Σε τοπική εφημερίδα της Ηπείρου δημοσιεύτηκε η είδηση πως «Οι απόφοιτοι της Ριζαρείου τίμησαν τους ευεργέτες τους στη γενέτειρά τους, το Μονοδένδρι», το οποίο και υπογράφεται από τον κ. Σάββα Θε-οδώρου.

Το γεγονός από μόνο του δηλώνει το σεβασμό και την τιμή που αποδίδουν απόφοιτοι της ΡΕΣ προς τους ιδρυτές της Σχο-λής. Επομένως ούτε μεμπτό είναι ούτε προκαλεί την περιέργεια ενός ουδέτερου ή υποψιασμένου πα-ρατηρητή – αναγνώστη. Για όσους όμως γνω-ρίζουν περισσότερα γεννά ερωτήματα που αφορούν όχι την ουσία της εκδήλωσης αλλά το θεσμικό της χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα, στον τίτλο και στο πε-ριεχόμενο της είδησης υπάρχει ασάφεια και σύγχυση. Αρχικά, «οι απόφοιτοι» ως περιληπτικός όρος φανερώνει είτε όλους τους αποφοίτους είτε εκπροσώπους όλων των αποφοίτων της ΡΕΣ, και κατά συνέπεια η εκδήλωση τελέστηκε στα πλαίσια της ΕΑΡΕΣ, γεγονός που δεν αλη-θεύει. Η ουδέτερη αναφορά «απόφοιτοι», θα ήταν πιο σαφής, εφόσον ανταποκρίνεται σε μια αθεσμοθέτητη ομάδα αποφοίτων που με ιδίαν πρωτοβουλία τίμησε τους αδελφούς Ρι-ζάρες. Σε άλλη κατεύθυνση, υπονοείται ότι παράλ-ληλα με την ΕΑΡΕΣ ή σε αντίθεση με αυτήν υφίσταται άλλο θεσμικό όργανο αποφοίτων της Σχολής. Είναι γνωστό πως μπορεί να υπάρχουν κατά τόπους παραρτήματα της ΕΑΡΕΣ τα οποία μπορούν να προχωρούν σε εκδηλώσεις στα πλαίσια της μοναδικής θεσμι-κής έκφρασης των αποφοίτων της ΡΕΣ, δηλαδή την ΕΑΡΕΣ. Στην Ήπειρο συγκεκριμένα κατά το παρελθόν υπήρξε ζωντανό και δρών παράρτημα, του οποίου τα πρακτικά και τα αρχεία έχει ο αρχαιότερος εν ζωή ριζα-ρείτης. Σε κάθε περίπτωση το άρθρο «οι» στον τίτλο και στο κείμενο είτε χρησιμοποιήθηκε ατυχώς είτε de facto θέλει να δημιουργήσει δεδομένο Ένωσης Αποφοίτων, εκτός του πλαισίου της ΕΑΡΕΣ.

Στο ενημερωτικό της εκδήλωσης άρθρο αναφέρεται ότι απονεμή-θηκαν σε ιερείς αποφοίτους τιμητικά διπλώματα ως υλοποιητές των πα-ρακαταθηκών των ιδρυτών της Σχολής. Ασφαλώς και αξίζουν αυτήν την τιμή και στέργουμε προς αυτήν. Αλλά δεν διευκρινίζεται το ποιος είναι ο απονεμητής και ποιον φορέα εκπροσωπεί. Πολύ απλά ποιος υπογράφει τα διπλώματα, ποιο θεσμό εκφράζει, τι τίτλο ο εκδότης έχει και με ποιαν ιδιότητα τυπώνει τίτλους. Είναι παγκοσμίως γνωστό πως ο υπογράφων έναν τίτλο οφείλει να έχει και θεσμική κατοχύρωση - Σφραγίδα. Σε δια-φορετική περίπτωση είναι απλώς πιστοποιητικό παρουσίας σε εκδήλω-ση κοινωνικού – εκπαιδευτικού χαρακτήρα. Και πάλι βέβαια για την αξία του διπλώματος προαπαιτείται ιδιότητα και θεσμική αποτύπωση του υπογράφοντος. Τα προηγούμενα αφορούν την θεσμική τάξη και κατο-χύρωση των διπλωματούχων για την αξία και το βάρος του τίτλου που τους απενεμήθη. Η ΕΑΡΕΣ έχει άγνοια της απονομής και θεωρεί ότι για τον τύπο αλλά και την ουσία της δημόσιας πράξης - απονομής θα ήταν ορθό να είχε ενημερωθεί, όχι για να εμποδίσει αλλά για να δυναμώσει με ιστορικό και θεσμικό κύρος την προσφορά διπλωμάτων. Υπάρχει φυσικά και το ενδεχόμενο της ενσυνείδητης απάρνησης της ΕΑΡΕΣ. Εδώ, δε χω-ρούν σχόλια ή και περιττεύουν…

Όσα αφορούν την ενιαύσια επανάληψη της εκδήλωσης και της συνε-στίασης που ακολούθησε, θέτουν ευθέως ερωτήματα σχετικά με το ποι-ος φορέας (σύλλογος; Φυσικό πρόσωπο;) οργανώνει τέτοιες ή και άλλες ανάλογες εκδηλώσεις και γιατί δεν επιθυμεί να έχει ευρύτερο της τοπι-

κότητας χαρακτήρα. Το τελευταίο συνδέεται και με την ΕΑΡΕΣ, εφόσον μόνον αυτή μπορεί να απευθύνεται σε ριζαρείτες και να χρη-

σιμοποιεί το ολιστικό άρθρο «οι» στις προσκλήσεις της ή στις δημόσιες καταγραφές της.

Θεωρείται περιττό να υποστηριχτεί ότι η ΕΑΡΕΣ σέβεται και τιμά τη ΡΕΣ, τους ιδρυτές της, όλους

τους απόφοιτους και με κάθε τρόπο, κάθε μέσο, όπου κι αν παρευρίσκεται, σε κάθε στιγμή, σε κάθε ευκαιρία, αναδεικνύει την αξία του συ-ντελεσθέντος έργου στη Σχολή, με αρχή τους δωρητές της και ιστορική απόδειξη τους μαθητές της έως και σήμερα. Άλλωστε, γνω-ρίζουμε ότι και όσοι απόφοιτοι παρέστησαν στην εκδήλωση στο Μονοδένδρι, είναι μέλη της ΕΑΡΕΣ, τα οποία στο κοντινό παρελθόν και

έχουν προσκληθεί σε εκδηλώσεις της και έχουν παραστεί και έχουν προβληθεί από αυτήν. Τα

αντίστροφο δεν είδαμε.Όλοι μας ψάλλουμε τον ύμνο της ΡΕΣ∙ αλλά να

μη μας διαφύγει κάτι: όταν οι Σταυροφόροι ανακά-λυψαν διαφορές μεταξύ τους, ξέχασαν τον Χριστό και

ζητάγανε επίγεια βασίλεια. Από εκεί και πέρα ο όρος πήρε αρνητικό περιεχόμενο∙ και σήμερα έτσι θυμόμαστε τους Ροβέρ-

τους και τους Γισκάρδους… Η ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ, δεν

είναι απλά ένα σωματείο επαγγελματικό, είναι ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ και σαν αδελφότητα πρέπει να την διακρίνει εκείνο το πνεύμα της φιλαδελφείας και της φιλαλληλίας και όχι του ανταγωνισμού. Στον προεδρικό θώκο της ΕΝΩΣΕΩΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ, η οποία αριθμεί περί τα εβδομήντα πέντε χρόνια ζωής, έχουν καθίσει ογκόλιθοι του πνεύματος, όπως, ο και ιδρυτής της ΕΝΩΣΕΩΣ, αλλά και Σχολάρχης της Σχολής Κων/νος Διοβουνιώτης και η κορωνίδα της φιλοσοφίας εν Ελλάδι, ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, ακα-δημαϊκοί αμφότεροι.

Απαιτείται, ως εκ τούτου, απέραντος σεβασμός στην ιστορία και το μέγεθος της ΕΝΩΣΕΩΣ, τα μέλη της οποίας έχομε ιερό καθήκον να δια-φυλάσσουμε, σαν κόρη οφθαλμού, αυτή την λαμπρή ιστορία και όχι να προχωρούμε, αν συνέβησαν, σε διασπαστικές κινήσεις.

Σαφέστατα, επαναλαμβάνουμε, το καταστατικό της ΕΝΩΣΕΩΣ προ-βλέπει δημιουργία παραρτημάτων σε περιοχές με πολλούς Ριζαρείτες αδελφούς. Αυτά τα παραρτήματα, όμως, είτε λειτουργούν άτυπα, είτε αναγνωρισμένα απ’τα οικεία Πρωτοδικεία, ένα μόνο τίτλο νομιμοποιού-νται να φέρουν: ΕΝΩΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΣΧΟ-ΛΗΣ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ … ΔΕΙΝΑ.

Οτιδήποτε άλλο περιέχον την επωνυμία της ΕΝΩΣΕΩΣ είναι και αντι-καταστατικό, αλλά και σφετερισμός του τίτλου.

Μηδέποτε, ω αδελφοί, όμως, έστω και κατά διάνοια να επισυμβεί τέ-τοιο πράγμα.

Πάνω από όλους και όλα, ακόμη και για κάθε θεμιτή επιδίωξη στις τοπικές κοινωνίες, είναι η ΣΧΟΛΗ και η ΕΝΩΣΗ.

Ο

ΡΙ

ΖΑ

ΡΕ

ΙΤ

ΗΣ

Τρ

ιμη

νια

ία Έ

κδ

οσ

η τ

ης

Ενώ

σεω

ς Α

πο

φο

ίτω

ν Ρ

ιζα

ρεί

ου

Εκ

κλη

σια

στι

κή

ς Σ

χολή

ςΜ

ΗΤΡ

ΟΠ

ΟΛ

ΕΩΣ

78

Β’ -

Τ.Κ

. 105

63

ΑΘ

ΗΝ

Α •

ΤΗΛ

. & F

AX

: 210

322

2723

• e-

mai

l: ea

resd

s@g

mai

l.co

mΙΔ

ΙΟΚ

ΤΗΤΗ

Σ: Ε

ΝΩ

ΣΗ

ΑΠ

ΟΦ

ΟΙΤ

ΩΝ

ΡΙΖ

ΑΡ

ΕΙΟ

Υ Ε

ΚΚ

ΛΗ

ΣΙΑ

ΣΤΙ

ΚΗ

Σ Σ

ΧΟ

ΛΗ

ΣΕΚ

ΔΟ

ΤΗΣ

- Σ

ΥΝ

ΤΑΚ

ΤΗΣ

: Δη

μή

τρη

ς Κ

αβ

ρο

υλά

κης

ΣΥ

ΝΤΑ

ΚΤΙ

ΚΗ

ΕΠ

ΙΤΡ

ΟΠ

Η: Δ

. Κα

βρ

ουλ

άκη

ς, Θ

. Γεω

ργά

κης,

Σ. Κ

αρ

αχά

λια

ς,Δ

. Λεο

ντα

ρίτ

ης,

Δ. Μ

ακρ

ής,

Κ. Γ

ρη

γορ

ιάδ

ης,

Δ. Σ

ωτη

ρό

πο

υλο

ς

ΚΩΔΙΚΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥΤΥΠΟΥ & Μ.Μ.Ε.: 4461

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ:

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ - ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΣ Ο ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣΚΟΠΗ ΠΙΤΑΣ Ε.Α.Ρ.Ε.Σ.

ΔΕΥΤΕΡΑ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2013 - ΩΡΑ 18:30ΣΤΗ ΣΧΟΛΗ ΣΤΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙ

ΤΑ ΤΟΥ ΚΑΙΣΑΡΟΣ ΤΩ ΚΑΙΣΑΡΙΣΧΟΛΙΑ ΠΑΝΩ ΣΕ ΞΕΝΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ

2 0 1 2

ΙΟΥΛ

ΙΟΣ

ΑΥΓΟ

ΥΣΤΟ

Σ

ΣΕΠ

ΤΕΜ

ΒΡΙΟ

Σ

ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ74ΕΤΟΣ ΙΘ’

Σελ. 2

Συνεχίζοντες την ωραία, αξιοπρόσεχτη και ωφέλιμη κάθε χρόνο σύναξή τους οι από-φοιτοι του έτους 1975 της Σχολής μας συνα-

ντήθηκαν φέτος στο σμαραγδένιο και ιστορικό νησί «των ποιητών και των λογίων», στη Λευκάδα. Σ’αυτό, το «στεργιανό νησί», όπως εύστοχα χαρακτηρίσθηκε, σε μία περίοδο ανάσας από την τουριστική εισβολή. Η σύ-ναξη πραγματοποιήθηκε το τριήμερο του Σεπτεμβρίου 21, 22 και 23.

Από νωρίς την Παρασκευή 21 του μήνα άρχισαν να καταφθάνουν στο νησί οι πρώτοι Ριζαρείτες με τις συζύγους τους, όσοι είναι παντρεμένοι. Αλέξιος Τσε-ρές, Παναγιώτης Σκιρλής, Παναγιώτης Πανόπουλος, Δημήτριος Χριστόπουλος, Ανδρέας Ανδρέου, Βασίλειος Ράμιας, π. Ιωάννης Καρυωτάκης από το Λος Άντζελες, που διακονεί, Ιωάννης Πρώϊας, Ιερομόναχος Πελάγιος (Γεώργιος Βασίλας), Κων/νος Κραβαρίτης, Χαράλαμπος Ρωμανάς. Όσοι, για λόγους ανεξάρτητα της θέλησής τους, δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν ήταν ψυχικά πα-ρόντες, όπως χαρακτηριστικά κάποιοι μας διαβεβαίω-σαν τηλεφωνικά.

