Μαρκετινγκ Πολιτισμού

[Πληκτρολογήστε κείμενο]

Μάνατζμεντ Με τον όρο μάνατζμεντ εννοείται τόσο η διοίκηση όσο και η οργάνωση. Γενικά, είναι η επιστήμη και η τέχνη με τις οποίες η άσκηση αποτελεσματικής οργάνωσης και διοίκησης οδηγεί στην επίτευξη των στόχων μιας επιχείρησης αλλά και των μελών της (Montana P., Charnov B., 2002, σελ: 20). Πρώτος ο Frederick W. Taylor το 1947 εκδίδοντας το βιβλίο του Scientific Managment (Επιστημονική Διοικητική) ασχολήθηκε με τη μελέτη και την οργάνωση της εργασίας και έθεσε τις βάσεις για το επιστημονικό μάνατζμεντ με την εφαρμογή επιστημονικών κριτηρίων στην επιλογή και εκπαίδευση των εργαζομένων αναζητώντας τον <<μόνο άριστο τρόπο>> (Κανελλόπουλος, 1990:75) Από το 1990 και μετά, η θεωρητική σκέψη και η πρακτική της διοίκησης από τις σύγχρονες εξελίξεις στην τεχνολογία και από τις διαφοροποιημένες απαιτήσεις της αγοράς, αλλά κυρίως από τις οικονομικές αλλαγές, εισήγαγαν μια νέα εννοιολογική προσέγγιση διοίκησης, τη Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (Total Quality Management). Η νέα αυτή τάση διοίκησης που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα την προηγούμενη δεκαετία εισήγαγε μια ευρύτερη διάσταση στην διοικητική σκέψη, εστιάζοντας την προσοχή της: (α)στην ικανοποίηση του πελάτη (β) στην συνεχή βελτίωση του προϊόντος, ή, της παρεχόμενης υπηρεσίας (γ) στη συμμετοχή αλλά και στη συνεχή εκπαίδευση και επιμόρφωση των εργαζομένων, προκειμένου να είναι ικανοί να συμμετέχουν στις διαδικασίες διοίκησης και βελτίωσης των προϊόντων, ή, υπηρεσιών (δ) στην διοίκηση βασισμένη σε στοιχεία και επιστημονικές αναλύσεις (επιχειρησιακή έρευνα). Η Διοίκηση ολικής Ποιότητας «δεν είναι δαπάνη, αλλά επένδυση» (Καφίρη- Γιακουμάκη, 1998) για την βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων αρκεί να ληφθούν υπόψη δύο παράγοντες: (α) Η εξειδικευμένη ανάγκη του καταναλωτή και (β) η παραγωγή του κατάλληλου προϊόντος που θα ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης ανάγκης. Μάρκετινγκ Η Διοίκηση ολικής Ποιότητας λοιπόν, οδήγησε στην εμφάνιση και στην ανάπτυξη του marketing. Γενικά, ως marketing ορίζεται η κοινωνική και διοικητική διαδικασία με την οποία άτομα και ομάδες αποκτούν ό,τι χρειάζονται και επιθυμούν, με το να παράγουν, προσφέρουν και ανταλλάσουν προϊόντα στην αγορά (Kotler, 2000,σελ.91). Τo τμήμα Μάρκετινγκ ασχολείται με την τεχνογνωσία, σχεδιασμό, οργάνωση, παρακολούθηση και συστηματική παράθεση τακτικών και εναλλακτικών πολιτικών για την άσκηση εμπεριστατωμένης και πλήρους εμπορικής στρατηγικής.(Παπαλεξανδρή, Μπουραντάς, 2005,σελ.29) Συγκεκριμένα, στον τομέα της Ολικής Διοίκησης, Διοίκηση marketing καλείται η διαδικασία του σχεδιασμού και της υλοποίησης της σύλληψης, της τιμολόγησης, της προώθησης και της διανομής ιδεών, αγαθών και υπηρεσιών που θα προκαλέσουν ανταλλαγές, οι οποίες ικανοποιούν τους αντικειμενικούς στόχους των ατόμων και των οργανισμών (Bennett, 1995) Πολιτισμός Ο πολιτισμός ως έννοια είναι σύγχρονος της γέννησης του ελληνικού κράτους. Η λέξη πολιτισμός μαρτυρείται από το 1806, αποτελώντας ένα μεταφρασμένο δάνειο του γαλλικού civilization (πολίτης + κατάληξη -ισμός).(Μπαμπινιώτης ,1998, λήμμα πολιτισμός). Η έννοια του πολιτισμού πέρασε από διάφορες φάσεις και σε κάθε ιστορική περίοδο είχε διαφορετική σημασία. Από την Αναγέννηση ως το Διαφωτισμό περιοριζόταν στην έννοια της ρηχής, εξωτερικής ευγένειας και της επιφανειακής κομψότητας. Το 19ο αιώνα, όταν και μεταφράζεται ελληνιστί και η λέξη “civilization”, η έννοια του πολιτισμού συμφύεται με την


υλικοτεχνική και επιστημονική πρόοδο. (Πασχαλίδης & Χαμπούρη,2002, σελ.53). Γενικά, πολιτισμός είναι το ενιαίο σύνολο αξιών, ηθών, εθίμων, γνώσεων και εμπειριών που δημιουργήθηκαν στην ιστορική εξέλιξη από ένα κοινωνικό σύνολο, φέρουν υπερατομικό και διαχρονικό χαρακτήρα και κληρονομούνται από γενεά σε γενεά. Συστατικά στοιχεία του είναι : (α)Οι Αξίες(values). Πρόκειται για γενικές αρχές τις οποίες τα μέλη των κοινωνικών ομάδων εκλαμβάνουν, κυρίως συνειδησιακά, ως γνώμονα αξιολόγησης στόχων και πράξεων. Κατά τον Καντ διαιρούνται σε λογικές, αισθητικές και ηθικές. (β) Ήθη και έθιμα(mores). Είναι συνήθειες και άγραφοι νόμοι που προσδιορίζουν ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές και αντέχουν στον χρόνο. (γ) Εμπειρίες. Δηλαδή οι μέθοδοι και η τεχνογνωσία που έχουν αναπτυχθεί διαδοχικά σε μία κοινωνία, καθώς και όλες οι επιστήμες θεωρητικές κι εφαρμοσμένες. (Χριστογιάννης,2006, σελ:25).

