15
Տեղեկատվության անվտանգության հիմունքներ Համակարգչային վիրուսներ Դաս 1. Համակարգչային վիրուս ÐÇß»óÝ»Ýù, áñ ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ íÇñáõëÁ Íñ³·ñ³íáñáÕÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ·ñí³Í, §ÇÝùÝ³μ³½Ù³óٳݦ áõݳÏáõÃÛ³թμ ûÅïí³Í ÷áùñ³Í³í³É Íñ³·Çñ ¿, áñÁ ϳñáÕ ¿ ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùáõÙ ï³րμ»ñ ³Ýó³ÝϳÉÇ »ñ¨áõÛÃÝ»ñÇ å³ï×³é ¹³éݳÉ` ëÏë³Í §³Ù»Ý³³ÝÙ»ÕÝ»ñÇó¦. ¿Ïñ³ÝÇÝ μ»ñíáÕ å³ïÏ»ñÇ ³Õ³í³ÕáõÙ, »ñ³Åßï³- Ï³Ý ÑáÉáí³ÏÝ»ñÇ óáõó³¹ñáõÙ ¨ ³ÛÉÝ, ÙÇÝ㨠Éñçáñ»Ý íݳë»ÉÁ` ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ áãÝã³óáõÙ ¨ ÝáõÛÝÇëÏ Ñ³Ù³Ï³ñ·ãÇ ³é³ÝÓÇÝ ÙÇÏñáë˻ٳݻñÇ ³Ýë³ñùáõÃÛ³Ý ³é³ç³óáõÙ: гٳϳñ·ÇãÁ í³ñ³Ï»Éáõó Ñ»ïá íÇñáõëÁ ϳñáÕ ¿ §Ã³ùÝí»É¦ áõ §Ñ³ñÓ³ÏÙ³Ý ³Ýóݻɦ ëÏë³Í áñáß³ÏÇ Çñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÇó` ß³μ³Ãí³ áñ¨¿ ûñí³ÝÇó, ÏáÝÏñ»ï ³Ùë³ÃíÇó, ÏÇñ³é³Ï³Ý áñ¨¿ Íñ³·ñÇ ÃáÕ³ñÏáõÙÇó, ÷³ëï³ÃáõÕà μ³ó»Éáõó: ìÇñáõëÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ղμյուր ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É. íÇñáõë³ÏÇñ ý³ÛÉ å³ñáõݳÏáÕ ëϳí³é³ÏÁ, ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ó³ÝóÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ ÷áëïÝ áõ ÇÝï»ñÝ»ïÁ, íÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í Ïáßï ëϳí³é³ÏÁ, ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í íÇñáõëÁ: ìÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í ÉÇÝ»Éáõ Ù³ëÇÝ Ï³ñáÕ »Ý íÏ³Û»É Ñ»ï¨Û³É ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÁ. ³½³ï ûå»ñ³ïÇí ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Í³í³ÉÇ ³ÝÑÇÙÝ ÷áùñ³óáõÙÁ, ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ¨ μ»éݳíáñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇ ¹³Ý¹³ÕáõÙÁ, ý³ÛÉÇ å³ñáõݳÏáõÃÛ³Ý ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ, ý³ÛÉÇ Í³í³ÉÇ ¨ í»ñçÇÝ í»ñ³÷áËÙ³Ý ³Ùë³ÃíÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ, ï»ùëï³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕÃÇ ³Õ³í³ÕáõÙÁ, ³ß˳ïáÕ ÏÇñ³é³Ï³Ý Íñ³·ñÇ íóñ³ÛÇÝ »ÉùÁ, ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ÇÝùݳí»ñ³μ»éݳíáñáõÙÁ, ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç μ»éݳíáñÙ³Ý ë˳ÉÝ»ñÁ, ý³ÛÉ»ñÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ÃÕóå³Ý³ÏÝ»ñáõÙ å³Ñå³Ý»Éáõ ³ÝÑݳñÇÝáõÃÛáõÝÁ, ý³ÛÉ»ñÇ μ³½Ù³ÃÇí ÏñÏÝûñÇݳÏÝ»ñÇ ³íïáÙ³ï ëï»ÕÍáõÙÁ ¨ ³ÛÉÝ: Դաս 2. Վիրուսի առկայությունը բնորոշ <<ախտանիշներ>> ìÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í ÉÇÝ»Éáõ Ù³ëÇÝ Ï³ñáÕ »Ý íÏ³Û»É Ñ»ï¨Û³É <<³Ëï³ÝÇßÝ»ñÁ>>. ³½³ï ûå»ñ³ïÇí ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Í³í³ÉÇ ³ÝÑÇÙÝ ÷áùñ³óáõÙÁ, ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ¨μ»éݳíáñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇ ¹³Ý¹³ÕáõÙÁ, ý³ÛÉÇ å³ñáõݳÏáõÃÛ³Ý ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ, ý³ÛÉÇ Í³í³ÉÇ ¨ í»ñçÇÝ í»ñ³÷áËÙ³Ý ³Ùë³ÃíÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ, ï»ùëï³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕÃÇ ³Õ³í³ÕáõÙÁ, ³ß˳ïáÕ ÏÇñ³é³Ï³Ý Íñ³·ñÇ íóñ³ÛÇÝ »ÉùÁ, ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ÇÝùݳí»ñ³μ»éݳíáñáõÙÁ, ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Çμ»éݳíáñÙ³Ý ë˳ÉÝ»ñÁ, ý³ÛÉ»ñÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ÃÕóå³Ý³ÏÝ»ñáõÙ å³Ñå³Ý»Éáõ ³ÝÑݳñÇÝáõÃÛáõÝÁ, ý³ÛÉ»ñÇμ³½Ù³ÃÇí ÏñÏÝûñÇݳÏÝ»ñÇ ³íïáÙ³ï ëï»ÕÍáõÙÁ ¨ ³ÛÉÝ:

Տեղեկատվության անվտանգության հիմունքներ …berd.do.am/kurs/Virus.pdfՀամակարգչային վիրուսներ Դաս 1. Համակարգչային

  • Upload
    others

  • View
    16

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Տեղեկատվության անվտանգության հիմունքներ

Համակարգչային վիրուսներ

Դաս 1. Համակարգչային վիրուս

ÐÇß»óÝ»Ýù, áñ ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ íÇñáõëÁ Íñ³·ñ³íáñáÕÝ»ñÇ ÏáÕÙÇó ·ñí³Í,

