Upload
thummachuk-prompuay
View
230
Download
8
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Â
Citation preview
ผปกครอง เมองหลวง ป ราชวงศซาง อน (殷) 1350 ปกอน ค.ศ. - 1046 ปกอน ค.ศ.
ราชวงศโจวตะวนตก เฮา (鎬) 1046 ปกอน ค.ศ. - 771 ปกอน ค.ศ.
ราชวงศโจวตะวนออก ลวหยาง (洛陽) 770 ปกอน ค.ศ. - 256 ปกอน ค.ศ.
ราชวงศฉน เสยนหยาง (咸陽) 221 ปกอน ค.ศ. - 206 ปกอน ค.ศ.
ราชวงศฮนตะวนตก ฉางอาน (長安) 206 ปกอน ค.ศ. - ค.ศ. 9 ราชวงศซน ฉางอาน (長安) พ.ศ. 551 - พ.ศ. 566 (ค.ศ. 8 - ค.ศ. 23)
ราชวงศฮนตะวนออก ลวหยาง (洛陽) พ.ศ. 568 - พ.ศ. 737 (ค.ศ. 25 - ค.ศ. 194)
ราชวงศฮนสมยเฉาเชา ซวฉาง (许昌) พ.ศ. 737 - พ.ศ. 763 (ค.ศ. 194 - ค.ศ. 220)
ราชวงศจนตะวนตก ลวหยาง (洛陽) พ.ศ. 808 - พ.ศ. 859 (ค.ศ. 265 - ค.ศ. 316)
ราชวงศจนตะวนออก เจยนขง (建康) พ.ศ. 860 - พ.ศ. 963 (ค.ศ. 317 - ค.ศ. 420)
ราชวงศสย ตาซง (大興) พ.ศ. 1124 - พ.ศ. 1161 (ค.ศ. 581 - ค.ศ. 618)
ราชวงศถง ฉางอาน (長安) พ.ศ. 1161 - พ.ศ. 1450 (ค.ศ. 618 - ค.ศ. 907)
ราชวงศซงเหนอ ไคฟง (開封) พ.ศ. 1503 - พ.ศ. 1670 (ค.ศ. 960 - ค.ศ. 1127) ราชวงศซงใต หลนอน (臨安) พ.ศ. 1670 - พ.ศ. 1822 (ค.ศ. 1127 - ค.ศ. 1279) ราชวงศหยวน ตาต (大都) พ.ศ. 1807 - พ.ศ. 1911 (ค.ศ. 1264 - ค.ศ. 1368) ราชวงศหมง นานกง (南京) พ.ศ. 1911 - พ.ศ. 1963 (ค.ศ. 1368 - ค.ศ. 1420) ราชวงศหมง ปกกง (北京) พ.ศ. 1963 - พ.ศ. 2187 (ค.ศ. 1420 - ค.ศ. 1644) ราชวงศชง ปกกง (北京) พ.ศ. 2187 - พ.ศ. 2454 (ค.ศ. 1644 - ค.ศ. 1911) สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 ปกกง (北京) พ.ศ. 2455 - พ.ศ. 2471 (ค.ศ. 1912 - ค.ศ. 1928) สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 นานกง (南京) พ.ศ. 2471 - พ.ศ. 2480 (ค.ศ. 1928 - ค.ศ. 1937) สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 อฮน (武漢) พ.ศ. 2480 (ค.ศ. 1934 ชวงสงครามโลกครงท 2) สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 ฉงชง (重慶) พ.ศ. 2480 - 2488 (ค.ศ. 1937 - 1945 ชวงสงครามโลกครงท 2)
สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 นานกง (南京) พ.ศ. 2488 - 2492 (ค.ศ. 1945 - 1949) สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 กวางโจว (廣州) พ.ศ. 2492 (ค.ศ. 1949) (ระหวางสงครามกลางเมองภายในจน)
สาธารณรฐจนป 1911 - 1949 ฉงชง (重慶) พ.ศ. 2492 (ค.ศ. 1949) - (ระหวางสงครามกลางเมองภายในจน)
สาธารณรฐจนบนเกาะไตหวน ไทเป (臺北) พ.ศ. 2492 - ปจจบน สาธารณรฐประชาชนจน ปกกง (北京) พ.ศ. 2492 - ปจจบน
ใชสอสารระหวาง “โลกมนษย” กบ “สวรรค” สมยจกรพรรดหวงต (Huang Di) ทรงใชดนตรเพอตอนรบอาคนตกะ
ศลปะการเตนร าในประเทศจนมประวตศาสตรทบนทกไวยาวนาน บางชนดทพบเหนในปจจบน เชน ระบ าททงชายเสอยาวไดมการบนทกไวราวชวงตนของราชวงศโจว (ค.ศ.1045-256 กอนครสตศกราช) บางชนดนนท าหนาทพธกรรมส าคญในพระราชพธ เชน “Yayue” ซงยงคงสบตอมาจนถงราชส านกราชวงศชง
ความหรหราฟมเฟอยของการเตนร าในราชส านกเปนทนยมและสรางความบนเทงอยางมาก ทงนการเตนร าพนบานกไดรบการบนทกไวในต าราโบราณ ศลปะนาฏกรรมในประเทศจนถงจดสงสดในชวงสมยราชวงศถง (ค.ศ.618-907) และเสอมลงในภายหลง แตตลอดชวงเวลาของศลปะการเตนร าของจนนนไดมการฟนฟและพฒนาใหทนสมยตลอดเวลา ศลปะการเตนร าของจนจงด าเนนสบเนองตอมา
ในเครองปนดนเผาจนในยคหนใหม (Neolithic – 2,000 ปกอนครสตศกราช) เปนภาพคนเตนร าจบมอกนเปนแถว ตวอกษรทเกาแกทสดทหมายถง "เตนร า" คอ .(ตามภาพหนาตอไป). ปรากฏในจารกกระดก มลกษณะคลายนกเตนถอหางววในแตละมอ ตามหลกฐานท Lushi Chunqiu (รวบรวมเมอ ค.ศ.239) ระบไววา "ในอดตครงคนของตระกล Gentian (葛天氏) จะเตนเปนค [หรอสามคน] ดวยหางววในมอ มการกระแทกเทาและรองเพลงจ านวน 8 บท”
According to the Lüshi Chunqiu (compiled around 239 BCE): "In former times, the people of the Getian clan (葛天氏) would dance in pairs [or threes] with oxtails in hand, stamping their feet and singing eight stanzas."
