Β Λυκειακή Τάξη Εσπερινού Γυμνασίου Τυμπακίουgym-esp-tympak.ira.sch.gr/esperino/wp-content/uploads/...Β Λυκειακή Τάξη Εσπερινού

Β Λυκειακή Τάξη Εσπερινού Γυμνασίου Τυμπακίου

Εκφώνηση Εργασίας

Ποια είναι τα αίτια της οικονομικής κρίσης η οποία συνεχίζεται και σήμερα;

Παρά τα χιλιάδες άρθρα που έχουν γραφτεί, δεν έχουν ακόμα πλήρως αποσαφηνιστεί οι μηχανισμοί που την παρήγαγαν. Η κρίση οφείλεται άραγε στις λανθασμένες εκτι-μήσεις των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων;

Οφείλεται ίσως στην τακτική όσων ανέλαβαν κινδύνους επειδή πίστευαν ότι θα κα-λύπτονταν από το κράτος και το χρήμα των φορολογουμένων; Ή μήπως πρόκειται για τη δημιουργία μιας καταχθόνιας μηχανής που ξέφυγε από τον έλεγχο των κατα-σκευαστών της; Οι συγγραφείς, επιφανείς οικονομολόγοι, προσπαθούν να δώσουν νηφάλιες και έγκυ-ρες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά.

1


Χρονιά: 2012-13Τετράμηνο: ΑΣτην Ερευνητική εργασία με τίτλο:Οικονομική κρίση: αίτια και προοπτικέςτου σχολείου(τμήματος): Εσπ_λύκειο_Β_2012

συμμετείχαν οι παρακάτω μαθητές στις αντίστοιχες ενότητες:

Β1

Γιαννικάκης_Νικόλαος Γιαννόπουλος_Νικόλαος Θεοδωράκη_Ελένη Καργάκη_Μαρία Καργάκης_Κωνσταντίνος Κουτεντάκη_Αικατερίνη

Β2

Ζαμπετάκης_Ελευθέριος Ρουκουνάκη_Ουρανία Σαραντουλάκης_Στυλιανός Σταματάκη_Αικατερίνη

Β3

Γκεβιζούδη_Ελένη Κελαντωνάκης_Δημήτριος Μαράκη_Μαρία Μαυρογιαννάκη_Ειρήνη Σκαντζάκη_Ελένη Φαραγκουλιτάκης_Εμμανουήλ

Β4

Αλεξάκης_Νικόλαος Ανδρουλιδάκης_Κωνσταντίνος Μπαλασάκης_Εμμανουήλ Χριστοφακάκης_Γεώργιος

Υπεύθυνοι καθηγητές: Νικόλαος Παπάζογλου ΠΕ 20 Αικατερίνη Χρήστου ΠΕ 06

2


ΠεριεχόμεναΤι είναι Οικονομική Κρίση...................................................................................................................4Ιστορική Αναδρομή..............................................................................................................................4

Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929.................................................................................................4Η διεθνής οικονομική κρίση... σήμερα.................................................................................................6Η Επιρροή στην Ευρώπη .....................................................................................................................8Πως εκδηλώθηκε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα............................................................................8Νέοι όροι που μπήκαν στη ζωή μας...................................................................................................10

Τι είναι Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)..............................................................................10Τι είναι ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης(Ο.Ο.Σ.Α.)...............................12Τι είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).............................................................................13Τι είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)............................................................................14Πότε το χρέος μιας χώρας είναι Βιώσιμο;......................................................................................15Τι είναι οι Οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας(οίκοι αξιολόγησης); .................17Τι είναι η Παγκοσμιοποίηση και πως επηρεάζει τις οικονομίες των Κρατών;..............................18Τι είναι πληθωρισμός;....................................................................................................................19Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα Κράτος ;........................................................................................21

Τι έγινε στην Αργεντινή την επόμενη ημέρα της χρεοκοπίας...............................................24Αίτια της Οικονομικής Κρίσης...........................................................................................................28

Τιτλοποίηση Δανείων.....................................................................................................................29 Πτώση της αξίας των κατοικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από το σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων...................................................................................................................30 Υπερβολική χρήση δανειακών κεφαλαίων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις .............................30Παγκοσμιοποίηση της διεθνούς οικονομίας ..................................................................................31Πλημμελής διαβάθμιση επενδυτικών προϊόντων τραπεζών και εταιρειών από τους αρμόδιους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ............................................................................31Τεράστιες αμοιβές(bonus) των στελεχών του χρηματοοικονομικού τομέα ..................................32Έλλειψη αυστηρού νομοθετικού πλαισίου για έλεγχο χρηματοπιστωτικού συστήματος ............32

Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στα ανθρώπινα δικαιώματα....................................................34Επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή και οικονομική ζωή........................................................................36

Η περίπτωση της Ελλάδας..............................................................................................................37Το αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης.........................................................................................37Κρίση και Πολιτικό σύστημα ........................................................................................................38

Παιδιά και οικονομική κρίση.............................................................................................................40Τι αλλάζει στη δομή της οικογένειας.............................................................................................41

Οι επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου...........................................................................................42Τρόποι Αντιμετώπισης της Κρίσης.....................................................................................................44Η αντιμετώπιση της κρίσης δεν είναι εύκολη υπόθεση......................................................................46Τι μπορούμε να κάνουμε για τον εαυτό μας;......................................................................................49Πηγές - Βιβλιογραφία.........................................................................................................................50

Βιβλία.............................................................................................................................................50Διαδίκτυο........................................................................................................................................50

Τι είναι για μένα η οικονομική κρίση.................................................................................................51Δημοσκοπική Έρευνα.........................................................................................................................64

Συμπεράσματα και σχόλια πάνω στα ερωτηματολόγια..................................................................68Αναρωτηθείτε για την διαχρονικότητα των παρακάτω......................................................................76

3


Τι είναι Οικονομική Κρίση

Οικονομική κρίση είναι τo φαινόμενο κατά το οποίο μια οικονομία χαρακτηρίζεται από μια διαρκή και αισθητή μείωση της οικονομικής της δραστηριότητας.

Όταν λέμε οικονομική δραστηριότητα αναφερόμαστε σε όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη της οικονομίας, όπως η απασχόληση, το εθνικό προϊόν, οι τιμές, οι επενδύσεις κ.λπ. Ο βασικότερος δείκτης οικονομικής δραστηριότητας είναι οι επενδύσεις, οι οποίες, όταν αυξομειώνονται, συμπαρασύρουν μαζί τους και όλα τα υπόλοιπα οικο-νομικά μεγέθη.

Πηγή

http://el.wikibooks.org/wiki/

Ιστορική Αναδρομή

Παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929

Πηγή φωτογραφίας: http://www.pontos-news.gr/permalink/4159.html

Η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 1929 ήταν μια κατάσταση διεθνούς οικονομι-κής ύφεσης που διήρκεσε από ένα μέχρι δέκα χρόνια σε διάφορες χώρες του κόσμου. Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη οικονομική ύφεση της σύγχρονης ιστορίας και χρησι-μοποιείται τον 21ο αιώνα ως παράδειγμα για το πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι μια οικονομική καταστροφή. Η "Μεγάλη Ύφεση", όπως χαρακτηρίστηκε στις ΗΠΑ, σύμ-φωνα με τους αναλυτές προκλήθηκε μετά από το χρηματιστηριακό κραχ, που ξεκίνη-σε στις 24 Οκτωβρίου του 1929, την λεγόμενη Μαύρη Πέμπτη. Το τέρμα της κρίσης

4

http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7._%CE%91%CE%B9%CF%84%CE%AF%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1


στις ΗΠΑ ταυτίστηκε με το έναυσμα της πολεμικής οικονομίας του 2ου παγκοσμίου πολέμου, γύρω στο 1939.

Η κρίση είχε καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στον ανεπτυγμένο, όσο και στον ανα-πτυσσόμενο κόσμο. Επηρεάστηκε το διεθνές εμπόριο, καθώς επίσης και τα προσωπι-κά εισοδήματα, τα έσοδα από φόρους, οι τιμές και τα κέρδη. Η οικονομία πόλεων ανά τον κόσμο επλήγη, ιδίως εκείνων που εξαρτώνταν άμεσα από τη βαριά βιομηχα-νία. Οι κατασκευές πάγωσαν, οι αγροτο-κτηνοτροφικές εργασίες υποχώρησαν λόγω πτώσης των τιμών στις σοδειές κατά 40% με 60%.

Με τη ζήτηση σε διαρκή υποχώρηση, σε συνδυασμό με την έλλειψη εναλλακτικών εργασιών, περιοχές που εξαρτώνταν από τον πρωτογενή τομέα όπως εκμετάλλευση γης, ορυχείων και ξύλου υπέφεραν ακόμη περισσότερο.

Η μεγάλη κρίση τερματίστηκε σε διαφορετικό χρόνο ανά χώρα. Οι περισσότερες χώρες εφήρμοσαν προγράμματα ανακούφισης και η πολιτική τους ζωή πέρασε ανα-ταραχές, εξωθώντας την ιδεολογία στα άκρα. Σε ορισμένα κράτη, οι απελπισμένοι πολίτες στράφηκαν προς δημαγωγούς εθνικιστές, , με αποτέλεσμα την έναρξη του 2ου παγκοσμίου πολέμου.

Πηγήhttp://el.wikipedia.org/wiki/

5

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%8D%CF%86%CE%B5%CF%83%CE%B7_1929#mw-head


Η διεθνής οικονομική κρίση... σήμερα

Πηγή φωτογραφίας: http://bnr.bg/

Η σημερινή κρίση ξεκίνησε από την ταυτόχρονη συνύπαρξη των ακόλουθων τριών παραγόντων:

• Η φούσκα στις τιμές των ακινήτων σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ, η οποία διευκόλυνε την υπέρ-κατανάλωση, με αποτέλεσμα την υπέρ-θέρμανση της οι-κονομίας και την αύξηση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών, όπως πολ-λές φορές συμβαίνει σε παρόμοιες κρίσεις.

• Η ραγδαία εξάπλωση στεγαστικών δανείων υψηλού κινδύνου, από 9% των συ-νολικών στεγαστικών το 2003 σε 24% το 2007, δηλαδή μια αχαλίνωτη πιστω-τική επέκταση σε κατηγορίες νοικοκυριών που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να έχουν δανειοδοτηθεί. Οι τράπεζες παρείχαν δάνεια με μόνη εγγύηση την αναμενόμενη αύξηση στην τιμή της κατοικίας, ενώ διευκόλυναν τα νοικο-κυριά με ελκυστικά χαμηλά επιτόκια στα πρώτα χρόνια, τα οποία όμως θα αναπροσαρμόζονταν στη συνέχεια. Πολλές φορές οι τράπεζες αναλάμβαναν να πληρώσουν το δάνειο του νοικοκυριού από άλλη τράπεζα, επειδή το νοικοκυ-ριό είχε πρόβλημα αποπληρωμής.

• Η μεταφορά του ρίσκου από τους ισολογισμούς των τραπεζών στο κοινό και τους επενδυτές μέσω τιτλοποιήσεων, πολλοί από τους οποίους αγνοούσαν το ύψος του κινδύνου και υπήρξαν επιρρεπείς στις τότε υψηλές αποδόσεις. Η με-ταφορά αυτή του ρίσκου επέτρεπε στις τράπεζες να δανείζουν άφοβα σε μη φε-ρέγγυους δανειολήπτες και στη συνέχεια να αποκτούν ρευστότητα για επι-πλέον δανειοδοτήσεις, χωρίς να χρειάζεται να βρουν νέους καταθέτες.

Πηγή


6



Βιώνουμε μια πολύ εκτεταμένη και βαθειά παγκόσμια οικονομική κρίση για πρώτη φορά, στο μέσον καταιγίδας πολλών άλλων κρίσεων ήτοι : κρίση οικονομική, πιστωτική, χρηματιστηριακή, κρίση στο περιβάλλον, στις τιμές των τροφίμων, στο νερό και τους υδάτινους πόρους, κρίση στην ενέργεια.

Είναι ίσως ειρωνεία, πως η κρίση του συστήματος άρχισε με την προσπάθειά του να δανειοδοτήσει τους φτωχότερους, αυτούς που δεν είχαν εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια και στις αγορές!

Η κρίση αυτή άρχισε να γενικεύεται, αφού φάνηκε πως και άλλα μεγάλα τραπεζικά και ασφαλιστικά ιδρύματα είχαν επενδύσει, ή εγγυηθεί επενδύσεις σε αμφιβόλου ποιότητας χρεόγραφα.

Οι ζημίες των μεγάλων ξένων τραπεζών τις έχουν κάνει να μειώσουν κατά πολύ την δανειοδότηση των πελατών τους, επιτείνοντας το πρόβλημα της έλλειψης χρηματοδότησης της οικονομικής δραστηριότητας.

Η Αμερικανική και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, εδώ και ένα χρόνο, προσπάθησαν κατ’ επανάληψη να τονώσουν την αγορά με προσφορά χρήματος σε μια προσπάθεια να συγκρατηθούν οι επιπτώσεις.

Στις 18 Δεκεμβρίου 2007, παρενέβη η ECB στις διεθνείς χρηματαγορές προσφέροντας 348 δισεκ. ευρώ (ρεκόρ παρέμβασης) σε ρευστότητα, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα να μειωθούν τα επιτόκια στη διατραπεζική αγορά κατά 0,50%.Η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, για να τονώσει τις αγορές, μείωσε το προεξοφλητικό επιτόκιο κατά 0,75%! Και μετά μόλις 8 μέρες τα μείωσε άλλο ένα 0,5%. Η τάση αυτή ακολουθήθηκε διεθνώς.

Πάλι στις 17 Σεπτεμβρίου 2008, οι Κεντρικές τράπεζες τροφοδότησαν τις αγορές με σχεδόν 300 δισεκ. δολάρια ρευστότητα. Ύψος-ρεκόρ για τέτοιου είδους παρεμβάσεις.

Το πρόβλημα όμως συνέχισε να χειροτερεύει. Είδαμε τα χρηματιστήρια να σημειώνουν μεγάλη κάμψη (από 50%-70%) από τη Μόσχα μέχρι τη Βραζιλία.

7


Η Επιρροή στην Ευρώπη Το μεγαλύτερο χτύπημα από την κρίση εδέχθη η Ισλανδία, με μεγάλη έκθεση των τραπεζών της στα τοξικά ομόλογα. Παρά τα μεγάλα χρηματικά αποθέματα της η Βρετανία, ακολούθησε το αμερικανικό μοντέλο και ήταν από τις πρώτες χώρες που επλήγησαν από την κρίση. Πολλές τράπεζες κρατικοποιήθηκαν και άλλες συγχωνεύθηκαν.Η Γαλλία ομοίως είχε υιοθετήσει τέτοια προϊόντα, ενώ ανακατατάξεις παρατηρήθηκαν σε Βέλγιο, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία. Οι ελληνικές τράπεζες δηλώνουν πως δεν είχαν προλάβει να επενδύσουν ιδιαίτερα όμως μετακύλησαν τα υψηλά διατραπεζικά επιτόκια στα παραδοσιακά προϊόντα τους. Οικονομικοί αναλυτές ερμηνεύουν πάντως κάποιες κινήσεις ως προάγγελο ανακατατάξεων και εκμετάλλευσης ευκαιριών στον τραπεζικό κλάδο της ελληνικής ή και της ευρωπαϊκής αγοράς

Τα πραγματικά προβλήματα της κρίσης διαφάνηκαν στην ελληνική οικονομία, με την άνοδο των επιτοκίων και το συντηρητισμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος να πλήττει δανειολήπτες, μικρομεσσαίες επιχειρήσεις, την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών και λοιπές πτυχές της αγοράς, με άμεσο αντίκτυπο στην οικονομία.

πηγή: http://webcache.googleusercontent.com

Πως εκδηλώθηκε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα.

Πηγή φωτογραφίας: http://www.investingreece.gov.gr/default.asp?pid=23&la=2

Στα μέσα του 2010, και μετά τις αποκαλύψεις ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας έκλεισε για το 2009 σε επίπεδα πολύ πάνω από αυτά που θα καθιστούσαν το δημόσιο χρέος βιώσιμο, η ελληνική κυβέρνηση αδυνατούσε να δανειστεί με λογικά επιτόκια από τις αγορές για τη χρηματοδότηση του τρέχοντος

8

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Y0nrEHIcC48J:el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE%CF%82_%CF%87%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%25


δημοσιονομικού ελλείμματος και την αναχρηματοδότηση του χρέους.

Αποτέλεσμα ήταν ο άμεσος κίνδυνος χρεοκοπίας και στάσης πληρωμών του Ελληνικού Δημοσίου. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να ανακτήσει την αξιοπιστία της χώρας στις διεθνείς αγορές και να πετύχει μείωση των επιτοκίων οδήγησε σε λήψη μέτρων μείωσης των δαπανών, τα οποία δεν κατάφεραν να ανατρέψουν το αρνητικό κλίμα.

Κατόπιν αυτών η Ελλάδα κατέφυγε στη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που συγκρότησαν από κοινού μηχανισμό βοήθειας για την Ελλάδα.

Η χρηματοδότηση από τον μηχανισμό στήριξης έγινε υπό τους όρους ότι η Ελλάδα θα λάβει μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και, ειδικότερα, υπό τους όρους ότι θα λάβει μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Με τη χρηματοδότηση από το μηχανισμό αποφεύχθηκε ο άμεσος κίνδυνος χρεοκοπίας της Ελλάδας, που θα είχε πιθανές ανεξέλεγκτες συνέπειες και για όλη τη ζώνη του ευρώ.

Τα πρώτα μέτρα ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό την Κυριακή 2 Μαΐου 2010. Η Ελληνική οικονομία συνέχισε να βρίσκεται σε κατάσταση δημοσιονομικής ανισορροπίας και το επόμενο διάστημα με αποτέλεσμα ένα χρόνο μετά, τον Ιούνιο του 2011,η κυβέρνηση να καταφύγει στην ψήφιση του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, που περιλάμβανε νέα μέτρα λιτότητας και περικοπές. Επίσης τέθηκε θέμα αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας και αναδιάρθρωσης ή «κουρέματος» του χρέους με σκοπό τη μακροπρόθεσμη μείωση του χρέους σε βιώσιμα επίπεδα.


Για πρώτη φορά η Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη μιας διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει σήμερα την πιο μεγάλη οικονομική κρίση της μεταπολεμικής περιόδου. Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης υπερδιπλασιάστηκε. Η ακρίβεια εξελίχθηκε σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα για όλες τις χώρες. Η ανεργία απειλεί σοβαρά τις κοινωνίες. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ε.Ε. έπεσαν στο μισό. Η χρηματοοικονομική κρίση έφτασε στην καρδιά της Ευρώπης και χρηματοοικονομικοί οργανισμοί κλονίζονται.

Τα πραγματικά όμως προβλήματα της κρίσης τα οποία επεκτάθηκαν και στο σύνολο των πολιτών, είναι η άνοδος των επιτοκίων, η δύσκολη λήψη δανείων, η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων και των καυσίμων που επέφεραν ακρίβεια και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Δημιουργήθηκε πτώση των καταναλωτικών δαπανών, άρα και πτώση των κύκλων των εργασιών. Η ελληνική οικονομία, πρώτη φορά μετά από δεκαέξι χρόνια, βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στην οικονομική ύφεση και τη δημοσιονομική κατάρρευση .

9

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7_%CF%87%CF%81%CE%AD%CE%BF%CF%85%CF%82_2010-2012


Έτσι, σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, το πρώτο τρίμηνο του 2009 χάθηκαν 70.000 θέσεις εργασίας, ενώ, παρά τα 28 δισ. ευρώ που δόθηκαν στις τράπεζες, η ρευστότητα δεν πέρασε στις επιχειρήσεις. Οι σφραγισμένες επιταγές έχουν ξεπεράσει τα 1,7 δισ. ευρώ.

Πηγήhttp://el.wikibooks.org/wiki/

Νέοι όροι που μπήκαν στη ζωή μαςΣτην συνέχεια θα απαντηθούν κάποια ερευνητικά ερωτήματα που έχουν έρθει στο προσκήνιο λόγω της οικονομικής κρίσης.

Τι είναι Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)

Πηγή φωτογραφίας http://www.lay-out.gr/

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), που εδρεύει στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας, διαχειρίζεται το ευρώ, δηλαδή το ενιαίο νόμισμα της ΕΕ, και διαφυλάσσει τη σταθερότητα των τιμών στην ΕΕ.Η ΕΚΤ είναι επίσης αρμόδια για τη χάραξη και την εφαρμογή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της Ένωσης.

10

http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7._%CE%91%CE%B9%CF%84%CE%AF%CE%B5%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1.


ΣκοπόςΗ Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι ένα από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Κύριοι στόχοι της είναι :

να διαφυλάττει τη σταθερότητα των τιμών (μέσω της διατήρησης του πληθωρισμού υπό έλεγχο), ιδίως σε χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ,

να διαφυλάττει τη σταθερότητα του δημοσιονομικού συστήματος– διασφαλίζοντας την κατάλληλη εποπτεία των κεφαλαιαγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Η Τράπεζα συνεργάζεται με τις κεντρικές τράπεζες και των 27 κρατών μελών της ΕΕ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ).Ηγείται επίσης της στενής συνεργασίας μεταξύ των κεντρικών τραπεζών της ευρωζώνης, δηλαδή των 17 χωρών της ΕΕ που έχουν υιοθετήσει το ευρώ. Η συνεργασία στο πλαίσιο αυτής της μικρότερης ομάδας τραπεζών αποκαλείται "ευρωσύστημα".

ΑρμοδιότητεςΣτις αρμοδιότητες της ΕΚΤ συγκαταλέγονται οι εξής:

• ο καθορισμός βασικών επιτοκίων για την ευρωζώνη και ο έλεγχος της προσφοράς χρήματος

• η διαχείριση των συναλλαγματικών αποθεματικών της ευρωζώνης και η αγορά ή πώληση νομισμάτων όταν κρίνεται αναγκαία για τη διατήρηση της ισορροπίας των συναλλαγματικών ισοτιμιών

• η συμβολή στη διασφάλιση της κατάλληλης εποπτείας των κεφαλαιαγορών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από τις εθνικές αρχές, καθώς και της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών

• η παροχή άδειας στις κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης να εκδίδουν χαρτονομίσματα του ευρώ

• η παρακολούθηση των τάσεων των τιμών και η αξιολόγηση του κινδύνου που αυτές συνεπάγονται για τη σταθερότητα των τιμών στην ευρωζώνη.

Πηγή http://www.ecb.europa.eu/ecb/orga/tasks/html/index.el.html

11

http://www.ecb.europa.eu/ecb/orga/tasks/html/index.el.html


Τι είναι ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης(Ο.Ο.Σ.Α.)

Πηγή φωτογραφίας http://www.protothema.gr/

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.) είναι ένας διεθνής οργανισμός εκείνων των αναπτυγμένων χωρών που υποστηρίζουν τις αρχές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς. Δημιουργήθηκε το 1948 ως Οργανισμός Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας, με πρώτο γενικό γραμματέα τον Γάλλο Robert Marjolin, με σκοπό να διαχειριστεί το σχέδιο Μάρσαλ (Marshall) για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα η ιδιότητα μέλους της επεκτάθηκε και σε μη ευρωπαϊκά κράτη, και το 1960 μετασχηματίστηκε στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

Στόχοι και δράση

Ο οργανισμός παρέχει ένα περιβάλλον όπου οι κυβερνήσεις μπορούν να συγκρίνουν εφαρμογές πολιτικής, να βρουν απαντήσεις στα κοινά προβλήματα, να προσδιορί-σουν τις καλές πρακτικές και να συντονίσουν τις εσωτερικές και διεθνείς πολιτικές. Είναι φόρουμ όπου η όμοια πίεση μπορεί να ενεργήσει ως ισχυρό κίνητρο για να βελτιώσει την πολιτική και να εφαρμόσει το «μαλακό νόμο» - μη δεσμευτικά όργανα που μπορούν περιστασιακά να οδηγήσουν στις δεσμευτικές συνθήκες.

Οι ανταλλαγές μεταξύ των κυβερνήσεων του Ο.Ο.Σ.Α. ρέουν από τις πληροφορίες και την ανάλυση που παρέχονται από την γραμματεία στο Παρίσι. Η γραμματεία συλλέγει στοιχεία, παρακολουθεί τις τάσεις και αναλύσεις, καθώς και τις προβλέψεις οικονομικής ανάπτυξης. Επίσης ερευνούνται οι κοινωνικές αλλαγές ή πιθανά εξελισ-σόμενα σενάρια στο εμπόριο, το περιβάλλον, η γεωργία, η τεχνολογία, τη φορολογία και διάφορα άλλα πεδία.

Πηγή http://el.wikipedia.org/wiki/

12

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%91%CE%BD%25

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AD%CE%B4%CE%B9%CE%BF_%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%83%CE%B1%CE%BB


Τι είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)

Πηγή φωτογραφίας http://www.gargalianoi.com

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), (στα αγγλικά: "IMF",Ai-Εμ-Εφ), είναι ένας διεθνής οργανισμός ο οποίος επιβλέπει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστη-μα παρακολουθώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα ισοζύγια πληρωμών και προσφέροντας οικονομική και τεχνική βοήθεια όταν του ζητηθεί.