§ÇÝùݳµ³½Ù³óٳݦ áõݳÏáõÃÛ³թµ ûÅïí³Í ÷áùñ³Í³í³É Íñ³·Çñ ¿, áñÁ ϳñáÕ ¿

ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùáõÙ ï³րµ»ñ ³Ýó³ÝϳÉÇ »ñ¨áõÛÃÝ»ñÇ å³ï×³é ¹³éݳÉ`

ëÏë³Í §³Ù»Ý³³ÝÙ»ÕÝ»ñÇó¦. ¿Ïñ³ÝÇÝ µ»ñíáÕ å³ïÏ»ñÇ ³Õ³í³ÕáõÙ, »ñ³Åßï³-

Ï³Ý ÑáÉáí³ÏÝ»ñÇ óáõó³¹ñáõÙ ¨ ³ÛÉÝ, ÙÇÝ㨠Éñçáñ»Ý íݳë»ÉÁ` ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ

ïíÛ³ÉÝ»ñÇ áãÝã³óáõÙ ¨ ÝáõÛÝÇëÏ Ñ³Ù³Ï³ñ·ãÇ ³é³ÝÓÇÝ ÙÇÏñáë˻ٳݻñÇ

³Ýë³ñùáõÃÛ³Ý ³é³ç³óáõÙ: гٳϳñ·ÇãÁ í³ñ³Ï»Éáõó Ñ»ïá íÇñáõëÁ ϳñáÕ ¿

§Ã³ùÝí»É¦ áõ §Ñ³ñÓ³ÏÙ³Ý ³Ýóݻɦ ëÏë³Í áñáß³ÏÇ Çñ³¹³ñÓáõÃÛáõÝÇó` ß³µ³Ãí³

áñ¨¿ ûñí³ÝÇó, ÏáÝÏñ»ï ³Ùë³ÃíÇó, ÏÇñ³é³Ï³Ý áñ¨¿ Íñ³·ñÇ ÃáÕ³ñÏáõÙÇó,

÷³ëï³ÃáõÕà µ³ó»Éáõó:

ìÇñáõëÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ղµյուր ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É.

íÇñáõë³ÏÇñ ý³ÛÉ å³ñáõݳÏáÕ ëϳí³é³ÏÁ,

ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ó³ÝóÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ ÷áëïÝ áõ ÇÝï»ñÝ»ïÁ,

íÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í Ïáßï ëϳí³é³ÏÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í íÇñáõëÁ:

ìÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í ÉÇÝ»Éáõ Ù³ëÇÝ Ï³ñáÕ »Ý íÏ³Û»É Ñ»ï¨Û³É ³Ëï³ÝÇßÝ»ñÁ.

³½³ï ûå»ñ³ïÇí ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Í³í³ÉÇ ³ÝÑÇÙÝ ÷áùñ³óáõÙÁ,

ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ¨ µ»éݳíáñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇ ¹³Ý¹³ÕáõÙÁ,

ý³ÛÉÇ å³ñáõݳÏáõÃÛ³Ý ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ,

ý³ÛÉÇ Í³í³ÉÇ ¨ í»ñçÇÝ í»ñ³÷áËÙ³Ý ³Ùë³ÃíÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ,

ï»ùëï³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕÃÇ ³Õ³í³ÕáõÙÁ,

³ß˳ïáÕ ÏÇñ³é³Ï³Ý Íñ³·ñÇ íóñ³ÛÇÝ »ÉùÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ÇÝùݳí»ñ³µ»éݳíáñáõÙÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç µ»éݳíáñÙ³Ý ë˳ÉÝ»ñÁ,

ý³ÛÉ»ñÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ÃÕóå³Ý³ÏÝ»ñáõÙ å³Ñå³Ý»Éáõ ³ÝÑݳñÇÝáõÃÛáõÝÁ,

ý³ÛÉ»ñÇ µ³½Ù³ÃÇí ÏñÏÝûñÇݳÏÝ»ñÇ ³íïáÙ³ï ëï»ÕÍáõÙÁ ¨ ³ÛÉÝ:

Դաս 2. Վիրուսի առկայությունը բնորոշ <<ախտանիշներ>>

ìÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í ÉÇÝ»Éáõ Ù³ëÇÝ Ï³ñáÕ »Ý íÏ³Û»É Ñ»ï¨Û³É <<³Ëï³ÝÇßÝ»ñÁ>>.

³½³ï ûå»ñ³ïÇí ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Í³í³ÉÇ ³ÝÑÇÙÝ ÷áùñ³óáõÙÁ,

ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ï³ÝùÇ ¨µ»éݳíáñÙ³Ý ·áñÍÁÝóóÇ ¹³Ý¹³ÕáõÙÁ,

ý³ÛÉÇ å³ñáõݳÏáõÃÛ³Ý ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ,

ý³ÛÉÇ Í³í³ÉÇ ¨ í»ñçÇÝ í»ñ³÷áËÙ³Ý ³Ùë³ÃíÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÁ,

ï»ùëï³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕÃÇ ³Õ³í³ÕáõÙÁ,

³ß˳ïáÕ ÏÇñ³é³Ï³Ý Íñ³·ñÇ íóñ³ÛÇÝ »ÉùÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ÇÝùݳí»ñ³µ»éݳíáñáõÙÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Çµ»éݳíáñÙ³Ý ë˳ÉÝ»ñÁ,

ý³ÛÉ»ñÝ ³ÝÑñ³Å»ßï ÃÕóå³Ý³ÏÝ»ñáõÙ å³Ñå³Ý»Éáõ ³ÝÑݳñÇÝáõÃÛáõÝÁ,

ý³ÛÉ»ñǵ³½Ù³ÃÇí ÏñÏÝûñÇݳÏÝ»ñÇ ³íïáÙ³ï ëï»ÕÍáõÙÁ ¨ ³ÛÉÝ:

Դաս 3. Վիրուսով վարակվելու հիմնական աղբյուրները

ìÇñáõëÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ղµյուր ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É.