Πολιτισμός και Τουρισμός Η συμβολή του πολιτισμού στον τομέα του τουρισμού είναι πολύ σημαντική διότι: (α) δίνει αξία στην περιηγητική εμπειρία (β) ικανοποιεί πληρέστερα τις συνεχώς αυξανόμενες τουριστικές ανάγκες (γ) λύνει το πρόβλημα της εποχικότητας (δ) αναδεικνύει πολιτιστικούς θησαυρούς και (ε) συνεισφέρει στην διατήρηση τοπικών εθίμων και παραδόσεων. Ωστόσο, για να έχει ευεργετικές επιδράσεις στην οικονομία μιας χώρας, ο πολιτιστικός τουρισμός πρέπει να σέβεται την πολιτιστική κληρονομιά και να συμβάλει στην διατήρηση και περαιτέρω προβολή των πολιτιστικών θησαυρών της. Έτσι, κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς που ασχολούνται με τον τουρισμό πρέπει να συνάψουν <<γάμο συμφέροντος>>, τον αποκαλούμενο και <<βιώσιμο τουρισμό>> που συνδυάζει την οικονομική ανάπτυξη με την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (Χριστογιάννης,2006, σελ:97). Εξάπλωση του Πολιτισμού Η εξάπλωση του πολιτισμού σε άλλους γεωγραφικούς και κοινωνικούς χώρους είναι γόνιμη όταν γίνεται αποδεκτή από τους κατοίκους των οικείων περιοχών. Ο πολιτισμός που εξαπλώνεται σε άλλη χώρα θα πρέπει να διαθέτει ποιοτική υπεροχή έναντι του γηγενούς (Χριστογιάννης,2006, σελ:43). Στόχος του Μάρκετινγκ του πολιτισμού είναι η προβολή και εν τέλει η αποδοχή από κατοίκους άλλων χωρών, της πολιτιστικής υπεροχής σε έναν τομέα με σκοπό την προσέλκυσή τους. Προϋπόθεση επιτυχίας είναι η προβολή της πολιτισμικής ταυτότητας όλων των εθνικών και θρησκευτικών ομάδων που κατοικούν εκεί τόσο στο παρόν όσο και στο ιστορικό παρελθόν(Γαβρά, 2003, σελ:43). Το Μάρκετινγκ του πολιτισμού και διαφορές από άλλους τομείς Ο ίδιος ο καπιταλισμός κινείται σε μια φάση στην οποία οι πολιτιστικές μορφές και τα νοήματα γίνονται κυρίαρχα στοιχεία της παραγωγικής στρατηγικής, μέσα στην οποία ολόκληρο το βασίλειο του ανθρώπινου πολιτισμού υποβάλλεται όλο και περισσότερο σε εμπορευματοποίηση (Γοσποδίνη, Μπεριάτος, 2006, σελ:34). Πλέον, υπάρχει ευρεία συναίνεση στη βιβλιογραφία ότι ο πολιτισμός, έχει θεμελιώδη επίδραση στην αγορά και στην διαμόρφωση επιχειρηματικών πρακτικών (William K. Darley , Denise J. Luethge & Charles Blankson, 2013, σελ:188), δεδομένου ότι στα τέλη της δεκαετίας του 1970 στην έννοια του πολιτισμού, ο οποίος μέχρι τότε στόχευε μόνο στην ενδυνάμωση της σκέψης, η οποία αποσκοπούσε σε πραγματοποίηση έργων απαραίτητων για την κοινωνία, (Τσιβάκου, 2005) προστέθηκαν έννοιες, οι οποίες είχαν άμεση σχέση με την αγορά και την κυκλοφορία των αγαθών, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί η έννοια του Πολιτιστικού Μάρκετινγκ (Arts Marketing / Cultural Marketing) διότι η πολιτιστική κληρονομιά πρέπει να


αναγνωρισθεί σωστά ως προς την αξία της και να ληφθεί πλήρως υπόψη στις μελλοντικές πολιτικές για την ανάπτυξη του χώρου. (Γαβρά, 2003, σελ:36) Πρόκειται για την έννοια που περιλαμβάνει το ενδιαφέρον για το προϊόν που έχει τη μορφή της τέχνης, καθορίζοντας ταυτόχρονα τις εμπορικές μεταβλητές του προϊόντος, δηλαδή την τιμή, τη διανομή και την προβολή, προκειμένου να συνδεθεί το προϊόν με έναν ικανό αριθμό καταναλωτών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα πολιτιστικών οργανισμών αποτελούν τα μουσεία, οι δισκογραφικές εταιρίες, τα κινηματογραφικά στούντιο, οι εκδοτικοί οίκοι, τα τηλεοπτικά κανάλια, τα θεματικά πάρκα κ.α. Ο Webster (1990, 1993) συγκεκριμενοποίησε το μάρκετινγκ του πολιτισμού σε έξι διαστάσεις: (α) ποιότητα των υπηρεσιών (β) διαπροσωπικές σχέσεις (γ) διαπροσωπικές επικοινωνίες (δ) καινοτομία (ε) οργάνωση και (στ) προς πώληση αγαθό (Samer Al-Mohammad, Mamoun Akroush, Abdelhadi Lutfi Odetallah, 2014, σελ: 796) Οι πολιτιστικοί οργανισμοί δεν αποτελούν κερδοσκοπικές επιχειρήσεις ούτε επιχειρήσεις διασκέδασης, αλλά χώρους εμπειρίας, οι οποίοι παρέχουν πρώτιστα μάθηση και ψυχαγωγία. Σε αυτό το πλαίσιο, οι πολιτισμικοί χώροι ανήκουν στον τομέα της σύγχρονης βιομηχανίας της ψυχαγωγίας και του τουρισμού (βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου, leisure industry), με αποτέλεσμα ο συνδυασμός της εκπαιδευτικής και της ψυχαγωγικής διάστασης να παρέχει ιδιαίτερη εμπειρία στον πολιτισμικό χώρο. Οι στόχοι του πολιτιστικού μάρκετινγκ είναι κύρια ποιοτικοί και όχι ποσοτικοί, όπως καθορίζει η αγορά, ενώ η αντίληψη αυτών των οργανώσεων δεν είναι της προσφοράς αλλά της ζήτησης, δηλαδή του καταναλωτή των πολιτιστικών προϊόντων (Miller, 2005). Ακόμη, μια πολιτιστική οργάνωση δεν παράγει ένα πολιτιστικό προϊόν λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της αγοράς, αλλά αντίθετα αναζητά το κοινό που ενδιαφέρεται για το προϊόν της (Colbert, 2003), δεδομένου ότι τα πολιτιστικά αγαθά παρουσιάζουν μια ιδιαιτερότητα, εφόσον η κατανάλωσή τους δεν καταστρέφει την αξία του αγαθού, αλλά μπορεί να αυξήσει τη συμβολική τους αξία ποιοτικά (Evrard & Colber,2000).Οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ των πολιτιστικών οργανώσεων, συνεπώς, επιτελούν ένα πολύπλοκο έργο, δεδομένου ότι καλούνται να δημιουργήσουν και να προωθήσουν προϊόντα που έχουν συμβολικό χαρακτήρα, σε μεμονωμένα άτομα αλλά και ποικίλες κοινωνικές ομάδες. Η αναγκαιότητα, οι πόροι και οι τακτικές που απαιτούνται για αυτές τις στρατηγικές αποτυπώνονται στο Σχέδιο Marketing (Marketing Plan), το οποίο περιλαμβάνει τρεις βασικές φάσεις, που είναι οι εξής: (α) H επισκόπηση της παρούσας κατάστασης (β) O καθορισμός στόχων και στρατηγικής, και (γ) Το πρόγραμμα δράσης, που περιλαμβάνει τον καθορισμό του προϋπολογισμού, του μίγματος marketing, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και την αναθεώρηση. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το «Μανιφέστο του Πολιτιστικού Μάρκετινγκ»(Fillis, 2002), το προφίλ του ατόμου που ασκεί πολιτιστικό μάρκετινγκ αποτελείται από την ικανότητα να δημιουργεί αξίες τις οποίες μεταφέρει, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση των απόψεων του κοινού, καθώς επίσης να πρωτοπορεί, διατυπώνοντας ριζοσπαστικές ιδέες και επιχειρηματικές προτάσεις, Οι πολιτιστικές οργανώσεις συχνά εμφανίζουν ανεπάρκειες σε επίπεδο στρατηγικού μάρκετινγκ, ενώ οι υποστηρικτές της θεωρίας του μάρκετινγκ εκτιμούν ότι αυτές οι ανεπάρκειες είναι που έχουν οδηγήσει στη συρρίκνωση του κοινού τους και σε επιχειρησιακά λάθη (Scheff & Kotler, 1996), ειδικά εάν λάβει υπόψη του κανείς τα χαρακτηριστικά των οργανώσεων αυτού του είδους. Βάσει των Gallagher, Weinberg,1991, οι βασικότεροι παράγοντες, οι οποίοι δυσκολεύουν την υιοθέτηση της θεωρίας του μάρκετινγκ από τους πολιτιστικούς οργανισμούς, είναι:


(α) Η ύπαρξη πολύ ισχυρών, αντικειμενικών στόχων, οι οποίοι δεν είναι οικονομικοί και η μεγαλύτερη έμφαση στο κοινωνικό κέρδος (β) Οι ανεπαρκείς οικονομικοί πόροι, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την επίλυση των προβλημάτων μακροπρόθεσμα, αλλά βραχυπρόθεσμα μόνο (γ) Τα διαφορετικά κοινά-στόχοι στα οποία απευθύνονται (δ) Το ιδιότυπο ανταγωνιστικό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από περιορισμένο αριθμό άμεσων ανταγωνιστών και προσφέρεται για την ανάπτυξη στρατηγικών συμμαχιών (ε) Το υψηλό, σε σχέση με άλλους οργανισμούς, ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για τις δραστηριότητές τους και το έργο τους Επιχειρώντας, λοιπόν, μια σύγκριση ανάμεσα στο «εμπορικό» και το «πολιτιστικό» μάρκετινγκ, εύκολα διαπιστώνουμε τη στενή συνάφεια που παρουσιάζουν μεταξύ τους. Το πολιτιστικό μάρκετινγκ, ωστόσο, καλείται να αντιμετωπίσει μια μεγαλύτερη πρόκληση αφού αφενός οι αντίστοιχοι οργανισμοί απευθύνονται σε ένα ευρύτερο και ετερογενές κοινό (κατά συνέπεια απαιτούνται διαφορετικές τακτικές προσέγγισης για κάθε επιμέρους τμήμα της αγοράς) και αφετέρου ο ανταγωνισμός στον πολιτισμό είναι ιδιαίτερα έντονος λόγω της αυξημένης προσφοράς εναλλακτικών προτάσεων σε συνδυασμό με το περιορισμένο διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών (Byrnes, 2009; Kaser & Oelkers, 2008).

Τα οφέλη της αποδοτικής εφαρμογής του μάρκετινγκ στον τομέα του πολιτισμού Η αξιοποίηση της πολιτισμικής κληρονομιάς αντιπροσωπεύει μία σημαντική παράμετρο της οικονομικής ανάπτυξης, έχει την δυνατότητα προσέλκυσης των επενδυτών και του πληθυσμού, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αναδεικνύεται σε παράγοντα αύξουσας σημασίας για την ανάπτυξη του τουρισμού και συμβάλλει στην ενδυνάμωση της περιφερειακής ταυτότητας (Γαβρά, 2003, σελ:37). Στο χώρο του πολιτισμού η εξεύρεση πελατών έχει άμεση σχέση με την προσπάθεια προσέλκυσης κοινού στα πολιτιστικά δρώμενα και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και οι πωλήσεις έχουν άμεση σύνδεση με την προβολή της πολιτιστικής αξίας των πολιτιστικών αγαθών, καθώς και των ίδιων των πολιτιστικών οργανισμών. Από τη μια πλευρά, η διεύρυνση της αποστολής των πολιτιστικών οργανισμών, όπως τα μουσεία τα οποία εκτός από έρευνα, φύλαξη, συντήρηση των συλλογών τους παρέχουν εκπαίδευση και ψυχαγωγία στο κοινό και από την άλλη η διεκδίκηση από τους πολιτιστικούς οργανισμούς ολοένα και περισσότερων επισκεπτών, ώστε να εξασφαλιστεί η οικονομική τους βιωσιμότητα, έθεσαν το κοινό στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των σύγχρονων πολιτιστικών οργανισμών και το κατέστησαν κύριο συντελεστή και αποδέκτη της παραγωγής και διακίνησης νέων προϊόντων, εφάμιλλο και ισάξιο με τους άλλους παραδοσιακούς παράγοντες π.χ. επιμελητές, επιστημονικούς συνεργάτες, πολιτιστικούς διαχειριστές, χορηγούς – δωρητές κ.ά.). Οι πολιτισμικοί οργανισμοί πρέπει να αξιοποιήσουν τις αρχές και τις τακτικές του μάρκετινγκ προκειμένου να παραμείνουν οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμοι. Συνεπώς, μέσω της υλοποίησης των στρατηγικών και των τακτικών μάρκετινγκ επιχειρούν να υλοποιήσουν δύο στόχους. Ο ένας στόχος αφορά στην προώθηση του πολιτιστικού τους χαρακτήρα, προάγοντας το κοινωνικό όφελος, ενώ ο άλλος στόχος αφορά στην επιβίωσή τους μέσω της επίτευξης του οικονομικού οφέλους. Ανάμεσα στους δύο στόχους ο σημαντικότερος για έναν πολιτιστικό οργανισμό είναι το κοινωνικό όφελος, διότι μέσω της εφαρμογής των αρχών του πολιτιστικού μάρκετινγκ κερδίζει την ευρεία αποδοχή του κοινού αλλά και των

‘’O πολιτισμός σας είναι το εμπορικό σας σήμα’’


ειδικών κοινών-στόχων στα οποία απευθύνεται, λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για έναν οργανισμό με διευρυμένες πολιτισμικές και κοινωνικές ανησυχίες, μέριμνα και φροντίδα για τα προβλήματα του κοινωνικού συνόλου (Καφίρης, 1998). Το πολιτιστικό μάρκετινγκ, έχει πολλές ομοιότητες με το μάρκετινγκ υπηρεσιών, αν και παρουσιάζει μία σημαντική διαφορά σε σχέση με τους άλλους οργανισμούς: την οριοθέτησή του σε σχέση με τον πελάτη, διότι μετατοπίζει τη βαρύτητα από τους στόχους και τις αποφάσεις του οργανισμού στις απαιτήσεις του καταναλωτή-πελάτη (Kotler, 2000:165). Για τη ορθή χάραξη στρατηγικής μάρκετινγκ, οι <<marketers>> του πολιτισμού πρέπει να παρακολουθούν διαρκώς τις διαστάσεις της εξάπλωσης του πολιτιστικού μάρκετινγκ και τον αντίκτυπο τους πάνω σε επιχειρηματικές πρακτικές. Ακόμα, θα πρέπει να είναι δημιουργικοί, επικοινωνιακοί και να δείχνουν πραγματικό ενδιαφέρον για τους πελάτες. Τέλος, οι marketers θα πρέπει να προβλέψουν και να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε εμπόδιο που θα μπορούσε να παρακωλύσει την ανάπτυξη του πολιτισμού (Samer Al-Mohammad, Mamoun Akroush, Abdelhadi Lutfi Odetallah , 2014, σελ: 816). Πολιτιστικές Οικονομικές Δραστηριότητες και Νέες Τεχνολογίες Από την δεκαετία του ’90 και μετά, ο επιταχυνόμενος ρυθμός ανάπτυξης των πολιτιστικών οικονομικών δραστηριοτήτων στις πόλεις συνοδεύτηκε από μια ισχυρή τάση για χωρική συγκέντρωση και ομαδοποίηση των πολιτιστικών βιομηχανιών (cultural clustering). Αυτή η τάση αποτελεί σημαντική μεταβολή και δηλώνει το πέρασμα από τις απλές πολιτικές που στόχευαν στην οργάνωση περιστασιακής κατανάλωσης πολιτιστικών θεαμάτων σε πιο ολοκληρωμένες στρατηγικές πολιτικές που στοχεύουν στην δημιουργία πλήθους χώρων εν σειρά, ακόμη και ολόκληρων αστικών περιοχών, για πολιτιστική παραγωγή και δημιουργικότητα π.χ. οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η Πολιτιστική Πρωτεύουσα ή η Παγκόσμια Έκθεση (Γοσποδίνη, Μπεριάτος, 2006, σελ:32-33). Επίσης, τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα για την εξάπλωση των πολιτισμών τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αρχικά το ραδιόφωνο και ο κινηματογράφος και στην συνέχεια η τηλεόραση και το διαδίκτυο (internet) (Χριστογιάννης,2006, σελ:44). Ο πολιτισμός, στην εποχή της ψηφιο-επικοινωνιακής παγκοσμιοποίησης, αποκτά καινούρια διάσταση, (λόγω της διείσδυσης της ψηφιακής τεχνολογίας στην ανάπτυξη και διαχείριση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων) την ψηφιο-επικοινωνιακή διάσταση του πολιτισμού από την οποία αναδύεται ο ψηφιο-επικοινωνιακός Πολιτισμός (info-Communication Culture). Οι νέες συνθήκες διαμόρφωσης και διαχείρισης των ψηφιακών πολιτιστικών δραστηριοτήτων οφείλονται στην καθιέρωση της ψηφιο- Επικοινωνιακής Βιομηχανίας (Info- Communication Industry), στην ανάπτυξη του ψηφιακού περιεχομένου και στη μετάδοσή του από υπερσύγχρονα δίκτυα, στην αύξηση των χρηστών του διαδικτύου και στη δυναμική ανάπτυξη της νέας γενιάς του κυβερνοχώρου ως «Γενιάς των Δικτύων·(net generation)» (Γκαντζιάς, 2007). Όλα τα προαναφερθέντα συμβάλλουν ουσιαστικά στη διαμόρφωση μιας νέας πολιτισμικής αντίληψης, η οποία δημιουργεί μια «πολιτισμική επανάσταση», που με τη σειρά της ανατρέπει τα παραδοσιακά συστήματα διαχείρισης και προώθησης των πολιτιστικών αγαθών και έχει ως επίπτωση την ψηφιακή μετάλλαξη των πολιτιστικών αγαθών και ιδιαίτερα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Επομένως, οι πολιτιστικοί διαχειριστές και οι υπεύθυνοι ανάπτυξης πολιτιστικής πολιτικής καθημερινά έρχονται αντιμέτωποι με τις δυναμικές προκλήσεις της ψηφιακής τεχνολογίας και, για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις, χρειάζονται καινοτόμα και πρωτοποριακά μοντέλα ανάπτυξης και διαχείρισης των πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Σημαντικά σημεία αναφοράς για την αξιολόγηση των υπεύθυνων πολιτισμού είναι η επιστημονική μεθοδολογία που ακολουθούν, το επιστημονικό μοντέλο προώθησης της δραστηριότητας, η γνώση των συγκριτικών και ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων, τα ποιοτικά και ποσοτικά κριτήρια και οι διαδικασίες