Το ΔΝΤ ιδρύθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1945 στην Ουάσιγκτον, πρωτεύουσα των ΗΠΑ κατόπιν συνομολόγησης 29 Χωρών που είχαν συμβάλει στο 80% του κεφαλαί-ου. Η ίδρυση του Οργανισμού αυτού είχε προπαρασκευαστεί κατά τη Διεθνή Νομι-σματική και Χρηματοδοτική Συνδιάσκεψη που συνήλθε στο Μπρέτον Γουντς, του Νιού Χαμσάιρ των ΗΠΑ, ενάμισι χρόνο πριν, από 1ης Ιουλίου μέχρι 22 Ιουλίου του 1944. Έδρα του Οργανισμού ορίσθηκε η Ουάσιγκτον ως πρωτεύουσα της χώρας με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής.

Κύριος σκοπός του εν λόγω οργανισμού είναι η προώθηση της διεθνούς νομισματι-κής συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών με ισόρροπη ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου. Για τον σκοπό αυτό προωθούνται συγκεκριμένα μέτρα, ή οσάκις κρίνεται αναγκαίο αποφασίζονται ιδιαίτερα μέτρα, μεταξύ των οποίων είναι:

1. Η ενιαία διαδικασία ομαλής προσαρμογής εκάστου κράτους μέλους στις συ-ναλλαγματικές ισοτιμίες.

2. Διεθνείς διαβουλεύσεις σε περιπτώσεις σημαντικών αλλαγών των ακολουθου-μένων συναλλαγματικών πρακτικών.

3. Επιβολές ορισμένων περιοριστικών συναλλαγματικών μέτρων και τέλος

4. Άρση των παραπάνω περιοριστικών μέτρων κατόπιν διαπιστωμένης βελτίωσης οικονομικής θέσης του συγκεκριμένου κράτους-μέλους.

Πηγή

http://el.wikipedia.org/wiki/

13

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AD%CF%82_%CE%9D%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%A4%CE%B1%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BF


Τι είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)

Πηγή φωτογραφίας http://www.ethnos.gr/

Οι συντελεστές παραγωγής που βρίσκονται στη διάθεση μιας οικονομίας της επι-τρέπουν να παράγει οικονομικά αγαθά. Η ποσότητα των διάφορων αγαθών που πα-ράγονται σε μια δεδομένη χρονική περίοδο ( συνήθως έτος ) είναι ένα καλό οικονομι-κό μέτρο του βιοτικού επιπέδου μιας χώρας.

Η ποικιλία όμως των προϊόντων που παράγονται , από τα πιο απλά όπως τα τρόφιμα και ρούχα μέχρι τα πιο πολυσύνθετα, όπως συνθετικές ίνες , εξαρτήματα ηλεκτρονι-κών υπολογιστών κτλπ. , δεν επιτρέπουν τη σύγκριση της παραγωγικής ικανότητας μιας οικονομίας από περίοδο σε περίοδο, αν προηγουμένως δεν εκφραστούν τα ανο-μοιογενή αγαθά σε μια κοινή μονάδα μέτρησης. Είναι φανερό ότι δε μπορούμε να προσθέσουμε πορτοκάλια και ασπιρίνες ή ηλεκτρονικούς υπολογιστές και υφάσμα-τα. Η μετατροπή των αγαθών σε μετρίσιμες μονάδες γίνεται με την αποτίμηση της αξίας τους σε χρηματικές μονάδες . Η συνολική του αξία είναι το γινόμενο της τιμής του επί την ποσότητά του. Το άθροισμα της αξίας των επιμέρους αγαθών δίνει τη συ-νολική αξία για την οικονομία και ονομάζεται ακαθάριστο εγχώριο προϊόν.

Με άλλα λόγια, ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (Α.Ε.Π) είναι η συνολική αξία σε χρη-ματικές μονάδες των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα σε ένα συγκεκριμένο έτος. Η χρησιμοποίηση του όρου ¨εγχώριο¨ έχει σημασία , γιατί η παραγωγή θα πρέπει να γίνεται μέσα στην επικράτεια της χώρας , ασχέτως αν ο πα-ραγωγός μπορεί να είναι μόνιμος κάτοικος μιας άλλης χώρας. Για παράδειγμα, αν ένα εργοστάσιο κατασκευής ψυγείων ανήκει σε Ιταλούς επιχειρηματίες, παράγει όμως στη χώρα μας , η παραγωγή του αποτελεί μέρος του εγχώριου προϊόντος της Ελ-λάδας.

Πηγήhttp://users.teilam.gr/~emastrogianni/aep.htm

14

http://users.teilam.gr/~emastrogianni/aep.htm


Πότε το χρέος μιας χώρας είναι Βιώσιμο;

Βιώσιμο είναι ένα χρέος του οποίου η εξυπηρέτηση γίνεται κανονικά, χωρίς αυτή να προκαλεί σημαντική ή ανεπανόρθωτη βλάβη στην οικονομία. Γενικά, δεν υπάρχει κάποιος ορισμός ή κανόνας για το πότε ένα χρέος είναι βιώσιμο.Όσοι αξιολογούν τη βιωσιμότητα ενός χρέους, δεν κρίνουν μόνο από το απόλυτο ύψος που αυτό έχει, αλλά παράλληλα εξετάζουν και το μέγεθός του σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δέχεται ότι, ένα κρατικό χρέος μπορεί να είναι βιώσιμο εάν αυτό βρίσκεται μεταξύ του 105% και του 120% του ΑΕΠ και παράλληλα η οικονομία σημειώνει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

http://www.eurocapital.gr/index.php/permalink/41649.html

Γενικά Το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο όταν η κυβέρνηση μπορεί να συνεχίσει την εξυπηρέτηση του χωρίς να απαιτείται μια εξωπραγματική (από κοινωνική και πολιτική άποψη) προσαρμογή των μελλοντικών εσόδων (από φόρους) ή των πρωτoγενών (χωρίς τόκους) δαπανών. Σε αυτό τον ευρύ ορισμό η δυνατότητα εξυπηρέτησης του χρέους σημαίνει ότι, με αξιόπιστα στοιχεία για τα επίπεδα των πρωτογενών αποτελεσμάτων, η κυβέρνηση πρέπει να είναι:

(i) μεσοπρόθεσμα χωρίς πρόβλημα φερεγγυότητας (ii) χωρίς βραχυπρόθεσμο πρόβλημα ρευστότητας (να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της καθώς αυτές λήγουν)

Εκτός από τις βασικές αρχές (fundamentals), οι προσδοκίες της αγοράς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Ακόμα και όταν το χρέος είναι σταθερό ή μειώνεται με την υπάρχουσα οικονομική πολιτική, οι αγορές μπορεί να ανησυχούν αν η κυβέρνηση θα διατηρήσει την ικανότητα να παράγει τα απαιτούμενα πρωτογενή πλεονάσματα. Αυτό, με τη σειρά του, αυξάνει τα ασφάλιστρα κινδύνου του δημοσίου χρέους και μπορεί να το οδηγήσει να γίνει μη-βιώσιμο.

Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να μπορούν να αποδείξουν ότι η συνολική επιβάρυνση του προϋπολογισμού λόγω του χρέους είναι αποδεκτή και ότι είναι πιθανό να παραμείνει έτσι κάτω από μια σειρά από ρεαλιστικά σενάρια. Η αποτελεσματική φορολογική διοίκηση και η αποτελεσματική διαχείριση των δαπανών, μπορούν να συμβάλουν τόσο στη βελτίωση της οικονομικής πολιτικής όσο και στη βελτίωση των προσδοκιών.

Βιώσιμα επίπεδα χρέους Βιώσιμο είναι το επίπεδο του χρέους που επιτρέπει σε μια χώρα οφειλέτη να καλύψει τις τρέχουσες και μελλοντικές υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του στο σύνολό τους,

15



χωρίς την προσφυγή σε περαιτέρω ελάφρυνση ή αναδιάρθρωση του χρέους, αποφεύγοντας τη συσσώρευση καθυστερούμενων οφειλών, και το οποίο επιτρέπει ένα αποδεκτό επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης.

Οι αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους γενικά πραγματοποιούνται στο πλαίσιο μεσοπρόθεσμων σεναρίων. Αυτά τα σενάρια είναι αριθμητικές εκτιμήσεις που λαμβάνουν υπόψη τις προσδοκίες της συμπεριφοράς των οικονομικών μεταβλητών και άλλων παραγόντων και καθορίζουν:

(i) τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες το χρέος και άλλοι δείκτες θα σταθεροποιηθούν σε λογικά επίπεδα,(ii) τους κυριότερους κινδύνους για την οικονομία, και,(iii) τις απαιτούμενες αλλαγές σε συγκεκριμένους τομείς οικονομικής πολιτικής.

Σε αυτές τις αναλύσεις, οι μακροοικονομικές αβεβαιότητες και οι πολιτικές αβεβαιότητες τείνουν να κυριαρχούν και να καθορίζουν τις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις.Η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ θεωρούν ότι «μια χώρα επιτυγχάνει διατηρησιμότητα του χρέους, αν μπορεί να ανταποκριθεί στις τρέχουσες και μελλοντικές υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του χρέους στο σύνολό του, χωρίς την προσφυγή σε αναδιάρθρωση του χρέους ή τη συσσώρευση καθυστερούμενων οφειλών και χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την οικονομική ανάπτυξη».

Πηγήhttp://www.wikipedia.org

16


Τι είναι οι Οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας(οίκοι αξιολόγησης);

Πηγή φωτογραφίας http://oladeka.blogspot.gr/

Οι Οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας ή οίκοι αξιολόγησης προ-σφέρουν ανεξάρτητες και έγκυρες υπηρεσίες αξιολογώντας την πιστοληπτική ικα-νότητα των δανειζομένων (ιδιώτες, επιχειρήσεις, κράτος) καθώς επίσης και τα χρε-όγραφα που εκδίδουν οι δανειζόμενοι με σκοπό να αντιμετωπίσουν οι δανειστές το μειονέκτημα της ασύμμετρης πληροφόρησης που αντιμετωπίζουν κατά το δανεισμό.

Πρόκειται για ιδιωτικούς μη-πλειοψηφικούς ρυθμιστές διεθνών κεφαλαιαγορών με έντονο και σημαντικό ρόλο αφού οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας τις οποί-ες διενεργούν χρησιμοποιούνται από τους ενδιαφερόμενους (επενδυτές, δανειολή-πτες, εκδότες, κυβερνήσεις) ώστε να λαμβάνουν επενδυτικές και χρηματοδοτικές αποφάσεις.

Οι οργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας επιδρούν και στα δύο μέρη μιας πιστωτικής σχέσης (δηλαδή και στο δανειστή και στο δανειζόμενο). Όσον αφο-ρά στο δανειστή προσφέρει πληροφόρηση σχετικά με τον πιστωτικό κίνδυνο που εμπεριέχεται στις εναλλακτικές επενδυτικές ευκαιρίες και στο δανειζόμενο προ-σφέρει την απαραίτητη πληροφορία για να προσαρμόσει τις εσωτερικές του διαδικα-σίες και δραστηριότητες σύμφωνα με τα πρότυπα πιστοληπτικής ικανότητας.

Οι αξιολογήσεις πραγματοποιούνται στις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις (ομόλογα) και στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (συναλλαγματικές) εταιρειών, χρηματοοικο-νομικών ιδρυμάτων, δήμων και κρατών. Η αξιολόγηση του αξιόγραφου βασίζεται στη δυνατότητα του δανειζόμενου να αποπληρώσει το κεφάλαιο και τους τόκους σύμφωνα με την υπάρχουσα κάθε φορά συμφωνία δανεισμού.


17

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82_%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%80%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%B9%CE%BA%CE%B1%25C


Τι είναι η Παγκοσμιοποίηση και πως επηρεάζει τις οικονομίες των Κρατών;

Πηγή φωτογραφίας http://wwwtaxiarhes.blogspot.gr

Παγκοσμιοποίηση είναι η αυτονόμηση όλων εκείνων των παραμέτρων (οικονομία, επικοινωνία κλπ) οι οποίες μέχρι πρόσφατα (μερικές δεκαετίες) επεδίωκαν να έχουν σύνορα μέσα σε ένα κράτος - προστάτη. Παράμετροι που τείνουν να ελευθερώνονται και να διαχέονται, ακολουθώντας την παγκοσμιοποίηση, είναι το εμπόριο, η κοινωνι-κή δομή, η τεχνολογία, η κουλτούρα, το πολιτικό σύστημα, η γνώση κλπ. Ο όρος συ-χνά χρησιμοποιείται στην επιχειρηματολόγηση για την ανάγκη μιας νέας καθολικού τύπου ηγεμονίας στον κόσμο.

Ορισμός

Ένας τυπικός, αν και περιοριστικός, ορισμός είναι αυτός που δίνει το Διεθνές Νομι-σματικό Ταμείο, ο οποίος δίνει έμφαση στην αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση των χωρών παγκόσμια μέσω του αυξανόμενου όγκου και ποικιλίας διεθνών συναλλα-γών αγαθών και υπηρεσιών, της ελεύθερης ροής κεφαλαίου διεθνώς, και της γρήγο-ρης και ευρείας διάχυσης της τεχνολογίας.

Οι υποστηρικτές του ελεύθερου εμπορίου επισημαίνουν ότι οι οικονομικές θεωρίες για συγκριτικό πλεονέκτημα υποδεικνύουν ότι το ελεύθερο εμπόριο οδηγεί σε πιο αποτελεσματική κατανομή του πλούτου, με όφελος για όλες τις χώρες που μετέχουν στο εμπόριο. Γενικά, αυτό οδηγεί σε χαμηλότερες τιμές, χαμηλότερη ανεργία και υψηλότερη αποδοτικότητα.

Πηγή


18

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7


Τι είναι πληθωρισμός;

Πηγή φωτογραφίας http://www.politis-news.com/

Οι οικονομολόγοι διακρίνουν διάφορα είδη πληθωρισμού που αντιστοιχούν σε δια-φορετικές απόψεις για τα αίτια που τον προκαλούν.

Πληθωρισμός ζήτησης

Κατά την άποψη αυτή ο πληθωρισμός είναι αποτέλεσμα υπερβάλλουσας ζήτησης. Kαθώς η οικονομία πλησιάζει το επίπεδο της πλήρους απασχόλησης, αρχίζουν να δη-μιουργούνται στενότητες στην αγορά, με συνέπεια την αύξηση της τιμής των παρα-γωγικών συντελεστών. Η αύξηση της τιμής των παραγωγικών συντελεστών προκαλεί αύξηση του κόστους παραγωγής και, επομένως, αύξηση της τιμής των προϊόντων. Όταν η οικονομία φτάσει στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης, παραπέρα αύξηση της συνολικής ζήτησης είναι εξ ορισμού πληθωριστική, εφόσον δεν αυξάνεται η πα-ραγωγή.

Στασιμοπληθωρισμός

Σε παλαιότερες περιόδους ο πληθωρισμός και η ανεργία ήταν φαινόμενα που δεν μπορούσαν να παρατηρηθούν ταυτόχρονα. Σε περιόδους άνθησης παρατηρούσαμε αύξηση των τιμών, αλλά ταυτόχρονα οικονομική ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας.

Παρουσιάζονται διάφοροι παράγοντες που συμβάλλουν στη διαμόρφωση των προ-βλέψεων για τον πληθωρισμό. Οι τρεις κατηγορίες μοντέλων που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των προβλέψεων είναι:

• πτυχές εκτός της πραγματικής οικονομίας, όπως υποκατηγορίες του δείκτη τι-μών καταναλωτή, δείκτες τιμών καταναλωτή εξωτερικού, διεθνείς τιμές αγα-θών (πετρέλαιο, σιτάρι, μέταλλα κλπ), επιτόκια και spreads,

• πραγματική οικονομία εξαιρουμένων άλλων πτυχών,

• αλληλεπίδραση της πραγματικής οικονομίας με άλλες πτυχές,

• ο πληθωρισμός δημιουργείται όταν η ζήτηση σε σχέση με την προσφορά των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών είναι μεγαλύτερη. Έτσι τον πληθωρισμό μπορεί να τον προκαλέσει, η υπερβολική αγοραστική δύναμη η οποία διατίθε-

19


ται για αγορά αγαθών ή υπηρεσιών, χωρίς αυτά από οποιοδήποτε λόγο να προ-σφέρονται, είτε διότι δεν υπάρχουν αρκετά, είτε διότι οι ιδιοκτήτες των δεν θέλουν να τα πουλήσουν ή προκειμένου περί υπηρεσιών να τις προσφέρουν, είτε διότι εξάγονται στο εξωτερικό, είτε διότι απαγορεύεται η πώληση ορι-σμένων αγαθών και η προσφορά ορισμένων υπηρεσιών,

• σαν αίτιο του πληθωρισμού εκτός των πάρα πάνω αναφερθέντων λόγων, πρέπει να προστεθεί και η πρόβλεψη της ύψωσης των τιμών, διότι οι πωλητές αναβάλλουν τις πωλήσεις των ή τις περιορίζουν στο επίπεδο εκείνο, το οποίο τους επιτρέπει να καλύπτουν τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους,

• μπορούμε σαν βασική αιτία του πληθωρισμού να θεωρήσουμε και το γεγονός ότι μία οικονομία δεν μπορεί να προσαρμόσει την παραγωγή στο ρυθμό της ζήτησης που καθορίζεται από τις αυξανόμενες ανάγκες του πληθυσμού, και

• άλλες αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν τον πληθωρισμό είναι τα μεγάλα δημόσια έξοδα που ξεπερνούν τα έσοδα με τεράστιες δαπάνες που δημιουρ-γούν πρόσθετο «κυκλοφορούν» χρήμα, χωρίς αντίστοιχα εμπορεύματα για κα-τανάλωση ή υπηρεσίες για τον πληθυσμό.

Πηγήhttp://el.wikibooks.org/wiki/

20

http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%97_%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CF%80%CE%AF%CE%B4%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9


Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα Κράτος ;

Πηγή φωτογραφίας http://soukarat.blogspot.gr/

H κρατική χρεοκοπία, ή αλλιώς πτώχευση, ενός κράτους είναι ουσιαστικά η δεινή κατάσταση που μπορεί να περιέλθει μια χώρα όπου αδυνατεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις, εσωτερικές και κυρίως εξωτερικές. Η κατάσταση αυτή δηλώνεται με επίσημη εξαγγελία της ίδιας της κυβέρνησης, με την οποία και καθιστά διεθνώς γνωστή την αδυναμία της αυτή, όπως π.χ. να πληρώσει τα ληξιπρόθεσμα χρέη της χώρας της (εξ ολοκλήρου, ενός μέρους ή των τόκων τους).

Η πτώχευση ενός κράτους αποτελεί αντικείμενο και του Διεθνούς Δικαίου λόγω των ειδικών σχέσεων που δημιουργεί με άλλα κράτη. Βέβαια με τη συνεργασία άλλων κρατών, διεθνών οργανισμών και περιφερειακών οικονομικών οργανώσεων μπορεί να επέλθει κάποια οικονομική στήριξη υπό την επίβλεψη διεθνούς οικονομικής επιτροπής προκειμένου ν΄ αποφευχθούν οι δυσμενέστερες των επιπτώσεων.

Γενικά

Συνηθέστερα η κατάσταση αυτή προκύπτει όταν οι κρατικές δαπάνες, (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, προμήθειες κ.λπ.), είναι πολύ μεγαλύτερες των φορολογικών εσόδων ενώ ο τυχόν δανεισμός εσωτερικός αδυνατεί ν΄ αποδώσει και παράλληλα η προσφυγή σε έκδοση χαρτονομίσματος είναι για διάφορους λόγους αδύνατη.]

Σε περίπτωση που οι πιθανοί δανειστές ή αγοραστές ομολόγων του υπόψη κράτους αρχίζουν να υποψιάζονται ότι η κυβέρνηση μπορεί να αποτύχει να εξοφλήσει το χρέος της, μπορεί να απαιτήσουν ένα υψηλότερο επιτόκιο ως αποζημίωση για τον κίνδυνο αθέτησης των υποχρεώσεων της. Μια μεγάλη αύξηση του επιτοκίου που εκ των πραγμάτων θα αντιμετωπίσει η εν λόγω κυβέρνηση, ένεκα του φόβου ότι θα αποτύχει να εξοφλήσει το χρέος της, καλείται "κρίση κρατικού χρέους".

Με δεδομένο ότι μια κυβέρνηση, εξ ορισμού, ελέγχει τις υποθέσεις της, δεν μπορεί 21


να υποχρεωθεί να εξοφλήσει το χρέος της. Παρ' όλα αυτά, μια κυβέρνηση που αδυνατεί να πληρώσει τις υποχρεώσεις της μπορεί να εξαιρεθεί από περαιτέρω πίστωση, όπου μερικά από τα στοιχεία του ενεργητικού της στο εξωτερικό μπορεί και να κατασχεθούν, ενώ ενδέχεται παράλληλα να αντιμετωπίσει πολιτική πίεση από τους εγχώριους κατόχους ομολόγων της για να ξεπληρώσει το χρέος της. Για αυτό το λόγο, οι κυβερνήσεις σε τέτοιες περιπτώσεις πολύ σπάνια επιλέγουν να μην πληρώσουν τη συνολική αξία του χρέους τους. Αντιθέτως, αρχίζουν διαπραγματεύσεις με τους κατόχους ομολόγων για να συμφωνήσουν για κάποια καθυστέρηση, ή μερική μείωση των πληρωμών του χρέους τους, που συχνά αποκαλείται "αναδιάρθρωση του χρέους". Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) συχνά βοηθά στις περιπτώσεις αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους.

Ιστορικά

Η οικονομική ιστορία είναι γεμάτη από περιπτώσεις κρατικών χρεοκοπιών. Από το 1824 έως το 2009 είχαμε τουλάχιστον 286 επίσημες χρεοκοπίες από 110 κράτη. Δηλαδή κατά μέσο όρο κάθε κράτος έχει χρεοκοπήσει επίσημα αυτή την περίοδο τουλάχιστον κατά δυο φορές. Η δεκαετία με τις περισσότερες κρατικές χρεοκοπίες ήταν η δεκαετία του ’80, με πάνω από 70 επίσημες πτωχεύσεις, εκ των οποίων 34 έγιναν στην Αφρική, 29 στη Λατινική Αμερική και οι υπόλοιπες στην Ασία.

Συνήθεις αιτίες

Η κυριότερη αιτία της χρεοκοπίας ενός κράτους (όπως και μίας επιχείρησης) είναι αναμφίβολα η υπερχρέωσή του, η οποία μπορεί να προέλθει:

• από την κερδοσκοπική επίθεση εναντίον του εθνικού νομίσματος (κίνδυνος που σε μία χώρα της Ευρωζώνης δεν υφίσταται, λόγω του κοινού νομίσματος),

• από την αρνητική οικονομική συγκυρία στις χρηματαγορές, η οποία μπορεί να καταστήσει αδύνατο ακόμη και τον «υγιή», τον εγγυημένο δηλαδή δανεισμό της (ένας κίνδυνος υπαρκτός σήμερα – παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση εν εξελίξει - ακόμη και για μία χώρα της Ευρωζώνης αφού, σύμφωνα με τη συνθήκη του Μάαστριχτ, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απαγορεύεται να αγοράζει ομόλογα των κρατών-μελών της Ευρωζώνης),

• ως αποτέλεσμα μίας «σειράς ετών» ελλειμματικών προϋπολογισμών, κατά τη διάρκεια των οποίων το κράτος δαπανούσε περισσότερα από όσα εισέπραττε, ενώ χρηματοδοτούσε τα ελλείμματα του με συνεχώς αυξανόμενα δάνεια (ομόλογα) από τους πολίτες, από τις τράπεζες, από επενδυτές και από άλλα κράτη,

• από το συνδυασμό, από την χρονική «συνύπαρξη» δηλαδή των παραπάνω 22


διαφορετικών αιτιών (από την ταυτόχρονη εμφάνιση της δεύτερης και της τρίτης αιτίας, όσον αφορά μία χώρα της Ευρωζώνης).

Τα αποτελέσματα μιας πτώχευσης

Η πτώχευση ενός κράτους επιβαρύνει τους πάσης φύσεως πιστωτές του, το ίδιο το κράτος, την Οικονομία του και τους Πολίτες του. Αναλυτικότερα, διακρίνουμε τα εξής:

1. Όπως είναι φυσικό, οι πιστωτές ενός κράτους χάνουν εξ’ ολοκλήρου ή ένα μέρος αυτών που του έχουν δανείσει, καθώς επίσης τους τόκους των χρημάτων τους. Συχνά βέβαια, στα πλαίσια διεθνών διαπραγματεύσεων, συμφωνείται η πληρωμή ενός ποσοστού των χρεών (για παράδειγμα, στη γνωστή κρίση της Αργεντινής οι πιστωτές έχασαν μέχρι και το 75% των απαιτήσεων τους), η αποπληρωμή των οποίων «ρυθμίζεται» διαφορετικά, συνήθως ανάλογα με το «είδος» των πιστωτών (εσωτερικού, εξωτερικού, ιδιώτες, κράτη κλπ).

