Брошура - Пијанец-Малеш

Nature

Природа

6 Пијанец-Малеш, изобилство од сонце и насмевки!

Туристичкиот рекреативен центарГолак се наоѓа во североистичниот дел наМакедонија на десетина километри одградот Делчево и Бугарија. Највисокататочка е врвот Чавка со 1.536 m надморскависочина на кого се надоврзуваат ситеостанати ридови. Планината Голакпретставува вистинска еколошка ризницасо изобилство на лековити билки иендемски растенија, како и изобилство нашумски плодови. Покрај растителенпланината има и богат животински свет,меѓу кои постојат и загрозени видови какошто се: дивата свиња, срната, дивиотзајак, црниот орел, еребицата и бувот. Напланината има изградено повеќе вили,детско одмаралиште и терени заспортување. На врвот се наоѓа манастирот„Св.Пантелејмон“ каде секоја година воавгуст се одржуваат “Голачките

фолклорни средби“, како значајнамеѓународна манифестација. Урбанотопланирање од 2005 година опфаќаизградба на викенд населба, хотел, дом зарехабилитација, терени за кампирање итрим-патеки.

Легендата зборува дека некогашпланината Голак била обрасната со бујнавегетација од големи борови и дабовидрвја. Во силен пожар кој ја зафатилпланината изгорела сета вегетација,останала гола и пуста и народот ја нареколГолакпланина.

The touristic-recreation centre Golak islocated in the northeastern part of Macedoniaat about ten kilometers to the town Delchevoand Bulgaria. The highest peak is Chavka at1,536m above sea level where all other hillsare found in reef. Golak Mountain is genuineecologic treasure abounding with healingherbs and endemic plants, as well as rich wildfruit. Apart the flora, the mountain also hasrich fauna among which species facingextinction: boar, deer, rabbit, black eagle,partridge and the owl. Few villas, the resortfor children and sporting terrains are built onthe mountain. Monastery “St. Pantalejmon”is located on the peak, where the annualevent “Folklore Meeting in Golak” is held asan important international manifestation.Theurban plan from 2005 covers construction ofweekend-settlement, a hotel, rehabilitationcentre, camping sites and trim-paths.

The legend says that once GolakMountain abounded vegetation of big pineand oak-trees. The whole vegetation burnedduring a severe fire on the mountain and itremained bare and deserted, so the localscalled it .

St Pantalejmon is the patron holiday, bythe saint St Pantaljmon, who is a protégée ofthe ill people, and every year it is celebratedon 9 August where the visitors stayovernight in “St. Pantalejmon” Monastery onthe mountain peak. On that traditionalmeeting, Golak hosts visitors from Pijanec,

��

��

Планина Голак, Делчево Mountain Golak, Delchevo

7�� М

Празник на Голак е Св.Пантелејмон, посветецот св.Пантелејмон кој е заштитникна болните и се слави секоја година на 9август, кога посетителите за здравје преноќеваат во манастирот „Св. Пантелејмон“на врвот на планината. На овој соборенден, на Голак доаѓаат посетители одПијанец, Малеш, Виница, Кочани и други

места од земјата и странство. До 50-титегодини од минатиот век соборјаните наовој ден доаѓале во народна носија. Од1994 година традиционално секоја година,ноќта на 8 спроти 9 август на врвот Чавкасе одржува меѓународната манифестација„ Овааноќ, под отвореното небо со ѕвезди, сесобираат илјадници жители од целиотрегион покрај манастирот „Св.Пантелејмон“ и уживаат во традиционалнитепесни и ора изведувани од фолклорнигрупи одМакедонија, Бугарија и Србија.

-

-

Голачки фолклорни средби“.

Malesh, Vininca, Kocani and other parts of thecountry as well as abroad. Until the 50s of thelast century, the visitors of the traditionalmeeting used to wear traditional garments.Since 1994, traditionally every year, in theevening on 8 August on peak Chavka, theinternational manifestation “Folklore

Meetings of Golak” are held. This night, underopen starry sky, thousands citizens from thewhole region gather around the “St. Pantalej-mon” Monastery and enjoy traditional songsand dancing performed by folk groups fromMacedonia, Bulgaria and Serbia.

��

Планина Голак, Делчево Mountain Golak, Delchevo


Паркот на природата „Јудови ливади“ еоддалечен 9 од Пехчево, сместен вопазувите на планината Влаина, воподножјето на Буковик и врвот Орловец(1.723 метри надморска височина) и сеодликува со единствена флора натериторијата на општина Пехчево ипошироко. Станува збор за растението

(обична муволовка

или округлолисна муволовка) којапретставува вид на муволовка, месојаднорастение кое често може да се најде покрајбарите и мочуриштата, односно на влажникрајбрежни и песокливи појаси. Оварастение претставува локален ендем којмногу ретко се среќава на територијата наРепубликаМакедонија, но и на Балканот.

Л и с т о в и т е н амуволовката се наредени вобазална розета. Тесното,влакнесто стебленце долго1,3–5 сантиметри завршувасо 4–10 милиметри долга„главичка“ која на горнатаповршина е густо покриенасо црвено обоени влакна коилачат леплива материја.

Обично, едно растениезафаќа дијаметар од 3 до 5сантиметри. Во зима

п р а в иза да ги

преживее ладните услови,

km

��

��

� � � � � � � � �

МОРФОЛОГИЈА

��

Park of nature "Judovi Livadi” is 9kmaway from Pehcevo, located in the heart ofthe mountain Vlaina at the foot of Bukovicand the peak Orlovec (1723 m altitude), andis characterized by unique flora in theterritory of the municipality Pehcevo andbeyond. It is a plant(common sundew or round-leaved sundew),which is kind of mould, a carnivorous plant

that can often be found by theponds andmarshes, or on wet andsandy coastal belts. This plant is alocal endemic species which israrely found on the ground of theRepublic of Macedonia and theBalkans as well.

The leaves of the commonsundew are arranged in a basalrosette. Narrow, long hairy stalk1.3 to 5 centimeters ends with 40-10 mm long “head” as the uppersurface is thickly covered with redcolored hairs that secrete a stickysubstance.

Typically, a plant covers a diameter of 3to 5 centimeters. In the winter,

transfers to hibernaculumstate to survive the cold conditions, or createa tightly closed bud to the root of the plant.

feeds on insectsthat are attracted by its color and scarleteyelashes covered with drops of sweet andsticky substance. By eating insects, the plant

��

��

��

��

��

Парк на природата„Јудови ливади , Пехчево“

Park of nature “Judovi Livadi”

(Meadows of Juda), Pehcevo

9�� М

односно креира цврсто затворена пупка вокоренот на растението.

се храни со инсекти кои сепривлечени од неговата светлоцрвена бојаи трепките облеани со капки наслатка и леплива супстанција.Преку исхраната со инсектирастението ги надоместуванитратите и други хранливисоединенија кои не може да гиобезбеди од почвата.

можеда се сретне во поголемиот делод Северна Америка и Европа,на Британските острови.Франција, земјите од Бенелукс,Г е р м а н и ј а , Д а н с к а ,Швајцарија, Чешка, Полска,Белорусија и балтичките земји,Шведска, Финска, односносеверните делови на Португалија,Шпанија, Романија, Исланд и јужнитеделови на Норвешка и Гренланд.Растението ретко може да се најде и воАвстрија и Унгарија и на повисокитеделови од Балканскиот Полуостров.

Во Азија, растението може да се сретнево Сибир и Јапонија, делови од Турција,Кавказ, на полуостровот Камчатка, Корејаи делови од Нова Гвинеја.

Растителните екстракти покажуваатг о л е м о а н т и в о с п а л и т е л н о иантиспазматично дејство.

��

��

��

РАСПРОСТРАНЕТОСТ

Парк на природата„Јудови ливади , Пехчево“

Park of nature “Judovi Livadi”

(Meadows of Juda), Pehcevo

supplements nitrates and othernutritional compounds that cannotbe obtained from the soil.

can befound inmuch of North America andEurope, the British Isles, France,the Benelux countries, Germany,Denmark, Switzerland, CzechRepublic, Poland, Belarus and theBaltic countries, Sweden, Finland ornorthern parts of Portugal, Spain,Romania, Iceland and southernparts of Norway and Greenland.The plant is rarely found in Austria

and Hungary and the higher parts of theBalkan Peninsula. In Asia, the plant can beseen in Siberia and Japan, parts of Turkey,Caucasus, Kamchatka Peninsula, Korea and

parts of New Guinea. The herbal essencesindicate great anti-inflammatory and anti-spasmodic features.

��

��


Туристичката населба Абланица ераспространета на двете страни на р.Брегалница. Ова место има најмногу инајатрактивни археолошки локалитети воопштина Берово. Новоизградената црква„Св.Недела и Св. Петка“ е со фрескопис ииконостас изработен од локалниуметници.

Населбата има околу 130 викенд куќи,а дел од нив нудат сместување затуристите. Абланица е поврзана и сотуристичката населба Равна Река воОпштина Пехчево со пешачка патека која едолга само 4 километри, а преку неаминува и пашечка патека Берово –Абланица – Беровско Езеро.

Околните ливади и шуми изобилуваатсо лековити билки и шумски плодови, коиво зависност од периодот на вегетација сесобираат од пролет до доцна есен.

Ablanitsa is a touristic site spread by bothsides of river Bregalnica. This site hasnumerous attractive localities in municipalityof Berovo. The newly constructed church “St.Nedela and St. Petka” has frescoes andiconostasismade by local artists.

This resort has about 130 weekendhouses, and some of them offer

accommodation for tourists. Ablanica isconnected with the tourist site of Ravna Rekain Municipality Pehcevo with a hiking paththat is only 4 kilometers long and it isintercrossed by the walking path Berovo-Ablanica-Berovo Lake.

The surrounding meadows and forestsabound with healing herbs and wild fruitwhich depending on the period of vegetationare collected from spring until late autumn.

Абланица Берово, Ablanica, Berovo

11�� М

Изворишниот дел на реката Брегалница(извира под врвот Кадиица 1.932 мнадморска височина на територијата наопштина Пехчево) обилува со прекрасна

природа на недопрени шумски предели,бројни водотеци кои пленат со својатабистрина и свежина. По течението нагорниот дел од реката Брегалница,односно по течението на нејзинитепритоки, постојат 4 поголеми водопади ибројни помали каскади каде чистата истудена вода весело жуборејќи гопренесува зборот за убавините наМалешевијата, до местото навлевањето во Вардар и понатамудо ЕгејскотоМоре.

Овие предели на недопренау б а в и н а с п о в е ќ е с епрепознатливи по Малешевскитеводопади кои се наоѓаат вопоширокиот реон на туристичкатанаселба Равна Река, Пехчево ичија висина на пад на водата и до15-на метри ги воодушевуваатпосетителите од земјата ипошироко.

Водопадите се уредени иприлагодени за посетители одстрана на локалната самоуправана Општина Пехчево.

è

The water spring of the river Bregalnica(Kadiica springs under the top 1932 maltitude in the territory of the municipalityPehcevo) abounds with beautiful nature ofintact forest landscapes, numerouswaterways that fascinates with its clarity andfreshness. Along the upper river Bregalnicaor along its tributaries, there are 4 majorwaterfalls and numerous smaller cascades

where clean and cool water bubblingcheerfully carries the word about the joys ofMaleshevo region, to the point of confluencein age and on to the Aegean Sea.

These sites of untouched beauty areincreasingly recognizable by the Maleshevowaterfalls located in the wider area of thetourist village Ravna Reka, Pehcevo and 15meters waterfall inspire the visitors from thecountry and beyond.

The waterfalls are arranged and adoptedfor visitors on behalf of the local governmentof theMunicipality Pehcevo.

Пехчевски водопади Pehcevo waterfalls


Се наоѓа на 15 км од градот Делчево на

тромеѓата Делчево, Пехчево и Берово, во

атарот на с. Нов Истевник. Претставува

природна реткост, дар извајан од

природата. Според легендата големите

камени фигури се пијаните сватови кои на

пат да ја земат невестата го сретнале

Господ преправен во питач. Поради

нехуманиот и понижуавачки однос кон

него, Господ ги казнил скаменувајќи ги.

Овој локалитет претставува вистинско

уживање и предизвик за луѓето со

авантуристички дух.

