รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการพัฒนาฐานข้อมูลพื้นที่เสี่ยงภัยแล้ง

1

โครงการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

รายงานฉบบสมบรณ

(Final Report)

โครงการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลง ในจงหวดเชยงราย

โดย

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ)

มหาวทยาลยเชยงใหม

ภายใตขอตกลงการปฏบตงานประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

31 ตลาคม 2558

รายงานฉบบสมบรณ

(Final Report)

โครงการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลง ในจงหวดเชยงราย

โดย

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ)

มหาวทยาลยเชยงใหม

ภายใตขอตกลงการปฏบตงานประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

31 ตลาคม 2558

ค าน า

ในปจจบนสถานการณภยพบตทเกดขนในประเทศไทย เกดขนเปนประจ าและทวความรนแรงมากยงขน ดงนนจงมการศกษาและพฒนาฐานขอมลเชงพนท ดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ ทงระบบสารสนเทศภมศาสตร และรโมทเซนซง ขนมาเพอชวยในการวเคราะหทางพนท หรอชวยในการประกอบการตดสนใจ ดานตางๆในการเลอกใชพนททงในสวนของภาครฐ หรอสวนภาคเอกชน

ในการนการจดท าฐานขอมลภยแลงขนและเสนอผานระบบอนเตอรเนต จากโครงการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย โดยส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) และศนยภมภาคเทคโนยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ) ไดจดท า เพอเปดดโอกาส ใหบคคลทวไปสามารถใชบรการขอมลดงกลาว ในการศกษา หรอใชขอมลประกอบในการพฒนาองคความรตอไป

คณะผวจย

31 ตลาคม 2558

ก

ข


สารบญ

บทท 1บทน า .................................................................................................................................................. 1

1.1 หลกการและเหตผล ........................................................................................................................ 1 1.2 วตถประสงค ................................................................................................................................... 1 1.3 ผรบผดชอบโครงการ ....................................................................................................................... 1 1.4 สถานทด าเนนการ ........................................................................................................................... 1 1.5 พนทด าเนนการ .............................................................................................................................. 2 1.6 วธการด าเนนการ ............................................................................................................................ 2 1.7 ระยะเวลาด าเนนงาน ...................................................................................................................... 5 1.8 งบประมาณ .................................................................................................................................... 6 1.9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบเมอโครงการเสรจสมบรณ ...................................................................... 6 1.10 ชอหนวยงานเจาของแผนงาน/ โครงการ ......................................................................................... 6

บทท 2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ............................................................................................................. 7

2.1 แนวคดเกยวกบภยแลง ................................................................................................................... 7

2.1.1 นยามและความหมาย ........................................................................................................ 7 2.1.2 สาเหตของการเกดภยแลง .................................................................................................. 7 2.1.3 ประเภทของภยแลง ........................................................................................................... 8 2.1.4 ลกษณะของการเกดภยแลง................................................................................................ 9 2.1.5 ผลกระทบปญหาภยแลงในประเทศไทย ............................................................................. 9

2.2 แนวคดทางดานระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information System: GIS) ............. 10

2.2.1 องคประกอบของระบบสารสนเทศภมศาสตร ................................................................... 10 2.2.2 ขอมลเชงพนท (Spatial data) ........................................................................................ 11 2.2.3 ประโยชนของระบบสารสนเทศภมศาสตร ........................................................................ 14

2.3 แนวคดทางดานรโมทเซนซง (Remote Sensing: RS) .................................................................. 15 2.4 แนวคดทางดานระบบสารสนเทศ (Information System) ........................................................... 15

2.4.1 ระบบและระบบสารสนเทศ ............................................................................................. 16 2.4.2 ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information Systems: MIS) ............ 17 2.4.3 สวนประกอบของระบบสารสนเทศเพอการจดการ ........................................................... 18 2.4.4 คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอการจดการ ................................................................ 19

ค


สารบญ (ตอ)

2.4.5 ประโยชนของระบบสารสนเทศเพอการจดการ................................................................. 20 2.4.6 ลกษณะของสารสนเทศ .................................................................................................... 21 2.4.7 องคประกอบของระบบสารสนเทศคอมพวเตอร ............................................................... 21

2.5 แนวคดดานระบบเผยแพรขอมล (Web Map Service) ................................................................... 22

2.5.1 Open Geospacial Consortium (OGC) ....................................................................... 22 2.5.2 Web Mapping Service (WMS) ........................................................................................ 23 2.5.3 Web Feature Service (WFS) ........................................................................................... 23 2.5.4 Web Coverage Service (WCS) ........................................................................................ 24 2.5.5 ภาษา HTML ................................................................................................................... 24 2.5.6 ภาษา JavaScript ............................................................................................................ 26 2.5.7 Geo Server .................................................................................................................... 28 2.5.8 PostgreSQL.................................................................................................................... 28

บทท 3 การสรางฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ......................................................................................... 31

3.1 กรอบการด าเนนงาน ..................................................................................................................... 31 3.2 ขนตอนการด าเนนงาน .................................................................................................................. 31 3.3 การพฒนาฐานขอมลภยแลง จงหวดเชยงราย ............................................................................... 31

3.3.1 ขอมลรโมทเซนซง (Remote Sensing) ........................................................................... 32 3.3.2 ขอมลสารสนเทศภมศาสตร.............................................................................................. 36 3.3.3 การวเคราะหพนทเสยงภยแลงดวยสารสนเทศภมศาสตร ................................................. 39

บทท 4 การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ผานระบบเครอขายอนเตอรเนต ... 60

4.1 การออกแบบระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานเครอขายอนเตอรเนต ...... 60 4.2 การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลภมสารสนเทศผานระบบเครอขายอนเตอรเนต ............ 62

4.2.1 ขอมลตงตนจดเกบในรปแบบฐานขอมล (Database) ....................................................... 62 4.2.2 การน าเขาขอมลสฐานขอมล PostgreSQL....................................................................... 62

บทท 5 สรปและอภปรายผล ......................................................................................................................... 64

ง


สารบญ (ตอ)

5.1 การจดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ..................................................................................... 64

5.1.2 ขอมลพนฐานสารสนเทศภมศาสตร .................................................................................. 64 5.1.2 ขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนทเสยงภยแลงจงหวดเชยงราย .......................................... 64

5.2 การอภปรายผล ............................................................................................................................. 65

จ


สารบญตาราง ตารางท 1-1 ตารางระยะเวลาด าเนนงาน ...................................................................................................... 5 ตารางท 3-1 ชนขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนฐาน .................................................................................... 36 ตารางท 3-2 ชนขอมลหมบานภยแลง .......................................................................................................... 36 ตารางท 3-3 ชนขอมลดานอตนยมวทยา ..................................................................................................... 37 ตารางท 3-4 ชนขอมลดานอทกวทยา .......................................................................................................... 37 ตารางท 3-5 ชนขอมลดานกายภาพ ............................................................................................................ 37 ตารางท 3-6 รายละเอยดการปรบปรงฐานขอมล ......................................................................................... 38 ตารางท 3-7 ปยจยและคาคะแนนความเสยงภยแลงโดยระบบผเชยวชาญ .................................................. 39 ตารางท 3-8 ผลการวเคราะหพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงรายตามระดบความรนแรงของภยแลง .......... 59

ฉ


สารบญภาพ ภาพท 1-1 แผนทจงหวดเชยงราย ................................................................................................................. 3 ภาพท 1-2 กรอบแนวคดการด าเนนงาน ........................................................................................................ 4 ภาพท 2-1 องคประกอบของ GIS ................................................................................................................ 11 ภาพท 2-2 การใชเวกเตอรเปนตวแทนขอมลในพนท ................................................................................... 12 ภาพท 2-3 ลกษณะของขอมลราสเตอร ....................................................................................................... 12 ภาพท 2-4 ความสมพนธระหวางขอมลราสเตอรกบขอมลลกษณะประจ า ................................................... 13 ภาพท 2-5 ลกษณะของขอมลจด เสน และพนท ......................................................................................... 14 ภาพท 2-6 องคประกอบของ GIS ................................................................................................................ 16 ภาพท 3-1 ขอบเขตการปกครองในจงหวดเชยงราย .................................................................................... 40 ภาพท 3-2 การใชประโยชนทดนในจงหวดเชยงราย .................................................................................... 41 ภาพท 3-3 ความสงในจงหวดเชยงราย ........................................................................................................ 42 ภาพท 3-4 ความลาดชนในจงหวดเชยงราย ................................................................................................. 43 ภาพท 3-5 การระบายน าของดนในจงหวดเชยงราย .................................................................................... 44 ภาพท 3-6 ล าน าในจงหวดเชยงราย ............................................................................................................ 45 ภาพท 3-7 ชลประทานในจงหวดเชยงราย ................................................................................................... 46 ภาพท 3-8 ปรมาณน าฝนป 2550 ในจงหวดเชยงราย .................................................................................. 47 ภาพท 3-9 ปรมาณน าฝนป 2551 ในจงหวดเชยงราย .................................................................................. 48 ภาพท 3-10 ปรมาณน าฝนป 2552 ในจงหวดเชยงราย ............................................................................... 49 ภาพท 3-11 ปรมาณน าฝนป 2553 ในจงหวดเชยงราย ............................................................................... 50 ภาพท 3-12 ปรมาณน าฝนป 2554 ในจงหวดเชยงราย ............................................................................... 51 ภาพท 3-13 ปรมาณน าฝนป 2555 ในจงหวดเชยงราย ............................................................................... 52 ภาพท 3-14 ปรมาณน าฝนป 2556 ในจงหวดเชยงราย ............................................................................... 53 ภาพท 3-15 อณหภมในจงหวดเชยงราย ...................................................................................................... 54 ภาพท 3-16 หมบานเกดภยแลงในจงหวดเชยงรายป 2550-2551 ............................................................... 55 ภาพท 3-17 หมบานเกดภยแลงในจงหวดเชยงรายป 2552-2553 ............................................................... 56 ภาพท 3-18 หมบานเกดภยแลงในจงหวดเชยงรายป 2554-2555 ............................................................... 57 ภาพท 3-19 พนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย ........................................................................................ 58 ภาพท 4-1 การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานเครอขายอนเตอรเนต ....... 61

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล

การพฒนาฐานขอมลเชงพนทนน เทคโนโลยภมสารสนเทศทงระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information Systems: GIS) ร โ มท เซนซ ง (Remote Sensing) ถ อว า เป น เคร อ งม อท มประสทธภาพมากทสามารถตรวจหา ประมวลผล สบคน แสดงผล และวเคราะหความสมพนธเชงพนทระหวางชนขอมลตางๆ เพอใหเกดชนขอมลใหมทมคณลกษณะเชงพนทตามผลการวเคราะห ทสามารถน าไปตดตาม และประเมนผลสถานการณการเกดภยพบต ไดอยางมประสทธภาพ ซ งภยแลงจดไดว า เปนหน ง ในหลายประเภทของภยพบตทเกดขนอยเปนประจ าและนบวนจะทวความรนแรงมากขนจากสถานการณ การเปลยนแปลงของภมอากาศ โดยประเทศไทยเองมหลายพนททประสบกบปญหาดงกลาว โดยเฉพาะ พนทจงหวดเชยงรายซงตงอยทางภาคเหนอของประเทศไทย

ดงเหตผลทไดกลาวขางตน ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ) ในฐานะหนวยงานทอยภายใตกรอบความรวมมอกบส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) ซ งมยทธศาสตรในการพฒนาและขบเคลอนโครงสรางภมสารสนเทศแหงชาต เพอบรการสงคม โดยมงเนนใหเกดการขบเคลอนทางการพฒนาขอมลภมสารสนเทศของประเทศ จงไดด าเนนโครงการศกษาเพอท าการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงตอการเกดภยแลงดวยวธการวเคราะหความสมพนธเชงพนทระหวางดชนตางๆ ท เกยวของ เพอใหไดฐานขอมลภยแลงทถกตองทนสมย สามารถน าไปใชในการ วเคราะหวางแผนไดอยางมประสทธภาพยงขนตอไป

1.2 วตถประสงค

1.2.1 เพอศกษาและพฒนาเทคนควธการในการวเคราะหพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

1.2.2 เพอพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

1.3 ผรบผดชอบโครงการ

1.3.1 ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสเทศ (ภาคเหนอ) ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

1.3.2 ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

1.4 สถานทด าเนนการ

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ) ภาควชาภมศาสตร คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

2


1.5 พนทด าเนนการ

พนทจงหวดเชยงราย ครอบคลมพนทประมาณ 304,565 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 190,353 ไร (ภาพท 1-1)

1.6 วธการด าเนนการ

การด าเนนงานการจดท าฐานขอมลพนทเสยงภยแลงจงหวดเชยงรายมกรอบการด าเนนงานและรายละเอยดการด าเนนงานดงน

1. รวบรวมฐานขอมลทงขอมลสถต และขอมลภมสารสนเทศเกยวกบภยแลงในจงหวดเชยงราย 2. ท าการศกษา ส ารวจเพอตรวจสอบเกณฑความเหมาะสม และสรางฐานขอมลภยแลงจงหวดเชยงราย

ตามมาตรฐาน 3. ท าการวเคราะหและประมวลผลพนทเสยงภยแลงจงหวดเชยงรายดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ

ทงระบบสารสนเทศภมศาสตรและรโมทเซนซง 4. จดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรและแผนทพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย 5. การตรวจสอบความถกตองของฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย จากการส ารวจ

ภาคสนาม 6. จดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต 7. พฒนาผานระบบเครอขาย ในการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ฐานขอมลพนทเสยงภย

แลงในจงหวดเชยงรายผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

3


ภาพท 1-1 แผนทจงหวดเชยงราย

4


ภาพท 1-2 กรอบแนวคดการด าเนนงาน

Landsat 8 OLI Data

(2013-2015)

Remote Sensing: RS

Preprocessing

Geoinformatics Information System: GIS

Analysis

Accuracy Assessment

Drought Database

- Agriculture Area

- Water Resource

- Drought

- Etc.

Surveying

ฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

กระบวนการพฒนาระบบการใหบรการเผยแพรขอมลผานเครอขายอนเตอรเนต

5


1.7 ระยะเวลาด าเนนงาน

ระยะเวลาด าเนนงานทงสน 12 เดอน โดยมรายละเอยดการด าเนนงานดงน

ตารางท 1-1 ตารางระยะเวลาด าเนนงาน

รายการกจกรรม พ.ศ. 2557 พ.ศ. 2558

ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.

