43
Σχεδιασμός Σχεδιασμός διαχείρισης διαχείρισης άλλων άλλων δασικών δασικών πόρων πόρων Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: [email protected] Διαλέξεις Θεωρίας Δασικής Διαχειριστικής ΙI

Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣχεδιασμόςΣχεδιασμός

διαχείρισηςδιαχείρισης

άλλωνάλλων δασικώνδασικών

πόρωνπόρων

Δρ. Βασιλική

ΚαζάναΑναπλ. Καθηγήτρια

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας

Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής

Τηλ. & Φαξ: 25210 60435

E-mail: [email protected]

Διαλέξεις

Θεωρίας

Δασικής

Διαχειριστικής

ΙI

Page 2: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΔάσηΔάση

αναψυχήςαναψυχής

-

Δάση

που

ο

στόχος

διαχείρισής

τους

είναι

οι

λειτουργίες

του

οικοσυστήματος

που

σχετίζονται

με

την

αναψυχή

και

την

περιήγηση, δηλ. η διαμόρφωση

κατάλληλων

φυσικών

συνθηκών

και

έργων

αναψυχής

ώστε

να

εξυπηρετείται

όσο

το

δυνατόν

καλύτερα

η

ζήτηση

για

αναψυχή

και

ιδιαίτερα

για

δασική

αναψυχή

της

κοινωνίας.

-Δεν

είναι

θεσμοθετημένα

στην

Ελλάδα

Page 3: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣυγκέντρωσηΣυγκέντρωση

στοιχείωνστοιχείων

Εσωτερικοί παράμετροι (αφορούν

τον

πόρο

Καταλληλότητα

ενός

χώρου για

αναψυχή

[προσφορά

αναψυχής] (αποτίμηση χαρακτηριστικών

του

χώρου

(δείκτες) →χρήση

ποιοτικών κλιμάκων

Εξωτερικοί παράμετροι (αφορούν

τους

επισκέπτες) [ζήτηση

αναψυχής]

o

Χαρακτηριστικά επισκεπτών

o

Κριτήρια

επισκεπτών

Page 4: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΑνάλυσηΑνάλυση

στοιχείωνστοιχείων

ΕκτίμησηΕκτίμηση μελλοντικήςμελλοντικής ζήτησηςζήτησης

ΠαράγοντεςΠαράγοντες πουπου επηρεάζουνεπηρεάζουν τηντην αναψυχήαναψυχή

καικαι τοντον βαθμόβαθμό βελτίωσηςβελτίωσης τηςτης

ΦέρουσαΦέρουσα ικανότηταικανότητα τουτου δάσουςδάσους γιαγια αναψυχήαναψυχή

ΑνταγωνισμόΑνταγωνισμό μεμε άλλεςάλλες χρήσειςχρήσεις

Page 5: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣχεδιασμόςΣχεδιασμός

μέτρωνμέτρων

ΕσωτερικοίΕσωτερικοίπαράγοντεςπαράγοντες((αφορούναφορούν τοντονπόροπόρο))

Σύνθεση δασοπονικών ειδών

Μίξη

Δασοπονική και διαχειριστική μορφή

Αναγέννηση και καλλιέργεια

Πανίδα

Νερό

ΕξωτερικοίΕξωτερικοίπαράγοντεςπαράγοντες((αφορούναφορούν τουςτουςεπισκέπτεςεπισκέπτες))

Αριθμός

επισκεπτών

Τρόπος

προσέγγισης, κυκλοφορία, κλπ

Προστασία

επισκεπτών

Page 6: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΈργαΈργα αναψυχήςαναψυχής

Οργάνωση

του

χώρου

Ανάπτυξη

ευκολιών

αναψυχής

Βελτίωση

τοπίου

Οργάνωση

εργασίας

Άλλες

καρπώσεις

ΆλλοιΆλλοι σχεδιασμοίσχεδιασμοί

Page 7: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΑισθητικάΑισθητικά

δάσηδάση

ΑισθητικάΑισθητικά

δάσηδάση

Διαχειρίζονται

μόνο

για αισθητικούς

σκοπούς. Είναι

συνήθως

μικρά, αδιάφορα

για ξυλοπαραγωγή, περιαστικά

ή

με

άλλα

χαρακτηριστικά

(ιστορικά, αρχαιολογικοί

χώροι

κλπ.)

