๒ ขนตอนการปฏบต

เกยวกบคดคามนษย

29ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

การปฏบตเกยวกบการคามนษยอาจเรมจากมบคคลทพบเหน หรอทราบเหต เชน บคคลทพกอาศยอย ใกลเคยงทเกดเหต หรอมผเสยหายมาแจงเหตดวยตนเอง หรอจากการสบสวนหาขาวของเจาหนาทผปฏบต

ซงมหลายหนวยงานทมอ�านาจหนาททเกยวของกบการปฏบตเกยวกบคดคามนษย แตมภารกจแตกตางกน และถอกฎหมายคนละฉบบ เชน สถานต�ารวจทวประเทศ มอ�านาจหนาทในการปองกนปราบปรามและสบสวนสอบสวนด�าเนนคดในความผดทเกยวของกบการคามนษยในเขตรบผดชอบของสถานต�ารวจนนๆ กองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย มอ�านาจหนาทปราบปรามและสบสวนสอบสวนด�าเนนคดในความผดฐานคามนษยและความผดทเกยวของทวราชอาณาจกร กรมการจดงาน มหนาทในการตรวจสอบ คนตางดาว เพอตรวจสอบและชวยเหลอคนตางดาวทตกเปนผเสยหายจากการคามนษย หนวยงานในสงกด กรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย เชน บานพกเดกและครอบครวในจงหวดตางๆ มหนาทในการชวยเหลอและคมครองสวสดภาพผเสยหายจากการคามนษย เปนตน นอกจากนยงมองคกรพฒนาเอกชนทท�างานเกยวกบการปองกนและปราบปรามการคามนษย ซงหลายหนวยงานดงกลาวจะตองท�างานแบบประสานความรวมมอกน ในลกษณะ “ทมสหวชาชพ” ตามอ�านาจหนาท ความรความช�านาญในแตละดานตามสถานการณทเกดขนแตละคด โดยบางสถานการณตองใหหนวยงานหนง เปนเจาภาพ บางสถานการณตองใหอกหนวยงานหนงเปนเจาภาพ แตการท�างานลกษณะดงกลาวใหประสบ ผลส�าเรจและสามารถแกปญหาการคามนษยอยางมระบบ เจาหนาทผปฏบตงานจกตองรและเขาใจพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ ตองรบทบาทหนาทของตนเองตามกฎหมายทตนเปนเจาภาพและตองรบทบาทหนาทของหนวยงานอนตามกฎหมายทรวมเปนเจาภาพดวย และเพอใหเจาหนาทผปฏบต ทกหนวยมความรและเขาใจในการปฏบตจงไดแยกล�าดบขนตอนการปฏบตคดคามนษยออกเปน ๗ ขนตอน ตามแผนผงแสดงขนตอนการปฏบตเกยวกบคดคามนษย ดงตอไปน

30 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๑. การรบแจงเหต

แผนผงแสดงขนตอนการปฏบตเกยวกบคดคามนษย

๓. การเตรยมการเขาชวยเหลอ/ตรวจคน/จบกม

๕. การคดแยกผเสยหาย

๗. การสอบสวนด�าเนนคด

๒. การตรวจสอบขอเทจจรง

๔. การเขาชวยเหลอ/ตรวจคน/จบกม

๖. การจบและบนทกการจบ

31ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๑. การรบแจงเหตกรณบคคลตกเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย หรอผพบเหน หรอทราบเบาะแสการ

กระท�าผดฐานคามนษย อาจเขาแจงเหตหรอมหนงสอแจงเหตตอเจาหนาทหรอหนวยงานของรฐหรอเอกชน ไดดงน

๑.๑ สถานต�ารวจทองททเกดเหตหรอทองททประสบเหตมอ�านาจหนาทในการรบแจงเหตและอ�านาจการสอบสวนทเกยวของกบการกระท�าผดฐานคามนษย และ

มอ�านาจสอบสวนด�าเนนคดกบผกระท�าผดฐานคามนษยในเขตพนทความรบผดชอบของสถานต�ารวจทองทนนๆ

๑.๒ กองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย กองบญชาการต�ารวจสอบสวนกลาง

มอ�านาจหนาทในการรบแจงเหตและอ�านาจการสอบสวนทเกยวของกบความผดทางอาญาเกยวกบ การคามนษยรวมทงความผดเกยวกบแรงงาน และความผดท เกยวเนองในเขตพนทความรบผดชอบ ทวราชอาณาจกร

สามารถแจงเหตและรองทกขใหสอบสวนด�าเนนคดไดทกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบ การคามนษย ถนนพหลโยธน แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพมหานคร ๑๐๙๐๐ โทรศพทสายดวน ๑๑๙๑

๑.๓ ส�านกงานตรวจคนเขาเมองหรอตรวจคนเขาเมองในพนทนน1 ๑) กลมงานสอบสวน กองบงคบการสบสวนสอบสวน ส�านกงานตรวจคนเขาเมอง มอ�านาจหนาท

ในการรบแจงเหตและอ�านาจการสอบสวนทเกยวของกบการกระท�าผดตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง กฎหมายวาดวยการทะเบยนคนตางดาว กฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษย และกฎหมายอน อนเกยวกบความผดทางอาญาทวราชอาณาจกร

สามารถแจงเหตและรองทกขใหสอบสวนด�าเนนคด ไดท กลมงานสอบสวน กองบงคบการสบสวนสอบสวน ส�านกงานตรวจคนเขาเมอง เลขท ๕๐๗ ซอยสวนพล ถนนสาทรใต แขวงทงมหาเมฆ เขตสาทร กรงเทพมหานคร ๑๐๑๒๐

๒) ตรวจคนเขาเมองในพนท มอ�านาจหนาทในการรบแจงเหตทเกยวของกบการกระท�าผดตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง กฎหมายวาดวยการทะเบยนคนตางดาว กฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษย และกฎหมายอนอนเกยวกบความผดทางอาญาในเขตพนทความรบผดชอบของตรวจคนเขาเมองพนทนน ๆ แตไมมอ�านาจสอบสวน”

๑.๔ กรมสอบสวนคดพเศษ กระทรวงยตธรรมกรมสอบสวนคดพเศษ เปนหนวยงานระดบกรม สงกดกระทรวงยตธรรม มอ�านาจหนาทในการสบสวน

สอบสวนคดความผดทางอาญาตามกฎหมายทก�าหนดไวในบญชทายพระราชบญญตการสอบสวนคดพเศษ พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยความผดทางอาญาดงกลาวจะตองมลกษณะของการกระท�าความผดทเปนคดพเศษ ตาม

1 ตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการเปนกองบงคบการหรอสวนราชการอยางอน พ.ศ. ๒๕๕๒ ขอ ๒ (๑๖)

32 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

มาตรา ๒๑ วรรคหนง (๑) แหงพระราชบญญตการสอบสวนคดพเศษ พ.ศ. ๒๕๔๗ และอธบดกรมสอบสวนคดพเศษจะตองพจารณาแลวมค�าสงใหท�าการสอบสวนเปนคดพเศษ หรอมอ�านาจในการสบสวนสอบสวนคดอาญาอนใด ตามทคณะกรรมการคดพเศษมมตใหท�าการสบสวนสอบสวน

ปจจบนคดความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษยเปนคดความผดทปรากฏตามบญชทายพระราชบญญตการสอบสวนคดพเศษ พ.ศ. ๒๕๔๗ แลว2

๑.๕ หนวยงานของกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย หรอหนวยงานของรฐทเกยวของ

๑.๖ พนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑๑.๗ องคกรพฒนาเอกชนทเกยวของทท�างานเกยวกบการแกไขปญหาการคามนษย

๒. การตรวจสอบขอเทจจรง

๒.๑ กรณผรบแจงไมมอ�านาจหนาทตามกฎหมาย

หลงจากทรบแจงเหตแลว หากผรบแจงไมมอ�านาจหนาทตามกฎหมาย ใหตรวจสอบขอเทจจรงเบองตนแลวสงเรองใหสถานต�ารวจทองททเกดเหต กองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย ส�านกงานตรวจคนเขาเมองหรอตรวจคนเขาเมองในพนท กรมสอบสวนคดพเศษ เพอด�าเนนการตามกฏหมาย ตอไป

การพจารณาสงเรองจะตองพจารณาดวยเหตผลและไมตดสทธของผเสยหายในการแจงเหตตอหนวยงานอนเนองจากถอวาเปนสทธของผเสยหายในเรองความไววางใจและความสะดวกของผเสยหาย ทงน ผรบแจง ควรอธบายใหผแจงหรอผเสยหายทราบและเขาใจเกยวกบบทบาทและอ�านาจหนาทของตนดวย

2 โปรดดภาคผนวกท ๑๙ – ๒๕ อ�านาจหนาทกรมสอบสวนคดพเศษทเกยวกบคดพเศษ รวมถงคดความผดวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษย

33ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๒.๒ กรณผรบแจงมอ�านาจหนาทตามกฎหมาย

๒.๒.๑ ผแจงเปนผเสยหาย ใหสอบปากค�าหรอสมภาษณผแจงและพจารณาตามแนวทางการคดแยกผเสยหายจากการคามนษย

เบองตน (ใหดรายละเอยดแนวทางการคดแยกผเสยหายจากการคามนษยในขอ ๕. วาดวยเรองการคดแยก ผเสยหายเบองตน) โดยพจารณาวา ผแจงเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยหรอไม โดยพจารณา ไดจากพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๖ ซงบญญตวา การกระท�าผดฐานคามนษย หมายถง ผแสวงหาประโยชนโดยมชอบ จากการเปนธระจดหา ซอ ขาย จ�าหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย หรอรบไวซงบคคลใดโดยขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจโดยมชอบหรอโดยใหเงนหรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแลบคคลนน เพอใหผปกครองหรอผดแลใหความยนยอมแกผกระท�าความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแลหรอ (มาตรา ๖ (๑))

การแสวงหาประโยชนจากการเปนธระจดหา ซอ ขาย จ�าหนาย พามาจากหรอสงไปยง ทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย หรอรบไวซงเดก (มาตรา ๖ (๒))

อกทงการกระท�าดงกลาวจะตองเปนการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการด�าเนนการตาม มาตรา ๔ แหงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ อนไดแก

๑. การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ

๒. การผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามก

๓. การแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน

๔. การเอาคนลงเปนทาส

๕. การน�าคนมาขอทาน

๖. การบงคบใชแรงงานหรอบรการ ซงกฎหมายใหค�านยามวา การขมขนใจใหท�างานหรอใหบรการโดยท�าใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของผอนโดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชก�าลงประทษรายหรอโดยท�าใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได

๗. การบงคบตดอวยวะเพอการคา

๘. การอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคลไมวาบคคลนนจะยนยอมหรอไมกตาม

หากพจารณาแลวเขาขายเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย ใหสงตวผ เสยหาย พรอมเอกสารการคดแยกผเสยหายใหพนกงานสอบสวนพจารณารบค�ารองทกขตามกฎหมาย

หากไมเขาขายเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยและเปนความผดตามกฎหมายอน ใหสงพนกงานสอบสวนด�าเนนคดในคราวเดยวกน

34 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

เปนหนาทของพนกงานสอบสวนในการสงตวผ เสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย ใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยพจารณาใหความชวยเหลอ ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๓๓

๒.๒.๒ กรณยงไมชดเจนวาผแจงเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยหรออาจจะ เขาขายการคามนษย

หากมเหตจ�าเปนเพอประโยชนในการแสวงหาขอเทจจรงและเพอคมครองปองกนภยแกบคคล ทมเหตอนควรเชอไดวาเปนผ เสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย หากจะจดใหบคคลดงกลาวอยใน ความคมครองชวคราวตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ พนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ จะตองรายงานใหผบญชาการต�ารวจแหงชาต อธบดกรมสอบสวนคดพเศษ อธบดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ หรอผวาราชการจงหวด แลวแตกรณทราบโดยไมชกชา ทงน ตองไมเกน ๒๔ ชวโมงนบตงแตวนทจดใหบคคลดงกลาวอยในความคมครองชวคราว หากมความจ�าเปนจะตองใหการคมครองเกนกวาก�าหนดเวลาดงกลาวใหพนกงานเจาหนาทยนค�ารองตอศาลขอคมครองชวคราวไดอก ทงน ศาลมอ�านาจอนญาตไดไมเกน ๗ วนโดยจะก�าหนดเงอนไขใดๆ ไวดวยกได

ส�าหรบเจาหนาทต�ารวจผด�าเนนการจะตองเปนขาราชการต�ารวจระดบสารวตรขนไป (ต�ารวจ ชนผใหญ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒ (๑๗)) หรอผไดรบการแตงตงจากรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยในทางปฏบตใหน�าบคคลดงกลาวมาสอบ ปากค�าในฐานะผใหถอยค�า และรวบรวมพยานหลกฐานเบองตนเพอประกอบการยนค�ารองตอศาลวา มความจ�าเปนจะตองแสวงขอเทจจรง และเพอคมครองปองกนภยแกบคคลทมเหตอนควรเชอไดวาเปนผเสยหาย จากการกระท�าผดฐานคามนษยอยางไร หากศาลไมอนญาตใหยตการคมครองชวคราว กรณหากศาลอนญาต ตองจดใหบคคลดงกลาวอยในสถานทอนสมควรตามระเบยบทรฐมนตรก�าหนด ซงมใชหองขงหรอสถานคมขง เมอครบก�าหนด ๗ วน ตามทศาลอนญาตแลว ยงไมมพยานหลกฐานพจารณาไดวาบคคลดงกลาวเปนผเสยหายใหยตการคมครองชวคราว หากมพยานหลกฐานพจารณาไดวาบคคลดงกลาวเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยใหสงตวผเสยหายใหพนกงานสอบสวนด�าเนนการรบค�ารองทกข และสงตวใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยใหความชวยเหลอตอไป

กรณมผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยหลายราย ใหสงเอกสารการด�าเนนการตาม พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ ดงกลาวใหพนกงานสอบสวนประกอบการสอบสวน และพจารณาจดบคคลดงกลาวเปนพยานประกอบการด�าเนนคด

๒.๓ กรณผแจงไมใชผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย

ควรท�าการตรวจสอบขอเทจจรงและรวบรวมหลกฐาน และจดท�ารายงานผลการตรวจสอบขอเทจจรง เสนอผบงคบบญชาผมอ�านาจ ทงน ในรายงานการตรวจสอบขอเทจจรงควรจะตองมรายละเอยด ดงน

35ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๑) พฤตกรรมตามทแจงเปนอยางไร

(๒) การด�าเนนการตรวจสอบขอเทจจรง มการสอบปากค�าพยานบคคลกปาก พยานวตถและพยานเอกสารมอะไรบาง

(๓) สรปผลการตรวจสอบขอเทจจรงวา มการกระท�าผดอาญาตามทไดรบแจงหรอไม หากไมพบวาเปนความผดใหเสนอยตเรอง หากเปนความผดทางอาญา ใหพจารณาดวยวาเปนความผดฐานใดแลวเสนอผบงคบบญชาผมอ�านาจสงการใหพนกงานสอบสวนรบค�ารองทกขเพอด�าเนนคดตามกฎหมายตอไป กรณความผดฐานคามนษยในการตรวจสอบขอเทจจรงอาจเรยกบคคลทตรวจพบวาเขาขายเปนผเสยหายจากการกระท�าผด คามนษยมาท�าการคดแยกผเสยหายเบองตน แลวสงเอกสารการคดแยกผเสยหายเบองตนประกอบรายงาน การตรวจสอบขอเทจจรงเพอใหพนกงานสอบสวนน�าประกอบการสอบสวนตอไป

(๔) กรณเจาหนาทตรวจพบหรอสบสวนดวยตนเอง ใหปฏบตเชนเดยวกนกบขอ ๒.๒

๓. การเตรยมการเขาชวยเหลอ/ตรวจคน/จบกมการเขาท�าการตรวจคนสถานททพบวาเปนสถานทคามนษยหรอสถานทเกยวของ กรณทพยานหลกฐาน

ยงไมชดเจนหรอเปนกรณทผกระท�าผดอยภายในสถานทดงกลาวและยงไมมอ�านาจจบหรอควบคมตวไวได ท�าใหตองปลอยตวไปและโอกาสในการตดตามจบกมท�าไดยาก ดงนน จงควรพจารณาเขาตรวจคนหลงจากการสอบสวนและรวบรวมพยานหลกฐานเพอขออนมตตอศาลออกหมายจบกอน เวนแตเปนกรณเรงดวน อาจด�าเนนการ ไประหวางการตรวจสอบขอเทจจรงตามขอ ๒. เชน มบคคลตกเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐาน คามนษยตกอย ในสภาพทหากไมรบเขาชวยเหลออาจไดรบอนตรายแกกายหรอเสยชวตโดยควรแยก การด�าเนนการ ดงน

๓.๑ สถานทเกดเหต

หากทราบสถานทแนชด ใหจดเจาหนาทเขาตรวจสอบและพจารณาวามสภาพเปนไปตามทไดรบแจง หรอไม หากมขอมลเพยงพอวาเปนสถานททไดรบแจงและนาเชอวามบคคลทตกเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยอยในสถานทดงกลาว ใหตรวจดทางเขาออกของสถานทดงกลาว หากเปนไปไดใหขอแผนผงของสถานทดงกลาวจากหนวยงานทเกยวของ เชน ฝายโยธาธการของส�านกงานเขตตางๆ ในกรงเทพมหานคร เปนตน

ในการปฏบต เจาหนาทผปฏบตอาจแฝงตวเขาไปหาขอมลในสถานทเกดเหตเพอน�าประกอบการวางแผนเขาตรวจคนกได

หากขอมลทไดรบแจงไมระบสถานทไดชดเจนใหสบสวนจากพยานหลกฐานอนโดยเรว (วธการตรวจสอบขอเทจจรงใหดวธการตรวจสอบในคดคามนษยรปแบบตางๆ ตามหวขอท ๔.๒)

36 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๓.๒ กฎหมาย

หลงจากทราบสถานทเกดเหตแนชดแลว สงทตองค�านงถงกอนการเขาปฏบต คอ การพจารณาขอกฎหมายทใหอ�านาจผปฏบตเขาท�าการตรวจสอบหรอตรวจคน ซงแยกออกได ๒ กรณ คอ

๓.๒.๑ กรณชดเจนวาเปนผเสยหายจากการคามนษยกรณมขอมลชดเจนวามการคามนษยภายในสถานทเกดเหตใหพจารณาวาสถานทดงกลาว

มกฎหมายใหอ�านาจผปฏบตในการเขาตรวจคนหรอไม เชน เมอสถานทเกดเหตเปนทรโหฐานใหยนค�ารองตอศาลเพอใหศาลออกหมายคนเพอเขาท�าการตรวจคน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๙๑ หรอเมอมเหตอนควรเชอไดวามพยานหลกฐานในการคามนษยหรอเพอพบและชวยบคคลทตกเปนผเสยหายจาก การกระท�าความผดฐานคามนษย และหากเนนชากวาจะเอาหมายคนมาได พยานหลกฐานนนอาจถกโยกยาย ซอนเรน หรอท�าลายไปเสยกอน หรอบคคลนนอาจถกประทษราย โยกยาย หรอซอนเรน หากเปนพนกงาน เจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ กมอ�านาจเขาไปในสถานท ดงกลาวเพอตรวจคน ยด หรออายดสงของได ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๗ เปนตน

หากการสบสวนปรากฎวา ในการใชอ�านาจตามพระราชบญญตปองกนและปราบปราม การคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๗ ดงกลาว พนกงานเจาหนาทตองแสดงความบรสทธกอนการเขาคน และรายงานเหตผลทท�าใหสามารถเขาคนได รวมทงผลการตรวจคนเปนหนงสอตอผบงคบบญชาเหนอขนไป ตลอดจนจดท�าส�าเนารายงานดงกลาวใหไวแกผครอบครองเคหสถานหรอสถานทคน ถาไมมผครอบครองอย ณ ทนน ใหพนกงานเจาหนาทสงมอบส�าเนารายงานนนใหแกผครอบครองดงกลาวในทนททกระท�าได และ หากเปนการเขาคนในเวลาระหวางพระอาทตยตกและขน พนกงานเจาหนาทผเปนหวหนาในการเขาคนตอง ด�ารงต�าแหนงนายอ�าเภอหรอรองผก�ากบการต�ารวจขนไป หรอเปนขาราชการพลเรอนตงแตระดบ ๗ ขนไป ทงน ใหพนกงานเจาหนาทผเปนหวหนาในการเขาคน สงส�าเนารายงานเหตผลและผลการตรวจคน บญชพยาน หลกฐานหรอบคคลทตกเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษย และบญชทรพยทไดยดหรออายดไวตอศาลจงหวดทมเขตอ�านาจเหนอทองททท�าการคนหรอศาลอาญา ภายในสสบแปดชวโมงหลงจากสนสด การตรวจคนเพอเปนหลกฐาน

ในการด�าเนนการดงกลาว พนกงานเจาหนาทอาจสงใหผ ใต บงคบบญชาท�าแทนไดและ ในการปฏบตหนาทพนกงานเจาหนาทจะขอความชวยเหลอจากบคคลใกลเคยงเพอด�าเนนการกได แตจะบงคบใหผใดชวยโดยอาจเกดอนตรายแกผนนไมได

อกทงในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ พนกงานเจาหนาทตองแสดงบตรประจ�าตวพนกงานเจาหนาทตอบคคลทเกยวของดวย ตามพระราชบญญต ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๘

37ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๓.๒.๒ กรณยงไมชดเจนวาเปนผเสยหายจากการคามนษย กรณยงไมชดเจนวาเปนผเสยหายจากการคามนษย หรอเปนกรณยงไมมเหตอนควรเชอไดวา

มพยานหลกฐานในการคามนษย หรอเพอพบและชวยบคคลทตกเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐาน คามนษย ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ แตมความจ�าเปนเรงดวน จะตองเขาท�าการตรวจคน เชน การรบแจงขอใหเขาชวยเหลอคนงานถกกกขง แตยงไมทราบขอเทจจรงชดเจนวาคนงานดงกลาวถกกกขงไวดวยสาเหตใด กอาจอาศยอ�านาจหนาทของพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายอน เขาท�าการตรวจคนได โดยหากตรวจพบพยานหลกฐานทเปนความผดฐานคามนษยจงคอยด�าเนนคดกบ ผเกยวของตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ เชน พบวาคนงานตางดาว ดงกลาวถกบงคบใชแรงงาน เปนตน ทงน หากเปนการปฏบตหลายหนวยงานควรใหเจาหนาทผปฏบตทใชอ�านาจพนกงานเจาหนาท นนๆ เปนหนวยงานเจาภาพในการเขาตรวจคน ซงสามารถแยกการด�าเนนการไดดงน

๓.๒.๒.๑ เมอมคนงานอยในสถานทเกดเหต หากตรวจสอบขอเทจจรงแลวทราบเบองตนวา มคนงานอยในสถานทตามทไดรบแจง

กอาจอาศยอ�านาจตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๑๓๙ ในการเขาไปตรวจยง สถานประกอบกจการของนายจาง เพอจะไดเหนสภาพจรงในการปฏบตงานของนายจาง ลกจางเกยวกบสภาพการจาง และสภาพการท�างานของลกจางชาย ลกจางหญง หรอลกจางเดก และการเขาไปตรวจในสถานประกอบกจการของพนกงานตรวจแรงงาน เพอใหไดขอเทจจรงจากทงฝายลกจาง นายจาง ตลอดจนตรวจสอบรวบรวมพยานหลกฐาน ทงทนายจางไดจดท�าขนตามทกฎหมายก�าหนด หรอนายจางจดท�าขนเองเพอประโยชนในการจางงาน หรอเอกสารหลกฐานทลกจางจดท�าขนเอง

การปฏบตหนาทของพนกงานตรวจแรงงานในการตรวจสถานประกอบกจการตาม พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ ตองเปนไปตามระเบยบกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม วาดวยการตรวจสถานประกอบกจการตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ พ.ศ. ๒๕๕๒ พนกงานตรวจแรงงาน หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงาน โดยใหพนกงานตรวจแรงงานซงเปนขาราชการในสงกดกรมสวสดการและคมครองแรงงาน และส�านกงานปลดกระทรวงแรงงาน ณ กรงเทพมหานครหรอจงหวดอน ด�าเนนการตรวจสถานประกอบกจการทตงอยในเขตทองทในความรบผดชอบ เพอใหค�าแนะน�าหรอมค�าสงเปนหนงสอตามมาตรา ๑๓๙ (๓) แหงพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ ใหนายจางปฏบตใหถกตองตามพระราชบญญตดงกลาว และตรวจตดตามผลในกรณทนายจาง ยงปฏบตไมถกตองตามกฎหมาย และใหพนกงานตรวจแรงงานซงเปนขาราชการในสงกดสวนราชการอน ด�าเนนการตรวจสถานประกอบกจการในลกษณะเปนการตรวจทวไป ตามคมอการตรวจสถานประกอบกจการของกรมสวสดการและคมครองแรงงานเพอใหค�าแนะน�าแกนายจางในการปฏบตตามกฎหมาย โดยใหจดท�าแผนการตรวจในรอบหนงเดอนประสานกบพนกงานตรวจแรงงาน ซงเปนขาราชการสงกดกรมสวสดการและคมครองแรงงานและส�านกงานปลดกระทรวงแรงงานเปนการลวงหนาเพอมใหเกดความซ�าซอนในการตรวจ ทงน ขณะการตรวจแรงงานใหพนกงานตรวจแรงงานสงกดสวนราชการอนตองตรวจสถานประกอบกจการเฉพาะในเขตอ�านาจของตนเทานน โดยใหตดบตรประจ�าตวพนกงานตรวจแรงงานทกครงทออกปฏบตงาน เมอไดด�าเนน

38 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

การตรวจสถานประกอบกจการแลว ใหพนกงานตรวจแรงงานซงเปนขาราชการในสงกดสวนราชการอนประสานกบพนกงานตรวจแรงงานซงเปนขาราชการสงกดกรมสวสดการและคมครองแรงงานและส�านกงานปลดกระทรวงแรงงาน เพอแจงผลการด�าเนนการหรอรวมด�าเนนการในขนตอนตอไปในกรณทนายจางยงปฏบตไมถกตอง ตามกฎหมาย และพนกงานตรวจแรงงานสงกดสวนราชการอนซงปฏบตงานอยในเขตทองทความรบผดชอบใดสามารถประสานกบพนกงานตรวจแรงงานของกรมสวสดการและคมครองแรงงาน เพอแจงผลการด�าเนนการ หรอรวมด�าเนนการในขนตอนตอไปในกรณทนายจางยงปฏบตไมถกตองตามกฎหมาย โดยสามารถประสานงานโดยตรงกบกรมสวสดการและคมครองแรงงานไดทโทรศพทสายดวน ๑๕๔๖

๓.๒.๒.๒ เมอมคนตางดาวอยในสถานทเกดเหต หากไดขอเทจจรงวามคนงานตางดาวอยในสถานทตามทไดรบแจงและมเหตอนควรสงสย

วา คนตางดาวดงกลาวท�างานในระหวางเวลาทเชอไดวามการท�างาน กอาจอาศยอ�านาจตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔๘ เขาท�าการตรวจสอบเพอใหเปนไปตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ แตเจาหนาทผปฏบตจะตองเปนพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔๘ และจะตองมบตรประจ�าตวพนกงานเจาหนาทในการเขาไปปฏบตการดงกลาว โดยจะตองแสดงบตรประจ�าตวเมอบคคลซงเกยวของรองขอตามพระราชบญญตการท�างานของ คนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ การตรวจสอบดงกลาว เรยกวา การตรวจสอบการท�างานของคนตางดาว ซงตองกระท�าไปพรอมๆ กบการหาพยานหลกฐานการกระท�าความผดฐานคามนษย และในการปฏบตหนาทดงกลาวยงถอวาเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญา ตามค�าสงกระทรวงแรงงานท ๗๕/๒๕๕๑ ลงวนท ๘ พฤษภาคม ๒๕๕๑ อกดวย และสามารถประสานงานโดยตรงกบกรมการจดหางานไดทโทรศพทสายดวน ๑๖๙๔

๓.๒.๒.๓ เมอสถานทเกดเหตเปนสถานบรการเมอตรวจสอบพบวา สถานทเกดเหตเปนสถานบรการ อาจใชอ�านาจตามพระราชบญญต

สถานบรการ พ.ศ. ๒๕๐๙ มาตรา ๒๔ เขาไปตรวจสอบสถานทดงกลาวได โดยเมอมเหตอนควรเชอหรอสงสยวามการฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตนในสถานบรการแหงใด ใหพนกงานฝายปกครองหรอต�ารวจ ชนผใหญตามประมวลกฎหมายวธพจารณาอาญา มอ�านาจเขาไปตรวจภายในสถานบรการนนไดไมวาในเวลาใดๆ และในการปฏบตหนาทใหเจาพนกงานผมอ�านาจตรวจแสดงบตรประจ�าตวตอบคคลทเกยวของดวยโดยสามารถประสานงานโดยตรงกบสถานต�ารวจในทองทนนๆ ได

๓.๒.๒.๔ เมอสถานทเกดเหตเปนโรงแรมเมอตรวจสอบพบวาสถานทเกดเหตเปนโรงแรม อาจใชอ�านาจตามพระราชบญญตโรงแรม

พ.ศ. ๒๕๔๗ มาตรา ๔๕ เขาท�าการตรวจสอบโดยผท�าการตรวจสอบจะตองเปนพนกงานเจาหนาทตาม พระราชบญญตโรงแรม พ.ศ. ๒๕๔๗ มาตรา ๔ และจะตองไดรบมอบหมายเปนหนงสอจากนายทะเบยน ทงน พนกงานเจาหนาทดงกลาวมอ�านาจหนาทดงน

39ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๑) เขาไปในโรงแรมในระหวางเวลาพระอาทตยขนจนถงพระอาทตยตกเพอตรวจสอบใบอนญาต ทะเบยนผพก บตรทะเบยนผพก สภาพและลกษณะของโรงแรม หรอตรวจสอบหองพก ทวาง หรอสวนหนงสวนใดของโรงแรมทเปดใชรวมกนหรอเขาไปในโรงแรมในเวลาท�าการเพอตรวจสอบจ�านวนและประวตของพนกงานโรงแรม ทงน เพอควบคมใหการเปนไปตามพระราชบญญตน

(๒) มหนงสอเรยกผประกอบธรกจโรงแรม ผจดการหรอเจาหนาทของโรงแรมมาใหถอยค�าหรอชแจงหรอสงเอกสารหรอหลกฐานทเกยวของมาเพอประกอบการพจารณาเมอไดเขาไปและลงมอท�าการตรวจสอบตาม (๑) แลว ถายงด�าเนนการไมเสรจจะกระท�าตอไปในเวลากลางคนหรอนอกเวลาท�าการของโรงแรมนนกได ทงน เฉพาะในกรณทการตรวจสอบใกลจะเสรจสนหรอมเหตอนควรสงสยวา หากเนนชาในการตรวจสอบ จะมการปกปดหรอแกไขเปลยนแปลงเอกสารหรอหลกฐานไปจากเดม และสามารถประสานงานโดยตรงกบ กรมการปกครองไดทโทรศพทสายดวน ๑๕๔๘

และในการปฏบตหนาท พนกงานเจาหนาทตองแสดงบตรประจ�าตวและหนงสอมอบหมาย จากนายทะเบยนแกบคคลซงเกยวของ โดยในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตน ใหถอวาพนกงานเจาหนาทดงกลาวเปนเจาพนกงานตามประมวลกฎหมายอาญาดวย

๓.๒.๒.๕ เมอสถานทเกดเหตอยบนเรอไทยหรอเรอตางประเทศเมอไดรบแจงวามการกระท�าผดฐานคามนษยอย บนเรอ เจาหนาทผ รบแจงควรแจง

หนวยงานทมเรอซงเปนยานพาหนะทสามารถออกไปตรวจสอบขอเทจจรงได และหนวยงานดงกลาวจะตอง มอ�านาจหนาทในการตรวจคนหรอตรวจสอบภายในเรอดงกลาวดวย หนวยงานทมอ�านาจและยานพาหนะทสามารถตรวจสอบการกระท�าความผดฐานคามนษยและความผดทเกยวของไดมดงน

(ก) กองทพเรอกองทพเรอมภารกจและพนทรบผดชอบทางทะเล นอกจากการรกษาความมนคงของชาต

แลว ยงมอ�านาจหนาทในการรกษากฎหมายในทะเลตามกฎหมายตางๆ รวม ๒๙ ฉบบ เชน พระราชบญญต ใหอ�านาจทหารเรอปราบปรามการกระท�าความผดบางอยางทางทะเล พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๔ เมอปรากฏวา มการกระท�า หรอมเหตอนควรสงสยวา มการกระท�าเกยวกบการน�าขาว หรอสนคาอน หรอยาเสพตดออกไปนอกหรอเขามาในราชอาณาจกร หรอการทคนตางดาวเขามาหรอน�าคนตางดาวเขามาในราชอาณาจกร ทงน โดยทางทะเล ทางล�าน�าซงตดตอกบตางประเทศ หรอทางล�าน�าซงออกไปสทะเลได หรอท�าการประมงทางทะเลอนเปนความผดตอกฎหมายวาดวยการส�ารวจและหามกกกนขาว กฎหมายวาดวยการควบคมเครองอปโภคบรโภคและของอนๆ ในภาวะคบขน กฎหมายวาดวยการสงออกไปนอกและการน�าเขามาในราชอาณาจกรซงสนคา กฎหมายวาดวยแร กฎหมายเกยวกบยาเสพตด กฎหมายวาดวยคนเขาเมอง หรอกฎหมายเกยวกบการประมง ใหเจาหนาททหารเรอมอ�านาจสบสวนสอบสวนได และมอ�านาจท�าการหรอสงใหท�าการเฉพาะเทาทจ�าเปนดงตอไปน

40 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๑) ตรวจ คน และบงคบผควบคมเรอและคนประจ�าเรอใหรอ หรอขนสงของในเรอ เพอการตรวจคน

(๒) จบเรอ และบงคบผควบคมเรอและคนประจ�าเรอใหพวงเรอ หรอใหท�าการอนเพอใหเรอนนไปยงทซงสะดวกแกการตรวจคน การสอบสวน หรอการด�าเนนคด

(๓) ยดเรอทจบไวจนกวาจะมค�าสงเดดขาดไมฟองผตองหาหรอจนกวาศาลจะมค�าสง เปนอยางอนในกรณทฟองผตองหา

(๔) จบและควบคมผ ตองหาวากระท�าความผดไวไดไมเกน ๗ วน เมอพนก�าหนด ตองปลอยหรอสงตวใหพนกงานสอบสวนพรอมดวยส�านวนการสอบสวนเทาทท�าไว

นอกจากอ�านาจหนาทดงกลาวแลว กองทพเรอยงมอ�านาจหนาทตามพระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ พระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. ๒๔๘๑ พระราชบญญตการท�างานของ คนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ และพระราชบญญตศลกากร พ.ศ. ๒๔๖๙ เปนตน เจาหนาททหารเรอจงเปนทง พนกงานเจาทา พนกงานศลกากร พนกงานประมง พนกงานตรวจแรงงาน และเปนเจาพนกงานหรอเจาหนาทตามกฎหมายอนๆ ในขณะเดยวกน รวมทงมสทธในการขนตรวจเรอในเขตเศรษฐกจจ�าเพาะและทะเลหลวง ในกรณมเหตอนควรสงสย ๕ กรณ และสทธในการไลตามตดพนเรอตางชาตออกไปในเขตเศรษฐกจจ�าเพาะและทะเลหลวง ตามอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล ค.ศ. ๑๙๘๒ ดงนนในการปฏบตการทเกยวของกบการปราบปรามการกระท�าผดตามกฎหมายปองกนและปราบปรามการคามนษย โดยเฉพาะกรณทตอง มการปฏบตการในทะเล เจาหนาททหารเรอจงสามารถใชอ�านาจทมอยตามกฎหมายตางๆ ปฏบตการไดทง การปฏบตโดยล�าพง หรอปฏบตการรวมกบหนวยงานอนๆ ทเกยวของในขนตอนตางๆ ตงแตการรบแจงเหต การตรวจสอบขอเทจจรง การเขาชวยเหลอ ตรวจคน จบกม ตามแตสถานการณ โดยกองทพเรอมพรอมทง ดานองควตถและองคบคคลในการปฏบตการในทะเล

นอกจากนนแลว กองทพเรอยงเปนศนยกลางการปฏบตของศนยประสานการปฏบต ในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.) ซงมหนวยงานหลกทมเจาหนาทปฏบตงานอยในทะเลอก ๕ หนวย ไดแก กองบงคบการต�ารวจน�า กรมศลกากร กรมเจาทา กรมประมง และกรมทรพยากรทางทะเล และชายฝง เปนเครอขายในการรกษาผลประโยชนของชาตในทะเลซงรวมถงการปองกนและปราบปราม การกระท�าผดกฎหมายทางทะเล ศรชล. จงเปนอกชองทางหนงในการประสานการปฏบตในการปราบปราม การคามนษยในทะเล โดย ศรชล. มพนทรบผดชอบทางทะเลของไทยทงหมดแบงเปน ศรชล.เขต ๑ รบผดชอบพนทอาวไทยตอนบน ศรชล.เขต ๒ รบผดชอบอาวไทยตอนลาง และ ศรชล.เขต ๓ รบผดชอบดานทะเลอนดามน สามารถประสานงานโดยตรงกบกองทพเรอ/ศรชล. ไดทโทรศพทสายดวน หมายเลข ๑๖๙๖ ตลอด ๒๔ ชวโมง

41ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ข) กองบงคบการต�ารวจน�าตามกฎกระทรวงแบงสวนราชการในส�านกงานต�ารวจแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๒ ก�าหนดให

กองบงคบการต�ารวจน�าเปนหนวยงานสงกดกองบญชาการต�ารวจสอบสวนกลาง มอ�านาจหนาทรกษาความสงบเรยบรอย ปองกนและปราบปรามอาชญากรรมทวราชอาณาจกร ปฏบตงานตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา และกฎหมายอนอนเกยวกบความผดทางอาญาในเขตนานน�าไทย ทาเรอชายฝงทะเล ซงเปนอาณาเขตของประเทศไทย รวมทงเขตเศรษฐกจจ�าเพาะ และในทะเลหลวงเฉพาะเรอไทย และความผดอนทเกยวเนอง ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย โดยถอปฏบตในพนทรบผดชอบตามหนาทคอ พนทในทะเลอาณาเขต ๑๒ ไมลทะเลจากเสนฐาน และพนทในทะเลเขตตอเนองอก ๑๒ ไมลทะเล รวมทงพนทในแมน�าใกลฝงทะเล และพนทตามล�าแมน�าโขงโดยมเรอตรวจการณเปนยานพาหนะในการออกตรวจทางทะเลและแมน�า สามารถประสานงานโดยตรงกบต�ารวจน�าไดทโทรศพทสายดวน หมายเลข o-๒๓๘๔-๒๓๔๒

นอกจากนอธบดกรมการขนสงทางน�าและพาณชยนาว (หรอกรมเจาทา) ไดมอบอ�านาจใหต�ารวจน�า มอ�านาจหนาทดงตอไปน

ศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล (ศรชล.)โทร. ๑๖๙๖ สายดวน ๒๔ ชวโมง

ศรชล.เขต ๑ อาวไทยตอนบน

(ชลบร)

ศรชล.เขต ๒ อาวไทยตอนลาง

(สงขลา)

ศรชลเขต ๓อนดามน (ภเกต)

กองทพเรอ กองบงคบการต�ารวจน�า กรมเจาทา กรมประมง กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง และกรมศลกากร

การประสานศนยประสานการปฏบตในการรกษาผลประโยชนของชาตทางทะเล

รวมปฏบตในการปองกนและปราบปรามการคามนษยในทะเล

42 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๑) สงหามหรอจ�ากดมใหเรอรบจางในเขตใดๆ เมอเหนวา การเดนเรอรบจางนนจะเปนเหตใหเกดความไมสงบเรยบรอย หรอเกดความเสยหายแกทรพยสนของประชาชน (มาตรา ๕ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๒) การฝาฝนตามขอ (๑) จะสงงดการเดนเรอ หรอยดใบอนญาตชวคราวไดไมเกน ๖ เดอน (มาตรา ๗ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๓) สงยดใบอนญาตใชเรอไวมก�าหนดไมเกน ๖ เดอน หากฝาฝนใชเรอทไมมใบอนญาต ใชเรอ หรอใบอนญาตใชเรอสนอาย หรอผดไปจากเขตการเดนเรอ (มาตรา ๙ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๔) เมอมเหตจ�าเปนเพอความปลอดภยแกการเดนเรอใหมอ�านาจประกาศก�าหนดเสนทางเดนเรอในแมน�าล�าคลองเปนการชวคราว หากฝาฝนมอ�านาจใหยดประกาศนยบตรควบคมเรอได (มาตรา ๕๒ ทว พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๕) ยดใบอนญาต หรอประกาศนยบตรของผทฝาฝนในเรองความเรวเรอเกนอตราท เจาทาก�าหนด (มาตรา ๑๐๑ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๖) มอ�านาจออกค�าสงหามใชเรอทมสภาพไมปลอดภย หรอไมเหมาะสมกบการใชงานจนกวาจะแกไขเปลยนแปลงใหเรยบรอย (มาตรา ๑๓๙ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๗) มอ�านาจขนไปตรวจตราเรอทกล�าเพอความเรยบรอยถกตอง (มาตรา ๑๕๘ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๘) มอ�านาจสงพกใบอนญาตใชเรอ ส�าหรบเรอไทยทไดรบอนญาตแลวมอปกรณการเดนเรอทไมถกตองครบถวน (มาตรา ๑๖๐ วรรคแรกและวรรคสอง พระราชบญญต การเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๙) สงหามเรอโดยสาร หรอเรอบรรทกสนคาโดยสารทมสภาพไมปลอดภยตอคนโดยสารหรอไมเหมาะกบการใชงาน (มาตรา ๑๗๐ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๑๐) สงกกเรอล�าใดทบรรทกเกนกวาเสนแนวน�าทก�าหนดในใบส�าคญการตรวจเรอ จนกวาจะด�าเนนการใหเรยบรอย (มาตรา ๑๗๖ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

(๑๑) ออกค�าสงงดใชใบอนญาตหรอใบประกาศนยบตร กรณผไดรบหยอนความสามารถหรอประพฤตตนไมสมควรแกหนาท (มาตรา ๒๙๑ พระราชบญญตการเดนเรอ ในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖)

43ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

การปองกนและปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษยในเรอประมง และกจการตอเนองเปนงานหลกงานหนงของกองบงคบการต�ารวจน�า โดยอาศยอ�านาจดงกลาวขางตนในการตรวจเรอประมงและเรอประเภทตางๆ ซงถาพบการกระท�าความผดอนเกยวกบความผดทางอาญาในเขต นานน�าไทย ทาเรอชายฝงทะเลซงเปนอาณาเขตของประเทศไทย รวมทงเขตเศรษฐกจจ�าเพาะ และในทะเลหลวง กสามารถด�าเนนการบงคบใชกฎหมายไดในทนท

(ค) กรมเจาทากรมเจาทาเปนหนวยงานในสงกดกระทรวงคมนาคม มอ�านาจหนาทในการควบคม ก�ากบ

ดแล ดานความปลอดภยตอการสญจรทางน�าและระบบการขนสงทางน�าของประเทศในภาพรวม มเครองมอหรอกลไกในการปฏบตงานของพนกงานเจาหนาทโดยใชอ�านาจกฎหมายทอยในความรบผดชอบทงสน ๑๑ ฉบบ ทงน กฎหมายทมความส�าคญและเกยวของกบการปราบปรามการกระท�าผดเกยวกบการคามนษยในดานการบงคบใชแรงงานและบรการในเรอประมง ไดแก พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ และพระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. ๒๔๘๑ ซงกฎหมายไดใหอ�านาจแกพนกงานเจาหนาทเจาทาคนใดกด หรอผทไดรบมอบอ�านาจจากเจาทามอ�านาจในการขนตรวจเรอไดทกล�าทอยในราชอาณาจกรไทย เพอใหทราบวาไดมการละเมดตอขอบงคบในพระราชบญญตนหรอไม

การขนตรวจเรอของพนกงานเจาหนาท สามารถด�าเนนการตรวจสอบทงบคคลและ ยานพาหนะเพอใหทราบวาไดปฏบตตามทกฎหมายก�าหนดหรอไม เชน การตรวจประกาศบตรผควบคมเรอ การตรวจเอกสารประจ�าเรอ การตรวจหนงสอคนประจ�าเรอ การตรวจสภาพความปลอดภยของตวเรอและ อปกรณความปลอดภยภายในเรอเปนตน

ในกรณมการตรวจตราจบกมผกระท�าผดเกยวกบการคามนษยในเรอประมงนน กรมเจาทาสามารถเปนหนวยงานสนบสนนขอมลพนฐานเกยวกบเรอ และบคคลประจ�าเรอ และเจาของเรอได เพอจดเปนประโยชนตอการสบสวนสอบสวน รวบรวมเอกสารหลกฐานในการด�าเนนคดตอผกระท�าผด โดยประสาน การตดตอกบหนวยงานเจาทา ทงในสวนภมภาคและสวนกลางไดทโทรศพทสายดวนหมายเลข ๑๑๙๙

(ง) กรมประมงในการปฏบตหนาทของพนกงานเจาหนาทในการออกตรวจตราจบกมผกระท�าความผดตาม

กฎหมายวาดวยการประมง สวนใหญจะเปนการตรวจตราในนานน�าภายในทะเลอาณาเขตของประเทศไทย คอ ๑๒ ไมลทะเลนบจากเสนฐานทใชก�าหนดในการวดทะเลอาณาเขตตามหลกกฎหมายระหวางประเทศวาดวยทะเล เนองจากความผดตามกฎหมายทเกยวของกบการประมงจะเกยวของกบพนทหามท�าการประมง ซงมก อยภายในบรเวณทะเลอาณาเขต ในบางกรณเขตพนทหามท�าการประมงอาจอยหางไกลออกไปจากแนวทะเลอาณาเขต เชน แนวเขตหามท�าการประมงในฤดทสตวน�ามไข วางไข และเลยงตวในวยออน ในบางสวนของจงหวดประจวบครขนธ ชมพร และสราษฎรธาน ประมาณ ๖๓ ไมลทะเล บรเวณหลงเกาะสมย เกาะพงน จงหวดสราษฎรธาน แตกอยภายในเขตเศรษฐกจจ�าเพาะของประเทศไทย (ภายในเขต ๒๐๐ ไมลทะเลนบจากเสนฐาน)

