γπσ-αμφισσας-729EBd01

Α ναθεώρηση - Επέκταση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Αμφισσας Ν.Φωκίδος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ1. Αντικείμενο της Μελέτης2. Θεσμικό Πλαίσιο Εκπόνησης της Μελέτης 3. Μέθοδος – Περιεχόμενο της Μελέτης4. Υπόβαθρα Σύνταξης

ΙΙ. Α΄ ΣΤΑΔΙΟ (ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ – ΑΝΑΛΥΣΗ – ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ)

1. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ1.1. Ο ρόλος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος1.2. Ο ρόλος του Νομού Φωκίδος1.3. Θέση και ρόλος του Δήμου Αμφισσας

2. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ2.1. Δημογραφικα Χαρακτηριστικά

2.1.1. Ιστορική προσέγγιση πληθυσμιακών μεταβολών

2.1.2. Σύνθεση πληθυσμού

2.1.3. Β΄ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1991 – 2001 ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2006

2.1.3.1. Μέγεθος, Σύνθεση, Μεταβολές

2.1.3.2. Εξέλιξη του αριθμού των γεννήσεων και των θανάτων.2.1.3.3 Μεταβολές στο μέγεθος της οικογένειας σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών.2.1.3.4. Παρουσία πολυτέκνων οικογενειών. 2.1.3.5. Εξέλιξη του επιπέδου εκπαίδευσης των κατοίκων

2.1.3.6. Αλλοδαποί οικονομικοί μετανάστες

2.1.3.7. Μονογονεϊκές οικογένειες

1


2.2. Οικονομικές Δραστηριότητες2.2.1. Τοπική οικονομική δραστηριότητα2.2.2. Δυνατότητες απασχόλησης στην τοπική και στην ευρύτερη περιοχή

2.3. Τάσεις και Προβλήματα2.3.1. Διάρθρωση οικονομικά ενεργών του Δ. Άμφισσας το 1991 και του

αντίστοιχου Δ.Δ. Άμφισσας το 2001

2.3.2. Επιχειρηματικότητα

2.4. Ενδογενείς Κοινωνικές, Οικονομικές και Πολιτικές Αναπτυξιακές Δυνατότητες2.4.1. Δυνατότητες, πλεονεκτήματα, και αδυναμίες2.4.2. Ευκαιρίες και περιορισμοί 2.4.3. Σύνοψη των κρίσιμων ζητημάτων βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης.

2.5. Βιοτικό Επίπεδο 2.5.1. Τεχνικές υποδομές

2.5.1.1. Μεταφορικά δίκτυα2.5.1.1.α Πλαίσιο χωροταξικής λειτουργίας

2.5.1.1.β Υφιστάμενη κατάσταση

2.5.1.1.γ Δημόσιες Συγκοινωνίες

2.5.1.2. Δίκτυα Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών2.5.1.2.α Ενεργειακό Δίκτυο

2.5.1.2.β Τηλεπικοινωνίες

2.5.1.3. Λοιπά Δίκτυα Υποδομών2.5.1.3.α Ύδρευση

2.5.1.3.β Αποχέτευση

2.5.1.3.γ Διαχείριση Απορριμμάτων

2.5.1.3.δ Αρδευτικά δίκτυα

2.5.2. Υποδομές Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας2.5.3 Υποδομές Εκπαίδευσης2.5.4. Πολιτιστικές υποδομές2.5.5. Αθλητική υποδομή

2.6. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΤΟΠΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ2.6.1. Επίπεδο διακυβέρνησης, ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου.

2


2.6.2. Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Ανάπτυξης Δήμου Άμφισσας2.6.3. Συλλογικοί φορείς

3. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ3.1. Φυσικό περιβάλλον3.1.1. Τοπογραφία

3.1.2. Υδρογραφία

3.1.3. Γεωμορφολογία- κλίσεις εδάφους

3.1.4. Κλιματολογικά στοιχεία3.1.4.1 Υετός3.1.4.2 Θερμοκρασία3.1.4.3 Άνεμοι

3.1.5 Βιοτικό Περιβαλλον3.1.5.1Χλωρίδα3.1.5.2 Ζώνες Βλάστησης3.1.5.3 Πανίδα3.1.5.4 Οικοσυστήματα – Προστατευόμενες περιοχές – Τοπία ειδικού ενδιαφέροντος

3.1.6 Κατάσταση Περιβάλλοντος – Ρύπανση3.1.7 Κρίσιμες Περιβαλλοντικές Παράμετροι

3.2. Ιστορικό – Αρχιτεκτονικό -Πολιτιστικό περιβάλλον του Δήμου 3.2.1. Ιστορικά στοιχεία

3.2.2. Πορεία διοικητικής διαίρεσης

3.2.3. Προστατευόμενα στοιχεία πολιτιστικού αποθέματος3.2.3. α. Αρχαιολογικοί χώροι – Μνημεία Αρχαία, Βυζαντινά

3.2.3.β. Μνημεία νεώτερων χρόνων-παραδοσιακοί οικισμοί3.2.4. Αρχιτεκτονικό περιβάλλον3.2.4.1 Αμφισσα 3.2.4.2 Λοιπών οικισμών

3.2.5.Πολιτιστικό περιβάλλον –στοιχεία λαογραφικού ενδιαφέροντος

3.3 ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ – ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ3.3.1 Χωροταξική διάρθρωση

3


3.3.2. Υφιστάμενες χρήσεις γης στον εξωαστικό χώρο3.3.2.1. Αγροτικές χρήσεις γης3.3.2.2. Κύριες Χρήσεις Αγροτικής Γης3.3.2.3. Κτηνοτροφική Δραστηριότητα3.3.2.4. Γεωργικές ιδιοκτησίες – μέγεθος και τεμαχισμός 3.3.2.5. Γεωργική δραστηριότητα3.3.2.6. Αρδεύσεις3.3.2.7. Τυπικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις περιοχής3.3.2.8. Εφαρμογή Γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων

3.3.3. Λειτουργικές σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών Δραστηριοτήτων3.3.3.1. Σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών δραστηριοτήτων του Πρωτογενούς Τομέα.3.3.3.2. Κύριες Χρήσεις Αγροτικής Γης3.3.3.3. Κτηνοτροφική Δραστηριότητα

3.3.3.4. Σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών δραστηριοτήτων των

τριών Τομέων, όπως προκύπτουν από τη διάρθρωση των απασχολουμένων.

3.3.4 Νομικό πλαίσιο δόμησης3.3.4.1. Εξωαστικός χώρος 3.3.4.2. Αστικός χώρος

3.3.5 Υφιστάμενα και προγραμματιζόμενα βασικά δίκτυα υποδομής

3.3.5.1 Υφιστάμενη κατάσταση

3.3.5.2 Προβλεπόμενα έργα μεταφορικής υποδομής

3.3.5.3 Προτεινόμενα έργα μεταφορικής υποδομής

3.3.5.4 Δίκτυα Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών

3.3.5.4.α Ενεργειακό Δίκτυο


3.3.5.5 Λοιπά Δίκτυα Υποδομών

3.3.5.5.α Ύδρευση




4


3.3.8. Συγκρούσεις και ασυμβατότητες Χρήσεων γης3.3.9. Χωρικές επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων

4. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ4.1. Δ.Δ. Αμφισσας4.2. Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου 4.3 Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου4.4.Δ.Δ. Σερνικακίου4.5. Δ.Δ. Ελαιώνος 4.6. Δ.Δ. Δροσοχωρίου 4.7 Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας4.8. Δ.Δ. Προσηλίου 4.8.1 Οικισμός Βίνιανης4.8.2 Οικισμός Προσηλίου4.8.3 Οικισμός Μοναστηρίου

5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ- ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ

5.1 Αξιολόγηση αναπτυξιακών δυνατοτήτων και προοπτικών

5.1.1 Αξιολόγηση δεδομένων προγραμματικού πλαισίου – Χωρικές Επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων

5.1.1. Αξιολόγηση δεδομένων και κατευθύνσεων από ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού – Χωρικές επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων5.1.2 Αξιολόγηση ενδογενών αναπτυξιακών δυνατοτήτων

5.1.3. ΓΕΝΙΚΈΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΤΟΥ Ο.Τ.Α., ΒΑΣΙΚΆ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΆ

ΜΕΓΈΘΗ

5.2 Αξιολόγηση χωροταξικών δεδομένων5.2.2. Εκτίμηση αναγκών παραγωγικών τομέων για οργανωμένους υποδοχείς

Α.5.2.3. ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΏΝ ΠΑΡΑΓΌΝΤΩΝ ΧΩΡΙΚΉΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ5.3 Αξιολόγηση προβλημάτων πολεοδομικής δομής - αστικής ποιότητας

5


ζωής

ΧΑΡΤΕΣ

Α.1 ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ (κλ. 1:200.000)

ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ – ΕΠΙΡΡΟΕΣ

Α.3.1 ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (κλ. 1:25.000)

ΒΛΑΣΤΗΣΗ – ΝΕΡΑ – ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ – ΠΗΓΕΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ – ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣ ΘΕΑΣ

Α.3.2 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ – ΙΣΤΟΡΙΚΟ – ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ (κλ. 1:25.000)

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ – ΜΝΗΜΕΙΑ – ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ ΚΤΙΡΙΑ – ΤΟΠΙΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗΣ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ

Α.3.3.1 ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ (κλ. 1:25.000)

ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ – ΚΑΛΥΨΗ ΓΗΣ

Α.3.3.2 ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣ (κλ. 1:25.000)

ΖΟΕ – ΖΩΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ – ΟΡΙΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ – ΣΥΝΕΚΤΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ ΟΙΚΙΣΜΩΝ – ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ – ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ

Α.3.3.3.α ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΜΦΙΣΣΑ (κλ 1:5.000)

ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΛΗΣ

Α.3.3.3.β ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΜΦΙΣΣΑ (κλ 1:5.000)

ΤΟΜΕΙΣ ΟΡΩΝ ΑΡΤΙΟΤΗΤΑΣ

Α.3.3.3.γ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΜΦΙΣΣΑ (κλ 1:5.000)

ΤΟΜΕΙΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ

Α.4.1.α ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΜΦΙΣΣΑ (κλ 1:5.000)

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

Α.4.1.β ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΜΦΙΣΣΑ (κλ 1:5.000)

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣ – ΜΙΚΤΕΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΕΣ – Μ.Σ.Δ. ΑΝΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Α.4.2 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ – ΣΕΡΝΙΚΑΚΙΟΥ (κλ 1:5.000)

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

Α.4.3 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΑΙΩΝΑ (κλ 1:5.000)


Α.4.4 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΡΟΣΟΧΩΡΙ (κλ 1:5.000)

6



Α.4.5 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΓ. ΕΥΘΥΜΙΑ (κλ 1:5.000)


Α.4.6 ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΒΙΝΙΑΝΗ – ΠΡΟΣΗΛΙΟ – ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ (κλ 1:5.000)


7


Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

8


1. Αντικείμενο της μελέτηςΗ Μελέτη με τίτλο «Αναθεώρηση - Επέκταση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου

Αμφισσας Ν.Φωκίδος» ανατέθηκε με την υπ΄αρ 3522/15.04.08 σύμβαση που

υπεγράφη από τον Δήμαρχο Αμφισσας κο Ασημακόπουλο Ασημάκη και τον Ιωάννη

Πάτα εκπρόσωπο της Σύμπραξης Γραφείων Μελετών. Επίσης υπογράφηκε η

9798/01.10.08 συμπληρωματική σύμβαση για την εκπόνηση μελέτης γεωλογικής

καταλληλότητας.

Η μελέτη εκπονήθηκε από την σύμπραξη των γραφείων μελετών ΣΗΜΑ Ανώνυμη

Τεχνική Εταιρεία Μελετών και Επιβλέψεων, Γ. ΠΡΟΒΕΛΕΓΓΙΟΣ και Δ.

ΚΑΡΑΜΑΝΙΩΛΑΣ και η ομάδα που εκπόνησε την μελέτη είναι:

Πάτας Ιωάννης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός

Μαλλάς Απόστολος, Οικονομολόγος-Χωροτακτης

Προβελέγγιος Γεώργιος, Αρχιτέκτων Μηχανικός-Πολεοδόμος,

υπεύθυνος πολεοδομικής μελέτης

Καραμανιώλας Δημήτριος Γεωλόγος

Εξηνταβελώνης Ιωάννης, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός-

Πολεοδόμος

Γκότση Αναστασία, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Πολεοδόμος

Σύψας Σπύρος Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός-

Μελετητής Περιβάλλοντος

Φιλιππακόπουλος Σωτήριος Αρχιτέκτων Μηχανικός – Χωροτάκτης

Συνεργάτες της σύμπραξης για την εκπόνηση της μελέτης ειναι οι:

Καθ. Στεφανίδης Αντώνιος, PhD, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός -

ειδικός στα Γεωγραφικά Συστήματα

Πληροφοριών (GIS)

Μέντζος Γεώργιος, Γεωπόνος

Τσινταβής Νικόλαος, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός -

Συγκοινωνιολόγος

Ραπτάκη Ασπασία, Αρχαιολόγος

Αντικείμενο της μελέτης είναι η αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου

(ΓΠΣ) και η επέκταση του στα διοικητικά όρια του Δήμου Αμφισσας όπως αυτά

καθορίστηκαν με τον νόμο 2639/99 και θα περιλαμβάνει όσα ορίζονται στα άρθρα 4

και 5 του νόμου 2508/97 και στις λοιπές διατάξεις που τον συμπληρώνουν.

9


Διευθύνουσα υπηρεσία για την παρακολούθηση και προώθηση της μελέτης είναι η

Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Αμφισσας .

10


2. Θεσμικό Πλαίσιο Εκπόνησης της ΜελέτηςΓια την εκπόνηση της ανωτέρω μελέτης το θεσμικό πλαίσιο είναι το καθοριζόμενο

από τις διατάξεις του άρθρου 4 του οικιστικού νόμου 2508/9 (ΦΕΚ 124/Δ/13-6-97)

για την «Βιώσιμη οικιστική ανάπτυξη των πόλεων και οικισμών της χώρας και άλλες διατάξεις».Με τον ανωτέρω νόμο καθιερώνεται η εκπόνηση Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων

(Γ.Π.Σ) τα οποία περιλαμβάνουν το σύνολο της έκτασης των νέων ΟΤΑ δηλαδή τον

αστικό και περιαστικό χώρο κάθε οικισμού, στις περιπτώσεις ύπαρξης ενός

τουλάχιστον οικισμού με πλυθυσμό 2000 κατοίκων σύμφωνα με την εκάστοτε

τελευταία απογραφή (ΑΡΘΡΟ 4).

Οταν οι ΟΤΑ περιλαμβάνουν οικισμούς του μη αστικού χώρου με πλυθυσμό κάτω

των 2000 εκπονουνται αντίστοιχες μελέτες των Γ.Π.Σ. οι οποίες ονομάζονται Σχέδια

Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) και συνιστούν το

πλαίσιο κατευθύνσεων πολεοδομικού σχεδιασμού κάθε δήμου. (ΑΡΘΡΟ 5).

Με τα ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ καθορίζονται:

• Χρήσεις γης σε όλη την εδαφική έκταση των ΟΤΑ.

• Ζώνες προστασίας.

• Ζώνες εγκατάστασης παραγωγικών και αναπτυξιακών

δραστηριοτήτων.

Η Μελέτη έχει συνταχθεί βάσει προδιαγραφών που καθορίζονται με την

υπ.αρ.9572/1845/2000 απόφαση υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 209/Δ/7-4-00).

Ο υπολογισμός των αναγκών και άλλων μεγεθών της περιοχής έγινε βάσει

σταθερότυπων (standards) που καθορίζονται στην υπ.αρ΄10780/04 αποφαση

υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 285 /Δ/5-3-04).

Επιπλέον κατα την εκπόνηση της μελέτης του ΓΠΣ ελήφθησαν υπ όψιν οι προτάσεις

των:

• Πλαισιου Χωροταξικού Σχεδιασμού περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος το

οποίο έχει θεσμοθετηθεί βάσει της υπ αρ. 26298 /2003 υπουργικής

αποφασης (ΦΕΚ 1469 /Β/9-10-2003 ).

• Ειδικού Χωροταξικού Σχέδιου για τον Τουρισμό.

• Ειδικού Χωροταξικού για τη Βιομηχανια

• Ειδικoύ Χωροταξικού για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε)

11


3. Μέθοδος – Περιεχόμενο της ΜελέτηςΗ μελέτη συντάσσεται με βάσει τις τεχνικές προδιαγραφές μελετών Γενικών

Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ) και Σχεδίων Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης

(ΣΧΟΟΑΠ) οι οποίες καθορίζονται με την υπ.αρ 9572/1845/2000 απόφαση

υπουργού ΠΕΧΩΔΕ (ΦΕΚ 209/Δ/7-4-00) και εκπονείται σε δύο στάδια.

Α’ Στάδιο (Ανάλυση – Διάγνωση – Προοπτικές)

Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει την ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης της

περιοχής μελέτης, την καταγραφή και διάγνωση των προβλημάτων ,τον εντοπισμό

των τάσεων και προοπτικών του Δήμου και την διατύπωση των κατ άρχήν

προτάσεων οργάνωσης και ρύθμισης της περιοχής.

Το Α’ Σταδιο περιλαμβάνει τα επι μέρους κεφάλαια:

1. Χωροταξική θεώρηση του Δήμου.

2. Αναπτυξιακή φυσιογνωμία του Δήμου.

3. Δεδομένα του χώρου και του Περιβάλλοντος.

4. Πολεοδομική οργάνωση.

5. Αξιολόγηση δεδομένων, προβλημάτων, προοπτικών.

6. Προκαταρκτική Πρόταση η Εναλλακτικές Προτάσεις.

Με την υποβολή του Α σταδίου της μελέτης γίνεται η παρουσίαση της μελετης σε

σύσκεψη στην οποία παρευρίσκονται, οι επιβλέποντες του ΟΤΑ και της αρμόδιας

Νομαρχιακής Υπηρεσίας και οποιων φορέων θεωρείται απαραίτητη η

συμμετοχή.Μετά το πέρας αυτής της διαδικασίας γίνεται η έγκριση του Α σταδίου της

μελέτης και συντάσσονται οι κατευθύνσεις για το Β στάδιο.

Β’ Στάδιο – Πρόταση.

Το Β’ Σταδιο περιλαμβάνει την εκπόνηση της τελικής πρότασης σύμφωνα με τις

κατευθυνσεις της Διευθύνουσας υπηρεσίας και υποδιαιρείται σε δύο υποστάδια Β1

και Β2.

Το Β1 Σταδιο περιλαμβάνει τις τελικές προτάσεις των μελετητών

Το Β2 Σταδιο περιλαμβάνει την οριστική προταση όπως αυτή διαμορφώνεται μετά

τις συμμετοχικές διαδικασίες

Το Β’ Σταδιο περιλαμβάνει τα επι μέρους κεφάλαια

Π1. Δομικό Σχέδιο Χωρικής Οργάνωσης του ΟΤΑ.

Π2. Οργάνωση Χρήσεων Γης και προστασία Περιβάλλοντος του ΟΤΑ.

Π3.Γενική Πολεοδομική Οργάνωση και ρύθμιση των Οκισμών.

Π4. Πρόγραμμα ενεργοποίησης του Γ.Π.Σ.

12


Μετά την εγκριση του Β’ Σταδίου από την Διευθύνουσα υπηρεσία η μελέτη

αποστέλλεται στις υπηρεσίες και τους οργανισμούς απο τους οποίους απαιτείται

γνωμοδότηση.

Μετά την γνωμοδότηση γίνονται οι τυχόν διορθώσεις απο τους μελετητες εγκρίνεται

το Β’ Στάδιο και συντάσσεται απο την υπηρεσία εισήγηση προς το Σ.Χ.Ο.Π .

Μετα την γνωμοδότηση του Σ.Χ.Ο.Π εάν απαιτείται η ανάρτηση της μελέτης

ακολουθείται πάλι η ίδια διαδικασία όπως και κατά το Α’ Στάδιο.

13


4. Υπόβαθρα ΣύνταξηςΤα Γ.Π.Σ και ΣΧΟΟΑΠ εκπονούνται σε υπόβαθρα που παραδίδονται από την

αναθέτουσα αρχή στους μελετητές σύμφωνα με την υπ’ άρ.

9572/1845/ΦΕΚ209/Δ/2000 απόφαση Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ που καθορίζει τις

προδιαγραφές της μελέτης.

Σε περίπτωση μη ύπαρξης ψηφιακών υποβάθρων στη μελέτη θα χρησιμοποιηθουν

ψηφιοποιημένες εικόνες χαρτογραφικού υλικού προέλευσης ΓΥΣ η ΟΚΧΕ η άλλης

δημόσιας υπηρεσίας σε κλιμακα που απαιτείται κατα περίπτωση που θα

παραδοθούν στον μελετητή υστερα από ενέργειες της αναθέτουσας αρχής. Ως

προβολικό σύστημα θα χρησιμοποιηθεί το ΕΓΣΑ 87.

Η Μελέτη αυτή εκπονήθηκε και σχεδιάστηκε σε ψηφιακό υπόβαθρο υπο

κλίμακες 1/25.000 και 1/5.000 τα οποία συντάχθησαν απο τους μελετητές σε

προβολικό σύστημα ΕΓΣΑ 87 μετά από επεξεργασία.

• Των πινακίδων της ΓΥΣ υπο κλίμακες 1/5.000 και 1/50.000 οι οποίες

μετατράπηκαν σε ψηφιοποιημένες εικόνες.

• Των δορυφορικών εικόνων οι οποίες μετατράπηκαν σε

ορθοφωτοχάρτες 1/25.000 για το σύνολο της έκτασης του Δημου και 1/5.000

για τους οικισμούς.

Επιπλέον χρησιμοποιήθηκε το εξής χαρτογραφικό υλικό

• Χαρτες κλ. 1/100.000 των περιοχών NATURA σε ψηφιακή μορφή και

σε μορφή GIS (πολύγωνα).

• Χαρτες κλ. 1/250.000 των περιοχών ΕΚΒΥ (Προστατευόμενες

περιοχές) σε ψηφιακή μορφή.

• Σχέδια του εγκεκριμένου ΓΠΣ σε αναλογική και μορφή.

• Σχέδια οριοθέτησης οικισμών και σχέδια πόλης οικισμών.

• Ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης της Αμφισσας.

• Ζεύγη συν/νων κορυφών ορίου Β ζώνης προστασίας Αρχαιολογικού

Χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου (ΦΕΚ 141/ΑΑΠ/19-4-07).

14


ΙΙ. Α΄ ΣΤΑΔΙΟ (ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ – ΑΝΑΛΥΣΗ – ΔΙΑΓΝΩΣΗ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ)

15


1.ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

16


1.1. Ο ρόλος της Περιφέρειας Στερεάς ΕλλάδοςΟ δήμος Αμφισσας βρίσκεται στον Νομό Φωκιδας της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος στην οποία υπάγεται ο Δήμος Άμφισσας, αποτελείται

από τους Νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας.

Καταλαμβάνει συνολική έκταση 15.549 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της ανέρχεται σε

605.329 κατοίκους (Απογραφή Πληθυσμού της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της

Ελλάδος για το 2001) που αντιστοιχεί στο 5,52% του συνολικού πληθυσμού της

χώρα. Βρίσκεται στο κέντρο της χώρας, και έχει έδρα τη Λαμία, πρωτεύουσα του

Νομού Φθιώτιδας.

H Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας καταλαμβάνει ποσοστό 11,8% της συνολικής

έκτασης της χώρας και περιλαμβάνει 95 συνολικα δήμους και κοινότητες

κατανεμημένες στούς παρακάτω νομούς ως εξης.

• Νομός Βοιωτίας 18 δήμοι και 2 κοινότητες

• Νομός Ευβοίας 25 δήμοι και 2 κοινότητες

• Νομός Ευρυτανίας 11 δήμοι

• Νομός Φθιώτιδας 23 δήμοι και 2 κοινότητες

• Νομός Φωκίδας 12 δήμοι

Ο Δήμος Αμφισσας κατατάσσεται όσον αφορά το μέγεθος του πληθυσμού στην 1η θέση από τους 12 δήμους του Νομού Φωκιδας.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας,είναι περιοχή προνομιούχα όσον αφορά το φυσικό

περιβάλλον με περιοχές υψηλής αισθητικής αξίας όπως

• Μεγάλους ορεινούς σχηματισμούς ( Παρνασσός , Γκιώνα , Βαρδουσία

και Οίτη )

• πλούσιο υδάτινο δυναμικό ποταμούς (Βοιωτικος Κηφισσος ,Μόρνος,

Σπερχειος ,Ασωπος ,Αχελώος) λιμνες φυσικές (Υλίκη, Παραλίμνη) και

τεχνιτές (Μορνου)

• πεδιαδες (Χαιρώνιας, Κωπαίδας, Ελαιώνα της Αμφισσας)

• αξιόλογες παραλιακές ζώνες και ακτές

• περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (φαράγγι Δημοσάρη,Ρεκάς)

• σημαντικούς υδροβιότοπους

Το μεγαλύτερο τμήμα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας είναι ορεινό με ποσοστό

47,4% της συνολικής έκτασης και ημιορεινό με ποσοστό 31,8% ενώ το πεδινό είναι

μόνο το 20,8% της έκτασης.

Τα δάση καλύπτουν σημαντικό ποσοστό της συνολικής της έκτασης που ανέρχεται

17


σε 25% περίπου δηλαδή ποσοστό μεγαλύτερο εκείνου που αντιστοιχεί σε επίπεδο

χώρας (22%).Είναι συγκεντρωμένα κυρίως στην Ευρυτανία, Β. Εύβοια και στους

ορεινούς όγκους της Φωκίδας και της Φθιώτιδας.

Το υπέδαφος της είναι πλούσιο σε κοιτάσματα μετάλλου (μαγνησίτης, σιδηρονικέλιο,

βωξίτης, δολομίτης), σε μάρμαρο και χρώμιο.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, παρουσιάζει παράλληλη εξέλιξη με αυτή του

συνόλου της χώρας, όσον αφορά την αύξηση της απασχόλησης του τριτογενή τομέα

και την παράλληλη μείωση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Η αυξημένη

συμμετοχή της απασχόλησης στο δευτερογενή τομέα, στο σύνολο της απασχόλησης

της Περιφέρειας ερμηνεύεται από την ύπαρξη σημαντικής βιομηχανικής

δραστηριότητας στην περιφέρεια, όπως είναι οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες

επεξεργασίας ορυκτών πόρων, καθώς και μεγάλος αριθμός μεταποιητικών μονάδων

εγκατεστημένων κυρίως στον άξονα Χαλκίδας – Θήβας. Οι ίδιες τάσεις

παρατηρούνται και στο σύνολο της Ε.Ε όπου η απασχόληση στον πρωτογενή και

δευτερογενή τομέα μειώνεται ελάχιστα, με παράλληλη αύξηση του τριτογενή τομέα.

Το 2001 σε επίπεδο Ε.Ε. ο πρωτογενής τομέας απασχολεί το 4,16%, ο δευτερογενής

τομέας το 28,69% και ο τριτογενής το 67,14%.

Ο πρωτογενής τομέας αποτελεί βασική πηγή εισοδήματος και απασχόλησης για

μεγάλο μέρος του πληθυσμού και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την

διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής των περιοχών της υπαίθρου,

παρά τη συνεχή φθίνουσα πορεία του.

Η κτηνοτροφία διαδραματίζει δευτερεύοντα, αλλά σημαντικό ρόλο στην περιφερειακή

οικονομία. Οι κύριες μορφές άσκησης της κτηνοτροφίας είναι η προβατοτροφία που

είναι συγκεντρωμένη περισσότερο στις ορεινές περιοχές της Φθιώτιδας και της

Εύβοιας και η ενσταβλισμένη κτηνοτροφία, που αφορά κυρίως τα πουλερικά και τους

χοίρους και λιγότερο τα βοοειδή και είναι συγκεντρωμένη στην κεντρική Εύβοια και

στη Ν.Α. Βοιωτία δηλαδή σε περιοχές που γειτνιάζουν με το μεγάλο κέντρο

κατανάλωσης της Αθήνας.

Τα δάση εξασφαλίζουν απασχόληση και εισόδημα σε τμήμα του πληθυσμού των

ορεινών οικισμών μέσω της παραγωγής τεχνικής ξυλείας, ρητίνης, καυσόξυλων και

των ελάτων διακόσμησης κ.λ.π. και προσφέρονται για τις δραστηριότητες της θήρας

και του ορεινού τουρισμού (χειμερινού και θερινού).

Η αλιεία ανοικτής θάλασσας στη Περιφέρεια είναι περιορισμένη, παρά τις

δυνατότητες που έχουν οι κόλποι του Ευβοϊκού, του Μαλιακού και του Κορινθιακού,

λόγω μη ορθολογικής διαχείρισης των αλιευτικών πόρων και ελλιπούς προστασίας

τους από τα αστικά και βιομηχανικά κέντρα. Σημαντική είναι η ανάπτυξη των

ιχθυοκαλλιεργειών, που αποτελεί δυναμικά αναπτυσσόμενο κλάδο τα τελευταία

18


χρόνια.

Ο δευτερογενής τομέας αποτελεί την κατεξοχήν παραγωγική δραστηριότητα της

περιφέρειας.Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος είναι πρώτη στην Ελλάδα από πλευράς

παραγωγικότητας στον δευτερογενή τομέα, μαζί με την Περιφέρεια Δ. Μακεδονίας

(46% του περιφερειακού ΑΕΠ). Κατέχει πρωτεύουσα θέση στη μεταλλουργική

βιομηχανία της χώρας. Χαρακτηρίζεται σαν η Περιφέρεια των μεγάλων εταιρειών και

ομίλων, αφού το 16% των εταιρειών αυτών (70 εταιρείες) λειτουργούν σε αυτήν.

Ο τριτογενής τομέας είναι ο τομέας που παρουσιάζει τον μεγαλύτερο

δυναμισμό.Στον τριτογενή τομέα και ιδιαίτερα στο κλάδο του χονδρικού και λιανικού

εμπορίου παρατηρείται συνεχής ενίσχυση του ρόλου του στην οικονομία της

Περιφέρειας, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση των καταστημάτων χονδρικού και

λιανικού εμπορίου να συναντάται κύρια στα αστικά κέντρα (Λαμία, Χαλκίδα, Λειβαδιά

και Θήβα). Ο τριτογενής τομέας αποτελεί τον δυναμικά εξελισσόμενο τομέα της

Περιφέρειας με μεγάλες δυνατότητες αύξησης της απασχόλησης, και κατ επέκταση,

του Περιφερειακού ΑΕΠ, σε κλάδους όπως ο επιλεκτικός τουρισμός (ιαματικός,

πολιτιστικός, χιονοδρομικός, φυσιολατρικός) και οι ευγενείς υπηρεσίες (επιτόπια

έρευνα των μεγάλων βιομηχανικών συγκροτημάτων, βιομηχανικό design,

περιβαλλοντική και οικολογική διαχείριση κλπ.).

Διεθνείς μεταφορές και Επικοινωνίες. Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος διαθέτει μια

ισχυρή μεταφορική υποδομή στην κατεύθυνση Αθήνα-Θεσσαλονίκη αφού διασχίζεται

κατά μήκος τόσο από τον Διεθνή Αυτοκινητόδρομο Πάτρα-Αθήνα-Θεσ/νίκη (ΠΑΘΕ),

όσο και από τη Διεθνή Σιδηροδρομική Γραμμή Αθήνα-Θεσ/νίκη, τμήματα του

Διεθνούς Ευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔΜ).

Η διαπεριφερειακή μεταφορική της σύνδεση με τις γειτονικές της περιφέρειες και

ισχυρά σημεία του ευρύτερου χώρου εξυπηρετείται από διαπεριφερειακούς οδικούς

άξονες, είτε υπό βελτίωση είτε υπό προγραμματισμό αναβάθμισής τους σε διεθνείς

διασυνδέσεις ΔΕΔΜ.

Το μεταφορικό δίκτυο υποστηρίζεται από περιφερειακά λιμάνια και πορθμεία μικρής

ακόμα δυναμικότητας αλλά με δυνατότητες αναβάθμισης. Το δίκτυο τηλεπικοινωνιών

είναι επίσης υπό αναβάθμιση με καλές προοπτικές λόγω της κεντρικότητας της

θέσης της.

Η Περιφέρεια έχει δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης που οφείλονται στην ύπαρξη

σημαντικών αρχαιολογικών και βυζαντινών χώρων, τη φυσική ομορφιά που

χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τους νομούς Ευρυτανίας και Φωκίδας, την ελλιπή μέχρι τώρα

εκμετάλλευση των ιαματικών πηγών και λουτροπόλεων που διαθέτει και τη

γεωγραφική της θέση.

Τουριστικά αξιοποιήσιμες περιοχές της Περιφέρειας αποτελούν:

19


Παραθαλάσσιες περιοχές: Όλες σχεδόν οι παραλίες της Εύβοιας και ιδιαίτερα της

Β. Εύβοιας ,οι περιοχές Καμμένων Βούρλων – Αρκίτσας – Θεολόγου και Ραχών –

Γλύφας, ολόκληρη η παραλία του Ν. Φωκίδας από την Ιτέα μέχρι τις εκβολές του

Μόρνου .

Ορεινές περιοχές: Σχεδόν ολόκληρη η Ευρυτανία, τμήματα των Νομών Βοιωτίας,

Φωκίδας και Φθιώτιδας που βρίσκονται στους ορεινούς όγκους του Παρνασσού, της

Γκιώνας, των Βαρδουσίων και της Οίτης, καθώς και τμήματα της Εύβοια.

Ιστορικοί χώροι: Οι περιοχές των Δελφών, Ερέτριας, Θήβας, Κάστρων Άμφισσας

και Λαμίας., Φρούριο Χαλκίδος.

Περιοχές Ιαματικών πηγών: Αιδηψού, Καμμένων Βούρλων, Θερμοπυλών,

Πλατύστομου και Λουτρών Υπάτης.

Χιονοδρομικά Κέντρα: Σημαντικό παράγοντα τουριστικής έλξης αποτελούν και τα

χιονοδρομικά Κέντρα Παρνασσού και Βελουχιου.

Η προσφορά υποδομών παραγωγικών δραστηριοτήτωνΒιομηχανικές Ζώνες: Η Περιφέρεια διαθέτει οργανωμένη ΒΙΠΕ με μικρά περιθώρια

προσφοράς βιομηχανικών χώρων στην ευρύτερη περιοχή της Λαμίας αλλά και την

μεγάλη «άτυπη ΒΙΠΕ» Οινοφύτων-Σχηματαρίου,περιοχή με υποδομές σε δίκτυα

αλλά χωρίς οργάνωση και προσφορά γης στην ελεύθερη αγορά. Την υποστήριξη

αλλά και αποσυμφόρηση των ζωνών αυτών θα αναλάβουν η προς ενεργοποίηση

ΒΙΠΕ στη Θίσβη και η νέα προτεινόμενη ΒΕΠΕ στον αγροτοβιομηχανικό χώρο του

Άνω Ρου του Βοιωτικού Κηφισού.

Τουριστικές Ζώνες: Κύριες οργανωμένες τουριστικές ζώνες στην Περιφέρεια

αποτελούν ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών, και τα Χιονοδρομικά Κέντρα του

Παρνασσού και Τυμφρηστού. Οι εγκαταστάσεις των Ιαματικών Πηγών στο Βόρειο

Ευβοϊκό, Καμένα Βούρλα – Υπάτη – Λ.Αιδηψού – Υπάτη, είναι οι ζώνες με δυναμική

προοπτική. Νέες εν δυνάμει ζώνες αποτελούν για εναλλακτικές μορφές τουρισμού τα

μεγάλα φυσικά τοπία, κυρίως τα υψηλά ορεινά.

Δίκτυα πόλεων και οικισμών. Οι πόλεις που έχουν τους κυρίαρχους κινητήριους ρόλους είναι:

Η Λαμία και η Χαλκίδα, περιφερειακοί κόμβοι με 100.000 κατοίκους στην αστική

περιοχή τους. Η Θήβα, η Λιβαδειά και η Άμφισσα-Ιτέα, κόμβοι με 20.000 έως 50.000

κατοίκους στην αστική περιοχή τους

Ο Χωροταξικός Σχεδιασμός της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος εγκρίθηκε με την

υπ. αριθμ. 26298/2003 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και δημοσιεύτηκε στο

ΦΕΚ 1469/Β/2003, σύμφωνα με την οποία ειδικά για την Άμφισσα αναφέρονται τα

ακόλουθα:

• Η Άμφισσα συγκαταλέγεται στις πόλεις που διαμορφώνουν την αστική

20


δύναμη της Περιφέρειας λόγω της ιδιαίτερης “αστικής ανάπτυξης” στην άμεση

περίμετρο του αστικού τους πυρήνα, και έχουν όχι μόνο διοικητικούς αλλά και

κινητήριους ρόλους και μπορούν να αναπτύξουν διαπεριφερειακές ειδικές

λειτουργίες.

• Η Άμφισσα είναι Νομαρχιακό, Διοικητικό Κέντρο και Κέντρο

Εξυπηρετήσεων της χωρικής ενότητας Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, καθώς και

Κέντρο Εξυπηρετήσεων (Εμπορίου, Αναψυχής, Αστικού Τουρισμού και

Κοινοφελών Υπηρεσιών και Πολιτιστικών Υποδομών) αναλόγων των

διοικητικών της ρόλων και πληθυσμιακής δυναμικότητάς τους. Είναι επίσης

Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας (στην πόλη λειτουργεί

παράρτημα του ΑΤΕΙ Λαμίας, το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων).

• Η αστική περιοχή Οικιστικού Δικτύου Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί

εξειδικεύεται στο στρατηγικό για την ανάπτυξη τομέα της εξόρυξης του Βωξίτη

και των παραπλεύρων επεκτάσεών του (σύζευξη με υπηρεσίες

αποκατάστασης τοπίων και έρευνα).

• Ο ελαιώνας της Άμφισσας αποτελεί βασικό στοιχείο της ενότητας

Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί και ενισχύεται ως παραγωγή.

• Διέρχεται ο κύριος διαγώνιος οδικός άξονας της χώρας Λαμία –

Άμφισσα – Αντίρριο – Πάτρα που εξυπηρετεί τις ανάγκες συνδυασμένων

μεταφορών και ο οποίος σήμερα χρήζει αναβάθμισης και βελτιώσεων

(Χαρτης Α2 ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας)

• Ευκταία είναι μια μακροπρόθεσμη επέκταση του σιδηροδρομικού

δικτύου που με επίκεντρο την Άμφισσα να εξυπηρετούνται τοπικές γραμμές

για εξυπηρέτηση ΒΕΠΕ.

• Ο ορεινός όγκος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που ορίζεται νοητά

από τους πόλους Λαμία – Καρπενήσι – Άμφισσα είναι κυρίαρχος χώρος

φυσικού αποθέματος διεθνούς ακτινοβολίας και ενδιαφέροντος (πολυάριθμα

NATURA), με εξαιρετικά «απείραχτη φύση» και μακριά παράδοση και ιστορία

αειφορικής συνύπαρξης ανθρώπου-φύσης. Ο Χώρος προτείνεται να

αποτελέσει να αποτελέσει χώρο εναλλακτικής βιώσιμης διαχείρισης σε

μακροεπίπεδο (Ευρεία ενδοπεριφερειακή και διαπεριφερειακή συνεργασία).

( Χαρτης Δ.1.1 ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας)

Το αστικό σύστημά της περιφέρειας Σ. Ελλάδας, συμπεριλαμβανόμενων και

ορισμένων σχετικά μεγάλων οικισμών που δεν αποτελούν πόλεις βάσει του ορισμού

21


της ΕΣΥΕ, παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα (Διάγραμμα Δ.3.1. ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας)Με βάση τις αντίστοιχες επιλογές του περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού

Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης συμπεριλαμβάνονται τα αστικά/οικιστικάκέντρα

1ου , 2ου , 3ου και 4ου επιπέδου.

22


23


1.2. Ο ρόλος του Νομού ΦωκίδαςΟ Νομός Φωκίδας βρίσκεται στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και συνορεύει με το

Νομό Βοιωτίας ανατολικά, το νομό Φθιώτιδος βόρεια και το νομό Αιτωλοακαρνανίας

δυτικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο. Έχει έκταση 2.120,564

τετρ.χιλ. καταλαμβάνοντας το 13,65% της συνολικής έκτασης της Περιφέρειας και

πληθυσμό 37.866 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή 2001 (7,97% του συνολικού

πληθυσμού της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας) παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με

το 1991 , 9,3%.

Η Φωκίδα, πήρε το όνομά της από τον Φώκο, γιο του Ορτυνίωνα, που ήταν ο

αρχηγός των Δωριέων που κυρίευσαν την περιοχή και μετονομάστηκαν σε Φωκείς.

Ήταν διάσημη για το σημαντικότερο μαντείο της αρχαιότητας, το Μαντείο των

Δελφών που βρισκόταν στον "ομφαλό της γης", τους Δελφούς.

Στην αρχαιότητα η θέση της Φωκίδας διέφερε από την σημερινή. Βρισκόταν

ανατολικότερα και εκτεινόταν μέχρι την Αντίκυρα, τους Δελφούς και το Κρισαίο Πεδίο

από όπου ξεκινούσε η Οζολία Λοκρίδας. Οι σπουδαιότερες πόλεις της Οζολίας ή

Εσπερίας Λοκρίδας, η Άμφισσα, η Μυωνία (σημερινή Αγία Ευθυμία Φωκίδας), το

Χάλαιον, η Οιάνθεια (σημερινό Γαλαξίδι), ο Τολοφώνας και το Ευπάλιον ανήκουν

στην σημερινή Φωκίδα.

Είναι από τους πλέον ορεινούς νομούς της Ελλάδας με εναλασσόμενο

γεωμορφολογικό τοπίο, στο οποίο περιλαμβάνονται τέσσερα από τα υψηλότερα

βουνά της χώρας, η Γκιώνα, ο Παρνασσός, τα Βαρδούσια και η Οίτη.

Το όρος Οίτη στο βόρειο άκρο του νομού, μαζί με τα όρη Γκιώνα και Βαρδούσια,

οριοθετεί τη λεκάνη του Μόρνου. Η Γκιώνα είναι το υψηλότερο βουνό της νότιας

Ελλάδας και πέμπτο της χώρας, με την υψηλότερη κορφή στα 2.510 μ. Κύριο

χαρακτηριστικό της Γκιώνας είναι οι δύο μεγάλες χαράδρες της η Ρεκά της οποίας η

έκταση περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια του Δήμου Αμφισσας και το Λαζόρεμα .

Το όρος Παρνασσός (το δυτικό τμήμα του ανήκει γεωγραφικά στο νομό) καθορίζει τα

ανατολικά όρια του νομού.

Το Νότιο τμήμα της περιοχής οριοθετείται από τα όρη Λιδορικίου τα οποία αποτελούν

τη συνέχεια των Βαρδουσίων από τα οποία διαχωρίζονται από την κοίτη του

Μόρνου.

Οι δυτικές παρυφές του Παρνασσού και οι ανατολικές της Γκιώνας διαμορφώνουν

την πεδιάδα της Άμφισσας με υψόμετρο από 0 έως 300 μέτρα (η μεγαλύτερη

πεδινή περιοχή του νομού) καθώς και το οροπέδιο της Παρνασσίδος (περιοχή της

Βίνιανης) με υψόμετρο 400 μέτρα. Ο Νομός είναι ως επι το πλείστον ορεινός .Το

24


78,8% της έκτασης του αντιστοιχεί σε ορεινές κοινότητες το 18,7% σε ημιορεινές και

το 2,6% σε πεδινές κοινότητες.

Ιδιαίτερα υψηλό είναι και το ποσοστό δασοκάλυψης του νομού το οποίο ανέρχεται σε 26% της συνολικής έκτασης.

Ο Ελαιώνας της Άμφισσας, η μεγαλύτερη έκταση με ελιές ειναι η κυριώτερη

πεδιάδα του νομου.

Κύριο χαρακτηριστικό της υδρολογικού προφίλ του Νομού είναι ο ποταμός Μόρνος (Δάφνος στην αρχαιότητα),του οποίου το σύνολο σχεδόν του υδρογραφικού του

δικτύου βρίσκεται στην εδαφική έκταση του νομού.

Ο ρους του Μόρνου έχει δεσμευτεί στη θέση “Στενό” (κοντά στο χωριό Κάλλιο νότια

του Λιδορικίου) με τη βοήθεια χωμάτινου φράγματος (ένα από τα μεγαλύτερα της

Ευρώπης) σχηματίζοντας την τεχνητή λίμνη του Μόρνου. Τα νερά εκτρέπονται μέσω

αγωγού προς το σύστημα ύδρευσης του λεκανοπεδίου της Αθήνας .

Η Φωκίδα διαθέτει εκτός απο το Μόρνο και μέρος του Βοιωτικού Κηφισού. Ο

Νομός έχει αρκετούς χείμαρρους οι κυριώτεροι απο τους οποίους ειναι:

Ο Πλειστός που πηγάζει απο την Αράχωβα διατρέχει το φαράγγι κάτω από τους

Δελφούς και εκβάλλει στην Κίρρα .

Ο Υλαιθος η Σκίτσας ο οποίος είναι ορμητικός χείμαρρος που πηγάζει από την

Γκιώνα διατρέχει τη χαράδρα της Ρεκκάς και έπειτα τον ελαιώνα της Αμφισσας .

Ο Κουλοβατιανός είναι χείμαρρος ο οποίος πηγάζει απο στους πρόποδες του

Γερολέκα και ενώνεται με τον Σκίτσα διασχίζοντας το Κρισσαίο πεδίο ως τον

Κρισσαίο κόλπο όπου εκβάλλουν.

Στο υδάτινο δυναμικό του νομού συγκαταλέγεται η τεχνιτή λίμνη του ποταμού Μόρνου. Τα παράλια του νομού παρουσιάζουν μια πολυσχιδή ακτογραμμή με έντονο

διαμελισμό που σχηματίζει πολλούς κόλπους και μικρές παραλίες.

Πηγές στο νομό υπάρχουν με μικρές ή σημαντικές παροχές που συγκεντρώνονται

κύρια στη λεκάνη απορροής του Μόρνου και του Βοιωτικού Κηφισού. Επίσης πηγές

με μεγάλες παροχές υπάρχουν στο παραλιακό τμήμα του νομού από δυτικά της Ιτέας

μέχρι τη κοινότητα Μαραθιά οι οποίες αναβλύζουν μέσα στη θάλασσα ή στην επαφή

με την ακτή. Γενικά τα επιφανειακά ύδατα, κύρια στα ορεινά τμήματα του νομού, δεν

αξιοποιούνται ικανοποιητικά κι αυτό γιατί δεν υπάρχει ορθολογική χρήση αυτών

Η χλωρίδα και πανίδα του νομού Φωκίδας παρουσιάζει μεγάλη ποικιλομορφία και

ιδιαίτερη οικολογική αξία και για το λόγο αυτό ένα μεγάλο τμήμα του νομού (περίπου

το 25% της έκτασης του) έχει προταθεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ και έχει ενταχθεί στον

κατάλογο των περιοχών NATURA 2000» στις κατηγορίες SCI ( Τόποι Κοινοτικής

Σημασίας) και SPA ( Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την Ορνηθοπανίδα) και στο

25


δίκτυο βιοτόπων CORINE Περιοχές Καταλόγου Natura 2000 του Νομού Φωκίδας

ΦΩΚΙΔΑΠΕΡΙΟΧΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΠΟΥ ΕΚΤΑΣΗ ha)

GR2450001 SC1 ΟΡΗ ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ 19373,53GR2450002 SC1 ΟΡΟΣ ΓΚΙΩΝΑ 21879,82GR2450004 SC1 ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΖΩΝΗ ΑΠΟ ΝΑΥΠΑΚΤΟ ΕΩΣ ΙΤΕΑ 10827,34

GR2450005 SC1

ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΟΣ ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ – ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΡΥΜΟΣ

ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ – ΔΑΣΟΣ ΤΙΘΩΡΕΑΣ 18422,57

GR2450007 SPA

ΚΟΡΥΦΕΣ ΟΡΟΥΣ ΓΚΙΩΝΑ, ΧΑΡΑΔΡΑ ΡΕΚΑ, ΛΑΖΟΡΕΜΑ

ΚΑΙ ΒΑΘΙΑ ΛΑΚΚΑ 10547,00 Σύνολο Έκτασης 81.050,26 haΤο μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνουν οι περιοχές Κοινοτικής Σημασίας (SCI) ενώ οι

περιοχές που αποτελούν Ζώνες Ειδικής Προστασίας για την Ορνηθοπανίδα (SPA)

καταλαμβάνουν ένα μεγάλο τμήμα του Όρους Γκιώνα.

Καταφύγια Άγριας Ζωής:Αρκετές περιοχές του Νομού λόγω της σημασία τους για την ενδημική πανίδα

προστατεύονται με θεσμικές ρυθμίσεις και αποτελούν Προστατευόμενες Περιοχές

Εθνικού Επιπέδου. Σε αρκετές από τις περιοχές αυτές υπάρχει επικάλυψη με τις

περιοχές Νatura και Corine.

Το έδαφος είναι κατά κύριο λόγο πετρώδες με πλούσια κοιτάσματα βωξίτη. Ο Νομός

διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα βωξίτη της χώρας ( περίπου το 70%) και από τα

μεγαλύτερα της Ευρώπης.

Στον νομό, διαπιστώνεται ότι ένα σημαντικό ποσοστό γης το 60% - το υψηλότερο της

περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας – χρησιμοποιείται για κτηνοτροφικές δραστηριότητες,

ενώ μόλις το 9% της συνολικής έκτασης αποτελεί καλλιεργούμενη γη και το 2%

χρησιμοποιείται οικιστικά.

Η μεταλλευτική δραστηριότητα του νομού αποτελεί κυρίαρχη οικονομική

δραστηριότητα για το νομό και ειδικότερα για την περιοχή της πρώην επαρχίας

Παρνασσίδας.

Για τη συγκεκριμένη περιοχή εκτός από την εξόρυξη βωξίτη , η ελιά και ο

αρχαιολογικός χώρος των Δελφών αποτελούν το σύνολο σχεδόν της οικονομία της.

Ο Νομός Φωκίδας διαθέτει ένα πλούσιο και ιδιαιτέρα προικισμένο πολιτιστικό

περιβάλλον. Στην γεωγραφική του έκταση βρίσκεται ένας από τους σπουδαιότερους

αρχαιολογικούς χώρους της χώρας, ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών,

παγκόσμιας εμβέλειας, ενταγμένος στα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO. Η τουριστική ανάπτυξη του Νομού βασίζεται στον άξονα Αράχωβα –

Δελφοί – Ιτέα – Γαλαξίδι ο οποίος αξιοποιεί τον τουριστικό πόλο των Δελφών και το

παραλιακό μέτωπο του νομού, με διαρθρωτικά όμως προβλήματα λόγω του

τουριστικού μοντέλου που ακολουθεί. Ο Νομός παρουσιάζει από τις χαμηλότερες

26


πληρότητες της χώρας ενώ η ποιότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων και των

παρεχόμενων υπηρεσιών είναι σε χαμηλά επίπεδα. Η μεγάλη επισκεψιμότητα του

αρχαιολογικού χώρου των Δελφών δεν φαίνεται να αξιοποιείται, από το τουριστικό

κύκλωμα του Νομού. Απουσιάζουν εναλλακτικοί ή συμπληρωματικοί τουριστικοί

πόλοι και απαιτείται διαφορετική οργάνωση της τοπικής τουριστικής αγοράς ώστε να

συγκρατηθεί το τουριστικό ρεύμα στο Νομό.

Το σύνολο του ευρύτερου σχηματισμού του «Δελφικού Τοπίου» το οποίο

περιλαμβάνει την κοιλάδα της Άμφισσας και την κοιλάδα Πλειστού – Δελφών

καταλήγοντας στον Κορινθιακό, προστατεύεται από την ΖΟΕ (Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου) ΔΕΛΦΩΝ με Π.Δ. ΦΕΚ 417/Δ/3-9-85 και αποτελεί μνημείο της

Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το οδικό δίκτυο της περιοχής κρίνεται ανεπαρκές από την άποψη των συνδέσεων

μεταξύ των οικισμών. Παρουσιάζει προβλήματα διάβρωσης και καθιζήσεων, κατά

τους χειμερινούς ιδίως μήνες, τα οποία δυσχεραίνουν την προσβασιμότητα σε

ορισμένους οικισμούς και αυξάνουν τις χρονοαποστάσεις και παρά το γεγονός ότι το

μεγαλύτερο μέρος του είναι ασφαλτοστρωμένο, η γενική κατάσταση του κρίνεται στην

πλειοψηφία των περιπτώσεων μέτρια.

Πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη του νομού είναι η Άμφισσα, ενώ άλλες

μεγάλες πόλεις είναι η Ιτέα, οι Δελφοί, η Δεσφίνα και το Γαλαξείδι. Η εξυπηρέτηση

των Δήμων από μέσα μαζικής μεταφοράς, πραγματοποιείται σε όλες σχεδόν τις

περιπτώσεις μέσω ΚΤΕΛ. Η συχνότητα των δρομολογίων ποικίλει σημαντικά καθώς

σε ορισμένους δήμους εκτελούνται αρκετά δρομολόγια την ημέρα ενώ σε άλλους η

συχνότητα των δρομολογίων είναι ένα ή δύο ανά εβδομάδα

Χιλιομετρικές αποστάσεις 'Αμφισσας από έδρες Δήμων:

• Ιτέα 13χλμ

• Δελφοί (μέσω Χρισσού) 23χλμ

• Δεσφίνα 33χλμ

• Γαλαξείδι 30χλμ

• Πολύδροσος 47χλμ

• Μαυρολιθάρι 55χλμ

• Γραβιά 33χλμ

• Ευπάλιο 89χλμ

• Ερατεινή 54χλμ

• Λιδωρίκι 50χλμ

• Κροκύλειο 78χλμ

Το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο νομός είναι η πληθυσμιακή

συρρίκνωση που έχει υποστεί μεταπολεμικά, φαινόμενο της εσωτερική και

27


εξωτερικής μετανάστευσης που έπληξε το σύνολο των αγροτικών περιοχών της

χώρας.

Επιπλέον, η κατασκευή του ταμιευτήρα του Μόρνου την δεκαετία του 1970, δέσμευσε

μεγάλες εκτάσεις γεωργικής γης και ανάγκασε πολλούς κατοίκους να αποδημήσουν

σε άλλες περιοχές της χώρας

Το βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα του νομού είναι το φυσικό περιβάλλον. Αν και ο

νομός δεν έχει καταξιωθεί στην συνείδηση των επισκεπτών ως τουριστικός

προορισμός, με εξαίρεση τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών, τα χαρακτηριστικά

του φυσικού περιβάλλοντος επιτρέπουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που

συνδέονται με μορφές ήπιου τουρισμού. Ωστόσο, η έλλειψη τουριστικών υποδομών

και η απουσία αναπτυξιακών παρεμβάσεων, δεν έχει επιτρέψει έως σήμερα την

εκμετάλλευση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιοχής.

Με βάση το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει την κατεύθυνση της ανάπτυξης του

νομού (Γενικό Χωροταξικό Περιφερείας, Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό)

οι περιοχές της Οίτης του Παρνασσού,της Γκιώνας, των Βαρδουσίων

χαρακτηρίζονται ως περιοχές με περιθώρια ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού,

και συγκεκριμένα οικολογικού, χειμερινού, αθλητικού, τουρισμού περιπέτειας κ.λπ.

Ειδικότερα οι δράσεις – μέτρα – ενέργειες που συνδέονται με την εξυπηρέτηση του

τουρισμού στις περιοχές αυτές είναι:

• Διατήρηση, προστασία και ανάδειξη του χαρακτήρα, της κλίμακας και

των χαρακτηριστικών των οικισμών.

• Λήψη μέτρων για την έγκαιρη πρόληψη φαινομένων υποβάθμισης

της ποιότητας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και συνδυασμένη

προβολή τους.

• Συγκρότηση τοπικών πολυθεματικών δικτύων και βελτίωση της

προσβασιμότητας μεταξύ των πόλων και πόρων που τα συγκροτούν με

περιβαλλοντικά ήπιες παρεμβάσεις στις οδικέςσυνδέσεις.

• Κατασκευή νέων, συμπλήρωση και αναβάθμιση υφιστάμενων

τεχνικών, κοινωνικών (περίθαλψης και αθλητισμού), περιβαλλοντικών και

πολιτιστικών υποδομών (μουσεία κ.λπ.).

• Περιορισμός της δόμησης νέων υποδομών φιλοξενίας, εστίασης και

λοιπών σχετικών με τον τουρισμό υποδομών, στον Ηπειρωτικό χώρο, εντός

οικισμών καθώς και σε μια ζώνη πλάτους 500 μέτρων από τα όρια τους στις

περιπτώσεις που διαπιστώνεται σχετικός κορεσμός(ποσοστό αδόμητων

γηπέδων <40%).

• Προσαρμογή της τυπολογίας των καταλυμάτων (μορφολογικοί

28


περιορισμοί, δυναμικότητα,τάξεις) και άλλων σχετικών με τον τουρισμό

υποδομών σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής και των

ειδικών μορφών που υποστηρίζουν.

• Προστασία και ανάδειξη περιβάλλοντος και τοπίου.

• Επανάχρηση αξιόλογων κτιρίων ή συνόλων.

• Αξιοποίηση των πόρων με την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού

(αγροτουρισμού,

περιηγητικού, πεζοπορικού, πολιτιστικού τουρισμού κ.α.).

• Στήριξη δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην αναβάθμιση της

εικόνας και γενικότερα στην ανάδειξη και προβολή των χαρακτηριστικών και

της φυσιογνωμίας του αγροτικού χώρου.

• Δημιουργία δικτύων μονοπατιών (εθνικών, ευρωπαϊκών) και

διαδρομών («δρόμοι» καπνού, αμπέλου, ελιάς κ.α.).

• Προώθηση προγραμμάτων στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων

φιλικών προς το περιβάλλον (στήριξη ολοκληρωμένης ή βιολογικής

γεωργίας, προϊόντων ονομασίας προέλευσης,παραδοσιακών τεχνικών).

• Ενίσχυση του προσανατολισμού των συνεχιζόμενων ευρωπαϊκών

προγραμμάτων για τον αγροτικό χώρο (Leader+, ΟΠΑΑΧ), προς μια

ολοκληρωμένη αγροτική ανάπτυξη πέραν της αποκλειστικής χρηματοδότησης

καταλυμάτων..Σημειώνεται ότι στο ίδιο πλαίσιο δεν προβλέπετε η ανάπτυξη

νέων χιονοδρομικών κέντρων.

Βασικές γενικού χαρακτήρα κατευθύνσεις επίσης που τίθενται είναι οι ακόλουθες:

• Στις περιοχές περιβαλλοντικής ευαισθησίας, όλες οι κατασκευές

πρέπει να προσαρμόζονται στην κλίμακα και τη φυσιογνωμία του τόπου, να

χρησιμοποιούνται υλικά παραδοσιακά και φιλικά προς το περιβάλλον και

τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον.

• Τα δίκτυα ενέργειας και τηλεπικοινωνιών να υπογειοποιηθούν εντός

των παραδοσιακών

οικισμών και αρχαιολογικών χώρων και να μη διέρχονται, κατά το δυνατόν,

από τις περιοχές του Δικτύου Φύση (NATURA) 2000 και τα προτεινόμενα

τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους.

29


30


Στο Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τη Βιομηχανία, προβλέπονται για περιοχές – Νομούς με το παραγωγικό προφίλ του

Νομού Φωκίδας τα ακόλουθα:

Η άσκηση ήπιας πολιτικής, για τη διατήρηση ενός βασικού βιομηχανικού ιστού για

την κάλυψητοπικών αναγκών και για την αποφυγή των κινδύνων της υπερβολικής

εξάρτησης από λίγους ή έναν τομέα. Δεν πρέπει, όμως, να υπάρξει έντονη τεχνητή

στήριξη της βιομηχανίας, που μπορεί να οδηγήσει σε μη βιώσιμες μονάδες, στο

βαθμό που υπάρχουν εναλλακτικοί τομείς ανάπτυξης των περιοχών.

Επιπλέον, στον ορεινό χώρο πρέπει να επιδιωχθεί η διατήρηση ενός ιστού μικρών

και πολύ μικρών,τουλάχιστον, βιομηχανικών μονάδων, στο πλαίσιο μιας πολιτικής

αγροτικής πολυαπασχόλησης. Η προσπάθεια αυτή επιβάλλει ένα πιο ευέλικτο

σύστημα ρυθμίσεων για τις μονάδες, αλλά παράλληλα απαιτεί μέτρα για την

αποφυγή αλλοίωσης του τοπίου, συγκρούσεων με άλλες χρήσεις όπως ο τουρισμός,

αρνητικών επιπτώσεων στους παραδοσιακούς οικισμούς, και επιβάρυνσης του

περιβάλλοντος.

Πρέπει, επίσης, να ενισχυθεί η αξιοποίηση παραδοσιακών κτισμάτων για την

λειτουργία βιομηχανικών μονάδων.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να αποφευχθούν τοπικά

δυνητικές

ασυμβατότητες με την τουριστική ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην ευρύτερη ζώνη των

Δελφών.

31


Σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τμήματα τού Νομού εμπίπτουν

στην κατηγορία των Περιοχών Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ 2). Αυτές οι περιοχές

ορίζονται από τους Δήμους:

• Βαρδουσίων

• Λιδορικίου

• Δεσφίνης

• Άμφισσας και

• Καλλιέων

Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (πηγή : Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και

Αειφόρου Ανάπτυξης για τιςΑνανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ

32


Ο Νομός Φωκίδος ιδρύθηκε κατά τη διοικητική διαίρεση του Ελληνικού Κράτους το

1833 και που αποτελούνταν από τις επαρχίες: Παρνασσίδος με έδρα τα Σάλωνα

(Άμφισσα), Δωρίδος με έδρα το Λιδωρίκι , Φθιώτιδος με έδρα το Ζητούνιον (Λαμία)

και Λοκρίδος με έδρα το Ταλάντιον Αταλάντη).

Πρωτεύουσα του νομού ορίστηκε η Άμφισσα, που ήταν η ιστορική πρωτεύουσα της

Ρούμελης:

• Το 1836 - 1837 ο Νομός, με την εισαγωγή του συστήματος

Διοικήσεων - Υποδιοικήσεων, διαιρέθηκε στις Διοικήσεις Φωκίδος και

Φθιώτιδος και τις Υποδιοικήσεις Δωρίδος και Λοκρίδος.

• Το 1845 ιδρύθηκε εκ νέου ο παλαιός Νομός, με το όνομα Φθιώτιδος

και Φωκίδος, με την έδρα του να μεταφέρεται στη Λαμία.

• Το 1899 ο Νομός διασπάστηκε και έτσι για πρώτη φορά ιδρύθηκαν

δύο ξεχωριστοί νομοί, ο Νομός Φωκίδος (με έδρα την Άμφισσα) και ο Νομός

Φθιώτιδος (με έδρα τη Λαμία).

• Το 1909 ανασυστάθηκε ο Νομός Φθιώτιδος και Φωκίδος

(Φθιωτιδοφωκίδος)

• Το 1946 διασπάστηκε ξανά, αυτή τη φορά οριστικά μέχρι και σήμερα,

με τον Νομό Φωκίδας να αποτελείται από τις δύο επαρχίες την Παρνασσίδα

με πρωτεύουσα την Άμφισσα και τη Δωρίδα με πρωτεύουσα το Λιδωρίκι.,

μέχρι την κατάργηση των επαρχιών και την ίδρυση των καποδιστριακών

δήμων.

• Με το νόμο 2639/99 "Σχέδιο Καποδίστριας", ο Νομός είναι πλέον

χωρισμένος σε 12 Δήμους οι οποίοι περιλαμβάνουν 94 Δημοτικά διαμερίσματα.

Ειδικότερα, αποτελείται από τους Δήμους (με φθίνουσα πληθυσμιακή σειρά):

• Αμφίσσης,

• Ευπαλίου,

• Ιτέας,

• Λιδορικίου,

• Τολοφώνος,

• Γαλαξιδίου,

• Γραβιάς,

• Δελφών,

• Παρνασσού,

• Δεσφίνας,

33


• Καλλιέων

• και Βαρδουσίων

Το οικιστικό δίκτυο του νομού συμπεριλαμβάνει 141 οικισμούς.

34


1.3. Ο ρόλος του Δήμου ΑμφισσαςΟ Δήμος Αμφισσας βρίσκεται στο Νοτιοανατολικό όριο του Νομού Φωκίδας

Προς βορρά έφάπτεται με τους δήμους Καλλιέων και Γραβιάς ανατολικα με τους

δήμους Παρνασσού και Δελφών, δυτικά με τους δήμους Λιδωρικίου και Γαλαξιδίου

και νότια με τον δήμο Ιτεας και τον κόλπο Ιτεας.

Η επιφάνεια των διοικητικών ορίων του έχει έκταση 315 τετ.χιλ. και αποτελεί

ποσοστό 14,85 % του νομού Φωκίδας και 2% της περιφέρειας ΣτερεΆς Ελλαδας .Ο

πραγματικός πληθυσμός του δημου ειναι 9248 κατοικοι που αντιστοιχεί σε ποσοστό

19,15% του πληθυσμου του νομού Φωκιδας και 1,5% της περιφέρειας . Ο δήμος απο

πλευράς πληθυσμού κατατάσσεται στην 1η θέση απο τους δήμους του νομού.

Ο δήμος περιλαμβάνει 8 δημοτικά διαμερίσματα στα όρια των οποίων

εμπεριέχονται 9 οικισμοί με πληθυσμό κατω των 2000 κατοικών οι οποίοι

χαρακτηρίζονται αγροτικοί.

Η Αμφισσα είναι η έδρα του Δήμου με μόνιμο πληθυσμό 6946 κατοικους η οποία

είναι και έδρα του νομού Φωκίδος. Αποτελεί ένα συγκροτημένο αστικό κέντρο λόγω

του πληθυσμιακού της μεγέθους και της λειτουργίας της σε επιπεδο εξυπηρετήσεων.

Συμφωνα με το «Πλάισιο Χωροταξικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος» ο δημος Αμφισσας κατηγοριοποιείται ως εξαρτημένο κέντρο 2ου οικιστικού

επιπέδου μαζι με τους δήμους Ιτέας και Δελφών (Διάγραμμα Δ.3.1. ΠΠΧΣΑΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας)Η Άμφισσα είναι Νομαρχιακό, Διοικητικό Κέντρο και Κέντρο Εξυπηρετήσεων της

χωρικής ενότητας Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, καθώς και Κέντρο Εμπορίου, Αναψυχής,

Κοινοφελών Υπηρεσιών και Πολιτιστικών Υποδομών.

Είναι επίσης Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας (στην πόλη λειτουργεί

παράρτημα του ΑΤΕΙ Λαμίας, το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων).

Η Αμφισσα ειναι το σημαντικότερο οικιστικό κέντρο του νομού Φωκίδας και εξαρτάται

απ έυθείας απο το οικιστικό κέντρο 1ου βαθμού την περιφέρεια της Λαμίας

Απέχει:

Από την Αθηνα πρωτευουσα -185 χλμ

Από την Πάτρα -οικιστικό κέντρο 1ου επιπέδου - 118 χλμ

Απο την Λαμία -οικιστικό κέντρο 1ου επιπέδου -74 χλμ

Απο τους Δελφούς-εξαρτημένο κέντρο 2ου βαθμού - 20 χλμ

Απο την Λειβαδιά -εξαρτημένο κέντρο 2ου βαθμού- 68 χλμ

Απο την Ιτέα -εξαρτημένο κέντρο 2ου βαθμού - 13 χλμ

Απο την Ναυπακτο -ενισχυμένο κέντρο 3ου βαθμού- 70 χλμ

35


Απο το Λιδωρίκι -εξαρτημένο κέντρο 3ου βαθμού - 50 χλμ

Απο το Γαλαξίδι - εξαρτημένο κέντρο 3ου βαθμού- 30 χλμ

Απο την Ερατεινή- εξαρτημένο κέντρο 3ου βαθμού - 54 χλμ

Απο την Αράχωβα -εξαρτημένο κέντρο 4ου βαθμού-32 χλμ

Απο την Γραβια -εξαρτημένο κέντρο 4ου βαθμού- 33 χιλ

Απο την Δεσφίνα -εξαρτημένο κέντρο 4ου βαθμού- 33 χλμ

Απο το Πολύδροσο- εξαρτημένο κέντρο 4ου βαθμού- 47 χλμ

Απο την Αμφισσα διέρχεται ο κύριος διαγώνιος οδικός άξονας της χώρας ο οποίος

ενώνει την Ανατολική με τη Δυτική Ελλάδα δηλ ο διαπεριφερειακός άξονας Λαμίας –

Άμφισσας– Αντίρριου – Πάτρας γεγονός που ενισχύει την πλεονεκτική της θέση σε

σχέση με τον νομό και την περιφέρεια.

36


2. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

37


2.1. Δημογραφικά χαρακτηριστικά

Η δημογραφική ανάλυση του Δήμου Άμφισσας που παρουσιάζεται στη συνέχεια,

περιέχει δύο προσεγγίσεις:

Α) την ιστορική προσέγγιση με σημείο εκκίνησης το έτος 1961, της οποίας τα

κείμενα, τα στοιχεία και η σχετική επεξεργασία προέρχονται από το Επιχειρησιακό

Πρόγραμμα που εκπονήθηκε πρόσφατα από την αρμόδια Διεπιστημονική Ομάδα

Έργου του Δήμου, με συνεργασία Εξωτερικού Συμβούλου. Η ιστορική προσέγγιση

περιέχει στοιχεία μέχρι και το 2001.

Β) την λεπτομερή ανάλυση της περιόδου από το 1991 μέχρι το 2001, δηλαδή της

περιόδου που χαρακτηρίζεται από την εισροή σε όλη τη χώρα μεγάλου αριθμού

οικονομικών μεταναστών. Η ανάλυση αυτή συμπληρώνεται με πλέον πρόσφατα

στοιχεία γεννήσεων ως το 2006, και θανάτων ως το 2005.

2.1.1. Ιστορική προσέγγιση πληθυσμιακών μεταβολών

Στον πίνακα 1 παρουσιάζεται η πληθυσμιακή εξέλιξη του Δ. Άμφισσας από το 1961

μέχρι το 2001. Συγκεκριμένα, στον πίνακα 1 φαίνεται ο πραγματικός πληθυσμός του

Νομού, του Δήμου και των Τοπικών Διαμερισμάτων ανά δεκαετία.

Πίνακας 1. Πραγματικός πληθυσμός ανά δεκαετία για την περίοδο 1961-2001

1961 1971 1981 1991 2001Τ.Δ. Σερνικακίου 626 559 465 408 394Τ.Δ. Προσηλίου 549 399 237 268 326Τ.Δ. Ελαιώνος 710 757 681 533 478Τ.Δ. Δροσοχωρίου 715 369 199 130 336Τ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου 91 93 89 60 56Τ.Δ. Αγ. Γεωργίου 107 111 92 125 115Τ.Δ. Αγ. Ευθυμίας 1.087 850 670 756 597Τ.Δ. Άμφισσας 6.076 6.605 7.156 7.189 6.946Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ 8.874 9.743 9.589 9.469 9.248Ν. ΦΩΚΙΔΟΣ 47.842 41.361 44.222 44.183 48.284

Πηγή: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ,

1961-2001

Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρείται ότι τη δεκαετία 1961-1971 παρουσιάστηκε

μείωση του πληθυσμού στο Ν. Φωκίδας και αύξηση στο Δ. Άμφισσας με ποσοστά

μεταβολής -13,55% και 9,79% αντίστοιχα. Επίσης στα Τοπικά Διαμερίσματα

Σερνικακίου, Προσηλίου, Δροσοχωρίου, Αγ. Ευθυμίας είχαμε μείωση πληθυσμού

ενώ στα Τοπικά Διαμερίσματα Ελαιώνος, Αγίου Κωνσταντίνου, Αγ. Γεωργίου,

Άμφισσας παρατηρήθηκε μικρή αύξηση του πληθυσμού.

38


Στη δεκαετία 1971-1981 παρουσιάστηκε αύξηση του πληθυσμού στο Νομό αλλά

μείωση στο Δήμο με ποσοστά μεταβολής 6,92% και -1,58% αντίστοιχα. Σε όλα τα

Τοπικά Διαμερίσματα υπήρξε μείωση πληθυσμού με εξαίρεση το Τ.Δ. Άμφισσας

όπου είχαμε αύξηση με ποσοστό μεταβολής 8,34%. Στα υπόλοιπα Τοπικά

Διαμερίσματα είχαμε μείωση πληθυσμού με μεγαλύτερη να εμφανίζεται στα Τ.Δ.

Δροσοχωρίου (-46,07%) και Προσηλίου (-40,60%).

Κατά την επόμενη δεκαετία 1981-1991 παρουσιάστηκε μείωση στο Νομό Φωκίδας (-

0,09%) και στο Δήμο Άμφισσας (-1,25%). Στα Τοπικά Διαμερίσματα Προσηλίου,

Αγίου Γεωργίου, Αγίας Ευθυμίας και Άμφισσας παρουσιάστηκε αύξηση , ενώ στα

Τοπικά Διαμερίσματα Σερνικακίου, Ελαιώνος, Δροσοχωρίου και Αγίου Κωνσταντίνου

παρουσιάστηκε μείωση.

Τέλος στη δεκαετία 1991-2001 η πληθυσμιακή αύξηση του Νομού ήταν αρκετά

μεγάλη, ενώ για τον Δήμο παρουσιάζεται μείωση. Τα ποσοστά μεταβολής είναι

9,28% και -2,33% αντίστοιχα. Στα Τοπικά Διαμερίσματα Αγ. Ευθυμίας και Ελαιώνα

παρατηρείται η μεγαλύτερη μείωση του πληθυσμού με ποσοστά μεταβολής –21,03%

και –10,32% αντίστοιχα. Μεγαλύτερη αύξηση πληθυσμού εμφανίζεται στο Τ.Δ.

Δροσοχωρίου (158,46%).

Επίσης, η πληθυσμιακή κατανομή στα Τοπικά Διαμερίσματα μεταβλήθηκε σημαντικά.

Η Άμφισσα σημείωσε αύξηση της αναλογίας του πληθυσμού της στο σύνολο του

Δήμου (75,10% έναντι 34,27%) σε σχέση με το 1961, ενώ όλα τα λοιπά Τοπικά

Διαμερίσματα σημείωσαν μείωση της αναλογίας του πληθυσμού τους στο σύνολο

του Δήμου.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να επισημανθεί ότι, όπως φαίνεται και από τον Πίνακα 2,

το σημαντικότερο μέρος του πληθυσμού του Δήμου Άμφισσας βρίσκεται στο Τ.Δ.

Άμφισσας.

Πίνακας 2. Αναλογία πληθυσμού σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό του Δ.

Άμφισσας

1961 1971 1981 1991 2001Τ.Δ. Σερνικακίου 10,30% 5,74% 4,85% 4,31% 4,26%Τ.Δ. Προσηλίου 10,82% 4,10% 2,47% 2,83% 3,53%Τ.Δ. Ελαιώνος 11,69% 7,77% 7,10% 5,63% 5,17%Τ.Δ. Δροσοχωρίου 11,77% 3,79% 2,08% 1,37% 3,63%Τ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου 1,50% 0,95% 0,93% 0,64% 0,61%Τ.Δ. Αγ. Γεωργίου 1,76% 1,14% 0,96% 1,32% 1,24%Τ.Δ. Αγ. Ευθυμίας 17,89% 8,72% 6,99% 7,98% 6,46%Τ.Δ. Άμφισσας 34,27% 67,79% 74,63% 75,92% 75,10%

Πηγή: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ, 1961-

2001

39


2.1.3. Σύνθεση πληθυσμού

Η ανάλυση της παραγράφου αυτής αποτελεί μέρος της ιστορικής προσέγγισης και

περιέχει στοιχεία από το 1981 μέχρι το 2001. Προέρχεται επίσης από το

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα που εκπονήθηκε πρόσφατα από την Διεπιστημονική

Ομάδα Έργου του Δήμου, με συνεργασία Εξωτερικού Συμβούλου.

Διάγραμμα1. Εξέλιξη της ηλικιακής διάρθρωσης του πληθυσμού του Δ. Άμφισσας

24,85%

19,41%

17,44%

25,66%

12,64%

18,52%

19,88%

19,52%

24,72%

17,36%

15,35%

18,64%

22,04%

23,22%

20,75%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%

100%

1981 1991 2001

65+45-6430-4415-290-14

Πηγή: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, Επεξεργασία Ε.Σ.Υ.Ε.

(1981, 1991, 2001)

Από το παραπάνω διάγραμμα προκύπτει ότι ο Δ. Άμφισσας υφίσταται μια συνεχή

μείωση του πληθυσμού στις ηλικίες από 0 έως 14, ενώ αντίθετα αυξάνεται διαρκώς ο

πληθυσμός στις ηλικίες από 65 και άνω.

Ο παιδικός πληθυσμός (0 έως 14 έτη) σημείωσε σταδιακά πληθυσμιακή πτώση

μεγάλου μεγέθους (-38,23%), η ομάδα 15 - 30, μικρή συνολικά πτώση (-3,97%%), η

ομάδα 30 - 45 μια σημαντική αύξηση (22,38%), η ομάδα 45 - 65 μια πολύ μικρή

μείωση (-9,51%), και η ομάδα 65 και άνω μια ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση της τάξης του

64,16%. Αυτή η εξέλιξη είναι ιδιαίτερα ανησυχητική αφού η αναλογία μεταξύ παιδικού

και ηλικιωμένου πληθυσμού (Π/Η) συρρικνώθηκε από 24,85% / 12,64%, στο 15,35%

/ 20,75%.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη του Δείκτη Γήρανσης που ορίζεται ως

εξής:

Δείκτης Γήρανσης = 100 x ετών 14 έως 0 από ατόμων αριθμόςάνω και 65 από ατόμων αριθμός

40


Από τον τρόπο που ορίζεται ο Δείκτης Γήρανσης προκύπτει ότι το επιθυμητό

αποτέλεσμα για κάθε κοινωνία είναι να βρίσκεται ο Δείκτης σε όσο το δυνατόν

μικρότερες τιμές.

Στον Πίνακα 3 φαίνεται ο Δείκτης Γήρανσης ανά Τοπικό Διαμέρισμα και ανά

δεκαετία, συγκρινόμενος με τις τιμές σε επίπεδο Νομού, Περιφέρειας και

Επικράτειας.

Εύκολα παρατηρείται ότι υπάρχει δραματική άνοδος του Δείκτη Γήρανσης όχι μόνο

σε ολόκληρο το Νομό και το Δήμο, αλλά και στην Ελληνική Επικράτεια. Στην Ελλάδα,

την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος αλλά και σε μερικά Τοπικά Διαμερίσματα του Δ.

Άμφισσας, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, παρατηρείται το φαινόμενο οι

ηλικιωμένοι να είναι περισσότεροι από τα παιδιά, γεγονός που είναι πολύ

ανησυχητικό.

Πίνακας 3. Δείκτης Γήρανσης ανά Τοπικό Διαμέρισμα και δεκαετία

1991 2001Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ 93,73% 135,14%Τ.Δ. Άμφισσας 74,65% 111,65%Τ.Δ. Αγίας Ευθυμίας 202% 291,30%Τ.Δ. Αγίου Γεωργίου 154,55% 95,24%Τ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου 300% 460%Τ.Δ. Δροσοχωρίου 74,07% 174,36%Τ.Δ. Ελαιώνος 208,82% 253,57%Τ.Δ. Προσηλίου 109,09% 160%Τ.Δ. Σερνικακίου 227,27% 274,42%Ν. ΦΩΚΙΔΟΣ 125,52% 173,22%ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑ 71,11 110,06

Πηγή: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ, 1981-

2001

2.1.3. Β΄ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 1991 – 2001 ΚΑΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2006

Από την ιστορική προσέγγιση, που παρουσιάσθηκε στις προηγούμενες

παραγράφους, η Ομάδα Μελέτης της Αναθεώρησης-Επέκτασης του Γενικού

Πολεοδομικού Σχεδίου του Δ. Άμφισσας εξήγαγε τα εξής βασικά συμπεράσματα:

Α) Στη διάρκεια της δεκαετίας 1971-1981 έλαβε χώρα μια σημαντική καμπή της

πληθυσμιακής εξέλιξης του Δ. Άμφισσας (με τη σημερινή διάρθρωση του

Καποδιστριακού Δήμου) η οποία από ανοδική που ήταν μέχρι το 1971, μεταβλήθηκε

41


σε φθίνουσα από το 1971 μέχρι το 2001, και κατά τις υπάρχουσες εκτιμήσεις μέχρι

σήμερα.

Β) Η εγκατάσταση αλλοδαπών οικονομικών μεταναστών στην περιοχή του

(Καποδιστριακού) Δήμου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1991-2001 περιόρισε αλλά

δεν αντέστρεψε την φθίνουσα πληθυσμιακή εξέλιξη.

Γ) Ο Νομός Φωκίδας, του οποίου πρωτεύουσα είναι η Άμφισσα, παρουσίασε

πληθυσμιακή κάμψη στη διάρκεια της δεκαετίας 1961-1971 με μείωση του

πληθυσμού του κατά 6.481 κατοίκους (-13,55%). Η αρνητική αυτή εξέλιξη

σημειώθηκε κυρίως λόγω εσωτερικής και εξωτερικής μετανάστευσης του πληθυσμού

των ορεινών (και όχι μόνο) περιοχών, που υπερέβη κατά πολύ τη θετική φυσική

κίνηση του συνολικού πληθυσμού του. Ένας επί πλέον αριθμός εσωτερικών

μεταναστών εγκαταστάθηκε στην ίδια την πόλη της Άμφισσας, αντισταθμίζοντας (το

ακριβές ισοζύγιο δεν είναι γνωστό) την μετεγκατάσταση κατοίκων της Άμφισσας σε

άλλα αστικά κέντρα της χώρας και στο εξωτερικό. Έτσι, η αύξηση του πληθυσμού

του τότε Δήμου Άμφισσας στη διάρκεια της δεκαετίας 1961-1971 κατά 9,79%,

οφείλεται σε ένα σύνθετο φαινόμενο εισροής – εκροής μεταναστών αφενός, και

θετικής φυσικής κίνησης του πληθυσμού του αφετέρου.

Δ) Ο Νομός Φωκίδας παρουσίασε πληθυσμιακή αύξηση από το 1971 μέχρι το 1981

κατά 2.861 άτομα (6,92%). Κατά δε τη δεκαετία 1981-1991 ο πληθυσμός μειώθηκε

κατά 39 άτομα (-0,09%), δηλαδή ουσιαστικά σταθεροποιήθηκε. Η θετική αυτή εξέλιξη

της περιόδου 1971-1991 σημειώθηκε κυρίως λόγω της τουριστικής ανάπτυξης των

Δελφών και δευτερευόντως του Γαλαξιδίου, καθώς και της γενικής οικονομικής

ανάπτυξης της Ιτέας, που υπερκάλυψαν την φθίνουσα πορεία των παραγωγικών

δραστηριοτήτων των λοιπών περιοχών του Νομού και την επακόλουθη συνέχιση του

μεταναστευτικού ρεύματος από τις περιοχές αυτές. Η μείωση του πληθυσμού του

(Καποδιστριακού) Δήμου Άμφισσας κατά την ίδια εικοσαετή περίοδο 1971-1991 (-

274 άτομα δηλαδή - 2,81%) δείχνει ότι οι παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής

του δεν επωφελήθηκαν από την ανάπτυξη των γειτονικών Δήμων (Ιτέας, Δελφών και

Γαλαξιδίου ) αλλά παρέμειναν συνολικά στάσιμες.

Ε) Ο Νομός Φωκίδας παρουσίασε σημαντική πληθυσμιακή αύξηση κατά τη δεκαετία

1991-2001 (4.101 άτομα, δηλαδή 9,28%). Το φαινόμενο αυτό οφείλεται και πάλι στην

τουριστική ανάπτυξη των Δελφών και του Γαλαξιδίου, καθώς και στη γενική

οικονομική ανάπτυξη της Ιτέας, αλλά και στην πλήρη εφαρμογή των Κοινοτικών

Πλαισίων Στήριξης από το 1991, και ιδιαίτερα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

(Κ.Α.Π.).

Τα Κ.Π.Σ. και η Κ.Α.Π. συνέβαλαν στη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη του Νομού,

με αποτέλεσμα αφενός τη σχετική μείωση της μετανάστευσης του ημεδαπού

42


αγροτικού πληθυσμού, και αφετέρου την προσέλκυση αλλοδαπών οικονομικών

μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στο Νομό, παρέχοντας ένα πολύ σημαντικό μέρος

του αναγκαίου για την ανάπτυξη εργατικού δυναμικού σε διάφορους τομείς και

κλάδους (π.χ. στα δημόσια έργα, στα μεταλλεία, στη γεωργία, στις κατασκευές, στα

τουριστικά επαγγέλματα κλπ).

Κατά τους υπολογισμούς της ΕΣΥΕ για τον μόνιμο πληθυσμό του Ν. Φωκίδας στην

περίοδο 1991-2007, η αύξηση του πληθυσμού αυτού συνεχίσθηκε μέχρι και το έτος

2003, ενώ από το 2004 μέχρι το 2007 σημειώθηκε σημαντική μείωση κατά 2%

περίπου. Τα στοιχεία των υπολογισμών αυτών δεν είναι απολύτως ασφαλή και για το

λόγο αυτό λαμβάνονται υπόψη μόνο ως διαφαινόμενη τάση.

ΣΤ) Ο (Καποδιστριακός) Δήμος Άμφισσας κατά τη δεκαετία 1991-2001 παρουσίασε

και πάλι μείωση του (πραγματικού) πληθυσμού του κατά 221 άτομα ( -2,33%),

δηλαδή σχεδόν διπλάσια της μείωσης της προηγούμενης δεκαετίας 1981-1991 (μείον

120 άτομα ή -1,25%). Και τούτο παρά την προσμέτρηση 387 αλλοδαπών

οικονομικών μεταναστών στον πληθυσμό του Δήμου το 2001. Φαίνεται επομένως ότι

ο Δήμος όχι μόνο δεν επωφελήθηκε από τη γενικότερη αναπτυξιακή εξέλιξη του

Νομού Φωκίδας κατά την δεκαετία 1991-2001, αλλά πέρασε από την οικονομική

στασιμότητα της προηγούμενης δεκαετίας 1981-1991, σε φθίνουσα πορεία.

2.1.3.1. Μέγεθος, Σύνθεση, Μεταβολές

Ο Μόνιμος πληθυσμός του Δ. Άμφισσας το 2001 ήταν 8.864 κάτοικοι, ο δε

Πραγματικός 9.248 κάτοικοι. Δεδομένου ότι δεν είναι διαθέσιμα τα στοιχεία του

Μονίμου πληθυσμού προ του 1991, οι διαχρονικές συγκρίσεις γίνονται με βάση τον

Πραγματικό πληθυσμό.

Από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι ο πραγματικός πληθυσμός του Δήμου

Άμφισσας κατά τη δεκαετία 1971-1981 μειώθηκε κατά 1,58%, κατά τη δεκαετία 1981

- 91 μειώθηκε κατά 1,25% και κατά την επόμενη δεκαετία 1991 –2001 σημειώθηκε η

μεγαλύτερη μείωση (-2,33%). Ο Πίνακας 1 που ακολουθεί αναφέρεται για μεν το

έτος 2001 στον Καποδιστριακό Δήμο, για δε τα έτη 1971-1991 στο σύνολο

πληθυσμού του τότε Δ. Άμφισσας και των Κοινοτήτων που το 2001 αποτελούν

Δημοτικά Διαμερίσματα του Καποδιστριακού Δήμου. Έτσι, τα μεγέθη των τριών

Απογραφών είναι απολύτως συγκρίσιμα.

Ο Πραγματικός πληθυσμός (δηλαδή ο αριθμός των ατόμων που βρέθηκαν παρόντα

εντός των ορίων του Δήμου την ημέρα της Απογραφής) κατά τα έτη 1971 – 2001

παρουσίασε τις παρακάτω μεταβολές :

43


1. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Έτος Πραγματικός

Πληθυσμός

Αριθμητική

Μεταβολή

Ποσοστιαία

Μεταβολή1971 9.743 - -1981 9.589 -154 -1,58%1991 9.469 -120 -1,25%2001 9.248 -221 -2,33%

Όσον αφορά τις μεταβολές του πραγματικού πληθυσμού του Δήμου, σε σχέση με το

Νομό Φωκίδας, το Γεωγραφικό Διαμ/σμα Στ. Ελλάδας (πλην Ν. Αττικής) και το

Σύνολο της Χώρας, τα σχετικά στοιχεία παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

2. ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ, 1981 – 2001

(Δ. Άμφισσας – Ν. Φωκίδας – Γεωγρ. Διαμ/σμα Στ. Ελλάδας, πλην Ν. Αττικής)

Έτος Δήμος

Άμφισσας

Νομός

Φωκίδας

Γ.Δ. Στ. Ελλάδας,

πλην Ν. Αττικής

Σύνολο

Χώρας1981-1991

1991-2001

- 1.25%

- 2.33%

-0.09%

9.28%

6,96%

2,38%

5,3%

6,9%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα :

- Τη δεκαετία 1981–1991 ο πραγματικός πληθυσμός στο Δήμο Άμφισσας

μειώθηκε σε σχέση με όλες τις άλλες συγκρινόμενες περιοχές, των οποίων ο

πληθυσμός είτε έμεινε ουσιαστικά στάσιμος (Ν. Φωκίδας), είτε αυξήθηκε.

- Τη δεκαετία 1991–2001 παρατηρείται μεγαλύτερη μείωση του

πραγματικού πληθυσμού του Δ. Άμφισσας απ’ ότι την προηγούμενη δεκαετία, ενώ σε

όλες τις άλλες συγκρινόμενες περιοχές παρατηρείται αύξηση. Η μείωση του

πληθυσμού είναι ακόμη μεγαλύτερη σύμφωνα με τα στοιχεία του μόνιμου

πληθυσμού (1991: 9.294 άτομα / 2001:8.864 άτομα, Μεταβολή: - 430 άτομα ή -

4,63%).

- Σημειώνεται ότι η μεγάλη αύξηση του πραγματικού πληθυσμού του Ν.

Φωκίδας κατά τη δεκαετία 1991–2001, οφείλεται κυρίως στην τουριστική ανάπτυξη

των Δελφών και του Γαλαξειδίου, καθώς και στην γενική οικονομική ανάπτυξη της

44


Ιτέας, αλλά και στην πλήρη εφαρμογή των Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης από το

1991, και ιδιαίτερα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.) που αύξησε το αγροτικό

εισόδημα.

- . Δεδομένου δε ότι η Απογραφή Πληθυσμού διενεργείται τον μήνα Μάρτιο,

η παρατηρούμενη αύξηση αντανακλά την ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στην

ευρύτερη περιοχή που οφείλεται κυρίως στην ανάδειξη και την επιτυχή λειτουργία του

Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού κατά την δεκαετία 1991-2001.

Ως προς την μεταβολή του Πραγματικού πληθυσμού κατά ομάδες ηλικιών, η

σύγκριση μεταξύ των ετών 1991-2001 παρουσιάζεται στον επόμενο πίνακα. Ο

Πίνακας 3 αναφέρεται για μεν το έτος 2001 στον Καποδιστριακό Δήμο, για δε το έτος

1991 στο σύνολο πληθυσμού του τότε Δ. Άμφισσας και των Κοινοτήτων που το

2001 αποτελούν Δημοτικά Διαμερίσματα του Καποδιστριακού Δήμου. Έτσι, τα

μεγέθη των δύο Απογραφών είναι απολύτως συγκρίσιμα.

3. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ & ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ (Αμφότερα τα φύλα, 1991-2001)

Ομάδα

Ηλικίας

1991 2001 ΜεταβολήΆτομα Ποσοστά Άτομα Ποσοστά Άτομα Ποσοστά

0-14

15-24

25-39

40-64

65+

1,754

1,322

1,970

2,779

1,644

18.52%

13.96%

20.80%

29.35%

17.36%

1420

1122

1957

2830

1919

15.35%

12.13%

21.16%

30.60%

20.75%

-334

-200

-13

51

275

-19.04%

-15.13%

-0.66%

1.84%

16.73%

Σύνολο 9469 100.00% 9248 100.00% -221 -2.33%

Όσον αφορά την κατανομή του μόνιμου πληθυσμού κατά ηλικία και Δ.Δ. για το έτος

2001 τα σχετικά στοιχεία παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

45


4. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΗΛΙΚΙΑ, 2001

(Αμφότερα τα φύλα)

Δ. ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΩΝ0-14 15-24 25-39 40-64 65+ Σύνολο

Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ (Σύν.) 15.93% 12.16% 20.56% 30.12% 21.23% 100,00%ΑΜΦΙΣΣΑ 16.96% 12.85% 21.39% 30.14% 18.65% 100,00%ΑΓ. ΕΥΘΥΜΙΑ 10.02% 6.06% 14.22% 28.21% 41.49% 100,00%ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ 17.50% 14.17% 15.83% 33.33% 19.17% 100,00%ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΣ 8.77% 1.75% 28.07% 21.05% 40.35% 100,00%ΣΕΡΝΙΚΑΚΙ 16.22% 21.62% 9.46% 32.43% 20.27% 100,00%ΕΛΑΙΩΝΑΣ 11.03% 7.98% 19.01% 30.05% 31.92% 100,00%ΔΡΟΣΟΧΩΡΙ 11.69% 7.79% 18.83% 33.12% 28.57% 100,00%ΠΡΟΣΗΛΙΟ 10.97% 11.48% 16.84% 30.61% 30.10% 100,00%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι:

- Στην ομάδα ηλικιών 0-14 ετών το μεγαλύτερο ποσοστό υπάρχει στο Δ.Δ.

Αγίου Γεωργίου (17,50%), ενώ το μικρότερο στο Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου (8,77%).

Στο Δ.Δ. Άμφισσας το αντίστοιχο ποσοστό είναι 16,96%, και ο Μ.Ο. στο σύνολο του

Δήμου είναι 15,93%. Πάνω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Άμφισσας, Αγίου

Γεωργίου και Σερνικακίου. Κάτω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ.. Αγίας Ευθυμίας,

Αγίου Κωνσταντίνου, Ελαιώνα, Δροσοχωρίου και Προσηλίου

- Στην ομάδα ηλικιών 15-24 ετών το μεγαλύτερο ποσοστό υπάρχει στο Δ.Δ.

Σερνικακίου (21,62%), ενώ το μικρότερο στο Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου (1,75%). Στο

Δ.Δ. Άμφισσας το αντίστοιχο ποσοστό είναι 12,85%, και ο Μ.Ο. στο σύνολο του

Δήμου είναι 12,16%. Πάνω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Άμφισσας, Αγίου

Γεωργίου και Σερνικακίου. Κάτω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας,

Αγίου Κωνσταντίνου, Ελαιώνα, Δροσοχωρίου και Προσηλίου.

- Στην ομάδα ηλικιών 25-39 το μεγαλύτερο ποσοστό υπάρχει στο Δ.Δ.

Αγίου Κωνσταντίνου (28,07%), ενώ το μικρότερο στο Δ.Δ. Σερνικακίου (9,46%). Στο

Δ.Δ. Άμφισσας το αντίστοιχο ποσοστό είναι 21.39%, και ο Μ.Ο. στο σύνολο του

Δήμου είναι 20,56%. Πάνω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Άμφισσας και Αγίου

Κωνσταντίνου. Κάτω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας, Αγίου

Γεωργίου, Σερνικακίου Ελαιώνα, Δροσοχωρίου και Προσηλίου

- Στην ομάδα ηλικιών 40 – 64 ετών το μεγαλύτερο ποσοστό υπάρχει στο

Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου (33,33%), ενώ το μικρότερο ποσοστό υπάρχει στο Δ.Δ. Αγίου

46


Κωνσταντίνου (21,05%). Στο Δ.Δ. Άμφισσας το αντίστοιχο ποσοστό είναι 30,14%,

και ο Μ.Ο. στο σύνολο του Δήμου είναι 30,12%. Ουσιαστικά το Δ.Δ. Άμφισσας

συμπίπτει με το Μ.Ο. του Δήμου, όπως και το Δ.Δ. Ελαιώνα. Πάνω από το Μ.Ο.

βρίσκονται τα Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου, Σερνικακίου, Δροσοχωρίου και Προσηλίου.

Κάτω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας και Αγίου Κωνσταντίνου.

- Στην ομάδα ηλικιών 65 ετών και άνω το μεγαλύτερο ποσοστό υπάρχει

στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας (41,49%), ενώ το μικρότερο ποσοστό υπάρχει στο Δ.Δ.

Άμφισσας (18,65%). Ο Μ.Ο. στο σύνολο του Δήμου είναι 21,23%. Πάνω από το

Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας, Αγίου Κωνσταντίνου, Ελαιώνα,

Δροσοχωρίου και Προσηλίου. Κάτω από το Μ.Ο. βρίσκονται τα Δ.Δ. Άμφισσας,

Αγίου Γεωργίου και Σερνικακίου.

- Συμπερασματικά, τα Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας, Αγίου Κωνσταντίνου,

Ελαιώνα, Δροσοχωρίου και Προσηλίου έχουν τα μικρότερα ποσοστά στις ηλικίες 0-

14 και 15-29, και τα

μεγαλύτερα ποσοστά στις ηλικίες 65 και άνω. Έχουν δηλαδή τον πλέον γηρασμένο

πληθυσμό στο σύνολο του Δήμου και μακροπρόθεσμα η κατάσταση θα

χειροτερεύσει, εκτός αν αυξηθεί η γεννητικότητα ή αν εγκατασταθούν σ’ αυτά

οικονομικοί μετανάστες παραγωγικών ηλικιών με τις οικογένειές τους.

Αντίθετα, τα Δ.Δ. Άμφισσας, Αγίου Γεωργίου και Σερνικακίου έχουν τα μεγαλύτερα

ποσοστά στις ηλικίες 0-14 και 15-29, και τα μικρότερα ποσοστά στις ηλικίες 65 και

άνω.

Στο σύνολο βέβαια, ο (πραγματικός) πληθυσμός του Δ. Άμφισσας γηράσκει μεταξύ

των ετών 1991-2001, όπως προκύπτει από την μείωση του αριθμού των ατόμων

ηλικίας 0-24 ετών κατά 534 άτομα (-17,36%), και από την αύξηση του αριθμού των

ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών κατά 275 άτομα (16,73%). Επί πλέον, ο

(πραγματικός) πληθυσμός παρουσίασε συνολική μείωση μεταξύ 1981 και 2001 κατά

341 άτομα (-3,56% ).

2.1.3.2. Εξέλιξη του αριθμού των γεννήσεων και των θανάτων.Οι γεννήσεις στο Δήμο Άμφισσας, σύμφωνα με τον τόπο μόνιμης κατοικίας της

μητέρας, κατά τα έτη 2001 –2006 εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα. Από τα

στοιχεία του πίνακα προκύπτει ότι οι γεννήσεις στο Δήμο Άμφισσας παρουσιάζουν

ετήσιες διακυμάνσεις, με πτωτική πάντως τάση.

Έτος Γεννήσεις Μεταβολή

47


Όσον αφορά τους θανάτους σε σχέση με τις γεννήσεις κατά τα έτη 2001 – 2005,

ακολούθησαν την παρακάτω εξέλιξη :

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι οι θάνατοι στο Δήμο

Άμφισσας κατά την πενταετία 2001-2005 ήταν σημαντικά περισσότεροι από τις

γεννήσεις. Το γεγονός αυτό αποτελεί μία άκρως αρνητική εξέλιξη που μπορεί να

αντιμετωπισθεί μόνο με την συγκράτηση των παραγωγικών ηλικιών στο Δήμο και με

παράλληλη αύξηση της γεννητικότητας.

2.1.3.3 Μεταβολές στο μέγεθος της οικογένειας σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών. Ο αριθμός των νοικοκυριών στο Δήμο Άμφισσας κατά την απογραφή της ΕΣΥΕ το

1991

( πραγματικός πληθυσμός) ήταν 2.809 και είχαν συνολικά 8.761 μέλη. Δηλαδή ο

μέσος αριθμός μελών ανά νοικοκυριό ήταν 3,12 άτομα.

Κατά την αντίστοιχη απογραφή το 2001 ο αριθμός των νοικοκυριών ήταν 2.923 με

8.520 μέλη. Δηλαδή 2,91 άτομα ανά νοικοκυριό κατά μέσο όρο.

Από τα παραπάνω στοιχεία παρατηρούμε ότι, ο συνολικός αριθμός των νοικοκυριών

μεταξύ 1991-2001 αυξήθηκε κατά 4,06%, ενώ ο αριθμός των μελών τους μειώθηκε

κατά 2,75%. Ο δε μέσος όρος ατόμων ανά νοικοκυριό μειώθηκε από 3,12 σε 2,91.

Αυτό συνέβη κυρίως γιατί τα νέα νοικοκυριά αργούν να αποκτήσουν παιδιά, αλλά και

στη συνέχεια δεν κάνουν πολλά παιδιά.

Στο σύνολο του Νομού Φωκίδας ο μέσος όρος ατόμων ανά νοικοκυριό παρουσίασε

σταθερότητα κατά την ίδια περίοδο, που προκύπτει από την συνδυασμένη αύξηση

του αριθμού των νοικοκυριών κατά 11,27%, και των μελών τους κατά 12,80%. Αυτό

οφείλεται ίσως στην αυξημένη συμμετοχή οικονομικών μεταναστών στο σύνολο του

πληθυσμού του Νομού το 2001, σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη του Δ. Άμφισσας.

5. ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΡΙΘΜΟΥ & ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΣΤΟ Δ. ΆΜΦΙΣΣΑΣ, Ν.

Έτος Θάνατοι Γεννήσεις Διαφορά2001 104 91 132002 116 73 432003 105 78 272004 94 67 272005 110 85 25

48


ΦΩΚΙΔΑΣ,

ΓΕΩΓΡ. Δ/ΣΜΑ ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ (ΠΛΗΝ ΑΤΤΙΚΗΣ), ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ.

ΠΡ. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 1991-2001.

Δήμος Άμφισσας

Νομός Φωκίδας

Γεωγρ. Δ/σμα Στ. Ελλάδας πλην Αττικής

Σύν. Χώρας

Αρ. Νοικοκυριών 1991 2.809 13.565 3.203.834Μέλη Νοικοκυριών 1991 8.761 38.515 9.531.128Αρ. Νοικοκυριών 2001 2.923 15.094 262.186 3.674.381Μέλη Νοικοκυριών 2001 8.520 43.444 773.393 10.291186Μεταβολή Αριθμού Νοικοκυριών 1991-2001

4,06% 11,27% 14,7%

Μέσο Μέγεθος Νοικοκυριών 1991 3,12 2,84 - 3,0Μέσο Μέγεθος Νοικοκυριών 2001 2,91 2,83 2,95 2,8

ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ

ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥΣ 2001 (ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ )

Νοικοκυριά Δήμος Άμφισσας

Δήμος Άμφισσας

Νομός Φωκίδας

Γεωγρ. Δ/σμα Στ. Ελλάδας πλην Αττικής

Σύνολο Χώρας

Με 1 Μέλος 471 17.34% 19.64% 17.12% 19,75%Με 2 Μέλη 774 28.50% 30.72% 28.28% 28,08%Με 3 Μέλη 576 21.21% 19.33% 20.39% 21,06%Με 4 Μέλη 533 19.62% 16.83% 20.10% 20,54%Με 5 Μέλη 238 8.76% 8.21% 8.52% 6,76%Με 6 Μέλη 78 2.87% 3.11% 3.57% 2,52%Με 7+ Μέλη 46 1.69% 2.17% 2.03% 1,22%Σύνολο Νοικοκυριών 2716 100.00% 12,320 242,805 3.664.392Σύνολο Μελών 7,880 - 34,844 716,095 10.266.004Μέσο Μέγεθος Νοικοκυριών 2,91 - 2,83 2,95 2,8

Από τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν τα εξής:

i. Το μέσο μέγεθος των νοικοκυριών βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο στο Δ.

Άμφισσας απ’ ότι στο Νομό Φωκίδας.

ii. Τα νοικοκυριά με ένα μόνον μέλος αποτελούν το 17,34 % του συνόλου στο Δ.

Άμφισσας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στο Νομό Φωκίδας είναι 19,64 %, στο Γ.Δ.

49


Στ. Ελλάδας 17,12 % και στο σύνολο της χώρας 19,75 %.

iii. Τα νοικοκυριά με 2 μέλη αποτελούν τη συνηθέστερη κατηγορία, με 28,50 % του

συνόλου στο Δ. Άμφισσας, όπως και στο Νομό Φωκίδας με 30,72 %, στο Γ.Δ. Στ.

Ελλάδας με 28,28 % και στο σύνολο της χώρας με 28,08 %.

Επειδή η ΕΣΥΕ καταγράφει ως μέλη ενός νοικοκυριού όλα τα άτομα που διαμένουν

μόνιμα στην ίδια κατοικία ανεξαρτήτως ύπαρξης ή μη συγγένειας άρα καταγράφει ως

μέλος της οικογένειας και την οικιακή βοηθό που έχει ένας ( ή μία) υπερήλικας και

διαμένει μόνιμα μαζί του, ένα μέρος των φερομένων νοικοκυριών με δύο μέλη αφορά

ουσιαστικά νοικοκυριά με ένα μέλος.

iv. Το ποσοστό των νοικοκυριών με τρία μέλη είναι 21,21 % στο Δήμο Άμφισσας,

ελαφρά υψηλότερο από τις άλλες συγκρινόμενες περιοχές.

v. Το ποσοστό των νοικοκυριών με τέσσερα μέλη στο Δήμο Άμφισσας (19,62%)

είναι σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο του Ν. Φωκίδας (16,83%) και ελαφρά

χαμηλότερο από τις άλλες δύο συγκρινόμενες περιοχές.

vi. Τα ποσοστά νοικοκυριών με πέντε μέλη είναι κάτω από το 10%, σε όλες τις

συγκρινόμενες περιοχές.

vii. Τα δε ποσοστά νοικοκυριών με έξι μέλη και άνω κυμαίνονται από περίπου 1,5%

μέχρι περίπου 3,5% , σε όλες τις συγκρινόμενες περιοχές.

ix. Ως γενικό συμπέρασμα προκύπτει ότι οι οικογένειες, σε όλες τις συγκρινόμενες

περιοχές, είναι ολιγομελείς. Οι οικογένειες με 1-4 μέλη αντιπροσωπεύουν το 95,43%

του συνόλου των οικογενειών στο Δ. Άμφισσας.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η ποσοστιαία κατανομή των

νοικοκυριών ανάλογα με τον αριθμό των μελών τους κατά Δ.Δ.

7. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΚΑΤΑ Δ.Δ. ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟ ΜΕΛΩΝ.

( ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2001 )

Δ.Δ. 1 μέλος 2 μέλη 3 μέλη 4 μέλη 5 μέλη 6μέλη 7 μέληΔ.Δ.Αμφίσσης 16.09% 26.88% 22.14% 21.81% 8.63% 2.81% 1.64%Δ.Δ.Αγίας Ευθυμίας 31.55% 40.11% 13.37% 8.56% 4.28% 1.07% 1.07%Δ.Δ.Αγίου Γεωργίου 20.00% 22.86% 17.14% 22.86% 11.43% 2.86% 2.86%Δ.Δ.Αγ. Κων/ντίνου 6.25% 25.00% 25.00% 12.50% 25.00% 0.00% 6.25%

50


Δ.Δ.Δροσοχωρίου 15.38% 15.38% 23.08% 7.69% 23.08% 15.38% 0.00%Δ.Δ.Ελαιώνος 20.65% 36.13% 15.48% 12.90% 10.32% 3.23% 1.29%Δ.Δ.Προσηλίου 19.61% 29.41% 27.45% 5.88% 5.88% 5.88% 5.88%Δ.Δ.Σερνικακίου 13.39% 32.28% 22.05% 14.17% 12.60% 3.94% 1.57%Δήμος Αμφίσσης 17.34% 28.50% 21.21% 19.62% 8.76% 2.87% 1.69%Νομός Φωκίδος 19.64% 30.72% 19.33% 16.83% 8.21% 3.11% 2.17%Γεωγρ. Διαμέρισμα Στ. Ελλάδας (πλην Αττικής) 17.12% 28.28% 20.39% 20.10% 8.52% 3.57% 2.03%Σύνολο Χώρας 19.75% 28.08% 21.06% 20.54% 6.76% 2.53% 1.29%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι:

i. Στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (31,55%)

μονομελών οικογενειών, ενώ το μικρότερο ποσοστό (6,25%) υπάρχει στο

Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου.

ii. ii. Στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας υπάρχει επίσης το μεγαλύτερο ποσοστό (40,11)

διμελών οικογενειών, ενώ το μικρότερο ποσοστό (15,38%) υπάρχει στο Δ.Δ.

Δροσοχωρίου.

iii. Στο Δ.Δ. Προσηλίου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (27,45%) των

οικογενειών με τρία μέλη, ενώ το μικρότερο ποσοστό (13,37%) υπάρχει στο

Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας. Στο σύνολο του Δήμου οι τριμελείς οικογένειες είναι το

21,21% του συνόλου των οικογενειών, ποσοστό ελαφρά μεγαλύτερο από τα

αντίστοιχα μεγέθη

σε όλες τις άλλες συγκρινόμενες περιοχές

iv. Στο Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (22.86%) των

οικογενειών με τέσσερα μέλη, ενώ το μικρότερο ποσοστό (5.88%) υπάρχει

στο

Δ.Δ. Προσηλίου.

v. Στο Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (25.00%) των

οικογενειών με πέντε μέλη, ενώ το μικρότερο ποσοστό ( 4,28%) υπάρχει στο

Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας.

vi. Στο Δ.Δ. Δροσοχωρίου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (15,38%) των

οικογενειών με έξη μέλη. Το μικρότερο ποσοστό υπάρχει (0,00) στο Δ.Δ.

Αγίου Κωνσταντίνου.

vii. Στο Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό (6,25%) των

οικογενειών με επτά μέλη. Το μικρότερο ποσοστό (0,00%) υπάρχει στο Δ.Δ.

Δροσοχωρίου.

2.1.3.4. Παρουσία πολυτέκνων οικογενειών.

51


Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα διαθέσιμα στοιχεία όσον αφορά την

αναλογία των πιθανά πολύτεκνων νοικοκυριών (πενταμελή και άνω) στο Δήμο

Άμφισσας.

Από τα στοιχεία του πίνακα προκύπτει ότι :

α. Στο Δήμο Άμφισσας τα νοικοκυριά με 1-4 μέλη αντιπροσωπεύουν το 86,67% του

συνόλου των νοικοκυριών του Δήμου. Αυτά τα νοικοκυριά οπωσδήποτε δεν είναι

πολύτεκνα. Κατανέμονται δε στα Δ.Δ. με ποσοστά από 61,54 % στο Δ.Δ.

Δροσοχωρίου μέχρι 93,58% στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας.

β. Τα νοικοκυριά με 5 μέλη αντιπροσωπεύουν το 8,76% του συνόλου των

νοικοκυριών του Δήμου. Τα νοικοκυριά αυτά κατανέμονται στα Δ.Δ. με ποσοστά από

4,28 % στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας μέχρι 25,00% στο Δ.Δ. Αγίου Κωσταντίνου.

8. ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ

ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥΣ, ΚΑΤΑ Δ.Δ. (ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 2001)

Δ.Δ. 1-4 μέλη 5+ μέλη 5 μέλη 6+ μέληΔ.Δ.Αμφίσσης 86.91% 13.09% 8.63% 4.46%Δ.Δ.Αγίας Ευθυμίας 93.58% 6.42% 4.28% 2.14%Δ.Δ.Αγίου Γεωργίου 82.86% 17.14% 11.43% 5.71%Δ.Δ.Αγίου Κωνσταντίνου 68.75% 31.25% 25.00% 6.25%Δ.Δ.Δροσοχωρίου 61.54% 38.46% 23.08% 15.38%Δ.Δ.Ελαιώνος 85.16% 14.84% 10.32% 4.52%Δ.Δ.Προσηλίου 82.35% 17.65% 5.88% 11.76%Δ.Δ.Σερνικακίου 81.89% 18.11% 12.60% 5.51%ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΣΣΗΣ 86.67% 13.33% 8.76% 4.57%ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΟΣ 86.52% 13.48% 8.21% 5.28%ΛΟΙΠΗ ΣΤ. ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΕΥΒΟΙΑ (πλην Ν. Αττικής) 85.88% 14.12% 8.52% 5.60%ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 89.43% 10.58% 6.76% 3.82%

Τα νοικοκυριά με 5 μέλη θεωρητικά θα έπρεπε να είναι πολύτεκνα ( πατέρας, μητέρα

και τρία παιδιά ). Εν τούτοις, μεταξύ αυτών υπάρχουν νοικοκυριά στα οποία άτομα

ηλικίας άνω των 65 ετών (παππούς, γιαγιά) συμβιώνουν με τους γονείς, οπότε ο

αριθμός των παιδιών είναι 1 ή 2. Άρα ως πολύτεκνες οικογένειες θα θεωρηθούν με

σχετική βεβαιότητα τα νοικοκυριά που έχουν έξη μέλη και άνω και μόνο ένα μέρος

αυτών που έχουν πέντε μέλη.

γ. Με βάση τα παραπάνω ο αριθμός των πολυτέκνων οικογενειών στο Δήμο

Άμφισσας βρίσκεται μεταξύ του 124 (νοικοκυριά με 6 μέλη και άνω) και του 362

(νοικοκυριά με πέντε μέλη και άνω).

δ. Τα νοικοκυριά με 6 μέλη και άνω αντιπροσωπεύουν το 4,57% του συνόλου των

52


νοικοκυριών του Δήμου. Τα νοικοκυριά αυτά κατανέμονται στα Δ.Δ. με ποσοστά από

2,14% στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας μέχρι 15,38% στο Δ.Δ. Δροσοχωρίου.

