλείων του GeoGebra υπάρχουν 11 εικονίδια. Όμως κάθε ένα από αυτά δεν είναι μόνο αλλά ανήκει σε μία ομάδα αντικειμένων με κοινά χαρακτηριστικά. Για να μπορέσουμε να δούμε την κάθε ομάδα θα πρέπει να παρατηρήσουμε ένα μικρό άσπρο τρίγωνο που βρίσκε-ται κάτω δεξιά από το εικονίδιο και το οποίο όταν πλησιάζουμε τον κέρσορα γίνεται κόκκινα και ταυτόχρονα αναδιπλώνεται μια λίστα με όλα τα αντικείμενα της ομάδας.

Ομάδα “Μετακίνηση, Στροφή”Η ομάδα αυτή είναι από τις πιο ουσιαστικές, μια και βοηθά στον

έλεγχο όλων των σχημάτων και σημείων (εικόνα πάνω δεξιά). Από εδώ μπορούμε να σύρουμε και να εναποθέσουμε ελεύθερα αντικεί-μενα με το ποντίκι κάνοντας κλικ επάνω του (Μετακίνηση). Κρατώ-ντας το πλήκτρο Ctrl πατημένο μπορούμε να επιλέξουμε περισσότε-ρα του ενός αντικείμενα. Επίσης, επιλέγοντας πρώτα το σημείο ως προς το οποίο θα γίνει η περιστροφή μπορούμε εν συνεχεία να περι-στρέψουμε αντικείμενα γύρω από το σημείο σύροντας το ποντίκι.

Στο κάτω δεξιά μέρος των εργαλείων υπάρχει ένα τριγωνάκι. Κάνουμε κλικ σ’αυτό για να εμφανιστούν οι επιλογές του συγκεκριμένου εργαλείου

Τα εργαλεία που εμφανίζονται στην οθόνη είναι τα προεπιλεγμένα κάθε κα-τηγορίας

Τα εργαλεία της ομάδας αυτής επι-τρέπουν την επιλογή, μετακίνησης και περιστροφή σημείων και αντικειμένων σχεδίασης



Εργαλεία δημιουργίας σημείουΜε τα εργαλεία αυτής της ομάδας (εικόνα πάνω δεξιά) μπορούμε να

σχεδιάσουμε ένα νέο σημείο (Νέο σημείο)κάνοντας κλικ στο χώρο σχε-δίασης, σε τμήμα, σε ευθεία γραμμή, σε Πολύγωνο κ.ά. Μπορούμε να πάρουμε τα σημεία τομής δύο αντικειμένων (Τομή δύο αντικειμένων) είτε μαρκάροντας τα δύο αντικείμενα είτε κάνοντας κλικ στην τομή δύο αντι-κειμένων. Τέλος, μπορούμε να βρούμε το σημείο που αποτελεί το μέσο δύο άλλων ή το μέσο ενός τμήματος (Μέσο ή κέντρο).

Ομάδα «Ευθεία, τμήμα, διάνυσμα»Από αυτή την ομάδα μπορούμε να φτιάξουμε ευθύγραμμα τμήματα

(Τμήμα μεταξύ δύο σημείων, τμήμα με δοσμένο μήκος από σημείο), ημιευθείες (Ημιευθεία μεταξύ δύο σημείων) και διανύσματα (Διάνυ-σμα μεταξύ δύο σημείων, διάνυσμα από σημείο).

Με το εργαλείο αυτό δημιουργούμε σημεία στην επιφάνεια σχεδίασης. Το κάθε σημείο ονομάζεται με ένα κεφαλαίο γράμμα του αλφαβήτου

Για να εμφανίσουμε ένα σημείο, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην επιφάνεια σχεδίασης

Mε τα εργαλεία αυτά μπορούμε να διδά-ξουμε πολύ εύκολα έννοιες όπως “ευθεία”, “ημιευθεία”, “ευθύγραμμο τμήμα” κ.α.



Ομάδα «Ευθεία γραμμή»

Από την ομάδα αυτή μπορούμε να φτιάξουμε ευθείες παράλληλες, κάθε-τες, μεσοκαθέτους και πολλά άλλα είδη ευθειών. Τα εργαλεία της ομάδας αυτά μας βοηθούν στο να διδάξουμε έννοιες οι οποίες -εξαιτίας λανθα-σμένων σχημάτων- οδηγούν σε παρανοήσεις. Για παράδειγμα, μπορούμε να δημιουργήσουμε πολύ εύκολα δύο παράλληλες ευθείες, να φέρουμε ευθείες που να τις τέμνουν κάθετα, και να δείξουμε (με μέτρηση) πως το κάθε ευθύγραμμο τμήμα που δημιουργείται είναι ίσο, άρα και οι αποστάσεις μεταξύ των παράλληλων ευθειών είναι πάντα ίσες.

Ομάδα “Πολύγωνα”Με τα εργαλεία αυτά, όπως δηλώνει και το όνομά τους, δημιουργούμε

πολύγωνα. Με το πρώτο εργαλείο δημιουργούμε πολύγωνα με τυχαίες πλευρές, ενώ με το δεύτερο εργαλείο κανονικά πολύγωνα (όλες οι πλευρές είναι ίσες).

Οι επιλογές του εργαλείου αυτού μας προ-σφέρουν μια μοναδική ευελιξία στο σχεδι-ασμό συγκεκριμένων ειδών γραμμών (π.χ. παράλληλες ευθείες, κάθετες κ.α.)

Με το εργαλείο αυτό δημιουργούμε τυχαία πολύγωνα. Κάνουμε κλικ στην οθόνη σχε-διασμού για να τοποθετήσουμε τα σημεία. Τοποθετούμε όσα σημεία θέλουμε. Κάνουμε κλικ στο αρχικό σημείο ξανά ώστε να “κλεί-σει” το πολύγωνο

Με το εργαλείο αυτό δημιουργούμε κανο-νικά πολύγωνα - όλες οι πλευρές τους είναι ίσες μεταξύ τους!



Ομάδα “Κύκλος, ημικύκλιο, κυκλικό τόξο & τομέας”

Η κατασκευή και μελέτη του κύκλου είναι πολύ βασική σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Με τη βοήθεια των εργαλείων αυτών μπορούμε να δημιουργήσουμε εύκολα και γρήγορα δεκάδες κύκλους οι οποίοι να είναι ομόκεντροι, να τέμνονται, να έχουν διπλάσια ακτίνα ή διπλάσια περιφέρεια κ.α. Η κατασκευή τέτοιων σχημάτων για σκοπούς σύγκρισης είναι μια ιδιαίτερα απλή διαδικασία.

Ομάδα “Έλλειψη, υπερβολή, παραβολή”Σε αρκετές περιπτώσεις, οι μαθητές δυσκολεύονται ή και αδυνα-

τούν να κατανοήσουν έννοιες όπως “Έλλειψη”, “Υπερβολή”, “Παραβολή” κ.α. Με τα εργαλεία αυτά μπορούμε πολύ εύκολα να δημιουργήσουμε σχήματα, και στη συνέχεια να κάνουμε συγκρίσεις ώστε να κατανοήσουν οι μαθητές τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης. Αυτό μπορεί να γίνει πολύ εύκολα μέσω του λογισμικού GeoGebra, σε αντίθεση με αντίστοιχη εργασία στο χαρτί η οποία θα ήταν χρονοβόρα αλλά και θα υπόκειται σε σφάλματα στη δημιουργία του σχή-ματος, με αποτέλεσμα την εξαγωγή λανθασμένων συμπερα-σμάτων ή και παρανοήσεων.

Με τις επιλογές της ομάδας αυτής φτιά-χνουμε κύκλους, ημικύκλια, κυκλικά τόξα κυκλικούς τομείς διαφόρων τύπων

Οι έννοιες αυτές μπορούν να γίνουν εύκολα κατανοητές μέσω της κατασκευής σχημάτων και σύγκρισης τόσο μεταξύ τους όσο και με κύκλους



Ομάδα εργαλείων “Αριθμός και Γωνία”

Από εδώ μπορούμε να δημιουργήσουμε γωνίες τριών σημείων, δύο τμημάτων, δύο ευθειών κ.ά.(Γωνία), ή να μαρκάρουμε 2 σημεία και να γρά-ψουμε το μέτρο της γωνίας στο πεδίο εισαγωγής του παραθύρου διαλόγου που θα εμφανιστεί (Γωνία με δοσμένο μέγεθος). Μπορούμε επίσης να με-τρήσουμε αυτόματα την απόσταση 2 σημείων, 2 γραμμών, ενός τμήματος κ.ά. (Απόσταση ή μήκος), να πάρουμε απευθείας το εμβαδόν ενός πολυγώ-νου, κύκλου κ.ά. (Εμβαδό) ή την κλίση μιας ευθείας (Κλίση).

Ομάδα «Γεωμετρικοί μετασχηματισμοί»

Οι γεωμετρικοί σχηματισμοί αυτής της ομάδας επιτυγχάνονται για ευ-θείες, σημεία, κωνικές τομές, πολύγωνα και εικόνες.

Με το εργαλείο αυτό δημιουργούμε τυχαίες γωνίες, τοποθετώντας σημεία σε τυχαία θέση στην επιφάνεια σχεδίασης

H συμμετρία είναι μια σημαντική έννοια την οποία διδάσκονται οι μαθητές τόσο στα Μαθηματικά όσο και στη Φυσική (Μάθημα Επιστήμης στην Κύπρο)

Με την επιλογή αυτή, κάνουμε κλικ δια-δοχικά σε δύο σημεία μιας ευθείας, ώστε να υπολογιστεί το μήκος της



Ομάδα «Άλγεβρα»

Πολύ σημαντική η χρήση του «Δρομέα» με τον οποίο αναπαριστούμε ένα ελεύθερο αριθμό ή μία γωνία. Παραδείγματα χρήσης του θα δούμε παρακάτω καθώς είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Επιπλέον, μπορούμε να εμφανίσουμε ή να αποκρύψουμε αντικείμενα, να εισάγουμε δυναμικά ή στατικά κείμενα (Κείμενο), να προσθέσουμε εικόνες (Εισαγωγή εικόνας) και να πάρουμε πληροφορίες για τη σχέση 2 αντικειμένων (Σχέση μεταξύ δύο αντικειμένων).

Ομάδα «Γενικοί τρόποι»Με τα εργαλεία της ομάδας αυτής μπορούμε να μετακινήσουμε την

προβολή των γραφικών στο παράθυρο, να κάνουμε μεγέθυνση και σμί-κρυνση σε ένα σχήμα, να εμφανίσουμε και να αποκρύψουμε αντικείμενα ή ετικέτες, ακόμη και να διαγράψουμε επιλεγμένα αντικείμενα.

Χρήση GeoGebra στη διδασκαλίαΗ χρήση ενός λογισμικού όπως το GeoGebra για να είναι ικανοποιητική

και να επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα πρέπει να γίνεται μετά από προετοιμασία και σε συνδυασμό με φύλλα εργασίας. Στην ενότητα αυτή αλλά και σε αυτές που θα ακολουθήσουν θα προσπαθήσουμε να δεί-ξουμε κάποιους ενδεικτικούς τρόπους χρήσης του GeoGebra στη σχολική τάξη με χρήση κάποιων από τα εργαλεία του. Τα παραδείγματα είναι ενδει-κτικά. Αυτό που απαιτείται στη συνέχεια είναι πολλή ... φαντασία.

O δρομέας είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία, μια και μπορούμε να ορίσουμε τιμές για διάφορα σχήματα

Για διαγραφή αντικειμένου, το επιλέγουμε με κλικ του ποντικιού, και στη συνέχεια επιλέγουμε “Διαγραφή αντικειμένου”



Απόκρυψη Αξόνων

Σε αυτή την ενότητα θα δείξουμε διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους μπορούμε χρησιμοποιώντας τα εργαλεία του GeoGebra να «παίξουμε» με σημαντικές έννοιες της γεωμετρίας όπως ακτίνα, διάμετρος, μήκος και εμβαδόν κυκλικού δίσκου. Ας ξεκινήσουμε...

Αρχικά ανοίγουμε το περιβάλλον του GeoGebra από το εικονί-διο συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας. Για την εργασία που θα ακολουθήσει θα αποκρύψουμε τους άξονες. Από το μενού “Προβο-λή” κάνουμε κλικ στο “Άξονες” για να γίνει απόκρυψή τους (εικόνα κάτω).

Από το μενού «Προβολή» απενεργοποιούμε το «Άξονες συμμετρίας» έτσι ώστε να εξα-φανιστούν από την επιφάνεια σχεδίασης οι άξονες συμμετρίας και κοιτάμε να είναι ενερ-γοποιημένη η επιλογή «Προβολή Άλγεβρας».

Έχει γίνει απόκρυψη των αξόνων του GeoGebra - μπορούμε να τους εμφανί-σουμε με την ίδια επιλογήΑν θέλουμε να κλείσουμε και αυτό το

πλαίσιο, κάνουμε κλικ στο συγκεκριμέ-νο κουμπί



Κύκλος με κέντρο και ακτίνα

Για να δημιουργήσουμε τον κύκλο, θα επιλέξουμε το εργαλείο “Κύκλος με κέντρο και ακτίνα”. Κάνουμε κλικ στην οθόνη σχεδιασμού ώστε να τοποθετηθεί το σημείο του κέντρου. Στη συνέχεια, στο πλαίσιο που θα εμφανιστεί, πληκτρολογούμε την τιμή που θα έχει η ακτίνα του κύκλου. Κάνουμε κλικ στο κουμπί “ΟΚ” (εικόνα κάτω) για να δημιουργη-θεί ο κύκλος.

Κάνουμε κλικ στο βελάκι του εργαλείου κύκλου ώστε να εμφανιστούν οι επιλογές. Στη συνέχεια επιλέγουμε “Κύκλος με κέντρο και ακτίνα”

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε την τιμή που θα έχει η ακτίνα (μήκος)

Κάνουμε κλικ με τo ποντίκι ώστε να τοποθετηθεί το σημείο του κέντρου

Ο κύκλος έχει δημιουργηθεί, με κέντρο το σημείο Α και ακτίνα με μήκος που ορίσα-με στο πλαίσιο διαλόγου



Για να σχηματίσουμε την ακτίνα, κά-νουμε κλικ στο ένα σημείο (π.χ. Α) και στη συνέχεια στο άλλο σημείο (Β)

Σχηματισμός ακτίνας στον κύκλο

Για να σχηματίσουμε την ακτίνα, αρκεί να φέρουμε μια ευθεία από το κέντρο στην περιφέρεια. Όμως, το GeoGebra μας επιτρέπει να δη-μιουργήσουμε πολύ πιο δυναμικές σχέσεις ανάμεσα στα στοιχεία που εμφανίζουμε στην οθόνη.

Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ακολουθούμε τον ορισμό που λέει πως “η ακτίνα είναι ένα ευθύγραμμο τμήμα που συνδέει το κέντρο του κύκλου με ένα σημείο στην περιφέρεια”. Επιλέγουμε το εργαλείο δημι-ουργίας σημείου (εικόνα πάνω) και κάνουμε κλικ στην περιφέρεια του κύκλου. Εμφανίζεται το νέο σημείο πάνω στην περιφέρεια. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Τμήμα που περνά από δύο σημεία” για να το επιλέξουμε. Ακολούθως, κάνουμε κλικ στο κέντρο του κύκλου (σημείο Α) και στη συνέχεια στο σημείο Β ώστε να σχηματιστεί η ακτίνα.

Επιλέγουμε το εργαλείο δημιουργίας σημείου. Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην περιφέρεια του κύκλου ώστε να τοποθετή-σουμε το σημείο

Για τη δημιουργία της ακτίνας, επιλέγουμε το εργαλείο δημιουρ-γίας ευθύγραμμου τμήματος (τμή-μα που περνά από δύο σημεία)

To σημείο εμφανίζεται στην περιφέρεια του κύκλου, στη θέση στην οποία κάναμε κλικ με το ποντίκι



Εξαρτημένα και Ελεύθερα αντικείμενα

Τα σημεία που προκύπτουν από δική μας επιλογή (π.χ. όταν κάνου-με κλικ με το ποντίκι στην επιφάνεια σχεδίασης) ανήκουν στα Ελεύθε-ρα αντικείμενα, μια και η τοποθέτησή τους στην οθόνη δε σχετίζεται με άλλα σημεία ή σχήματα.

Αντίθετα, όταν τοποθετήσαμε ένα σημείο (σημείο “Β”) στην περι-φέρεια του κύκλου, αυτό εμφανίζεται κάτω από τα Εξαρτημένα αντι-κείμενα επειδή η θέση του εξαρτάται πλήρως από την περιφέρεια του κύκλου που δημιουργήθηκε βάση συγκεκριμένου σημείου κέντρου και συγκεκριμένης ακτίνας.

Στη συνέχεια θα μάθουμε πώς να τροποποιούμε ιδιότητες των εξαρ-τημένων αντικειμένων.

To σημείο “Α” εμφανίζεται κάτω από τα “Ελεύ-θερα αντικείμενα”. Δίπλα του εμφανίζονται οι συντεταγμένες του

Το σημείο “Β” εξαρτάται απόλυτα από τη θέση της περιφέρειας του κύκλου, γι’αυτό ανήκει στα “Εξαρτημένα αντικείμενα”

H aκτίνα εμφανίζεται με το λατινικό γράμμα “a” και εντοπίζεται κάτω από τα εξαρτημένα αντικείμενα



Ιδιότητες σημείου / σχήματος

Για να μην μπερδευόμαστε με τα γράμματα μπορούμε να κάνουμε το εξής. Από την πλευρά της «Άλγεβρας» βλέπουμε ότι υπάρχουν ελεύθερα και εξαρτημένα αντικείμενα. Στα εξαρτημένα αντικείμενα είναι και η ακτί-να μας που το πρόγραμμα την ονόμασε «a». Κάνουμε δεξί κλικ πάνω στην «a» και από την αναδιπλωμένη λίστα επιλέγουμε «Ιδιότητες». Ανοίγει ένα παράθυρο διαλόγου σαν αυτό της εικόνας. Στην επιλογή όνομα σβήνουμε το “a” και γράφουμε «ακτίνα». Πατάμε «Κλείσε» και παρατηρούμε πως στη θέση του “a” στον κύκλο (αλλά και στα Εξαρτημένα αντικείμενα) εμ-φανίζεται πλέον η λέξη “ακτίνα”

Mε δεξί κλικ στο “α”, είτε στο σχήμα είτε κάτω από τα εξαρτημένα αντικείμενα, εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Κάνουμε κλικ στο “ Ιδιότητες”

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολο-γούμε το νέο όνομα (ακτίνα)

Η λέξη “ακτίνα” έχει αντικαταστήσει το “α” τόσο στον κύκλο όσο και κάτω από τα Εξαρ-τημένα αντικείμενα



Μέτρηση μήκους και εμβαδού

To GeoGebra επιτρέπει τον αυτόματο υπολογισμό του μήκους ή της απόστασης (ή της περιφέρειας για κύκλο) και του εμβαδού ενός σχήματος. Επιλέγουμε το εργαλείο που θέλουμε (εικόνα πάνω δεξιά) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο αντικείμενο (πάνω στην πλευρά / περιφέρεια). Θα εμφανιστεί το αντίστοιχο αποτέλεσμα.

Η λειτουργία αυτή είναι πολύ βασική, για τη μελέτη σχέσεων ανάμεσα στα σχήματα. Μπορούμε, δηλαδή, να κατασκευάσουμε πολλούς κύκλους, διπλασιάζοντας την ακτίνα κάθε φορά. Στη συνέχεια, να υπολογίσουμε το εμβαδό και την περιφέρεια του κύκλου ώστε οι μαθητές να παρατηρήσουν τον τρόπο με τον οποίο αλλάζουν τα μεγέθη αυτά όταν αλλάξει η ακτίνα, και να εξαγάγουν συμπεράσματα.

Mε το εργαλείο αυτό μπορούμε να υπολογίσουμε αυτόματα την απόσταση μεταξύ δύο σημείων

Eπιλέγουμε το εργαλείο “Εμβαδόν” (εικόνα πάνω) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο σχήμα. Το εμβαδό εμφανίζεται αυτόματα

Με την επιλογή αυτή υπολογίζουμε το εμβαδό ενός σχήματος

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Απόσταση ή μήκος” (εικόνα πάνω). Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην περιφέρεια του κύκλου. Το GeoGebra εμφανίζει την περιφέρεια του κύκλου



Xρήση Δρομέα για ορισμό ακτίνας

Στην προηγούμενη σελίδα γνωρίσαμε τον τρόπο κατασκευής κύκλου, αλλά και εύρεσης της περιφέρειας ενός κύκλου και του εμβαδού του. Τις διαδικασίες αυτές μπορούμε να τις εκτελέσουμε και με άλλους τρόπους, πιο σύνθετους μεν αλλά πιο εντυπωσιακούς για τους μαθητές μας. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τη χρήση περισσότερων εργαλείων.

Από τη γραμμή εργαλείων επιλέγουμε την εισαγωγή «Δρομέα». Πατάμε με τον κέρσορα στην επιφάνεια σχεδιασμού και αυτόματα εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου.

Αλλάζουμε το «όνομα» σε «ακτίνα» και ορίζουμε ως ελάχιστο:0 και μέγιστο:6 με αύξηση 0.25, έτσι ώστε η τιμή της ακτίνας να αυξομειώνεται κατά 0,25. Πατάμε «Εφαρμογή».

Η ακτίνα ορίζεται με την ονομασία “ακτίνα”, όπως την τροποποιήσαμε στο πλαίσιο του “Δρομέα”



Δημιουργία κύκλου με ορισμένη ακτίνα

Σε προηγούμενη σελίδα έχουμε δημιουργήσει μια μεταβλητή τιμή την οποία ονομάσαμε “ακτίνα” και της δώσαμε μέγεθος 1. Όταν θα χρειαστεί να πληκτρολογήσουμε μήκος για την ακτίνα (εικόνα κάτω αριστερά), μπορούμε απλά να πληκτρολογήσουμε το όνομα της μεταβλητής (ακτίνα) ώστε να χρησιμοποιηθεί η τιμή της στην κατασκευή του κύκλου.

Οι μεταβλητές αυτές είναι πολύ χρήσιμες, μια και απλοποιούν τη διαδικασία δημιουργίας σχημάτων αλλά και μας βοηθούν να κατανοούμε καλύτερα ορισμένες τιμές που εμφανίζονται στην οθόνη, ειδικά όταν σε μια εργασία έχουμε πολλά και διαφορετικά σχήματα.

Από τα εργαλεία γραμμής επιλέγουμε «Κύκλος με κέντρο και ακτίνα» και πατάμε κάπου στην επιφάνεια σχεδιασμού

Αντί για αριθμητική τιμή, πληκτρολογούμε τη λέξη “ακτίνα”, την οποία έχουμε ορίσει σε προηγούμενη σελίδα

Ο νέος κύκλος έχει δημιουργηθεί. Η ακτίνα του έχει μήκος 1 (cm), όπως την έχουμε ορίσει



Υπολογισμός διαμέτρου με εισαγωγή τύπου

Ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία του GeoGebra είναι και η «Εισαγωγή». Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να εισάγουμε διαφόρων ειδών μαθηματικούς τύπους και να κάνουμε διάφορες πράξεις. Για να δούμε μια απλή του λειτουργία:

Γνωρίζουμε ότι για να βρούμε την ακτίνα αρκεί να διπλασιάσουμε τη διάμετρο.

Γράφουμε λοιπόν «διάμετρος=ακτίνα*2»(ως σύμβολο του πολλαπλασιασμού χρησιμοποιούμε τον *).

Βλέπουμε ότι αμέσως στα «εξαρτημένα αντικείμενα» της Άλγεβρας εμφανίζεται η «διάμετρος» με τιμή μάλιστα ανάλογη της δοθείσας ακτίνας. Επιπλέον, όσο μετακινούμε το «Δρομέα» και αυξομειώνουμε την τιμή της ακτίνας τόσο ανάλογα αυξομειώνεται και η διάμετρος.

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό (“Νέο σημείο”) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην περιφέρεια του κύκλου για να το εμφανίσουμε

Στο πεδίο αυτό πληκτρολογούμε τον τύπο που θα μας δώσει τη διάμετρο του κύκλου. Πληκτρολογούμε “διάμετρος = ακτίνα*2”

To νέο σημείο που έχουμε δημιουργήσει στην περιφέρεια του κύκλου μας

Eπιλέγουμε το εργαλείο αυτό, και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο κέντρο του κύκλου και στο σημείο “Β” για να σχηματιστεί η ακτίνα

H aκτίνα του κύκλου ονομάζεται “ακτίνα” και ανταποκρίνεται στην ονομασία που της δώσαμε



Εισαγωγή ενημερωτικού κειμένου

Θα μπορούσαμε να εμπλουτίσουμε ακόμα περισσότερο τη επιφάνεια σχεδιασμού με κείμενα (text) που να είναι δυναμικά και να μας ενημερώνουν για τις αριθμητικές τιμές που δώσαμε.

Επιλέγουμε λοιπόν από τη γραμμή εργαλείων (10ο εικ.) το «Κείμενο» και πατάμε μέσα στη γραμμή σχεδιασμού. Εκεί γράφουμε για την ακτίνα: “Η ακτίνα είναι:”+ακτίνα

Τα εισαγωγικά μπαίνουν για να αντιληφθεί το πρόγραμμα ότι αυτό που γράφουμε είναι κείμενο. Μετά από + ή ανάμεσα σε + μπαίνουν «ελεύθερα» ή «εξαρτημένα αντικείμενα», τα οποία έχουμε ήδη ορίσει με το όνομα που τα ορίσαμε (Προσοχή στην ορθογραφία).

Για να προσθέσουμε κείμενο το οποίο θα λειτουργεί περιγραφικά (π.χ. “Το εμβαδό του κύκλου είναι 10 cm2”), επιλέγουμε το εργαλείο “Εισαγωγή κειμένου”

To κειμενο στα εισαγωγικά εμφανίζεται ως έχει. Το υπόλοιπο κείμενο εκλαμβάνεται ως μεταβλητή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, μια και η ακτίνα έχει την τιμή 5, στην οθόνη θα εμφανιστεί το κείμενο “Η ακτίνα είναι 5”



Κατασκευή & μέτρηση γωνιών

Στην ενότητα αυτή θα φτιάξουμε ένα σχέδιο μαθήματος που θα αφορά τη δημιουργία γωνιών. Θα κατασκευάσουμε μία γωνία από κάθε είδος, δηλ. μία οξεία , μία ορθή και μία αμβλεία γωνία. Μάλιστα θα δώσουμε στους μαθητές μας να καταλάβουν ότι το μέγεθος αυτών των γωνιών είναι συγκεκριμένο (ορθή=90 , αμβλεία>90 και οξεία<90), δίνοντας τους επιπλέον τη δυνατότητα να παίξουν με το άνοιγμα των γωνιών.

Με τη βοήθεια του εργαλείου δημιουργίας σημείων, κατασκευάζουμε τρία τυχαία σημεία στην οθόνη

Με τη βοήθεια του εργαλείου αυτού σχεδιάζουμε ευθύγραμμα τμήματα ανάμεσα στα σημεία, ώστε να δημιουργηθεί μια γωνία

Με το εργαλείο αυτό υπολογίζουμε το άνοιγμα της γωνίας. Κάνουμε κλικ στα σημεία της γωνίας με δεξιόστροφη φορά για να υπολογίσουμε την εσωτερική γωνία, και αριστερόστροφη φορά για την εξωτερική γωνία



Κατασκευή γωνίας με δοσμένο μέγεθος

Στο προηγούμενο παράδειγμα είχαμε δημιουργήσει μια γωνία αφού ορίσαμε τρία τυχαία σημεία στο χώρο. Αν θέλουμε μπορούμε να δημιουργήσουμε γωνία με συγκεκριμένο άνοιγμα, με τη βοήθεια του εργαλείου “Γωνία με δοσμένο μέγεθος”. Επιλέγουμε το εργαλείο αυτό, και κάνουμε κλικ στην επιφάνεια σχεδίασης της οθόνης. Στο πλαίσιο που εμφανίζεται (εικόνα κάτω) πληκτρολογούμε το άνοιγμα της γωνίας. Αυτόματα θα δημιουργθούν τα τρία σημεία και θα προβληθεί η γωνία σε μοίρες. Τα σημεία μπορούμε να τα συνδέσουμε με ευθύγραμμα τμήματα.

Για να δημιουργήσουμε μια γωνία με δοσμένο μέγεθος, κάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην επιφάνεια σχεδίασης

Στο πλαίσιο που εμφανίζεται, πληκτρολογούμε το το άνοιγμα της γωνίας. Η επιλογή “Μετρητής δεξιόστροφα” ορίζει την εσωτερική γωνία, ενώ η επιλογή “φορά ρολογιού” την εξωτερική γωνία

Στην οθόνη εμφανίζοντα τα σημεία που ορίζουν τη γωνία, καθώς και το άνοιγμά της σε μοίρες. Στη συνέχεια θα πρέπει να φέρουμε 2 ευθύγραμμα τμήματα ώστε να σχηματιστεί η γωνία μας



Δημιουργία και μελέτη γωνιών

Η ευκολία με την οποία δημιουργούμε γωνίες, επιτρέπει τη μελέτη των σχέσεών τους. Μπορούμε να κατασκευάσουμε εύκολα συμπληρωματικές γωνίες οι οποίες να εφάπτονται με μια ορθή, ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν την έννοια αυτή. Με παρόμοιο τρόπο, μπορούμε να κατασκευάσουμε παραπληρωματικές γωνίες με τη χρήση κοινών σημείων, ώστε να κατανοήσουν τη σχέση των παραπληρωματικών με τις ορθές αλλά και την ευθεία γωνία.

Ακόμη, μπορούμε να τροποποιήσουμε το μήκος των ευθυγράμμων τμημάτων που αποτελούν μια γωνία (εικόνα δεξιά και κάτω) ώστε να κατανοήσουν πως το μέγεθος αυτό δεν επηρεάζει το άνοιγμα της γωνίας.

Στην επιφάνεια σχεδίασης μπορούμε να δημιουργήσουμε όσες γωνίες επιθυμούμε, με τους τρόπους που έχουμε δει

Κρατάμε το ποντίκι πατημένο σε ένα από τα σημεία αυτά και τραβάμε προς τα πάνω ή προς τα κάτω για να αυξηθεί το μήκος του ευθύγραμμου τμήματος

Aν και τα ευθύγραμμα τμήματα έχουν αλλάξει, το άνοιγμα της γωνίας παραμένει το ίδιο



Σύγκριση γωνιών τριγώνων

Συνεχίζοντας τα παραδείγματα χρήσης του GeoGebra στην σχολική τάξη θα δείξουμε πώς μπορεί να σχεδιαστεί μέσω του λογισμικού η διδασκαλία της σύγκρισης γωνιών ενός τριγώνου στην τάξη. Θα σχεδιάσουμε αρχικά ένα σκαληνό τρίγωνο και εν συνεχεία θα μεταφέρουμε τις γωνίες του τριγώνου μέσα σε ένα κύκλο για να τις συγκρίνουμε. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Πολύγωνα” και στη συνέχεια κάνουμε κλικ σε τρία σημεία στην επιφάνεια σχεδίασης. Για να ολοκληρωθεί το σχήμα, θα πρέπει να κάνουμε κλικ ξανά στο αρχικό σημείο.

Με το εργαλείο αυτό δημιουργούμε τυχαία πολύγωνα

Πατάμε σε 3 σημεία (A,B,C) στην επιφάνεια σχεδιασμού και ολοκληρώνουμε πατώντας στο αρχικό σημείο (Α) έτσι ώστε το πρόγραμμα να αντιληφθεί ότι το σχήμα ολοκληρώθηκε.

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να δημιουργήσουμε κανονικά πολύγωνα (όλες οι πλευρές είναι ίσες)

Επιλέγουμε το εργαλείο αυτό και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στα τρία σημεία (με δεξιόστροφη φορά) ώστε να εμφανιστεί το μέτρο της κάθε γωνίας (σε μοίρες)



Στρογγυλοποίηση γωνιών τριγώνου

Στην προηγούμενη σελίδα, δημιουργήσαμε τρίγωνο και στη συνέχεια εμφανίσαμε το άνοιγμα των γωνιών του σε μοίρες. Όμως, οι γωνίες εμφανίζονται ως δεκαδικοί αριθμοί. Αν θέλουμε να γίνει στρογγυλοποίηση των αριθμών αυτών, επιλέγουμε “Στρογγυλοποίηση σε...” και στη συνέχεια επιλέγουμε “0 Δεκαδικές θέσεις” (εικόνα δεξιά).

Με τη στρογγυλοποίηση και την επιλογή για απόκρυψη (0 Δεκαδικές θέσεις) των δεκαδικών ψηφίων, το άνοιγμα των γωνιών εμφανίζεται με μορφή ακεραίων. Το άθροισμα των γωνιών είναι πάντοτε 180 μοίρες. Μπορούμε να ζητήσουμε από τους μαθητές να κατασκευάσουν τυχαία τρίγωνα στην επιφάνεια σχεδίασης, και στη συνέχεια να εμφανίσουν τις γωνίες τους. Τους ζητάμε να υπολογίσουν το άθροισμα των γωνιών του κάθε τριγώνου και να βγάλουν κάποιο συμπέρασμα. Θα παρατηρήσουν πως, όλα τα τρίγωνα, έχουν άθροισμα γωνιών 180 μοίρες!

Από το μενού “Επιλογές”, κάνουμε κλικ στο “Στρογγυλοποίηση σε...” και στη συνέχεια επιλέγουμε “0 Δεκαδικές θέσεις”

Οι γωνίες έχουν στρογγυλοποιηθεί. Το άθροισμά τους, όμως, εξακολουθεί να είναι 180 μοίρες



Εμφάνιση & Απόκρυψη σημείων

Καθώς δημιουργούμε σχήματα και σημεία στην επιφάνεια σχεδίασης, η ανάγνωση και διάκριση των πληροφοριών γίνεται δύσκολη. Μπορούμε, χωρίς να διαγράψουμε σημεία ή άλλες πληροφορίες, να τα αποκρύψουμε. Για να γίνει απόκρυψη, κάνουμε κλικ στην κουκίδα που προηγείται του ονόματος του κάθε σημείου ή αντικειμένου, στο πλαίσιο “Ελεύθερων / Εξαρτημένων αντικειμένων”.

Όταν αποκρύψουμε ένα αντικείμενο, τότε η κουκίδα του εμφανίζεται με λευκό χρώμα γεμίσματος. Κάνουμε ξανά κλικ στην κουκίδα ώστε να επανεμφανιστεί το αντικείμενο.

Με κλικ πάνω στην κουκίδα, κάνουμε απόκρυψη από το σχήμα της γωνίας “α”. Το σχήμα αλλάζει χρώμα γεμίσματος για να δηλώσει πως έχει γίνει απόκρυψή του

Όταν η κουκίδα περιέχει χρώμα γεμίσματος, δείχνει πως το σημείο / αντικείμενο είναι ορατό στην επιφάνεια σχεδίασης

Έχουμε κρύψει την ένδειξη του ανοίγματος της γωνίας “α” από το σχήμα. Μπορούμε να κάνουμε κλικ στην κουκίδα του πλαισίου αριστερά για να εμφανιστεί



Ιδιότητες αντικειμένων

Μεγάλη σημασία πρέπει να δοθεί και στις «Ιδιότητες» ενός αντικειμένου. Η εμφάνισή του θα πρέπει να είναι η καλύτερη δυνατή. Παρακάτω θα δούμε πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την εμφάνιση του τριγώνου που φτιάξαμε.

Μπορούμε να παίξουμε και με τις υπόλοιπες επιλογές του μενού «Ιδιότητες» φτιάχνοντας την εικόνα όλων των αντικειμένων μας.

Για να τροποποιήσουμε τις ιδιότητες της γωνίας α, κάνουμε δεξί κλικ πάνω της για να εμφανιστεί το μενού. Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην επιλογή “Ιδιότητες”

Από τις επιλογές των κουμπιών αυτών, μπορούμε να τροποποιήσουμε τα πάντα - ακόμη και το χρώμα, το είδος της γραμμής, την εμφάνιση ή όχι αριθμού κ.α.

Είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί όταν ττροποποιούμε τις ιδιότητες ενός αντικειμένου, μια και το αποτέλεσμα δεν είναι παντα ελκυστικό ή λειτουργικό!



GeoGebra

• μάθαμε τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούμε

ευθύγραμμα τμήματα, ευθείες κύκλους

• μάθαμε τον τρόπο υπολογισμού μήκους,

περιφέρειας και εμβαδού με τη χρήση

εργαλείων

• μάθαμε τον τρόπο αυτόματων υπολογισμών με

την εισαγωγή μαθηματικών τύπων

• γνωρίσαμε τον τρόπο κατασκευής και

μέτρησης γωνιών

• γνωρίσαμε παραδείγματα αξιοποίησης του

GeoGebra για διδασκαλία βασικών εννοιών της

Γεωμετρίας



GeoGebra


ευθύγραμμα τμήματα, ευθείες κύκλους

• μάθαμε τον τρόπο υπολογισμού μήκους,

περιφέρειας και εμβαδού με τη χρήση

εργαλείων

• μάθαμε τον τρόπο αυτόματων υπολογισμών με

την εισαγωγή μαθηματικών τύπων

• γνωρίσαμε τον τρόπο κατασκευής και

μέτρησης γωνιών

• γνωρίσαμε παραδείγματα αξιοποίησης του

GeoGebra για διδασκαλία βασικών εννοιών της

Γεωμετρίας

ΕΝΟΤΗΤΑ E:Επεξεργασία ήχου με το Audacity 1.3x

Στόχοι:


•



Eπεξεργασία ψηφιακού ήχου

Τα λογισμικά επεξεργασίας ήχου είναι μια πολύ σημαντική κατηγορία, μια και μας επιτρέπουν να ‘μιξάρουμε’ μουσική και να δημιουργούμε δικά μας μοναδικά ακούσμα-τα, να εισαγάγουμε ήχους στον υπολογιστή, αλλά και να ετοιμάζουμε / επεξεργαζόμα-στε τραγούδια και άλλα ηχητικά αρχεία για τις ανάγκες σχολικών γιορτών κ.α.

Με το Audacity, η εισαγωγή και επεξεργασία ψηφιακού ήχου είναι μια πάρα πολή απλή υπόθεση. Πρόκειται για ένα λογισμικό το οποίο υποστηρίζει όλες τις πλατφόρμες (Windows, MacOS X, Linux), είναι πολύ απλό στη χρήση του, ενώ διαθέτει τα κατάλλη-λα εργαλεία ώστε -με λίγη θέληση και φαντασία- να μας επιτρέψει να εργαστούμε σαν αληθινοί επαγγελματίες. Μέσω του Audacity, όλα τα αρχεία ήχου μετατρέπονται σε πλαστισίνη που μπορούμε να τη χειριστούμε όπως εμείς θέλουμε.

Το Audacity υποστηρίζει όλες τις πλατφόρ-μες (Windows, MacOS X, Linux). Στην εικό-να πάνω εμφανίζεται η έκδοση για Linux


Χρήση Audacity στη διδασκαλία

Λήψη του AudacityΩς λογισμικό Ελεύθερου Κώδικα, το Audacity διανέμεται μέσω του διαδικτύου

και χωρίς καμία χρέωση! Η σελίδα στην οποία μπορούμε να βρούμε το Audacity είναι η http://audacity.sourceforge.net. Η σελίδα έχει μεταφραστεί στην Ελληνική, ενώ υπάρχουν και πλήρως μεταφρασμένες εκδόσεις του λογισμικού.

Ο οδηγός αυτός αναφέρεται στην έκδοση 1.3.8, η οποία -στην παρούσα φάση συγγραφής του οδηγού (Αύγουστος 2009)- είναι ακόμη δοκιμαστική και οι μετα-φράσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί. Όμως, οι διαφορές με την έκδοση 1.2.6 είναι αρκετές ώστε να προτιμηθεί η συγκεκριμένη για τον οδηγό.

Ως αρχείο, το Audacity είναι ιδιαίτερα μικρό (κάτω από 8 ΜΒ) και μπορεί να μεταφερθεί στον υπολογιστή μας σε ελάχιστο χρόνο. Η εγκατάστασή του είναι μια ιδιαίτερα απλή διαδικασία που ολοκληρώνεται μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Η έκδοση 1.3.8 έχει δοκιμαστεί ακόμη και σε περιβάλλον Windows 7 Professional (τελική έκδοση).

http://audacity.sourceforge.net



Εκκίνηση του Audacity για πρώτη φοράTo Audacity δημιουργεί -με την εγκατάστασή του- εικονίδια στην

επιφάνεια εργασίας (Windows) αλλά και αντίστοιχα εικονίδια - δεσμούς εκκίνησης κάτω από τα μενού εφαρμογών (Windows και Linux). Στο MacOS X, το Audacity εγκαθίσταται συνήθως στο μενού Εφαρμογές (Applications).

Αν το Αudacity δεν είναι διαθέσιμο στον υπολογιστή σας (σύστημα Linux), αλλά διαθέτετε Ubuntu, τότε μπορείτε να το κατεβάσετε μέσω του εργαλείου “Προσθήκη εφαρμογών” (βλέπε κεφάλαιο Edubuntu Linux).

Με την πρώτη εκκίνηση του προγράμ-ματος, θα μας ζητηθεί να επιλέξουμε τη γλώσσα στην οποία θα εμφανίζονται τα μηνύματα και τα μενού

Μέχρι τον Αύγουστο του 2009, η μετάφραση του προγράμματος στην Ελληνική δεν ήταν πλήρης. Αυτό όμως δεν περιορίζει τις δυνατό-τητες του Audacity

To εικονίδιο του Audacity στην επι-φάνεια εργασίας των Windows 7 Professional

To παράθυρο της εφαρμογής. Στην επό-μενη σελίδα θα γνωρίζουμε τα βασικά στοιχεία του



Γνωριμία με το περιβάλλον του AudacityTo λογισμικό αυτό, αν και ενσωματώνει εντυπωσιακά χαρακτηριστικά

για την επεξεργασία ήχου, εντούτοις είναι ιδιαίτερα φιλικό και απλό στη χρήση. Στην εικόνα δεξιά βλέπουμε ορισμένα από τα κύρια μέρη του, τα οποία θα γνωρίσουμε πιο αναλυτικά στη συνέχεια.

Οι περισσότερες επιλογές για την επε-ξεργασία αλλά και το χειρισμό των αρ-χείων (Άνοιγμα, Αποθήκευση, Εξαγωγή) γίνεται μέσω των μενού

Eργαλεία αναπαραγωγής ήχου / ηχο-γράφησης του Audacity

Χρονική διάρκεια ενός αρχείου ήχου

Εργαλεία επεξεργασίας ηχητικού δείγματος

Ρυθμός δειγματοληψίας εργασίας - όσο πιο ψηλός, τόσο καλύτερη η ποιότητα του ήχου αλλά και μεγαλύτερο (σε μέγεθος) το αρχείο ήχου που θα δημιουργηθεί



Άνοιγμα αρχείου ήχουΤο Audacity είναι μια σύγχρονη εφαρμογή επεξεργασίας ήχου. Το είδος

των εφαρμογών αυτών επιτρέπει την επεξεργασία έτοιμων αρχείων ήχου ή την ηχογράφηση απευθείας σ’αυτά. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν εργα-λεία για δημιουργία ήχου / μουσικής στο Audacity, πέρα από την επεξεργα-σία κομματιών που εισαγάγουμε σ’αυτό, είτε από άλλα αρχεία είτε μέσω ηχογράφησης.

Το πρόγραμμα υποστηρίζει τα κυριότερα είδη αρχείων ήχου (MP3, Ogg Vorbis, AIFF, WAV κ.α.). Μπορούμε να ανοίξουμε σ’αυτό όλα σχεδόν τα αρχεία που έχουμε στον υπολογιστή μας.

Μπορούμε να ανοίξουμε, να απο-θηκεύσουμε και να εξαγάγουμε αρχεία μέσω του μενού “Αρχείο”

Για να ανοίξουμε ένα αρχείο ήχου, από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Άνοιγμα”

Θα ανοίξουμε ένα αρχείο ήχου το οποίο βρί-σκεται ήδη στον υπολογιστή μας. Τo Audacity μπορεί να χειριστεί όλα σχεδόν τα αρχεία ήχου (MP3, AIFF, WAV, Ogg Vorbis κ.α.)

Το πλαίσιο διαλόγου εμφανίζεται όταν ανοίγουμε, αποθηκεύουμε ή εφαρμόζουμε εφέ σε αρχείο ήχου

Το αρχείο ήχου έχει ανοίξει στο Audacity. Προσέχουμε τη χρήση 2 καναλιών για τον ήχο μας!



Χαρακτηριστικά αρχείου ήχουΈνα αρχείο ήχου εμφανίζεται στο Audacity (συνήθως) ως κυμματο-

μορφή (εικόνα δεξιά). Μπορούμε, φυσικά, να επιλέξουμε και άλλους τρόπους προβολής του ήχου, όμως ο συγκεκριμένως ίσως να είναι ο πιο φιλικός για τους περισσότερους από εμάς. Επίσης, είναι ευκολότερη η επεξεργασία του, αλλά και η κατανόηση των σημείων στα οποία υπάρχει αυξομείωση της έντασης, αλλά και παύση.

Το συγκεκριμένο αρχείο που έχουμε ανοίξει είναι στερεοφωνικό - αυτό σημαίνει πως μπορεί να υποστηρίξει διαφορετικό ήχο στο αριστερό και στο δεξί ηχείο. Την αξιοποίηση στερεοφωνικών σημάτων τη γνωρί-ζουμε πολύ καλά από τον κινηματογράφο ή και την τηλεόραση. Βλέπου-με, για παράδειγμα, 2 κιθαρίστες να παίζουν ταυτόχρονα. Όταν κάνει σόλο αυτός που βρίσκεται στα αριστερά, ακούμε τον ήχο να βγαίνει από το αριστερό ηχείο. Όαν κάνει σόλο αυτός που βρίσκεται δεξιά, ακούμε τον ήχο να βγαίνει απο το δεξί ηχείο. Με αυτό τον τρόπο, αντιλαμβανό-μαστε τη θέση από την οποία προέρχεται ο ήχος!

Όταν και τα δύο κανάλια παίζουν ακριβώς τον ίδιο ήχο (όπως στο παράδειγμα) τότε δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα στο αριστερό και δεξί ηχείο.

Η γραμμή αυτή μας δείχνει τη διάρ-κεια του συγκεκριμένου αρχείου

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται το όνο-μα του τρέχοντος αρχείου ήχου

Ο ήχος εμφανίζεται ως κυμματομορφή. Πρόκειται για έναν τρόπο προβολής ηχητι-κού σήματος, που μας επιτρέπει εύκολα να κατανοήσουμε πότε αυξάνεται η ένταση, πότε υπάρχει παύση κτλ

Εδώ εμφανίζονται πληροφορίες για τον ήχο - στέρεοφωνικός ή μονοφωνικός, δειγματοληψία κ.α.

Ο ήχος καταλαμβάνει δύο “γραμμές” (κα-νάλια), μια και είναι στερεοφωνικός. Μπο-ρούμε aπό το ένα ηχείο να αναπαραγάγου-με έναν ήχο, και από το άλλο διαφορετικό



Αναπαραγωγή ήχουΓια να γίνει αναπαραγωγή του ήχου, κάνουμε κλικ με το ποντίκι

στο αντίστοιχο εργαλείο (εικόνα δεξιά). Συνήθως, η αναπαραγω-γή γίνεται από την αρχή μέχρι το τέλος του αρχείου ήχου. Όμως, μπορούμε να κάνουμε κλικ με το ποντίκι σε κάποιο σημείο του ήχου (π.χ. στο 39ο δευτερόλεπτο) και στη συνέχεια να κάνουμε κλικ στο εργαλείο αναπαραγωγής. Θα αναγκάσουμε το πρόγραμμα να ξεκι-νήσει την αναπαραγωγή του ήχου από εκείνο το σημείο.

Η λειτουργία αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν θέλουμε να ακούσουμε (ή να επεξεργαστούμε) συγκεκριμένο τμήμα του ήχου, χωρίς να χρειάζεται να ξεκινάμε πάντοτε από την αρχή.

Με το εργαλείο αυτό επιλέγουμε, αλλά και ορίζουμε, συγκεκριμένο σημείο ενός τμήματος ήχου

Από εδώ βλέπουμε την ένταση του ήχου (αριστερό και δεξί κανάλι) κατά την αναπαραγωγή του σε κάθε σημείο του

Για να ξεκινήσει ο ήχος από συγκεκριμένο σημείο, κάνουμε κλικ στη θέση που θέλου-με. Η κατακόρυφη γραμμή εμφανίζεται στο σημείο που ορίσαμε ως αρχή

Η επιλογή του (χρονικού) σημείου για έναρ-ξη της αναπαραγωγής, εμφανίζεται στο πλαίσιο αυτό Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται η χρονική

θέση στην οποία βρίσκεται η γραμμή ανα-παραγωγής του ήχου

To σύμβολο αυτό, καθώς και η κα-τακόρυφη γραμμή από κάτω του, δείχνει το σημείο στο οποίο βρίσκεται η αναπαραγωγή του ήχου

Εργαλείο αναπαραγωγής ήχου



Επιλογή τμήματος ενός ήχουΣε αρκετές περιπτώσεις, η επεξεργασία (διαγραφή, αντιγραφή, εφαρμογή

εφέ, εξαγωγή) θα περιοριστεί μόνο σε συγκεκριμένο τμήμα του ήχου. Για να γίνει η επιλογή, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί το αντίστοιχο εργαλείο (εικόνα δεξιά). Κάνουμε κλικ στο σημείο έναρξης του τμήματος που θα θέλουμε να επιλέξουμε, και στη συνέχεια κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πα-τημένο και τραβάμε προς τα δεξιά. Το τμήμα που επιλέγεται, εμφανίζεται με σκούρο χρώμα στο φόντο.

Στο κάτω μέρος του παραθύρου εμφανίζεται (σε δευτερόλεπτα) το αρχικό σημείο του επιλεγμένου τμήματος, καθώς και το τελικό. Στη συνέχεια θα γνω-ρίσουμε τρόπους επεξεργασίας του επιλεγμένου τμήματος.

Για να επιλέξουμε ένα μέρος του ήχου θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο αυτό

Για να γίνει η επιλογή, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο, και τραβάμε στη θέση που θέλουμε

Το τμήμα του ήχου που επιλέξαμε ξε-κινά από το 26ο δευτερόλεπτο, όπως φαίνεται στο πλαίσιο αυτό (αρχή επιλογής)

Το τμήμα που επιλέξαμε έχει διάρκεια μέχρι το 1ο λεπτό και 12ο δευτερόλε-πτο του αρχείου ήχου



Διαγραφή, Αποκοπή και Αντιγραφή επιλογήςΑν θέλουμε να διαγράψουμε ένα επιλεγμένο τμήμα ήχου, τότε

πατάμε το πλήκτρο Del (πληκτρολόγιο) ή επιλέγουμε “Διαγραφή” από το μενού “Επεξεργασία”. Αν θέλουμε να αποκόψουμε το επι-λεγμένο τμήμα, και ταυτόχρονα να δημιουργήσουμε ένα αντίγραφό του στη μνήμη του υπολογιστή, τότε κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Αποκοπή” (Cut). Το τμήμα που είχαμε επιλέξει διαγράφεται από την οθόνη μας, όμως ένα αντίγραφό του παραμένει στη μνήμη του υπολογιστή. Αν θέλουμε απλά να αντιγράψουμε (στη μνήμη) το επι-λεγμένο τμήμα, τότε κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Αντιγραφή” ή στην αντίστοιχη επιλογή του μενού “Επεξεργασία”.

Για αποκοπή του επιλεγμένου τμήμα-τος, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αντίστοιχη επιλογή του μενού “Επεξεργασία”

Με το εργαλείο αυτό θα αποκόψουμε το επιλεγμένο τμήμα ήχου

Η γραμμή αυτή εμφανίζεται στο σημείο αποκοπής του επιλεγμέ-νου τμήματος

Μπορούμε να αναιρέσουμε την αποκοπή με τη βοήθεια του εργαλείου αυτού



Επικόλληση τμήματος ήχουΜπορούμε να επικολλήσουμε ένα τμήμα που αντιγράψαμε στη

μνήμη, είτε μέσω του αντίστοιχου εργαλείου (εικόνα δεξιά) είτε μέσω της επιλογής “Επικόλληση” του μενού “Επεξεργασία”. Για να γίνει επικόλληση του ήχου, κάνουμε κλικ με το ποντίκι στο σημείο που επιθυμούμε να είναι το σημείο έναρξης του τμήματος, και στη συνέχεια επιλέγουμε “Επικόλληση”. Αν μεταξύ του τμήματος που επικολλούμε και του προηγούμενου ήχου υπάρχει απόσταση, τότε ανάμεσα στα δύο ηχητικά τμήματα εμφανίζεται μια ευθεία γραμμή. Η γραμμή αυτή (εικόνα κάτω) δείχνει πως, για όλη τη διάρκειά της, δεν ακούγεται κανένας ήχος!

Με το ποντίκι κάνουμε κλικ στο σημείο στο οποίο επιθυμούμε να γίνει επικόλληση του τμήματος που αντιγράψαμε ή αποκόψαμε

Η αρχή της επιλογής μπορεί να γίνει και από αυτό το πλαίσιο

Για να γίνει η επικόλληση, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό. Εναλλακτικά χρησιμο-ποιούμε την αντίστοιχη επιλογή του μενού “Επεξεργασία”

H επικόλληση έχει ολοκληρωθεί. Προσέχου-με πως υπάρχει μια ευθεία γραμμή ανάμεσα στο νέο τμήμα και στο προηγούμενο. Η δι-άρκεια της γραμμής αντιστοιχεί με χρονικό διάστημα στο οποίο δεν υπάρχει ήχος!



Επιλογή & Αντιγραφή ολόκληρου του ήχου

Αν θέλουμε να επιλέξουμε ολόκληρο τον ήχο, τότε κρατάμε το ποντίκι πατημένο στην αρχή του, και τραβάμε μέχρι το τέλος του. Η μέθοδος αυτή είναι λειτουργική συνήθως όταν ο ήχος έχει μικρή διάρκεια. Εναλλακτικά, κάνουμε κλικ στο μενού “Επεξεργασία”, στη συνέχεια στο “Select” (Επιλογή) και ακολούθως στο “Όλα”. Ο,τιδήποτε υπάρχει ανοικτό στο παράθυρο του Audacity θα επιλεγεί!

Με τη χρήση του εργαλείου “Αντιγραφή” (εικόνα κάτω), αντιγρά-φουμε ολόκληρο τον ήχο (μια και είναι επιλεγ-μένος!) στη μνήμη του υπολογιστή. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την επιλογή “Αντιγραφή” από το μενού “Επεξεργασία”.

Από το μενού αυτό μπορούμε να απο-κόψουμε, διαγράψουμε, αντιγράψου-με και επικολλήσουμε το επιλεγμένο ηχητικό μέρος

Με την επιλογή “Όλα”, επιλέγουμε ο,τιδήποτε υπάρχει ανοικτό στο συ-γκεκριμένο παράθυρο του AudacityΜε το εργαλείο αυτό αντιγράφουμε

στη μνήμη του υπολογιστή όλο το επιλεγμένο τμήμα ήχου



Εισαγωγή νέου καναλιού ήχου

Το Audacity είναι ένα πολυκάναλο λογισμικό επεξεργασίας ήχου. Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να εισαγάγουμε αρχεία (στερεοφωνι-κά ή μονοφωνικά) τα οποία να αναπαραγάγουμε ταυτόχρονα. Ένα παράδειγμα είναι το εξής: θέλουμε να ηχογραφήσουμε αφήγηση ενός κειμένου, ενώ παράλληλα να υπάρχει μουσική υπόκρουση που να συνοδεύει την αφήγηση. Στο Audacity ανοίγουμε το αρχείο μου-σικής (για την υπόκρουση). Στη συνέχεια, δημιουργούμε νέο κανάλι (εικόνα δεξιά). Στο νέο αυτό κανάλι εισαγάγουμε ή ηχογραφούμε την αφήγηση. Όταν επιλέξουμε αναπαραγωγή, τότε θα ακούγεται η αφήγηση (που θα παίζει στο δεύτερο κανάλι) ταυτόχρονα με τη μουσική υπόκρουση (που θα παίζει στο πρώτο κανάλι!).

Στο παράδειγμα μέχρι τώρα, είχα-με μόνο ένα στερεοφωνικό κανάλι ήχου. Θα δημιουργήσουμε ακόμη ένα για πολυκάναλη επεξεργασία!

Κάνουμε κλικ στο μενού “Kανάλια” και στη συνέχεια στο “Add New” (Προσθήκη Νέου). Ακολούθως επιλέγουμε “Κανάλι Στέρεο”

Ένα νέο (κενό) κανάλι έχει δημιουρ-γηθεί. Στη συνέχεια θα προσθέσουμε ήχο στο κανάλι αυτό, και θα τον επεξεργαστούμε



Επικόλληση ήχου σε συγκεκριμένο σημείο στο νέο κανάλι

Σε προηγούμενη σελίδα, είχαμε αντιγράψει ένα ηχητικό κομμάτι στη μνήμη του υπολογιστή. Θα τον επικολλήσουμε στο νέο κανάλι που δημι-ουργήσαμε! Κάνουμε κλικ στο δεύτερο κανάλι, στο σημείο από το οποίο θέλουμε να ξεκινά ο ήχος. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Επι-κόλληση” ή στην αντίστοιχη επιλογή του μενού “Επεξεργασία”. Στην οθόνη μας εμφανίζεται ο ήχος που επικολλήσαμε, με σημείο έναρξης τη θέση που ορίσαμε. Ο ήχος του πρώτου καναλιού θα ακούγεται μέχρι το σημείο αυτό, χωρίς να υπάρχει ήχος από το δεύτερο κανάλι. Από το συγκεκριμένο σημείο και μετά, θα ακούγονται ταυτόχρονα οι ήχοι και των δύο καναλιών.

Πρέπει να σημειώσουμε πως, παρόλο που έχουμε στην ουσία 2 κανά-λια στερεοφωνικά (τέσσερις ήχους), στην πραγματικότητα ακούγονται ως στερεοφωνικά μια και μοιράζονται μεταξύ αριστερού και δεξιού ηχείου.

Με το εργαλείο αυτό επικολλούμε τον ήχο που είχαμε αντιγράψει στη μνήμη σε προη-γούμενη σελίδα

Η κατακόρυφη γραμμή δείχνει το σημείο στο οποίο θα γίνει επικόλληση του ήχου στο δεύτερο κανάλι. Προσέχουμε πως η γραμμή εμφανίζεται μόνο στο νέο κανάλι

Η επικόλληση έχει γίνει. Η αναπαραγωγή του ήχου του δεύτερου καναλιού θα ξεκινά από αυτό το χρονικό σημείο και μετά



Μεγέθυνση & Σμίκρυνση στο επιλεγμένο τμήμα

Αν επιθυμούμε να αποκόψουμε ή να αντιγράψουμε (ή έστω να αναπαρα-γάγουμε) συγκεκριμένο τμήμα ήχου, τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο μεγέθυνσης (Zoom in) ώστε να επιλέξουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια (π.χ. από το 46 έως το 53 δευτερόλεπτο). Επιλέγουμε το τμήμα του ήχου που μας ενδιαφέρει και περιλαμβάνει το σημείο που θα επεξεργα-στούμε, και κάνουμε κλικ στο εργαλείο μεγέθυνσης (Zoom in). Αντίστοιχα, αν θέλουμε να προβληθεί ο ήχος σε όλη τη διάρκειά του, κάνουμε κλικ στο εργαλείο σμίκρυνσης (Zoom out) ώστε να γίνει πλήρης προβολή του.

