26
Пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар АУС-124 2-Р БАГ

пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

  • Upload
    -

  • View
    422

  • Download
    4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидүүдийн үндсэн

бүлгүүдийн хор зүй, экологийн

шинж чанар

АУС-124 2-Р БАГ

Page 2: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицид нь үр тариа, хүнсний ногоо, ой

мод, эмийн ургамлын хортон болон мал,

амьтны шимэгч хорхой, шавьж, хачигтай

тэмцэхэд зориулагдсан химийн бодисуудын

томоохон бүлэг юм.

Page 3: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Орчин үеийн ХАА-д 200-с доошгүй нэр

төрлийн пестицидүүдийг ашиглаж байгаагаас

- Инсекто-акроцидүүд (Шавьж болон үе

хөлтөн)

- Фунгицидүүд (Мөөг мөөгөнцөрийн)

- Гербицидүүд (Хөл газрын ургамал)

практикын хувьд өргөн хэрэглэгдэж байна.

Page 4: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидүүдийг тогтворжилтоор нь

Тогтвортой бус (1-12 долоо хоног)

Дундаж (1-18 сар)

Удаан (2-с дээш жил)

Page 5: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хүрээлэн буй орчинд пестицидүүдийн шилжин нүүх

бүдүүвч(В.П.Васильев)

пестицидүүд

Агаар

мандал

Хөрс

Ургамал

Амьтад

Хүн

УсХҮН

Page 6: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидүүдийг найрлагаар нь

Пестицид

Хлор органик

пестицидүүд(ХОП)

Фосфор органик

пестицидүүд(ФОП)

Мөнгөн уст органик нэгдлүүд (МОН)

Карбамат пестицид

үүд

Зэс агуулсан пестицид

үүд

Page 7: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хлор органик пестицидүүд(ХОП)

Гол төлөөлөгч ДДТ

ДДТ-н метаболизм

ДДД ба ДДЕ үүсэх

ДДЕ үүсэх

Page 8: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хлор органик пестицидүүд(ХОП)

ДДТ хүрээлэн буй орчинд харьцангуй удаан хугацаагаар тогтвортой хадгалагддаг.

ДДТ-н 25% нь далай тэнгист шуудболон шууд бусаар шингэж хадгалагддаг.

ХОП-үүдийн хуримтлагдах чанар хөрс, ус,агаарт илүү их тогтвортой агуулагддаг.

Page 9: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хөрсөн дэх хлортнүүрстөрөгчийн задралын

хугацаа(Х.С.Стокер, С.Л.Сигер)

Пестицид Агуулга (%) Хугацаа(жил)

Альдрин 50 1

Гептахлор 80 4

Линдан 100 7

Индрин 100 10

Дильдрин 100 12

ДДТ 100 12-с дээш

Хлордан 90 5

Page 10: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хлор органик пестицидүүд(ХОП)

ХОП бол Дундаж хорХОП бие махбодид фермент, амьсгалын тогтолцооны үйл

ажиллагааны хямрал эдийн хүчилтөрөгчийг багасгах зэрэг

сөрөг нөлөөллийг үзүүлдэг.

Липофиль

Page 11: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Фосфор органик пестицид(ФОП)

Хорууд нь үйлчлэх явцдаа

ацетилхоленыг ихээр хуримтлуулж,

улмаар холины урвалын системийн

үүрэг хүчтэй болж мускарин-

никотинтой төстэй шинжийг үүсгэдэг.

Page 12: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Фосфор органик пестицид(ФОП)

Тэдгээр нь байгалийн хүчин зүйлийн үйлчэлээр бага

хортой нэгдэлүүдэд хувирч ихэвчлэн сарын дотор

бүхлээрээ устдаг. Жишээ нь

Фосфамид- 7-10 хоног

Антио- 10хоног

Метилмеркатофос-30хоног тус тус ургамалын навчинд

хадгалагддаг байна.

Page 13: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Фосфор органик пестицид(ФОП)

ФОБ нь газар тариалангаар боловсруулагдаж гарсан

хоол хүнсний бүтээгдэхүүнийг хордуулдаг.

Метафос

ФОП маш

хүчтэй

хордуулдаг

Page 14: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Мөнгөн уст органик нэгдэл (МОН)

Ашиглалт

Үр тариаг суулгахаас өмнөх ариутгах

ХАА таримал ургамалыг хортон шавьжаас хамгаалах

Мөөгөнцөрийн өвчнөөс хамгаалах зэрэгт ашишлана.