ε. Παρατηρείται ότι η ποσοστιαία κατανομή των νοικοκυριών κατά κατηγορίες με

βάση τον αριθμό των μελών τους, είναι παρεμφερής στο Δ. Άμφισσας, στο Ν.

Φωκίδας και στο Γ.Δ. Στ. Ελλάδας και Εύβοιας (πλην Ν. Αττικής). Αισθητές διαφορές

παρουσιάζονται στο σύνολο της χώρας.

2.1.3.5. Εξέλιξη του επιπέδου εκπαίδευσης των κατοίκων

Ο πίνακας 9 που ακολουθεί, παρουσιάζει την εξέλιξη του επιπέδου εκπαίδευσης του

πληθυσμού 10 ετών και άνω, του Δ. Άμφισσας μεταξύ 1991 και 2001.

Επειδή υπήρχαν διαφοροποιήσεις μεταξύ των ετών 1991 και 2001 όσον αφορά την

καταγραφή του επιπέδου εκπαίδευσης, για να είναι συγκρίσιμα τα μεγέθη έγιναν οι

παρακάτω ομαδοποιήσεις:

- Οι κάτοχοι Μεταπτυχιακού τίτλου ( Master ) και διδακτορικού

αναφέρονται μαζί στην κατηγορία : Κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου.

- Οι κάτοχοι πτυχίου ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ, Κολεγίων, ΤΕΙ κλπ. αναφέρονται στην

κατηγορία: Πτυχιούχοι Ανωτέρας Εκπαίδευσης.

- Οι Πτυχιούχοι ΤΕΛ και ΤΕΣ αναφέρονται στην κατηγορία,: Μέσης

Εκπαίδευσης

- Οι φοιτητές αναφέρονται στην κατηγορία : Πτυχιούχοι Ανωτάτων

Σχολών .

- Αυτοί που εγκατέλειψαν το γυμνάσιο αναφέρονται στην κατηγορία :

Απόφοιτοι Δημοτικού .

- Αυτοί που φοιτούν στο Δημοτικό αναφέρονται στην κατηγορία : Δεν

τελείωσαν Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση.

9. ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ( 10+ ΕΤΩΝ) Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ, 1991-2001

Επίπεδο Εκπαίδευσης 1991 2001 ΜεταβολήΆτομα %

Κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου (master, διδακτορικό) 13 22 9 40.91%Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών 554 576 22 3.82%

53


Πτυχιούχοι Ανωτέρας εκπαίδευσης 175 477 302 63.31%Απόφοιτοι Μέσης εκπαίδευσης, ΤΕΛ ή ΤΕΣ 1695 2232 537 24.06%Απόφοιτοι Τριταξίου Γυμνασίου 786 816 30 3.68%Απόφοιτοι Δημοτικού 3551 2918 -633 -21.69%Δεν τελείωσαν Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση 917 1264 347 27.45%Δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση 655 442 -213 -48.19%Σύνολο απογραφέντων 8346 8747 401 4.58%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι έχουμε γενική άνοδο του

επιπέδου εκπαίδευσης μεταξύ των ετών 1991 και 2001. Συγκεκριμένα έχουμε :

- Αύξηση των κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου κατά 9 άτομα (40,91%)

- Αύξηση των πτυχιούχων Α.Ε Ι. κατά 22 άτομα (3,82%)

- Μεγάλη αύξηση των πτυχιούχων Ανωτέρας Εκπ/σης κατά 302 άτομα

(63,31%)

- Σημαντική αύξηση των αποφοίτων Μέσης Εκπ/σης κατά 537 άτομα

(24,06%)

- Μικρή αύξηση 30 ατόμων (3,68%) στους αποφοίτους Τριταξίου

Γυμνασίου.

Η μείωση του αριθμού των ατόμων στα λοιπά επίπεδα εκπαίδευσης που είναι

κατώτερα, είναι θετική εξέλιξη και απόδειξη ανόδου του μορφωτικού επιπέδου των

κατοίκων του Δήμου. Θετική εξέλιξη είναι επίσης η αύξηση των ατόμων που δεν

τελείωσαν μεν το Δημοτικό, αλλά έμαθαν γραφή και ανάγνωση, διότι αποδεικνύει

πρόοδο στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού.

Το γενικό συμπέρασμα από τα παραπάνω στοιχεία είναι ότι το μορφωτικό επίπεδο

των κατοίκων του Δήμου Άμφισσας ανέβηκε σημαντικά. Αυτό προκύπτει ιδιαίτερα

από το γεγονός ότι οι πτυχιούχοι ΤΕΙ, ΑΕΙ, και κάτοχοι μεταπτυχιακού τίτλου το 1991

ήταν 742 άτομα, ενώ το 2001 αυξήθηκαν σε 1.075 άτομα. Δηλαδή αυξήθηκαν κατά

44,88%, ενώ ο συνολικός πληθυσμός άνω των 10 ετών αυξήθηκε κατά 4,58%.

Ο πίνακας 10 που ακολουθεί παρουσιάζει την ποσοστιαία κατανομή του επιπέδου

εκπαίδευσης των κατοίκων του Δ. Άμφισσας σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη στο

Ν. Φωκίδας, στο Γ.Δ. Στ. Ελλάδας και Εύβοιας (πλην Ν. Αττικής) και στο σύνολο

της Χώρας

10. ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ( 10+ ΕΤΩΝ) Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ, 2001

Επίπεδο Εκπαίδευσης Δ. Ν. Γ.Δ. Στερεάς Σύνολο

54


Άμφισσας Φωκίδας Ελλάδας και Εύβοιας (πλην Ν. Αττικής)

Χώρας

Κάτοχοι Διδακτορικού τίτλου 0.10% 0.15% 0.10% 0.25%Κάτοχοι Μεταπτυχιακού τίτλου Master 0.15% 0.32% 0.20% 0.51%Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών 6.59% 6.99% 5.69% 7.84%Πτυχιούχοι ΤΕΙ (ΚΑΤΕ, ΚΑΤΕΕ) 2.97% 2.70% 2.29% 2.96%Πτυχιούχοι Μεταδευτεροβάθμιας εκπ/σης 2.48% 2.61% 2.27% 3.32%Απόφοιτοι Μέσης εκπαίδευσης 18.47% 20.84% 19.01% 21.04%Πτυχιούχοι ΤΕΛ) 4.20% 2.31% 2.12% 1.98%Πτυχιούχοι ΤΕΣ 2.85% 1.96% 1.71% 1.67%Απόφοιτοι 3ταξίου Γυμνασίου 9.33% 11.11% 11.50% 10.60%Απόφοιτοι Δημοτικού 33.36% 34.18% 35.15% 28.72%Φοιτούν στο Δημοτικό 6.55% 5.56% 6.54% 1.99%Εγκατέλειψαν το Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση 7.90% 7.27% 7.55% 5.89%Δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση 5.05% 4.00% 5.87% 3.40%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτουν τα εξής:

- Οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου και τίτλου Master στο Δ. Άμφισσας

αποτελούν το 0,25% του πληθυσμού 10+ ετών, ποσοστό μικρότερο από τα

αντίστοιχα ποσοστά όλων των άλλων συγκρινόμενων περιοχών.

- Οι πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών αποτελούν το 6,59% του πληθυσμού

10+ ετών, ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο του Γ.Δ. Στ. Ελλάδας, αλλά μικρότερο

από τα ποσοστά του Ν. Φωκίδας και του συνόλου της χώρας.

- Οι πτυχιούχοι Ανωτέρων Σχολών ( ΤΕΙ κλπ. ) αποτελούν το 2,97% του

πληθυσμού 10+ ετών, ποσοστό μεγαλύτερο από τα αντίστοιχα ποσοστά όλων των

άλλων συγκρινόμενων περιοχών.

- Οι απόφοιτοι της Μεταδευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αποτελούν το 2,48%

του πληθυσμού 10+ ετών, ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο του Γ.Δ. Στ. Ελλάδας,

αλλά μικρότερο από τα ποσοστά του Ν. Φωκίδας και του συνόλου της χώρας.

- Οι απόφοιτοι Μέσης Εκπαίδευσης αποτελούν το 18,47% του πληθυσμού

10+ ετών, ποσοστό μικρότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά όλων των άλλων

συγκρινόμενων περιοχών.

- Οι πτυχιούχοι ΤΕΛ και ΤΕΣ αποτελούν το 7,05% του πληθυσμού 10+

ετών, ποσοστό μεγαλύτερο από τα αντίστοιχα ποσοστά όλων των άλλων


- Οι απόφοιτοι 3ταξίου Γυμνασίου αποτελούν το 9,33% του πληθυσμού 10+

ετών, ποσοστό μικρότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά όλων των άλλων


55


- Οι απόφοιτοι Δημοτικού αποτελούν το 33,36% του πληθυσμού 10+ ετών,

ποσοστό μεγαλύτερο από εκείνο του συνόλου της χώρας, αλλά μικρότερο από τα

ποσοστά του Ν. Φωκίδας και του Γ.Δ. Στ. Ελλάδας.

2.1.3.8. Αλλοδαποί οικονομικοί μετανάστες

Ο πίνακας 11 που ακολουθεί παρουσιάζει την κατανομή των αλλοδαπών

οικονομικών μεταναστών που έχουν εγκατασταθεί στο Δ. Άμφισσας, σε ομάδες

ηλικιών, το 2001.

11. ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΣΤΟ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ, 2001

Ηλικία Άτομα Ποσοστά0-1415-2425-3940-6465+

821001118311

21,19%25,84%28,68%21,45%2,84%

Σύνολο 387 100,00%

Από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι 194 άτομα (50,13%) είναι 25 -

64 ετών, και εντάσσονται στο εργατικό δυναμικό. Αυτός άλλωστε είναι και ο βασικός

σκοπός της άφιξής τους στην Ελλάδα. Η ομάδα 0-14 ετών αριθμεί 82 άτομα

(21,19%) και αποτελείται από νήπια και μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου. Η ομάδα

15-24 ετών αριθμεί 100 άτομα (25,84%) και αποτελείται από μαθητές Γυμνασίου και

Λυκείου, φοιτητές και εργαζόμενους. Τα άτομα 65 ετών και άνω είναι μόνο 11

(2,84%), και είτε εργάζονται έιτε είναι συνταξιούχοι.

Εξ άλλου, σύμφωνα με στοιχεία του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δ.

Άμφισσας, από τους αλλοδαπούς οικονομικούς μετανάστες 274 είναι από την

Αλβανία, 24 είναι από την Βουλγαρία και οι υπόλοιποι από χώρες κυρίως της

Ανατολικής Ευρώπης. Από αυτά τα άτομα οι 222 εργάζονται υπό καθεστώς

εξαρτημένης εργασίας, ενώ οι υπόλοιποι διαμένουν στον Δήμο είτε λόγω

οικογενειακής συνένωσης, είτε επειδή είναι σύζυγοι Ελλήνων. Από τα άτομα αυτά

μόνο 4 έχουν κάνει σπουδές.

Η παρουσία των αλλοδαπών οικονομικών μεταναστών είναι σχετικά μικρή καθώς

αποτελούν το 4,18% του (πραγματικού) πληθυσμού της Άμφισσας. Τα άτομα αυτά

απασχολούνται κυρίως εποχιακά στις αγροτικές καλλιέργειες , σε οικοδομικές

εργασίες κ.λ.π.

Οι επιπτώσεις από την παρουσία των αλλοδαπών οικονομικών μεταναστών στο

56


Δήμο είναι θετικές για τους εξής λόγους :

- Οι οικονομικοί μετανάστες ανήκουν κυρίως στις παραγωγικές ομάδες

ηλικιών.

- Εργάζονται σε κλάδους στους οποίους δεν προσφέρονται αρκετοί

Έλληνες εργαζόμενοι, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία και οι κατασκευές.

- Βοηθούν τα νοικοκυριά ως οικιακοί βοηθοί, συνοδοί υπερηλίκων κλπ.

δηλαδή

προσφέρουν υπηρεσίες που δεν θα ήταν δυνατόν να καλυφθούν από

ημεδαπούς

εργαζόμενους.

- Οι αμοιβές τους είναι μικρότερες από τους ημεδαπούς.

2.1.3.9. Μονογονεϊκές οικογένειεςΟ πίνακας 12 που ακολουθεί, παρουσιάζει τον αριθμό των μονογονεϊκών

νοικοκυριών με υπεύθυνο γυναίκα (Μ.Υ.Γ.), καθώς και την αναλογία των νοικοκυριών

αυτών στο σύνολο των νοικοκυριών του Δ. Αμφίσσης και των Δ.Δ. αυτού.

Παρατηρείται ότι η αναλογία Νιοκοκυριών με Μ.Υ.Γ.επί του συνόλου των νοικοκυριών

του Δ. Άμφισσας είναι αρκετά υψηλή (700 σε σύνολο 2.923, δηλαδή 23,95%).

Ο Δήμος έχει ιδρύσει ένα Δημοτικό Βρεφονηπιακό Σταθμό που εξυπηρετεί όλα τα

νοικοκυριά που χρειάζονται τις υπηρεσίες του.

12. ΑΡΙΘΜΟΣ ΝΟΙΚΟΚ. ΜΕ Μ.Υ.Γ., ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΜΕ Μ.Υ.Γ.

ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΟΥ Δ. ΑΜΦΙΣΣΗΣ

57


Αριθμός νοικοκ.με Μ.Υ.Γ.

Νοικοκυριά με Μ.Υ.Γ. % ανά Δ.Δ.

ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΣΣΗΣ 700 100.00%Δ.Δ. Αμφίσσης 555 79.29%Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας 59 8.43%Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου 7 1.00%Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου 3 0.43%Δ.Δ. Δροσοχωρίου 3 0.43%Δ.Δ. Ελαιώνος 38 5.43%Δ.Δ. Προσηλίου 11 1.57%Δ.Δ. Σερνικακίου 24 3.43%

58


2.2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

2.2.1. Τοπική οικονομική δραστηριότηταΟ Δ. Άμφισσας έχει αρκετά ανεπτυγμένη τοπική οικονομική δραστηριότητα στους

κλάδους του λιανικού εμπορίου και των υπηρεσιών. Η δραστηριότητα αυτή

συγκεντρώνεται κυρίως στο Δ.Δ. Άμφισσας. Υπάρχει επίσης αξιοσημείωτη

δραστηριότητα στη γεωργία με ειδίκευση στην εκμετάλλευση του ελαιώνα, που έχει

ευνοήσει την ανάπτυξη του χονδρικού αλλά και του λιανικού εμπορίου με βάση τα

ελαιουργικά προϊόντα, καθώς και στην κτηνοτροφία. Οι δραστηριότητες του

Πρωτογενούς Τομέα συγκεντρώνονται κυρίως στα λοιπά Δ.Δ. του Δήμου.

Οι κάτοικοι του Δ. Άμφισσας εξυπηρετούνται για τις αγορές τους και στην Ιτέα, ενώ

οι ανάγκες τους για αναψυχή και ψυχαγωγία καλύπτονται συμπληρωματικά και στο

γειτονικό Γαλαξείδι. 2.2.2. Δυνατότητες απασχόλησης στην τοπική και στην ευρύτερη περιοχή

Οι δυνατότητες απασχόλησης εντός των ορίων του Δήμου δεν καλύπτουν το σύνολο

του ημεδαπού ενεργού πληθυσμού, ένα μικρό μέρος του οποίου δραστηριοποιείται

οικονομικά εκτός των ορίων του Δήμου, κυρίως στην Ιτέα. Αλλά και αντιστρόφως,

ένα μικρό ποσοστό των κατοίκων της Ιτέας απασχολούνται στην Άμφισσα.

59


2.3 ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

2.3.2. Διάρθρωση οικονομικά ενεργών του Δ. Άμφισσας το 1991 και του αντίστοιχου Δ.Δ. Άμφισσας το 2001

Ο πίνακας 1 που ακολουθεί παρουσιάζει την διάρθρωση των οικονομικά ενεργών

του τότε Δ. Άμφισσας το 1991, και του αντίστοιχου προς αυτόν Δ.Δ. Άμφισσας του

Καποδιστριακού Δήμου το 2001, καθώς και τις μεταβολές 1991-2001. Με τον τρόπο

αυτό τα μεγέθη είναι συγκρίσιμα, αναφέρονται δε στον πραγματικό πληθυσμό (κατά

τον ορισμό της ΕΣΥΕ).

1. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΤΟΤΕ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΤΟ 1991 ΚΑΙΤΟΥ Δ.Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΤΟΥ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΔΗΜΟΥ ΤΟ 2001. ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ 1991- 2001

Διάρθρωση οικονομ. ενεργών 1991 2001 1991 2001 ΜεταβολήΟικονομικά ενεργοί 2567 2570 100.00% 100.00% 3 0.12%Πρωτογενής Τομέας 124 210 4.83% 8.17% 86 69.35%Δευτερογενής Τομέας 688 436 26.80% 16.96% -252 -36.63%Τριτογενής Τομέας 1476 1575 57.50% 61.28% 99 6.71%Δεν δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας 279 349 10.87% 13.58% 70 25.09%Εκ των ανωτέρω οικ. ενεργών:Απασχολούμενοι 2284 2,234 88.98% 86.93% -50 -2.19%Άνεργοι Σύνολο 283 336 11.02% 13.07% 53 18.73%Εξ αυτών νέοι άνεργοι 186 202 7.25% 7.86% 16 8.60%

Από τα στοιχεία του πίνακα 1 προκύπτουν τα εξής:

Α) Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός στο Δ.Δ. Άμφισσας του Καποδιστριακού Δήμου

παρέμεινε στάσιμος μεταξύ 1991 και 2001 (αυξήθηκε μόνο κατά 3 άτομα ή 0,12%).

Β) Εν τούτοις παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές κατά τομέα οικονομικής

δραστηριότητας:

- Στον Πρωτογενή Τομέα, οι οικονομικά ενεργοί αυξήθηκαν κατά 86 άτομα

ή 69,35%. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην εφαρμογή της Κοινής

Αγροτικής Πολιτικής στη δεκαετία 1991-2001 και στις ευνοϊκές επιπτώσεις

της στο αγροτικό εισόδημα.

- Στον Δευτερογενή Τομέα, οι οικονομικά ενεργοί μειώθηκαν κατά 252

άτομα ή 36,63%. Αυτό οφείλεται πιθανότατα στην αλλαγή δραστηριότητας

μέρους του ενεργού πληθυσμού της κατηγορίας αυτής και στη μετακίνησή

του σε δραστηριότητες του Πρωτογενούς και του Τριτογενούς Τομέα.

Επίσης, η αύξηση κατά 70 άτομα εκείνων που δεν δήλωσαν κλάδο

οικονομικής δραστηριότητας, οφείλεται κυρίως στην δραστηριοποίηση

60


των ατόμων αυτών στον Πρωτογενή Τομέα και συνδέεται με τη μείωση

των οικονομικά ενεργών του Δευτερογενούς Τομέα. Πράγματι, αρκετοί

αγρότες αποφεύγουν να δηλώσουν την ακριβή φύση της δραστηριότητάς

τους, συνήθως λόγω συνταξιοδότησης.

- Στον Τριτογενή Τομέα, οι οικονομικά ενεργοί αυξήθηκαν κατά 99 άτομα ή

6,71%. Έτσι, ο Τριτογενής Τομέας που αποτελούσε ήδη το 1991 τον

σημαντικότερο Τομέα οικονομικής δραστηριότητας στο Δ. Άμφισσας με

ποσοστό 57,50% του ενεργού πληθυσμού, ανήλθε το 2001 στο 61,28%

του ενεργού πληθυσμού.

Γ) Ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 53 άτομα (18,73%) μεταξύ των ετών 1991

και 2001. Έτσι, οι άνεργοι που αποτελούσαν το 1991 το 11,02% του οικονομικά

ενεργού πληθυσμού - ποσοστό ήδη υψηλό – ανήλθαν το 2001 στο 13,07% του

οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Ωστόσο, η αύξηση της ανεργίας των νέων στην ίδια

περίοδο ήταν πολύ μικρότερη, συγκεκριμένα μόνο 8,60% (16 άτομα). ‘Ετσι, η

αναλογία των νέων στο σύνολο των ανέργων μειώθηκε κατά 5,60% (65,72% το

1991 έναντι 60,12% το 2001), αντίθετα από ότι συνήθως συμβαίνει σε περιόδους

αύξησης της ανεργίας. Αυτό οφείλεται στην βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου των

νέων μεταξύ των ετών 1991 - 2001, γεγονός που διευκόλυνε την ένταξή τους στη

αγορά εργασίας, σε συνδυασμό με τις κοινωνικο-οικονομικές δυνατότητες των

οικογενειών τους.

Ο πίνακας 2 που ακολουθεί, παρουσιάζει την εξέλιξη του οικονομικά ενεργού

πληθυσμού στον Καποδιστριακό Δήμο Άμφισσας μεταξύ 1991 και 2001, με βάση

τον πραγματικό πληθυσμό. Για το 1991 συνυπολογίσθηκε ο οικονομικά ενεργός

πληθυσμός των τότε Κοινοτήτων που σήμερα αποτελούν τα Δ.Δ. του

Καποδιστριακού Δήμου.

2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΟΙ 1991-2001ΣΤΟΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΔΗΜΟ ΆΜΦΙΣΣΑΣ

ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗ (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΣΥΕ)

1991 2001 1991 2001 ΜεταβολήΟικονομικά ενεργοί 3,381 3,339 100.00% 100.00% -42 -1.24%Απασχολούμενοι 3,002 2,911 88.79% 87.18% -91 -3.03%Άνεργοι 384 428 11.36% 12.82% 44 11.46%Νέοι Άνεργοι 244 256 7.22% 7.67% 12 4.92%

Παρατηρείται ότι ενώ ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός στο Δ.Δ. Άμφισσας του

Καποδιστριακού Δήμου παρέμεινε στάσιμος μεταξύ 1991 και 2001 (αυξήθηκε μόνο

61


κατά 3 άτομα ή 0,12%) όπως προκύπτει από τον πίνακα 1, στο σύνολο του

Καποδιστριακού Δήμου σημειώθηκε μείωση των οικονομικά ενεργών κατά 42 άτομα

(-1,24%). Επομένως η μείωση αυτή οφείλεται στην αρνητική μεταβολή του συνόλου

των λοιπών Δ.Δ. , εκτός του Δ.Δ. Άμφισσας.

Ο αριθμός των ανέργων του Καποδιστριακού Δήμου αυξήθηκε κατά 44 άτομα

(11,46%) μεταξύ των ετών 1991 και 2001. Έτσι, οι άνεργοι που αποτελούσαν το

1991 το 11,36% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού - ποσοστό ήδη υψηλό –

ανήλθαν το 2001 στο 12,82% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Ωστόσο, η

αύξηση της ανεργίας των νέων στην ίδια περίοδο ήταν πολύ μικρότερη,

συγκεκριμένα μόνο 7,22% (12 άτομα). ‘Ετσι, η αναλογία των νέων στο σύνολο των

ανέργων μειώθηκε κατά 3,73% (63,54% το 1991 έναντι 59,81% το 2001), αντίθετα

από ότι συνήθως συμβαίνει σε περιόδους αύξησης της ανεργίας. Αυτό οφείλεται

στην βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου των νέων μεταξύ των ετών 1991 - 2001,

γεγονός που διευκόλυνε την ένταξή τους στη αγορά εργασίας, σε συνδυασμό με τις

κοινωνικο-οικονομικές δυνατότητες των οικογενειών τους.

Ο πίνακας 3 που ακολουθεί παρουσιάζει τη διάρθρωση του οικονομικά ενεργού

πληθυσμού στο Δ. Άμφισσας, στο Ν. Φωκίδας, στην Περ. Στ. Ελλάδας και στο

Σύνολο χώρας, το 2001, (Μόνιμος Πληθυσμός ΕΣΥΕ)

3. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟ Δ. ΆΜΦΙΣΣΑΣ, ΣΤΟ Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ, ΣΤΗΝ ΠΕΡ. ΣΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ, 2001, ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΣΥΕ

Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ Ν. ΦΩΚΙΔΟΣΠΕΡ. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΥΝ. ΧΩΡΑΣ

Οικονομικά Ενεργοί 3,257 13,210 222,741 4,615,470Απασχολ/μενοι Σύνολο 2,831 11,497 198,114 4,102,091Πρωτογενής Τομέας 197 1,998 46,668 591,666Δευτερογενής Τομέας 557 2,582 49,342 892,189Τριτογενής Τομέας 1,738 6,020 89,476 2,401,834Δεν δήλωσαν κλάδο οικον. δραστηριότητας 339 897 12,628 216,402Άνεργοι Σύνολο 426 1,713 24,627 513,379

Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ Ν. ΦΩΚΙΔΟΣΠΕΡ. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΥΝ. ΧΩΡΑΣ

Οικονομικά Ενεργοί 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%Απασχολ/μενοι Σύνολο 86.92% 87.03% 88.94% 88.88%Πρωτογενής Τομέας 6.05% 15.12% 20.95% 12.82%Δευτερογενής Τομέας 17.10% 19.55% 22.15% 19.33%Τριτογενής Τομέας 53.36% 45.57% 40.17% 52.04%Δεν δήλωσαν κλάδο οικον. δραστηριότητας 10.41% 6.79% 5.67% 4.69%

62


Άνεργοι Σύνολο 13.08% 12.97% 11.06% 11.12%

Παρατηρείται ότι η αναλογία απασχολουμένων στο σύνολο του οικονομικά ενεργού

πληθυσμού είναι παρεμφερής σε όλες τις συγκρινόμενες περιοχές ( από 86,92%

στον Δ. Άμφισσας μέχρι 88,94% στην Περ. Στ. Ελλάδας).

Στον Πρωτογενή Τομέα, το μικρότερο ποσοστό οικονομικά ενεργών (6,05%)

απαντάται στον

Δ. Άμφισσας, ενώ το μεγαλύτερο (20,95%) στην Περ. Στ. Ελλάδας

Στον Δευτερογενή Τομέα επίσης, το μικρότερο ποσοστό οικονομικά ενεργών

(17,10%) απαντάται στον Δ. Άμφισσας, ενώ το μεγαλύτερο (22,15%) στην Περ. Στ.

Ελλάδας.

Στον Τριτογενή Τομέα αντίθετα, το μικρότερο ποσοστό οικονομικά ενεργών (40,17%)

απαντάται στην Περ. Στ. Ελλάδας, ενώ το μεγαλύτερο (53,36%) στον Δ. Άμφισσας.

Προκύπτει επομένως ότι ο Δ. Άμφισσας είναι έντονα αστικοποιημένος. Βεβαίως, το

φαινόμενο της αστικοποίησης του πληθυσμού εντοπίζεται στο Δ.Δ. Άμφισσας.

Ο πίνακας 4 που ακολουθεί παρουσιάζει τη διάρθρωση των οικονομικά ενεργών

κατά Δ.Δ. το 2001 (Μόνιμος Πληθυσμός ΕΣΥΕ)

4. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Δ. ΆΜΦΙΣΣΑΣ, ΚΑΤΑ Δ.Δ. ΤΟ

2001

(ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΣΥΕ)

Δ.Δ. Αμφίσσης

Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας

Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου

Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου

Δ.Δ. Δροσοχωρίου

Δ.Δ. Ελαιώνος

Δ.Δ. Προσηλίου

Δ.Δ. Σερνικακίου

Οικονομικά Ενεργοί 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%Απασχολ/μενοι Σύνολο 86.89% 81.82% 95.00% 83.33% 90.91% 88.81% 83.64% 88.00%Πρωτογενής Τομέας 5.66% 10.10% 0.00% 0.00% 0.00% 9.70% 3.64% 11.33%Δευτερογενής Τομέας 17.85% 24.24% 0.00% 5.56% 22.73% 15.67% 14.55% 6.00%Τριτογενής Τομέας 57.72% 40.40% 2.50% 0.00% 31.82% 52.24% 41.82% 10.67%Δεν δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριόττας 5.66% 7.07% 92.50% 77.78% 36.36% 11.19% 23.64% 60.00%Άνεργοι Σύνολο 13.11% 18.18% 5.00% 16.67% 9.09% 11.19% 16.36% 12.00%

63


Παρατηρείται ότι υπάρχουν σημαντικές διαφοροποιήσεις στην αναλογία

απασχολουμένων προς οικονομικά ενεργούς μεταξύ των Δ.Δ. και συγκεκριμένα από

81,82% στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας μέχρι 95,00% στο Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου.

Στον Πρωτογενή Τομέα, σε τρία Δ.Δ., δηλαδή στον Άγιο Γεώργιο, στον Άγιο

Κωνσταντίνο και στο Δροσοχώρι, δεν υπάρχει – φαινομενικά – ενεργός

πληθυσμός.Είναι όμως αρκετά έως πολύ υψηλά τα ποσοστά εκείνων που δεν

δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. Στην κατηγορία αυτή καταγράφονται

πολλοί αγρότες που έχουν συνταξιοδοτηθεί αλλά στην πραγματικότητα

εξακολουθούν να εργάζονται.

Στον Δευτερογενή Τομέα, τα ποσοστά του ενεργού πληθυσμού κυμαίνονται από

0,00% στον Άγιο Γεώργιο μέχρι 24,24% στην Αγία Ευθυμία.

Στον Τριτογενή Τομέα, τα ποσοστά του ενεργού πληθυσμού κυμαίνονται από 0,00%

στον Άγιο Κωνσταντίνο μέχρι 57,72% στο Δ.Δ. Άμφισσας. Το υψηλό ποσοστό

οικονομικά ενεργού πληθυσμού στον Τριτογενή Τομέα που παρουσιάζεται στο Δ.Δ.

Άμφισσας, αντανακλά την αστικοποίηση του εν λόγω Δ.Δ.

Εξ άλλου, ως προς την ανεργία παρατηρούνται τα εξής:

Το ποσοστό των ανέργων στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό κυμαίνεται από 5,00%

στο Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου μέχρι 18,18% στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας. Το Δ.Δ. Αγίας

Ευθυμίας παρουσιάζει γενικότερα, αρνητική εξέλιξη και στα δημογραφικά του

στοιχεία, όπως προκύπτει από τους σχετικούς πίνακες της πληθυσμιακής εξέλιξης

των Δ.Δ. του Δ. Άμφισσας κατά την περίοδο 1991-2001.

Στο Δ.Δ. Άμφισσας, το ποσοστό των ανέργων στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό

ανήλθε σε13,11% το 2001, ελαφρά υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό στο

σύνολο του Δήμου πο ανήλθε στο 13,08%.

Ο πίνακας 5 που ακολουθεί παρουσιάζει τη διάρθρωση των οικονομικά ενεργών

κατά φύλο, κατά θέση στο επάγγελμα, καθώς και τους απασχολούμενους και τους

Δ.Δ. Αμφίσσης



Δ.Δ. Αγίου Κων/ντίνου Δ.Δ. Δροσοχωρίου Δ.Δ. Ελαιώνος

Δ.Δ. Προσηλίου Δ.Δ. Σερνικακίου

Οικονομικά Ενεργοί 2,739 99 40 18 22 134 55 150Απασχολ/μενοι Σύνολο 2,380 81 38 15 20 119 46 132Πρωτογενής Τομέας 155 10 0 0 0 13 2 17Δευτερογενής Τομέας 489 24 0 1 5 21 8 9Τριτογενής Τομέας 1,581 40 1 0 7 70 23 16Δεν δήλωσαν κλάδο οικονομικής δραστηριότητας 155 7 37 14 8 15 13 90Άνεργοι Σύνολο 359 18 2 3 2 15 9 18

64


άνεργους κατά φύλο.

Το 1991 τα στοιχεία του πίνακα 5 αφορούν τον τότε Δήμο Άμφισσας, ενώ το 2001 τα

στοιχεία αφορούν το Δ.Δ. Άμφισσας. Έτσι, είναι απολύτως συγκρίσιμα.

5. ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΤΑ ΦΥΛΟ. 1991 ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ - 2001 Δ.Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ,ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΣΥΕ

1991 2001 1991 2001 Μεταβολή Οικονομικά ενεργοί 2,567 2,570 100.00% 100.00% 3 0.12%Άνδρες 1,828 1,660 71.21% 64.59% -168 -9.19%Γυναίκες 739 910 28.79% 35.41% 171 23.14%

Θέση των ανωτέρω στο επάγγελμαΕργοδότες 145 284 5.65% 11.05% 139 95.86%Αυτοαπασχολούμενοι 607 388 23.65% 15.10% -219 -36.08%Συμβοηθούντα μέλη οικογενειας 67 42 2.61% 1.63% -25 -37.31%Μισθωτοί 1,523 1,654 59.33% 64.36% 131 8.60%Δεν δήλωσαν Θέση ή/και νέοι-ες 225 202 8.77% 7.86% Μ.Σ. Μ.Σ.

Απασχολούμενοι 2,284 2,234 88.98% 86.93% -50 -2.19%Άνδρες 1,683 1,486 65.56% 57.82% -197 -11.71%Γυναίκες 601 748 23.41% 29.11% 147 24.46%

Σύνολο ανέργων 283 336 11.02% 13.07% 53 18.73%Άνδρες 145 174 5.65% 6.77% 29 20.00%Γυναίκες 138 162 5.38% 6.30% 24 17.39%Νέοι-ες στο σύνολο των ανέργων 186 202 7.25% 7.86% 16 8.60%Μ.Σ. = Μη συγκρίσιμα στοιχεία. Το 2001 περιλαμβάνει μόνο τους νέους ανέργους

Από τον πίνακα 5 προκύπτουν τα εξής:

• Ως προς τη θέση των οικονομικά ενεργών στο επάγγελμα:

Το 2001 οι περισσότεροι οικονομικά ενεργοί ήταν μισθωτοί (64,36%), όπως και το

1991 (59,33%). Μεταξύ των ετών 1991 – 2001 ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 131

άτομα (+8.60%).

Δεύτερη σημαντική κατηγορία το 2001, ήταν οι αυτοαπασχολούμενοι (15,10%), με

μειωμένη πάντως συμμετοχή στον ενεργό πληθυσμό σε σύγκριση με το 1991

(23,65%). Μεταξύ των ετών 1991 – 2001, ο αριθμός τους μειώθηκε κατά 219 άτομα

(-36,08%).

Ακολουθούν οι εργοδότες (11,05% το 2001 έναντι 5,65% το 1991) των οποίων ο

αριθμός αυξήθηκε κατά 139 άτομα (+95,86%).

Η σημαντική αύξηση τόσο του πλήθους των μισθωτών όσο και του ποσοστού

συμμετοχής των στον ενεργό πληθυσμό, η μεγάλη αύξηση του αντίστοιχου

65


ποσοστού των εργοδοτών, όσο και του πλήθους των, και η μεγάλη μείωση και του

πλήθους αλλά και του αντίστοιχου ποσοστού συμμετοχής των

αυτοαπασχολουμένων, αντανακλούν ενδεχομένως ένα φαινόμενο ευρύτερης

σημασίας, που σχετίζεται με την τάση μεγέθυνσης των επιχειρήσεων στην Ελλάδα,

και τον αντίστοιχο περιορισμό του αριθμού των πολύ μικρών ατομικών

επιχειρήσεων.

Ως προς τη συμμετοχή των γυναικών στον ενεργό πληθυσμό και στην

απασχόληση παρατηρούνται τα εξής:

Το 2001 οι γυναίκες αποτελούσαν το 35,41% του ενεργού πληθυσμού, έναντι

28,79% το 1991. Μεταξύ των ετών 1991 – 2001, ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 171

άτομα (+23,14%). Αντίθετα, το ποσοστό συμμετοχής των ανδρών στον ενεργό

πληθυσμό μειώθηκε από 71,21% το 1991 σε 64,59% το 2001. Ετσι, η αύξηση του

ενεργού πληθυσμού του Δήμου κατά 3 άτομα μεταξύ των ετών 1991-2001, οφείλεται

στην επαγγελματική δραστηριοποίηση περισσοτέρων γυναικών στο διάστημα αυτό,

η οποία αντιστάθμισε τη μείωση του αριθμού των ανδρών, με επί πλέον διαφορά 3

ατόμων. Αυτό προκύπτει εξ άλλου και από την αύξηση του αριθμού των

απασχολουμένων γυναικών στην ίδια περίοδο: +147 άτομα, δηλαδή +23,14%,

έναντι μείωσης των ανδρών κατά 197 άτομα, δηλαδή –11,71%. Σε ένα βαθμό, η

αύξηση των απασχολουμένων γυναικών οφείλεται και στην εγκατάσταση και

απασχόληση γυναικών οικονομικών μεταναστών μετά το 1991.

• Ως προς την ανεργία:

Παράλληλα με την αύξηση της απασχόλησης των γυναικών παρατηρείται και

αύξηση του αριθμού των ανέργων γυναικών κατά 24 άτομα (+17,39%) μεταξύ των

ετών 1991-2001. Ο αριθμός των ανέργων ανδρών αυξήθηκε αντίστοιχα κατά 29

άτομα (+20,00%).

2.3.2. Επιχειρηματικότητα

Από τον ανωτέρω πίνακα 5 προκύπτει ότι η επιχειρηματικότητα του ενεργού

πληθυσμού του Δήμου είναι μεν ικανοποιητική (οι εργοδότες, οι

αυτοαπασχολούμενοι και τα συμβοηθούντα μέλη των οικογενειών τους αποτελούν

αθροιστικά το 27,78% του ενεργού πληθυσμού το 2001) αλλά βαίνει μειούμενη,

αφού το 1991 το παραπάνω ποσοστό ήταν 31,91%.

Ο πίνακας 6 που ακολουθεί, παρουσιάζει το πλήθος των επιχειρήσεων στο Ν.

Φωκίδας και στο Δ. Άμφισσας, το 2001, κατά κατηγορία οικονομικής

66


δραστηριότητας.

Η ποσοστιαία ανάλυση των στοιχείων του πίνακα 6 οδηγεί στις ακόλουθες

διαπιστώσεις κατά κατηγορία οικονομικής δραστηριότητας:

01: Αποτελεί το 1,00% του συνόλου των επιχειρήσεων του Δήμου και το 26,67% των

ομοειδών επιχειρήσεων του Ν. Φωκίδας.



14: Αποτελεί το 0,12 του συνόλου των επιχειρήσεων του Δήμου και το 20,00% των








19: Αποτελεί το 0,50% του συνόλου των επιχειρήσεων του Δήμου και το 100,00%

των ομοειδών επιχειρήσεων του Ν. Φωκίδας.











29: Αποτελεί το 0,25% του συνόλου των επιχειρήσεων του Δήμου και το 28,57 %





67


































68















6. ΠΛΗΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ, ΤΟ 2001,

ΚΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ.

ΣΤΑΚΟΔ 03

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Νομός Φωκίδος Δήμος ΆμφισσαςΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ

% επι του Συνόλου

ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΩΝ

% επι του Συνόλου

% επί του Νομού

0 Αγνωστος Κλάδος 188 6.44% 2 0.25% 1.06%

01 Γεωργία, κτηνοτροφία, θήρα και συναφείς βοηθητικές δραστηριότητες 30 1.03% 8 1.00% 26.67%

02 Δασοκομία, υλοτομία και συναφείς δραστηριότητες 1 0.03% 0 0.00% 0.00%

05 Αλιεία, ιχθυοκαλλιέργεια και συναφείς βοηθ. δραστηριότητες 5 0.17% 0 0.00% 0.00%

13 Εξόρυξη μεταλλικών μεταλλευμάτων 9 0.31% 7 0.87% 77.78%14 Άλλες εξορυκτικές και λατομικές δραστηριότητες 5 0.17% 1 0.12% 20.00%15 Βιομηχανία τροφίμων και ποτών 68 2.33% 16 1.99% 23.53%17 Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών 5 0.17% 2 0.25% 40.00%

18 Κατασκευή ειδών ένδυσης· κατεργασία και βαφή γουναρικών 9 0.31% 1 0.12% 11.11%

19Κατεργασία και δέψη δέρματος· κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών), τσαντών, ειδών σελλοποιίας, ειδών σαγματοποιίας και υποδημάτων

4 0.14% 4 0.50% 100.00%

20 Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και 40 1.37% 10 1.25% 25.00%

69


φελλό, εκτός από τα έπιπλα· κατασκευή ειδών καλαθοποιίαςκαι σπαρτοπλεκτικής

21 Παραγωγή χαρτοπολτού, χαρτιού και προϊόντων από χαρτί 1 0.03% 0 0.00% 0.00%

22Εκδόσεις, εκτυπώσεις και αναπαραγωγή προεγγεγραμμένων μέσων εγγραφής ήχου και εικόνας και μέσων πληροφορικής

10 0.34% 4 0.50% 40.00%

24 Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων 3 0.10% 1 0.12% 33.33%

25 Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες 3 0.10% 0 0.00% 0.00%

26 Κατασκευή άλλων προϊόντων από μη μεταλλικά ορυκτά 17 0.58% 5 0.62% 29.41%27 Παραγωγή βασικών μετάλλων 1 0.03% 0 0.00% 0.00%

28 Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού 60 2.06% 24 2.99% 40.00%

29 Κατασκευή μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού μ.α.κ. 7 0.24% 2 0.25% 28.57%

32 Κατασκευή εξοπλισμού και συσκευών ραδιοφωνίας, τηλεόρασης και επικοινωνιών 1 0.03% 1 0.12% 100.00%

34 Κατασκευή αυτοκινήτων οχημάτων· κατασκευή ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων οχημάτων 1 0.03% 1 0.12% 100.00%

35 Κατασκευή λοιπού εξοπλισμού μεταφορών 2 0.07% 0 0.00% 0.00%36 Κατασκευή επίπλων· λοιπές βιομηχανίες μ.α.κ. 15 0.51% 5 0.62% 33.33%

40 Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και ζεστού νερού 1 0.03% 0 0.00% 0.00%

45 Κατασκευές 566 19.40% 143 17.81% 25.27%

50 Εμπόριο, συντήρηση και επισκευή αυτοκινήτων οχημάτωνκαι μοτοσυκλετών· 114 3.91% 46 5.73% 40.35%

51 Χονδρικό εμπόριο και εμπόριο με προμήθεια, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών 112 3.84% 33 4.11% 29.46%

52Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο αυτοκινήτων Οχημάτων και μοτοσυκλετών· επισκευή ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης

561 19.23% 161 20.05% 28.70%

55 Ξενοδοχεία και εστιατόρια 495 16.96% 75 9.34% 15.15%60 Χερσαίες μεταφορές. Μεταφορές μέσω αγωγών 213 7.30% 103 12.83% 48.36%61 Υδάτινες μεταφορές 2 0.07% 0 0.00% 0.00%

63 Βοηθητικές και συναφείς προς τις μεταφορές δραστηριότητες· δραστηριότητες ταξιδιωτικών πρακτορείων 11 0.38% 2 0.25% 18.18%

64 Ταχυδρομεία και τηλεπικοινωνίες 7 0.24% 4 0.50% 57.14%

66 Ασφαλίσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία, εκτός από την υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση 1 0.03% 1 0.12% 100.00%

67 Δραστηριότητες συναφείς με τις δραστηριότητες ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών 5 0.17% 1 0.12% 20.00%

70 Δραστηριότητες σχετικές με ακίνητη περιουσία 4 0.14% 1 0.12% 25.00%

71 Εκμίσθωση μηχανημάτων και εξοπλισμού χωρίς χειριστή· εκμίσθωση ειδών ατομικής και οικιακής χρήσης 4 0.14% 2 0.25% 50.00%

72 Πληροφορική και συναφείς δραστηριότητες 11 0.38% 3 0.37% 27.27%73 Έρευνα και ανάπτυξη 2 0.07% 1 0.12% 50.00%74 Άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες 180 6.17% 76 9.46% 42.22%75 Δημόσια διοίκηση και άμυνα· υποχρεωτική κοιν. ασφάλιση 15 0.51% 5 0.62% 33.33%80 Εκπαίδευση 5 0.17% 4 0.50% 80.00%85 Υγεία και κοινωνική μέριμνα 5 0.17% 3 0.37% 60.00%

90 Διάθεση λυμάτων και απορριμμάτων· υγιεινή και παρόμοιες δραστηριότητες 6 0.21% 0 0.00% 0.00%

91 Δραστηριότητες οργανώσεων με μέλη μ.α.κ. 15 0.51% 5 0.62% 33.33%92 Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες 41 1.41% 21 2.62% 51.22%93 Άλλες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών 57 1.95% 19 2.37% 33.33%

Σύνολο 2,918 100.00% 803 100.00%

Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα προκύπτουν τα εξής:

Α) Ο Δ. Άμφισσας συγκεντρώνει το 100% των επιχειρήσεων του Ν. Φωκίδας στις

ακόλουθες κατηγορίες:

19. Κατεργασία και δέψη δέρματος, κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών),

70


τσαντών,

ειδών σελλοποιίας, ειδών σαγματοποιίας και υποδημάτων : 4

επιχειρήσεις.

32. Κατασκευή εξοπλισμού και συσκευών ραδιοφωνίας, τηλεόρασης και

επικοινωνιών:

1 επιχείρηση.

34. Κατασκευή αυτοκινήτων οχημάτων· κατασκευή ρυμουλκούμενων και

ημιρυμουλκούμενων οχημάτων: 1 επιχείρηση.

66. Ασφαλίσεις και συνταξιοδοτικά ταμεία, εκτός από την υποχρεωτική

κοινωνική

ασφάλιση: 1 επιχείρηση.

Β) Ο Δ. Άμφισσας συγκεντρώνει πολύ μεγάλα ποσοστά (50% και άνω) των

επιχειρήσεων του Ν. Φωκίδας στις ακόλουθες κατηγορίες:

80.Εκπαίδευση: 80,00%, 4 από τις 5 επιχειρήσεις.

13. Εξόρυξη μεταλλικών μεταλλευμάτων: 77,78%, 7 από τις 9 επιχειρήσεις.

85. Υγεία και κοινωνική μέριμνα: 60,00%, 3 από τις 5 επιχειρήσεις.

64. Ταχυδρομεία και τηλεπικοινωνίες: 57,14%, 4 από τις 7 επιχειρήσεις.

92. Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες: 51,22%, 21

από τις 41 επιχειρήσεις.

71. Εκμίσθωση μηχανημάτων και εξοπλισμού χωρίς χειριστή· εκμίσθωση

ειδών

ατομικής και οικιακής χρήσης: 50%, 2 από τις 4 επιχειρήσεις.

73. Έρευνα και ανάπτυξη: 50%, 1 από τις 2 επιχειρήσεις.

Γ) Ο Δ. Άμφισσας συγκεντρώνει σημαντικά ποσοστά (11% ως 49%) των

επιχειρήσεων

του Ν. Φωκίδας στις λοιπές κατηγορίες του πίνακα.

Δ) Οι ακόλουθες κατηγορίες οικονομικής δραστηριότητας συγκεντρώνουν το 1,00%

και άνω

των επιχειρήσεων του Δ. Άμφισσας:


ομοειδών

επιχειρήσεων του Ν. Φωκίδας.


ομοειδών

71




ομοειδών



ομοειδών



των


















Στον πίνακα 7 που ακολουθεί, συγκρίνονται τα μεγέθη του Δ. Άμφισσας και των Δ.Δ.

του, με τα αντίστοιχα μεγέθη του Ν. Φωκίδας, ως προς τον αριθμό επιχειρήσεων και

τον τζίρο τους.

7. ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΖΙΡΟΣ, ΣΤΟ Δ. ΆΜΦΙΣΣΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟ Ν.

ΦΩΚΙΔΑΣ, 2001

72


Με (-) δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία

Παρατηρείται ότι ο Δ. Άμφισσας συγκεντρώνει το 28,63% των επιχειρήσεων του Ν.

Φωκίδας και ότι οι επιχειρήσεις αυτές πραγματοποιούν το 22,95% του τζίρου στο

Νομό.

Εξ άλλου, το Δ.Δ. Άμφισσας συγκεντρώνει το 25,73% των επιχειρήσεων του Ν.

Φωκίδας, και οι επιχειρήσεις αυτές πραγματοποιούν το 21,98% του τζίρου στο Νομό.

Τα λοιπά Δ.Δ. του Δ. Άμφισσας συγκεντρώνουν το 2,9% των επιχειρήσεων του Ν.

Φωκίδας, και οι επιχειρήσεις αυτές πραγματοποιούν το 0,97% του τζίρου στο Νομό.

Ο πίνακας 8 παρουσιάζει τα Δημοτικά Διαμερίσματα των Καποδιστριακών Δήμων

στα οποία πραγματοποιήθηκε ο μεγαλύτερος τζίρος κατά το 2001, από τις εκεί

εγκατεστημένες επιχειρήσεις.

Παρατηρείται ότι:

Στην Ιτέα πραγματοποιήθηκε ο μεγαλύτερος τζίρος στο Νομό (35,66%) από

το 20,23% των επιχειρήσεων του Νομού. Ο μέσος τζίρος ανά επιχείρηση

ήταν 161.976 Ευρώ.

Η Άμφισσα βρίσκεται στη δεύτερη θέση από πλευράς τζίρου (21,98%), αλλά

στην πρώτη θέση από πλευράς αριθμού επιχειρήσεων (25,73%) στο Νομό. Ο

μέσος τζίρος ανά επιχείρηση ήταν 78.489 Ευρώ.

Το Γαλαξίδι βρίσκεται στην τρίτη θέση από πλευράς τζίρου στο Νομό

(6,53%). Ο μέσος τζίρος ανά επιχείρηση ήταν 104.025 Ευρώ.

Οι Δελφοί βρίσκονται στην τέταρτη θέση από πλευράς τζίρου στο Νομό

(4,79%). Ο μέσος τζίρος ανά επιχείρηση ήταν 80.148 Ευρώ.

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία για τα παραπάνω τέσσερα Δημοτικά Διαμερίσματα,

από την άποψη του μέσου τζίρου ανά επιχείρηση (εμπορικότητας) στην πρώτη θέση

βρίσκονται οι επιχειρήσεις της Ιτέας, ακολουθούν οι επιχειρήσεις του Γαλαξιδιού,

στην τρίτη θέση βρίσκονται οι επιχειρήσεις των Δελφών και στην τέταρτη θέση οι

ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΑριθ. Επιχ.

Τζίρος (σε ευρώ)

Ποσοστό Επιχ. Τζίρος (%)

ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΟΣ 2620 240,709,493 100.00% 100.00%Δήμος Άμφισσας 750 55,240,813 28.63% 22.95%Δ.Δ.Αγίας Ευθυμίας 14 398,493 0.53% 0.17%Δ.Δ.Αγίου Γεωργίου 8 362,523 0.31% 0.15%Δ.Δ.Αγίου Κωνσταντίνου 3 - 0.11% 0.00%Δ.Δ.Αμφίσσης 674 52,901,646 25.73% 21.98%Δ.Δ.Δροσοχωρίου - - - -Δ.Δ.Ελαιώνος 16 652,356 0.61% 0.27%Δ.Δ.Προσηλίου 14 340,245 0.53% 0.14%Δ.Δ.Σερνικακίου 21 585,550 0.80% 0.24%

73


επιχειρήσεις της Άμφισσας.

8. ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΤΖΙΡΟ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΦΩΚΙΔΟΣ, ΕΤΟΣ 2001.

ΔΗΜΟΣ/ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ Αρ. Επιχ. Τζίρος (ευρώ) Επιχειρ. (%) Τζίρος (%)ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΟΣ 2620 240,709,493 100.00% 100.00%Δ.Δ. Αμφίσσης 674 52,901,646 25.73% 21.98%Δ.Δ. Γαλαξιδίου 151 15,707,751 5.76% 6.53%Δ.Δ. Γραβιάς 86 7,845,256 3.28% 3.26%Δ.Δ. Δελφών 144 11,541,380 5.50% 4.79%Δ.Δ. Δεσφίνης 100 6,256,033 3.82% 2.60%Δ.Δ. Ερατεινής 169 7,604,759 6.45% 3.16%Δ.Δ. Ευπαλίου 113 6,510,013 4.31% 2.70%Δ.Δ. Ιτέας 530 85,847,446 20.23% 35.66%Δ.Δ. Κίρρας 53 2,822,181 2.02% 1.17%Δ.Δ. Λιδορικίου 94 7,352,065 3.59% 3.05%Δ.Δ. Πολυδρόσου 70 7,326,718 2.67% 3.04%Δ.Δ. Χρισσού 41 3,665,893 1.56% 1.52%

Συμπεράσματα από την ανάλυση των δημογραφικών και οικονομικών δεδομένων

Α) Κατά την δεκαετία 1961-1971, ένας αριθμός εσωτερικών μεταναστών από τις

ορεινές (και όχι μόνο) περιοχές του Ν. Φωκίδας εγκαταστάθηκε στην πόλη της

Άμφισσας, αντισταθμίζοντας (το ακριβές ισοζύγιο δεν είναι γνωστό) την

μετεγκατάσταση κατοίκων της Άμφισσας στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και

στο εξωτερικό. Έτσι, η αύξηση του πληθυσμού του τότε Δήμου Άμφισσας στη

διάρκεια της δεκαετίας 1961-1971 κατά 9,79%, οφείλεται σε ένα σύνθετο φαινόμενο

εισροής – εκροής εσωτερικών μεταναστών αφενός, και θετικής φυσικής κίνησης του

πληθυσμού του αφετέρου.

Β) Στη διάρκεια της δεκαετίας 1971-1981 έλαβε χώρα μια σημαντική καμπή της

πληθυσμιακής εξέλιξης του Δ. Άμφισσας (με τη σημερινή διάρθρωση του

Καποδιστριακού Δήμου) η οποία από ανοδική που ήταν μέχρι το 1971, μεταβλήθηκε

σε φθίνουσα από το 1971 μέχρι το 2001, και κατά τις υπάρχουσες εκτιμήσεις μέχρι

σήμερα. Όπως φαίνεται δε, η εγκατάσταση αλλοδαπών οικονομικών μεταναστών

στην περιοχή του (Καποδιστριακού) Δήμου κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1991-

2001 περιόρισε, αλλά δεν αντέστρεψε την φθίνουσα πληθυσμιακή εξέλιξη.

Αναλυτικά, σημειώθηκαν οι εξής μεταβολές ανά δεκαετία:

1971: πραγμ.πληθ. 9.743 άτομα

1971-1981: -1,58% (- 154 άτομα)

74


1981-1991: -1,25% (- 120 άτομα)

1991-2001: -2,33% (- 221 άτομα)

Συνολική μείωση πληθυσμού στην περίοδο 1971-2001: -5,08% (-495 άτομα).

Γ) Στην ίδια περίοδο (1971-2001) ο Νομός Φωκίδας παρουσίασε πληθυσμιακή

αύξηση κατά 16,74% (+6.923 άτομα). Συγκεκριμένα, ο Νομός Φωκίδας παρουσίασε

πληθυσμιακή αύξηση από το 1971 μέχρι το 1981 κατά 2.861 άτομα (6,92%). Κατά δε

τη δεκαετία 1981-1991 ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 39 άτομα (-0,09%), δηλαδή

ουσιαστικά σταθεροποιήθηκε. Η θετική αυτή εξέλιξη της περιόδου 1971-1991

σημειώθηκε κυρίως λόγω της τουριστικής ανάπτυξης των Δελφών και δευτερευόντως

του Γαλαξιδίου, καθώς και της γενικής οικονομικής ανάπτυξης της Ιτέας, που

υπερκάλυψαν την φθίνουσα πορεία των παραγωγικών δραστηριοτήτων των λοιπών

περιοχών του Νομού και την επακόλουθη συνέχιση του μεταναστευτικού ρεύματος

από τις περιοχές αυτές. Η μείωση του πληθυσμού του (Καποδιστριακού) Δήμου

Άμφισσας κατά την ίδια εικοσαετή περίοδο 1971-1991 (- 274 άτομα δηλαδή - 2,81%)

δείχνει ότι οι παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής του δεν επωφελήθηκαν από

την ανάπτυξη των γειτονικών Δήμων (Ιτέας, Δελφών και Γαλαξιδίου ) αλλά

παρέμειναν συνολικά στάσιμες.

Δ) Ο Νομός Φωκίδας παρουσίασε σημαντική πληθυσμιακή αύξηση κατά τη δεκαετία

1991-2001 (4.101 άτομα, δηλαδή 9,28%). Το φαινόμενο αυτό οφείλεται και πάλι στην

τουριστική ανάπτυξη των Δελφών και του Γαλαξιδίου, καθώς και στη γενική

οικονομική ανάπτυξη της Ιτέας, αλλά και στην πλήρη εφαρμογή των Κοινοτικών

Πλαισίων Στήριξης από το 1991, και ιδιαίτερα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής

(Κ.Α.Π.).

Τα Κ.Π.Σ. και η Κ.Α.Π. συνέβαλαν στη γενικότερη οικονομική ανάπτυξη του Νομού,

με αποτέλεσμα αφενός τη σχετική μείωση της μετανάστευσης του ημεδαπού

αγροτικού πληθυσμού, και αφετέρου την προσέλκυση αλλοδαπών οικονομικών

μεταναστών που εγκαταστάθηκαν στο Νομό, παρέχοντας ένα πολύ σημαντικό μέρος

του αναγκαίου για την ανάπτυξη εργατικού δυναμικού σε διάφορους τομείς και

κλάδους (π.χ. στα δημόσια έργα, στα μεταλλεία, στη γεωργία, στις κατασκευές, στα

τουριστικά επαγγέλματα κλπ).

Κατά τους υπολογισμούς της ΕΣΥΕ για τον μόνιμο πληθυσμό του Ν. Φωκίδας στην

περίοδο 1991-2007, η αύξηση του πληθυσμού αυτού συνεχίσθηκε μέχρι και το έτος

2003, ενώ από το 2004 μέχρι το 2007 σημειώθηκε σημαντική μείωση κατά 2%

περίπου. Τα στοιχεία των υπολογισμών αυτών δεν είναι απολύτως ασφαλή και για το

λόγο αυτό λαμβάνονται υπόψη μόνο ως διαφαινόμενη τάση.

Ε) Ο (Καποδιστριακός) Δήμος Άμφισσας κατά τη δεκαετία 1991-2001 παρουσίασε

και πάλι μείωση του (πραγματικού) πληθυσμού του κατά 221 άτομα ( -2,33%),

75


δηλαδή σχεδόν διπλάσια της μείωσης της προηγούμενης δεκαετίας 1981-1991 (μείον

120 άτομα ή -1,25%). Και τούτο παρά την προσμέτρηση 387 αλλοδαπών

οικονομικών μεταναστών στον πληθυσμό του Δήμου το 2001. Φαίνεται επομένως ότι

ο Δήμος όχι μόνο δεν επωφελήθηκε από τη γενικότερη αναπτυξιακή εξέλιξη του

Νομού Φωκίδας κατά την δεκαετία 1991-2001, αλλά πέρασε από την οικονομική

στασιμότητα της προηγούμενης δεκαετίας 1981-1991, σε φθίνουσα πορεία.

ΣΤ) Πέραν των οικονομικών αιτίων των πληθυσμιακών εξελίξεων, υπαρχει ένα

ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο που θα επηρεάσει αρνητικά τις μακροπρόθεσμες

δημογραφικές εξελίξεις: η μείωση της γεννητικότητας που έχει πλέον παγιωθεί ως

υπογεννητικότητα και με τη μορφή αυτή αποτελεί την κυριότερη σταθερά του

δημογραφικού μοντέλου του Δ. Άμφισσας, του Ν. Φωκίδας και της Χώρας. Οι

δυσμενείς επιπτώσεις του φαινομένου αυτού αντανακλώνται στη συνεχή μεγέθυνση

του Δείκτη Γήρανσης του πληθυσμού. Σημειώνεται ότι ο εν λόγω Δείκτης, το έτος

2001, στο μεν Δ.Δ. Άμφισσας είναι ελαφρά υψηλότερος από τον Μ. Ο. της Χώρας

(111,65 έναντι 110,06) , ενώ στον Δήμο Άμφισσας και στο Ν. Φωκίδας είναι κατά

πολύ υψηλότερος (135,14 και 173,22 αντίστοιχα).

76


2.4 ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ. SWOT ANALYSIS.

Στην παρούσα παράγραφο αξιολογούνται οι κοινωνικές, οικονομικές και πολτιστικές

αναπτυξιακές δυνατότητες της περιοχής του Δήμου. Τα συμπεράσματα που

εξάγονται χρησιμοποιούνται ως βάση της Διαγνωστικής Ανάλυσης του Δ. Άμφισσας,

που περιλαμβάνει:

2.4.1. Τις δυνατότητες, τα πλεονεκτήματα, και τις αδυναμίες της περιοχής του

Δήμου.

2.4.2. Τις ευκαιρίες που υπάρχουν, καθώς και τους περιορισμούς από εσωτερικούς

και εξωτερικούς παράγοντες.

2.4.3. Τον εντοπισμό των κρίσιμων ζητημάτων βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης.

2.4.2. Δυνατότητες, πλεονεκτήματα, και αδυναμίεςΑ) Τα πλεονεκτήματα της περιοχής του Δήμου συνοψίζονται ως εξής:

Το Δ.Δ. Άμφισσας, όπου βρίσκεται η έδρα του Δήμου, είναι και έδρα της

Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Είναι επίσης το αστικό κέντρο του Δήμου αλλά

και κέντρο εξυπηρετήσεων (εμπορίου, καθώς και αναψυχής / αστικού

τουρισμού με μικρή έως σήμερα έλξη) και εκπαίδευσης (στην πόλη λειτουργεί

το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων του ΑΤΕΙ Λαμίας καθώς και το ΤΕΕ-

ΕΠΑΛ Άμφισσας) της χωρικής ενότητας «Άμφισσα – Δελφοί – Ιτέα – Δεσφίνα

– Γαλαξίδι»

Το Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο της Άμφισσας καθιστά την πόλη κέντρο

ιατρικής

περίθαλψης της ανωτέρω χωρικής ενότητας αλλά και όλου του Νομού (με

εξαίρεση το

δυτικό τμήμα του που βρίσκεται πλησιέστερα προς την Πάτρα). Ο ιατρικός

εξοπλισμός

του Νοσοκομείου είναι σύγχρονος και επαρκής, αλλά υπάρχουν ελλείψεις

ιατρικού

προσωπικού.

Η περιοχή του Δήμου διαθέτει τοπία φυσικού κάλλους διεθνούς

ενδιαφέροντος (περιοχές NATURA).

Η πόλη της Άμφισσας διακρίνεται για τη σημαντική πολιτιστική κληρονομιά

της από την αρχαιότητα μέχρι τους νεότερους χρόνους. Δεν έχει επιτευχθεί

όμως μέχρι σήμερα η κατάλληλη αξιοποίηση αυτής της κληρονομιάς.

77


Άμεση γειτνίαση με γνωστούς τουριστικούς προορισμούς, διεθνούς εμβέλειας

όπως οι Δελφοί, αλλά και εθνικής όπως το Γαλαξίδι, η Αράχωβα και το

Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού. Ωστόσο, η γετνίαση αυτή δεν έχει

επηρεάσει μέχρι σήμερα την ανάπτυξη του Δήμου Άμφισσας. Βεβαίως, οι

κάτοικοι του Δ. Άμφισσας μεταβαίνουν τακτικά και με μεγάλη συχνότητα στο

Γαλαξίδι για λόγους ψυχαγωγίας και αναψυχής, όπως άλλωστε και οι κάτοικοι

των λοιπών Δήμων της ευρύτερης περιοχής.

Η λειτουργία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Άμφισσα, με

ικανοποιητικό βαθμό επισκεψιμότητας.

Η λειτουργία εντός του 2009 Μητροπολιτικού Δικτύου Οπτικών Ινών, που θα

καλύψει τις σχετικές ανάγκες τών κατοίκων του Δήμου και των Υπηρεσιών

του.

Β) Οι αδυναμίες του Δήμου Άμφισσας οφείλονται σε χαρακτηριστικά τόσο του

εξωτερικού όσο και του εσωτερικού του περιβάλλοντος. Τα αδύνατα σημεία

συνοψίζονται ως εξής:

Περικλείει στα όριά του εκτεταμένες ορεινές περιοχές στη Γκιώνα και στον

Παρνασσό, με δύσκολη προσπέλαση.

Υπάρχουν περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες περιοχές λόγω των εξορυκτικών

δραστηριοτήτων. Βέβαια, η εξόρυξη του βωξίτη παίζει σημαντικό ρόλο στην

οικονομία της ευρύτερης περιοχής (Φωκίδας και Βοιωτίας), αλλά τα άμεσα

οφέλη για τους κατοίκους και την οικονομία του Δήμου είναι περιορισμένα. Τα

δε τελευταία χρόνια έχει μειωθεί και η απασχόληση του εντόπιου εργατικού

δυναμικού λόγω των νέων μεθόδων οργάνωσης της παραγωγής που έχουν

εφαρμοσθεί.

Βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αδειοδότησης για επιφανειακές εξορύξεις

βωξίτη σε μικρή απόσταση από τον οκισμό της Αγίας Ευθυμίας. Προβλέπεται

επομένως περαιτέρω περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής αυτής του

Δήμου.

Οι περιορισμοί που επιβάλλει η ΖΟΕ Δελφών έχουν ζημιώσει σημαντικά την

ανάπτυξη του Δήμου, και εξακολουθούν να αποτελούν κρίσιμο ανασταλτικό

παράγοντα για τον αναπτυξιακό σχεδιασμό του.

Ανεπάρκεια ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου στην πόλη της

Άμφισσας.

Το εσωτερικό οδικό δίκτυο χρειάζεται ουσιαστική βελτίωση και συμπλήρωση,

με την κατασκευή περιμετρικού δακτυλίου μεταξύ άλλων.

78


Λειτουργούν ακόμη ΧΑΔΑ (ανεξέλεγκτες χωματερές). Δεν υπάρχει

θεσμοθετημένος σχεδιασμός της διαχείρισης στερεών απορριμμάτων και δεν

έχει ακόμη αποφασισθεί οριστικά σε ποια τοποθεσία θα γίνει η χωροθέτηση

ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ.

Ο δευτεροβάθμιος Βιολογικός Καθαρισμός χρειάζεται εκσυγχρονισμό.

Το δίκτυο ομβρίων και το δίκτυο ακαθάρτων είναι παλαιά (από το 1950) και

καλύπτουν μόνο το Δ.Δ. Άμφισσας (κατά 95%). Στα λοιπά Δ.Δ. του Δήμου

υπάρχουν βόθροι.

Δεν έχει γίνει ακόμη προσπάθεια αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών

Ενέργειας (ΑΠΕ).

Έλλειψη ξενοδοχειακής υποδομής που οφείλεται στην μέχρι σήμερα

ανυπαρξία συγκεκριμένων προοπτικών τουριστικής ανάπτυξης.

Το Βιοτεχνικό Πάρκο δεν λειτουργεί ακόμη, παρά το ότι διαθέτει τις

απαιτούμενες υποδομές. Δεν έχει μέχρι σήμερα συσταθεί ο Φορέας

Διαχείρισης. Με δεδομένη τη δυσχέρεια εγκατάστασης μεταποιητικών

επιχειρήσεων σε άλλες περιοχές του Δήμου, λόγω της ΖΟΕ Δελφών, είναι

απαραίτητο να γίνει το ταχύτερο δυνατόν ό,τι απαιτείται για την έναρξη

λειτουργίας του ΒΙΟΠΑ.

Στον Πρωτογενή Τομέα, υπάρχουν προβλήματα στην άρδευση

καλλιεργούμενων εκτάσεων. Επίσης, οι κτηνοτροφικές μονάδες

αντιμετωπίζουν δυσκολίες τόσο στον τομέα της εκμετάλλευσης, όσο και της

εμπορίας.

Ανεπαρκής προβολή του κύριου τοπικού προϊόντος, της ελιάς.

Μείωση του πληθυσμού των Δ.Δ. του Δήμου από τα μέσα της δεκαετίας του

1970 και μέχρι σήμερα, που οφείλεται στην εξωτερική και εσωτερική

μετανάστευση, στην αρνητική φυσική κίνηση του πληθυσμού τα τελευταία

χρόνια, και στην προϊούσα γήρανση.

Σχετικά υψηλό ποσοστό ανεργίας.

Μετανάστευση μέρους των νέων ανέργων στα μεγάλα αστικά κέντρα και

κυρίως στην Αθήνα.

Ανεπαρκής επαγγελματική κατάρτιση των νέων.

Έλλειψη εκσυγχρονισμού των ΜΜΕ.

Καθυστέρηση στην εφαρμογή μεθόδων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στις

Δημοτικές Υπηρεσίες.

2.4.2. Ευκαιρίες και περιορισμοί Α) Οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται αυτή την περίοδο είναι σημαντικές και δεν

79


πρέπει να παραβλεφθούν. Οι κυριότερες είναι οι εξής:

Αξιοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου, και εφεξής της

συνεχούς διαδικασίας στρατηγικού σχεδιασμού και επιχειρησιακού

προγραμματισμού με την ενεργό συμμετοχή των στελεχών του Δήμου. .

Ένταξη του Δήμου και των τοπικών φορέων σε εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα

πληροφόρησης και διάχυσης νέων τεχνολογιών και καλών πρακτικών.

Αξιοποίηση του Προγράμματος ΠΑΝΦΩΚΙΣ για τη βιώσιμη ανάπτυξη των

ορεινών περιοχών του Δήμου.

Υποβολή προτάσεων ένταξης σημαντικών έργων και δράσεων στο ΕΣΠΑ.

Προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών μέσω των ΣΔΙΤ.

Εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας και άλλων ανανεώσιμων πηγών

ενέργειας, σύμφωνα και με τις προβλέψεις για τον Δ. Άμφισσας, του Ειδικού

Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις

Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Η αναθεώρηση και επέκταση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, που είναι

υπό εκπόνηση.

Η εφαρμογή της Κυκλοφοριακής Μελέτης, μετά την επεξεργασία και έγκρισή

της από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Παραγωγή προϊόντων βιολογικής καλλιέργειας και κτηνοτροφίας.

Διείσδυση στις ευρωπαϊκές αγορές για την εξαγωγή ποιοτικών τοπικών

γεωργικών προϊόντων, για τα οποία υπάρχει αυξανόμενη ζήτηση..

Δημιουργία καινοτόμων επιχειρήσεων στους Κλάδους της Μεταποίησης και

των Υπηρεσιών.

Εκπόνηση Στρατηγικού Σχεδίου και Επιχειρησιακού Προγράμματος για την

Τουριστική ανάπτυξη της περιοχής του Δήμου, με έμφαση στις εναλλακτικές

μορφές τουρισμού, όπως ο αστικός, ο φυσιολατρικός, ο ορειβατικός, ο

πολιτιστικός, ο θρησκευτικός και ο συνεδριακός τουρισμός, καθώς και ο

αγροτουρισμός.

Δημιουργία επαρκών τουριστικών υποδομών παράλληλα με την εφαρμογή

των δράσεων του ανωτέρω Τουριστικού Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Ανάπτυξη, στον κατάλληλο χρόνο, συνεργασιών με τους τουριστικούς

φορείς των Δελφών, και με το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού.

Συντήρηση, ανάδειξη και αξιοποίηση των τουριστικών πόρων κια πόλων

έλξης της πόλης της Άφισσας.

Ενεργός συμμετοχή του Δήμου στα προγράμματα και στα έργα της

Κοινωνίας της Πληροφορίας, με στόχο την ψηφιακή σύγκλιση και τη

δημιουργία Ηλεκτρονικού Δήμου.

80


Β) Οι περιορισμοί της ανάπτυξης και των προοπτικών της συνοψίζονται ως εξής:

Η διατήρηση του παραδοσιακού προσανατολισμού της περιοχής στην

μονοκαλλιέργεια του ελαιώνα οδηγεί σε μείωση της αποδοτικότητας του

Πρωτογενούς Τομέα, ενώ δεσμεύει ανθρώπινους και υλικούς πόρους σε μια

οικονομική δραστηριότητα που δεν παρακολουθεί τις διεθνείς εμπορικές και

τεχνολογικές εξελίξεις του εν λόγω Τομέα.

Η προδευτική μείωση των ενισχύσεων και επιδοτήσεων της αγροτικής

παραγωγής από την Ε.Ε. περιορίζει το διαθέσιμο εισόδημα των

απασχολουμένων στον Πρωτογενή Τομέα, είτε για κατανάλωση προϊόντων

και υπηρεσιών των άλλων δύο Τομέων, είτε για επενδύσεις σε νέες

επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Η μείωση και η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού του Δήμου Άμφισσας

στερεί το Δήμο από τη δυνατότητα ανανέωσης του αποθέματος ανθρώπινου

δυναμικού που είναι απαραίτητο για μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια

βιώσιμης ανάπτυξης.

Οι αυστηροί περιορισμοί που επιβάλλει η ΖΟΕ του Δελφικού Τοπίου,

καθιστούν σχεδόν απαγορευτική την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων στον

Δευτερογενή Τομέα.

Η έκκεντρη θέση της Άμφισσας σε σχέση με την κλασσική τετραήμερη

διαδρομή των οργανωμένων γύρων (Αθήνα – Δελφοί – Ολυμπία – Αργολίδα

– Αθήνα) που εκτελούν τα τελευταία πενήντα χρόνια οι ημεδαποί και οι

διεθνείς TOUR OPERATORS, δεν επιτρέπει στην πόλη να επωφεληθεί από

τη μεγάλη αυτή ροή μαζικού τουρισμού.

Η στασιμότητα των οικονομικών δραστηριοτήτων του Πρωτογενούς Τομέα

και η ουσιαστική απουσία του Δευτερογενή Τομέα, δεν προσφέρουν τα

απαραίτητα ερεθίσματα για την ανάπτυξη νέων και δυναμικών

δραστηριοτήτων στον Τριτογενή Τομέα.

Σε συνάρτηση με τα παραπάνω, η γειτνίαση της Άμφισσας, αφενός με την

Ιτέα, που λόγω του λιμένα της αλλά και της θέσης της στον οδικό άξονα

Αθήνας – Αράχωβας- Δελφών – Ναυπάκτου – Πάτρας, έχει εξελιχθεί σε ένα

δυναμικό κέντρο χονδρεμπορίου και υπηρεσιών νομαρχιακού επιπέδου, και

αφετέρου με το Γαλαξίδι που έχει εξελιχθεί σε ένα αντίστοιχο κέντρο

υπηρεσιών τουρισμού, ψυχαγωγίας και αναψυχής (και μάλιστα εθνικής

81


εμβέλειας), δεν ευνοεί την αυτοδύναμη ανάπτυξη παρόμοιων υπηρεσιών

στον Δήμο Άμφισσας.

Μια μακροπρόθεσμη προσπάθεια βιώσιμης ανάπτυξης αποτελεί αφεαυτής

ένα δύσκολο στοίχημα, διότι προϋποθέτει τόσο την έντονη δραστηριοποίηση

του ενδογενούς ανθρώπινου δυναμικού και την επένδυση εντοπίων

κεφαλαίων, όσο και την προσέλκυση σημαντικών αντίστοιχων εξωτερικών

πόρων.

2.4.3. Σύνοψη των κρίσιμων ζητημάτων βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης.

Α) Ζητήματα που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο σύνολο της χώρας :

Η νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στη δημιουργία ισχυρής

Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην υπηρεσία του πολίτη, με δυναμικούς πόρους και

αναπτυξιακό προσανατολισμό, η οποία συνιστά φορέα τοπικής δημοκρατίας

και μοχλό περιφερειακής ανάπτυξης.

Μετά τη λήξη του Προγράμματος ΘΗΣΕΑΣ θα υπάρξει παράταση του

τουλάχιστον ως το 2011.

Οι συμπράξεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τον ιδιωτικό τομέα αποτελούν

το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, το οποίο επιτρέπει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση

να διασφαλίσει για τις τοπικές κοινωνίες υποδομές με μεγάλη σημασία για τη

βελτίωση της καθημερινότητάς τους, αλλά και να αξιοποιήσει αποτελεσματικά

την περιουσία της.

Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Διοικητική Μεταρρύθμιση» του Υπουργείου

Εσωτερικών, το οποίο καλύπτει όλη την 4η προγραμματική περίοδο. Το

πρόγραμμα αυτό, ύψους 631 εκ. ευρώ, επικεντρώνεται στην αναβάθμιση του

θεσμικού περιβάλλοντος της Δημόσιας Διοίκησης, αλλά και τον

εξορθολογισμό των υφιστάμενων διοικητικών δομών, με γνώμονα την

καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, την απλούστευση και επιτάχυνση των

διοικητικών διαδικασιών και την εν γένει αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του

δημόσιου τομέα, της περιφερειακής διοίκησης αλλά και της Τοπικής

Αυτοδιοίκησης.

Η σύσταση των δύο ανώνυμων εταιριών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της

ΔΗΜΟΣ Α.Ε. και της ΝΟΜΟΣ Α.Ε., οι οποίες θ’ αναλάβουν την πιστοποίηση

και υποστήριξη, τόσο σ’ επίπεδο τεχνογνωσίας, όσο και σ’ επίπεδο

υποδομών και εξειδικευμένου στελεχιακού δυναμικού, των ΟΤΑ, ενισχύοντας

και στηρίζοντας τις αναπτυξιακές πρωτοβουλίες τους και, συμβάλλοντας έτσι,

στην καλύτερη απορρόφηση των πόρων επ’ ωφελεία των τοπικών κοινωνιών.

82


Η συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση και

στη δημιουργική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και

επικοινωνιών, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Ψηφιακής Στρατηγικής (2006-

2013).

Το Πρόγραμμα «Ψηφιακή Αυτοδιοίκηση», ύψους 60 εκ. Ευρώ, σε

συνεργασία με την Ειδική Γραμματεία της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Στόχος του είναι η ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών για την καλύτερη

εξυπηρέτηση των πολιτών, η ενίσχυση της διαφάνειας στη διοίκηση των

τοπικών υποθέσεων, αλλά και η εξοικείωση με τις νέες τεχνολογίες, με

ιδιαίτερα φιλικό τρόπο, αφού την εφαρμογή της πρωτοβουλίας αναλαμβάνουν

οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης όλης της Χώρας.

Β) Ζητήματα που αφορούν τη μελλοντική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής:

Το ενδεχόμενο συνένωσης των Δήμων της ευρύτερης περιοχής σε ένα

ενιαίο «Δήμο Άμφισσας - Ιτέας - Δελφών – Γαλαξιδίου – Δεσφίνας», στο

πλαίσιο της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης. Πρόκειται για ένα από τα

πιθανά σενάρια συνένωσης των Δήμων της ευρύτερης περιοχής. Το

σενάριο αυτό έχει πλεονεκτήματα από πλευράς τεχνικής, οικονομικής,

διαχειριστικής και οργανωτικής επάρκειας, καθώς και ως προς την

πολιτική ισχύ του νέου ενιαίου Δήμου και τον κινητήριο ρόλο που θα

μπορεί να παίξει στη συνολική βιώσιμη ανάπτυξη της Φωκίδας.

Ούτως ή άλλως, σήμερα το οικιστικό δίκτυο των ανωτέρω Δήμων (εκτός

της Δεσφίνας) μοιράζεται τους ρόλους ενός «ενιαίου αστικού κέντρου

νομαρχιακής εμβέλειας», χάρη στις μεταξύ τους μικρές χρονοαποστάσεις

και τη συμπληρωματικότητα που διακρίνει την μέχρι τώρα ανάπτυξή τους.

Η προβολή προς το εξωτερικό μιάς συνολικής τουριστικής

αναπαράστασης (IMAGE) της ανωτέρω ευρύτερης περιοχής,

συμπεριλαμβανομένου και του Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού.

Εκπόνηση ενός Ολοκληρωμένου Προγράμματος Προστασίας και

Ανάδειξης του Φυσικού και του Ανθρωπογενούς Περιβάλλοντος της

ανωτέρω ευρύτερης περιοχής.

Γ) Ζητήματα που αφορούν την ανάπτυξη του Δ. Άμφισσας

Διερεύνηση σε βάθος και αξιοποίηση των συγκριτικών

πλεονεκτημάτων του Δ. Άμφισσας.

83


Ποιοτική βελτίωση και τυποποίηση των γεωργικών και κτηνοτροφικών

προϊόντων του Δήμου, με έμφαση στα βιολογικά προϊόντα.

Ίδρυση μη οχλουσών μονάδων μεταποίησης γεωργικών και

κτηνοτροφικών προϊόντων και εγκατάστασή τους στο ΒΙΟΠΑ.

Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Κατασκευή κατάλληλων τουριστικών υποδομών στα ορεινά Δ.Δ. με

στόχο την προσέλκυση των χρηστών του Χιονοδρομικού Κέντρου

Παρνασσού, σε συνδυασμό με την κατασκευή του οδικού άξονα

μεταξύ των ανωτέρω Δ.Δ. και του Χιονοδρομικού Κέντρου.

Ανάπτυξη του αστικού τουρισμού, με την ανάδειξη και τουριστική

προβολή της γειτονιάς της Χάρμαινας και των λοιπών τουριστικών

πόρων του Δ.Δ. Άμφισσας, που μέχρι σήμερα δεν έχουν αξιοποιηθεί,

σε συνδυασμό με την κατασκευή κατάλληλων τουριστικών υποδομών.

Βελτίωση της ποιότητας ζωής στο Δ. Άμφισσας με την εφαρμογή της

κυκλοφοριακής μελέτης, του αναθεωρημένου Σχεδίου Πόλης, και του

υπό εκπόνηση Γ.Π.Σ.

Αύξηση των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων, με ιδιαίτερη

έμφαση στις κοινωνικές και πολιτιστικές χρήσεις.

Συμπλήρωση και βελτίωση της Τεχνικής υποδομής.

Βελτίωση των υποδομών και εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού

Διοίκησης, Εκπαίδευσης, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Προώθηση νέων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και αθλητικών

δράσεων.

Βελτίωση της λειτουργίας των Υπηρεσιών του Δήμου.

Βελτίωση των διαδικασιών προγραμματισμού, πρακολούθησης και

αξιολόγησης των υπηρεσιών και των δράσεων του Δήμου.

Εφαρμογή συστήματος διαχείρισης έργων.

Βελτίωση της οργάνωσης των Νομικών Προσώπων του Δήμου.

Αναβάθμιση του Ανθρώπινου Δυναμικού των Υπηρεσιών του Δήμου

και βελτίωση της διοικητικής ικανότητάς τους.

Διαρκής επιμόρφωση, κατάρτιση και ενημέρωση των αιρετών.

Αύξηση των εσόδων του Δήμου μέσω της αξιοποίησης εθνικών και

κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, και της καλύτερης αξιοποίησης των

υφιστάμενων πηγών χρηματοδότησης

Αξιοποίηση και αύξηση της Δημοτικής περιουσίας.

84


2.5 ΒΙΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ 2.5.1.Τεχνικές υποδομές

2.5.1.1. Μεταφορικό δίκτυο

2.5.1.1.α Πλαίσιο χωροταξικής λειτουργίας

Το πλαίσιο χωροταξικής λειτουργίας του μεταφορικού συστήματος του Δήμου

Άμφισσας διαμορφώνεται από την τοπική (ενδοδημοτική) κυκλοφορία και από την

υπερτοπική λειτουργία των υφιστάμενων μεταφορικών υποδομών. Βασικό

χαρακτηριστικό της μεταφορικής υποδομής της περιοχής αποτελεί η αποκλειστική

εξυπηρέτηση από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο, καθώς απουσιάζουν παντελώς άλλες

μεταφορικές υποδομές, όπως αεροδρόμια, ελικοδρόμια, σιδηροδρομικό δίκτυο και

υποδομές θαλάσσιων μεταφορών. Αυτό καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την

μελλοντική εξέλιξη του συστήματος μεταφορών του Δήμου, κυρίως ως προς την

σύνδεση με τα κέντρα ανώτερου επιπέδου.

Αξιολογώντας σε υπερτοπική κλίμακα το υφιστάμενο πλαίσιο του

μεταφορικού συστήματος αναγνωρίζονται οι βασικές διασυνδέσεις με τα άλλα

οικιστικά κέντρα του νομού και κυρίως με την Ιτέα, το Γαλαξίδι, τους Δελφούς, το

Λιδορίκι και τη Γραβιά με τα οποία υπάρχει αμφίδρομη αναφορά των κατοίκων

(δίπολα εργασίας – κατοικίας και εργασίας – διοικητικών υπηρεσιών προς τις δύο

κατευθύνσεις), αλλά και με τους υπόλοιπους οικισμούς του νομού. Βασική

διασύνδεση λόγω διοικητικών εξαρτήσεων υπάρχει με τη Λαμία, ενώ αναγνωρίζονται

και άλλες μικρότερου βαθμού διασυνδέσεις και κινήσεις από και προς άλλα γειτονικά

κέντρα, όπως η Ναύπακτος, η Πάτρα, η Λιβαδιά και η Αθήνα, κυρίως για εμπορικές

και παραγωγικές εξυπηρετήσεις. Βέβαια, οι μετακινήσεις προς την Αθήνα οφείλονται

και σε πολλούς άλλους λόγους, όπως οι υπηρεσίες που συνδέονται με τη Κεντρική

Διοίκηση της χώρας, ειδικές υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, κλπ.

Σε τοπική (ενδοδημοτική) κλίμακα το μεταφορικό σύστημα έχει σαν κέντρο

αναφοράς την πόλη της Άμφισσας, από το οποίο αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο

ακτινωτά οι διασυνδέσεις με τους υπόλοιπους οικισμούς του Δήμου. Στις

διασυνδέσεις αυτές αναγνωρίζονται με διαβάθμιση δίπολα εργασίας – κατοικίας

μεταξύ της πόλης της Άμφισσας και των οικισμών του Ελαιώνα, του Αγίου Γεωργίου,

του Αγίου Κωνσταντίνου και του Σερνικακίου, κυρίως λόγω της εύκολης και σύντομης

διαδρομής σύνδεσης. Αντίθετα δεν αναγνωρίζονται ισχυρά δίπολα εργασίας –

κατοικίας με τους υπόλοιπους οικισμούς, με τους οποίους η σύνδεση με την Άμφισσα

αφορά κυρίως μονόπλευρη αναφορά διοικητικής, εμπορικής και οικονομικής

85


εξυπηρέτησης. Ιδιαίτερα στην περίπτωση της Αγίας Ευθυμίας αναγνωρίζεται

αξιόλογη αναφορά της με το Λιδορίκι και την Ιτέα. Τα τελευταία χρόνια και λόγω του

αυξημένου ενδιαφέροντος για δημιουργία δεύτερης (παραθεριστικής) κατοικίας στους

ορεινούς οικισμούς του Δήμου Άμφισσας (Προσήλιο, Βίνιανη, Μοναστήρι,

Δροσοχώρι), αναπτύσσονται σημαντικές εποχιακές ροές προς τους οικισμούς

αυτούς, τόσο τοπικές όσο και υπερτοπικές.

Η απόσταση από τους βασικούς εθνικούς οδικούς άξονες, αλλά και η μέτρια

κατάσταση σύνδεσης με αυτούς, κυρίως λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων

εξυπηρέτησης του υφιστάμενου εθνικού και επαρχιακού δικτύου, έχει επιπτώσεις

τόσο στο επίπεδο των εξυπηρετήσεων του πληθυσμού και της πρόσβασής του σε

υπερτοπικές υπηρεσίες, όσο και στις δυνατότητες ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας

σε υπερτοπικό επίπεδο, με δυσμενή αποτελέσματα τόσο στα οικονομικά

χαρακτηριστικά του Δήμου όσο και στα δημογραφικά.

2.5.1.1.β Υφιστάμενη κατάσταση

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως δεν υφίστανται άλλες υποδομές

μεταφορών πλην του οδικού δικτύου, η κατάσταση του οποίου διαμορφώνει σε

μεγάλο βαθμό το πλαίσιο χωροταξικής λειτουργίας του Δήμου.

Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο του Δήμου διακρίνεται κυρίως στο Εθνικό, το

Επαρχιακό και το Δημοτικό οδικό δίκτυο, ενώ υπάρχει και σημαντικό μήκος

αγροτικού και δασικού οδικού δικτύου. Στο Εθνικό δίκτυο εντάσσονται τα τμήματα,

που διέρχονται από το Δήμο Άμφισσας, των Εθνικών Οδών:

• Άμφισσα – Μπράλλος (Ε.Ο. 27), με κατεύθυνση Βορρά – Νότου, που

συνδέει την Άμφισσα με τη Λαμία και την Ε.Ο. Αθηνών – Λαμίας -

Θεσσαλονίκης.

• Λιβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Άμφισσα – Λιδορίκι – Ξηροπήγαδο

(Ε.Ο. 48) και η οποία αποτελεί τη βασική σύνδεση του Δήμου με την

Αθήνα.

• Δευτερεύουσα Ε.Ο. Ιτέα – Άμφισσα, η οποία ουσιαστικά αποτελεί

συνέχεια της Ε.Ο. Αντίρριο – Ναύπακτος – Ιτέα.

Ουσιαστικά το Δήμο Άμφισσας διατρέχει ένας από τους βασικότερους άξονες

της Κεντρικής Ελλάδας, αυτός που συνδέει την Ε.Ο. Αθηνών – Λαμίας μέσω

Μπράλλου – Άμφισσας – Ιτέας – Ναυπάκτου – Αντιρρίου – Γέφυρα Ρίου Αντιρρίου,

με την Πάτρα και την Ε.Ο. Κορίνθου Πατρών και την Ε.Ο. Πατρών – Πύργου, αλλά

και με την προγραμματιζόμενη Ιόνια Οδό. Ο οδικός άξονας αυτός εξυπηρετεί

σημαντικές ροές από την Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα προς το λιμάνι της Πάτρας και

86


τον Εμπορευματικό Λιμένα Αστακού, από όπου γίνεται η σύνδεση με την Ιταλία και

την Κεντρική Ευρώπη. Επιπλέον τα τμήματα των Εθνικών Οδών που διέρχονται

περιμετρικά της πόλης της Άμφισσας διαμορφώνουν το νότιο τμήμα του

περιφερειακού δρόμου της πόλης. Η υφιστάμενη χάραξη των Εθνικών Οδών όμως

αδυνατεί να εξυπηρετήσει τους κυκλοφοριακούς φόρτους που αναπτύσσονται, στους

οποίους η συμμετοχή των βαρέων οχημάτων είναι υψηλή, καθώς διέρχεται από

περιοχές με έντονο ανάγλυφο και χαρακτηρίζεται από μικρή διατομή, συχνούς

ελιγμούς, μικρές ακτίνες καμπυλότητας και περιορισμένα μήκη ορατότητας, ενώ

επηρεάζεται συχνά από τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στην

πεδινή χάραξη του δρόμου εμφανίζονται παρόμοια προβλήματα, κυρίως ως προς

τους ισόπεδους κόμβους, το πλάτος της διατομής και τις μικρές ακτίνες

καμπυλότητας. Συνολικά κρίνεται ότι το Εθνικό δίκτυο αυτή τη στιγμή δεν καλύπτει τις

προδιαγραφές και τις ανάγκες τις οποίες πρέπει να ικανοποιήσει, ελαττώνοντας τις

χρονοαποστάσεις και βελτιώνοντας την ασφάλεια κίνησης.

Στο Επαρχιακό δίκτυο εντάσσονται:

• Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 2) Γουλα – Σπηλίες, η οποία συνδέει άμεσα

την Ιτέα με τους Δελφούς και την Αράχωβα.

• Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 5) Καλοσκοπή – Καστριώτισσα – Λιδορίκι.

• Η μη χαρακτηρισμένη οδός Ιτέα – Αγία Ευθυμία.

Οι κυκλοφοριακοί φόρτοι που δέχεται το υφιστάμενο Επαρχιακό δίκτυο δεν

υπερβαίνουν τις δυνατότητές του, αν και κατά σημεία εντοπίζονται ανάγκες για

βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών (μήκη ορατότητας, καμπυλότητες, κ.α.)

και του εξοπλισμού της οδού.

Στο Δημοτικό δίκτυο εντάσσονται:

• Οι οδοί που συνδέουν τους οικισμούς του Δήμου μεταξύ τους, όπως ο

δρόμος Προσήλιο – Βίνιανη, ο δρόμος Άμφισσα – Δροσοχώρι, ο δρόμος

Άμφισσα – Προσήλιο – Μοναστήρι, οι δρόμοι που συνδέουν την Ε.Ο.

Άμφισσας – Ιτέας με τους οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου

και Σερνικακίου και ο δρόμος Άγιος Γεώργιος – Άγιος Κωνσταντίνος –

Σερνικάκι.

• Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των οικισμών.

Η κατάσταση του Δημοτικού δικτύου ποικίλει, καθώς αν και οι βασικοί οδοί

σύνδεσης μεταξύ των οικισμών είναι σε καλή κατάσταση από την άποψη του

οδοστρώματος, σε πολλά σημεία υπάρχει ανάγκη για βελτίωση των γεωμετρικών

87


χαρακτηριστικών και του εξοπλισμού της οδού.

Επιπλέον στην έκταση του Δήμου έχει διαμορφωθεί ένα πλέγμα από

αγροτικούς και δασικούς δρόμους που εξυπηρετούν την πρόσβαση στις

καλλιέργειες και στις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, ενώ μεγάλος αριθμός από τους

δρόμους στο ορεινό τμήμα του Δήμου έχουν διανοιχθεί για διασφαλίσουν την

πρόσβαση στους χώρους εξόρυξης μεταλλευμάτων βωξίτη. Η διάνοιξη των δρόμων

αυτών δε φαίνεται να γίνεται με κάποιο κεντρικό σχεδιασμό ή έλεγχο, προκαλώντας

επιπτώσεις καθώς διέρχονται συχνά από ευαίσθητα οικοσυστήματα. Με την πάροδο

του χρόνου ορισμένα τμήματα οδών που διανοίχθηκαν για την εξυπηρέτηση της

μεταφοράς των ορυκτών μεταλλευμάτων απέκτησαν και άλλες χρήσεις, όπως ο

υφιστάμενος δρόμος (χωματόδρομος) που διέρχεται ανατολικά της Αγίας Ευθυμίας

και που συνδέει αυτή τη στιγμή την Αγία Ευθυμία τόσο με τις Καρούτες, όσο και με

τους οικισμούς του Προσηλίου και του Μοναστηρίου. Συνεπώς πρέπει να

αξιολογηθούν τέτοια τμήματα και να διερευνηθεί η δυνατότητα χαρακτηρισμού τους

ως Δημοτικών Οδών ή Επαρχιακών Οδών, με κατάλληλες επεμβάσεις τόσο στα

γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά και τις διατομές τους όσο και στον εξοπλισμό τους.

2.5.1.1.γ Δημόσιες Συγκοινωνίες

Η σύνδεση των οικισμών του Δήμου μεταξύ τους αλλά και η σύνδεση του

Δήμου με άλλα οικιστικά κέντρα στα πλαίσια του συστήματος μαζικών μεταφορών,

γίνεται αποκλειστικά μέσω ΚΤΕΛ. Έτσι η Άμφισσα συνδέεται καθημερινά με

δρομολόγια με την Αθήνα και τη Λαμία, ενώ αρκετά συχνή είναι η σύνδεση με τη

Ναύπακτο. Επίσης καθημερινή είναι η σύνδεση με την Ιτέα, το Γαλαξίδι, τη Γραβιά,

τους Δελφούς, ενώ πολύ συχνή είναι η σύνδεση με το Λιδορίκι, τα χωριά του Δήμου

Καλλιέων και του Δήμου Ευπαλίου. Ενδοδημοτική τακτική συγκοινωνία υπάρχει με

τους οικισμούς του Δήμου Άγιο Γεώργιο, Άγιο Κωνσταντίνο, Σερνικάκι, Ελαιώνα και

Αγία Ευθυμία, ενώ δεν υπάρχει τακτική σύνδεση με τους ορεινούς οικισμούς

(Προσήλιο, Βίνιανη, Μοναστήρι, Δροσοχώρι).

2.5.1.4. Δίκτυα Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών


Από το Δήμο Άμφισσας διέρχονται τρεις διαφορετικές γραμμές μεταφοράς

υψηλής τάσης, δύο των 150 ΚV, διπλού κυκλώματος και μία των 400 ΚV διπλού

88


κυκλώματος, ενώ υποσταθμός υψηλής τάσης υπάρχει κοντά στο Δροσοχώρι, από

όπου ηλεκτροδοτείται το σύνολο του Δήμου μέσω δικτύου μέσης τάσης. Οι

υφιστάμενες υποδομές κρίνεται ότι καλύπτουν τις σημερινές και μελλοντικές ανάγκες

του Δήμου, καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κορεσμού του δικτύου.

Μέχρι στιγμής δεν έχει κατασκευασθεί και δεν λειτουργεί κανένα αιολικό

πάρκο εντός του Δήμου Άμφισσας, ενώ λόγω των πολλών περιοχών με

περιβαλλοντικές ή αρχαιολογικές δεσμεύσεις δεν διαφαίνεται άμεσα η περίπτωση

λειτουργίας τέτοιων εγκαταστάσεων, παρόλο που η περιοχή αξιολογείται ως υψηλού

αιολικού δυναμικού. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά

σύστήματα μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο προσαρμοσμένη στο φυσικό

περιβάλλον της περιοχής και να συνδυαστεί κατάλληλα με την τουριστική ανάπτυξη

των ορεινών περιοχών.


Το υφιστάμενο δίκτυο τηλεπικοινωνιών φαίνεται να καλύπτει τις ανάγκες του

Δήμου. Η δημιουργία υποδομών για την λειτουργία ευρυζωνικών συνδέσεων

ακολουθεί τις εξελίξεις, καθώς τόσο ιδιωτικοί φορείς όσο και ο ΟΤΕ προγραμματίζουν

ή έχουν κατασκευάσει ήδη δίκτυα οπτικών ινών υψηλής χωρητικότητας.

2.5.1.5. Λοιπά Δίκτυα Υποδομών


Από το σύνολο των οικισμών του Δήμου, όλοι διαθέτουν πλήρες δίκτυο

ύδρευσης, κυρίως από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου αλλά και από γεωτρήσεις.

Ειδικά για την πόλη της Άμφισσας το δίκτυο ύδρευσης είναι σχετικά πυκνό και

καλύπτει τις σημερινές ανάγκές της, χρήζει όμως επεκτάσεως στις περιοχές

επέκτασης του σχεδίου πόλης. Σημειώνεται ότι όλοι οι αγωγοί του αποχετευτικού

δικτύου διαμέτρου μέχρι Φ160 είναι πλαστικοί από σκληρό PVC ονομαστικής

πιέσεως 10 ATM εκτός από κάποιους σωλήνες Φ80 που είναι

αμιαντοτσιμεντοσωλήνες. Από διάμετρο Φ200 και πάνω όλοι οι αγωγοί είναι

αμιαντοτσιμεντοσωλήνες. Σήμερα ο αμίαντος είναι απαγορευτικός για αστικές

χρήσεις και επομένως οι ως άνω αναφερόμενοι αγωγοί χρήζουν αντικαταστάσεως.


89


Δίκτυο αποχέτευσης διαθέτει μόνο η πόλη της Άμφισσας, ενώ οι υπόλοιποι

οικισμοί εξυπηρετούνται με βόθρους. Το δίκτυο αποχέτευσης της πόλης της

Άμφισσας είναι διαχωρισμένο (λύματα, όμβρια) και τα λύματα καταλήγουν στο

βιολογικό καθαρισμό της πόλης, ενώ τα όμβρια όλων των οικισμών καταλήγουν

μέσω συστημάτων κλειστών και ανοιχτών αγωγών στο τοπικό υδρογραφικό δίκτυο.

Το υφιστάμενο δίκτυο αποχέτευσης ενώ καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού,

δεν ακολουθεί τις σύγχρονες απαιτήσεις για τη διαχείριση των αστικών λυμάτων. Για

το λόγο αυτό πρέπει να εξετασθεί και να προβλεφθεί η άμεση εξυπηρέτηση όλων

των οικισμών του Δήμου μέσω μεταφοράς βοθρολυμάτων και η μελλοντική

δημιουργία δικτύου αποχέτευσης και σύνδεσης με το βιολογικό καθαρισμό των

οικισμών Ελαιώνα και Αγίου Κωνσταντίνου, αλλά και η εφαρμογή τριτοβάθμιας

επεξεργασίας έτσι ώστε να είναι δυνατή και ακίνδυνη η επαναχρησιμοποίηση των

επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση. Επίσης μπορεί να εξετασθούν οι

δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας για τη δημιουργία μικρών compact

μονάδων επεξεργασίας λυμάτων τουλάχιστο για τους οικισμούς της Αγίας Ευθυμίας

και του Σερνικακίου.


Ο Δήμος της Άμφισσας εντάσσεται στην 11η Διαχειριστική Ενότητα

Απορριμμάτων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως και το σύνολο του νομού

Φωκίδας, που προβλέπει την εξυπηρέτηση με έναν Χώρο Υγειονομικής Ταφής

Απορριμμάτων και πιθανούς Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων σε

επιλεγμένα σημεία του νομού. Το πρόβλημα της εύρεσης του κατάλληλου χώρου για

τη δημιουργία των υποδομών του ΧΥΤΑ, κυρίως λόγω των αντιδράσεων των

κατοίκων, καθυστέρησε σημαντικά την μελέτη, κατασκευή και λειτουργία του ΧΥΤΑ,

με αποτέλεσμα τη συνέχιση της ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων. Αυτή τη

στιγμή και μετά από ενέργειες του Δήμου Άμφισσας λειτουργεί μόνο ένας Χώρος

Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων στη θέση “Σπαρτόλακκα”, με τους

υπόλοιπους ΧΑΔΑ να έχουν σταματήσει να δέχονται απορρίμματα και να

προγραμματίζεται η αποκατάστασή τους (όπως ο ΧΑΔΑ Σερνικακίου).

Η επιλογή της θέσης κατασκευής του ΧΥΤΑ στη θέση “Βάρτος” του Δ.Δ.

Ελαιώνα αποτελεί θετική εξέλιξη για την επιτάχυνση των διαδικασιών για τη

δημιουργία και λειτουργία του ΧΥΤΑ. Σε συνδυασμό μάλιστα με το σύστημα

ανακύκλωσης υλικών που ξεκίνησε να εφαρμόζει ο Δήμος Άμφισσας, μπορεί να

αυξήσει τη διάρκεια ζωής του έργου ενώ με συνδυασμένη εφαρμογή προγραμμάτων

ανακύκλωσης και στους υπόλοιπους Δήμους του νομού Φωκίδας, μπορεί να

90


μετεξελιχθεί σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).


Εντός του Δήμου Άμφισσας δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή οργανωμένο δίκτυο

άρδευσης, δεδομένου ότι η μονοκαλλιέργεια της ελιάς στον παραδοσιακό ελαιώνα

της Άμφισσας ήταν παραδοσιακά ξερική ενώ οι υπόλοιπες καλλιέργειες (ετήσιες,

αρόσιμες, κ.α.) αρδεύονται με γεωτρήσεις και στέρνες (γούρνες) όπου

συγκεντρώνεται νερό από πηγές και βροχές.

Η παρατεταμένη μείωση των κατακρημνισμάτων των τελευταίων ετών έχει

θέσει σε κίνδυνο την καλλιέργεια της ελιάς και προγραμματίζεται η δημιουργία

αρδευτικού δικτύου για την άρδευσή του. Η προγραμματιζόμενη άρδευση του

ελαιώνα δε θα πρέπει να μεταβάλει τον παραδοσιακό χαρακτήρα του που

περιλαμβάνει και τον τρόπο καλλιέργειας.

2.5.2. Υποδομές Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής ΜέριμναςΟ τομέας της Δημόσιας Υγείας καλύπτεται πολύ ικανοποιητικά, δεδομένου ότι στο

Δ.Δ. Άμφισσας βρίσκεται το Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο Άμφισσας.

Επί πλέον, λειτουργούν τέσσερα (4) Δημοτικά Ιατρεία στα Δ.Δ. Ελαιώνα, Αγίας

Ευθυμίας, Σερνικακίου, και Προσηλίου.

Όσον αφορά την Κοινωνική Μέριμνα, στο Δ.Δ. Άμφισσας λειτουργεί ένα (1) ΚΑΠΗ

και ένας (1) Βρεφονηπιακός Σταθμός.

Επίσης, ο Δήμος συμμετέχει στο Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» που υλοποιεί η

ΔΕΠΑΔΑ.

2.5.4 Υποδομές Εκπαίδευσης

Ο πίνακας 1 που ακολουθεί παρουσιάζει το δυναμικό των σχολείων, των μαθητών

και των διδασκόντων του Δ. Άμφισσας κατά τη σχολική περίοδο 2008-2009.

1. ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΆΜΦΙΣΣΑΣ.

Νηπιαγωγεία Δημοτικά Γυμνάσια Λύκεια ΕΠΑΛΣχολικές μονάδες 7 7 3 1 1Μαθητές 138 536 295 269 157Εκπαιδευτικοί 15 47 46 31 34Μαθητές/ εκπαιδευτικό 9,2 11,4 6,4 8,7 4,6Πηγή: Δ/νση Α΄ βάθμιας και Β΄ βάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Φωκίδας, 2008-2009

91


Στην Α΄βάθμια Εκπαίδευση, η αναλογία νηπιαγωγών προς τα νήπια είναι 1 προς 9,2

και των δασκάλων προς τους μαθητές 1 προς 11,4.

Στην Β΄βάθμια Εκπαίδευση, σε κάθε εκπαιδευτικό Γυμνασίου αντιστοιχούν 6,4

μαθητές και σε κάθε εκπαιδευτικό Λυκείου 8,7 μαθητές. Σε κάθε εκπαιδευτικό ΕΠΑΛ

αντιστοιχούν 4,6 μαθητές.

Παρατηρείται ότι η αναλογία εκπαιδευτικών προς μαθητές είναι πολύ ικανοποιητική.

2.5.4. Πολιτιστικές υποδομέςΟ Δήμος Άμφισσας διαθέτει τις εξής πολιτιστικές υποδομές:

- Αρχαιολογικό Μουσείο,

- Την Πινακοθήκη Παπαλουκά στη συνοικία της Χάρμαινας.

- Το υπό κατασκευή Λαογραφικό Μουσείο, στο οποίο θα δωρηθούν δύο (2) ιδιωτικές

Συλλογές Λαογραφίας.

- Πνευματικό Κέντρο, υπό τη διαχείριση του Δήμου, το οποίο ανήκει στην Ιερά

Μητρόπολη. Βρίσκεται στην κεντρική Πλατεία Ησαΐα.

- Δημοτική Βιβλιοθήκη που λειτουργεί στο υπόγειο του κτιρίου του Πνευματικού

Κέντρου.

- Το Εικαστικό Εργαστήρι.

- Το Δημοτικό Ωδείο το οποίο δεν διαθέτει δικό του χώρο και στεγάζεται στο

Πνευματικό Κέντρο. - Παιδική Βιβλιοθήκη.

- Το Μεταλλευτικό πάρκο «Βαγονέτο», στο 51ο χλμ. της Εθνικής οδού Λαμίας –

Αμφισσας,

στις εγκαταστάσεις της εταιρείας εξόρυξης Βωξίτη «Α.Ε.Μ ΒΩΞΙΤΑΙ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ».

Ειναι μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία των μεταλλείων της περιοχής. Ως

εκθεσιακοί χώροι

χρησιμοποιούνται η υπόγεια στοά και ισόγειο κτίριο με τον υπαίθριο χώρο του.

2.5.5. Αθλητική υποδομήΟ Δήμος έχει ιδρύσει ένα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με την επωνυμία

Αθλητικός Οργανισμός Δήμου Άμφισσας (Ο.Α.Δ.Α.). Σκοπός του Οργανισμού αυτού

είναι η ανάπτυξη κάθε είδους αθλητικής δραστηριότητας, και ιδιαίτερα του μαζικού

αθλητισμού, για όλους τους πολίτες.

Ο Ο.Α.Δ.Α. διαχειρίζεται όλους τους αθλητικούς χώρους του Δήμου, και

συγκεκριμένα:

92


- Το Εθνικό Στάδιο (ανήκει στο Δήμο)

- Το κλειστό Δημοτικό Γήπεδο Καλαθοσφαίρισης (500 θέσεων) και

- Το σκεπαστό με «μπαλόνι» Δημοτικό Γήπεδο Μπάσκετ.

- Ένα κλειστό γυμναστήριο.

- Ένα γήπεδο τένις,

- Το Δημοτικό Κολυμβητήριο (υπό κατασκευή).

- Το Γήπεδο της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Φωκίδας (Ε.Π. Σ.Φ.)

με πλαστικό χλοοτάπητα.

- Γήπεδο ποδοσφαίρου στο Προσήλιο

- Γήπεδο ποδοσφαίρου στην Αγία Ευθυμία.

93


2.6. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΤΟΠΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

2.6.1. Επίπεδο διακυβέρνησης, ανθρώπινο δυναμικό του Δήμου.Η Κατάσταση Προσωπικού του Δήμου στις 31/12/2007 είχε ως εξής:

1. Μόνιμοι υπάλληλοι

- ΠΕ 8 (Προβλεπόμενες θέσεις Ο.Ε.Υ. 15)

- ΤΕ 3 (Προβλεπόμενες θέσεις Ο.Ε.Υ. 11)

- ΔΕ 28 (Προβλεπόμενες θέσεις Ο.Ε.Υ. 49)

- ΥΕ 12 (Προβλεπόμενες θέσεις Ο.Ε.Υ. 49)

2. Αορίστου χρόνου

- ΔΕ 13 (Προβλεπόμενες προσωρινές θέσεις Ο.Ε.Υ. 1)

- ΥΕ 14 (Προβλεπόμενες προσωρινές θέσεις Ο.Ε.Υ. 12)

Παρατηρείται ότι υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις προσωπικού σε όλες τις

κατηγορίες.

Εν όψει των απαιτήσεων αναβάθμισης του Προσωπικού που προκύπτουν για τη

διασφάλιση της τεχνικής και διαχειριστικής επάρκειας του Δήμου στο πλαίσιο του

ΕΣΠΑ, είναι απαραίτητο να καλυφθούν το συντομότερο οι κενές θέσεις των

Κατηγοριών ΠΕ και ΤΕ.

Το Προσωπικό των Νομικών Προσώπων είχε ως εξής:

1. ΚΑΠΗ

- ΠΕ 1

- ΔΕ 1

- ΥΕ 1

2. ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

- ΔΕ 1 (Μόνιμος)

- ΥΕ 1 (Μόνιμος)

- ΤΕ 1 (Αορίστου χρόνου)

- ΔΕ 1 (Αορίστου χρόνου)

3. ΚΕΝΤΡΟ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

- ΤΕ 1 (Αορίστου χρόνου)

4. ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ

- ΤΕ 3

94


- ΔΕ 1

- ΥΕ 2

2.6.2. Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Ανάπτυξης Δήμου Άμφισσας

Στο Δήμο Άμφισσας λειτουργεί μία Δημοτική Επιχείρηση, η ΔΕΠΑΔΑ (Δημοτική

Επιχείρηση Πολιτισμού και Ανάπτυξης Δήμου Άμφισσας). Σκοπός της επιχείρησης

είναι :

• Η ουσιαστική και ολοκληρωμένη πολιτιστική ανάπτυξη του Δήμου Άμφισσας,

η καλλιέργεια σε βάθος της καλλιτεχνικής ευαισθησίας και της αγάπης για τις τέχνες,

η προστασία της εθνικής πολιτιστικής ταυτότητας. Η λειτουργία Εργαστηρίου

Εικαστικών - Τεχνών καθώς και δραστηριοτήτων που θα προωθούν όλες τις τέχνες.

• Η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και η υλοποίηση κατάλληλων δράσεων.

• Η στήριξη και ανάπτυξη των αθλητικών δραστηριοτήτων.

• Η λειτουργία τεχνικού κατασκευαστικού τομέα με πολλές δραστηριότητες.

• Η τουριστική προβολή της Άμφισσας που θα πραγματοποιηθεί με την

αξιοποίηση της Χάρμαινας, με λειτουργία αναψυκτηρίου στο Κάστρο, με την

αξιοποίηση του ορεινού όγκου της Γκιώνας κλπ.

• Προώθηση των τοπικών βιοτεχνιών (κουδουνάδικα, βυρσοδεψία, σχοινάδικα

κλπ) και ενίσχυση της παραγωγής των.

Η ΔΕΠΑΔΑ έχει αναλάβει την υλοποίηση του Προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».

Στο Δ. Άμφισσας εδρεύει επίσης η Αναπτυξιακή Εταιρία Φωκίδος.

2.6.3. Συλλογικοί φορείςΣτο Δ. Άμφισσας εδρεύουν οι ακόλουθοι επαγγελματικοί φορείς:

- Το Επιμελητήριο Φωκίδος.

- Η ‘Ενωση Συνεταιρισμών

- Η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων

- Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Άμφισσας

Στο Δήμο υπάρχουν οι ακόλουθοι πολιτιστικοί φορείς και σύλλογοι :

- Η Εταιρεία Φωκικών Μελετών, Πολιτιστικό Σωματείο με μεγάλη δραστηριότητα.

- Η Θεατρική ομάδα, τα έσοδα απο τις παραστασεις της οποίας διατίθενται υπερ της

Φιλαρμονικής του Δήμου.

- Η Φιλαρμονική του Δήμου,

95


- Μουσικός σύλλογος.

Λειτουργούν επίσης αρκετοί κοινωνικοί και επαγγελματικοί σύλλογοι και φορείς:

• Σύλλογος αναπτυξιακού προβληματισμού «Ελιά»

• Σύλλογος γυναικών Φωκίδος

• Σύλλογος πολυτέκνων

• Σύλλογος Γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία

• Ιατρικός Σύλλογος Άμφισσας

• Οδοντιατρικός Σύλλογος Άμφισσας

• Φαρμακευτικός Σύλλογος Άμφισσας

• Δικηγορικός Σύλλογος

• Σύλλογος Δασκάλων

• Σύλλογος Επαγγελματιών Μηχανολόγων

• Σύλλογος Ηλεκτρολόγων

• Σύλλογος Υδραυλικών

• Σύλλογος Συνταξιούχων ΙΚΑ

• Το Εργατικό Κέντρο Άμφισσας

• Σωματείο Δ. Άμφισσας

• Σωματείο Οικοδόμων

• Σωματείο Χειριστών

Εξ άλλου, υπάρχουν πολλά αθλητικά σωματεία σε όλα τα αθλήματα και εκδρομικοί

σύλλογοι όπως:

- Ο Φυσιολατρικός Σύλλογος

- Η Περιηγητική Λέσχη

- Ο Ορειβατικός Σύλλογος.

- Αθλητικός σύλλογος «Τα Αμφισσαϊκά Χελιδόνια».

- Αθλητικός σύλλογος « ΤΑΕΚ WONDO» Άμφισσας.

- Αθλητικός όμιλος Άμφισσας.

- Α.Σ. Φωκικός Άμφισσας.

- Α.Σ. Κεχαγιά Προσηλίου.

- Α.Ο. Σαλώνων Άμφισσας.

- Ατρόμητος Σερνικακίου.

- Α.Σ. Ελαιώνος.

- Διόνυσος Αγίου Γεωργίου.

96


- Αθλητικός σύλλογος « Η Μυωνία».

- Αθλητικός όμιλος Αγίας Ευθυμίας « Ο Ευθύμιος».

- Αθλητικός Χιονοδρομικός σύλλογος Α.Χ.Σ.

- Γυμναστικός σύλλογος Άμφισσας (Στίβος, Μπάσκετ, Βόλεϊ).

- Σωματείο πολιτιστικό αθλητικό «Δόλιχος Άμφισσας».

- Σωματείο Ακαδημία ‘ 94,

97


3. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

98


3.1 ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Τα στοιχεία που συνθέτουν το φυσικό περιβάλλον του Δήμου Άμφισσας, συνέβαλλαν

και συνεχίζουν να επηρεάζουν την εξέλιξη του πληθυσμού τόσο οικονομικά όσο και

κοινωνικά. Είναι λοιπόν σημαντική παράμερος η τεκμηριωμένη καταγραφή των

δεδομένων του φυσικού περιβάλλοντος του Δήμου και η διερεύνηση των

αλληλεπιδράσεων και αλληλοσυσχετίσεων με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, καθώς

αυτό που πιθανώς κατά το παρελθόν αποτελούσε τροχοπέδη στην εξέλιξη του

ντόπιου πληθυσμού μπορεί και πρέπει να αποτελέσει έναν από τους κυριότερους

παράγοντες ανάπτυξης του Δήμου Άμφισσας και της ευρύτερης περιοχής στο

μέλλον.

Γενικά το φυσικό περιβάλλον του Δήμου Άμφισσας (αβιοτικό και βιοτικό) δε διαφέρει

από αυτό που χαρακτηρίζει το σύνολο του Νομού Φωκίδας, δηλαδή η έντονη σε

αναλλαγές μορφολογία, το πλούσιο σε ιδιαίτερης αξίας φυσικά οικοσυστήματα

βιοτικό περιβάλλον, η ύπαρξη μεγάλων ορεινών όγκων, η σημαντική διαθεσιμότητα

φυσικών πόρων (π.χ. μεταλλεύματα, δάση, κλπ). Ειδικότερα ο νομός Φωκίδας

χαρακτηρίζεται από την έντονη παρουσία ορεινών όγκων που αποτελούν τις νότιες

απολήξεις της οροσειράς της Πίνδου, με το όρος Οίτη να εντοπίζεται στα βόρεια του

νομού, τον Παρνασσό να στα ανατολικά, τη Γκιώνα και τις απολήξεις της, τα όρη

Λιδωρικίου να καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος του κεντρικού τμήματος του νομού

και τα Βαρδούσια να οριοθετούν το νομό Φωκίδας από την Αιτωλοακαρνανία.

Ανάμεσα στους ορεινούς όγκους εντοπίζονται μικρής έκτασης πεδιάδες (Μόρνου,

Άμφισσας) αλλά και επί αυτών αξιόλογα οροπέδια, όπως οι Λιβαδιές και η

Καταβόθρα στο όρος Οίτη και οι Βρίζες στη Γκιώνα.

3.1.1 ΤοπογραφίαΟ Δήμος Άμφισσας οριοθετείται δυτικά και βόρεια από την κορυφογραμμή της

Γκιώνας και ανατολικά από τον Δυτικό Παρνασσό, περιλαμβάνοντας το μεγαλύτερο

τμήμα της πεδιάδας της Άμφισσας, ενώ διαθέτει σε τμήμα του νότιου ορίου μια στενή

πρόσβαση στη θάλλασσα, στην παραλία της Αγίας Ευθυμίας προς τον Όρμο της

Ιτέας.

Συγκεκριμένα τα Δυτικά όρια ορίζονται από τις κορυφές Γκιώνα – Πέρδικα – Τρισίλη

– Πυργάκια – Κριθάρια – Χιονιάς – Κυδωνιά – Αμάραθα – Κουτρουλή Ράχη –

Κοκκινάρι – Τιχιούνι – Προφήτης Ηλίας – Παπαδάκος – Διάσελλο. Ακολούθως τα

διοικητικά όρια του Δήμου ακολουθούν το νότιο όριο του οροπεδίου της Αγίας

Ευθυμίας (Καναπίτσα – Τρανός Λάκκος) και καταλήγουν στην εσώτερη καμπύλη του

99


όρμου της Ιτέας, όπου ο Δήμος διαθέτει παραλιακό μέτωπο συνολικού μήκους 3550

μέτρων. Στη συνέχεια και Δυτικά το όριο ορίζεται από την κορυφή Κεφαλή και

ακολουθεί τις δυτικές παρυφές της πεδιάδας της Άμφισσας έως το ύψος του Χρυσού,

όπου και την τέμνει σχεδόν κάθετα μέχρι να συναντήσει τις δυτικές παρυφές του

Παρνασσού τις οποίες και παρακολουθεί μέχρι το ύψος της κορυφής Κουμπλάς.

Ακολούθως τα διοικητικά όρια του Δήμου Άμφισσας ορίζονται από τις κορυφές του

Παρνασσού Κρόκιλο – Σαμαδαριό – Καμινόραχη – Ψηλή Ράχη – Γερολέκκας –

Φασουλόρραχη – Άμπλιανη – Ψωράχη – Μακρυλάκκωμα – Βράκα Ράχη – Λυρίτσα.

Τέλος το Βόρειο όριο ορίζεται στη συνάντηση του Παρνασσού με τη Γκιώνα από τις

κορυφές Καρκάνη Ράχη – Αετόραχη – Καρβούνι – Πατοβούνα μέχρι την κορυφή

Γκιώνα.

Εντός των ορίων του Δήμου Άμφισσας εντοπίζονται όλα τα χαρακτηριστικά του

αναγλύφου του νομού Φωκίδας, όπως μεγάλοι ορεινοί όγκοι, έντονες εναλλαγές

αναγλύφου, κλπ. Χαρακτηριστικό είναι ότι το ελάχιστο υψόμετρο που καταγράφεται

είναι στο επίπεδο της θάλασσας και το μέγιστο φτάνει τα 2.507 μέτρα.

Στο Βόρειο όριο της πεδιάδας της Άμφισσας και ανάμεσα στους πρόποδες της

Γκιώνας και το λόφο «Κόφινας» εντοπίζεται η πόλη της Άμφισσας, με μέσο υψόμετρο

200 μέτρα. Η παλιά παραδοσιακή πόλη της Άμφισσας αναπτύσσεται αμφιθεατρικά

στους πρόποδες της Γκιώνας εκατέρωθεν του αρχαίου Φρουρίου της πόλης, ενώ το

νεότερο τμήμα εντοπίζεται στο Βόρειο άκρο της πεδιάδας της Άμφισσας.

Δυτικά και στις παρυφές του κάμπου της Άμφισσας και σε μέσο υψόμετρο 150

μέτρων βρίσκεται ο οικισμός Σερνικάκι, ενώ βορειότερα και σε μέσο υψόμετρο 200

μέτρων εντοπίζονται οι οικισμοί Άγιος Κωνσταντίνος και Άγιος Γεώργιος. Και οι τρεις

αυτοί οικισμοί είναι κτισμένοι αμφιθεατρικά στους πρόποδες τις Γκιώνας. Ανατολικά

των ορεινών όγκων Λιδωρικίου και σε μέσο υψόμετρο 400 μέτρων σχηματίζεται ένα

μικρό οροπέδιο που φιλοξενεί τον οικισμό της Αγίας Ευθυμίας. Σε προνομιακή θέση

βρίσκεται ο οικισμός του Ελαιώνα στις βορειότερες παρυφές της πεδιάδας της

Άμφισσας, κτισμένος σε υψόμετρο 300 μέτρων. Ο οικισμός της Βίνιανης του Δ.Δ.

Προσηλίου εντοπίζεται στο οροπέδιο της Παρνασσίδος σε μέσο υψόμετρο 500

μέτρων, ενώ οι άλλοι δύο οικισμοί του ίδιου Δημοτικού Διαμερίσματος , Προσήλιο και

Μοναστήρι, βρίσκονται στις Ανατολικές πλαγιές της Γκιώνας σε υψόμετρο 800 και

1.000 μέτρων αντίστοιχα.

Σύμφωνα με την κατάταξη των Δημοτικών Διαμερισμάτων ως προς το υψόμετρο από

την ΕΣΥΕ, από τα οκτώ Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Άμφισσας, τρία Δ.Δ.

χαρακτηρίζονται πεδινά, τρία ορεινά και τα άλλα 2 ημιορεινά.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η κατάταξη κατά ΕΣΥΕ και τα μέσα σταθμικά

υψόμετρα των Δ.Δ.

100


Δημοτικά Διαμερίσματα

Οικισμοί Πεδινό/Ημιορεινό/Ορεινό

Υψόμετρο(μέσο σταθμικό)

Άμφισσας

Αγίας Ευθυμίας

Αγίου Γεωργίου

Αγίου Κωνσταντίνου

Δροσοχωρίου

Ελαιώνα

Προσηλίου

Σερνικακίου

Άμφισσα

Αγία Ευθυμία

Άγιος Γεώργιος

Άγιος Κωνσταντίνος

Δροσοχώρι

Ελαιώνας

Προσήλιο

Βίνιανη

Μοναστήρι

Σερνικάκι

Ημιορεινό

Ημιορεινό

Πεδινό

Πεδινό

Ορεινό

Ορεινό

Ορεινό

Πεδινό

180

450

260

190

910

340

579

140

Πίνακας3.1.1: Υδρολιθολογικός χάρτης Δήμου Άμφισσας

Όπως προκύπτει από τον παραπάνω πίνακα το Δημοτικό Διαμέρισμα Δροσοχωρίου

είναι αυτό με το μέγιστο μέσο σταθμικό υψόμετρο, πράγμα αναμενόμενο καθώς

εκτείνεται εξ’ ολοκλήρου στον ορεινό όγκο του Παρνασσού, ενώ το Δημοτικό

Διαμέρισμα Άμφισσας, αν και μεγάλο μέρος του εκτείνεται στην πεδιάδα της

Άμφισσας, χαρακτηρίζεται ως ημιορεινό καθώς περιλαμβάνει και σημαντικό τμήμα

του βουνού της Γκιώνας.

3.1.2 ΥδρογραφίαΗ θέση του Δήμου Άμφισσας εμφανίζει ιδιαιτερότητες ως προς την υδρογραφία και

τα υδρολογικά χαρακτηριστικά του. Σύμφωνα με τη διαίρεση υδατικών

διαμερισμάτων του Ν.1739/87 ο Δήμος Άμφισσας ανήκει στο υδατικό διαμέρισμα

Ανατολικής Στερεάς Ελλάδα και μάλιστα αποτελεί το Δυτικό όριο με το υδατικό

διαμέρισμα Δυτικής Ελλάδας. Ουσιαστικά η οροσειρά της Γκιώνας αποτελεί το όριο

των δύο υδατικών διαμερισμάτων και αυτό δημιουργεί ιδιαίτερες συνθήκες καθώς

ενώ η Γκίωνα εμφανίζει σημαντικές τιμές κατακρύμνισης, οι μεγαλύτερες απορροές

παρουσιάζονται στο Δυτικό τμήμα της.

Το υδατικό διαμέρισμα Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας υποδιαιρείται σε επιμέρους

υδρολογικές λεκάνες, που αποτελούν αυτόνομα υδρολογικά συστήματα. Ο Δήμος

Άμφισσας σχεδόν στο σύνολό του εντοπίζεται στην υδρολογική λεκάνη Άμφισσας-

Ιτέας.

Ο υδροκρίτης της λεκάνης διαμορφώνεται δυτικά από την οροσειρά της Γκιώνας,

βόρεια από τη συνάντηση των ορεινών όγκων της Γκιώνας και του Παρνασσού και

ανατολικά από την κορυφογραμμή του Παρνασσού. Αξίζει να σημειωθεί ότι η

υδρολογική λεκάνη Άμφισσας-Ιτέας περιλαμβάνει και τους Δήμους Δελφών και Ιτέας.

101


Εικόνα 3.1.1: Υδρολογική λεκάνη Άμφισσας

Η υδρολογική λεκάνη δομείται από ανθρακικούς σχηματισμούς της ζώνης

Παρνασσού – Γκιώνας. Οι σχηματισμοί αυτοί ευνοούν τη δημιουργία αξιόλογων

καρστικών συστημάτων. Οι νεότερες αποθέσεις όμως που εντοπίζονται κυρίως στην

πεδιάδα της Άμφισσας, χαρακτηρίζονται από περιορισμένη υδροφορία. Επιπλέον

στο σύστημα περιλαμβάνεται και το κοκκώδες υδροφόρο σύστημα της λεκάνης της

Άμφισσας, το οποίο πιθανόν να επιτρέπει θαλάσσιες προσβολές της υπόγειας

υδροφορίας κατά μήκος του παραλιακού μετώπου.

Εικόνα 3.1.2: Υδρολιθολογικός χάρτης Δήμου Άμφισσας

Η συνολική απορροή στην υδρολογική λεκάνη Άμφισσας – Ιτέας κυμαίνεται από 370

έως 300 στο σύστημα Γκιώνας και από 300 έως 240 στο σύστημα Δυτικού

Παρνασσού και λεκάνης Άμφισσας. Η υπερετήσια βροχόπτωση κυμαίνεται από 1200

έως 800 χιλιοστά στο σύστημα Γκιώνας Παρνασσού και από 600 έως 800 χιλιοστά

102


στο πεδινό τμήμα και στα νότια όρη Λιδωρικίου.

Εικόνα 3.1.3: Υπερετήσια ισοδύναμη απορροή Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας

Αντίστοιχα η ισοδύναμη σε χιλιοστά υπερετήσια απορροή κυμαίνεται από 850 έως

600 χιλιοστά στο σύστημα της Γκιώνας – Παρνασσού και από 600 έως 400 χιλιοστά

στο υπόλοιπο σύστημα.

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως στην υδρολογική λεκάνη Άμφισσας – Ιτέας

εμφανίζονται εκτεταμένα καρστικά συστήματα. Το καρστικό σύστημα Γκιώνας –

Παρνασσού αποτελείται από ιουρασικούς ασβεστόλιθους, ενώ εντοπίζονται

εκτεταμένοι, μεγάλης δυναμικότητας υδροφόροι ορίζοντες σε πορώδεις

σχηματισμούς (τεταρτογενή πετρώματα, αμμο χαλικώδεις και ποταμοχειμαρώδεις

αποθέσεις) στο ανατολικό τμήμα της πεδιάδας της Άμφισσας. Παράλληλα όμως στο

δυτικό τμήμα της πεδιάδας της Άμφισσας κύριο χαρακτηριστικό είναι η ύπαρξη

χαμηλής υδροφορίας λόγω εμφάνισης φλύσχη και φλυσχοειδών σχηματισμών.

Εντός της υδρολογικής λεκάνης το υδρογραφικό δίκτυο που αναπτύσσεται

χαρακτηρίζεται από την μη ύπαρξη σημαντικού μεγέθους επιφανειακών απορροών,

αποτέλεσμα των περιορισμένων κατακριμνήσεων. Στη λεκάνη δεσπόζει ο ποταμός

Σκίτσας, ο οποίος αναφέρεται από την αρχαιότητα με αυτό το όνομα και ο οποίος

συγκεντρώνει σχεδόν το σύνολο των απορροών από την ανατολική Γκιώνα και τον

Παρνασσό και που καταλήγει στον κόλπο της Ιτέας. Οι κυριότεροι τροφοδότες του

Υλαίθου είναι τα ρέματα Σκίτσα (που συγκεντρώνει απορροές από την Βόρεια

Γκιώνα, όπως από το ρέμα της Ρεκάς), ο Γατοπνίχτης (που διέρχεται από την πόλη

της Άμφισσας) και το Γλογκιρόρεμα. Από τον Παρνασσό καταλήγουν στον Ύλαιθο τα

ρέματα Αρκουδόρεμα, Κακαβόρεμα και Καλοβατιανό ρέμα.

103


Εικόνα 3.1.4: Υδρογραφικό δίκτυο

Άλλα σημαντικά ρέματα είναι το Κακόρεμα, το Καλόρεμα και το ρέμα Σκλατσωτά.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν χειμάρους και ρέματα περιοδικής κατά βάση ροής, τα

οποία επειδή διέρχονται από κατά κύριο λόγο καρστικούς σχηματισμούς,

εμπλουτίζουν τον υδροφόρο ορίζοντα κατά τη ροή τους, οποία καταλήγει μειωμένη

στους βασικούς αποδέκτες. Έτσι τους καλοκαιρινούς μήνες είναι συχνό το φαινόμενο

η ροή στον βασικότερο αποδέκτη, τον ποταμό Σκίτσα να είναι εξαιρετικά μειωμένη

έως μηδαμινή.

3.1.3 Γεωμορφολογία – κλίσεις εδάφουςΗ σύνθετη τοπογραφία του Δήμου διαμορφώνεται από τους ορεινούς όγκους της

Γκιώνας, του Λιδωρικίου και του Παρνασσού που περιβάλλουν τον κάμπο της

Άμφισσας, όπου αναπτύσσεται ο παραδοσιακός ελαιώνας. Η πεδιάδα της Άμφισσας

διαμορφώνεται στο υψομετρικό εύρος από 0 έως 200 μέτρα και εκτείνεται στη

διεύθυνση Βορράς – Νότος από την πόλη της Άμφισσας έως την Ιτέα, με το

μεγαλύτερο μέρος της να ανήκει διοικητικά στο Δήμο Άμφισσας και το υπόλοιπο στο

104


Δήμο Ιτέας, με κυρίαρχη και παραδοσιακή χρήση την καλλιέργεια της ελιάς, με

κυρίως βρώσιμες ποικιλίες. Εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου η πεδιάδα έχει

μήκος περίπου 8.500 μέτρα και μέσο πλάτος 1.500 μέτρα περίπου.

Ανατολικά της πεδιάδας της Άμφισσας ορθώνεται ο όγκος του Δυτικού Παρνασσού

και των νότιων απολήξεών του. Ουσιαστικά ένα μόνο τμήμα του Παρνασσού

βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου Άμφισσας, που το καταλαμβάνουν τα Δημοτικά

Διαμερίσματα Δροσοχωρίου και Ελαιώνα, με την υψηλότερη κορυφή να είναι αυτή

του «Γερολέκκα» με υψόμετρο 1715 μέτρα. Σε όλο το ανάπτυγμα των ανατολικών

πλαγιών του Παρνασσού δεν εντοπίζονται μεγάλα ρέματα, αλλά πλήθος μισγαγγειών

και ρεμάτων μικρής αλλά έντονης απορροής. Οι δυτικές παρυφές του Παρνασσού με

τις ανατολικές της Γκιώνας σχηματίζουν το οροπέδιο της Παρνασσίδος, με μέσο

υψόμετρο τα 500 μέτρα, όπου εντοπίζεται ο οικισμός της Βίνιανης του Δ.Δ.

Προσηλίου. Το όρος Γκιώνα είναι το υψηλότερο βουνό της Ρούμελης και της νότιας

Ελλάδας ευρύτερα και το πέμπτο υψηλότερο στη χώρα, με την ομόνυμη κορυφή να

έχει υψόμετρο 2.507 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Άλλες σημαντικές

κορυφές του όρους που εντοπίζονται στα όρια του Δήμου Άμφισσας είναι η δίδυμη

κορυφή της «Πέρδικας» με υψόμετρα 2.448 και 2.156 μέτρα, ο «Προφήτης Ηλίας» με

υψόμετρο 2.298 μέτρα, η Τρισίλη με υψόμετρο 2.038 και η Λυρίτσα με υψόμετρο

2007 μέτρα. Το μεγαλύτερο τμήμα του ορεινού όγκου της Γκιώνας βρίσκεται εντός

των ορίων του Δημοτικού Διαμερίσματος Προσηλίου ενώ το υπόλοιπο στο Δημοτικό

Διαμέρισμα Άμφισσας. Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της Γκιώνας είναι οι έντονες και έως

πολύ ισχυρές κλίσεις (ιδιαίτερα στα υψηλότερα τμήματά της) και οι συχνές εναλλαγές

υψομέτρων, που οφείλονται στη σημαντική παρουσία ρεμάτων, λόγω των ισχυρών

απορροών. Σε μερικές περιπτώσεις η δράση των απορροών σε συνδιασμό με την

τοπική γεωλογία έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία έντονων χαραδρώσεων, με

χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτή του φαραγγιού της Ρεκκάς ή Ρικάς. Η χαράδρα

της Ρεκάς είναι η πιο αξιόλογη και εντυπωσιακή της Γκιώνας και εντοπίζεται στα

Βόρεια του Δήμου, στο Δ.Δ. Προσηλίου. Οι πλαγιές εκατέρωθεν του ρέματος της

Ρεκκάς παρουσίαζουν πολύ ισχυρές κλίσεις με υψομετρικές διαφορές που

κυμαίνονται από 300 εώς 500 μέτρα από τα χαμηλά σημεία της χαράδρας,

σχηματίζοντας ένα εντυπωσιακό τοπίο και δημιουργώντας συνθήκες που έχουν σαν

αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενδειμικών ειδών χλωρίδας και συντηρώντας αξιόλογους

σε ποικιλία και μέγεθος πληθυσμούς πανίδας. Οι νότιες απολήξεις της Γκιώνας

σχηματίζουν τα όρη Λιδωρικίου, το βόρειο τμήμα των οποίων οριοθετούν το Δήμο

Άμφισσας, με σημαντικότερες κορυφές αυτές του «Προφήτη Ηλία» με υψόμετρο

1.784 μέτρα και το «Τιχιούνι» με υψόμετρο 1.841 μέτρα.

Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του εδάφους του Δήμου Άμφισσας είναι το

105


μεγάλο εύρος κλίσεων που εμφανίζει. Οι τιμές των κλίσεων και ανάλογα με

ανάγλυφο, κυμαίνονται από 0% έως 70%, με τις επίπεδες περιοχές (κλίσεις 0-5%) να

εμφανίζονται όπως είναι λογικό στην πεδιάδα της Άμφισσας, αλλά και στα μικρού

μεγέθους οροπέδια, όπως στο οροπέδιο Παρνασσίδος και στην Αγία Ευθυμία.

Μέτριες κλίσεις (5-20%) εμφανίζονται τόσο στους πρόποδες των ορεινών όγκων του

Δήμου, όσο και περιμετρικά των οροπεδίων και του κάμπου της Άμφισσας. Σε

μεγάλο τμήμα του Δήμου εμφανίζονται ισχυρές κλίσεις (20-40%), και σε περιοχές με

υψόμετρο μεγαλύτερο των 300 μέτρων. Απότομες κλίσεις (40-60%) χαρακτηρίζουν

το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών με υψόμετρο πάνω από 800 μέτρα στους

ορεινούς όγκους της Γκιώνας και του Παρνασσού, ενώ στις κορυφές της Γκιώνας

υπάρχουν περιοχές με απόκρυμνες κλίσεις (60%<). Γενικά παρατηρείται ότι οι

πλαγιές του Δυτικού Παρνασσού παρουσιάζουν στο μεγαλύτερο μέρος τους μέτριες

και ισχυρές κλίσεις, ενώ οι πλαγιές της Γκιώνας είναι πιο απότομες και με

πολυπλοκότερο ανάγλυφο (μεγάλες χαραδρώσεις, διάσελλα, κλπ).

Εικόνα 3.1.5: Κλίσεις εδάφους

Ένα άλλο αξιόλογο χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί οικισμοί του Δήμου

αναπτύσσονται σε περιοχές με κλίσεις από 10% έως ακόμα και 40%.

106


Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι η πόλη της Άμφισσας και συγκεκριμένα η

παλιά πόλη, η οποία είναι κτισμένη σε πολύ επικλινές ανάγλυφο. Επίσης ο οικισμός

Προσήλιο βρίσκει σε έδαφος με ισχυρές κλίσεις και με αξιόλογη θέα, ενώ το ίδιο

συμβαίνει και με το Δροσοχώρι. Ειδικά για το Δροσοχώρι πάντως πρέπει να

επισημανθούν τα ιδιαίτερα έντονα κατολισθητικά φαινόμενα, τα οποία εμφανίζονται

τόσο εντός όσο και πλησίον του οικισμού. Ακόμα και οικισμοί σε χαμηλότερα

υψόμετρα αναπτύσσονται σε επικλινή εδάφη και συγκεκριμένα οι οικισμοί Άγιος

Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος και Σερνικάκι. Αντίθετα η Αγία Ευθυμία αναπτύσσεται

σε έδαφος με μικρές κλίσεις, ενώ το ίδιο συμβαίνει και για τη Βίνιανη, που

χωροθετείται στο οροπέδιο της Παρνασσίδας.

3.1.4 Κλιματολογικά στοιχείαΓενικά ο νομός Φωκίδας χαρακτηρίζεται από το τυπικό Μεσογειακό κλίμα. Η

μορφολογία όμως καθώς και η σύνθετη με έντονες εναλλαγές τοπογραφία

σχηματίζουν πολλές υποπεριοχές με ιδιαίτερα μικροκλιματικά χαρακτηριστικά,

καθιστώντας δύσκολη τη εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων για το σύνολο του

νομού. Πρέπει να σημειωθεί ότι διαθέσιμα μετεωρολογικά στοιχεία υπάρχουν για

τους μετεωρολογικούς σταθμούς Λιδωρικίου και Δεσφίνας καθώς και για τους

βροχομετρικούς σταθμούς Αθ. Διάκου και Πυράς, που απέχουν σημαντικά από το

Δήμο Άμφισσας ενώ τα μετεωρολογικά χαρακτηριστικά των περιοχών αυτών δεν

ταυτίζεται με το μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Άμφισσας. Επομένως πολλά στοιχεία

προέρχονται από στατιστική επεξεργασία χρονοσειρών δεδομένων από την Εθνική

Τράπεζα Μετεωρολογικής και Υδρογραφικής Πληροφορίας, η οποία έχει ως επίπεδο

αναφοράς ευρύτερες περιοχές, αλλά και το Σχέδιο του Προγράμματος Διαχείρισης

των Υδατικών Πόρων της Ελλάδας (Υπουργείο Ανάπτυξης, 2003)

Ο Δήμος Άμφισσας, σύμφωνα με τους βιοκλιματικούς χάρτες του Μαυρομάτη,

χαρακτηρίζεται από την εναλλαγή κλιματικών συνθηκών κυρίως ανάλογα με το

υψόμετρο αλλά και ανάλογα με την κατά τόπους μορφολογία. Έτσι στο μεγαλύτερο

τμήμα του κάμπου της Άμφισσας και στις περιοχές με υψόμετρο μέχρι 200 – 250

μέτρα, το κλίμα είναι έντονα μέσο-Μεσογειακό, με γενικά ήπιους χειμώνες, χωρίς

υψηλές τιμές κατακρημνίσεων και θερμά και ξηρά καλοκαίρια. Στις περιοχές με μέσα

υψόμετρα (από 250 μέτρα μέχρι 600-700 μέτρα) αλλά και σε ορισμένες περιοχές με

μιρότερο υψόμετρο αλλά με ιδιαίτερη τοπογραφία (π.χ. πόλη της Άμφισσας) το κλίμα

χαρακτηρίζεται ως ασθενές μέσο- Μεσογειακό με σχετικά δριμύ χειμώνα, χωρίς

πολλές κατακρημνίσεις, και θερμά καλοκαίρια. Στις περιοχές του Δήμου Άμφισσας με

υψηλότερα υψόμετρα και μέχρι τα 1800 μέτρα περίπου το κλίμα χαρακτηρίζεται ως

υπομεσογειακό με υποξηρικά ψυχρά χαρακτηριστικά με δριμείς χειμώνες και

107


δροσερά καλοκαίρια ενώ βορειοδυτικά του Δήμου, στις κορυφές της Γκιώνας το κλίμα

είναι αλπικό, ψυχρό (υπο-αξηρικό) με πολύ δριμείς χειμώνες και αρκετές ημέρες

χιονοκάλυψης.

3.1.4.1 ΥετόςΣύμφωνα με τα υπάρχοντα διαχρονικά στοιχεία το ετήσιο ύψος βροχής που δέχεται η

υδρολογική λεκάνη Άμφισσας – Ιτέας κυμαίνεται από 600 χιλιοστά (λεκάνη

Άμφισσας) έως 1200 χιλιοστά (ενότητα Γκιώνας). Από τη στατιστική επεξεργασία

χρονοσειρών (πηγή Εθνική Τράπεζα Μετεωρολογικής και Υδρολογικής

Πληροφορίας) η συνολική κατακρύμνιση κυμαίνεται από 800 χιλιοστά έως 600

χιλιοστά. Τοπικά τα ετήσια ύψη βροχοπτώσεων μπορεί να υπερβαίνουν τις

παραπάνω τιμές, κυρίως στα μεγάλα υψόμετρα της Βόρειας Γκιώνας. Γενικά πάντως

η ενότητα Νότιας Γκιώνας, ο κάμπος της Άμφισσας και το Νότιο (παραθαλάσσιο)

μέτωπο εμφανίζει ξηροθερμικές συνθήκες, με σημαντικές ελλείψεις νερού.

Εικόνα3.1.6: Υπερετήσια βροχόπτωση

Άλλωστε τα παραπάνω επιβεβαιώνονται μερικώς και από τα μέση ετήσια ύψη

βροχόπτωσης που καταγράφονται στους μετεωρολογικούς σταθμούς Λιδωρικίου και

Δεσφίνας. Συγκεκριμένα το μέσο ετήσιο ύψος βροχής στο σταθμό Δεσφίνας είναι ίσο

με 600 χιλιοστά και στο σταθμό Λιδωρικίου 1020 χιλιοστά.

Σημαντικό στοιχείο του υετού του Δήμου Άμφισσας είναι και οι ημέρες χιονόπτωσης

και χιονοκάλυψης, καθώς στα μεν πεδινά και ημιορεινά τμήματα του Δήμου ο

αριθμός ημερών χιονόπτωσης είναι από 0 έως 3-4, στα δε ορεινά ο μέσος ετήσιος

αριθμός ημερών χιονόπτωσης κυμαίνεται γύρω στις 30 ημέρες ενώ στα υψηλότερα

υψόμετρα της Γκιώνας οι ημέρες χιονόπτωσης είναι πολύ περισσότερες. Η ημέρες

χιονοκάλυψης στις πεδινές και ημιορεινές περιοχές ταυτίζονται συνήθως με τις

ημέρες χιονόπτωσης, όπως το ίδιο συμβαίνει κατά κανόνα και στα ορεινά τμήματα

108


του Δήμου, με εξαίρεση τα πολύ μεγάλα υψόμετρα της Γκιώνας (και λιγότερο του

Δυτικού Παρνασσού) όπου η περίοδος χιονοκάλυψη είναι συνεχής την περίοδο από

Νοεμβρίο – Δεκεμβρίο έως Μάρτιο – Απρίλιο, ανάλογα με τη χρονιά.

3.1.4.2 ΘερμοκρασίαΓια το Δήμο Άμφισσας δεν υπάρχουν άμεσα θερμοκρασιακά δεδομένα, καθώς δεν

υπάρχουν διατιθέμενοι μετεωρολογικοί σταθμοί εντός των ορίων του. Από τους

υπάρχοντες μετεωρολογικούς σταθμούς Δεσφίνας και Λιδωρικίου αλλά και από

στατιστική επεξεργασία και αναγωγές από τους υπόλοιπους γειτονικούς

μετεωρολογικούς σταθμούς εκτιμάται ότι υπάρχει μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος τόσο

μεταξύ των παραθαλάσσιων – πεδινών και των ορεινών περιοχών όσο και κατά τη

διάρκεια της ημέρας στην ίδια περιοχή. Συγκεκριμένα στο πεδινό και εν μέρει στο

ημιορεινό τμήμα του Δήμου η μέγιστη μέση θερμοκρασία κυμαίνεται στους 30ο C και

η ελάχιστη μέση στους 2 ο C με την απόλυτη μέγιστη θερμοκρασία να είναι στους 40 ο

C και την απόλυτη ελάχιστη στους -10 ο C (στοιχεία από σταθμό Δεσφίνας).

3.1.4.3 ΆνεμοιΟι ανεμολογικές συνθήκες στο Δήμο Άμφισσας διαμορφώνονται κυρίως από τη

μορφολογία του εδάφους, καθώς οι ορεινοί όγκοι που περιβάλλουν το Δήμο

καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την ένταση αλλά και τη διεύθυνση των επικρατούντων

ανέμων. Γενικά οι κυρίαρχες διευθύνσεις ανέμων είναι οι Νοτιοδυτικοί και οι Βορειοι

– Βορειοανατολικοί. Η ένταση των ανέμων είναι ασθενής έως μέση και σπάνια

ισχυροί, της τάξης των 3- 6 Bfrt με τους Βόρειας διεύθυνσης ανέμους να είναι

χαμηλότερης έντασης από τους Νοτιοδυτικούς.

3.1.5 Βιοτικό ΠεριβαλλονΤα στοιχεία που συνθέτουν το αβιοτικό περιβάλλον της Φωκίδας συμβάλλουν στη

διαμόρφωση ενός πολυποίκιλου και υψηλής αξίας βιοτικού συστήματος, όπου

μεγάλο τμήμα του αναφέρεται γεωγραφικά στο Δήμο Άμφισσας.

3.1.5.1ΧλωρίδαΗ μεγάλη ποικιλία και οικολογική αξία της χλωρίδας της Φωκίδας χαρακτηρίζει και το

Δήμο Άμφισσας. Τα αβιωτικά χαρακτηριστικά της περιοχής (γεωμορφολογία,

υδρογραφία, κλιματικές και μικροκλιματικές συνθήκες) συνδυαζόμενα με την κατά

τόπους μικρή ένταση της ανθρώπινης δραστηριότητας αλλά και με τη δημογραφική

εξέλιξη του πληθυσμού έχουν σαν αποτελέσμα μεγάλες περιοχές του Δήμου να

109


διαθέτουν αξιόλογα αποθέματα χλωρίδας αλλά και την παρουσία πολλών ενδειμικών

ειδών. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται και από τη θεσμοθέτηση εντός των

διοικητικών ορίων του Δήμου τμημάτων τεσσάρων περιοχών του δικτύου Natura

2000, οι ιδιαιτερότητες των οποίων παρουσιάζονται σε επόμενο κεφάλαιο. Η βασική

διάρθωση τύπων και ειδών χλωρίδας καθορίζεται κυρίως από την υψομετρική ζώνη,

το είδος του εδάφους, τις κλιματικές ή / και μικροκλιματικές συνθήκες και την ένταση

και το είδος της ανθρώπινης δραστηριότητας.

3.1.5.2 Ζώνες ΒλάστησηςΛόγω του μεγάλου εύρους υψομέτρων που χαρακτηρίζουν το Δήμο Άμφισσας,

εμφανίζεται σημαντική διαφοροποίηση τύπων βλάστησης. Γενικά στη μεσογειακή

περιοχή η διάκριση των τύπων βλάστησης μπορεί να γίνει με θερμικά κριτήρια

διαχωρίζοντας ορόφους βλάστησης, με κατακόρυφη διαδοχή των διαπλάσεων της

φυσικής βλάστησης από τα αείφυλλα - πλατύφυλλα μέχρι τις αλπικές διαπλάσεις. Στο

Δήμο Άμφισσας η διάκριση της φυσικής βλάστησης ακολουθεί γενικά την παρακάτω

σχηματική ταξινόμηση αν και μπορεί να διαφοροποιείται τοπικά ανάλογα με τις

μικροκλιματικές συνθήκες, τη σύσταση και προέλευση του εδάφους και τις

ανθρώπινες δραστηριότητες.

Θερμομεσογειακός Όροφος βλάστησης

Αν και γενικά η τυπική βλάστηση του Θερμομεσογειακού Ορόφου εμφανίζεται στην

νοτιοανατολική και ανατολική Ελλάδα μέχρι τη Μαγνησία, τα νησιά ων Κυκλάδων, τα

Δωδεκάνησα, την Κρήτη, τα νότια Επτάνησα και μέρος των νησιών του Βορείου

Αιγαίου μέχρι το υψόμετρο των 300 - 400 περίπου μέτρων, χαρακτηρίζει και αρκετές

άλλες παραλιακές ζώνες της χώρας, όπως και την παραλιακή ζώνη του Νομού

Φωκίδας. Η ζώνη βλάστησης αυτή είναι γνωστή και ως ζώνη των αείφυλλων -

πλατύφυλλων και στην περίπτωση του Δήμου Άμφισσας (αλλά και στο σύνολο του

Νομού Φωκίδας) αποτελείται από θερμόφιλες διαπλάσεις με φυτοκοινότητες χαμηλής

μακκίας βλάστησης, με το πουρνάρι να κυριαρχεί αλλά και με σημαντική παρουσία

της δενδρώδους γαλατσίδας και φρυγάνων.

Μέσο – μεσογειακός Όροφος βλάστησης

Είναι η ζώνη βλάστησης που καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του Δήμου.

Χαρακτηρίζει την υποπαραλιακή και υποορεινή ζώνη από τα 400 μέτρα περίπου έως

τα 1000 – 1100 μέτρα. Η βλάστηση χαρακτηρίζεται από φυτοκοινότητες λιγότερο

θερμόφιλων αείφυλλων – πλατύφυλλων (δενδρώδες πουρνάρι, αριά, κ.α.),

πλατάνου, κωνοφόρων (κεφαλληνιακή ελάτη, χαλέπιος πεύκη, κ.α.)

Υπερμεσογειακός Όροφος βλάστησης

Ο όροφος αυτός χαρακτηρίζεται γενικά από μεγάλη ετερογένεια καθώς καλύπτει την

110


υψομετρική ζώνη από 1000 έως 1500 μέτρα, με τα χαμηλότερα υψόμετρικά όρια να

ποικίλουν ανά περιοχές της χώρας. Στην περιοχή της Φωκίδας η ζώνη ξεκινά από τα

1000 μέτρα με τη σημαντική παρουσία δασών κεφαλληνιακής ελάτης και δασών

οξύφυλλων.

Ορεινός Μεσογειακός Όροφος βλάστησης

Ο όροφος αυτός στην περιοχή μελέτης δε διαχωρίζεται συχνά από τον

Υπερμεσογειακό, καθώς κυριαρχούν και εδώ δάση κεφαλληνιακής ελάτης. Παρόλα

αυτά υπάρχουν περιοχές από 1500 έως 1800 μέτρα στον ορεινό όγκο της Γκιώνας

που οι φυτοκοινωνίες που επικρατούν εντάσσονται στη συγκεκριμένη ζώνη

βλάστησης.

Ορομεσογειακός Δασικός Όροφος βλάστησης

Ο Ορομεσογειακός όροφος διαμορφώνεται στην υψομετρική ζώνη από 1700 έως

2200 μέτρα και στο Δήμο Άμφισσας εντοπίζεται στα υψηλότερα υψόμετρα της

Γκιώνας. Χαρακτηριστική βλάστηση είναι σχηματισμοί από θάμνους και πόες που

πέρνουν την μορφή στεπόμορφων αλπικών λιβαδιών. Ειδικότερα στη Γκιώνα

εντοπίζονται ορομεσογειακές φυτοκοινότητες με νανώδεις δενδρώδεις αρκεύθους

(κέδρα).

3.1.5.3 ΠανίδαΗ ποιότητα και η ποικιλία της χλωρίδας σε συνδυασμό με τη μορφολογία αλλά και με

την ένταση και το είδος της ανθρώπινης δραστηριότητας, διατήρησαν σημαντικά σε

αξία και σε ποικιλία ενδιαιτήματα πανίδας και ορνιθοπανίδας στην ευρύτερη περιοχή.

Οι ορεινοί όγκοι της Γκιώνας και του Παρνασσού με τα εκτεταμένα δάση αλλά και η

ισχυρή παρουσία της μακκίας βλάστησης στα χαμηλότερα υψόμετρα, προσφέρουν

τη δυνατότητα διαβίωσης σε σημαντικούς πληθυσμούς σπονδυλωτών θηλαστικών,

πτηνών, αμφίβιων και ερπετών, πολλά από τα οποία χαρακτηρίζονται ως σπάνια,

απειλούμενα ή τρωτά. Εκτός από τις ειδικές φυσικές περιοχές, για τις οποίες θα γίνει

μνεία παρακάτω, στις υπόλοιπες περιοχές η σύνθεση της πανίδας δε διαφέρει

σημαντικά από την χαρακτηριστική της κεντρικής στερεάς Ελλάδας. Στο Δήμο

Άμφισσας η μονοκαλλιέργεια της ελιάς και η μικρή παρουσία αροτραίων

καλλιεργειών έχει σαν αποτελέσμα τη παρουσία της πανίδας των αγρών σε μικρούς

περιορισμένους πληθυσμούς, ενώ αντίστοιχα η έλλειψη σημαντικών απορροών,

λιμναζόντων υδάτων και το στενό θαλάσσιο μέτωπο περιορίζει σημαντικά την

παρουσία αξιόλογης ιχθυοπανίδας.

3.1.5.4 Οικοσυστήματα – Προστατευόμενες περιοχές – Τοπία ειδικού ενδιαφέροντος

111


Όπως αναφέρθηκε και προηγούμενα, εντός του Δήμου Άμφισσας εντοπίζονται

τμήματα τεσσάρων περιοχών που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000, τμήμα του

Εθνικού Δρυμού Παρνασσού αλλά και ένας αριθμός άλλων ειδικών περιοχών και

οικοσυστημάτων. Συγκεντρωτικά στοιχεία των περιοχών παρουσιάζονται στον

παρακάτω πίνακα:

Είδος Προστασίας /

Τόπου

Ονομασία Κωδικός Κατηγορία Έκταση σύνολο

(Ha)

Έκταση εντός Δήμου (Ha)

Άλλα στοιχεία

Natura 2000 Όρος Γκιώνας GR2450002

ΤΚΣ 21.879,82

9.515,60

Natura 2000 Παραλιακή Ζώνη Από Ναύπακτο έως

Ιτέα

GR2450004

ΤΚΣ 10.827,34

189,42

Natura 2000 Νοτιοανατολικός

Παρνασσός –

Εθνικός Δρυμός

Παρνασσού – Δάσος

Τιθορέας

GR2450005

ΤΚΣ 18.422,57

1.764,17

Natura 2000 Κορυφές Όρους Γκιώνα, Χαράδρα

Ρεκά, Λαζόρεμα και Βαθιά Λάκκα

GR2450007

ΖΕΠ 10.547,00

4.188,49

Natura 2000 / Εθνικός Δρυμός /

Εθνικός Δρυμός

Παρνασσού

GR2410002

ΖΕΠ / Εθνικός Δρυμός

3.695,00 179,18

Καταφύγιο Άγριας Ζωής

Ρικάς – Γουρλομύτα

– Γκίωνα

(Προσηλίου)

Κ344 Καταφύγιο Άγριας Ζωής

3.300,00 2.353,28 ΦΕΚ 528 Β'/88

Καταφύγιο Άγριας Ζωής

Δασικό σύμπλεγμα ΝΑ Γκιώνας

(Βουνιχώρας – Άμφισσας – Αγίας

Ευθυμίας)

Κ358 Καταφύγιο Άγριας Ζωής

2.100,00 2100,00 ΦΕΚ 305 Β'/86

Ελεγχόμενη Κυνηγετική

Περιοχή

Ε.Κ.Π. Παρνασσίδας Ελεγχόμενη Κυνηγετική

Περιοχή

3.404,97 260/21.2.1995

απόφαση του

Περιφ. Δ/ντή

Φωκίδας ΦΕΚ 168

Β'/10.3.95

Πίνακας3.1.2: Προστατευόμενες περιοχές

112


ΟικοσυστήματαΕντός του Δήμου Άμφισσας εντοπίζονται δύο κύρια οικοσυστήματα: το ορεινό

οικοσύστημα της Γκιώνας και το οικοσύστημα του Παρνασσού. Η Γκιώνα θεωρείται

ως το πιο σημαντικό ορεινό οικοσύστημα της Κεντρικής Ελλάδας και ένα από τα

πέντε σημαντικότερα της χώρας εξαιτίας της σημαντικής παρουσίας ενδημικών ειδών

χλωρίδας, της πολύ αξιόλογης ορνιθοπανίδας (αποτελεί Σημαντική Περιοχή για τα

Πουλιά της Ελλάδας), της παρουσίας του μεγαλύτερου κοπαδιού αγριόγιδου

(Rupicapra rupicapra) στην Ελλάδα, της μόνιμης παρουσίας του λύκου (Canis lupus)

και την ύπαρξη των νοτιότατων πληθυσμών ζαρκαδιού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο

ευρύτερο οικοσύστημα εντάσσεται και το ορεινό σύμπλεγμα των νότιων απολήξεων

του όρους Γκιώνα με τα όρη Λιδωρικίου, με τα οποία οικολογικά αποτελούν μια ενιαία

ενότητα. Η αυξημένη οικολογική αξία της Γκιώνας οδήγησε στον καθορισμό

διάφορων περιοχών προστασίας. Έτσι στην Γκιώνα εντοπίζονται περιοχές του

δικτύου Natura 2000 (ένας Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και μία Ζώνη Ειδικής

Προστασίας της Ορνιθοπανίδας), το καταφύγιο Άγριας Ζωής “Ρικάς – Γουρλομύτα -

Γκίωνα” ενώ στα πλαίσια του προγράμματος καταγραφής βιοτόπων Corine biotops

έχει καταγραφεί ο βιότοπος “Κορυφές Όρους Γκίωνα, χαράδρα Ρεκάς, Λαζόρεμα,

Βαθειά Λάκκα” με τον κωδικό AG0040036, ο οποίος περιλαμβάνεται στην περιοχή

Natura 2000 “Όρος Γκιώνα”

Το οικοσύστημα της Γκιώνας είναι σε άμεση επαφή τόσο με το σημαντικό

οικοσύστημα της Οίτης όσο και με αυτό του Παρνασσού. Τμήμα του ορεινού όγκου

του Παρνασσού βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου Άμφισσας περιλαμβάνοντας

τμήματα 2 περιοχών Natura 2000 (ένας Τόπος Κοινοτικής Σημασίας και μια Ζώνη

Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας τα όρια της οποίας ταυτίζονται με τον

πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού) και τμήμα του Εθνικού Δρυμού

Παρνασσού. Το οικοσύστημα του Παρνασσού περιλαμβάνει πολύ σημαντικά

ενδιαιτήματα για αρπακτικά πουλιά ενώ εμφανίζει και αξιόλογα ενδημικά

χαρακτηριστικά ως προς την χλωρίδα. Για το λόγο αυτό στο πρόγραμμα καταγραφής

βιοτόπων Corine προσδιορίσθηκε και καταγράφηκαν αναλυτικά τα είδη που διαβιούν

ο βιότοπος “Νότιος και Ανατολικός Παρνασσός” με τον κωδικό AG0010052, που

περιλαμβάνεται στον σύνθετο (complex) βιότοπο Corine “Όρος Παρνασσός” με τον

κωδικό AG0060025.

Τέλος σαν ξεχωριστό οικοσύστημα θα μπορούσε να αναγνωρισθεί και ο ελαιώνας

της Άμφισσας, δεδομένου ότι λόγω της έκτασης που καταλαμβάνει αλλά και των

χαρακτηριστικών που διαθέτει (μονοκαλλιέργεια, συνεχόμενη έκταση χωρίς

παρεμβολές άλλων χρήσεων, μικρής έντασης καλλιέργεια) περιλαμβάνει πεδινά

ενδιαιτήματα, κυρίως για μικρά σπονδυλωτά και ορνιθοπανίδα.

113


Προστατευόμενες περιοχέςΠεριοχές Natura 2000Όρος Γκιώνα ( GR 2450002)

Αποτελεί Τόπο Κοινοτικής Σημασίας και περιλαμβάνει μεγάλες περιοχές των

Δημοτικών Διαμερισμάτων Άμφισσας και Προσηλίου. Έχει συνολική έκταση 21.879,8

εκταρίων, ενώ εντός του Δήμου Άμφισσας περιλαμβάνονται 9.515,60 εκτάρια.

Σύμφωνα με την τεκμηρίωση της περιοχής διαθέτει μεγάλη οικολογική αξία λόγω της

ύπαρξης σημαντικού αριθμού ενδημικών και σπάνιων φυτών, ιδιαίτερα στους

βραχώδεις σχηματισμούς των κορυφών και στις ορθοπλαγιές των χαραδρών.

Ειδικότερα χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία της κεφαλληνιακής ελάτης (abies

cephalonica), που εκτείνεται από τα 800 έως τα 1800 μέτρα, ενώ σε χαμηλότερα

υψόμετρα συναντώνται σχηματισμοί αείφυλλων – πλατύφυλλων με κυριαρχία του

πουρναριού (Quercus coccifera) και κέδρων (Juniperus oxycedrus). Επιπλέον τοπικά

εντοπίζονται άτομα ή συγκεντρώσεις ατόμων χνοώδους δρυός (Quercus pubescens)

και οστριών (Ostrya carpinifolia) ενώ κατά μήκος των σημαντικών υδρογραφικών

σχηματισμών εντοπίζονται μικροί σχηματισμοί από πλατάνια (Platanus orientalis) και

ιτιές (Salix alba). Μετά τη ζώνη της κεφαλληνιακής ελάτης και σε μεγαλύτερα

υψόμετρα συναντώνται στεπώδη χορτολίβαδα με αραιή φυτοκάλυψη αλλά και με

συχνούς σχηματισμούς αρκεύθων (κέδρων) με σημαντική παρουσία του υποείδους

Juniperus communis ssp. alpina αλλά και ποικιλία από θάμνους και πόες, ενώ στους

βραχώδεις σχηματισμούς και στις σάρες εντοπίζονται βραχόφιλες φυτοκοινωνίες με

σύνθεση που ποικίλει ανάλογα με το υψόμετρο. Ο έντονος ενδημισμός που

χαρακτηρίζει τη Γκιώνα έχει σαν αποτέλεσμα να έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 40

ενδημικά είδη χλωρίδας από τα οποία 5 αποτελούν ενδημικά είδη της Δ. Ασίας που η

εξάπλωσή τους φτάνει μέχρι την Ελλάδα, 13 αποτελούν ενδημικά είδη της

Ηπειρωτικής Ελλάδας, 14 αποτελούν ενδημικά είδη της Κεντρικής και Νότιας

Ελλάδας, 10 αποτελούν ενδημικά είδη των βουνών της Κεντρικής Ελλάδας και 2

ενδημούν αποκλειστικά στη Γκιώνα (Arenaria gionae, Potentilla kionaea). Σημαντική

επίσης ήταν η ανακάλυψη του Solenanthus stamineum ενός φυτού που θεωρείτο

προς εξαφάνιση από την Ευρώπη.

Αντίστοιχα η ποικιλία και η η ποιότητα της κατάστασης της πανίδας της Γκιώνας

χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά αξιόλογη. Εκτός από τη σπονδυλωτή ορνιθοπανίδα για

την οποία θα γίνει ιδιαίτερη μνεία, εντοπίζονται τρία είδη του Παραρτήματος ΙΙ της

Οδηγίας 92/43/EEC αλλά και δεκατέσσερα Άλλα και Ελληνικά Σημαντικά Είδη.

Συγκεκριμένα ο λύκος Canis lupus ζει στις βόρειες δασοσκεπείς περιοχές της

Γκιώνας και οριοθετείται σε ένα ενδιαίτημα που περιλαμβάνει τα βουνά της

ανατολικής κεντρικής Ελλάδας και την οροσειρά της Πίνδου. Επιπλέον το αγρίογιδο

114


Rupicapra rupicapra εμφανίζεται στις βραχώδεις πλαγιές της αλπικής και υποαλπικής

ζώνης σε σημαντικούς πληθυσμούς, με τη Γκιώνα να αποτελεί ένα από τα 10 βουνά

της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας που το είδος αυτό ζει. Στην Γκιώνα επίσης

υπάρχει ο νοτιότατος πληθυσμός ζαρκαδιού Capreolus capreolus, το οποίο είναι

απειλούμενο ελληνικό είδος. Άλλα σημαντικά σπονδυλωτά (με βάση τη σπανιότητα

και την τρωτότητά τους είναι η σαύρα Podarcis erhardii livadiaca (ενδημικό είδος της

κεντρικής Ελλάδας και της Πελοποννήσου), το αγριογούρουνο Sus scrofa, ο

κρικοπόντικας Apodemus flavicollis, ο σκίουρος Sciurus vulgaris, η νυφίτσα Mustela

nivalis, ο σκαπτοπόντικας Microtus nivalis, ο φρύνος Bufo viridis, το ασινόφιδο

Coronella austriaca.

Κορυφές Όρους Γκιώνα, Χαράδρα Ρεκά, Λαζόρεμα και Βαθιά Λάκκα ( GR 2450007 )

Η περιοχή περικλείεται σχεδόν εξολοκλήρου από την περιοχή Όρος Γκιώνα

(GR2450002)και έχει συνολική έκταση 10.547 Ha από τα οποία τα 4.188,49 Ha είναι

εντός των ορίων του Δήμου Άμφισσας και είναι υποπεριοχή της Σημαντικής Περιοχής

για τα Πουλία της Ελλάδας (ΣΠΠΕ) με κωδικό GR106 που έχει συνολική έκταση

25.000 Ha. Οι τύποι των ενδιαιτημάτων που εντοπίζονται ποικίλουν ανάλογα με την

υψομετρική ζώνη. Υπάρχουν επομένως περιορισμένες εκτάσεις μακίας βλάστησης

(σκληρόφυλλοι θάμνοι, πουρνάρια, κέδρα, κλπ), δάση και δασικές εκτάσεις (κυρίως

κεφαλληνιακής ελάτης), αλπικά λιβάδια (ποολίβαδα υποαλπικά και μεσόφιλα) αλλά

και βραχώδεις περιοχές (βράχοι, λιθώνες, σάρες). Οι τύποι και ο συνδυασμός των

ενδιαιτημάτων συμβάλλουν στο να αποτελεί σημαντική περιοχή για αρπακτικά και

αλπικά είδη. Μάλιστα στα αναπαραγόμενα είδη περιλαμβάνονται 4 από τα 10 είδη

που στην Ευρώπη κατά αναπαραγωγική περίοδο περιορίζονται στην υψηλή – ορεινή

διάπλαση. Τα σημαντικότερα είδη ορνιθοπανίδας που εντοπίζονται (κυρίως

επιδημητικά) είναι ο γυπαετός (Gypaetus barbatus) η κοκκινοκαλιακούδα

(Pyrrhocorax pyrrhocorax), η κιτρινοκαλιακούδα (Pyrrhocorax graculus), ο

γαλαζοκότσυφας (Monticola solitarius), ο χιονοψάλτης (Prunella collaris), ο

βραχοτσοπανάκος (Sitta neumayer), ο χιονόστρουθος (Montifringilla nivalis), η

σβαρνίστρα (Tichodroma muraria) και ο κλειδωνάς (Parus lugubris).

Παραλιακή Ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα ( GR 2450004)

Η περιοχή περιλαμβάνει την παραλιακή από τη Ναύπακτο έως την Ιτέα συνολικού

εμβαδού 10.597 Ha. Εντός του Δήμου Άμφισσας περιλαμβάνονται 189,42 Ha, που

καλύπτουν το σύνολο του παρλιακού μετώπου του Δήμου. Στη ζώνη γενικά

εναλλάσσονται απόκρημνες ακτές με μικρές προσχωματικές πεδιάδες και η

βλάστηση χαρακτηρίζεται από εκτεταμένους σχηματισμούς κέδρων (άρκευθος η

φοινικική – Juniperus phoenica) και δενδρωειδούς γαλατσίδας (Euphorbia

dendroides) σε πολύ καλή οικολογική ποιότητα αλλά και φυτοκοινότητες χαμηλής

115


μακκίας βλάστησης (κυρίως πουρναριού – Quercus coccifera) και ασφάκας (Phlomis

fruticosa). Η πανίδα της περιοχής Στην περιοχή που περιλαμβάνεται εντός των

διοικητικών ορίων του Δήμου Αμφίσσας δεν εντοπίζονται κάποια ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά, εκτός από τα γενικότερα της περιοχής. Μεγάλο τμήμα της εντός

Δήμου Άμφισσας έκτασης καταλαμβάνεται από σημαντικές εγκαταστάσεις απόθεσης,

αποθήκευσης και φορτωεκφόρτωσης μεταλλευμάτων βωξίτη, που έχουν σημαντική

επίπτωση στο τοπίο και στο φυσικό περιβάλλον (εναπόθεση κόκκινης σκόνης,

ηχορύπανση, κ.α.).

Νοτιοανατολικός Παρνασσός – Εθνικός Δρυμός Παρνασσού – Δάσος Τιθορέας

( GR 2450005)

Η περιοχή περιλαμβάνει μια έκταση 18.422 Ha και εκτείνεται στους νομούς Φωκίδας,

Βοιωτίας και Φθιώτιδας. Εντός των ορίων της περιλαμβάνεται ο Εθνικός Δρυμός

Παρνασσού. Εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Άμφισσας περιλαμβάνεται

έκταση 1.764,17 Ha, που αφορούν μεγάλο τμήμα του Νοτιοανατολικού Παρνασσού

και πολύ μικρό τμήμα του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού. Σύμφωνα με την

τεκμηρίωση η αξία της περιοχής προσδιορίζεται από την οικολογική και αισθητική

ποιότητα των φυσικών της στοιχείων και της βιοποικιλότητά της. Διατηρείται μια

μεγάλη ποικιλία τύπων βλάστησης περιλαμβάνοντας τύπους οικοτόπων ειδικής

προτεραιότητας λόγω σπανιότητας, ενδημισμού ή τρωτότητας. Εντός του Δήμου

Άμφισσας εντοπίζονται κυρίως οικότοποι μακκίας βλάστησης (ψευδομακκί, δασώδεις

φυτοκοινωνίες με Juniperus foetidissima) και ορεινά και μεσογειακά χέρσα εδάφη με

ακανθώδεις θάμνους. Επιπλέον εντοπίζονται μικρές περιοχές με δάση με Olea και

Ceratonia αλλά και περιοχές απογυμνωμένων εδαφών (ασβεστολιθικά βράχια με

απόκρημνες κλίσεις).

Εθνικός Δρυμός Παρνασσού ( GR 2410002)

Η περιοχή περιλαμβάνει τον θεσμοθετημένο από 1938 Εθνικό Δρυμό Παρνασσού

και ένα πολύ μικρό τμήμα του εντοπίζεται εντός των ορίων του Δήμου Άμφισσας

έκτασης 179,18 Ha. Ο Εθνικός Δρυμός διαθέτει πυρήνα έκτασης 3513 Ha που δεν

περιλαμβάνει τις υψηλότερες κορυφές του βουνού και ταυτίζεται με το όριο της Ζώνη

Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας (SPA), με το επικρατές δασικό είδος να είναι

η κεφαλληνιακή ελάτη, που διαμορφώνει εκτεταμένες αμιγείς συστάδες, ενώ κατά

περιοχές το δάσος διακόπτεται από μικρά η μεγαλύτερα διάκενα που καλύπτονται

από θάμνους. Η περιοχή είναι υψηλής οικολογικής και αισθητικής αξίας κυρίως λόγω

της βιοποικιλότητάς της, στην οποία εξέχουσα θέση καταλαμβάνουν τα σπάνια είδη

ορνιθοπανίδας, όπως είδη αρπακτικών, δρυοκολάπτες και αλπικών πτηνών.

Ειδικότερα δύο είδη περιλαμβάνονται στο Εθνικό Κόκκινο Βιβλίο, τα Columba oenas

(Φασσοπερίστερο) και Coturnix coturnix (Ορτύκι). Επίσης δύο είδη θηλαστικών, τα

116


Dryomis nitedula (Δενδρομυωξός) και Spalax leucodon (Μικροτυφλοπόντικας),

περιλαμβάνονται στο Εθνικό Κόκκινο Βιβλίο. Επιπλέον 4 είδη θηλαστικών, 2 αμφίβια,

2 ερπετά, 1 ασπόνδυλο και 1 φυτό είναι καταχωρημένα στο Παράρτημα ΙΙ της

Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ. Χαρακτηριστικό της βιοιποικιλότητας της περιοχής είναι η

ύπαρξη 82 ειδών ασπόνδυλων (πολλά από τα οποία είναι ενδημικά) και 93

ενδημικων φυτών.

Καταφύγια Άγριας ΖωήςΚαταφύγιο Άγριας Ζωής “Ρικάς – Γουρλομύτα – Γκίωνα (Προσηλίου)”

Η περιοχή περιλαμβάνει τις κορυφές της Γκιώνας και τη χαράδρα της Ρεκάς και

θεσμοθετήθηκε με το ΦΕΚ 528 Β/ 1988. Εφάπτεται και με το καταφύγιο άγριας ζωής

“Λευκαδιτίου (Συκέας)” που ανήκει στο Δήμο Λιδωρικίου και δρουν ως ενιαία ενότητα

προστασίας της σπάνιας ορνιθοπανίδας της περιοχής. Διοικητικά το καταφύγιο

άγριας ζωής “Ρικάς – Γουρλομύτα – Γκίωνα (Προσηλίου)” αποτελεί αρμοδιότητα του

Δασαρχείου Άμφισσας. Έχει συνολική έκταση 3300 Ha, με τα 2.353,28 Ha εντός του

Δήμου Άμφισσας.

Καταφύγιο Άγριας Ζωής “Δασικό σύμπλεγμα ΝΑ Γκιώνας (Βουνιχώρας – Άμφισσας –

Αγίας Ευθυμίας)”

Η περιοχή περιλαμβάνει τις ΝΑ απολήξεις της Γκιώνας και τις κορυφές των Όρεων

Λιδωρικίου και θεσμοθετήθηκε με το ΦΕΚ 305 Β/ 1986. Διοικητικά το καταφύγιο

αποτελεί αρμοδιότητα του Δασαρχείου Άμφισσας. Έχει συνολική έκταση 2.100 Ha,

όλα εντός του Δήμου Άμφισσας.

Ελεγχόμενη Κυνηγετική Περιοχή Παρνασσίδας

Η Ε.Κ.Π. Παρνασσίδας θεσμοθετήθηκε με την 260/21.2.1995 απόφαση του Περιφ. Δ/

ντή Φωκίδας, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 168/10.3.95 τεύχος Β΄. Τμήμα της

βρίσκεται εντός του Δήμου Άμφισσας και αποτελεί μία από τις 8 θεσμοθετημένες

Ελεγχόμενες Κυνηγετικές Περιοχές της Ελλάδας. Τη διαχείρηση της περιοχής κάνει

το Δασαρχείο Άμφισσας, το οποίο κάθε χρόνο εκδίδει το πρόγραμμα θήρας με τα

επιτρεπόμενα είδη και αριθμούς ζώων που μπορούν να θηρεύθούν και με αντίστοιχη

τιμολόγησή τους. Επίσης από το Δασαρχείο Άμφισσας εκδίδονται οι άδειες θήρας

στην Ε.Κ.Π. Παρνασσίδας.

3.1.6 Κατάσταση Περιβάλλοντος – ΡύπανσηΑπό την περιγραφή που έχει προηγηθεί προκύπτει ότι το Φυσικό Περιβάλλον του

Δήμου Άμφισσας σε γενικές γραμμές βρίσκεται σε αρκετά καλή έως πολύ καλή

κατάσταση. Υφίστανται όμως ανθρωπογενείς δραστηριότητες οι οποίες επηρεάζουν

σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό τα φυσικά οικοσυστήματα. Οι βασικότερες πηγές

117


ρύπανσης εστιάζονται στον δευτερογενή και τριτογενή τομέα της οικονομικής

δραστηριότητας. Εντοπίζοντας τις βασικότερες πιέσεις προς το φυσικό περιβάλλον

πρέπει να αναφερθεί κατ' αρχήν η εξορυκτική δραστηριότητα, κυρίως μεταλλευμάτων

βωξίτη, η οποία αποτελεί μία από τις βασικότερες πηγές εισοδήματος της περιοχής,

έχει όμως και επιπτώσεις στα αβιοτικά και βιοτικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Οι

επιπτώσεις εντοπίζονται κυρίως στην αλλοίωση του τοπίου από ενεργούς και

ανενεργούς χώρους εξόρυξης (επιφανειακούς ή υπόγειους), στη διάνοιξη δρόμων

εντός δασικών εκτάσεων, στη εξορυκτική δραστηριότητα εντός προστατευόμενων

περιοχών με πιθανές επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής αλλά και στον

περιορισμό ή την κατάτμηση ενδιαιτημάτων ειδών πανίδας. Ένα από τα βασικότερα

προβλήματα είναι η παραγωγή σκόνης και μικροσωματιδίων τόσο κατά την

φορτοεκφόρτωση, όσο κυρίως κατά τη μεταφορά των υλικών. Χαρακτηριστική είναι η

περίπτωση της ύπαρξης χώρων αποθήκευσης και φορτοεκφόρτωσης βωξίτη στο

μύχο του όρμου της Ιτέας, εντός περιοχής Natura 2000, που εκτός από την οπτική

ρύπανση δημιουργεί και προβλήματα αυξήμενων συγκεντρώσεων μικροσωματιδίων

και σκόνης στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η

διαχείριση των αδρανών υπολειμμάτων της εξόρυξης, ο όγκος των οποίων είναι

σημαντικός και οι χώροι απόθεσής τους αλλοιώνουν το τοπίο. Η απουσία Ειδικών

Περιβαλλοντικών Μελετών, Διαχειριστικών Μελετών και Φορέα Διαχείρισης για τις

περισσότερες περιοχές Natura 2000 που εντοπίζονται στο Δήμο Άμφισσας (Όρος

Γκιώνα, Παραλιακή Ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα, Κορυφές Όρους Γκιώνα,

Χαράδρα Ρεκά, Λαζόρεμα και Βαθιά Λάκκα) αποτελεί σημαντική έλλειψη καθώς

μόνο μέσω αυτών μπορεί να ρυθμιστεί και ελεγχθεί η επίπτωση των εξορυκτικών και

άλλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων εντός των περιοχών αυτών και να

διαμορφωθεί το πλαίσιο συνύπαρξης της εξορυκτικής δραστηριότητας με τις

υφιστάμενες και προγραμματιζόμενες χρήσεις και δραστηριότητες στις ίδιες περιοχές.

Οι υπόλοιπες δραστηριότητες του δευτερογενή τομέα δεν ασκούν σημαντικές πιέσεις

στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής, λόγω τις μικρής ανάπτυξης και έντασης

λειτουργίας. Δεδομένης όμως της ευαισθησίας ορισμένων οικοσυστημάτων η

λειτουργία ορισμένων βιοτεχνικών μονάδων (τυροκομεία, ελαιουργεία) μπορεί να

απολέσει επιβαρυντικό παράγοντα, κυρίως στα υδατορέματα της περιοχής. Μέχρι

σήμερα δεν έχουν αναφερθεί σημαντικά προβλήματα ρύπανσης από κατάλοιπα

τέτοιων δραστηριοτήτων.

Σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής, η φθίνουσα πορεία του έχει ως

αποτέλεσμα τις περιορισμένες επιπτώσεις στα φυσικά οικοσυστήματα. Ειδικότερα η

μείωση της κτηνοτροφικής δραστηριότητας μείωσε τις πιέσεις προς τα δασικά

οικοσυστήματα, χωρίς όμως αυτές να εκλείψουν. Έτσι παλαιότερα διαμορφωμένοι

118


βοσκότοποι εξυπηρετούν πλήρως τις υφιστάμενες ανάγκες τις νομαδικής

κτηνοτροφίας και δεν παρουσιάζονται φαινόμενα μείωσης της δασοκάλυψης λόγω

βόσκησης. Ζητήματα προκύπτουν από τη λειτουργία οργανομένων μονάδων

βοοτροφείας και χοιροτροφείας κυρίως, καθώς τα ζωικά απόβλητα από αυτού του

είδους τις μονάδες πρέπει να υφίστανται συγκεκριμένη επεξεργασία πριν από τη

διάθεσή τους στο περιβάλλον, κυρίως για την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα. Η

μικρή παρουσία τέτοιων μονάδων και η μικρή δυναμικότητά τους έχει σαν

αποτέλεσμνα να μην υφίστανται αξιοσημείωτα προβλήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει

ότι δεν πρέπει να ελέγχονται και μετά το στάδιο των σχετικών αδειοδοτήσεων οι

περιβαλλοντικοί όροι λειτουργίας τους.

Σε ότι αφορά τη γεωργική παραγωγή, η μονοκαλλιέργεια της ελιάς σε συνδυασμό με

το προστατευτικό πλαίσιο του Παραδοσιακού Ελαιώνα της Άμφισσας, που περιορίζει

σε σημαντικό βαθμό τη χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, έχει σαν

αποτέλεσμα τη σχεδόν μηδαμινή επιβάρυνση του εδάφους. Έτσι δεν εμφανίζονται

φαινόμενα νιτρορύπανσης ενώ περιορισμένη είναι και η επιβάρυνση του υδροφόρου

ορίζοντα. Συμπληρωματικά σε αυτά λειτουργεί και η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου

προστασίας του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών και του ευρύτερου Δελφικού

Τοπίου, καθώς ο περιορισμός της δόμησης, ειδικά στη περιοχή απολύτου

προστασίας (ζώνη Α Δελφικού Τοπίου) εκτός από την προστασία του τοπίου του

ελαιώνα, διαφυλάσσει τον κάμπο της Αμφισσας από έργα και δραστηριότητες που

μπορεί να είχαν επιπτώσεις και στις άλλες συνιστώσες των φυσικών συστημάτων

(έδαφος, υπόγεια και επιφανειακά ύδατα, κ.α.).

Σημαντική παράμετρος αποτελεί για την ευρύτερη περιοχή αλλά και για το Δήμο

Άμφισσας η διαχείριση των απορριμμάτων και των λυμάτων που παράγονται από τις

ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η καθυστέρηση χωροθέτησης και κατασκευής του

ΧΥΤΑ της 11ης Διαχειριστικής Ενότητας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, που

ουσιαστικά είναι ο νομός Φωκίδας, δημιούργησε και συνεχίζει να δημιουργεί

σημαντικά προβλήματα τόσο σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας με βάση την

κοινοτική νομοθεσία, όσο κυρίως με την ουσία της ορθής διαχείρισης των αστικών

απορριμμάτων. Αυτή τη στιγμή λειτουργεί ένας Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης

Απορριμμάτων εντός του Δήμου Άμφισσας στη θέση «Σπαρτόλακκα», ενώ έχουν

σταματήσει να χρησιμοποιούνται και έχει προγραμματισθεί η αποκατάσταση άλλων

τεσσάρων ΧΑΔΑ σε διάφορες θέσεις του Δήμου. Η χωροθέτηση του ΧΥΤΑ εντός του

Δημοτικού Διαμερίσματος Ελαιώνα στη θέση «Βάρτος», φαίνεται να καλύπτει τις

προδιαγραφές για τη δημιουργία μιας σύγχρονης εγκατάστασης για τη διάθεση

απορριμμάτων. Σε αυτό θα συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό και το πρόγραμμα

ανακύκλωσης υλικών, το οποίο ήδη έχει αρχίσει να εφαρμόζει ο Δήμος Άμφισσας. Η

119


επιτυχής λειτουργία του προγράμματος αυτού θα δώσει τη δυνατότητα αφενός να

γίνει ορθολογικότερη διαχείρηση των απορριμμάτων και αφετέρου θα αυξήσει το

χρόνο ζωής του χώρου τελικής διάθεσης, καθώς θα μειωθεί σημαντικά ο όγκος των

απορριμμάτων που θα οδηγούνται εκεί και συνεπώς ο χώρος διάθεσης θα αποκτήσει

το χαρακτήρα Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολοιμάτων (ΧΥΤΥ). Βέβαια για να

συμβεί αυτό, θα πρέπει να εφαρμοσθούν προγράμματα ανακύκλωσης σε όλους τους

Δήμους του νομού Φωκίδας.

Ο Δήμος Άμφισσας διαθέτει Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων δυναμικότητας

13.000 κατοίκων και τελικός αποδέκτης η λίμνη καθίζησης από όπου τα νερά

οδηγούνται για άρδευση στον ελαιώνα. Έχουν αναφερθεί προβλήματα στη λειτουργία

της ΕΕΛ, (υπολειτουργία, υψηλο ρυπαντικό φορτίο στα επεξεργασμένα λύματα κ.α.).

Ήδη είναι προγραμματισμένη η εκπόνηση μελέτης και ο εξυγχρονισμός της

λειτουργίας της ΕΕΛ έτσι ώστε τα επεξεργασμένα λύματα να μπορούν να

χρησιμοποιηθούν για την άρδευση του ελαιώνα, καθώς συχνά λόγω των

προβλημάτων λειτουργίας της ΕΕΛ, τα λύματα οδηγούντα με σχετικά αυξημένα

ρυπαντικά φορτία μέσω ανοιχτών αγωγών και του υφιστάμενου υδρογραφικού

δικτύου στον Κορινθιακό κόλπο. Η βελτίωση των όρων λειτουργίας καθώς και η

προσθήκη τριτοβάθμιας επεξεργασίας, που έχει προγραμματισθεί, θα καλύψει τις

απαιτήσεις της ορθολογικής διαχείρισης των αστικών λυμάτων. Οι υπόλοιποι οιισμοί,

πλην της πόλης της Άμφισσας, αυτή τη στιγμή δε διαθέτουν δίκτυο αποχέτευσης, δεν

είναι συνδεδεμένοι με την ΕΕΛ και εξυπηρετούνται με βόθρους. Ανάλογα με την

εξέλιξη του πληθυσμού στο μέλλον θα πρέπει να εξετασθεί η πιθανότητα σύνδεσης

με την ΕΕΛ των οικισμών Ελαιώνα, Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου και

Σερνικακίου και η μεταφορά βοθρολυμάτων από τους άλλους οικισμούς στην ΕΕΛ.

3.1.7 Κρίσιμες Περιβαλλοντικές ΠαράμετροιΣτα πλαίσια της παραπάνω ανάλυσης οι παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη

στη διαμόρφωση της πρότασης, σε ότι αφορά το βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον του

Δήμου Άμφισσας αφορούν τόσο στην προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του

φυσικού και ιστορικού πλούτου της περιοχής όσο και στον καθορισμό των γενικών

όρων συνύπαρξης διαφορετικών χρήσεων και δραστηριοτήτων (υφιστάμενων και

προγραμματιζόμενων).

Κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η διαχείριση των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και

ειδικότερα της Γκιώνας, καθώς εκεί εντοπίζεται και σημαντική εξορυκτική

δραστηριότητα. Αποτελεί αναγκαιότητα ο καθορισμός του πλαισίου διαχείρισης υπό

την αιγίδα Φορέα Διαχείρησης, το οποίο θα εξειδικεύει στο χώρο της περιοχές και

τους επί μέρους όρους ύπαρξης των διαφόρων δραστηριοτήτων και κυρίως της

120


εξόρυξης μεταλλευμάτων. Στην κατεύθυνση αυτή θα μπορούσαν να τεθούν χωρικοί

περιορισμοί στην επιφανειακή εξόρυξη αλλά και να εξειδικευθούν μέτρα για την

μείωση των επιπτώσεων (έλεγχος σκόνης, θορύβου κ.α.). Στο πλαίσιο αυτό επίσης

θα πρέπει να ελεγχθεί και η διάνοιξη των δρόμων πρόσβασης στα μέτωπα εξόρυξης

και μεταφοράς των ορυκτών, καθώς δημιουργούν σημαντικά προβλήματα τόσο στη

χλωρίδα (κοπή δέντρων, υποβάθμιση βλάστησης) όσο και στην πανίδα (τεμαχισμός

ενδιαιτημάτων, όχληση λόγω θορύβου, κ.α.). Θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα

πολλαπλών εξυπηρετήσεων από τους απολύτως αναγκαίους για διάνοιξη δρόμους

(π.χ. δασοπροστασία, προσέγγιση σημείων με αξιόλογη θέα, κ.α.). Επίσης

σημαντική παράμετρος είναι η διαχείριση των αδρανών απορριμμάτων της

εξορυκτικής δραστηριότητας, καθώς απαιτούν σημαντικούς χώρους διάθεσης. Θα

πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα χρησιμοποίησής τους ως αδρανή υλικά σε

εργασίες κατασκευής (επιλύοντας ταυτόχρονα το πρόβλημα των λατομείων αδρανών

σε μεγάλο βαθμό) καθώς λόγω της καλής ποιότητας του ασβεστολιθικού καλύματος

του βωξίτη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τέτοια υπερκαλύπτοντας τις ανάγκες

όχι μόνο του νομού Φωκίδας αλλά και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδα, μειώνοντας

ταυτόχρονα το αριθμό και την έκταση των χώρων απόθεσης.

Επιπλέον το πλαίσιο διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών θα πρέπει να

λάβει υπόψη την ανάδειξη των αγροτουριστικών (και άλλων ειδών τουρισμού)

δυνατοτήτων της, που θα στηρίζονται ακριβώς στην πολύ καλή κατάσταση του

φυσικού περιβάλλοντος. Έτσι θα πρέπει να διερευνηθούν οι αντοχές των φυσικών

οικοσυστημάτων, να καθορισθούν οι περιοχές που πιθανόν να καταστεί δυνατή η

δημιουργία υποδομών και να θωρακιστούν από την χωρίς έλεγχο εκτός σχεδίου

δόμηση.

Κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η διαχείριση του ελαιώνα της Άμφισσας και η

διατήρησή του. Το προγραμματιμένο έργο της άρδευσης μπορεί να διατηρήσει τον

παραδοσιακό του χαρακτήρα (προστατεύοντας τα δένδρα από την ξηρασία), αν

όμως δεν οδηγήσει σε εντατικοποίηση της παραγωγής. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη

η διατήρηση και η ενίσχυση των μέτρων επιδότησης των καλλιεργητών που ισχύουν

σήμερα, καθώς ως παράπλευρα οφέλη από τη δράση αυτή εντοπίζονται η

προστασία του εδάφους και των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων της περιοχής.

Σε ότι αφορά τη διαχείριση απορριμμάτων και λυμάτων, η υφιστάμενη κατάσταση

κυρίως σε ότι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων, απέχει σημαντικά από το να

χαρακτηρισθεί ικανοποιητική. Επομένως ένα από τα βασικότερα ζητήματα που

πρέπει να αντιμετωπισθούν είναι η επιτάχυνση των ρυθμών δημιουργίας των

υποδομών διάθεσης ενώ η χρήση του χώρου ως ΧΥΤΥ και όχι ως ΧΥΤΑ (σε

συνδυασμό με μια επιτυχή λειτουργία του προγράμματος ανακύκλωσης και της

121


εφαρμογής στους υπόλοιπους δήμους του νομού), θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο

για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων. Επίσης η αναβάθμιση και η ορθή

(τριτοβάθμια) λειτουργία της ΕΕΛ της Άμφισσας με τη διερεύνηση της δυνατότητας

εξυπηρέτησης όλων των οικισμών του Δήμου (άμεσα ή μέσω μεταφοράς

βοθρολυμάτων) θα πρέπει να αποτελέσει βασική πρωτεραιότητα με παράλληλη

αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση του ελαιώνα.

Επιπλέον βασική παράμετρος που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι οι υφιστάμενες

και μελλοντικές οικιστικές πιέσεις, τόσο προς επέκταση των ορίων των οικισμών, όσο

και προς περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (για παραθεριστική κατοικία). Σε ότι

αφορά τις επεκτάσεις οικισμών, κατ’ αρχήν δε διαφαίνονται κάποιοι σημαντικοί

περιοριστικοί παράγοντες, θα πρέπει όμως ληφθούν υπόψη παράμετροι όπως οι

φυσικές κλίσεις, ο παραδοσιακός ελαιώνας και η γεωλογία των υποψήφιων

περιοχών. Ειδικά για την πόλη της Άμφισσας η προγραμματιζόμενη ολοκλήρωση του

περιφερειακού δακτυλίου μπορεί να οριοθετήσει τις περιοχές οικιστικής επέκτασης

και ανάπτυξης. Σημαντικό στοιχείο στην πόλη της Άμφισσας πρέπει να αποτελέσει η

προστασία και η ανάδειξη του ρέματος του Γατοπνίχτη, που διασχίζει τον

πολεοδομικό ιστό. Τέλος σε περιοχές που παρατηρούνται τάσεις και πιέσεις για

δόμηση (π.χ. τα οροπέδια της Τρύπης και της Αργοστηλιάς, ο οικισμός Άγιος

Γεώργιος, ο οικισμός Μοναστήρι) θα πρέπει να καθορισθούν με σαφήνεια οι όροι και

οι προϋποθέσεις δόμησης και δημιουργίας των απαραίτητων υποδομών, καθώς σε

πολλές περιπτώσεις είναι σε άμεση επαφή ή βρίσκονται εντός περιοχών με αξιόλογα

φυσικά χαρακτηριστικά.

122


3.2. Ιστορικό – Αρχιτεκτονικό - Πολιτιστικό περιβάλλον του Δήμου

3.2.1. Ιστορικά στοιχείαΗ Αμφισσα αρχαιότατη πόλη των Εσπερίων ή Οζολών Λοκρών, ήταν χτισμένη στη

θέση που βρίσκεται σήμερα, στους πρόποδες του όρους Έλατος, κάτω από τον

όγκο του ιστορικού και θρυλικού Κάστρου των Σαλώνων.

Η μυθολογια αναφέρει οτι η πόλη πήρε το όνομα της απο την νύμφη Άμφισσα,που

ήταν ερωμένη του Απόλλωνα, κόρη του Μάκαρος και εγγονή του Αιόλου. Κατά τον

Αριστοτέλη όμως "Άμφισσα ονομάσθη δια το όρεσιν περιέχεσθαι" που φαίνεται

σωστή ως ερμηνεία διότι η πόλη περιβάλλεται από πλήθος βουνών και λόφων ( το

ρήμα αμφιέννυμι σημαίνει περιβάλλω ενδύω τινά) μεταξύ Γκιώνας και Παρνασσού .

Η Άμφισσα κατοικείτο από τους πανάρχαιους χρόνους και αποτελούσε μεγάλη πόλη-

κράτος και πρωτεύουσα των Εσπερίων ή Οζολών .Το γεγονός είναι έκδηλο απο

τα "Κυκλώπεια Τείχη" της Ακρόπολής της και απο αναφορά του Παυσανία σε δύο

αξιομνημόνευτους τάφους που υπήρχαν στην πόλη, της Άμφισσας και του

Ανδραίμονος, που ήταν γιός του βασιλέα των Αιτωλών και ήρωα του Τρωικού

πολέμου, Θόαντος.Ο Ηρόδοτος την αναφέρει ως "ύπερθεν του Κρισαίου πεδίου" και

σύμφωνα με τον περιηγητή Παυσανία το 180 π.Χ είχε πληθυσμό 70.000 κατοίκους .

Από τα ανασκαφικά ευρήματα γνωρίζουμε ότι κατά το τέλος του 8ου αι. π.Χ. είχε

εμπορικές σχέσεις με την Κόρινθο και τις πόλεις της Β.Δ. Πελοποννήσου. Κατά τον

7ο αι. π. Χ., η Άμφισσα ως πόλη – κράτος έχει οικονομική ανάπτυξη, η οποία διαρκεί

τρείς τουλάχιστον αιώνες. ΄Ενα μέρος των κατοίκων της πόλεως μεταναστεύει στην

Κάτω Ιταλία το 653 π.Χ. και ιδρύει την αποικία Λοκροί Επιζεφύριοι.

Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος το 338 π.Χ., μετά από συννενόηση με τους

Αμφικτίονες κατά τον Γ’ ιερό πόλεμο την κατέστρεψε ολοσχερώς διότι οι Αμφισσείς

καλλιέργησαν κτήματα του Κρισαίου Πεδίου, που ανήκαν στο Ιερό των

Δελφών.Οικοδομήθηκε εκ νέου και αποτέλεσε μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας και

μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της.

Κατά τον 2ο αιώνα π.Χ. βρίσκεται σε μεγάλη ακμή.Είχε Βουλή, Έκκλησία του Δήμου

και έκοψε τα δικά της νομίσματα.

Όταν ο Οκτάβιος Αύγουστος, σε αναμνηση της νίκης του στο Άκτιο, ίδρυσε τη

Νικόπολη το 27 π.Χ., πολλοί Αιτωλοί δεν υπάκουσαν στη διαταγή του να εποικίσουν

τη νέα πόλη, αλλά προτίμησαν να μετοικήσουν στην Άμφισσα, όπως τους

υπαγόρευαν αρχαιότατοι συγγενικοί δεσμοί. Τότε η Άμφισσα γίνεται μια από τις

πλέον ακμάζουσες πόλεις της Ελλάδος των αυτοκρατορικών ρωμαϊκών χρόνων,.Η

ακμή αυτή συνεχίστηκε και κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες όπως

123


συμπεραίνουμε και από τις γραπτές μαρτυρίες αλλά και από τα μνημεία αυτής της

περιόδου που έχουν έρθει στο φως.

Η Άμφισσα βρίσκεται ανάμεσα στις πόλεις του Ελλαδικού χώρου του 6ου αιώνα. μ.Χ.

που αναφέρονται στον Συνέκδημο του Ιεροκλέους (κατάλογος των πόλεων της

εποχής εκείνης).

Περιέχεται επίσης και στις πόλεις που αναφέρει ο Προκόπιος «στο περί κτισμάτων»

ότι οχυρώθηκαν στα χρόνια του Ιουστινιανού για να προστατευτούν από τις

επιδρομές των Ούνων.

Για την βυζαντινή περίοδο οι πληροφορίες μας είναι πολύ περιορισμένες Το μόνο

ιστορικό τεκμήριο που διαθέτουμε για την ιστορία της πόλης είναι το "Χρονικό του Γαλαξειδίου", γραμμένο από τον Ιερομόναχο Ευθύμιο το 1703.

Στο χρονικό αναφέρεται ότι πρώτα οι Βούλγαροι στις αρχές του 10ου αιώνα. μ.Χ.,

κατέλαβαν την πόλη και κατέστρεψαν τα πάντα και κατόπιν οι Ούζοι, λαός τούρκικης

καταγωγής τον 11ο αιώνα μ.Χ. ολοκλήρωσαν την καταστροφή και ίσως να είναι αυτή

η αιτία που μαζί με την πόλη έσβησε και το αρχαίο όνομα της.

Για ένα διάστημα, περίπου 300 χρόνων δεν έχουμε καμία πληροφορία για την

Άμφισσα.

Πρώτη φορά αναφέρεται με την νέα ονομασία της,” Σάλωνα ” το 1205 σε ένα

επίσημο φράγκικο έγγραφο.

Το πως η Άμφισσα μετονομάστηκε σε Σάλωνα δεν είναι εξακριβωμένο αν και έχουν

ασχοληθεί με το θέμα πολλοί ερευνητές. Μια από τις θεωρίες υποστηρίζει, ότι την

περίοδο που η Άμφισσα παρέμεινε ερημωμένη και ακατοίκητη, πιθανόν να

κατοικήθηκε από Δαλματούς του Σάλωνα, οι οποίοι της έδωσαν το όνομα της

παλιάς τους πατρίδας.

Τον 13ο αιώνα, η Άμφισσα με τη νέα ονομασία της, ύστερα από αφάνεια αιώνων,

γίνεται πόλη σημαντική ως πρωτεύουσα της “Βαρωνίας των Σαλώνων" (La Sola) ή

"Αυθεντίας των Σαλώνων" . Το τιμάριο απλώνεται ως το Γαλαξίδι και αργότερα

περιλαμβάνει το Λιδωρίκι.

Πρώτος κόμης των Σαλώνων ορίστηκε ο ο Θωμάς Α' d' Autremoncourt (1204 -

1210), ο οποίος έχτισε το πανίσχυρο Κάστρο των Σαλώνων πάνω στην ακρόπολη

της πόλης Ο οίκος των d' Autremoncourt διοικεί με σύνεση και το τιμάριο κατέχει

πρώτη θέση μέσα στην φράγκικη κυριαρχία που κράτησε σχεδόν 100 χρόνια .

Τους Φράγκους διαδέχονται οι Καταλανοί, οι οποίοι εμφανίζονται στην Ελλάδα γύρω

στα 1300. Ιστορικοί όπως ο Γρηγοράς και ο Παχυμέρης, τους αναφέρουν ως

άξεστους με κύριο και μοναδικό σκοπό τη λεηλασία. Κατά την περίοδο της

Καταλανοκρατίας, η κομητεία διοικείτο με βάση την καταλανική νομοθεσία, είχε κατά

πάσα πιθανότητα επιβληθεί στα Σάλωνα η καταλανική (lengua catalana) ως επίσημη

124


γλώσσα.Οι Καταλανοί ήταν κύριοι των Σαλώνων μέχρι το 1394, οπότε κατέλαβαν την

πόλη οι Τούρκοι για να την κρατήσουν σκλαβωμένη 460 χρόνια.Έτσι αρχίζει μια μακρά περίοδος καταπίεσης και σκλαβιάς στη διάρκεια της οποίας,

αρκετές φορές οι κάτοικοι της Άμφισσας και των γύρω περιοχών, έκαναν

προσπάθειες να απελευθερωθούν παίρνοντας μέρος στα επαναστατικά κινήματα,

του 1571, που έγινε μετά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου, του 1687 που είχε ηγέτη τον

επίσκοπο Σαλώνων Φιλόθεο, και στην συνέχεια στα Ορλωφικά. Το 1580 έγινε

στην περιοχή φοβερός σεισμός που κατέστρεψε πολλά σπίτια στα Σάλωνα και τα

γύρω χωριά.

Η συμβολή της Άμφισσας στην επανάσταση του 1821, ήταν ουσιαστική. Στην Μονή

του Προφήτη Ηλία, κοντά στο Χρισό, ο επίσκοπος Ησαΐας των Σαλώνων ευλόγησε τα άρματα των αγωνιστών και κήρυξε την επανάσταση στη Ρούμελη. Το

γεγονός αυτό, είχε σαν αποτέλεσμα στις 10 Απριλίου του 1821, το Κάστρο των

Σαλώνων να είναι το πρώτο κάστρο που κυριεύεται από Έλληνες μετά από τούρκικη

κατοχή περίπου 400 χρόνων.

Στα Σάλωνα (Άμφισσα) συνήλθε η συνέλευση των αντιπροσώπων της Ανατολικής

Στερεάς Ελλάδας και οργανώθηκε ο Αρειος Πάγος (τοπική διοίκηση της Α.Στερεάς), όπου ψηφίσθηκε η Διακήρυξη του Συντάγματος της Ανατολικής Στερεάς.

Το 1825 λεηλατήθηκε από τους Τούρκους και απελευθερώθηκε οριστικά στις 17 Νοεμβρίου του 1828.

Το 1833 η πόλη ξαναπαίρνει το όνομα Άμφισσα, αρχίζει να προοδεύει και

τα οθωμανικά κτίρια, μεταξύ των οποίων και έξι τξαμιά κατεδαφίζονται, όμως ο

σεισμός του 1870 γκρεμίζει πολλά παλιά κτίρια στην πόλη.

Στα χρόνια της κατοχής από τους Ιταλούς και Γερμανούς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη και η γύρω περιοχή δοκιμάστηκε άσχημα και υπήρξαν καταστροφές

(κάψιμο χωριών, εκτελέσεις) σε γειτονικά χωριά (Αγία Ευθυμία, Βουνιχώρα, Σεγδίτσα

κλπ.). Από την άλλη, στα γύρω βουνά (Γκιώνα και Παρνασσό) έδρασαν

οργανωμένες δυνάμεις ανταρτών, με νικηφόρες μάχες εναντίον των κατακτητών

(Ρυκά, Καρούτες).

Η πόλη, επίσης, δοκιμάστηκε και στον Εμφύλιο πόλεμο με πολλές απώλειες

για τους κατοίκους της.

3.2.2 Πορεία διοικητικής διαίρεσηςΗδη απο το 1821 η τοπική αυτοδιοίκηση των Σαλώνων αναπτύσσει δραστηριότητα

οχι μονο αναφορικά με τα τοπικά ζητήματα αλλά και με αυτα που απασχολούν

ολόκληρη την χώρα δια του συσταθέντος Αρείου Πάγου.

Το 1822 η τοπική αυτοδιοίκηση είναι οργανωμένη με έφορους ενω το 1825 τα

Σάλωνα διοικούνται απο τριμελή επιτροπή προκριτων. Στα χρόνια του Καπποδίστρια

125


η κοινότητα των Σαλώνων διοικείτο απο πενταμελή δημογεροντία.

Η Αμφισσα αποτέλεσε δήμο με το διάταγμα της 27 Δεκεμβρίου του 1833 της

αντιβασιλείας του Οθωνος με το οποίο ικαθιερώθηκε ο θεσμος των δήμων οι

ρυθμίσεις του οποίου εφαρμόστηκαν οριστικα το 1837 Με τον νόμο ΒΔ΄της 28 αυγουστου 1848 ο Δήμος Αμφισσας προήχθη σε δήμο ά

τάξεως.(Την μορφή αυτη διατήρησε μέχρι το1912 ) και περιελάμβανε τις εξης

κοινότητες.

• Αγίου Γεωργίου

• Αγίου Κωνσταντίνου (Σεργουνίου)

• Σερνικακίου

• Προσηλίου (Σεγδίτσας)

• και Ιτέας.

Το 1842 ιδρύθηκε το Α Δημοτικό σχολείο Αρρένων το οποίο αργότερα έγινε μικτό

και στεγάστηκε στο Μαρκίδειο διδακτήριο το οποίο κτίστηκε απο τα εισοδήματα του

Μαρκιδείου ιδρύματος.

Το 1855 προσέγγισε στην Ιτέα το πρώτο ατμόπλοιο που εκτελούσε ανα

δεκαπενθήμερο συγκοινωνία απο Πάτρα προς Κόρινθο και το 1860 κατασκευάζεται η

αμαξιτή οδός Αμφισσας- Ιτέας με αποτέλεσμα η συγκοινωνία της Αμφισσας απο την

θάλασσα να γίνει πυκνότερη.

Το 1870 κατα την διάρκεια μεγάλου σεισμού που συγκλόνησε την Παρνασσίδα

πολλά σπίτια καταστράφηκαν και υπέστησαν ζημιές πολλά δημόσια κτήρια.

Κατα την απογραφή του 1879 ο πληθυσμος της Αμφισσας ανερχόταν σε 4.667

κατοίκους ενώ το 1896 έφτασε τους 5.677 κατοίκους.

Με τον νόμο ΔΚΗ΄του 1881 καθορίζεται η διαχείριση του κληροδοτηματος του Ν,

Γιαγτζη και κατασκευάζεται το Γυμνάσιο Αμφισσας .

Με το διάταγμα της 6ης Ιουλίου 1899 με το οποιο συστάθηκε ο νομός Φωκίδος η

Αμφισσα γίνεται πρωτεύουσα του.Την εποχή αυτή ιδρύονται πολλά δημόσια κτήρια

ανάμεσα στα οποία και το Δικαστικό Μέγαρο. Το Πρωτοδικείο Αμφισσας ειχε ηδη

θεμελιωθεί το 1867.

Με τον νόμο ΔΝΖ΄της 10 φεβρουαρίου 1912 ο Ελευθέριος Βενιζέλος προέβη σε

μεταρρύθμιση του συστήματος των δήμων και η Αμφισσα υποβιβάστηκε σε έδρα

κοινότητας .

Το 1923 μετα την Μικρασιατική καταστροφή ήρθαν στην Αμφισσα αρκετές

οικογένειες προσφύγων απο την Μάκρη και ιδρυσαν συνοικισμό στα ανατολικά της

πόλης .

Το 1927στην Αμφισσα ιδρύεται το τοπικό εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού και

126


καταργείται ο παλαιός δημοτικός φωτισμός με φανούς πετρελαίου.

Τότε σημειώνεται πρόοδος στην βιοτεχνία και την βιομηχανία της και το 1930 έχει 6

μηχανοκίνητα ελαιοτριβεία, 3 μηχανοκίνητα και 3 ατμοκινητα ,ενα εργοστασιο

κατασκευης παγου και άλλες μικρότερες επιχειρήσεις.

Το 1942 η Αμφισσα προήχθη τυπικά σε Δήμο ουσιαστικά ομως απέκτησε αιρετό

Δήμαρχο το 1951.Κατα την απογραφή του 1951 ο πληθυσμός της άμφισσας ανέρχονταν σε 5553

κατοικους και φαίνεται οτι απο δημογραφικής αποψεως η πόλη παρουσιάζει

στασιμότητα .

Μεταπολεμικά η Αμφισσα παρουσιάζει οικονομική στασιμότητα, βιοτεχνίες όπως η

βυρσοδεψια η σχοινοποιία, η κωδωνοποιια, η βιοτεχνία ελαιοπάνων παρακμάζουν

λόγω της συγκέντρωσης των βιομηχανιών στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Επιπλέον η Αμφισσα έπαψε να είναι διαμετακομιστικός σταθμός και εμπορικό

κέντρο εξ αιτίας της κατασκευής νέων συγκοινωνιακών κόμβων , πρώτα του

σιδηροδρόμου και κατόπιν του αυτοκινητοδρόμου Αθηνών -Λαρισας-Θεσσαλονικής.

Με την ελπίδα αναζήτησης καλύτερων συνθηκών διαβίωσης πολλοί απο τους

κατοίκους ωθούνται πρός τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα

Η κυριώτερη πλουτοπαραγωγική πηγή της Αμφισσας και όλης της Παρνασσιδος

παραμένει η ελαιοκαλλιέργεια κυρίως των βρώσιμων ελαιών Αμφίσσης οι οποίες

κατέστησαν ονομαστές στην ελληνική και την διεθνή αγορά.

Το 1956 ιδρύεται η Δημοτική βιβλιοθληκη η οποία εμπλουτίζεται με 10.000 τόμους.

Το 1976 ιδρύεται το Τεχνικό Επαγγελματικο Λύκειο Αμφισσας

Το 1989 εγκαινιάζεται το κτίριο του Νοσοκομείου Αμφισσας.

Το 1991 ιδρύεται η μέση επαγγελματική Νοσηλευτική σχολή διετούς φοιτησεως.

Το 2005 εγκαινιάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμφισσας.

Με τον νόμο 2539/4-12-97 ο οποίος ονομάστηκε Νόμος η Σχέδιο Καποδίστρια έγινε συνένωση κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους με σκοπό την βελτίωση της

δημόσιας διοίκησης και συνεστήθηκαν οι νέοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης

Ο οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης Αμφισσας δημιουργήθηκε απο την

συνένωση 7 πρώην κοινοτήτων και του Δήμου Αμφισσας που σήμερα ονομάζονται

δημοτικά διαμερίσματα

Τα 8 δημοτικά διαμερίσματα περιλαμβάνουν 10 οικισμούς με πληθυσμό 8.864 κατοίκους Οι 9 οικισμοί έχουν πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων και θεωρούνται αγροτικοί

και μόνο η Αμφισσα έχει πληθυσμό ανω των 2000 και θεωρείται αστικό κέντρο.

Η κατανομή του πληθυσμού ανα δημοτικό διαμερίσμα είναι

127


Δ.Δ. Αμφίσσης [7.212]Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας [429]Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου [120]Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου [57]Δ.Δ. Δροσοχωρίου [74]Δ.Δ. Ελαιώνος [426]Δ.Δ. Σερνικακίου [392]Δ.δ. Προσηλίου[154] στο οποίο περιλαμβάνονται οι οικισμοίΒίνιανη Μοναστήριον Προσήλιον

128


Διοικητική Διαίρεση Δ. Άμφισσας

3.2.3 Προστατευόμενα στοιχεία πολιτιστικού αποθέματοςΗ μελέτη έχει σκοπό να καταγράψει τους αρχαιολογικούς χώρους τα μεμονωμένα

μνημεία και τους παραδοσιακούς οικισμούς στην περιοχή των διοικητικών ορίων του

Δημου Αμφισσας ωστε να υπάρξει μια σαφής και συνολική εικόνα της πολιτιστικής

129


κληρονομιάς της περιοχής και της σημασίας της από πλευράς ιστορικής και

αρχαιολογικής .

Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, εληφθησαν στοιχεία απο την Διεύθυνσης

Αρχείου Μνημείων του ΥΠΠΟ , απο τα αρχεία των αρμοδίων Εφορειών Αρχαιοτήτων

του ΥΠΠΟ καθώς και των Εφορειών Νεωτέρων μνημείων του ΥΠΠΟ και του

Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ

Η γνώση και η αξιολόγηση της αρχαιολογικής και ιστορικής δυναμικής της περιοχής

θα συντελέσει ώστε να εκτιμηθουν οι επιπτώσεις που θα προέλθουν απο τις

οποιεσδηποτε επεμβάσεις στο προστατευόμενο περιβάλλον της περιοχής.

3.2.3. α. Αρχαιολογικοί χώροι – Μνημεία Αρχαία, Βυζαντινά Δ.Δ. Αμφισσας :Η αρχαία Άμφισσα, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές αλλά και από τα πλούσια

αρχαιολογικά ευρήματα που έρχονται συνέχεια στο φώς, ήταν μια πόλη με συνεχή

ζωή και δράση από τους προϊστορικούς μέχρι και τους βυζαντινούς χρόνους.

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι την εποχή που την επισκέφθηκε (2ος αι. μ.Χ.) υπήρχε ναός

της Αθηνάς στην Ακρόπολη και τάφος της Άμφισσας και του Αδραίμονα. Από

επιγραφές γνωρίζουμε ότι υπήρχε ιερό του Ασκληπιού και βαλανείο.

Το πλήθος και η ποιότητα των ψηφιδωτών που έχουν βρεθεί και συνεχίζουν να

αποκαλύπτονται φανερώνουν ιδιαίτερη ακμή κατά τους Ρωμαϊκούς και

Παλαιοχριστιανικούς χρόνους, στοιχεία που συνηγορούν ώστε να θεωρήσουμε την

Άμφισσα σημαντικό κέντρο ψηφιδωτής τέχνης από τα μέσα του4ου εως τον 6ο αι. μ.Χ.

Οι έρευνες όμως δεν σταματούν, η εικόνα της ιστορικής πορείας της Άμφισσας μέσα

στους αιώνες συμπληρώνεται σιγά – σιγά, μέρα με τη μέρα, από τις σωστικές

ανασκαφές που διενεργούνται κυρίως μετά την κήρυξη ολόκληρης της πόλης ως

αρχαιολογικού χώρου. (ΦΕΚ. 262/Β/21.5.1987,ΥΑ1/Φ10/12135/531/13.4.1987)

Τα μνήμεια , τα επισκέψιμα σήμερα ,είναι τα ακόλουθα : 1. Λυκότρυπα : Στο Ανατολικό άκρο της πόλης στις υπώρειες του λόφου Κόφινα, υπάρχει τάφος

Υστερορωμαϊκών χρόνων, λαξευμένος στο φυσικό βράχο. Έχει είσοδο ευρύχωρη

και θάλαμο με λαξευτή λάρνακα. Ο χώρος έχει απαλλοτριωθεί και είναι

επισκέψιμος..Σε μικρή απόσταση υπάρχει και άλλος τάφος παρόμοιος, αλλά είναι σε

δυσπρόσιτο σημείο.

2. Ταφικό μνημείο : Έξω από το ανατολικό σκέλος του τείχους, στο οικόπεδο Παπαδόπουλου, στην οδό

130


Ποσειδώνος, αποκαλύφθηκε ταφικό μνημείο Ρωμαϊκών χρόνων που ανήκει στον

τύπο των παρόδιων ταφικών κτισμάτων. Πρόκειται για τετράπλευρο κτίσμα που

περικλείει τρείς κτιστούς τάφους. Το μνημείο αυτό καθώς και τμήμα του τείχους έχουν

διατηρηθεί στον ακάλυπτο χώρο και στο υπόγειο της οικίας και ο χώρος πρόκειται να

διαμορφωθεί και να είναι επισκέψιμος στο άμεσο μέλλον.

3.Τρίκλιτη παλαιοχριστιανική Βασιλική:Στην συμβολή των οδών Βασιλοπούλου και Κοντού, πίσω από το κτήριο της

Νομαρχίας, αποκαλύφθηκε τρίκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική με εγκάρσιο κλίτος

και ψηφιδωτό δάπεδο που χρονολογείται στον 5ο αι. μ.Χ. Από την βασιλική αυτή

σώζεται το ανατολικό τμήμα που περιλαμβάνει το εγκάρσιο κλίτος, τα πλευρικά

διαμερίσματα και τμήμα του κεντρικού και των δύο πλάγιων κλιτών. Το κεντρικό

κλίτος κοσμείται με ψηφιδωτό που αποτελείται από συνεχόμενα τετράγωνα,

πλαισιωμένα με αλυσοειδή πλοχμό, τα οποία περιέχουν μικρότερα τετράγωνα που

κοσμούνται με εξάφυλλους ρόδακες. Εξαιρετική είναι η παράσταση που βρίσκεται

ανατολικά του κεντρικού χώρου του εγκάρσιου κλίτους, που αποτελείται από σκηνή

θαλάσσιου βυθού με υδρόβια φυτά ψάρια και πτηνά. Οι ψηφίδες της παράστασης

είναι πολύχρωμες κατασκευασμένες από υαλόμαζα.

Τα ψηφιδωτά έχουν αποκολληθεί για να συντηρηθούν και πρόκειται σύντομα να

επανατοποθετηθούν

4.Κυκλική αίθουσα Βαπτιστηρίου :Βρίσκεται βόρεια του Μητροπολιτικού Ναού και ανήκει σε πρώϊμη βασιλική του

τέλους του 4ου αιώνα. μ.Χ. Στο κέντρο υπάρχουν ημικυκλικές δεξαμενές με άριστο

υδραυλικό κονίαμα.

Το δάπεδο της αίθουσας που περιβάλλει τις δεξαμενές καθώς και ο διάδρομος που

τις χωρίζει καλύπτεται από ψηφιδωτό άριστης τέχνης και διατήρησης. Το σχέδιο είναι

πολύπλοκο και αποτελείται από επαναλαμβανόμενα μοτίβα – ρόμβους, τρίγωνα και

τετράγωνα που συνδυαζόμενα σχηματίζουν αλληλοτεμνόμενα πολύγωνα.

5. Αψιδωτό κτίριο ( πρώην οικία Μπρουγιαννάκη ):Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Κάστρου Το δάπεδο του κτηρίου αυτού

καλύπτεται από ψηφιδωτό με παρόμοια διακόσμηση με αυτή του βαπτιστηρίου και

χρονολογείται και αυτό στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ.

6. Ο Βυζαντινός Ναός του Σωτήρος : Δείγμα της ακμής της πόλης και κατά τους μεσοβυζαντινούς χρόνους είναι ο Ναός

131


του Σωτήρος, ο οποίος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της

Ελλάδας.

Είναι κτισμένος σε βραχώδη και απότομη πλαγιά στα ΒΔ της Άμφισσας, σε

απόσταση 3 χλμ. από την πόλη. Ανήκει στον τύπο των δικιόνιων σταυροειδών

εγγεγραμμένων μετά τρούλου ναών. Έχει νάρθηκα και τρείς ημιεξαγωνικές κόγχες

ιερού.

Η τοιχοδομία κατά το πλείστον ακολουθεί το πλινθοπερίκλειστο σύστημα.

Αποτελείται από κιτρινωπούς πωρόλιθους κτισμένους ισοδομικά, οι οποιοι

περιβάλλονται απο κόκκινες πλίνθους, που συνδέονται μεταξύ τους με ισχυρό

κονίαμα και ευρύ αρμό. Χαρακτηριστικοί είναι, στη βάση της βόρειας πλευράς του

ναού, τρείς μεγάλοι σταυροί κατασκευασμένοι από ορθογώνιους ογκόλιθους, οι

οποίοι περιβάλλονται εν μέρει από οδοντωτές ταινίες. Η τοιχοποιία διακόπτεται

συχνά απο οδοντωτές ταινίες, οι οποίες είτε περιβάλλουν τα τόξα των θυρών και των

παραθύρων, είτε χρησιμοποιούνται αντί για γείσο. Ενδιαφέρουσα είναι η

κεραμοπλαστική διακόσμηση του ναού, η οποια είναι πιο πλούσια στη βόρεια

πλευρά.

Ο γλυπτός διάκοσμος παρουσιάζει ενδιαφέρον. Το παλαιό τέμπλο, σύγχρονο με το

ναό, είχε πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση χαρακτηριστική της εποχής.

Με τη χρονολόγηση του μνημείου αυτού, έχουν ασχοληθεί σημαντικοί μελετητές,

(Millet, Megaw, Ορλάνδος, κ.α.). Οι τελευταίες μελέτες τον τοποθετούν στα τέλη του

12ου αι. μ.Χ.

Ο Nαός του Σωτήρος εχει κηρυχθεί προέχον βυζαντινό μνημείο βάσει του

Β.Δ. της 19-4-1921 (ΦΕΚ 68/Α/26-4-1921)Κατά τον χρόνο σύνταξης της παρούσας μελέτης ,όπως διαπιστώθηκε κατά την

επίσκεψη μας στο ναό ,εκτελούνταν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης από

την Αρχαιολογική Υπηρεσία.

7. Κάστρο :Το μνημείο που είναι διαχρονικά δεμένο με την Άμφισσα, είναι το κάστρο. Δίνει το

παρόν σε όλες τις φάσεις της ιστορίας της, από τους αρχαίους χρόνους μέχρι την

επανάσταση του 21. Συγχρόνως όμως είναι και το πιο παραμελημένο από όλα. Η

μοναδική ολοκληρωμένη μελέτη που έχουμε είναι του Bon, η οποία δημοσιεύτηκε το 1937. Την εποχή εκείνη το κάστρο σωζότανε σε πολύ καλύτερη κατάσταση, από ότι

σήμερα και έτσι ο Bon μπόρεσε και το σχεδίασε.

Το κάστρο αποτελείται από τρείς περιβόλους. Οι δύο αποτελούν την Ακρόπολη και ο

τρίτος περιέβαλε την αρχαία πόλη.

Από την αρχαία οχύρωση σώζονται αρκετά τμήματα στην Ακρόπολη, αλλά και σε

132


διάφορα σημεία της σύγχρονης πόλης,(στην οδ. Μαρκίδου, στην οδ. Υλαίθου, κ.α. ).

Τα παλαιότερα σωζόμενα τμήματα είναι πολυγωνικά, ανήκουν στην εποχή προ της

καταστροφής της πόλης από τον Φίλιππο το 338 π.Χ. Τα νεότερα είναι ισοδομικά και

έχουν επιμελημένη τοιχοδομία και καλά προσαρμοσμένους αρμούς.

Οι Βυζαντινοί και οι Φράγκοι το επισκεύασαν χρησιμοποιώντας τους πεσμένους

δόμους και συμπληρώνοντας τα επάνω μέρη με μικρότερες πέτρες. Μέσα στην

ακρόπολη υπάρχουν λείψανα κατοίκησης, καθώς και τα ερείπια δύο πύργων,

πιθανόν βυζαντινής εποχής.

Το κάστρο της Αμφισσας (κάστρο Ωριάς) εχει κηρυχθεί προέχον βυζαντινό μνημείο

βάσει Βασιλικού Διατάγματος ΒΔ 25-2-1922 - ΦΕΚ 28/Α/26-2-1922. Ο λόφος του κάστρου είναι πευκόφυτος .

Δ.Δ. Αγ. Ευθυμίας :• Ο οικισμός έχει οικοδομηθεί πάνω στα ερείπια του τείχους και της

πόλης της αρχαίας Μυωνίας. Τμήματα του τείχους διατηρούνται στα

υπόγεια σύγχρονων οικοδομών.

Πύργος και τμήμα του τείχους είναι ορατά έξω από το βόρειο περίβολο του

νεκροταφείου.

Σύμφωνα με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/42722/2228/1-10-1991 - ΦΕΚ 878/Β/29-10-1991 “Kηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος περιοχή στα BΔ

του χωριού Aγία Eυθυμία, Eπαρχίας Παρνασσίδας Nομού Φωκίδας, 10 χλμ.

N της 'Aμφισσας, για λόγους προστασίας των λειψάνων της Mυωνίας,

αρχαίας πόλης των Λοκρών (Eσπερία Λοκρίδα). Tης σωζόμενης οχύρωσης,

που καλύπτει χώρο περίπου 300 X 250 μ. και διέρχεται σε μεγάλο μέρος από

το νεότερο χωριό της Aγίας Eυθυμίας, διασώζονται 11 ορθογώνιοι πύργοι και

πλήθος ορατών λειψάνων οικιών και δεξαμενών.”

H περιοχή οριοθετείται σε τοπογραφικό διάγραμμα (κλ. 1:5000 Γ. Y. Σ)

• Ο νεότερος ναός του Αγ. Ευθυμίου έχει οικοδομηθεί πάνω στα

ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται

τμήματα ψηφιδωτού δαπέδου και δυο παλαιοχριστιανικά κιονόκρανα.

Βορειοανατολικά του ναού είναι ορατά τμήματα αρχαίας τοιχοποιΐας.

Δ.Δ Ελαιώνα• Ο Αγιος Βασίλειος (1887), ρυθμού βασιλικής, στο ψηλότερο τμήμα

του χωριού με ξυλόγλυπτο και επιβλητικό τέμπλο

• Ο Αγιος Χαράλαμπος - Αγιος Συμεών ο Στυλίτης (1900),

133


Βυζαντινού ρυθμού, στο κάτω μέρος του χωριού και στη πλατεία 'αμπάρι' με

αξιόλογα έργα του Αγίου Ορους.

Δ.Δ. Προσηλίου :

• Στην Βίνιανη κοντά στο ναό της Αγίας Τριάδας υπάρχουν ερείπια

αρχαίου παρόδιου πύργου.

• Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου (Τριβολού) βρίσκεται στον

οικισμό Mοναστηρίου ένα χιλιόμετρο βορειοδυτικά του Προσηλίου στη θέση

Aσπρόξυλα σε υψόμετρο 1000 μ. Η Μονή χρονολογείται στους

μεταβυζαντινούς χρόνους, υπάρχουν όμως ορισμένα τμήματα που πιθανόν

να ανήκουν στην βυζαντινή εποχή. Το καθολικό ανήκει στο τύπο του

σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο. Εσωτερικά σώζονται τμήματα

τοιχογραφιών. Τα κελιά και οι βοηθητικοί χώροι είναι νεότερες κατασκευές.

Στη Μονή, σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας

κρυφό σχολειό όπου δίδαξε ο καλόγερος-λόγιος του δεκάτου ογδόου αιώνα

Γεράσιμος Λύτσικας. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση εδώ έμαθε τα πρώτα

του γράμματα, ο αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός .Με την υπουργική απόφασηΥΑ ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/41111/1080/10-7-1980 - ΦΕΚ 796/Β/22-8-1980 ο ναός I.

Mονής Kοιμήσεως Θεοτόκου κηρύχθηκε ως διατηρητέο μνημείο

μεταβυζαντινών χρόνων και με τμήμα πιθανώς βυζαντινών χρόνων, και

ορίστηκε ζώνη προστασίας σε ακτίνα 500 μ. γύρω από τη Mονή, για να

προστατευθεί το μνημείο και το περιβάλλον αυτό ελατόδασο

Δ.Δ. Σερνικακίου :

• Ναός Παναγίας (Κοίμηση Θεοτόκου), 19ου αι., μονόχωρη ξυλόστεγη

βασιλική. Σε απόσταση 20μ. βόρεια του ναού υπάρχουν λείψανα αρχαίου

παρόδιου πύργου.

• Ναός Αγ. Πολυκάρπου, νεοτέρων χρόνων. Σε κοντινή απόσταση

υπάρχει παρόδιος αρχαίος πύργος.

3.2.3.β. Μνημεία νεώτερων χρόνων-παραδοσιακοί οικισμοί

Δ.Δ. Αμφισσας :Ναοί 1. Μητροπολιτικός ναός – Ευαγγελισμός ΘεοτόκουΗ Αμφισσα ως έδρα επισκοπής αναφέρεται για πρωτη φορά στην Δ Οικουμενική

134


σύνοδο της Χαλκιδόνας το 451 μ.χ.και συνεχίζει καθ όλη την εποχή της

Φραγκοκρατίας αλλα και κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας με μικρές διακοπές

Ο ναός του Ευαγγελισμού βρίσκεται στο κέντρο της Άμφισσας και λειτουργεί ως

μητροπολιτικός ναός της πόλης.Οικοδομήθηκε το χρονικό διάστημα 1859-

1869.σύμφωνα με την υπάρχουσα ύ επιγραφή Πρόκειται για σταυροειδή βασιλική

μετά τρούλου μεγάλων διαστάσεων, με δύο καμπαναριά ενσωματωμένα στην

πρόσοψή του ναού, ο οποίος ανατολικά απολήγει σε τρεις ημιεξαγωνικές αψίδες.

Είναι κτισμένος με λιθοδομή που έχει καλυφθεί με επίχρισμα. Το τέμπλο, ο

επισκοπικός θρόνος και ο άμβωνας είναι ξυλόγλυπτα. Ο ναός οικοδομήθηκε στη

θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ, από την οποία έχει

διασωθεί στο βόρειο εξωτερικό χώρο του ναού το Βαπτιστήριο διακοσμημένο με

ψηφιδωτά ρωμαϊκής και χριστιανικής εποχής για το οποίο έχουμε ήδη αναφέρει

περιγραφή.

Ο ναός του Ευαγγελισμού στην Άμφισσα αποτελεί συνέχιση του αυστηρού ύφους της

βυζαντινή παραδόσεως και είναι μοναδικό έργο θρησκευτικής τέχνης των τελευταίων

χρόνων.

Η αξία του Ναού έγκειται αφ' ενός στο ότι αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της

αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα και αφ' ετέρου στον εσωτερικό του διάκοσμο, με

κυρίαρχο στοιχείο το τοιχογραφικό έργο του καθηγητή ζωγράφου και αγιογράφου Σπύρου Παπαλουκά. Έξι χρόνια χρειάστηκαν (1927-1932) για να ολοκληρωθεί το

αριστουργηματικό αυτό έργο. Στο θόλο του τρούλου διακρίνεται επιβλητικός ο

Παντοκράτωρ και σε κάθε γωνιά της βάσεως οι 4 Ευαγγελιστές. Στο μέσον του Ιερού,

δεσπόζει η Πλατυτέρα. Σκηνές από το βίο του Χριστού καλύπτουν το υπόλοιπο

μέρος του Ναού από τη Γέννηση και τη Βάπτιση μέχρι την Σταύρωση και την

Ανάσταση. Απόστολοι, Αρχάγγελοι, Άγιοι και Μεγαλομάρτυρες κοσμούν ενδιάμεσα

τις παραστάσεις. Στην πρόσοψη του γυναικωνίτη η Κοίμηση της Θεοτόκου

συμπληρώνει το μεγαλειώδες έργο.

Το έργο έχει διαβρωθεί και φθαρεί κατά το ήμισυ λόγω κακής μονώσεως της στέγης.

Ο Ι. Ν. Ευαγγελισμού Αμφίσσης έχει χαρακτηριστεί ως κτίριο χρήζον ειδικής

κρατικής προστασίας, με την κατωτέρω υπουργική απόφαση ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ26/ΚΗΡ/36302/1097/8-8-2000 - ΦΕΚ 1080/Β/31-8-20002.Αγ. Νικόλαος, Τρίκλιτη βασιλική τουρκοκρατίας, έχει ανακαινισθεί.

3. Κοίμηση Παναγίας, Τρίκλιτη βασιλική τουρκοκρατίας, έχει ανακαινισθεί.

4. Αγ. Ανάργυροι Νεκροταφείου, Τουρκοκρατίας, ανακαινίστηκε το 1860.

5.Αγ. Τριάδα (Αγ. Τρίμη), Βασιλική με κεραμοπλαστικές διακοσμήσεις,

Τουρκοκρατίας, εντός του ελαιώνα.

6.Αγ. Γεώργιος, Νεωτέρων χρόνων, στο λόφο Κόφινα.

135


Βρύσες-πηγές

1.Βρύση “Φλεντζαλά” στην οδό Υλαίθου (συνοικία Μάνδρα) κοντά στον Αγ.

Ιωάννη στο συγκρότημα της οικίας Φλεντζαλά, ,το οποίο είναι ένα από τα

παλαιότερα οικοδομήματα της πόλης, βρίσκεται η πρώτη δημοτική βρύση

κατασκευασμένη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας από τον μεγαλέμπορο Aναγνώστη

Kανάκη . Η ομώνυμη βρύση «Φλεντζαλά« που συνδέεται στενά με τη λαϊκή

παράδοση του τόπου είναι εντοιχισμένη στο μαντρότοιχο του κτιρίου . Μπροστά από

το κτίριο και τη βρύση βρίσκεται πλατεία στενά δεμένη με την ιστορία της πόλης.

Όλος ο χώρος (κτίριο - βρύση - πλατεία) έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο

μνημείο με την υπ.αρ ΥΑ ΥΠΠΕ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1221/19224/24-5-1985 - ΦΕΚ 403/Β/28-6-1985 υπουργική απόφαση.

2.Βρύση Κοκκίνου, η καλύτερα διατηρημένη,επι της οδου Ποσειδώνος – πλήσιον

παλαιοχριστιανικής βασιλικής και Νομαρχίας στο κτίριο Κοκκνου. Με την Υπουργική

απόφαση ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2563/42594/7-7-1997 - ΦΕΚ 847/Β/24-9-1997 η βρύση

Κοκκίνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις

του Ν 1469/50 , διότι αποτελεί αξιόλογο τεχνικό έργο του περασμένου αιώνα,

δομημένο σύμφωνα με την τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική, σημαντικό για την μελέτη της

ιστορίας της αρχιτεκτονικής.

3.Πηγή Ωριάς, στο Κάστρο.

4.Πηγή Αρτέμιδος στην τοποθεσια Πηγάδια διπλα στην πηγη Οργιάς

5 Πηγή Κατρέλη στον περιβολο του Ναού των Αγ.Αναργύρων

6 Βρύση Παπανάνου (Μπακαλιό) στην οικία Παπανάνου στην οδό Υλαίθου

(συνοικία Μάντρα)

Παραδοσιακός ΟικισμόςΠαρόλο που η Άμφισσα είναι μια πόλη με ιστορία πολλών αιώνων και διαθέτει ένα

ιδιαίτερο χρώμα το οποίο οφείλεται στα πολλά διασωθέντα κτίρια από παλαιότερες

εποχές, δυστυχώς δεν υπάρχει μέχρι σήμερα θεσμοθετημένος παραδοσιακός

οικισμός.Αρκετά από τα κτιρια έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα ενώ υπάρχουν

πολλά κτίρια τα οποία αν και διαθέτουν ιδιαίτερα αρχιτεκτονικά στοιχεία δεν ανήκουν

στην κατηγορία των διατηρητέων. Εντυπωσιακή είναι η συνοικία της Χάρμαινας ή

Ταμπάκικα όπου υπάρχουν ακόμη και σήμερα παραδοσιακές βιοτεχνίες

(Βυρσοδεψία) και τα ιδιόρρυθμα κτίρια που βρίσκονται εκεί χρονολογούνται από την

εποχή τηςΤουρκοκρατίας. Η συνοικία της Χάρμαινας έκτασης περίπου 10,5

στρέμματων αποτελείται από έναν συνεκτικό ιστό κτιρίων με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική

42 απο τα οποία μάλιστα έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα βάσει της Υπουργικής

136


Απόφασης ΥΑ 51771/4562/88 ( ΦΕΚ 64/Δ/2-2-89). Επιπλέον εντος της πόλεως της Άμφισσας έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα άλλα

31 κτίρια. Συνολικά στο Δ. Άμφισσα έχουν χαρακτηριστεί 73 κτίρια

Κηρυγμένα Αξιόλογα Αρχιτεκτονικά ή Φυσικά ΣτοιχείαΣτην Άμφισσα εκτός απο τα προαναφερθέντα κτίρια της Χάρμαινας υπάρχουν

διάσπαρτα άλλα 31 κτίρια κυρίως Λαϊκού τύπου, αλλά και Νεοκλασικού, τα οποία

έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα με υπουργικές αποφάσεις.Συνολικά στην Άμφισσα

έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα 73 κτίρια τα οποία εμφανίζονται με τα στοιχεία τους

στον πίνακα που ακολουθεί:

137


Α/Α ΟΝΟΜΑ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠ. ΑΠΟΦΑΣΗ ΦΕΚ ΦΟΡΕΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ1 ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 1 ΔΙΛΑΠ/Γ/2148/29551/13/6/1997 824/Β/15/9/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας2 ΤΡΙΑΝΤΗ ΜΑΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ 5 ΔΙΛΑΠ/Γ/1500/21151/22/4/1997 395/Β/16/5/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας3 ΒΡΥΣΗ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑ ΔΙΛΑΠ/Γ/2563/42594/7/7/1997 847/Β/24/9/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας4 ΤΑΡΑΤΣΑ ΙΩΑΝ. & ΒΑΣ. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 26 & ΓΑΤΟΥ ΔΙΛΑΠ/Γ/2004/34888/27/6/1995 655/Β/26/7/1995 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας5 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ 1 ΔΙΛΑΠ/Γ/554/26713/12/5/1998 627/Β/23/6/1998 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας6 ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΧΡΥΣ. ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΣΑΛΩΝΩΝ 9 ΔΙΛΑΠ/Γ/1549/22887/10/5/1999 1045/Β/4/6/1999 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας7 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΔΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ 8 ΔΙΛΑΠ/Γ/183/37653/23/7/1998 840/Β/12/8/1998 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας8 ΔΑΛΑΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΑΤΟΥ & ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ ΔΙΛΑΠ/Γ/4697/7313/3/2/1998 177/Β/25/2/1998 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας9 ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ - ΔΕΔΟΥΣΗ ΔΙΑΚΟΥ 35 ΔΙΛΑΠ/Γ/2024/29450/22/5/1997 634/Β/30/7/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας

10 ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΕΠ. ΔΑΥΙΔ 8 ΔΙΛΑΠ/Γ/4673/19229/16/3/1999 590/Β/7/5/1999 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας11 ΓΑΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ 4 ΔΙΛΑΠ/Γ/2570/42767/26/8/1998 986/Β/18/9/1998 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας12 ΞΗΡΟΥ ΗΛΙΑ ΚΑΦΑΝΤΖΑΚΗ 2 ΔΙΛΑΠ/Γ/4672/19230/16/3/1999 590/Β/7/5/1999 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας13 ΚΑΠΡΑΛΟΥ Β. ΚΟΚΑΛΗ 4 ΔΙΛΑΠ/Γ/1776/42098/27/7/1995 799/Β/14/9/1995 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας14 ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΟΚΚΑΛΗ 8 ΔΙΛΑΠ/Γ/4993/16409/29/3/2000 511/Β/7/4/2000 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας15 ΚΟΡΔΩΝΗ ΚΟΡΔΩΝΗ & Ι. ΓΑΤΤΟΥ ΔΙΛΑΠ/Γ/843/14309/17/5/1985 350/Β/31/5/1985 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας16 ΚΟΜΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΚΙΔΟΥ & ΣΤΑΛΛΟΥ 2 ΔΙΛΑΠ/Γ/2144/29508/17/6/1997 755/Β/28/8/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας17 ΛΥΤΡΑ (ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ) ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ& ΕΠ.ΦΙΛΟΘΕΟΥ ΔΙΛΑΠ/Γ/2146/29510/13/6/1997 745/Β/25/8/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας18 ΑΡΑΠΟΠΟΥΛΟΥ ΗΛΙΑ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ 7 & Ν. ΚΟΚΚΑΛΗ ΔΙΛΑΠ/Γ/1994/29469/15/5/1997 .674/Β/8/8/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας19 ΚΟΥΛΟΒΑΤΙΑΝΟΥ Γ. ΠΛ. ΔΗΜΑΡΧΕΙΟΥ 19 ΔΙΛΑΠ/Γ/2145/38048/30/6/1997 708/Β/19/8/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας20 ΜΑΣΤΡΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘ.

(ΚΑΦΕΝΕΙΟ)ΠΛ. ΚΕΧΑΓΙΑ ΑΜΦΙΣΣΑ ΔΙΛΑΠ/Γ/4265/56114/3/12/1991 1059//31/12/1991 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας

21 ΜΑΣΤΡΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘ.. ΠΛ. ΚΕΧΑΓΙΑ 3 ΔΙΛΑΠ/Γ/1986/29483/5/5/1997 674/Β//8/8/1977 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας22 ΣΤΑΛΛΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ

(Ι.ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΦΩΚΙΔΟΣ)ΣΤΑΛΛΟΥ 8 ΔΙΛΑΠ/Γ/4674/19232/17/3/1999

191/1999590/Β/7/5/1999 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας

138


Α/Α ΟΝΟΜΑ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠ. ΑΠΟΦΑΣΗ ΦΕΚ ΦΟΡΕΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ23 ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΖΕΜΑΛΑ 11 ΔΙΛΑΠ/Γ/3148/191/20/11/1990 20/Β/28/1/1991 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας24 ΜΟΥΣΑΧΛΑΕΙΔΗ Ε. ΦΡΟΥΡΙΟΥ 1 ΔΙΛΑΠ/Γ/2147/29554/10/6/1997 824/Β/15/9/1997 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας25 ΤΣΙΚΝΗ - ΛΙΑΚΟΥ ΦΡΟΥΡΙΟΥ 19 ΔΙΛΑΠ/Γ/2173/37927/19/7/2000 1029/Β/22/8/2000 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας26 Π. ΕΥΘ. ΦΡΕΝΤΖΑΛΑΣ

( Η ΒΡΥΣΗ & Η ΠΛΑΤΕΙΑ)ΠΛ. ΦΡΕΝΤΖΑΛΑ ΔΙΛΑΠ/Γ/1221/19224/24/5/1985 403/Β/28/6/1985 ΥΝΜΤΕ Στ. Ελλάδας

27 ΑΘΗΝΑ,ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΣΤΑΝΑ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ 5 ΥΠΠΟ/685355/1924 1353/Β/2006

28 ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΣΧΟΙΝΑΣ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ 21 28218/7742/2000 849/Δ/2000

29 ΕΥΜ ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ-ΗΛ.ΣΤΑΙΚΟΥ ΣΑΛΩΝΩΝ 14 &ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ 191/1999

30 ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ 2 ΠΛ.ΚΕΧΑΓΙΑ

150/1997 531/Δ/1997

31 ΜΟΥΣΑΧΛΑΕΙΔΗ-ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΙΑΚΟΥ 35 70483/2836/96 530/Δ/1996

139


ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΗ ΧΑΡΜΑΙΝΑ

Α/Α ΟΝΟΜΑ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠ. ΑΠΟΦΑΣΗ ΦΕΚ ΦΟΡΕΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΥΠΟΣ ΚΗΡΥΞΗΣ

1 ΕΥΘ. ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο2 ΣΠΥΡΟΣ ΡΕΚΑΪΤΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο3 ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΓΑΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο4 ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΑΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο5 ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΓΑΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο6 ΚΩΝ/ΝΟΣ & ΝΙΚ. ΓΑΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο7 ΚΩΝ/ΝΟΣ & ΝΙΚ. ΓΑΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο8 ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΖΟΥΜΑΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο9 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο

10 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΑ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο11 ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΕΛΕΛΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο12 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΕΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο13 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο14 ΕΥΑΓΓ. ΚΑΤΣΙΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο15 ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΚΑΤΣΙΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο16 ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΤΣΙΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο17 ΑΘ. ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο

140



18 ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΟΛΥΖΩΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο19 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο20 ΑΦΟΙ ΠΑΠΑΘΕΟΧΑΡΗ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο21 ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΚΑΤΣΙΜΠΡΑ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο22 ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΝΤΟΡΤΟΥ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο23 ΑΦΟΙ ΝΤΟΡΤΟΥ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο24 ΣΠΥΡΟΣ ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο25 ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΚΙΜΟΥΣΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο26 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο27 ΗΛΙΑΣ ΓΕΡΕΝΤΕΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο28 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο29 ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΛΙΚΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο30 ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΡΙΑΝΤΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο31 ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΕΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο32 ΗΛΙΑΣ ΓΚΙΜΟΥΣΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο33 ΗΛΙΑΣ ΓΚΙΜΟΥΣΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο34 ΑΦΟΙ ΓΕΡΕΝΤΕ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο35 ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΛΙΚΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο36 ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο37 ΣΠΥΡΟΣ ΜΗΤΣΟΜΠΟΝΟΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο

38 ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΚΙΜΟΥΣΗΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο

39 ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΛΙΑΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο



141



42 ΔΗΜΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΧΑΡΜΑΙΝΑ 81771/4562/88 64/Δ/2-2-89 ΥΝΜΤΕ Στερεάς Ελλάδας -ΥΠΕΧΩΔΕ Νεώτερο μνημείο

43 ΤΟΥΛΑΣΙΔΙ & ΚΡΗΝΗ ΧΑΡΜΑΙΝΑ ΔΙΛΑΠ/Γ/19806/2597/30/7/1977 902/Β/77 24 η ΕΒΑ Νεώτερο μνημείο

142


Αξιόλογα Φυσικά ή Αρχιτεκτονικά Στοιχεία εκτός των ΚηρυγμένωνΗ Άμφισσα, πόλη με πλούσιο ιστορικό παρελθόν, διαθέτει πολλά αξιόλογα απο

αρχιτεκτονικής και ιστορικής άποψης κτίρια τα οποία βρίσκονται σε όλη την έκταση

της παλιάς πόλης. Επιπλέον εξαιτίας της μορφολογίας της περιοχής μπορεί κανείς

να διακρίνει σε όλη την πόλη αξιόλογα φυσικά στοιχεία τα οποία δίνουν σ’ αυτή ένα

ιδιαίτερο «χρώμα».

Έτσι εκτός από τα κηρυγμένα διατηρητέα κτίρια και αρχιτεκτονικά στοιχεία έχουν

καταγραφεί και έχουν ήδη προταθεί προς κήρυξη από τις αρμόδιες υπηρεσίες κτίρια

των οποίων τα στοιχεία εμφανίζονται στον πίνακα που ακολουθεί:

143


Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ1 ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ Λ. ΣΑΛΩΝΩΝ

(3 ΚΤΙΡΙΑ)ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

2 ΤΖΑΜΤΖΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΕΠ. ΔΑΥΙΔ 2 &ΠΛ. ΚΕΧΑΓΙΑ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

3 ΚΑΛΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΛ. ΚΕΧΑΓΙΑ 14 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

4 ΚΟΝΙΑΚΟΣ ΧΡ. ΜΑΧΑΙΡΑ & ΔΙΑΚΟΥ & ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ


5 ΛΑΚΑΦΩΣΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ & ΛΑΚΑΦΩΣΗ ΛΕΛΟΥΔΙΑ

ΜΑΧΑΙΡΑ &ΔΙΑΚΟΥ 40


6 ΡΕΚΑΪΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑ 14 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

7 Ι.ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ 13 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

8 ΝΙΑΧΟΠΕΤΡΟΣ Ι. ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ 15 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

9 ΚΑΝΑΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΘΟΑΝΤΟΣ & ΛΙΑΝΟΛΟΠΟΥΛΟΥ 2


10 ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΟΑΝΤΟΣ & ΣΤΑΛΛΟΥ 4 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

11 ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑ Γ. ΣΤΑΛΛΟΥ ΑΡ. ΣΤΑΛΛΟΥ(2 ΚΤΙΡΙΑ)


12 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΣΤΑΛΛΟΥ & ΓΙΑΓΤΖΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

13 ΜΙΧΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΑΛΛΟΥ 4 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

14 ΚΩΝ/ΝΟΣ ΠΡΙΓΓΗΣ Π. ΜΑΡΚΙΔΟΥ 5 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

15 ΓΑΤΟΣ Π. ΜΑΡΚΙΔΟΥ 3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

16 ΛΙΑΝΟΥ ΛΟΠΟΥΛΟΥ & Π. ΜΑΡΚΙΔΟΥ


17 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Ι. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 2 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

18 ΑΛΕΞΙΟΥ ΚΕΧΑΓΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

19 ΠΟΥΛΟΣ ΚΕΧΑΓΙΑ & ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ


20 ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΕΥΘΥΜΙΑ & ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

ΚΕΧΑΓΙΑ 12 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

21 ΑΝΤΡΩΝΟΣ ΗΛΙΑΣ ΚΕΧΑΓΙΑ 14 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ

144


Α/Α ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

22 ΔΕΛΜΟΥΖΟΣ ΗΛΙΑΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 11 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

23 Π. ΦΟΥΣΕΚΗΣ ΥΛΑΙΘΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

24 ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΥΛΑΙΘΟΥ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

25 ΑΛΕΞΑΝΔΡΗΣ Γ. ΔΑΛΑΡΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

26 ΚΩΝ/ΝΑ ΔΥΟΒΟΥΝΙΩΤΗ & ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ (2 ΚΤΙΡΙΑ)


27 ΣΗΡΓΟΥΝΙΩΤΗΣ ΔΥΟΒΟΥΝΙΩΤΗ 6 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

28 Φ. ΤΣΟΥΜΗΣ ΔΥΟΒΟΥΝΙΩΤΗ 17 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

29 ΚΑΣΤΑΝΑΣ ΑΦ. ΠΑΓΟΥ 3 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

30 ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ

Λ. ΣΑΛΩΝΩΝ 11 ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

31 ΓΑΖΗΣ ΗΛΙΑΣ ΠΛ. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΟΥ

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ1 ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ

(ΔΩΡΕΑ ΓΙΔΟΓΙΑΝΝΟΥ)ΠΛ. ΚΕΧΑΓΙΑ

Από τον κατάλογο των κτιρίων που έχει προτείνει το ΥΠΕΧΩΔΕ, το υπ.αρ. 13

(Οικία Μίχου Πέτρου) και τουπ. αρ. 17 (Οικία Παπαδόπουλου Ι. Αθανασίου) έχουν

κατεδαφιστεί.

Δ.Δ. Αγίας ΕυθυμίαςΤο κτίριο όπου γεννήθηκε ο λογοτέχνης Γιάννης Σκαρίμπας έχει χαρακτηριστεί

ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται κρατική προστασία, σύμφωνα με τις

διατάξεις του Ν 1469/1950 επειδή συνδέεται με ένα από τους αξιολογότερους

Έλληνες λογοτέχνες του 20ού αιώνα Για την προστασία και διατήρηση του έχει

εκδοθεί η υπουργική απόφαση ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/1374/26708/12-5-1998 - ΦΕΚ 627/Β/23-6-1998. Το κτίριο αποτελεί ιδιοκτησία της Κοινότητας Αγ. Ευθυμίας

και έχει αναπαλαιωθεί.

Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου Το παλαιό σχολείο Aγίου Γεωργίου με την υπουργική απόφαση ΥΑ

145


ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/2291/39404/6-8-1992 - ΦΕΚ 546/Β/2-9-1992 χαρακτηρίζεται ως

έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική

προστασία, σύμφωνα με τις διατάξεις του N 1469/50, διότι πρόκειται για

αξιολογότατο νεοκλασικό κτίριο, αντιπροσωπευτικό δείγμα της εξέλιξης της

αρχιτεκτονικής στον τομέα των σχολικών κτιρίων, που είναι άμεσα συνδεδεμένο με

τις μνήμες των κατοίκων της περιοχής .Το σχολείο δεν λειτουργεί από το 1973 και

έχει ερειπωθεί.

3.2.4. Αρχιτεκτονικό περιβάλλον3.2.4.1 Αμφισσα

Το κύριο κυκλοφοριακό δίκτυο αποτελείται απο τρείς βασικούς άξονες οι

οποιοι έχουν αφετηρία την κεντρική πλατεία Ησαια .Ο πρώτος εξ αυτων η

Λεωφόρος Σαλώνων με αφετηρία την κεντρική πλατεία Ησαια εκτείνεται νοτιο

ανατολικά έως τον ισόπεδο κυκλοφοριακό κόμβο στην εισοδο της πόλης.Απο το

σημείο αυτο συνεχίζεται προς την ίδια κατεύθυνση αποτελώντας προέκταση του

οδικού άξονα Αμφισσας –Δελφων-Ιτέας Ο δεύτερος οδικός άξονας η οδός Εθνικής

Αντιστάσεως ουσιαστικά ενώνει το κέντρο της πόλης με το νότιο τμήμα της οπου

βρίσκεται και το Νοσοκομείο .Ο τρίτος η οδός Γιδογιάννου κατευθύνεται απο το

κέντρο βορειοανατολικά μέχρι την διασταυρωση της με την περιμετρική Λεωφόρο

Καραμανλή η οποία συνεχίζεται ως ο κύριος οδικός άξονας Αμφισσας- Λαμίας.Το

υπόλοιπο οδικό δίκτυο λόγω και του φυσικού ανάγλυφου του εδάφους της πόλης

διαμορφώνει στις περιοχές με μεγάλες κλίσεις έναν πυκνό οικιστικό ιστό με μικρά

εξυπηρετούμενα οικοδομικά τετράγωνα .

Στην Αμφισσα παρουσιάζεται η ρυμοτομική ιδιομορφία οι διασταυρώσεις

των δρόμων να σχηματίουν σε πολλές περιπτώσεις οικοδομικά τρίγωνα.Αν και

υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο από πολύ παλιά, λόγω της κακής

εφαρμογής του, υπάρχουν δρόμοι αδιάνοιχτοι με αποτέλεσμα την κακή κυκλοφορία

και την άναρχη δόμηση.

Στην Άμφισσα δεν υφίσταται διαγράμμα εφαρμογής και υψομετρικής μελέτης παρόλο που είναι πόλη με έντονο ανάγλυφο. Στο κάστρο το οποίο δεσπόζει στο

λόφο στο αριστερο άκρο της πόλης και καλύπτεται απο πυκνη βλάστηση δεν έχουν

γίνει έργα ανάδειξης του ούτε έχουν ληφθεί προστατευτικά μέτρα όσον αφορά την

παραμονή των επισκεπτών στα απόκρυμνα σημεία του. Παρ΄αυτά θεωρείται σημείο

αναφοράς των κατοίκων της πόλης και θα μπορούσε να αποτελέσει πόλο έλξης των

επισκεπτών ιδίως για την πανοραμική θέα του πρός τον μοναδικό ελαιώνα του

Κρισσαίου πεδίου και την παραλιακή ζώνη της Ιτέας.

Η πόλη επεκτάθηκε απο τις παρυφές του κάστρου της προς νότο έως τις

146


καλλιεργούμενες εκτάσεις του καταλαμβάνει ο ελαιώνας . Δυνατότητα εξάπλωσης της

κατά το ανατολικό και δυτικό όριον της δεν υπήρχε λόγω των μεγάλων ορεινών

όγκων που περικλείουν την περιοχή.

Ο ιστός της πόλης κάτω απο το κάστρο έχει τα χαρακτηριστικά του παραδοσιακού ,

ακολουθεί το φυσικό ανάγλυφο του εδάφους και οι διαδρομές φαίνεται να έχουν

μείνει αναλλοίωτες απο παλαιότερα

Χαρακτηριστικός δρόμος η οδός Φρουρίου η οποία με αφετηρία την πλατεία Κεχαγιά

και ακολουθώντας πολυσχιδή διαδρομή καταλήγει στην υποτυπώδη είσοδο του

κάστρου.

Πολλοί δρόμοι εχουν έντονες κλίσεις και διαμορφώνονται με σκαλοπάτια

Απο τις συνοικίες της Αμφισσας παλαιότερη είναι η κεντρική η λεγόμενη Μαντρα ονομασία που υποδηλώνει ότι η πόλη περιβάλλονταν απο αρχαία τείχη τα οποία

ήταν εμφανή κατα τον 18ο αιώνα και τμήματα των οποίων είναι ορατά και σήμερα σε

κάποια σημεία της πόλης. Η Μαντρα εκτείνεται απο την πλατεία Κεχαγιά έως την

πλατεία Ησαία περικλείοντας τον μητροπολικο ναό και την αγορά της πόλης. Η

πλατεία Κεχαγιά αποτελούσε παλαιότερα το κέντρο της πόλης γεγονός που είναι

έκδηλο από τα παλαιά εμπορικά καταστήματα ,παραδοσιακά καφενεία, και δημόσια

κτίρια με σημαντικότερα το Δημοτικό κατάστημα και την Νομαρχια.

Η συνοικία Γκιρίζι βρίσκεται στο βόρειοανατολικο τμήμα της πόλης και κάτω

απο το κάστρο απο την οποία περνούσε το αυλάκι του Υδραγωγείου(Γκιρίζ στα

τουρκικα σημαίνει υπόνομος).

Οι Οθωμανοί για λόγους ασφαλείας είχαν την συνήθεια να κατοικούν είτε μέσα στα

φρούρια είτε κοντα σε αυτά σε ιδιαίτερες συνοικίες για τον λόγο αυτό στην Αμφισσα

η παλαιά τουρκική συνοικία ήταν το Ριζόκαστρο ακριβώς κάτω απο τα τείχη του

κάστρου.

Η συνοικία της Τέχολης στα νοτιοδυτικά δημιουργήθηκε αργότερα απο

μετεγκατάσταση των κατοικων του συνοικισμού Κουσκια .Ο προσφυγικός συνοικισμος στο βόρειο τμήμα της πόλης στις παρυφές του λόφου Κόφινα στη θέση

Καμίνια δημιουργήθηκε απο την εγκατάσταση των Ελλήνων προσφύγων απο την Μ.

Ασίας μετα το 1922.

Τέλος η γραφική συνοικία της Χάρμαινας στα βορειοδυτικά κάτω απο το κάστρο

δημιουργήθηκε στα μέσα του 17ουαιώνα απο την εγκατάσταση τεχνιτών κυρίως

βυρσοδεψών (ταμπάκιδων) της πολίχνης Χάρμαινα της Θεσσαλίας .Οι κάτοικοι της

συνοικίας λογω της ξένης καταγωγής τους αλλά και του ταπεινού επαγγέλματος τους

ζούσαν απομονωμένοι δημιουργώντας ένα περιβάλλον “γκέτο” αποτελούμενο απο

έναν πολύπλοκο οικιστικό ιστό κτιρίων με χρήση κατοικίας- εργαστηρίων .

Η πρόσβαση γίνεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μέσω του οδικού δικτύου της

147


πόλης καθώς και με ένα σύστημα από σκάλες και πεζόδρομους που εξυπηρετεί το

σύνολο των κατοίκων περιμετρικά της συνοικίας.Ο πυρήνας του οικισμού είναι η

πλατεία με το Τουλασίδι κτίσμα που οι βυρσοδέψες έπλεναν τα δέρματα στο νερό

της πηγής του. Ο οικισμός εξαπλώνεται ακτινωτά ακολουθώντας την εδαφική

διαμόρφωση. Οι περισσότερες βιοτεχνίες έχουν κτιστεί σε χαμηλότερη στάθμη από

αυτή της πηγής ώστε να είναι δυνατή η μεταφορά του νερού (που χρησιμοποιούνταν

στην διαδικασία παραγωγής των δερμάτων καθώς και για την απομάκρυνση των

κατάλοιπων ) στο εσωτερικό τους, χωρίς μηχανικά μέσα, ακολουθώντας την ροή του

ρέματος. Η δόμηση είναι πυκνή και ακολουθεί το συνεχές σύστημα. Τα κτίρια δεν

διαφοροποιούνται αισθητά ως πρός το μέγεθος, το ύψος ή την μορφολογία και

συγκροτούν ένα σχετικά ομοιογενές οικιστικό σύνολο.

Οι δρόμοι της συνοικίας έχουν πεζοδρομηθεί τα τελευταία χρόνια, είναι λιθόστρωτοι

το πλάτος τους κυμαίνεται από 1,70-5,5 μ. και καταλήγουν όλοι στην πλατεία. Λόγω

της ομαλής τους κλίσης προσφέρονται για περίπατο. Η πυκνή δόμηση του οικισμού

σε συνδυασμό με την μορφολογία του εδάφους, προσθέτουν σημαντικά στην

αισθητική του αξία.

Οι πρόσφατα ενταχθείσες περιοχές οικοδομήθηκαν με ελλείψεις όσον αφορά την

τεχνική και κοινωνική υποδομή και η μη διάνοιξη των δρόμων του εγκεκριμένου

σχεδίου συντελεί στην υποβάθμιση τους και ευνοεί την αυθαίρετη δόμηση.

Αρχιτεκτονική τυπολογίαΗ πόλη της Αμφισσας πλην των νεοδομημένων τμημάτων της διατηρεί

στον οικιστικό της ιστό μεγάλο αριθμό παλαιών κτιρίων διατηρητέων η μη , ουτως

ώστε να διακρίνονται οι τύποι κτιρίων που συνθέτουν τον αρχιτεκτονικό της

χαρακτήρα.

Στην Αμφισσα διακρίνονται οι εξής τύποι κτιρίων

• Λαικά

• Λαικά- Νεοκλασσικά

• Νεοκλασικά

• Ταμπάκικα

• Σύγχρονα

Λαικά χαρακτηρίζονται αυτά που κατασκευάστηκαν απο ανώνυμους λαικούς τεχνίτες , με βάση τους παραδοσιακούς τρόπους δόμησης οσον αφορά το υλικά και

την διαρρύθμιση.

Στην Άμφισσα έχει αναπτυχθεί μια τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική με αρκετά κοινά

χαρακτηριστικά με τις υπόλοιπες περιοχές του Ν. Φωκίδας. Αυτό οφείλεται στην

συγγενική οικοδομική δραστηριότητα που είχε σκοπό να εξυπηρετήσει κοινές

148


ανάγκες, και στη σχετική απομόνωση της περιοχής μέσα στην ιστορική της πορεία,

που την προφύλασσε από σημαντικές εξωτερικές επιδράσεις. Βασικά παράγοντες

για την πραγματοποίηση της λαϊκής αρχιτεκτονικής είναι τα υλικά κατασκευής, οι

τεχνίτες και το φυσικό περιβάλλον.

Τα κατασκευαστικά υλικά είναι η πέτρα που βρίσκεται άφθονη στα γύρω βουνά, οι

χωματόπλιθες, το ξύλο, και αργότερα το σίδερο. Οι τεχνίτες Ηπειρώτες στην

καταγωγή έρχονταν στην περιοχή ύστερα από πρόσκληση του ιδιοκτήτη. Αργότερα

την τέχνη την έμαθαν κάτοικοι της Αμφισσας και των γύρω χωριών και σιγά-σιγά

τους εκτόπισαν. Την κατασκευή και διακόσμηση των νεοκλασικών επιμελήθηκαν

τεχνίτες από τα μεγάλα αστικά κέντρα και από το εξωτερικό (κυρίως Ιταλία).

Ο χαρακτηριστικός τύπος της λαϊκής αρχιτεκτονικής των κτιρίων της Άμφισσας είναι

το σπίτι με την τετραγωνική κάτοψη που είναι συνήθως διόροφο. Το ισόγειο

χρησιμοποιούταν ως χώρος αποθήκευσης ή σαν στάβλος σήμερα όμως τα

περισσότερα ισόγεια αυτών των σπιτιών κατοικούνται.

Η πρόσβαση μεταξύ ισογείου και ορόφου γίνεται με εξωτερική σκάλα συνήθως

πέτρινη. Στα αρχοντικά σπίτια που είχαν βοηθητικούς χώρους στο υπόγειο και

περιμετρικά του σπιτιού η πρόσβαση γίνεται με εσωτερική σκάλα.

Η διαρρύθμιση του χώρου στο εσωτερικό του σπιτιού εμφανίζεται με κεντρικό

διάδρομο ή χώλ εισόδου και τα δωμάτια (2-4) είναι περιμετρικά. Πολύ σημαντικό

μορφολογικό και δομικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τις όψεις των σπιτιών είναι το

κεντρικό μπαλκόνι στον όροφο. Σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε χαγιάτι στον

όροφο συνήθως προς την εσωτερική αυλή .

Οι στέγες είναι τετράρριχτες, ενώ τα κεραμίδια βυζαντινού τύπου, τα οποία

είναι τοποθετημένα χωρίς λάσπη στο πέτσωμα της στέγης Σημαντικό επίσης

μορφολογικό στοιχείο που έπαιξε ρόλο στην τελική αισθητική εμφάνιση της κατοικίας

είναι η καμινάδα η οποία παρουσιάζεται διακριτική λιτή τετράγωνη.

Λαικά- Νεοκλασσικά είναι μια επιτηδευμένη μορφή λαικών αστικών

κτιριων με κάποια πρόσθετα νεοκλασσικά στοιχεία όπως οι κορνίζες στα παράθυρα

και τις πόρτες.Το μεγαλύτερο μέρος των κτιρίων της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής

της πόλης ανήκει στον επαρχιώτικο νεοκλασικισμό εμπλουτισμένο με παλαιότερα

λαϊκά στοιχεία.

Τα νεοκλασικά κτίσματα ανήκαν στην οικονομικά εύρωστη τάξη της εποχής

εκείνης η οποία για λόγους κοινωνικής καταξίωσης και αισθητικής ευαισθησίας ήθελε

να εμφανίζει κτίσμα διαφορετικά έναντι των άλλων με σχέδιο και τεχνίτες από τα

μεγάλα αστικά κέντρα ακόμη και από το εξωτερικό που αναλάμβαναν την

διακόσμηση του χώρου.

149


Τα νεοκλασικά κτίσματα διέπονται από τις αρχές συμμετρίας τόσο στην κάτοψη όσο

και στην όψη. Στις όψεις μπορούμε να διακρίνουμε την αλληλουχία της βάσης του

κορμού και της στέγης Xαρακτηριστικό των νεοκλασικών σπιτιών είναι η διακόσμηση

στις όψεις κυρίως όπως οι παραστάτες τα γείσα, τα διαζώματα αλλά και στο

εσωτερικό και κυρίως στην οροφή η οποία γινόταν με γύψινα ανάγλυφα ή με χρώμα.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η οροφή διακοσμείται με παραστάσεις και

χρωματίζεται με τρόπο ώστε να φαίνεται ανάγλυφη. Οι πόρτες είναι ταμπλαδωτές

και έχουν υαλοπίνακες με κιγκλίδωμα ασφαλείας Πάνω από την πόρτα κύριας

είσοδου υπάρχει φεγγίτης.Οι πόρτες και τα παράθυρα πλαισιώνονται με κορνίζες

απο σοβά. Επιπλέον χαρακτηριστικά τους είναι

• τα μαρμάρινα φουρούσια

• οι εξώστες με σιδερένια κιγκλιδώματα,

• οι περσίδες,

• οι πορτασιές

• οι καρυάτιδες

• οι λεοντοκεφαλές.

• τα ανθρωπόμορφα ή φυτόμορφα ακροκέραμα τπου ολοκληρώνουν

αισθητικά τα ακραία μέρη της στέγης..

Τα αμιγή νεοκλασικά κτίσματα στην Άμφισσα είναι λίγα τα οποία στο ισόγειο έχουν

κυρίως μαγαζιά, με ταμπλαδωτά κουφώματα, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου το

ισόγειο ήταν κατοικία. Η εισβολή του κλασικισμού στην περιοχή αναχαιτίσθηκε για

δύο κυρίως λόγους. Αφ' ενός μεν γιατί η περιοχή γενικότερα του Ν. Φωκίδας ήταν

απομονωμένη και απρόσιτη αφ' ετέρου δε επειδή είχε αναπτυχθεί ισχυρή λαϊκή

τοπική αρχιτεκτονική. Οι λαϊκοί τεχνίτες έχοντας οικονομικά συμφέροντα δεν

έβλεπαν με καλό μάτι κάθε καινοτομία οικοδομική και αρχιτεκτονική. Παρόλα αυτά

όμως η τοπική λαϊκή τέχνη αναπτύχθηκε και δημιουργήθηκαν αξιόλογα κτίσματα με

αποτέλεσμα να αποκτήσει η Άμφισσα κάποια σοβαρή αρχιτεκτονική φυσιογνωμία

Τα κτίσματα της τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής, τα νεοκλασικά ,τα δημόσια κτίρια, και

οι εκκλησίες κατασκευάσθηκαν μετά την απελευθέρωση και μέχρι το 1930 περίπου

με εξαίρεση τα ταμπάκικα των οποίων η κατασκευή χρονολογείται πριν από 250

χρόνια, ίσως και περισσότερο.

Ταμπάκικα στη συνοικία ΧάρμαιναΤα Ταμπάκικα (Βυρσοδεψία) στεγάζονταν σε κτίρια που χρονολογούνται από τον

καιρό της Τουρκοκρατίας. Βρίσκονται στην γειτονιά της Χαρμαινας συνυφασμένα με

θρύλους για στοιχειά και νεράιδες. Η Χάρμαινα βρίσκεται νότια από το φρούριο της

Άμφισσας και από το βυζαντινό Ναό του Σωτήρος.

150


Η βυρσοδεψία είναι μεταποιητική δραστηριότητα που συνέβαλλε κατα μεγάλο στην

οικονομική ζωή της πόλης της 'Aμφισσας . Οι ταμπάκηδες (βυρσοδέπτες)

χρησιμοποιούσαν ως πρώτη ύλη το δέρμα που προερχόταν από την τοπική αγροτική

παραγωγή και παρήγαγαν μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων.

Είναι όμως και μια δραστηριότητα που στο πέρασμά της από την αυτοκατανάλωση

στην εμπορεύσιμη παραγωγή θα αποκτήσει στοιχειώδεις εγκαταστάσεις, εξοπλισμό

και βιοτεχνικό χαρακτήρα.

Όταν ο περιηγητής Dodwell επισκεύτηκε την περιοχή, γύρω στα 1805, υπήρχαν 10

ανθούσες βιοτεχνίες που παρήγαγαν 40.000 δέρματα ετησίως.Οι ταμπάκηδες

στεγάζονταν στα κτήρια που βρίσκονται ακόμα και σήμερα οι εναπομείνασες

βιοτεχνίες τους. Στις αρχές του 20ου αι. και μέχρι το 1936, τα εργαστήρια

ξεπερνούσαν τα 50 και καθένα από αυτά απασχολούσε 3 – 6 εργάτες. Σήμερα

λειτουργούν μόνο δύο μερικά δε έχουν αλλάξει χρήση και χρησιμοποιούνται ως

κατοικίες.

Η συνοικία της Χάρμαινας αποτελείται από έναν συνεκτικό ιστό κτιρίων με ιδιαίτερη

αρχιτεκτονική τα περισσότερα απο τα οποία μάλιστα έχουν χαρακτηριστεί

διατηρητέα με την υπουργική απόφαση (ΥΑ 51771/4562/88 - ΦΕΚ 64/Δ/2-2-89).Η πλειοψηφία των κτισμάτων είναι δύο επιπέδων με ελαφρώς υποβαθμισμένο το

επίπεδο που έγγυται στον δρόμο για να μπαίνει το νερό που προέρχεται από την

υδατοπηγη μέσα στο κτίσμα το οποίο χρησιμοποιούνταν στην επεξεργασία των

δερμάτων. Διατάσσονται κατά κανόνα με άξονα κάθετο στο δρόμο πρόσβασης τους.

Το ισόγειο αποτελούμενο από έναν ενιαίο χώρο χρησιμοποιούνταν σαν χώρος

εργασίας. Η πρόσβαση στον όροφο γινόταν απευθείας από τον δρόμο στην πάνω

μεριά του κτίσματος λόγω των μεγάλων κλίσεων του εδαφικού ανάγλυφου. Ο

όροφος αποτελείται και αυτός από έναν χώρο και χρησιμοποιούνταν για το άπλωμα

των δερμάτων για αποξήρανση και αποθήκευση τους. Τα ανοίγματα στις προσόψεις

των κτισμάτων ήταν μικρά στο ισόγειο και υπήρχε ένα ενιαίο άνοιγμα στον όροφο,

μορφολογικό στοιχείο που τους προσδίδει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

Αυτό που χαρακτηρίζει την αρχιτεκτονική τους είναι ο μικτός τρόπος

κατασκευής δηλαδή η βάση του σπιτιού έως τον όροφο ή κάτω από τον όροφο είναι

από πέτρα η οποία λειτουργεί ώς θεμελίωση και το υπόλοιπο από χωματόπλινθα.

Υπάρχουν και σπίτια εξ ολοκλήρου από χωματόπλινθα.

Στην κατασκευή των πλινθόκτιστων τοίχων εμφανίζονται ξυλοδεσιές περιμετρικές στο

κτίσμα και καθ΄όλο το πλάτος του τοίχου οι οποίες κατασκευάζονταν ως ενίσχυση της

κατασκευής, και ως προστασία από σεισμούς . Στα πετρόκτιστα τμήματα δεν

χρησιμοποιούνταν ξυλοδεσιές.Στον όροφο η στήριξη των ανοιγμάτων γίνεται με

ξύλινες κολώνες και δοκάρια.

151


Η επίχριση ηταν απαραίτητη διότι οι πλίθες καταστρέφονταν από την βροχή

και γινόταν με σοβά από χώμα κοσκινισμένο, άχυρο τριμμένο και ασβέστη Σε πολλές

περιπτώσεις ο φέρων οργανισμός είναι ανεπίχριστος ενώ σε άλλες είναι καλυμένος

με κάποιου είδους κονίαμα ή με τσιμέντο. Στην δεύτερη περίπτωση όποια από τις

δύο επικαλύψεις υπάρχει, κατά πάσα πιθανότητα είναι μεταγενέστερη της αρχικής

κατασκευής. Η στέγαση των κτηρίων γίνεται κυρίως με τετράριχτη στέγη,

δευτερευόντως με δίριχτη ενώ παρατηρείται και στέγαση με μονόριχτη.

Στα κτίσματα της συνοικίας υπάρχουν κάποιες αλλοιώσεις κυρίως στο εξωτερικό των

κτισμάτων. Σε πολλές περιπτώσεις οι πέτρες ή οι πλίνθοι έχουν αντικατασταθεί από

τσιμεντόλιθους ή τούβλα ειδικά σε σημεία που ο φέρων οργανισμός ήταν υπό

κατάρρευση. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις όπου το κεραμίδι στις στέγες κάποιων

κτισμάτων έχει αντικατασταθεί από λαμαρίνα. Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το ενιαίο

άνοιγμα του ορόφου που χρησίμευε όπως προαναφέρθηκε για τον αερισμό και το

στέγνωμα των δερμάτων έχει χτιστεί.

Σήμερα πολλά απο τα κτίρια λόγω της αρχικής κατασκευής τους απο ευτελή υλικά

αλλά και της αδιαφορίας των ιδιοκτητών τους όσον αφορά την συντήρηση και

αναπαλαίωση τους με την πάροδο του χρόνου έχουν αυτοκατεδαφιστεί .Όσα κτίρια

συντηρούνται λειτουργούν κυρίως σαν αποθήκες αλλά τα περισσότερα αυτή την

στιγμή είναι εγκαταλελειμένα και σε κακή ώς ερειπειώδη κατάσταση.

Θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο χαρακτηρισμός τους και να διερευνηθεί πόσα απο αυτά διαθέτουν και στατική επάρκεια και δυνατότητες αναπαλαίωσης.Ένας μικρός αριθμός έχει αναστηλωθεί πλήρως με πρωτοβουλία των ιδιοκτητών και

χρησιμοποιούνται σαν κατοικίες Στην Χάρμαινα βρίσκεται ενα εργαστήρι κεραμικής

,ένα ατελιέ ζωγραφικής καθώς και η Αρχαιολογική Υπηρεσία όλα σε αναστηλωμένα

παραδοσιακά κτήρια.

Το Τουλασίδι,είναι κοινόχρηστο κτήριο, που κατασκευάστηκε από ολόκληρη την

συνοικία πριν 200 χρόνια περίπου. Το όνομα του προέρχεται από την λέξη ‘’τολάς’’,

δηλαδή το τομάρι που έχει χάσει το τρίχωμα του. Έκει γινόταν ο τελικός καθαρισμός

των δερμάτων. Το κτίσμα που έχει διασωθεί και η κρήνη που βρίσκεται δίπλα

έχουν χαρακτηριστεί ως Ιστορικό διατηρητέο μνημείο με Υπουργική απόφαση υπ άρ

ΥΑ Α/Φ31/19806/2597/30-7-1977 - ΦΕΚ 902/Β/21-9-1977.Το κτίριο είναι κατασκευασμένο εξ' ολοκλήρου απο πέτρα και στεγάζεται με

τετράριχτη στέγη από κεραμίδια. Αποτελείται από ένα ενιαίο ημιυπαίθριο χώρο με

την πηγή στο εσωτερικό του. Εχουν γίνει κάποιες προσπάθειες ανακαίνισης και διαμορφωσης του ώστε να

φιλοξενεί εικαστικές δημιουργίες ντόπιων και ξένων καλλιτεχνών που όμως

δυστυχώς σταμάτησαν.

152


Εκτός απο την περιοχή της Χαρμαινας αξιόλογα αρχιτεκτονικά σύνολα παρατηρούνται

• Στην πλατεία Κεχαγιά

• Στην περιοχή που περικλείεται μεταξυ των οδών Πανουργιά,

Επ.Σαλώνων,Μιαούλη και Γιδογιάννου.

Μεμονωμένα αξιόλογα κτίρια απαντώνται διάσπαρτα μεσα στον ιστό της πόλης τα

περισσότερα απο τα οποία όπως έχει αναφερθεί στο κεφάλαιο 3.2.3. είτε έχουν

κριθεί διατηρητέα ,είτε υπάρχει προταση απο το ΥΠΕΧΩΔΕ για τον χαρακτηρισμό

τους , αλλά πολλά απο αυτά παραμένουν ασυντήρητα και ερειπώνονται.

Σύγχρονα Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αλλοίωση της αισθητικής

των κτιρίων της πόλης παρά το γεγονός ότι τα υλικά κατασκευής είναι πιο σύγχρονα,

υπάρχουν εξειδικευμένοι επιστήμονες τεχνίτες αλλά και κρατική φροντίδα. Οι

παράγοντες που συντελούν στην κατάσταση αυτή είναι η μικρή οικονομική

δυνατότητα των κατοίκων, ο περιορισμός οικοδομικού χώρου και η νοοτροπία του

κόσμου να κτίζει κτίσματα με απώτερο σκοπό την εκμετάλλευση. Από το 1995, μετά

τον σεισμό που έπληξε σχεδόν όλο το νομό, παρατηρείται ένας οικοδομικός

οργασμός.Τα σεισμόπληκτα δάνεια που δόθηκαν στους πληγέντες δημιούργησαν μια

νέα δυναμική στην οικοδομή γενικότερα με το μόνο αρνητικό ίσως στοιχείο την

απομάκρυνση από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική.

3.2.4.2 Λοιπών οικισμώνΑπο τους οικισμούς οι οποίοι περιλαμβάνονται στον εξωαστικό χώρο

ενδιαφέρον παρουσιάζουν το Προσήλιο , ο Ελαιώνας , και η Αγία Ευθυμία.Το Προσήλιο είναι οικιστική ενότητα αποτελούμενη απο τρείς οικισμούς

Ο πρώτος οικισμός που αρχικά ονομάστηκε Σεγδίτσα (από τον πρώτο

κάτοικό που ήταν κτηνοτρόφος και λεγόταν Σεγδίτσας ) αναγνωρίστηκε ως

αυτόνομη κοινότητα το 1912 (Φ.Ε.Κ. 261/ Α/1912). Μετονομάσθηκε δε σε

Προσήλιο το 1927 (Φ.Ε.Κ. 206 /Α΄/1927) ως ευήλιο χωριό. Είναι ορεινός οικισμός

στους προποδες της Γκιώνα χτισμένο σε υψόμετρο 850 μ στην τοποθεσία που

υπήρχε ο παλαιός οικισμός τον οποίον εκαψαν οι Ιταλοί για αντίποινα το 1942. Ο

οικισμός του Προσηλίου διαθέτει έναν κεντρικό πυρήνα γύρω απο τον οποίον

αναπτύσσονται οι ενότητες –γειτονιές .Στο πυρήνα βρίσκεται η κέντρική πλατεία , η

κεντρική εκκλησία του χωριού Αγία Παρασκευή.

Ο δεύτερος οικισμός η Βίνιανη που βρίσκεται στα ανατολικά του σε

υψόμετρο 450 μέτρα. δημιουργήθηκε το 1950. Ήταν μια προσπάθεια της κρατικής

μέριμνας για την μετεγκατάσταση των κατοίκων του παλιού χωριού που κάηκε απ’

153


τους Ιταλούς. Η Βίνιανη έχει ρυμοτομικό σχέδιο.

Ο τρίτος οικισμός το Μοναστήρι δημιουργήθηκε γύρο από την ιερά μονή

βυζαντινών χρόνων της Κοίμηση της Θεοτόκου (Παναγίας Τριβολούς) η οποία

βρίσκεται ένα περίπου χιλιόμετρο βορειοδυτικά του παλιού χωριού σε υψόμετρο

1000 μέτρα. Ο οικισμός είναι παραθεριστικός ,αποτελείται από εξοχικές κατοικίες

των κατοίκων του Προσηλίου και της Αμφισσας , και δημιουργήθηκε το 1975 . Το 1992 χαρακτηρίστηκε ως οικισμός Μοναστηρίου και έχει γίνει καθορισμός των ορίων

του βάσει της 2797/19992α ποφασης Νομάρχη ( Φ.Ε.Κ. 130/Δ7/92) Στα νοτιοδυτικά του Προσυλίου στη θέση «Καψίτσα» έχει κατασκευαστεί από

το δασαρχείο Άμφισσας ( σε υλοποίηση σχετικού περιβαλλοντικού προγράμματος

του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ) Δασικό χωριό,Το χωριό

αποτελείται από 20 ξύλινα οικήματα κατάλληλα εξοπλισμένα με δυνατότητα

φιλοξενίας επισκεπτών.

Ο οικισμός Ελαιώνας ευρίσκεται στον εθνική οδό Αμφισσας-Λαμίας και μόλις

5 χλμ. από την Αμφισσα. Το παλιό όνομα του ήταν Τοπόλια από το σλαβικό “topol”

(λεύκα)Το σημερινό όνομα Ελαιώνας το πήρε λόγω του θαυμάσιου κάμπου με τις

ελιές Ευρίσκεται σε υψόμετρο 340 μ στους πρόποδες του Παρνασσού σε περιοχή

ιδιαίτερου φυσικού κάλλους λόγω βλάστησης και πηγών οι απορροές των οποίων

δημιουργούν έναν θαυμάσιο καταρράκτη. Πυρπολήθηκε δύο φορές, το 1822 από

τους Τούρκους και το 1943 από τους Ιταλούς.Επιβλητικοί είναι οι πολιούχοι ενοριακοί

ναοί του χωριού ο Αγιος Βασίλειος (1887), ρυθμού βασιλικής, στο ψηλότερο τμήμα

του χωριού με ξυλόγλυπτο και επιβλητικό τέμπλο κι ο Αγιος Χαράλαμπος - Αγιος

Συμεών ο Στυλίτης (1900), βυζαντινού ρυθμού, στο κάτω μέρος του χωριού και στη

πλατεία 'αμπάρι' με αξιόλογα έργα του Αγίου Ορους.

Το Δημοτικό Σχολείο του οικισμού το οποίο κτιστηκε με δωρεα του Ανδρέα Συγγρού

το 1833 θεωρείται αρχιτεκτονικά αξιόλογο.

Ο οικισμός της Αγίας Ευθυμίας βρίσκεται σε υψόμετρο 470 μέτρων, στους

νότιους πρόποδες της Γκιώνας, κάτω από τις κορυφές Προφήτης Ηλίας και

Κοκκινάρι, σε απόσταση 8,5 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Άμφισσας,με την οποία τη

συνδέει καλής ποιότητας οδικό δίκτυο,

Η Αγία Ευθυμία είναι οικοδομημένη στην θεση της αρχαίας πόλης Μυωνία ή Μυανία που αποτελούσε σημαντική πόλη και οχυρό των Οζολών Λοκρών.

Ερείπια του τείχους της αρχαίας πόλης σώζονται μέχρι σήμερα μέσα και γύρω απο

τον οικισμό.Η Αγία Ευθυμία κατά τον 19ο και 20ο αιώνα αποτελούσε ένα από τα

μεγαλύτερα χωριά (κεφαλοχώρια) τόσο της Παρνασσίδας όσο και ολόκληρης της

Φωκίδας. Η αντίσταση των κατοίκων κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο είχε σαν

αποτέλεσμα η Αγία Ευθυμία να καεί στις 9 Απριλίου1943 από τους Ιταλούς και τον

154


Αύγουστο του 1944 από τους Γερμανούς ενώ και ο Ναός του Αγίου Ευθυμίου

πυρπολήθηκε τον Απρίλιο του 1944. Επίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι από τα 423

σπίτια του χωριού, τα 365 καταστράφηκαν ολοσχερώς και τα 20 μερικώς. Τα θύματα

κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής στην Αγία Ευθυμία ανέρχονται σε πολλές

δεκάδες και ο πληθυσμός του χωριού μειώθηκε αισθητά. Έτσι η πολιτεία

συμπεριέλαβε την Αγία Ευθυμία στον κατάλογο των "Μαρτυρικών πόλεων και

χωριών" της περιόδου 1940 – 1944

3.2.5.Πολιτιστικό περιβάλλον –στοιχεία λαογραφικού ενδιαφέροντος

Πολιτιστικό Περιβάλλον

Η Αμφισσα ειναι τόπος με πλούσια πολιτιστική παράδοση

στην πολη εζησαν οι οπλαρχηγοί της επανάστασης Πανουργιάς , Δυοβουνιώτης και Γκούραςκαι οι λόγιοι:

Αλέξανδρος Δελμούζος-διδασκαλος-παιδαγωγος-συγγραφέας

Κωνσταντινος Κόντος –συγγραφέας

Γιάννης Σκαρίμπας– συγγραφέας από την Αγία Ευθυμία

Ευστάθιος Κεχαγιάς ιδρυτης της πρωτης ελληνικης ακτοπλοικης εταιρείας

Ευθύμιος Κεχαγιάς οικονομολογος

Θεοχάρης Μελισσαρης δημοσιογραφος και εκδοτης εφημερίδας

Γεώργιος Σιμιτζόπουλος δασκαλος- δημοσιογράφος-ηθοποιος

Οι κατοικοι έχουν εκδηλώσει έντονη δραστηριότητα σε θέματα διατήρησης της παράδοσης και του πολιτισμού της περιοχής.Στην πόλη έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν.

Αρχαιολογικό Μουσείο της Άμφισσας

Το κτίριο στο οποίο στεγάζεται παραχωρήθηκε από τον Δήμο Άμφισσας στο

Υπουργείο Πολιτισμού και βρίσκεται στο χώρο όπου έλαβε χώρα η Α'

Εθνοσυνέλευση Ανατολικής Χέρσου Ελλάδος το 1821 το παλιό αρχοντικό του Αρείου

Πάγου Σαλώνων . Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφίσσης άρχισε να λειτουργεί τον

Μάιο του 2002 και περιλαμβάνει ευρήματα από τη Άμφισσα, Κίρρα, Κάλλιο, Λιλαία,

Πολύδροσο, Ιτέα, Χρισσό, Αγία Ευθυμία,Ερατεινή και άλλες θέσεις του Ν. Φωκίδος

που στην αρχαιότητα ανήκαν στην επικράτεια των Φωκέων, των Δυτικών Λοκρών

των Δωριέων των Οιταίων και των Αιτωλών. Χρονολογικά καλύπτουν την περίοδο

από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (2800 π.Χ.) μέχρι το τέλος της αρχαιότητας (6ος

155


αι. μ.Χ.).

Η έκθεση αναπτύσσεται στους δύο ορόφους και στην αυλή του κτηρίου Στο ισόγειο

εκτίθενται ευρήματα από διάφορες θέσεις του Νομού Φωκίδας, που προέρχονται

από σωστικές ανασκαφές της Ι΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων

και παλαιότερες ανασκαφές της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής (1936-1938) και

είναι οργανωμένα σε ενότητες ανάλογα με τον τόπο προέλευσής τους.Στα ευρήματα

περιλαμβάνονται ψηφιδωτά επιτύμβιες στήλες, επιγραφές και αντικείμενα από την

εποχή του Χαλκού μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια, καθώς και ένα εντυπωσιακό άγαλμα

της Περσεφόνης από το αρχαίο Κάλλιο που βρίσκεται στο νομό Φωκίδας Η έκθεση

στον όροφο οργανώνεται σε θεματικές ενότητες, που φωτίζουν τις διάφορες πτυχές

της ιστορίας της Άμφισσας και της γύρω περιοχής,.Ιδιαίτερη θέση κατέχει μία

εκπαιδευτική έκθεση για την ιστορία του νομίσματοςη οποία περιλαμβάνει τα

προκερματικά χρήματα από το αγροτικό ιερό της Δήμητρας στον Ερωχο ,το

“θησαυρό της Αμφισσας”, νομίσματα των ρωμαϊκών, υστερορωμαϊκών και

βυζαντινών χρόνων, νομίσματα από τη Εενετοκρατία και τη Φραγκοκρατία, τη

νομισματική συλλογή που αποτελεί δωρεά του Δρόσου Κραβαρτόγιαννου , καθώς

και νομίσματα από την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους μέχρι σήμερα,

συμπεριλαμβανομένου και του ευρώ.

Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Άμφισσας, 40.000 τόμων, που ιδρύθηκε το 1957 από τη

Φοιτητική Ένωση Φωκέων, με σπάνια βιβλία

Το πνευματικο κέντρο του Δήμου στεγάζεται σε ιδιοκτητο κτηριο που ανεγερθη

το 1994 με πορους κληροδοτημάτων ευεργετων στη θέση του κατεδαφισθεντος

Κορδωνείου θεάτρου

Το πνευματικο κέντρο συμβάλλει στα πολιτιστικά δρώμενα της πολης

διοργανώνοντας φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις

Οι ιδιωτικές συλλογές Δρόσου Κραβαρτόγιαννου, που περιέχει νομίσματα, όπλα

του 1821, αντικείμενα λαϊκής τέχνης, και Β. Βλάχου με νομίσματα.

Το Μεταλλευτικό πάρκο βαγονέτο που βρίσκεται στο 51ο χλμ. της Εθνικής οδού

Λαμίας –Αμφισσας στις εγκαταστάσεις της εταιρείας εξόρυξης Βωξίτη «Α.Ε.Μ ΒΩΞΙΤΑΙ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ»

Ειναι μουσείο αφιερωμένο στην ιστορία των μεταλλείων της περιοχής και στούς

χώρους της έκθεσης εκτείθενται εργαλεία και αναλύεται η διαδικασία οξόρυξης του

βωξίτη Ως εκθεσιακοί χώροι χρησιμοποιούντα η υπόγεια στοά και ισόγειο κτίριο με

τον υπαίθριο χώρο του.

Θεατρική ομάδα τα έσοδα απο τις παραστασεις της οποίας διατίθενται υπερ της

156


φιλαρμονικής.

Φιλαρμονική του δήμου και μουσικός σύλλογος .απο το 1924.

Δημοτικές επιχειρήσεις

• Κεντρο περιβαλλοντικης εκπαιδευσης Αμφισσας

• ΚΑΠΗ απο το 1984

• Στο Δήμο Άμφισσας λειτουργεί μία Δημοτική Επιχείρηση, η ΔΕΠΑΔΑ

(Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού και Ανάπτυξης Δήμου

Στην Αμφισσα λειτουργούν κοινωνικοι και αθλητικοι συλλογοι

Συλλογοι

• φυσιολατρικός σύλλογος απο το1956

• περιηγητικη λεσχη

• αναπτυξιακου προβληματισμου <<ελια>>

• ορειβατικος

• συλλογος γυναικων Φωκιδος

• ιατρικος συλλογοςαμφισσας

• οδοντιατρικος συλλογοςαμφισσας

• φαρμακευτικος συλλογοςαμφισσας

• πολυτεκνων

• δικηγορικοςσυλλογος

• γονεων και κηδεμονων ατομων με αναπηρια

οι οποιοι διοργανώνουν ποικιλλες εκδηλώσεις και πολιτιστικες δραστηριοτητες όπως

• Τις 10 Απριλίου γιορτάζεται πανηγυρικά η επέτειος της άλωσης του

κάστρου της Άμφισσας, με παρέλαση μαθητών, στρατού και σωμάτων

ασφαλείας. Επίσης οργανώνονται διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

• Καρναβάλι Άμφισσας, γίνεται παρέλαση αρμάτων την τελευταία

Κυριακή της αποκριάς κάψιμο του καρνάβαλου στην πλατεία που καταλήγει

σε λαϊκό γλέντι με χορούς και τραγούδια αφού προσφέρονται ελιές και

άφθονο κρασί. Το προηγούμενο βράδυ προηγείται η βραδιά των στοιχειών

της Χάρμαινας με τα στοιχειά να κατεβαίνουν μέσα στις μαύρες φορεσιές τους

157


σέρνοντας βαριές αλυσίδες και κρατώντας αναμένες δάδες στα σκαλοπάτια

του Αγίου Νικολάου περιηγούνται στους δρόμους της πόλης δημιουργώντας

μια μυστηριακή ατμόσφαιρα και καταλήγουν στην Πλατεία Κεχαγιά.

• Εμποροπανήγυρη, που γίνεται κάθε χρόνο στην Άμφισσα από τις 29/6

ως 5/7 με την συμμετοχή πολλών εμπόρων.

• Πάσχα. Γιορτάζεται με γνήσιο ρουμελιώτικο χρώμα στην Άμφισσα και

σε όλα τα χωριά Οι κάτοικοι ψήνουν αρνιά και κοκορέτσια στους δρόμους,

χορεύουν τραγουδούν με συνοδεία λαϊκών οργάνων ενώ κερνούν όλους τους

περαστικούς.

• Φωκικά. Γιορτή που οργανώθηκε για πρώτη φορά το 1954. Σήμερα η

γιορτή αυτή γίνεται κάθε Αύγουστο. Περιλαμβάνει πολλές εκδηλώσεις

συναυλίες, θέατρο, εικαστικά συγκεντρώνοντας κάθε χρόνο πολύ κόσμο από

την ευρύτερη περιοχή.

• Γιορτή ελιάς. Γιορτή που γίνεται στην Άμφισσα το φθινόπωρο κάθε

δύο χρόνια. Περιλαμβάνει έκθεση των τοπικών μονάδων επεξεργασίας και

μεταποίησης ελιάς καθώς και πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Στο υπόλοιπους οικισμούς και σε συνδιασμο με θρησκευτικές εορτές και επετείους

πραγματοποιούνται πανηγυρικές εκδηλώσεις οι οποίες συγκεντρώνουν τους

κατοίκους τόσο της περιοχης όσο και αυτούς που διαμένουν σε άλλα αστικά κέντρα.

Πανηγυρια-εορταστικές εκδηλώσεις

Αγία Ευθυμία,

• πανηγύρι στις 20 Ιανουαρίου, όπου γιορτάζει ο πολιούχος Άγιος

Ευθύμιος. Το πανηγύρι διαρκεί δύο ημέρες, με δημοτικές ορχήστρες στα

καταστήματα του χωριού.

• πανηγύρι στις 8 Σεπτεμβρίου όπου γιορτάζει η κεντρική εκκλησία

του χωριού την Γέννηση της Θεοτόκου

• Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου κάθε χρόνο,

διοργανώνονται πολυήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις με την ονομασία '' Σκαρίμπεια'', προς τιμή του λογοτέχνη Γιάννη Σκαρίμπα ο οποίος γεννήθηκε

στην Αγία Ευθυμία.

Σερνικάκι πανηγύρι στις 26 Ιουλίου στο ξωκκλήσι της Αγίας Παρασκευής

158


Ελαιώνας Στις 10 Φεβρουαρίου του Αγίου χαραλάμπους και την 1η Σεπτεμβρίου

του Αγίου Συμεών.

Προσήλιο , πανηγύρι στις 15 Αυγούστου στην Ιερά Μονή της Κοίμηση της Θεοτόκου (Παναγίας Τριβολούς) που βρίσκεται στον οικισμό Μοναστηρίου

Εφημερίδεςο τοπικός τύπος δραστηριοποιέιται στην πολη ηδη απο το 1860 με την εκδοση των

οι εφημερίδων

ημερισιων Η ωρα της Φωκιδας

εβδομαδιαίων

• Εν δελφοις

• Φωκις

• Φωκικοι καιροι

μηνιαίων • Φωκικο παρον

• Αγγελιες

Περιοδικά

διμηνιαία

• Νομαρχιακη αυτοδιοικηση Φωκιδας

• Επιμελητηριακα νεα

• Επιμελητηριακη Αλληλεγγυη της Φωκιδος

• Εκκλησιαστικο Βημα

• Λυτρωτικη πορεία

τριμηνιαια• Φωνη απο την Σεγδίτσα

• Επισημάνσεις

• Παρεμβαση

• Σελίδες απο την φωκιδα

παράλληλα λειτουργού οι ραδιοφωνικοι σταθμοι

159


• Γαλαξιας FM

• Ραδιο Αμφισσα FM

Επιφανείς πολίτες της Αμφισσας έχουν συστήσει ιδρύματα και κληροδοτήματα τα κατωθι

1. Νικολάου Γιαγτζή με σκοπό την ίδρυση και συντηρηση του

Γυμνασίου Αμφισσας

2. Ευθυμίου Γάτου με σκοπό ανέγερση και συντηρηση Νοσοκομείου.

3. Κωνσταντινου Πετσαβα με σκοπό την οικονομικη ενίσχυση των

απόρων

4. Χρήστου Μαχαίρα με σκοπό την οικονομικη ενίσχυση των απόρων

5. Αθανασίου Δημητρά με σκοπό την ιδρυση και συντηρηση

Γηροκομείου και Ορφανοτροφείου

6. Πέτρου Μαρκίδου με σκοπό την κατασκευή σχολικών κτιρίων και

χορήγηση υποτροφιών σε Αμφισσείς μαθητές και σπουδαστές

7. Γεωργίου Σταλλού με σκοπό την συντηρηση Νοσοκομείου απόρων.

8. Γεωργίου Κοττορού με σκοπό την κατασκευη και συντήρηση έργων

αρδευσης του ελαιώνα της Αμφισσας.

9. Ιωάννου Αθανασόπουλου με σκοπό την προικοδότηση απορων

κοριτσιών

10. Ιωάννου Γιδόγιαννου με σκοπό την προικοδότηση απορων

κοριτσιών

11. Ευμορφίας Φιλιπποπούλου με σκοπό την προικοδότηση απορων

κοριτσιών

12. Ιωάννου Δελμούζου με σκοπό την κατασκευή Δημοτικού σχολείου

Τοπία ειδικού ενδιαφέροντος – αισθητικής και ιστορικής αξίαςΣτην μείζονα περιοχή του Δημου Αμφισσας υπάρχουν πολλοί τόποι ειδικού ενδιαφέροντος με καθοριστική σημασία γιά την φυσιογνωμία της περιοχής με

κυρίαρχα

• Την πεδιάδα της Αμφισσας που είναι κατάφυτη απο ελιές και αποτελεί

τμήμα του Δελφικού τοπίου

• Περιοχές οι οποίες έχουν ενταχθεί στον κατάλογο των περιοχών

NATURA 2000 στην κατηγορία SCI ( Τόποι Κοινοτικής Σημασίας) και ειναι

• Τα όρη Γκιώνα και Παρνασσός

160


• Περιοχές με έντονες χαραδρώσεις και ιδιαίτερο φυσικό ανάγλυφο

όπως η χαράδρα Ρεκάς

Ιδιαίτερης αισθητικής και συμβολικής αξίας τοποι θεωρουνται

Δ. Δ. Αμφισσας• Η περιοχή της Χάρμαινας

• Το Κάστρο –Ακρόπολη της πόλης και ο γύρω απο αυτό κατάφυτος

λόφος.

• Αρχαιολογικά ευρήματα στην πόλη και στούς λόφους που την

περιβάλλουν

Στους λοιπούς οικισμούς του δήμου γενικά

• Όλες οι δασικές εκτάσεις

• Ο ελαιώνας της Αμφισσας με τα αιωνόβια δέντρα και τις πεζούλες

απο ξερολιθιά τα ονομαζόμενα τράφια

• Οι διάσπαρτες πηγές και οι κοίτες των χειμάρρων με έντονη

χαράδρωση και πλούσια βλάστηση

• Μονοπάτια και προσπελάσεις σε τοπία ιδιαίτερης θέας η ιστορικής

σημασίας

Και ειδικά

Δ.Δ Αγ΄Ευθυμίας "Μαρτυρικό Χωριό΄΄

Κατά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο η αντίσταση των κατοίκων είχε σαν αποτέλεσμα η

Αγία Ευθυμία να καεί στις 9 Απριλίου1943 από τους Ιταλούς και τον Αύγουστο του

1944 από τουςΓερμανούς Επίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι από τα 423 σπίτια του

χωριού, τα 365 καταστράφηκαν ολοσχερώς και τα 20 μερικώς. Τα θύματα κατά την

περίοδο της Γερμανικής κατοχής στην Αγία Ευθυμία ανέρχονται σε πολλές δεκάδες

και ο πληθυσμός του χωριού μειώθηκε αισθητά. Έτσι η πολιτεία συμπεριέλαβε την

Αγία Ευθυμία στον κατάλογο των "Μαρτυρικών πόλεων και χωριών" της περιόδου

1940 - 1944 .

Δ.Δ Ελαιώνα

• Περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους λόγω βλάστησης και λόγω

δημιουργίας φυσικού καταρράκτη απο την συγκέντρωση των υδάτων των

161


γύρω πηγών.

• Η τοποθεσία της 'Αμπλιανης, στην περιφέρεια του Ελαιώνα . Εκεί

στις 14 Ιουλίου 1824 έγινε μεγάλη μάχη μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων με

απολογισμό 3.000 Τούρκοι νεκροί και μόνο εννέα απο την πλευρά των

Ελλήνων, που κατάφεραν και πήραν πολλά όπλα και λάφυρα από τους

Τούρκους.

Δ.Δ Προσηλίου

• Η περιοχή που περικλείει την χαράδρα Ρεκάς και είναι

χαρακτηρισμένη ως μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων λόγω κυρίως της

διαβίωσης του σπάνιου είδους θηράματος του αγριοκάτσικου. Την χαράδρα

της Ρεκάς επίσης, διασχίζει το διεθνές ορειβατικό μονοπάτι Ε4 που ξεκινά

από τα Πυρηναία όρη και διαπερνά τον ελλαδικό χώρο. Στο μέσον περίπου

της χαράδρας στην θέση «Μύλος», έγινε το 1942 η πρώτη πανελλαδικά μάχη

των ελληνικών αντάρτικων δυνάμεων κατά οργανωμένου Ιταλικού

σχηματισμού. Συνέπεια αυτής της μάχης ήταν οι Ιταλοί να κάψουν ολοσχερώς

το χωριό και να εκτοπίσουν τους κατοίκους του

• Η περιοχή πριν την υψηλότερη κορυφή της Γκιώνας (Πυραμίδα

2510μ.) στην τοποθεσία «Καρβούνη» οπου βρίσκεται και το ορειβατικό

καταφύγιο.

• Η περιοχή στην οποία βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της

Τριβολούς καθώς και το ελατοδάσος που το περιβάλλει Στο μοναστήρι

σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας κρυφό

σχολειό όπου δίδαξε ο καλόγερος, λόγιος του δεκάτου ογδόου αιώνα

Γεράσιμος Λύτσικας. Σύμφωνα πάντα με την παράδοση εδώ έμαθε τα

πρώτα του γράμματα, ο αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός και αρκετοί άλλοι

σημαντικοί εκκλησιαστικοί πατέρες.

• Η περιοχή που περικλείει την χαράδρα Βαγιόρεμα τοπίο με έντονο

ανάγλυφο και απότομες υψομετρικές διαφορές Ο στενός δρόμος πρόσβασης

ήταν το παλιό πέρασμα της «Κακιάς Σκάλας που ένωνε την Λαμία (Ζητούνι)

με την Αμφισσα (Σάλωνα) Η τοποθεσία όπου είναι κτισμένο το εξωκκλήσι

του Αγιου Χριστόφορου στην διαδρομή από Αμφισσα για Βίνιανη στην

είσοδο της χαράδρας είναι ιστορικής σημασίας διότι στο σημείο αυτό δόθηκε

μια αποφασιστική μάχη των Ελλήνων με τους Τούρκους.

162


Περιοχές ειδικής προστασίας (ΠΕΠ)

Οι περιοχές ειδικής προστασίας (οπως καθορίζει το άρθρο 4 του Ν. 2508/97) είναι

περιοχές που δεν προορίζονται γιά πολεοδόμηση και είναι αρχαιολογικοί

χώροι,χώροι ιστορικοί,ιδιαίτερου φυσικού κάλλους,βιότοποι, δάση καί δασικές

εκτάσεις,παραθαλάσσιες και παραρεμάτιες ζώνες.

Κατα την αναγνώριση της περιοχής μελέτης εντοπίστηκαν περιοχές που πρέπει να

χαρακτηριστούν ως περιοχές ειδικής προστασίας(Π.Ε.Π) με σκοπό την διατήρηση

τους και αναβάθμιση τους.

Δάση και δασικές εκτάσειςΣτα όρια της περιοχής μελέης περιλταμβάνεται τμήμα του Εθνικού Δρυμού Παρνασσού που ιδρύθηκε το 1938 σε μια έκταση περίπου 35.000 στρεμμάτων, και

εποπτεύεται από το δασαρχείο Άμφισσας.

Γιά όλες τις δασικές εκτάσεις πρέπει να καθορισθούν τα όρια τους βάσει των

στοιχείων της δασικής υπηρεσίας.

Η δημιουργία δασικού κτηματολογίου θά βοηθούσε στην αντιμετωπιση των αιτιών

προκλησης των δασικών πυρκαγιών όπως και η λήψη δασοκομικών μέτρων με

κατάλληλες αραιώσεις, κλαδεύσεις και απομάκρυνση του εύφλεκτου υπόροφου κατά

μήκος των δρόμων ώστε να καταστούν λιγότερο εύφλεκτα .

Θα πρέπει να θεσπιστούν μηχανισμοί ώστε οι καμένες εκτάσεις να κρίνονται

αναδασωτέες.

Οροπέδια των ορεινών όγκων, κυρίως το οροπέδιο της Παρνασσίδος στο βόρειο

τμήμα του Δημου στο Δ.Δ.Προσηλίου, το οροπέδιο τηςΤρύπης στο Δ.Δ Αγίας

Ευθυμίας,το οροπέδιο της Αργοστυλιάς στο Δ.Δ Δροσοχωρίου και το οροπέδιο του

Λιανοκλαδίου στο Δ.Δ Αμφισσας.

Οι χείμαρροι Σκίτσας (Υλαιθος ) και Γατοπνίχτης . Η προστασία της κοίτης

τους κρίνεται απαραίτητη γιά την αποφυγή πλημμυρων. Η διαχείριση των

παραρεμάτιων ζωνών τους θα πρέπει να λαμβάνει υπ όψιν την κατάσταση της

λεκάνης απορροής των και την σωστή εκμετάλλευση του υδάτινου δυναμικού τους

με σεβασμό πρός όλο το οικοσύστημα του ποταμού.

163


Η γεωργική γη το μεγαλύτερο μέρος της οποίας αποτελεί ο ελαιώνας της Αμφισσας Ο ελαιώνας της Άμφισσας είναι ένας παραδοσιακός ελαιώνας, ο οποίος εκτείνεται

στις κτηματικές περιοχές των Δημοτικών διαμερισμάτων Αγίου Γεωργίου, Αγίου

Κωνσταντίνου, Άμφισσας, Δροσοχωρίου, Ελαιώνα, Σερνικακίου, Δελφών, Χρισσού,

Ιτέας, Κίρρας και Αράχωβας.

Είναι ένας από τους αρχαιότερους της Ελλάδας, ηλικίας 3.000 ετών. Τα πρώτα

ελαιόδεντρά του φυτεύτηκαν από τους Πελασγούς και η καλλιέργειά τους

συνεχίσθηκε από τους Αιολείς. Στους κλασικούς χρόνους αποτελούσε την αιτία

έριδας μεταξύ των κατοίκων της Άμφισσας και του Μαντείου των Δελφών. Με την

ίδρυση του πρώτου Βασιλείου, επί Όθωνα, μετά την απελευθέρωση από τους

Τούρκους, φημολογείται ότι ο ελαιώνας της Άμφισσας υποθηκεύτηκε κατά τη σύναψη

δανείου της Ελλάδας από την Αγγλία.

Η μοναδικότητα του ελαιώνα οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους:

• Στα ελαιόδενδρα τα οποία σε ποσοστό άνω του 70% είναι ηλικίας άνω

των 150 ετών, με κορμούς με βαθιές πτυχώσεις και ανεπτυγμένη κόμη το

ύψος της οποίας σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνει τα 10 μέτρα και

• Στα τράφια (τεχνητά αναχώματα) τα οποία συγκρατούν το νερό της

βροχής και χωρίζουν τα λαχίδια (στοιχειώδη αγροτεμάχια)

Η μορφή των ελαιοδένδρων, όπως περιγράφηκε μαζί με τα τράφια συνδέεται με το

Δελφικό Τοπίο και του προσδίδει μια διαφορετική αξία, παράλληλα όμως, επιδρά

αρνητικά στην παραγωγικότητα του ελαιώνα (αύξηση του κόστους παραγωγής –

μείωση των αποδόσεων) συνεπώς και στη διατήρησή του στην κατάσταση που είναι

σήμερα.

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να συμβάλλει στη διατήρηση του

μοναδικού αυτού στοιχείου της γεωργικής δραστηριότητας ενέταξε στον

προγραμματισμό του (ΕΠΑΑ) μέτρο για την προστασία του Ελαιώνα της Άμφισσας,

το οποίο εγκρίθηκε από την Ε.Ε. τον Ιούνιο του έτους 2005.

Για την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου έχουν εγκριθεί οι ΚΥΑ 282328/3-5-2006 (ΦΕΚ 588/Β/2006 ) ,218413/30-6-2006 (ΦΕΚ 951 /Β/2006 ).

Το μέτρο προβλέπει την χορήγηση οικονομικών ενισχύσεων στους αγρότες κατόχους ελαιοδένδρων στην περιοχή παρέμβασης, εφόσον αναλάβουν την

υποχρέωση:

164


1. Να διατηρήσουν τα ελαιόδενδρα (κορμός – ύψος) στην μορφή που

είναι σήμερα.

2. Να συντηρήσουν τα τράφια και τις αναβαθμίδες των ιδιοκτησιών με

ήπιους τρόπους

Επιπλέον για την βελτίωση της ποιότητα αλλά και της ποσότητας του προϊόντος

ώστε να ανταποκριθεί στις τεράστιες ανάγκες του ανταγωνισμού που δημιουργούνται

στην παγκόσμια αγορά της ελιάς και του ελαιολάδου απαιτείται σύστημα

ορθολογικής άρδευσης .

Η παραλιακή ζώνη , περιοχή που εκτείνεται σε μήκος 3.550 μ. και αποτελεί το νότιο

μέτωπο του δήμου προς τον κορινθιακό κόλπο.Κρίνεται απαραίτητη η προστασία

της με την λήψη των αναγκαίων περιορισμών για την οικολογική της ανασυγκρότηση

και διαχειριση.

Βιότοποι οι εκτάσεις τους έχουν ενταχθεί στον κατάλογο των περιοχών NATURA 2000» στις κατηγορίες SCI ( Τόποι Κοινοτικής Σημασίας) και SPA ( Ζώνες Ειδικής

Προστασίας για την Ορνηθοπανίδα) και στο δίκτυο βιοτόπων CORINE

Ο Αρχαιολογικος χώρος του Κάστρου περιοχή στην οποία πρέπει να γίνουν έργα

προστασίας και ανάδειξης του για να λειτουργήσει ως τουριστικός πόλος της

περιοχής.

Το σύνολο των μεμονωμένων αρχαιολογικών ευρημάτων τα οποία είναι

διάσπαρτα τόσο στην πόλη της Αμφισσας όσο και στις ορεινές περιοχές

165


166


3.3 ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ Δ. ΑΜΦΙΣΣΑΣ – ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

3.3.1 Χωροταξική διάρθρωσηΤο οικιστικό δίκτυο στον εξωαστικό χώρο σχηματίζεται απο διάσπαρτους μικρού

μεγέθους οικισμούς

οι οποίοι οργανώνονται κατά ενότητες οι οποίες καθορίζονται απο το φυσικό

ανάγλυφο της περιοχής.

Κυριαρχος πολεοδομικός σχηματισμός η οικιστική ενότητα της Αμφισσας η οποία

περιλαμβάνει

4 πολεοδομικές ενότητες – γειτονιές και βρίσκεται στο κέντρο της έκτασης του Δήμου.

Διακρίνονται τρείς χωρικές ενότητες οικιστικών συγκεντρώσεων εκτός της βασικής

οικιστικής ενότητας της Αμφισσας.

• Η κεντρική πεδινή οικιστική ενότητα που περιλαμβάνει τους

οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου, Σερνικακίου και Ελαιώνα.

• Η ανατολική ορεινή οικιστική ενότητα του Παρνασσού που

περιλαμβάνει τον οικισμό του Δροσοχωρίου

• Η βόρειο και δυτική ορεινή οικιστική ενότητα της Γκιώνας που

περιλαμβάνει τους οικισμούς Αγίας Ευθυμίας.Βίνιανης, Προσηλίου και Μοναστηρίου.

Απο τους οικισμούς των ανωτέρω οικιστικών ενοτήτων ο οικισμος του Αγίου

Γεωργίου και του Ελαιώνα έχουν χαρακτηριστεί περιαστικοί δεν συνδέονται όμως

μεταξύ τους για να αποτελέσουν περιαστική οικιστική ενότητα και δεν

αλληλοεξαρτώνται .

Η δομή του οικιστικού δικτύου αντανακλά την γενικότερη διάρθρωση της περιοχής

σε σχέση με τις παραγωγικές δυνατότητες και τα γεωμορφολογικά της

χαρακτηριστικά.

Στον εξωαστικό χώρο

• Οικονομικός μαρασμός και πληθυσμιακή ερήμωση

167


• Ελλιπής αστικός εξοπλισμός

• Ελλειψη πολεοδομικής οργάνωσης των οικισμών

• Συγκρούσεις χρήσεων μεταξύ δασικών εκτάσεων και βοσκοτόπων

Στον αστικό χώρο

• Συγκρούσεις χρήσεων γης

• Συγκεντρώσεις και πιεσεις στην κεντρική οικιστική ενότητα

Απο την καταγραφή των επιφανειών των οριοθετημένων και μη οικισμών του εξωαστικού χώρου προκύπτει οτι

Οι προγραμματισμένες επιφάνειες για οικιστική κυρίως χρήση δηλαδη τα

οριοθετημένα τμήματα των οικισμών καταλαμβάνων έκταση 1.885,32..στρμ

Οι λοιπές επιφάνειες για οικιστική χρήση περιοχών οικισμών που δεν είναι

οριοθετημένες καταλαμβάνουν έκταση 385 στρμ

Στον αστικό χώρο Η επιφάνεια που καταλαμβάνει το εγκεκριμμένο ρυμοτομικό σχέδιο Αμφισσας μαζί

με τα εγκεκριμένα σχέδια των ενοτήτων των εργατικών κατοικιών και της περιοχής

εγκατάστασης ΤΕΙ είναι 1.699,57 στρμ.

168


3.3.2. Υφιστάμενες χρήσεις γης στον εξωαστικό χώρο

3.3.2.1. Αγροτικές χρήσεις γης

Το κεντρικό τμήμα της έκτασης του Δήμου αποτελείται από γεωργική γη πρώτης

προτεραιότητας.

Ο αγροτικός τομέας, αν και κατέχει σημαντικό ρόλο στην οικονομία και την

απασχόληση της περιοχής του Δήμου Άμφισσας , ακολουθεί φθίνουσα πορεία.

‘Οσον αφορά το είδος της εκμετάλλευσης υπάρχει μεγάλη ομοιογένεια, με κυρίαρχη

την καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς .

Το σύνολο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων είναι περίπου 2.022 από τις οποίες οι

121 αφορούν ζωική παραγωγή (πίνακας 1). Το μέσο μέγεθος της καλλιεργούμενης

έκτασης ανά εκμετάλλευση είναι 19,5 στρέμματα.

Η καλλιεργούμενη γεωργική γη καταλαμβάνει έκταση 39.555 στρέμματα (πίνακας 2)

με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι η άρδευση γίνεται μόνο κατά του χειμερινούς μήνες.

Κυριαρχεί η καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς, σε ποσοστό 99%.

Είναι έντονη η υπεροχή της φυτικής παραγωγής έναντι της ζωικής.

Η εφαρμογή γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων περιλαμβάνει την « προστασία

παραδοσιακού ελαιώνα» και τη «βιολογική γεωργία».

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αριθμός αγροτών ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο παραγωγής

( φυτική , ζωική)

Δημοτικό Διαμέρισμα

Συνολικός Αριθμ. παραγωγών

Αρ. παραγωγών φυτ. παραγωγής

Αρ. παραγωγών ζωικής παραγωγ.

Άγιος Γεώργιος 39 35 4Άγιος

Κωνσταντίνος

24 24 0

Σερνικάκι 175 168 7Ελαιώνας 226 211 15Δροσοχώρι 85 81 4Προσήλιο 40 13 27Αγία Ευθυμία 202 177 25Άμφισσα 1231 1192 39Σύνολο 2022 1901 121

169


ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Αριθμός στρεμμάτων καλλιεργούμενης γης ανά Δημοτικό Διαμέρισμα

Δημοτικό Διαμέρισμα Αριθμ. στρεμμάτων Άγιος Γεώργιος 1.090Άγιος Κωνσταντίνος 785Σερνικάκι 4.700Ελαιώνας 3.658Δροσοχώρι 1.222Προσήλιο 700Αγία Ευθυμία 4.300Άμφισσα 23.100Σύνολο 39.555

3.3.2.4. Κύριες Χρήσεις Αγροτικής Γης

Οι χρήσεις αγροτικής γης περιλαμβάνουν κυρίως την καλλιέργεια της ελιάς και

δευτερευόντως φυτά μεγάλης καλλιέργειας, αμπέλι και ελάχιστα κηπευτικά .

ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Αριθμός στρεμμάτων καλλιεργούμενης γης ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και καλλιέργεια


Αριθμός στρεμμάτων

Έκταση ελαιώνων σε στρέμ.

Έκταση σιτηρών σε στρέμ.

Έκταση κηπευτικών σε στρέμ.

Έκταση αμπελιών σε στρέμ.

Άγιος

Γεώργιος

1.090 1020 2 6 0

Άγιος


785 535 0 0 0

Σερνικάκι 4.700 4130 56 26 24Ελαιώνας 3.658 3472 5 5 20Δροσοχώρι 1.222 1030 50 12 10Προσήλιο 700 230 36 7 70Αγία Ευθυμία 4.300Άμφισσα 23.100 23.025 29 16 10Σύνολο 39.555 3130 170 12 6

3.3.2.5. Κτηνοτροφική Δραστηριότητα

Στη ζωική παραγωγή η αιγοπροβατοτροφία κατέχει την πλέον βαρύνουσα θέση, και

ασκείται κυρίως με τον παραδοσιακό – εκτατικό τρόπο και ελάχιστα σε σταβλισμένη –

170


εντατική μορφή.

Επίσης, η βοοτροφία ασκείται με τον παραδοσιακό – εκτατικό τρόπο, και έχει

κατεύθυνση την παραγωγή κρέατος. Από τους άλλους κλάδους, η χοιροτροφία και η πτηνοτροφία υπάρχουν μόνο σε οικόσιτη μορφή.

Στην περιοχή υπάρχουν 2 εκμεταλλεύσεις ζωικής παραγωγής που ασκούνται με το

βιολογικό τρόπο παραγωγής.

Ο κλάδος της μελισσοκομίας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος λόγω των

κλιματολογικών συνθηκών.

ΠΙΝΑΚΑΣ 4. Αριθμός κτηνοτρόφων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο ζωικής

παραγωγής


Συνολικός αριθμ. παραγωγών ζωικής παραγωγής

Αριθμός παραγωγών με αιγοπρόβατα

Αριθμός παραγωγών με βοοειδή



0 0 0

Σερνικάκι 7 7 0Ελαιώνας 15 13 2Δροσοχώρι 4 1 3Προσήλιο 27 21 6Αγια Ευθυμία 25 18 7Άμφισσα 39 39 0Σύνολο 121 102 19

ΠΙΝΑΚΑΣ 5. Αριθμός ζώων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο ζωικής παραγωγής


Αριθμός αιγοπροβάτων

Αριθμός βοοειδών

Άγιος Γεώργιος 155 18Άγιος


0 0

Σερνικάκι 146 0

171


Ελαιώνας 3.098 149Δροσοχώρι 404 282Προσήλιο 3.746 260Αγια Ευθυμία 1.589 308Άμφισσα 3.642 0Σύνολο 12.780 1017

3.3.2.4. Γεωργικές ιδιοκτησίες – μέγεθος και τεμαχισμός

Η κατανομή των γεωργικών ιδιοκτησιών κατά τάξη μεγέθους για την κτηματική

περιοχή των Δημοτικών διαμερισμάτων του Δήμου Άμφισσας εμφανίζεται στο

παρακάτω πίνακα 7.

ΠΙΝΑΚΑΣ 6. Κατανομή ιδιοκτησιών Δήμου Άμφισσας

Μέγεθος ιδιοκτησιών σε στρέμματα

Οικογένειες Έκταση σε

στρέμματα

Μέση ιδιοκτησία σε στρέμματα

Αριθ. % Στρέμματα %Ακτήμονες 17 0,84 - - -1-9 627 31,00 5144 13,00 8,210-29 1025 50,69 13369 33,79 13,0430-49 247 12,2 10126 25,59 40,9950-99 74 36,59 5577 14,09 75,36>100 32 1,58 5339 13,49 166,84Σύνολο 2.022 100,00 39.555 100 19,56

Από τα στοιχεία του προηγούμενου πίνακα προκύπτει ότι το 82% περίπου των

αγροτικών εκμεταλλεύσεων κατέχει κλήρο που κυμαίνεται από 1-30 στρέμματα

καθώς και ότι το μέγεθος της μέσης αντιπροσωπευτικής αγροτικής εκμετάλλευσης

για την περιοχή ανέρχεται σε 19,56 στέμματα .

3.3.2.8. Γεωργική δραστηριότητα

Το σύστημα της αγροτικής παραγωγής που ακολουθείται στην περιοχή είναι η

αυτοκαλλιέργεια, αφού στην ουσία πρόκειται για συμπαγή μονοκαλλιέργεια ελιάς,

όπως αναφέρεται και παραπάνω, οι δε αγρότες της περιοχής ουδέποτε ή πολύ

σπάνια και σε εξαιρετικές περιπτώσεις εκμισθώνουν σε άλλους την εκμετάλλευση

τους, αφού και συναισθηματικά είναι συνδεδεμένοι με τις ρίζες ελιάς που πολύ συχνά

προέρχονται από φυτεύσεις που διενήργησαν στο παρελθόν οι προγονοί τους.

172


Ο γεωργοτεχνικός χειρισμός των καλλιεργειών είναι σχετικά σύγχρονος. Η

εκμηχάνιση των καλλιεργειών βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο. Χρησιμοποιούνται

μονοαξονικοί ελκυστήρες, και μάλιστα χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι εκτάσεις

μεταξύ των ελαιοδέντρων είναι απαλλαγμένες από ζιζάνια μέσω της μηχανικής

καταπολέμησης .

Τα ελαιόδεντρα προήλθαν από αγριελιές στις οποίες έγινε εμβολιασμός της ποικιλίας

που σήμερα είναι γνωστή σαν ποικιλία Άμφισσας. Ο κύκλος καρποφορίας αρχίζει

στα μέσα Φεβρουαρίου με την έναρξη διαφοροποίησης των οφθαλμών και τελειώνει

γύρω στα μέσα Οκτωβρίου με την έναρξη ωρίμανσης των καρπών.

Τα δένδρα είναι υπεραιωνόβια και επειδή δεν κλαδεύονται συστηματικά έχουν

υπερβολικό ύψος κόμης, ακανόνιστο σχήμα και είναι γερασμένα.

Γενικά, συστηματική λίπανση δεν εφαρμόζεται. Μεμονωμένοι ελαιοκαλλιεργητές

χορηγούν κατά κανόνα μόνον αζωτούχα λιπάσματα.

Η καταστροφή των ζιζανίων, όταν αυτή εφαρμόζεται γίνεται κυρίως με μηχανικά μέσα

(φρεζάρισμα ) και σε μικρό ποσοστό με χρήση ζιζανιοκτόνων.

Η καταπολέμηση του δάκου γίνεται από την νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση με επίγειους

ψεκασμούς .

Τέλος επισημαίνεται ότι οι ευνοϊκές εδαφικές και κλιματικές συνθήκες, η εμπειρία των

παραγωγών στην τεχνική της συγκεκριμένης καλλιέργειας, αλλά και η διάθεσή τους

να εκμεταλλευθούν τη γη τους με τον καλύτερο τρόπο, αποτελούν ασφαλή εχέγγυα

για καλή πρόσοδο.

Η γεωργική έκταση της περιοχής, που όπως φαίνεται και από τους παραπάνω

πίνακες καλλιεργείται κυρίως από την ελιά, μπορεί να χωριστεί σε τρεις ζώνες:

α) τη ζώνη υψηλής παραγωγικότητας που αφορά κυρίως το μεγαλύτερο τμήμα του

κάμπου .β) τη ζώνη μέτριας παραγωγικότητας που είναι τα τμήματα με μικρή κλίση

και γ) τη ζώνη χαμηλής παραγωγικότητας που αφορά κυρίως περιοχές επικλινείς και

περιοχές κοντά στην πόλη της Άμφισσας που δεν έχουν την δυνατότητα άρδευσης .

3.3.2.9. Αρδεύσεις

Ο ελαιώνας δέχεται άρδευση όταν και για όσο χρονικό διάστημα στους γύρω

χείμαρρους ρέουν ύδατα από την βροχή. Το διάστημα αυτό συνήθως είναι από τον

Δεκέμβριο μέχρι τον Απρίλιο. Με βάση στοιχεία του ΤΟΕΒ, την τελευταία δεκαετία, τις

περισσότερες φορές το νερό που ήταν διαθέσιμο για άρδευση επαρκούσε μόλις για

δυο αρδεύσεις. Σε έτη με μικρό ύψος βροχοπτώσεων , ο κύκλος των αρδεύσεων δεν

ολοκληρώνεται. Γενικά στις αρδεύσεις αυτές (χειμερινο-εαρινές) το νερό

παροχετεύεται σε μόνιμες λεκάνες (λακκίδια ) με ύψος αναχωμάτων γύρω στα 50 cm,

173


σε αρδευτικές λεκάνες που περιέχουν 8 έως και 25 ελαιόδενδρα .Οι αρδεύσεις

εκτελούνται μέσω έργων προσαγωγής επί των χειμάρρων και μέσω χωμάτινων και

επενδεδυμένων αρδευτικών αυλακιών. Το δίκτυο αυτό κρίνεται ως υποτυπώδες. Τα

έργα συνίστανται σε φράγματα εκτροπής (μόνιμα, ημιμόνιμα) και σε αρδευτικό δίκτυο

διαφόρων τάξεων. Το δίκτυο αυτό έχει μήκος 120 km περίπου και είναι

επενδεδυμένο με σκυρόδεμα σε ποσοστό 10%.

Η άρδευση του ελαιώνα κατά τους θερινούς μήνες εφαρμόζεται από λίγους σχετικά

παραγωγούς οι οποίοι διαθέτουν γεωτρήσεις. Στα όρια του Δήμου Άμφισσας δεν

υπάρχει καμία γεώτρηση.

Για την βελτίωση της άρδευσης ώστε να υπάρχει δυνατότητα αρδεύσεων κατά τους

καλοκαιρινούς μήνες έχει γίνει σχετική Μελέτη αρδευτικού έργου Ελαιώνα και η οποία

με την απόφαση 1472/422/10-5-2001 έχει εγκριθεί από το Υπουργείο Αγροτικής

Ανάπτυξης και Τροφίμων .Με την εφαρμογή αυτής της μελέτης θα δοθεί η

δυνατότητα τα κτήματα που ανήκουν στην ζώνη υψηλής παραγωγικότητας να

αρδεύονται και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και συνεπώς θα αυξηθεί η

παραγωγικότητα τους.

3.3.2.10. Τυπικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις περιοχής

Με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν προκύπτει ότι η τυπική αγροτική εκμετάλλευση

αποτελείται από 19 περίπου στρέμματα ελαιώνα σε 4 αγροτεμάχια, όπου όλες οι

καλλιεργητικές εργασίες εκτελούνται από τα μέλη της οικογένειας και μόνο κατά την

περίοδο συλλογής των καρπών απαιτούνται ξένα (πληρωμένα) ημερομίσθια. Για τις άλλες καλλιέργειες αλλά και για την κτηνοτροφία δεν υφίστανται τυπικές

εκμεταλλεύσεις, διότι η συμμετοχή τους στο σύνολο των εκμεταλλεύσεων είναι

ελάχιστη.

3.3.2.8. Εφαρμογή Γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων

Στην περιοχή εφαρμόζονται τα εξής γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα:

Α) Προστασία παραδοσιακού ελαιώνα Άμφισσας. Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται στις

κτηματικές περιοχές των Δημοτικών Διαμερισμάτων Αγίου Γεωργίου, Αγίου

Κωνσταντίνου, Άμφισσας, Δροσοχωρίου, Ελαιώνα, Σερνικακίου και Αγ. Ευθυμίας.

174


Στον πίνακα 7 φαίνονται οι εκτάσεις και ο αριθμός των δένδρων ανά δημοτικό

διαμέρισμα που έχουν ενταχθεί στο συγκεκριμένο μέτρο.

ΠΙΝΑΚΑΣ 7. Εκτάσεις σε στρέμματα και αριθμός δένδρων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα,

ενταγμένα στο μέτρο προστασίας του Ελαιώνα.


Έκταση σε στρεμ. Αριθμός δένδρων

Άγιος Γεώργιος 576,85 8.651Άγιος


592,25 8.449

Σερνικάκι 2.689,68 40.233Ελαιώνας 2.162,81 36.331Δροσοχώρι 1.031,45 20.583Προσήλιο 0 0Αγια Ευθυμία 1.115,70 21.869Άμφισσα 9.224,75 145.043Σύνολο 17.393,49 281.159

Οι δικαιούχοι του μέτρου υποχρεούνται για πέντε έτη από την υπογραφή της

σύμβασης ένταξης να εφαρμόζουν εκτός των διοικητικών δεσμεύσεων και τα

παρακάτω:

1. Να εφαρμόζουν στο σύνολο της εκμετάλλευσης τους Κώδικες Ορθής

Γεωργικής Πρακτικής και να μην αλλοιώνουν με οποιοδήποτε τρόπο τον ελαιοκομικό

χαρακτήρα της έκτασης.

2. Να διατηρήσουν τα ελαιόδενδρα στην υπάρχουσα μορφή και να μην

προβαίνουν σε ενέργειες ανανέωσης τους δηλαδή:

αα. Ξερίζωμα – επαναφύτευση

ββ. Κορμοτόμηση

γγ. σύντμηση βραχιόνων

δδ. Αφαίρεση κλάδων.

3. Να δημιουργούν χώρο οικολογικής αντιστάθμισης λαμβάνοντας κάθε έτος τα

απαραίτητα μέτρα συντήρησης των αναβαθμίδων και παραδοσιακών αναχωμάτων

(τραφιά), χωρίς χρήση φωτιάς ή ζιζανιοκτόνων.

Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην προστασία της παραδοσιακής μορφής του ελαιώνα

175


της Άμφισσας με την διατήρηση της μορφής των δένδρων που συνθέτουν τον

ελαιώνα και την συντήρηση και ορθολογική διαχείριση των αναβαθμίδων και

αναχωμάτων που βρίσκονται εντός του ελαιώνα.

Β) Μέτρο Βιολογικής Γεωργίας. Το πρόγραμμα αυτό εφαρμόζεται σε όλα τα Δημοτικά

Διαμερίσματα του Δήμου και στον παρακάτω πίνακα 8 φαίνονται ανά δημοτικό

διαμέρισμα τα στρέμματα που είναι ενταγμένα στο μέτρο.

ΠΙΝΑΚΑΣ 8. Εκτάσεις σε στρέμματα, ανά Δημοτικό Διαμέρισμα, ενταγμένα στο μέτρο

Βιολογικής Γεωργίας.


Έκταση σε στρεμ.

Άγιος Γεώργιος 6,7Άγιος


4,2

Σερνικάκι 86,8Ελαιώνας 42,2Δροσοχώρι 233,9Προσήλιο 6Αγια Ευθυμία 0Άμφισσα 432,43Σύνολο 812,23

Οι δεσμεύσεις των παραγωγών είναι αντίστοιχες με το προηγούμενο μέτρο και

δεσμεύουν τον ενταγμένο παραγωγό για πέντε έτη.

Γεωργικές βιομηχανίες – μεταποίηση

Στην περιοχή του Δήμου Άμφισσας δεν υπάρχουν μονάδες μεταποίησης αγροτικών

προϊόντων, παρά μόνο μερικές παραδοσιακές βιοτεχνίες εξεργασίας δερμάτων οι

οποίες μπορούν να λειτουργούν νόμιμα εντός των ορίων των οικισμών.

Η εμπορία και μεταποίηση της ελιάς, του κύριου στην ουσία προϊόντος της περιοχής,

γίνεται σε μονάδες μεταποίησης που βρίσκονται στον γειτονικό Δήμο της Ιτέας.

Βοσκότοποι και δάση

Οι βοσκότοποι και τα δάση καταλαμβάνουν έκταση περίπου 250.000 στρεμμάτων,

καλύπτουν δηλαδή το 79% περίπου της συνολικής έκτασης του Δήμου.

176


Εξορυκτική δραστηριότητα: Οι χώροι εξόρυξης βωξίτη

Πρόκειται για δέκα τέσσερις χώρους διάσπαρτους στο βόρειο και στο κεντρικό τμήμα

της περιοχής του Δήμου, που απεικονίζονται στο χάρτη Χρήσεων Γης. Βρίσκονται

μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις. Βέβαια το σύνολο σχεδόν του Δήμου, εκτός από

μια μικρή περιοχή στον κάμπο της Άμφισσας, είναι χαρακτηρισμένη Μεταλλευτική

ζώνη.

Περιοχή ΒΙΟΠΑ

Το Βιοτεχνικό πάρκο Άμφισσας (ΒΙΟΠΑ) χωροθετήθηκε εντός της Β ζώνης

προστασίας του ευρύτερου Δελφικού τοπίου με τις Υπουργικές Αποφάσεις ΥΑ

/ΑΡΧ/Α1/Φ10/14319/715/96 και ΥΑ 3292/148/1998 (ΦΕΚ 157/Β/1998).

Βρίσκεται στα ανατολικά της Άμφισσας στη θέση “Αγιος Χαράλαμπος “ και έχει

έκταση 360 στρέμματα.

Οι χρήσεις γης , οι όροι και περιορισμοί δόμησης εντός του ΒΙΟΠΑ καθορίστηκαν με

την υπουργική απόφαση ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ ΑΡΧ /Α1/ Φ10 /47190 / 2088/2006 (ΦΕΚ

557/Δ/ 4-7-2006 )

Η έγκριση ρυμοτομικού σχεδίου και πολεοδομικού κανονισμού του ΒΙΟΠΑ

καθορίστηκαν με την υπουργική απόφαση Υ.Α 5412./18-9-2006 (ΦΕΚ ΑΑΠ 49/10-

11-2006).

3.3.3. Λειτουργικές σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών Δραστηριοτήτων

Γενικά

Η μεθοδολογία προσέγγισης των σχέσεων των οικισμών και των παραγωγικών

δραστηριοτήτων διαφέρει ανάλογα με τον Τομέα οικονομικής δραστηριότητας.

Έτσι, οι σχέσεις των οικισμών με την παραγωγική δραστηριότητα του Πρωτογενούς

Τομέα αναδεικνύονται με ευκρίνεια από τα στοιχεία απασχολουμένων, εκτάσεων και

αριθμού εκμεταλλεύσεων των αντίστοιχων Δ.Δ. (κάθε Δ.Δ. του Δ. Άμφισσας

περιλαμβάνει ένα οικισμό πλην του Προσηλίου που περιλαμβάνει τρεις), δεδομένου

ότι οι περισσότερες αγροτικές εκμεταλλεύσεις στις οποίες απασχολείται ο πληθυσμός

κάθε οικισμού βρίσκονται εντός των ορίων του αντίστοιχου Δ.Δ. Και τούτο διότι αυτά

177


είναι το διάδοχο διοικητικό σχήμα των πρώην Κοινοτήτων, αλλά και του τότε Δήμου,

που συνενώθηκαν στον Καποδιστριακό Δήμο Άμφισσας. Τα διοικητικά όρια των εν

λόγω Κοινοτήτων είχαν χαραχθεί έτσι ώστε να εμπεριέχουν, εκτός εξαιρέσεων, τα

ακίνητα και τα αγροτεμάχια των κατοίκων τους και τις τότε Δημοτικές/Κοινοτικές

εκτάσεις, και επί πλέον τις δημόσιες εκτάσεις που αναλογούσαν με γεωγραφικά

κριτήρια σε κάθε Κοινότητα και στον τότε Δήμο.

Ως προς τον Δευτερογενή Τομέα, είναι γνωστό ότι η μόνη διάσπαρτη στον εξωαστικό

χώρο δραστηριότητα είναι οι χώροι εξόρυξης βωξίτη και τα λατομεία. Η απασχόληση

στους χώρους αυτούς μοιράζεται στους γειτονικούς οικισμούς, χωρίς να υπάρχει

εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού κάποιου εξ αυτών στην εν λόγω δραστηριότητα.

Οι λοιπές δραστηριότητες του Δευτερογενούς Τομέα είναι συγκεντρωμένες στον

οικισμό της Άμφισσας. Οι απασχολούμενοι σ’ αυτές είναι στην πλειονότητά τους

κάτοικοι της Άμφισσας, αλλά ένας αριθμός προέρχεται και από τους λοιπούς

οικισμούς. Τα στατιστικά στοιχεία αυτής της απασχόλησης καταγράφονται από την

ΕΣΥΕ σε επίπεδο Δ.Δ., συμπεριλαμβάνουν δε και τους αλλοδαπούς. Από την άποψη

της πελατείας όμως, οι εν λόγω δραστηριότητες του οικισμού της Άμφισσας

απευθύνονται σε όλους τους οικισμούς του Δήμου.

Τα παραπάνω ισχύουν και για τις δραστηριότητες του Τριτογενούς Τομέα, οι οποίες

είναι επίσης συγκεντρωμένες στον οικισμό της Άμφισσας, εκτός των τοπικών

επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου και των ελευθέρων επαγγελματιών που

εξυπηρετούν κάθε οικισμό.

Από το σύνολο του πληθυσμού της περιοχής, ποσοστό που κυμαίνεται κατά μέσο

όρο περί το 40% ασχολείται με την παραδοσιακή για τον Δήμο καλλιέργεια των

ελαιώνων, ενώ με την κτηνοτροφία, η οποία δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον

από οικονομικής πλευράς λόγω μικρής παραγωγικότητας των φυσικών βοσκοτόπων

αφ’ ενός, και του κυρίως πεδινού – γεωργικού χαρακτήρα του εξωαστικού

οικονομικού χώρου του Δήμου αφ’ ετέρου, δεν ασχολείται αποκλειστικά μεγάλο

τμήμα του πληθυσμού.

Το σύνολο των γεωργικών εκμεταλλεύσεων είναι περίπου 2.022 από τις οποίες οι

121 αφορούν ζωική παραγωγή (πίνακας 2). Η καλλιεργούμενη γεωργική γη

καταλαμβάνει έκταση 39.555 στρέμματα (πίνακας 3). Κυριαρχεί η καλλιέργεια της

επιτραπέζιας ελιάς σε ποσοστό 99%. Παρατηρείται πάντως σταδιακή μείωση των

απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα.

Όλες οι καλλιεργητικές εργασίες εκτελούνται από τα μέλη της οικογένειας και μόνο

κατά την περίοδο συλλογής των καρπών απαιτούνται ξένα (πληρωμένα)

ημερομίσθια. Το σύστημα της αγροτικής παραγωγής που ακολουθείται στην περιοχή

είναι δηλαδή η αυτοκαλλιέργεια, αφού στην ουσία πρόκειται για συμπαγή

178


μονοκαλλιέργεια ελιάς, όπως αναφέρεται και παραπάνω, και οι αγρότες της

περιοχής ουδέποτε ή πολύ σπάνια και σε εξαιρετικές περιπτώσεις εκμισθώνουν σε

άλλους την εκμετάλλευση τους, αφού και συναισθηματικά είναι συνδεδεμένοι με τις

ρίζες ελιάς που πολύ συχνά προέρχονται από φυτεύσεις που διενήργησαν στο

παρελθόν οι προγονοί τους. Τέλος επισημαίνεται ότι οι ευνοϊκές εδαφικές και

κλιματικές συνθήκες, η εμπειρία των παραγωγών στην τεχνική της συγκεκριμένης

καλλιέργειας, αλλά και η διάθεσή τους να εκμεταλλευτούν τη γη τους με τον καλύτερο

τρόπο αποτελούν ασφαλή εχέγγυα για καλή πρόσοδο.

Η γεωργική έκταση της περιοχής που καλλιεργείται κυρίως από την ελιά μπορεί να

χωριστεί σε τρεις ζώνες:

α) την ζώνη υψηλής παραγωγικότητας που εκτείνεται στο μεγαλύτερο τμήμα του

κάμπου και ανήκει κυρίως σε κατοίκους της Άμφισσας, των πεδινών οικισμών Άγ.

Γεώργιος, Αγ. Κωνσταντίνος και Σερνικάκι, αλλά και του ημιορεινού οικισμού

Ελαιώνας, β) την ζώνη μέτριας παραγωγικότητας που είναι τα τμήματα του ελαιώνα

με μικρή κλίση στη δυτική πλευρά του, τα οποία επίσης ανήκουν κυρίως σε κατοίκους

της Άμφισσας και των ανωτέρω τριών πεδινών οικισμών, τα παρόμοια τμήματα στην

ανατολική πλευρά του που ανήκουν κυρίως σε κατοίκους του οικισμού Ελαιώνας,

τμήματα της βόρειας περιοχής του που ανήκουν κυρίως σε κατοίκους του οικισμού

Βίνιανη του Δ.Δ. Προσηλίου και τμήματα της νοτιοδυτικής περιοχής του που ανήκουν

κυρίως σε κατοίκους του οικισμού Αγ. Ευθυμία, και γ) την ζώνη χαμηλής

παραγωγικότητας που αφορά περιοχές επικλινείς οι οποίες ανήκουν κυρίως σε

κατοίκους της Άμφισσας και των οικισμών Αγ. Γεώργιος και Αγ. Κωνσταντίνος, και

μη αρδευόμενες περιοχές κοντά στην πόλη της Άμφισσας που ανήκουν κυρίως σε

κατοίκους της πόλης αυτής.

3.3.3.1. Σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών δραστηριοτήτων του Πρωτογενούς Τομέα.

Όπως ήδη αναφέρθηκε, οι σχέσεις με την παραγωγική δραστηριότητα του

Πρωτογενούς Τομέα σε επίπεδο οικισμών, προκύπτουν με μεγάλη ευκρίνεια από τα

στοιχεία απασχολουμένων, εκτάσεων και αριθμού εκμεταλλεύσεων των αντίστοιχων

Δ.Δ. (οι οικισμοί συμπίπτουν με τα Δ.Δ. πλην του Προσηλίου), δεδομένου ότι οι

περισσότερες εκμεταλλεύσεις με τις οποίες απασχολείται ο πληθυσμός κάθε οικισμού

βρίσκονται εντός των ορίων του αντίστοιχου Δ.Δ.

Παρατηρείται ότι υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση όσον αφορά τον αριθμό των

απασχολούμενων με την αγροτική παραγωγή. Συγκεκριμένα το Δημοτικό

Διαμέρισμα Άμφισσας έχει 1231 αγροτικές εκμεταλλεύσεις, ακολουθεί το Δημοτικό

179


διαμέρισμα του Ελαιώνα με 226 αγρότες, η Αγια Ευθυμία με 202, το Σερνικάκι με

175, το Δροσοχώρι με 85, το Προσήλιο με 40, ο Αγ. Γεώργιος με 39 και ο Αγ.

Κωνσταντίνος με 24 (Πίνακας 1.) .

Αντίθετα όσον αφορά το είδος της εκμετάλλευσης εκεί υπάρχει ομοιογένεια με

κυρίαρχη την καλλιέργεια της επιτραπέζιας ελιάς.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1. Αριθμός παραγωγών ανά Δημοτικό Διαμέρισμα

Δημοτικό Διαμέρισμα Αριθμός παραγωγώνΆγιος Γεώργιος 39Άγιος Κωνσταντίνος 24Σερνικάκι 175Ελαιώνας 226Δροσοχώρι 85Προσήλιο 40Αγια Ευθυμία 202Άμφισσα 1231Σύνολο 2022

ΠΙΝΑΚΑΣ 2. Αριθμός αγροτών ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο παραγωγής

( φυτική , ζωική)


Συνολικός Αριθμός παραγωγών

Αριθμός παραγωγών φυτικής παραγωγής

Αριθμός παραγωγών ζωικής παραγωγής



24 24 0


180



Δημοτικό Διαμέρισμα Αριθμός στρεμμάτων

Άγιος Γεώργιος 1.090Άγιος Κωνσταντίνος 785Σερνικάκι 4.700Ελαιώνας 3.658Δροσοχώρι 1.222Προσήλιο 700Αγια Ευθυμία 4.300Άμφισσα 23.100Σύνολο 39.555

3.3.3.2. Κύριες Χρήσεις Αγροτικής Γης

Οι κύριες χρήσεις αγροτικής γης αφορούν κυρίως την καλλιέργεια της ελιάς και

δευτερευόντως φυτά μεγάλης καλλιέργειας, αμπέλι και ελάχιστα κηπευτικά.


και καλλιέργεια


Αριθμός στρεμμάτων

Έκταση σε στρέμματα ελαιώνων

Έκταση σε στρέμματα σιτηρών

Έκταση σε στρέμματακηπευτικών

Έκταση σε στρέμματα αμπέλι

Άγιος

Γεώργιος

1.090 1020 2 6 0

Άγιος


785 535 0 0 0

Σερνικάκι 4.700 4130 56 26 24Ελαιώνας 3.658 3472 5 5 20Δροσοχώρι 1.222 1030 50 12 10Προσήλιο 700 230 36 7 70Αγια Ευθυμία 4.300Άμφισσα 23.100 23.025 29 16 10Σύνολο 39.555 3130 170 12 6

181


3.3.3.5. Κτηνοτροφική Δραστηριότητα

Στη ζωική παραγωγή η αιγοπροβατοτροφία κατέχει την πλέον βαρύνουσα θέση ,

ασκείται κυρίως με τον παραδοσιακό – εκτατικό τρόπο και ελάχιστα σε σταβλισμένη –

εντατική μορφή .

Επίσης και η βοοτροφία έχει κατεύθυνση την παραγωγή κρέατος και ασκείται με τον

παραδοσιακό – εκτατικό τρόπο .

Από τους άλλους κλάδους , η χοιροτροφία και η πτηνοτροφία υπάρχουν μόνο σε

οικόσιτη μορφή .

Στην περιοχή του Δήμου υπάρχουν 2 εκμεταλλεύσεις ζωικής παραγωγής που

ασκούνται με το βιολογικό τρόπο παραγωγής.

Ο κλάδος της μελισσοκομίας δεν είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένος λόγω των

κλιματολογικών συνθηκών.

ΠΙΝΑΚΑΣ 5. Αριθμός κτηνοτρόφων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο ζωικής

παραγωγής


Συνολικός αριθμός παραγωγών ζωικής παραγωγής

Αριθμός παραγωγών με αιγοπρόβατα

Αριθμός παραγωγών με βοοειδή



0 0 0


ΠΙΝΑΚΑΣ 6. Αριθμός ζώων ανά Δημοτικό Διαμέρισμα και κλάδο ζωικής

παραγωγής


Αριθμός αιγοπροβάτων

Αριθμός βοοειδών

182


Άγιος Γεώργιος 155 18Άγιος


0 0

Σερνικάκι 146 0Ελαιώνας 3.098 149Δροσοχώρι 404 282Προσήλιο 3.746 260Αγια Ευθυμία 1.589 308Άμφισσα 3.642 0Σύνολο 12.780 1017

3.3.3.6. Σχέσεις των οικισμών και των παραγωγικών δραστηριοτήτων των

τριών Τομέων, όπως προκύπτουν από τη διάρθρωση των απασχολουμένων.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΤΟΥ Δ. ΆΜΦΙΣΣΑΣ, ΚΑΤΑ Δ.Δ. ΤΟ

2001

(ΜΟΝΙΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΣΥΕ)

Στον Πρωτογενή Τομέα, σε τρία Δ.Δ., δηλαδή στον Άγιο Γεώργιο, στον Άγιο

Κωνσταντίνο και στο Δροσοχώρι, δεν υπάρχει – φαινομενικά – ενεργός πληθυσμός.

Είναι όμως αρκετά έως πολύ υψηλά τα ποσοστά εκείνων που δεν δήλωσαν κλάδο

οικονομικής δραστηριότητας. Στην κατηγορία αυτή καταγράφονται πολλοί αγρότες

που έχουν συνταξιοδοτηθεί αλλά στην πραγματικότητα εξακολουθούν να εργάζονται.

Στον Δευτερογενή Τομέα, τα ποσοστά του ενεργού πληθυσμού κυμαίνονται από

0,00% στον Άγιο Γεώργιο μέχρι 24,24% στην Αγία Ευθυμία.

Στον Τριτογενή Τομέα, τα ποσοστά του ενεργού πληθυσμού κυμαίνονται από 0,00%

Δ.Δ.

Αμφίσσης

Δ.Δ. Αγίας

Ευθυμίας

Δ.Δ. Αγίου

Γεωργίου

Δ.Δ. Αγίου

Κωνσταντίνου

Δ.Δ.

Δροσοχωρίου

Δ.Δ.

Ελαιώνος

Δ.Δ.

Προσηλίου

Δ.Δ.

Σερνικακίου Οικονομικά

Ενεργοί 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00% 100.00%Απασχολ/μενοι

Σύνολο 86.89% 81.82% 95.00% 83.33% 90.91% 88.81% 83.64% 88.00%Πρωτογενής

Τομέας 5.66% 10.10% 0.00% 0.00% 0.00% 9.70% 3.64% 11.33%Δευτερογενής

Τομέας 17.85% 24.24% 0.00% 5.56% 22.73% 15.67% 14.55% 6.00%Τριτογενής

Τομέας 57.72% 40.40% 2.50% 0.00% 31.82% 52.24% 41.82% 10.67%Δεν δήλωσαν

κλάδο οικονομικής

δραστηριόττας 5.66% 7.07% 92.50% 77.78% 36.36% 11.19% 23.64% 60.00%Άνεργοι Σύνολο 13.11% 18.18% 5.00% 16.67% 9.09% 11.19% 16.36% 12.00%

183


στον Άγιο Κωνσταντίνο μέχρι 57,72% στο Δ.Δ. Άμφισσας. Το υψηλό ποσοστό

οικονομικά ενεργού πληθυσμού στον Τριτογενή Τομέα που παρουσιάζεται στο Δ.Δ.

Άμφισσας, αντανακλά την αστικοποίηση του εν λόγω Δ.Δ.

184


3.3.4 Νομικό πλαίσιο δόμησηςΣτα πλαίσια της ΕΠΑ (1983-1987) εκπονήθηκε η μελέτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ( Γ.Π.Σ ) του οικισμού Αμφισσας η οποία εγκρίθηκε με την υπ΄ αριθμ.

66313/2925 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1166/1986.

Με την έγκριση του ανωτέρω Γ.Π.Σ καθορίστηκε η πολεοδομική οργάνωση της

ευρύτερης περιοχής του οικισμού της Αμφισσας με μέγεθος πληθυσμού 13.000

κατοίκους έχοντας χρονικό ορίζοντα υλοποίησης του πέντε έτη. Για την ένταξη των

περιοχών επεκτάσης που καθόριζε το Γ.Π.Σ εκπονήθηκε πολεοδομική μελέτη επέκτασης και αναθεώρησης του υπάρχοντος ρυμοτομικού σχεδίου της Άμφισσας

η οποία εγκρίθηκε με την Απόφαση 36792/1990 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και

δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 534/90.

Την ίδια χρονική περίοδο συντάχθηκαν μελετες καθορισμού ορίων και περιορισμών

δόμησης για τους περισσότερους οικισμούςτου Δήμου με βάση το Π.Δ του 1985

(ΦΕΚ 181/Δ /3-5-85) που αναφέρεται στους οικισμούς κάτω των 2000 κατοίκων .

Μέσα στα όρια του Γ.Π.Σ περιλαμβάνεται η οικιστική ενότητα που συγκροτεί την

πόλη της Αμφισσας η οποία αποτελεί τον μοναδικό αστικό χώρο του Δήμου .

Το υπόλοιπο οικιστικό δίκτυο του Δήμου αποτελείται από διάσπαρτους οικισμούς

που αναπτυσσονται στον εξωαστικό χώρο στο πεδινό ,ορεινό και ημιορεινό τμήμα

του Δήμου και κατανέμονται σε διάφορες χωρικές ενότητες όλες εξαρτημένες απο τον

κεντρικό οικισμό της Αμφισσας.

Το Πλάισιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος ,εγκρίθηκε με την υπ αρ.26298/2003 Απόφαση του

Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 1469/2003

Στίς κατευθύνσεις του θέτει την εκπόνηση (προαιρετικού ενιαίου) Γ.Π.Σ των αστικών

περιοχών Αμφισσας- Ιτέας-Δελφών - με το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζεται από τις

διατάξεις του οικιστικού νόμου 2508/9(ΦΕΚ 124/Δ 13-6-97) -ώς έργο αμεσης

προτεραιότητας.

3.3.4.1. Εξωαστικός χώρος

Στα διοικητικά όρια του δήμου και έξω απο τα όρια του ΓΠΣ καταγράφονται 9

οικισμοί οι οποίοι απογράφονται απο την ΕΣΥΕ

185


Εξι (6 ) οικισμοί εχουν οριοθετημένο διάγραμμα και δομούνται με τις διατάξεις του

Π.Δ του 1985 (ΦΕΚ 181/Δ /3-5-85) που αναφέρεται στους οικισμούς κάτω των 2000

κατοίκων .

Οι οικισμοί αυτοι ανα δημοτικό διαμέρισμα είναι

Δ.Δ Αγ. Γεωργίου Αγ.Γεώργιος

Δ.Δ. Αγ. Κων/νου Αγ. Κων/νος

Δ.Δ. Σερνικακιου Σερνικάκι

Δ.Δ.Ελαιώνα Ελαιώνας

Δ.Δ. Προσήλιου Προσήλιο

Μοναστήρι

Το 1987 με την υπ αρ. 162/19-1-87 αποφαση Νομάρχη (ΦΕΚ 120/Δ/23-2-87)

οριοθετείται ο οικισμός Άγιου Γεώργιου.

Το 1991 με τις υπ αρ. 18/4-1-91 , 19/4-1-91 ,20//4-1-91 αποφάσεις Νομάρχη

οριοθετούνται ο οικισμοί, Σερνικάκι ,Άγιος Κωνσταντίνος, και Ελαιώνας αντίστοιχα (ΦΕΚ 22/Δ/18-1-91)

Το 1992 με την υπ αρ 2797/7-9-92 απόφ. Νομάρχη (ΦΕΚ 1307/Δ/11-10-92)

οριοθετούνται ο οικισμοί, Προσήλιο και Μοναστήρι .Οι οικισμοί Αγίας Ευθυμίας και Βίνιανης διαθέτουν σχέδιο πόλης και δεν είναι

οριοθετημένοι

Ο οικισμός του Δροσοχωρίου δεν είναι οριοθετημένος και έχει χαρακτηρισθεί

κατολισθαίνων

Οι οικισμοί Άγιος Γεώργιοςκαι Ελαιώνας χαρακτηρίζονται περιαστικοί

Ολοι οι οικισμοί χαρακτηρίζονται αδιάφοροι Η αρτιότητα των οικοπέδων στους οριοθετημένους οικισμούς κυμαίνεται απο 300

έως 1000 τ.μ.

Το νομικό καθεστώς των οικισμών του δήμου πουν αποτελούν τον εξωαστικό χώρο

εμφανίζεται αναλυτικά στον κατωτέρω πίνακα

186


ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΕΞΩΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Δ.ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Δ.Δ/ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΕΓΚ.ΑΠΟΦΑΣΗ / ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΦΕΚ/ΕΤΟΣ

ΑΡΤΙΟΤΗΤΑ

Πρόσωπο Εμβαδον

Δ.Δ.προσηλίου

Βίνιανη Β.Δ.28-8-69 ΦΕΚ164 Δ Β.Δ.28-12-55 , Α. Ν.2797/7-9-

92

ΦΕΚ12 Α 16 600 Μοναστήρι Π.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ. Νομάρχη 2797/7-9-

92 ΦΕΚ1307/Δ/10-92 18 1000

Προσήλιο Π.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ. Νομάρχη 2797/7-9-92

ΦΕΚ1307/Δ/10-92 15 400

Δ.Δ.Δροσοχωρίου

Δροσοχώρι

Δ.Δ.Ελαιώνα

Ελαιώνας Π.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ. Νομάρχη 20/4-1-91 ΦΕΚ22/Δ/91 12

15

300

600Δ.Δ.Αγ.Γεωργίου

Αγ.ΓεώργιοςΠ.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ.Νομάρχη 162/19-

1-87 ΦΕΚ120/Δ/87300

600Δ.Δ.Αγ.Κωνσταντίνου

Αγ.Κωνσταντίνος Π.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ. Νομάρχη 19/4-1-91

ΦΕΚ22/Δ/91 12 400Αναθεώρηση ορίων οικισμού Αποφ. Νομάρχη 858/9--2-

96 ΦΕΚ232/Δ/96

Δ.Δ.Σερνικακίου

ΣερνικάκιΠ.Δ.3-5-85 ΦΕΚ181 Δ Αποφ. Νομάρχη 18/4-1-

91 ΦΕΚ22/Δ/9114

18

400

800Δ.Δ.Αγ.Ευθυμίας

Αγ.Ευθυμία Β.Δ.28-8-69 ΦΕΚ164 Δ

8

13

150

300

187


ΖΩΝΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Το σύνολο του ευρύτερου σχηματισμού του Δελφικού Τοπίου που περιλαμβάνει την

κοιλάδα της Αμφισσας και την κοιλάδα Πλειστού-Δελφών καταλήγοντας στον

Κορινθιακό κόλπο ,εχει χαρακτηρισθεί Μνημείο Ευρωπαικής κληρονομιάς με

απόφαση του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου.

Ο χώρος των Δελφών έχει κηρυχθή αρχαιολογικός ,ιστορικός και τοπίο ιδιαιτέρου

φυσικού κάλλους βάσει της υπουργικής απόφασης ΥΑ 1385/22-4-1972 (ΦΕΚ 384/Β/1972)Η ανάγκη διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς οδήγησε σε λήψη μέτρων

προστασίας που αφορούν την ορθολογική ,χωροταξική και περιβαλλοντική

διαχείριση της ευρύτερης περιοχής Δελφών . Η προστασία της ευρύτερης περιοχής

έπρεπε να συνδιασθεί με την λήψη των μέτρων που απαιτούνται για την αναγκαία

οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της περιοχής σύμφωνα με τις απαιτησεις και την

ιδιομορφία των τοπικών αναγκων .Στις ενέργειες που καθορίζονταν βάσει των

μέτρων περιλαμβάνονταν η απαγόρευση κάθε επιβλαβούς δραστηριότητας και ο

καθορισμός ζωνών εντός των ορίων της ευρύτερης περιοχής Δελφών , μέσα στις

οποίες θα είναι δυνατόν να ισχύσει ειδικο προστατευτικό καθεστώς (ανάπτυξη

ορισμένων μόνο δραστηριοτήτων , ειδική διαχείριση ).

Με το ΠΔ 23-7-85 (ΦΕΚ 417/85) καθορίστηκε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ ) Δελφων εντός της οποίας καθορίστηκαν κατά περιοχές ειδικές χρήσεις γης

,κατώτατο όριο κατάτμησης και όροι και περιορισμοί δόμησης

Στον κατωτέρω πίνακα εμφανίζονται τα στοιχεία αυτα

188


ΖΩΝΗ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (ΖΟΕ) ΑΡΧ/ΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΔΕΛΦΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΟΥ ΔΕΛΦΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥΠΔ 23-7-85 (ΦΕΚ 417/85)

ΠΕΡΙΟΧΕΣ 1 2 3 4 4Α

Χρήσεις γης Γεωργική γηΑγροτικές κατοικίες, αποθήκες

Κατοικίες ξενοδοχεία

Βιομηχανικές βιοτεχνικές

εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης

ελαιοτριβεία

Αποθήκες και εγκαταστάσεις

θαλασσίων μεταφορών

Αρτιότητα (στρεμ.)

Απαγορεύταιη δόμηση

20 4 10 4 50

20 4 Κατάτμηση (στρέμ )

4Παρέκκλιση Προ 3-9-1985

ΜΑΧ Ε = 100 τ.μ 5% 15% 20% 10%

Κάλυψη

ΜΑΧ Ε = 100 τ.μ

0.05ΜΑΧ Ε = 400

τ.μ

Π.Δ.12.5.84

(ΦΕΚ380Δ/84)

0.2 0.1Συντελ.Δόμησης

14,5 μ.(με την στέγη)

28,5 μ.(με την στέγη)

17,5 μ(με την

στέγη)

19.00 μ(με την

στέγη)

Οροφοι

Ύψη

>2.000 κ.μ >2.000 κ.μ >3.000 κ.μΔιάσπαση όγκου

Υποχρεωτική

Υποχρεωτική Υποχρεωτική ΥποχρεωτικήΣτέγη

189


Απαγορεύονται

• η ανέγερση λυομένων οικίσκων

• η εγκατάσταση φωτεινών και διαφημιστικών πινακίδων

• η ίδρυση και επέκταση λατομείων- μεταλλείων

• η κατασκευή κτιρίου επι υποστηλωμάτων (PILOTIS)

Απαιτείται έγκριση από την Επιτροπή Ενασκήσεως Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Ε.Α.Ε) γιά κάθε

κατασκευή, διαμόρφωση και εξοπλισμό κοινοχρήστων χώρων και για την διάνοιξη των δρόμων.

Στην συνέχεια και λόγω μεγαλύτερης προστασίας του αρχαιολογικού χώρου των Δελφών και

του ευρύτερου Δελφικού τοπίου με την Υπουργική Απόφαση

ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/13624/725/27-3-1991 (ΦΕΚ 259/Δ/1991)καθορίστηκαν

Ζωνη Α (απολύτου προστασίας) και ζώνη Β (υπο όρους δόμησης).

Εντός της ζώνης Α ,απολύτου προστασίας ,απαγορεύεται η δόμηση

Εντός της ζώνης Β η οποία περιβάλλει την Α ,καθορίστηκαν βάσει της Υπουργικής Απόφασης

ΥΠΠΟ / ΑΡΧ/Α1/Φ10/ 25153/1266/ 4-6-91 οι χρήσεις γης και οι όροι και περιορισμοί δόμησης

σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα παρακάτω

190


Καθορισμός χρήσεων γης και όρων δόμησης στην ζώνη προστασίας Β του Αρχαιολογικού χώρου των Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου (ΥΠΠΟ 25153/1266/4-6-91)

ΠΕΡΙΟΧΕΣ 1 Β 1 Γ 2Α 3 3Α 3Γ 4 4Β

Χρήσεις γης

Γεωργικές αποθήκες, κοινωφελή

έργαΆρθρο 26 Ν1337/83

Διοικητήριο Εργατικές Κατοικίες

Τουριστικά περίπτερα σε

διακεκριμμένες θέσεις

Κατοικία Τουριστικές Εγκαταστάσεις Κατοικία Τουριστικές

Εγκαταστάσεις

Ξενώνες μελετητών Κέντρου Δελφών


εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης,

ελαιοτριβεία


εγκαταστάσεις χαμηλής όχλησης,

ελαιοτριβεία, λατομεία

Αρτιότητα (στρεμ.) 4

Άρθρο 26Ν 1337/83

4 10 4 4

Ιδιοκτησία Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού

Κέντρου

4 4

Κάλυψη 5 % 15 % 5 % 15 % 10 % 20 % 20 %

Συντελεστής Δόμησης

max E = 25 τ.μ.

max E = 200 τ.μ.

0,05 max Ε = 400

τ.μ.

ΠΔ/12-5-84 ΦΕΚ380/Δ/84

0,05 max Ε = 400

τ.μ.

ΠΔ/12-5-84 ΦΕΚ380/Δ/84 0,20 0,20 0,20

Όροφοι

Ύψη

-

4,5 μ. (με τη στέγη)

-

4,00 μ.

2

8,50 (με τη στέγη)

2

8,50 (με τη στέγη)

2


1


1


Στέγη Υποχρεωτική Υποχρεωτική Υποχρεωτική Υποχρεωτική Υποχρεωτική Υποχρεωτική

Ειδικοί περιορισμένο

ι

Τουριστικά συγκροτήματα

μικρών κτισμάτων 4-5

δωματίων

Τουριστικά συγκροτήματα

μικρών κτισμάτων 4-5

δωματίων

Διάσπαση όγκου για

κτίριο > 2.000 κ.μ.

Διάσπαση όγκου για

κτίριο > 2.000 κ.μ.

191


Εκτός των ανωτέρω καθοριζόμενων περιοχών της Ζώνης Β στην υπόλοιπη έκταση

της επιτρέπεται η ανέγερση αγροτικών κατοικιών και γεωργικών αποθηκών καθώς

και η εγκατάσταση μικρών κτινοτροφικών μονάδων σε λιθόκτιστα κτίσματα με τους

εξής όρους και περιορισμούς:

1. Κατώτατο όριο κατάτμησης 20 στρεμ.

2. Ελάχιστο εμβαδόν γηπέδου 20 στρεμ.

3. Μέγιστη δομήσιμη επιφάνεια 100 τ.μ.

4. Αριθμός ορόφων 1 με μέγιστο ύψος κτιρίων 4,5 μ. με τη στέγη

(υποχρεωτική)

ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΙΟ.ΠΑΤο Βιοτεχνικό πάρκο Αμφισσας (ΒΙΟΠΑ) χωροθετήθηκε εντός της Β ζώνης

προστασίας του ευρύτερου Δελφικού τοπίου με τις Υπουργικές απόφάσεις ΥΑ /ΑΡΧ/Α1/Φ10/14319/715/96 και ΥΑ 3292/148/1998 (ΦΕΚ 157/Β/1998). Ευρίσκεται στα ανατολικά της Αμφισσας στη θέση “Αγιος Χαράλαμπος “ και έχει

έκταση 360 στρέμ.

Οι χρήσεις γης , οι όροι και περιορισμοί δόμησης εντός του ΒΙΟΠΑ καθορίστηκαν με

την υπουργική απόφαση ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ ΑΡΧ /Α1/ Φ10 /47190 / 2088/2006 (ΦΕΚ 557/Δ/ 4-7-2006)Η έγκριση ρυμοτομικού σχεδίου και πολεοδομικού κανονισμού του ΒΙΟΠΑ

καθορίστηκαν με την υπουργική απόφαση Υ.Α 5412./18-9-2006 (ΦΕΚ ΑΑΠ 49/10-11-2006 ) Στον κατωτέρω πίνακα παρουσιάζονται οι αποφάσεις και τα διατάγματα που

καθορίζουν το νομικό πλαίσιο απο το οποίο διέπεται το ευρύτερο Δελφικό τοπίο

192


ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΝΤΟΣ ΔΕΛΦΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ – ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΕΓΚ.ΑΠΟΦΑΣΗ / ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΦΕΚ/ΕΤΟΣ

Κύρυξη Αρχαιολογικού Χώρου ΔελφώνΥ.Α. /1385/22-4-72 384/Β/1972

Περι χαρακτηρισμού του Δήμου Δελφων ως οργανωμένου αρχαιολ. Χώρου

Υ.Α./Φ3Α/10362/745/15-5-75 589/Β/1975

Περι προστασίας της ευρύτερης περιοχής ΔελφώνΥΑ 8/7-2-1981 551/Δ/1981

Καθορισμός ζώνης οικιστικού ελέγχου κατώτατου ορίου κατάτμησης και λοιπών όρων και περιορισμών δόμησης στην εκτός σχεδίου περιοχή και εντός ορίων οικισμών προυφιστάμενων του 1923 ευρύτερη περιοχή Δελφών του νομού Φωκίδας

ΠΔ 23-7-85 417/85

Καθορισμός ζωνών Α(απολύτου προστασίας) και Β (υπο όρους δόμησης) προστασίας αρχαιολογικού χώρου Δελφών και ευρύτερου Δελφικού τοπίου .

ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ10/13624/725/27-3-1991

259/Δ/1991

Καθορισμός χρήσεων γής και όρων δόμησης στη ζώνη προστασίας Β του Αρχαιολογικού χώρου των Δελφών και ευρύτερου Δελφικού Τοπίου

ΥΠΠΟ / ΑΡΧ/Α1/Φ10/ 25153/1266/ 4-6-91

Συμπληρωμ. προτάσεις χρήσεων γής & όρων δόμησης στη Ζώνη Προστασίας ευρύτερου Δελφικού τοπίου.

ΥΠΠΟ / ΑΡΧ /Α1 / Φ10 /48870/2581 /10-10-1994

Χωροθέτηση Βιοτεχνικού Πάρκου Άμφισσας εκτός της Ζώνης Β προστασίας των ευρύτερου Δελφικού τοπίου

Χ7 ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ1014319/715/169-7-96

Περι καθορισμού της θέσεις της έκτασης και ορίων της Βιομηχανικής Περιοχής Άμφισσας (Βιοτεχνικό πάρκο) έκτασης 360στρ. Στη θέση «Άγιος Χαράλαμπος» στα διοικητικά όρια του Δήμου Άμφισσας Νομού Φωκίδας

Υ.Α 3292 / 148 / 3.1.1998 157Β/1998 438Β/1998(αναδημοσίευση)

Καθορισμός χρήσεις γής και ειδικών όρων & περιορισμών δόμησης στο Βιοτεχνικό Πάρκο (ΒΙΟΠΑ) εντός της Ζώνης Β προστασίας του Αρχαιολογικού Χώρου των Δελφών και ευρύτερου Δελφικού τοπίου

ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ ΑΡΧ /Α1 Φ10 47190 / 2088

557/Δ/ 4-7-2006

Έγκριση Ρυμοτομικού σχεδίου και Πολεοδομικού κανονισμού Βιοτεχνικού Πάρκου (ΒΙΟΠΑ) στη θέση «Άγιος Χαράλαμπος» του Δήμου Άμφισσας Νομός Φωκίδας

Υ.Α 5412./18-9-2006 ΑΑΠ 49/10-11-2006

Οριοθέτηση κηργμένου αρχαιολογικού χώρου Δελφών & ευρύτερου Δελφικού τοπίου.

ΥΠΠΟ /ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ / 11 /Φ43/16921/ 835

ΑΑΠ 141/19-4-20

Οι περιοχές του εξωαστικού χώρου πλήν των δασικών και των καθοριζόμενων στην

ΖΟΕ δομούνται με τις διατάξεις της εκτός σχεδίου δόμησης (Π.Δ 24-4-85/Φ.Ε.Κ.270

Δ/85)

Τμήματα της περιοχής μελέτης εντάσσονται στο δίκτυο προστασίας “Νatura 2000”

δεν έχουν όμως καθοριστεί όροι και περιορισμοί όσον αφορά τις χρήσεις γης, τη

193


δόμηση και τις επιτρεπόμενες δραστηριότητες Τα μεγαλύτερα τμήματα αφορούν

δασικές εκτάσεις στις οποίες δεν επιτρέπεται η δόμηση στη δέ παραλιακή ζώνη

ισχύουν οι όροι και περιορισμοί του Δελφικού τοπίου.

Ο χείμαρρος Γατοπνύχτης στην περιοχή της Αμφισσας έχει καθορισμένες

οριογραμμές μόνο στο τμήμα που περιλαμβάνονται στις περιοχές επέκτασης που

προέβλεπε το Γ.Π.Σ .και τμήμα της κοίτης του στα πλαίσια της πολεοδόμησης έχει

διευθετηθεί σε υπόγειο πλακοσκεπή αγωγό

Το υπόλοιπο τμήμα του δεν είναι οριοθετημένο και δεν προστατευεται.

Στο παραλιακό μέτωπο δεν έχει καθορισθεί ζώνη αιγιαλού .

3.3.4.2. Αστικός χώροςΓια την πόλη της Άμφισσας έχει εκπονηθεί μελέτη Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου στα πλαίσια των μελετών της ΕΠΑ (1983-1987) η οποία εγκρίθηκε με την υπ΄ αριθμ.

66313/2925 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ

1166/1986.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟΗ απόφαση έγκρισης του ΓΠΣ περιέχει 5 ενότητες που αναφέρονται

1. Στην πολεοδομική οργάνωση της πόλης της Αμφισσας με τον

προσδιορισμο χρήσεων γης

2. Τον καθορισμό ζωνών οικονομικών και θεσμικών κινήτρων και

πολεοδομικών μηχανισμών

3. Στην λήψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος

4. Προτάσεις για τα απαραίτητα έργα δικτύων υποδομής

5. Προτάσεις για την αντιμετώπιση θεομηνιών

Βάσει της πρότασης του εγκεκριμένου από το 1986 Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου η

πόλη της Άμφισσας, οργανώνεται σε τέσσερις πολεοδομικές ενότητες - γειτονιές στις οποίες περιλαμβάνονται 6 συνοικίες

Σε αυτές περιλαμβάνεται η πόλη οπως είχε διαμορφωθεί το 1987 μαζί με τις

περιοχές των επεκτάσεων

και καθορίζονται οι πυκνοδομημένες οι αραιοδομημένες και οι αδόμητες εκτάσεις

συνολικής επιφανείας 350 στρεμμάτων.

Σε κάθε πολεοδομική ενότητα – γειτονιά ορίζεται μέση πυκνότητα η οποία κυμαίνεται

απο 70 - 80 ατομα/Ηα και μέσος συντελεστής δόμησης ο οποίος κυμαίνεται απο 1-1,7.

194


Συνοικία Μέση πυκνότητα κατ/Ηα Μέσος

Συντελεσ.

δόμησηςΓειτονιά 1 Αγ. Ανάργυροι 80 1

Γειτονιά 2 Παναγιά-Χαρμαινα 80 1,1

Γειτονιά 3 Τεχολη-Δροσοχώρι 70 1,1

Γειτονιά 4 Μανδρα 75 1,7

Καθορίζονται χρήσεις γης, εκτιμάται η χωρητικότητα των πολεοδομικών ενοτήτρων

σε κατοίκους και προσδιορίζονται οι ανάγκες σε κοινωνική και τεχνική υποδομή ανα πολεοδομική ενότητα

Συγκεκριμένα καθορίζονται τα εξής

• Διατήρηση της σημερινής θέσης των κεντρικών λειτουργιών και

επέκταση αυτών στον άξονα εισόδου της πόλης από Ιτέα από το ύψος μετά

το γήπεδο έως την κεντρική πλατεία και

• παράλληλα, ανάπτυξη τοπικών κέντρων στις μικρογειτονιές εκτός από

τη γειτονιά Παναγιά – Χάρμαινα – Δροσοχώρι η οποία αναπτύσσεται

επιμήκης, οπότε έχουμε τη δημιουργία δύο τοπικών κέντρων.

• Δημιουργία γενικής κατοικίας μέχρι ένα οικοδομικό τετράγωνο γύρω

από τις κεντρικές λειτουργίες και τοπικών κέντρων γειτονιάς και αμιγής

κατοικία στον υπόλοιπο οικισμό.

• Δημιουργία χώρων πρασίνου στους αρχαιολογικούς χώρους.

• Οργάνωση εγκαταστάσεων Δικαστηρίων.

• Δημιουργία Βρεφοκομείων σε κάθε γειτονιά.

• Δημιουργία Νηπιαγωγείων σε κάθε Δημοτικό Σχολείο

• Δημιουργία Γηροκομείου στην επέκταση νότια του σημερινού

συνοικισμού Δροσοχωρίου.

• Δημιουργία χώρων αθλητικών εγκαταστάσεων στην περιοχή του

Σίφωνα Μόρνου και στις γειτονιές.

• Δημιουργία διοικητηρίου για συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών του

νομού στην περιοχή του υπάρχοντος γηπέδου στην είσοδο της πόλης.

• Μεταφορά του σταθμού λεωφορείων και σταθμού φορτηγών σε

195


έκταση εκτός σχεδίου, που δημιουργείται με την καινούργια παράκαμψη της

εθνικής οδού Άμφισσας – Λαμίας και το όριο του σχεδίου πόλης.

• Δημιουργία ζώνης χονδρεμπορίου στη βιοτεχνική ζώνη Αμπλιανού.

• Χαρακτηρισμός του χώρου Κάστρου και του υπάρχοντος κτιρίου της

Νομαρχίας ως χώρων για πολιτιστικές λειτουργίες (σήμερα έχει ήδη

δημιουργηθεί πνευματικό κέντρο το οποίο στεγάζεται σε νεοανεγερθέν κτίριο

στο κέντρο της πόλης)

• Μεταφορά του υπάρχοντος νεκροταφείου στη θέση Κάτω Κούσκια

(Αγ. Κων/νο) νοτιοανατολικά της πόλης.

• Δημιουργία χώρου πρασίνου στο χώρο νεκροταφείου μετά την

απομάκρυνσή του.

2 .Καθορισμός ζωνών οικονομικών και θεσμικών κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών και ειδικότερα:

• Ζώνη ειδικής ενίσχυσης (ΖΕΕ): Καθορίζεται όλη η βορειοδυτική

πλευρά της πόλης μέχρι του δρόμου προς τη γέφυρα Άμφισσας – Λαμίας και

του εθνικού δρόμου προς Λιδόρικι.

• Ζώνη Αναπτυξιακού λιανικού εμπορίου στην περιοχή του κέντρου

πόλης.

• Ζώνη κοινωνικού συντελεστή (ΖΚΣ) εκατέρωθεν της εθνικής οδού

Άμφισσας – Λαμίας στην περιοχή επέκτασης.

3.Λήψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος και ειδικότερα:

• Καθορισμός Ζώνης προστασίας δάσους και γεωργικής γης υψηλής

παραγωγικότητας.

• Μεταφορά οχλουσών δραστηριοτήτων στη βιοτεχνική ζώνη

(Αμπλιανό).

• Καθορισμός ζώνης προστασίας αγωγού σιφωνίου και αυλάκων

Μόρνου.

• Καθορισμός ζώνης προστασίας αρχιτεκτονικών συνόλων

παραδοσιακής κληρονομιάς στο δυτικό τμήμα του οικισμού.

4.Εργα και μελέτες δικτύων υποδομής και ειδικότερα:

α) Την Ιεράρχηση του δικτύου με τις εξής βασικότερες παρεμβάσεις:

• Δημιουργία παρακαμπτηρίου της οδού Λαμίας – Ναυπάκτου και

κατασκευή ανισόπεδων κόμβων με τις οδούς Άμφισσας – Ιτέας και Άμφισσας

196


– Λαμίας (γέφυρα Υλαίθου).

• Διαβάθμιση της εσωτερικής κυκλοφορίας σε συλλεκτήριες, αρτηρίες

και τοπικό οδικό δίκτυο και δημιουργία συστήματος μονόδρομων.

• Δημιουργία σταθμού λεωφορείων και φορτηγών σε έκταση εκτός

σχεδίου, ανατολικά του γηπέδου.

• Δημιουργία μικρού σταθμού υπεραστικών λεωφορείων δυτικά του

γηπέδου.

• Οργάνωση συστήματος πεζοδρόμων.

• Οργάνωση συστήματος λεωφορειακών γραμμών.

β) Δίκτυο ύδρευσης Βελτίωση του υπάρχοντος δικτύου και επέκτασή του στις περιοχές επέκτασης

σχεδίου.

γ) Δίκτυο αποχέτευσης ομβρίωνΕπέκταση του δικτύου σ' όλη την επέκταση της πόλης με τελικό αποδέκτη τον

ποταμό Ύλαιθο.

δ) Δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων Κατάργηση του υπάρχοντος δικτύου που λειτουργεί και για όμβρια και ακάθαρτα και

χρήση του μόνο για όμβρια.

Δημιουργία νέου δικτύου αποκλειστικά για ακάθαρτα και εγκατάσταση του βιολογικού

καθαρισμού όπισθεν του Αμπλιανού στη βιοτεχνική περιοχή.

ε) Ενεργειακό σύστημα – τηλεπικοινωνιακό σύστημαΕπέκταση των δικτύων διανομής στις περιοχές επέκτασης και ενίσχυση των

κεντρικών μονάδων του ενεργειακού συστήματος (ΔΕΗ) όσο και του

τηλεπικοινωνιακού δικτύου (ΟΤΕ).

Βελτίωση του υπάρχοντος δικτύου διανομής.

5.Αντιμετώπιση θεομηνιών και συγκεκριμένα:

α) Πυροπροστασία οικισμούΜεταφορά του πυροσβεστικού σταθμού κοντά στον Ελαιώνα για άμεση πρόσβαση

και λιγότερη ενόχληση του ιστού και τοποθέτηση και εδώ κρουνών στο υπάρχον

δίκτυο.

β) Προστασία από σεισμό και θεομηνίες.

• Δημιουργία τόπων αποκέντρωσης στις γειτονιές.

• Δημιουργία χώρων συγκέντρωσης υλικού, μία στη Νομαρχία και μία

στο Κάστρο και

• Δημιουργία δεξαμενής με περιοδική ανανέωση νερού.

197


Οι προβλέψεις της μελέτη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του είχαν χρονικό ορίζοντα την πενταετία και αναφέρονταν σε πληθυσμιακό μέγεθος 13.000 κατοίκων .Οι προτάσειςτου ΓΠΣ για πολεοδομική οργάνωση και τις ειδικότερες διατάξεις που

αναφέρονται στην ανάπτυξη της περιοχής την προστασία του περιβάλλοντος και τον

εξοπλισμό της με δίκτυα πραγματοποιήθηκαν εν μέρει

Συγκεκριμένα

• Οσον αφορά την πολεοδομική οργάνωση εκτός των επεκτάσεων του

σχεδίου πολεως της Αμφισσας οι χρήσεις γης όπως περιγράφονται δεν

χωροθετήθηκαν

• Οι αναπτυξιακές ζώνες και οι ζώνες οικονομικών αι

θεσμικών κινήτρων δεν καθορίστηκαν

• Κατα την κατασκευή της παρακαμπτηρίου της οδού Λαμίας –

Ναυπάκτου οι προτεινόμενοι ανισόπεδοι κόμβοι με τις οδούς Άμφισσας –

Ιτέας και Άμφισσας – Λαμίας (γέφυρα Υλαίθου), έως σήμερα δεν έχουν

κατασκευαστεί και παραμένουν ισόπεδοι.

• Η οργάνωση συστήματος λεωφορειακών γραμμών, είναι υπό μελέτη

και έχει αρχίσει να λειτουργεί μία αστική λεωφορειακή γραμμή.

ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣΣτην Άμφισσα υπάρχει εγκεκριμένο σχέδιο πόλης το οποίο έχει κατά

καιρούς υποστεί αναθεωρήσεις – τροποποιήσεις.

• Το 1830 χαράσσεται το πρώτο σχέδιο της Αμφισσας απο τον

Νομομηχανικό Κάλανδρο επι κυβερνήσεως Ι.Καποδίστρια

• Στο από 26/9/1869 Βασιλικό Διάταγμα «Περί εγκρίσεως του

διαγράμματος ρυμοτομίας του της αγοράς της πόλεως της Αμφίσσης

μέρους», το οποίο δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 43/23-10-1869, γίνεται η πρώτη

αναφορά για έγκριση σχεδίου πόλεως στην Άμφισσα, έστω και σε τμήμα

αυτής.

• Το από 13/12/1874 Βασιλικό Διάταγμα «Περί προσδιορισμού

του ελαχίστου όρου, του εμβαδού, του προσώπου και του βάθους των εν

Αμφίσση οικοπέδων»που δημοσιεύεται στο ΦΕΚ 7/1875 καθορίζει

αρτιότητες οικοπέδων στο εμπορικό τμήμα της πόλης και στις υπόλοιπες

συνοικίες

• Το απο 7/8/1892 Βασιλικού Διατάγματος «Περί εγκρίσεως

διαγράμματος ρυμοτομίας της πόλεως Αμφίσσης». δημοσιεύεται Στο ΦΕΚ

198


312/1892 Στη συνέχεια ακολουθούν αρκετές τροποποιήσεις επί του

εγκεκριμένου σχεδίου,

• το 1906 λαμβάνει χώρα η πρώτη επέκταση του σχεδίου πόλεως

βάσει του από 28/1/1906 Βασιλικού διατάγματος «Περί επεκτάσεως του

σχεδίου της πόλεως Αμφίσσης», το οποίο δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 27Α/1906.

• Τα επόμενα χρόνια γίνονται τροποποιήσεις και επεκτάσεις του

υπάρχοντος σχεδίου, οι οποίες αφορούν παρεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα .

• Το 1953 δυνάμει του από 17/10/1953 Βασιλικού Διατάγματος

«Περί Αναθεώρησις και Επέκτασις σχεδίου Αμφίσσης εγκριθέντος διά των

από 26.9.1869 και 27.8.1892 Διαταγμάτων ως και τροπ. των όρων δομήσεως

των εγκριθέντων διά του από 13.2.1874/10.2.1875 Δ/των» το οποίο

δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 309/1953 πραγματοποιείται η επόμενη σημαντική

τροποποίηση του σχεδίου πόλεως της Άμφισσας .

Καθορίζονται τομείς Α,Β,Γ,Δ, και Ε στους οποίους ορίζονται αρτιότητες και όροι και

περιορισμοί δόμησης ως ακολούθως.

ΤΟΜΕΙΣ Α Β Γ Δ ΕΑρτιότητα Προσωπο Βάθος Εμβαδόν

8 12

150

8 12

150

10 16

300

16 26

1000

1828

1500

ΠαρέκκλισηΠρο 6-11-53

46

24

5 7

35

5 7 35

13 20

500Οικοδομικό Σύστημα πτερύγων πτερύγων πτερύγων Π. Ε Π. Ε

Κάλυψη 70% 70% 60 % 30% 70% Οροφοι Ύψη

312 μ

2 8,5 μ

2 8,5 μ

2 8,5 μ

312 μ

• Στο ΦΕΚ 54/1960 δημοσιεύτηκε το από 31/3/1960 Βασιλικό

Διάταγμα «Τροποποίησις και Επέκτασις σχεδίου και τροποποίησις των όρων

δομήσεως»με το οποίο τροποποιούνται οι αρτιότητες των οικοπέδων του

τομέα Δ (Π=13μ, Β=18μ, Ε= 400τ.μ ) και ορίζεται κάλυψη 50%

• Η τελευταία επέκταση και αναθεώρηση του υπάρχοντος ρυμοτομικού

σχεδίου της Άμφισσας εγκρίθηκε με την Απόφαση 36792/1990 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 534/90. Υπάρχουν πέντε τομείς όρων δόμησης, στους οποίους ισχύουν τα

παρακάτω:

199


ΤΟΜΕΙΣ Α Β Γ Δ ΕΑρτιότητα Προσωπο Βάθος Εμβαδόν

10 15

200

10 15 200

10 16

300

15 25

400

15 18 300

Συντελεστές Δόμησης 2,1 1,4 1,2 1,0 0,8Προσαύξηση λόγω ΖΑΣ στα Ο.Τ. χαρακτηρισμένα ΑΒ 0,6

Προσαύξηση ΖΚΣ 0,4 + 0,6Σύστημα, Ύψη, Κάλυψη ΓΟΚ και ΦΕΚ 602Δ/86Στέγη Δυτικά της γραμμής ειδικών περιορισμών δόμησηςΛοιποί Όροι Δόμησης (α) (β)

(α) : Στη Χάρμαινα και στην Αγία Παρασκευή ειδική μελέτη απαραίτητη

(β): Στην Πίνδου κάτω από το κέντρο ειδική μελέτη απαραίτητη

Επιπλέον των ανωτέρω Γενικών Όρων Δόμησης ισχύουν τα παρακάτω:

• Στον παραδοσιακό χώρο, όψη πάνω στην Ο.Γ. με ενιαία,

επίπεδη, σουβαντισμένη επιφάνεια, σε όλες τις όψεις. Συνολικό μήκος

εξωστών έως 60% του πλάτους όψης.

• Απαγορεύεται η γειτνίαση τριώροφου με παραδοσιακό

• Επιβάλλεται παντού ΕΠΑΕ

• Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των οικοδομών της περιοχής

Δροσοχωρίου (περιοχή Νεκροταφείου Αγίων Πάντων) ορίζεται σε 8,50

μέτρα.

• Για το Διοικητήριο: Σ.Δ. 2,4, Ύψος: 15μ, Κάλυψη 40%

• Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος του κτιρίου του Κρατικού

Νοσοκομείου του οποίου ο χώρος και οι όροι και περιορισμοί δόμησης

καθορίστηκαν με το από 6.8.1975 Π. Δ/γμα (ΦΕΚ 188Δ) ορίζεται σε 11

μέτρα.

• Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος του κτιρίου του Πνευματικού

Κέντρου του οποίου ο χώρος και οι όροι και περιορισμοί δόμησης

καθορίστηκαν με το από 23.6.1981 Π. Δ/γμα (ΦΕΚ 385Δ) ορίζεται σε

15,20 μέτρα και ο συντελεστής δόμησης 2,4.

• Στις οικοδομές στις οποίες με το από 29.9.1983 Π. Δ/γμα (ΦΕΚ

754Δ) επιβλήθηκε η κατασκευή στέγης, στο κατά τα ανωτέρω

καθοριζόμενο μέγιστο ύψος αυτών περιλαμβάνεται και το ύψος της

στέγης.

Οι διαδοχικές επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως εμφανίζονται στον χάρτη

200


Α3.3.3α. Οι τομείς Α,Β,Γ,Δ, Ε ορίων αρτιότητας εμφανίζονται στον χάρτη Α3.3.3β. Οι ισχύοντες συντελεστές δόμησης εμφανίζονται στον χάρτη Α3.3.3γ.

Αν και υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο από πολύ παλιά, η εφαρμογή είναι

πολύ κακή με αποτέλεσμα η δόμηση στην πόλη να είναι εντελώς άναρχη.

Στην Άμφισσα παρατηρείται το πρωτοφανές φαινόμενο της ανυπαρξίας

διαγράμματος εφαρμογής και υψομετρικής μελέτης αν και πρόκειται για πόλη με

έντονο ανάγλυφο.

201


ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Δ.ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Δ.Δ.ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΕΓΚ/ΚΗΑΠΟΦΑΣΗ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΦΕΚ/ΕΤΟΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΝΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Εγκριση Ρυμοτομικου Σχεδίου Β.Δ 26/9/1869 43/1869

Αρτιότητες και Οροι δόμησης κατα τομείς

Προσδιορισμός ελαχίστου όρου εμβαδου, προσωπου ,βαθους οικοπέδων

Β.Δ 13/12/1875 01/07/75

Εγκριση Διάγραμματος Ρυμοτομίας Β.Δ 7/8/1892 312/1892

Επεκταση Σχεδίου πόλεως Β.Δ 28/1/1906 274/1906Επεκταση–Αναθεωρηση σχεδίου πόλεως

Β.Δ 7/10/1953 309/1953

Τροποποίησις και Επέκτασις σχεδίου και τροποποίησις των όρων δομήσεως

Β.Δ 31/3/1960 54/1960

Επιβολή κατασκευής στέγης σε οικοδομές του ρυμοτομικού σχεδίου Αμφισσης

Π.Δ. 29/9/1983 754/Δ/83

Εγκριση πολεοδομικής μελέτης τμημάτων πολεοδομικών ενοτήτων1,2,3,4Δ.Αμφισσας

Υ.Α.36792/1990 534/90.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΚΤΟΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ

Εγκριση τοπικού ρυμοτομικού σχεδίου οικισμού Ο.Ε.Κ Αμφισσα ΙΙΙ Υ.Α.1997 523/Δ/97

Τροποποίηση ρυμοτομικού σχεδίου οικισμού Ο.Ε.Κ Αμφισσα ΙΙΙ Απόφαση Νομάρχη.ΔΠΠΕ 4482 1135/Δ/02

Εγκριση τοπικού ρυμοτομικού σχεδίουκαι καθορισμός όρων δόμησης Τ.Ε.Ι

Υ.Α 43156 1179/Δ/03

202


3.3.5 Υφιστάμενα και προγραμματιζόμενα βασικά δίκτυα υποδομής

3.3.5.1 Υφιστάμενη κατάσταση

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως δεν υφίστανται άλλες υποδομές μεταφορών

πλην του οδικού δικτύου, η κατάσταση του οποίου διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό το

πλαίσιο χωροταξικής λειτουργίας του Δήμου.

Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο του Δήμου διακρίνεται κυρίως στο Εθνικό, το Επαρχιακό

και το Δημοτικό οδικό δίκτυο, ενώ υπάρχει και σημαντικό μήκος αγροτικού και

δασικού οδικού δικτύου. Στο Εθνικό δίκτυο εντάσσονται τα τμήματα που διέρχονται

από το Δήμο Άμφισσας των Εθνικών Οδών:

• Άμφισσα – Μπράλλος (Ε.Ο. 27), με κατεύθυνση Βορρά – Νότου, που συνδέει

την Άμφισσα με τη Λαμία και την Ε.Ο. Αθηνών - Λαμίας.

• Λιβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Άμφισσα – Λιδορίκι – Ξηροπήγαδο (Ε.Ο. 48)

και η οποία αποτελεί τη βασική σύνδεση του Δήμου με την Αθήνα.

• Δευτερεύουσα Ε.Ο. Ιτέα – Άμφισσα, η οποία ουσιαστικά απότελεί συνέχεια

της Ε.Ο. Αντίρριο – Ναύπακτος – Ιτέα.

Ουσιαστικά το Δήμο Άμφισσας διατρέχει ένας από τους βασικότερους άξονες της

Κεντρικής Ελλάδας, αυτός που συνδέει την Ε.Ο. Αθηνών – Λαμίας μέσω Μπράλλου

– Άμφισσας – Ιτέας – Ναυπάκτου – Αντιρρίου – Γέφυρα Ρίου Αντιρρίου με την Πάτρα

και την Ε.Ο. Κορίνθου Πάτρών και την Ε.Ο. Πατρών – Πύργου αλλά και με την

προγραμματιζόμενη Ιονία Οδό. Ο οδικός άξονας αυτός εξυπηρετεί σημαντικές ροές

από την Βόρεια και Κεντρική Ελλάδα προς το λιμάνι της Πάτρας και τον

Εμπορευματικό Λιμένα Αστακού, από όπου γίνεται η σύνδεση με την Ιταλία και την

Κεντρική Ευρώπη. Επιπλέον τα τμήματα των Εθνικών Οδών που διέρχονται

περιμετρικά της πόλης της Άμφισσας διαμορφώνουν το νότιο τμήμα του

περιφερειακού δρόμου της πόλης. Η υφιστάμενη χάραξη των Εθνικών Οδών όμως

αδυνατεί να εξυπηρετήσει τους κυκλοφοριακούς φόρτους που αναπτύσσονται, στους

οποίους η συμμετοχή των βαρεών οχημάτων είναι υψηλή, καθώς διέρχεται από

περιοχές με έντονο ανάγλυφο και χαρακτηρίζεται από μικρή διατομή, συχνούς

ελιγμούς, μικρές ακτίνες καμπυλότητας και περιορισμένα μήκη ορατότητας, ενώ

επηρεάζεται συχνά από τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στην

πεδινή χάραξη του δρόμου εμφανίζονται παρόμοια προβλήματα, κυρίως ως προς

τους ισόπεδους κόμβους, το πλάτος της διατομής και τις μικρές ακτίνες

καμπυλότητας. Συνολικά κρίνεται ότι το Εθνικό δίκτυο αυτή τη στιγμή δεν καλύπτει τις

203


προδιαγραφές και τις ανάγκες τις οποίες πρέπει να ικανοποιήσει, βελτιώνοντας τις

χρονοαποστάσεις και την ασφάλεια κίνησης.

Στο Επαρχιακό δίκτυο εντάσσονται:

• Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 2) Γουλα – Σπηλίες, η οποία συνδέει άμεσα την Ιτέα

με τους Δελφούς και την Αράχωβα.

• Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 5) Καλοσκοπή – Καστριώτισσα – Λιδορίκι.

• Η αχαρακτήριστη οδός Ιτέα – Αγία Ευθυμία.

Οι κυκλοφοριακοί φόρτοι που δέχεται το υφιστάμενο Επαρχιακό δίκτυο δεν

υπερβαίνουν τις δυνατότητές του, αν και κατά σημεία εντοπίζονται ανάγκες για

βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών (μήκη ορατότητας, καμπυλότητες, κ.α.)


Στο Δημοτικό δίκτυο εντάσσονται:

• Οι οδοί που συνδέουν τους οικισμούς του Δήμου μεταξύ τους, όπως η

δρόμος Προσήλιο – Βίνιανη, ο δρόμος Άμφισσα – Δροσοχώρι, ο δρόμος

Άμφισσα – Προσήλιο – Μοναστήρι, οι δρόμοι που συνδέουν την Ε.Ο.

Άμφισσας – Ιτέας με τους οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου και

Σερνικακίου, ο δρόμος Άγιος Γεώργιος – Άγιος Κωνσταντίνος – Σερνικάκι.

• Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των οικισμών.

Η κατάσταση του Δημοτικού δικτύου ποικίλει, καθώς αν και οι βασικοί οδοί σύνδεσης

μεταξύ των οικισμών είναι σε καλή κατάσταση από την άποψη του οδοστρώματος,

σε πολλά σημεία υπάρχει ανάγκη για βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών


Επιπλέον στην έκταση του Δήμου έχει διαμορφωθεί ένα πλέγμα από αγροτικούς και δασικούς δρόμους που εξυπηρετούν την πρόσβαση στις καλλιέργειες και στις

κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, ενώ μεγάλος αριθμός από τους δρόμους στο ορεινό

τμήμα του Δήμου έχουν διανοιχθεί για την πρόσβαση στους χώρους εξόρυξης

μεταλλευμάτων βωξίτη. Η διάνοιξη των δρόμων αυτών δε φαίνεται να γίνεται με

κάποιο κεντρικό σχεδιασμό ή έλεγχο, προκαλώντας επιπτώσεις καθώς διέρχονται

συχνά από ευαίσθητα οικοσυστήματα. Με την πάροδο του χρόνου ορισμένα τμήματα

οδών που διανοίχθηκαν για την εξυπηρέτηση της μεταφοράς των ορυκτών

μεταλλευμάτων απέκτησαν και άλλες χρήσεις, όπως ο υφιστάμενος δρόμος

(χωματόδρομος) που διέρχεται ανατολικά της Αγίας Ευθυμίας και που συνδέει αυτή

τη στιγμή την Αγία Ευθυμία τόσο με τις Καρούτες, όσο και με τους οικισμούς του

Προσηλίου και του Μοναστηρίου. Συνεπώς πρέπει να αξιολογηθούν τέτοια τμήματα

204


και να διερευνηθεί η δυνατότητα χαρακτηρισμού τους ως Δημοτικών Οδών ή

Επαρχιακών Οδών, με κατάλληλες επεμβάσεις τόσο στα γεωμετρικά τους

χαρακτηριστικά και τις διατομές τους όσο και στον εξοπλισμό τους.

3.3.5.2 Προβλεπόμενα έργα μεταφορικής υποδομής

Οι προβλεπόμενες και σχεδιασμένες παρεμβάσεις στο οδικό δίκτυο της περιοχής,

είτε αυτές προέρχονται από κεντρικό σχεδιασμό (Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.) είτε από τη

Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Φωκίδας, είτε από τον προγραμματισμό του Δήμου

Άμφισσας, αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά το χαρακτήρα του μεταφορικού

συστήματος του Δήμου με επιπτώσεις στο αναπτυξιακό προφίλ του.

Συγκεκριμένα η βελτίωση του οδικού άξονα Αντίρριο – Ναύπακτος – Ιτέα – Άμφισσα

– Μπράλλος – Λαμία, με χαρακτήρα σημαντικών επεμβάσεων (αλλαγή γεωμετρικής

χάραξης, αλλαγή διατομής, σήραγγες, ανισόπεδοι κόμβοι, κ.α.) αναμένεται να

αυξήσει την ασφάλεια κίνησης, να μειώσει τις απαιτούμενες χρονοαποστάσεις, να

αυξήσει τους κυκλοφοριακούς φόρτους και να βελτιώσει την προσβασιμότητα στην

περιοχή, καθώς θα αποτελέσει το βασικό άξονα σύνδεσης της ΠΑΘΕ με την Ιονία

Οδό. Το έργο είναι στη φάση της μελέτης και η υλοποίησή του μπορεί να αναδείξει

την Άμφισσα όχι μόνο ως σημαντικό σταθμό, αλλά να καθιερωθεί ως προορισμός,

αφού η προβληματική σύνδεση με το βασικό Εθνικό Οδικό δίκτυο αποτελεί αυτή τη

στιγμή τροχοπέδη προς την εξέλιξη αυτή.

Ακόμα πιο σημαντική προοπτική στην κατεύθυνση αυτή θα αποτελέσει η υλοποίηση

του προγραμματιζόμενου οδικού άξονα που θα συνδέει άμεσα την Άμφισσα με το

Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού. Η προτεινόμενη χάραξη, που σε μεγάλο

βαθμό ακολουθεί υφιστάμενο δίκτυο αγροτικών δρόμων και που καταλήγει στον

οδικό άξονα που συνδέει την Αράχωβα με τον Επτάλοφο, θα αποτελέσει εναλλακτική

διαδρομή πρόσβασης του Χιονοδρομικού Κέντρου αλλά συντομότερη χρονικά τόσο

από την υφιστάμενη πρόσβαση από την Άμφισσα, όσο και από την Αράχωβα. Η

προοπτική αυτή μπορεί να μεταβάλλει σημαντικά τόσο τα αναπτυξιακά

χαρακτηριστικά της πόλης της Άμφισσας, όσο κυρίως των οικισμών του Ελαιώνα και

του Δροσοχωρίου, καθώς ενδέχεται να δημιουργηθούν ευκαιρίες τουριστικής

δραστηριότητας, να αυξηθεί η ζήτηση για παραθεριστικές κατοικίες, κ.α.

Στο παραπάνω πλαίσιο κρίνεται απολύτως απαραίτητη η υλοποίηση του άλλου

σημαντικού οδικού έργου, της ολοκλήρωσης της περιφερειακής οδού της πόλης της

Άμφισσας. Η κατασκευή και λειτουργία της περιμετρικής οδού έχει ως στόχο τη

δημιουργία ενός ολοκληρωμένου περιφερειακού οδικού δακτυλίου γύρω από τον

πολεοδομικό ιστό της πόλης της Άμφισσας, σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες

205


παρακαμπτήριες οδούς (προς Λαμία και προς Λιδορίκι) με τις οποίες θα συνδέεται. Ο

νέος οδικός άξονας θα δώσει τη δυνατότητα για ανάδειξη του Κάστρου της πόλης ως

τουριστικό αξιοθέατο, βελτίωνοντας την προσπελασιμότητα και την επισκεψιμότητά

του. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει οδική πρόσβαση στο Κάστρο, ούτε υποδομές

υποστήριξης (π.χ. χώροι στάθμευσης) έτσι ώστε αυτό να είναι επισκέψιμο. Επιπλέον

η λειτουργία του δακτυλίου αυτού θα έχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις στη

λειτουργία και στο χαρακτήρα της πόλης, καθώς:

α) θα αποσυμφορίσει τους εσωτερικούς (και σε πολλά σημεία στενούς) δρόμους της

πόλης από τη υπάρχουσα αυξημένη διαμπερή κυκλοφορία (κυρίως στον άξονα

Βορράς – Νότος)

β) θα δημιουργήσει εναλλακτικές και συντομότερες διαδρομές για μετακινήσεις που

αυτή τη στιγμή γίνονται εσωτερικά της πόλης και επιβαρύνουν την καθημερινή

λειτουργία της.

Σημαντικά είναι επίσης τα προγραμματιζόμενα έργα της δημιουργίας δικτύου

ποδηλατοδρόμων στην πόλη της Άμφισσας, που θα συνδέει το κέντρο της πόλης με

τις αθλητικές εγκαταστάσεις κοντά στο σίφωνα Άμφισσας της ΕΥΔΑΠ. Η

προγραμματιζόμενη μάλιστα υλοποίηση της υφιστάμενης μελέτης πρόκειται να γίνει

σε συνδυασμό με την ανάπλαση της εισόδου της πόλης από την κατεύθυνση αυτή

που θα περιλαμβάνει την αισθητική αναβάθμιση (φυτεύσεις, διαμορφώσεις

επιφανειών) και εκτεταμένες πεζοδρομήσεις.

3.3.5.3 Προτεινόμενα έργα μεταφορικής υποδομής

Η ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης της μεταφορικής υποδομής του Δήμου, η

οποία αυτή τη στιγμή περιορίζει τις αναπτυξιακές δυνατότητές του, οδηγεί στο

συμπέρασμα της ανάγκης για τη δημιουργία των κατάλληλων υποδομών, που θα

συμβάλλουν στην άρση της απομόνωσης της περιοχής από την υπόλοιπη επικράτεια

αλλά και τη βελτίωση των όρων σύνδεσης τόσο μεταξύ των οικισμών του Δήμου, όσο

και με τους όμορους Δήμους. Στην κατεύθυνση αυτή λειτουργούν τα ήδη

προγραμματισμένα έργα, που ομως πρέπει να πλαισιωθούν με επιπλέον υποδομές.

Στη λογική αυτή, και λαμβάνοντας υπόψη τόσο την υφιστάμενη κατάσταση αλλά και

τα σχεδιαζόμενα έργα, μπορεί να αναγνωρισθεί ως αναγκαίο έργο η αναβάθμιση της

υφιστάμενης οδού Ιτέα – Αγία Ευθυμία – Λιανοκλάδι – Προσήλιο σε βασική

επαρχιακή οδό και η βελτίωσή της με διακλάδωση στην περιοχή του Πλατύλιθου

προς Καρούτες, έτσι ώστε να γίνει εφικτή στην πράξη η αντιμετώπιση των οικισμών

της Γκιώνας ως ενιαίας χωρικής και οικιστικής ενότητας. Η άμεση σύνδεση των

οικισμών θα δώσει τη δυνατότητα για κοινές αναφορές και για κοινή αναπτυξική

206


προοπτική. Επιπλέον σε συνδυασμό με τον άξονα Άμφισσα – Χιονοδρομικό Κέντρο

Παρνασσού, θα πρέπει να εξετασθεί η δυνατότητα οδικής πρόσβασης στο οροπέδιο

της Αργοστηλιάς, που λόγω θέσης και φυσικού περιβάλλοντος μπορεί να αναδειχθεί.

3.3.5.4 Δίκτυα Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών


Από το Δήμο Άμφισσας διέρχονται τρεις διαφορετικές γραμμές μεταφοράς υψηλής

τάσης, δύο των 150 ΚV, διπλού κυκλώματος και μία των 400 ΚV διπλού κυκλώματος,

ενώ υποσταθμός υψηλής τάσης υπάρχει κοντά στο Δροσοχώρι, από όπου

ηλεκτροδοτείται το σύνολο του Δήμου μέσω δικτύου μέσης τάσης. Οι υφιστάμενες

υποδομές κρινεται ότι καλύπτουν τις σημερινές και μελλοντικές ανάγκες του Δήμου,

καθώς δεν έχουν παρατηρηθεί φαινόμενα κορεσμού του δικτύου.

Σημαντικό παράγοντα όμως μπορεί να αποτελέσουν οι εξελίξεις στον τομέα των

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθώς σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού

Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ, ο Δήμος Άμφισσας εντάσσεται

στην Περιοχή Αιολικής Πρωτεραιότητας 2. Μέχρι στιγμής δεν έχει κατασκευασθεί και

δεν λειτουργεί κανένα αιολικό πάρκο εντός του Δήμου Άμφισσας, ενώ λόγω των

πολλών περιοχών με περιβαλλοντικές ή αρχαιολογικές δεσμεύσεις δε διαφαίνεται

άμεσα η περίπτωση λειτουργίας τέτοιων εγκαταστάσεων, παρόλο που η περιοχή

αξιολογείται ως υψηλού αιολικού δυναμικού. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από

φωτοβολταϊκά σύστήματα μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο προσαρμοστική στο

φυσικό περιβάλλον της περιοχής και να συνδυαστεί κατάλληλα με την τουριστική

ανάπτυξη των ορεινών περιοχών.


Το υφιστάμενο δίκτυο τηλεπικοινωνιών φαίνεται να καλύπτει τις ανάγκες του Δήμου.

Η δημιουργία υποδομών για την λειτουργία ευρυζωνικών συνδέσεων ακολουθεί τις

εξελίξεις, καθώς τόσο ιδιωτικοί φορείς όσο και ο ΟΤΕ προγραμματίζουν ή έχουν

κατασκευάσει ήδη δίκτυα οπτικών ινών υψηλής χωρητικότητας.

3.3.5.5 Λοιπά Δίκτυα Υποδομών


Από το σύνολο των οικισμών του Δήμου, όλοι διαθέτουν πλήρες δίκτυο ύδρευσης,

κυρίως από την τεχνική λίμνη του Μόρνου αλλά και από γεωτρήσεις. Ειδικά για την

πόλη της Άμφισσας το δίκτυο ύδρευσης είναι σχετικά πυκνό και καλύπτει τις

σημερινές ανάγκές της, χρήζει όμως επεκτάσεως στις περιοχές επέκτασης του

207


σχεδίου πόλης. Σημειώνεται ότι όλοι οι αγωγοί του αποχετευτικού δικτύου διαμέτρου

μέχρι Φ160 είναι πλαστικοί από σκληρό PVC ονομαστικής πιέσεως 10 ATM εκτός

από κάποιους σωλήνες Φ80 που είναι αμιαντοτσιμεντοσωλήνες. Από διάμετρο Φ200

και πάνω όλοι οι αγωγοί είναι αμιαντοτσιμεντοσωλήνες. Σήμερα ο αμίαντος είναι

απαγορευτικός για αστικές χρήσεις και επομένως οι ως άνω αναφερόμενοι αγωγοί

χρήζουν αντικαταστάσεως.






μέσω συστημάτων κλειστών και ανοιχτών αγωγών στο τοπικό υδρογραφικό δίκτυο.

Το υφιστάμενο δίκτυοα αποχέτευσης ενώ καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού,

δεν ακολουθεί τις σύγχρονες απαιτήσεις για τη διαχείριση των αστικών λυμάτων. Στα

προγραμματιζόμενα έργα στον τομέα αυτό εντάσσεται η βελτίωση και αναβάθμιση

της λειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού της Άμφισσας, ο οποίος είναι

σχεδιασμένος για ισοδύναμο πληθυσμό 13.000 κατοίκων. Στα πλαίσια των

παρεμβάσεων αυτών θα πρέπει να εξετασθεί και να προβλευθεί η άμεση

εξυπηρέτηση όλων των οικισμών του Δήμου μέσω μεταφοράς βοθρολυμάτων και η

μελλοντική δημιουργία δικτύου αποχέτευσης και σύνδεσης με το βιολογικό

καθαρισμό των οικισμών Ελαιώνα και Αγίου Κωνσταντίνου, αλλά και η εφαρμογή

τριτοβάθμιας επεξεργασίας έτσι ώστε να είναι δυνατή και ακίνδυνη η

επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση. Επίσης μπορεί να

εξετασθούν οι δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας με τη δημιουργία μικρών

compact μονάδων επεξεργασίας λυμάτων τουλάχιστο για τους οικισμούς της Αγίας

Ευθυμίας και του Σερνικακίου.


Ο Δήμος της Άμφσσας εντάσσεται στην 11η Διαχειριστική Ενότητα Απορριμμάτων

της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως και το σύνολο του νομού Φωκίδας, που

προβλέπει την εξυπηρέτηση με έναν Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων και

πιθανούς Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων σε επιλεγμένα σημεία του νομού.

Το πρόβλημα της εύρεσης του κατάλληλου χώρου για τη δημιουργία των υποδομών

του ΧΥΤΑ, κυρίως λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων, καθυστέρησε σημαντικά

την μελέτη, κατασκευή και λειτουργία του ΧΥΤΑ, με αποτέλεσμα τη συνέχιση της

ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων. Αυτή τη στιγμή και μετά από ενέργειες

208


του Δήμου Άμφισσας λειτουργεί μόνο ένας Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης

Απορριμμάτων στη θέση “Σπαρτόλακκα”, με τους υπόλοιπους ΧΑΔΑ να έχουν

σταματήσει να δέχονται απορρίμματα και να προγραμματίζεται η αποκατάστασή τους

(όπως ο ΧΑΔΑ Σερνικακίου).

Η επιλογή της θέσης κατασκευής του ΧΥΤΑ στη θέση “Βάρτος” του Δ.Δ. Ελαιώνα

αποτελεί θετική εξέλιξη για την επιτάχυνση των διαδικασιών για τη δημιουργία και

λειτουργία του ΧΥΤΑ. Σε συνδυασμό μάλιστα με το σύστημα ανακύκλωσης υλικών

που ξεκίνησε να εφαρμόζει Δήμος Άμφισσας, μπορεί να αυξήσει τη διάρκεια ζωής

του έργου ενώ με συνδυασμένη εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης και στους

υπόλοιπους δήμους του νομού Φωκίδας, μπορεί να μετεξελιχθεί σε Χώρο

Υγειονομικής Ταφής Υπολοιμάτων (ΧΥΤΥ).


Εντός του Δήμου Άμφισσας δεν υφίσταται αυτή τη στιγμή οργανωμένο δίκτυο

άρδευσης, δεδομένου ότι η μονοκαλλιέργεια της ελιάς στον παραδοσιακό ελαιώνα

της Αμφισσας ήταν παραδοσιακά ξερική ενώ οι υπόλοιπες καλλιέργειες (ετήσιες,

αρόσιμες, κ.α.) αρδεύονται με γεωτρήσεις και στέρνες (γούρνες) όπυ συγκεντρώνεται

νερό από πηγές και βροχές.

Η παρατεταμένη μείωση των κατακρυμνησμάτων των τελευταίων ετών έχει θέσει σε

κίνδυνο την καλλιέργεια της ελιάς και προγραμματίζεται η δημιουργία αρδευτικού

δικτύου για την άρδευσή του. Η προγραμματιζόμενη άρδευση του ελαιώνα δε θα

πρέπει να μεταβάλλει τον παραδοσικό χαρακτήρα του που περιλαμβάνει και τον

τρόπο καλλιέργειας.

209


3.3.8. Συγκρούσεις και ασυμβατότητες Χρήσεων γης

Οι συγκρούσεις χρήσεων γης εντός των ορίων μιας γεωγραφικής περιοχής ενός ή

περισσοτέρων Δήμων οφείλονται συνήθως στη χώρα μας στην απρόοπτη και

αυθόρμητη εκκίνηση μιας αναπτυξιακής διαδικασίας που εξελίσσεται με ταχείς

ρυθμούς και με άναρχο τρόπο, λόγω αντικειμενικών πληθυσμιακών, κοινωνικών και

οικιστικών πιέσεων, ή/και λόγω των επενδυτικών ή κερδοσκοπικών ευκαιριών που

προσφέρουν οι φυσικοί πόροι μιας περιοχής χάρη σε μια απρόβλεπτη και ταχεία

ωρίμανση των αναγκαίων οικονομικών προϋποθέσεων.

Στις περιπτώσεις αυτές, η Πολιτεία επεμβαίνει συνήθως με καθυστέρηση πολλών

ετών, θεσμοθετώντας διορθωτικές χωροταξικές, πολεοδομικές, περιβαλλοντικές

ρυθμίσεις και περιορισμούς και αντισταθμιστικά οικονομικά κίνητρα και αντικίνητρα,

αφού συνειδητοποιηθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις της νέας πραγματικότητας που

έχει ήδη δημιουργηθεί, μετά από μια μακρά περίοδο άναρχης ανάπτυξης.

Επισημαίνεται επιπλέον, ότι βασικός παράγοντας δημιουργίας συγκρούσεων γης

στον εξωαστικό χώρο, είναι η έλλειψη καθορισμένων χρήσεων γης, χαρακτηριστικό

του ελληνικού χώρου, στον οποίο η εκτός σχεδίου δόμηση έχει μακρά παράδοση.

Στην ευρύτερη περιοχή της Παρνασσίδας, στην οποία βρίσκεται ο Δ. Άμφισσας,

παρουσιάζεται μια σημαντική ιδιομορφία στο ζήτημα των συγκρούσεων χρήσεων

γης. Συγκεκριμένα, η έναρξη της πρώτης φάσης της έντονης τουριστικής ανάπτυξης

της χώρας στη δεκαετία του 1950, συνδέεται με την εμφάνιση των οδικών

«οργανωμένων γύρων» με τα τότε εισαχθέντα «πούλμαν», και συγκεκριμένα για την

Παρνασσίδα, με τον μονοήμερο γύρο «Αθήνα – Δαφνί – Όσιος Λουκάς – Δελφοί-

Αθήνα» και με τον τετραήμερο κλασσικό γύρο «Αθήνα – Δελφοί – Αρχαία Ολυμπία –

Αργολίδα – Αθήνα». Η μεγάλη έκτοτε προβολή και επιτυχία αυτών των

οργανωμένων γύρων στη διεθνή τουριστική αγορά, ανέδειξε έγκαιρα τους Δελφούς

ως ένα από τους πλέον σημαντικούς τουριστικούς πόρους και πόλους έλξης της

χώρας. Το γεγονός αυτό συνειδητοποιήθηκε σχετικά έγκαιρα από την Πολιτεία. Έτσι,

όταν από το τέλος της δεκαετίας του 1950, και κυρίως από την δεκαετία του 1960

άρχισε η εντατική και εκτατική εξόρυξη του βωξίτη στην Παρνασσίδα, και με την

πάροδο 25 περίπου ετών έγιναν ορατοί οι κίνδυνοι που διέτρεχε η ευρύτερη περιοχή

των Δελφών από την εξορυκτική δραστηριότητα και τα παρεπόμενά της (καταστροφή

του τοπίου, ρύπανση περιβάλλοντος, απόθεση μεγάλων ποσοτήτων μεταλλεύματος

στο ύπαιθρο κλπ), η Πολιτεία θεσμοθέτησε το 1985 τη ΖΟΕ Δελφών, με τους

210


γνωστούς σημαντικούς περιορισμούς στην ανάπτυξη της δόμησης και των

οικονομικών δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή του «Δελφικού Τοπίου», που

περιλαμβάνει και μεγάλο μέρος του Δ. Άμφισσας.

Το γεγονός αυτό περιόρισε σχετικά την εμφάνιση στην πράξη νέων συγκρούσεων

χρήσεων γης, αλλά δημιούργησε «συγκρούσεις προτεραιοτήτων και προοπτικών»,

και συγκεκριμένα μεταξύ της προτεραιότητας προστασίας του ρόλου των Δελφών ως

διεθνούς πολιτιστικού κέντρου και τουριστικού πόλου αφενός, και των αναπτυξιακών

προτεραιοτήτων και προοπτικών ορισμένων ΟΤΑ της Παρνασσίδας αφετέρου.

Έτσι, από το 1981 και μέχρι τώρα, ο τότε Δ. Άμφισσας και οι Κοινότητες που σήμερα

συναποτελούν τον Καποδιστριακό Δ. Άμφισσας αντιμετώπισαν ασφυκτικούς

περιορισμούς στην οικονομική και οικιστική τους ανάπτυξη.

Παρά ταύτα, οι υπάρχουσες και οι εν δυνάμει συγκρούσεις ή/και ασυμβατότητες

χρήσεων γης εντοπίζονται ως εξής:

Α) Παραλιακή ζώνη

Η παραλιακή ζώνη του Δήμου βρίσκεται στο Δ.Δ. Αγίας Ευθυμίας στον Όρμο Ιτέας.

Υπάγεται στην προστατευόμενη περιοχή «Παραλιακή Ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα

(GR2450004)». Εκτείνεται σε μήκος 3.550 μ.

Μεγάλο τμήμα της εντός του Δ. Άμφισσας έκτασης, καταλαμβάνεται από

σημαντικές εγκαταστάσεις απόθεσης, αποθήκευσης και φορτοεκφόρτωσης

μεταλλευμάτων βωξίτη, που έχουν σημαντική επίπτωση στο τοπίο και στο φυσικό

περιβάλλον (εναπόθεση κόκκινης σκόνης, ηχορύπανση, κ.α.). Οι εγκαταστάσεις

αυτές εκτείνονται προς ανατολάς και εντός της παραλιακής ζώνης του Δ. Ιτέας,

φθάνοντας σε μικρή απόσταση από την πόλη της Ιτέας. Ήταν ήδη σε λειτουργία

από την αρχή της δεκαετίας του 1960 και η παρουσία τους έχει ακυρώσει κάθε

πιθανότητα να αξιοποιηθεί με οιοδήποτε τρόπο το υπόλοιπο τμήμα της

παραλιακής ζώνης του Δ. Άμφισσας που εκτείνεται προς νότο, επί της δυτικής

ακτής του Όρμου Ιτέας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η παραλιακή ζώνη του Δ. Άμφισσας,

συμπεριλαμβανομένων των ανωτέρω μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, βρίσκεται

εντός των ορίων της ΖΟΕ Δελφών, πράγμα που βέβαια δεν έχει πρακτική αξία εάν

δεν μεταφερθούν οι εν λόγω εγκαταστάσεις.

211


Β) Οι χώροι εξόρυξης βωξίτη

Πρόκειται για δέκα τέσσερις χώρους διάσπαρτους στο βόρειο και στο κεντρικό

τμήμα της περιοχής του Δήμου, που απεικονίζονται στο χάρτη Χρήσεων Γης.

Βρίσκονται μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις. Οι περιοχές που βρίσκονται σε

άμεση γειτνίαση με αυτούς είναι ακατάλληλες για κάθε άλλη χρήση (π.χ.

ορειβατικό τουρισμό ή αγροτουρισμό), εκτός από τυχόν εκμετάλλευση του

δάσους. Ορισμένοι όμως από αυτούς είναι πλέον ανενεργοί και επομένως θα

μπορούσαν να αποκατασταθούν και να γίνουν κατάλληλοι για άλλες χρήσεις,

όπως για παράδειγμα έχει ήδη συμβεί στην περίπτωση του Μουσείου

«Βαγονέτο». Είναι δε πράγματι πιθανό να χωροθετηθεί στο χώρο της περιοχής

Βάρτου ο ΧΥΤΑ του Νομού.

Γενικά, η εξορυκτική δραστηριότητα διαταράσσει τις λειτουργίες του

οικοσυστήματος στο οποίο ασκείται με διάφορους τρόπους:

Προκαλεί την εξαφάνιση τμημάτων της βλάστησης και ρήξη της συνέχειας

των βιοτόπων.

Ενοχλεί με τις εκρήξεις, την κίνηση των φορτηγών και την ανθρώπινη

παρουσία τα άγρια ζώα, τα οποία έχουν απομακρυνθεί από τις ευρύτερες

περιοχές των εξορύξεων.

Η δημιουργία εκτεταμένου οδικού δικτύου σε μεγάλο μέρος της ορεινής

έκτασης διευκολύνει τη ήδη διαδεδομένη λαθροθηρία.

Η απόρριψη άχρηστων υλικών σε ανενεργούς χώρους εξόρυξης ή σε

χαράδρες ρυπαίνει σοβαρά το φυσικό περιβάλλον.

Αλλοιώνει τη μορφή και τα χρώματα του τοπίου καθώς οι χώροι εξόρυξης

είναι ορατοί από μεγάλη απόσταση.

Γ) Η ΖΟΕ Δελφών

Η ΖΟΕ Δελφών δημιουργεί με τους διάφορους περιορισμούς που ορίζει (ιδιαίτερα

στη Ζώνη Α) «θεσμοθετημένες» ασυμβατότητες χρήσεων γης που υπό συνήθεις

συνθήκες δεν θα υπήρχαν.

Δ) Η Θεσμική αντιμετώπιση των ανωτέρω προβλημάτων

Μετά τις παραπάνω διαπιστώσεις, έρχεται σήμερα ο χωροταξικός σχεδιασμός

ανώτερου επιπέδου να παράσχει κατευθύνσεις για την περιοχή μελέτης, άμεσα ή

και έμμεσα, οι οποίες, εφόσον εξειδικευτούν στο επίπεδο του νέου Γ.Π.Σ., αφενός

212


προδιαγράφουν μια νέα προοπτική χωρικής ανάπτυξης για το Δήμο Άμφισσας,

και αφετέρου παρέχουν δυνατότητες επανεξέτασης και επικαιροποίησης των

ρυθμίσεων της Ζ.Ο.Ε. Δελφικού Τοπίου σε όφελος της ανάδειξης φυσικών και

πολιτιστικών πόρων, διατηρώντας μια ουσιαστική και ενεργή προστασία της

σημαντικής φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής μελέτης.

Το νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, θα προσδιορίσει μεταξύ άλλων, περιοριστικές

χρήσεις γης στο σύνολο της έκτασης κάθε Ο.Τ.Α., δηλ. και στον εξωαστικό χώρο,

κατά μεγάλες ζώνες κύριας χρήσης, στις οποίες επιδιώκεται να χωροθετούνται

συμβατές μεταξύ τους χρήσεις και δραστηριότητες, με αναμενόμενη επίπτωση την

άρση του φαινομένου ανταγωνισμού μεταξύ των χρήσεων και την επίτευξη βιώσιμης

ανάπτυξης. Επίσης, με το νέο Γ.Π.Σ. θα προστατεύονται ειδικά οι περιβαλλοντικά

ευαίσθητες περιοχές (ποταμοί, ρέματα, παράκτια ζώνη, δάση, δασικές εκτάσεις,

σπάνια φυσικά τοπία και οικοσυστήματα, αρχαιολογικοί χώροι), στις οποίες

αποκλείεται η πολεοδόμηση.

213


3.3.10. Χωρικές επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων

Γενικά

Ο Δήμος Άμφισσας, υπαγόμενος σε μια κεντρική και αναβαθμισμένη περιφέρεια του

εθνικού χώρου, την περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, και περιλαμβάνοντας την πόλη της

Άμφισσας, έδρα του Νομού Φωκίδος και ένα από τα μεσαία ημιαστικά – αστικά

κέντρα της χώρας, χαρακτηρίζεται σήμερα από το γενικό πλεονέκτημα σχετικής

εγγύτητας στον κεντρικό αναπτυξιακό άξονα της χώρας (παρά τον οδικό και

προοπτικά σιδηροδρομικό ΠΑΘΕ με τρένα υψηλών ταχυτήτων).

Το πλεονέκτημα κεντρικότητας του Δήμου Άμφισσας, σε σχέση με τον κεντρικό

αναπτυξιακό άξονα της χώρας, τείνει να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο χωρικής

ανάπτυξης στην κατεύθυνση αναβάθμισης του ρόλου της περιοχής σε περιφερειακή,

εθνική και διεθνή κλίμακα, υπό προϋποθέσεις, και σε συνάρτηση με την προοπτική

εκτέλεσης νέων μεγάλων έργων τεχνικής υποδομής προς τη βόρεια και τη δυτική

Ελλάδα, τα οποία αναμένεται να προωθήσουν μια πλέον ισόρροπη ένταξη του

Δήμου στο σύστημα των εθνικών και διαπεριφερειακών αξόνων και πόλων

ανάπτυξης.

Στην κατεύθυνση αυτή εκτιμάται ότι θα δράσουν συμπληρωματικά τα συγκριτικά

πλεονεκτήματα της άμεσης και ευρύτερης περιοχής (λιμένας /μαρίνα και παράκτιο

μέτωπο Ιτέας, Γαλαξίδι, Ερατεινή, Ναύπακτος, διεθνούς αξίας πολιτιστικός πόλος

των Δελφών, διεθνούς αξίας περιοχές φυσικής κληρονομιάς του Δικτύου NATURA

2000, χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού /Αράχοβα, κ.ά.).

Παράλληλα όμως ο Δήμος, υπαγόμενος σε μεγάλο βαθμό στην ορεινή ζώνη της

περιφέρειας (Γκιώνα, Παρνασσός, Οίτη, Βαρδούσια, Τυμφρηστός), η οποία είναι

σχετικά αποκομμένη από τις διαπεριφερειακές συνδέσεις προς τη Δυτική κυρίως

Ελλάδα, αλλά και τη Βόρεια, εμφανίζει σήμερα δημογραφική και αναπτυξιακή

υστέρηση.

Η σχετική περιφερειακότητα της περιοχής του Δήμου αντανακλάται, τόσο στους

δείκτες των οικονομικών εξελίξεων, όσο και στο βαθμό εκσυγχρονισμού του

παραγωγικού του δυναμικού, σε σχέση με την υιοθέτηση αποτελεσματικών

πολιτικών χωρικής ανάπτυξης που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προωθητικές

δυνάμεις ποιοτικής αναδιάρθρωσης σε όλους τους παραγωγικούς τομείς, με

214


αποτέλεσμα, τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας να παραμένουν ως οι

σημαντικότεροι φραγμοί χωρικής ανάπτυξης.

Ειδικότερα:

• Το βορειο-δυτικό τμήμα της περιοχής του Δήμου1 εντάσσεται σε ζώνη με

κίνδυνο πληθυσμιακής αποψίλωσης, μη διαθέτοντας οικισμούς άνω των 500

κατοίκων,

• Εκτεταμένα τμήματα της έκτασής του (στα δυτικά /Όρος Γκιώνα και στα

βορειο-ανατολικά /Όρος Παρνασσός) εντάσσονται στις ορεινές ζώνες της

περιφέρειας, οι οποίες αποτελούν σήμερα φυσικούς αναπτυξιακούς

φραγμούς, λόγω της μορφολογίας τους και του ανεπαρκούς δικτύου

μεταφορών, χαρακτηριστικά που έχουν δημιουργήσει εγγενείς αδυναμίες και

μειονεκτικότητα.

• Το κεντρικό τμήμα της έκτασής του υπάγεται σε γεωργική γη πρώτης

προτεραιότητας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα

διαρθρωτικών προσαρμογών με τις απαιτήσεις της Κ.Α.Π.

• Γενικότερα η περιοχή του Δήμου χαρακτηρίζεται ως φθίνουσα βιομηχανική

περιοχή, λόγω της κρίσης που διέρχεται η εξορυκτική και μεταλλουργική

βιομηχανία.

Από τα ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού και συγκεκριμένα από:

• το Γενικό Πλαίσιο Χ.Σ.Α.Α. (Ν. 6876/4871/ΦΕΚ 128/Α/3-7-2008),

• το Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας (ΥΑ 26298/ΦΕΚ 1469/2003), καθώς και

• τα Σχέδια Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις Α.Π.Ε.,

για την περιοχή του Δήμου Άμφισσας, θεωρούμενη ως οργανικό και αναπόσπαστο

μέρος του Νομού Φωκίδας, της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Χώρας,

προδιαγράφονται ορισμένοι ρόλοι και παρέχονται βασικές κατευθύνσεις χωρικής

ανάπτυξης, που συνοψίζονται, ταξινομούνται και αξιολογούνται στη συνέχεια.

Η αξιολόγηση των προβλέψεων αυτών είναι αναγκαίο και επιθυμητό να ληφθεί

υπόψη, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση των ενδογενών αναπτυξιακών

δυνατοτήτων, καθώς και των χωροταξικών δεδομένων και των προβλημάτων

πολεοδομικής δομής και αστικής ποιότητας ζωής που ο Δήμος αντιμετωπίζει,

προκειμένου να εκτιμηθούν οι γενικές προοπτικές του Ο.Τ.Α.


1 Σύμφωνα με την αξιολόγηση της χωροταξικής οργάνωσης της περιφέρειας Στερεάς

Ελλάδας, στο Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.

215


Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας, σύμφωνα με το εγκεκριμένο Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α.,

ενσωματώνεται προοπτικά, με βελτιωμένη χωροταξική ένταξη και αναπτυξιακούς

ρόλους, στο εθνικό σύστημα κύριων εθνικών πόλων και αξόνων ανάπτυξης.

Το νέο ολοκληρωμένο δίκτυο αξόνων και πόλων ανάπτυξης αναμένεται να ενισχύσει

τη χωρική συνοχή του εθνικού χώρου και να μετατρέψει τη διπολική του δομή

(Αθήνα, Θεσσαλονίκη) και την ανισομέρεια μεταξύ δυτικού υποβαθμισμένου

τμήματος και ανατολικού αναπτυγμένου, σε μια νέα πολυκεντρική οργάνωση με

πλέον ισόμετρη ανάπτυξη.

Σε σχέση με το εθνικό σύστημα των Κύριων Αξόνων Ανάπτυξης και το δίκτυο των

Εθνικών Πόλων ανάπτυξης 2 , η περιοχή του Δήμου Άμφισσας εντάσσεται:

• Άμεσα, στον εθνικό άξονα ανάπτυξης: Διαγώνιο Άξονα, ο οποίος

αναπτύσσεται κατά μήκος του οδικού άξονα Λαμία - Ιτέα /Άμφισσα – Αντίρριο –

Πάτρα (βελτίωση υφισταμένου οδικού δικτύου σε πρώτη φάση με αναβαθμισμένες

υποδομές και υπηρεσίες) και διασυνδέει το διεθνές λιμάνι της Πάτρας με την

Κεντρική Ελλάδα, μέσω της Λαμίας, διευκολύνοντας τις ροές ανθρώπων και αγαθών.

Η άμεση ένταξη του Δήμου Άμφισσας σε εθνικό άξονα ανάπτυξης του εθνικού χώρου, μπορεί να αναβαθμίσει δραστικά το ρόλο της περιοχής, ως κέντρου παραγωγής αγροτο-κτηνοτροφικών προϊόντων, προϊόντων μεταλλουργίας και εν γένει βιομηχανικών προϊόντων, καθώς και ως κέντρου παροχής υπηρεσιών αστικού τουρισμού και αγροτουρισμού – τουρισμού εναλλακτικών μορφών, αποσυναρτώντας τη μονομέρεια εξάρτησής της από την καταναλωτική αγορά της Αττικής και διευρύνοντας τις δυνατότητες εμπορευματικών ροών και τουριστικών – πολιτιστικών ανταλλαγών σε διαπεριφερειακή κλίμακα.

• Έμμεσα, μέσω της Λαμίας, στον εθνικό άξονα ανάπτυξης: Άξονα Κεντρικής

Ενδοχώρας ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος της Ε65 και του οδικού άξονα

Λάρισα - Κοζάνη – Φλώρινα - Νίκη. Περιλαμβάνει, σημαντικούς σε εθνικό επίπεδο,

πόλους ανάπτυξης (Λαμία, Καρδίτσα Τρίκαλα και το δίπολο Κοζάνη /Πτολεμαίδα),

ενώ συνδέεται λειτουργικά με πρωτεύοντες εθνικούς αναπτυξιακούς πόλους

(Ιωάννινα και το δίπολο Λάρισα-Βόλος).

Αντίστοιχα, η εταιρική συνεργασία με το αστικό κέντρο της Λαμίας και μέσω αυτού η ευχερέστερη διασύνδεση της Άμφισσας με τη Βόρεια Ελλάδα, ενδυναμώνει τις διαπεριφερειακές συνδέσεις του Δήμου με ευμενείς αναπτυξιακές προοπτικές, εφόσον αναδειχθεί το ενδογενές παραγωγικό

2 Χωρίς να υπάγεται στο εθνικό δίκτυο πόλων ανάπτυξης

216


δυναμικό του με τις κατάλληλες αναπτυξιακές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του νέου Γ.Π.Σ.Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση των αξόνων ανάπτυξης προϋποθέτει την κατασκευή και ολοκλήρωση των σχετικών με αυτούς έργων υποδομής, αλλά και σειράς δράσεων και παρεμβάσεων που αφορούν στην ανάπτυξη της παραγωγικής υποδομής.Η αναβαθμισμένη ανάδειξη της πόλης της Λαμίας σε δευτερεύοντα εθνικό αστικό πόλο ανάπτυξης, θα ευνοήσει και τον εν δυνάμει ρόλο της πόλης της Άμφισσας, υποστηρίζοντας με τα κατάλληλα μέτρα την αστική της δυναμική, στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων με τη Λαμία.

Σε σχέση με την εθνική πολιτική μεταφορών, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται επίσης ως

κατεύθυνση:

• Η προώθηση του οδικού άξονα: Λαμία – Καρπενήσι - Αγρίνιο – σύνδεση με

Ιόνια Οδό (βελτίωση υφιστάμενου δικτύου), καθώς και

• Η προώθηση του οδικού άξονα: Θήβα – Λιβαδειά – Αράχοβα – Δελφοί.

Μέσω των παραπάνω οδικών αξόνων:

• Διασφαλίζεται η ευχερέστερη διαπεριφερειακή σύνδεση της Λαμίας, και

έμμεσα και της Άμφισσας, με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ειδικότερα δε με το

Αγρίνιο και τα πλούσια δίκτυα πολιτιστικών – τουριστικών διαδρομών της

Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και με τον εμπορευματικό λιμένα και τη ναυτική

βιομηχανική περιοχή Αστακού, η οποία διατηρείται ως βιομηχανικό πάρκο, σε

συνδυασμό με τη δημιουργία ελεύθερης ζώνης και την επέκτασή των

δραστηριοτήτων της και σε υπηρεσίες κόμβου προσωρινής εναπόθεσης

εμπορευματοκιβωτίων (hub).

• Ενθαρρύνεται η ενδοπεριφερειακή προσπελασιμότητα της Άμφισσας, σε

σχέση και με την Αράχοβα και το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, σε

συνδυασμό με το διεθνή πολιτιστικό πόλο των Δελφών3, επιτρέποντας έτσι την

ευχερέστερη ενσωμάτωση της περιοχής του Δήμου σε σημαντικά δίκτυα τουριστικών

– πολιτιστικών διαδρόμων με διεθνή ακτινοβολία, στο πλαίσιο κατάλληλων

αναπτυξιακών παρεμβάσεων ανάπτυξης υποδομών και υπηρεσιών αστικού

τουρισμού και ειδικών τουριστικών υποδομών.

3 Οι Δελφοί τοποθετούνται στον κατάλογο αρχαιολογικών χώρων της χώρας µε >100.000 επισκεπτών ετησίως, (6η θέση, 322.900 επισκέπτες ετησίως, πηγή: Ε.Σ.Υ.Ε.). Αντίστοιχα, ως προς τα μουσεία, αυτό των Δελφών τοποθετείται στον κατάλογο των ελληνικών μουσείων µε >50.000 επισκεπτών ετησίως.

217


Σε σχέση με τη χωροταξική διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της χώρας, από το

Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

• Το δίκτυο των εθνικών πόλων της ηπειρωτικής χώρας υποστηρίζεται από

τους δευτερεύοντες εθνικούς αστικούς πόλους (Λαμία), με τους οποίους συναρτώνται

τα υπόλοιπα αστικά κέντρα και οικισμοί.

• Αναπτύσσεται η συνεργασία πόλης – υπαίθρου, με στόχο την αξιοποίηση της

δυναμικής των αστικών κέντρων και τη διάχυσή της από τα μεγάλα αστικά κέντρα

(πόλοι ανάπτυξης) στα μικρότερα και στην ύπαιθρο.

• Προωθείται η συνεργασία μεταξύ πόλεων που ανήκουν στην ίδια γεωγραφική

ενότητα, μέσα από δίκτυα, με σκοπό την ενίσχυση της αναπτυξιακής και εδαφικής

συνοχής της.

Στα σχετικά Διαγράμματα του Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. αναφορικά με την «Πολυκεντρική και

Ισόρροπη χωρική ανάπτυξη» και την «Εταιρική σχέση πόλης – υπαίθρου»:

• Από το αστικό κέντρο της Λαμίας, δευτερεύοντα εθνικό αστικό πόλο,

εξαρτάται το Καρπενήσι και η Άμφισσα.

• Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται στη Χωρική ενότητα συνεργασίας

αστικών, ημιαστικών και λοιπών οικισμών, η οποία περιλαμβάνει το δίπολο

Λάρισας – Βόλου (2ο επίπεδο), τη Λαμία (3ο επίπεδο), το δίπολο Τρικάλων –

Καρδίτσας (4ο επίπεδο), το Καρπενήσι (5ο επίπεδο), την Άμφισσα (5 ο

επίπεδο) και τη Λιβαδειά (5ο επίπεδο).

Η ανωτέρω ιεράρχηση της πόλης της Άμφισσας, ως οικιστικού κέντρου 5 ου επιπέδου

σε εθνική κλίμακα θεώρησης, είναι ιδιαίτερα ενισχυτική του ρόλου της, συνδεόμενη

και με την υπαγωγή της προοπτικά σε εθνικό άξονα ανάπτυξης, από άποψη δε

χωρικών επιπτώσεων προάγει εν δυνάμει την ανάπτυξη συνεργασιακών –

συμπληρωματικών σχέσεων ιδίως μεταξύ των τριών αστικών κέντρων Λαμίας,

Καρπενησίου και Άμφισσας, γεγονός που αναμένεται να ενδυναμώσει σταδιακά την

αστική δυναμική της Άμφισσας.

Σε σχέση με τη χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και συμπληρωματικότητα των

παραγωγικών τομέων, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. συνοπτικά δίδεται ως κατεύθυνση:

• Σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα, η προστασία της γεωργικής γης υψηλής

παραγωγικότητας (ελαιώνας Άμφισσας), η στήριξη της εγχώριας κτηνοτροφίας, η

οριοθέτηση των βοσκοτόπων, η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ αστικών και

218


αγροτικών περιοχών, με τη δημιουργία δικτύων με τα αστικά κέντρα και τα

επιλεγμένα ημιαστικά κέντρα (Άμφισσα) που θα αποτελέσουν τους πόλους

ανάπτυξης των ευρύτερων γεωγραφικών ενοτήτων, η ανάπτυξη της βιολογικής

γεωργίας και κτηνοτροφίας και η συμπληρωματικότητα του πρωτογενή τομέα με τον

τομέα του τουρισμού.

Με βάση τις παραπάνω κατευθύνσεις, η πεδινή περιοχή του Δήμου Άμφισσας, αλλά

και η ημιορεινή – ορεινή, αποτελεί σημαντικό φυσικό πόρο από αναπτυξιακή άποψη,

προσελκύοντας θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα, ενδείκνυται δε η

διαφοροποίηση της παραγωγής, με επέκταση σε διασυνδεδεμένες δράσεις με τις

εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

• Σε ότι αφορά τη βιομηχανία, σημασία αποκτούν για την περιοχή του Δήμου

Άμφισσας οι κατευθύνσεις αναφορικά με την εξορυκτική βιομηχανία:

o για διατ ήρηση της εξορυκτικής δραστηριότητας (βωξίτης) στις

υφιστάμενες περιοχές εκμετάλλευσης και διασφάλιση της δυνατότητας

επέκτασης σε περιοχές, όπου εντοπίζονται νέα κοιτάσματα ή νέα

ορυκτά, με τήρηση των όρων προστασίας του περιβάλλοντος και των

προϋποθέσεων λειτουργίας των γειτονικών δραστηριοτήτων,

o εξασφάλιση των θεμελιωδών προϋποθέσεων για τη λειτουργία των

εξορυκτικών δραστηριοτήτων και κυρίως της δυνατότητας

χωροθέτησης μονάδων πρωτογενούς επεξεργασίας ορυκτών πρώτων

υλών και μονάδων μεταποίησης για καθετοποίηση της παραγωγής

στους χώρους εξόρυξης,

o διασφάλιση των χώρων της εξορυκτικής δραστηριότητας από

ανταγωνιστικές χρήσεις με κριτήρια τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και

τη σπανιότητα των προς εκμετάλλευση πόρων, ειδικά στις παράκτιες

ζώνες και στις περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ 2000, καθώς και

o εξασφάλιση των προϋποθέσεων σταδιακής και οριστικής

αποκατάστασης των μεταλλείων και των λατομείων.

Σε σχέση με τη διατήρηση – προστασία και ανάδειξη του εθνικού φυσικού και

πολιτιστικού πλούτου, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

• Για την περιοχή προτεραιότητας φυσικού πλούτου του Παρνασσού (NATURA

2000 - Φορέας διαχείρισης): η ολοκλήρωση και εφαρμογή της οριοθέτησης και του

διαχειριστικού της σχεδίου και η εξασφάλιση της καλής λειτουργίας των Κέντρων

Ενημέρωσης για το περιβάλλον, που υπάρχουν ήδη. Επίσης ευνοείται, λόγω

γειτνίασης της περιοχής NATURA με το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής

219


κληρονομιάς των Δελφών, η δημιουργία από τους συναρμόδιους φορείς

συνδυασμένης λειτουργικής τοπικής ενότητας, για την αξιοποίηση των φυσικών και

πολιτιστικών στοιχείων, με κατάλληλη οργάνωση των φυσικών και πολιτιστικών

χώρων, με συμπληρωματικές διαδρομές και επισκέψεις, καθώς και με συντονισμένες

ενέργειες ανάδειξης και πληροφόρησης.

• Για την περιοχή προτεραιότητας φυσικού πλούτου της Γκιώνας (NATURA

2000), η ολοκλήρωση μέχρι το 2013 των διαδικασιών μελέτης και κήρυξης και η

διαχείριση της περιοχής, με κατάλληλους κατά περίπτωση τρόπους και με

δημιουργία αντίστοιχων Κέντρων Ενημέρωσης για το περιβάλλον. Επίσης ευνοείται,

λόγω γειτνίασης της περιοχής NATURA με το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής

κληρονομιάς των Δελφών, η δημιουργία από τους συναρμόδιους φορείς τοπικής

λειτουργικής ενότητας συνδυασμένης αξιοποίησης.

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας, στην οποία εμπεριέχονται τμήματα των δύο

ορεινών ζωνών NATURA , όπως επίσης και τμήμα μιας τρίτης ζώνης NATURA , της

παραλιακής ζώνης από Ναύπακτο έως Ιτέα, γειτνιάζει δε άμεσα με τον πολιτιστικό

πόλο των Δελφών, αναμένεται να αναβαθμιστεί στη βάση των κατάλληλων

παρεμβάσεων, ως τόπος τουριστικού – πολιτιστικού προορισμού και κέντρο

παροχής υπηρεσιών, εντασσόμενη σε διαδρόμους υπερτοπικής σημασίας για την

ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της άμεσης και ευρύτερης

περιοχής της.

Τέλος, σε σχέση με την προστασία – ανάδειξη του αγροτικού, ορεινού και παράκτιου

χώρου από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

• Για τις αγροτικές περιοχές

υψηλής παραγωγικότητας: υλοποίηση πολιτικών και αποτελεσματικών μέτρων για

την αειφόρο διαχείριση των εδαφικών και υδατικών πόρων, με εξορθολογισμό της

χρήσης των αγροχημικών και των συστημάτων άρδευσης.

• Για τις περιαστικές αγροτικές περιοχές: λήψη μέτρων για την αποφυγή της

απώλειας γόνιμης γης, λόγω άναρχης αστικοποίησης, και για τη διατήρησή

τους ως περιοχών ελεύθερων χώρων και αναψυχής. Οι κατευθύνσεις αυτές

πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση του σχεδιασμού των

αστικών κέντρων, με γνώμονα τον σεβασμό του περιβάλλοντος και των

αναγκών σε γεωργική γη.

Αγροτικός Χώρος

220


• Για τις ορεινές και τις ημιορεινές περιοχές: ενθάρρυνση των πολλαπλών

πρωτογενών δραστηριοτήτων, με καλλιέργειες φιλικές προς το περιβάλλον,

με ενίσχυση της κτηνοτροφίας και έμφαση στα προϊόντα ποιότητας και

συνδυασμό με τον εναλλακτικό τουρισμό και παραθερισμό.

Ορεινός Χώρος• Αντιμετώπιση της δημογραφικής αποψίλωσης με την ενίσχυση των

υποδομών/ υπηρεσιών και των δυνατοτήτων απασχόλησης, - ανάδειξη των

συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε παραγωγικού πόρου, - στήριξη των

δραστηριοτήτων της τοπικής ενδοχώρας και προώθηση νέων που αντικαθιστούν τις

φθίνουσες και ενισχύουν την κοινωνική και οικονομική ανασυγκρότηση,

• Διαφύλαξη των τοπίων, των δασών, των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών,

καθώς και προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων ως αναπτυξιακών

πόρων, με εξειδίκευση των πολιτικών και των μέτρων ανάλογα με τα κύρια

χαρακτηριστικά των επιμέρους περιοχών,

• Διευκόλυνση της πρόσβασης σε υποδομές, επικοινωνία και γνώση,

• Ενίσχυση των δυναμικών ορεινών οικισμών που λειτουργούν ως κόμβοι

διοίκησης, υπηρεσιών και μεταφορών, με τη διατήρηση και βελτίωση των κοινωνικών

και τεχνικών υποδομών τους και την ανάδειξή τους σε κέντρα στήριξης των οικισμών

της ευρύτερης περιοχής τους.

Παράκτιος Χώρος• Εξασφάλιση δυνατοτήτων απασχόλησης, υπηρεσιών και ικανοποιητικών

συγκοινωνιών και συνδέσεων με τα αστικά κέντρα.

• Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, τόσο του θαλάσσιου όσο και του

χερσαίου τμήματος της παράκτιας ζώνης, με ιδιαίτερη προσοχή στους υδάτινους

πόρους που συνήθως σπανίζουν, με σεβασμό στη χωρητικότητα και αντοχή των

οικοσυστημάτων και στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

• Βελτίωση του συντονισμού των δράσεων, που προωθούνται από τις

ενδιαφερόμενες αρχές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, τόσο στη

θάλασσα, με σχέδια διαχείρισης θαλάσσιων περιοχών όπου χρειάζεται, όσο και στην

ξηρά για τη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, ώστε να εξασφαλίζεται η αναγκαία

συμβατότητα, συμπληρωματικότητα και συνέργια των αναπτυξιακών

δραστηριοτήτων και να διατηρούνται και οι απαραίτητες ζώνες ελεύθερης

πρόσβασης και αναψυχής των πολιτών.

Οι πιο πάνω γενικές κατευθύνσεις, οι οποίες θα εξειδικευτούν σε Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. από το ΥΠΕΧΩΔΕ, αφορούν αντίστοιχα:

221


• τον αγροτικό (πεδιάδα Άμφισσας, ελαιώνας) και τον ορεινό χώρο του Δήμου

Άμφισσας (Γκιώνα, Παρνασσός), που αποτελούν την περιαστική ενδοχώρα

της πόλης της Άμφισσας, είναι δε αναγκαίο να διαφυλαχθούν ως ζωτικός

χώρος παραγωγής και προστασίας – ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος,

καθώς και

• την παράκτια ζώνη του Δήμου, η οποία εκτείνεται σε μήκος ακτογραμμής

3.550 μ. προς τον Όρμο της Ιτέας (Ζώνη NATURA παραλιακής ζώνης από

Ναύπακτο έως Ιτέα), είναι δε κατά βάση περιορισμένη 4 και περιβάλλεται από

την παράκτια περιοχή της Ιτέας, εν τούτοις όμως συνιστά μια διέξοδο του

Δήμου προς τη θάλασσα, η οποία πρέπει να προστατευτεί και να αναδειχθεί.

Από το εγκεκριμένο Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. της Στερεάς Ελλάδας5, προκύπτουν ορισμένες

συμπληρωματικές και πλέον εξειδικευμένες εκτιμήσεις και κατευθύνσεις για την

περιοχή του Δήμου Άμφισσας, ειδικότερα δε οι εξής:

• Το δίκτυο των οικισμών Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί χαρακτηρίζεται ως

δευτερεύων διαπεριφερειακός πόλος ανάπτυξης και προβλέπεται να εξελιχθεί σε

αστική περιοχή με πληθυσμό άνω των 30.000 κατοίκων και ως πολιτιστικό,

μορφωτικό, τουριστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας, με επίκεντρο το διεθνή πόλο των

Δελφών, με εξειδίκευση στο στρατηγικό τομέα εξόρυξης του βωξίτη και των

παραπλεύρων επεκτάσεών του (σύζευξη με υπηρεσίες αποκατάστασης τοπίων και

έρευνα).

• Το δίκτυο Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, από άποψη ενδοπεριφερειακής

ιεράρχησης, κατατάσσεται σε επίπεδο Νομού ως 2ου επιπέδου, με προγραμματικό

πληθυσμό της τάξης των 75.000 κατοίκων, εξαρτώμενο από την ευρύτερη αστική

περιοχή της Λαμίας6 και ενδονομαρχιακά – τοπικά ως 3ου επιπέδου, με

προγραμματικό πληθυσμό της τάξης των 30.000 κατοίκων.

• Η Άμφισσα χαρακτηρίζεται ως Νομαρχιακό, Διοικητικό Κέντρο και Κέντρο

Εξυπηρετήσεων της χωρικής ενότητας Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, καθώς και Κέντρο

4 Τμήμα της καταλαμβάνεται από εγκαταστάσεις αποθήκευσης και φορτοεκφόρτωσης βωξίτη5 Το οποίο έχει κάποιες ανάγκες προσαρμογής και επικαιροποίησης, μετά την ψήφιση του

Νόμου για το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α., ιδίως σε κάποια σημεία στα οποία ο Νόμος του Γενικού Πλαισίου

διαφοροποιεί τις κατευθύνσεις του.6 Διεθνής κόμβος μεταφορών /επικοινωνιών /διαμετακόμισης και εμπορικής προώθησης,

εξειδίκευση στον τομέα τουριστικών υπηρεσιών ιαματικού /καλλωπιστικού τουρισμού,

ιστορικού τουρισμού και οικοτουρισμού. Κέντρο εμπορίου, αναψυχής, αστικού τουρισμού,

κοινωφελών υπηρεσιών, πολιτιστικών υποδομών, έδρα του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας

και Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας.

222


Εξυπηρετήσεων (Εμπορίου, Αναψυχής, Αστικού Τουρισμού και Κοινωφελών

Υπηρεσιών και Πολιτιστικών Υποδομών) αναλόγων των διοικητικών της ρόλων και

πληθυσμιακής δυναμικότητάς τους. Επίσης ως Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και

Τεχνολογίας (στην πόλη λειτουργεί παράρτημα του ΑΤΕΙ Λαμίας, το Τμήμα

Τουριστικών Επιχειρήσεων). Η Ιτέα προσθέτει στο δίκτυο το ρόλο του λιμενικού

κόμβου και κέντρου παραθαλάσσιου τουρισμού και οι Δελφοί αποτελούν κόμβο

διεθνούς τουρισμού – πολιτισμού.

• Το δίκτυο Δελφοί – Δελφικό Τοπίο, Όσιος – Λουκάς – Μονή Προυσού

χαρακτηρίζεται ως διαπεριφειακής εμβέλειας χώρος πολιτιστικής και φυσικής

κληρονομιάς.

• Ο ελαιώνας της Άμφισσας χαρακτηρίζεται ως περιοχή πρώτης

προτεραιότητας για τη γεωργική παραγωγή και εντάσσεται στο βασικό γεωργικό

κορμό της περιφέρειας (Θήβα /Θηβαική Πεδιάδα, Λιβαδειά /Κωπαίδα, Αμφίκλεια

/Άνω Ρους Βοιωτικού Κηφισού, Λαμία /Σπερχειός, Δομοκός /Ξυνιάδα –

Θεσσαλιώτιδα, συμπεριλαμβάνοντας και τις ένθεν και ένθεν δυναμικές γεωργικές

περιοχές Ελαιώνας Άμφισσας – Ψαχνά), με κατεύθυνση ενίσχυσης.

• Ο ορεινός όγκος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που ορίζεται νοητά από

τους πόλους Λαμία – Καρπενήσι – Άμφισσα είναι κυρίαρχος χώρος φυσικού

αποθέματος διεθνούς ακτινοβολίας και ενδιαφέροντος (πολυάριθμα NATURA), με

εξαιρετικά «απείραχτη φύση» και μακριά παράδοση και ιστορία αειφορικής

συνύπαρξης ανθρώπου-φύσης. Ο Χώρος προτείνεται να αποτελέσει να αποτελέσει

χώρο εναλλακτικής βιώσιμης διαχείρισης σε μακροεπίπεδο (Ευρεία

ενδοπεριφερειακή και διαπεριφερειακή συνεργασία). Η μεγάλη αξία των ειδικά

προστατευόμενων περιβαλλοντικών πόρων (Παρνασσός, Γκιώνα), τμήμα των

οποίων εντάσσεται στην περιοχή μελέτης, εκτιμάται ότι επιτρέπει τη θετική

αναπτυξιακή τους ένταξη υπέρ του περιφερειακού χώρου, παράλληλα με την

απαιτούμενη προστασία.

Οι χωροταξικές κατευθύνσεις του εγκεκριμένου Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας,

συγκροτούν μία αναβαθμισμένη αναπτυξιακή ταυτότητα για την περιοχή του Δήμου,

σε λογική συγκρότησης ενός τριπόλου συνεργασίας μεταξύ Άμφισσας, Δελφών και

Ιτέας, έτσι ώστε να αναπτυχθεί αστική δυναμική ανώτερου επιπέδου μέσα από την

ανάπτυξη συμπληρωματικών σχέσεων, που να αναδεικνύουν και να αξιοποιούν

αθροιστικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των τριών οικισμών και γενικότερα των

τριών Δήμων:

• νομαρχιακό διοικητικό κέντρο,

223


• Ανώτερη Εκπαίδευση,

• σημαντική διεθνούς αξίας πολιτιστική κληρονομιά, παράκτιο μέτωπο,

• γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας,

• βιομηχανία σπάνιων ορυκτών πόρων,

• ορεινά τοπία διεθνούς αξίας, τουριστικοί – πολιτιστικοί διάδρομοι ευρύτερης

περιοχής,

• προοπτική σημαντικών μεταφορικών διαδρόμων διαπεριφερειακής και

εθνικής σημασίας.

• προοπτική παραπέρα ανάπτυξης αστικού τουρισμού και εναλλακτικών

μορφών σε σχέση με τον ορεινό χώρο.

Τέλος, από τα Σχέδια Κ.Υ.Α. Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις

Α.Π.Ε. απορρέουν επίσης ορισμένες κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης για την

περιοχή του Δήμου Άμφισσας, οι οποίες εξειδικεύουν το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. και

συνοψίζονται και αξιολογούνται στη συνέχεια.

Ως προς τον Τουρισμό:

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται σε Τουριστικά Αναπτυσσόμενη Περιοχή,

ειδικότερα δε στην Περιοχή Β2.7: Ορεινοί όγκοι Όθρυος – Τυμφρηστού –

Καλιακούδας – Χελιδώνας - Παναιτωλικού - Ναυπακτίας - Βαρδουσίων – Γκιώνας -

Παρνασσού – Καλλίδρομου – Οίτης, η οποία θεωρείται ως περιοχή με περιθώρια

ανάπτυξης ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Επίσης, στο Σχέδιο Κ.Υ.Α. παρέχονται κατευθύνσεις ανάπτυξης Αθλητικού

Τουρισμού στον ορεινό χώρο: ορειβασία, αναρρίχηση, κανόε-καγιάκ, rafting,

αιωροπτερισμός, αλεξίπτωτο πλαγιάς), ενίσχυση σωματείων και συλλόγων

αθλημάτων του ορεινού χώρου.

Στο πλαίσιο των παραπάνω προβλέψεων, το Σχέδιο Κ.Υ.Α. παρέχει κατευθύνσεις

ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με έμφαση στον ορεινό χώρο, οι

οποίες υλοποιούμενες στην περιοχή του Δήμου Άμφισσας και σε συνδυασμό με τους

πολιτιστικούς – τουριστικούς διαδρόμους με επίκεντρο τους Δελφούς, το

Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, την Αράχοβα, το παράκτιο μέτωπο της Ιτέας

και το Γαλαξίδι προς Ερατεινή - Ναύπακτο, παρέχουν νέες δυνατότητες

συγκράτησης του τουριστικού ρεύματος στην περιοχή του Δήμου, καθώς επίσης

224


ενδυναμώνουν την προοπτική της πόλης της Άμφισσας, σε ενιαίο τρίπολο με την Ιτέα

και τους Δελφούς, να αναπτύξει υποδομές και υπηρεσίες αστικού τουρισμού.

Η υλοποίηση των κατευθύνσεων συναρτάται με τις ανάγκες προσαρμογής της Ζ.Ο.Ε.

του Δελφικού Τοπίου στην περιοχή του Δήμου, καθώς και με τα εναλλακτικά σενάρια

χωρικής ανάπτυξης και τα προγραμματικά μεγέθη, τα οποία περιλαμβάνονται στο

Κεφάλαιο Α6 της Προκαταρκτικής Πρότασης.

Ως προς τη Βιομηχανία:

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται στις Περιο χές στήριξης της βιομηχανίας ,

δηλαδή, αναγνωρίζεται ως περιοχή με αναπτυγμένη βιομηχανική βάση

παραδοσιακού χαρακτήρα που υφίσταται πιέσεις και της οποίας η ευρύτερη ζώνη

υφίσταται πιέσεις και στη γεωργία. Επιπλέον η περιοχή του Δήμου χαρακτηρίζεται

ως σημαντικός πόλος εξόρυξης.

Ειδικά, ως προς την εξόρυξη παρέχονται κατευθύνσεις για ανάπτυξη:

• Δραστηριοτήτων πρωτογενούς επεξεργασίας ορυκτών /μεταλλευτικών

πρώτων υλών στις περιοχές εξόρυξης,

• Μονάδων μεταποίησης των ορυκτών πρώτων στις περιοχές εξόρυξης, και

• Μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με εξάρτηση από ορυκτές πρώτες ύλες.

• Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000, εκτός των οικοτόπων

κοινοτικής προτεραιότητας όπου απαγορεύεται η εγκατάσταση των ανωτέρω

βιομηχανικών μονάδων, είναι δυνατή η χωροθέτησή τους στο πλαίσιο των

προβλέψεων Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.

• Ομοίως, είναι κατ’ αρχήν αποδεκτή η εγκατάσταση τέτοιων μονάδων σε δάση

ή δασικές εκτάσεις, στο πλαίσιο των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας, όταν δεν

είναι τεχνικοοικονομικά πρόσφορη ή για άλλους λόγους εφικτή η εγκατάστασή εκτός

των περιοχών αυτών.

Το παραπάνω πλαίσιο για την ανάπτυξη και χωρική οργάνωση της βιομηχανίας στην

περιοχή του Δήμου, σε συνδυασμό και με τις αντίστοιχες χωροταξικές κατευθύνσεις

από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. ειδικά για την εξόρυξη, αποτελεί κρίσιμο κατευθυντήριο πλαίσιο

που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την επεξεργασία των εναλλακτικών αναπτυξιακών

σεναρίων του κεφαλαίου Α6, δεδομένου ότι οι ορυκτοί παραγωγικοί πόροι στην

περιοχή μελέτης συνιστούν ζωτικό πεδίο της αναπτυξιακής φυσιογνωμίας της

περιοχής, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικά

225


ευαίσθητο φυσικό τοπίο και τις ανάγκες προστασίας του Δελφικού Τοπίου,

χαρακτηριστικά που καθιστούν λεπτή και δυσχερή την ισορροπία των χρήσεων στην

περιοχή μελέτης.

Ως προς τις Α.Π.Ε.

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας εμπίπτει στην κατηγορία των Περιοχών Αιολικής

Προτεραιότητας (ΠΑΠ 2) στην οποία, σύμφωνα με το Σχέδιο Κ.Υ.Α. για τις Α.Π.Ε., το

μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης εδαφών από αιολικές εγκαταστάσεις δεν

μπορεί να υπερβαίνει το 8% της έκτασης του Δήμου (άλλως 1,05 τυπικές

ανεμογεννήτριες /1000 στρέμ.). Επιπλέον τηρούνται ειδικά κριτήρια ένταξης των

αιολικών εγκαταστάσεων στο τοπίο. Ως ζώνες αποκλεισμού για τη χωροθέτηση

εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης αιολικής ενέργειας, ορίζονται οι σημαντικές

προστατευόμενες περιοχές φυσικού, αρχαιολογικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Επίσης, όσον αφορά τη δυνατότητα χωροθέτησης μικρών υδροηλεκτρικών έργων

τίθενται ορισμένα κριτήρια τα οποία θέτουν περιορισμούς στην κατασκευή των

υδραυλικών έργων, ώστε να μην παραβλάπτουν το τοπίο, καθώς και των συνοδών

έργων.

Τέλος, ως περιοχές προτεραιότητας για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων

εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας (Φωτοβολταϊκά πεδία) θεωρούνται οι γυμνές

και άγονες περιοχές σε χαμηλό υψόμετρο, κατά προτίμηση αθέατες από

πολυσύχναστους χώρους, και με δυνατότητες διασύνδεσης με το Δίκτυο ή το

Σύστημα. Αντίστοιχα, ως ζώνες αποκλεισμού για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων

εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας, ορίζονται οι σημαντικές προστατευόμενες

περιοχές φυσικού, αρχαιολογικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Το παραπάνω πλαίσιο για τις Α.Π.Ε. αποτελεί πεδίο κατευθύνσεων, οι οποίες είναι

επιθυμητό να ληφθούν υπόψη, τόσο κατά την επεξεργασία των εναλλακτικών

σεναρίων χωρικής ανάπτυξης στο κεφάλαιο Α6 της Προκαταρκτικής Πρότασης, με

σκοπό την ενθάρρυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή του

Δήμου, όσο και κατά τον καθορισμό των επιτρεπόμενων χρήσεων γης στο Β1 Στάδιο

της Β Φάσης της μελέτης Γ.Π.Σ.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΌΜΕΝΑ ΈΡΓΑ – ΧΩΡΙΚΈΣ

226


ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ

Τα βασικά εκτελούμενα έργα στην περιοχή μελέτης αφορούν στα ενταγμένα έργα του

Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) Στερεάς Ελλάδας 1999-2006

στα ενταγμένα έργα στο Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ.

Στον Πίνακα που ακολουθεί περιλαμβάνονται τα έργα και προγράμματα που έχουν

ενταχθεί στο ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας και αφορούν άμεσα το Δήμο Άμφισσας,

ταξινομημένα σε ομοειδείς κατηγορίες, σύμφωνα με την κατάταξη του Υπουργείου

Οικονομίας – ΙΙΙ Κ.Π.Σ. – ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας, καθώς και ορισμένα έργα

γενικότερης εμβέλειας που αφορούν συνολικά την περιφέρεια.

Στο σχετικό Πίνακα περιλαμβάνεται και μια αδρομερής αξιολόγηση των έργων και

προγραμμάτων κατά περίπτωση.

Ορισμένα γενικότερα συμπεράσματα που απορρέουν από τα προγραμματιζόμενα –

εκτελούμενα – ολοκληρωθέντα έργα και παρεμβάσεις κατά περίπτωση, αναφορικά

με τις χωρικές επιπτώσεις των έργων αυτών στη φυσιογνωμία και την προοπτική

χωρικής ανάπτυξης του Δήμου Άμφισσας είναι τα εξής:

Π.Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας – Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ – Τεχνικό Πρόγραμμα Δήμου Άμφισσας

• Προωθούνται σημαντικές υποδομές που ενδυναμώνουν τις προσβάσεις και

την προσιτότητα του Δήμου και ιδίως της πόλης της Άμφισσας σε ενδονομαρχιακή

κλίμακα, σε σχέση με τον ορεινό χώρο, το παραλιακό μέτωπο και προς τον

Παρνασσό.

• Αποδίδεται προτεραιότητα σε κοινωνικές – πολιτιστικές υποδομές τοπικής

κυρίως κλίμακας που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και την ποιότητα ζωής.

• Δίδεται σχετικά περιορισμένο βάρος σε αναπλάσεις και τοπικές

ολοκληρωμένες παρεμβάσεις οι οποίες, παρ’ όλα αυτά, είναι ιδιαίτερα αναγκαίες για

την εξυγίανση και ανασυγκρότηση του αστικού ιστού και ιδίως της πόλης της

Άμφισσας.

• Δίδεται σχετικά περιορισμένο βάρος σε υπερτοπικού χαρακτήρα

επιχειρησιακές υποδομές που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως προωθητικές

δυνάμεις για την ενίσχυση της έδρας του Νομού, με αιχμή την προώθηση

ολοκληρωμένων αστικών πολιτικών.

227


ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Π.Ε.Π. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣΣτοιχεία καταχωρισμένα στο ΟΠΣ μέχρι 8/1/2008

Αναπτυξιακές – Χωρικές Επιπτώσεις

Ποσά σε ευρώ

ΕΡΓΟΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ-ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ

ΕΡΓΑ ΟΔΟΠΟΙΪΑΣ

Ε.Ο Άμφισσας - Αγίας Ευθυμίας

Αναβάθμιση της προσπελασιμότητας της Άμφισσας προς το παραλιακό άξονα τουρισμού – πολιτισμού – αναψυχής προς Ερατινή – Ναύπακτο, καθώς και της ενδοδημοτικής μεταφορικής επικοινωνίας.

3.148.832,01

Κατασκευή Ε.Ο Άμφισσας - Λιδορικίου (από Αγία Ευθυμία έως διασταύρωση νέων φυλακών)

Αναβάθμιση ενδονομαρχιακής μεταφορικής επικοινωνίας και ενίσχυση ορεινών περιοχών, με κέντρο την Άμφισσα

12.367.555,00

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΒΙΝΙΑΝΗΣ ΤΟΥ Δ.Δ. ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΗΣ ΡΕΚΑΣ

Αναβάθμιση ορεινών περιοχών και προβολή – ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος

1.108.223,74

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΡΟΜΟΥ ΠΡΟΣ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ

Αναβάθμιση ορεινών περιοχών και προβολή – ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομιάς

206.120,14

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΠΌ Δ.Δ. ΑΓ. ΕΥΘΥΜΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΤΡΥΠΗΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ

Αναβάθμιση αγροτικού χώρου, ενδοδημοτική χωρική συνοχή 200.000,00

ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΣΣΑ

Βελτίωση κοινωνικού εξοπλισμού – κοινωνική συνοχή, ποιότητα ζωής 1.256.440,00

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 77.800,00

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΜΙΑΣ, Ν. Α.ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ, ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ, Ν.Α.ΦΩΚΙΔΑΣ,ΔΗΜΟΥ ΤΑΜΥΝΕΩΝ, Ν.Α.ΕΥΒΟΙΑΣ,ΚΑΙ ΔΗΜΟΥ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ Ν.Α. ΒΟΙΩΤΙΑΣ

1.064.146,33

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 1.415.000,00

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΙΝΙΑΝΗΣ 74.107,53

ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΣΣΑ

Ενίσχυση ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 1.074.323,00

ΕΡΓΑ ΥΔΡΕΥΣΕΩΝΥΔΡΕΥΣΗ Δ.Δ. ΕΛΑΙΩΝΑ Αναβάθμιση υποδομών, βελτίωση

περιβαλλοντικών συνθηκών360.562,38

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟΥ Δ.Δ. ΔΡΟΣΟΧΩΡΙΟΥ 55.465,73ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Δ.Δ. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 900.000,00

ΥΔΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 342.737,41

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΣΕ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Δημιουργία υπερτοπικής πολιτιστικής υποδομής που αναδεικνύει την αστική δυναμική της Άμφισσας, προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς

890.000,00

ΑΝΑΠΛΑΣΗ -ΑΝΑΔΕΙΞΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝΣΤΕΡΕΩΣΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προβολή – ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς 600.000,00

ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

228


Ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπλασης Δ. Δ. Δροσοχωρίου Ενίσχυση αγροτικού – ορεινού χώρου, χωρική συνοχή 167.500,00

ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Αναβάθμιση αστικού ιστού και κοινοχρήστων χώρων, επανάχρηση κτηριακού αποθέματος, ενίσχυση δημόσιου χώρου

972.000,00

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΕΡΓΑΛΕΙΑ - ΕΡΕΥΝΕΣΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Προώθηση γενικού πολεοδομικού

σχεδιασμού και σχεδιασμού εφαρμογής 240.000,00

ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ - ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ (ΓΠΣ) 180.000,00

ΔΙΚΤΥΩΣΗΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΦΩΚΙΚΗΣ Α.Ε. ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ"

Δικτύωση του Σχεδίου ανάπλασης εμπορικού κέντρου της πόλης της Άμφισσας

43.830,00

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ ΣΤΟ ΔΑΣΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΠΑΡΝΑΣΣΣΟΥ, ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ

Αναβάθμιση ορεινού χώρου, προβολή και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος, ενδυνάμωση οικο-τουρισμού

168.444,50

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ - ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ -ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προβολή – δημοσιοποίηση Σχεδίου αναζωογόνησης εμπορικού κέντρου Άμφισσας 38.673,75

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ"

Ενίσχυση Α.Μ.Ε.Α., κοινωνική συνοχή

12.000,00

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΠΑΑΧ ΠΑΡΑΠΑΡΝΑΣΣΙΩΝ ΔΗΜΩΝ

Αναβάθμιση υποδομών αγροτικού χώρου 7.672,96

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΚΤΟΣ ΟΠΑΑΧ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Αναβάθμιση υποδομών αγροτικού χώρου5.121,41

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ - ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ

Αναβάθμιση ανθρώπινου δυναμικού 412.290,00

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ -ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΔΡΑΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Εξειδικευμένη υποστήριξη του Σχεδίου με τεχνογνωσία 201.260,00

ΔΟΜΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ (Δ.Ε.Π.Α.Δ.Α.) ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Υποστήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 153.751,44

ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Δ.Ε.Π.Α.Δ.Α.ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Υποστήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 73.970,00ΥΠ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προαγωγή της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης, ενίσχυση της διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο

23.400,00

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προαγωγή της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης, ενίσχυση της διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο, αναβάθμιση του συστήματος παροχής υπηρεσιών προς τον πολίτη

52.500,00

Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ προς ένταξη στο 4ο Κ.Π.Σ.

229


ΕΡΓΟΑναπτυξιακές – Χωρικές

Επιπτώσεις

Ποσά σε ευρώΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ-ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΔΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Παράκαμψη του οικισμού της Άμφισσας, μετατροπή του ακτινωτού οδικού δικτύου σε δακτυλιακό, αποσυμφόρηση από υπερτοπική κυκλοφορία του κέντρου της πόλης, αναβάθμιση αστικού ιστού

405.000,00

ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ – ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ

Διασύνδεση Άμφισσας με ένα διεθνούς σημασίας τουριστικό προορισμό, υποστήριξη ενδοπεριφερειακών τουριστικών κυκλωμάτων, διαμόρφωση δυνατοτήτων ενδυνάμωσης του αστικού τουρισμού και της παροχής υπηρεσιών προς αυτόν

14.350.000,00

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΙΩΝΑ ΤΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Αναβάθμιση υποδομών αγροτικού χώρου 1.500.000,00ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ, ΑΠΟ 51Ο ΧΛΜ ΕΩΣ ΒΡΥΖΕΣ Αναβάθμιση υποδομών 3.960.000,00

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ – ΑΝΑΔΕΙΞΗ – ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΑΠΟ ΛΑΜΙΑ Αναβάθμιση – ανάπλαση εισόδων πόλης και περιαστικού περιβάλλοντος 180.000,00

ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ /Α ΦΑΣΗ /ΔΡΟΣΟΧΩΡΙ Προώθηση πολεοδομικού σχεδιασμού 125.000,00

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΕΡΓΑ Σ.Δ.Ι.Τ.

ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΔΙΤ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΓΣΔΙΤ ΓΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προώθηση ειδικών τουριστικών υποδομών, ενδυνάμωση αστικού τουρισμού, ισχυροποίηση της αστικής δυναμικής της Άμφισσας

50.000,00

230


ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 2008

231


232


233


4.ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

234


4. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Ο Δήμος Αμφισσας αποτελείται απο 8 δημοτικά διαμερίσματα τα οποία

περιλαμβάνουν 10 οικισμούς

Το Δ.Δ. Αμφισσας στο οποίο βρισκεται και η έδρα του Δήμου συγκεντρώνει τον

περισσότερο πληθυσμό περιλαμβάνοντας 4 Πολεοδομικές ενότητες-γειτονιές των

οποίων η οργάνωση καθορίζεται από το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο.

Στα υπόλοιπα δημοτικά διαμερίσματα περιλαμβάνονται ένας (ομώνυμος) οικισμός

στα



Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου

Δ.Δ. Δροσοχωρίου

Δ.Δ. Ελαιώνος

Δ.Δ. Σερνικακιου

Και μονο στο Δ.Δ. Προσηλίου περιλαμβάνονται οι τρείς οικισμοί

το Προσήλιον

η Βίνιανη και

το Μοναστήριον

Οι οικισμοί αυτοί έχουν πληθυσμό κάτω των 2000 κατοίκων και θεωρούνται αγροτικοί

και μόνο η Αμφισσα έχει πληθυσμό 7.212 συγκεντρώνοντας το 81,36 % του

πληθυσμού του Δήμου

Η οργάνωση των οικισμών του Δήμου καθορίζεται σε χωρικές ενότητες που

προσδιορίζονται απο το φυσικό ανάγλυφο της περιοχήςκαι τους ορεινούς όγκους.

Η κύρια οικιστική ενότητα είναι η πόλη της Αμφισσας η οποία αποτελείται απο τον

ομώνυμο ημιορεινό οικισμό

Εκτός της βασικής οικιστικής ενότητας της Αμφισσας. διακρίνονται τρείς χωρικές

ενότητες οικιστικών συγκεντρώσεων .

• Η κεντρική πεδινή οικιστική ενότητα που περιλαμβάνει τους

οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου, Σερνικακίου και Ελαιώνα.

• Η ανατολική ορεινή οικιστική ενότητα του Παρνασσού που

περιλαμβάνει τον οικισμό του Δροσοχωρίου

235


• Η βόρεια και δυτική ορεινή οικιστική ενότητα της Γκιώνας που

περιλαμβάνει τους οικισμούς Αγίας Ευθυμίας.Βίνιανης, Προσηλίου και Μοναστηρίου.

Απο του 9 οικισμούς οι εξης 6 έχουν περίγραμμα οριοθετησης.

1. Αγιος Γεώργιος,

2. Αγιος Κωνσταντίνος

3. Σερνικάκι

4. Ελαιώνας

5. Προσήλιο

6. Μοναστήρι

Οι 2 έχουν ρυμοτομικό σχέδιο

1. Βίνιανη

2. Αγία Ευθυμία

Ο οικισμός του Δροσοχωρίου δεν είναι οριοθετημένος και θεωρείται κατολισθαίνων

Η επιφάνεια των εκτάσεων των οικισμών που αποτελούν οικιστικούς υποδοχείς είναι

2.270,32 στρ. (σύνολο οικισμών ) απο τα οποία το συνεκτικό τμήμα είναι

509,71στρ.

Η επιφάνεια του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου της οικιστικής ενότητας της

Αμφισσας περιλαμβάνει την έκταση 1675,2 στρ.η οποία συμπίπτει με τα όρια του

εγκεκριμένου Γ.Π.Σ. ,έκταση 19,78 στρ που καταλαμβάνει η οργανωμένη δόμηση

των εργατικών κατοικιών και την έκταση 4,59 στρ του χώρου ανέγερσης των ΤΕΙ

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝΔ.Δ.ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙ

Α (στρεμ)ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ (κατοικοι)

ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ (κατ/στρεμ)

ΣΥΝΕΚΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗ ΣΥΝΕΚΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

ΑΜΦΙΣΣΑΣΕΓΚ.ΡΥΜ. 53 902ΕΓΚ.ΡΥΜ. 60 383,5ΕΓΚ.ΡΥΜ. 90 389,7ΣΥΝΟΛΟ 1675,2Ο..ΔΟΜΗΣΗ (ΟΕΚ) 19,78

ΣΥΝΟΛΟ 1694,98 7212 4,25 ΑΓ.ΕΥΘΥΜΙΑΣ 385 429 1,11ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ 251,63 120 0,47 41,16 2,32 210,47 0,11ΑΓ.ΚΩΝ/ΝΟΥ 254,24 57 0,22ΣΕΡΝΙΚΑΚΙΟΥ 480,81 392 0,82 381,45 0,82 99,36 0,79ΕΛΑΙΩΝΟΣ 300,70 426 0,41 87,10 213,60ΔΡΟΣΟΧΩΡΙΟΥ - 74ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΠΡΟΣΗΛΙΟ 295,08 27 0,28

ΒΙΝΙΑΝΗ 127,56 126 1

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ 175,30 1 0.01

ΣΥΝΟΛΟ 597,94 154 0,26

236


ΣΥΝΟΛΟ 3965,3 8864

Στο σύνολο των Δ.Δ. του Δήμου Αμφισσας και των οικισμών κατα την απογραφή

του 2001 απογράφονται απο την ΕΣΥΕ, 4.932 κτίρια απο τα οποία 4651 δηλ.

ποσοστό 94,30% είναι κτίρια αποκλειστικής χρήσης τα δε υπόλοιπα είναι κτίρια

μικτής χρήσης.Ποσοστό 70,45% των κτιρίων αποκλειστικής χρήσης είναι κατοικίες Απο τα στοιχεία απογραφής των κτιρίων των οικισμών στο σύνολο των

Δ.Δ.τουΔήμου παρατηρείται ότι

• ποσοστό 60,3 % των κτιρίων κατασκευάστηκε προ του 1970 και

κυρίως την δεκαπενταετία 1946-1960. Στο Δ.Δ. Αμφισσας το ποσοστο αυτό

ανέρχεται στο 56,58 % με τα μεγαλύτερα ποσοστά να εμφανίζονται στα Δ.Δ. Σερνικακίου με ποσοστο 71,76% και Δ.Δ. Ελαιώνα με ποσοστο 78,86% . Απο τους οικισμούς του εξωαστικού χώρου μόνο στον οικισμό Αγ. Γεωργίου οι περισσότερες οικοδομές ( ποσοστό 61,73% ) κατασκευάστηκαν μετά το 1970.Ο αριθμός των κτιρίων αυξήθηκε την δεκαετία του 1991-2001 κατα 11% στο

σύνολο του Δήμου με μεγαλύτερη αύξηση στο Δ.Δ. Αμφισσας κατα 14%

• Ποσοστό 39,74 % των κτιρίων είναι ισόγεια και το 41,82%

διόροφα.Στο δ.δ. Αμφισσας τα περισσότερα (ποσοστό 45,95 % ) ειναι διόροφα και

μόνο το 22,21% είναι ισόγεια ενω στον εξωαστικό χώρο το 62,68% ειναι

ισόγεια.

• Ποσοστό 39,46% είναι κατασκευασμένα με φεροντα οργανισμό απο

οπλισμένο σκυρόδεμα και ποσοστο 27,23 % απο πέτρα. Στο δ.δ

Αμφισσας το 52,50% είναι κατασκευασμένα με φεροντα οργανισμό απο

οπλισμένο σκυρόδεμα ενω στον εξωαστικο χώρο το 43,86% είναι απο

πέτρα και μόνο το 22,42% με σκελετο σκυροδέματος.

• Ποσοστό 64,76% των κτιρίων φέρουν στέγη η οποία κατα ποσοστό

78% ειναι κατασκευασμένη απο κεραμίδια. Στη πόλη της Αμφισσας

ποσοστό 47,89% των κτιρίων επικαλύπτεται με στέγη κατασκευασμένη κατα

89,69% με κεραμίδια στους υπόλοιπους οικισμούς του εξωαστικού χώρου

86,84% των κτιρίων καλύπτεται με στέγη και κατα 69,60% με κεραμίδια.

• Οι χρήση των κτιρίων στους οικισμούς είναι κατοικία Η παραγωγική

237


υποδομή στον εξωαστικό χώρο αναφέρεται στην ελαιοκαλλιέργεια και την

κτηνοτροφία.

• Η κοινωνική υποδομή συγκεντρώνεται αποκλειστικά στην πόλη της

Αμφισσας η οποία καλύπτει την ευρύτερη περιοχή του νομού Φωκίδας.Στους

οικισμούς του εξωαστικού χώρου η εγκατάλειψη τους απο το έμψυχο υλικό

είχε ως συνέπεια την απουσία η την εγκατάλειψη των κοινωνικών υποδομών.

Όλοι οι οικισμοί επειδή είναι μικροί σε μέγεθος και δυναμισμό δεν διαθέτουν

στοιχειώδη κοινωνική και παραγωγική υποδομή. Στον πινακα που ακολουθεί

εμφανίζεται η καταγραφή της κοινωνικής υποδομής ανα Δ. Διαμέρισμα

ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΓΕΙΑ ΠΡΟΝΟΙΑ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Δ.Δ.ΔΗΜΟΥΑΜΦΙΣΣΑΣ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ

ΕΙΔΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Σ.Ε.Κ

ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΛΥΚΕΙΟ

ΤΕΕ

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ-ΑΓΡ.ΙΑΤΡΕΙΟ

ΙΚΑ. ΙΔ. ΙΑΤ

ΠΑΙΔΙΚΟΣ-ΒΡΕΦ. ΣΤΑΘΜΟΣ

ΙΣΤ.ΨΥΧ.Υ

ΓΗΡΟΚΟΜΕΙΟ-ΚΑΠΗ

ΓΗΠΕΔΑ

ΣΤΑΔΙΟ ΓΥΜΝΑ

ΙΔ.ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚ

ΣΥΙΛΛΟΓΟΙ

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ-Δ.ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ

ΟΡΓ.ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ-ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

ΑΜΦΙΣΣΑΣ 5 4 1 1 3 1 1 1 · 2 1 2 1 2 4 1 · 2 · 2 ΑΓ.ΕΥΘΥΜΙΑΣ 1 1 1 1 · ·

ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ · ·

ΑΓ.ΚΩΝ/ΝΟΥ · ·

ΣΕΡΝΙΚΑΚΙΟΥ 1 1 · ·

ΕΛΑΙΩΝΟΣ 1 1 · ·

ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ 1 1 · ·

Η πρόσβαση στους οικισμούς του εξωαστικού χώρου γίνεται μέσω των Εθνικών και

Επαρχιακών οδών που διασχίζουν τον Δήμο .

Η κεντρική οικιστική ενότητα όσον αφορά τους οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου,και Σερνικακίου εξυπηρετείται μέσω δημοτικών οδών

ασφαλτοστρωμένων που συνδέονται με τον αξονα της Εθνικής οδού Ε.Ο.48

(Λειβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Αμφισσα – Λιδωρίκι – Ξηροπήγαδο ) με τοπικές

ισόπεδες διασταυρώσεις

Η πρόσβαση στόν οικισμό του Ελαιώνα πραγματοποιείται μέσω της Εθνικής

οδού Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος )

Η πρόσβαση στην ανατολική ορεινή οικιστική ενότητα του Παρνασσού που

περιλαμβάνει τον οικισμό του Δροσοχωρίου πραγματοποιείται μέσω της Εθνικής

οδού Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος ) και κοινοτικής οδού που συνδέει τον οικισμό

του Ελαιώνα με τον οικισμό του Δροσοχωρίου

238


Στην οικιστική ενότητα της Γκιώνας ο οικισμός της Αγίας Ευθυμίας εξυπηρετείται

• Απο την Εθνική οδό Ε.Ο.48 (Λειβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί –

Αμφισσα – Λιδωρίκι – Ξηροπήγαδο ) που διασχίζει τον οικισμό

• Από Επαρχιακή οδο ασφαλτοστρωμένη που ξεκινά από τον οικισμό

και καταλήγει στην παραλιακή Εθνική οδό Ε.Ο Ιτέας – Ναυπάκτου –

Αντιρίου .

• Απο Αγροτική οδό που συνδέει τα μεταλλεία εξόρυξης βωξίτη με την

περιοχή μετεκφόρτωσης του που βρίσκεται ανατολικά της Ιτέας και καταλήγει

στην προαναφερθείσα Εθνική οδό Ε.Ο Ιτέας – Ναυπάκτου – Αντιρίου

Το βόρειο τμήμα της ενότητας που περιλαμβάνει τους οικισμούς Βίνιανης, Προσηλίου και Μοναστηρίου έχει πρόσβαση από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις

με ασφαλτοστρωμένους δρόμους.

• Η πρώτη, μέσω ασφαλτοστρωμένης κοινοτικής οδού που ξεκινά απ’

τα βόρεια της Αμφισσας και κατευθύνεται στο οικισμό του Προσηλίου . Μια

διασταύρωση ένα χιλιόμετρο πριν τον οικισμό δίνει την δυνατότητα να

κατευθυνθούμε προς τον οικισμό του Μοναστηρίου.

• Η δεύτερη πρόσβαση είναι μέσω στενής και ανηφορικής οδού η οποία

έχοντας αφετηρία την Εθνική οδό Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος ) στα

ανατολικά της Αμφισσας, κατευθύνεται προς την Βίνιανη διαμέσου του

ελαιώνα και της χαράδρας “Βαγιόρεμα” ακολουθώντας την κατεύθυνση της

κοίτης του ρέματος του Σκίτσα .

• Τρίτη πρόσβαση έχουμε απ’ την Εθνική οδό Ε.Ο.27 ( Αμφισσα –

Μπράλλος ) στο ύψος του 51 χλμ. με κατεύθυνση πρώτα την Βίνιανη και

μετά το πάνω χωριό, το Προσήλιο.

Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των οικισμών είναι κατα κανόνα ανοργάνωτο , ανεπαρκές

και σε κακή κατάσταση. Οι δρόμοι είναι χωματόδρομοι ,τσιμεντοστρωμένοι η

μονοπάτια.

239


4.1. Δ.Δ. ΑμφισσαςΤο Δ.Δ. Αμφισσας είναι η σημαντικότερη οικιστική ενότητα του Δήμου με προεκτάσεις

επιρροής -εξάρτησης σε εκτεταμένη περιοχή του νομού Φωκίδας.

Η επιφάνεια του Δ.δ. Αμφισσας είναι 61.961 στρεμ. Ο πραγματικός πληθυσμός είναι 6946 και ο μόνιμος πληθυσμός 7212 κατοικοι

Ο πληθυσμός της παρουσίασε αυξηση 0,3% απο το 1991(7189 κάτοικοι).

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ- ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Η αρχική οικιστική δομή, η θέση της και το ανάγλυφο του εδάφους της ήταν

στοιχεία που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της πόλης και στα προβλήματα

που παρουσιάστηκαν κατά την επέκταση της.Η Αμφισσα επεκτάθηκε απο τις

παρυφές του κάστρου της προς νότο έως τις καλλιεργούμενες εκτάσεις που

καταλαμβάνει ο ελαιώνας . Δυνατότητα εξάπλωσης της κατά το ανατολικό και δυτικό

όριο της δεν υπήρχε λόγω των μεγάλων ορεινών όγκων που περικλείουν την

περιοχή.

Η πολη έχει να επιδείξει σημαντικά στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς με αρκετα

κτίσματα σε καλή κατάσταση . Η περιοχή απο το κάστρο έως την πλατεία Κεχαγιά

αλλά και η ιδιόρυθμη περιοχή της Χαρμαινας θεωρούνται οι πλέον αξιόλογες.

Το 1986 εγκρίθηκε το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο το οποίο περιελάμβανε την

έκταση που καθορίστηκε απο

• Το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο της Αμφισσας του 1953

• Το εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο της Αμφισσας του 1960

• Τις πυκνοδομημένες αραιοδομημένες και αδόμητες περιοχές

επεκτάσεων του εγκεκριμένου σχεδιου συνολικής επιφανείας 389,7 στρ.

Σημερα όλη η έκταση του Γ.Π.Σ εχει πολεοδομηθεί και αποτελεί το ρυμοτομικό

σχέδιο Αμφισσας.

Το οικιστικό συγκρότημα όπως προσδιορίζεται στο Γ.Π.Σ καταλαμβάνει έκταση 1700 στρ.τα οποία έχουν συνολική χωρητικότητα 13000 κατοίκους .

Στα νέα τμήματα που εντάσσονται στο σχέδιο ποσοστό 30 %επι του συνόλου

διατίθεται για κοινωφελείς και κοινοχρηστους χώρους και το υπόλοιπο για κατοικία .

240


ΑΜΦΙΣΣΑ Α-11.6: Χωρητικότητα, πυκνότητες και ΣΔ ανά γειτονιά

α β γ δ ε ζ η θ ι κ λ μ ν ξ ο π

ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ

Σύνολο

κατοίκων ‘87

Επιφάνεια σε

εκτάρια

Πυκνοτητα

Κοινόχρηστοι &

κοινωφελείς χώροι

σε εκτ.

Ποσοστό

δρόμων

Επιφάνεια δρόμων σε εκτ.

Σύνολο

κοινοχρήστων σε εκτάρι

α

Εκμεταλλεύσιμη γη σε εκτάρι

α

Ανάγκη σε

κτισμένη

επιφάνεια

κατοικίας

(εκτ.)

Κτισμένη

επιφάνεια

κατοικίας με εφαρμ

ογή του

συντ.

Μαγαζία –

αποθ. κλπ σε

ποσοστό

Μαγαζία – νοικιαζόμεν

α παραθ. –

τουριστ. – αποθ. κλπ

Μεταφερόμεν

ος συντελεστής λόγω διατήρησης (εκτ.)

Σύνολο εκμετάλλευσης σε

εκτάρια

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ

1. δ * γ Εμβαδο-μέτρηση

β:γ % ζ*γ ε+η γ-θ β*30 κ*2 % μ*ο εκτίμηση λ+ν+ξ ο:ι

Γ1 5040 63 80 8.82 15 9.45 18.27 44.73 15.12 30.24 20 8.95 5.54 44.73 1Γ2 2960 37 80 5.18 15 5.55 10.73 26.27 8.88 17.76 20 5.78 5.36 28.90 1.1Γ3 2730 39 70 5.46 15 5.85 11.31 27.69 8.19 16.38 30 9.14 4.94 30.46 1.1Γ4 2325 31 75 4.34 20 6.2 10.54 20.46 6.98 13.96 55 19.13 1.69 34.78 1.7

Σύνολο 13055 170 77 23.8 27.05 50.85 119.15 39.17 78.34 30.1 43.00 17.53 138.87 1.165

241

ΠΙΝΑΚΑΣ Α-11.2.1Α: ΑΝΑΓΚΕΣ ΣΕ ΓΗ (Ηα) ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ ΟΙΚΙΣΜΟΥ

ΑΜΦΙΣΣΑΣ

(ΑΠΟ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΟ Γ.Π.Σ 1986)

Προγραμματικό μέγεθος

1987 14.000 κατ.

Σταθερότυπο γης Σύνολο γης1987

Αποδεκτή γη1981

Αναγκαία νέα γη1981 – 1987

1. ΧΩΡΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣΕπαρχιακές Υπηρεσίες / Δικαστήριο (Εισαγγελία, Πρωτοδικείο) / Νομαρχία

0,3 μ2/κατ. 4.200 μ2 2.400 μ2 1.800 μ2

Αστυνομικό τμήμα (χωροφ/κής) 0,15 μ2/κατ. 2.100 μ2 1.000 μ2 1.100 μ2

Οργανισμοί κοινής ωφέλειαςΔΕΗ – ΕΛΤΑΟΤΕ – ΠΥΡΟΣΝΕΣΤΙΚΗ

0,2 μ2/κατ. 2.800 μ2 1.600 μ2 1.200 μ2

Δημόσιες τράπεζες 0,08 μ2/κατ. 1.120 μ2 650 μ2 500 μ2

2. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ 0,05 μ2/κατ. 700 μ2 270 μ2 430 μ2

3. ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΩΡΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΚεντρική πλατεία (2)

1 μ2/κατ. 1.400 μ2 4.700 μ2 9.300 μ2

Πάρκο Κάστρο 5,5 μ2/κατ. 72.000 μ2 19.200 μ2 52.800 μ2

Πλατείες γειτονιάς 0,5 μ2/κατ. 7.000 μ2 1.200 μ2 5.800 μ2

4. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ5. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 1,64 μ2/κατ. 22.900 μ2 14.700

μ2 8.260 μ2

6. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑΓυμνάσιο – Λύκειο

Maximum optimum 8

στρ/2000 κατ.12.500 μ2 4.300 μ2 8.200 μ2

Δημοτικά - Νηπιαγωγεία ΜΟΝΑΔΕΣ maxim ανά 3600

κατ.

4 * 9.000 μ2

= 36.000 μ2 4.500 μ2 32.000 μ2

7. ΚΤΙΡΙΑ ΥΓΕΙΑΣ – ΠΡΟΝΟΙΑΣΙατρείο ΙΚΑ

200 μ2

Υγειονομικός σταθμόςΠαιδικοί / βρεφικοί σταθμοίΝοσοκομείο (υπό μελέτη) 16.000 μ2 1.100 μ2 15.000 μ2

8. ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 5,5 μ2/κατ. 77.000 μ2 20.000 μ2 57.000 μ2

9. ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΧΑΡΕΣ 2 μ2/κατ. 28.000 μ2 800 μ2 27.200 μ2

10. ΝΑΟΣ (8 ΕΝΟΡΙΕΣ) 1.800 κατ./ενορία 8.000 μ2 8.000 μ2 -11. ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ 7.000 μ2 2.000 μ2 5.000 μ2

311.320 μ2 86.620 μ2

224.700 μ2

Το Δ.Δ. Αμφισσας περιλαμβάνει 4 Πολεοδομικές ενότητες-γειτονιές των οποίων η


οργάνωση καθορίζεται από το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο βάσει της υπ

αρ 66313/2925 Απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. η οποία δημοσιεύτηκε στο

ΦΕΚ 1166/1986 στις οποίες περιλαμβάνονται οι κατωτέρω συνοικίες1. Κέντρο

1. Τέχολη

2. Μάντρα

3. Γκιρίζι

4. Πηγάδια

5. Παναγιά

6. Χάρμενα

7. Δροσοχώρι

8. Προσφυγικός συνοικισμός

Πολεοδομικές ενότητες-γειτονιές

Γειτονιά 1 Αγ. Ανάργυροι

Γειτονιά 2 Παναγιά-Χαρμαινα

Γειτονιά 3 Τεχολη-Δροσοχώρι

Γειτονιά 4 Μανδρα

Παράλληλα με την οργάνωση της πόλης σε πολεοδομικές ενότητες προσδιορίζονται και οι χρήσεις γης

• Διατήρηση της σημερινής θέσης των κεντρικών λειτουργιών και

επέκταση αυτών στον άξονα εισόδου της πόλης από Ιτέα από το ύψος μετά

το γήπεδο έως την κεντρική πλατεία και

• παράλληλα, ανάπτυξη τοπικών κέντρων στις μικρογειτονιές εκτός από

τη γειτονιά Παναγιά – Χάρμαινα – Δροσοχώρι η οποία αναπτύσσεται

επιμήκης, οπότε έχουμε τη δημιουργία δύο τοπικών κέντρων.

• Δημιουργία γενικής κατοικίας μέχρι ένα οικοδομικό τετράγωνο γύρω

από τις κεντρικές λειτουργίες και τοπικών κέντρων γειτονιάς και αμιγής

κατοικία στον υπόλοιπο οικισμό.

• Δημιουργία χώρων πρασίνου στους αρχαιολογικούς χώρους.

243


• Οργάνωση εγκαταστάσεων Δικαστηρίων.

• Δημιουργία Βρεφοκομείων σε κάθε γειτονιά.

• Δημιουργία Νηπιαγωγείων σε κάθε Δημοτικό Σχολείο

• Δημιουργία Γηροκομείου στην επέκταση νότια του σημερινού

συνοικισμού Δροσοχωρίου.

• Δημιουργία χώρων αθλητικών εγκαταστάσεων στην περιοχή του

Σίφωνα Μόρνου και στις γειτονιές.

• Δημιουργία διοικητηρίου για συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών του

νομού στην περιοχή του υπάρχοντος γηπέδου στην είσοδο της πόλης.

• Μεταφορά του σταθμού λεωφορείων και σταθμού φορτηγών σε

έκταση εκτός σχεδίου, που δημιουργείται με την καινούργια παράκαμψη της

εθνικής οδού Άμφισσας – Λαμίας και το όριο του σχεδίου πόλης.

• Δημιουργία ζώνης χονδρεμπορίου στη βιοτεχνική ζώνη Αμπλιανού.

• Χαρακτηρισμός του χώρου Κάστρου και του υπάρχοντος κτιρίου της

Νομαρχίας ως χώρων για πολιτιστικές λειτουργίες

• Μεταφορά του υπάρχοντος νεκροταφείου στη θέση Κάτω Κούσκια

(Αγ. Κων/νο) νοτιοανατολικά της πόλης.

• Δημιουργία χώρου πρασίνου στο χώρο νεκροταφείου μετά την

απομάκρυνσή του.

Απο τις προτεινόμενες χρήσεις απο το Γ.Π.Σ το μεγαλύτερο μέρος προσδιορίστηκε

με τις προτάσεις του ρυμοτομικού σχεδίου.

Η οικιστική ενότητα διαμορφώθηκε χωρίς σαφή διαχωρισμό των χρήσεων γης.

Χαρακτηρίζεται απο πολεοδομικό κέντρο που αναπτύσσεται στην περιοχή που

εκτείνεται απο την πλατεία Ηρώων έως την πλατεία Κεχαγιά.Τα προτεινόμενα απο το

Γ.Π.Σ τοπικά κέντρα είναι ενσωματωμένα στο πολεοδομικό κέντρο της ενότητας.

Συγκεντρώσεις εξυπηρετήσεων εμφανίζονται επί της Λ. Καραμανλή στην περιοχή

της Πλατείας Φρεντζάλα και στην περιοχή του Γενικού Νοσοκομείου .

Ολες οι περιοχές διαμορφώνονται με χρήσεις γενικής κατοικίας

Ζώνη αμιγούς κατοικιας εμφανίζεται στην περιοχή κάτω απο το κάστρο όπου δεν

υπάρχουν σημαντικές επεμβάσεις στον παλαιό οικιστικό ιστό λόγω αδυναμίας

εφαρμογής του ρυμοτομικού σχεδίου.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΟδικό δίκτυο

244


Μία βασική αρτηρία της πόλης, η οδός Γιδογιάννου, που ουσιαστικά είναι όριο του

κέντρου, και δύο βασικές οδοί στο κέντρο της πόλης, η οδός Μαχαίρα και η οδός

Πανουργιά, εξυπηρετούν τις μετακινήσεις στο κέντρο της πόλης. Ακόμη η Λεωφόρος

Σαλώνων σε συνδυασμό την Λεωφόρο Καραμανλή και την οδό Υλαίθου εξυπηρετούν

τις μετακινήσεις περιφερειακά της πόλης. Σημαντικό όμως είναι το πρόβλημα

προσέγγισης των περιοχών στην δυτική πλευρά της πόλης όπου βρίσκονται πολλά

αξιόλογα στοιχεία της, που θα προσελκύσουν τον επισκέπτη.

Η λειτουργία του οδικού δικτύου της πόλης είναι οριακή. Το σημαντικότερο

πρόβλημα εντοπίζεται στην παλιά πόλη – κέντρο, στην Χάρμαινα και στην περιοχή

Γκιρίζι καθώς το δίκτυο στις περιοχές αυτές έχει διαμορφωθεί από παλαιότερα, είναι

ανεπαρκές και σε κακή κατάσταση.

Στις περιοχές αυτές οι δρόμοι είναι στενοί και συχνά δύσβατοι . Σε ορισμένα

σημεία μάλιστα δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσουν ως δρόμοι διέλευσης

αυτοκινήτων λόγω της στενότητάς τους και της μεγάλης κλίσης τους και έχουν εξ’

ανάγκης διαμορφωθεί με σκάλες ή είναι τόσο στενοί που αυτόματα λειτουργούν ως

πεζόδρομοι.

Οι περισσότεροι δρόμοι της πόλης είναι διαμορφωμένοι οι μεν κεντρικότεροι με

άσφαλτο, οι δε περιφερειακοί – τοπικοί με τσιμέντο, εκ των οποίων οι περισσότεροι

είναι δρόμοι με μεγάλη κλίση και βρίσκονται σε μέτρια κατάσταση εκτός λίγων

εξαιρέσεων.

Η δημιουργία σταθμού φορτηγών σε έκταση εκτός του εγκεκριμένου σχεδίου

πόλης στο χώρο που δημιουργείται με την καινούρια παράκαμψη της εθνικής οδού

Άμφισσας – Λαμίας και το όριο του σχεδίου πόλεως κρίνεται απαραίτητη. Η

παρέμβαση αυτή θα συμβάλλει στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού φόρτου

στην πόλη και επιπλέον θα βοηθήσει στην μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων στην

αστική περιοχή.

Για την Άμφισσα και δη για το κέντρο της πόλης έχει εκπονηθεί κυκλοφοριακή μελέτη,

η οποία σήμερα βρίσκεται στο στάδιο της υλοποίησης.

Εγκαταστάσεις Μαζικών ΜεταφορώνΔεν υπάρχουν άλλοι σταθμοί μαζικών μεταφορών παρά μόνο ο σταθμός των

Λεωφορείων. Οι εγκαταστάσεις του ΚΤΕΛ βρίσκονται στο Δυτικό άκρο της πόλης, επί

της Λεωφόρου Καραμανλή, μία από τις βασικότερες κυκλοφοριακές αρτηρίες

της.Στην πόλη της Άμφισσας υπάρχει μία γραμμή αστικών λεωφορείων προς

εξυπηρέτηση των κατοίκων.

Δίκτυο πεζοδρόμων -πεζοδρομίων

245


Χαρακτηριστικό στοιχείο του Δυτικού τμήματος της πόλης της Άμφισσας είναι οι

στενοί και με μεγάλη κλίση (λόγω του φυσικού ανάγλυφου) δρόμοι το οποίο έχει ως

αποτέλεσμα σε ορισμένα σημεία τους να μην μπορούν να λειτουργήσουν, λόγω της

υψομετρικής διαφοράς ,ως δρόμοι προσβάσιμοι απο τροχοφόρα . Οι δρόμοι αυτοί

έχουν εξ’ ανάγκης διαμορφωθεί με σκάλες ή αυτόματα λειτουργούν ως πεζόδρομοι.

Η κίνηση των πεζών αποτελει βασικό πρόβλημα στο σύνολο της έκτασης της πολης

λόγω των πολύ στενών πεζοδρομίων η της ανυπαρξίας αυτών. Ως εκ τούτου οι

πεζοί αναγκάζονται να κινούνται πάνω στο οδόστρωμα παρά τους κινδύνους και τα

προβλήματα που αυτό συνεπάγεται. Εξαίρεση αποτελούν μικρά τμήματα στο κέντρο

της πόλης στα οποία έχει πρόσφατα διαμορφωθεί μικρό δίκτυο πεζοδρόμων το

οποίο βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση.

Χώροι στάθμευσηςΑπό τις μελέτες ρυμοτομικού σχεδίου δεν είχε προβλεφθεί η χωροθέτηση χώρων

στάθμευσης στην πόλη, προφανώς διότι δεν αποτελούσε επιτακτική ανάγκη λόγω

του μικρού αριθμού των οχημάτων. Σήμερα όμως με την άνοδο του βιοτικού

επιπέδου των πολιτών και δεδομένης της ολοένα και αυξανόμενης χρήσης του

αυτοκινήτου από τους πολίτες η ανάγκη ύπαρξης χώρων στάθμευσης κρίνεται

επιτακτική.

Σε όλη την Άμφισσα και κυρίως στο κέντρο της πόλης υπάρχει έντονο πρόβλημα

εξεύρεσης θέσης στάθμευσης, ιδιαίτερα σε ώρες αιχμής, δηλαδή στις ώρες

λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών και των καταστημάτων.Η έλλειψη χώρων

στάθμευσης οδηγεί στη στάθμευση όλων των οχημάτων επί του οδοστρώματος.

Έτσι οι ήδη στενοί δρόμοι της πόλης επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο και σε

συνδυασμό με την έλλειψη πεζοδρομίων προς εξυπηρέτηση της ροής των πεζών

καθίστανται ιδιαίτερα επικίνδυνοι.Το πρόβλημα εξεύρεσης χώρου σταθμευσης

φαίνεται να είναι εντονο και σε περιοχές με χρήση κατοικίας όπως στην ανατολική

πλευρά της πόλης και κυρίως στην περιοχή πλησίον του κάστρου.

ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ

Πλατείες-ελευθεροι χωροιΣτην Άμφισσα υπάρχουν επτά πλατείες οι οποίες καταλαμβάνουν έκταση 8.250 τ.μ.

Η κεντρική πλατεία Ησαΐα, η οποία αποτελεί σημείο αναφοράς της πόλης

περιβάλλεται από δρόμους ήπιας κυκλοφορίας διαστρωμένους με κυβολιθους. Η

διαμόρφωση της πλατείας περιλαμβάνει χώρους καθιστικών και χώρους πρασίνου.

246


Στα οικοδομικά τετραγωνα που έχουν προσωπο στην πλατεια υπάρχουν αρκετά

καταστηματα με χρήση καφενείου και εστιατόριου τα οποία επεκτείνουν τον χώρο

των τραπεζοκαθισμάτων τους ακόμη και πάνω στην πλατεία.Επιπλέον η πλατεία

Ησαΐα λειτουργει και ως χώρος πολιτιστικών δραστηριοτήτων.

Εκτός από την κεντρική πλατεία υπάρχουν αρκετές ακόμη σε διάφορα σημεία της

πόλης οι οποίες εξυπηρετούν τις ανάγκες κάθε γειτονιάς , έχουν διαμορφωθει και

συντηρούνται :

• Πλατεία Κεχαγιά

• Πλατεία Μάκρης

• Πλατεία Σιμοπούλου

• Πλατεία Ηρώων

• Πλατεία Εθνικής Αντίστασης

• Πλατεία Φρεντζάλα

Επίσης υπάρχουν παιδικές χαρές και ελεύθεροι κοινόχρηστοι χώροι που έχουν

διαμορφωθεί σε παιδικές χαρές και χώρους αθλοπαιδιών οι οποίοι καταλαμβάνουν

έκταση περίπου 4000 τ.μ

Επιπλέον υπάρχουν διαμορφωμένες νησίδες και κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου

συνολικού εμβαδού 11.400 τ.μ. Έλλειψη ελευθερων χώρων παρατηρείται κυρίως

στις γειτονιές της παλιάς πόλης καθώς ο χώρος ειναι περιορισμένος.

Η ύπαρξη πάρκου πόλης, δεν έχει προβλεφθεί λόγω αφ ενός του μεγέθους της πόλης και αφ ετέρου της άμεση επαφή των κατοίκων με τον ελαιώνα .

ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΙΣ ΧΩΡΟΙΕκπαίδευση

Στην Άμφισσα αυτή τη στιγμή λειτουργούν

Πρωτοβάθμια εκπαίδευση

• 5 Νηπιαγωγεία (ορισμένα με 2 τμήματα) συνολικής επιφάνειας

γηπέδων 3640 τ.μ

• 4 Δημοτικά Σχολεία • 1 Ειδικό Δημοτικό Σχολείο

Η συνολική επιφάνεια γηπέδων των Δημοτικών Σχολείων είναι 9.500 τ.μ.

Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

247


• 3 Γυμνάσια το ένα εκ των οποίων είναι Εσπερινό,

• 1 Ενιαίο Λύκειο με συνολικό εμβαδό γηπέδου

• 1 Τεχνικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο (ΤΕΕ)

• 1 Σχολικό Επαγγελματικό Κέντρο (ΣΕΚ).

Το Ενιαίο Λύκειο βρίσκεται στο Βορειοανατολικό άκρο της πόλης, με αποτέλεσμα τα

παιδιά που κατοικούν στις δυτικές και νότιες περιοχές να διανύουν μια σχετικά

μεγάλη απόσταση προκειμένου να το προσεγγίσουν .

Στην Άμφισσα λειτουργεί τμήμα του ΑΤΕΙ Λαμίας, το Τμήμα Τουριστικών

Επιχειρήσεων, το οποίο προσωρινά είναι εγκατεστημένο σε χώρο που

παραχωρείται από το Δήμο Άμφισσας στην οδό Σταλλού. Στην περιοχή “Καμμένος Λόγγος" στο νότιοανατολικό τμήμα της πολης σε περιοχή εκτός σχεδίου και εκτός

του εγκεκριμένου Γ.Π.Σ έχει καθοριστεί χώρος ανέγερσης κτιριακών εγκαταστάσεων

για την λειτουργία του εν λόγω Τ.Ε.Ι. Με την υπουργική απόφαση Υ.Π. 43156/2003 (ΦΕΚ 1179/Δ/7-11-2003) εγκρίθηκε το τοπικό ρυμοτομικό και καθορίστηκαν οι

όροι και περιορισμοί γιά την δόμηση της έκτασης.

ΠερίθαλψηΗ πόλη της Άμφισσας αποτελεί οικιστικό κέντρο 2ου επιπέδου (νομαρχιακό κέντρο)

με μέσο εξυπηρετούμενο πληθυσμό 80.000 κατοίκων περίπου. Λαμβάνοντας υπόψη

τα πολεοδομικά σταθερότυπα που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη σε οικιστικά

κέντρα 2ου επιπέδου, προβλέπεται η χωροθέτηση Νομαρχιακού Νοσοκομείου με

ικανή υποδομή σε εργαστήρια και κλίνες νοσηλείας. Το Γενικό Νοσοκομείο της Άμφισσας βρίσκεται στο νότιο τμήμα της πόλης και

στεγάζεται σε κτίριο καινούριο που διαθέτει αρκετες κλίνες νοσηλείας. Διαθέτει καλό

τεχνικό εξοπλισμό ικανή υποδομή σε εργαστήρια όπως επισης και ειδικευμένο

προσωπικό .

Υπάρχουν τα Ιατρεία του ΙΚΑ που βρίσκονται στο κέντρο της πόλης και πολλά

ιδιωτικά ιατρεία τα οποία και αυτά περιορίζονται κυρίως στην ευρύτερη περιοχή του

κέντρου.

ΠρόνοιαΜε βάση τα πολεοδομικά πρότυπα απαιτείται ένας βρεφονηπιακός σταθμός για κάθε

πολεοδομική ενότητα – γειτονιά. Δεδομένου ότι βάσει των θεσμοθετημένων χωρικών

ενοτήτων η Άμφισσα χωρίζεται σε τέσσερις πολεοδομικές ενότητες – γειτονιές

248


απαιτείται η χωροθέτηση επιπλέον τριών τουλάχιστον δημοτικών βρεφονηπιακών

σταθμών. Στην πόλη της Άμφισσας λειτουργούν

1 Δημοτικός παιδικός σταθμός επιφάνειας γηπέδου 686 τ.μ1 ιδιωτικός βρεφονηπιακός σταθμός, πλησίον του κέντρου της πόλης επιφάνειας

γηπέδου 450 τ.μ1 Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας Παιδιών και Ενηλίκων (για την πρόληψη και έγκαιρη

διάγνωση – θεραπεία των δυσκολιών και διαταραχών που παρουσιάζονται στην

παιδική και εφηβική ηλικία)επιφάνειας γηπέδου 420 τ.μ1 Γηροκομείο, το οποίο στεγάζεται σε ένα καινούριο κτίριο στο κέντρο της πόλης

επιφάνειας γηπέδου 120 τ.μ1 ΚΑΠΗ επιφάνειας γηπέδου 250 τ.μ

ΑθλητισμόςΣτην Άμφισσα υπάρχουν:

• Δημοτικό Στάδιο με γήπεδο από χλοοτάπητα έκτασης 17.700 τ.μ.

• Κλειστό Γυμναστήριο

• Γήπεδα Τένις

• Γήπεδα Μπάσκετ

• 4 ιδιωτικά γυμναστήρια.

Οι διάσπαρτοι αθλητικοί χώροι (Γήπεδα μπάσκετ, τέννις)καταλαμβάνουν έκταση

συνολικού εμβαδού 2.250 τ.μ

Πολιτιστικές χρήσειςΗ πόλη της Άμφισσας αποτελεί οικιστικό κέντρο 2ου επιπέδου (νομαρχιακό κέντρο)

με μέσο εξυπηρετούμενο πληθυσμό 80000 κάτοικοι περίπου. Λαμβάνοντας υπόψη

τα πολεοδομικά σταθερότυπα που αφορούν τον πολιτισμό σε οικιστικά κέντρα 2ου

επιπέδου, προβλέπεται η χωροθέτηση εγκαταστάσεων πολιτισμού που

περιλαμβάνουν πνευματικό κέντρο, μορφωτικό κέντρο, υπαίθριος χώρος, κοινωνικό

κέντρο, πολιτιστικό κέντρο, χώρος πολλαπλών χρήσεων.

Υπάρχουν και λειτουργούν

Λαογραφικό μουσείο επιφάνειας γηπέδου 880 τ.μΠνευματικό κέντρο επιφάνειας γηπέδου 700 τ.μΑρχαιολογικό μουσείο επιφάνειας γηπέδου 1200 τ.μΑιθουσα πολλαπλών χρήσεων επιφάνειας γηπέδου 130 τ.μΗ συνολική επιφάνεια για πολιτιστικές χρήσεις στην Άμφισσα είναι 2.910 τ.μ. ΔΙΟΙΚΗΣΗ-ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

249


Οι περισσότερες Δημόσιες Υπηρεσίες στεγάζονται σε κτίρια είτε στο Κέντρο της

Πόλης είτε επί των δύο κεντρικών οδών Σαλώνων και Γιδογιάννου (Εισαγγελία,

Πρωτοδικείο, Ειρηνοδικείο, Νομαρχία) είτε πλησίον των δύο κεντρικών οδών (Δ.Ε.Η.,

Πυροσβεστική).

Η Αμφισσα ως πρωτεύσσα του νομου Φωκιδος διαθέτει:

Νομαρχία Οι Υπηρεσίες της Νομαρχίας έχουν ήδη οι περισσότερες μεταφερθεί στο

νέο κτίριο επιφάνειας γηπέδων 3.200 τ.μ που ανεγέρθηκε στη συμβολή των οδών

Κόντου και Γιδόγιαννου.

Δικαστικά κτίριαα.Πρωτοδικείο

β.Ειρηνοδικείο

γ.Εισαγγελεία

Η επιφάνεια γηπέδων των Δικαστικών κτιρίων είναι 2.500 τ.μΔημαρχείο σήμερα στεγάζεται προσωρινά σε κτίριο το οποίο έχει παραχωρηθεί από

τη Μητρόπολη στον Δήμο, το οποίο βρισκεται επι της οδου Κοντορήγα κοντα στο

κέντρο της πόλης, και είναι εύκολα προσεγγίσιμο. Το κτίριο το οποίο θα στεγάσει τις

υπηρεσίες του Δήμου είναι ένα ιστορικό κτίριο (Παλαιό Δημαρχείο) επί της πλατείας

Κεχαγιά και βρίσκεται σε φάση αναπαλαίωσης

Ταχυδρομείο επιφάνειας γηπέδου 300 τ.μ Κτιριο Ο.Τ.Ε επιφάνειας γηπέδου 600 τ.μ

Κτιριο ΔΕΗ επιφάνειας γηπέδου 1.300 τ.μ

Πυροσβεστικη υπηρεσία επιφάνειας γηπέδου 2.000 τ.μ

Αστυνομικό τμήμα επιφάνειας γηπέδου 2.000 τ.μ

ΕΜΠΟΡΙΟ – ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙΣ - ΑΝΑΨΥΧΗΗ ακτίνα εξυπηρέτησης του λιανικού και πολύ περισσότερο του χονδρικού εμπορίου

της πόλης καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του νομού Φωκίδας εξυπηρετεί τους κατοίκους

των οικισμών και προμηθεύεται ταυτόχρονα από αυτούς αγροτικά προϊόντα

Τα καταστήματα λιανικού εμπορίου και συγκεκριμένα είδη ρουχισμού, οικιακά σκεύη,

βιβλιοχαρτικά, κλπ. συγκεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά στο κέντρο της πόλης. Το

καθημερινό εμπόριο, όπως είδη διατροφής, φαρμακεία κλπ., που περιορίζεται επίσης

στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της πόλης, εξυπηρετεί μόνο τις περιοχές που

βρίσκονται σε μια ακτίνα 400 μέτρων από αυτό. Το επίκεντρο του λιανικού εμπορίου είναι η κεντρική πλατεία, ενώ τελευταία παρατηρείται ανάπτυξη του τομέα

250


αυτού σε προεκτάσεις κεντρικών οδών, όπως στις οδούς Πανουργιά και Μαχαίρα.

Ακόμη παρατηρείται επέκταση των εμπορικών δραστηριοτήτων βορειοανατολικά της

πόλης και συγκεκριμένα επί της Λ. Καραμανλή στην περιοχή των Εργατικών

Κατοικιών.

Σε ορισμένες γειτονιές όπως στην περιοχή της Πλατείας Φρεντζάλα και στην περιοχή

του Γενικού Νοσοκομείου υπάρχουν μικρά καταστήματα που εξυπηρετούν τις

τοπικές ανάγκες. Τέτοια καταστήματα δεν υπάρχουν στην περιοχή των Αγίων

Αναργύρων και στην περιοχή κοντά στο Ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου. Συνήθως

βρίσκονται σε χώρους κοντά σε πλατείες ή πάνω σε κεντρικούς δρόμους.

Στις παλαιότερες οικοδομές επειδή δεν υπήρχε πρόβλεψη για επαγγελματική χρήση

τα καταστήματα προέκυψαν απο μετατροπή των ισογείων των κατοικιών, είναι

διάσπαρτα και δεν διακρίνονται εύκολα μέσα στον οικιστικό ιστό. Στις νεώτερες

οικοδομές λόγω καθορισμού χρήσεων τοπικών κέντρων γειτονιάς και γενικής

κατοικίας στο πρώτο οικοδομικο τετράγωνο γύρω απο αυτά τα καταστήματα έχουν

χωροθετηθεί.

Η περιοχή ανάπτυξης του χονδρεμπορίου δεν είναι διαχωρισμένη απο αυτή του

λιανικού εμπορίου αλλά και οι δύο συναφείς δραστηριότητες αναπτύσσονται στο

κέντρο της πόλης.

Γραφεία και καταστήματα προσωπικών εξυπηρετήσεων βρίσκονται διάσπαρτα

κυρίως στην κεντρική περιοχή της πόλης. Τα ιδιωτικά ιατρεία βρίσκονται στην ίδια

περιοχή .

Όλες οι τράπεζες που έχουν υποκαταστήματα στην Άμφισσα βρίσκονται στο κέντρο

της πόλης, με εξαίρεση το καινούριο υποκατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας το

οποίο βρίσκεται επί της κεντρικής οδού Σαλώνων.

Στην Αμφισσα λειτουργούν υποκαταστήματα των εξηςΤραπεζών

• Αγροτική επιφανείας 200 τ.μ.

• Εθνική επιφανείας 740 τ.μ.

• Εμπορική επιφανείας 380 τ.μ.

• Συνεταιριστική Λαμίας επιφανείας 200 τ.μ.

• Πειραιώς επιφανείας 1280 τ.μ.

• ALFA BANK επιφανείας 700 τ.μ.

• EURO BANK επιφανείας 250 τ.μ.

Οι μόνιμες εγκαταστάσεις αναψυχής περιορίζονται στα καφενεία, εστιατόρια και

καφέ-μπαρ στο κέντρο της πόλης. Στις γειτονιές εκτός του κέντρου δεν έχουν

δημιουργηθεί ανάλογοι χώροι αναψυχής. Στην πόλη δεν λειτουργεί κινηματογράφος.

251


ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕΙΣΜε τον όρο εννοούμε τις οχλούσες ή επικίνδυνες χρήσεις που βρίσκονται μέσα στον

οικιστικό ιστό και αποτελούν είτε εστίες και πηγές μόλυνσης είτε παράγοντες

υποβάθμισης αστικών περιοχών οι οποίες είναι

Συνεργεία Αυτοκινήτων: Τα περισσότερα συνεργεία αυτοκινήτων βρίσκονται επί

της περιφερειακής Λ. Καραμανλή, στην περιοχή του Σταθμού Υπεραστικών

Λεωφορείων. Ένα συνεργείο έχει απομείνει σε κεντρικό σημείο της πόλης, και

συγκεκριμένα πλησίον της ΔΕΗ επί της οδού Κορδώνη, στο Ο.Τ. μεταξύ της οδού

Δελμούζου και της Πλατείας Εθνικής Αντιστάσεως.

Βενζινάδικα: Μέσα στην πόλη υπάρχουν τέσσερα βενζινάδικα. Τρία από αυτά

βρίσκονται επί της κεντρικής Λεωφόρου Σαλώνων και ένα επί της περιφερειακής

Λεωφόρου Καραμανλή.

Κοιμητηριο:Σύμφωνα με τις προτάσεις του Γενικού Πολεοδομικου Σχέδιο

προβλέπονταν η απομάκρυνση του υπάρχοντος κοιμητηρίου και η χωροθέτηση

ζώνης πρασίνου .

ΔΙΚΤΥΑ

Δίκτυο ΎδρευσηςΤο υπάρχον δίκτυο ύδρευσης της πόλης σήμερα λειτουργεί ικανοποιητικά και

καλύπτει τις ανάγκες των κατοίκων. Το πρόβλημα εντοπίζεται στις περιοχές της

τελευταίας επέκτασης του σχεδίου πόλης (1990) τα τμήματα της οποίας δεν

καλύπτονται από την υπάρχουσα μελέτη.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι κάποιοι αγωγοί του δικτύου είναι

αμιαντοτσιμεντοσωλήνες και χρήζουν αντικαταστάσεως λόγω των βλαβερών για την

υγεία συνεπειών από τη χρήση του αμιάντου.

Δίκτυο ΑποχέτευσηςΗ μελέτη του αποχετευτικού δικτύου έχει γίνει προ εικοσιπενταετίας περίπου, χωρίς

να έχουν μεσολαβήσει αναθεωρήσεις. Σήμερα η μελέτη του δικτύου κρίνεται

ανεπαρκής και χρήζει αναθεωρήσεως και επεκτάσεως αφενός λόγω της αύξησης

του βιοτικού επιπέδου των χρηστών του δικτύου και αφετέρου διότι δεν καλύπτει τις

περιοχές επέκτασης,του σχεδίου πόλεως του1990.

Δίκτυο Ηλεκτρικής Ενέργειας

252


Σήμερα το Δίκτυο Ηλεκτρικής Ενέργειας της πόλης λειτουργεί ικανοποιητικά και

δεδομένης της πρόβλεψης για την εξέλιξη του πληθυσμού θα συνεχίσει να λειτουργεί

ικανοποιητικά για τα επόμενα χρόνια χωρίς ιδιαίτερες ενισχύσεις.

Δίκτυο ΤηλεπικοινωνιώνΣτην Άμφισσα το Δίκτυο είναι αρκετά ικανοποιητικό, καλύπτει τις ανάγκες των

κατοίκων και συμβαδίζει με τις τελευταίες εξελίξεις.

Δίκτυο Αποκομιδής – Διαχείριση ΑπορριμμάτωνΣήμερα το δίκτυο αποκομιδής των απορριμμάτων λειτουργεί ικανοποιητικά. Ακόμη

και στις περιοχές της παλιάς πόλης, όπου οι δρόμοι είναι ιδιαίτερα στενοί, το

πρόβλημα αντιμετωπίζεται με τη χρήση μικρών απορριμματοφόρων. Τα

απορρίμματα της πόλης καταλήγουν σε χωματερή.

253


4.2. Δ.Δ. Αγίου Γεωργίου Το Δ.Δ.Αγίου Γεωργίου βρισκεται στην κεντρική οικιστική ενότητα του Δήμου

και έχει

Συνολική επιφάνεια 2775 στρεμ.Πραγματικό πληθυσμό 115 κατοικους

Μόνιμο πληθυσμό 120 κατοικουςΟ πληθυσμός παρουσίασε μείωση 4% απο το 1991(125 κάτοικοι).

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ)του πληθυσμού κατα την περίοδο

1981-2001 ήταν 1.52%Το Δ.Δ.Αγίου Γεωργίου περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος απογράφεται

απο την ΕΣΥΕ

Η επιφάνεια του οριοθετημένου οικισμού είναι 251,63 στρ.Η επιφάνεια του συνεκτικού τμήματος του οικισμού είναι 41,16 στρ. και αντιστοιχεί

σε ποσοστό 16,35%του οριοθετημένου οικισμού

Η πυκνότητα του πληθυσμού στο συνεκτικό τμήμα είναι 2.33 κάτοικοι/στρ (θεωρώντας οτι το 80% του πληθυσμού κατοικεί στο συνεκτικό τμήμα ) και 0,11 κάτοικοι/στρ. στο μη συνεκτικό.

Ο οικισμός κατοικείται μόνιμα ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Ο οικισμός ο οποίος έλαβε το ονομά του απο τον ομώνυμο ναό του Αγ Γεωργίου

είναι πεδινός με υψόμετρο 260 μ.

Ο οικισμός συνδέεται μεσω ασφαλτοστρωμένης κοινοτικής οδού με την Εθνική οδό

Ε.Ο.48 (Λειβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Αμφισσα – Λιδωρίκι – Ξηροπήγαδο )

Ολες οι οικοδομές έχουν κατασκευαστεί εντος του οικισμού Ο οικισμός σχηματίζεται απο αριθμό κτιρίων ο οποίος το 1991 ηταν 67 και το 2001

81 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 2%) τα οποία είναι όλα αποκλειστικής

χρήσης με ποσοστό 66,66 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι εκκλησίες , κτηνοτροφικές αποθήκες και άλλα

Στον οικισμό έχει απογραφεί 1 σχολικό κτήριο το οποίο εχει χαρακτηριστεί διατηρητέο πλην όμως είναι σε ερειπώδη κατάσταση και δεν λειτουργεί Ποσοστο 61,72% των κτιρίων είναι ισόγεια και 37 % διόροφα.

Ποσοστο 61,72% κατασκευάστηκε μετά το 1970 Το 46,90% των κτιρίων ειναι κτισμένα με φεροντα οργανισμό απο οπλισμένο σκυρόδεμα και μόλις

254


το 5% ειναι κτισμένα με πέτρα.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων 71,60 % καλύπτονται με στέγη και κατά

ποσοστό 77,58 % η στέγη είναι απο κεραμίδια

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣ

Ο οικισμός είναι οριοθετημένος ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την υπ αρ.

162/87 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 120/Δ/87) σύμφωνα με τις διατάξεις του

Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85

Σύμφωνα με την απόφαση οριοθέτησης κατατάσσεται στίς κατηγορίες

Περιαστικός, Συνεκτικός, Μικρός, Στάσιμος, Αδιάφορος και καθορίζονται οι

κατωτέρω γενικοί όροι δόμησης

• Αρτιότητα οικοπέδων 300 τ.μ. για το συνεκτικο τμήμα του οικισμού

και 600 τ.μ για το υπόλοιπο Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την αρτιότητα

του άρθρου 5 του Π.Δ./85

• Για τους λοιπούς όρους δόμησης (καλυψη, υψος, σύστημα δόμησης )

ισχύει το άρθρου 5 του Π.Δ./85 σύμφωνα με το οποίο υπολογίζεται οτι ο μέσος συντελεστής δόμησης είναι 0.7

Για τον οικισμό καθορίζονται ειδικοί όροι δόμησης που αφορούν

• Υποχρεωτική κατασκευή στέγης (μεγιστη κλιση 35% -κάλυψη του

κτιρίου με κεραμίδια κατα 80% )

• Μήκος εξωστών 70% της αντιστοιχης όψης

• Κατασκευή κουφώματων απο ξύλο καφασωτά ,περσιδωτά η

ταμπλαδωτά

• Ελεγχο Μελετών απο ΕΠΑΕ

Η εκτιμώμενη χωρητικότητα του οικισμού ( με το ισχύον νομικό πλαίσιο δόμησης)

υπολογίζεται με βάση τις εξής παραδοχές

• Ποσοστό οικοπέδων κατοικίας 60%

• Βαθμός κορεσμού λ 0.40

• Πρότυπο εμβαδόν κατοικίας ανα κάτοικο 45τ.μ

Συνολική εκτιμώμενη χωρητικότητα οικισμού 939 κατοικοι

255


4.3 Δ.Δ. Αγίου Κωνσταντίνου Το Δ.Δ.Αγίου Κωνσταντίνου βρισκεται στην κεντρική οικιστική ενότητα του

Δήμου και έχει

Συνολική επιφάνεια 3050 στρεμ.Πραγματικό πληθυσμό 56 κατοικους


Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ) του πληθυσμού κατα την περίοδο

1971-2001 ήταν -1,8%Το Δ.Δ.Αγίου Κωνσταντίνου περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος

απογράφεται απο την ΕΣΥΕ

Η επιφάνεια του οριοθετημένου οικισμού είναι 254,24 στρ.Η πυκνότητα του πληθυσμού του είναι 0.22 κάτοικοι/στρ Ο οικισμός κατοικείται μόνιμα ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Ο οικισμός ο οποίος έλαβε το ονομά του απο τον ομώνυμο ναό του Αγ Κωνσταντίνου

είναι πεδινός με υψόμετρο 190 μ.Ο οικισμός συνδέεται μεσω ασφαλτοστρωμένης

οδόυ με την Εθνική οδο Ε.Ο.48 (Λειβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Αμφισσα –

Λιδωρίκι – Ξηροπήγαδο ) .Η διασταύρωση είναι ισόπεδη και δεν υπάρχει επαρκής

και διακριτή επισήμανση της.

Ολες οι οικοδομές έχουν κατασκευαστεί εντος του οικισμού Ο οικισμός σχηματίζεται απο αριθμό κτιρίων ο οποίος το 1991 ηταν 40 και το 2001

49 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 2,25%) τα οποία είναι όλα

αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 59.18 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι εκκλησία , κτηνοτροφικές αποθήκες και άλλα

Στον οικισμό δεν υπάρχει σχολικό κτήριο

Το μεγαλύτερος ποσοστό κτιρίων 61,72% είναι ισόγεια και το υπόλοιπο διόροφα.

Ποσοστο 57,14 % κατασκευάστηκε πριν το 1970 Το 51% των κτιρίων ειναι κτισμένα με φεροντα οργανισμό απο τούβλα και τσιμεντόλιθους και μόλις

το 16% ειναι κτισμένα με πέτρα.


ποσοστό 61 % η στέγη είναι απο κεραμίδια

256



Ο οικισμός αρχικά οριοθετήθηκε ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την υπ αρ.

19/91 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 22/Δ/28-1-91) σύμφωνα με τις διατάξεις

του Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85) Με την υπ.αρ 856/1996 απόφαση Νομάρχη

Φωκίδας επανακαθορίζονται τα όρια του οικισμού χωρίς να τροποποιούνται οι

αρχικοί όροι δόμησης.


Συνεκτικός, Μικρός, Στάσιμος, Αδιάφορος και καθορίζονται οι κατωτέρω γενικοί

όροι δόμησης

• Αρτιότητα οικοπέδων 400 τ.μ. Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την

αρτιότητα του άρθρου 5 του Π.Δ./85

• Πρόσωπο οικοπέδου 12 μ

• Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος των οικοδομών ορίζεται 7,50 μ με

δυνατότητα λόγω κλίσεως του εδάφους να φτάνει τα 8,50 μ.

• Για τους λοιπούς όρους δόμησης (καλυψη, σύστημα δόμησης ) ισχύει

το άρθρου 5 του Π.Δ./85 σύμφωνα με το οποίο υπολογίζεται οτι ο μέσος συντελεστής δόμησης είναι 0.85

Για τον οικισμό καθορίζονται ειδικοί όροι δόμησης που αφορούν• Υποχρεωτική κατασκευή στέγης (μεγιστη κλιση 35% -κάλυψη του


• Μήκος εξωστών μέχρι 5,00 μ και απόσταση 1,00 μ μεταξύ τους









257


4.4.Δ.Δ. ΣερνικακίουΤο Δ.Δ. Σερνικακίου βρισκεται στην κεντρική οικιστική ενότητα του Δήμου και έχει

Συνολική επιφάνεια 10.097 στρεμ.Πραγματικό πληθυσμό 394 κατοικους



1971-2001ήταν -0,79%Το Δ.Δ. Σερνικακίου περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος απογράφεται απο

την ΕΣΥΕ


σε ποσοστό 79,33 % του οριοθετημένου οικισμού.

Η πυκνότητα του πληθυσμού στο συνεκτικό τμήμα είναι 0,82 κάτοικοι/στρ (θεωρώντας οτι το 80% του πληθυσμού κατοικεί στο συνεκτικό τμήμα ) και 0,79 κάτοικοι/στρ. στο μη συνεκτικό.


Το όνομα του ο οικισμός το έλαβε από τον πρώτο Τούρκο τσιφλικά που λεγόταν

Σερνίκ Αγά .Ο οικισμός είναι πεδινός και βρίσκεται σε υψόμετρο 140 μ.Ο οικισμός

συνδέεται μεσω ασφαλτοστρωμένης οδόυ με την Εθνική οδο Ε.Ο.48 (Λειβαδιά

– Αράχωβα – Δελφοί – Αμφισσα – Λιδωρίκι – Ξηροπήγαδο ) Η διασταύρωση είναι

ισόπεδη και δεν υπάρχει επαρκής και διακριτή επισήμανση της.

Το 92,5% των οικοδομών έχουν κατασκευαστεί εντος του οικισμού υπάρχουν

όμως και 19 οικοδομές οι οποίες εχουν κατασκευαστεί εκτος αυτού ως διάσπαρτη

δόμηση αλλα απογράφονται στον οικισμό .

Ο οικισμός σχηματίζεται απο αριθμό κτιρίων ο οποίος το 1991 ηταν 344 και το 2001

379 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 10.17%) τα οποία 370 είναι

αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 52,43 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι εκκλησίες , εργαστήρια και άλλα

Στον οικισμό υπάρχουν δύο σχολικά κτήρια

Το μεγαλύτερος ποσοστό κτιρίων 57,78% είναι ισόγεια το 41,69% διόροφα και

υπάρχουν και 2 κτίρια τριόροφαΠοσοστο 71,77 % κατασκευάστηκαν πριν το 1970

258


Το 52,77 % των κτιρίων ειναι κτισμένα με φεροντα οργανισμό απο τούβλα και τσιμεντόλιθους το 19% των κτιρίων φέρουν σκελετό απο οπλισμένο σκυρόδεμα και μόνο 8 κτίρια ειναι κτισμένα με πέτρα.Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων 85,48 % καλύπτονται με στέγη και κατά



Ο οικισμός αρχικά οριοθετήθηκε ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την υπ αρ.

18/91 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 22/Δ/28-1-91) σύμφωνα με τις διατάξεις

του Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85)


Συνεκτικός, Μεσαίος, Φθίνων, Αδιάφορος και καθορίζονται οι κατωτέρω γενικοί



και 800 τ.μ για το υπόλοιπο

• Μήκος προσώπου 14,00 μ γιά το συνεκτικό τμήμα και 18,00μ για το

υπόλοιπο

Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την αρτιότητα του άρθρου 5 του Π.Δ./85


δυνατότητα λόγω κλίσεως του εδάφους να φτάνει τα 8,50 μ.



Για τον οικισμό καθορίζονται ειδικοί όροι δόμησης που αφορούν• Υποχρεωτική κατασκευή στέγης (μεγιστη κλιση 35% -κάλυψη του











259


4.5. Δ.Δ. Ελαιώνος Το Δ.Δ.Ελαιώνος βρισκεται στην κεντρική οικιστική ενότητα του Δήμου και έχει


Μόνιμο πληθυσμό 426 κατοικουςΟ πληθυσμός παρουσίασε μείωση 25,11% (533 κάτοικοι).

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής(Μ.Ε.Ρ.Μ)του πληθυσμού κατα την περίοδο

1981-2001 ήταν -1,87%Το Δ.Δ. Ελαιώνος περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος απογράφεται απο

την ΕΣΥΕ


σε ποσοστό 29,62% του οριοθετημένου οικισμού

Η πυκνότητα του πληθυσμού στο συνεκτικό τμήμα είναι 3,9 κάτοικοι/στρ (θεωρώντας οτι το 80% του πληθυσμού κατοικεί στο συνεκτικό τμήμα ) και 0,4 κάτοικοι/στρ. στο μη συνεκτικό.


Ο οικισμός είναι ευρίσκεται σε υψόμετρο 340 μ σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού

κάλλους λόγω βλάστησης και πηγών οι απορροές των οποίων δημιουργούν έναν

θαυμάσιο καταρράκτη.

Το παλιό όνομα του ήταν Τοπόλια από το σλαβικό “topol” (λεύκα)Το σημερινό όνομα

Ελαιώνας το πήρε λόγω του θαυμάσιου κάμπου με τις ελιές που τον περιβάλλει.

Ο οικισμός ευρίσκεται σε απόσταση 5 χλμ. από την Αμφισσα και έίναι προσβάσιμος

μέσω της Εθνικής οδού Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος) τμήμα της οποίας

αποτελεί και το όριο του οικισμού του Ελαιώνα πρός βορράν. Δύο ισόπεδες

διασταυρώσεις με κοινοτικές οδούς οδηγούν στο άνω και κάτω τμήμα του του

οικισμού .

Το 88,57% των οικοδομών έχουν κατασκευαστεί εντος του οικισμού υπάρχουν όμως και 44 οικοδομές οι οποίες εχουν κατασκευαστεί εκτος αυτού ως

διάσπαρτη δόμηση αλλα απογράφονται στον οικισμό .


369 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 9,8%) απο τα οποία 366 είναι

αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 62,29 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι εκκλησίες , εργαστήρια ,καταστήματα και άλλα

260


Στον οικισμό υπάρχουν δύο σχολικά κτίρια το ένα απο τα οποία οικοδομήθηκε με

δαπάνη του Ιδρύματος Ανδρέα Συγγρου.

Το μεγαλύτερος ποσοστό κτιρίων 57,72% είναι ισόγεια και το υπόλοιπο διόροφα.

Ποσοστο 78,86 % κατασκευάστηκε πριν το 1970 Τα κτίρια κατα ποσοστό 55% ειναι κτισμένα με πέτρα ποσοστό 24,12% έχουν

φεροντα οργανισμό απο οπλισμένο σκυρόδεμα και τα υπόλοιπα είναι κτισμένα με

τούβλα και τσιμεντόλιθους.




Ο οικισμός είναι οριοθετημένος ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την

υπ αρ. 20/91 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 22/Δ/28-1-91) σύμφωνα με τις

διατάξεις του Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85 )

Σύμφωνα με την απόφαση οριοθέτησης ο οικισμός κατατάσσεται στίς κατηγορίες

Περιαστικός,Συνεκτικός, Στάσιμος, Αδιάφορος και καθορίζονται οι κατωτέρω

γενικοί όροι δόμησης


και 600 τ.μ για το υπόλοιπο

• Μήκος προσώπου 12,00 μ γιά το συνεκτικό τμήμα και 15,00μ για το

υπόλοιπο

Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την αρτιότητα του άρθρου 5 του Π.Δ./85


δυνατότητα λόγω κλίσεως του εδάφους να φτάνει τα 8,50 μ









Η εκτιμώμενη χωρητικότητα του οικισμού ( με το ισχύον νομικό πλαίσιο

δόμησης)υπολογίζεταΙ με βάση τις εξής παραδοχές


261





262


4.6. Δ.Δ. Δροσοχωρίου Το Δ.Δ. Δροσοχωρίου βρισκεται στην ανατολική οικιστική ενότητα του Δήμου και

έχει




1981-2001ήταν -3,14%Το Δ.Δ.Δροσοχωρίου περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος απογράφεται


Ο οικισμός κατοικείται μόνο τους θερινούς μήνες .Οι κάτοικοι λόγω κατολισθήσεων έχουν μετεγκατασταθεί στην συνοικία Δροσοχώρι που δημιουργήθηκε για τον σκοπό αυτό στο νοτιοδυτικό τμήμα της Αμφισσας.ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Ο οικισμός είναι ορεινός ευρίσκεται σε υψόμετρο 910 μ σε περιοχή ιδιαίτερου

φυσικού κάλλους λόγω βλάστησης και πηγών. Το πρώτο όνομα του ήταν Κολοβάτες

από τον κάτοικο του κτηνοτρόφο, που ονομαζόταν Κολοβός, μετονομάστηκε σε

Δροσοχώρι λόγω του υγιεινού και δροσερού κλίματος του.

Η πρόσβαση στον οικισμό του Δροσοχωρίου γίνεται μέσω κοινοτικής οδού η

οποία ξεκινά απο διασταυρωση της Εθνικής οδού Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος ) και του παλαιού τμήματος αυτής, που οδηγεί στον οικισμό του

Ελαιώνα και στην συνέχεια συνδέει τον οικισμό του Ελαιώνα με τον οικισμό του

Δροσοχωρίου Η οδός ειναι μεν ασφαλτοστρωμένη αλλά είναι πολύ ανηφορικη, ελικοειδής και

κακής βατότητας. Το 95,8% των οικοδομών έχουν κατασκευαστεί εντος του οικισμού υπάρχουν

όμως και 15 οικοδομές οι οποίες εχουν κατασκευαστεί εκτος αυτού ως διάσπαρτη

δόμηση αλλα απογράφονται στον οικισμό .

Ο οικισμός σχηματίζεται απο κτίρια των οποίων ο αριθμός το 1991 όπως και το

2001 ήταν 124 απο τα οποία 121 είναι αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 89,25 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι η εκκλησία , ένα κατάστημα και αποθήκες.

Στον οικισμό υπάρχουν ένα σχολικό κτίριο .

Το μεγαλύτερος ποσοστό κτιρίων 58% είναι διόροφα και το υπόλοιπο ισόγεια.

263


Ποσοστο 64,5 % κατασκευάστηκε πριν το 1970 Τα κτίρια κατα ποσοστό 72,58% ειναι κτισμένα με πέτρα ποσοστό 14,5% έχουν

φεροντα οργανισμό απο οπλισμένο σκυρόδεμα και τα υπόλοιπα είναι κτισμένα με

τούβλα και τσιμεντόλιθους.


ποσοστό 97 % η στέγη είναι απο κεραμίδια


Ο οικισμός του Δροσοχωρίου δεν είναι οριοθετημένος διότι έχει χαρακτηρισθεί

κατολισθαίνων

264


4.7 Δ.Δ. Αγίας ΕυθυμίαςΤο Δ.Δ.Αγιας Ευθυμίας βρισκεται στην δυτική οικιστική ενότητα της Γκιώνας και

έχει


Μόνιμο πληθυσμό 429 κατοικους

Ο πληθυσμός της παρουσίασε μείωση 43,25 % απο το 1991 (756 κατοικοι)

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ) του πληθυσμού κατα την περίοδο

1981-2001 ήταν -1,8%Το Δ.Δ.Αγ. Ευθυμίας περιλαμβάνει έναν αυτοτελή οικισμό ο οποίος απογράφεται


Η επιφάνεια του οικισμού είναι 385 στρεμ

Η πυκνότητα του οικισμού είναι 1,11 κατοικοι /ανα στρεμ

Ο οικισμός κατοικείται μόνιμα .ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Η Αγία Ευθυμία βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρων, στους νότιους πρόποδες της

Γκιώνας, κάτω από τις κορυφές Προφήτης Ηλίας και Κοκκινάρι, σε απόσταση 8,5

χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Άμφισσας

Το 99,7% των οικοδομών έχει κατασκευαστεί εντος οικισμού


835 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 3%) απο τα οποία είναι

αποκλειστικής χρήσης τα 822 κτίρια και τα υπόλοιπα είναι μικτής χρήσης.

Απο τα αποκλειστικής χρήσης κτίρια ποσοστό 45.37% είναι κατοικίες.Ποσοστο 66,34% των κτιρίων είναι ισόγεια και 33,05% διόροφα.

Ποσοστο 65,86% κατασκευάστηκε πριν το 1970 Το 57,6% των κτιρίων εφάπτονται με τα γειτονικά και το 56,4% ειναι κτισμένα με πέτρα.Το 86,95% των κτιρίων καλύπτονται με στέγη και κατά ποσοστό 58,81 % η στέγη είναι απο κεραμίδιαΣτον οικισμό λειτουργούν 3 σχολικά κτίρια 5 εργαστήρια και 19 γραφεία-

καταστήματα

Στην Αγία Ευθυμία υπάρχει Πνευματικό Κέντρο στο οποίο στεγάζεται προσωρινά η

πινακοθήκη και στο οποίο φιλοξενείται πλούσια βιβλιοθήκη.

Ο οικισμός διαθέτει Γήπεδο ποδοσφαίρου


265


Το κεντρικό τμήμα του οικισμού διαθέτει εγκεκριμένο σχέδιο όμως το σύνολο του

οικισμού δεν είναι οριοθετημένο και οικοδομείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Β.Δ.

25/8/69 (ΦΕΚ 164/Δ/1-9-69 )

Σύμφωνα με τα ανωτέρω καθορίζονται οι κατωτέρω όροι δόμησης

Αρτιότητα οικοπέδων 150 τ.μ. στο κεντρικό τμήμα του οικισμού και 300 τ.μ. στο

υπόλοιπο.

Πρόσωπο οικοπέδων 8 μ. στο κεντρικό τμήμα του οικισμού και 13 μ. στο υπόλοιπο.

Κάλυψη 70% στο κεντρικό τμήμα του οικισμού και 50% στο υπόλοιπο. Συντελεστής δόμησης 0.8Η εκτιμώμενη χωρητικότητα του οικισμού ( με το ισχύον νομικό πλαίσιο δόμησης)






266


4.8. Δ.Δ. Προσηλίου Το Δ.Δ. Προσηλίου βρισκεται στην βόρεια ορεινή οικιστική ενότητα της Γκιώνας με τα εξης χαρακτηριστικά Συνολική επιφάνεια 103.257 στρεμ.Πραγματικό πληθυσμό 326 κατοικους

Μόνιμο πληθυσμό 154 κατοικουςΟ πληθυσμός παρουσίασε μείωση 42,53% απο το 1991(268 κάτοικοι).

Το Δ.Δ.Προσηλίου περιλαμβάνει τους οικισμούς Βίνιανης, Προσηλίου και Μοναστηρίου οι οποίοι απογράφονται απο την ΕΣΥΕ

Το 92% των οικοδομών έχουν κατασκευαστεί εντος των οικισμών υπάρχουν

όμως και 23 οικοδομές οι οποίες εχουν κατασκευαστεί εκτος αυτών ως διάσπαρτη

δόμηση αλλα απογραφονται.

4.8.1 Οικισμός ΒίνιανηςΗ επιφάνεια του οριοθετημένου οικισμού είναι 127,56 στρ.Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι165 κατοικοι και ο μόνιμος 126 κατοικοιΟ μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ)του πληθυσμού κατα την περίοδο

1981-2001ήταν -2,14%Η πυκνότητα του πληθυσμού του είναι 1 κάτοικος/στρ Ο οικισμός κατοικείται μόνιμα ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ


138 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 15%) απο τα οποία 98,55% είναι

αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 70.59 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι εκκλησίες , καταστηματα και άλλα

Στον οικισμό έχει απογραφεί 1 σχολικό κτήριο

Ποσοστο 89,13% των κτιρίων είναι ισόγεια και τα υπόλοιπα διόροφα.

Ποσοστο 66,67% κατασκευάστηκε πριν το 1970 .Απο το 1991-2001

κατασκευάστηκαν 18 κτίρια

Το 56,93% των κτιρίων ειναι κτισμένα με πέτρα και 28,99% απο τουβλα η

τσιμεντόλιθους

Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων 92,02 % καλύπτονται με στέγη , και κατά

ποσοστό 82,67 % η στέγη είναι απο κεραμίδια ( το υπόλοιπο ποσοστό

αναφέρεται σε φύλλα επικάλυψης ).

Η οδική σύνδεση του οικισμού επιτυγχάνεται με ασφαλτοστρωμένους δρόμους

καλής βατότητας . Συνδέεται με την Εθνική οδό Ε65 (Αντιρίου-Αμφισσας-Λαμίας)

267


μεσω δημοτικής οδού με διασταύρωση στο 51 χιλιόμετρο.

Συνδέεται με την Αμφισσα μέσω στενού αλλά ασφαλτοστρωμένου δρόμο που

ξεκινά απ’ τα ανατολικά της Αμφισσας, και κατευθύνεται προς την Βίνιανη δια μέσου

του ελαιώνα και της χαράδρας “Βαγιόρεμα”

Επιπλέον συνδέεται με τον οικισμό του Προσηλίου με δημοτική ασφαλτοστρωμένη

οδό και στη συνέχεια με την πόλη της Αμφισσας. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣ

Ο οικισμός η Βίνιανη που βρίσκεται σε υψόμετρο 450 μέτρα δημιουργήθηκε το

1950. Ήταν μια προσπάθεια της κρατικής μέριμνας για την μετεγκατάσταση των

κατοίκων του παλιού χωριού που κάηκε απ’ τους Ιταλούς.

Ο οικισμός διαθέτει εγκεκριμένο σχέδιο βάσει του Βασιλικού Διατ/τος της 28-12-1955

(ΦΕΚ 12Α/56) και οικοδομείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Β.Δ. 25/8/69 (ΦΕΚ 164/

Δ/1-9-69 )

Σύμφωνα με τα ανωρέρω καθορίζονται οι κατωτέρω όροι δόμησης

Αρτιότητα οικοπέδων 600 τ.μ. Πρόσωπο 16 μΚαλυψη 70%Συντελεστής δόμησης 0.8Η εκτιμώμενη χωρητικότητα του οικισμού ( με το ισχύον νομικό πλαίσιο δόμησης)






4.8.2 Οικισμός ΠροσηλίουΗ επιφάνεια του οριοθετημένου οικισμού είναι 295,08 στρ.Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 155 κατοικοι και ο μόνιμος 27 κατοικοιΟ μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής (Μ.Ε.Ρ.Μ)του πληθυσμού κατα την περίοδο

1981-2001 ήταν 2,94%Η πυκνότητα του πληθυσμού του είναι 0.28 κάτοικοι/στρ Ο οικισμός κατοικείται μόνιμα ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Ο οικισμός που αρχικά ονομάστηκε Σεγδίτσα ( από τον πρώτο κάτοικό που

ήταν κτηνοτρόφος και λεγόταν Σεγδίτσας ) αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη κοινότητα το 1912 (Φ.Ε.Κ. 261/ Α/1912). Μετονομάσθηκε δε σε Προσήλιο το 1927 (Φ.Ε.Κ.

268


206 /Α΄/1927) ως ευήλιο χωριό. Είναι ορεινός οικισμός στους προποδες της Γκιώνα

χτισμένος σε υψόμετρο 850 μ στην τοποθεσία που υπήρχε ο παλαιός οικισμός τον

οποίον εκαψαν οι Ιταλοί για αντίποινα το 1942

Ο οικισμός του Προσηλίου διαθέτει έναν κεντρικό πυρήνα γύρω απο τον οποίον

αναπτύσσονται οι ενότητες –γειτονιές .Στο πυρήνα βρίσκεται η κέντρική πλατεία , και

η κεντρική εκκλησία του χωριού Αγία Παρασκευή.

Ο οικισμός είναι προσβάσιμος από τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις .

Η πρώτη, μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμο που ξεκινά απ’ τα βόρεια της Αμφισσας

και κατευθύνεται στο οικισμό . Ενα χιλιόμετρο πριν τον οικισμό υπάρχει

διασταύρωση με δρόμο που οδηγεί στον οικισμό Μοναστηρίου Οι άλλες δύο οδοί

προσβασης διέρχονται μέσα απο τον οικισμό της Βίνιανης και κατευθύνονται αφ

ένος προς Εθνική οδό Ε.Ο.27 ( Αμφισσα – Μπράλλος ) και αφ ετέρου στην πόλη

της Αμφισσας διαμέσου του ελαιώνα και της χαράδρας “Βαγιόρεμα”


130 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 19,26%) απο τα οποία 98,46%είναι

αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 92,97 % να εχουν χρήση κατοικίας.Τα λοιπα κτίρια είναι δύο εκκλησίες , και 7 κτίρια άλλων χρήσεων

Στον οικισμό δεν έχει απογραφεί σχολικό κτήριο

Ο οικισμός διαθέτει Γήπεδο ποδοσφαίρου

Ποσοστο 53,85% των κτιρίων είναι ισόγεια 39,23 % διόροφα και υπάρχουν και 9

κτίρια τριόροφα

Ποσοστο 55,38 % κατασκευάστηκε πριν το 1970 Απο το 1991-2001


Το 56,92% των κτιρίων ειναι κτισμένα με πέτρα και 40,76% φέρουν σκελετό απο

οπλισμένο σκυρόδεμα και υπάρχουν μόνο 3 κτίρια απο τουβλα η τσιμεντόλιθους

Το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων 96,92 % καλύπτονται με στέγη , και κατά

ποσοστό 96 % η στέγη είναι απο κεραμίδια .

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣ Ο οικισμός είναι οριοθετημένος ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την υπ αρ.

2797 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 1307/Δ/11-12-92 ) και οικοδομείται

σύμφωνα με τις διατάξεις του Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85


Συνεκτικός, Μικρός, Αδιάφορος και φθίνων και καθορίζονται οι κατωτέρω όροι

δόμησης

Αρτιότητα οικοπέδων 400 τ.μ. Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την αρτιότητα του άρθρου 5 του Π.Δ./85

269


Πρόσωπο 15 μ

Για τους λοιπούς όρους δόμησης (καλυψη, υψος, σύστημα δόμησης ) ισχύει το

άρθρου 5 του Π.Δ./85 σύμφωνα με το οποίο υπολογίζεται οτι ο μέσος συντελεστής δόμησης είναι 0.85Για τον οικισμό καθορίζονται ειδικοί όροι δόμησης που αφορούν



• Μεγιστο μήκος εξωστών 5,00 μ



Η εκτιμώμενη χωρητικότητα του οικισμού ( με το ισχύον νομικό πλαίσιο

δόμησης)υπολογίζεται με βάση τις εξής παραδοχές





4.8.3 Οικισμός ΜοναστηρίουΗ επιφάνεια του οριοθετημένου οικισμού είναι 175,30 στρ.Στην οποία δεν υπάρχει συνεκτικό τμημα

Ο πραγματικός πληθυσμός του είναι 4 κατοικοι και ο μόνιμος 1 κατοικος.Η πυκνότητα του πληθυσμού του είναι 0.01 κάτοικοι/στρ Ο οικισμός είναι παραθεριστικός και ο μόνιμος κάτοικος που απογράφεται είναι ο

καλόγερος του Μοναστηρίου.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ -ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

Ο οικισμός του Μοναστηρίου δημιουργήθηκε γύρο από την Ιερά Μονή βυζαντινών

χρόνων της Κοίμησης της Θεοτόκου (Παναγίας Τριβολούς) η οποία βρίσκεται ένα

περίπου χιλιόμετρο βορειοδυτικά του οικισμού Προσηλίου σε υψόμετρο 1000 μέτρα.

Ο οικισμός δημιουργήθηκε το 1975 και αποτελείται από εξοχικές κατοικίες των

κατοίκων του Προσηλίου και της Αμφισσας .

Ο οικισμός σχηματίζεται απο τον μικρότερο αριθμό κτιρίων του Δ.Δ. ο οποίος το

1991 ηταν 26 και το 2001 31 (αυξηση οικοδομικής δραστηριότητας κατα 23,81%)

όλα αποκλειστικής χρήσης με ποσοστό 83,87 % να εχουν χρήση κατοικίας.Υπάρχει μια εκκλησία , και 4 κτίρια με άλλες χρήσεις

Ποσοστο 77,42% των κτιρίων είναι ισόγεια και τα υπόλοιπα διόροφα

270


Ολα τα κτίρια κατασκευάστηκε μετά το 1970 Απο το 1991-2001


Το 77,42% των κτιρίων φέρουν σκελετό απο οπλισμένο σκυρόδεμα το 19%

είναι κτίρια απο τουβλα η τσιμεντόλιθους και υπάρχει μόνο 1 κτιριο με πέτρα

Το σύνολο των κτιρίων καλύπτονται με στέγη , και κατά ποσοστό 81% η στέγη είναι απο κεραμίδια .

Στα νοτιοδυτικά του Προσηλίου στη θέση «Καψίτσα» έχει κατασκευαστεί από το

δασαρχείο Άμφισσας ( σε υλοποίηση σχετικού περιβαλλοντικού προγράμματος του

Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ) Δασικό χωριό Το χωριό

αποτελείται από 20 ξύλινα οικήματα κατάλληλα εξοπλισμένα με δυνατότητα

φιλοξενίας επισκεπτών.

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗΣΗΣΟ οικισμός είναι οριοθετημένος ως οικισμός κάτω των 2000 κατοίκων με την υπ αρ.

2797 αποφαση Νομάρχη Φωκίδας (ΦΕΚ 1307/Δ/11-12-92 )σύμφωνα με τις

διατάξεις του Π.Δ. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/Δ/3-5-85


Συνεκτικός, Μικρός, Αδιάφορος και φθίνων και καθορίζονται οι κατωτέρω γενικοί


• Αρτιότητα οικοπέδων 1000 τ.μ. Ισχύουν οι παρεκκλίσεις ως προς την

αρτιότητα του άρθρου 5 του Π.Δ./85

• Πρόσωπο 18 μ

• Για τους λοιπούς όρους δόμησης (καλυψη, υψος, σύστημα δόμησης )

ισχύει το άρθρου 5 του Π.Δ./85 σύμφωνα με το οποίο υπολογίζεται οτι ο μέσος συντελεστής δόμησης είναι 0.4




• Μεγιστο μήκος εξωστών 5,00 μ







• Πρότυπο εμβαδόν κατοικίας ανα κάτοικο 35 τ.μ


271


272


5.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ – ΠΡΟΟΠΤΙΚΩΝ

273


Στο παρόν κεφάλαιο της μελέτης Α΄ φάσης Γ.Π.Σ. Δήμου Άμφισσας γίνεται μια

συνθετική εκτίμηση των αποτελεσμάτων της μέχρι τώρα ανάλυσης που

πραγματοποιήθηκε στα κεφάλαια Α1, Α2, Α3 και Α4, με σκοπό την επισήμανση των

συγκριτικών πλεονεκτημάτων – προοπτικών, αλλά και αδυναμιών - κινδύνων που

επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τις προοπτικές χωρικής ανάπτυξης του Δήμου,

λαμβάνοντας υπόψη, τόσο τις κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης από ανώτερα

επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού7 και προγραμματισμού, όσο και τις ενδογενείς

δυνατότητες του παραγωγικού δυναμικού και του φυσικο-λειτουργικού χώρου της

περιοχής του Δήμου.

Ειδικότερα αξιολογούνται:

o Οι Αναπτυξιακές δυνατότητες και προοπτικές που απορρέουν από τα

δεδομένα του προγραμματικού πλαισίου και των ενδογενών αναπτυξιακών

δυνατοτήτων, προκειμένου να προδιαγραφούν οι γενικές προοπτικές του

Δήμου.

o Τα Χωροταξικά δεδομένα, ως προς την οικιστική ανάπτυξη σχετικά με τη

ζήτηση και προσφορά κατοικίας, την εκτίμηση της επάρκειας των

θεσμοθετημένων οικιστικών υποδοχέων για την κάλυψη των δεουσών, βάσει

προτύπων, οικιστικών αναγκών του πληθυσμού, έτους 2001, την εκτίμηση

των αναγκών για οργανωμένους παραγωγικούς υποδοχείς, καθώς και ως

προς τους περιοριστικούς παράγοντες πολεοδομικής ανάπτυξης, ιδίως δε τα

προβλήματα σύγκρουσης χρήσεων γης, εξάντλησης φυσικών πόρων,

υποβάθμισης φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, κ.ά.

o Τα προβλήματα πολεοδομικής δομής και αστικής ποιότητας ζωής, σε σχέση

με τον οικιστικό ιστό, τις ανάγκες επεκτάσεων ή και δημιουργίας νέων

οικιστικών υποδοχέων, το βαθμό επάρκειας της υπάρχουσας κοινωνικής

υποδομής και των κοινοχρήστων χώρων, τις ανάγκες αναπλάσεων και

παρεμβάσεων, ή και ολοκληρωμένων αστικών παρεμβάσεων, τη

σκοπιμότητα χρήσης κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών, τα

προβλήματα αναβάθμισης του δημόσιου χώρου, κ.λ.π.

7 Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α., Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας, Σχέδια Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις Α.Π.Ε., Ε.Π. της Χωρικής Ενότητας Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου 2007-2013.

274


Η συνοπτική αξιολόγηση του παρόντος κεφαλαίου θα αποτελέσει τη βάση για τη

διατύπωση, στο επόμενο κεφάλαιο Α.6, της Προκαταρκτικής Πρότασης του Γ.Π.Σ.

(της οποίας η ολοκληρωμένη επεξεργασία και εξειδίκευσης πραγματοποιείται στο Β1

Στάδιο της Β Φάσης της μελέτης), των Στόχων – Κατευθύνσεων χωρικής ανάπτυξης

και οργάνωσης της περιοχής του Δήμου, των βασικών στοιχείων των Σεναρίων

Ανάπτυξης της περιοχής μελέτης, καθώς και των βασικών προγραμματικών

μεγεθών, δημογραφικών και οικιστικών για το έτος – Στόχο 2023.

275


5.1 ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΏΝ ΔΥΝΑΤΟΤΉΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΏΝ

5.1.1 Αξιολόγηση δεδομένων προγραμματικού πλαισίου – Χωρικές Επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων

Γενικά

Ο Δήμος Άμφισσας, υπαγόμενος σε μια κεντρική και αναβαθμισμένη περιφέρεια του

εθνικού χώρου, την περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, και περιλαμβάνοντας την πόλη της

Άμφισσας, έδρα του Νομού Φωκίδος και ένα από τα μεσαία ημιαστικά – αστικά

κέντρα της χώρας, χαρακτηρίζεται σήμερα από το γενικό πλεονέκτημα σχετικής

εγγύτητας στον κεντρικό αναπτυξιακό άξονα της χώρας (παρά τον οδικό και

προοπτικά σιδηροδρομικό ΠΑΘΕ με τρένα υψηλών ταχυτήτων).

Η κεντρικότητα της Στερεάς Ελλάδας ενισχύεται και λόγω της γειτνίασής της με την

περιφέρεια Αττικής, με βασικές θετικές επιπτώσεις: τη γρήγορη πρόσβαση από και

προς τις μεταφορικές υποδομές της Αττικής (αεροδρόμιο, λιμάνια) και την αξιοποίηση

των υποδομών αυτών, την ανάπτυξη της ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών που

προσφέρει η Στερεά Ελλάδα και κυρίως την προώθηση της πρωτογενούς

παραγωγής, την παροχή τουριστικών υπηρεσιών, τη γρήγορη πρόσβαση σε υψηλού

- μητροπολιτικού επιπέδου υπηρεσίες υγείας - πρόνοιας.

Το πλεονέκτημα κεντρικότητας του Δήμου Άμφισσας, σε σχέση με τον κεντρικό

αναπτυξιακό άξονα της χώρας, τείνει να δημιουργήσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο χωρικής

ανάπτυξης στην κατεύθυνση αναβάθμισης του ρόλου της περιοχής σε περιφερειακή,

εθνική και διεθνή κλίμακα, υπό προϋποθέσεις, και σε συνάρτηση με την προοπτική

εκτέλεσης νέων μεγάλων έργων τεχνικής υποδομής προς τη βόρεια και τη δυτική

Ελλάδα, τα οποία αναμένεται να προωθήσουν μια πλέον ισόρροπη ένταξη του

Δήμου στο σύστημα των εθνικών και διαπεριφερειακών αξόνων και πόλων

ανάπτυξης.

Στην κατεύθυνση αυτή εκτιμάται ότι θα δράσουν συμπληρωματικά τα συγκριτικά

πλεονεκτήματα της άμεσης και ευρύτερης περιοχής (λιμένας /μαρίνα και παράκτιο

μέτωπο Ιτέας, Γαλαξίδι, Ερατεινή, Ναύπακτος, διεθνούς αξίας πολιτιστικός πόλος

276


των Δελφών, διεθνούς αξίας περιοχές φυσικής κληρονομιάς του Δικτύου NATURA

2000, χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού /Αράχοβα, κ.ά.).

Παράλληλα όμως ο Δήμος, υπαγόμενος σε μεγάλο βαθμό στην ορεινή ζώνη της

περιφέρειας (Γκιώνα, Παρνασσός, Οίτη, Βαρδούσια, Τυμφρηστός), η οποία είναι

σχετικά αποκομμένη από τις διαπεριφερειακές συνδέσεις προς τη Δυτική κυρίως

Ελλάδα, αλλά και τη Βόρεια, εμφανίζει σήμερα δημογραφική και αναπτυξιακή

υστέρηση.

Η σχετική περιφερειακότητα της περιοχής του Δήμου αντανακλάται, τόσο στους

δείκτες των οικονομικών εξελίξεων, όσο και στο βαθμό εκσυγχρονισμού του

παραγωγικού του δυναμικού, σε σχέση με την υιοθέτηση αποτελεσματικών

πολιτικών χωρικής ανάπτυξης που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προωθητικές

δυνάμεις ποιοτικής αναδιάρθρωσης σε όλους τους παραγωγικούς τομείς, με

αποτέλεσμα, τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας να παραμένουν ως οι

σημαντικότεροι φραγμοί χωρικής ανάπτυξης.


• Το βορειο-δυτικό τμήμα της περιοχής του Δήμου8 εντάσσεται σε ζώνη με

κίνδυνο πληθυσμιακής αποψίλωσης, μη διαθέτοντας οικισμούς άνω των 500

κατοίκων,

• Εκτεταμένα τμήματα της έκτασής του (στα δυτικά /Όρος Γκιώνα και στα

βορειο-ανατολικά /Όρος Παρνασσός) εντάσσεται στις ορεινές ζώνες της

περιφέρειας, οι οποίες αποτελούν σήμερα φυσικούς αναπτυξιακούς

φραγμούς, λόγω της μορφολογίας τους και του ανεπαρκούς δικτύου

μεταφορών, χαρακτηριστικά που έχουν δημιουργήσει εγγενείς αδυναμίες και

μειονεκτικότητα.

• Το κεντρικό τμήμα της έκτασής του υπάγεται σε γεωργική γη πρώτης

προτεραιότητας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τα προβλήματα

διαρθρωτικών προσαρμογών με τις απαιτήσεις της Κ.Α.Π.

• Γενικότερα η περιοχή του Δήμου χαρακτηρίζεται ως φθίνουσα βιομηχανική

περιοχή, λόγω της κρίσης που διέρχεται η εξορυκτική και μεταλλουργική

βιομηχανία.

Σημειώνεται ότι η εγγύτητα της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με τη μητροπολιτική

περιφέρεια της Αττικής, πέραν των θετικών επιρροών οι οποίες προαναφέρθηκαν, 8 Σύμφωνα με την αξιολόγηση της χωροταξικής οργάνωσης της περιφέρειας Στερεάς

Ελλάδας, στο Π.Π.Χ.Σ.Α.Α.

277


έχει οδηγήσει και σε αρνητικού χαρακτήρα επιπτώσεις, όπως: δυσκολία

συγκρότησης αυτόνοµου περιφερειακού κέντρου με ενδοπεριφερειακή συνοχή,

μετακύλιση περιβαλλοντικών πιέσεων από την Αττική προς την Στερεά Ελλάδα µε τη

μεταφορά σε αυτήν ρυπογόνων δραστηριοτήτων, χρήση φυσικών πόρων της

Στερεάς Ελλάδας για κάλυψη αναγκών της Αττικής, μόνιμη μετακίνηση του πλέον

αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού προς την Αττική, αδυναμία ανταγωνισμού των

τοπικών αγορών, αδυναμίες αστικοποίησης, ανάπτυξης καινοτομιών και οικονομιών

γνώσης, ανάπτυξης ευγενών υπηρεσιών του τριτογενή τομέα και γενικότερα

απώλειες περιφερειακού εισοδήματος.

Επισημαίνεται επίσης, ότι από την ανάλυση που πραγματοποιείται στο Ε.Π. της

Χωρικής Ενότητας Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου, 2007-2013, ως προς

το διεθνή και εθνικό χώρο, η Στερεά Ελλάδα, έχει φθάσει σε επίπεδο phasing in (βλ.

το σχετικό χάρτη, πηγή: EU, 2006, Fourth progress report on cohesion: Growth and

jobs and the Reform of European cohesion policy).

Πρέπει να υπογραμμιστεί, ωστόσο,

ότι η εικόνα που δίνουν τα

παραπάνω στοιχεία για τη Στερεά

Ελλάδα δεν ανταποκρίνονται στην

πλήρη αναπτυξιακή πραγματικότητα.

Η Στερεά Ελλάδα υφίσταται τις

συνέπειες μιας διπλής, στατιστικής

και μεθοδολογικής στρέβλωσης, που

οφείλεται σε δύο παράγοντες: στην

απομάκρυνση της βιομηχανίας από

τα διοικητικά όρια της Αττικής και την

εγκατάσταση της στις όμορες

περιοχές της Βοιωτίας και της

Εύβοιας, και στον τρόπο οργάνωσης

των στατιστικών στοιχείων της

Ε.Σ.Υ.Ε., η οποία καταμετρά την

παραγωγή του δευτερογενή τομέα στον τόπο εγκατάστασης της μονάδας και όχι

στην έδρα της επιχείρησης. Με αυτό τον τρόπο δεν καταμετρώνται διαπεριφερειακές

μεταβιβάσεις συντελεστών εργασίας και εισοδημάτων μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και

Αττικής, δεν υπολογίζεται στο εργατικό δυναμικό το τµήµα των εργαζομένων που

μετακινείται καθημερινά από Αθήνα προς τις βιομηχανικές περιοχές Οινοφύτων,

Θήβας και Αυλίδας, δεν υπολογίζεται το εισόδημα (μισθωτή εργασία, επιχειρηματικό

278


κέρδος) που αν και παράγεται στην περιφέρεια, μεταφέρεται στην Αττική.

Στον Πίνακα9 που παρατίθεται στη συνέχεια καταγράφονται τα στοιχεία αναφορικά

με το ΑΕΠκκ. των Νομών της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, σε σύγκριση με την

Ε.Ε. 15, την Ε.Ε. 25, τη Χώρα, τη Χ.Ε. Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου.

Πίνακας: ΑΕΠκκ (σε Μονάδες Αγοραστικής ∆ύναμης)

Από τον Πίνακα απορρέει η υψηλή κατάταξη της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και

του Νομού Φωκίδας.

Μια διαφορετική όμως προσέγγιση της διαφοροποίησης μεταξύ των νομών δίνει, ο

«Συνθετικός Δείκτης Ευημερίας και Ανάπτυξης» (Σ∆ΕΑ)10, ο οποίος, χωρίς να

υποκαθιστά, προς το παρόν, το ΑΕΠκκ ως δείκτη του επιπέδου ανάπτυξης, παρέχει

μια συνθετική εικόνα του επιπέδου ευημερίας, βασισμένος σε ένα ευρύ σύνολο

μεταβλητών.

9 Πηγή: Ε.Π. της Χωρικής Ενότητας Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου, 2007-201310 Πηγή: Ε.Π. της Χωρικής Ενότητας Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Ηπείρου, 2007-2013

279


Η εικόνα που προκύπτει παρουσιάζει σημαντικές διαφορές σε σχέση µε αυτή του

ΑΕΠκκ, καταδεικνύοντας αναμφίβολα από διαρθρωτική άποψη, ότι η εικόνα που δίνει

το ΑΕΠκκ δεν αντικατοπτρίζει πλήρως το επίπεδο ανάπτυξης. Επισημαίνονται, π.χ.,

η χαμηλότερη θέση της Βοιωτίας από τη Μαγνησία, ή η πολύ χαμηλή θέση της

Ευρυτανίας.

Επίσης, διαφορετική είναι η εικόνα σε ενδο-νομαρχιακό /ενδοπεριφερειακό επίπεδο,

από αυτήν του δείκτη ΑΕΠκκ, σε σχέση με το δείκτη ο οποίος αφορά το µέσο

φορολογούµενο οικογενειακό εισόδηµα ανά Ο.Τ.Α.

Ειδικότερα, στα 2/3 των Ο.Τ.Α. της Στερεάς Ελλάδας το µέσο φορολογούµενο

οικογενειακό εισόδηµα είναι χαµηλότερο των 900€ µηνιαίως και στο 95% των Ο.Τ.Α.

χαµηλότερο των 1.100€ µηνιαίως. Μόνο σε 4 Ο.Τ.Α. ανέρχεται σε 13.200 -15.000€

ετησίως και µόνο σε έναν ξεπερνά τα 25.000€ ετησίως11.

Οι ανισότητες σε αυτό το επίπεδο προέρχονται από τη συνάρθρωση των

ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων. Κυρίως, συγκροτείται μια εσωτερική

διαπεριφερειακή ορεινή ζώνη µε αρκετά κοινά προβλήματα, τα οποία αντανακλώνται

και στην περιοχή του Δήμου Άμφισσας, του οποίου η εσωτερική ορεινή ζώνη

εμφανίζει αναπτυξιακή υστέρηση και επηρεάζει εν γένει το σύνολο του Δήμου.

Τα παραπάνω αναλυτικά αρνητικά δεδομένα του προγραμματικού πλαισίου

έρχεται να αντιμετωπίσει το Ε.Π. 2007-2013 της Χ.Ε. Θεσσσαλίας, Στερεάς

Ελλάδας και Ηπείρου στο πλαίσιο των βασικών αναπτυξιακών στόχων που θέτει

και οι οποίοι παρατίθενται στον επόμενο Πίνακα.

11 Πηγή: TAXIS 2003, επεξεργασία OΣΠ Στερεάς

280


Η υλοποίηση του Ε.Π. ως προς το Δήμο Άμφισσας κατά την επόμενη

προγραμματική περίοδο, σε συνδυασμό με το νέο Γ.Π.Σ. του Δήμου, το οποίο

συνιστά κρίσιμο εργαλείο χωρικής ανάπτυξης, αναμένεται να συμβάλλουν

αποφασιστικά στην αναπτυξιακή και χωρική ανασυγκρότηση της περιοχής.

281


5.1.1. Αξιολόγηση δεδομένων και κατευθύνσεων από ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού – Χωρικές επιπτώσεις έργων και προγραμμάτων

Από τα ανώτερα επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού και συγκεκριμένα από:

• το Γενικό Πλαίσιο Χ.Σ.Α.Α. (Ν. 6876/4871/ΦΕΚ 128/Α/3-7-2008),

• το Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας (ΥΑ 26298/ΦΕΚ 1469/2003), καθώς και

• τα Σχέδια Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις Α.Π.Ε.,

για την περιοχή του Δήμου Άμφισσας, θεωρούμενη ως οργανικό και αναπόσπαστο

μέρος του Νομού Φωκίδας, της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και της Χώρας,

προδιαγράφονται ορισμένοι ρόλοι και παρέχονται βασικές κατευθύνσεις χωρικής

ανάπτυξης, τα οποία συνοψίζονται, ταξινομούνται και αξιολογούνται στη συνέχεια.

Η αξιολόγηση των προβλέψεων αυτών είναι αναγκαίο και επιθυμητό να ληφθεί

υπόψη, σε συνδυασμό με την αξιολόγηση των ενδογενών αναπτυξιακών

δυνατοτήτων, καθώς και των χωροταξικών δεδομένων και των προβλημάτων

πολεοδομικής δομής και αστικής ποιότητας ζωής που ο Δήμος αντιμετωπίζει,

προκειμένου να εκτιμηθούν οι γενικές προοπτικές του Ο.Τ.Α. και να διατυπωθούν οι

προκαταρκτικές προτάσεις του κεφαλαίου Α6 της παρούσας μελέτης.


Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας, σύμφωνα με το εγκεκριμένο Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α.,

ενσωματώνεται προοπτικά, με βελτιωμένη χωροταξική ένταξη και αναπτυξιακούς

ρόλους, στο εθνικό σύστημα κύριων εθνικών πόλων και αξόνων ανάπτυξης.

Το νέο ολοκληρωμένο δίκτυο αξόνων και πόλων ανάπτυξης αναμένεται να ενισχύσει

τη χωρική συνοχή του εθνικού χώρου και να μετατρέψει τη διπολική του δομή

(Αθήνα, Θεσσαλονίκη) και την ανισομέρεια μεταξύ δυτικού υποβαθμισμένου

τμήματος και ανατολικού αναπτυγμένου, σε μια νέα πολυκεντρική οργάνωση με

πλέον ισόμετρη ανάπτυξη.

Σε σχέση με το εθνικό σύστημα των Κύριων Αξόνων Ανάπτυξης και το δίκτυο των

Εθνικών Πόλων ανάπτυξης 12 , η περιοχή του Δήμου Άμφισσας εντάσσεται:

• Άμεσα, στον εθνικό άξονα ανάπτυξης: Διαγώνιο Άξονα, ο οποίος

αναπτύσσεται κατά μήκος του οδικού άξονα Λαμία - Ιτέα /Άμφισσα – Αντίρριο

– Πάτρα (βελτίωση υφισταμένου οδικού δικτύου σε πρώτη φάση με

12 Χωρίς να υπάγεται στο εθνικό δίκτυο πόλων ανάπτυξης

282


αναβαθμισμένες υποδομές και υπηρεσίες) και διασυνδέει το διεθνές λιμάνι

της Πάτρας με την Κεντρική Ελλάδα, μέσω της Λαμίας, διευκολύνοντας τις

ροές ανθρώπων και αγαθών.

Η άμεση ένταξη του Δήμου Άμφισσας σε εθνικό άξονα ανάπτυξης του εθνικού χώρου, μπορεί να αναβαθμίσει δραστικά το ρόλο της περιοχής, ως κέντρου παραγωγής αγροτο-κτηνοτροφικών προϊόντων, προϊόντων μεταλλουργίας και εν γένει βιομηχανικών προϊόντων, καθώς και ως κέντρου παροχής υπηρεσιών αστικού τουρισμού και αγροτουρισμού – τουρισμού εναλλακτικών μορφών, αποσυναρτώντας τη μονομέρεια εξάρτησής της από την καταναλωτική αγορά της Αττικής και διευρύνοντας τις δυνατότητες εμπορευματικών ροών και τουριστικών – πολιτιστικών ανταλλαγών σε διαπεριφερειακή κλίμακα.

• Έμμεσα, μέσω της Λαμίας, στον εθνικό άξονα ανάπτυξης: Άξονα Κεντρικής

Ενδοχώρας ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος της Ε65 και του οδικού άξονα

Λάρισα - Κοζάνη – Φλώρινα - Νίκη. Περιλαμβάνει, σημαντικούς σε εθνικό

επίπεδο, πόλους ανάπτυξης (Λαμία, Καρδίτσα, Τρίκαλα και το δίπολο Κοζάνη

/ Πτολεμαΐδα), ενώ συνδέεται λειτουργικά με πρωτεύοντες εθνικούς

αναπτυξιακούς πόλους (Ιωάννινα και το δίπολο Λάρισα-Βόλος).

Αντίστοιχα, η εταιρική συνεργασία με το αστικό κέντρο της Λαμίας και μέσω αυτού η ευχερέστερη διασύνδεση της Άμφισσας με τη Βόρεια Ελλάδα, ενδυναμώνει τις διαπεριφερειακές συνδέσεις του Δήμου με ευμενείς αναπτυξιακές προοπτικές, εφόσον αναδειχθεί το ενδογενές παραγωγικό δυναμικό του με τις κατάλληλες αναπτυξιακές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του νέου Γ.Π.Σ.

• Το αστικό κέντρο της Λαμίας, από το οποίο η πόλη της Άμφισσας εξαρτάται

άμεσα, περιλαμβάνεται στην κατηγορία: Δευτερεύοντες εθνικοί πόλοι: Στην

κατηγορία αυτή, περιλαμβάνονται τα ακόλουθα ιδιαίτερα δυναμικά αστικά

κέντρα: Κέρκυρα, Κοζάνη, Λαμία, Καβάλα, το δίπολο Τρίπολη - Καλαμάτα, οι

Σέρρες και η Χαλκίδα. Στα πιο πάνω αστικά κέντρα προωθείται η αναβάθμιση

των τεχνικών και κοινωνικών υποδομών και υπηρεσιών των πόλεων και η

καινοτομία, με στόχο την ανάπτυξη και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας

του παραγωγικού τους δυναμικού. Επίσης, ενισχύεται η ανάπτυξη δικτύων

συνεργασίας μεταξύ γειτονικών αστικών κέντρων και η, μέσω αυτών,

δημιουργία διπόλων ή πολυπόλων.

Το διαμορφούμενο δίκτυο αστικών πόλων ανάπτυξης εντάσσεται στο πλέγμα εθνικών αξόνων ανάπτυξης που συμπληρώνεται με τις περιοχές

283


ανάπτυξης γεωργικών, κτηνοτροφικών αλιευτικών, εξορυκτικών, βιομηχανικών, ενεργειακών, τουριστικών, εμπορικών, διοικητικών κ.α. δραστηριοτήτων και υπηρεσιών. Το πλέγμα αυτό υποστηρίζεται από τα στρατηγικά δίκτυα μεταφορών και υποδομών και διασυνδέεται με τις πύλες εισόδου - εξόδου της χώρας. Σημειώνεται ότι η ολοκλήρωση των αξόνων ανάπτυξης προϋποθέτει την κατασκευή και ολοκλήρωση των σχετικών με αυτούς έργων υποδομής, αλλά και σειράς δράσεων και παρεμβάσεων που αφορούν στην ανάπτυξη της παραγωγικής υποδομής.Η αναβαθμισμένη ανάδειξη της πόλης της Λαμίας σε δευτερεύοντα εθνικό αστικό πόλο ανάπτυξης, θα ευνοήσει και τον εν δυνάμει ρόλο της πόλης της Άμφισσας, υποστηρίζοντας με τα κατάλληλα μέτρα την αστική της δυναμική, στο πλαίσιο εταιρικών σχέσεων με τη Λαμία.

Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α.: Πύλες – Πόλοι και Άξονες ΑνάπτυξηςΣε σχέση με την εθνική πολιτική μεταφορών, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται επίσης ως

κατεύθυνση:

• Η προώθηση του οδικού άξονα: Λαμία – Καρπενήσι - Αγρίνιο – σύνδεση με

Ιόνια Οδό (βελτίωση υφιστάμενου δικτύου), καθώς και

• Η προώθηση του οδικού άξονα: Θήβα – Λιβαδειά – Αράχοβα – Δελφοί.

284


Μέσω των παραπάνω οδικών αξόνων:

• Διασφαλίζεται η ευχερέστερη διαπεριφερειακή σύνδεση της Λαμίας, και

έμμεσα και της Άμφισσας, με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ειδικότερα δε

με το Αγρίνιο και τα πλούσια δίκτυα πολιτιστικών – τουριστικών διαδρομών

της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και με τον εμπορευματικό λιμένα και τη ναυτική

βιομηχανική περιοχή Αστακού, η οποία διατηρείται ως βιομηχανικό πάρκο, σε

συνδυασμό με τη δημιουργία ελεύθερης ζώνης και την επέκτασή των

δραστηριοτήτων της και σε υπηρεσίες κόμβου προσωρινής εναπόθεσης

εμπορευματοκιβωτίων (hub).

• Ενθαρρύνεται η ενδοπεριφερειακή προσπελασιμότητα της Άμφισσας, σε

σχέση και με την Αράχοβα και το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, σε

συνδυασμό με το διεθνή πολιτιστικό πόλο των Δελφών13, επιτρέποντας έτσι

την ευχερέστερη ενσωμάτωση της περιοχής του Δήμου σε σημαντικά δίκτυα

τουριστικών – πολιτιστικών διαδρόμων με διεθνή ακτινοβολία, στο πλαίσιο

κατάλληλων αναπτυξιακών παρεμβάσεων ανάπτυξης υποδομών και

υπηρεσιών αστικού τουρισμού και ειδικών τουριστικών υποδομών.

Σε σχέση με τη χωροταξική διάρθρωση του οικιστικού δικτύου της χώρας, από το

Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

• Το δίκτυο των εθνικών πόλων της ηπειρωτικής χώρας υποστηρίζεται από

τους δευτερεύοντες εθνικούς αστικούς πόλους (Λαμία), με τους οποίους

συναρτώνται τα υπόλοιπα αστικά κέντρα και οικισμοί.

• Αναπτύσσεται η συνεργασία πόλης – υπαίθρου, με στόχο την αξιοποίηση της

δυναμικής των αστικών κέντρων και τη διάχυσή της από τα μεγάλα αστικά

κέντρα (πόλοι ανάπτυξης) στα μικρότερα και στην ύπαιθρο.

• Προωθείται η συνεργασία μεταξύ πόλεων που ανήκουν στην ίδια γεωγραφική

ενότητα, μέσα από δίκτυα, με σκοπό την ενίσχυση της αναπτυξιακής και

εδαφικής συνοχής της.

Στα σχετικά Διαγράμματα του Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. αναφορικά με την «Πολυκεντρική και

Ισόρροπη χωρική ανάπτυξη» και την «Εταιρική σχέση πόλης – υπαίθρου»:

13 Οι Δελφοί τοποθετούνται στον κατάλογο αρχαιολογικών χώρων της χώρας µε >100.000 επισκεπτών ετησίως, (6η θέση, 322.900 επισκέπτες ετησίως, πηγή: Ε.Σ.Υ.Ε.). Αντίστοιχα, ως προς τα μουσεία, αυτό των Δελφών τοποθετείται στον κατάλογο των ελληνικών μουσείων µε >50.000 επισκεπτών ετησίως.

285


• Από το αστικό κέντρο της Λαμίας, δευτερεύοντα εθνικό αστικό πόλο,

εξαρτάται το Καρπενήσι και η Άμφισσα.

• Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται στη Χωρική ενότητα συνεργασίας

αστικών, ημιαστικών και λοιπών οικισμών, η οποία περιλαμβάνει το δίπολο

Λάρισας – Βόλου (2ο επίπεδο), τη Λαμία (3ο επίπεδο), το δίπολο Τρικάλων –

Καρδίτσας (4ο επίπεδο), το Καρπενήσι (5ο επίπεδο), την Άμφισσα (5 ο

επίπεδο) και τη Λιβαδειά (5ο επίπεδο).

Η ανωτέρω ιεράρχηση της πόλης της Άμφισσας, ως οικιστικού κέντρου 5 ου επιπέδου

σε εθνική κλίμακα θεώρησης, είναι ιδιαίτερα ενισχυτική του ρόλου της, συνδεόμενη

και με την υπαγωγή της προοπτικά σε εθνικό άξονα ανάπτυξης, από άποψη δε

χωρικών επιπτώσεων προάγει εν δυνάμει την ανάπτυξη συνεργασιακών –

συμπληρωματικών σχέσεων ιδίως μεταξύ των τριών αστικών κέντρων Λαμίας,

Καρπενησίου και Άμφισσας, γεγονός που αναμένεται να ενδυναμώσει σταδιακά την

αστική δυναμική της Άμφισσας.

286


Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α.: Πολυκεντρική και ισόρροπη χωρική ανάπτυξη

Σε σχέση με τη χωρική διάρθρωση, εξειδίκευση και συμπληρωματικότητα των

παραγωγικών τομέων, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. συνοπτικά δίδεται ως κατεύθυνση:

• Σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα, η προστασία της γεωργικής γης υψηλής

παραγωγικότητας (ελαιώνας Άμφισσας), η στήριξη της εγχώριας

κτηνοτροφίας, η οριοθέτηση των βοσκοτόπων, η ενίσχυση της συνεργασίας

μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών, με τη δημιουργία δικτύων με τα

αστικά κέντρα και τα επιλεγμένα ημιαστικά κέντρα (Άμφισσα) που θα

αποτελέσουν τους πόλους ανάπτυξης των ευρύτερων γεωγραφικών

ενοτήτων, η ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας και η

συμπληρωματικότητα του πρωτογενή τομέα με τον τομέα του τουρισμού.

Με βάση τις παραπάνω κατευθύνσεις, η πεδινή περιοχή του Δήμου

Άμφισσας, αλλά και η ημιορεινή – ορεινή, αποτελούν σημαντικό φυσικό πόρο

από αναπτυξιακή άποψη, προσελκύοντας θέσεις εργασίας στον πρωτογενή

τομέα, ενδείκνυται δε η διαφοροποίηση της παραγωγής, με επέκταση σε

διασυνδεδεμένες δράσεις με τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

• Σε ότι αφορά τη βιομηχανία, σημασία αποκτούν για την περιοχή του Δήμου

Άμφισσας οι κατευθύνσεις αναφορικά με την εξορυκτική βιομηχανία:

o για διατ ήρηση της εξορυκτικής δραστηριότητας (βωξίτης) στις

υφιστάμενες περιοχές εκμετάλλευσης και διασφάλιση της δυνατότητας

επέκτασης σε περιοχές, όπου εντοπίζονται νέα κοιτάσματα ή νέα

ορυκτά, με τήρηση των όρων προστασίας του περιβάλλοντος και των

προϋποθέσεων λειτουργίας των γειτονικών δραστηριοτήτων,

o εξασφάλιση των θεμελιωδών προϋποθέσεων για τη λειτουργία των

εξορυκτικών δραστηριοτήτων και κυρίως της δυνατότητας

χωροθέτησης μονάδων πρωτογενούς επεξεργασίας ορυκτών πρώτων

υλών και μονάδων μεταποίησης για καθετοποίηση της παραγωγής

στους χώρους εξόρυξης,

o διασφάλιση των χώρων της εξορυκτικής δραστηριότητας από

ανταγωνιστικές χρήσεις με κριτήρια τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και

τη σπανιότητα των προς εκμετάλλευση πόρων, ειδικά στις παράκτιες

ζώνες και στις περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ 2000, καθώς και

287


o εξασφάλιση των προϋποθέσεων σταδιακής και οριστικής

αποκατάστασης των μεταλλείων και των λατομείων.

Σε σχέση με τη διατήρηση – προστασία και ανάδειξη του εθνικού φυσικού και

πολιτιστικού πλούτου, από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

• Για την περιοχή προτεραιότητας φυσικού πλούτου του Παρνασσού (NATURA

2000 - Φορέας διαχείρισης): η ολοκλήρωση και εφαρμογή της οριοθέτησης

και του διαχειριστικού της σχεδίου και η εξασφάλιση της καλής λειτουργίας

των Κέντρων Ενημέρωσης για το περιβάλλον, που υπάρχουν ήδη. Επίσης

ευνοείται, λόγω γειτνίασης της περιοχής NATURA με το μνημείο παγκόσμιας

πολιτιστικής κληρονομιάς των Δελφών, η δημιουργία από τους συναρμόδιους

φορείς συνδυασμένης λειτουργικής τοπικής ενότητας, για την αξιοποίηση των

φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων, με κατάλληλη οργάνωση των φυσικών

και πολιτιστικών χώρων, με συμπληρωματικές διαδρομές και επισκέψεις,

καθώς και με συντονισμένες ενέργειες ανάδειξης και πληροφόρησης.

• Για την περιοχή προτεραιότητας φυσικού πλούτου της Γκιώνας (NATURA

2000), η ολοκλήρωση μέχρι το 2013 των διαδικασιών μελέτης και κήρυξης και

η διαχείριση της περιοχής, με κατάλληλους κατά περίπτωση τρόπους και με

δημιουργία αντίστοιχων Κέντρων Ενημέρωσης για το περιβάλλον. Επίσης

ευνοείται, λόγω γειτνίασης της περιοχής NATURA με το μνημείο παγκόσμιας

πολιτιστικής κληρονομιάς των Δελφών, η δημιουργία από τους συναρμόδιους

φορείς τοπικής λειτουργικής ενότητας συνδυασμένης αξιοποίησης.

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας, στην οποία εμπεριέχονται τμήματα των δύο

ορεινών ζωνών NATURA , όπως επίσης και τμήμα μιας τρίτης ζώνης NATURA , της

παραλιακής ζώνης από Ναύπακτο έως Ιτέα, γειτνιάζει δε άμεσα με τον πολιτιστικό

πόλο των Δελφών, αναμένεται να αναβαθμιστεί στη βάση των κατάλληλων

παρεμβάσεων, ως τόπος τουριστικού – πολιτιστικού προορισμού και κέντρο

παροχής υπηρεσιών, εντασσόμενη σε διαδρόμους υπερτοπικής σημασίας για την

ανάδειξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της άμεσης και ευρύτερης

περιοχής της.

Τέλος, σε σχέση με την προστασία – ανάδειξη του αγροτικού, ορεινού και παράκτιου

χώρου από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. δίδεται ως κατεύθυνση:

288


• Για τις αγροτικές

περιοχές υψηλής παραγωγικότητας: υλοποίηση πολιτικών και

αποτελεσματικών μέτρων για την αειφόρο διαχείριση των εδαφικών και

υδατικών πόρων, με εξορθολογισμό της χρήσης των αγροχημικών και των

συστημάτων άρδευσης.

• Για τις περιαστικές αγροτικές περιοχές: λήψη μέτρων για την αποφυγή της

απώλειας γόνιμης γης, λόγω άναρχης αστικοποίησης, και για τη διατήρησή

τους ως περιοχών ελεύθερων χώρων και αναψυχής. Οι κατευθύνσεις αυτές

πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την κατάρτιση του σχεδιασμού των

αστικών κέντρων, με γνώμονα τον σεβασμό του περιβάλλοντος και των

αναγκών σε γεωργική γη.

• Για τις ορεινές και τις ημιορεινές περιοχές: ενθάρρυνση των πολλαπλών

πρωτογενών δραστηριοτήτων, με καλλιέργειες φιλικές προς το περιβάλλον,

με ενίσχυση της κτηνοτροφίας και έμφαση στα προϊόντα ποιότητας και

συνδυασμό με τον εναλλακτικό τουρισμό και παραθερισμό.

Ορεινός Χώρος

• Αντιμετώπιση της δημογραφικής αποψίλωσης με την ενίσχυση των

υποδομών/ υπηρεσιών και των δυνατοτήτων απασχόλησης, - ανάδειξη των

συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε παραγωγικού πόρου, - στήριξη των

δραστηριοτήτων της τοπικής ενδοχώρας και προώθηση νέων που

αντικαθιστούν τις φθίνουσες και ενισχύουν την κοινωνική και οικονομική

ανασυγκρότηση,

• Διαφύλαξη των τοπίων, των δασών, των περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών,

καθώς και προστασία και ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων ως

αναπτυξιακών πόρων, με εξειδίκευση των πολιτικών και των μέτρων ανάλογα

με τα κύρια χαρακτηριστικά των επιμέρους περιοχών,

• Διευκόλυνση της πρόσβασης σε υποδομές, επικοινωνία και γνώση,

• Ενίσχυση των δυναμικών ορεινών οικισμών που λειτουργούν ως κόμβοι

διοίκησης, υπηρεσιών και μεταφορών, με τη διατήρηση και βελτίωση των

κοινωνικών και τεχνικών υποδομών τους και την ανάδειξή τους σε κέντρα

στήριξης των οικισμών της ευρύτερης περιοχής τους.

Παράκτιος Χώρος

• Εξασφάλιση δυνατοτήτων απασχόλησης, υπηρεσιών και ικανοποιητικών

συγκοινωνιών και συνδέσεων με τα αστικά κέντρα.

Αγροτικός Χώρος

289


• Βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, τόσο του θαλάσσιου όσο και του

χερσαίου τμήματος της παράκτιας ζώνης, με ιδιαίτερη προσοχή στους

υδάτινους πόρους που συνήθως σπανίζουν, με σεβασμό στη χωρητικότητα

και αντοχή των οικοσυστημάτων και στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

• Βελτίωση του συντονισμού των δράσεων, που προωθούνται από τις

ενδιαφερόμενες αρχές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, τόσο στη

θάλασσα, με σχέδια διαχείρισης θαλάσσιων περιοχών όπου χρειάζεται, όσο

και στην ξηρά για τη διαχείριση των παράκτιων ζωνών, ώστε να

εξασφαλίζεται η αναγκαία συμβατότητα, συμπληρωματικότητα και συνέργεια

των αναπτυξιακών δραστηριοτήτων και να διατηρούνται και οι απαραίτητες

ζώνες ελεύθερης πρόσβασης και αναψυχής των πολιτών.

Οι πιο πάνω γενικές κατευθύνσεις, οι οποίες θα εξειδικευτούν σε Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. από

το ΥΠΕΧΩΔΕ, αφορούν αντίστοιχα:

• τον αγροτικό (πεδιάδα Άμφισσας, ελαιώνας) και τον ορεινό χώρο του Δήμου

Άμφισσας (Γκιώνα, Παρνασσός), που αποτελούν την περιαστική ενδοχώρα

της πόλης της Άμφισσας, είναι δε αναγκαίο να διαφυλαχθούν ως ζωτικός

χώρος παραγωγής και προστασίας – ανάδειξης φυσικού περιβάλλοντος,

καθώς και

• την παράκτια ζώνη του Δήμου, η οποία εκτείνεται σε μήκος ακτογραμμής

3.550 μ. στον Όρμο της Ιτέας (Ζώνη NATURA παραλιακής ζώνης από

Ναύπακτο έως Ιτέα), είναι δε κατά βάση περιορισμένη 14 και περιβάλλεται από

την παράκτια περιοχή της Ιτέας, εν τούτοις όμως συνιστά μια διέξοδο του

Δήμου προς τη θάλασσα, η οποία πρέπει να προστατευτεί και να αναδειχθεί.

Από το εγκεκριμένο Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. της Στερεάς Ελλάδας15, προκύπτουν ορισμένες

συμπληρωματικές και πλέον εξειδικευμένες εκτιμήσεις και κατευθύνσεις για την

περιοχή του Δήμου Άμφισσας, ειδικότερα δε οι εξής:

• Το δίκτυο των οικισμών Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί χαρακτηρίζεται ως

δευτερεύων διαπεριφερειακός πόλος ανάπτυξης και προβλέπεται να εξελιχθεί

σε αστική περιοχή με πληθυσμό άνω των 30.000 κατοίκων και ως

πολιτιστικό, μορφωτικό, τουριστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας, με επίκεντρο

14 Τμήμα της καταλαμβάνεται από εγκαταστάσεις αποθήκευσης και φορτοεκφόρτωσης βωξίτη15 Το οποίο έχει κάποιες ανάγκες προσαρμογής και επικαιροποίησης, μετά την ψήφιση του

Νόμου για το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α., ιδίως σε κάποια σημεία στα οποία ο Νόμος του Γενικού Πλαισίου

διαφοροποιεί τις κατευθύνσεις του.

290


το διεθνή πόλο των Δελφών, με εξειδίκευση στο στρατηγικό τομέα εξόρυξης

του βωξίτη και των παραπλεύρων επεκτάσεών του (σύζευξη με υπηρεσίες

αποκατάστασης τοπίων και έρευνα).

• Το δίκτυο Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, από άποψη ενδοπεριφερειακής

ιεράρχησης, κατατάσσεται σε επίπεδο Νομού ως 2ου επιπέδου, με

προγραμματικό πληθυσμό του Νομού της τάξης των 75.000 κατοίκων,

εξαρτώμενο από την ευρύτερη αστική περιοχή της Λαμίας16, και

ενδονομαρχιακά – τοπικά ως 3ου επιπέδου, με προγραμματικό πληθυσμό της

τάξης των 30.000 κατοίκων.

• Η Άμφισσα χαρακτηρίζεται ως Νομαρχιακό, Διοικητικό Κέντρο και Κέντρο

Εξυπηρετήσεων της χωρικής ενότητας Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, καθώς και

Κέντρο Εξυπηρετήσεων (Εμπορίου, Αναψυχής, Αστικού Τουρισμού και

Κοινωφελών Υπηρεσιών και Πολιτιστικών Υποδομών) αναλόγων των

διοικητικών της ρόλων και πληθυσμιακής δυναμικότητάς τους. Επίσης ως

Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας (στην πόλη λειτουργεί Τμήμα

του ΑΤΕΙ Λαμίας, το Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων). Η Ιτέα προσθέτει

στο δίκτυο το ρόλο του λιμενικού κόμβου και κέντρου παραθαλάσσιου

τουρισμού και οι Δελφοί αποτελούν κόμβο διεθνούς τουρισμού – πολιτισμού.

• Το δίκτυο Δελφοί – Δελφικό Τοπίο, Όσιος – Λουκάς – Μονή Προυσού

χαρακτηρίζεται ως διαπεριφειακής εμβέλειας χώρος πολιτιστικής και φυσικής

κληρονομιάς.

• Ο ελαιώνας της Άμφισσας χαρακτηρίζεται ως περιοχή πρώτης

προτεραιότητας για τη γεωργική παραγωγή και εντάσσεται στο βασικό

γεωργικό κορμό της περιφέρειας (Θήβα /Θηβαική Πεδιάδα, Λιβαδειά

/Κωπαίδα, Αμφίκλεια /Άνω Ρους Βοιωτικού Κηφισού, Λαμία /Σπερχειός,

Δομοκός /Ξυνιάδα – Θεσσαλιώτιδα, συμπεριλαμβάνοντας και τις ένθεν και

ένθεν δυναμικές γεωργικές περιοχές Ελαιώνας Άμφισσας – Ψαχνά), με

κατεύθυνση ενίσχυσης.

• Ο ορεινός όγκος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που ορίζεται νοητά από

τους πόλους Λαμία – Καρπενήσι – Άμφισσα είναι κυρίαρχος χώρος φυσικού

αποθέματος διεθνούς ακτινοβολίας και ενδιαφέροντος (πολυάριθμα

NATURA), με εξαιρετικά «απείραχτη φύση» και μακριά παράδοση και ιστορία 16 Διεθνής κόμβος μεταφορών /επικοινωνιών /διαμετακόμισης και εμπορικής προώθησης,

εξειδίκευση στον τομέα τουριστικών υπηρεσιών ιαματικού /καλλωπιστικού τουρισμού,

ιστορικού τουρισμού και οικοτουρισμού. Κέντρο εμπορίου, αναψυχής, αστικού τουρισμού,

κοινωφελών υπηρεσιών, πολιτιστικών υποδομών, έδρα του Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας

και Κέντρο Εκπαίδευσης, Έρευνας και Τεχνολογίας.

291


αειφορικής συνύπαρξης ανθρώπου-φύσης. Ο Χώρος προτείνεται να

αποτελέσει χώρο εναλλακτικής βιώσιμης διαχείρισης σε μακροεπίπεδο

(Ευρεία ενδοπεριφερειακή και διαπεριφερειακή συνεργασία). Η μεγάλη αξία

των ειδικά προστατευόμενων περιβαλλοντικών πόρων (Παρνασσός, Γκιώνα),

τμήμα των οποίων εντάσσεται στην περιοχή μελέτης, εκτιμάται ότι επιτρέπει

τη θετική αναπτυξιακή τους ένταξη υπέρ του περιφερειακού χώρου,

παράλληλα με την απαιτούμενη προστασία.

Οι χωροταξικές κατευθύνσεις του εγκεκριμένου Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας,

συγκροτούν μία αναβαθμισμένη αναπτυξιακή ταυτότητα για την περιοχή του Δήμου,

σε λογική συγκρότησης ενός τριπόλου συνεργασίας μεταξύ Άμφισσας, Δελφών και

Ιτέας, έτσι ώστε να αναπτυχθεί αστική δυναμική ανώτερου επιπέδου μέσα από την

ανάπτυξη συμπληρωματικών σχέσεων, που να αναδεικνύουν και να αξιοποιούν

αθροιστικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των τριών οικισμών και γενικότερα των

τριών Δήμων:



• σημαντική διεθνούς αξίας πολιτιστική κληρονομιά, παράκτιο μέτωπο,



• ορεινά τοπία διεθνούς αξίας, τουριστικοί – πολιτιστικοί διάδρομοι ευρύτερης

περιοχής,

• προοπτική σημαντικών μεταφορικών διαδρόμων διαπεριφερειακής και

εθνικής σημασίας.

• προοπτική παραπέρα ανάπτυξης αστικού τουρισμού και εναλλακτικών

μορφών σε σχέση με τον ορεινό χώρο.

Τέλος, από τα Σχέδια Κ.Υ.Α. Ε.Π.Χ.Σ.Α.Α. για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις

Α.Π.Ε. απορρέουν επίσης ορισμένες κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης για την

περιοχή του Δήμου Άμφισσας, οι οποίες εξειδικεύουν το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. και

συνοψίζονται και αξιολογούνται στη συνέχεια.

Ως προς τον Τουρισμό:

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται σε Τουριστικά Αναπτυσσόμενη Περιοχή,

ειδικότερα δε στην Περιοχή Β2.7: Ορεινοί όγκοι Όθρυος – Τυμφρηστού –

292


Καλιακούδας – Χελιδώνας - Παναιτωλικού - Ναυπακτίας - Βαρδουσίων – Γκιώνας -

Παρνασσού – Καλλίδρομου – Οίτης, η οποία θεωρείται ως περιοχή με περιθώρια

ανάπτυξης ήπιων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Οι τουριστικά αναπτυσσόμενες περιοχές εν γένει χαρακτηρίζονται κυρίως από:

• Συγκέντρωση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών φυσικού και πολιτισμικού

περιβάλλοντος

• Αξιόλογη κατά περίπτωση ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων.

• Δυνατότητα για περαιτέρω βιώσιμη αξιοποίηση των πόρων που ενδιαφέρουν

τον τουρισμό.

• Δυνατότητα διαφοροποίησης και εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος

καθώς και διάχυσης της ζήτησης.

• Ύπαρξη ή προγραμματιζόμενη ανάπτυξη αποδεκτού επιπέδου υποδομών

Οι κατευθύνσεις δόμησης που το Σχέδιο Κ.Υ.Α. παρέχει για την κατηγορία αυτή, σε

συνδυασμό με τις προβλέψεις του για τα ορεινά τμήματα και ειδικά για όσα

εντάσσονται σε ζώνες NATURA είναι οι εξής:

• Για όλες τις αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές, από το Σχέδιο Κ.Υ.Α. το

όριο αρτιότητας για τη δόμηση κύριων τουριστικών καταλυμάτων, εκτός

σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών, ορίζεται, με την επιφύλαξη όσων

ειδικότερα προβλέπονται για τον ορεινό χώρο, σε οκτώ (8) στρέμματα με

μέγιστη πυκνότητα 8 κλίνες /στρέμμα. Οι ρυθμίσεις αυτές δεν έχουν

εφαρμογή για τον εκσυγχρονισμό υφισταμένων, κατά την ημερομηνία

δημοσίευσης της Κ.Υ.Α., τουριστικών καταλυμάτων.

• Ειδικά για τους ορεινούς οικισμούς του ηπειρωτικού χώρου με πληθυσμό

κατά την τελευταία απογραφή μικρότερο των 500 κατοίκων που

χαρακτηρίζονται ως στάσιμοι, επιτρέπεται η δόμηση μικρού μεγέθους κύριων

τουριστικών καταλυμάτων σε ζώνη πλάτους 500 μέτρων από τα όρια τους με

τους παρακάτω όρους: αρτιότητα δύο (2) στρέμματα, συντελεστής δόμησης

0.3 για γήπεδα εμβαδού μέχρι 4 στρέμματα και 0.2 για το υπερβάλλον και

πυκνότητα κλινών ανά στρέμμα 15.

• Τέλος, για τα τμήματα του ορεινού χώρου τα οποία υπάγονται σε ζώνες

NATURA, μέχρι τον καθορισμό χρήσεων και δραστηριοτήτων στις περιοχές

αυτές επιτρέπεται η δημιουργία μόνο μικρών, σύμφωνα με την κείμενη

293


τουριστική νομοθεσία, τουριστικών καταλυμάτων στις εντός σχεδίου και εντός

ορίων οικισμών περιοχές, καθώς και σε μια ζώνη πλάτους 500 μέτρων από

τα όρια τους στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται σχετικός κορεσμός

(ποσοστό αδόμητων γηπέδων <40%).

Ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει για την ανάπτυξη σύνθετων και

ολοκληρωμένων αναπτύξεων τουριστικών υποδομών σταθερού

παραθερισμού με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προβλέπονται

σχετικά.

Σε κάθε περίπτωση κατά την αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων πρέπει

να δίδεται η δέουσα βαρύτητα στην οικολογική συνιστώσα.

Επίσης, στο Σχέδιο Κ.Υ.Α. παρέχονται κατευθύνσεις ανάπτυξης Αθλητικού

Τουρισμού στον ορεινό χώρο: ορειβασία, αναρρίχηση, κανόε-καγιάκ, rafting,

αιωροπτερισμός, αλεξίπτωτο πλαγιάς), ενίσχυση σωματείων και συλλόγων

αθλημάτων του ορεινού χώρου.

Στο πλαίσιο των παραπάνω προβλέψεων, το Σχέδιο Κ.Υ.Α. παρέχει κατευθύνσεις

ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με έμφαση στον ορεινό χώρο, οι

οποίες υλοποιούμενες στην περιοχή του Δήμου Άμφισσας και σε συνδυασμό με τους

πολιτιστικούς – τουριστικούς διαδρόμους με επίκεντρο τους Δελφούς, το

Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, την Αράχοβα, το παράκτιο μέτωπο της Ιτέας

και το Γαλαξίδι – προς Ερατεινή - Ναύπακτο, παρέχουν νέες δυνατότητες

συγκράτησης του τουριστικού ρεύματος στην περιοχή του Δήμου, καθώς επίσης

ενδυναμώνουν την προοπτική της πόλης της Άμφισσας, σε ενιαίο τρίπολο με την Ιτέα

και τους Δελφούς, να αναπτύξει υποδομές και υπηρεσίες αστικού τουρισμού.

Η υλοποίηση των κατευθύνσεων συναρτάται με τις ανάγκες προσαρμογής της Ζ.Ο.Ε.

του Δελφικού Τοπίου στην περιοχή του Δήμου, καθώς και με τα εναλλακτικά σενάρια

χωρικής ανάπτυξης και τα προγραμματικά μεγέθη, τα οποία περιλαμβάνονται στο

επόμενο Κεφάλαιο Α6 της Προκαταρκτικής Πρότασης.

Ως προς τη Βιομηχανία:

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας υπάγεται στις Περιο χές στήριξης της βιομηχανίας ,

δηλαδή, αναγνωρίζεται ως περιοχή με αναπτυγμένη βιομηχανική βάση

παραδοσιακού χαρακτήρα που υφίσταται πιέσεις και της οποίας η ευρύτερη ζώνη

υφίσταται πιέσεις και στη γεωργία. Επιπλέον η περιοχή του Δήμου χαρακτηρίζεται

ως σημαντικός πόλος εξόρυξης.

294


Η γενική κατεύθυνση πολιτικής από το Σχέδιο Κ.Υ.Α. για τη Βιομηχανία είναι η

στήριξη της ήπιας και σταδιακής προσαρμογής της και η αποφυγή παρεμβάσεων

που μπορεί να πυροδοτήσουν φαινόμενα γρήγορης αποβιομηχάνισης και

αποσταθεροποίησης της αγοράς εργασίας.

Ειδικότερα με:

• Ισχυρή ενίσχυση από τον αναπτυξιακό νόμο.

• Παροχή δυνατότητας διατήρησης και επανάχρησης αξιόλογων βιομηχανικών

κτηρίων, και αξιοποίηση μεγάλων πρώην βιομηχανικών χώρων για την

κάλυψη ελλείψεων κοινόχρηστων χώρων ή για τη χωροθέτηση άλλων

εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας.

• Προληπτικά και διορθωτικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος.

• Δράσεις για την απασχόληση οριζόντιου χαρακτήρα (ιδίως όταν υπάρχουν

πιέσεις και στη γεωργία) ή /και ειδικού χαρακτήρα (με στόχευση σε

κατηγορίες απασχολούμενων στη μεταποίηση με χαμηλή απασχολησιμότητα)

και−σε περίπτωση ραγδαίας επιδείνωσης−έκτακτου χαρακτήρα οι χωρικές

πολιτικές, ιδίως σε τοπικό / πολεοδομικό επίπεδο, πρέπει να εναρμονιστούν

με τις επιλογές αυτές, να αποφύγουν έντονες άμεσες παρεμβάσεις, και να

υιοθετήσουν σταδιακές προσεγγίσεις.

Σε σχέση με ειδικά καθεστώτα προστασίας, παρέχονται οι εξής κατευθύνσεις:

• Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας : Στην απαγόρευση εγκατάστασης

νέων βιομηχανικών μονάδων ή οργανωμένων υποδοχέων σε αγροτική γη

υψηλής παραγωγικότητας δεν περιλαμβάνονται οι υποδοχείς εξυγίανσης

υφιστάμενων άτυπων συγκεντρώσεων βιομηχανικών μονάδων.

• Περιοχές NATURA : Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ 2000 καθώς και στις

Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας της οδηγίας

79/409/ΕΟΚ η εγκατάστασή τους είναι δυνατή, σύμφωνα με τους όρους και

τις προϋποθέσεις που τίθενται από τα νομικά καθεστώτα προστασίας τους.

Ειδικά, ως προς την εξόρυξη παρέχονται κατευθύνσεις για ανάπτυξη:

• Δραστηριοτήτων πρωτογενούς επεξεργασίας ορυκτών /μεταλλευτικών

πρώτων υλών στις περιοχές εξόρυξης,

• Μονάδων μεταποίησης των ορυκτών πρώτων στις περιοχές εξόρυξης, και

• Μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με εξάρτηση από ορυκτές πρώτες ύλες.

295


• Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000, εκτός των οικοτόπων

κοινοτικής προτεραιότητας όπου απαγορεύεται η εγκατάσταση των ανωτέρω

βιομηχανικών μονάδων, είναι δυνατή η χωροθέτησή τους στο πλαίσιο των

προβλέψεων Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης.

• Ομοίως, είναι κατ’ αρχήν αποδεκτή η εγκατάσταση τέτοιων μονάδων σε δάση

ή δασικές εκτάσεις, στο πλαίσιο των διατάξεων της δασικής νομοθεσίας, όταν

δεν είναι τεχνικοοικονομικά πρόσφορη ή για άλλους λόγους εφικτή η

εγκατάστασή εκτός των περιοχών αυτών.

Το παραπάνω πλαίσιο για την ανάπτυξη και χωρική οργάνωση της βιομηχανίας στην

περιοχή του Δήμου, σε συνδυασμό και με τις αντίστοιχες χωροταξικές κατευθύνσεις

από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α. ειδικά για την εξόρυξη, αποτελεί κρίσιμο κατευθυντήριο πλαίσιο

που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την επεξεργασία των εναλλακτικών αναπτυξιακών

σεναρίων του κεφαλαίου Α6, δεδομένου ότι οι ορυκτοί παραγωγικοί πόροι στην

περιοχή μελέτης συνιστούν ζωτικό πεδίο της αναπτυξιακής φυσιογνωμίας της

περιοχής, το οποίο πρέπει να διατηρηθεί, λαμβάνοντας υπόψη το περιβαλλοντικά

ευαίσθητο φυσικό τοπίο και τις ανάγκες προστασίας του Δελφικού Τοπίου,

χαρακτηριστικά που καθιστούν λεπτή και δυσχερή την ισορροπία των χρήσεων στην

περιοχή μελέτης.

Ως προς τις Α.Π.Ε.

Η περιοχή του Δήμου Άμφισσας εμπίπτει στην κατηγορία των Περιοχών Αιολικής

Προτεραιότητας (ΠΑΠ 2) στην οποία, σύμφωνα με το Σχέδιο Κ.Υ.Α. για τις Α.Π.Ε., το

μέγιστο επιτρεπόμενο ποσοστό κάλυψης εδαφών από αιολικές εγκαταστάσεις δεν

μπορεί να υπερβαίνει το 8% της έκτασης του Δήμου (άλλως 1,05 τυπικές

ανεμογεννήτριες /1000 στρέμ.). Επιπλέον τηρούνται ειδικά κριτήρια ένταξης των

αιολικών εγκαταστάσεων στο τοπίο. Ως ζώνες αποκλεισμού για τη χωροθέτηση

εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης αιολικής ενέργειας, ορίζονται οι σημαντικές

προστατευόμενες περιοχές φυσικού, αρχαιολογικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Επίσης, όσον αφορά τη δυνατότητα χωροθέτησης μικρών υδροηλεκτρικών έργων

τίθενται ορισμένα κριτήρια τα οποία θέτουν περιορισμούς στην κατασκευή των

υδραυλικών έργων, ώστε να μην παραβλάπτουν το τοπίο, καθώς και των συνοδών

έργων.

296


Τέλος, ως περιοχές προτεραιότητας για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων

εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας (Φωτοβολταϊκά πεδία) θεωρούνται οι γυμνές

και άγονες περιοχές σε χαμηλό υψόμετρο, κατά προτίμηση αθέατες από

πολυσύχναστους χώρους, και με δυνατότητες διασύνδεσης με το Δίκτυο ή το

Σύστημα. Αντίστοιχα, ως ζώνες αποκλεισμού για τη χωροθέτηση εγκαταστάσεων

εκμετάλλευσης της ηλιακής ενέργειας, ορίζονται οι σημαντικές προστατευόμενες

περιοχές φυσικού, αρχαιολογικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος.

Το παραπάνω πλαίσιο για τις Α.Π.Ε. αποτελεί πεδίο κατευθύνσεων, οι οποίες είναι

επιθυμητό να ληφθούν υπόψη, τόσο κατά την επεξεργασία των εναλλακτικών

σεναρίων χωρικής ανάπτυξης στο κεφάλαιο Α6 της Προκαταρκτικής Πρότασης, με

σκοπό την ενθάρρυνση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή του

Δήμου, όσο και κατά τον καθορισμό των επιτρεπόμενων χρήσεων γης στο Β1 Στάδιο

της Β Φάσης της μελέτης Γ.Π.Σ.

297


ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΌΜΕΝΑ ΈΡΓΑ – ΧΩΡΙΚΈΣ ΕΠΙΠΤΏΣΕΙΣ

Τα βασικά εκτελούμενα έργα στην περιοχή μελέτης αφορούν στα ενταγμένα έργα του

Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΠΕΠ) Στερεάς Ελλάδας 1999-2006

στα ενταγμένα έργα στο Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ.

Στον Πίνακα που ακολουθεί περιλαμβάνονται τα έργα και προγράμματα που έχουν

ενταχθεί στο ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας και αφορούν άμεσα το Δήμο Άμφισσας,

ταξινομημένα σε ομοειδείς κατηγορίες, σύμφωνα με την κατάταξη του Υπουργείου

Οικονομίας – ΙΙΙ Κ.Π.Σ. – ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας, καθώς και ορισμένα έργα

γενικότερης εμβέλειας που αφορούν συνολικά την περιφέρεια.

Στο σχετικό Πίνακα περιλαμβάνεται και μια αδρομερής αξιολόγηση των έργων και

προγραμμάτων κατά περίπτωση.

Ορισμένα γενικότερα συμπεράσματα που απορρέουν από τα προγραμματιζόμενα –

εκτελούμενα – ολοκληρωθέντα έργα και παρεμβάσεις κατά περίπτωση, αναφορικά

με τις χωρικές επιπτώσεις των έργων αυτών στη φυσιογνωμία και την προοπτική

χωρικής ανάπτυξης του Δήμου Άμφισσας είναι τα εξής:

Π.Ε.Π. Θεσσαλίας – Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ – Τεχνικό Πρόγραμμα Δήμου Άμφισσας

• Προωθούνται σημαντικές υποδομές που ενδυναμώνουν τις προσβάσεις και

την προσιτότητα του Δήμου και ιδίως της πόλης της Άμφισσας σε

ενδονομαρχιακή κλίμακα, σε σχέση με τον ορεινό χώρο, το παραλιακό

μέτωπο και προς τον Παρνασσό.

• Αποδίδεται προτεραιότητα σε κοινωνικές – πολιτιστικές υποδομές τοπικής

κυρίως κλίμακας που ενισχύουν την κοινωνική συνοχή και την ποιότητα ζωής.

• Δίδεται σχετικά περιορισμένο βάρος σε αναπλάσεις και τοπικές

ολοκληρωμένες παρεμβάσεις οι οποίες, παρ’ όλα αυτά, είναι ιδιαίτερα

αναγκαίες για την εξυγίανση και ανασυγκρότηση του αστικού ιστού και ιδίως

της πόλης της Άμφισσας.

• Δίδεται σχετικά περιορισμένο βάρος σε υπερτοπικού χαρακτήρα

επιχειρησιακές υποδομές που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως

298


προωθητικές δυνάμεις για την ενίσχυση της έδρας του Νομού, με αιχμή την

προώθηση ολοκληρωμένων αστικών πολιτικών.

299


ΕΝΤΑΓΜΕΝΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα: Π.Ε.Π. ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣΣτοιχεία καταχωρισμένα στο ΟΠΣ μέχρι 8/1/2008

Αναπτυξιακές – Χωρικές Επιπτώσεις

Ποσά σε ευρώ

ΕΡΓΟΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ-ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ

ΕΡΓΑ ΟΔΟΠΟΙΪΑΣ

Ε.Ο Άμφισσας - Αγίας Ευθυμίας

Αναβάθμιση της προσπελασιμότητας της Άμφισσας προς το παραλιακό άξονα τουρισμού – πολιτισμού – αναψυχής προς Ερατινή – Ναύπακτο, καθώς και της ενδοδημοτικής μεταφορικής επικοινωνίας.

3.148.832,01

Κατασκευή Ε.Ο Άμφισσας - Λιδορικίου (από Αγία Ευθυμία έως διασταύρωση νέων φυλακών)

Αναβάθμιση ενδονομαρχιακής μεταφορικής επικοινωνίας και ενίσχυση ορεινών περιοχών, με κέντρο την Άμφισσα

12.367.555,00

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΟΙΚΙΣΜΟ ΒΙΝΙΑΝΗΣ ΤΟΥ Δ.Δ. ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ ΤΗΣ ΡΕΚΑΣ

Αναβάθμιση ορεινών περιοχών και προβολή – ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος

1.108.223,74

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΡΟΜΟΥ ΠΡΟΣ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΠΡΟΣΗΛΙΟΥ

Αναβάθμιση ορεινών περιοχών και προβολή – ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομιάς

206.120,14

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΔΡΟΜΟΥ ΑΠΌ Δ.Δ. ΑΓ. ΕΥΘΥΜΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΤΡΥΠΗΣ ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ

Αναβάθμιση αγροτικού χώρου, ενδοδημοτική χωρική συνοχή 200.000,00

ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣΙΔΡΥΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΣΣΑ

Βελτίωση κοινωνικού εξοπλισμού – κοινωνική συνοχή, ποιότητα ζωής 1.256.440,00

ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 77.800,00

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΜΙΑΣ, Ν. Α.ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ, ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ, Ν.Α.ΦΩΚΙΔΑΣ,ΔΗΜΟΥ ΤΑΜΥΝΕΩΝ, Ν.Α.ΕΥΒΟΙΑΣ,ΚΑΙ ΔΗΜΟΥ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ Ν.Α. ΒΟΙΩΤΙΑΣ

1.064.146,33

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ - ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 1.415.000,00

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΙΝΙΑΝΗΣ 74.107,53

ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΣΣΑ

Ενίσχυση ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 1.074.323,00

ΕΡΓΑ ΥΔΡΕΥΣΕΩΝΥΔΡΕΥΣΗ Δ.Δ. ΕΛΑΙΩΝΑ Αναβάθμιση υποδομών, βελτίωση

περιβαλλοντικών συνθηκών360.562,38

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟΥ Δ.Δ. ΔΡΟΣΟΧΩΡΙΟΥ 55.465,73ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Δ.Δ. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 900.000,00

ΥΔΡΕΥΣΗ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 342.737,41

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΛΑΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΣΕ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Δημιουργία υπερτοπικής πολιτιστικής υποδομής που αναδεικνύει την αστική δυναμική της Άμφισσας, προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς

890.000,00

ΑΝΑΠΛΑΣΗ -ΑΝΑΔΕΙΞΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΜΝΗΜΕΙΩΝΣΤΕΡΕΩΣΗ - ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προβολή – ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς 600.000,00

ΑΝΑΠΛΑΣΗ - ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

300


Ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπλασης Δ. Δ. Δροσοχωρίου Ενίσχυση αγροτικού – ορεινού χώρου, χωρική συνοχή 167.500,00

ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Αναβάθμιση αστικού ιστού και κοινοχρήστων χώρων, επανάχρηση κτηριακού αποθέματος, ενίσχυση δημόσιου χώρου

972.000,00

ΜΕΛΕΤΕΣ - ΕΡΓΑΛΕΙΑ - ΕΡΕΥΝΕΣΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΡΥΜΟΤΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Προώθηση γενικού πολεοδομικού

σχεδιασμού και σχεδιασμού εφαρμογής

240.000,00ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ - ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ (ΓΠΣ) 180.000,00

ΔΙΚΤΥΩΣΗΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΦΩΚΙΚΗΣ Α.Ε. ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ"

Δικτύωση του Σχεδίου ανάπλασης εμπορικού κέντρου της πόλης της Άμφισσας

43.830,00

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΝΟΠΑΤΙΩΝ ΣΤΟ ΔΑΣΙΚΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΠΑΡΝΑΣΣΣΟΥ, ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ

Αναβάθμιση ορεινού χώρου, προβολή και ανάδειξη φυσικού περιβάλλοντος, ενδυνάμωση οικο-τουρισμού

168.444,50

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ - ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ -ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προβολή – δημοσιοποίηση Σχεδίου αναζωογόνησης εμπορικού κέντρου Άμφισσας 38.673,75

ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΟΜΑΔΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ "ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ"

Ενίσχυση Α.Μ.Ε.Α., κοινωνική συνοχή

12.000,00

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΠΑΑΧ ΠΑΡΑΠΑΡΝΑΣΣΙΩΝ ΔΗΜΩΝ


ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΕΞΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΝΟΜΟΥ ΦΩΚΙΔΑΣ ΣΕ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΚΤΟΣ ΟΠΑΑΧ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ


ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ - ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ

Αναβάθμιση ανθρώπινου δυναμικού 412.290,00

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ - ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ -ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΔΡΑΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΝΗΣΗ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Εξειδικευμένη υποστήριξη του Σχεδίου με τεχνογνωσία 201.260,00

ΔΟΜΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ (Δ.Ε.Π.Α.Δ.Α.) ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Υποστήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 153.751,44

ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Δ.Ε.Π.Α.Δ.Α.ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΑΔΑΣ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Υποστήριξη ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, κοινωνική συνοχή 73.970,00ΥΠ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προαγωγή της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης, ενίσχυση της διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο

23.400,00

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προαγωγή της κοινωνίας της πληροφορίας και της γνώσης, ενίσχυση της διακυβέρνησης σε τοπικό επίπεδο, αναβάθμιση του συστήματος παροχής υπηρεσιών προς τον πολίτη

52.500,00

Πρόγραμμα ΠΑΝΦΩΚΙΣ προς ένταξη στο 4ο Κ.Π.Σ.

301


ΕΡΓΟΑναπτυξιακές – Χωρικές

Επιπτώσεις

Ποσά σε ευρώΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙ-ΣΜΟΣ ΕΡΓΟΥ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΟΔΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Παράκαμψη του οικισμού της Άμφισσας, μετατροπή του ακτινωτού οδικού δικτύου σε δακτυλιακό, αποσυμφόρηση από υπερτοπική κυκλοφορία του κέντρου της πόλης, αναβάθμιση αστικού ιστού

405.000,00

ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ – ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ

Διασύνδεση Άμφισσας με ένα διεθνούς σημασίας τουριστικό προορισμό, υποστήριξη ενδοπεριφερειακών τουριστικών κυκλωμάτων, διαμόρφωση δυνατοτήτων ενδυνάμωσης του αστικού τουρισμού και της παροχής υπηρεσιών προς αυτόν

14.350.000,00

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑΣ ΣΤΟΝ ΕΛΑΙΩΝΑ ΤΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ Αναβάθμιση υποδομών αγροτικού χώρου 1.500.000,00

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ, ΑΠΟ 51Ο ΧΛΜ ΕΩΣ ΒΡΥΖΕΣ Αναβάθμιση υποδομών 3.960.000,00

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ – ΑΝΑΔΕΙΞΗ – ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΠΛΑΣΗΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ ΑΠΟ ΛΑΜΙΑ Αναβάθμιση – ανάπλαση εισόδων πόλης και περιαστικού περιβάλλοντος 180.000,00

ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ Ν. ΦΩΚΙΔΑΣ /Α ΦΑΣΗ /ΔΡΟΣΟΧΩΡΙ Προώθηση πολεοδομικού σχεδιασμού 125.000,00

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΕΡΓΑ Σ.Δ.Ι.Τ.

ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΔΙΤ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΓΣΔΙΤ ΓΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

Προώθηση ειδικών τουριστικών υποδομών, ενδυνάμωση αστικού τουρισμού, ισχυροποίηση της αστικής δυναμικής της Άμφισσας

50.000,00

302


ΤΕΧΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ 2008

303


304


305

ΜΕΛΈΤΗ ΓΕΝΙΚΟΎ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΎ ΣΧΕΔΊΟΥ (Γ.Π.Σ.) ΔΉΜΟΥ ΆΜΦΙΣΣΑΣ Ν. ΦΩΚΊΔΟΣ, Α ΦΆΣΗ

5.1.2 Αξιολόγηση ενδογενών αναπτυξιακών δυνατοτήτων

Είναι απαραίτητο – πέραν των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Δήμου Άμφισσας σε

άμεση σχέση με το ευρύτερο χωροταξικό πλαίσιο και τις σημαντικές προοπτικές που

διανοίγονται – να υπάρξει ένταση της αναπτυξιακής προσπάθειας με κινητήριο μοχλό

το νέο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο και τις χρηματοδοτήσεις του 4ου Κ.Π.Σ. 2007 –

2013, με στόχο την άρση των βασικών προβλημάτων που σήμερα χαρακτηρίζουν το

Δήμο και αντίστοιχα την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρονται στο

επίπεδο του ενδογενούς δυναμικού, με έμφαση:

• Στην υποστήριξη μιας νέας αστικής δυναμικής της πόλης της Άμφισσας και

της μετατροπής της σε μεσαίο αστικό κέντρο της χώρας στο πλαίσιο του

τρίπολου συνεργασίας και συμπληρωματικών δράσεων Άμφισσα – Ιτέα –

Δελφοί, αλλά και με την προοπτική της ενδεχόμενης συνένωσης του Δ.

Άμφισσας, στο πλαίσιο της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης, με τους

ανωτέρω δύο Δήμους και τους Δήμους Γαλαξιδίου και Δεσφίνας.

• Στον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, που

συγκροτούν βασικούς παραγωγικούς πόρους της περιοχής μελέτης, καθώς

και στη διατήρηση της εξειδίκευσης της περιοχής στην εξόρυξη και τη

μεταλλευτική βιομηχανική δραστηριότητα,

• Στην επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας και σε άλλους τομείς,

ιδιαίτερα δε στον τριτογενή τομέα: αναπτυξιακές – επιχειρηματικές υποδομές

στα πεδία της γνώσης και της καινοτομίας, αστικός τουρισμός, τουρισμός

εναλλακτικών μορφών, πολιτισμός, αναψυχή.

Τα κύρια αναπτυξιακά προβλήματα του Δήμου Άμφισσας σήμερα είναι:

• Η διαρκής φθίνουσα δημογραφική πορεία του Δήμου από το 1971 έως

σήμερα, μετά από μια πρώτη περίοδο αστικοποίησης 1961 – 1971, σε

αντίθεση με το Νομό Φωκίδας, ο οποίος, μετά από μια πρώτη δεκαετία

δημογραφικού μαρασμού μεταξύ των ετών 1961-1971, κατά την οποία η

Άμφισσα εκδήλωσε φαινόμενο αστικοποίησης, τις επόμενες τρεις δεκαετίες

έως και σήμερα χαρακτηρίζεται από στασιμότητα με δείγματα δημογραφικής

ανάκαμψης.

Η φθίνουσα δημογραφική πορεία του Δήμου συνδέεται και με τις τάσεις

στροφής του πληθυσμού προς το παράκτιο μέτωπο (Ιτέα, κ.λ.π.), λόγω της

ανάπτυξης του τουρισμού και της παραθεριστικής κατοικίας, σε συνδυασμό με

τις ανεπάρκειες του ενδογενούς παραγωγικού δυναμικού και την έλλειψη

αναπτυξιακών υποδομών, ώστε τα διερχόμενα τουριστικά ρεύματα


(Παρνασσός, Αράχοβα, Δελφοί προς Ιτέα, Γαλαξίδι, Ναύπακτο) να

συγκρατούνται στο εσωτερικό της περιοχής μελέτης. Σημειώνεται, ωστόσο ότι

η συγκράτηση των δημογραφικών μεγεθών στο διάστημα της τελευταίας

δεκαετίας η οποία διαπιστώνεται στους οικισμούς Άγιο Γεώργιο, Άγιο

Κων/ντίνο και Σερνικάκιο νοτιοανατολικά της πόλης της Άμφισσας σε

γραμμική διάταξη, υποδηλώνει τάσεις προαστικοποίησης των οικισμών

αυτών, χαρακτηριστικό που θεμελιώνει ευμενέστερη αστική δυναμική του

αστικού πυρήνα της πόλης.

• Η γήρανση του πληθυσμού, χαρακτηριστικό και του εθνικού χώρου στο

σύνολό του, με μείωση του δείκτη γεννησιμότητας17 (άτομα ανά νοικοκυριό),

καθώς και η διαπίστωση αστάθειας των οικογενειακών δεσμών με αύξηση του

ποσοστού διαζευγμένων και των μονογονεϊκών οικογενειών, χαρακτηριστικό

άμβλυνσης της κοινωνικής συνοχής, σε συνδυασμό με τα προβλήματα που

υπάρχουν στις ευαίσθητες ομάδες, κυρίως δε στην τρίτη ηλικία. Σημειώνεται

βέβαια ότι υπάρχουν τάσεις βελτίωσης του μορφωτικού επιπέδου.

• Η αύξηση της ανεργίας και μάλιστα εντονότερα στις νέες και τις παραγωγικές

ηλικίες, που συνδέεται με τα προβλήματα κρίσης του δευτερογενή τομέα

(μεταποίηση – εξόρυξη), ο οποίος εμφάνισε σοβαρή πτώση της απασχόλησης

στο διάστημα της δεκαετίας 1991-2001.

• Ο περιορισμένος βαθμός εκσυγχρονισμού του πρωτογενή και δευτερογενή

τομέα, λόγω των διαρθρωτικών προβλημάτων που παρατηρούνται στη

γεωργία – κτηνοτροφία και τις δυσχέρειες προσαρμογής στην Κοινή Αγροτική

Πολιτική, καθώς και της κρίσης που διέρχεται ο βιομηχανικός – εξορυκτικός

τομέας στην περιοχή μελέτης και γενικότερα:

o ανεπάρκειες εμπλουτισμού των εισοδημάτων των παραγωγών με

συμπληρωματικές δραστηριότητες αγροτουρισμού /πολυαπασχόληση

στην ύπαιθρο,

o έλλειψη επαρκούς καθετοποίησης και αδυναμίες στροφής προς τις

ολοκληρωμένες και βιολογικές καλλιέργειες και τη βιολογική

κτηνοτροφία, αδυναμίες προσαρμογής προς τους κανόνες του

ανταγωνισμού και προώθησης επώνυμων τοπικών προϊόντων

ποιότητας,

o έλλειψη οργανωμένων και πολεοδομημένων ζωνών βιομηχανίας και

χονδρεμπορίου, και καθυστέρηση έναρξης λειτουργίας του ΒΙΟΠΑ.

17 Παρ’ ότι στο Δήμο Άμφισσας ο δείκτης αυτός παραμένει ανώτερος του Νομού Φωκίδας, λόγω του αστικού χαρακτήρα της περιοχής

307


• Οι σοβαρές ανεπάρκειες του τριτογενή τομέα με επίκεντρο στην έλλειψη

σύγχρονων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις και στην έλλειψη τουριστικών

υποδομών και ειδικών τουριστικών υποδομών, ειδικότερα δε:

o περιορισμένος βαθμός ανάπτυξης και παροχής υπηρεσιών

υποστήριξης και τεχνογνωσίας προς τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού

τομέα, ανάλογων της σημασίας της πόλης της Άμφισσας, ως

νομαρχιακού διοικητικού κέντρου,

o περιορισμένος βαθμός εξειδίκευσης, εξωστρέφειας και δικτύωσης των

επιχειρήσεων σε επίπεδο περιφέρειας και χώρας, γεγονός που

συρρικνώνει τις δυνατότητες μεγέθυνσης της ανταγωνιστικότητας της

πόλης στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων για την ανάπτυξη

αστικών πολιτικών χωρικής ανάπτυξης.

o μηδαμινή υποδομή σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, με αποτέλεσμα ο

αστικός τουρισμός στην πόλη της Άμφισσας να βρίσκεται σε

εμβρυώδη κατάσταση, τόσο από άποψη υποδομών, όσο και από

άποψη παροχής υπηρεσιών,

o αναξιοποίητο πολιτιστικό και φυσικό απόθεμα, τόσο της πόλης της

Άμφισσας, όσο και της ορεινής – ημιορεινής ενδοχώρας του Δήμου, με

αποτέλεσμα να φθίνουν δημογραφικά και αναπτυξιακά οι ορεινοί ιδίως

οικισμοί του Δήμου, οι δε υπάρχοντες φυσικοί (προστατευόμενες

περιοχές διεθνούς αξίας φυσικού περιβάλλοντος των ορεινών όγκων

της Γκιώνας και του Παρνασσού) και πολιτιστικοί πόροι (Κάστρο

Ωριάς – Αρχαία Ακρόπολη, Λυκότρυπα, παραδοσιακή συνοικία της

Χάρμαινας - Ταμπάκικα18, βυζαντινοί ναοί, τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική,

αρχαιολογικός χώρος προστασίας του τείχους και των λειψάνων της

αρχαίας πόλης των Λοκρών Mυωνίας /Eσπερία Λοκρίδα, στην

περιοχή του οποίου έχει δομηθεί ο σύγχρονος οικισμός της Αγίας

Ευθυμίας, κ.ά.) να παραμένουν ανεπαρκώς προστατευμένοι,

ασύνδετοι και σε συνθήκες μεγάλων ελλείψεων από άποψη

αναπλάσεων και λοιπών έργων ανάδειξης και προβολής.

• Οι υπάρχουσες σήμερα ελλείψεις και ανεπάρκειες υποδομών και δικτύων

κοινής ωφέλειας και προστασίας περιβάλλοντος, ειδικότερα δε:

o οδικών υποδομών με εθνικό – διαπεριφερειακό χαρακτήρα , κυρίως

προς Δυτική Ελλάδα, αλλά και Βόρεια, οι οποίες αναμένεται να

καλυφθούν στο πλαίσιο των δύο σημαντικών εθνικών –

18 Χωρίς να έχει μέχρι σήμερα κηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός στην πόλη της Άμφισσας

308


διαπεριφερειακών οδικών αξόνων: Διαγώνιος Άξονας Λαμία –

Άμφισσα – Ναύπακτος – Αντίρριο – Ρίο – Πάτρα και Λαμία –

Καρπενήσι – Αγρίνιο, συνδέσεις με Δυτικό Άξονα /Ιόνια Οδός, καθώς

και της προώθησης του οδικού άξονα: Θήβα – Λιβαδειά – Αράχοβα –

Δελφοί, ο οποίος θα αναβαθμίσει τη σύνδεση της Άμφισσας με την

Αράχοβα και το Χιονοδρομικό Κέντρου του Παρνασσού, αλλά και με

τη Βοιωτία και την Αττική.

o οδικού δικτύου σε διανομαρχιακό και ενδονομαρχιακό επίπεδο (π.χ.

οδική σύνδεση Χιονοδρομικού Κέντρου Παρνασσού - Άμφισσας και

Άμφισσας - Λιδορικίου), καθώς και στο εσωτερικό του Δήμου, όπως η

ελλιπής διασύνδεση του ορεινού οικιστικού δικτύου στις υπώρειες των

ορεινών όγκων,

o οι ανεπάρκειες στο σύστημα μαζικών μεταφορών με αυξημένη χρήση

του Ι.Χ. και των αγροτικών μηχανημάτων, κυρίως στις συνδέσεις του

οικιστικού πυρήνα της Άμφισσας με τα περιφερειακά Δημοτικά

Διαμερίσματα, η έλλειψη μικρών λεωφορείων που να συνδέουν με

τακτικά δρομολόγια την πόλη της Άμφισσας με τους μικρούς

προαστιακούς οικισμούς (Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κων/ντίνος,

Σερνικάκι) οι οποίοι φαίνεται να συγκρατούν τα δημογραφικά τους

μεγέθη, αλλά και τις γειτονιές στο εσωτερικό της πόλης, η παλαιότητα

του στόλου οχημάτων, η περιορισμένη χωρητικότητα –

λειτουργικότητα του Σταθμού του ΚΤΕΛ, κ.λ.π.

o Η έλλειψη Χ.Υ.Τ.Α. και σταθμών μεταφόρτωσης, εξυπηρέτησης του

συνόλου των αναγκών του Νομού, έλλειψη που συνιστά ένα από τα

σημαντικότερα προβλήματα του Δήμου, οι ανάγκες επέκτασης του

δικτύου ύδρευσης στις περιοχές επεκτάσεων του οικισμού της

Άμφισσας.

• Η στενότητα οικιστικής γης της πόλης της Άμφισσας, δεδομένου και του

θεσμικού φραγμού της Ζ.Ο.Ε. Δελφικού Τοπίου (Π.Δ. ΦΕΚ 417/Δ/3-9-85), με

τάσεις εκτός σχεδίου δόμησης, καθώς και η έλλειψη πολεοδομημένων ζωνών

παραγωγικών δραστηριοτήτων (πλην του ΒΙΟΠΑ), κυρίως δε η έλλειψη

οργανωμένης ζώνης Τουρισμού – Αναψυχής, προκειμένου να ενθαρρυνθεί ο

αστικός τουρισμός και οι ειδικές τουριστικές υποδομές στην περιοχή, σε

διασύνδεση με τα τουριστικά κυκλώματα προς τον ορεινό χώρο (Χιονοδρομικό

κέντρο Παρνασσού – Αράχοβα, παράκτιο μέτωπο Ιτέας προς Γαλαξίδι,

Ερατεινή και Ναύπακτο).

309


5.1.3. ΓΕΝΙΚΈΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΈΣ ΤΟΥ Ο.Τ.Α., ΒΑΣΙΚΆ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΆ ΜΕΓΈΘΗ

Αντίστοιχα, τα κύρια πλεονεκτήματα – αναπτυξιακές δυνατότητες του Δήμου

Άμφισσας, σε συνδυασμό με τις ενδογενείς δυνατότητες του παραγωγικού

δυναμικού, είναι:

• Η κεντροβαρική θέση της περιοχής του Δήμου σε σχέση με τους νέους

εθνικούς – διαπεριφερειακούς άξονες ανάπτυξης που την καθιστούν

επίκεντρο συνδέσεων προς Δυτική και Βόρεια Ελλάδα, στο πλαίσιο των νέων

οδικών αξόνων που έχουν προγραμματιστεί,

• Η προοπτική ένταξης σε ευρύτερα τουριστικά – πολιτιστικά κυκλώματα σε

σχέση με τον Παρνασσό, Αράχοβα, Δελφούς, παράκτιο μέτωπο Ιτέας προς

Γαλαξίδι, Ερατεινή και Ναύπακτο, εφόσον ληφθούν σημαντικά μέτρα και

παρεμβάσεις ανάδειξης και προβολής του φυσικού πλούτου του ορεινού

χώρου και των αρχαιολογικών χώρων και της πολιτιστικής – αρχιτεκτονικής

κληρονομιάς της Άμφισσας και γενικότερα του Δήμου, με σκοπό τη

συγκράτηση των τουριστών – επισκεπτών στην περιοχή του Δήμου, καθώς

και την ανάπτυξη του αστικού τουρισμού στην πόλη της Άμφισσας και του

ορεινού – θρησκευτικού, οικολογικού, περιηγητικού τουρισμού στον ορεινό –

ημιορεινό χώρο, καθώς και του αγροτουρισμού, με προώθηση και

ενθάρρυνση των κατάλληλων αναπτυξιακών υποδομών και υπηρεσιών,

• Η δυνατότητα εκσυγχρονισμού και αναδιάρθρωσης της γεωργίας –

κτηνοτροφίας, με το δεδομένο ότι ο Δήμος διαθέτει σημαντικό απόθεμα

εύφορης γεωργικής γης, οργανικού τμήματος του γεωργικού κορμού της

περιφέρειας (Θήβα /Θηβαϊκή Πεδιάδα, Λιβαδειά /Κωπαΐδα, Αμφίκλεια /Άνω

Ρους Βοιωτικού Κηφισού, Λαμία /Σπερχειός, Δομοκός /Ξυνιάδα –

Θεσσαλιώτιδα, συμπεριλαμβάνοντας τις ένθεν και ένθεν δυναμικές γεωργικές

περιοχές Ελαιώνας Άμφισσας – Ψαχνά. Γεωργικής γης η οποία παρέχει τη

δυνατότητα επέκτασης της παραγωγής σε βιολογικές καλλιέργειες και

βιολογική κτηνοτροφία, αλλά και μεταποίησης των γεωργικών –

κτηνοτροφικών προϊόντων,

• Η δυνατότητα διατήρησης και αναβάθμισης της εξορυκτικής δραστηριότητας

του βωξίτη, ως εθνικής σημασίας πλουτοπαραγωγικού πόρου, λαμβάνοντας

310


παράλληλα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και αποκατάστασης του

φυσικού τοπίου και των οικοσυστημάτων,

• Η προοπτική ανάπτυξης μεγαλύτερης αστικής δυναμικής της πόλης της

Άμφισσας, οικιστικού κέντρου 5ου επιπέδου σε εθνική κλίμακα θεώρησης και

ως οικιστικού κέντρου 2ου επιπέδου σε περιφερειακή κλίμακα, στο πλαίσιο

των ευρωπαϊκών αστικών πολιτικών, με ανάπτυξη συμπληρωματικών

δράσεων, αφενός σε ενδοπεριφερειακή κλίμακα με τη Λαμία και το Καρπενήσι

και αφετέρου σε ενδονομαρχιακή με την Ιτέα και τους Δελφούς

(προγραμματικά μεγέθη σε επίπεδο Νομού 75.000 κάτοικοι, και σε επίπεδο

οικιστικής υποενότητας Άμφισσας – Ιτέας – Δελφών 30.000 κάτοικοι).

• Ειδικότερα, οι δυνατότητες συνεργασιακών – συμπληρωματικών ρόλων της

πόλης της Άμφισσας και του λοιπού οικιστικού δικτύου του Δήμου, με άλλα

αστικά κέντρα του Νομού και της Περιφέρειας, είναι οι εξής:

o Άμφισσα – Λαμία : Περιορισμός των σχέσεων εξάρτησης και ενίσχυση

των σχέσεων αλληλεξάρτησης με την έδρα της Περιφέρειας, το αστικό

κέντρο 1ου επιπέδου σε περιφερειακό επίπεδο της Λαμίας

(αναβάθμιση οδικών μεταφορών, επιχειρηματικών σχέσεων,

ερευνητικού έργου και δικτύωσης πανεπιστημιακών και ανωτέρων

σχολών, εμπορικών ανταλλαγών, ανταλλαγών τεχνογνωσίας,

πολιτιστική συνεργασία, κ.λ.π.)

o Άμφισσα – Καρπενήσι : Ενδυνάμωση των σχέσεων και οικονομικών

ροών με το Καρπενήσι, οικιστικό κέντρο 2ου επιπέδου, σε

συνεργαζόμενο δίπολο, από κοινού και με τη Λαμία, με ακτινοβολία

στη Δυτική Ζώνη ανάπτυξης της Στερεάς Ελλάδας (αναβάθμιση

οδικής επικοινωνίας, ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

υποστήριξης της αγροτικής παραγωγής, ανάπτυξη τουριστικών

δραστηριοτήτων και ανταλλαγών, ανάπτυξη δικτύωσης εμπορικών

ανταλλαγών και υπηρεσιών, πολιτιστική συνεργασία, κ.λ.π.).

o Άμφισσα, οικιστικό κέντρο 2 ου επιπέδου σε επίπεδο Νομού: Ανάπτυξη

σχέσεων αλληλεξάρτησης με όλο το οικιστικό δίκτυο του Νομού

Φωκίδας (διοικητικές υπηρεσίες προς δημόσιο και ιδιωτικό τομέα,

παροχή υπηρεσιών υγείας, ανώτερης εκπαίδευσης, πολιτιστική

συνεργασία).

o Άμφισσα, οικιστικό κέντρο 3 ου επιπέδου, Ανάπτυξη σχέσεων

αλληλεξάρτησης με τους Δελφούς και την Ιτέα σε λογική τριπόλου

συνεργασίας (κοινές αστικές δράσεις, τουριστικές δραστηριότητες,

311


πολιτιστική συνεργασία, αναψυχή, παραθεριστική κατοικία, εμπορικές

ανταλλαγές).

Επισημαίνεται επίσης η δυνατότητα ενεργοποίησης και δικτύωσης στην κατεύθυνση

εξωστρεφούς διακρατικής και διαπεριφερειακής σημασίας, με βάση τα νέα

προγραμματικά πλαίσια και τις χρηματοδοτήσεις που τίθενται κατά τη φάση του Δ

Κ.Π.Σ. 2007-2013.

312


5.2 Αξιολόγηση χωροταξικών δεδομένων

Α.5.2.1. Αξιολόγηση δεδομένων χωροταξικής – οικιστικής ανάπτυξης – ζήτηση και

προσφορά Α και Β Κατοικίας

ΓΕΝΙΚΆ

Το ορεινό – ημιορεινό και πεδινό φυσικό ανάγλυφο της περιοχής του

Καποδιστριακού Ο.Τ.Α. Άμφισσας, οι υδάτινοι πόροι των ποταμών και ρεμάτων που

τη διασχίζουν, το παραλιακό μέτωπο προς τον Όρμο της Ιτέας /Κορινθιακό Κόλπο,

τα πλούσια κοιτάσματα βωξίτη που διασπείρονται στην έκτασή της και η εγγύτητα της

περιοχής με την Ιτέα, τους Δελφούς, τη Λαμία, τη Λιβαδειά, τη Θήβα και τη

μητροπολιτική περιφέρεια της Αττικής, έχουν συντελέσει καθοριστικά στη χωροταξική

διάρθρωση και την οικιστική δομή του φυσικο-λειτουργικού της χώρου, ως περιοχής

με εξειδίκευση στα γεωργικά - κτηνοτροφικά προϊόντα και την εξόρυξη, αλλά και ως

οικιστικού συμπλέγματος με επίκεντρο την πόλη της Άμφισσας και τους λοιπούς

μικρούς οικισμούς.

Ειδικότερα, η χωροταξική – οικιστική διάρθρωση και ανάπτυξη του Δήμου Άμφισσας

στοιχειοθετείται στη βάση των παρακάτω δομικών χαρακτηριστικών:

• Η πόλη της Άμφισσας η οποία έχει αναπτυχθεί κεντροβαρικά στην έκταση του

Δήμου στην πεδιάδα της Άμφισσας /ελαιώνα, παρά το χείμαρρο Γατοπνίχτη

και τις εθνικές οδούς προς Λαμία και προς Ιτέα – Δελφούς, σε πεδινό –

λοφώδες ανάγλυφο, πεδιάδα Άμφισσας /ελαιώνας,

• Το υπόλοιπο αγροτικό οικιστικό δίκτυο των μικρών κάτω των 2.000 κατοίκων

οικισμών της περιοχής μελέτης, το οποίο συγκροτείται από επιμέρους

οικιστικές ενότητες με ομοιογενή χαρακτηριστικά:

o Κεντρική πεδινή οικιστική ενότητα, με τους οικισμούς Αγίου Γεωργίου,

Αγίου Κωνσταντίνου και Σερνικακίου, παρά την εθνική οδό Άμφισσας –

Ιτέας – Δελφών και το χείμαρρο Γατοπνίχτη, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια

λειτουργούν ως προαστιακοί οικιστικοί υποδοχείς της Άμφισσας, σε μικρή

απόσταση από αυτήν και παράλληλα εγγύς του παραλιακού μετώπου και

της Ιτέας,

313


o Ημιορεινή οικιστική ενότητα Αγίας Ευθυμίας στα ΝΔ, με τον οικισμό της

Αγίας Ευθυμίας στο ομώνυμο οροπέδιο, παρά τον επαρχιακό οδικό άξονα

Άμφισσας, Αγίας Ευθυμίας, Βουνιχώρας, Ερατεινής και προς Ιτέα,

o Ανατολική ορεινή οικιστική ενότητα που περιλαμβάνει τους οικισμούς

Ελαιώνα και Δροσοχωρίου, παρά το ρέμα Καλοβατιανό, στις υπώρειες

του Παρνασσού,

o Βόρεια ορεινή οικιστική ενότητα που περιλαμβάνει τους οικισμούς

Βίνιανης, Προσηλίου και Μοναστηρίου, στις υπώρειες της Γιώνας, οι

οποίοι λειτουργούν ως οικισμοί δεύτερης κατοικίας των κατοίκων της

πόλης της Άμφισσας.

• Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής μελέτης, ειδικότερα δε το

Κάστρο Ωριάς – Αρχαία Ακρόπολη, η Λυκότρυπα, τάφος των

υστερορωμαϊκών χρόνων λαξευμένος στο φυσικό βράχο, η παραδοσιακή

συνοικία της Χάρμαινας – Ταμπάκικα, με μεγάλο αριθμό κτηρίων

χαρακτηρισμένων ως διατηρητέων, και οι αξιόλογοι βυζαντινοί ναοί της πόλης

της Άμφισσας, η τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική, ο αρχαιολογικός χώρος

προστασίας του τείχους και των λειψάνων της αρχαίας πόλης των Λοκρών

Mυωνίας /Eσπερία Λοκρίδα, στην περιοχή του οποίου έχει δομηθεί ο

σύγχρονος οικισμός της Αγίας Ευθυμίας, κ.ά.

• Οι ορεινοί όγκοι /Ζώνες Natura της Γκιώνας στα δυτικά και βόρεια, και του

Παρνασσού στα ανατολικά, με τα οροπέδια Αγίας Ευθυμίας και Παρνασσίδος,

με δάση και τμήμα του εθνικού δρυμού του Παρνασσού, χορτολιβαδικές

εκτάσεις, καθώς και το καταφύγιο άγριας ζωής «Δασικό σύμπλεγμα στα ΝΑ

Γκιώνας (Βουνιχώρας – Άμφισσας – Αγίας Ευθυμίας)»

• Ο Ελαιώνας της Άμφισσας, με μεγάλης ηλικίας ελαιόδενδρα, ως συστατικό

στοιχείο του Δελφικού Τοπίου, και η υπόλοιπη γεωργική γη που

αναπτύσσονται σε γραμμική διάταξη στην πεδινή περιοχή της Άμφισσας,

ανάμεσα στις υπώρειες της Γκιώνας και του Παρνασσού, διασχίζονται δε από

πλούσιο υδρογραφικό δίκτυο χειμάρρων και ρεμάτων που πηγάζουν από

τους ορεινούς όγκους,

• Οι υδάτινοι ποτάμιοι πόροι της περιοχής που είναι ο ποταμός Ύλαιθος ή

Σκίτσας και οι χείμαρροι – ρέματα: Γατοπνίχτης, Γλογκιρόρεμα, Κακαβόρεμα,

Καλοβατιανό, Κακόρεμα, πηγάζουν δε από τη Γκιώνα και τον Παρνασσό,

• Το παραλιακό μέτωπο προς τον Όρμο της Ιτέας σε μήκος ακτογραμμής 3.550

μ. /Ζώνη Natura Παραλιακής ζώνης από Ναύπακτο έως Ιτέα, τμήμα του

314


οποίου καταλαμβάνεται από εγκαταστάσεις αποθήκευσης και

φορτοεκφόρτωσης βωξίτη,

• Τα πλούσια κοιτάσματα βωξίτη που διασπείρονται σε πολλαπλά σημεία της

έκτασης του Δήμου, καθώς και

• Το εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο της περιοχής μελέτης, μέσω του οποίου

συνδέεται με την ευρύτερη περιοχή, δηλαδή με τη Λαμία, τους Δελφούς, την

Ιτέα, το Γαλαξίδι, την Ερατεινή, τη Λιβαδειά, κ.λ.π., ειδικότερα δε μέσω:

Εθνικής οδού Ε.Ο.48 Λιβαδειά – Αράχοβα – Δελφοί – Άμφισσα – Λιδωρίκι,

Εθνικής οδού Ε.Ο Ιτέας – Ναυπάκτου – Αντιρρίου, Εθνικής οδού Ε.Ο.27

Άμφισσα – Μπράλλος, κ.λ.π.

Με βάση τα παραπάνω δομικά στοιχεία της χωροταξικής διάρθρωσης του Δήμου

διαμορφώνεται η χωροταξική τυπολογία του χώρου, η σχέση του ημιαστικού με τον

περιαστικό και αγροτικό χώρο και τέλος οι σχέσεις και αλληλεξαρτήσεις των

οικισμών, τόσο μεταξύ τους στο εσωτερικό της περιοχής μελέτης, όσο και με τους

εξωτερικούς άξονες και πόλους ανάπτυξης του Νομού Φωκίδας και της περιφέρειας

Στερεάς Ελλάδας.

Χωρητικότητα και αξιολόγηση επάρκειας θεσμοθετημένων οικιστικών υποδοχέων

Στους δύο Πίνακες που παρατίθενται στη συνέχεια πραγματοποιούνται οι αναγκαίοι

ποσοτικοί υπολογισμοί, ειδικότερα δε:

• Υπολογίζονται οι μέσοι Σ.Δ. για το οικιστικό δίκτυο του Δήμου Άμφισσας, με

βάση τα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια και τις αποφάσεις οριοθέτησης των

οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, στη βάση ορισμένων παραδοχών, καθώς

και οι υπάρχουσες μεικτές οικιστικές πυκνότητες των οικισμών στους

θεσμοθετημένους οικιστικούς υποδοχείς, με βάση το μόνιμο πληθυσμό των

οικισμών, έτους 2001.

• Γίνεται η εκτίμηση της θεωρητικής χωρητικότητας των θεσμοθετημένων

οικιστικών υποδοχέων, λαμβάνοντας υπόψη τις δέουσες ανάγκες του

πληθυσμού έτους 2001 σε κοινωνική υποδομή και πράσινο, καθώς και σε

κεντρικές λειτουργίες μέσα στον οικιστικό ιστό.

Η βασική μεθοδολογία και οι παραδοχές που γίνονται για τον υπολογισμό των

ποσοτικών μεγεθών των συνοδευτικών Πινάκων αναλύονται στη συνέχεια.

315


• Στις συνολικές εκτάσεις των θεσμοθετημένων οικιστικών υποδοχέων

αφαιρούνται μεμονωμένες επιφάνειες (π.χ. ειδικές χρήσεις, ποτάμια, ρέματα,

δασικά, αρχαιολογικά, κ.λ.π.) οι οποίες δεν θεωρούνται ως εν δυνάμει Ο.Τ.,

• Επίσης, αφαιρείται το οδικό δίκτυο σε ποσοστό 20%19 για την πόλη της

Άμφισσας, καθώς και σε ποσοστό 10%20, για τους υπόλοιπους μικρούς

οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, βάσει των Σταθεροτύπων του

ΥΠΕΧΩΔΕ για το οδικό δίκτυο, με βάση την ιεραρχία των οικισμών.

• Τέλος, αφαιρείται η αναγκαία έκταση για κοινόχρηστους χώρους και πράσινο,

για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού των οικισμών έτους 200121, με

βάση τα πρότυπα, δηλ. 8 τ.μ. ανά μόνιμο κάτοικο έτους 2001 για την πόλη

της Άμφισσας και για την εξυπηρέτηση ενός 10% του πληθυσμού

εξυπηρέτησης του Νομού Φωκίδας, ανοιγμένο στους μόνιμους κατοίκους της

πόλης, καθώς και 2,5 τ.μ. ανά μόνιμο κάτοικο στους υπόλοιπους μικρούς

οικισμούς του Δήμου, με ελάχιστη επιφάνεια 300 τ.μ. για χώρο πλατείας, στις

περιπτώσεις που δεν προκύπτουν βιώσιμα μεγέθη από τα πρότυπα.

• Ο μέσος συντελεστής δόμησης προκύπτει ως μέσος των επί μέρους

ισχυόντων συντελεστών δόμησης, σταθμισμένος ως προς την έκταση των

τομέων, στις περιπτώσεις οικισμών των οποίων ένα μέρος διαθέτει

εγκεκριμένο σχέδιο, στις περιπτώσεις δε των οικισμών που έχουν οριοθετηθεί

με βάση τις διατάξεις των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων οι οποίοι

διαθέτουν κλιμακωτό Σ.Δ. ανάλογα με το μέγεθος των οικοπέδων, ο

υπολογισμός του μέσου Σ.Δ. γίνεται μετά από εκτίμηση του μέσου μεγέθους

19 Το σχετικό πρότυπο για την κατηγορία πληθυσμού οικισμών μεταξύ 2.000 και 30.000 κατοίκων είναι 15%, αλλά εκτιμάται ότι στην περίπτωση της Άμφισσας, λόγω της ιστορικής συγκρότησης του οικιστικού ιστού της πόλης, με πυκνό οδικό δίκτυο στην παλιά πόλη και μικρά Ο.Τ., το ποσοστό 15% είναι ιδιαίτερα περιορισμένο σε σχέση με το ήδη υπάρχον οδικό δίκτυο.

20 Το σχετικό πρότυπο για την κατηγορία πληθυσμού οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων είναι 7%, αλλά εκτιμάται ότι το ποσοστό αυτό είναι ιδιαίτερα περιορισμένο σε σχέση με το ήδη υπάρχον οδικό δίκτυο.

21 Οι Κ.Χ. της πόλης της Άμφισσας ανέρχονται σήμερα σε 23.650 τ.μ. και συμπεριλαμβάνουν τις πλατείες της πόλης (8.250 τ.μ.), τις παιδικές χαρές χώρους αθλοπαιδειών (4.000 τ.μ.) και τις διαμορφωμένες νησίδες πρασίνου και τους χώρους πρασίνου (11.450 τ.μ.). Δηλαδή σήμερα αναλογούν 3,28 τ.μ. ανά μόνιμο κάτοικο, χωρίς να υπολογίζονται οι ανάγκες του εποχιακού πληθυσμού. Το μέγεθος αυτό υστερεί κατά πολύ του αναγκαίου προτύπου των 8 τ.μ. ανά μόνιμο κάτοικο.

316


οικοπέδου κατά κατηγορία, λαμβάνοντας υπόψη το κατά περίπτωση

προβλεπόμενο όριο κατάτμησης και το ανώτατο όριο δόμησης των 400 τ.μ.

• Οι οικιστικές πυκνότητες υπολογίζονται στις εκτάσεις των θεσμοθετημένων

οικιστικών υποδοχέων με βάση τον πληθυσμό 2001 (μεικτές πυκνότητες).

• Το απαιτούμενο μέσο εμβαδόν κατοικίας ( k ) ανά άτομο προσδιορίζεται με

βάση τα ισχύοντα σταθερότυπα. Με βάση τα χαρακτηριστικά της ζήτησης και

τα πρότυπα κατοικίας που διαμορφώνονται, λαμβάνονται τιμές ίσες με k = 45

m 2 /μόνιμο κάτοικο για α’ κατοικία, μέγεθος στο οποίο συνυπολογίζεται και το

ποσοστό κτιριακών κοινοχρήστων χώρων (είσοδος κτηρίων, κλιμακοστάσια,

κ.ά.). Στην πόλη της Άμφισσας το πρότυπο αυτό προσαυξάνεται κατά 8 τ.μ.

ανά εποχιακό κάτοικο, λαμβάνοντας την προσαύξηση αυτή στο 10% του

μόνιμου πληθυσμού Φωκίδας και ανοιγμένη στο μόνιμο πληθυσμό της πόλης

της Άμφισσας, προκειμένου να υπολογιστούν οι ανάγκες στέγασης του

εποχιακού πληθυσμού που επισκέπτεται την Άμφισσα, ως νομαρχιακό

διοικητικό κέντρο, για λόγους παροχής υπηρεσιών, εμπορίου και εν γένει

κεντρικών λειτουργιών.

• Στην πόλη της Άμφισσας γίνεται η παραδοχή ότι ένα ποσοστό του κτιριακού

όγκου διατίθεται για χρήσεις πλην κατοικίας που αφορούν σε παραγωγικές

δραστηριότητες (ξενοδοχεία, εμπόριο, υπηρεσίες, διοίκηση, γραφεία,

επαγγελματικά εργαστήρια, κ.λ.π.), αφενός για την εξυπηρέτηση του μόνιμου

πληθυσμού του αστικού κέντρου και αφετέρου του εποχιακού πληθυσμού

από τους υπόλοιπους μικρούς οικισμούς του Δήμου, καθώς και συνολικά από

το Νομό Φωκίδας, που επισκέπτεται σε ημερήσια και περιοδική βάση την

πόλη της Άμφισσας για υπερτοπικού χαρακτήρα εξυπηρετήσεις.

Ως ορθολογικό μέγεθος για τις χρήσεις εμπορίου, βιοτεχνίας και λοιπών

υπηρεσιών λαμβάνεται p = 2τ.μ. /μόνιμο κάτοικο , προσαυξημένο κατά ένα

ποσοστό 40% του μόνιμου πληθυσμού των υπόλοιπων οικισμών του Ο.Τ.Α.

και κατά ποσοστό 10% του μόνιμου πληθυσμού Νομού Φωκίδας που

επισκέπτεται την πόλη της Άμφισσας για εξυπηρετήσεις, ανοιγμένα στο

μόνιμο πληθυσμό της Άμφισσας.

Στους υπόλοιπους μικρούς οικισμούς δεν λαμβάνεται πρόσθετος δείκτης p,

δεδομένου ότι στο δείκτη k συμπεριλαμβάνονται απαιτήσεις σε γη για την

κάλυψη στοιχειωδών αναγκών κεντρικών λειτουργιών.

• Η απαιτούμενη μέση έκταση γης για κοινωνικό εξοπλισμό ( u ) ανά μόνιμο

κάτοικο και οικισμό λαμβάνεται σε u = 20 τ.μ. /μόνιμο κάτοικο για την πόλη

της Άμφισσας, με προσαύξηση κατά 4 τ.μ. ανά εποχιακό κάτοικο,

317


λαμβάνοντας την προσαύξηση αυτή σε ποσοστό 10% του μόνιμου

πληθυσμού Νομού Φωκίδας που επισκέπτεται την πόλη της Άμφισσας για

κοινωνικές εξυπηρετήσεις, ανοιγμένο στο μόνιμο πληθυσμό της Άμφισσας και

u = 15 τ.μ. /μόνιμο κάτοικο για τους λοιπούς οικισμούς.

• Ως Συντελεστής Κορεσμού (λ) λαμβάνεται ίσος με 0,55 για την πόλη της

Άμφισσας, ως οικιστικού κέντρου 2ου επιπέδου και 0,4 για το υπόλοιπο

οικιστικό δίκτυο, ως οικισμών 4ου και 5ου επιπέδου, σύμφωνα με τα Πρότυπα.

• Η καθαρή θεωρητική πυκνότητα (d) και η χωρητικότητα των θεσμοθετημένων

οικιστικών υποδοχέων υπολογίζονται με βάση τις προδιαγραφές και τις

παραπάνω παραδοχές.

318


Πίνακας 1: Μέσοι Συντελεστές Δόμησης και Μέσες Μεικτές οικιστικές πυκνότητες

Οικισμοί Δήμου

Άμφισσας

Έκταση θεσμοθετημένο

υ οικιστικού Υποδοχέα

2001

Μόνιμος Πληθυσμός

2001Μέσος Σ.Δ.

2001

Μέση μεικτή Οικιστική

Πυκνότητα2001

(Ηα) κάτοικοι κάτοικοι /ΗαΆμφισσα 168,08 7.212 1,16 43Αγία Ευθυμία 429Άγιος Γεώργιος 25,16 120 0,70 5

Άγ. Κων/ντίνος 25,42 57 0,85 2

Σερνικάκιο 48,08 392 0,78 8Ελαιώνας 30,07 426 0,76 14Δροσοχώρι 74Προσήλιο 29,51 27 0,85 1Βίνιανη 12,76 126 10Μοναστήρι 17,53 1 0,40 0,1ΣΥΝΟΛΟ 8.864

319

ΜΕΛΈΤΗ ΓΕΝΙΚΟΎ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΎ ΣΧΕΔΊΟΥ (Γ.Π.Σ.) ΔΉΜΟΥ ΆΜΦΙΣΣΑΣ Ν. ΦΩΚΊΔΟΣ, Α ΦΆΣΗ

Πίνακας 2: Οικιστική Χωρητικότητα οικισμών Δήμου Άμφισσας 2001

Οικισμοί Δήμου Άμφισσας

Έκταση θεσμοθ. οικιστ.

υποδοχέα2001

Έκταση οδικού δικτύου 20% και

10%

Έκταση K.X.22

2001Έκταση

Ο.Τ.23

σ=μέσος Σ.Δ.2001


2001

κ=τ.μ. κτηρίου

κατοικίας /μόν. κάτ.

p=τ.μ. κτηρίου

για παραγωγ. δραστηρ.

u=τ.μ. γηπέδου

για κοινωνικό εξοπλισ. -

πράσ.

d = θεωρ. πυκνότ.= ((σ/(κ+p)

τμ κτηριου+

(u) τμ γηπέδου

*σ))*10000

λΣυντελε

στής κορεσμού

Cολ = d*Ε*λ

Αναγκαίο Ε

Ο.Τ.2001

Αναγκαίο Ε

2001

(με Κ.Χ. + Οδικό

Δίκτυο)

Πλεόνασμα οικιστικού υποδοχέα

2001

(Ηα) (Ηα) (Ηα) (Ηα) κάτοικοι τ.μ. κτηρίου

τ.μ. κτηρίου

τ.μ. γηπέδου κάτ. /Ηα κάτοικοι (Ηα) (Ηα) (Ηα)

Άμφισσα 168,08 33.62 5.77 128.69 1,16 7.212 49.20 3,23 22.10 149 0.55 10517 88.25 117.53 -50.55Αγία Ευθυμία 429 - 15.00 0.40Άγ. Γεώργιος 25,16 2.52 0.03 22.61 0,70 120 45.00 - 15.00 126 0.40 1141 2.38 2.68 -22.48Άγ. Κων/ντίνος 25,42 2.54 0.03 22.85 0,85 57 45.00 - 15.00 147 0.40 1345 0.97 1.11 -24.31Σερνικάκιο 48,08 4.81 0.10 43.17 0,78 392 45.00 - 15.00 138 0.40 2376 7.12 8.03 -40.05Ελαιώνας 30,07 3.01 0.11 26.95 0,76 426 45.00 - 15.00 135 0.40 1453 7.90 8.90 -21.17Δροσοχώρι 74 - 15.00 0.40Προσήλιο 29,51 2.95 0.03 26.53 0,85 27 45.00 - 15.00 147 0.40 1562 0.46 0.54 -28.97Βίνιανη 12,76 1.28 0.03 11.45 126 - 15.00 0.40Μοναστήρι 17,53 1.75 0.03 15.75 0,40 1 45.00 - 15.00 78 0.40 494 0.03 0.07 -17.46ΣΥΝΟΛΟ 8.864

22 Αναγκαία γη σε Ηα για την κάλυψη των δεουσών αναγκών σε Κ.Χ. έτους 2001

23 Έκταση καθαρής γης Οικοδομικών Τετραγώνων, αφαιρούμενης της γης για οδικό δίκτυο και Κ.Χ.


Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τους Πίνακες 1 και 2 συνοψίζονται στα

παρακάτω:

Από τον Πίνακα 1 στον οποίο υπολογίζονται οι μέσοι Σ.Δ. και οι μέσες μεικτές οικιστικές πυκνότητες (brutto) έτους 2001 για το οικιστικό δίκτυο του Δήμου Άμφισσας, με βάση τα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια και τις Αποφάσεις οριοθέτησης των οικισμών

κάτω των 2.000 κατοίκων, διαπιστώνεται ότι γενικά οι μέσοι Σ.Δ. στους μικρούς οικισμούς

είναι σχετικά υψηλοί σε σχέση με τις εκτεταμένες εκτάσεις που έχουν οριοθετηθεί.

Αντίστοιχα οι μέσες μεικτές οικιστικές πυκνότητες είναι ιδιαίτερα χαμηλές και κυμαίνονται

από 0,1 έως 14 κάτοικοι ανά Ηα.

Στην πόλη της Άμφισσας ο μέσος Σ.Δ. και η μέση μεικτή οικιστική πυκνότητα είναι

ανάλογα του χαρακτήρα της ως αστικού κέντρου, χωρίς να εκφράζονται μέσω των

παραπάνω δεικτών φαινόμενα κορεσμού.

Από τον Πίνακα 2 υπολογισμού της θεωρητικής χωρητικότητας των οικισμών για την

κάλυψη των αναγκών του μόνιμου και του εποχιακού πληθυσμού έτους 2001,

διαπιστώνεται ότι οι οριοθετημένοι οικιστικοί υποδοχείς του Δήμου Άμφισσας

υπερκαλύπτουν τις ανάγκες του πληθυσμού, υπάρχει δε μεγάλη περίσσεια

χωρητικότητας, οπότε δεν απαιτούνται οικιστικές επεκτάσεις.

Η περίσσεια χωρητικότητας εκφράζεται κυρίως στους μικρούς αγροτικούς οικισμούς και

λιγότερο στην πόλη της Άμφισσας.

Οι παραπάνω εκτιμήσεις βασίζονται στις δέουσες ανάγκες των οικισμών με βάση τον

πληθυσμό έτους 2001.

Επισημαίνεται πάντως, ότι η θεωρητική πυκνότητα d που προκύπτει βάσει των

υπολογισμών στην περίπτωση της Άμφισσας, είναι ορθολογική με βάση τα πρότυπα για

το χαρακτήρα της ως αστικού κέντρου (149 κάτ/Ηα), ενώ για τους υπόλοιπους οικισμούς

τα αντίστοιχα μεγέθη της θεωρητική πυκνότητας d είναι υπερβολικά για το χαρακτήρα

τους ως αγροτικών οικισμών, μια και βάσει των προτύπων θα έπρεπε να κυμαίνονται

<των 100 κατοίκων /Ηα. Η παραπάνω εικόνα συνδέεται κυρίως με τους σχετικά υψηλούς

Σ.Δ. των οικισμών, σε συνδυασμό με τα ευμεγέθη όριά τους.

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι οικιστικές απαιτήσεις θα μεταβληθούν για το έτος στόχο 2023

με βάση τον προγραμματικό πληθυσμό των οικισμών που θα εκτιμηθεί στο κεφάλαιο Α6

της προκαταρκτικής πρότασης.

321


5.2.2. Εκτίμηση αναγκών παραγωγικών τομέων για οργανωμένους υποδοχείς

Αναφορικά με την αξιολόγηση της χωρητικότητας του θεσμοθετημένου από το Γ.Π.Σ. και

τη Ζ.Ο.Ε. Δελφικού Τοπίου, ΒΙΟΠΑ, το οποίο είναι χωροθετημένο ανατολικά της

Άμφισσας στη θέση Άγιος Χαράλαμπος, εντός της Β ζώνης προστασίας του ευρύτερου

Δελφικού τοπίου (ΥΠΠΟ, ΦΕΚ/Δ/557/4-7-2006) τα βασικά μεγέθη της ζώνης

καταγράφονται στον επόμενο Πίνακα 3.

Από τα δεδομένα του Πίνακα, τα οποία βασίζονται στις πολεοδομικές σταθερές του πιο

πάνω ΦΕΚ έγκρισης ρυμοτομικού σχεδίου και πολεοδομικού κανονισμού ΒΙΟΠΑ

Άμφισσας, προκύπτει ότι με καθεστώς πολεοδόμησης επιλέγοντας σχετικά ήπιο βαθμό

κορεσμού της τάξης του 60%, οι δυνατότητες κτιριακών επιφανειών για βιομηχανία –

βιοτεχνία είναι σχετικά περιορισμένες για την κάλυψη των υπερτοπικών αναγκών του

Νομού Φωκίδας, δεδομένου ότι η πόλη της Άμφισσας, ως νομαρχιακό διοικητικό κέντρο

οφείλει να καλύψει τις ανάγκες σε οργανωμένη παραγωγική γη συνολικά του Νομού.