การเตนร าแบบดงเดมในจนโบราณยงมความสมพนธกบเวทมนตรและพธกรรมของหมอผ รปรางของตวอกษรจนทหมายถง “หมอผ” (Wu - 巫) แสดงรปแขนทใชในการเตนร าของพวกหมอผ จงเปนการอธบายถงความสมพนธของหมอผทสอสารระหวางเทพเจาและมนษย
ปรากฏบนทกโบราณหลายแหงวามหมอผทแสดงการเตนร าเพอขอฝนในชวงเวลาของภยแลง คอระบ าขอฝน (wǔyú - 舞雩) ซงไดถกกลาวถงในต าราโบราณจ านวนมากรวมทงกวนพนธของขงจอ
2,000-1,100 ป กอนครสตศกราช พบระบ าออ (Wuwu) เปนระบ าทรงเจา เพอบ าบดความเจบไข
ความอบโชค ความทกขของมนษยทไดรบจากธรรมชาต รปแบบเปนมายากล+กายกรรมโลดโผน
1,100-700 ปกอนครสตศกราช ปรากฏละครใบ ละครตลก เพลงพนบาน การเลานทานประกอบดนตร ระบ า ตนศตวรรษท 7 กอน ค.ศ.
มศลปนแคระทานหนงเปนจ าอวดทมชอเสยงในราชส านก เปนทโปรดปรานแกองคพระจกรพรรด เปนทงคตกว นกแสดง นกกายกรรม และจ าอวดประจ าราชส านก การแสดงมกแทรกคตธรรม กลายเปนขนบนยมใหกบนกการแสดงรนหลง
ต าราจนโบราณ เชน “พธกรรมของราชวงศโจว” (ค.ศ.ท 2) ในต ารานนบนทกถงการเตนร าทส าคญทสดของราชวงศโจว 6 ชนดทเรยกวา "ระบ าอนยงใหญ” ทรายร าเพอบชาสรวงสวรรค โลก เทพเจา รวมทงบรรพบรษหรอดวงวญญาณในต านาน
ระบ าทง 6 ชนดนกลายเปนสวนหนงของราชส านก บทเพลงและระบ าเหลานเรมขนครงแรกในชวงราชวงศโจวตะวนตก (ค.ศ.1046-771) และเปนทรจกในนาม “ยา-ยว” (Yayue) ดนตรและการเคลอนไหวเปนสวนส าคญในการแสดง แตละชดจะมบทเพลงเฉพาะ
รปแบบของระบ าทง 6 มาจากเหตการณทางประวตศาสตรและต านานส าคญ ไดแก 1. ยนเหมยนตาเจอน (Yunmen Dajuan 雲門大卷) จากยค
จกรพรรดเหลองแสดงเพอเคารพทองฟา 2. ตาเซยน หรอ ตาซาง (Daxian 大咸หรอ Dazhang 大章)
จากยคพระจกรพรรดเหยา แสดงเพอความเคารพพนดน 3. ตาฉง หรอ ตาเชา (Daqing 大磬หรอ Dashao 大韶) จากยค
จกรพรรดชนแสดงเพอเคารพเทพทงสทศ หรอ ดวงอาทตย ดวงจนทร ดาวและทะเล 4. ตาเซยะ Daxia (大夏) เพอถวายพระเกยรตแกพระจกรพรรดอวมหาราช
เพอเคารพภเขาและแมน า 5. ตาห Dahu (大濩) จากพระเจาถงแหงซางทสบมาจากยคปลายของ
ราชวงศเซย เปนการเคารพบรรพบรษหญง 6. ตาหว Dawu (大武) เปนการสรรเสรญพระจกรพรรดหวโจว เพอเปนการ
บชาบรรพบรษทวไป
นอกจากนยงม "ระบ าเบดเตลด" อก 6 แบบ ทจะแสดงโดยหนมสาวของ ชนชนสง ซงจดแสดงในพธกรรมปลกยอยและพธเซนสงเวยตางๆ ไดแก 1. ระบ าผาไหม 5 ส (帗舞) ด าเนนการส าหรบเคารพบชาพนดนและเมลดพนธแหง
ทวยเทพ 2. ระบ าขนนก (羽舞) เปนบชาศาลเจาและบรรพบรษหรอเทพเจารกษาทศ 3. ระบ าจกรพรรด (皇舞) แสดงบชาเทพเจาทงสทศหรอเพอขอฝน 4. ระบ าธงหางจามร (旄舞) แสดง ณ ทสงเวยใน Biyong (辟雍) 5. ระบ าโล (干舞) เพอแสดงความพรอมเพรยงทางการทหารหรอเพอบชาภเขาและ
แมน า 6. ระบ าราษฎร (人舞) เพอเปนการบชาดวงดาวหรอศาลบรรพบรษ
การเตนร าทงหมดนนมกถออปกรณประกอบการแสดง เชน ขนนก ขนหางจามรหรอโล ยกเวนระบ าราษฎรทมงเนนแสดงการเคลอนไหวของแขน
นอกเหนอจากการเตนร าอยางเปนแบบแผน ระบ าในพธกรรม ระบ าทเปนทนยมและระบ าพนบานแลว การเตนร ายงถกกลาวถงต าราโบราณ คอ Book of Rites ทบนทกไววาขนนางเหวนแหงแควนเหวยเกดงวงนอนในระหวางการแสดงของราชส านกทก าลงแสดงดนตรและนาฏกรรมใหมของเวยและเจงตามตามแนวทางของขงจอ ทแมวาจะดไรสภาพและไมเปนระเบยบ
ในชวงฤดใบไมผลและฤดใบไมรวงเปนชวงสงครามระหวางแควน ไดปรากฏต าราแบบแผนของนางระบ าในต าราโบราณ ซงสตรเหลานอาจมาจากครอบครวยากจนทเดนทางเขาไปถวายตวในฝายในของราชส านกหรอบานของขนนาง รวมถงทาสตางๆ กไดรบการดแลในฐานะนางระบ าซงมมาตงแตสมยราชวงศเซย
สมยราชวงศฉนและราชวงศฮน 221 กอน ค.ศ.–ค.ศ. 220 / พ.ศ.322-763 จกรพรรดอต (Wudi) 104 ปกอน ค.ศ. / พ.ศ.647
ทรงจดตงสถาบนคตศลปแหงราชส านก มการดดแปลงแนวเพลงใหมๆ ผสมอทธพลดนตรตางชาต เชน เปอรเซย รบเอาเครองดนตรบางอยางจากเอเชยกลางมาปรบใช คอ ผผา (Pipa) และ ตจอ