íÇñáõë³ÏÇñ ý³ÛÉ å³ñáõݳÏáÕ ëϳí³é³ÏÁ,

ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ó³ÝóÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ ÷áëïÝ áõ ÇÝï»ñÝ»ïÁ,

íÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í Ïáßï ëϳí³é³ÏÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í íÇñáõëÁ:

Դաս 4. Վիրուսի հիմնական հատկությունները

Համակարգիչը վիրուսով վարակվելուց հետո համակարգչում առաջանում են մի

շարք խնդիրներ՝

³) ѳٳϳñ·ãÇ ³ß˳ïáõݳÏáõÃÛ³Ý Ýí³½áõÙ (³ÛÝ ëÏëáõÙ ¿ ¹³Ý¹³Õ

³ß˳ï»É` »ñϳñ §Ùï³Í»É¦),

µ) ѳٳϳñ·ãáí ³ß˳ï»Éáõ ÁÝóóùáõÙ ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç ³íïáÙ³ï

í»ñ³µ»éݳíáñáõÙ,

·) ï»ùëï³ÛÇÝ ÷³ëï³ÃÕûñÇ ³Õ³í³ÕáõÙ,

¹) ÏÇñ³é³Ï³Ý Íñ³·ñ»ñÇ ³ß˳ï³ÝùÇ íóñ³ÛÇÝ »Éù,

») ×ÏáõÝ ¨ Ïáßï ëϳí³é³ÏÝ»ñÇ íñ³ »Õ³Í ý³ÛÉ»ñÇ µ³½Ù³ÃÇí

ÏñÏÝûñÇݳÏÝ»ñÇ ëï»ÕÍáõÙ ¨ ³ÛÉÝ:

Դաս 5. Վիրուսների դասակարգումը

î³րµ»ñáõÙ »Ý íÇñáõëÝ»ñÇ Ñ»ï¨Û³É ïÇå»ñÁ.

ý³ÛɳÛÇÝ íÇñáõëÝ»ñ. ëñ³Ýù í³ñ³ÏáõÙ »Ý ×ÏáõÝ áõ Ïáßï ëϳí³é³ÏÝ»ñÇ

íñ³ »Õ³Í Íñ³·ñ»ñÝ áõ ÷³ëï³ÃáõÕà å³ñáõݳÏáÕ ý³ÛÉ»ñÁ,

µ»éݳíáñíáÕ íÇñáõëÝ»ñ. ëñ³Ýù íݳëáõÙ »Ý Ïáßï áõ ×ÏáõÝ ëϳí³é³ÏÝ»ñÇ

ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ïÇñáõÛÃÝ»ñÁ,

ïñáÛ³Ï³Ý íÇñáõëÝ»ñ. ëñ³Ýù Çñ»Ýó §·³ÕïÝǦ ³ß˳ï³ÝùÇ ÁÝóóùáõÙ ÙÇ

ѳٳϳñ·ãÇó ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ѳí³ù»Éáí` ÇÝï»ñÝ»ïáí ¹ñ³Ýù ³ÛÉ Ñ³Ù³-

ϳñ·Çã »Ý áõÕ³ñÏáõÙ ¨ ³ÛÉÝ:

Դաս 6. Ֆայլային վիրուսներ

ý³ÛɳÛÇÝ վիրուսներ (»ñµ»ÙÝ ½³Ý³½³ÝáõÙ »Ý ëñ³Ýó Íñ³·ñ³ÛÇÝ ¨

Ù³ÏñáíÇñáõë³ÛÇÝ ï³ñµ»ñ³ÏÝ»ñÁ). ëñ³Ýù í³ñ³ÏáõÙ »Ý ëϳí³é³ÏÝ»ñÇ íñ³

»Õ³Í Íñ³·ñ»ñ ¨ ÷³ëï³ÃÕûñ å³ñáõݳÏáÕ ý³ÛÉ»ñÁ: ì»ñç»ñë ѳïϳå»ë

ï³ñ³ÍáõÙ »Ý ·ï»É ³ÛÝåÇëÇ Ù³ÏñáíÇñáõëÝ»ñ, áñáÝù áõÝ³Ï »Ý Ý»ñ¹ñí»Éáõ

Ùdzݷ³ÙÇó ÙÇ ù³ÝÇ Ñ³í»Éí³ÍÝ»ñáõÙ. ³Û¹åÇëÇÝ ¿, ûñÇÝ³Ï Nriplicate ³ÝáõÝÁ

ÏñáÕíÇñáõëÁ:ÜÙ³Ý íÇñáõë³ÏÇñ Íñ³·ñÇ ³ß˳ï³ÝùÁ ëÏë»Éáõó Ñ»ïá íÇñáõëÁ

ï»Õ³Ï³ÛíáõÙ ¿ ѳٳϳñ·ãÇ ûå»ñ³ïÇí ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Ù»ç ¨ ϳñáÕ ¿ ÙÇÝã¨

Ù»ù»Ý³Ý ³Ýç³ï»ÉÁ í³ñ³Ï»É ³Û¹ ÁÝóóùáõÙ ÏÇñ³éí³Í Íñ³·ñ»ñÁ:

Դաս 7. Բեռնավորվող վիրուսներ

Բ»éݳíáñíáÕ վիրուսներ. ëñ³Ýù íݳëáõÙ »Ý ëϳí³é³ÏÝ»ñÇ ³ÛÝ ïÇñáõÛÃÝ»ñÁ,

áñáÝù ͳé³ÛáõÙ »Ý ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·Ç µ»éݳíáñÙ³Ý Ñ³Ù³ñ: ÜÙ³Ý íÇñáõëÇ

ûñÇÝ³Ï ¿ ѳÛïÝÇ Win95CIH §â»éÝáµÇɦ ³Ýí³Ùµ íÇñáõëÁ, áñÁ1998 Ãí³Ï³ÝÇ

·³ñݳÝÁ ѳ½³ñ³íáñ ѳٳϳñ·ÇãÝ»ñ ß³ñùÇó ѳݻó:

Դաս 8. Տրոյական վիրուսներ

ՏñáÛ³Ï³Ý վիրուսներ. ëñ³Ýù ³ÛÝ íï³Ý·³íáñ íÇñáõëÝ»ñÝ »Ý, áñáÝù áõÝ³Ï »Ý

§·³ÕïÝǦ ³ß˳ï»Éáõ: ²Û¹ ÁÝóóùáõ٠ϳñáÕ »Ý áã ÙdzÛÝ հ³Ù³ó³Ýó ÙïÝ»ÉáõÒ»ñ

·³Õïݳµ³éÁ, ³Ûɨ í³ñϳÛÇÝ ÏïñáÝÇ Ñ³Ù³ñÝ ÇٳݳÉ, ³ÛÝáõÑ»ï¨ ³Û¹

ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñÝ հ³Ù³ó³Ýóáí ³ÛÉ Ñ³Ù³Ï³ñ·Çã áõÕ³ñÏ»É: ÐÇÙݳíáñí»Éáí

í»ñçÇÝÇë íñ³` ÝÙ³Ý íÇñáõëÝ»ñÝ ³ÛÝáõÑ»ï¨ ëÏëáõÙ »Ý ·áñÍ»É Ò»ñ ³ÝáõÝÇó:

Դաս 9. Համակրագչային վիրուսների տարածման ձևերը

ìÇñáõëÇ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ³ղµյուր ϳñáÕ ¿ ÉÇÝ»É.