2. Όταν πτωχεύσει ένα κράτος, μηδενίζει (περιορίζει σημαντικά) τις υποχρεώσεις του απέναντι στους στους πιστωτές τους -γεγονός που «ελαφρύνει» τον προϋπολογισμό του, τόσο κατά το ποσόν των τόκων, όσο και των δόσεων επιστροφής των δανείων (χρεολυσίων). Το ίδιο το κράτος «επιβαρύνεται» κυρίως λόγω της απώλειας της εμπιστοσύνης και της αξιοπιστίας του, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τον πιστοληπτικό του «θάνατο». Δηλαδή, το κράτος δεν είναι πλέον σε θέση να δανείζεται από τις χρηματαγορές, πόσο μάλλον με λογικά επιτόκια.

3. Τα αποτελέσματα της χρεοκοπίας ενός κράτους στην Οικονομία του είναι καταστροφικά. Αμέσως μετά ακολουθεί:

• μία πολύ μεγάλη τραπεζική κρίση (οι τράπεζες είναι συνήθως αυτές που κατέχουν σημαντικό μέρος των ομολόγων δημοσίου, τα οποία υποχρεούνται να «αποσβέσουν»),

• μία εκτεταμένη οικονομική κρίση (η εσωτερική ζήτηση μειώνεται, οι επενδυτές αποσύρουν μαζικά το σύνολο των χρημάτων τους, η παραγωγή συρρικνώνεται, ο πληθωρισμός «καλπάζει», το χρηματιστήριο καταρρέει, η αγορά των ακινήτων επίσης, λόγω απουσίας αγοραστών κλπ) και

• μία νομισματική κρίση (οι ξένοι επενδυτές «αποφεύγουν» για μεγάλο χρονικό διάστημα τη «χρεοκοπημένη» Οικονομία).

4. Η χρεοκοπία ενός κράτους σημαίνει πρακτικά για τους Πολίτες του τη μείωση των αποταμιεύσεων τους, είτε επειδή είναι πιστωτές του κράτους τους, είτε επειδή το

23


νόμισμα υποτιμάται ραγδαία (δεν ισχύει για τις χώρες του Ευρώ), ενώ δεν προλαβαίνουν να κάνουν αναλήψεις από τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους. Η έμμεση επιβάρυνση τους όμως από τα καταστροφικά αποτελέσματα στην Οικονομία του κράτους (τράπεζες, επιχειρήσεις κλπ) είναι πολύ πιο επώδυνη, κυρίως λόγω της υψηλής ανεργίας που ακολουθεί, καθώς επίσης της απώλειας όλων σχεδόν των κοινωνικών παροχών (παιδεία, υγεία κλπ) που απολάμβαναν.

ΠηγήΑπό τη Wikipedia, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τι έγινε στην Αργεντινή την επόμενη ημέρα της χρεοκοπίας

Πηγή φωτογραφίας http://www.fwnazw.gr

Το βάρος του δανεισμού

Η Αργεντινή βίωσε μια βαθιά οικονομική κρίση από το 1998 έως το 2002, που άλλαξε άρδην το πρόσωπο μιας χώρας που θεωρείτο λίγα χρόνια νωρίτερα οικονομικό θαύμα. Ουσιαστικά όμως η κρίση άρχισε να σιγοκαίει από το 1983, χρονιά κατάρρευσης της δικτατορίας στη χώρα. Ο δανεισμός που απαίτησε η ανασυγκρότηση βάρυνε επικίνδυνα την Αργεντινή, δημιουργώντας στην αρχή μια πλασματική ευφορία, οδηγώντας όμως στη συνέχεια στην κατάρρευση του νομίσματός της (του αουστράλ που είχε αντικαταστήσει το πέσο).

Η μία μετά την άλλη υποτίμηση του νεόκοπου νομίσματος, αλλά και οι αδυναμίες της τότε κυβέρνησης στο οικονομικό μέτωπο οδήγησαν σε υπερπληθωρισμό. Έτσι, το 1991 κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντομίνγκο Καβάγιο ως υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση του Κάρλος Μένεμ, ελήφθη η απόφαση το πέσο να “δεθεί” στο αμερικανικό δολάριο, υπό τις ευλογίες του ΔΝΤ, για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και να αντιμετωπίσει τον υπερπληθωρισμό. Η πρακτική αυτή δούλεψε για λίγο. Ο πληθωρισμός έπεσε, η αξία του νομίσματος διατηρήθηκε και πολλοί πολίτες μπορούσαν πια να ταξιδεύουν στο εξωτερικό, να αγοράζουν εισαγόμενα αγαθά και να ζητούν δάνεια σε δολάρια με χαμηλά επιτόκια.

24


Οργή στους δρόμους του Μπουένος Άιρες

Οι συνέπειες της συνεχιζόμενης ύφεσης σε συνδυασμό με τα σκληρά μέτρα δημιούργησαν μια εκρηκτική κατάσταση. Τον Δεκέμβριο του 2001 οι Αργεντίνοι, φοβούμενοι πως τα πέσος του θα υποτιμηθούν κατέφυγαν στις τράπεζες, θέλοντας να τα μετατρέψουν σε δολάρια σε ένα προς ένα ισοτιμία. Οι περιορισμοί των αναλήψεων που ακολούθησαν, προκειμένου να μην καταρρεύσει το τραπεζικό σύστημα, προκάλεσαν κύμα θυμού και αβεβαιότητας σε όλη τη χώρα. Ξεκινώντας από την επαρχία ο κόσμος άρχισε να λεηλατεί σούπερ μάρκετ, με τις εξεγέρσεις να επεκτείνονται σταδιακά και στο Μπουένος Άιρες.

Η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και η πολιτική αδυναμία ήταν εμφανής. Ο κόσμος οργισμένος ξεχύθηκε στους δρόμους του Μπουένος Άιρες, όχι μόνο οι άνεργοι, αλλά και οι μικρομεσαίοι που επλήγησαν από τους οικονομικούς περιορισμούς. Οι βίαιες διαμαρτυρίες των τελευταίων ημερών του Δεκεμβρίου του 2001 στην Plaza de Mayo κατέληξαν σε συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας που κορυφώθηκαν με την απώλεια ανθρώπινων ζωών.Πέντε χιλιάδες πολίτες μαζεύτηκαν έξω από το σπίτι του υπουργού Οικονομικών, Καβάγιο, χτυπώντας κατσαρόλες και τηγάνια, αναγκάζοντάς τον μετά από μία ώρα να παραιτηθεί, παίρνοντας στη συνέχεια μαζί του όλο το υπουργικό συμβούλιο.Η ενδιάμεση κυβέρνηση που ακολούθησε δήλωσε αδυναμία να αντιμετωπίσει την κατάσταση και, προτού δει την έξοδο, ανακοίνωσε στις 25 Δεκεμβρίου του 2001 την αναστολή των πληρωμών στο ύψους 132 δισ. δολ. χρέος της.Την έκρυθμη κατάσταση ανέλαβε να διαχειριστεί ο νέος πρόεδρος, Εντουάρντο Ντουάλντε, με πρώτη κίνηση την κατάργηση της σταθερής ισοτιμίας πέσο-δολαρίου. Το πέσο έπεσε στα τάρταρα. Στις 3 Ιανουαρίου του 2002 η Αργεντινή χρεοκόπησε και επίσημα, αφού δεν κατάφερε να ανταποκριθεί σε πληρωμή ομολόγων 28 εκατ. δολ.Η πτώση του πέσο έφερε αρχικά χάος, εκτινάσσοντας τον πληθωρισμό. Το βιοτικό επίπεδο του μέσου Αργεντίνου έπεσε σημαντικά, πολλές εταιρείες έκλεισαν ή χρεοκόπησαν, πολλά εισαγόμενα προϊόντα έγιναν κυριολεκτικά απρόσιτα. Για αρκετό καιρό ο κόσμος κατέβαινε στους δρόμους, αμφισβητώντας τις προθέσεις και της νέας κυβέρνησης.

Μετά τη χρεοκοπία, η ανάκαμψη

Ο Ντουάλντε κατάφερε να σταθεροποιήσει σε ένα βαθμό την κατάσταση και στη συνέχεια προκήρυξε εκλογές. Τον Μάιο του 2003 τα ηνία της χώρας πήρε ο Νέστωρ Κίρσνερ, διατηρώντας τον υπουργό Οικονομικών του προκατόχου του στη θέση του.

Σταδιακά όμως η υποτίμηση του νομίσματος άρχισε να δείχνει και το καλό της πρόσωπο. Οι εξαγωγές φθήνυναν, έγιναν ελκυστικότερες και εισήλθαν σε ανοδική πορεία, ωφελημένες και από τη δυναμική εμφάνιση της Κίνας στη διεθνή σκηνή, που άρχισε να επιλέγει τα αγροτικά προϊόντα της Αργεντινής. Η βιομηχανία και η

26


γεωργία μπήκαν σε φάση ανασυγκρότησης, δημιουργώντας σταδιακά νέες θέσεις εργασίας και συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας, που σε λίγα χρόνια υποχώρησε από το 20% στο 8,5%. Οι οικονομικοί ρυθμοί άρχισαν να αποκτούν υψηλά θετικά πρόσημα. Η κυβέρνηση ενθάρρυνε την υποκατάσταση των εισαγωγών και την πρόσβαση των επιχειρήσεων σε πιστώσεις, εφάρμοσε ένα επιθετικό σχέδιο για την είσπραξη φόρων και άρχισε να εξοικονομεί χρήματα για κοινωνική πρόνοια, περικόπτοντας δαπάνες σε άλλους τομείς. Το νέο παραγωγικό μοντέλο σε συνδυασμό με τα μέτρα ελέγχου των δαπανών είχαν ως αποτέλεσμα τη σταδιακή ανατίμηση του πέσο. Οι γεωργικές εξαγωγές αυξήθηκαν και ο τουρισμός επανήλθε. Η άνθηση των εξαγωγών έφερε στη χώρα συνάλλαγμα διευκολύνοντας τις προσπάθειες αποπληρωμής του χρέους.Το 2005 η κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία, ώστε το μεγαλύτερο κομμάτι των χρεοκοπημένων της ομολόγων να ανταλλαχθεί από άλλα, με χαμηλότερη ονομαστική αξία. Ακόμα και το ΔΝΤ χαιρέτισε την ανταλλαγή, μπαίνοντας σε νέες διαπραγματεύσεις με τη χώρα.Μετά τις τελευταίες συμφωνίες με τους πιστωτές της η Αργεντινή έχει διευθετήσει περίπου το 92% του χρέους από τη χρεοκοπία της το 2001, ενώ έχει αποπληρώσει χρήματα που η χώρα δανείσθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Πάντως η Αργεντινή πληρώνει ακόμα τη χρεοκοπία της. Αν και πέτυχε συμφωνίες με την πλειοψηφία των πιστωτών της, δεν μπορεί ακόμα να δανειστεί από τις ξένες αγορές.

Πηγήhttp://ivan-2-google.blogspot.gr/2011/07/blog-post_9733.html

27

http://ivan-2-google.blogspot.gr/2011/07/blog-post_9733.html


Αίτια της Οικονομικής Κρίσης

Πηγή φωτογραφίας http://www.trikalavoice.gr/

1. Η τεράστια χρήση της τιτλοποίησης στεγαστικών δανείων.

2. Η πτώση της αξίας των κατοικιών από το σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων.

3. Η υπερβολική χρήση δανειακών κεφαλαίων από τα νοικοκυριά και τις επιχειρή-σεις .

4. Η παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Οικονομίας.

5. Η πλημμελής διαβάθμιση των προϊόντων (Ομόλογα, Σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα κλπ) ως προς τους επενδυτικούς κινδύνους, αλλά και των ιδίων των χρημα-τοοικονομικών εταιρειών (Επενδυτικές Τράπεζες, Εμπορικές Τράπεζες , Αμοιβαία Κεφάλαια, Επενδυτικές Εταιρείες) από τις αρμόδιές διεθνείς εταιρείες αξιολόγη-σης επενδυτικών κινδύνων.

6. Οι τεράστιες αμοιβές των στελεχών του Χρηματοοικονομικού τομέα (Τράπεζες, Ασφαλιστικές Εταιρείες, Επενδυτικές Εταιρείες κλπ), με τη μορφή Bonus.

7. H έλλειψη αυστηρού νομοθετικού πλαισίου, σχετικά με τον έλεγχο ολόκληρου του Παγκόσμιου Χρηματοοικονομικού Τομέα, και η υιοθέτηση αντίθετα των πλέον χαλα-ρών μορφών ελέγχου στη διακίνηση των κεφαλαίων.

28


Τιτλοποίηση Δανείων

Με τη μείωση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, στη Μεγάλη Βρε-τανία και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σημειώθηκε μια τεράστια αύξηση στις χορηγή-σεις στεγαστικών δανείων ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (με χρηματο-δότηση μέχρι και του 120% της αξίας των ακινήτων αλλά και δανεισμό πολιτών που δεν διέθεταν τα οικονομικά στοιχεία για να δανειοδοτηθούν). Οι πάντες πίστευαν ότι η οικοδομική δραστηριότητα θα επεκτείνονταν συνεχώς και η αύξηση της κατανάλω-σης θα ήταν το πρωταρχικό στοιχείο ανόδου της Οικονομίας των Ηνωμένων Πολι-τειών Αμερικής .

Έτσι οι εμπορικές Τράπεζες χορήγησαν αρχικά στεγαστικά δάνεια σε μεγάλο αριθμό πελατών, βοηθούμενες από τα χαμηλά επιτόκια και την τεράστια επέκταση της οικο-δομικής δραστηριότητας σε αναλογία συνήθως, Ιδίων Κεφαλαίων Τράπεζας προς Υποχρεώσεις Δανειοληπτών 1/9 (σύμφωνα με την αναλογία εποπτικών κεφαλαίων που καθόριζε η Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής).

Οι Εμπορικές Τράπεζες στην προσπάθειά τους να αυξήσουν τα κεφάλαια τους με εί-σοδο μετρητών στο ενεργητικό του Ισολογισμού τους «πακετάρουν» διάφορα στεγα-στικά δάνεια και εκδίδουν εταιρικά ομόλογα.

Η τιτλοποίηση δανείων έλαβε κυρίως τεράστιες διαστάσεις, διότι τα στελέχη των τραπεζών προκειμένου να εμφανίσουν βραχυπρόθεσμα κέρδη και να εισπράξουν τε-ράστια χρηματικά ποσά με τη μορφή (Bonus) χρησιμοποιούσαν αυτά τα εργαλεία.

Τα εταιρικά ομόλογα (ΜΒS) πωλούνταν από τις Επενδυτικές Τράπεζες σε :

α. Αμοιβαία Κεφάλαια.

β. Συνταξιοδοτικά Ταμεία (κρατικά, ημικρατικά ,εταιρικά).

γ. Ασφαλιστικές εταιρείες.

δ. Επενδυτικές Τράπεζες.

ε. Εμπορικές Τράπεζες.

στ. Hedge Funds

To Mέγεθος των ΜBS που εκδόθηκαν το 2007 στις ΗΠΑ ήταν 7,3 τρις δολάρια.

Οι θεσμικοί επενδυτές προκειμένου να εξασφαλισθούν για τα ομόλογα που κατείχαν στα περιουσιακά τους στοιχεία αγόραζαν Συμβόλαια Προστασίας Έναντι Κινδύνων Χρεοκοπίας Ομολόγων (Credit Default Swaps). Μετά τη χρεοκοπία όμως της Lehman Brothers, αλλά και την αδυναμία των επενδυτικών τραπεζών να επι-στρέψουν κεφάλαια στους επενδυτές ομολόγων υποχρεώθηκε σε αποζημιώσεις τερα-στίων χρηματικών ποσών έναντι των συμβολαίων CDS. Επίσης κινδύνεψε με χρεο-κοπία με αποτέλεσμα η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής να σπεύσει

29


σε κρατική βοήθεια δια της ομοσπονδιακής τράπεζας (Fed) παρέχοντας 85 δις. Δο-λάρια και να λάβει τον έλεγχο του 80% του μετοχικού κεφαλαίου του ασφαλιστικού κολοσσού.

Παράλληλα η Αμερικανική κυβέρνηση διαμέσου της Fed παρείχε ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα ύψους 50 δις δολάρια.

Η 4η επενδυτική τράπεζα των ΗΠΑ κηρύχθηκε σε πτώχευση, ενώ τμήματα και πε-ριουσιακά της στοιχεία πουλήθηκαν σε αγγλική τράπεζα.

Πτώση της αξίας των κατοικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από το σπάσιμο της φούσκας των ακινήτων

Η τεράστια προσφορά ακινήτων στις ΗΠΑ, λόγω των χαμηλών στεγαστικών επιτοκί-ων και της μεγάλης ρευστότητας που προσέφεραν οι Τράπεζες, είχε σαν αποτέλεσμα την πτώση της αξίας των κατοικιών.

Η πτώση αυτή λόγω υπερπροσφοράς δεν ήταν σε ορισμένους κατόχους ακινήτων της τάξεως του 10% ή 30%, αλλά υπήρχε και μηδενική ή αρνητική καθαρή θέση.

Το Μάρτιο του 2008 το 11% των κατόχων στεγαστικών δανείων ή αλλιώς 11.000.000 ιδιοκτήτες είχαν μηδενική ή αρνητική καθαρή θέση ακινήτου και έτσι μην έχοντας κανένα κίνητρο για την αποπληρωμή του δανείου, τη σταματούσαν.

Οι κάτοχοι των τιτλοποιημένων δανείων λόγω αυτής της κατάστασης δεν εισέπρατ-ταν τόκους και κεφάλαιο, με αποτέλεσμα τα εταιρικά ομόλογα να υποστούν σημαντι-κή μείωση της βαθμολογίας τους.

Υπερβολική χρήση δανειακών κεφαλαίων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Tα χαμηλά επιτόκια και η υπερβάλλουσα ρευστότητα, λόγω της πολιτικής της Ομο-σπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, αύξησε υπερβολικά τον δανεισμό των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και μείωσε υπερβολικά την αποταμίευση.

Έτσι όταν ξέσπασε η κρίση, ο υπερβολικός δανεισμός καθιστούσε απαγορευτική την περαιτέρω χρηματοδότηση με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις, ακόμη και κολοσσοί, να οδηγηθούν σε χρεοκοπία όπως και πάρα πολλά νοικοκυριά.

Η αναλογία Υποχρεώσεων προς Ίδια κεφάλαια από 9 προς 1 στις εμπορικές τράπεζες μετατράπηκε σε 20 προς 1 στις επενδυτικές τράπεζες.

30


Παγκοσμιοποίηση της διεθνούς οικονομίας

Η παγκοσμιοποίηση της διεθνούς οικονομίας είχε σαν αποτέλεσμα, το χρηματοοικο-νομικό πρόβλημα που ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής να μεταδοθεί σαν τοξικό απόβλητο σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στα χαρτοφυλάκια πολλών Ευρωπαϊκών Τραπεζών, και κυρίως στη Μεγάλη Βρετα-νία, υπήρχε μεγάλος αριθμός τοξικών ομολόγων που δεν εξυπηρετούνταν, με απο-τέλεσμα να κινδυνεύσουν πολλές τράπεζες και ενώπιον του κινδύνου χρεοκοπίας να ζητήσουν κρατική ενίσχυση.

Έτσι στις ΗΠΑ κρατικοποιήθηκαν οι πιστωτικοί οργανισμοί που παρείχαν στεγαστι-κά δάνεια .

Τα «τοξικά» τιτλοποιημένα ομόλογα μόλυναν τα χαρτοφυλάκια πολλών ευρωπαϊκών Τραπεζών με αποτέλεσμα για διαγράφονται επισφάλειες και να ζητείται κρατική συν-δρομή με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων.

Η χρηματοπιστωτική κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής μεταδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο και οι τράπεζες διέκοψαν τις χρηματοδοτήσεις σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Η κρίση μετατράπηκε σε βρόγχο για χιλιάδες επιχειρήσεις. Επηρέασε όλους τους κλάδους τις οικονομίας, με δυσάρεστα αποτελέσματα (μεγάλη αύξηση της ανεργίας, απολύσεις, συγχωνεύσεις επιχειρήσεων και χρεοκοπίες, σε πολλές χώρες η ανάπτυξη επιβραδύνεται ή καθίσταται αρνητική, το ΑΕΠ μικραίνει, ο δανει-σμός πολλών κρατών γίνεται πολύ ακριβός ή αδύνατος και αυξάνει το δημόσιο χρέος).

Πλημμελής διαβάθμιση επενδυτικών προϊόντων τραπεζών και εταιρειών από τους αρμόδιους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας

Στη διεθνή οικονομική σκηνή υπάρχουν διεθνείς οίκοι αξιολόγησης όπως: Standard & Poor΄s Rating Service, Fitch, Moody’s οι οποίοι αξιολογούν την πιστοληπτική ικα-νότητα εταιρειών (Τραπεζών, Ασφαλιστικών Εταιρειών, Αμοιβαίων Κεφαλαίων, Επενδυτικών Τραπεζών), τα χρηματοοικονομικά προϊόντα, αλλά και την πιστοληπτι-κή ικανότητα των κρατών.

Γιατί οι οίκοι αυτοί δεν μπόρεσαν να αξιολογήσουν και να διαγνώσουν έγκαιρα τον κίνδυνο χρεοκοπίας τραπεζών και διαφόρων εταιρειών;

31


Τεράστιες αμοιβές(bonus) των στελεχών του χρηματοοικονομικού τομέα

Τα στελέχη των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών του χρηματοοικονομικού τομέα (Τράπεζες, Ασφαλιστικές Εταιρείες, Αμοιβαία Κεφάλαια κλπ), λάμβαναν τεράστιες αμοιβές με την μορφή πρόσθετων παροχών (Bonus) για τα οικονομικά αποτελέσματα που επετύγχαναν στις εταιρείες τους.

Επειδή όμως, τα στελέχη είχαν κίνητρο άμεσου πλουτισμού δεν ενδιαφέρονταν για τα μακροπρόθεσμα οικονομικά αποτελέσματα αλλά μόνο για τα βραχυπρόθεσμα.

Η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, στην προσπάθεια της για εξάλειψη αυτού του φαινο-μένου έθεσε όρια στις αμοιβές των στελεχών των εταιρειών που έλαβαν κρατικές ενι-σχύσεις.

Έλλειψη αυστηρού νομοθετικού πλαισίου για έλεγχο χρηματοπιστωτικού συστήματος

Μια από τις αιτίες της χρηματοοικονομικής κρίσης, που οδήγησε σε κρίση της πραγ-ματικής οικονομίας, είναι και ο παντελής έλεγχος του χρηματοοικονομικού τομέα εξ αιτίας των νομοθετικών ρυθμίσεων που θεσμοθετήθηκαν στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.

Ένας βασικός κανόνας που ίσχυε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, ήταν ο κανόνας του Glass Steagall Act που θεσμοθετήθηκε το 1933 (μετά το «κραχ» του 1929) και καταργήθηκε το Νοέμβριο του 1999.

Ο κανόνας αυτός απαγόρευε τη συνεργασία εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών προκειμένου να προστατεύονται οι επενδυτές.

Από τον νόμο αυτό το μόνο που παρέμεινε μέχρι σήμερα είναι η κρατική εταιρεία FDIC (Federal Deposit Insurance Corporate) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, που εγγυάται τις καταθέσεις αποταμιευτών στις εμπορικές τράπεζες (μέχρι 100.000 δο-λάρια ανά τράπεζα). Το ταμείο αυτό προστατεύει τους αποταμιευτές από χρεοκοπίες Εμπορικών Τραπεζών, δεν αφορά όμως προϊόντα Επενδυτικών Τραπεζών.

H παγκοσμιοποίηση της οικονομίας σε συνδυασμό με άλλους κανόνες απελευθέρω-σης της αγοράς επηρέασε αρνητικά την παγκόσμια οικονομία. Μερικοί από τους κα-νόνες απελευθέρωσης είναι:

α. η ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων ανά την υφήλιο.

32


β. η πώληση χρηματοοικονομικών προϊόντων των εταιρειών όχι μόνο από τις χώρες του ΟΑΣΣΑ, αλλά από περιοχές φορολογικών παραδείσων χωρίς κανένα έλεγχο από τις αρμόδιες κρατικές αρχές.

γ. η πώληση σύνθετων χρηματοοικονομικών προϊόντων, που η γνώση τους ήταν δύ-σκολη, μέσα από ασφαλιστικές εταιρείες και από τους πλέον ικανούς οικονομο-λόγους.

δ. η πώληση από τις εμπορικές τράπεζες προϊόντων Επενδυτικών Τραπεζών που σε πολλές περιπτώσεις αναφέρονταν σαν προϊόντα εγγυημένου .

