70
ßßî~}é oà â ã èäißméè ({â yà ąô }é ïißèäèì Ąè)® è}éènà âèè (ènáèßì à) ~yé }éèiêmé }éèà éèäèĈì mç é äyßäèß}é ñiáèuß} ~ã â méèä{nà éè}éènà â î~sé äèènáèuß}

ˆ ˇ - Dryzone Greening Zone Manual...redd + ˛် ်˚ /်မˆˇ ˚ˇက် ြဖ ်˘˛>˙.ြဖ ်

Embed Size (px)

Citation preview

����������� �������� (������������������)�

������� � ( �� �!����)

���"����#��$����������%��&������������"��'� �(��

!�������������)������*���� �� �(��

RECOFTC - အမညရ �����������������ရ��ည������ �ည အ�ရ����ဖ���ဒ�အ��� �ကျ��က �������� ������ည���� ခြ ���မ�ရညမြ (�����ရ����� �မျ������ ������)မ*အ��ချ+�ခြ �� �ည�ရ� �����က � �က�����ရ����� �မျ��က�� အကျ�+�အ မြ �မ,�-. အ�/����ကက0 �+��မ� ����ရက�ျကရ���ည� ��ခ��ည���������*�က�အဖ.1အ�ည���ရ�ဖြ ��2�ည3 ၁၉၈၇ ခ������ -���ရ�����ရ�ဗဟ���� ��)�����ဖ��,ရ� � ရ���ခ�အဖြ ����ခ.���� RECOFTC �ည ,ခ�အခ2 �ဒ����ရ�� �ကျ��က�������� ���������ရ�အဖ.1အ�ည�မျ��: မ�၀2ဒမျ��: အ�)အ�/မျ�� ဖ*1 ဖ< �+������က �����ရ�အ�က ���ရ�က�� အ���ကအက��ြ +�ျကရ���2�ည3

ဤ�က�.��အ�����ဖ>�ြ �2အ မြ �မျ���ည �����������������ရ��ည������ (RECOFTC) : )��2

�����*����������ြမ�)�A��� ���မ��ရ�B က0 )��� : ���က�ျ�+��ရ����� ဇ)Bအရ��အ မြ �မျ�� �/�ကမ�ြ ����� �က� �က���ရ� ����ရ�အ�ရ�က ,က (ANSAB): )��2�����* �ကျ��က�������� �����အ��*��ြ +��မျ�� ဖကဒ�ရ�ရ��� (FECOFUN): ForestAction အဖ.1: )��2�����*�����အ���: �����*�က� ����� �မျ�� ဖ.1 ဖ< �+������ကမQ����ရ�ည(���Q����2�����ရ�ဗဟ��အဖ.1 (ICIMOD): )��2�����*�ဒ�ရ��မျ�+��, ��မျ��ဖကဒ�ရ�ရ��� (NEFIN) ���� � ��၀�����*ဖ*1 ဖ< �+������က�ရ� ����ရ� �����2�� ����ရက�ရ�အဖ.1 (Norad) ���WX ��-����မျ��က�� ��ဟ�ခြ ��မရ���23 ဤ�က�.��အ��အ�� မ�ရ�� )��2-���မ� အ YZ���-������W �ြ ���ရ��� ဖြ ���>�ည� အ�မ�အမ�������*��ရ�အ�က RECOFTC : )��2�����*��������� �ြမ�)�A� �� ���မ��ရ�B က0 )��� : ANSAB: FECOFUN: ForestAction: )��2�����*������မ��မျ��အဖ.1အ�ည�: ICIMOD: NEFIN ���� Norad အဖ.1���Wမ���၀ မခ*�23

�က�.��အ���ြ +����မျ�� Shambhu Dangal, Bsihnu hari Paudyal and Harisharan Luintel ��ခ ���မျ��က�ည)��ရ������မျ�� Eak Bahadur Rana, Dil Bahadur Khatri and Nagmindra Dahal �ည�ဖြ ��ြ ��������မျ�� Ramesh Bahadur Dangi and Dr. Naya Sharma Poudel အ YZ���-���အ,ဒ)��မျ�� Dr. Chandra Shekhar Silori, Simone Frick and Lena Buell ဒ)ဇ����:အ �ြ �အ�� Bhim Bahadur thapa and Arjun Gyawali မ�����ခ��- RECOFTC ၂၀၁၂ 3 3 ဤ�က�.��အ���� �ဖ>�2အချကအ����*� ���Wမဟ�� ����������အ��

�ည��ရ�အ�က ���Wမဟ�� အကျ�+�အ မြ �မ,���� ���� �အ�က က0 �+��ခ�� �ြ +ချက မ,�-.အခမ.�� ည� ည� ဖြ ��က��,��ဖ> �ြ ခြ ��အ�� �����������������ရ��ည������ (RECOFTC) မ�ခ�� �ြ +�ည3 မ��n o�� အ��မျ������-����ြ ��အ��မျ��X��မ��မျက��� ���Wမဟ�� ဒ)Zျ��, ည�ဖြ �� က��,��ဖ>�ြ �ည�မ)ဒ),� မျ��X ��မ��*ရ���A��� ��အ��Xမ��ဇ�မြ �က�� �ြ ည���*���ဖ>�ြ ���ရမည3 မ��ဇ�မြ �က�� �ဖ> �ြ p ����Q� ���ြ ခြ ��က���ည� ခ�� �ြ +�ည3 ���Wရ��� အ ခြ ��� ည� ည�ဖြ � �က��,��ဖ> �ြ ခြ �� /�မ� ��မ*��*��������၀ ခြ ��: ��ဗ�မျ���� ��ခြ �����Wအ�က က0 �+��ခ���ြ +ချက �����ခ*ရမည3 ခ�� �ြ +ချက�����ခ*��က�� �������� ���������ရ��ည������ (RECOFTC)- The Center for People and Forests, P.O. Box 1111, Kasetsart Post Office, Bangkok 10930, Thailand ���W�က�,������Wရ ဖြ ��ည3 �မ�ြမ � ��*�မ�����2က [email protected] ���W email ဖြ �� �က�, ��*�မ������2�ည3

�က��ချ)��က��ချ)��က��ချ)��က��ချ)�

ရ��)/��� �ြ ����.��ခြ ���ည ,ခ�အခ2ကမx�����အ၀�မ� �ြ ��ခ�*��ြ ����မQ အမျ����*� အ�ကy ���အရ� ��ရ�ဖြ ��2�ည3 မျ������������*���W�� ရ��)/��� �ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက�� � ည�မဟ��� ည� ��1 က0 +* � ကy ရ�2�ည3 ���z*�ည�ရ�����Wက )��2�����*�ည ၄��X��မQ�)����အ�ခြ အ� ���� ���ခြ ����� -�မ���၀)၀� အ� အ����ကy ���ရ��)/����ြ ����.��မQဒ2|က�� အခြ �������*မျ���က ���မ������၀2��� ခ*���ရ�����ညဟ� ခ Wမ� � ကy �2�ည3 ���W ဖြ �p ရ��)/����ြ ����.��ခြ ���ကy ��� ဖြ ���>�������ည� ����ကျ�+�က����}��ချရ ����� �ြ ����. ����� ရ��)/���������က��ျ�ည)���� � ���������မ�ြမ��မ�������ရ� အ�က က0 �+���ြ ���မQမျ������ရကရ အ�ရ�� က0 )� ���အ����2�ည3 �����က~�ည ဤ����ရကမQအ�ကအ���အ�ရ��2 �< )� အကျ�+����မျ�� ����ကျ/��������မညဟ� ��မ��ကy �2�ည3 ������ြ + ��)�မQ���� ���အ� �အ�����ျ��ကျ��မQ � ကy ��� ဖြ ���>�ည� က�ဗ ������မQက�� ��}��ချခြ �� (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation- REDD) ည��မ�က�� ဤက���အ�ကအ�ရ���ကအ ည���*�����အကျ�+��က�ရ�ကမQအရ����*� ည� �မ���ရ�အဖြ � အ����ြ +ကy �2�ည3 ဤ ည��မ�ဖြ ��က�ဗ ������မQ�Q*�က����}��ချ������*မက:������� ���မ�ခြ ��: ဇ)၀မျ�+���*� � �����က �က���မ ��ခြ �����������က��မ�)ခ��၀မ��ကျ���� ရ����ဒ�ခ*����X၀မ��� ဖ���*ခြ ����ည� အကျ�+� �ကျ�ဇ��မျ��က���2 ရရ������မည ဖြ ��2�ည3 �ချ� �ည��� ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ��� ��ျ��ကျမQမဖြ ��အ�� �� ���မ� က�က, ကy ��� ������ြ ညမျ�������ကျ��က��Wအဖ.1အ�ည�မျ���ည REDD+ ���� ��/အရက ���ကy �����ချမQ အကျ�+��ကျ�ဇ��က���ည� ခ*���ကy ရမညဖြ ��2�ည3

REDD+ ��-��ရ��မ��အ��ဖြ �p ���� ��/�����က�,��အ����*� အ����ဖြ �� �����မျ�� အ )�၀ �ကျ� ��� ����ကy �ည� �မ��2��ည��ကျ��က����အ�� ���ည��-���2ကp ဤ���� ��/�� �2၀������ရ�မ�� အ���အ�ရ��2���2�ည3 �က������အ����*�Xအ�က�����*��2၀�����ရကမQရရ��ရ REDD+ ����ရ�အ �ကy ���အရ�မျ��က�� ��ကျp�,က����ရ�က�� �က��1အ��*��ြ +���������*�* ဖြ ���ြ +��ဖြ W�၀ရ ���အ��2�ည3 REDD+ ����ရ� အ�ခြ အ�� ������မQမျ��မ� ���� ��/Xအခကအခ.မျ��: �Q�����ည� ��-��-�၀မျ������ �ကရ�� ဖြ ���>� �ည� ည��ည�: အ��ချ+�မQ����ရ����������*�ရ� အ��ြ ���အ�.မျ������ အည)�/�ကမ�ြ ��ြ ��� ��ြ ����.ရ ���အ��ည� အ�ခြ အ� ���Wက�� အချ� ���အ�����ရ�� ���ည��ခ.� ကy �2�ည3

ဤ��� ��က�.��အ��က��အမျ�+����အ��������ဒ�အ����ည(���Q����2������မျ�� REDD+ ����ရ� �မ��ကy ��� မ� ��>���Wအချ� မ)��}�က��မ�����ရ ရညရ,p�ြ +������2�ည3 အ��ကအ��ဖြ �������*အ��� REDD+ ������ �ျ/�p �က��������ကျ�������������အရ��အမြ �ရရ�� �< )� ���� အ� ခြ ခ*��Wအဖ.1အ�ည�အ�� ���ည�� ြမ����အ�� �ြ �ညက�ည)���Wချ�������ရ ရညရ,�2�ည3 REDD+ ��-��ရ��မ��အ��ဖြ ��ည�အ �ြ ����� ���ဖြ ���>�.ဖြ �p ဤ�က�.��အ��အ��အချ� က��အ��ျ�က��မ*�ြ ����ည�ဖြ �ရ ���အ�မညဖြ ��2 �ည3

ဤ�က�.��အ��က�� )��2�����*ရ�� REDD+ ����ရ����� � ����ရက� �ည� အ��ကအဖ.1အ�ည�မျ��မ�

����2��က0 �+��မ��ြ +������ရက��� ကy �ည�အ�က အ���၀မ��ြမ�ကရ�< )� အ����2အဖ.1မျ��အ����*�အ�� �ကျ�ဇ���� Z�|�ြ +အ� �2�ည3 အ����ဖြ �� Shambhu Dangal, Bisnu Hari Paudyal ���� Harisaran Luintel ���WX��ြ ���မြ �က ����������မ��A မQ�����2၀��ရ���������အ����*�အ��အ���� ဖ������Z�|�ြ +အ��2�ည3 Keshab Khanal, Ramasheswor Mandal, Dil Raj Khanal, Eak Bahadur Rana, Dil Bahadur Khatri, Ngamindra Dahal, Bryan Busli, Jailab Kumar Rai, Kalpana Giri ���� Shivsankar Panday ���Wအ�� �ည� ၄�����WXက�ည)�*�����မQမျ��အ�က�ကျ�ဇ����ရ���2�ည3 Krisnamurari Bhandari, Paras Nepal ���� Arjun Gyawali ���Wက���ည� ����အ�ရ�အ�������ဒ)ဇ����အ�ြ �အ��မျ��အ�က�ကျ�ဇ����ရ��� ကy ���မ���မ� ��အ��2�ည3 � �က��*� အ� ���� ဤ���� �အ�က���ကy �က�ည)���က�**�����ည�����������* - �က�က မ< �+Wအ�ခြ ���က Regional Community Training Center for Asia and the Pacific (RECOFTC) ���� Norwegian Agency for Development Cooperation (Norad) အဖ.1���Wအ��အ����ကျ�ဇ����ရ��� ကy ��� မ���မ����ဖ> �ြ အ��2�ည3 Yab Ra Bhushal အ����ရ�မ�o�: ����������ြမ�)�A��� ���မ��ရ�B က0 )��� : )��2�����*

RECOFTC RECOFTC RECOFTC RECOFTC X�က��ချ)�X�က��ချ)�X�က��ချ)�X�က��ချ)�

ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌ �����မျ��X အ�ရ��2��*က�� ကမx�အ၀�မ���ရ�� ��မQ�ကy ���������� ���မ��)မ*အ��ချ+�မQက�� REDD+ ���� ��/မ� ���������မြ (�� ����ရက�����< ) ဖြ ��2�ည3 ဖ*1 ဖ< �+��.����ဖ*1 ဖ< �+��< )������*အ�)��)�မ������*�က�အဖ.1အ�ည�မျ�������W�ည REDD+

�����က������ ��/မျ��အ�� အ���ကအက��ြ +ရ က�ည) က0 �+��မ�����ရက�ျကရ�� ကy �2�ည3 အ����2 ဖြ ���>�����ကမQမျ��က���ဒ����� က��ကည)မည� REDD+ ��*�*��ရ�ဖြ ���>ရ ���အ�� �ည� )��2�����*���ည���1မြ �� ရ�2�ည3 )��2�����*�� �အ��မြ ��ည� REDD+��*�*��ရ� ��>��2က���ရ�အ�က �က������အ����*��2၀�����ရကရ အ������ အ� �2�ည3 ���W ဖြ �p REDD+ ����ရ�က���ရ�မျ��အ�� အ�A�အ�)��)�မ����မ�� ���ည��-���2က���ရ����� အ����2 က���မျ�� ����ရကရ����မ�����ရညမြ ��မ�������ရ�အ�ကအ�)အ�/မျ������မြ (������ရကရ ���အ��ျကရ���2�ည3

အ����2���အ�ချကက�� ဖြ ည���������ရ�အ�က ����������*- �က�က မ< �+Wအ�ခြ ���က Regional Community Training Center for Asia and the Pacific (RECOFTC):,ခ�အ�ခ> �������� ����� ����ရ��ည������ (The Center for People and Forests) �ည � ��၀�����* ဖ*1 ဖ< �+� �����က�ရ�����ရ������2�� ����ရက�ရ� အဖ.1 (Norwegian Agency for Development Cooperation-Norad) အဖ.1X���ကy ����က�*�မQ ဖြ �� REDD+ ����ရ� အ�ခြ ခ* �����မ�ရညမြ (�����ရ� အ�)အ�/��ရ�က�� အ�ရ����ဖ���ဒ�အ���ရ�� )��2: အ�ဒ�� )� ရ���: ��အ������ ဗ),က မ�����*���W�� ����ရက����ခ.��2�ည3 ဤ�က�. ��အ��မ��အ����2အ�)အ�/Xအ��ကရ ��ဒ��ခ�ဖြ ��2�ည3 REDD+ ����ရ�က�မ�ကျ� ����� အရ��အ မြ � ရရ��ရ ���� ၄�����Wမ��������� အ�ခြ ခ* ��Wအဖ.1အ�ည�အ�� REDD+ အ��> ���ည��-���2ကမQက�� ����မြ (���������ရ ရညရ,����၀ ခြ �� ဖြ ��2�ည3

ဤ�က�.��အ�� �ြ +��ရ��������*အ���ရ���)�ခြ ��အဖ.1အ�ည� (၆) ခ�မ� အ���က �����2��က0 �+��မ� ����ရက����ခ.� ခြ ��အ�ကအ���၀မ��မြ �ကZ�|,�မ��2�ည3 )��2�����*����������ြမ�)�A� �� ���မ��ရ� B က0 )��� �က �အ�ကရ��အမျ�+���� REDD-���������ရ��)/����ြ ����. ခြ ������ရ�အဖ.1 အ�� ဤအ�ရ� �2�ည� ���� �က�� အချ� က��က�< )��)��အ�� က0 �+��မ���2���� ည(���Q���������မQအ�က အ��� �ကျ�ဇ���� ရ���2�ကy ��� မ���မ���အ��2�ည3 ���Wအ �ြ � ဤ�က�.��အ�� ဖြ ��မြ �က�ရ�အ�က B����B ��2B� �ရ�������ကy ��� အဖ.1အ�ည�အ�)� �)�က���ည�အ����ကျ�ဇ����ရ���2�ည3 အဖ.1အ�ည�အ�)��)�X အ��1အက0 +* �����ည�ရ�မျ��က�����ည����ခြ �� ဖြ �p ဤ�က�.��အ��မ��အဖ���� �ည� REDD+ ����ရ� ဖ*1 ဖ< �+������ကမQအ���ကအက��ြ +ကရ�,���ခ�အ ဖြ �အ ��*�B�မညဟ�,�* ကy ည�2�ည3

အမျ�+����အ��������ဒ�����ရ� �)မ*က� � အ�က��အ�ည�ဖ>�ည� အဖ.1မျ��က���ည� ဤအ�ရ��2�ည����� � အ��အချ� မ) �< )��)��အ������ရက����ခ.� ခြ �� ဖြ �� �����*XREDD+ ����ရ����� � �/က���ရ�1����မ����������အ�� အ���ကအက��ြ +�������မQအ�က Z�|�ြ +မ���မ�������2�ည3

REDD+ ���� ��/မ�������က ဖြ ���>�. ဖြ � �< )� အ��1အက0 +* အ��မျ��ရရ��� �.ဖြ �p ဤ�က�. ��အ��အ�� ��မ* �ြ ��� ဖြ ည��ကရ ���အ�မည ဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� ,ခ�က.����W အ��1အက0 +* အရ��အ မြ �မျ�� အ����2�� �ည��������ခ.��ည�ဤ���� ��)မ*က� �အ��1အ က0 +* �ည အ����� REDD+ ����ရ� ���ကျ�� ��ကy ��မQ�����မ� ရညမြ ��မ��မQ ���အ�ချကမျ��က�� ဖြ ည��ည�����ရ က0 �+��မ� ����ရက�ျကရ���ည� အခြ �������*မျ�� အ�က ��ခ � ���က�����ရ�အ ဖြ � အ���ကအက� �ြ +����မညဟ� ,�*ကy ည�2�ည3 အဖ���� က0 �+����အ�����မQမျ��အ�က�ကျ�ဇ����ရ���� ဖြ ����မ �က���������ျက- ++++ Yam Malla, PhD အမQ����ဒ2���က�� RECOFTC - �����������������ရ��ည������ : - �က�ကမ< �+W

အမ����အမ����အမ����အမ����

�����*�က�/��ဒမျ��အရ�ြ �� �����ည���B မျ��က�����က �����ရက�����ရ�အ�က������ြ ညရ����မQအဖ.1 အ�ည�မျ��: �ကျ��က�������� ��Z���က~���WX �မ�����ရညမြ ��မ���အ�� ����ရက���ရခြ ��မ��အချ+� အခြ ����������*�������*Xအ�ခြ ခ*���အ�ချက��ရ�ဖြ ��2�ည3 က���မZ� ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�က ဗ�� ရ��� (United Nation Convention for Climate Change-UNFCCC) X ၁၉၉၂ခ�������� ��/�2 ရညမ� � ချက����ရညရ,ချကမျ��က�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရ အ�က ဖ*1 ဖ< �+��.�����*မျ��X �မ�����ရညက�� မြ (�������ခြ �� ဖြ �� ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ���ဖြ ���>����� �-�အ�nရ�,မျ��က�� က����,�ဖြ ရ��� �������ရ အ���အ����������ရက����2�ည3 REDD+ က�� ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ���ဖြ ���>��������� �-�အ�nရ�,မျ��အ�� ��ျ��ချ�����ရ�အ�က �ရ���က အ ည���*����� အကျ�+��က�ရ�ကမQအရ����*� ည��မ���ရ�အ ဖြ � အ����ြ +ကy �2�ည3 ဤ�မ��ကy �����>�� ��}�က��မ�ရ က0 �+��မ�အ�����မQမျ��က�� ������ြ + ��)�မQ�ကy ���ဖ ��*အ�မ �2���1����A�မQ �����ကမျ���ြ �����ည� အ�nရ�,���� က0 +* ��1� ရ�ည� ဖ*1 ဖ< �+�.�����*မျ����� ခ.��ည� ၃-၄�����က��အ���အရ�� အဟ� မြ ��မ������1ရ����ရ�2�ည3

REDD+ ���� ��/မ�� ည��မ���ဖြ ��< )� အချ� ���က��အ��� ၄���������က�ည� ����အချကအ�က မျ���� ��>�က��ခ.�ရ� အမျ����မ�� ���� ��/X�Q������� ��-� �-�B အ�ကy ���မျ��ဖြ ��2�ည3 ���W ဖြ �p ���� ��/���2B�မည��က������မျ��အ�� �မ�ရညမြ (�������ရ �)�/����ရကရ���အ�/ဖြ ���> ��ြ ����.���ရ����� REDD+���� ��/X �ခ�အမ)��*� ���� အချကအ�က မျ��က���*�������������ရ�အ�က� � �ကျ�)�/�ရ��.ရ ���အ��2�ည3 ဤ�ကျ��ကအ��� ည(���Q����2������မျ�� ���ကျ����ကy ���ရ��က�.��အ��က�� အ����2���အ�ချကအ�� ဖြ ည��������ရ အ�က က0 �+��မ� �ြ +�����ရ��ခြ ��ဖြ ��2�ည3

�ကျ��က�����������������ရ��မ�����ကy ���ခ���မ��ည� )��2�����*�� �����က~���� �က������မျ�� အ���မ�����ရညမြ (���� ခြ ������ �မ���က�����အမြ ��,�< )� ဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� REDD+

အ�2အB� ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�က���ရ�မျ���������ျ/��ည���က������မျ��အ�� �မ�����ရည မြ (����ခြ ������ � မ������ ��/အ����ရ�ဖြ ��2�ည3 ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ��� ဖြ ���>��������� �-�အ�nရ�,မျ���ြ �� �ည� )��2�����*���မ�����ရညမြ (����ခြ ������ �မ�� �����*X����������ြမ,� အ��*�ချ�ရ�အခ �က~���� �က������မျ�� အ�nရ�,ဒ2|ခ*����ရည �����က ���ရ�အ�က အ���အ�ရ��2�� �2�ည3 ���Wဖြ �p�-� အ�nရ�, ဒ2|အမျ����*� ��ခ��ကခ*���ရ�����ည� �ကျ��က� �အ�က�ခြ ��Wအဖ.1အ�ည� X�မ�����ရညမြ (�� �����ခြ ��က�� အ����������� ����ရကရ ���အ��2�ည3

���W�ကy ���ဤည(���Q����2������မျ�� ���ကျ����ကy ���ရ��က�.��အ��က�� �ကျ��က� �အ�က�ခြ ��Wအဖ.1အ�ည�X�မ�����ရညက�� မြ (�����������မည���W�မ�အ��အရ��အမြ �မျ�������*အ�����>�က�� ��ရ ရညရ,p �ြ +�����ရ���2�ည3 ၄�����Wမ������*X REDD+���� ��/ အ������ အ�က��အ�ည�ဖ>မQ�� �����2���2B� ����ရက��ခြ ��ဖြ �� အ����2���� ��/X အ�)�အ���မျ��က�� ခ*���ရရ��ကy ရ ဖြ ��2�ည3

ဤ�က�.��အ��က�� )��2�����*����������ြမ�)�A��� ���မ��ရ�B က0 )��� �က �အ�ကရ�� အမျ�+���� REDD-���������ရ��)/����ြ ����. ခြ ������ရ�အဖ.1X ည(���Q����2����မQ ဖြ ��အဖ.1အ�ည�(၇)ခ�မ� �����2�� �2B��ြ +�� ���ခြ ��ဖြ ��2�ည3 ဤ��အ���� REDD+���� ��/X �ခ�အမ)��*� ����အချကအ�ကမျ��: က���က���� အ�����မ�မျ��: �ြ ည���/�မ�ဖြ ��/မျ��ဖြ �� REDD+ ���� ��/အ��> �ကျ��က� �အ�က�ခြ ��Wအဖ.1 အ�ည�မ�အ�,�က� �က�� ���ည����ရ က0 �+�������ြ ����2�ည3 ဤ�က�. ��အ���ည REDD+���� � �/�������က��������မျ��အ�� �မ�����ရညမြ (�������ရ��� အ���အ��*�B��< )� ������ြ ညX REDD+���� ��/ အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရကမQ�� မျ���� အ���ကအက��ြ +����မညဟ� ,�*ကy ည�2�ည3 REDD+ ���� ��/မ�� ဖ*1 ဖ< �+���>��2က�.ဖြ � �< )� ��ြ ����.� �.ဖြ �p ဤ�က�.��အ��အ�� က��အ����ျ��� �ြ ��� ဖြ ည��ကရ ���အ�မည ဖြ ��2�ည3 ���Wဖြ �pဤ�က�.��အ��အ�� �< )��ြ ည���*�ညဟ� မမ��,�����23 ��အ��အ�� �ြ ���ဖြ ည��ကမQမျ�� �ြ +�������ရ အ�က အ��*��ြ +��မျ������ အခြ ����������အ����*�X အက0 *�ြ +�ြ ကy ��ချက မျ��က�� �မ}���� က0 �+����2�ည3

�Z�*�ချ+�အ� ဖြ �� ဤ�က�.��အ���ြ +��ရ ခြ ��� ကy ��� က�������Wအ����*�အ�က�ည� အ��1အ က0 +* ���� ��ခ ��� မျ����ရရ��ခ.�� ကy ����ဖ>�ြ ����2�ည3 �2B��ရ������� အဖ.1အ�ည�အ����*�အ�� ၄�����WX အဖ���� အ��*�B� ���ည�ဖြ ည��ည�မQမျ��ဖြ �� ဤ�က�.��အ��� ဖ���က�� မြ (��������ခ.� ခြ ���ကy ��� အ����ကျ�ဇ����ရ���2�ည3 ဤ �����2�� က0 �+��မ�မQ�ညအရ�ည� ဖြ ���ည�*�ခ���မ< .�< )� )��2�����*X REDD+

���� ��/အ��>အ�က�����*�အကျ�+� �ြ +����မညဟ��မ}�����2�ည3 က�������Wအ�� ဤ�က�.��အ���ြ +��ရ အခ��အ�ရ����ခ.� �< )�: ��အ���ြ +���/ က������ျ�က အက0 */�|�က���မျ���� ���ခ.��ည�အ �ြ � �ည�ဖြ �ရ����ည� မျ����က�ည)ခ.��ည� )��2�����* အ�ခြ ခ*��Wအဖ.1အ�ည� �မ�����ရညမြ (�����ရ� �)မ*က� �ည(���Q����2�����ရ�မ�o� Dr. Chandra S. Silori အ���ည�အ����ကျ�ဇ����ရ���2�ည3 Shambhu Dangal, Bishnu Hari Paudyal ���� Harisharan Luintel

မ���က� �က��ချ)� i RECOFTC X�က��ချ)� ii အမ���� iii ��� �အချ� ဇ,�� vi �ဒ2 � ၁ REDD+��� �အက.ဖြ ���*�* ၃ ည(���Q����2���� ခြ ���မ��A က~ (��မ� W) ��ခ ��� ၁ ��� �အဖ�� ၆ ��ခ ��� ၂ ရ��)/����ြ ����.ခြ ������၄��X�က�ရ�ကမQမျ�� ၈ ��ခ ��� ၃ ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌�����Xအ�ရ��2မQ ၁၀ ��ခ ��� ၄ �����မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�� ၁၂ ည(���Q����2���� ခြ ���မ��A က~ (ဒ���,� W) ��ခ ��� ၅ ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� ၁၅ ��ခ ��� ၆ REDD+ ��-��ရ�� ၁၇ ��ခ ��� ၇ ြမ မ������*X REDD+ ���� ��/���က������မျ��: ၄�����WXအခ��အ�ရ�����

��B B�n ရ��မျ�� ၁၉

��ခ ��� ၈ REDD+ ����ရ����� ��/����အခကအခ.မျ�� ၂၁ ��ခ ��� ၉ �Z�*������ ၂၃ ��ခ ��� ၉-၁ ��ခ ���မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*������ခြ �� ၂၃ ��ခ ��� ၉-၂ ��� �အ��>အက.ဖြ �ခြ ��������� ��< )���*� ခြ �� ၂၅ ဖ���က~ ဖ��� ၁ ရ��)/����ြ ����.ခြ ������၄��X�က�ရ�ကမQမျ�� ၂၇ ဖ��� ၂ က�ဗ �ချဖျကခြ �� ���� ����A�ခြ �� *ရ*က� ������ ၃၃ ဖ��� ၃ ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌�����Xအ�ရ��2မQ ၃၄ ဖ��� ၄ �-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ���� �မျ�� အ�က ������ချ ခြ �� ၃၈ ဖ��� ၅ ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� ၄၃ ဖ��� ၆ REDD+ ��-��ရ�� ၄၇ ဖ��� ၇ ြမ မ������*X REDD+ ���� ��/���က������မျ��: ၄�����WXအခ��အ�ရ�����

��B B�n ရ��မျ�� ၅၀

ဖ��� ၈ က ဗ��ရ�����-���ည)မQအမျ�+�မျ�+� ဖြ �� အခ���အမ�ချ+��������ည� ��ချ+�မျ������ ရ����ခ��မျ��

၅၅

ဖ��� ၉ REDD+ ����ရ����� ��/����အခကအခ.မျ�� ၅၇

��� �အချ� ဇ,�� ရကရကရကရက အချ� အချ� အချ� အချ� ��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ���////����ရကမQ����ရကမQ����ရကမQ����ရကမQ ��မ� W��မ� W��မ� W��မ� W ၁၀.၀၀-၁၁.၀၀ ��� �အ�ကy ���မ���ကခြ �� ၁၁.၀၀-၁၂.၃၀ ရ��)/����ြ ����.ခြ ������၄��X�က�ရ�ကမQမျ�� ၁၂.၃၀-၁၂.၄၀ ခ�n �� ၁၂.၄၀-၁၄.၁၀ ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌�����X

အ�ရ��2မQ ၁၄.၁၀-၁၄.၄၀ မ�*���� �� ၁၄.၄၀-၁၆.၁၀ �����မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�� ၁၆.၁၀-၁၆.၂၀ ခ�n �� ၁၆.၂၀-၁၇.၅၀ �� W������ရကမQအ��>�ြ �ည��*���အက.ဖြ �ခြ �� ဒ���,� Wဒ���,� Wဒ���,� Wဒ���,� W ၁၀.၀၀-၁၁.၃၀ ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQ

အ�ခြ အ� ���� REDD+ ��-��ရ�� ဖ���က~

၁၁.၃၀-၁၁.၄၀ ခ�n �� ၁၁.၄၀-၁၃.၁၀ REDD+ ���� ��/���က������မျ��: �����အ��>မ�)ခ��အ������ ရ

��မျ������ �����ရ�����မျ�+��,��မျ��Xအခ��အ�ရ�: ��B B�n ရ������ �မ}�မ� � အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��

၁၃.၁၀-၁၃.၄၀ မ�*���� �� ၁၃.၄၀-၁၅.၁၀ REDD+ ���� ��/����ရ�အ�ကy ���အရ�မျ��: အ က0 *�ြ +ချကမျ������ �ြ ��

������ခြ �� ၁၅.၁၀-၁၅.၂၀ ခ�n �� ၁၅.၂၀-၁၆.၅၀ ��� �မ�အ��က�Bမ}������အ�ကy ���အရ�က��ရ���������ြ ခြ �� ၁၆.၅၀-၁၇.၂၀ ��� �အ��>�ြ �ည��*���အက.ဖြ � ခြ ��������� ��< )��)�ခြ �� မ��ချက3 ��� ��)�/��/ည(���Q����2������အ� ဖြ ����� �အချ� ဇ,��အ�����အ������ြ ��������2�ည3

�ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 � ဖ ��*အ�မအကျ�+��က�ရ�ကမQ “greenhouse effect”�ည ကမx������အ������W ��W��,�Z� ကy ��� ����A��

�ရ�ကရ�����ဖ ��*အ�မ�2���1မျ��:မျ���ြ ����ရ�မ�ဖြ ���>���2�ည3 /�ရ�����က�� �ကမQ����� �ရ� ����ည�၁၇၅၀ခ����မျ��မ����p�������ညဟ���������2�ည3 � �ရ��ခြ ညမ������ ��Q�����အ���� �မျ�� ကမx��ြမ�ြ ����Wကျ�ရ�က�ည�အခ2 အချ�+Wက��ကမx��မြ �ြ �မ� ���,����က�< )�အချ�+Wမ�� ��Q��ရ�ညအ���� � မျ��အဖြ �����အ�.���Wအ����ြ �က��� ကy �2�ည3 ��Q��ရ�ညအ���� �အမျ����မ�� ကမx�������ြ �� ���W�����ြ �ကမ�������-. ကမx������အ��� ���မ�� ကy �2�ည3 အချ� ကy ����ည����အမ} အ����2အ��� ��Q��ရ�ညမျ�� ကမx������အ��� ���ည�မျ���ြ �����< )� ကမx������က���ဖြ ည�ဖြ ည� ����� �����2�ည3 ဤဖြ � �/က��ကမx�က0 )�������မQဖြ ��/ “global warming” ဟ��ခ>���ကy �2�ည3

������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQ�ကy ��� ဖြ ���>�ည� က�ဗ ������မQက�� ��}��ချခြ �� (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation- REDD) ည��မ�က�� ရ��)/�� ��ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက�� က����ရ အ�က �ရ���က အ ည���*����� အကျ�+��က�ရ�ကမQအရ����*� ည��မ���ရ�အ ဖြ �အ��� �ြ +ကy �2�ည3 REDD+ မ�����က.����W ����� �� ���မ�ခြ ��: ��B�/�ည�*��ည� �����အ��ချ+�မQ� �က������မြ (��အ��*��ြ +ခြ �����Wဖြ �� က�ဗ ������မQက�� ��}��ချp ��������က�ဗ �� �����မQမျ���ြ �����အ������ရက��� ဖ* ဖ< �+��.�����*မျ��အ�� ဖ* ဖ< �+��< )������*မျ��မ� ��� ကy �က�ည)���က�*� ခြ ��ဖြ �� REDD က�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရက�������ရ အ����ြ +ချကဖြ ��2�ည3 အ����2���� ��/က�� REDD+ (plus) ဟ��ခ>���ကy �2�ည3 REDD+ ��-��ရ��က�� �����*�က�အဖ.1အ�ည�မျ��: ��Z���ကမျ��: ���� ��� မျ��: က�မz|)မျ������ ������������က���က�က�,� �ည� �ကျ��က� �������Wမ� အ������B���� ကy �2�ည3 REDD+ ���� ��/က��မည���Wမည��* အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရက ကy မည����ညက�� အ��������၌ အ�ြ ������. ဖြ �����ည� ဤ���� ��/ဖြ �� �ကရ�� ������ြ + ��)�မQက�� ��}��ချ�����< )� ရ��)/��� �ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+� �က�ရ�ကမQက�� က����ရ ���ကအက� �ြ +����မညဟ� အမျ��က,�* ကy ညကy �2�ည3

ဤ���� ��/�ရ�1�က��မ��ရ�အ�က �ြ ��� က0 �+��မ�မQမျ��က�� ,�,အ�)��)�၌ ��1မြ �� ရ�2�ည3 �,,�က~����ရ�မ�B2ဒမျ������ ������W�မ�အ��အရ��အမြ �မျ�� �ဖ>���ခြ �����Wမ�� အ��ကကျ�ည� အ������ြ ���မQမျ��ဖြ ��2�ည3 ြမ မ������*���ည� �����*���အ��� REDD+ ����ရ�အက0 �+�ြ ���မQ အ�)အ�/မျ���ရ� �.ခြ ������ အ����2အ�)အ�/မျ�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရ ���က�*�က�ည)ခြ �� ���Wက�� က0 �+��မ�����ရက� �< )ဖြ ��2�ည3 �����*X�ကရ�� ဖြ ���>�����ကမQမျ��အရ အ����2အ�)အ�/မျ��က�� �က����ရ� ��Z���ကမျ��: ���� � �� မျ��: �ကျ��က� �������W ဖြ W�B���ရ ���� ၄�����WX�မ�����ရညက�� မြ �������ရ အ������အ��ျကရ�� �2�ည3 ဤ ည�အ��ဖြ �� ၄�����Wအ����*��က�က����ရကမည� REDD+ ���� ��/���က က� ���2B����< )� အ�)�အ���မျ��က�� ခ*���ရရ������ ကy မညဖြ ��2�ည3

������W ဖြ ���>���ရ�အ�က�က���မ �ည��က�,ည(���Q��မQ: ��������)�����မQ: အ���ည�ဖြ W�BမQ: ���ကျ�� ��ကy ��မQ �����မ�����ရညမြ (�������မQမျ������ရက���ရ ���အ��2�ည3 ဤ ည�ဖြ �� �က������မျ�� �ည REDD+ ���� ��/X�ဒ�����ရ����������*အ������အ�ချကမျ��က����ရ�� ���ည�< )� �ကျ��က�������� ၄�����WX �����မျ�� အ��>���� ��/X ���������ရ�ည အကျ�+��က�ရ�ကမQမျ��က�� ������ �������မညဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� ������W �မ�����ရညမြ (�����������ရ ���အ��ည� အရ��အမြ ����� က�မ�ကျ���မရ���ည� အခကအခ.����က0 +* ��1� ရ�2�ည3 ���W ဖြ �ရ�ဤ�က�.��အ��က�� ည(���Q����2������မျ�� ���ကျ����ကy ����������ရ�: REDD+ ���� ��/က�� ����ရ����,က��� ���ည��-���2ကp ည(���Q����2����မQ����ရ� အရညအ���မျ�� �ြ ည�B�����ရ� အ�ကရညရ,p �ြ +�����ရ���2�ည3 ��� ��က�.��အ��Xရညရ,ချက��� ��က�.��အ��Xရညရ,ချက��� ��က�.��အ��Xရညရ,ချက��� ��က�.��အ��Xရညရ,ချက

ဤ�က�.��အ��က�� �ကျ��ကအ���ည(���Q����2������မျ�� ���ကျ���� ကy ��ရ�၌ REDD+ ��-��ရ������ ရ��)/��� �ြ ����.မQဖြ ��/���Wက�� ���ည��-���2က���< )�: ၄�����Wမ����� �က����ရ� �ကျ��က����: ���� � �/အ�က��အ�ည�ဖ>����ရက��မျ������ �ဒ�ခ*မျ�+��,��မျ��အ�� �ြ �ည ရ������ ���������ြ ����ရ ရညရ,p �ြ +���ရ��������2�ည3

��အ��Xအ������ရညရ,ချကမျ��မ��- • REDD+ ����ရ��)/����ြ ����. ခြ ������ရ� �ခ�အမ)��*� ����အချကအ�ကမျ��က���ကျ��ကအ���

��ဖြ Wဖြ o��������ရ • �အ�က�ခြ အ�A�မ��က������မျ�����W REDD+ ����ရ�မျ�����������Wချမည�ည(���Q����2������မျ��အ�� ည�� �:

��*�* ����အ� ကy ���အရ���*����ဖြ �����ကျ���� ကy ���������ရ • �ကျ��က����X���: ��-��������အမြ �မျ��က�������*���မ�B2ဒအ������W�ရ�ကရ�� ကy ���������ရ�အ

�ကကy ��ခ*အဖြ �ည(���Q����2��������ရက�������ရ ��� ��က�.��အ��အ��*��ြ +��မျ����� ��က�.��အ��အ��*��ြ +��မျ����� ��က�.��အ��အ��*��ြ +��မျ����� ��က�.��အ��အ��*��ြ +��မျ��

ဤ�က�.��အ��က�� REDD+ ��-��ရ������ ရ��)/����ြ ����.မQဖြ ��/���Wက�� ����� ��,��< )�� �က �အ�က�ခြ အ�A�မ��က������မျ�����W �ြ �ည���������Wချ�������ည� �ကျ��ကအ��� ည(���Q����2������မျ��အ�က �ြ +�����ရ�� ခြ �� ဖြ ��2�ည3 ဤ��အ��ဖြ �� �����က�� မ�)ခ�� � ����ကy ��� �ကျ��က�������� �����ရ�����မျ�+��,��မျ�� အ���အ��အမြ �ဗဟ���������မ�����ရည မြ ��မ�����< )� REDD+���� ��/အ��>�Bဖ � ���p �2B� ����ရက ����ရ အ��ကရညရ,�2�ည3 ဤ��အ���ညည(���Q����2������မျ��အ�� REDD+ ����ရ��)/�� ��ြ ����. ခြ ������ရ� က���ရ�မျ�����W ���ည���������ရ �မ��A မQ�ြ +���မညဖြ ��2�ည3 ���W ဖြ �p ည(���Q�� ��2������မျ�� အ� ဖြ �� ဤ��အ��အ��>��*�Bမ�)ခ�� ခြ ��မျ�+�မဟ��-. ��� �����အ�����*�������.မျ��က�� က�မ�ကျ��� က����, ����ရက�����ည� အရညအချ��������2����အ��*��ြ +ရ ���အ��2�ည3 ���Wအ�ြ � ဤ��အ�� အ��*��ြ +��မျ���ည ��� ���� အ�ခြ �ြ + ���ကျ����ကy ���ရ�: �ကက0 )����ကျ���� ကy ���ရ� �)အ��ရ)မျ������ �ကျ��က����အ�ခြ �ြ + �-�B�,*ဇ�� �)မ*ခ Wခ.မQ����ရ� အ�ခြ ခ*မျ��က�� ��ရ�� ���ည���ရ ���အ��2�ည3 ��� ��က�.��အ���ြ +��ခြ ������ �မ�� အ������ �က�က ����ရကရမည� ���� ��/ဖြ �p �က��1�� � ����Wချရ�မ�ရရ�����ည� အ��1အ က0 +* ��ခ ���မျ��က�� အ�ခြ ခ*p �က�.��အ��အ����*မ� �ြ ���ဖြ ည��က��� ရ �ည�အ������အ��2�ည3 ��� ��က�.����� ��က�.����� ��က�.����� ��က�.��အ��အ�ြ �အ��အ��အ�ြ �အ��အ��အ�ြ �အ��အ��အ�ြ �အ��

ဤ�က�.��အ��အ��ရ��)/����ြ ����.မQ���� REDD+ ��-��ရ��: �����မျ��X � -�������အကျ�+��ကျ�ဇ��: ���������ရ��)/����ြ ����.မQ�က����*: ရ��)/��� �ြ ����.မQ���� REDD+ ���W���� ������ဖြ ���>� �ည� �က���အ�ကy ���ခြ ��ရ�မျ�� (အ����ဖြ �� �ကျ��က�������� �����ရ����� မျ�+��,��မျ�� ����ရ�က���ရ�မျ��)���� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကမည����� � ,�,���Wက�� ����ရ������ �က��အ��*�အ�Q*�ဖြ �� �အ�က�ခြ အ�A�မ��က������မျ�����W ရ���������Wချ����ရ �ြ ����ြ +������2�ည3 �2B��ည� ��ခ ���မျ��က��အ����� (၇)����� ခ. ခြ ��p (၂) ရကကy ���� � က��အ������Wချ�������ရ �)�/���ရ���2�ည3 ��� ��က�.��အ��အ��*��ြ + ည���� ��က�.��အ��အ��*��ြ + ည���� ��က�.��အ��အ��*��ြ + ည���� ��က�.��အ��အ��*��ြ + ည�

ဤ�က�.��အ��Xအ��ကရညရ,ချကမ��ရ��)/����ြ ����.မQ���� REDD+ ��-��ရ��မျ��အ�� ����ရ������ �က��အ��*�အ�Q*�ဖြ �� ရ���������ြ �����ရ�အ�က ည(���Q����2������မျ��အ�� အ���ကအက� �ြ +ရ ဖြ ��2�ည3 အ����2ရညရ,ချကဖြ ���က�.��အ���� အ�����/အခ �မျ�� ခ. ခြ ���)�/���ရ���2�ည3 အ��*��ြ +မည���မျ��အ� ဖြ �����ရ�က�����Wချ�����ရ�အ�က ���Wချမည� အ�ကy ���အရ����� �က�����ည� �ခ�မ)ဗဟ����မျ���ည������� �� ခြ ��:အခ �အ���ကရရ���ည� အချ� က������ြ +ခြ ��: အခ �အ���က ��မ�����ရ���ည� ရညရ,ချက: ည�� �: �������မQ�������အ�ချကမျ��က�� ��ခ ��� မ���Wချမ) အ�ျ� �ြ ��������ခြ �����Wက�� က0 �+������ရက���ရ�� ရ ���အ��2�ည3 ��ခ ���မျ��က�����Wချ� �/အ��� ��ခ ������� �������ည� မ� �ဖြ ��/မျ��:�����2����� ����မQမျ������ အခြ �����WချမQက�� အ���ကအက� �ြ +��မည� ည��မ�မျ��ဖြ ည��က����ရကရ အ က0 *�ြ +�2�ည3

��*�*��*�*��*�*��*�* ၁3၁3၁3၁3 REDDREDDREDDREDD++++ ��� �အက.ဖြ ���*�*��� �အက.ဖြ ���*�*��� �အက.ဖြ ���*�*��� �အက.ဖြ ���*�* ဤအက.ဖြ ���*�*က����� �မ�မ)������� ��< )���*�ချ� ���W��ဖြ ည��က��ခြ ��ဖြ ��အ�ဖြ မျ��က����Q��,�/��*��� က����Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ �����မည ဖြ ��2�ည3 ���WချမQအ�)အ�/အမ���/ - -------------�ကျ�ရ�: --------------ခ����: ---------------ဇ�*: --------------- �ြ ည ,:-----------------�����*3 �က�ရ�က��အ�ရအ�က---------------: အမျ�+��မ)����ရ---------------: အမျ�+�������ရ--------------3 ၁3 ရ��)/����ြ ����.မQအ�ကy �����ကy ��ဖ���2����? (က) ကy ��ဖ���2�ည � (ခ) မကy ��ဖ���2 � ၂3 ရ��)/����ြ ����.မQX�က�|������က�ရ�ကမQ����*��ရ�����1 က0 +* ဖ���2����? (က) က0 +* ဖ���2�ည � (ခ) မက0 +* ဖ���2 �

က0 +* ဖ���2က�အ�က�2ဇ,��မ�အ������အ�ကy ���အရ�က���ရ�ချ,����23

�က�|�မျ���က�|�မျ���က�|�မျ���က�|�မျ�� �ြဖ������ြဖ������ြဖ������ြဖ�����အ�ရအ�ကအ�ရအ�ကအ�ရအ�ကအ�ရအ�က အ��ချ� မြ ��မ����ခြ �� မ���ရ�� �မQ��*�*��ြ ����.��ခြ �� - မခ Wမ� �����-�����? �)�����ကျမQ��*�*�ြ�����.��ခြ �� ����� ������WXအ������ချ� ��ြ ����.��ခြ �� �)���*���က�ျ�+�မQ� ������က�Q*�� �ြ ����.��ခြ �� �ရအရ��အမြ ���ြ ����.��ခြ �� အခြ ��

���ည�����မျ��မ�မည�ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��ရရ���2��.?

အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�� �ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က

�ရ�B�ရ�.�� ���မ�ခြ �� ရ��)/���က���မ ခြ �� ဇ)Bမျ�+���*က�က,��� ခြ �� ���က������ W ��,����မQ �ဖျ�ဖြ ည�ရ� က�ဗ ���,�ခြ �� အခြ ��

၃3 ရ��)/����ြ ����.မQဒ2|��}��ချ����ရ �ကျ��ကအ��� (အ���� ဖြ ���ကျ��က������������� ဧရ�,�မျ��) ၌�ရရ�ည�ည�*�ခ���မ< .မည������အ��ချ+����က���မQ��>� ������ရ�အ�ကမည�ည� �������မQမျ�+�����ရက�������ညဟ� �����2��.?

အက0 *�ြ +ချကအက0 *�ြ +ချကအက0 *�ြ +ချကအက0 *�ြ +ချက �ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က�ြဖ�����အ�ရအ�က

����������က���

���မ���က���မ �ည�/��ဒ�����*�����၄��အ�� ��ကျ��အ�က��အ�ည�ဖ>ခြ �� ������)မ*အ��ချ+����က���မQ���က������မျ�� ���မ���2B���ခြ �� ������)မ*အ��ချ+����က���မQ ���ကျ���ရ������မ�����ရညမြ (����ခြ �� အကျ�+��ကျ�ဇ��မ}���ခ.�B�ရ�� � �က���မ ���အ����ရ

၄3 ��X�)�ခြ ��အက0 *�ြ +ချကမျ��

ည(���Q����2����ခြ ���မ��A က~

(��မ� W)

��������ခ �ခ �ခ �ခ ��������� ၁3၁3၁3၁3 ��� ���� ���� ���� �အဖ��အဖ��အဖ��အဖ��

�ဒ2 �

��ကy ��/��,�မQက�� အကျ�+��ြ +��မည� အ�ကy ���အရ�အ����*���2���� �������ရ �က���မ �ည� ��ကy ��/��,�မQB �ကျ� ဖ �)����ရ ��� အ� �2�ည3 ��� �အ�ကy ���မ���ကခြ ��: �က�ရ�က��မျ������ည(� ��Q����2���������Wမ���ကခြ ��: ���Wချမည� ည��မ�����က�က.မQ� �က�� ရ���������ြ ခြ �����W����ရက���ရ�2မည3 အ�ခြ အ� အ��>မ��ည p ��� �အ�ကy ���အရ�က�����*���*ဖြ �� ဖြ ��� ���Wမဟ��အမျ�� ���ည��-���2က����မည�အရ��က����ြ � ည��မ� ဖြ ��ဖြ ���ရ���������ြ ရ�2မည3 �က�ရ�က��မျ������ည(� ��Q����2���������W���� ���������က�������က�မ�pခ�မ�ရ����)�မQရ����ရ�2မည3 ���Wအ �ြ � �က�ရ�က��အ����*��ကက� ���2B�����ရက����ရ �)�/���ခြ �� ဖြ ���ည���ကy ��/��,�မQက��အ���ကအက��ြ +�������2�ည3 ဤ �ဒ2 ��2 အချကမျ��က��မ�မ������� ���ည��-���2က���က �����ရက ကy ရ ဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ဤ��ခ ���Xရညရ,ချကမျ��မ��-

• ��� �အ���ချ��မ1���������ရ • �က�ရ�က��မျ��အ ကy ��ခ�မ�ရ����)�မQ�����������ရ • ��� �မ�မ)အက.ဖြ ���*�*အ��>��� ����မျ��X

��*� �ြ မQရရ��ရ • ��� ����မျ����,�����ည�အ��ကအချက������� �မ�

�မ}�မ� �ချက���Wက����ရ��ရ • ��� ����Wချ����ရကမည�အ�)အမ*��ရ�ချမ��ရ

����ရကချကမျ��

• �က�ရ�ကမည�������အ ခြ ��ဖ��ကy �������အ����*�က����� ��)�/��က��,���က0 �+����Q��က�2

• ��� ��ခ2���/: � ရ�����အချ� ���W�ဖ>�ြ ��������� � �����-��က��ဖ��/��p��� �က��ဖ������2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� ၁3 �က�ရ�က��မျ�� မ���ကခြ �� ၂3 ������ခြ �� ၃3 အ�မ�/အ�ဖြ ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 ��� ������-�� ၂3 ခ.�*: မ������အ��: ������: ကဒ ၃3 ��� �ရညရ,ချက: ��� �အ�)အ�/���� ��� �မ�မ)အက.ဖြ ���*�*�2က��ချ�မျ��

• အ�.���ကမ���ကခြ �����Wမဟ������ချ��မ���ကခြ ����ည�မ���ကမQ��*�*��ခ�ခ�က��အ��*��ြ +p

မ���ကခြ ��အ���ဖျ��ဖြ မQ��-��ကB��အ������ရက�2 • �က�ရ�က��မျ��X��� �မ��မျ�����ချကမျ��က���မ� မြ �pမ���မ����2 • ရရ��������မ}����ချကမျ��အ ကမည�ည�အချကမျ��မ����� �Xအ�)အ�/အ����2B�pမည�ည�

အချကမျ��မ���2B�မQမရ���ညက��ရ���������ြ �2 • အ���ရ����� က��ချ�မျ��ဖြ ����� �ရညရ,ချက������� �အ�)အ�/���Wက��ရ���������ြ �2 • �က�ရ�က��မျ���.မ�မ���မ���������ည(���Q��������မQမျ��အ�က������မည���က��ည(���Q���ရ�ချ,�2 • ��� �အချ� ဇ,��:��� �X�*����� ဖ������မQ���Wက��ရ���������ြ �2 • ��� �မ�မ)အက.ဖြ ���*�* (� �က�က�.-၁)က����� ��က�ရ�က��အ����*����W ဖြ W�Bp ဖြ ည��ကရ

အချ� ����2 • ဖြ ည��က�< )���*�*မျ��ြ� �ည���ည��2 • ��� ����မျ��မရ�������ညမျ��ရ��က�မ�မြ ����23အ��က��ခ ���က��ဤဖ�����မ���က ခြ ��က~အ�< )�

�����မညဖြ ��ကy ���အ�����p ��� �အဖ�������က�� �Z�*�ချ+��23 �Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

အဖ�������Xအ��ကရညရ,ချကမ��ည(���Q����2���������� �က�ရ�က��မျ�����Wအ ကy �� ရ����)� ခ�မQမQ ရရ��p�� � �Xအ�ခြ ခ*အချကအ�ကမျ��က����ရ����ရ ဖြ ��2�ည3 ��� ���*�*���� ����ရကမည� ည��မ�မျ��က�� အခြ ��အ�����မျ�����ဖြ ည�ဖြ ည��က�ကရ���������Wချ���ရ ဖြ ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

အဖ�������က�� �Z�*�ချ+�ရ��ဖြ �� �ရ�1�ကမည� ��ခ ���အ�)အ�/���� အ�ကy ���အရ����Wက�� အကျ/�ချ+� ���ြ ���ရ 3

��������ခ �ခ �ခ �ခ ��������� ၂3၂3၂3၂3 ရ��)/����ြ ����.ခြ ������ရ��)/����ြ ����.ခြ ������ရ��)/����ြ ����.ခြ ������ရ��)/����ြ ����.ခြ ������၄၄၄၄��X�က�ရ�ကမQမျ����X�က�ရ�ကမQမျ����X�က�ရ�ကမQမျ����X�က�ရ�ကမQမျ��

�ဒ2 � ��W��,�Z�ကy ����������မ��ည�ညမ����< )��-�Bရ��)�ကB �က�� အ ������အ,�ကဖြ ����2�ည3 ���������,�ကမQမျ��က မ����ခ2��ခြ ��: မ���မျ�� � �ခြ ��: မ��� ည�� �ခြ ��: အ��ချ� မြ ��မ��ခြ �������ရ���က0 )���ခြ �� ��ည� ရ��)/������ရ� ����ရ�မဖ,ရ��ြ � �မျ��ဖြ ���>���2�ည3 ဤ��ခ ���မ�ကမx�����အB�မ� ဖြ ���>� ����-�B�-�အ�nရ�, မျ�������ဒ�အ�����ဖြ ���>� ���အ�����က���ရ�မျ��က���က�� ���������ြ ���မညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည- • ၄�����W��B �ကျ�����1က0 +* ရ�ည�ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�အ�ကy���အရ�မျ��က����ရ�� �ြ +������ရ • �ဒ�����ရ� မ� �အချ�+W ဖြ ���ဖ>�ြ �2��ြ ����.မQမျ���ကy ���အ � Z���ဖြ ���>�������ည��-�အ�nရ�,မျ��က��������*��� ����ရ • ရ��)/����ြ ����.မQက�� ဖြ ���>���ည�အ�ကy ���ခြ ��ရ�မျ������ ,�����WX� �ကက,မ�� �အ��မျ��က��������*�������ရ • �ဒ�အ�������က��ကည)မည�ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�����အချက�က��ရ����ခ��ြ +�����ြ ����ရ �ြ ���မQ • ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�အ��ကအ�ကy ���အရ�အချကအ �ကမျ����������ရက� �������� မျ��အ�ကy ������ ����ရ�� ���ည���ရ • ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ�������မျ��: က��ချ�မျ��:အ ခြ �� အ���ကအက����ည�မျ������ ��အ�����မ�မျ���ြ ��� ����������ရ��ရ ����ရကချကမျ�� • ��ခ ����ခ2��/: ���Wချမည� ည��မ����� ကy �မြ ��ချ� ���Wက�� ��� ����မျ�����Wရ����ြ �2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� အ မြ ����ဖ>���ခြ ��: ������ ခြ ��: ������ဖြ �� ရ���������ြ ခြ �� ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 ခ.�*: �������က�o: ကဒ ၂3 �က�oက��ချ�မျ��: ������: �������က�o: ကဒ: ရ��)/����ြ ����. ခြ ������၄��X�က�ရ�က မQမျ��အ�ကy ���ရ������ ���ြ ရ �ြ ������ �ည��)��မ�က�o က���က����က���က����က���က����က���က���� ဖ��� (၁): ရ��)/�� ��ြ ����.ခြ ������၄��X �က�ရ�ကမQမျ��

• ��� ����မျ��အ��� ခ.��ည���� ၂၀-၃၀ အ���မ�����B��ြ�����.မQ����ရ�၄�����WXအမြ �မျ��က�� ��������2

• �������ည�အ မြ �မျ��က����ရ���ြ +�� �< )�အ����ခ.�ဖ>�ြ �2 • မ�����B���ြ ����.မQက�� ဖြ ���>���ည�အ�ကy ���ခြ ��ရ�မျ������ �က�ရ�ကမQမျ��က�����������< )�

������ချကမျ��က��မ���မ�������2 • ရ��)/����ြ ����.မQ: ဖ ��*အ�မ�2���1အကျ�+��က�ရ�ကမQ: ဖ ��*အ�မ�2���1Xအ���z2,: ဖြ ���>��

��*����အကျ�+��က�ရ�ကမQ���WX���*z�ည�ရ�����ရ�ရ������ချကမျ��ဖြ ��������မQက��ည(���Q����2������� �2 • ဖ ��*အ�မ�2���1X���*z�ည�ရ�����ရ�ရ������ချကအ��>၄�����WXအမြ �ဖြ �� ��*� �ြ ��������< )�

������ချကမျ��က��မ���မ�������2 • �����မျ��Xဖ ��*အ�မ�2���1����A�မQ �မ�|အ��>�� �ည(������မ� ���Wမဟ�� ရ��)/����ြ ����.မQ

�ကy ���ဖြ ���>���ည��က�ရ�ကမQမျ��အ����}��ချ��������မ����Wက��ရ�������������23 � �က��ခ � ����ဤအ�����က��အ��က��������������မညဖြ �� ကy �����ြ �ကy ���2

အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2 • �ဒ����ရ��)/����ြ ����.မQက����ရ�����>�����ည�အချကမျ��? • ရ��)/����ြ ����.မQက�� ဖြ ���>���ည�အချက (၂) ချက? • �ဒ����ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ��� ဖြ ���>�����အ��ကအကျ�+��က�ရ�ကမQမျ��? �Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

ရ��)/����ြ ����.မQ�ည ကမx�����အB�မ� ��ြ ����������� ကy �ည� အ�ကy ���အရ�ဖြ ��2�ည3 � W�/အချ� ����အမ}��ြ ����.ဖြ ���>� �ည� ����အ�ခြ အ� က��မ�����B�ဟ��ခ>�< )� �ဒ���ခ�၌ က��ရ�ည��ခ�အ��� ဖြ ���>�ည��ျမ�မ}မ�����B�အ�ခြ အ� က��ရ��)/��ဟ��ခ>�2�ည3 ရ��)/�� ��ြ ����.��ခြ ��Xအ�ခြ ခ*အ �ကy ���ရ��မ�� ����အ��� ဖ ��*အ�မ�2���1မျ�� မျ���ြ ����ခြ ���ကy ��� ဖြ ��2�ည3 အ����2�2���1မျ�� အ ကက�ဗ ဒ����အ�က���ဒ�2���1�ည ရ��)/����ြ ����.မQက�� အမျ����*�ဖြ ���>���2�ည3 က�ဗ ဒ����အ�က ���ဒ�2���1�ည �����WX����ရက ချကမျ��ဖြ ��ည� �ကမQ���� ������က� �က����ခြ ��: �မ�အ���*��. ခြ ��: ���က� ��������မျ�� အ��*��ြ +ခြ ������ ������ြ + ��)�မQ�ကy ��� �က��>���ရ���2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

�ရ�1��ခ ����� �����အ�2အB� ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက�� က��������မည� ည� �မ�အ�,�,က��အ������������မညဖြ ��ကy �����ြ � ကy �����ရ 3

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၃3၃3၃3၃3 ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌��ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌��ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌��ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌�����Xအ�ရ��2မQ���Xအ�ရ��2မQ���Xအ�ရ��2မQ���Xအ�ရ��2မQ

�ဒ2 � �< )�ခ�.�ည���ခ ���၌ ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xအ���2,: ဖြ ���>�� �ည�အ�ကy ���မျ������,��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQ���Wက����B) ,�, အ������အ�����အ��ဖြ �������������ခ.��2�ည3 ရ��)/�� ��ြ ����.မQX အကျ�+��ကက�� ��ျ���2��အ�� ����ရက ����မည� ည��မ�(၂)ခ�က�� ������ခ.� �< )�၄�����Wမ�� ���က��ျ� ည)�� ဖြ ��အ�� �ြ +မ�� ����ခြ �� (adaptation) ������ျ�� ည��အ������ရကခြ �� (mitigation) ���W ဖြ �ကy �2�ည3 ���က��ျ�ည)��ဖြ ��အ�� �ြ +မ�� ����ခြ �����ကရ�� အ� အ������� က��ကည)မည� အ��ြ ��� အ�.မျ�� �ြ +���ခြ ��: ရ��)/�� ��ြ ����.မQဒ2|က�� �ဒ�ခ*���� ���မ��ခ*����ရညရ���< )� ��ခ��က�ျကမQ��ျ�� ည� �က����မည� ည��မ� ဖြ ��� ����ခြ �����W�2B��2�ည3ဤအချကမျ������ရ��)/����ြ ����.မQ��ျ�� ည��အ������ရကခြ �����Wက���.ဖက ����ရက �����2�ည3 ��ျ�� ည��အ������ရကခြ ����ဖ ��*အ�မ �2���1����A�မQ ��ျ��ချခြ ������ ����အ���ရ��� �< )��2���1မျ�� ဖ,�������ရ ����ရကခြ �� (/�မ�-�����မျ��အ���က�ဗ က�� �������� ������� ခြ ��) ���W�2B��2�ည3 ���က��ျ�ည)��ဖြ ��အ���ြ +မ� � ���� ခြ �� ������ျ�� ည��အ������ရကခြ �� (၂) ခ���*�၌ �����မျ�� Xအ�ရ��2��*က��ဤအခ �၌���������ြ မညဖြ ��2�ည3

ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ�< )������ ����မျ���ည-

• ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က�� ဖြ ���>���ည�အ�ကy ��ခြ ��ရ�အ မျ�+�မျ�+�က�� ���ည��-���2က��ရ

• ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌ �����X: အ����ဖြ ��မြ မ������*၌�က����� အ�ခြ ခ���� �< ) ဖြ ��ည��ကျ��က������������� (�ဒ�ခ*����အ��အဖ.1���� �����-Community Forestry) Xအ�ရ��2မQက�� ���ည� �-���2က����ရ

• ရ��)/����ြ ����.��မQ�ကy ���အ��������ရ���� ���WXမ�ရ��အ���အ�မျ����ြ ����.����*က��/�မ�မျ�������ကရ��������ရ�� ����ရ

• ရ��)/����ြ ����.မQ�������က��ျ�ည)��� ����ရ����� ���မျ��မ����က�*�က�ည)����မည�အချကမျ��က����ရ���ြ +������ရ

�ြ ���မQ • ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌�����X

အ�ရ��2မQက����ရ�����>�����ည�������:�����* က��ချ�����အ ခြ ��အ���ကအက��ြ +���ည�မျ��အ������ရ��ရ

• �����မျ��ကမx��က�ဗ ������������A�မQ�*�ရ�၌အ�ရ� က0 )���*�����������ည�����အချကအ�ကမျ�����ည����ရ��ရ

• ြမ မ������*X�����ဖ�*��Aမ�မQ����ရ��)/����ြ ����.မQအ�nရ,�က��မQ����ရ�� �က��*�ရရ���ည�အချကအ�ကမျ�����ည�ရ

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� အမြ ����ဖ>���ခြ ��: ���Wချခြ ��: ရ���������ြ ခြ ��: အဖ.1���က������ ခြ �� ���� �����-���*� ���ကျ��ခ � ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 �က�oက��ချ�: ������: ၂3 ရ��)/����ြ ����.�� ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက����ျ�� ည����ျ�က �အ��က���� ခြ �������� ���Xအ�ရ��2မQက���ဖ> �ြ �ည������� (���W) အခြ ��အ��������ည� က���က����က���က����က���က����က���က���� ၁3 ဖ��� (၂) က�ဗ �� �ချ+�ခြ �� ��������A�ခြ �� ၂3 ဖ��� (၃) ရ��)/����ြ ����.�� ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက����ျ�� ည����ျ�က �အ��က����ရ�၌�� ���Xအ�ရ��2မQ

����ရကချကမျ��

• ��ခ ����ခ2���/: အ�)အ�/: ရညရ,ချက���� ကy �မြ ��ချ� ���Wက����� ����မျ�����Wရ����ြ �2 • ရ��)/����ြ ����.မQX�����မျ��အ��>အကျ�+��က�ရ�ကမQမျ��က��� ������������< )�:

������ချကမျ��က��မ���မ�������23အမျ�+��မ)�မျ��က���ည��2B�������ရ အ������23 �����မျ��၌က�ဗ �������������မ�����က�ဗ ����A������မ����မျ�+���*�ရ����*���ရ��� �ြ �2

• ��� �မျ�����X���ြ ������ချကက��,ခ���ခ ���၌၄�����W���ြ ခ.��ည�အ��1အ က0 +* အ ဖြ � အ�ျကမျ�������က���������2

• �����-���*����ကျ��ခ � ဖြ �� �����မျ��မ�ဇ)Bမျ�+���*���� ��Wအဖ.1အ�ည����W ���က��ျ�ည)�� � �����ရ�က��မည���Wအ���ကက��ြ +�ညက��ရ���������ြ �2

• က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ��������မQ��������A�မQ�*�ရ�က��အ����ရ�����*� ည�ဖြ ��ရ���������ြ �23 က�ဗ ����က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ�က�,မQက���ည�ရ����ြ �2

• �����မျ���ည� က�ဗ ����A�မQXအရ��အမြ �အ ဖြ �၄��: က�ဗ ���မ�)�ရ�အရ��အမြ �အဖြ �၄�� ����ရက�����မ�ရ��p ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��Xအကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌အ�ရ��2��*က��ရ��� �ြ ရ����ခ ���က��အ��*����2

အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2 • ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ��������မျ��အ��>အကျ�+��က�ရ�က�ည�အချကမျ��? • ������ြ + ��)�မQ�������အ���အ� �ကျ���မQကရ��)/����ြ ����.မQက��မည���W����������ည? • အ��������ရ���� ���Wရ��)/����ြ ����.မQက��မည���W��*� �ြ p���က��ျ�ည)��ဖြ ��အ��� ����ကy �ည?

���အချကက��������WX���က��ျ�ည)��ဖြ ��အ��� ���������ရ�က��မည���Wအ���ကအက��ြ +�����ည? �Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

�����မျ���ည�����WXအ��*��ြ +��*အ��>���ကp ရ��)/����ြ ����.မQက�� ��ျ���ချခြ ��/�������ခြ �� ���Wက��ဖြ ��� �����ည��-�Bအရ��အ မြ �မျ��ဖြ ��2�ည3 ��ရ�ညမခ*�ည� ည�/ဖျက�)��ည� ည�ဖြ �� အ��*��ြ +က က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ�2���1����A�က��မQ���������မညဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� � ��ကျ �)မ*အ��ချ+��2က က�ဗ က����� မ�)��������pရ��)/����ြ ����.မQက����ျ��ကျ�������2�ည3 � မ� အ���က����ည�������Zဟ� ��ည �ဒ�ခ*����X အဟ�ရဖ���*မQ���� ��မQ-Bက�� �����က�အ�� �*�����က�ည)���ခြ ��ဖြ ��၄�����WXရ��)/����ြ ����.မQ ����အည) ���က��ျ�ည)�� � ���������မ�က�� မျ���� အ���ကအက�ဖြ ����2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

ဤ��ခ ����� ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက��က����ရ�၌ �����X အ�ရ��2မQ���� �����မျ��က အ��������ရ���� ���WX ရ��)/����ြ ����.မQက�� ��*�ြ က� ���က��ျ�ည)��ဖြ ��အ�� � ���� �����ရ���မည���Wအ���ကအက�ဖြ ��ညက��������ခ�.�2�ည3 �����မျ������ ၄�����WX အကျ�+� �ကျ�ဇ��မျ�� က���ရ�1 ��ခ ������က�က���������မညဖြ ��2�ည3

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၄3၄3၄3၄3 �����မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�������မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�������မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ�������မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��

�ဒ2 � �< )�ခ.��ည���ခ ���၌ ရ��)/����ြ ����.��ခြ ��X အကျ�+��က �ရ�ကမQက��က����ရ�၌ �����Xအ�ရ��2��*က�� �����ခ.��2�ည3 ဤ��ခ ����� �����မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��က��အ��� ��������ကy မညဖြ ��2�ည3 REDD+ အ�ကy ���မ���မ)ည(���Q�� ��2������မျ��အ� ဖြ �� �����မျ���ည အ �Z�က�ဗ ��� �A�မQ��}��ချ�ရ���အ�ရ��2���အရ��အ မြ �ဖြ ��< )� �ဒ�ခ*���� X��� မQ-B��*ခ< *+�ရ�က���ည�အ���ကအက��ြ +�����ကy ���က�� ���ည��-���2က���ရ ���အ��2�ည3 ���အချကမျ��က�� ���ည�p �Zဟ� �B ����မQ (ecosystem services)ဟ� �ခ>����< )� အ����2အ �ကy ���အရ�က�� ဤအခ ��� ������မည ဖြ ��2�ည3

ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ�< )������ ����မျ���ည- • ဇ)Bမျ�+���*X-Bရ��ည�ရ�အ�ကအ���ကအက��ြ +��*����

အခြ ��အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��က�� ���ည��ရ����ရ • �����မျ��� ��ကျ�ရရ�ည�ည�*��အ��အ��ချ+�ခြ ������

ဇ)Bမျ�+���*က�က,�ရ��က����*က�� ���ည��ရ����ရ • �����မျ��မ�ရရ���ည�အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ��က����ရ���ြ +������ရ • �-�B��B �ကျ�����ရ�B ����မQအ�က� -�������ချခြ ��

(Payment for environmental services-PES) ��-� �ရ������၄��X� �ကက,မ�ကျ�+��ကy ����က���/������*က�� ���ည��-���2ကရ

• �ဒ����အဖြ �အ�ျကမျ��: /�မ�မျ��အ���ကအက�ဖြ �� �ြ ��ခ�*������ ���ည��-���2က��ရ

�ြ ���မQ • အ�������က�����������မQအ�က���အ��ညမျ��က0 �+��

�ြ ������ရ��ရ • ����������Zဟ� �B ����မQ� -�������ချခြ ��ဖ���

����အ ခြ ���က������မျ��က����������ရ ����:�B��ရ အ����ြ ������ရ��ရ

• ဖ���အ��>အကျ/�ချ+�ရ���������ြ မQ��ရ�က0 �+���ြ � �����ရ • -���ရ������က���ည��ဒ����� �က��*�ဖြ ���>����

�ကမQမျ��က����ရ���အ���ြ +���ခြ ��ဖြ ������အချကအ�က �ြ ည���*�� ဖြ �����Wချ�����ရ�အ�က က0 �+���ြ ������ရ��ရ

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� �����2���2B������� ခြ ��: အဖ.1�,မျ��ခ.p ������ခြ ��: ရ���������ြ ခြ ��: ��2����အ�ဖြ ရ��ခြ ��: �Zဟ� �B ����မQ � -�������ချခြ �� မ� � ဖြ ��/အ��>��*��� ������ခြ �� ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� အည�+�ရ���က�oချ�: ������: အဖ�*���� က���က����က���က����က���က����က���က���� ဖ��� (၄) ����������Zဟ� � B ����မQ� -������ �ချခြ ��

����ရကချကမျ������ရကချကမျ������ရကချကမျ������ရကချကမျ�� • ��ခ ���အ�)အ�/: ရညရ,ချက:���Wချမည� ည��မ����� ကy � မြ ��ချ� ���Wက��ရ����ြ �2 • ��� ����အ�ရအ�ကအ��>မ��ညp အဖ.1�,၄-၅ဖ.1�ရ�����ဖ.1�ည��2 • �����မျ��မ�ရရ���ည�B ����မQအမျ�+�မျ�+�က���/�����ဖ>���ရ ရ����ြ �< )�အချ� ၁၅-၂၀မ� �ခ W����23

���W� �က�ြ �ညရ���������ြ ���2 • �Zဟ� �B ����မQမျ����-��ရ��က��ရ���������ြ �< )��2B����������2 • �Zဟ� �B ����မQ� -�������ချခြ �� မ� �ဖြ ��/က����� ����မျ������အ��������������2 • �ဒ����အ�ခြ အ� အရ �-�B��B �ကျ�����ရ�B ����မQအ�က� -�������ချခြ ����

မည�ည�အ�����က��အ����������ညက���������ဖ>����2 • ����ချ��Xအ မြ �က���ဖ> �ြ မ���မ����2 • မည�ည�B ����မQမျ��က��အ���� ဖ������p � ဖ�������ရ���B,�����ညက���ဒ�အ�ခြ အ� အရ

(�ကျ�ရ�/အ�မ������အ���) ���������2 • �ကျ��က����မ����ကy �ခ*���ခ��ရ������ည�B ����မQမျ��အ�ကy ������������2 • �ကျ��က����မ����ကy �ခ*���ရရ��ရ ���က �ရမည��*�����ည�ကမ�မျ��က��ရ���������ြ �2 • �-�B��B �ကျ�����ရ�B ����မQက���������အက.ဖြ ������ည� ည�� ��������� ��/က��ရ���

������ြ �2 • �ရ�1��ခ �����ဤအ�ကy ���အရ�က���က�က������မညဖြ ��ကy �����ြ � ကy ��p��ခ ���က��

�က����2 • ��� ����မျ����ခ ���အ��>��ရ������ညမျ���မ� မြ ����2

အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2

• �����မျ��မ�ရရ���ည��Zဟ� �B ����မQမျ��? • �-�B��B �ကျ�����ရ�B ����မQအ�က� -�������ချခြ �� (Payment for environmental

services-PES)က��မည���W����ရက����မည? • PES က��အ���ကအက��ြ +�ည�အ�ကy ���ခြ ��ရ�မျ��

�Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

PES ��-��ရ��က�� ����မျ�����< )� ,���������က�ည� ����� ��1ရ��ချကမျ��က�� �ရ��������B�ျကရ�� �2�ည3 �-�B��B �ကျ�����ရ�B ����မQမ��အမျ�+�မျ�+�ရ���2�ည3 �ရ�B�ရ�. �� ���မ� ခြ ��: ဇ)Bမျ�+���*� -���: ��� မQ-B��*ခ< *+�ရ� ����� �က��*�အ,�အ���ရ�မ�� က�ဗ ����A�မQ ��}��ချ�����မ����Wဖြ ��2�ည3 �က��1�� က�ဗ အ�2အB� အ����2B ����မQမျ��က�� ������� ��မ�������ည� ည��မ�က�� ��ရ�� ���ည ရ ���အ��2�ည3 ���Wမ��� ���ကy �မည���W ����ချ����မည: ရရ�����ည����ကy �က�� ������� ���မ���မျ�� အ ကy ��မည���W ����ည)မ}ခ.�B����မညက�� �/������*�ဖြ �����ကy မညဖြ ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

�ရ�1��ခ ���မ�� PES ����ရက��* ည��မ�မျ�������က�,�2�ည3 ြမ မ������*ရ�� ����� �ြ ��)�ရခြ ��: ���အ���အ� � ��ျ�� ည���ရခြ ��X အ�ကy ���ခ*မျ������ ��}��ချ����မည� ည��မ�မျ��က�� က �� ������မညဖြ ��2�ည3 �က�ကp PES က��မည���W အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရက����မညက�� ������ ���မညဖြ ��2�ည3

ည(���Q����2����ခြ ���မ��A က~

(ဒ���,� W)

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၅3၅3၅3၅3 ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ�

�< )�ခ.��ည� ��ခ ���၌ ရ��)/����ြ ����.မQXအကျ�+��က �ရ�ကမQက�� ��ျ���ချရ��� �����မျ��အ�ရ��2��*���� �-�B��B �ကျ�����ရ� B ����မQအ�က � -�������ချ ခြ �� (Payment for environmental services-PES) ���� ��/ဖြ �� အခ ����� ရရ������မည� ည��မ�မျ��က�� �����ခ.�ကy �2�ည3 ဤ��ခ ����� PES က��အ �Z�၌��B �ကျ� ����ရ� B ����မQ��ရ�အ ဖြ � �ဒ�ခ*����အ�က B���ရ���ဖ��� ����မည� REDD+ ���� ��/အ��>အ�ခြ �ြ +p �����မည ဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� အ က0 �+အ ဖြ � ြမ မ������*X ����� �ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQအ�ခြ အ� က�������ရ ���အ�မညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည-

• �ဒ����������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ ခြ ��က�� ဖြ ����ည�အ�ကy ���ရ�မျ��က�������ဖ>�������ရ

• �ကျ�ရ�B �ကျ�ရ���ဒ�ခ*�ြ ည��အ��အဖ.1���������မျ��Xအ�ခြအ� ����,�����Wအ�������က�က���မ �အ���ြ +��� ရ�����1က0 +* ရမည�အခကအခ.����အခ��အ�မ�မျ��က�� ရ��������ရ����ရ

�ြ ���မQ • မြ မ������*X������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��

ကျ��မQအ�ခြ အ� အ��>ရ���������ြ ချက����အ ခြ ����� အ�မည�အ���ကအက����ည�မျ��

• ������ြ + ��)�မQ���� ���အ� �အ�����ျ��ကျခြ ��က��ဖြ � ��>���ည�အ� ကy ���ရ�မျ��

• �ကရ���ဒ�����ရ�အခကအခ.မျ��က����ကျ��ရ���������ြ ရ ������� ����မျ��မ� ���ည��ရ������မည�အ�ကy ���အရ� မျ��က���က��������ရ �)�/���ရ�� ခြ ��

����ရကချကမျ�� • ��ခ ���အ�ကy ���: ရညရ,ချက:မ���က�: ���Wချမည� ည�

�မ����� ကy �မြ ��ချ� ���Wက��ရ����ြ �2 • �ကရ��မြ မ������*X�မြ အ��*�ချမQ���� �မြ အ��*�ချမQ��ြ ����.

ခြ ��အ��>�Aမ�မ����ည�အချကမျ��က�� ������ြ + ��)�မQ: ���အ� �အ�����ျ��ကျ��မQ���W�����က��ရ��� �ြ �2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� အ မြ ����ဖ>���ခြ ��: �� အ���ခ.ခြ ��: ������ ခြ ��: ရ���������ြ ခြ ��: ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ������: ��� အည�+�ရ���က�oချ�: ���� � က���က����က���က����က���က����က���က���� ဖ��� (၅) မြ မ������*X����� �ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ��မQ အ�ခြ အ�

• ��� ����မျ��အ��၄�����W�ဒ�အ��1အက0 +* အရ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ

ခြ ��က�� ဖြ ����ည�အ�ကy ���ရ�မျ��က���/�����ဖ>���p��ရ���ြ +�����2 • ��က�ည�������ြ ��)�မQဖြ ���>���ည�အ�ကy ���ရ�မျ��အ��ရ������ဖြ ရ�������မည� ည��မ�အ

�)��)�က���ည��ဖ>������ြ ���2 • ��*� �ြ မQမျ��က��အ�ခြ ခ*p REDD+ ���������မျ���� ���မ�က�က,ခြ ��အ ကy ���က��မQက��၄�����W

မည�ည�အ�����အ���� ���ည��-���2က�ညက����*����23 ��*� �ြ မQမျ��က��အ����*���ရ������ရ �က�oက��ချ���>���ရ�����ဖ> �ြ �2

• ��� ����မျ����မ*����������ညမျ��:မရ�������ညမျ��ရ��က�������မ� မြ ����2

အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2

• �����*အ��� ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျခြ ��က�� ဖြ ���>���ည� အချက��*�ချက? • ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျခြ ��က��ရ�� W�အ��က0 �+����ရ�����1 က0 +* ရမည�အခက

အခ.���� ဖြ ������ခြ မျ��?

�Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*� မြ မ������*��������ြ + ��)�မQ�ည�}�မြ �ည��Q*����ဖြ ��ဖြ ���>�ျကရ���2�ည3 ����က� �:

����� � �ဒ�: မြ �Bက� ���>�ဒ����WX ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျမQ��*��မ�� �ဒ�အ���က� �ကခ* အ�ကy ���အချကမျ��အ��>မ��ညpက.�ြ ��ခြ �� ���2�ည3 �ရ��မB���ခ��ခြ ��: အ��ချ+�မQအ�� ည�ခြ ��: ����က���ည����အ�ချကအ�/မြ ��မ����ခြ �����Wက�ကရ�����မျ��အ��� ������ြ + ��)�မQ�������အ� � အ�����ျ��ကျမQက�����မ���}�မြ �����2�ည3 ၁၉၉၀ ခ����မ� ၂၀၁၀ ခ����အ���မြ မ������*X������ြ + ��)� မQမ������/�}မ�မ} ၃၇၂,၂၅၀ ဟက��: ၀.၉၅ ရ�ခ����Q*�ရ���2�ည3 အ����2 ၁၀ �����က��အ��� မြ မ������* �ည������2�������ဧရ�,�X ၁၉.၀ ရ�ခ����*Q�: ၄,၄၄၅,၀၀၀ ဟက����*��Q*�ခ.�ရ�2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

REDD+ က�� ������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျ ခြ ���ကy ��� ��>�က��မည� က�ဗ ����A�မQ �မ�|အ����ျ��ချ����မည� ည��မ�အ ဖြ �အ����ြ +����2�ည3 ���Wရ��� ဤ ���� ��/အ�� �မြ �ြ ����က ��1အ�က��အ�ည�ဖ>����ရက����ရ ���အ��2�ည3 �ရ�1��ခ ��� �� REDD+ ���� ��/����,��အ�� အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရကရ��� ��1 က0 +* ရမည� အခကအခ.မျ��က��အ���������������မညဖြ ��2�ည3

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၆3၆3၆3၆3 REDDREDDREDDREDD+ + + + ��-��ရ����-��ရ����-��ရ����-��ရ��

�ဒ2 � �ရ�1��ခ ���အချ�+W��ရ��)/����ြ ����.မQ ဖြ ��/:ဖြ ���>���ည�အ�က����မျ��: �က�ရ�ကမQမျ������ ရ��)/����ြ ����.မQ ဒ2|��ျ�� ည� ���ျ�က�အ�� �ြ +���ရ��� �����မျ��X အ�ရ��2��*���Wက�������ခ.� �< )�ဖြ ��2�ည3 ,�������က��p ြမ မ������*X������ြ + ��)�မQ���� ���အ� �အ��� ��ျ��ကျမQက�� ဖြ ���>���ည�အ�ကy ���ခ*မျ��က�� �ည������ခ.�ကy �2�ည3 ဤ��ခ ����� ������ြ + ��)�မQ���� ���အ� �အ��� ��ျ��ကျမQက��မဖြ ���>��ခြ �� ဖြ ��က�ဗ ����A�မQ �မ�|အ�� ��ျ��ချ����မည� ည��မ�ဖြ ��ည� REDD+ ���� ��/က�� �������2မည3 ဤ ည��မ�အရက�ဗ ����A�မQမျ���ြ ���ည������* မျ��မ�ဖ*1ဖ< �+��.�����*မျ��အ��������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ��� ��ျ��ကျခြ ��က��ရ�� W�အ������ရကမQအ�က��� ကy �����ချရ ဖြ ��2�ည3ဤ������ချမQ���� ��/အ��မည���W�က��1�����������မညက��အ��������������မညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည-

• REDD+���� ��/ဖြ ���>�����ကမQ���� မြ မ������*�� REDD+

အ���က������ရက����မည�အ�ခြ အ� ���Wက����ရ����ရ • REDD+ အ��အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကရ အ�ခြ ခ*���အ�

ချကမျ������အခကအခ.မျ��က��������ရ���ြ +������ရ �ြ ���မQ

• �ကရ�������*�က�အ������������*အ���REDD+ ����ရ�ဖြ ���> �����ကမQမျ��က����������ရ��ခြ ��

• အည�+�ရ���က�oချ��� REDD+ Xအ��ကအ���/အချကမျ�� က��� ��)�ရ����p REDD+ ��-��ရ��က��ရ���������ြ ����ရ �ြ ���ခြ ��

����ရကချကမျ��

• ��ခ ���Xရညရ,ချက: ���Wချမည� ည��မ����� ကy �မြ ��ချ� ���Wက��ရ����ြ �2

• ရ��)/����ြ ����.မQဒ2|��ျ�� ည� ���ျ�က�အ���ြ +��� ရ��������မျ��Xအ�ရ��2��*က��အကျ/�ချ+��ြ �ည �������2

• အ�က�2အချက�����က��p REDD+ ����ရ����� ��/���� ဖြ ���>�����ကမQမျ��က�� ������: �က�oက��ချ�: �2B2��+������ မ���မ����ရ��မျ��ဖြ ��ရ���������ြ �2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� ရ���������ြ ခြ ������ ������ ခြ �� ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 အည�+�ရ���က�oချ�: ������ ၂3 REDD+ ��-��ရ�� က���ရ��.���ြ ����ည� �က�oက��ချ�: ������: ���: အည�+�ရ���က�oချ� က���က����က���က����က���က����က���က���� ဖ��� (၆) REDD+ ��-��ရ��

• REDD+ အ��အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကရ ���အ�ချကမျ��ရ���������ြ �< )��2B����������2 • REDD+ အ��အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကရ �������ရမည�အချကမျ������အခကအခ.မျ��က��

��� ����မျ�����Wမ�ျ�Bရ����ြ �< )�: က0 +* ��1� ရ���အ�ခြ အ� မျ��က��အ�ခြ ခ*p၄�����WXအမြ �က�� ဖြ ည��က���������2

• ������ချကမျ��က��အ����*���ရ���အ���ရ�����ဖ> �ြ �2 • REDD+ ��-��ရ�����������*အ�������ရက����မည�အ���အ��က��အကျ/�ချ+����ြ �< )���ခ ���

က�� �Z�*�ချ+��23 �မ�ခ �����မ��ချကမျ��ရ���2�မ� မြ ����ြ �2��3

အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2

• REDD ���� REDD+ Xက.�ြ ��ခြ �� ��ချက? • REDD+ အ��အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကရ ���အ�ချက����အခကအခ.မျ��

�Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျမQမ� က�ဗ ����A�မQ�မ�|အ�� ��ျ��ချ����ရ ရညရ,ချကဖြ �� REDD+ ��-��ရ����>��2ကခ.��2�ည3 ၂၀၀၇ ခ������ အ�ဒ�� )�ရ��������* -��)၌ ကျ����ြ +���ခ.��ည� က���မZ�ည)��ခ*မ� REDD+ ��-��ရ��က��အ�ည�ြ +ခ.� �< )� ရ��)/����ြ ����.မQက�� ��ျ��ချ����မည����� ��/ ��ရ�အ ဖြ ��������ရကခ.�ကy �2�ည3�������,�� ဤ��-��ရ�� က�� �����မျ��မ�က�ဗ ��� �A�မQ��}��ချ�ရ�: �ကရ�������မျ��အ�� က�က,������ရ��က�ရ����� �����မျ��အ��� ��ကျ�ရရ�ည �ည�*��အ���� ���မ�အ��ချ+��ရ����� �����အ��� က�ဗ ��������မQ မြ ��မ���ရ�အ�က����ရကရ ဟ���ရ�� ကy �2�ည3 REDD+ အ�� အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရကရ �ရရ�ည�ည�**��ည������အ��ချ+����က��� မQမ�� မရ��မဖြ � က0 �+�����အ�ချက ဖြ ��2�ည3 ���Wဖြ �p�ကျ��က��Wအဖ.1အ�ည�အ���မ����p������ြ + ��)�မQ�������အ� �အ�����ျ��ကျမQရ�� W�အ��က0 �+��������ရကရ ���အ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

����������က������မျ���ည REDD+ အ�� အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရက�ည�အခ2 အ����ချကအ�� ည� ချကမျ��က��က0 +* ��1��ကy မညဖြ ��2�ည3 �ရ�1��ခ ����� �က������မျ�� (stakeholders) အ�ကy ������� REDD+မ�၄�����Wအ��> အကျ�+��က�ရ�ကမQမျ��အ�ကy ��� ����� ������မညဖြ ��ကy ���အ�����p��ခ ��� က��ရ� ���23

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၇3၇3၇3၇3 ြမ မ������*Xြမ မ������*Xြမ မ������*Xြမ မ������*X REDDREDDREDDREDD++++ ���� ��/���က������မျ��:���� ��/���က������မျ��:���� ��/���က������မျ��:���� ��/���က������မျ��:၄၄၄၄�����WXအခ��အ�ရ�������B B�n ရ��မျ�������WXအခ��အ�ရ�������B B�n ရ��မျ�������WXအခ��အ�ရ�������B B�n ရ��မျ�������WXအခ��အ�ရ�������B B�n ရ��မျ��

�ဒ2 � REDD+���� ��/X���အ�ချကမျ���ြ ည�B�ရ�အ�ကအ�က���ည �ဖ>����ရက�ည�အခ2�����မျ��အ��မ�)ခ��ကy ရ�ည��ဒ�ခ*�������W���က���ကအကျ�+��က�ရ�ကမQမျ��ရ����မညဖြ ��2�ည3���W ဖြ �pအ ����2 �ဒ�ခ*မျ��X ������,*ဇ�� အရ��အမြ �အ�> ရ����ခ��မျ��က�� ��မ�����ရ��ရ အ������အ��2�ည3 �ဒ�ခ*�����ည� �����မျ�� �� ���မ�������ရ��ကရ��� အ��က အခ �က~မ��2B�� � ဖြ �� REDD+���� ��/ အ�က��အ�ည�ဖ>ရ����ည� က�ဗ ������� မQ � -��� အကျ�+�အ မြ �က�� ခ.�Bခ*���မQ���ခြ ��ဖြ �� အ�က ��မ�����2 B�������2�ည3 �ဒ�ခ*����အ� ဖြ �� REDD+���� ��/အရ၄�� ���WX ��B ����ရ����ခ��မျ��က��မ�� ��မ�ည�2က အကျ�+� ခ*���ခ��မျ�� ရရ��ခ*�������ရ မ�,က��23ဤ��ခ ����� REDD+မ� �ဒ�ခ*မျ�+��,�� မျ��အ��>�က�ရ�က������မQမျ��: ၄�����WX ရ����ခ��မျ��က����မ������မည� ည��မ�မျ������ ၄�����Wမ� ����ရက���ရမည� ��B B�n ရ�� မျ��က�� ���������ြ ���မညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည-

• REDD+���� ��/����အ��က�က������မျ����ရ���ြ +�����ြ ����ရ

• �ဒ�ခ*����:�����ရ�����မျ�+��,��မျ������အမျ�+���)�မျ��အ��> REDD+�ကy ����က�ရ�က�������ည��က���ကျ�+�����ကျ�+� မျ��က����ရ���ြ +�����ြ ����ရ

• �����ရ�����မျ�+��,��မျ�������ဒ�ခ*����Xအခ��အ�ရ�မျ��က��ခ���မ��အ������ရက�������မည�အ��ကအချကမျ��က��ရ��� ������ြ ����ရ

• REDD+���� ��/���ဒ�ခ*�������������ရ�����မျ�+��,�� မျ��Xအခ �က~က���ဖ>������ြ ����ရ

�ြ ���မQ

• �-�Bအရ��အ မြ �မျ��အ��>�ဒ�ခ*����Xရ����ခ������ရ� အ�ရ��2�ည���-���ည)ချကမ��n o�������ြ ������ ရ�� ခြ ��

• ILO ���� UNDRIP �2အ��ကအချကမျ������Q��ဖ> �ြ ချကက�� �က�ရ�က��မျ�����W�B���������ရ �ြ ������ရ�� ခြ ��

����ရကချကမျ�� • ��ခ ���Xရညရ,ချက:မ���က�:���Wချမည� ည��မ����� ကy �မြ ��ချ� ���Wက��ရ����ြ �2 • အဖ.1���က������မQဖြ �� �က������ (stakeholder)Xအ���z2,�������အ�ချကမျ��က����မ��p

အ����*���ြ��ည) ���ည��ရ���အ������ရက�2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� အဖ.1���က������ခြ ��: ည(���Q������ရကခြ ������ရ���������ြ ခြ �� ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 အည�+�ရ���က�o က��ချ�: ������ ၂3 �ကရ����မQ�)���� အ�ခြ � က����>���� ရ�����ရ���������ြ ���� မည�အ���ကအက��ြ + ���ည�မျ�� ၃3 အ �ြ ည�ြ ည����ရ� အ����မ��အဖ.1Xအခ��အ�ရ�မျ���ဖ>�ြ ချကအ ���ချ+� က���က����က���က����က���က����က���က���� ၁3 ဖ��� (၇) REDD+ ���� ��/�� �က������မျ��: အ �Z� �� REDD+မ��ဒ�ခ*မျ�+��,��မျ�� အ��>�က �ရ�က������မQမျ�� ၂3 ဖ��� (၈) က ဗ��ရ���������-��� ည)မQမျ��X��*�ဖြ �ချက����က��ကB�မျ��က�����ည� �ဖ>�ြ ���ရ���ည����မ�

• REDD+ ���Wမဟ������������က������မျ����ရ�����2B������မျ��က��အ���အမြ ���ဖြ ���/� �����*�ဖြ ��23 �က�ကp အ����2�က������မျ��အ ကy ����2���ည�����ရက����မည� ည��မ�မျ�� က��������2 (�ဒ�ခ*�က������မျ��အ�က���မ��အ�������������2)

• ��� ����မျ��က�� အ�����, ၄-၅ ��ခ.�23 �ကရ������ရက�ျကရ����� �����အ��ချ+����က���မQ � �မ� REDD+ � ����W��ြ ����.����ရက�2က�ဒ�ခ*�����ရ�����မျ�+��,��မျ��အ��>ကျ�ရ�က�� �����ည��က���ကျ�+�/����က�ျ+�မျ��က���/����������p��ရ���ြ +�����2

• �က���ကျ�+�မျ�����မ��မျ���ြ ����ရ ��������ကျ�+�မျ����ျ���2���ရ ����ရကရ����က������ (stakeholders)မျ��Xအခ �က~က����������ရ���ြ +�����2

• ������မQရ��ဒမျ��က��အ�������က���ြ ���������< )�: မရ�������ညမျ��:���အ�ချကမျ��က��ဖြ ည��က �������2

• အဖ.1���က��������*� ဖြ �ချကမျ����� အ �ြ ည�ြ ည����ရ���-���ည)ချကမျ���2 �ဒ�ခ*������������� ရ�����မျ�+��,��မျ��Xအခ��အ�ရ��ဖ>�ြ ချကမျ��မ�က��ကည)�ညမျ��က������Q��ဖ>�ြ �2

• မရ�������ည�အချကမျ���ြ �ည�မ�မြ ����23 �မ�ခ �မျ��က���ြ �ည ရ�������������< )� အက.ဖြ �ခြ ��က���က�က����ရက�2

အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2

• REDD+���� ��/အ�က��အ�ည�ဖ>ခြ ���ကy ����ဒ�ခ*������������� ရ�����မျ�+��,��မျ��အ��> အကျ�+��က�ရ�က������မQမျ��

• REDD+���� ��/���မ�����ရ�က�အ��မြ ���ရ �ဒ�ခ*����မ��2B�����ရက����မည�အခ �က~ �Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

�ဒ�ခ*�������������ရ�����မျ�+��,��မျ���ည �-�Bအရ��အမြ �မျ��အ��*��ြ +ခြ ��: ဖ*1 ဖ< �+� �����က��ခြ ������ က�က,������ရ��ကခြ �����W��အ�ရ��2���အခ �က~မ��2B��2�ည3 REDD+

���� ��/မ�� �ရရ�ည�ည မ< .မည� �����အ��ချ+����က���မQ���� ရ��Q*��ြ ည� �က�� � � ဖြ �������က��မ�)ခ��အ�����ရ����ကျ��က���� �����ည��က���ျကရ���2�ည3 ���W� ကy ��� REDD+

Xအ�ခြ ခ*���အ�ချက��ရ�မ�� အခ��အ�ရ�မျ��က��ခ���မ��� �ြ �� ��မ�����ရ��ရ ဖြ ��2�ည3 ���W ဖြ �p �က������မျ��Xအခ��အ�ရ� (အ���� ဖြ �� REDD+ Xအ�ခြ ခ*��� အ�ချကမျ��အရ: �ဒ�ခ*��������ရ�): အခ �က~������B မျ��က��အ��������မ����ရ��ရ ���အ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~ �ရ�1��ခ �����,ခ����������ကy ���< )�ဖြ ��ည� ��ခ ���မျ��က�� ခ< +* ��*p REDD+ ����ရ����� �မျ������ ရ�����ရမည�အခကအခ.မျ��အ�ကy ���က�������������မညဖြ ��2�ည3

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၈3၈3၈3၈3 REDDREDDREDDREDD+ + + + ����ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ��

�ဒ2 � REDD+ ��-��ရ��အရ����ရကရ ���� ��/မျ����ရ���2�ည3 ြမ မ������*က������ည�အ�������ဖြ ��2�ည3 REDD+ ����ရ�အ �ခြ ခ*���အ�ချကမျ��: �မ}�မ� �����ည�အခ��အ�မ�မျ���������� � �/မျ��က��ဖြ ည��ည��������မည� ည��မ�မျ��အ����ချ����/���� ����ရကရ ���အ��2�ည3 ,� W��ခ ����� �ကရ��က�� အ�� ����������ရ���������အချကအ�ကမျ������ �ဒ�ခ* ���� ���������ရ�����မျ�+��,��မျ��: �����*���အ��� �က������မျ������ ������ရရ���ည�အချကမျ��အ��>အ�ခြ ခ*p REDD+ ����ရ�အ��က ����ရကရ ���အ��ည� ���� ��/မျ�� အကy ���က�������� ကy မည ဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည- • �ကရ��အ�ခြ အ� က����ဟ��ည� REDD+ ����ရ� အ��က

����ရကရ ���အ��ည�အချကမျ��က���ဖ>������ြ ����ရ • ၄�����Wအမြ �အရ REDD+ က��အ���ရ�က��*�အ�က��အ�ည

�ဖ>����ရက����မည���*�*က��အ က0 *�ြ +����������ရ

�ြ ���မQ • REDD+ ����ရ�� �က��*���>အ�ကy ���အရ�အချက�ကမျ��

����အရ��အ မြ �မျ��က�����������������ရ��ရ

����ရကချကမျ�� • ��ခ ���Xရညရ,ချက:���Wချမည� ည��မ��������အ�ချက���Wက��ရ�

���ြ �2 • �����ခ.� �< )������ခ ���မျ��အရ REDD+ အ�ကမည�ည�

���� ��/မျ��က������ရကရ ���အ�မည��မြ ��2�.ဟ��မ� မြ ��2

• ��� ����မျ��Xအ�ဖြ မျ��က���က�oက��ချ���>�� �ရ����မ���မ����2

• အ����2������ချကမျ��အ��> က0 �+���ြ ������ရ���ည�အဖ.1အ�ည�����ရ�����အ ခြ �����အ�ချကမျ��က��ရ�������ဖ>�ြ ����ည�အ���ကအက� �ြ +���ည�မျ�� ဖြ ���က��ရ������ �������2

• အ����2အချကမျ��က��မည���W�ဖြ ရ�������ရက����မည�အ��> ၄�����WXအ က0 *�ြ +��မြ �ချက�မ� မြ ��2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၁ �ရ) မ� � ၃၀ ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� �မ�ခ �မျ���မ�မြ �ခြ ��: အ မြ ����ဖ>���ခြ ��: ������ ခြ ��: ရ���������ြ ခြ �� ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3 အည�+�ရ���က�oချ�: ������: အဖ�*���� က���က����က���က����က���က����က���က���� ဖ��� (၉) REDD+ ����ရ����� ��/ ����အခကအခ.မျ��

• ��� ����မျ�����ြ �ည����������ြ ချကမျ��က�����ည��23 ဤအချကမျ��မ��မ�B2ဒ�ရ��.ရ

အက0 *�ြ +ချကမျ��အဖြ �အ�ရ��2�ဖြ ���က����ရ��� မျ�����W�က�က �က�က������W���မညဖြ � �ကy ���အ������23 ���W� �က အက.ဖြ �ခြ ��က������2

အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ ��အက.ဖြ �ခြ �� �အ�က�2�မ�ခ �မျ���မ�ခြ ��ဖြ ����ခ ������Wချ/��,�မQအ��>အက.ဖြ ��2

• REDD+���� ��/အ�က��အ�ည�ဖ>ရ ,ခ�အချ� အ�����ြ ���ကy �< )�ဖြ ��ည�����ရကရ ���အ��ည����� ��/မျ��������မ*���������ြ ရ ���အ�မည����� ��/မျ��

• အ����2���� ��/မျ��အ�က��အ�ည�ဖ>����ရ ����ရကရမည�အချကမျ�� �Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

REDD+အ�က��အ�ည�ဖ>ရ �ြ ည���*ခ���မ��ည�အ�)အမ*မျ��ချမ������ရက�< )��)�မQမရ������23 ၄��X��-� �ရ������ ည��မ�မျ��အရ ����ရကရ ���အ��ည� ���� ��/အမျ�+�မျ�+� ��>��2က�ျက ရ���2�ည3 မြ မ����� �*X�)�����ရ�: ��မQ�ရ�: ��B)B�အ� အ������� အ����ဖြ �� �ကရ�������*�ရ� မ�ညမ�< �မမQမျ��ရ��� �ည�အ� အ ����� REDD+ က��အ�က��အ�ည�ဖ>ရ ���မ��ခကခ.မညဖြ ��2�ည3 ����ရကရမည����� �မျ���� အ�က��အ�ည�ဖ>မည� ည��မ���မ��ခြ ��: အကျ�+�အမြ �ခ.�BမQ: �����အမ�)�ြ +�ကျ��က�����2B� ���ရ�:������မြ အ��>����ခ��မျ����မ��ခြ ��: က�ဗ �������မQ����ရ���B ,�မQ: က0 )� ကy �က�က.ခြ ��: မ���မ�����အ�)ရ�ခ*ခြ ��: ����အ�ည�ြ +ခြ ������ က�ဗ �ရ���B,မQ ����ရ�က�မ�ကျ�မQအရညအ��� မြ (���� ခြ �����W�2B��2�ည3 ဤက���ရ�မျ��က�� �က������မျ��အ����*�������ည)���������2��ည(���Q��������p ���ညမQ�ည���ကခြ ��ဖြ ���� ����ရက����မညဖြ ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

�ရ�1����ချ� ����� �မ����Wချခ.��ည�အ��က-���ရ�မျ��က�� �ြ �ညခ< +* ��*��*������မညဖြ ��< )���� �မ�ရရ��ခ.����အ�ရ�က0 )��ည���ခ ���မျ��က���ြ �ည������မညဖြ ��ကy ���ရ���������ြ p��ကy ��မQက��အ��*����23

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၉၉၉၉----၁3၁3၁3၁3 ��ခ ���မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*������ခြ ����ခ ���မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*������ခြ ����ခ ���မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*������ခြ ����ခ ���မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*������ခြ ��

�ဒ2 � ��� ����မျ���ည���Wချခ.��ည�-���ရ�မျ��မ����ရ�က�ည�အကျ�+�ခ*���ရရ������ရ ��� �အ�မ�အ��*��������Wချခ.��ည� -���ရ�မျ��က�� �ြ �ည ခ< +* ��*�����p ��� �အ�< )��� ��� ����မျ�� �,�������ရမည� ����အချကအ�ကမျ��က����*���������ရ အ������အ��2�ည3 ���W�ကy ���ဤအခ ��� ���Wချခ.��ည� -���ရ�အ����*�မ� အ��က ��ခ ���မျ��က���ြ �ည����Q���� ������မညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ�� ��ခ ���အ �< )������ ����မျ���ည-

• အခ ���ခ��)မ�ရရ���ည���ခ ���မျ��က��������ရ���ြ +������ရ • ��� �မ����Wချခ.��ည�အ�ကy ���အရ�မျ��အ��>အ��က��မြ �,��

ချကမျ��က��������ရ�� �ြ +������ရ

�ြ ���မQ ��� ����မျ��အ��မည���Wအ����ခ.မညက�� က0 �+���/�������ရ ����ရကချကမျ��

• ���Wချခ.��ည�-���ရ�မျ��အ���ြ �ညခ< +* ��*��*���pရ��ဒအ�� ရ������������ကy ခြ ��Xအ�ရ��2��*က��ရ��� �ြ �2

• ��� ����မျ��အ��အ���� (၂) ��ခ.p ��မ� W����ဒ���,� Wမျ�������W ချခ.��ည�-���ရ�မျ��အ�� �ြ �ည��*������������2 (အ���������}���ရကအ�က������ရ ဖြ ��2�ည)

• � Wအ���က���Wချခ.��ည�-���ရ�မျ�����2B��ည�အခ �က~မျ������ ရရ��ခ.��ည���ခ ���မျ��က��������ကy ရ �မ��A �2

• -���ရ�အ���ကအ�ခ2���/����ကျကျ��မ��p �.�.B�B���� ���ရ ����������မQရ��ဒက��������*������ြ ���2

• အဖ.1���က��������*���မQရ��ဒက��ရ���������ြ ���2 • ��ဖ.1X���ြ မQအ��>အ ခြ ��အဖ.1B�မျ��မ����အ��ညမျ��ဖြ ည��က

���������< )� �ြ �ညအ���ချ+���*����2

အချ� အချ� အချ� အချ� ၄၅ မ� � ���အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�����အ��ည����ည�မျ�� ၁3�က�oက��ချ�: ������: ကဒ

�Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*� ���Wချ�ည�-���ရ�မျ��မ�� ���B����ဖ,�က����ည����အမ} ��ခ ���မျ��မ� �������ည�

အ��ကအ�ကy ��� အရ�က���ြ �ညခ< +* ��*���������ရ ���အ��2�ည3 ���Wဖြ �p ���Wချခ.��ည� ��ခ ����2 အ�ကy ���အရ�မျ������ ��,�ရရ��မQမျ��က����� ����မျ��အ��က��,�����2B���������ခြ �� ဖြ ��2�ည3 ဤ ည��မ� ဖြ �����Wချခ�.�ည� ��ခ ���မျ��မ�မရ�������ညမျ��က��ြ� �ညရ����ြ ������*��မက: ��� ����မျ��X ��ခ ���အ��> �� �ည��-���2ကမQအ�ခြ အ� ���� ��*� �ြ အက0 *�ြ + ������မQမျ��က�� အ�,�က���ရ������မညဖြ ��2�ည3 �ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~�ရ�1�ကက~

ဤအခ �၌����ရကခ.���� ခ< +* ��*��*���������မQမျ������အက0 *�ြ +ချကမျ��အ�� အ�ခြ �ြ +p �ရ�1��ခ ����� ��� �အ�>အက.ဖြ �ခြ �� (���Wချ�ည�-���ရ�မျ������ ��� �အ�� ဖ.1�ည� ����ရကမQ ��*�*အ��> ��မြ � ,��ချကမျ��ရ,�ခြ ��) က�� ည(���Q����2����မQ����ရ� ��� �အ�� ���မ���က���မ ���က�က���Wချ����ရက���� �ရအ���ကအက��ြ +ရ ရညရ,p ����ရက ���မညဖြ ��ကy ��� အ������23

��ခ �����ခ �����ခ �����ခ ��� ၉၉၉၉----၂3၂3၂3၂3 ��������� �အ��>အက.ဖြ �ခြ ��������� ��< )���*�ခြ ��� �အ��>အက.ဖြ �ခြ ��������� ��< )���*�ခြ ��� �အ��>အက.ဖြ �ခြ ��������� ��< )���*�ခြ ��� �အ��>အက.ဖြ �ခြ ��������� ��< )���*�ခြ �� �ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 �

���Wချခ.��ည� -���ရ�မျ��အ��> �ြ �ညခ< +* ��*������ခြ �� ����ရက�< )�� �က ��� �အ�� ည��မ��ကျ အ��*���ရမည ဖြ ��2�ည3 �ချ� �ည����� � �အ�< )��� အက.ဖြ ���*�*အ�� ��� ����မျ�����W ဖြ ည��က��ရမညဖြ ��2�ည3 ��� �အ��> အက.ဖြ �ခြ ��က�� � ��ကျ����ရကခြ ��ဖြ �� �က���မ �ည� ��� � B �ကျ�ဖ �)�မQ: ����ခ�*အ �ြ �အ��: ည(���Q����2������Xရ��� ������ြ မQ: ��� ��ရ�X ည(���Q����2���������မ�: ��� �ဖ.1�ည���*: အ���ကအက��ြ +���ည�မျ�����ြ မQ���Wက���)�/��*� ဖြ ������< )� � ����� � မျ��၌�ည��ဖ>�ြ �2အချကမျ�����မ���က���မ �အ���)�/����ရက�������မည ဖြ ��2�ည3 �က�ကp ��� �မ�ရရ��ခ.��ည��������,�ခ.�မQမျ��အ�� �က��1 �ြ �ညအ��*��ြ + ကy ရ ��Q�������က� ��< )���� �က�� ည��မ��ကျ ��ျ�ရA���အ��*���ရမညဖြ ��2�ည3 ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ��ရညရ,ချကမျ�� ဤအခ �က~Xအ��*�၌�အ�က�2အချကမျ��ရရ��ရ ရညရ,�2�ည- • �ကရ����� ��������က�ည�က���ရ�မျ��အ��>��� ����

မျ��X��ြမ�,��ချကမျ��:��*� �ြ မQမျ��က��ရရ��p � ����� � မျ��၌���မ���က���မ �အ���)�/����ရက�������ခြ ��

• ��� ����WချမQ���� ��/က���/�ကမ�ြ �အက.ဖြ �����ခြ �� • ��� �အ�� ည��မ��ကျအ��*���ခြ ��

����ရကချကမျ������ရကချကမျ������ရကချကမျ������ရကချကမျ�� • ��� ���������)အ����� �Xအ����ချကမျ�������ြ +�ြ �ရ ���

အ�ချကမျ������ရ�အ မြ �က���က�oက��ချ���>���ရ�ချ���2 • ��� ���ခ���*�အ��> ခ< +* ��*��*���ချကက��ခ*���မQ�ြ က��ချ�

(အ��ျ�မျက���: ��*မ� မျက���: Bမ� ည�မျက���) ဖြ ���ဖ>�ြ ���2 • ��� ����အမျ�+������������အမျ�+��မ)�����)အ����� �

အ��>၄�����WXအမြ �က��မ� �အ ည��,�)���������ြ ရ ဖ���ခ> �23 ��� ����မျ��အ ကမ��ည�< �မရ��ကျက��*������အ�� �က��အ ည��,��ြ �ရ ဖ���ခ>�< )�အ����*�က���ကျ�ဇ�����ကy ��� ��ြ �ကy ��p��� �က����ျ�ရA���အ��*����23

အချ� အချ� အချ� အချ� ၃၀ မ� � ည��မ� ည��မ� ည��မ� ည��မ� - �မ�ခ �/အ�ဖြ - ������ခြ �� - အ က0 *�ြ +��*���ခြ �� - အမြ �မျ��ဖ��,ခြ ��

ဖ���က~ဖ���က~ဖ���က~ဖ���က~

ရ��)/��ရ��)/��ရ��)/��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��������ြ ����.ခြ ��������ြ ����.ခြ ��������ြ ����.ခြ ������၄၄၄၄��������Xအကျ�+��ကXအကျ�+��ကXအကျ�+��ကXအကျ�+��က�ရ�ကမQ�ရ�ကမQ�ရ�ကမQ�ရ�ကမQမျ��မျ��မျ��မျ��

အက,pမ�����အချ� မ) မရ�ခ.��2က ��2����က�ျ�+�����မညမဟ���23 မ����ည မ���ရ��)က� မ����}� ရ����ည3 အချ�+W� ရ�မျ���� မ���အ� မျ��� ����ည� အခြ ������������ � ��������������� ����������������� ��������� ��� �� �� ���������� � ��! "���#������������ ���$�� ������$%���� ��၊ ��������������'�� ()������%���������� �� ()�!���*�������()��� ��� �!������� �� ���� �������� ���� +����'�������� %" ��� ����������� ,��-,%�� ���� ����)�� .� ������� ���������� .� ��������

��/�!��+�%�� 0����1%�� 2��� 2�.� �! .$1����+�� ������ �� ���� �� �� ����%� (������ ������4��.� �!) ��� ��+�%��.� ��6 ��/���� � �- ������) ������ � ���# ��� ����%�7 ၇၀%�� ��/�!� �� ����()��� �� �- ������) �9 �� ���� ၃၀%မ�� ��ရ��မ��� ��*��Q*���� �2�ည3 �� ������ �� ����%���� ��/�!��� ����()��� ��) %����� ���9 �� ��+�� � ���.�� .� ������6 %�������� �- �� ��+������� �������� %�� 2-��� %����� �� �����! ����%����� %�� ��+��) ����*:+��� ����9 �� ,�����Wက�� ကမx��မြ �)���W ဖ ��*အ�မအ� ���ရ�� �2���1မျ�� မ����� �ြ p �A�����2�ည3 ,�� ဖ ��*အ�မ အ� ���ရ�� �2���1မျ��မ�� က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ: �ရခ����ရ��1: မ)�� �: ���က�ရ��အ�က���ဒ: �ဟ���က�ဗ ���� အ��ဇ�*� ���W ဖြ �ကy �2�ည3

အ�က�ဖ>�ြ �2 �ြ � �မျ���ည ရ��)/�� ��ြ ����.ခြ �� �ကy �����>��2က��ခြ �� ဖြ ��ညဟ� �2ရZ�မျ��က ,�* ကy ည� ကy �2�ည3အချ� ကy ����ည���� က��အ�����အခြ �� ��ခ���>�� မ��ည�< )� ရ��)/���ည�ျမ�မ} အ� အ����� ��ြ ����.��ခြ ��က�� အ��1အက0 +* မျ��အရ ����ြ +မ���ခြ ��မျ���ည ရ��)/�� ��ြ ����. ခြ ��X �A �ြ �ည�အရ�မျ�� ဖြ ���ကy �2�ည3 ���z*�ည�ရ�� မျ��က မ���ရ�� �မQ ��*�*��ြ ����.ခြ ��: မ��� အ�ကမ�ြ ��ည�� �� ရ�� �ခြ �� (���Wမဟ�� မ����ခ2�ခြ ��: �ျမ�မ} �����က�Q �အရ�� မျ����ခြ �� (���Wမဟ��) ည���ခြ ��: အ��ချ� မြ ���က��ခြ �� ���� က0 �+��ခ Wမ� � မရ�����ည� ရ��)/�� ��*�*မျ��က�� ရ��)/�� ��ြ ����. ခြ �������က������� အချကမျ��အဖြ � �/���� ��ကy �2�ည3

� ခ.���������2�� ၁၅၀-၂၀၀ ���� ��Q��,�/�2က ရ��)/���ည�}�မြ ����Q �ဖြ �� ��ြ ����.� �2�ည3 ကမx������X အ��ချ� မြ ���ကမQ�ကy ��� ����������ရ��� မျ�+����မျ���ည ��ြ ����.����� ��B �ကျ�အ� အ�������အ�� �ဟဇ�� ဖြ ��အ�� � �����မ�မရ�� ဖြ ���ကy �2�ည3����အ��ချ� ��ြ ����.��ခြ �� �ကy ��� ရ��)/��X မ,�* ကy ည�������က�အ��ဖြ �� ရ�ည� �A �ြ ချကမျ��က�� ����ြ +မ�� �< )� ဖြ ��2�ည3��������� ဖ ��*အ�မ အ� ���ရ�� �2���1မျ�� မြ ���က��မQ�ကy ���အ��ချ� မြ ���က ��ရ ခြ �� ဖြ ��2�ည3

ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ��ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ��ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ��ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ��

- က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ (CO2) - မ)�� �(CH4) - ���က�ရ��အ�က���ဒ (NO2) - အ��ဇ�*� (O3) - �ဟ���က�ဗ (HC) အ��ကအ�� ဖြ ��

ဟ��ကဒ���ဖ�����က�ဗ (HFCs) ���� �2ဖ�����က�ဗ (PFCs)

- �ရခ����ရ��1

ဖ���ဖ���ဖ���ဖ��� ၁၁၁၁

ဖ ��*အ�မ အ� ���ရ�� �2���1မျ��မရ��ခ.��2က ကမx���မြ မျက����ြ �Xအ��ချ� �ည အ�Q� (၁၈)ဒ)Zရ)�� ရ��� မညဖြ ��< )� အ����2အ�ခြ အ� �� ��: အ��������ရ��� မျ�� အ�ကရ��� � ����ရ အ�က �����မည မဟ���23 ���W�ကy ��� ,���2���1မျ���ည ကမx�� မြ က0 )� ������ ��ရ အ�က အ�ရ� က0 )��2�ည3 ���W��� ဖ ��*အ�မ အ� ���ရ�� �2���1မျ�� �����.�� ���မျ����ခြ ���ည ကမx��မြ က0 )� ���မ��������� ���2�ည3 ကမx���>�� အမျ�+�မျ�+���� �ြ +မ�����ရကမQမျ���ကy ��� ဖ ��*အ�မ �2���1မျ������A�မQ�ည မြ ���က� �2�ည3

,��က.����W ဖြ ���>��ရခြ ��အ�က �����မျ��X �ြ +မ�����ရကမQမျ��က�� အမျ����*�အ�ြ ���ရမည�� ဖြ ��2�ည3 ၄�����W�� ��� က� ��������မျ��မ)���Q1 ခြ ��: ,�/��*��.မQမျ���ြ ��ခြ ��: ������ြ + ��)�ခြ ��: �2���က��*မျ�� �ည���ကခြ �� ���� ��ရ��� မျ�� အ� အက�*�မ�မြ oခြ �����W�2B�� �2�ည3 ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����မျ�� အ���အ� �ကျ����� ခြ �� ��မျ�+��ည�က�� ဖ ��*အ�မ �2���1မျ�� မျ���ြ ����ခြ ��က�� ၁၂% မ� ၁၇% အ�� ဖြ ���>���}ကရ���ညဟ� ခ Wမ� �����2�ည3 ���z*�ည�ရ��မျ��Xအ���အရ အက,p�� အ����2အ�ြ +အမ�မျ��က�� �����ရ�က�ရ�က မ�� �ချ+�����ခ.��2က �ကရ��ကမx��ည က0 )�မ����� က� �-����� က0 )� ��ခ����� ရ�������1 က0 +* ရမညဖြ ��2�ည3

ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xအကျ�+��ကမျ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xအကျ�+��ကမျ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xအကျ�+��ကမျ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xအကျ�+��ကမျ��

ကမx� က0 )�X�-�Bဖြ ���>� ��� � ����� ��������WXဖ*1 ဖ< �+������က����� � � ���Wအ ကy ���� ချ���ကမQက�� �����ခြ ��အ��ဖြ �� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ������ ,�က�A,� ��� အကျ�+��ကမျ��က�� က� ������W ��-���2က ���ည �����2�ည3 �-�Bအ��ျ�ကဖြ ���>� ��� � �ဟ����ရ��� မ����ရချ� : ���,�ရ မျက����ြ �မြ ���က��မQ ���� �-�B�-�အ�nရ�,မျ��ဖြ �����ည�အက0 �မ�ရမျ���ြ ����မQ ���Wက�� ရ��)/�� ��ြ ����. ခြ ��X အချက�ြ က�ရ�,�မျ��အဖြ � �ည�����/��������2�ည3 အ������� ��������W X ဖ*1ဖ< �+������က������ �အ��>�� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ������အ�� ���က��ျ�ည)�����ြ + �ြ �� �����ရ� ���� ��ခ��ကမQ��ျ��ကျ���ရ�အ�က ��မQ�ရ� ���� �)�����ရ�����ရ�ကျ����*�မည�အချကမျ���ည ဖြ ���>��မည� အကျ�+��ကမျ�� ��ျ�� ည����ရ�အ�က အက�အည)ဖြ ���မညဖြ ��2�ည3

������� အ��ချ� မြ ���က��ခြ ��

�Zဟ� �အ��ဖျက�)�ခြ ��

- ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ����ျ�ကက,ခြ �� - ����������ရ��� မျ�� ကျက���� �������� ရ�မျ��က�� ��ခ��ကခြ �� - ���ချ� �����)�ချ� မျ����ြ ����.���� ကy ��� အ�က�Q � ��ျ��ကျ��ဖ,ရ�� ခြ �� - အချ�+Wမျ�+����မျ�� အ�ရအ�ကမျ����ခြ ��/���Wမဟ�� ကျ�����ခြ �� ���� မျ�+����အ��မျ��B��ရ�က��ခြ �� - �-�Bအရ��အမြ �မျ��အ�က ��Wအဖ.1အ�ည�မျ���� ����က�မျ����>��2က��မည� အ�nရ�,ဖြ ���>����ခြ ��

�ရအရ��အမြ ���ျ�� ည���ခြ ��

- မ���ရ��)��ဖြ ���>���ည� �ရ�ကမျ�� ���pခမ��ခြ �ကခြ �� ���Wမဟ�� �ရ�ကမျ��မရ������ခြ �� - �ရခ.����မျ��မ� မြ �ဖျ��ခ*ဖြ ���>���ည� မြ �မျ��ခမ��ခြ �ကခြ �� ���Wမဟ�� ����အဖြ �������������မQ ည���ခြ �� - မြ �မျ��မ� �ရ����A��������မQ ��ျ�� ည���ခြ ��

�ဒ���� ��*မ� ရ��)/�� အ�ခြ အ� မျ�� ��ြ ����.��ခြ ��

- မ����* ���ခြ �� ���Wမဟ�� အB�� �ကကျခြ ��

- �����ရ��) မ���အ�� ည�ခြ �� ���Wမဟ�� ��*�Bမရ�ခြ ��

မ�မ}������� ရ��)/������B2�မQ ဖြ ��/မျ�� ���� မြ ����ခြ ��

- ��*မ� မဟ���ည� ����� (���Wမဟ��) ��ရ��)�� မ����ခ2�ခြ ��: ���ြ �����ကခြ ��: ����������ကျခြ ��: မ����ည�� ��ရ�ခြ ��: မ����ခ2�ခြ ��: �ရက0 )�ခြ ��: �မြ �< �+ခြ ��:

- �ရခ.����မျ�� �< �+ကျခြ �� - မ����ခ2�ခြ ��: �ရက0 )�ခြ ��: �မြ �< �+ ခြ �� ���W�ကy ��� ���ည�/���မျ�� ��*��Q*�မQမျ����ခြ �� - က���က�ရ�Z2မျ���ျ*1��*W�� ခြ ��

�����မျ��အ� အက�*ခ��ခြ ��: �ကျ�ကမ)���� ���� �������)မျ�� အ� အမ�� ��*��. ခြ ���ကy ��� ဖ ��*အ�မ �2���1����A�မQ မျ���ြ ����ခြ �� (က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ: မ)�� �: ���က�ရ��အ�က���ဒ: အ��ဇ�*�: �ဟ���က�ဗ )

�ရအရ��အမြ �မျ��: ���က�ျ�+��ရ�: ����� ���� ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ���ည ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ���ကy ��� ��ခ��ကမQအရ����*�ဖြ ��2မည3 ,��မ�� အ��ချ� မြ ���ကမQ�ကy ��� ဖြ ���>���ည� ရ��)/��� �ြ ����.မQX အကျ�+��က ��ဖြ ��2�ည3 အ��ချ� � �ြ ����.ခြ ������အ�� မ����ရချ� X�မ�|: �ြ ��အ�� ���� အ က0 �မ�ရ���Wက���ည� ��ခ��က��� ကy ��� ��1ရ��ရ�2�ည3 အချ�+W� ရ�မျ���� မ���ရ�� ��ည���*�* ��ြ ����.�������ည� အချ�+W�� မ����ရချ� �မ�| ည���ခြ �� (���Wမဟ��) မျ����ခြ �����W ဖြ ���>���2�ည3 ,ခ� ����ကျ���ရ���ည� အချ� �� မ������ရ���� � ရ�မျ���ည�ရ�����ည3 ���ြ ��မ� ��������ကခ�ခြ �� ���� မ����ည�� ��� ဖြ �ရ�မျ���ည� ������� �2�ည3 မ����ခ2��ည�အချ� က�� ���ရ�ည��ခြ ��မျ�� ��1 က0 +* ရမည3 ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X အကျ�+��ကက�� �အ�က�ဖ> �ြ �2��* ဖြ �� ��မ*ရ�������ြ ����2�ည3

((((ကကကက) ) ) ) �ရအရ��အမြ ��ရအရ��အမြ ��ရအရ��အမြ ��ရအရ��အမြ �

((((ခခခခ) ) ) ) ���က�ျ�+��ရ����က�ျ�+��ရ����က�ျ�+��ရ����က�ျ�+��ရ�

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��မ� �ရအရ��အမြ �အ��>�� ��ခ��က��မQ�ည ���က�ျ�+��ရ�အ��>�� အ��က �က�ရ�ကမQက�� ဖြ ����2�ည3 မ���ရ��� �မQမ��*���ကခြ �� ���Wမဟ�� အချ� အခ2မ.� မ���ရ�� �မQမျ��� ကy ��� �)���*�ကကျ���� ရ�ည� အဖြ �အ�ျကမျ��အ�� က� ������W ��1မြ ������2�ည3 အ������� အ��ရ�� ���� မ����ခ2�မQ �ကy ��� �ရအရ��အမြ �မျ���ည အ�ကမ�ြ � ခမ��ခြ �က��� �2�ည3 အ��ချ� မြ ���က���ည� အ�က�ကy ��� က� �မြ �������မျ���� ��2����က�ျ�+�ရ အ�က ရ��)/�� ���မ���က���မ �����2�ည3 ���W��� အ�က�� ရ������ခ.��ည�အ����� �ရ������က�ျ�+�မQအ�� ����B2�����ခ��က���ည�အ�က အ�က�Q ����� မြ ���က��မညမဟ���23 ���W����ည� ��ြ ������က�ျ�+�ခြ ��အ�က ��ခ��က��မည���*မရ���23 မြ �Bက� ���>�ဒ�မျ���� အ����: မ�*ည(��: �. )က��� ���� ကy က� ���� ������)���*မျ��X အ�က�Q �က�� ��ခ��က��မညဖြ ��ည3 အ��ချ� မြ ���ကမQ ���� �ရရ�����မQ� ကy ���

ရ��)/��� �ြ ����. ခြ ���ည မြ မ������*X �ရအရ��အမြ �အ�� ����B2��� ��ခ��က�}ကရ���2�ည3 အ��ချ� မြ ���က��မQ�ကy ��� ဟ�မB�n��ဒ�ရ�� ����မျ���ည �}�မြ �� အရည��ျ��}က ရ���2�ည3 �ရခ.�����< �+မည� အ�nရ�, �ည� မျ����က မျ���� � �2�ည3 မ���အ� �ည�� �ည�� W မျ������� �ကy ��� �ရ က0 )�ခြ ��: �မြ �< �+ခြ ��: �� ����WချမQမျ��ခြ ��:���က�ျ�+��မြ မျ�� �� �ကျ�က�ရ�ခ.မျ�� ����*��ခြ �� ��ည� �ြ � �မျ�� ������� ��� �2�ည3 မြ ��ရ ���� �မြ �အ�က�ရ�)����မQမ�� ��ျ��ကျ� �2�ည3 အ��ချ� မြ ���က ��ခြ ��� ကy ��� က ��က�� �ရ�)����မQ�ည �ရခ.����မျ���}� မြ �� အရည��ျ�ကျ � ခြ ��� ကy ��� မျ�� �က���မျ�������2�ည3 ���W����ည� ���အ ည��,ကy ��< )�� �က �������မ�| ��ျ�� ည����ည� အ�က မြ �မျ��အ����ရ�)�B�မQ�ည� ည�����2�ည3 ���W� ကy ��� �ရအ���}������� �ည�မြ ��� �ရ���ခြ ��မျ�� အ�က အ�Q��က�|� ဖြ ����2��မ�မည3 အ��ချ� ၃ ဒ)Zရ) ���)Zရ��မြ ���ကခြ ���ည က�����အ�က �ရ�)��မ�|က�� ၁၁% �������2�ည3���W����ည� �ရရရ������မQ �ည �ရရ�ည�� အ����ဖြ �������ရ��)�� ��ျ��ကျ ���မည ဖြ ��2�ည3 �����မQ��ခ�က ��မည� ၂၀၃၀ �� �}����2�အ����*��.မQ ၅၇%�� မြ ���က��မည ဖြ ���� �ည� (၂၁)ရ���အက� �� ��*��.မQ၂၈%�� ��ျ�� ည����မည ဟ� �������2�ည3

အ���က����မA��မျ��: က���က�ရ�Z2မျ��ကျ�ရ�က�ည� �ြ � �မျ���������< )� �)���*�ကရ��မQကျ�ည� မ� �ဖြ �ရ�မျ��က�� က� ������W ��1မြ ������2�ည3 အ�မ�မ���ရ��� မျ��ဖြ ��ည� ���: က�. ���� ��� ���Wမ���ည� မြ က����အ���အ�� အက Wအ��ရ�����ည�အ�က ��ခ��ကမQဖြ �� �2�ည3

((((ZZZZ) ) ) ) ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ���ည ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��အ��>�� ��ခ��ကမQရ��� �2�ည3 ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��အ�က ���အ���� �-�B��B �ကျ��ည အ��ချ� မြ ���က��မQ: ����ဖ�*����ဧရ�,�ကျ+*W��မQ ���� �ရအရ��မြ �မျ�� ��ျ�� ည���မQ���W�ကy ��� အ�nရ�,����ရ������ ရ�2�ည3 မြ မ������*�� ရ��)/��မျ�+�က.��2�� (၁၅)ခ�ရ������ည� အက,p�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ�မ�|�� (၂)� မျ�����2က အချ�+Wရ��)/����*�*မျ������အ�� အ��������ရ��� မျ�+���� အမျ�အ�ြ ���ည မျ�+��� ���ျ�ကက,���မညဖြ ��2�ည3

,� Wအချ� ���ည� �ြ �ည� ရ�ချ���/ရ���ဖ���ရမည� (���Wမဟ��) မျ�+��� ���ျ�ကက,�� )��2� ဖြ ���� �ည� အ�nရ�,ဖြ ���>� ��� အ��������ရ��� မျ�+����မျ�� ရ��� �< ) ဖြ ��ည3 ������မည�� ရ�က��ရ���ဖရ�ည� အ�က အချ�+Wမျ�+����မျ���ည မြ ���ည�အ�ကအရ��ဒ�မျ��က����ြ ����ရA1��������< )� မြ မ������*X ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� ဖ.1�ည�ဖြ ��ည� မQ�ည အ�}�မြ ��ြ ����.��������2�ည3 ဤဖြ �ရ�မျ���ကy ��� ���p မြ ������ဒ�မျ���)���W မ��ြ ����ရA1������� �ြမ က0 )��.��� �����ည� အ���ကမျ�� ���� က0 )�မ������*�ည� အ�)�����ည� အ��မျ�+����မျ�� �ည အ�ကရ��ရ��ညရ အ�က အ��ကခ< �မ��ခြ �က�ည� အ�nရ�,���� ရ�����ရ����မ�မည3

က� �����ရ��မ�ဒ�မျ��ရ�� �ရ���ညက���ည� ��������B2�B2� ��ခ��က� �2�ည3 အ��ချ� မြ ���က��မQ: �ရ က0 )�ခြ ��: �မြ �)�A����က���ခြ �� ���Wအ�ြ � �ရအရ��မြ ���ျ�� ည���မQ���W� ကy ��� က� �����ရ��မ�ဒ�မျ��X �မ�| ���� အရည အ���က�� ��ခ��ကမQ ဖြ ���>���< )� အ��*��� က� �����ရ��မ�ဒ�မျ��ရ�� ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� ��ျ��ကျ����မညဖြ ��ည3 က� �����ရ��မ�ဒ�အမျ�����ည အ��က�ရအရ��အ မြ �မျ��ဖြ � ကy �< )� �ရ���မ�|��ျ�� ည���မQက �ရ�)����မQ� � �� �ရရ����မQအ� ခြ အ� မျ�� ,����ျ����မညဖြ ��ည3

((((ဃဃဃဃ) ) ) ) ကျ �မ��ရ�ကျ �မ��ရ�ကျ �မ��ရ�ကျ �မ��ရ�

ရ��)/��� �ြ ����.မQ� ကy ��� ကျ �မ��ရ�အ��>�� ���က���က �ရ� �,���ကp�2 ��ခ��ကမQဖြ ���>���2�ည3 ည�ညမ�����ရ� ကy ��� မြ မ������က���}ကရ����������*မျ���� ��ကဖျ��: ���ကဖ�+က ���� /)��|��ကအ�မ���2��ရ��ခြ �� ���� �ရ�Z2အမျ�+�မျ�+�မ� ဖြ ���>������ �ြ � �မျ������ ရ������ ရ�2�ည3 အ����2�ရ�Z2 ဖြ ������� �� ����ရမ���ည� မ���မ�မျ��အရ ����/�������� �2�ည3 ����� ��1ရ��ချကမျ��အရ ��ကဖျ���ရ�Z2�ည အမြ ��������ဒ�မျ���� �ြ W��*W�ရ�ကရ��� �< ) ဖြ ��2�ည3 Bမ��ရ�Z2ဖြ ����မQ�ည� မြ ���က�������2�ည3

((((����) ) ) ) အ�က�မ�မQအ�က�မ�မQအ�က�မ�မQအ�က�မ�မQ

အ��*��� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ���ည �����WXအ�က�မ�မQ: ရ��ညရ��� မQ���Wက�� ���က���က ��ခ��ကမည ဖြ ��2�ည3 �ကျ��က�ဒ���� ������� ���ရ.�မ��2��ည��မျ��အ�� အ����ဖြ �� ��ခ��က��မညဖြ ��ည3 �)���*�က ��ျ��ကျမQ�ကy ��� ���ဖ��Wရ ��ခက��မ�မည3 အ )� ���ရ�ကမျ��ခမ��ခြ �ကမQ�ကy ��� �ရခ�ရ အ�က အချ� �����*�ရခြ �� အကျ�+��ကအ��ဖြ �� ������မQရ��ရမည�အ���မျ���� အချ� အ�ြ ည�B မ��*���������ခြ �����W ဖြ ���မည3 ���Wအ�ြ � အ��ချ� မြ ���က��မQ�ကy ��� �ရ��������ရ�မရ��ဖြ ����< )� အဟ�ရချ�+W�.���မည: �ရ�Z2-,����ြ ���မည ��� ဖြ �ရ�မျ��က ��ဖ �ြ p �����*အ�� � �က�� B ���B ����မျ�� ��>��2က����မညဖြ ��ည3 အကျ�+��ကအ��ဖြ �� �ည��ရ�က.����W အခြ ��က~မျ���� ရ����)�မြ (+���*����မQ ��ျ�ကျ��မညဖြ ��2�ည3 �,-�,ျ� �ြ �ရ�}� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��� ကy ��� ဖြ ���>����� �����WXအ�က�မ�မQ: ရ��ညရ��� မQ အ��>�� ���က���ကအကျ�+��က �ရ�ကမQ�ည မြ မ������* က.����W��� �����*��ခ��� အ� အ�ရ� က0 )��ည� အ�ကy ���က�����ခ� ဖြ ��2�ည3

ရ��)/����ြ ����.ခြ ��အ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��အ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��အ��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��အ�� ��ျ��ကျ��ခြ ����ျ��ကျ��ခြ ����ျ��ကျ��ခြ ����ျ��ကျ��ခြ �� ���������������� ���က��ျ�ည)������ြ ����.� �����ရ�အ�က���က��ျ�ည)������ြ ����.� �����ရ�အ�က���က��ျ�ည)������ြ ����.� �����ရ�အ�က���က��ျ�ည)������ြ ����.� �����ရ�အ�က

�ရ�1�က�ရ�1�က�ရ�1�က�ရ�1�က ����ရကရမည�����ရကရမည�����ရကရမည�����ရကရမည� ည��မ�မျ�� ည��မ�မျ�� ည��မ�မျ�� ည��မ�မျ��

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��က�� ရ������ဖြ ရ���ရ အ�က က�ဗ ����A�ခြ ��က����}��ချခြ �� ���� �ဒ������ ရ��)/��� �ြ ����. ခြ ��X���ကခ�မQ��ျ��ကျ��မည ည��မ�မျ��က�� ရ���ဖ����မ��ဖ>��� ခြ ��မျ������ရက� �ည� ကမx���>�� ရ��� �ည� အခ��အ�မ�မျ��က�� အ��*�ချရ��� ����������မ� ����23 ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ������ �က�����ည� ,�က�A,��2��� မQအ����*�က�� အ����ရမျ��: အ����ရမဟ�����အဖ.1အ�ည�မျ�� ၄���ြ � ��Z���ကက~မျ������ �����ရ�က�ရ�က ����2������ရကခြ �� ���� ည(���Q����2��������ရကခြ �����Wဖြ �� ����� ���� �����မQမျ��က�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရက����2�ည3 အဖ.1အ�ည�အ���မ� �����*���အ���အ�� �က������အ����*��2B���� ������အ� ဖြ ရ��ခြ ��မျ������ရကခြ �����Wမ����� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��က�� ရ�������*� �ြ ����ရ အ�က မဟ�ဗျoဟ���ရ� ��>��2က���အ������ရကရ ���အ�� �2�ည3

ဤက.����W��>��2က��ရ အ�က �အ�က�ဖ> �ြ �2မျ���ည အ��က ���� �မျ��ဖြ � ကy �2�ည3

((((ကကကက) ) ) ) ������)မ*အ��ချ+�ခြ ������������)မ*အ��ချ+�ခြ ������������)မ*အ��ချ+�ခြ ������������)မ*အ��ချ+�ခြ ������ က�ဗ �ရ���B,ခြ ��က�ဗ �ရ���B,ခြ ��က�ဗ �ရ���B,ခြ ��က�ဗ �ရ���B,ခြ ��

�����မျ���ည အ��ချ� က�� �� ���မ��< )� က�ဗ အ����*�X၆၀%�ကျ�က�� အ��အမျ�+�မျ�+�မ� �������� �������ကy ��� �-�B���မျ������ ��������ကခ��မျ��က�� �)မ*အ��ချ+�ခြ ��အ�� က�ဗ �ချဖျကခြ ��အ�က ���ရ�က��� ည��မ�အ ဖြ � ��မ������2�ည3 အက,p�� �ကရ�� ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ��� အ� � �မ�ကျ��� �ည� �Q �က�� �� �ချ+������2က �����မျ��မ� က�ဗ ����A�ခြ ���ည� ��ျ��ကျ���မည�� ဖြ ��2�ည3 ,�����W����ရက����ရ အ�က �ြ ည��မျ�������2���2B������ ည�ဖြ �� ������)မ*အ��ချ+� ခြ ���ည အ��/�|ရ���ရ�� ����ရကမည� ���က������ �မျ����ဖြ ��2�ည3 ���အ���� �ြ �������ရကမQမျ��က�� ချကခြ �� အချ� မ�����-. အ��ျ�+�����ရက����2�ည3 အ-,� ကy ��������� မြ မ������*�ည က�ဗ �ရ���ခြ ��အ�က အရည�ြ ည�မ�) �< )� ဖြ ����� �����*�က� က�ဗ ��ျ�ကက��ခ�က�ည� ရ�������< )�ဖြ ����� ကy �����ဖြ ��2�ည3

((((ခခခခ) ) ) ) �ြ �ည�ြ ည�ဖ< �+�မ< .�မ�အ�မျ��ဖ*1ဖ< �+������ရ� �ြ �ည�ြ ည�ဖ< �+�မ< .�မ�အ�မျ��ဖ*1ဖ< �+������ရ� �ြ �ည�ြ ည�ဖ< �+�မ< .�မ�အ�မျ��ဖ*1ဖ< �+������ရ� �ြ �ည�ြ ည�ဖ< �+�မ< .�မ�အ�မျ��ဖ*1ဖ< �+������ရ� ���������������� အ�����က�ည)�ရ�အ�����က�ည)�ရ�အ�����က�ည)�ရ�အ�����က�ည)�ရ�

��� က� ��������မျ�� အ��*��ြ +� ခြ ��က�� ��}��ချ������ရ အ�က �ရအ���}��� ���� �ြ �ည�ြ ည�ဖ< �+�မ< . �မ�အ�မျ�� (အ����ဖြ �� ဇ)B�2���1မျ��အ��*��ြ +မQ ကျ,�ြ W���� ခြ �� ���� �������မ�အ����ရ�က�� အ��*�ချ�< )� ���မ���က���မ �ည� ချက�ြ +��ည� မ)�ဖ��အ��*��ြ +����ခြ ��) က�� အ�����က�ည)ရ အ�က အ�ရ�� က0 )� ���အ�� �2�ည3 �������မ�အ����ရ�က��အ��*��ြ +ခြ ��က�� �ဒ�����မ�����ဖ�� ည��ည�မျ��က�� ���ြ �ည) ����*�*�ည� ဖြ ��အ�� ��2�������ခြ �� ��*��.မQမျ�����အ�� အ�����က�ည)ခြ �� ���� အ��������*���� ည��ည�မျ�� ��>�က���အ�� အ�����ခြ ��မQ���W မ����� ����ရကရမညဖြ ��2�ည3

((((ZZZZ) ) ) ) ���က��ျ�ည)����� ��������မည����က��ျ�ည)����� ��������မည����က��ျ�ည)����� ��������မည����က��ျ�ည)����� ��������မည� �မ�ရညက���မ�ရညက���မ�ရညက���မ�ရညက�� ဖ*1ဖ< �+�����ခြ ��ဖ*1ဖ< �+�����ခြ ��ဖ*1ဖ< �+�����ခြ ��ဖ*1ဖ< �+�����ခြ ��

ဖြ �����������ည� အ�nရ�, ���� ��ခ��က��*��Q*�မQမျ��က�� ��}��ချ����ရ အ�က မြ မ������*အ� ဖြ �� က0 �+�������က��မQရ,�������မည�� �မျ�� က����မက ����ရ���ည�အ�ခြ အ� မျ���� ���က��ျ�ည)��မQရ���အ�� အ�က�����*� ည��မ�မျ��က�� �ရ�ချ,��������အ�� ����ရက���ရမညဖြ ��ည3 ဤက.����W����ရက����ရ အ�က � ရ�ချ�������ရ ��* ခ< +* ���ချရ��� � ရ�မျ��က�� �)မ*�ရ�ချ,���ခြ ��: အ�ရ���>အ��*��ြ +ရမည� ���ည�မျ�� �)�/���ခြ ��: �-�B�-�အ�nရ�,အ�က က0 �+���������� ���ခ� �)မ*���ရ�� ခြ ��: ���က�ျ�+��ရ�: �မ�အ�������ခြ �� ���� ������)မ*အ��ချ+�ခြ �����W�� အ��*��ည�မည� ည��ည�မျ�� က�� ရ���ဖ က0 *���� ခြ ��မျ�� မဖြ �မ� ���အ��2�ည3 �ြ ည������အ��� ���က��ျ�ည)����� ��������မည� �မ�ရညက�� ဖ*1 ဖ< �+����ည� အချ� �� အမ< .�မ�ရ��� ���� ကy �� ��မည� အ������2�မျ����>� �����ရ အ�က ���ကျ������ရက���ခြ �� ���� ���ရ.�မ��2�မQ��ျ��ကျ�� �ရ�အ�က ���အ��ည� အချကမျ��က���ည� ����ရက���ရမညဖြ ��2�ည3

((((ဃဃဃဃ) ) ) ) ဖ.1�ည���*/��ဒ��ဖ.1�ည���*/��ဒ��ဖ.1�ည���*/��ဒ��ဖ.1�ည���*/��ဒ�� အ�ခြ ခ*ကျ�ည�အ�ခြ ခ*ကျ�ည�အ�ခြ ခ*ကျ�ည�အ�ခြ ခ*ကျ�ည� မ�B2ဒမ�B2ဒမ�B2ဒမ�B2ဒ ���������������� အဖ.1အ�ည�မျ��အဖ.1အ�ည�မျ��အဖ.1အ�ည�မျ��အဖ.1အ�ည�မျ�� ဖြ �� ���ရ ဖြ �� ���ရ ဖြ �� ���ရ ဖြ �� ���ရ �)�/����ရကခြ ���)�/����ရကခြ ���)�/����ရကခြ ���)�/����ရကခြ ��

ဖ.1�ည���*အ�ခြ ခ*/�ဒ�� ရ��)/��� �ြ ����. ခြ ��X ����ရ���ည��က�ရ�ကမQမျ��က�� ��ျ��ကျ��ရ ���� ���က��ျ�ည)��မQ �အ������ရက ကy ရ��� မြ မ������*���မျ��Xရ����ခ��က�� ��ချ��အ���)�/ �ြ �2 ����ရမည3 ၄��အ�ြ � မြ မ������*�� ရ��)/����ြ ����.ခြ �������က�����ည� မ�B2ဒမျ��: /��ဒ�ြ �2 �ခြ ��မျ�� ���� ည�/��ဒမျ�� �����*� ��� ည�မျ��က�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကမည� �က���မ �ည� အဖ.1အ�ည�မျ�� ���� � �,�nရ�� မျ�� ��>�က��ရ ���အ��}ကရ���ည3 အဖ.1အ�ည�အမျ�+�မျ�+����Wမ� အ��အ� �အဖြ ��������ရကမည� အ�)အ�/မျ�� က�� အ�����က�ည)ခြ ��: ��ကျ,�����ရ� ���� အ��*��ည��2က အ��က����ရက���မည� ���� ��/အဖြ � ��>� � �����ရ�အ�� ����ရက�������ရ အ�က �������ည�မ�B2ဒမျ�� ���� ����ရကမည�အဖ.1အ�ည�မျ�� ဖ.1�ည� ဖြ ���>��ရ အ�က ���အ�ချက�ည�ရ��� �2�ည3 ဖ.1�ည����က��� အဖ.1အ�ည�မျ���ည �����*�က��� က�ဗ �ရ���B,�ည� �����*���� ည�မျ��: ������ည� ည��မ�မျ�� ���� � ဖ���ဖြ �ခြ �� ည��မ�မျ��က�� က����, ����ရက�����ည� အရညအချ��ရ������2�ည3

((((����) ) ) ) ����� ����� ����� ����� ���������������� ဖ*1 ဖ< �+��ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ�

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X��ခ��ကမQမျ��က�� က����,����ရ အ�က �က�����ည� မ�B2ဒ ���� အ�)အ�/ �ရ��.����ရ ���z* ည�ကျ ����� ���� �����ကဖ*1ဖ< �+�မQ�ည မရ��မဖြ ����အ��2�ည3 �ြ ည������: က�မ�ကျ����ည�ရ��မျ��: မ�B2ဒ�ရ��.��မျ�� ���� �ည�ရ�����ရ� အဖ.1အ�ည�အ�)����X�2B�����ရကမQ�ည ����� ���� �����ကဖ*1ဖ< �+�မQ ���� �မျ����မရ��မဖြ ����အ��2�ည3 ����� ��1ရ��ချကမျ��က�� အ�ခြ ခ*p �က��*မျ��အ�က က�ဗ ����A��ည� �* က�� ��မ���ဖ>����< )� အ�က��အ�ည�ဖ> ����ရကရ�2မည3

((((����) ) ) ) �����*�က�������ရက� �ည������*�က�������ရက� �ည������*�က�������ရက� �ည������*�က�������ရက� �ည� ���� ��/မျ�������� ��/မျ�������� ��/မျ�������� ��/မျ���� မြ မ������*Xအကျ�+��)����က�� မြ မ������*Xအကျ�+��)����က�� မြ မ������*Xအကျ�+��)����က�� မြ မ������*Xအကျ�+��)����က�� က�က,က�က,က�က,က�က,�2�2�2�2

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ���������ကp ကျ�+���� �က�က�.��ချ+��� ���� ��/အမျ�+�မျ�+� ��မက ��ျ�ကက အ�ခြ ခ*��� အခြ ��အခ��အ�မ�မျ�����ည� �2ရ��� �2�ည3 မြ မ������*�ည မ�မ�က��,���� အ����2 ���� ��/မျ���� �2B����က��� �< )� မ�မ�Xက��,����အကျ�+��)����အ�က အ��အ����ကy �ြ �����ဖ> ��ြ �ကy ������< )� အခ��အ�မ� အ��မျ��က�� ရ���ဖ����2�ည3 �����*�က�အဖ.1အ�ည� ���� ကမx��က�ဗ ��ျ�ကကမ� ရရ��������� ���ကy �ရ��မြ �မျ��က�� ���ရ.�ည���Wအဖ.1အ�ည�မျ��အ�က ���က��ျ�ည)�����ြ + �ြ �� �ြ ����.ခြ �� ���� �/�ကမ�ြ � ဖ*1ဖ< �+������က�ရ� ���� �အ�မြ �ကအမျ�� ����ရက���ခြ ��အ��ဖြ �� အ��*��ြ +�����2�ည3

((((����) ) ) ) �က������မျ���က������မျ���က������မျ���က������မျ�� (stakeholders) (stakeholders) (stakeholders) (stakeholders) XXXX က~က��က~က��က~က��က~က�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� �ြ +����23 �ြ +����23 �ြ +����23 �ြ +����23

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X �ြ � �မျ��က�� က����,�ဖြ ရ���ရ��� အ�A�အ�)��)�ရ�� �က������မျ�� (stakeholders) အ����*�က က0 �+��မ�အ�����မQ �ြ +����2�ည3 �����*���: �ြ ည ,/������ဒ� က0 )� အ����ရမျ��: အ����ရမဟ����� အဖ.1အ�ည�မျ�� ���� ��Z���ကက~က�� �����ရ�က�ရ�က �)မ*ခ Wခ.����ရ ���� ည(���Q����2���� �������ရ အ�က ��Z���ကမျ��X အခ �က~ ���� ��B ,�ရမည�အ�����မျ��က�� ���ညရ�������အ�� �ြ +������ခြ �� �ည ၄�����WX �မ�����ရည ဖ*1ဖ< �+�မQအ�က မရ��မဖြ � အ�ရ� က0 )��2�ည3

((((����) ) ) ) �က������မျ���က������မျ���က������မျ���က������မျ�� (stakeholders) (stakeholders) (stakeholders) (stakeholders) XXXX က~က��က~က��က~က��က~က�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� ���ညရ�������အ�� �ြ +����23 �ြ +����23 �ြ +����23 �ြ +����23

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X �ြ � �မျ��က�� က����,�ဖြ ရ���ရ��� အ�A�အ�)��)�ရ�� �က������မျ�� (stakeholders) အ����*�က က0 �+��မ�အ�����မQ �ြ +����2�ည3 �����*���: �ြ ည ,/������ဒ� က0 )� အ����ရမျ��: အ����ရမဟ����� အဖ.1အ�ည�မျ�� ���� ��Z���ကက~က�� �����ရ�က�ရ�က �)မ*ခ Wခ.����ရ ���� ည(���Q����2���� �������ရ အ�က ��Z���ကမျ��X အခ �က~ ���� ��B ,�ရမည�အ�����မျ��က�� ���ညရ�������အ�� �ြ +������ခြ �� �ည ၄�����WX �မ�����ရည ဖ*1ဖ< �+�မQအ�က မရ��မဖြ � အ�ရ� က0 )��2�ည3

((((�ျ�ျ�ျ�ျ) ) ) ) က~အ���ကက~အ���ကက~အ���ကက~အ���က ��မ���� ��/အဖြ ���မ���� ��/အဖြ ���မ���� ��/အဖြ ���မ���� ��/အဖြ � �ည��ည��ည��ည��������ရကခြ ���������ရကခြ ���������ရကခြ ���������ရကခြ �� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X��ခ��ကမQမျ��က�� ��}��ချရ ���� ���က��ျ�ည)�����ြ + �ြ ���ြ ����.ရမည� ���� �မျ��

အ�� �����*��� ���� �ဒ�အ����� အချ�+�ကျအ*က��ကဖြ �� ��ရ အ�က ဤ�2B��ည�က���မျ��အ�� မြ မ������*X က~အ�)��)��� �ရ��.������ �����: �ရအရ��အမြ �: �,,����W�����ရ�: ���က�ျ�+��ရ�: �ကမQ��ည� �က�����ည� -က��*�)မ*က� �မျ���� �ည�������ရ �ည အ�ရ�� က0 )� ���အ��}ကရ��� �2�ည3 ဤက.����W��� �)မ*က� �မျ��က�� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရကရ��� အ�A�အ�)��)�ရ�� �က������မျ�� (stakeholders) အ����*�X ည(���Q����2��������ရကခြ �� ���� �����2��အ�က��အ�ည�ဖ> ခြ ���ည အ�ရ� က0 )�မQ�� အ������ဖြ ��2�ည3

က�ဗ �ချဖျကခြ ��က�ဗ �ချဖျကခြ ��က�ဗ �ချဖျကခြ ��က�ဗ �ချဖျကခြ �� ���������������� ����A�ခြ ������A�ခြ ������A�ခြ ������A�ခြ �� *ရ*က� *ရ*က� *ရ*က� *ရ*က� ������������������������

ဖ���ဖ���ဖ���ဖ��� ၂၂၂၂

ရ��)/����ြ ����.ရ��)/����ြ ����.ရ��)/����ြ ����.ရ��)/����ြ ����. ခြ ��X ခြ ��X ခြ ��X ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက��အကျ�+��က�ရ�ကမQက��အကျ�+��က�ရ�ကမQက��အကျ�+��က�ရ�ကမQက�� က����ရ�၌က����ရ�၌က����ရ�၌က����ရ�၌ မQမQမQမQ �����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X အအအအ�ရ��2မQ�ရ��2မQ�ရ��2မQ�ရ��2မQ

�ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 � �ဒ2 �

ကမx� က0 )�X�Zဟ� ����� ������WX �ျ*1��*W�ညရ��မQ (�ကရ��အရ�မျ��X �ညရ��ရ�� ရ�မျ��)�ည အ��ချ� : မ����ရချ� : ��n )ကျ+���� ���,�ရမျက����ြ �မ� အမြ ����ည� အ�ခြ အ� မျ����>�� မ�)ခ��ရ��ည�ျက ရ���2�ည3 ��*�*အမျ�+�မျ�+�ရ����� �ကရ�����ကမ� အ��������ရ��� မျ���ည�ည� � �������� ရ�X �မြ အမျ�+�အ���: �ရX အ� အ������� � �ရ��ခြ ညရရ��မQအ��>�� မ�)ခ��� ရ�2�ည3 အ��မျ���ည က�ဗ ဒ����အ�က���ဒက�� ဖမ�,��< )� ဇ)Bဒြ ���အဖြ ����W ���������2�ည3 အ������� �မြ က0 )��.ရ�� အ|�ဇ)B����မA��မျ��က ���ဇ)Bဒြ ���မျ��က�� �< �+က.��ရ က�ည)�2�ည3 အ����2ဖြ ��� ����A����က��� က�ဗ က�� ����အ������W �ြ �ရ�က���2�ည3 ဤ ည�ဖြ �� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒX �-�Bရ��မြ �မျ���ည မ�မ�က��,����� �ဖြ �� ��ည����ျကရ���2�ည3 ���W�ကy ��� က� ��မြ X �Zဟ� ��ည ကမx��က�ဗ ဖ.1�ည�မQ� ��� အ�ရ�က0 )���� အ�������ခ�ဖြ ����2�ည3 ���Wရ��� �����WX�ြ +မ� ����ရကချက မျ���ကy ��� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ�2���1����A�မQ�ည �-�Bအ����� ဖြ �� ရမည�က အ���2��မျ���� ���� �ကy ���က�� �ကခ*အ�ည�ြ +�< )� ဖြ ��2�ည3 ���အချ� မ��p �����.���W �ရ�ကရ�������� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ �2���1အ�� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��X � �ကက,��ရ����� အ��က�မ������အ����ခ�: အ��������ရ��� မျ��က�� ��ခ��က����� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��X အ��က �ရ��ခ*အ ဖြ � ��-������ခ.�ကy �2�ည3

���W�ကy ��� ကမx��B ���*� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ���� အခြ ��ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ��က�� ရ��)/�� ��ြ ����.မQက�� ဖြ ���>���ည�အရ�မျ��အ ဖြ � ��ျ��ချရ အမျ�+�မျ�+���� �������ချကမျ��ဖြ �� အ��ျ�+� ����ရက ခ.�ကy �2�ည3 �������ရ�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒက�� ���,�မQမြ (����ရ ���� ဇ)Bဒြ ���မျ�� ���������ညရ��� ရ �ည� ����ရကခ.� ကy �2�ည3 ����ြ � ရ��)/����ြ ����.ခြ ������ ���က��ျ�ည)���� ����ရက����မည�အရ�မျ��က���ည� က0 *��ဖ������ကy �2�ည3 အ����2က���ရ�မျ���� ������,*ဇ�� ရ��မြ �မျ��အ�� က�က,ခြ ������ �)မ*အ��ချ+�ခြ ���ည �,က��< )� �ရ���က���ညဟ� ��မ��ခ.�ကy �2�ည3

�����မျ��X ရ��� က0 )����မQအ�ခြ အ� က�� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က အ�Q��က�|������ည� အကျ�+��က�ရ�ကမQ ဖြ �������ည� အ����2�က�ရ�ကမQမျ��က�� ��ျ�� ည���ရ အ�က �����မျ���ည အ�ရ��2��� အခ �က~�� �2B�� �2�ည3 အက,p �����မျ��က�� �����ျ�မ� က �� �)မ*အ��ချ+�����ခြ �� မရ���2က က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ����A�မQ�ည� ����မြ ����မညဖြ ��2�ည3 �ရရ�ည�ည�*��အ���� �)မ*အ��ချ+� ����ခ.��2က �����မျ���ည ရ��)/����ြ ����.ခြ ��X �က�ရ�ကမQမျ��က�� ��ျ��ချရ��� အက�အည)���မည ဖြ ��2�ည3 ဤအချက�ည ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က �����မျ��အ��>�� အကျ�+��က�ရ�ကမQ: �����မျ��က ဤ�က�ရ�ကမQမျ��က�� မညက.����W ��ျ��ကျ����*���� မည���W �ြ +�ြ ���ြ ����. ����မညက�� ရ������ရ က0 �+�������ခြ �� ဖြ ��2�ည3

၁3၁3၁3၁3 ရ��)/����ြ ����.ခြ ��ကရ��)/����ြ ����.ခြ ��ကရ��)/����ြ ����.ခြ ��ကရ��)/����ြ ����.ခြ ��က �����မျ��က�������မျ��က�������မျ��က�������မျ��က�� �က�ရ�ကမQ�က�ရ�ကမQ�က�ရ�ကမQ�က�ရ�ကမQ

ရ��)/����ြ ����.ခြ ���ည �����မျ��အ��>�� �က���ကျ�+��ရ� ����ကျ�+��2 �က�ရ�ကမQ ရ��� �2�ည3 အ�����က�ရ�ကမQ�� က0 )�����Q �ကျ��ခြ ��: �ရ�Z2����မA��မျ����ခြ ��: အ��မျ��X အ�ကရ�� ရ��ည�မ�ရညကျ ��ခြ �����W �2B��2�ည3 အ��ချ� မြ ���က���ည�အ�က �အ�����ဒ�မျ���� မျ�+������မျ�� B��ရ�က��ခြ ���ည�ည� အကျ�+�ဖြ �� �မညဟ�မ��ြ ������23 အ�မရ�က �ြ ည�������� �����မQ��ခ�အရ ���ရ�o�မျ�+�မျ���� ရ��)/����ြ ����.မQ�ကy ��� က0 )�����Q � ၃၁% �� ��ျ��ကျ���< )� �����ည�������မQအ��>���ည� မ�က����ည� အကျ�+��က�ရ�ကမQ ဖြ ���>��� ကy ��� ��1ရ��ရ�2�ည3 ��မျ�+�မျ��

ဖ���ဖ���ဖ���ဖ��� ၃၃၃၃

���Q �မြ ���က��ခြ ��:အ���� ဖြ �� အ���, မျ������ အ�� ည��ည�အ����2ကမျ���� ���မ������ရ�� ���ည3 ရ��)/��� �ြ ����.မQက�� ခ*�����မ�ရည၌ အ���ကမျ��က ���ကခ��ကခ*� ရ��� အ��မျ���က မြ ��မ��� � ကy ��� ��1ရ�2�ည3 အ����2အချကက ရ��)/��� �ြ ����.မQ ဖြ �������� အ���က���� အခြ �� အ|�ဇ)B����မA��မျ��က အ��မျ��အ�� ���ကခ��ကမQဖြ �� �ချ ���မျ����မညဟ� ������ရ� �ရ�က� �2�ည3 ���အ���က��������မA��မျ��အ�က အခြ ��� ရ����W �ျ*1��*W�ရ�ကရ��ရ အခ��အ�ရ��ည� ရ��� �2�ည3 ���Wအ�ြ � ��ြ ����.� ��� ရ��)/���ည �ရ�Z2မျ��အ�� ������Wအ��ြ +ခ.��ည�� ရ�မ� ��� �< )�ကျ,�ြ W�ည�� ရ�မျ�����W �ျ*1��*W�ရ�ကရ�������2�ည3 ,��အချက�ည �ရ�Z2အ��ဖြ �����ည�က ��� �< )�အ�nရ�,ရ���2�ည3 ����������� �မြ မျက����ြ ���>�� အ����2���ျ�� ည����ည�အ�က ���မ)����������ည�အခ��အ�ရ��ည� ���မ��မျ���� �2မည3

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ���ည �����မျ��X ကျ �မ�� �မ�မQက���ည� ��ခ��က�2�ည3 ����ကကျ�� �ည�အ�က �������ခ�အ���ရ�� အ�� ည�� ��� အ��မျ���ည �ဖြ ည�ဖြ ည�မျ����မည3 ���အ�� ည� မ� �မ��ည�အ��မျ���ည �ရ�Z2����အ���က���WX ဒ|ခ*����ရည ည��2�ည3 ��မျ�+���မျ�+��ည� အ�က�� ဖြ ��2က အ���ရ�Z2���� အ���ကဒ|ခ*����မQ အ� ည��ည�အ�က �����အ�� ��မျ�+���* ��2က�����မ�ရ���အ�� ���ရမည� အ�ခြ အ� ��ရ����အ���မည3 အခြ �� ���က��ျ�ည)���� ��ြ ����.ရမည� အချကမျ��မ�� �����X �2B���အ�ရအ�ကက�� �� ���မ����ရ : ���မ)����က�မ� ������မည� �����ကy မ�ခ����>ရ�� မ)����������ည� အရ�မျ��က�� ဖ,ရ������ရ : အ�ကရ��ရ��ညမQအ�က ����မျ�� အချ��ချ�� ,�/�< �+�မQ��ျ�� ည��အ�� ����ရက���ရ ���W ဖြ �ကy �2�ည3 �������ခ�X �ရ�Z2ဒ|���� မ)�ဒ|ခ*�����မ�ရည�ည အက,p�� �2B��� အချ�+�အ����ည ��*မ� ဖြ �� �2က ����မြ ����မည ဖြ ��2�ည3

အ�က�2 ������ချကမျ���ည �����မျ��အ��>�� ရ��)/��� �ြ ����.မQX ��ခ��က���ည� အချက မျ��က�� မ)��မ��������ြ ����< )� မညက.����W ���က��ျ�ည)���� �ြ +�ြ �� �ြ ����.�����မ�ရ���ညက���ည� �ဖ��ြ ����2�ည3 အခ�အချ� �� ရ��)/����ြ ����.မQအ��>�� �����မျ��X အ��2���က�|����� အ�Q��က�|� �ဖ����� � �ည� �က�ရ�ကမQမျ��က�� က� ������W ������ကy �2���W3

၂3၂3၂3၂3 ရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xရ��)/����ြ ����.ခြ ��Xရ��)/����ြ ����.ခြ ��X ��ခ��ကမQ��ျ�� ည����ရ�����ခ��ကမQ��ျ�� ည����ရ�����ခ��ကမQ��ျ�� ည����ရ�����ခ��ကမQ��ျ�� ည����ရ��� �����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X အခ �က~အခ �က~အခ �က~အခ �က~

ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X ��ခ��ကမQ ��ျ�� ည� ���ရ��� �����မျ��X အခ �က~က�� မ���������ခ� ဖ ��*အ�မအ� ���X အ��က ရ��မြ �ဖြ ��ည� က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒX �*�ရ��ည��* က�� ��-���2က ���ည ���ရ အ�ရ� က0 )��2�ည3 �����.�� က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ������2�� ၇၅၀ Zျ)Z2� (၇၅x၁၀၁၅) ရ��� �2�ည3 �����.�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒဖြ ���>��ရ ခြ ��မ�� ����� �ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ� �အ��� ကျ��� ခြ ��: �မြ အ��*�ချမQ ��ြ ����.ခြ ��: �မြ �)�A��.�� � ������� -က�)�ရ)�,�� ��ည����Wမ� အ�ကရ�o���မQ: အ��မျ�� အ�ကရ�o���မQ: ���,�မ�ဒ�ရ�မျ��မ� က�ဗ ����A�မQ���� ���က� ��������မျ�� မ)�����က�မ�မQ ���W� ကy ���ြဖ��2�ည3

��*(၁)�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ မညက.����W ����A��ည: အမျ�+�မျ�+���� အရ�B��+မျ�� ����A��ည� �မ�|���� မည�ည�အရ�မျ��က�� ဖြ ���>���ည: က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ �ချဖျက�ည��မ�|မျ��က�� �ဖ��ြ ����2�ည3

အ�A �အ�A �အ�A �အ�A �

,� � : Petagrams(Pg)= 10A15 gc

• က�ဗ ရ��မြ �� ရ�- Pg • က�ဗ B��က�)����ခြ �� Pg /year

ဇ�မြ � � ,��ဟမ��Q��,���က�����: ကမx��က�ဗ �*�ရ�(၂၀၀၇)က�ဗ �*�ရ�

�����.�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒအ�� က� ��မြ ��> ရ�� အ��မျ��က အ��������ခြ ������ �ရ���.ရ�� အ��မျ��က အ�� ������ရ အ�ကဟ�p ည��မ�(၂)မျ�+�ဖြ �� အ��*��ြ + �ျကရ���2 �ည3 ��� ည��မ�(၂)ခ��ည က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ �ချဖျကခြ ��X အ��ကရ��မြ ���ခ�ဖြ ��2�ည3 အ��မျ��က � �ရ��ခြ ည: က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ ���� က������ဖ)�(�) (အ��မ��ရ��ချ,���)က�� အ��*��ြ +�< )� အ��ချက����ည3 အ����2 ဖြ ����� �အ�က�)Zျ�က�� ��� �A��< )� �ကy ���2� (glucose)က�� �������ည3 Z���က��W�X ဖ.1�ည��ည���က��* �� က�ဗ အမျ����*��2B�� �< )� ����ည အ���အဖြ ����W ��ြ ����.����ည3 �������ညမ�� အ���X ၅၀%ခ W �ည က�ဗ ဖြ ���ည���က���ခြ �� ဖြ ��ည3 အ��� (အ����အခ.) အဖြ ����W ��ြ ����.����ည� က�ဗ �ည ����အ�� မည�ည� �က�ရ�ကမQမ� မဖြ ��� �����23 ���W����ည� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� ����� အ���အ� �ကျ���ခြ �� ဖြ ����2က က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ ���� အခြ ��ဖ ��*အ�မ အ� ��� �2���1မျ��က�� ����A���မ�� ဖြ ��< )� ကမx�� က0 )�ရ.1 အ��ချ� မြ ���က ���2မ,3 ဒ2ဟ� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��မ�� ��ရ��� �����.� အခ �က~ ��ခ�အဖြ � �2B���မ��ဖြ ��2�,3 ���z*�ည�ရ��မျ��က ဤဖြ �ရ� �ည က�ဗ �A����မQX ၁၂ % - ၁၇ % �� �2B� � �ညဟ� ခ Wမ� ���� �2�ည3

အချ+�အ��ဖြ �����ရ��� �����မျ���ည �2���1����A�မQ�������ျ/��2က အခ �က~(၂)ရ�အဖြ �

�2B��ျကရ�� �< )� ������W�ည ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��X အ��ကဇ�မြ �မျ��ဖြ ��2�ည3 ၁3 ������ြ + ��)�ခြ ���ည �2���1မျ������A��ည� ������က���ည�မျ��အ�� မ)���Q1 ခြ ��: အရညအ��� ကျခြ ������ ����မြ 1�< �+က.ခြ �����W�ည ����������������� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒအ�� ����������W �ြ �ည �A�����ည3 ���W�ကy ��� ���မ)�����ခြ ��: ����,�ကျo��ကျ�ခြ ����ည� ���� �မျ��က�� �� �ချ+�ခြ �� �ည က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ����A�မQက�� ������ရ����� ��ျ��ကျ��မညဖြ ��2�ည3 ၂3 �����မျ��က�� �က���မ �� �)မ*အ��ချ+� က�က,����ခ.��2က �����မျ���ည ဇ)Bဒြ ��� ������� ��မည ဖြ ����� က�ဗ �ချဖျက�����မ�ရည�ည� မြ ���� မည ဖြ ��ည3 �����X ���ည������ခြ ���ည � �ရ��ခြ ညက�� အ��*��ြ +�< )� အ��ချကမQက�� ����� ခြ ���� ဖြ ��< )� ����မ� က�ဗ က�� ���မ�����,�ခြ ���ည� ဖြ ����ည3 ����အ���မ� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒက�� ��ျ�� ည��� �< )� ဇ)Bဒြ ������������ခြ ��(��������ည��,� � ဧရ�,��� မျ����ခြ ��) က�� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က�� ��ျ�� ည��� ခြ ��ဖြ ��ညဟ� ရည�A ;��ြ �����2�ည3

�������������������� 3 3ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က�� ��ျ�� ည���ရ အ�က �ရ�� အ�က�� ��*����� ���ရ�က��� ည��မ���ခ�: ����� မျ��အ�� ရ��)/����ြ ����.ခြ ���� အ��က အ�ကy ���ရ�� ���� �ြ � �က�� �ဖြ ရ���ရ အ�ဖြ အဖြ � ကျ,ကျ,�ြ W�ြ W ��������� ကy �2�ည3 ���Wရ� �� UNFCCC မ� ကျ�+��� � �က�က�. ��ချ+� (၁၉၉၇)�ည ရ��)/�� ��ြ ����.ြခ��က�� ��ျ��ချရ�၌ �-�B ����� မျ�� X အခ � က~က�� ����ြ +မ�ခြ �� မရ��ခ.��23 ���W����ည� UNFCCCX အ�ဒ�� )�ရ��� �����*: -��)�� ၂၀၀၇ခ����၌ ကျ������ အဖ.1B� �����*မျ��X (၁၃) က0 �မ�မြ �က အ�ည�အ�B��� ဖ*1 ဖ< �+��. �����*မျ��ရ�� ����� �ြ ��)�ခြ ������ ����� အ� �အ��� ကျ���ခြ �� မ� က�ဗ ဒ��� �အ�က���ဒ�2���1 ����A�မQက�� ��ျ��ချခြ �� ဟ����အ,�အ�က�� ��-���ည)ခ.� ကy �2 �ည3 ���� �က REDD+ ���� ���မျ�� ��� ����ရကခ.�ကy �2�ည3 ����� �ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ� �အ��� ကျ��� ခြ ��က�� က�က, ����)�ခြ ��အ�� က�ဗ ����A� မQ ��ျ��ချရ��� အခြ �� ���� �မျ������ ��Q��,�/ �}� �ရ�� အ�က����*����� အ���ရ�က ��*� ည��မ� ��ခ� အဖြ � �������ကခ *ခ.�ကy �2�ည3

၃3၃3၃3၃3 ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က��ရ��)/����ြ ����.ခြ ��က�� ���က��ျ�ည)�����ြ +�ြ ���ြ ����.ခြ �������က��ျ�ည)�����ြ +�ြ ���ြ ����.ခြ �������က��ျ�ည)�����ြ +�ြ ���ြ ����.ခြ �������က��ျ�ည)�����ြ +�ြ ���ြ ����.ခြ ���� �����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X�����မျ��X အခ �က~အခ �က~အခ �က~အခ �က~

�����မျ���ည ရ��)/����ြ ����. ခြ ��က�� ��ျ��ကျ�အ������ရကရ��� အ�ရ� က0 )���� အခ �က~မ� �2B�� ��*��မက ရ��)/����ြ ����. ခြ ��က�� ���က��ျ�ည)���� ��ြ ����.�ြ + �ြ �ခြ ��အ�က ��������� အခြ �� ��ရ��� မျ��က�� အမျ�+�မျ�+���� ���� �B ����မQမျ��က�� ���က�*����� �2�ည3 အ���ရ����မ��ခ2���2��� အချ� ����� �����မျ��က အ���အ��အမျ�+�မျ�+� ���က�*��������ခ.� ခြ ��အ�က ���က��2��မျ����ရ���2�ည3 ��*မ� ������က� ��� အ���အ��မျ�� မရ�������အခ2 �����W�ည ����������ရ��� မျ��: အရက: �,���� အ�)� အမျ�+�မျ�+������*�ကy �2�ည3 အ�ရ�1����အ�ရ��� � ������� ရ���ရ����မျ���ည �����မျ��မ� အ���အ�� (၁၃၀)မျ�+�က�� �����*�ကy �ညဟ� �����မQမျ��အရ ��ရ��ရ�2�ည3 ���အ�ြ � �����မျ���ည ���က��ျ�ည)���� �ြ +�ြ ���ြ ����.မQ�� �အ�က�ဖ��ြ �2 ည��မ�မျ��ဖြ �� ����ကy ������ ကy �2�ည3

� ������က���ည�အမျ�+�မျ�+� �ကရ��မQ�����က��ခြ �� (/�မ�-�����: ���������) ���အ�.�� ��မဟ����� ������က���ည�မျ��က���ည� ���မ���က���မ �� �)မ*အ��ချ+������� �����မျ��မ� ရရ�������2 �ည3 ����}*��� ������က���ည�မျ��က�� �ရ���ချခြ ��ဖြ �� B�������������< )� ��Wအဖ.1အ�ည�မျ��X �က�မ� � ����မQ ���မ�������က�အ�� �ြ +���ရ��� ��*��.�����2�ည3 ဤB���က���� ရ��)/��� �ြ ����.ခြ ��က�� ���က��ျ� ည)���အ�� �ြ +�ြ �� �����ရ����� �မျ��အ�က�ည� အ��*��ြ +�����2�ည3

� �မြ �)�A��� ���မ�ခြ ������ ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� �� ���မ�ခြ �����W အ�2အB� �����မျ��မ� အ���ကအ�*� ���� �ည� B ����မQမျ���ည ရ��)/��� �ြ ����.မQက�� ���ကဖျကရ��� ��������� �ကရ��အရ�အ����*�အ�က ��မည�အချ� မျ���� က�ည)�*�������������2�ည3 ���မ� ���� �ရအရ��အ မြ ����� �ရ�)����မQက�� က�က,ခြ ��ဖြ �� �ရ�)��ရ��မျ��အ�� ��*မ� ဖြ ��အ�� ဖ �)�����2��မ�မည3 အ������� �မြ �< �+ခြ ���ကy ��� အ�ခြ ခ*အ���ကအအ�* မမမမျ��: ���ည�/�����*�ရ�o*�ရခြ ����ျ�� ည���မညဖြ ��< )� ������မQ�ည� �����က���2��မ�မည3

� အ�ရ���>အ�ခြ အ� မျ���� ��������ရ��� မျ��အ�က �����မျ��က အ���အ������ မ�)ခ��� �����ရ�မျ�� ���က�*�����ည3

� �����မျ��က�� က�က,ခြ ���ည �ရအရ��အမြ �က�� က�က,ရ��ရ�က�< )� ကျ �မ��ရ�အ�က � Wရ������ ���က�ရက�� ရရ�����2�ည3

� �မြ �အ�က�ရ��������မQ���� �ရအရ��အ မြ �က�� အ��ဖြ ည����ခြ ��ဖြ �� �ရ������က�ျ�+������ည� အခ��အ�မ� မျ�� ���မ������ချ.1�����< )� အ���အ����*ခ< +* မQအ�က က�ည)�*���������2�ည3

�-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� ��-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� ��-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� ��-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ�� အ�ကအ�ကအ�ကအ�က ������ချခြ ��������ချခြ ��������ချခြ ��������ချခြ �� (Payments for Ecosystem (Payments for Ecosystem (Payments for Ecosystem (Payments for Ecosystem Services Services Services Services ---- PES)PES)PES)PES)

�-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ���� �မျ�� အ�က ������ချခြ �� (PES) �ည ကမx��� ����� ���� �Zဟ�ဗ� � က~မျ���� ����မျ����� �2�ည3 ဤ အ���အ�ခ>အ,�အ��ည ၁၉၉၀ ခ���� အ�������� က��မျ���� ,���,�က�� က �� အ��ြ +ခ.��< )�� �က �က�����ရ)က������*���W �ြ W����ရ�ကရ������< )� ,ခ�အခ2 �����*အမျ��အ�ြ ���� ည��မ�အမျ�+�မျ�+�ဖြ �� �က��1ကျ����*�� ကy �2�ည3 �)အ��ရ)အရ (PES) �ည �-�BB �ကျ����� �Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ ���� �မျ������ရက��မျ��/�� ���မ������မျ��အ�� (အ����ဖြ �� ��������� �Zဟ�ဗဒ� � �)မ* အ��ချ+� ခြ ��) �����ဖြ �� (���Wမဟ��)အခြ ���� ည� ည�ဖြ �� အ����2 B ����မQက�� အ��*��ြ +��မျ��က ����ချရ ခြ ��ဖြ ��2�ည3 ၄���ည အ�,�က������ B��ရ�က������� ��B �ကျ��� ���မ��ရ�����ရ� B ����မQ���� �မျ��အ�� (/�မ� - က�ဗ �������� ခြ ��: �ရ �Bရ��.�ဒ� �)မ*အ��ချ+�ခြ ��: ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� �� ���မ�ခြ �� အ�ရ���ည���W) ����ရက� ��မျ��က�� �Zဟ�ဗဒ� �အ�� ��B�/�ည�*��အ�� �� ���မ��������ရ အ�က ��*မ� �ည������ရ အ������Q*W���ခြ ���ည�ဖြ ��2�ည3 ဤ အ���အ�ခ>အ,�အ��ည �ရ �Bရ��.�ဒ� �� ���မ�ခြ ��: �ရအရ��မြ � ���မ���က���မ �����ရ�����ရကခြ ��: ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� �� ���မ�ခြ ��: �-�Bအ��အ�မျ��က�� �� ���မ�ခြ �� ���� က�ဗ ��������ခြ �� မျ��က������ရက�ည� �-�BB �ကျ������Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ���� �မျ���� အ����ဖြ �� ���p ����မျ���ကျ�ကy ���2�ည3 ဤအခ �က�� ��B �ကျ��� ���မ��ရ� ����ရ� ,�,�� ည(���Q����2���������မျ������ ����ရက� ��အ����*� (stakeholders) အ�� REDD+ ���� PES ���Wကy ���� �က��� မQမျ��အ�� အက�မ��B�ဖြ ������ရ�အ�က �ြ +�����ခြ ��ဖြ ��2�ည3 ဤအခ ��� ��မ����*� အ� ဖြ �� ��B �ကျ��� ���မ��ရ�����ရကခြ ��အ�က �������ရမညဟ���� အ���အ�ခ>အ,�အ�အ�� �ကခ*���အ�� က0 �+��������2�ည3

��B �ကျ��� ���မ��ရ���B �ကျ��� ���မ��ရ���B �ကျ��� ���မ��ရ���B �ကျ��� ���မ��ရ� B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ��B ����မQ���� �မျ��

��������Wအ�က အ��*�B���� ���ည�����B ����မQ အမျ�+�မျ�+�က�� �����မျ������အခြ ���Zဟ�ဗဒ� �မျ��မ� ရရ�������2 �ည3 �ရ �B �ရ�.ဧရ�,�အ )�ရ�� �ဒ�ခ*�ကျ�ရ�မျ���ည ���: ��ရ��� အ���အ��: ��: ���-ကB�အ������ ������က���ည� အမျ�+�မျ�+�က�� အ��*��ြ +� ကy ���� �ရ���ချ ခြ ��မျ���ည� �ြ +���� ကy �2�ညမ�� ရ������ ကy �� �< ) ဖြ ��2�ည3 ���Wအ�ြ � အခြ �� �,B��က အကျ�+��ြ +� �ည� B ����မQအမျ�+�မျ�+�က���ည� ရရ��� ကy �2�ည3 /�မ�အ��ဖြ �� �ရ �B �ရ�.ဧရ�,�ရ�� �����မျ���ည �မြ �)�A� ���က���ခြ ��က�� အက�အက,����< )� �ရအရ��အ မြ �က�� ��������� �2�ည3 အ����2ဧရ�,�X �အ�ကဖကကျ��� အရ���� �����ည� ��အ����*��ည အ �ရ��2�ည� အကျ�+��ကျ�ဇ�� �မြ �ကမြ ����က�� ရရ��� ��*က�� မြ ���1� ရ�2�ည3 အ������� ������,*ဇ�� အရ��မြ �မျ��က�� �� ���မ� �)မ*အ��ချ+�ခြ ��ဖြ �� ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��က�� �� ���မ��< )� ဖြ �p ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� ����မြ �������2�ည3 ၄��အ�ြ �

�����မျ������အခြ ���Zဟ�ဗဒ� �မျ���ည �-�Bအ��အ�က�� �*���������ဖြ �� �-�B��B �ကျ� ခရ)�������� � က���ည� �����က���2�ည3 �����မျ���ည �������ရ�� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒက�� ဇ)Bဒြ ���အဖြ ��������� �ချဖျက���ခြ ��ဖြ �� ရ��)/����ြ ����.ခြ ��X အကျ�+��က�ရ�ကမQက�� ��ျ�� ည��� ခြ ��ဖြ �� အ�ရ� က0 )���� အခ �က~ �� �2B��}ကရ���2�ည3 ဤက.����W��� အ�ရ��2�ည� ��B �ကျ�����ရ� B ����မQအမျ�+�မျ�+�က�� ��������Wအ�� ����မ������ညက�� ��ရ�� ���ည��ခြ ���ကy ��� (PES) �ည �����မQအ�မြ �ကအမြ ��က�� အ��ျ�+�����ရက�< )� ဖြ ��2�ည3 ��������� �Zဟ� �����ရ� � ��������ချက (Millennium Ecosystem Assessment – MEA, 2005) က �����မျ�������Zဟ�ဗဒ� �မျ���ည အ��*�B���� ���ည� ���� B ����မQ အမျ�+�မျ�+� ���က�*����� �ညဟ� �အ�က�ဖ> �ြ �2 ��������ကကအ������2အ����� �A �ြ ����< )� ဖြ ��2�ည3

ဤB ����မQ အ����*�က�� ���က�*����� ����ည� ����� �)မ*အ��ချ+�ခြ ���ည ������*��*အရ ������က���ည� မျ��မျ��ရရ ���� ������မQ����မြ (��ရ က���� ��*���*��ျ��ျ�� အ������ခ.� ကy �2�ည3 အခြ ��B ����မQ���� �မျ��အ�� အ���

�����မျ�������Zဟ�ဗဒ� �မျ��မ� B ����မQမျ���ည �����မျ��အ�က

အ��*�B�မQ

၁3၁3၁3၁3 ���ည�အ��*�B�မQ���ည�အ��*�B�မQ���ည�အ��*�B�မQ���ည�အ��*�B�မQ 3 3 ��: ���: ��ရ��� အ���အ��:အ�)��������ဖကB� အ��မျ�� က.����W��� ������က���ည� အမျ�+�မျ�+�

အခ �အခ �အခ �အခ � ၄၄၄၄

မ���ခ.� ကy �23 ���W� ကy ��� ဤက.����W��� B ����မQမျ��က�� ��က� မခ*-. ��*��.ခ.�ကy �2�ည3 ရရ���ည�အကျ�+��ကမ�� �����မျ�� ���� �Zဟ�ဗဒ � �မျ���ည အ���အ� � အ�}�အ မြ �မ�ကျ���2�ည3 အ�ကy ���ရ��မ�� ဤB ����မQအ����*�က�� ��� ကy � အက� အကျမခ*-. ��*��.ခ.��ည�အ�က �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည� �ကျ�ရ�မျ�� အ�� အ����2 အရ��အ မြ �မျ��က�� ��B�/�ည�*��အ�� �)မ* အ��ချ+� ����ရ အ�က အ�����အ���မြ (�က မ�ြ +ခ.� ခြ ���ကy �����ဖြ ��2�ည3 ���W�ကy ��� �����မျ��အ�� အခြ ������ �����ရကရ အ�က ��ြ ����.မQ�ည မျ�����2�ည3 အကျ�+��က�ရ�ကမQအ� ဖြ �� �����*မျ��မ� �����မျ�� အ�� က�က,ရ က0 �+��မ�အ�����မQ�ည အ���မဖြ ������23 ဤဖြ �ရ�က�� အ���အ က�/����ကy ည�ခြ ��ဖြ �� � B �ကျ�����ရ� B ����မQ�����မျ��အ�� B ����မQမ� အကျ�+� �ကျ�ဇ��ရ��� ��မျ��က ����*��ခ�����ချရမညဟ���� အ,�အ� ဖြ ���>��ခ.��< )� � �က ၄��အ,�အ�က�� ကမx��� ရ� အ�)��)��� အ��*��ြ +� ကy �< ) ဖြ ��2�ည3

Wunder (2005) မ� ����� �ြ +���ချကအရ �အ�က�ဖ> �ြ �2 �Zဟ�ဗဒ B ����မQ���� �မျ��အ�� (PES) ���� ��/�အ�က�� ��B ,� �)မ*က����,���မညဖြ ��2�ည3

� က�ဗ �ချဖျကခြ �������မ�| � �ရ�B�ရ�. �� ���မ��ရ� B ����မQ � ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� B ����မQ � �-�B အ��အ�

Payments for ecosystem services (PES)

�Zဟ�ဗဒB ����မQ���� �မျ�� (PES) အ�က ���� ခြ ခြ ��

အ YZ�������ရ������� ���ကy ���မ� ����*�မျ��က�� က� ������Wချ.1����မ���: ကy �ည�� ��က�� ��1ရ�2��မ�မ,3 ����� ���� �Zဟ�ဗဒ� � �)မ*အ��ချ+�မမျ��မ� �Zဟ�ဗဒ� �က�� အ��*��ြ +��မျ�� ���� ,������ �က������ရက� ��မျ�� အ�� �Zဟ�ဗဒB ����မQ���� �မျ�� (PES) အ�က ����ခြ ခြ ��ဟ� အ���z2, ��မ�����ရ���2�ည3 Wunder (2005) မ� (PES) အ�� B ����မQက�� အ��*��ြ +���ည B ����မQ���အ������အ�� ��*မ� ���� ခြ ရ�ည� ၄��X���ဖြ �� ����ရကရ��� ,�nရ�� ��*�*��ခ� ဟ� အ���z2, ဖ���������2�ည3

အ��������� �Zဟ�ဗဒB ����မQ���� �မျ�� (PES) အ�က ����ခြ ခြ ��က�� �Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ ����� ���� B ����မQက��အ��*��ြ +�����Wကy ���� ���� ခြ ခြ ��ဖြ ��< )� ၄���ည ����� ���� �Zဟ�ဗဒ� � �)မ*အ��ချ+�ခြ �� အ��>�� အ�ခြ �ြ +����2�ည3 Wunder (2005) X အ���z2, ��မ��ချကအရ ��������ကက အ����� �ဖ>�ြ ����ည� အ�ခြ အ� မျ���� (PES) က�� အ��*�ချ�����2�ည3

ဤအ���z2,��မ��ချကအရ (PES) �ည ���အ��ျ�က����ရကရ�ည� ���� ��/��ခ�ဖြ ��< )� ၄���� �Zဟ�ဗဒ� � B ����မQအ�� အ��*��ြ +���ည B ����မQ �����အ�� ဤB ����မQ အ��*��ြ +ခြ ��အ�က ����ခြ ����ညဟ� �ဖ>�ြ ����2�ည3

�Zဟ�ဗဒ� � B ����မQမျ��အ�က ����ခြ ရခြ ���ည ���အ��ျ�က����ရကရ�ည� ���� ��/ ဖြ ��2�ည3 ၄����

� B,,��� အ ည���*� ���� ���� �ရ���ချ�� အ ည���*� ���� ရ���ည� ရ�������� �ဖ>�ြ ��မ�������� �Zဟ�ဗဒ� � B ����မQ ဖြ �ရမည3

� ,��B ����မQ အ�ကမ�ြ � ရ�����ည� အ�ခြ အ� ��>မ��ညp ����ခြ ရမည3

ဤအ,�အ��� ��������� �Zဟ�ဗဒ� �က�� ��B�/�ည�*��အ�� အ��ချ+�မQရ����ရ အ�က �Zဟ�ဗဒ� � B ����မQအ����������အ�� အမ< .��� � �အ������ ရ��မည3 ���Wမ��� B ����မQက�� အ��*��ြ +� ���အဖ.1မ� အကျ�+��ကျ�ဇ��က�� ��*မ� ရရ��� မညဖြ ��2�ည3 ,��က.����W �ကခ*ရရ����� အကျ�+��ကျ�ဇ���ည အခြ ���မြ အ��*�ချခြ ��မ� ရရ���ည�က ���မ������2�ည3 ဤ���Wမ�အရ�}� ����ရ��ဖြ ����ည �����အ�� ���က�ျ�+��ရ�က.����W အကျ�+��ကျ�ဇ�� ���မ��ရရ����� အခြ ���မြ အ��*�ချမQ� ���*�*���W ��ြ ������2��မ�မည3 အ������� B ����မQက�� �ကခ*ရ,� � ���ည�ည� B ����မQက�� ��*မ� ရ� ��ရ ��ချ��အ�� ����ရကရ�2မည3

“(PES) (PES) (PES) (PES) �ည�ည�ည�ည က��,����က��,����က��,����က��,����������������က��အ�ခြ �ြ +�ည�က��အ�ခြ �ြ +�ည�က��အ�ခြ �ြ +�ည�က��အ�ခြ �ြ +�ည� ���� ��/���� ��/���� ��/���� ��/��ခ�ဖြ ��< )���ခ�ဖြ ��< )���ခ�ဖြ ��< )���ခ�ဖြ ��< )� ၄၄၄၄���������������� ရ��������ရ��������ရ��������ရ�������� �ဖ>�ြ ��မ������ဖ>�ြ ��မ������ဖ>�ြ ��မ������ဖ>�ြ ��မ����� ������������ �Zဟ�ဗဒ� ��Zဟ�ဗဒ� ��Zဟ�ဗဒ� ��Zဟ�ဗဒ� ���ခ�က����ခ�က����ခ�က����ခ�က�� B,B,B,B,,���,���,���,��� အ ည���*�အ ည���*�အ ည���*�အ ည���*� ���������������� ���������������� �ရ���ချ���ရ���ချ���ရ���ချ���ရ���ချ�� အ ည���*�����အ ည���*�����အ ည���*�����အ ည���*�����ကကကက ,��B ����မQ,��B ����မQ,��B ����မQ,��B ����မQ

အ�ကမ�ြ �အ�ကမ�ြ �အ�ကမ�ြ �အ�ကမ�ြ � ရ�����ည�ရ�����ည�ရ�����ည�ရ�����ည� အ�ခြ အ� ��>မ��ညpအ�ခြ အ� ��>မ��ညpအ�ခြ အ� ��>မ��ညpအ�ခြ အ� ��>မ��ညp ����ခြ ရ����ခြ ရ����ခြ ရ����ခြ ရ ခြ ��ဖြ ��ည3 ခြ ��ဖြ ��ည3 ခြ ��ဖြ ��ည3 ခြ ��ဖြ ��ည3”

����� �� ���မ�ခြ ��အ�က ��B�/ဖ*1 ဖ< �+�� �ရ�က�� အ���*���က���ရမည3 �������ညမ�� ဧရ�,���ခ�က�� က�က,���က�ည�အ�က အ )� ��ရ�� အခြ ���-�Bရ��မြ ���ခ�အ�� ��ခ��က��မQဖြ ���>���ည� ,����2က ဖြ ���> ��ခြ ��မ� �ရ���ကy /ရ ��ဖြ ��ည3 ဤအ�����က�� ��ချ�အ�မခ*�����2မ� ���� ခြ မQက�� ��*မ� ���� အ�ကမ�ြ � ရရ��မ�� ဖြ ��2�ည3 ���အ����2က အခြ ��အဖ.1X အက�အည) ရ,������2�ည3 အခြ ��အဖ.1�ည အမ�)အခ��က����� အဖ.1အ�ည� ဖြ �ရမညဖြ �����< )� ���ကခ*ချက���ခြ ��: ���� �အ����ြ �ချ��မ1��ခြ �� ���� ����ကy ည������ခြ ��မျ��က�� -က���ကမQမရ��-. ����ရက����ရမည3

�Zဟ�ဗဒB ����မQမျ��က�� �/�ကမ�ြ � ရရ�������ရ� ���� �)မ*အ�� ကy ရ��� �����*အမျ�+�မျ�+� ည��မ�အမျ�+�မျ�+� က. �ြ ��� �2�ည3 အ�������� �����ည���ျ�ကကဖြ �����ည� � �က������� �ြ +�ြ �မQမျ���ြ +����< )� ����� �� ���မ�ခြ ��အ�က � ရ�အမျ�+�မျ�+��� � �� ကy � ���� ����-� �အဖြ � ��-�����/����ခ.� ကy �2�ည3 (PES) အ� ဖြ �� �-�Bရ��မြ �မျ��က�� �� ���မ�ခြ �� ���� ဖ*1 ဖ< �+������က��ခြ �� ည��မ�မျ��အဖြ � ����ရက���မညဖြ ��< )� အရ��မြ �မျ��က�� �ရ��မ}���ဖြ �� အချ�+�ည) ခ.�B���ခြ ��ဖြ �� ������)မ*အ��ချ+�ခြ ��က������ရက� �ည� အဖ.1မျ��X အ�က�မ�မQ �����က�က���မ ����ရ က���� ��မ���������ရက����2မည3

Kulekahni �ရ�B�ရ�.�ဒ��� �}����2�အ��မ�����ခ ခ.�Bခြ �� 3 3 )��2�����*�� �Zဟ�ဗဒ � � B ����မQအ�က����ခြ ရခြ �� ���က��ခ�

Indra Sarobar က �ည Kulekhanni �ရအ���}��� �)မ*က� �အ�က �ရအရ��မြ �ဖြ ��< )� ၁၉၇၀���မျ��X � �က����� က���� �ည���ကခ.��2�ည3 ဤက က�� Kulekhanni မြ ��� �ညမျ���ည���ကခြ ��ဖြ �� ��*�ဖ>ခ.��< )� �ရ�B�ရ�.ဧရ�,�မ�� Makawanpur ခ����မ� �ကျ�ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�) (၈)ခ� က�� �Aမ�ခ< +* � �2�ည3 �ရက ���� �2�အ������က��* �ည���က� ��� က�� အ����� ������ြ + ��)�မQ အ� အက�* ဖြ ����ခ.��2�ည3 ��������ကခ��မျ���ည����ခြ �� ���� �မြ �)�A��� ���မ�ခြ �� ���� �မျ��က�� ��2���ည��ရ�B�ရ�. �)မ*အ��ချ+����က���မQ အ�)အ�/ မျ��ဖြ �� ဤ�ရ�B�ရ�.ဧရ�,��� အ��oရ��မျ�� ���� အ����ရX အ���ကအ�*� ဖြ �� �������ရကခ.��2�ည3

,�����W ����ရကရ��� �ဒ�ခ*အ��အဖ.1မျ���ည ���� �အမျ�+�မျ�+��� �2B�ခ.�ကy �2�ည3 ����ရက���က��� ကy �< )�� �က ဤဧရ�,�ရ�� �����အ����*�အ�� �ဒ�ခ*အ��အဖ.1မျ��အ�� �)မ*အ��ချ+�ရ အ�က �A.� �ြ ������အ�ခ.��2�ည3 �မြ �)�A����က���ခြ ��: �ရ က0 )�ခြ �� ���� �မြ �< �+ခြ ��မျ���ည �ရ�B�ရ�.ဧရ�,�အ����� �����မျ��Xအ�ခြ အ� �����က�က���မ ���ည�အ�က ��ျ�� ည�����2�ည3

ဤအချကက Indra Sarobar က X �က�မ�က�� ����မြ (�����< )�ဖြ ��2�ည3 �����p �ရက အ���ရ�� �ရ�မ�|�ည�ည� ���������� �2�ည3

)��2�����*�� ဒ)မ��က�ရ�)� �က�� ၁၉၉၀ခ������ �ြ �ည �ည���ကခ.� �< )�� �က ဗဟ��ချ+�က���မQ �ဖြ ��}�� ခြ ��က�� ၁၉၉၀ခ������ ����������ခ.��2�ည3 �ဒ�အ����ရX က��,���� အက/��ဒ ၂၀၀၀ �� �}����)မ*က� � မ� ရရ����� အခ �����မျ��မ� ၅၀%က�� �ဒ�ခ*မျ��အ�� ခ.�B��� ရမညဟ� �ဖ>�ြ �2ရ���2�ည3 အ����2 ၅၀% မ� ၃၈% �ည �ရအ�� �}����က��*�ည���က������ �ဒ�က0 )� ��ခ���*� X ဖ*1 ဖ< �+������ကမQမျ�� �������ရ အ�ကဖြ ��< )� ၁၂% က�� �ရအ���}������,�� ��� ခ����အ�က ��*��.ရမညဟ� �ြ �2 �����2�ည3 ဤ�ြ �2 �ချကအရ Makawanpur ခ�����ည ၂၀၀၂-၀၃ -~����မ� �p ���)��� (၂၅) � �ခ Wက�� ����/ ရရ��� �2�ည3

ခ����ဖ*1ဖ< �+��ရ��က�မ�) (District Development Committee – DDC) �ည ,��အခ �����က�� ခ������ခ���*�X ဖ*1 ဖ< �+��ရ����� �မျ���� အ��*��ြ +� �2�ည3 �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ���ည �ကရ��အ��*��ြ +� ��� � �မ� အကျ�+��ကျ�ဇ�� အ�ြ ည�အBမရရ�������ည�အ�က �ရအ���}���မ� ရရ�����အခ �����က�� �ဒ�ခ* အဖ.1အ�ည�မျ�� အ�က ��*��.����ညဟ���� ��������ချကမျ��ဖြ �� ၄�����WX ����ရ�မ��� မQက�� ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�)အ�� ၂၀၀၅ ခ����မ��p ���ြ ခ.�ကy �2�ည3 Winrock International အဖ.1X ���ကခ*အ�����မQဖြ �� ၄�����W�ည (၃)���ခ Wမ} �က�က ���က�.B� ��������ခ.� ကy �2�ည3 Indra Sarobar က X အ�က-က�� � ���� ��� ��မျ��အ�� ၄�����WX �ရရ�ည�ည�*������ ��������� �ရ�B�ရ�. အ��ချ+�မQအ�က အကျ�+�ခ*���ခ�� � �� ကy �က�� ���ခြ ��ဖြ �� ��-���ည)မQ��ခ�က�� ၂၀၀၈ခ������ ရရ��ခ.��2�ည3 ဤဖြ �ရ��� �ရအ���}���မ� ရရ�����အခ �����အ�� ခ.�B ��*��.ခြ ��အ�က �)�ခြ ��ခ.�က�ည� �မ��ကy �����ခ� ��>�က���2�ည3

��-���ည)ချကအ�< )��� Kulekhanni �ရ�B�ရ�.�ဒ�မ� �ကျ�ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�) (၈)ခ��ည �� ���မ��ရ� ���� ဖ*1 ဖ< �+��ရ����� �မျ��အ�က ����/ ���)��� (၅) � ��ကျ�က�� ����/ ရရ��� �2�ည3 ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�) မ� ရရ��မည� �မ�|က�� �အ�က�ဖ> �ြ �2��*အ����� ခ.�B��မ��ခ.��2�ည3

��* ၁3 Indra Sarobar က ���� �ရ�B�ရ�.�ဒ�မျ��

�����ြ ��* ၁3 Kulekhanni �ရ�B�ရ�.�ဒ��� �Zဟ�ဗဒB ����မQအ�က ������ခြ � �

(ဇ�မြ �3 Khatri, 2009)

Makawanpur ခ�����ည �����

���)��� (၂၅,၀၀၀,၀၀၀)

ရရ���ည3

၂၀% (Rs ၅၀၀,၀၀၀) �ည ��B �ကျ� �� ���မ��ရ� အ���ရ ��*��အဖြ � Kulekhanni �ရ�B �ရ�. �ဒ� အ�က-က �� � ������မျ�� အ�က

�ဒ�အ����� �)မ*ချကမျ��

�ရ��.ခြ ��

Kulekhanni �ရ�B �ရ�. �� ���မ� ခြ ������ ဖ*1 ဖ< �+��ရ� ဖ��ရမ ����: �)မ*က� � �ရ��. ခြ �� ���� အ�က�� အ�ည�ဖ> ����ရကခြ ��အ�က �ဒ�ခ* အဖ.1အ�ည�မျ��X

ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ� �က�မ�) မ����� -~��ရ� ည(���Q��

ခ.�B���ခြ ��

ဖ.1�ည������� �ဒ�ခ* အ����မျ��မ� �ကျ�ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ� �က�မ�) X

အ�က��အ�ည �ဖ>မည� �)မ*ချက �ရ��. ခြ ��

Makawanpur ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�)�ည �ရက Xအ�က-က�� � ���� ��� အဖ.1အ�ည�မျ��အ�� ����ခြ �ည���အ�� ��B �ကျ��� ���မ��ရ�အ���ရ ��*��အဖြ � အ�မခ*����ခ� �)�/����ရကခ.��2�ည3 အ����2 ရ ��*��အ�� ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�) ���� ��B ��� ���မ��ရ������က�����ည� အ����ရအဖ.1အ�ည�မျ�� ���� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ��က�� က��,����ြ +�ည� အဖ.1B�မျ���2B���� �က�မ�)��ခ� ���Wမ����� �)မ*ခ Wခ.�2�ည3 ����/�)မ*ချကမျ���ရ��.�< )� �ကျ�ရ�ဖ*1ဖ< �+��ရ��က�မ�) (၈)ခ� �က��ည(���Q��က� ��������မျ��အ�� �ရ�ချ,�< )� ��B �ကျ��� ���မ��ရ�အ���ရ ��*�����W အ�ည�ြ +ချကရရ ���ြ ရ�2�ည3 ��-���ခ�� �ြ +��� �)မ*ချကမျ��အ�� �က����ရ� �ကျ�ရ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�)မျ��မ� အ�က��အ�ည�ဖ>����ရက�2�ည3 ဤ����ရက�ည� ည�� ��� �)မ*ချက�������က��� ����ခြ မQမျ��အ�� ခ����ဖ*1 ဖ< �+��ရ��က�မ�)မ� ���က���က�ြ +����2�ည3

Kulekhanni �ရ�B�ရ�.�ဒ��� ချမ������ရက����ည� �Zဟ�ဗဒB ����မQအ�က ������ခြ �ည� ��*�*�ည Wunder (2005) X အ���z2, ��မ��ချကအရ�ဖ>�ြ ����ည� ��ျ�ကကအ�ခြ ခ*��*�*���� အ�ြ ည�အB က��ကည)ခြ ������မရ���23 ၄����*�*အ��� �� ���� � �� ကy �������� ကျ����*�� ခြ ��ဖြ ��ည3 �ရအ���}��� ���,�ခြ �� အ�က ရရ����� အခ �����မျ��မ� ��������ည Kulekhanni �ရက ���က���� �/အ���အ��� အရ��မြ �မျ����*��Q*�ရ�ည�အ�က �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ���*���W၄��: ��������ည �ရ�B�ရ�.�ဒ��� ���မ��ရ����� အ��ချ+��)မ* ခြ ���� �ဒ�ခ*�ြ ည��မျ��မ� �����2������ရကမQက�� အ��အမ���ြ +�ည� ��*�* ဖြ �� ����ခြ ခြ ��ဖြ ��2�ည3 ဤက.����Wချည�က��ည�� �က�� ��B �ကျ��� ���မ��ရ����� ဖ*1 ဖ< �+��ရ����� �မျ��အ�က ရ ��*���)မ*��*��.�ရ��� ���ရ�က��� �က က��ခ�အဖြ � မ��,������2�ည3 ���Wရ��� မ�B2ဒ ���� /��ဒ �ြ �2 �မQ မရ�� ခြ ��: �ဒ�အ����� �ရ��က�က��� မြ (�က������ �����*�ရ�အဖ.1အ�ည�မျ�� မရ��ခြ �����W� ကy ��� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ��X �����2�� ����ရကမQ�ည အ����ဖြ �� အ��အဖ.1���� �����အ��*��ြ +��မျ��အဖ.1မျ���ည ဤ��*�*�အ�က�� ကျ,�ြ Wမ��ခ.��23

Kulekhanni X �Zဟ�ဗဒB ����မQအ�က ������ခြ �ည���*�*က�� အ�ခြ ခ*p �အ�က�2အ����� အက0 *�ြ +����2�ည3

� ����������Zဟ� � �� ���မ��ရ��� �2B�����ရက� ��� �ဒ�ခ* အဖ.1မျ��အ�� �Zဟ�ဗဒ B ����မQ အ�က ���က���က����ခြ ����ည3 ���က���ကအကျ�+��ကျ�ဇ��ခ*���ရ�ည�အ�က ��������� �Zဟ� � က�က,ခြ ������ �ရရ�ညဖ*1ဖ< �+���ခြ �� အ�က ၄�����Wအ�� �Q*W���အ�����ရ��ရ�ကမည3 ဤ������ခြ မQ ��*�*� ��� �� ���မ��ရ��)မ*ချက��ခ� အ�က��အ�ည�ဖ> ခြ ���က ������ခြ � မည� အ��� ���က���က����ခြ မQ �ြ +���ရ ���အ��ည3 ရရ������မ�|က�� အ�ခြ �ြ +p အဖ.1အ�ည�မျ���ည ,�����WXက��,���� အ�)အ�/က�� �ရ�.� အ�က��အ�ည�ဖ>�����2�ည3

� အ������� )��2�����*�� �Zဟ�ဗဒB ����မQအ�က ����ခြ ခြ �� �����က������� �)�ခြ ��မ�B2ဒ ���� /��ဒ �ြ �2 �ခြ ��က�� �က�����ည� အဖ.1အ�ည�မျ���� ����ည)မ} အကျ�+� မြ �ခ.�Bခြ ��က�� အ����ြ �ချ��မ1��ရ ��>��2က���အ�� ����ရက����ည3

�Z�*� �Z�*� �Z�*� �Z�*�

�Zဟ�ဗဒB ����မQအ�က ���� ခြ ခြ �� � � (အ����ဖြ �� ���� REDD+) ���� �ကရ�� ������)မ*အ��ချ+��ည� � �မျ�� အကy ���� ��*���က�ည����ကဖကမQ ရ��������� ခြ ��မ�� ,ခ������အ�� မရ����������23 Kulekhanniက�� /�မ�,�ရမည����2က �ကရ��မ�B2ဒ�အ�က�� အ��အဖ.1���������မျ��က�� �� ���မ�������ရ��ကခြ ������ �)မ*အ��ချ+�ခြ �� �� �အ��မြ �� ကy �ည� အ��*��ြ +��မျ��အဖ.1မျ���ည PES မ� �������ည�အကျ�+�အမြ �က�� ရရ��� ခြ ��မရ���23 ဤအ� ခြ အ� မ� မ�B2ဒ ���� က��ကည)မည� �ည�ရ���������ရ� အဖ.1အ�ည�မျ�� �)�/����ရက��� ခြ ��က�� �ကရ��မ�B2ဒ ���� အဖ.1အ�ည�����ရ� က W��ချက�-��မျ��က�� �.�.B�B� ����� ခ. ခြ မ����ဖြ ����Wမ����� ����ရက����2�ည3 မြ မ������*�� REDD+ ����ရကရ အ�က �ဒ�ခ* အဖ.1အ�ည�မျ�� ���� အ����ဖြ �� �����က��မ�)ခ��� ����ရ�< )� ��ခ��က � ���� အဖ.1မျ��အ�� PES မ� အကျ�+�အမြ � မည���Wရ�����အ������ရကရမညက�� ကျ,ကျ,�ြ W�ြ W �/�������ရ ���အ��2မည3

မြ မ������*�� မြ မ������*�� မြ မ������*�� မြ မ������*�� ������ြ + ��)�ခြ ��������ြ + ��)�ခြ ��������ြ + ��)�ခြ ��������ြ + ��)�ခြ �� ���������������� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �������အ���အ� �ကျ���ခြ �������အ���အ� �ကျ���ခြ �������အ���အ� �ကျ���ခြ ��

FAO X ��ရ��ဇ,��မျ��အရ ၁၉၉၀ မ� ၂၀၁၀ ခ����အ����� မြ မ������*X �����ဧရ�,�ဖ�*��Aမ�မQ ��ြ ����. ခြ ��၌ ������}� �ျမ�မ} ၃၇၂,၂၅၀ ဟက�� (���Wမဟ��) ၀.၉၅% ��*��Q*��}ကရ��� �2�ည3 ������2�� �����ဧရ�,���*��Q*�မQ၌ ၁၉၉၀ မ� ၂၀၁၀ ခ����အ����� �����ဖ�*��Aမ�ဧရ�,�X ၁၉.၀% (���Wမဟ��) ၇,၄၄၅,၀၀၀ ဟက���ည အခြ ���မြ အ��*�ချမQ��*�*���W ��က�ည� ��ြ ����.ခ.��2�ည3 �����မျ���ည ���က�ျ�+��မြ မျ��အဖြ � ���W �ဖြ ည�ဖြ ည� ��ြ ����.� �2�ည3 မြ မ������*X �မြ အ��*�ချမQ ��ြ ����.���ည� အ� အ���က�� ဇ,��(၁) �� �ဖ>�ြ ����2�ည3

ဇ,��(၁) 3 3 �����ဧရ�,�ခ Wမ� �မQ: ၁၉၉၀-၂၀၁၀ (ဟက��������2��)

FRA ၂၀၁၀ အရ အ� �အ���ခ. ခြ �����ခြ �� ဧရ�,� (ဟက��������2��)

၁၉၉၀ ၂၀၀၀ ၂၀၀၅ ၂၀၁၀

����က��� ၃၀,၈၈၃ ၂၃,၅၀၅ ၁၈,၄၇၅ ၁၃,၄၄၅

ရကအ��������မျ�� ၈,၃၃၅ ၁၁,၃၆၄ ၁၄,၈၄၆ ၁၈,၃၂၉

�����ဧရ�,�������2�� ၃၉,၂၁၈ ၃၄,၈၆၈ ၃၃,၃၂၁ ၃၁,၇၇၃

အခြ �� ���ဖ�*�����မြ ၁၉,၄၉၈ ၁၉,၇၀၃ ၁၉,၉၀၈ ၂၀,၁၁၃

အခြ ���မြ ၇,၀၃၉ ၁၁,၁၈၄ ၁၂,၅၂၆ ၁၃,၈၆၉

က� ���� �ရဖ�*��Aမ��မြ ၁,၉၀၃ ၁,၉၀၃ ၁,၉၀၃ ၁,၉၀၃

�����*X������2��ဧရ�,� ၆၇,၆၅၈ ၆၇,၆၅၈ ၆၇,၆၅၈ ၆၇,၆၅၈

ဇ�မြ �3 3 ကမx����*�����ရ� ������,*ဇ�� ������������ခြ �� (FRA): �����*အ�)ရ�ခ*��: မြ မ������*: FAO

���Wအ�ြ ���မ*p ကမx���*�����ရ� ��ရ��အချကအ�ကမျ��က�� ကy ည��2က�ည� �����,�ကအ�က ရရ��������� �����ဧရ�,�မ�� �����2�� (၁၀၀) အ����� ၃ ဟက��မ� ၀.၆ ဟက��အ�� ကျ�������ညက�� ��1ရ�2�ည3 ��*(၁) ���ြ ����2�ည3

၂၀၁၀ ခ���� ဧ�< )��� ကမx��-|���W )��2�����*မ� REDD+ အ�����ဖြ �ရ �ြ �������ရကမQမျ�� က�� ���ြ �ည�အ����ြ +�A��� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �� ဖြ �ရ�ည� အ��က �မ������အ�� (၉)ခ� ��မ���2ရ���2�ည3 ဤ �မ������အ��မျ��က�� (�ည�ဖြ ���������*�* ဖြ ��) ဇ,�� (၂) �� �ဖ>�ြ ����2�ည3 ၄�����Wက�� မြ မ������*အ�က �မ�������ည�အချကအ�ကမျ��က�� �ည�����/����ရ��� အ��*�B�မညဖြ ��2�ည3

အခ �အခ �အခ �အခ � ၅၅၅၅

ဇ,�� (၂) )��2�����*�� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �� ဖြ �ရ�ည� အ��က �မ������အ�� (၉)ခ�

�မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ�� အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��

၁3 ��:��� ���� အခြ ���� မဟ���ည�

������က ���ည�မျ��က�� မ�)ခ��မQ

မြ ��မ��ခြ ��

���ရ.�မ��2�ခြ �� ���� အ�က�မ�မQအ�က အခြ ���ရ�ချ,�ရ�

မရ�� ခြ ��

��� ���� ��အ�က အခြ ���ရ�ချ,�ရ�မျ��

အက Wအ��ရ��� ခြ ��

������က���ည�မျ��က�� �����ရ�က�ရ�က အ��*�မချ����ခြ ��

၂3 ������က���ည�မျ��က�� �ရ��မB�

���,�ခြ ��

/��ဒ�က�ရ�ကမQ အ�� ည�ခြ ��

အ����ျ����� အ��ချ+�မQ� � ���� အ��ချ+�မQ��

ဟ�ကကမျ��ဖြ �� ခြ ��

���������������အ�က ဖြ Wဖြ o�မQ,�nရ�� မ���ရ�ကခြ ��

�����������ျ�ကက�� က�������ကy ည�ခြ ��

���ရ.�မ��2�မQ���� အ�က�မ�မQအခ��အ�မ�မျ�� မရ��ခြ ��

������က���ည�မျ�� အ�မ )�ချ�������*မ� ���အ�မQမြ ��မ��� ခြ ��

�မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ�� အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��

၃3 ���z* ည�မကျ����������ည�� �မျ�� /��ဒ�က�ရ�ကမQ အ�� ည�ခြ ��

���������� ကy �မQအ�� ည�ခြ ��

����� ����ဖ*1ဖ< �+�မQအ�က ��� ကy �မ��*���ကမQ

ည��ည�ရ����������ရ� �မ�����ရညမ��*���ကခြ ��

၄3 ���မ)�����ခြ �� �ြ ည������အ��� ��-���2က ���ညမQမရ�� ခြ ��

���မ)��ြ ��အ��မျ��ခြ ��

အ�� ည�������မ)��)မ*အ��ချ+�

မ)��������က����)မ*ခ Wခ.�ည�� �အ�� ည�ခြ ��

၅3 ကျo��ကျ�B��ရ�ကခ*ရခြ �� ���က�ျ�+��မြ ချ.1��ခြ ��

���ရ.�မ��2�မQ���� �က���မ ���အ���အက����ရ�ချ,ရ မရ�� ခြ ��

�����*�ရ�အရ အ������Q*W���ခြ ��

�မြ ,��������ခ��: မ�B2ဒ���� အ�)အ��မျ�� မရ������ခြ ��

၆3 ���ကျကအ� အက�*ချ ခြ �� /��ဒ�က�ရ�ကမQ အ�� ည�ခြ ��

အ����ရX �ျကကကမQ/အ�)အ��ကျ�ည� ဖ.1�ည���* မရ�� ခြ ��

အ�ကမ�က����ည� �မ�မြ o�ရ����� �မျ��

����������ကျကချခြ ��

-B� ����မQ��*�*အ�က အ��������ရ�ချ,ရ အက Wအ��ရ�� ခြ ��

�-�B��ရက����မြ �y ဇ� မရရ������ခြ ��/အက Wအ��ရ��� ခြ ��

၇3 ������������ရ�အ�ခြ ခ*အ���ကအ�

ဖ*1 ဖ< �+������ကမQ

/��ဒ�ြ +ခြ ������ရ��� မ�ရရ�: မ��ချ�: �ြ ����ရ������မQ

မရ�� ခြ ��

�က�����ည���မျ��/အဖ.1အ�ည�မျ��အ��� ည(���Q����2����မQ

အ�� ည�ခြ ��

�)မ*က� ��ရ��. ခြ ������

� �� ကy ������ျ��ည�� �မျ��အ�� ည�ခြ ���ည

ခ���မ����������ည� �ရ��B�အ�ည�ြ +မQမျ������

����� ကy ည������ခြ ��မျ��က�� ��ခ��က���ည3

��������� ���XB ����မQမျ��က�� � ဖ�����ျ���ကခြ ��

�)�����ရ�ဖ*1 ဖ< �+�မQအ���အ��အ��မျ���� ဖ*1 ဖ< �+�မQမရ�� ခြ ��(/�မ�-

�������)�����2���1: �က�,�ရ�: -����မြ �က��*:�����:

�ရအ���}����ည အ�ရ���ည���W)

�����က~�ည အမျ�+������������မဟ��ခြ ��3

�မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ���မ������အ��မျ�� အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��အ�ကy ���ရ��

၈3 �ြ �ည � ရ�ချ���ခြ �� ������မြ ���� ���XB ����မQမျ��က�� � ဖ�����ျ���ကခြ ��

အ��အ� ခြ ချ� ����မQမျ��အ�က �မြ � ရ����အ�ချက

မျ����ခြ ��

�)မ*က� ��ရ��. ခြ �������က�����ည� ကျ����*�မျ�� ည*�ဖျ��ခြ ��

၉3 �ြ W����,�< )� အ������အ,�က����ည�

မျ�+����မျ�� ���������ခြ ��

�����*ခြ ��မျ�+�မျ�� ���B��ရ�ကမQက�� ���ရ�က�ည��� �ချ+�မQ

မရ�� ခြ ��

�ဒ�မျ�+�ရ��မျ�+����မျ��က�� မြ (�������မQမရ��� ခြ ��

�ဒ�မျ�+�ရ��မျ�+����မျ��က�� က�က,မQအ�� ည�ခြ ��

�ြ W����,�< )� အ������အ,�က����ည� မျ�+����မျ��က��

�� �ချ+������မ����� ည��ည�မရ�� ခြ ��

�����အရညအ���ကျ���ခြ ��

)��2�����*၌ ဟ�မ�n��ဒ�: ����� ��ဒ� ���� �မြ �ြ Wမျ���� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� � ကျ���ခြ �� ဖြ �ရ�ည� အ��က �မ������အ��မျ��မ�� က.�ြ ��ခြ �� ���2�ည3 ( )��2�� �မြ �ြ Wမျ��က�� ဟ� �ဒ� အ�ခ> အ�B> ဖြ �� ��*��.�2�ည3) ဖြ �����ည� အ� ကy ���ရ��မျ��မ�� �Q�����< )� အမျ�+���*���2�ည3 အ�ကy ���အမျ����မ�� ����� �)မ*အ��ချ+�မQ X �ရ���)ရ�����ခ�� အ�ြ �-က�� ဖြ � ကy �2�ည3 ���Wရ��� အခြ ����� က���ရ�မျ��က�� ����� ���� အခြ �� ���က� ��� ����Z��+� အဖ.1အ�ည�မျ��အ����� ���ညမQ�ည���ကခြ �� ���� ည(���Q����2����ခြ ��ဖြ �� ��ြ �ည�အ�� �ဖြ ရ��������2�ည3 အချ�+W��� က���ရ�မျ�� (/�မ� - /��ဒအ�က��အ�ည�ဖ> ခြ �� ���� ည��ည� အခကအခ.မျ��) �ည �����X ��*�ဖြ �����ခ�� အ���မ� ဖြ � ကy �2�ည3 ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ��� အ� � ကျ���ခြ �� ဖြ �ရ�ည� � �ကက,��ရ��� ��� အ�ခြ ခ*ဇ�မြ �အ� ကy ���ရ��မျ��က�� အ�က�2ဇ,���� �ဖ>�ြ မ����23 �,-�,ျအ��ဖြ �� အကျ���ျကခြ ���ခြ ��: ��-�����-,�မQ: -~��ရ����က�*�မQ�� ��*မ� မရ�� ခြ ��: �����*�ရ��2�)မျ��XB��ရ�က�ကဖကမQ: /��ဒ က�� အ�က��အ�ည�ဖ>မQအ�� ည�ခြ ��: အ���အက��� ���� B���အ�က အခ��အ�မ�မျ�� အက Wအ��ရ��� မQ ၄��အ�ြ � မရ��������� �မြ ,� ���� အရ��မြ �မျ�� အ��>�� ရ����ခ��မျ�� ���Wက�� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �� ဖြ �ရ�ည� � �ကက,��ရ��� ��� အ�ခြ ခ*ဇ�မြ � အ�ကy ���ရ��မျ��အဖြ � ,�������2�ည3

အ��အဖ.1���������မျ���� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �� က�� ��ျ��ချရ အ�က �� �ခ>မQမျ�� ���� အခ��အ�မ�မျ��

ဤအခ �က�� မြ မ������*�� ��� �က��အ��� ������မQမျ��မ����� အ�< )�����ရက�2မည3

REDD+ အ,�အ�

ရ��)/��� �ြ ����.မQအ�� ��ျ�� ည��� ခြ ������ ���က��ျ�ည)���� ��ြ ����.ခြ ���� �����မျ���ည ��မအခ �က~မ� �2B��ျကရ���ည3 ���Wရ��� �����မျ��က�� ဖျက�)�ခ.��2က က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ�2���1 ���������A���မ�� ဖြ ��< )� ကမx��အ��ချ� �ည� မြ ���က���2မည3 ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ��� အ� � ကျ���ခြ ��က�� ရ�� W�������2က ဖ ��*အ�မအ� ����2���1မျ�� ������မQ�ည� ၁၂% မ� ၁၇% �� ��ျ��ချ�������2မည3 ���W ဖြ �p က�ဗ ရ��မြ �မျ�� �����က�����ရ�အ�က �-�B�����မျ��က�� ��B�� �ည�*��အ�� �)မ*အ��ချ+�ခြ ��ဖြ �� ဖ*1 ဖ< �+��< )������*မျ���� က0 �+��မ�အ������ ကy �2�ည3 ���အ�က �ြ ����� ရမညမ�� �ကမQ�����*မျ��မ� (က�ဗ �မ�|��������အ�� ����ရက� �ည������*မျ�����W) ���ကy ����� ည��ည� အ���ကအ�*�����အက�အည)က�� ���ရမညဖြ ��ည3 ���ကမ�ရမည� ည�� ���ခ��ဖ����� �.ဖြ ��2�ည3 �,-�,ျအ��ဖြ �� ���က�� REDD+ ဟ��ခ> ခြ ��ဖြ ��ည3

�အ�က�ဖ��ြ �2���� �မျ���ည က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ����A�မQက�� ��ျ��ကျ���< )� က�ဗ �ချဖျကမQ����မြ (�� ��မညဖြ ��ည3

� ������ြ + ��)�မQ��ျ��ချခြ ��

� �����အ� �အ���ကျ���မQ��ျ��ချ ခြ ��

� �����က�ဗ �မ�|မျ��က�� က�က,ခြ ��

� �����က�ဗ �မ�|မျ�� �ချဖျကမQက�� ���မ��ဖ*1ဖ< �+������က����ခြ ��

� ��B���ည�*���ရ ������)မ*အ��ချ+� ခြ ��

�����မျ���ည ရ��)/����ြ ����.မQအကျ�+��ကမျ�� ��ျ�� ည����ရ�အ�က အခ �က~��ရ�အဖြ � �2B�� �ညက�� �က���ြ �< )�ဖြ ��2�ည3 ���Wရ��� က���မZ�ရ��)/����ြ ����.မQ����ရ� က ဗ��ရ��� UNFCCC UNFCCC UNFCCC UNFCCC X ကျ�+���� �က�က�.��ချ+�(၁၉၉၇)အ�)အ��မျ���� �-�B�����မျ��အ�� က�က,ခြ ������ �)မ*အ��ချ+�ခြ ��ဖြ �� က�ဗ ����A�မQဖြ ����က����မည�က������� ���ကp ������မQမျ�� မရ��ခ.��23 ���W ဖြ �p ၂၀၀၇ခ���� အ�ဒ�� )�ရ��������* -��)�� ကျ������ (၁၃) က0 �မ� မြ �ကအ�ည�အ�B��� �က�ရ�က�ည������*မျ��က ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ���အ� �ကျ���ခြ ��မ� က�ဗ ဒ����အ�က���ဒ����A�မQ ��ျ��ချခြ ��ဟ���� အ���အ�ခ>အ,�အ�က�� ��-���ည)�< )�� �က �ရ�1�က����ရကခ.� ကy �2�ည3 က�ဗ ����A�မQ��ျ��ချခြ ������ ���ကp ကမx�����အB�မ� အခြ ����� ည��မ�မျ��ရ��� �ည� ကy ��မ� REDD+ �ည ���မ��ရ�������,က��< )� ���မ�� မြ � �< )� က� ကျ�ရ����� �က���ညဟ���� အ��ကအ�ကy ����ြ ချကဖြ �� �ကခ*ခ.� ကy ခြ �� ဖြ ��ည3

REDD+မ����� ����ချ ခြ ��မျ�� ����ညမ�� �အ�က�ဖ��ြ �2��*အ����� ဖ*1 ဖ< �+��.�����*မျ���� ����� �ြ + ��)�မQ���� �����အ� �အ���ကျ���မQက�� ရ�� W��ရ ���� �ရရ�ည�ည�*��အ�� �����အ��ချ+�မQအ�က ဖ*1 ဖ< �+� �< )������*မျ��က ����-(���Wမဟ��) � �� ကy ����ခြ ����ဖြ ��2�ည3 ဤ���� ���အရ ဖ*1ဖ< �+��< )������*မျ���ည ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ� �အ���ကျ���ခြ ��က�� ��ျ��ချ��ရမည�အ�ြ � ,�����WX �����မျ�� အ�ခြ အ� က���ည� �����က �က���မ ��ရမညဖြ ��ည3 ���Wအ�ြ � ��������*မျ���ည က�ဗ �ချဖျကမQ ���Wမဟ�� က�ဗ ����A�မQ ကျ���ခြ ����������< )� �က���ြ ရမညဖြ ��ည3 �����မျ��မ����� က�ဗ ����A�မQ ��ျ��ကျခြ ��ရ��-မျ��က�� က���က��p ဖ*1 ဖ< �+��.�����*မျ��အ�� ဖ*1ဖ< �+��< )������*မျ��က ����ချ����ရ အ�က �����*�က� �*� ���ခ�က�� ���ည� �ဖ�����< )� ဖြ ��2�ည3

အခ �အခ �အခ �အခ � ၆၆၆၆

REDD+�ည �Zဟ�ဗဒ����ရ�B ����မQအ�က����ချ ခြ �� အ���အ�ခ>���� က��ကည)မQရ���2�ည3 PES ���� အ������� REDD+�ည က�ဗ ����A�မQ��ျ��ချခြ ��အ�� ��B �ကျ������က������� B ����မQ��*�*အဖြ � အ�������������2�ည3 REDD+�� ဖ*1ဖ< �+��.�����*မျ��က �Zဟ�ဗဒ�� ���မ��ရ�အ�က B ����မQ�����မျ�� ဖြ ��< )� ဖ*1 ဖ< �+� �< )������*မျ��(������W�ည ဖ ��*အ�မအ� ���ရ�� �2���1မျ�� ����A�မQအ�က ��B ရ�� �< )� ��B ခ*ရမည) �ည ��*��.��/�����*���မျ��ဖြ ��ည3 ဖ*1 ဖ< �+��< )������*မျ���ည ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ� �အ���ကျ���ြခ��မ� က�ဗ ����A�မQ��ျ��ချခြ ������ �����မျ���� က�ဗ �မ|�������ခြ �����Wက�� အက���အက��မျ��ဖြ �� ����ချမQ က�� က�အည)���က�*����မညဖြ ��ည3

�����*�������*�ည ����ချမQ�ကခ*ရရ��ရ အ�က ���အ�ချကမျ��က�� ဖြ ည��ည����ရမည3 ဤ���အ�ချကမျ�� မ���ည� ����ချ��������*က�� အကျ�+��ြ +���ည��မက �ကခ*ရ,���� �����*အ�က�ည� � ���ည)မ}အကျ�+� ရ���2�ည3 ���အ�ချကမျ��က�� အချ�+W�����*မျ���ည အ������ဖြ ��ည� အ����ရ�ကမ� ���ြ ��}�က���ကy �< )� အချ�+Wက အ�)အ��က�� အ�က��အ�ည�ဖ��ည� အ������� ���ြ ��}�က��� ကy �ည3 REDD+အ�က ���အ�ချကအမျ����မ�� အဖ.1အ�ည�မျ�� ဖ.1�ည�ခြ ��: �ဒ�ခ* အ��အဖ.1မျ��X ရ����ခ��က�� က�က, ������ရ��ကခြ ������ REDD+ ���� �မျ������ ���ကp �ဒ�ခ* �ြ ည��မျ��မ� အခ��အ�မ�မျ�� �ြ ည�B�� �ဖ�������� ခြ ��ရ��/မရ�� ���� အချကမျ������ အမျ����*� �က�����2�ည3 REDD+ ����ရက������ �����*မျ���ည ��������*X �����*�ရ�: ��မQ�ရ�: ��B)အ�ခြ အ� မျ��က�� အ�ခြ ခ*p အဖ.1အ�ည�မျ�� ဖ.1�ည�ခြ ��က�� မဖြ �မ� ����ရကရ�2မည3

�����က�က,ခြ ��မ������က�က,ခြ ��မ������က�က,ခြ ��မ������က�က,ခြ ��မ� က�ဗ ����A�မQက�ဗ ����A�မQက�ဗ ����A�မQက�ဗ ����A�မQ ��ျ��ချ ခြ ��အ�က��ျ��ချ ခြ ��အ�က��ျ��ချ ခြ ��အ�က��ျ��ချ ခြ ��အ�က အ� အ���အ���ကအ� အ���အ���ကအ� အ���အ���ကအ� အ���အ���က � ��ကy ����ခြ �� � ��ကy ����ခြ �� � ��ကy ����ခြ �� � ��ကy ����ခြ ��

ဖ ��*အ�မအ� ����2���1ဖ ��*အ�မအ� ����2���1ဖ ��*အ�မအ� ����2���1ဖ ��*အ�မအ� ����2���1 ����A�မQ����A�မQ����A�မQ����A�မQ ��}��ချရ ��}��ချရ ��}��ချရ ��}��ချရ က��ကB��ြ +ခြ ��က��ကB��ြ +ခြ ��က��ကB��ြ +ခြ ��က��ကB��ြ +ခြ ��

ဖ*1 ဖ< �+��< )�ဖ*1 ဖ< �+��< )�ဖ*1 ဖ< �+��< )�ဖ*1 ဖ< �+��< )� �ကမQ�����*မျ���ကမQ�����*မျ���ကမQ�����*မျ���ကမQ�����*မျ�� ဖ*1 ဖ< �+�မQအ ည���*������*မျ��ဖ*1 ဖ< �+�မQအ ည���*������*မျ��ဖ*1 ဖ< �+�မQအ ည���*������*မျ��ဖ*1 ဖ< �+�မQအ ည���*������*မျ��

������မြ ���မQ������မြ ���မQ������မြ ���မQ������မြ ���မQ အ����������ခြ ��အ����������ခြ ��အ����������ခြ ��အ����������ခြ ��

,����2ကမျ��,����2ကမျ��,����2ကမျ��,����2ကမျ�� �ညမ< .မQ�ညမ< .မQ�ညမ< .မQ�ညမ< .မQ

REDD+ REDD+ REDD+ REDD+ အ,�အ�အ,�အ�အ,�အ�အ,�အ�

B ����မQ����ချမည������*�ည ,��က����������ျ���ည� အ��*�အဖြ �က���မျ���� ကy ��B��ကဖကခြ �� မ�ြ +��������23 ���Wရ��� �����*�က���-�����ချ+�မျ��: ��-���ည)ချကမျ������ မြ မ������*�� ����ြ ����ည /��ဒမျ��က�� ���က �မQရ��ရ�2မည3 ည��ည�ရ�မျ���ည�ည� UNFCCC UNFCCC UNFCCC UNFCCC �အ�ကရ�������က�ဗ အ����ရ ��*��အဖ.1 ���� ��-�����ချ+�မျ��မ� �ရ��.������ �A ကy ��ချကမျ������ �-��B�ရ�2မည3 ဤ�A ကy ��ချကမျ���� ����ရကရမည����� �မျ��က�� ����������ည� REDD+ အ�က��အ�ည�ဖ�မည������*�ည အ��*��ြ +မည� ည� ��,ျမျ������ �*မျ��က�� ��*�ဖြ �����ခ��ရ���2�ည3 REDD+ အ�က��အ�ည�ဖ�� ��� �����*မျ���ည �အ�က �ဖ��ြ �2���အ�ချကမျ��က�� �ြ ည�မ)�အ�� ����ရကရမညဖြ ��2�ည3

၁3၁3၁3၁3 အဖ.1အ�ည�����အဖ.1အ�ည�����အဖ.1အ�ည�����အဖ.1အ�ည����� /��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~

� ���အ���� မဟ�ဗျoဟ�မျ��: မ�B2ဒမျ��: /��ဒမျ�� �ရ��.ခြ ������ ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ� � အ���ကျ���ခြ ��က�� က����,�ဖြ ရ���ရ �)မ*ချကမျ���ရ��.ခြ ��

� ရ ��*��ည(���Q����*��.�ရ� အ�ခြ ခ*��ရ��ဇ,��မျ�� �)မ*ခ Wခ. ခြ ��: က�ဗ မ����*����ရ���ြ +��ခြ �� ���Wအ�ြ � �����ခြ ������ အက.ဖြ �ခြ �����W ����ရကရ အဖ.1အ�ည�မျ�� � ��ကျ ဖ.1�ည�ခြ ��

� အကျ�+�အမြ �ခ.�B�ရ�အ�က �����*���� ည�မျ������ /��ဒ����ည)����� ,�nရ����ရ� �ဖ�����ရ�

၂3၂3၂3၂3 ည��ည�ရ����� ည��ည�ရ����� ည��ည�ရ����� ည��ည�ရ����� �Zဟ�ဗဒ����ရ�က~�Zဟ�ဗဒ����ရ�က~�Zဟ�ဗဒ����ရ�က~�Zဟ�ဗဒ����ရ�က~

� ������ြ + ��)�ခြ ������ �����အ� �အ��� ကျ���ခြ �� က�� �����������ရ အ�ခြ ခ*�ည�မျ�� ��မ��ခြ ��

� အခြ ��� ရ���ခ��� �����က�က,���ခြ ��� ကy ��� ������ြ + ��)���မည� အ�ရ�,����2က က�� �� �ချ+�ခြ ��

� �����က�က���မ ���ည� ������)မ*အ��ချ+�မQမ����� �������က�ဗ �ချဖျကခြ ������ �မျ�� �,က� �ချ��မ1 �အ�� ����ရက����ရ�

� �����ဧရ�,�အ�����������������ည� က�ဗ �မ�|က�� �������ခြ ��

� �������ရရ����� က�ဗ �မ�|အ�� �����ခြ ��: အ�)ရ�ခ* ခြ �� ���� အ�ည�ြ +ခြ ������ �မျ�� �)မ*����ရကခြ ��

၃3၃3၃3၃3 ��မQ�ရ����������*�ရ�က~��မQ�ရ����������*�ရ�က~��မQ�ရ����������*�ရ�က~��မQ�ရ����������*�ရ�က~

� �����က�ဗ ��������မQက�� ရ�����������အ������ရကခြ ��

� REDD+ အ�က��အ�ညမ�ဖ�ခ� ��B �ကျ���ခ��ကမQက�� � ���အက.ဖြ �ခြ �� � အ�ခြ ခ*�ည�မျ��မျ��က�� က�က,������ရ��ကခြ ������ �က������အ����*�X ��* ခ< +* ���ချရမQက��

အ�မခ*ချက���ခြ �����အ��ည�အခ2�� �က������မျ��X �မ�����ရညက�� မြ (�������ခြ ��

မြ မ������*�� မြ မ������*�� မြ မ������*�� မြ မ������*�� REDD+ REDD+ REDD+ REDD+ �����က������မျ�������က������မျ�������က������မျ�������က������မျ�� ,�����WX,�����WX,�����WX,�����WX ရ����ခ������ရ����ခ������ရ����ခ������ရ����ခ������ ��B B�nရ��မျ����B B�nရ��မျ����B B�nရ��မျ����B B�nရ��မျ��

�က������မျ��(Stakeholders)����ညမ�� ����Z��+�မျ�� အဖ.1အ�ည�မျ������ �����*���X အဖ.1အ�ည�မျ�� ဖြ � ကy �2�ည3 ������Wအ�က ����ရကမည�အ�)အ���� အကျ�+�မြ ���ခ�ရ��� �< )� ��ကျ��� အခ �က~��ခ����� ��B B�n ရ��မျ���ည�ရ�� ကy �< )� အ�)အ��2အ�က��အ�ည�ဖ�ရ��� �ည�ရ�: �����*�ရ�: �)�����ရ�: ��မQ�ရ����� ,��ကျ�မQက~မျ���ည ���က���က(���Wမဟ��) �,B��က ���က� �2�ည3 REDD+ အ�က��အ�ည�ဖ��ည� ���� ����� က~အမျ�+�မျ�+��2B�� �ည�အ�က �2B����က� ��မျ��မ�� �ည� အ���အ�A�မျ������ က.�ြ ��မQ အမျ�+�မျ�+�ရ��� မညဖြ ��ည3 က�ဗ ��������ရ�က�� �)မ*����ရက� ကy ��� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ������ ����� အ��>မ�)�ခ��� ���� ကy ��မျ���ည �ည�ရ�����ရ�အဖ.1အ�ည�မျ������ ��*�Bက.�ြ ��ခြ �� ��� �< )� ������Wက�� ရ����ခ��ရ����မျ�� အဖြ � အ��အမ�� �ြ +����2�ည3 ���W ဖြ �p �အ��မြ ��< )� ������မြ ������ အ����*������က����အကျ+*�B��ည� REDD+ ဖြ ���ရ အ�က ��)��,� �ည� �က������အ�� အ������ ခ. ခြ မ����ဖြ �မQ�ြ +���ရ မဖြ �မ� ���အ� �2�ည3 အ�����ဖြ �ခြ �� အ����ြ +�A�က�� �ရ�����ည�အချ� �� �က������အမျ�+�မျ�+�X အခ �က~မျ������ ��B မျ��က�� ��ကျ����မ���ဖ��ြ ���ရမညဖြ ��< )� အ������ခ��)���� ���ကp အ���အ��ရ����� အကျ�+��ကက���ည� �ဖ��ြ �2ရ��ရမည3 ခ. ခြ မ����ဖြ �မQက�� အကျ��ချ+�အ� ဖြ �� �အ�က�2အ����� ���� ရကရမည3

�အ�က�ဖ��ြ �2 ဇ,������Zရ����Wက�� မြ မ������*X��� �က��အ��� အ�< )�����ရက����ည3

၁3 �က������မျ��X အခ �က~မျ������ အကျ�+�အ မြ �က�� အ�ခြ ခ*p အ�A����အမျ�+�မျ�+� ��မ��ခြ ��

က3 အ����ရအဖ.1အ�ည����� အ����ရ

ခ3 အခြ ��

�����*အ��������*အ��������*အ��������*အ��� ခ����အ���ခ����အ���ခ����အ���ခ����အ��� အဖ.1အ�ည�အ���အဖ.1အ�ည�အ���အဖ.1အ�ည�အ���အဖ.1အ�ည�အ���

အခ �အခ �အခ �အခ � ၇၇၇၇

��Z��

�က��Z

���က

��Z��

�က��Z

���က

အခ

�က~

အခ

�က~

အခ

�က~

အခ

�က~

မ<

�+W�ြ မ<

�+W�ြ မ<

�+W�ြ မ<

�+W�ြ အ

ဖ.1အ

�ည�

အဖ.1

အ�ည

�အ

ဖ.1အ

�ည�

အဖ.1

အ�ည

�ဒ�

ခ*�����

*���

မျ��

�ဒ�

ခ*�����

*���

မျ��

�ဒ�

ခ*�����

*���

မျ��

�ဒ�

ခ*�����

*���

မျ��

����အ

ခြ��

���

��က

�����

�အခြ

���

���

�က��

����အ

ခြ��

���

��က

�����

�အခြ

���

���

�က�� မ

�)ခ��� �

�����

�မ�)ခ

��� �

�����

�မ�)ခ

��� �

�����

�မ�)ခ

��� �

�����

အ��အ

ဖ.1မျ

��အ

��အဖ.1

မျ��

အ��အ

ဖ.1မျ

��အ

��အဖ.1

မျ��

� W�

����အ

�ချက

အ�

က�

W���

��အ�ခ

ျကအ

�က

� W�

����အ

�ချက

အ�

က�

W���

��အ�ခ

ျကအ

�က

���

���

������က

���က��)�

���

���

������က

���က��)�

���

���

������က

���က��)�

���

���

������က

���က��)�

�,�

���အ

����မျ

���,

� ��

�အ���

�မျ��

�,�

���အ

����မျ

���,

� ��

�အ���

�မျ��

��ခ��က

� �

�ည

��

�ခ��က �

��

ည�

��ခ��က

� �

�ည

��

�ခ��က �

��

ည�

အ���

�မျ��

အ���

�မျ��

အ���

�မျ��

အ���

�မျ��

�ည�ရ

��ည

�ရ�

�ည�ရ

��ည

�ရ�

����ရ

��

���ရ�

����ရ

��

���ရ�

အဖ.1

အ�ည

�အ

ဖ.1အ

�ည�

အဖ.1

အ�ည

�အ

ဖ.1အ

�ည�

၂3၂3၂3၂3 �က�������အဖ.1အ�ည��က�������အဖ.1အ�ည��က�������အဖ.1အ�ည��က�������အဖ.1အ�ည�////��မျ��X��မျ��X��မျ��X��မျ��X �y ဇ��က�ရ�ကမQက�� �y ဇ��က�ရ�ကမQက�� �y ဇ��က�ရ�ကမQက�� �y ဇ��က�ရ�ကမQက�� ခ.ခြ မ����ဖြ �ခြ ��ခ.ခြ မ����ဖြ �ခြ ��ခ.ခြ မ����ဖြ �ခြ ��ခ.ခြ မ����ဖြ �ခြ ��

(က) �y ဇ��က�ရ�ကမQမျ�� အကျ�+�အမြ � ည�

(ခ) �y ဇ��က�ရ�ကမQမျ�� အကျ�+�အမြ �မျ��

(Z) �y ဇ��က�ရ�ကမQ ည� အကျ�+�အမြ � ည�

(ဃ) �y ဇ��က�ရ�ကမQ ည� အကျ�+�အမြ �မျ��

အကျ�+�အမြ �အကျ�+�အမြ �အကျ�+�အမြ �အကျ�+�အမြ �

�yဇ�

�က

�ရ�က

�y

ဇ��

က�ရ

�က

�yဇ�

�က

�ရ�က

�y

ဇ��

က�ရ

�က �

Aမ�မ���

����မQ

�Aမ�

မ�������

မQ�

Aမ�မ���

����မQ

�Aမ�

မ�������

မQ

(Z)အခ �က~���� အကျ�+��က�ရ�ကမQ

�က������� အဖ.1အ�ည�/��Xအခ �က~����ညမ�� ������W ��မ�������� �က��1 �����������မည� အ���မျ�� ဖြ ��ည3 �က������� အဖ.1အ�ည�/��Xအခ �က~��ခ��ည ����� ����� X အ�ခြ အ� မျ�� အ��>�� အကျ�+��က�ရ�ကမQ ��ခ��ကမQ ����*��ရ� ရ���ည��ဖြ ��ည3

အခ �က~

(က) အ����ရအဖ.1အ�ည�မျ�� (�����*: ဇ�*: ခ���� ���� အဖ.1အ�ည� အ���အ�A�)

(ခ) အ����ရမဟ����� အ���အ���အဖ.1မျ�� ���� အဖ.1အ�ည�မျ��

(Z) �ည�ရ�����ရ� အဖ.1အ�ည�မျ��

(ဃ) ��Z��� က~

(�) ��� �ဒ�ခ* �����*���မျ�� ���� အခြ �������အ��>�� မ�)ခ��� ������မျ��

အခ �က~

အကျ�+��က�ရ�ကမQ

(�) ������က���ည�မျ��က�� � W�/���အ�ချက� ကy ��� ������������ကမQရ��� ���

အဖ.1အ�ည�မျ��

အခ �က~

အကျ�+��က�ရ�ကမQ

(�) ��ခ��က � �မQ ရ����� အဖ.1အ�ည� အ����မျ��

အခ �က~

အကျ�+��က�ရ�ကမQ

က ဗ��ရ�����-���ည)မQအမျ�+�မျ�+�က ဗ��ရ�����-���ည)မQအမျ�+�မျ�+�က ဗ��ရ�����-���ည)မQအမျ�+�မျ�+�က ဗ��ရ�����-���ည)မQအမျ�+�မျ�+� ဖြ �� ဖြ �� ဖြ �� ဖြ �� အခ���အမ�ချ+��������ည�အခ���အမ�ချ+��������ည�အခ���အမ�ချ+��������ည�အခ���အမ�ချ+��������ည� ��ချ+�မျ��������ချ+�မျ��������ချ+�မျ��������ချ+�မျ������ ရ����ခ��မျ��ရ����ခ��မျ��ရ����ခ��မျ��ရ����ခ��မျ��

က�����ဟZ��� ကျ������ က���မ�က ရ��)/��� �ြ ����.ရခြ ������ရ� ��-���ည)ချကမ��-��X အဖ.1B������*မျ�� (၁၅) က0 �မ�မြ �က အ�ည�အ�B�X ��-���ည)ချကမ�ကy မ�အရ �အ�က�ဖ��ြ �2 �ည�မျ��/��ဒ� မျ��က�� REDD+ �အ�က�� ရ����ခ��မျ�� က�က,������ရ��ကခြ ��အ�က ��)��,�က�����ညဟ� �ဖ��ြ ����2�ည3

၁3 REDD+ �ည �����*X ရညရ,ချကမျ��: �က���ည� �����*�က���-���ည)ချကမျ������

��ချ+�မျ������ အ�ြ အ�� �က���< )� �< )��ြ ည���*မQ ရ��ရ�2မည3 ၂3 အမျ�+���� အချ+�အခြ ���������ခ������ /��ဒမျ��က�� အ��အမ���ြ +�< )� ������မြ ���မQ����

အ��ချ+�ခြ ��က�� REDD+ �� �����ရ�က�ရ�ကအ�����မြ (����ရ��မ�မည3 ၃3 မ��ရ����ခ������အမျ�+�����ရ�ဖြ ���>� �ည�အ�ခြ အ� ���� /��ဒမျ��: ���အ�ြ ������*�က�မ�

��B ရ��မQမျ������ ���က�ည� က���မ�Z အ����ည)��ခ*X �ကy �ြ �ချကက�� အ��အမ���ြ +�< )� ��� �����ရ��������� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ��X ရ����ခ��မျ������ မ�����ဖ��အ��မျ��က�� အ�����မြ (�����< )� �*�����က�ည)����2မည3

၄3 အမျ�+����မ�B2ဒမျ���ရ��.ခြ ��: ���� ���မျ�� အ�က��အ�ည�ဖ�ခြ �� �����ကy ည� ������ည�� � �ဖ����� � �� အချ� အ���အ������� REDD+ အ�က �����အ�ခြ ခ* �ည�မျ����မ��ရ��� မ�ရ���ဒ�ခ*�ြ ည������ ���� �ဒ�����ရ�အဖ.1အ�ည�မျ����� ��က�����က�,��မျ��X အ�ြ ည�အB���� �����ရ�က�ရ�က�2B�����ရကမQက�� အ�� ���မြ (�����2မည3

၅3 REDD+ ���� ���မျ��အ�က��အ�ည�ဖ�� ������ အမျ�+���������မျ������ ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က. �� ���မ�������ရ��က�ရ� �������� ��အ���အ��� �����မျ��အ�� အခြ �� ရညရ,ချက အချက��ြ ����.မQမ�ြ +����2ဟ���� အ�မခ*ချကက�� REDD+ က ���မည3

၆3 အက0 �မက0 �မ�ြ +���ရခြ ��မျ�+�မ� ��ျ�� ည���မည� ���� �က�� အ�����မြ (����မည3 ၇3 က�ဗ ����A�မQ �ကချကရ��� ည�� �အ�� ��*�*အမျ�+�မျ�+���ြ ����.ခြ ����ျ��ချ�2မည3

�ကျ�ဇ���ြ +p “DurbanDurbanDurbanDurban အ�ည�အ�B�မ� ��������� ရ��)/��� �ြ ����.မQ”က���ည� � �က��*�ရ ����

အချကအ�ကအဖြ � က���က���23

ILOILOILOILO ၁၆၉�� �ြ �� ������� �ဒ�ခ*��� �����*���မျ��X ရ����ခ��မျ�� � အ����ရ�ည �ဒ�ခ* ��� �����*���မျ��: ��မျ�+���မျ��X ရ����ခ�� အခ��အ�ရ�က��

က�က,������ရ��က ရ အ�က� ���ရည��ရ�� �< )� � �ကျ��� ���� ���က�� �ဖ�����ရမည3

� အ����ရ�ည က ဗ��ရ���X �ြ �� �ချကမျ��က�� ���က �အ��*��ြ +�< )� �������ည� �����*���� ည�မျ�� ���� အဖ.1အ�ည�မျ��မ����� အ����2��မျ������ ������ည(���Q��ရမည3 ���W �ြ � ဖ*1 ဖ< �+��ရ����� ���မျ�� �� ������WX �����2������ရကခြ ��ရ�����အ�� ����ရကရမည3

� �ဒ�ခ*��� ���� ��မျ�+���မျ���ည ဖ*1 ဖ< �+��ရ����� ���မျ��၌ �������� ����ရက����ည� အရ�မျ��က�� ��*�ဖြ �����ခ��ရ���ကy ��� ��ရ��ရ အ����ရမ� အ��အချ�����ရက���ရမည3

အခ �အခ �အခ �အခ � ၈၈၈၈

� အ����ရ�ည �ဒ�ခ*��� ���� ��မျ�+���မျ��X �မြ ,����� ���က��� အ����က�,မQမျ��: ���က မQမျ��က�� ������ရမည3 ����� � ������� � ရ�: အ��*��ြ +� ��� � ရ�မျ�� �2B��ည3

� မ�����ဖ��အ��အ��� ������� �မြ ,�မျ��အ�� အ�မ�ကခ*ခြ ��: ��Z���က��������ခြ ������ ရ����ခ�� မျ��က�� အ��အမ���ြ +�< )� ဤ��မျ��X �မြ ,�မျ��က�� ����ကျကျ ��မ��ရ အ������ ����ရက ရမည3 ���အ�ြ � �မြ ,�ရ����ခ�� ��������မQမျ�� ��ြ �ည�အ�� �ဖြ ရ���ရ အ�က �����*���� ည� မျ��က�� ����ြ ရမည3

� �မြ ,����� �ဒ� ,�,���� ���ကp �-�Bရ��မြ �မျ��အ��> ရ����ခ��မျ��အ�� က�က,����� �ရ��ကရမည3 ����� အရ��အမြ �မျ��အ�� ��*��. ခြ ��: �)မ*ခ Wခ. ခြ ������ �� ���မ�������ရ��ကခြ ��မျ�� �� �����2���2B�����ရကရ အခ��အ�ရ��ည� �2B��ည3

� �����*��� �ြ ည ,မ� ��n +���� �မြ �အ�ကအရ��အမြ �မျ��က�� ��������မQ�� �ချ+�������အခ2�� အရ��အမြ �မျ��ရ���ဖခြ ��(���Wမဟ��)���,�ခြ ��အ�)အ��မျ�� မ�ခ� �ဒ�ခ*��� ���� ��မျ�+���မျ��က�� ����������������ည3 ဖြ ������ည�အခ2����� ���,�ခြ ��မ� ရ��� အကျ�+�မြ �မျ���ည ������Wအ�က�ည� �2B��အ�� ����ရကရမည3 အရ��အမြ ����,�ခြ ���ကy ��� ဖြ ���>���ည� ��ခ��က � �မQမျ��က���ည� � �� ကy ��������2�ည3

� �ဒ�ခ*��� ���� ��မျ�+���မျ��အ�� ������ ��*�ဖြ ��< )� �������� ��-���ည)မQ����အ�� ခ���ချက အဖြ � �������ရမည� ���အ����အခ2မ���2� ������WX�မြ � ရ�မျ��မ� ဖ,ရ���ခြ ��မ����ရက��� �23 အက,p ��-���ည)မQမရ,������ည�အခ2 � ရ��ရ1��ြ ���ချ���ခြ ��က�� �ကရ��ကျ����*�� �ည� /��ဒ����ရ� ���� �မျ������ အက��ကည)��*� ����ရက���မည�3

� ဖြ ������2က �ဒ�ခ*��� ���� ��မျ�+���မျ���ည မ�����ဖ�� �မြ � ရ�မျ��အ�� �ြ ရ����ခ��ရ������ည3 �ြ မ�����2က � ��ကy � ရ����ည3

ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ�� က ဗ��ရ���X အ���ဒခ.(၈)ည�� �ဒ�ခ*မျ��အ�က � ���မQမျ��က0 *����ခြ ��X အ�ရ��2��*က�� �မ��A ����2�ည3 ဇ)Bမျ�+���*မျ�+�က.မျ��မ� ရရ���ည� အကျ�+�အမြ �မျ��က�� �ရ��မ}��� ခ.�B���ရမည3 ဤက ဗ��ရ���က �����အ��> မ�)ခ��� ရ��� ��� �����ရ�����မျ������ အဖ.1 အ�ည�မျ��X ရ����ခ��အခ��အ�ရ�က�� �ဖ����က�ည)�< )�ဖြ ��2�ည3

REDDREDDREDDREDD+ + + + ����ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ������ရ����� ��/����အခကအခ.မျ��

REDD+�ည ရညရ,ချက��ခ��ည�ဖြ �� က W��မ����23 ������� ���မ�ခြ ������ အ�က�မ�မQ �����က�က���မ ��ရ ���ည�က�ရ�,�အဖြ � REDD+ က�� �ဖ����ခ.� ခြ ��ဖြ ��2�ည3 ���W�ကy ��� REDD+ အ�က�� အ�ည�ဖ��ည� က��အ����� �က�����က��မျ�� အ����ဖြ �� အ�က�မ�Bမ��ကျ���အ�က �����မျ�� အ��>�� မ�)ခ��� ကy ရ��မျ��အ�က �က���ကျ�+�����ကျ�+����ခ���*�ဖြ ���>�������2�ည3 ���W�ကy ��� �����*�ရ�: �)�����ရ� ���� ,��ကျ�မQ����ရ�အ�2အB� REDD+ ����အခြ ���က���ည� က���ရ�မျ��က�� ခ. ခြ မ����ဖြ �ရ ���အ��2�ည3

မြ မ������*X အကျ+*�B��ည�အရ�မျ���� �������ည� က���ရ�မျ��၌ REDD+ ����ရကခြ ���ည အကျ�+��ကျ�ဇ��အ���အ���*�ဖြ ��ည�အဖ.1အ�ည�မျ��က�� အမ� �က, �*��������� ခြ ��ရ�������2�မ�������ည� အချက���� REDD+ မ� ရရ����� ��� ကy ����� ��B �ကျ�����ရ� အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ���ည �����*က��,����အ� ဖြ �� ရရ������မည��� ����ည�အချကမျ�� �2B��2�ည3 အ��ကက���ရ�မ�� အဖ.1အ�ည�မျ��အ� ဖြ �� REDD+ က�� အ�က��အ�ည�ဖ�ခ.��2က �ကရ��အ���အ� အ����� ������,*ဇ��မျ��က�� �က�ကအ��*��ြ +ခ�� �က�ကရရ���2�မ�������ည� အချက ��ဖြ ��ည3 ဤက.����Wအ����~� ���ည�က���ရ�မျ������ �� �ခ>မQမျ��က�� REDD+ �ဖ�����ရ��� က0 +* ��1 ရမညမျ��က�� �အ�က�� �ဖ��ြ ����2�ည3

�)�����ရ������)�����ရ������)�����ရ������)�����ရ����� ��မQ�ရ�က~��မQ�ရ�က~��မQ�ရ�က~��မQ�ရ�က~

� �����အရ��အမြ �မျ��က�� �ရ��အချ� က��က�ည�က ��*��.��ခ.� ကy �ည� ��� �����ရ����� မျ������ �����အ��> မ�)���� ����� ကy ရ��� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�အ�� �က�က��*��.ခ������ ,�����WX အ�က�မ�Bမ��ကျ���မQအ��> ဖြ ���>�������ည� ��ခ��ကမQ

� မည)မ}မQ: အ���အ� �ခ. ခြ ��မQ���� အဖ.1အ�ည�မျ�� က.�ြ ��� ခြ ��ဟ���� အချကက�� ������ကy ည��2က အမ� �က,�ကျ��က�� ������)မ*အ��ချ+�� ရ���ည REDD+ မ� အကျ�+�အမြ �မရရ������မQမျ�� ဖြ ���>������ခြ ������ REDD+ X အကျ�+��ကျ�ဇ��မျ���ည �ဒ�ခ*အ)��(elites)မျ������ ဗဟ��အ����� အ�|�ရ���ည� ����Z��+�အဖ.1အ�ည�မျ���*���W�� �ရ�က����မည�အ�nရ�,ရ�� ခြ ��

� REDD+အ�က ရ���������ဖ��ြ ��မ������ည���ျ�ကက ,� Wအချ� ��မရ������23 က� ������W�ည ဤမ��ချ� မ�ရရ�မQ�အ�က�� က�ဗ �ရ���B,ခြ ������ ���ကp�ည� �*�,ရ���2�ည3 မည���ည B,မည����.3 B,မည���က က�ဗ က�� -,�����*�* .WB,မ���.3 �ရ�����ျ����� B,��ျ�က -��.3 ဤ�မ�ခ �မျ��အ�က အ�ဖြ �ည ,ခ����� မရ����������23

� ��������� အခြ ���-�Bရ��မြ �မျ��က�� မ�)ခ��� ����ကy ရ��� ��� �ဒ�ခ*��မျ��: �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ��: အမျ�+��မ)�မျ������ အကျ�+���ခ��က�����အဖ.1မျ��X မ�����ဖ��အ��: က�မ�ကျ�မQ: ,��ကျ�မQမျ��က�� အ��အမ���ြ +�< )�ခြ �� ခ. ခြ ����မ���< )�ခြ ��မျ���ည� မ�ြ +���ရ����23 �-�B အရ��အမြ �မျ������ ���ကp ဤအ����မျ�������က�����ည� ရ����ခ��မျ��က�� ���ချ��ချ� ��ရမည����ည�က���မျ��က�ည� က0 )������ � �2�ည3

� �����က�� မ�)ခ��� ����ကy �ည� အဖ.1အ�ည�မျ��အကy ���� ������WX မ�����ဖ��အ��*��ြ +� �ည�

ရ����ခ��မျ�� ��ခ��က�������ည�က����������ကp REDD+ က ����ရ�မ��� မQက�� မြ ���က���2�ည3

အခ �အခ �အခ �အခ � ၉၉၉၉

� �ကျ��က�ဒ�ရ�� ��Wအဖ.1အ�ည�မျ���ည မျ�����အ�� ဖြ �� ��မ��ကy �ည�အ�ြ �

����အချကအ�က���� ဗဟ����ရရ������မည�� ရ�မျ�������ည� အ��မ��B��2�ည3 ဤအချက�ည အ����2 အဖ.1အ�ည�မျ��အ�� ��မ������ည� REDD+ �����က�����ည� ��-� ���ည��ရ���အ������ �မ�����ရညမြ (����ခြ �� ����ရကရ��� �� �ခ>ချကမျ���.မ� ��ခ�မ}�� ဖြ ��2�ည3

� အမျ�+��မ)�အ�က အ���အ�)အ��မျ�� �)������ရကရ ���အ��< )� �����က�က,ခြ ������ အ��ချ+��)မ* ခြ ������ �မျ���� ������WX အခ �က~က�� � ဖ���ဖြ �ရ ���အ�� �2�ည3 ������Wအ��>�� ရ��)/�� ��ြ ����.ခြ ��X အက0 )�မ����*� �က�ရ�ကမQက���ည� အ���အ က������ရ ���အ��2�ည3 ���ခ.ခြ �� �က�*ခြ ���ည ဤ���� �မျ�� အ�က��အ�ည�ဖ�ခြ ���� က0 )�မ����� �� �ခ>ချက��ရ�ဖြ ��2�ည3

� အချ�+W�မြ ,�မ.�မျ���ည အ��ဖ.1����������ည����ရ��� �����အ��*�ချ��အ����မ� ဖ,���ခြ ��ခ*ရ �2�ည3 ဤက.����W��� �����အ��> မ�)ခ��� ���� ကy ရ�ည���မျ��အ�� REDD+ ����ရက�ည����� ��� မျ���� �2B�����ရ မ�� �� �ခ>ချက��ခ�ဖြ �� �2�ည3

� က�ဗ ��������မQ���� အကျ�+�အမြ �ခ.�B ခြ ���� ရ�������ြ ����မQမရ�� ခြ ���ည ����က� ���� �< �+�����မQမျ�� ဗဟ��အ����ရ���� �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ�� ကy ���� ဖြ ���>���������2�ည3

� �ဒ�ဖ*1 ဖ< �+��ရ�အ�ခြ ခ*အ���ကအအ�*မျ�� �����က�က���မ ��ရ အ�က ������မ� က �ည� အ�)အ��မျ��ဖြ �� �ဒ����� ဗဟ��ဖ*1 ဖ< �+��ရ�အဖ.1မျ��အ����� ည(���Q�������2�� �������ရ �ည�ည� ���အ�ချက ��ရ�ဖြ �� �2�ည3အ����ဖြ ���ဒ���� ဖ**� ဖ< �+��ရ� အဖ.1အ�ည�မျ������ ����������က����� �ဒ�အ��� အဖ.1အ�ည�မျ��အကy �� �က�မ�မQ���� �����ဖ*1 ဖ< �+��ရ� အ���ကအက�မျ��အ�က ��2����ည(���Q��ရ ���အ�� �2�ည3���Wရ��� �ြ ��� ��� �� �ခ>မQ��ရ�အဖြ � ရ��� �.��ဖြ ��2�ည3

� REDD+ �အ�က�� ��� ကy � ဖြ �� ����ခြ မQမျ��အ��> ���ြ ��������ခြ ��က�� က�ဗ �က��1 �������ခြ �� အ��>�� အ�ခြ ခ*����ရက����ည3 မြ မ������*က.����W မဖ*1ဖ< �+�����ည� �����*မျ���� ကမx�အB�မ� အကျ�+��ကျ�ဇ��ဖြ ��အ������ရက� ကy �ည� အ��အဖ.1���� �����မျ��အ�� ���ကy �ဖြ �� ဖ��,မQ မ�ြ +���-. ဖြ �� �2�ည3 အ��အဖ.1������������� �က�����ည� �ဒ�အ��� ဗဟ����ဖ*1ဖ< �+�မQ� ���ရ� �ည���က���ရ ���အ��2�ည3

မ�B2ဒ�ရ�ရ�����မ�B2ဒ�ရ�ရ�����မ�B2ဒ�ရ�ရ�����မ�B2ဒ�ရ�ရ����� /��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~/��ဒ�ရ�ရ�က~

� �ကရ�������မ�B2ဒ�� က�ဗ ��������မQအ��>၌ ရ�������ြ ����မQမရ�� ခြ ���ည မြ မ������*��

REDD+ X� ဖ������� အကျ�+�အမြ ����� ���ကp �*�,က�� ����မြ �����2�ည3 � ������)မ*အ��ချ+�မQ�� �2B��ည� အ�ကy ���အရ�မျ���� အမျ�+��မ)�မျ��: ��� �ဒ�ခ*����:

���အ�ြ � �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည�မျ���ည �����မျ��X အ��အမ� ����ရ��မျ�� ဖြ ��ည3 ဤအ������ �2B������မျ�� �ည �����မျ��အ��>�� အခ��အ�ရ� ရ����ခ��အ����*�က�� ရရ������2�ည3 အက,p ဤရ����ခ��က�� အ�မမခ*�����2က REDD+ အ�)အ���ည �အ��မြ ���မ�မညမဟ���23

� က*မ�က���အ�ကy ���မ������ အ��အ��အရ��*မ� က����ည�������ရ��က�ည� � ��ည ����� အ�ြ ည�အBက�က,����ရ အ�က ��*���ကမQမရ���ကy ��� �က���ြ �< )�ဖြ �� �2�ည3 �����ျ� မ� က �ည � �မြ အ����ချခြ ��� � ��ခ�: ���ရ.�မ��2�မQ��ျ��ချ�ရ�: ���အ�ြ � �က���မ ��� အ��ချ+�မQမျ�� �ည REDD+ �အ��မြ ��� ����ရက����ရ ���အ�� �ညဟ� ��-��� �ကခ*��� ကy မQ�ည �ဖြ ည�ဖြ ည�မျ����� �2�ည3 REDD+���� �က�����ည� �� �ခ>ချကမျ�� ရ��� �.�� ဖြ ��2�ည3 အ-,��ကy ��������� ���ရ.�မ��2�မQ ��ျ��ချ�ရ��ည က~��2����*�2B��ည� က���မျ�� ဖြ ��ည�အ�ြ � ���က���ရ�မျ��က�� �ကျ��A������ရ အ�က ခ���မ��ည� �����*�ရ� က��ကB� ���အ���� �ကy �����ဖြ ��2�ည3

� �ကရ��အချ� �� REDD+ ���� ရ��)/����ြ ����.ခြ ������ �က�����ည� မ�B2ဒမျ������ ������Wက�� �က��1 အ�က��အ�ည�ဖ�����ရကရ��� �����မ�)ခ��� �����ည� မ�ရ���ဒ�ခ*��မျ������ �ဒ�ခ* အဖ.1အ�ည�X ရ����ခ����ချ����ရ�အ�က ���အ�ချက��������မQ�ည� မြ ���က�� � �2�ည3 ���Wရ��� အ���ြ �� �မQ မျ��က���ည� ,ခ��� မ�ဖ����ရ����23 မြ မ������* ��B)���� ��မQ�ရ�: ,��ကျ�မQ�Q����� မQ�ည ဤအချက�ကy ��� ����B2��ြ ��� �ည� �� �ခ>မQ က�� ဖြ ����2�ည3

� ������ြ + ��)�ခြ �� ���� �����အ���အ� �ကျ���ခြ �� ��}��ချရ အ�က မ�B2ဒ �ြ �ည�ရ��.ခြ �� ���� �����*�ရ��2�)အ����*� ���� အခြ ���က�������က��အ����*�က ခ���မ��ည� �����*�ရ�က��ကB�မျ�� ���ရ အ�ရ�� က0 )����အ�� �2�ည3

ည��ည�����ရ�က| ည��ည�����ရ�က| ည��ည�����ရ�က| ည��ည�����ရ�က|ဍဍဍဍ � မ�B2ဒမျ������ ���က�� အ�က��အ�ည�ဖ> ခြ �����Wအ�� �����*�က��� အ�က�����*� ည��မ�

မျ��က�� အ���အ က�ည�����/�����< )�မ� �ရ��.����ရက����ည3 က� ������Wအ�����မ� အ��က က���ရ�မ�� ���က�� ရ�������,က���-���2က�,�ည3 ည��မ�မျ��ဖြ � � အဖ.1အ�ည�အ��� �� အ�က��အ�ည�ဖ> ရ ��ဖြ ��ည3

� အခြ ������ချကကျ�ည� �� �ခ>မQမ�� က�ဗ �������ခြ ��: အချကအ�ကမျ�� ����ခ. ခြ ��: အ�)ရ�ခ* ���ရ����ခြ ��: � ဖ���ဖြ �ခြ ������ မ� က မQ �ရ��B�ဖြ ��အ�� �ြ +���ခြ ��မျ���� ဖြ ��2�ည3 REDD + ����ရကခြ ���� အ�ရ� က0 )��ည� အချကမျ��ဖြ ��ည�အ�က REDD + �ည ည��ည�������က���မ �� ���ည�ကက�မ�မQ ���အ�� �ညမ�� ��ရ����2�ည3 ���အချက�ည �ည�ရ��မျ��က �ဒ�ခ*အဖ.1အ�ည� မျ���က အကျ�+�အမြ ����မ��ရရ����မညဟ���� ����ရ�မ��� မQက�� မြ ���က���2�ည3 အဖ.1အ�ည�/ အဖ.1မျ���ည �����မျ�� က�က,ခြ ��X အကျ�+�မြ ��ည �ည�ရ��မျ���*���W�� �ရ�ကရ�����မညက�� ����ရ*1� ကy �2�ည3

� ��B �ကျ��� ���မ��ရ����� ������ရ�ရ�B က0 )��� ���� ���X B �မ�မျ��X အက W အ��ရ����� �မ�����ရည: ည(���Q����2����မQ မရ�� ခြ ��: �����မျ��က�� ည*�ဖျ���� �� ���မ������ �ရ��က� မQက�� အ���အ က ������ ကy ည ��2က အ�က�2အချကမျ��က�� အ���က�������ခြ ������ ���p ���ရ�က�အ�� ����ရက����ခြ ��အ�က က0 )�မ����� �� �ခ>မQ��ရ� ဖြ �� �2�ည3

အ����ရ���� အ����ရမဟ����� အဖ.1မျ��အကy ���� �����ရ�က�ရ�ကည(���Q�� ����ရကခြ �� အ�က

�က�က����ရကရမည� ည��မ�မျ���ည REDD + ����ရကခြ ��က�� အ���z2,���ရ�� ����မည ဖြ ��ည3 REDD

+မ� အကျ�+�အမြ �အမျ����*� ရ�အ��,�ခြ ���ည�ည� �� �ခ>မQက0 )� ��ရ�ဖြ �� �< )�: ������ �ဖြ ရ��� ရ

���အ��ျကရ���2�ည3