íÇñáõë³ÏÇñ ý³ÛÉ å³ñáõݳÏáÕ ëϳí³é³ÏÁ,

ѳٳϳñ·ã³ÛÇÝ ó³ÝóÁ, ³Û¹ ÃíáõÙ` ¿É»ÏïñáݳÛÇÝ ÷áëïÝ áõ ÇÝï»ñÝ»ïÁ,

íÇñáõëáí í³ñ³Ïí³Í Ïáßï ëϳí³é³ÏÁ,

ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í íÇñáõëÁ:

Դաս 10. Համակարգչային վիրուսների տարածման դեմ պայքարի

եղանակները

ÆÝãå»±ë å³ßïå³Ýí»É íÇñáõëÝ»ñÇó:

ܳË` å»ïù ¿ Ñݳñ³íáñÇÝë ë³Ñٳݳ÷³Ï»É ѳٳϳñ·ãÇÝ ³éÝãíáÕ Ù³ñ¹Ï³Ýó

ù³Ý³ÏÁ` ³Û¹ Ýå³ï³Ïáí ѳïáõÏ Ý߳ݳµ³Ý ÏÇñ³é»Éáí: ê³Ï³ÛÝ

³Ù»Ý³Ï³ñ¨áñÁ` å»ïù ¿ áõÝ»Ý³É ¨ Å³Ù³Ý³Ï ³é Å³Ù³Ý³Ï ÏÇñ³é»É

ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ ÙÇçáóÝ»ñ: ÜÙ³Ý Íñ³·ñ»ñÁ Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ »Ý ï³ÉÇë

ѳÛïݳµ»ñ»É í³ñ³Ïí³Í ý³ÛÉ»ñÁ, í»ñ³Ï³Ý·Ý»É (§µáõŻɦ) ¹ñ³Ýù` Ñ»é³óÝ»Éáí

íÇñáõë³ÏÇñ Ù³ë»ñÁ: ¶áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»Ý Ý³¨ ѳïáõÏ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·ñ»ñ,

áñáÝù ³Ù»Ý ³Ý·³Ù ëϳí³é³ÏÇÝ ¹ÇÙ»ÉÇë ëïáõ·áõÙ »Ý ¹ñ³ íñ³ íÇñáõëÇ

³éϳÛáõÃÛáõÝÁ ¨ ѳÛïݳµ»ñ»ÉÇë` ѳÛïÝáõÙ ³Û¹ Ù³ëÇÝ: àñáß ¹»åù»ñáõÙ ÙÇÝã¨

§µáõÅ»ÉÁ¦ ý³ÛÉÁ íÇñáõëÇ ÏáÕÙÇó ³ÛÝåÇëÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¿ »ÝóñÏí³Í ÉÇÝáõÙ,

áñ ³ÛÉ¨ë ³ÛÝ ãÇ Ñ³çáÕíáõÙ í»ñ³Ï³Ý·Ý»É. ÝÙ³Ý ý³ÛÉ»ñÁ å»ïù ¿ çÝçí»Ý,

áãÝã³óí»Ý:

ØÇßï å»ïù ¿ ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·ñáí ëïáõ·»Ýù ѳٳϳñ·ãÇÝ ÙdzóÝíáÕ

³ñï³ùÇÝ ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý ÏñÇãÝ»ñÁ, áñáÝù »Ã» ÙdzóíáõÙ »Ý ÙÇ ù³ÝÇ

ѳٳϳñ·ÇãÝ»ñÇ Ï³ñáÕ »Ý Çñ»Ýó Ù»ç å³ñáõÝ³Ï»É Ñ³Ù³Ï³ñ·ã³ÛÇÝ íÇñáõëÝ»ñ:

ºÃ» ³ß˳ïáõÙ »Ýù ѳٳó³Ýóáí ÙÇßï å»ïù ¿ ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·ñÇ µ³½³Ý

óñÙ íÇ׳ÏáõÙ ÉÇÝÇ, áñ ϳñáճݳ ѳÛïݳµ»ñ»É ѳٳó³ÝóáõÙ ûñ»óáñ

³í»É³óáÕ íÇñáõëÝ»ñÁ:

Դաս 11. Պաշտպանում համակարգչային վիրուսներից

Ü»ñϳÛáõÙë íÇñáõë³ÏÇñ Íñ³·ñ»ñÇ ¹»Ù ÏÇñ³éíáÕ µ³½Ù³ÃÇí ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ

Íñ³·ñ»ñ ϳÝ, áñáÝù Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ »Ý ï³ÉÇë ëïáõ·»É íÇñáõëÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝÁ,

ѳÛïݳµ»ñ»É í³ñ³Ïí³Í ý³ÛÉ»ñÁ, í»ñ³Ï³Ý·Ý»É (§բուժել¦) ¹ñ³Ýù: ºÃ» íÇñáõëáí

í³ñ³Ïí³Í ý³ÛÉÁ íÇñáõëÇ ÏáÕÙÇó ³ÛÝåÇëÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¿ »ÝóñÏí»É, áñ

³ÛÝ Ñݳñ³íáñ ã¿ í»ñ³Ï³Ý·Ý»É, ³å³ û·ïíáÕÇ óáõóáõÙáí ³ÛÝ Ï³ñ»ÉÇ ¿ çÝç»É:

ȳÛÝáñ»Ý ÏÇñ³éíáÕ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ ÙÇçáóÝ»ñÇó »Ý Kaspersky, Dr. Web 7,

ESET NOD32, Norton Int. Security, BitDefender, Comodo, Avira¨ Avast ÷³Ã»ÃÝ»ñÁ:

Դաս 12. Հակավիրուսային ծրագրեր

Ü»ñϳÛáõÙë íÇñáõë³ÏÇñ Íñ³·ñ»ñÇ ¹»Ù ÏÇñ³éíáÕ µ³½Ù³ÃÇí ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ

Íñ³·ñ»ñ ϳÝ, áñáÝù Ñݳñ³íáñáõÃÛáõÝ »Ý ï³ÉÇë ëïáõ·»É íÇñáõëÇ ³éϳÛáõÃÛáõÝÁ,

ѳÛïݳµ»ñ»É í³ñ³Ïí³Í ý³ÛÉ»ñÁ, í»ñ³Ï³Ý·Ý»É (§բուժել¦) ¹ñ³Ýù: ºÃ» íÇñáõëáí

í³ñ³Ïí³Í ý³ÛÉÁ íÇñáõëÇ ÏáÕÙÇó ³ÛÝåÇëÇ ÷á÷áËáõÃÛáõÝÝ»ñÇ ¿ »ÝóñÏí»É, áñ

³ÛÝ Ñݳñ³íáñ ã¿ í»ñ³Ï³Ý·Ý»É, ³å³ û·ïíáÕÇ óáõóáõÙáí ³ÛÝ Ï³ñ»ÉÇ ¿ çÝç»É:

¢1.