Είναι

θεσμοθετημένα

Page 8: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣυγκέντρωσηΣυγκέντρωση

στοιχείωνστοιχείων

--

ΟικολογικοίΟικολογικοί

παράμετροιπαράμετροι

--

ΚοινωνικοινομικοίΚοινωνικοινομικοί

παράμετροιπαράμετροι

--

ΙστορικοίΙστορικοί

καικαι

πολιτιστικοίπολιτιστικοί παράμετροιπαράμετροι

--

ΟπτικοίΟπτικοί

παράμετροιπαράμετροι

Συστήματα απογραφής,

τεχνητές

κλίμακες

Ανάλυση

στοιχείων

εναλλακτικέςΔιαμόρφωση συγκεκριμένων στόχων

Ανάπτυξη εναλλακτικών

Αξιολόγηση εναλλακτικών

Επιλογή καλύτερης εναλλακτικής

Page 9: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣχεδιασμόςΣχεδιασμός

μέτρωνμέτρων

--ΣυνδυασμόςΣυνδυασμός

σχημάτωνσχημάτων, , γραμμώνγραμμών, , μορφώνμορφών

καικαι

υφώνυφών

τωντων

συστάδωνσυστάδων, , λοχμώνλοχμών, , ομάδωνομάδων

ήή

καικαι

διαφόρωνδιαφόρων

ορόφωνορόφων

τουτου

δάσουςδάσους

--ΑποφυγήΑποφυγή

αποψιλωτικώναποψιλωτικών

υλοτομιώνυλοτομιών

--ΕξασφάλισηΕξασφάλιση

θετικήςθετικής

συμβολήςσυμβολής

τωντων

μεταβλητώνμεταβλητών

παραγόντωνπαραγόντων

τουτου

τοπίουτοπίου

((φωςφως, , κίνησηκίνηση, , απόστασηαπόσταση

καικαι

θέσηθέση

τουτου

παρατηρητήπαρατηρητή) ) στοστο

οπτικόοπτικό

αποτέλεσμααποτέλεσμα

--ΕπιδίωξηΕπιδίωξη

μικτώνμικτών

συστάδωνσυστάδων, , ανομήλικωνανομήλικων

μορφώνμορφών

καικαι

μεγάλωνμεγάλων

περίτροπωνπερίτροπων

χρόνωνχρόνων

Page 10: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

--

ΔημιουργίαΔημιουργία

οπτικώνοπτικών

πεδίωνπεδίων

μεμε

χειρισμούςχειρισμούς

βλάστησηςβλάστησης

--

ΑποφυγήΑποφυγή

δημιουργίαςδημιουργίας

γεωμετρικώνγεωμετρικών

γραμμώνγραμμών

καικαι

κανονικώνκανονικών

σχημάτωνσχημάτων

--

ΑποφυγήΑποφυγή

ζημιώνζημιών

απόαπό

ανθρωπογενήανθρωπογενή

αίτιααίτια

καικαι

φυσικάφυσικά

αίτιααίτια

--

ΔιαχείρισηΔιαχείριση

επισκεπτώνεπισκεπτών

--

ΆλλοιΆλλοι

σχεδιασμοίσχεδιασμοί

((λοιπέςλοιπές

χρήσειςχρήσεις, , εργασίαεργασία, , διοίκησηδιοίκηση

κλπκλπ))

Page 11: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΔάσηΔάση

κυνηγιούκυνηγιού--

κυνηγετικέςκυνηγετικές

περιοχέςπεριοχές

–– ΨάρεμαΨάρεμα

σεσε

ορεινάορεινά

ύδαταύδατα

ΔάσηΔάση

κυνηγιούκυνηγιούΚύρια

δασική

χρήση

το

κυνήγι (ως

δραστηριότητα

αναψυχής)

Συγκέντρωση

στοιχείων

Εσωτερικοί

παράμετροι (αφορούν

τον

πόρο)

Εξωτερικοί

παράμετροι (αφορούν

τους

κυνηγούς)

Προσφορά

[καταλληλότητα

του δασικού

πόρου

για

θήρα]