1. ศกษาและสรางฐาน ขอมลตามมาตรฐาน

2. จดหาและน าเขาขอมลเชงพนทและขอมลรายละเอยด

3. ส ารวจเพอตรวจสอบเกณฑความเหมาะสม

4. การวเคราะหและประมวลผล

5. ตรวจสอบความถกตอง ภาคสนาม

6. ขอมลสาร สนเทศภมศาสตรและแผนทความเสยง

6


1.8 งบประมาณ

งบประมาณรวมทงโครงการ 243,000.-บาท (สองแสนสหมนสามพนบาทถวน) สนบสนนจากส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

1.9 ประโยชนทคาดวาจะไดรบเมอโครงการเสรจสมบรณ

1.9.1 ประโยชนทางตรง

- ไดพนทเสยงภยแลงในระดบตางๆ ในจงหวดเชยงราย

- ไดดชนและเทคนคการวเคราะหพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

1.9.2 ประโยชนทางออม

- สามารถน าขอมลไปใชประโยชนในงานทางดานตางๆ ทเกยวของในพนทศกษา

- เกดความตระหนกในคณประโยชนของการน าระบบสารสนเทศภมศาสตรมาใชในการบรหารจดการภยพบตไดอยางมประสทธภาพ

- การผสานความรวมมอของหนวยงานตาง ๆ ทอาจเกดขนจากการใชประโยชนฐานขอมลรวมกน

1.10 ชอหนวยงานเจาของแผนงาน/ โครงการ

หนวยงาน

- กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย

- ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน)

- ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ ภาคเหนอ

ผรบผดชอบโครงการ

1. ผศ.ดร.อรศรา เจรญปญญาเนตร ต าแหนง รกษาการผอ านวยการศนยภมภาค เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ)

2. นายศรณย จตอาร ต าแหนง นกวจย (ผประสานงานโครงการ)

บทท 2

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1 แนวคดเกยวกบภยแลง

2.1.1 นยามและความหมาย

ภยแลงเปนสภาวะอากาศชนดหน งทส งผลกระทบอยางรนแรงตอสภาพภ มอากาศ ในหลายๆเขตทวโลก (Marshall and Zhou,2004) ซงมความซบซอน อกทงยงเปนสาเหตของปญหา ทงทางดานสงแวดลอม สงคม และเศรษฐกจ ( Ji and Peters,2003) จงมผ ใหค าจ ากดความ ของค าวาภยแลงแตกตางกนออกไป เชน

กรมอตนยมวทยา (2533) กลาววา ภยแลง (drought) เปนสภาวะฝนแลงหรอภยแลง ของลมฟาอากาศ ซงเปนภยธรรมชาตอนเกดจากการมฝนตกนอยกวาปกตหรอไมตกตองตามฤดกาล ท าใหเกดการขาดแคลนน าใชและพชพรรณตางๆ ขาดน าหลอเลยง ขาดความชมชนท าใหพชผล ไมสมบรณและการเจรญเตบโตใหผลไมเปนปกต เกดความเสยหายและเกดความอดอยากขาดแคลนทวไป ความรนแรงของฝนแลงขนอยกบความชนของอากาศ ความชนของดน ระยะเวลา ทเกดภยแลงและความกวางใหญของพนท

2.1.2 สาเหตของการเกดภยแลง

การเกดภยแลงแตละครง เกดจากหลายสาเหตประกอบกน ซง กรมอตนยมวทยา (2537) ได แบงสาเหตของการเกดภยแลงออกเปน 5 สาเหตคอ

1. ภยแลงเนองจากการขาดความสมดลของธรรมชาต เชน ในปนนหรอกอนหนานน มการเกดระเบดของภเขาไฟในบรเวณตางๆ มากกวาปกต ท าใหเกดเถาถานหรอผงฝนละอองทเกดจากการเผาไหม ทเรยกวา “aerodol” ซงเปนสารบดบงแสงจากดวงอาทตยไมใหมาถงยงพนโลกบรรยากาศบนพนโลกจงเยนกวาทควรจะเปน ความสมดล ของธรรมชาตจงเสยไป ปรมาณน าฝนทตกลงมาจงนอยกวาปกต

2. ภยแลงเนองจากสภาวะอากาศในฤดรอน รอนมากกวาปกต ซงโดยปกตในชวงฤดรอนบรเวณความกดอากาศสงจากมหาสมทรแปซฟดกจะแผเขามาปกคลมบอยครงตดตอกนเปนเวลานานจงท าใหปนนอากาศของประเทศไทยรอนขน

3. ภยแลงเนองจากการพดพาของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต โดยปกตในชวงฤดฝน ลมมรสมตะวนตกเฉยงใตจะพดน าเอาความชนมาจากทะเลเขาสประเทศไทยเปนเหต ใหเกดฝนตกในประเทศไทย แตถาในปใดลมมรสมตะวนตกเฉยงใตเกดพดในชวงระยะเวลาสนๆ และขาดความชนทจะมาสนบสนนใหเกดฝนได ในปนนปรมาณฝนนอยกวาปกต ท าใหเกดสภาวะภยแลง

8


4. ภยแลงเนองจากความผดปกตของต าแหนงรองมรสม ท าใหฝนตกในพนทไมตอเนอง โดยปกตรองมรสมจะเคลอนทตามแนววงโคจรของดวงอาทตยผานประเทศไทย 2 ชวง คอ ชวงเดอนมนาคมถงกรกฎาคม เคลอนจากทศใตไปทศเหนอ และเดอนสงหาคม ถงพฤศจกายนจากทศเหนอลงมาทศใตซงการเคลอนททง 2 ชวง จะท าใหเกดฝนตก ในบรเวณทเคลอนทผานอยางตอเนองแตในบางปต าแหนงของการเกดรองมรสม จะไมตอเนองและไมชดเจน จงท าใหปนนปรมาณฝนจะนอยกวาปกต

5. ภยแลงเนองจากความผดปกตอนเนองมาจากพายดเปรสชนเคลอนผานประเทศไทย นอยกวาปกต โดยปกตถาประเทศไทยมพายดเปรสชนเคลอนผาน เขามาในชวงฤดฝน ปประมาณ 3 ถง 4 ลก ในชวงเวลาทหางกนพอสมควรแลว จะเปนผลดอยางมาก ตอการเกษตรกรรมของประเทศไทย ในทางตรงกนขาม ถาปใดประเทศไทยมพายดเปรสชนเคลอนผานเขามาเพยง 1-2 ลก ปนนประเทศไทยจะมโอกาสเกดภยแลงได

2.1.3 ประเภทของภยแลง

โดยธรรมชาตแล ว ภ ยแล งน นมหลากหลายด าน ซ งแตละด านจะมผลกระทบ ตอสงแวดลอมแตกตางกนไป การแบงชนดของภยแลงขนอยกบปรมาณของความชน ความตอเนองของการเกดความขาดแคลน และขนาดของพนทประสบภย (Nation Oceanic and Atmospheric Administration: NOAA,1999) ซงแบงออกไดเปน 4 ชนดดงน

1. ทางดานอตนยมวทยา (Meteorological Drought) ระดบและช ว ง เ วลาของภ ยแล ง ท ม ผ ลจากปร ม าณน า ฝนท ไ ม เ พ ย งพอ

หรอลดลงมากเมอเทยบกบคาปกตหรอคาเฉลยของปรมาณน าฝน ซงมคาเฉลย หรอคาความปกตของปรมาณน าฝนนจะมความแตกตางกนไปในแตละสภาพภมอากาศและแตละพนท

2. ทางดานอทกวทยา (Hydrological Drought) การลดระดบลงของน าบนพนหรอใตผวโลกท เปนผลมาจากปรมาณน าฝน

และสงผลกระทบตอระบบอทกศาสตรในพนท เชน การลดระดบลงของความชน ในดน แมน าล าธารหรอแหลงน าธรรมชาต น าใตดนและอางเกบน าหรอเขอน

3. ทางดานการเกษตร (Agricultural Drought) เ ป น ผ ล ก ร ะท บ ท ม ต อ ก จ ก ร ร ม ท า ง ก า ร เ ก ษ ต ร ท เ ก ด ข น จ า ก ภ ย แ ล ง

ทงในเชงอตนยมวทยาและเชงอทกวทยา การขาดแคลนของน าฝน แหลงน าธรรมชาต ความชนในดน และอนๆ ทมความเกยวของกบความตองการน าของพชชนดตางๆ ในแตละพนท ซงมผลตอการเจรญเตบโตของพชพรรณในชวงนนๆและสงผลถงจ านวนของผลผลตทจะเกดขน

9


4. ทางดานเศรษฐกจและสงคม (Social-Economic Drought) เกยวของกบความสมดลของความตองการและปรมาณของผลผลตซ งมผล

จากภยแลง ทงในเชงอตนยมวทยา อทกวทยา และเกษตรกรรม โดยภยแลงเชงเศรษฐกจ และสงคมนจะเกดขนเมอความตองการในสนคาหรอผลผลตสงกวาปรมาณสนคา หรอผลผลตทไดอนเปนผลมาจากการขาดแคลนน าในกระบวนการผลต

2.1.4 ลกษณะของการเกดภยแลง

World Meteorological Organization (1975) จ าแนกล กษณะของการ เก ดภ ย แล ง (major types of drought) ออกเปน 4 ลกษณะไดแก

1. ลกษณะแล งทาง อตนยมวทยา (meteorological drought) กล าวคอ เปนการเปรยบเทยบปรมาณฝนตกในชวงเวลาขณะนนกบปรมาณฝนตกเฉลย (average precipitation) ในชวงเวลาเดยวกบปทผานมา หรอบางกรณจะพจารณาอณหภม เปนพารามเตอรรวม

2. ลกษณะภยแลงโดยพจารณาจากกจกรรมของการเกษตร (agricultural drought)กลาวคอ เมอพชทเพาะปลกไมไดรบน าฝนจากธรรมชาตถกตองตามชวงฤดกาล และไมสามารถน าปรมาณน า ในดน (water stored in the soil) มาใช เ พอการเจรญเตบโตของพชไดอยางเพยงพอจนท าใหเกดความเสยหายตอผลผลตโดยรวม (average yield)

3. ลกษณะภยแลงทางอทกวทยา (hydrologic drought) สามารถพจารณาไดจากปรมาณน าในล าธาร (stream flow) ปรมาณน าตนทนในอางเกบน า (reservoir storage) ปรมาณน าใตดน(groundwater) ทเปลยนแปลงไปเทยบกบสภาวะปกตในชวงเวลา ทผานมา

4. ลกษณะภยแลงโดยพจารณาจากสภาพเศรษฐกจและสงคม (socioeconomic drought) ซงสามารถชวดไดดวยกระบวนการประเมนผลตอบแทนทสญเสยไปจากเดม (loss from an average or expected return)

2.1.5 ผลกระทบปญหาภยแลงในประเทศไทย

หนงสอกรมอตนยมวทยา (2555) กลาววา ภยแลง ส งผลกระทบให เกดภยแล ง ในประเทศไทยมผลกระทบโดยตรงกบการเกษตรและแหล งน า เน องจากประเทศไทย เปนประเทศ ทประชาชนประกอบอาชพเกษตรกรรมเปนสวนใหญ ภยแลงจงสงผลเสย หาย ตอกจกรรมทางการเกษตร เชน พนดนขาดความชมชน พชขาดน า พชชะงกการเจรญเตบโต ผลผลต ทไดมคณภาพต า รวมถงปรมาณลดลง สวนใหญภยแลงทมผลตอการเกษตร มกเกดในฤดฝนทมฝน ทงชวงเปนเวลานาน ผลกระทบทเกดขนรวมถงผลกระทบดานตาง ๆ ดงน

10


1. ดานเศรษฐกจ สนเปลองและสญเสยผลผลตดานเกษตร ปศสตว ปาไม การประมง เศรษฐกจทวไป เชน ราคาทดนลดลง โรงงานผลตเสยหาย การวางงาน สญเสยอตสาหกรรมการทองเทยว พลงงาน อตสาหกรรมขนสง

2. ดานสงแวดลอม สงผลกระทบตอสตวตาง ๆ ท าใหขาดแคลนน า เกดโรคกบสตว สญเสยความหลากหลายพนธ รวมถงผลกระทบดานอทกวทยา ท าใหระดบและปรมาณน าลดลง พนทชมน าลดลง ความเคมของน าเปลยนแปลง ระดบน าในดนเปลยนแปลงคณภาพน าเปลยนแปลง เกดการกดเซาะของดน ไฟปาเพมขน สงผลตอคณภาพอากาศและสญเสยทศนยภาพ เปนตน

3. ดานสงคม เกดผลกระทบในดานสขภาพอนามย เกดความขดแยงในการใชน า และการจดการคณภาพชวตลดลง

1.11 แนวคดทางดานระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information Systems: GIS)

ระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information Systems: GIS) หมายถง ระบบขอมล ท เชอมโยงพนทกบคาพกดภมศาสตร และรายละเอยดของพนทนนบนพนโลกโดยใชคอมพวเตอร ทประกอบดวย ฮารดแวรและซอฟแวร เ พอการน าเขา จดเกบ ปรบแก แปลงว เคราะหขอมล และแสดงผลลพธในรปแบบตางๆ เชน แผนท ภาพสามมต สถตตารางขอมลรอยละ เพอชวยในการวางแผนและตดสนใจของผใชใหมความถกตองแมนย า

ระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนระบบทสามารถบนทกขอมลเ พอทจะแสดงสภาพพนทจรง จงมการจดเกบขอมลประเภทตางๆ เปนชนๆ (layer) ซงชนขอมลเหลานเมอน ามาซอนทบกนจะแสดง สภาพพนทจรงได

2.2.1 องคประกอบของระบบสารสนเทศภมศาสตร

องคประกอบทส าคญของระบบสารสนเทศภมศาสตร ประกอบดวย

1. ขอมล ประกอบดวย ขอมลเชงพนท เปนขอมลทเปนพกดทางภมศาสตรแสดงคาละตจดและลองจจด ไดแก ขอมลจด เชน โรงเรยน ขอมลเสน เชน ทางรถไฟ ขอมลรปปดด เชน ขอบเขตจงหวด เปนตนขอมลค าอธบาย เปนขอมลประกอบขอมลเชงพนท เชน ขอมลเกยวกบจ านวนครและนกเรยนในโรงเรยน เปนตน

2. สวนชดค าสง หรอซอฟตแวร เปนโปรแกรมคอมพวเตอรทใชจดการขอมลในระบบสารสนเทศภมศาสตร โปรแกรมทนยมใช เชน ArcView, MapInfo เปนตน

3. สวนเครอง หรอฮารดแวร เปนอปกรณตางๆ ทใชกบโปรแกรมระบบสารสนเทศภมศาสตร ประกอบดวย คอมพวเตอร เคร อง อานพกดหรอเคร องกราดภาพ แปนพมพอกขระ เครองพมพ รวมถงเครองระบบก าหนดต าแหนงบนพนโลก

11


4. กระบวนการวเคราะห เปนการวเคราะหขอมลชนตางๆ ซงแตละชนอาจประกอบไปดวยขอมลจด ขอมลเสน และขอมลรปปดด โดยอาจวเคราะหขอมลจากรากฐานขอมล เพยงชนเดยว หรอวเคราะหจากขอมลหลายชน

5. บคลากร เปนองคประกอบทส าคญทสดของระบบสารสนเทศภมศาสตร โดยบคลากรควรเปนผทมความรความเขาใจดานระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนอยางด และมการพฒนาโปรแกรม อปกรณ และขอมลของระบบสารสนเทศภมศาสตรใหมคณภาพ อยเสมอ

ภาพท 2-1 องคประกอบของ GIS

2.2.2 ขอมลเชงพนท (Spatial data)

ขอมลเชงพนทเปนขอมลทเกยวกบต าแหนงทตงของขอมลตางๆ บนโลก หรอเรยกภาษา แผนทวา พกด แบงออกเปน 2 รปแบบ คอ

1. ขอมลเวกเตอร

ขอมลในเชงพนทของขอมลเวกเตอรโดยทวไปแลวสามารถแบงเปน 3 ลกษณะ ไดดงตอไปน - จด (Point) ใชแสดงขอมลทเปนลกษณะของต าแหนงทตง ไดแก ต าแหนงเสาธง เสา