Dr.Web, NOD32, Norton AntiVirus, Kaspersky Anti-Virus, Avast Íñ³·ñ»ñÁ Ý»ñϳ-

ÛáõÙë ɳÛÝáñ»Ý ÏÇñ³éíáÕ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ ÙÇçáóÝ»ñÇó »Ý:

Dr.Web-Á ɳÛÝáñ»Ý ï³ñ³Íí³Í ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·Çñ ¿, áñÁ Ù»Í Ñ³í³Ý³-

ϳÝáõÃÛ³մµ áõÝ³Ï ¿ µ³ó³Ñ³Ûï»É ÝáõÛÝÇëÏ ³ÝѳÛï íÇñáõëÝ»ñÁ:

NOD32-Á ß³ï ³ñ³· ³ß˳ïáÕ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·Çñ ¿, áñÝ ³ñ¹Ûáõݳí»ï

Ï»ñåáí ѳٳϳñ·ÇãÁ å³ßïå³ÝáõÙ ¿ Ñݳñ³íáñ íÇñáõëÝ»ñÇó ¨, ³Ûëå»ë Ïáãí³Í,

§Éñï»ë³Ï³Ý¦ Íñ³·ñ»ñÇó, áñáÝù Ñ³×³Ë ·áí³½¹³ÛÇÝ Íñ³·ñ»ñÇ ï»ëùáí ÇÝï»ñ-

Ý»ï³ÛÇÝ ó³Ýóáí Ùáõïù ·áñÍ»Éáí ѳٳϳñ·Çã` óùÝí³Í Ï»ñåáí ï³ñ³ï»ë³Ï

ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ »Ý ѳí³ùáõÙ ¨ áõÕ³ñÏáõÙ ïíÛ³É Íñ³·ñ»ñÇ ï»ñ»ñÇÝ: NOD32-Á

ÙÇ³Ï Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·ÇñÝ ¿, áñÁ í»ñçÇÝ 7 ï³ñÇÝ»ñÇÝ ·áñͳñÏ»ÉÇë µ³ó³-

ѳÛï»É ¿ բոլոր íÇñáõëÝ»ñÁ:

Norton Antivirus-Á ÝáõÛÝå»ë ³ß˳ñÑáõÙ ³Ù»Ý³ÏÇñ³éíáÕ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ ÙÇçáó-

Ý»ñÇó ¿: ²Ûë Íñ³·ÇñÁ ·ïÝáõÙ ¨ áãÝã³óÝáõÙ ¿ ³éϳ íÇñáõëÝ»ñÁ, ³íïáÙ³ï

Ï»ñåáíÙ»Ïáõë³óÝáõÙ ¿ §Éñï»ë¦ Íñ³·ñ»ñÁ, ãÇ ÃáõÛɳïñáõÙ §í³ñ³Ïí³Í¦

ݳٳÏÝ»ñï³ñ³Í»É, µ³ó³Ñ³ÛïáõÙ ¿ ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í

§ëå³éݳÉÇùÝ»ñÁ¦, ѳٳϳñ·ÇãÁ å³ßïå³ÝáõÙ ÇÝï»ñÝ»ï³ÛÇÝ §áñ¹»ñÇó¦,

áñáÝù íÇñáõë³ÏÇñ Íñ³·ñ»ñ »Ý, ¨ Çñ»Ýó å³ï׻ݻñÁ ï³ñ³ÍáõÙ »Ý ÉáÏ³É Ï³Ù

ÇÝï»ñÝ»ï³ÛÇÝ ó³Ýó»ñÇ ÙÇçáóáí:

Kaspersky Anti-Virus-Á ÝáõÛÝå»ë ³Ù»Ý³ï³ñ³Íí³ÍÝ»ñÇó ¿: ÎÇñ³éíáÕ Ñ³ïáõÏ

Ùß³Ïí³Í ³É·áñÇÃÙÇ ßÝáñÑÇí ³Ûë Íñ³·ÇñÝ ³ÝëË³É ÏáÕÙÝáñáßíáõÙ ¿ íÇñáõëÝ»ñ

³Ëïáñáß»ÉÇë, Áݹ áñáõÙ` Ç Ñ³Ûï ¿ µ»ñáõÙ ³Ý·³Ù ¹»é¨ë ³ÝѳÛï Ýáñ íÇñáõëÝ»ñ:

Ìñ³·ÇñÁ ϳñáÕ³ÝáõÙ ¿ §բռնել¦ ݳ¨ ³ÛÝåÇëÇ íÇñáõëÝ»ñ, áñáÝù Ý»ñ¹ñíáõÙ »Ý

Microsoft Office-Ç ÷³ëï³ÃÕûñáõÙ:

Avast-Á ϳñáÕ³ÝáõÙ ¿ ·ïÝ»É ÇÝãå»ë ѳٳϳñ·ãÇ Ïáßï ëϳí³é³ÏÇ íñ³,

³ÛÝå»ë ¿É ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Ù»ç ¨ ëϳí³é³ÏÇ µ»éݳíáñÇã ë»ÏïáñÝ»ñáõÙ »Õ³Í

íÇñáõëÝ»ñÁ: ²Ûë Íñ³·ÇñÝ ³íïáÙ³ï ëïáõ·áõÙ ¿ ëï³óí³Í ݳٳÏÝ»ñÁ: Avast-Ç

¹ñ³Ï³ÝѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¿ Ý³¨ ³ÛÝ, áñ óñÙ ï³nµ»ñ³ÏÝ»ñÁ ϳñ»ÉÇ ¿ ëï³Ý³É

ÇÝï»ñÝ»ïÇ ÙÇçáóáí: Àݹ áñáõÙ` ³Ûë Íñ³·ÇñÝ áõÝÇ å³ñ½ áõ ѳëϳݳÉÇ

»ñÏËáë³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ· ¨ ÏÇñ³éÙ³Ý Ù³ïã»ÉÇ Ó¨:

í׳ñáíÇ:

Հակավիրուսային ծրագրեր

Դաս 1. Kaspersky Anti-Virus

Դաս 2. Kaspersky Anti-Virus-ի տեղադրում

Դաս 3. Kaspersky Anti-Virus-ի թարմացում

Դաս 4. Kaspersky Anti-Virus -ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Kaspersky Anti-Virus-Á ³Ù»Ý³ï³ñ³Íí³ÍÝ»ñÇó ¿: ÎÇñ³éíáÕ Ñ³ïáõÏ