εξασφάλισης πηγών χρηματοδότησης, το αποτύπωμα της «απήχησης» της δραστηριότητας και ο βαθμός «συμμετοχικής ελευθερίας» στη διαμόρφωση, διαχείριση και προώθηση της πολιτιστικής δραστηριότητας.

Το μάρκετινγκ του πολιτισμού μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα

1. Το μνημείο της Ροτόντας

Η αποκαθήλωση της σκαλωσιάς για τη Ροτόντα αποτελεί ιστορική στιγμή. Επί 38 χρόνια αγκαλιάζει την εσωτερική της τοιχοποιία σε ύψος περίπου 30 μέτρων κρύβοντας τα μοναδικής τέχνης και ομορφιάς εντοίχια βυζαντινά ψηφιδωτά της (4ος-6ος αιώνας). Στήθηκαν μετά τους σεισμούς του 1978 για τις στερεωτικές εργασίες στο πληγωμένο κτίριο κι αργότερα για τη συντήρηση του ψηφιδωτού της διάκοσμου. Ήρθε όμως η ώρα το μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO) να απαλλαγεί από την εικόνα του εργοταξίου που παρουσιάζει σήμερα.

Η αποκατάσταση-επικεράμωση της στέγης και μικρές παρεμβάσεις μετέτρεψαν τους τελευταίους μήνες και πάλι τη Ροτόντα σε ζωντανό εργοτάξιο. Στο διάστημα αυτό η Ροτόντα δεν έκλεισε. Αντίθετα παρέτεινε το ωράριο της λειτουργίας της έως τις 19.00.

Πράγματι αυτό έγινε εφικτό χωρίς επιπλέον κόστος. Με μια εσωτερική οργάνωση του διαθέσιμου προσωπικού, ο έφορος Πόλης κατάφερε να διευρύνει το ωράριο λειτουργίας. Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Περισσότεροι από 1.500 επισκέπτες περνούν καθημερινά το κατώφλι του μνημείου από τον περασμένο Μάιο έως σήμερα.

«Η Ροτόντα αποτελεί μοναδικό μνημείο με μεγάλη επισκεψιμότητα. Παρ’ όλα αυτά παραμένει σκοτεινό, νεκρό, εγκαταλελειμμένο, μη αναγνωρίσιμο στην οικουμένη. Όλοι γνωρίζουν το Πάνθεον της Ρώμης αλλά αγνοούν το “δίδυμό” του, τη Ροτόντα. Ξέρουν τα ψηφιδωτά της Ραβέννας αλλά δεν γνωρίζουν τα ψηφιδωτά της Θεσσαλονίκης. Αναρωτιέμαι όμως ποια πόλη δεν θα αναδείκνυε έναν τέτοιο μνημειακό πλούτο; Ποιοι επιχειρηματίες δεν θα επένδυαν υποδειγματικά γύρω από ένα μνημείο σαν τη Ροτόντα; Ποιοι φορείς δεν θα διαφήμιζαν παντού τα μοναδικής καλλιτεχνικής και ιστορικής αξίας στον κόσμο ψηφιδωτά της...».

Με αυτά τα ερωτήματα ο έφορος Πόλης σχεδίασε τη νέα του στρατηγική για τα μνημεία, κλασικά και βυζαντινά. Μια σειρά δράσεων, ενεργειών, επεμβάσεων μπαίνουν σε εφαρμογή, με απόλυτο στόχο μνημεία μεγάλα και μικρά να γίνουν ορατά, φωτεινά, καλαίσθητα, ενσωματωμένα στον αστικό ιστό και στη ζωή, μέρα και νύχτα. «Τα μνημεία είναι πηγές ζωής. Για τον λόγο αυτό αποδίδουμε στο κοινό τον μνημειακό αρχιτεκτονικό πλούτο, καθιερώνουμε θεσμούς βιωματικής γνωριμίας», μας πληροφορεί ο κ. Χονδρογιάννης.

Μία από τις προτεραιότητες είναι και η αντικατάσταση του εκκλησιαστικού

Η Ροτόντα με σκαλωσιές


εξοπλισμού σε όλους τους βυζαντινούς ναούς που βρίσκονται στον κατάλογο της UNESCO. «Φτηνά ξυλόγλυπτα του μέτρου, πρόχειρης και χαμηλής αισθητικής εκκλησιαστικά έπιπλα αποτελούν προσβολή προς τη βυζαντινή τέχνη», παρατηρεί ο έφορος Πόλης. Η Εφορεία σε δημιουργική συνεργασία με τη Μητρόπολη ανασχεδιάζει εκκλησιαστικό εξοπλισμό (στασίδια, πολυελαίους κ.ά.) που να συνάδει με την αισθητική της βυζαντινής κληρονομιάς.

Η έναρξη θα γίνει από τη Ροτόντα. Μη φανταστείτε θεαματικές παρεμβάσεις, αφού η χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία της αποκατάστασης-συντήρησης είχε ολοκληρωθεί το 2005. Μικρές αναστηλωτικές εργασίες στα ερείπια θα αναδείξουν πρωτοχριστιανικά κτίρια που αποκάλυψε ανασκαφή των αρχών του 20ού αιώνα στην αυλή του. Μια επέμβαση στον περίβολο της ανατολικής εισόδου θα ενώσει οπτικά το μνημείο με την αψίδα του Γαλάριου (Καμάρα) και τον άξονα της Γούναρη. Τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη που βρίσκονται στην αυλή του θα ανασυνθέσουν ένα υπαίθριο μουσείο. Απομακρύνονται κάδοι απορριμμάτων από τις εισόδους, καθαρίζονται τα γκράφιτι στην εξωτερική τοιχοποιία.