ε. η δυνατότητα των ασφαλιστικών ταμείων της κοινωνικής ασφάλισης να επενδύουν σε μετοχές, χωρίς την επιστημονική ανάλυση από επενδυτικές επιτροπές , αλλά και σύνθετα προϊόντα παραγώγων.

στ. Οι επενδύσεις σε κάθε είδους οικοδομική δραστηριότητα από funds που δεν δί-δουν στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων τους.

Γενικά η πλήρης απελευθέρωση του νομοθετικού πλαισίου του χρηματοοικονομικού τομέα είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν φαινόμενα χρεοκοπίας Τραπεζικών ιδρυ-μάτων με τεράστιες συνέπειες για την παγκόσμια και Ελληνική Οικονομία.

Πηγή http://oikonomikanea.wordpress.com/2009/08/20/oikonomiki-krisi-aitia/

Στεφανί Δαρμπάση

Οικονομική Συντάκτης Οικονομικών Υγείας

33

http://oikonomikanea.wordpress.com/2009/08/20/oikonomiki-krisi-aitia/


Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στα ανθρώπινα δικαιώματα

Πηγή φωτογραφίας http://www.odigos.gr/

Η οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 σε παγκόσμιο επίπεδο προκάλεσε τεράστια κοινωνικά προβλήματα, τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες κοινωνίες. Η ανεργία, η φτώχεια και η εξαθλίωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού έχει τεράστιες συνέπειες κυρίως για τα παιδιά, για την υγεία, τη διατροφή, τη στέγη και την εκπαίδευσή τους.

Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, το δικαίωμα στην εκπαίδευση πλήττεται σήμερα όλο και περισσότερο με ανυπολόγιστες συνέπειες, τόσο για τα παιδιά, όσο και για τους γονείς σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Ταυτόχρονα, πλήττεται η ίδια η δημοκρατία και υπονομεύεται το μέλλον της, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις των αναπτυγμένων δημοκρατιών της Δύσης, αλλά και οι διεθνείς οργανισμοί έχουν επενδύσει πολλά στην εκπαίδευση, ως μέσο για την αναζωογόνηση της δημοκρατίας, αλλά και ως μέσο επίλυσης μιας σειράς κοινωνικών προβλημάτων, από τον κοινωνικό αποκλεισμό, την ειρηνική συνύπαρξη και τον σεβασμό των άλλων, μέχρι το φυσικό περιβάλλον.

Η ιστορία έχει δείξει ότι στις μεγάλες οικονομικές κρίσεις, οι γυναίκες και τα παιδιά είναι τα μεγαλύτερα θύματα. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, το ποσοστό θνησιμότητας για παιδιά κάτω των πέντε ετών αυξάνεται, όπως και το ποσοστό των παιδιών που εργάζονται σε επικίνδυνες εργασίες, ενώ το ποσοστό των παιδιών που πηγαίνουν στο σχολείο μειώνεται δραματικά. Η αύξηση της τιμής των τροφίμων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης διευρύνει τη φτώχεια σε όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού, με αποτέλεσμα τη μείωση των δημόσιων πόρων και το κλείσιμο πολλών σχολείων.

Στις αναπτυγμένες δημοκρατίες, ιδίως σε εκείνες που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όπως η χώρα μας, τα ανθρωπιστικά προβλήματα είναι εξίσου σημαντικά. Οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται με

34


επιταχυνόμενους ρυθμούς, εξαιτίας της πρωτοφανούς ανεργίας, ενώ εκατομμύρια ενήλικες και παιδιά αντιμετωπίζουν το φάσμα του κοινωνικού αποκλεισμού. Τα φαινόμενα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας εντείνονται.Το δικαίωμα του παιδιού στην εκπαίδευση πλήττεται σε μεγάλη έκταση, με ανυπολόγιστες συνέπειες για το μέλλον εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών.

Στη χώρα μας, η οποία πλήττεται από την οικονομική κρίση περισσότερο από τις άλλες δυτικές χώρες, τα προβλήματα που προκύπτουν για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες και, κυρίως, για τα παιδιά είναι τεράστια. Η φτώχεια, η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η στέρηση βασικών αγαθών έχει δημιουργήσει συνθήκες απελπισίας, με αποτέλεσμα μια ανθρωπιστική καταστροφή που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια όλων μας καθημερινά.

Το μέλλον είναι αβέβαιο, ειδικά για τις νέες γενιές. Το κοινωνικό κράτος έχει αποσυντεθεί και η κοινωνική αλληλεγγύη, όπως οφείλει να εκφράζεται από το κοινωνικό κράτος, δοκιμάζεται. Τα ανθρώπινα δικαιώματα, ειδικά των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, παραβιάζονται με πολλαπλούς τρόπους και η κοινωνική συνοχή απειλείται. Μπροστά στη δοκιμασία εκατομμυρίων συμπολιτών μας, των οικογενειών και των παιδιών τους, η δημοκρατική κοινωνία μας οφείλει να αντιδράσει και να διασφαλίσει τα ελάχιστα που απαιτούνται από μια αξιοπρεπή διαβίωσή τους. Προπαντός, οφείλει να δραστηριοποιηθεί για να διασφαλίσει το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την παιδεία των δεκάδων χιλιάδων παιδιών που είναι τα μεγαλύτερα θύματα της συντελούμενης κοινωνικής καταστροφής. Αυτής που ζούμε κι αυτής που επέρχεται, ακόμα δριμύτερη. Το ελληνικό κράτος καλείται να κατανείμει δίκαια τα βάρη της κρίσης και να προστατεύσει τη νέα γενιά από τις δραματικές συνθήκες στις οποίες έχει περιέλθει.

Πηγήhttp://paratiritirio-in-education.blogspot.gr/2012/04/blog-post.html

35

http://paratiritirio-in-education.blogspot.gr/2012/04/blog-post.html


Επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή και οικονομική ζωή

Πηγή φωτογραφίας http://www.aformi.gr/

Η οικονομική κρίση προκαλεί δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή, δεδομένου ότι η μείωση ή και η απουσία εισοδήματος προκαλεί απώλειες στην ευημερία και ωθεί μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στη φτώχεια. Το διεθνές εμπόριο, ο ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης και η απασχόληση αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διεθνής οικονομία.

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης διαφοροποιούνται όχι μόνο μεταξύ των χωρών, όπου οι χώρες χαμηλής και μέσης ανάπτυξης πλήττονται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις αναπτυγμένες χώρες, αλλά και στο εσωτερικό των χωρών, έτσι ώστε οι χειρώνακτες εργάτες και τα άτομα με χαμηλή εκπαίδευση να υφίστανται τις πλέον δυσμενείς επιπτώσεις σε σχέση με τα άτομα υψηλής εκπαίδευσης της μεσαίας και ανώτερης τάξης. Η οικονομική κρίση προκαλεί δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνική ζωή, δεδομένου ότι η μείωση ή και η απουσία εισοδήματος προκαλεί απώλειες στην ευημερία και ωθεί μεγάλα τμήματα του πληθυσμού στη φτώχεια. Το διεθνές εμπόριο, ο ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης και η απασχόληση αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η διεθνής οικονομία.Η παρούσα κρίση κινεί σε μηδενικό ή και αρνητικό ρυθμό την ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία, με εξαίρεση την Κίνα, την Ινδία και μερικές άλλες νέες βιομηχανικές χώρες. Η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να συρρικνωθεί το 2012 σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) προβλέπεται να μειωθεί στις χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ, 2010).

Η οικονομική κρίση, σε παγκόσμια κλίμακα, θέτει σε καθεστώς ευπρόσβλητης εργασίας το ήμισυ σχεδόν των εργατών, οι οποίοι βρίσκονται σε κίνδυνο απώλειας της εργασίας και συνεπώς σε κατάσταση εργασιακής ανασφάλειας. Από τα τέλη του 2008 η ανεργία άρχισε να αυξάνεται. O αριθμός των φτωχών εργαζομένων θα

36


αυξηθεί παγκόσμια κατά 200 εκατομμύρια και θα ανέλθει στο επίπεδο των 700-800 εκατομμυρίων.Η κατάσταση αυτή, όπως περιγράφηκε παραπάνω, απειλεί κυρίως τις χώρες χαμηλής και μέσης ανάπτυξης, καθώς και στο εσωτερικό των χωρών τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα, ενώ αποδεικνύει τρία βασικά αλληλοσυνδεόμενα προβλήματα:Την αυξανόμενη τάση των ανισοτήτων στο εσωτερικό των χωρών,Την ανισοτιμία στις συνθήκες κοινωνικής προστασίας και υγείας, καιΤα επείγοντα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και της οικολογικής υποβάθμισης.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Για πρώτη φορά η Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη μιας διεθνούς οικονομικής κρίσης. Διανύουμε μια δύσκολη εποχή. Η διεθνής κοινότητα αντιμετωπίζει σήμερα την πιο μεγάλη οικονομική σήμερα της μεταπολεμικής περιόδου. Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης υπερδιπλασιάστηκε. Η ακρίβεια εξελίχθηκε σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα για όλες τις χώρες. Η ανεργία απειλεί σοβαρά τις κοινωνίες. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ε.Ε. έπεσαν στο μισό. Η χρηματοοικονομική κρίση έφτασε στην καρδιά της Ευρώπης και χρηματοοικονομικοί οργανισμοί κλονίζονται. Η οικονομία δεν αποτελεί μεμονωμένη υπόθεση. Είναι συνδεδεμένη με την πολιτική, με την ανθρώπινη φύση και με το τι θεωρείται ορθή συμπεριφορά. Σήμερα, η τρέχουσα οικονομική κρίση ξεπερνά τα διαθέσιμα μέσα και δύσκολα μπορεί να υπάρξει λύση από τις αγορές και από το κράτος ξεχωριστά.

Τα πραγματικά όμως προβλήματα της κρίσης τα οποία επεκτάθηκαν και στο σύνολο των πολιτών, είναι η άνοδος των επιτοκίων, η δύσκολη λήψη δανείων, η άνοδος των τιμών των εμπορευμάτων και των καυσίμων που επέφεραν ακρίβεια και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Δημιουργήθηκε πτώση των καταναλωτικών δαπανών, άρα και πτώση των κύκλων των εργασιών. Η ελληνική οικονομία, πρώτη φορά μετά από δεκαέξι χρόνια, βρίσκεται παγιδευμένη ανάμεσα στην οικονομική ύφεση και τη δημοσιονομική κατάρρευση.Αν το πρόβλημα της Ελλάδας μεγαλώσει τότε θα επιταχυνθεί και το πρόβλημα της Ισπανίας αλλά και της Ιταλίας και της Πορτογαλίας μέσω του μηχανισμού μετάδοσης χρηματιστηριακών ιών. Μία τέτοια εξάπλωση είδαμε στην Ανατολική Ευρώπη μετά τον Αύγουστο, ενώ παλαιότερα είχαμε δει στην ασιατική κρίση, στην κρίση της Ρωσίας, του Μεξικού κλπ.

Το αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης

Η οικονομική κρίση οδηγεί σε επισφαλή εργασία, ανεργία, και τελικά φτώχεια που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό όλο και περισσότερων ομάδων πράγμα που αποτελεί πηγή για διάφορες ψυχικές διαταραχές. Η ανεργία σχετίζεται επίσης με

37


αύξηση της ημερήσιας κατανάλωσης αλκοόλ, αύξηση στις αυτοκτονίες, στην ενδοοικογενειακή βία. Ειδικότερα η φτώχεια σχετίζεται με την εμφάνιση ασθενειών καθώς τα άτομα αναγκάζονται να διαβιώνουν σε υποβαθμισμένο περιβάλλον, να τρέφονται ανεπαρκώς και να εργάζονται σε επικίνδυνα και ανθυγιεινά περιβάλλοντα.

Τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης ήταν ορατά ήδη από το 2008. Η κάμψη των επενδύσεων αντικατοπτρίζει τις δυσκολίες πρόσβασης στον δανεισμό που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις. Κατά την πρώτη περίοδο της κρίσης, μέχρι τα μέσα του 2009, όταν οξυνόταν η κρίση των τραπεζών, όλες οι κυβερνήσεις των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών χρηματοδότησαν τη διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, με αποτέλεσμα τη μεγάλη διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Στην Ελλάδα διατέθηκαν συνολικά 28 δις ευρώ για την άμεση στήριξη του τραπεζικού συστήματος και για εγγυήσεις. Με άλλη διατύπωση, λόγω της κρίσης ένα μέρος του ιδιωτικού χρέους μετατράπηκε σε δημόσιο.

Πηγηwikipedia.org

Κρίση και Πολιτικό σύστημα

Πηγή φωτογραφίας http://logothetis63.blogspot.gr

Η δραματική πολύπλευρη εθνική κρίση που βιώνουμε έχει προκαλέσει μια βαθύτερη και ουσιαστική ανάγκη αναστοχασμού της πορείας μας, ιδιαίτερα κατά την πρόσφατη μεταπολιτευτική πορεία μας.Στην πρωτόγνωρη απαξίωση του πολιτικού συστήματος λείπει βασικά η εμπιστοσύνη των πολιτών, των εργαζομένων, των συνταξιούχων και ιδιαίτερα της νεολαίας. Η κοινωνία, αντί να ξαναπιάσει τον πηλό, επιλέγει την αντιπολιτική, την αδιαφορία ακόμα και την εκδίκηση. Η μειωμένη συμμετοχή στις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις αλλά και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν αυτή την

38


προβληματική κατάσταση. Το πολιτικό κύρος, η πολιτική αξιοπιστία κι αξιοπρέπεια έχουν εκλείψει. Το ήθος, οι στοιχειώδεις κανόνες σεβασμού μεταξύ πολιτικής εξουσίας και κοινωνίας, μεταξύ κυβερνώντων και πολιτών που τους εμπιστεύτηκαν δεν υπάρχουν πια.

Η κρίση χρέους και το Μνημόνιο θεμελίωσε τη δημοκρατική εξέλιξη στην Ελλάδα και την απαρχή της πορείας ένταξης της χώρας μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.Από το άλλο η διαπλοκή, τα σκάνδαλα, η ατιμωρησία έχουν υποβαθμίσει το πολιτικό σύστημα. Η αδιαφάνεια, η πολιτική λιτότητας, η φτωχοποίηση της κοινωνίας, η ύφεση, η πολλαπλή επίθεση σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο δείχνουν ότι οι πολιτικές δυνάμεις έχουν χάσει την επαφή τους με την πραγματικότητα. Στην προσπάθεια για ανασυγκρότηση σε πολιτικό, οικονομικό και θεσμικό επίπεδο, καθοριστικός είναι ο ρόλος των μεσαίων στρωμάτων. Η μετακίνηση των στρωμάτων αυτών είναι κρίσιμη για τη νέα πολιτική αρχιτεκτονική, η οποία χτίζεται καθημερινά στο πλαίσιο μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας και συνεργασίας. Η κοινωνία πρέπει να γίνει πρωταγωνιστής των εξελίξεων για ένα δημοκρατικό εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης, για την αναγέννηση του πολιτικού συστήματος.

Το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ταυτόχρονα οικονομικό και πολιτικό.

Πηγή Ρούλης Κοκελίδης μέλος του Δ.Σ. του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Μπολώνιας.http://www.avgi.gr

39


Παιδιά και οικονομική κρίση

Πηγή φωτογραφίας http://www.ilovestyle.com/

Η οικονομική κρίση των τελευταίων ημερών στη χώρα μας αφενός αποτελεί το βασι-κό θέμα προβολής από τα ΜΜΕ. Αφετέρου, σε ατομικό επίπεδο, κάθε έλληνας πολί-της επιδίδεται σε μια προσπάθεια να νοηματοδοτήσει τη δυσάρεστη κατάσταση που βιώνει τον τελευταίο καιρό. Οι άνθρωποι, εθισμένοι μάλλον στον καταναλωτισμό, ακόμη και όσοι δεν πλήττονται αισθητά από την κρίση (οι λεγόμενοι έχοντες και κα-τέχοντες, βιώνουν άγχος, θλίψη και φόβο. Η διαφορά, βέβαια, των υψηλότερων από τις χαμηλότερες οικονομικές τάξεις έγκειται στο διαφορετικό μέγεθος των επιπτώσε-ων της κρίσης.

Στην εποχή μας, η βασικότερη ανάγκη του ανθρώπου, αυτή της επιβίωσης, με φυσικό και αξιοπρεπή τρόπο, εξαρτάται πια από το χρήμα. Με αυτό καλύπτουμε την τροφή, το νερό, την ένδυση, την κίνηση, τη θέρμανση, η διασκέδαση, την εκπαίδευση και τη μόρφωση των παιδιών μας, ειδικά στις μεγαλουπόλεις. Αλλά και το αίσθημα ασφάλειας –δηλαδή η αμέσως επόμενη ιεραρχικά ανάγκη– κλονίζεται. Ο λόγος είναι ότι ένα καταρρακωμένο και σαθρό πολιτικό σύστημα, όπως αυτό που μας οδήγησε στην παρούσα κατάσταση, προκαλεί κρίση εμπιστοσύνης, μεγάλη ανασφάλεια και αβεβαιότητα.

Μετατρεπόμαστε σε παθητικούς θεατές της ζωής μας, χωρίς περιθώρια αντίδρασης. Αυτό από μόνο του οδηγεί σε μειωμένη αίσθηση ελέγχου της ζωής μας και σε έντονο θυμό για εκείνους που μας έφτασαν σε αυτό το σημείο. Από την άλλη, ζητείται από εμάς η ανατροπή του καθιερωμένου τρόπου ζωής. Ο Έλληνας είχε υιοθετήσει έναν κατεξοχήν υλιστικό τρόπο ζωής, με επαγγελματικά, στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια και κάρτες. Σε επίπεδο οικογενειακής κατάστασης, η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με το φόβο και τη δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις –φαινόμενο των τελευταίων ετών–, θα δυσχεράνει τη δέσμευση και τον γάμο.

40


Τι αλλάζει στη δομή της οικογένειας

Οι οικονομικές πιέσεις προκαλούν εντάσεις και σε ενδοοικογενειακό επίπεδο, επειδή οι γονείς καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τα οικονομικά τους και να οριοθετή-σουν τις ανάγκες των ίδιων και των παιδιών τους.

Τα παιδιά, από την άλλη, θα βιώσουν ένα επισφαλές και αβέβαιο κλίμα, εξαιτίας αυ-τού του επαναπροσδιορισμού, ενώ είναι πιθανό να μείνουν και χωρίς την προστασία των γονιών. Αυτό γεννά στα ίδια φόβο, υπαρξιακό πόνο και έντονο θυμό. Ο θυμός αυτός ενισχύει επιθετικές ή ακόμη και παραβατικές συμπεριφορές.

Οι νέοι, έχοντας πνευματικά και μορφωτικά προσόντα ανώτερα των υποβαθμι-σμένων και χωρίς προοπτική εξέλιξης εργασιακών θέσεων που προσφέρονται, θεω-ρούν ότι ο γάμος είναι απαγορευτικός, εφόσον αδυνατούν να συντηρήσουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Αυτό φανερώνει ότι οι επιπτώσεις της κρίσης θα επεκταθούν όχι μόνο στο θέμα του επαγγελματικού προσανατολισμού και του αντικρίσματος του επαγγέλματος, όπου ο φόβος της απόλυσης, η μείωση των ωρών εργασίας και των μηνιαίων απολαβών θα είναι μία απτή πραγματικότητα. Θα επιφέρει και ένα αίσθημα έντονης δυσφορίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης στους γονείς και εγωκεντρικές τάσεις στα παιδιά, οι οποίες αναδύονται ως αντισταθμιστικός μηχανισμός μπροστά στον φόβο για το μέλλον.

Το μοντέλο της οικογένειας έχει αλλάξει. Τα διαζύγια έχουν αυξηθεί (η συχνότητά τους σήμερα στην Ελλάδα αγγίζει το 27%), το ίδιο και η υπογεννητικότητα (σήμερα μια οικογένεια γεννά κατά μέσον όρο 1,2 παιδιά), αλλά και οι μονογονεϊκές οικο-γένειες και οι άγαμες μητέρες. Η αναγκαστική πια απουσία της μητέρας από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του παιδιού προκαλεί συναισθηματικά προβλήματα στο ίδιο (έλλειψη βασικής ασφάλειας που εγκαθιδρύεται στα πρώτα χρόνια της ζωής). Οι γονείς, ενοχοποποιημένοι από την πολύωρη απουσία, υπερκαλύπτουν τις ψυχικές ανάγκες των παιδιών με υλικά αγαθά. Mπροστά στην οικονομική κρίση, θα παρατηρηθούν μεταβολές στη δομή της συζυγικής οικογένειας, σύγχυση ρόλων και δυσκολία ταύτισης των παιδιών με τους γονείς. Οι γονείς, βιώνοντας τον φόβο για τη νέα δύσκολη αυτή κατάσταση, θα κληθούν να επαναπροσδιορίσουν τις ανάγκες αυ-τών και των παιδιών τους. Η διαχείριση του δικού τους πένθους θα τους απομακρύνει συναισθηματικά από τα παιδιά. Οργισμένοι από τη βίαιη αφαίρεση εν μία νυκτί κε-κτημένων από χρόνια δικαιωμάτων τους, θα μεταθέσουν τις ευθύνες κυρίως στους άλλους. Το συναισθηματικό κενό μέσα και έξω από τη σχέση, σε συνδυασμό με την παρακμή του ιδεολογικού συστήματος και του συστήματος ηθικών αξιών αλλά και την απαξίωση του πολιτικού συστήματος και την αποστασιοποίηση από τις θρησκευ-τικές αξίες, μπορεί να τα οδηγήσει στην ανάγκη χρήσης διεγερτικών ουσιών, σε βί-αιες παραπτωματικές συμπεριφορές και σε εσωστρέφεια και εγωκεντρικότητα.

Πηγήhttp://www.familylife.gr/

41

http://www.familylife.gr/el/eimai-mama-gynaika/psychologia/225-paidia-kai-oikonomiki-krisi


Οι επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου

Πηγή φωτογραφίας http http://yyka.gov.gr/

Μια εξαιρετική μελέτη που καταδεικνύει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία των Ελλήνων. Οι έξι ερευνητές γράφουν στην αυστηρή, ίσως και ψυχρή, γλώσσα της επιστήμης -και αυτό είναι ένα από τα προσόντα του άρθρου. Ωστόσο, τόσο ο τίτλος όσο και η ακροτελεύτια παράγραφος, (όπου, μεταξύ άλλων, διαβάζουμε: «η κρίση δεν πρέπει να υπονομεύσει την πιο σημαντική πηγή του πλούτου της χώρας: τους ανθρώπους της»), μας υπενθυμίζει τη βαθιά ανθρωπιστική αποστολή της ιατρικής, και ότι τίποτε ψυχρό, εν τέλει, δεν μπορεί να υπάρχει όταν μιλάμε για τους ανθρώπους, τις κοινωνίες τους και την υγεία.

Ο Ρίτσαρντ Χόρτον αναρωτιέται αν παρακολουθεί κανείς τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία και την υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα, δεδομένων των δυσμενών επιπτώσεων που έχουν καταγραφεί σε περιόδους ύφεσης στο παρελθόν. Στο άρθρο αυτό, περιγράφουμε μεταβολές στην υγεία και την υγειονομική περίθαλψη στην Ελλάδα, επί τη βάσει ανάλυσης δεδομένων, τα οποία προέρχονται από τις στατιστικές της Ε.Ε. για το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης· τα δεδομένα αυτά παρέχουν συγκρίσιμες συγχρονικές και διαχρονικές πληροφορίες για τα οικονομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, καθώς και τις συνθήκες διαβίωσης σε όλη την Ε.Ε. Στην Ελλάδα, επιλέχθηκαν, με την κατάλληλη μεθοδολογία, αντιπροσωπευτικά δείγματα 12.346 και 15.045 ανθρώπων, το 2007 και το 2009 αντίστοιχα· για 26.489 εξ αυτών, συνολικά, διαθέτουμε πλήρη κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία. Αντλήσαμε επίσης στοιχεία από εκθέσεις ιατρικών ερευνητικών ινστιτούτων, υγειονομικών περιφερειών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ). Οι εκθέσεις αυτές περιλαμβάνουν επιδημιολογικούς δείκτες, στοιχεία για τις εισαγωγές σε νοσοκομεία, καθώς και αναφορές για τα προβλήματα ψυχικής υγείας και την κατάσταση των ευπαθών ομάδων.

Σε σύγκριση με το 2007 –πριν από την κρίση, δηλαδή–, 2009 παρατηρούμε

42


σημαντική αύξηση των ανθρώπων που αναφέρουν ότι δεν πήγαν στον γιατρό ή τον οδοντίατρο, παρόλο που πίστευαν ότι ήταν απαραίτητο. Οι βασικοί λόγοι που δεν ζητήθηκε ιατρική βοήθεια δεν φαίνεται να συνδέονται με την αδυναμία πληρωμής , αλλά με τον μεγάλο χρόνο αναμονής , την απόσταση που πρέπει να διανυθεί , την προσδοκία βελτίωσης και άλλους λόγους. Υπάρχουν βασικά προβλήματα στην προσφορά υπηρεσιών: περικοπές κατά 40% περίπου στη χρηματοδότηση των νοσοκομείων, ελλείψεις προσωπικού, περιστασιακές ελλείψεις σε ιατρικό υλικό. Παρόλο που η πιθανότητα επίσκεψης σε γενικούς γιατρούς ή εξωτερικά ιατρεία μειώθηκε κατ’ άτομο, το 2010 παρατηρήθηκε αύξηση 24% στις εισαγωγές σε δημόσια νοσοκομεία σε σχέση με το 2009, και επιπλέον αύξηση 8% το πρώτο εξάμηνο του 2011 σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2010. Οι μεγάλοι ιδιωτικοί πάροχοι υπηρεσιών υγείας, αν και καλύπτουν μικρότερο κομμάτι του τομέα σε σχέση με τους δημόσιους πάροχους, επλήγησαν και αυτοί από τη συμπίεση των οικογενειακών προϋπολογισμών, καταγράφοντας ζημίες με το ξεκίνημα της κρίσης. Μια μελέτη του 2010 ανέφερε μείωση 25-30% στις εισαγωγές σε ιδιωτικά νοσοκομεία.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση της υγείας έχει επιδεινωθεί, ειδικά στις ευπαθείς ομάδες. Παρατηρήσαμε σημαντική αύξηση στον αριθμό των ανθρώπων που δηλώνουν ότι η κατάσταση της υγείας τους είναι «κακή» ή «πολύ κακή» . Οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν κατά 17% το 2009 σε σχέση με το 2007, και ανεπίσημα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή δείχνουν αύξηση 25% το 2010 σε σχέση με το 2009. Ο υπουργός Υγείας ανέφερε αύξηση 40% το πρώτο μισό του 2011 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Η βία έχει επίσης αυξηθεί: οι ανθρωποκτονίες και οι κλοπές σχεδόν διπλασιάστηκαν μεταξύ 2007 και 2009. Ο αριθμός όσων δικαιούνται επιδόματα πρόνοιας μειώθηκε μεταξύ 2007 και 2009, πιθανόν εξαιτίας της περικοπής των κρατικών δαπανών, ενώ με την πλήρη εφαρμογή των μέτρων λιτότητας αναμένεται περαιτέρω μείωση τόσο των δικαιούχων όσο και του ύψους των επιδομάτων.Συνολικά, η εικόνα της υγείας στην Ελλάδα είναι ανησυχητική. Μας υπενθυμίζει ότι, στην προσπάθεια να βρεθούν χρήματα για το χρέος, οι απλοί άνθρωποι πληρώνουν το έσχατο τίμημα: χάνουν την πρόσβαση στην περίθαλψη και την πρόληψη και σε κάποιες περιπτώσεις πληρώνουν ακόμα και με την ίδια τους τη ζωή. Χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην υγεία και την περίθαλψη, προκειμένου η κρίση στην Ελλάδα να μην υπονομεύσει την πιο σημαντική πηγή του πλούτου της χώρας: τους ανθρώπους της.ΠηγήΑλέξανδρου Κεντικελένη, Μαρίνα Καρανικολού, Ειρήνη Παπανικόλα, Sanjay Basu,Martin McKee, http://enthemata.wordpress.com/2012/01/29/lancet/#_ftn1

43

http://enthemata.wordpress.com/2012/01/29/lancet/%23_ftn1


Τρόποι Αντιμετώπισης της Κρίσης

Η αποπληρωμή του χρέους προϋποθέτει αρχικά τη μείωση του ελλείμματος. Το μέρος του ελλείμματος που δεν περιλαμβάνει τις πληρωμές των τόκων ονομάζεται πρωτογενές έλλειμμα. Μηδενικό πρωτογενές έλλειμμα σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν προσθέτει καινούργιο χρέος σ’ αυτό που της κληρονόμησαν παλαιότερες κυβερνήσεις. Πρωτογενές έλλειμμα με θετικό πρόσημο σημαίνει ότι η κυβέρνηση δημιουργεί νέο χρέος. Είναι σαφές ότι με πρωτογενές έλλειμμα αυτού του μεγέθους η αποπληρωμή του χρέους είναι αδύνατη. Το χρέος μπορεί να αποπληρωθεί μόνο αν η κυβέρνηση παύσει να δημιουργεί πρωτογενές χρέος, δηλ. δεν δημιουργεί νέο χρέος κάθε χρόνο.Η κυβέρνηση πρέπει να δημιουργήσει πρωτογενές πλεόνασμα. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα υπερβεί τις πληρωμές των τόκων του χρέους, το συνολικό έλλειμμα θα έχει αρνητικό πρόσημο και το χρέος θα μειωθεί. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα ισούται με τις πληρωμές των τόκων του χρέους, το έλλειμμα μηδενίζεται και το χρέος θα παραμένει σταθερό. Παρόλο που για τη μείωση του χρέους απαιτείται αρνητικό έλλειμμα. Επιθυμητά αποτελέσματα μπορούν να επιτευχθούν ακόμη και με μηδενικό ή ελάχιστα θετικό έλλειμμα. Η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει και να διατηρήσει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, εφόσον αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Η αύξηση της ανταγωνιστικότητας έχει ιδιαίτερα αυξημένη σημασία λόγω του μεγάλου εξωτερικού χρέους της Ελλάδας. Μία χώρα μπορεί να αποπληρώσει το εξωτερικό της χρέος πραγματοποιώντας περισσότερες εξαγωγές από εισαγωγές. Δεδομένου ότι η Ελλάδα εισάγει αυτή τη στιγμή σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι εξάγει απαιτείται μεγάλη αύξηση της ανταγωνιστικότητας ώστε οι εξαγωγές να υπερκεράσουν τις εισαγωγές.Το τρέχον πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο συνδυασμός υψηλού χρέους, Μεγάλου ελλείμματος και χαμηλής ανταγωνιστικότητας. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων ευθύνεται για το γεγονός ότι η Ελλάδα μπορεί να δανειστεί μόνο με πολύ υψηλά επιτόκια στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Συμπεράσματα

Οι οικονομικές πολιτικές των τριών τελευταίων δεκαετιών έφεραν την Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν σε άλλες χώρες πολλά χρόνια νωρίτερα αναβάλλονταν συνεχώς στην Ελλάδα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η χώρα να μείνει πολύ πίσω, και να βρεθεί με ένα μη παραγωγικό δημόσιο τομέα, ένα άνισο και αναποτελεσματικό σύστημα συλλογής φόρων, ένα μη βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα, και ένα περιοριστικό και αναποτελεσματικό ρυθμιστικό πλαίσιο στην οικονομία, η ανταγωνιστικότητα της οποίας είναι χαμηλή και μειώνεται συνεχώς.

44


Η έλλειψη μεταρρυθμίσεων είναι ιδιαίτερα οδυνηρή για τη νέα γενιά. Μετά από την ολοκλήρωση των σπουδών τους, οι νέοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες κατά την είσοδό τους στην αγορά εργασίας, καθώς το περιοριστικό ρυθμιστικό πλαίσιο αποθαρρύνει τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Όταν τελικά οι νέοι βρουν δουλειά, οι φόροι που θα τους επιβληθούν θα είναι υψηλοί ώστε να αποπληρωθεί το χρέος που συσσωρεύτηκε από προηγούμενες κυβερνήσεις, ενώ οι κοινωνικές εισφορές τους θα είναι αυξημένες ώστε να καλύπτουν τις γενναιόδωρες συντάξεις. Αν η Ελλάδα δεν μεταρρυθμίσει άμεσα την οικονομία της, υπάρχει κίνδυνος ένα μεγάλο μέρος της νέας γενιάς να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό.

Το μόνο θετικό στοιχείο σχετικά με την τρέχουσα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα είναι ότι υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης. Πράγματι, υπάρχουν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στη χώρα να ανακτήσει το χαμένο έδαφος. Οι μεταρρυθμίσεις τις οποίες συμφώνησε η Ελλάδα με τους δανειστές της κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και πρέπει να υποστηριχθούν. Σ’ ό,τι αφορά στα συστήματα υγείας, ενδεχομένως η οικονομική κρίση να έχει, τελικά, θετικά αποτελέσματα, οδηγώντας σε δημιουργικές σκέψεις για διαρθρωτικές αλλαγές με έμφαση στη δημόσια υγεία, στην ανασυγκρότηση της ασφάλισης υγείας και στην εισαγωγή οιονεί αγορών στην παροχή υπηρεσιών υγείας.

Η κρίση απειλεί να λάβει παγκοσμίως διαστάσεις καταστροφής. Αυτή τη δύσκολη χρονική στιγμή θα πρέπει σε γενικές γραμμές όλο το «Σύστημα» να λειτουργήσει θετικά, φροντίζοντας να μετατρέψει τις απειλές που προκύπτουν από την παγκόσμια ύφεση σε ευκαιρίες Ανασύνταξης δυνάμεων, Επίλυσης προβλημάτων και τελικά επιθετικής πολιτικής Ανάπτυξης και Ποιοτικής Αναδιάρθρωσης των Προϊόντων.

Πηγηwikipedia.org

45


Η αντιμετώπιση της κρίσης δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Είναι βέβαιο ότι τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους θα κριθούν για την αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητά τους και θα διδάσκονται ως ορθό ή ατυχές παράδειγμα στα πανεπιστήμια για πολλά χρόνια. Σήμερα, στο μέσον αυτής, μπορούμε να διαγνώσουμε ότι η κρίση απαιτεί την υιοθέτηση του κατάλληλου μείγματος νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής και το συντονισμό σε διεθνές επίπεδο. Η νομισματική πολιτική αντέδρασε με δύο τρόπους: χαλαρώνοντας τη στάση της μειώνοντας τα επιτόκια και παρέχοντας ενέσεις ρευστότητας στο σύστημα. Η FED μείωσε τα επιτόκια από το 5,5% τον Σεπτέμβριο 2007 σε 0,25% το Δεκέμβριο 2008. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μείωσε τα επιτόκια από 4,25% τον Ιούλιο 2008 σε 2,5% το Δεκέμβριο 2008, ενώ η Τράπεζα της Αγγλίας άγγιξε τα χαμηλότερα επίπεδα της Ιστορίας της, διαμορφώνοντας τα επιτόκια στο 2,0% το Δεκέμβριο 2008.

Παράλληλα, διατέθηκαν αφειδώς δισεκατομμύρια ευρώ, στερλίνες, γιέν και δολάρια από τις κεντρικές τράπεζες για την παροχή ρευστότητας στην διατραπεζική αγορά καθώς οι εμπορικές τράπεζες ήταν απρόθυμες να δανείσουν η μια στην άλλη. Τα περιθώρια επιτοκίων στους δείκτες Libor και Euribor παρέμειναν σε πολύ υψηλά επίπεδα, υπογραμμίζοντας την έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των τραπεζών. Τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του πλανήτη γνώρισαν δραματικές απώλειες το 2008, κοντά ή και άνω του 50%.

Όμως, παρά τις παρεμβάσεις των νομισματικών αρχών η πορεία προς την ομαλότητα στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου ήταν αργή και εύθραυστη. Ήταν φανερό, ότι η παρέμβαση των κυβερνήσεων μέσω της δημοσιονομικής πολιτικής ήταν απαραίτητη. Διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ συνέστησαν την στήριξη της οικονομίας μέσω υιοθέτησης «δημοσιονομικών πακέτων» (fiscal stimulus packages) ώστε η οικονομική πολιτική να δράσει αντικυκλικά στηρίζοντας την οικονομική δραστηριότητα. Τέτοια δημοσιονομικά πακέτα υιοθετήθηκαν από οικονομίες όπως των ΗΠΑ, της ΕΕ, της Ιαπωνία, του Ηνωμένο Βασίλειο, ακόμη και της Κίνας. Τα «δημοσιονομικά πακέτα» περιλαμβάνουν, εκτός από μέτρα διασφάλισης της σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος (π.χ. παροχή εγγύησης του δημοσίου σε τράπεζες), μέτρα όπως η μείωση της φορολογίας ή η ενίσχυση των δημοσίων δαπανών για την τόνωση της εσωτερικής ζήτησης (π.χ. από τη μείωση των φόρων κατανάλωσης, όπως του ΦΠΑ, έως την επιστροφή φόρου στη φορολογία εισοδήματος, και από την ενίσχυση των δημοσίων δαπανών για υποδομές έως την επιδότηση θέσεων εργασίας και την χορήγηση ευνοϊκών δανείων και επιδότηση επιτοκίων για συγκεκριμένους κλάδους).

Ενώ η νομισματική πολιτική ενδείκνυται να χρησιμοποιείται σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχει αρκετή επιφυλακτικότητα για τη χρήση της δημοσιονομικής πολιτικής σε

46


«κανονικές συνθήκες». Όμως, οι συνθήκες απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν κανονικές και η νομισματική πολιτική καθίσταται λιγότερο αποτελεσματική. Υπό το φως αυτών των εξελίξεων όλοι συμφωνούν για τη χρήση του εργαλείου της δημοσιονομικής πολιτικής αλλά αναπτύσσονται δύο κυρίως «σχολές σκέψεις» για το μέγεθος και την κατεύθυνση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων.

Από τη μια πλευρά όσοι (π.χ. ΔΝΤ) υποστηρίζουν ότι γενικές και εκτεταμένες δημοσιονομικές παρεμβάσεις είναι η μόνη λύση για να αποφύγουμε μια παρατεταμένη ύφεση (depression). Κατά αυτή την άποψη ο κίνδυνος είναι να δράσουν οι κυβερνήσεις «πολύ αργά και πολύ λίγο» (too late, too little) και όχι το αντίθετο. Από την άλλη πλευρά, όσοι (π.χ. ΟΟΣΑ) τονίζουν ότι δεν υπάρχει ενιαία συνταγή για όλα τα κράτη και, σε κάθε περίπτωση, οι όποιες δημοσιονομικές παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι «έγκαιρες, προσωρινές και στοχευμένες» (timely, temporary, targeted-3Ts), ώστε να μη θέτουν σε διακινδύνευση τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών.

Πράγματι, για την άσκηση επεκτατικής πολιτικής θα πρέπει να υπάρχουν τα κατάλληλα περιθώρια δημοσιονομικής ευελιξίας (fiscal space). Η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων αποτελεί το «ορθόδοξο επιχείρημα» ότι σε περιόδους ύφεσης οι κυβερνήσεις θα πρέπει να τονώσουν την οικονομία μέσω αύξησης των δαπανών για υποδομές. Η λύση αυτή απέδωσε για την έξοδο από το μεσοπολεμικό «κράχ», αλλά δεν είναι πάντα αποτελεσματική όπως απέδειξε η περίπτωση της Ιαπωνίας τη δεκαετία του 1990.

Αντίθετα, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο των υποδομών σε μια χώρα, οι επιπλέον ανάγκες σε υποδομές, καθώς και εάν η καθαρή παρούσα αξία αυτών των επενδύσεων είναι υπέρτερη έναντι άλλων ανταγωνιστικών χρήσεων. Επιπλέον, η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων για να μας βοηθήσει να εξέλθουμε από την παρούσα κρίση προϋποθέτει την ύπαρξη «ώριμων» επενδυτικών σχεδίων, ώστε η επιτάχυνση υλοποίησής των να έχει άμεσα αποτελέσματα. Τέτοιες «έτοιμες επενδύσεις» που τις διαλέγεις από το «ράφι» είναι σπάνιες ακόμη και για χώρες όπως οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο, πόσο μάλλον για χώρες του μεσογειακού νότου. Έτσι, ο χρόνος που μεσολαβεί από την λήψη της απόφασης για τη χρηματοδότηση ενός έργου υποδομής μέχρι την εκταμίευση των σχετικών κονδυλίων, είναι τέτοιος που δεν θα συμβάλει στην άμεση αντιμετώπιση της κρίσης αλλά θα λειτουργήσει πιθανότητα πληθωριστικά, σε άλλη φάση του οικονομικού κύκλου.

Επιπλέον, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να επιλεγούν βιαστικά δημόσιες επενδύσεις με κριτήριο τις προτιμήσεις ισχυρών παραγόντων ,αμφίβολου άμεσου ή μελλοντικού πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος για την κοινωνία. Στο πλαίσιο αυτό, στη χώρα μας οι ήδη εγκεκριμένες επενδύσεις που συνδέονται με την υλοποίηση του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης και των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα,

47


αποτελούν ικανή ασφαλιστική δικλείδα και το μόνο που μπορεί να συστηθεί είναι ενδεχομένως η επιτάχυνση υλοποίησής των. Όμως, η τεχνητή διόγκωση τους μπορεί να υποβαθμίσει την ποιότητα των δημοσίων δαπανών και το επίπεδο απορροφητικότητας των κοινοτικών πόρων.Βέβαια, οι κυβερνήσεις που έχουν μικρότερα περιθώρια δημοσιονομικής ευελιξίας, πιθανόν να φανούν, από ανάγκη, περισσότερο καινοτόμες και εφευρετικές στους τρόπους αντιμετώπισης των συνεπειών της κρίσης.

Έτσι, ενδεχομένως η κρίση να αποτελέσει την αφορμή για εντατικοποίηση των απαραίτητων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Όμως, όλες οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι εύκολο να προχωρήσουν σε περιβάλλον κρίσης, γιατί απλά δεν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για να αποζημιωθούν, συνήθως προκαταβολικά, εκείνοι οι οποίοι νιώθουν ότι θίγονται από αυτές. Άλλες μεταρρυθμίσεις όμως, έχουν περισσότερες πιθανότητες να προχωρήσουν, καθώς μπροστά στο «κοινό καλό», που σε περιβάλλον κρίσης γίνεται ευκολότερα αντιληπτό και περισσότερο πιεστικό, κάμπτονται οι συντεχνιακές αντιδράσεις .Σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο και την νέα παγκόσμια χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική, έχουν ήδη συσταθεί «ομάδες σοφών» που αναμένεται να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τις δέουσες μεταρρυθμίσεις. Ενδεχομένως, ένα νέο «ολοκληρωμένο διατομεακό πλαίσιο» (unified cross-sectoral framework), το οποίο έχει προτείνει και ο ΟΟΣΑ, θα εξαφανίσει τα όποια κενά υφίστανται σήμερα (π.χ. μεταξύ εποπτείας εμπορικών και επενδυτικών τραπεζών) και θα μειώσει τα προβλήματα συντονισμού, την άνιση μεταχείριση και την ασύμμετρη πληροφόρηση. Επίσης, η ενίσχυση της τήρησης ρευστότητας έναντι κινδύνων εκτός ισολογισμού, η υιοθέτηση κανόνων αντικυκλικής κεφαλαιακής επάρκειας (counter-cyclical capital requirements) και η μεγαλύτερη έμφαση στο ποσοστό «μόχλευσης» μπορεί να εξασφαλίσει τη σταθερότητα του συστήματος.Χρονικός ορίζοντας εξόδου από την κρίση: Ο συνδυασμός της δέουσας νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής θα μας οδηγήσει σε έξοδο από την κρίση; Σίγουρα ναι, χωρίς όμως να μπορούμε να προβλέψουμε το πότε ακριβώς θα συμβεί αυτό. Όμως, πριν έρθει η ανάκαμψη η παγκόσμια οικονομία θα βιώσει σημαντική επιβράδυνση, ενώ οι μεγαλύτερες οικονομίες ύφεση και διεύρυνση της ανεργίας , συνθήκες που αναπόφευκτα θα επηρεάσουν και θα διαμορφώσουν το πλαίσιο της πολιτικής οικονομίας της επόμενης δεκαετίας. Πηγήhttp://blogs.eliamep.gr/petsas/pagkosmia-ikonomiki-krisi-i-eties-ke-i-antimetopisi-tis-2/

48

http://blogs.eliamep.gr/petsas/pagkosmia-ikonomiki-krisi-i-eties-ke-i-antimetopisi-tis-2/


Τι μπορούμε να κάνουμε για τον εαυτό μας;

• Ας μην παρασυρόμαστε από σενάρια φόβου και πανικού που δεν οδηγούν που-θενά, παρά μόνο ενισχύουν το αίσθημα της αβεβαιότητας και καταλήγουν σε λανθασμένες και βιαστικές αποφάσεις.

• Ας μην προβούμε σε ακραίες συμπεριφορές ως προς τη διαχείριση των χρη-μάτων μας. Η τσιγκουνιά, βάσει της αυτοεκπληρούμενης προφητείας, θα οδη-γήσει σε ακόμη μεγαλύτερη ενοχή, κλείσιμο στον εαυτό μας και φόβο έλλει-ψης. Ας κάνουμε μια επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων μας, χωρίς όμως να ξοδεύουμε αφειδώς τα χρήματα.

• Η καλοπέραση δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το χρήμα. Υπάρχουν εναλλα-κτικές μορφές διασκέδασης, όπως οι συγκεντρώσεις φίλων σε σπίτια, ακόμη και εναλλακτικές μορφές διακοπών (εξοχικά σπίτια φίλων, κάμπινγκ), που μπορεί να αποδειχθούν ακόμη πιο ευχάριστες από τις πολυδάπανες μορφές που έχουμε συνηθίσει.

• Ας οριοθετήσουμε τις ανάγκες μας. Κάποιες από αυτές είναι πλασματικές και αποσκοπούν μόνο στην επίδειξη και την περιττή πολυτέλεια. Επομένως, δεν υπάρχει λόγος να στενοχωρηθούμε εάν, για παράδειγμα, στερηθούμε ένα ακρι-βό αυτοκίνητο, εφόσον αυτό δεν αποτελεί βασική μας ανάγκη.

• Η ψυχολογική αντίδραση και η νοοτροπία μας είναι το ίδιο σημαντική όπως και οι πράξεις μας, αν όχι περισσότερο σημαντική. Η δυσφορία που βιώνουν οι άνθρωποι οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στην ερμηνεία που δίνουν στα πράγ-ματα και όχι στα πράγματα αυτά καθαυτά. Ας δούμε τη νέα κατάσταση των πραγμάτων ως πρόκληση για να επιβεβαιώσουμε την ψυχική μας δύναμη και να κερδίσουμε αυτοπεποίθηση.

• Ας έχουμε κατά νου ότι πολλές από τις υλικές ανάγκες των παιδιών μας υπάρ-χουν για να καλύψουν τεχνητά την απουσία των γονιών. Η παρουσία μας χρειάζεται να είναι πιο ουσιαστική, χωρίς να διστάσουμε να εκθέσουμε στα παιδιά τη σημερινή κατάσταση δίχως υπερβολές. Όσο για το παιχνίδι, το σί-γουρο είναι ότι η κοινωνική συναναστροφή με συνομηλίκους είναι πολύ πιο ουσιαστική για την ανάπτυξη απ’ ό,τι τα διάφορα ακριβά ηλεκτρονικά παιχνί-δια.

• Ας εντάξουμε τα παιδιά σε υποσυστήματα όπως είναι ο προσκοπισμός, οι ομάδες ζωγραφικής, οι αθλητικές ομάδες, το κατηχητικό. Γιατί όπως αναφέρει και ο Αλβέρτος Σβάιτσερ: «Η ευτυχία είναι το μόνο πράγμα που διπλασιάζεται όταν το μοιράζεσαι».

Πηγήhttp://www.familylife.gr/

49



Πηγές - Βιβλιογραφία

Βιβλία

Αρχές Οικονομίας Α’ Λυκείου

Διαδίκτυο



http://webcache.googleusercontent.com







http://www.familylife.gr/

http://enthemata.wordpress.com/2012/01/29/lancet/#_ftn1


50


http://enthemata.wordpress.com/2012/01/29/lancet/%23_ftn1








http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Y0nrEHIcC48J:el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE%CF%82_%CF%87%CF%81%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%89%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%25

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%8D%CF%86%CE%B5%CF%83%CE%B7_1929#mw-head



Τι είναι για μένα η οικονομική κρίση

Όλοι οι μαθητές που εκφέρουν την γνώμη τους έχουν ηλικία μεγαλύτερη από 18 ετών (ενήλικες)

Ο μέσος όρος ηλικίας των μαθητών είναι μεγαλύτερος των 25 ετών.

Εδώ, γράφουμε αυθόρμητα τη γνώμη μας για την οικονομική κρίση και τι σημαίνει αυτή για μας.

ΣΚΑΝΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ (ενήλικη)Πριν από μερικά χρόνια, στη χώρα μας ήταν όλα καλά, είχαμε όλοι τα χρήματα μας , οι μισθοί ήταν καλοί- για να μην πω ότι και σε μερικά πόστα ήταν υπερβολικοί. Η αγορά εδώ είχε κίνηση, τα κηπευτικά είχαν τις περισσότερες φορές καλές τιμές και έτσι όλοι -ή τουλάχιστον οι περισσότεροι- έκαναν καλή ζωή. Θέλαμε να μη μας λείπει τίποτα από το σπίτι. Αν είχαμε κάτι το θέλαμε ξανά, κάναμε συχνές αλλαγές στα έπιπλα και στη διακόσμηση του σπιτιού, αγοράζαμε πράγματα για τα παιδιά ή για μας τους ίδιους. Αρκετοί έπαιρναν δάνεια, πολλές φορές για να κάνουν διακοπές ή αγορές. Κι οι τράπεζες έδιναν δάνεια αμέσως ,μέχρι να γίνει αισθητό το μεγάλο πρόβλημα των τραπεζών του εξωτερικού κατά το 2007-2008, πράγμα που επηρέασε κι εμάς πάρα πολύ.