παράμετροι

ενδιαιτημάτων

Ζήτηση

(χαρακτηριστικά

και κίνητρα

κυνηγών)

Page 12: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Εκτίμηση

--

ζήτησηςζήτησης

((ενεργήενεργή

––

μελλοντικήμελλοντική))

--

παραμέτρωνπαραμέτρων

ενδιαιτημάτωνενδιαιτημάτων

--

φέρουσαςφέρουσας

ικανότηταςικανότητας

τουτου

δασικούδασικού

πόρουπόρου

--

ανταγωνισμόςανταγωνισμός

τηςτης

θήραςθήρας

μεμε

άλλεςάλλες

χρήσειςχρήσεις

Ανάλυση

στοιχείων

Page 13: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Σχεδιασμός

μέτρων

ΧειρισμόςΧειρισμός βλάστησηςβλάστησης γιαγια βελτίωσηβελτίωση ενδιαιτημάτωνενδιαιτημάτων

ΔιαμόρφωσηΔιαμόρφωση συνθηκώνσυνθηκών ποτισμούποτισμού

ΔιαμόρφωσηΔιαμόρφωση περιβάλλοντοςπεριβάλλοντος δίχωςδίχως οχλήσειςοχλήσεις

ΠροσπέλασηΠροσπέλαση γιαγια κυνηγούςκυνηγούς

ΚαταφύγιαΚαταφύγια γιαγια κυνηγούςκυνηγούς

ενημέρωσηενημέρωση

Διαμόρφωση

εναλλακτικών

Αξιολόγηση- Επιλογή

καλύτερης

εναλλακτικής

Page 14: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΨάρεμαΨάρεμα

σταστα

ορεινάορεινά

ύδαταύδατα

ΣυγκέντρωσηΣυγκέντρωση

––ΑνάλυσηΑνάλυση

στοιχείωνστοιχείων

••

ΠοσότηταΠοσότητα

νερούνερού

••

ΠοιότηταΠοιότητα

νερούνερού

••

ΛοιπέςΛοιπές

βιολογικέςβιολογικές

συνθήκεςσυνθήκες

••

ΤοποθεσίαΤοποθεσία

Page 15: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣχεδιασμόςΣχεδιασμός

μέτρωνμέτρων

••

ΠαροχήΠαροχή

καικαι

βελτίωσηβελτίωση

θέσεωνθέσεων

απόκρυψηςαπόκρυψης

πέστροφαςπέστροφας

••

ΕξασφάλισηΕξασφάλιση

ικανούικανού

αριθμούαριθμού

θέσεωνθέσεων

διαβίωσηςδιαβίωσης

••

ΑύξησηΑύξηση

διαθέσιμωνδιαθέσιμων

ποσοτήτωνποσοτήτων

τροφήςτροφής

••

ΒελτίωσηΒελτίωση

συνθηκώνσυνθηκών

ωοτοκίαςωοτοκίας

••

ΔιατήρησηΔιατήρηση

σταθερήςσταθερής

παροχήςπαροχής

τουτου

ρεύματοςρεύματος

((φυτοκομικάφυτοκομικά

καικαι

διοικητικάδιοικητικά))

Page 16: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Εθνικοί

Δρυμοί

(Ε.Δ.)

Εθνικοί

Δρυμοί

Φυσικές περιοχές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον

από

άποψη

πανίδας,

χλωρίδας, γεωμορφολογίας,

υπεδάφους, ατμόσφαιρας, υδάτων, και γενικά

φυσικού

περιβάλλοντος

των

οποίων

κρίνεται

επιβεβλημένη

με

νόμο η προστασία, διατήρηση

και

βελτίωση

του

φυσικού

περιβάλλοντός

τους

για αισθητικούς, ψυχικούς, υγιεινούς

και

επιστημονικούς

σκοπούς

Page 17: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Ε.Δ.

10 στην

Ελλάδα

((συνολικήσυνολική

έκτασηέκταση

650.000650.000στρστρ. . ~~

0,8% 0,8% τηςτης

συνολικήςσυνολικής

δασικήςδασικής

γηςγης))

Κάθε

Ε.Δ.

