13
Σύμβαση για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς Βίλλυ Φωτοπούλου 04.11.2014

Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Βασικές έννοιες της Σύμβασης UNESCO 2003

Citation preview

Page 1: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Σύμβαση για την Προστασία της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Βίλλυ Φωτοπούλου04.11.2014

Page 2: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά

Ως άυλα πολιτιστικά αγαθά νοούνται εκφράσεις, δραστηριότητες, γνώσεις

και πληροφορίες, όπως μύθοι, έθιμα, προφορικές παραδόσεις, χοροί,

δρώμενα, μουσική, τραγούδια, δεξιότητες ή τεχνικές που αποτελούν

μαρτυρίες του παραδοσιακού, λαϊκού και λόγιου πολιτισμού (αρ.2, παρ. ε’

Ν.3028/2002 Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής

Κληρονομιάς, ΦΕΚ 153 Α/ 28.6.2002)

Ως άυλη πολιτιστική κληρονομιά, σύμφωνα με τη Σύμβαση της UNESCO

του 2003, ορίζονται «οι πρακτικές, αναπαραστάσεις, εκφράσεις, γνώσεις

και τεχνικές - καθώς και τα εργαλεία, αντικείμενα, χειροτεχνήματα και οι

πολιτιστικοί χώροι που συνδέονται με αυτές και τις οποίες οι κοινότητες,

οι ομάδες και, κατά περίπτωση, τα άτομα αναγνωρίζουν ότι αποτελεί

μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς τους» (άρ. 2. παρ. 1).

Η ταχύτατη θέση σε ισχύ το 2006

Page 3: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά Πεδία

Η «άυλη πολιτιστική κληρονομιά» εκδηλώνεται ειδικότερα στους

ακόλουθους τομείς:

①Στις προφορικές παραδόσεις και εκφράσεις, συμπεριλαμβανομένης της

γλώσσας ως φορέα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.

② Στις τέχνες του θεάματος.

③Στις κοινωνικές πρακτικές, στις τελετουργίες και στις εορταστικές

εκδηλώσεις.

④Στις γνώσεις και πρακτικές που αφορούν τη φύση και το σύμπαν.

⑤Στην τεχνογνωσία που συνδέεται με την παραδοσιακή χειροτεχνία

Page 4: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Είναι η γλώσσα στοιχείο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς;• Η γλώσσα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της άυλης

πολιτιστικής κληρονομιάς, δεδομένου ότι η προφορικότητα είναι η κιβωτός της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και ότι το μεγαλύτερο μέρος των πολιτισμικών εκφράσεων που τη συνιστούν μεταβιβάζονται προφορικά.

• Μια τοπική γλώσσα, μια διάλεκτος, ή και μια ιδιόλεκτος δεν μπορεί να προταθεί για εγγραφή στους Καταλόγους της UNESCO, αλλά μπορεί να προστατευτεί μέσα από το πλέγμα μέτρων διαφύλαξης που αφορούν προφορικές παραδόσεις, ή διαδικασίες προφορικής μεταβίβασης από γενιά σε γενιά μιας παραδοσιακής τεχνογνωσίας.

• Άτλας Γλωσσών που Κινδυνεύουν http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/

Page 5: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Έννοιες –Κλειδιά ΙΚοινότητες -ορισμός

Η καρδιά της Σύμβασης

Η ενεργητική δέσμευση -εμπλοκή της Κοινότητας σε ΟΛΕΣ τις

διαδικασίες της Σύμβασης

Η ανοδική (bottom –up) προσέγγιση

Το τεκμήριο της “αυθεντικότητας” = αίσθηση του ανήκειν άξιο να μεταβιβασθεί αναδημιουργείται διαρκώς από τις κοινότητες

Page 6: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Έννοιες Κλειδιά ΙΙαΔιαφύλαξη -ορισμός

Προστασία: φραγμός μεταξύ του (υλικού) πολιτισμικού

στοιχείου και των αλλαγών. Κάθε μεταβολή του θεωρείται

βλαπτική, μειώνει ή και καταστρέφει την ακεραιότητα και την

αυθεντικότητα του στοιχείου

Η μεταβολή είναι εγγενής ιδιότητα της παράδοσης και της

άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς

Η διαφύλαξη απαιτεί ολιστική προσέγγιση στο στοιχείο της

κληρονομιάς: διασφάλιση της μετάδοσής του, υποστήριξη

των κοινοτήτων με σύστημα μέτρων κατάλληλο κατά

περίπτωση, ανάδειξη της αξίας του, προστασία των

υλικών –χωρικών συνιστωσών της επιτέλεσής του

Page 7: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Έννοιες Κλειδιά ΙΙβΔιαφύλαξη –διατομεακή πολιτική