Με το εργαλείο αυτό κάνουμε μεγέθυνση (Zoom in) στο επιλεγμένο τμήμα ήχουΜε τη μεγέθυνση που επιλέξαμε, οι εν-

δείξεις της διάρκειας έχουν ‘απόσταση’ 5 δευτερόλεπτα

Με το εργαλείο αυτό κάνουμε σμίκρυνση (Zoom out). Η διάρκεια του ήχου εμφανί-ζεται σε λεπτά



Προσαρμογή στην επιλογή / σε όλη την εργασία

Τα εργαλεία μεγέθυνσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμα όταν θέλουμε να εργαστούμε με συγκεκριμένα τμήματα του ήχου. Όμως, τα εργαλεία αυτά δεν είναι ιδιαίτερα βολικά αν θέλουμε να προσαρμόσουμε ένα επιλεγμένο τμήμα στο πλάτος του παραθύρου ή αν θέλουμε να δούμε εύκολα και γρήγορα - στο διαθέσιμο πλάτος του παραθύρου- όλη τη διάρκεια των ηχητικών αρχείων με τα οποία δουλεύουμε.

Για να προβάλουμε σε όλο το πλάτος του παραθύρου ένα επιλεγμένο τμήμα ήχου, κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο εργαλείο (εικόνα κάτω δεξιά). Για να προβάλουμε ολόκληρη τη διάρκεια των ηχητικών αρχείων στο πλάτος του παραθύρου, κάνουμε κλικ στο εργαλείο “Ταίριασα εργασίας” (εικόνα πάνω δεξιά).

Mε το εργαλείο αυτό, προσαρμόζουμε αυτόματα όλη τη διάρκεια του ήχου στο πλάτος του παραθύρου

Με το εργαλείο αυτό προσαρμόζουμε το επιλεγμένο τμήμα του ήχου στο πλάτος του παραθύρου



Αποθήκευση αρχείου ως Audacity

Τα αρχεία του Audacity μας επιτρέπουν να τροποποιούμε τους ήχους, όπως τους έχουμε εισαγάγει στην εφαρμογή. Όπως έχουμε δει σε προηγούμενη σελίδα, στο Audacity μπορούμε να έχουμε όσα κανάλια επιθυμούμε, κατά το στάδιο της επεξεργασίας.

Όμως, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως τα αρχεία που αποθηκεύουμε με την εντολή “Αποθήκευση Εργασίας” είναι συμβατά μόνο με την εφαρμογή αυτή (και για όλες τις πλατφόρμες, MacOS X, Windows, Linux).

Για αποθήκευση της εργασίας σε αρχείο Audacity, κάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή του μενού “Αρχείου”. Με την ίδια επιλογή αποθηκεύουμε τις αλλαγές που κάνουμε κατά την εργασία μας

Το Αudacity μας ενημερώνει πως το αρχείο θα αποθηκευθεί ως αρχείο .aup. Αυτό επιτρέπει την τροποποίησή του από το ίδιο το πρόγραμμα, όμως δεν είναι συμβατό με άλλα λογισμικά αναπαραγωγής ήχου (π.χ. iTunes, Songbird κ.α.)

Στο πλαίσιο αυτό δίνουμε όνομα για το αρχείο (File name:). Ο τύπος του αρχείου είναι .aup



Εξαγωγή αρχείου ήχου σε άλλες μορφές

Τα αρχεία με τα οποία εργαζόμαστε, αποθηκεύονται σε μορφή .aup ώστε να μπορούμε να συνεχίζουμε τις τροποποιήσεις μέσα στο Audacity. Όμως, αν θέλουμε να αναπαραγάγουμε τα αρχεία αυτά σε άλλες εφαρμογές, πιο κοινές (π.χ. Media Player, VLC, Songbird, iTunes) ή και να τα μεταφέρουμε σε μια συσκευή MP3 player, θα πρέπει να τα μετατρέψουμε σε άλλη μορφή.

Το Audacity, ειδικά οι νεότερες εκδόσεις, υποστηρίζουν όλα σχεδόν τα αρχεία ήχου (WAV, AIFF, MP3 κτλ). Με τα πρόσθετα (plugins) που κατεβάζουμε από τη σελίδα του Audacity, μπορούμε να προσθέσουμε δυνατότητες υποστήριξης και άλλων αρχείων.

Με την επιλογή αυτή, γίνεται εξαγωγή του επιλεγμένου τμήματος του αρχείου

Mε την επιλογή “Εξαγωγή”, μετατρέπουμε το αρχείο του Audacity σε μορφή αρχείου ήχου για αναπαραγωγή σε άλλη εφαρμογή

Ορισμένες εφαρμογές μπορούν να προβάλουν πληροφορίες σχετικές με το αρχείο ήχου (π.χ. συνθέτης, είδος κτλ). Κατά την εξαγωγή του αρχείου, μπορούμε να πληκτρολογήσουμε πληροφορίες στο παράθυρο αυτό. Μπορούμε να προσθέσουμε ή να αφαιρέσουμε γραμμές

Mπορούμε να επιλέξουμε τύπο αρχείου από τις επιλογές του πλαισίου “Save as type:”



Εφαρμογή Εφέ ήχου

Από το μενού “Εφέ” μπορούμε να εφαρμόσουμε εντυπωσιακές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο γίνεται αναπαραγωγή του ήχου. Μπορούμε να εξομαλύνουμε την ένταση, να εφαρμόσουμε σταδιακή αύξηση/ μείωση της έντασης, κ.α.

Ta εφέ μπορούμε να τα επιλέξουμε από το αντίστοιχο μενού - αυτά θα εφαρμοστούν σε ένα επιλεγμένο τμήμα του ήχου

Με το εργαλείο αυτό εμφανί-ζουμε τις επιλογές σχημάτων

Στο επιλεγμένο τμήμα θα εφαρμόσουμε το εφέ “Fade in” Η εφαρμογή του εφέ “Fade In”

έχει ολοκληρωθεί - το αποτέλεσμα εμφανίζεται στο παράθυρο

Τα εφέ εφαρμόζονται σε τμήματα του ήχου που είναι επιλεγμένα



Εφέ ενίσχυσης ήχου

Σε ορισμένες περιπτώσεις θα χρειαστεί να συνδυάσουμε δύο ή περισσότερα αρχεία ήχου. Αυτά μπορεί να έχουν διαφορετική ένταση, και άρα το αποτέλεσμα δε θα είναι το ιδανικό. Μπορούμε να ενισχύσουμε την ένταση του ήχου σε επιλεγμένο τμήμα από το μενού “Εφέ” και την επιλογή “Ενίσχυση...”.

Για να ενισχύσουμε τον ήχο, επιλέγουμε ένα τμήμα (ή ολόκληρο) και στη συνέχεια επιλέγουμε “Ενίσχυση” από το μενού “Εφέ”

Από εδώ ορίζουμε (αριθμητικά ή μέσω του επιλογέα) την ενίσχυση. Αρνητικός αριθμός δηλώνει μέίωση της έντασης

H ένταση του ήχου στο συγκεκριμένο αρχείο έχει μειωθεί, μια και επιλέξαμε αρνητική ενίσχυση



Μετατροπή στερεοφωνικού ήχου σε μονοφωνικό

Σε στερεοφωνικά αρχεία ήχου, μπορεί να σταλεί διαφορετική ηχητική πληροφορία στο αριστερό ηχείο από ότι στο δεξί (δύο κανάλια). Στις πλείστες περιπτώσεις, αν και ο ήχος αποτελείται από δύο κανάλια, εντούτοις και τα δύο στέλνουν το ίδιο ακριβώς σήμα και άρα δεν υπάρχει (ηχητικά) διαφορά από το μονοφωνικό. Αν θέλουμε να συνδέσουμε τα δύα κανάλια σε ένα, ώστε να μειώσουμε και το αποθηκευτικό μέγεθος του αρχείου ήχου, θα πρέπει να επιλέξουμε “Stereo Track to Mono” από το μενού “Κανάλια”.

Πλέον, για το τραγούδι αυτό, υπάρχει μόνο ένα κανάλι ήχου

To συγκεκριμένο αρχείο ήχου είναι στερεοφωνικό, μια και στέλνεται ταυτόχρονα ξεχωριστό σήμα στα δύο ηχεία

Την επιλογή για σύνδεση των δύο καναλιών σε ένα (και μετατροπή του ήχου σε μονοφωνικό), την επιλέγουμε από το μενού “Κανάλια”

Ο ήχος αναγνωρίζεται από την εφαρμογή ως μονοφωνικός, μια και -το ίδιο σήμα- στέλνεται και στα δύο ηχεία



Εισαγωγή αρχείου ήχου στην εργασία μας

Με την επιλογή “Import” μπορούμε να εισαγάγουμε άλλα αρχεία ήχου σε μια εργασία. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να εμπλουτίσουμε τα μουσικά μας κομμάτια, συνδυάζοντας ήχους και μουσική από πολλα και διαφορετικά αρχεία. Το κάθε αρχείο που εισαγάγουμε εμφανίζεται στη δική του γραμμή, με τα δικά του κανάλια (αν είναι στερεοφωνικό). Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τρόπους επεξεργασίας των αρχείων αυτών.

Κάνουμε κλικ στο αρχείο που επιθυμούμε να εισαχθεί, και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο “Open”

Προσέχουμε πως το Audacity, αν και εισήγαγε το αρχείο στην υπάρχουσα εργασία, εντούτοις το αναγνωρίζει ως ξεχωριστό μουσικό κουμμάτι με δύο ανεξάρτητα κανάλια

Για εισαγωγή νέου αρχείου ήχου στην υφιστάμενη εργασία, κάνουμε κλικ στο μενού “Αρχείο” και στη συνέχεια στην επιλογή “Import” και ακολούθως στο “Audio”



Επιλογή τμήματος ήχου σε ένα και περισσότερα κομμάτια

Στο αρχείο του Audacity έχουμε εισαγάγει μουσική από δύο διαφορετικά αρχεία ήχου. Το κάθε ένα από τα αρχεία αυτά εμφανίζεται στο δικό του πλαίσιο - γραμμή στο παράθυρο του Audacity. Μπορούμε να επιλέξουμε τμήμα του ενός αρχείου ή και τμήμα και των δύο αρχείων ταυτόχρονα, με τη βοήθεια του ποντικιού. Για να επιλέξουμε τμήμα ενός αρχείου, κάνουμε κλικ στο πλαίσιό του και τραβάμε το ποντίκι προς τα δεξιά. Για να επιλέξουμε το ίδιο χρονικά τμήμα και στα δύο αρχεία, κάνουμε κλικ στο ένα από αυτά, τραβάμε προς τα κάτω ώστε να επιλεγεί και το άλλο πλαίσιο, και στη συνέχεια τραβάμε προς τα δεξιά (ή αντίστροφα).

Για να επιλέξουμε τμήμα του ήχου που βρίσκεται στο δεύτερο πλαίσιο, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο και τραβάμε προς τα δεξιά

Για να επιλέξουμε ταυτόχρονα το ίδιο (σε χρόνο έναρξης και λήξης) τμήμα από όλα τα ηχητικά κομμάτια, κρατάμε το ποντίκι πατημένο στη μια γραμμή, και στη συνέχεια τραβάμε προς τα δεξιά και προς τα κάτω



Εργασία με πολλά αρχεία ήχου

Μέσω της επιλογής “Import” μπορούμε να ενσωματώσουμε πολλά και διαφορετικά αρχεία ήχου στην εργασία μας. Αυτό επιτρέπει το συνδυασμό πάρα πολλών ηχητικών κομματιών, εφέ και τραγουδιών, ώστε να δημιουργήσουμε δικές μας ‘συνθέσεις’.

Σε συνδυασμό, μάλιστα, με ηχογράφηση δικής μας φωνής, μπορούμε να έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα!

Στο παράδειγμα της εικόνας, έχουμε ενσωματώσει στην ίδια εργασία, ηχητικά κομμάτια από 3 διαφορετικά τραγούδια



Εργαλείο πορείας έντασης

Το Audacity μας δίνει τη δυνατότητα να αλλάξουμε με τη βοήθεια του ποντικιού, την ένταση αλλά και την πορεία της (π.χ. να υπάρχει σταδιακή αύξηση ή μείωση) του ήχου. Επιλέγουμε το εργαλείο (εικόνα δεξιά) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ σε ένα σημείο στον ήχο. Ακολούθως, κρατάμε το ποντίκι πατημένο και τραβάμε προς μια κατεύθυνση - πάνω για να αυξηθεί η ένταση, κάτω για να μειωθεί, αριστερά ή δεξιά για να οριστεί σταδιακή ή απότομη αύξηση ή μείωση της έντασης.

Με το εργαλείο αυτό αυξομειώνουμε την ένταση σε συγκεκριμένα σημεία. Κάνουμε κλικ με το ποντίκι στο σημείο που θέλουμε, και στη συνέχεια τραβάμε πάνω, κάτω, αριστερά και δεξιά ανάλογα

Με το ποντίκι πατημένο, μπορούμε να τροποποιήσουμε την ένταση σε συγκεκριμένα σημεία του ήχου



Χρονική μετατόπιση ήχου

Αν θέλουμε ένας ήχος που έχουμε εισαγάγει στο αρχείο μας να ακούγεται μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, τότε μπορούμε να επιλέξουμε το εργαλείο χρονικής μετατόπισης του ήχου (εικόνα δεξιά) και στη συνέχεια να κάνουμε κλικ στον ήχο και να τον ‘τραβήξουμε’ στη θέση που θέλουμε.

Αυτή η λειτουργία είναι ιδιαίτερα σημαντική όταν θέλουμε να ακούγονται ορισμένα ηχητικά κομμάτια μετά ή πρίν από κάποια άλλα. Αν, για παράδειγμα, σε κάποια σχολική γιορτή θέλουμε να ακούγεται μουσική και μετά -μέσω του υπολογιστή ή του cd-player- μια εκφώνηση, τότε το πρώτο κομμάτι (η μουσική) μπορεί να παίζει από την αρχή, ενώ να εφαρμόσουμε χρονική μετατόπιση στο ηχητικό κομμάτι της εκφώνησης.

Mε το εργαλείο αυτό μετατοπίζουμε (χρονικά) τον ήχο, ώστε να αρχίσει η αναπαραγωγή πρίν ή μετά από την έναρξη κάποιου άλλου

Σ’αυτό το διάστημα δε θα ακούγεται ο ήχος - μέχρι την έναρξη του κομματιού αυτού, είτε θα υπάρχει σιγή, είτε θα ακούγεται άλλο κομμάτι (αν υπάρχει)



Αρχεία MIDI

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, δημιουργήθηκε ένα πρότυπο ώστε οι ηλεκτρονικές μουσικές συσκευές όλων σχεδόν των κατασκευστών να μπορούν να ‘μιλούν’ μεταξύ τους. Το πρότυπο MIDI (Musical Instrument Digital Interface) δημιουργήθηκε ώστε να υπάρχει συμβατότητα και διασύνδεση ανάμεσα στις συσκευές αυτές (π.χ. ηλεκτρονικά αρμόνια). Λίγα χρόνια μετά, με την ανάπτυξη των υπολογιστών, άρχισε να υπάρχει διασύνδεση μουσικών συσκευών με υπολογιστές και πολύ γρήγορα αρκετά προγράμματα εμφανίστηκαν που επέτρεψαν τη δημιουργία πολύπλοκων συνθέσεων στον υπολογιστή και μεταφορά της σε μουσικές συσκευές.

Σε αντίθεση με αρχεία ήχου όπως τα MP3, WAV και AIFF, το MIDI δεν περιέχει κωδικοποιημένο (συμπιεσμένο) ήχο, αλλά οδηγίες προς συσκευές (υπολογιστή, μουσικά όργανα) ώστε να χρησιμοποιήσουν τις δικές τους ηχητικές δυνατότητες για αναπαραγωγή μουσικής. Προφανώς αρχεία MIDI δεν ενσωματώνουν ανθρώπινες φωνές, Στο διαδίκτυο υπάρχουν εκατοντάδες

ιστοσελίδες με δωρεάν αρχεία MIDI ακόμη και διάσημων συνθέσεων όπως τα έργα του Μότσαρτ ή του Μπετόβεν, ακόμη και των Metallica ή AC/DC!

Στο χώρο του Ανοικτού / Ελεύθερου Λογισμικού θα βρείτε αρκετά πακέτα για δημιουργία συνθέσεων MIDI



Εισαγωγή αρχείου MIDI

Το Audacity υποστηρίζει την εισαγωγή αρχείων MIDI, και τον περιορισμένο έλεγχο του περιεχομένου του. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως τα αρχεία αυτά, μια και δεν περιέχουν ήχο, δεν μπορούν να αναπαραχθούν από το Audacity με τον ίδιο τρόπο όπως και τα ηχητικά αρχεία. Προβάλλεται όμως η πληροφορία που περιλαμβάνουν, ώστε να μπορεί ο μουσικός να μελετήσει χαρακτηριστικά που έχουν να κάνουν με την ένταση και το ρυθμό, ώστε να γίνει συνδυασμός αρχείου με μουσική από MIDI και άλλων ηχητικών τμημάτων (π.χ. μουσική ή αφήγηση από ηχογράφηση).

Για εισαγωγή αρχείου MIDI κάνουμε κλικ στο μενού “Αρχείο” και στη συνέχεια στην επιλογή “Import” και “MIDI”

H εισαγωγή του αρχείου έχει γίνει - προσέξτε πως -μια και το αρχείο δεν περιέχει ήχο αλλά πληροφορίες- δεν εμφανίζεται υπό μορφή κυμματομορφής



Σύνδεση μικροφώνου / κασετοφώνου στον υπολογιστή

Στο πίσω μέρος του υπολογιστή μας υπάρχουν υποδοχές για σύνδεση των ηχείων αλλά και μικροφόνων. Ανάλογα με τον υπολογιστή (ή τον κατασκευαστή) είναι και το αντίστοιχο χρώμα που έχουν οι υποδοχές αυτές. Συνήθως, η είσοδος μικροφώνου έχει χρώμα ροζ και συνοδεύεται από κάποιο σύμβολο (εικόνα κάτω). Ορισμένοι κατασκευαστές τοποθετούν και στο μπροστινό (ή πλαϊνό) μέρος του υπολογιστή τις θύρες αυτές. Αν θα συνδέσουμε ένα κασετόφωνο (για ψηφιοποίηση παλιών κασετών) με τον υπολογιστή μας, τότε θα πρέπει να συνδέσουμε την έξοδο ήχου του κασετοφώνου, ή την έξοδο για ακουστικά (headphones) με την είσοδο ήχου του υπολογιστή μας (εικόνα δεξιά).

Στην επόμενη σελίδα θα γνωρίσουμε τον τρόπο με τον οποία ηχογραφούμε μέσω μικροφώνου ή άλλης εξωτερικής συσκευής στον υπολογιστή μας, ώστε να δημιουργηθούν ψηφιακά αρχεία ήχου.

Στο πίσω μέρος του υπολογιστή σας πρέπει να υπάρχουν τέτοιες υποδοχές. H συγκεκριμένη είναι η είσοδος ήχου

Συνήθως μπορούμε να συνδέσουμε ένα κασετόφωνο στον υπολογιστή μας, μέσω της υποδοχής εξόδου ήχου για ακουστικά. Προσέξτε επειδή δεν έχουν όλες οι συσκευές τέτοια έξοδο!

Η σύνδεση κασετοφώνου και υπολογιστή μπορεί να γίνει με ένα απλό καλώδιο - το είδος του εξαρτάται από τις διαθέσιμες υποδοχές



Eπιλογή συσκευής εισόδου ήχου

Στον υπολογιστή μας μπορούμε - ανά πάσα στιγμή- να έχουμε πολλές και διαφορετικές συσκευές εισαγωγής ήχου (π.χ. μικρόφωνα USB, κασετόφωνα συνδεδεμένα με τον υπολογιστή μας κ.α.). Για να ‘γνωρίζει’ το Audacity τη συσκευή που θα χρησιμοποιήσουμε για την ηχογράφηση, θα πρέπει να την επιλέξουμε. Από το μενού “Επεξεργασία” επιλέγουμε “Preferences” (Προτιμήσεις). Από την επιλογή “Ηχογράφηση” και το πλαίσιο “Συσκευή”, επιλέγουμε την αντίστοιχη είσοδο ή συσκευή USB που θα χρησιμοποιήσουμε.

Οι συσκευές USB συνήθως αναγνωρίζονται αυτόματα από τον υπολογιστή, και το όνομά τους εμφανίζεται στις επιλογές των συσκευών ηχογράφησης του Audacity.

Οι ρυθμίσεις της λειτουργίας του Audacity γίνεται μέσω του μενού “Eπεξεργασία” και της επιλογής “Preferences...” (Προτιμήσεις)

Οι συσκευές USB αναγνωρίζονται αυτόματα από τον υπολογιστή μας. Για συσκευές που συνδέουμε στην υποδοχή εισόδου ήχου, επιλέγουμε “Line In”

Aπο εδώ ελέγχουμε την ένταση της εισόδου ήχου που έχουμε επιλεγμένη από τις Προτιμήσεις

Ta μικρόφωνα τύπου USB είναι πολύ διαδεδομένα, μια και χρησιμοποιούνται για επικοινωνία δια βοής με άλλους χρήστες σε προγράμματα όπως το Skype.



Ηχογράφηση / Εισαγωγή ήχου στο Audacity

Αφού επιλέξουμε τη συσκευή εισόδου που θέλουμε (προηγούμενη σελίδα), μπορούμε να ξεκινήσουμε την ηχογράφηση στο Audacity. Αν πρόκειται για ηχογράφηση από εξωτερική συσκευή (κασετόφωνο), τότε κάνουμε πατάμε το κουμπί “Play” της συσκευής αυτής και ταυτόχρονα το κουμπί ηχογράφησης (εικόνα δεξιά) του Audacity. Αφήνουμε να ολοκληρωθεί η ηχογράφηση, ώστε να επεξεργαστούμε τον ήχο στη συνέχεια.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως, όσο διαρκεί η κασέτα ή ο δίσκος που ηχογραφούμε (π.χ. ομιλία με διάρκεια μίας ώρας), τόσο χρόνο θα χρειαστεί και η εισαγωγή του στο Audacity.

Από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η ηχογράφηση, τότε ο ήχος πλέον μπορεί να γίνει εξαγωγή ως αρχείο MP3, WAV κτλ.

Σε συνδυασμό με λογισμικά εγγραφής αρχείων ήχου σε ψηφιακούς δίσκους, μπορούμε να μετατρέψουμε την παλιά μας συλλογή κασετών (ή και δίσκων) σε CD.

Για να ξεκινήσει η ηχογράφηση στο Audacity, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό

Στα πλαίσια αυτά εμφανίζεται -αν το επιθυμούμε- η ένταση του ήχου από τη συσκευή εισόδου

Ο ήχος, κατά τη διάρκεια εγγραφής του στον υπολογιστή μέσω της εξωτερικής συσκευής (μικρόφωνο, κασετόφωνο κτλ)

Το σύμβολο αυτό κινείται οριζόντια κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης, και δείχνει το χρόνο από τη στιγμή που ξεκίνησε η λειτουργία αυτή



Audacity

• μάθαμε τον τρόπο με τον οποίο ανοίγουμε

αρχεία ήχου στο Audacity για επεξεργασία

• εφαρμόσαμε εφέ ήχου σε τραγούδι

• αποθηκεύσαμε τα αρχεία μας σε άλλες

μορφές (WAV, AIFF, MP3)

• γνωρίσαμε τον τρόπο σύνδεσης εξωτερικών

συσκευών με το Audacity



Audacity

• μάθαμε τον τρόπο με τον οποίο ανοίγουμε

αρχεία ήχου στο Audacity για επεξεργασία

• εφαρμόσαμε εφέ ήχου σε τραγούδι

• αποθηκεύσαμε τα αρχεία μας σε άλλες

μορφές (WAV, AIFF, MP3)

• γνωρίσαμε τον τρόπο σύνδεσης εξωτερικών

συσκευών με το Audacity

Η εικόνα του Gimp με το πινέλο μεταφορτώθηκε από τη σελίδα: http://rocketdock.com/addon/icons/20778

ΕΝΟΤΗΤΑ Στ:Gimp

http://rocketdock.com/addon/icons/20778

Στόχοι:


•



Gimp: ένα πακέτο επεξεργασίας εικόνας για όλους τους χρήστες!Η επεξεργασία εικόνας είναι πλέον απαραίτητη σε όλους μας, μια και η εξάπλωση

των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών ή η ενσωμάτωση τέτοιων δυνατοτήτων στα κινητά τηλέφωνα, μας επιτρέπουν να συγκεντρώνουμε εκατοντάδες φωτογραφίες.

Οι φωτογραφίες αυτές μπορούν να ενσωματωθούν σε εργασίες μας, σε ηλεκτρονι-κά μηνύματα, στο προφίλ μας στο διαδίκτυο, στα λογισμικά επικοινωνίας που χρησιμο-ποιούμε κ.α.

Πολύ συχνά θα πρέπει να ‘κόψουμε’ λεπτομέρειες ή άσχετα άτομα από μια φω-τογραφία. Σε άλλες περιπτώσεις, θα πρέπει ίσως να βελτιώσουμε κάποιες ατέλειες (εκείνα τα κιλά που βάλαμε στις διακοπές!).

Ένα από τα πλέον διαδεδομένα πακέτα επεξεργασίας εικόνας είναι το Photoshop. Το πακέτο αυτό είναι μεν πανίσχυρο, είναι όμως και πανάκριβο. Το Gimp είναι ένα λογισμικό ανοικτού / ελεύθερου κώδικα το οποίο τρέχει σε όλες τις πλατφόρμες (MacOS X, Windows, Linux) και μέσα από ένα ιδιαίτερα φιλικό περιβάλλον επιτρέπει την επεξεργασία εικόνας με εργαλεία που δεν έχουν και πολλά να ζηλέψουν από το Photoshop.


Ανοικτό λογισμικό για όλα τα συστήματαΤο Gimp είναι μια εφαρμογή επεξεργασίας εικόνας που ανήκει στο χώρο του

ανοικτού / ελεύθερου λογισμικού. Έχει μεταφερθεί σε όλες τις πλατφόρμες, και έχουν δημιουργηθεί ακόμη και ειδικές εκδόσεις (π.χ. Gimpshop) που είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων χρηστών (π.χ. άτομα τα οποία είναι εξοικειωμένα στη χρήση του Photoshop).

Μπορείτε να κατεβάσετε την έκδοση για τη δική σας πλατφόρμα από την επίσημη ιστοσελίδα το Gimp στη διεύθυνση http://www.gimp.org


http://www.gimp.org



Λήψη και εγκατάσταση GimpshopΗ διαδικασία εγκατάστασης είναι ιδιαίτερα απλή, μια και ακολουθούμε τις οδηγίες που μας δίνει το πρόγραμμα στην οθόνη.

Το αρχείο του Gimp είναι αρκετά μικρό και μπορεί να μεταφορτωθεί στον υπολογιστή μας μέσα σε λίγα λεπτά (σύνδεση ADSL 512Kbps). Κάνουμε διπλό κλικ στο εικονίδειο του αρχείου που θα μεταφορτωθεί στον υπολογιστή μας, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία εγκατάστασης (εικ.1). Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Next” ώστε να εμφανιστεί η επόμενη οθόνη, στην οποία εμφανίζεται η Γενική Άδεια Χρήσης (GNU General Pulbic Licence - εικ.2). Το ανοικτό/ ελεύθερο λογισμικό συνοδεύεται από άδεια χρήσης, με τη μόνη διαφορά ότι αυτή προστατεύει το δικαίωμα των δημιουργών ενός λογισμικού να κρατούν τον κώδικα ανοικτό, και απαγορεύουν σε άλλα άτομα να χρησιμοποιήσουν τον κώδικά τους για να δημιουργήσουν παρόμοια προγράμματα για εμπορικούς σκοπούς.

Με την επιλογή “Install now” (εικ. 3), γίνεται αυτόματη εγκατάσταση σε συγκεκριμένη θέση στον υπολογιστή. Με την επιλογή “Customise” μπορούμε να επιλέξουμε τα τμήματα που θα εγκατασταθούν (εικ. 4), την τοποθεσία εγκατάστασης, καθώς και τα αρχεία εικόνας που θα ανοίγουν αυτόματα με το Gimp όταν κάνουμε διπλό κλικ πάνω τους (εικ. 5). Ακολούθως η διαδικασία αυτή θα συνεχίσει, με την εξαγωγή αρχείων και την εγκατάστασή τους στο δίσκο (εικ.6).

1 2

3 4

5 6


Εκκίνηση Gimp για πρώτη φοράΜε την εγκατάσταση του Gimp, θα γίνει προσθήκη (αν επιθυμούμε) μιας συντόμευσης στην επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή.

Το Gimp αποτελείται από 3 διαφορετικά παράθυρα - το κεντρικό παράθυρο περιλαμβάνει τα μενού της εφαρμογής, και σ’αυτό εμφανίζεται η επιφάνεια (χώρος) εργασίας. Στην εικόνα δεξιά, δεν έχουμε δημιουργήσει ακόμη νέο έγγραφο, έτσι δεν εμφανίζεται η επιφάνεια εργασίας. Η Εργαλειοθήκη είναι ένα σημαντικότατο τμήμα του Gimp, μια και σ’αυτήν περιλαμβάνονται τα βασικά εργαλεία που χρησιμοποιούμε στην επεξεργασία εικόνας. Στην εργαλειοθήκη, και για κάθε εργαλείο ξεχωριστά, εμφανίζονται επιλογές που τροποποιούν τη λειτουργία του καθενός.