Ο π. Γεράσιμος Ζαμπέλης, πού από καιρό είχε επι-φορτισθεί την μέριμνα της διαμονής και την δημιουρ-γία ενός προγράμματος αναψυχής και επικοινωνίας, περίμενε στην είσοδο του νησιού υποδεχόμενος τους αγαπητούς επισκέπτες.

Συγκίνηση, δυνατό αίσθημα φιλίας και αγάπης κυ-ριάρχησαν στις καρδιές των Ριζαρειτών. Η συνάντηση κατά παράδοξο τρόπο, που μονάχα καρδιές Ριζαρει-τών τον αισθάνονται, αυτόματα έφερε την κατάργηση της χρονικής απόστασης, ενός χρονικού διαστήματος 37 χρόνων, από την ιστορική ημέρα της αποφοίτησης όλων από την Σχολή. Και οι καρδιές ζούσαν το χτες, σαν σήμερα, το παρελθόν, σαν γόνιμο παρόν, τα περασμέ-να, σαν να γίνονται και να εκτυλίσσονται τώρα. Η απλό-τητα, η διάκριση, ο αλληλοσεβασμός, το αυθόρμητο και φιλικό της συζήτησης, το καρδιακά αδελφικό, γνή-σιο και καθαρό της συναναστροφής αποτελούσαν, από την πρώτη στιγμή της συνάντησης, κυρίαρχα στοιχεία.

Με ειλικρινή έκφραση και φιλικό αυθορμητισμό επενδύθηκε το τριήμερο της επικοινωνίας. Κι ήταν το πρόγραμμα αρκετά φορτωμένο. Επιθυμία των δύο Λευκαδίων συμμαθητών π. Αναστασίου Μεσσήνη και π. Γερασίμου Ζαμπέλη οι Ριζαρείτες αδελφοί να γνωρί-σουν και να ζήσουν τις ομορφιές, αλλά και τις ιστορικές μαρτυρίες αυτού του νησιού. Να αντιληφθούν την Λευ-καδίτικη φινέτσα, τον δημιουργικό και φιλάδελφο πο-λιτισμό, όπως τόσον αληθινά και διδακτικά «τρέχουν» στην καθημερινότητα με την απλοϊκή συμπεριφορά των ανθρώπων.

Η ξενάγηση ξεκίνησε με προσκύνημα στον θρόνο της Κυράς, στην Ι. μονή της Φανερωμένης, όπου αιώ-νες η Παναγία στέκεται στο ευλογημένο εκείνο ύψωμα προστατεύοντας, ευλογώντας και αγιάζοντας τον λαό της. Ο ιερομόναχος π. Σιλουανός ευχαρίστως δέχθηκε να ξεναγήσει στην ιστορία και την παράδοση της μο-νής, στο Εκκλησιαστικό και στο ναυτικό της μουσείο. Ταυτόχρονα από τον φυσικό εκείνο εξώστη θαύμασαν όλοι τις ομορφιές της Γύρας, χάρηκαν το Ιόνιο, όπως από εκεί απλώνεται μαγευτικά μέχρι τους Παξούς και την Κέρκυρα, την Πρέβεζα και την Άρτα. Επίσκεψη στον ζωολογικό κήπο της μονής, ένα κέρασμα και με την έκ-φραση των ευχαριστιών ξεκίνησε η επόμενη «περιπέ-τεια» στα όμορφα της Λευκάδος.

Περνώντας από τους Τσουκαλάδες, χωριό πλησίον της μονής, συγκινήθηκαν όλοι από μία αιφνιδιαστική συνάντηση. Εδώ βρεθήκαμε με τον Ανδρέα Βεργίνη, απόφοιτο της Σχολής του 1974. Η συνάντηση έφερε θύμησες περασμένες, αλλά ζωντανές. Συμμαθητές και φίλοι, όλοι ομογάλακτοι Ριζαρείτες, καθηγητές και ερ-γαζόμενοι τότε στη Σχολή άγγιξαν την συζήτησή μας.

Συνεχίζοντας θαυμάσαμε τις ήμερες και άγριες ομορφιές του Αγίου Νικήτα και σταματήσαμε στο Κάθι-σμα για ηρεμία και φαγητό δίπλα στο Ιόνιο κύμα.

Η επιστροφή έγινε από το παραδοσιακό χωριό Κα-λαμίτσι, την Εξάνθεια και τους όμορφους ιστορικούς Σφακιώτες. Το βράδυ θαυμάσαμε τις ομορφιές της κε-ντρικής Λευκάδας και γνωρίσαμε τις νόστιμες λιχουδιές

του πανέμορφου χωριού Καρυά.Την Κυριακή πρωί όλοι, Εκκλησιασθήκαμε στον Ι.

Ναό Ευαγγελιστρίας, τον Μητροπολιτικό ναό, όπου τριάντα περίπου χρόνια διακονεί ο π. Γεράσιμος. Το φι-λάδελφο κέρασμα, αμέσως ύστερα από την λειτουργία, στο Αρχονταρίκι της ενορίας μας τόνωσε και μας ενί-σχυσε για την συνέχεια της ξενάγησής μας στο Νυδρί, την Μαδουρή, τον Σκορπιό και το Μεγανήσι.

Εδώ είδαμε και γνωρίσαμε ομορφιές ανείπωτες, ιστορίες σημαντικές και προσγειωθήκαμε στο ιερό έδα-φος της μεγάλης αλήθειας για το αδύνατο, το ευτελές και το μεταβαλλόμενο της ανθρώπινης ματαιοδοξίας.

Το βράδυ σ’ένα ήσυχο χωριό της Ακαρνανίας, απέ-ναντι ακριβώς από την Λευκάδα, βρεθήκαμε όλοι για φαγητό. Ιστορίες από παλαιά, μαθητικά ανέκδοτα από τότε, ύμνοι και τραγούδια επένδυσαν ευχάριστα το όλο πρόγραμμα. Ανανέωσαν τις αντοχές μας. Έδεσαν φιλάδελφα τις καρδιές μας. Και μας προσγείωσαν στο

σταθερό έδαφος της αληθινής και ειλικρινούς αγάπης, όπως, τόσον τέλεια, το Ριζάρειο Πνεύμα δημιουργεί.

Η επόμενη μέρα, Δευτέρα, ήταν μέρα απόδρασης από την Λευκάδα και μυστικής καρδιακής επιβεβαίω-σης του καθενός μας για την συνέχεια των συναντήσε-ων και την ειλικρίνεια των προθέσεων αγάπης και δι-αρκούς συμμαθητείας. Ταυτόχρονα συμφωνήσαμε να γίνει η συνάντηση τον Σεπτέμβρη 2013 στην Κρήτη.

Όπως, λοιπόν, στην εγκόσμια δράση τα πάντα έχουν αρχή και τέλος, έτσι και η συνάντησή μας τέλειωσε, αφήνοντας όμως ιερό δημιουργικό άγγιγμα στις καρδι-ές μας. Για την συντήρηση των παλαιών όμορφων στιγ-μών στην Ριζάρειο και την διατήρηση του αμόλευτου, γνήσιου και θυσιαστικού φιλάδελφου φρονήματος. Και το έχουμε αυτό απόλυτα ανάγκη σήμερα, εποχή αδη-φάγου αφιλίας, σκληρού φιλοτομαρισμού και απομο-νωτικής εγωιστικής αντίληψης.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ 1975 ΣΤΗΝ ΛΕΥΚΑΔΑ

ANAKΟΙΝΩΣΗΜπορείτε να στείλετε τη συνδρομή σας και στον τραπεζικό λογαριασμό της Ένωσής μας,

που βρίσκεται στην Alpha Bank και είναι 344 002 1010 99 339και ΙΒΑΝ GR 85-0140-3440-3440 0210 1099 339

Παράκληση: Μετά την κατάθεση ενημερώστε τον ταμία μας στο τηλέφωνο ή μέσω fax στo 210 3222 723 στέλνοντας την απόδειξη καταβολής με το όνομά σας.

Επίσκοπος Επιδάυρου κκ Κων. Καλλίνικος π. Προκόπιος Βροντάκηςκ. Παπασωτηρίου Κωνσταντίνοςκ. Μπαιρακτάρης Θωμάςκ. Παπαχρυσοστόμου ΑναστάσιοςΠρωτοπρεσβύτερος π. Χρήστος Παπαχρήστος Μητροπολίτης Ελευθερουπόλεως κ.κ. Χρυσόστομος κ. Λαμπρίδης Βασίλειοςκ. Σωτηρόπουλος Βλάσηςκ. Σωτηρόπουλος Χρήστοςκ. Παπαζώης Ιωάννης

3050502025105025101020

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ - ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΜΕΛΩΝ €

Γράφει και παρουσιάζει ο π. Γεράσιμος Ζαμπέλης

Αναμνηστικές φωτογραφίες των συμμαθητών με τις συζύγους τους.

Σελ. 3

ΜΕΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ!

Συγκινητικές στιγμές ζήσαμε την Πέμπτη 1η Νοεμβρίου 2012 όσοι βρεθήκαμε, σαράντα χρόνια μετά

(!), απ’την τάξη του 1968 αποφοιτήσαντες το 1973.

Η συνάντησή μας, επαναλαμβάνουμε σε συγκινησιακή ατμόσφαιρα, οργανώθηκε με άψογο τρόπο απ’τον συμμαθητή και αδελφό π. Θεόδωρο Φωτιάδη, ιερέα του ιερού ναού της Ζωοδόχου Πηγής στα Μελίσσια Αττικής.

Σχεδόν ολόκληρη την ημέρα, απ’τον όρθρο της λειτουργίας στην εκκλησία του π. Θοεδώ-ρου Φωτιάδη, έως τον κατανυκτικό εσπερινό στην Σχολή μας, όλοι μαζί, θυμηθήκαμε, συγκι-νηθήκαμε, σχεδόν στο τρίτο στάδιο της ηλικίας μας, ζωντανέψαμε εφηβικές στιγμές μας στην Σχολή. Και όλοι, με μια αξιοζήλευτη μνήμη, ανα-βιώσαμε τις δικές μας μικροστιγμές σ’εκείνα τα εφηβικά χρόνια της αθωότητος, μέσα στην πλατιά αγκαλιά της Μητέρας Σχολής.

Η ημέρα ξεκίνησε με θεία λειτουργία στον ναό της Ζωοδόχου Πηγής και μνημόσυνο υπέρ των Ριζαρών Μάνθου και Γεωργίου, των Σχολαρχών Μαξίμου και Χρυσοστόμου, αλλά και των εκλιπόντων συμμαθητών μας Δη-μήτρη Μεταλληνού και Ευαγγέλου Βάλβη.

Μετά το πέρας της λειτουργίας ο φιλόξενος οικοδεσπότης π. Θεόδωρος Φωτιάδης μας δεξιώθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του ναού.

Ακολούθως η Διεύθυνση της Σχολής μας, με φιλοξενία περισσή και προεξάρχοντος του Διευθυντού κ. Δημητρίου Μίχα, μας παρέθεσε γεύμα. Συνδαιτυμόνες οι σημερινοί μαθητές, με τους οποίους δημιουργήσαμε μια θαυμάσια συντροφιά και στους οποίους με μεγάλη ζέση και αγάπη προσπαθήσαμε να τους μεταλαμπαδεύσουμε τον «μανικό

έρωτα» ημών των αποφοίτων για την τροφό Σχολή.

Η ιστορική μας ολοήμερη συνάντηση έκλει-σε στην εκκλησία με κατανυκτικό εσπερινό.

Παραβρεθήκαμε οι: π. Θεόδωρος Φωτιάδης, π. Χρήστος Αικατερίνης, ο γράφων Θεόδωρος Γεωργάκης, π. Ιωάννης Γιαμουρίδης, π. Γεώργι-ος Τριανταφυλλόπουλος, ιερομόναχος Απολλώ (Κωνσταντίνος Καρζής), Πέτρος Θειακός, Αργύ-ρης Ζαχαρόπουλος, Παναγιώτης Γεωργόπου-λος, Βασίλης Βαγενάς, Στυλιανός Λυρώνης, π. Γεώργιος Πετρόπουλος και οι φιλοξενούμενοί μας άλλων ετών π. Χρήστος Κυριακόπουλος και π. Γεράσιμος Ζαμπέλης.

Όμως…Επειδή η τάξη του 1968, με τους αδερφούς

που προσήλθαν στα ενδιάμεσα έτη, αλλά και με όσους απεχώρησαν στο δεύτερο ή τρίτο έτος, αριθμεί σχεδόν σαράντα μαθητές, εμείς περι-μένουμε στην … επόμενη συνάντησή μας και τους: π. Παντελή Σχιζογιάννη, π. Βράνη Κομνη-

νό, π. Κων/νο Σιαράπη, π. Νικόλαο Μέμο, π. Μιχάλη Μπετίνη, Στυλιανό Σιάπκα, Βασίλειο Ψυχογιό, Κων/νο Κούρο, Γραμμόλη Χρήστο, Παπακυριάκου Κων/νο, Γραμματικόγιαννη Γεώργιο, Ντελέκο Αναστάσιο, Γεωργάκη Βασίλειο, Μπήτρο Ιωάννη, Καραβασίλη Περι-κλή, Παπανικολάου Σπύρο, Παπαδάκη Στέλιο, Μυρωτή Χρήστο, π. Μουμούρη Ιωάννη, Μπουγάτσα Κων/νο, π. Ευάγγελο Μπάνο, Ιωάννη Ντάλα.

Επειδή ο π. Θεόδωρος Φωτιάδης επάξια κατέκτησε τον τίτλο του … συγκεντρωσι-άρχη, τίτλος και ουσία που θα μας χρειασθεί και τα επόμενα χρόνια, γι’αυτό, για κάθε πληροφορία θα προστρέχουμε στα τηλέφωνα του: 210-8041665, 210-8043765 και κι-νητό 6945428058.

Γράφει και παρουσιάζει ο τ. Πρόεδρος της ΕΑΡΕΣ Θοδωρής Γεωργάκης

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 1968 ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΣΧΟΛΗ

Ο Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Θωμάς καταγόταν από την Πρεμετή. Ήταν υπότροφος της ΡΕΣ 1892-96, με την επωνυμία Πολυχρόνης Μάτσικος. Χειροτονήθηκε διάκονος στο Άγιο Όρος, μετονομασθείς Πολύκαρπος. Έκτοτε φοίτησε στη Σχολή ως εξωτερικός μαθητής, ώσπου πήρε απολυτήριο τον Ιού-νιο του 1897. Επίσκοπος εξελέγη το 1924.

Από μεγάλη αγάπη προς τη ΡΕΣ στέλνει επιστολή στο Π.Σ. το Νοέμβριο του 1924 και γνωστοποιεί ότι αφιερώνει στη Σχολή ένα Άγιο Ποτήριο με όλα τα εξαρτήματα, δηλ. Άγιο Δίσκο, Αστερίσκο, δοχείο ζέον, άλλο Δισκάριο, Λόγ-χη, Λαβίδα, όλα από καθαρό άργυρο και επίχρισμα μέσα, ακόμη τρία ανάλογα καλύμματα, ένα αργυρό θυμιατό. Ειδικός χρυσοχόος εκτίμησε την αξία τους σε 25.000 δραχμές. Παρακαλεί «να διαμείνει η προσφορά αύτη κτήμα αναφαί-ρετον εις το διηνεκές της Σχολής … εις μνημόσυνόν» του.

Το Πολ. Συμβούλιο απεδέχθη τη δωρεά και με επιστολή αναφέρει ότι θα γραφεί το όνομα του Δωρητή στη στήλη δωρητών της Σχολής και στα δίπτυχα του ναού της. Του ζητήθηκε φωτογραφία για να αναρτηθεί στη Σχολή.

Με νέα επιστολή προς το Π.Σ. στις 3-12-1924 επανέρχεται ο Μητροπ. Πολύ-καρπος και γνωστοποιεί ότι προτίθεται να συστήσει υποτροφία στη Ριζάρειο «εν η και ημείς τα πρώτα ζωήρρυτα νάματα της έσω και έξω παιδείας ως υπό-τροφος των αοιδίμων της Σχολής ιδρυτών Ριζαρών ελάβομεν…». Επιθυμεί να σπουδάζει ένας νέος από τη μητρόπολή του επιλεγμένος από επιτροπή (μη-τροπολίτης, Γυμνασιάρχης και Θεολόγος Γυμνασίου Τρικάλων) και μετά από διαγωνισμό στα Ελληνικά και Θρησκευτικά. Ρητός όρος ο υποψήφιος να χει-ροτονείται σε κανονική ηλικία και να υπηρετεί στην πατρίδα του ως ιερεύς και διδάσκαλος. Γι’αυτό το σκοπό μπορεί να παραδώσει στον ταμία της Σχολής

75.000 δραχμές (47.000 έντοκα γραμμάτια Εθνικής Τραπέζης και 28.000 δρχ. σε μετρητά). Παρακαλεί να τα επενδύσουν ώστε να αβγατίσουν και φθάσουν σε μια πενταετία τις 100.000 δρχ., ποσό επαρκή για μία υποτροφία παντοτινή εις το διηνεκές, αναλλοίωτη και αμετάβλητη». Με νέα του επιστολή παρακαλεί το Συμβούλιο να επενδύσει το ποσό των 75.000 δρχ. σε ομολογίες του Προ-σφυγικού Δανείου.

Το Συμβούλιο απάντησε ότι παρήλθε η προθεσμία εγγραφής στο Προ-σφυγικό Δάνειο. Αποδέχεται την προσφορά υπό την αίρεση να κατατεθούν τα χρήματα τοκιζόμενα, ώστε να επαρκέσουν για τη δαπάνη υποτροφίας. Με το ποσό των 75.000 δρχ. αγοράστηκαν ομολογίες Α΄ αναγκαστικού δανείου με τόκο 6,5%. Το Σεπτέμβριο του 1930 με πρόταση του Μητροπολίτου Πολυκάρ-που προσελήφθη ένας υπότροφος, ο οποίος πλήρωνε 500 δρχ. το μήνα.

Με νέα διαθήκη του (19-9-1931, δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών μετά το θάνατό του 29-7-1945) αφήνει ρητά στη Ριζάρειο: 50.000 δρχ. ώστε μαζί με το προηγούμενο ποσό να φθάνουν τις 100.000, για να μπορεί να συ-ντηρείται ο υπότροφος. Ακόμη αφήνει 8 τάπητες μικρασιατικής κατασκευής, οι οποίοι βρίσκονται στο μητροπολιτικό του οίκημα στα Τρίκαλα, περί τα δι-ακόσια μαχαιροπίρουνα (μάρκας Ergues Παρισίων). Τη διαθήκη αυτή τρο-ποποιεί με κωδίκελο, σύμφωνα με τον οποίο έπιπλα και σκεύη περιέρχονται στον συνάδελφό του Μητροπολίτη… Στη ΡΕΣ δεν περιήλθε τίποτε από την παραπάνω κληρονομία, γιατί τα χρήματα ήταν κατατεθειμένα στην Τράπεζα και λόγω πληθωρισμού θεωρούνταν ανύπαρκτα.

Στις 30 Ιουνίου του 1954 η περιουσία της παραπάνω δωρεάς σε ομολογίες ανερχόταν στο ποσό των 134,10 δραχμών.

Δωρεά Μητροπολίτου Τρίκκης και Σταγών Πολυκάρπου Θωμά (1924)

Κ Λ Η Ρ Ο Δ Ο Τ Η Μ Α Τ Α :

Σελ. 4

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ

ΕΝΩΣΙΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΕΚΚΚΗΣ. ΣΧΟΛΗΣΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 78β – 105 63 ΑΘΗΝΑΤΗΛ. 210-3222723

Αθήνα, 7 Μαρτίου 2012

Κυρία Ελένη ΚαχριμάνηΚολοκοτρώνη 4,19005 Ν. Βουτζάς

Κυρία Ελένη Καχριμάνη.Η Ένωση Αποφοίτων Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής με την παρούσα

επιστολή, επιθυμεί να σας ευχαριστήσει για την οικονομική σας προσφορά στην Ένωσή μας, βραβεύοντας μαθητές της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής που διακρίθηκαν για το ήθος τους και την επίδοσή τους στα γράμματα κατά το σχολικόν έτος 2010-11 ύστερα από πρόταση του συλλόγου καθηγητών της ΡΕΣ και την απόφαση αριθ. 2/1-2-2012 της ΕΑΡΕΣ.

Η βράβευση έγινε στην κοπή της πίτας της Ένωσής μας την 6-2-2012 και ανακοινώθηκε στην ανωτέρω εκδήλωσή μας εις μνήμην του μακαριστού καθηγητού μας και συζύγου σας ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗ και καταχειροκροτήθηκε με ανάμεικτα συναισθήματα.

Την εκδήλωσή μας τίμησε με την παρουσία του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών κ.κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, μαθητής του αείμνηστου καθηγητού μας και συζύγου σας του οποίου σας εκφράζουμε την ευλογία του, όπως και του πατρός Γερασίμου Ζαμπέλη και άλλων παλαιών αποφοίτων και νυν.

Η ΕΑΡΕΣ σας ευχαριστεί και φέτος που υποστηρίξατε τις εργώδεις προσπάθειες του Διοικητικού της Συμβουλίου παρά την οικονομική κρίση η οποία έχει αγγίζει όλους μας συρρικνώνοντας τις δραστηριότητες του καθενός μας.

Σας ευχόμαστε Χρόνια Πολλάκαι Καλή Χρονιά, με υπέρμετρον υγείαν.

Για το Διοικητικό ΣυμβούλιοΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΡΟΥΛΑΚΗΣ

ΕΝΩΣΙΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΕΚΚΚΗΣ. ΣΧΟΛΗΣΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 78β – 105 63 ΑΘΗΝΑΤΗΛ. 210-3222723

Αθήνα, 19 Μαρτίου 2012

Κυρία Ελένη ΚαχριμάνηΚολοκοτρώνη 4,19005 Ν. Βουτζάς

Κυρία Ελένη Καχριμάνη.Σας διαβιβάζουμε τρεις (3) ευχαριστήριες επιστολές

που περιήλθαν στην Ένωσή μας, προκειμένου να λάβετε γνώση, από μαθητές της Ρ.Ε.Σ. που βραβεύτηκαν από την Ένωσή μας δια την επίδοσιν και το ήθος τους εις μνήμην του μακαριστού καθηγητού μας και συζύγου σας Νικηφόρου Καχριμάνη, στην κοπή της πίτας της Ένωσής μας στις 6.2.2012.

Σας ευχαριστούμε και πάλι.

Με τιμήΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΒΡΟΥΛΑΚΗΣ

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΣ

Η κ. Ελένη Καχριμάνη απονέμει βραβεία σε αριστεύσαντες μαθητές εις μνήμην του συζύγου της.

Η βιβλιοθήκη της Σχολής κατάμεστη.

Αναμνηστική φωτογραφία μετά το πέρας της εκδήλωσης.

Σελ. 5

Χαλάνδρι 8-3-12

Προς την Ένωση Αποφοίτωντης Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής

Αγαπητοί ομογάλακτοι αδελφοί μας με την επιστολή αυτή θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την βράβευσή μου ως μαθητής της Α΄ Λυκείου το σχολικό έτος 2010-2011 με το βραβείο «Νικηφόρου Καχριμάνη».

Παρακαλώ να μεταφέρετε τις ευχαριστίες μου και στην σύζυγο του αειμνήστου καθηγητή.

Η τιμή αυτή με ενθαρρύνει να συνεχίσω τις προσπάθειές μου και να συνεχίσω την παράδοση της Σχολής.

Με τιμήΗλίας Μαρκαντώνης

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΚΑΧΡΙΜΑΝΗΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΔΑΣΚΑΛΟ

Γράφει η Ελένη Καχριμάνη, Πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Ραφήνας

Αγαπητοί φίλοι,Στη συνάντησή μας αυτή θα ήθελα να ευχηθώ «Καλή Σαρακοστή» και να είσθε πάντα κοντά μας.

Να συνεχίσετε να μας στηρίζετε στον δύσκολο αγώνα που κάνουμε, για να κρατήσουμε ζωντανές τις παραδόσεις του τόπου μας και να διατηρήσουμε, όσο γίνεται, αναλλοίωτη την ταυτότητά μας που τόσο έχει τραυματισθεί.

Με το ξεκίνημα της καινούργιας λυκειακής χρονιάς 2011-2012, οι εκδηλώσεις του Λ.Ε.Ρ. ακολούθησαν την συνήθη ροή τους.

Ο Σεπτέμβριος συμπίπτει πάντα με τη γιορτή της Παντοβασίλισσας, της Παναγιάς της Ραφήνας που γιορταζόταν και στην Τρίγλια Μικράς Ασίας. Την παραμονή, 7 Σεπτεμβρίου, έγινε η λιτάνευση της εικόνας, πλαισιωμένης από κοπέλες του Λυκείου μας. Ανήμερα η χορευτική ομάδα χόρεψε χορούς από τη Μικρασία με τοπικές φορεσιές. Στις 11 Σεπτεμβρίου, στο Μουσειάκι της Ραφήνας, ένα σπιτάκι του συνοικισμού, συμμετείχαμε σε γιορτή για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του εφοπλιστή Χρυσόστομου Καβουνίδη, που το ’23 μετέφερε τους Τριγλιανούς πρόσφυγες στη Ραφήνα.

Στην Εθνική επέτειο (28-10-2011) το Λ.Ε.Ρ. συμμετείχε στον εορτασμό με 65 μαθητές ντυμένους με παραδοσιακές φορεσιές της ιματιοθήκης μας. Στην παρέλαση, την οριζόντια σημαία του Δήμου, σήκωσαν 6 φουστανελάδες του Λυκείου, ενώ τη σημαία του Λυκείου κράτησε η αριστεύσασα μαθήτρια στις εισαγωγικές εξετάσεις του Πανεπιστημίου Λιούτα Γαλάτεια, πλαισιωμένη από μαθήτριες που είχαν επίσης εισαχθεί στα ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Στις αρχές Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα το 15ο Συνέδριο του Λυκείου των Ελληνίδων. Στο Συνέδριο γιορτάστηκαν τα 100 χρόνια από την ίδρυση του Λυκείου των Ελληνίδων (1911-2011). Εκεί αναπτύχθηκαν και γνωστοποιήθηκαν όλες οι δραστηριότητες του Λυκείου. Κάθε παράρτημα παρουσίασε την σύντομη ιστορία του και τις ξεχωριστές δραστηριότητές του. Το Λύκειο της Ραφήνας συμμετείχε με εισήγηση για το περιοδικό και τίτλο «τ’ανάβλεμμα» το περιοδικό του Λυκείου των Ελληνίδων Ραφήνας, μια ματιά στην παράδοση και την τοπική Ιστορία». Κατά γενική ομολογία το Συνέδριο είχε μεγάλη επιτυχία και αναθέρμανε το ενδιαφέρον, την αγάπη και την πίστη όλων στην αξία των παραδόσεων της πατρίδας μας.

Όπως κάθε χρόνο, κατά τα τέλη Νοεμβρίου το Λ.Ε.Ρ. βράβευσε τους 9 επιτυχόντες στα Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. σε μια πολύ ωραία γιορτή με χορούς και τραγούδια και ένα VIDEO με εικόνες από την εικοσάχρονη πορεία του Λυκείου των Ελληνίδων Ραφήνας.

Στις 4 Δεκεμβρίου έγινε με επιτυχία η παρουσίαση της ποιητικής Συλλογής του Αλέκου Κομπότη, με τίτλο: «Τα απόκρυφα χρώματα της μοναξιάς».

Στις 14 Δεκεμβρίου, στο χώρο της Ιματιοθήκης, η Έφορος κ. Αναστασία Κάλφογλου, οργάνωσε μια πρωτότυπη γιορτή «retro», με ρούχα «retro», χορούς, τραγούδια, μεζέδες και κρασάκι.

Στις 22 Δεκεμβρίου, στη γιορτή που ο Δήμος βράβευσε τους αριστούχους μαθητές της Ραφήνας, ομάδα μαθητών του Λ.Ε.Ρ. τραγούδησε θρακιώτικα κάλαντα και χόρεψε θρακιώτικους χορούς.

Στις 19 και 28 Ιανουαρίου 2012, το Λ.Ε.Ρ. οργάνωσε την κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας στα 9 τμήματα χορού. Όλοι, μικροί και μεγάλοι, χόρεψαν με πολύ κέφι.

Την Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2012, το Λύκειο των Ελληνίδων Ραφήνας με μια ομάδα μικρών παιδιών τραγούδησε θρακιώτικα κάλαντα στην κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλιτεχνούπολης. Το φλουρί έπεσε στο Λ.Ε.Ρ.

Στις 5 Φεβρουαρίου στα Γραφεία του Λ.Ε.Ρ. έγινε η προβολή του 3ου μέρους του documentaire του Αλέκου Κομπότη, που αφορούσε στα Πριγκιποννήσια. Η φωτογραφία ήταν θαυμάσια, η μουσική επένδυση εξαίρετη και η αφήγηση πολύ λυρική.

Όσο για την Τσικνοπέμπτη, 16 Φεβρουαρίου, σε συνεργασία με το Δήμο, το Λ.Ε.Ρ. παρουσίασε ένα πλήρες αποκριάτικο πρόγραμμα με σκωπτικά τραγούδια από την χορωδία, χορούς και δρώμενα, όπως το γαϊτανάκι, τα κουκιά, το πιπέρι … Έλαβαν μέρος από τα μικρότερα παιδιά μέχρι τα 2 τμήματα ενηλίκων. Παρά το ανυπόφορο κρύο, ο κόσμος διασκέδασε αρκετά και κυρίως όλοι αυτοί που συμμετείχαν στο πρόγραμμα.

Μέσα στο Μάρτιο προγραμματίζουμε ένα θέατρο, (1/3) ένα σεμινάριο μικρασιάτικων χορών από τον Θοδωρή Κοντάρα, (4/3) ένα παραδοσιακό παραμύθι για τα παιδιά, (11/3) μια διάλεξη για το Αϊβαλί από τον Θοδωρή Κοντάρα, χορούς την 25η Μαρτίου και ένα σεμινάριο Υφαντικής στις 28/3/2012.

(Αναδημοσίευση από το περιοδικό “τ’ Αναβλεμμα”)

Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Η Ρ Ι ΟΕκφράζω τις θερμότερες ευχαριστίες μου προς το

Δ.Σ. της Ένωσης Αποφοίτων Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (Δ.Σ. Ε.Α.Ρ.Ε.Σ.), για την ευγενική πρωτοβουλία του, να απονέμει προς την ταπεινότητά μου το Β Ρ Α Β Ε Ι Ο Ν του Αριστεύσαντος και πρωτεύσαντος σπουδαστού του Εκκλησιαστικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ε.Ι.Ε.Κ.) της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (Ρ.Ε.Σ.), διακρινόμενος για το ήθος και την επίδοση στα γράμματα, με αρ. 02/01-02-2012, κατά την κοπή της πίττας έτους 2012 της Ε.Α.Ρ.Ε.Σ., την 6ην Φεβρουαρίου 2012 στην Ρ.Ε.Σ., αφιερωμένο εις μνήμην Καθηγητού Νικηφόρου Καχριμάνη (1917-2005).

Ευχόμενος για ειρηνικό και υγιές νέο έτος, διατελώ μετά απείρου σεβασμού, πατρικής αφοσιώσεως και εν Χριστώ Αγάπης προς το Δ.Σ. της Ε.Α.Ρ.Ε.Σ., για την εξ’ ύψους δύναμη και φώτιση, η χάρη του Αγίου Νεκταρίου, να επισκιάζει όλους.

Σάμος, 12 Μαρτίου 2012-11-1

Ο Αριστεύσας και πρωτεύσας σπουδαστήςΕ.Ι.Ε.Κ. Ρ.Ε.Σ.

πρεσβύτερος Χριστόδουλος Παξινός

Χαλάνδρι 08/03/2012Προς την Ένωση Αποφοίτων της Ρ.Ε.Σ.

Αξιότιμα μέλη του Δ.Σ. της ΕΑΡΕΣ

Θεώρησα υποχρέωσή μου να σας ευχαριστή-σω γραπτά για το βραβείο «Νικηφόρος Καχριμά-νης» που μου δώσατε για την επίδοσή μου κατά το Σχολικό Έτος 2010-2011 στη Β΄ τάξη του Λυ-κείου της Ρ.Ε.Σ.

Έχω ακούσει τους καθηγητές της Σχολής να μιλούν με σεβασμό για το πρόσωπο του αείμνη-στου καθηγητή Ν. Καχριμάνη και έχω καταλάβει ότι αυτό το βραβείο έχει μια ιδιαίτερη αξία και τιμή για μένα, πέρα από το γεγονός ότι είμαι μα-θητής αυτής της Σχολής.

Σας ευχαριστώ ειλικρινάαπό την καρδιά μου

για τη βράβευσή μου

Νικολόϊου Μαριάν-Αλεξάνδρου

Στην τραπεζαρία της Σχολής.

Η κ. Ελένη Καχριμάνη στο βήμα της βιβλιοθήκης της ΡΕΣ, στην εκδήλωση της ΕΑΡΕΣ, στη μνήμη του συζύγου της Νικηφόρουυ Καχριμάνη.

Σελ. 6

Η ΡΙΖΑΡΕΙΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΔημ. Κ. Μακρή

Μέγα ευεργέτημα για το Κράτος και την Εκ-κλησία η ίδρυση της ΡΕΣ το 1841. Ήταν το τρίτο ή τέταρτο σχολείο στην τότε

Αθήνα. Κατά θεία έμπνευση ο Γ. Ριζάρης υπήγαγε τη Σχολή του στο Υπουργείο Παιδείας και στον Όθωνα. Η γενναία αυτή πράξη του Μεγάλου Ευεργέτη συνά-ντησε δυσκολίες. Η ζωή της Σχολής κύλησε ανάμεσα στις συμπληγάδες Εκκλησία – Κράτους (για να μην τις ονομάσω μυλόπετρες).

Κι εξηγούμαι.Από την ίδρυσή του αυτό το ίδρυμα συναντά δυ-

σκολίες. Τον Απρίλιο του 1840 ο Γεώργιος Ριζάρης στέλ-νει επιστολή προς το υπουργείο Παιδείας, στην οποία δηλώνει ρητά την επιθυμία του να ιδρύσει σχολή. Ο υπουργός σε δύο μήνες κάνει εισήγηση στον Όθωνα. Περνά ένας ολόκληρος χρόνος χαμένος, ώσπου να συ-ναινέσει το κράτος, ακριβώς λίγο πριν από το θάνατο του Ριζάρη.

Στη συνέχεια το κράτος αδιάφορο απέναντι στη Σχολή, κάποτε και εχθρικό επενέβαινε στους διορι-σμούς συμβούλων, καθηγητών, διευθυντών. Όταν η Σχολή αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και παραλίγο κάποτε ναυλώσεις κώφευε. Πετσόκοβε το οικόπεδό της, για το πλάτεμα των οδών Βασ. Σοφίας και Βασ. Κων/νου και από την πλευρά του Πολεμικού Μουσείου.

Κράτησε αδικαιολόγητα κλειστή τη Σχολή, μετά την επίταξη του κτιρίου της το 1940, για μια εικοσαετία.

Αρνήθηκε να κυρώσει διαγωνισμό, για την κατα-σκευή στο οικόπεδο της Σχολής μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος και Πνευματικού Κέντρου (Ριζάρειος Εκκλ. Παιδεία τ. Β, σελ. 316). Μολονότι είχε εγκαταστα-θεί η ανάδοχη εταιρεία και άρχισε η κατεδάφιση των παλιών ιστορικών κτηρίων, «διεκόπησαν και ανεστά-λησαν βίαια» οι εργασίες, οπότε ματαιώθηκε η κατα-σκευή σχεδιασμένου και προϋπολογισμένου έργου (19-2-1974). Φαντάζεται κανείς τους απολεσθέντες πό-ρους της Σχολής και το συναισθηματικό και όποιο άλλο κόστος από την κατεδάφιση του κτιρίου. Αντίθετα το Αρσάκειο και άλλα κτίρια ανακαινίζονταν επί χρόνια.

Με τη μέθοδο της πίεσης και της ανταλλαγής το κράτος πήρε το μεγαλύτερο τμήμα του οικοπέδου, του περιβολιού του Ριζάρη, για να’χουν οι περίοικοι πάρκο.

Όταν κτίστηκε όλη η Αθήνα και η Αττική, το κράτος αρνιόταν επίμονα να δώσει άδεια επί χρόνια στη Ριζά-ρειο, να κτίσει σε οικόπεδό της στο Φαληρικό Δέλτα.

Στο ίδιο περίπου πνεύμα και η Εκκλησία. Αν εξαιρέ-

σουμε λίγες φωτεινές εξαιρέσεις μητροπολιτών-αρχιε-πισκόπων, οι υπόλοιποι αρέσκονταν να επισκέπτονται τη Σχολή και να εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους με ευχές και αεράτες κουβέντες.

Πιο συγκεκριμένα ποτέ δεν συνήνεσαν Εκκλησία και Κράτος, για την έκδοση νόμου, που να περιφρουρεί τη Ριζάρειο, εκτός από μία και μόνη φορά. Και αυτό κρά-τησε για λίγα χρόνια. Εννοώ το Νόμο των Ιερέων-Δα-σκάλων, ο οποίος ωφέλησε πολλαπλά την Ελλάδα και την Εκκλησία με τους ριζαρείτες Ιερείς-Δασκάλους και δόξασε τη Σχολή. Η Ιεραρχία αρνήθηκε να φροντίσει, ώστε να διασφαλίζονται οι ριζαρείτες απόφοιτοι, έστω και λίγο, μέχρι τη χειροτονία τους σε κληρικούς. Κι αυτό δεν είναι δική μου επινόηση, αλλά γνώμες πολλών και γνωστών προσωπικοτήτων, όπως οι Κων. Άμαντος, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, Γεράσιμος Κονιδάρης, Ανδρέας Φυτράκης, για να περιοριστώ μόνο σ’αυτούς. Αντίθετα οι ιεράρχες ίδρυσαν κατά εποχές στις επαρχί-ες τους ιερατικές σχολές όμοιες με τη Ριζάρειο, ή κατώ-τερες ταχύρρυθμες.

Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σπυρίδων Βλάχος, Σύμβουλος της ΡΕΣ, με προσωπική του παρέμβαση (επίσκεψη με τη μαγγού-ρα) έδιωξε το στρατό από το κτίριο της Αποστολής Διακονίας (όπου εδρεύει σήμερα η Ι. Σύνοδος). Δεν έκανε το ίδιο και για το κτίριο της Ριζαρείου 200 μέτρα νοτιότερα. Σκόπιμα ίσως, όπως έλεγαν κάποιοι, γιατί προκαλούνταν ριζαρείτες στη Βελλά με τροφούς σε ζεστό χρήμα.

Αν ενδιαφερόταν η αρχιεπισκοπή και η Ι. Σύνοδος για τη ΡΕΣ δε θα ίδρυαν και λειτουργούσαν ιερατικό γυμνάσιο-λύκειο επί χρόνια στο Κολωνάκι και ανώτερη σχολή στην Κηφισιά. Πολλοί υποστηρίζουν –και δύσκο-λο να τους αντικρούσεις- ότι ήθελαν άμεσο έλεγχο στην εκκλησιαστική εκπαίδευση, κατά το παλαιό σύστημα. Τα επόμενα αν δεν τα αποδεικνύουν, το ενισχύουν.

Κατά τη διάρκεια της επταετίας ο ριζαρείτης Αρ-χιεπίσκοπος Ιερώνυμος Κoτσώνης μέσα στο πλέγμα καινοτομιών υπήγαγε όλες τις ιερατικές σχολές και τη ΡΕΣ στην Ιεραρχία. Τότε δοκιμάστηκε η αυτοτέλεια του Ιδρύματος με το Ν.Δ. 876/71 «περί υπαγωγές της δημο-σίας Εκκλησιαστικής εκπαιδεύσεως εις την Εκκλησία». Αντίθετα από την επιθυμία του Ριζάρη, βέβαια. Άλλαξε ο Δ/ντής, διώχτηκαν καθηγητές. Το Πολυμελές Συμ-βούλιο αγωνίσθηκε σθεναρά. Με δυναμικές παρεμβά-σεις (έντονες ενέργειες Ανδρέα Φυτράκη), με αιτήσεις αναίρεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατόρθωσε και αποκαταστάθηκε η αυτοτέλεια και η αυτοδιοίκηση του Ιδρύματος.

Κόντρα στο ρεύμα της κοινωνίας και αντίθετα από τις Θεολογικές Σχολές Αθήνας, Θεσ/νίκης, ο Αρχιεπί-σκοπος Χριστόδουλος ίδρυσε 4 ανώτερες θεολογικές σχολές, κατά την παπική αντίληψη υπαγμένες στην ιεραρχία. Δε λέω Εκκλησία, γιατί Εκκλησία είναι και οι πιστοί και οι πεθαμένοι κι ο Χριστός. Αυτό λέει η Δογ-ματική. Και μολονότι δεν είχαν κτίριο και ο ίδιος ο Χρι-στόδουλος επισκεπτόταν τη Ριζάρειο, δεν είπαν –ούτε σκέψη- να στεγαστεί η σχολή θεολογίας της Αθήνας στη ΡΕΣ. Σκεφτείτε να μην υπήρχαν και δέκα μητροπο-λίτες Ριζαρείτες!

Οι παραπάνω ενέργειες αφαιρούσαν μαθητές από τη Ριζάρειο. Η μόνη λογική εξήγηση που βρίσκω είναι ότι από τη Ριζάρειο δεν μπορούσαν να έχουν όφελος, να ασκήσουν εξουσία, γιατί υπήρχε ισχυρό Συμβούλιο, το οποίο αντιστεκόταν σθεναρά. Όσο ζούσε ο Βέλλας ίσως τον σέβονταν κιόλας, όσο ζούσε ο Φυτράκης δεν τόλμαγε το ιερατείο ν’ακολουθήσει τη Ριζάρειο. Όπως παλιά, έτσι και σήμερα το Π.Σ. αγωνίζεται να περιφρου-ρήσει το ίδρυμα, το οποίο μόνο ωφελεί και το κράτος και την Εκκλησία.

Για τη στάση του Κράτους απέναντι στη Ριζάρειο θα αναφέρω δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα εχθρικής ενέργειας. Ενώ το ίδιο το Κράτος δεν ξόδεψε ποτέ ούτε δραχμή – ευρώ για τη ΡΕΣ, κατάργησε τη φορολογική απαλλαγή του Ιδρύματος και σήμερα πληρώνει φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Δεύτερο: Ενώ το Κράτος τιμώντας τη Ριζάρειο εξέ-δωσε αναμνηστικό γραμματόσημο, «αντιθέτως παρο-χών νόμιμα, δίκαια και ηθικά δικαιώματα της Ριζαρείου επί του προαναφερθέντος ακινήτου (Βασ. Σοφίας) επι-ζητεί να το αφαιρέσει από την Σχολήν». Χρ. Σολωμονί-δη: Ομιλία στο Πολ. Συμβούλιο 21.12.1975.

Όσον αφορά τη στάση της Εκκλησίας, απορώ γιατί θέλει να μιμείται τη Δυτική Εκκλησία, η οποία περιέπε-

σε στον πειρασμό του Χριστού (ταύτα σοι πάντα δώσω, εάν πεσών προσκυνήσεις με) ιδρύοντας το παπικό κρά-τος. Στον αγώνα περί περιβολής (Βασίλειος Στεφανίδης Εκκλ. Ιστορία) αρκετοί επίσκοποί μας και ιερείς αυτοα-ποκαλούνται ή αυτοαναγορεύονται σε Εκκλησία, όταν μιλούν για τον εαυτό τους ή αμύνονται. Το ίδιο και η Ιεραρχία σε εγκυκλίους … η Εκκλησία προς το λαό. Να ρωτήσω αφελώς: χωρίς τους πιστούς και ζώντες και κε-ποιμημένους και χωρίς το Χριστό, ο Χριστός συντάσσε-ται υποχρεωτικά με το μέρος τους; Οπότε η Δύση έχει έναν Πάπα κι εμείς 70 και …, όπως έλεγε ο Νικόλαος Λούβαρης.

Τέτοια νοοτροπία, για άσκηση εξουσίας και σύ-μπνοια με την κοσμική, αφορμή αποτελεί σκληρή μορ-φή εκκοσμίκευσης, κατά τον Ιωάννη Καρμίρη. Αυτή η συμπεριφορά είναι αιρετική, όπως και η Σιμωνία …! Και πρέπει να γιατρευτούν.

Αντίθετα, κατά την ορθόδοξη αντίληψη, οι κληρικοί μας – ποιμένες κατέχουν αναγνωρίσιμη θέση στο σώμα της Εκκλησίας, απολαμβάνουν περισσή τιμή και γνήσιο σεβασμό, όταν προσφέρουν πατρική αγάπη προς τους πιστούς. Κι αυτή η αγιοπνευματική αγάπη γίνεται ισχύς πνευματική, όχι «εκ του κόσμου τούτου…».

Και για να κλείσω το θέμα: Τι ήθελαν οι Άγιοι Ριζά-ρες, Μάνθος και Γεώργιος; Αιωνία η μνήμη τους.

Μια Σχολή αυτοδιοίκητη, με συμβούλιο δέκα προ-σωπικοτήτων (5 Ζαγορίσιοι, Ηπειρώτες, δύο από τη Σμύρνη, ένας από Θεσσαλία, ένας από τη Χίο και ένας από την Κρήτη). Μια Σχολή, για να μορφώνονται μελ-λοντικοί ιερείς, ώστε να ωφελείται και η Εκκλησία και το Κράτος. Προσοχή: Την προίκισε έτσι ώστε οικονομι-κά ανεξάρτητη να πορεύεται το δρόμο της. Να μην εί-ναι δηλαδή Διοικητικό παρακλάδι ούτε της Ιεραρχίας, αλλά ούτε πολιτικής οργάνωσης.

Και δόξα τω Θεώ στα χρόνια που πέρασαν απέβη γνήσιο φυτώριο ιδεών και αληθινό διδακτήριο ελεύ-θερων προσωπικοτήτων.

Σελ. 7

Πριν από χιλιάδες χρόνια ο Πλάτων έλεγε: «Τι δε εστιν μείζον αγαθόν ανθρώποις υγιείας;» (ποιο άλλο αγαθό είναι μεγαλύτερο για τους ανθρώ-

πους από την υγεία;).Ο δάσκαλος και πατέρας της Ιατρικής Ιπποκράτης είπε

τη μεγάλη αλήθεια: «Ουκ εσθ’ υγιείας κρείττον ουδέν εν τω βίω». (Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από την υγεία στη ζωή του ανθρώπου). Ο δε Ισοκράτης, θεωρούσε την υγεία: «Πρώτον εκ των μεγίστων αγαθών, το οποίον όλοι οι άνθρωποι θα επιθυμούσαν να έχουν. την υγείαν του σώματος και του πνεύματος». Ο αρχαίος ποιητής Σιμωνί-δης έλεγε: «Υγιαίνειν άριστον ανδρί θνητώ».

Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε και τον περίφημο παιά-να προς την Υγεία ως θεά του αρχαίου ποιητή Αρίφρονα από τη Σικυωνία.

«Είθε με σε πάντα να ζω θεά πανώρια υγεία.Και συ να μου ’σαι σύντροφος καλόθελη όσο ζήσω.Γιατί αν υπάρχουν αγαθά, ανθίζουνε με σένα,υγεία τρισμακάριστη και ξέχωρα δεν είναι,ούτε του πλούτου η ομορφιά, ούτε γονιών η ελπίδα.Ούτε και η ζηλευτή αρχοντιά η ισόθεη.Ούτε οι πόθοι, που στα κρυφά με του έρωτα τα δίκτυα κυνηγάμε,ούτε άλλη από τους αθανάτους στους ανθρώπους χαρά ψυχής ξεκούρασμα.Με σένα λάμπουν όλα και όλα ομορφαίνουν,που τα υμνούν γλυκόλογα και οι Μούσες.Μα, δίχως Σε, κανείς θνητός, δεν είναι ευτυχισμένος».

Και έγραφε ακόμη, το να υπάρχεις δεν αρκεί. να ζεις σημαίνει να είσαι υγιής.

Θεά, ανακήρυξαν την υγεία οι αρχαίοι Έλληνες και έτσι την προσφω-νούσαν, γιατί περισσότερο από άλλους λαούς κατανόησαν νωρίς τα καλά της υγείας και προσπάθησαν να διατηρήσουν την υγεία σώματος και ψυχής με τον αθλητισμό και την άσκηση, την καλή δίαιτα και γενικά με την κανονική και φρόνιμη ζωή χωρίς να εξουσιάζονται από τίπο-τα… Και πάνω σ’ αυτό το τελευταίο ο Απόστολος των Εθνών Παύλος γράφει: «Όλα είναι στην εξουσία μου, όλα όμως δεν με συμφέρουν, όλα είναι στην εξουσία μου αλλά εγώ δεν θα εξουσιασθώ από τίποτα».

Αργότερα, 1ον, 2ον μ.Χ. αιώνα ο μεγάλος Λατίνος ποιητής ο Juvenalis σε μια από τις πάμπολλες ρήσεις του διατυπώνει τη γνωστή σε όλους μας ρήση: «mens sana in corpore sano» (νους υγιής εν σώμα-τι υγιή) και με αυτήν εξέφραζε την ευχή: «Είθε, να υπάρχει υγιής νους σε υγιές σώμα», για να σημειώσουμε ευκαιριακά ότι η ρήση δεν είναι των αρχαίων Ελλήνων όπως πολλοί αναφέρουν…

Ανέκαθεν οι άνθρωποι έχοντας συναίσθηση του πολυτιμότατου αυ-τού αγαθού, έδιναν και την ανάλογη σημασία για τη διατήρησή της.

Η υγεία στην αφετηρία κάθε προσπάθειας. Υγεία να έχουμε, είναι η ευχή όλων και πριν απ’ όλα. Γεια ο χαιρετισμός… Εις υγείαν λέμε όταν σηκώνουμε και τσουγκρίζουμε τα ποτήρια μας και είναι η μόνη σύγκρουση που δεν αποτελεί… τσάκωμα. Υγεία και όλα θα γίνουν, η παρηγοριά του λαού.

Παγκόσμιο το προβάδισμα της υγείας, στην εποχή μας μάλιστα, πα-ρατηρείται μια έντονα έκδηλη φροντίδα αλλά και ανησυχία όλων για την υγεία. Ποτέ άλλοτε τόση σπουδή για το περισσότερο βάρος μας, την κανονική λειτουργία της καρδιάς μας, τον ύπνο μας, τα πονάκια στα διάφορα σημεία του σώματός μας, τα άγχη μας, τη γενικότερη κα-τάσταση του οργανισμού μας και τη λειτουργία του.

Οι περισσότεροι έχουμε γίνει… γιατροί και είτε το συζητάμε είτε δί-νουμε συμβουλές από τις εμπειρίες μας, τα παθήματά μας και τις γνώ-σεις μας που αφορούν τους άλλους γενικά όταν μας λένε τα δικά τους.

Συχνά συμβαίνει ν’ ακούσουμε το πάθημα ή την αρρώστια κάποιου γνωστού μας, εύκολος αμέσως ο λόγος, η κριτική, το συμπέρασμα και αποφαινόμαστε: Δεν πρόσεχε ο ευλογημένος, έτρωγε πολύ, έπινε τα ουζάκια του, κάπνιζε σαν φουγάρο… έκανε καθιστική ζωή, δεν περ-πάταγε κ.ά. Αυτά λέμε συχνά και πολλοί είναι εκείνοι που ξεχνούν την επιστήμη και δεν την συμβουλεύονται συχνά και σε τακτά χρονικά δια-στήματα, παρά την ανησυχία τους για την υγεία τους.

Ξεχνάμε ότι η ιατρική έχει επιτύχει σε όλους τους τομείς-κλάδους θαυμάσια επιτεύγματα όπως και η προληπτική ιατρική τις συστάσεις και τις προτροπές της οποίας δεν εννοούμε συχνά να τηρούμε και να εφαρμόζουμε καίτοι αποτελεί έναν ιδιαίτερα σωστικό κλάδο της ια-τρικής. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις αιφνιδίων θανάτων ακούμε: Μα, ήταν μια χαρά χθες το βράδυ, έφαγε καλά, ήπιε το ποτηράκι του το κρασί, κάπνισε το τσιγαράκι του, παρακολούθησε τις ειδήσεις… ποτέ δεν παραπονέθηκε και δεν ένιωσε την παραμικρή ενόχληση και ξαφ-νικά πάρτον κάτω… και είναι τόσο δύσκολη η υπόθεση του αιφνίδι-ου θανάτου τον οποίο έτσι κι αλλιώς αδυνατούμε να τον κοιτάξουμε κατάματα όπως και τον ήλιο. Τέτοια περιστατικά και άλλα παρόμοιας φύσης έχουμε στις περιπτώσεις καρδιοπαθειών, που έχουν το στοιχείο αιφνιδιασμού, τον κίνδυνο και τη θανάσιμη έκπληξη καίτοι η καρδιά έχει συχνά την… ευγένεια να προειδοποιεί με τα τσιμπηματάκια της και τις σχετικές ενοχλητικές προειδοποιήσεις της.

Με τέτοιους λοιπόν ύπουλους και καθημερινούς εχθρούς, είναι να μην έχει τρομάξει ο σημερινός άνθρωπος; Είναι δυνατόν να μην σκέ-πτεται συνεχώς την υγεία, να μην εύχεται και να μην προσεύχεται πρώ-τα και μόνον γι’ αυτήν;

Η ζωή είναι όμορφο πράγμα, είναι γλυκιά παρ’ όλα τα βάσανα και τις πίκρες της πολλές φορές, αρκεί μόνο να μπορείς και να την απολαύ-σεις όταν έχοντας υγεία φροντίσεις να αναζητήσεις και να επιδιώξεις να βρεις τις πολλές και ποικίλες χαρούμενες πλευρές της.

Δεν αξίζει να έχεις τα μάτια ανοιχτά και να αναπνέεις για να τα-λαιπωρείσαι πάνω στο κρεβάτι του πόνου και της αρρώστιας ή να χασμουριέσαι στους προπαθαλάμους των νοσοκομείων, των κλινι-κών, περιμένοντας τη διάγνωση των γιατρών και των εξετάσεων των σύγχρονων ιατρικών μηχανημάτων και ανάλογα με τις διαγνώσεις και τα αποτελέσματα, τις πιο πολλές φορές ακολουθεί ο γολγοθάς… της θεραπευτικής αγωγής με όλα τα σχετικά.

Το μυστικό της υγείας δεν βρίσκεται στην ανησυχία μας γι’ αυτήν όταν αρρωστήσουμε, αλλά στην αδιαφορία μας όσο είμαστε υγιείς όσο δηλ. την έχουμε και δεν την υπολογίζουμε και συχνά τη σπαταλάμε σε

βλαπτικές επιδόσεις, συνήθειες και ανθυγιεινό τρόπο ζωής.Οι εχθροί της υγείας και της μακροζωίας είναι σε όλους γνωστοί και

μη εξαιρετέοι είναι το κάπνισμα, η καθιστική ζωή, η κακή διατροφή, οι διάφορες καταχρήσεις, η έλλειψη μέτρου κ.λπ.

Ακόμη είναι το γεγονός ότι ξεχνάμε την παροιμία που λέει «έγκαι-ρα μια βελονιά, προλαβαίνει εννιά», που έχει σχέση με την πρόληψη που είναι σωστική για την υγεία και τη ζωή. Ξεχνάμε την Ιπποκράτεια ρήση: «Κάλλιο το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν», γιατί η ιατρική θεραπεύει (όχι όμως πάντοτε), ενώ η πρόληψη σώζει.

Σχετικά με την υγεία πάντοτε, η σύγχρονη ιατρική επιστήμη ενδια-φέρεται για τη συνολική υγεία του ανθρώπου, για την υγεία δηλ. της σωματο-ψυχο-πνευματική του υπόσταση και πάνω στη γνωστή πλέ-ον θεωρία της αλληλεπίδρασης και επισημαίνει ότι η καλή σωματική κατάσταση και υγεία επιδρά ευεργετικά και στην ψυχοπνευματική του κατάσταση, όπως και το αντίθετο.

Από την αρχαιότητα η κίνηση και γενικά η άσκηση, θεωρείτο και ήταν ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό και τη φυσιολογική του λειτουργία, αλλά η κίνηση θεωρείτο και ως δημιουργός σκέψεων, γνωστή άλλωστε η καταφυγή μας σε πολλές περιπτώσεις στον έλικα του Broca, που διευκολυνόμαστε να θυμηθούμε κάτι, δημιουργούμε σκέψεις, αποφαινόμαστε, εκφραζόμαστε.

Μια παλιά παροιμία λέει: «Έχω δυο γιατρούς, το αριστερό και το δεξί μου πόδι» και εννοεί ακριβώς τον ποδαρόδρομο, που είναι μια ιδιαίτερα ευεργετική άσκηση για ολόκληρο το σώμα και η οποία δεν θέλει ούτε προσωπικό γυμναστή, ούτε γυμναστήριο (έξοδα κ.λπ.) και δεν έχει ατυχήματα.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο ποδαρόδρομος δίνει διαύγεια στο μυαλό και βοηθάει στην επίλυση λογικών και φιλοσοφικών προβλημά-των. Γνωστοί άλλωστε οι περιπατητικοί φιλόσοφοι και οι περιπατητι-κές σχολές της αρχαίας Ελλάδας.

Ο αξέχαστος φιλόλογος-φιλόσοφος-συγγραφέας και ποιητής ο ανυπέρβλητος Νικηφόρος Καχριμάνης, συχνά στη ΡΕΣ, έκανε περι-πατητικές διδασκαλίες στο πανέμορφο δάσος-άλσος της Σχολής, που είχε δημιουργήσει, αναστήσει και αξιοποιήσει ο μοναδικός και άρτι-ος καθηγητής επιστήμονας γεωπόνος ο απόλυτα ευθύγραμμος και ακούραστος στη θεωρία και την πράξη ο κ. Κων/νος Αντωνιάδης με το εργατικό επιτελείο του αλλά και με τη συμμετοχή των ίδιων των ιεροσπουδαστών με τις επιμέρους μερίδες-τεμάχια του κήπου μέσα στο ευωδιαστό ιδιαίτερα κάθε άνοιξη καταπράσινο άλσος, πνεύμονας οξυγόνου για ολόκληρη την περιοχή του κοντινού Χαλανδρίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Όλοι νοσταλγούμε (αν είναι δυνατόν…) να ξαναπερπατή-σουμε τα χωμάτινα και ξυλοκαγκελωμένα δρομάκια του άλσους (κήπου) καλώντας όμορφες αναμνήσεις για το χρόνο και το χώρο να ξανακυλήσουν στη μνήμη μας αν είναι δυνατόν πιο αργά απ’ όσο έκαναν στο πραγματικό κύλισμά τους…

Για τους περισσότερους ανθρώπους ο ποδαρόδρομος είναι η πιο εύκολη άσκηση, είναι μια άσκηση που μπορεί να γίνει χωρίς κανένα ειδικό εφόδιο ή εξάρτημα, εκτός βέβαια από τα απαραίτητα καλά πα-πούτσια, τα απλά και εύχρηστα.

Ο ποδαρόδρομος είναι ακόμη μια άσκηση που μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε χώρο, με όποιο καιρό κι αν κάνει (κρύο-ζέστη), και σε οποιαδήποτε ηλικία κι αν βρίσκεται κανείς εφαρμόζοντας πάντα το «μέτρον άριστον». Τα οφέλη από έντονες σωματικές δραστηριότητες είναι σχεδόν τα ίδια με αυτά που προσφέρει το ζωηρό βάδισμα. Το ζω-ηρό βάδισμα προσφέρει πολλά από τα ίδια οφέλη όπως από περισσό-τερο έντονες δραστηριότητες, σαν το τζόγκινγκ ή την αεροβική.

Οι γιατροί παραδέχονται ότι ένας νευρώδης ποδαρόδρομος 5-6 χιλι-όμετρα την ημέρα κάνει περισσότερο καλό σε οποιονδήποτε άνθρωπο (αφάνταστα οφελούνται τα παιδιά, μαθητές διαφόρων σχολείων της επαρχίας που πηγαίνουν ποδαρόδρομο σε σχολεία διπλανών μεγαλύ-τερων χωριών-κεφαλοχώρια), απ’ όλες τις ιατρικές και τις ψυχολογίες του κόσμου. Και τούτο διότι ο κάθε διασκελισμός (δρασκελισμός) είναι μια άσκηση που διευκολύνει και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίμα-τος και όλο το καρδιαγγειακό σύστημα.

Το μυϊκό σύστημα του ανθρώπου λειτουργεί σαν μια βοηθητική αντλία αίματος, που επιτρέπει και διευκολύνει την επιστροφή του αίματος από την περιφέρεια προς την καρδιά, το μοτεράκι αυτό, που λειτουργεί αδιάκοπα και δεν παθαίνει κάματο, βοηθιέται πρωτίστως με την άσκηση, κίνηση του μυϊκού συστήματος.

Και αφού οι μύες των ποδιών είναι οι πιο μεγάλοι και οι πιο ισχυροί μύες του σώματος, η δουλειά που κάνουν είναι εξαιρετικά σημαντική και όταν χρησιμοποιούνται επαρκώς το αίμα αντλείται ευκολότερα προς την καρδιά και με την απαραίτητη ισχύ, πράγμα που διευκολύνει σημαντικά και βοηθάει το έργο της καρδιάς, ιδιαίτερα στην άντληση του αίματος εκ των κάτω άκρων.

Εξάλλου ο περίπατος, γενικά ο ποδαρόδρομος ως άσκηση, καθαρί-ζει το μυαλό και καλυτερεύει την ψυχική διάθεση.

Τα πόδια με τον ποδαρόδρομο γίνονται όχι μόνο πιο δυνατά και πιο ανθεκτικά, αλλά και πιο… έξυπνα, ασκημένα, δεν θα σας προδώσουν ποτέ μέχρι τα βαθειά γεράματα, δεν θα τρικλύσουν ποτέ, θα σας κρα-τήσουν όρθιους, ισχυρούς, ανθεκτικούς, ακμαίους και δυνατούς. Με την άσκηση στο δρόμο, στο περπάτημα, εκτός από πιο έξυπνα γίνο-νται και πιο επιδέξια και ακόμη πιο σταθερά στο κουβάλημα όλου του σώματος.

Οι πρόγονοί μας πίστευαν ακράδαντα στην αξία και την ωφέλεια

της άσκησης του ποδαρόδρομου και την είχαν χαρακτηρίσει ως την καλύτερη από όλες τις ασκήσεις. Με τον τρόπο τους είχαν ανακαλύψει ότι ο νους ήταν πιο διαυγής όσο κινούνταν, γιατί η έντονη και νευρώ-δης κίνηση με το περπάτημα, φέρνει πράγματι περισσότερο αίμα στον εγκέφαλο και περισσότερο οξυγονωμένο.

Με την άσκηση στον ποδαρόδρομο ενεργοποιούνται ιδιαίτερα οι μύες της πίσω επιφάνειας των ποδιών γι’ αυτό οι ασκούμενοι στον πο-δαρόδρομο ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία σπάνια υποφέρουν από νευρολογικούς πόνους.

Η επίδραση του περιπάτου-ποδαρόδρομου στον οργανισμό είναι εξαιρετικά ευεργετική και αυτό το γνωρίζει καλά η σύγχρονη ιατρική και αναφέρει επιστημονικά επιχειρήματα για τις ωφέλειες που προκύ-πτουν από τον έντονο βηματισμό, το ορμητικό περπάτημα. Η ιατρική δεν αναφέρεται στον οποιονδήποτε βηματισμό που δραστηριοποιεί τον ανθρώπινο δρασκελισμό. (Εξαρτάται πάντοτε ο ρυθμός, η ένταση, ο χρόνος από την ηλικία, τις δυνάμεις του ασκούμενου, τα θέματα υγεί-ας του, τις καιρικές συνθήκες κ.λπ.).

Ο περίπατος, η πεζοπορία, ο ποδαρόδρομος είναι η πιο φυσική άσκηση, όμως ο έντονος βηματισμός στον ποδαρόδρομο και όχι ο νω-χελικός είναι η απλούστερη και καλύτερη μορφή σωματικής άσκησης.

Οι Γάλλοι γιατροί, όπως διαβάζω, η πρώτη ερώτηση που κάνουν στους επισκέπτες ασθενείς τους είναι αν καπνίζουν και αν περπατάνε! Αν η απάντηση είναι αρνητική για το κάπνισμα και θετική για το περ-πάτημα, τότε αμέσως αποφαίνονται ότι δεν έχουν τίποτα… Τους ρω-τούν για το αν καπνίζουν αφού η κακή αυτή συνήθεια έχει καταντήσει μάστιγα με το πλήθος των νοσημάτων που προκαλεί, για να πούμε στο σημείο αυτό ότι η άσκηση και το κάπνισμα δεν συμβιβάζονται.

Ασκηθείτε (χωρίς να καπνίζετε) με κάθε είδους χειρωνακτικές εργα-σίες, μικροεργασίες, μικροαπασχολήσεις, μικρομερεμέτια... Στο σπίτι κανένας διαχωρισμός σε γυναικείες και ανδρικές δουλειές, είναι περισ-σότερο άνδρες αυτοί που δεν διστάζουν να βάλουν την ποδιά της κου-ζίνας... με όσες δουλειές συνεπάγεται μαγείρεμα, πλύσιμο πιάτων, ρού-χων, σιδέρωμα, καθαριότητα, ιδιαίτερα όταν και η σύζυγος είναι εργαζό-μενη. Δουλειά του άνδρα είναι να καθαρίσει τα τζάμια, να ξεσκονίσει, να σφουγγαρίσει και να επιμεληθεί την όλη καθαριότητα του σπιτιού.

Οι γυναίκες άλλωστε προτιμούν τους στρατιωτικούς άνδρες γιατί πλένουν την καραβάνα τους, στρώνουν το κρεβάτι τους, επιμελούνται των όπλων τους και κυρίως διότι ξέρουν να… υπακούουν.

Αξίζει να σημειώσουμε πως έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες οι-κοκυρές με τις δουλειές του σπιτιού και το γενικό συγύρισμα κάνουν πάνω από 5 χλμ. ποδαρόδρομο την ημέρα και αυτό είναι ευεργετικό, σωτήριο θα έλεγα, για τις γυναίκες γι’ αυτό άλλωστε αλλά και ως ισχυ-ρό φύλο είναι πολύ περισσότερες οι γυναίκες συνταξιούχοι σε πολλά ταμεία είναι μακροβιότερες των ανδρών.

Οι κατεστημένες νοοτροπίες ανήκουν στο παρελθόν. Όχι πια: «Γυ-ναίκα! Φέρε μου ένα ποτήρι νερό». Ο σωστός άντρας σηκώνεται το παίρνει μόνος του και το τακτοποιεί πάλι στη θέση του. Το μωρό κλαίει, σηκώνεται, το ταΐζει, του αλλάζει τις πάνες και όλα έτσι στην οικογένεια κυλάνε αρμονικά και σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και αγαπημένα.

Μάθετε να ασκείστε οικογενειακά πολλές φορές με τα παιδιά σας στην αυλή ή και στη βεράντα. Ασκηθείτε με το σκοινάκι, είναι η καλύ-τερη άσκηση επωφελέστατη, χορεύετε (ο χορός είναι πάρα πολύ καλή άσκηση από κάθε άποψη) και τραγουδάτε, το τραγούδι είναι άσκηση του αναπνευστικού συστήματος. Μεριάστε το τραπέζι της τραπεζαρίας στην άκρη και βάλτε στη θέση του ένα λυόμενο τραπέζι του πιγκ-πονγκ με ένα φιλεδάκι στη μέση και παίξτε μεταξύ σας, με τη γυναίκα σας και τα παιδιά σας το επιτραπέζιο αυτό παιχνίδι που γυμνάζει αρκετά, δίπλα στο σκάκι που γυμνάζει πνευματικά, αλλά είναι καθιστικό, όπως και το τάβλι ή η χαρτοπαιξία. Επίσης δεν πρέπει να σας λείπουν οι ρακέτες για την παραλία πάντα μαζί σας στην εξοχή.