It is located 15km from the city Delchevo,

on Delchevo, Pehcevo and Berovo trisect, in

the area of the village New Istevnik. Is a

natural rarity, sculptured gift from nature.

According to legend, the great stone figures

of drunken wedding guests on their way to

take the bride, met the Lord disguised as a

beggar. Because of their inhuman and

humiliating treatment toward him, God

stoned them as a punishment. This site is a

real pleasure and a challenge for people with

adventurous spirit.

Кукуље, Делчево Kukulje, Delchevo

13�� М

T

².

уристичкиот локалитет „БеровскоЕзеро“ се наоѓа на надморска височина од1000 м. Долж езерото се протегаат големброј вили, кои што можат да се

изнајмуваат, прекрасни терени за излет,рекреација и спорт. Со урбанистичкиотплан за развој на овој локалитетпредвидени се места за изградба навикендички, хотелски комплекси и другирекреативни содржини, при тоа водејќисметка да не се наруши природнатарамонтежа. Во околината на езерото имауредено пешачки патеки кои минуваат низпрекрасни пејсажи, букова и борова шумаи може да користат за рекреација.Бреговите на езерото се со бујнавегетација - борова и листопадна шума. Нарамнините се протегаат терени соразнобојни цвеќиња, шумски плодови иразни чаеви. За надополнување навремето за простор и рекреација воезерото постои и можност за спортскириболов. Беровско Езеро има површина од0,57 км Браната е изградена во 1970 г. совисочина од 60 м и една од најголемителачни брани во Р. Македонија.

The touristic resort Berovo Lake is locatedat 1000 meters above sea level. Numerousrental villas stretch along the lake, beautifulpicnic, recreation and sporting sites. The

urban development plan ofthe site locations areplanned for construction ofweekend houses, hotels ando t h e r e n t e r t a i nmen tcontent, while taking carenot to disturb the naturalbalance. The vicinity of thelake provides hiking trailspassing through beautifullandscapes, pine and beechforest and can be used forrecreation. The shore haslush vegetation - pine anddeciduous forest. Themeadows offer pitches withcolorful flowers, wild fruit

and various tea herbs. There is anopportunity to recharge time for space andrecreation in the lake with sport fishing.

Berovo Lake has an area of 0.57 km². Thedam was built in 1970 with a height of 60 mand one of the largest arch dams in theRepublic of Macedonia

Беровско Езеро Lake Berovo


Водопади „Црн Дол“ Пехчево, Waterfalls “Crn Dol”, Pehcevo

Изворишниот дел на реката Брегалница(извира под врвот Кадиица 1.932 мнадморска височина на територијата наопштина Пехчево) обилува со прекраснаприрода на недопрени шумски предели,бројни водотеци кои пленат со својатабистрина и свежина. По течението нагорниот дел од реката Брегалница, односнопо течението на нејзините притоки, постојат4 поголеми водопади и бројни помаликаскади каде чистата и студена вода веселожуборејќи го пренесува зборот за убавинитена Малешевијата, до местото на влевањетово Вардар и понатаму доЕгејскотоМоре.

Овие предели нанедопрена убавина сповеќе се препознатливи по Малешевскитеводопади кои се наоѓаатво поширокиот реон натуристичката населбаРавна Река, Пехчево ичија висина на пад наводата и до 15-на метриг и в о о д уше в у в а а тпосетителите од земјатаи пошироко.

В о д о п а д и т е с еуредени и прилагодениза посетители од страна на локалнатасамоуправа на Општина Пехчево.

è-

The water spring of the river Bregalnica(Kadiica springs under the top 1932 m altitudein the territory of the municipality Pehcevo)abounds with beautiful nature of intact forestlandscapes, numerous waterways thatfascinates with its clarity and freshness. Alongthe upper river Bregalnica or along itstributaries, there are 4 major waterfalls andnumerous smaller cascades where clean andcool water bubbling cheerfully carries the wordabout the joys of Maleshevo region, to thepoint of confluence in age and on to the AegeanSea.

These sites ofuntouched beautyare increasinglyrecognizable bythe Maleshevowaterfalls locatedin the wider area ofthe tourist villageR a v n a R e k a ,Pehcevo and 15meters waterfallinspire the visitorsfrom the countryand beyond.

The waterfallsare arranged anda d o p t e d f o r

visitors on behalf of the local government oftheMunicipality Pehcevo.

15�� М

Туристичката населба Суви Лаки еурбанизирана во 1978 г. а се наоѓа на 25 кмод Берово, по патот за Струмица. Населбатаима околку 450 викенд куќи, 2 детскиодмаралишта, а со урбанистичкиот план епредвидена можност за градба на уштестотина викенд и комерцијални објеки.Опколена со густи борови шуми и прекраснитерени за пешачење и рекреација, претставува идеално место за одмор и рекреација.Околните шумски предели изобилуваат солековити билки ишумски плодови.

Црквата „Св. Кирил и Методиј“ еизградена во периодот 2007- 2009, сосопствени средства на сопствениците навикендичките.

�

The tourist site Suvi Lucky was urbanizedin 1978 and it is situated at 25 km from Berovo,along the road to Strumica. The village hasaround 450 weekend homes, 2 children'sresorts, and the urban plan envisaged thepossibility of building of hundreds moreweekend and commercial buildings.Surrounded by dense pine forests andbeautiful terrain for hiking and recreation, it isan ideal place for rest and recreation. Thesurrounding woodlands are full of medicinalherbs andwild fruits.

The church “St. Cyril and Methodius” wasbuilt in the period 2007-2009, with personalfunds of the weekend house owners.

Суви Лаки Берово, Suvi Laki, Berovo

10 Пијанец-Малеш, изобилство од сонце и насмевки!16 Пијанец-Малеш, изобилство од сонце и насмевки!

Во близина на селото Ѕвегор се наоѓакаменот, за кој постои верување дека имаисцелителна моќ. Со него се врзуватрагичната судбина на убавата овчаркаИлина, која Господ ја претворил во каменза да не падне во раце на тиранинот. Освенлегендите за ова место, секој занемува иод прекрасната недопрена природа која гокраси ова чудо на природата. Низ годинитена ова место дошле многумина, најголемброј жени за да ја задржат бременоста.Локалното население раскажува дека

помогнал на многу жени дастанат среќни мајки.Илин Камен

Near the village Zvegor, there is the stonewhich is believed to have healing power. Itcombines the tragic fate of the beautifulshepherdess Ilina that God turned into stonenot to fall into the hands of the tyrant.Besides the legends of this place, everyone isspeechless from the beautiful untouchednature that adorns this wonder of nature.Over the years this place has been visited bymany people, mostly women in order tomaintain their pregnancy. Locals tell that IlinStone helped many women to become happymothers.

Илин Камен, ДелчевоIlin Kamen (Ilin Stone),Delchevo

17�� М

На 7 км од Пехчево, во пазувите наБуковик и врвот Орловец (1.723 мнадморска височина), се наоѓа карпестатаформација кај народот позната како„Вртена скала“.

Кај месното население постоиверување дека карпата има некаква моќ,па според усните преданија, уште оддамнина се верувало дека протнувањетониз карпата им помага на мајките коинемаат деца да си одимаат пород, или намалите деца кои страдаат од лоши соништаи несоница. Ова верување е распространето не само во Малешевијата туку ипошироко во Пијанец и Кочанско.

-

7 km from Pehcevo, in the heart ofBukovic Orlovec and the peak Orlovec (1723m above sea level), there is the rockformation popularly known as twirled rock as"Vrtena skala”.

There is a belief among the localpopulation that the rock has some power, andaccording to spoken traditions from the past,it was believed that walking through the rockhelps potential mothers to have children, orsmall children who suffer from nightmaresand insomnia. This belief is widespread notonly in Maleshevo but also in Pijanec andKocani.

Природна знаменитост

„Вртена скала“, Пехчево

Natural landmark “Vrtena skala”

(Twirled Rock), Pehchevo


Река Брегалница River Bregalnica

Брегалница е река во источниот дел

на Република Македонија и е лева и

најголема притока на реката Вардар.

Извира под врвот Ченгино

Кале на Малешевските Планини на

надморска височина од 1720 метри, а во

Вардар се влева кај Градско, на

надморска височина од 137 метри.

Вкупната должина на Брегалница

изнесува 225 км. Кога тече низ

Делчевско Поле, десни притоки на

реката Брегалница се: Желевица,

Даштица , Репница , Граштица ,

Ѕвегорска Река и Габровчица. Леви

притоки се: Лошана, Петрашевец и

Чифличка Река.

Во овој дел на течението на

Брегалница се среќаваат следните

видови риби: клен, бојник, попадика и

пастрмка.

Во

далечниот плиоцент Пијанечката

котлина била езеро, кое со две утоки

било поврзано со Малешевското Езеро.

Факти.

Настанок на река Брегалница.

Bregalnica River is in the eastern part of

Republic of Macedonia and it is a left

tributary of the longest river Vardar.

It springs under the peak

Chengino Kale on the Maleshevski

Mountains at 1720 meters above sea level

and flows in Vardar at Gradsko at on 237

meters above sea level. The total length of

Bregalnica is 225 km. On its flow through

Delchevo Field, right tributaries of

Brealnica River are: Zhelevica, Dashtica,

Repnica, Grashtica, Zvegorska River and

Gabrovcica. Left tributaries are: Loshana,

Petrashevec and Chiflicka River.

In this part of the riverside Bregalnica,

the following types are found: maple,

common nase,malamída, and trout.

In the

ancient Pliocene, Pijanec valley used to be

a lake, where the two confluences joined it

with Maleshevsko Lake. One was on the

east of Beyaz Tape Hill where today the

river Zhelvica flows and the second one

west of the same hill where later it

Facts.

Formation of Bregalnica River.

19�� М

Река Брегалница River Bregalnica

Едната била источно од ридот Бејаз Тепе

по која денес тече реката Желевица, а

втората западно од тој рид која подоцна

повеќе се продлабочила и по неа денес

тече Пијанечкото

Езеро било поврзано и со Кочанското,

Ќустендилското и Благоевградското.

Кога се издигнал гребенот на источната

страна и постанала планината Влаина,

се прекинале врските со Благоев

градското и Ќустендилското Езеро.

Утоката на Кочанското Езеро се

продлабочила, се создала клисурата од

Очипала до Истибања и по неа истекла

водата од Пиајнечкото Езеро. Низ

Пијанечката котлина останала да тече

една река со многу направени брегови и

народот ја нарекол Брегалница.

река Брегалница.

-

deepened more and it is today's float of

River. Pijanec Lake was

connected to the lakes of Kocani, Kustendil

and Blagoevgrad. When the reef arose

from the eastern side and the mountain

Vlaina was formed, all connections with

lakes of Blagoevgrad and Kustendil were

lost. The confluence of Kocani Lake

deepened and the gorge was formed from

Ochpala to Istibanja and the watershed

followed from Pijanec Lake. Over the gorge

Pijanec, there was one river left to flow

with numerous formed shores and the

locals called it Bregalnica.

Bregalnica


Во недопрените шумски предели на

Малешевските планини, Буковик и

Кадиица, низ горното течение на реката

Брегалница, вгнезден е невчекорен

природен рај.

На 15 Км од Пехчево во делот на

туристичката населба Рамна Река се

наоѓа излетничкото место Бараки

Околу него се вгнездени 50-на приватни

вили и два мотели, Мотел Идила и

Мотел Загорка , кои располагаат со

сопствени рибници и кои нудат

сместувачки и угостителски услуги. На

неколку километри околу излетничкото

„ “

„ “.

„ “

„ “

The natural paradise of Maleshevo,

Bukovik and Kadiicamountains is settled in

areas of untouched forest nested in the

upper flow of Bregalnica River.

The picnic area “Baraki” is located 15

km from Pehchevo, as part of the tourist

settlement “Ramna Reka”. There are about

50 private villas and two motels near the

picnic area, motel “Idila” and motel

“Zagorka”, with own fish farms,

accommodation and catering possibilities.

A few kilometers from the picnic area there

are the springs of the famous Bregalnica

River with its beautiful waterfalls, which

Излетничко место БаракиПехчево

„ “, Picnic area “Baraki”,Pehchevo

21�� М

Излетничко место БаракиПехчево

„ “, Picnic area “Baraki”,Pehchevo

место се наоѓаат познатите Брегалнички

водопади кои заедно со пешачките

патеки ги привлекуваат вљубениците во

недопрената природа, односно 9

поголеми и помали водопади долж

течението на река Брегалница и

нејзините притоки од кои најпознати се

Пехчевските водопади, водопадите на

Дебел Рид, водопадите на Црн Дол,

водопадите наЉутачка река и др.

Излетничкото место Бараки

претставува уреден простор за одмор и

рекреација кој располага со терен за

фудбал и кошарка, дрвени летниковци и

друга инфраструктура и опрема.

„ “

can be reached through pedestrian trails.

In this way the area attracts nature lovers.

There are 9 large and small waterfalls

along Bregalnica River and its tributaries.

The most famous are Pehchevo waterfalls,

Debel Rid waterfalls, Crn Dol waterfalls,

Ljutachka River waterfalls and others.

Picnic area “Baraki” is a neatly arranged

space for relaxation and recreation,

offering football and basketball field,

wooden gazebos and other infrastructure

and equipment.


Изворишниот дел на реката Брегалница(извира под врвот Кадиица 1.932 мнадморска височина на територијата наопштина Пехчево) обилува со прекраснаприрода на недопрени шумски предели,бројни водотеци кои пленат со својатабистрина и свежина. По течението на горниотдел од реката Брегалница, односно потечението на нејзините притоки, постојат 4

поголеми водопади и бројни помали каскадикаде чистата и студена вода веселожуборејќи го пренесува зборот за убавинитена Малешевијата, до местото на влевањето воВардар и понатаму до Егејското Море.

Овие предели на недопрена убавина сповеќе се препознатливи по Малешевскитеводопади кои се наоѓаат во поширокиот реонна туристичката населба Равна Река, Пехчевои чија висина на пад на водата и до 15-наметри ги воодушевуваат посетителите одземјата и пошироко.

Водопадите се уредени и прилагодени запосетители од страна на локалнатасамоуправа на Општина Пехчево.

�

�� !�� !�� " �� # $�� !��" �� % ��&� ��

�� !�!!�� !�� &�� '�� " �� $�� (��#

�� !�� )�!�� !� �� '�� *�� *�+�" �� , �� !�� #

�� !�� '� �� #

Водопади „Дебел Рид“ Пехчево, Waterfalls “Debel Rid”, Pehcevo

Духовно

Spiritual


Црква „Успение на ПресветаБогородица“, Делчево

Точни податоци за периодот кога е

градена нема, но годината 1858 која е

врежана на надворешниот столб ни дава за

право да мислиме дека тоа е годината кога

цркавата е изградена. Др.Благој

Стоичовски во својот труд „Пијанечка

Република“ како година на градба на

црквата ја наведува 1856 година.

Градена е од тогашното малобројно

православно население, околу 20 куќи во

тогашното Царево Село.

Црквата е трикорабна базилика, не е

фрескописана, а за иконите на

иконостасот кои не се ремек-дело се мисли

дека се работени од мајстори- зографи од

Источна Македонија. Иконостасот е

направен од дрвен материјал. Во 1904

година кога бил големиот земјотрес,

северниот ѕид на црквата бил срушен.

Подоцна црквата е обновена и повторно

ставена во употреба.

Во дворот на црквата се наоѓало првото

училиште во Царево Село, а објектот

постои и денес.

Беровскиот женски манастир, сакајќи

да го прошири своето влијание во

Пијанечко, во 1856 година ги испраќа

двете сестри Акилина и Агланда да

основаат женски манастир. Тие

привремено се сместиле во црквата и ја

започнале активноста за изградба на

манастир. Дедо Нико им ја пружил целата

своја помош, но калуѓерките биле

прогонети и без доволно материјални

средства овој обид завршил без успех.

Денес, црквата „Успение на Пресвета

Богородица“ е единствената црква во

градот Делчево каде се држат литургии и

богослужби за време на сите православни

верски празници.

There are no accurate facts for the

construction period, but the inscription 1858

on the external pillar entitles us with the right

to believe it was the year when the church

was built. Dr. Blagoj Stoichovski, in

his study “Pijanecka Republika”,

states that 1856 was the year of

the church construction.

It was built by the small

numbered Orthodox population in

that time, about 20 houses, in

prevailing Tsarevo Selo.

The church is a three-nave

basilica, not frescoed, and the

icons in the iconostasis, that are

not master-pieces, are believed to

have been made by craftsmen-

icon painters from Eastern

Macedonia. The iconostasis is

made of wooden material. In

1904, when the great earthquake happened,

the northern wall of the church was ruined.

Later, the church was restored and made

functional.

The first school in Tsarevo Selo was

located in the churchyard and the object is

present today.

The female monastery of Berovo, in

attempt to expand its influence, sent the two

sisters Akilina and Aglanda to establish a new

monastery for women. They were

temporarily accommodated in the church and

began the procedure for the monastery

construction. Father Niko provided them with

his whole assistance, but the nuns were

exiled and without sufficient material means,

the attempt ended as a failure.

In modern times, “Uspenie na Presveta

Bogorodica” (Assumption of Holy Mother) is

the only church for liturgies and worship

services for all Orthodox religious holidays.

The Dormition of the Most HolyMother of God, Delchevo

25�� М

Манастир „Пресвета Богородица

Балаклија“ (Источен Петок), Берово

Monastery “Presveta Bogorodica”

(Holy Mother–East Friday), Berovo

Црквата „Пресвета Богородица“

започнала да се гради во 1972, а била

завршена во 1975 година. Изградена е во

стилот на византиско-македонските цркви

од среден век. Манастирот е машки, а

типикот на манастирот е исихастички. Во

близина на манастирската се наоѓала

друга, постара црква, којашто била

разрушена, а иконите од неа били

пренесени во новата црква.

На 28 август православниот христи

јански народ го прославува празникот

Успение на Пресвета

Богородица. По тој

повод, секоја година,

Берово е домаќин на

црковно-народниот

собир којшто се

о р г а н и з и р а в о

м а н а с т и р о т

„ П р е с в е т а

Богородица-Источен

Петок“. На 28 август

во Берово доаѓаат

луѓе од сите краеви

на Македонија и

пошироко, чијшто

број достигнува до

1 5 . 0 0 0 . В о

манастирот жителите

на градот-домаќин

организираат масовна прослава во чест на

празникот, при што секој од посетителите-

поклоници, оддава почит на Богородица и

учествува на народната трпеза. На тој

начин се продолжува традицијата, која

трае веќе десетина векови.

-

The church “Presveta Bogorodica” began

its construction in 1972 and it was finished in

1975. It was built in the style of Byzantine-

Macedonian churches from the Middle

century. The monastery is male, and the type

is isihastic. In the vicinity of the monastery,

an older church had been located and ruined,

and its icons were transferred in the new

church object.

On 28 August, the Orthodox people

celebrate the holiday the Assembly of Holy

Mother. For that occasion, Berovo hosts the

church-national traditional meeting which is

organized in the monastery “Holy Mother –

East Friday”. On August 28, people come in

Berovo from all parts of Macedonia and

abroad, whose number mounts to 15,000. In

the monastery, the host citizens organize

mass celebration in honour of the holiday and

each visitor-pilgrim worships Mother Mary as

well as participates in the national dining

table. Thus continues the ten century

tradition.

��


Џамија „Султан Фатих

Мехмед ДелчевоII“,Mosgue “Sultan Fatih

Mehmed II”, Delchevo

Џамијата е најстар објект во градот

Делчево. Изградена е 1448 година во Средно

или Турско маало за време на владеењето на

султан Фатих Мехмед и карактеристично е

што минарето е изградено со вар и

јајца) што може да се види и денес. Минарето

е високо 23 метри. Како централно место на

патот кон Струма, во 1671 година Василево го

посетил султанот Мехмед IV и оваа посета го

поттикнало македонското население кон

позабрзано и помасовно примање на

исламот, по што истото почнало брзо да се

зголемува со доселување на исламизирано

население. Мехмед IV во 1734 година ја

доградил постојната џамија со

(чардак) како посебно место каде жените

прават молитви.

В о з н а к н а

б л а г о д а р н о с т н а

султанот за изградбата

н а џ а м и ј а т а и

посетата, жителите го

нарекле Василево

(

Муслиманскио т

патеписец Евли ја

Челебија минувајќи

низ овој крај во 1670

година запишал дека

видел чудна џамија,

затоа што џамијата е

изградена на скала

покрај која тече река,

ш т о п р е т с т а в у в а

исклучок само за оваа

и џамијата во с.

Т р а б о т и в и ш т е ,

бидејќи на сите други

џамии минарињата се

од десна страна.

Џ а м и ј а т а е

реставрирана во 1991

година , односно од

темел е изградена

нова со исти димензии

како старата , со

и с к л у ч о к н а

прозорците кои претходно биле правоаголни,

а сега се полукружни.

Денес во џамијата секојдневно се вршат

пет дневни молитви, што е строга должност на

секој муслиман по (муслимански

закон), се прават венчавки, давање на имиња

на новородени деца, (помен за

умрените) и други обреди.

II

(оросан

мафил

шеријатот

мевлут

Султание).

а м и н а р е т о е

поставено од левата

страна на џамијата,

Минарето е истото

какоштобилоипорано.

The mosque is the oldest object in the town

of Delchevo. It was built in 1448 in Middle or

Turkish alley during the rule of sultan Fatih

Mehmed II and the distinctive minaret was built

by (lime and eggs) which could be

observed even in present times. The minaret is

of 23m height. As a central place on the route to

Struma, Sultan Mehmed IV visited Vasilevo in

1671 and it motivated the Macedonian

population to accept the Islam more

dynamically and massively after which the

same started to increase with the settlements of

Islamized population. In 1734, Mehmed IV

completed the construction of the current

mosque with (porch) as a special place

where women pray. To express gratitude to the

sultan for the mosque

construction and his

visit, the residents

ca l l ed the p l a ce

Vasilevo

The Muslim writer

of travel books Evlija

Celebija wrote on his

way through this

region in 1670 that he

spotted an unusual

mosque, because the

mosque was built on a

rock by a river, and the

m i n a r e t w a s

embedded on the left

side, that presents an

exception for this and

the mosque in village

Trabotivishte – all

o t h e r m o s q u e

minarets are found on

the right sight side.

The mosque was

restored in 1991, that

is, a new one was built

from a foundation with

holding the same

dimensions as the old,

with an exception to

the windows which

w e r e o r i g i n a l l y

rectangular and now

they are semi-circled.

Today, the mosque has been served five

daily pray times, which is a strict obligation for

every Muslim according to the (Muslim

religious law), weddings are also attended,

names are given to the newborn children,

(commemoration of the dead) and other

religious rituals.

��

��

��

��

��

��

��

27�� М

„Собор на Светите Апостоли“

во село Ратево, Берово“Assembly of the Holy Apostles”

in village Ratevo, Berovo

Црквата на „Соборот на Светите

Апостоли“ е изградена во втората

половина на 19 век. Тоа е трикорабна

градба со седмострана апсида од надвор.

Во црквата не се сочувани фрески, но има

многу икони кои се испишани со записи од

различни временски периоди. Иконите се

изработени од локални и струмички

зографи.

Во црквата се прави црковно-народен

собир на 28 Август - Голема Богородица и

на 2 Август - Илинден, а селска слава е Св.

Павле - Павловден (14 јули).

К а р а к т е р и с т и ч е н

настан за с.Ратево е

карневалот „Бамбурци“,

кој се одржува секоја

година на 20 јануари

(празникот на св.Јован

Кристител). На тој ден,

жителите на Ратево се

маскираат со маски

н а п р а в е н и о д

ж и в о т и н с к и к о ж и .

Карневалот има вековна

т р а д и ц и ј а к о ј а с е

одржала до денес, со

идеја маските и звукот од

п р а п о р ц и т е д а г и

избркаат лошите духови.

T h e c h u r c h

“Assembly of the

Holy Apostles” was

constructed in the

second half of 19

century. It is three-

nave construction

and heptagonal

apse from outside.

on The church is not

preserved frescoes,

but there are many

i cons tha t a re

d i s p l a yed w i t h

entries from various

time periods. Icons

are made by local

icon painters from

Strumica.

The church has

c l e r g y - n a t i o n a l

gathering on August 28 – Great Holy Mother

and on August 2 – ilinden, whereas the village

celebration is St. Pavle (St. Peter) –

Pavlovden (14 July). A typical event for v.

Ratevo is the Carnival “Bamburci” which is

held on January 20 every year (holiday in

honour of St. Jovan the Baptist). On that day,

the citizens of Ratevo are disguised in masks

made of animal skin. The carnival has a

century tradition that has been kept until

today with the idea the masks and the sound

of bells to expel the evil spirits.

��

��


Црква „Свети Цар Константин и

Царица Елена“,село Разловци,Делчево

“St Tsar Constantine and Tsarina Elena”

Church, village Razlovci, Delchevo

Црквата „Свети Цар Константин и ЦарицаЕлена“ во с. Разловци е изградена во 1850година, но според мештаните оваа црква еуште постара. Црквата започнува да се градипо иницијатива на Поп Стојан - еден одорганизаторите на Разловечкото востание, соблиските соработници Цоне Спасев, СтоилЃорѓов и Стоил Ковач. Нивните ликови сефрескоживописани на западната страна нацрквата, наречени „Ктитори сосе доми“, штозначи „Ктитори софамилијата“.

Црквата ја градело целото село и Турцитеја стопирале градбата бидејќи немалодозвола и на тоа место немало стара црква.Селаните го донеле стариот камен крст одцрквата „Св.Никола“ во Горно Поле, гозакопале на местото каде се градела новатацрква и продолжиле со работа.

Интересно е што за портата на цркватабиле изработени два големи клуча од СтоилКовач, а со едниот од нив и ден-денес сеотвара оваа црква.

Црквата е фрескоживописана во1859 година, што се гледа од натписотна иконата на св.Богородица. Фрескитеги работел Василие Зограф, син наЃорѓија Зограф од Струмица. Црквата ееднокорабна. Во црквата се наоѓанасликано македонското сонце одВергина. Во црквата од верниците сеизбирале најверните за идни востаници.

Кога Поп-Стојан ја започнал својатареволуционерна дејност, фреската сосвојот лик ја премачкал со пепел и вар.Така премачкана ќе стои 100 години и еоткриена во 1976 година по поводстогодишнината од Разловечкото востание.Камбанаријата е изградена 1938 година, когасвештеник бил поп Манасија од Разловци,при што малата камбана е лиена во Неврокопво 1909 година, а големата во Разловци.

Спроти Благовец 1914 година во дворотна црквата кај варницата полна со вар и вода,четата на Јован Бабунски го извршиланајкрвавиот терор. Имено, сите осомничениза соработка со бугарските власти (свештеници и клисари од Разловци и околните села)живи ги боделе и гифрлале во варницата.

Соборен ден во с. Разловци е 3 јуни(Св.Константин и Елена), а жителите говикаат Летен Никулден.

-

The church “St Tsar Constantine and TsarinaElena” in v.Razlovci was built in 1850 butaccording to the local population it is even older.The church began its construction uponinitiation of priest Stojan-one of the organizersof the Razlovci Uprising, with the closecollaborators Tsone Spasev, Stoil Gorgov andStoil Kovach. Their characters are depicted inthe frescoes on the west side in the church,called “Ktitori sose domi” which means “Ktetorswith their families”.

The whole village was building the churchand the Turks stopped the construction becauseat that place there had not been an old church.The peasants brought the old stone cross fromthe church “St Nikola: in Gorno Pole, buried it inthe new church location and continued theirwork.

It is interesting that the church gate wasmade two big keys from Stoil Kovach, and one ofthem is used even today to open this old church.

The church was frescoed in 1859 which isseen in the inscription of the icon of St HolyMother. The frescoes were made by VasilieZograf, son of Gorgija Zograf from Strumica.The church is one-nave and there is the paintedMacedonian sun of Virgina. The potential futureRebels were chosen from the most loyalbelievers in the church.

When priest Stojan began its revolutionaryactivity, he over-polished the his portrait frescowith ash and lime. It stayed polished in the next

100 years and rediscovered in 1976for the 100 jubilee of the RazlovciUprising. The campanile was built in

1938 when the church priest was FatherManasija from Razlovci and the little bell wasmolded in Nevrokop in 1909 whereas the bigone in Razlovci.

Right before Blagovec Day in 1914 in thechurchyard, by the lime whole full of lime andwater, the squad of Jovan Babunski made themost severe bloodshed terror. Namely, allsuspects for cooperation with the Bulgarianauthorities (priests and fraters from Razlovciand the surrounding village) were stabbed aliveand thrown in the limewhole.

A festive meeting gathering is 3 June (StConstantine and Elena) and the locals call itSummer Nikulden (Day of Nikola).

��

29�� М

Манастир „Св. Архангел

Михаил“ Берово,Monastery “St Archangel

Michael” Berovo,

Манастирот „Свети Архангел Михаил“,

е изграден во 1818 година помеѓу две

стари цркви, „Свети Ѓорѓи“ од десната

страна на околу стотина метри, на чиешто

место денес постои оброчиште и „Света

Богородица“ од левата страна, на влезот

во брегалничката клисура, на местото каде

во 18 век се наоѓало Берово. Начинот на

којшто е изграден манастирот е врзан со

легенда која беровчани со гордост ја

прераскажуваат.

Црквата со голем трем, изградена во

архитектурен опус од век, доминира во

манастирскиот двор. Во нејзината

внатрешност ликовите на светителите се

насликани во карактеристичен стил што

отстапува од византиските канони. На

иконостасот што го дели олтарот од

средниот дел се вградени 10 таканаречени

царски икони со врвен уметнички дострел.

Во својот најголем подем манастирот броел

и до шеесет монахињи (калуѓерки) со

развиена богата економија, богословско

училиште, ткајачница.

Од јужната, западната и северната

страна на црквата се сместени конаците во

кои живеат монахињите. Тие се изградени

во чиста малешевска стара архитектура на

приземје, со вкупно 16 соби и површина од

560 . Со активностите на манастирот

тесно се поврзани Разловечкото (1876) и

Кресненското востание (1878).

Манастирот е пристапен и отворен за

духовните потреби на секој добронамерен

посетител.

19

m�

The Monastery “Saint Archangel Michael”was built in 1818 between the two oldchurches, “St Gjorji” from the right side atabout hundred meters and “SaintBogorodica” on the left, at the entrance ofBregalnica george, where Berovo was located

in the 18 century. The constructionmethod of the monastery is associatedwith a legend that the Berovo citizensproudly narrate. The church with a largeporch, built in the architectural opus inthe 19th century, dominates themonastery courtyard. In its interior thecharacters of saints are painted in adistinctive style that deviates fromByzantine canons. The iconostasis thatseparates the altar from the middlesection has built in 10 so-called royalicons with superb artistic achievement.In its most thriving period, themonastery numbered up to sixty (nuns)in rich developed economy, atheological school, weaver.

The nuns' chambers are located onthe south, west and northern side of the

church. There were built in genuine oldMaleshevo architecture of basements, with16 rooms in total and 560m area. Themonastery activities are closely connected tothe Razlovec (1876) and Kresnen (1878)Uprisings.

The monastery is available and open toeachwell intentional visitor.

��

�


Црква Св. Апостоли Петар и

Павле“, Пехчево

„ Church “Sts Apostoli Petar and Pavle”

(Ss Apostles Peter and Paul), Pehcevо

Црквата „Св. Апостоли Петар и Павле“ воПехчево е изградена 1856 година, на барањеи големо залагање на христијанскотонаселение од градот и околината, со посебноодобрение на турските власти бидејќи во тоавреме градот бил административен центар наМалешевската нахија со изразит ориенталенкарактер.

Објектот бил изграден како триброднабазилика со камен донесен од ВалевичкаРека од месноста „Ферчов кладенец“ додекадрвените столбови за внатрешноста биледонесени од Брезница и Равно Борје. Вратитена црквата биле изработени од егзотичнодрво

) донесено одЕтиопија, Африка.

Набргу по завршувањето на црквата донеа била изградена и импозантнакамбанарија која доминирала над околнотоземјиште и чијшто звук надалеку се слушал.Во состав на црквата било формирано ицрковно училиште кое претставувало основана писменоста и столб на борбата противелинизацијата во Малешевијата, како истремежот на населението и свештените лицада се проповеда и учи на народен јазик.

Црквата „Св. Апостоли Петар и Павле“тешко настрадала во катастрофалниот земјотрес кој го зафатил подрачјето на Пехчево во1904 година при што целосно била уништенакамбанаријата со црковното училиште.

Во 1978 година, со одобрение од Општинското собрание, старата црква е урната и нанејзиното место врз старите темели еподигната нова црква во денешниот облик соедно големо централно кубе и три апсиди.Истата е осветена на 9 октомври 1988 година.

Иконостасот во црквата „Св. АпостолиПетар и Павле“ е дело на прочуениот зографБлагој Дамјанов и неговата тајфа од селоТресонче, Дебарско.

Денес, црквата „Св. Апостоли Петар иПавле“ е единствен храм во Пехчево и во негосе одржуваат литургии и богослужби на ситеправославни верски празници. Денес,црквата воедно е и сведоштво за богатиотцрковен живот кој од дамнина постоел наовие простори.

�� ( )(

-

-

��

The church “Sts Apostoli Petar and Pavle”(Sts Peter and Paul) in Pehcevo was built in 1856on the request and great effort of the Christianpopulation in the city and the area with a specialpermission of the Turkish authorities because inthat time it was administrative centre of theMalesh with exceptional orientalcharacter.

The facility was built as a three-nave basilicawith stone brought from the River Valevichkafrom locality “Ferchov Kladenec" while theinside wooden columns were brought fromBreznica and Ravna Borje. The doors of thechurch were made of exotic wood( Te r m i n a l i a i v o r e n s i s )(Entandrophragma cylindricum) adopted fromEthiopia, Africa.

Soon after the church was built, an imposingbell tower was built next to it which dominatedthe surrounding land and whose bells sound washeard far in the distance. Within the church, achurch school was also established whichpresented the fundaments of literacy and thebasis and core pillar of the fight against theHelleniation of Maleshevo region as well asaspiration of people and clerics to preach andteach the national language. Church “StsApostoli Petar i Pavle” was severely destroyed in

the devastating earthquake that hit the area ofPehcevo in 1904 which completely ruined thebell tower with the church school. In 1978, withthe approval of the Municipal Assembly, the oldchurch was demolished and in its place on theold foundations a new church was erected intoday's shape with a large central dome andthree apse. It was consecrated on 9 October1988. The iconostasis in the church of Sts.Apostles Peter and Paul" is the work of thefamous painter Blagoj Damian and his groupfrom the village Tresonce, Debar. Today, thechurch of Sts. Apostles Peter and Paul is the onlytemple in Pehcevo to serve liturgy and worshipall Orthodox religious holidays. The churchtoday is also testament to the rich church lifethat has existed for ages in this region.

��

��

31�� М

Црква „Св.Петка“,

село Селник Делчево,Church “St Petka”,

village Selnik, Delchevo

Црквата „Св.преподобна Параскева-Петка“ е најстарата црква во делчевско.Селничката црква е градена во 16 век вовремето на епископот Прохор и натписите назачуваните фрески на словенски јазикпокажуваат дека континуитетот напоранешната култура во овој крај продолжили во турско време. Црквата е еднокорабна,градена од кршен камен и вар. Иакоподатоците за неа се од 16 век, во црквата

постојат три слоја на фрескоживопис од коипрвиот е од 13-14 век. Според тоа се мислидека црквата е од 14 век. Новиот иконостас соСветите Двери со благовештение потекнуваод 1906 година. Целата црква е во фрески, нопоголемиот дел од нив се многу оштетени.

Црквата „Св.преподобна Параскева-Петка“ од страна на Министерството езаштитена и прогласена како споменик накултурата и истата е од посебно националнозначење.

Во 2001 година, од страна наМинистерството за култура на РМ, црквата идворното место околу неа се санирани, аизградени се и помошни објекти.

На 27 октомври секоја година на денотПетковден кај црквата се одржува големнароден собор, со организирање на курбан,кој е еден од најпосетените и најдоброорганизираните во општината.

The church “St Prepodobna Paraskeva-

Petka” is the oldest church in Delchevo region.

The Selnik church was built in the 16 century at

the time of episcope Prohor and inscriptions on

saved frescoes in Slovenian language imply that

the continuity of the former culture in these

region continued to the Turkish time. The church

is one-nave, built from broken lime stones.

Although the facts considering the church date

back to the 16 century, there are three layers of

frescoes–the first dates back to 13-14 century.

Accordingly, it is believed that the church was

built in the 14 century. The new iconostasis

with the Annunciation to the Holy Gates dates

back to 1906. The whole church is in frescoes,

but the biggest part are highly damaged.

The church “St Prepodobna Paraskeva-

Petka” has been protected by the Ministry of

Culture, claimed as monument of culture and

the same holds special national importance.

In 2001, the church and its yard were

sanitized and supporting objects were built by

theMinistry of Culture of R.M.

Every year on 27 October the day

Petkovden, a big festive gathering is held at the

church, with organizing a kurban (animal prey)

which is the most attended and the best

organized events in themunicipality.

��

��

��

��

��


Црква „Рождество на Пресвета

Богородица“, Берово

Church “Rozhdestvo of Presveta Bogorodica”

(Nativity of the Blessed Virgin) Berovo,

Црквата „Рождество на Пресвета

Богородица“ е еден од препознатливите

белези на Берово и центар на

збиднувањата за жителите и посетителите.

Црквата е изградена во 1912, а е осветена

во 1922 година. Иконостасните резби и

иконите се изработени во текот на

дваесетите години од

страна на локални мајстори

и иконописци. Во црквата е

сочувана една постара

икона од 1899 година. Во

1930 година била изградена

камбанарија. Има облик на

еднокорабна градба од

поголеми размери, со

п о л у к р у ж н а а п с и д а

однадвор. Во внатрешноста,

во горниот дел, завршува со

рамна таваница, зелено

обоена, со тоа што делот од

централниот простор е

повисок и има украсни

полиња.

Црквата е отворена секој

ден за духовните потреби на

д о б р о н а м е р н и т е

посетители.

The church “Rozhdestvo na Presveta

Bogorodica is one of the most distinguishing

landmarks of Berovo and centre for public

events to the locals and the visitors. The

church was built in 1972 andwas consecrated

in 1922. Iconostas carvings and icons were

made in the twenties by local craftsmen and

painters. The church has preserved an older

icon from 1899. In 1930 the bell tower was

built. It is shaped of mono nave construction

of larger scale, with semicircular apse from

o u t s i d e .

Inside, in the

upper part,

ending with a

flat ceiling,

p a i n t e d

green, with

part of the

central area

m o u n t i n g

higher with

d e c o r a t i v e

fields.

T h e

c h u r c h i s

opened every

day to the

s p i r i t u a l

needs of the

w e l l

intent ioned

visitors.

”

33�� М

„Свети Води“,

село Тработивиште Делчево,Holy Waters,

village Trabotivishte, Delchevo

Месноста „Света Вода“ е оддалечена

15-тина км јужно од Делчево, во атарот на

с.Тработивиште. Самите извори се високо

од десната страна на реката Брегалница.

Тука од памтивек постојат 3 извори на

вода. За водата од овие чешми, помеѓу

локалното население во Делчево и

регионот, постои верување дека истата

има лековити и чудотворни својства,

односно дека оваа вода е света т.е.

исцелителна, па затоа целата месност го

добила името „Света Вода“. Трите свети

чешми се наоѓаат во прекрасен живописен

амбиент, опкружени со бујна борова и

дабова шума, а исконската тишина на

пределот ја нарушува само жуборот на

водата од чешмите, реката Брегалница,

која бистра како солза се провева во

клисурата подолу , и гласот на

песнопојните птици кои се собираат во

ладовината околу чешмите. До изворите се

оди пеш низ шума и мирис на мајчина

душица.

Секој посетител кој дојде и си наполни

од водата на светите извори, верува дека

таа ним и на нивните семејства им носи

среќа, здравје и бериќет во текот на цела

година. Трите извори, односно чешми се на

меѓусебно растојание од 30 до 50 метри

The site Sveta Voda (Holy Waters) is

located about 15 km south of Delchevo, in the

region of v.Trabotivishte. The very springs

are positioned high on the right side of river

Bregalnica. There have been three water

springs since ancient times. Among the local

inhabitants in Delchevo and the region, the

water is believed to contain medicinal and

miraculous features, that is, this water is holy

or more precisely, healing, and the whole

locality acquired the name Holy Water. The

three fountains are located in wonderful

ambient, enriched with vegetating pine and

oak-tree woods, and the divine tranquility of

the region is solely disturbed by the babbling

of the fountain waters, the river Bregalnica

that is flowing as pure as if a tear down the

gorge, and the sound of singing birds

gathering in the coldness around the fountain

waters. The fountain waters can be reached

on foot through a wood and smell of wild

thyme.

Each visitor that comes and stuff water at

the holy waters is believed to bring him and

their families luck, health and fertility during

the whole year. The tree springs or the

fountain faucets are at 30 to 50 meters span

from each other. First, the visitors arrive at

the fountain dedicated to the Holy Mother (St


„Св.Спас“ во село Владимирово,

Берово

“St Spas” in village Vladimirovo,

Berovo

Црквата „Св. Спас“ била изградена во

периодот од 1840 до 1842 година и низ

времето освен црква била и училиште и

полициска станица. Градбата е трикорабна

со полукружна апсида. Во црквата е откриен

„Летопис на црквата на Св. Вознесение

Христово“, како и книга на приходи, расходи

и инвентар, каде се забележани детали за

градбата, инвентарот, градењето на новата

училишна зграда, направените трошоци.

Посебен впечаток во црквата оставаат

десетте дабови столбови кои со секира се

оформени вошестострани правилни призми.

Иконите на иконостасот се работени во

Света Гора и се подарок од месното

население.

Ова село плени со својата стара

архитектура. Во центарот на селото се наоѓа

стариот Ан кој датира од 18 век. Селска

слава е Спасовден, а црковно - народен

собир се прави на 2 Август - Илинден.

“St.Spas” church

was built in the period

from 1840 to 1842 and

through time apart from

being church, it also

served as school and

police station. The

building is a three-nave

with semicircular apse.

"Chronic les of the

Church of Sts. Ascension

of Christ” has been

discovered in the church

as well as a book of

revenues, expenses and

i n v e n t o r y, w h i c h

recorded details of

construction, furniture,

building the new school, the costs incurred.

The church leaves special impression is by

the ten oak pillars are shaped with an ax in

hexagonal right prisms. The icons on the

iconostasis were made on Mount Athos as

gifts from the local population.

This village aspires with its old

architecture. In the center of the village is the

old Inn dating from the 18 century. The

village celebration day is Spasovden and

clergy – national gathering is held on August

2 - Ilinden.

��

35�� М

Манастир „Св. Богородица

Балаклија“ Делчево,Monastery “St. Holy Mother

Balaklija”, Delchevo

Расположен во пазувите на планината

Голак, на 1 км од Делчево. Манастирскиот

комплекс располага со два манастири,

конаци, уредени покриени места за излет,

чешми и прекрасно уреден двор.

Вистинско место за уживање и наоѓање на

духовниот мир.

Првиот

петок по Велигден се вика Источен Петок

Балаклија. Тој спаѓа во Светлата недела

поради што некои го викаат и Светол

Петок, а поради тоа што во Светлата

недела се блажи, може да се сретне и како

Благ Петок. Со овој празник, посветен на

Пресвета Богородица, и се оддава

признание на Мајката Божја, поради тоа

што непосредно по Велигден нема друг

празник поврзан со нејзиното име. Поради

тоа што Богородица му ги миела раните на

Исус, на овој ден луѓето ги посетуваат

изворите, ги мијат лицето и очите, или

трипати преку себе префрлаат вода од

изворите. Поради тоа најчесто овој

празник се празнува во црквите што се

покрај извори. Според легендата изворот

Балаклија, поврзан со името на Пресвета

Богородица, се наоѓал во близината на

Цариград и во него имало златни риби.

Источен Петок Балаклија,

Spread on the footage of the mountain

Golak at 1 km from Delchevo, the monastery

complexity comprises two monastery,

chambers, decorated picnic sites, fountain

faucets and marvelously tidied yard. Genuine

place for enjoyment and finding spiritual

ranquility.

The first Friday after Easter is called East

Friday-Balaklija. It is a day of the Holy Week

and that is why it is also sometimes referred

as a Holy Friday. Moreover, due to eating

sweet during Holy week, it can be found as

Sweet Friday. With this holiday, dedicated to

Holy Mother Mary, the Mother of God is

recognized because immediately after this

holiday there is no other associated with her

name. Because the Holy Mother washed the

wounds to Jesus, on this day people visit the

springs, wash their faces and eyes, or three

times throw spring water over their bodies.

Because of this, the holiday is usually

commemorated in churches that are nearby

water springs. According to the legend,

Balaklija spring, associated with the name of

Mother Mary, was in the vicinity of

Constantinople and there were gold fish.

East Friday - Balaklija


„Св. Атанас“ во

село Мачево, Берово

“St. Atanas” in

village Macevo, Berovo

Ц р к в а т а „ С в .

А танас “ ко ј ашто

според натписот над

западниот влез е

изградена во 1932 г.

на местото на постара

црква. Градбата е

е д н о к о р а б н а с о

петострана апсида

однадвор. Иконите во

ц р к в а т а с е

и з р а б о т е н и о д

локални зографи и се

подарок од месното

население.

Селска слава е Св.

Атанас, а црковно-

народен собир се

прави на 2 Август -

Илинден.

Во близина на

с . М а ч е в о , в о

месноста „Мачевски

Ч у к и “ с е н а о ѓ а

а р х е о л о ш к и

локалитет-могили од

римско време.

According to an

inscription above its

west entrance, the

church “St. Atanas "

was built in 1932

replacing an older

church. The building is

of one nave with

pentagonal apse from

outside. The icons in

the church are made

by local icon painters

as gifts from the local

population. Village

celebration is St.

Atanas, and the clergy-

national gathering is

held on August 2 -

I l i n d e n . N e a r

s.Machevo in the

locality Machevski

C h u k i , t h e r e i s

archaeological site -

burial mounds from

Roman times.

37�� М

Црква „Св.Архангел Михаил“,

село Драмче Делчево,

Church “St Archangel Michael”,

village Dramce, Delchevo

Црквата „Св.Архангел Михаил“ во

с.Драмче се наоѓа на место викано

„Еремија“. Меѓу народот и во науката е

позната како Шарена црква, наречена по

прекрасниот фрескоживописшто го имала.

С е м и с л и д е к а е г р а д е н а в о

поствизантискиот период, кон крајот на 17

и почетокот на 18 век и е еднокорабна

црква. Престолните икони ги цртал

Григорие Пецанев од Струмица. На

Св.Двери ја пишува годината 1841 кога тие

се правени, но се претпоставува дека

црквата и целиот иконостас се изградени

многу порано.

Црквата е горена неколку пати и иако

целата била со фрески, тие се наполно

уништени и само под горниот слој постојат

знаци дека некогаш постоелефрески.

Црквата е вредно просветно и културно

жариште. Во нејзиниот двор се наоѓало

првото училиште во Драмче основано во

1869 година. Во него настава се

изведувала до 1922 година, кога

училиштето е преселено во новата

училишна зграда. По 140 години

просветен живот, училиштето престанува

со работа во 2009 година, поради малиот

број на деца.

Секоја година на 21 ноември, на

празникот Св.Архангел Михаил, во дворот

на црквата се организира традиционален

собор со ора, песни и традиционални

јадења. Традиционално се изведува и

орото Копачка - бисерот на Пијанечкиот

фолклор, како автентично и оригинално

оро од село Драмче.

The church “St Archangel Michael” in v.

Dramce is located in the place called

“Eremija”. Among the population and the

science, it is known as the colorful church due

to the wonderful frescoes that it used to have.

It is thought that the construction was in the

post Byzantium period, at the

end of the 17 and beginning of

the 18 century and it is one-

nave church. The altar icons

were painted by Grigorie

Pecanev from Strumica, At St.

Dveri, he wrote the date 1841

when they were made, but it is

predicted that the church and

the whole iconostasis had been

built much earlier.

The church was burned

several times and although it

was al l decorated with

frescoes, they were totally

destroyed and only under the

upper layer there are signals

that they used to be frescoes.

The church used to be valuable

enlightenment and cultural centre. In its

yard, there was the first school in Dramce,

found in 1869. In it, teaching lectures were

held from 1922, when the school was

dislocated to new school premises. After 140

years of teaching life, the school stopped

working in 2009 due to the small number of

students.

Every year, on 21 November, on the

holiday St Archangel Michael, traditional

festive gathering is organized in the

churchyard with dances, songs and

traditional food. Traditionally, the oro

(traditional dance style) called Kopacka is

performed - the pearl of the Pijanec folklore

as authentic and original dance from village

Dramce.

��

��

��


„ . “,Св Ѓорѓи Берово”St. Gjorgji” (St. George),

Berovo

Западно од селото Будинарци се наоѓа

капелната црква Св Ѓорѓи“, каде што на 8

мај, по празникот Ѓурѓовден, се прави

црковно-народен собир. Покрај капелната

црква има извор на света вода, каде што

многу луѓе наоѓаат утеха на своите маки.

Градбата на црквата е поддржана од

месното население.

„ .

On the west of village Budinarci, there is

the chapel church “St. Gjorgi”, where on May

8 , after the holiday Gjurgovden Day, a

clergy-national gathering is held. Beside the

chapel church, there is a holy water spring

where many people find solace to their

sufferings.

The construction of the church has been

supported by the local population.

��

39�� М

Месноста „Света Вода“ е оддалечена

15-тина км јужно од Делчево, во атарот на

с.Тработивиште. Самите извори се високо

од десната страна на реката Брегалница.

Тука од памтивек постојат 3 извори на

вода. За водата од овие чешми, помеѓу

локалното население во Делчево и

регионот, постои верување дека истата

има лековити и чудотворни својства,

односно дека оваа вода е света т.е.

исцелителна, па затоа целата месност го

добила името „Света Вода“. Трите свети

чешми се наоѓаат во прекрасен живописен

амбиент, опкружени со бујна борова и

д а б о в а ш у м а , а

исконската тишина на

пределот ја нарушува

само жуборот на водата

од чешмите, реката

Брегалница, која бистра

како солза се провева во

клисурата подолу, и

гласот на песнопојните

птици кои се собираат во

л а д о в и н а т а о к о л у

чешмите. До изворите се

оди пеш низ шума и

мири с на ма ј чина

душица.

Секој посетител кој

дојде и си наполни од

водата на светите

извори, верува дека таа

ним и на нивните

семејства им носи среќа,

здравје и бериќет во

текот на цела година.

Трите извори, односно

чешми се на меѓусебно

растојание од 30 до 50

метри една од друга.

Прво посетителите

наидуваат на онаа чешма што е посветена

на Божјата мајка , следна

е водата посветена на и

последна е чешмата која е посветена на

. Некогаш, не така одамна, на

платото над Светите Води“, на месноста

викано „Рамниште“, се одржувал собор,

каде се собирал народот и со песна, ора,

народни традиции и обичаи се празнувало

од утро до мрак.

Меѓу населението во Пијанец постои

легенда за работата на солунските браќа

Кирил и Методиј во овој крај, кои имале

испосничка ќелија во месноста „Света

св.Богородица

св.Недела

св.Петка

„

The site Sveta Voda (Holy Waters) is

located about 15 km south of Delchevo, in the

region of v.Trabotivishte. The very springs

are positioned high on the right side of river

Bregalnica. There have been three water

springs since ancient times. Among the local

inhabitants in Delchevo and the region, the

water is believed to contain medicinal and

miraculous features, that is, this water is holy

or more precisely, healing, and the whole

locality acquired the name Holy Water. The

three fountains are located in wonderful

ambient, enriched with vegetating pine and

oak-tree woods, and the divine tranquility of

the region is solely

disturbed by the

babb l ing o f the

fountain waters, the

river Bregalnica that

is flowing as pure as if

a tear down the

gorge, and the sound

of s inging birds

gathering in the

coldness around the

fountain waters. The

fountain waters can

be reached on foot

through a wood and

smell of wild thyme.

Each visitor that

comes and stuff

water at the holy

waters is believed to

bring him and their

families luck, health

and fertility during

the whole year. The

tree springs or the

fountain faucets are

at 30 to 50 meters

span from each other.

First, the visitors arrive at the fountain

dedicated to the Holy Mother (St

Bogorodica), the next to St Nedela (Holy

Sunday) and the last to St Petka (St Petra).

Once upon a time, above the plateau of the

Holy Waters, at the site called Ramnishte, a

gathering used to be held where the people

met with songs and dance, national customs

and rituals to celebrate feasts from dawn to

dusk.

Among the Pijanec population, there is a

legend for the work of the Thessaloniki

brothers Cyril and Methodius in the region

who had hermit chamber in the site Holy

Waters and Cyril lived hermits' life,

„Свети Води“,

село Тработивиште Делчево,Holy Waters,

village Trabotivishte, Delchevo


„Успение на Пресвета Богородица“

во село Смојмирово, Берово”Assumption of the Holy Mother”

in village Smojmirovo. Берово

Црквата „Успение на Пресвета

Богородица“ е изградена во средината на

19 век, а е обновена во 1907 година. Таа е

трикорабна со четиристрана апсида. Во

црквата се сочувани 10 икони од постар

период, кои биле дел од иконостасот на

првобитната црква. Специфично за оваа

црква е прекрасниот дрвен иконостас

изработен од локални резбари.

Зографските работи и иконостасот се дело

на прочуени зографи од Банско и Разлог.

Селска слава е Св. Троица.

"Assumption of the Holy Mother” was built

in the mid 19 century and restored in 1907.

It is a three-nave construction with

quadrangle apse. The church preserved 10

icons from an older period, which were part of

the iconostasis of the original church. This

church features its beautiful wooden

iconostasis made by local carvers. Works of

icon painters and the iconostasis are

products of famous icon painters from

Bansko and Razlog.

Village celebration is St Troica (Holy

Trinity).

��

41�� М

„Св. Георгиј“ во

село Будинарци, Берово“St. Georgij” in

village Budinarci, Berovo

Црквата „Св. Георгиј“ изградена во

1854 година. Градбата е трикорабна со

полукружна апсида од источната страна.

Дел од иконите се изработени на Света

Гора, а дел се насликани од локални

зографи. Иконите

на иконостасот се

со јако изразени

бои, а владичкиот

стол е ремек-дело

на мајсторите и

е д е н о д

најубавите во

Малешевијата. Во

ц р к в а т а и м а

д в а н а е с е т

с т олбови кои

с е р а ч н о

обликувани, а ги

симболизираат

Д в а н а е с е т т е

А п о с т о л и .

П о с е б н а

приказна имаат и бравата и црковниот

клуч кој специјално е искован и тежи скоро

еден килограм.

Во селото Будинарци е зачувана

уникатна селска архитектура од 18 век.

Црковно–народен собир се прави на 2

Август - Илинден и 8 ноември - Митровден.

Селска слава е Света Пресвета.

Church “St. George" was built in 1854.

The building is a three-nave with semicircular

apse on the east side. Some of the icons were

made on Mount Athos, and some were

painted by local icon artists. The icons of the

iconostasis are

expressed with

strong colors

Pope's chair is a

masterpiece of

craftsmen and

one of the most

b e a u t i f u l i n

M a l e s h e v o

r e g i o n . T h e

c h u r c h h a s

twelve pillars are

hand shaped and

symbolize the

Twelve Apostles.

Special story is

also told about

the lock and the

church key which was specially minted and

weighs nearly a kilogram.

The village Budinarci preserved its unique

rural architecture from the 18 century.

Clergy - national gathering is held on August

2 - Ilinden and November 8 - Mitrovden. The

village celebration is Holy Mother.

��


„Св. Петка“ восело Русиново, Берово

“St. Petka” invillage Rusinovo, Berovo

Црквата „Св. Петка“ датира од првата

половина на деветнаесетиот век .

Првобитната црква била мала по димензии, а

подоцна била проширувана од западната и

јужната страна за потребите на верниците.

Остатоци од фрескопис на ѕидовите се

зачувани само во централниот дел од

средишниот кораб. Во црквата се зачувани

икони и записи кои се однесуваат на

различни временски периоди. Најголем дел

од иконите се изработени од познатиот

беровски зограф, Гаврил Атанасов, а дел се

изработени од непознат зограф. Сите икони

се реставрирани во 2000 година, а подоцна е

реставриран и дрвениот дел од иконостасот.

Исто така, во ова село може да се посетат

уште капелната црква „Св. Архангел Михаил“

од 14 век, а со убавината ќе ве плени и

капелната црква „Св. Марко“ каде што се

прави црковно-народен собир на празникот

Голема Богородица на 28 август.

Church St. Petka dates from the first half of

the nineteenth century. The original church was

small in size, and later was expanded from the

west and south side for the believers. Remnants

of frescos on the walls are preserved only in the

central part of the central nave. The church

preserved icons and entries that refer to

different time periods. Most of icons were

designed by the famous painter of Berovo,

Gabriel Atanasov, and some were made by an

unknown artist. All icons were restored in 2000

and later the wooden part of the iconostasis.

Also, in this village, one can visit the chapel

church “St Archangel Michael” from the 14th

century, and the beauty of church “St.Marko”

will also enchant where the church-folk

gathering is held on the great Mother Day,

August 28.

43�� М

„Св. Илија“ во

село Митрашинци, Берово

“St. Ilija” in

village Mitrashinci, Berovo

Црквата „Св. Илија“ е најголемата

селска црква во општината, но нема

податоци за периодот кога е изградена.

Според еден натпис во црквата, таа е

живописана во 1894 г. Оваа црква е

единствена во Малешевијата, чијашто

внатрешност е целосно фрескописана.

Црквата е трибродна, а во централниот дел

од средниот брод е насликан Исус Христос.

Црквата е фрескописана од страна на

зограф од Мелник, а иконите се

изработени од страна на зограф од

Крушево и дел од непознат зограф.

Селска слава е Света Троица - Дуовден,

а црковно-народен собир се прави на 2

Август- Илинден, 28 Август- Голема

Богородица и на 8 ноември - Митровден.

“St. Ilija” church is the biggest village

church in the municipality but there are no

data for its construction period. According to

an inscription in the church, it has been

painted in 1894. This is a unique church in the

region of Maleshevo that has total frescoed

interior. The church is three-nave, and the

central part of the central nave has a painting

of Jesus Christ. The church was frescoed by

an icon painter from Melnik, and the icons

were made by the artist from Krushevo and

partially from anonymous icon

painter.

The village holiday is St

Troica-Duhovden (Holy Trinity-

Sprit), and clergy-national

gathering is held on August 2-

Ilinden, August 29-Great Holy

Mother and November 8 –

Mitrovden.


„Пресвета Богородица“ во

село Двориште, Берово

”Presveta Bogorodica” (Holy Mother)

in village Dvorishte, Berovo

Црквата „Пресвета Богородица“ е

изградена во почетокот на 20 век од

преселници од Рибница, Пиринска

Македонија. Градбата е трикорабна со

петострана апсида однадвор. Иконите се

изработени од страна на локални зографи,

со средства од локаното население.

Во Двориште, интересен е обичајот

Сурова, кој што се прави ноќта на 13

спроти 14 јануари секоја година и има за

цел да се благослови Новата Година, да се

посака богат род и бериќет. Селска слава е

Мала Богородица, во народот познат како

Рожен, а црковно-народен собир се прави

на 2 Август - Илинден.

Church “Presveta Bogorodica” was built in

the beginning of the 20 century by migrants

from Ribnica, Pirin Macedonia. The building is

a three-nave with pentagonal apse from

outside. The icons were made by local icon

painters bymeans from the local residents.

In Dvorishte, the customs for Surova is

interesting, being organized in the evening

on 13 , before 14 January every year, to

bless the New Year and to wish rich and fertile

harvesting. The village holiday is Small Holy

Mother Day, and known with the residents as

Rozhen; the clergy-national gathering is held

on August 2 - Ilinden.