44 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ซงประเทศไทยในฐานะรฐชายฝงยอมมสทธอธปไตย (Sovereign Right) ในการดแลและปกปองการแสวงหาประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตทงทมชวตและไมมชวต ดงนน พนกงานเจาหนาทตามกฎหมายประมง จงมอ�านาจในการตรวจสอบการท�าการประมงของเรอประมงในบรเวณดงกลาวไดดวย

เนองจากความผดตามกฎหมายทเกยวของกบการประมง เปนความผดทเกยวของกบทรพยากรธรรมชาตทอยภายในนานน�าซงเปนทจบสตวน�า หรอเขตการประมงของประเทศไทย ดงนน อ�านาจ ในการจบกมของพนกงานเจาหนาทจงอยภายในเขตดงกลาวเทานน มไดมอ�านาจออกไปท�าการจบกมนอก นานน�าหรอในเขตทะเลหลวง (High Sea) แตประการใด เวนแตเปนกรณทอยระหวางการไลตดตามจบกมผกระท�าความผด (Hot pursuit) ซงความผดไดเกดขนกอนหนานแลวในนานน�าทรฐชายฝงมอ�านาจจบกมเทานน

การตรวจตราจบกมผกระท�าความผด พนกงานเจาหนาทของกรมประมงมอ�านาจหนาทจบกมเฉพาะตามพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ พระราชบญญตวาดวยสทธการประมงในเขตการประมงไทย พ.ศ. ๒๔๘๒ และตามพระราชบญญตฉบบอนๆ ทมการแตงตงเจาหนาทของกรมประมงเปนพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายเทานน อยางไรกตาม พนกงานเจาหนาทของกรมประมงมไดเปนพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายทเกยวของกบการคามนษยโดยตรง เชน ตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ ดงนน หากมการพบการกระท�าความผดดงกลาวเกดขน พนกงานเจาหนาทของกรมประมงกไมสามารถจบกม ผกระท�าความผดได และไมสามารถกกเรอประมงไวไดหากเรอประมงล�าดงกลาวมไดมการกระท�าความผดตามกฎหมายวาดวยการประมง จงตองอาศยพนกงานเจาหนาทของหนวยงานอนซงเปนพนกงานเจาหนาทตามกฎหมายด�าเนนการ

การเขาตรวจเรอ พนกงานเจาหนาทของกรมประมงจะใชอ�านาจตามพระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. ๒๔๘๑ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ เพอตรวจสอบเอกสารเกยวกบเรอตางๆ เชน ใบทะเบยนเรอ ใบอนญาตใหใชเรอ ใบอนญาตของผควบคมเรอ ตามทไดรบมอบอ�านาจจากเจาทา ตลอดจน จะใชอ�านาจตามพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ ในการตรวจสอบอาชญาบตร (ใบอนญาตใหใช เครองมอท�าการประมง) วาไดรบอนญาตถกตองตามกฎหมายหรอไม มการระบบคคลผมสทธใชเครองมอ ท�าการประมงอยในอาชญาบตรถกตองหรอไมเทานน โดยสามารถประสานงานโดยตรงกบส�านกงานประมง ประจ�าจงหวดนนๆ หรอส�านกบรหารจดการดานการประมง ไดทโทรศพทหมายเลข ๐๒-๕๖๑ ๓๖๙๑

ในสวนของการตรวจบคคล พนกงานเจาหนาทของกรมประมงมไดมอ�านาจหนาทเกยวของในเรองนโดยตรง และไมมกฎหมายใหอ�านาจในการตรวจสอบในเรองใดๆ ได เพยงแตใชอ�านาจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาในการตรวจคนบคคลในเบองตนไดเทานน

นอกจากนยงมสถานทตามกฎหมายอนซงในการตรวจคนเจาหนาทผปฏบตตองน�ากฎหมายเหลานนมาใชในการตรวจสอบสถานท เชน หอพก กตองอาศยอ�านาจตามพระราชบญญตหอพก พ.ศ. ๒๕๐๗ เปนตน

45ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๓.๓ การวางแผนและจดทมเขาปฏบตหรอเขาท�าการตรวจคน

เมอทราบสถานทเกดเหตและกฎหมายทจะใชเขาท�าการตรวจสอบหรอตรวจคนแลว กอนเขาด�าเนนการ เจาหนาทผปฏบตจะตองค�านงถงขอมลตางๆ เพอใชพจารณาดวยดงน

(๑) มผเสยหายทตองการใหชวยเหลออยในทเกดเหตจ�านวนเพยงใด และหลงจากการชวยเหลอแลว จะน�าผเสยหายไปไวทใด

(๒) มผตองสงสยอยจ�านวนเทาใด และจะตองใชเจาหนาทมากเทาใดจงจะสามารถควบคมผตองสงสยไดอยางปลอดภย และควรน�าตวผตองสงสยไปไวทใดหลงการจบกม

(๓) นอกจากผเสยหายและผตองหาอยในสถานทเกดเหตแลว ยงจะมบคคลอนอกหรอไม เชน ลกคา ทมาซอบรการทางเพศ คนงานถกตองตามกฎหมาย สมาชกครอบครว ฯลฯ หากม ใหพจารณาวาควรท�าอยางไรกบบคคลเหลานน

(๔) มขอมลบงชวา มผเสยหายเจบปวยหรอบาดเจบหรอไม หากมใหพจารณาเหตผลวา สมควรหรอไมทจะตองน�าเจาหนาททางการแพทยไปดวย

(๕) ใหพจารณาจดหาลาม หากผเสยหายหรอบคคลทเกยวของเปนบคคลตางดาว

(๖) บคคลอนๆ เชน นกสงคมสงเคราะห ตวแทนมลนธ ฯลฯ อาจรวมไปดวย กรณทอาจตองคดแยก ผเสยหายในทเกดเหต

(๗) ก�าหนดชองทางทดทสดในการเขาไปยงสถานทดงกลาว

(๘) หากจ�าเปนใหจดชดแนวปองกนและชดปฏบตชดแรกในเวลาเดยวกน

(๙) ก�าหนดหนาทของแตละบคคลทเขาไปปฏบตใหชดเจน เชน ผรบผดชอบปดเสนทางเขาออก ผรบผดชอบควบคมผตองสงสยและดแลผเสยหาย ผรบผดชอบถายภาพและถายวดโอ เปนตน หากมหลายหนวยควรใหหวหนาหนวยทรบผดชอบตามกฎหมายหรอผรบผดชอบตามหมายคนเปนหวหนาผสงการ

๓.๔ ความเสยงและการบรหารจดการความเสยงในการเขาปฏบตหรอเขาท�าการ ตรวจคน ควรพจารณาดงตอไปน

(๑) พจารณาวามขอมลอะไรบางทบอกถงความเสยงทอาจเกดขน

(๒) ผตองสงสย-มจ�านวนเทาใด และมพฤตการณหรอประวตในการถกด�าเนนคดและพกพาอาวธหรออาวธปนหรอไม

(๓) ผเสยหาย-มจ�านวนเทาใดและมทาทางวาจะตนตระหนกหรอไม

(๔) สถานทเกดเหต-มสงใดทเปนอนตรายหรอไม

(๕) จะมวธบรหารจดการความเสยงทเกดขนอยางไร

46 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๓.๕ เครองมอและอปกรณ ในการเขาปฏบตหรอเขาท�าการตรวจคน ควรพจารณา ดงตอไปน

(๑) พจารณาถงเครองมอรกษาความปลอดภย เชน อาวธปน เสอเกราะ กญแจมอ ส�าหรบเจาหนาท ผปฏบต

(๒) พาหนะ-ก�าลงพล จะเดนทางไปยงสถานทนน และการเคลอนยายผตองหาและผเสยหายออกจากสถานททเขาตรวจคนจบกม กรณมจ�านวนมากจะใชพาหนะใด

(๓) อปกรณถายภาพ-กลองวดโอ รวมถงกลองถายภาพ

(๔) เครองมอในการตรวจคน-ไฟฉาย ไฟฟาเดนทาง ไขควง เอกสารบนทกการตรวจคน ปากกา

(๕) การตดตอสอสาร-เจาหนาทจะตดตอสอสารกนอยางไร-ใชเสยง วทย หรอโทรศพทเคลอนท

(๖) การแตงกาย-ควรมสญลกษณเพอสามารถบอกฝายได

๔. การเขาชวยเหลอ/ตรวจคน/จบกม ควรพจารณาประเดนตางๆ ตอไปน

(๑) กอนเขาไปปฏบต หวหนาชดควบคมการปฏบตควรประชมชแจงการปฏบตและตรวจสอบความพรอมเพอใหเกดความมนใจในการปฏบต

(๒) ก�าชบเจาหนาทชดทเขาไปปฏบตชดแรก ใหมกลองถายวดโอ และกลองถายภาพ บนทกภาพ สถานทเกดเหตในโอกาสแรกทสามารถกระท�าได

(๓) ตรวจสอบการแตงกายของชดปฏบตวามสญลกษณของหนวยปฏบตการเพอเปนการบอกฝายและปองกนความสบสน

(๔) ควบคมสถานทเกดเหตในทนททท�าได

(๕) ใหแนใจวาชดปฏบตทราบต�าแหนงของผตองสงสย และกกตวไวในทนททท�าได เพอปองกนไมให ผตองสงสยทงหรอท�าลายสงใดทครอบครองอย และเพอปองกนความเสยงตออนตรายของบคคล และตด การสอสารระหวางผตองสงสยกบบคคลอน รวมทงผตองสงสยดวยกนเอง หากจ�าเปนใหใชเครองพนธนาการ

(๖) หากผเสยหาย ผตองสงสย เจาหนาทผปฏบต หรอบคคลหนงบคคลใด ไดรบบาดเจบจากการปฏบต หรอเจบปวยอยางเหนไดชด และตองการความชวยเหลอทางการแพทยทนท ใหจดหาการรกษาพยาบาลทนท ทท�าได ทงในสถานทเกดเหต หรอเคลอนยายไปยงโรงพยาบาล

(๗) พยายามหาสถานททปลอดภยเพอแยกผเสยหายไวสวนหนง มอบผรบผดชอบดแลผเสยหายและ ใหคดเสมอวา ผเสยหายอาจตนตระหนก หรออาจมปฏกรยาตอตาน ใหพยายามท�าความเขาใจและกนผเสยหายออกจากผตองสงสย เพอทจะไดไมถกผตองสงสยขมขได ทงทางสายตาและวาจา

47ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๘) เมอจบกมผตองสงสย และสามารถควบคมสถานทเกดเหตไดแลว ใหน�าลาม นกสงคมสงเคราะห หรอเจาหนาทมลนธ (ถาม) เขามายงสถานทนน เพออธบายถงสถานการณและสรางความมนใจใหผเสยหาย

(๙) มอบใหผรบผดชอบน�าผเสยหายชทรพยสนสวนตว จดท�าแผนทสงเขปคราวๆ และกอนเคลอนยายทรพยสนใหถายภาพและวดโอประกอบ เพอเกบไวเปนหลกฐาน

(๑๐) ควรยายผเสยหายออกไปจากสถานทนน และน�าไปไวยงทปลอดภย เชน สถานต�ารวจ บานพกฉกเฉน โรงพยาบาล เปนตน

(๑๑) หากมบคคลอนอยดวย เชน ลกคา หรอคนงานถกตองตามกฎหมาย ใหหารายละเอยดและยายออกจากสถานทเกดเหตในทนททท�าได

(๑๒) เมอควบคมผตองสงสยและเคลอนยายผเสยหายไวในทปลอดภยแลว ใหตรวจคนสถานทเกดเหต โดยละเอยด รวมทงยานพาหนะทเกยวของ เพอเกบพยานหลกฐานอยางชาๆ ไมตองรบรอน เพอการตรวจคน จะท�าไดอยางสมบรณ โดยแบงความรบผดชอบตามทก�าหนดไว ชดหนงตรวจคน ชดหนงบนทกขอมล ชดหนงเกบหลกฐาน

(๑๓) กอนเรมการตรวจคน แจงผตองสงสยใหทราบดงน

- อ�านาจในการตรวจคนครงน

- หากใชหมายศาลในการตรวจคน ใหแสดงใหผรบผดชอบสถานททราบ

- ในการตรวจคนควรมผรบผดชอบสถานทรวมเปนพยานในการตรวจคนและถายภาพ และ ถายวดโอไวโดยตลอด

(๑๔) ระหวางการตรวจคน หวหนาผตรวจคนหรออาจมอบความรบผดชอบแกผหนงผใดเปนผรวบรวม พยานหลกฐาน จดรายละเอยด เพอพจารณาพยานหลกฐาน ขอกลาวหาทจะด�าเนนคดกบผถกจบ และจดท�า บนทกการจบ

(๑๕) ใหพจารณาเกบสงของทกชนทคดวาอาจใชเปนหลกฐานพยานทเกยวของกบคดและสามารถยนยนการกระท�าผดหรอหลกฐานทโตแยงการกระท�าผดได หากไมแนใจใหเกบสงนนไวกอนแลวใหพนกงานสอบสวนคนในภายหลง

(๑๖) จดท�าบญชรายการสงของทวไป และสงของทใชเปนพยานหลกฐาน หากมสงของ และเอกสาร เปนจ�านวนมากใหหากลองมาผนกแลวใหเจาหนาทและผรบผดชอบสถานทลงลายมอชอก�ากบพรอมถายภาพ และวดโอไวเปนหลกฐาน เพอน�าไปตรวจสอบในภายหลง

๔.๑ การตรวจคนและตรวจสอบบคคล

หลงจากควบคมผตองสงสยและแยกผเสยหายไวในทปลอดภยแลว ควรมการตรวจคนและตรวจสอบ ตวบคคลโดยละเอยด ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา การตรวจคนบคคล ม ๓ กรณ คอ

48 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๑) การคนบคคลในทสาธารณสถาน ตามมาตรา ๙๓ บญญตไวว า หามมใหคนตวบคคลใน สาธารณสถาน เวนแตพนกงานฝายปกครองหรอต�ารวจเปนผคน เมอมเหตอนควรสงสยวา บคคลนนมสงของ ไวในครอบครอง เพอใชในการกระท�าความผด หรอไดมาโดยการกระท�าความผด หรอซงมไวเปนความผด

(๒) การคนตวบคคลอยในทรโหฐาน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๐๐ วรรคสอง เปนการตรวจคนบคคลเนองจากการคนในทรโหฐาน และมบคคลขดขวางการตรวจคนโดยมเหตอนควรสงสยวา บคคลนนน�าสงของทตองการพบซกซอนในรางกาย เจาพนกงานผท�าการตรวจคนมอ�านาจคนตวบคคลดงกลาว และหากพบสงของนนกยดไวเปนพยานหลกฐานได

(๓) การคนตวผตองหา ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๘๕ เปนการตรวจคนกรณมการจบตวผตองหาแลว เจาพนกงานผจบหรอผรบตวผถกจบ มอ�านาจคนตวผตองหาและยดสงของตางๆ ไวเปนพยานหลกฐานได

การตรวจคนบคคลจกตองกระท�าโดยความสภาพ หากเปนการคนผหญง ตองใหหญงอนเปนผคน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๘๕ วรรคสอง

นอกจากการตรวจคนโดยอาศยอ�านาจตามตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาแลว พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ ยงใหอ�านาจพนกงานเจาหนาทในการตรวจคนบคคลซงมเหตอนควรเชอไดวา เปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย เมอผนนยนยอม แตถาผนนเปนหญง จะตองใหหญงอนเปนผตรวจคนเชนเดยวกน

นอกจากการตรวจคนตวบคคลแลว เจาพนกงานผท�าการตรวจคนควรตรวจคนยานพาหนะทจอดไวบรเวณสถานทเขาท�าการตรวจคนดวย โดยพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๗ (๓) ใหอ�านาจพนกงานเจาหนาทในการตรวจคนยานพาหนะใดๆ ทมเหตอนควรสงสยวามพยาน หลกฐาน หรอบคคลทตกเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษยอยในยานพาหนะนน

ส�าหรบการตรวจคนโดยอาศยอ�านาจพนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปราม การคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ พนกงานเจาหนาทตองแสดงบตรประจ�าตวพนกงานเจาหนาทตอบคคลทเกยวของดวย (มาตรา ๒๘)

ในการตรวจคนสถานทและบคคล เจาพนกงานผปฏบตจะตองมการตรวจสอบตวบคคลกบหลกฐานตางๆ เชน บตรประจ�าตวประชาชน หนงสอเดนทาง ใบอนญาตขบข ฯลฯ เพอสามารถยนยนตวบคคลทพบในสถานทดงกลาว แตถาบคคลดงกลาวไมมหลกฐานทสามารถยนยนตวบคคลได หากเปนคนไทยใหตรวจสอบกบขอมลทะเบยนราษฎรโดยการซกถามรายละเอยดของบคคลดงกลาว เชน วน/เดอน/ปเกด ชอบดามารดา หรอ เปรยบเทยบกบรปถายในบตรประจ�าตวประชาชน เปนตน แตถาบคคลดงกลาวเปนบคคลตางดาวใหตรวจสอบเอกสารเกยวกบการเขาเมอง การอนญาตใหอยในราชอาณาจกรและการอนญาตท�างาน ปรากฏรายละเอยดดงน

49ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๔.๑.๑ การตรวจสอบการเขาเมอง ตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ (๑) แนวทางการตรวจสอบหนงสอเดนทาง

- สอบถามชอ นามสกล วนเดอนปเกด วาตรงกบทระบในหนงสอเดนทางหรอไม

- ประเมนอายคนตางดาวกบอายทแจงอยในหนงสอเดนทางวาตางกนหรอไม

- ดภาพถาย เปรยบเทยบความสง

- ดการแกไขเปลยนแปลงภาพถาย

- ดวนหมดอายของหนงสอเดนทาง

- ดลายมอชอโดยใหเขยนลายมอชอแลวเปรยบเทยบลายมอชอในหนงสอเดนทาง

- ฟงจากภาษาทคนตางดาวใช

ถาไมมหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง ใหด�าเนนคดตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒ หรอ ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

50 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางหนาปกหนงสอเดนทางประเทศกมพชา พมา ลาว)

กมพชา

พมา ลาว

51ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศกมพชา และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

หมายเลขหนงสอเดนทาง

ชอ และนามสกล

ภาพถายเจาของหนงสอเดนทาง

52 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ชอและนามสกล วนออกหนงสอเดนทาง

วน เดอน ปเกด เลขประจ�าตว

วนหมดอายของหนงสอเดนทาง

เพศ, สญชาต, ความสง สถานทออกหนงสอเดนทาง

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศกมพชา และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

53ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศกมพชา และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

ดานตรวจคนเขาเมองทอนญาต วนทอนญาตสนสด

วนทไดรบอนญาต

ลายมอชอผอนญาต

54 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศพมา และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

ภาพถายเจาของหนงสอเดนทาง

ความสงของผถอหนงสอเดนทาง

สญชาตของผถอหนงสอเดนทาง

ชอเจาของหนงสอเดนทางวน เดอน ป เกด

สตา

สถานทเกด

สผม

เพศ

วนหมดอายของหนงสอเดนทาง

ลายมอชอของผถอหนงสอเดนทาง

สถานทออกหนงสอเดนทาง

55ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศพมา และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

ดานตรวจคนเขาเมองทอนญาต

ประเภทการอนญาต

ลายมอชอผอนญาต

วนทการอนญาตสนสด

วนทไดรบอนญาต

56 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศลาว และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

ประเภทการอนญาต

วนทไดรบอนญาต

วนทการอนญาตสนสด

ลายมอชอผอนญาต

57ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอเดนทางประเทศลาว และรอยตราประทบใหอยในราชอาณาจกรไทย)

ลายมอชอของผถอหนงสอเดนทาง

หมายเลขหนงสอเดนทาง

สญชาตของผถอหนงสอเดนทาง

วน เดอน ปเกด

สถานทเกด

เพศ

วนออกหนงสอเดนทาง

วนหมดอายของหนงสอเดนทาง

นามสกลเจาของหนงสอเดนทาง

ชอเจาของหนงสอเดนทาง

ภาพถายเจาของหนงสอเดนทาง

58 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๒) แนวทางการตรวจรอยตราประทบการอนญาตใหอยในราชอาณาจกร

- ดวาผานการตรวจและประทบตราการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรไทยจากเจาหนาทตรวจคนเขาเมองในหนงสอเดนทางนนหรอไม (ตราประทบรปสเหลยมผนผาซงจะระบวนทเดนทางเขาและวนทไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกร) ถาไมมตองด�าเนนคด ตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒ หรอ ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

- ตรวจดวนอนญาตใหอยในราชอาณาจกรวาสนสดหรอไมถาการอนญาตสนสดแลว ตองด�าเนนคดตามมาตรา ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

๔.๑.๒. การตรวจสอบการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรและการอนญาตใหท�างาน(๑) รายละเอยดการตรวจแบบรบรองรายการทะเบยนประวตของคนตางดาวทไดรบอนญาตให

อยในราชอาณาจกรเปนกรณพเศษ (แบบ ทร. ๓๘/๑)

- ใหสงเกตหมายเลขประจ�าตวคนตางดาวและชอคนตางดาวในแบบ ทร.๓๘/๑ ตองตรงกบใบเสรจรบเงน

- เปรยบเทยบสวนสงทปรากฏอยบนรปใบหนาของคนตางดาวในแบบ ทร.๓๘/๑ กบสวนสงของคนตางดาววาสอดคลองกนหรอไม

- ควรดอายของเอกสารกรณเลยก�าหนด ควบค กบใบเสรจรบเงนคาธรรมเนยม ใบอนญาตท�างาน

(๒) ใบเสรจรบเงนคาธรรมเนยมใบอนญาตท�างาน (ฉบบจรง)

- วน/เดอน/ป ตองสอดคลองกบแบบ ทร.๓๘/๑

- หมายเลขประจ�าตวคนตางดาวในใบเสรจรบเงนฯตองตรงกบใบทร.๓๘/๑

- ชอคนตางดาว ตองสอดคลองกบแบบ ทร.๓๘/๑

- อายของการอนญาตตองสอดคลองกบแบบ ทร.๓๘/๑

(๓) ใบอนญาตเดนทางออกนอกเขตควบคมบคคลพนทสง

- รปใบหนา

- ชอ สกล

- สถานทไปด�าเนนการ

- ตราประทบอ�าเภอ/จงหวดผอนญาต

- ระยะเวลาการอนญาต/วนหมดอาย

59ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๔) ใบอนญาตท�างาน

- หมายเลขประจ�าตวคนตางดาว

- ชอคนตางดาว

- รปใบหนา

- นายจาง/สถานทท�างาน

- อายใบอนญาต/วนหมดอาย

- รายการเปลยน หรอเพมทองท หรอสถานทท�างาน

๔.๑.๓ การตรวจสอบเบองตนส�าหรบใบอนญาตท�างานและบตรประจ�าตวคนตางดาว ๓ สญชาต (พมา ลาว กมพชา) บตรสชมพ, สเขยว หรอสอนๆ

ซงในปจจบนมการยกเลกการใชบตรดงกลาวแลว แตทงนหากตรวจพบควรตรวจสอบเบองตน ดงน

- วนหมดอายใบอนญาตท�างาน

- วนหมดอายบตรประจ�าตวคนตางดาว

- วนเดอนปทออกใบเสรจรบเงน

- ระยะเวลาการอนญาตใหท�างาน

- อายระยะเวลาของการใชใบทร.๓๘/๑

- หนงสอเดนทาง (ถาม)

กรณบตรอยางใดอยางหนงหมดอายหรอบตรทงสองอยางหมดอายใหพจารณาตรวจสอบใบเสรจรบเงนคกบใบ ทร.๓๘/๑ เชนเดยวกบการตรวจคนตางดาวทวๆ ไป

60 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางแบบรบรองรายการทะเบยนประวต ท.ร. ๓๘/๑)

หมายเลขประจ�าตวคนตางดาว

ชอคนตางดาว

รปใบหนา/สวนสง

อายของการใชเอกสาร

61ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบเสรจรบเงนคาธรรมเนยมใบอนญาตท�างานของคนตางดาว)

วน เดอน ป

ชอตางดาว

หมายเลขประจ�าตวชอนายจาง/สถานประกอบการ

อายการขออนญาต

62 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาว)

ดานหนา

63ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาว)

ดานใน

หมายเลขประจ�าตวคนตางดาว

ชอตางดาว

รปใบหนา

นายจาง/สถานทท�างาน

อายใบอนญาต

64 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาว)

ดานใน

รายการเปลยน/เพมทองท /สถานท�างาน

ทองทท�างานใหม

สถานทท�างานใหม

65ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตเดนทางออกนอกเขตควบคมบคคลพนทสง)

รปใบหนา

ชอ/สกล

สถานทไป

ระยะเวลาการอนญาต

ตราประทบอ�าเภอ/จงหวด

ผอนญาต

66 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาว มาตรา ๑๓ (ชนกลมนอย ชาวเขา พนทสง))

67ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาว สญชาต พมา ลาว กมพชา ตามมตคณะรฐมนตร)

68 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตท�างานของคนตางดาวเขาเมองถกกฎหมาย)

ชอเจาของใบอนญาต

69ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๔.๒ การตรวจสอบและรวบรวมพยานหลกฐานในสถานทเกดเหต

เมอเจาหนาทผปฏบตสามารถควบคมพนทเกดเหตไดแลว สงทส�าคญอยางยงในการปฏบตเมอพบวา มการกระท�าผดฐานคามนษยคอ การรวบรวมพยานหลกฐานในทเกดเหต ซงการจะใชสงของหรอเอกสารใด เพอจะใชเปนพยานหลกฐานนนเบองตนควรทราบกอนวา การกระท�าผดฐานคามนษยทตรวจพบมลกษณะเปน การกระท�าผดในรปแบบใด ทงน พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑

ไดแบงลกษณะของการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการคามนษยไว ๘ รปแบบ ไดแก ๑. การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ

๒. การผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามก

๓. การแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน

๔. การเอาคนลงเปนทาส

๕. การน�าคนมาขอทาน

๖. การบงคบใชแรงงานหรอบรการ ซงกฎหมายใหค�านยามวา การขมขนใจใหท�างานหรอใหบรการ โดยท�าใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชก�าลงประทษราย หรอโดยท�าใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได

๗. การบงคบตดอวยวะเพอการคา

๘. การอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคล ไมวาบคคลนนจะยนยอมหรอไม กตาม

ดงนน กอนเขาตรวจคนแตละครงเจาหนาทผปฏบตจะตองตรวจสอบขอเทจจรงเบองตนกอนวาเหต ทเกดขนเปนการคามนษยในรปแบบหรอลกษณะใด เนองจากเมอเขาตรวจคนแลวในการตรวจสอบสถานท เกดเหตจะไดทราบวา จะตองตรวจยดสงของใดเพอน�าประกอบเปนพยานหลกฐานในการด�าเนนคดกบ ผกระท�าผด ทงน การคามนษยแตละรปแบบอาจมกฎหมายอนๆ ทจะตองด�าเนนคดควบคกนไปดวย หรอหาก ไมพบวาเปนความผดฐานคามนษยกอาจเปนความผดอาญาฐานอนทเจาหนาทผปฏบตอาจจะตองจบกมหรอ สงเรองใหหนวยงานทเกยวของด�าเนนการกอาจเปนได โดยในการปฏบตหนาทเชงสหวชาชพเจาหนาท ผปฏบตหลกหรอเจาหนาทผเขาไปปฏบตเบองตนจะตองทราบเกยวกบพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษยฯ และกฎหมายทเกยวของเปนอยางด เพอทจะไดประสานแจงเจาหนาทหนวยงานทเกยวของหรอพนกงานเจาหนาทเขาไปรวมปฏบตไดอยางมประสทธภาพ

ส�านกงานต�ารวจแหงชาตมอบหมายใหกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย รวบรวมสถตคดคามนษยทวประเทศในป ๒๕๕๑-๒๕๕๓ พบวา คดคามนษยในรปแบบการแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณมสถตเกดขนเปนล�าดบแรก รองลงมา ไดแก การคามนษยในรปแบบการแสวงหาประโยชนจากการบงคบใชแรงงานหรอบรการ โดยเฉพาะแรงงานประมงทางทะเล และการน�าคนมาขอทาน ตามล�าดบ ดงนน ค มอฉบบนจะอธบายการตรวจสอบและรวบรวมพยานหลกฐานในสถานทเกดเหตคดคามนษยใน ๓ รปแบบ ไดแก

70 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๑) การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ

(๒) การบงคบใชแรงงานหรอบรการ

(๒.๑) การบงคบใชแรงงานหรอบรการทวไป

(๒.๒) การบงคบใชแรงงานในเรอประมง

(๓) การน�าคนมาขอทาน

โดยมรายละเอยดดงตอไปน33

๔.๒.๑ การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณคดคามนษยในรปแบบการแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ มกเกดในสถานบรการเปน

สวนใหญ และผเสยหายสวนใหญเปนบคคลตางดาวจากประเทศเพอนบานเนองจากบคคลตางดาวเหลานมกจะแสวงหาความเปนอยทดกวา จงอพยพเขามาประกอบอาชพในประเทศไทย ประกอบกบปจจบนคนไทยไมนยมประกอบอาชพกรรมกร และงานบาน โดยเฉพาะงานประมงทะเล ท�าใหรฐบาลไทยจงมนโยบายเปดใหมการจดทะเบยนแรงงานตางดาวทเขามาท�างานในประเทศไทย แตการจดทะเบยนมหลายขนตอนและมหนวยงานหลายหนวยงานเขามาด�าเนนการจงท�าใหเกดความยงยาก และเกดกระบวนการนายหนาเขามาด�าเนนการ ท�าใหนายจางสวนใหญยงนยมแรงงานทผดกฎหมายเนองจากเสยคาใชจายนอย จงท�าใหแรงงานทผดกฎหมายตกอยในสภาพทเสยงตอการน�ามาแสวงหาประโยชนโดยมชอบในรปแบบตางๆ และเนองจากผเสยหายสวนใหญเปนบคคลตางดาว ดงนน การรวบรวมพยานหลกฐานจงตองด�าเนนการอยางมประสทธภาพ และตองเชอมโยงระหวางภายในและนอกประเทศ

3 ภาพจากกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย

71ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ขอบงชวาไดมการคามนษยในสถานบรการ- มการกกขงหนวงเหนยว ขมข ใชก�าลงประทษราย โดยสงเกตจากหลายปจจย เชน

มชายฉกรรจคอยควบคมพนกงาน มการลอคประตหองจากดานนอก มการยดบตรประจ�าตว หนงสอเดนทาง หรอทรพยสนของผเสยหายไว (โดยปกตจะอยทเจาของราน) พนกงานไมพดคยหยอกลอกบเจาหนาททเขาตรวจสอบ

- มการขดรดในลกษณะตางๆ เชน ใหกเงนและคดดอกเบยในอตราสง คดคาทพก คาอาหาร คาน�า คาไฟ คาเดนทางในอตราทแพงมาก

การรวบรวมพยานหลกฐานในคดคามนษย รปแบบการแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ มความจ�าเปนจะตองทราบเกยวกบรปแบบการคาประเวณ ซงมการพฒนารปแบบและวธการคาประเวณ ทเปลยนแปลงไป ดงนน จงควรศกษาขอมลรปแบบการคาประเวณของประเทศไทยในรปแบบตางๆ ประกอบ การพจารณารวบรวมพยานหลกฐานดวย ดงน

รปแบบ “การคาประเวณ” ของประเทศไทยในอดตถงปจจบน อาจแบงไดเปน ๓ กลม มรปแบบการใหบรการจ�านวน ๑๙ รปแบบดงตอไปน

๑. กลมการคาประเวณในสถานคาประเวณโดยตรง ม ๗ รปแบบ คอ

(๑.๑) สถานคาประเวณโดยตรงหรอซองโสเภณ โดยการจดใหมหญงโสเภณขายบรการ รวมประเวณกบชายในสถานคาประเวณโดยจดหองไวเฉพาะส�าหรบเพอการคาประเวณ

(๑.๒) สถานบรการประเภทอาบอบนวด ซงขออนญาตเปนสถานบรการ ตามมาตรา ๓ (๓) แหงพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. ๒๕๐๙ แตกเปนททราบกนวามการด�าเนนการใหมการคาประเวณ เชนเดยวกบ ขอ ๑.๑

(๑.๓) สถานนวดแผนไทยหรอนวดแผนโบราณ นวดน�ามน ตลอดจนสถานประกอบการ สปาบางแหงทงทถกตองและไมถกตองตามกฎหมาย แตพบวา ยงคงมการลกลอบบรการแอบแฝงการคาประเวณ ในสถานทดงกลาวอยเปนบางแหง

(๑.๔) โรงแรมขนาดเลก หรอโรงแรมมานรดทจดใหมหญงบรการคาประเวณแกลกคาหรอ โดยใหพนกงานจดหาหญงบรการประเวณแกลกคาโดยไดรบคาตอบแทน มแมงดาปนธระจดหา

(๑.๕) สถานบรการคาราโอเกะบงหนา ซงมหญงบรการรองเพลงหรอผสมเครองดม มการ จดสถานทตลอดจนแสง ส เสยงไปในทางทลอแหลม และมการจดหองแยกเปนการเฉพาะส�าหรบลกคาและ หญงบรการ

(๑.๖) รานตดผมบางประเภท สวนใหญจะเปนรานทมพนกงานตดผมเปนผหญง และมการ แยกหองบรการมดชดเปนการเฉพาะ

(๑.๗) หอพกของหญงโดยตรง มกมการตดตอโดยตรงระหวางผชายกบผหญงบรการทางเพศ และมการจายคาบรการทางเพศโดยตรงกบแขกทมาบรการโดยตรง

72 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๒. กลมสถานคาประเวณในลกษณะสถานทตดตอเพอการคาประเวณ ม ๓ รปแบบ

(๒.๑) สถานททจดใหมหญงไวบรการใหขายเลอก แลวพาไปรวมประเวณทอน อาจเปนลกษณะบานเชา หรอโรงแรม มการจดสถานทใหผรบบรการสามารถเลอกผใหบรการไดและพากนไปรวมหลบนอนกน ทสถานทอนๆ

(๒.๒) สถานบรการประเภทคาราโอเกะ คอกเทลเลาจ หรอคาเฟ ซงจะมหญงนงบรการแกลกคาภายในสถานทดงกลาวไมมการคาบรการแตพนกงานจะไดรบเฉพาะคาดม และเมอตกลงราคากนไดกจะไป ใหบรการทางเพศกบแขกในสถานทอนๆ ขางนอกโดยอาจเหมาคาดมจากสถานบรการหรอสถานประกอบการ นนๆ ทมสวนรบรดวย

(๒.๓) บารอะโกโก โคโยต หญงเตนเดนแบบโชวบนเวท การใหบรการทางเพศมกเกดขน เมอพนกงานเตนเลกงาน และมกเปนการตดตอกนเองระหวางแขกมาเทยวกบผหญงบรการในบารอะโกโก หรอโคโยต เดนแบบโชวบนเวทถกใจกบแขกมาเทยวกจะมการตกลงราคากบลกคาและพากนไปหลบนอน ทสถานทอนๆ นอกสถานบรการ

๓. กลมอนๆ ม ๙ รปแบบ(๓.๑) การคาประเวณตามสถานทหรอถนนสาธารณะ : โดยยนในลกษณะเสนอตวตดตอรบเรา

ใหลกคาทงทขบขยานพาหนะหรอเดนเทามาใชบรการ (Hooker) พบเหนเปนจ�านวนมากบรเวณทองสนามหลวง หรอบรเวณโดยรอบสวนลมพน ตลอดจนยานเพชรบรตดใหม เมอตดตอตกลงราคากนกจะพากนไปหลบนอนกนทอน

(๓.๒) การคาประเวณโดยมเอเยนตหรอนายหนาเปนธระจดหาใหมการคาประเวณ : มภาษาเรยกกนวา มามาซง ซงกคอ แมงดาทรบเปนธระจดหาผใหบรการทางเพศให โดยการตดตอทางโทรศพท เรยกอกอยางหนงวานางทางโทรศพท เมอตกลงการซอขายกนไดแลว ผทเปนธระจดหากพาหญงบรการไปพบกบแขก และเมอจายเงนกจะรบสวนแบงเปอรเซนตตามแตจะตกลงกน

(๓.๓) การคาประเวณในลกษณะเครอขายของหญงบรการดวยกนเอง : อาจไมมมามาซง เปนตวกลางหากแตหญงบรการซงคาประเวณดวยกนจะตดตอลกคาใหแกกนและกนทางโทรศพท โดยมการแนะน�าหญงอนใหแกลกคาเพอการคาประเวณ อาจมหรอไมมการแบงเปอรเซนตกบหญงบรการตามแตจะ ตกลงกน

(๓.๔) การคาประเวณแฝงผานทางนตยสาร หรอสอสงพมพอนโดยใชขอความหรอภาพทสอ ถงการคาประเวณโดยทางออม และสามารถคาดเดาเขาใจได เชน บรการเพอนเทยวคลายเหงาบรการ Escort ทงชายและหญง

(๓.๕) การคาประเวณทางโทรศพท ระบบ 1900 xxx xxxx : โดยในปจจบน จะเปนรปแบบทมหญงบรการพดคยกบลกคา และมค�าพด หรอสงเสยง ส�าเนยงวาจาสอไปในทางลามก หรอมเจตนจ�านงทจะใหลกคาส�าเรจความใครทางกามารมณ

73ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๓.๖) การคาประเวณทางอนเทอรเนต : โดยการน�าเสนอการคาประเวณในทางอนเทอรเนต ในโปรแกรมหรอจะท�าเปนเวปเพจทงในแบบการโฆษณาหาลกคาโดยตรงและโดยออม โดยสอความหมายดงกลาว หรอทางระบบหองเชท (chat room) เชน เอมเอสเอน (MSN), PIRCH, ICQ เปนตน เมอตกลงราคากนได กจะนดหมายกนไปซอขายบรการทางเพศบางกรณอาจออกมาในรปของการ “ขายวว” ทางเวบแคมโชว เปดเผยรางกาย หรอแสดงการรวมเพศ เพอใหอกฝายส�าเรจความใคร โดยอาจแลกเปลยน โดยการใหซอบตรเตมเงน บอกรหสซงทงสองฝายจะไมไดเจอตวตนกนจรงๆ ซงเฉพาะกรณขายววน ยงเปนประเดนถกเถยงกนวาจะเขาขายการคาประเวณหรอไม เพราะยงไมมการตดตอหรอสอเจตนากนอยางชดเจนโดยตรงเหมอนกรณอนๆ

(๓.๗) การคาประเวณโดยการหาคนเลยงดหลายคน : โดยไดรบคาตอบแทนเปนรายเดอน ในแตละราย โดยหญงบรการบางคนอาจมคนเลยงดมากกวา ๒ ราย จากการตรวจสอบพบวา บางสวนยงเปนนกศกษา หรอพนกงานระดบปฏบตทตองการเงนเปนคาตอบแทน หรอคาเลยงด โดยแลกกบการใหบรการ ทางเพศดงกลาว สวนใหญมกเปนการคาประเวณสมครใจยอมรบการกระท�า

(๓.๘) การคาประเวณทแฝงอยในอาชพอน แตเปนทรกนในวงการ : เชน แคดดสนามกอลฟ กลางคนบางแหง หรอผหญงจดแตมโตะสนกเกอรบางแหง หรอพรตต (Pretty) หญงเชยรสนคารปแบบตางๆ ซงบางสวนกมการแฝงการเสนอบรการทางเพศโดยมคาตอบแทนซงพบเหนไดอยเสมอ

(๓.๙) การคาประเวณในลกษณะองคกรอาชญากรรม (Organized Crime) : ถอไดวาเปนธรกจทสงผลกระทบตอความสงบเรยบรอยของบานเมองมากกวารปแบบอนๆ และปจจบนมแนวโนมจะสงขนเรอยๆ ในรปแบบของการคามนษย (Human Trafficking) ประเทศไทยนบวาเปนประเทศหนง มการคามนษยทงเปน ตนทางทางผานและปลายทางจากการคามนษย โดยเฉพาะอยางยงการแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ (Transnational Sexual Exploitation)

ดงนน จงเหนไดวารปแบบของการคาประเวณมหลากหลายรปแบบ ซงแตละรปแบบอาจใช พยานหลกฐานทแตกตางกน แตพอจะสรปแนวทางในการรวบรวมพยานหลกฐานไดดงน

(๑) หากเจาหนาทผปฏบตใชวธการสบสวนโดยใชวธการลอซอ ซงเปนการสบสวนทมคณคา ชวยใหไดหลกฐานเปนทนาพอใจ เปาหมายหลกกเพอพสจนวา มการขายบรการทางเพศจรง เชน การสงต�ารวจแฝงตวเปนนกเทยวเขาไปใชบรการในสถานทเกดเหต กอนด�าเนนการเจาหนาทผปฏบตจะตองน�าธนบตรทจะ ใชซอบรการหญงขายบรการ มาท�าสญลกษณและลงประจ�าวนเพอเปนหลกฐานวา จะน�าธนบตรดงกลาวไป ลอซอ ดงนน หลกฐานทส�าคญอยางแรกทเจาหนาทผปฏบตจะตองเกบไวเปนหลกฐานคอ ธนบตรทใชลอซอ ดงกลาว โดยจะตองยนยนไดวาธนบตรอยในการครอบครองของผใด (ถายรปขณะตรวจพบเปนหลกฐาน)

(๒) หลกฐานทแสดงวามการคาประเวณ เชน ถงยางอนามย ครมส�าหรบใชหลอลนขณะรวมเพศ ตว หรอเอกสารใดๆ ทผประกอบการท�าขนเพอเปนหลกฐานในการจายเงนใหกบหญงขายบรการ หรอเพอ ใหทราบจ�านวนครงหรอวงรอบในการคาประเวณ

74 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๓) เอกสารเกยวกบสถานทเกดเหต ไดแก ใบอนญาตประกอบการ ใบอนญาตขายบหรหรอสรา เอกสารแสดงกรรมสทธหรอการครอบครองอาคารทเกดเหต ทงน เพอเปนการขยายผลใหทราบวาผประกอบการทแทจรงคอผใด

(๔) หลกฐานเกยวกบบตรประจ�าตวประชาชน หนงสอเดนทางของผเสยหายหรอผตองสงสยทอยในสถานทเกดเหต ทงน ควรถายรปหรอถายวดโอไวเปนหลกฐานวา ถกเกบไวทใดหรอเกบในลกษณะซกซอนหรอไม เพอใชเปนพยานหลกฐานกรณผเสยหายยนยนวาถกยดเอกสารดงกลาวไว

(๕) หลกฐานทางการเงน เชน สมดบญชธนาคาร บตรเอทเอม หลกฐานการสงเงน เปนตน ทงน เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบรายไดของหญงบรการและเพอใชเปนหลกฐานในการสบสวนความผดฐาน ฟอกเงนอกสวนหนง

(๖) หลกฐานเพอเปนหลกฐานกรณมการพนธนาการ เชน กญแจประต กญแจมอ โซตรวน

(๗) หลกฐานทางการสอสาร เชน โทรศพทมอถอ ใบเสรจรบเงนคาโทรศพท จดหมายตดตอกบผอน เพอใชเปนประโยชนในการสบหาและเชอมโยงขบวนการคามนษย

(๘) หากเปนคนตางดาวใหตรวจยดหลกฐานการเขาเมอง ใบอนญาตท�างาน หรอเอกสารทเกยวของเพอตรวจสอบหานายจางและผเกยวของ

(๙) รถยนตหรอรถจกรยานยนตทจอดใกลเคยงสถานทเกดเหต ควรท�าการตรวจสอบ เนองจากอาจมพยานเอกสารทเกยวของอยภายใน

(๑๐) หากเปนกรณใชวธลอซอหญงบรการไปใชบรการนอกสถานทเกดเหต เชน โรงแรม ใหตรวจยดรถจกรยานยนตหรอรถยนตทใชสงหญงบรการเปนของกลางประกอบการด�าเนนคด และตรวจสอบทะเบยนรถเพอใหทราบผเปนกรรมสทธหรอผครอบครอง และหาความเชอมโยงวาเหตใดจงน�ามาใชในสถานทเกดเหต

(๑๑) เสอผาเครองใชของหญงบรการหรอผเสยหายจะตองน�าเปนหลกฐาน เพอแสดงใหเหนวาหญงบรการหรอผเสยหายพกอาศยอยในทเกดเหต เพอใชเปนพยานหลกฐานปองกนการตอสวาหญงเขามาบรการเองโดยทผประกอบการไมมสวนเกยวของ

(๑๒) หากเปนกรณการคามนษยทางอนเตอรเนต จะตองตรวจสอบและตรวจยดหลกฐานการใชอนเตอรเนต เชน จากเครองคอมพวเตอร โนตบค หรอแทบเลตในทเกดเหต ทงน ในการด�าเนนการเกบหลกฐานจะตองใชพนกงานเจาหนาทตาม พระราชบญญตคอมพวเตอรฯ เขามารวมเกบพยานหลกฐานตามกฎหมายดวย

กรณเปนการคามนษยในรปแบบการคาประเวณขามชาต เจาหนาทผปฏบตจะตองตรวจสอบ หลกฐานการเขา-ออกของผเสยหายจากส�านกงานตรวจคนเขาเมอง หลกฐานการขอหนงสอเดนทางจาก กองหนงสอเดนทาง กระทรวงการตางประเทศ หลกฐานการขอวซาเขาประเทศปลายทาง หลกฐานการซอตวเครองบน และตรวจสอบบคคลในเทยวบนทเดนทางเขาและออกประเทศดงกลาว แลวน�าขอมลมาเชอมโยงกนเพอสามารถวเคราะหหาผน�าพาผเสยหายไปคาประเวณซงเปนหนงในขบวนการคามนษยมาด�าเนนคดตาม กฏหมายตอไป

75ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

และในการปฏบตหนาทของเจาหนาทผ ปฏบตจะตองน�ากฎหมายทเกยวของมาพจารณาดวย เชน หากเขาขายเปนสถานบรการจะตองน�าพระราชบญญตสถานบรการ ซงกฎหมายฉบบทใชอยในปจจบนคอ ฉบบท ๔ พ.ศ. ๒๕๔๗ (ฉบบท ๑ ออกเมอป พ.ศ. ๒๕๐๙) มาใชพจารณา โดยในการตรวจสอบสถานทเกดเหตเจาหนาทผปฏบตจะตองตรวจดสภาพบรเวณสถานทเกดเหตวามสภาพเปนสถานบรการตามทกฎหมายบญญตไวหรอไม และพจารณาด�าเนนคดตามกฎหมายทเกยวของดวย เชน ความผดตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. ๒๕๐๙

ค�าวา “สถานบรการ” หมายความวา สถานททตงขนเพอใหบรการโดยหวงประโยชนในทางการคา ซงไดก�าหนดไวในมาตรา ๓ ดงตอไปน

(๑) สถานเตนร�า ร�าวง หรอรองเงง เปนปกตธระประเภททมและประเภททไมมคบรการ (disco theque มฟลอรส�าหรบเตน)

(๒) สถานททมอาหาร สรา น�าชา หรอเครองดมอยางอนจ�าหนายและบรการ โดยมผบ�าเรอส�าหรบปรนนบตลกคา (รานอาหารประเภท no hand)

(๓) สถานอาบน�า นวด หรออบตว ซงมผบรการใหแกลกคา (อาบอบนวด, สปาตางๆ) เวนแต

(ก) สถานทซงผบรการไดขนทะเบยนและรบใบอนญาตเปนผประกอบโรคศลปะสาขา การแพทยแผนไทย ประเภทการนวดไทยตามกฎหมายวาดวยการประกอบโรคศลปะ หรอไดรบยกเวนไมตองขนทะเบยนและรบใบอนญาตเปนผ ประกอบโรคศลปะ สาขาการแพทยแผนไทยประเภทการนวดไทยตามกฎหมายดงกลาว หรอสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล

(ข) สถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยทกระทรวงสาธารณสขประกาศก�าหนด โดยความเหนชอบของรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย หรอ

(ค) สถานทอนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง

(๔) สถานททมอาหาร สรา หรอเครองดมอยางอนจ�าหนายหรอใหบรการ โดยมรปแบบ อยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(ก) มดนตร การแสดงดนตร หรอการแสดงอนใดเพอการบนเทง และยนยอมหรอ ปลอยปละละเลยใหนกรอง นกแสดง หรอพนกงานอนใด นงกบลกคา (คาเฟ ผบ บาร ทใหนกรอง นกแสดง หรอพนกงานนงกบลกคา)

(ข) มการจดอปกรณการรองเพลงประกอบดนตรใหแกลกคา โดยจดใหมผบรการขบรองเพลงกบลกคา หรอยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหพนกงานอนใดนงกบลกคา (คารา โอเกะหรอรานอาหารทลกคาสามารถขนรองเพลงได)

76 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ค) มการเตนหรอยนยอมใหมการเตน หรอจดใหมการแสดงเตน เชน การเตนบนเวท หรอการเตนบรเวณโตะอาหารหรอเครองดม (ผบตางๆ ทไมมฟลอรส�าหรบเตนร�า โดยเฉพาะ)

(ง) มลกษณะของสถานท การจดแสงหรอเสยง หรออปกรณอนใดตามทก�าหนดใน กฎกระทรวง

(๕) สถานททมอาหาร สรา หรอเครองดมอยางอนจ�าหนาย โดยจดใหมการแสดงดนตรหรอ การแสดงอนใดเพอการบนเทง ซงปดท�าการหลงเวลา ๒๔.๐๐ นาฬกา (รานอาหารทมดนตรแตไมมนกรอง นกแสดง หรอพนกงานนงกบลกคา)

(๖) สถานทอนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง

ผใดเปดด�าเนนกจการเพอหวงประโยชนทางการคาอนมลกษณะตาม ๖ ขอดงกลาวตองไดรบ การอนญาตตามพระราชบญญตน หากผใดเปดสถานบรการโดยไมไดรบอนญาตกจะมโทษจ�าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

77ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตใหตงสถานบรการ)

78 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

79ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ใบอนญาตใหตงสถานบรการนน ไมวาจะอนญาต ณ วนทใดกตาม จะมอายถงแคสนปนนๆ เทานน ใบอนญาตจะระบรายละเอยดเกยวกบผรบใบอนญาต สถานท ขนาดพนท และเวลาเปด-ปด ของสถานบรการนนๆ หากมการเปลยนแปลงตองแจงและยนขออนญาตตอผมอ�านาจ ผยนขอตงสถานบรการจะตองไดรบ การตรวจสอบประวตวามคณสมบตเหมาะสม ดงน

๑. อายไมต�ากวายสบปบรบรณ

๒. ไมเปนผประพฤตเสอมเสยหรอบกพรองในศลธรรม

๓. ไมเปนผวกลจรต หรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ

๔. ไมเปนผเจบปวยดวยโรคตดตออนเปนทรงเกยจของสงคม โรคพษสราเรอรง หรอโรคยาเสพตด ใหโทษอยางรายแรง

๕. ไมเปนผเคยตองรบโทษในความผดเกยวกบเพศ ตามประมวลกฎหมายอาญาในความผด วาดวยการคาหญง และเดก

โดยผประสงคจะรบอนญาตตองยนขอทท�าการอ�าเภอ (ส�าหรบในตางจงหวด) และสถานต�ารวจ (ส�าหรบกรงเทพมหานคร) เมอไดรบการพมพมอทสถานต�ารวจและสงไปตรวจสอบประวตการตองโทษแลว หากเปนการขออนญาตในปแรกกตองรอจนไดรบการอนญาตเปนทเรยบรอย จงจะสามารถเปดด�าเนนกจการได แตหากเปนการขออนญาตในปตอๆ ไป เมอไดรบหนงสอจากทวาการอ�าเภอสงถงสถานต�ารวจใหท�าการพมพมอตรวจสอบประวตแลว กใหอนโลมเปดสถานบรการตอไปได แมใบอนญาตฯ ยงไมไดรบการอนญาต

80 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

หลงจากทไดรบอนญาตเปนทเรยบรอยแลว ผ รบอนญาตกมหนาทตองปฏบตตามกฎหมาย หลายประการ เพอควบคมสถานบรการใหด�าเนนกจการไดอยางสงบเรยบรอย โดยมขอกฎหมายหลายขอ ไวควบคมผรบใบอนญาต เจาของ ผดแล นตบคคล กรรมการผจดการของสถานบรการดงกลาว พอสรปได เปนขอๆ ดงน

- สถานบรการตองไมปลอยปละละเลยใหผมอายต�ากวายสบปบรบรณ ซงมไดท�างานใน สถานบรการนน เขาไปในสถานบรการระหวางเวลาท�าการ โดยสถานบรการตองจดผตรวจสอบบตรประชาชนหรอเอกสารแสดงอายของผทจะเขาใชบรการทกครง (มาตรา ๑๖/๑)

- สถานบรการตองจดท�าบตรประวตของพนกงานกอนเรมเขาท�างานในสถานบรการ และ คอยปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนอยเสมอ รวมทงใหพนกงานตดหมายเลขประจ�าตวในสถานบรการใหชดเจน (มาตรา ๑๔), (มาตรา ๑๗)

- สถานบรการตองไมยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหมการน�าอาวธเขาไปในสถานบรการ เวนแตเปนกรณทเจาหนาทซงอยในเครองแบบและน�าเขาไปเพอปฏบตหนาทตามกฎหมาย (มาตรา ๑๖ (๖))

- สถานบรการตองไมรบเดกอายต�ากวา ๑๘ ปบรบรณเขาท�างาน (มาตรา ๑๖ (๑))- สถานบรการตองไมจ�าหนายสรา ยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหผ มอาการมนเมา

จนประพฤตวนวายหรอครองสตไมไดเขาไป หรออยในสถานบรการระหวางเวลาท�าการ (มาตรา ๑๖ (๒), (๓))- สถานบรการตองไมยนยอมใหผทไมมหนาทเฝาดแลสถานบรการนนพกอาศยหลบนอน

ในสถานบรการ (มาตรา ๑๖ (๔))- สถานบรการตองไมยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหมการกระท�าความผดเกยวกบยาเสพตด

ในสถานบรการ (มาตรา ๑๖ (๕))- สถานบรการตองเปดปดตามเวลา และจดสถานท รวมถงจดโคมไฟใหเปนไปตามท

กฎกระทรวงก�าหนด (มาตรา ๑๗) - สถานบรการตองควบคมมใหมการแสดงในทางลามกหรออนาจาร และมใหมสตวราย

เขารวมการแสดงในสภาพทอาจกอใหเกดอนตรายแกผชม (มาตรา ๑๙) ทงน การควบคมสถานบรการนอกจากมาตรการทางกฎหมายทเจาหนาทสามารถจบกมไดใน

ขณะทเขาท�าการตรวจสอบแลว ยงมมาตรการทางการปกครองคอยควบคมสถานบรการดงน- หากตรวจพบการกระท�าความผดสถานเบา ตามมาตรา ๑๔, ๑๕, ๑๖ (๒) (๓) หรอ

กฎกระทรวงตาม มาตรา ๑๗ ผจบกมหรอเจาหนาททตรวจพบการกระท�าผดสามารถท�าหนงสอไปยงผอนญาต (ผบญชาการต�ารวจนครบาลเปนผอนญาตส�าหรบเขตกรงเทพมหานคร และผวาราชการจงหวดส�าหรบจงหวดอน) ใหพจารณาสงพกใบอนญาตไดครงละไมเกนสามสบวน

- หากตรวจพบการกระท�าความผดทขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน ยนยอมหรอปลอยปละละเลยใหมการมวสมเพอกระท�าความผดเกยวกบยาเสพตด หรอมการกระท�าความผด เกยวกบยาเสพตด ในสถานบรการ และความผดตามมาตรา ๑๖/๑ วรรค ๑, ๑๖/๒, ๑๖ (๑), (๔), (๕), (๖) และมาตรา ๑๙ หรอกฎกระทรวงซงไดก�าหนดเวลาเปดปดสถานบรการ สามารถเสนอสงพกใบอนญาตไดครงละ ไมเกน ๙๐ วน

81ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ท..............................................................

หนวย.....................................................

วนท............. เดอน.......................... พ.ศ. ..................

เรอง ตรวจสอบประวตผขออนญาตตออายใบอนญาตตงสถานบรการ

เรยน ผก�ากบสถานต�ารวจ.....................................

ดวย...................................................................................... อาย.................... อยบานเลขท......................... หมท......... ต�าบล/แขวง................................................. อ�าเภอ..................................................... จงหวด..............................................................................

มความประสงคขออนญาตตออายใบอนญาตตงสถานบรการ

ชอ......................................................................... ตงอยเลขท.................................... หมท....................... ต�าบล...........................................

อ�าเภอ.................................................................................................... จงหวด.......................................................................................................

เพอปฏบตใหเปนไปตามกฎกระทรวงมหาดไทย ออกตามความพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. ๒๕๐๙ และทแกไขเพมเตม จงขอใหทาพมพลายนวมอตรวจสอบประวตผขออนญาตตออายใบอนญาตตงสถานบรการ เพอประกอบการพจารณา ผลเปนประการใด แจงใหอ�าเภอทราบดวย

ขอแสดงความนบถอ

(ลงชอ)...................................................

(...........................................................)

ต�าแหนง………...........………………….................……

โทร :.....................................

82 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

พระราชบญญตสถานบรการฯ มไดควบคมเพยงผประกอบการเทานน แตยงมบทลงโทษส�าหรบบคคลอน มใหน�าอาวธเขาไปในสถานบรการ หากฝาฝนน�าอาวธเขาไป ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ หากเปนอาวธปน ตองระวางโทษจ�าคกตงแตหนงปถงหาปฯ แตหากเปนอาวธสงครามหรอวตถระเบด ตองระวางโทษจ�าคกตงแตสองปถงยสบป หรอปรบตงแตสหมนบาทถงสแสนบาท หรอทงจ�าทงปรบ และยงระบใหศาลมอ�านาจสงรบอาวธนนดวย ทงน การตรวจสถานบรการของเจาหนาทผปฏบตงาน เมอพนกงานฝายปกครองหรอต�ารวจชนผใหญตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มเหตอนควรเชอหรอสงสยวา มการฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตน หรอกฎกระทรวงซงออกตามพระราชบญญตนในสถานบรการแหงใด ใหเจาพนกงานนนมอ�านาจเขาไปตรวจภายในสถานบรการนนไดไมวาเวลาใดๆ แตในการปฏบตหนาทในการตรวจสถานบรการนนใหเจาหนาทผมอ�านาจตรวจแสดงบตรประจ�าตวตอบคคลทเกยวของดวย เมอแสดงตนแลว หากยงมผขดขน เชน พนกงานรกษาความปลอดภย (การด) ซงดแลหนาสถานบรการยงไมยนยอมใหเขาไปตรวจสอบ หรอไมใหความสะดวกตามทรองขอ กสามารถด�าเนนคดกบการดผนนไดตามมาตรา ๒๕ อนจะมโทษจ�าคกไมเกนหนงเดอน หรอปรบไมเกนหนงพนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

ในกรณทผกระท�าความผดตามพระราชบญญตนเปนนตบคคล กรรมการ ผจดการ หรอบคคลใดๆ ซงรบผดชอบในการด�าเนนการของนตบคคลนน ตองรบโทษตามทกฎหมายบญญตไวส�าหรบความผดนนดวย เวนแตจะพสจนไดวาตนมไดมสวนในการกระท�าความผดของนตบคคลนน (มาตรา ๒๘/๔)

ประโยชนของพระราชบญญตสถานบรการฯ นนมมากมาย ทงคอยควบคมเจาของ ผดแล พนกงาน เจาหนาทต�ารวจทจะเขาไปในสถานบรการและบคคลภายนอกทเกยวของกบสถานบรการ และยงควบคมการกระท�าผดตางๆ ในรานไมวาจะเปนเรองยาเสพตด คาประเวณ อาวธปนฯ แตทงน มผประกอบการจ�านวนมากทเลยงไมยอมขออนญาตเปดสถานบรการ คงยนยอมใหจบกมในขอหาเปดสถานบรการโดยไมไดรบอนญาตเทานน

44

4 ภาพจากกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย

83ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๔.๒.๒ การบงคบใชแรงงานหรอบรการทวไปกรณเจาหนาทผปฏบตหรอพนกงานเจาหนาทไดรบแจงวา มการบงคบใชแรงงานหรอบรการภายใน

สถานทเกดเหต หรอกรณเขาตรวจสอบหรอตรวจคนสถานททสงสยวาจะมการคามนษย หากสถานทดงกลาว มการจางแรงงาน ไมวาจะเปนแรงงานไทยหรอแรงงานตางดาว เจาหนาทผปฏบตหรอพนกงานเจาหนาทสมควรทจะตรวจสอบหรอเกบหลกฐาน เพอใหไดขอเทจจรงวา ภายในสถานทดงกลาวมการบงคบใชแรงงานหรอบรการหรอไม หากมการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการบงคบใชแรงงานหรอบรการ การกระท�าดงกลาวถอวา เขาขายความผดฐานคามนษย ซงสถานทเกดเหตในคดคามนษยในรปแบบการบงคบใชแรงงานอาจมหลาย สถานท เชน ภายในสถานบรการ ภายในโรงงานอตสาหกรรม หรอภายในทพกอาศย เปนตน ดงนน แนวทาง ในการรวบรวมพยานหลกฐานในความผดคามนษยรปแบบนอาจแตกตางกนไปบางตามลกษณะทเกดเหต แตพอจะสรปแนวทางในการรวบรวมพยานหลกฐานในภาพรวมไดดงน

(1) เอกสารเกยวกบสถานทเกดเหต ไดแก ใบอนญาตประกอบการ ใบอนญาตขายบหรหรอสรา เอกสารแสดงกรรมสทธหรอการครอบครองอาคารทเกดเหต ทงน เพอเปนการขยายผลใหทราบวาผประกอบการทแทจรงคอผใด

(2) หลกฐานเกยวกบบตรประจ�าตวประชาชน หนงสอเดนทางของผเสยหายหรอผตองสงสย ทอยในสถานทเกดเหต ทงน ควรถายรปหรอถายวดโอไวเปนหลกฐานวาถกเกบไวทใดหรอเกบในลกษณะ ซกซอนหรอไม เพอใชเปนพยานหลกฐานกรณผเสยหายยนยนวาถกยดเอกสารดงกลาวไว

(3) หลกฐานทางการเงน เชน สมดบญชธนาคาร บตรเอทเอม หลกฐานการสงเงน เปนตน ทงน เพอเปนหลกฐานในการตรวจสอบรายไดของแรงงานและเพอใชเปนหลกฐานในการสบสวนความผดฐานฟอกเงนอกสวนหนง

(4) หลกฐานเพอเปนหลกฐานกรณมการพนธนาการ เชน กญแจประต กญแจมอ โซตรวน

(5) หลกฐานทางการสอสาร เชน โทรศพทมอถอ ใบเสรจรบเงนคาโทรศพท จดหมายตดตอกบผอน เพอใชเปนประโยชนในการสบหาและเชอมโยงขบวนการคามนษย

(6) หากเปนคนตางดาวใหตรวจยดหลกฐานการเขาเมอง ใบอนญาตท�างานหรอเอกสารทเกยวของเพอตรวจสอบหานายจางและผเกยวของ

(7) รถยนตหรอรถจกรยานยนตทจอดใกลเคยงสถานทเกดเหตควรท�าการตรวจสอบ เนองจากอาจมพยานหลกฐานหรอเอกสารทเกยวของอยภายในรถดงกลาว

(8) หากเปนกรณมการเรยกคาไถจากญาตผเสยหาย และเจาหนาทผปฏบตโอนเงนเขาบญช ใหผตองสงสย ใหตรวจหาหลกฐานการเปดบญชและเอกสารทเกยวของไวเปนหลกฐาน

(9) เสอผาเครองใชของแรงงานหรอผเสยหายจะตองน�าเปนหลกฐาน เพอแสดงใหเหนวาแรงงานหรอผเสยหายพกอาศยอยในทเกดเหต

(10) หลกฐานวดโอวงจรปดใกลทเกดเหต อาจท�าใหเหนการเคลอนไหวของผเสยหายและ ผตองสงสยได

84 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

กรณเปนการคามนษยในรปแบบการบงคบใชแรงงานขามชาต เจาหนาทผปฏบตจะตองตรวจสอบหลกฐานการเขา-ออกของผเสยหายจากส�านกงานตรวจคนเขาเมอง หลกฐานการขอหนงสอเดนทางจาก กองหนงสอเดนทาง กระทรวงการตางประเทศ หลกฐานการขอวซาเขาประเทศปลายทาง หลกฐานการซอ ตวเครองบน และตรวจสอบบคคลในเทยวบนทเดนทางเขาและออกประเทศ แลวน�าขอมลมาเชอมโยงกนเพอสามารถวเคราะหหาผน�าพาผเสยหายไปคาแรงงานซงเปนหนงในขบวนการคามนษยมาด�าเนนคดตามกฏหมายตอไป

หากเปนการเขาตรวจสอบการท�างานของคนตางดาว โดยอาศยพนกงานเจาหนาทตาม พระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑

การตรวจสอบการท�างานของคนตางดาวถกกฎหมาย หมายถง การทพนกงานเจาหนาทเขาไป ตรวจสอบการท�างานของคนตางดาวในสถานททเชอวามการท�างานของคนตางดาวอย เพอใหบคคลทเกยวของปฏบตตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๒๑ ตลอดจนแนะน�าประชาสมพนธขอกฎหมายทเกยวของใหกบคนตางดาวและสถานประกอบการ หรอนายจางเขาใจและปฏบตตามไดอยางถกตอง รวมทง ศกษาสภาพการท�างาน ปญหาอปสรรคในการปฏบตตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๒๑ เพอน�ามาปรบปรง แกไข และด�าเนนการตามกฎหมายตอผฝาฝน

ประเภทของการตรวจการตรวจสอบการท�างานของคนตางดาว สามารถแบงประเภทการตรวจได ดงน

(๑) การตรวจทวไป หรอตรวจปกต

เปนการตรวจสถานประกอบการทวๆ ไปตามปกตทคาดวาจะมคนตางดาวท�างานอย รวมทง การตรวจตามแผนงาน โครงงาน และนโยบายของรฐบาล เพอตรวจสอบวาคนตางดาวมใบอนญาตท�างานอย หรอไม หรอท�างานถกตองตามทก�าหนดไวในใบอนญาตท�างานหรอไม และเพอเปนการประชาสมพนธ ใหค�าแนะน�าปรกษาแกคนตางดาวและสถานประกอบการหรอนายจางใหปฏบตตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๒๑

๑) ประเดนในการตรวจสอบ

- ยนค�าขอรบใบอนญาตท�างานตงแตเมอใดถงเมอใด

- มใบอนญาตท�างานอยกบตว

- ใบอนญาตท�างานหมดอายหรอไม

- คนตางดาวท�างานในเขตทองทหรอสถานททระบ

- คนตางดาวท�างานกบนายจางตามทระบ

- คนตางดาวไดปฏบตตามเงอนไข

85ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๒) วธการตรวจสอบ

- ตรวจสอบตอคนตางดาว และพนกงานของสถานประกอบการ สอบใหเขาประเดนตามหวขอในการตรวจสอบ

- การสอบปากค�า

- การหาพยานหลกฐานตางๆ

(๒) การตรวจลกษณะงาน

การตรวจลกษณะงานเปนการตรวจสอบทรบเรองจากกลมพจารณาการท�างานของคนตางดาวในระบบส�านกบรหารแรงงานตางดาว เมอคนตางดาวยนขอรบใบอนญาตท�างาน หรอขอตอใบอนญาตท�างาน หรอเปลยนแปลงลกษณะ หรอเงอนไขทก�าหนดไวในใบอนญาตท�างาน โดยการออกไปตรวจสอบสถานประกอบการซงระบวาเปนนายจางคนตางดาวท�างาน เพอหาขอมลเกยวกบลกษณะงานของคนตางดาว และรายละเอยด เกยวกบการจางงานคนตางดาว ประกอบการพจารณาการยนขอของคนตางดาว

๑) ประเดนในการตรวจสอบ

- สถานประกอบการด�าเนนธรกจประเภทอะไร

- สถานประกอบการประกอบธรกจอะไรบาง

- รายละเอยดลกษณะงานทคนตางดาวท�า

- งานทตองใชความรความช�านาญเปนกรณพเศษ

- ความจ�าเปนของสถานประกอบทตองการจางคนตางดาว

๒) วธการตรวจ

- สอบถามจากคนตางดาวและพนกงานของสถานประกอบการ

- บนทกปากค�าไวเปนหลกฐาน พรอมทงลงลายมอชอของผใหปากค�าและลาม

(๓) การตรวจพเศษ

การตรวจพเศษ สามารถแบงประเภทการตรวจออกเปน ๓ ประเภท

๑) การตรวจตามค�ารองเรยน

เปนการตรวจสอบการท�างานของคนตางดาวตามค�ารองเรยนซงมผแจงเบาะแสการลกลอบท�างานของคนตางดาว หรอลกลอบจางงานคนตางดาว หรอมการกระท�าผดตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๒๑ โดยการรองเรยนดงกลาวทางจดหมาย โทรศพท โทรสาร หรอทางอเมล

๒) การตรวจสถานประกอบการทเปดด�าเนนการในเวลากลางคน

เปนการตรวจสอบการท�างานของคนตางดาวเฉพาะในสถานประกอบการทเปดด�าเนนการในเวลากลางคน และนาเชอวามการท�างานของคนตางดาว เชน ภตตาคาร บาร ไนตคลบ เปนตน

86 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๓) การตรวจตดตามผลค�าขอทไมไดอนญาต

เปนการตรวจสอบตดตามผลในกรณทคนตางดาวยนขออนญาตท�างาน หรอขอเปลยนแปลงลกษณะ หรอเงอนไข แลวไมไดรบอนญาต โดยตรวจสอบวาคนตางดาวไดรบหนงสอการไมอนญาตแลวหรอไม คนตางดาวผขอยงท�างานอยหรอไม รวมทงตรวจสอบวาสถานประกอบการ หรอนายจางรบคนตางดาว ผขอเขาท�างานหรอไม หากฝาฝนกด�าเนนการตามกฎหมายตอไป

(๑) ประเดนในการตรวจสอบ

- คนตางดาวไดยนค�าขอรบใบอนญาตท�างาน ตงแตเมอใดถงเมอใด

- คนตางดาวมใบอนญาตท�างานอยกบตว

- ใบอนญาตท�างานหมดอายหรอไม

- คนตางดาวท�างานในต�าแหนงวชาชพหรออาชพอะไร มลกษณะงานทระบไวเปนอยางไร

- คนตางดาวท�างานในเขตทองทหรอสถานททระบ

- คนตางดาวท�างานกบนายจางตามทระบ และคนตางดาวไดปฏบตตามเงอนไข

(๒) วธการตรวจสอบ

- ตรวจสอบคนตางดาว และพนกงานของสถานประกอบการ

- เจาหนาทผตรวจสอบการสอบปากค�านน

- การบนทกปากค�า ตองบนทกปากค�าใหละเอยดทสดเทาทจะท�าไดเพอเปนหลกฐานในการด�าเนนคด

ผลการตรวจสอบในการตรวจสอบการท�างานของบคคลตางดาว นอกจากความผดตามตามพระราชบญญตปองกน

และปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ แลว อาจพบความผดตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ ดงตอไปน

มาตรา ๕๑ คนตางดาวผใดท�างานโดยไมไดรบอนญาต ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหาป หรอปรบตงแตสองพนบาทถงหนงแสนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

องคประกอบความผด - เปนคนตางดาวท�างานโดยไมไดรบอนญาต

ประเดนการตรวจสอบ- เปนคนตางดาวหรอไม

- สภาพการท�างาน (ท�างานกบใคร ต�าแหนงอะไร ไดรบคาจางเทาไร เรมท�างานตงแตเมอไร วน-เวลาท�างานอยางไร)

87ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

- ไดรบอนญาตท�างานจากนายทะเบยนตามพระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ หรอไม

มาตรา ๒๔ ผรบใบอนญาตตองมใบอนญาตอยกบตวหรออย ณ สถานทท�างานในระหวางเวลาท�างานเพอแสดงตอพนกงานเจาหนาทหรอนายทะเบยนไดเสมอ

องคประกอบความผด- เปนผรบใบอนญาตท�างาน

- ไมมใบอนญาตท�างานอยกบตว หรออย ณ ทท�างานในระหวางเวลาท�างาน

ประเดนการตรวจสอบ- เปนผรบใบอนญาตท�างาน

- ไมมใบอนญาตท�างานอยกบตว หรออย ณ ทท�างานในระหวางเวลาท�างานหรอไม

- ในการตรวจสอบหากผตองหารบสารภาพควรบนทกค�าใหการของผตองหาวายนยอมให ผมอ�านาจเปรยบเทยบปรบหรอไม

มาตรา ๒๖ ผรบใบอนญาตตองท�างานตามประเภทหรอลกษณะงาน และกบนายจาง ณ ทองทหรอสถานทและเงอนไขตามทไดรบอนญาต

องคประกอบความผด- เปนผรบใบอนญาตท�างาน

- ท�างานตามประเภท หรอลกษณะงาน และกบนายจาง ณ ทองท หรอสถานทและเงอนไขตามทไดรบอนญาตหรอไม

ประเดนการตรวจสอบ- เปนผรบอนญาตใบท�างานหรอไม

- ท�างานตามประเภท หรอลกษณะงาน และกบนายจาง ณ ทองท หรอสถานทและเงอนไขตามทไดรบอนญาตหรอไม

- ไดรบอนญาตจากนายทะเบยนหรอไม

มาตรา ๒๗ หามมใหบคคลใดรบคนตางดาวเขาท�างาน เวนแตคนตางดาวซงมใบอนญาตท�างานกบตนเพอท�างานตามประเภทหรอลกษณะงานทระบไวในใบอนญาต ณ ทองทหรอสถานททระบไวในใบอนญาต

องคประกอบความผดตามมาตราน แบงออกเปน ๓ ฐานความผด ประกอบดวย

๑. ความผดฐานรบคนตางดาวซงไมมใบอนญาตท�างานเขาท�างานองคประกอบความผด- บคคลใดรบคนตางดาวซงไมมใบอนญาตท�างานเขาท�างาน

88 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ประเดนการตรวจสอบ- ใครเปนผรบคนตางดาวเขาท�างาน

- คนตางดาวมใบอนญาตท�างานหรอไม

๒. ความผดฐานรบคนตางดาวทมใบอนญาตท�างานแตไมไดรบอนญาตใหท�างานกบตนองคประกอบความผด- บคคลใด

- รบคนตางดาวทมใบอนญาตท�างานแตไมไดรบอนญาตใหท�างานกบตน

- ไมไดรบอนญาตจากนายทะเบยน

ประเดนการตรวจสอบ- ใครเปนผรบคนตางดาวเขาท�างาน

- คนตางดาวมใบอนญาตท�างานกบผรบคนตางดาวเขาท�างานหรอไม

- ไดรบอนญาตใหท�างานกบผรบคนตางดาวเขาท�างานหรอไม

๓. ความผดฐานใหคนตางดาวทมใบอนญาตท�างานกบตนท�างานนอกเหนอจากประเภทหรอลกษณะงานทระบไวในใบอนญาต ณ ทองท สถานททระบไวในใบอนญาต

องคประกอบความผด- บคคลใด (บคคลธรรมดา/นตบคคลทวไป)

- รบคนตางดาวทมใบอนญาตท�างานแตท�างานนอกเหนอจากประเภทหรอลกษณะงานทระบไวในใบอนญาต

- รบคนตางดาวทมใบอนญาตท�างานแตท�างานนอกเหนอทองท สถานททระบไวในใบอนญาต

- ไมไดรบอนญาตจากนายทะเบยน

- คนตางดาวมใบอนญาตท�างานกบผรบคนตางดาวเขาท�างานหรอไม

- ไดรบอนญาตใหท�างานกบผรบคนตางดาวเขาท�างานหรอไม

ประเดนการตรวจสอบ- ใครเปนผรบคนตางดาวเขาท�างาน

- รบคนตางดาวมใบอนญาตท�างาน และท�างานตรงตามประเภท หรอลกษณะงานทระบไว ในใบอนญาตหรอไม

- รบคนตางดาวมใบอนญาตท�างาน และท�างานในทองท สถานททระบไวในใบอนญาต หรอไม

- ไดรบอนญาตใหท�างานกบผรบคนตางดาวเขาท�างานหรอไม

89ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

มาตรา ๔๘ ในการปฏบตหนาทตามพระราชบญญตนใหอธบด นายทะเบยน และพนกงานเจาหนาทมอ�านาจดงตอไปน

๑. มหนงสอสอบถามหรอเรยกบคคลใดมาชแจงขอเทจจรงรวมทงใหสงเอกสารหรอหลกฐานองคประกอบความผด- บคคลใด (บคคลธรรมดา/นตบคคลทวไป)

- ไมปฏบตตามหนงสอสอบถาม หรอหนงสอเรยก หรอไมยอมหรอไมสงเอกสารหรอหลกฐานแกอธบด นายทะเบยน และพนกงานเจาหนาทซงปฏบตหนาทตามมาตรา ๔๘

ประเดนการตรวจสอบ- บคคลใด

- เปนการไมปฏบตตามหนงสอสอบถาม หรอหนงสอเรยก หรอไมยอมใหขอเทจจรง หรอไมสงเอกสารหรอหลกฐานหรอไม โดยไมมเหตอนควร

- อธบด หรอนายทะเบยน หรอพนกงานเจาหนาทไดปฏบตตามมาตรา ๔๘ หรอไม

- อธบด หรอนายทะเบยน หรอพนกงานเจาหนาทไดปฏบตหนาทตามมาตรา ๔๘ หรอไม55

และหากเปนการตรวจแรงงานตามพระราชบญญตค มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ พนกงานตรวจแรงงานจะตองดสภาพจรงในการปฏบตงานของนายจาง สภาพการจาง และสภาพการท�างานของลกจาง การเขาไปตรวจสถานประกอบกจการ พนกงานตรวจแรงงานตองด�าเนนการเพอใหไดขอเทจจรงจากทงฝายนายจาง ลกจาง ตลอดจนตรวจสอบรวบรวมพยานหลกฐาน ทงทนายจางไดจดขนตามทกฎหมายก�าหนด หรอนายจางจดขนเองเพอประโยชนในการจางงาน รวมถงเอกสารหลกฐานทลกจางจดท�าขน โดยสอบถาม

5 ภาพจากกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย

90 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ขอเทจจรง ถายภาพ ถายส�าเนาเอกสารทเกยวของกบการจาง การจายคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด คาลวงเวลาในวนหยด ทะเบยนลกจาง ขอบงคบเกยวกบการท�างาน และกระท�าการอยางอน เพอใหไดขอเทจจรงและพยานหลกฐานในอนทจะปฏบตการใหเปนไปตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑

บทก�าหนดโทษ กรณนายจางฝาฝนหรอไมปฏบตตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มดงน

มาตรา ๑๔๔ นายจางผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรา ๒๔ มาตรา ๒๕ มาตรา ๒๖ มาตรา ๓๘ มาตรา ๓๙ มาตรา ๓๙/๑ มาตรา ๔๖ มาตรา ๔๗ มาตรา ๔๘ มาตรา ๔๙ มาตรา ๕๐ มาตรา ๕๑ มาตรา ๗๐ มาตรา ๗๖ ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงแสนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

ฐานความผด- ใหลกจางท�างานลวงเวลาโดยไมไดรบความยนยอมจากลกจาง (มาตรา ๒๔)

ประเดนการตรวจสอบ- เวลาท�างานปกตหรอชวโมงการท�างานของสถานประกอบกจการ

- เปนการท�างานนอกหรอเกนเวลาท�างานปกตหรอไม

- ลกจางใหความยนยอมกอนท�างานลวงเวลาเปนคราวๆ ไป หรอไม กรณลกษณะหรอ สภาพของงานตองท�าตดตอกนไปถาหยดจะเสยหายแกงาน หรองานฉกเฉน หรองานตามก�าหนดในกฎกระทรวง นายจางอาจใหท�างานลวงเวลาไดโดยไมตองไดรบความยนยอมจากลกจาง

ฐานความผด- ใหลกจางท�างานในวนหยดโดยไมไดรบความยนยอมจากลกจาง (มาตรา ๒๕)

ประเดนการตรวจสอบ- เวลาท�างานปกตหรอชวโมงการท�างานของสถานประกอบกจการ

- เปนการท�างานในวนหยดประจ�าสปดาห วนหยดตามประเพณ หรอวนหยดพกผอน ประจ�าป หรอไม

- ลกจางใหความยนยอมกอนท�างานในวนหยดเปนคราวๆ ไป หรอไม กรณลกษณะหรอ สภาพของงานตองท�าตดตอกนไปถาหยดจะเสยหายแกงาน หรองานฉกเฉน นายจางอาจใหท�างานในวนหยดไดเทาทจ�าเปน โดยไมตองไดรบความยนยอมจากลกจาง

- กจการโรงแรม สถานมหรสพ งานขนสง รานขายอาหาร รานขายเครองดม สโมสร สมาคม สถานพยาบาล หรอกจอนตามทก�าหนดในกฎกระทรวง นายจางอาจใหลกจางท�างานในวนหยดไดโดยไมตอง ไดรบความยนยอมจากลกจาง

ฐานความผด- ใหลกจางท�างานลวงเวลา ท�างานในวนหยด รวมทงท�างานลวงเวลาในวนหยดเกนกวา

สปดาหละ ๓๖ ชวโมง (มาตรา ๒๖)

91ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ประเดนการตรวจสอบ- เวลาท�างานปกตหรอชวโมงการท�างานของสถานประกอบกจการ

- ชวโมงการท�างานลวงเวลา ท�างานในวนหยด และท�างานลวงเวลาในวนหยด รวมกนแลวสปดาหหนงเกน ๓๖ ชงโมง หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางหญงท�างานทกฎหมายหาม (มาตรา ๓๘)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนหญงท�างานอยางหนงอยางใดตามมาตรา ๓๘ หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางหญงท�างานทกฎหมายหาม (มาตรา ๓๙)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนหญงท�างานอยางหนงอยางใดตามมาตรา ๓๙ หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางซงเปนหญงมครรภ ท�างานในระหวางเวลา ๒๒.๐๐ น. ถงเวลา ๐๖.๐๐ น. ท�างาน

ลวงเวลา หรอท�างานในวนหยด (มาตรา ๓๙/๑)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนหญงมครรภท�างานในระหวางเวลา ๒๒.๐๐ น. ถงเวลา ๐๖.๐๐ น.

ท�างานลวงเวลา หรอท�างานในวนหยด หรอไม

- ตรวจสอบต�าแหนงงาน กรณลกจางซงเปนหญงมครรภท�างานในต�าแหนงผ บรหาร งานวชาการ งานธรการ รวมทงงานเกยวกบการเงนหรอบญช นายจางอาจใหลกจางซงเปนหญงมครรภท�างานลวงเวลาในวนท�างานไดโดยไดรบความยนยอมจากลกจาง

ฐานความผด- ไมจดใหลกจางซงเปนเดกมเวลาพก (มาตรา ๔๖)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางไดจดใหลกจางซงเปนเดกมเวลาพกวนหนงไมนอยกวา ๑ ชวโมง หลงจากทลกจาง

ท�างานมาแลวไมเกน ๔ ชวโมง หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางซงเปนเดกท�างานในระหวางเวลา ๒๒.๐๐ น. ถงเวลา ๐๖.๐๐ น. (มาตรา ๔๗)

92 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนเดกท�างานในระหวางเวลา ๒๒.๐๐ น. ถงเวลา ๐๖.๐๐ น. หรอไม

- กรณนายจางใหลกจางซงเปนเดกท�างานในระหวางเวลาดงกลาว นายจางไดรบอนญาต เปนหนงสอจากอธบดหรอผซงอธบดมอบหมายหรอไม

- กรณลกจางซงเปนเดกเปนผแสดงภาพยนตร ละคร หรอการแสดงอยางอนทคลายคลงกน นายจางอาจใหลกจางซงเปนเดกท�างานในระหวางเวลาดงกลาวไดโดยไมตองไดรบอนญาตจากอธบดหรอ ผซงอธบดมอบหมาย

ฐานความผด- ใหลกจางซงเปนเดกท�างานลวงเวลาหรอท�างานในวนหยด (มาตรา ๔๘)

ประเดนการตรวจสอบ- ตรวจสอบวนและเวลาท�างานปกตหรอชวโมงการท�างานของสถานประกอบกจการ

- นายจางใหลกจางซงเปนเดกท�างานนอกหรอเกนเวลาท�างานปกต หรอท�างานในวนหยด หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางซงเปนเดกท�างานทกฎหมายหาม (มาตรา ๔๙)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนเดกท�างานอยางหนงอยางใดตามมาตรา ๔๙ หรอไม

ฐานความผด- ใหลกจางซงเปนเดกท�างานในสถานททกฎหมายหาม (มาตรา ๕๐)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางใหลกจางซงเปนเดกท�างานในสถานททกฎหมายหามตามมาตรา ๕๐ หรอไม

ฐานความผด- เรยกหรอรบหลกประกนจากฝายลกจางซงเปนเดก หรอหกคาจางลกจางซงเปนเดกน�าจาย

ใหบคคลอน (มาตรา ๕๑)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางเรยกหรอรบหลกประกนจากลกจางซงเปนเดก หรอหกคาจางลกจางซงเปน

เดกน�าจายใหบคคลอน หรอไม

93ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ฐานความผด- จายคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด ไมถกตองตาม

ก�าหนดเวลา (มาตรา ๗๐)

ประเดนการตรวจสอบ- ตรวจสอบก�าหนดเวลาการจายคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลา

ในวนหยดทนายจางและลกจางตกลงกน

- ตรวจสอบวาลกจางไดรบคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด ถกตองและครบถวนหรอไม (กรณนายจางมลกจางตงแต ๑๐ คนขนไปใหตรวจสอบจากเอกสารเกยวกบ การจายเงนซงนายจางตองจดท�าตามกฎหมาย)

ฐานความผด- หกคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยดของลกจางโดย

ไมชอบ (มาตรา ๗๖)

ประเดนการตรวจสอบ- ตรวจสอบก�าหนดเวลาการจายคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลา

ในวนหยด ทนายจางและลกจางตกลงกน

- ตรวจสอบวาลกจางไดรบคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด ถกตองและครบถวน หรอไม (กรณนายจางมลกจางตงแต ๑๐ คนขนไปใหตรวจสอบจากเอกสารเกยวกบการจายเงนซงนายจางตองจดท�าตามกฎหมาย)

- กรณนายจางหกคาจาง คาลวงเวลา คาท�างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด ใหตรวจสอบวาเปนการหกตามมาตรา ๗๖ หรอไม

- กรณนายจางหกตามมาตรา ๗๖ ลกจางไดใหความยนยอมเปนหนงสอหรอไม

มาตรา ๑๔๕ นายจางผใดไมปฏบตตามมาตรา ๒๓ ตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท ฐานความผด- ไมประกาศเวลาท�างานปกตใหลกจางทราบ หรอใหลกจางท�างานเกนเวลาท�างานของแตละ

ประเภทงานทกฎหมายก�าหนด (มาตรา ๒๓)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางประกาศเวลาท�างานปกต โดยก�าหนดเวลาเรมตนและเวลาสนสดของการท�างาน

แตละวนใหลกจางทราบหรอไม

- กรณนายจางประกาศก�าหนดเวลาท�างานปกตใหลกจางทราบ ใหตรวจสอบวาเกนเวลาท�างานของแตละประเภทงานทกฎหมายก�าหนดหรอไม

94 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

มาตรา ๑๔๖ นายจางผใดไมปฏบตตามมาตรา ๒๗ มาตรา ๒๘ มาตรา ๒๙ มาตรา ๓๐ วรรคหนง และมาตรา ๔๕ ตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท

ฐานความผด- ในวนทมการท�างาน นายจางไมจดใหลกจางมเวลาพกระหวางท�างาน (มาตรา ๒๗)

ประเดนการตรวจสอบ- ในวนทมการท�างาน นายจางจดใหลกจางมเวลาพกระหวางการท�างานวนหนงไมนอยกวา

๑ ชวโมงหรอไม

ฐานความผด- นายจางไมจดวนหยดประจ�าสปดาหใหลกจาง (มาตรา ๒๘)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางจดใหลกจางมวนหยดประจ�าสปดาห สปดาหหนงไมนอยกวา ๑ วนหรอไม

ฐานความผด- นายจางไมจดวนหยดตามประเพณใหลกจาง (มาตรา ๒๙)

ประเดนการตรวจสอบ- นายจางประกาศก�าหนดวนหยดตามประเพณใหลกจางไดหยดปหนงไมนอยกวา ๑๓ วน

หรอไม

ฐานความผด- นายจางไมจดวนหยดพกผอนประจ�าปใหลกจาง (มาตรา ๓๐ วรรคหนง)

ประเดนการตรวจสอบ- ลกจางทท�างานตดตอกนมาแลวครบหนงป นายจางไดจดใหลกจางไดหยดพกผอนประจ�าป

ปหนงไมนอยกวา ๖ วนท�างานหรอไม

ฐานความผด- ไมแจงหรอจดท�าบนทกการจางลกจางซงเปนเดกตามทกฎหมายก�าหนด (มาตรา ๔๕)

ประเดนการตรวจสอบกรณมการจางลกจางซงเปนเดก นายจางปฏบตดงนหรอไม

๑) แจงการจางลกจางซงเปนเดกตามแบบทอธบดก�าหนดตอพนกงานตรวจแรงงานภายใน ๑๕ วนนบแตวนทเดกเขาท�างาน หรอไม

๒) จดท�าบนทกสภาพจางตามแบบทอธบดก�าหนดหรอไม

95ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๓) แจงการสนสดการจางลกจางซงเปนเดกตามแบบทอธบดก�าหนดตอพนกงานตรวจแรงงานภายใน ๗ วน นบแตวนทเดกออกจากงานหรอไม

มาตรา ๑๔๘ นายจางผใดไมปฏบตตามมาตรา ๔๔ ตองระวางโทษจ�าคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนสองแสนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

ฐานความผด- จางเดกอายต�ากวา ๑๕ ป เปนลกจาง (มาตรา ๔๔)

ประเดนการตรวจสอบ- ตรวจสอบวาคสญญามนตสมพนธเปนนายจาง ลกจาง ตามสญญาจางแรงงานหรอไม

- อายของลกจาง

๔.๒.๓ การบงคบใชแรงงานหรอบรการในเรอประมงการคามนษยจากการแสวงหาประโยชนโดยมชอบโดยการบงคบใชแรงงานทมสถานการณรนแรง

มากทสดในปจจบน ไดแก การคามนษยดานแรงงานในงานประมงทะเล ซงเมอเกดการกระท�าผดฐานคามนษยดานแรงงานในงานประมงทะเล นอกจากเจาหนาทผปฏบตจะตองรวบรวมพยานหลกฐานเชนเดยวกบการคามนษยในรปแบบการบงคบใชแรงงานทวไปแลว เจาหนาทผปฏบตอาจจะตองรวบรวมขอมลจากหลายหนวยงานทเกยวของมาวเคราะหความเชอมโยง เพอเปนหลกฐานและพจารณาด�าเนนคดในความผดตามกฎหมายทแตละหนวยงานเกยวของ ดงรายละเอยดตอไปน

(ก) กรมเจาทาเจาพนกงานเจาหนาทกรมเจาทาคนใดกด หรอเจาหนาทผ ไดรบมอบอ�านาจใหเปนเจาทา

มอ�านาจขนตรวจเรอ ตามทก�าหนดไวในพระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ สามารถสรปประเดนไดดงน

96 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๑) ยดใบอนญาตใชเรอ ในกรณเมอเจาหนาทไดตรวจพบวามผใดใชเรอทมไดรบอนญาตหรอ ใชเรอทใบอนญาตใชเรอสนอายแลว หรอใชเรอผดไปจากเขตทาเรอต�าบลการเดน เรอทก�าหนดไวในใบอนญาต ใชเรอ ผใชเรอดงกลาวนนมความผด (มาตรา ๙) และเจาหนาททไดรบมอบอ�านาจใหเปน “เจาทา” สามารถทจะยดใบอนญาตใชเรอ และน�าใบอนญาตใชเรอทยดไวจากเรอทกระท�าความผดสงมอบแกกรมเจาทา เจาทาเขต หรอเจาหนาทบานเมองเพอท�าการเปรยบเทยบปรบตอไป