Βασική προϋπόθεση είναι ο φωτισμός. Η Εφορεία προσανατολίζεται γι’ αυτό στην αναζήτηση χορηγών και σε ψηφιακά συστήματα που θα διευκολύνουν τους επισκέπτες να απολαμβάνουν και να μελετούν τις συμβολικές ψηφιδωτές συνθέσεις, οι οποίες σήμερα φαίνονται μόνο από απόσταση 30 μέτρων. Ταυτόχρονα προγραμματίζει χώρο πολυμέσων για εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις σύγχρονων ψηφιακών εφαρμογών και καθιερώνει θεσμούς γνωριμίας με το κοινό. Επιπλέον, ως χώρο μνήμης και πολιτισμού με διττή χρήση, μουσειακή και, σχεδόν από την ίδρυσή του, λατρευτική, ξανασυνδέει τη Ροτόντα με την ιστορία. «Σε όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η Ροτόντα ήταν ναός αφιερωμένος στους αρχαγγέλους», εξηγεί ο κ. Χονδρογιάννης. «Για τον λόγο αυτόν θα προτείνουμε συμβολικά την τέλεση μιας ακόμη επίσημης λειτουργίας των Αγίων Ασωμάτων ή Αρχαγγέλων».

«Δόθηκαν μάχες γι’ αυτό», του υπενθυμίζω. Κάτω από τις σκαλωσιές στα μέσα της δεκαετίας του 1990, η Θεσσαλονίκη βίωσε τις πιο θλιβερές σκηνές μισαλλοδοξίας για τη μουσειακή ή θρησκευτική του χρήση. «Η Ροτόντα είναι ναός σχεδόν από την ίδρυσή του (αρχές 4ου αιώνα)», απαντά ο κ. Χονδρογιάννης.

«Πρέπει με κάθε τρόπο να τοποθετηθεί στο κέντρο μνημείων της οικουμένης», τονίζει. «Απώτερος στόχος είναι η αναγνωρισιμότητα του μνημείου που φέρει τα σημάδια 16 αιώνων ιστορίας (χριστιανικός ναός, Μητρόπολη της Θεσσαλονίκης, 1524-1591, μουσουλμανικό τέμενος έως την απελευθέρωση, 1912). Η νέα Εφορεία έβαλε το στοίχημα να παραδώσει στο κοινό ένα κόσμημα». (Μυτρσιώτη Γ.,2015, σελ:3)

2. Ακαδημία Αθηνών


Ομάδες συντήρησης είχαν αναλάβει την αποκατάσταση του εμβληματικού κτιρίου της οδού Πανεπιστημίου. Το έργο, δύσκολο και πολύπλοκο, ξεκίνησε το 2003 και ολοκληρώθηκε μόλις πρόσφατα. Πρόκειται για ένα διαμάντι του κλασικισμού, μοναδικό στον κόσμο. Ο Δανός αρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν (1813-1891) ήταν υπεύθυνος για όλο το διάκοσμο, πλαστικό και ζωγραφικό. Η εξωτερική ζωγραφική διακόσμηση είναι περίτεχνη και χρυσοποίκιλτη. «Κανένα άλλο αρχιτεκτόνημα δεν έχει εξωτερικά τόσο πολύ χρυσό. Απηχεί την αίγλη της Ακαδημίας», τονίζει ο Γιώργος Παυλόπουλος, ιδιοκτήτης της εταιρείας συντήρησης «Αειναές», η οποία ανέλαβε μεταξύ άλλων την αποκατάσταση των διακοσμημένων επιφανειών, της ξύλινης στέγης και των επίπλων. Στο τελευταίο στάδιο, 17 συντηρητές «χρύσωσαν» το κτίριο. Η αποκατάσταση του χρώματος έγινε με αυθεντικά φύλλα χρυσού 22 καρατίων. Ο κ. Παυλόπουλος μας πληροφόρησε ότι κάθε τετράδιο των 25 φύλλων, μεγέθους 8x8 εκατοστών, κοστίζει 40 ευρώ. «Παλιότερα δεν υπήρχε η τεχνογνωσία, αντί να συντηρήσουν τέτοια κτίρια απλώς τα επικάλυπταν με μπογιά, για να μη φαίνεται η φθορά. Εμείς αποκαλύψαμε τον αυθεντικό ζωγραφικό διάκοσμο». Για το συνολικό έργο της αναστήλωσης -που κόστισε περίπου 6,5 εκατομμύρια ευρώ και χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης- υπεύθυνη ήταν η αρχιτέκτονας Ντόρα Παπαδημητρίου, που προΐσταται της τεχνικής υπηρεσίας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας. «Οι εργασίες έγιναν σταδιακά. Κάποιες από αυτές κανονικά πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε πέντε χρόνια. Πρόκειται για μεγάλη εθνική κληρονομιά, που πρέπει να προστατεύεται», υπογραμμίζει. Το 2003 ξεκίνησαν οι εργασίες της στέγης, που διήρκεσαν πέντε χρόνια. Το γεγονός ότι ένα κομμάτι της οροφής έπεσε στο δάπεδο της αίθουσας τελετών βοήθησε να ληφθούν γρήγορα αποφάσεις. Τη συντήρηση του γλυπτικού διακόσμου ανέλαβε μια άλλη εταιρεία -οι «Διόσκουροι»- που ανήκει στον Βασίλη Λαμπρόπουλο και στον γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνο. Η ομάδα τους κατέβασε όλα τα γλυπτά της στέγης, προκειμένου να φτιάξει και αντίγραφα, και καθάρισε όλα τα μαρμάρινα και κεραμικά μέρη. «Ηταν μια επίπονη εργασία. Δουλέψαμε με ήπιους τρόπους καθαρισμού. Ουσιαστικά “χαϊδέψαμε” το κτίριο», μας εξηγεί ο κ. Τζανουλίνος, ο οποίος μάλιστα είχε κάνει και την πρώτη συντήρηση των κεραμικών γλυπτών το 1982. «Είναι ευλογία να ακουμπάς τέτοια κτίρια. Είναι απίστευτη η αίσθηση να τα ψηλαφείς». Η ιστορία του κτιρίου ξεκινά το 1856 με τη μεγάλη δωρεά του επιχειρηματία και διπλωμάτη Σίμωνος Σίνα, ο οποίος ήταν ανάμεσα σε εκείνους που πίστευαν ότι «διά της Ακαδημίας θα εντασσόταν η Ελλάδα στα πολιτισμένα κράτη της Ευρώπης». Ο ευεργέτης αναθέτει τα σχέδια στον Δανό αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν, που θεωρείται ο κορυφαίος της εποχής. Δημιούργημά του είναι επίσης η Εθνική Βιβλιοθήκη, ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του, ο

Η Ακαδημία Αθηνών πριν

Η Ακαδημία Αθηνών τώρα


Κρίστιαν Χάνσεν, είχε σχεδιάσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το κεντρικό κτίριο της Αθηναϊκής Τριλογίας. Τον Ιούλιο του 1859 γίνεται η κατάθεση του θεμελίου λίθου από τον βασιλιά Όθωνα. Στις αρχές του 1861 ο Χάνσεν, λόγω των επαγγελματικών του υποχρεώσεων που τον κρατούσαν στη Βιέννη, αναθέτει την εκπόνηση των σχεδίων στον 24χρονο τότε Ερνστ Τσίλλερ (1837-1923). Ο γλυπτικός διάκοσμος ανατίθεται στον γλύπτη Λεωνίδα Δρόση (1843-1884), ενώ κατάλληλος για την εκτέλεση της ζωγραφικής επένδυσης θεωρείται ο Κρίστιαν Γκρίπενκερλ (1839-1926), που αργότερα έγινε καθηγητής της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης. Τον Απρίλιο του 1876 ο Σίμων Σίνας πεθαίνει και τη συνέχιση των εργασιών αναλαμβάνει η γυναίκα του, Ιφιγένεια. Το έργο ολοκληρώνεται το 1885, αλλά ο Τσίλλερ παραδίδει το κτίριο δύο χρόνια αργότερα στον τότε πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη. Έχουν πια παρέλθει 28 χρόνια από τη θεμελίωσή του. Όμως θα περάσουν μερικές δεκαετίες ακόμη μέχρι να ανακοινωθεί η οριστική ίδρυση της Ακαδημίας: το 1926. Μέχρι τότε, στο κτίριο στεγάζονται το Νομισματικό Μουσείο (1890), το Βυζαντινό Μουσείο (1914) και το ίδιο έτος τα Γενικά Αρχεία του Κράτους. Η Ακαδημία Αθηνών θεωρείται το σημαντικότερο έργο του Θ. Χάνσεν. Καλλιμάρμαρο, διακοσμείται με ιωνικούς κίονες και αετώματα. Το κεντρικό αέτωμα έχει ως θεματολογία τη γέννηση της θεάς Αθηνάς. Τα μεγάλα μνημειακά εικονογραφικά σύνολα στην αίθουσα συνεδριάσεων εκτείνονται από τη μία πλευρά της έως την άλλη, ξεπερνώντας τα 50 μέτρα, με οκτώ παραστάσεις οι οποίες απεικονίζουν το μύθο του Προμηθέα Δεσμώτη. Ο ακαδημαϊκός Χρύσανθος Χρήστου έχει αναλύσει τη σημασία τους σε βιβλίο του: «Ο διάκοσμος μπορεί να θεωρηθεί το πιο σημαντικό και ολοκληρωμένο σύνολο όχι μόνο του ελληνικού, αλλά και όλου του ευρωπαϊκού χώρου». (Βρόντη Σ., 2015.σελ.34-36)

3. Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «ανοίγει» και πάλι μετά την τρίμηνη αναστολή στην οποία είχε τεθεί αναγκαστικά λόγω των σοβαρών οικονομικών προβλημάτων. Το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα, που ιδρύθηκε το 1979 και έχει στη μόνιμη συλλογή του 1.800 μοναδικά έργα τέχνης, ανάμεσά τους και 48 που δώρισε το 1984 ο Ιόλας, άνοιξε και πάλι τις πύλες του στους χώρους της Helexpo-ΔΕΘ και ετοίμασε ένα μεγάλο, φιλόδοξο πρόγραμμα εκδηλώσεων. Το έργο του εικαστικού Παύλου, «Φτερά», που στέκεται επιβλητικό στην είσοδό του και υποδέχεται τους επισκέπτες, σηματοδοτεί και το νέο ξεκίνημα.

Με μειωμένο κατά 50% το προσωπικό, το οποίο πλέον εργάζεται με ατομικές συμβάσεις και περιορισμό στο ωράριο λειτουργίας -είναι ανοιχτό μόνο από Πέμπτη μέχρι και Κυριακή- με όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα -ειδικά για τα σχολεία θα ανοίγει Δευτέρα και Τετάρτη-, το Μ.Μ.Σ.Τ. καλεί τους Θεσσαλονικείς να το «αγκαλιάσουν» και να το στηρίξουν.

«Θέλουμε με αιματηρές θυσίες να κρατήσουμε την ποιότητα των εκδηλώσεών μας. Προγραμματίζουμε μεγάλες εκθέσεις, ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις και καλούμε την πόλη να

Εκθέματα από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

http://content-mcdn.ethnos.gr/filesystem/images/20151026/low/assets_LARGE_t_420_54589735.JPG


μας στηρίξει σε μια δύσκολη οικονομικά περίοδο», λέει η πρόεδρος του Δ.Σ., ομότιμη καθηγήτρια του Α.Π.Θ. Ξανθίππη Σκαρπιά-Χόιπελ.

Από την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου και μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου το Μ.Μ.Σ.Τ. επανεκθέτει αντιπροσωπευτικά έργα της μόνιμης συλλογής του. Ακόμα αναμένει την εξαγγελθείσα συγχώνευσή του με το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης η οποία μετρά μία δεκαετία. Ήδη τα δύο μουσεία συνεργάζονται και βρίσκονται σε καλό δρόμο οι συζητήσεις για να μεταφερθούν στο Μ.Μ.Σ.Τ. έργα της πολύτιμης συλλογής Κωστάκη, τον Απρίλιο του 2016 σε μία θεματική έκθεση.

«Αποδεικνύουμε στην πράξη ότι συνεργαζόμαστε, ότι μετέχουμε ενεργά στην Κίνηση των 5 Μουσείων και ότι θέλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να προσφέρουμε στην πόλη και στην Ελλάδα», λέει η κ. Χόιπελ.

Σε καλό σημείο βρίσκονται οι επαφές με την επιμελήτρια Αντελίνα φον Φίρστεμπέργκ, η οποία απέσπασε για λογαριασμό της Αρμενίας τον Χρυσό Λέοντα στη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας. Το περίπτερο της Αρμενίας φιλοξενούσε έργα 18 καλλιτεχνών αρμενικής καταγωγής, οι οποίοι ζουν από τη Συρία και τη Βραζιλία έως την Ελλάδα και τις ΗΠΑ και είναι απόγονοι επιζώντων της Γενοκτονίας.

Τέλος, ολοκληρώνονται οι συζητήσεις με τους επιτελείς τους Γερμανικού Ινστιτούτου Γκαίτε για μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση που θα φιλοξενήσει το Μ.Μ.Σ.Τ. τον Οκτώβριο του 2016, με θέμα την εικαστική παραγωγή της πόλης και της χώρας την περίοδο της Κατοχής, του Εμφυλίου Πολέμου και του Ολοκαυτώματος. Η έκθεση θα γίνει σε συνεργασία με το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης και θα παρουσιάσει χαρακτικά, τυπώματα και έργα ζωγραφικής σε λάδι, της δύσκολης περιόδου της χώρας, με αναφορές στη ζωή και τη δράση περίπου 45 καλλιτεχνών.

«Ακολουθούμε μια εξωστρεφή πολιτική με στόχο να προσεγγίσουμε το νεότερο ηλικιακά κοινό, αλλά και ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που δεν μας είχαν επισκεφτεί όλα αυτά τα χρόνια. Πιστεύουμε ότι τελικά θα κερδίσουμε το στοίχημα που έχουμε βάλει. Κάνουμε δραματική μείωση στις δαπάνες και ζητάμε από τον κόσμο να εντάξει το Μακεδονικό Μουσείο στους προορισμούς του, στα ιστορικά μουσεία της πόλης», εξηγεί η κ. Χόιπελ. (Ριτζαλέου Μ.,2015)

4. Χίος ,Κρήτη και Σύρος

Τρία βραβεία πολιτιστικής κληρονομιάς απέσπασε η χώρα μας, από την Ευρωπαϊκή

Επιτροπή και την Europa Nostra. Στην κατηγορία αποκατάστασης μνημείου, η Ελλάδα

βραβεύτηκε για το αρχοντικό Αντουάνικο στη Χίο. Στην κατηγορία της έρευνας και της

ψηφιοποίησης πήρε βραβείο για τους ανεμόμυλους με διάτρηση ιστίων στο Λασίθι, όπως

και για το πρόγραμμα Hermes που διεξάγεται στη Σύρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα βραβεία

θεωρούνται τα μεγαλύτερου κύρους βραβεία στην Ευρώπη στον τομέα της πολιτιστικής

κληρονομιάς.

Οι 28 νικητές επελέγησαν ανάμεσα σε 263 αιτήσεις, που υποβλήθηκαν από οργανισμούς και

ιδιώτες από 29 χώρες, και τιμώνται για τα εξαιρετικά τους επιτεύγματα σε τέσσερις

κατηγορίες: 1) αποκατάσταση, 2) έρευνα και ψηφιοποίηση, 3) μακροχρόνια προσφορά στην

πολιτιστική κληρονομιά και 4) εκπαίδευση, κατάρτιση και ευαισθητοποίηση.