��

��

Дамнина

Ancient

Дамнина

Ancient


АРХЕОЛОШКИ ЛОКАЛИТЕТ

„Св. Петка“ Пехчево,ARCHAEOLOGICAL SITE

“St.Petka”, Pehcevo

На 4 км од Пехчево, во месноста „СвПетка“ (кај локалното население позната икако ), се наоѓа археолошкиотлокалитет со истото име. Станува збор застарохристијанска црква со димензии 7 х13 м, односно за манстирски комплекс сопоголеми димензии кој, покрај остатоцитеод црква градена од камен и вар, вклучуваи придружни објекти во функција наманастирското стопанство. Споредлокалните верување и легенди станувалозбор за импозантен комплекс сокамбанарија чиј звук се слушал дури воБерово и Царево Село (Делчево). Во 2000година Министерството за култура наРепублика Македонија и МакедонскатаПравославна Црква обезбедија средства заделумна конзервација на објектот.

Манастир

At 4 km from Pehcevo, in the locality "St.Petka" (to the locals known as the

), there is an archaeological sitewith the same name. It is old Christian churchwith dimensions 7 cm x 13 cm, i.e.,monastery complexity with largerdimensions which, besides the remains of achurch built of stone and lime, includingsupporting facilities for the purpose of themonastic economy. According to local beliefsand legends about it were an impressivecomplex with a bell tower whose sound isheard even in Berovo and Tsarevo Selo(Delchevo). In 2000 the Ministry of Culture ofRepublic of Macedonia and the MacedonianOrthodox Church provided funds for partialpreservation of the building.

Monastery

47Pijanec- alesh, abundance of sun and smiles!М

СРЕДНОВЕКОВНА КУЛА,

село Чифлик, Делчево

THE MEDIEVAL TOWER,

village Chiflik, Delchevo

Преку територијата на Пијанецминувале или се вкрстувале повеќепатишта кои постоеле уште во античковреме, а биле корситени и во 13 и 14 век.Сите овие патишта му давале на Пијанецизвонредна важност и поволнаместоположба. На патот, на левата странана река Брегалница, кој водел од Царево

Село кон селото Разловци, а кој и денес ево функција, според едно зачуванопредание постоеле три кули, кои служелекако одбранбени пунктови. Овие кулибиле разрушени од земјотресот во 1904година. Денес на ова место во с.Чифлик,локалитет „Марково Куле“ постојатостатоци од една од трите средновековникули. Во близина на овој локалитет сенаоѓа манастирот „Св.Ѓорѓи“, изграденкако засолниште на светата вода која течеод чешма на ова место. Пределот околуманастирот е исполнет со раскошна бујнашумска вегетација, а во пределот подманастирот тече еден од потоците одпланината Голак. За водата од изворотпостои верување дека има светиособености на исцелителна моќ. На оваместо се одржува народен собир за времена христијанскиот празник Св.Ѓорѓи когасе дели курбан за здравје на луѓето.

Many roads intersected or led though theterritory of Pijanec since ancient time and thesame were used in the 13 and 14 century.All these routes attributed exceptionalimportance to Pijanec as well as anappropriate location. On the road, that is stillbeing used, by the left side of BregalnicaRiver, according to a preserved legend, there

were three towers whichwere used as defense points.These towers were ruined in1904 earthquake. Today,there are remains of one ofthe three towers in thislocation, in village Chiflik, site“Markovo Kule” (Tower ofMarco).In the vicinity of thissite is located “St. Gjorgji”(St.George) Monastery, as ashelter to the secret waterthat is running at the spot.The area around themonastery covered bylavishing forest vegetation,whereas the area under themonastery one of Golaksprings is flowing. There is abelief that the spring watershave sacred and healing

powers. A festive gathering is held during theChristian holiday St. Gjorgji when a kurban(animal sacrifice) is shared for people'swellbeing.

th th


Локалитет „Градиште“,

село Град, Делчево

Locality “Gradiste”,

village Grad, Delchevo

Повеќе археолошки наоди зборуваатдека во селото Град се наоѓала значајнаградска населба уште од римско време. Во2001 година, археолозите пронашлефигура од метал на женско божество -мајка со жртвеник, која е датирана од пред5.500 години. Откопана е енолитска куќа,во состојба каква што била од пред 5.500години. Во неа имало огниште со четирикерамички садови. На тоа подрачје сеоткриени и бронзенодобски населби. Ситетие наоди зборуваат дека на тоа местоимало живот уште многу одамна. Сопоранешните истражувања, во атарот населото е откриена голема тава со грчки

монети од градот Хистие (Еубеа) од 4 и 3век пред Христос. Тоа покажува дека тамупостоела населба и за време наХелинистичкиот период, која продолжувада егзистира и за римско време. На самиотрид на Градиштето се пронајдени големброј на монети од римскиот период ирановизантиско време. Пронајдени секамени садови и керамика од ситепериоди. Откопани се и голем број напитоси.

Significant number of archaeologicalfindings implies that an important citysettlement existed in the village Grad datingback to the Roman time. In 2001, thearchaeologists discovered a metal figurefrom a female deity-mother with a victimaltar which dates before 5.500. Eolith housewas excavated in a same condition that usedto be 5.500 years ago. There was a fireplacewith four ceramic dishes. Settlements fromthe bronze period were also found in thesame area. All these findings witness thatthere was life since ancient times. With theprevious researches, at the foot of thevillage, a big pan was discovered with Greek

coins from the city Histie (Eubea) from the 4and 3 century BC. This shows that asettlement also existed in the Hellenic periodthat continued to exist up to the Roman time.At the very hill of Gradishte, numerous coinswere found from the Roman and the earlyByzantium period. Stone and ceramic disheswere found from all periods. Big number ofpithoi was also excavated.

With the archaeological research in thevillage in 2001, “Gradishe was dated as Late

th

rd


Локалитет „Градиште“,

село Град, Делчево

Locality “Gradiste”,

village Grad, Delchevo

Со археолошките истражувања воселото од 2001 година, „Градиште“ билдатиран како доцноантички градАрмонија, 1-4 век по Христос. Споредархеолошките наоди тоа било доброобезбедена тврдина, со акропола на врвотна ридот и со кула за набљудување наоколината и одбрана од напади. Досега воГрад не е лоцирана ранохристијанска

црква, иако преданието зборува дека воселото имало повеќе цркви. Во средниотвек имало развиен црковен живот. За тоасведочат бронзените крстови кои сенајдени во Градиштето при ископувањатаво 2001 година. Таму се најдени трибронзени крста, од кои кои едниот едатиран 10-12 век, вториот само одсредниот век, а третиот од 18 век. Одподатоците кои ни се на располагање одвремето на владеење на царот Милутин,цар Душан и од еден Турски попис од 1570година дознаваме дека станува збор заголема и организирана населба. Денесовој локалитет, издигнувајќи се над селоГрад, претставува туристичка атракција ибудиљубопитност кај посетителите.

Antic city Armonia, 1-4 century AD.According to the archaeological findings, itwas well secured fort, with acropolis on thehill summit and a tower for observing thearea with defense against attacks. EarlyChristian Age churches have not been locatedin village Grad, although the legend speaksabout several. The Middle Age had a

developed church life. It is proved by thebronze crosses found in the 2001 during theexcavation in Gradishte. There were threebronze crosses; one of them dated 10-12century, the second only from the Middlecentury, and the third one from the 18century. The available data from the rule ofTsar Milutin, Tsar Dusan and one Turkishconsensus in 1570, reveal a big andpopulated settlement. Today, this site windsabove the village Grad representing touristattraction and triggers visitors' curiosity.

th


ТУМУЛИ во Пијанец TUMULI in Pijanec

1 2è 4

1 2

1 2

Погребувањето под тумули натериторијата на Источна Македонија сепрактикувало во текот на целиот римскицарски период. Како појава тоа свој најголемзамав имало кон крајот на и во текот навек, но егзистирало с до век. Во ситеслучаи се практикувал ритуалот накремирање на покојниците, но со маларазновидност во гробните форми. Постаритетумули од и од век кријат гробови од типотна јами вкопани во здравица, додека воподоцнежниот римски царски период имало иѕидани гробови. Погребувањето поде познато уште од железното време, но морада се нагласи дека постојат големи разлики,како во изгледот и големината на тумулите,така и во погребниот ритуал и во гробнитеконструкции. Тракиското влијание билопресудно во раниот римски царски период напросторот на Источна Македонија за да дојдедо масовна појава на погребување подтумули. Иако ваквиот вид погребување не едоволен индикатор за културното и заетничкото определување на гробовите, сепакзаклучоците наведуваат дека во вековитекога опаѓала моќта на Пајонското царство,односно во текот на неговото исчезнувањепод налетот на моќните македонскивладетели, постепено доаѓало до тракизацијана територијата на денешна ИсточнаМакедонија, што во текот на , а особено вовек резултирало со појава на тумули и нагробови со кремирани покојници. Бројот наовие импозантни надгробни обележја, кои сезабележани по горниот и по средниот тек нареката Брегалница, надминува 100, а коноваа бројка се приклучени и десеттинауништени тумули од страна на трагачите побогатства, како и со градежните зафати.Зачуваните тумули се високи од 3 до 5 метрии имаат дијаметар од 20 до 35 метри.

Тумул на „Чукарка“, с.Очипала, Тумул „МалоГрадиште“, с.Вирче, Тумул кај „Могила“,с.Ветрен, Тумул „Среден Рид“, с.Бигла

тумули

Вотекот на 2001 и 2002 година билеизвршени истражувања на неколкутумули од римско време, концентрираниво областа Пијанец, односно вопошироката околина на градот Делчево:

Burial beneath tumuli in the territory ofEastern Macedonia was practiced throughoutthe Roman imperial period. As a phenomenon ithad a culmination about the late 1 and duringthe 2 century, but continued until the 4century.

In all cases the ritual practiced cremation ofthe dead, but with little variety in grave forms.Older tumuli from 1 and 2 century hide tombsof the type of pits dug into the toast, while in thelater period Roman imperial period there werealso cemented tombs. Burial beneathhas been known since the Iron Age, but it mustbe emphasized that there are major differences,both in appearance and size of tumuli as well asin the funeral ritual and grave structures.Trakyan influence was crucial in the early Romanimperial period in the region of East Macedonialeading to massive outbreak of burials undertumuli. Although this type of burial is not asufficient indicator of cultural and ethnicdetermination of graves, yet the findingssuggest that in the centuries when the power ofthe Pionic kingdom declined, that is, during itsdisappearance under the blows of the powerfulMacedonian rulers, gradually the rule of Trakyawas out onto the territory of modern EastMacedonia, that in the course of 1 and mostparticularly in the 2 century resulted in theemergence of tumuli and graves with cremateddeceased. The number of these fascinatinggrave markings observed along the upper andmiddle flow of Bregalnica River exceeds 100,added up to dozens of tumuli demolished bytreasure-hunters and construction activities.Preserved tumuli are of 3 to 5 feet in height and20 to 35meters in diameter.

Tumulus of“Chukarka”, v. Ochipala, Tumulus of “MaloGradishte”, v. Virce, Tumulus at “Mogila”,v.Vetren, Tumulus as “Sreden Rid”, v.Bigla

st

nd th

st nd

st

nd

tumuli

During 2001 and 2002, research

studies were undertaken to several tumuli

dating from Roman times in the region

Pijanec, that is, in the extended are of

municipality Delchevo:


Палеонтолошки наоѓалишта,

ДелчевоPalaeontological Sites,

Delchevo

Најстарата праисториска масовнагробница на животни на локалитетот кајСтамер и Ѕвегор каде палеонтолозитеоткрија фосили од жирафа, мастодонти,антилопа, и др. фрагменти на фосили одпраисториски животни стари 10 милионигодини години. Светските палеонтолозиочекуваат овој локалитет да донесереволуционерни откритија за човековатаеволуција- да се пронајдат фосилниостатоци од првиот човек.

This sites near the villages of Stamer and

Dzvegor are the oldest prehistoric mass

animal burial grounds where paleontologists

have discovered giraffe fossils, mastodon

and antelope fossils and other fossil

fragments of prehistoric animals, old 10

m i l l i o n y e a r s . Wo r l d r e n own e d

paleontologists expect this site to bring about

revolutionary discoveries concerning human

evolution-they expect to find remains of the

first human being on the planet.


Споменици

Monuments


Спомен дом „Разловечко

востание“, село Разловци, ДелчевоMemorial House “Razlovec

Uprising”, village Razlovci, Delchevo

Востаничкото Разловци лежи на леватастрана на реката Брегалница, нанадморска височина од 707 метри иповршина од 60 км Разловечкотовостание започнало на 8 мај 1876 годинаво с.Разловци со напад на турскитечиновници и нивната вооруженапридружба кои уапсиле неколку селани,одредиле две моми за потурчување и сезаканиле дека ќе го запалат селото.Главен иницијатор и организатор навостанието бил Димитар Поп Георгиев-Беровски и неговиот дедо Поп Стојан,свештеник во селската црква „Св. ЦарКонстантин и Царица Елена“ во Разловци.Во месноста Калаџерџево, во подножјетона планината Голак, се одржале триподготвителни состаноци за востаниетопознати во науката како советувања.Востанието било изразн а с а м о с т о ј н ар е в о л у ц и о н е р н адејност, со учество насите општес твенис л о е в и : у ч и т е л и ,свештеници, трговци из а н а е т ч и и , анајмасовно учествозеле македонскитеселани. Востанието гизафатило источнитеп р о с т о р и н аМакедонија, со план дап р е р а с н е в ос е м а к е д о н с к овостание. Востаницитебиле подготвени завооружена борба и заголеми жртви, за штосведочат и зборовите на Поп СтојанРазловечки: „Без жртви нема слобода, акосе жртвуваа нашите дедовци и татковци,ние сега ќе бевме слободни. Жртвите штоќе ги дадеме ние ќе бидат жртви за нашитесинови и внуци и тие засекогаш ќе серадуваат на својата независност.“

Иако востанието не успеало изавршило со пораз, тоа широко одекналово Македонија и од тој ден, 20 мај 1876година, македонскиот народ тргна посопствен пат за слобода и држава со своисили, поради што ова востание имапосебно место во поновата македонскаисторија.

При одбележувањето на стогодишнината на востанието во 1976 година

�.

-

The Uprising Razlovci embeds on the leftside of river Bregalnica, at 707m above sealevel and region of 60km . The Rebellion ofRazlovci began in 8 March, 1876 in the samevillage with initial attack of the Turkish clerksand their armed forces who arrested severalpeasants, selected two young women forIslamic assimilation and threatened to burnthe village. The leading initiator andorganizer of the Uprising was Dimitar PopGeorgiev-Berovski and his grandfather, thereverent Father Stojan, a priest in the villagechurch “St Tsar Constantine and TsarinaElena” in Razlovci. In the county Kalejerjevo,at the foot of mountain Golak, threepreparatory meetings were organized,known for the Rebels as advisory sessions.The Rebel was a manifestation ofindependent revolutionary activity, with

attendance of all social backgrounds:teachers, priests, merchants and craftsmen,and most massively the Macedonianpeasants. The Rebel spread to the easternregions of Macedonia, with a plan to becomea complete Macedonian Uprising. The rebelswere ready for armed fight and hugecasualties, as witnessed by the words ofpriest Stojan of Razlovci: “Without victimsthere is no freedom, if our fathers andgrandfathers sacrificed themselves, wewould have been free now. Our victims will bededicated to our sons and grandchildren andthey will be happy for their independenceforever”.

Although the Rebellion did not succeedand ended with a failure, it grumbled in

�

��

55�� М

во с. Разловци почна да се гради Спомен-домот на културата. Проектот на домот гоизработи м-р Георги Константиновски и заистиот ја доби првата награда на весникот„Борба“ за вклопување на објектот воселската архитектура. Свечено е предаденво употреба на 10 мај 1981 година.

Во домот е сместена библиотеката,постојаната историска изложба, како иликовна изложба од ликовната колонијаодржана во с.Разловци по повод стогодишнината на Разловечкото востание.

-

Macedonia and since that date, 20 May1876, the Macedonian people set off to theirown way toward freedom and country withtheir forces, and because of this, the Uprisinghas a special reference in the newerMacedonian history.

After the century jubilee from the Uprisingin 1976, the Memorial Hose began to be builtin village Razlovci. The House's project wasconstructed by Mr Georgy Konstantinovski,M.Sc, and he was awarded the first price bythe newspaper “Borba” (Fight) forimplementation of the object in the villagearchitecture. It was delivered in function witha festive event on 10 May, 1981.

The library is in the House, continuoushistoric exhibition as well as the Art exhibitionfrom the art colony held in v. Razlovci inmemory of the hundredth year since theRazlovci Uprising.

��

��

Спомен дом „Разловечко

востание“, село Разловци, ДелчевоMemorial House “Razlovec

Uprising”, village Razlovci, Delchevo


Музеј на град Берово Museum of Berovo

Музејот на Берово е сместен вопрекрасна зграда која е реконструиранаво духот на оригиналната архитектура одкрајот на 19 век, за која беровчани сесентиментално врзани бидејќи е еден одпрепознатливите елементи на градот. Истотака, значајно е што во неа било отворенопрвото народно училиште, а бил формирани првиот НОО за Берово.

Историските поставки се состојат оддокументи и предмети коишто говорат заисторијата на малешевскиот народ одвремето на Дедо Иљо Малешевски, НиколаПетров Русински, Димитар Поп Георгиев-Беровски, Разловечкото востание,развојот на Малешевијата помеѓу дветесветски војни и развојот на Малешевијатапо Втората светска војна.

За збогатување на изложбата сепоставени и случајните наоди на антички исредновековни монети, коишто говорат заекономскиот развој и трговските односи наМалешевијата, како и за постоење наРимска цивилизација на ова поднебје.Етнолошката поставка се состои одреконструкција на малешевска соба,малешевска носија, малешевски накити,грнчарско производство, музичкиинструменти и реконструкција намалешевска ковачилница.

Berovo Museum is situated in beautiful apremise which was reconstructed in the spiritof the original architecture from the late 19thcentury, which the residents of Berovo aresentimentally bound to, because it is one ofthe recognizable elements of the city.

Also, it is important that first folk schoolwas opened in the same premises, andformed the first National Liberation Board

Berovo. The historical settingsconsist of documents and objectsthat speak of the history of Maleshpopulation of the time Dedo IljoMaleshevksi, Rusinski NikolaPetrov, and Dimitar Pop Georgiev -Berovski, Razlovci Uprising, andMaleshevo region developmentbetween the two world wars afterthe Second World War. To enrichthe exhibition, random findings ofancient and medieval coins areexposed, which talk about theeconomic development and traderelations of Maleshevo region, andthe existence of Roman civilizationin this area. The ethnologicale x h i b i t i o n c o n s i s t s o freconstruction of Maleshevo room,

Maleshevo dresses, Maleshevo jewelry,pottery production, musical instruments andblacksmithery of Maleshevo.

57�� М

Археолошко-етнолошката збирка еотворена на 19.11.2001 година какотематска изложба:

и е сместена воспомен-домот АСНОМ во центарот наградот.

Археолошкиот дел од музејот содржипредмети од неолитот (5.000 год п.н.е) пас до доцниот среден век (14 век од н.е.).

Вклучува предмети изработени одкерамика, камен, метал и стакло.Предметите се од различи типови и се соразлична намена. Има предмети засекојдневна употреба (садови, алати иорудија), предмети со религиозно-обреднафункција, украсни предмети и предмети застоковно-парична размена. Вкупниот бројна предмети е 158. Предметите воетнолошата збирка потекнуваат одпериферијата на Р.Македонија, поточно одПијанечкиот крај, но одредени предметипотекнуваат и од други делови наБалканот кои се донесени по пат натрговска размена. Вкупниот број напредмети е 135. Предметите во збирката сенабавени по пат на откуп и по пат наразмена и станува збор за предмети коибиле во секојдневна употреба водомашниот живот. Самата збирка е сомешовит карактер и во себе содржипредмети изработени од текстил, дрво,метал и керамика. Поголемиот број напредмети се рачно изработени во домашниработилници, што претставува сведоштвона технолошкиот развој и уметничкототворештво на луѓето кои живееле итвореле во овој крај.

“ Пијанец од

праисторијата до денес”

è

The archaeological-ethnologic collectionwas opened on 19.11.2001 as a thematicexhibition:

and it is situated in the premises oftheMemorial House ASNOM in the city center.

The archaeological part of the museumholds objects from Neolithic period (5.000B.C) to the late Middle Age (14 century AD).The objects are made of ceramics, stone,metal and glass. They are of various typesand purpose: things for daily use (dishes,gadgets and tools), objects for religiousrituals performance, decorations and toolsfor stock-money exchange. The objects, inthe ethnologic collection, originate from theperiphery of R. Macedonia, most preciselyfrom the Pijanec region, but some of themoriginate from the other parts of the Balkanswhich were brought by trade exchange. Thetotal number of objects is 135. The objects inthe collection were made in the method ofrent and exchange, especially applicable forthe household dairy gadgets. The verycollection had a mixed character and holdsobjects made of textile, wood, metal andceramics. The bigger number is hand-madein home workshops, which prove thetechnologic development and artisticcreativity of the people who lived and workedin this region.

“Pijanec from pre-history topresent”

��

Арехеолошко-етнолошка

поставка, ДелчевоArchaeological-ethnologic

collection, Delchevo


„Петлец“ Берово, “Petlec”, Berovo

Локалитетот „Петлец“ е оддалечен 12км од Берово, во близина на с.Русиново. Наова место, во срцето на МалешевскитеПланини во 1906 година згасна животот наДамјан Груев, еден од најголемитемакедонски револуционери, визионер иборец за самостојна и независнаМакедонија.

Во негова чест, секоја година на 19декември, денот на неговото загинувањево нерамноправна борба со турскиотаскер, се организира традиционален маршод с.Русиново до „Петлец“.

Location "Petlec” is 12km away fromBerovo near v.Rusinovo. At this point in theheart of Maleshevo Mountains in 1906 ceasedthe life of Damian Gruev, one of the greatestMacedonian revolutionary, visionary and afighter for independent and sovereignMacedonia. In his honor, every year onDecember 19, the day he died in an unequalstruggle with the Turkish army, a traditionalmarch is organized from v.Rusinovo to"Petlec”.

59�� М

Споменик „Гоце Делчев“

Делчево

, Monument “Goce Delcev”,

Delchevo

Гоце Делчев

За името

Василево

Султание

џамијата

Царево Село

13 мај 1950 година

четврти пат

Делчево,

ГоцеДелчев

Дали знаевте? Делчево како град

ја ширел и зајакнувалактивноста на внатрешната македонскореволуционерна организација натериторијата на општина Делчево за времена неговото учителствување во Штип.

Делчев на ова подрачје го воспоставилтајниот канал со Бугарија за внесување наоружје, писма, весници и илегалналитература и истиот во најголем делминувал на подрачјето на денешнатаделчевска општина.

. Најбројното населено местово Пијанец (Делчево) во византиско времего носело името , споредВизантискиот цар Василиј.

За време на турското владеење местотого добило името во знак наблагодарност на султанот за изградбата на

во ова место.

Во 18 и 19 век билоселска населба со Турци, Македонци иТорбеши.

На тогашноЦарево село по во својатаисторија го менува името во вочест на големиот револуционер и идеолог

епрогласен уште во 1912 година, когатогашниот српски крал Петар , тогашнотосело (или населба) Царево Село гоиздигнал на повисоко административнониво давајќи му статус на град.

.

I

��

��

��

��

��

��

� ��

��

�� ! �"# �� "��

��! �"�� $� �� "

was spreading andempowering the activity of the internalMacedonian revolutionary organization in theterritory of municipality Delchevo during histeaching in Stip. In this region, Delchev

established the secret channel withBulgaria for importing weapon, lettersnewspapers and illegal literature, andhe spent most of his time in the area oftoday's Delchevomunicipality.

The biggestpopulated area in Pijanec (Delchevo) inByzantine period carried the name

, by the Byzantine Tsar Vasilij.During the Ottomans rule, the place

acquired the name as asymbol of gratitude to the Sultan for themosque construction in this place.

In the 18 and 19 century(Village of the Tsar) was a rural

settlement inhabited by Turks,Macedonians and Torbesh (Slavic

Muslims).the place change

the name from Tsarevo Selo to Delchevo, inhonor of the great revolutionary andideologist .

in the far 1912when the Serbian king Petar I, the village inthat time Tsarevo Selo raised theadministrative level of the county, giving itthe status of city.

��

��


Documents

Брошура - Пијанец-Малеш