Ειδικότερα, λαμβάνοντας υπόψη το πρότυπο 2,5 τ.μ. /κάτοικο αναγκαίας γης

οργανωμένων ζωνών παραγωγικών δραστηριοτήτων, η απαιτητή γη για τον πληθυσμό

έτους 2001 του Νομού Φωκίδας η οποία καλύπτεται με τα 36 Ηα μεικτής επιφάνειας γης

της υπάρχουσας ζώνης του ΒΙΟΠΑ αναλογεί σε 1,6 τ.μ. ανά μόνιμο κάτοικο, άρα είναι

ανεπαρκής.

Συγκεκριμένα στους 37.866 μονίμους κατοίκους έτους 2001 του Νομού και με καθαρή

δόμηση 6,05 Ηα, ή 60.500 τ.μ. κτηρίων σε σύνολο ορόφων, αναλογεί 1,6 τ.μ. /κάτοικο.

Επισημαίνεται, επίσης η έλλειψη οργανωμένης ζώνης Τουρισμού – Αναψυχής, η οποία

κρίνεται αναγκαία για την ανάδειξη του ρόλου της πόλης της Άμφισσας, ως πόλου αστικού

τουρισμού και κέντρου υπηρεσιών στήριξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού της

ευρύτερης περιοχής.

322


Πίνακας 3: Παραγωγικές ζώνες βιομηχανίας – βιοτεχνίας (ΒΙΟΠΑ)

Ζώνες ΠαραγωγήςΈκταση κατά ΓΠΣ(Ha)

% οδικού δικτύου και Κ.Χ. – Κ.Φ.30% Έκταση Ο.Τ.

Μέγιστος Συντελεστής Δόμησης

Μέση κατάτμηση οικοπέδων(Ηα)

Εκτιμώ-μενος αριθμός οικοπέδων

Θεωρητική δόμηση(Ηα κτηρίου) (6Χ4)

Επιθυμητός Συντελεστής Κορεσμούλ

Πραγματική Δόμηση(Ηα κτηρίου)

(9Χ10)

(1)2 3 4 5 7 8 9 10 11

Βιομηχανία - Βιοτεχνία (ΒΙΟΠΑ) 36.00 10.80 25.20 0,4 0,10 252 10.08 60% 6.05

323

ΜΕΛΕΤΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ (Γ.Π.Σ.) ΔΗΜΟΥ ΑΜΦΙΣΣΑΣ, Ν. ΦΩΚΙΔΟΣ, Α’ ΦΑΣΗ

Α.5.2.3. ΑΞΙΟΛΌΓΗΣΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΏΝ ΠΑΡΑΓΌΝΤΩΝ ΧΩΡΙΚΉΣ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΉΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ

Αξιολογούνται τα αναλυτικά δεδομένα σε σχέση με την οικιστική ζήτηση, τη χωρική

διάρθρωση των χρήσεων γης στην έκταση του Ο.Τ.Α., την οικιστική δομή των δικτύου

οικισμών, τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, τις υποδομές και τα δίκτυα, τους

περιοριστικούς εν γένει παράγοντες πολεοδομικής – οικιστικής ανάπτυξης, τις ανάγκες

των παραγωγικών τομέων, κ.λ.π.

Τα κύρια αξιολογικά συμπεράσματα που έχουν προκύψει από τη μέχρι τώρα ανάλυση

της χωροταξικής διάρθρωσης και οικιστικής ανάπτυξης του Δήμου Άμφισσας

συνοψίζονται στα εξής:

• Ο βαθμός της αστικοποίησης της πόλης της Άμφισσας, με βάση το μόνιμο

πληθυσμό έτους 2001 (7.212 κάτοικοι) δεν έχει υπερβεί τις χωρητικότητες του

θεσμοθετημένου οικιστικού υποδοχέα αναφορικά με την κατοικία (πληθυσμός

χωρητικότητας 10.517 κάτοικοι), δεδομένου μάλιστα ότι και οι δημογραφικοί

ρυθμοί της τελευταίας δεκαετίας έχουν δείξει ότι η έδρα του Δήμου, σε αντίθεση

με το Νομό, παρουσιάζει δημογραφική μείωση.

• Υπάρχουν ανεπάρκειες πολεοδομικής οργάνωσης και εξοπλισμού ορισμένων

γειτονιών στις οποίες εξακολουθούν να υπάρχουν αδόμητα οικόπεδα και μη

διανοιγμένοι δρόμοι, δεδομένου ότι σε τμήματα των νέων επεκτάσεων οι οποίες

εγκρίθηκαν με το ισχύον Γ.Π.Σ. της πόλης, δεν έχει εφαρμοστεί το σχέδιο πόλης.

• Η αστική δυναμική του Δήμου Άμφισσας, η οποία προδιαγράφεται στο μέλλον με

βάση τις χωροταξικές και αναπτυξιακές κατευθύνσεις των ανώτερων επιπέδων

χωροταξικού και αναπτυξιακού σχεδιασμού, αναμένεται να οδηγήσει στο μέλλον

σε μεγαλύτερη κατάληψη κτιριακών επιφανειών από τριτογενείς δραστηριότητες

και υπηρεσίες, απομειώνοντας τη διαθεσιμότητα των Ο.Τ. μέσα στον οικιστικό

ιστό της πόλης της Άμφισσας για χρήσεις κατοικίας, ενώ κάτι τέτοιο δεν

παρατηρείται στους λοιπούς αγροτικούς οικισμούς του Δήμου.

• Κατά συνέπεια η πόλη της Άμφισσας θα χρειαστεί πρόσθετες επεκτάσεις

ανάλογα με τα προγραμματικά μεγέθη πληθυσμού για το έτος στόχο 2023.

• Επίσης, υπάρχει προοπτική εντονότερης ζήτησης σχεδιασμένων ζωνών

παραγωγής (βιομηχανίας – βιοτεχνίας και τουρισμού - αναψυχής), με πύκνωση

των μεγεθών αξιοποίησης εντός της σχεδιασμένης ζώνης ΒΙΟΠΑ ανατολικά της

πόλης της Άμφισσας, η οποία δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών, έχει δε


ανάγκη βελτίωσης των πολεοδομικών σταθερών της (Σ.Δ. και όριο κατάτμησης –

αρτιότητας οικοπέδων), στο βαθμό που η εξέλιξη της πόλης της Άμφισσας ευνοεί

τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας.

• Ιδίως είναι αναγκαίος ο σχεδιασμός ζώνης Τουρισμού – Αναψυχής, προκειμένου

να απορροφηθούν οργανωμένα οι μελλοντικές τάσεις αναβάθμισης του ρόλου

της πόλης της Άμφισσας, ως κέντρου αστικού τουρισμού και ειδικών τουριστικών

υποδομών, καθώς και κέντρου στήριξης τουριστικών υπηρεσιών προς τις

αναμενόμενες τουριστικές δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού της

ευρύτερης ορεινής ζώνης του Δήμου.

• Διαπιστώνεται τάση προαστιοποίησης ορισμένων οικισμών, ειδικότερα δε του

προαστιακού χαρακτήρα γραμμικού αναπτύγματος των οικισμών Άγιος

Γεώργιος, Άγιος Κων/ντίνος, Σερνικάκιο, προς Ιτέα – παραλιακό μέτωπο,

χαρακτηριστικό που υποδηλώνει επιπλέον μια αναμενόμενη στροφή προς τον

παράκτιο χώρο.

• Ο υφιστάμενος οικιστικός υποδοχέας των μικρών οικισμών υπερεπαρκεί για την

κάλυψη των αναγκών των σημερινών κατοίκων, αλλά παράλληλα μπορεί να

υποδεχθεί και νέους πληθυσμούς, έτσι ώστε να μην απαιτούνται πρόσθετες

επεκτάσεις.

• Τέλος, σε περιοχές που παρατηρούνται τάσεις και πιέσεις για δόμηση (π.χ.

οροπέδια Τρύπης και Αργοστηλιάς, οικισμός Μοναστήρι) θα πρέπει να

καθορισθούν με σαφήνεια οι όροι και οι προϋποθέσεις δόμησης και δημιουργίας

των απαραίτητων υποδομών, καθώς σε πολλές περιπτώσεις είναι σε άμεση

επαφή, ή βρίσκονται εντός περιοχών με αξιόλογα φυσικά χαρακτηριστικά.

Τα κύρια αξιολογικά συμπεράσματα που έχουν προκύψει από τη μέχρι τώρα ανάλυση

της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και τις συνθήκες ρύπανσης του Δήμου

Άμφισσας συνοψίζονται στα εξής:

• Το Φυσικό Περιβάλλον του Δήμου Άμφισσας σε γενικές γραμμές βρίσκεται σε

αρκετά καλή έως πολύ καλή κατάσταση. Υφίστανται όμως ανθρωπογενείς

δραστηριότητες οι οποίες επηρρεάζουν σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό τα φυσικά

οικοσυστήματα.

• Οι βασικότερες πηγές ρύπανσης εστιάζονται στον πρωτογενή και δευτερογενή

τομέα της οικονομικής δραστηριότητας. Η εξορυκτική δραστηριότητα, κυρίως

μεταλλευμάτων βωξίτη, έχει επιπτώσεις στα αβιοτικά και βιοτικά χαρακτηριστικά

325


της περιοχής. Οι επιπτώσεις εντοπίζονται κυρίως στην αλλοίωση του τοπίου από

ενεργούς και ανενεργούς χώρους εξόρυξης (επιφανειακούς ή υπόγειους), στη

διάνοιξη δρόμων εντός δασικών εκτάσεων, στη εξορυκτική δραστηριότητα εντός

προστατευόμενων περιοχών με πιθανές επιπτώσεις στη χλωρίδα της περιοχής,

αλλά και στον περιορισμό ή την κατάτμηση ενδιαιτημάτων ειδών πανίδας

(παραγωγή σκόνης και μικροσωματιδίων).

• Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ύπαρξης χώρων αποθήκευσης και

φορτοεκφόρτωσης βωξίτη στο μυχό του όρμου της Ιτέας, εντός περιοχής Natura

2000, που, εκτός από την οπτική ρύπανση, δημιουργεί και προβλήματα

αυξημένων συγκεντρώσεων μικρο-σωματιδίων και σκόνης στην ευρύτερη

περιοχή. Επιπλέον σημαντικό ζήτημα αποτελεί και η διαχείριση των αδρανών

υπολειμμάτων της εξόρυξης, ο όγκος των οποίων είναι σημαντικός και οι χώροι

απόθεσής τους αλλοιώνουν το τοπίο.

• Η απουσία Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, Διαχειριστικών Μελετών και

Φορέα Διαχείρισης για τις περισσότερες περιοχές Natura 2000 που εντοπίζονται

στο Δήμο Άμφισσας (Όρος Γκιώνα, Παραλιακή Ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα,

Κορυφές Όρους Γκιώνα, Χαράδρα Ρεκά, Λαζόρεμα και Βαθιά Λάκκα) αποτελεί

σημαντική έλλειψη.

• Οι υπόλοιπες δραστηριότητες του δευτερογενή τομέα δεν ασκούν σημαντικές

πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής, λόγω τις μικρής ανάπτυξης και

έντασης λειτουργίας.

• Σε ότι αφορά τον πρωτογενή τομέα της παραγωγής, η φθίνουσα πορεία του έχει

ως αποτέλεσμα τις σχετικά περιορισμένες επιπτώσεις στα φυσικά

οικοσυστήματα. Ειδικότερα η μείωση της κτηνοτροφικής δραστηριότητας μείωσε

τις πιέσεις προς τα δασικά οικοσυστήματα, χωρίς όμως αυτές να εκλείψουν.

• Ζητήματα προκύπτουν από τη λειτουργία οργανωμένων μονάδων βοοτροφίας

και χοιροτροφίας κυρίως, καθώς τα ζωικά απόβλητα από αυτού του είδους τις

μονάδες πρέπει να υφίστανται συγκεκριμένη επεξεργασία πριν από τη διάθεσή

τους στο περιβάλλον, κυρίως για την προστασία του υδροφόρου ορίζοντα.

• Σε ότι αφορά τη γεωργική παραγωγή, η μονοκαλλιέργεια της ελιάς σε

συνδυασμό με το προστατευτικό πλαίσιο του Παραδοσιακού Ελαιώνα της

Άμφισσας, που περιορίζει σε σημαντικό βαθμό τη χρήση χημικών λιπασμάτων

και φυτοφαρμάκων, έχει σαν αποτέλεσμα τη σχεδόν μηδαμινή επιβάρυνση του

εδάφους.

326


• Η καθυστέρηση κατασκευής του Χ.Υ.Τ.Α. συνεχίζει να δημιουργεί σημαντικά

προβλήματα, τόσο σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Ελλάδας με βάση την

κοινοτική νομοθεσία, όσο, κυρίως, με την ουσία της ορθής διαχείρισης των

αστικών απορριμμάτων. Η χωροθέτηση του Χ.Υ.Τ.Α. εντός του Δημοτικού

Διαμερίσματος Ελαιώνα στη θέση «Βάρτος», φαίνεται να καλύπτει τις

προδιαγραφές για τη δημιουργία μιας σύγχρονης εγκατάστασης για τη διάθεση

απορριμμάτων.

• Ο Δήμος Άμφισσας διαθέτει Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων

δυναμικότητας 13.000 κατοίκων και τελικός αποδέκτης είναι η λίμνη καθίζησης

από όπου τα νερά οδηγούνται για άρδευση στον ελαιώνα. Έχουν αναφερθεί

προβλήματα στη λειτουργία της Ε.Ε.Λ., (υπολειτουργία, υψηλό ρυπαντικό φορτίο

στα επεξεργασμένα λύματα κ.α.), τα οποία χρήζουν επίλυσης.

Με βάση τις παραπάνω επισημάνσεις, οι κρίσιμες περιβαλλοντικές παράμετροι για το

σχεδιασμό, συνοψίζονται στα εξής:

• Επείγουσα ανάγκη διαχείρισης των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και

ειδικότερα της Γκιώνας, καθώς εκεί εντοπίζεται και σημαντική εξορυκτική

δραστηριότητα. Σύσταση και λειτουργία Φορέα Διαχείρισης.

• Ανάγκη διαχείρισης του Ελαιώνα της Άμφισσας και λήψης μέτρων διατήρησής

του (παροχή κινήτρων στους ελαιο-καλλιεργητές, κ.ά.).

• Ανάγκη επιτάχυνσης των ρυθμών δημιουργίας των υποδομών Χ.Υ.Τ.Α. διάθεσης

των απορριμμάτων, ενώ η χρήση του χώρου ως Χ.Υ.Τ.Υ. και όχι ως Χ.Υ.Τ.Α. (σε

συνδυασμό με μια επιτυχή λειτουργία του προγράμματος ανακύκλωσης και της

εφαρμογής στους υπόλοιπους δήμους του νομού), θα αποτελέσει σημαντικό

στοιχείο για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων.

• Ανάγκη αναβάθμισης και ορθής (τριτοβάθμιας) λειτουργίας της Ε.Ε.Λ. της

Άμφισσας, με διερεύνηση της δυνατότητας εξυπηρέτησης όλων των οικισμών

του Δήμου και με παράλληλη αξιοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για

άρδευση του ελαιώνα.

• Σημαντικό στοιχείο στην πόλη της Άμφισσας πρέπει να αποτελέσει η προστασία

και η ανάδειξη του ρέματος του Γατοπνίχτη, που διασχίζει τον πολεοδομικό ιστό,

αλλά και των υπόλοιπων ποταμών και ρεμάτων στο σύνολο της έκτασης του

Δήμου.

Ως προς το πολιτιστικό περιβάλλον, αξιόλογη είναι η πολιτιστική κληρονομιά που

327


διασώζεται σήμερα και εμπλουτίζει την ταυτότητα της πόλης της Άμφισσας και της

ευρύτερης περιοχής της (Κάστρο Ωριάς – Αρχαία Ακρόπολη, Λυκότρυπα, παραδοσιακή

συνοικία της Χάρμαινας - Ταμπάκικα, πολυάριθμα διατηρητέα κτήρια, βυζαντινοί ναοί,

τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική, αρχαιολογικός χώρος προστασίας του τείχους και των

λειψάνων της αρχαίας πόλης των Λοκρών Mυωνίας /Eσπερία Λοκρίδα, κ.ά.).

Πρόβλημα σήμερα αποτελεί η έλλειψη ενιαίου σχεδιασμού για την ενοποίηση των

αρχαιολογικών – πολιτιστικών χώρων και των χώρων πρασίνου και των υδάτινων

διαδρόμων της πόλης της Άμφισσας, στοιχείο που αποτελεί μια σημαντική παράμετρο της

αναπτυξιακής προοπτικής της πόλης και της αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των ίδιων

των κατοίκων. Η αναπτυξιακή προοπτική της πόλης θα μπορούσε να γίνει κατανοητή με

ενημερωτικές εκστρατείες, και ο πληθυσμός, που θεωρεί ότι θίγεται από τις δεσμεύσεις

και τους περιορισμούς, να αλλάξει στάση. Μια προσπάθεια ένταξης του Δήμου στο δίκτυο

των ιστορικών πόλεων θα ενίσχυε την συνείδηση των κατοίκων για την ιστορία της πόλης

και την σημερινή ιστορικότητά της, ενώ παράλληλα θα συνέβαλε στην κοινωνική συνοχή

των κατοίκων της. Εξάλλου, όπως και η «διεθνής χάρτα ιστορικών πόλεων» αναφέρει,

μόνον όταν η προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ενταχθεί στους κύριους στόχους

του πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού είναι δυνατόν αυτή να επιτευχθεί, με

διατήρηση ζωντανού του οικιστικού συνόλου. Στο πιο πάνω πλαίσιο η κήρυξη ως

παραδοσιακού συνόλου της συνοικίας Χάρμαινα, είναι αναγκαία προϋπόθεση.

Επίσης, αναγκαίο είναι να διαμορφωθούν ενιαίοι πολιτιστικοί – φυσικοί διάδρομοι στο

σύνολο της έκτασης του Δήμου, που να διασυνδέουν και να αναδεικνύουν μέσα και έξω

από τον αστικό ιστό τους τόπους φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, σε συνδυασμό

με τους πολιτιστικούς – φυσικούς διαδρόμους και τα τουριστικά κυκλώματα της

ευρύτερης περιοχής προς Δελφούς, Παρνασσό – Αράχοβα, Ιτέα, Γαλαξίδι, Ναύπακτο.

Σημαντική είναι επίσης η πολιτιστική υποδομή της πόλης και γενικότερα του Δήμου, με

κυριότερους πολιτιστικούς πόλους: το Αρχαιολογικό Μουσείο, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη

με σπάνια βιβλία, το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου, τις ιδιωτικές συλλογές Δρόσου

Κραβαρτόγιαννου, το Μεταλλευτικό πάρκο βαγονέτο /Μουσείο που βρίσκεται στο 51ο

χλμ. της Εθνικής οδού Λαμίας – Άμφισσας στις εγκαταστάσεις της εταιρείας εξόρυξης

Βωξίτη «Α.Ε.Μ ΒΩΞΙΤΑΙ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ», το υπό προώθηση Λαογραφικό Μουσείο, κ.ά.

Υπάρχει όμως σοβαρή ανάγκη ενοποίησης και διασύνδεσης της πολιτιστικής υποδομής

σε ενιαίο δίκτυο με τις κεντρικές λειτουργίες και τους χώρους πρασίνου.

328


ΤΈΛΟΣ, ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΈΣ ΚΡΊΣΙΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΆ ΣΥΜΠΕΡΆΣΜΑΤΑ

ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΕΞΉΣ:

• Αναγκαία είναι η προώθηση των υπερτοπικών μεταφορικών δικτύων που

εντάσσουν την περιοχή του Δήμου Άμφισσας σε εθνικής και διαπεριφερειακής

εμβέλειας άξονες και δίκτυα οικονομικών ροών, ειδικότερα δε των εξής:

o Διαγώνιος Άξονας , ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος του οδικού άξονα

Λαμία - Ιτέα /Άμφισσα – Αντίρριο – Πάτρα (βελτίωση υφισταμένου οδικού

δικτύου σε πρώτη φάση με αναβαθμισμένες υποδομές και υπηρεσίες) και

διασυνδέει το διεθνές λιμάνι της Πάτρας με την Κεντρική Ελλάδα, μέσω της

Λαμίας, διευκολύνοντας τις ροές ανθρώπων και αγαθών.

o Άξονας Κεντρικής Ενδοχώρας ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος της Ε65

και του οδικού άξονα Λάρισα - Κοζάνη – Φλώρινα - Νίκη. Περιλαμβάνει,

σημαντικούς σε εθνικό επίπεδο, πόλους ανάπτυξης (Λαμία, Καρδίτσα

Τρίκαλα και το δίπολο Κοζάνη /Πτολεμαίδα), ενώ συνδέεται λειτουργικά με

πρωτεύοντες εθνικούς αναπτυξιακούς πόλους (Ιωάννινα και το δίπολο

Λάρισα-Βόλος)

o Οδικός άξονας: Ι. Λαμία – Καρπενήσι - Αγρίνιο – σύνδεση με Ιόνια Οδό

(βελτίωση υφιστάμενου δικτύου), καθώς και ΙΙ. Οδικός άξονας: Θήβα –

Λιβαδειά – Αράχοβα – Δελφοί, μέσω των οποίων διασφαλίζεται η

ευχερέστερη διαπεριφερειακή σύνδεση της Λαμίας, και έμμεσα και της

Άμφισσας, με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, Ενθαρρύνεται η

ενδοπεριφερειακή προσπελασιμότητα της Άμφισσας, σε σχέση και με την

Αράχοβα και το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, σε συνδυασμό με το

διεθνή πολιτιστικό πόλο των Δελφών

• Επίσης, ζωτικής σημασίας είναι η προώθηση οδικού δικτύου σε διανομαρχιακό

και ενδο-νομαρχιακό επίπεδο (π.χ. οδική σύνδεση Χιονοδρομικού Κέντρου

Παρβασού - Άμφισσας, και Άμφισσας – Λιδορικίου), καθώς και στο εσωτερικό

του Δήμου, όπως η ελλιπής διασύνδεση του ορεινού οικιστικού δικτύου στις

υπώρειες των ορεινών όγκων.

• Πρέπει να αντιμετωπιστούν με κατάλληλα έργα και δράσεις οι ανεπάρκειες στο

σύστημα μαζικών μεταφορών, ειδικότερα δε για περιορισμό της χρήσης του Ι.Χ.

και της διέλευσης των αγροτικών μηχανημάτων μέσα από την πόλη και τους

οικισμούς, κυρίως δε στις συνδέσεις του οικιστικού πυρήνα της Άμφισσας με τα

329


περιφερειακά Δημοτικά Διαμερίσματα, εφοδιασμός με μικρά λεωφορεία που να

συνδέουν με τακτικά δρομολόγια την πόλη της Άμφισσας με τους μικρούς

προαστιακούς οικισμούς (Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κων/ντίνος, Σερνικάκι), αλλά και

τις γειτονιές στο εσωτερικό της πόλης, αντικατάσταση του στόλου οχημάτων,

εξεύρεση νέας θέσης πλέον κατάλληλης για το Σταθμό του ΚΤΕΛ, που

παρουσιάζει σήμερα ανεπαρκή χωρητικότητα και λειτουργικότητα, κ.λ.π.

330


5.3 Αξιολόγηση προβλημάτων πολεοδομικής δομής - αστικής ποιότητας ζωής

5.3.1. Συμπεράσματα της Ανάλυσης

Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τα προηγηθέντα Κεφάλαια της Ανάλυσης

συνοψίζονται ως εξής:

Διαπιστώνεται ανεπάρκεια ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου στην πόλη

της Άμφισσας. Έλλειψη ελεύθερων χώρων παρατηρείται κυρίως στις γειτονιές

της παλιάς πόλης καθώς ο χώρος είναι περιορισμένος.

Η λειτουργία του οδικού δικτύου της πόλης είναι οριακή. Το σημαντικότερο

πρόβλημα εντοπίζεται στην παλιά πόλη, στο κέντρο, στην Χάρμαινα και στην

περιοχή Γκιρίζι, καθώς το δίκτυο στις περιοχές αυτές έχει διαμορφωθεί από

παλαιότερα, είναι ανεπαρκές και σε κακή κατάσταση.

Στις περιοχές αυτές οι δρόμοι είναι στενοί και συχνά δύσβατοι . Σε ορισμένα

σημεία μάλιστα δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσουν ως δρόμοι διέλευσης

αυτοκινήτων λόγω της στενότητάς τους και της μεγάλης κλίσης τους και έχουν

εξ ανάγκης διαμορφωθεί με σκάλες ή είναι τόσο στενοί που αυτόματα

λειτουργούν ως πεζόδρομοι. Οι περισσότεροι δρόμοι της πόλης είναι

διαμορφωμένοι οι μεν κεντρικότεροι με άσφαλτο, οι δε περιφερειακοί –

τοπικοί με τσιμέντο, εκ των οποίων οι περισσότεροι είναι δρόμοι με μεγάλη

κλίση και βρίσκονται σε μέτρια κατάσταση εκτός λίγων εξαιρέσεων.

Το εσωτερικό οδικό δίκτυο χρειάζεται συμπλήρωση, με την κατασκευή

περιμετρικού δακτυλίου μεταξύ άλλων. Σήμερα τις μετακινήσεις περιφερειακά της

πόλης εξυπηρετούν η Λεωφόρος Σαλώνων σε συνδυασμό την Λεωφόρο

Καραμανλή και την οδό Υλαίθου. Υπάρχει όμως σημαντικό πρόβλημα

προσέγγισης των περιοχών στην δυτική πλευρά της πόλης όπου βρίσκονται

πολλά αξιόλογα στοιχεία της, που θα προσελκύσουν τον επισκέπτη. Η

κατασκευή και λειτουργία της περιμετρικής οδού έχει ως στόχο τη δημιουργία

ενός ολοκληρωμένου περιφερειακού οδικού δακτυλίου γύρω από τον

πολεοδομικό ιστό της πόλης της Άμφισσας, σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες

παρακαμπτήριες οδούς (προς Λαμία και προς Λιδορίκι) με τις οποίες θα

συνδέεται. Ο νέος οδικός άξονας θα δώσει τη δυνατότητα για ανάδειξη του

Κάστρου της πόλης ως τουριστικό αξιοθέατο, βελτιώνοντας την

προσπελασιμότητα και την επισκεψιμότητά του. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει

331


οδική πρόσβαση στο Κάστρο, ούτε υποδομές υποστήριξης (π.χ. χώροι

στάθμευσης) έτσι ώστε αυτό να είναι επισκέψιμο. Επιπλέον η λειτουργία του

δακτυλίου αυτού θα έχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις στη λειτουργία και στο

χαρακτήρα της πόλης, καθώς: α) θα αποσυμφορήσει τους εσωτερικούς (και σε

πολλά σημεία στενούς) δρόμους της πόλης από τη υπάρχουσα αυξημένη

διαμπερή κυκλοφορία (κυρίως στον άξονα Βορράς – Νότος) β) θα δημιουργήσει

εναλλακτικές και συντομότερες διαδρομές για μετακινήσεις που αυτή τη στιγμή

γίνονται εσωτερικά της πόλης και επιβαρύνουν την καθημερινή λειτουργία της και

την ποιότητα ζωής.

Χαρακτηριστικό στοιχείο του Δυτικού τμήματος της πόλης της Άμφισσας είναι οι

στενοί και με μεγάλη κλίση (λόγω του φυσικού ανάγλυφου) δρόμοι το οποίο έχει

ως αποτέλεσμα σε ορισμένα σημεία τους να μην μπορούν να λειτουργήσουν,

λόγω της υψομετρικής διαφοράς, ως δρόμοι προσβάσιμοι από τροχοφόρα . Οι

δρόμοι αυτοί έχουν εξ ανάγκης διαμορφωθεί με σκάλες ή αυτόματα λειτουργούν

ως πεζόδρομοι.

Η κίνηση των πεζών αποτελει βασικό πρόβλημα στο σύνολο της έκτασης της

πόλης λόγω των πολύ στενών πεζοδρομίων ή της ανυπαρξίας αυτών. Ως εκ

τούτου οι πεζοί αναγκάζονται να κινούνται πάνω στο οδόστρωμα παρά τους

κινδύνους και τα προβλήματα που αυτό συνεπάγεται. Εξαίρεση αποτελούν

μικρά τμήματα στο κέντρο της πόλης στα οποία έχει πρόσφατα διαμορφωθεί

μικρό δίκτυο πεζοδρόμων το οποίο βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση.

Από τις μελέτες ρυμοτομικού σχεδίου δεν είχε προβλεφθεί η χωροθέτηση

χώρων στάθμευσης στην πόλη, προφανώς διότι δεν αποτελούσε επιτακτική

ανάγκη λόγω του μικρού αριθμού των οχημάτων. Σήμερα όμως με την άνοδο του

βιοτικού επιπέδου των πολιτών και δεδομένης της ολοένα και αυξανόμενης

χρήσης του αυτοκινήτου από τους πολίτες η ανάγκη ύπαρξης χώρων

στάθμευσης κρίνεται επιτακτική.

Σε όλη την Άμφισσα και κυρίως στο κέντρο της πόλης υπάρχει έντονο πρόβλημα

εξεύρεσης θέσης στάθμευσης, ιδιαίτερα σε ώρες αιχμής, δηλαδή στις ώρες

λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών και των καταστημάτων. Η έλλειψη χώρων

στάθμευσης οδηγεί στη στάθμευση των οχημάτων επί του οδοστρώματος.

Έτσι οι ήδη στενοί δρόμοι της πόλης επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο και σε

συνδυασμό με την έλλειψη πεζοδρομίων προς εξυπηρέτηση της ροής των πεζών

καθίστανται ιδιαίτερα επικίνδυνοι. Το πρόβλημα εξεύρεσης χώρου στάθμευσης

φαίνεται να είναι έντονο και σε περιοχές με χρήση κατοικίας, όπως στην

332


ανατολική πλευρά της πόλης και κυρίως στην περιοχή πλησίον του κάστρου.

Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των εξωαστικών οικισμών είναι κατά κανόνα

ανοργάνωτο, ανεπαρκές και σε κακή κατάσταση.

Ο δευτεροβάθμιος Βιολογικός Καθαρισμός χρειάζεται εκσυγχρονισμό.

Το δίκτυο ομβρίων και το δίκτυο ακαθάρτων είναι παλαιά (από το 1950) και

καλύπτουν μόνο το Δ.Δ. Άμφισσας (κατά 95%). Στα λοιπά Δ.Δ. του Δήμου

υπάρχουν βόθροι.

Ελλιπής συντήρηση, ανάδειξη και αξιοποίηση των τουριστικών πόρων και

πόλων έλξης της πόλης της Άμφισσας.

Η εφαρμογή της κυκλοφοριακής μελέτης, του αναθεωρημένου Σχεδίου Πόλης,

και του υπό εκπόνηση Γ.Π.Σ. θα συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής

στο Δ. Άμφισσας.

Χρειάζεται αύξηση των κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων, με ιδιαίτερη

έμφαση στις κοινωνικές και πολιτιστικές χρήσεις.

Απαιτείται συμπλήρωση και βελτίωση της Τεχνικής υποδομής.

Χρειάζεται βελτίωση των υποδομών και εκσυγχρονισμός του εξοπλισμού

Διοίκησης, Εκπαίδευσης, Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Το δίκτυο ύδρευσης στην πόλη της Άμφισσας είναι σχετικά πυκνό και καλύπτει

τις σημερινές ανάγκές της. Πρόβλημα εντοπίζεται στις περιοχές της τελευταίας

επέκτασης του σχεδίου πόλης (1990) οι οποίες δεν καλύπτονται από την

υπάρχουσα μελέτη. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι κάποιοι αγωγοί του δικτύου

είναι αμιαντοτσιμεντοσωλήνες και χρήζουν αντικαταστάσεως λόγω των

βλαβερών για την υγεία συνεπειών από τη χρήση του αμιάντου.





μέσω συστημάτων κλειστών και ανοιχτών αγωγών στο τοπικό υδρογραφικό

δίκτυο. Η μελέτη του αποχετευτικού δικτύου έχει γίνει προ εικοσιπενταετίας

περίπου, χωρίς να έχουν μεσολαβήσει αναθεωρήσεις. Σήμερα η μελέτη του

δικτύου κρίνεται ανεπαρκής και χρήζει αναθεωρήσεως και επεκτάσεως αφενός

λόγω της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου των χρηστών του δικτύου και

αφετέρου διότι δεν καλύπτει τις περιοχές επέκτασης του σχεδίου πόλεως του

1990. Το υφιστάμενο δίκτυο αποχέτευσης ενώ καλύπτει τις ανάγκες του

333


πληθυσμού, δεν ακολουθεί τις σύγχρονες απαιτήσεις για τη διαχείριση των

αστικών λυμάτων. Για το λόγο αυτό πρέπει να εξετασθεί και να προβλεφθεί η

άμεση εξυπηρέτηση όλων των οικισμών του Δήμου μέσω μεταφοράς

βοθρολυμάτων και η μελλοντική δημιουργία δικτύου αποχέτευσης και σύνδεσης

με το βιολογικό καθαρισμό των οικισμών Ελαιώνα και Αγίου Κωνσταντίνου,

αλλά και η εφαρμογή τριτοβάθμιας επεξεργασίας έτσι ώστε να είναι δυνατή και

ακίνδυνη η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων για άρδευση.

Επίσης μπορεί να εξετασθούν οι δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας για τη

δημιουργία μικρών compact μονάδων επεξεργασίας λυμάτων τουλάχιστο για

τους οικισμούς της Αγίας Ευθυμίας και του Σερνικακίου.

Το δίκτυο αποκομιδής των απορριμμάτων λειτουργεί ικανοποιητικά. Ακόμη και

στις περιοχές της παλιάς πόλης, όπου οι δρόμοι είναι ιδιαίτερα στενοί, το

πρόβλημα αντιμετωπίζεται με τη χρήση μικρών απορριμματοφόρων. Τα

απορρίμματα της πόλης καταλήγουν σε χωματερή.

Τα καταστήματα λιανικού εμπορίου και συγκεκριμένα είδη ρουχισμού, οικιακά

σκεύη, βιβλιοχαρτικά, κλπ. συγκεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά στο κέντρο

της πόλης. Το καθημερινό εμπόριο, όπως είδη διατροφής, φαρμακεία κλπ., που

περιορίζεται επίσης στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της πόλης, εξυπηρετεί

μόνο τις περιοχές που βρίσκονται σε μια ακτίνα 400 μέτρων από αυτό.

Η περιοχή ανάπτυξης του χονδρεμπορίου δεν είναι διαχωρισμένη απο αυτή του

λιανικού εμπορίου αλλά και οι δύο συναφείς δραστηριότητες αναπτύσσονται

στο κέντρο της πόλης.

Οι μόνιμες εγκαταστάσεις αναψυχής περιορίζονται στα καφενεία, εστιατόρια και

καφέ-μπαρ στο κέντρο της πόλης. Στις γειτονιές εκτός του κέντρου δεν έχουν

δημιουργηθεί ανάλογοι χώροι αναψυχής.

Αν και υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο από πολύ παλιά, η εφαρμογή

είναι πολύ κακή, με αποτέλεσμα η δόμηση στην πόλη να είναι εντελώς άναρχη.

Στην Άμφισσα παρατηρείται το πρωτοφανές φαινόμενο της ανυπαρξίας

διαγράμματος εφαρμογής και υψομετρικής μελέτης αν και πρόκειται για πόλη με

έντονο ανάγλυφο.

Η κοινωνική υποδομή συγκεντρώνεται αποκλειστικά στην πόλη της Άμφισσας,

η οποία καλύπτει την ευρύτερη περιοχή του νομού Φωκίδας. Στους οικισμούς

334


του εξωαστικού χώρου η εγκατάλειψή τους από το έμψυχο υλικό είχε ως

συνέπεια την απουσία η την εγκατάλειψη των κοινωνικών υποδομών.

Η δημιουργία σταθμού φορτηγών σε έκταση εκτός του εγκεκριμένου σχεδίου

πόλης στο χώρο που δημιουργείται με την καινούρια παράκαμψη της εθνικής

οδού Άμφισσας – Λαμίας και το όριο του σχεδίου πόλεως κρίνεται απαραίτητη.

Η παρέμβαση αυτή θα συμβάλλει στην αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού

φόρτου στην πόλη και επιπλέον θα βοηθήσει στην μείωση των ατμοσφαιρικών

ρύπων στην αστική περιοχή.

Τα περισσότερα συνεργεία αυτοκινήτων βρίσκονται επί της περιφερειακής Λ.

Καραμανλή, στην περιοχή του Σταθμού Υπεραστικών Λεωφορείων. Ένα

συνεργείο έχει απομείνει σε κεντρικό σημείο της πόλης, και συγκεκριμένα

πλησίον της ΔΕΗ επί της οδού Κορδώνη, στο Ο.Τ. μεταξύ της οδού Δελμούζου

και της Πλατείας Εθνικής Αντιστάσεως.

5.3.2. Ανάγκες επεκτάσεων οικισμώνΤα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τους Πίνακες 1 και 2 της παραγράφου

5.2. συνοψίζονται στα παρακάτω:

Από τον Πίνακα 1 στον οποίο υπολογίζονται οι μέσοι Σ.Δ. και οι μέσες μεικτές οικιστικές πυκνότητες (brutto) έτους 2001 για το οικιστικό δίκτυο του Δήμου

Άμφισσας, με βάση τα εγκεκριμένα ρυμοτομικά σχέδια και τις Αποφάσεις οριοθέτησης

των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, διαπιστώνεται ότι γενικά οι μέσοι Σ.Δ. στους

μικρούς οικισμούς είναι σχετικά υψηλοί σε σχέση με τις εκτεταμένες εκτάσεις που έχουν

οριοθετηθεί. Αντίστοιχα οι μέσες μεικτές οικιστικές πυκνότητες είναι ιδιαίτερα χαμηλές

και κυμαίνονται από 0,1 έως 14 κάτοικοι ανά Ηα.

Στην πόλη της Άμφισσας ο μέσος Σ.Δ. και η μέση μεικτή οικιστική πυκνότητα είναι

ανάλογα του χαρακτήρα της ως αστικού κέντρου, χωρίς να εκφράζονται μέσω των

παραπάνω δεικτών φαινόμενα κορεσμού.

Από τον Πίνακα 2 υπολογισμού της θεωρητικής χωρητικότητας των οικισμών για την

κάλυψη των αναγκών του μόνιμου και του εποχιακού πληθυσμού έτους 2001,

διαπιστώνεται ότι οι οριοθετημένοι οικιστικοί υποδοχείς του Δήμου Άμφισσας

υπερκαλύπτουν τις ανάγκες του πληθυσμού, υπάρχει δε μεγάλη περίσσεια

χωρητικότητας, οπότε δεν απαιτούνται οικιστικές επεκτάσεις.

Η περίσσεια χωρητικότητας εκφράζεται κυρίως στους μικρούς αγροτικούς οικισμούς και

335


λιγότερο στην πόλη της Άμφισσας.

Οι παραπάνω εκτιμήσεις βασίζονται στις δέουσες ανάγκες των οικισμών με βάση τον

πληθυσμό έτους 2001.

Επισημαίνεται πάντως, ότι η θεωρητική πυκνότητα d που προκύπτει βάσει των

υπολογισμών στην περίπτωση της Άμφισσας, είναι ορθολογική με βάση τα πρότυπα για

το χαρακτήρα της ως αστικού κέντρου (149 κάτ/Ηα), ενώ για τους υπόλοιπους οικισμούς

τα αντίστοιχα μεγέθη της θεωρητική πυκνότητας d είναι υπερβολικά για το χαρακτήρα

τους ως αγροτικών οικισμών, μια και βάσει των προτύπων θα έπρεπε να κυμαίνονται

<των 100 κατοίκων /Ηα. Η παραπάνω εικόνα συνδέεται κυρίως με τους σχετικά

υψηλούς Σ.Δ. των οικισμών, σε συνδυασμό με τα ευμεγέθη όριά τους.

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι οικιστικές απαιτήσεις θα μεταβληθούν για το έτος στόχο 2023 με βάση τον προγραμματικό πληθυσμό των οικισμών που θα εκτιμηθεί στο Κεφάλαιο 6 «Προκαταρκτική πρόταση».

5.3.3. Προβλεπόμενες ανάγκες για κοινωνική υποδομήΟι προβλεπόμενες ανάγκες για κοινωνική υποδομή καταγράφονται αναλυτικότερα

κατωτέρω:

Εκπαίδευση

Νηπιαγωγεία

Σε ότι αφορά τη χωροθέτηση των νηπιαγωγείων, τα πολεοδομικά σταθερότυπα

προβλέπουν μέγιστη ακτίνα εξυπηρέτησης 400 m, μαθητές ανά τμήμα 30, ελάχιστη

βιώσιμη μονάδα 20 – 30 παιδιά και επιφάνεια γηπέδου ανά χρήστη 15 – 21 τ.μ. Το

ποσοστό του πληθυσμού που αποτελεί χρήστες του νηπιαγωγείου εκτιμάται σε 2 %.Άρα

για την πόλη της Άμφισσας και για πληθυσμό αναφοράς 13.000 κατοίκους προκύπτει

ότι:

Χρήστες νηπιαγωγείου: 260

Βιώσιμες μονάδες: 8

Απαιτούμενη επιφάνεια γηπέδων 3900 τ.μ

Στην Άμφισσα αυτή τη στιγμή λειτουργούν 5 νηπιαγωγεία (ορισμένα με 2 τμήματα) τα

οποία έχουν συνολική επιφάνεια γηπέδων 3640 τ.μ και καλύπτουν τις ανάγκες του

πληθυσμού.

336


ΔημοτικάΓια την χωροθέτηση των Δημοτικών σχολείων τα πολεοδομικά σταθερότυπα

προβλέπουν ακτίνα εξυπηρέτησης 800 μ., 30 μαθητές ανά τμήμα , ελάχιστη βιώσιμη

μονάδα 30 – 90 παιδιά και επιφάνεια γηπέδου ανά χρήστη 7 – 11 τ.μ. Το ποσοστό του

πληθυσμού που αποτελεί χρήστες του δημοτικού εκτιμάται σε 10 %.Άρα για την πόλη

της Άμφισσας και για πληθυσμό αναφοράς 13.000 κατοίκους προκύπτει ότι:

Χρήστες Δημοτικού: 1300

Βιώσιμες μονάδες: 7 (6 θέσιο)

Απαιτούμενη επιφάνεια γηπέδων 9.100-14.300 τ.μ

Η συνολική επιφάνεια γηπέδων των Δημοτικών Σχολείων είναι 9.500 τ.μ. και καλύπτουν

τις ανάγκες του πληθυσμού.

Γυμνάσια

Σε ότι αφορά τη χωροθέτηση των Γυμνασίων, τα πολεοδομικά σταθερότυπα

προβλέπουν μέγιστη ακτίνα εξυπηρέτησης 1500 m, μαθητές ανά τμήμα 35, ελάχιστη

βιώσιμη μονάδα 105 παιδιά και επιφάνεια γηπέδου ανά χρήστη 8 – 12 τ.μ. Το ποσοστό

του πληθυσμού που αποτελεί χρήστες του Γυμνασίου εκτιμάται σε 5 %. Άρα για την

πόλη της Άμφισσας και για πληθυσμό αναφοράς 13000 προκύπτει ότι:

Χρήστες Γυμνασίου: 650


Συνολική επιφάνεια γηπέδου: 4000 – 6000 τ.μ.

ΛύκειαΓια την χωροθέτηση των λυκείων, τα πολεοδομικά σταθερότυπα προβλέπουν μέγιστη

ακτίνα εξυπηρέτησης 1500 m, μαθητές ανά τμήμα 35, ελάχιστη βιώσιμη μονάδα 105

παιδιά και επιφάνεια γηπέδου ανά χρήστη 7 – 11 τ.μ. Το ποσοστό του πληθυσμού που

αποτελεί χρήστες Λυκείου εκτιμάται σε 4 %. Άρα για την πόλη της Άμφισσας προκύπτει:

Χρήστες Λυκείου: 520


Συνολική επιφάνεια γηπέδου: 3.640 – 5.720

Στην Άμφισσα υπάρχουν αυτή τη στιγμή 2 Λύκεια και 3 Γυμνάσια το ένα εκ των οποίων

είναι Εσπερινό. Εχουν χωροθετηθεί σε δυο διαφορετικές θέσεις ,το ενα Λύκειο

συστεγάζεται με το ενα Γυμνάσιο και το άλλο με τα άλλα δύο Γυμνάσια . Οι οικοπεδικές

εκτάσεις στις οποίες έχουν οικοδομηθεί οι κτιριακές εγκαταστάσεις έχουν συνολικό

337


εμβαδό γηπέδων 8.978 τ.μ.

Από την εφαρμογή του προτύπου προκύπτει ότι η υφιστάμενη υποδομή υπερκαλύπτει

τις απαιτήσεις σε ότι αφορά την ακτίνα εξυπηρέτησης, ενώ ο αριθμός των μονάδων είναι

μικρότερος από αυτόν που προβλέπει το πρότυπο.

Αθλητικοί χώροι

Λαμβάνοντας υπόψη τα πολεοδομικά σταθερότυπα που αφορούν τον αθλητισμό σε

οικιστικά κέντρα 2ου επιπέδου, όπως η Άμφισσα, προβλέπεται η χωροθέτηση αθλητικού

πυρήνα Β΄ με μέση επιφάνεια αθλητικών εγκαταστάσεων / κάτοικο 5,5 τ.μ., ωφέλιμη

επιφάνεια 6000 τ.μ. και βιώσιμη μονάδα 40000 τ.μ. Στην Άμφισσα σήμερα υπάρχει το

Δημοτικό Στάδιο Άμφισσας, με έκταση 17.700 τ.μ. αλλά και άλλοι διάσπαρτοι αθλητικοί

χώροι (Γήπεδα μπάσκετ, τέννις) συνολικού εμβαδού 2.250 τ.μ.. Επομένως η διαθέσιμη

επιφάνεια για αθλητισμό υστερεί σε σχέση με τα πρότυπα.

Ελεύθεροι χώροι – Χώροι πρασίνου - Πάρκο πόλης

Για το σύνολο της πόλης τα πολεοδομικά σταθερότυπα προβλέπουν πάρκο με μέγιστη

ακτίνα εξυπηρέτησης 1500 m, επιφάνεια γηπέδου ανά χρήστη 1,50 τ.μ. και βιώσιμο

μέγεθος 0,5 – 1,5 Ha.

Συνολική επιφάνεια χώρων πρασίνου ανά κάτοικο 8 τ.μ.

Εξωαστικός χώρος

Η αναμενόμενη ζήτηση για κύρια και παραθεριστική κατοικία και για άλλες αστικές

λειτουργίες εκτιμάται οτι θα απορροφηθεί στα όρια των οριοθετημένων οικισμών αλλά

και των οικισμών που προτείνονται γιά οριοθέτηση (Αγ.Ευθυμία ,Δροσοχώρι)

338


6. ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

6.1 ΓΕΝΙΚΑ

Η προκαταρκτική πρόταση που ακολουθεί διαμορφώθηκε με βάση την εκτενή ανάλυση που προηγήθηκε, την επισήμανση των τάσεων και την εν γένει αξιολόγηση των δεδομένων, αναπτυξιακών χωροταξικών πολεοδομικών και περιβαλλοντικών. Στηρίζεται σ’ ένα πλαίσιο γενικών προγραμματικών στόχων που αφορούν την αναπτυξιακή και χωρική οργάνωση καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής.Με πλαίσιο τους στόχους αυτούς και την αξιολόγηση των διαρθρωτικών χαρακτηριστικών του Δήμου (που αφορούν την οικονομία – τον πληθυσμό – το οικιστικό δίκτυο – τα δίκτυα υποδομής – το περιβάλλον κλπ), αναπτύσσονται εναλλακτικές προκαταρκτικές προτάσεις με την μορφή σεναρίων.

Επιπλέον έχουν ληφθεί υπ’ όψη: • Ο εθνικός και περιφερειακός χωροταξικός σχεδιασμός (Γενικό Πλαίσιο Χ.Σ.Α.Α.

και Περιφερειακό Πλαίσιο Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας, Ειδικά Πλαίσια Χ.Σ.Α.Α.

για τον Τουρισμό, τη Βιομηχανία και τις Α.Π.Ε.),

• το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο στήριξης (Γ΄ Κ.Π.Σ.) καθώς και οι προοπτικές που

δημιουργούνται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) της Δ’

Προγραμματικής Περιόδου και ειδικότερα το Ε.Π. Στερεάς Ελλάδας, Θεσσαλίας

και Ηπείρου 2007-2013, και

• Οι Κοινοτικές Πρωτοβουλίες που αφορούν ιδιαίτερα τον αγροτικό χώρο.

Τα σενάρια που προτείνονται προϋποθέτουν ένα ευρύτερο πλαίσιο εφαρμογής του Γ.Π.Σ. Δήμου Άμφισσας, το οποίο επηρεάζεται αφενός από τις κεντρικές και περιφερειακές πολιτικές των διαφόρων τομέων ανάπτυξης, και αφετέρου – ειδικά για το 3ο Σενάριο - από την πρόθεση του φορέα εφαρμογής (Δήμου Άμφισσας) να προχωρήσει σε έντονα παρεμβατικές και καινοτόμες ενέργειες, τις οποίες ακριβώς προτείνει το 3ο

Σενάριο, προς όφελος της περιοχής του. Τα σενάρια έχουν αναπτυξιακή και χωρική διάσταση με ενσωματωμένη στο καθένα και

την παράμετρο του περιβάλλοντος, και ουσιαστικά αποτελούν εργαλεία για τη

διαμόρφωση εικόνας του μέλλοντος (στον χρονικό ορίζοντα της μελέτης) προκειμένου

να προωθηθούν τα θέματα του οικονομικού και χωρικού προγραμματισμού.

Τα προτεινόμενα σενάρια, σε γενικές γραμμές, χαρακτηρίζονται ως εξής: Το σενάριο των τάσεων. Χαρακτηρίζεται από αποσπασματική διαχείριση των

υφιστάμενων προβλημάτων και πληθυσμιακή στασιμότητα ή μείωση, σύμφωνα

με τις επικρατούσες τάσεις. Υποθέτει την ολοκλήρωση όσων έργων είναι

προωθημένη η κατασκευή τους και υπολογίζει τις επιπτώσεις που προκαλούν

στην ανάπτυξη της περιοχής. Επίσης προωθεί μόνον εκείνες τις προτάσεις του

339


υπό μελέτη Γ.Π.Σ. που είναι απόλυτα απαραίτητες για την προστασία του

περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς και όσες αφορούν ρυθμίσεις

υφιστάμενων οικιστικών υποδοχέων.

Το σενάριο της περιορισμένης (ήπιας) παρέμβασης. Χαρακτηρίζεται από την

μερική επίλυση ζωτικών προβλημάτων με την ολοκλήρωση των έργων και την

απόδοση των πολιτικών του Γ’ Κ.Π.Σ. και της Δ’ Προγραμματικής Περιόδου

(ΕΣΠΑ 2007-13), συνοδευόμενη από ήπια πληθυσμιακή ανάπτυξη. Υποθέτει την

υλοποίηση των μέτρων του ΕΣΠΑ 2007-2013 και την προώθηση μερικών από τις

προτάσεις του Γ.Π.Σ., έτσι ώστε να εξασφαλισθεί ένα ελάχιστο επίπεδο καλής

λειτουργίας του χώρου του Δήμου, με διαχωρισμό των χρήσεων γης και

κατάλληλες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.

Το σενάριο της ολοκληρωμένης παρέμβασης (έντονα παρεμβατικό και

καινοτομικό). Χαρακτηρίζεται από ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των

προβλημάτων ανάπτυξης και οργάνωσης του χώρου, όχι μόνον μέσα από την

υλοποίηση έργων που έχουν προγραμματιστεί από το ΕΣΠΑ 2007-13, και θα

εξειδικευτούν για την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Άμφισσας, αλλά και μέσα

από πρωτοβουλίες και καινοτόμες ενέργειες του Δήμου και της Περιφέρειας, οι

οποίες θα επιδιωχθεί να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ της Δ’ Προγραμματικής Περιόδου,

και θα αφορούν το σύνολο των τομέων ανάπτυξης αλλά και τη διοικητική

αναδιοργάνωση του χώρου της Στερεάς Ελλάδας. Στο σενάριο αυτό προβλέπεται

σημαντική πληθυσμιακή αύξηση, λόγω μετακινήσεων πληθυσμού προς το αστικό

κέντρο της Άμφισσας, εφόσον οι συνθήκες ποιότητας ζωής θα έχουν

αναβαθμισθεί σημαντικά.

Οι προτάσεις αυτές του Γ.Π.Σ. έχουν έντονα αναπτυξιακό και καινοτόμο χαρακτήρα και

προσβλέπουν, όχι μόνον στη βραχυπρόθεσμη ρύθμιση της οργάνωσης και λειτουργίας

του χώρου, αλλά και στη μακροπρόθεσμη αναβάθμιση της παραγωγικής

δραστηριότητας και της ποιότητας ζωής στο Δήμο Άμφισσας, μέσα από προσέλκυση

σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως στον τουριστικό τομέα και άσκηση

ολοκληρωμένων πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης, με έμφαση στην ανάδειξη του ρόλου

της πόλης της Άμφισσας, ως δυναμικού αστικού κέντρου, στο πλαίσιο τριπόλου

συνεργασίας με την Ιτέα και τους Δελφούς, αλλά και με τους λοιπούς Δήμους του

Νομού, και ιδίως τους γειτονικούς, καθώς και με την Αράχωβα.

340


Τα σενάρια αξιολογούνται με βάση την προοπτική που διαγράφεται από το καθένα ως προς τον βαθμό υλοποίησης των στόχων που έχουν τεθεί .

Οι χρονικοί ορίζοντες της μελέτης είναι: • ο μεσοπρόθεσμος χρονικός ορίζοντας έως το 2011. Είναι η χρονική περίοδος

κατά την οποία έχει ολοκληρωθεί το Γ΄ ΚΠΣ και έχουν αρχίσει να αποδίδουν τα

έργα του, ενώ έχουν επίσης ξεκινήσει, αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί, τα έργα της

Δ Προγραμματικής Περιόδου (2007 - 2013),

• ο μακροπρόθεσμος ορίζοντας που αναφέρεται στο έτος 2023. Μέχρι το τέλος της

περιόδου αυτής αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα της Δ’ και της Ε’

Προγραμματικής Περιόδου, ενώ θα έχουν δοθεί δυνατότητες στο Δήμο

Άμφισσας να επηρεάσει προγραμματικά τη χρηματοδότηση έργων στην περιοχή

του.

341


6.2 ΣΤΟΧΟΙ – ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

6.2.1 Γενικά

Στόχο της προκαταρκτικής πρότασης αποτελεί η αδρομερής σκιαγράφηση των κρίσιμων

στοιχείων του προτύπου βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης της περιοχής Δήμου Άμφισσας,

καθώς και των βασικών προτάσεων που το οικοδομούν, με διατύπωση των στόχων και

κατευθύνσεων χωροταξικού, πολεοδομικού και αστικού σχεδιασμού του συνόλου της

έκτασης του Δήμου, αναφορικά με το οικιστικό δίκτυο και την ενδοχώρα του και με

έμφαση στις ρυθμίσεις σχεδιασμού για τις αναγκαίες παραγωγικές ζώνες, τις ζώνες

προστασίας και ελέγχου δόμησης στο σύνολο των διοικητικών ορίων του Δήμου, τα

δίκτυα πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, τέλος δε τις υποδομές κοινωνικού και

τεχνικού εξοπλισμού.

Στο πλαίσιο της προκαταρκτικής πρότασης και με βάση τα αξιολογικά συμπεράσματα που έχουν προκύψει από τη μέχρι τώρα ανάλυση, τη διάγνωση τάσεων και προοπτικών, από το ενδογενές δυναμικό του Δήμου, καθώς και τις κατευθύνσεις από υπερκείμενα επίπεδα σχεδιασμού, με στόχο μια συνεκτική και ολοκληρωμένη διαχείριση του χώρου, διατυπώνονται:

• Τα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης και χωρικής ρύθμισης του Δήμου (σενάριο

τάσεων, περιορισμένης παρέμβασης και ολοκληρωμένης παρέμβασης).

• Η πρόβλεψη των βασικών δημογραφικών και οικιστικών μεγεθών σε επίπεδο

Δήμου και οικιστικών υποδοχέων, τα οποία αντιστοιχούν στα τρία σενάρια.

Επίσης η προκαταρκτική πρόταση περιέχει αξιολόγηση των στοιχείων των

εναλλακτικών σεναρίων και γενική εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ανά

περίπτωση.

6.2.2 Γενικοί Στόχοι του Γ.Π.Σ. Δ. Άμφισσας – κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης

Οι βασικοί στόχοι αυτής της μελέτης και του Γ.Π.Σ. Δήμου Άμφισσας που καταγράφονται

στις επόμενες παραγράφους αποτελούν στόχους και των τριών εναλλακτικών σεναρίων,

αλλά στο σενάριο Α΄ των τάσεων οι στόχοι αυτοί εκπληρώνονται σε μικρό βαθμό, ενώ

στο σενάριο Β΄ εκπληρώνονται σε μέτριο βαθμό και στο σενάριο Γ΄σε πολύ μεγάλο

βαθμό.

Το γενικό αναπτυξιακό πρότυπο και ο χωρικός σχεδιασμός στηρίζονται στην Αρχή της Βιώσιμης Ανάπτυξης, που ορίζει ότι: η ανάπτυξη πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες του

342


παρόντος με όρους συνέχειας και αειφορίας, χωρίς δηλαδή να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες.

Ως βασικοί στόχοι και κατευθύνσεις χωρικής ανάπτυξης του Δήμου Άμφισσας,

λαμβάνοντας υπόψη τις επικρατούσες τάσεις, τις κατευθύνσεις από υπερκείμενα

επίπεδα σχεδιασμού (Π.Π.Χ.Σ.Α.Α. Στερεάς Ελλάδας) και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα

του ενδογενούς παραγωγικού δυναμικού, των φυσικών υποδοχέων και των πολιτιστικών

πόρων προτείνονται οι εξής:

1. Οργανική και ισότιμη ένταξη του Δήμου Άμφισσας στην ευρύτερη περιοχή της

Στερεάς Ελλάδας, στο πλαίσιο εταιρικής συνεργασίας με την Ιτέα και τους Δελφούς,

αλλά και με τους λοιπούς Δήμους του Νομού, και ιδίως τους γειτονικούς, καθώς και

με την Αράχωβα, με λήψη μέτρων ενίσχυσης και ενδυνάμωσης της χωρικής ενότητας

του τριπόλου (αλλά και της πιθανής πολυπολικής δομής με περισσότερους όμορους

Δήμους στην προοπτική της Νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης), στη βάση των

παρακάτω κρίσιμων αναπτυξιακών χαρακτηριστικών:



• σημαντική διεθνούς αξίας πολιτιστική κληρονομιά,

• παράκτιο μέτωπο,



• ορεινά τοπία διεθνούς αξίας,

• τουριστικοί – πολιτιστικοί διάδρομοι ευρύτερης περιοχής,

• προοπτική σημαντικών μεταφορικών διαδρόμων διαπεριφερειακής και εθνικής

σημασίας,

• προοπτική περαιτέρω ανάπτυξης αστικού τουρισμού, καθώς και άλλων

εναλλακτικών μορφών σε σχέση με τον ορεινό χώρο.

Προϋπόθεση για την αναπτυξιακή εξέλιξη του Δήμου Άμφισσας και γενικότερα του Νομού Φωκίδας αποτελεί η προώθηση των μεγάλων μεταφορικών έργων που προβλέπονται από το Γ.Π.Χ.Σ.Α.Α., ειδικότερα δε των εξής:

343


• Διαγώνιος Άξονας , ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος του οδικού άξονα Λαμία

– Άμφισσα - Ιτέα - Αντίρριο – Πάτρα (σε πρώτη φάση βελτίωση υφισταμένου

οδικού δικτύου με αναβαθμισμένες υποδομές και υπηρεσίες) και διασυνδέει το

διεθνές λιμάνι της Πάτρας με την Κεντρική Ελλάδα, μέσω της Λαμίας,

διευκολύνοντας τις ροές ανθρώπων και αγαθών.

• Άξονας Κεντρικής Ενδοχώρας ο οποίος αναπτύσσεται κατά μήκος της Ε65 και

του οδικού άξονα Λάρισα - Κοζάνη – Φλώρινα - Νίκη. Περιλαμβάνει,

σημαντικούς σε εθνικό επίπεδο, πόλους ανάπτυξης (Λαμία, Καρδίτσα, Τρίκαλα

και το δίπολο Κοζάνη / Πτολεμαΐδα), ενώ συνδέεται λειτουργικά με πρωτεύοντες

εθνικούς αναπτυξιακούς πόλους (Ιωάννινα και το δίπολο Λάρισα / Βόλος)

• Οδικός άξονας: Λαμία – Καρπενήσι - Αγρίνιο – σύνδεση με Ιόνια Οδό (βελτίωση

υφιστάμενου δικτύου), καθώς και Οδικός άξονας: Θήβα – Λιβαδειά – Αράχοβα –

Δελφοί, μέσω των οποίων διασφαλίζεται η ευχερέστερη διαπεριφερειακή

σύνδεση της Λαμίας, αλλά και της Άμφισσας, με την Περιφέρεια Δυτικής

Ελλάδας, και βελτιώνεται η ενδοπεριφερειακή προσπελασιμότητα της Άμφισσας,

σε σχέση και με την Αράχοβα και το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού, και

σε συνδυασμό με το διεθνή πολιτιστικό πόλο των Δελφών.

2. Στο ανωτέρω πλαίσιο, ιδιαίτερη έμφαση είναι σκόπιμο να δοθεί στην ενίσχυση των

συνεργασιακών – συμπληρωματικών ρόλων της πόλης της Άμφισσας και του λοιπού

οικιστικού δικτύου του Δήμου, με άλλα αστικά κέντρα του Νομού και της

Περιφέρειας, ως εξής:

• Άμφισσα – Λαμία : Περιορισμός των σχέσεων εξάρτησης και ενίσχυση των

σχέσεων αλληλεξάρτησης με την έδρα της Περιφέρειας, τη Λαμία, το αστικό

κέντρο 1ου επιπέδου σε περιφερειακό επίπεδο (αναβάθμιση οδικών μεταφορών,

επιχειρηματικών σχέσεων, ερευνητικού έργου και δικτύωσης πανεπιστημιακών και

ανωτέρων σχολών, εμπορικών ανταλλαγών, ανταλλαγών τεχνογνωσίας,

πολιτιστικής συνεργασίας, κ.λ.π.)

• Άμφισσα – Καρπενήσι : Ενδυνάμωση των σχέσεων και οικονομικών ροών με το

Καρπενήσι, οικιστικό κέντρο 2ου επιπέδου, σε συνεργαζόμενο δίπολο, από κοινού

και με τη Λαμία, με ακτινοβολία στη Δυτική Ζώνη ανάπτυξης της Στερεάς

Ελλάδας (αναβάθμιση οδικής επικοινωνίας, ανάπτυξη επιχειρηματικών

344


δραστηριοτήτων υποστήριξης της αγροτικής παραγωγής, ανάπτυξη τουριστικών

δραστηριοτήτων και ανταλλαγών, ανάπτυξη δικτύωσης εμπορικών ανταλλαγών και

υπηρεσιών, πολιτιστική συνεργασία, κ.λ.π.).

• Άμφισσα, οικιστικό κέντρο 2 ου επιπέδου, Ανάπτυξη σχέσεων αλληλεξάρτησης με

όλο το οικιστικό δίκτυο του Νομού Φωκίδας (διοικητικές υπηρεσίες προς δημόσιο

και ιδιωτικό τομέα, παροχή υπηρεσιών υγείας, ανώτερης εκπαίδευσης, πολιτιστική

συνεργασία κλπ).

• Άμφισσα, οικιστικό κέντρο 3 ου επιπέδου, Ανάπτυξη σχέσεων αλληλεξάρτησης με

τους Δελφούς και την Ιτέα σε λογική τριπόλου συνεργασίας, αλλά και με

περισσότερους όμορους / γειτονικούς Δήμους εν όψει μιας πιθανής πολυπολικής

δομής στην προοπτική της Νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης (κοινές αστικές

δράσεις, τουριστικές δραστηριότητες, πολιτιστική συνεργασία, αναψυχή,

παραθεριστική κατοικία, εμπορικές ανταλλαγέ κλπ).

3. Αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρονται στο επίπεδο του ενδογενούς

δυναμικού, με έμφαση:

• Στην υποστήριξη μιας νέας αστικής δυναμικής βιώσιμης ανάπτυξης της πόλης

της Άμφισσας και της μετατροπής της σε μεσαίο αστικό κέντρο της χώρας στο

πλαίσιο του τριπόλου συνεργασίας Άμφισσα – Ιτέα – Δελφοί, και

συμπληρωματικών δράσεων με περισσότερους όμορους / γειτονικούς Δήμους εν

όψει μιας πιθανής πολυπολικής δομής στην προοπτική της Νέας Διοικητικής

Μεταρρύθμισης,

• Στον πρωτογενή τομέα και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, που

συγκροτούν βασικούς παραγωγικούς πόρους της περιοχής μελέτης, καθώς και

στη διατήρηση της εξειδίκευσης της περιοχής στην εξόρυξη και τη μεταλλευτική

βιομηχανική δραστηριότητα,

• Στην επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας και σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα

δε στον τριτογενή τομέα: αναπτυξιακές – επιχειρηματικές υποδομές στα πεδία

της γνώσης και της καινοτομίας, αστικός τουρισμός, τουρισμός εναλλακτικών

μορφών, πολιτισμός, αναψυχή κλπ.

345


4. Αειφόρος ανάπτυξη, προστασία, ανάδειξη και ολοκληρωμένη διαχείριση του

φυσικού περιβάλλοντος, των τοπίων, ιδιαίτερα δε των ζωνών διεθνούς προστασίας

της Φύσης NATURA ((Όρος Γκιώνα, Παραλιακή Ζώνη από Ναύπακτο έως Ιτέα,

Κορυφές Όρους Γκιώνα, Χαράδρα Ρεκά, Λαζόρεμα και Βαθιά Λάκκα), ως τοπίων

και οικοσυστημάτων φυσικού περιβάλλοντος ιδιαίτερης αξίας. Στο στόχο αυτό

αναλογεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην Εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών,

Διαχειριστικών Μελετών, και στη σύσταση Φορέα Διαχείρισης: μέσω αυτών μπορεί

να ρυθμιστεί και να ελεγχθούν οι επιπτώσεις των εξορυκτικών και άλλων

ανθρωπογενών δραστηριοτήτων εντός των περιοχών αυτών και να διαμορφωθεί το

πλαίσιο συνύπαρξης της εξορυκτικής δραστηριότητας με τις υφιστάμενες και

προγραμματιζόμενες χρήσεις και δραστηριότητες στις ίδιες περιοχές.

5. Προστασία – διαφύλαξη και ορθολογική αξιοποίηση της γεωργικής γης και ιδιαίτερα

του Ελαιώνα της Άμφισσας, με αναδιάρθρωση καλλιεργειών σε συνδυασμό με μέτρα

τυποποίησης προϊόντων, έτσι ώστε να ενθαρρύνονται νέες δυνατότητες

πολυαπασχόλησης στην ύπαιθρο καθώς και η διαφοροποίηση της αγροτικής

παραγωγής. Οι δυνατότητες πολυαπασχόλησης επιτυγχάνονται με συμπληρωματικές

του πρωτογενή τομέα οικονομικές δραστηριότητες, όπως: πολιτιστικά κέντρα

προβολής των παραδοσιακών καλλιεργειών, φάρμες υγιεινής διατροφής και

άσκησης, ξενώνες φιλοξενίας, κ.ά., αποσκοπώντας στον εμπλουτισμό των

εισοδημάτων των παραγωγών. Η διαφοροποίηση της αγροτικής παραγωγής

αναφέρεται σε συνδυασμούς που περιλαμβάνουν παραδοσιακές και οικολογικές

καλλιέργειες, προϊόντα ονομασίας προέλευσης, καθετοποίηση της παραγωγής με

πριμοδότηση βιοτεχνικών προϊόντων που μεταποιούν τη γεωργική παραγωγή,

οικοτεχνία, χειροτεχνία και άλλες μορφές εγχώριας παραγωγής προϊόντων.

Κρίσιμη παράμετρο αποτελεί η διαχείριση του ελαιώνα της Άμφισσας και η διατήρησή του, σαν ξεχωριστό οικοσύστημα, δεδομένου ότι λόγω της έκτασης που καταλαμβάνει, αλλά και των χαρακτηριστικών που διαθέτει (μονοκαλλιέργεια, συνεχόμενη έκταση χωρίς παρεμβολές άλλων χρήσεων, μικρής έντασης καλλιέργεια, πεδινά ενδιαιτήματα, κυρίως για μικρά σπονδυλωτά και ορνιθοπανίδα).Το προγραμματισμένο έργο της άρδευσης μπορεί να διατηρήσει τον παραδοσιακό

του χαρακτήρα (προστατεύοντας τα δένδρα από την ξηρασία), αν όμως δεν

οδηγήσει σε εντατικοποίηση της παραγωγής. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη η

διατήρηση και η ενίσχυση των μέτρων επιδότησης των καλλιεργητών που ισχύουν

346


σήμερα, καθώς ως παράπλευρα οφέλη από τη δράση αυτή εντοπίζονται η

προστασία του εδάφους και των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων της περιοχής.

6. Προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών – ιστορικών χώρων της περιοχής

μελέτης (Κάστρο Ωριάς – Αρχαία Ακρόπολη, Λυκότρυπα, παραδοσιακή συνοικία

της Χάρμαινας - Ταμπάκικα, βυζαντινοί ναοί, τοπική λαϊκή αρχιτεκτονική,

αρχαιολογικός χώρος προστασίας του τείχους και των λειψάνων της αρχαίας πόλης

των Λοκρών Mυωνίας / Eσπερία Λοκρίδα, κ.ά.) και ένταξή της σε πολιτιστικές

διαδρομές, τόσο από και προς το μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς των

Δελφών, όσο και στην ευρύτερη περιοχή, από και προς το Γαλαξίδι, το Λιδορίκι, την

Αράχωβα, και τους ορεινούς όγκους της Γκιώνας και του Παρνασσού.

7. Αναδιάρθρωση οχλουσών χρήσεων και λειτουργιών και μέτρα περιορισμού της

εκτός σχεδίου δόμησης στο πλαίσιο εξειδικευμένων ειδικών χρήσεων κατά γενική

κατηγορία χρήσης, με έμφαση στις ζώνες προστασίας περιβαλλοντικά ευαίσθητων

περιοχών, κανονιστική ρύθμιση της χωροθέτησης των κτηνοτροφικών

εγκαταστάσεων, ενεργοποίηση και λειτουργία του ΒΙΟΠΑ για τη συγκέντρωση

μεταποιητικών δραστηριοτήτων τοπικής και υπερτοπικής σημασίας, και δημιουργία

οργανωμένων χώρων Τουρισμού – Αναψυχής, τέλος δε ρύθμιση χρήσεων και

δραστηριοτήτων στις εισόδους της έδρας του Δήμου.

8. Επαύξηση των οικιστικών υποδοχέων της πόλης της Άμφισσας και ενδυνάμωση των

αστικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών με δομικές παρεμβάσεις και αναπλάσεις

μέσα και έξω από τον πολεοδομικό ιστό και λήψη μέτρων αναβάθμισης της

κοινωνικής και λοιπής υποδομής.

Η πόλη της Άμφισσας προτείνεται να οργανωθεί με ένα πλέγμα κεντρικών λειτουργιών στο ήδη θεσμοθετημένο Πολεοδομικό της Κέντρο, που πρέπει να επεκταθεί, με αύξηση των πολιτιστικών υποδομών - μουσεία, θέατρα, συνεδριακά κέντρα, κλπ, στο πλαίσιο της διεκδίκησης μοναδιαίων χωροθετήσεων, που το πλήθος τους αποτελεί σε συνδυασμό με την βιωσιμότητά τους δείκτη εκπλήρωσης του ρόλου έδρας σε νομαρχιακό επίπεδο και περαιτέρω διευρυμένου ρόλου. Επίσης, αναγκαία είναι η αναβάθμιση του δημόσιου χώρου, η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και των πολιτιστικών υποδομών της πόλης, των δραστηριοτήτων αναψυχής και ελεύθερου χρόνου, η κυκλοφοριακή οργάνωση και η δημιουργία αξόνων πεζών και δικτύων πεζοδρομήσεων, με πρόβλεψη ικανών χώρων στάθμευσης, ως βασικές αναπτυξιακές προϋποθέσεις.

347


9. Ισόρροπη και πολυκεντρική οικιστική οργάνωση του δικτύου των λοιπών αγροτικών

οικισμών, με ιδιαίτερη ανάδειξη του γραμμικού αναπτύγματος των τριών οικισμών

Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου και Σερνικακίου, με προαστιακό χαρακτήρα

σε σχέση με το αστικό κέντρο της Άμφισσας, αλλά και των υπόλοιπων οικισμών,

ορεινού και ημιορεινού χαρακτήρα, με κατάλληλες παρεμβάσεις συγκράτησης του

πληθυσμού τους, αναβάθμισης του οικιστικού τους ιστού και ενθάρρυνσης

εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ως συμπληρωματικών δραστηριοτήτων του

πρωτογενή τομέα.

10. Πολεοδομική οργάνωση, εξυγίανση και αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος

στους μεγαλύτερους οικισμούς του Δήμου και στο λοιπό αγροτικό οικιστικό δίκτυο.

Ο στόχος αυτός αναφέρεται καταρχήν στην εκπόνηση πολεοδομικών μελετών και

στην ανάπτυξη νέων οικιστικών υποδοχέων για την εξυπηρέτηση μελλοντικής

ζήτησης κατοικίας. Προβλέπονται επίσης παρεμβάσεις αναγνώρισης και ανάδειξης

της ταυτότητας των οικισμών, ανάπλασης - προβολής του δημόσιου χώρου τους και

βελτίωσης της αρχιτεκτονικής και αισθητικής φυσιογνωμίας τους με έμφαση στα

κέντρα των οικισμών, στα δημόσια και ιστορικά κτίρια και τους ελεύθερους χώρους.

Στο πλαίσιο αυτό επίσης η μελέτη στοχεύει στον έλεγχο των οχλουσών χρήσεων γης

(π.χ. άναρχη στάθμευση γεωργικών μηχανημάτων) και λήψη μέτρων απορρύπανσης

(διάσπαρτη απόρριψη ογκωδών απορριμμάτων μέσα και έξω από τους οικισμούς,

κτηνοτροφικά απόβλητα, κ.λ.π.).

11. Μακρόπνοη και συστηματική πολιτική εξοικονόμησης και εξασφάλισης επαρκών

ποσοτήτων και κατάλληλης ποιότητας του υδάτινου δυναμικού απαραίτητου για τον

αγροτικό τομέα με εκσυγχρονισμό των αρδευτικών συστημάτων, εφαρμογή νέων

τεχνολογιών και συλλογικής διαχείρισης της πρωτογενούς παραγωγής μέσω

«ομάδων παραγωγών»,

12. Ανάπτυξη συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης , αλλά και δράσεων που θα

υποστηρίξουν την επικοινωνία της τοπικής αυτοδιοίκησης με τους πολίτες, μέσα από

ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ενημέρωσης – πληροφόρησης στο πλαίσιο της Κοινωνίας

της Πληροφορίας.

348


6.3. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ – ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ

6.3.1. Το Α΄ Σενάριο (τάσεων).Όπως ήδη αναφέρθηκε, το Α΄ Σενάριο βασίζεται στην παραδοχή ότι θα σημειωθεί στασιμότητα (ή και ελαφρά μείωση) του πληθυσμού, στην περίοδο 2001 – 2023, σύμφωνα με τις επικρατούσες μέχρι σήμερα τάσεις. Για το λόγο αυτό, χαρακτηρίζεται από αποσπασματική διαχείριση των υφιστάμενων προβλημάτων, υποθέτει την ολοκλήρωση όσων έργων είναι προωθημένη η κατασκευή τους, και υπολογίζει τις επιπτώσεις που προκαλούν στην ανάπτυξη της περιοχής. Επίσης προωθεί μόνον εκείνες τις προτάσεις του υπό μελέτη Γ.Π.Σ. που είναι απόλυτα απαραίτητες για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς και όσες αφορούν ρυθμίσεις υφιστάμενων οικιστικών υποδοχέων ή μη υλοποιηθείσες προβλέψεις και ρυθμίσεις του σήμερα ισχύοντος ΓΠΣ του 1986, που όμως κρίνεται χρήσιμο να υλοποιηθούν. Έτσι, το Σενάριο Α΄ του ΓΠΣ περιλαμβάνει τις εξής προβλέψεις και ρυθμίσεις:Ι. Την πολεοδομική οργάνωση του οικισμού Άμφισσας για προγραμματικό μέγεθος μόνιμου πληθυσμού 7.200 κατοίκων κατά την περίοδο 2009 - 2023, με:Ια) την εκπόνηση των Πράξεων Εφαρμογής των περιοχών επέκτασης του Σχεδίου

Πόλης που θεσμοθετήθηκαν με το ΓΠΣ του 1986, όπως τροποποιήθηκαν και

οριοθετήθηκαν με την Π.Μ.Ε.Α. του 1990 (Υ.Α. 36792/1990 του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.

ΦΕΚ 534/90), οι οποίες έχουν ήδη πολεοδομηθεί. Λόγω του ότι δεν έγιναν μέχρι σήμερα

οι μελέτες των Πράξεων Εφαρμογής στις ανωτέρω περιοχές, η πραγματοποιηθείσα

δόμηση είναι ελάχιστη.

Ιβ) τη διατήρηση των τεσσάρων Π.Ε. και του μέσου συντελεστή δόμησης αυτών σύμφωνα με το ΓΠΣ 1986, με κατάλληλη μείωση της μέσης πυκνότητας οίκησης, λαμβάνοντας υπόψη την σημερινή (2008-09) πραγματική μέση πυκνότητα οίκησης σε κάθε Π.Ε., τις τάσεις δόμησης, τον βαθμό κορεσμού και άλλα χρήσιμα δεδομένα. Ιγ) τον αναπροσδιορισμό χρήσεων γης του ΓΠΣ 1986 ως εξής:

Διατήρηση της σημερινής θέσης των κεντρικών λειτουργιών στο

πολεοδομικό κέντρο του οικισμού που εκτείνεται από την πλατεία Ηρώων

έως την πλατεία Κεχαγιά. Στο πολεοδομικό κέντρο έχουν ενσωματωθεί τα

προβλεπόμενα από το ΓΠΣ 1986 τοπικά κέντρα των μικρογειτονιών.

Ανάπτυξη επιμήκους τοπικού κέντρου δια μέσου των συνοικιών Παναγιά –

Χάρμαινα – Δροσοχώρι (διατηρείται η σχετική πρόβλεψη του ΓΠΣ 1986).

Διατήρηση της γενικής κατοικίας και της αμιγούς κατοικίας στις περιοχές που

έχουν διαμορφωθεί οι χρήσεις αυτές.

Αναβάθμιση του δημόσιου χώρου με την δημιουργία χώρων πρασίνου στους

αρχαιολογικούς χώρους και την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και

των πολιτιστικών υποδομών της πόλης.

349


Αναβάθμιση των δραστηριοτήτων αναψυχής και ελεύθερου χρόνου.

Δημιουργία τριών Βρεφονηπιακών Σταθμών στις τρεις εκ των τεσσάρων Π.Ε.

στις οποίες δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί Βρεφονηπιακός Σταθμός.

Ανάπλαση της εισόδου της πόλης από Λαμία και δημιουργία

ποδηλατοδρόμου από το Κέντρο της πόλης μέχρι τις αθλητικές

εγκαταστάσεις στην περιοχή του Σίφωνα Μόρνου.

Ιδ) Τη διατήρηση θεσμοθετημένων ζωνών: Τη διατήρηση της θεσμοθετημένης Ζώνης Ειδικής Ενίσχυσης (ΖΕΕ) στην

βορειοδυτική πλευρά της πόλης και την ενίσχυση των οικονομικών και

θεσμικών κινήτρων και πολεοδομικών μηχανισμών της, ώστε να

πραγματωθεί ο θεσμικός της ρόλος.

Τη διατήρηση της θεσμοθετημένης Ζώνης Κοινωνικού Συντελεστή (ΖΚΣ).

ΙΙ. Τη λήψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος με:ΙΙα) Την επέκταση και τροποποίηση της Ζώνης Προστασίας Δάσους και Γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας που σύμφωνα με το ΓΠΣ 1986 αφορούσε μόνο τον τότε Δήμο, δηλαδή το σημερινό Δ.Δ. Άμφισσας, ώστε ως Ζώνη Προστασίας Γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας να συμπεριλάβει μόνο την έκταση γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας που υπάρχει στη σημερινή περιοχή δικαιοδοσίας του Δ. Άμφισσας. Η προστασία των δασών συνδέεται πλέον με τις περιοχές NATURA και άλλες ειδικές ρυθμίσεις. ΙΙβ) Τη μεταφορά οχλουσών δραστηριοτήτων στο ΒΙΟΠΑ Άμφισσας.ΙΙγ) Τη διατήρηση της Ζώνης προστασίας αγωγού, σιφωνίου και αυλάκων Μόρνου. ΙΙδ) Τον αναπροσδιορισμό των ορίων της Ζώνης Προστασίας Αρχιτεκτονικών Συνόλων παραδοσιακής κληρονομιάς στο δυτικό τμήμα του οικισμού που προβλέπεται από το ΓΠΣ 1986, και τη θεσμοθέτηση συγκεκριμένων όρων προστασίας που θα επιτρέπουν πάντως την εγκατάσταση μη οχλουσών χρήσεων λιανικού εμπορίου, πολιτιστικών υποδομών, χρήσεων αναψυχής, και την ήπια τουριστική αξιοποίηση της συγκεκριμένης περιοχής. ΙΙε) Την τροποποίηση της ΖΟΕ Δελφών για την προστασία του Δελφικού τοπίου, σύμφωνα με τις προτάσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Δελφών.

ΙΙΙ. Την Ιεράρχηση του οδικού δικτύου και τις σχετικές μ’ αυτό παρεμβάσεις: ΙΙΙα) Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο του Δήμου διακρίνεται στο Εθνικό, το Επαρχιακό και το Δημοτικό οδικό δίκτυο, καθώς και στο αγροτικό και δασικό οδικό δίκτυο. Επίσης στο δίκτυο ορεινών δρόμων για την πρόσβαση στους χώρους εξόρυξης μεταλλευμάτων βωξίτη.Στο Εθνικό δίκτυο εντάσσονται τα τμήματα που διέρχονται από το Δήμο Άμφισσας των Εθνικών Οδών:

Άμφισσα – Μπράλλος (Ε.Ο. 27), με κατεύθυνση Βορρά – Νότου, που συνδέει την

Άμφισσα με τη Λαμία και την Ε.Ο. Αθηνών - Λαμίας.

350


Λιβαδιά – Αράχωβα – Δελφοί – Άμφισσα – Λιδορίκι – Ξηροπήγαδο (Ε.Ο. 48) και η

οποία αποτελεί τη βασική σύνδεση του Δήμου με την Αθήνα.

Δευτερεύουσα Ε.Ο. Ιτέα – Άμφισσα, η οποία ουσιαστικά αποτελεί συνέχεια της Ε.Ο.

Αντίρριο – Ναύπακτος – Ιτέα.

Στο Επαρχιακό δίκτυο εντάσσονται:1. Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 2) Γούλα – Σπηλιές, η οποία συνδέει άμεσα την Ιτέα με

τους Δελφούς και την Αράχωβα.

2. Η Επαρχιακή Οδός (αρ. 5) Καλοσκοπή – Καστριώτισσα – Λιδορίκι.

3. Η μη χαρακτηρισμένη οδός Ιτέα – Αγία Ευθυμία.

Στο Δημοτικό δίκτυο εντάσσονται:1. Οι οδοί που συνδέουν τους οικισμούς του Δήμου μεταξύ τους: ο δρόμος

Προσήλιο – Βίνιανη, ο δρόμος Άμφισσα – Δροσοχώρι, ο δρόμος Άμφισσα –

Προσήλιο – Μοναστήρι, οι δρόμοι που συνδέουν την Ε.Ο. Άμφισσας – Ιτέας με

τους οικισμούς Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου και Σερνικακίου, ο δρόμος

Άγιος Γεώργιος – Άγιος Κωνσταντίνος – Σερνικάκι.

2. Το εσωτερικό οδικό δίκτυο των οικισμών.

Το εσωτερικό οδικό δίκτυο του οικισμού Άμφισσας διαβαθμίζεται όπως απεικονίζεται στο Χάρτη ΙΙΙβ) Προβλεπόμενα έργα μεταφορικής υποδομής:

Βελτίωση του οδικού άξονα Αντίρριο – Ναύπακτος – Ιτέα – Άμφισσα –

Μπράλλος – Λαμία, με σημαντικές επεμβάσεις (αλλαγή γεωμετρικής χάραξης,

αλλαγή διατομής, σήραγγες, ανισόπεδοι κόμβοι, κ.α.) ώστε να αποτελέσει το

βασικό άξονα σύνδεσης της ΠΑΘΕ με την Πάτρα και με την Ιονία Οδό. Το έργο

είναι στη φάση της μελέτης.

Μελέτη του προγραμματιζόμενου οδικού άξονα που θα συνδέει άμεσα την

Άμφισσα με το Χιονοδρομικό Κέντρο του Παρνασσού. Η προτεινόμενη χάραξη,

που σε μεγάλο βαθμό ακολουθεί υφιστάμενο δίκτυο αγροτικών δρόμων και που

καταλήγει στον οδικό άξονα που συνδέει την Αράχωβα με τον Επτάλοφο, θα

αποτελέσει εναλλακτική διαδρομή πρόσβασης του Χιονοδρομικού Κέντρου

αλλά συντομότερη χρονικά τόσο από την υφιστάμενη πρόσβαση από την

Άμφισσα, όσο και από την Αράχωβα. Η προοπτική αυτή μπορεί να μεταβάλει

σημαντικά τόσο τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της πόλης της Άμφισσας, όσο

κυρίως του οικισμού του Ελαιώνα και των ορεινών οικισμών, καθώς ενδέχεται

351


να δημιουργηθούν ευκαιρίες τουριστικής δραστηριότητας, να αυξηθεί η ζήτηση

για παραθεριστικές κατοικίες, κ.α.

ΙΙΙγ) Δημιουργία σταθμού φορτηγών της Άμφισσας σε περιοχή πλησίον της εξόδου της πόλης προς Λιδορίκι. ΙΙΙδ) Δημιουργία δικτύου πεζοδρόμων στον οικισμό Άμφισσας.ΙΙΙε) Βελτίωση του συστήματος λεωφορειακών γραμμών του Δ. Άμφισσας.

ΙV. Δίκτυο ύδρευσης: Βελτίωση του υπάρχοντος δικτύου και επέκτασή του στις περιοχές επέκτασης του Σχεδίου Πόλης του 1990.V. Δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων:Επέκταση του δικτύου στις περιοχές επέκτασης του Σχεδίου Πόλης του 1990, με τελικό αποδέκτη τον ποταμό Ύλαιθο.VI. Δίκτυο αποχέτευσης:Επέκταση του δικτύου στις περιοχές επέκτασης του Σχεδίου Πόλης του 1990, κατασκευή αγωγών στους λοιπούς οικισμούς του Δήμου, και σύνδεσή τους με τον Βιολογικό Καθαρισμό.

6.3.2. Το Β΄ Σενάριο (περιορισμένης - ήπιας παρέμβασης).

Το Β΄ Σενάριο συμπεριλαμβάνει όλες τις προβλέψεις και ρυθμίσεις του Α΄ Σεναρίου, και

επί πλέον στηρίζεται στην ολοκλήρωση των έργων και την απόδοση των πολιτικών του

Γ’ Κ.Π.Σ. και της Δ’ Προγραμματικής Περιόδου (ΕΣΠΑ 2007-13), συνοδευόμενη από

ήπια πληθυσμιακή ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, βασίζεται στον προγραμματικό στόχο του

Χωροταξικού Πλαισίου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για το Νομό Φωκίδας (75.000

κάτοικοι) και για το τρίπολο Άμφισσα – Δελφοί – Ιτέα (30.000 κάτοικοι). Ο συνδυασμός

των παραδοχών αυτών και η εκτίμηση της πιθανής αναλογίας του πληθυσμιακού

μεγέθους της Άμφισσας στο σύνολο του τριπόλου, οδηγεί στον πληθυσμιακό στόχο

11.000 κατοίκων για τον οικισμό της Άμφισσας και 3.000 κατοίκων για το σύνολο των

λοιπών οικισμών του Δήμου, δηλαδή γενικό σύνολο 14.000 κατοίκων.

Ως ειδικότερα πρόσθετα μέτρα προτείνονται:

Η δημιουργία Ζώνης Χονδρεμπορίου πλησίον του ΒΙΟΠΑ.

Να ορισμένα αξιολογηθούν τα τμήματα οδών που διανοίχθηκαν για την

εξυπηρέτηση της μεταφοράς των ορυκτών μεταλλευμάτων και απέκτησαν και

352


άλλες χρήσεις, και να διερευνηθεί η δυνατότητα χαρακτηρισμού τους ως

Δημοτικών Οδών ή Επαρχιακών Οδών, με κατάλληλες επεμβάσεις τόσο στα

γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά και τις διατομές τους όσο και στον εξοπλισμό

τους (όπως ο υφιστάμενος δρόμος (χωματόδρομος) που διέρχεται ανατολικά της

Αγίας Ευθυμίας και που συνδέει την Αγία Ευθυμία τόσο με τις Καρούτες, όσο

και με τους οικισμούς του Προσηλίου και του Μοναστηρίου).

6.3.3. Το Γ΄ Σενάριο (ολοκληρωμένης παρέμβασης - έντονα παρεμβατικό και καινοτομικό).

Το Γ΄ Σενάριο συμπεριλαμβάνει όλες τις προβλέψεις και ρυθμίσεις του Α΄ και του Β΄ Σεναρίου.Στο σενάριο αυτό προβλέπεται σημαντική πληθυσμιακή αύξηση σε σχέση με τον μόνιμο πληθυσμό του 2001, κυρίως λόγω μετακινήσεων πληθυσμού προς το αστικό κέντρο της Άμφισσας, εφόσον οι συνθήκες ποιότητας ζωής θα έχουν αναβαθμισθεί σημαντικά. Συνυπολογίζεται επίσης η επίδραση στα προγραμματικά μεγέθη, της αύξησης του εποχιακού πληθυσμού λόγω αναμενόμενης ταχύρρυθμης τουριστικής ανάπτυξης, καθώς και της αύξησης του αριθμού επισκεπτών της πόλης που θα εξυπηρετούνται από διοικητικές και επιχειρηματικές υπηρεσίες, λόγω της αύξησης πληθυσμού του Ν. Φωκίδας στον χρονικό ορίζοντα του 2023. Έτσι, ο πληθυσμιακός στόχος του Γ΄ σεναρίου είναι 13.000 κάτοικοι για τον οικισμό της Άμφισσας και 3.000 κάτοικοι για το σύνολο των λοιπών οικισμών του Δήμου, δηλαδή γενικό σύνολο 16.000 κατοίκων. Προβλέπονται επίσης πρόσθετες επεκτάσεις του Σχεδίου Πόλης κατά 400 περίπου στρέμματα. Γενική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του Γ΄ Σεναρίου αποτελεί η ολοκληρωμένη

αντιμετώπιση των προβλημάτων ανάπτυξης και οργάνωσης του χώρου, όχι μόνον μέσα

από την υλοποίηση έργων που έχουν προγραμματιστεί από το ΕΣΠΑ 2007-13 για την

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και το Ν. Φωκίδας, και θα εξειδικευτούν για την ευρύτερη

περιοχή του Δήμου Άμφισσας, αλλά και μέσα από πρωτοβουλίες και καινοτόμες

ενέργειες του ίδιου του Δήμου, οι οποίες θα επιδιωχθεί να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ της Δ’

Προγραμματικής Περιόδου.

Ειδικότερες προϋποθέσεις αποτελούν:

Η μακροπρόθεσμη αναβάθμιση της παραγωγικής δραστηριότητας και της

ποιότητας ζωής στο Δήμο Άμφισσας,

Η προσέλκυση σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως στον τουριστικό

τομέα,

Η άσκηση ολοκληρωμένων πολιτικών βιώσιμης ανάπτυξης,

353


Η ανάδειξη του ρόλου της πόλης της Άμφισσας, ως δυναμικού αστικού κέντρου,

στο πλαίσιο τριπόλου συνεργασίας με την Ιτέα και τους Δελφούς, αλλά και με

τους λοιπούς Δήμους του Νομού, και ιδίως τους γειτονικούς, καθώς και με την

Αράχωβα.

Στο πλαίσιο αυτό απαιτούνται, μεταξύ άλλων, ρυθμίσεις σχεδιασμού για τις αναγκαίες

παραγωγικές ζώνες και τις ζώνες προστασίας και ελέγχου δόμησης στο σύνολο των

διοικητικών ορίων του Δήμου.

Προτείνονται δε τα ακόλουθα ενδεικτικά μέτρα, έργα και δραστηριότητες:

Δημιουργία δικτύων πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς,

Συμπλήρωση και βελτίωση των υποδομών κοινωνικού και τεχνικού

εξοπλισμού.

Ανάπλαση του φυσικού περιβάλλοντος στο παράκτιο μέτωπο, και προώθηση

ενεργειών για την απομάκρυνση των οχλουσών χρήσεων απόθεσης και

φορτοεκφόρτωσης μεταλλεύματος βωξίτη.

Ενίσχυση της βιομηχανίας σπάνιων ορυκτών πόρων,

Ανάδειξη και ουσιαστική προστασία των ορεινών τοπίων διεθνούς αξίας,

Δημιουργία τουριστικών – πολιτιστικών διαδρόμων στην ευρύτερη περιοχή,

Ανάπτυξη αστικού τουρισμού.

Ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών σε σχέση με τον ορεινό χώρο (π.χ. προβολή

και αξιοποίηση του Δασικού χωριού, στα νοτιοδυτικά του Προσηλίου στη

θέση «Καψίτσα» που έχει κατασκευαστεί από το δασαρχείο Άμφισσας). Ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων υποστήριξης της αγροτικής

παραγωγής,

Ανάπτυξη δικτύωσης εμπορικών ανταλλαγών και υπηρεσιών,

Πολιτιστική συνεργασία με τους γειτονικούς Δήμους,

Ανάπτυξη σχέσεων αλληλεξάρτησης με τους Δελφούς και την Ιτέα, αλλά και με

τους λοιπούς όμορους / γειτονικούς Δήμους εν όψει μιας πιθανής πολυπολικής

δομής στην προοπτική της Νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης (κοινές αστικές

δράσεις, τουριστικές δραστηριότητες, πολιτιστική συνεργασία, αναψυχή,

παραθεριστική κατοικία, εμπορικές ανταλλαγές κλπ).

Μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων της περιοχής μελέτης,

Διατήρηση της εξειδίκευσης της περιοχής στην εξόρυξη και τη μεταλλευτική

βιομηχανική δραστηριότητα,

354


Επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας στον τριτογενή τομέα: π.χ.

αναπτυξιακές – επιχειρηματικές υποδομές στα πεδία της γνώσης και της

καινοτομίας, πολιτισμός, αναψυχή κλπ.

Ολοκληρωμένη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, των τοπίων, ιδιαίτερα δε

των ζωνών διεθνούς προστασίας της Φύσης NATURA (Όρος Γκιώνα,

Παραλιακή Ζώνη, Κορυφές Όρους Γκιώνα, Χαράδρα Ρεκά, Λαζόρεμα και

Βαθιά Λάκκα), ως τοπίων και οικοσυστημάτων φυσικού περιβάλλοντος

ιδιαίτερης αξίας,

Εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, Διαχειριστικών Μελετών, και

σύσταση Φορέα Διαχείρισης των ορεινών περιοχών, ώστε να ελεγχθούν οι

επιπτώσεις των εξορυκτικών και άλλων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων εντός

των περιοχών αυτών και να διαμορφωθεί το πλαίσιο συνύπαρξης της

εξορυκτικής δραστηριότητας με τις υφιστάμενες και προγραμματιζόμενες

χρήσεις και δραστηριότητες στις ίδιες περιοχές.

Μέτρα τυποποίησης προϊόντων, ώστε να ενθαρρύνονται νέες δυνατότητες

πολυαπασχόλησης στην ύπαιθρο καθώς και η διαφοροποίηση της αγροτικής

παραγωγής.

Συμπληρωματικές του πρωτογενή τομέα οικονομικές δραστηριότητες, όπως:

πολιτιστικά κέντρα προβολής των παραδοσιακών καλλιεργειών, φάρμες υγιεινής

διατροφής και άσκησης, ξενώνες φιλοξενίας, κ.ά., αποσκοπώντας στον

εμπλουτισμό των εισοδημάτων των παραγωγών.

Διαχείριση του ελαιώνα της Άμφισσας και διατήρησή του σαν ξεχωριστό

οικοσύστημα,

Διατήρηση και η ενίσχυση των μέτρων επιδότησης των καλλιεργητών που

ισχύουν σήμερα,

Προστασία και ανάδειξη των αρχαιολογικών – ιστορικών χώρων της περιοχής

μελέτης (Κάστρο Ωριάς – Αρχαία Ακρόπολη, Λυκότρυπα, παραδοσιακή

συνοικία της Χάρμαινας - Ταμπάκικα, βυζαντινοί ναοί, τοπική λαϊκή

αρχιτεκτονική, αρχαιολογικός χώρος προστασίας του τείχους και των λειψάνων

της αρχαίας πόλης των Λοκρών Mυωνίας / Eσπερία Λοκρίδα, κ.ά.) και ένταξή

της σε πολιτιστικές διαδρομές, τόσο από και προς το μνημείο παγκόσμιας

πολιτιστικής κληρονομιάς των Δελφών, όσο και στην ευρύτερη περιοχή, από και

355


προς το Γαλαξίδι, το Λιδορίκι, την Αράχωβα, και τους ορεινούς όγκους της

Γκιώνας και του Παρνασσού.

Αναδιάρθρωση οχλουσών χρήσεων και λειτουργιών και μέτρα περιορισμού της

εκτός σχεδίου δόμησης, με έμφαση στις ζώνες προστασίας περιβαλλοντικά

ευαίσθητων περιοχών,

Κανονιστική ρύθμιση της χωροθέτησης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων,

Ενεργοποίηση και λειτουργία του ΒΙΟΠΑ για τη συγκέντρωση μεταποιητικών

δραστηριοτήτων τοπικής και υπερτοπικής σημασίας,

Δημιουργία οργανωμένων χώρων Τουρισμού – Αναψυχής,

Ρύθμιση χρήσεων και δραστηριοτήτων στις εισόδους της έδρας του Δήμου.

Επαύξηση των οικιστικών υποδοχέων της πόλης της Άμφισσας

Ενδυνάμωση των αστικών δραστηριοτήτων και λειτουργιών με δομικές

παρεμβάσεις και αναπλάσεις μέσα και έξω από τον πολεοδομικό ιστό,

Αναβάθμιση της κοινωνικής και λοιπής υποδομής.

Οργάνωση του πλέγματος κεντρικών λειτουργιών στο ήδη θεσμοθετημένο

Πολεοδομικό Κέντρο της Άμφισσας, που πρέπει να επεκταθεί,

Αύξηση των πολιτιστικών υποδομών.

Ολοκλήρωση του περιμετρικού δακτυλίου της Άμφισσας.

Κυκλοφοριακή οργάνωση και δημιουργία αξόνων πεζών και δικτύων

πεζοδρομήσεων, με πρόβλεψη ικανών χώρων στάθμευσης,

Ισόρροπη και πολυκεντρική οικιστική οργάνωση του δικτύου των λοιπών

αγροτικών οικισμών, με ιδιαίτερη ανάδειξη του γραμμικού αναπτύγματος των

τριών οικισμών Αγίου Γεωργίου, Αγίου Κωνσταντίνου και Σερνικακίου, με

προαστιακό χαρακτήρα σε σχέση με το αστικό κέντρο της Άμφισσας, αλλά και

των υπόλοιπων οικισμών, ορεινού και ημιορεινού χαρακτήρα, με κατάλληλες

παρεμβάσεις συγκράτησης του πληθυσμού τους, αναβάθμισης του οικιστικού

τους ιστού και ενθάρρυνσης εναλλακτικών μορφών τουρισμού, ως

συμπληρωματικών δραστηριοτήτων του πρωτογενή τομέα.

Πολεοδομική οργάνωση, εξυγίανση και αναβάθμιση του δομημένου

περιβάλλοντος στους μεγαλύτερους οικισμούς του Δήμου και στο λοιπό αγροτικό

οικιστικό δίκτυο: εκπόνηση πολεοδομικών μελετών με στόχο, μεταξύ άλλων, το

356


σχεδιασμό των οικιστικών υποδοχέων για την εξυπηρέτηση μελλοντικής ζήτησης

κατοικίας.

Παρεμβάσεις αναγνώρισης και ανάδειξης της ταυτότητας των οικισμών,

ανάπλασης - προβολής του δημόσιου χώρου τους και βελτίωσης της

αρχιτεκτονικής και αισθητικής φυσιογνωμίας τους με έμφαση στα κέντρα των

οικισμών, στα δημόσια και ιστορικά κτίρια και τους ελεύθερους χώρους.

Έλεγχος των οχλουσών χρήσεων γης στους αγροτικούς οικισμούς (π.χ. άναρχη

στάθμευση γεωργικών μηχανημάτων) και λήψη μέτρων απορρύπανσης

(διάσπαρτη απόρριψη ογκωδών απορριμμάτων μέσα και έξω από τους οικισμούς,

κτηνοτροφικά απόβλητα, κ.λ.π.).

Συστηματική πολιτική εξοικονόμησης και εξασφάλισης επαρκών ποσοτήτων και

κατάλληλης ποιότητας του υδάτινου δυναμικού.

Εκσυγχρονισμός των αρδευτικών συστημάτων,

Εφαρμογή νέων τεχνολογιών και συλλογικής διαχείρισης της πρωτογενούς

παραγωγής μέσω «ομάδων παραγωγών»,

Ανάπτυξη συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αλλά και δράσεων που θα

υποστηρίξουν την επικοινωνία της τοπικής αυτοδιοίκησης με τους πολίτες, μέσα

από ένα ολοκληρωμένο δίκτυο ενημέρωσης – πληροφόρησης στο πλαίσιο της

Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Δραστικός περιορισμός της έκτασης της ΖΟΕ Δελφών εντός της διοικητικής

περιοχής του Δ. Άμφισσας, ώστε να ενθαρρυνθεί η δημιουργία νέων – αλλά μη

οχλουσών - παραγωγικών δραστηριοτήτων.

Θεσμοθέτηση ΠΕΠΔ (Περιοχή Ελέγχου και Περιορισμών Δόμησης) στα

οροπέδια Γκιώνας και Παρνασσού (οροπέδιο Αργοστυλιάς) όπου διαπιστώνονται

οικιστικές πιέσεις για Β΄κατοικία, και οδική σύνδεσή τους με την Άμφισσα.

Ειδικά, οδική σύνδεσή του οροπέδιου Αργοστυλιάς με την προγραμματιζόμενη

οδό Άμφισσας – Χιονοδρομικού Κέντρου.Παρνασσού.

Κατασκευή Συνεδριακού Κέντρου μέσω ΣΔΙΤ, βάσει ΠΕΡΠΟ.

Θεσμοθέτηση ΠΕΡΠΟ στην περιοχή του Βαγονέτου

Αποκατάσταση ανενεργών μεταλλευτικών χώρων (υπάρχουν και στον Παρνασσό

και στη Γκιώνα):

357


Εκπόνηση ειδικής γεωλογικής μικροζωνικής μελέτης για τον οικισμό

Δροσοχωρίου και για τον οικισμό Προσηλίου.

Μεταφορά του Νεκροταφείου Αγίας Ευθυμίας

Κλεισιμο των ΧΑΔΑ και δημιουργία ΧΥΤΥ στην περιοχή Βαρτό Παρνασσού.

6.4. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΗΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ

6.4.1 Προγραμματικά μεγέθη πληθυσμού ανά οικισμό

Λαμβάνοντας υπόψη τα βασικά προγραμματικά μεγέθη του Γ΄ Εναλλακτικού Σεναρίου

Ανάπτυξης, το οποίο προτείνεται από τη μελετητική ομάδα ως το επιθυμητό για το Δήμο

Άμφισσας στο χρονικό ορίζοντα μέχρι και το έτος 2023 (δηλαδή μόνιμος πληθυσμός

Δήμου 16.000 κάτοικοι, εκ των οποίων οι 13.000 αποτελούν τον πληθυσμό Στόχο της

πόλης της Άμφισσας, καθώς και μόνιμος πληθυσμός Νομού Φωκίδας 48.000 κάτοικοι),

πραγματοποιείται στη συνέχεια στον Πίνακα που ακολουθεί ο επιμερισμός των

δημογραφικών μεγεθών ανά οικισμό, επιπλέον δε προσδιορίζεται και η μέση μεικτή

οικιστική πυκνότητα ανά οικισμό, λαμβάνοντας υπόψη τον προγραμματικό πληθυσμό.

Κατά τον επιμερισμό των βασικών προγραμματικών μεγεθών του Σεναρίου Γ΄ στους

οικισμούς του Δήμου, ελήφθησαν υπόψη ορισμένα κριτήρια χωρικής ανάπτυξης, ιδίως

δε:

• Η ενθάρρυνση της τάσης προαστικοποίησης των τριών οικισμών Αγίου

Γεωργίου, Αγίου Κων/ντίνου και Σερνικακίου,

• Η προοπτική αναβάθμισης των ορεινών – ημιορεινών οικισμών, μέσα από την

ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού – αγροτουρισμού και την ανάπλασή

τους.

Στον Πίνακα καταγράφεται και ο Μ.Ε.Ρ.Μ. (μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής) της

τελευταίας δεκαετίας, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ως βάση για τις προβολές

δημογραφικών μεγεθών, με τις κατάλληλες όμως παρεμβάσεις από τη μελετητική ομάδα,

προκειμένου να υλοποιηθούν οι βασικές επιλογές του Σεναρίου Γ΄ το οποίο έχει

επιλεχθεί ως επιθυμητό για το έτος Στόχο 2023.

358


Πίνακας 1: Προγραμματικά μεγέθη πληθυσμού έτους 2023 ανά οικισμό Δήμου Άμφισσας


Άμφισσας

Μόνιμος Πληθυσμός 2001

Μ.Ε.Ρ.Μ. 1991-2001

Μόνιμος Πληθυσμός 2023

Επιθυμητό Σενάριο Γ΄

κάτοικοι κάτοικοιΆμφισσα 7.212 -0.00161 13,000Αγία Ευθυμία 429 -0.04724 665Άγιος Γεώργιος 120 -0.00327 326

Άγ. Κων/ντίνος 57 -0.00344 174Σερνικάκιο 392 0.00154 566Ελαιώνας 426 -0.02198 550Δροσοχώρι 74 0.12396 158Προσήλιο 27 -0.01685 142Βίνιανη 126 0.01095 334Μοναστήρι 1 0.00000 85ΣΥΝΟΛΟ 8.864 16.000

359


6.4.2 Προγραμματικά μεγέθη οικιστικών επεκτάσεων – Μέση Μεικτή Οικιστική Πυκνότητα 2023

Στη συνέχεια παρατίθεται ο Πίνακας οικιστικής χωρητικότητας για τους 10 οικισμούς του

Δήμου Άμφισσας, με βάση την εκτίμηση του προγραμματικού πληθυσμού έτους 2023

που αναλογεί στο Γ΄ Σενάριο της Ολοκληρωμένης Παρέμβασης, το οποίο προκρίνεται

κατ’ αρχήν ως επιθυμητό από τη μελετητική ομάδα.

Από τον ίδιο Πίνακα προκύπτουν και οι ανάγκες οικιστικών επεκτάσεων στο έτος Στόχο

2023, καθώς και η μέση μεικτή οικιστική πυκνότητα ανά οικιστικό υποδοχέα.

Οι παραδοχές για την κατάρτιση του Πίνακα παραμένουν οι ίδιες με εκείνες που τέθηκαν

για την εκτίμηση της χωρητικότητας του οικιστικού δικτύου με βάση τον πληθυσμό έτους

2001, με ορισμένες διαφοροποιήσεις, ειδικότερα δε τις εξής:

• Ο Μέσος Σ.Δ. για την πόλη της Άμφισσας μειώθηκε κατά τι, και, από 1,165 που

είναι σήμερα, ελήφθη Μ.Σ.Δ. 2023=1,10, δεδομένου ότι ο ανώτατος Σ.Δ. του Ν.

1337/1983, όπως ισχύει, για τις περιοχές επέκτασης κατοικίας δεν μπορεί να

υπερβαίνει το 0,8, οπότε ο νέος Μέσος Σ.Δ. μειώνεται.

• Ως ποσοστό οδικού δικτύου στο σύνολο του νέου οικιστικού υποδοχέα, μαζί με

τις αναγκαίες οικιστικές επεκτάσεις, ελήφθη στην πόλη της Άμφισσας 18%,

δεδομένου ότι στις νέες επεκτάσεις θα υπολογιστεί ως πρότυπο το 15%

σύμφωνα με τα πρότυπα, οπότε το συνολικό ποσοστό μειώνεται και προσεγγίζει

εκείνο των προτύπων24 για την κατηγορία πληθυσμού της πόλης.

• Για τον προσδιορισμό των αναγκών σε εξυπηρετήσεις που καταλαμβάνουν

δομήσιμη γη στην πόλη της Άμφισσας, αφορούν όμως ανάγκες υπερτοπικού

χαρακτήρα σε επίπεδο Νομού, ελήφθη ποσοστό του πληθυσμού του Νομού

Φωκίδας κατά περίπτωση, θεωρώντας ως προγραμματικό μέγεθος μόνιμου

πληθυσμού έτους 2023 τους 48.000 κατοίκους.

Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από τον Πίνακα είναι ότι η πόλη της Άμφισσας

έχει ανάγκη οικιστικών επεκτάσεων της τάξης των 400 στρεμμάτων.

Οι λοιποί οικισμοί δεν χρειάζονται νέες επεκτάσεις, δεδομένου ότι ο ήδη θεσμοθετημένος

υποδοχέας επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών του προγραμματικού πληθυσμού

24 Στο σημερινό υποδοχέα της Άμφισσας το ποσοστό του υπάρχοντος οδικού δικτύου είναι υψηλό, για λόγους που ήδη έχουν αναφερθεί.

360


έτους 2023, επιπλέον δε οι προγραμματικές μεικτές πυκνότητές τους είναι πλέον

ορθολογικές στους ήδη υπάρχοντες οικιστικούς υποδοχείς.

361


Πίνακας 2: Οικιστική Χωρητικότητα οικισμών Δ. Άμφισσας – Ανάγκες οικιστικών επεκτάσεων – Μέση Μεικτή Οικιστική Πυκνότητα έτους 2023


Άμφισσας


2023

Έκταση θεσμοθ. οικιστ.

Υποδοχέα2001

σ=μέσος Σ.Δ.2023

κ=τ.μ. κτηρίου

κατοικίας /μόν. κάτ.

p=τ.μ. κτηρίου για παραγωγ. δραστηρ.

u=τ.μ. γηπέδου

για κοινων.

εξοπλισ. - πράσ.

d = θεωρ. πυκνότ.= ((σ/(κ+p)

τ.μ. κτηριου+ (u) τ.μ. γηπέδου

*σ))*10000

λΣυντελεστ. κορεσμού

Ε=Cολ 2023/d*λ

(O.T.)

Έκταση K.X.25

Ε2001

(με Κ.Χ.+ Οδικό

Δίκτυο)

Οικιστικές Επεκτάσεις

2023

Μέση μεικτή

Οικιστική Πυκνότητα

2023

κάτοικοι (Ηα) τ.μ. κτηρίου τ.μ. κτηρίου τ.μ. γηπέδου κάτ. /Ηα (Ηα) (Ηα) (Ηα) (Ηα) κάτοικοι /Ηα

Άμφισσα 13,000 168,08 1,10 47.95 2.92 21.48 148 0.55 160.09 10.40 207.91 39.83 63Αγία Ευθυμία 665 - 15.00 0.40Άγ. Γεώργιος 326 25,16 0,70 45.00 - 15.00 126 0.40 6.46 0.08 7.27 -17.89 13Άγ. Κων/ντίνος 174 25,42 0,85 45.00 - 15.00 147 0.40 2.96 0.04 3.33 -22.09 7Σερνικάκιο 566 48,08 0,78 45.00 - 15.00 138 0.40 10.29 0.14 11.59 -36.49 12Ελαιώνας 550 30,07 0,76 45.00 - 15.00 135 0.40 10.20 0.14 11.49 -18.58 18Δροσοχώρι 158 - 15.00 0.40Προσήλιο 142 29,51 0,85 45.00 - 15.00 147 0.40 2.41 0.04 2.72 -26.79 5Βίνιανη 334 12,76 - 15.00 0.40 0.08 26Μοναστήρι 85 17,53 0,40 45.00 - 15.00 78 0.40 2.71 0.03 3.04 -14.49 5ΣΥΝΟΛΟ 16,000

25 Αναγκαία γη σε Ηα για την κάλυψη των δεουσών αναγκών σε Κ.Χ. έτους 2023

362

Documents

γπσ-αμφισσας-729EBd01