Tις στρώσεις (επίπεδα - layers), τις διαδρομές, καθώς και το ιστορικό (αναιρέσεις) τα επιλέγουμε από το αντίστοιχο παράθυρο. Θα γνωρίσουμε τις λειτουργίες αρκετών από τα εργαλεία αυτά στη συνέχεια.

Το εικονίδιο του Gimp εμφανίζεται στην επιφάνεια εργασίας των Windows


Όταν εκτελείται μια εφαρμογή στα Windows 7, εμφανίζεται το εικονίδειό της στη θέση αυτή

Το κεντρικό παράθυρο του Gimp - σ’αυτό εμφανίζονται τα μενού της εφαρμογής, αλλά και ο χώρος εργασίας

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται οι επιλογές αναίρεσης (ιστορικό), τα επίπεδα (layers), παραμέτροι των εργαλείων κ.α.

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται τα εργαλεία του Gimp. Το κάθε εργαλείο έχει τις δικές του ρυθμίσεις (π.χ. επιλογή είδους γεμίσματος επιφάνειας)



Δημιουργία νέας εργασίαςΜε την εκκίνηση του Gimp, δεν εμφανίζεται επιφάνεια εργασίας. Θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια νέα εργασία.

Για να δημιουργήσουμε μια νέα σύνθεση / εικόνα, θα πρέπει να δημιουργήσουμε μια νέα εργασία. Κάνουμε κλικ στο μενού “Αρχείο” και στην επιλογή “Νέο...”. Από το πλαίσιο που θα εμφανιστεί (εικόνα κάτω αριστερά), επιλέγουμε τις διαστάσεις της εικόνας. Από το πλαίσιο “Πρότυπο” μπορούμε να επιλέξουμε προκαθορισμένα μεγέθη ή να δώσουμε τα δικά μας στις επιλογές “Πλάτος” και “Ύψος”. Κάνουμε κλικ στο “Eντάξει” για να δημιουργηθεί η νέα εργασία.

Aπό το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Nέο...” για να δημιουργηθεί μια νέα εργασία

Ο χώρος αυτός ονομάζεται καμβάς!

Στη λωρίδα αυτή εμφανίζεται το όνομα του αρχείου, οι στρώσεις, ο χρωματικός τύπος και η ανάλυση (1024x768)

Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε προκαθορισμένα μεγέθη εικόνας

Μπορούμε να πληκτρολογήσουμε δικές μας διαστάσεις


Εργασία στον καμβά - τα pixelsΤο Gimp είναι ιδιαίτερα φιλικό, όμως όπως και όλα τα λογισμικά επεξεργασίας εικόνας, απαιτεί αρκετό χώρο στην οθόνη!

Ακόμη και μια εικόνα με ανάλυση 1024x768, καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του παραθύρου μιας τυπικής οθόνης 17 ή 19 ιντζών (που έχουν μέγιστη ανάλυση 1280x1024).

Για να εμφανίζει ο υπολογιστής στην οθόνη πληροφορίες, τις συνθέτει χρησιμοποιώντας μικρά τετράγωνα τα οποία ονομάζει “στοιχεία εικόνας” (picture elements). Από τα αρχικά των λέξεων αυτών έχει δημιουργηθεί μια νέα λέξη, τα Pixels!

Ανάλογα με την οθόνη που έχουμε, είναι και ο μέγιστος αριθμός των pixels που μπορούν να εμφανιστούν στην οθόνη. Μια τυπική οθόνη TFT 17 ιντζών προβάλλει τον ίδιο αριθμό pixel με μια οθόνη 19 ιντζών - 1280 στήλες (ένα pixel ανά στήλη) και 1024 γραμμές. Το γινόμενο που προκύπτει ονομάζεται ‘ανάλυση της οθόνης’.

Στη δική μας περίπτωση, έχουμε δημιουργήσει μια νέα εργασία. Ο καμβάς (ο χώρος εργασίας μας) αποτελείται από 1024 στήλες και 768 γραμμές, και έχει ανάλυση 1024x768 pixel.


Ο χώρος αυτός βρίσκεται έξω από τον καμβά - δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κανένα εργαλείο στο χώρο αυτό

Το πλαίσιο αυτό (που ορίζεται από τις διακεκομμένες γραμμές) είναι ο καμβάς- η επιφάνεια στην οποία εργαζόμαστε

H εικόνα αυτή αποτελεί μεγέθηνση τμήματος της εικόνας δεξιά. Μπορούμε να διακρίνουμε τα τετράγωνα (pixels) που αποτελούν την εικόνα


Χρήση Gimp στη διδασκαλία

Εργασία με τα εργαλεία - το πινέλοΤο πινέλο είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα εργαλεία που

θα χρησιμοποιήσετε όταν θα τροποποιείται μια εικόνα ή για να δημιουργήσετε κάτι από μηδενική βάση. Επιλέγοντας το πινέλο, όπως και όλα τα υπόλοιπα εργαλεία, εμφανίζονται οι παραμέτροι και επιπρόσθετες επιλογές του στο κάτω μέρος της Εργαλειοθήκης, αλλά και στην παλέτα των Στρώσεων (δεξιά).

Μπορούμε να επιλέξουμε διαφορετικό χρώμα, είδος πινέλου, τη διαφάνεια του αποτελέσματος κ.α.

Χρώμα προσκηνίου - παρασκηνίουΌταν εργαζόμαστε με χρώμα, μπορούμε να επιλέγουμε χρήση

του χρώματος προσκηνίου ή του χρώματος παρασκηνίου. Το χρώμα προσκηνίου (εικ. δεξιά) είναι το κυρίως χρώμα που χρησιμοποιούν τα εργαλεία. Κάνουμε κλικ σ΄αυτό ώστε να επιλέξουμε άλλο χρώμα. Κάνουμε κλικ στο διπλό βέλος που βρίσκεται ανάμεσα στο χρώμα προσκηνίου και παρασκηνίου, ώστε να αλλάξουμε μεταξύ τους. Τα χρώματα αυτά είναι και ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος να έχουμε πρόσβαση σε δύο χρώματα ταυτόχρονα.

Στο τμήμα αυτό της εργαλειοθήκης, εμφανίζονται οι παραμέτροι του επιλεγμένου εργαλείου (πινέλο) Από το πλαίσιο αυτό μπορούμε

να επιλέξουμε διαφορετικό είδος πινέλου. Ανάλογα με το είδος είναι και η εμφάνιση του αποτελέσματος

Από εδώ επιλέγουμε το χρώμα του προσκηνίου και του παρασκηνίου. Με τα εργαλεία χρησιμοποιούμε το χρώμα του προσκηνίου

Οι γραμμές που έχουμε δημιουργήσει στον καμβά έχουν γίνει με το πινέλο, αλλάζοντας κάθε φορά τις παραμέτρους του



“Μουτζούρωμα” εικόναςΤα εργαλεία του Gimp επιτρέπουν τη δημιουργία εικόνων που να

μοιάζουν (όσο γίνεται) με δημιουργίες που θα κάναμε με πραγματικά υλικά. Το πινέλο έχει αρκετές παραμέτρους ώστε το αποτέλεσμά του να μοιάζει με το πραγματικό. Το εργαλείο μουτζουρώματος κάνει αυτό που λέει το όνομά του - μουτζουρώνει! Κάνουμε κλικ για να το επιλέξουμε. Στη συνέχεια, κρατάμε πατημένο το ποντίκι πάνω στο σχέδιο και μετακινούμε - θα μουτζουρώσει ο,πουδήποτε υπάρχει ‘μπογιά’!

Εργαλεία επιλογήςΠολύ σημαντικά στο Gimp είναι τα εργαλεία επιλογής. Με αυτά,

μπορούμε να επιλέξουμε ολόκληρη ή τμήμα της οθόνης. Επιλέγουμε ένα από αυτά. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στην επιφάνεια του σχεδίου και κρατάμε πατημένο το ποντίκι. Τραβάμε το ποντίκι ώστε να σχηματιστεί ένα πλαίσιο με διακεκομμένες γραμμές. Όλη η επιφάνεια που βρίσκεται εντός πλαισίου είναι επιλεγμένη. Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία επιλογής είναι το λάσο. Με αυτό, κρατάμε το ποντίκι πατημένο και επιλέγουμε μια επιφάνεια που έχει ό,τι σχήμα θέλουμε εμείς. Το λάσο μας προσφέρει πολλές δυνατότητες, ειδικά στην επιλογή πολύπλοκων σχημάτων. Σε επόμενες σελίδες θα γνωρίσουμε και άλλα εργαλεία επιλογής.

Για να ‘μουτζουρώσουμε’ μια εικόνα, επιλέγουμε το εργαλείο αυτό και στη συνέχεια κρατάμε πατημένο το ποντίκι και το μετακινούμε πάνω στο σχέδιο

Εδώ βλέπουμε τα αποτελέσματα του μουτζουρώματος των γραμμών

Με το εργαλείο αυτό επιλέγουμε επιφάνεια που έχει σχήμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο

Mε το εργαλείο αυτό επιλέγουμε επιφάνειες που έχουν σχήμα κύκλου ή έλλειψης

Με το λάσο επιλέγουμε ελεύθερα την επιφάνεια που θέλουμε (“σχεδιάζουμε” γύρω από ένα τμήμα του σχεδίου)

To πλαίσιο αυτό δείχνει πως η συγκεκριμένη περιοχή είναι επιλεγμένη



Γέμισμα περιοχής με χρώμα / μοτίβο / ντεγραντέΓια να γεμίσουμε μια περιοχή με χρώμα, κάνουμε κλικ στο

εργαλείο γεμίσματος και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στην περιοχή. Προσέχουμε πως το γέμισμα εφαρμόζεται σε περιοχές με συνεχόμενο χρώμα ή μέσα σε επιλεγμένα πλαίσια.

Ως γέμισμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χρώμα, μοτίβο (και το Gimp περιλαμβάνει αρκετά μοτίβα) ή ντεγκραντέ.

Τα ντεγκραντέ είναι ομαλές διαβαθμίσεις από ένα χρώμα σε ένα άλλο.

Έχουμε γεμίσει το επιλεγμένο πλαίσιο

Με το εργαλείο αυτό εφαρμόζουμε γέμισμα στο σχέδιο

Aντί για χρώμα έχουμε χρησιμοποιήσει ένα μοτίβο για να γεμίσουμε την επιλεγμένη περιοχήΣτον τύπο γεμίσματος,

έχουμε επιλέξει τη χρήση μοτίβου (pattern)

Από τις επιλογές αυτές μπορούμε να επιλέξουμε κατά πόσο στο γέμισμα θα χρησιμοποιήσουμε το χρώμα του προσκηνίου (FG color fill) ή το χρώμα του παρασκηνίου (BG color fill)



Το Ιστορικό του GimpΕφαρμογές όπως το OpenOffice Writer, χρησιμοποιούν τις

επιλογές αναίρεσης και επαναφοράς για να ακυρώσουν ή να επαναφέρουν προηγούμενες ενέργειες. Το Gimp, όπως και το Photoshop, χρησιμοποιούν το Ιστορικό ώστε όχι μόνο να επιλέξουμε μέχρι ποιο σημείο να αναιρέσουμε ή να επαναφέρουμε ενέργειες, αλλά να προβάλλεται ως προεπισκόπηση και το αποτέλεσμά τους.

Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Ιστορικό” (εικ. δεξιά). Εμφανίζονται οι ενέργειές μας, μαζί με την προεπισκόπησή τους. Κάνουμε κλικ στο σημείο που θέλουμε να αναιρέσουμε τις ενέργειές μας. Μπορούμε να αναιρέσουμε σχεδόν όλες τις ενέργειες που έχουμε κάνει στην τρέχουσα εργασία. Το ιστορικό διαγράφεται με το κλείσιμο του αρχείου.

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να εμφανιστεί το ιστορικό αναιρέσεων του Gimp

Από το ιστορικό μπορούμε, όχι μόνο να αναιρέσουμε προηγούμενα βήματα, αλλά και να δούμε το αποτέλεσμά τους

Από το ιστορικό έχουμε επιλέξει αναίρεση μέχρι αυτό το σημείο - προσέξτε το αποτέλεσμα στο σχέδιο!



Aντιγραφή και επικόλληση εικόνας από το διαδίκτυοΤο Gimp, αν και διαθέτει εργαλεία για δημιουργία εικόνας

και γραφικών από μηδενική βάση, εντούτοις μας επιτρέπει να εισαγάγουμε και να επεξεργαστούμε έτοιμες εικόνες και φωτογραφίες. Από το διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε πάρα πολλές εικόνες, τις οποίες -με αντιγραφή και επικόλληση- θα φέρουμε στο Gimp για επεξεργασία.

Έχουμε εντοπίσει μια εικόνα μέσω του Google. Κάνουμε δεξί κλικ πάνω της. Από το μενού που εμφανίζεται, επιλέγουμε “Αντιγραφή εικόνας”

To παράθυρο του Gimp είναι ορατό κάτω από το παράθυρο του Firefox. Κάνουμε κλικ σ’αυτό ώστε να μεταφερθούμε στο Gimp

Mε δεξί κλικ εμφανίζεται το μενού με τις επιλογές. Από το μενού “Επεξεργασία” επιλέγουμε “Επικόλληση”

H εικόνα εμφανίζεται στον καμβά. Καταλαμβάνει όλη την επιφάνεια, μια και η ανάλυσή της είναι μεγαλύτερη από αυτήν του καμβά



Εργαλείο κλωνοποίησηςΌταν θέλουμε να διαγράψουμε ένα τμήμα μιας εικόνας, αλλά δε θέλουμε

να γίνει η διαγραφή αντιληπτή, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το εργαλείο κλωνοποίησης. Με το εργαλείο αυτό, επιλέγουμε ένα τμήμα μιας διπλανής περιοχής την οποία θα ‘κλωνοποιήσουμε’ πάνω στο μέρος της εικόνας που θα διαγράψουμε.

Στο παράδειγμα της εικόνας, θέλουμε να διαγράψουμε τον Τουξ. Επιλέγουμε το εργαλείο κλωνοποίησης. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στα φυτά δίπλα από τον Τούξ. Κρατάμε το πλήκτρο Alt πατημένο. Στη συνέχεια, με το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο, τραβάμε πάνω στον Τουξ. Παρατηρούμε πως η εικόνα των φυτών ‘κλωνοποιείται’ και γεμίζει το χώρο στον οποίο βρισκόταν ο αγαπημένος μας πιγκουίνος! Επειδή έχουμε μεταφέρει πάνω από τον Τουξ μια επιφάνεια της εικόνας παρόμοια με το χώρο στον οποίο βρισκόταν, η διαγραφή του δε γίνεται αντιληπτή.

Αυτό είναι το εργαλείο κλωνοποίησης - με αυτό θα διαγράψουμε τον Τουξ από την εικόνα

Κρατάμε πατημένο το πλήκτρο Alt ώστε να επιλέγουμε το μέρος της εικόνας που βρίσκεται δίπλα από τον Τουξ

Θα διαγράψουμε τον Τουξ ‘κλωνοποιώντας’ τα φυτά που βρίσκονται δίπλα του, πάνω στη θέση στην οποία βρίσκεται

Επειδή μεταφέρουμε (κλωνοποιούμε) μέρος της εικόνας που είναι παρόμοια με αυτήν που καλύπτει ο Τουξ, η διαγραφή του από την εικόνα δε γίνεται αντιληπτή!



Επικόλληση εικόνας σε διαφορετική στρώση (layer)

Το Gimp υποστηρίζει σύνθεση εικόνων με πολλές στρώσεις. Η κάθε στρώση είναι και ένα διαφορετικό επίπεδο. Μπορούμε να φέρουμε πολλές εικόνες σε διαφορετικά επίπεδα. Αν και η κάθε εικόνα θα μοιάζει να επικαλύπτει την άλλη ή τις άλλες, στην πραγματικότητα η κάθε μια βρίσκεται πάνω ή κάτω από τις υπόλοιπες και είναι εντελώς ανεξάρτητες μεταξύ τους. Στη συνέχεια θα γνωρίσουμε τον τρόπο εργασίας με τις στρώσεις.

Eντοπίζουμε και πάλι μια εκόνα από το διαδίκτυο. Κάνουμε δεξί κλικ πάνω της και από το μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε “Αντιγραφή εικόνας”

Η εικόνα εμφανίζεται πάνω από την προηγούμενη εικόνα (σκηνικό) που είχαμε επικολλήσει στο Gimp. Προσέξτε το λευκό φόντο στο ορθογώνιο που περικλείει την εικόνα

Με δεξί κλικ στην εικόνα, εμφανίζεται το μενού. Από τις επιλογές κάνουμε κλικ στο “Επεξεργασία”, “Επικόλληση” και στη συνέχεια στην επιλογή “Νέα στρώση”



Oι στρώσεις (layers)

Οι στρώσεις μας προσφέρουν μια μοναδική ευελιξία - μπορούμε να προσθέτουμε εικόνες σε διαφορετική στρώση και να τις επεξεργαζόμαστε χωρίς να επηρεάζουμε τις υπόλοιπες. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να δημιουργούμε μοναδικές συνθέσεις με μεγάλη ευελιξία.

Αλλαγή μεγέθους επιλεγμένης εικόνας / στρώσης Με το εργαλείο αλλαγής μεγέθους, μπορούμε να

τροποποιήσουμε το μέγεθος οποιασδήποτε εικόνας έχουμε επιλεγμένη. Η αλλαγή μεγέθους με το εργαλείο αυτό γίνεται στην εικόνα της τρέχουσας στρώσης.

Mε το εργαλείο αυτό επιλεγμένο, κάνουμε κλικ στην εικόνα μιας στρώσης. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο και τραβάμε ώστε να μετακινήσουμε την εικόνα

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να εμφανιστούν οι στρώσεις της εικόνας. Κάνουμε κλι σε μια στρώση για να την επιλέξουμε

Κάνουμε κλικ στο μάτι ώστε να γίνει απόκρυψη ή εμφάνιση μιας στρώσης

Για να αλλάξουμε τις διαστάσεις ενός επιλεγμένου αντικειμένου, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στο αντικείμενο. Κρατάμε πατημένο το ποντίκι σε ένα από τα άκρα του, και τραβάμε ώστε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε το μέγεθός του

Το πλαίσιο αυτό εμφανίζεται αυτόματα μόλις κάνουμε κλικ σε μια εικόνα (με επιλεγμένο το εργαλείο αλλαγής μεγέθους). Μπορούμε να πληκτρολογήσουμε τις δικές μας διαστάσεις

Η αλλαγή στο μέγεθος εφαρμόζεται μόνο στην εικόνα που βρίσκεται στην επιλεγμένη στρώση, και όχι σε όλη την ορατή εικόνα που βρίσκεται στον καμβά



Εργαλείο ασαφής επιλογής - Magic Wand

H εικόνα που έχουμε επικολλήσει στη νέα στρώση εμφανίζεται μέσα σε ορθογώνιο πλαίσιο με λευκό φόντο. Για να το διαγράψουμε θα πρέπει να επιλέξουμε όλο το λευκό χρώμα. Όταν ένα χρώμα είναι συνεχόμενο, μπορούμε να το επιλέξουμε πολύ εύκολα με το εργαλείο ασαφούς επιλογής. Αυτό είναι αντίστοιχο με το Magic Wand (Μαγικό Ραβδί) του Photoshop. Επιλέγουμε το εργαλείο και κάνουμε κλικ στο λευκό της στρώσης. Αυτόματα επιλέγεται όλο το λευκό χρώμα! Με δεξί κλικ εμφανίζεται το μενού. Από την επιλογή “Επεξεργασία”, επιλέγουμε “Καθαρισμός”. Το επιλεγμένο χρώμα διαγράφεται και η αγελαδίτσα μας εμφανίζεται χωρίς φόντο στην εικόνα!

Κάνοντας κλικ στο φόντο της εικόνας αυτής με το εργαλείο ασαφής επιλογής, επιλέγετε όλη η λευκή (εξωτερική) επιφάνεια του φόντου της στρώσης

Με το εργαλείο αυτό επιλέγουμε επιφάνειες που αποτελούνται από το ίδιο (συνεχές) χρώμα. Είναι το αντίστοιχο του Μαγικού Ραβδιού (Magic Wand) του Photoshop

Με την επιλογή “Καθαρισμός”, διαγράφεται ο,τιδήποτε βρίσκεται εντός της επιλεγμένης περιοχής

Έχουμε πλέον διαγράψει το λευκό φόντο γύρω από την αγελάδα μας!



Αλλαγή μεγέθους καμβά

Ο καμβάς είναι το ορατό μέρος της εικόνας. Μπορούμε να το αυξήσουμε ή να το μειώσουμε. Φανταστείτε την εικόνα που βλέπετε κάθε φορά που ανοίγετε εντελώς ένα παράθυρο του σπιτιού. Φαντατείτε την ίδια εικόνα αν μισοκλείσουμε το παράθυρο - δεν αλλάζουν τα αντικείμενα που βλέπουμε έξω (τα δέντρα για παράδειγμα έχουν το ίδιο μέγεθος). Αυτό που αλλάζει είναι το ορατό μέρος της εικόνας.

Από εδώ επιλέγουμε τις νέες διαστάσεις του καμβά

Μπορούμε να επιλέξουμε κατά πόσο θα αλλάξουν μέγεθος και οι στρώσεις Μετακινούμε το πλαίσιο ώστε

να επιλέξουμε το ορατό τμήμα της οθόνης που θα εμφανίζεται στο νέο μέγεθος του καμβά

O καμβάς -και το ορατό μέρος της εικόνας - έχει ανάλυση 1024x768. Θα μειώσουμε το μέγεθός του

Η εικόνα μας, προσαρμοσμένη στο νέο (μικρότερο) μέγεθος του καμβά

Από το μενού “Εικόνα” επιλέγουμε “Μέγεθος Καμβά” για να τροποποιήσουμε το ορατό μέρος της εικόνας



Aρχεία εικόνας - TIFF, PNG, GIF, JPG

Οι υπολογιστές, από τις αρχές της δεκαετίας του 80, είχαν λογισμικά δημιουργίας γραφικών τα οποία είτε συνόδευαν τα μηχανήματα με το σύστημά τους, είτε τα αγόραζε ως ξεχωριστά πακέτα ο χρήστης.

Στις αρχές της εμφάνισης των προσωπικών υπολογιστών, το κάθε σχεδιαστικό πρόγραμμα είχε το δικό του τύπο αρχείων και -όπως ήταν φυσικό- πολύ σπάνια το ένα πρόγραμμα μπορούσε να ανοίξει γραφικά ενός άλλου.

Σιγά σιγά άρχισαν να εμφανίζονται ορισμένα πρότυπα (standards), ειδικά με την εξάπλωση δικτυακών κοινοτήτων και υπηρεσιών (πρίν ακόμη και τη δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού). Μια τέτοια υπηρεσία ήταν και η Compuserve που είχε εκατομμύρια χρήστες. Επειδή εμφανίστηκε η ανάγκη, άρχισαν να δημιουργούνται τα πρώτα πρότυπα. Τα αρχεία τύπου GIF (Graphic Image File) είναι από τα πιο παλιά πρότυπα και χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα.

Με την εξάπλωση της τυπογραφίας, και ειδικά την υποστήριξη χρώματος, εμφανίστηκε η ανάγκη για ύπαρξη αρχείων γραφικών που να υποστηρίζει φωτογραφίες υψηλής πιστότητας και ποιότητας. Τα αρχεία GIF είναι ακατάλληλα για τυπογραφία μια και υποστηρίζουν μόνο 256 χρώματα. Όμως, τα αρχεία τύπου TIFF (Tagged Image File Format) έγιναν το πρότυπο αρχείο εξαιτίας της υψηλής ποιότητάς τους.

Η εμφάνιση του Ιστού και η ανάπτυξη των ιστοσελίδων έφερε την ανάγκη για χρήση νέων προτύπων. Έτσι, εξαπλώθηκε ο τύπος αρχείου JPG (ή JPEG - Joint Photographic Experts Group). Προσφέρει καλύτερη συμπίεση από το GIF, και υπσοτηρίζει εκατομμύρια χρώματα. Σε αντίθεση με το GIF, όμως, δεν υπστηρίζει διαφάνεια στο φόντο μιας εικόνας (όπως η αγελάδα της προηγούμενης σελίδας). Το πρότυπο PNG (Portable Network Graphic) υποστηρίζει τα πλεονεκτήματα τόσο του JPG όσο και του GIF.

Πακέτα όπως το Adobe FireWorks, Photoshop, Painter είναι εμπορικά προϊόντα για επεξεργασία εικόνας



Άνοιγμα αρχείου εικόνας PNG

Τα αρχεία τύπου .png υποστηρίζουν διαφάνεια (στο φόντο). Δε σημαίνει αυτό απαραίτητα πως όλα τα αρχεία που κατεβάζουμε σε αυτή τη μορφή θα έχουν διαφανές φόντο. Στο παράδειγμά μας, εντοπίζουμε μέσω του Google μια εικόνα του Tux με κατάληξη .png. Με δεξί κλικ την αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας. Στη συνέχεια, από το μενού “Αρχείο” του Gimp επιλέγουμε “Άνοιγμα” ώστε εντοπίσουμε και να ανοίξουμε το συγκεκριμένο αρχείο.

Η εικόνα αυτή έχει κατάληξη .jpg. Τα αρχεία αυτά δεν υποστηρίζουν διαφανές φόντο

Το αρχείο αυτό έχει κατάληξη .png. Τα αρχεία αυτά συνήθως έχουν διαφανές φόντο

Εντοπίζουμε το αρχείο εικόνας που έχουμε κατεβάσει. Θα το ανοίξουμε στο GIMP

Στην προεπισκόπηση της εικόνας, το φόντο εμφανίζεται με τετραγωνάκια - ένδειξη πως είναι διαφανές

Το αρχείο ανοίγει σε δικό του παράθυρο. Το φόντο είναι διαφανές



Αντιγραφή & Επικόλληση αρχείου PNG

Οι στόχοι της εργασίας μας είναι σημαντικό να ξεχωρίζουν, τόσο από το υπόλοιπο κείμενο όσο και μεταξύ τους. Η εφαρμογή κουκίδας ή αρίθμησης, εμφανίζει μπροστά από κάθε γραμμή το αντίστοιχο σύμβολο. Επίσης, αλλάζει αυτόματα και η εσοχή του επιλεγμένου κειμένου. Κάθε φορά που αλλάζουμε κείμενο, γίνεται αυτόματη εισαγωγή είτε κουκίδας είτε αριθμού, ανάλογα με την αρχική μας επιλογή.

Aπό το μενού “Επεξεργασία” του παραθύρου της εικόνας που ανοίξαμε (προηγούμενη σελίδα) επιλέγουμε “Αντιγραφή”

Στην οθόνη του υπολογιστή έχουμε ανοικτά δύο διαφορετικά αρχεία εικόνας. Θα αντιγράψουμε τον Τουξ στο σκηνικό με την αγελάδα μας

Aπό το μενού “Επεξεργασία” του παραθύρου της εικόνας με την αγελάδα, κάνουμε κλικ στο “Επικόλληση ως” και στη συνέχεια “Νέα στρώση”

Ο Τούξ εμφανίζεται στην εικόνα μας, στη δική του στρώση. Δεν υπάρχει φόντο, μια και το αρχείο από το οποίο τον αντιγράψαμε είχε διαφανές φόντο



Αλλαγή μεγέθους με σταθερές αναλογίες

Όταν αλλάζουμε το μέγεθος ενός αντικειμένου (βλέπε προηγούμενη σελίδα) μπορούμε να τροποποιήσουμε ελεύθερα και τις δύο διαστάσεις (ύψος και πλάτος). Αν θέλουμε να διατηρούνται σταθερές οι αναλογίες, τότε από το πλαίσιο αλλαγής μεγέθους κάνουμε κλικ στην αλυσίδα που συνδέει το ύψος και το πλάτος. Με αυτό τον τρόπο, αλλαγή στη μια διάσταση προκαλεί σταθερή αλλαγή και στην άλλη. Έτσι, τα αντικείμενα αλλάζουν μέγεθος χωρίς να παραμορφώνονται.

Κατά την αλλαγή μεγέθους, το αντικείμενο παραμορφώνεται μια και δεν είναι σταθερές οι αναλογίες ύψους και πλάτους

Το σύμβολο της αλυσίδας είναι ανοικτό - μπορούμε να αλλάξουμε ελεύθερα τις αναλογίες του αντικειμένου

Το αντικείμενο αλλάζει μέγεθος χωρίς να αλλοιώνεται η εμφάνισή του - η αλλαγή ύψους και πλάτους είναι σταθερή

Η αλυσίδα είναι κλειστή - αυτό σημαίνει πως θα υπάρχει σταθερή αλλαγή πλάτους και ύψους της εικόνας



Μετακίνηση των στρώσεων

Οι στρώσεις προσφέρουν μεγάλη ευελιξία στη σύνθεση μιας εικόνας, καθώς τα αντικείμενα που περιέχουν είναι ανεξάρτητα από αυτά των άλλων στρώσεων. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να επεξεργαστούμε ένα αντικείμενο σε μια στρώση χωρίς να επηρεάζονται τα υπόλοιπα. Κάθε νέα στρώση εμφανίζεται πάνω από την προηγούμενη (εικ. δεξιά). Αν θέλουμε να αλλάξουμε τη θέση τους ιεραρχικά, τότε κρατάμε το ποντίκι πατημένο στη στρώση που θέλουμε (π.χ. στη στρώση που βρίσκεται στη 2η θέση της λίστας με τις Στρώσεις) και τη μετακινούμε προς τα πάνω. Όπως βλέπουμε και στην εικόνα κάτω, με τη μετακίνηση της στρώσης της αγελάδας στο πάνω μέρος της λίστας, μετακινείται και η ίδια η εικόνα πάνω από τις υπόλοιπες.

Κρατάμε το εργαλείο αυτό πατημένο στην εικόνα μιας στρώσης, και μετακινούμε το ποντίκι για να μετακινηθεί και το αντικείμενο

Στην εικόνα έχουμε 3 στρώσεις και το παρασκήνιο. Ιεραρχικά, το παρασκήνιο βρίσκεται στο πίσω μέρος, μπροστά του η πρώτη στρώση, μποστά από αυτήν η δεύερη κ.ο.κ.