Η περιοχή νοτίως της πόλεως της Χίου είναι γνωστή ως Κάμπος. Είναι εντελώς επίπεδη και

καλύπτεται από ένα πυκνό δίκτυο μικρών οδών. Το μεγαλύτερο μέρος του νησιού είναι

φυτεμένο με εσπεριδοειδή. Το Αντουάνικο είναι ένα από τα κτήματα της περιοχής. Η κυρίως

οικία κτίστηκε το 1893, όμως παλαιότερες δομές, όπως το σύστημα άρδευσης και η φυτεία

εσπεριδοειδών, επιβιώνουν εντός του κτήματος.

Οι εργασίες στο Αντουάνικο περιελάμβαναν

δομικές επισκευές, αποκατάσταση της κυρίως

οικίας και μετατροπή βοηθητικών κτηρίων σε

χώρους διαμονής, κυρίως για χρήση κατά τις

διακοπές, όπως επίσης και εκτεταμένες

εργασίες αποκατάστασης του συστήματος

άρδευσης. Η σχέση μεταξύ του δομημένου και

του φυσικού περιβάλλοντος αποκαταστάθηκε

σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, ως μία εξοχική

οικία με αγροτικές εγκαταστάσεις να την

περιβάλλουν, και με όλους τους ενδιάμεσους

χώρους, δομές και χαρακτηριστικά να έχουν

αποκατασταθεί.

Οι κριτές εκτίμησαν ιδιαιτέρως την υψηλή ποιότητα των αναστηλωτικών εργασιών και

θεώρησαν το έργο ως πρότυπο για ανάλογα έργα, τα οποία είναι απαραίτητα εάν πρόκειται

να διατηρηθεί η αυθεντικότητα αυτής της πολύτιμης ιστορικής περιοχής.

Αποκατάσταση ανεμόμυλων στο οροπέδιο του Λασιθίου, Κρήτη

Το οροπέδιο του Λασιθίου είναι ένα μεγάλο

οροπέδιο που παρουσιάζει ενδορροή (δηλαδή

αποστραγγίζεται εσωτερικά και όχι μέσω

κάποιου ποταμού) στην Ανατολική Κρήτη. Έχει

μακρά ιστορία, συμπεριλαμβανομένου του

μύθου ότι αποτελεί τον τόπο γεννήσεως του

Δία, η φήμη του όμως κατά τον προηγούμενο

αιώνα οφείλεται στο τεράστιο δάσος από

ανεμόμυλους, περίπου 10.000, οι οποίοι

κατασκευάστηκαν (1910 - 1950) ώστε να βοηθούν στην άρδευση του ρηχού εδάφους. Οι

περισσότεροι από αυτούς έπαυσαν να λειτουργούν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω

αναποτελεσματικότητας και έλλειψης συντήρησης.

Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα από τον κύριο Γεώργιο Χατζάκη, μηχανολόγο μηχανικό, μπορεί

να ανατρέψει την παρακμή τους. Έχει επιτυχώς πειραματιστεί με περίπου 20 μύλους,

ανοίγοντας μικρές οπές στα ιστία, τα οποία μπορούν να λειτουργούν ικανοποιητικά σε

ανέμους χαμηλής έντασης. Σε ισχυρούς ανέμους οι οπές έχουν το πλεονέκτημα να

μεγαλώνουν, μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ένταση του ανέμου και διασφαλίζοντας

την σωστή λειτουργία του μύλου. Η κριτική επιτροπή εξέφρασε τον θαυμασμό της για αυτή

την ευφυή ιδέα, που έχει ως στόχο την βελτίωση της αποτελεσματικότητας αυτού του

αξιόλογου συνόλου ανεμόμυλων - και ενδεχομένως την επαναφορά πολλών μη

Το Αντουάνικο

Ανεμόμυλος στο Λασίθι

http://www.protothema.gr/Images/ImageHandler.ashx?m=Fit&f=Ly8xMC4yMDEuMTAuMjMwL3Byd2ViZGF0YS9maWxlcy8xLzIwMTUvMDQvMTUvYXNzZXRzX2xhcmdlX3RfNDIwXzU0NDkyMDI2X3R5cGUxMjcxMy5qcGc=&t=0&w=1000&h=1000


χρησιμοποιούμενων ανεμόμυλων στη ζωή και την παραγωγική διαδικασία. Είναι σαφές ότι η

ανανεωμένη χρήση αυτών των ανεμόμυλων, οι οποίοι περιστρέφονται σε όλη την έκταση

του τοπίου, όχι μόνο θα βελτιώσει την τοπική γεωργία και αισθητική αλλά θα προσφέρει και

μία φιλική προς το περιβάλλον τεχνική για την αποκατάσταση μύλων και την επανάχρησή

τους αλλού στην Ευρώπη.

Ψηφιακή διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ερμούπολης, Σύρος

Αυτό το έργο ψηφιοποίησης αφορά στην δημιουργία μίας δωρεάν, ανοιχτού κώδικα

ιστοσελίδας για την προβολή του περιεχομένου της έρευνας ενός συγκεκριμένου σχεδίου

αποκατάστασης. Το σχέδιο επικεντρώνεται στην περίπου 200 ετών πόλη της Ερμούπολης

στη Σύρο (Αιγαίο Πέλαγος), η οποία είναι μοναδική στο βαθμό που το κτηριακό της

απόθεμα, αποτελούμενο από περισσότερα από 1.000 κτήρια, παραμένει ανέπαφο σχεδόν

στο σύνολό του, από την ίδρυση της πόλης έως σήμερα.

Το «Hermes» είναι ένα εξειδικευμένο, πολλαπλών κριτήριων σχέδιο αποκατάστασης της

πόλης της Ερμούπολης, το οποίο ήδη εφαρμόζεται από τον τοπικό δήμο. Κατά την τρέχουσα

κατάσταση οικονομικής δυσπραγίας στην Ελλάδα, μία τόσο εκτεταμένη και αναλυτική

καταγραφή είναι πολύτιμη για την αξιολόγηση των προτεραιοτήτων για παρέμβαση,

δεδομένων των περιορισμένων πηγών χρηματοδότησης.

Η κριτική επιτροπή επαίνεσε το πρόγραμμα λόγω της επιστημονικής και τεχνικής

πολυπλοκότητάς του. Το «Hermes» αποτελεί υπόδειγμα για την διάδοση της αξίας της

ψηφιοποίησης στη συλλογή και διατήρηση πληροφοριών σχετικά με την αρχιτεκτονική

κληρονομιά της Ευρώπης, και για τους τρόπους με τους οποίους η κατανόηση της

πολυπλοκότητας του παρελθόντος και η ανταπόκρισή μας σε αυτή στο μέλλον μπορούν να

αναπτυχθούν και να αποτελέσουν βάση για δράση.

Η εκδήλωση για την απονομή των ευρωπαϊκών βραβείων πολιτιστικής κληρονομιάς θα

πραγματοποιηθεί στις 11 Ιουνίου στο δημαρχείο του Όσλο. Στην εκδήλωση, επτά από τους

νικητές θα τιμηθούν με το Μεγάλο Βραβείο (Grand Prix), λαμβάνοντας 10.000 ευρώ έκαστος,

και ένας θα λάβει το Βραβείο Κοινού, το οποίο θα επιλεγεί μέσω διαδικτυακής ψηφοφορίας

από την Europa Nostra.

«Η πολιτιστική κληρονομιά είναι ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Ευρώπης.

Αποφέρει αναρίθμητα πολιτιστικά, οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη σε

όλους μας. Θα ήθελα να συγχαρώ τους νικητές για το 2015 των βραβείων Εuropa Nostra, τα

οποία αποτελούν άριστο παράδειγμα όσων μπορούν να κάνουν για την πολιτιστική

κληρονομιά αφοσιωμένοι και ικανοί Ευρωπαίοι – και επίσης για την Ευρωπαϊκή μας

ταυτότητα, συμβάλλοντας στο αίσθημα του ανήκειν. Όλοι θα πρέπει να συνεχίσουμε να

εργαζόμαστε μαζί για να συνδράμουμε κοινότητες και πολίτες να ιδιοποιηθούν την

πολιτιστική μας κληρονομιά, να την καταστήσουν μέρος της καθημερινότητάς μας και να την

διατηρήσουν για τις επόμενες γενιές», ανέφερε ο Ούγγρος επίτροπος Τιμπόρ Νάβρακσιτς.