Καλλιεργείστε τον κήπο σας, περιποιηθείτε τις γλάστρες σας, κλα-δεύτε, σκαλίστε, ποτίστε τα φυτά σας, οι ασκήσεις πάνω σ’ αυτά είναι ασυγκρίτως επωφελέστερες των καθαρά γυμναστικών ασκήσεων. Κατεβείτε από όποιο μέσο μεταφοράς σας δύο-τρεις στάσεις πριν τον προορισμό σας, διανύστε περπατώντας όλες τις κοντινές αποστάσεις, είναι θέμα συνήθειας. Χρησιμοποιείστε τις σκάλες ή μόνο ένα-δύο ορόφους με το ασανσέρ και τους υπόλοιπους από τα σκαλιά (σκαλο-πατόδρομος) με τα πόδια, το ανέβασμα της σκάλας και το κατέβασμα επίσης είναι μια από τις καλύτερες ασκήσεις για τα πόδια, επίσης το ποδήλατο είναι άσκηση και ψυχαγωγία.

Ασκηθείτε (και το ξαναλέω χωρίς να καπνίζετε, άσκηση και κάπνισμα δεν συμβιβάζονται…), σίγουρα θα αποκτήσετε το σώμα και τη φυσική κατάσταση που θέλετε και επιθυμείτε, αυτήν ακριβώς που σας αξίζει. Έτσι θα νιώθετε διαρκώς υγιείς, δυνατοί, αθλητικοί, απρόσβλητοι και ανίκητοι, θα γίνετε μακροβιότεροι, σφρυγιλότεροι και δυνατότεροι.

Όπως ο έρωτας έτσι και ποδαρόδρομος αναζωογονεί το σώμα, το νου και την ψυχή, αρκεί να βαδίζουμε με λογική, ένταση και με ταχύ-τητα 5-6 χλμ. την ώρα, 5-6 φορές την εβδομάδα.

Και τελειώνουμε με το στίχο: «Αν θέλετε στο γιατρό να μην πατάτε, περπατάτε πολύ και κολυμπάτε».

Και μην ξεχνάτε ακόμη αυτό που είπε ένας Αμερικανός επιστήμονας από στατιστική διαπίστωση: «Όταν οι γιατροί έχουν απεργία, έχουμε πτώση της θνησιμότητας».

Γεια σας φίλοι αναγνώστες του αγαπημένου μας Ριζαρείτη.

ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΔΑΡΟΔΡΟΜΟΣ«Η φροντίδα για την υγεία είναι σεβασμός στη ζωή και ο σεβασμός στη ζωή είναι σεβασμός στο Θεό»!

του Κ. Παπασωτηρίου, τ. καθηγητού Φυσικής Αγωγής Ρ.Ε.Σ

Στην ελληνική βιβλιογραφία υπάρχει πλούσιο υλικό με αντικείμενο την ιστορία, τη ναοδομία, τη ζωγραφική, τη λατρεία ναών-εκκλησιών για κάθε εποχή της χριστιανικής τέχνης. Το περιεχόμενο τέτοιων πονημάτων είναι θησαυρός πληροφοριών και σχεδίων, φωτογραφιών, πηγών και μαρτυ-ριών για κάθε μνημείο ξεχωριστά, εφόσον το θέμα είναι ένας ναός ή αναλόγως ναών μιας γεωγραφικής περιοχής ή ιστορι-κής εποχής, αν το έργο είναι θεματικό.

Συνήθως, προηγείται ο λόγος οικοδόμησης του μνημείου, παρατίθενται πηγές που νομιμοποιούν τη χρήση του πνευ-ματικά, ιστορικά, εκκλησιαστικά, όσο και οι οικονομικές του πηγές. Αναφέρονται οι ιδρυτές και οι μεγάλοι χορηγοί, η αι-τία που τους οδήγησε στο συγκεκριμένο έργο, στη δεδομένη χρονική στιγμή και στον τόπο που επέλεξαν. Σε περισσότερες περιπτώσεις παρατίθενται αναλυτικά και οι οικονομικοί πόροι, οι συντελεστές της ανέγερσης και του εμπλουτισμού του ναού,

η εκκλησιαστική κοινότητα που καλείται να τον χρησιμοποιήσει ως ευχαριστιακό κέντρο Λατρείας. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο όνομα του Αγίου ή Αγίας που θα αφιερωθεί το κτίσμα. Από αυτό συνή-θως αρχίζει η ιστορική πορεία της κατασκευής ενός ευκτήριου οίκου.

Ο ρυθμός του ναού, η αγιογράφησή του, ο θησαυρισμός του με αντικείμενα αναγκαία για τη Λατρεία, αξιολογούνται είτε αυτόνομα ως καλλιτεχνήματα είτε ως συνέχεια της εκκλησιαστικής τέχνης και δείγμα των ρευμάτων της εποχής που κτίζεται είτε και τα δύο μαζί. Τονίζεται η πρω-τοπορία, η σύλληψη των θεμάτων, οι καινοτομίες και η λειτουργικότητά τους για το σκοπό που επιλέχθηκαν. Φυσικά, αναφέρονται τα ονόματα των τελεστών, αρχιτεκτόνων, μηχανικών, αγιο-γράφων, γλυπτών, μαρμαροποιών, μεταλλουργών, ξυλουργών. Ανάλογα με το παραχθέν έργο και την ορατή του καλλιτεχνική ευφυΐα, αναδεικνύεται και η σύλληψη του δημιουργού. Για το λόγο αυτό η επιλογή των δημιουργών αποτελεί πρώτιστο μέλημα κάθε δωρητή ή Συμβουλίου που αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει ένα τέτοιο εγχείρημα.

Το αναφερόμενο στη βιβλιοπαρουσίαση συγγραφικό πόνημα ανταποκρίνεται στις παραπάνω προϋποθέσεις. Καλύπτει με λεπτομέρειες τις απαιτήσεις ενός μελετητή ή ενός φίλου τέτοιων βιβλίων αναγνώστη. Υπάρχει επάρκεια πηγών και μαρτυριών, περιγραφή των τριών ναών στη Ριζάρειο Σχολή στα παλαιά κτίρια, με συγκεντρωμένα όλα τα πληροφοριακά στοιχεία που απαιτούν την εξιστόρηση των ναών και την ανάλυση των ναοδομικών, λατρευτικών και εκκλησιαστικών τους δομών.

Το βιβλίο απευθύνεται περισσότερο σε όσους γνωρίζουν τη ΡΕΣ, έχουν φοιτήσει σ’ αυτήν ή

έχουν οποιαδήποτε μορφή σχέσης με το Ίδρυμα. Είναι όμως και πηγή για εκείνους που περνώ-ντας από το πάρκο της Ριζαρείου θέλουν να γνωρίσουν την ιστορία του πάρκου, τους ιδρυτές της Σχολής, κυρίως την ιστορία του τελευταίου χρονολογικά ναού του Αγ. Γεωργίου που θεωρείται και είναι από τους σημαντικότερους του 19ου αιώνα στην Αθήνα.

Ο συγγραφέας κ. Εμμ. Ν. Φραγκίσκος διερεύνησε όλες τις πηγές, τις ιστορικές μαρτυρίες και συνέταξε ένα άκρως ενημερωτικό για το θέμα του βιβλίο. Εύστοχη η θεματική ανάπτυξη του αντικειμένου του και με υποσημειώσεις που αναδεικνύουν την εξέλιξη της οικοδόμησης και λει-τουργίας των ναών, όσο και της επιλογής των συντελεστών αυτού του έργου. Η διάρθρωση του βιβλίου έχει χρονολογική σειρά, με αφετηρία το πρώτο παρεκκλήσι του Αγ. Γεωργίου και κατάλη-ξη το σημερινό ομώνυμο ναό. Σε κάθε περίοδο εξετάζεται ο ναός που υφίσταται και παρατίθε-νται οι λεπτομέρειες που τον αφορούν ως εκκλησιαστικό καθίδρυμα. Εκτός του ίδιου του ναού κατατίθενται όλες οι περιφερειακές πληροφορίες που σχετίζονται με τη δράση και πρωτοβουλίες των υπεύθυνων μελών του Ριζαρείου ιδρύματος οι οποίες επικεντρώνονται στη διαμόρφωση του χώρου στην παλαιά Ριζάρειο και κυρίως στο εσωτερικό και αύλειο χώρο του ναού. Σε κάθε σελίδα υπάρχουν παραπομπές που υποστηρίζουν το δοκίμιο και τα τεκμήριά του. Στο τέλος εκτίθεται βιβλιογραφία και αλφαβητικός κώδικας ονομάτων και ορολογίας.

Αν υπάρχει κάτι που ίσως θα προσέθετε στο πόνημα, αυτό θα ήταν το πλουσιότερο οπτικό υλικό (φωτογραφίες, σχέδια), για την εικονογράφηση και τα λατρευτικά σκεύη εντός του σημε-ρινού ναού, αλλά και για την αρχιτεκτονική των τριών ναών, όπως και η παρουσίαση με σχέδια και εικόνες του εξωτερικού χώρου του σημερινού ναού. Έτσι, το βιβλίο γίνεται πιο οικείο στον αναγνώστη με το οπτικοποιημένο δοκίμιο και προκαλεί εντονότερο το ενδιαφέρον για την γνώση του τι σημαίνει γενικότερα Ριζάρειος Σχολή και ποια είναι η πορεία της τουλάχιστον μέχρι το 1960 οπότε και μεταφέρθηκε στα νέα κτίρια στο Χαλάνδρι. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ζούμε στην εποχή της εικόνας και η οπτικοποίηση του υλικού δε μειώνει την αξία ενός κειμένου αλλά μάλλον προκαλεί για μια ευρύτερη ενημέρωση. Για τη Ριζάρειο οικογένεια πάντως ίσως να αρκεί η μελέτη του συγγραφέα.

Καταληκτικά, ευχαριστούμε τον πονήσαντα για το άκρως πληροφοριακό και ενδιαφέρον βιβλίο του για ένα θέμα που πολλοί αγνοούν. Το Ίδρυμα Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής με την έκδοση αυτού του μέρους της ιστορίας της ΡΕΣ άνοιξε δρόμο που μπορεί να ακολουθήσει θαρραλέα εξετάζοντας την ιστορία της ΡΕΣ, τα πρόσωπα που αυτή περιέχει και την προσφορά της/τους στη νεοελληνική κοινωνία. Κι όχι μόνο σ’ αυτήν, εφόσον ριζαρείτες υπάρχουν παντού στον κόσμο και απολαμβάνουν να διαβάζουν οτιδήποτε για τη Σχολή τους. Και συγκινούνται.

ΚΑΡΑΧΑΛΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ - ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΑΡΕΣ

Σελ. 8

Ο κόσμος είναι φτιαγμένος για να καταλήξει σ’ ένα ωραίο βιβλίο.Stefane Mallarmé, 1842-1898, Γάλλος ποιητής

Η λέξη βιβλιοθήκη έχει ποικίλες σημασιολογικές χρήσεις. Βασικά δηλώνει τη συλλογή βιβλίων με ορισμένη ταξινόμηση με σκοπό τη διατήρηση και διάδοση της καταγραμμένης γνώσης, γενικό-

τερα την πληροφόρηση και πνευματική καλλιέργεια, χωρίς να λείπει από τον όρο και η εκδίπλωση της οξύνοιας των συγγραφέων σ’ ένα ευρύτερο κοινό. Κατά τους αρχαίους χρόνους στην Ανατολή δηλώνει το μέρος στο οποίο ήταν συγκεντρωμένα στην αρχή διοικητικά και κοινοτικά έγγραφα και αργότερα και φιλολογικά και επιστημονικά έργα.

Στη Βαβυλωνία (7ος αιώνας π.Χ.) είχε συγκροτηθεί βιβλιοθήκη από πλάκες αργίλου. Στην Αρχαία Ελλάδα ο Πεισίστρατος (6ος αι. π.Χ.) πρώτος διοργάνωσε δημόσια βιβλιοθήκη, η οποία λεηλατήθηκε από τον Ξέρξη το 480 π.Χ., όταν αυτός κατέλαβε και πυρπόλησε την Αθήνα. Λέγεται ότι τα βιβλία μεταφέρθηκαν σε κάποιο παλάτι του και, αργότερα, ο Σέλευκος Α΄ ο Νικάτωρ, όταν βασίλευσε στην Περσία, επέστρεψε τους κυλίνδρους στην Αθήνα τον 3ο αι. π.Χ.

Η πιο σημαντική βιβλιοθήκη της αρχαιότητας ήταν η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας (Μουσείον). Πρώτη και μοναδική σε έκταση, οργάνωση και σωστή κατάταξη των έργων. Ιδρύθηκε από τον Πτολεμαίο Α΄ τον Σωτήρα (337-283 π.Χ.), με την προτροπή του συμβούλου του για τον πολιτισμό Δημήτριου Φαληρέα. Ο Δημήτριος είχε διοικήσει κρατικές υποθέσεις των Αθηνών και γνώριζε την πλατωνική Ακαδημία και την αριστοτελική περι-πατητική σχολή του Λυκείου, που ήταν εξοπλισμένες με συλλογές βιβλίων, οι οποίες χρησίμευαν για τις ανάγκες αυτών των ιδρυμάτων κατά την διδα-σκαλία. Από εκεί και το όνομα Μουσείον, επειδή κέντρο αυτών των σχολών ήταν ένα ιερό των Μουσών. Η βιβλιοθήκη τελειοποιήθηκε από τον γιο του Πτολεμαίου Α΄ Πτολεμαίο Β΄ Φιλάδελφο (309-247 π.Χ.) Σκοπός του ήταν να συγκεντρώσει τη συνολική γραμματεία, όλων των εποχών και όλων των λαών. Οπότε και τα ξενόγλωσσα έργα μεταφράζονταν στα Ελληνικά. Ουσια-στικά υπήρχαν δύο βιβλιοθήκες. Η πρώτη λεγόταν «η εντός» ή «Βασιλική» ή «του Μουσείου». Η δεύτερη χαρακτηριζόταν «η εκτός» ή «Ρακώτις» (από το προάστιο όπου ήταν) ή «η του Σεραπείου» (κοντά στο ναό του Σέραπη) και ήταν προσιτή σε όλους. Αντίθετα η πρώτη ήταν ερευνητικό κέντρο μόνο για φιλολόγους, λόγιους και επιστήμονες. Η πρώτη περιείχε 490.000 βιβλία και η δεύτερη 42.800, αριθμοί ρεκόρ για την εποχή. Δυστυχώς και από τις δύο δεν σώζεται τίποτα, γιατί καταστράφηκαν από πυρκαγιά (γύρω στο 47 π.Χ.) κατά την πολιορκία της Αλεξάνδρειας από τον Καίσαρα. Τα μέλη του Μουσείου αναγορεύονταν από τον ίδιο τον βασιλιά. Η ιδιότητα του μέλους δεν έφερνε μαζί της μόνο τη δυνατότητα επιστημονικών δραστηριοτήτων κάτω από άριστους όρους, αλλά και υλικά πλεονεκτήματα, όπως φορολογι-κή ελευθερία, κατοικία και συντήρηση και επιπλέον ένα σταθερό μισθό.