ไฟฟา ทตงต าแหนงสถานทส าคญ เชน โรงเรยน วด เปนตน เปนขอมลทไมสามารถวดพนทได

- เสน (Line) ใชแสดงขอมลทเปนลกษณะของเสน เชน เสนถนน แมน า และสายสงไฟฟา เปนตน เปนขอมลทสามารถวดความยาวได

- พนทรปปดด (Polygon) ใชแสดงขอมลทเปนลกษณะของพนท เชน ขอบเขตจงหวด อางเกบน า ขอบเขตแปลงทดน พนทเกษตรกรรม เปนตน เปนขอมลทสามารถวดพนทได (ภาพท 2-1)

12


ภาพท 2-2 การใชเวกเตอรเปนตวแทนขอมลในพนท

ทมา: สรพร กมลธรรม 2549

2. ขอมลราสเตอร

ขอมลราสเตอร คอ ขอมลทมโครงสรางเปนตารางกรด เรยกวา จดภาพ (Pixel) ทเรยงตอเนองกนท งในแนวราบและแนวดง ในแตละจดภาพสามารถเกบคาได 1 คา ความละเอยดภาพขนอยกบขนาดของจดภาพ ณ พกดนนๆ เชน รปถายทางอากาศ ขอมลจากดาวเทยม เปนตน

ภาพท 2-3 ลกษณะของขอมลราสเตอร ทมา: สรพร กมลธรรม 2549

กรดเซลล

13


3. ขอมลลกษณะประจ า (Attribute Data) ขอมลลกษณะประจ าม 2 ลกษณะ (ภาพท 2-4) ไดแก 1) ขอมลเชงคณภาพ (Qualitative data) เชน ชอต าบล ค าอธบาย รหส เปนตน ขอมล

แบบน จะไมแสดงความหมายทางปรมาณและวเคราะหทางสถตไมได 2) ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative data) แสดงโดยใชตวเลข เชน ขอมลการถอครอง

ทดน จ านวนประชากร จ านวนพนททไดรบความเสยหายจากภยพบต สามารถน าไปวเคราะหทางสถตได

ภาพท 2-4 ความสมพนธระหวางขอมลราสเตอรกบขอมลลกษณะประจ า

ทมา: สรพร กมลธรรม 2549

14


ภาพท 2-5 ลกษณะของขอมลจด เสน และพนท ทมา: ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) 2552

2.2.3 ประโยชนของระบบสารสนเทศภมศาสตร

ในปจจบนมการน าระบบสารสนเทศภมศาสตรมาใชงานอยางกวางขวางในหนวยงานตางๆ ในการจดเกบขอมลทมอยอยางมากมาย นอกจากนการน าระบบสารสนเทศภมศาสตร มาใชรวมกบเทคโนโลยทางภมศาสตรอนๆ ยงท าใหขอมลทไดมความถกตอง ทนสมย สามารถ น าขอมลไปใชในการวางแผน ตดตาม หรอการจดการสงตางๆ ไดอยางมประสทธภาพซงประโยชน ของระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถสรปได ดงน

1. การด าเนนชวตประจ าวน ระบบสารสนเทศภมศาสตรสามารถบอกต าแหนงของสถาน ทชอสถานท พกดทางภมศาสตร ผใชสามารถน าขอมลไปใชตดสนใจในการเดนทาง ไปยงสถานทตางๆได

2. การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สามารถใชขอมลสารสนเทศภมศาสตร ในการหาพนททเหมาะสมส าหรบการปลกขาว การจดระบบน าชลประทาน การปองกนความเสยหายของโบราณสถาน หรอสถานททองเทยว เปนตน

3. การจดการภยธรรมชาต ระบบสารสนเทศภมศาสตรเปนเครองมอทส าคญมาก ในการเตอนภยในพนทเสยงภย การประเมนพนทเสยงภย ความรนแรง ความเสยหาย ทอาจเกดขนกบทรพยสนและชวตมนษย ตลอดจนการจดท าพนทหลบภย และวางแผนการเขาชวยเหลอในพนททไดรบผลกระทบ

4. การจดการดานเศรษฐกจและสงคม ระบบสารสนเทศภมศาสตรท าใหทราบขอมลตางๆเชน ทต งของโรงงานประเภทตางๆ ความหนาแนนขอประชากร เพศ อาย เปนตน เพอน ามาใชในการวางแผนดานเศรษฐกจและสงคมได

นอกจากนระบบสารสนเทศภมศาสตรยงสามารถใชคาดการณแนวโนมการเปลยนแปลงพนทในชวงเวลาทก าหนดได เชน พนทชายฝงทถกน าทะเลกดเซาะในอก 5 ปขางหนา จะเปนอยางไร หรอพนทปาไมจะมความสญเสยอยางไร เปนตน

15


2.3 แนวคดทางดานรโมทเซนซง (Remote Sensing: RS)

การรบรจากระยะไกล (Remote Sensing) หมายถง ระบบส ารวจบนทกขอมลเกยวกบพนผวโลกดวยเครองรบร (Sensors) ซงตดไปกบยานดาวเทยมหรอเครองบน เครองรบรตรวจจบคลนพลงงานแมเหลกไฟฟาทสะทอนจากวตถบนผวโลก หรอตรวจจบคลนทสงไปและสะทอนกลบมา หลงจากนน มการแปลงขอมลเชงตวเลขซงน าไปใชแสดงเปนภาพและท าแผนท

การรบรจากระยะไกลมทงระบบทวดพลงงานธรรมชาตซงมาจากพลงงานแสงอาทตย และพลงงาน ทสรางขนเองจากตวดาวเทยม ชวงคลนของพลงงานแมเหลกไฟฟาทวดดวยระบบการรบรจากระยะไกล มหลายชวงคลน เชน ชวงของแสงทมองเหนได ชวงคลนอนฟราเรด ชวงคลนไมโครเวฟเปนตน

การบนทกข อมลหร อร ปภาพของ พนท จ ากเคร อ งบนมล กษณะแตกต า ง ไปจ ากการ ใชดาวเทยม เนองจากเครองบนจะมขอจ ากดดานการบนระหวางประเทศ สวนดาวเทยมจะสามารถบนทกขอมลของบรเวณตางๆ ของโลกไวไดทงหมด เพราะดาวเทยมโคจรรอบโลกอยในอวกาศและมอปกรณบนทกขอมล ทมประสทธภาพ

2.4 แนวคดทางดานระบบสารสนเทศ (Information System)

ระบบสารสนเทศ (Information system)หมายถง ระบบทประกอบดวยสวนตางๆ ไดแก ระบบคอมพวเตอรทงฮารดแวรซอฟทแวร ระบบเครอขาย ฐานขอมล ผพฒนาระบบ ผใชระบบ พนกงาน ทเกยวของ และ ผเชยวชาญในสาขาทกองคประกอบนท างานรวมกนเพอก าหนด รวบรวม จดเกบขอมล ประมวลผลขอมลเพอสรางสารสนเทศ และสงผลลพธหรอสารสนเทศทไดใหผใชเพอชวยสนบสนนการท างาน การตดสนใจ การวางแผนการบรหาร การควบคม การวเคราะหและตดตามผลการด าเนนงานขององคกร (สชาดา กระนนทน, 2541)

ขอมล (Data) คอ ขอเทจจรงเกยวกบเหตการณ หรอขอมลดบทยงไมผานการประมวลผล ยงไมมความหมายในการน าไปใช ขอมลอาจเปนตวเลข ตวอกษร สญลกษณ รปภาพ เสยง หรอภาพเคลอนไหว

สารสนเทศ (Information) หมายถง สงทไดจากการประมวลผลขอมลและสามารถน าไปใชประโยชนในการวางแผน การตดสนใจ และการคาดการณในอนาคตได สารสนเทศอาจแสดงในรป ของขอความ ตาราง แผนภม หรอรปภาพ

ขอมลและสารสนเทศมความส าคญตอการน าไปใชเพอการตดสนใจ ดงนนการจดการขอมล ใหมประสทธภาพ รวดเรว และทนตอเหตการณ จงเปนหวใจส าคญของการประกอบธรกจและ การด าเนนชวตในปจจบน

16


ความร (Knowledge) หมายถง การรบรและความเขาใจสารสนเทศจนถงระดบทสามารถวเคราะห และสงเคราะหได คอมความเขาใจ (Understanding) ในองคประกอบตางๆ จนอาจสรางเปนทฤษฎ หรอเปนแบบจ าลองทางความคด และสามารถน าไปใชเพอแกปญหาในการด าเนนงานได

2.4.1 ระบบและระบบสารสนเทศ

1. ระบบ (System)

หมายถง กลมของสวนประกอบหรอระบบยอยตางๆ ทมการท างานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว ซงสวนประกอบของระบบประกอบดวยการน าเขาสระบบ ( Input) การประมวลผล (Process) ผลลพธ (Output) และการใหขอมลยอนกลบ (Feedback)

2. ระบบสารสนเทศ (Information System)

หมายถง การน าเอาองคประกอบทมความสมพนธกนของระบบมาใชในการรวบรวม บนทก ประมวลผล และแจกจายสารสนเทศเพอใชในการวางแผน ควบคม จดการและสนบสนนการตดสนใจ

1) การน าขอมลเขาสระบบ เปนกจกรรมการรวบรวมขอมลเขาสระบบเพอการประมวลผล 2) การประมวลผล เปนการน าทรพยากรทไดน าเขาสระบบมาปรบเปลยนใหอยในรป

ทมความหมายเพอใชประโยชนในการตดสนใจ วางแผน ควบคม และด าเนนงานดานตางๆ

3) ผลลพธ เปนผลผลตทไดจากการประมวลผล โดยทวไปจะอยในรปของเอกสาร หรอรายงานสารสนเทศ นอกจากสวนประกอบหลก 3 ประการทไดกลาวมาแลว ในระบบสารสนเทศอาจมขอมล

สะทอนกลบ (Feedback)

ภาพท 2-6 องคประกอบของ GIS

น าเขาขอมล ประมวลผลขอมล น าเขาขอมล

ผลสะทอนกลบ (Feedback)

17


2.4.2 ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information Systems: MIS)

ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS) เปนระบบ ทรวบรวมและจดเกบขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ ทงภายใน และภายนอกองคการอยางมหลกเกณฑ เพอน ามาประมวลผลและจดรปแบบใหไดสารสนเทศทชวยสนบสนนการท างาน และการตดสนใจ ในดานตาง ๆ ของผบรหารเพอใหการด าเนนงานขององคการเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยท เราจะเหนวา MIS จะประ กอบดวยหนาทหลก 2 ประการ สามารถเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตาง ๆ ทงจากภายในและภายนอกองคการมาไวดวยกนอยางเปนระบบ และสามารถท าการประมวลผลขอมลอยางมประสทธภาพ เพอใหไดสารสนเทศทชวย สนบสนนการปฏบตงานและการบรหารงานของผบรหาร

ดงนนถาระบบใดประกอบดวยหนาทหลกสองประการ ตลอดจนสามารถปฏบต งาน ในหนาทหลกทงสองไดอยางครบถวน และสมบรณ ระบบนนกสามารถถกจ ดเปนระบบ MIS ได ระบบ MIS ไมจ าเปนทจะตองสรางขนจากระบบคอมพวเตอร MIS อาจสรางขนมาจากอปกรณอะไรกได แตตองสามารถปฏบตหนาทหลกทงสองประการไดอยางครบถวนและสมบรณ แตเนองจากปจจบนคอมพวเตอรเปนอปกรณทมประสทธภาพในการจดการขอมล นกวเคราะหและออกแบบระบบ (System Analyst and Designer ) จงออกแบบระบบสารสนเทศใหมคอมพวเตอรเปนอปกรณหลก ในการจดการสารสนเทศ

ปจจบนขอบเขตการท างานของระบบสารสนเทศขยายตวจากการรวบรวมขอมลทมาจากภายในองคการไปสการเชอมโยงกบแหลงขอมลจากสงแวดลอมภายนอก ทงจากภายในทองถน ประเทศ และระดบนานาชาต ปจจบนธรกจตองใชเทคโนโลยสาร สนเทศทมศกยภาพ สงขนเพอสราง MIS ใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ และเปนเครองมอส าคญทชวยเพม ขดความสามารถ ของธรกจ และขดความสามารถในการบรหารงานของผบรหารในยคปจจบน แตปญหาทนาเปนหวง คอคน สวนใหญยงไมเขาใจในศกยภาพและขอบเขตของการใชงานระบบสารสนเทศ (MIS) นอกจากนบคลากรบางสวนทขาดความเขาใจอยางแทจรงเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ มทศนคตทไมด ตอการ ใชงานระบบสารสนเทศ ไมยอมเรยนรและเปดดรบการเปลยนแปลง จงใหความสนใจหรอความส าคญ กบการปรบตวเขากบ MIS นอยกวาทควร

18


2.4.3 สวนประกอบของระบบสารสนเทศเพอการจดการ

เ ท ค โ น โ ล ย ส า ร ส น เ ท ศ ม บ ท บ า ท ส า ค ญ ต อ ก า ร ด า เ น น ง า น ท ง ร ะ ด บ อ ง ค ก า ร และ อตสาหกรรม ธ รก จต อ งการระบบสารสน เทศท ม ป ระ ส ทธ ภ าพ เ พอการด า ร งอย และเจรญเตบโตขององคการ โดยทเทคโนโลยสารสนเทศจะสวนชวยใหธรกจประสบผลส าเรจ และสามารถแขงขนกบธรกจอนในระดบสากล เพอใหการท างานมเปนไปอยางมประสทธภาพ จงตองท าความเขาใจถงวธใชงานและโครงสรางของระบบสารสนเทศ สามารถสรปสวนประกอบของระบบสารสนเทศ ได 3 สวน คอ

1. เครองมอในการสรางระบบสารสนเทศเพอการจดการ หมายถง สวนประกอบ หรอโครงสรางพนฐานทรวมกนเขาเปน MIS และชวยใหระบบสารสนเทศด าเนนงานอยางมประสทธภาพ โดยจ าแนกเครองมอในการสรางระบบสารสนเทศไว 2 สวน คอ ฐานขอมล (Data Base) ฐานขอมล จดเปนหวใจส าคญของระบบ MIS เพราะวาสารสนเทศ ทมคณภาพจะมาจากขอมลทด เชอถอได ทนสมย และถกจดเกบอยางเปนระบบ ซ งผ ใชสามารถเขาถงและใชงานไดอยางสะดวกและรวดเรว ดงนนฐานขอมล จงเปนสวนประกอบส าคญทชวยใหระบบสารสนเทสมความสมบรณ และปฏบตงาน อยางมประสทธภาพ เครองมอ (Tools) เปนเครองมอทใชจดเกบและประมวลผลขอมล ปกตระบบสารสนเทศจะใชเครองคอมพวเตอรเปน อปกรณหลกในการจดการขอมล ซ ง จ ะป ร ะกอบด ว ยส ว นส า ค ญต อ ไป น อ ป ก รณ ( Hardware) ค อ ต ว เ ค ร อ ง หรอสวนประกอบของเครองคอมพวเตอร รวมทงอปกรณ ระบบเครอขาย และชดค าสง (Software) ค อ ช ดค า ส ง ท ท าหน าท ร วบรวม และจ ดการ เ ก บข อม ล เ พ อ ใช ในการ บรหารงาน หรอการตดสนใจ