(Dizi)-ขลยผว เกดหนเงาของจน มบนทกวา “ความลมเหลวของพธเรยกวญญาณ” ท าใหยงคงเรยกประต
ทางเขาออกของโรงงว วา “ประตเงา หรอ ประตวญญาณ” ในปลายราชวงศฮนหนเงาของจนไดกลายเปนมหรสพในงานเลยงของราชส านก หนนท าจากไมเคลอนไหวไดรอบตวโดยลอเลอน ขยบแขน เปาขลย และตกลองได
ไปซ (Baixi) เปนการแสดงกายกรรม+ระบ า+ดนตร+ละครใบ และตอมาระบ านไดพฒนามาแสดงเปนเรองราว
ต าราประวตศาสตรกลาวถงการเตนร าจ านวนมากในชวงเวลาน หนงในต านานของการร าอาวธนาจะเกดในระหวางความพยายามทจะลอบสงหารหลวปง (ผกอตงราชวงศฮน) ในงานเลยงทหงเหมน
เหตการณนกยงบอกถงรปแบบพนฐานของระบ ากองโม "Gong Mo" เตนร า (公莫舞) – รปศพทนหมายถง "ทาน...อยา!” กลาวถงการกระท าอยางลบๆ ของโดยเซยงโป (Xiang Bo) ในชวงร าเพลงดาบเพอปองกนไมใหเซยงจวง (Xiang Zhuang) ยนดาบของเขาใหหลวปง
ในยคตอมากองโมเปนระบ าทรจกกนดคอ ระบ าผาพนคอ (巾舞) โดยใชมอทงสองถอผาพนคอผนยาวคลายกบระบ าผาไหมยาวในปจจบน (Long Silk Dance)
หลวปงไดรบการยอมรบวาเปนผรเรมร าวรชย (War Dance) เรยกกนวา ปายว Bayu (巴渝) หรอทรจกกนในภายหลงวาเจาหว (Zhaowu - 昭武) ระบ านเปนการแสดงขนาดใหญทใชการควงอาวธประกอบจงหวะกลองและเพลงในภาษาปา (Ba)
ในชวงราชวงศฉนและฮน ราชส านกจดตงสถาบนดนตรยวฝ (yuefu) ท าหนาทการเกบรวบรวมดนตรพนบานและการเตนร าส าหรบราชส านก
ระบ าทเปนทนยมของราชวงศฮนคอ “ระบ าแขนเสอยาว” ตามทปรากฏหลกฐานจ านวนมากเปนภาพและประตมากรรมในยคนน แขนเสอนนจะยาวและแคบคลายกบ "แขนน า" (水袖 แขนเสอยาวของชดผาไหมทถอดออกไดในสวนทตอจากขอมอ) ตอมากไดใชในอปรากรจนในปจจบน
ต าราประวตศาสตรยงบนทกไวอกวานางระบ าจะเยองเอวไปพรอมกบการสะบดแขนเสอนน นอกจากนยงปรากฏการเตนร าอนๆ เชน ระบ ากลอง (鞞舞) ระบ าระฆง (鐸舞) ร ากระบ และร าค (對舞)
ในชวงราชวงศฮน นยมของการแสดงวพธทศนาทเรยกวาไปซ baixi (百戲 หรอ "รอยการแสดง") ทรวมเอาศลปะการแสดงของจนตางๆ เชน การแสดงผาดโผน ศลปะการตอส มายากล ตลก ดนตรและการเตนร า เจงเหอ (Zhang Heng) ไดบนทกการแสดงตาง ๆ ในหนงสอบทกวแหงโลกตะวนตก (Lyric Essay on Western Capital - 西京賦) ระบวามนกเตนแตงตวเปนสตวปลาและมงกร
ในหนงสอนาฏกรรมของฟหย (傅毅) ไดกลาวถง “ระบ าเจดถาด” (七盤舞 หรอเรยกวาระบ าถาดกลอง - 盤鼓舞) เปนการแสดง ผาดโผนประกอบการเตนร าทมการโยนกลองและรบถวยถาดไปมาอยางรวดเรว
นกแสดงทมชอเสยงแหงราชวงศฮนคอ เซาเฟยหยาน (Zhao Feiyan) ความงามของเธอไดเปลยนสถานะจากจดเรมตนทต าตอยจนกลายเปนสมเดจ พระจกรพรรดน ชอเฟยหยาน หมายถง นกนางแอนทก าลงโบยบน เพราะเธอมรปรางทงดงามและการเตนร าทออนไหวราวกบความพรวไหวของดอกไมในมอ แมนกเตนอาชพอยางเฟยหยานมสถานะทางสงคมต าและผานอาชพเขามาดวยความยากจน แตกประสบความส าเรจดวยการมสถานะทางสงคมทสงขนดวยการเปนนางสนม ผดกบหวงเวงซ (Wang Wengxu -王翁須) ทถกบงคบใหกลายเปนนางระบ าของแควน แตตอมาชวตกตกต าลงเพราะความเบอหนายในงานนาฏกรรมของจกรพรรดซวนแหงราชวงศฮน
ภาพปนบนอฐ (ดนเผา) แสดงภาพของกายกรรมทแสดงในงานเลยงสมยราชวงศฮนตะวนออก (ค.ศ.25-220) คนพบทสสานเมองเฉงต มณฑลเสฉวน เมอ ค.ศ.1954
ภาพนแสดงใหเหนวาเจาของสสานสวมหมวกและเสอคลมยาว มนกดนตรและนกกายกรรมก าลงท าการแสดงพรอมกบนกดนตรหญง ชายสองคนก าลงเลนปาห ในขณะทนางระบ าก าลงเตนร าดวยผาพนคอยาวไปพรอมกบจงหวะกลอง โตะทเหนวางเปลาในกลางภาพแสดงวากจกรรมนเกดขนในงานเลยง
Bai Xi
ค.ศ.220–589 เปนชวงปลายของราชวงศฮนและเรมตนราชวงศสย นาฏกรรมไดรบอทธพล
เดนชดจากเอเชยกลางดงปรากฏในเพลงจนและการเตนร าตางๆ รวมถงเครองดนตรทรงลกแพร คอ ผผา (Pipa) และการเชดสงโตอาจเขามาสจนในชวงนผานเอเชยกลาง