Σημαντικότερη ήταν και η βιβλιοθήκη της Περγάμου, που ιδρύθηκε τον 2ο αιώνα π.Χ. από τον Άτταλο Α΄ ή τον γιο του Ευμένη Β΄. Στον Ευ-μένη Β΄(197-159 π.Χ.) αποδίδεται η εισαγωγή και χρήση της περγαμηνής, όταν οι Πτολεμαίοι απαγόρευσαν την εξαγωγή παπύρου στο κράτος της Περγάμου, ελπίζοντας έτσι να ανακόψουν την πνευματική πρόοδο του τόπου και την ανάπτυξη της βιβλιοθήκης του. Ο Ευμένης αναγκάστηκε να ενισχύσει τη βιομηχανία των δερμάτων, τα οποία χρησιμοποιούνταν για τη γραφή από παλιά, γνωστά ως «διφθέρες» και έτσι κατασκεύασε νέο είδος γραφικής ύλης, που ονομάστηκε περγαμηνή από το όνομα της πόλης όπου κατασκευαζόταν. Η περγαμηνή υπερείχε του παπύρου, γιατί τα φύλλα της γράφονταν και από τις δύο πλευρές, το κείμενο ήταν δυνατόν να σβηστεί

και να ξαναγραφτεί (παλίμψηστο), η αντοχή της ήταν μεγαλύτερη και η δα-πάνη μικρότερη. Κατά τον Πλούταρχο η βιβλιοθήκη της Περγάμου περιείχε 200.000 τόμους όταν ο Αντώνιος την μετέφερε στην Αλεξάνδρεια και την πρόσφερε στην Κλεοπάτρα.

Εκτός από τον όρο, η αναφορά στις αρχαίες βιβλιοθήκες έχει τους λό-γους της. Αφενός συνοπτικά δείχνει τη στάση των αρχαίων Ελλήνων απέ-ναντι στις βιβλιοθήκες, αφετέρου διευκολύνει αυτά που θα ακολουθήσουν ως αφετηριακή σκέψη του γράφοντος. Φυσικά, δε γίνεται κανένας λόγος στην ιστορία των Βιβλιοθηκών στο Ρωμαϊκό και Βυζαντινό κόσμο, ούτε στην περίοδο της Τουρκοκρατίας (ο Σπυρίδων Λάμπρος αναφέρει ότι τότε βιβλία «χρησίμευαν για θέρμανση των φούρνων, για κάλυψη των αγγείων του γλυκού, για να καλύπτουν σπασμένα τζάμια… και ακόμα να φτιάχνουν δολώματα για το ψάρεμα»), γιατί δεν έχει αυτό το σκοπό. Από τα μέσα του 17ου αιώνα, πάντως, άρχισαν να λειτουργούν Σχολεία που διέθεταν Βιβλιοθήκη, προσφορά κυρίως των Ελλήνων της διασποράς. Από αυτό ξε-κινώντας και ενθυμούμενος τη βούληση του διαθέτη Γεωργίου Ριζάρη να υπάρχει στο ριζάρειο ίδρυμα βιβλιοθήκη (σύμβουλοί του ήταν ο Α. Κοραής, ο Κωνσταντίνος Οικονόμου των εξ οικονόμων), με απογοήτευση διαπιστώ-νεται ότι η βιβλιοθήκη της ΡΕΣ εδώ και περίπου ένα χρόνο είναι κλειστή.

Για όλους όσοι φοίτησαν στη ΡΕΣ ο χώρος της βιβλιοθήκης είναι συνυ-φασμένος με αναμνήσεις. Εκεί διάβαζαν μέσα σε απόλυτη σιγή (εντυπωσι-ακή ησυχία!), εκεί γνώριζαν τον κόσμο των βιβλίων, παλαιών και νεότερων, εκεί μυούνταν στη σκέψη και στη συνθετική ικανότητα της σοφίας του κόσμου, εκεί έγραψαν τα πρώτα τους κείμενα -σκαριφήματα καλύτερα-, εκεί ανέπτυξαν αυτό που αργότερα θα τους έκανε επιτυχημένους πολίτες, τη συναισθηματική νοημοσύνη. Ψιλά γράμματα; Όχι. Όποιος έμπαινε στη βιβλιοθήκη άλλαζε στάση. Δεν περίμενε το διάλειμμα, δεν αναζητούσε τη φυγή από την τάξη, δεν ήθελε να ξεφύγει από κάτι. Αντίθετα, ήθελε να μεί-νει σ’ αυτήν όσο μπορεί περισσότερο, να βυθιστεί σε ανάγνωση και σκέψη, να πλαστεί, να ανακατευτεί με τα δύσκολά κι όχι να ξεμπλέξει. Κι όλα αυτά κάτω από τον έλεγχο του Ν. Καχριμάνη που όριζε κάθε χρόνο τους υπεύ-θυνους για τη βιβλιοθήκη (ο γράφων ήταν ένας από αυτούς), τους μάθαινε να συγκεντρώνουν τις επιλογές των συμμαθητών τους σε βιβλία, να τις τα-ξινομούν, να δανείζουν τα βιβλία και να τα προσέχουν από την τριβή του χρόνου. Ευθύνη που έφτιαχνε βιβλιόφιλους με ημερομίσθια στη γνώση.

Να τονιστεί ότι εκτός από τα βιβλία που δανείζονταν υπήρχαν και άλλα μεγάλης ιστορικής και συλλεκτικής αξίας. Αυτά, όταν η βιβλιοθήκη άνοιγε τις πόρτες της σ’ όλους, μέρες γιορτής και σημαδιακές για τη σχολική ζωή στη ΡΕΣ, ήταν ο μύθος της. Αντίτυπα με προσωπική φροντίδα του Γ. Ριζάρη από τα βιβλιοδετεία της Λειψίας, της Βενετίας, της Κων/πολης του 18ου και 19ου αιώνα. Σπάνια βιβλία και εκδόσεις, θησαυρός για μελετητές και ερευ-νητές. Ακόμη βιβλία με σημειώσεις από λόγιους του 19ου αιώνα, τον Αγ. Νεκτάριο, Διευθυντή της ΡΕΣ. Ο μαγικός κόσμος έθελγε πολλούς μαθητές της ΡΕΣ και ανακάλυπταν τη νηφαλιότητα στον πνευματικό πολιτισμό.

Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια έγινε προσπάθεια για την απο-κατάσταση των πολυχρησιμοποιημένων βιβλίων και είχε ξεκινήσει η ψηφι-οποίηση του ιστορικού αρχείου της Ριζαρείου, των συλλογών με παλαίτυπα φυλλάδια, όσο και ηλεκτρονική καταγραφή των τόμων της βιβλιοθήκης. Ο χώρος ανανεώθηκε, εκσυγχρονίστηκε, υπολογιστές και διάταξη των θέσε-ων μελέτης και έρευνας σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής μας πήραν τη θέση των παλαιών τραπεζιών και καθισμάτων. Δύσκολα πιστεύει κανείς

πως η βιβλιοθήκη της ΡΕΣ, θα έκλεινε τις πόρτες της. Ότι τα βιβλία της θα έμεναν άθικτα. Ότι η πρόσβαση σ’ αυτή θα ήταν αδύνατη. Η οικονομική κρίση έπληξε και τη ΡΕΣ και η βιβλιοθήκης της πληρώνει το δικό της τίμη-μα. Άδικο. Και λάθος. Γιατί;

Διότι ο τελευταίος που οφείλει να πληρώσει τη ζημιά των ανθρώπων είναι το βιβλίο. Διότι η βιβλιοθήκη αυτή είναι χρυσορυχείο αν ανοίξει στον κόσμο της έρευνας εκτός του ορίζοντα όλων όσοι γνωρίζουν τη ΡΕΣ. Διότι το όποιο κόστος της λειτουργίας της είναι μικρό σε σχέση με τη στέρηση της γνώσης που μπορεί να προσφέρει. Διότι οι βιβλιοθήκες δεν πρέπει να κλείνουν ποτέ. Διότι η βιβλιοθήκη της ΡΕΣ είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της Σχολής. Εννοείται πως οι αποφάσεις χρεώνονται και βαραί-νουν αυτούς που τις λαμβάνουν. Ο υπόλοιποι έχουμε εκτιμήσεις. Αλλά σ’ ό,τι έχει να κάνει με τη συλλογή της σοφίας -τη βιβλιοθήκη- μπορούμε να έχουμε αξιολόγηση.

Ερανισμός από αγάπη στο βιβλίο και το φυσικό του χώρο, τη βιβλιο-θήκη. «Το διάβασμα μας κάνει όλους μετανάστες. Μας παίρνει μακριά από τα σπίτια μας, αλλά το σπουδαιότερο, μας βρίσκει σπίτια παντού», γράφει η Jean Rhys, 1894-1979, μια Βρετανίδα συγγραφέας. Έχει δίκιο, γι’ αυτό «δεν πρέπει να διδάσκουμε τα μεγάλα βιβλία, πρέπει να διδάσκουμε την αγάπη για το διάβασμα», σημειώνει ο B.F. Skinner, 1904-1990, Αμερικα-νός ψυχολόγος. «Αν έχεις ένα κήπο και μια βιβλιοθήκη, έχεις όλα όσα σου χρειάζονται», σημειώνει ο Κικέρων, 106-43 π.Χ., ρωμαίος ρήτορας και πο-λιτικός. Έτσι, «Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθή-κης», υπερθεματίζει ο Jorge Luis Borges, 1899-1986, μέγιστος Αργεντινός συγγραφέας. Κατ’ αναλογία «Το διάβασμα είναι για το μυαλό ό,τι η γυμνα-στική είναι για το σώμα», θυμίζει ο Joseph Addison, 1672-1719, Άγγλος δοκιμιογράφος. Αλλά «να φυλάγεσαι από τον άνθρωπο του ενός βιβλίου», μας λέει ο Θωμάς Ακινάτης, 1225-1274, Ιταλός Δομινικανός μοναχός και φιλόσοφος. «Όλα τα καλά βιβλία έχουν κάτι κοινό: είναι πιο αληθινά απ’ ό,τι αν είχαν συμβεί πραγματικά», μας κινητοποιεί προς την ανάγνωση ο Ernest Hemingway, 1899 - 1961, Αμερικανός συγγραφέας, Νόμπελ 1954.

Όλα τα παραθέματα προέρχονται από περίπατο του νου μέσα στα βι-βλία από βιβλιοθήκες, κάποια και από τη μνήμη μας στη βιβλιοθήκη της ΡΕΣ, όταν ήμαστε παιδιά. Κέρδος όχι ανεπίδοτο, γιατί καθόρισαν τη ζωή μας. Άλλωστε, «ίσως να είχαν δίκιο εκείνοι που έβαλαν την αγάπη στα βιβλία. Ίσως επειδή δεν θα μπορούσε να ζει πουθενά αλλού», κατά τον William Faulkner, 1897-1962, Αμερικανό συγγραφέα, Νόμπελ 1949. Πά-ντως, «τα βιβλία που έχουμε ανάγκη είναι εκείνα που πέφτουν σαν το τσε-κούρι στην παγωμένη θάλασσα της ψυχής μας», σημειολογεί ο Franz Kafka, 1883-1924, Τσέχος συγγραφέας.

Κλείνοντας, μένει μόνον η ευχή η βιβλιοθήκη της ΡΕΣ να ξανανοίξει. Τα επιχειρήματα για να παραμείνει κλειστή είναι συγκυριακά, άρα όχι και πανίσχυρα. Αυτά που θα προσφέρει ως τόπος γνώσης και καλλιέργειας εί-ναι τεράστια και αναντικατάστατα. Χρειάζεται να παραδοθεί στην ελληνική κοινωνία το υλικό της, να γίνουν έρευνες σ’ αυτήν και γι’ αυτήν. Να γίνει κέντρο αναφοράς όλων αυτών που διαβάζουν και μελετούν. Δεν υστερεί σε τίποτα από αντίστοιχες άλλων ιδρυμάτων. Της λείπει πολύ απλά η διαφή-μιση. Δηλαδή, το managment, για να αποκομίσει οφέλη. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που δεν αφορά το παρόν άρθρο κι ο συντάκτης του δε γνωρίζει τις ειδικές συνθήκες ανάπτυξης μιας τέτοιας δραστηριότητας.

ΚΑΡΑΧΑΛΙΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ - ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΑΡΕΣ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΜΜ. Ν. ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ - ΑΘΗΝΑ 2011«ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΝΑΟΙ ΤΟΥ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΕΡΙΒΟΛΟ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ»

Ιστορικές μαρτυρίες - ΙΔΡΥΜΑ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