2. วธการหรอขนตอนการประมวลผล การทจะไดผลลพธตามทตองการ จะตองมการจดล าดบ วางแผนงานและวธการประมวลผลใหถกตอง เพอใหไดขอมล หรอสารสนเทศ ทตองการ

3. การแสดงผลลพธ เมอขอมลไดผานการประมวลผล ตามวธการแลวจะได สารสนเทศ หรอMIS เกดขน อาจจะน าเสนอในรป ตาราง กราฟ รปภาพ หรอเสยง เพ อให การน าเสนอขอมลมประสทธภาพ จะขนอยกบลกษณะของขอมล และลกษณะของการน าไป ใชงาน

19


2.4.4 คณสมบตของระบบสารสนเทศเพอการจดการ

ปจจบนองคการสามารถพฒนาระบบสารสนเทศดวยตนเองหรอใหผเชยวชาญจากภายนอก เขาด าเนนการ โดยการออกแบบและพฒนา MIS ทสอดคลองตามหลกการ ระบบกจะสามารถ อ านวยประโยชนใหกบองคการไดอยางเตมประสทธภาพ โดยทการพฒนาระบบสารสนเทศตองค านงถงคณสมบตทส าคญของ MIS ตอไปน

1. ความสามารถในการจดการขอมล (Data Manipulation) ระบบสารสนเทศทด ตองสามารถปรบปรงแกไขและจดการขอมล เพอใหเปนสารสนเทศทพรอมส าหรบน าไปใชงานอยางมประสทธภาพ ปรกตขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบการด าเนนธรกจ จะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ขอมลทถกปอนเขาส MIS ควรทจะไดรบการปรบปรงแกไขและพฒนารปแบบ เพอใหความทนสมยและเหมาะสมกบการใชงานอยเสมอ

2. ความปลอดภยของขอมล (Data Security) ระบบสารสนเทศเปนทรพยากรทส าคญ อกอยางขององคการ ถาสารสนเทศบาง ประเภทรวไหลออกไปส บคคลภายนอก โดยเฉพาะคแขงขน อาจท าใหเกดความเสยโอกาสทางการแขงขน หรอสรางความเสยหายแกธรกจ ความสญเสยทเกดขนอาจจะเกดจากความรเทาไมถงการณ หรอการกอการรายตอระบบ จะมผลโดยตรงตอประสทธภาพและความเปนอยขององคกร

3. ความยดหยน (Flexibility) สภาพแวดลอมในการด าเนนธรกจหรอสถานการณ การแขงขนทางการคาทเปลยนแปลงอยางรวดเรว สงผลใหระบบสารสน เทศทด ตองมความสามารถในการปรบตว เพอใหสอดคลองกบการใชงานหรอปญหาทเกดขน โดยทระบบสารสนเทศทถกสรางหรอถกพฒนาขนตองสามารถตอบสนองความตองการของผบรหารไดอยเสมอ โดยมอายการใชงาน การบ ารงรกษา และคาใชจายทเหมาะสม

4. ความพอใจของผ ใช (User Satisfaction) ปรกตระบบสารสนเทศ ถกพฒนาขน โดยมความม งหวงใหผ ใชสามารถน ามาประยกต ในงานหรอเ พมประสทธภาพ ในการท า งาน ระบบสารสนเทศทดจะตองกระตนหรอโนมนาวใหผใชหนมาใชระบบ ใหมากขน โดยการพฒนาระบบตองท าการพฒนาใหตรงกบความตองการ และพยายามท าใหผใชพอใจกบระบบ เมอผใชเกดความไมพอใจกบระบบ ท าใหความส าคญของระบบลดนอยลงไป กอาจจะท าใหไมคมคากบการลงทนได

20


2.4.5 ประโยชนของระบบสารสนเทศเพอการจดการ

1. ชวยใหผใชสามารถเขาถงสารสนเทศทตองการไดอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ เนองจากขอมลถกจดเกบและบรหารเปนระบบ ท าใหผบรหารสามารถจะเขาถงขอมลไดอยางรวดเรวในรปแบบทเหมาะสม และสามารถน าขอมลมาใชประโยชนไดทนตอความตองการ

2. ชวยผใชในการก าหนดเปาหมายกลยทธและการวางแผนปฏบตการ โดยผบรหาร จะสามารถน าขอมลทไดจากระบบ สารสนเทศมาชวยในการวางแผนและก าหนดเปาหมายในการด าเนนงาน เนองจากสารสนเทศถกเกบรวบรวมและจดการ อยางเหมาะสม ท าใหมประวตของขอมลอยางตอเนอง สามารถทจ าชแนวโนม ของการด าเนนงานไดวานาจะเปนไปในลกษณะใด

3. ชวยผใชในการตรวจสอบประเมนผลการด าเนนงาน เมอแผนงานถกน าไปปฏบตในชวงระยะเวลาหนง ผควบคมจะตองตรวจสอบผลการด าเนนงานโดยน าขอมลบางสวน มาประมวลผลประกอบการประเมน สารสนเทศทไดจะแสดงใหเหนผลการด าเนนงาน วาสอดคลองกบเปาหมายทตองการเพยงไร

4. ชวยผใชในการศกษาและวเคราะหสาเหตของปญหา ผบรหารสามารถใชระบบสารสนเทศประกอบการศกษาและการคนหาสาเหต หรอขอผดพลาดทเกดขนในการด าเนนงาน ถาการด าเนนงานไมเปนไปตามแผนทวางเอาไว อาจจะเรยกขอมลเพมเตมออกมาจากระบบ เพอใหทราบวาขอผดพลาดในการท างานเกดขนมาจากสาเหตใด หรอจดรปแบบสารสนเทศในการวเคราะหปญหาใหม

5. ชวยใหผใชสามารถวเคราะหปญหาหรออปสรรคทเกดขน เพอหาวธควบคม ปรบปรง และแกไขปญหา สารสนเทศทไดจากการประมวลผลจะชวยใหผบรหาร วเคราะหวา การด าเนนงานในแตละทางเลอกจะชวยแกไข หรอควบคมปญหาทเกดขนไดอยางไร ธรกจตองท าอยางไรเพอปรบเปลยนหรอพฒนาใหการด าเนนงานเปนไปตามแผนงาน หรอเปาหมาย

6. ชวยลดคาใชจาย ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพ ชวยใหธรกจลดเวลา แรงงาน และคาใชจายในการท างานลง เนองจากระบบสารสนเทศสามารถรบภาระงานท ตองใชแรงงาน จ านวนมาก ตลอดจนชวยลดขนตอนในการท างาน สงผลใหธรกจสามารถลดจ านวนคนและระยะเวลาในการประสานงานใหนอยลง โดยผลงานทออกมาอาจเทา หรอดกวาเดม ซงจะเปนการเพมประสทธภาพ และศกยภาพในการแขงขนทางธรกจ

21


2.4.6 ลกษณะของสารสนเทศ

1. ถกตองแมนย า (Accurate) สารสนเทศทมความถกตองจะตองปราศจากขอผดพลาดใดๆ

2. สมบรณครบถวน (Complete) สารสนเทศทมความสมบรณจะตองประกอบดวยขอเทจจรงทส าคญอยางครบถวน

3. เขาใจงาย (Simple) สารสนเทศทมคณภาพจะตองเขาใจงาย ไมซ าซอนตอการ ท าความเขาใจ

4. ทนตอเวลา (Timely) สารสนเทศทดนอกจากจะมความถกตองแลว ขอมลตองทนสมย และรวดเรวทนตอเวลาและความตองการของผใชในการตดสนใจ

5. เชอถอได (Reliable) สารสนเทศทเชอไดขนอยกบความนาเชอถอของวธการรวบรวมขอมลทน าเขาสระบบ

6. คมราคา (Economical) สารสนเทศทผลตควรจะตองมความประหยด เหมาะสมคมคา กบราคา

7. ตรวจสอบได (Verifiable) สารสนเทศจะตองตรวจสอบความถกตองได 8. ยดหยน (Flexible) สารสนเทศทมคณภาพนนควรจะสามารถน าไปใชไดในวตถประสงค

ทแตกตางกนหลายๆ ดาน 9. สอดคลองกบความตองการ (Relevant) สารสนเทศทมคณภาพจะตองมความ

สอดคลองตามวตถประสงคและสนองความตองการของผใชเพอการตดสนใจ 10. สะดวกในการเขาถง (Accessible) สารสนเทศจะตองงายและสะดวกตอการเขาถง

ขอมลตามระดบสทธของผใช 11. ปลอดภย (Secure) สารสนเทศจะตองถกออกแบบและจดการใหมความปลอดภย

จากผทไมมสทธในการเขาถงขอมลหรอสารสนเทศนน

2.4.7 องคประกอบของระบบสารสนเทศคอมพวเตอร

1. ฮารดแวร (Hardware) หมายถง เครองคอมพวเตอรและอปกรณตอพวงเพอใช ในการจดท าสารสนเทศ

2. ซอฟตแวร (Software) เปนชดค าสงเพอสงใหเครองคอมพวเตอรหรอฮารตแวรท างาน 3. ขอมล (Data) เปนสวนส าคญอยางหนงของระบบเพอใชในการประมวลผลใหได

สารสนเทศในการตดสนใจ ขอมลอาจอยในรปของตวอกษร ตวเลข รปภาพ และเสยง 4. การสอสารและเครอขาย (Telecommunication) เปนการเชอมตอคอมพวเตอร

เพอการสอสารและแลกเปลยนโปรแกรมและขอมลโดยผานสอน าขอมลตาง ๆ

22


5. กระบวนการท างาน (Procedure) เปนกฎหรอขอปฏบต ค าแนะน าในการใชโปรแกรมฮารดแวร และการกระท ากบขอมล

6. บคลากร (People) เปนบคคลทจดการใหคอมพวเตอรท างานไดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนท างานรวมกบผ ใช เ พอพฒนาระบบสารสนเทศใหตรงกบความตองการ ของหนวยงาน

2.5 แนวคดดานระบบเผยแพรขอมล (Web Map Service)

Web Map Service (WMS) เปนเทคโนโลยในการแบงบนขอมลทางภมสารสนเทศ ผานระบบอนเตอรเนต ซงมมาตรฐานก าหนดและสรางขนโดย Open GIS Consortium (OGC) ทไดก าหนดการบรการขอมลภมสารสนเทศใน รปแบบ ตาง ๆ ประกอบดวย PNG, GIF หรอ JPEG และมมาตรฐานในการรองรบ การรองขอบรการจากผใช

2.5.1 Open Geospatial Consortium (OGC)

เปนระบบคอมพวเตอรทสามารถแลกเปลยนขอมลปรภมและท างานรวมกนแบบ Interoperability ผานระบบเครอขายอนเตอรเนตตามขอก าหนดมาตรฐานของ Open Geospatial Consortium (OGC) โดยระบบ Open Geospatial Web Services จะประกอบดวย ผใชบรการ (User), ระบบคนหาผบรการขอมล (Service Catalog), ผบรการขอมล (Service Provider) โดยออกแบบเปนชดโปรโตคอล คอ มหลายโปรโตคอลท างานเพอรองรบระบบงานยอยตางๆ ทเกยวกบงาน GIS โปรโตคอลมาตรฐานหลกทประกอบรวมอยไดแก Web Map Service (WMS) , Web Feature Service (WFS) , Web Coverage Service (WCS) , Style Layer Descriptor (SLD) , Filter Encoding (FE) , Web Map Context (WMC) , Geography Markup Language (GML) โดยมาตรฐานจะเนนเก ยวกบการแสดงผลขอมล ( Data Visualization) ,การคนหาขอมล(Discovery) ,การเขาถงและการรบขอมล(Access) , การเรยกสบคนขอมล (Query) , การเขารหสขอมล(Encoding)

รปแบบของ Scenario ในการท างานภายใตแนวคดของ Open Geospatial Web Services (OWS) มผใหบรการขอมล (Service Provider) ไปท าการลงทะเบยนกบระบบคนหาผบรการขอมล (Service Catalog) โดยระบบคนหาผบรการขอมลจะจดเกบเอกสารรายละเอยดการใหบรการ (Service Information Model) ของผใหบรการแตละรายเอาไวเมอผใชตองการใชบรการขอมลปรภม กจะคนหาการบรการขอมลจากระบบคนหาผบรการขอมล (Service Catalog) เพอหาแหลงทใหบรการขอมลปรภมผใชท าการสงค ารอง (Request) ขอรบบรการไปยงผบรการขอมล (Service Provider) แหลงตางๆทคนพบผบรการขอมล (Service Provider) สงขอมลตามทผใชรองขอไปมายงเครองลกขาย

23


2.5.2 Web Mapping Service (WMS)

สวนทใหบรการขอมลในสวนของขอมลภาพ อนไดแกภาพถายดาวเทยมภาพถายทางอากาศ หรอการใหบรการขอมลภมสารสนเทศภมศาสตร ทงในรปแบบ vector และ raster ในรปแบบ ของภาพแบบ JPEG หรอ PNG ฯลฯ แลวจ งน าออก web ตวอยางเชน UMN Map server หรอ Google Maps ฯลฯ ลวนแตแสดงภาพขอมลแผนทออกมาในลกษณะ WMS

Web Mapping Service หรอ WMS เปนระบบใหบรการขอมล GIS ผ าน เคร อข าย Internet/Intranet ซ งมมาตรฐานก าหนดและสร า งข น โดย Open GIS Consortium (OGC) ทไดก าหนดการบรการขอมลภมสารสนเทศใน Format ตาง ๆ ประกอบดวย PNG, GIF หรอ JPEG และมมาตรฐานในการรองรบการรองขอบรการจากผใช โดยมรายละเอยดใน 3 ลกษณะดงน - Get Capabilities จะสงคาการใหบรการ ในสวนของ Metadata ซงเปนตวอธบายเกยวกบ

รายละเอยดของ ขอมลทใหบรการและการยอมรบคาตวแปรตาง ๆ - Get Map จะเปนการสงภาพแผนทซ งสามารถระบชนขอมล ขนาดของภาพแผนท

และลกษณะของภาพ แผนทได ซงรปแผนทแสดงภาพในรปแบบ PNG, GIF หรอ JPEG - Get Feature Info มาตรฐานตวนจะเปน Option ในการรองขอขอมลเกยวกบรายละเอยด

ของขอมลในแผนท

2.5.3 Web Feature Service (WFS)

สวนทใหบรการขอมลในสวนของขอมลทเปน Vector เปนมาตรฐานจะสงออกขอมลแผนท ทเปน Vector มาในรปแบบของ XML ตามมาตรฐานของ GML (Geography Markup Language) ท ออกแบบโดย Open GIS Consortium, Inc. ว ธ การน า เสนอขอมลน ส ามารถท า งานบน Web Browser ท สนบสนนภาษา XML เชน Microsoft Internet Explorer โดยใชมาตรฐาน การจดการเอกสารแบบ DOM (Document Object Modeling) รวมทงการแสดงขอมลรปภาพ ตามมาตรฐานของ SVG (Scalable Vector Graphic) ผลท ไดท าใหผ ใชสามารถใชงานขอมล ทางภมศาสตรทงในสวนของแผนท และขอมลประกอบจากผใหบรการตางๆ ทใชมาตรฐานขอมล แบบ XML และยงเปดดโอกาสใหผพฒนาสามารถขยายระบบออกไปไดเรอยๆ เพอรองรบปรมาณขอมลทเพมขนตลอดเวลา รวมทงสามารถน าระบบไปใชงานในเครองคอมพวเตอรชนดอนๆ และโทรศพทมอถอทสนบสนน WAP (Wireless Application Protocol)