บทเพลงและการเตนร าของกชา (Kucha) กลายเปนทนยมเชนเดยวกบทนยมในแควนเหลยงตะวนตก (ปจจบนคอจงหวดกานซ) ซงอาจจะเปนการซมซบรปแบบจากชาวฮนหรอชนชาตอน จกรพรรดโจวอแหงราชวงศโจวเหนอททรงประสตในเซยนไป (Xianbei) ทรงอภเษกกบเจาหญงเตอรกทไดทรงน าบทเพลงและการเตนร าของเอเชยกลางเขาไปยงประเทศจน
ในระยะนเกดสงครามกลางเมองเชนเดยวกบความขดแยงของพวกรอนเรภาคเหนอ (Wu Hu) สงผลท าใหจนแตกเปนหลายรฐและหลายราชวงศทจดตงขนโดยชาวจนฮนและเชอชาตอน ราชส านกของราชวงศจน (ค.ศ.265-420) ไดยายไปอยทางทศใต และพวกจนฮนอกเปนจ านวนมากกอพยพไปทางทศใตเพราะทนแรงกดดนจากชนเผาหย (Hu) ทางตอนเหนอไมไหว
การอพยพครงนสงผลใหเกดการผสมสานของดนตรและการเตนร าจากทราบลมภาคกลางกบประเพณทองถนภาคใต เปนการแสดงดนตรชนดทเรยกวาจงจาง (Qingshang - 清商) รวมทงดนตร (หรอเปนทรจกกนวาจงหย Qingyue 清樂)
เมอเมองหลวงยายไปทเมองจงกง (Jiankang ปจจบนคอ นานจง Nanjing) ดนตรและการเตนร าจากแควนหว (Wu) ใตแมน าแยงซกลายเปนทนยม
การเตนร าเหลานรวมถงระบ าเกยงซ (Qianxi 前溪舞 – เกยงซเปนหมบานทครงหนงนกแสดงเคยรวมตวกนเพอศกษาดนตรและ การเตนร า) ระบ าปด (拂舞) ระบ าปานขาว (白紵舞) ระบ าถวยถาด (杯槃舞) และระบ าหมงเจน (Mingjun - 明君舞) ซงบอกเลาเรองราวของหวงเซาเจน (Wang Zhaojun)
ค.ศ.160 / พ.ศ.703 จกรพรรดใหสรางโรงละครถาวร เพอใชจดแสดงตอนรบแขกเมอง ตงอยทางทศ
ใตของประตเมองหลวง เปนเวทยกพนสง เสา 4 ตน มหลงคาคลม ผชมนงชมในเกยวประจ าตว
เนอเรองทนยมแสดงละครในชวงครสตศตวรรษท 6-7 เชนเรอง “หนาใหญ” (หนาปลอม/หนากาก) และ “ภรรยาโยกเยก”
หนจน สามารถเคลอนไหวไดมากขน ท าทาเลนเครองดนตรไดมากขน แสดงเรองราวจากประวตศาสตร ต านาน และนทานพนบาน
เรองหนาใหญ ดดแปลงมาจากเรองราวในประวตศาสตร กลาวถงกษตรยฉงกง (Chang Gong)
แหงหลานหลง (Lanling) สมยราชวงศฉตอนเหนอ (Qi) ผมใบหนางดงามราวสตร เมอเจาชายฉงกงออกรบตองสวมหนากากทดดรายขงขงเพอใหขาศกเกรงกลว
ฉากส าคญคอ ฉากทแสดงทาทางการออกรบของเจาชายฉงกงทสงางามนาเกรงขาม มความเราใจนาตนเตน
เรองภรรยาโยกเยก กลาวถงหญงเคราะหรายคนหนงทถกสามขเมาทบตเปนประจ า ผแสดงจะท าทาโอด
ครวญดวยความทกขทรมานของตนใหเพอนบานรบทราบ พรอมทงโยกตวไปมา ทงร าไห ทงบน ทงถอนหายใจอยางโศกเศรา
เมอครวญเพลงเศราไปหลายบท ผชมจะรวมรองบทสรอยเพลงนนพรอมๆ กน อกบทหนงคอสามขเมานน นกแสดงจะแสดงนสยเกเร โหดรายทกระท าตอภรรยาใน
ลกษณะตางๆ
ในสมยจกรพรรดเหวนของราชวงศสยเปนการสนสดการปะทะกนและการแบงแยกจน ราชวงศสยไดท าการเกบรวบรวมดนตรและการเตนร าของชนชาตตางๆ ภายใตการปกครองของราชวงศ รวมถงการแสดงทเปนทนยมนอกแผนดนจนไว
ในหนงสอชอ "ต าราเจดดนตร" (Seven Books of Music – 七部樂) อธบายถงดนตรและการเตนร าของแควนเหลยงตะวนตก เกาหล อนเดย บกคารา กชา ฯลฯ และยงกลาวถงจงชาง (Qingshang) และ เวงกง (Wenkang - 文康) รวมถงระบ าสวมหนากากทเปนทรจกกนในภายหลงวา หลไป (Libi - 禮畢)
ตอมาในสมยราชวงศสย ดนตรและการเตนร าของซเหล (Shule) และ ซามารคนด (Samarkand) ถกเพมเขาไปในหนงสอ "ต าราเกาดนตร" ซงไดขยายออกไปเปน “ต าราสบดนตร” ในชวงรชสมยของจกรพรรดถงไทจง (Taizong) แหงราชวงศถง โดยเพมบทเพลงยนหว (Yanyue - 燕樂 บทเพลงงานเลยง) ของเกาจาง (Gaochang) แตตดเพลงเวงกงออก (Wenkang)
การแสดงทนยมมากทสดคอจงจาง (Qingshang) ของแควนเหลยงตะวนตกและการแสดงดนตรกชา (Kuchan)
ค.ศ.618-907 / พ.ศ.1161-1450 (300 ป) ยคทองแหงศลปวฒนธรรม เกดเสนทางสายแพรไหม (Silk Road) จกรพรรดหมงหวง (Min Huang ค.ศ.714/พ.ศ.1257) ทรงสนพระทยในศลปะทกแขนง