Πυρήνα

(έκτασης

τουλάχιστο 15.000στρ.) όπου

ισχύουν

απαγορεύσεις

δραστηριοτήτων (κυνήγι, υλοτομίες, γεωργία)

Περιφερειακή

ζώνη

Page 18: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Βασικά προβλήματα

διαχείρισης

Ε.Δ.

Προστασία δασικών οικοσυστημάτων

Ρύθμιση χρήσης του Ε.Δ. για αναψυχή(έλεγχος επισκεπτών, ενημέρωση κλπ.)

Φέρουσα ικανότητα

Οικονομική και Κοινωνική κατάστασητων περιοίκων

Page 19: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Σχεδιασμός

μέτρων

~

Μέτρα

προστασίας

του

Ε.Δ. και

του

τρόπου

ζωής

~

Ρύθμιση

επισκέψεων

~

Ζωνοποίηση

~

Έργα

αναψυχής

~

Λοιποί

σχεδιασμοί

(διοίκηση, άλλες

χρήσεις, εργασία

κλπ.)

Οι

διαχειριστές

Ε.Δ. πρέπει

να

έχουν

υπόψη

τους:

Η ζήτηση για αναψυχή και έρευνα στους Ε.Δ. αυξάνει συνεχώς

Τα έργα αναψυχής πρέπει να περιορίζονται στα απολύτως

αναγκαία και να είναι προσαρμοσμένα στο φυσικό περιβάλλον

του Ε.Δ.

Page 20: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Η παρουσία των ανθρώπων διαταράσσει την οικολογική

ισορροπία → αναγκαία η ζωνοποίηση

Οι περίοικοι πρέπει να μπορούν να συνεχίσουν τις

οικονομικές τους δραστηριότητες

Να ενημερώνεται το κοινό και οι περίοικοι

Οι αντικειμενικοί στόχοι διαχείρισης των Ε.Δ. να είναι

εφικτοί → κατανόηση της δυναμικής και των

λειτουργιών του μωσαϊκού των οικοσυστημάτων από τα

οποία συνήθως αποτελούνται οι Ε.Δ.

Page 21: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Χιόνι

, Χιονοδρομικά

κέντρα

ΣχεδιασμόςΌπως

και

τα

δάση

αναψυχής

αλλά

απαιτούνται

και

στοιχεία

που

αφορούν

Ποιότητα χιονιού

Ποσότητα χιονιού

Τοποθεσία

Ανάγλυφο

Page 22: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Λοιπές

προστατευόμενες

περιοχές

Υδροβιότοποι

Διατηρητέα μνημεία της φύσης

Περιοχές NATURA

Ο

σχεδιασμός

διαχείρισής

τους

διαφέρει

κατά

περίπτωση.

Σημαντική

είναι

η

ενσωμάτωση

των

απόψεων

του

κοινού,

των περιοίκων

και

των

ενδιαφερόμενων

φορέων

στη

διαχείρισή

τους.

Τα

κυριότερα

προβλήματα

διαχείρισης

αφορούν:Την προστασία αυτών των περιοχών

Κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των περιοχών (αναψυχή κλπ.)

Ενημέρωση του κοινού, περιοίκων, φορέων

Page 23: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Προστατευτικά

δάση

Προστατευτικά δάση

- Εξασφάλιση

ύπαρξης

- Προστασία

βιοτόπου

-

Προστασία

από

διάβρωση

του

δασικού εδάφους

- Μικροκλίμα

συστάδων

-

Προστασία

κατοικημένων

περιοχών

από πλημμύρες

- Προστασία

από

ρύπανση

υδάτων

και

αέρα

- Ρύθμιση

κλίματος

της

περιοχής

Δηλ.:

Κύριος

σκοπός

διαχείρισης

η

προστασία των

δασικών

οικοσυστημάτων

Page 24: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Απογραφή

Αναγνώριση των λειτουργιών προστασίας

Αναγνώριση και χαρτογράφηση χωρικών

οντοτήτων προστασίας με βάση την ικανότητα του

χώρου να παρέχει λειτουργίες προστασίας

Αξιολόγηση των χωρικών οντοτήτων ως προς την

ικανότητά τους να παρέχουν προστασία

Αναγνώριση και αξιολόγηση ανθρωπίνων

δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις λειτουργίες

προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων

Page 25: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Ανάλυση

στοιχείων

Εκτίμηση

της

απόκλισης

της

πραγματικής

κατάστασης

από

μία επιδιωκόμενη

επιθυμητή

κατάσταση

Σχεδιασμός

μέτρων

Κατάλληλος χειρισμός βλάστησης

Όχι μεγάλα αποψιλωτικά υλοτόμια

Όχι έντονη δραστηριότητα στις υψηλές θέσεις

Σπερμοφυείς και ανομήλικες συστάδες

Διαχείριση συστάδων στα δασοόρια

Page 26: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Διαχείριση

λεκανών

απορροής

Λεκάνη απορροής

(Λ.Α.)

Επιφάνεια

γης

(λεκάνη)

από

την οποία ένα ρεύμα παίρνει το νερό του

Μία

Λ.Α. μπορεί

να

περιλαμβάνει διάφορες

χρήσεις

γης

(δάση, λιβάδια,

γεωργικές

εκτάσεις, αστικές

και βιομηχανικές

περιοχές)

Page 27: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Όταν

είναι

σε

καλή

κατάσταση

η

Λ.Α

→τα φυτά

και

τα

οργανικά

υπολείμματα

προστατεύουν

το

μεγαλύτερο

μέρος

της

επιφάνειας

→ αναγκάζουν

το

νερό

της

βροχής

να

διηθείται

στο

έδαφος

→ επιστρέφει

καθαρό

στην

επιφάνεια

με

μορφή

πηγών

μερικές

φορές

Σε

κακή

κατάσταση

η

Λ.Α. → επιφανειακή

απορροή

→ διάβρωση

του

εδάφους

→πλημμύρες

→ υποβαθμισμένη

ποιότητα νερού

Λεκάνη απορροής

(Λ.Α.)

Page 28: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Διαχείριση

Λ.Α.

3 στόχοι

-

Επανόρθωση

διαβρωμένης

γης

-

Προστασία

από

κίνδυνους

που

απειλούν

τις λεκάνες

-

Βελτίωση

της

παραγωγής

νερού

με αναγκαίες

βελτιώσεις

στο

πρότυπο

βλάστησης

Page 29: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Βασικοί

παράγοντες

που

επηρεάζουν

τη

λειτουργία

των

Λ.Α. Χρήση γης

Έδαφος / κλίμα

Βλάστηση (σύνθεση, δομή κλπ)

Κατάσταση χλοοτάπητα και ξηροτάπητα

Τοπογραφική διαμόρφωση

Ύπαρξη χαραδρώσεων

Φερτά υλικά στα ρέματα

Επίσης

ο

διαχειριστής

πρέπει

να

λάβει

υπόψη

του

οτι:

-

Η

ζήτηση

για

όλες

τις

χρήσεις

αυξάνει

συνεχώς

-

Η προσφορά (παραγωγή) νερού

κατάλληλου

για

χρήση

δεν

βρίσκει εύκολους

δρόμους

(φράγματα, αφαλάτωση)

-

Η

δασοπονία

μπορεί

να

αμβλύνει

τα

προβλήματα

με

κατάλληλη

διαχείριση των

Λ.Α.

-

Το

νερό

εκτός

από

τις

άμεσες

ανάγκες

του

ανθρώπου

είναι

χρήσιμο

για

την πανίδα, την αισθητική

βελτίωση

του

τοπίου

Page 30: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Διαχείριση

βοσκοτόπων

Βοσκότοπος

Δασικά

φυσικά

οικοσυστήματα

όπου εξαιτίας

της

βλάστησης

και

των

κοινωνικών

αναγκών, κύρια

χρήση τους

είναι

η

βοσκή

των

ζώων

(εκτός

της

παραγωγής

ξύλου

στους βοσκότοπους

εξυπηρετούνται

όλες

οι

υπόλοιπες

χρήσεις, αναψυχή,

προστασία, παραγωγή

νερού

κλπ.)

Page 31: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΠαράγοντεςΠαράγοντες

πουπου

επηρεάζουνεπηρεάζουν

τηντην

αξίααξία

τωντων

βοσκοτόπωνβοσκοτόπων

Εξωτερικοί (αφορούν

τους

κτηνοτρόφους και

τα

ζώα)

Κοινωνική και οικονομική κατάστασητων περιοίκων

Αριθμός κτηνοτρόφων

Αριθμός ζώων που βόσκουν (σήμερα)

Μελλοντική ζήτηση για βοσκή

Είδος και περίοδος βοσκής

Page 32: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Εσωτερικοί παράγοντες (αφορούν

τους

πόρους)

Μορφολογία εδάφους

Έκταση, ιδιοκτησία

Κλίμα

Υδρολογία περιοχής

Πετρογραφία, εδαφολογία

Βλάστηση

Χρήσεις γης

Έργα και ευκολίες(δρόμοι, ποτίστρες, στέγαστρα)

Βοσκοϊκανότητα

Page 33: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΣυγκέντρωσηΣυγκέντρωση

στοιχείωνστοιχείων

--ΑπογραφήΑπογραφή

Τεχνικές

για εξωτερικούς παράγοντες

Εξωτερικοί παράγοντες

Κοινωνικές

απογραφές

-

Δημογραφικά

στοιχεία

-Πληθυσμός, επάγγελμα

-Απασχόληση

με

κτηνοτροφία

-Δυνατότητα

εκμετάλλευσης

βοσκοτόπων

από

ντόπιους κτηνοτρόφους

Λιβαδοπονία

Περιγράφεται

το

λιβάδι

με

βάση

την

διάρκεια

και

την εποχή

Κτηνοτροφία

Είδος

και

αριθμός

ζώων

κατά

κοινότητα

Οδηγία

237964/654/22-10-1977 του

Υπουργείου Γεωργίας/ διάγραμμα

ύλης

, μελέτης

βελτίωσης

και

διαχείρισης

Page 34: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Μορφολογικές

συνθήκες

Έκταση (γεωγραφική θέση βοσκότοπου)

Μορφολογία εδάφους (τοπογραφία, ανάγλυφο, έκθεση)

Υψόμετρο (μέσο υπερθαλάσσιο ύψος, μέγιστο ελάχιστο

πεδινή ζώνη 0-200m

ημιορεινή

ζώνη

201-500m

ορεινή

ζώνη >500m)

Page 35: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Εδαφολογικές

συνθήκες

Είδη εδαφών

Βαθύτητα εδάφους

Χημικές αναλύσεις εδάφους (ph, κα.)

Μηχανική σύσταση εδάφους, υδατοϊκανότητα

Συνθήκες διάβρωσης

Πολύ

αβαθές

<15εκ.

Αβαθές 16-30 εκ.

Μέτριο

αβαθές

31-50 εκ.

Βαθύ

51-120 εκ.

Πολύ

βαθύ

>120 εκ.

Page 36: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Βλάστηση

-

Φυτοκοινωνικές

διαπλάσεις

και

ενώσεις

-

Τύπος

λιβαδικής

βλάστησης

-

Για

κάθε

τύπο

εκτιμάται

η

παραγωγή

βοσκήσιμης

ύλης

-

Διάκριση

υποτύπου

(2-3 κυριαρχούντα

φυτά)

Ποολίβαδα

Θαμνολίβαδα

Μερικώς

δασοσκεπή

λιβάδια

Βοσκόμενο

δάσος

Page 37: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΚαλήΚαλή

α. >75% φυτών

επιθυμητά

β. Έδαφος

καλυμμένο

με

ξηρά ουσία

γ. Θάμνοι

<70%, ύψος

<80εκ.

δ. Δεν

υπάρχει

διάβρωση

ΚακήΚακή

α. >75% φυτών

ανεπιθύμητα

β. Έδαφος

γυμνό

γ. Θάμνοι

>70%, ύψος

>80εκ.

δ. Εμφανής

διάβρωση

ΜέτριαΜέτρια

μεταξύ

των

δύο

παραπάνω

καταστάσεων

-

Αποτύπωση

κατάστασης υποτύπου

-

Χαρτογράφηση

του

λιβαδικού τύπου σε κάθε υπότυπο

λιβαδικής

βλάστησης

(βάσει του

βάθους

του

εδάφους)

Βάθους

εδάφους

Λιβαδικός

τύπος

I >30 εκ.

II 16-30εκ.

III

<15εκ.

Page 38: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

ΑνάλυσηΑνάλυση

στοιχείωνστοιχείων

Βαθμός

βόσκησης

των

διαφόρων

κατηγοριών

του

λιβαδιού

Καταλληλότητα

είδους

βοσκήσιμων

ζωνών

Βοσκοφόρτωση

Βοσκοικανότητα

Page 39: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Σχεδιασμός

μέτρων

-

Τεχνικές

βελτίωσης

-

Περιφράξεις

για

διαχείριση

και

προστασία

-

Έργα

προσπέλασης

(μονοπάτια

και

δρόμοι)

-

Έργα

ποτισμού

ζώων

-

Έργα

σταυλισμού

ζώων

-

Βελτίωση

βλάστησης

-

Καταπολέμηση

ανεπιθύμητων

φυτών

Υδρομάστευση

πηγαίων

ή

υπόγειων

υδάτων

Συλλογή

ομβρίων

υδάτων

σε

δεξαμενές

Συλλογή

από

τις

κοίτες

ρευμάτων

Page 40: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

-

Τεχνικές

σπορές

σε

θέσεις

με

καλό

έδαφος

-

Διανεμόμενη

βοσκοϊκανότητα

(μετά

τα

έργα

βελτίωσης)

-

Μέτρα

χρήσης

βοσκοτόπου

-

Προτεινόμενος

αριθμός

ζώων

κατά

είδος, τύπο

και

υπότυπο βλάστησης

-

Καθορισμός

εποχής

και

διάρκειας

βόσκησης

-

Διαίρεση

βοσκοτόπου

-

Ευκολία

βόσκησης

-

Έναρξη

και

διάρκεια

εφαρμογής

μέτρων

-

Τρόπος

εκμετάλλευσης

-

Χάρτες, διαγράμματα, υπολογισμοί

Page 41: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Δάση

και

δασικές

εκτάσεις

που καταστράφηκαν

Σχεδιασμός συγκομιδής (κάτω από ειδικές

συνθήκες

Σχεδιασμός προστασίας (διάβρωση, βοσκή κλπ.)

Σχεδιασμός ανόρθωσης οικοσυστήματος

(επανίδρυση βλάστησης είτε φυσικά είτε τεχνητά)

Page 42: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Παράγοντες

που

πρέπει

να

λάβει

υπόψη

ο διαχειριστής

Οι κορμοί μετά την πυρκαγιά να μετατοπίζονται όσο γίνεται

γρηγορότερα αφού αποφλοιωθούν (σήψεις και έντομα)

Αναγκαία χρηματικά κεφάλαια για γρήγορη συγκομιδή (υλοτόμοι, ζώα,

μηχανήματα)

Να βρεθούν αγορές για γρήγορη διάθεση προϊόντων

Η διάβρωση του δασικού εδάφους είναι πολύ γρήγορη και

καταστροφική

Υπολείμματα υλοτομιών τοποθετημένα σε λωρίδες κατά τις ισουψείς

μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην προστασία

Page 43: Αναπλ Καθηγήτρια ... › site › news › xtra › diaxiristiki2 › sxediasmos... · Σχεδιασμός διαχείρισης άλλων δασικών πόρων

Σπορές με αυτοφυή λιβαδικά φυτά στις καμένες εκτάσεις

προστατεύουν το έδαφος

Τεχνητές επεμβάσεις (π.χ. βαθμιδώσεις) να χρησιμοποιούνται όπου

ο κίνδυνος διάβρωσης είναι μεγάλος

Φύλαξη από βοσκή

Ορισμένα είδη (Χαλέπιος, Τραχεία) μετά από πυρκαγιά

αναγεννώνται εύκολα (ν’ αποφεύγονται τεχνητές αναδασώσεις)

Όταν γίνεται τεχνητή επανίδρυση βλάστησης να χρησιμοποιείται

γενετικά βελτιωμένο υλικό για αύξηση της παραγωγής

Τυχόν αλλαγή δασοπονικού είδους να γίνεται με μεγάλη προσοχή

και σύμφωνα με τους οικολογικούς κανόνες