Ο Τούξ εμφανίζεται μπροστά από όλα τα υπόλοιπα αντικείμενα, μια και ανήκει σε στρώση που βρίσκεται πάνω από τις υπόλοιπες

Για να μετακινήσουμε την αγελάδα μας μπροστά από τα υπόλοιπα αντικείμενα, κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού πατημένο πάνω στην ένδειξη στρώσης, και την μετακινούμε στο πάνω μέρος της λίστας



Μετονομασία Στρώσεων

Σε μια πολύπλοκη σύνθεση, δεν είναι ασυνήθιστο να έχουμε δεκάδες στρώσεις στην εικόνα. Για να μπορούμε να έχουμε καλύτερο έλεγχο του περιεχομένου της κάθε στρώσης, είναι καλό να δίνουμε ονόματα που να έχουν κάποιο νόημα (π.χ. “αριστερό τμήμα αυτοκινήτου”, “γελαστός Τουξ” κτλ).

Για να αλλάξουμε το όνομα μιας Στρώσης, κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι πάνω σ’αυτήν. Από το μενού που εμφανίζεται, επιλέγουμε “Επεξεργασία των ιδιοτήτων της στρώσης...”. Με την επιλογή αυτή θα εμφανιστεί ένα παράθυρο στο οποίο μπορούμε να πληκτρολογήσουμε το νέο όνομα.

Για να τροποποιήσουμε το όνομα των στρώσεων, κάνουμε δεξί κλικ πάνω στην κάθε μια με το ποντίκι. Από το μενού που εμφανίζεται επιλέγουμε “Eπεξεργασία των ιδιοτήτων της στρώσης...”. Στο πλαίσιο που εμφανίεται πληκτρολογούμε το νέο όνομα

Όταν δίνουμε ονόματα στις στρώσεις, είναι ευκολότερη η εργασία με αυτές - ειδικά όταν έχουμε πολλές σε μια εικόνα



Απόκρυψη & Διαγραφή στρώσεων

Αν θέλουμε να αποκρύψουμε μία ή περισσότερες στρώσεις, χωρίς όμως να τις διαγράψουμε από την εικόνα μας (όταν, για παράδειγμα, θα δημιουργούμε εικόνες που βασίζονται σε υφιστάμενα αρχεία) τότε από τη στήλη “Στρώσεις” (εικ. δεξιά) κάνουμε κλικ στο εικονίδιο του ματιού. Το περιεχόμενο της στρώσης δε θα εμφανίζεται πλέον στην εικόνα μας, όμως αυτή εξακολουθεί να υπάρχει. Κάνουμε και παλι κλικ στη στρώση που αποκρύψαμε (στη λίστα “Στρώσεις”) ώστε να εμφανιστεί και πάλι.

Για να διαγράψουμε μια στρώση, κάνουμε κλικ στη λίστα ώστε να την επιλέξουμε. Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στο εικονίδιο διαγραφής (εικ. δεξιά).

Είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί με τις στρώσεις, μια και η ύπαρξη μεγάλων αριθμών κρυμμένων στρώσεων αυξάνει σημαντικά το μέγεθος του αρχείου μας χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Επίσης, θα πρέπει να προσέχουμε πριν τη διαγραφή των στρώσεων, ώστε να μη χάσουμε πολύτιμες πληροφορίες.

Η δεύτερη στρώση δεν είναι ορατή, αν και υπάρχει ακόμη (προβάλλεται η προεπισκόπησή της). Κάνουμε κλικ στη θέση αυτή για να εμφανιστεί και πάλι

Το μάτι δείχνει πως η στρώση είναι ορατή - κάνουμε κλικ στο μάτι για να αποκρύψουμε το περιεχόμενό της

Για να διαγράψουμε μια στρώση, κάνουμε κλικ στη λίστα ώστε να την επιλέξουμε, και στη συνέχεια στο εργαλείο αυτό



Επιλογή πολλαπλών τμημάτων εικόνας

Στο παράδειγμα που ακολουθεί, θα διαγράψουμε τον ουρανό και θα προσθέσουμε άλλη εικόνα! Για να διαγράψουμε τον ουρανό χρησιμοποιούμε το εργαλείο “Ασαφής Επιλογή”. Κάνουμε κλικ στο γαλάζιο του ουρανό ώστε να επιλεγεί. Όμως, το εργαλείο αυτό επιλέγει τμήματ της εικόνας που έχουν το ίδιο συνεχές χρώμα. Για να επιλέξουμε και τα υπόλοιπα τμήματα της ίδιας εικόνας, κρατάμε το πλήκτρο Shift και κάνουμε κλικ με το ποντίκι στις υπόλοιπες περιοχές που έχουν γαλάζιο χρώμα. Όλος ο ουρανός θα επιλεγεί!

Για να διαγράψουμε τον ουρανό (που έχουμε επιλέξει), από το μενού “Επεξεργασία” επιλέγουμε “Καθαρισμός”. Ο ουρανός εξαφανίζεται!

Επειδή ο ουρανός ανήκει σε στρώση, το τμήμα που διαγράψαμε είναι διαφανές.

Επιλέγουμε το εργαλείο αυτό (“Ασαφής επιλογή”). Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο γαλάζιο του ουρανού για να το επιλέξουμε

Το εργαλείο “Ασαφής επιλογή” επιλέγει αυτόματα όλη την περιοχή που έχει το ίδιο χρώμα. Επειδή μεσολαβούν τα σύννεφα που έχουν διαφορετικό χρώμα, δεν έχει επιλεγεί όλο το γαλάζιο του ουρανού

Με το αριστερό τμήμα του ουρανού (γαλάζιο) επιλεγμένο, κρατάμε το πλήκτρο Shift πατημένο και κάνουμε κλικ στο δεξί τμήμα του ουρανού - βλέπομυε πως επιλεγονται και τα δύο ταυτόχρονα

Από το μενού “Επεξεργασία” επιλέγουμε “Καθαρισμός”. Ο ουρανός εξαφανίζεται, μια και ‘καθαρίσαμε’ το επιλεγμένο τμήμα της εικόνας!



Εργαλείο σβήστρας (σβηστήρι)

Όσο καλή εργασία και αν κάνουμε στη διαγραφή μιας εικόνας με το εργαλείο “Ασαφής επιλογή”, θα χρειαστεί να κάνουμε και επεμβάσεις με το σβηστήρι (σβήστρα).

Η σβήστρα λειτουργεί όπως και το παραδοσιακό και πολύ γνωστό μας αντικείμενο - κρατάμε πατημένο (το ποντίκι) πάνω στην οθόνη, και μετακινούμε ώστε να γίνει διαγραφή.

Το Gimp μας προσφέρει μια μοναδική ποικιλία από μεγέθη και είδη σβήστρας ώστε να μπορέσουμε να εξαφανίσουμε ακόμη και τα πιο μικρά σημεία της εικόνας.

Με το εργαλείο αυτό μπορούμε να διαγράψουμε τμήματα της εικόνας, με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούμε το σβηστήρι (γομολάστιχα)!

Από το πλαίσιο αυτό επιλέγουμε το είδος και το μέγεθος του σβηστηριού - είναι σημαντικό να επιλέγουμε το μέγεθος ανάλογα με τη λεπτομέρεια που θα χειριστούμε ώστε να μη διαγράψουμε τμήματα της εικόνας που θέλουμε

Όσο καλή δουλειά και αν έχουμε κάνει με το εργαλείο της προηγούμενης σελίδας, ορισμένα τμήματα ίσως να χρειάζονται επιπρόσθετη εργασία για να διαγραφούν



Μεγέθυνση / Σμίκρυνση με το εργαλείο εστίασης

Στην προηγούμενη σελίδα γνωρίσαμε τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε το σβηστήρι για να διαγράψουμε τμήματα της εικόνας. Για καλύτερη και πιο λεπτομερή εργασία, όχι μόνο με το σβηστήρι αλλά και με τα υπόλοιπα εργαλεία, θα χρειαστεί να μεγεθύνουμε τμήμα της εικόνας μας. Σε άλλες περιπτώσεις, ειδικά όταν θα έχουμε να κάνουμε με μεγάλες σε μέγεθος εικόνες, θα χρειαστεί να κάνουμε σμίκρυνση της εικόνας ώστε να προβάλλεται ολόκληρη στην οθόνη. Το εργαλείο εστίασης μας επιτρέπει να κάνουμε μεγέθυνση (zoom in) και σμίκρυνση (zoom out) σε μια εικόνα. Η εικόνα δεν τροποποιείται (δεν αλλάζει μέγεθος) από το εργαλείο αυτό, απλά το Gimp αλλάζει τον τρόπο που εμείς την βλέπουμε.

Αν θέλουμε να κάνουμε εστίαση zoom in σε τμήμα μιας εικόνας, επιλέγουμε το εργαλείο και στη συνέχεια κρατάμε το αριστερό κουμπί του ποντικιού σε ένα σημείο της εικόνας. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο και τραβάμε ώστε να σχηματιστεί ένα ορθογώνιο σχήμα. Το μέρος της εικόνας που εμφανίζεται στο ορθογώνιο σχήμα θα μεγεθυνθεί ώστε να εμφανίζεται ολόκληρο στο ορατό μέρος του παραθύρου μας.

Από τις επιλογές αυτές, επιλέγουμε κατά πόσο θα κάνουμε μεγέθυνση (Zoom in) ή σμίκρυνση (Zoom out) της εικόνας

Το εργαλείο (εργαλείο εστίασης) αυτό είναι πολύ σημαντικό μια και μας επιτρέπει να μεγεθύνουμε συγκεκριμένα τμήματα της εικόνας ώστε να διορθώσουμε και την παραμικρή λεπτομέρεια



Εισαγωγή εικόνας σε νέο φόντο

Θα εισαγάγουμε νέα εικόνα η οποία θα εμφανίζεται στη θέση του ουρανού που διαγράψαμε. Από το διαδίκτυο εντοπίζουμε μια εικόνα (εικ. δεξιά). Την αντιγράφουμε στη μνήμη του υπολογιστή. Στη συνέχεια, στο Gimp, την επικολλούμε σε νέα στρώση. Είναι σημαντικό να εμφανίζεται πίσω από το σκηνικό μας, έτσι μετακινούμε τη στρώση της πίσω από τις υπόλοιπες! Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι εντυπωσιακά!

Στο διαδίκτυο μπορούμε να βρούμε φανταστικές εικόνες για να χρησιμοποιήσουμε στις εργασίες μας - φτάνει να έχουν τη σωστή ανάλυση. Κάνουμε δεξί κλικ και επιλέγουμε “Αντιγραφή εικόνας”

Για να επικολλήσουμε την εικόνα, κάνουμε κλικ στο μενού “Επεξεργασία”, στη συνέχεια στο “Επικόλληση ως” και “Νέα στρώση”

Μετακινούμε τη στρώση του ουρανού κάτω από τη στρώση του σκηνικού - μόλις έχει νυκτώσει στην εικόνα μας!



Χρήση φίλτρων (plugins)

Το Gimp, όπως και το Photoshop, χρησιμοποιεί Φίλτρα (plugins) για τη δημιουργία εντυπωσιακών εφέ στις εικόνες. Για να εφαρμόσουμε ένα φίλτρο, επιλέγουμε μια στρώση (αν υπάρχουν) και στη συνέχεια, από το μενού “Φίλτρα” επιλέγουμε το φίλτρο που μας ενδιαφέρει. Κάθε φίλτρο έχει τις δικές του παραμέτρους οι οποίες επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα.

Μέσω των επιλογών του μενού “Φίλτρα”, μπορούμε να έχουμε εντυπωσιακά αποτελέσματα στο περιεχόμενο της στρώσης

Τα Φίλτρα είναι χωρισμένα σε ομάδες, ανάλογα με το είδος τους. Στην περίπτωσή μας, επιλέγουμε “Παραμόρφωση” και “Pagecurl..”

To κάθε φίλτρο έχει τις δικές του παραμέτρους - από τα παράθυρα που εμφανίζονται μπορούμε να επιλέξουμε τον τρόπο εφαρμογής τους και το τελικό αποτέλεσμα

Τα αποτελέσματα μπορεί να είναι πραγματικά εντυπωσιακά!



Εισαγωγή κειμένου στην εικόνα

Το εργαλείο εισαγωγής κειμένου του Gimp, σε συνδυασμό με τις επιλογές του, μας επιτρέπει να δημιουργήσουμε πανέμορφους τίτλους ή απλά να προσθέσουμε κείμενο στην εικόνα μας. Μπορούμε να τροποποιήσουμε το είδος της γραμματοσειράς, το χρώμα, το μέγεθος, καθώς και να τοποθετήσουμε το κείμενο σε όποιο μέρος της οθόνης επιθυμούμε.

Με το εργαλείο αυτό προσθέτουμε κείμενο σε μια εικόνα

To aποτέλεσμα της πληκτρολόγησης εμφανίζεται εδώ - οι γραμματοσειρές είναι πολύ μικρές, και το χρώμα ακατάλληλο για το φόντο μας

Aπό εδώ επιλέγουμε το χρώμα της γραμματοσειράς

Με το εργαλείο κειμένου επιλεγμένο, κάνουμε κλικ στην εικόνα και τραβάμε ττο ποντίκι ώστε να σχηματιστεί το πλαίσο ατό

Πληκτρολογούμε το κείμενο στο συγκεκριμένο παράθυρο, που ανοίγει αυτόματα όταν επιλέξουμε το εργαλείο κειμένου και κάνουμε κλικ στην εικόνα

Από τις επιλογές αυτές επιλέγουμε είδος και μέγεθος γραμματοσειράς

Το κείμενο, με διαφορετική γραμματοσειρά και άλλο μέγεθος και χρώμα

To κείμενο εμφανίζεται πάντοτε σε δική του Στρώση



Εφαρμογή φίλτρου στο κείμενο

Στην προηγούμενη σελίδα δημιουργήσαμε έναν τίτλο τον οποίο και προσθέσαμε στην εικόνα μας. Όμως, τα γράμματα δεν είναι και τόσο ευδιάκριτα, ειδικά στα σημεία όπου εφάπτονται με τις πιο ανοικτόχρωμες επιφάνειες της εικόνας. Μια και το κείμενο βρίσκεται στη δική του Στρώση, μπορούμε να εφαρμόσουμε ένα φίλτρο Σκίασης ώστε να είναι πιο εμφανές στην οθόνη.

Είναι σημαντικό να προσέξουμε τις παραμέτρους του φίλτρου αυτού, ώστε να μην είναι ιδιαίτερα έντονη η σκιά που θα εφαρμοστεί στο αντικείμενο.

Στο επιλεγμένο κείμενο, όπως και στην υπόλοιπη εικόνα, μπορούμε να εφαρμόσουμε και πολλά άλλα φίλτρα

Από το μενού “Φίλτρα” επιλέγουμε “Φως και σκια” και στη συνέχεια “Drop Shadow..”

Οι επιλογές αυτές εμφανίζονται μόλις επιλέξουμε το φίλτρο “Drop Shadow”. Μπορούμε να τροποποιήσουμε την απόσταση της σκιάς, το χρώμα της, την έντασή της (ορατότητα) κ.α.

Όπως βλέπουμε, σε σύγκριση και με την προηγούμενη σελίδα, η εφαρμογή της σκιάς κάνει το κείμενο πιο ευδιάκριτο



Αποθήκευση εικόνας ως JPG

To Gimp αποθηκεύει τις εικόνες του με το δικό του τύπο αρχείου. Είναι καλό να αποθηκεύουμε τις εικόνες μας ως αρχεία του Gimp, γιατί έτσι διατηρούνται όλες οι στρώσεις, και μπορούμε να επιστρέφουμε στο αρχείο αυτό και να τροποποιούμε το περιεχόμενο. Όταν, όμως, θέλουμε να στείλουμε μια εικόνα σε άλλο άτομο, ή να την ενσωματώσουμε σε άλλο πρόγραμμα, τότε θα πρέπει να αποθηκευθεί με άλλο τύπο αρχείου. Ένας από τους πιο συνηθισμένους είναι ο JPG ή JPEG.

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Αποθήκευση ως”. Ακολούθως, από το πλαίσιο αυτό, κάνουμε κλικ στο “Επιλογή τύπου αρχείου” για να εμφανιστούν οι διαθέσιμοι τύποι

Το Gimp μας ενημερώνει πως ο τύπος JPG που επιλέξαμε, δεν υποστηρίζει διαφάνεια (transparency) αλλά ούτε και στρώσεις - η εικόνα θα ‘ισοπεδωθεί’ (flatten image)

Οι εικόνες JPG συμπιέζονται ώστε να μειωθεί το μέγεθός τους. Όσο μεγαλύτερη είναι η συμπίεση, τόσο λιγότερη είναι η ποιότητα!



Συμπίεση έναντι ποιότητας

Όσο μεγαλύτερη συμπίεση επιλέξουμε, τόσο χειρότερη είναι η ποιότητα της τελικής εικόνας, με μικρότερο όμως μέγεθος. Είναι σημαντικό να πειραματιζόμαστε με τις εικόνες, ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα (αποδεκτή ποιότητα και μικρό μέγεθος), όμως τις πλείστες φορές, ποιότητα 70 - 80% είναι πολύ ικανοποιητική.

Ta αρχεία που έχουμε αποθηκεύσει στο δίσκο. Το πρώτο είναι αρχείο GIMP και έχει μεγάλο μέγεθος μια και διατηρεί όλες τις λεπτομέρειες και σρρώσες. Τα άλλ δύο είναι η ίδια εικόνα, με διαφορετική συμπίεση (85% και 10% αντίστοιχα)

Εικόνα με επιλογή ποιότητας 85%. Έχει μέγεθος 133 KB αλλά η ποιότητα είναι εξαιρετική

Εικόνα με επιλογή ποιότητας 10%. Έχει μέγεθος 13 KB αλλά η ποιότητα δεν είναι καθόλου καλή



Δημιουργία κουμπιών στο Gimp

Το Gimp διαθέτει αρκετούς αυτοματισμούς. Ανάμεσα σ’αυτούς είναι και η δημιουργία κουμπιών για εισαγωγή σε προγράμματα όπως το Impress, σε ιστοσελίδες κ.α.

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Δημιουργία” και στη συνέχεια “Βuttons”. Θα εμφανιστεί μια λίστα που περιλαβάνει ένα μεγάλο αριθμό έτοιμων στυλ κουμπιών. Επιλέγουμε ένα από αυτά, και στη συνέχεια εμφανίζεται ένα παράθυρο με επιλογές (εικ. κάτω). Από εδώ μπορούμε να τροποποιήσουμε την εμφάνιση του κουμπιού, το κείμενο που περιέχει και το μέγεθός του. Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Εντάξει” για να δημιουργηθεί.

Για να αντιγράψουμε την εικόνα στη μνήμη του υπολογιστή, κάνουμε δεξί κλικ με το ποντίκι πάνω της και επιλέγουμε Αντιγραφή εικόνας”

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το κείμενο που θα περιλαμβάνει το κουμπί

To κουμπί έχει δημιουργηθεί - στην πραγματικότητα δημιουργούνται δύο εικόνες, η μια δείχνει το κουμπί σε ανενεργή κατάσταση, και το άλλο όταν είναι πατημένο

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Δημιουργία” και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο “Buttons”. Επιλέγουμε ένα στυλ κουμπιών από τη λίστα που θα εμφανιστεί

Μπορούμε να αλλάξουμε τα χρώματα, τις γραμματοσειρές και το μέγεθος του κουμπιού



Δημιουργία έτοιμου τίτλου στο Gimp

Eκτός από κουμπιά, το Gimp επιτρέπει την αυτόματη δημιουργία εντυπωσιακών τίτλων (logos). Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Δημιουργία” και στη συνέχεια “Logos”. Εμφανίζεται μια λίστα με τα διαθέσιμα στυλ τίτλων. Το καθένα από αυτά επιτρέπει την εισαγωγή κειμένου και την προσαρμογή της γραμματοσειράς και της εμφάνισής του (εικ. κάτω αριστερά).

Τα αποτελέσματα είναι αρκετά εντυπωσιακά, και μπορούμε να αντιγράψουμε και επικολλήσουμε τον τίτλο στις εργασίες μας.

Από το μενού “Αρχείο” επιλέγουμε “Δημιουργία” και στη συνέχεια“Logos”. Από τη λίστα που εμφανίζεται, επιλέγουμε ένα από τα έτοιμα στυλ

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το λεκτικό του τίτλου Τα αποτελέσματα, όπως και με

τα κουμπιά, μπορούν να είναι εντυπωσιακά!

Μπορούμε να αλλάξουμε ακόμη και την υφή του τίτλου



Δημιουργία πλαισίου με ντεγκραντέ

Oι πίνακες είναι πολύ χρήσιμοι. Αποτελούνται από στήλες και γραμμές, οι οποίες με τη σειρά τους δημιουργούν κελιά μέσα στα οποία πληκτρολογούμε πληροφορίες.

Στην εργασία μας, χρησιμεύουν για την εισαγωγή δεδομένων (π.χ. βαθμοί μαθητών, αριθμός μαθητών που απάντησαν συγκεκριμέ-νη ερώτηση κ.α.). Η μετακίνηση από κελί σε κελί (οριζόντια) γίνεται με τη χρήση του πλήκτρου Tab του πληκτρολογίου. Περισσότερα για τους πίνακες μπορούμε να μάθουμε στην ενότητα ‘Φύλλα Υπο-λογισμού - OpenOffice Calc’.

Mε το εργαλείο αυτό επιλέγουμε μια ορθογώνια επιφάνεια του καμβά

Όταν αλλάξουμε το χρώμα του προσκηνίου και του παρασκηνίου, στη λίστα ντεγκραντέ εμφανίζεται ένα νέο με αυτά τα χρώματα

Αυτό είναι το τμήμα της εικόνας που έχουμε επιλέξει

Μπορούμε να επιλέξουμε ένα έτοιμο ντεγκραντέ

Με το εργαλείο αυτό εφαρμόζουμε ένα ντεγκραντέ στην εικόνα (στην περίπτωση αυτή στο επιλεγμένο τμήμα)

Με το εργαλείο ντεγκραντέ επιλεγμένο, κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού στο ένα σημείο της εικόνας και τραβάμε μέχρι το επόμενο. Ανάλογα με την απόσταση που θα τραβήξουμε θα είναι και η εμφανιση του ντεγκραντέ



Αλλαγή Προοπτικής επιλεγμένου σχήματος

Για να δημιουργήσουμε την εντύπωση του επιπέδου, θα αλλάξουμε την προοπτική του σχήματός μας. Επιλέγουμε το αντιστοιχο εργαλείο (εικ. δεξιά) και στη συνέχεια κάνουμε κλικ και κρατάμε πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού σε ένα από τα άκρα της επιλογής. Τραβάμε το ποντίκι προς τα κάτω ώστε να αλλάξει η προοπτική.

Για μέγιστο έλεγχο των αλλαγών, μπορούμε να φέρουμε βοηθητικές γραμμές. Αυτές δεν εμφανίζονται στην εκτύπωση ή στην εξαγωγή του αρχείου. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο στους χάρακες, και τραβάμε προς τα κάτω (οριζόντιας χάρακας) ή προς τα δεξιά (αριστερός χάρακας).

Κρατάμε το ποντίκι πατημένο στα άκρα του σχήματος και τραβάμε ώστε να αλλάξει η προοπτική του

Με το εργαλείο αυτό αλλάζουμε την προοπτική του επιλεγμένου τμήματος

Mε την επιλογή του εργαλείου, εμφανίζεται και το πλαίσιο αυτό. Κάνουμε κλικ στο “Transform” για να γίνει εφαρμογή της αλλαγής

Για να εμφανίσουμε τις βοηθητικές γραμμές, κρατάμε το ποντίκι πατημένο στις λωρίδες χάρακα και τραβάμε προς τα κάτω ή προς τα δεξιά αντίστοιχα

Για να εμφανίσουμε τις βοηθητικές γραμμές, κρατάμε το ποντίκι πατημένο στις λωρίδες χάρακα και τραβάμε προς τα κάτω ή προς τα δεξιά αντίστοιχα



Χρήση βοηθητικών γραμμών

Οι βοηθητικές γραμμές (άξονες) εμφανίζονται όταν κρατήσουμε πατημένο το ποντίκι σε έναν από τους χάρακες του Gimp και τραβήξουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Με τις γραμμές αυτές θέτουμε κάποια ‘όρια’ στο σχήμα. Μπορούμε να μετακινήσουμε αντικείμενα που βρίσκονται μέσα σε στρώσεις, και να τα τοποθετήσουμε πάνω στις γραμμές αυτές, ώστε να βεβαιωθούμε πως τα αντικείμενα αυτά είναι στο ίδιο επίπεδο με άλλα (π.χ. είναι ένας εύκολος τρόπος να στοιχίσουμε εικόνες που βρίσκονται σε διαφορετικές στρώσεις).

Επίσης, με τις βοηθητικές γραμμές είναι ευκολότερη η επιλογή συγκεκριμένων τμημάτων μιας εικόνας, μια και το εργαλείο επιλογής εφάπτεται (σχεδόν) αυτόματα πάνω σ’αυτές.

Οι γραμμές αυτές είναι αντικείμενα τα οποία δεν εμφανίζονται όταν γίνει εκτύπωση της εικόνας, και δε συμπεριλαμβάνονται στο αρχείο που θα δημιουργηθεί όταν αποθηκεύσουμε την εργασία μας με άλλο τύπο αρχείου.

Με τη βοήθεια των βοηθητικών γραμμών, επιλέγουμε μια περιοχή στο ακριβές μέγεθος του πλάτους του αντικειμένου που δημιουργήσαμε

Με τις βοηθητικές γραμμές μπορούμε να έχουμε πλήρη έλεγχο του μεγέθους και της θέσης των αντικειμένων που δημιουργούμε

Οι χάρακες του Gimp - ιδιαίτερα σημαντική για την εμφάνιση βοηθητικών γραμμών αλλά και τον έλεγχο του μεγέθους και θέσης αντικειμένων σε μια εικόνα



Δημιουργία αντίγραφου Στρώσης

Στο παράδειγμα που ακολουθεί θα δημιουργήσουμε αντίγραφο μιας επιλεγμένης στρώσης. Με τη δημιουργία του αντιγράφου, το περιεχόμενό της εμφανίζεται πάνω από το προηγούμενο. Με το εργαλείο μετακίνησης μπορούμε να το φέρουμε σε νέα θέση - το νέο Τουξ κάτω από τον αρχικό (εικ. κάτω δεξιά).

Για να δημιουργηθεί το αντίγραφο του Τουξ, θα πρέπει να εμφανίσουμε τις Στρώσεις της εικόναςO Τουξ εμφανίζεται στη δική του στρώση.

Θα δημιουργήσουμε αντίγραφό της

Με δεξί κλικ στη στρώση εμφανίζεται το μενού. Επιλέγουμε “Δημιουργία αντιγράφου”

Έχουμε δημιουργήσει αντίγραφο της στρώσης (και του περιεχομένου της)



Περιστροφή αντικειμένου

Στη συνέχεια θα περιστρέψουμε τον Τουξ ώστε να δημιουργήσουμε το αρχικό μέρος της αντανάκλασής του στο επίπεδο. Κάνουμε κλικ στο εργαλείο περιστροφής (εικ. δεξιά). Εμφανίζεται ταυτόχρονα το πλαίσιο με επιλογές για την περιστροφή. Μπορούμε να πληκτρολογήσουμε τον αριθμό “180” στη θέση “Μοίρες” ώστε να περιστραφεί ο Τουξ. Εναλλακτικά, κρατάμε πατημένο το ποντικι στην εικόνα του Τουξ και μετακινούμε ώστε να γίνει η περιστροφή. Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Εντάξει” του πλαισίου περιστροφής για να γίνει εφαρμογή της αλλαγής που κάναμε.

Επιλέγουμε το εργαλείο αυτό για να περιστρέψουμε την επιλεγμένη εικόνα

Κρατάμε το ποντίκι πατημένο στο σχήμα και το μετακινούμε για να γίνει η περιστροφή. Στην οθόνη εμφανίζεται “ζωντανή” προεπισκόπηση της περιστροφής του αντικειμένου

Με την επιλογή του εργαλείου περιστροφής, εμφανίζεται το πλαίσιο αυτό. Μπορούμε να ορίσουμε την περιστροφή από τις επιλογές αυτές

Στην εικόνα έχουμε δύο Τουξ - στην επόμενη σελίδα θα δημιουργήοσυμε μια ‘μάσκα’ ώστε να πετύχουμε το εφέ της αντανάκλασης στο επίπεδο



Προσθήκη μάσκας στρώσης

Η μάσκα στρώσης (layer mask) καλύπτει τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από αυτήν. Επιτρέπει, όμως, τον έλεγχο της διαφάνειας των κρυμμένων αντικειμένων. Με την εφαρμογή της δε φαίνεται να υπάρχει κάποια αλλαγή στην εικόνα. Την αλλαγή αυτή θα τη δούμε στην επόμενη σελίδα, όταν θα εφαρμόσουμε ντεγκραντέ στη μάσκα!

Στη Στρώση που περιέχει την αντανάκλαση του Ταξ, κάνουμε δεξί κλικ του ποντικιού. Από το μενού επιλέγουμε “Προσθήκη μάσκας στρώσης...”

Είναι σημαντικό να κρατήσουμε την πρώτη επιλογή ώστε να έχουμε πλήρη διαφάνεια στη μάσκα που θα εφαρμόσουμε

Η στρώση έχει αποκτήσει τη δική της μάσκα - τη χρησιμότητα θα τη δούμε στην επόμενη σελίδα όταν θα ολοκληρωθεί η αντανάκλαση!



Δημιουργία αντανάκλασης

Με τη μάσκα επιλεγμένη, κάνουμε κλικ στο εργαλείο ντεγκραντέ. Είναι σημαντικό το χρώμα προσκηνίου να είναι μαύρο! Επιλέγουμε το ντεγκραντέ “FG to Transparent”. Κρατάμε το ποντίκι πατημένο στο κεφάλι του Τουξ που είναι αναποδογυρισμένος και τραβάμε προς τα πάνω. Ανάλογα με την απόσταση που θα τραβήξουμε θα είναι και το εφέ ημιδιαφάνειας που θα εφαμοστεί! Το αποτέλεσμα θα είναι παρόμοιο με της εικόνας κάτω.

Είναι σημαντικό, ως πρώτο βήμα, να κάνουμε κλικ στη μάσκα για να την επιλέξουμε!

O Tουξ με την αντανάκλασή του στο επίπεδο που δημιουργήσαμε! Μπορείτε να κάνετε πολλαπλά περάσματα με το ντεγκραντέ για διαφορετικό αποτέλεσμα

Επιλέγουμε μαύρο χρώμα προσκηνίου. Επιλέγουμε στη συνέχεια το εργαλείο ντεγκραντέ

Eπιλέγουμε το ντεγκραντέ που έχει χρώμα προσκηνίου προς διάφανο (FG to Transparent)

Κρατάμε πατημένο το ποντίκι στο κάτω μέρος του αντεστραμμένου Τουξ, και τραβάμε μέχρι τα ποδαράκια του!


• γνωρίσαμε βασικές πληροφορίες για το Gimp

• δημιουργήσαμε νέο σχέδιο με προσαρμοσμένο

μέγεθος

• αλλάξαμε το μέγεθος του καμβά

• γνωρίσαμε τα εργαλεία επιλογής τμήματος

της εικόνας

• επικολλήσαμε εικόνες σε νέες στρώσεις

• γνωρίσαμε τον τρόπο εφαρμογής φίλτρων

• κάναμε αποθήκευση με διαφορετικό τύπο

αρχείου

• γνωρίσαμε τον τρόπο δημιουργίας κουμπιών

και τίτλων

• γνωρίσαμε μία από τις χρήσεις των μασκών

στρώσεων


• γνωρίσαμε βασικές πληροφορίες για το Gimp

• δημιουργήσαμε νέο σχέδιο με προσαρμοσμένο

μέγεθος

• αλλάξαμε το μέγεθος του καμβά

• γνωρίσαμε τα εργαλεία επιλογής τμήματος

της εικόνας

• επικολλήσαμε εικόνες σε νέες στρώσεις

• γνωρίσαμε τον τρόπο εφαρμογής φίλτρων

• κάναμε αποθήκευση με διαφορετικό τύπο

αρχείου

• γνωρίσαμε τον τρόπο δημιουργίας κουμπιών

και τίτλων

• γνωρίσαμε μία από τις χρήσεις των μασκών

στρώσεων

ΕΝΟΤΗΤΑ Z:Moodle

Στόχοι:


•



Γενικά για το Moodle

Το Moodle είναι μία πλατφόρμα για τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών μαθημάτων μέσω διαδικτύου. Δημιουργήθηκε το 1999 από τον Αυστραλό Martin Dougiamas ως τμήμα του PhD του και σύμφωνα με αυτόν, έχει δημιουργηθεί πάνω στη φιλοσοφία του κοινωνικού δομητισμού. Το όνομα Moodle είναι το ακρώνυμο του Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment (Αρθρωτό Αντικειμενοστρεφές Δυναμικό Μαθησιακό Περιβάλλον). Διατίθεται δωρεάν κάτω από την άδεια GNU/GPL ως ελεύθερο λογισμικό/ λογισμικό ανοικτού κώδικα και μπορείτε να το μεταφορτώσετε και να το εγκαταστήσετε από εδώ: http://moodle.org . Πρόκειται για ένα πολύ ευέλικτο, αρθρωτό λογισμικό, το οποίο ενδείκνυται για εξ αποστάσεως μαθήματα, αλλά και για μεικτή μάθηση, καθώς συχνά χρησιμοποιείται ως υποστηρικτικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

Αυτή τη στιγμή είναι η πιο δημοφιλής πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης και χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο. Ως ελεύθερο λογισμικό/λογισμικό ανοικτού κώδικα δίνει τη δυνατότητα όχι μόνο της δωρεάν χρήσης του, αλλά και της ελεύθερης προσαρμογής του στις ανάγκες του κάθε χρήστη, γι’ αυτό άλλωστε διατίθεται σε περισσότερες από 78 γλώσσες, μεταξύ αυτών και η ελληνική.

To Moodle, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα (http://www.moodle.org), χρησιμοποιείται από δεκάδες χιλιάδες οργανισμούς και ιδιώτες σε πάνω από 200 χώρες!

Η ιστοσελίδα του Moodle- από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε την πλατφόρμα αυτή, να βρείτε εκατοντάδες πρόσθετα, καθώς και πολύτιμες πληροφορίες και βοηθήματα από άλλους χρήστες

http://www.moodle.org


Χρήση Moodle στη διδασκαλία

Επίπεδα χρηστών – ρόλοι στο MoodleΤο Moodle υποστηρίζει διάφορα επίπεδα χρηστών, οι

προκαθορισμένοι ρόλοι που θα βρούμε σε ένα τέτοιο σύστημα είναι οι εξής:

ο Διαχειριστής συστήματος/ administrator (ο διαχειριστής μπορεί να κάνει τα πάντα σε όλο το σύστημα και σε όλα τα μαθήματα),

ο Δημιουργός μαθήματος/ course creator (ο δημιουργός μαθήματος μπορεί να δημιουργήσει νέα μαθήματα σε κάποια κατηγορία και να τα διδάξει),

ο Εκπαιδευτής μαθήματος/ teacher (ο εκπαιδευτής μπορεί να κάνει τα πάντα σε ένα μάθημα, μεταξύ άλλων να επεξεργαστεί πηγές και δραστηριότητες, να βαθμολογήσει κτλ),

ο Εκπαιδευτής χωρίς δικαίωμα επεξεργασίας/ non-editing teacher (αυτός ο εκπαιδευτής μπορεί να διδάξει σε μαθήματα και να βαθμολογήσει τους μαθητές, αλλά δεν μπορεί να επεξεργαστεί τις δραστηριότητες),

ο Χρήστης - μαθητής (ο χρήστης έχει δικαίωμα παρακολούθησης σε όσα μαθήματα εγγραφεί).

Για να έχουμε πρόσβαση σε αρκετά από τα μαθήματα αλλά και άλλες υπηρεσίες, θα πρέπει να δημιουργήσουμε λογαριασμό χρήστη. Το Moodle χρησιμοποιεί διαφορετικά είδη λογαριασμών για διαφορετικές εργασίες (π.χ. εκπαιδευτής)

To Mathisis.org είναι ένα παράδειγμα χρήσης του Μoodle στη Δημοτική Εκπαίδευση, με συνεργασία σχολείων Κύπρου και Ελλάδας (http://www.mathisis.org)

http://www.mathisis.org



Δημιουργία λογαριασμούΓια να μπορέσουμε να εργαστούμε σε ένα σύστημα Moodle,

θα πρέπει πρώτα να δημιουργήσουμε ένα λογαριασμό χρήστη. Απαραίτητη προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να διαθέτουμε μία διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail). Ο λογαριασμός χρήστη μπορεί να δημιουργηθεί είτε από το διαχειριστή του συστήματος (κάτι το οποίο θα δούμε παρακάτω), είτε από εμάς τους ίδιους. Συγκεκριμένα για να δημιουργήσουμε ένα λογαριασμό χρήστη το Moodle κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο «Είσοδος».

Στη νέα σελίδα που θ’ ανοίξει μπορούμε είτε να εισάγουμε το Όνομα χρήστη και τον Κωδικό μας (αν έχουμε ήδη λογαριασμό), είτε να κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο «Νέου λογαριασμού» και να συμπληρώσουμε τη φόρμα με τα στοιχεία μας.

Είτε για να εισέλθουμε στο σύστημα αν έχουμε ήδη λογαριασμό, είτε για να δημιουργήσουμε ένα νέο λογαριασμό κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο «Είσοδος»

Εισάγουμε το Όνομα χρήστη και τον Κωδικό μας (password) αν έχουμε ήδη λογαριασμό ή ακολουθούμε τα βήματα που περιγράφονται στο πλαίσιο δεξιά.

Aν δεν έχουμε λογαριασμό, κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο αυτό για να δημιουργήσουμε. Ορισμένες ιστοτοποθεσίες δεν επιτρέπουν την αυτόματη δημιουργία λογαριασμών!



Δημιουργία νέου λογαριασμούΑν κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο «Νέου λογαριασμού» θα εμφανιστεί μία

φόρμα την οποία και πρέπει να συμπληρώσουμε με τα στοιχεία μας. Στη συνέχεια θα λάβουμε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση που έχουμε δηλώσει και επιλέγοντας το σύνδεσμο που θα βρούμε σε αυτό το μήνυμα ενεργοποιούμε το λογαριασμό μας. Αυτή η διαδικασία δε χρειάζεται να επαναληφθεί ξανά στο μέλλον.

Εξ ορισμού, όποιος δημιουργεί μόνος του λογαριασμό σε ένα Moodle, έχει δικαιώματα χρήστη – μαθητή. Προκειμένου, κάποιος να λάβει επιπλέον δικαιώματα θα πρέπει να έρθει σε επικοινωνία με το Διαχειριστή του συστήματος.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως αρκετές ιστοτοποθεσίες που βασίζονται στο Moodle δεν επιτρέπουν την αυτόματη δημιουργία λογαριασμού. Συνήθως τέτοιες ιστοτοποθεσίες ανήκουν σε ιδιωτικούς οργανισμούς, πανεπιστήμια, σχολεία, τα οποία επιτρέπουν πρόσβαση στο περιεχόμενο μόνο στα μέλη ή τους μαθητές / εκπαιδευτικούς τους.

Στη φόρμα αυτή πρέπει να συμπληρώσουμε όλα τα πεδία που εμφανίζονται με κόκκινο αστερίσκο, καθώς αυτά είναι υποχρεωτικά.

Η σελίδα της Ηλεκτρονικής Μάθησης (http://www.schools.ac.cy/elearning/) του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου. Δεν επιτρέπει αυτόματη δημιουργία λογαριασμού χρήστη, ούτε πρόσβαση στο περιεχόμενο ως επισκέτης

Η σελίδα του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου (http://www.ouc.ac.cy)- δεν επιτρέπει την αυτόματη δημιουργία λογαριασμού χρήστη, όμως επιτρέπει τη σύνδεση ως επισκέπτη και την πρόσβαση σε κάποια μαθήματα

http://www.schools.ac.cy/elearning



Δημιουργία κατηγορίας μαθημάτωνΣε μία πλατφόρμα Moodle είναι δυνατόν να υπάρχουν πάρα

πολλά μαθήματα. Τα μαθήματα αυτά συνήθως οργανώνονται σε κατηγορίες και υποκατηγορίες. Κατηγορίες μαθημάτων μπορεί να δημιουργεί μόνο ο Διαχειριστής του συστήματος, επιλέγοντας διαδοχικά από το μπλοκ «Διαχειριστής του ιστοχώρου» Μαθήματα -> Προσθήκη/τροποποίηση μαθημάτων.

Στη νέα σελίδα που θα ανοίξει επιλέγουμε «Προσθήκη κατηγορίας» για να προσθέσουμε μια νέα κατηγορία (εικ. κάτω αριστερά).

Στη νέα σελίδα που θα εμφανιστεί, μπορούμε να εισάγουμε μια υποκατηγορία ή ένα νέο μάθημα. Μέχρι εδώ τα βήματα που παρακολουθήσαμε μπορούν να εκτελεστούν μόνο από κάποιον που διαθέτει δικαιώματα Διαχειριστή (εικ. κάτω δεξιά).

Για να δημιουργήσουμε μία νέα κατηγορία μαθημάτων ή να προσθέσουμε ένα μάθημα, επιλέγουμε Μαθήματα -> Προσθήκη/τροποποίηση μαθημάτων.

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζονται τα διαθέσιμα μαθήματα που έχουμε δημιουργήσει στο Moodle μας

Για να δημιουργήσουμε μία νέα κατηγορία μαθημάτων ή να προσθέσουμε ένα μάθημα, επιλέγουμε Μαθήματα -> Προσθήκη/τροποποίηση μαθημάτων

Συμπληρώνουμε το όνομα της κατηγορίας. Αν θέλουμε γράφουμε μια περιγραφή για την κατηγορία μας και φυσικά δεν ξεχνάμε να πατήσουμε το πλήκτρο «Δημιουργία κατηγορίας»



Προσθήκη νέου μαθήματοςΑπό εδώ και πέρα τα επόμενα βήματα μπορούν να

γίνουν και από κάποιον με δικαιώματα Δημιουργού μαθημάτων, καθώς το πλήκτρο «Προσθήκη νέου μαθήματος» εμφανίζεται και σε αυτούς.

Κάνοντας κλικ στο «Προσθήκη νέου μαθήματος» εμφανίζεται η φόρμα με τις βασικές ρυθμίσεις του μαθήματος.

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως με τον όρο “μαθήματα” δεν εννοούμε “Ιστορία”, “Γλώσσα”, “Μαθηματικά” κ.α. Το κάθε μάθημα στο Moodle μπορεί να είναι μια θεματική ενότητα (π.χ. “Διαίρεση κλασμάτων” , “Άλωση της Κωνσταντινούπολης”, “Παράγοντες κλίματος”). Τα μαθήματα είναι καλό να τοποθετούνται σε κατηγορίες ώστε να γίνεται καλύτερη οργάνωσή τους. Στην κατηγορία Ιστορία, για παράδειγμα, μπορούμε να δημιουργήσουμε μαθήματα που σχετίζονται με αυτό το αντικείμενο. Και η κατηγορία αυτή, με τη σειρά της, μπορεί να αποτελείται από άλλες κατηγορίες. Έτσι, στην Ιστορία, έχουμε υποκατηγορίες με ονόματα “Ιστορία Ε’, Ιστορία Στ΄, Κυπριακή Ιστορία κ.α.

Οι επιλογές αυτές είναι διαθέσιμες μόνο σε άτομα με δικαιώματα διαχειριστή του συστήματος

Ta μαθήματα μπορούν να ανήκουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες (π.χ. Ιστορία). Με τις κατηγορίες οργανώνουμε τα μαθήματα

Ένας Διαχειριστής ή ένας Δημιουργός μαθημάτων μπορεί να προσθέσει ένα νέο μάθημα κάνοντας κλικ στο πλήκτρο «Προσθήκη νέου μαθήματος».



Βασικές ρυθμίσεις μαθήματοςΚάνοντας κλικ στο «Προσθήκη νέου μαθήματος» εμφανίζεται η

φόρμα με τις βασικές ρυθμίσεις του μαθήματος.Στη φόρμα αυτή συμπληρώνουμε το πλήρες όνομα του

μαθήματός μας, το σύντομο όνομά του κι αν θέλουμε στο πεδίο περίληψη γράφουμε λίγα λόγια για το μάθημα. Στην επιλογή Μορφή, μπορούμε να επιλέξουμε τη μορφή που θέλουμε να έχει το μάθημά μας. Οι πιο συνηθισμένες μορφές είναι η θεματική (οργάνωση υλικού ανά θεματική ενότητα), η εβδομαδιαία (οργάνωση υλικού ανά εβδομάδα) και η κοινωνική (το κύριο μέρος του μαθήματος είναι μία ομάδα συζητήσεων). Αμέσως μετά επιλέγουμε τον αριθμό θεμάτων ή εβδομάδων και την ημερομηνία έναρξης του μαθήματος. Επίσης προσέχουμε, αν στο μάθημα σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε βαθμολογούμενες δραστηριότητες, να είναι επιλεγμένο το «Ναι» στην επιλογή Προβολή βαθμών. Ενώ είναι επίσης χρήσιμο για τον εκπαιδευτή να είναι ενεργοποιημένη η επιλογή Προβολής αναφορών δραστηριότητας, καθώς επιτρέπει στον εκπαιδευτή να παρακολουθεί έμμεσα τη δραστηριότητα όλων των συμμετεχόντων στο μάθημα.

Ανά πάσα στιγμή μπορούμε να επιστρέψουμε σε αυτή τη φόρμα με τις ρυθμίσεις του μαθήματος, κάνοντας κλικ μέσα από το μάθημα στο σύνδεσμο «Ρυθμίσεις» από το μπλοκ «Διαχείριση»

Η μορφή μας επιτρέπει να επιλέξουμε τον τρόπο με τον οποίο θα παρουσιάζεται το περιεχόμενο σε ένα μάθημα του Moodle. Με μορφή θεμάτων, χωρίζουμε το περιεχόμενο σε τμήματα. Με εβδομαδιαία μορφή, το μάθημα χωρίζεται σε τμήματα με έναρξη και τέλος σύμφωνα με τη διάρκεια που ορίσαμε στο μάθημα

Για κάθε μάθημα μπορούμε να ορίσουμε ημερομηνία έναρξης του μαθήματος. Μπορούμε να περιορίσουμε την πρόσβαση σ’αυτό πριν τη συγκεκριμένη ημερομηνία

Είναι καλό το μάθημά μας να έχει μια σύντομη αλλά ικανοποιητική περιγραφή ως προς το περιεχόμενό του



Περιορισμός πρόσβασης στους χρήστεςΣυχνά είναι πρακτικό για τους εκπαιδευτές να απαγορεύουν ή να

περιορίζουν την πρόσβαση στους χρήστες. Αυτό μπορεί να ρυθμιστεί από τις επιλογές στο τμήμα Διαθεσιμότητα.

Συγκεκριμένα μπορούμε να επιλέξουμε αν το μάθημα θα είναι διαθέσιμο ή όχι στους χρήστες και αν είναι διαθέσιμο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα κλειδί εγγραφής, το οποίο είναι ένας κωδικός πρόσβασης για το μάθημα. Αυτόν τον κωδικό μπορούμε στη συνέχεια να τον γνωστοποιήσουμε σε συγκεκριμένο πλήθος ατόμων και με τον τρόπο αυτό να αποκλείσουμε την είσοδο άλλων στο μάθημα. Το κλειδί εγγραφής θα το χρησιμοποιήσουν οι χρήστες μόνο την πρώτη φορά που θα εισέλθουν και θα εγγραφούν στο μάθημα.

Αποθήκευση αλλαγώνΕπιλέγοντας «Αποθήκευση αλλαγών» στις ρυθμίσεις του μαθήματος,

μεταφερόμαστε στην επόμενη σελίδα που αφορά την ανάθεση ρόλων στο μάθημά μας. Τη διαδικασία αυτή θα τη δούμε στην επόμενη σελίδα.

Αν φοβόμαστε ότι το Κλειδί εγγραφής θα διαρρεύσει, μπορούμε μόλις εγγραφούν όλοι οι χρήστες που επιθυμούμε να το αλλάξουμε. Έτσι το Κλειδί και να διαρρεύσει δε θα ισχύει πλέον, ενώ οι χρήστες που έχουν ήδη εγγραφεί στο μάθημα δε θα αντιληφθούν την αλλαγή.

Με την επιλογή αυτή, απαγορεύουμε την είσοδο σε επισκέπτες

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να αποθηκευθούν οι αλλαγές και να μεταφερθούμε στην επόμενη σελίδα



Ανάθεση ρόλωνΜόλις επιλέξουμε “Αποθήκευση αλλαγών” (βλέπε προηγούμενη

σελίδα), μεταφερόμαστε στη σελίδα ορισμού ρόλων. Είναι πολύ σημαντικό να ορίσουμε τους ρόλους που θα έχουμε, τόσο εμείς όσο οι μαθητές μας, σε ένα μάθημα.

Τα άτομα που ορίζονται ως εκπαιδευτές (Teacher, Non-editing Teacher), πέρα από το ότι εμφανίζονται τα ονόματά τους στις πληροφορίες του μαθήματος, δέχονται αυτόματα email κάθε φορά που οι μαθητές αναρτούν μια είδιση στο φόρουμ του μαθήματος ή αποστέλνουν μια εργασία προς διόρθωση. Οι μαθητές, για να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε συγκεκριμένα μέρη ενός μαθήματος (π.χ. φόρουμ, κουίζ, υποβολή εργασίας) θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στο μάθημα. Οι μαθητές μπορούν να κάνουν εγγραφή στο μάθημα και μέσω του ίδιου του μαθήματος, από το σύνδεσμο “Εγγραφή” (όταν αυτό υποστηρίζεται).

Ο δάσκαλος / εκπαιδευτής (Teacher), λαμβάνει αυτόματα ειδοποιήσεις μέσω email όταν ένας μαθητής στείλει μια ανακοίνωση στο φόρουμ ή αναρτήσει μια εργασία στο μάθημα

Kάνουμε κλικ στο σύνδεσμο “Students” για να ορίσουμε (από τη λίστα διαθέσιμων χρηστών) τους μαθητές που θα έχει το συγκεκριμένο μάθημα. Οι μαθητές πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι σε ένα μάθημα -ειτέ από εδώ είοτε μέα από το μάθημα- για να μπορούν να απαντήσουν σε κουίζ, να αναρτήσουν πληροφορίες σε φόρουμ κ.α.

Όταν ολοκληρώσουμε τις αλλαγές, κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να προβληθεί το περιεχόμενο του μαθήματος που έχουμε δημιουργήσει



Εμφάνιση ΒοήθειαςΌπως βλέπουμε (εικ. δεξιά) οι επιλογές για τις ρυθμίσεις

του μαθήματος είναι πολλές. Για τυχόν απορίες σε αυτή ή σε οποιαδήποτε άλλη σελίδα μέσα στο σύστημα Moodle, μπορούμε να συμβουλευόμαστε τη βοήθεια που εμφανίζεται αν κάνουμε κλικ στο ερωτηματικό που βρίσκεται σε κάθε επιλογή.

Επίσης μπορούμε να βρούμε την τεκμηρίωση ολόκληρου του Moodle σε αρκετές γλώσσες (δυστυχώς όχι ακόμη στην ελληνική) εδώ http://docs.moodle.org/overview . Ιδιαίτερα για τους νέους εκπαιδευτές η σελίδα http://docs.moodle.org/en/Teacher_documentation είναι ίσως η καλύτερη αρχή για την ενασχόλησή τους με το σύστημα αυτό.

Οι επιλογές του συστήματος σε κάθε σελίδα είναι πάρα πολλές. Κάνοντας κλικ στα ερωτηματικά μπορούμε να λάβουμε άμεσα βοήθεια για την κάθε μία επιλογή. Όσο πιο πολύ χρησιμοποιούμε τη βοήθεια, τόσο πιο γρήγορα εξοικειωνόμαστε με το σύστημα και τις λειτουργίες του.

Οι επιλογές εμφανίζουν (συνήθως) ένα παράθυρο με πρόσθετες πληροφορίες που αφορούν το πλαίσιο, την επιλογή ή και τη λειτουργία που μας ενδιαφέρει

http://docs.moodle.org/overview

http://docs.moodle.org/en/Teacher_documentation

http://docs.moodle.org/en/Teacher_documentation



Eπεξεργασία μαθήματος - Τα μπλοκ

Η νέα σελίδα είναι και η σελίδα του μαθήματός μας. Εδώ εμφανίζονται δεξιά και αριστερά διάφορα μπλοκ, τα οποία μπορούμε να τα μετακινήσουμε, να τα αποκρύψουμε, να τα αφαιρέσουμε ή και να προσθέσουμε άλλα. Ο χώρος στο μέσο της σελίδας, κάτω από τον τίτλο «Περιγραφή θέματος» είναι ο χώρος όπου θα στήσουμε κομμάτι-κομμάτι το μάθημά μας.

Στο μπλοκ “Συμμετέχοντες”, φαίνονται όλοι οι συμμετέχοντες στο μάθημα (όλοι οι συμμαθητές και οι εκπαιδευτές σας)

Στο μπλοκ “Δραστηριότητες”, μπορείτε να βλέπετε όλες τις πηγές και τις δραστηριότητες που υπάρχουν στο μάθημα ομαδοποιημένες ανά κατηγορία

Στο μπλοκ “Διαχείριση”, εμφανίζονται διαφορετικά πράγματα σε κάθε επίπεδο χρηστών. Οι εκπαιδευτές μπορούν από εκεί να έχουν το γενικό έλεγχο του μαθήματος, ενώ οι σπουδαστές βλέπουν μόνο τους βαθμούς τους

Στο μπλοκ “Τελευταία νέα” εμφανίζονται όλα τα μηνύματα που καταχωρούνται στην Ομάδα Συζήτησης “Νέα και Ανακοινώσεις” και λειτουργεί ως Πίνακας Ανακοινώσεων των εκπαιδευτών, αφού σε αυτό το forum μπορούν να προσθέσουν μηνύματα μόνο οι εκπαιδευτές

Στο μπλοκ “Επικείμενα γεγονότα” εμφανίζονται ημερομηνίες λήξης δραστηριοτήτων, αλλά και άλλες προγραμματισμένες δραστηριότητες

Στο μπλοκ Πρόσφατη δραστηριότητα εμφανίζονται οι τελευταίες δραστηριότητες που έχουν καταγραφεί στο μάθημα.



Επεξεργασία περιεχομένου μαθήματος

Για να μπορέσουμε όμως να κάνουμε οποιαδήποτε προσθήκη ή αλλαγή στο μάθημα θα πρέπει να είμαστε σε κατάσταση Επεξεργασίας γι’ αυτό κάνουμε κλικ στο πλήκτρο «Ενεργοποίηση επεξεργασίας» που υπάρχει πάνω δεξιά στη σελίδα. Δικαίωμα επεξεργασίας ενός μαθήματος έχουν οι χρήστες με δικαιώματα Διαχειριστή, Δημιουργού μαθημάτων και Εκπαιδευτή.

Κάνουμε κλικ στην επιλογή αυτή ώστε να τερματιστεί η επεξεργασία του περιεχομένου

Κάνουμε κλικ στο εικονίδειο αυτό για να επεξεργαστούμε το περιεχόμενο της Περιγραφής θέματος (προς το παρόν είναι κενό)

Ανάθεση ρόλων στο συγκεκριμένο μπλοκ

Απόκρυψη του μπλοκ

Διαγραφή του μπλοκ (τα μπλοκ που διαγράφονται μπορούν να ξαναπροστεθούν μέσα από το μπλοκ Blocks)

Μετακίνηση του μπλοκ μια θέση κάτω

Μετακίνηση του μπλοκ δεξιά/αριστερά στη σελίδα

Σε επόμενες σελίδες θα γνωρίσουμε πιο αναλυτικά την προσθήκη πηγής πληροφοριών και την προσθήκη δραστηριότητας



Προσθήκη νέου μπλοκ στο μάθημα

Τα μπλοκ προσφέρουν νέες δυνατότητες ή προβάλλουν σημαντικές πληροφορίες στη σελίδα ενός μαθήματος. Μπορούμε να προσθέσουμε και άλλα μπλοκ, εγκαθιστώντας αρχεία που βρίσκουμε στη σελίδα του Μοodle (http://www.moodle.org).

Για να προσθέσουμε ένα νέο μπλοκ στο μάθημά μας, εφόσον ήμαστε σε κατάσταση επεξεργασίας, επιλέγουμε το μπλοκ που επιθυμούμε από το αναπτυσσόμενο μενού των μπλοκ (εικ. δεξιά).

Για να επιλέξουμε την εμφάνιση ενός μπλοκ στη σελίδα, κάνουμε κλικ στο πλαίσιο αυτό και στη συνέχεια επιλέγουμε αυτό που μας ενδιαφέρει. Οι επιλογές αυτές εμφανίζονται μόνο όταν έχουμε δικαιώματα αλλαγής της σελίδας

Υπάρχουν μπλοκ που χρησιμοποιούνται μόνο μία φορά (π.χ. το Ημερολόγιο) και μπλοκ που μπορούν να χρησιμοποιηθούν περισσότερες φορές. (π.χ. το HTML).




Πηγές και Δραστηριότητες

Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του Moodle είναι ότι πρόκειται για ένα αρθρωτό περιβάλλον, στο οποίο τα μαθήματα χτίζονται κομμάτι – κομμάτι. Αυτό σημαίνει αφενός ότι κάθε φορά προσθέτετε ένα αντικείμενο (πηγή, δραστηριότητα ή μπλοκ) γεγονός που σας προφυλάσσει από μαζικές αλλαγές του μαθήματος και οριστικές απώλειες. Αφετέρου, σημαίνει ότι μπορείτε να δημιουργήσετε ένα κανονικό μάθημα χρησιμοποιώντας ελάχιστες από τις άπειρες δυνατότητες του συστήματος.

Στους πίνακες που ακολουθούν δίνεται σύντομη περιγραφή της κάθε πηγής και της κάθε δραστηριότητας. Στη συνέχεια θα δούμε πώς γίνεται η εισαγωγή ορισμένων πηγών πληροφοριών και δραστηριοτήτων.

Το Moodle όμως πέρα από τις δραστηριότητες που εμφανίζονται στους πίνακες, διαθέτει και ένα τεράστιο πλήθος πρόσθετων δραστηριοτήτων που μπορεί κάποιος να εγκαταστήσει στην πλατφόρμα του, προκειμένου να την παραμετροποιήσει σύμφωνα με τις ανάγκες του. Τις δραστηριότητες αυτές θα τις βρείτε εδώ: http://moodle.org/mod/data/view.php?id=6009

Για ένα μάθημα όπως αυτό (επιμόρφωση εκπαιδευτικών), χρησιμοποιήθηκαν αρκετά αρθρώματα ώστε να υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων

http://moodle.org/mod/data/view.php?id=6009



Ετικέτα Η ετικέτα χρησιμοποιείται για την τοποθέτηση κειμένου ή γραφικών ανάμεσα σε άλλες δραστηριότητες ή πηγές πληροφοριών

Συγγραφή κειμένου Αυτός ο τύπος Πηγής πληροφοριών είναι μια σελίδα γραμμένη σε απλό κείμενο. Υπάρχουν διάφορα διαθέσιμα είδη τροποποίησης που επιτρέπουν τη μετατροπή του απλού κειμένου σε καλοσχηματισμένο κείμενο ιστοσελίδας.

Συγγραφή ιστοσελίδας

Με αυτή την επιλογή μπορείτε να δημιουργήσετε μια ολοκληρωμένη ιστοσελίδα μέσα στο Moodle. Εδώ υπάρχει μεγάλη ελευθερία κινήσεων καθώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όλες τις επιλογές που υπάρχουν στη γλώσσα HTML, όπως επίσης και να χρησιμοποιήσετε κώδικα Javascript.

Σύνδεσμος σε αρχείο ή ιστοσελίδα

Η επιλογή αυτή σας επιτρέπει να συνδεθείτε με οποιαδήποτε ιστοσελίδα ή αρχείο σε δημόσιο δίκτυο. Επίσης, σας επιτρέπει να συνδεθείτε με οποιαδήποτε ιστοσελίδα ή αρχείο που έχετε «ανεβάσει» στα αρχεία του μαθήματός σας από τον υπολογιστή σας. Οι απλές ιστοσελίδες εμφανίζονται όπως ακριβώς είναι, ενώ η διαχείριση των αρχείων πολυμέσων γίνεται με έξυπνο τρόπο και μάλιστα είναι δυνατό να ενσωματωθούν σε ιστοσελίδα. Παραδείγματος χάρη, τα αρχεία MP3 εμφανίζονται χρησιμοποιώντας ενσωματωμένο εργαλείο αναπαραγωγής. Με άλλα λόγια, ο σύνδεσμος σε αρχείο ή ιστοσελίδα χρησιμοποιείται για τη φόρτωση και εμφάνιση αρχείων κειμένου, παρουσιάσεις κτλ (π.χ. .doc, .odf, .xls, .pdf, .odp, .ppt), αρχείων ήχου (π.χ. .wav, .ogg, .mp3), αρχείων εικόνας (π.χ. .png, .gif, .jpg) και βίντεο (π.χ. .mp4). Επίσης χρησιμοποιείται για την εμφάνιση μίας ιστοσελίδας.

Εμφάνιση ενός φακέλου

Η επιλογή «Εμφάνιση ενός φακέλου» μπορεί να εμφανίσει έναν ολόκληρο κατάλογο (και τους υπό-καταλόγους) από την περιοχή των αρχείων του μαθήματός σας. Οι σπουδαστές μπορούν να δουν όλα αυτά τα αρχεία.

Προσθήκη ενός πακέτου IMS

Με τη δραστηριότητα αυτή μπορούμε να εισάγουμε στο μάθημά μας μαθησιακά πακέτα τυποποίησης IMS. Ένα πακέτο περιεχομένου IMS χρησιμοποιείται για τη μεταφορά εκπαιδευτικού υλικού μεταξύ διαφορετικών Συστημάτων Διαχείρισης Μάθησης . Εάν παλαιότερα χρησιμοποιούσατε ένα διαφορετικό Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης μπορείτε να εξάγετε το εκπαιδευτικό υλικό που επιθυμείτε σε μορφή IMS Content Package και να το εισάγετε στο Moodle με την επιλογή Πρόσθεση ενός πακέτου IMS.



Mediabird Study Notes

Η δραστηριότητα αυτή επιτρέπει στους μαθητές να κρατούν και να μοιράζονται σημειώσεις καθώς μελετούν το μάθημα.

SCORM/AICC Το SCORM (Shareable Content Object Reference Model) αποτελεί σύστημα χρήσης μαθησιακού περιεχομένου που βρίσκεται στο Διαδίκτυο ως αντικείμενο εκμάθησης στη βάση ενός κοινού τεχνικού πλαισίου για τηλεκπαίδευση. Το πακέτο SCORM είναι σύνολο περιεχομένων στο δίκτυο που ακολουθεί το σύστημα αυτό. Τα πακέτα SCORM περιλαμβάνουν συνήθως ιστοσελίδες, γραφικά, προγράμματα Javascript, παρουσιάσεις και οτιδήποτε λειτουργεί σε έναν περιηγητή ιστού. Η Δραστηριότητα «SCORM» επιτρέπει την εύκολη «φόρτωση» ενός τέτοιου πακέτου ώστε να καταστεί τμήμα των μαθημάτων.

Wiki Το «Wiki» επιτρέπει τη συλλογική συγγραφή αρχείων σε μια απλή γλώσσα προγραμματισμού χρησιμοποιώντας έναν περιηγητή ιστού. «Wiki wiki» σημαίνει «πολύ γρήγορα» στη Χαβάη και σηματοδοτεί την ταχύτητα δημιουργίας και ενημέρωσης σελίδων με την τεχνολογία Wiki. Σε γενικές γραμμές δεν γίνεται προηγούμενος έλεγχος πριν γίνουν δεκτές οι τροποποιήσεις και τα περισσότερα Wikis είναι ανοικτά στο κοινό ή τουλάχιστον στα άτομα που έχουν επίσης πρόσβαση στον εξυπηρετητή Wiki. Η Δραστηριότητα του Moodle επιτρέπει στους συμμετέχοντες να εργαστούν μαζί για την προσθήκη και διεύρυνση ιστοσελίδων ή για την αλλαγή του περιεχομένου. Οι παλιές εκδόσεις δε σβήνονται ποτέ και μπορούν να αναζητηθούν. Η συγκεκριμένη Δραστηριότητα βασίζεται στο Erfurt Wiki.

Βάση δεδομένων Η Δραστηριότητα αυτή επιτρέπει στον εκπαιδευτή και στους σπουδαστές του να δημιουργήσουν μια βάση δεδομένων και να καταχωρήσουν σε αυτή διαφόρων ειδών πληροφορίες, δεδομένα και αρχεία.

Ενότητα Σκοπός της Δραστηριότητας «Διδακτική ενότητα/Ενότητα» είναι η παρουσίαση του μαθήματος με έναν ευέλικτο τρόπο που να προκαλεί το ενδιαφέρον. Η κάθε «Ενότητα» αποτελείται από πολλές σελίδες. Στο τέλος κάθε σελίδας υπάρχει μια ερώτηση και διάφορες πιθανές απαντήσεις. Ανάλογα με την επιλογή της απάντησης του σπουδαστή η πλοήγηση είτε θα συνεχίσει στην επόμενη σελίδα είτε θα επιστρέψει πίσω σε μια προηγούμενη σελίδα. Η πλοήγηση μέσω της Ενότητας μπορεί να είναι απλή ή σύνθετη και εξαρτάται κατά ένα μεγάλο μέρος από τη δομή παρουσίασης του υλικού.

Επιλογή Στη Δραστηριότητα «Επιλογή» ο εκπαιδευτής κάνει μια ερώτηση στους σπουδαστές και καθορίζει μια σειρά πολλαπλών απαντήσεων για να διερευνήσει την άποψή τους πάνω σε ένα θέμα.



Εργασίες

Προηγμένη/Πολλαπλή αποστολή αρχείων

Αυτή η μορφή εργασίας απαιτεί από τους σπουδαστές να φορτώσουν ένα ή περισσότερα αρχεία. Οι εκπαιδευτές μπορούν μετά να βαθμολογήσουν και να σχολιάσουν τα αρχεία που υπεβλήθησαν από τους σπουδαστές.

Online κείμενο Ο εκπαιδευτής ζητά από το σπουδαστή να σκεφτεί πάνω σ’ ένα συγκεκριμένο θέμα και να επεξεργαστεί και να τελειοποιήσει την απάντησή του με τον καιρό. Αυτή η απάντηση είναι απόρρητη και μόνο ο εκπαιδευτής μπορεί να τη δει, ο οποίος μπορεί να δώσει απαντήσεις και να βαθμολογήσει κάθε τροποποίηση. Συνήθως είναι καλό να γίνεται μια τέτοια διαδικασία κάθε εβδομάδα.

Δραστηριότητα εκτός σύνδεσης

Αυτή η μορφή εργασίας είναι χρήσιμη όταν η ζητούμενη εργασία εκτελείται εκτός του περιβάλλοντος του Moodle. Οι σπουδαστές μπορούν να δουν την περιγραφή της ζητούμενης εργασίας αλλά δεν μπορούν να ανεβάσουν κάποιο αρχείο ή να κάνουν οτιδήποτε άλλο. Εντούτοις, η βαθμολόγηση γίνεται κανονικά από τον εκπαιδευτή.

Έρευνα Η δραστηριότητα «Έρευνα» παρέχει έναν αριθμό ελεγμένων ερευνών που είναι χρήσιμες στην αξιολόγηση και ενίσχυση της μάθησης στο περιβάλλον του Διαδικτύου. Οι εκπαιδευτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις έρευνες για να συλλέξουν δεδομένα από τους σπουδαστές τους τα οποία μπορούν να τους βοηθήσουν να μάθουν καλύτερα την τάξη τους αλλά και τον τρόπο που διδάσκουν.

Κουίζ Αυτή η δραστηριότητα δίνει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτή να σχεδιάσει και να δημιουργήσει τεστ, που να περιέχουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, σωστό-λάθος και ερωτήσεις με σύντομες απαντήσεις. Αυτές οι ερωτήσεις φυλάσσονται σε μια κατηγοριοποιημένη βάση δεδομένων και μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν στο ίδιο ή ακόμα και σε διαφορετικό μάθημα. Τα Κουίζ επιτρέπουν τις πολλαπλές προσπάθειες. Κάθε προσπάθεια βαθμολογείται αυτόματα και ο σπουδαστής.



Εργασίες

Λεξικό/Γλωσσάρι Με τη χρήση της Δραστηριότητας αυτής μπορείτε να δημιουργήσετε και να διατηρήσετε έναν κατάλογο ορισμών, όπως ένα Λεξικό. Το κάθε μάθημα μπορεί να έχει ένα βασικό και πολλά δευτερεύοντα Λεξικά. Στο Λεξικό μπορούν να συνεισφέρουν και οι σπουδαστές καταχωρώντας εγγραφές στα δευτερεύοντα Λεξικά, τις οποίες μπορούν να επεξεργαστούν ή να διαγράψουν. Τις εγγραφές αυτές ο εκπαιδευτής μπορεί να τις επεξεργαστεί, να τις διαγράψει ή να τις μεταφέρει στο βασικό Λεξικό.Είναι εφικτό να δημιουργηθούν αυτόματα σύνδεσμοι σε αυτούς τους ορισμούς μέσα από τα μαθήματα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που μια λέξη του Λεξικού εμφανίζεται σε κάποιο σημείο του μαθήματος, αυτόματα θα μετατρέπεται σε σύνδεσμο που θα οδηγεί στην επεξήγηση του όρου στο Λεξικό.

Ομάδα συζητήσεων Η δραστηριότητα «Ομάδα συζήτησης» είναι πολύ σημαντική καθώς εδώ συμβαίνουν οι περισσότερες συζητήσεις. Οι Ομάδες συζητήσεων μπορούν να δομηθούν με διάφορους τρόπους και να συμπεριλάβουν εκτιμήσεις των συμμετεχόντων για κάθε μήνυμα. Τα μηνύματα μπορούν να εμφανιστούν με ποικιλία μορφών και μπορούν να περιέχουν συνημμένα. Με τη συνδρομή σε μια Ομάδα συζητήσεων, οι συμμετέχοντες λαμβάνουν αντίγραφα κάθε νέου μηνύματος στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο. Ο εκπαιδευτής μπορεί να επιβάλει τη συνδρομή σε όλους αν το επιθυμεί.

Συζήτηση Η επιλογή αυτή σας επιτρέπει να δημιουργήσετε ένα νέο δωμάτιο συζήτησης (δωμάτιο chat), μέσα στο οποίο οι συμμετέχοντες θα μπορούν να έχουν μια συζήτηση σε πραγματικό χρόνο στο Διαδίκτυο, με χρήση γραπτού κειμένου. Μπορούν να υπάρχουν πολλά δωμάτια Συζήτησης για ένα μάθημα που να αφορούν διάφορα θέματα. Ο εκπαιδευτής μπορεί να συνομιλήσει με τους σπουδαστές του και οι σπουδαστές μεταξύ τους με την προϋπόθεση να βρίσκονται και αυτοί στο Διαδίκτυο και να έχουν ανοικτό το ίδιο δωμάτιο Συζήτησης τη δεδομένη χρονική στιγμή.



Προσθήκη ετικέτας

Για να προσθέσουμε μία πηγή πληροφοριών ή μία δραστηριότητα, θα πρέπει όπως προείπαμε να είμαστε σε κατάσταση επεξεργασίας.

Για να προσθέσουμε μία ετικέτα, επιλέγουμε από το αναπτυσσόμενο μενού «Προσθήκη πηγής πληροφοριών...» το «Προσθήκη μιας ετικέτας».

Στο παράθυρο που θα εμφανιστεί εισάγουμε το κείμενο της ετικέτας μας και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο πλήκτρο «Αποθήκευση και επιστροφή στο μάθημα».

Επιλέγοντας απ’ το αναπτυσσόμενο μενού το «Προσθήκη μιας ετικέτας» θα ανοίξει ένα νέο παράθυρο

Ο επεξεργαστής κειμένου που εμφανίζεται στην επεξεργασία της ετικέτας είναι κοινός για όλες τις πηγές και τις δραστηριότητες του Moodle και περιλαμβάνει τα βασικά εργαλεία ενός κειμενογράφου



Ο επεξεργαστής κειμένου του Moodle

Πριν συνεχίσουμε με την εισαγωγή και άλλων πηγών πληροφοριών είναι σημαντικό να δούμε τα εργαλεία του επεξεργαστή κειμένου HTML. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μετάφραση του: http://docs.moodle.org/en/HTML_editor .Το Μoodle έχει αναπτύξει μία στάνταρ εργαλειοθήκη που λειτουργεί ως μία διεπαφή για HTML. Πολλά εικονίδια της εργαλειοθήκης μπορείτε να τα βρείτε στα περισσότερα προγράμματα επεξεργασίας κειμένου. Εδώ εξηγούνται μερικά από τα εικονίδια/εργαλεία, τα οποία μπορεί να μην είναι οικεία σε νέους χρήστες του Μoodle.

Για παράδειγμα, μπορείτε να αντιγράψετε/αποκόψετε και να επικολλήσετε κείμενο από άλλες εφαρμογές σε αυτόν τον κειμενογράφο και η μορφοποίηση του κειμένου να παραμείνει. Υπάρχει το γνωστό εικονίδιο της επικόλλησης για να επικολλήσετε το κείμενο που έχετε αντιγράψει ή αποκόψει. Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις γνωστές συντομεύσεις πληκτρολογίου Control+C και Control+V.

Η εισαγωγή κειμένου στο Moodle είναι μια εξαιρετικά απλή υπόθεση, μια και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εργαλεία με τα οποία είμαστε συνηθισμένοι από λογισμικά όπως Writer και Word

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε το κείμενο. Οι αλλαγές που εφαρμόζουμε (π.χ. αλλαγή χρώματος στη γραμματοσειρά) εμφανίζονται αμέσως στην οθόνη

Για να γίνει εφαρμογή του νέου κειμένου ή των αλλαγών, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Αποθήκευση και επιστροφή στο μάθημα”

http://docs.moodle.org/en/HTML_editor



Χαρακτηριστικά του επεξεργαστή HTML

Ο επεξεργαστής κειμένου που ενσωματώνει το Moodle, προσφέρει αρκετές από τις ευκολίες γνωστών εφαρμογών όπως το Writer. Ταυτόχρονα, όμως, μια και πρόκειται για ένα εργαλείο με το οποίο δημιουργούμε περιεχόμενο για το διαδίκτυο, συμπεριλαμβάνει εργαλεία για σύνδεση με ιστοσελίδες, σύνδεση με αρχεία εικόνας, κ.α.

Στη σελίδα αυτή παρουσιάζουμε ορισμένα από τα εργαλεία. Στις επόμενες σελίδες θα γνωρίσουμε ορισμένες δυνατότητες σύνδεσης με ιστοσελίδες και προβολή εικόνας.

Για να προσθέσετε πίνακες στα κείμενά σας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το πλήκτρο Insert table (εισαγωγή πίνακα) από την εργαλειοθήκη. Περισσότερα εργαλεία επεξεργασίας του πίνακα είναι εμφανή μόνο αφού μεγεθύνετε το παράθυρο (επιλέξτε το πλήκτρο Enlarge editor).

Το σημείο “Β” εξαρτάται απόλυτα από τη θέση της περιφέρειας του κύκλου, γι’αυτό ανήκει στα “Εξαρτημένα αντικείμενα”

Υπάρχουν 2 εικονίδια σχετικά με το χρώμα, ένα για να αλλάζετε το χρώμα της γραμματοσειράς και ένα για το χρώμα πίσω από το κείμενο. Κάνοντας κλικ σε αυτά τα εικονίδια θα εμφανιστεί μία παλέτα χρωμάτων. Σημειώστε ότι εμφανίζεται και ο HTML κωδικός του χρώματος.

Μία HTML άγκυρα άγκυρα ταυτοποιεί ένα κείμενο μέσα σε μία σελίδα, το οποίο μπορεί να αναφερθεί ως σύνδεσμος. Για να χρησιμοποιήσετε την άγκυρα, επιλέξτε τη λέξη και μετά κάντε κλικ στο εικονίδιο της άγκυρας. Δώστε ένα όνομα στην άγκυρα. Οπουδήποτε μέσα στη σελίδα, επιλέξτε τη λέξη που θέλετε να συνδέσετε με την άγκυρα. Χρησιμοποιήστε το εικονίδιο της σύνδεσης και από το αναπτυσσόμενο μενού εντοπίστε τη σωστή άγκυρα.

Άνοιγμα επεξεργαστή κειμένου σε ξεχωριστό παράθυρο με εμφάνιση περισσότερων επιλογών



Εισαγωγή συνδέσμων

Ένας HTML σύνδεσμος δημιουργεί ένα μονοπάτι σε μία εξωτερική, εσωτερική ή τρέχουσα σελίδα. Το εικονίδιο μας γλιτώνει από τον κόπο να γράψουμε κώδικα. Ένας τρόπος είναι να αντιγράψετε τη διεύθυνση από τη γραμμή διεύθυνσης της σελίδας που θέλετε, να πατήσετε το εικονίδιο του συνδέσμου και στη συνέχεια να την επικολλήσετε στο URL. Μία άλλη μέθοδος είναι να πατήσετε το πλήκτρο Αναζήτηση (Browse). Αυτό θα σας μεταφέρει στα Αρχεία του μαθήματος. Από εκεί μπορείτε να επιλέξετε ένα υπάρχον αρχείο ή να φορτώσετε ένα νέο αρχείο κι αυτό να εμφανίζεται ως σύνδεσμος.

Επιλέγουμε το κείμενο στο οποίο θα εφαρμόσουμε έναν υπερσύνδεσμο

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε τη διεύθυνση

Αφού επιλέξουμε το κείμενο, κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για να προσθέσουμε το σύδεσμο

Από εδώ επιλέγουμε κατά πόσο θα μεταφερόμαστε σε άλλο παράθυρο ή η ιστοσελίδα θα εμφανίζται στο ίδιο

O υπερσύνδεσμος εμφανίζεται ενεργοποιημένος



Εισαγωγή εικόνας

Το Μoodle σας επιτρέπει να φορτώσετε εικόνες σε ένα μάθημα ή σε ένα φάκελο στα αρχεία του μαθήματος και μετά να εισάγετε την εικόνα μέσα στην περιοχή κειμένου. Είναι επίσης δυνατόν να χρησιμοποιήσετε μία εικόνα που βρίσκεται έξω από το δικό σας Moodle.

Μπορείτε να συμπεριλάβετε εικόνες στην περιοχή κειμένου χρησιμοποιώντας το εικονίδιο εισαγωγή εικόνας. Επιλέγοντας το πλήκτρο αυτό θα εμφανιστεί ένα παράθυρο επεξεργασίας εικόνας για να σας βοηθήσει να εισάγετε μία εικόνα. Το Moodle αναγνωρίζει αρχεία JPG, GIF και PNG ως εικόνες.

Κάνουμε κλικ στο εργαλείο αυτό για εισαγωγή εικόνας στο κείμενο

Κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο για να επιλέξουμε την εικόνα. Ακολούθως κάνουμε κλικ στο “ΟΚ”

Μπορούμε να συνδέσουμε μια εικόνα που βρίσκεται στο διαδίκτυο, ώστε να εμφανίζεται στο κείμενό μας, φτάνει να πληκτρολογήσουμε τη διεύθυνσή της

Με αριστερή ή δεξιά στοίχιση, η εικόνα εμφανίζεται μέσα στο κείμενο!

Για να εντοπίσουμε μια εικόνα, κάνουμε κλικ στο “Αναζήτηση”. Αφού βρούμε την εικόνα που θέλουμε, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Ανέβασμα”

Η εικόνα εμφανίζεται στο κείμενό μας



Συγγραφή ιστοσελίδας

Όταν θέλουμε να εισάγουμε κείμενο προς μελέτη ή πληροφορίες για τους μαθητές μας συνήθως χρησιμοποιούμε την πηγή πληροφοριών «Συγγραφή ιστοσελίδας». Για να προσθέσουμε μία τέτοια πηγή, απλώς την επιλέγουμε απ’ το αναπτυσσόμενο μενού, όντας πάντα σε κατάσταση επεξεργασίας.

Στη σελίδα επεξεργασίας της πηγής εισάγουμε το Όνομα της πηγής μας, το κείμενό μας στο πλαίσιο του πλήρως κειμένου και αν θέλουμε γράφουμε και μία περίληψη-περιγραφή της πηγής μας.

Μπορούμε να επιλέξουμε για την πηγή πληροφοριών μας αν θέλουμε να ανοίγει σε νέο παράθυρο του περιηγητή ή στο ίδιο. Τέλος επιλέγουμε «Αποθήκευση κι επιστροφή στο μάθημα» ή «Αποθήκευση και προβολή» για να αποθηκεύσουμε την πηγή μας ή τις αλλαγές που έχουμε κάνει σε αυτή.

Επιλέγουμε «Συγγραφή ιστοσελίδας», για να εισάγουμε κείμενο και πληροφορίες στο μάθημά μας.

Στο πλαίσιο αυτό πληκτρολογούμε μια περίληψη του περιεχομένου της ιστοσελίδας

Με τη ρύθμιση αυτή, οι πηγές πληροφοριών θα εμφανίζονται σε νέο παράθυρο - αυτό ευκολύνει αρκετά την πλοήγηση και την εμφάνιση των πηγών



Σύνδεσμος σε αρχείο ή ιστοσελίδα

Στο Moodle μπορούμε όμως, πέρα από το να δημιουργήσουμε πηγές μέσα στην πλατφόρμα και να εισάγουμε έτοιμες. Αν για παράδειγμα έχουμε κάποιο αρχείο κειμένου έτοιμο αποθηκευμένο στον υπολογιστή μας, μπορούμε να το φορτώσουμε στην πλατφόρμα και να το διαθέσουμε ως έχει στους μαθητές μας, χωρίς να χρειαστεί να το ξαναγράψουμε. Για να το κάνουμε αυτό χρησιμοποιούμε την πηγή πληροφοριών «Σύνδεσμος σε αρχείο ή ιστοσελίδα».

Με την επιλογή αυτή, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα σύνδεσμο που να μας μεταφέρει σε άλλη ιστοσελίδα ή να μεταφορτώνει ένα αρχείο (π.χ. κείμενο σε μορφή pdf)

Για σύνδεση με αρχείο, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Επιλέξτε αρχείο...” ώστε να το επιλέξουμε

Για σύνδεση με ιστοσελίδα, πληκτρολογούμε τη διεύθυνση URL στο πλαίσιο αυτό

Θα πρέπει να επιλέξουμε ένα αρχείο το οποίο -στη συνέχεια- θα ανεβάσουμε στο Moodle μας. Κάνουμε κλικ στο κουμπί “Αποστολή ενός αρχείου” για να το επιλέξουμε



Επιλογή και ανέβασμα αρχείου

Αν το αρχείο που θέλουμε να εμφανίσουμε ως σύνδεσμο υπάρχει σε άλλη ιστοσελίδα, τότε μπορούμε απλά να πληκτρολογήσουμε τη διεύθυνση URL της (προηγούμενη σελίδα). Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, ο σύνδεσμος αυτός κινδυνεύει να καταστεί αδρανής απροειδοποίητα, μια και πολλές φορές οι ιστοσελίδες αλλάζουν το περιεχόμενό τους.

Είναι καλό τα αρχεία που θέλουμε να προβάλλονται μέσω του μαθήματός μας, να βρισκονται στην ιστοτοποθεσία μας. Στην προηγούμενη σελίδα είδαμε τις επιλογές για αποστολή αρχείου στο Moodle. Μπορούμε να δημιουργήσουμε φακέλους για οργάνωση τέτοιων αρχείων, να επιλέξουμε και να αποστείλουμε πολλά αρχεία μαζί, καθώς και να τα διαγράψουμε -στη συνέχεια- αν πλέον δε μας είναι χρήσιμα.

Είναι σημαντικό το όνομα του αρχείου που θα αποστείλουμε να είναι γραμμένο με λατινικούς χαρακτήρες

Εντοπίζουμε το αρχείο που θέλουμε να αποσταλεί στο Moodle μας, και κάνουμε διπλό κλικ για να το εμφανίσουμε

Κάνουμε κλικ εδώ για να εντοπίσουμε το αρχείο που θα στείλουμε

Στο πλαίσιο αυτό εμφανίζεται το όνομα του αρχείου, καθώς και η τοποθεσία του στο δίσκο μας



Επιλογή & εμφάνιση του αρχείου

Το Moodle μας επιτρέπει να δημιουργούμε φακέλους στους οποίους θα αποστέλλουμε αρχεία. Με τους φακέλους αυτούς, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια βάση με πληροφορίες οι οποίες να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από όλους τους δημιουργούς περιεχομένου.

Είναι σημαντικό τα αρχεία που είναι απαραίτητα για ένα μάθημα να διατηρούνται στη δική μας ιστοτοποθεσία ώστε να έχουμε απόλυτο έλεγχο, τόσο στο περιεχόμενό τους (όταν αυτό είναι δυνατό) αλλά κυρίως για να είμαστε βέβαιοι πως πάντοτε θα έχουμε πρόσβαση σ’αυτά.

Το όνομα του αρχείου, καθώς και ένα εικονίδιο που δείχνει το είδος του, εμφανίζεται στο σημείο αυτό

Εδώ εμφανίζεται το μέγεθος του αρχείου - συνήθως στο Moodle υπάρχει όριο για το μέγιστο μέγεθος αρχείου που μπορούμε να αποστείλουμε

Για να χρησιμοποιήσουμε το αρχείο σε μία πηγή επιλέγουμε τον σύνδεσμο «Επιλέξτε». Αν κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο με τον τίτλο του αρχείου τότε μπορούμε να μεταφορτώσουμε το αρχείο από το Moodle στον υπολογιστή μας.

Το αρχείο που αποστείλαμε, και συνδέσαμε στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα, εμφανίζεται στο πλαίσιο «Τόπος»



Ομάδα συζητήσεων

Η διαδικασία εισαγωγής δραστηριοτήτων είναι παρόμοια με αυτή της εισαγωγής των πηγών πληροφοριών. Ας δούμε συγκεκριμένα την προσθήκη μιας Ομάδας συζητήσεων.

Από το αναπτυσσόμενο μενού «Προσθήκη δραστηριότητας...» επιλέγουμε την «Ομάδα συζητήσεων».

Στη νέα σελίδα που θα ανοίξει συμπληρώνουμε τα στοιχεία του ονόματος και της εισαγωγής. Το Moodle υποστηρίζει τέσσερα διαφορετικά είδη ομάδων συζητήσεων: την απλή συζήτηση, όπου η όλη συζήτηση γίνεται γύρω από ένα θέμα, την ομάδα συζητήσεων για γενική χρήση, όπου ο καθένας μπορεί να ανοίγει νέες συζητήσεις με διάφορα θέματα, την ομάδα συζητήσεων όπου κάθε ένας μπορεί να ανοίξει ένα μόνο θέμα συζήτησης και την ομάδα συζητήσεων Ερώτηση και Απάντηση, όπου ο εκπαιδευτής ρωτάει κάτι συγκεκριμένο τους μαθητές, εξ ορισμού οι μαθητές δεν μπορούν να δουν τις απαντήσεις των συμμαθητών τους αν πρώτα δεν απαντήσουν οι ίδιοι.

Για να προσθέσουμε μια Ομάδα Συζητήσεων, κάνουμε κλικ στην αντίστοιχη επιλογή δραστηριότητας

Η «ανάγνωση παρακολούθησης για αυτή την ομάδα συζητήσεων» (παρακολούθηση ανάγνωσης νέων μηνυμάτων) είναι μία επιλογή που όταν είναι ενεργοποιημένη εμφανίζει σε κάθε χρήστη τον αριθμό των μη αναγνωσμένων μηνυμάτων που έχει σε κάθε φόρουμ.



Eπιλογές Ομάδας Συζήτησης

Με τη δημιουργία μιας ομάδας συζήτησης μπορούμε να ρυθμίσουμε αρκετές από τις λειτουργίες και χαρακτηριστικά της. Μπορούμε να ζητήσουμε οι μαθητές να γίνονται συνδρομητές σε αυτή την ομάδα συζητήσεων, να λαμβάνουν ή όχι δηλαδή τα νέα μηνύματα του φόρουμ στο ηλεκτρονικό τους ταχυδρομείο και αν θέλετε να γίνεται παρακολούθηση των νέων μηνυμάτων. Επίσης μπορείτε να ελέγξετε το μέγεθος των συνημμένων αρχείων που μπορούν να επισυνάπτουν οι χρήστες στα μηνύματά τους.

Η επόμενη ρύθμιση αφορά την βαθμολόγηση των μηνυμάτων. Μία ομάδα συζήτησης μπορεί να αντιμετωπιστεί και ως μία βαθμολογημένη δραστηριότητα.

