Upload
sopit-pairo
View
580
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
คำ��สั่��งยูนิ�กสั่ Command Line (Linux ตอนิที่��1)
lsเป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับแสั่ดงแฟ้�มข้�อม�ล (เช้�นเด ยวกับ dir ข้อง DOS) ม�กัจ�กัคำ��ว�� list
รั�ป็แบบคำ��สั่ง ls [option] [file]
option ที่ มกัใช้�กันใน ls คำ#อ-l จะแสั่ดงผลลพธ์(แบบ Long Format ซึ่*งจะแสั่ดง Permission ข้องแฟ้�มด�วย -a จะแสั่ดงแฟ้�มข้�อม�ลที่,งหมด-F จะแสั่ดง / หลง Directory และ * หลงแฟ้�มข้�อม�ลที่ execute ได� ตัวอย��งกั�รัใช้�ง�น ls –l ls -al ls -F
adduser คำ��สั่งเพ/ม User ให�กับรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น adduser -g (group) -d (Directory) (User)
ตัวอย��ง adduser -g root -d /home/user1 user สั่รั��ง User ช้#อ Login คำ#อ user1 เป็�นสั่ม�ช้/กัในกัล0�ม root
useraddคำ��สั่งเพ/ม User ให�กับรัะบบ Unix,Linux (ใช้�เหม#อนกับคำ��สั่ง adduser) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น useradd -g (group) -d (Directory) (User)
ตัวอย��ง useradd -g root -d /home/user1 user สั่รั��ง User ช้#อ Login คำ#อ user1 เป็�นสั่ม�ช้/กัในกัล0�ม root
userdel คำ��สั่งลบ User ออกัจ�กัรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น userdel [option] (Username)
ตัวอย��ง userdel -r root user1 ลบ User ช้#อ Login คำ#อ User1
และ -r คำ#อให�ลบ Home Directory ข้อง User1 ด�วย passwd คำ��สั่งกั��หนดและแกั�ไข้รัหสั่ผ��นข้อง User ข้องรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น passwd [Username]
ตัวอย��ง passwd user1 (กั��หนดรัหสั่ผ��นให� User1 ถ้��ไม�พ/มพ( ช้#อ
User รัะบบ Unix จะหม�ยคำว�มว��แกั�ไข้รัหสั่ผ��นข้องคำนที่ Login เข้��ม�)
aliasคำ��สั่งกั��หนดคำ��สั่งย�อข้องรัะบบ Unix,Linux (คำล��ยกับคำ��สั่ง SET ใน DOS แตั�สั่�ม�รัถ้ใช้�เป็ฝ้�นคำ��สั่ง RUN ได�)รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น alias [ช้#อใหม�=ข้�อคำว�ม]
ตัวอย��ง alias copy=cp กั��หนดให�พ/มพ( copy แที่นคำ��สั่ง cp ได� bashคำ��สั่งเรั ยกัใช้� Bourne again shell ข้องรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น bash
ตัวอย��ง bash [Enter] ( เรั ยกัใช้� Bourne again shell)
bc คำ��สั่งเรั ยกัใช้�โป็รัแกัรัมคำ��นวณเลข้ข้องรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น bc [-lwsqv] [option] [file]
ตัวอย��ง bc [Enter] 1+2 [Enter] 1^2 [Enter] a=3 [Enter]
b=4 [Enter] a*b [Enter] x=2;y=5;x+y[Enter] [Ctrl-d] เพ#อออกัหม�ยเหตั0:คำ��สั่งน ,จะใช้�ได�ตั�อง Install Packet ลงไป็กั�อน
cpเป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับสั่��เน�แฟ้�มข้�อม�ล (เช้�นเด ยวกับ copy ข้อง DOS) ม�จ�กัคำ��ว�� copy
รั�ป็แบบคำ��สั่ง cp source target
ตัวอย��งกั�รัใช้�ง�น #cp test.txt /home/user1
calคำ��สั่งแสั่ดงป็ฏิ/ที่/นข้องรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น cal
ตัวอย��ง cal [Enter](สั่งให�รัะบบแสั่ดง ป็ฏิ/ที่/นเด#อน ป็6จจ0บน)
cal -y [Enter](สั่งให�รัะบบแสั่ดง ป็ฏิ/ที่/นป็7 ป็6จจ0บน)
cat
คำ��สั่งแสั่ดงข้�อคำว�มใน File ข้องรัะบบ Unix,Linux (คำล��ยกับคำ��สั่ง Type ข้อง DOS)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น cat
ตัวอย��ง cat /home/user1 | more อ��นข้�อม�ลจ�กัไฟ้ล(/home/user1 ถ้��ย�วเกั/นหน��ให�หย0ดที่ ละหน��จอ
C Compiler คำ��สั่ง Compile ภ�ษ� C ข้องรัะบบ Unix,Linux (คำล��ยกับคำ��สั่ง Type ข้อง DOS)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น cc [filename]
ตัวอย��ง cc /home/user1/industry.c จะสั่งให�รัะบบ Compile
ภ�ษ� C ไฟ้ล(ช้#อ industry.c ที่ Directory /home/user1
cd คำ��สั่ง Change Directory ข้องรัะบบ Unix,Linux (คำล��ยกับคำ��สั่ง CD ข้อง DOS)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น cd [directory]
ตัวอย��ง cd /etc [Enter]ไป็ Directory etc
cd ..[Enter] ย��ยไป็ Directory อ กั 1 ช้,น
chfinคำ��สั่ง Change your finger information ข้องรัะบบ Unix,Linux (
เป็�นกั�รักั��หนดข้�อม�ลข้อง User
เช้�น ช้#อเตั:ม ที่ อย�� เบอรั(โที่รัศัพที่() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น chfn [username]
ตัวอย��ง chfn User1 กั��หนดรั�ยละเอ ยด User1
chgrp คำ��สั่ง Change Group ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล ยนกัล0�มเจ��ข้องไฟ้ล() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น chgrp [-chfRv] (Group) (File)
ตัวอย��ง chgrp root /root/* เป็ล ยน Group ให�กับไฟ้ล(ที่0กัไฟ้ล(ในได
เรัคำที่อรั /root ให�เป็�น Group root
chmodคำ��สั่ง Change Mode ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล ยนสั่/ที่ธ์/กั�รัเข้��ถ้*งไฟ้ล() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น chmod [สั่/ที่ธ์/] (File)
ตัวอย��ง กั��หนดสั่/ที่ธ์/ให�กับไฟ้ล(ช้#อ test คำ#อ chmod 754 test หรั#อ chmod go +r-w test ให�กับไฟ้ล(ที่0กัไฟ้ล( chmod o-r *
ตัวเลข้ Mode rwx = 7 ; rw - =6 ; r-x =5 ; r- - = 4 ; - wx = 3 ; - w - = 2 ; - - x = 1 ; - - = 0กั�รักั��หนดสั่/ที่ธ์/กั��หนดได�2 ลกัษณะคำ#อ1.กั��หนดโดยใช้�อกัษรัย�อกัล0�ม2.ใช้�รัหสั่เลข้ฐ�น 2 แที่นสั่/ที่ธ์/ (1 คำ#ออน0ญ�ตั)
กัล0�มผ��ใช้� User Group Other = ugo เช้�น go-r-w+x คำ#อกัล0�ม และคำนอ#นไม�ม สั่/ที่ธ์/อ��นเข้ ยนแตั�Run ได�สั่/ที่ธ์/>กั�รัใช้� -rwx rwx rwx = Read Write Execute
รัหสั่เลข้ฐ�น 111 101 100 = 754 คำ#อเจ��ข้องไฟ้ล(ใช้�ได�คำรับ คำน Group เด ยวกันอ��น Execute ได�นอกัน,นอ��นได�อย��งเด ยว
chown คำ��สั่ง Change Owner ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล ยนเจ��ข้องไฟ้ล() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น chown [ซึ่#อเจ��ข้องไฟ้ล(] (ช้#อ File)
ตัวอย��ง chown user1 filename คำ#อเป็ล ยนเจ��ข้องไฟ้ล(ช้#อ filename เป็�น User1
chown -R user1.root dirname คำ#อเป็ล ยนที่,งเจ��ข้องไฟ้ล(และกัล0�มไป็พรั�อมกันที่0กัไฟ้ล(ใน Sub dirname.
chsh คำ��สั่ง chsh ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเป็ล ยน Shell ให� User)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น chsh [Username]
ตัวอย��ง chsh user1 [Enter] /bin/bash [Enter]
clearคำ��สั่ง clear ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัลบข้�อคำว�มบนจอภ�พ คำล��ยกับคำ��สั่ง cls ใน dos)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น clear
ตัวอย��ง clear [Enter]
calคำ��สั่งแสั่ดงป็ฏิ/ที่/นข้องรัะบบ Unix,Linux
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น cal
ตัวอย��ง cal [Enter](สั่งให�รัะบบแสั่ดง ป็ฏิ/ที่/นเด#อน ป็6จจ0บน)
cal -y [Enter](สั่งให�รัะบบแสั่ดง ป็ฏิ/ที่/นป็7 ป็6จจ0บน)
mesgmesg ด� status กั�รัรับกั�รัตั/ดตั�อข้อง terminal
mesg y เป็?ดให� terminal สั่�ม�รัถ้รับกั�รัตั/ดตั�อได� mesg n ป็?ดไม�ให� terminal สั่�ม�รัถ้รับกั�รัตั/ดตั�อได�
dateใช้�แสั่ดง วนที่ และ เวล� ตัวอย��ง date 17 May 2004
dfคำ��สั่ง df ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัตัรัวจสั่อบกั�รัใช้�พ#นที่ บนฮ�รั(ดด/สั่กั() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น df [option] [file]
ตัวอย��ง df [Enter]
dmesgคำ��สั่ง dmesg ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัให�แสั่ดงผลเหม#อนตัอน Boot) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น dmesg
ตัวอย��ง dmesg | more [Enter]
หม�ยเหตั0 คำ��สั่งน , ใช้�ตัรัวจสั่อบ เม#อเกั/ดป็6ญห� เช้�น Linux ไม�รั� �
จกั Driver CD-Rom หรั#อป็6ญห�อ#นๆ
echoคำ��สั่ง echo ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัให�แสั่ดงข้�อคำว�ม เหม#อนกับ ECHO ข้อง DOS)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น echo (ข้�อคำว�มที่ ตั�องกั�รัให�แสั่ดงผล)
ตัวอย��ง echo my name is user1
echo Hello > /dev/tty2 สั่�งข้�อคำว�ม Hello ไป็ออกัจอเที่อรั(ม/นอลที่ 2edคำ��สั่ง ed ข้องรัะบบ Unix,Linux (โป็รัแกัรัมแกั�ไข้ข้�อคำว�มใน Text file
เหม#อนกับคำ��สั่ง edlin ข้อง DOS)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น ed (fileName)
ตัวอย��ง ed /home/user/test (ออกักัด q)
สั่��หรับคำนที่ ไม�ถ้นดคำ��สั่งน ,แนะน��ให�ใช้�คำ��สั่ง pico หรั#อ vi
หรั#อ emacs แที่นได�เช้�นกัน
emacsคำ��สั่ง emacs ข้องรัะบบ Unix,Linux (โป็รัแกัรัมแกั�ไข้ข้�อคำว�มใน Text file ) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น emacs (fileName)
ตัวอย��ง emacs /home/user/test (help กัด Ctrl - h ; ออกักัด Ctrl - x Ctrl - c)
exitคำ��สั่ง exit ข้องรัะบบ Unix,Linux (ออกัจ�กัรัะบบย�น/กัสั่( ) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น exit
ตัวอย��ง exit
fingerคำ��สั่ง finger ข้องรัะบบ Unix,Linux (แสั่ดงช้#อ User ที่ กั��ลง Login เข้��ม�แตั�คำ��สั่ง Who จะให�รั�ยละเอ ยดด กัว��) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น finger [username]
ตัวอย��ง finger user1 แสั่ดงช้#อและรั�ยละเอ ยด user1
fsckคำ��สั่ง fsck ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่ง ตัรัวจสั่อบและซึ่�อมแซึ่ม Linux file system เหม#อนกับคำ��สั่ง Scandisk ข้อง Dos)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น fsck [option]
ตัวอย��ง /sbin/fsck -a /dev/hd1
ftpคำ��สั่ง ftp ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นโป็รัแกัรัมรับ-สั่�งไฟ้ล( ) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น ftp (IP or Name of FTP Server )
ตัวอย��ง ftp 132.209.1.2 [Enter]
Login:anonymous , Password: [email protected] คำ��สั่งที่ เกั ยวข้�อง ls - ด�ไฟ้ล( ; pwd -ด�dir. ที่ อย�� ;cd - เป็ล ยน dir ;lcd
- เป็ล ยน local dir ;mput* -สั่�งไฟ้ล( ;mget – รับไฟ้ล( ;bye - ออกั
grepคำ��สั่ง grep ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัสั่งให�คำ�นห�ตั�มเง#อนไข้ ) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น grep (option)
ตัวอย��ง grep -i ftp /etc/test คำ�นห�บรัรัที่ดที่ ม คำ��ว�� "ftp"ไม�สั่นใจพ/มพ(เล:กั-ใหญ� จ�ดไฟ้ล( /etc/test
groupadd คำ��สั่ง groupadd ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัเพ/มรั�ยช้#อกัล0�มข้อง User) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น groupadd (GroupName )
ตัวอย��ง #groupadd staff สั่รั��งกัล0�มข้อง User ช้#อ Staff เพ/มให�รัะบบ
groupdelคำ��สั่ง groupdel ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัลบรั�ยช้#อกัล0�มข้อง
User) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น groupadd (GroupName )
ตัวอย��ง #groupdel staff ลบกัล0�มข้อง User ช้#อ Staff ออกัจ�กัรัะบบgzip/gunzipคำ��สั่ง gzip/gunzip ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รับ บอดไฟ้ล(หรั#อข้ย�ยบ บอดไฟ้ล() รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น gzip หรั#อ gunzip (-cdfhlLnNrtv19 ) [file]
ตัวอย��ง #gzip -9vr /home/samba/* บ บอดไฟ้ล(ข้�อม�ลที่0กัไฟ้ล( ใน Sub /home/samba จะเป็ล ยนเป็�นน�มสั่0กัล .gz
#gunzip -dvr /home/samba/* คำล�ยกั�รับ บอดไฟ้ล(ข้�อม�ลที่0กัไฟ้ล(ที่ สั่กั0ล .gz ใน Sub /home/samba
halt คำ��สั่ง halt ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัสั่งให�เคำรั#องหย0ดที่��ง�น)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น halt [-n] [-w] [-d] [-f] [-I] [-p]
ตัวอย��ง #halt
คำ��สั่งที่ เกั ยวข้�อง คำ#อ Shutdown ; init0 , reboot
historyคำ��สั่ง history ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัด�ป็รัะวตั/กั�รัใช้�คำ��สั่งใน Command line คำล��ยกับกั�รักัด F7 ใน DOS คำ#อเรั ยกัใช้�คำ��สั่ง Dos key)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น history [n] [-r wan [filename] ]
ตัวอย��ง #history 20 ด�คำ��สั่งที่ เพ/งใช้�ไป็ 20 คำ��สั่งที่ แล�ว
ifconfig คำ��สั่ง history ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นกั�รัตัรัวจสั่อบกั��หนดคำ�� Network ข้อง Lan Card)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น ifconfig [option]
ตัวอย��ง #ifconfig
ipchainsคำ��สั่ง ipchains ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งสั่��หรับกั��หนด
คำวบคำ0ม กั�รัรับสั่�งผ��นข้�อม�ลข้อง Firewall)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น ipchains [parameter] command [option]
ตัวอย��ง #ipchains -L ด�สั่ถ้�นะกั�รั Set IPchains ในป็6จจ0บน
jobsคำ��สั่ง jobs ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งสั่��หรับกั��หนดคำวบคำ0ม กั�รัรับสั่�งผ��นข้�อม�ลข้อง Firewall)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น jobs
ตัวอย��ง #sleep 20 & jobs
killคำ��สั่ง kill ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งสั่��หรับยกัเล/กั Process)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น kill [option] (process ID)
ตัวอย��ง ps -A ด�หม�ยเลข้ที่ ช้�อง PID ข้อง Process ที่ ตั�องกั�รัลบKill -9
login คำ��สั่ง login ข้องรัะบบ nnn แที่น nnn ด�วยหม�ยเลข้ PID -9 คำ#อบงคำบฆ่��ให�ตั�ย Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งกั�รัเข้��รัะบบหรั#อเป็ล ยน User Login) รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น login [fp] (UserName)
ตัวอย��ง #login:root
mkdir เป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับกั�รัสั่รั��ง directory (ในที่��นองเด ยวกับ dos) ม�จ�กัคำ��ว�� make directory
รั�ป็แบบข้องคำ��สั่ง mkdir mkdir [option] [file]
โดย option ที่ มกัใช้�กันใน mkdir คำ#อ -m จะที่��กั�รักั��หนด Permissioin (ให�ด�คำ��สั่ง chmod เพ/มเตั/ม)
-p จะที่��กั�รัสั่รั��ง Parent Directory ให�ด�วยกัรัณ ที่ ยงไม�ม กั�รัรัะบ0 directory ในที่ น ,อ�จเป็�น relative
หรั#อ absolute path กั:ได� ตัวอย��ง
mkdir /home mkdir -p -m755 ~/ �home/user1
mv เป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับกั�รัย��ยแฟ้�มข้�อม�ลและ Directory รัวมถ้*งกั�รัเป็ล ยนช้#อด�วย (ในที่��นองเด ยวกับ dos)
ม�จ�กัคำ��ว�� move
รั�ป็แบบคำ��สั่ง mv source target
ตัวอย��ง mv *.tar /backupmv test.txt old.txtmv bin oldbin
moreคำล��ยกับคำ��สั่ง cat ไม�เหม�ะกับกั�รัด�ข้�อม�ลที่ ม คำว�มย�วม�กัๆ ดงน,น จ*งได�ม กั�รัพฒน� more ข้*,น เพ#อช้�วยให�สั่�ม�รัถ้ด�ข้�อม�ลที่ ม ข้น�ดย�วได�เป็�นช้�วงๆ รั�ป็แบบคำ��สั่ง more file
ภ�ยในโป็รัแกัรัม more จะม คำ��สั่งเพ#อใช้�ง�นคำรั�วๆ ดงน , = แสั่ดงเลข้บรัรัที่ดq ออกัจ�กัโป็รัแกัรัมเล#อนไป็ยงหน��ถ้ดไป็ เล#อนไป็ยงบรัรัที่ดถ้ดไป็h แสั่ดง help
ตัวอย��ง more test.txt
man คำ��สั่ง man ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งแสั่ดงข้�อคำว�ม อธ์/บ�ยกั�รัใช้�คำ��สั่ง)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น man (Command)
ตัวอย��ง #man ls
หม�ยเหตั0 เม#อตั�องกั�รัออกั กัด q ;ใช้�[Spacebar] เล#อนหน��ถ้ดไป็ ; ใช้�ล�กัศัรัข้*,นด�หน��ผ��นม�
mountคำ��สั่ง mount ข้องรัะบบ Unix,Linux (เป็�นคำ��สั่งเช้#อมตั�ออ0ป็กัรัณ(เข้��
กับรัะบบ)
รั�บแบบกั�รัใช้�ง�น mount (-t type) DeviceDriver MountPoint
ตัวอย��ง # กั�รั Mount แบบที่ 1 CdRom mount -t iso9660 /dev/cdrom /mnt/cdrom#กั�รั Mount CdRom แบบที่ 2 mount /dev/cdrom (เม#อ mount แล�ว CD จะอย��ที่ /mnt/CdRom ยกัเล/กัด�คำ��สั่ง Unmount)
rmdirเป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับกั�รัลบ directory (ในที่��นองเด ยวกับ dos) ม�จ�กัคำ��ว�� remove directory
โคำรังสั่รั��งคำ��สั่ง rmdir [option] [file]โดย option ที่ มกัใช้�กันใน mkdir คำ#อ -p จะที่��กั�รัลบ Child และ Parent Directory ตั�มล��ดบ directory ในที่ น ,อ�จเป็�น relative หรั#อ absolute path กั:ได� ตัวอย��ง rmdir /home
tarเป็�นคำ��สั่งเพ#อกั�รั backup และ restore file ที่,งน ,กั�รั tar จะเกั:บที่,งโคำรัง สั่รั��ง directory และ file permission ด�วย (เหม�ะสั่��หรับกั�รัเคำล#อนย��ย หรั#อแจกัจ��ยโป็รัแกัรัมบนรัะบบ UNIX) ม�จ�กัคำ��ว�� tape archive
รั�ป็แบบคำ��สั่ง tar [option]... [file]...
โดย option ที่ มกัใช้�กันใน echo คำ#อ-c ที่��กั�รัสั่รั��งใหม� (backup)
-t แสั่ดงรั�ยช้#อแฟ้�มข้�อม�ลในแฟ้�มที่ backup ไว�-v ตัรัวจสั่อบคำว�มถ้�กัตั�องข้องกั�รัป็รัะมวลผล-f ผลลพธ์(ข้องม�ที่ file
-x ที่��กั�รั restore
ตัวอย��ง tar -xvf data.tar
talk คำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับกั�รัพ�ดคำ0ยรัะหว��งผ��ใช้�ด�วยกันบนรัะบบ ซึ่*งผ��ใช้�ที่,งที่,ง 2
ฝ้D�ยจะตั�องพ/มพ(คำ��สั่ง Talk ถ้*งกันกั�อน จ*งจะเรั/มกั�รัสั่นที่น�ได� รั�ป็แบบคำ��สั่ง talk user[@host] [tty]
กัรัณ ไม�รัะบ0 host โป็รัแกัรัมจะถ้#อว��หม�ยถ้*งเคำรั#องป็6จจ0บน (นอกัจ�กัน ,ยงม คำ��สั่ง ytalk ซึ่*งสั่�ม�รัถ้พ�ดคำ0ยได�พรั�อมกันม�กักัว�� 2 คำน) ซึ่*งบ�งกัรัณ เรั�อ�จจะตั�องรัะบ0 tty ด�วยห�กัม ผ��ใช้� Log in เข้��สั่��รัะบบด�วยช้#อเด ยวกันม�กักัว�� 1 หน��จอตัวอย��ง talk [email protected]
writeคำ��สั่งใช้�เพ#อกั�รัสั่�งข้�อม�ลที่�งเด ยวจ�กัผ��เข้ ยนไป็ถ้*งผ��รั บบนเคำรั#องเด ยวกันเที่��น,นรั�ป็แบบคำ��สั่ง write user [tty]
เม#อม กั�รัพ/มพ(คำ��สั่ง write ผ��ใช้�จะเห:นข้�อคำว�มซึ่*งจะแสั่ดงว��ข้�อคำว�มดงกัล��วถ้�กัสั่�งม�โดยใคำรั ซึ่*งห�กัผ��รั บตั�องกั�รัตัอบกัลบ กั:จะตั�องใช้�คำ��สั่ง write เช้�นกัน เม#อพ/มพ(เสั่รั:จแล�วให�พ/มพ(ตัวอกัษรั EOF หรั#อ กัด CTRL+C เพ#อเป็�นกั�รั interrupt ที่,งน ,ข้�อคำว�มที่ พ/มพ(หลงจ�กั write จะถ้�กัสั่�งหลงจ�กักั�รักัด Enter เที่��น,นตัวอย��ง write m2k
who am iคำ��สั่งใช้�เพ#อแสั่ดงว��ผ��ใช้�ซึ่*ง login เข้��สั่��รัะบบน,น (ตัวเรั�เอง) login ด�วยช้#ออะไรั รั�ป็แบบคำ��สั่ง/ตัวอย��ง whoami หรั#อ who am i (บน SUN OS หรั#อ UNIX บ�งตัวเที่��น,น)
file คำ��สั่ง file บนรัะบบ DOS/Windows น,น ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลจะถ้�กัรัะบ0ด�วยน�มสั่กั0ล แตั�ใน UNIX จะไม�ม น�มสั่กั0ลเพ#อใช้�รัะบ0ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ล ดงน,นกั�รัห�ป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลจะด�จ�กั Context ภ�ยใน
ข้องแฟ้�ม ซึ่*งคำ��สั่ง file จะที่��กั�รัอ��น Content และบอกัป็รัะเภที่ข้องแฟ้�มข้�อม�ลน,นๆรั�ป็แบบคำ��สั่ง file [option]... file
ตัวอย��ง file /bin/sh file report1.doc
freeแสั่ดงหน�วยคำว�มจ��ที่ เหล#ออย��บนรัะบบโคำรังสั่รั��งคำ��สั่ง free [-b|-k|-m]
โดย option ที่ มกัใช้�กันใน free คำ#อ -b แสั่ดงผลลพธ์(เป็�นหน�วย byte
-k แสั่ดงผลลพธ์(เป็�นหน�วย kilobyte
-m แสั่ดงผลลพธ์(เป็�นหน�วย megabyte
ตัวอย��ง free free –b free -kpwdเป็�นคำ��สั่งที่ ใช้�สั่��หรับแสั่ดง Directory ป็6จจ0บน (ในที่��นองเด ยวกับกั�รัพ/มพ( cd บน DOS) ม�จ�กัคำ��ว�� print work directory
รั�ป็แบบคำ��สั่ง / ตัวอย��ง pwd
unameคำ��สั่งแสั่ดง ช้#อและรั0 �นข้อง OS ช้#อและรั0 �นข้อง cpu ช้#อเคำรั#อง ตัวอย��ง uname -a
hostnameคำ��สั่งแสั่ดงช้#อเคำรั#องที่ ใช้�อย�� ตัวอย��ง hostname
ttyแสั่ดงหม�ยเลข้ terminal ที่ ใช้�ง�นอย�� ตัวอย��ง tty
id ใช้�แสั่ดงช้#อและกัล0�มข้องผ��ใช้�ง�น ตัวอย��ง id
คำ��สั่��งขั้��นิสั่ง LINUX และ UNIX (Linux ตอนิที่��2)
1.1 คำ��สั่��ง ls : ใช้�แสั่ดงรั�ยช้#อแฟ้�มที่,งหมดใน home directory --------------------------------------------------------------------------------ที่0กัที่��นที่ ม account ใน linux จะม home directory ข้องตันเอง เพ#อใช้�เกั:บแฟ้�มตั��ง ๆ ภ�ยใตั�รัะบบlinux เม#อตั�องกั�รัที่รั�บว��ม แฟ้�มอะไรัที่ เกั:บไว�บ��ง สั่�ม�รัถ้ใช้�คำ��สั่ง ls ได� และสั่�ม�รัถ้กั��หนด parameter ได�หล�ยตัว เช้�น -al --sort เป็�นตั�น ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น ls -alt :: เพ#อแสั่ดงรั�ยช้#อแฟ้�มที่,งหมด และจดเรั ยงตั�มเวล� ให�ลองลบอกัษรัออกัที่ ละตัวจ�กั alt ด�นะคำรับ ls -alt | more :: เพ#อแสั่ดงรั�ยช้#อแฟ้�มที่,งหมด แตั�หย0ดที่ ละหน�� เม#อม จ��นวนแฟ้�มเกั/นที่ จะแสั่ดงได� ใน 1 หน�� ls -al --sort=time | more :: แสั่ดงรั�ยช้#อแฟ้�มเรั ยงตั�มเวล� แยกัที่ ละหน�� โดยละเอ ยด ls -R | more :: แสั่ดงรั�ยช้#อในที่0กั directory ในห�องป็6จจ0บน ถ้��สั่งเกัตันะคำรับ แฟ้�มที่ ม . หน��ช้#อแฟ้�ม จะหม�ยถ้*งแฟ้�มที่ ซึ่�อนไว� ถ้��ใช้�คำ��สั่ง ls
หรั#อ ls -l จะไม�เห:นแฟ้�มเหล��น , ถ้��ม อกัษรั D ที่ Column แรักั ในตัอนแสั่ดงช้#อแฟ้�ม ด�วยคำ��สั่ง ls -al กั:จะหม�ยถ้*ง directory ไม�ใช้�แฟ้�มธ์รัรัมด�--------------------------------------------------------------------------------1.2 คำ��สั่��ง chmod : ใช้�เป็ล ยนสั่/ที่ธ์/>ข้องแฟ้�ม เจ��ข้อง(Owner), คำนในกัล0�ม(Group), คำนอ#น(Other) สั่�ม�รัถ้ที่��อะไรัได�บ��ง --------------------------------------------------------------------------------เม#อใช้�คำ��สั่ง ls ที่��นจะเห:นตัวอกัษรั RWXRWXRWX หรั#อที่��นองน ,หน��ช้#อแฟ้�ม ซึ่*งเป็�นกั�รักั��หนด สั่/ที่ธ์/>ข้องแตั�ละแฟ้�ม ว�� อ��นได� เข้ ยนได� และป็รัะมวลผลได� โดยแยกัเป็�นสั่�วนข้อง เจ��ข้อง กัล0�ม คำนอ#นซึ่*งเป็�นคำ��สั่งที่ จ��เป็�นม�กัสั่��หรับ webmaster ในกั�รัด�แลรัะบบ และที่��นที่ ตั�องกั�รัเข้ ยน CGI
จะตั�องรั� �คำ��สั่งน , เพรั�ะ เม#อสั่�งแฟ้�ม CGI เข้��ไป็ใน server และตั�องกั�รัให�คำนที่วไป็เข้��ม�ใช้�บรั/กั�รั โป็รัแกัรัมข้องตันที่ เข้ ยนข้*,นด�วย Perl จะไม�สั่�ม�รัถ้ใช้�ได� ถ้��ไม�กั��หนดให�คำนอ#น
สั่�ม�รัถ้ป็รัะมวลผลได� (x)
จ*งจ��เป็�นตั�องใช้�คำ��สั่ง เช้�น chmod 755 hello.pl หรั#อ chmod 775
fileforyou.pl หรั#อ chmod +x test.pl เป็�นตั�น ในแตั�ละกัล0�มจะม กั�รักั��หนดสั่/ที่ธ์/ได� 3 แบบ ตัวอกัษรั R ม�จ�กั Read หม�ยถ้*ง อ��น ตัวอกัษรั W ม�จ�กั Write หม�ยถ้*ง เข้ ยน ตัวอกัษรั X ม�จ�กั Execute หม�ยถ้*ง ป็รัะมวลผล ตัวอย��งเช้�น --- : ไม�ม สั่/ที่ธ์/อะไรัเลย (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 0)
--X : ป็รัะมวลผลได�อย��งเด ยว (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 1)
R-- : อ��นได�อย��งเด ยว (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 4)
RW- : อ��น และเข้ ยนได� (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 6)
R-X : อ��น และป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 5)
RWX : อ��น เข้ ยน และป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 7) คำว�มหม�ยข้อง RWXRWXRWX จะเห:นว��ม อกัษรั 9 ตัว 3 ตัวแรักัหม�ยถ้*ง เจ��ข้อง 3 ตัวที่ สั่องหม�ยถ้*ง กัล0�ม 3 ตัวที่ สั่�มหม�ยถ้*ง คำนอ#น ตัวอย��งเช้�น RWX------ : เจ��ข้องเที่��น,นที่ ม สั่/ที่ธ์/ที่0กัอย��ง (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 700)
RWXRWX--- : เจ��ข้อง และสั่�ม�ช้/กักัล0�มเด ยวกันม สั่/ที่ธ์/ที่0กัอย��ง (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 770) RWXR-XR-X : เจ��ข้องที่��ได�หมด สั่�วนกัล0�มและคำนอ#นอ��นและป็รัะมวลผลได� (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 755)
R--R--R-- : ที่0กัคำนอ��นได�อย��งเด ยว (เลข้ที่ ใช้�คำ#อ 444)
ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น chmod 777 index.php :: ที่��ให�แฟ้�มน , อ��น เข้ ยน และป็รัะมวลผล โดยที่,ง 3
กัล0�ม chmod 755 * -Rf :: ที่��ให�ที่0กัแฟ้�ม ที่0กั direcroty ในห�องป็6จจ0บน เป็ล ยนตั�มที่ กั��หนด--------------------------------------------------------------------------------1.3 คำ��สั่��ง man : เป็�นคำ��สั่งที่ สั่��คำญม�กั เพรั�ะจะช้�วยให�อธ์/บ�ยคำ��สั่งตั��ง ๆ ให�
ที่��นได� (Manual) --------------------------------------------------------------------------------ผมเช้#อว��ที่0กัคำนที่ ใช้� unix หรั#อ linux ตั�องเคำยใช้�คำ��สั่งน ,ม�กั�อน เพรั�ะจะเป็�นคำ��สั่งที่ ช้�วยอธ์/บ�ยหน��ที่ ข้องคำ��สั่งพรั�อมกับแสั่ดง parameter ที่ สั่�ม�รัถ้ใช้�ได�ที่,งหมดข้องคำ��สั่งน,น และยงม ตัวอย��งกั�รัใช้� และคำ��สั่งที่ เกั ยวข้�องอ กั ที่��ให�ป็รัะหยดเวล�ในกั�รัคำ�นเอกัสั่�รัได�อย��งม�กั บ�งที่��นอ�จศั*กัษ� linux ด�วยกั�รัอ��นจ�กั man
อย��งเด ยวเลยกั:ม นะคำรับ โดยไม�ตั�องไป็ห�ซึ่#,อหนงสั่#อที่ ไหนม�อ��นกั:ที่��ได� ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น man man :: เพ#ออธ์/บ�ยคำ��สั่ง man เอง ว��ตัวคำ��สั่งน ,ใช้�อย��งไรั man ls :: เพ#ออธ์/บ�ยคำ��สั่ง ls ว��ใช้�อย��งไรั man useradd :: เพ#ออธ์/บ�ยคำ��สั่ง useradd ว��ใช้�อย��งไรั--------------------------------------------------------------------------------1.4 คำ��สั่��ง mkdir, rmdir, cd : ง�นตั��ง ๆ เกั ยวกับ directory --------------------------------------------------------------------------------ผ��ใช้�คำอมพ/วเตัอรั(ที่ ใช้� dos ม�กั�อนตั�องคำ0�นเคำยกับ directory แน�นอน สั่��หรับคำ��สั่งเกั ยวกับ directory
ในที่ น ,ม 3 คำ��สั่ง mkdir หม�ยถ้*ง สั่รั��ง directory (Make directory) rm
หม�ยถ้*ง ลบ directory
(Remove directory) และคำ��สั่งน ,ยงใช้�ลบแฟ้�มตั�มป็กัตั/ได�อ กัด�วย cd หม�ยถ้*งเป็ล ยน directory (Change directory)
ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น mkdir hello :: สั่รั��ง directory ช้#อ hello ในห�องป็6จจ0บน rmdir hello.htm :: จะลบแฟ้�มช้#อ hello.htm
cd / :: ย��ย directory ไป็ยง root หรั#อห�องนอกัสั่0ด cd .. :: ย��ย directory ออกัไป็ข้��งบน 1 รัะดบ cd ~/x :: เข้��ไป็ยงห�อง x ข้อง home directory เช้�น /home/thaiall/x
home directory คำ#อ /home/thaiall--------------------------------------------------------------------------------
1.5 โปรแกรม pico : เป็�น editor ที่ ใช้�สั่��หรับแกั�ไข้แฟ้�มแบบ text คำล��ย vi
แตั�ม ป็รัะสั่/ที่ธ์/ภ�พกัว��ม�กั --------------------------------------------------------------------------------เพ ยงแตั�พ/มพ(คำ��ว�� pico แล�ว enter กั:ใช้�ง�นได�เลย กั�รัจะจดเกั:บ หรั#อง�นตั��ง ๆ ที่ ม บรั/กั�รัไว�ม�กัม�ยที่��นสั่�ม�รัถ้อ��นได�จ�กัเมน�ด��นล��ง ซึ่*งเคำรั#อ�งหม�ย ^ หม�ยถ้*งกั�รักัดป็0Dม Ctrl
ป็รัะกัอบอกัษรัตั��ง ๆ นนเอง ผมคำ/ดว��ที่��นน��จะพออ��นรั� �เรั#อง หรั#อจะพ/มพ(ว�� pico xx กั:จะเป็�นกั�รัสั่รั��งแฟ้�มช้#อ xx ให�ที่นที่ แตั�ห�กัม แล�ว กั:จะเป็?ดแฟ้�ม xx ม�ให�แกั�ไข้ในโป็รัแกัรัม xx เม#อที่��นตั�องกั�รัเล/กักั:ที่��ได�โดยกัดป็0Dม Ctrl-X เป็�นอนเรั ยบรั�อยห�กัที่��นใดเคำยใช้� vi เม#อลองใช้�โป็รัแกัรัมน ,จะตั/ดใจอย��งแน�นอน เพรั�ะใช้�ง�นได�ง��ยกัว�� หล�ยเที่��นกั หล�ยคำรั,ง ที่ พ/มพ(คำ��ว�� pico แล�วไม�ม ในเคำรั#อง กั:เพรั�ะไม�ได�ลงโป็รัแกัรัม pine เม#อตั�องกั�รัใช้� pico กั:ตั�องตั/ดตั,งโป็รัแกัรัม pine เข้��ไป็ในเคำรั#อง จ�กัแผ�น CD ด�วยคำ��สั่ง rpm -i pine* --------------------------------------------------------------------------------1.6 โปรแกรม emacs : เป็�น editor ที่ ใช้�สั่��หรับแกั�ไข้แฟ้�มแบบ text คำล��ย vi แตั�ม ป็รัะสั่/ที่ธ์/ภ�พกัว��ม�กั --------------------------------------------------------------------------------ที่��ง�นได�คำล��ย ๆ กับ pico แตั�หล�ยคำนบอกัว�� ตัวน ,ที่��ง�นได�ด กัว�� แตั�ผมว�� pico ใช้�ง�นได�ง��ยกัว��กันเยอะเลยเพรั�ะเห:นเมน�ด��นล��ง แตั�ข้อง emacs จะใช้� ctrl-h ด�สั่�วนช้�วยเหล#อ และกัด ctrl-
x + ctrl-c จ*งจะออกัจ�กัโป็รัแกัรัมอ�จเป็�นเพรั�ะผมใช้�ไม�ช้��น�ญมงคำรับ ในเม#อผมใช้� pico เป็�น editor ผมคำงไม�จ��เป็�นตั�องศั*กัษ� emacs เพ/มเตั/มแล�วยกัเว�นว��สั่กัวนอ�จม เหตั0จ��เป็�นที่ คำว�มสั่�ม�รัถ้ข้อง pico ให�ไม�ได� แตั� emacs ให�ได�กั:เป็�นได� Welcome to GNU Emacs, one component of a Linux-based GNU system.Get help C-h (Hold down CTRL and press h)Undo changes C-x u Exit Emacs C-x C-cGet a tutorial C-h t Use Info to read docs C-h iOrdering manuals C-h RETActivate menubar F10 or ESC ` or M-`
(`C-' means use the CTRL key. `M-' means use the Meta (or Alt) key.If you have no Meta key, you may instead type ESC followed by the character.)--------------------------------------------------------------------------------1.7 โปรแกรม vi : เป็�น editor ที่ ใช้�สั่��หรับแกั�ไข้แฟ้�มแบบ text --------------------------------------------------------------------------------Text editor ที่ ใช้�ง�นได�ย�กั แตั�ม ใน linux ที่0กัรั0 �น ในบ�งเคำรั#องไม�ม pico เพรั�ะไม�ได�ตั/ดตั,ง mail หรั#อ pine จ*งจ��เป็�นตั�องใช้�โป็รัแกัรัม vi สั่��หรับแกั�ไข้ข้�อม�ลในแฟ้�มตั��ง ๆ ข้อง linux เช้�นกั�รัใช้�คำ��สั่ง man กั:คำ#อกั�รัใช้�คำว�มสั่�ม�รัถ้ข้อง vi
กั�รัน��ข้�อม�ลม�แสั่ดงผลนนเอง ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�นesc กัลบไป็ยงโหมดคำ��สั่งenter ย��ยไป็ยงตั�นบรัรัที่ดข้องบรัรัที่ดถ้ดไป็i ใสั่�ข้�อคำว�มกั�อนเคำอรั(เซึ่อรั(a ใสั่�ข้�อคำว�มหลงเคำอรั(เซึ่อรั(A ใสั่�ข้�อคำว�มที่ ที่��ยบรัรัที่ดป็6จจ0บนdd ลบบรัรัที่ดป็6จจ0บนที่,งบรัรัที่ดx ลบอกัษรั 1 ตัวอกัษรัcw เป็ล ยนข้�อคำว�ม:w บนที่*กัแฟ้�ม:q! ออกัโดยไม� เป็ล ยนแป็ลงใด ๆ:wq บนที่*กัแฟ้�ม และออกัจ�กัโป็รัแกัรัม vi--------------------------------------------------------------------------------1.8 คำ��สั่��ง id, finger, who, w : ที่0กัคำ��สั่งข้��งตั�นใช้�สั่��หรับตัรัวจสั่อบผ��ใช้� แตั�จะให�รั�ยละเอ ยดตั��งกันไป็ --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น id uname :: ใช้�ตัรัวจด�ว��ม account uname น ,ในรัะบบหรั#อไม� ให�ผลสั่,น finger uname :: ใช้�ตัรัวจด�ว��ม account uname น ,ในรัะบบหรั#อไม� ให�ผลละเอ ยด ที่,ง last login หรั#อ email ฉบบล��สั่0ด finger @www.isinthai.com :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้#อที่0กัคำนในรัะบบที่ กั��ลง login
อย��ในรัะบบ ใช้�ได�กับที่0กัรัะบบที่ ไม�ป็?ดบรั/กั�รัน ,who |grep thai :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้#อที่0กัคำนในรัะบบ แตั�ใช้�นอกัรัะบบตันเองไม�ได�
และเล#อกัเฉพ�ะบรัรัที่ดที่ ม อกัษรั thai
w :: ใช้�แสั่ดงรั�ยช้#อที่0กัคำนในรัะบบ แตั�ใช้�นอกัรัะบบตันเองไม�ได�--------------------------------------------------------------------------------1.9 คำ��สั่��ง cat : แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม คำล��ยคำ��สั่ง type ในรัะบบ DOS --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น cat /etc/passwd :: แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd
cat /etc/passwd | more :: แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd ที่ ละหน�� ตัวอย��งข้�อม�ลในแฟ้�ม passwd suwit:x:500:500:Suwit:/home/suwit:/bin/bash prasert:x:501:501::/home/prasert:/bin/bash bcom101:x:502:502::/home/bcom302:/bin/bash--------------------------------------------------------------------------------1.10 คำ��สั่��ง ifconfig : แสั่ดงขั้�อมลเก��ยูวก�บ Network interface และแสั่ดง ip ต"�ง ๆ ที่��ม�ก�รเพิ่��มเขั้��ไปในิ server ได� --------------------------------------------------------------------------------ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่ง ifconfigeth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:20:18:C0:06:C4inet addr:202.29.78.12 Bcast:202.29.78.255 Mask:255.255.255.0UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1RX packets:673054 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0TX packets:666268 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0collisions:0 txqueuelen:100RX bytes:74892865 (71.4 Mb) TX bytes:680121131 (648.6 Mb)Interrupt:9 Base address:0xcf00eth0:1 Link encap:Ethernet HWaddr 00:20:18:C0:06:C4inet addr:202.29.78.1 Bcast:202.29.78.255 Mask:255.255.255.0UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1Interrupt:9 Base address:0xcf00เพ/ม ip ใหม�อ กั 1 ip เช้�น #/sbin/ifconfig eth0:1 202.29.78.1
สั่�ม�รัถ้ด�ว/ธ์ เพ/มหล�ย IP ในคำอมพ/วเตัอรั(เคำรั#องเด ยว ได�จ�กัหวข้�อ 9.10 ด�วยกั�รัแกั�ไข้แฟ้�ม /etc/rc.d/rc.local--------------------------------------------------------------------------------
1.11 คำ��สั่��ง netstat : แสั่ดงสั่ถ้�นะข้องเคำรั#อข้��ยว��ม โป็รัแกัรัมใดเป็?ดให�บรั/กั�รั --------------------------------------------------------------------------------ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่ง netstat -aActive Internet connections (servers and established)Proto Recv-Q Send-Q Local Address Foreign Address Statetcp 0 0 *:mysql *:* LISTENtcp 0 0 *:http *:* LISTENtcp 0 0 *:ftp *:* LISTENtcp 0 0 *:ssh *:* LISTENtcp 0 0 *:smtp *:* LISTENtcp 0 0 *:https *:* LISTENtcp 0 0 www.isinthai.com:ssh 202.29.78.200:1225 ESTABLISHEDActive UNIX domain sockets (servers and established)Proto RefCnt Flags Type State I-Node Pathunix 2 [ ACC ] STREAM LISTENING 855 /var/lib/mysql/mysql.sockunix 2 [ ACC ] STREAM LISTENING 119 /dev/logunix 2 [ ] STREAM CONNECTED 3007unix 2 [ ] STREAM CONNECTED 859--------------------------------------------------------------------------------1.12 คำ��สั่��ง service : ด�สั่ถ้�นะข้องบรั/กั�รัตั��ง ๆ ว��ถ้�กัเป็?ดหรั#อ running
หรั#อไม� --------------------------------------------------------------------------------ด�ผลกั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่ง service --status-allhttpd (pid 2160 2159 2158 2155 2114 583 579 578 577 576 575 573) is running...mysqld (pid 446 429 427 414) is running...sendmail (pid 1700 1690) is running...sshd (pid 2970 358) is running...xinetd (pid 3923 369) is running...
--------------------------------------------------------------------------------1.13 คำ��สั่��ง xinetd : ด�บรั/กั�รัภ�ยใน xinetd ว��อะไรัเป็?ดอย��บ��ง ที่��ให�เข้��ไป็เป็?ดที่ ห�อง /etc/xinetd.d
แล�วเล#อกัเป็?ดบรั/กั�รัเฉพ�ะที่ ตั�องกั�รั เช้�นแกั�แฟ้�ม talk เพ#อให�เป็?ดบรั/กั�รั talk
server เป็�นตั�น --------------------------------------------------------------------------------ด�ผลบ�งสั่�วนจ�กักั�รัที่��ง�นข้องคำ��สั่ง xinetd -dService configuration: ftpid = ftpflags = IPv4socket_type = streamProtocol (name,number) = (tcp,6)Nice = 10Groups = noBind = All addresses.Server = /usr/sbin/vsftpdServer argv = vsftpdOnly from: All sitesNo access: No blocked sitesLogging to syslog. Facility = authpriv, level = infoLog_on_success flags = HOST PID Log_on_failure flags = HOST
--------------------------------------------------------------------------------1.14 คำ��สั่��ง whereis : คำ�นห�แฟ้�มที่ ตั�องกั�รัว��อย��ที่ ห�องใด แตั�คำ�นได�เฉพ�ะที่ กั��หนดไว�ใน PATH เที่��น,น ห�กัตั�องกั�รัคำ�นที่,งเคำรั#องตั�องใช้�คำ��สั่ง find --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น whereis usermod :: แสั่ดงห�องที่ เกั:บคำ��สั่ง usermod ที่��ให�สั่�ม�รัถ้สั่ง run
จ�กัห�องที่ เกั:บคำ��สั่งโดยตัรังได� whereis ifconfig :: แสั่ดงห�องที่ เกั:บคำ��สั่ง ifconfig ที่��ให�ใช้�คำ��สั่งเช้�น /sbin/ifconfig ได�โดยตัรัง--------------------------------------------------------------------------------1.15 คำ��สั่��ง cp, rm, mv : จดกั�รัแฟ้�มเช้�น คำดลอกั ลบ และย��ย --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น cp x y :: เด/มม แฟ้�มช้#อ x ตั�องกั�รัแฟ้�ม y ที่ เหม#อน x ข้*,นม�ใหม� สั่�ม�รัถ้ใช้�คำ��สั่ง cp rm y :: ลบแฟ้�ม y ออกัจ�กัเคำรั#อง ซึ่*งอย��ใน directory ป็6จจ0บน rm -r directoryname :: จะลบ directory ในเคำรั#อง sun และแฟ้�มที่,งหมดใน directory น,น และกั�รัลบแฟ้�ม จะม กั�รัถ้�ม confirm ที่0กัแฟ้�มเสั่มอ
rm -rf directoryname :: จะลบ directory ใช้�ใน Redhat และแฟ้�มที่,งหมดใน directory น,น และกั�รัลบแฟ้�ม จะม กั�รัถ้�ม confirm ที่0กัแฟ้�มเสั่มอ rm -f * :: ลบแฟ้�มที่,งหมดโดยไม�ถ้�ม yes
mv x /root :: ย��ยแฟ้�ม x จ�กัห�องป็6จจ0บนไป็ไว�ในห�อง /root--------------------------------------------------------------------------------1.16 คำ��สั่��ง ping : ตัรัวจสั่อบ ip ข้องเคำรั#องเป็��หม�ย และกั�รัเช้#อมตั�อ internet ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น ping www.thaiall.com :: ตัวสั่อบกั�รัม อย��ข้อง www.thaiall.com และแสั่ดงเลข้ IP ข้องเว:บน , ping 202.29.78.100 -c 5 :: แสั่ดงผลกั�รัที่ดสั่อบเพ ยง 5 บรัรัที่ด ping 202.29.78.2 :: ผลดงข้��งล��งน , แสั่ดงว��ไม�พบเคำรั#องที่ ม เลข้ ip ดงกัล��ว PING 202.29.78.2 (202.29.78.2) from 202.29.78.12 : 56(84) bytes of data. From 202.29.78.12 icmp_seq=1 Destination Host Unreachable From 202.29.78.12 icmp_seq=2 Destination Host Unreachable From 202.29.78.12 icmp_seq=3 Destination Host Unreachable--------------------------------------------------------------------------------1.17 คำ��สั่��ง env : แสั่ดงคำ�� environment ป็6จจ0บน --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น envHISTSIZE=1000SSH_CLIENT=202.29.78.100 1091 22OLDPWD=/usr/sbinQTDIR=/usr/lib/qt3-gcc3.2SSH_TTY=/dev/pts/0USER=burinLS_COLORS=no=00:fi=00:di=00;34:ln=00;36:pi=40;33:so=00;35:bd=40;.... :PATH=/usr/local/bin:/bin:/usr/bin:/usr/X11R6/binMAIL=/var/spool/mail/burinPWD=/etcINPUTRC=/etc/inputrcLANG=en_US.UTF-8HOME=/root
SHLVL=2LOGNAME=burinLESSOPEN=|/usr/bin/lesspipe.sh %sG_BROKEN_FILENAMES=1_=/bin/env--------------------------------------------------------------------------------1.18 คำ��สั่��ง lynx : Text browser ที่ ใช้�ง�นง��ย ใช้�ด� source หรั#อ download ได� --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น lynx www.thaiall.com :: เพ#อเป็?ดเว:บ www.thaiall.com แบบ text mode lynx http://www.yonok.ac.th :: เพ#อเป็?ดเว:บ www.yonok.ac.th แบบ text mode lynx -dump http://www.yonok.ac.th :: เพ#อแสั่ดงผลลพธ์(แบบไม� interactive คำ#อกั�รั view ผลแล�วหย0ดที่นที่ lynx -dump -width=500 http://piology.org/.procmailrc.html|grep '^|'|cut -c3- :: ตัวอย��งกั�รัน��ไป็ใช้�--------------------------------------------------------------------------------1.19 คำ��สั่��ง nslookup : แสั่ดงข้�อม�ลเกั ยวกับ name server จ�กั ip หรั#อ domain name --------------------------------------------------------------------------------คำ��สั่งน , ถ้�กัป็รัะกั�ศัว��ตั�อไป็อ�จไม�พบใน Redhat รั0 �นใหม� ถ้��ตั�องกั�รัใช้�คำ��สั่งแบบน ,สั่�ม�รัถ้ใช้� dig หรั#อ host แที่นได� เช้�น host yn1.yonok.ac.th หรั#อ dig
yn1.yonok.ac.th เม#อเข้��ไป็ใน nslookup สั่�ม�รัถ้ออกัม�ได�ด�วยกั�รัพ/มพ(คำ��สั่ง exit หลงเคำรั#องหม�ย >
ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น nslookup 202.28.18.65Non-authoritative answer:65.18.28.202.in-addr.arpa name = mars.uni.net.th.Authoritative answers can be found from:18.28.202.in-addr.arpa nameserver = mars.uni.net.th.18.28.202.in-addr.arpa nameserver = ns.netserv.chula.ac.th.mars.uni.net.th internet address = 202.28.18.65nslookup www.thaiall.comName: www.thaiall.comAddress: 66.150.1.141
--------------------------------------------------------------------------------1.20 คำ��สั่��ง tail : แสั่ดงสั่�วนที่��ยข้องแฟ้�มที่ ม ข้น�ดใหญ� ตั�องข้��มกับ cat ที่ ด�ตั ,งแตั�เรั/มแฟ้�ม --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น tail index.html :: ด�สั่�วนที่��ยข้องแฟ้�ม index.html ใน Current directory tail --lines=5 /var/log/messages :: ด�สั่�วนที่��ยข้องแฟ้�ม /var/log/messages แตั�ตั�องเป็�น root จ*งจะด�ได� tail /var/log/html/access.log :: ด�สั่�วนที่��ยเพ ยง 10 บรัรัที่ด ซึ่*งเป็�นคำ�� default ที่ ไม�ได�กั��หนดจ��นวนบรัรัที่ด tail --lines=100 /var/log/html/access_log > access_bak :: เป็�นกั�รั backup ในข้,นแรักั กั�อนใช้� mv ย��ยไป็ที่บแฟ้�มเด/ม--------------------------------------------------------------------------------
1.21 คำ��สั่��ง telnet : ใช้�ตั/ดตั�อเข้�� server ตั��ง ๆ ตั�ม port ที่ ตั�องกั�รั แตั�ป็6จจ0บน server ตั��ง ๆ ป็?ดบรั/กั�รั telnet แตั�เป็?ด SSH แที่น --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น telnet 202.202.202.202 :: ข้อตั/ดตั�อเข้��เคำรั#อง 202.202.202.202 กั�รัไม�กั��หนด port คำ#อเข้�� port 23
telnet www.school.net.th 21 :: ข้อตั/ดตั�อผ��น port 21 ซึ่*งเป็�น FTP port telnet mail.loxinfo.co.th 25 :: ตัรัวจ smtp ว��ตัอบสั่นองกัลบม� หรั#อไม�telnet class.yonok.ac.th 110 :: ที่ดสั่อบ pop service ข้อง windows server 2003 Microsoft Windows POP3 Service Version 1.0 ready. USER [email protected] +OK PASS xxxxxxx +OK User successfully logged on--------------------------------------------------------------------------------2.1 คำ��สั่��ง df : แสั่ดงกั�รัเน#,อที่ ใช้�ง�นที่,งหมดข้อง Harddisk ว��เหล#อเที่��ใด --------------------------------------------------------------------------------ช้�วยให�ผ��ด�แลรัะบบรั� �ว��ตัอนน ,เน#,อที่ ใน Harddisk เหล#ออย��เที่��ใด และอ�จใช้�ตัรัวจสั่อบได�ว�� ม ใคำรัแอบม� upload แฟ้�มข้น�ดใหญ�ไว�หรั#อไม� จะได�ตัรัวจสั่อบในรั�ยละเอ ยดข้องแตั�ละ user ตั�อไป็ (ผมเองกั:ใช้�บ�อย เพรั�ะถ้�� server เล:กั ๆ จะเตั:ม
บ�อยคำรับ ตั�องคำอย clear เสั่มอ)
ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น df :: เพ#อแสั่ดงรั�ยง�นสั่รั0ป็กั�รัใช้�ในแตั�ละสั่�วน Filesystem 1K-blocks Used Available Use% Mounted on/dev/hda5 505605 82764 396737 18% //dev/hda1 101089 9180 86690 10% /boot/dev/hda3 1423096 41956 1308848 4% /homenone 30740 0 30740 0% /dev/shm/dev/hda2 3889924 1551872 2140456 43% /usr/dev/hda6 1027768 952876 22684 98% /var--------------------------------------------------------------------------------2.2 คำ��สั่��ง du : แสั่ดงกั�รัเน#,อที่ ใช้�ง�น ข้องแตั�ละ directory โดยละเอ ยด --------------------------------------------------------------------------------ช้�วยให�ผ��ด�แลรัะบบรั� �ว�� directory ใด ใช้�เน#,อที่ ใด หรั#อใช้�ด�รัวม ๆ ว�� ผ��ใช้�แตั�ละคำนใช้�เน#,อที่ เกั:บข้�อม�ลกันเที่��ใด เพรั�ะผ��ใช้�ป็กัตั/จะใช้�กันไม�เยอะ แตั�ถ้��ตัรัวจสั่อบแล�วเยอะผ/ดป็กัตั/ กั:จะเข้��ไป็ด�ว�� เยอะเพรั�ะอะไรั จะได�แกั�ไข้ได� ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น du :: เพ#อแสั่ดงรั�ยช้#อ directory และเน#,อที่ ที่ ใช้�ไป็ du -all :: เพ#อแสั่ดงโดยละเอ ยดว��แตั�ละแฟ้�มม ข้น�ดเที่��ใด ใน directory
ป็6จจ0บน du | sort -g :: แสั่ดงกั�รัใช้�พ#,นที่ ข้องแตั�ละ directory พรั�อม sort จ�กัน�อยไป็ม�กั ม หน�วยเป็�น Kb
du -b :: แสั่ดงหน�วยเป็�น byte ข้องแตั�ละ directory--------------------------------------------------------------------------------
2.3 คำ��สั่��ง ps : แสั่ดง Process หรั#อโป็รัแกัรัมที่ ป็รัะมวลผลอย��ในรัะบบข้ณะน,น--------------------------------------------------------------------------------ช้�วยให�ผ��ด�แลรัะบบ ตั/ดตั�มได�ว��ม โป็รัแกัรัมอะไรัที่ ไม�ถ้�กัตั�อง run อย�� หรั#อโป็รัแกัรัมอะไรั ที่ ผ��ศั*กัษ�ลองป็รัะมวลผลแล�วคำ��งอย�� จะได�ที่��กั�รัแกั�ไง ม/ฉน,นรัะบบกั:จะที่��ง�นคำ��ง เพรั�ะโป็รัแกัรัมที่ ไม�คำวรัอย��ในรัะบบ กั��ลงป็รัะมวลผลโดยไม�จ��เป็�น โดยเฉพ�ะพวกั bot จะที่��ให� server ล�มง��ยม�กั ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น ps :: แสั่ดงช้#อ process ตั��ง ๆ ที่ ที่��ง�นอย��อย��งสั่,น ps -ef :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process โดยละเอ ยด
ps -ax :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process พรั�อมช้#อโป็รัแกัรัมได�ละเอ ยด ps -aux :: แสั่ดงข้�อม�ลข้อง process พรั�อมช้#อโป็รัแกัรัม และช้#อผ��สั่ งได�ละเอ ยดม�กั--------------------------------------------------------------------------------2.4 คำ��สั่��ง kill : เม#อที่รั�บว�� process ใดที่ ม ป็6ญห� กั:จะเห:นเลข้ป็รัะจ�� process คำ��สั่ง kill จะสั่�ม�รัถ้ process ออกัจ�กัรัะบบได� --------------------------------------------------------------------------------ช้�วยยกัเล/กั process ที่ ไม�ถ้�กัตั�องออกัจ�กัรัะบบ ถ้��ข้ณะน,นผ��ใช้�คำนหน*งกั��ลงใช้�ง�นอย�� ห�กั process หลกัข้องเข้�ถ้�กั kill จะที่��ให�ผ��ใช้�ที่��นน,น หล0ดออกัจ�กัรัะบบที่นที่ (สั่��หรับคำ��สั่งน ,จะถ้�กัใช้�โดย super user เที่��น,น ผ��ใช้�ธ์รัรัมด�ไม�ม สั่/ที่ธ์/>) ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น kill -9 เลข้ป็รัะจ�� process :: เลข้ป็รัะจ�� process ที่��นจะได�จ�กักั�รัใช้� ps -ef
อย��แล�ว kill -9 1255 :: ลบ process ที่ 1255 ออกัจ�กัรัะบบไป็--------------------------------------------------------------------------------2.5 คำ��สั่��ง find : เม#อไฟ้ล(ที่ ตั�องกั�รัว��อย��ใน directory ข้องเคำรั#องเรั�หรั#อไม�--------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น find / -name hello.pl :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�ม hello.pl ในที่0กั directory
find / -name hello* :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�มที่ ข้*,นตั�นด�วยคำ��ว�� hello
find /bin -size 626188c :: ใช้�คำ�นห�แฟ้�มที่ ม ข้น�ด 626188 ถ้��เป็�น RH8
จะพบแฟ้�ม bash--------------------------------------------------------------------------------2.6 คำ��สั่��ง gzip : ใช้�สั่��หรับแตักัแฟ้�มที่ ถ้�กับ บอด แล�วน�มสั่กั0ล gz หรั#อ z แตั�ที่วไป็เข้�แนะน��ให�ใช้� tar สั่��หรับสั่กั0ล .tar.gz --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น gzip -d x.tar.gz :: ใช้�แตักัแฟ้�มที่ น�มสั่กั0ล gz
man gzip :: ใช้�ด�ว�� gzip ใช้�ง�นอะไรัได�บ��ง gzip -d radius-1.16.1.tar.Z :: ได�แฟ้�มน ,จ�กั ftp.livingston.com/pub/le/radius/ เป็�นรัะบบรับโที่รัศัพที่(เข้��เคำรั#อข้��ยgzip -dc x.tar.Z|tar xvf - :: ป็รัะหยดข้,นตัอนในกั�รัใช้�คำ��สั่ง 2 คำรั,ง เพรั�ะคำ��สั่งช้0ดน ,จะใช้�ที่,ง gzip และ tar กับ x.tar.z ได�ตั�มล��ดบ--------------------------------------------------------------------------------
2.7 คำ��สั่��ง tar : ใช้�สั่��หรับแตักัแฟ้�มที่ ถ้�กับ บอด แล�วน�มสั่กั0ล tar --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น tar xvf x.tar :: ใช้�สั่��หรับแตักัแฟ้�มที่ น�มสั่กั0ล tar ป็กัตั/แล�วจะม กั�รัสั่รั��ง directory ข้องแฟ้�มพรั�อมโป็รัแกัรัมอ กัเพ ยบ tar xvfz squid-2.3-200103110000-src.tar.gz :: จะคำล�ย gz พรั�อมกับใช้�คำ��สั่ง tar ได�พรั�อม ๆ กัน ไม�ตั�องใช้� gzip และม�ใช้� tar
man tar :: ใช้�ด�ว�� tar ใช้�ง�นอะไรัได�บ��ง tar zcvf abc.tar.gz /etc :: ใช้� copy /etc เกั:บเป็�นแฟ้�ม abc.tar.gz แบบบ บอด tar zxvf abc.tar.gz :: ใช้�คำล�ยแฟ้�ม abc.tar.gz ซึ่*งจะได� directory /etc
ออกัม�ที่,งหมด--------------------------------------------------------------------------------2.8 คำ��สั่��ง last : ใช้�แสั่ดงรั�ยช้#อผ�� login เข้��ม�ล��สั่0ด --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น last |grep reboot :: ใช้�ด�รัะบบถ้�กั reboot เม#อใดบ��ง last |more :: ใช้�รั�ยช้#อผ�� login เข้��ม�ในรัะบบล��สั่0ดที่ ละหน��--------------------------------------------------------------------------------2.9 คำ��สั่��ง grep : ใช้�สั่��หรับเล#อกัข้�อม�ลเฉพ�ะบรัรัที่ดที่ ตั�องกั�รั --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น more /etc/passwd|grep thaiall :: ใช้�แสั่ดงข้�อม�ลในแฟ้�ม /etc/passwd
แตั�เล#อกัเฉพ�ะบรัรัที่ดที่ ม คำ��ว�� thaiall
rpm -qa|grep ftp :: ใช้�ด�ว��รัะบบลงโป็รัแกัรัม ftp หรั#อยง เวอรั(ช้นใดบ��ง last |grep reboot :: ใช้�ด�รัะบบถ้�กั reboot เม#อใดบ��ง--------------------------------------------------------------------------------2.10 คำ��สั่��ง date : ใช้�ด�วนที่ หรั#อเป็ล ยนวนที่ และเวล�ได� date [OPTION] [MMDDhhmm[[CC]YY][.ss]] --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น date +%x :: ด�วนที่ ป็6จจ0บน เช้�นกั�รัแสั่ดงเลข้ 04/27/01 ออกัม� date +%d :: ด�วนที่ ป็6จจ0บน เช้�นกั�รัแสั่ดงเลข้ 27 ออกัม� date 04271340 :: กั��หนดวนที่ ใหม�ให�เป็�น วนที่ 27 เด#อน 4 เวล� 13.40 น
(mmddhhmmccyy) hwclock --systohc :: เม#อเป็ล ยนเวล�ด�วย date ห�กั restart เคำรั#องเวล�จะผ/ดเหม#อนเด/มตั�องใช้�คำ��สั่งน , เพ#อเข้ ยนเวล�ลงไป็ใน hardware clock จ*งจะเป็ล ยนเวล� hardware ได�--------------------------------------------------------------------------------
2.11 คำ��สั่��ง top : ใช้�แสั่ดงสั่ถ้�นะกั�รัใช้�ที่รัพย�กัรั ภ�ยในเคำรั#อง --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น top :: แสั่ดงกั�รัใช้�ที่รัพย�กัรัข้องเคำรั#อง จ�กัแตั�ละ process ที่ดสั่อบคำ��สั่งน ,ใน Redhat 8.0 ตัวอย��งผลข้องกั�รัใช้�คำ��สั่งCPU states: 0.5% user, 1.3% system, 0.0% nice, 98.0% idleMem: 31328K av, 28872K used, 2456K free, 0K shrd, 1032K buffSwap: 1718912K av, 2608K used, 1716304K free 16528K cached PID USER PRI NI SIZE RSS SHARE STAT LIB %CPU %MEM TIME COMMAND18306 root 14 0 852 852 672 R 0 1.5 2.7 0:00 top18229 root 1 0 1684 1536 1240 S 0 0.3 4.9 0:00 sshd1 root 0 0 160 116 92 S 0 0.0 0.3 0:08 init2 root 0 0 0 0 0 SW 0 0.0 0.0 0:01 kflushd--------------------------------------------------------------------------------2.12 คำ��สั่��ง ntsysv หร(อ setup : ใช้�เป็?ด-ป็?ด บรั/กั�รัข้องเคำรั#องที่ สั่ะดวกัรัวดเรั:ว --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น setup :: แสั่ดงกั�รัตัวเล#อกัให�กั��หนดบรั/กั�รัตั��ง ๆ ป็กัตั/จะเล#อกั system
services บรั/กั�รัที่ เป็?ดใน server ข้องผมป็รัะกัอบด�วย httpd, imap, ipop3, iptables, named, network, sendmail, servers, services, vsftpd, xinetd เพ#อให�บรั/กั�รั web, mail, ftp และ dns
ntsysv :: ใช้�เป็?ด-ป็?ดบรั/กั�รั ให�ผลเหม#อน setup, services (แตั�คำ��สั่งน ,ถ้�กั
ยกัเล/กัใน RH รั0 �นใหม�)--------------------------------------------------------------------------------2.13 คำ��สั่��ง route : ใช้�เสั่�นที่�งกั�รัเช้#อมเคำรั#อข้��ย --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น # routeKernel IP routing tableDestination Gateway Genmask Flags Metric RefUse Iface202.29.78.0 * 255.255.255.0 U 0 0 0 eth0127.0.0.0 * 255.0.0.0 U 0 0 0 lodefault 202.29.78.254 0.0.0.0 UG 0 0 0 eth0
--------------------------------------------------------------------------------2.14 คำ��สั่��ง shutdown, reboot : ใช้�ป็?ดเคำรั#อง หรั#อ ป็?ดและเป็?ดเคำรั#องใหม�อย��งถ้�กัว/ธ์ --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น shutdown -h now หรั#อ halt :: สั่งป็?ดเคำรั#องที่นที่ (แตั�ใช้�เวล�ป็รัะม�ณ 1 น�ที่ เพ#อป็?ดบรั/กั�รัตั��ง ๆ)
reboot หรั#อ shutdown -r now :: ป็?ด และเป็?ดเคำรั#องใหม� ห�กัตั/ดตั,งโป็รัแกัรัมบ�งตัว และ clear คำ��ตั��ง ๆ ห�กัไม�แน�ใจ--------------------------------------------------------------------------------2.15 คำ��สั่��ง runlevel : คำ��กับแฟ้�ม /etc/inittab เพ#อบอกัว��ป็6จจ0บนอย��ใน level ใด : ถ้��ตั�องกั�รัเป็ล ยน level ตั�องใช้�คำ��สั่ง chkconfig ให�ด�เพ/มเตั/มจ�กั 2.18 --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น #/sbin/runlevel :: แสั่ดง level ป็6จจ0บน #cat /etc/inittab :: แสั่ดงตั�รั�ง กั��หนดกั�รัสั่งเคำรั#อง ว��ใช้� level ใด--------------------------------------------------------------------------------
2.16 คำ��สั่��ง fsck : ซึ่�อมแซึ่มรัะบบแฟ้�มใน linux --------------------------------------------------------------------------------ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น #fsck / :: ใช้�ซึ่�อม harddisk ในห�อง / เม#อกั�รั harddisk เกั/ดป็6ญห�เกั ยวกับกั�รัป็?ดเป็?ด #fsck /dev/hdc :: ใช้�ซึ่�อม harddisk ที่ ช้#อ /dev/hdc ถ้��ตั�อ harddisk ไว�หล�ยตัว--------------------------------------------------------------------------------2.17 คำ��สั่��ง chown, chgrp : เป็ล ยนเจ��ข้อง หรั#อเป็ล ยนกัล0�ม --------------------------------------------------------------------------------ตั�มหวข้�อ 1.2 เรั#องคำ��สั่ง chmod ที่��ให�ที่รั�บว�� แฟ้�มแตั�ละแฟ้�มม 3 สั่�วน คำ#อเจ��ข้อง กัล0�ม และที่วไป็ เม#อตั�องกั�รัเป็ล ยนคำว�มเป็�นเจ��ข้อง หรั#อกัล0�ม กั:สั่�ม�รัถ้ที่��ได� ซึ่*งเป็�นหลกักั�รัง��ย ๆ ไม�ย0�งย�กั ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น #chown burin:users x :: เป็ล ยนเจ��ข้องข้องแฟ้�ม x ให�เป็�น burin และอย��ในกัล0�มข้อง users
#chgrp users y :: เป็ล ยนกัล0�มข้องแฟ้�ม x ให�เป็�น users--------------------------------------------------------------------------------2.18 คำ��สั่��ง chkconfig : กั��หนด หรั#อแสั่ดง บรั/กั�รัที่ สั่ งป็รัะมวลผลใน level
ตั��ง ๆ ข้ณะเป็?ดเคำรั#อง --------------------------------------------------------------------------------คำ��ว�� level คำ#อรัะดบในกั�รัเป็?ดเคำรั#อง ด�ได�จ�กัแฟ้�ม /etc/inittab โดยโป็รัแกัรัมตั��ง ๆ ที่ สั่ งให�ป็รัะมวลผล สั่�ม�รัถ้เล#อกัให�ที่��ง�นใน level ใดได� ห�กัสั่งให�ป็รัะมวลผลป็?ด level เม#อม กั�รั start linux ใน level หน*ง โป็รัแกัรัมที่ คำ/ดว��สั่งให�ที่��ง�นข้ณะเป็?ดเคำรั#อง กั:จะไม�ที่��ง�น # /etc/inittab# Default runlevel. The runlevels used by RHS are:# 0 - halt (Do NOT set initdefault to this)# 1 - Single user mode# 2 - Multiuser, without NFS (The same as 3, if you do not have networking)# 3 - Full multiuser mode# 4 - unused# 5 - X11# 6 - reboot (Do NOT set initdefault to this)#id:5:initdefault:
id:3:initdefault:ตัวอย��งคำ��สั่ง และกั�รัใช้�ง�น #/sbin/chkconfig --add mysql :: สั่งให�เพ/ม mysql เข้��ไป็ในรัะบบ system services #/sbin/chkconfig --list :: แสั่ดงรั�ยกั�รัโป็รัแกัรัมที่,งหมด ที่ สั่ งให�ที่��ง�นใน level ตั��ง ๆ #/sbin/chkconfig --level 3 sendmail on :: สั่งโป็รัแกัรัม sendmail
ที่��ง�นใน level 3 (Text mode)
#/sbin/chkconfig --level 5 sendmail on :: สั่งโป็รัแกัรัม sendmail
ที่��ง�นใน level 5 (X Windows)--------------------------------------------------------------------------------2.19 คำ��สั่��ง mount, umount : สั่งเช้#อมตั�ออ0ป็กัรัณ( หรั#อ partition เช้�น Diskette หรั#อ Handy drive เป็�นตั�น --------------------------------------------------------------------------------กั�รัใช้� mount เป็�นสั่/งที่ ผ��ด�แลรัะบบตั�องเข้��ใจหลกักั�รัให�ได� เพรั�ะเป็�นช้�องที่�งในกั�รัตั/ดตั�อกับอ0ป็กัรัณ(ตั��ง ๆ ล��สั่0ด ผมตั�อ harddisk เข้��ไป็ในเคำรั#อง server
เพ/มอ กั 1 ตัว ซึ่*งรัะบบมอง harddisk ตัวที่ เพ/มเข้��ไป็เป็�น hdc ด�วยคำ��สั่ง fdisk
-l เม#อตั�องกั�รั partition ที่ 1 ข้อง hdc ม�เป็�นห�อง /x กั:เพ ยงแตั�ใช้�คำ��สั่งสั่รั��งห�องคำ#อ #mkdir /x สั่��หรับคำรั,งแรักั แล�วใช้�คำ��สั่ง #mount /dev/hdc1 /x
จะใช้�ห�อง /x ซึ่*งอย��ใน h