(๒) มอ�านาจทจะขนไป และตรวจบนเรอก�าปนเรอเลกล�าใดๆ ไดทกล�า ส�าหรบการตรวจนน คอ การตรวจใหทราบวาเรอล�าใดๆ นนไดรบใบอนญาตส�าหรบเรอแลวหรอไม และเพอใหทราบวาไดมความละเมดตอขอบงคบในพระราชบญญตนหรอไม โดยตรวจดใบอนญาตใหใชเรอ ซงปกตแลวผควบคมเรอตองรกษาไว ในเรอเสมอ และตองสามารถน�าออกแสดงแกเจาทาไดดวย ซงในใบอนญาตใชเรอนนจะตองตรวจดวาชอเรอ และชอในทะเบยนเรอตรงกบทใบอนญาตใหใชเรอหรอไม ดวาใบอนญาตใชเรอสนอายแลวหรอไม โดยดจาก วนเดอนปทอนญาตใหใชเรอ และวนเดอนปสนอายของใบอนญาต ดวาเรอล�าดงกลาวใชเรอผดไปจากเขต หรอต�าบลการเดนเรอทก�าหนดไวในใบอนญาตใชเรอหรอไม

(๓) สงหามใชเรอ ในกรณทเจาหนาท “เจาทา” ไดตรวจพบวา เรอทไดรบอนญาตใหบรรทก คนโดยสารบรรทกสนคา หรอบรรทกคนโดยสาร และสนคาใดอยในสภาพไมปลอดภยตอคนโดยสาร หรอ ไมเหมาะสมกบสภาพการใชใหเจาหนาททหารเรอในฐานะ “เจาทา” มค�าสงหามใชเรอนนได และใหน�าหลกฐานการหามใชเรอทไดกระท�ากบเรอทกระท�าความผดสงมอบแกกรมเจาทา เจาทาเขต หรอเจาหนาทบานเมอง เพอท�าการเปรยบเทยบ

(๔) สงงดใชประกาศนยบตร หรอใบอนญาตใชเรอ ในกรณทตรวจพบวาเรอล�าใด ผน�ารอง นายเรอ ตนหน สรง ไตกง นายทาย คนถอทาย ตนกล หรอคนใชเครองทไดรบประกาศนยบตร หรอใบอนญาต ผใด

- หยอนความสามารถ

- ประพฤตตนไมสมควรแกหนาท เชน ไมใหความสะดวกในการตรวจ หรอใชกรยาวาจา ไมเหมาะสม เปนตน

- เมอพบวาบคคลผรบผดชอบดงกลาวละเลยไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบงคบ เกยวกบการเดนเรอ หรอหนาทของตนใหเจาหนาทมอ�านาจทจะสงงดไมใหใชประกาศนยบตร หรอใบอนญาตนนๆ ไมเกนสองป แตถาการหยอนความสามารถประพฤตตนไมสมควร หรอละเลยไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบงคบเกยวกบ การเดนเรอ หรอหนาทของตนเปนเหตใหเปนความผดตอบทบญญตตามกฎหมายน หรอกฎหมายอน หรอมความผดตอบทบญญตตามกฎหมายอนรวมอยดวย ผถก สงงดใบอนญาตนกยงตองรบผดตามความผดนนๆ อย

(๕) บทบญญตทกรมเจาทาไดมอบหมายใหเจาหนาทหนวยงานอน เชน ต�ารวจน�า ทหารเรอ มอ�านาจหนาทดงน

97ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

มาตรา ๑๕๕ หามมใหเรอกลไฟ หรอเรอยนตล�าใดบรรทกผโดยสารมากกวาจ�านวนทแจงใน ใบอนญาตส�าหรบเรอล�านน

มาตรา ๑๕๘ เจาทา เจาพนกงานกองตระเวน เจาพนกงานกรมเจาทาคนใดกด ยอมมอ�านาจโดยพระราชบญญตนทจะขนไป และตรวจบนเรอก�าปนหรอเรอเลกล�าใดๆ ไดทกล�า เพอใหทราบวาเรอนนไดรบอนญาตส�าหรบเรอแลวหรอไม และเพอใหทราบวาไดมความละเมดตอขอบงคบในพระราชบญญตน หรอในกฎขอบงคบอยางใดๆ ซงเจาทาไดออกโดยชอบกฎหมายอยางหนงอยางใดหรอไม

มาตรา ๑๗๐ เมอเจาทาตรวจพบวาเรอทไดรบอนญาตใหบรรทกคนโดยสาร บรรทกสนคา หรอบรรทกคนโดยสาร และสนคาล�าใดอยในสภาพไมปลอดภยตอคนโดยสาร หรอไมเหมาะสมกบสภาพใชการ ใหเจาทามอ�านาจสงหามใชเรอนนจนกวาเจาของเรอ หรอผครอบครองจะแกไขใหเรยบรอย

ผใดใชเรอทเจาทาสงหามใชตามวรรคหนง ตองระวางโทษปรบตงแตหนงพนบาทถงหนงหมนบาท

มาตรา ๑๗๕ ผใดใชเรอผดจากเงอนไขหรอขอก�าหนดในใบอนญาตใชเรอตองระวางโทษปรบตงแตหนงพนบาทถงหนงหมนบาท

มาตรา ๒๙๑ ผน�ารอง นายเรอ ตนหน สรง ไตกง นายทาย คนถอทาย ตนกล หรอคนใชเครอง ทไดรบประกาศนยบตร หรอใบอนญาตผใดหยอนความสามารถหรอประพฤตไมสมควรแกหนาทละเลยไมปฏบตตามกฎหมาย หรอขอบงคบเกยวกบการเดนเรอ หรอหนาทของตนใหเจาทามอ�านาจทจะสงงดไมใหใชประกาศนยบตร หรอใบอนญาตมก�าหนดไมเกนสองป แตไมเปนการลบลางโทษอยางอนซงผนนจะพงไดรบ

ถาผนนไมพอใจค�าสงใหงดใชประกาศนยบตร หรอใบอนญาตใหผนนมสทธทจะอทธรณไปยงรฐมนตรเจาหนาทภายในหนงเดอนนบแตวนทไดรบทราบค�าสง ค�าชขาดของรฐมนตรนนเปนทสด แตในระหวางทรฐมนตรทยงมไดชขาดค�าสงใหงดใชประกาศนยบตร หรอใบอนญาตมผลบงคบได

มาตรา ๙ ผใดใชเรอทมไดรบใบอนญาตใชเรอ หรอใชเรอทใบอนญาตใชเรอสนอายแลว หรอใชเรอผดไปจากเขตหรอต�าบลการเดนเรอทก�าหนดไวในใบอนญาตใชเรอตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

เจาของเรอหรอเจาของกจการเดนเรอทถกยดใบอนญาตใชเรอตามวรรคหนงมสทธอทธรณ ตอรฐมนตรวาการกระทรวงคมนาคมภายในหนงเดอนนบแตวนทไดรบค�าสง ค�าชแจงของรฐมนตรเปนทสด แตในระหวางทรฐมนตรยงมไดชขาดค�าสงนนมผลบงคบได

เรอใดถกยดใบอนญาตใชเรอแลวยงขนเดนหรอกระท�าการ นายเรอหรอผทควบคมเรอเจาของเรอ หรอเจาของกจการเดนเรอตองระวางโทษปรบไมเกนหาหมนบาท

มาตรา ๑๓ บรรดาความผดตามกฎหมายวาดวยการเดนเรอในนานน�าไทยทมโทษปรบสถานเดยวไมเกนหนงหมนบาท ใหเจาทามอ�านาจเปรยบเทยบผตองหาไดเมอผเสยหายยนยอม และผตองหาไดช�าระคาปรบตามค�าเปรยบเทยบของเจาทาแลวใหถอวาคดเลกกนตามกฎหมายวาดวยวธพจารณาความอาญา

98 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

นอกจากนอธบดกรมเจาทาไดมอบหมายอ�านาจ “เจาทา” ใหแกนายทหารเรอประจ�าหนวยปฏบตการตามล�าน�าโขงใหมอ�านาจตามมาตรา ๑๕๕, ๑๕๘, ๑๖๐ วรรคแรก, ๑๗๕, ๙ และมาตรา ๑๓ แหงพระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทยพทธศกราช ๒๔๕๖ และทแกไขเพมเตมส�าหรบอ�านาจตามมาตรา ๑๓ เฉพาะนายทหารสญญาบตรในการควบคมตรวจสอบเรอประเภทตางๆ ในเขตล�าน�าโขง และใหมอ�านาจในการออกค�าสงตามมาตราทไดมอบหมายตามมาตรา ๑๕๕, ๑๕๘, ๑๖๐ วรรคแรก, ๑๗๕ และมาตรา ๙ ดวย (ค�าสงกรมเจาทาท ๑๕๒/๒๕๓๖ ลงวนท ๑๖ กมภาพนธ ๒๕๓๖ เรองมอบหมายอ�านาจ “เจาทา” ตามพระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย)

ส�าหรบอ�านาจตามมาตรา ๑๕๕, ๑๕๘, ๑๗๕, ๙ และ ๑๓ นนมรายละเอยดเชนเดยวกบทไดกลาวมาแลว สวนทนอกเหนอไปคอมาตรา ๑๖๐ วรรคแรก ซงบญญตไววา ปรากฏวาเรอไทยทไดรบใบอนญาตใชเรอ มอปกรณ และเครองใชประจ�าเรอไมถกตองหรอไมอยในสภาพทใชการไดตามใบส�าคญทออกตามกฎขอบงคบส�าหรบการตรวจเรอตามมาตรา ๑๖๓ ใหเจาหนาทมอ�านาจออกค�าสงเปนหนงสอใหนายเรอแกไขใหถกตองภายในเวลาทก�าหนด

นอกจากนกรมเจาทายงมหนวยงานทสามารถใหความชวยเหลอแกผทประสงคจะแจงเหตคด คามนษย ผานศนยควบคมการจราจรและความปลอดภยทางทะเล สงกดกรมเจาทา กระทรวงคมนาคม ซงตงอย ณ ทาเทยบเรอแหลมฉบง ต�าบลทงศขลา อ�าเภอศรราชา จงหวดชลบร โดยมภาระกจหลก ควบคม ดแลจดระเบยบการจราจรทางน�าในเขตทาเรอตางๆ ตลอดจนจดเกบคาธรรมเนยม และใหบรการขอมลขาวสารตางๆ ทเกยวของกบการเดนเรอ สามารถตดตอไดทางวทย VHF CH 16 (156.800 mhz) หรอทางเวบไซต www.vtsmd.com

เอกสารส�าคญทกรมเจาทาออกใหแกบคคลไดแก๑. ประกาศนยบตรนายทายเรอกลเดนทะเลและประกาศนยบตรคนใชเครองจกรยนต (ขนอย

กบขนาดของเรอทควบคม)

๒. ใบทะเบยนเรอไทย (เลมสฟา) และใบอนญาตใชเรอ (เลมสน�าเงน)

๓. หนงสอคนประจ�าเรอ (SEAMAN BOOK)

99ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางประกาศนยบตรฝายเดนเรอ)

100 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางประกาศนยบตรฝายชางกลเรอ)

101ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตใชเรอ)

102 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบทะเบยนเรอไทย)

103ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอคนประจ�าเรอ)

104 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

หนงสอคนประจ�าเรอออกโดยส�านกงานประจ�าเรอ กรมเจาทา ตออายหนงสอฯ ครงละ 5 ป ตวเลมมอายการใชงานได 10 ป

105ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางรายการจดบนทกทายเลม)

106 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ข) ส�านกงานตรวจคนเขาเมอง(๑) กรณประมงในนานน�าไทย (ในทะเลอาณาเขต)

การตรวจคนประจ�าพาหนะซงเปนบคคลตางดาว (ตรวจเชนเดยวกบการตรวจคนสถานทคด คามนษยดานแรงงานหรอบรการ) เมอขนเรอแลวพบวามคนตางดาวอยบนเรอสงทจะตองตรวจสอบคอ ขอตรวจสอบหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทางและรอยตราประทบการอนญาตใหอยใน ราชอาณาจกร

(๑.๑) การตรวจหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง

- สอบถามชอ นามสกล วนเดอนปเกดวาตรงกบทระบในหนงสอเดนทางหรอไม

- ประเมนอายคนตางดาวกบอายทแจงในหนงสอเดนทางวาตางกนหรอไม

- ดภาพถาย เปรยบเทยบความสง

- ดการแกไขเปลยนแปลงภาพถาย

- ดวนหมดอายของหนงสอเดนทาง

- ดลายมอชอโดยใหเขยนลายมอชอแลวเปรยบเทยบลายมอชอในหนงสอเดนทาง

- ฟงจากภาษาทคนตางดาวใช

ถาไมมหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง ใหด�าเนนคดตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒, ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

(๑.๒) การตรวจรอยตราประทบการอนญาตใหอยในราชอาณาจกร

- ดวาผานการตรวจ และประทบตราการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรไทย จากเจาหนาทตรวจคนเขาเมองในหนงสอเดนทางนนหรอไม (ตราประทบ รปสเหลยมผนผาซงจะระบวนทเดนทางเขาและวนทไดรบอนญาตใหอยใน ราชอาณาจกร) ถาไมมตองด�าเนนคด ตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒, ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

- ตรวจดวนอนญาตใหอย ในราชอาณาจกรวาสนสดหรอไม ถาการอนญาต สนสดแลวตองด�าเนนคดตามมาตรา ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

107ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๒) กรณประมงนอกนานน�าไทย (นอกทะเลอาณาเขต) แบงเปน ๒ กรณ

(๒.๑) การตรวจคนประจ�าพาหนะทเดนทางไปกบพาหนะเรอ

เมอขนเรอแลวพบวามคนตางดาวอยบนเรอ สงทจะตองตรวจสอบ คอขอตรวจสอบบญช คนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) และหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ

การตรวจบญชคนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) และหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอพนกงานเจาหนาทจะตรวจบญชรายชอคนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) กบจ�านวนคนประจ�าพาหนะนน วามจ�านวนถกตองและเปนบคคลคนเดยวกนหรอไม โดยการตรวจจากหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ (SEAMAN BOOK) ควบคกน

- สอบถามชอ นามสกล วนเดอนปเกด วาตรงกบทระบในหนงสอเดนทางหรอไม

- ประเมนอายคนตางดาวกบอายทแจงในหนงสอเดนทางวาตางกนหรอไม

- ดภาพถาย เปรยบเทยบความสง

- ดการแกไขเปลยนแปลงภาพถาย

- ดวนหมดอายของหนงสอเดนทาง

- ดลายมอชอโดยใหเขยนลายมอชอแลวเปรยบเทยบลายมอชอในหนงสอเดนทาง

- ฟงจากภาษาทคนตางดาวใช

ถาไมมหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ หรอไมมชอในบญชคนประจ�าพาหนะ ใหด�าเนนคด ตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒, ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

ถามหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ แตไมมชอในบญชคนประจ�ายานพาหนะ ใหด�าเนนคดตามมาตรา ๓๒ ประกอบมาตรา ๗๔ และด�าเนนคดกบผควบคมเรอนนตามมาตรา ๓๒ ประกอบมาตรา ๗๔ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

(๒.๒) การตรวจคนประจ�าพาหนะทเดนทางเขามากบพาหนะเรอ

เมอขนเรอแลวพบวามคนตางดาวอยบนเรอสงทจะตองตรวจสอบ คอ ขอตรวจสอบบญช คนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) และหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ

108 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

การตรวจบญชคนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) และหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ พนกงานเจาหนาทจะตรวจบญชรายชอคนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔) กบจ�านวนคนประจ�าพาหนะนนวามจ�านวนถกตองและเปนบคคลคนเดยวกนหรอไม โดยการตรวจจากหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ (SEAMAN BOOK) ควบคกน

- สอบถามชอ นามสกล วนเดอนปเกด วาตรงกบทระบในหนงสอเดนทางหรอไม

- ประเมนอายคนตางดาวกบอายทแจงในหนงสอเดนทางวาตางกนหรอไม

- ดภาพถาย เปรยบเทยบความสง

- ดการแกไขเปลยนแปลงภาพถาย

- ดวนหมดอายของหนงสอเดนทาง

- ดลายมอชอโดยใหเขยนลายมอชอแลวเปรยบเทยบลายมอชอในหนงสอเดนทาง

- ฟงจากภาษาทคนตางดาวใช

ถาไมมหนงสอเดนทาง หรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทาง หรอหนงสอคนประจ�าเรอ หรอไมมชอในบญชคนประจ�าพาหนะ ใหด�าเนนคด ตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒, ๘๑พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

กรณตรวจพบคนตางดาว ๓ สญชาตทไดรบการผอนผนใหอย ในราชอาณาจกรเปน การชวคราวแลวเดนทางเขามากบเรอ และแสดงหนงสอเดนทางหรอเอกสารใชแทนหนงสอเดนทางใหถอวา การอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวนนเปนอนสนผลแลว ตามประกาศกระทรวงมหาไทย ลงวนท ๒๕ พฤษภาคม ๒๕๕๔ ขอ ๔ (๓)

ใหด�าเนนคด ตามมาตรา ๑๑, ๑๘, ๖๒, ๘๑ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ และด�าเนนคดกบผควบคมพาหนะเรอนน ตามมาตรา ๖๓ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒

109ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอคนประจ�าเรอ)

110 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางบญชคนประจ�าพาหนะ (ตม. ๔))

111ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ค) กรมประมงกรมประมงเปนหนวยงานทมไดมภารกจทเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการคามนษย

โดยตรง แตอาจเปนหนวยงานทพบเหตการคามนษย เนองจากอ�านาจหนาททจะตองออกไปปฏบตงานในทะเล นอกจากน อาจมการใชกฎหมายวาดวยการประมง เพอใชในการตรวจสอบเอกสาร หรอใบอนญาตตางๆ ทเกยวของกบเรอประมง เพออาศยอ�านาจตามกฎหมายวาดวยการประมงในการขนตรวจสอบเรอประมง เพอตรวจสอบและปองกนการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษยได

การเขาตรวจเรอ พนกงานเจาหนาทของกรมประมงจะใชอ�านาจตามพระราชบญญตเรอไทย พ.ศ. ๒๘๘๑ พระราชบญญตการเดนเรอในนานน�าไทย พ.ศ. ๒๔๕๖ เพอตรวจสอบเอกสารเกยวกบเรอตางๆ เชน ใบทะเบยนเรอ ใบอนญาตใหใชเรอ ใบอนญาตของผควบคมเรอ ตามทไดรบมอบอ�านาจจากเจาทา ตลอดจน จะใชอ�านาจตามพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ ในการตรวจสอบอาชญาบตร (ใบอนญาตใหใช เครองมอท�าการประมง) วาไดรบอนญาตถกตองตามกฎหมายหรอไม มการระบบคคลผมสทธใชเครองมอ ท�าการประมงอยในอาชญาบตรถกตองหรอไมเทานน

ในสวนของการตรวจบคคล พนกงานเจาหนาทของกรมประมงมไดมอ�านาจหนาทเกยวของ ในเรองนโดยตรง และไมมกฎหมายใหอ�านาจในการตรวจสอบในเรองใดๆ ได เพยงแตใชอ�านาจตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาในการตรวจคนบคคลในเบองตนไดเทานน

การตรวจสอบอาชญาบตรและใบส�าคญแสดงการจดทะเบยน (เครองมอลอบ)อาชญาบตร คอ ใบอนญาตซงพนกงานเจาหนาทออกใหแกผ รบอนญาตเพอใชเครองมอ

ท�าการประมง6 อาชญาบตรจะออกใหเฉพาะแตเครองมอในพกดทก�าหนดไวในกฎกระทรวงเทานน7 ซงเครองมอทจะตองขอรบอาชญาบตรตามกฎกระทรวง ไดแก

(๑) ยอขนชอ

(๒) ชอนขนชอ

(๓) ชอนสนน

(๔) ชอนหางเหยยว

(๕) ถงโพงพางซงใชประกอบกบโพงพาง รวไซมานหรอกนซรวไซมาน

(๖) ถงบาม

(๗) เรอผหลอกหรอเรอกตรา

(๘) แหยาวตงแต ๔ เมตรขนไป (ยงไมทบเพลา)

6 พระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๔ (๑๐)7 กฎกระทรวงฉบบท ๑๗ (พ.ศ. ๒๕๒๑) ออกตามความในพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐

112 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(๙) ชอนตางๆ ปากกวางตงแต ๓.๕ เมตรขนไป

(๑๐) เบดราวยาวตงแต ๔๐ เมตรขนไป

(๑๑) ขาย

(๑๒) อวนตางๆ

(๑๓) เฝอก

(๑๔) เครองกน

อาชญาบตรแตละฉบบจะมอาย ๑ ปการประมง (๑ เมษายน-๓๑ มนาคม ของปถดไป) ผทท�า การประมงตองน�าอาชญาบตรตดตวไปดวยเสมอในเวลาไปท�าการประมง และตองน�าออกแสดงเมอเจาหนาท ขอตรวจ8 ในสวนของเครองมอนอกเหนอจากน กฎหมายมไดก�าหนดใหตองขอรบอาชญาบตร จงไมมอาชญาบตรในการตรวจสอบเพราะวตถประสงคหลกในการก�าหนดใหเครองมอชนดหนงชนดใดตองขอรบอาชญาบตร ในเบองแรกนน กเพอเกบเงนอากรเขารฐอนเนองมาจากมการใชทรพยากร ดงนน จงมเครองมอท�าการประมง อกหลายประเภททไมตองขอรบอาชญาบตร เชน เครองมอลอบ แตเครองมอลอบแมไมตองขอรบอาชญาบตร แตมพระราชกฤษฎกา ออกตามพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๒๕ ก�าหนดใหผท�าการประมงดวยเครองมอลอบ ตองมาจดทะเบยนและขออนญาต ดงนน ผท�าการประมงดวยเครองมอลอบจงตองไดรบ ใบส�าคญแสดงการจดทะเบยนผมอาชพในการประมง การคาสนคาสตวน�า ผลตภณฑสตวน�า และอตสาหกรรมสตวน�า ซงตองมเอกสารดงกลาวใหตรวจสอบ

อาชญาบตรจะมการระบชอบคคลในครอบครวหรอลกจางผมสทธใชเครองมอในพกด ซงตามปกตจะระบชอลกเรอ แตไมจ�าตองระบครบทกคน เพราะพนทในการระบจ�ากด และลกเรอประมงนนจะมการเปลยนเรอประมงในการรบจางอยเปนประจ�า ไมสามารถระบไดชดเจนแนนอน จงไมสามารถใชบญชลกเรอนในการ ตรวจสอบลกเรอทมอยในเรอประมงในขณะนนได เพยงแตตรวจสอบวามชอบคคลใดบคคลหนงมรายชอเปน ผมสทธในการใชเครองมอท�าการประมงกสามารถใชไดแลว

อตราโทษส�าหรบผท�าการประมงโดยไมมอาชญาบตร คอ ปรบ ๓ เทาของเงนอากร และใหอธบดหรอพนกงานเจาหนาทมอบหมายมอ�านาจเปรยบเทยบได9

อตราโทษส�าหรบผทท�าการประมงโดยไมไดรบใบส�าคญแสดงการจดทะเบยน (เครองมอลอบ) คอ ปรบไมเกน ๑๐๐ บาท หรอจ�าคกไมเกน ๑ เดอน หรอทงปรบทงจ�า

8 มาตรา ๓๕ พระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐9 มาตรา ๖๔ พระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐

113ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

เลมท 322 เลขท 01ตามค�าขอท......../.......... (อนญาต ๑)ลงวนท......../........./............ฉบบท............................... ทวาการ......................เลมท............................... วนท...................................

อนญาตให........................................................................ อาย.......................ป สญชาต................... หรอนตบคคลชอ..................................................... ซงมภมล�าเนาหรอส�านกงานอยเลขท.................. หมท.............. ใชเครองมอในพกดทระบไวในอาชญาบตรท�าการประมงได

จ�านวน เครองมอในพกด ขนาด (เมตร) เงนอากรชอ กวาง ยาว บาท สต.

ผรบอาชญาบตรไดช�าระเงนอากรแลว เปนเงน ......................... บาท (......................................................)และใหผรบอาชญาบตรใชเครองมอตามอาชญาบตรนประจ�าเรอประมงชอ........................................................... ใบอนญาตใชเรอเลขท.............................................. ลงวนท................... เดอน.............................. พ.ศ. .................. ขนาดเรอ......................... ตนกรอสส ใชเครองยนตชนด......................... (ดเซล, เบนซน) ขนาด................. แรงมา

บคคลในครอบครวหรอลกจางซงมสทธใชเครองมอพกด

ล�าดบท ชอตวและชอสกล อาย (ป)

บตรประจ�าตวประชาชนหรอ เอกสารส�าคญประจ�าตวอยางอน

ความสมพนธกบ ผรบอาชญาบตร

อาชญาบตรนมอายใหใชไดตงแตวนท.................... เดอน........................................ พ.ศ. ..........................ถงวนท ๓๑ มนาคม พ.ศ. ....................................(ลายมอชอ)............................................ พนกงานเจาหนาท (ลายมอชอ)............................................ผรบเงน (............................................) (............................................) ต�าแหนง............................................ ต�าแหนง............................................

ค�าเตอน (๑) ขดฆาขอความทไมตองการ (๒) บคคลซงชอตวและชอสกลตามทระบไวในอาชญาบตรนเทานนมสทธใชเครองมอในพกดท�าการประมงได (๓) ผไดรบอนญาตใหใชเครองในพกด ตองน�าอาชญาบตรนตดตวในเวลาท�าประมง

(ตวอยางอาชญาบตรทใชในประเทศ)

อาชญาบตร อวนลาก

114 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางอาชญาบตรทใชนอกนานน�าไทย)

115ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

รายชอบคคลผมสทธใชเครองมอในพกด

ล�าดบ ท

ชอตว และชอสกล

ภมล�าเนา อาย (ป)

สญชาต เกยวของ

เลขท หมท ต�าบล อ�าเภอ1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.

(ลงชอ) .......................................................................................... (ผอนญาต)

ต�าแหนง .........................................................................................

ค�าเตอน1. บคคลทปรากฏชอตามอาชญาบตรนเทานน มสทธใชเครองมอตามอาชญาบตรน2. ผใชเครองมอตองน�าอาชญาบตรนตดตวไปดวยเสมอในเวลาไปท�าการประมง

116 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

(ตวอยางใบอนญาตใหประกอบกจการแพปลา)

แบบ พ.ป.๓

ใบอนญาต ใหประกอบกจการแพปลา

เลขท 01 .........................................

เลมท 22 วนท.......... เดอน............ พ.ศ. ..........

อนญาตให............................................................................... อาย..............ป เชอชาต.......................

สญชาต........................... อยบานเลขท.......................... ถนน...............................................................................

ต�าบล......................................... อ�าเภอ....................................................... จงหวด....................................................ประกอบกจการแพปลาประเภท.................................................................................................................................

โดยใชชอหรอยหอวา.......................................................................................................... ตงทท�าการอยเลขทหรอ

หมท................. ถนน............................................... ต�าบล................................................ อ�าเภอ.............................

จงหวด........................................................................... ทสะพานปลา..................................................................

ใบนอนญาตใชไดตงแตวนท................................................................... พ.ศ. ................................

และสนสดเพยงวนท ๓๑ ธนวาคม พ.ศ. ...........................................

(ลายมอชอ).................................................ผอนญาต

ต�าแหนง.......................................................

117ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

การตรวจเรอประมงนอกนานน�าตามพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐ มาตรา ๑๖ ก�าหนดใหการท�าการประมงในท

สาธารณประโยชนตองปฏบตตามเงอนไขทรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณก�าหนด10 ซงรฐมนตรวาการการกระทรวงเกษตรและสหกรณไดก�าหนดเงอนไขในการออกไปท�าการประมงนอนนานน�าไทย (ใน นานน�าของรฐตางประเทศ) จะตองปฏบตตามระเบยบทอธบดกรมประมงก�าหนด ซงกรมประมงไดก�าหนด ใหการไปท�าการประมงนอกนานน�าไทย (ในนานน�าของรฐตางประเทศ) จะตองขอรบอาชญาบตรนอกนานน�าไทย ตามระเบยบกรมประมงวาดวยการยนค�าขอรบอาชญาบตรท�าการประมงนอกนานน�าไทย พ.ศ. ๒๕๕๑ อาชญาบตรนอกนานน�าไทยคอหนงสออนญาตใหใชเครองมอท�าการประมง ท�าการประมงในนานน�าของรฐ ตางประเทศ ซงผทจะขอรบอาชญาบตรนอกนานน�านนจะตองแนบหนงสอสญญาหรอขอตกลงการท�าการประมงรวม หรอหนงสอทแสดงถงการไดสทธการท�าการประมงในประเทศนนๆ ใบอนญาตท�าการประมง หรอหนงสอ ทแสดงถงการไดรบอนญาตใหเขาไปท�าการประมงของเรอประมงแตละล�าทประเทศนนๆ ออกให ซงระบชอและเลขทะเบยนเรอดวย ซงกอนทเจาหนาทจะออกอาชญาบตรนอกนานน�าใหกบผยนค�าขอ จะตองมการตรวจสอบเอกสารดงกลาวใหครบถวนเสยกอน ดงนน การตรวจสอบของพนกงานเจาหนาทขณะขนตรวจสอบเรอประมง จงไมจ�าตองตรวจสอบเอกสาร หนงสอรบรองฯ ตางเพยงแตตรวจสอบวาเรอล�านนไดรบอาชญาบตรนอกนานน�า ระบชอประเทศทจะเขาไปท�าการประมงกเพยงพอ

มประเดนปญหาเกยวกบรายชอบคคลผมสทธใชเครองมอในพกด ตามทระบในดานหลงของ อาชญาบตรท�าการประมงนอกนานน�าไทยนนวาจะตองระบชอลกเรอทกคนลงในอาชญาบตรหรอไมซงกรณน ตามมาตรา ๒๘ แหงพระราชบญญตการประมง พ.ศ. ๒๔๙๐11 ระบวา บคคลทมสทธใชเครองมอท�าการประมงในพกดจะตองเปนผทระบชออยในอาชญาบตร ซงกรมประมงก�าหนดแนวทางปฏบตในเรองนวา การระบชอบคคลผมสทธใชเครองมอท�าการประมงในพกดนน ไมจ�าตองระบชอลกเรอประมงครบทกคน เพยงแตระบแตเพยง ลกเรอบางคนทประจ�าอยในเรอล�านนใหเปนผมสทธใชเครองมอในพกดท�าท�าการประมงกเพยงพอแลว เพราะโดยลกษณะของการจางงานดานประมงนน ลกเรอมการเปลยนแปลงอยเปนประจ�า การจะก�าหนดใหตองระบ ชอลกเรอท�าการประมงทกคนลงในอาชญาบตรฯ นนจะเกดปญหา และไมสอดคลองกบขอเทจจรงทเกดขน ดงนน การตรวจสอบอาชญาบตรท�าการประมงนอกนานน�าไทยนน เพยงแตตรวจสอบวามชอลกเรอประมง ทประจ�าอยในเรอประมงล�านน ปรากฏรายชออยในอาญาบตรกเพยงพอ ไมสามารถใชรายชอของลกเรอประมงทระบอยดานหลงอาชญาบตรในการตรวจสอบวา เฉพาะแตเพยงลกเรอทระบชออยดานหลงอาชญาบตร เปนลกเรอทไดรบอนญาตตามอาชญาบตรได

10 มาตรา ๑๖ ทสาธารณประโยชน คอทจบสตวน�าซงบคคลทกคนมสทธท�าการประมงและเพาะเลยงสตวน�าได บคคลใดซงท�าการประมงหรอเพาะเลยงสตวน�าในทสาธารณประโยชนตองปฏบตตามเงอนไขทรฐมนตรก�าหนดโดยประกาศ

ในราชกจจานเบกษา11 มาตรา ๒๘ บคคลใดจะใชเครองมอในพกดท�าการประมงได ตอเมอไดรบอาชญาบตรระบชอบคคลนน และเสยเงนอากร

ตามพระราชบญญตนแลว รฐมนตรมอ�านาจประกาศยกเวนไมตองใหรบอาชญาบตรส�าหรบเครองมอท�าการประมงอยางหนงอยางใดในทองทใดๆ

กได

118 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

เจาหนาทตองตรวจสอบวา ประเภทของเครองมอท�าการประมงทเรอล�านนใชอยจะตองตรงกน กบเครองมอท�าการประมงชนดทระบอยในอาชญาบตร เครองมอท�าการประมงทมกไดรบอนญาตมกจะเปน เครองมออวนลาก เครองมออวนลอมจบ เปนตน นอกจากนควรตรวจสอบวา ชอเรอประมงทปรากฏอยท ดานขางของเรอถกตองตรงกนกบทระบอยในทะเบยนเรอ ใบอนญาตใชเรอ และอาชญาบตรนอกนานน�า โดยควรตรวจสอบทงขนาดของเรอ ความยาวของอวน เครองยนต วาถกตองตรงกนหรอไม

การไปท�าการประมงในนานน�าของรฐตางประเทศนนมวธการเขาไปท�าการประมงอกรปแบบหนงคอ มการโอนสญชาตเรอประมงของไทยไปเปนสญชาตของเรอประมงของรฐทจะเขาไปท�าการประมงนน เรอประมงชนดนไมใชเรอประมงไทย การเขา-ออกจากทาตองถอปฏบตเสมอนเรอทมสญชาตตางประเทศทวไป เรอประมงประเภทนไมตองขอรบอาชญาบตรนอกนานน�า เนองจากไมใชเรอประมงทมสญชาตไทย

นอกจากการเขาไปท�าการประมงในนานน�าของตางประเทศ ซงผทจะเขาไปท�าการประมงตอง ขออาชญาบตรท�าการประมงนอกนานน�าแลว ยงมการท�าการประมงนอกนานน�าอกประเภทหนงคอ การเขาไปท�าการประมงในทะเลหลวง การท�าการประมงประเภทนเรอประมงจะมสญชาตไทย แตออกไปท�าการประมง ในทะเลหลวงคอในนานน�าทมไดอยในเขตอ�านาจของรฐใด การท�าการประมงประเภทนจะอยในความดแล ขององคกรจดการดานการประมงของภมภาคตางๆ (Regional fisheries management organization) หรอ R.F.M.O. ซงแตละประเทศเปนสมาชกอย การตรวจสอบเรอประมงประเภทนจะตรวจสอบวาไดรบ อาชญาบตร หรอหนงสออนญาตใหท�าการประมงหรอไม ซงเปนการตรวจสอบอาชญาบตรตามปกต เพยงแตตองตรวจสอบเอกสารหนงสอรบรองจากกรมประมงวา เรอล�าดงกลาวจะเขาไปท�าการประมงในทะเลหลวงบรเวณใด

การตรวจสอบแรงงานตางดาวในเรอประมงตามพระราชบญญตวาดวยสทธการประมงในเขตการประมงไทย พ.ศ. ๒๔๘๒ มาตรา ๕ ทว ก�าหนด

ใหการอนญาตใหคนตางดาวท�าหนาทเปนลกเรอในเรอประมงได ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยการท�างานของ คนตางดาว ดงนน แรงงานตางดาวจงตองไดรบอนญาตใหท�างานตามกฎหมายวาดวยการท�างานของคนตางดาว หรอไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนกรณพเศษ พระราชบญญตวาดวยสทธการประมงในเขตการประมงไทย พ.ศ. ๒๔๘๒ มไดมการออกใบอนญาตใหเปนพเศษส�าหรบแรงงานตางดาว ดงนน การตรวจสอบแรงงงานตางดาวจงตองใชกฎหมายอนทเกยวของในการตรวจสอบ ไดแก พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ พระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนตน เพยงแตหากแรงงานตางดาวนนไมไดรบอนญาตใหท�างานโดยถกตองตามกฎหมายจะมความผดตามพระราชบญญตวาดวยสทธการประมงในเขตการประมงไทย พ.ศ. ๒๔๘๒ ซงเปนการกระท�าผดกรรมเดยว แตผดกฎหมายหลายบท ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๙๐ ซงศาลจะลงโทษตามกฎหมายทมโทษหนกทสด

119ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

การตรวจสอบการด�าเนนกจการแพปลาผ ประกอบกจการแพปลา ตองไดรบใบอนญาตใหประกอบกจการแพปลาตามกฎหมาย12

การตรวจสอบกจการแพปลาในเบองแรกเปนการตรวจสอบวาผประกอบกจการมใบอนญาตใหประกอบกจการแพปลาหรอไม ใบอนญาตมอาย ๑ ป หากไมไดรบอนญาตจะมความผดตามมาตรา ๓๘ มอตราโทษปรบ ไมต�ากวาหาพนบาทแตไมเกนกวาหนงหมนบาท หรอจ�าคกไมเกนหกเดอน หรอทงปรบทงจ�า

นอกจากน พนกงานเจาหนาทยงสามารถเขาไปตรวจสอบสมดบญชหรอเอกสารตางๆ ในทท�าการของผประกอบกจการแพปลาไดในระหวางเวลาราชการ ใหผ ประกอบกจการแพปลาอ�านวยความสะดวก แกพนกงานเจาหนาทในการน แตในการตรวจสอบนตองไมเปนการขดขวางตอกจการงานของผประกอบกจการแพปลา ทงน อธบดกรมประมงจะตองสงเปนหนงสอเพอใหพนกงานเจาหนาทมอ�านาจเขาไปตรวจสอบ13 พนกงานเจาหนาทจะเขาไปตรวจสอบตามล�าพงไมได

ในปจจบน กรมประมงมหนวยงานทมหนาทในการควบคมตรวจสอบการท�าการประมงทปฏบตการทางทะเลและหนวยสอสารการปฏบตงานประกอบดวยศนยบรหารจดการประมงทะเล ๖ ศนย หนวยบรหารจดการประมงทะเล ๑๒ ศนย และสถานวทยประมงชายฝง ๑๓ สถาน ซงผทประสงคจะแจงเหตคดคามนษยสามารถประสานงานกบหนวยงานดงกลาวได โดยตดตอไปยงสวนบรหารจดการประมงทะเล ส�านกบรหาร จดการดานการประมง กรมประมง กษตรกลาง จตจกร กรงเทพมหานคร ๑๐๙๐๐ โทร ๐-๒๕๖๒-๐๕๖๘ หรอ E-mail: marine_Hq@hotmail.com

ขอมลทจ�าเปนในการคนหาเรอประมง กรณมการแจงเหตคามนษยบนเรอประมงในทะเลเมอมการแจงขอความชวยเหลอจากการกระท�าความผดฐานคามนษยบนเรอประมงทอยกลางทะเล

การคนหาเรอประมงล�าทเกดเหตมความส�าคญอยางยง เนองจากความกวางใหญของทองทะเลและจ�านวน เรอประมงทมอยมากมายในทะเล ท�าใหยากตอการคนหาและตรวจพบ ดงนน ผรบแจงจงควรสอบถามขอมลตางๆ ใหไดมากทสด เพอประโยชนในการคนหาของหนวยงานทเกยวของตอไป

ตวอยางขอมลทผรบแจงเหตควรสอบถามมดงตอไปน

1. พกดต�าแหนงทเรอเปนแลตตจด ลองจจด หรอเรยกกนทวไปวา แลต ลอง ซงไดมาจาก เครองมอหาต�าแหนงทเรอทตดตงประจ�าอยบนเรอ

2. ชอเรอ หรอหมายเลขขางเรอ

3. ประเภทการท�าประมงของเรอ เชน เรอไดรหมก เรออวนลอย เรออวนลอม เรออวนรน เปนตน

4. ลกษณะทวไปของเรอ เชน เรอท�าดวยไม ขนาดประมาณ ๑๒ วา ตวเรอสขาว เกงเรอสฟา เปนตน

12 มาตรา 29 พระราชบญญตจดระเบยบกจการแพปลา พ.ศ. ๒๔๙๖13 มาตรา ๓๒ พระราชบญญตจดระเบยบกจการแพปลา พ.ศ. ๒๔๙๖

120 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

5. ทศทางของเรอ ซงอาจทราบไดจากการสอบถามตนทางทเรอออก และจดหมายปลายทาง รวมทงความเรวเรอ เปนตน

6. สงแวดลอมโดยรอบ เชนชอเรอทแลนผาน โดยเฉพาะเรอขนาดใหญซงอาจมชองทางตดตอทางเครองมอสอสารกบหนวยงานตางๆ ได หรอสงใดๆ ทอาจใชเปนจดอางองได เชน กระโจมไฟ ทาเรอ อาว แหลม เปนตน

1414

๔.๒.๔ การน�าคนมาขอทาน ขบวนการคามนษยโดยการน�าคนมาขอทาน สวนใหญขบวนการดงกลาวมกน�าผเสยหายมากกตว

ไวในสถานทตางๆ จากนนจงน�าผเสยหายเดนทางไปขอทานยงบรเวณทมประชาชนสญจรไปมาหรอสถานททองเทยว แลวกลมขบวนการคอยสงเกตการณผเสยหายอยใกลๆ กบบรเวณดงกลาว หลงจากทมประชาชนใหทานตอผเสยหายแลว กลมขบวนการดงกลาวจะมารบผลประโยชนจากผเสยหายไป และเมอไดผลประโยชนจ�านวนหนงแลว กลมขบวนการดงกลาวจงรบผเสยหายกลบไปกกตวไวยงทเดม ดงนน ในการรวบรวมพยานหลกฐานเจาหนาทผปฏบตจงมความจ�าเปนจะตองใชวธเฝาจด และสะกดรอยกลมขบวนการดงกลาวไปยงสถานทตางๆ เพอเกบรวบรวมพยานหลกฐานกอนเขาท�าการจบกม ซงมแนวทางในการปฏบตดงน

(1) หลกฐานทแสดงใหเหนวาขบวนการคามนษยมารบและสงผเสยหายบรเวณทเกดเหต (การสะกดรอยและถายภาพหรอถายวดโอไวเปนหลกฐาน)

(2) การใชวธลอซอโดยการใหเจาหนาทผปฏบตแฝงตวเปนประชาชนแลวน�าเงน (เงนลอซอ) ใหทานกบผเสยหายแลวเฝาสงเกตการณ วามผใดมาน�าเงนไปจากผเสยหายหรอไม หากมใหถายรปหรอวดโอเปนหลกฐาน

14 ภาพจากกองบงคบการปราบปรามการกระท�าความผดเกยวกบการคามนษย

121ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(3) เขาตรวจคนบรเวณทกกตวผเสยหาย และเกบพยานหลกฐานเชนเดยวกนกบการเกบ พยานหลกฐานในคดคามนษยในรปแบบการบงคบใชแรงงานตามทไดกลาวมาแลว

(4) กรณมการกลาวอางวา เปนบดาหรอมารดาของผเสยหายซงมอายต�ากวา ๑๘ ป ใหเกบ หลกฐานเพอสงตรวจดเอนเอ น�าผเสยหายสงสถานสงเคราะห เพอสบสวนสอบสวนขยายผลจบกมขบวนการ คามนษยมาด�าเนนคดตามกฎหมายตอไป

๔.๓ การจดท�าบนทกการตรวจคน

หลงจากเขาการเขาชวยเหลอ/ตรวจคน/จบกมเรยบรอยแลว หากผลการด�าเนนการไมมการจบกม ผตองหา แตมการชวยเหลอผเสยหายจากการคามนษย หรอมการตรวจยดพยานวตถ หรอพยานเอกสารจาก สถานทเกดเหต เจาหนาทผปฏบตจะตองจดท�าบนทกการตรวจสอบหรอบนทกการตรวจคนเพอเปนหลกฐาน สงใหพนกงานสอบสวนเพอประกอบการด�าเนนคด ส�าหรบเจาหนาทต�ารวจมการก�าหนดแนวทางการจดท�าบนทกการตรวจคนไว ๒ แบบ คอ บนทกการคนโดยมหมายคน และบนทกการคนโดยไมมหมายคน ซงปรากฏ ตามตวอยางแบบฟอรมบนทกการตรวจคนทงสองแบบ ส�าหรบรายละเอยดการกรอกแบบฟอรมไดอธบายไว ในหมายเหตหลงตวอยางแบบฟอรมดงกลาวดวยแลว

123ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๔.๓.๑ ตวอยางบนทกการคนโดยมหมายคน)

บนทกการคนโดยมหมายคนสถานทบนทก...................................................................

วนท................ เดอน............................... พ.ศ. ................

วนน (.............................................) เวลาประมาณ....................................น. เจาพนกงานต�ารวจคอ (๑)............................................................................................................................. ต�าแหนง..................................................................................

เปนเจาพนกงาน ผมชอในหมายคน ผรกษาราชการแทน/ในหมายคนท........................................................./๒๕...................

ลงวนท.......... เดอน............................ พ.ศ. ............. ของศาล...........................................................................................................................

เปนหวหนาในการคนพรอมดวยเจาพนกงานต�ารวจ คอ ....................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................................................................... รวม............................................คน

ไดรวมกนตรวจคนสถานท/บานเลขท (๒)....................................................หม ท ............................ ตรอก/ซอย........................................................................ ถนน........................................................... ต�าบล/แขวง........................................

อ�าเภอ/เขต.............................................................................................. จงหวด.........................................................................................................

เจาพนกงานไดแสดงหมายคนให........................................................................................................................................

ซงเปน เจาของ ผครอบครองสถานท บคคลในครอบครว

บคคลอนอยางนอยสองคนซงเจาพนกงานไดขอรองมาเปนพยาน

กอนลงมอคนเจาพนกงานผคนไดแสดงความบรสทธให.........................................................................................

...................................................................................... ดจนเปนทพอใจแลวจงไดคนตอหนา......................................................................

เรมคนเมอวนท............................................................... เวลาประมาณ......................................................น.

รายละเอยดแหงการคน (๓)........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................. เสรจสนการคนเวลา..........................................น.

อนง ในการคนครงนเจาพนกงานผคนไดพยายามมใหมการเสยหายและกระจดกระจายเทาทจะท�าไดเจาพนกงานผคนไดบนทกรายละเอยดแหงการคน และจดท�าบญชสงของทคนไดไวแลวและสงบนทกและบญชดงกลาวพรอมดวยสงของทยดมาไปยง สน./สภ............................................................................................................................

............................................................................................................................................................................................. เพอด�าเนนการตอไป

124 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ไดอานบนทกนใหฟงแลวรบรองวาถกตอง จงรวมกนลงลายมอชอไว

(ลงชอ)................................................................ผครอบครองสถานท

(ลงชอ)................................................................บคคลในครอบครว

(ลงชอ)................................................................ผแทน/พยาน

(ลงชอ)................................................................พยาน

(ลงชอ)................................................................พยาน

(ลงชอ)................................................................ผคน/บนทก/อาน

หมายเหต (๑) เจาพนกงานผมชอในหมายคน

๑) ตองเปนพนกงานฝายปกครองตงแตระดบสาม หรอต�ารวจซงมยศตงแตชนรอยต�ารวจตรขนไป จงจะเปนหวหนาในการตรวจคนไดตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๙๗

(๒) สถานทตรวจคน

๑) เจาพนกงานจะท�าการตรวจคนไดเฉพาะสถานททระบไวในหมายคน และบรเวณของสถานทดงกลาวเทานน

(๓) รายละเอยดแหงการคน ใหเจาพนกงานบนทกรายละเอยดแหงการตรวจคน วาไดพบสงของ ทท�าหรอมไวเปนความผด สงของทไดใชหรอมไวเพอใชในการกระท�าผด หรอไดมาโดยการกระท�าผดใน สถานทใด มลกษณะอยางไร แลวยดไวเพอเปนของกลางในคดตอไป

125ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๔.๓.๒ ตวอยางบนทกการคนโดยไมมหมายคน)

บนทกการคนโดยไมมหมายคนสถานทบนทก...................................................................

วนท............... เดอน............................... พ.ศ. ................

วนน (......................................................) เวลาประมาณ.....................................................น. เจาพนกงานต�ารวจคอ (๑)...................................................................................................................................... ต�าแหนง..............................................................................

เปนหวหนาในการคนพรอมดวยเจาพนกงานต�ารวจ คอ (๑)............................................................................................................, พนกงานเจาหนาทตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ ประกอบดวย.....................................

................................................................................................. เจาหนาทกระทรวง....................................................................... ไดรวมกนตรวจคนสถานท/บานเลขท.............................. หมท........................ ตรอก/ซอย................................................................

ถนน......................................................................................... ต�าบล/แขวง.....................................................................................

อ�าเภอ/เขต................................................................................. จงหวด.................................................................................................................

เหตทเจาพนกงานต�ารวจไดรวมกนท�าการคนทบานเลขทดงกลาว เนองจากมเหตทเขาคนโดย ไมตองมหมายคน (๒) โดย

- เมอมเสยงรองใหชวยมาจากขางในทรโหฐาน หรอมเสยงหรอพฤตการณอนใดอนแสดงไดวา มเหตรายเกดขนในทรโหฐานนน (๓)

- เมอปรากฏความผดซงหนาก�าลงกระท�าลงในทรโหฐาน (๔)

- เมอบคคลทไดกระท�าความผดซงหนา ขณะทถกไลจบหนเขาไปในหรอมเหตอนแนนแฟน ควรสงสยวาไดเขาไปซกซอนตวอยในทรโหฐานนน (๕)

- เมอมพยานหลกฐานตามสมควร วาสงของทมไวเปนความผด หรอไดมาโดยการกระท�า ความผด หรอไดใช หรอมไว เพอจะใชในการกระท�าความผด หรออาจเปนพยานหลกฐานพสจน การกระท�าความผดไดซอนหรออย ในนน ประกอบทงตองมเหตอนควรเชอวาเนองจาก การเนนชากวาจะเอาหมายคนมาได สงของนนจะถกโยกยายหรอท�าลายเสยกอน (๖)

- เมอทรโหฐานนนผ จะตองถกจบเปนเจาบาน และการจบนนมหมายจบหรอจบตาม มาตรา 78 (๗)

- เจาของบานหรอผครอบครองสถานทยนยอมดวยความสมครใจ (๘)

- เมอมเหตอนควรเชอไดวา มพยานหลกฐานในการคามนษย หรอเพอพบและชวยบคคลทตกเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษย และหากเนนชากวาจะเอาหมายคนมาได พยานหลกฐานนนอาจถกโยกยาย ซอนเรน หรอท�าลายไปเสยกอน หรอบคคลนนอาจ ถกประทษราย โยกยาย หรอซอนเรน (๙)

126 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

เจาพนกงานไดแสดงตน ต�าแหนง และไดสงให นาย, นาง...................................................... อาย................ป

ซงเปน เจาของ คนซงอยในนน ผซงรกษาสถานทซงจะคน

ใหยอมใหเขาไปโดยมหวงหาม อกทงใหความสะดวกตามสมควรทกประการในอนทจะจดการคน

กอนลงมอคน เจาพนกงานผคนไดแสดงความบรสทธให นาย, นาง.................................................................

......................................... ดจนเปนทพอใจแลวจงตรวจคนตอหนา นาย, นาง...................................................................................

เรมคนเมอวนท............................................................... เวลาประมาณ....................................................น.

รายละเอยดแหงการคน.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

............................................................................................. เสรจสนการคนเวลา.............................................น.

อนง ในการคนครงนเจาพนกงานผ ค นไดพยายามมใหมการเสยหายและกระจดกระจาย เทาทจะท�าไดเจาพนกงานผ ค นไดบนทกรายละเอยดแหงการคนและจดท�าบญชสงของทค นไดไวแลว จ�านวน....................................................................................................... รายการ และสงบนทกและบญชดงกลาวพรอมดวย

สงของทยดมาไปยง สน./สภ....................................................................................................เพอด�าเนนการตอไป

เปนกรณตรวจคนโดยไมมหมายคน ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๙๒ (๔) เจาพนกงานไดมอบส�าเนาบนทกการตรวจคน, บญชสงของทไดจากการตรวจคน, บนทกแสดงเหตทท�าใหสามารถเขาคนไดเปนหนงสออยางละ ๑ ฉบบ ใหแก นาย, นาง ..................................................................................รบไวเรยบรอยแลว

ไดอานบนทกนใหฟงแลวรบรองวาถกตอง จงรวมกนลงลายมอชอไว

(ลงชอ)..........................................................................................เจาของสถานท/

(.........................................................................................) ผน�าในการตรวจคน

(ลงชอ)..........................................................................................บคคลซงอยในสถานท

(ลงชอ)..........................................................................................ผรกษาสถานท

(ลงชอ)..........................................................................................พยาน

(ลงชอ)..........................................................................................พยาน

(ลงชอ)..........................................................................................ผคน

(ลงชอ)..........................................................................................ผคน

(ลงชอ)..........................................................................................ผคน/บนทก/อาน

127ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

หมายเหต(๑) เจาพนกงานผท�าการคนโดยไมมหมายคน ไมจ�ากดชนยศหรอต�าแหนง เจาพนกงานต�ารวจทกคน

สามารถตรวจคนโดยไมมหมายคนได(๒) เหตในการตรวจคนไดโดยไมตองมหมายคน มดงน คอ ๑) ตาม ป.ว.อ. มาตรา ๙๒ (๑)- (๕) ๒) เจาหนาทผไดรบอนญาตจากเลขาธการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ตาม พ.ร.บ.ปองกน

และปราบปรามยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๑๙ มาตรา ๑๔, พ.ร.บ.ยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๔๙ (๒), พ.ร.บ.มาตรการในการปราบปรามผกระท�าผดเกยวกบยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๓๔ มาตรา ๒๕ (๓)

๓) เจาหนาทตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๓๘ (๓) ๔) เจาหนาทตาม พ.ร.บ.ฟนฟสมรรถภาพผตดยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๔๕ มาตรา ๓๖ (๑) ๕) เจาหนาทตาม พ.ร.บ.การสอบสวนคดพเศษ พ.ศ. ๒๕๔๗ มาตรา ๒๔ (๑) ๖) เจาของบานหรอผครอบครองสถานทยนยอมโดยความสมครใจ (ฎ.๑๑๖๔/๒๕๔๖) ๗) พนกงานเจาหนาทตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๗(๓) เมอมเสยงรองใหชวยมาจากขางในทรโหฐานหรอมเสยงหรอพฤตการณอนใดอนแสดงไดวามเหตราย

เกดขนในทรโหฐานนน(๔) เมอปรากฏความผดซงหนาก�าลงกระท�าลงในทรโหฐาน - อาจเปนความผดตาม ป.อ. หรอ พ.ร.บ.ทมโทษทางอาญาอนกได(๕) เมอบคคลทไดกระท�าความผดซงหนา ขณะทถกไลจบหนเขาไปหรอมเหตอนแนนแฟนควรสงสยวา

ไดเขาไปซกซอนตวอยในทรโหฐานนนเฉพาะความผดซงหนาทเกดในเวลากลางวนโดยใชหลกไลตดตามโดยกระชนชด(๖) เมอมพยานหลกฐานตามสมควรวา สงของทมไวเปนความผด หรอไดมาโดยการกระท�าความผด

หรอไดใชหรอมไวเพอจะใชในการกระท�าความผด หรออาจเปนพยานหลกฐานพสจนการกระท�าความผดไดซอนหรออยในนน ประกอบทงตองมเหตอนควรเชอวา เนองจากการเนนชากวาจะเอาหมายคนมาได สงของนนจะถกโยกยายหรอท�าลายเสย กอนคนแลว ตองสงมอบส�าเนาบนทกการคน บญชสงของทไดจากการตรวจคน (ถาม) และบนทกเหตผลในการเขาคน โดยไมมหมายคนใหกบผครอบครองจ�านวน ๓ รายการ

(๗) เมอทรโหฐานนนผจะตองถกจบเปนเจาบาน และการจบนนมหมายจบหรอจบตามมาตรา ๗๘ - เจาบาน คอ ผ เปนหวหนาของบคคลทพกอาศยอย ในบานหลงนน รวมถงค สมรสดวย

(ฎ.๑๐๓๕/๒๕๓๖) - เจาบานไปกระท�าผดถกเจาหนาทต�ารวจไปขอหมายจบตอศาล เจาหนาทต�ารวจสามารถน�า

หมายจบไปจบเจาบานนนทบานของเจาบานได โดยไมตองมหมายคน - ภรรยาทชอบดวยกฎหมายของเจาบานไปกระท�าผด เจาหนาทต�ารวจไปขอหมายจบตอศาล

เจาหนาทต�ารวจสามารถน�าหมายจบไปจบภรรยาทบานของสามซงเปนเจาของบานนนได โดยไมตองมหมายคน - บตรของเจาบานไปกระท�าผด เจาหนาทต�ารวจไปขอหมายจบตอศาล เจาหนาทต�ารวจจะน�า

หมายจบไปจบบตรของเจาของบานนน จะตองมทงหมายคนและหมายจบ - เจาบานไปกระท�าผดถกเจาหนาทต�ารวจไปขอหมายจบตอศาล เจาของบานนนหลบหนไปอยท

บานของบดา มารดา บานพนองหรอภรรยานอย เจาหนาทต�ารวจจะไปจบเจาบานทถกออกหมายจบแลวนนได จะตองม ทงหมายคนและหมายจบ

(๘) การคนโดยเจาหนาทผไดรบอนญาตจากเลขาธการคณะกรรมการปองกนและปราบปรามยาเสพตด ตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามยาเสพตด พ.ศ. ๒๕๑๙ มาตรา ๑๔ เพอคนหายาเสพตด (ฎ.๔๕๓๖/๒๕๔๓)

(๙) การคนโดยใหอ�านาจพนกงานเจาหนาทตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๗

129ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๕. การคดแยกผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษย

๕.๑ แบบสมภาษณเบองตนส�าหรบการคดแยกผเสยหายจากการคามนษย

ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ หมวด ๔ บญญตเกยวกบ การชวยเหลอและคมครองสวสดภาพผเสยหายจากการคามนษย และหมวด ๓ บญญตเกยวกบอ�านาจหนาทของพนกงานเจาหนาทในการแสวงหาขอเทจจรงเกยวกบการคามนษย และเพอคมครองปองกนภยแกบคคลทม เหตอนควรเชอไดวาเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษยโดยพนกงานเจาหนาทอาจจดใหบคคล ดงกลาวอยในความคมครองชวคราวได เพอใหกรอบและความหมายค�าวา “ผเสยหายจากการคามนษย” เปนไปในแนวทางเดยวกน และเกณฑการพจารณาในการวนจฉยสอดคลองกนเพอประโยชนในการคดแยกผเสยหาย จากการคามนษย คณะกรรมการศนยปฏบตการปองกนและปราบปรามการคามนษยแหงชาต จงมค�าสงแตงตง คณะอนกรรมการพฒนาแนวทางการก�าหนดขอบเขตและองคประกอบของการเปนผเสยหายหรอเหยอของ การคามนษย โดยมพลต�ารวจโท ถาวรศกด เทพชาตร ผ ชวยผ บญชาการต�ารวจแหงชาต (งานสบสวน ปราบปราม ๒) เปนประธานอนกรรมการ และคณะอนกรรมการฯ ไดมค�าสงแตงตงคณะท�างานพจารณาราง ขอบเขตและองคประกอบของการเปนผเสยหายหรอเหยอของการคามนษย โดยมพลต�ารวจเอก ชชวาลย สขสมจตร เปนประธานคณะท�างาน และคณะท�างานประกอบดวยผแทนหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและ ภาคเอกชนจ�านวน ๑๘ คน เพอศกษาองคประกอบและเกณฑการบงชผเสยหายหรอเหยอของการคามนษย

๕.๑.๑ กรอบแนวคด กรอบแนวคดทน�ามาใชในการพจารณาการเปนผเสยหายจากการคามนษยพจารณาจากกรอบ

ของกฎหมายทบงคบใชในประเทศไทย ประกอบดวย

(๑) ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

(๒) พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑

๕.๑.๒ ความหมายผเสยหายจากการคามนษย หมายถง บคคลทไดรบความเสยหายจากการถกกระท�าโดยตรงในความผดฐานคามนษย

ตามมาตรา ๖ แหงพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑

(เดก หมายถง บคคลผมอายต�ากวาสบแปดป ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปราม การคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔)

๕.๑.๓ องคประกอบของการเปนผเสยหายจากการคามนษย การพจารณาวาบคคลใดจะเปนผเสยหายจากการคามนษยหรอไม ตองมองคประกอบ ดงตอไปน

๕.๑.๓.๑ ถกกระท�าอยางหนงอยางใด ดงน - จดหา (ไปเลอกเฟนหามา จดใหไดคนมา ไมวากระท�าดวยวธใดๆ)

- ซอ (เอาเงนตราแลกกบคน ไมไดหมายความถงสญญาซอขาย)

130 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

- ขาย (เอาคนไปแลกเงนตรา เอาเงนเขามาโดยยอมตนเขารบใชการงานของ เจาของเงนทเรยกวาขายตวลงเปนทาส)

- จ�าหนาย (ขาย จาย แจก แลกเปลยน โอน เอาออก ซงแผลงมาจากจาย)

- พามาจาก (น�าไปหรอน�ามาโดยมตนทาง และแสดงอาการตอเนองเรอยมาถงปจจบน พามาจากทใดกได ในหรอนอกราชอาณาจกรกได)

- สงไปยงทใด (ท�าใหเคลอนพนจากทหนงไปยงอกทหนงเพอใหถงผรบหรอเปาหมาย ดวยอาการตางๆ เชน สงขาม สงผาน สงตอ เคลอนออกจากท ใชตรงกนขามกบมา โดยสงไปยงทใดกได ในหรอ นอกราชอาณาจกรกได)

- หนวงเหนยว (รงตวไว ดงถวงไว กกไว ในสถานทใดสถานทหนง)

- กกขง (บงคบใหอยในสถานทอนจ�ากด เกบตวไวในสถานทอนจ�ากด)

- จดใหอยอาศย (จดใหพกพง พกผอน)

- รบไว (รบหรอพาคนไปสทพกเพอเกบเขาท หรอเอาเขาท)

๕.๑.๓.๒ ถกกระท�าดวยวธการอยางหนงอยางใด ดงน - ขมข (ท�าใหกลว ท�าใหเสยขวญ ท�าใหผ อนตองกลว วาจะเกดความเสยหาย

เปนภยแก ตนเอง แกสกลแหงตน หรอแกทรพยสนของตน เปนภยอนใกลจะถงและอยางนอยรายแรงถงขนาดทจะพงกลว)

- ใชก�าลงบงคบ (ใชแรงบงคบใหท�า หรอใชอ�านาจสงใหท�า หรอใหปฏบต หรอให จ�าตองท�า หรอใหเปนไปตามความประสงคโดยกระท�าแกกายหรอจตใจ ดวยแรงกายภาพหรอวธอนใด เปนเหตใหบคคลอยในภาวะทไมสามารถขดขนได)

- ลกพาตว (แอบหรอลอบน�าคนไปหรอน�าคนมา โดยบคคลนนไมยนยอม)

- ฉอฉล (ใชอบายหลอกลวงโดยเอาความเทจมากลาวเพอใหเขาหลงผด)

- หลอกลวง (ใชอบายทจรตลวงใหเขาใจผด แสดงขอความอนเปนเทจหรอปกปดขอความจรงทควรบอกใหแจงเพอใหบคคลอนเขาใจผด)

- ใชอ�านาจโดยมชอบ (ใชอทธพลทจะบงคบใหผอนตองยอมท�าตาม ไมวาจะดวย ความสมครใจหรอไม หรอตามทสามารถบนดาลใหเปนไปตามความประสงค การปฏบต การกระท�าเพอใหเกดความเสยหายแกบคคลอนโดยมชอบดวยกฎหมาย กฎ ระเบยบ ขอบงคบ เปนตน)

- โดยใหเงนหรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแล เพอใหผปกครองหรอผดแลใหความยนยอมแกผกระท�าความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแล

ถากระท�าตอเดก แมจะไมใชวธการดงกลาวขางตน และไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม ใหถอวาเดกนนเปนผเสยหายหรอเหยอของการคามนษย

131ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๕.๑.๓.๓ ถกกระท�าโดยมวตถประสงคเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ ดงน - การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ (การไดประโยชนจากการคาประเวณ

การคาประเวณ หมายความวา การยอมรบการกระท�าช�าเรา หรอการยอมรบการกระท�าอนใด หรอการกระท�าอนใด เพอส�าเรจความใครในทางกามารมณของผอน อนเปนการส�าสอนเพอสนจางหรอประโยชนอนใด ทงน ไมวาผยอมรบการกระท�าและผกระท�าจะเปนบคคลเพศเดยวกนหรอคนละเพศ)

- การผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามก (การท�าใหเกดมขนตามทตองการดวยอาศย แรงงานหรอเครองจกร หรอโฆษณาใหแพรหลายซงสงของหรอวสดตางๆ ในทางทผดศลธรรม)

- การแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน (การไดประโยชนทางเพศในรปแบบตางๆ)

- การเอาคนลงเปนทาส (ทาส หมายถง บคคลซงตกอยใตอ�านาจของบคคลอนโดย สนเชง และจะตองท�างานใหบคคลอนนน)

- การน�าคนมาขอทาน (ขอทาน หมายถง ขอเงนหรอสงของเลยงชวต)

- การบงคบใชแรงงานหรอบรการ (การบงคบใชแรงงานหรอบรการ หมายความวา การขมขนใจใหท�างานหรอบรการ (บรการ หมายถง การปฏบตรบใช การใหความสะดวกตางๆ หรอการปฏบตอนๆ ทท�าใหอกฝายหนงเกดความพงพอใจ) โดยท�าใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสน ของบคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชก�าลงประทษราย หรอโดยท�าใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได)

- การบงคบตดอวยวะเพอการคา

- การอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคล (การขดรด หมายความวา การแสวงหาประโยชนโดยวธบบบงคบเอา การแสวงหาประโยชนโดยวธบบบงคบใหยนยอม)

๕.๑.๔ ขอควรค�านง ๕.๑.๔.๑ อายของผเสยหายจากการคามนษย

- ควรสอบถามใหไดขอมลวา ผเสยหายถกกระท�าความผดฐานคามนษยครงแรก เมอใด เพอพจารณาวาขณะเกดเหตผเสยหายอายเทาใด เปนเดกหรอไม

- ควรพจารณาลกษณะทางกายภาพของผ เสยหาย โดยเฉพาะรปรางหนาตา เพอประเมนเบองตนวาผเสยหายมอายเปนเดกหรอไม หากมอายทก�ากงระหวางเดกกบผใหญ ตองจดใหบคคล นนไดตรวจรางกายทางการแพทย โดยการตรวจฟนหรอตรวจรางกายดวยวธอนใด

๕.๑.๔.๒ การพจารณาวาบคคลใดจะเปนผเสยหายหรอไม จะตองมองคประกอบครบ ทง ๓ ขอ ตามทก�าหนดไวขางตน ยกเวนกรณผเสยหายทเปนเดกไมตองมองคประกอบขอ ๒ กได

132 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๕.๑.๔.๓ การทผ เสยหายสมครใจในเบองตน การเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย หรอการไดรบใบอนญาตใหท�างานของคนตางดาว มไดหมายความวาผนนจะไมเปนผเสยหายจากการคามนษย ควรซกถามใหไดขอเทจจรงทงหมดวา มการกระท�าความผดฐานคามนษยเกดขนในภายหลงหรอไม

๕.๑.๔.๔ ในกรณทขอเทจจรงเบองตนยงไมชดเจน อนเนองมาจากการสอสารทางดานภาษา การไมใหถอยค�าของบคคล เจบปวย หรอการอนใด จ�าเปนตองใชเวลาในการแสวงหาขอเทจจรงเพมเตม เพอใหทราบวาบคคลดงกลาวเปนผเสยหายจากการคามนษยหรอไม

๕.๑.๔.๕ การพจารณาเหตอนควรเชอวาบคคลใดอาจเปนผเสยหายจากการคามนษย หรอไมอาจพจารณาจาก

- อาย เชน อายทก�ากงระหวางเดกกบผใหญ ตองจดใหบคคลนนไดตรวจรางกายทางการแพทยโดยการตรวจฟนหรอตรวจรางกายดวยวธอนใด

- สภาพรางกายและจตใจ เชน มบาดแผล รองรอยการถกท�าราย มอาการตนตระหนก หวาดกลว เศราซม เจบปวย

- สถานททไปพบเปนสถานททมการคามนษย

- การอยรวมกนกบผเสยหายจากการคามนษย

- การรบแจงหรอการขยายผลจากผเสยหาย

- สภาพทท�างาน ทอยอาศย นาจะมการกกขง หนวงเหนยว ขาดอสรภาพ

- ขอมลอนทไดจากการสอบถามแลวนาเชอวาเปนผเสยหายจากการคามนษย

๕.๑.๔.๖ การท�าสญญาเพอใหเปนหนจ�านวนมากจนไมสามารถท�างานใชหนไดหมด อาจเปนการแสวงหาประโยชนโดยมชอบรปแบบหนงของการคามนษย

๕.๑.๔.๗ การคดแยกผเสยหายจากการคามนษยใหพจารณาตามบนทกขอตกลงระดบชาต/ระดบภมภาคประกอบการด�าเนนงานดวย

๕.๑.๔.๘ การกระท�าของบคคลใดทพบในขณะคดแยกผเสยหายจากการคามนษย แมจะไมเปนความผดฐานคามนษย กอาจเปนความผดตามกฎหมายอนได เชน

- ประมวลกฎหมายอาญา - พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. ๒๕๓๙ - พระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ - พระราชบญญตจดหางานและคมครองคนหางาน พ.ศ. ๒๕๒๘ - พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ - พระราชบญญตการท�างานของคนตางดาว พ.ศ. ๒๕๕๑ - พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. ๒๕๒๒ - พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒

133ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางแบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดแยกผเสยหายจากการคามนษย)

แบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดแยกผเสยหายจากการคามนษย

ล�าดบท.................................................................................................สถานทสมภาษณ.............................................................................

วนท...............เดอน........................................... พ.ศ. .....................

แบบสมภาษณนท�าขนเพอแสดวงวา วนน เวลา.....................................น. เจาพนกงานและผเกยวของประกอบดวย.............................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

ไดรวมกนสมภาษณบคคลเพอพจารณาการเปนผเสยหายจากการคามนษย โดยไดขอมล ดงน๑. ขอมลผถกสมภาษณชอ-สกล ( ) ด.ญ. ( ) ด.ช. ( ) นางสาว ( ) นาง ( ) นาย ................................................................... (ในกรณทไมสามารถระบชอ-สกลได อาจจะระบต�าหน รปพรรณ หรอลกษณะพเศษ คอ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................)วน/เดอน/ปเกด............................................................................... อาย..............................ป สญชาต..........................................................

เชอชาต ................................................................................. ( ) อนๆ โปรดระบ............................................................................................. ชอ-สกลบดา .................................................................................. ชอ-สกลมารดา ........................................................................................ทอย................................................................................................................................................................................................................................หมายเลขบตรประจ�าตวประชาชน .............................................................. หมายเลขหนงสอเดนทาง...................................................

เอกสารประจ�าตวอนๆ ( ) ม โปรดระบ .......................................................................................................................................... ( ) ไมม เดนทางเขา-ออกประเทศโดยชองทางใด ...................................................................................................................................................วธการเดนทาง ( ) เดนเทา ( ) ยานพาหนะ โดย ( ) รถยนต ( ) รถโดยสาร ( ) อนๆ ระบ……..................................................

ชอ-สกลของผชวยเหลอในการเดนทาง ........................................................................................................................................................

134 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๒. ถกกระท�าในลกษณะขอใดขอหนง ดงตอไปน( ) จดหา ( ) ซอ ( ) ขาย

( ) จ�าหนาย ( ) พามาจาก ( ) สงไปยงทใด

( ) หนวงเหนยว ( ) กกขง ( ) จดใหอยอาศย

( ) รบไว

๓. ถกกระท�าตามขอ ๒. โดยวธการขอใดขอหนง ดงน( ) ขมข ( ) ใชก�าลงบงคบ ( ) ลกพาตว

( ) ฉอฉล ( ) หลอกลวง ( ) ใชอ�านาจโดยมชอบ

( ) โดยใหเงนหรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแล เพอใหผปกครองหรอผดแล ใหความยนยอมแกผกระท�าความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแล

๔. ถกกระท�าตามขอ ๒. และ ๓. โดยมวตถประสงคเพอขอใดขอหนง ดงน( ) การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณ ( ) การผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามาก

( ) การแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน ( ) การเอาลงเปนทาส

( ) การน�ามาขอทาน ( ) การบงคบใชแรงงานหรอบรการ

( ) การบงคบตดอวยวะเพอการคา ( ) การอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคล

๕. พฤตการณและความเหนพฤตการณโดยยอ ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

สรปความเหน

( ) ไมเขาขายการคามนษย

( ) อาจจะเขาขายการคามนษย ควรใหความคมครองชวคราว หรอรอการตรวจสอบอกครง

( ) เขาขายการคามนษย

๖. ขอเสนอแนะในการใหความชวยเหลอ.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

135ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

จงบนทกไวเปนหลกฐาน

(ลงชอ)........................................................................ ผถกสมภาษณ

(........................................................................)

(ลงชอ)........................................................................ ผสมภาษณ

(........................................................................)

ต�าแหนง........................................................................

(ลงชอ)................................................................................. ผสมภาษณ

(........................................................................)

ต�าแหนง........................................................................

(ลงชอ)........................................................................ ลาม

(........................................................................)

ต�าแหนง.......................................................................

(ลงชอ)........................................................................ ผสมภาษณ/บนทก

(........................................................................)

ต�าแหนง.......................................................................

หมายเหต ๑. ถากระท�าตอเดก แมจะไมใชวธการตามขอ ๓ ขางตน และไมวาเดกจะยนยอมหรอไมกตาม ใหถอวาเดกนนเปนผเสยหายหรอเหยอของการคามนษย

๒. กรณผถกสมภาษณไมสามารถลงลายมอชอไดใหพมพลายนวหวแมมอขวาแทนการลงลายมอชอ

137ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๕.๒ ผลการคดแยกผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย

หลงจากมการเข าตรวจค น ช วยเหลอบคคลทม เหตอนควรเช อ ได ว า เป นผ เสยหายจาก การกระท�าความผดฐานคามนษย และท�าการสมภาษณบคคลดงกลาวเพอคดแยกวาเปนผเสยหายจากการคามนษยหรอไม แตในการคดแยกอาจมเจาหนาทจากหลายหนวยงานมารวมด�าเนนการ ดงนน ในการสรป ความเหน เพอมใหเกดการขดแยงจงควรมการประชมท�าความเขาใจเกยวกบความเหนดงกลาว ซงในทางปฏบตแบงการสรปความเหนเปน ๕ แนวทางดงน

๕.๒.๑ กรณไมเขาขายการคามนษย ใหเกบแบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดแยกผเสยหายจากการคามนษยไวเปนหลกฐาน แตกรณ

มการคดแยกผเสยหายจ�านวนหลายรายจากสถานทเดยวกนหรอเปนคดเดยวกนใหน�าบคคลทคดแยกและ แบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดแยกผเสยหายจากการคามนษยดงกลาวมอบใหพนกงานสอบสวน เพอพนกงานสอบสวนจะไดสอบสวนปากค�าเปนพยานประกอบการสอบสวน หรอหากเปนความผดตามกฎหมายอนกใหจบกมสงพนกงานสอบสวนด�าเนนคด โดยน�าแบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดแยกผเสยหายจากการคามนษยแนบบนทกการจบกม เพอแสดงใหเหนวาไดมการคดแยกผเสยหายประกอบการด�าเนนคดดวย

๕.๒.๒ กรณยงไมชดเจนวาผ แจงเปนผ เสยหายจากการคามนษยหรออาจจะเขาขาย เปนผเสยหายจากการคามนษย

หากมเหตจ�าเปนเพอประโยชนในการแสวงหาขอเทจจรง และเพอคมครองปองกนภยแกบคคลทมเหตอนควรเชอไดวาเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย หากจะจดใหบคคลดงกลาวอยในความคมครองชวคราว ตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ พนกงานเจาหนาทตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔ จะตองรายงานใหผบญชาการต�ารวจแหงชาต อธบดกรมสอบสวนคดพเศษ อธบดกรมพฒนาสงคมและสวสดการหรอผวาราชการจงหวด แลวแตกรณทราบโดยไมชกชา ทงน ตองไมเกนยสบสชวโมงนบตงแตวนทจดใหบคคลดงกลาวอยในความคมครองชวคราว หากมความจ�าเปนจะตองใหการคมครองเกนกวาก�าหนดเวลาดงกลาวใหพนกงานเจาหนาทยนค�ารองตอศาลขอคมครองชวคราวไดอก ทงน ศาลมอ�านาจอนญาตไดไมเกน ๗ วนโดยจะก�าหนดเงอนไขใดๆ ไวดวยกได

ส�าหรบเจาหนาทต�ารวจผด�าเนนการจะตองเปนขาราชการต�ารวจระดบสารวตรขนไป (ต�ารวจ ชนผใหญ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒ (๑๗)) หรอผไดรบการแตงตงจากรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย โดยในทางปฏบตใหน�าบคคลดงกลาวมาสอบปากค�าในฐานะผใหถอยค�า และรวบรวมพยานหลกฐานเบองตน เพอประกอบการยนค�ารองตอศาลวามความจ�าเปน จะตองแสวงขอเทจจรง และเพอคมครองปองกนภยแกบคคลทมเหตอนควรเชอไดวา เปนผเสยหายจาก การกระท�าผดฐานคามนษยอยางไร หากศาลไมอนญาตใหยตการคมครองชวคราว หากศาลอนญาตตองจดใหบคคลดงกลาวอยในสถานทอนสมควรตามระเบยบทรฐมนตรก�าหนดซงมใชหองขงหรอสถานคมขง เมอครบก�าหนด ๗ วนตามทศาลอนญาตแลวยงไมมพยานหลกฐานพจารณาไดวาบคคลดงกลาวเปนผเสยหายใหยต

138 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

การคมครองชวคราว แลวใหพจารณาด�าเนนการตามขอ ๑. แตหากมพยานหลกฐานพจารณาไดวาบคคลดงกลาวเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยใหสงตวผเสยหายใหพนกงานสอบสวนด�าเนนการรบค�ารองทกข และสงตวใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยใหความชวยเหลอตอไป

กรณมผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยหลายราย ใหสงเอกสารการด�าเนนการตาม พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ ดงกลาวใหพนกงานสอบสวนประกอบการสอบสวน และพจารณาจดบคคลดงกลาวเปนพยานประกอบการด�าเนนคด

๕.๒.๓ กรณเปนผเสยหายจากการคามนษยเนองจากพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔๑ หามมให

พนกงานสอบสวนด�าเนนคดกบผเสยหายในความผดฐานเขามา ออกไปหรออยในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง ความผดฐานแจงความเทจตอเจาพนกงาน ฐานปลอมหรอใชหนงสอเดนทางปลอม ตามประมวลกฎหมายอาญา ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปราม การคาประเวณเฉพาะทเกยวกบการตดตอ ชกชวน แนะน�าตว ตดตามหรอรบเราบคคลเพอคาประเวณและ การเขาไปมวสมในสถานการคาประเวณเพอคาประเวณ หรอความผดฐานเปนคนตางดาวท�างานโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยการท�างานของคนตางดาว ดงนน ควรทจะคดแยกผเสยหายเบองตนกอนวาบคคล ทจะจบเปนผเสยหายจากการคามนษยหรอไม หากเปนผเสยหายจากการคามนษยแลวกไมควรทจะจบกมบคคลดงกลาวในความผดขางตน

หากผลการคดแยกพบวา เปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษยใหสงตวผเสยหายใหพนกงานสอบสวน ด�าเนนการรบค�ารองทกขและสงตวใหกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ใหความชวยเหลอตอไป

๕.๒.๔ กรณการคดแยกผเสยหายจากการคามนษยกระท�าโดยหลายหนวยงานและมความเหนแตกตางกน

ใหน�าบนทกขอตกลง เรองการด�าเนนงานระหวางหนวยงานภาครฐและองคกรเอกชนกรณการคาเดกและหญง ลงวนท ๒๔ มนาคม ๒๕๔๖ เปนแนวทางปฏบต โดยใหพนกงานสอบสวนเปนผพจารณาพรอมบนทกเหตผลและความเหนของแตละหนวยเสนอหวหนาสถานต�ารวจในเขตรบผดชอบ นนๆ เปนผชขาด

๕.๒.๕ กรณบคคลมอายต�ากวา ๑๘ ป และอาจเขาขายเปนผเสยหายจากการคามนษยโดยบคคลดงกลาวมพฤตการณทเสยงตอการถกละเมดหรอเสยงตอการเปนผ กระท�าผด

ตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ เจาหนาทผปฏบตอาจน�าตวบคคลดงกลาวสงมอบใหพนกงาน เจาหนาทตามพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. ๒๕๔๖ เพอท�าการสงเคราะหหรอคมครองสวสดภาพแลว จงท�าการสบสวนสอบสวนหาขอเทจจรงและพยานหลกฐานในการด�าเนนคดความผดฐานคามนษยตอไป

139ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(๕.๓ ตวอยางแบบฟอรมค�ารองขอคมครองชวคราวตามมาตรา ๒๙)

(ค�ารอง) ท............../๒๕.........

ขอคมครองชวคราว ศาล.....................................................................................

วนท.............. เดอน........................ พทธศกราช ๒๕.............

ขาพเจา................................................................................................ ต�าแหนง............................................................................

อาย.............ป พนกงานเจาหนาทตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ ตามบตรประจ�าตวพนกงานเจาหนาท เลขท.......................................................................... ออกเมอ.................................................................................

อาชพ......................................... สถานทท�างาน............................................................. แขวง/ต�าบล.....................................................

เขต/อ�าเภอ............................................................................................ จงหวด.............................................................................................................

โทรศพท................................................................ ขอยนค�ารองขอคมครองชวคราว ดงมขอความทจะกลาวตอไปน

F ขอ ๑. ดวยพนกงานเจาหนาทขางตน ไดรบแจงจาก......................................................... ใหเขาชวยเหลอบคคลซงเชอวาเปนผเสยหายจากการคามนษย บรเวณ.......................................................................................................

...................................................... หม ท ..................... แขวง/ต�าบล.................................................................................

เขต/อ�าเภอ.......................................................................................... จงหวด..........................................................................................................

F ขอ ๒. เมอวนท....................... เดอน.......................................... พ.ศ. ๒๕................. พนกงานเจาหนาท ไดรวมกบ.....................................................................................................................................................................................................................

เขาท�าการตรวจคนทบรเวณดงกลาวพบบคคลตามรายชอดงตอไปน

๒.๑...................................................................................................................................................................................................

๒.๒...................................................................................................................................................................................................

140 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

จากการคดแยกผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย พบวา บคคลดงกลาวขางตนอาจจะ เขาขายเปนผเสยหายจากการคามนษย โดยมเหตจ�าเปนจะตองแสวงหาขอเทจจรงทเกยวของกบบคคลดงกลาวเพมเตม และหากไมคมครองบคคลดงกลาว เกรงวาอาจไดรบอนตรายจากกลมขบวนการคามนษยซงยงไมสามารถตดตามจบกมตวมาด�าเนนคดได จงจดใหความคมครองชวคราวบคคลดงกลาว ทบรเวณ........................................................

.......................................................................... หมท............................................................... แขวง/ต�าบล.........................................................

เขต/อ�าเภอ.................................................................... จงหวด......................................................................... ซงเปนสถานท ตามทรฐมนตรวาการกระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยก�าหนด ตงแตวนท ...................................

เดอน.................................................... พ.ศ. ๒๕.............. เวลา..................น. โดยไดรายงานให.................................................................

....................................................................................................................................................................................................................... ทราบแลว

ขอ ๓. บดนจะครบก�าหนดการคมครองชวคราวนาย/น.ส./ด.ช./ด.ญ.............................................................

..................................................... เปนเวลา ๒๔ ชวโมง ในวนท............................... เดอน............................................. พ.ศ. ๒๕.............

เวลา...................................น. นบแตวนทจดใหบคคลดงกลาวอยในความคมครองชวคราว แตเนองจากมเหตจ�าเปน จะตองแสวงหาขอเทจจรงเพมเตมดงน

๓.๑...................................................................................................................................................................................................

๓.๒...................................................................................................................................................................................................

๓.๓...................................................................................................................................................................................................

และหากไมคมครองบคคลดงกลาว เกรงวาอาจไดรบอนตรายจาก...................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

ดงนน เพอประโยชนในการแสวงหาขอเทจจรง และเพอคมครองปองกนภยแกบคคลทมเหต อนควรเชอไดวาเปนผเสยหายจากการกระท�าผดฐานคามนษย ตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๒๙ จงขอประทานศาลไดโปรดอนญาตให. นาย/น.ส./ด.ช./ด.ญ........................................................................ อยในความคมครองชวคราว ทบรเวณ .................................................................................. หมท............................................. แขวง/ต�าบล............................................เขต/อ�าเภอ........................................ จงหวด................................................... ตอไปอกมก�าหนด ๗ วน นบตงแตวนท............... เดอน.......................... พ.ศ. ๒๕.................. .ถงวนท.............. เดอน....................... พ.ศ. ๒๕..............

ขอประทานศาลไดโปรดอนญาตตามค�าขอดวย

ควรมควรแลวแตจะโปรด

ลงชอ............................................................................................. ผรอง

ค�ารองฉบบน ขาพเจา............................................................................ พนกงานเจาหนาทเปนผเรยง/พมพ

ลงชอ............................................................................... ผเรยง/พมพ

141ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๖. การจบและการจดท�าบนทกการจบผกระท�าความผดฐานคามนษยเนองจากพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๔๑ หามมใหพนกงาน

สอบสวนด�าเนนคดกบผเสยหายในความผดฐานเขามา ออกไปหรออยในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง ความผดฐานแจงความเทจตอเจาพนกงาน ฐานปลอมหรอใชหนงสอเดนทางปลอม ตามประมวลกฎหมายอาญา ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคาประเวณเฉพาะ ทเกยวกบการตดตอ ชกชวน แนะน�าตว ตดตามหรอรบเราบคคลเพอคาประเวณและการเขาไปมวสมในสถาน การคาประเวณเพอคาประเวณ หรอความผดฐานเปนคนตางดาวท�างานโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยการท�างานของคนตางดาว ดงนน การพจารณาจบบคคลหนงบคคลใด ควรทจะคดแยกผเสยหายเบองตนกอนวาบคคลทจะจบเปนผเสยหายจากการคามนษยหรอไม หากเปนผเสยหายจากการคามนษยแลวกไมควรจบกมบคคลดงกลาวในความผดฐานดงกลาว

การจบจะตองกระท�าโดยพนกงานฝายปกครองหรอต�ารวจ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๗๘ ซงจะจบผใดโดยไมมหมายจบหรอค�าสงของศาลไมได ยกเวนเมอบคคลนนไดกระท�าความผดซงหนาหรอเมอพบบคคลโดยมพฤตการณอนควรสงสยวาผนนนาจะกอเหตรายใหเกดภยนตรายแกบคคลหรอทรพยสนของผอนโดยมเครองมอ อาวธหรอวตถอยางอนอนสามารถอาจใชในการกระท�าผดหรอเมอมเหตทจะออกหมายจบบคคลนน แตมความจ�าเปนเรงดวนทไมอาจขอใหศาลออกหมายจบบคคลนนได

และเจาพนกงานผจดการตามหมายจบ จะขอความชวยเหลอจากบคคลใกลเคยงเพอจดการตามหมายจบนนกได แตจะบงคบใหผใดชวยโดยอาจเกดอนตรายแกเขานนไมได และเจาพนกงานจะขอใหบคคลทอยใกลเคยงจบผอนไดเฉพาะกรณทมหมายจบบคคลทจะถกจบเทานน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๘๒

การปฏบตเกยวกบการจบก�าหนดไวตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๘๔ และ มแนวทางการปฏบตดงน

๖.๑ แนวทางการปฏบตในการจบของเจาพนกงาน ณ สถานทจบ มขนตอนดงน

๖.๑.๑ แจงแกผทถกจบวาเขาตองถกจบ

๖.๑.๒ ถามหมายจบใหแสดงหมายจบตอผถกจบ

๖.๑.๓ แจงขอกลาวหาใหผถกจบทราบ (แจงขอกลาวหาครงท ๑)

๖.๑.๔ แจงสทธใหผถกจบทราบวา

ก. มสทธทจะใหการหรอไมใหการกได

ข. ถาใหการถอยค�าทใหการนนอาจใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดได

ค. มสทธทจะพบและปรกษาทนายความหรอผซงจะเปนทนายความ

142 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๖.๑.๕ สงใหผถกจบไปยงทท�าการของพนกงานสอบสวนแหงทองททถกจบพรอมดวยผจบ เวนแตสามารถน�าไปทท�าการของพนกงานสอบสวนผรบผดชอบ

๖.๑.๖ ถาจ�าเปนกใหจบตวไป

๖.๑.๗ ถาผ ถกจบขดขวางหรอจะขดขวางการจบ หรอหลบหน หรอพยายามจะหลบหน ผจบมอ�านาจใชวธหรอการปองกนทงหลายเทาทเหมาะสมแกพฤตการณแหงเรองในการจบนน

๖.๑.๘ ถาผถกจบประสงคจะแจงใหญาตหรอผซงตนไววางใจทราบถงการจบกม ซงจะตอง

ก. สามารถด�าเนนการไดโดยสะดวกและ

ข. ไมเปนการขดขวางการจบ หรอไมเปนการขดขวางการควบคม หรอไมท�าใหเกด ความไมปลอดภยแกบคคลหนงบคคลใดใหเจาพนกงานอนญาตใหผถกจบด�าเนนการไดตามสมควรแกกรณ

๖.๑.๙ ถาสะดวกใหเขยนบนทกการจบ

๖.๑.๑๐ ถาผถกจบไดรบบาดเจบใหจดการพยาบาลผถกจบเสยกอนน�าตวสงพนกงานสอบสวนกได

๖.๒ แนวทางการปฏบตในการจบของเจาพนกงาน ณ ทท�าการของพนกงานสอบสวน ตองปฏบต ดงน

๖.๒.๑ ใหผ จบแจงขอกลาวหาและรายละเอยดเหตแหงการจบใหผ ถกจบทราบ (แจงขอ กลาวหาครงท ๒)

๖.๒.๒ ถามหมายจบใหแจงใหผถกจบทราบและอานหมายจบใหฟง

๖.๒.๓ ถายงไมไดเขยนบนทกการจบ ใหเขยนบนทกการจบ

๖.๒.๔ มอบส�าเนาบนทกการจบใหกบผถกจบคนละ ๑ ฉบบ

๖.๒.๕ ใหสงตวผถกจบแกพนกงานฝายปกครองหรอต�ารวจของทท�าการพนกงานสอบสวนนน

143ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ป.จว.ขอ เวลา น. คดอาญาท บญชของกลางล�าดบท

บนทกการจบ

สถานทท�าการบนทก......................................................วน เดอน ป ทบนทก…………………….........………………....วน เดอน ป ทจบ…………………………………...............……..สถานทจบท............................................. สถานทเกดเหต เลขท........ ต............................. อ............................. จ.................................. นามเจาพนกงานต�ารวจทจบ.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ไดท�าการจบกมตว (ชอ-นามสกลผถกจบ) อาย ........ ป สญชาต ........... หมายเลขประจ�าตวประชาชนเลขท ................................................... ทอย เลขท.................... ต............................. อ............................. จ....................................................และเดกหญงจ�านวน ........................ คน ซงเปนผเสยหายจากการคามนษยในคดน ประกอบดวย ๑. ชอ-นามสกลผเสยหาย อาย ........................ ป สญชาต ....................... หมายเลขประจ�าตวประชาชนเลขท ................................................... ทอย เลขท.................... ต............................. อ............................. จ.................................................... ๒. ชอ-นามสกลผเสยหาย อาย ........................ ป สญชาต ....................... หมายเลขประจ�าตวประชาชนเลขท ................................................... ทอย เลขท.................... ต............................. อ............................. จ....................................................พรอมดวยของกลาง ๑. ระบวาของกลางคออะไร ระบหมายเลขทอางองของกลาง และตรวจคนหรอยดไดจาก ต�าแหนงใด จากใคร ๒. .....................................................................................................................................................................................................โดยกลาวหาวา พฤตการณในคดกลาวคอ ใหบรรยายพฤตการณในการเขาท�าการจบ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................จากนนเจาหนาทต�ารวจชดจบกม จงไดน�าตว ..................................... ผถกจบและของกลางทงหมดสงพนกงานสอบสวน บก.ปคม. ด�าเนนคดตามกฎหมายตอไป โดยในสวนของเดกหญงจ�านวน ......................... คน ซงเปนผเสยหายจาก การคามนษย ไดน�าสงตวใหกบบานพก .............................................................................. จ. ................................................................. เพอฟนฟเยยวยา คมครองสวสดภาพตอไป การกระท�าของ ชอ-นามสกล ผถกจบเปนความผดฐาน ๑. คามนษย โดยกระท�าแกบคคลอายเกนสบหาป แตไมถงสบแปดป (ตาม พ.ร.บ.ปองกนและ ปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๖, ๕๒) ๒. เปนธระจดหา ลอไป หรอชกพาไปซงเดกอายกวาสบหาป แตไมเกนสบแปดป เพอใหบคคลนนกระท�าการคาประเวณ “แมบคคลนนจะยนยอมกตาม” (ตาม พ.ร.บ.ปองกนและปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. ๒๕๓๙ มาตรา ๙)

(๖.๓ ตวอยางบนทกการจบโดยเจาพนกงาน)

144 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๓. เพอสนองความใครของผอน เปนธระจดหา ลอไป หรอพาไปเพอการอนาจารซงเดกอายเกนกวาสบหาป แตยงไมเกนสบแปดป โดยกระท�าแกผสบสนดาน (ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๘๒, ๒๘๕) พรอมทงแจงใหผถกจบทราบดวยวา ผถกจบมสทธทจะไมใหการหรอใหการกได และถอยค�าของผถกจบนน อาจใชเปนพยานหลกฐานในการพจารณาคดได และมสทธทจะพบและปรกษาทนายความหรอผซงจะเปนทนายความ ผถกจบทงสองคนรบทราบขอกลาวหาและสทธของผถกจบดงกลาวขางตนแลวขอใหการวน เดอน ป ทเกดเหต อนง ในการจบครงน เจาพนกงานต�ารวจมไดท�าใหทรพยสนของผใดเสยหาย สญหาย หรอเสอมคาแตประการใด และมไดท�าใหผใดไดรบอนตรายแกกายหรอจตใจแตอยางใด

ไดอานบนทกนใหผถกจบฟงแลว รบรองวาถกตอง จงใหลงชอไวเปนหลกฐาน

(ลงชอ) ............................................................... ผถกจบ(....................................................................................) พ.ต.อ. ............................................................. หน.ชดจบกม(....................................................................................) พ.ต.ท. ............................................................ จบกม พ.ต.ท. ......................................................... จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) พ.ต.ท. ............................................................ จบกม พ.ต.ท. ......................................................... จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ร.ต.อ. .............................................................. จบกม/บนทก/อาน (....................................................................................) ด.ต. ................................................................. จบกม ด.ต. ............................................................. จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ด.ต. ................................................................. จบกม ด.ต. .............................................................. จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ด.ต. ................................................................. จบกม ด.ต. .............................................................. จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ด.ต. ................................................................. จบกม ด.ต. .............................................................. จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ด.ต.หญง ....................................................... จบกม จ.ส.ต. ........................................................... จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ส.ต.อ. ............................................................. จบกม ส.ต.อ. .......................................................... จบกม(....................................................................................) (....................................................................................) ไดรบส�าเนาบนทกจบกมไวแลว(ลงชอ) .......................................... ผถกจบ(....................................................................................)

145ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๗. การสอบสวนคดคามนษย

๗.๑ การรบแจงความ

๗.๑ การรบแจงความ : เนองจากความผดเกยวกบการคามนษย มความเกยวเนองกบกฎหมายหลายฉบบ จงมแนวทางปฏบต ดงน

๗.๑.๑ กรณมเจาหนาทต�ารวจ หรอหนวยงานภาครฐหรอเอกชนพาผเสยหายมารองทกข พนกงานสอบสวนตองรบตวผเสยหาย พรอมแบบสมภาษณเบองตนส�าหรบคดกรองผเสยหายจากการคามนษย หรอกรณเจาหนาทต�ารวจสบสวนแลวพบเอง โดยเจาหนาทต�ารวจสบสวนไดเบาะแสการกระท�าความผดตาม สถานบรการ รานคาราโอเกะ รานอาหาร โรงแรม

๗.๑.๒ กรณผ เสยหายหรอญาตหรอมผ พาผ เสยหายมารองทกข หรอไดรบการรองขอ ความชวยเหลอ ทงจากองคกรเอกชนทงในและระหวางประเทศ หนวยราชการจาก พม. กรมการกงสล (หนวยงานชวยเหลอคนไทยในตางประเทศ) ญาตผเสยหายรองทกข เชน โรงงานอาหารทะเล โรงงานคอนกรต โรงงานผลตหมยอ หรอบตรหลาน ญาต เพอนถกลอลวงไปขายบรการทางเพศ การบงคบใชแรงงานหรอ พามาขอทาน แลวไมอยในสภาพทจะชวยเหลอตวเองไดและไดขอความชวยเหลอผานญาต หรอประชาชนพบเหนแลวแจงเจาหนาทผเกยวของ พนกงานสอบสวนตองจดใหมการคดกรองเหยอหรอผเสยหายจากการคามนษย ตามแบบสมภาษณ (หนา ๑๓๓-๑๓๕)

๗.๒ การสอบปากค�าผเสยหาย

กอนลงมอสอบปากค�าผเสยหายตองค�านงถงประโยชนทจะไดรบจากการใหถอยค�า เพอใหไดขอมลทางคดและพยานหลกฐานทถกตอง ชดเจน ครบถวนมากทสดโดยการสอบสวนใหอยภายในกรอบสมมตฐานของ ฐานความผดทเกยวของ เพอทราบวาผกระท�าความผด ผรวมกระท�าความผด ผสมคบเปนใครและค�าใหการ มความนาเชอไดมากนอยเพยงใด ประเดนทตองการขยายผลหรอด�าเนนการตอไปหลงการใหปากค�ามอยางไรบาง ดงนน เพอความสมบรณของการสอบสวนผเสยหาย กอนลงมอท�าการสอบสวน ผสอบสวนจะตองซกถามขอมลเบองตนจากผเสยหายไวเพอวางแผนการสอบสวน และเตรยมพยานหลกฐานเทาทมประกอบการสอบปากค�า จงควรก�าหนดประเดนหลกเพอการสอบปากค�าไวกอน ดงน

๗.๒.๑ การก�าหนดประเดนสอบปากค�าผเสยหายทเปนเหยอทวไป (หนา ๑๕๗-๑๕๙)

๗.๒.๒ การก�าหนดประเดนสอบปากค�าผเสยหายทเปนเหยอทเดนทางจากประเทศไทยแลว ไปตกเปนเหยอคามนษยในตางประเทศทเรยกวาประเทศไทยเปนประเทศตนทาง (หนา ๑๖๐)

๗.๒.๓ การก�าหนดประเดนสอบปากค�าผ เสยหายทเดนทางมาจากประเทศอนเขามายงประเทศไทยแลวจะเดนทางไปยงตางประเทศ แตพบวาจะเปนเหยอของการคามนษยทเรยกวาประเทศไทยเปนประเทศทางผาน (หนา ๑๖๑)

146 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๗.๒.๔ การก�าหนดประเดนสอบปากค�าผเสยหายทเดนทางเดนทางมาจากประเทศอน แลวมาตกเปนเหยอการคามนษยในประเทศไทยหรอทเรยกวา ประเทศไทยเปนประเทศปลายทาง (หนา ๑๖๒-๑๖๓)

การสอบสวนผเสยหายทเปนผใหญ ชายหรอหญงในกรณเปนความผดอนนอกจากความผดเกยวเพศ ใหด�าเนนการสอบสวนตามปกต

ในกรณเปนความผดเกยวกบเพศ ถาผเสยหายเปนหญงใหพนกงานสอบสวนหญงเปนผสอบสวน เวนแตผเสยหายนนยนยอมหรอมเหตจ�าเปนอยางอน และผเสยหายจะขอใหบคคลใดอยรวมในการถามปากค�านนดวยกได ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓

การสอบสวนผเสยหายทเปนเดก ผเสยหายในคดมทงเดกชาย เดกหญง การสอบสวนผเสยหายทเปนเดกใหด�าเนนการสอบสวน

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว และกอนเรมถามปากค�าใหแจงสทธเดกตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคหนงใหเดกทราบ ในกรณเปนความผดเกยวกบเพศ และผเสยหายเปนหญงใหพนกงานสอบสวนหญงเปนผสอบสวน เวนแตผเสยหายนนยนยอมหรอมเหตจ�าเปนอยางอน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทงน อาจจะจดหาบคคลทเดกรองขอ ใหเขารวมฟงการสอบสวนดวย

คดนอกราชอาณาจกร ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๐ นอกจาก จะมพนกงานอยการรวมสอบสวน แลวตองแจงพนกงานอยการคมครองเดกตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว รวมอยดวยในการถามปากค�าผเสยหายเดกอายต�ากวาสบหาป ไมตองสาบานตน ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา ๑๑๒ การสอบสวนใหใชภาษาไทย ในกรณทผเสยหายคนตางดาวใหใชลามแปล ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓

ผเสยหายทไมสามารถพดหรอไดยน หรอสอความหมายได และไมมลามภาษามอ ใหพนกงานสอบสวนจดหาลามภาษามอใหหรอจดใหถาม ตอบ หรอสอความหมายโดยวธอนทเหนสมควร ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓ ผเสยหายทเปนคนหหนวก หรอเปนใบ หรอทงหหนวกและเปนใบนนอาจถกถามหรอใหค�าตอบโดยวธเขยนหนงสอ หรอโดยวธอนใดทสมควรได และค�าเบกความของบคคลนนๆ ใหถอวาเปนค�าพยานบคคล ประมวลกฎหมายวธพจารณาความแพง มาตรา ๙๖

โครงสรางของขอเทจจรงความผดเกยวกบการคามนษย การสอบสวนผเสยหายในคดคามนษยทกประเภทความผด ตองใหไดขอมลตอไปน

๑. ชอ อาย ทอย บดามารดา ประวตสวนตวเลกนอย เชน อาชพ รายได การศกษา สถานภาพครอบครว พรอมพยานหลกฐาน

๒. จดเรมตนการตดตอ ตดตอดวยเรองใด พรอมพยานหลกฐาน

๓. การน�าพา คนเดยวหรอกบพวก การสง-รบตอเนองกน พรอมพยานหลกฐาน

๔. การถกกระท�า ใครกระท�า ท�าอยางไร ดวยวธการใด พรอมพยานหลกฐาน

147ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๕. ถกหนวงเหนยว กกขง ท�าราย บงคบ อยางไรหรอไม พรอมพยานหลกฐาน

๖. ผลจากการกระท�า ใครเปนผรบรายได บาดเจบหรอบาดแผล พรอมพยานหลกฐาน

๗. การไดรบการชวยเหลอ หรอหลบหน พรอมพยานหลกฐาน

โดยใหปรากฏรายละเอยด วนเวลาสถานทเกดเหต พฤตการณและการกระท�าทงหลายแหงคด พยานหลกฐานทมความเชอมโยงและสนบสนนขอเทจจรงดงกลาว และปรบเขากบขอกฎหมายทบญญตวา การกระท�าดงกลาวเปนความผด

ทงน เพอใหเปนประโยชนในการรางฟองของพนกงานอยการ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๕๘

สาระส�าคญของขอมลคดคามนษยจากการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการคาประเวณผใหญจะเปนผเสยหายตองเขาเงอนไขถกขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจ

โดยมชอบใหคาประเวณ ตามมาตรา ๖ (๑)

ผเสยหายพกอาศยอยกบผใด ใครเปนผตดตอชกชวน ชกชวนใหไปท�าอะไร ใครรบผเสยหายไว ใครเปนผจดหาสถานท พกอาศยทใด ตดตอลกคาดวยวธการอยางไร ใครเปนผตดตอ ใครเปนผควบคมดแล สถานทบรการทใด คาบรการครงละเทาไร ใครรบคาบรการไว แบงกนอยางไร ใครไดเทาไร ผเสยหายไดเทาไร มบญชหรอไม เหตทตองใหสวนแบง ไมบรการหรอไมแบงไดหรอไม ถกขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจโดยมชอบใหขายบรการหรอไม ขณะเกดเหตผเสยหายอยในความปกครองดแลของผใด ถาเปนเดก พอแมผปกครองหรอผดแลรหรอไม รแลวท�าอยางไร

พยานหลกฐาน ไดแก บคคลทรเหนการตดตอระหวางกลมผกระท�าผดกบผเสยหาย หลกฐาน การตดตอ จดหมาย โทรศพท อนเตอรเนต หลกฐานทเกยวของกบการเดนทาง หลกฐานทางการเงน และธนาคาร บนทกสวนตว บนทกการท�างาน รายรบ รายจาย เงนสวนแบง เงนของกลาง ภาพถายทเกยวของ รองรอยบาดแผล รายงานการตรวจพสจนของแพทย หลกฐานการตรวจอาย (กรณไมแนชดเรองอาย) และสงของทไดจากทพกอาศย ฯลฯ

คดคามนษยจากการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการบงคบใชแรงงานเดกจะเปนผเสยหาย ตองเขาเงอนไขการบงคบใชแรงงานหรอบรการ

ผเสยหายพกอาศยอยกบผใด สมครใจมาท�างาน หรอใครเปนผตดตอชกชวน ชกชวนดวยขอความวาอยางไร เสยคาเดนทางเองหรอใครออกให ใครพามาสงทท�างาน ใครรบไว ไดท�างานตามทถกชกชวนหรอไม งานทท�าเปนงานอะไร ถางานไมตรงกบทชกชวน หรอตองท�างานหนก งานเสยง สมครใจท�างานหรอไม ถาไมสมครใจ ไดโตแยงอยางไรหรอไม ไมท�างานไดหรอไม ท�างานกชวโมง พกผอน ทานอาหาร เพยงพอหรอไม ใครเปนผควบคมใหท�างาน ผควบคมเกยวของกบนายจางหรอผทรบไวอยางไร ผลจากการท�างานบาดเจบ บาดแผล มหรอไม รกษาอยางไร มขอตกลงเรองการท�างานและคาจางหรอไม กบผใด ใครเปนนายจาง ไดรบคาจาง ครบถวนหรอไม ถกขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจโดยมชอบใหท�างานหรอไม อยางไร ถาผเสยหายเปนเดก พอแมผปกครองหรอผดแลรหรอไม รแลวท�าอยางไร

148 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

พยานหลกฐาน ไดแก บคคลทรเหนการตดตอระหวางกลมผกระท�าผดกบผเสยหาย หลกฐาน การตดตอ จดหมาย โทรศพท อนเตอรเนต หลกฐานทเกยวของกบการเดนทาง สญญาจาง หลกฐานทางการเงน และธนาคาร บนทกสวนตว บนทกการท�างาน คาแรง ภาพถายทเกยวของ รองรอยบาดแผล รายงาน การตรวจพสจนของแพทย หลกฐานการตรวจอาย (กรณไมแนชดเรองอาย) และสงของทไดจากทพกอาศย ฯลฯ

คดคามนษยจากการแสวงหาประโยชนโดยมชอบจากการขอทานผใหญจะเปนผเสยหายตองเขาเงอนไข ถกขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจ

โดยมชอบใหขอทาน ตามมาตรา ๖ (๑)

ผเสยหายพกอาศยอยกบผใด สมครใจมาขอทานหรอใครเปนผตดตอชกชวน รหรอไมวาตอง มาขอทาน เสยคาเดนทางเองหรอใครออกให ใครเปนผพามาขอทาน สถานทขอทาน ใชอปกรณอะไรประกอบ การขอทาน ขณะขอทานมใครควบคมดแล รายไดจากการขอทานตอวน ขอทานตงแตเวลาใดถงเวลาใด เงนทไดจากการขอทานเกบไวทใด ใครเกบ ใชประโยชนอยางไร คนทพามา และควบคม ขอทานเกยวของกบผเสยหายอยางไร เมอเลกขอทานตอวน ใครมารบ รบไปทใด พกอาศย ทใด มวนหยดหรอไม สมครใจขอทานหรอไม ถาไมสมครใจ ไดโตแยงอยางไรหรอไม ไมขอทานไดหรอไม พกผอน ทานอาหาร เพยงพอหรอไม ถกขมข ใชก�าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ�านาจโดยมชอบใหขอทานหรอไม ขณะเกดเหตอยในความปกครองดแลของผใด ถาเปนเดก พอแมผปกครองหรอผดแลรหรอไม รแลวท�าอยางไร

พยานหลกฐาน ไดแก บคคลทรเหนการตดตอระหวางกลมผกระท�าผดกบผเสยหาย หลกฐาน การตดตอ จดหมาย โทรศพท อนเตอรเนต หลกฐานทเกยวของกบการเดนทาง หลกฐานทางการเงน และธนาคาร บนทกสวนตว บนทกการท�างาน คาแรง เงนเหรยญ หรอธนบตรของกลาง ภาพถายทเกยวของ รองรอยบาดแผล รายงานการตรวจพสจนของแพทย หลกฐานการตรวจอาย (กรณไมแนชดเรองอาย) และสงของทไดจากทพกอาศย ฯลฯ

ทกคด อายทถกตอง ชดเจนของผเสยหาย มความส�าคญตอการกลาวหา ฟองรอง และใหถามประเดนขอเทจจรงในกฎหมายทเกยวของดวย เชน การท�างานของคนตางดาว คนเขาเมอง กฎหมายเกยวกบแรงงาน ฯลฯ

ทกคด ใหพนกงานสอบสวนแจงใหผเสยหายทราบในโอกาสแรกถงสทธทจะเรยกคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากการกระท�าความผดฐานคามนษย และสทธทจะไดรบความชวยเหลอทางกฎหมาย มาตรา ๓๔

การด�าเนนการเกยวกบคาสนไหมทดแทน มาตรา ๓๔ ก�าหนดใหพนกงานสอบสวนหรอพนกงานอยการแจงใหผเสยหายทราบในโอกาสแรกถงสทธทจะเรยกคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากการกระท�าความผดฐานคามนษย และสทธทจะไดรบความชวยเหลอทางกฎหมาย และมาตรา ๓๕ ในกรณทผ เสยหายมสทธ และประสงคทจะเรยกคาสนไหมทดแทนอนเนองมาจากการกระท�าความผดฐานคามนษย ใหพนกงานอยการ เรยกคาสนไหมทดแทนแทนผเสยหายตามทไดรบแจงจากปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยหรอผทไดรบมอบหมาย ซงกระบวนการในการเรยกรองคาสนไหมทดแทนหนวยงานในกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยทคมครองผเสยหายจะเปนหนวยงานหลกในการรวบรวมหลกฐาน เอกสาร เกยวกบการเรยกรองคาสนไหมทดแทนตามระเบยบค�าสงทเกยวของเสนอปลดกระทรวงดงกลาวพจารณา ด�าเนนการตอไป

149ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

พยานหลกฐานในคด โดยหลกจะไดจากค�าใหการของผเสยหาย และการเขาชวยเหลอในชนตน และรวบรวมเพมเตมไดดงตอไปน

พยานบคคล พอแมผปกครอง เพอน หรอผทรเหนในทกขนตอน

พยานวตถ โทรศพท คอมพวเตอร รถยนต รปถายทเกยวของทงสถานทและรองรอยบาดแผล และสงของทไดจากทพกอาศย

พยานเอกสาร บญชรายชอ บญชรายรบรายจาย หนงสอเดนทางเอกสารการผานเขา-ออก ดานตรวจคนเขาเมอง รายงานความเชอมโยงการใชโทรศพท บตรผปวย บลคารกษา

พยานหลกฐานทางเทคโนโลย หนาเวบไซต ขอมลในคอมพวเตอร และขอมลจราจรทางคอมพวเตอร พนกงานเจาหนาท และผดแลเวบไซต

พยานหลกฐานทางวทยาศาสตร รายงานจากส�านกงานพสจนหลกฐานต�ารวจ รายงานการตรวจพสจนของแพทย และหลกฐานการตรวจอาย (กรณไมแนชดเรองอาย) และความสมพนธคนในครอบครว (ดเอนเอ)

แตละประเภทคดจะมรายละเอยดของพยานหลกฐานเพมเตมขนอยกบความสลบซบซอนของคด

การสรปและมความเหนทางคด เมอพนกงานสอบสวนผรบผดชอบในการสอบสวน เหนวา การสอบสวนเสรจแลวใหจดการอยางหนงอยางใดหรอมความเหนทางคดตามประมวลกฎหมายวธพจารณา ความอาญา มาตรา ๑๔๐-๑๔๒

ขนตอนทตองด�าเนนการควบคไปกบการสอบสวน

๗.๓ การรายงานเหต

ตองปฏบตตามแบบฟอรมแบบรายงานเหตอกฉกรรจและสะเทอนขวญ และเหตทตองรายงานดวน เนองจากคดคามนษยนเปนคดทนาสนใจ ดงน

๗.๓.๑ การรายงานเหตตามระเบยบตามแบบฟอรมแบบรายงานเหตอกฉกรรจและสะเทอนขวญ และเหตทตองรายงานดวน (หนา ๑๖๔)

๗.๓.๒ การแจงเหตไปยงกองการตางประเทศกรณผตองหาเปนชาวตางชาต (หนา ๑๖๕)

๗.๔ การคมครองผเสยหาย

เนองจากพยานทส�าคญยงในคดคามนษย คอ ผเสยหายทตกเปนเหยอคามนษย และอาจถกคกคามได หากไมไดรบการคมครองจงควรด�าเนนการดงน

150 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๗.๔.๑ ใหสงตวไปรบการคมครองสวสดภาพในหนวยงานของกระทรวงการพฒนาสงคมและ ความมนคงของมนษย (หนา ๑๖6)

๗.๔.๒ หากผ เสยหายไมวาจะเปนคนไทยหรอคนตางดาวทไมไดเขาไปรบการค มครอง ตามขอ ๗.๔.๑ หากมความจ�าเปนกใหด�าเนนการคมครองพยานตามพระราชบญญตคมครองพยานในคดอาญา พ.ศ. ๒๕๔๖ และระเบยบค�าสงทเกยวของ (หนา ๑๖๗-๑๖๘)

๗.๕ การด�าเนนการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๐

เมอมการสอบปากค�าผเสยหายและตรวจพยานหลกฐานเบองตนแลวทราบวา เปนคดคามนษยทเปน ความผดซงมโทษตามกฎหมายไทยไดกระท�าลงนอกราชอาณาจกรไทย ใหรบท�าหนงสอแจงอยการสงสด เพอมอบหมายใหพนกงานสอบสวนผรบผดชอบ โดยขอพจารณาเกยวกบการกระท�าความผดทตองด�าเนนการตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๐ (หนา ๑๖๙-๑๗๐) ไดแก

๑) เปนการกระท�าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๔ วรรคสอง

๒) เปนการกระท�าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๕

๓) เปนการกระท�าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๖

๔) เปนการกระท�าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗

๕) เปนการกระท�าตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๘

๗.๖ การสบพยานไวกอน

มแนวทางใหพนกงานสอบสวนด�าเนนการตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๓๑, ๓๖, ๓๗, ๓๘ และประมวลกฎหมายวธพจารณความอาญา มาตรา ๓๒๗ ทว โดยยนค�ารองตอพนกงานอยการเพอพจารณาด�าเนนการตอไป (หนา ๑๗๑)

ความรวมมอระหวางประเทศทางอาญา เปนกรณทพนกงานสอบสวนประสงคจะแสวงหาและรวบรวมพยานหลกฐานทอยตางประเทศ สามารถประมวลเรองผานผบงคบบญชาสงใหกองการตางประเทศ ส�านกงานต�ารวจแหงชาต เพอเสนอเรองตออยการสงสด ผ ประสานงานกลาง พจารณาตามตามพระราชบญญต ความรวมมอระหวางประเทศในเรองทางอาญา พ.ศ. ๒๕๓๕ มาตรา ๓๖, ๓๗ และมาตรา ๓๘ บรรดาพยาน หลกฐานและเอกสารทไดมาตามกฎหมายน ใหถอวาเปนพยานหลกฐานและเอกสารทรบฟงไดตามกฎหมาย

151ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๗.๗ การสอบสวนผตองหา

เนองจากกฎหมายมการปรบปรงแกไขวธการด�าเนนการกบผตองหาไวหลายบท ดงนน การด�าเนนการสอบสวนผตองหาควรด�าเนนการ ดงน

๗.๗.๑ แจงสทธผตองหากอนเรมถามค�าใหการผตองหา

๗.๗.๒ ประเดนการสอบปากค�าผตองหาซงเปนประเดนทวไป (หนา ๑๗๕-๑๗๘)

๗.๗.๓ กรณทยงไมสามารถสอบสวนผตองหาทเปนเดกตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว อาจท�าบนทกการสอบถามเบองตน เพอซกถามผตองหาเดกกอนกได (หนา ๑๗๒-๑๗๔)

๗.๗.๔ การสอบสวนผตองหาทเปนเดกหรอเยาวชนใหปฏบตตามพระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. ๒๕๕๓ และประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

พระราชบญญตศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. ๒๕๕๓

มาตรา ๗๐ เมอพนกงานสอบสวนไดรบตวเดกหรอเยาวชนซงถกจบ หรอเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท�าความผดถกเรยกมา สงตวมา เขาหาพนกงานสอบสวนเอง มาปรากฏตวอยตอหนาพนกงานสอบสวน หรอมผน�าตวเดกหรอเยาวชนนนเขามอบตวตอพนกงานสอบสวน และคดนนเปนคดทตองพจารณาพพากษา ในศาลเยาวชนและครอบครว ใหพนกงานสอบสวนรบสอบถามเดกหรอเยาวชนในเบองตนเพอทราบชอตว ชอสกล อาย สญชาต ถนทอย สถานทเกดและอาชพของเดกหรอเยาวชน ตลอดจนชอตว ชอสกล และรายละเอยดเกยวกบบดา มารดา ผปกครอง บคคลหรอองคการ ซงเดกหรอเยาวชนอาศยอยดวย แลวแจงขอกลาวหาใหบคคลดงกลาวทราบ และแจงใหผอ�านวยการสถานพนจทเดกหรอเยาวชนนนอยในเขตอ�านาจ เพอด�าเนนการตาม มาตรา ๘๒

การสอบถามเบองตนตามวรรคหนง ใหกระท�าในสถานททเหมาะสม โดยไมเลอกปฏบตและ ไมปะปนกบผตองหาอนหรอมบคคลอนทไมเกยวของอยในสถานทนนอนมลกษณะเปนการประจานเดกหรอเยาวชน ทงน โดยค�านงถงอาย เพศ สภาวะของเดกหรอเยาวชนเปนส�าคญ และตองใชภาษาหรอถอยค�าทท�าใหเดกหรอเยาวชนสามารถเขาใจไดโดยงาย โดยค�านงถงศกดศรความเปนมนษย ถาเดกหรอเยาวชนไมสามารถสอสารหรอไมเขาใจภาษาไทยกใหจดหาลามใหตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาหรอจดหาเทคโนโลยสงอ�านวยความสะดวกหรอความชวยเหลออนใดใหตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนาคณภาพชวต คนพการ หากเดกหรอเยาวชนประสงคจะตดตอสอสารหรอปรกษาหารอกบบดา มารดา ผปกครอง บคคลหรอผแทนองคการซงเดกหรอเยาวชนอาศยอยดวยและอยในวสยทจะด�าเนนการได ใหพนกงานสอบสวนด�าเนนการใหตามควรแกกรณโดยไมชกชา

152 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

มาตรา ๗๑ เมอไดสอบถามเบองตนและแจงขอกลาวหาตามมาตรา ๗๐ แลว ในกรณทเดกหรอเยาวชนถกเรยกมา สงตวมา เขาหาพนกงานสอบสวนเอง มาปรากฏตวอยตอหนาพนกงานสอบสวน หรอมผน�าตวเดกหรอเยาวชนนนเขามอบตวตอพนกงานสอบสวน ใหพนกงานสอบสวนด�าเนนการตามมาตรา ๑๓๔ แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญาโดยอนโลม

มาตรา ๗๒ ในกรณทพนกงานสอบสวนไดรบตวเดกหรอเยาวชนซงถกจบ ใหพนกงานสอบสวนน�าตวเดกหรอเยาวชนไปศาลเพอตรวจสอบการจบกมทนท ทงน ภายในเวลายสบสชวโมงนบแตเวลาทเดกหรอเยาวชนไปถงทท�าการของพนกงานสอบสวนผรบผดชอบ แตมใหนบเวลาเดนทางตามปกตทน�าตวเดกหรอเยาวชนผถกจบจากทท�าการของพนกงานสอบสวนมาศาลเขาในก�าหนดเวลายสบสชวโมงนนดวย

ในกรณทเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท�าความผดมบดา มารดา ผปกครองหรอบคคลหรอองคการซงเดกหรอเยาวชนอาศยอยดวย และบคคลหรอองคการดงกลาวแสดงใหเหนวายงสามารถปกครองดแลเดกหรอเยาวชนนนได พนกงานสอบสวนอาจมอบตวเดกหรอเยาวชนใหแกบคคลดงกลาวไปปกครองดแลและ สงใหน�าตวเดกหรอเยาวชนไปยงศาลภายในยสบสชวโมงนบแตเวลาทเดกหรอเยาวชนไปถงทท�าการของพนกงานสอบสวนภายหลงถกจบ ในกรณเชนวาน หากมพฤตการณนาเชอวาเดกหรอเยาวชนจะไมไปศาล พนกงานสอบสวนจะเรยกประกนจากบคคลดงกลาวตามควรแกกรณกได

บทบญญตมาตรานมใหน�าไปใชบงคบในคดทพนกงานสอบสวนเหนวาคดอาจเปรยบเทยบปรบได

มาตรา ๗๖ เพอเปนการคมครองสทธเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท�าความผด หามมใหเจาพนกงานผจบกมเดกหรอเยาวชน หรอพนกงานสอบสวนจดใหมหรออนญาตใหมหรอยนยอมใหมการถายภาพหรอบนทกภาพเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท�าความผด เวนแตเพอประโยชนในการสอบสวน

ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว ทก�าหนดใหการสอบสวนปากค�าผเสยหายหรอพยานทเปนเดกหรอเยาวชน

พนกงานสอบสวนตองแยกกระท�าเปนสวนสดในสถานททเหมาะสมส�าหรบเดก และใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลทเดกรองขอ และพนกงานอยการรวมอยดวยในการถามปากค�าเดกนน และใหพนกงานสอบสวนจดใหมการบนทกภาพและเสยงการถามปากค�าดงกลาวซงสามารถน�าออกถายทอดไดอยางตอเนองไวเปนพยาน

มาตรา ๑๓๔ เมอผตองหาถกเรยก หรอสงตวมา หรอเขาหาพนกงานสอบสวนเอง หรอปรากฏวาผใดซงมาอยตอหนาพนกงานสอบสวนเปนผตองหา ใหถามชอตว ชอรอง ชอสกล สญชาต บดามารดา อาย อาชพ ทอย ทเกด และแจงใหทราบถงขอเทจจรงเกยวกบการกระท�าทกลาวหาวาผตองหาไดกระท�าผด แลวจงแจงขอหาใหทราบ ฯลฯ

มาตรา ๑๓๔/๑ ในคดทมอตราโทษประหารชวต หรอในคดทผตองหามอายไมเกนสบแปดปใน วนทพนกงานสอบสวนแจงขอหา กอนเรมถามค�าใหการใหพนกงานสอบสวนถามผตองหาวามทนายความหรอไม ถาไมมใหรฐจดหาทนายความให ฯลฯ

153ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

มาตรา ๑๓๔/๒ ใหน�าบทบญญตในมาตรา ๑๓๓ ทว มาใชบงคบโดยอนโลมแกการสอบสวนผตองหาทเปนเดกอายไมเกนสบแปดป พนกงานสอบสวนตองแจงสทธของผตองหาตามมาตรา ๑๓๔/๓ มาตรา ๑๓๔/๔ ถอยค�าใดๆ ทผตองหาใหไวตอพนกงานสอบสวนกอนมการแจงสทธตามวรรคหนง หรอกอนทจะด�าเนนการ ตามมาตรา ๑๓๔/๑ มาตรา ๑๓๔/๒ และมาตรา ๑๓๔/๓ จะรบฟงเปนพยานหลกฐานในการพสจนความผด ของผนนไมได

มาตรา ๑๓๕ ในการถามค�าใหการผตองหา หามมใหพนกงานสอบสวนท�าหรอจดใหท�าการใดๆ ซงเปนการใหค�ามนสญญา ขเขญ หลอกลวง ทรมาน ใชก�าลงบงคบ หรอกระท�าโดยมชอบประการใดๆ เพอจงใจใหเขาใหการอยาง ใดๆ ในเรองทตองหานน

๗.๘ การชตวผตองหา

โดยหลกแลว การจดใหมการชตวผตองหานนผตองหาจะตองยนยอมทกครง หากผตองหาไมยนยอม กจะไมมการจดใหผกลาวหาหรอพยานชตวผตองหา โดยอาจจะจดใหมการชภาพถายผตองหาแทน ถาหาก ผตองหายนยอมใหด�าเนนการ ดงน

๗.๘.๑ จดท�าบนทกรบทราบการชตวผตองหา (หนา ๑๗๙)

๗.๘.๒ จดท�าบนทกการชตวผตองหา (หนา ๑๘๐)

๗.๙ หลงการถามปากค�าผตองหา

ตองด�าเนนการขนตอน ดงน

๗.๙.๑ กรณผตองหาเปนเดกหรอเยาวชน (หนา ๑๘๑)

๗.๙.๒ กรณผตองหาเปนบคคลอายตงแต ๑๘ ป ขนไป (หนา ๑๘๒)

๗.๙.๓ การประสานงานกบพนกงานอยการ กรณไมสามารถสอบสวนใหเสรจสนกอนผตองหาจะครบก�าหนดฝากขงครงสดทาย (หนา ๑๘๓-๑๘๔)

๗.๑๐ การแจงเหตผตองหาเปนชาวตางชาต

หนวยงานทรบแจงแกส�านกงานตรวจคนเขาเมอง (สตม.) และกองการตางประเทศ ส�านกงานต�ารวจ แหงชาต (ตท.) (หนา ๑๘๕)

154 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๗.๑๑ การกนผตองหาเปนพยาน

สาเหตของการกนผตองหาเปนพยาน คดทจะกนผตองหาเปนพยาน ผมอ�านาจอนญาตใหกนผตองหา เปนพยาน และวธปฏบตในการกนผตองหาเปนพยาน ตองเปนไปตามระเบยบกฎหมาย (หนา ๑๘๖)

๗.๑๒ การแจงความคบหนาการสอบสวน

ส�านกงานต�ารวจแหงชาต เปนองคกรตนทางของกระบวนการยตธรรมทางอาญาทจะตองปฏบตหนาท ดวยความรวดเรว ถกตอง โปรงใส มประสทธภาพ และตรวจสอบได จงตองมการก�าหนดแนวทางปฏบต ในการแจงผลความคบหนาการสอบสวนคดอาญาแกผแจงความรองทกข (หนา ๑๘๗)

๗.๑๓ การด�าเนนการกรณเปนความผดมลฐานตามกฎหมายฟอกเงน มขนตอนดงน

๗.๑๓.๑ แนวทางการปฏบตในการด�าเนนคดความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและ ปราบปรามการฟอกเงน (หนา ๑๘๙)

๗.๑๓.๒ แบบรายงานตามระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยการประสานงานในการปฏบตตาม พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒ พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๔ พรอมหนงสอน�าสง (หนา ๑๙๑-๑๙๒)

๗.๑๓.๓ การรายงานทายระเบยบส�านกงานต�ารวจแหงชาต วาดวยแนวทางปฏบตในการด�าเนนคด ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๖ (หนา ๑๙๓)

๗.๑๔ กรณคนตางดาวตกเปนผเสยหายหรอผตองหา ใหปฏบตตามแนวหนงสอ ตร.ท ๐๐๒๙.๘๔๑/ว ๐๐๙๔ ลงวนท ๓๑ ตลาคม ๒๕๕๑ เรอง แนวทางการปฏบตเกยวกบ คนตางดาวทเดนทางเขามาในราชอาณาจกรเปนผเสยหายหรอผตองหา (หนา ๑๙๔-๒๐๓)

ปจจยหลกทจะท�าใหการสอบสวนส�าเรจ หรอลมเหลว๑. ผเสยหาย ความรวมมอจากตวผเสยหายเอง การแจงสทธ การใหขอมลทถกตอง การสราง

ความเชอมน การครองใจผเสยหาย ประการส�าคญ ผเสยหายตองรสกดวยวาตนเองไดรบความเสยหายจาก การกระท�าความผดดงกลาว

๒. พยานหลกฐาน การรวบรวมพยานหลกฐานตงแตชนสบสวนจบกมและชวยเหลอผเสยหายและการรวบรวมพยานหลกฐานในชนสอบสวนทไดมาโดยชอบดวยกฎหมาย

๓. พนกงานสอบสวน ความร ความเขาใจในการสอบสวนคดคามนษย ความอดทน ความตระหนกรถงความส�าคญในการมสวนรวมแกไขปญหาการคามนษย

155ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ขอควรระวงและใหความส�าคญ๑. มาตรา ๕๖ ผใดกระท�าการหรอจดใหมการกระท�าการดงตอไปน ตองระวางโทษจ�าคก

ไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจ�าทงปรบ

(๑) บนทกภาพ แพรภาพ พมพรป หรอบนทกเสยง แพรเสยงหรอสงอนทสามารถ แสดงวาบคคลใดเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษย ทงน ไมวาขนตอนใดๆ

(๒) โฆษณาหรอเผยแพรขอความ ซงปรากฏในทางสอบสวนของพนกงานสอบสวนหรอในทางพจารณาคดของศาลทท�าใหบคคลอนรจกชอตว ชอสกลของผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษยหรอบคคลในครอบครวผเสยหายนน ทงน ไมวาโดยสอสารสนเทศประเภทใด

(๓) โฆษณาหรอเผยแพรขอความ ภาพหรอเสยง ไมวาโดยสอสารสนเทศประเภทใด เปดเผยประวต สถานทอย สถานทท�างาน หรอสถานศกษาของบคคลซงเปนผเสยหายจากการกระท�าความผดฐานคามนษย

ความในวรรคหนงมใหใชบงคบแกการกระท�าทผกระท�าจ�าตองกระท�าเพอประโยชนของทางราชการในการคมครองหรอชวยเหลอผเสยหาย หรอผเสยหายยนยอมโดยบรสทธใจ

๒. ในกรณทเขาชวยเหลอผเสยหายจากสถานทหนวงเหนยวกกขง จากคาประเวณ เรอประมง โรงงานตางๆ ซงเปนทรโหฐานและยากแกการกลบไปรวบรวมพยานหลกฐาน และพนกงานสอบสวนไมไดเขารวมปฏบตดวย หากเจาหนาทต�ารวจผเขาชวยเหลอไดรวบรวมและเกบพยานหลกฐานทเกยวของไวดวยจะเปนประโยชนมาก เชน ภาพถาย อาวธ คราบเลอด สงของ เอกสาร หนงสอเดนทาง จดหมาย บนทกสวนตว บญชรายชอ รายรบ-รายได รถยนตทใชในการน�าพา โทรศพท คอมพวเตอร บตรผปวย ใบเสรจรบเงน คารกษาพยาบาล ฯลฯ ทผเสยหายยนยนวาเกยวของกบการกระท�าความผด หรอทเจาหนาทต�ารวจเหนวา สงของซงมไวเปนความผด หรอไดมาโดยการกระท�าผด หรอไดใชหรอสงสยวาไดใชในการกระท�าผด หรอซงอาจใชเปนพยานหลกฐานได แลวบนทกรายละเอยดในการตรวจยดไวดวยถงสาเหตทยด ยดทใด พรอมทงท�าแผนท ผงทตงของพยานหลกฐานแตละชนดไว

ประโยชนของผปฏบต คอ ภาพถาย สงของทเกยวของฯลฯ สามารถใชเปนพยานหลกฐานเพอประกอบ ในการตอบค�าถามไดวา เพราะเหตใดจงเขาชวยเหลอ เพราะเหตใดจงเปนผเสยหาย ทงน เพอสนบสนนการใชอ�านาจหนาทใหเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย และเมอพยานหลกฐานทงหมดทงคน วตถ เอกสาร เทคโนโลย ฯลฯ ไดถกสงมอบใหพนกงานสอบสวน และพนกงานสอบสวน ไดรวบรวมสงมอบใหพนกงานอยการ และน�าขนสศาลโดยไมถกเปลยนแปลง เชอวาผกระท�าความผดตองถกลงโทษตามกฎหมายแนนอน

157ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

158 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ถาม ทานมาพบพนกงานสอบสวนเพอกลาวผใด กระท�าความผดอยางไร ตอบ (เปนการระบความประสงคของผเสยหายตามความเขาใจในเรองนนๆ ไมจ�าเปนตองระบ

ขอกฎหมาย)ถาม (๑) ในการสอบสวนครงน พนกงานสอบสวนไดจดใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห

บคคลททานรองขอ และพนกงานอยการเขารวมฟงการสอบสวนดวย ทานจะคดคานผใดหรอไม อยางไร (ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคแรก วรรคสาม)

ตอบ ***ถาม (๒) ทานมสทธทจะขอใหพนกงานสอบสวนจดใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห

บคคลททานรองขอ และพนกงานอยการเขารวมฟงการสอบสวนในครงนได ทานตองการทจะใหพนกงานสอบสวนจดใหบคคลดงกลาวเขาฟงการสอบสวนดวยหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคสอง)

ตอบ ***ถาม (๓) ในการสอบสวนครงน นอกจากมสหวชาชพทเข าร วมฟงการสอบสวนแลว

ทานตองการทจะใหบคคลใดอยรวมในการถามปากค�าดวยหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณา ความอาญา มาตรา ๑๓๓ วรรคส)

ตอบ ***ถาม (๔) ในการสอบสวนครงน เปนคดความผดเกยวกบเพศ เนองจากไมมพนกงานสอบสวน

ทเปนผหญง ทานยนยอมทจะใหพนกงานสอบสวนทเปนผชายเปนผท�าการสอบสวนในคดนหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ วรรคส)

ถาม พนกงานสอบสวนจดใหมลามแปลภาษาซงสาบานตนแลวชอ (................................) ทานยอมรบหรอคดคานลามคนดงกลาวหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓ แกไขเพมเตม พ.ศ. ๒๕๕๑)

ตอบ ****ถาม พนกงานสอบสวนไดแจงใหทานทราบวาทานมสทธทจะเรยกคาสนไหมทดแทนและ

สทธทจะไดรบความชวยเหลอทางกฎหมาย อนเนองมาจากการกระท�าความผดฐานคามนษย ทานทราบและ เขาใจสทธดงกลาวหรอไม อยางไร (พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๓๔)

ตอบ ขาฯ ทราบและเขาใจสทธตามกฎหมายทพนกงานสอบสวนแจงใหขาฯ ทราบแลวถาม พฤตการณในคดนเปนอยางไร (กอนเกดเหต ขณะเกดเหต หลงเกดเหต)ตอบ ***ถาม ประเดนค�าถาม ส�าหรบผตกเปนเหยอจากประเทศตนทาง ปลายทาง หรอทางผาน

(ตามเอกสารหมายเลข ๓ หรอ ๔ หรอ ๕)ตอบ ***ถาม ของกลางในคดนมอะไรบาง อยทใดและไดมาอยางไรตอบ ***

159ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ถาม ทานไดรบความเสยหายในคดน อยางไรตอบ *** ถาม มพยานรเหนเหตการณหรอมบคคลอนทตกเปนผเสยหาย (เหยอคามนษย) กบทาน

หรอไม อยางไรตอบ ***ถาม ทานทราบวาใครเปนผกระท�าความผดในคดนบาง ผกระท�าความผดแตละคนมต�าหน

รปพรรณ เปนอยางไรตอบ ***ถาม สาเหตทท�าใหทานตกเปนเหยอการคามนษยครงน เพราะเหตใดตอบ *** (ความยากจน , ถกหลอกลวง , อยากไดเงนหรอใชเงนฟมเฟอย)ถาม ผกระท�าความผดใชยานพาหนะใดหรออาวธใดในการกระท�าความผดครงนตอบ ***ถาม ทานไดรบทรพยสนหรอสงของใดบางจากผกระท�าความผดตอบ ***ถาม ในสถานทเกดเหตสามารถมองเหนบคคลอนหรอเหนเหตการณไดชดเจนดวยแสงสวาง

อยางไรตอบ ***ถาม ทานจะอางผใด เอกสารใด หรอวตถใดเปนพยานหรอไม (หนงสอ ตร. ท ๐๐๓๑.๒๑๒/๕๑๘๓

ลง ๑๓ พ.ย. ๕๐)ตอบ ***ถาม เหตเกดทไหน เมอวน เวลาใดตอบ เหตเกดท****ถาม ทานเคยมสาเหตโกรธเคองกบผใดมากอนหรอไม อยางไรตอบ ***

อานใหฟงแลวรบวาถกตอง (ลงชอ) ผกลาวหา (พยาน) (ลงชอ) สอบสวน/พมพ/อานหรอ (ลงชอ) พนกงานอยการหรอ (ลงชอ) นกสงคมสงเคราะห (นกจตวทยา)หรอ (ลงชอ) รวมฟงการสอบสวน

หมายเหตกรณค�าถาม (๑) ใชกบบคคลอายไมเกน ๑๘ ป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคแรก วรรคสาม กรณค�าถาม (๒) ใชกบบคคลอายไมเกน ๑๘ ป ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคสองกรณค�าถาม (๓) และ (๔) ใชในกรณความผดเกยวกบเพศฯ ทไมมพนกงานสอบสวนผหญง

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ วรรคส

160 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ประเดนค�าถามเพมเตมส�าหรบเหยอคามนษยจากประเทศไทยไปยงตางประเทศ

ถาม ทานถกบงคบขเขญหรอถกหลอกลวงใหไปยงประเทศ .... ดวยวธการใด ชองทางใด ผใดเปนผกระท�า เกดขนทไหน อยางไร

ตอบ (การเดนทางจากประเทศไทยเพอไปยงประเทศ .... นน ถกตองตามกฎหมายหรอลกลอบเขาเมอง ชองทางใด ทานตองจายเงนลวงหนาเทาใด และถกชกชวนอยางไร รจกหรอตดตอกบผตองหาดวย วธการใด และทานสมครใจตามค�าตดตอชกชวนหรอไม อยางไร อธบายถงวธการตดตอ เชน มการตดตอโดยตรง ผานการโฆษณาจากสอใด มนายหนาตดตอ หรอใชอเมลล ใชโทรศพท เปนตน เพอใชเปนพยานหลกฐานทางคด)

ถาม ตามททานใหการวาถกบงคบขเขญและหลอกลวงไปท�างาน ...... ขอทราบวาลกษณะการท�างาน เปนอยางไร เปนไปตามทมการชกชวนไวหรอไม ไดรบคาตอบแทนหรอไม อยางไร

ตอบ (ถกบงคบและหลวงลวงใหไปท�างาน ... การท�างาน เรมท�างานตงแตเมอใด อยางไร สภาพหองพก เปนอยางไร ไดพกวนละกชวโมง ไดคาตอบแทนในการท�างานเทาใด จายเงนอยางไร สามารถ เดนทางออกไปภายนอกไดสะดวกหรอไม ผใดเปนผเกบรกษาหนงสอเดนทาง)

161ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ประเดนค�าถามเพมเตมส�าหรบเหยอคามนษยจากประเทศตนทางมายง ประเทศทางผาน (ประเทศไทย) เพอสงตอไปยงประเทศอน (ประเทศปลายทาง)

ถาม ทานเขามายงประเทศไทย โดยชองทางใด ถกตองตามกฎหมายหรอไม อยางไร วนเวลาใด

ตอบ (เขามาชองทางดานตรวจคนเขาเมองใด ใชหลกฐานใดเปนเอกสารในการผานดาน หรอกรณไมถกตองตามกฎหมาย เขามาทางใด ใชวธการอยางไร ยานพาหนะ เชน รถยนต เรอ)

ถาม เอกสารททานใชในการเดนทางเขามาในประเทศไทย ทานไดเอกสารดงกลาวมาอยางไร

ตอบ (ใครหรอหนวยงานใดจดท�าเอกสารส�าหรบการเดนทางในครงนใหกบทาน ทานตดตอกบหนวยงาน ทเกยวของเอง หรอมผรบไปด�าเนนการหรอพาทานไปรบบรการจดท�าเอกสารดงกลาว)

ถาม ทานทราบมากอนหรอไมวาจะตองเขามาพกในประเทศไทยนานเทาใด และจะออกเดนทางไปประเทศปลายทางเมอใด วธการใด (ยานพาหนะ) และไปกบใคร

ตอบ ***

ถาม การเดนทางเขามายงประเทศไทยครงน มใครเดนทางมาพรอมกบทานบาง ใครเปนผเกบเอกสารส�าหรบการเดนทางของทานหรอคนอนๆ ไว

ตอบ ***

ถาม ระหวางททานพกอาศยอยในประเทศไทย ทานพกอยสถานทใด กบใคร ถกกกขงหรอถกท�ารายรางกายหรอไม อยางไร

ตอบ (หากถกกกขง สภาพสถานทเปนอยางไร หากถกท�ารายรางกายเพราะสาเหตใด หรอถกละเมดทางเพศหรอไม)

162 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ประเดนค�าถามเพมเตมส�าหรบเหยอคามนษยจากประเทศตนทาง มายงประเทศปลายทาง (ประเทศไทย)

ถาม ทานเขามายงประเทศไทย โดยชองทางใด ถกตองตามกฎหมายหรอไม อยางไร วนเวลาใด

ตอบ (เขามาชองทางดานตรวจคนเขาเมองใด ใชหลกฐานใดเปนเอกสารในการผานดาน หรอกรณไมถกตองตามกฎหมาย เขามาทางใด ใชวธการอยางไร ยานพาหนะ เชน รถยนต เรอ)

ถาม เอกสารททานใชในการเดนทางเขามาในประเทศไทย ทานไดเอกสารดงกลาวมาอยางไร

ตอบ (ใครหรอหนวยงานใดจดท�าเอกสารส�าหรบการเดนทางในครงนใหกบทาน ทานตดตอกบหนวยงาน ทเกยวของเอง หรอมผรบไปด�าเนนการหรอพาทานไปรบบรการจดท�าเอกสารดงกลาว)

ถาม การเดนทางเขามายงประเทศไทยครงน มใครเดนทางมาพรอมกบทานบาง ใครเปนผเกบเอกสารส�าหรบการเดนทางของทานหรอคนอนๆ ไว ทานสามารถใชเอกสารดงกลาวโดยสะดวกหรอมอสระในการใชหรอไม อยางไร

ตอบ (เดนทางมาพรอมกบ ...... และมนาย/นาง เปนผน�าพา และเปนผจดการเกยวกบการผานดานเขามาในประเทศไทย)

ถาม ทานพกอาศยอยในประเทศไทยกบใคร สถานทททานพกเปนสถานทแหงเดยวกบสถานททานท�างานหรอไม สภาพแวดลอมเปนอยางไร

ตอบ (ชอผเสยหายทพกอาศยอยดวย อธบายสภาพแวดลอมภายในทอาศย ทถกกกขง ทพกและทท�างาน หากทพกกบทท�างานคนละแหง เหยอเดนทางไปท�างานอยางไร ใครเปนผควบคมการเดนทาง หรอควบคมระหวางการท�างาน)

ถาม ระหวางททานท�างาน ทานถกบงคบใหท�างานหรอไม มใครท�างานเชนเดยวกนกบทานบาง และ ทานทราบวาผเสยหายคนอนถกบงคบใหท�างานหรอไม หรอทานถกลวงละเมดทางเพศหรอไม

ตอบ (หากมคนอนรวมเปนเหยอดวย ชอ เชอชาต ต�าหนรปพรรณเปนอยางไร พดคยกนถงเรองการถกบงคบใหท�างาน หรอเคยถกท�ารายรางกายอะไรบาง ถกขมขวาจะท�ารายรางกายบคคลในครอบครวหรอไม หากกรณถกลวงละเมดทางเพศใหสงตวใหแพทยตรวจรางกายเพอใชเปนหลกฐาน ทงน เพอประโยชนในการขยายผลชวยเหลอเหยอคนอน)

163ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ถาม ขณะททานท�างาน ทานใชการสอสารกบบคคลอนดวยภาษาใด หรอตองใชลาม ทานใชบคคลใด ในการสนทนาผานไปยงบคคลอน

ตอบ ***

ถาม ทานไดรบคาตอบแทนหรอไม อยางไร จายคาจางดวยวธใด ไดรบจากผใด

ตอบ (คาตอบแทน เชน ตอวน ตอเดอน ปรมาณงาน ถกหกรายไดหรอตองจายหนอยางไร จ�านวนท ถกหกไป จายจรงเทาใด เหยอไดรบเงนสดหรอช�าระผานบญชเงนฝากธนาคารใด ชอเจาของบญช เหยอไดจดท�าบนทกไวหรอไม หากมน�ามาเปนหลกฐาน ไดรบเงนจากผใด เชน นายจาง เจาของกจการ หรอ หวหนาคนงาน)

ถาม ระหวางถกบงคบใหการท�างาน ทานพยายามหลบหน หรอเคยหลบหนดวยวธใด หลบหนดวยตนเองหรอมคนชวยเหลอ ผลการหลบหนเปนอยางไร

ตอบ ***

164 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

แบบรายงานเหตอกฉกรรจและสะเทอนขวญ และเหตทตองรายงานดวน

เรยน รอง ผบ.ตร.(ทไดรบมอบหมาย)/ผอ.พดส.ตร. ผชวย ผบ.ตร.(ทไดรบมอบหมาย)/รอง ผอ.พดส.ตร.

ผบช....................................ผบก....................................

ท .......................................................... วนท..................เดอน......................... พ.ศ. ๒๕...................

๑. รายงานเหต

( ) เหตอกฉกรรจและสะเทอนขวญ

( ) เหตทตองรายงานดวน

๒. เหตตามขอ ๑ ไดรบค�ารองทกข หรอกลาวโทษ ไวเปนคดอาญาท................/............. ยดทรพยท ............/........... วนท............ เดอน............................. พ.ศ. ๒๕........... เวลา.......................น. ตาม ป.จ.ว.ขอ.............................. อกฉกรรจ และสะเทอนขวญของ....................................................................................................................................... ท...................../.....................

หมายเลขคดอกฉกรรจและสะเทอนขวญของ ......................................................................................... ท....................../....................

๓. เหตทเกด หรอขอหา ................................................................................................................

๔. บรเวณทเกดเหต...................................................... เมอวนท............... เดอน.................................... พ.ศ. ๒๕.......... เวลา......................น. ทบรเวณ............................... ต�าบล............................. อ�าเภอ............................... จงหวด.........................................

๕. ผเสยหาย.................................................................................................................................................................................

ผตาย .......................................................................................................................................................................................

๖. ทรพยสนทเสยหาย.............................................................................................................................................................

๗. คนรายหรอผตองหา..........................................................................................................................................................

๘. ขณะเกดเหตจบผตองหาได คอ....................................................................................................................................

๙. พาหนะทใชในการกระท�า.................................................................................................................................................

๑๐. อาวธทใชในการกระท�าผด..........................................................................................................................................

๑๑. รายละเอยดและพฤตการณแหงคด........................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๑๒. พนกงานสอบสวน........................................................................ โทร.................................................

นายต�ารวจชนผใหญ....................................................................................โทร........................................................

จงเรยนมาเพอโปรดทราบ

(ลงชอ) .......................................................

165ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกขอความ

สวนราชการ ............................................................. โทร. ....................................................................

ท ..................................................................................... วนท...... เดอน................................. ๒๕........

เรอง ..............................................................................เรยน ผบก.ตท.

ดวย.......(หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)..........................................................................ไดรบแจงเหตคนตางดาวเปนผเสยหาย โดยมรายละเอยด ดงน

1. ชอ-นามสกลผเสยหาย.....................................................................................................................................................

2. วน เดอน ปเกดเหต...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

3. ภมล�าเนาผเสยหาย............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

4. เดนทางเขามาในราชอาณาจกร วนท......................... เดอน.................................................... พ.ศ. ...................

เทยวบน.........................................................................................................................................................................................

5. วนเดอนปเกดเหต หรอสาเหต..........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

6. พฤตการณแหงคดหรอสาเหตแหงการตาย............................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................

7. เอกสารทสงมาดวย

๗.๑ ส�าเนาหนงสอเดนทาง

๗.๒ .................................................................................................................................................................................

จงเรยนมาเพอโปรดด�าเนนการการตอไป

(ลงชอ).......................................................(...........................................................)

ต�าแหนง.....................................................

166 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ท ........................ หนวยงาน.......................................................................

............................................................................................

............................................................................................

วนท...................... เดอน............................................. พ.ศ. ......................

เรอง สงผเสยหายทเปนเหยอคดคามนษยเขารบการคมครอง

เรยน ผอ�านวยการสถานคมครองและพฒนาอาชพบานเกรดตระการ (หรอหนวยงานพฒนาสงคม ในพนท............................................) ดวย พนกงานสอบสวน................................................ ขอสงผเสยหายทตกเปนเหยอการคามนษย จ�านวน........................คน ไดแก (๑)........................................................................ อาย........................ป เชอชาต........................ สญชาต........................ (2)........................................................................ อาย........................ป เชอชาต........................ สญชาต........................ มาเพอรบการคมครองดแลในสถานคมครองและพฒนาอาชพบานเกรดตระการ (หรอหนวยงานพฒนาสงคมในพนท...........................................................................................................) เหตเกด เมอวนท......................... เดอน.......................... พ.ศ. .......................... ท.........................................................ต�าบล....................................................... อ�าเภอ........................................................ จงหวด..............................................................................

ดงนน จงขอสงผเสยหาย มายงทานเพอโปรดพจารณาด�าเนนการในสวนทเกยวของ รายละเอยดเพมเตมไดโปรดตดตอกบ (พนกงานสอบสวนผรบผดชอบ....................................................โทรศพทหมายเลข..........................)ขอแสดงความนบถอ

ลงชอ (...........................................................)ต�าแหนง.....................................................

โทรศพทหนวยงาน...............................

167ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางค�ารองขอรบการคมครองพยานและใหความยนยอม)

ขอมลเกยวของกบผขอรบการคมครอง ๑. ชอ..................................................................................... ชอสกล.......................................................................................

๒. อาย.......................................ป ๓. ทอย................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. โทรศพท...............................................................

๔. บคคลใกลชดทสามารถตดตอได ชอ...................................................................................................................... ชอสกล.................................................................................................... ทอย................................................................................................................................................................................................................................................................... โทรศพท..............................................................

๕. วธการทขอรบการคมครอง จดเจาหนาทไปใหความปลอดภย จดใหพยานอยในสถานททปลอดภย อนๆ(ระบ)........................................................................................................................................ พฤตการณทอาจไมไดรบความปลอดภย (โดยยอ)...................................................................................................................................................... ความเหนของพนกงานสอบสวน/เจาหนาท...................................................................................................................................................................................................................หากปรากฏภายหลงวาพยานไมมา ไมใหถอยค�า หรอไมเบกความเปนพยานโดยไมมเหตผลสมควร หรอม ค�าพพากษาถงทสดใหลงโทษพยานในความผดฐานแจงขอความอนเปนเทจ ความผดฐานเบกความอนเปนเทจในการพจารณาคดตอศาล หรอความผดฐานท�าพยานหลกฐานอนเปนเทจในคดทบคคลนนเปนพยาน ใหบคคลนนคนหรอชดใชคาตอบแทน หรอชดใชคาใชจายในการคมครองพยานและบคคลอนแลวแตกรณ ทรฐไดจายไปจรงภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบค�าสงจากส�านกงานคมครองพยาน ลงชอ......................................... ผรบการคมครองและใหความยนยอม (.....................................) ลงชอ......................................... ผบนทก (.....................................) ลงชอ......................................... พยาน ลงชอ......................................... พยาน

ความเหนผอนมต....................................................

ลงชอ)...................................... ผอนมต(...........................................)

ต�าแหนง...................................................

168 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ท ........................ หนวยงาน.......................................................................

............................................................................................

วนท...................... เดอน............................................. พ.ศ. ......................เรอง การคมครองพยาน

เรยน ผอ�านวยการส�านกงานคมครองพยาน

สงทสงมาดวย ๑. ค�ารองขอใชมาตรการทวไปในการคมครองพยาน และเอกสาร จ�านวน..................... แผน

๒. เอกสารทเกยวของ จ�านวน........................ แผน

ดวยเมอวนท……...........เดอน..................... พนกงานสอบสวน.............................................. ไดรบค�ารองขอ ใชมาตรการทวไปในการคมครองพยาน................................(ชอ นามสกล ผขอคมครอง)............................... ซงเปนพยาน ในคดท................................................. ผกลาวหา................................................ ผตองหา ในความผดฐาน.............................................

ตามคดท............................... โดย..............................................(บรรยายพฤตการณทพยานถกขมข ถกปองราย หรอเหตทอาจกอใหเกดอนตราย.................................) ซงการกระท�าดงกลาวเหนวาอาจเกดจากผไมประสงคดหรอผตองหา และอาจ ท�าให................................................................................................................................. พยานหรอบคคลในครอบครวไดรบอนตราย

ดงนน ...................................(พนกงานสอบสวน)................................ พจารณาแลวเหนควรใหมการคมครอง พยานจงขอสงค�ารองขอใชมาตรการทวไปในการคมครองพยานของ.................................(ชอ นามสกลพยาน)....................... และเอกสารทเกยวของ มายงทานเพอพจารณาด�าเนนการใหความคมครองตามกฎหมายตอไป.

ขอแสดงความนบถอ

ลงชอ (หวหนาพนกงานสอบสวน)

(...............................................)

ต�าแหนง...................................................

โทร......................................

169ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ท........................ หนวยงาน.......................................................................

เดอน...................................... ๒๕...............

เรอง พนกงานสอบสวนผรบผดชอบ ตามมาตรา ๒๐ แหงประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

เรยน อยการสงสด.

สงทสงมาดวย ๑. ส�าเนาค�าใหการผกลาวหา จ�านวน........แผน

๒ ส�าเนาค�ารองฝากขงผตองหา จ�านวน.........แผน

ดวย เมอวนท................... เดอน................................. ๒๕............... เวลาประมาณ...............................นาฬกา นาง/นางสาว/นาย...................................................................... อาย..............ป อยบานเลขท....................... หมท................. ต�าบล............................................ อ�าเภอ.......................................... จงหวด........................................................... เดนทางมารองทกขกบพนกงานสอบสวน ............................................................... เพอใหด�าเนนคดกบ.................................................................................

ซงรวมกนกระท�าความผดตอ.................................(ผแจง).............................................จนไดรบความเสยหายโดยสาระส�าคญของเหตการณทเกดขน มดงน

กอนเกดเหต..............................(บรรยายเหตการณทผตองหาคนตดตอหรอเรมหลอกลวงเสยหาย) .........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

ตอมา.............(บรรยายเหตการณหลงจากผเสยหลงเชอ หรอตกลงใจตามทผตองหาชกชวน) .........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

เมอวนท ................(บรรยายเหตการณทผตองหา หรอผตองหากบพวกลงมอกระท�าตอผเสยหายจนไดรบความเสยหายในคดน....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

170 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

จากนน..............................(บรรยายถงเหตการณทผเสยหายหลบหนจากการควบคมของผตองหา หรอ ถกชวยเหลอออกมาได จนถงการเดนทางมารองทกขในครงน).................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

จากการสอบสวนปรากฏวา การกระท�าของ................................................................ เปนการกระท�า ความผดซงมโทษตามกฎหมายไทยไดกระท�าลงนอกราชอาณาจกรไทยตามประมวลกฎหมายวธพจารณา ความอาญา มาตรา ๒๐ แกไขเพมเตมโดย พระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา (ฉบบท ๒๙) พ.ศ. ๒๕๕๑ ใหอยการสงสดหรอผรกษาการแทนเปนพนกงานสอบสวนทรบผดชอบหรอจะ มอบหมายหนาทนนใหพนกงานอยการหรอพนกงานสอบสวนคนใดเปนผรบผดชอบท�าการสอบสวนแทนได.

จงเรยนมาเพอโปรดทราบและด�าเนนการตามตวบทกฎหมายดงกลาว ตอไป

ขอแสดงความนบถอ

พนต�ารวจเอก

(..................................................)

..............................................................................

...............................................................................

โทร. ..........................................

171ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ท................................ หนวย.......................................................

วนท............. เดอน....................... พ.ศ. .............................

เรอง สบพยานไวกอนเรยน (พนกงานอยการเขตอ�านาจ)..................................................สงทสงมาดวย ๑. ส�าเนาค�าใหการผกลาวหา จ�านวน...............แผน ๒. เอกสารทเกยวของ จ�านวน...............แผน ดวย พนกงานสอบสวนสถานต�ารวจ....................................................................................

มความประสงคขอใหพนกงานอยการยนค�ารองตอศาล เพอขอสบพยานในคดอาญากอนฟองผตองหา โดยมเหตผลและความจ�าเปน ดงตอไปน ๑. ดวยปรากฏวา (ใหระบการกระท�าทงหลายทอางวาผตองหาไดกระท�าผด)...........................................................................................................................................................................................................................................................................

๒. (เหตผลและความจ�าเปนทตองสบพยานไวกอน)................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๓. รายชอพยานทจะตองน�าสบไวกอน * ๓.๑ ชอ.................................................................. อาย.....................ป อยบานเลขท............................... แขวง/ต�าบล................................................. เขต/อ�าเภอ................................................. จงหวด....................................................................

๓.2 ชอ.................................................................. อาย.....................ป อยบานเลขท............................... แขวง/ต�าบล................................................. เขต/อ�าเภอ................................................. จงหวด....................................................................

๔. พนกงานสอบสวนไดสงหลกฐานการสอบสวนเบองตน และน�าตวผตองหามายงพนกงานอยการพรอมค�ารองน จ�านวน......................... คน คอ (กรณมการจบกมตวผตองหา) * ๔.๑............................................................................................................................................................................

๔.๒............................................................................................................................................................................

๔.๓.........................................................................................................................................................................

จงเรยนมาเพอขอใหพนกงานอยการพจารณาด�าเนนการตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. ๒๕๕๑ มาตรา ๓๑ และประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๗ ทว ตอไป

(ลงชอ)............................................................ พนกงานสอบสวน

172 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

บนทกการสอบถามเบองตน

สถานทบนทก...............................................

วนเดอนปทบนทก................................................

บนทกนท�าขนเพอแสดงวา (ยศ ชอ ชอสกล ต�าแหนง)…………………………………………………………………………………

พนกงานสอบสวน ไดสอบถาม.............................................................……………………………………....... (เดกหรอเยาวชน ผตองหา) ในเบองตน โดยม (ชอ ชอสกล) .......................……………………………............................................... ทอยเลขท..........…………………........... ซอย........................……………………………………........... ถนน................................ หมท............................ แขวง (ต�าบล)……………………………………

เขต (อ�าเภอ)………………………………………… จงหวด.........................................……………………………………....... เปนลามแปล หรอไดจดหาเทคโนโลยสงอ�านวยความสะดวกหรอความชวยเหลออนใดใหตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมและพฒนา คณภาพชวตคนพการแลว ปรากฏรายละเอยดเกยวกบเดกเยาวชนผตองหา ดงน

๑. ชอตว................................................................... ชอสกล............................................................ อาย............... ป สญชาต.........................

๒. ถนทอย เลขท.............................. ซอย.............……………………………............. ถนน.....……………………………................ หมท........................ แขวง (ต�าบล)...............................…………………….. เขต (อ�าเภอ)..................……………………............. จงหวด.................……………………………........

๓. สถานทเกด เลขท............................. ซอย.............…………………………............ ถนน.....……………………………................ หมท........................ แขวง (ต�าบล)...............................…………………….. เขต (อ�าเภอ)..................……………………............. จงหวด.................……………………………........

๔. อาชพของเดกหรอเยาวชนผตองหา.........................................................................................................................................................

๕. รายละเอยดเกยวกบบดาของเดกหรอเยาวชนผตองหาชอตว................................................................................................... ชอสกล........................................................................................................

ทอยเลขท........................................ ซอย......................................................... ถนน................................................... หมท..............................แขวง (ต�าบล).................................................. เขต (อ�าเภอ).................................................. จงหวด...........................................................

อาชพ............................................................................................................................................................................................................................

173ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

๖. รายละเอยดเกยวกบมารดาของเดกหรอเยาวชนผตองหา

ชอตว......................................................................................................... ชอสกล.................................................................................................. ทอยเลขท ........................................ ซอย................................................... ถนน........................................................ หมท............................ แขวง (ต�าบล).......................................................... เขต (อ�าเภอ)............................................................ จงหวด...............................................

อาชพ..........................................................................................................................................................................................................................

๗. รายละเอยดเกยวกบผปกครองของเดกหรอเยาวชนผตองหา

ชอตว......................................................................................................... ชอสกล.................................................................................................. ทอยเลขท ........................................ ซอย................................................... ถนน........................................................ หมท............................ แขวง (ต�าบล).......................................................... เขต (อ�าเภอ)............................................................ จงหวด...............................................

อาชพ..........................................................................................................................................................................................................................

๘. รายละเอยดเกยวกบบคคลทเดกหรอเยาวชนผตองหาอาศยอยดวย

ชอตว......................................................................................................... ชอสกล.................................................................................................. ทอยเลขท ........................................ ซอย................................................... ถนน........................................................ หมท............................ แขวง (ต�าบล).......................................................... เขต (อ�าเภอ)............................................................ จงหวด...............................................

อาชพ..........................................................................................................................................................................................................................

174 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๙. รายละเอยดเกยวกบองคกรทเดกหรอเยาวชนผตองหาอาศยอยดวย

ชอองคกร.................................................................................................................................................................................................................... ทอยเลขท .................................... ซอย........................................................... ถนน........................................................... หมท........................... แขวง (ต�าบล).............................................................. เขต (อ�าเภอ).................................................... จงหวด........................................................

และไดแจงขอหาใหเดกหรอเยาวชนผตองหาทราบวา...........................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

ไดอานบนทกนใหเดกหรอเยาวชนผตองหาฟงแลวรบวาถกตอง จงใหลงชอไวเปนหลกฐาน

(ลงชอ)...............................................................................เดกหรอเยาวชนผตองหา

(ลงชอ)..............................................................................ลามแปล

(ลงชอ)...............................................................................พยาน

(ลงชอ)...............................................................................พนกงานสอบสวน/บนทก/อาน

175ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

และเจาพนกงานไดแจงใหขาพเจาทราบถงขอเทจจรงเกยวกบการกระท�าทกลาวหาวาขาพเจากระท�าผดวา (กรณมหลกฐานตามสมควรผตองหานาจะไดกระท�าผดตามขอกลาวหานน ใหระบการกระท�าทงหลายทกลาวหาวาผตองหาไดกระท�าผด ขอเทจจรงและรายละเอยดทเกยวกบเวลาและสถานทซงเกดการกระท�าผดนนๆ อกทงบคคลหรอสงของทเกยวของดวยพอสมควรเทาทจะใหผตองหาเขาใจขอหาไดด)

แลวจงแจงขอหาใหขาพเจาทราบวา (ระบฐานความผดตามบทบญญตของกฎหมาย เชน คามนษย ถาบทบญญตของกฎหมายใดไมไดระบฐานความผดไว ใหระบถอยค�าตามบทบญญตของกฎหมายทสนกระทดรดแตอานแลวไดใจความ เชน หนวงเหนยวกกขงผอน มอาวธปน เครองกระสนปนไวในครอบครองโดยไมไดรบอนญาต เปนตน)

176 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

และไดแจงใหขาพเจาทราบกอนวา ขาพเจามสทธดงตอไปน (1) ขาพเจามสทธทจะใหการหรอไมกได ถาขาพเจาใหการ ถอยค�าทขาพเจาใหการนน อาจใช เปนพยานหลกฐานในการพจารณาได (2) ขาพเจามสทธใหทนายความหรอผซงตนไววางใจเขาฟงการสอบปากค�าตนได (ถาผตองหาถกควบคมระหวางการสอบสวน จะบนทกการแจงสทธตาม มาตรา ๗/๑ เพมเตมดวยกได แตถาผตองหาไมไดถกควบคมระหวางการสอบสวน เชน กรณผตองหาถกเรยกหรอเขาหาพนกงานสอบสวนเองโดยไมมการจบกมและควบคมผตองหาระหวางการสอบสวน ไมตองบนทกการแจงสทธตาม มาตรา ๗/๑ เพมเตม เพราะถาบนทกการแจงสทธตาม มาตรา ๗/๑ แลว จะมปญหาวาพนกงานสอบสวนไดจบกมและ ควบคมผตองหาไวหรอไม)

ขาพเจาทราบแลวขอใหการดวยความเตมใจดงนถาม ทานทราบสทธของผตองหาในชนสอบสวนแลวหรอไม อยางไรตอบ ขาฯ ไดรบแจงสทธจากพนกงานสอบสวนแลว โดยพนกงานสอบสวนไดแจงสทธใหขาฯ ทราบ

ตามบนทกการแจงสทธในชนสอบสวนทพนกงานสอบสวนไดจดท�าขน เมอวนท........................ และขาฯ ไดลงลายมอชอรบทราบสทธดงกลาวแลว

ถาม ทานมทนายความหรอไม และไดพบและปรกษาผซงจะเปนทนายแลวหรอไม ถาไมมทานตองการ ทจะใหพนกงานสอบสวนจดหาทนายความใหหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔/๑)

ตอบ ขาฯ มทนายความและไดพบและปรกษาเปนการเฉพาะตวแลว โดยทนายความของขาฯ ชอ...........................อาย.............ป อยบานเลขท............................................................ ใบอนญาตวาความเลขท........................................ ออกเมอวนท................................................................................ หมดอาย...................................................................................

ถาม (๑) ในการสอบสวนครงน พนกงานสอบสวนไดจดใหมนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคล ททานรองขอ และพนกงานอยการเขารวมฟงการสอบสวนดวย ทานจะคดคานผใดหรอไม (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคแรก วรรคสาม, ๑๓๔/๒)

ตอบ ขาฯ ไมคดคานหรอไมขอตงรงเกยจนกจตวทยา หรอนกสงคมสงเคราะห พนกงานอยการ แตอยางใดถาม (๒) ทานมสทธขอใหพนกงานสอบสวนจดนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลททานรองขอ

และพนกงานอยการเขารวมฟงการสอบสวนในครงนได ทานตองการทจะใหพนกงานสอบสวนจดใหบคคลดงกลาวเขารวมฟงการสอบสวนดวยหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว วรรคสอง, ๑๓๔/๒)

ตอบ ขาฯ ทราบสทธดงกลาวแลว ขาฯ ขอใหมการจดนกจตวทยาหรอนกสงคมสงเคราะห บคคลท ขาฯ รองขอและพนกงานอยการเขารวมฟงการสอบสวนในครงน เปนบคคลเดยวกนกบบคคลขางตน โดยไมขอใหพนกงานสอบสวนจดใหมการเพมบคคลอนรวมฟงการสอบสวนในครงน แตอยางใด

ถาม (๓) ในการสอบสวนครง พนกงานสอบสวนไดจดให นาย/นาง..................................................................................เปนลามแปลภาษา ซงลามไดสาบานตนหรอปฏญาณตนแลววาจะแปลภาษา.........................................(ภาษาของผตองหา).........................................เปนภาษาไทยใหถกตอง ทานทราบแลวหรอยง และจะคดคานลาม ทพนกงานสอบสวนจดใหหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓)

177ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ตอบ (หากผตองหาคดคาน ใหสอบถามถงเหตทคดคาน หากฟงขนกใหพนกงานสอบสวนจดหาลามคนใหม หากผตองหาตองการหาลามเองพนกงานสอบสวนตองจดให และยงตองใชลามทพนกงานสอบสวนจดหารวมแปลดวย).........................................................................................................................................................................

ถาม ในการสอบสวนครงน ทานตองการทจะใหทนายความหรอผททานไววางใจเขารวมฟงการสอบปากค�าดวยหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔/๓)

ตอบ ขาฯ ตองการทจะใหทนายความ คอ................................................................................. อาย.........................................ป อยบานเลขท ......................................... ต�าบล............................................................ อ�าเภอ.................................................... จงหวด......................................... รวมฟงการสอบสวน และตองการให................................................. ผทขาฯ ไววางใจ ซงเกยวของกบขาฯ คอ................................................................................................................................................ เขารวมฟงการสอบสวนในครงน..............................................................................................................................................

ถาม พนกงานสอบสวนอธบายขอเทจจรงใหทานทราบเกยวกบการกระท�าทกลาวหาวาไดกระท�าผด แลวจงแจงขอหาใหทราบดงน.........................................(ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔ วรรคแรก แกไขเพมเตม พ.ศ. ๒๕๕๐)...................................................................................................................................

ตอบ พนกงานสอบสวนไดอธบายใหขาฯ ทราบถงขอเทจจรงเกยวกบการกระท�าทกลาวหาวา ขาฯ ไดกระท�าผด แลวจงแจงขอหาใหขาฯ ทราบแลว ขาฯ ไมไดหลงตอส แตอยางใด และขาฯ ขอใหการ (รบสารภาพหรอปฏเสธ) ตลอดขอกลาวหาทกประการดวยความสมครใจของตว ขาฯ เอง โดยไมมผใดบงคบขเขญหลอกลวง หรอกระท�าการอยางหนงอยางใด เพอใหขาฯ.........................................(รบสารภาพหรอปฏเสธ)....................................................................................................................................................................

ถาม ทานเคยตองโทษทางคดอาญามากอนหรอไม อยางไร (ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๕๘, ๙๒, ๙๓ หรอพระราชบญญตยาเสพตดใหโทษ พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๙๗)...........................................................................................................

ตอบ ขาฯ ไมเคยไดรบโทษทางอาญามากอน (เคยไดรบโทษทางคดอาญามากอนในขอหา.........................................เมอวนท............................. เดอน......................................... พ.ศ. .................. ททองท......................................................... ศาล.............................................................. โดยถกตดสนจ�าคก......................ป.........................เดอน.....................วน ตามคดหมายเลขด�าท................................ คดหมายเลขแดงท............................... และพนโทษเมอ...........................

ถาม ทานถกจบกมในคดนอยางไรตอบ (อธบายกอนเกดเหต ขณะเกดเหต หลงเกดเหต)..............................................................................................................ถาม ทานไดทรพยสนของผเสยหายไปมอะไรบางตอบ ***ถาม ของกลางทอยในความครอบครองของทานมอะไรบาง และทานโตแยงกรรมสทธในทรพยสนดงกลาว

หรอไม อยางไรตอบ ***ถาม ในขณะกระท�าผดทานใชยานพาหนะหรอมอาวธตดตวไปดวยหรอไม อยางไรตอบ ***ถาม ทานลงมอท�ารายผกลาวหา (พยาน)หรอใครในคดนหรอไม อยางไรตอบ ***

178 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ถาม มผรวมกระท�าความผดกบทานในคดนหรอไม มใครบาง ต�าหนรปพรรณเปนอยางไร และแตละคน พกอาศยอยทไหน มการวางแผนใหแตละคนกระท�าอยางไร

ตอบ ***ถาม ทานไดน�าทรพยสนทไดมาจากการกระท�าความผดในคดนไปจ�าหนายหรอน�าไปเกบไวทใด ผใด

เปนผเกบรกษาไวตอบ ***ถาม ในขณะททาน (กบพวก)กระท�าความผด มผเหนเหตการณหรอไม อยางไรตอบ ***ถาม ทานจะอางผใด เอกสารใด หรอวตถใดเปนพยานหรอไม (ตร. ๐๐๓๑.๒๑๒/๕๑๘๓ ลง ๑๓ พ.ย. ๕๐)ตอบ ***ถาม เหตเกดทไหน เมอวน เวลาใดตอบ ***ถาม ทานเคยมสาเหตโกรธเคองกบผใดมากอนหรอไม อยางไรตอบ ***

อานใหฟงแลวรบวาถกตอง

(ลงชอ) ผตองหา (ลงชอ) สอบสวน/พมพ/อานหรอ (ลงชอ) ทนายความหรอ (ลงชอ) พนกงานอยการ หรอ (ลงชอ) นกสงคมสงเคราะห/นกจตวทยาหรอ (ลงชอ) รวมฟงการสอบสวน

หมายเหตประเดนค�าถามขอ (๑), (๒) ใชในกรณทผตองหาอายไมเกน ๑๘ ป ตามประมวลกฎหมายวธพจารณา

ความอาญา มาตรา ๑๓๓ ทว, ๑๓๔/๒ ประเดนค�าถามขอ (๓) ใชในกรณทผตองหาเปนคนตางดาวหรอผฟงหรอพดไมเขาใจในภาษาไทย

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๓

179ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกการรบทราบการชตวของผตองหาสถานทบนทก.......................................

วนท.................. เดอน............................................. พ.ศ. ..........................

๑. ชอ ต�าแหนงผอ�านวยการชตวผตองหา ยศ................................ ชอ-นามสกล...........................................................

ต�าแหนง....................................................................................... สงกด.....................................................................................................................

๒. จดใหมการชตวในคดระหวาง.............................................ผกลาวหา.................................................ผตองหา คดอาญาท....................................................................ขอหา...........................................................................................................................................

๓. ผอ�านวยการชตวไดจดใหมการชตวขาพเจา ซงเปนผตองหาท.............................(๑ หรอ ๒ หรอ ๓.......) ซงมแสงสวางเปนอยางดและมทก�าบงมใหผชตวทยงมไดชตวเหนผตองหากอนจะเขาชตวเมอวนท..............................เดอน.............................................................. พ.ศ. ...................... เวลา.......................................น.

๔. กอนชตว ผอ�านวยการชตวมไดใหผทจะท�าการชตวเหนตวผตองหา รปภาพหรอต�าหนรปพรรณของผตองหา และสถานทนนผตองหาไมเหนผชตว ไดจดใหผตองหาแตงกายลกษณะคลายคลงกนกบเวลาเกดเหต โดยใหปะปนกบบคคลอนเพศเดยวกน ซงมรปราง ขนาด อาย และแตงกายคลายคลงกนกบผ ตองหา จ�านวน.................คน คอ

๔.๑ ....................................................................... ๔.๒ .......................................................................

๔.๒ ....................................................................... ๔.๔ .......................................................................

๔.๓ ....................................................................... ๔.๖ .......................................................................

๕. ผอ�านวยการชตวไดจดใหชตวโดยวธยน/เดนผานทละคนและไดถามผตองหาวาตามทจดให ชตวนเปนทพอใจหรอไม หรอจะใหจดการอยางไร.........................................................................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๖. ผตองหามความพอใจในการจดใหชตว ไดอานบนทกนใหผตองหาและพยานในการดตวฟงแลวรบวาถกตอง จงลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน

(ลงชอ)……………………………………ผตองหา (ลงชอ)...........................................ผอ�านวยการชตว

(........................................) (.........................................)

(ลงชอ)............................................พยาน (ลงชอ)..............................................พยาน

(.........................................) (.......................................)

(ลงชอ)..............................................พยาน (ลงชอ)...........................................พนกงานสอบสวน

(........................................) (........................................)

180 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

บนทกการชตวผตองหา

สถานทบนทก.......................................

วนท..................เดอน..................................... พ.ศ. ..........................

๑. ชอ ต�าแหนงผอ�านวยการชตวผตองหา ยศ.......................... ชอ-นามสกล.........................................................ต�าแหนง.......................................................................................... สงกด................................................................................................................

๒. จดใหมการชตวผ ตองหาในคดท .................. ขอหา......................................................................... คอ............(ชอผตองหา)......................... ผตองหา โดยจดให นาย/นาง/นางสาว........................................ ผกลาวหา/พยาน เขาท�าการชตวท.................................................................... เมอวนท............... เดอน........................พ.ศ. ................. เวลา.................น.

๓. กอนท�าการชตว ผอ�านวยการชตวมไดใหผทจะท�าการชตวเหนผตองหา หรอรป หรอต�าหน รปพรรณของผตองหา ไดจดใหผตองหาสวมเสอคลายคลงกบเวลาทเกดเหตและจดใหยนปะปนกบบคคลอน ทมเพศ รปราง อาย และแตงกายคลายคลงกนกบผตองหา จ�านวน......................คน (แตไมนอยกวา ๕ คน) ๔.๑ ....................................................................... ๔.๒ ....................................................................... ๔.๓ ....................................................................... ๔.๔ ....................................................................... ๔.๕ ....................................................................... ๔.๖ .......................................................................

ผอ�านวยการชตวไดถามผตองหาวาตามทจดใหชตวนเปนทพอใจหรอไม หรอจะใหจดการอยางไร ..................................................................... แลวจงใหนาย/นาง/นางสาว.............................................................. ชตวผตองหาทละคน

๔. ผลการชตวปรากฏวา.............................................................................................................................................. พนกงานสอบสวนไดถายภาพการชตวไวแลว ปรากฏภาพถายแนบทายบนทกน และไดลงหลกฐานการชตวไว ตาม ป.จ.ว.ขอ.............................................. เวลา........................................น. วนท................ เดอน............................. พ.ศ. ...................

อานบนทกนใหผตองหา ผกลาวหา พยานฟงแลวรบวาถกตอง จงใหลงลายมอชอไวเปนหลกฐาน

(ลงชอ)...............................................................ผตองหา(ลงชอ)............................................................... ผกลาวหา(ลงชอ)............................................................... พยานชตว(ลงชอ)............................................................... พยาน(ลงชอ)............................................................... พยาน(ลงชอ)............................................................... ผอ�านวยการชตว(ลงชอ)...............................................................พนกงานสอบสวน/บนทก/อาน

181ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

การด�าเนนการกบผตองหาทเปนเดกหรอเยาวชน

เมอพนกงานสอบสวนถามปากค�าเดกหรอเยาวชนเสรจแลวด�าเนนการดงน

มการจบกมเดกหรอเยาวชน

มค�ารองถงศาลเยาวชนและครอบครวหรอศาลจงหวดแผนกคดเยาวชน

และครอบครวฯ ภายใน ๒๔ ชวโมง

ผตองหาเขาพบหรอเขามอบตวตอพนกงานสอบสวน

มหนงสอแจงการด�าเนนคดตอผอ�านวยการสถานพนจภายใน ๒๔ ชวโมง

การตรวจสอบการจบกมเดกหรอเยาวชนโดยศาล

ใหพนกงานสอบสวนน�าตวเดกหรอเยาวชนไปศาลเยาวชนและครอบครว/ศาลจงหวดฯ ภายใน ๒๔ ชวโมง นบตงแตเวลาทเดกหรอเยาวชนไปถงทท�าการของพนกงานสอบสวน แตมใหนบระยะเวลาเดนทางตามปกต

จากทท�าการของพนกงานสอบสวนมาศาลเขาในก�าหนด ๒๔ ชวโมงนนดวย

ใหศาลตรวจสอบดงน๑. เปนเดกหรอเยาวชนซงตองหาวากระท�าผดหรอไม

๒. การจบและการปฏบตตอเดกหรอเยาวชนเปนไปโดยชอบดวยกฎหมายหรอไม๓. ถาเดกหรอเยาวชนยงไมมทปรกษากฎหมาย ใหศาลแตงตงให

ศาลอาจมค�าสงใหมอบตวเดกหรอเยาวชนใหแกบดา มารดา ผปกครอง บคคลหรอองคการซงเดกหรอเยาวชนอาศยอยดวย หรอบคคลหรอองคการทศาล

เหนสมควรเปนผดแลในระหวางการด�าเนนคด

การจบเปนไปโดยมชอบดวยกฎหมาย

ใหปลอยเดกหรอเยาวชนไป

การจบเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย

ศาลจะมค�าสงใหควบคมเดกหรอเยาวชนไวในสถานพนจหรอในสถานทอน

ใหบคคลดงกลาวมหนาทน�าตวเดกหรอเยาวชน ไปพบพนกงานสอบสวน

หรอพนกงานคมประพฤตหรอศาลแลวแตกรณ

182 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

พนกงานสอบสวนมอ�านาจควบคมตวผตองหาได ๔๘ ชวโมงนบตงแตเวลามาถงทท�าการของพนกงานสอบสวน

ถาพนกงานสอบสวนไมสามารถน�าตวผตองหามาฟองไดตามก�าหนดระยะเวลาฝากขง หรอพนก�าหนดระยะเวลาทศาลอนญาตใหฝากขงแลว (ขาดฝากขง) หรอผตองหามประกนหลบหนไป

นายประกนไมสามารถน�าตวผตองหามาสงมอบใหพนกงานสอบสวนไดตามก�าหนดนด พนกงานสอบสวนมอ�านาจจดการอยางใดอยางหนงเพอใหไดตวผตองหามาเพอฟองได

ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๔๑ วรรคทาย, ๑๖๕ เมอไดตวผตองหามาแลว มอ�านาจควบคมเทาทจ�าเปนเพอน�าตวไปฟองภายในอายความฟอง

พนกงานสอบสวนท�าส�านวนการสอบสวนไมเสรจภายในระยะเวลา

๖ เดอน

พนกงานสอบสวนท�าส�านวนการสอบสวนเสรจภายในระยะเวลา ๖ เดอน

พนกงานอยการตองยนฟองตอศาลกอนครบ

ก�าหนด ๖ เดอน

พนกงานสอบสวนตองท�าส�านวนการสอบสวนใหเสรจสนในระยะเวลา ๖ เดอน นบแตวนแรกทมการปลอยชวคราว ถาไมเสรจสนภายใน ๖ เดอน

สญญาประกนเปนอนระงบ ไมมผลบงคบ

ผตองหาไดรบการปลอยชวคราวในชนสอบสวน

พนกงานสอบสวนตองน�าตวผตองหาไปยนค�ารองฝากขงกอนครบก�าหนด ๔๘ ชวโมง โดยขอฝากขงไดหลายคราวๆ ละไมเกน ๑๒ วน เมอรวมแลวตองไมเกน ๔๘ วน หรอ ๘๔ วน ตามอตราโทษ

ผตองหาไมไดรบการปลอยชวคราวในชนสอบสวน

พนกงานสอบสวนตองท�าส�านวนการสอบสวนใหเสรจสนและสงใหพนกงานอยการเพอ

ยนฟองภายในก�าหนดระยะเวลาทศาลอนญาตใหฝากขงนน

การควบคมตวผตองหาในอ�านาจศาลอาญาหรอศาลจงหวดทมการจบกม

ใหน�าตวผตองหาไปยนค�ารองขอฝากขงตอศาล

กอนครบก�าหนด ๖ เดอนไดตามอตราโทษ

๔๘ วน หรอ ๘๔ วน

183ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกขอความ

สวนราชการ กรมต�ารวจ กองคด โทร.๒๕๒-๗๙๑๓

ท o๖o๓.๒/๒๗๙๘ วนท ๑๗ เมษายน ๒๕๓๒

เรอง การประสานงานและสงส�านวนการสอบสวนใหพนกงานอยการพจารณา

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ผบช.และผด�ารงต�าแหนงเทยบเทา ผบก.หนวยขนตรงตอ ตร.(ทมหนาทสอบสวนคดอาญา)

ตามค�าสงต�ารวจท ๒๔๔/๒๕๓๒ ลงวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๒ ไดก�าหนดมาตราการในการควบคมตรวจสอบเรงรดการสอบสวนคดอาญา ใหด�าเนนไปดวยความรวดเรวไมเกดการลาชาโดยเฉพาะในขอ ๑.๔ ของค�าสงต�ารวจดงกลาว ในคดทผตองหาถกควบคมตว หรอถกฝากขงในระหวางการสอบสวน ไดก�าหนดแนวทางใหพนกงานสอบสวนผรบผดชอบ และผบงคบบญชาเรงรดการสอบสวนใหเสรจสนไปกอนทจะครบอ�านาจผดฟองหรอฝากขง ตามทพระราชบญญตวธพจารณาความอาญาในศาลแขวง และประมวลกฎหมายวธพจารณา ความอาญาไดใหอ�านาจไว การขอผดฟองหรอการฝากขงใหกระท�าในกรณทมความจ�าเปน เพอใหการสอบสวนเสรจสนเทานน เมอการสอบสวนเสรจสนแลวใหรบสรปส�านวนมความเหนเสนอผบงคบบญชาผมอ�านาจสงคดหรอพนกงานอยการพจารณาตอไปทนทไปแลวนน

บดน จากการประชมคณะผประสานงานระหวางกรมต�ารวจกบกรมอยการ ไดพจารณาปญหา อปสรรคขอขดของในการปฏบตหนาทของพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการ โดยคณะประสานงาน กรมอยการไดหยบยกปญหาเกยวกบพนกงานสอบสวนสงส�านวนการสอบสวนไปใหพนกงานอยการพจารณา ในระยะกระชนชดทผตองหาจะครบอ�านาจควบคมฝากขงครงสดทาย ท�าใหการตรวจส�านวนของพนกงานอยการตองกระท�าดวยความเรงรบมเวลาจ�ากด อาจมขอผดพลาดอนจะเกดความไมเปนธรรมแกประชาชาชนหรอคกรณได จงขอใหพนกงานสอบสวนสงส�านวนการสอบสวนไปใหพจารณากอนผตองหาจะครบก�าหนดอ�านาจควบคมฝากขงครงสดทาย ๑ ครง

ต�ารวจไดพจารณาแลวเหนวาพนกงานอยการมความจ�าเปนจะตองตรวจส�านวนการสอบสวน วามมลคดความผดตามทผตองหาถกกลาวหา ผตองหาควรจะถกฟองรองใหศาลลงโทษหรอไม ระยะเวลา จงมความจ�าเปนเพราะพนกงานอยการจะไดมเวลาในการตรวจสอบพจารณาเกยวกบพยานหลกฐานในส�านวนการสอบสวนวา มพยานหลกฐานเพยงพอฟองผตองหาหรอไม ดวยเหตดงกลาวจงใหพนกงานสอบสวนถอเปนทางปฏบตเพมเตมจากค�าสง ตร. ท ๒๔๔/๒๕๓๒ ลงวนท ๓ มนาคม ๒๕๓๒ อกดงน

184 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

๑. ในคดทผตองหาถกควบคมตวหรอถกฝากขงในระหวางการสอบสวน ใหพนกงานสอบสวน รบสอบสวนใหเสรจสนไปโดยเรว โดยใหพนกงานสอบสวนสงส�านวนการสอบสวนไปใหพนกงานอยการพจารณากอนทผตองหาจะครบอ�านาจควบคมฝากขงครงสดทาย ๑ ครง

๒. ในกรณทมความจ�าเปนอยางแทจรงไมอาจท�าใหการสอบสวนใหเสรจสนไปทนตามก�าหนดไว ในขอ ๑. เชน มความจ�าเปนตองไปตดตามพยานผเกยวของในคดมาสอบสวนใหครบถวน เปนตน ใหหวหนาพนกงานสอบสวนหรอพนกงานสอบสวนรบไปประสานกบพนกงานอยการไดทราบถงเหตผลและความจ�าเปน ทไมอาจสงส�านวนการสอบสวนไปใหพนกงานอยการกอนครบอ�านาจฝากขง ๓ วน

๓. ในคดทมขอเทจจรงยงยากสลบซบซอน ใหถอวาเปนหนาทของพนกงานสอบสวนจะตองไปประสานกบพนกงานอยการไดทราบขอเทจจรงและประเดนปญหาแหงคด อาจจะสรปขอเทจจรงและพยาน หลกฐานโดยยอใหพนกงานอยการไดทราบถงมลเหตทมาของการสอบสวน และพยานหลกฐานทจะใชเปน พยานหลกฐานในการพสจนการกระท�าผดของผตองหา อนจะเปนผลใหการพจารณาของพนกงานอยการ เกยวกบคดดงกลาวเกดความสะดวกและรวดเรว เพราะมพนกงานสอบสวนไปประสานใหขอมลขอเทจจรง หากมประเดนขอสงสยกสามารถสอบถามพนกงานสอบสวนไดทนท

จงแจงมาใหทานสงพนกงานสอบสวนถอเปนทางปฏบตในการประสานและสงส�านวนการสอบสวนใหพนกงานอยการพจารณาโดยเครงครดดวย หากความปรากฎวาพนกงานสอบสวนคนใดไมปฏบต หรอต�ารวจไดรบแจงจากพนกงานอยการวาพนกงานสอบสวนคนใดไมใหความรวมมอ ต�ารวจจะพจารณาทณฑทางวนย ตามควรแกกรณตอไป

(ลงชอ) พล.ต.อ. เภา สารสน

(เภา สารสน)

อ.ตร.

185ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกขอความ

สวนราชการ ................................. โทร. ..................................ท .......................................................... วนท .......... เดอน ...................... ๒๕........

เรอง .....................................................เรยน ผบช.สตม./ผบก.ตท.

ดวย.......(หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)................................................................................... ไดรบแจงเหตคนตางดาวกระท�าความผดอาญาปรากฏรายละเอยด ดงน 1. ชอ-นามสกลผตองหา (ภาษาไทย และภาษาองกฤษ)........................................................................................ ๒. วน เดอน ปเกด.......................................................... อาย.....................ป สญชาต..................................... เชอชาต....................................... เพศ........................... หมายเลขหนงสอเดนทาง......................................................................................

๓. ภมล�าเนา.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๔. เดนทางเขามาในราชอาณาจกร วนท................ เดอน....................................... พ.ศ. .......................................เทยวบน..............................................................................................................

๕. วนเดอนปทถกจบกม.............................................................................................................................................................

๖. ขอหาหรอฐานความผด..........................................................................................................................................................

๗. สถานทจบกม.......................................................................................................................................................................

๘. พฤตการณแหงคด.......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

๙. เอกสารทสงมาพรอมหนงสอฉบบน F ภาพถายผตองหา จ�านวน ๓ ภาพ F พมพลายนวมอผตองหา จ�านวน ๑ ชด F ส�าเนาหนงสอเดนทาง จ�านวน ๑ ชด F ส�าเนาบนทกการจบกม จ�านวน ๑ ชด จงเรยนมาเพอโปรดด�าเนนการการตอไป

(ลงชอ).........................................(.......................................................)

ต�าแหนง........................................................

186 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

การกนผตองหาเปนพยาน

1. สาเหตของการกนผตองหาเปนพยาน คอ ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๗๖ โจทกมหนาทน�าพยานเขาสบเพอพสจนความผดของจ�าเลย เพอทศาลจะไดใชอ�านาจตามประมวลกฎหมาย วธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๒๗ พพากษาลงโทษจ�าเลย ดงนน หลกในการรบฟงพยานหลกฐานของศาล จงหามมใหโจทกอางจ�าเลยเปนพยานในคดเดยวกนนน ตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๒๓๒ ทงน ค�าพยานดงกลาวกยงถอไดวามน�าหนกนอยมาก ตองรบฟงดวยความระมดระวง

2. คดทจะกนผตองหาเปนพยาน (ตามระเบยบการต�ารวจเกยวกบคดลกษณะท ๘ บทท ๗) ๒.๑ คดทเกดในทลลบ หรอมเหตรายแรงทคนจ�านวนมากพากนเกรงกลว ๒.๒ พนกงานสบสวนสอบสวนไดพยายามทกทางแลว กไมไดท�าใหไดหลกฐานในคด ๒.๓ ผท�าการสอบสวนพจารณาแลววาเปนผตองหาทไมใชตวการส�าคญ แตเปนผรเหนในคดนน

พอทจะใหการเปนพยานเบกความชนศาลได ๒.๔ ตองมพยานอนๆ หรออาจอาศยถอยค�าพยานนสบสาวใหไดหลกฐานอนๆ มาเปนพยาน

หลกฐานในคดไดอก3. ผมอ�านาจอนญาตใหกนผตองหาเปนพยาน ๓.๑ ในกรงเทพมหานคร ใหเสนอถงผบญชาการต�ารวจแหงชาต เปนผอนญาต ๓.๒ ในตางจงหวด ใหเสนอถงผบงคบการขนไป เปนผอนญาต (ตามหนงสอท ๐๐๐๑(ป)/๑๒๔ ลงวนท ๒๘ มกราคม ๒๕๔๒)4. วธปฏบตในการกนผตองหาเปนพยาน ๔.๑ ใหพนกงานสอบสวน สอบสวนผตองหานนในฐานะผตองหาไวในส�านวนการสอบสวน ๔.๒ เมอไดรบอนญาตจากผมอ�านาจใหกนผตองหาเปนพยานแลว ใหมความเหนสงไมฟอง

ผตองหารายนน ๔.๓ เมอไดรบอนญาตตามขอ ๔.๒ แลวหากผตองหาถกควบคมตวอย ใหขอปลอยตวผตองหา

นนไปจากการควบคม ๔.๔ ใหเสนอส�านวนการสอบสวนนน ไปยงพนกงานอยการพจารณา ๔.๕ พนกงานอยการอาจมค�าสงฟองผตองหาทกนไวเปนพยานนนกได ถาพนกงานอยการสงฟอง

พนกงานสอบสวนตองน�าตวผตองหานนสงมอบใหพนกงานอยการเพอฟอง ตอไป ๔.๖ ถาพนกงานอยการมความเหนสงไมฟอง พนกงานอยการจะมค�าสงเดดขาดไมฟอง

ผตองหานน แจงตอพนกงานสอบสวน ๔.๗ เมอไดรบค�าสงเดดขาดไมฟองผตองหาแลว ใหพนกงานสอบสวนสอบสวนผตองหานนไว

ในฐานะพยาน โดยใหปฏญาณหรอสาบานตนกอนใหถอยค�าดวย

187ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

(ตวอยางหนงสอแจงความคบหนาการสอบสวนคดอาญา)

หนงสอแจงความคบหนาการสอบสวนคดอาญาท................................................................

วนท............... เดอน............................ พ.ศ. ................

เรยน..................................................................

ตามททานไดแจงความรองทกขหรอกลาวโทษตอพนกงานสอบสวนในความผดฐาน..............................

.........................................................................................................................................................................................................................................

......................................................... คดท............../................. ป.จ.ว. ขอ................ ลงวนท............... เดอน............................ พ.ศ. ................

และพนกงานสอบสวนไดรบค�ารองทกขหรอกลาวโทษไวแลว นน

ขอแจงความคบหนาผลการด�าเนนการของพนกงานสอบสวน ใหทราบดงน

๑. ผลการด�าเนนการ...............................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๒. สงทจะด�าเนนการตอไป...................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๓. ขอเสนอแนะ (ถาม).....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ขอแสดงความนบถอ

(ลงชอ)........................................

(...........................................)

ต�าแหนง..........................................................

หมายเหต หากทานประสงคจะแจงขอมลขาวสารทจะเปนประโยชนตอการสอบสวนเพมเตมหรอมขอสงสยเกยวกบผลการด�าเนนการทแจงขางตน ทานสามารถตดตอพนกงานสอบสวน (ชอ.............................................................) โทรศพทมอถอ................................................... โทรศพท................................................. โทรสารหมายเลข...............................................

189ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

ไมมพยานหลกฐานเพยงพอ

ระงบการสบสวน

รายงาน ปปง.ผาน ปปป.

รายงาน ปปง. ตามระเบยบส�านกนายกฯ ๒๕๔๔ ขอ ๔

การกระท�าดวยประการใดๆ เพอปกปด หรออ�าพรางลกษณะทแทจรง การไดมา แหลงทตง การจ�าหนาย

การโอน การไดสทธใด ๆ ซงทรพยสนทเกยวกบการกระท�าความผด

การจดหา หรอใหเงน หรอทรพยสน ยานพาหนะ สถานท หรอวตถใดๆ หรอกระท�าการใดๆ

เพอชวยใหผกระท�าความผดฐานฟอกเงนหลบหน หรอเพอมใหผกระท�าความผดฐานฟอกเงนถกลงโทษ

หรอเพอใหไดรบประโยชนในการกระท�าความผด

การสนบสนนการกระท�าความผด หรอชวยเหลอผกระท�าผดฐานฟอกเงน ไมวากอน

หรอขณะกระท�าความผด

การโอน รบโอน หรอเปลยนสภาพทรพยสนทเกยวกบการกระท�าความผดเพอซกซอน หรอปกปดแหลงทมา

ของทรพยสนนน หรอเพอชวยเหลอผอนไมวา กอน ขณะ หรอหลงการกระท�าความผดมใหตองรบโทษ

หรอรบโทษนอยลงในความผดฐานคามนษย

จดใหมการรองทกขเพอด�าเนนคดความผดฐานฟอกเงน

มพยานหลกฐานเพยงพอ

การสอบสวนโดยขยายผลเพมเตม ดงน

ผลการสบสวน

มพยานหลกฐานการกระท�าผด

ฐานฟอกเงนในรปแบบขบวนการหรอกระท�าผด

หลายทองท

รายงานผบญชาการรบผดชอบ

เพอมอบหมายพนกงานสอบสวน

ผรบผดชอบ

การสมคบโดยการตกลงกนตงแตสองคนขนไปเพอกระท�าความผดฐานฟอกเงน และกระท�าความผด

เกดขนเพราะเหตทไดมการสมคบกน

การพยายามกระท�าความผดฐานฟอกเงน

มความเหนเสนออยการตาม ประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา มาตรา ๑๔๐, ๑๔๑, ๑๔๒

191ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

แบบรายงาน

ใชส�าหรบหวหนาพนกงานสอบสวนแหงทองท หวหนาหนวยงาน

๑. แบบรายงานตามระเบยบส�านกนายกรฐมนตรวาดวยการประสานงานในการปฏบตตาม พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒ พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๔

F กรณ F รองทกข F กลาวโทษ F จบกม F ผตองหาชอ........

.............................................................. ทอย........................................................................................................... โทร............................................

หมายเลขบตรประจ�าตวประชาชน/บตรขาราชการ.............................................................................................................................

หมายเลขหนงสอเดนทาง....................................................................................... อนๆ ................................................................................

๒. F รองทกข F กลาวโทษ F จบกมเมอวนท..........เดอน............. พ.ศ. ..........

เวลา.............................น. พนกงานสอบสวนเจาของเรองชอ......................................................................................................................

๓. ของกลางหรอทรพยสนทเกยวของกบการกระท�าความผด ดงตอไปน (บอกรายละเอยดของกลาง หรอทรพยสน อาท ประเภท ชนด น�าหนก ขนาด จ�านวน ราคา)............................................................................................

๔. พฤตกรรมของผตองหา/ความสมพนธกบบคคลทเกยวของ/พฤตการณแหงคด..................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๕. การด�าเนนการของพนกงานสอบสวน หรอการสบสวนหรอการสอบสวน................................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๖. ความผดมลฐานตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒

ความผดฐานฟอกเงน....................................................................................................................................................................

๗. พยานหลกฐานตางๆ ทรวบรวมได..............................................................................................................................

๘. ความเหนของพนกงานเจาของเรอง (เหนควรด�าเนนการในความผดฐานฟอกเงนหรอด�าเนนการเกยวกบทรพยสน)...................................................................................................................................................................................................

๙. ความเหนของหวหนาพนกงานสอบสวน/หนวยงาน (เหนควรด�าเนนคดในความผดฐานฟอกเงน หรอด�าเนนการเกยวกบทรพยสน)...................................................................................................................................................................

(ลงชอ)........................................................

(..........................................)

ต�าแหนง.....................................................

หวหนาพนกงานสอบสวน/หนวยงาน

192 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

ท..................................... หนวย.........................................

วนท................... เดอน.............................. พ.ศ. ............

เรอง สงแบบรายงานตามระเบยบส�านกนายกรฐมนตร

เรยน เลขาธการส�านกงานปองกนและปราบปรามการฟอกเงน

สงทสงมาดวย แบบรายงาน และเอกสารทเกยวของ จ�านวน..................................... แผน

ดวยเมอวนท................. เดอน..................... พ.ศ. ............ เจาหนาทต�ารวจ...........................................................................

ไดท�าการจบกมตว..............................(ชอ นามสกล ทอยของผตองหา หากมรายคนใหมหมายเลขก�ากบ)................................

โดยกลาวหาวา.........................................................................................................................(หากมหลายขอหา ใหระบใหครบถวนทกขอหา)..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เหตเกดเมอวนท............ เดอน......................... พ.ศ. ............. ท.................................... ต�าบล...................................

อ�าเภอ.............................................................................. จงหวด..................................................................................... ซงความผดดงกลาว เปนความผดมลฐานตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พทธศกราช ๒๕๔๒ และ จากการสบสวนมเหตอนควรเชอไดวาหากลาชา อาจมการโอนจ�าหนาย ยกยาย ทรพยสนเกยวกบความผด

...................................(ชอหนวยงานสอบสวน).........................................................จงขอสงแบบรายงาน ตามระเบยบส�านกนายกรฐมนตร วาดวยการประสานงานในการปฏบตตามพระราชบญญตปองกนและ ปราบปรามการฟอกเงน พทธศกราช ๒๕๔๒ และเอกสารทเกยวของมาเพอด�าเนนการตอไป.

ขอแสดงความนบถอ

ลงชอ (หน.พนกงานสอบสวน)

(..............................................)

ต�าแหนง.............................................

โทร. ......................................................

193ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

แบบรายงาน

เรยน เลขาธการ ปปง.(ผาน ปปป.ตร.)

๑. แบบรายงานทายระเบยบส�านกงานต�ารวจแหงชาต วาดวยแนวทางปฏบตในการด�าเนนคด ความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๔ ขอ ๖

F กรณ F รองทกข F กลาวโทษ F จบกม F ผตองหาชอ ................................................................. ทอย .......................................................................... โทร.........................................

หมายเลขบตรประจ�าตวประชาชน/บตรขาราชการ.............................................................................................................

หมายเลขหนงสอเดนทาง...................................................................................... อนๆ .................................................................................

๒. F รองทกข F กลาวโทษ F จบกมเมอวนท.......... เดอน............. พ.ศ. .............

เวลา.............................น. พนกงานสอบสวนเจาของเรองชอ......................................................................................................................

๓. ของกลางหรอทรพยสนทเกยวของกบการกระท�าความผด ดงตอไปน (บอกรายละเอยดของกลาง หรอทรพยสนฯ อาทฯ ประเภท ชนด น�าหนก ขนาด จ�านวน ราคา)............................................................................................

๔. พฤตกรรมของผตองหา/ความสมพนธกบบคคลทเกยวของ/พฤตการณแหงคด..................................

๕. การด�าเนนการของพนกงานสอบสวน หรอการสบสวนหรอการสอบสวน..............................................

.........................................................................................................................................................................................................................................

๖. ความผดมลฐานตามพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการฟอกเงน พ.ศ. ๒๕๔๒ .................………………………………………………………………………………………………………………..........................................................................................………………

ความผดฐานฟอกเงน.............................................................................................................................................................

๗. พยานหลกฐานตางๆ ทรวบรวมได..............................................................................................................................

๘. ความเหนของพนกงานเจาของเรอง (เหนควรด�าเนนการในความผดฐานฟอกเงนหรอด�าเนนการเกยวกบทรพยสน)...................................................................................................................................................................................................

๙. ความเหนของหวหนาพนกงานสอบสวน/หนวยงาน (เหนควรด�าเนนคดในความผดฐานฟอกเงน หรอด�าเนนการเกยวกบทรพยสน).....................................................................................................................................................................

(ลงชอ)........................................................

(..........................................)

ต�าแหนง.................................

........./................../........

194 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

บนทกขอความ

สวนราชการ ตร. โทร/โทรสาร 0-2287-3126

ท 0029.841/ว 0094 วนท 31 ตลาคม 2551

เรอง แนวทางการปฏบตเกยวกบคนตางดาวทเดนทางเขามาในราชอาณาจกรเปนผเสยหายหรอผตองหา

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

รอง ผบ.ตร. ผชวย ผบ.ตร. หรอผด�ารงต�าแหนงเทยบเทา

ผบช.ผบก.ในสงกด สง.ผบ.ตร. หรอผด�ารงต�าแหนงเทยบเทา

ตามทต�ารวจมหนงสอท 0007.24/1041 ลง 24 มกราคม 2545 แจงแนวทางใหเจาหนาท ทเกยวของถอปฏบต กรณคนตางดาวทเดนทางเขามาในราชอาณาจกรเปนผเสยหายหรอผตองหาคดอาญา เนองจากหนงสอดงกลาวไดสงการไวเปนเวลานานแลว ประกอบกบปจจบนมความตางดาวเดนทางเขามาใน ราชอาณาจกรเพมมากขนทกป คนตางดาวทเดนทางเขามาอาจเปนผเสยหายหรอถงแกความตายหรอเปนผตองหาคดอาญา นอกจากนมการแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 24 วรรคแรก เปลยนแปลงหลกการกรณตองโทษกกขง ใหด�าเนนการกกตวไวในสถานทกกขงซงก�าหนดไวอนมใชเรอนจ�า สถานต�ารวจหรอสถานทควบคมผตองหาของพนกกงานสอบสวน โดยกรมราชทณฑไดก�าหนดสถานทกกขงของกรมราชทณฑเปนสถานทกกตว ผตองโทษเพอใหเปนไปตามกฎหมายแลว และตามอนมตต�ารวจทายหนงสอ วช.ท 0002.41/3595 ลงวนท 10 ตลาคม 2546 ใหปรบปรงแนวทางตามหนงสอต�ารวจท 0007.24/1041 ลงวนท 24 มกราคม 2545 จงสมควรก�าหนดแนวทางทตองปฏบตเกยวกบคนตางดาวทเดนทางเขามาในราชอาณาจกรเปนผเสยหายหรอ ผตองหาเสยใหมใหเหมาะสมยงขน

ฉะนน จงใหหนวยงานทมสวนเกยวของกบการด�าเนนการ กรณคนตางดาวเดนทางเขามาใน ราชอาณาจกรเปนผเสยหายหรอผตองหาคดอาญาถอปฏบต ดงน

1. กรณคนตางดาวเปนผเสยหายในคดอกฉกรรจหรอถงแกความตายโดยผดธรรมชาต ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนด�าเนนการรวบรวมรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวทเปนผเสยหายหรอผตายแลวแตกรณ โดยใหปรากฎชอ ชอสกล (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) วนเดอนปเกด อาย สญชาต เชอชาต เพศ หมายเลขหนงสอเดนทาง ภมล�าเนา การเดนทางเขาในราชอาณาจกร เมอวนเดอนปใด โดยทางใด วนเดอนปทเกดเหตหรอพบศพ พฤตการณแหงคดหรอเหตแหงความตาย แลวรายงานตามแบบ “รายงานคนตางดาวเปนผเสยหายในคดอกฉกรรจหรอถงแกความตายโดยผดธรรมชาต” (แบบท 1) พรอม

195ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

สงภาพถายศพ จ�านวน 3 ภาพ พมพลายนวมอศพ จ�านวน 3 ชด และส�าเนาหนงสอเดนทาง จ�านวน 1 ชด ไปยงตท.ภายใน 24 ชวโมงนบแตเวลาททราบเหตดงกลาว เพอแจงใหสถานเอกอครราชทต สถานกงสล และส�านกงานกลางต�ารวจสากลของประเทศทคนตางดาวเปนผเสยหายหรอถงแกความตายทราบ

2. กรณคนตางดาวเปนผตองหา

2.1 เมอคนตางดาวกระท�าความผดอาญาและถกจบกมตวด�าเนนคด

2.1.1 ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนด�าเนนการรวบรวมราบละเอยดเกยวกบผตองหา โดยใหปรากฎชอ ชอสกล (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) วนเดอนปเกด อาย สญชาต เชอชาต เพศ หมายเลขหนงสอเดนทาง ภมล�าเนา การเดนทางเขาในราชอาณาจกร เมอวนเดอนปใด โดยทางใด วนเดอนปทถกจบกม ขอหาหรอฐานความผด สถานทจบกมและพฤตการณแหงคด แลวรายงานตามแบบ “รายงานคนตางดาวกระท�าความผดอาญาและถกจบกมตวด�าเนนคด” (แบบท2) พรอมสงภาพถาย ผตองหา จ�านวน 3 ภาพ พมพลายนวมอผตองหา จ�านวน 3 ชด ส�าเนาหนงสอเดนทางจ�านวน 1 ชด และส�าเนาบนทกการจบกม จ�านวน 1 ชด ภายใน 24 ชวโมงนบแตมาถงทท�าการของพนกงานสอบสวน ไปยงหนวยงาน ดงตอไปน

2.1.1.1 สตม. เพอด�าเนนการตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 โดยสถานต�ารวจหรอหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนซงมทตงอยในสวนกลางใหสงไปท ศสส.สตม. สวนสถานต�ารวจหรอหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนซงมทตงอยในสวนภมภาคใหสงไปท ศสส.สตม. หรอดาน ตรวจเมองทใกลทสด

2.1.1.2 ตท. เพอแจงใหสถานเอกอครราชทต สถานกงสล และส�านกงานกลางต�ารวจสากลของประเทศทผตองหามสญชาตทราบ รวมทงตรวจสอบประวตอาชญากรรมของผตองหา รายนน

2.1.2 ถาปรากฎวาผ ต องหาอย ในราชขอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาตหรอ การอนญาตสนสดหรอถกเพกถอนมากอนถกจบกม ใหพนกงานสอบสวนรบมหนงสออายดตวผตองหาไปยงเรอนจ�าและสถานต�ารวจทองททเรอนจ�านนตงอย และด�าเนนคดตามมาตรา 81 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 แตถาผตองหาไดรบการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรและการอนญาตยงไมสนสดไมตองอายดตว ผตองหา เวนแตพฤตการณและการกระท�าของผตองหามลกษณะอยางหนงอยางใด ตามมาตรา 12 (3) (7) และ (8) แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 แลวใหรบแจง สตม. ทราบ โดยในสวนกลางใหแจงท ศสส.สตม. ในสวนภมภาคใหแจงท ศสส.สตม. หรอดานตรวจคนเขาเมองซงมทตงอย ใกลทสด เพอด�าเนนการตาม พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522

2.2 การตดตามผลคดและการรายงานผลคดถงทสด

2.2.1 กรณคนตางดาวตองหาคดอาญา และศาลไดมค�าพพากษาถงทสดใหจ�าคก โดยไมรอลงอาญา (เวนแตความผดลหโทษหรอความผดอนไดกระท�าโดยประมาท) ในระหวางคนตางดาว ถกจ�าคกตามค�าพพากษา ใหพนกงานสอบสวนเจาของคดรบรายงานผลคดไปยง สตม. โดยในสวนกลางใหสงท ศสส.สตม. ในสวนภมภาคใหสงท ศสส.สตม. หรอดานตรวจคนเขาเมองซงมทตงอยใกลทสด

196 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

เมอคนตางดาวพนโทษแลว ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน ด�าเนนการรวบรวมรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวทพนโทษ โดยใหปรากฎชอ ชอสกล (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) วนเดอนปเกด อาย สญชาต เชอชาต เพศ ผลคดของศาล หมายเลขคดด�า หมายเลขคดแดง วนเดอนปทพพากษา ฐานความผดทลงโทษ และไดรบโทษอยางไร จากนนสงตวคนตางดาวไปยง สตม. ส�าหรบในสวนกลางใหสงท ศสส.สตม. ในสวนภมภาคใหสงท ศสส.สตม. หรอดานตรวจคนเขาเมองซงมทตงอยใกลทสด โดยสง คนตางดาวไปพรอมกบหนงสอเดนทางหรอส�าเนาหนงสอเดนทางและรายงานตามแบบ “ขอสงคนตางดาวและรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวถกด�าเนนคดถงทสดแลวมาเพอด�าเนนการตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522” (แบบท 3)

2.2.2 กรณคนตางดาวตองหาคดอาญา และศาลไดมค�าพพากษาถงทสดใหกกขงหรอกกขงแทนคาปรบ (เวนแตความผดลหโทษหรอความผดอนไดกระท�าโดยประมาท) ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน ด�าเนนการรวบรวมรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวทถกกกขง โดยใหปรากฎชอ ชอสกล (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) วนเดอนปเกด อาย สญชาต เชอชาต เพศ ผลคดของศาล หมายเลขคดด�า หมายเลขคดแดง วนเดอนปทพพากษา ฐานความผดทลงโทษ และไดรบโทษอยางไร แลวรายงานตามแบบ “ขอสงรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวถกกกขงหรอกกขงแทนคาปรบ มาเพอด�าเนนการตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522” (แบบท4) พรอมกบสงหนงสอเดนทางหรอส�าเนาหนงสอเดนทางไปใหหวหนาสถานต�ารวจทสถานกกขงของกรมราชทณฑทตงอย เพอรวบรวมไวเปนขอมลเบองตน หลงจากคนตางดาว พนโทษกกขงแลว ใหหวหนาสถานต�ารวจทสถานกกขงของกรมราชทณฑตงอยรบตวคนตางดาวทพนโทษสง สตม. ในการสงตวคนตาวดาวให ผบก.น. หรอ ผบก.ภ.จว. ทสถานกกขงของกรมราชทณฑตงอย สนบสนนการสงตว คนตางดาวทพนโทษแลว โดยในสวนกลาง ใหสงท ศสส.สตม. ในสวนภมภาคใหสง ศสส.สตม. หรอดานตรวจคนเขาเมองซงมทตงอยใกลทสด ในการสงตวคนตางดาวดงกลาวใหสงพรอมแบบรายงานแบบท 4 ดงกลาวขางตน

2.2.3 กรณคนตางดาวตองหาคดอาญา และคดถงทสด โดยศาลพพากษายกฟอง พนกงานอยการมค�าสงเดดขาดไมฟอง ผเสยหายถอนค�ารองทกข หรอคนตางดาวช�าระคาปรบตามค�าพพากษาของศาลหรอตามทเจาพนกงานเปรยบเทยบ หรอคนตางดาวกระท�าความผดลหโทษหรอความผดอนไดกระท�าโดยประมาท

2.2.3.1 ในกรณทการอนญาตใหอย ในราชอาณาจกรของคนตางดาว สนสดลง และคนตางดาวยงไมถกด�าเนนคดในความผดฐานเปนบคคลตางดาวอยในราชอาณาจกรโดยการอนญาตสนสด อนเปนความผดตามมาตรา 81 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนด�าเนนคดกบคนตางดาวในความผดฐานดงกลาว หลงจากคดถงทสดแลว จงใหด�าเนนการเชนเดยวกบจขอ 2.2.1 หรอ 2.2.2 แลวแตกรณ

2.2.3.2 ในกรณทการอนญาตใหอย ในราชอาราจกรของคนตางดาว ยงไมสนสด ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนปลอยตวคนตางดาวไป เวนแตพฤตการณและการกระท�าของคนตาวดาวทตองหาคดอาญาและคดอาญาถงทสด มลกษณะอยางหนง อยางใดตามมาตรา 12(3) (7) และ (8) แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 และไดรบแจงวาผตองหาถกเพกถอนการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรแลว ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบ การสอบสวนด�าเนนการเชนเดยวกบขอ 2.2.1

197ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

2.2.4 กรณทมการจบกมคนตางดาวสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา ซงกระท�า ความผดตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ฐานเดนทางเขามาในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาต ใหด�าเนนการผลกดนออกนอกราชอาณาจกรโดยไมตองด�าเนนคดตามหนงสอต�ารวจท 0022.122/1670 ลงวนท 11 ธนวาคม 2541 ซงออกตามประกาศกระทรวงมหาดไทย (ฉบบท11) ลงวนท 2 มถนายน 2541 โดยใหผจบสงคนตางดาวทถกจบกมดงกลาวไปยง สตม. ส�าหรบสวนกลางใหสงไปท ศสส.สตม. ในสวนภมภาคใหสงท ศสส.สตม. หรอดานตรวจคนเขาเมองซงมทตงอยใกลทสด โดยใหสงคนตางดาวไปพรอมกบบนทก การจบกมและแบบรายงาน “ขอสงตวคนตางดาวหลบหนเขาเมองมาเพอด�าเนนการผลกดนออกไปนอก ราชอาณาจกร (กรณสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา)” (แบบท 5)

2.2.5 กรณทคนตางดาวกระท�าความผดและการด�าเนนคดยงไมถงทสด แตคนตางดาวไดรบอนญาตใหปลอยชวคราว

2.2.5.1 ในกรณทการอนญาตใหอย ในราชอาณาจกรของคนตางดาว สนสดมากอนถกจบกมและคนตางดาวยงไมถกด�าเนนคดในความผดฐานเปนบคคลตางดาวอยในราชอาณาจกรโดยการอนญาตสนสด อนเปนความผดตามมาตรา 81 แหงพระราชบญญตนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนด�าเนนคดกบคนตางดาวในความผดฐานดงกลาว หลงจากคดถงทสดแลวจงใหด�าเนนการเชนเดยวกบขอ 2.2.1 หรอ 2.2.2 แลวแตกรณ

2.2.5.2 ในกรณทการอนญาตใหอย ในราชอาณาจกรของคนตางดาว ยงไมสนสด ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบการสอบสวนปลอยตวคนตางดาวไป เวนแตพฤตการณและการกระท�าของคนตางดาวทตองหาคดอาญาและคดถงทสด มลกษณะอยางหนงอยางใดตามมาตรา 12(3) (7) และ (8) แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 และไดรบแจงวาผตองหาถก เพกถอนการอนญาตใหอยในราชอาณาจกรแลว ใหหวหนาสถานต�ารวจหรอหวหนาหนวยงานทรบผดชอบ การสอบสวนด�าเนนการเชนเดยวกบขอ 2.2.1

ทงน การรายงานและการน�าตวคนตางดาวดงกลาวตามขอ 1 และขอ 2 ใหหนวยงานทเกยวของรบด�าเนนการโดยเรว

3. กรณพนกงานสอบสวนสงสยวาหนงสอเดนทางเปนเอกสารปลอมหรอไมใหตรวจสอบโดยตรงกบสถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลของคนตางดาวทประจ�าอยในประเทศไทย ตามแบบท 6 แลวแจงให ตท. ทราบเพมตามขอ 1

ในกรณทมปญหาในการตดตอประสานงานกบสถานเอกอครราขทตหรอสถานกงสล ใหแจง ตท. เปนผด�าเนนการแทน

4. เมอพนกงานสอบสวน หรอ ตท. (ในกรณทไดรบรายงานตามขอ 1,3) พจารณาแลวเหนวา มความจ�าเปนตองสกดกนการเขา – ออกราชอาณาจกรของผเสยหายหรอผตองหา ใหรบแจงรายละเอยด โดยใหปรากฎชอ ชอสกล (ภาษาไทยและภาษาองกฤษ) อาย สญชาต เชอชาต เพศ หมายเลขหนงสอเดนทางและเหตผลความจ�าเปนในการสกดกนให สตม. ทราบเปนหนงสอ และให สตม. ด�าเนนการในสวนทเกยวของโดยทนท

198 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

5. กรณทมการยดหนงสอเดนทางของผตองหาไวเพอตรวจสอบหรอเพอประโยชนในทางการสอบสวน หลงจากพนกงานสอบสวนพจารณาแลวเหนวาหมดความจ�าเปนในการยดไวแลว ใหรบสงหนงสอเดนทางของผตองหาคนใหสถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลของผตองหาทประจ�าอยในประเทศไทย หากไมม สถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลประจ�าอยในประเทศไทย ใหน�าสง สตม.เพอเกบรกษาไวและคนใหกบเจาของหนงสอเดนทางตอไป

6. กรณทหนวยงานใดหนวยงานหนงไดรบการรองขอจากเจาหนาทประสานงานประจ�า สถานเอกอครราชทตหรอสถานกงสลตางๆ ประจ�าประเทศไทย ขอใหควบคมตวคนตางดาว โดยอางวาไดยกเลกหนงสอเดนทางหรออางวาเปนบคคลททางการประเทศนนๆ ตองการตว กอนทจะด�าเนนการใดๆ ใหเสนอเรอง ผาน ตท. เพอตรวจสอบเอกสารหลกฐานตางๆ ทเกยวของ และประมวลเสนอต�ารวจเพอสงการเปนกรณๆ ไป

7. กรณทหนวยงานใดหนวยงานหนงพบหรอมขอมลวาคนตางดาวรายใดมลกษณะตองหาม อยางใดอยางหนงตามมาตรา 12 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ใหหนวยงานนนรวบรวมขอมลตลอดจนพฤตการณทมลกษณะตองหามแลวรบแจงๆ ไปยงหนวยงาน ดงน

7.1 กรณมพฤตการณเปนทนาเชอวาเกยวกบการคายาเสพตด ใหแจงไปยง บช.ปส.

7.2 กรณมพฤตการณเปนทนาเชอวาเขามาเพอการคาประเวณ การคาหญงหรอเดก หรอ การลกลอบหนภาษศลกากร หรออาชญากรรมทางเศรษฐกจ หรอประกอบกจการอนทขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน ใหแจงไปยง บช.ก.

7.3 กรณมพฤตการณเปนทนาเชอวาเปนบคคลทเปนภยตอสงคม หรอจะกอการราย ใหเกดอนตรายตอความปลอดภยของประชาชน หรอความมนคงแหงราชอาณาจกร ใหแจงไปยง ส.

7.4 กรณมพฤตการณทนอกเหนอจากขอ 7.1 – 7.3 ใหแจงไปยง สตม.

หลงจากหนวยงานทเกยวของขางตนไดรบขอมลแลว ใหรบด�าเนนการตรวจสอบขอมลตลอดจนพฤตการณของคนตางดาวเพมเตม หากพบวาคนตางดาวดงกลาวมพฤตการณและการกระท�าทมลกษณะตองหามอยางใดอยางหนงตามมาตรา 12 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ใหรบแจงไปยง สตม. เพอพจารณาวาบคคลตางดาวผนนมพฤตการณตองหามเขามาในราชอาณาจกรหรอไม

8. การสงการใดทขดหรอแยงกบแนวทางการปฏบตตามหนงสอน ใหปฏบตตามหนงสอนแทน

จงแจงมาเพอทราบและถอปฏบตโดยเครงครด หากมขอขดของใหประสานงานกบ สตม. หรอ คท. โดยตรง

พล.ต.อ.

(พชรวาท วงษสวรรณ)

ผบ.ตร

199ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกขอความ แบบท 2

สวนราชการ (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน).......................................... โทร................................

ท .................................................... วนท........................ เดอน............................................ พ.ศ. .........................เรอง รายงานคนตางดาวกระท�าความผดและถกจบกมตวด�าเนนคด-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------เรยน ผบช.สตม./ผบก.ตท.

ดวย......................(สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)............ ไดรบแจงเหตคนตางดาวกระท�าความผดอาญา ปรากฏรายละเอยดดงน 1. ชอ – นามสกล ของผเสยหายหรอผตาย..........................................................................................(ภาษาไทย และภาษาองกฤษ)................................................................................................................................................................................................... 2. วนเดอนปเกด.................................................................. อาย......................ป สญชาต.............................................เชอชาต .............................. เพศ ............................................... หมายเลขหนงสอเดนทาง............................................................................

3. ภมล�าเนา .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

4. เดนทางเขามาในราชอาณาจกร วนท .................................. โดย .......................................................................เทยวบน ......................................................................................................... 5. วนเดอนปทถกจบกม .............................................................................................................................................................. 6. ขอหาหรอฐานความผด ................................................................................................................................................. 7. สถานทจบกม .......................................................................................................................................................................... 8. พฤตการณแหงคด ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. เอกสารทสงมาพรอมหนงสอฉบบน F ภาพถายผตองหา จ�านวน 3 ภาพ F พมพลายนวมอผตองหา จ�านวน 3 ชด F ส�าเนาหนงสอเดนทาง จ�านวน 1 ชด F ส�าเนาบนทกจบกม จ�านวน 1 ชด จงเรยนมาเพอโปรดด�าเนนการตอไป

(ลงชอ) ................................................................................(.................................................................)

ต�าแหนง ..(หน.สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน).......

200 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

บนทกขอความ แบบท 3

สวนราชการ (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)............................... โทร...................................

ท ..................................................... วนท............................. เดอน ..................... พ.ศ. ..............

เรอง ขอสงตวคนตางดาวและรายระเอยดเกยวกบคนตางดาวถกด�าเนนคดถงทสดแลว มาเพอด�าเนนการ ตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เรยน .... (รอง ผบก.ศสส.สตม. หรอ หน.ดาน ตม.)

ดวย ...... (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน).... ขอแจงขอมลรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวถกด�าเนนคดอาญา ดงน

1. ชอ – ชอสกล ...................................................................................................................................................................

(ภาษาไทยและภาษาองกฤษ)............................................................................................................................................................................ อาย........................ ป สญชาต....................................................... เชอชาต....................................................... เพศ.....................................

2. ผลคด ศาล...................................................................... พพากษาตามคดหมายเลขด�าท ...................../............

คดหมายเลขแดงท .................../.................... วนเดอนปทพพากษา.............................. ฐานความผดและโทษทไดรบ ................................(ระบฐานความผดทไดรบและโทษทไดรบ เชน จ�าคก, ปรบ, กกขง ฯลฯโดยละเอยด).................................

3. (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน) .......................................ขอสงตวคนตางดาว ตามขอ 1 มายงทานเพอพจารณาด�าเนนการตอไป พรอมนไดแนบเอกสารทเกยวของมาดวยแลว ดงน

3.1 หนงสอเดนทาง/ส�าเนาหนงสอเดนทาง ประเทศ................ หมายเลข ...........................

3.2 ส�าเนาหมายจ�าคกเมอคดถงทสด/ส�าเนาหมายปลอย/ส�าเนาหมายกกขง/ส�าเนาค�าฟอง/ส�าเนาค�าสงไมฟองของพนกงานอยการพรอมความเหนทางคดส�าเนาใบเสรจการเสยคาปรบชนศาลหรอ ชนพนกงานสอบสวน/ส�าเนาประจ�าวนของพนกงานสอบสวนกรณผเสยหายถอนค�ารองทกข (แลวแตกรณ)

3.3 ใบราชทณฑ 25 (ร.ท.25)

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาด�าเนนการ

(ลงชอ) .......................................................................

(................................................................)

ต�าแหนง (หน.สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)

201ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

บนทกขอความ แบบท 4

สวนราชการ (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)............................... โทร....................................

ท ..................................................... วนท......................... เดอน ........................................... พ.ศ. ................

เรอง ขอสงรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวถกกกขงหรอกกขงแทนคาปรบมาเพอด�าเนนการตามพระราชบญญต คนเขาเมอง พ.ศ. 2522-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เรยน................... (หวหนาสถานต�ารวจทสถานกกขงของกรมราชทณฑตงอย)

ดวย..................(สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)......................ขอแจงขอมลรายละเอยดเกยวกบคนตางดาวถกด�าเนนคดอาญา ดงน

1. ชอ – ชอสกล ...................................................................(ภาษาไทยและภาษาองกฤษ)..........................................อาย........................ ป สญชาต....................................................... เชอชาต....................................................... เพศ.....................................

2. ผลคด ศาล.................................................................. พพากษาตามคดหมายเลขด�าท ...................../................

คดหมายเลขแดงท .................../.................... วนเดอนปทพพากษา...................................................... ฐานความผดและโทษ ทไดรบ...................(ระบฐานความผดทไดรบและโทษทไดรบ เชน จ�าคก, ปรบ, กกขง ฯลฯ โดยละเอยด).......................

3. (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)..............................ขอสงตวคนตางดาวตามขอ 1 มายงทานเพอพจารณาด�าเนนการตอไป พรอมนไดแนบเอกสารทเกยวของมาดวยแลว ดงน

3.1 หนงสอเดนทาง/ส�าเนาหนงสอเดนทาง ประเทศ.......................... หมายเลข .............................

3.2 ส�าเนาหมายจ�าคกเมอคดถงทสด/ส�าเนาหมายปลอย/ส�าเนาหมายกกขง/ส�าเนาค�าฟอง

3.3 ใบราชทณฑ 25 (ร.ท.25)

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาด�าเนนการ

(ลงชอ) .......................................................................

(................................................................)

ต�าแหนง (หน.สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)

202 คมอส�าหรบเจาหนาทในการปฏบตงานปองกนและปราบปรามการคามนษย

บนทกขอความ แบบท 5

สวนราชการ (สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)............................ โทร...................................

ท ..................................................... วนท............................. เดอน ................................ พ.ศ. ..............

เรอง ขอสงตวคนตางดาวหลบหนเขาเมองมาเพอด�าเนนการผลกดนออกไปนอกราชอาณาจกร (กรณ สญชาต พมา, ลาว หรอกมพชา)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

เรยน...............(รอง ผบก.ศสส.สตม. หรอ หน.ดาน ตม.)...............

ดวย...........(สถานต�ารวจ/หนวยงานทจบกม)............... ไดจบกมบคคลตางดาวเดนทางเขามาใน ราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาต จ�านวน.....................คน ดงน

1. ชอ .................................. ชอสกล ................................. อาย ........... ป สญชาต ...........................

2. ชอ .................................. ชอสกล ................................. อาย ........... ป สญชาต ...........................

3. ชอ .................................. ชอสกล ................................. อาย ........... ป สญชาต ...........................

4. ชอ .................................. ชอสกล ................................. อาย ........... ป สญชาต ...........................

5. ชอ .................................. ชอสกล ................................. อาย ........... ป สญชาต ...........................

...............(สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)............... ขอสงตวคนตางดาวดงกลาว ขางตน มายงทานเพอด�าเนนการผลกดนออกไปนอกราชอาณาจกร พรอมนไดแนบส�าเนาบนทกจบกมของ คนตางดาวทถกจบกมมาดวยแลว จ�านวน.......................แผน

จงเรยนมาเพอโปรดพจารณาด�าเนนการตามอ�านาจหนาทตอไป

(ลงชอ) .......................................................................

(................................................................)

ต�าแหนง (หน.สถานต�ารวจ/หนวยงานทรบผดชอบการสอบสวน)

203ขนตอนการปฏบตเกยวกบคดการคามนษย

แบบท 6

No. (เลขทหนงสอ) (ชอและทอยหนวยงานผสง)

(วน เดอน ป ทออกหนงสอ)

The Consul

(ทอยสถานทต ผรบ)

Dear Sir/Madam,

Please be informed that on. .......…(วน เดอน ป ทจบกม).............. (ชอ- ชอสกล ของผตองหา) ..............………………(สญชาต)………..........…… passport no. ……….........……(เลขหนงสอเดนทาง).....…................. was arrested on charge of…………...........……………………………………………………………………(ขอหา).......................................................………………..............

We would like to request your assistance to verify the a/m passport whether it is genuine or not.

Please accept, the renewed assurances of my high consideration.

Sincerely yours,

(ยศ)

(ชอ – ชอสกล)

(ต�าแหนง, สงกด)