24


2.5.4 Web Coverage Service (WCS)

Web Coverage Service เปนขอก าหนดมาตรฐานการใหบรการขอมลปรภมชนดราสเตอรหรอขอมลกรดผานระบบอนเตอรเนต โดยขอมลจะมลกษณะของคาความสมพนธแบบสามแกน หรอมากกวานน เชน ขอมลแบบจ าลองความสง (DEM) มคาของต าแหนงพกด X, Y และคาความสง ภมประเทศ ซงจะแสดงอยในรปคาสประจ าพกเซล โดยชนดของขอมลทใหบรการจะอยในฟอรแมตมาตรฐาน Geotiff หรอฟอรแมทอนๆทผผลตซอฟทแวรจะเพมเตมเขาไป เชน IMG, ECWเปนตน

2.5.5 ภาษา HTML

ภาษา HTML (Hyper Text Markup Language) เปนภาษาหลกทใชในการสรางเวบเพจ (Web Page) เปนภาษาประเภท Markup Language เกดขนจากการพฒนาระบบ World Wide Web ในเดอนมนาคม 1989 โดยนกวจยจากสถาบน CERN ซงเปนหองทดลองในเมอง เจนวา ประเทศสวส เซอร แลนด ช อ ทม เบอร เนอร -ล (Tim Berners-Lee) ซ ง ทม เบอร เนอร -ล ไดน า แนวความคดในเรอง Hypertext ของ Vannevar Bush และ Ted Nelson มาใชเพอกระจายขอมลในองค ตอมาม การพฒนาและก าหนดมาตรฐานโดยองคกรทชอวา W3C (World Wide Web Consortium)

ภาษา HTML เปนภาษาทมลกษณะของขอมลทเปนตวอกษรในมาตรฐานของรหสแอสก (ASCII Code) โดยเขยนอย ในรปของเอกสารขอความ (Text Document) จงก าหนดรปแบบ และโครงสรางไดงาย ภาษา HTML ไดถกพฒนาขนอยางตอเนองตงแต HTML Level 1 (รนดงเดม), HTML 2.0, HTML 3.0, HTML 3.2 และ HTML 4.0 ซ ง เ ป น ร น ท น ย ม เ ข ย น ก น ใน ป จ จ บ น (ขณะนW3C ไดพฒนา HTML 4.01 ออกมาแลว เพอลองรบมาตรฐาน ภาษา XML) จงท าใหภาษา HTML ในปจจบนสามารถแสดงภาพทางกราฟดกและระบบเสยงได เพอตอบสนอง ในการท างานในปจจบน

ภาษา HTML สามารถสรางขนไดจากโปรแกรมสรางไฟลขอความ (Text Editor) ทว ๆ ไป เ ช น Notepad หร อ Word Processing ไ ด อ กท ง ง า ย ต อ ก า ร เ ร ย น ร เ พ ร า ะภ าษ า HTML ไมมโครงสรางความเปน Programming เลยแมแตนอย และไฟลทไดจากการสรางเอกสาร HTML ยงมขนาดเลกอกดวย

นามสกลของไฟล HTML จะเปนไฟลนามสกล .htm หรอ .html ซงใชในทงระบบปฏบตการย น กซ (UNIX) และระบบปฏบ ต ก าร Windows และ เร ยก ใช ง าน ได จ าก เว บบราว เซอร (Web Browser)

25


1. รปแบบการเขยนของภาษา HTML

HTML มรปแบบการเขยนในลกษณะ TAG ซง TAG นจะมทง TAG เปดด และ Tag ปดด โดยท TAG จะมลกษณะ ดงน

<TAG>…………………</TAG>

<TAG> คอ TAG เปดด

</TAG> คอ TAG ปดด

แตกระนนในภาษา HTML กยงมรปแบบของ TAG อกประเภทหนง คอ TAG เดยว ๆ ทไมจ าเปนตองม TAG ปดดเขารวมดวย เชน

<BR> เปน TAG ส าหรบการขนบรรทดใหมของ HTML

<IMG> เปน TGA ส าหรบการแสดงรปภาพ

ภาษา HTML เปนภาษาท ไมค านงถงขนาดของตวอกษร เชน TAG <IMG> เราจะเขยนเปน <img> or <Img> กจะสามารถแสดงผลไดเชนเดยวกน และภาษา HTML ไมมการแจง Error แตอยางใดหากผเขยนมการเขยน TAG ซงผดพลาด เพยงแตภาษา HTML จะไมแสดงผลตามทตองการเทานนหากเรามการเขยน TAG ค าสงผดพลาด

2. โครงสรางของ HTML

HTML มรปแบบโครงสรางทประกอบอย 2 สวน คอ สวนของ HEAD ส าหรบขอมลในสวนหวของ HTML เชน ขอความบน Title bar เปนตน สวนของ BODY ส าหรบการแสดงผลยงหนาเอกสาร หรอหนา Web Browser

โดยทง 2 สวนประกอบขางตน จะถกก ากบภายใต TAG <HTML> ….. </HTML> - HEAD Section

สวนของ HEAD ของเอกสาร HTML เปนสวนทเราจะสามารถใสค าอธบายเวบเพจ เชน Title หรอชอเรองของเอกสาร, Keyword ส าหรบการคนหา ซงเราจะเขยน TAG ในกลมของ HEAD ไวภายใน TAG <HEAD> …… </HEAD> เชน

<html>

<head>

<meta http-equiv=content-type content="text/html; charset=tis-620">

<title>ขอความปรากฏบน Title Bar</title>

26


</head>

<body>

.................................................................

.................................................................

</body>

</html>

<TITLE> คอขอความทจะแสดงผลบน Title Bar บน Web Browser

<META HTTP-EQUIV="Content-Type" CONTENT="text/html; Charest=TIS-620"> คอ TAG ส าหรบการก าหนด Encoding ของ webpage Head เรายงสามารถใสหรอพมพ TAG อน ๆ เขาไปไดอก เชน TAG <script> หรออน ๆ เปนตน

- Body Section

สวนของ Body เปนส วนท จะแสดงผลออกไปย งหน า Web Browser เชน การแสดงผลรปภาพ การแสดงผล Contents การสรางจดเชอมโยง ซงเราจะเขยน TAG ในกลมของ Body ไวภายใน TAG <BODY> ….. </BODY> เปนตน

<P> คอ การก าหนด Paragraph ของขอมลภายในเวบเพจ <A> คอ การสรางจดเชอมโยง หรอ Link ภายใน TAG <BODY> ยงม TAG ทเราจะใชงานอยมากมายเพอใช ในการตกแตงหนา webpage ของเรา เชน การก าหนดสตวอกษร, การแทรกรปภาพ, การสรางตาราง เปนตน

2.5.6 ภาษา JavaScript

ภาษาจาวาสครปต คอ ภาษาโปรแกรมคลายภาษาซ ถกใชรวมกบภาษาเอชทเอมแอล ในการพฒนาเวบเพจ ประมวลผลในเครองของผใช ชวยใหการน าเสนอเปนแบบโตตอบกบผใช ไดในระดบหนง

ภาษาจาวาสครปต (JavaScript Language) คอ ภาษาโปรแกรมทมโครงสรางคลายภาษาซ ท าหนาทแปลความหมาย และด าเนนการทละค าสง ภาษานมชอเดมวา Live Script ถกพฒนา โดย Netscape Navigator เพอชวยใหเวบเพจสามารถแสดงเนอหา ทมการเปลยนแปลงได ตามเงอนไข หรอสภาพแวดลอมทแตกตางกน หรอโตตอบกบผใชไดมากขน เพราะภาษา HTML ทเปนภาษาพนฐานของเวบเพจ ท าไดเพยงแสดงขอมลแบบคงท (Static Display)

27


1. ลกษณะการท างานของ JavaScript

JavaScript เปนภาษาสครปต เช งวตถ หรอเรยกว า ออบเจกโอเรยล เตด (Object Oriented Programming) ทมเปาหมายในการ ออกแบบและพฒนาโปรแกรม ในระบบอนเทอร เน ต ส าหรบผ เ ข ยน เอาสารด วยภาษา HTML สามารถท างาน ขามแพลตฟอรมไดท างานรวมกบ ภาษา HTML และภาษาจาวาไดทงทางฝงไคลเอนต (Client) และ ทางฝ ง เซรฟเวอร (Server) โดยมลกษณะการท างาน คอ Navigator JavaScript เปน Client-Side JavaScript ซงหมายถง JavaScript ทถกแปลทางฝงไคลเอนต (หมายถงฝงเครอง คอมพวเตอรของผใช ไมวาจะเปนเครองพซ เครองแมคอนทอช หรอ อน ๆ) จงมความเหมาะสมตอการใชงานของผ ใชทวไปเปนสวนใหญและ Livewire JavaScript เป น Server-Side JavaScript ซ งหมายถ ง JavaScript ท ถ กแปลทางฝ งเซรฟเวอร (หมายถงฝงเครอง คอมพวเตอรของผใหบรการเวบ โดยอาจจะเปนเครอง ของซน ซลคอมกราฟดก หรอ อน ๆ) สามารถใชไดเฉพาะกบ Livewire ของเนตสเคป โดยตรง

2. การท างานระหวาง JavaScript กบ HTML

การเขยน JavaScript อาจเขยนรวมอยในไฟลเดยวกบ HTML ได ซงแตกตาง จากการเขยนโปรแกรมภาษา Java ทตองเขยนแยกออกเปนไฟลตางหาก โดยไมสามารถเขยนรวมอยในไฟลเดยวกบ HTML ได วธการเขยน JavaScript เพอสงใหเวบเพจท างาน ม 2 วธ ดงน

เขยนดวยชดค าสงและฟงกชนของ JavaScript เขยนตามเหตการณทเกดขนตามการใชงานจากชดค าสงของ HTML เมอเรมใชงาน โปรแกรมบราวเซอร อานขอมลจากสวนบนของเพจ HTML และท างานตามล าดบจากบน ลงลาง (top-down) โดยเรมทสวน < HEAD >...< /HEAD > จากนนจงท างานในสวน < BODY >...< /BODY > เปนล าดบตอมา การท างานของ JavaScript ไมแตกต า ง จาก HTML เทาใดนก แต HTML จะวางเลย เอาต โครงสรางของออบเจกตภายใน และสวนเชอมโยงกบเวบเพจเทานน ในขณะท JavaScript สามารถเ พมเตมส วน ของการเขยนโปรแกรมและลอจกเขาไป ตวอยาง

< FORM NAME ="statform" >

< INPUT type="text" name="username" size = 20 >

< INPUT type="text" name="user_age" size = 3 >

< /FORM >

28


สมาชก (ในทนคอ INPUT 2 ชด) ในแบบฟอรม Statform ท าหนาทสะทอนไปยง อ อ บ เ จ ก ต Document.statform.username แ ล ะ Document.statform.user_age จากการอางองโดย JavaScript ท าใหสามารถน าออบเจกตนมาใชงานไดทนททแบบฟอรมนถกก าหนดขนมา อยางไรกตามไมสามารถใชออบเจกตนกอนทแบบฟอรม Statform จะถกก าหนดขนมาได ตวอยางตอไปนแสดงถงคาตางๆ ของออบเจกตในสครปตทอางถงแบบฟอรมตวอยาง

ในการพฒนาระบบเผยแพรสารสนเทศภมศาสตรทางดานสาธารณภย ผานเครอขายอนเตอรเนตครงนไดใชภาษา JavaScript รวมกบ HTML ในการแสดงผล GIS MAP Server ทางเวบไซต โดยถกน ามาใชในการแสดงค าอธบายเสรมเกยวกบขอมลดานสาธารณภย

2.5.7 Geo Server

เปนซอรฟแวรทเขยนดวยภาษาจาวาทชวยใหผใชสามารถแบงปนและแกไขขอมลภมสารสนเทศ ออกแบบมาเ พอการท างานรวมกน ในการเผยแพรขอมลทส าคญ จากแหลงขอมลเชงพนทโดยใชมาตรฐานแบบเปดด

Geoserver เปนแมขายแผนทรองรบมาตรฐาน ISO/OGC ทง WMS และ WCS นอกจากนนยงรองรบการก าหนดการแสดงผลดวย Style Layer Descriptor (SLD) และการคดครองการเขาถงขอมลดวยมาตรฐาน Filter Encoding ขดความสามารถนเกดจากการผนวกความสามารถของซอรฟแวร Geotool

2.5.8 PostgreSQL

PostgreSQL ชอเดมคอ Postgres เปน DBMS ซงเปนระบบจดการฐานขอมล แบบ Object Relational Database Management System หรอ (ORDBMS) ในยคแรก ชอระบบเรยกวา Post-Ingres เนองจากเปนระบบทมววฒนาการมาจากระบบจดการฐานขอมล Ingres

คณสมบตส าคญของ PostgreSQLคอมคณสมบต ACID (Atomicity Consistency Isolation Durability) ครบถ ว น โ ดยสน บ สน น foreign, keys, joins, view, triggers, และ stored procedures หลายภาษา โ ดยม ชน ดข อม ล ใน SQL92 และ SQL99 ไดแก Integer, Numeric, Boolean, Char, Varchar, Date, Interval และ Timestamp

นอกจากน PostgreSQL ยงท างานในหลายแพลทฟอรม ไดแก Linux, Unix ZAIX, BSD, HP-UX, SGI IRIX, Mac OS X, Solaris, Tru64) และ Windows

29


ลกษณะส าคญอกอยางหนงคอ PostgreSQL เปนซอรฟแวรแบบรหสเปดดใชลขสทธ BSD ซ งหมายถงผ ใชสามารถน าไปใชงานไดฟร นอกจากน ในปจจบน PostgreSQL ไมอยภายใตการควบคมขององคกรใด ซงผใชสามารถน าไปใชงานไดฟร และมผพฒนา จากทวโลก ท าให PostgreSQL มการพฒนาปรบปรงอยางตอเนอง

1) โครงสราง PostgreSQL ระบบทใช PostgreSQL จะตดตง PostgreSQL ไวทเครอง Server

ซ งเปนท เกบ Database ดวยและยงสามารถตดต ง PostgreSQL ไดมากกว า 1 ชด ใน Server เคร อง เด ยว ผ ด แลระบบ PostgreSQL จะใชชอวา Postgres ซงเปนผดแลทงโปรแกรมและ Database ซงสามารถท างานกบบางค าสงเฉพาะเพอจดการ Database และผใหบรการ (User) ซ ง ผ ด แ ล ร ะบ บ Database (Postgres) จะคล า ย ก า ร ท า ง า น ข อ ง Super user ในระบบ Unix หน าท ของ Postgres สามารถสร างช อ User และก าหนดสทธและระดบการใช งานตางๆได PostgreSQL ใชรปแบบการท างานแบบ Client/Server ซงการท างานจะประกอบดวย 3 Process ท างานรวมกน คอ

- Postmaster เปน Supervisory Daemon Process ซ งจ ดการตดตอระหวาง Frontend กบ Backend Process ในการ Allocate Share Buffer จดการคาเรมตนตางๆในระหวาง เรมท างาน และเกบบนทกการเขาใชระบบและความผดพลาดตางๆทเกดขน

- Postgres เป น banked process เ พ อจ ดการ database ถอว าส วนน เปน Process ทท างานจร งๆ เชน ท างาน ตาม query โดย Postmaster จะส ง ให ส ร า ง Backend Process ส าหร บท กๆการ เช อมต อกบ Fronted ด งน น Postgres นจะท างานท Server

- Frontend เปน Application ซงจะท างานทเครอง Client และสงค าสงการเชอมตอหรอค าสงตางๆมาท Postmaster แลว Postmaster จงสงตอการท างานไปท Postgres

30


2) หลกการท างานของ PostgreSQL การท างานจะแบง Process ท างานดงกลาวมาแลวคอ

- ในสวนของ Supervisory daemon Process คอ Postmaster - ในส วนของ User’s Fronted application เชน โปรแกรม

psql หรอ CGI-Perl - ในสวนของ Backend database servers คอ Postgres

เมอโปรแกรมทาง Fronted ตองการขอมลหรอการท างานกบ Database โดยเรยกผานทาง Library libpq ซ ง Library Libqp น จะสง requests ผานทาง Network ไปยง Postmaster เมอ Postmaster ไดรบ request ด งกล าว ทาง postmaster จะสร าง backend process ข นท server เพอตดตอกบ frontend แทน การท างานนนจะเกดขนระหวาง frontend กบ backend โดยไมผาน postmaster อก และ postmaster กท างานตอไป ร อ ร บ request อ น ๆ ต อ ไ ป Library libpq จ ะ ใ ห ห น ง frontend สามารถตดตอไดหลาย backend processes แตการท างานย งเป น แบบ single threaded เนองจาก library ยงไมสามารถท า Multithreaded ได ต ามหล กท ก ล า วมาข า งต น ด งน น Postmaster ก บ backend จะตองท างานอยท เครองเดยวกน คอ database server แต frontend จะท างานทเครองใดกได

บทท 3

การสรางฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร 3.1 กรอบการด าเนนงาน

3.1.1 รวบรวมขอมลตางๆทไดจากแหลงขอมลทแตกตางกน รวมถงการออกภาคสนามในการเกบ ขอมลดานพนท เพอใชประกอบในการวเคราะหขอมล

3.1.1 การวเคราะหขอมลเพอใหไดพนทเสยงภยแลงดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ ดวยระบบ ภมสารสนเทศและการรบรระยะไกล

3.1.2 จดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรทได และขอมลพนฐานตางๆใหอยในระบบโครงสราง ทตรงกน โดยเลอกใชโครงสรางตามระบบ UTM WGS 1984 ตามมาตรฐานแผนทชด L7018 ของกรมแผนททหาร

3.2 ขนตอนการด าเนนงาน

3.2.1 ท าการรวบรวมขอมลภยแลงทเกดขนในจงหวดเชยงราย และออกสนามเพอเกบขอมลดานพนททชวยในการวเคราะหขอมล ในพนทศกษา จงหวดเชยงราย

3.2.2 ท าการวเคราะหขอมลดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศ ดวยระบบภมสารสนเทศและการรบรระยะไกล

3.2.3 จดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรทไดจากการรวบรวม และใชในการจดท าฐานขอมล ใหอยในระบบโครงสรางทตรงกน โดยเลอกโครงสรางตามระบบ UTM UTM WGS 1984 ตามมาตรฐานแผนทชด L7018 ของกรมแผนททหาร

3.3 การพฒนาฐานขอมลภยแลง จงหวดเชยงราย

การพฒนาฐานขอมลเชงพนทดวยเทคโนโลยภมสารสนเทศทงระบบสารสนเทศภมศาสตร (Geographic Information Systems: GIS) ร โ มท เซนซ ง (Remote Sensing) ถ อว า เป น เคร อ งม อท มประสทธภาพมากทสามารถตรวจหา ประมวลผล สบคน แสดผล และวเคราะหความสมพนธเชงพนทระหวางชนขอมลตางๆ เพอใหเกดชนขอมลใหมทมคณลกษณะเชงพนทตามผลการวเคราะห เพอท าการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงตอการเกดภยแลงดวยวธการวเคราะหความสมพนธเชงพนทระหวางดชนตางๆ ทเกยวของ เพอใหไดฐานขอมลภยแลงทถกตองทนสมย สามารถน าไปใชในการ วเคราะหวางแผนไดอยางมประสทธภาพยงขนสามารถน าไปตดตาม และประเมนผลสถานการณการเกดภยพบตไดอยางมประสทธภาพ

32


3.3.1 ขอมลรโมทเซนซง (Remote Sensing)

1. การรวบรวมขอมล การพฒนาฐานขอมลภยแลงครงน ใชภาพดาวเทยม Landsat 8 – OLI ชวงฤดแลง

เดอนเมษายน ระหวางป 2013 ถง 2015 ในการวเคราะหขอมล

2. การปรบปรงขอมล ท าการปรบแกภาพถายดาวเทยมดวยกระบวนการปรบแก เช งบรรยากาศ

(Atmospheric Correction)สภาพอากาศ ในช นบรร ยาก าศม ผลต อ การด ด ซ บ และกระจายของพลงงานดวงอาทตยซงตกกระทบกบวตถบนพนโลก ซงไดรบพลงงาน จากการกระจดกระจายในชนบรรยากาศ โดยมการบนทกขอมลจากอปกรณบนทกขอมลจงบนทกพลงงานทเกดจากการกระจดกระจายในบรรยากาศเชนเดยวกน ดงนนจงตอง มการปรบแกเชงบรรยากาศกอนดวยสมการท ใช ในการปรบแกเชงบรรยากาศ ของ The United States Geological Survey: USGS (2014) ซ ง ไดท าการก าหนดสมการดงน

แปลงคาเชงเลขเปนคาการแผรงส ดาวเทยม Landsat 8-OLI

Lλ = MLQcal+AL

โดย L𝜆 = Spectral Radiance ทต าแหนงของ Sensor (W/ m2sr μm) ML = ปจจยคาขอมลจ าเพาะชวงคลนการคณผกผนทางคณตศาสตร

(RADIANCE_MULT_BAND_x, เมอ x คอชวงคลน) AL = ปจจยคาขอมลจ าเพาะทเพมเขาไป

(RADIANCE_ADD_BAND_x, เมอ x คอชวงคลน) Qcal = เทยบมาตรฐานคาพกเซลล (DN)

แปลงคาการสะทอนชวงคลน ดาวเทยม Landsat 8-OLI

ρλ = MPQcal+AP

โดย ρλ = คารงสการสะทอนโดยไมแกไขมมแสงอาทตย MP = ปจจยคาขอมลจ าเพาะชวงคลนผกผนการคณทางคณตศาสตร

(REFLECTANCE_MULT_BAND_x, เมอ x คอชวงคลน)

33


AP = ปจจยคาขอมลจ าเพาะทเพมเขาไปจาก Metadata (REFLECTANCE_ADD_BAND_x, เมอ x คอ ชวงคลน)

Qcal = เทยบมาตรฐานคาพกเซลล (DN)

แกไขมมดวงอาทตยคาการสะทอนชวงคลน ดาวเทยม Landsat 8-OLI

ρλ =ρλ

cos(θSZ)=

ρλ

sin(θSE)

โดย

ρλ = คารงสการสะทอนโดยไมแกไขมมแสงอาทตย cos(θSZ) = มมเงยของดวงอาทตย จาก Metadata (SUN_ELEVATION) sin(θSE) = มมยอดแสดงอาทตย θSZ = 90° - θSE

3. การวเคราะหดวยดชนทางดานรโมทเซนซง ขอมลทไดจากรโมทเซนซง ชวยใหไดขอมลเชงพนทซงไดจากดาวเทยมส ารวจ

ทรพยากร โดยใหขอมลพนทครอบคลมเปนบรเวณกวางและทนสมย สามารถบนทกขอมล ณ ต าแหนงเดมไดหลายชวงเวลา เหมาะสมส าหรบการวเคราะหสงตางๆ จากคณลกษณะการสะทอนชวงคลนของวตถแตละชนดทมคณสมบตแตกตางกนออกไป ซงคณสมบตขอมลดาวเทยมมความเหมาะสมส าหรบการตดตามความเปลยนแปลง และสภาพพนทจากการประมวลผลภาพ เชน ใชสมการทางคณตศาสตรหรอดชนทางดานรโมทเซนซง ตางๆมาประยกตใชในการวเคราะหไดตามความเหมาะสม 1) ดชนความแตกตางพชพรรณ (Normalized Difference Vegetation Index: NDVI)

ใชหาความสมพนธของพชพรรณทปกคลมบนพนผวโลก ประยกตใชเพอหาคามวลชวภาพ โดยความถกตองอาจลดลง เนองจากชนบรรยากาศซงผนแปรไปการเปลยนแปลงของความลาดชนพนททศดานลาด ปจจยแวดลอมภมอากาศอนๆ สมพนธกบสดสวนการดดกลนรงสดวงอาทตยในกระบวนการสงเคราะหแสง จากการสะทอนแสงในชนบรรยากาศของชวงคลนอนฟาเรดใกลและชวงคลนสแดง

NDVI = ρNIR − ρRED

ρNIR + ρRED

โดย NDVI = ดชนความแตกตางปกตของพชพรรณ ρNIR = คาการสะทอนแสงในชวงคลนอนฟราเรดใกล ρRED = คาการสะทอนแสงในชวงคลนสแดง

34


2) การประมาณคาอณหภมดวยขอมลภาพถายดาวเทยม Landsat 8-TIRs

อาศยคาค านวณไดจากดชนความแตกตางของพชพรรณมาเปนปจจยในการค านวณอณหภม ซงในการประมาณคาอณหภมมขนตอนตางๆดงน

ค านวณการสองสวางของอณหภม (Brightness Temperature: TB)

Chander et al. (2009a; 2009b) ไดก าหนดสมการในการค านวณการสองสวางอณหภม ดงน

TB = K2

𝑙𝑛(K1Lλ

+1)

โดย TB = การสองสวางอณหภม องศาเคลวน (K) L𝜆 = คาการแผรงสเชงคลน (Spectral Radiant) K1 = คาชวงคลนความรอนจาก Metadata

(K1_CONSTANT_BAND_x, เมอ x คอความยาวคลน 10 หรอ11) K2 = คาชวงคลนความรอนจาก Metadata (K1_CONSTANT_BAND_x, เมอ x คอความยาวคลน 10 หรอ 11)

Li et al. (2004) ไดก าหนดสมการในการค านวณคาความสามารถในการแผรงส ของพชพรรณ ดงน

Pv = ( NDVI−NDVImin

NDVImax−NDVImin)

2

โดย

Pv = คาความสามารถในการแผรงสของพชพรรณ NDVImax = มคา 0.5 NDVImin = มคา 0.2

ε = εvegPv + εsoil(1 − Pv) (8)

โดย εveg = คาความสามารถในการแผรงสของพชพรรณมคาประมาณ 0.99 εsoil = คาความสามารถในการแผรงสของดน มคาประมาณ 0.97 Pv = สดสวนของพชพรรณ

35


ค านวณอณหภมจากคลนอนฟราเรดความรอน

ตงอยบนพนฐานกฎของ Stefan Boltzmann คอการเปลงพลงงานแมเหลกไฟฟาของวตถจะแตกตางกนไปตามขนาดอณหภมในตววตถนนๆ ซงสามารถค านวณปรมาณพลงงานทเปลงออกมาไดจากสตรทางคณตศาสตรตอไปน

Lillesand and Kiefer (2000 อางใน ญาณภทร ทองม และคณะ, 2554) ไดก าหนดสมการในการค านวณพลงงานทเปลงออกจากผววตถ ดงน

M = σ T4 (9)

โดย M = พลงงานทเปลงออกจากผววตถคดเปน w.m-2

σ = คาคงทของ Stefan Boltzmann มคา = 5.6697×10-8 W.m-2.K-4 T = อณหภมสมบรณของวตถทเกดจากการแผรงส (0oK)

ค านวณคาอณหภมพนผว (Land Surface Temperature: LST)

Luke et al. ( 2 0 01 อ า ง ใน Kapoi and Alabi, 2012) ไ ด ก า หนดส ม ก า ร ในการค านวณคาอณหภม ดงน

LST = TB

1+(λ×TB

ρ)Inε

โดย LST = คาอณหภม

λ = ความยาวคลนของสภาพการเปลงรงสทปลอยออกมา และคาเฉลยความยาวคลน spectral radiance (λ=11.5µm)

ρ = hc

σ

σ = คาคงท Stefan Boltzmann 5.670373 × 10-8 Wm-2K-4 h = คาคงท Planck 6.626 097 57 × 10-34 J s C = ความเรวแสงในสญญากาศ 299,729,458 m/

TB = อณหภมสมบรณการแผรงสเชงคลนองศาเคลวน (K) In = Natural Logarithm ฐาน 10 (alog)

ε = การเปลงรงสพนผว

36


3) ดชนความชมชนของพชพรรณ (Water Supplying Vegetation Index: WSVI)

ดชนความชมชนของพชพรรณ (Water Supplying Vegetation Index: WSVI) เปนดชนทถกพฒนาขนเ พอรวมดชนความแตกตางของพชพรรณ (NDVI) และอณหภมพนผว (LST) ประเมนความภยแลงดวยการตรวจสอบสภาพความชน

Xiao et al. (1995 อ างใน Kapoi and Alabi, 2012) ได ก าหนดสมการด ชน ความชมชนของพชพรรณ ดงน

WSVI =NDVILST

โดย

WSVI = ระดบความชมชนของพชพรรณ NDVI = ดชนความแตกตางของพชพรรณ LST = อณหภมพนผว

3.3.2 ขอมลสารสนเทศภมศาสตร

1. การรวบรวมขอมล เปนการรวบรวมขอมลตางๆทเกยวของตอการเกดภยแลง ซงชวยในการวเคราะห

ขอมลและการออกภาคสนามเพอเกบขอมลดานพนท ซงประกอบไปดวยขอมลดานตางๆดงตอไปน 1) ขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนฐาน

ตารางท 3-1 ชนขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนฐาน ชนขอมล มาตราสวน ทมาของขอมล

1. ขอบเขตการปกครอง 1:50000

ศนยภมภาคเทคโนโลย อวกาศ และภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ)

2) ขอมลภยแลง

ตารางท 3-2 ชนขอมลหมบานภยแลง

ชนขอมล มาตราสวน ทมาของขอมล

1. หม บ า นป ร ะส บภ ย แ ล ง ป 2550-2556

1:50000 โครงการชลประทานเชยงราย

37


3) ขอมลดานอตนยมวทยา

ตารางท 3-3 ชนขอมลดานอตนยมวทยา

ชนขอมล มาตราสวน ทมาของขอมล

1. ขอมลปรมาณน าฝนราย 7 สถานทวจงหวดเชยงราย ป 2547-2557

1:50000 โครงการชลประทานเชยงราย

2. ขอมลอณหภม ป 2557

1:50000 ศนยภมภาคเทคโนโลย อวกาศ และภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ)

4) ขอมลดานอทกวทยา

ตารางท 3-4 ชนขอมลดานอทกวทยา ชนขอมล มาตราสวน ทมาของขอมล

1. เสนทางน า

1:50000

ศนยภมภาคเทคโนโลย อวกาศ และภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ) 2. อางเกบน า

3. คลองชลประทาน โครงการชลประทานเชยงราย

4. พนทชลประทาน

5) ขอมลดานกายภาพ

ตารางท 3-5 ชนขอมลดานกายภาพ

ชนขอมล มาตราสวน ทมาของขอมล 1. ความสามารถการระบายน า

ของดน 1:50000

ส านกงานเกษตรจงหวดเชยงราย

2. ความสง ศนยภมภาคเทคโนโลย อวกาศ และภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ) 3. ความลาดชน

4. ขอมลการใชประโยชนทดน จงหวดเชยงรายป 2555

1:50000 ส านกงานเกษตรจงหวดเชยงราย

38


3. การปรบปรงขอมล

ข อม ล ท ไ ด ม ก า ร จ ด เ ก บ และรวบร วมจ ากหลายแหล ง ท ม า ขอ งข อม ล ซงมทงฐานขอมลเกาและระบบมาตรฐานขอมลทตางกน ดงนนการปรบปรงชนขอมล จ งมความส าคญเปนอย างย ง เ พอใหขอมลมความทนสมย เปนปจจบนท ส ด และมมาตรฐานเปนระบบเดยวกน

1) การปรบปรงขอมลใหทนสมยเปนปจจบน จากการรวบรวมชนขอมลทไดมานนสวนใหญขอมลทมเปนชดขอมลเกายอนหลง

ดงนนจงจ าเปนตองอพเดทชนขอมลเพอใหการวเคราะหมความถกตองและน าไปใช ไดในปจจบนมากทสด แตบางชนขอมลสามารถใชขอมลเกาได เชน ขอมลทไมคอยมการเปลยนแปลง ความสง และความลาดชน ทมการเปลยนแปลงนอย

ตารางท 3-6 รายละเอยดการปรบปรงฐานขอมล ชนขอมล ขอมลเดม การปรบปรง

1. ขอมลการใชประโยชนทดน จงหวดเชยงราย

ขอมลการใชทดนป 2555 ปรบแก และเพมเตมขอมล

เปนป 2558

2. ขอบเขตการปกครอง เดม เดม

3. หมบานประสบภยแลง ป 2550-2556

ขอมลถกจดเกบในรปแบบขอมลตาราง Excel

จดท าขอมลใหเปนฐานขอมลในรปแบบ

เชงพนท

4. ปรมาณน าฝนรายป 7 สถานทวจงหวด

เชยงราย ป 2547-2557

ขอมลถกจดเกบในรปแบบขอมลตาราง Excel

จดท าขอมลใหเปนฐานขอมลในรปแบบ

เชงพนท

5. อณหภม ขอมลภาพ Landsat วเคราะหดวยดชนทางดาน

รโมทเซนซง

6. เสนทางน า

ขอมลรายละเอยดไมครบ

ปรบแก และเพมเตมขอมลทขาดดวยการยดตามแผนทมาตราสวน 1: 50,000 ชด

L7018

7. อางเกบน า

8. คลองชลประทาน

9. พนทชลประทาน 10.ความสามารถ

การระบายน าของดน ขอมลชดดนป 2545

ปรบแก และเพมเตมขอมล บางชดขอมล เปนป 2558

11.ความสง เดม เดม

12.ความลาดชน

39


3.3.3 การวเคราะหพนทเสยงภยแลงดวยสารสนเทศภมศาสตร

ในการว เคราะห พนท เ ส ย งภ ยแล ง โดยว ธ การซอนทบขอมล (Overlay) ดวยโปรแกรมทางดานสารสนเทศภมศาสตร ซงมปจจยทส าคญและสามารถรวบรวม เปนขอมลสารสนเทศภมศาสตรทใชในการวเคราะหทงหมด 8 ปจจย โดยมรายละเอยด ปจจยและคาคะแนนความเสยงภยแลงโดยระบบผเชยวชาญ ดงตารางท 3-7

ตารางท 3-7 ปจจยและคาคะแนนความเสยงภยแลงโดยระบบผเชยวชาญ

ปจจย หนวย

คาคะแนนความเสยงภยแลง

แลง มาก

แลง ปานกลาง

แลง นอย

ไม แลง

4 3 2 1

ดานอตนยมวทยา

1 ขอมลปรมาณน าฝน 7 สถาน ทวจงหวดเชยงราย ป 2547-2557

มลลเมตร นอยกวา 1,000

1000-1,350 1,350-1,700

มากกวา 1700

2 อณหภม องศาเซลเซยส มากกวา 32 29-32 26-29 นอยกวา 26

ดาน อทกวทยา

3 ระยะหางจากแหลงน าผวดน

เมตร มากกวา 3000

2000-3000 1000-2000 นอยกวา 1000

4 พนทชลประทาน เมตร นอกเขตชลประทาน

มากกวา2000

นอกเขตชลประทาน

ระหวาง 1000-2000

นอกเขตชลประทาน

ระหวาง 0 – 1000

ในเขตชลประทาน

ดาน กายภาพ

5 ความสามารถการระบายน าของดน

- การระบายน าด-ดเกนไป

การระบายน าปานกลาง

-ด

การระบายน าเลว

-ปานกลาง

การระบายน าเลวมาก-

เลว

6 ความสง เมตร จากระดบ

ทะเล ปานกลาง

มากกวา 600

300-600 100-300 นอยกวา100

7 ความลาดชน เปอรเซนตความลาดชน

มากกวา 30%

ระหวาง 15-30%

ระหวาง 6 – 15 %

นอยกวา 6 %

8 ขอมลการใชประโยชนทดน จงหวดชยงราย ป 2555

เขตอสาหกรรม ทอยอาศย เหมอง นา

ขาว บอปลา และกง

พชไร พชสวนและไมยนตน

พนทปา และไมพมเตย

พนทชมน าและพนทรก

รางอนๆ

40


ภาพท 3-1 ขอบเขตการปกครองในจงหวดเชยงราย

41


ภาพท 3-2 การใชประโยชนทดนในจงหวดเชยงราย

42


ภาพท 3-3 ความสงในจงหวดเชยงราย

(MSL)

43


ภาพท 3-4 ความลาดชนในจงหวดเชยงราย

44


ภาพท 3-5 การระบายน าของดนในจงหวดเชยงราย

45


ภาพท 3-6 ล าน าในจงหวดเชยงราย

46


ภาพท 3-7 พนทชลประทานในจงหวดเชยงราย

47


ภาพท 3-8 ปรมาณน าฝนป 2550 ในจงหวดเชยงราย

48



49



50



51



52



53



54


ภาพท 3-15 อณหภมในจงหวดเชยงราย

( C)

55


ภาพท 3-16 หมบานเกดภยแลงในจงหวดเชยงรายป 2550-2551

56



57



58


ภาพท 3-19 พนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

59


จากผลการวเคราะหพบพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย สามารถแบงระดบความรนแรง ของภยแลงไดออกเปน 5 ระดบ คอ เสยงเกดภยแลงสงมาก เสยงเกดภยแลงสง เสยงเกดภยแลงปานกลาง เสยงเกดภยแลงนอย เสยงเกดภยแลงนอยมาก ซงรายละเอยดแสดงไดดงตาราง

ตารางท 3-8 ผลการวเคราะหพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย ตามระดบความรนแรงของภยแลง ระดบเสยงภยแลง พนท (ตารางกโลเมตร) รอยละ

เสยงเกดภยแลงนอยมาก 1,494,958.40 13.06

เสยงเกดภยแลงนอย 84,236.33 0.74 เสยงเกดภยแลงปานกลาง 6,722,270.06 58.73

เสยงเกดภยแลงสง 3,020,139.28 26.39

เสยงเกดภยแลงสงมาก 124,679.28 1.08 ผลรวมทงหมด 11,446,283.35 100.00

จากตารางการวเคราะห พนท เสยงภยแลงในจงหวด เชยงราย พบวาพนทสวนใหญเปนพนท

ทมระดบความเสยงของภยแลงระดบปานกลาง ซงครอบคลมพนท 6,722,270.06 ตารางกโลเมตร

คดเปนรอยละ 58.73 รองลงมาไดแก พนทเสยงเกดภยสง ครอบคลมพนท 3,020,139.28 ตารางกโลเมตร

คดเปนรอยละ 26.39 และพนท เสยงเกดภยแลงนอยมาก ซงม พนท 1,494,958.40 ตารางกโลเมตร

คดเปนรอยละ 13.06 และพนท เสยงเกดภยแลงสงมาก ครอบคลมพนท 124,679.28 ตารางกโลเมตร

คดเปนรอยละ 1.09 ตามล าดบ

บทท 4

การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร ผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

1.12 การออกแบบระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

ในการพฒนาการเผยแพรขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบอนเตอรเนตในการศกษาครงน เปนการเผยแพรฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย โดยท าการจดเกบขอมลใหอยในรปแบบฐานขอมล โดยใชซอรฟแวร ในการจ ดการฐานข อมล DBMS (Database Management System) ดวยซอรฟแวร PostgreSQL รวมกบโปรแกรม Geoserver ซงเปนโปรแกรมแมขายแบบ Open Source ซงเขยนดวยภาษา Java ในการแบงปนและแกไขขอมลภมสารสนเทศได เนองจากสามารถเชอมตอขอมล ทางภมศาสตรไดหลากหลายทงในรปแบบ Vector ทเปน File Base เชน Shape file และขอมลทเปน Raster เชน Geotiff ซงรายละเอยดของเนอหา หรอ Content ตางๆจะถกน าเสนอผานทางระบบเวบไซตส าเรจรป เพอใหผใชมปฏสมพนธในดานการใชงาน โดยสามารถใชงานผานเบราเซอรตางๆได โดยขนตอนตางๆ แสดงดงภาพท 4-1

61


ภาพท 4-1 การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

ขอมลพนฐานทใชในระบบสารสนเทศภมศาสตร

พฒนา ปรบปรง แกไข

ฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร พนทเสยงภยแลงจงหวดเชยงราย ในการเผยแพรผานระบบเครอขาย

Geo Server

USERS

ระบบเวบไซตส าเรจรป

ขอมลสารสนเทศ พนทเสยงภยแลง ในจงหวดเชยงราย

62


1.13 การพฒนาระบบบรการเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต

ในการพฒนาระบบฐานขอมลดานสารสนเทศภมศาสตรผานระบบอนเตอรเนตเพอเพมประสทธภาพการใชงานอยางมประสทธภาพ และการเขาถงขอมลทสะดวกในการใชงานมากขน ซงในการศกษาครงน มการพฒนาระบบโดยการจดเกบฐานขอมลในรปแบบ DBMS ผานโปรแกรม PostgreSQL และ Geoserver เพอท าการเผยแพรในเวบไซตส าเรจรปตอไป

4.1.1 ขอมลตงตนจดเกบในรปแบบฐานขอมล (Database)

Database คอกลมของขอมลทถกเกบรวบรวมกนไว โดยมความสมพนธซงกนและกน กลมของขอมลนสามารถเกบไวในแฟมขอมลเด ยวกนหรอแยกเกบหลายแฟมขอมล ซงประโยชนของระบบฐานขอมลคอเพอลดความซ าซอนของขอมล รกษาความถกตอง ของขอมล มความปลอดภยของขอมลสง และใชขอมลรวมกนโดยมการควบคมจากศนยกลาง

ระบบฐานขอมล (Database System) คอระบบทรวบรวมขอมลตางๆทเกยวของกนเขาไวดวยกนอยางมระบบมความสมพนธระหวางขอมลตางๆทชดเจน ในระบบฐานขอมลจะประกอบดวยแฟมขอมลหลายแฟม ทมขอมลเกยวของสมพนธ กนเขาไวดวยกน อยางเปนระบบ และเปดดโอกาสใหผใชสามารถใชงานโปรแกรมตางๆเกยวของกบการใชฐานขอมล เรยกวาระบบจดการฐานขอมล หรอ DBMS (Data Base Management System) โดยใช ภาษาสอบถามขอมล หรอภาษาจดการขอมลอยางมโครงสราง ทเรยกวา Structured Query Language: SQL หรอผใชรจกกนในนามของซอรฟแวร PostgreSQL

4.1.2 การน าเขาขอมลสฐานขอมล PostgreSQL

PostgreSQL เปน Open Source Software ทผใชทวไปสามารถใชในการจดการกบฐานขอมลในรปแบบตางๆและใหบรการขอมลภายใตกฎเกณฑ TPL (The PostgreSQL License) อกทงเปนโปรแกรมทสามารถตดตงไดในเกอบทก Platform แตวธการตดตง อาจมรายละเอยดทแตกตางกนไป ขนอยกบ Platform ของเครองทใช

PostgreSQL เปนระบบจดการฐานขอมล Client-Server ซงระบบคอมพวเตอร ทท าหนาทเปน PostgreSQL Server คอ Host โปรแกรม Client สามารถเขาถง PostgreSQL host ผานเครอขาย TCP/IP ดวยการระบ Hostname หรอ IP (Hostaddr) หาก Client ท างานอยบน host เดยวกนกบ PostgreSQL Server สามารถเขาถงโดยระบชอ Localhost หรอทอย PostgreSQL Server จะรบการตดตอจาก Client โปรแกรมผานทาง Network Port หรอ Port โดยคาทเปนมาตรฐานส าหรบ PostgreSQL คอหมายเลข 5432 แตสามารถเปลยนไดหากตองการบน host แตละเครอง ซงสามารถให PostgreSQL Server ท างานไดมากกวาหนง Server ซง PostgreSQL Server จะตองม Port ประจ าตวทแตกตางกนออกไป

63


การสรางฐานขอมล (Database) บน PostgreSQL Server สามารถรางไดมากกวาหน งฐานขอมล และกล มของฐานขอมลน เ ร ยกว า “Database Cluster” ในมมมอง ของระบบปฏบต การ (Operation System) น น Database Cluster จะเปนกล มของแ ฟมข อม ล ต า ง ๆ บน File System และจ ด เ ก บ ใ น Directory หน ง ซ ง เ ร า เ ร ย ก ว า Data Directory

การตอเขาเรยกใชบรการจาก PostgreSQL Server ในแตละครงนนเรยกวา Connection และในแตละ Connection สามารถเรยกใชฐานขอมลไดเพยงฐานขอมลเดยว โดยการระบชอฐานขอมล (dB name) ทตองการใช

การตอเขาใชฐานขอมลนอกจากระบ dB name แลวยงตองระบผใชงาน (dbuser) ทตอเขามาใชซงผใชงานแตละคนสามารถเรยกใช objects ทอยภายในฐานขอมลนนตามสทธ (Privilege) ทเจาของฐานขอมลยอมใหใช ทงน PostgreSQL จะสราง dbuser เรมตนท ชอ Postgres ซ ง เปน Admin User ของระบบเ พอใช ในการบรหารจดการงานตางๆ บน PostgreSQL Server

บทท 5

สรปและอภปรายผล

ในการศกษาโครงการพฒนาฐานขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย ไดมการพฒนาขอมลทางดานระบบภมสารสนเทศ และใชระบบเผยแพรขอมล Web Map Service เพอใหเกดการเขาถงขอมล และการน าขอมลสารสนเทศทางภมศาสตรไปใชใหเกดประสทธภาพตอไป