Στην αρχή, η κρίση δεν ήταν έντονη αλλά όσο περνάει ο καιρός τα πράγματα εξελίσσονται όλο και χειρότερα. Το Κράτος παίρνει δάνεια προκειμένου να μπορέσει να κάνει πληρωμές σε μισθούς ακόμα και σε προμηθευτές νοσοκομείων και φαρμακείων ώστε να μπορέσουν να φέρουν φάρμακα και βασικά υλικά στα νοσοκομεία. Έχει κόψει συντάξεις και μισθούς υπαλλήλων κι έτσι τώρα κάθε οικογένεια ζορίζεται πάρα πολύ να τα βγάλει πέρα στις υποχρεώσεις της ακόμα και να προμηθευτεί τα βασικά αγαθά για τα παιδιά .

Αυτό ,πιστεύω, είναι το πιο δύσκολο για μας τους γονείς. Να μπορέσουμε να εξηγήσουμε στα μικρά μας παιδιά τι είναι κρίση και γιατί δεν έχουμε λεφτά να πάρουμε αυτό που μας ζητάνε. Εμένα αυτό με απογοητεύει πολύ, πως να εξηγήσω στα παιδιά, και πιο πολύ στο μικρό που είναι 5 χρονών. Και είναι δύσκολο πολλές φορές να μη μπορώ να τους κάνω τα εμβόλια ή να πάρω τα φάρμακα τους ,τα οποία κάθε μήνα κοστίζουν 250€. Όταν κάνουν απεργία και οι φαρμακοποιοί ζορίζομαι πάρα πολύ από τη στιγμή που έκοψαν το μισθό του άντρα μου και έχουμε και πάρα πολλά να πληρώσουμε σε χαράτσια, εφορία κτλ. Έτσι τα χρήματα δε φτάνουν για τα προς το ζην.

Για να φύγουμε από την κρίση, πιστεύω ότι πρέπει όλοι μας ν' αλλάξουμε τρόπο σκέψης , να ελαττωθεί η μεγάλη φορολογία, να βρεθούν νέες θέσεις εργασίας(γιατί έχουμε μεγάλο ποσοστό ανεργίας), να κινηθεί λίγο η αγορά, να έχουμε τουρισμό. Έτσι θα μπορέσουμε σιγά σιγά να ορθοποδήσουμε. Αλλά κι εμείς σα χώρα, ως

51


επαγγελματίες θα πρέπει να έχουμε πιο οικονομικές τιμές για να μπορέσουν να έρθουν αρκετοί και να αφήσουν χρήματα.Πρέπει επίσης να κάνουμε εξαγωγές προϊόντων που στη χώρα μας έχουμε σε αφθονία. Είμαστε μια ευλογημένη, ηλιόλουστη ,εύπορη χώρα.

Πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα έχουμε βγει από την κρίση και θα έχουμε τις δυνάμεις να είμαστε καλύτεροι άνθρωποι, να μην ξανακάνουμε τα ίδια λάθη, να είμαστε πιο λογικοί και συγκρατημένοι σε όλες τις κινήσεις μας. Δεν πρέπει , επειδή τώρα ζοριζόμαστε και στερούμε στα παιδιά μας αυτά που τους δίναμε να τα ξανακακομάθουμε και να βρεθούμε στα ίδια. Τώρα αγχώνομαι και στεναχωριέμαι που την περνάνε τα παιδιά αυτή την κατάσταση. Ελπίζω όμως να είμαι το ίδιο συγκρατημένη με τώρα και μετά που θα είμαστε καλύτερα.

Από αυτή την ερευνητική εργασία κατάλαβα ότι όλοι είχαμε ξεφύγει στα περιττά και τώρα ζοριζόμαστε να τα βγάλουμε πέρα και να επιβιώσουμε. Πιστεύω ότι θα βγούμε δυνατοί , πιο σοφοί και λογικοί και δε θα ξανακάνουμε τα ίδια λάθη.

ΧΡΙΣΤΟΦΑΚΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ενήλικας)

Η κρίση σημαίνει ότι το κράτος έχει χρεοκοπήσει και δύσκολα θα καταφέρουμε να γίνουν τα πράγματα όπως ήταν πριν καμιά δεκαετία που δεν είχαμε κανένα οικονομικό πρόβλημα. Τώρα είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Όλος ο κόσμος αγωνίζεται να βγάλει ένα κομμάτι ψωμί και δουλεύουνε πολύ σκληρά για να τα βγάλουν πέρα, κυρίως για τα παιδιά τους. Στη σημερινή εποχή, που είναι δράμα η κατάσταση, οι γονείς αγωνίζονται πολύ γι' αυτά γιατί έχουν π.χ. φροντιστήρια αλλά και πολλά άλλα. Η κρίση είναι κάτι δύσκολο λοιπόν για την καθημερινότητα που ζούμε.

Η κρίση θα τελειώσει το 20100. Μέχρι τότε θα πεινάμε πολύ , θα αγωνιζόμαστε πολύ σκληρά αλλά δε θα το βάλουμε κάτω καθόλου!

ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ενήλικη)

Η κρίση ξεκίνησε από τη δίψα του ανθρώπου για περισσότερο χρήμα και ουσιαστικά είναι ένας κύκλος χρημάτων που αλλάζουν χέρια. Ενώ έπρεπε τα χρήματα αλλάζουν χέρια, κάποιοι με κάποιους μηχανισμούς τραβούσαν χρήματα απ' αυτόν τον κύκλο χωρίς κανείς να το αντιλαμβάνεται , δημιουργώντας έτσι μια κατάσταση ευφορίας με αποτέλεσμα να συγκεντρωθούν πολλά κεφάλαια σε χέρια λίγων.

Όταν λοιπόν οι τιμές, λόγω αυτής της ψεύτικης οικονομίας έφτασαν σε υψηλά επίπεδα ,οι τράπεζες προσπαθώντας να αποκομίσουν περισσότερα κέρδη έδιναν αλόγιστα χρήματα χωρίς να εξετάζουν αν τα άτομα που έπαιρναν δάνεια είχαν τη

52


δυνατότητα αποπληρωμής.Όταν λοιπόν άρχισαν να μην υπάρχουν χρήματα φάνηκε ότι ήταν όλα μια λογιστική απάτη: δεν υπήρχε το πραγματικό χρήμα που τόσο καιρό δηλωνόταν ότι υπάρχει. Το αποτέλεσμα ήταν να φανούν αυτά τα προβλήματα στην αγορά και να αρχίσουν προσπάθειες για να διορθώσουν το πρόβλημα που δημιουργήθηκε προσπαθώντας να περιορίσουν τις απώλειες των χρημάτων από την πραγματική οικονομία. Το αποτέλεσμα ήταν, η Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να περιορίσει την κοπή νέου χρήματος, προχώρησε στη μείωση των μισθών και γενικά του εργατικού και εργασιακού κόστους. Αυτό φάνηκε στην πραγματική οικονομία, με τη μείωση μισθών, τη μη δυνατότητα αποπληρωμής δανείων, τις απολύσεις , την αύξηση της ανεργίας, τις κατασχέσεις των περιουσιακών στοιχείων και την ψυχολογική επιβάρυνση των ανθρώπων.

Πιστεύω ότι η κρίση θα συνεχιστεί καθώς έχει αποδειχθεί ότι σε κάθε πτώχευση υπάρχει ένας κύκλος και διαρκεί. Έτσι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τα πραγματικά χρήματα που βγάζει ο καθένας μας.

Η εργασία πιστεύω ότι μας βοήθησε να καταλάβουμε ότι το πρόβλημα της κρίσης δεν είναι ατομικό. Η ανταλλαγή απόψεων μας βοηθάει ώστε να προσπαθήσουμε ενωμένοι και με ομαδικό πνεύμα να πετύχουμε τους στόχους μας και να παρηγορηθούμε ψυχολογικά.

ΦΑΡΑΓΚΟΥΛΙΤΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ (ενήλικας)

Εγώ πιστεύω ότι η κρίση δε θα περάσει, και αν περάσει, θα είναι μετά από πάρα πολύ καιρό. Δεν ξέρω πώς ήλθε αυτή η κρίση. Βασικά , δεν ξέρω τι να πιστέψω γιατί άλλοι λένε ότι την κατασκεύασαν για να εξυπηρετήσουν διάφορα συμφέροντα, άλλοι πάλι λένε ότι δημιουργήθηκε από την κακή διαχείριση των χρημάτων ενώ άλλοι πιστεύουν ότι δημιουργήθηκε λόγω των τραπεζών που έδιναν δάνεια χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Ποιός ξέρει; μπορεί να μην ισχύει τίποτα απ' αυτά, να ισχύουν μερικά απ' αυτά ή πάλι να ισχύουν όλα.

Κατά τη γνώμη μου όμως, πιστεύω ότι όλοι είμαστε συμμέτοχοι σ' αυτή την κρίση γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει κάνει έστω και κάτι. Για να περάσει αυτή η κρίση πρέπει καταρχήν να γίνει πολύ καλή διαχείριση των πραγμάτων και να παρθούν αυστηρά μέτρα για να μη μπορεί κανείς να ξεφύγει. Επίσης πρέπει να στηριχτούν οι βιομηχανίες και οι αγρότες για να μπορεί να γίνει εμπόριο και εξαγωγές προϊόντων.Από την εργασία που κάναμε έμαθα πράγματα που ούτε καν ήξερα και είδα τα πράγματα αλλιώς και πιο σοβαρά.

53


ΣΑΡΑΝΤΟΥΛΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ (ενήλικας)

Πριν από μερικά χρόνια στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ο κόσμος ζούσε ευτυχισμένος, ξόδευε πολλά χρήματα -πολλές φορές σε άσκοπα και μη αναγκαία πράγματα, οι τράπεζες έδιναν δάνεια σε συμπολίτες μας με μικρό ακόμα και πολλές φορές μηδενικό εισόδημα. Κάτι παρόμοιο έκανε και το κράτος :σπαταλούσε πολλά χρήματα χωρίς να μπορεί να τα ελέγξει ακόμα και για πράγματα που δεν είχαν τόση μεγάλη σημασία για τους πολίτες αυτής της χώρας.

Ξαφνικά όλα άλλαξαν γιατί συνειδητοποιήσαμε ότι τα χρήματα δε βγαίνουν και επιβλήθηκαν πολύ αυστηροί νόμοι στη φορολογία. Πολλοί άνθρωποι επίσης έχασαν τις δουλειές τους χωρίς να είναι υπεύθυνοι για την οικονομική κρίση που ζούμε σήμερα. Οι εφοπλιστές από την άλλη, εκμεταλλευόμενοι την κρίση, χαμήλωσαν τους μισθούς λόγω ανταγωνιστικότητας(ενώ στις βόρειες χώρες που οι μισθοί είναι πολύ πιο υψηλοί δεν έχουν θέμα ανταγωνιστικότητας). Το κράτος, ανήμπορο να καταπολεμήσει τη φοροδιαφυγή, έριξε το βάρος στους δημόσιους υπάλληλους και τους συνταξιούχους παίρνοντας τους ένα μεγάλο μέρος από τους μισθούς και τις συντάξεις τους αντίστοιχα.

Οι πολιτικοί δεν προνόησαν να πάρουν μέτρα για να μη φτάσουμε στο χάλι που είμαστε σήμερα όπου είναι ανήμποροι να καταπολεμήσουν τα μεγάλα συμφέροντα που εκδηλώθηκαν.

Η Παιδεία και η Υγεία είναι τα πρώτα που χτυπήθηκαν από την κρίση, υποβαθμίζοντας έτσι την ποιότητα ζωής των πολιτών. Συμβαίνει λοιπόν να συναντάς στο δρόμο περήφανους ανθρώπους που δούλευαν μια ζωή για να περάσουν όμορφα γηρατειά και τώρα δε μπορούν, οικογένειες ανήμπορες να σπουδάσουν τα παιδιά τους ακόμα και πολλές φορές να τους δώσουν τα απαραίτητα, όπως φαγητό.Από την Ερευνητική εργασία έμαθα πολλά για την οικονομική κρίση αλλά το σημαντικότερο που κατάλαβα είναι ότι μάθαμε να δουλεύουμε ομαδικά κι έτσι καταφέραμε να φτιάξουμε πολλά σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα και να κάνουμε ουσιαστικές συζητήσεις. Ελπίζω κάποτε οι πολιτικοί και οι πολίτες αυτής της χώρας να δουλέψουν ομαδικά και όχι ατομικά για να πάρει μπρος η μηχανή που λέγεται ΕΛΛΑΔΑ.

ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ (ενήλικας)

Η κρίση η οικονομική για μένα είναι λάθος όρος. Έπρεπε να λέμε επιπολαιότητα και ελάχιστη παιδεία. Και το λέω αυτό γιατί δεν είναι όλοι οι συνάνθρωποι μας κάτω από την πίεση της κρίσης. Οι παλαιότεροι λένε ότι “όπου φτάνει το χέρι σου να απλώνεις και το καλάθι σου”, αυτό το λέω για την επιπολαιότητα και την ελάχιστη παιδεία. Αυτό που λέω είναι ότι κάποια μεγάλα οικονομικά συμφέροντα προσπαθούν να

54


κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους.

Η κρίση αυτή έχει επηρεάσει τη ζωή μας για ένα και μόνο λόγο. Όσοι έχουν μάθει να μη δουλεύουν και να ζουν εις βάρος των άλλων τώρα ήρθε η ώρα να κουραστούν κι αυτό δε θα τους αρέσει. Μάλιστα υπάρχει και περίπτωση να αυξηθεί και η εγκληματικότητα. Στο τέλος πιστεύω όμως ότι όλα θα βρουν το δρόμο τους και την αξία τους.

Τρόποι για να φύγουμε γρήγορα απ' αυτή την οικονομική κρίση είναι να μπουν κριτήρια ώστε να μη μπορεί ο κάθε άσχετος με τους θεσμούς να υπηρετήσει την πολιτική. Χρειάζονται άνθρωποι πραγματικά ικανοί για να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της πολιτικής, όλοι οι υπόλοιποι να δουλέψουν για το σπίτι τους και την οικογένεια τους (και συνεπώς εμμέσως και για την πατρίδα τους).

Από την εργασία αυτή έμαθα πως μια γενιά μπορεί να φτιάξει τα πράγματα και πως μια γενιά να τα χαλάσει. Γι' αυτό πρέπει να δώσουν οι κατάλληλοι άνθρωποι βάση στην παιδεία για να μπορεί η καινούρια γενιά να έχει μεγαλύτερες και περισσότερες ευκαιρίες.

ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ (ενήλικη)

Όλοι μιλάνε για την οικονομική κρίση. Τα ΜΜΕ και γενικότερα όλοι οι άνθρωποι. Ο κόσμος έχει τρομοκρατηθεί. Η ζωή κάθε ανθρώπου έχει αλλάξει ριζικά. Και γι 'αυτό φταίνε οι οικονομικές πολιτικές και η διαχείριση των χρημάτων , από τις τράπεζες και από τα συμφέροντα των μεγάλων βιομηχανιών. Όλα αυτά και ακόμη περισσότερα έχουν επηρεάσει πολύ τη ζωή των ανθρώπων.

Η κρίση έφερε ανεργία. Τα τελευταία χρόνια, και ειδικότερα το 2012, η ανεργία είχε πολύ μεγάλο ποσοστό στη χώρα μας. Όσοι έχουν απολυθεί από τις δουλειές τους δε μπορούν να βρουν άλλες κι εκεί αρχίζουν τα προβλήματα. Δε μπορούν να κάνουν αυτά που έκαναν παλαιότερα. Η αλήθεια είναι όμως ότι είχαμε κακομάθει γιατί τα είχαμε όλα. Κάναμε ακριβή ζωή, παίρναμε δάνεια μόνο και μόνο για να πάρουμε ακριβά αμάξια ή να φτιάξουμε σπίτια που στοίχιζαν 200.000 ευρώ.

Σήμερα υπάρχουν δυστυχώς οικογένειες που δεν έχουν ν’ αγοράσουν γάλα για τα παιδιά τους , να πάνε στο γιατρό ή να αγοράσουν φάρμακα. Όλοι αυτοί μπορούν να φύγουν από τις μεγάλες πόλεις και να πάνε στην επαρχία να βρουν δουλειά και να ζήσουν καλύτερα. Ένας τρόπος για να ξεπεράσουμε την κρίση είναι η καλύτερη διαχείριση χρημάτων από το Κράτος και από μας τους ίδιους. Όταν θέλουμε ν' αγοράσουμε τρόφιμα να προτιμάμε τα ελληνικά προϊόντα. Αυτό ισχύει και για τα ρούχα, τα παπούτσια και ότι παράγει η Ελλάδα γενικά.

55


Το πότε θα ξεπεραστεί η κρίση δεν το γνωρίζουμε. Το σίγουρο είναι ότι θα περάσουν αρκετά χρόνια ακόμα. Ελπίζω όμως όχι πάρα πολλά.Η ερευνητική μας εργασία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Έμαθα αρκετά πράγματα για την οικονομική κρίση: τι μας έφερε μέχρι εδώ αν και δεν είναι σίγουρο ότι όλα αυτά είναι αλήθεια. Ακόμα έμαθα πως μπορώ κι εγώ να βοηθήσω την Ελλάδα.

ΜΠΑΛΑΣΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ (ενήλικας)

Η κρίση είναι ότι το κράτος και γενικά όλος ο κόσμος περνάει μια δύσκολη οικονομικά περίοδο και δε μπορεί να ανταπεξέλθει στις οικονομικές υποχρεώσεις του. Έχουν αλλάξει πολλά στη ζωή μας και ειδικά στις συναλλαγές μας. Σκεφτόμαστε πολύ πριν δώσουμε τα χρήματα μας, αγοράζουμε φτηνά , περιορίζουμε τα έξοδα μας και κάνουμε οικονομία σε όσα έχουμε. Η κρίση θα τελειώσει (αμήν και πότε!) όταν δε θα χρωστάμε , δηλαδή θα έχουμε ξεπληρώσει το χρέος μας, θα κινείται χρήμα στις αγορές και θα μπορεί πλέον ο κόσμος να σταθεί στα πόδια του.

Αν δε μπορέσουμε να αναπτύξουμε το εμπόριο και τον τουρισμό είμαστε, νομίζω, καταδικασμένοι. Με το εμπόριο και τον τουρισμό θα βοηθήσουν πολύ την οικονομία γιατί θα έρθουν απ' έξω λεφτά στη χώρα μας.

Με την εργασία μας και τη συνεργασία με τους συμμαθητές μου έμαθα πολλά. Όσο για την κρίση; Μόνο ο Θεός ξέρει πότε θα τελειώσει...

ΜΑΡΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (ενήλικη)

Βάσει ερευνών που έγιναν το 2012, καθημερινά ένας συνάνθρωπος μας αυτοκτονεί, ένας άστεγος χάνει τη ζωή του από το κρύο ,1500 άτομα χάνουν τη δουλειά τους στον ιδιωτικό τομέα, 20.000 άτομα περιμένουν στα συσσίτια για ένα πιάτο φαί και ρούχα, 500.000 οι νέοι άνεργοι στον ιδιωτικό τομέα τα τελευταία τρία χρόνια. 903.525 είναι οι άνεργοι ανεπίσημα αφού δεν υπολογίζονται οι περιπτώσεις που αναγκάζονται να υπογράψουν παραίτηση ούτε και η μαύρη εργασία.3000000 και πλέον ζουν στο όριο της φτώχειας.

Η ανεργία έφτασε στο 18,2% τον Οκτώβριο του 2011 έναντι 8,3% του 2008. Φέτος , αναμένεται να έχουμε το μεγαλύτερο κύμα μεταναστών στην ιστορία της Ελλάδας. Το 1961 κρατάει αυτό το ρεκόρ όπου η ανεργία ήταν στο 26%.

Αυτό που βλέπουμε είναι ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα είναι χειρότερη από άλλες χώρες της Ευρώπης.. Οι γραφειοκράτες έχουν πλουτίσει από τα λεφτά που δεν τους ανήκουν, οι εφοπλιστές δεν πληρώνουν τους φόρους τους. Και έτσι ‘την πληρώνουν” πάντα οι μικρομεσαίοι που τρέχουν να πληρώσουν τους αμέτρητους και πάντα φουσκωμένους λογαριασμούς χωρίς κανένα όφελος.

56


Το αποτέλεσμα είναι η Ελλάδα να χάνει κάθε μέρα επιστήμονες, και νέους με όρεξη για δουλειά γιατί αναγκάζονται να φύγουν στην Ευρώπη ή ακόμα στην Αμερική και στην Αυστραλία για ένα καλύτερο μέλλον. Αυτή είναι η γνώμη μου για την Ελλάδα του σήμερα.

ΓΚΕΒΙΖΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ (ενήλικη)

Η γνώμη μου για την οικονομική κρίση είναι ότι φτάσαμε στην κατάσταση που είμαστε σήμερα γιατί οι εκάστοτε πολιτικοί αλλά και μεγάλο ποσοστό πολιτών κοίταζαν μόνο το συμφέρον τους.

Η κατάσταση αυτή έχει επηρεάσει την υγεία , την παιδεία, γενικά τις κοινωνικές παροχές που προσφέρει ένα οικονομικά υγιές κράτος στους πολίτες τους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Ελλάδα είναι στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής. Δυστυχώς ευθύνονται οι περισσότεροι από μας για αυτή την κατάσταση που βρισκόμαστε συμμετέχοντας για παράδειγμα σε φοροδιαφυγή, απάτη σε βάρος του Δημοσίου, χρηματισμό δημοσίων υπαλλήλων που βρίσκονται σε καίριες θέσεις και πολλά άλλα ακόμη.

Κατά τη γνώμη μου θα πρέπει να ληφθούν κάποια αυστηρά μέτρα από το Κράτος για την πάταξη της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της χώρας, όχι δηλαδή μόνο να καταναλώνουμε αγαθά αλλά να παράγουμε κιόλας

ΖΑΜΠΕΤΑΚΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ (ενήλικας)

Η οικονομική κρίση ξεκίνησε στην Ελλάδα λόγω της κακής διαχείρισης στη χώρα μας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της εποχής μας είναι η κρίση. Υπάρχει μεγάλη ανεργία, ο κόσμος έχει απογοητευτεί, ιδιαίτερα η νεολαία της χώρας μας. Σπουδάζουν για να έχουν μια καλύτερη ζωή , πάνε στο σχολείο, σε φροντιστήρια, σε πανεπιστήμια αλλά τελειώνοντας δε βρίσκουν δουλειά.

Σήμερα οι Κυβέρνηση προσπαθεί να βρεί μια λύση. Όμως λύση δε μπορεί να βρεθεί εύκολα γιατί τα προβλήματα είναι μεγάλα, είμαστε πολύ χρεωμένοι. Ζητήσαμε βοήθεια από το Δ.Ν.Τ., μας έδωσαν χρήματα αλλά πάρθηκαν πολύ αυστηρά μέτρα για να επιστραφούν τα χρήματα που δανειστήκαμε. Ο απλός άνθρωπος πλέον δε μπορεί να ζήσει πια με τα μεροκάματα που παίρνει. Το κακό είναι, ότι είμαστε κακομαθημένοι και δε μπορούμε να δουλέψουμε σκληρά. Εγώ πχ είχα συνηθίσει τις αγροτικές δουλειές να τις κάνουν άλλοι, κυρίως μετανάστες. Μία λύση πιστεύω για την κρίση είναι να αξιοποιηθούν οι αδήλωτες περιουσίες των φοροφυγάδων. Πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα βγούμε από την κρίση και θα ξαναγίνουμε μια από τις καλύτερες χώρες που υπάρχουν.

57


Από την εργασία μας έμαθα ότι αν συνεργαζόμαστε μπορούμε να κάνουμε καλύτερη δουλειά. Το άλλο που κατάλαβα είναι ότι αν είχαμε σωστούς νόμους δε θα φτάναμε σ' αυτή τη θέση. Επίσης, έμαθα τι είναι το Δ.Ν.Τ.

ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ (ενήλικας)

Για μένα η οικονομική κρίση είναι ένα κατασκευασμένο προϊόν κάποιων μεγάλων οικονομικών παραγόντων που κατασκευάζουν κρίσεις με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να εισχωρούν στις κοινωνίες παραμένοντας όμως οι ίδιοι άτρωτοι. Κερδοσκοπούν πάνω σ' αυτές, για να βγαίνουν μετά ως σωτήρες που τάχα θα βοηθήσουν στο να ξανασταθούν όρθιες αυτές οι κατεστραμμένες οικονομίες. Καταδικάζουν δηλαδή οικονομικά κάποια χώρα και μετά εμφανίζονται ως σωτήρες όχι για να σώσουν αυτό το λαό αλλά για να τον εκμεταλλευτούν.

Μια παροιμία λέει” απού χαλά και χτίζει, άνεργος δεν καθίζει.” Έτσι κι αυτοί οι “μεγάλοι”: δημιουργούν κρίσεις για να ανεβάζουν τα spreads, να ακριβαίνει το τοκολόγιο , να παίρνουν πιο πολλά. Γιατί αν δεν έχεις οικονομικό πρόβλημα δε θα αγοράζεις ακριβό χρήμα αλλά φτηνό. Με αυτό το τέχνασμα ανεβαίνουν τα spreads και αγοράζουν ακριβά τα δάνεια οι υποβαθμισμένες οικονομίες. Έτσι, αυτοί που ελέγχουν την οικονομία καταστρέφουν οικονομικά κάποιες χώρες και τις φέρνουν σε τέτοιο σημείο ώστε να μπαίνουν στο Δ.Ν.Τ.

Αυτό βέβαια δε γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Μπορεί να πάρει και δεκαετίες μέχρι να βγουν αυτά στην επιφάνεια. Αυτό πιστεύω ότι έχει γίνει και στη χώρα μας, την Ελλάδα. Η οικονομική κρίση υπέβοσκε δεκαετίες πριν τη μεταπολίτευση όπως και μετά, που μας ανάγκασαν να κλείσουμε τις βιομηχανίες μας με ένα εντελώς παράλογο τρόπο που δεν το χωράει ο νους του ανθρώπου. Μας ανάγκασαν να εγκαταλείψουμε τη βιομηχανία γιατί τάχα είμαστε αγροτική και τουριστική χώρα . Ούτε όμως και προστατεύσαμε τα αγροτικά μας προϊόντα από τα καρτέλ της κερδοσκοπίας , ζημιώθηκαν οι καταναλωτές και οι παραγωγοί και ωφελήθηκαν οι μεγαλοκαρχαρίες .

Έγιναν και γίνονται πολλά λάθη: δεν προστατευτήκαν οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις από τις ακαταλόγιστες υπερτιμολογήσεις, χάθηκαν εκατομμύρια ευρώ από το ΕΣΠΑ, δε μπορέσαμε να εκμεταλλευτούμε τον ορυκτό μας πλούτο, μπήκαμε σε δαπανηρά εξοπλιστικά προγράμματα όπλων για την αεράμυνα και την προστασία των συνόρων- ενώ ανήκουμε στο ΝΑΤΟ και στον ΟΗΕ που είναι υποχρεωμένοι να μας προστατεύσουν-, δε μας απαλλάσσουν από τη φοροαπαλλαγή ενώ γνωρίζουν τον τρόπο και άλλα πολλά που οδηγούν σ' ένα φαύλο κύκλο. Η σωτηρία της χώρας απ' αυτή την οικονομική κρίση δεν είναι τίποτε άλλο από τον να σπάσουμε αυτό το φαύλο κύκλο που προανέφερα.

58


ΚΑΡΓΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (ενήλικη)

Κρίση για μένα είναι το γεγονός ότι δεν έχουμε λεφτά για να ζήσουμε και δεν υπάρχουν δουλειές να δουλέψουμε όλοι μας. Η ψυχολογία μας είναι πεσμένη, δεν έχουμε όρεξη ούτε να γελάσουμε , ούτε να πάμε βόλτες , ούτε να ψωνίσουμε. Το μόνο που μπορούμε είναι να έχουμε τα βασικά είδη δηλαδή φαγητό ,στέγη, νερό για να ζήσουμε.

Η κρίση έχει επηρεάσει όλους τους τομείς και όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου ηλικίας και βιοτικού επιπέδου. Μακάρι να τελείωνε και αύριο γιατί ο κόσμος δε μπορεί να τα βγάλει πέρα πληρώνοντας χαράτσια στο ρεύμα και στο νερό. Η ζωή είναι επίσης ακριβή, φάρμακα δεν υπάρχουν και αν αρρωστήσουμε δεν υπάρχει σωστή ιατρική περίθαλψη.

Η κρίση έχει επηρεάσει το θεσμό της οικογένειας και γενικότερα τα παιδιά με πολλούς τρόπους: έχει επηρεαστεί η εκπαίδευση τους , ο χαρακτήρας τους , το μέλλον τους , η ανατροφή τους. Οι άνθρωποι κάνουν πολλές θυσίες για τον εαυτό τους και δεν τα βγάζουν πέρα. Πολλές φορές μάλιστα τα παιδιά τους πηγαίνουν στο σχολείο χωρίς φαγητό.

Όλοι αυτοί που ψηφίζουμε πρέπει να βοηθήσουνε, να κάνουνε σωστά βήματα για να μπορέσει να ζήσει ο κόσμος σωστά , να έχει δηλαδή να φάει , και να μη του κλέβουν τα χρήματα.

Τα κοιτάσματα ορυκτού πλούτου στην Ελλάδα παραμένουν ανεκμετάλλευτα . Γενικά είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα για όλους μας ,δεν αντέχουμε αυτή τη μιζέρια. Να τελειώσει επιτέλους αλλιώς θα τα καταφέρουν πολλοί που δε μπορούν να τα βγάλουν πέρα.

Με την εργασία μας έμαθα ότι πρέπει να αλλάξουν πολλά για να πάει η Ελλάδα προς το καλύτερο, να έχουμε δουλειές όλοι μας και να ζούμε αξιοπρεπώς χωρίς να στεναχωριόμαστε και να μελαγχολούμε.

59


ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ (ενήλικη)

Τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε να εξελίσσονται γύρω μας αλλαγές που ολοένα γίνονται και χειρότερες . Όμως αυτές οι αλλαγές δεν δημιουργήθηκαν τώρα έτσι ξαφνικά , αλλά είναι αποτέλεσμα κακής πολιτικής πολλών δεκαετιών. Επιπόλαιες πολιτικές που ακολούθησαν κάποιοι που το μόνο που τους ένοιαζε ήταν η προσωπική ευημερία. Φταίνε όμως μόνο αυτοί ; Όχι , βέβαια! Φταίμε και εμείς που επιλέξαμε να τους στείλουμε στη Βουλή σαν εκπροσώπους μας , χωρίς να έχουν το ήθος και την ικανότητα γι’ αυτό το αξίωμα .Την ίδια στιγμή που οι Έλληνες παλεύουμε να τα βγάλουμε πέρα με την δύσκολη καθημερινότητα , με μειωμένες κοινωνικές παροχές , μισθούς και συντάξεις, αλλά με ολοένα πιο πολλούς φόρους, με παιδιά που λιποθυμούν από την πείνα στα σχολεία , ανθρώπους κυριολεκτικά στο δρόμο, βγαίνουν στο φως οικονομικά σκάνδαλα πολιτικών και όχι μόνο , με καταθέσεις και ακίνητη περιούσια που αν επιστρεφόταν , η Ελλάδα δεν θα χρωστούσε ούτε ένα Ευρώ.

Ένα παράδειγμα ανεύθυνης πολιτικής και σίγουρα μιζών , που πήραν κάποιοι πολιτικοί , είναι η περίπτωση με τα ναυπηγία Σκαραμαγκά που για να τα <<σώσουν >> , υπέγραψαν συμφωνία με ξένο επενδυτή και του παραχώρησαν τα ναυπηγία , ώστε να φτιάχνονται και να συντηρούνται μόνο πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού και όχι εμπορικά όπως ίσχυε πριν .Κυριολεκτικά με αυτή τη συμφωνία έβγαλαν την Ελλάδα από το διεθνές παιχνίδι ανταγωνισμού σε αυτό τον τομέα. Με έμμεσο αποτέλεσμα το οριστικό κλείσιμο κάποια στιγμή των ναυπηγιών και την ανεργία των 1000 εργαζομένων του.

Επίσης αμέλησαν μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να είχαν γίνει ώστε να μην φτάναμε τώρα σε αυτό το σημείο να δανειζόμαστε για να μην χρεοκοπήσουμε , μεγαλώνοντας το δημόσιο χρέος. Δεν ξέρω αν η Ελλάδα καταφέρει να βγει από την κρίση , αλλά φοβάμαι ότι και αν βγει κάποτε δεν ξέρω αν θα έχει μείνει τίποτα δικό μας.

Όμως η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να ξεπεράσει την κρίση αλλά πρέπει να βρούμε τους κατάλληλους ανθρώπους-πολιτικούς να οδηγήσουν τη χώρα στην ευημερία που της αξίζει. Η Ελλάδα χρειάζεται υπευθύνους και ικανούς πολιτικούς για να σωθεί , αλλιώς δεν θα καταφέρουμε τίποτα.

60


ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ενήλικη)

Γιατί έφτασε η Ελλάδα στο χείλος της χρεοκοπίας είναι μία ιστορία πολλών ετών. Έχει να κάνει με τις ευθύνες που έχει το κομματικό κράτος, με την ανεύθυνη στάση αρκετών πολιτικών και τα ρουσφέτια.Υπήρχαν πολλοί ξένοι επενδυτές, που έλεγαν ότι η κρίση που έχει ξεσπάσει στο εξωτερικό θα έρθει και στην Ευρώπη και πολύ γρήγορα θα χτυπήσει και την πόρτα της Ελλάδας, που είναι ένας αδύναμος κρίκος.Το 2008 σε μία έρευνα αμερικάνων επενδυτών για την βιωσιμότητα του χρέους μίας χώρας, ανακάλυψαν ότι όταν μία μεγάλη τράπεζα της Αμερικής είχε πρόβλημα, η αμερικανική κυβέρνηση έλεγε να μην ανησυχούν και το χρέος θα το αναλάβουν αυτοί. Αυτό το ρίσκο της κυβέρνησης, μεταφέρθηκε από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο. Ξόδεψε πολλά χρήματα για να στηρίξει το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό το χρέος το χρεωνόταν ο απλός λαός και έπρεπε να το ξεπληρώσει. Κάθε φορά που οι τράπεζες είχαν προβλήματα οι κυβερνήσεις τις έσωζαν. Άρα μεγάλο δημόσιο χρέος και υπερβολικά υπερχρεωμένες τράπεζες.Συλλέγοντας στοιχεία επενδυτές της wall street είδαν έκπληκτοι ότι η Ελλάδα δεν είχε πληρώσει τα χρέη της στο 50% των περιπτώσεων τα τελευταία 200 χρόνια. Ήταν ο μεγαλύτερος κατά συρροή κακοπληρωτής στον κόσμο. Μετά από τέτοια στοιχεία και ένα ελληνικό κράτος υπερχρεωμένο, έφτασε η σειρά της Ελλάδας για μία οικονομική κρίση.Το ελληνικό κράτος για να μπορέσει να κρατήσει μια σταθερή οικονομία, απευθύνθηκε στο ΔΝΤ , για να ρυθμίσει και να βοηθήσει την ελληνική οικονομία. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, περισσότερο χρέος για την Ελλάδα. Το ελληνικό κράτος για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις του ΔΝΤ, εφαρμόζει σκληρά μέτρα , χωρίς να νοιάζεται για τις επιπτώσεις που φέρουν στον έλληνα πολίτη. Οι κύριοι υπεύθυνοι για την κατάσταση αυτή, ενδιαφέρονται μόνο για τα προσωπικά τους συμφέροντα και όχι για το συμφέρων της πατρίδας και του έλληνα πολίτη. Πρέπει να αποδοθούν ευθύνες σε όλους όσους έφεραν την χώρα σε αυτή την κατάσταση. Ελλάδα χρειάζεται μια ριζική αλλαγή στο πολιτικό της σύστημα και ανθρώπους που ενδιαφέρονται πραγματικά να σώσουν την χώρα και πάνω απ' όλα την ιστορία μας.

61


ΚΑΡΓΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (ενήλικας)

Τον τελευταίο καιρό, ειδικά τα τελευταία τρία χρόνια, όλος ο κόσμος έχει ψυχολογικά και οικονομικά αποδιοργανωθεί. Όλοι μιλάνε για την οικονομική κρίση που υπάρχει στη χώρα μας. Όλοι μιλάνε για τη φτώχεια, για την ακρίβεια , για τους φόρους και για το Δ.Ν.Τ. Αλλά και πάλι δε μπορώ να καταλάβω τι ακριβώς είναι αυτό και που θα μας οδηγήσει. Ξεκάθαρη απάντηση δε μας δίνει κανένας.

Ας αναρωτηθούμε όμως τι είναι η κρίση. Η κρίση για μένα είναι η αδυναμία του ανθρώπου να ανταπεξέλθει στα προβλήματα του. Το πόσο έχει επηρεάσει η κρίση τον καθένα το ξέρει μονάχα ο ίδιος. Άλλος μπορεί να ανταπεξέλθει , άλλος δε μπορεί. Το σίγουρο όμως είναι ότι όλοι μας έχουμε αρχίσει να κάνουμε οικονομία και να σκεφτόμαστε κάθε φορά που ανοίγουμε το πορτοφόλι μας πόσα θα ξοδέψουμε.

Για το πως φτάσαμε ως εδώ πολλοί λένε ότι φταίνε κάποιοι που έχουν κλέψει χρήματα. Το σίγουρο είναι , ότι η ζωή μας έχει αλλάξει πολύ και αν συνεχιστούν να γίνονται τα πράγματα μ' αυτό το ρυθμό δε νομίζω ν' αντέξει ο κόσμος για πολύ.

Πότε θα τελειώσει η κρίση δεν ξέρω. Πολλοί λένε ότι θα πτωχεύσουμε και θα επιστρέψουμε στη δραχμή. Αυτό όμως εγώ δεν το ξέρω. Έχω ακούσει όμως στην τηλεόραση ότι η Ελλάδα έχει ορυκτό πλούτο και φυσικό αέριο. Επιστήμονες το επιβεβαιώνουν αυτό, δε μπορώ λοιπόν να καταλάβω γιατί δεν τα αξιοποιούμε για να βγούμε από την κρίση.

Η ερευνητική μας εργασία αυτό το τετράμηνο έχει θέμα την οικονομική κρίση κι έχω μάθει πολλά πράγματα που δυστυχώς δε γνώριζα πριν. Ένα απ' αυτά είναι οι συνέπειες της πτώχευσης και πόσες φορές έχει πτωχεύσει η Ελλάδα. Έμαθα για τους οίκους αξιολόγησης , το Δ.Ν.Τ. και πώς αυτό επηρεάζει την παγκόσμια οικονομία και την οικονομία των κρατών. Έμαθα επίσης ποιά είναι τα πλεονεκτήματα ενός ενιαίου νομίσματος , ποιά είναι η επίδραση της κρίσης στον άνθρωπο καθώς και πιθανές λύσεις που μπορούν να βρεθούν για να βγούμε από την κρίση. Ένα είναι σίγουρο, με την εργασία όλοι οι μαθητές έμαθαν πράγματα που δεν ήξεραν καθώς και όλοι καταλάβαμε ότι ο λαός είναι πάντα αυτός που την πληρώνει και αυτός που τιμωρείται.

62


ΡΟΥΚΟΥΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑ (ενήλικη)

Κρίση είναι η μεγάλη οικονομική δυσκολία που περνάει αυτή τη στιγμή όλη η Ελλάδα. Η κρίση ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, λόγω της πολιτικής απραξίας και ολιγωρίας.

Έτσι φτάσαμε σ' αυτό το σημείο. Όλοι οι άνθρωποι δυσκολεύονται πλέον οικονομικά γιατί έχουν γίνει πολλές περικοπές στους μισθούς τους. Όλα έχουν γίνει δραματικά στην παιδεία, στην υγεία και γενικά στην ποιότητα ζωής. Οι ζωές των ανθρώπων έχουν αλλάξει γενικά προς το χειρότερο.

Τώρα πρέπει να μάθουμε να συμβιβαζόμαστε σε καταστάσεις που δεν είχαμε μάθει και συνηθίσει, κάτι που σίγουρα δεν αρέσει σε κανένα από μας. Και είναι πολύ δύσκολο, ειδικά για τη νεολαία που είχε μάθει σε μια καλή ποιότητα ζωής.

Δεν ξέρω που θα βγει όλη αυτή η κατάσταση και πως θα είμαστε ψυχοσωματικά. Δεν ξέρω επίσης πότε θα τελειώσει αυτή η κατάσταση αλλά δε θα βγουν όλοι άθικτοι απ' αυτήν . Δυστυχώς θα επιβιώσουν μόνο οι πολύ δυνατοί χαρακτήρες και οι άνθρωποι που έχουν μάθει στα λίγα. Δεν ξέρω επίσης με ποιούς τρόπους μπορούμε να βγούμε από την κρίση αλλά ξέρω πως όλοι μας θα μάθουμε πολλά πράγματα, θετικά και αρνητικά και θα πάρουμε ένα πολύ καλό μάθημα για το μέλλον μας και θα γίνουμε σοφότεροι από τα λάθη μας.

Εμένα με βοήθησε πολύ το σχολείο και η εργασία που κάναμε γιατί μ' έκανε να καταλάβω πολλά πράγματα και να λύσω πολλές απορίες που είχα και να βρω απαντήσεις σε πολλές ερωτήσεις που δε μπορούσα να τις εξηγήσω με τη δική μου λογική.

63


Δημοσκοπική ΈρευναΗ δημοσκοπική έρευνα πραγματοποιήθηκε μέσω του μηχανισμού της ιστοσελίδας

του καθηγητή Νικόλαου Παπάζογλου(http://users.sch.gr/npapaz/)

Οι ερωτήσεις των ερωτηματολογίων έχουν επιλεχτεί από τους μαθητές της ερευνητικής εργασίας.

Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρί-ση; Ημερομηνία: 2012-12-17 10:55:20

Πολλές :13.46% - 7 άτομα

Λίγες :61.54% - 32 άτομα

Καμία :25% - 13 άτομα

Συμμετοχή: 52 Ατομα

Αυτή η ψηφοφορία έχει τελειώσει

Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Ήταν σωστή η επιλογή να έρθει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην Ελλάδα; Ημερομηνία: 2012-12-17 10:59:14

Ναι,ήταν σωστή επιλογή :17.65% - 9 άτομα

Όχι,ήταν λάθος επιλογή :82.35% - 42 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κα-τάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:02:12

Ευθύνονται καθαρά και μόνο οι πολιτικοί. :86.79% - 46 άτομα

Έχουν μικρό μερίδιο ευθύνης :13.21% - 7 άτομα

Δεν ευθύνονται καθόλου :0% - 0 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Ήταν σωστή η επιλογή η είσοδος στο ευρώ ή θα ήταν καλύτερα να μέναμε στην δραχμή;

64

http://users.sch.gr/npapaz/


Ημερομηνία: 2012-12-17 11:05:38

Καλύτερα στο Ευρώ :42.31% - 22 άτομα

Καλύτερα στη Δραχμή :44.23% - 23 άτομα

Κανένα από τα δυο :13.46% - 7 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Πιστεύετε οτι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εξυπηρετεί συμφέροντα ισχυρά οικονομικών χωρών; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:07:57

Ναι :71.15% - 37 άτομα

Όχι :0% - 0 άτομαΔεν Ξέρω

:28.85% - 15 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Πιστεύετε οτι παίζονται οικονομικά παιχνίδια σε βάρος της Ελ-λάδας; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:10:13

Ναι :82.46% - 47 άτομα

Όχι :0% - 0 άτομαΔεν νομίζω

:17.54% - 10 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Ποια είναι η στάση των πολιτικών στην αντιμετώπιση της οικο-νομικής κρίσης; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:13:27

Εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων :52.94% - 27 άτομα

Αντιμετώπιση προβλημάτων :19.61% - 10 άτομα

Έλλειψη πατριωτισμού :27.45% - 14 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45)

65


Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα Κράτος; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:24:31

Στάση πληρωμών :9.62% - 5 άτομα

Έλλειψη φαρμάκων,χρημάτων,τροφίμων :11.54% - 6 άτομα

Υποβάθμιση του οικονομικού της συστήματος :7.69% - 4 άτομα

Όλα τα παραπάνω :71.15% - 37 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Πως ξεκίνησε η διεθνής οικονομική κρίση; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:27:29

Μεγάλος Δανεισμός :35.19% - 19 άτομα

Ανεξέλεγκτη φοροδιαφυγή :22.22% - 12 άτομα

Ειναι μια εικόνική(ψεύτικη) κατάσταση :18.52% - 10 άτομα

Δεν γνωρίζω :24.07% - 13 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Με ποιό τρόπο θα ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:31:45

Με νέα Δάνεια :63.46% - 33 άτομα

Με ανάπτυξη :1.92% - 1 άτομαΜε μείωση Μισθών και συντάξεων :3.85% - 2 άτομαΜε αύξηση των φόρων

:30.77% - 16 άτομαΤίποτα από τα παραπάνω :0% - 0 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Τι είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ); Ημερομηνία: 2012-12-17 11:35:14

Οργανισμός βοήθειας των Κρατών με την χορήγηση Δανείων :19.23% - 10 άτομα

Οργανισμός που επηρεάζει και ρυθμίζει τις οικονομίες των Κρατών :5.77% - 3 άτομα

Οργανισμός που επηρεάζει και επεμβαίνει στα εσωτερικά ζητήματα ενός Κράτους

66


:15.38% - 8 άτομαΌλα τα παραπάνω

:59.62% - 31 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Ποιο είναι το αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στους νέους αν-θρώπους; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:43:53

Μεγάλη Ανεργία :38% - 19 άτομα

Σταματούν τις σπουδές τους :4% - 2 άτομαΆυξηση της μετανάστευσης

:18% - 9 άτομαΚλονισμός της σωματικής και ψυχικής τους υγείας.

:40% - 20 άτομα



Κατηγορία: Οικονομική Κρίση (Ηλικία απο 20 μέχρι και 45) Ποιό είναι το αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία; Ημερομηνία: 2012-12-17 11:46:59

Υποβάθμιση της υγείας :6.52% - 3 άτομα

Υποβάθμιση της παιδείας :6.52% - 3 άτομα

Μείωση στις κοινωνικές παροχές :15.22% - 7 άτομα

Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής :71.74% - 33 άτομα



67


Συμπεράσματα και σχόλια πάνω στα ερωτηματολόγια

ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ενήλικη)

Παρατηρώντας τις απαντήσεις που δόθηκαν στα ερωτηματολόγια βλέπω και σκέφτομαι τον τρόπο που ο κάθε άνθρωπος χωριστά αντιλαμβάνεται την οικονομική κρίση και τον τρόπο σκέψης του.Ξεκάθαρα βλέπουμε ότι είμαστε όλοι μπερδεμένοι με τα στοιχεία που μας έχουν εως τώρα φτάσει στο σημείο που είμαστε.

Στην ερώτηση 4 “Ήταν σωστή επιλογή η είσοδος στο Ευρώ ή θα ήταν καλύτερα να μέναμε στη δραχμή;” οι απαντήσεις που δόθηκαν ήταν 50%-50%. Ο κόσμος ειναι τραγικά απογοητευμένος και μπερδεμένος και δεν ξέρει ποιά μπορεί να είναι η κατάλληλη επιλογή, ευρώ ή δραχμή.Μέσω του ευρώ και της Ευρωζώνης ανοίγονται άλλοι ορίζοντες ανάπτυξης μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων (πάντα όμως με σωστή διαχείριση). Το ευρώ είναι πιο ισχυρό έναντι της δραχμής. Από την άλλη όμως, μένοντας στη δραχμή η χώρα έχει δικό της νόμισμα και αυτό την καθιστά ανταγωνιστική έναντι των άλλων χωρών. Άρα και με πιο ισχυρή οικονομία.

Στην ε ρώτηση 3 “Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα;” σχεδόν όλοι απάντησαν ότι ευθύνονται καθαρά και μόνο οι πολιτικοί. Ενδιαφέρουσα βρήκα, εγώ προσωπικά, την άποψη των 7 από του 53 ερωτηθέντες ότι οι πολιτικοί “έχουν μικρό μερίδιο ευθύνης”. Μάλλον είναι και οι ίδιοι μέρος του παλαιού πολιτικού μας συστήματος !Μεγάλο μερίδιο ευθύνης της οικονομικής κατάστασης που αντιμετωπίζει τώρα η Ελλάδα πέφτει στους πολιτικούς κι αυτό επειδή διαχειρίζονται την εξουσία και είναι υπεύθυνοι για τις αποφάσεις που λαμβάνονται.

ΚΑΡΓΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 6 “Πιστεύετε ότι παίζονται οικονομικά παιχνίδια σε βάρος της Ελλάδας;” οι περισσότεροι (44 άτομα) απάντησαν “ναι”. Πιθανόν θεωρούν ότι τα ξένα κράτη δεν αφήνουν την Ελλάδα να εκμεταλλευτεί το φυσικό πλούτο που διαθέτει που είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.Στην ίδια ερώτηση 8 άτομα επέλεξαν το “Δεν ξέρω” ίσως γιατί έχουν μπερδευτεί μ' αυτά που γίνονται γύρω τους και δε μπαίνουν στη διαδικασία να σκεφτούν και να αποφασίσουν αν παίζονται παιχνίδια σε βάρος της Ελλάδας.

Στην ερώτηση 7 “Ποιά είναι η στάση των πολιτικών στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης;” 27 άτομα απάντησαν ότι οι πολιτικοί ενδιαφέρονται μόνο για την εξυπηρέτηση των προσωπικών συμφερόντων τους. Κάθε πολιτικός δηλαδή

68


κοιτάζει τον εαυτό του, προσπαθεί να περάσει τις δικές του απόψεις και αρχές χωρίς να σκέφτεται τις συνέπειες που θα έχουν στο λαό. Στην ίδια ερώτηση 10 άτομα βλέπουν ότι οι πολιτικοί προσπαθούν να βρουν λύση στα προβλήματα και όποτε δε μπορούν να βρουν λύση ή δυσκολεύονται ζητούν βοήθεια πχ απο το Δ.Ν.Τ.

Τέλος 15 άτομα επέλεξαν το “έλλειψη πατριωτισμού”. Παρατηρούν δηλαδή ότι οι πολιτικοί μας δεν σκέφτονται πατριωτικά αλλά δέχονται λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης αδιαπραγμάτευτα την καθοδήγηση από τους οργανισμούς(πχ ΔΝΤ) που έχουμε ζητήσει οικονομική στήριξη.

ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ (ενήλικας)

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 2 “Ήταν σωστή επιλογή να έρθει το Δ.Ν.Τ. στην Ελλάδα;”

Κατά τη γνώμη μου δεν ήταν καθόλου σωστή επιλογή να έρθει στη χώρα μας το Δ.Ν.Τ Πρώτον γιατί δεν υπήρχε και λόγος να έρθει. Μπορούσαμε να κάνουμε πράγματα και μόνοι μας. Στο κάτω - κάτω της γραφής μας επέβαλλε πράγματα και προσπαθεί να μας νοικοκυρέψει αλλά αυτό θα μπορούσαμε να το κάνουμε και μόνοι μας. Υπήρχανε πολλοί τρόποι να εξοικονομήσουμε χρήματα και να πάρουμε δάνεια χωρίς να μπούμε στο μνημόνιο. Εγώ πιστεύω ότι ήταν εσκεμμένο και όλα αυτά ξεκίνησαν να γίνονται πριν από πολλά χρόνια για να μας φέρουν σ' αυτή την κατάσταση.

Για όλη αυτή την κατάσταση και την τραγική θέση που βρισκόμαστε ευθύνεται σε μεγάλο ποσοστό το πολιτικό σύστημα. Αυτά όμως δε γίνονται μόνο σήμερα. Από τότε που δημιουργήθηκε το ελληνικό κράτος οι δήθεν σύμμαχοι με τη δικαιολογία του δανεισμού οικειοποιήθηκαν σε μέγιστο βαθμό τον πλούτο της Ελλάδας.

ΣΑΡΑΝΤΟΥΛΑΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ(ενήλικας)

Εντύπωση μου έκανε στην ερώτηση 3 (“Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα;”) ότι ένα μικρό αλλά αρκετά σημαντικό ποσοστό ρίχνουν μικρό μερίδιο ευθύνης στους πολιτικούς, ίσως επειδή είναι οι ίδιοι μέρος του παλαιού πολιτικού συστήματος και έχουν οικονομικά αλλά και προσωπικά συμφέροντα.

Εντυπωσιάστηκα αλλά και προβληματίστηκα στην ερώτηση 4 ( “Ήταν σωστή επιλογή η είσοδος στο ευρώ ή θα ήταν καλύτερα να μέναμε στη δραχμή;”) όπου ένα μικρό ποσοστό ατόμων δε θέλουν ούτε το ευρώ αλλά ούτε τη δραχμή. Και αναρωτιέμαι. Τι θα ήθελαν; Να φτάσουμε στο σημείο που έφτασαν οι άνθρωποι στην Αργεντινή όπου για να επιβιώσουν έκαναν ανταλλαγή προϊόντων;

69


ΜΠΑΛΑΣΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ (ενήλικας)

Στην ερώτηση 1 “Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση;” ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, δηλαδή 32 απάντησαν ότι δεν έχουμε και πολλές πιθανότητες να ξεπεράσουμε την κρίση. Ο κόσμος έχει χάσει την αισιοδοξία του γιατί πλέον δε μπορεί να ανταπεξέλθει σ' αυτή την κρίση κι έτσι πιστεύει ότι δεν υπάρχει σωτηρία. Άλλοι (7 άτομα) πιστεύουν πως έχουμε ελπίδες ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Η Ελλάδα μπορεί να ξεπεράσει την κρίση κι αυτό το πιστεύουν είτε γιατί είναι αισιόδοξοι είτε γιατί οικονομικά είναι φτιαγμένοι και τακτοποιημένοι.

Αρκετά άτομα πάλι (13) ,θεωρούν ότι η Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να μπορέσει- έτσι όπως έχουν τα πράγματα- να ξεπεράσει αυτό το οικονομικό σοκ, το έχουν πάρει απόφαση δηλαδή ότι έτσι θα είναι τα πράγματα.

Στην ερώτηση 3“Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα;” το 90% των ανθρώπων που απάντησαν πιστεύουν ότι φταίνε οι πολιτικοί. Λίγοι είναι αυτοί που πιστεύουν το αντίθετο , νομίζω ότι οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους.

ΦΑΡΑΓΚΟΥΛΙΤΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ (ενήλικας)

Στην ερώτηση 1 “Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση; 32 άτομα απάντησαν ότι έχει λίγες πιθανότητες, 7 άτομα πιστεύουν ότι έχουμε πολλές ελπίδες και 13 άτομα ότι δεν έχουμε καμία ελπίδα. Αυτό δείχνει ότι ο κόσμος δεν είναι αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να ξεπεράσει την κρίση.

ΡΟΥΚΟΥΝΑΚΗ ΟΥΡΑΝΙΑ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 8 “Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα κράτος;” 37 άτομα επέλεξαν το δ ότι δηλαδή χρεωκοπία σημαίνει στάση πληρωμών για μισθούς και συντάξεις. Υπάρχει χρεωκοπία στην εκπαίδευση, στην παιδεία, υπάρχουν ελλείψεις στα φάρμακα για τον κόσμο. Έτσι ο κόσμος άμα αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα υγείας κινδυνεύει άμεσα η ζωή του γιατί το κράτος δε μπορεί να βοηθήσει. Ένα άλλο κακό της χρεοκοπίας είναι η υποβάθμιση του νομίσματος γιατί χάνει την πραγματική του αξία. Έτσι αυτοί που είναι χρεωμένοι θα βρεθούν υπερχρεωμένοι. Συνεπώς ,αδυνατούν να αποπληρώσουν με αποτέλεσμα το κράτος να μπορεί να τους πάρει ότι έχουν και δεν έχουν. Χρεοκοπία δηλαδή είναι η απόλυτη ταπείνωση και καταστροφή για το λαό.

Στην ερώτηση 12 “Ποιός είναι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στους νέους ανθρώπους;” οι περισσότεροι απάντησαν ότι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης

70


στους νέους είναι η μεγάλη ανεργία. Προσωπικά, δε νομίζω ότι υπάρχει κάτι χειρότερο για τα παιδιά που μετά από τόσο κόπο και τόσα έξοδα ,προκειμένου να πάρουν κάποιο πτυχίο, βρίσκονται άνεργα και δε μπορούν καν να επιβιώσουν. Πολλοί απ' αυτούς αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, κάτι που αρκετοί σίγουρα δε θα ήθελαν. Έτσι ξεκινούν πολλά προβλήματα, οικονομικά και ψυχολογικά. Ειδικά τα άτομα που δεν έχουν οικογενειακή μέριμνα, βοήθεια και υποστήριξη θα έχουν ίσως ένα κακό μέλλον γιατί όποιος είναι απογοητευμένος πέφτει σε λάθη και κακές επιλογές πχ ναρκωτικά.

Κάποιος που ζει σ' ένα σωστό περιβάλλον δε βλέπει τα ναρκωτικά σα σανίδα σωτηρίας . Ούτε τους ψυχίατρους και τους ψυχολόγους σα θεούς. Δε σώζουν οι θεραπείες τους και τα φάρμακα τους. Ο κάθε άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος θέλει απλά και βασικά πράγματα. Όταν το κράτος μπορεί να σου τα προσφέρει τότε νιώθεις δυνατός, δε σκέφτεσαι ούτε τη μετανάστευση, ούτε χρειάζεσαι ψυχολογική υποστήριξη. Όταν έχεις μια δουλειά έχεις τα βασικά , έχεις αξιοπρέπεια και έτσι νιώθεις δυνατός και υγιής έτοιμος να παλέψεις σε οποιαδήποτε δυσκολία της ζωής.

ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗ ΕΙΡΗΝΗ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 1 “Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση;” η πλειοψηφία (32 άτομα) απάντησε ότι έχουμε λίγες πιθανότητες , 7 άτομα απάντησαν “πολλές” και 13 άτομα απάντησαν “καμία πιθανότητα”. Άρα δεν είμαστε και πολύ απαισιόδοξοι αλλά πιστεύουμε ότι με λίγη προσπάθεια θα ξεπεράσουμε την κρίση.

Στην ερώτηση 4 “ Ήταν σωστή η επιλογή η είσοδος στο ευρώ ή θα ήταν καλύτερα να μέναμε στη δραχμή;” οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι θα ήταν καλύτερο για τη χώρα. 22 απάντησαν ότι είναι καλύτερο το ευρώ. Αλλά ,ισοδύναμα, 23 άτομα είπαν “καλύτερα στη δραχμή”. Επίσης ένα αρκετά υψηλό ποσοστό (7άτομα) απάντησε ότι καλύτερα θα ήταν να μην έχουμε κανένα από τα δύο νομίσματα. Οπότε οι άνθρωποι είναι πολύ μπερδεμένοι.

ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ΕΛΕΝΗ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 1 “Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση;” 7 άτομα απάντησαν “πολλές”, 32 άτομα απάντησαν “λίγες” και 13 άτομα απάντησαν “καμία'.Από τις απαντήσεις που δόθηκαν φαίνεται ότι εμείς οι Έλληνες δεν ξέρουμε ακόμα άν τελικά η Ελλάδα θα ξεπεράσει την οικονομική κρίση, παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις της κυβέρνησης. Από την απάντηση με το μεγαλύτερο ποσοστό βλέπουμε ότι αμφιταλαντευόμαστε ανάμεσα στην ελπίδα και την απαισιοδοξία. Ίσως δε θέλουμε να παραδεχτούμε την οριστική ήττα, μιας και η Ελλάδα έχει βρεθεί συχνά στην ιστορία της στο χείλος της καταστροφής και πάντα κατάφερνε να ξανασταθεί

71


στα πόδια της.Επίσης, από την απάντηση ότι η Ελλάδα έχει πολλές πιθανότητες να βγει από την κρίση, παρά το μικρό ποσοστό, βλέπουμε ότι υπάρχουν κάποιοι που σκέφτονται αισιόδοξα για το μέλλον της Ελλάδας. Σε αντίθεση μ' αυτούς βλέπουμε επίσης και ένα λίγο μεγαλύτερο ποσοστό που θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να τα καταφέρει και δεν υπάρχει καμία ελπίδα για σωτηρία.

Στην ερώτηση 4 “Ήταν σωστή η επιλογή η είσοδος στο ευρώ ή θα ήταν καλύτερα να μέναμε στη δραχμή;” 22 άτομα απάντησαν “καλύτερα στο ευρώ”, 23 άτομα απάντησαν “καλύτερα στη δραχμή” και 7 άτομα απάντησαν “κανένα από τα δύο”Από τις απαντήσεις βλέπουμε ότι σε σχεδόν ισάριθμα ποσοστά ψηφίζουμε σωστή την επιλογή της εισόδου στο ευρώ αλλά ταυτόχρονα ότι θα ήταν καλύτερα να μέναμε στη δραχμή. Αυτό σημαίνει ότι οι Έλληνες ρίχνουμε την ευθύνη για τις καταστάσεις που βιώνουμε τώρα στο νόμισμα και όχι στις συνθήκες που τις δημιούργησαν.Εν μέρει υπάρχουν κάποιες ευθύνες στο ευρώ αλλά κυρίως υπάρχουν ευθύνες στον τρόπο που η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωζώνη. Το μικρό ποσοστό, αλλά όχι ασήμαντο όπου θεωρεί ότι κανένα από τα δύο νομίσματα δε θα ήταν μια σωστή επιλογή, δείχνει ότι ακόμα και τώρα δεν ξέρουμε πιο νόμισμα θα ήταν το πιο κατάλληλο ώστε να έχουμε μια καλή οικονομία ως χώρα

Στην ερώτηση 10 “Με ποιό τρόπο θα ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση;” 33 άτομα απάντησαν “Με ανάπτυξη”, 0 άτομα απάντησαν με “Με νέα δάνεια” 1 άτομο επέλεξε το “Με μείωση μισθών και συντάξεων” , 2 άτομα απάντησαν “ Με αύξηση των φόρων “ και 16 άτομα απάντησαν “Τίποτα από τα παραπάνω”Από τις απαντήσεις βλέπουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό απαντά ότι η Ελλάδα θα ξεπεράσει την οικονομική κρίση με ανάπτυξη. Είναι απολύτως σωστή επιλογή αν σκεφτούμε ότι η Ελλάδα βρίσκεται σ' αυτή την κατάσταση σήμερα γιατί τα τελευταία χρόνια είχε μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, εισαγωγές 70% και εξαγωγές μόνο 30%.Επίσης παρατηρούμε από τις απαντήσεις ότι υπάρχουν μικρά ποσοστά σε αυτά που μας πονάνε και μας καίνε αυτό τον καιρό, όπως είναι η εξοικονόμηση οικονομικών πόρων μέσω της αύξησης των μισθών και των συντάξεων. Λογικές απαντήσεις που δεν παραξενεύουν αφού βαρεθήκαμε πια όλοι να πληρώνουμε και να μας μειώνουν τους μισθούς. Επίσης απαντάμε μηδενικά στην επιλογή για εξοικονόμηση χρημάτων μέσω δανείων γιατί αυτό απλώς διογκώνει το δημόσιο χρέος.Όμως υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό όπου πιστεύει ότι κανένας από τους παραπάνω τρόπους δε θα βοηθήσει ώστε να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση. Αυτή την απάντηση την επιλέγουν μάλλον κάποιοι που είτε δεν τους ενδιαφέρει τι γίνεται γύρω μας , είτε δεν τους συμφέρει να μιλήσουν γιατί οι ίδιοι έχουν οικονομικό όφελος από αυτή την κατάσταση.

72


Στην ερώτηση 13 “Ποιός είναι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία;” 3 άτομα απάντησαν “Υποβάθμιση της υγείας”, 3 άτομα απάντησαν “Υποβάθμιση της παιδείας” 7 άτομα επέλεξαν το “Μείωση στις κοινωνικές παροχές” και 33 άτομα επέλεξαν “Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής.Από τις απαντήσεις βλέπουμε ότι κατά πολύ μεγαλύτερο ποσοστό ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία είναι η υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής. Απολύτως σωστή επιλογή γιατί καλύπτει και τις προηγούμενες που έχουν από ένα μικρό ποσοστό η κάθε μία.Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν έχει τις κοινωνικές παροχές που πρέπει να του προσφέρει το κράτος ώστε να καλυτερεύσει τη ζωή του και αυτό συμβαίνει όταν το κράτος δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να φροντίζει για όλα αυτά, όπως είναι η παροχή σωστής και δωρεάν υγείας, δωρεάν και με σωστές υποδομές παιδεία, να εξασφαλίζει τη σωματική και ψυχική υγεία των πολιτών και άλλα πολλά που προσφέρουνε καλή ποιότητα ζωής στους πολίτες ενός κράτους.

ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 12 “Ποιός είναι ο αντίκτυπος της οικονομικής κρίσης στους νέους ανθρώπους” ,19 άτομα επέλεξαν το “Μεγάλη ανεργία”, 2 άτομα επέλεξαν το “Σταματούν τις σπουδές τους “, την απάντηση “Αύξηση της μετανάστευσης “ έδωσαν 9 άτομα και οι υπόλοιποι 20 προτίμησαν το “Κλονισμός της σωματικής και ψυχικής τους υγείας.”Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι η κρίση προκαλεί μεγάλη ανεργία στους νέους. Βλέπουμε ότι η οικονομική κρίση φέρνει κλονισμό και κατάθλιψη στους νέους. Έχουμε τη μεγάλη ανεργία η οποία συμβάλλει στον κλονισμό των νέων και τους αφήνει στο περιθώριο η κοινωνία. Ο νέος λοιπόν, αφού δε μπορεί να προσφέρει στη δημιουργική ηλικία που βρίσκεται, αναγκάζεται να μεταναστεύσει με αποτέλεσμα η Ελλάδα να αποδυναμώνεται από ένα υγιές εργατικό δυναμικό που θα συνέβαλε στην ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Επίσης παρατηρούμε ότι λόγω οικονομικής δυσχέρειας ορισμένων γονιών πολλοί νέοι σταματούν τη μόρφωση τους με αποτέλεσμα να μπαίνουν στην ανεργία γιατί χρειάζονται αρκετά χαρτιά και πιστοποιήσεις για να πιάσουν δουλειά. Το αποτέλεσμα είναι, οι νέοι να νιώθουν άχρηστοι και αδύναμοι και να σκέφτονται τη μετανάστευση ως λύση.

Από τα παραπάνω βλέπουμε ένα φαύλο κύκλο από τα τέσσερα αυτά στοιχεία: τη μεγάλη ανεργία, την αύξηση της μετανάστευσης, την εγκατάλειψη των σπουδών και τον κλονισμό της ψυχικής τους υγείας και ο κύκλος αυτός αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη της χώρας.

73


ΧΡΙΣΤΟΦΑΚΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ (ενήλικας)

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 8 “Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα κράτος”Χρεοκοπία , μια λέξη που ακούμε από τα Μ.Μ.Ε, που διαβάζουμε στις εφημερίδες και που δεν αρμόζει καθόλου στο μεγαλείο της Ελλάδας η οποία έχει τόσο μεγάλο πλούτο, τόσο μεγάλη ιστορία και τόσο μεγάλη ομορφιά. Η Ελλάδα όμως βρίσκεται συνεχώς σ' αυτήν την άσχημη κατάσταση, μια κατάσταση για την οποία είναι δύσκολο να βρεθεί λύση, όχι όμως και ακατόρθωτο.

ΓΙΑΝΝΙΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ(ενήλικας)

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 2 “Ήταν σωστή επιλογή να έρθει το Δ.Ν.Τ. στην Ελλάδα;”Κατά τη γνώμη μου έπρεπε να έρθει μια ριζική αλλαγή στο κακό κατεστημένο που υπήρχε στην Ελλάδα. Δεν ξέρω αν το Δ.Ν.Τ ήταν η καλύτερη λύση, το μόνο σίγουρο είναι ότι όλοι οι Έλληνες κατάλαβαν τα λάθη τους και έμαθαν αυτό που λέει μια παλιά παροιμία “όπου φτάνει το χέρι σου να κρεμάς το καλάθι σου”

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 3 “Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα;”Οι πολιτικοί έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση γιατί κατάφεραν να κάνουν και τον πιο τίμιο άνθρωπο, να σκέφτεται να κλέψει για να επιβιώσει. ΄Οπως δηλαδή λέει μια παροιμία “με όποιον δάσκαλο καθίσεις ,τέτοια γράμματα θα μάθεις”.

ΖΑΜΠΕΤΑΚΗΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ (ενήλικας)

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 2 “Ήταν σωστή επιλογή να έρθει το Δ.Ν.Τ. στην Ελλάδα;”Πιστεύω ότι έπρεπε να γίνει μια αλλαγή για το κακό γίγνεσθαι που υπήρχε στην Ελλάδα. Δεν ξέρω αν το Δ.Ν.Τ. ήταν η καλύτερη επιλογή , το μόνο σίγουρο είναι ότι οι πιο πολλοί Έλληνες κατάλαβαν τα λάθη τους και προσπαθούν να μάθουν να ζούν με λίγα χρήματα.

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 1 “Τι πιθανότητες έχει η Ελλάδα να ξεπεράσει την οικονομική κρίση;”Η Ελλάδα έχει μέλλον και μπορεί να βγει από την κρίση γιατί οι Έλληνες είναι άνθρωποι με ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία, δύναμη ψυχής και φιλότιμο.

74


ΣΚΑΝΤΖΑΚΗ ΕΛΕΝΗ (ενήλικη)

Στην ερώτηση 6 “Πιστεύετε ότι παίζονται οικονομικά παιχνίδια σε βάρος της Ελλάδας;”44 άτομα επέλεξαν το α, 0 άτομα επέλεξαν το β και 8 άτομα επέλεξαν το γΠιστεύω ότι στη χώρα μας παίζονται πολλά συμφέροντα για να μη μπορεί η Ελλάδα να ορθοποδήσει ενώ είναι μια ευλογημένη χώρα. Αυτό δείχνει να υπάρχουν αρκετές θεωρίες συνωμοσίας γύρω από την χώρα μας . Πιστεύω ότι με τα μέτρα που μας βάζουν πχ χαράτσια οδηγούν τον κόσμο στην εξαθλίωση. Ο κόσμος έχει αρχίσει να εξαντλείται με τόσα μέτρα.

Στην ερώτηση 8 “Τι σημαίνει χρεοκοπία για ένα κράτος;” 5 άτομα επέλεξαν το α, 6 άτομα επέλεξαν το β, 4 άτομα επέλεξαν το γ και 37 άτομα επέλεξαν το δ.Με τη χρεωκοπία μιας χώρας όλα γκρεμίζονται, μισθοί δεν υπάρχουν , τα φάρμακα εξαντλούνται, τα χρέη μας δε χάνονται αλλά αντιθέτως αυξάνονται τα επιτόκια και έτσι καταλήγουν να παίρνουν οι τράπεζες τις περιουσίες του κόσμου. Δεν υπάρχουν φάρμακα και έτσι είναι δύσκολο να επιβιώσουν άτομα με προβλήματα υγείας. Ο κόσμος λοιπόν προσπαθεί να επιβιώσει κάνοντας ανταλλαγή προϊόντων.

ΚΑΡΓΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ (ενήλικας)

Σχόλιο πάνω στην ερώτηση 3 “Πόσο ευθύνονται οι πολιτικοί για την άσχημη οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα”;Σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια οι περισσότεροι πιστεύουν ότι την περισσότερη ευθύνη την έχουν οι πολιτικοί. Πιστεύω ότι για το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης ευθύνονται οι πολιτικοί γιατί είναι αυτοί που διοικούν , κλείνουν συμφωνίες και κανονίζουν τα δάνεια και τις υποχρεώσεις ενός κράτους.

Πιστεύω ότι από εδώ και πέρα η εκάστοτε κυβέρνηση πρέπει να κάνει καλύτερη δουλειά και να είναι πιο πολύ υπεύθυνη και δραστήρια. Οφείλει να προσφέρει θέσεις εργασίας, να ενισχύει τους πολίτες , και να βρίσκει λύσεις που δε θα καταπιέζουν το λαό εν μέσω μιας οικονομικής κρίσης. Στο ερωτηματολόγιο μας , ένα ποσοστό ανθρώπων απάντησε ότι δεν ευθύνονται οι πολιτικοί μας για την κρίση. Ίσως το πιστεύουν αυτό γιατί έχουν κάποιο συμφέρον. Πρέπει να συμβάλλουμε όλοι(πολιτικοί + πολίτες) στην προσπάθεια για να βγούμε από τον μεγάλο αυτό οικονομικό σκόπελο που έχουμε βρεθεί.

75


Αναρωτηθείτε για την διαχρονικότητα των παρακάτω...

Και ο πολίτης έχει χρέος να συμπεριφέρεται υπεύθυνα. Μπορεί να χρησιμοποιεί τη λογική και τη σύνεση στις κρίσιμες αποφάσεις. Μπορεί να δείξει μαζί με το ενδιαφέρον για τα προσωπικά του συμφέροντα , ενδιαφέρον για το συμφέρον της πατρίδας. Μπορεί να δείξει ανθρωπιά και φιλότιμο σε δύσκολους καιρούς.Η λογική αποτελεί τη μόνη αξία, στην οποία μπορεί να στηριχθεί ο άνθρωποςΤο πρόβλημα της δύναμης, όπως μπορεί να τη χρησιμοποιήσει ένα κράτος , μια πολιτική παράταξη , μια συμμαχία , οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η φύση των ανθρώπων δεν αλλάζει, ότι οι άνθρωποι όταν βρεθούν σε αδιέξοδα ή πιεστικές συγκυρίες εξαγριώνονται. Η τύχη δεν είναι υπερφυσική δύναμη αλλά συγκυρίες, εξελίξεις που δε μπορεί να τις προβλέψει ο άνθρωπος.

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

76

Documents

Β Λυκειακή Τάξη Εσπερινού Γυμνασίου Τυμπακίουgym-esp-tympak.ira.sch.gr/esperino/wp-content/uploads/...Β Λυκειακή Τάξη Εσπερινού