ทรงตงสถาบนการแสดงในราชส านก ชอลหยวน (Liyuan) หรอ “สวนแพร” (Pear Garden Theatre School) เปนทฝกหดศลปนในทกสาขา สมาชกเปนชายทงสน คอ เปนขนท แสดงอยฝายหนา
ทรงตงสถาบนการแสดงแหงราชส านกฝายใน ซงเปนสตรลวน ชอ “สวนแหงฤดอมตะ” ทรงรวมแสดงดวยพระองคเอง เพอเอาใจพระชายาหยางกยเฟย (Yang Guifei) แสดงในราชส านกโดยใชศาลา และสวนดอกไมตามธรรมชาตเปนฉาก
สงเหลานแสดงใหเหนถงความหลากหลายและลกษณะสากลของดนตรและการเตนร าแหงราชวงศถง มไดมแตเพยงการแสดงยนหวและจงจางของชาวจนฮน หากมดนตรและการเตนร าจากประเทศอนเดย เอเชยกลางเอเชยตะวนออกเฉยงใต คอ พย (Pyu) และฟนน (Funan) รวมถงแควนอนๆ ทมพรมแดนตดกบจน เชน ตยฮน? (Tuyuhun) และนานเจา (Nanzhao) ไดเขามาแสดงถวายเปนบรรณาการแตองคจกพรรดในเมองหลวงทฉางอาน (Chang’an) ซงตางกเตนร าในชดพนเมองของตน ถอไดวาราชส านกถงไดรวบรวมผมความสามารถในการเตนร าอนหรหราหมมา โดยไดรวมเอานาฏกรรมของ จน เกาหล อนเดย เปอรเซย และเอเชยกลางเขามาไวดวยกน
โดยเฉพาะอยางยงระบ าทเปนทนยมจากเอเชยกลาง เชน ระบ าหมนตว (胡旋舞) แหงซามารคนด ทเปนการหมนตวอยางรวดเรวคลายกบระบ าของพวกอยกรในปจจบน ในยคนมกจะหลาวกนวานาฏกรรมตางๆ เกดจาก อนลซาน (An Lushan) และพระสนมหยาง (Yang) แหงจกรพรรด ซวนจง
นอกจากนยงมการแสดงอน ๆ เชน ระบ ากงหมอน (柘枝舞) ของพวกทาชเคนต (Tashment) และการเตนเดยวของชาวปา (胡騰舞) นอกจากนยงไดมการอธบายถงการเตนร าของชนผวขาวทท าเสยงสงขนจมก
ราชวงศถงเปนยคทองของดนตรและการเตนร า มสถาบนทไดรบการจดตงขนเพอดแลการฝกอบรมการแสดงดนตรและเตนร าในราชส านก เชน ส านกนาฏกรรมหลวง (太樂署) ทรบผดชอบการแสดงยาหว (Yayue) และยนหว (yanyue) ส านกกลองและป (鼓吹署) รบผดชอบดนตร ในพระราชพธ
จกรพรรดเกาจทรงจดตงสถาบนนาฏกรรมหลวง ซงตอมาจกรพรรดซวนทรงโปรดใหใชสวนแพรเปนสถาบนการศกษาส าหรบการฝกหดของ นกดนตร นกเตนและนกแสดง จ านวนนกดนตรและนกแสดงในราชส านกจงมมากถงหมนคน สวนใหญเปนผเชยวชาญในการแสดงยนหว ทงหมดอยภายใตการบรหารงานของส านกกลองและป ทเรยกกนวาส านกวหารไทจาง (Taichang Temples 太常寺)
การแสดงดนตรในราชส านกถงแบงเปน ๒ รปแบบ คอการแสดงนง (坐部伎) และการแสดงยน (立部伎) การแสดงนงจดในหองโถงขนาดเลกทจ ากดจ านวนของนกเตนและเนนเนอหาชนสงของศลปะ การแสดงยนใชนกเตนจ านวนมากและมกจะแสดงในสนามหญาหรอพนทสเหลยมมทไวส าหรบแสดงผลงานแบบยงใหญ การแสดงยนเปนรปแบบระบ า เชน
ระบ าเจดคณธรรม (七德舞) เดมเรยกวา "เจาชายแหงฉนสบสนต- ตวงศ" (秦王破陣樂) เพอแสดงแสนยานภาพทางทหารของจกรพรรด ถงไทจง (หรอเจาชายแหงฉนกอนครองราชยเปนจกรพรรด) ระบ านใชนกเตน ๑๒๐ คนในชดเกราะทองถอหอก แตกยงสามารถปรบมาเปนการแสดงนงโดยใชนกแสดง ๔ คนสวมชดครยแพรแดง ระบ าทส าคญอก ๒ ชดในสมยราชวงศถง คอ ระบ าอ านวยพร (慶善舞 หรอเรยกวา ระบ าเกาคณธรรม (九功舞) และร าแมทาชนสง (上元舞)
ระบ าขนาดเลกจดแสดงในระหวางงานเลยงและโอกาสอนๆ อาจแบงออกเปน ๒ ประเภท ไดแก การแสดงเชงพลง (健舞) ซงอวดความแขงแรงและกายกรรม และการแสดงความนมนวล (軟舞) ซงอวดความออนโยนและสงางาม
การแสดงพลงรวมถงการแสดงจากเอเชยกลาง เชน การเตนหมน ระบ ากงหมอน และการเตนของชาวปา หรอทรจกกนดของการแสดงเชงพลงกคอการร าดาบ ซงการแสดงทมชอเสยงนนแสดงโดยพระสนมกงซน (Lady Gongsun - 公孫大娘) ทเชอวาไดแรงบนดาลใจในการเขยนอกษรจนของจางเสยว (Zhang Xu)
การแสดงแบบนมนวลนน เชน ร าเดยวเอวเขยว (綠腰)
Details from the Southern Tang/Song dynasty painting "Night Revels of Han Xizai" by Gu Hongzhong, depicting the dancer Wang Wushan (王屋山) performing the Green Waist Dance from the Tang dynasty. The dance was also called Liuyao (六么) as it is similar in pronunciation to Green Waist (Luyao).