Οι μηχανισμοί της κρατικής πολιτισμικής διαχείρισης μπορούν να

εξασφαλίσουν:

Τεκμηρίωση του άυλου πολιτισμικού στοιχείου (1ο βήμα διαφύλαξης)

Ανάδειξη της αξίας του άυλου πολιτισμικού στοιχείου: εγγραφή σε εθνικό ευρετήριο και –αν επιλεγεί- σε Κατάλογο της Σύμβασης προβολή του μέσα από τα Μουσεία του Νεώτερου Πολιτισμού

προστασία των υλικών –χωρικών συνιστωσών της επιτέλεσής του

(χαρακτηρισμός τους)

συντονισμό κρατικών και μη φορέων για τη διασφάλιση της

μετάδοσής του, αλλά και την υποστήριξη των κοινοτήτων με

σύστημα μέτρων κατάλληλο κατά περίπτωση

Page 8: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Έννοιες Κλειδιά ΙΙΙΠολιτισμική Ποικιλομορφία και Αειφορία

Γιατί η διαφύλαξη;

Η Παγκοσμιοποίηση απειλή ή ευκαιρία για την ΑΠΚ;

Ευκαιρία: ανάδειξή της, αύξηση της συνειδητοποίησης για την

πολιτισμική ταυτότητα

Παραδοσιακές πρακτικές αειφορικής διαχείρισης του

περιβάλλοντος κρυμμένες σε μύθους, παραδόσεις, αλλά και

τεχνικές, γνώσεις για τη φύση

Page 9: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Έννοιες Κλειδιά ΙVΑειφορία

Αυτό είναι ένα από τα δυνατά σημεία της Σύμβασης: η

αναστοχαστικότητα πάνω στο παρελθόν. Αναγνωρίζουμε, μέσα

από επιλογές που κάνουμε, τι είναι και τι δεν είναι βιώσιμο.

Δεν αφήνουμε κάτι να εξαλειφθεί, επειδή ποικίλες πιέσεις

έχουν συσσωρευθεί –πολλές φορές τυχαία- και διαλύουν τη

γραμμή της μετάδοσης.

Page 10: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Οι Κατάλογοι της Σύμβασης

Η Σύμβαση δεν αποσκοπεί στη συγκρότηση κάποιων

Καταλόγων της ΑΠΚ γραμμένων από ερευνητές. Οι

Κατάλογοι είναι εργαλεία για τις Κοινότητες και

εμπεριέχουν το λόγο και τις προοπτικές τους

Αντιπροσωπευτικός Κατάλογος της Άυλης Πολιτιστικής

Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας

Κατάλογος της ΑΠΚ που απαιτεί επείγουσα προστασία

Προγράμματα, σχέδια και δραστηριότητες διαφύλαξης της

ΑΠΚ που εκφράζουν καλύτερα τις επιδιώξεις της Σύμβασης

Page 11: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Διαδικασία Εγγραφής σε Κατάλογο της Σύμβασης

Συγκρότηση Εθνικού Ευρετηρίου ΑΠΚ

Επιλογή στοιχείων από το κ-μ, μέσω των μηχανισμών που αυτό

επιλέγει: Η Ελλάδα έχει συγκροτήσει την Εθνική Επιστημονική

Επιτροπή που επικουρεί τη διοίκηση στις επιλογές της

Εξέταση του φακέλου από Όργανο Εμπειρογνωμόνων –

Συμβούλων της Γραμματείας της Σύμβασης για τη

συμμόρφωση της παρουσίασης του στοιχείου προς τα κριτήρια

των Επιχειρησιακών Οδηγιών

Αποδοχή (ή αναπομπή ή απόρριψη) του φακέλου από τη

Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης

Page 12: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Γιατί να συμμετέχουμε στις διαδικασίες της Σύμβασης;

Ανάδειξη της ΑΠΚ στην Ελλάδα και διεθνώς

Περιφερειακό Δίκτυο Νοτιοανατολικής Ευρώπης

οργανισμών διαχείρισης ΑΠΚ

Ανταλλαγή τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών σε

παγκόσμιο επίπεδο

Page 13: Σύμβαση για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας!