ТООН РАДИО ӨРГӨН НЭВТРҮҮЛГИЙН

ХӨГЖЛИЙН ХАНДЛАГА

2013

З.АмгаланАхлах мэргэжилтэн

Радио давтамж зохицуулалт

хяналтын алба

“ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ

ЗОХИЦУУЛАЛТ, ХӨГЖЛИЙН ЧИГ ХАНДЛАГА-

2013”

БҮСИЙН СЕМИНАР, СУРГАЛТ

(Төв, Дундговь, Өмнөговь, Өвөрхангай, Бая

нхонгор, Архангай)

АГУУЛГА

• РӨН-ИЙН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ

• ТООН РӨН-ИЙН СТАНДАРТУУД

• АНАЛОГИ ФМ РАДИО ТООН РӨН-ИЙН

ХАРЬЦУУЛАЛТ

• ТООН РӨН-ИЙН ХӨГЖЛИЙН

ХАНДЛАГА, ТАРХАЦ

• ДҮГНЭЛТ

РӨН-ИЙН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ

МОНГОЛ УЛС

ФМ РАДИО СТАНЦ

32

7 10 84 6

3

10 10

39

14

36

126

12

4 6 5

127

0

5

10

15

20

25

30

35

Улаа

нб

аата

р

Ар

хан

гай

Бая

н-Ө

лги

й

Бая

нхо

нго

р

Бул

ган

Говь

-Ал

тай

Говь

сүм

бэр

До

рн

ого

вь

До

рн

од

Дун

дго

вь

Дар

хан

Ор

хон

Завх

ан

Өвө

рха

нга

й

Өм

нө

говь

Сү

хбаа

тар

Сэл

энгэ

Төв

Увс

Ховд

Хө

всгө

л

Хэн

тий

- Улаанбаатар -32 ФМ

- Орон нутагт -157 ФМ

Нийт 189 ФМ

Dalanzadgad

75/150 êÂò

Altai

75/150 êÂò

Ulgii

30/60 êÂò Muron

75/150 êÂò

Choibalsan

75/150 êÂò

High quality zone /72дБ/

Medium quality zone /60дБ/ 75/15 0 Working and Nominal Transmission Power

Honhor

500/1000 êÂò

LW, MW РӨН-ИЙН ХАМРАХ ХҮРЭЭ

Орон нутагт :

209 КГц, 227 КГц,

882 КГц - 75 кВт

Улаанбаатар :

164 КГц, 990 КГц

Алтай – 4830 кГц, Хамрах хүрээ 160-280км

Мөрөн – 4895 кГц, Хамрах хүрээ 80-420км

Улаанбаатар – 7260 кГц, Хамрах хүрээ 800-850 км

HF РӨН-ИЙН ХАМРАХ ХҮРЭЭ

ТООН РАДИО ӨРГӨН

НЭВТРҮҮЛГИЙН ТЕХНОЛОГИ

ТООН РӨН-ИЙН СТАНДАРТУУД

DAB стандарт/Eureka147/

DRM стандарт/ETSI ES 201 980/

IBOC стандарт

ISDB-TSB стандарт

ТООН РӨН RF ЗУРВАС АШИГЛАЛТ

ТООН РӨН RF-ИЙН ТӨЛӨВЛӨЛТ

10

DIGITAL RADIO MONDIALE

• Үндсэн суурь систем нь 2001 онд European Telecommunications

Standards Institute (ETSI, www.etsi.org –оор стандартчилагдсан

“DRM30”) гэж нэрлэгддэг. Эхэндээ богино долгионы нэвтрүүлэгт

30 МГц хүртэлх зурваст зориулагдан гарч ирсэн.

• 2008 онд DRM стандарт нь “DRM+” буюу FM өргөн

нэвтрүүлгийн 47-108 МГц хүртэл VHF давтамжийн зурваст

ажиллахаар өргөтгөгдсөн.

DRM СТАНДАРТЫН ТАРХАЛТ

Тоон өргөн нэвтрүүлэг форум – 2011.11.22-23

ТООН РӨН-ИЙН IBOC СТАНДАРТ

• IBOC – In Band of Channel

• АНУ-д хөгжсөн ба зах зээлд танилцуулагдсан нэршил нь HD

RADIO

• Oдоо ашиглагдаж байгаа FM, AМ системүүдийн зурваст тоон

радио дохио дамжуулах стандарт.

• Шинэ давтамжийн зурвас хуваарилахгүйгээр тоон дамжуулал

хийх технологи юм.

• FM болон IBOC систем нь 200 кГц зурваст ажилладаг

онцлогтой.

• IBOC систем нь аналоги өргөн нэвтрүүлгийн зэргэлдээ сувагтай

давхцан ажиллаж болдог.

• Тоон сувгаар өндөр чанартай стерео дууны нэг программ ба

нэмэлт мэдээллийг дамжуулж болно.

ТООН РӨН ISDB-TSB СТАНДАРТ

• ISDB-TSB: Integrated service digital broadcasting-

terrestrial-sound broadcasting

• Япон улс гаргасан стандарт бөгөөд 2003 онд анхны

туршилтын нэвтрүүлэгээ хийсэн. DAB системийг

сайжруулах замаар гарч ирсэн бөгөөд одоогоор цөөхөн

улсад ашиглагдаж байна. Төрөл бүрийн өргөнтэй

сувгуудад суурин, зөөврийн, хөдөлгөөнт телевиз, радио

зэрэг олон үйлчилгээг дамжуулах боломжтой.

• Ажиллах давтамжийн зурвас нь VHF царааны II,III

зурвасын болон UHF царааны IV, V зурваст ажилладаг.

ФМ БОЛОН TООН РӨН ЯЛГАА

ФМ DAB

Дууны чанар муу CD-тэй адил

Хөдөлгөөнт хүлээн авалт

Шуугиантай Нөлөөнд өртөхгүй

Сүлжээний давтамж

Олон станц

олон давтамж Нэг давтамж

Техт дүрс үгүй тийм

ФМ БОЛОН TООН РӨН ЯЛГАА

FM DAB

Хүлээн авагч 20-50$ 50-100$

Ашиглалтын зардал

Өндөр 20 дахин

бага

ФМ DAB

Хамрах

хүрээ

10 кВт – 1станц 2кВт – 10 станц

Давтамж

ашиглалт

1 станц 10-30 станц

ФМ БОЛОН TООН РӨН ЯЛГАА

ТООН РӨН-ИЙН ДАВУУ ТАЛ

Суваг тааруулах шаардлагагүй

– Radio 1 : 92.6 ~ 94.4MГц

– Radio 2 : 94.8 ~ 96.9MГц

– Radio 4 : 97.6 ~ 98.9MГц88 108

ТООН ХҮЛЭЭН АВАГЧИЙН

ДАВУУ ТАЛ

Хөдөлгөөнт нөхцөлд харилцан нөлөөлөлд өртөхгүй

ТООН РӨН ДАВУУ ТАЛУУД

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

• 81 оноос хойш тоон радиогийнтехнологийг хөгжүүлж ирсэн боловч

• 88 онд анхны Тоон РӨН-ийн станцГерман Улсад суурьлагдаж үйлажиллагаа явуулж эхэлсэн.

81 88 90 94 97 06 07

• Дэлхийн олон улс орон DAB системийг дэмжиж улс

орондоо нэвтрүүлж эхэлсэн боловч АНУ

зөвшөөрөөгүй ба өөр тоон РӨН-ийн (IBOC)

технологи хөгжүүлэхээ албан ѐсоор зарласан,

80 88 90 94 97 06 07

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

• ОУЦХБ (ITU-R)-аар Европын стандарт

болох (Eureka-147) нь Олон улсын Тоон

РӨН-ийн стандарт болон батлагдсан

80 88 90 94 97 06 07

ETS - 300 401

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

• DAB Хүлээн авагчууд худалдаан гарч

эхэлсэн

• “World DAB forum” нэрээ өөрчилж “World

DMB forum” нэрээр үйл ажиллагаа явуулж

эхэлсэн.

80 88 90 94 97 06 07

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

80 88 90 94 97 06 07

• Дэлхий нийтээр 1002 DAB станц суурьлагдан

арилжааны Тоон Радио өргөн нэвтрүүлэг дамжуулж

байна

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

80 88 90 94 97 06 07

-DAB-ийн дараа үеийн технологи болох DAB+ нь ITU-R-р

ETSI –TS 102 563 болон стандартчлагдан батлагдсан.

Нэвтрүүлсэн орнууд:

-Малта, Ирланд, Итали, Австрали, Голланд, Герман

- Хятад, Ветнам, Япон, АНУ

2012 онд – нийт 39 орон DAB+ -ийг нэвтрүүлээд байна.

DAB-ИЙН ТҮҮХЭН ТОВЧОО

DAB СТАНДАРТЫН ТАРХАЛТ

Source: worlddab.org. 2013.11

ФМ ба DAB ирээдүйн хандлага

“ Дэлхий нийтэд ФМ станц нь DAB станцтай

зэрэгцэн хамгийн багадаа 2020 он хүртэл

ажиллах хандлагатай байна” гэж “WorldDMB

forum”-аас онцлон тэмдгэлжээ !

Audio + Data = Digital Audio Broadcasting

FM DAB

- Улсын хэмжээний нутаг дэвсгэрт DRM30, DRM+ , DAB, DAB+

стандартуудыг тоон технологийн үндсэн стандартаар дэмжин

батлуулах;

- Улсын хэмжээний нутаг дэвсгэрт хамарсан сүлжээнд DRM30

стандартыг ашиглаж, их хүчний радио станцуудыг шинэчлэх;

- Улаанбаатар, аймгийн төв, тохоохон сум суурин газарт DAB, DAB+

стандартад суурилсан РӨН-ийг турших, нэвтрүүлэх

- Дахин дамжуулах станцуудыг улсын шилэн кабелийн сүлжээг

ашиглан зохион байгуулах

ДҮГНЭЛТ

АНХААРАЛ ТАВЬСАНДБАЯРЛАЛАА!

Веб: www.crc.gov.mn

Емайл: crc@mongol.net