Mπορούμε να επιλέξουμε βαθμολόγηση των πληροφοριών / αναρτήσεων που κάνουν οι μαθητές σε μια Ομάδα Συζήτησης - χρήσιμο κατά τη δημιουργία μαθημάτων

Μπορούμε να περιορίσουμε τη (χρονική) περίοδο για πρόσβαση ή και ανάρτηση πληροφοριών σε μια Ομάδα Συζήτησης

Για να ολοκληρωθούν οι ρυθμίσεις, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Αποθήκευση και επιστροφή στο μάθημα”

Από το πλαίσιο αυτό επιλέγουμε το μέγιστο βαθμό που μπορεί να πάρει μια ανάρτηση στην Ομάδα Συζήτησης



Εργασίες – Online κείμενο

Η προσθήκη μιας εργασίας γίνεται με την ίδια διαδικασία. Επιλέγουμε τον τύπο της εργασίας που θέλουμε από το αναπτυσσόμενο μενού «Προσθήκη δραστηριότητας...» και στη συνέχεια συμπληρώνουμε τα στοιχεία της στη σελίδα επεξεργασίας.

Συγκεκριμένα λοιπόν, συμπληρώνουμε το όνομα της εργασίας και την περιγραφή της, ενώ στο αναπτυσσόμενο μενού Βαθμός, επιλέγουμε την κλίμακα βαθμολόγησης της εργασίας. Επίσης μπορούμε να ορίσουμε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που θα δεχόμαστε υποβολές εργασιών, καθώς επίσης και το αν θα επιτρέψουμε τις εκπρόθεσμες υποβολές.

Τέλος κάνουμε κλικ στο «Αποθήκευση κι επιστροφή στο μάθημα» ή «Αποθήκευση και προβολή» για να αποθηκεύσουμε την πηγή μας ή τις αλλαγές που έχουμε κάνει σε αυτή.

Όπως παρατηρείτε όλες οι πηγές πληροφοριών και οι δραστηριότητες στο Moodle δημιουργούνται με την ίδια λογική.

Οι εργασίες στο Moodle μπορεί να είναι τεσσάρων ειδών. Για να προσθέσουμε μια εργασία πρέπει να επιλέξουμε συγκεκριμένα το είδος που επιθυμούμε

Αν θέλουμε μπορούμε να απενεργοποιήσουμε τελείως το χρονικό περιορισμό στις υποβολές των εργασιών, επιλέγοντας τα αντίστοιχα κουτάκια

Σε αυτού του είδους την εργασία είναι συχνά χρήσιμο για τον εκπαιδευτή να επιτρέπονται τα «Ενσωματωμένα σχόλια», τα οποία δίνουν τη δυνατότητα στον εκπαιδευτή να σημειώσει σχόλια μέσα στην εργασία του μαθητή



Προσθήκη νέου χρήστη στο σύστημα

Όπως είδαμε στην αρχή του οδηγού για να εγγραφεί κάποιος στο σύστημα θα πρέπει είτε ο ίδιος να κάνει εγγραφή συμπληρώνοντας τη σχετική φόρμα, είτε ο διαχειριστής του συστήματος να του ανοίξει ένα λογαριασμό, εφόσον γνωρίζει τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του. Για να προσθέσουμε ένα χρήστη στο σύστημα λοιπόν, επιλέγουμε από την αρχική σελίδα του ιστοχώρου μας «Λογαριασμοί χρηστών» -> «Προσθήκη νέου χρήστη».

Aπό το μπλοκ Διαχειριστή, επιλέγουμε “Χρήστες”, “Λογαριασμοί χρηστών” και “Προσθήκη νέου χρήστη”

Στη νέα σελίδα που θ’ ανοίξει συμπληρώνουμε τα στοιχεία του χρήστη. Θα πρέπει να γνωρίζουμε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του χρήστη

Με την επιλογή αυτή μπορούμε να δημιουργήσουμε κανονικά πολύγωνα (όλες οι πλευρές είναι ίσες)

Για να δημιουργηθεί ο λογαριασμός του νέου χρήστη, κάνουμε κλικ στο κουμπί “Τροποποίηση προφίλ”



Προβολή / διαγραφή χρηστών

Μια καλή ιστοτοποθεσία βασισμένη στο Moodle, είναι αναμενόμενο μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να αποκτήσει δεκάδες, αν όχι και χιλιάδες χρήστες (π.χ. μεγάλοι οργανισμοί, πανεπιστήμια κ.α.). Από τις επιλογές του μπλοκ διαχειριστή, μπορούμε να προβάλουμε τον αριθμό των χρηστών του συστήματος, να επεξεργαστούμε τις πληροφορίες τους, ακόμη και να τους διαγράψουμε.

Από τη σελίδα αυτή μπορούμε επίσης να δημιουργήσουμε νέους χρήστες. Πολύ χρήσιμη είναι και η επιλογή αναζήτησης χρηστών, ειδικά όταν θα αποκτήσουμε πολλούς χρήστες.

Είναι σημαντικό να προσέξουμε τα πεδία που προβάλλονται δίπλα από το όνομα του κάθε χρήστη, ειδικότερα αυτό του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (για σκοπούς επικοινωνίας), αλλά και την ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης στο σύστημα.

Κάνοντας κλικ στην επικεφαλίδα κάθε στήλης (π.χ. “Χώρα”) γίνεται αυτόματα ταξινόμηση και προβολή των πληροφοριών με αλφαβητική σειρά, σύμφωνα με την πληροφορία της στήλης.

Η προβολή των χρηστών του συστήματος, γίνεται μέσω του συνδέσμου “Λογαριασμού χρηστών”

Όταν αποκτήσουμε πολλούς χρήστες, το πλαίσιο αυτό θα είναι πολύτιμο για να μπορούμε να εντοπίζουμε συγκεκριμένα άτομα

Κάνουμε κλικ στο όνομα του χρήστη για να προβληθούν οι πληροφορίες του προφίλ του

Κάνουμε κλικ εδώ για να προσθέσουμε νέο χρήστη στο σύστημα Κάνουμε κλικ στο “Επεξεργασία” για

να τροποποιήσουμε τα στοιχεία ενός χρήστη. Με “Διαγραφή” διαγράφουμε το χρήστη από το σύστημα



Μπλοκ Διαχείριση

Το μπλοκ Διαχείριση ενός μαθήματος είναι το κυριότερο μπλοκ για έναν εκπαιδευτή (ή διαχειριστή ή δημιουργό μαθήματος) μιας και είναι το μπλοκ μέσα από το οποίο γίνονται όλες οι βασικές ρυθμίσεις και διεργασίες που αφορούν το μάθημα. Αξίζει λοιπόν να δούμε λίγο πιο αναλυτικά τις επιλογές αυτού του μπλοκ.

Στο μπλοκ Διαχείριση οι διαχειριστές, δημιουργοί μαθημάτων, εκπαιδευτές βλέπουν τις ίδιες επιλογές, ενώ οι μαθητές και ο εκπαιδευτές χωρίς δικαιώματα επεξεργασίας βλέπουν άλλα

Ο σύνδεσμος αυτός μας μεταφέρεις στις βασικές ρυθμίσεις του μαθήματος. Πρόκειται για τη φόρμα που συμπληρώσαμε όταν επιλέξαμε τη δημιουργία νέου μαθήματος

Από το σύνδεσμο αυτό μπορούμε να δώσουμε δικαιώματα μαθητή ή εκπαιδευτή σε διάφορους χρήστες. Συγκεκριμένα κάνουμε κλικ στο «Ανάθεση ρόλων» και στη σελίδα που θ’ ανοίξει επιλέγουμε το ρόλο που θέλουμε να αναθέσουμε σε κάποιον. Έστω ότι θέλουμε να προσθέσουμε ένα νέο μαθητή, επιλέγουμε το σύνδεσμο «Student»Η Ενεργοποίηση/ Απενεργοποίηση

επεξεργασίας είναι το ίδιο με το πλήκτρο «Ενεργοποίηση/ Απενεργοποίηση επεξεργασίας» που βρίσκεται πάνω δεξιά στη σελίδα



Ανάθεση ρόλων / δικαιωμάτων

Μπορούμε να δώσουμε δικαιώματα ανάλογα με αυτά που έχουμε εμείς. Δηλαδή αν είμαστε Διαχειριστές μπορούμε να δώσουμε σε κάποιον δικαιώματα Δημιουργού μαθημάτων, Εκπαιδευτή, Εκπαιδευτή χωρίς δικαίωμα επεξεργασίας, Μαθητή. Αν είμαστε Εκπαιδευτές τότε μπορούμε να δώσουμε δικαιώματα μόνο Εκπαιδευτή χωρίς δικαίωμα επεξεργασίας και Μαθητή.

Στον πίνακα αυτό παρουσιάζονται οι ρόλοι που μπορεί να έχει κάποιος στο Moodle. Ο Διαχειριστής έχει πλήρη έλεγχο του συστήματος και μπορεί να δώσει ό,τι ρόλο θέλει στους υπόλοιπους. Kάνουμε κλικ σε έναν από τους συνδέσμους ώστε να προσθέσουμε χρήστες στος ρόλους αυτούς

Εδώ εμφανίζονται οι διαθέσιμοι χρήστες. Κάνουμε κλικ για να επιλέξουμε ένα χρήστη, και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο κουμπί “Προσθήκη” ώστε να του δώσουμε ένα ρόλο (στη συγκεκριμένη περίπτωση, μαθητή)

Εδώ εμφανίζεται ο ρόλος που θα αποκτήσουν οι χρήστες που θα ορίσουμε



Βαθμοί

Ο σύνδεσμος αυτός μας οδηγεί στο σύστημα διαχείρισης των βαθμολογιών. Εδώ αυτόματα καταχωρούνται όλες οι βαθμολογήσιμες δραστηριότητες. Επίσης αυτόματα καταχωρούνται και όλοι οι βαθμοί. Από την 1.9 έκδοση του Moodle το βαθμολόγιο έχει αλλάξει ριζικά και δίνει τη δυνατότητα για οργάνωση των εργασιών σε κατηγορίες (ανά εβδομάδα, ανά θέμα ή ανά είδος), τη δυνατότητα βαθμολόγησης εργασιών μέσα από το βαθμολόγιο, το συγκεντρωτικό και αναλυτικό έλεγχο των βαθμολογιών όλων των συμμετεχόντων, την ανάθεση βαρών σε όλες ή ορισμένες δραστηριότητες, αλλά και πολλούς τρόπους αυτόματου υπολογισμού της συνολικής βαθμολογίας.

Από την επιλογή Κλίμακες μπορείτε να δημιουργήσετε τις δικές σας κλίμακες βαθμολόγησης σύμφωνα με τις ανάγκες του μαθήματός σας και της τάξης σας, ενώ από τα Γράμματα μπορείτε να ορίσετε τη βαθμολογία, ώστε να εμφανίζεται με γράμματα αντί με αριθμούς ή ποσοστά. Μπορείτε επίσης να εξάγετε τη βαθμολογία από το Moodle σε λογιστικά φύλλα ή απλό κείμενο.

Από το αναπτυσσόμενο μενού «Επιλέξτε μια ενέργεια...» έχετε πρόσβαση σε όλες τις δυνατότητες και λειτουργίες του βαθμολογίου

Mε τη δημιουργία ενός μαθήματος, και την εισαγωγή εργασιών που βαθμολογούνται, δημιουργείται αυτόματα ένας πίνακας στον οποίο προβάλλεται η κάθε βαθμολογία

Ο βαθμολογητής έχει πλήρη πρόσβαση στις εργασίες (και βαθμολογίες) όλων των ατόμων που συμμετέχουν σε ένα μάθημα. Ο εκπαιδευόμενος βλέπει μόνο τη δική του βαθμολογία



Ομάδες

Μία από τις σημαντικότερες δυνατότητες που διαθέτει το Moodle είναι αυτή της δημιουργίας ομάδων. Σε ένα μάθημα μπορούμε να δημιουργήσουμε ομάδες χρηστών είτε για λόγους ευκολότερης διαχείρισης, είτε για λόγους συνεργατικής εργασίας. Δηλαδή αν σε ένα μάθημα έχουμε 90 μαθητές και 3 εκπαιδευτές, μπορούμε να δημιουργήσουμε 3 ομάδες των 3 ατόμων και κάθε ένας εκπαιδευτής να είναι υπεύθυνος για μία ομάδα. Αμέσως ο φόρτος εργασίας διαμερίζεται και η διαχείριση του μαθήματος γίνεται σαφώς πιο εύκολη, καθώς υπάρχει και η δυνατότητα οι χρήστες της μιας ομάδας να μη βλέπουν καθόλου τους χρήστες (και τις υποβολές) της άλλης ομάδας. Ο άλλος λόγος για τον οποίο μπορεί να θέλουμε τη δημιουργία ομάδων στο μάθημά μας είναι να έχουμε δημιουργήσει δραστηριότητες κατά τις οποίες οι χρήστες θα πρέπει να εργαστούν σε ομάδες. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να επιλέξουμε οι χρήστες (και οι υποβολές) της μιας ομάδας να είναι ορατοί από τους χρήστες της άλλης.

Για να δημιουργήσουμε μία ομάδα κάνουμε κλικ στο πλήκτρο «Δημιουργία ομάδας» και στη συνέχεια προσθέτουμε σε αυτή τους χρήστες που επιθυμούμε.



Αντίγραφο ασφαλείας – Επαναφορά – Εισαγωγή

Αυτοί οι 3 σύνδεσμοι είναι σχετικοί μεταξύ τους. Ο πρώτος, «Αντίγραφο ασφαλείας» μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ένα αντίγραφο ασφαλείας του μαθήματός μας και να το αποθηκεύσουμε στον υπολογιστή μας. Κάνοντας κλικ στο σύνδεσμο αυτό ανοίγει το σχετικό παράθυρο, όπου βλέπουμε μία λίστα με όλες τις πηγές πληροφοριών και τις δραστηριότητες. Από εδώ μπορούμε να επιλέξουμε όσες πηγές και δραστηριότητες επιθυμούμε να συμπεριλάβουμε στο αντίγραφο ασφαλείας, καθώς και το αν θέλουμε ή όχι να συμπεριληφθούν τα αντίστοιχα δεδομένα χρηστών.

Στο τέλος της σελίδας πατήστε το πλήκτρο «Συνέχεια», αν θέλουμε αλλάζουμε το όνομα του αντιγράφου ασφαλείας προσέχοντας να μη διαγράψουμε το .zip και ξανά επιλέγουμε το «Συνέχεια». Έπειτα από λίγο το συμπιεσμένο αρχείο θα εμφανιστεί μέσα στα αρχεία του μαθήματος, απ’ όπου και μπορούμε να το «κατεβάσουμε».

Είναι χρήσιμο μόλις ολοκληρώσετε τη δημιουργία ενός μαθήματος να πάρετε ένα αντίγραφο ασφαλείας και να το μεταφορτώσετε στον υπολογιστή σας, σε περίπτωση που δημιουργηθεί κάποιο σφάλμα στον εξυπηρετητή του Moodle. Επίσης είναι χρήσιμο μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος να πάρετε ένα αντίγραφο ασφαλείας με όλα τα δεδομένα και να δημιουργήσετε το δικό σας προσωπικό αρχείο

Το αντίγραφο μπορεί να περιέχει όλες ή συγκεκριμένες δραστηριότητες και περιεχόμενο - από τη σελίδα αυτή μπορούμε να επιλέξουμε τα στοιχεία που μας ενδιαφέρουν

Για κάθε δραστηριότητα, επιλέγουμε κατά πόσο θα γίνει αντίγραφο και των δεδομένων των χρηστών



Eπαναφορά μαθήματος

Η Επαναφορά μας δίνει τη δυνατότητα να εισάγουμε ένα έτοιμο μάθημα και να το χρησιμοποιήσουμε σε ένα διαφορετικό σύστημα Moodle ή να δημιουργήσουμε ένα δεύτερο μάθημα στο ίδιο στο σύστημα. Για να γίνει αυτό πρέπει πρώτα να έχουμε πάρει ένα αντίγραφο ασφαλείας από το μάθημα που μας ενδιαφέρει.

Στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο «Επαναφορά» και φορτώνουμε το αντίγραφο ασφαλείας στα αρχεία του μαθήματός μας.

Το αρχείο αυτό αποτελεί αντίγραφο ασφαλείας ενός μαθήματος. Κάνουμε κλικ στο αρχείο για να το μεταφορτώσουμε στον υπολογιστή μας

Για επαναφορά του συμπιεσμένου φακέλου σε ολοκληρωμένο μάθημα, κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο αυτό

Αν το αρχείο μαθήματος που θα επαναφέρουμε δεν είναι διαθέσιμο στο Moodle μας, τότε το εισαγάγουμε και ακολουθούμε την πορεία της εικόνας πάνω

Με την επιλογή αυτή, επιβεβαιώνουμε την επαναφορά του μαθήματος



Αρχικές ρυθμίσεις

Από αυτόν το σύνδεσμο μπορούμε να «μηδενίσουμε» ένα μάθημα το οποίο το έχουμε ήδη διεξάγει. Δηλαδή αν έχουμε ένα μάθημα για τη Β’ Λυκείου π.χ. το οποίο διεξήχθη τη σχολική χρονιά 2007-2008, ο καθηγητής μπορεί να διαγράψει τους χρήστες και τα αρχεία τους και να καθαρίσει το μάθημα ώστε να το ξανατρέξει και την χρονιά 2008-2009.

ΑναφορέςΟι αναφορές είναι ορατές αν και εφόσον τις έχουμε ενεργοποιήσει

στις αρχικές ρυθμίσεις του μαθήματος. Οι αναφορές μας δίνουν τη δυνατότητα να ελέγχουμε ποιος εισήλθε στο μάθημα, ποια χρονική στιγμή, για πόσο και τί δραστηριότητα έκανε.

Κατά τη διαδικασία της «Επαναφοράς» ο εκπαιδευτής μπορεί να κάνει πολλές επιλογές και να διατηρήσει ή να αφαιρέσει διάφορα στοιχεία

Οι αναφορές αποτελούν έναν έμμεσο τρόπο παρακολούθησης της δραστηριότητας των χρηστών



Questions (Ερωτήσεις)

Το Moodle έχει ένα πολύ ισχυρό σύστημα οργάνωσης των ερωτήσεων των κουίζ. Οι ερωτήσεις αυτές καταχωρούνται σε μία βάση δεδομένων και μπορούν να οργανωθούν σε κατηγορίες και υποκατηγορίες και να χρησιμοποιηθούν στο ίδιο ή σε διαφορετικό μάθημα (και από άλλους εκπαιδευτές) πολλές φορές.

ΑρχείαΠρόκειται για τα αρχεία του μαθήματος. Το υλικό δηλαδή που φορτώνει

ο εκπαιδευτής στο μάθημα και το διαθέτει μέσα από διάφορες πηγές ή δραστηριότητες. Αν πρόκειται να φορτώσετε πολλά αρχεία καλό είναι να δημιουργήσετε εκ των προτέρων φακέλους και να φορτώνετε το κάθε αρχείο σε συγκεκριμένο φάκελο, ώστε να εντοπίζεται εύκολα, π.χ. images, audio, texts κτλ.

Αποφύγετε να μεταφέρετε αρχεία που έχετε ήδη χρησιμοποιήσει σε κάποια πηγή ή δραστηριότητα, από τη μια κατηγορία στην άλλη. Με τη διαδικασία αυτή αλλάζετε το URL του αρχείου και δε θα είναι δυνατός ο εντοπισμός του από το σύστημα. Το αποτέλεσμα θα είναι να μην μπορεί να εμφανιστεί το αρχείο. Αν ωστόσο πρέπει να κάνετε κάτι τέτοιο, φροντίστε να διορθώσετε και το URL στην πηγή ή στη δραστηριότητα που το χρησιμοποιεί.

Από το σύνδεσμο αυτό έχουμε πρόσβαση στη βάση δεδομένων των ερωτήσεων

Σημειώστε ότι κάποιοι φάκελοι δημιουργούνται αυτόματα από το σύστημα όταν γίνονται συγκεκριμένες διαδικασίες π.χ. όταν παίρνετε ένα αντίγραφο ασφαλείας.



Προφίλ

Από αυτό το σύνδεσμο έχετε πρόσβαση στο προφίλ σας. Είναι σημαντικό όταν διεξάγετε ή όταν συμμετέχετε σε ένα ηλεκτρονικό μάθημα να ενημερώνετε το προφίλ σας, γράφοντας λίγα λόγια για τον εαυτό σας, καθώς είναι ο καλύτερος και ευκολότερος τρόπος να «συστηθείτε», αλλά και να «γνωρίσετε» τους συναδέλφους σας.

Πρόσβαση στο προφίλ σας μπορείτε να έχετε και αν κάνετε κλικ στο σύνδεσμο του ονόματός σας. Από την καρτέλα «Επεξεργασία του προφίλ» μπορείτε να επεξεργαστείτε τα στοιχεία σας, ανά πάσα στιγμή



Συμβουλές

Όταν φορτώνουμε αρχεία μέσα στα Αρχεία του μαθήματος (άμεσα ή έμμεσα) φροντίζουμε το αρχείο μας να είναι αποθηκευμένο με λατινικούς χαρακτήρες και όχι με ελληνικούς. Οι ελληνικοί χαρακτήρες δεν εμφανίζονται καθόλου μέσα στα Αρχεία, ενώ στη θέση τους υπάρχει μία _

Όταν εισάγουμε μία πηγή πληροφοριών Compose a web page ή Compose a text page ή Link to a file or web site μπορούμε να επιλέξουμε να ανοίγει σε ένα Νέο παράθυρο. Με αυτόν τον τρόπο το αρχείο μας ή η ιστοσελίδα θα ανοίξει σε ανεξάρτητο παράθυρο (ή καρτέλα) του Περιηγητή, ώστε οι μαθητές να μη βγουν από το περιβάλλον του μαθήματος.

Όταν εισάγουμε ένα σύνδεσμο (link) μέσα στο κείμενό μας, στην επιλογή Target μπορούμε να επιλέξουμε New window, ώστε η ιστοσελίδα (link) να ανοίγει σε άλλο παράθυρο (ή καρτέλα) του Περιηγητή, ώστε οι μαθητές να μη βγουν από το περιβάλλον του μαθήματος.

Όταν εισάγουμε εικόνα μέσα από τον HTML editor του Moodle, πρώτα μεταβαίνουμε (ή δημιουργούμε και μεταβαίνουμε) στο φάκελο όπου θέλουμε να φορτώσουμε την εικόνα μας κι έπειτα κάνουμε αναζήτηση, εντοπίζουμε την εικόνα που θέλουμε (επιλέγουμε Άνοιγμα) και στη συνέχεια Upload.

Όταν θέλουμε να εισάγουμε μία εικόνα την οποία έχουμε ήδη φορτώσει στα αρχεία του μαθήματός μας, επιλέγουμε τον τίτλο της εικόνας που εμφανίζεται ως link και όχι το check-box (κουτάκι) που βρίσκεται μπροστά από τον τίτλο.



Πρόσθετες Συμβουλές

Κατά την εισαγωγή εικόνας πρέπει απαραίτητα να γράψουμε κάτι στο Alternate text. Το κείμενο αυτό πρέπει να είναι σχετικό με την εικόνα, αφού θα εμφανίζεται όταν περάσουμε το ποντίκι πάνω από την εικόνα. Σε περιπτώσεις αργών συνδέσεων υπάρχει περίπτωση οι εικόνες να μην μπορούν να εμφανιστούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις στη θέση της εικόνας εμφανίζεται το alternate text.

Όταν θέλουμε να τροποποιήσουμε το μέγεθος μιας εικόνας που έχουμε ήδη φορτώσει, μπορούμε μέσα από τον HTML editor να επιλέξουμε την εικόνα ώστε να εμφανιστούν λαβές στο πλαίσιό της και με το ποντίκι να πιάσουμε και να σύρουμε αυτή που θέλουμε. Εναλλακτικά μπορούμε αφού επιλέξουμε την εικόνα από το εικονίδιο Insert image να αλλάξουμε τις τιμές στο Width και Height.

Μέσα στο περιβάλλον του Moodle προκειμένου να εργαστούμε πρέπει να κάνουμε είσοδο (login). Για λόγους ασφαλείας θα πρέπει εφόσον ολοκληρώσουμε τη δουλειά μας να κάνουμε και έξοδο (logout). Πάνω δεξιά στην οθόνη ή κάτω κάτω στο κέντρο της οθόνης, δίπλα στο όνομά σας υπάρχει η ένδειξη (Έξοδος).

Το περιβάλλον του Moodle είναι ένα αλληλεπιδραστικό περιβάλλον, όπου συνήθως περνάτε στοιχεία. Βεβαιωθείτε κάθε φορά που γράφετε ή φορτώνετε κάτι να κάνετε αποθήκευση αλλαγών, αλλά και προτιμήστε να περιηγήστε μέσα στην πλατφόρμα από το μονοπάτι που εμφανίζεται πάνω πάνω στο μάθημα και σας δείχνει κάθε φορά το σημείο στο οποίο βρίσκεστε. Αποφύγετε τη χρήση των πλήκτρων Μπρος και Πίσω του περιηγητή.



Αντιστοιχίες ελληνικών-αγγλικών όρων

Advanced uploading of files: Προηγμένη/ Πολλαπλή φόρτωση αρχείων Assignments: Εργασίες Backup: Αντίγραφο ασφαλείας Calendar: Ημερολόγιο Chat: Συζήτηση Choice: Επιλογή Compose a text page: Συγγραφή κειμένου Compose a web page: Συγγραφή ιστοσελίδας Database: Βάση δεδομένων Forum: Ομάδα συζητήσεων Glossary:Γλωσσάρι/ Λεξικό Grades: Βαθμοί Groups: Ομάδες Import: Εισαγωγή Insert a label: Προσθήκη μιας ετικέτας Lesson: Διδακτική ενότητα Link to a file or webpage: Συνδεσμο σε αρχείο ή ιστοσελίδα Logs: Reports, αναφορές Offline Activity: Δραστηριότητα εκτός σύνδεσης Online text: Online κείμενο Quiz:Κουίζ Reset: Επανεκκίνηση Resources: Πηγές πληροφοριών Restore: Επαναφορά Settings: Ρυθμίσεις Survey: Έρευνα Upload a single file: Φόρτωση ενός αρχείου

Όπως είπαμε το Moodle είναι ένα λογισμικό που διατίθεται υπό την άδεια GNU/GPL, αυτό σημαίνει ότι ο καθένας έχει δικαίωμα να το παραμετροποιήσει ανάλογα με τις ανάγκες του. Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται από πάρα πολλούς φορείς και εκπαιδευτικά ιδρύματα, και πολλοί από αυτούς έχουν προχωρήσει στη μετάφρασή του. Γι’ αυτό και υπάρχουν πολλές μεταφράσεις των ίδιων αρχείων οι οποίες παρουσιάζουν ορισμένες διαφορές. Στην παρακάτω λίστα παραθέτουμε τις αντιστοιχίες ελληνικών-αγγλικών όρων, που μπορεί να σας φανούν χρήσιμοι ιδίως αν θελήσετε να αναζητήσετε βοήθεια για συγκεκριμένες δραστηριότητες.



Τροποποίηση εμφάνισης του Moodle - τα Θέματα

Το Moodle προσφέρει ευελιξία ακόμη και στην εμφάνισή του. Με την υποστήριξη Θεμάτων, μπορούμε να δώσουμε μια εντυπωσιακή εμφάνιση στην ιστοτοποθεσία μας - ακόμη και να έχουμε διαφορετική εμφάνιση σε κάθε μάθημα!

Με την εγκατάσταση του Moodle, αυτόματα εγκαθίσταται και ένας αριθμός από θέματα. Τα θέματα αυτά μπορούμε να τα επιλέξουμε από το σύνδεσμο “Θέματα” και “Επιλογή θέματος”. Θα εμφανιστούν σε μια σελίδα όλα τα εγκατεστημένα θέματα που έχουμε στο Moodle μας.

Για να αλλάξουμε το θέμα, κάνουμε κλικ στο σύνδεσμο “Θέματα” και στη συνέχεια στο “Επιλογή θέματος”

Κάνουμε κλικ στο κουμπί αυτό για να γίνει εφαρμογή του θέματος

Κάνουμε κλικ στο “Συνέχεια” για να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του θέματος

Το θέμα έχει εφαρμοστεί στο Moodle μας - πλέον όλες οι σελίδες θα έχουν αυτή την εμφάνιση!



Εύρεση & Μεταφόρτωση νέου θέματος

Στο διαδίκτυο θα βρείτε αρκετά εντυπωσιακά θέματα με τα οποία μπορείτε να ‘ντύσετε’ το Moodle σας. Αρκετά από αυτά είναι εντελώς δωρεάν, και μάλιστα επιτρέπουν και την τροποποίησή τους (π.χ. αλλαγή εικόνων, χρωμάτων κ.α.).

Από την επίσημη σελίδα του Moodle (http://www.moodle.org) μπορείτε να βρείτε αρκετά θέματα.

Στη σελίδα αυτή θα βρείτε δεκάδες θέματα τα οποία μπορείτε να κατεβάσετε και να εγκαταστήσετε δωρεάν στο Moodle σας




Moodle


ένα νέο μάθημα

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας

δραστηριοτήτων σε ένα μάθημα

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας νέων χρηστών

• γνωρίσαμε τον τρόπο σύνδεσης αρχείων σε

ένα μάθημα

• γνωρίσαμε τον τρόπο αλλαγής της εμφάνισης

του Moodle μέσω θεμάτων



Moodle


ένα νέο μάθημα

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας

δραστηριοτήτων σε ένα μάθημα

• μάθαμε τον τρόπο δημιουργίας νέων χρηστών

• γνωρίσαμε τον τρόπο σύνδεσης αρχείων σε

ένα μάθημα

• γνωρίσαμε τον τρόπο αλλαγής της εμφάνισης

του Moodle μέσω θεμάτων