5.1 การจดท าฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร

5.1.2 ขอมลพนฐานสารสนเทศภมศาสตร

ขอมลทางดานสารสนเทศภมศาสตรทใชในการวเคราะหพนทเสยงภยแลง ประกอบไปดวยชนขอมลตางๆทงสน8 ตวแปรซงใชเปนเกณฑในการวเคราะห แบงออกเปนปจจย 3 ดาน คอ ขอมลปจจย ดานอตนยมวทยา ไดแก ปรมาณน าฝน 7 สถานทวจงหวดเชยงราย ป 2547-2557 และอณหภม ขอมลปจจยดานอทกวยา ไดแก ระยะหางจากแหลงน าผวดน และพนทชลประทาน ขอมลปจจยดานกายภาพ ไดแก ความสามารถการระบายน าของดน ความสง ความลาดชน ขอมลการใชประโยชนทดน จงหวดชยงราย โดยน ามาปรบปรงแกไขเพมเตมใหขอมลมความถกตองสมบรณและทนสมยมากยงขน รวมทงปรบเปลยนโครงสรางขอมลใหมความเชอมโยงกบขอมลสวนอนๆ และเปนมาตรฐานเดยวกนทงหมด และจดเตรยมขอมลทไดไปวเคราะหราสเตอรดวยวธ Weight Sum ซงไดผลลพธคอพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย

5.1.2 ขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนทเสยงภยแลงจงหวดเชยงราย

ขอมลพนทเสยงภยแลงในจงหวดเชยงราย ทไดจากการวเคราะหดวยระบบสารสนเทศภมศาสตร และรโมทเซนซง จากภาพดาวเทยม Landsat 8-OLI ซงสามารถจ าแนกพนทเสยงภยแลงออกตามระดบ ความรนแรงของภยแลงออกเปน 5 ระดบ ไดแก ไมแลง แลงนอย แลงปานกลาง แลงสง และแลงสงมาก ตามล าดบ

5.1.3 การพฒนาระบบเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตรพนทเสยงภยแลงผานเครอขายอนเตอรเนต

การพฒนาระบบเผยแพรฐานขอมลสารสนเทศภมศาสตร พนท เสยงภยแลงจงหวดเชยงราย ผานเครอขายอนเตอรเนตในรปแบบ GIS Map Server มการท างาน 4 สวนหลกไดแก สวนฐานขอมล PostgreSQL สวนจดการและแสดงผล GIS Map Server ไดแกซอฟตแวร Geoserver สวนตดตอผ ใช ไดแก Open layers และ GeoEXT และสวนสดทายสวนจดการ Content และการแสดงผลบนหนาเวบไซต ไดแกเวบไซตส าเรจรป Joomla และสวน Extension เสรม Jumi

65


โดยในสามสวนแรกรวมอยในชดซอฟตแวร OpenGeosuit พฒนาน าขนสเครองแมขายแลวทดสอบแสดงผลรวมกบการใหเครองลกขายอนๆ เพอเขามาทดสอบการแสดงผลผานทางเครอขายอนเตอรเนต ซงพบวาระบบสามารถท าการแสดงผลไดอยางถกตอง

ขอมลทงสองสวนจะถกน ามารวมเขาไวดวยกนแลวน าเขาสฐานขอมลทอยในรปแบบ PostgreSQL ดวยซอรฟแวร PostGIS เพอน าไปใชกบระบบเผยแพรทางอนเตอรเนตตอไป

5.2 การอภปรายผล

ในปจจบนขอมลสารสนเทศภมศาสตรมขอจ ากดในดานการเขาถงขอมลโดยเฉพาะส าหรบบคลทวไป ท าใหการใชงานขอมลทางดานสารสนเทศภมศาสตรถกจ ากดส าหรบผทมความรความเชยวชาญเฉพาะดาน ดงนนในการน าขอมลตางๆมาใชในการวเคราะห จะตองใชกระบวนการและวธการทซบซอนในการวเคราะหขอมล ซ งขอมลสารสนเทศภมศาสตร พนท เส ยงภยแล งในจงหวดเชยงรายท ไดจากการรวบรวม และจดท าฐานขอมล ท าใหไดขอมลทมความถกตอง และน าไปใชงานไดอยางรวดเรว โดยเฉพาะในดาน การจดการวางแผนทางพนท เพอบรรเทาผลกระทบตางๆทเกดขนจากภยแลงในพนท ใหมความสอดคลอง มประสทธภาพ และถกตองมากยงขน ซงระบบเครอขายอนเตอรเนตถอวามบทบาทอยางยงในปจจบน จงท าใหการเรยกใช คนหา และเขาถงขอมล สามารถเปนไปอยางสะดวกรวดเรว โดยผานเครอขายอนเตอรเนตทสามารถเรยกใชงานไดอยางทนทวงท

ในการน าเสนอขอมลสารสนเทศภมศาสตรผานระบบเครอขายอนเตอรเนต ควรอยในชองทาง ทมความเหมาะสม และบคคลทวไปสามารถทจะเขาถงขอมลตางๆไดสะดวก และสามารถน าขอมลไปใชไดจรง ซงในการน าเสนอขอมล PostgreSQL ผานซอรฟแวร PostGIS เปนชดซอฟตแวรทเปนรหสเปดดหรอฟรแวร ซงมขอด คอ ไมเสยคาใชจายในการจดซอ ใชงานงาย และพฒนาตอยอดได และสวนของการจดการผานการแสดงผลผานเวบไซตได ซงสามารถเลอกใช เวบไซตส าเรจรป Joomla และ Extension เสรม Jumi เนองจากไมเสยคาใชจายเชนกน และงายตอการใชงาน โดยทไมตองเขยนโคดภาษา ท ใชในการพฒนา ตวของเวบไซตและสามารถพฒนาตอยอดในการแสดงผลได

ซงการพฒนาระบบฐานขอมลทางสารสนเทศภมศาสตรในการแสดงผลดวยวธนกยงพบขอจ ากด ซงการพฒนาใหมประสทธภาพ สะดวกในการใชงาน และมความสวยงามในการแสดงผล ผจดท า จะตองมความรทางดานการเขยนโคดภาษา และขดความสามารถในการพฒนาตอของซอฟตแวร ซงเปนฟรซอรฟแวรทมขอจ ากดทางดานการพฒนาอย ดงนนจงอาจเปนอปสรรคตอผทเรมศกษาในการพฒนาระบบน ซงระบบจะมความนาสนใจและมประสทธภาพในการใชงานอยางยง หากมการพฒนาระบบใหสามารถวเคราะหขอมลได ซงจะสามารถเพมประสทธภาพในการท างานมากยงขน

การอางอง

Eduzones. (10 6 2558). ระบบสารสนเทศ (Information System). เขาถงไดจาก Eduzone ชมชนคนรกการศกษา: https://blog.eduzones.com/dena/4892

eduzones. (2558). ระบบสารสนเทศ ( Information system). สบคนเมอ 8 สงหาคม 2557 จาก http://blog.eduzones.com/dena/4892

กรมชลประทาน. (2558). ระบบสารสนเทศเพอการจดการ . สบคนเมอ 8 สงหาคม 2557 จาก http://irrigation.rid.go.th/rid15/ppn/Knowledge/Management%20Information%20Systems/mis1.htm

กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (ม.ป.ป.). “ดนของประเทศไทย”. สบคนเมอ 25 สงหาคม 2557 จาก http://www.ldd.go.th/thaisoils_museum/INDEX.HTM

ชรตน มงคลสวสด, และ วาสนา พฒกลาง. (2553). การประกอบแบบจาลองเชงพนท สาหรบประเมนความเหมาะสมของทดนสาหรบปลกยางพารา ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ าเภอ การประชมวชาการ เทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศแหงชาต. ขอนแกน: ศนยภมสารสนเทศเพอการพฒนาภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มหาวทยาลยขอนแกน.

ทวรตน นวลชวง. (ม.ป.ป.). ระบบฐานขอมล (Database System). สบคนเมอ 30 สงหาคม 2557 จาก https://sites.google.com/site/thaidatabase2/home

นฐวฒ เวชกามา. (2558). เครองมอทางภมศาสตร. สบคนเมอ 25 พฤษภาคม 2558 จาก ETC-GEOGRAPHY: https://etcgeography.wordpress.com/2011/07/24/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88-1-%E0%B9%80%E0%B8%84/

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ). (2556). การศกษาพฒนาฐานขอมลการใชประโยชนทดนดวยเทคนควธการจ าแนกเชงวตถดวยขอมลดาวเทยมแบบหลายชวงคลนในพนท 8 จงหวดภาคเหนอ าเภอ เชยงใหม: ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ).

ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ). (2557). โครงการพฒนาฐานขอมลพนทมศกยภาพเหมาะสม ส าหรบการปลกพชเศรษฐกจพนทลมน าปง. เชยงใหม: ศนยภมภาคเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (ภาคเหนอ).

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน). (2557). การพฒนาและเชอมโยงระบบ Web Map Service ใหกบผเกยวของของหนวยงานทองถน. การประชมเชงปฏบตการ เรองการพฒนาและเชอมโยงระบบ Web Map Service ใหกบผเกยวของของหนวยงานทองถน (หนา 17-

67


61). กรงเทพ: คณะกรรมการภมสารสนเทศแหงชาต ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน).

ส านกสงเสรมและพฒนาสารสนเทศภมศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2554). โครงการศกษาและพฒนาชดค าสงดานการจดการเชงพนทรหสเปด . สบคนเมอ 18 8 2558 จาก Geo Server: http://www.gi.mict.go.th/ICT-Foss4G/geoserver.html

ภาคผนวก

69


ระดบความเสยงภยแลงแยกรายต าบลในจงหวดเชยงราย

อ าเภอ / ต าบล พนท (ตารางกโลเมตร)

อ าเภอขนตาล 264.02

ต าบลตา 69.04

แลงนอย 22.87

แลงปานกลาง 46.17

แลงมาก 0

ต าบลปาตาล 56.71



แลงมาก 0.91

ต าบลยางฮอม 138.27




อ าเภอเชยงของ 762.07

ต าบลครง 83.81



ต าบลบญเรอง 49.61



ต าบลรมโขง 84.22


แลงนอยมาก 0.92



ต าบลเวยง 110.29

70







ต าบลศรดอนชย 129.08




ต าบลสถาน 102.5





ต าบลหวยซอ 202.56




อ าเภอเชยงแสน 454.74

ต าบลบานแซว 119.49





ต าบลปาสก 48.15




71




ต าบลแมเงน 111.58





ต าบลโยนก 52.92










ต าบลศรดอนมล 63.18





อ าเภอดอยหลวง 316.41

ต าบลโชคชย 173.45




ต าบลปงนอย 73.67

72







ต าบลหนองปากอ 69.3





อ าเภอเทง 854.09

ต าบลงว 93.34





ต าบลเชยงเคยน 60.42




แลงสงมาก 0.27

ต าบลตบเตา 253.55




ต าบลปลอง 77.03


แลงนอยมาก 0

73





ต าบลแมลอย 88.86










ต าบลศรดอนไชย 31.84




ต าบลสนทรายงาม 27.07



ต าบลหงาว 68.98




ต าบลหนองแรด 36.51




74



อ าเภอปาแดด 257.31

ต าบลปาแงะ 73.52





ต าบลปาแดด 60.11




ต าบลโรงชาง 52.97




ต าบลศรโพธเงน 29.87

แลงนอย 0




ต าบลสนมะคา 40.83





อ าเภอพญาเมงราย 469.89

ต าบลตาดควน 95.76


75





ต าบลเมงราย 105.62




ต าบลแมต า 42.79




ต าบลแมเปา 111.41





ต าบลไมยา 114.31





อ าเภอพาน 978.44

ต าบลเจรญเมอง 49.58




ต าบลดอยงาม 27.77


76






ต าบลทรายขาว 96.32




ต าบลทานตะวน 86.03






ต าบลธารทอง 46.79





ต าบลปาหง 218.71





(วาง) 2.88

ต าบลมวงค า 41.95



77





ต าบลเมองพาน 31.61




ต าบลแมเยน 44.11




ต าบลแมออ 92.19




ต าบลเวยงหาว 69.62






ต าบลสนกลาง 54.24




ต าบลสนตสข 20.67



78




ต าบลสนมะเคด 66.02






ต าบลหวงม 32.83





อ าเภอเมองเชยงราย 1,605.76

ต าบลดอยลาน 138.28





ต าบลดอยฮาง 78.16



แลงมาก 11

ต าบลทาสาย 48.98





79



ต าบลนางแล 103.35






ต าบลบานด 105.62






ต าบลปาออดอนชย 87.11





ต าบลแมกรณ 75.57




ต าบลแมขาวตม 105.68






80



ต าบลแมยาว 292.35






ต าบลรอบเวยง 51.43





ต าบลรมกก 62.94










ต าบลสนทราย 18.85




ต าบลหวยชมภ 251.64


81






ต าบลหวยสก 182.32






อ าเภอแมจน 675.06

ต าบลจอมสวรรค 22.86




ต าบลจนจวา 58.71






ต าบลจนจวาใต 44.83





ต าบลทาขาวเปลอก 102.56


82






ต าบลปาซาง 50.55




ต าบลปาตง 176.01




ต าบลแมค า 33.29




ต าบลแมจน 100.38





ต าบลแมไร 10.47




ต าบลศรค า 36.04



83




ต าบลสนทราย 39.36




อ าเภอแมฟาหลวง 662.24

ต าบลเทอดไทย 185.73




ต าบลแมฟาหลวง 109.97




ต าบลแมสลองนอก 103.88




ต าบลแมสลองใน 262.66




อ าเภอแมลาว 213.61

ต าบลจอมหมอกแกว 29.75




84





ต าบลดงมะดะ 57.31






ต าบลบวสล 25.14





ต าบลปากอด า 48.89





ต าบลโปงแพร 52.53





อ าเภอแมสรวย 1,399.97

ต าบลเจดยหลวง 99.24



85




ต าบลทากอ 283.22





ต าบลปาแดด 232.16





ต าบลแมพรก 59.85





ต าบลแมสรวย 154.73





ต าบลวาว 416.87





ต าบลศรถอย 153.89

86






อ าเภอแมสาย 304.57

ต าบลเกาะชาง 46.34




ต าบลบานดาย 33.63





ต าบลโปงงาม 42.4





ต าบลโปงผา 43.26





ต าบลแมสาย 21.34




87



ต าบลเวยงพางค า 30.88




ต าบลศรเมองชม 42.57




ต าบลหวยไคร 44.15




อ าเภอเวยงแกน 460.64

ต าบลทาขาม 63.22




ต าบลปอ 263.01




ต าบลมวงยาย 69.81





ต าบลหลายงาว 64.6

88







อ าเภอเวยงชย 348.36

ต าบลดอนศลา 98.68





ต าบลผางาม 113.53





ต าบลเมองชม 40.12





ต าบลเวยงชย 49.47




ต าบลเวยงเหนอ 46.56



89




อ าเภอเวยงเชยงรง 273.12

ต าบลดงมหาวน 73.87





ต าบลทงกอ 107.15





ต าบลปาซาง 92.1




อ าเภอเวยงปาเปา 1,236.23

ต าบลบานโปง 73.69





(วาง) 0.88

ต าบลปางว 179.93




90




ต าบลแมเจดย 146.03




ต าบลแมเจดยใหม 256.11









ต าบลเวยงกาหลง 32.61




ต าบลสนสล 303.77





Documents

รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการพัฒนาฐานข้อมูลพื้นที่เสี่ยงภัยแล้ง