(Πρώτο Θέμα, 2015)

5. 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου


Στην Θεσσαλονίκη ο ελληνικός κινηματογράφος βρίσκεται σε πρώτο πλάνο, στο πρόγραμμα του 56ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο πραγματοποιείται από τις 6 έως τις 15 Νοεμβρίου. Πρόκειται για μια πανδαισία ελληνικού σινεμά μέσα από 21 ταινίες μεγάλου μήκους, 16 ταινίες μικρού μήκους και 40 ελληνικές ταινίες κινουμένων σχεδίων που αναδεικνύουν το πολύμορφο τοπίο της εγχώριας παραγωγής.

Το 56ο Φεστιβάλ θα τιμήσουν με την παρουσία τους σημαντικοί δημιουργοί που έχουν διακριθεί στο ανεξάρτητο ευρωπαϊκό σινεμά, όπως ο οραματιστής Γάλλος σκηνοθέτης Αρνό Ντεσπλεσέν και ο Ρουμάνος κινηματογραφιστής Μίρτσεα Ντανελιούκ το έργο του οποίου επηρέασε σημαντικά το νέο κύμα του ρουμανικού κινηματογράφου.

Φέτος, η διοργάνωση τιμάει τον καταξιωμένο Έλληνα κινηματογραφιστή Νίκο Καβουκίδη, προβάλλοντας σε πρεμιέρα την ταινία «Ένα ταξίδι ζωής 60 χρόνων, Νίκος Καβουκίδης 1955-2015». Πρεμιέρα στη φετινή διοργάνωση, θα πραγματοποιήσουν 14 από τα πιο αναμενόμενα ελληνικά φιλμ πρόσφατης παραγωγής. Τέλος, το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης δίνει βήμα στις πρώτες μεγάλου μήκους ταινίες που παρουσιάζονται από νέους Έλληνες δημιουργούς. (Βαϊλάκης Γ., 2015,σελ.68)

Βιβλιογραφία Γκαντζιάς Γ. (2007), «Ο Πολιτισμός στην Ψηφιο-Επικοινωνιακή Παγκοσμιοποίηση: Πολιτιστικές Δραστηριότητες, Γενικό (Δημόσιο) Συμφέρον και Νέες Τεχνολογίες» στο 13ο Συνέδριο Εφαρμογών Πληροφορικής και Επικοινωνιών: «Η Μετάβαση από την Κοινωνία της Πληροφορίας στην Κοινωνία και Οικονομία της Γνώσης», Θεσσαλονίκη 4 – 6/10/2007 Γαβρά, Ε. 2003. Πολιτισμικό απόθεμα και αρχιτεκτονική κληρονομιά στα Βαλκάνια. Διαχείριση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θεσσαλονίκη: Α-φοί Κυριακίδη. Γοσποδίνη, Α,. Μπεριάτος Η. 2006. Τα Νέα Αστικά Τοπία και η Ελληνική Πόλη, Αθήνα: Κριτική. Γλύτση Ε. & Κορρές Γ. (2002), Τόμος Β-Οικονομικοί Πόροι εκδόσεις ΕΑΠ, Πάτρα Γοσποδίνη Α., Μπεριάτος Μ. (επιμ.) (2006), Τα νέα αστικά τοπία και η ελληνική πόλη, εκδόσεις Κριτική, Αθήνα Καφίρης A. (1998), Επικοινωνία Ταυτότητα όροι χρήσης διαφήμιση Δημοσιεύσεις εταιρείας Ραδιοφωνικές Επιχειρήσεις ΒΗΜΑ FM AE. Κόνσολα Ν. (2006), Πολιτιστική Ανάπτυξη και Πολιτική, εκδόσεις Παπαζήσης, Αθήνα Κορρές Γ., (2002) «Οικονομία του Πολιτισμού: Τόμος Α- Οικονομική Διαχείριση» εκδόσεις ΕΑΠ, Πάτρα

56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου


Montana P. ,Charnov B. (2002), Μάνατζμεντ, εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα Κανελλόπουλος Χ., (1990), Μάνατζμεντ Αποτελεσματική Διοίκηση, εκδόσεις International Publishing, Αθήνα Κotler P. (2000), Marketing Management, Prentice Hall, U.S.A. Τσιβάκου Ι. (2005) Οργάνωση Πολιτιστικών Οργανισμών, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Αθήνα Fillis J. (2002) "Barriers to internationalization: An investigation of the craft microenterprise", European Journal of Marketing, Vol. 36 Iss: 7/8, pp.912 – 927 Scheff J., Kotler P. (1997), Strategies for Marketing the Performing Arts. Harvard Business School Press, U.S.A. Νάνσυ Παπαλεξανδρή, Δημήτρης Μπουραντάς, Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων, Εκδόσεις Γ.Μπένου Αθήνα(2005)

Μπαμπινιώτης, Γ.(1998). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας Ε.Π.Ε. Πασχαλίδης Γ. & Χαμπούρη-Ιωαννίδου Α. (2002). Οι διαστάσεις των πολιτιστικών φαινομένων, Εισαγωγή στον πολιτισμό, Τόμος Α. Πάτρα: EAΠ Καφίρη- Γιακουμάκη, «Ολική ποιότητα: Μια Ευρωπαϊκή Πρόκληση», εφ. Ελευθεροτυπία της 23-4-1998 Kaser K. & Oelkers D. B. (2008), «Sports and Entertainment Marketing», 3rd Edition, Thomson South-Western, USA. Byrnes W. J. (2009), «Management and the Arts», 4th Edition, Focal Press, Elsevier Inc., USA. (Bennett P., (1995) “Dictionary of Marketing Terms”, American Marketing Association , Chicago )

Χριστογιάννης Γεώργιος (2006), Ελληνική Πολιτιστική Διπλωματία, εκδόσεις Έλλην, Αθήνα

Άρθρα

William K. Darley , Denise J. Luethge & Charles Blankson, <<Culture and International Marketing: A Sub-Saharan African Context>>, Journal of Global Marketing 26 (2013), σ.σ.188-202, DOI: 10.1080/08911762.2013.814819 Samer Al-Mohammad Mamoun Akroush Abdelhadi Lutfi Odetallah , (2014),<<Marketing culture and business Performance>>, Marketing Intelligence & Planning 32 (2014), σ.σ.794-822,DOI: org/10.1108/MIP-08-2013-0127

Μυρτσιώτη Γ., << Η Ροτόντα γίνεται πάλι πηγή ζωής>>, εφημ. Καθημερινή, αρ.φύλλου 29.075 (18/10/2015), Παρ. Τέχνες και Γράμματα, σ. 3


Βρόντη Σ., <<Χρησή, Ξανά!>>, περιοδ. Κ 646 (2015), σ.σ. 32-36

Ριτζάλεου Μ., <<Ανοίγει ξανά Φτερά με 1800 έργα>>, στο Έθνος, 2015, στο http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&pubid=64276881 (πρόσβαση 26/10/2015)

Βαϊλάκης Γ., << Πανδαισία με 77 ταινίες>>, εφημ. Ημερησία, αρ.φύλλου 20.141 (31/10/2015), σ. 68

Πρώτο Θέμα, <<Τρία βραβεία πολιτιστικής κληρονομιάς απέσπασε η Ελλάδα>>, 2015, στο http://www.protothema.gr/culture/article/467907/tria-vraveia-politistikis-klironomias apespase-i-ellada/ (προσβαση 27/10/2015)

Hill L., et al. (2004), Creative arts marketing (2nd

ed.), Oxford: Elsevier Butterworth-Heinemann

Documents

Μαρκετινγκ Πολιτισμού