Ùß³Ïí³Í ³É·áñÇÃÙÇ ßÝáñÑÇí ³Ûë Íñ³·ÇñÝ ³ÝëË³É ÏáÕÙÝáñáßíáõÙ ¿ íÇñáõëÝ»ñ

³Ëïáñáß»ÉÇë, Áݹ áñáõÙ` Ç Ñ³Ûï ¿ µ»ñáõÙ ³Ý·³Ù ¹»é¨ë ³ÝѳÛï Ýáñ íÇñáõëÝ»ñ:

Ìñ³·ÇñÁ ϳñáÕ³ÝáõÙ ¿ §բռնել¦ ݳ¨ ³ÛÝåÇëÇ íÇñáõëÝ»ñ, áñáÝù Ý»ñ¹ñíáõÙ »Ý

Microsoft Office-Ç ÷³ëï³ÃÕûñáõÙ:

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն

փաթեթի վրա(որը նախօրոք բեռնում ենք պաշտոնական կայքից) և հետևում քայլերին

սեղմելով Next այնուհետև Finish:

Հակավիրուսային ծրագիրը միշտ պետք է թարմ

բազա իր մեջ պարունակի, որպեսզի կարողանա

գտնել ամենավերջին ստեղծված վիրւսները:

Հիմնականում եթե համակարգչը միացված է

համակագչին թարմացումը կատարվում է

ավտոմատ:

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար

հակավիրուսային ծրագիրը առաջարկում

է մի քանի տարբերակ՝ արագ,

ամբողջական, կարևոր օբյեկտների, կամ

մենք ենք ընտրում ֆայլը, տեղափոխելով

հատուկ դաշտի մեջ կամ բացելով այդ

դաշտից:

Դաս 5. ESET Smart Security

Դաս 6. ESET Smart Security-ի տեղադրում

Դաս 7. ESET Smart Security-ի թարմացում

Դաս 8. ESET Smart Security-ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն

փաթեթի վրա(որը նախօրոք բեռնում ենք պաշտոնական կայքից) և հետևում քայլերին

սեղմելով Next այնուհետև Finish:

Հակավիրուսային ծրագիրը միշտ պետք

է թարմ բազա իր մեջ պարունակի,

որպեսզի կարողանա գտնել ամենավերջին

ստեղծված վիրւսները: Հիմնականում եթե

համակարգչը միացված է համակագչին

թարմացումը կատարվում է ավտոմատ:

Կարելի է նաև ձեռքով թարմացնել

հակավիրուսային ծրագրի բազան:

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար հակավիրուսային ծրագիրը առաջարկում է

մի քանի տարբերակ՝ ամբողջական զննում և ընտրովի այսինքն մենք ենք ընտրում

ֆայլը, և սկանավորում:

Դաս 9. Symantec Endpoint protection

Դաս 10. Symantec Endpoint protection-ի տեղադրում

Դաս 11. Symantec Endpoint protection-ի թարմացում

Դաս 12. Symantec Endpoint protection-ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն

փաթեթի վրաև հետևում քայլերին սեղմելով Next այնուհետև Finish: Ի տարբերություն

մյուս հակավիրուսային ծրագրերի այս ծրագիրը ունի սերվեր և խաճախորդ

տեսակներ, հաճախորդը նախատեսված է անհատական համակարգիչների համար,

իսկ սերվերը նախատեսված է համակարգչային ցանցերում տեղակայելու համար:

Թարմացումը կտարվում է ձեռքով սեղմելով LiveUpdate

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար հակավիրուսային ծրագիրը առաջարկում է

մի քանի տարբերակ՝ ակտիվ մասերի և ընտրովի այսինքն մենք ենք ընտրում ֆայլը, և

սկանավորում:

Դաս 13. Dr.Web AntiVirus

Դաս 14. Dr.Web AntiVirus-ի տեղադրում

Դաս 15. Dr.Web AntiVirus-ի թարմացում

Դաս 16. Dr.Web AntiVirus-ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Dr.Web-Á ɳÛÝáñ»Ý ï³ñ³Íí³Í ѳϳíÇñáõë³ÛÇÝ Íñ³·Çñ ¿, áñÁ Ù»Í Ñ³í³Ý³-

ϳÝáõÃÛ³մµ áõÝ³Ï ¿ µ³ó³Ñ³Ûï»É ÝáõÛÝÇëÏ ³ÝѳÛï íÇñáõëÝ»ñÁ:

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն

փաթեթի վրա(որը նախօրոք բեռնում ենք պաշտոնական կայքից) և հետևում քայլերին

սեղմելով Next այնուհետև Finish:

Հակավիրուսային ծրագիրը միշտ պետք է

թարմ բազա իր մեջ պարունակի, որպեսզի

կարողանա գտնել ամենավերջին

ստեղծված վիրւսները: Հիմնականում եթե

համակարգչը միացված է համակագչին

թարմացումը կատարվում է ավտոմատ:

Կարելի է նաև ձեռքով թարմացնել

հակավիրուսային ծրագրի բազան

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար հակավիրուսային ծրագիրը առաջարկում է

մի քանի տարբերակ՝ արագ,ամբողջական զննում և ընտրովի այսինքն մենք ենք

ընտրում ֆայլը, և սկանավորում:

Դաս 17. Norton AntiVirus

Դաս 18. Norton AntiVirus-ի տեղադրում

Դաս 19. Norton AntiVirus-ի թարմացում

Դաս 20. Norton AntiVirus -ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Norton Antivirus-Á ÝáõÛÝå»ë ³ß˳ñÑáõÙ ³Ù»Ý³ÏÇñ³éíáÕ Ñ³Ï³íÇñáõë³ÛÇÝ ÙÇçáó-