Хор нөлөө

Ферментийн сулфигидрилийн бүлгийг идвэхгүйжүүлж

гэматоэнцифалийн саадыг давж, мэдрэлийн эс, тэр дотроо

тархины эд, эсэд гэмтэл учруулдаг

Хамгийн

хортой

Page 15: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Карбамат пестицидүүд

Гадаад орчинд хурдан устаж үгүй

болдог

Дунд бага зэргийн хордуулалттай

Карбоамины үндсэн дээр үүсдэг

Мутаген болон эмбриотоксинийг

үүсгэх чадвартай

Page 16: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Купразон

Поликарбоцин

Севин

ТМТД

Фениурам

Ценеб

Бусад

Карбамат пестицидүүд

Page 17: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Зэс агуулсан пестицидүүд

Цэцэгт хүрээлэн усан үзмийн талбайг хортон шавьж ба

өвчнөөс хамгаалах

Үр тариаг цэвэршүүлж ариутгах зэрэгт ашигладаг

ХөрсХоол

хүнсэндэ

х ургамал

ХҮН

Page 18: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидүүдийн хоруу чанар

Хүрээлэн буй орчин ба хөхтөн амьтанд учруулах гол

аюулыг

Инсектицидүүд

Фунгицидүүд

Гербицидүүд авчирдаг. !Инсектици

дүүд

Page 19: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пест

иц

ип

үүд

ий

н х

өрсө

нд

н

эвтр

эх з

ам

Хур тунадас

Үр тариаг ариутгаж цэвэрлэж суулгах

Амьтдын сэг зэмээр

Таримал ургамалыг угааж цэвэрлэх услах

Page 20: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хөрсөнд нэвтрэн орох пестицидүүдийн агууламжийг

багасгахад түлхэц өгдөг хэд хэдэн процесс байдаг.

Үүнд:

Ургаж буй ургамалд дамжин орох

Агаар мандалд уурших

Фотохимийн задрал

Ус дамжуулалтын урсгал

Хими болон биологийн эвдрэл

Газар доорхи усанд шүүрэн орох

Хөрсний амьтан, Шавьжанд нэвтрэх

Page 21: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Хөрсөн дэх пестицүүдийн агууламжийг

багасгадаг үйл явцын эрчимжилтэнд

нөлөөлөх хүчин зүйлс

Пестицидийн Физик, Химийн шинж чанар

Пестицидийг хэрэглэх нөхцөл

- Бэлдмэлийн хэлбэр

- Байдал

- хэрэглэх арга

ХАА-н ургамлыг тарих өвөрмөц байдал

Цаг уур, бүс нутгийн газарзүй - экологийн онцлог байдал

- Температур

- Агаарын чийглэг

- Нарны цацрагийн эрчимжилт ба бусад

Page 22: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидийн бүлгийн инсектицид, фунгицид,

гербицидүүдийн амьтдыг хордуулах чанар амьтдын

зүйл бүрд харилцан адилгүй байдаг .

Page 23: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Пестицидийг Хэрэглэсний дараа хөрсөн дэх пестицидийн

үлдэгдлүүдийн хордуулах чанар илэрч байгаа хугацааг

багасгахын тулд пестицидийн задрал, сарнилтыг

хурдасгадаг бодисуудыг нэмж өгдөг.

Хөрсөн дэх пестицидийн боломжит сөрөг үйлчлэлийг

хязгаарлах өөр нэг арга бол усаар дамжин тархах, хөрсөнд

нэвчин орох, улмаар хөрсний ус чийгээр дамжин ургамалд

орох замыг нь сатуулах адсорбентуудыг нэмж өгөх явдал

юм.

Page 24: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Урсгал ус болон тогтмол усан дахь

пестицидүүдийн шилжих тархалт

Хэрэглэж буй

дүүргээс ирсэн ус

Газар дээрх урсгал

ус

Махчин загас

Өвсөн тэжээлт

загас

Агаарын хур

тундас

Планктон, замаг

Усан сан

Тогтмол ус

Ширгэх

уурших Бусад химийн

урвалын үйлчлэл

Загас идэшт

шувуу

Голд цутгаж буй

ус

Хөрсний ус

Хур тундас

Хортон шавьж

Шавьжаар

хооллогч загас

Page 25: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Усны эх булгийг пестицидүүдээр

бохирлогдохоос хамгаалахын тулд

дараах арга хэмжээг авбал зохино.

Бэлдмэлийн хэлбэрийг сонгох

Хэрэглэх арга

Нисдэг тэрэг ашиглах

Хөрс элэгдэж эвдэрхээс урьдчилан сэргийлэх

арга хэмжээ

Пестицидийн агуулахыг усан сангаас тодорхой

зайнд байршуулах

Усан санд агуулагдах пестицийдийг зөвшөөрөгдөх

хэмжээнд барих

Page 26: пестицидүүдийн үндсэн бүлгүүдийн хор зүй, экологийн шинж чанар [Autosaved]

Дүгнэлт