การแสดงขนาดใหญทมนกรอง นกเตนและนกดนตรจ านวนมากส าหรบงานจดเลยงทราชส านกถง เรยกวา มหกรรมการแสดงอนยงใหญ (Grand Composition - 大曲) ซงพฒนามาจากการแสดงอนยงใหญในสมยราชวงศฮน ทเรยกวาเซยงเหอ (Xianghe - 相和大曲) แตพฒนาใหซบซอนขนในชวงราชวงศถง
ตวอยางทมชอเสยงอยางยง เชน ระบ าสายรงกระโปรงขนนก (霓裳羽衣舞) ออกแบบโดยพระสนมหยางกยเฟยและใชการขบรองในแบบของจกรพรรดซวนจง การแสดงนเดมเรยกวา ระบ าพราหมณ อาจจะไดน าการเตนร าเอเชยหรออนเดยกลางไปแสดงในราชส านกตามวถทางแบบกชา (Kucha)
การแสดงเหลานไดยตลงหลกจากเกดกบฏอนหลซาง (An Lushan) ซงไดเขามาบนทอนอ านาจและความมงคงของจกรวรรด จงท าใหดนตรและนาฏกรรมในราชส านกเสอมลงอยางมาก
ในราชวงศสยและราชวงศถง นาฏกรรมเชงละครทมการรองและเตนจากราชวงศกอนหนานกลายเปนทนยมและไดรบการพฒนาตอ เชน การแสดงหนาใหญ (大面) หรอ "หนากาก" ทเรยกวา "กษตรยแหงหลานหลง" (蘭陵王) เปนการเตนร าสวมหนากากทมาจากราชวงศฉเหนอเพอแสดงความเคารพเกาจางกง (Gao Changgong) ทท าสงครามโดยสวมหนากากออกรบ
การแสดงโบต (Botou - 撥頭 หมายถง ใชมอเสยผม) จากเอเชยกลางเปนระบ าหนากากอกชนดหนง มต านานวาลกชายคนหนงก าลงมองหาเสอทฆาพอของเขา
การแสดงเรอง "สตรรองล า" (踏謡娘) เกยวของกบเรองราวของภรรยาถกทารณโดยสามของเธอทก าลงเมา แสดงครงแรกใชผชายแสดงเปนผหญง
เนอเรองทใชแสดงทงละครเพลงและระบ านนมความเรยบงาย แตจะไดกลายเปนจดเรมตนของการแสดงงวและการละครจนอนๆ ตอไป
การแสดงทงหลายไดถกพรรณนาไวในบทกวสมยราชวงศถง ดงทไปจวอและหยวน เชงไดกลาวถงระบ าหมนตวไวในบทกวชอวา "การหมนของสาวชาวห" (胡旋女) หรอตฝ (Du Fu) ซงเปนการร าดาบ และยงไดกลาวถง ระบ าปานขาว การเชดสงโตและการแสดงอนๆ ไวดวย
นอกจากนกวแหงราชวงศยงไดเขยนโคลง (Ci) เพอใชขบส าหรบแสดง เชน "พระโพธสตวเถอน" (菩薩蠻) ระบ าขบวน (隊舞) ซงใชนกแสดงจ านวนหลายรอย
การแสดงจ านวนมากถกบนทกไวในเอกสารสมยราชวงศถง แตสวนใหญหายไปหลงจากการลมสลายของราชวงศ แตยงคงเหลอบนทกทส าคญทเปนการแสดงขนาดใหญกวา ๖๐ ชดการแสดง รวมถงบทเพลงและการเตนร าบางชนดถกเผยแพรไปยงประเทศญปนและยงคงแสดงอยจนทกวนน เชนการแสดงกากาก (gagaku)
มบทละคร โครงเรอง แกนเรอง เกดขนจ านวนมาก และไดรบการอนรกษสบทอดมาจนปจจบน
เกดการแสดงตลกทเรยกวา กงเจงช (Canjunxi)
หยางกยเฟย
นางระบ าในราชวงศถง ครสตศตวรรษท 7
ตกตากระเบองสมยราชวงศถง เปนรปนางระบ าและนกดนตร
การแสดงหนในราชวงศถง นยมทวไปในชนบทและเมองนอยใหญ เรมมฉงเขามาบรรเลงประกอบ แสดงเรองราวชวตและการสงสอนตามหลกพทธศาสนาทเรมแพรหลายในราชวงศถง ตวละครทพบบอยคอคนชรา
ค.ศ. 907-960 / พ.ศ.1450-1503 ศลปะการแสดงทกแขนงชะงก เพราะมสงครามทวอาณาจกร เปนชวงเวลาทแผนดนจนแบงแยกออกเปน ๕ ราชวงศ ๑๐ อาณาจกรซงตรงกบ
การลมสลายของราชวงศถง และกลบเปนปกแผนแกครงภายใตราชวงศซง ในชวงราชวงศซงนน การมดเทากลายเปนทแพรหลายแพรหลายในจนในสมย ๕ ราชวงศ ๑๐ อาณาจกรน และอาจเปนทนยมในหมนางระบ า
มเรองเลาเรองหนงทเกยวของพระสนมคนโปรดของจกรพรรดลยว (Li Yu) แหงราชวงศถงใต ไดมดเทาของเธอใหเปนรปพระจนทรเสยวและเตนร าดอกบวดวยปลายเทา
ค.ศ.960-1279 / พ.ศ.1503-1822 ศนยกลางอ านาจยายไปอยทางตอนเหนอของจน จกรพรรดสนบสนนศลปะการแสดงอยางเตมท ท าใหมบรรยากาศศลปะการแสดง
ครกครน การแสดงไปซ (กายกรรม+มายากล) ยงคงมแสดงทวไป หนจนพฒนาสงสดในสมยน แตกแยกออกเปน หนไม หนไหม หนน า (ตนเคาหนน าของเวยดนาม) และหนสด (ใชเดกแทนตวหน) หนไดรบความนยมสงมากในเมองหงโจว (Hangzhou) ปรากฏรานผลตหนมากกวา 24 ราน
การชกเชดหนสาย เปนรปโครงกระดก ในสมยราชวงศซง
สมยจกรพรรดเฉนจง (Chen Zhong-ตนครสตศตวรรษท 11) มการแสดงละครองประวตศาสตรเปนครงแรก โดยอาศยเรองราวจากสมยสามกก เรยกวา “จาจว” (Zaju) (ซงจะเปนตนเคาแหงอปรากรจนตอไป)
จาจว ประกอบดวยผแสดงหลก 3 คน ชายไวเครา นาเกรงขามเปนทย าเกรงของตวละครอน ตลกชาย รปรางบกบนแขงแรง แตงหนาดวยส ชายสงางาม มอ านาจเปนผน า
สมยจกรพรรดหยจง (Hui Zhong-ตนครสตศตวรรษท 12) จาจวไดรบความนยมมากในทกชนชน มการสรางเวทถาวรดวยไมขนาดใหญใชเสาถง 24 ตนทเมองหลวงไคเฟง (Keifeng) รมแมน าเปยน
ศนยกลางความบนเทงในราชวงศซงอยทเมองเปยนเหลยง (Bianliang - ปจจบนคอเมองไคเฟง) และยานตอมาทหลนหนาน (Lin'an ปจจบนคอเมองหางโจว) ไดมการแสดงวาจอ (wazi - 瓦子 หมายถง กระเบอง) หรอ wasi (瓦肆 ตลาดกระเบอง) ซงเปนละครในรปแบบปดวกทเรยกวาเกาหลน (goulan 勾欄)
อาจพบการแสดงในรปแบบตางๆ ทหลากหลายในเมองศนยกลางเหลาน การแสดงบางอยางเรยกวาระบ าลอ (舞旋) ทใชการหมนอยางรวดเรว รวมถงการแสดงจากตางประเทศอนๆ (舞番樂)
การแสดงทมาจากสมยราชวงศถงไดพฒนาเปนรปของคณะทมตวชโรงเรยกวา “ดอกไมทใจกลาง” ซงมเสาไมไผอยกลางและนกเตนและนกดนตรเปนฉากหลง
การแสดงไดรวมเอาบทพดคนเดยวและบทเจรจาเขาไวดวยกนซงการแสดงแบบราชวงศซงนนเปนรปแบบทคนเคยของการแสดงของจนในปจจบน ดงเชน ระบ าดอกไมกลอง (花鼓)
การละเลนหวโต (耍大頭) ซงสวมหนากากเปนหวพระภกษขนาดใหญ (大頭和尚) ซงสงผลตอยคตอมาทนกแสดงสวมหนากากหรอหวขนาดใหญออกแสดง
การแสดงเรอแหง (旱船) เปนการแสดงซงเปนทรจกจากราชวงศกอน ใชเดกผชายคนหนงแตงตวเปนหญงสาวสวมเครองแตงกายทมโครงสรางคลายเรอท าจากผา ปรากฏตวขนดวยการเขาไปนงในเรอแลวถอพาย
การแสดงเหลานอาจจะแสดงโดยคณะนกแสดงเรทเรยกวาเจอโหว (shehuo - 社火 ตงชอตามเทศกาลฤดใบไมผล) ซงจะแสดงในชวงเทศกาลของแตละหมบานหรอเมอง มการแสดงและการเตนร าหลากหลาย เชน การแสดงจบผเสอ (撲蝴蝶) มาไมไผ (竹馬) ระบ าเปาหลาว (Bao Lao 舞鮑老เปาหลาวเปนตวตลก) และเพลงพนบาน (村田樂) ซงพฒนาไปสการแสดงยางจอ (Yangge) ในชวงราชวงศชง
การแสดงวาจอ (wazi) ของราชวงศซงไดพฒนารปแบบมาเปนการแสดงละครตางๆ ทเจรญรงเรองในสมยตอมา โดยเฉพาะอปรากรจนหรองวไดเรมกอรป มการเลาเรองทซบซอนมากขน เชน การร าดาบจะแสดงเฉลมฉลองทประตหงเหมน (Hong Gate) ทพรรณนาถงปฏกรยาของจางเสยว (Zhang Xu) และตฝ (Du Fu) หลงจากดการร าดาบทมชอเสยงของพระสนมกองซน (Gongsun) แหงราชวงศถง เนอเรองตามบทเพลงกลาวถง "ระบ าแหงค าพพากษา" (舞判 หรอเรยกกนวา ระบ าของจงขย 跳鐘馗) ซงตอมากลายเปนอปรากรในสมยราชวงศหมง
รวมถงระบ าของราชวงศซง เชน ระบ าโบกธง (撲旗子) ไดกลายเปนสวนหนงของอปรากรจน
การละครของจนในภาคเหนอไดมการพฒนาในรปแบบเปนการแสดงทหลากหลาย เรยกวา จาจว (Zaju) สวนในทางภาคใตกมการพฒนาเปนอปรากรหนานซ (Nanxi)
การแสดงจดในศนยกลางชมชน เชน ตลาด โรงน าชา และยานบนเทง เกดคณะนกแสดงอาชพทมสมาชก 5-7 คน เปนคนในตระกลเดยวกน มชอเสยง
จนเรยกเปนสมญานาม เชน แมปลาทอง พอหวโต เลนเปนละครเรรวมทงรบใชราชส านก (หากฝาฝนงานของราชการจะถกโบย 40 ท)
บทละคร ส าหรบราชส านกจะแตงโดยกวหลวง สวนชาวบานทวไปนยมบทละครจากนกละครสงกดสมาคมหนงสอทรงเรองในยานมหรสพ (50 โรงละคร) ทเมองหงโจวมเขตมหรสพประมาณ 17 เขต
ตนครสตศตวรรษท 13 ราชวงศซงเสอมอ านาจลงเพาะการรกรานจากพวกมองโกล
เกดการแบงแยกอปรากร ทแบงเปนแบบเหนอ แบบใต
Mural from the Song Dynasty tomb of Zhao Daweng at Baisha in Yuxian, Henan, depicting a male dancer accompanied by musicians dated to 1099 AD
Details of the painting One Hundred Children Playing in the Spring" (百子嬉春图页) by Su Hanchen (苏汉臣) from the Song Dynasty. Painting cropped to show the lion dance
ค.ศ.1280-1368 / พ.ศ.1823-1911 แมวาจะมปญหาเรองการรกราน แตศลปะการแสดงกลบเจรญรงเรอง เพราะชาว
มองโกลมอปนสยรกการแสดง และเหนวาการแสดงจะสามารถเขาถงความคดและรสนยมของคนจนได
เปนยคทองอกยคหนงของการละครจน เกดนกเขยนบทละครทแสดงเสยดสและวพากษวจารณการปกครองของชาว
มองโกลอยางลมลก โดยเฉพาะในชวงครสตศตวรรษท 13-14 แบงรปแบบ การแสดงออกเปน ละครภาคเหนอ และละครภาคใต
เกดรปแบบการแตงหนางวในสมยน
อปรากรจนทมาจากสมยราชวงศหยวนกลายเปนทนยมมาก ซงจะไดท าใหเกดความหลากหลายของประเภทในการแสดงอปรากรจน เชน งวคนฉว (Kunqu) และงวปกกง ไดพฒนาไปตามแตละภมภาค จนท าใหอปรากรจนกลายเปนทนยมเพมขน และไดมการคลคลายรปแบบใหมลกษณะเฉพาะตว สวนระบ าตางๆ นนกไดถกจดแสดงนอกราชส านกมากขนและแยกตางหากจากระบ าพนบานอนๆ และมกใชแสดงเฉลมฉลองในชวงเทศกาลตางๆ
การแสดงพนบาน ดนตรและระบ าเหลานนกยงนยมตอมาจนสมยราชวงศชง เชน ระบ ากลองดอกไม ระบ าโคมไฟดอกไม (花燈) ระบ าเกบใบชา (採茶) รวมถงดนตรและการแสดงระบ าอนๆ
งวแบบภาคเหนอ จาจว (Zaju-ไมเหมอนจาจวราชวงศซง) มรปแบบการแสดงทถายทอดมา
จากราชวงศซงทางตอนเหนอ แตไดรบอทธพลบทละครจาก “กวงฮนชง” (Guan Hanqing) บดาแหงการละครจน เขยนบทละครกวา 60 เรอง (เหลอตอมาเพยง 14 เรอง) เนอเรองโดยมากเกยวกบความรก เรองเบาสมอง ชวตชาววง แตแฝงดวยคณธรรมตามปรชญาขงจอ แตกแฝงการเสยดสราชวงศมองโกลหรอราชวงศหยวนเอาไวอยางแยบยล
ชาวมองโกลยอมรบปรชญาขงจอ การละครจงเฟองฟ มรปแบบการประพนธและนกเขยนบทละครเกดขนกวา 120 ทาน เหลอตกทอดมาประมาณ 150 เรอง
หวางซอผ (Wang Shipu) เปนผทมชอเสยงทสด แตงเรอง ซเซยงจ (Xi xianng ji-Romance of the Western Chamber) – ความรกในหอแดง
งวแบบภาคใต งวหนานซ (Nan Xi) มศนยกลางทเมองหงโจว เนนความออนโยนของ
บทกวหรอเนอเพลง แตไมวางกฏเกณฑและรปแบบตายตวเหมอนละครภาคเหนอ สอดแทรกศลธรรม ใหสนทรยภาพกบอารมณและเสยงดนตร การขบรอง
นกเขยนบทละครทมชอ คอ เกาหมง (Gao Ming-ครสตศตวรรษท 14) หยบยกปญหาสงคมมาตแผในละคร
ผชมยงชนชอบละครองประวตศาสตรแบบโบราณ
ค.ศ.1368-1644 (300 ป) / พ.ศ.1911-2187 เกดการตพมพบทละครจ าหนายใหอาน เกดนกเขยนบท นกวจารณละคร โดยมากเปน
ลกศษยของ ถงเซยนจ (Tang Xianzu) [บรมครการละครสมยหมง ถงเซยนจเปดสถาบนการละครอวหมง (Yu Ming)งานของส านกนมความไพเราะ
เชงอรรถรส มการแสดงทโดงดงคอ “ความฝน 4 แบบของอวหมง” บทละครของส านกนไดรบความนยมสงสด
หวายเหลยงฟ (Wei Liangfu) คตกวผสรางสรรคละครอยางใหม คอ คนชว (Kunqu) ใชแนวดนตรอยางภาคเหนอ (หยวนชว, หยวนจาจว) ผนวกแนวดนตรของภาคใต ศลปนของละครคนชว ตองมความสามารถหลายดาน ทงขบรอง ฟอนร า เจรจากลอนสด แสดงทาทาง สอสารอารมณชนสง
ความคกคกของการละครเกดขนทเมองซโจว (Suzhou) เมองหลวงราชวงศหมง และการละครทงสองรปแบบไดกอเกดรปแบบของอปรากรจนในเวลาตอมา
หรอราชวงศแมนจ ครสตศกราช 1736-1796 (60 ป) จกรพรรดเฉยนหลง (Qian Long) จกรพรรดองคท 4 ทรงสนพระทยใน
ศลปะการแสดง ทรงตระเวนคดเลอกศลปนทมากฝมอทมมาตงแตราชวงศหมง ใหเขามาประจ า ณ กรงปกกง
ทรงโปรดใหตงคณะงวหลวง ทรงปรบปรงการแสดงใหสมจรงยงขน ดดแปลงออกแบบเวทใหใหญขน ละครสมยนเปนตนเคาใหเกดอปรากรปกกงในปจจบน ซงเนนความนมนวลของการผสานศลปะแขนงตางๆ เขาดวยกน ไดแก
การดนตร คตลลา การขบรอง ขบกลอมบทกว กลอนสด การแสดงระบ า นาฏลลา การแสดงทาทางและอารมณความรสก การแสดงศลปะปองกนตว กระบวนรบและกายกรรม
กฎเกณฑเกยวกบสตร เชน การมดเทา ทเขมงวดมากขนมผลตอจ ากดการเคลอนไหวของสตรไดกลายเปนขอหามทางสงคมทหามสตรทมดเทาออกแสดง กฎของสตรเหลานทใชเปนพนฐานเดยวกนกบกฎของนกแสดงหญงภายในโรงละครหลวงแหงปกกงของจกรพรรดเฉยนหลงแหงราชวงศชงดวย ท าใหเกดการแสดงทเลยนแบบสตรโดยใชผชายเขามารบบทบาทแทนทผหญง อยางไรกดยงคงมนกแสดงหญงทมดเทาออกแสดงเรทวไปในศตวรรษท ๒๐ ซงเปนชวงทประกาศใชกฎหมายใหมแลว
ในชวงตนศตวรรษท 20 ไดมความพยายามฟนฟให "ใชรปแบบเกา" ทงของงานวรรณกรรมและศลปะ เพอเปนเครองมอในการเชอมตอกบมวลชน รปแบบการเตนร าแบบดงเดมของจนไดมการปรบปรงและใชโฆษณาชวนเชอ
ในป ค.ศ.1943 พรรคคอมมวนสตจนไดรเรมการแสดงทใชการเคลอนไหวแบบใหมทเรยกวาหยางจอ (Yangge) ซงถกน ามาใชเปนแสดงนยของการเดนขวนชมนมสนบสนนการปกครองแบบสงคมนยมของชาวบาน
การเตนร าแบบใหมนมความเรยบงายกวานาฏกรรมแบบเกา มองคประกอบตามลทธสงคมนยม เชน ผน าขบวนถอเคยวแทนรม ซงเปนทรจกกนในนาม "ตอสหยางจอ” (Struggle Yangge) หรอ "การปฏรปหยางจอ” (Reform Yangge)
นกแสดงทโดดเดนของชวงแรกนคอ ไตไอเหลยง (Dai Ailian) ทไดรวบรวมศลปะการฟอนร าพนบานและมการสรางผลงานใหมบนพนฐานเดมเหลาน โดยใชการเตนร าพนบานของชาวฮนหรอชนกลมนอยอนๆ เพอน าเสนอภาพของมวลชนสประชาชน ผลงานของเธอ เชน ระบ าดอกบวทไดแรงบนดาลใจมากจากการเตนร าพนบานของพวกซานซ (Shaanxi) ระบ านางฟาเหรหาว (Flying Apsaras) ทสรางจากแรงบนดาลใจจากภาพจตรกรรมฝาผนงในถ ามาเกา Mogao หรอระบ ากลองของชาวเยา ระบ าใบพการ ระบ าทเบตในฤดใบไมผลและระบ าพนบานมณฑลอานฮยนาฏศลปพนบาน
ไอเหลยงยงไดกอตงโรงเรยนบลเลตแหงแรกในประเทศจน ชอวาโรงเรยนนาฏกรรมแหงปกกง ในป ค.ศ.1954
การเตนร าแบบตะวนตกกลายเปนทนยมในศตวรรษท 20 เชน การเตนบอลรมแบบตะวนตกและกลายเปนทนยมมากในป ค.ศ.1940 ตามไนตคลบของ เซยงไฮ แมกระทงผน าลทธคอมมวนสต เชน เหมาเจอตงและโจวเอนไหลกมความหลงใหลในการเตนบอลรมแบบโซเวยต ซงตามธรรมเนยมจนในอดตนน ชายและหญงสงศกดจะไมไดรบอนญาตใหเตนจบมอกน
ในยคสาธารณรฐประชาชนจนเปนการสรางสรรคเตนร าใหมบนพนฐานของรปแบบเกา เชนเดยวกบประเพณพนบานตางๆ ซงไดสบตอมาจนถงทกวนน แมกระทงชอแบบดงเดมทเคยใชกนมากถกน ามาตความและสรางสรรคดวยการออกแบบทาเตนสมยใหมตามจนตนาการเพอจดแสดงในโรงละครหรอผานสอโทรทศน