Ý»ñÇó ¿: ²Ûë Íñ³·ÇñÁ ·ïÝáõÙ ¨ áãÝã³óÝáõÙ ¿ ³éϳ íÇñáõëÝ»ñÁ, ³íïáÙ³ï

Ï»ñåáíÙ»Ïáõë³óÝáõÙ ¿ §Éñï»ë¦ Íñ³·ñ»ñÁ, ãÇ ÃáõÛɳïñáõÙ §í³ñ³Ïí³Í¦

ݳٳÏÝ»ñï³ñ³Í»É, µ³ó³Ñ³ÛïáõÙ ¿ ûå»ñ³óÇáÝ Ñ³Ù³Ï³ñ·áõ٠óùÝí³Í

§ëå³éݳÉÇùÝ»ñÁ¦, ѳٳϳñ·ÇãÁ å³ßïå³ÝáõÙ ÇÝï»ñÝ»ï³ÛÇÝ §áñ¹»ñÇó¦,

áñáÝù íÇñáõë³ÏÇñ Íñ³·ñ»ñ »Ý, ¨ Çñ»Ýó å³ï׻ݻñÁ ï³ñ³ÍáõÙ »Ý ÉáÏ³É Ï³Ù

ÇÝï»ñÝ»ï³ÛÇÝ ó³Ýó»ñÇ ÙÇçáóáí:

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն

փաթեթի վրա(որը նախօրոք բեռնում ենք պաշտոնական կայքից) և հետևում քայլերին

սեղմելով Next այնուհետև Finish:

Հակավիրուսային ծրագիրը միշտ պետք է

թարմ բազա իր մեջ պարունակի, որպեսզի

կարողանա գտնել ամենավերջին ստեղծված

վիրւսները: Հիմնականում եթե համակարգչը

միացված է համակագչին թարմացումը

կատարվում է ավտոմատ:

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար հակավիրուսային

ծրագիրը առաջարկում է մի քանի տարբերակ՝ արագ,ամբողջական

զննում և ընտրովի այսինքն մենք ենք ընտրում ֆայլը, և

սկանավորում:

Դաս 21. Avast AntiVirus

Դաս 22. Avast AntiVirus-ի տեղադրում

Դաս 23. Avast AntiVirus -ի թարմացում

Դաս 24. Avast AntiVirus -ով համակարգչի կամ ֆայլի զննում

Avast-Á ϳñáÕ³ÝáõÙ ¿ ·ïÝ»É ÇÝãå»ë ѳٳϳñ·ãÇ Ïáßï ëϳí³é³ÏÇ íñ³,

³ÛÝå»ë ¿É ÑÇßáÕáõÃÛ³Ý Ù»ç ¨ ëϳí³é³ÏÇ µ»éݳíáñÇã ë»ÏïáñÝ»ñáõÙ »Õ³Í

íÇñáõëÝ»ñÁ: ²Ûë Íñ³·ÇñÝ ³íïáÙ³ï ëïáõ·áõÙ ¿ ëï³óí³Í ݳٳÏÝ»ñÁ: Avast-Ç

¹ñ³Ï³ÝѳïÏáõÃÛáõÝÝ»ñÇó ¿ Ý³¨ ³ÛÝ, áñ óñÙ ï³nµ»ñ³ÏÝ»ñÁ ϳñ»ÉÇ ¿ ëï³Ý³É

ÇÝï»ñÝ»ïÇ ÙÇçáóáí: Àݹ áñáõÙ` ³Ûë Íñ³·ÇñÝ áõÝÇ å³ñ½ áõ ѳëϳݳÉÇ

»ñÏËáë³ÛÇÝ Ñ³Ù³Ï³ñ· ¨ ÏÇñ³éÙ³Ý Ù³ïã»ÉÇ Ó¨:

í׳ñáíÇ:

Հակավիրուսային ծրագիրը տեղարելու համար

կրկնակի սեղմում ենք ինստալացիոն փաթեթի

վրա(որը նախօրոք բեռնում ենք պաշտոնական

կայքից) և հետևում քայլերին սեղմելով Next

այնուհետև Finish:

Հակավիրուսային ծրագիրը միշտ պետք է թարմ

բազա իր մեջ պարունակի, որպեսզի կարողանա

գտնել ամենավերջին ստեղծված վիրւսները:

Հիմնականում եթե համակարգչը միացված է համակագչին թարմացումը կատարվում է

ավտոմատ:

Համակարգչում վիրուս փնտրելու համար

հակավիրուսային ծրագիրը առաջարկում է մի

քանի տարբերակ՝ ամբողջական զննում և

ընտրովի այսինքն մենք ենք ընտրում ֆայլը, և

սկանավորում:

Ֆայլերի, թղթապանակների ծածկագրում

Դաս 1-3. Ֆայլը պաշտպանել ծածկագրով

Microsaft Office ֆայլերը կոդավորելու համար` File-Save As-Tools-General Options

դաշտում մուտքագրում ենք ծածկագիրը և պահպանում: Ծածկագիրը ջնջելու համար

պետք է նույն դաշտից հեռացնենք ծածկագիրը և պահպանենք ֆայլը:

Կոդավորման մեկ այլ եղանակ պատկերված է նկարում

Առաջադրանք: Ստեղծել ֆայլ և կոդավորել այն: Հեռացնել և փոփոխել կոդը:

Դաս 4-6. Թղթապանակը պաշտպանել ծածկագրով

Թղթապանակը ծածկագրով պաշտպանելու համար կան հատուկ ծրագրեր: Օր.

WinRar ծրագրով կարող ենք կոդավորենք և արխիվացնենք ֆայլը:

Պետք է անհրաժեշտ թղթապանակի վրա մկնիկի աջ

ստեղնով սեղմենք և ընտրեք

նկարում պատկերված հրամանին: Այնուհետև

կատարում նկարած ֆայլերը:

Թղթապանակները ծածկագրելու համար կան բազմաթիվ ծրագրեր: Օր. Password

Protect USB շատ պարզ ծրագիր է և հեշտությամբ կարողանում ենք ծածկագրել

թղթապանակը և հեռացնել ծածկագիրը:

Դաս 7. Ֆայլի ծածկագրի փոփոխում, հեռացում

Microsaft Office ֆայլերը կոդավորելու համար` File-Save As-Tools-General Options

դաշտում մուտքագրում ենք ծածկագիրը և պահպանում: Ծածկագիրը ջնջելու համար

պետք է նույն դաշտից հեռացնենք ծածկագիրը և պահպանենք ֆայլը, փոփոխելու

համար նույն դաշտում փոխում ենք ծածկագիրը և պահպանում:

Առաջադրանք: Ստեղծել ֆայլ և կոդավորել այն: Հեռացնել և փոփոխել կոդը:

Դաս 8. Ֆայլի ծածկագրի փոփոխում

Microsaft Office ֆայլերը կոդավորելու համար` File-Save As-Tools-General Options

դաշտում մուտքագրում ենք ծածկագիրը և պահպանում: Ծածկագիրը ջնջելու համար

պետք է նույն դաշտից հեռացնենք ծածկագիրը և պահպանենք ֆայլը, փոփոխելու

համար նույն դաշտում փոխում ենք ծածկագիրը և պահպանում:

Առաջադրանք: Ստեղծել ֆայլ և կոդավորել այն: Հեռացնել և փոփոխել կոդը:

Դաս 9. Ֆայլի ծածկագրի հեռացում

Microsaft Office ֆայլերը կոդավորելու համար` File-Save As-Tools-General Options

դաշտում մուտքագրում ենք ծածկագիրը և պահպանում: Ծածկագիրը ջնջելու համար

պետք է նույն դաշտից հեռացնենք ծածկագիրը և պահպանենք ֆայլը:

Առաջադրանք: Ստեղծել ֆայլ և կոդավորել այն: Հեռացնել և փոփոխել կոդը:

Դաս 10. Թղթապանակի ծածկագրի փոփոխում, հեռացում

Դաս 11. Թղթապանակի ծածկագրի փոփոխում

Դաս 12. Թղթապանակի ծածկագրի հեռացում

Դասի նպատակը՝ ուսանողը կարողանա ներկայացնի և կատարի

թղթապանակի ծածկագրի փոփոխումը, հեռացումը

Password Protect USB շատ պարզ ծրագիր է և հեշտությամբ կարողանում ենք

ծածկագրել թղթապանակը և հեռացնել ծածկագիրը:

Lock folders դաշտով ընտրում ենք մեզ անհրաժեշտ թղթապանակը և ծածկագիր

տեղադրում: Թղթապանակի տեսքը փոխվում է՝

Unlock folders –ի միջոցով ընտրում ենք թղթապանակը և հեռացնում ծածկագիրը:

Այնուհետև կարող ենք փոխել և նոր ծածկագիր օգտագորենք:

Ծրագրերի օգտագործողների իրավունքներ

Դաս 1. Տվյալներ և ծրագրեր օգտագործողների իրավունքներ

Դաս 2. Ըստ իրավական կարգավիճակի ծրագրերի հիմնական խմբերը

Դաս 3. Լիցենզավորված ծրագրեր

Դաս 4. Պայմանականորեն անվճար ծրագրեր

Դաս 5. Ազատ տարածվող ծրագրեր

Դաս 6. Հեղինակային իրավունքի նորմեր

Երբ մենք հանդես ենք գալիս որպես ծրագիր կամ որևէ տվյալ օգտագործող մենք ձեռք

ենք բերում որոշակի իրավունքներ և պարտականություններ, որոնք ամրագրված են

այն պայմանագրում, որը կնքում ենք տվյալ ծրագիրը տեղադրելու ժամանակ: Այդ

պայմանները կարող են տարբեր լինել պայմանավորված ծրագրերը արտադրող

ընկերություններից: Մենք պետք է ուշադիր լինենք թե ինչի հետ ենք համաձայնվում

ծրագիրը տեղադրելու ժամանակ և չխախտենք այդ պայմանները:

Ըստ իրավական կարգավիճակի ծրագրերի լինում են լիցանզավորված,

պայմանականորեն անվճար և ազատ տարածվող:

Եթե մենք ներբեռնում ենք համակարգչային ծրագիր և տեղադրում ենք մեր

համակարգչում, ապա տեղադրելիս մենք կնքում ենք իրավաբանական

պայմանագիր՝ լիցենզավորված ծրագիր տարածող ընկերության հետ, և այդ

պայմանագիրը ավարտվում է մեր կողմից ծրագիրը ջնջելուց հետո: Ծրագիրը

տեղադրելուց հետո մենք իրավունք չունենք այդ ծրագիրը մոդիֆիկացիայի

ենթարկել, թարգմանել, փոփոխել, այդ նույն հիմքով նմանատիպ ծրագիր ստեղծել,

այդ ծրագրով անօրինական գործողություններ կատարել: Ցանկացած ծրագիր

տեղադրելուց առաջ պետք է ուշադիր կարդանք Лицензионное соглашение, եթե

համաձայն ենք պայմանների հետ նոր սեղմենք Принято և շարունակենք ծրագրի

տեղադրումը համակարգչում: Իսկ հետագայում այդ ծրագիրը օգտագործելիս չպետք

է խախտենք իրավաբանական պայմանագիր, որը կնքել ենք ծրագիրը ստեղծած

ընկերության հետ:

Կան ծրագրեր, որոնք "ազատ տարածվող" են և գործում են լիարժեք: Օր. Google

Chrom, Google Earth, Skype, և այլն: "Ազատ տարածվող" ծրագրերում արտադրողի

կողմից կարող է ավելացվել այլ ծրագրեր (браузер, mail.ru агент, bing որոնման

համակարգ և այլն): Պետք է ծրագիրը տեղադրելու ժամանակ ուշադիր կարդալ և

անջատել այդ ծրագրերը եթե մեզ հարկավոր չեն:

Այն փաթեթներն ու ծրագրերը, որոնք "ազատ տարածվող" չեն ներկայացված են

լինում Demo տարբերակով կամ ունեն գործածության որոշակի ժամկետ

(հիմնականում 30 օր): Վերջիններիս լիարժեք տարբերակները վճարովի են, և կարող

են ձեռք բերվել դրանց հեղինակների կայքերից: Օր. համակարգչային

անտիվիրուսները, օպերացիոն համակարգերը և այլն:

Կան նաև պայմանականորեն ազատ տարածվող ծրագրեր: Դրանց տարածումը

կախված է ծրագիրը արտադրող ընկերության հայեցողությունից:

Հեղինակ է ճանաչվում այն ֆիզիկական անձը կամ կազմակերպությունը, ով ստեղծել

է ծրագիրը:

Հեղինակային իրավունքի առանձնահատկությունը կայանում է նրանում, որ

հեղինակային իրավունքն առաջանում է ստեղծագործության ստեղծման փաստի

ուժով, այն պահից, երբ անձն (կազմակերպությունը) իր ստեղծագործական

կարողությունների շնորհիվ ստեղծում է հեղինակային իրավունքի որեւէ օբյեկտ, որը

դառնում է երրորդ անձանց համար հասանելի, դա պատկանում է իրեն`

հեղինակային իրավունքով, պաշտպանվում հեղինակային իրավունքի նորմերով:

Հեղինակային իրավունքի խախտումը առաջացնում է պատասխանատվություն

օրենքի առջև: Այնպես որ պետք է ուշադիր լինենք և չխախտենք այն ծրագրերի

հեղինակային իրավունքները, որոնք օգտագործում ենք:

Առաջադրանք: Տեղադրել որևէ ծրագիր համակարգչում և ուսումնասիրել այն

պայմանագիրը, որը կնքում ենք այդ ընկերության հետ: