ธัญพืช ( Cereal Crops )

ธั�ญพื�ช (Cereal Crops)

สุวั�ฒน์ ธั�ระพืงษ์ ธัน์ากรคณะเกษ์ตรศาสุตร

มหาวั�ทยาลั�ยอุบลัราชธัาน์�

ธั�ญพื�ช (cereal crops)พื�ชตระก"ลัหญ#า ข้#าวั (rice) Oryza sativaOryza sativa L. L.

ข้าวัโพืด (corn) Zea mays L.ข้#าวัฟ่(าง (sorghum) Sorghum bicolor (L.) Moench

ข้าวัสุาลั� wheat Tritricum aestivum L. ข้าวับาเลัย (barley) Hordeum vulgare L.

ข้าวัโอุต (oats) Avena sativa L.

ข้#าวั (Oryza sativa L.)

สุถาน์การณ การผลั�ตข้#าวัข้อุงโลัก

กระทรวังเกษ์ตรสุหร�ฐอุเมร�กา (USDA) สุรปสุถาน์การณ การ ผลั�ตข้#าวัข้อุงโลักป-การผลั�ต 2551/52 ม�พื�.น์ท�/เก0บเก�/ยวัรวัม

986.19 ลั#าน์ไร2 ผลัผลั�ตข้#าวัเปลั�อุกเฉลั�/ย 680 ก�โลักร�มต2อุไร2จากการ ประเม�น์เบ�.อุงต#น์ ป-การผลั�ต 2552/53 ม�พื�.น์ท�/เก0บ

เก�/ยวัรวัม 976.19 ลั#าน์ไร2 ผลัผลั�ตข้#าวัเปลั�อุกเฉลั�/ย 675 ก�โลักร�มต2อุไร2

เม�/อุ พืยากรณ ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 ใน์ป-การผลั�ต2553/54 จะม� พื�.น์ท�/เก0บเก�/ยวัรวัม 990.56 ลั#าน์ไร2 (พื�.น์ท�/เก0บ

เก�/ยวัเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 1.47) จะม�ผลัผลั�ตข้#าวัเปลั�อุกเฉลั�/ย 682 ก�โลักร�มต2อุไร2 (ผลัผลั�ต

เฉลั�/ยเพื�/มข้6.น์จากป-ท�/ผ2าน์มา 7 ก�โลักร�มต2อุไร2 หร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ1.04)

เน์�.อุท�/เก0บเก�/ยวั ผลัผลั�ต ผลัผลั�ตต2อุไร2

ผลัผลั�ตรวัมข้อุงข้#าวัท�/วัโลัก ผลัผลั�ตรวัมข้อุงข้#าวัท�/วัโลัก ป-การผลั�ต 2551/52 วั2าม� ผลัผลั�ตข้#าวัสุารรวัม 448.07 ลั#าน์ต�น์

เม�/อุ ประเม�น์เบ�.อุงต#น์ ป-การผลั�ต 2552/53 ม�ผลัผลั�ต ข้#าวัสุารรวัม 440.35 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร

การ พืยากรณ ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 วั2า ใน์ป-การผลั�ต2553/54 ท�/วัโลักจะม�ผลัผลั�ตข้#าวัสุารรวัม 450.68 ลั#าน์

ต�น์ ซึ่6/งข้#อุม"ลัท�/รายงาน์เด�อุน์น์�. ลัดลังจากรายงาน์เด�อุน์ท�/ แลั#วั 0.84 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร หร�อุลัดลังร#อุยลัะ 0.19

ผลัผลั�ตข้#าวัสุารรวัมข้อุงโลัก ป- 2553/54 ใน์เด�อุน์ เมษ์ายน์น์�. คาดวั2าผลัผลั�ตจะเพื�/มมากกวั2าป-ท�/ผ2าน์มา

10.33 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร หร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 2.35

ผลัผลั�ตรวัมข้อุงข้#าวัท�/วัโลัก ป-การผลั�ต 2552/53 ผลัผลั�ตข้#าวัสุารรวัมท�/วัโลักม�

จำา น์วัน์ 440.353 ลั#าน์ต�น์ ประเทศท�/ม�ผลัผลั�ต รวัมมากท�/สุด ค�อุ จ�น์ ( ร#อุยลัะ

31.01) รอุงลังมาได#แก2 อุ�น์เด�ย ( ร#อุยลัะ 20.24) อุ�น์โดน์�เซึ่�ย

( ร#อุยลัะ 8.26) บ�งคลัาเทศ ( ร#อุยลัะ 7.04) เวั�ยตน์าม ( ร#อุยลัะ 5.67)

ไทย ( ร#อุยลัะ 4.60) พืม2า ( ร#อุยลัะ 2.41) แลัะ ฟ่:ลั�ปป:น์สุ ( ร#อุยลัะ 2.22) ตามลัำาด�บ

ผลัผลั�ตรวัมข้อุงข้#าวัท�/วัโลัก ป-การผลั�ต 2553/54 กระทรวังเกษ์ตร

สุหร�ฐอุเมร�กา พืยากรณ ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 ด�งน์�.ผลัผลั�ตข้#าวัสุารรวัมท�/วัโลักจะม�จำา น์วัน์ 450.681

ลั#าน์ต�น์ เพื�/มข้6.น์จากป-การผลั�ต 2552/53 จำา น์วัน์10.328 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร หร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 2.35

ประเทศสุ2วัน์ใหญ2ต2างก0ม�ผลัผลั�ตรวัมเพื�/มข้6.น์จากป- ท�/ ผ2าน์มา ยกเวั#น์ พืม2า ปาก�สุถาน์ เกาหลั�ใต# แลัะอุ�ย�ปต

ท�/ม�ผลัผลั�ตรวัมลัดลัง

สุถาน์การณ การบร�โภคแลัะการใช#ประโยชน์ จากข้#าวัข้อุงโลัก

ป-การผลั�ต 2552/53 ประเม�น์วั2าท�/วัโลักจะม�การบร�โภคแลัะใช# ประโยชน์ จากข้#าวัรวัม 438.027 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร เพื�/มข้6.น์จาก

ป-การผลั�ต 2551/52 ท�/ระด�บ 436.873 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุารจำา น์วัน์ 1.154 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุารหร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 0.26

การ พืยากรณ ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 ใน์ป-การผลั�ต2553/54 ท�/วัโลักจะม�การบร�โภคแลัะใช#ประโยชน์ จากข้#าวัรวัม447.399 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร เพื�/มข้6.น์จากป-การผลั�ต 2552/53

จำา น์วัน์ 9.372 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร หร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 2.14 ประเทศสุ2วัน์ใหญ2ม�การบร�โภคแลัะใช#ประโยชน์ จากข้#าวัเพื�/มข้6.น์

ยกเวั#น์ ญ�/ป(น์ แลัะอุ�ย�ปต ท�/ม�การบร�โภคข้#าวัลัดลัง

สุถาน์การณ การค#าข้#าวัข้อุงโลัก ป-การค#า 2553 ( ป-การผลั�ต 2552/53) กระทรวัง

เกษ์ตร สุหร�ฐอุเมร�กา ประเม�น์เบ�.อุงต#น์วั2าปร�มาณการค#า ข้#าวัข้อุงโลัก ม�จำา น์วัน์ 31.263 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร เพื�/มข้6.น์ จากป-การค#า 2552 ( ป-การผลั�ค 2551/52) ท�/ม�การซึ่�.อุ

ข้ายรวัม 29.253 ลั#าน์ต�น์ จำา น์วัน์ 2.010 ลั#าน์ต�น์ ข้#าวัสุาร หร�อุเพื�/มข้6.น์ร#อุยลัะ 6.87

ป-การค#า 2554 ( ป-การผลั�ต 2553/54) พืยากรณ วั2า ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 ปร�มาณการสุ2งอุอุกข้#าวัจะม�จำา น์วัน์

30.145 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร ลัดลังจากป-ท�/ผ2าน์มา ( ท�/ระด�บ31.263 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร) จำา น์วัน์ 1.118 ลั#าน์ต�น์

ข้#าวัสุาร หร�อุลัดลังร#อุยลัะ 3.58

การน์ำาเข้#าข้#าวัท�/วัโลัก ป-การค#า 2553 ( ป-การผลั�ต 2552/53) ประเทศท�/ม�ปร�มาณการน์ำา

เข้#าเก�น์กวั2า 1 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร แลัะท�/ม�การน์าเข้#าสุ"งสุดค�อุฟ่:ลั�ปป:น์สุ รอุงลังมาได#แก2 ไน์จ�เร�ย สุหภาพืยโรป อุ�น์โดน์�เซึ่�ย อุ�หร2าน์ อุ�ร�ก

ซึ่าอุด�อุาระเบ�ย แลัะมาเลัเซึ่�ย ป-การค#า 2554 พืยากรณ วั2า ณ เด�อุน์เมษ์ายน์ 2554 ปร�มาณการน์ำา

เข้#าข้#าวัท�/วัโลัก ม�จำา น์วัน์ 30.145 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร ลัดลังจากป-การค#า2553 ( ท�/ระด�บ 31.263 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร) จำา น์วัน์ 1.118 ลั#าน์ต�น์

หร�อุลัดลังร#อุยลัะ 3.58 ประเทศท�/ม�การน์ำา เข้#าข้#าวั รายใหญ2จะม�การเปลั�/ยน์แปลังลัำาด�บไป จากป-

ท�/ผ2าน์มา ค�อุ ลัำา ด�บท�/ 1 ค�อุไน์จ�เร�ย รอุงลังมาได#แก2 อุ�น์โดน์�เซึ่�ย สุหภาพืยโรป อุ�หร2าน์ อุ�ร�ก ซึ่าอุด�อุาระเบ�ย มาเลัเซึ่�ย แลัะฟ่:ลั�ปป:น์สุ ตาม

ลัำา ด�บประเทศท�/ม�การน์ำา เข้#าข้#าวัลัดลัง ค�อุ ฟ่:ลั�ปป:น์สุ ไน์จ�เร�ย บราซึ่�ลั แลัะตรก�

สุถาน์การณ ข้#าวัไทยใน์ป- 2548 ประเทศไทยผลั�ตข้#าวัได#รวัม 24.2 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัเปลั�อุก ใช#เพื�/อุการบร�โภค ทำาพื�น์ธั แลัะอุ�/น์ๆ ใน์ประเทศรวัม 13.6 ลั#าน์ต�น์ ข้#าวัเปลั�อุก สุ2งอุอุกไปข้ายใน์ตลัาดโลัก 9.2 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัเปลั�อุก หร�อุ 6.1 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร ม�ม"ลัค2า 67,914 ลั#าน์บาท

ข้#าวัน์าป- : เน์�.อุท�/เพืาะปลั"ก เน์�.อุท�/เก0บเก�/ยวั ผลัผลั�ต แลัะผลัผลั�ตต2อุไร2

สุำาน์�กงาน์เศรษ์ฐก�จการเกษ์ตร, 2552

ข้#าวัน์าป- : เน์�.อุท�/เพืาะปลั"ก เน์�.อุท�/เก0บเก�/ยวั ผลัผลั�ต แลัะผลัผลั�ตต2อุไร2 เป=น์รายภาค


ข้#าวัน์าปร�ง : เน์�.อุท�/เพืาะปลั"ก เน์�.อุท�/เก0บเก�/ยวั ผลัผลั�ต แลัะผลัผลั�ตต2อุไร2


ข้#าวัน์าปร�ง : เน์�.อุท�/เพืาะปลั"ก เน์�.อุท�/เก0บเก�/ยวั ผลัผลั�ต แลัะผลัผลั�ตต2อุไร2 เป=น์รายภาค


สุถาน์การณ ข้#าวัไทย ป-การผลั�ต 2552/2553 ผลัผลั�ตข้#าวัม�จำา น์วัน์ 32.116 ลั#าน์ต�น์ ข้#าวัเปลั�อุก ( หร�อุ 21.197 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร) จำาแน์กเป=น์

ข้#าวัน์าป- 23.253 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัเปลั�อุก ( หร�อุ 15.347 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร) ข้#าวัน์าปร�ง 8.863 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัเปลั�อุก ( หร�อุ 5.850 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร)

ป-การค#า 2553 การสุ2งอุอุกข้#าวัม�ปร�มาณ 9.05 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร ม"ลัค2า 5,345 ลั#าน์เหร�ยญสุหร�ฐฯ ราคาสุ2งอุอุกเฉลั�/ยต�น์ลัะ 591

เหร�ยญสุหร�ฐฯ สุ"งกวั2าป-การค#า 2552 ร#อุยลัะ 5.36 6.35 แลัะ1.03 ตามลัำา ด�บ

ม"ลัค2าการสุ2งอุอุกใน์ร"ปเง�น์บาทโดยรวัมกลั�บลัดลังร#อุยลัะ 1.80 เน์�/อุงจาก เง�น์บาทแข้0งค2าข้6.น์ร#อุยลัะ 7.6

สุถาน์การณ ข้#าวัไทยการผลั�ต/ การตลัาด ใน์ป- 2554

กระทรวังเกษ์ตรแลัะสุหกรณ ได#ประมาณการเบ�.อุงต#น์ ณ เด�อุน์ธั�น์วัาคม 2553 ด�งน์�.

ป-การผลั�ต 2553/54 จะม�ผลัผลั�ตข้#าวัเปลั�อุกรวัม31.693 ลั#าน์ต�น์ ( หร�อุ 20.917 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร) จำาแน์กเป=น์

ข้#าวัเปลั�อุกน์าป- 22.177 ลั#าน์ต�น์ (14.637 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร)

ข้#าวัเปลั�อุกน์าปร�ง 9.516 ลั#าน์ต�น์ (6.280 ลั#าน์ต�น์ข้#าวัสุาร)

สุถาน์การณ ข้#าวัไทย

(กรมการข้#าวั, 2554)

แหลั2งเพืาะปลั"กข้#าวัข้อุงประเทศไทย

www.oae.go.th

เน์�.อุท�/เพืาะปลั"กแลัะผลัผลั�ตเก0บเก�/ยวัรายเด�อุน์

www.oae.go.th

การผลั�ตข้#าวั

www.oae.go.th

การค#าข้#าวั

www.oae.go.th

การพื�ฒน์าข้#าวัข้อุงประเทศไทย

ป?ญหาการผลั�ตข้#าวัการผลั�ตข้#าวัม�แน์วัโน์#มมากกวั2าควัามต#อุงการข้อุงตลัาด

โลัก เน์�/อุงจากผลัข้อุงการควับคมจำาน์วัน์ประชากรใน์ ประเทศต2าง ๆ ม�ประสุ�ทธั�ภาพืมากข้6.น์ โดยเฉพืาะประเทศท�/

กำาลั�งพื�ฒน์า เทคโน์โลัย�ใน์การผลั�ตข้#าวัม�ควัามก#าวัหน์#ามากข้6.น์ ทำาให#

ประเทศผ"#ซึ่�.อุสุามารถผลั�ตข้#าวัใช#ใน์ประเทศได#มากข้6.น์ ปร�มาณการน์ำาเข้#าจ6งลัดลัง

ข้#าวัเป=น์สุ�น์ค#าเกษ์ตรท�/ม�เป@าหมายเพื�/อุการสุ2งอุอุก ด�งน์�.น์ราคาข้#าวัจะถ"กกำาหน์ดจากปร�มาณควัามต#อุงการแลัะ

ปร�มาณข้#าวัใน์ตลัาดโลัก ถ#าปร�มาณข้#าวัม�มากกวั2าควัาม ต#อุงการ ราคาข้#าวัใน์ตลัาด โลักจะลัดลัง แลัะราคาข้#าวัใน์

ประเทศไทยก0จะลัดลังด#วัย ต#น์ทน์การผลั�ตข้#าวัข้อุงเกษ์ตรกรไทย ค2อุน์ข้#างสุ"ง โดย เฉพืาะการปลั"กข้#าวัน์าป-

ป?ญหาการผลั�ตข้#าวั (ต2อุ)

ข้#อุม"ลัการผลั�ตใน์ช2วังป- 2548 - 2551 พืบวั2าข้#าวัน์าป-ม�ต#น์ทน์การผลั�ตต2อุต�น์ 5,602-5,971 บาท

ข้#าวัน์าปร�งม�ต#น์ทน์การผลั�ตต2อุต�น์เฉลั�/ย 4,612-5,070 บาท

ใน์ป- 2551/52 ข้#าวัน์าป-ม�ผลัตอุบแทน์สุทธั�ต2อุต�น์ 651 บาท สุ2วัน์ข้#าวัน์าปร�ง ม�ผลัตอุบแทน์สุทธั�ต2อุต�น์

1,430 บาท ผลัผลั�ตต2อุไร2ข้อุงข้#าวัน์าป-อุย"2ใน์ระด�บตำ/า การเพื�/ม

ผลัผลั�ตทำาได#ยากเน์�/อุงจากข้#อุจำาก�ดข้อุงพื�.น์ท�/ปลั"กซึ่6/ง ไม2สุามารถควับคมน์ำ.าได# โดยเฉพืาะพื�.น์ท�/อุาศ�ยน์ำ.าฝน์

ข้#อุจำาก�ดการผลั�ตข้#าวัพื�น์ธั ข้#าวัท�/แน์ะน์ำาให#เกษ์ตรกรปลั"ก ย�งไม2สุามารถครอุบคลัมพื�.น์ท�/การปลั"กได#อุย2างเหมาะสุมเทคโน์โลัย�การผลั�ตท�/เหมาะสุม (Good Agriculture Practice : GAP ) ย�งไม2ม�รายลัะเอุ�ยดท�/จะใช#แน์ะน์ำาเฉพืาะพื�.น์ท�/ หร�อุเฉพืาะพื�น์ธั

ข้#อุจำาก�ด การผลั�ตข้#าวั (ต2อุ)การวั�จ�ยแลัะพื�ฒน์าด#าน์การแปรร"ปสุ2วัน์ใหญ2เป=น์การแปรร"ปแบบง2าย ๆ ม�ม"ลัค2าเพื�/มน์#อุยแลัะย�งไม2สุามารถน์ำาไปสุ"2การเป=น์ผ"#น์ำาใน์การ แปรร"ปสุ"2อุตสุาหกรรมการสุ2งอุอุกการประชาสุ�มพื�น์ธั แลัะการถ2ายทอุดเทคโน์โลัย�สุ"2เกษ์ตรกรม�ค2อุน์ข้#างน์#อุยการค#าข้#าวัภายใต#อุงค การค#าโลัก (WTO ) ถ"กก�ดก�น์มากข้6.น์ โดยอุ#างถ6งการร�กษ์าสุภาพืแวัดลั#อุม สุข้อุน์าม�ย แลัะควัามปลัอุดภ�ยทางช�วัภาพื

โอุกาสุการผลั�ตข้#าวั

ถ6งแม#ผลัผลั�ตเฉลั�/ยข้อุงประเทศจะอุย"2ใน์ระด�บตำ/า โดยเฉพืาะข้#าวัน์าป- ซึ่6/งประมาณมากกวั2าร#อุยลัะ 50 อุย"2ใน์ภาคตะวั�น์อุอุกเฉ�ยงเหน์�อุท�/ผลั�ต ข้#าวัข้าวัดอุกมะลั� 105 แลัะ กข้ 6 เป=น์สุ2วัน์ใหญ2 พื�.น์ท�/ทางภาคตะวั�น์อุอุกเฉ�ยงเหน์�อุหลัายพื�.น์ท�/ม�ศ�กยภาพืท�/สุามารถปลั"ก ข้#าวัดอุกมะลั� 105 ได#ผลัผลั�ตสุ"งถ6ง 500 - 600 ก�โลักร�ม/ไร2พื�.น์ท�/ใน์เข้ตชลัประทาน์ซึ่6/งเป=น์พื�.น์ท�/ท�/ม�ศ�กยภาพืใน์การเพื�/มผลัผลั�ตม�การข้ยายต�วัมากข้6.น์

โอุกาสุ การผลั�ตข้#าวั (ต2อุ)

กรมวั�ชาการข้#าวั ม�ทร�พืยากรข้#าวัท�/หลัากหลัาย สุามารถน์ำามาใช#ใน์การพื�ฒน์าพื�น์ธั ท�/ม�คณภาพืตามควัามต#อุงการข้อุงตลัาด ท�.งภายใน์แลัะต2างประเทศ ท�.งใน์ด#าน์การบร�โภคโดยตรงแลัะแปรร"ปกรมวั�ชาการข้#าวั ม�เทคโน์โลัย�การผลั�ตท�/เหมาะสุม (GAP ) เพื�/อุปร�บใช#การผลั�ตข้#าวัใน์น์�เวัศน์ ต2างๆ เพื�/อุให#ได#ผลัผลั�ตข้#าวัท�/ด�ท�.งปร�มาณแลัะคณภาพืจากข้#อุตกลังทางการค#าภายใต# WTO ไทยม�โอุกาสุท�/สุ2งสุ2งอุอุกข้#าวัเข้#าไปตลัาดโลักได#มากข้6.น์ผลั�ตภ�ณฑ์ จากข้#าวัย�งม�โอุกาสุอุ�กมากใน์ตลัาดโลัก เน์�/อุงจากควัามต#อุงการใช#เป=น์อุาหารเพื�/อุสุข้ภาพื อุาหารสุำาเร0จร"ป แลัะ เคร�/อุงสุำาอุางม�เพื�/มมากข้6.น์

การกระจายต�วัข้อุงข้#าวั

ชน์�ดข้#าวัปลั"ก

ข้#าวัจาโปน์�กา (Japonica rice) ข้#าวัอุ�น์ด�กา (Indica rice)

ระยะการเจร�ญเต�บโตข้อุงข้#าวั (แหลั2งข้#อุม"ลั: www.irri.org)

1. ระยะการเต�บโตทางลัำาต#น์ (vegetative: germination to panicle initiation);

2. ระยะผสุมพื�น์ธั (reproductive: panicle initiation to flowering) 3. ระยะต�ดเมลั0ด (ripening: flowering to matur

e grain)

พื�ฒน์าการข้อุงต#น์กลั#าข้#าวั

ข้#าวั ต#น์กลั#าปกต� (ด#าน์ซึ่#ายสุด) เปร�ยบเท�ยบก�บต#น์กลั#าผ�ดปกต�(ต#น์ด#าน์ข้วัาท�/เหลั�อุ)

ระยะต#น์ข้#าวัถ6งระยะอุอุกดอุก

การจำาแน์กชน์�ดข้#าวั ประเภทข้อุงแป@งใน์เมลั0ดข้#าวัสุาร สุภาพืพื�.น์ท�/ปลั"ก อุายการเก0บเก�/ยวั ลั�กษ์ณะควัามไวัต2อุแสุง ร"ปร2างข้อุงเมลั0ดข้#าวัสุาร แบ2งตามฤด"ปลั"ก

จำาแน์กตามประเภทข้อุงแป@งใน์เมลั0ดข้#าวัสุาร

ข้#าวัเจ#า (non-glutinous rice) - เมลั0ดข้#าวัใสุ เม�/อุหงสุกไม2เกาะต�วัก�น์- amylose - 6492% amylopectin

8-36 % ข้อุงน์ำ.าหน์�กเมลั0ด

ข้#าวัเหน์�ยวั (glutinous rice or waxy rice)

- เมลั0ดข้#าวัข้าวัข้2น์ เม�/อุหงสุกเกาะต�วัก�น์- amylose - 08% amylopectin 92-

100 % ข้อุงน์ำ.าหน์�กเมลั0ด

โครงสุร#าง Amylose แลัะ amylopectin

http://academic.brooklyn.cuny.edu/biology/bio4fv/page/starch.html

อะไมโลส (amylose) โมเลักลัข้อุงกลั"โคสุต2อุเป=น์สุายยาวั 70-300 โมเลักลั บ�ดเป=น์เกลั�ยวั (helix ) ไม2แตกแข้น์ง ไม2ลัะลัายน์ำ.า ทดสุอุบด#วัยสุารลัะลัายไอุโอุด�น์ ได#สุารสุ�น์ำ.าเง�น์ปน์ดำา อะไมโลเพคติ น (amylopectin) โมเลักลัข้อุงกลั"โคสุต2อุเป=น์สุายยาวัแลัะแตกก�/งก#าน์ลัะลัายน์ำ.าได#ทดสุอุบด#วัยสุารลัะลัายไอุโอุด�น์ ได#สุารสุ�ม2วัง

- ข้#าวัเจ#าม�อุะไมโลัสุ - 1730%

- ข้#าวัเหน์�ยวัม�อุะไมโลัสุไม2เก�น์ 1%

- แป@งม�น์สุำาปะหลั�งม�อุะไมโลัสุประมาณ 18%- แป@งข้#าวัโพืดม�อุะไมโลัสุประมาณ 26%

เม0ดแป@งข้#าวัเจ#าเม0ดแป@งแต2ลัะชน์�ดจะม�ลั�กษ์ณะค2อุน์ข้#างเฉพืาะต�วั ใน์ภาพืเป=น์ เม0ดแป@งข้#าวัเจ#าซึ่6/งม�ลั�กษ์ณะคลั#าย ป:ราม�ดฐาน์หลัายเหลั�/ยม ท�/ม�ยอุดต�ด

www.stec.sc.su.ac.th 8 15/index.php?sel= &click=

จำาแน์กตามสุภาพืพื�.น์ท�/ปลั"ก

1. ข้#าวัไร2 (upland rice) 2. ข้#าวัน์าสุวัน์หร�อุน์าดำา (lowland rice)

3. ข้#าวัข้6.น์น์ำ.าหร�อุข้#าวัน์าเม�อุง (floating rice)

ข้#าวัไร2 (upland rice) ปลั"กได#ท�.งบน์ท�/ราบแลัะท�/ลัาดช�น์ ไม2ต#อุงทำาค�น์น์าเก0บก�กน์ำ.า ปลั"กก�น์มากใน์บร�เวัณท�/ราบสุ"งตามไหลั2เข้าทางภาคเหน์�อุ ภาคตะวั�น์อุอุกเฉ�ยงเหน์�อุ ภาคตะวั�น์อุอุกแลัะภาคใต#ข้อุงประเทศ ม�เน์�.อุท�/เพืาะปลั"กประมาณ ร#อุยลัะ 10 ข้อุงเน์�.อุท�/เพืาะปลั"กท�/วัประเทศ

ข้#าวัน์าสุวัน์หร�อุน์าดำา (lowland rice)

ปลั"กใน์พื�.น์ท�/ลั2มท�/วัไป ใน์สุภาพืท�/ม�น์ำ.าหลั2อุเลั�.ยงต#น์ข้#าวัต�.งแต2ปลั"ก ม�เน์�.อุท�/เพืาะปลั"กประมาณร#อุยลัะ 80 ข้อุงเน์�.อุท�/เพืาะปลั"กท�/วัประเทศ ปลั"กก�น์มากใน์ทกภาค

ข้#าวัข้6.น์น์ำ.าหร�อุข้#าวัน์าเม�อุง (floating rice)

ปลั"กใน์แหลั2งท�/ไม2สุามารถร�กษ์าระด�บน์ำ.าได# บางคร�.งระด�บน์ำ.าใน์บร�เวัณท�/ปลั"กอุาจสุ"งกวั2า 1 เมตร ต#อุงใช#ข้#าวัพื�น์ธั พื�เศษ์ท�/เร�ยกวั2า ข้#าวัลัอุยหร�อุข้#าวัฟ่(างลัอุยปลั"ก สุ2วัน์มากปลั"ก แถบจ�งหวั�ดสุพืรรณบร�พืระน์ครศร�อุยธัยา ลัพืบร� พื�จ�ตร อุ2างทอุง ช�ยน์าทแลัะสุ�งห บร� ม�เน์�.อุท�/เพืาะปลั"กประมาณร#อุยลัะ 10 ข้อุงเน์�.อุท�/เพืาะปลั"กท�/วัประเทศ

ข้#าวัข้6.น์น์ำ.าใน์ประเทไทย (Deepwater rice in Thailand)

การจำาแน์กตามอุายต#น์ข้#าวั1. ข้#าวัเบา อุายเก0บเก�/ยวั 90-100 วั�น์ 2. ข้#าวักลัาง อุายเก0บเก�/ยวั 100-120

วั�น์ 3. ข้#าวัหน์�ก อุายเก0บเก�/ยวั 120 วั�น์ข้6.น์

ไป

จำาแน์กตามอุายการเก0บเก�/ยวั

น์�บต�.งแต2เพืาะกลั#าหร�อุหวั2าน์ข้#าวัใน์น์าถ6งเก0บเก�/ยวั ข้#าวัเบา อุายเก0บเก�/ยวั 90-100 วั�น์ ข้#าวักลัาง อุายเก0บเก�/ยวั 100-120 วั�น์ ข้#าวัหน์�ก อุายเก0บเก�/ยวั 120 วั�น์ข้6.น์ไป

จำาแน์กตามการตอุบสุน์อุงต2อุช2วังแสุง

1. ข้#าวัไวัต2อุช2วังแสุง- อุอุกดอุกเม�/อุได#ร�บช2วังแสุงสุ�.น์ - ต#อุงปลั"กใน์ฤด"น์าป-

2. ข้#าวัไม2ไวัต2อุช2วังแสุง

- อุอุกดอุกแลัะต�ดเมลั0ดเม�/อุเจร�ญเต�บโตครบช�พืจ�กร

- ปลั"กได#ทกฤด"กาลั

จำาแน์กตามร"ปร2างข้อุงเมลั0ดข้#าวัสุาร

ชน์�ดข้#าวั ควัามยาวัเมลั0ด (มม.)

ข้#าวัเมลั0ดสุ�.น์ (short grain) ไม2เก�น์ 5.50ข้#าวัเมลั0ดยาวัปาน์กลัาง (medium-long grain)

5.51-6.60

ข้#าวัเมลั0ดยาวั (long grain) 6.61-7.50

ข้#าวัเมลั0ดยาวัมาก (extra-long grain)

ต�.งแต2 7.51

จำาแน์กตามฤด"ปลั"ก1. ข้#าวัน์าป- (ข้#าวัน์าน์ำ.าฝน์)

- ปลั"กใน์ฤด"การทำาน์าปกต� เร�/มต�.งแต2เด�อุน์พืฤษ์ภาคมถ6งตลัาคม- เก0บเก�/ยวัเสุร0จสุ�.น์ลั2าสุด ไม2เก�น์เด�อุน์กมภาพื�น์ธั

2. ข้#าวัน์าปร�ง

- ปลั"กน์อุกฤด"การทำาน์าปกต� เร�/มต�.งแต2เด�อุน์มกราคมใน์บางท#อุงท�/- เก0บเก�/ยวัอุย2างช#าท�/สุดไม2เก�น์เด�อุน์เมษ์ายน์- น์�ยมปลั"กใน์ท#อุงท�/ท�/ม�การชลัประทาน์ด�

การไถเป=น์การเตร�ยมด�น์สุำาหร�บการปลั"กข้#าวัการไถคร�.งแรกเร�ยก

วั2าการไถดะเพื�/อุทำาลัายวั�ชพื�ชใน์น์าแลัะพืลั�กกลั�บหน์#าด�น์ เม�/อุ ปลั2อุยท�.งไวั# 1 สุ�ปดาห จ6งไถแปร เพื�/อุต�ดรอุยไถดะ ทำาให#รอุย

ไถดะแตกอุอุกเป=น์ก#อุน์เลั0กๆ จน์วั�ชพื�ชหลัดอุอุกจากด�น์ การ ไถแปรอุาจไถมากกวั2า 1 คร�.ง

.../.../ rice/rice1.htm

การคราดปกต�ใน์น์าดำาม�กใช#แรงวั�วัควัายหร�อุแทรกเตอุร ข้น์าดเลั0กท�/เร�ยกก�น์โดยท�/วัไปวั2าควัายเหลั0กช2วัยใน์การไถแลัะคราด การคราดจะทำาต2อุจากการไถแปร เพื�/อุเก0บวั�ชพื�ชอุอุกจากผ�น์น์าแลัะปร�บพื�.น์น์าให#ราบเสุมอุเพื�/อุให#ต#น์ข้#าวัได#ร�บน์ำ.าเท2าๆก�น์

การตกกลั#าเมลั0ดพื�น์ธั ท�/น์ำามาตกกลั#าต#อุงเป=น์เมลั0ดท�/สุมบ"รณ ปราศจากเช�.อุโรคต2างๆ การค�ดเลั�อุกเมลั0ดท�/สุมบ"รณ โดยน์ำาเมลั0ดพื�น์ธั แช2ใน์น์ำ.าเกลั�อุท�/ผสุมเกลั�อุแกง 165 ต2อุน์ำ.า 10 ลั�ตร เมลั0ดท�/ไม2สุมบ"รณ จะลัอุย สุ2วัน์เมลั0ดสุมบ"รณ จะจมลังก#น์ภาชน์ะ การตกกลั#าใช#เมลั0ดพื�น์ธั ประมาณ 15 ถ6ง 20

ก�โลักร�มต2อุไร2

การถอุน์กลั#าเม�/อุต#น์กลั#าม�อุาย - 2530 วั�น์ น์�บจากวั�น์หวั2าน์เมลั0ด จ6งถอุน์เอุาไปป?กดำา โดยถอุน์กลั#าข้#าวัข้6.น์มาเป=น์กำาแลั#วั จะกระแทกกลั#าข้#าวัให#เร�ยบเสุมอุก�น์แลั#วัม�ดเป=น์ฟ่(อุน์

การข้น์ย#ายกลั#าเม�/อุกลั#าข้#าวัได#ถ"กถอุน์แลัะม�ดไวั#เป=น์ฟ่(อุน์ๆแลั#วัจะถ"กน์ำาไปป?กดำาใน์น์าอุ�กแปลังหน์6/งท�/ได#ไถคราดไวั#แลั#วั การข้น์ย#ายกลั#าข้#าวัเพื�/อุน์ำาไปป?กดำาสุ2วัน์ใหญ2ใช#วั�ธั�หาบ

การป?กดำาพื�.น์ท�/น์าท�/ป?กดำาควัรม�น์ำ.าข้�งอุย"2ประมาณ - 510

เซึ่น์ต�เมตร เพืราะถ#าไม2ม�น์ำ.าต#น์ข้#าวัจะถ"กลัมพื�ดจน์พื�บลังได# แลัะการป?กดำาใน์น์ำ.าระยะแรกจะช2วัยให#ต#น์ข้#าวัย�ดต�วัม�ผลัให#แตกกอุน์#อุย การป?กดำาท�/ให#ผลัผลั�ตสุ"งจะต#อุงป?กให#เป=น์แถวัเป=น์แน์วั โดยท�/วัไปใช#ต#น์กลั#า -35ต#น์ต2อุกอุ ระยะห2างก�น์ประมาณ 25 เซึ่น์ต�เมตร

ข้#าวัน์าดำา

ข้#าวัน์าหวั2าน์

การใสุ2ปFยการด"แลัร�กษ์าใน์ระหวั2างการเจร�ญเต�บโตข้อุงต#น์ข้#าวัน์�บต�.งแต2การหวั2าน์เมลั0ดเพื�/อุให#ได#ต#น์กลั#า หร�อุการป?กดำาเพื�/อุให#ได#รวังข้#าวัเป=น์สุ�/งจำาเป=น์ โดยเฉพืาะการใสุ2ปFยให#แก2ต#น์ข้#าวัทำาให#ต#น์ข้#าวัเจร�ญเต�บโตเร0วัสุามารถให#ผลัผลั�ตสุ"งกวั2าไม2ใสุ2ปFย

การปลั"กแซึ่มแลัะการกำาจ�ดวั�ชพื�ชใน์น์าหวั2าน์ต#น์ข้#าวัอุาจเจร�ญเต�บโตไม2สุมำ/าเสุมอุก�น์ บางแห2งม�ต#น์ข้#าวัข้6.น์อุย"2หน์าแน์2น์ บางแห2งข้6.น์น์#อุย การต�ดตามผลัจากการทำาน์าใน์แต2ลัะข้�.น์ตอุน์จ6งม�ควัามสุำาค�ญ บางบร�เวัณท�/ข้#าวัข้6.น์น์#อุยก0อุาจปลั"กแซึ่มเพื�/มเต�ม หร�อุถ#าม�วั�ชพื�ชข้6.น์ปะปน์ก0ถอุน์ท�.งไป

การปร�บค�น์น์า

ข้#าวัท�/ได#ร�บไน์โตรเจน์มาก

การเก0บเก�/ยวัเม�/อุดอุกข้#าวับาน์แลัะผสุมเกสุรแลั#วั ใน์อุาท�ตย ท�/สุาม แป@งก0จะแข้0งเป=น์ร"ปร2างข้อุงเมลั0ดข้#าวักลั#อุง แต2จะเก0บเก�/ยวัได#หลั�งจากอุอุกดอุกแลั#วัประมาณ

- 3035 วั�น์ ใน์การเก0บเก�/ยวัข้#าวัม�กม�การลังแข้กเช2น์เด�ยวัก�บการป?กดำา

ข้#าวัท�/เก0บเก�/ยวัข้#าวัท�/ได#จากการเก�/ยวัด#วัยเค�ยวั ชาวัน์าจะท�.งไวั#บน์ตอุข้�งใน์น์าเพื�/อุตากแดดให#แห#งเป=น์เวัลัา - 35 วั�น์ แลั#วัจ6งน์ำาไปน์วัดหร�อุอุาจน์ำาไปน์วัดท�น์ท�ท�/เก�/ยวัแลั#วั ข้6.น์อุย"2ก�บสุภาพืด�น์ฟ่@าอุากาศ

การน์วัดข้#าวัข้#าวัท�/เก�/ยวัแลั#วัจะถ"กน์ำามาน์วัดด#วัยวั�ธั�ต2างๆ ก�น์ เช2น์ใช#วั�วัควัายเหย�ยบยำ/าเพื�/อุให#เมลั0ดหลัดอุอุกจากรวังข้#าวัหร�อุการน์วัดแบบฟ่าดกำาข้#าวัท�/น์�ยมทำาก�น์ใน์ภาคเหน์�อุแลัะภาคตะวั�น์อุอุกเฉ�ยงเหน์�อุโดยฟ่าดกำาข้#าวัท�/เก�/ยวัต�ดเอุาสุ2วัน์ข้อุงต#น์ข้#าวัลังบน์แผ2น์ไม#ท�/วัางไวั#บน์ภาชน์ะสุำาหร�บรอุงร�บเมลั0ดข้#าวั

การทำาควัามสุะอุาดเมลั0ดเมลั0ดข้#าวัท�/ได#จากการน์วัดจะม�สุ�/งเจ�อุปน์หลัายอุย2าง เช2น์ ด�น์ กรวัด ทราย เมลั0ดลั�บ ฟ่างข้#าวั ทำาให#ได#ข้#าวัราคาตำ/า ฉะน์�.น์ชาวัน์าจ6งต#อุงทำาควัามสุะอุาดเมลั0ดข้#าวั ก2อุน์ท�/จะน์ำาไปเก0บใน์ย#งฉางหร�อุข้ายให#พื2อุค#า การทำาควัามสุะอุาดม�หลัายวั�ธั� เช2น์ การสุาดข้#าวั การใช#กระด#งฝ?ดแลัะการใช#เคร�/อุงสุ�ฝ?ด เป=น์ต#น์

มาตรฐาน์ข้#าวัไทย

ข้#าวัท�/สุ2งอุอุกจำาหน์2ายต2างประเทศ ม� 4 ประเภท ค�อุ

1 . ข้#าวัข้าวั (White Rice)2. ข้#าวักลั#อุง (Cargo Rice)3. ข้#าวัเหน์�ยวัข้าวั (White

Glutinous Rice)4. ข้#าวัน์6/ง (Parboiled Rice)

ข้#าวัสุ�ทอุงhttp://www.goldenrice.org/image/silver+gold.jpg

ข้#าวักลั#อุงงอุก (germinated brown rice หร�อุ “ - GABA rice”)

ช�.น์ข้อุงเมลั0ดข้#าวัช�.น์ข้อุงเมลั0ดข้#าวัอุอุกเป=น์ 4 ช�.น์ ด�งน์�.1 ข้#าวัเมลั0ดยาวั ช�.น์ 1 (Long grain class 1 )

ค�อุ ข้#าวัเต0มเมลั0ดท�/ม�ข้น์าดควัามยาวัเก�น์ 7.0 ม�ลัลั�เมตร 2 ข้#าวัเมลั0ดยาวั ช�.น์ 2 (Long grain class 2 )

ค�อุ ข้#าวัเต0มเมลั0ดท�/ม�ข้น์าดควัามยาวัเก�น์ 6.6 - 7.0 ม�ลัลั�เมตร

3. ข้#าวัเมลั0ดยาวั ช�.น์ 3 (Long grain class 3 )ค�อุ ข้#าวัเต0มเมลั0ดท�/ม�ข้น์าดควัามยาวัเก�น์ 6.2 - 6.6 ม�ลัลั�เมตร

4. ข้#าวัเมลั0ดสุ�.น์ (Short grain ) ค�อุ ข้#าวัเต0มเมลั0ดท�/ม�ควัามยาวัไม2เก�น์ 6.2 ม�ลัลั�เมตร

มาตรฐาน์สุ�น์ค#าเกษ์ตรแลัะอุาหารแห2งชาต�มกอุช. 4000-2546

ข้#าวัหอุมมะลั�ไทยข้#าวัหอุมมะลั�ไทยประเภทข้#าวัข้าวั แบ2งเป=น์ 8 ชน์�ดด�งน์�.

1. ข้#าวัข้าวั 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 12. ข้#าวัข้าวั 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 2 3. ข้#าวัข้าวั 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 34. ข้#าวัข้าวั 5 เปอุร เซึ่0น์ต 5. ข้#าวัข้าวั 10 เปอุร เซึ่0น์ต 6. ข้#าวัข้าวั 15 เปอุร เซึ่0น์ต 7. ข้#าวัข้าวัห�กเอุวั�น์เลั�ศพื�เศษ์8. ข้#าวัข้าวัห�กเอุวั�น์เลั�ศ

ข้#าวัหอุมมะลั�ไทยประเภทข้#าวักลั#อุง แบ2งเป=น์ 6 ชน์�ด

1. ข้#าวักลั#อุง 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 12. ข้#าวักลั#อุง 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 23. ข้#าวักลั#อุง 100 เปอุร เซึ่0น์ต ช�.น์ 34. ข้#าวักลั#อุง 5 เปอุร เซึ่0น์ต 5. ข้#าวักลั#อุง 10 เปอุร เซึ่0น์ต 6. ข้#าวักลั#อุง 15 เปอุร เซึ่0น์ต

เพืลั�.ยกระโดดสุ�น์ำ.าตาลั (Brown plant hopper)http://agserver.kku.ac.th/e-learning/100221/

E-Learning100221/detail/insect/rice1.jpg

ศ�ตร"ธัรรมชาต�ข้อุงข้#าวั(http://www.ipmthailand.org/)

(http://www.ipm.ucdavis.edu/PMG/NE/brown_lacewing.html)

Predators : A predator is an organism that attacks, kills, and

feeds on several to many other individuals (its prey) in its lifetime

Insect parasites (parasitoids ): Larval stages of insect parasites

parasitize other insects, killing their hosts just as they mature. Adults ar

- e free living wasps or flies.

ศ�ตร"ธัรรมชาต�ข้อุงข้#าวั 3( P)(http://www.ipmthailand.org/)

(http://www.ipm.ucdavis.edu/PMG/NE/brown_lacewing.html)

1. ต�วัหำ.า (Predators) ก�น์แมลังศ�ตร"พื�ช2. ต�วัเบ�ยน์ (Parasites ) ใช#ศ�ตร"พื�ชเป=น์

อุาหารให#ต�วัอุ2อุน์3. เช�.อุโรค (Pathogen) ทำาให#แมลังเป=น์

โรค

ต�วัหำ.า (Predators)

ต�Gกแตน์ตำาข้#าวั

มวัน์ตาโต (Bigeyed bugs, Geocoris spp)

(Photo by Jack Kelly Clark)

ด#วังเต2าลัาย (Photo by Jack Kelly Clark)

ด#วังเต2าลัาย(Photo by Jack Kelly Clark)

Aphid midge larva ( Aphidoletes aphidimyza) (Photo by Jack Kelly Clark.)

แมลังช#าง (Green lacewing, Chrysoperla carnea) (Photo by Jack Kelly Clark)

มวัน์เพืชฌฆาต (Assassin bugs)

(http://www.ipmthailand.org/)

แมงมม (spider)

ต�วัเบ�ยน์ (Parasite)

แตน์เบ�ยน์ไข้2 (Egg parasite: Trichogramma spp)



การเพืาะเลั�.ยงแลัะปลั2อุยไตรโครแกรมมา

(http://www.ipmthailand.org/)

แมลังวั�น์ก#น์ข้น์ (Tachinid fly)


แตน์เบ�ยน์ (Lysiphlebus testaceipes)


แตน์เบ�ยน์ (Bracon spp)


เช�.อุโรค (Pathogen) จลั�น์ทร�ย ท�/ทำาให#แมลังเก�ดโรค แบคท�เร�ย Bacillus thuringiensis ไตรโคเดอุร มา Trichoderma sp

การทำาน์าแบบข้�.น์บ�น์ได

http://www.jyi.org/articleimages/208/originals/img0.jpg

The amazing rice terraces of C entral Luzon- traditional highland rice cultivation

http://www.stacey.peak-media.co.uk/Year10/A3EconomicWorld/A3-3Economc Agric-Rice/1880900104.jpg

http://www.rainforestours.com/pictures/flowering%20rice.jpg

Wild rice grains (Zizania palustris L.), with (top) and with

out lemma and palea (bottom).

ลั�กษ์ณะเมลั0ดข้#าวั

การปลั"กข้#าวัก�บสุภาวัะเร�อุน์กระจก

ข้#าวัอุ�น์ทร�ย

Documents

ธัญพืช ( Cereal Crops )