Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Π Ρ Ο Υ Σ Α Προσφύγων Μνήμες
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2019 ΙΑΚΩΒΟΣ ΓΑΡΙΒΑΛΔΗΣ
Εκδόσεις Ναυτίλος
Ιάκωβος Γαριβάλδης
2 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ιάκωβος Γαριβάλδης
3 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ιάκωβος Γαριβάλδης
Αυθεντικές
Μαρτυρίες
Μικρασιατών περιοχής
Προύσας
Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ιάκωβος Γαριβάλδης
4 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Copyright ©2019
P.O. Box 2343
Caulfield Junction
Melbourne,
Vic 3161
Australia
Nautilus Publishing
Email: [email protected]
ISBN: 978-0-6485177-1-9
Ιάκωβος Γαριβάλδης
5 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Αφιερωμένο στις ψυχές
που δεν είχαν την ευκαιρία
να μιλήσουν
Ιάκωβος Γαριβάλδης
6 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Πρόλογος
Μην μας ρωτάτε «γιατί». Μην μας ρωτάτε ποτέ «γιατί».
Στις σελίδες αυτές καταγράφουν τις ιστορίες των προγόνων τους 140
οικογένειες ή περίπου 671 άτομα, που κατάγονται από την περιοχή η οποία
εμπεριέχεται σ’ αυτή την έκδοση. Είναι ένας ελάχιστος αριθμός από εκείνους
που έφυγαν κατατρεγμένοι, από όσους χάθηκαν στη φυγή, απ’ όλους που
χάθηκαν στην άφιξη ή διασκορπίστηκαν σε όλα τα μέρη του κόσμου και το
χειρότερο απ’ αυτούς που ποτέ δεν κατόρθωσαν να ξεφύγουν και είναι η
πλειονότητα.
Αρκετοί θα γυρίζουν την πλάτη λέγοντας ότι είναι περασμένα, ξεχασμένα. Άλλοι
μιλούν για συνωστισμό. Άλλοι ψάχνουν να θάψουν το τι έγινε παντελώς με
παχιά λόγια και προτροπές λησμονιάς. Τα παχιά λόγια όμως δεν προσθέτουν
σχεδόν τίποτα. Τα παχιά λόγια είναι γι’ αυτούς που συμφέρον έχουν εφόσον
ειπωθούν κι εφόσον ακουστούν να δημοσιεύονται. Ούτε τα λόγια υποβάθμισης
της καταστροφής δεν βελτιώνουν το μέλλον. Τίποτα δεν απαλύνει τον πόνο
αυτό των οικογενειών που κατασφαγιάστηκαν, απλά γιατί ήταν Έλληνες
Ορθόδοξοι. Αυτό που μετράει τώρα είναι η καταγραφή και όχι η λήθη και η
άγνοια. Κι όταν μιλάμε για καταγραφή δεν αναφερόμαστε σε όσους δεν είχαν
καμία επαφή με το αντικείμενο, που λένε τόσα ανούσια λόγια για να ξεχάσουν
ακόμη και οι ίδιοι τι είπαν σε λίγο χρονικό διάστημα. Αναφερόμαστε στα λόγια
των ανθρώπων που τα άκουσαν από το στόμα των παθόντων συγγενών και
φίλων. Αναφερόμαστε στα λόγια των πληγωμένων από τη ζωή και τον άνθρωπο
κι όχι εκείνων που καθισμένοι σε κάποιο γραφείο επηρεάζουν τις ζωές των
υπολοίπων.
Αυτή είναι η πραγματική ιστορία από τους τόπους, τους ιδιωτικούς χώρους κι
εκείνα τα χρόνια. Δεν γίνεται η ιστορία αυτή πιο πραγματική απ’ ότι
παρουσιάζεται. Δεν αντέχουν εκείνοι οι τόποι στη σιγή.
Σε μερικές περιοχές, χωριά ή πόλεις, λόγω της ελληνοποιημένης ονομασίας
υπήρξε μεγάλη δυσκολία στην ανεύρεση της πραγματικής
τοποθεσίας/ονομασίας και αναγράφηκε ως έχει παραχωρηθεί.
Οι ονομασίες των χωριών, πόλεων, κωμοπόλεων και περιοχών αποτελεί έργο
και έρευνα του ιστορικού και καθηγητή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κυρίου
Ιάκωβος Γαριβάλδης
7 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Κωνσταντίνου Νίγδελη, καταγωγής από την Καππαδοκία που διαμένει στη
Νεάπολη Θεσσαλονίκης, όπου διευθύνει μέχρι και αυτής της έκδοσης το
Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού, ως ιδρυτής καθώς και το Κέντρο Ιστορίας
του Δήμου Συκεών. Ο συγγραφέας τον ευχαριστεί θερμά για τη συνεργασία του
στις σελίδες «ΜΝΗΜΕΣ – Αλησμόνητες Πατρίδες» (https://mnimes.org) που
χρησιμοποιήθηκαν από τον Ιανουάριο 2011 ως τον Ιανουάριο 2019 για τη
συλλογή των δημοσιευμένων εδώ πληροφοριών. Αρκετό από το υλικό στα
βιβλία αυτά συλλέχθηκε επίσης από τα βιβλία του Κ. Νίγδελη, ο οποίος
πολυγραφότατος τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 2018 και
επανειλημμένα από άλλους οργανισμούς για την απαράμιλλη δραστηριότητά
του στην συλλογή και καταγραφή της ιστορίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
Ο κύριος Κ. Νίγδελης έχει εκδόσεις πέραν των τριάντα βιβλίων για διάφορες
περιοχές της Μ.Α., ενώ τις έχει επισκεφτεί ο ίδιος πολλές φορές.
Στην προσπάθεια συλλογής των πληροφοριών συνέβαλε τα μέγιστα με
φωτογραφικό υλικό και αναρτήσεις στην πιο πάνω αναφερθείσα ιστοσελίδα και
ο κύριος Σταύρος Ανθόπουλος καταγωγής από τα Λιμνά της Καππαδοκίας και
διαμένων στις Συκιές Θεσσαλονίκης.
Οι σελίδες ΜΝΗΜΕΣ – Αλησμόνητες Πατρίδες ή https://mnimes.org στο
διαδίκτυο δεν χορηγήθηκαν από κανέναν οργανισμό, είτε κυβερνητικό είτε
ιδιωτικό, αλλά ήταν και παρέμειναν ιδιοκτησία, κατασκευή, συντήρηση και
έξοδο του ίδιου του συγγραφέα προς τιμήν του παππού του Ιάκωβου
Γαριβάλδη (1869 – 1965) πρεσβύτερου, καταγωγής από το Μαρμαρά της
επαρχίας Προκονήσου.
Ιάκωβος Γαριβάλδης
8 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Επεξηγηματικά Για να μετρηθούν με κάποια μορφή ακριβείας όσοι -
• Δεν μας έδωσαν αριθμό ατόμων προσθέσαμε δύο
• Δήλωσαν «ολόκληρη η οικογένεια» προσθέσαμε τέσσερα ή πέντε
ανάλογα με τα γραφόμενα
• Δήλωσαν «δεν γνωρίζω» μετράμε τον αριθμό ονομάτων που μας
έδωσαν
Οι περισσότεροι όμως γράφουν τον ακριβή αριθμό ατόμων. Οπότε οι
στατιστικές που δηλώνουμε μπορεί να θεωρηθούν ως πραγματικότητα.
Επίσης χρειάζεται να σημειωθεί ότι έχουμε κάνει τις ελάχιστες διορθώσεις στα
κείμενα των μαρτυριών. Για παράδειγμα όταν γράφει κάποιος σε κεφαλαία το
όνομά του, εμείς το μετατρέψαμε σε μικρά γράμματα. Προστέθηκε πολλές
φορές τονισμός και στίξη. Τις ιστορίες όμως που καταγράφονται δεν τις
αγγίξαμε, σε πολλές περιπτώσεις μπορεί ν’ αλλάξουμε το νόημα ή την
τοποθεσία αν επενέβουμε.
Κατά τον ίδιο τρόπο οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις προσφέρονται εδώ για να
επικοινωνήσει κάποιος συγγενής, φίλος ή ερευνητής με τα άτομα απ’ ευθείας,
όπου ακόμη υπάρχουν και επιθυμούν. Όχι για να δυσκολέψουμε τη ζωή τους.
Δεν επιτρέπουμε την συγκομηδή αυτών των ηλεκτρονικών διευθύνσεων δίχως
τη γραπτή συγκατάθεση του συγγραφέα / εκδότη. Κι αυτό το κάνουμε γιατί
πιστεύουμε ότι η καλοσύνη και αγάπη της αλήθειας δεν μπορεί να πτοείται από
την κακία και πολλές φορές το φθόνο.
Επίσης να σημειωθεί ότι τα βιβλία αυτά δεν χορηγήθηκαν από πουθενά. Η
έρευνα δεν έγινε για κανένα πανεπιστήμιο γιατί δεν θέλαμε να μεροληπτούμε
για τον ένα ή τον άλλο λόγο, ή να περιορίσουμε την οπτική γωνία των γεγονότων
για να πάρουμε κάποιο διδακτορικό. Οι μαρτυρίες αυτές και η δουλειά που
έγινε για να τις συλλέξουμε βγήκαν από την καρδιά και τις ώρες προσφοράς
στον Ελληνισμό από το συγγραφέα.
Εισαγωγές από υψηλά ιστάμενα πρόσωπα και ερευνητές δεν επιδιώχθηκαν,
παρ’ όλο που έγινε μια προσσέγγιση στον Παγκόσμιο οργανισμό απότροπής της
γενοκτονίας (United Nations Office on Genocide Prevention) το 2017 η οποία
δεν απέδωσε καρπούς. Επίσης τον Ιανουάριο του 2019 προσέγγιση έγινε στην
Ιάκωβος Γαριβάλδης
9 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
UNESCO. Δεν ενδιαφέρονται, δεν συγκινούνται, έχουν πολλά να βάλουν στις
τσέπες τους και δεν προλαβαίνουν. Κατά συνέπεια δεν μάθαμε...
Επίσης να ειπωθεί ότι όλοι οι συμμετέχοντες παρέδωσαν τις πληροφορίες
οικειοθελώς στην έρευνα και όταν το βιβλίο βρισκόταν στο τελικό του στάδιο
ζητήθηκε η άδειά του καθενός ξεχωριστά να συμφωνήσει με την έκδοση
προσωπικών τους δεδομένων. Όλοι οι συμμετέχοντες έλαβαν το βιβλίο σε
ψηφιακή μορφή δωρεάν.
Ευχαριστείες Θέλω θερμά να ευχαριστήσω, τα άτομα που άνοιξαν την καρδιά τους και
συμμετείχαν σ’ αυτή την έκδοση. Άλλη μια έκδοση γεμάτη αυθεντικές
ανθρώπινες κι αληθινές ιστορίες, τίποτε περισσότερο. Θέλω να ευχαριστήσω
όσους επανήλθαν στις πληροφορίες τους και τις εμπλούτισαν ή τις διόρθωσαν
πριν την έκδοση. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω εκείνους που έδωσαν κάτι
παραπάνω, προσφέροντας ενημερωτικό υλικό για τις περιοχές που ζούσαν οι
δικοί τους, για τους κατοίκους και τις ασχολίες τους.
Ιδιαίτερα ευχαριστώ την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού (Encyclopaedia
of the Hellenic World) που διαθέτει τέτοιο πλούσιο υλικό στο Διαδίκτυο προς
ανάγνωση και έρευνα.
Τον συγγραφέα, φίλο, ιδρυτή και Διευθυντή του Μουσείου Προσφυγικού
Ελληνισμού Νεαπόλεως, Κωνσταντίνο Νίγδελη.
Τον φίλο Σταύρο Ανθόπουλο που ήταν πάντα στο πλευρό μου στη συλλογή και
ανάρτηση υλικού.
Ιάκωβος Γαριβάλδης ΟΑΜ
Φωτογραφία εξωφύλλου
Μπροστά στο εξώφυλλο εντός του χάρτη Μ.Α. βρίσκεται η εικόνα του Παρθεναγωγείου Ρεΐσντερε την οποία
μας παραχώρησε ο κ. Δημήτρης Θωμαδάκης το 2012, όπου φαίνονται οι μαθήτριες και δασκάλες του
Παρθεναγωγείου 1919-1920.
Πίσω μέρος της φωτογραφίας από μαθήτρια προς τη μητέρα της. Τη συγκεκριμένη φωτογραφία την είχε η
εικονιζόμενη στην ένδειξη με τον σταυρό Μαρία Κουρίσου, κόρη του Γιάννου του Κουρίσου (του γνωστού σε
όλη τη τότε Λήμνο με τις τράτες και τα γρι-γρι του) και της Καλομοίρας Κουρίσου-Θωμαδάκη (αδελφής του
παππού μου Δημητρίου Θωμαδάκη, που σφαγιάστηκε από τους Τσέτες του Μπεχλιβάν στα φοβερά γεγονότα
του 1922 στο Ρεΐσδερε)!
Ιάκωβος Γαριβάλδης
10 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Περιεχόμενα
Πρόλογος .............................................................................................................. 6
Επεξηγηματικά ..................................................................................................... 8
Ευχαριστείες ................................................................................................. 9
Αβτζιλάρ ............................................................................................................. 20
Kορδαμπεης ................................................................................................... 21
Ασημίνα Καρύδη ............................................................................................ 22
Μαρία Τριγλιλου ............................................................................................ 23
Ιωάννης Παπαδόπουλος ................................................................................ 24
Σταύρος Βασιλείου ......................................................................................... 25
Ευάγγελος Γκουγκουλής ................................................................................ 26
Φωτεινή Παπαπαναγιώτου ............................................................................ 27
Ευθυμία Κοσμίδου ......................................................................................... 28
Μαρία Βελισσαρίου ....................................................................................... 29
Ασπασία Γιαρέλη ............................................................................................ 30
Ασπασία Γιαρέλη ............................................................................................ 31
Φίλιππος Αλατζόγλου .................................................................................... 32
Αγία Κυριακή ...................................................................................................... 33
Φωτογλιδης Θεόδωρος .................................................................................. 34
Φωτογλιδης Ανδρέας ..................................................................................... 35
Θεοφάνης Κονταράκης .................................................................................. 36
Αθανάσιος Xατζόπουλος ................................................................................ 37
Δημήτρης Αμβροσιάδης ................................................................................. 38
Αϊβαλί ή Κυδωνίες .............................................................................................. 39
Σουσαμλή ....................................................................................................... 41
Ιάκωβος Γαριβάλδης
11 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Γεωργία Κουμιώτη ......................................................................................... 42
Αϊνασί ................................................................................................................. 43
Ελένη Τάσου ................................................................................................... 44
Αναστασία Στεφανίδου .................................................................................. 45
Απάμεια .............................................................................................................. 46
Αθανάσιος Χαραλαμπίδης ............................................................................. 47
Απολλωνία ή Απολλωνιάδα ............................................................................... 48
Ζωή Ναλμπάντη ............................................................................................. 49
Θωμαή Μαρίνου ............................................................................................ 50
Ιωάννης Μαρίνος ........................................................................................... 51
Κων/νος Ρακιτζής ........................................................................................... 52
Βασουλα Τερζογλου ....................................................................................... 53
Παναγιώτης Κιρμπιτσας ................................................................................. 54
Παναγιώτης Ευταξιάδης ................................................................................. 55
Βασω Τερζογλου ............................................................................................ 56
Πολιτης Ντουμπαρατζης ................................................................................ 57
Αρτάκη ................................................................................................................ 58
Χρήστος Βάκιας .............................................................................................. 60
Δέσποινα Χατζαγα .......................................................................................... 61
Βαρβάρα Σεργιάδη-Βορεάκου ....................................................................... 62
Ασκάκιοι ............................................................................................................. 63
Νέλλη Ευθυμίου ............................................................................................. 63
Βελετλέρ ............................................................................................................. 64
Ι. Τοποθεσία ............................................................................................... 64
IΙ) Γειτονιές (μαχαλάδες)-Πλατείες-Τοπωνύμια ........................................ 65
ΙΙΙ) Πληθυσμός – Ενδυμασία-Γλώσσα. ....................................................... 66
ΙV) Ασχολίες κατοίκων-Σχέσεις και συναλλαγές με τα άλλα τα χωριά. ..... 67
V) Σχολείο – Ναοί ....................................................................................... 69
Ιάκωβος Γαριβάλδης
12 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
VI) Διοίκηση ................................................................................................ 71
VII) Ιστορία ................................................................................................. 72
VΙΙI). Βελετλεριώτες στον αγώνα για την πατρίδα ..................................... 76
Γεώργιος Συρόπουλος .................................................................................... 79
Γιαλίτσιφλικ ........................................................................................................ 80
Αθανασια Μιχαηλιδου ................................................................................... 81
Γούλιος ............................................................................................................... 82
Ανθρωπογεωγραφία .................................................................................. 82
Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση .................................................... 83
Ελευθέριος Βεργετιδης .................................................................................. 84
Καλαϊτζης ........................................................................................................ 85
Δρακούντα .......................................................................................................... 86
1. Ανθρωπογεωγραφία .............................................................................. 86
2. Διοικητική δομή – Εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση
.................................................................................................................... 87
3. Στοιχεία Οικονομίας ............................................................................... 87
4. Εγκατάσταση στην Ελλάδα ..................................................................... 87
Αθανάσιος Γαβριήλ ........................................................................................ 89
Κάτω χωριό ......................................................................................................... 90
Δέσποινα Δίκογλου ........................................................................................ 91
Κελεσέν ............................................................................................................... 92
1. Ανθρωπογεωγραφία .............................................................................. 92
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ..... 93
3. Οικιστική δομή – Στοιχεία οικονομίας – Εγκατάσταση στην Ελλάδα .... 94
Χρυσούλα Ασημόγλου ................................................................................... 95
Χρυσή Μουτσογιάννη (Μουτζηγιάννη- Πεκινά) ............................................ 96
Μιλτιάδης Κεχαγιάς Κωνσταντινίδης ............................................................. 97
Ευάγγελος Χατζημόσχου ................................................................................ 98
Ιάκωβος Γαριβάλδης
13 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Χριστίνα Σωτηριάδου ..................................................................................... 99
Ιωαννης Σαμψωνιδης ................................................................................... 100
Κερμαστή .......................................................................................................... 101
1. Ανθρωπογεωγραφία ............................................................................ 101
2. Διοίκηση ............................................................................................... 102
3. Εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ........................... 103
4. Στοιχεία οικιστικής δομής .................................................................... 104
5. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 104
6. Εγκατάσταση στην Ελλάδα ................................................................... 105
Αλέξανδρος Αγγελίδης ................................................................................. 106
Ζωή Σταματιάδου ......................................................................................... 107
Σταύρος Υφαντίδης ...................................................................................... 108
Κιζίκλαγια ή Κουζούλκαγια .............................................................................. 109
Μαρία Τσαϊρογλου ...................................................................................... 110
Κίντια ................................................................................................................ 111
Κατινα Ζερβογιαννιδη Ευθυμιαδου ............................................................. 112
Κίος ................................................................................................................... 113
Άπιστη Κοκκίνου ........................................................................................... 115
Αφροδίτη Κανονιέρη .................................................................................... 116
Κιουπλιά ........................................................................................................... 117
Λύσανδρος Γ. Αμιτζόγλου ............................................................................ 119
Κουβούκλια ...................................................................................................... 120
Ευστάθιος Κοτλέας ....................................................................................... 121
Αναστασία Δελαβερίδου .............................................................................. 122
Αγνή Ψυχογιού ............................................................................................. 123
Κούμκιοϊ ........................................................................................................... 124
Αλέξανδρος Αθανασιαδης............................................................................ 125
Κρεμαστή .......................................................................................................... 126
Ιάκωβος Γαριβάλδης
14 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ζωή Σταματιάδου ......................................................................................... 127
Κύζικος .............................................................................................................. 128
Μαρία Τσουμαροπούλου ............................................................................ 129
Ελιγμοί ή Ελεγμοί ή Λιγουμοί ή Κουσουρμλή.................................................. 130
Αλεξία Τούση ................................................................................................ 131
Ευθαλία Ρούσσου ........................................................................................ 132
Μαρμαράς ........................................................................................................ 133
Ιάκωβος Γαριβάλδης .................................................................................... 134
Μαρία Τσουμαροπούλου (Κολλάρα) ........................................................... 135
Μισόπολη ......................................................................................................... 138
1. Ανθρωπογεωγραφία ............................................................................ 138
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 139
3. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 140
4. Ιστορικά γεγονότα – Εγκατάσταση ...................................................... 140
Δημήτριος Παυλακούδης ............................................................................. 142
Σωκράτης Λαδάς .......................................................................................... 143
Θεοδοσης Καδογλου .................................................................................... 144
Χατζηπαντελης Χρυσοστομος ...................................................................... 145
Βασιλική Τσακιρίδου .................................................................................... 146
Ελένη Δουμπλή............................................................................................. 147
Λούσπας Χουρμουζιος ................................................................................. 148
Μιχαλίτσι .......................................................................................................... 149
Ευανθία ........................................................................................................ 150
Σταμάτιος Κοκόσης (Κουκουσίδης) .............................................................. 151
Μαρία Ιατροπούλου .................................................................................... 152
Γεώργιος Γιολτζόγλου .................................................................................. 153
Μουδανιά ......................................................................................................... 155
Δέσποινα Μακρίδου .................................................................................... 156
Ιάκωβος Γαριβάλδης
15 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Λάσκαρης Κωνσταντινίδης ........................................................................... 157
Χρυσούλα Κάλφα ......................................................................................... 158
Αναστασία Μοσχίδου .................................................................................. 159
Ευστάθιος Γιάννουστας ................................................................................ 160
Μπάλια ............................................................................................................. 161
Στεργίου Δέσποινα ....................................................................................... 162
Μπασκιοϊ .......................................................................................................... 163
Θεόδωρος Γιαννακούδης ............................................................................. 164
Ευστράτιος Σουλίδης .................................................................................... 165
Αργύρης Μαστρογιαννίδης .......................................................................... 166
Μπιλετζίκ .......................................................................................................... 167
Χαράλαμπος Αργυρόπουλος ........................................................................ 168
Νίκαια ............................................................................................................... 169
Δέσποινα Σινανίδου (Σινάν-Κοφετζή) .......................................................... 171
Ντάνσαρι .......................................................................................................... 176
1. Ανθρωπογεωγραφία ............................................................................ 176
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 177
3. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 178
4. Εγκατάσταση ........................................................................................ 178
Κωνσταντίνος Πολυχρονίου ......................................................................... 179
Ντεμίρντεσι ...................................................................................................... 180
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 181
3. Οικιστική δομή ..................................................................................... 182
4. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 182
5. Ιστορία .................................................................................................. 183
6. Εγκατάσταση στην Ελλάδα ................................................................... 183
Χριστίνα Τζιρογλου....................................................................................... 184
Καλλιόπη Νάλια ........................................................................................... 185
Ιάκωβος Γαριβάλδης
16 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Αλέξανδρος Αλεξανδρής .............................................................................. 186
Θεολόγος Βουλγαρίδης ................................................................................ 187
Ελπίδα Ευαγγέλου ........................................................................................ 188
Ντερέκιοϊ .......................................................................................................... 189
1. Ανθρωπογεωγραφία ............................................................................ 189
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 189
3. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 190
4. Εθνοτικές εκκαθαρίσεις – Εγκατάσταση στην Ελλάδα ........................ 190
Ευστράτιος Καϊλάρης ................................................................................... 191
Στράτος Βαλαβανης ...................................................................................... 192
Πάνορμος ......................................................................................................... 193
Ανστασία Σαπουντζή .................................................................................... 194
Πελαδάρι .......................................................................................................... 195
Δέσποινα Μακροπούλου ............................................................................. 196
Αθανάσιος Φιλοξένης .................................................................................. 199
Αιμίλιος Ασλάνης.......................................................................................... 200
Χρυσή Μουτσογιάννη (Μουτζηγιάννη- Πεκινά) .......................................... 201
Αικατερίνη Τζινκώστα .................................................................................. 202
Πλατίανος ή Πλατύαινος .................................................................................. 203
Χρήστος Σταματίου ...................................................................................... 204
Ιωάννης Μπαρούτης και Αραμπατζής Εμμανοϊλίδης .................................. 205
Προύσα ή Προύσσα.......................................................................................... 206
Το μεγάλο τζαμί ........................................................................................ 208
Πράσινο Τζαμί .......................................................................................... 208
Ελένη Βαλσαμίδου ....................................................................................... 209
Φωτεινή Παπαπαναγιώτου .......................................................................... 210
Πέτρος Χατζηασημιάδης .............................................................................. 211
Χρήστος Μπρουζιώτης ................................................................................. 212
Ιάκωβος Γαριβάλδης
17 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ιωάννης Βασιλειάδης ................................................................................... 213
Ευθυμία Χατζηπαζαρλή................................................................................ 214
Σαρίκιοϊ ............................................................................................................. 215
Χαρίτων Χρυσαφίδης ................................................................................... 216
Σκαμνιές ........................................................................................................... 217
Χρήστος Κίτσιος ............................................................................................ 218
Γιάννης Κατσαράς ........................................................................................ 219
Σογιούτ ή Σουγιούτ ........................................................................................... 220
Θεμελής Καρακάσης .................................................................................... 221
Μαρία Χατζηαβραμίδου .............................................................................. 222
Κυριακή Αβραμίδου ..................................................................................... 223
Νικολέτα Νικολαίδου ................................................................................... 224
Σουσουρλούκ ................................................................................................... 225
1. Ονομασία – Ανθρωπογεωγραφία ........................................................ 225
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 226
3. Οικιστική δομή ..................................................................................... 227
4. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 228
5. Εγκατάσταση στην Ελλάδα ................................................................... 228
Σάββας Χατζηγεωργιου ................................................................................ 229
Αντώνης Βάσσος ........................................................................................... 230
Χαράλαμπος Παπαδόπουλος ....................................................................... 231
Δήμητρα Βαρελά .......................................................................................... 232
Παναγιώτα Χατζηκωνσταντίνου ................................................................... 233
Κώστας Καπής .............................................................................................. 234
Τεπετζίκ ............................................................................................................ 235
1. Ανθρωπογεωγραφία ............................................................................ 235
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 236
3. Στοιχεία οικονομίας ............................................................................. 237
Ιάκωβος Γαριβάλδης
18 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
4. Κατοίκηση στην Ελλάδα ....................................................................... 237
Φίλιππος Σκυλοδήμος .................................................................................. 238
Ρενα Κισσα ................................................................................................... 239
Τσάμλιτζα ......................................................................................................... 240
1. Ονομασία – Ανθρωπογεωγραφία ........................................................ 240
2. Διοικητική και εκκλησιαστική εξάρτηση – Θρησκεία – Εκπαίδευση ... 241
3. Οικονομία – Εγκατάσταση ................................................................... 242
Αθανάσιος Ανδρεόπουλος ........................................................................... 243
Ανδρεόπουλος Ιωάννης ............................................................................... 244
Γεώργιος Αντωνιάδης ................................................................................... 245
Συμεών Σταματιάδης .................................................................................... 246
Χωρούδα .......................................................................................................... 247
Νικόλαος Μπαρτζούδης ............................................................................... 248
Στήριξη της προσπάθειας συλλογής των στοιχείων .................................... 250
Βιβλιογραφία ................................................................................................... 251
Ιστοσελίδες ................................................................................................... 251
Εκδόσεις ....................................................................................................... 252
ΣΥΝΤΟΜΟ ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ....................................................................... 255
Ιάκωβος Γαριβάλδης
19 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ιάκωβος Γαριβάλδης
20 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Αβτζιλάρ
Το Αβτζιλάρ, σήμερα Avcilar (ελληνικό Κυνηγοί Αδραμυττίου) βρίσκεται στην
νότια-ανατολική περιοχή της Προύσας, και απέχει περίπου 270 χιλιόμετρα από
την Προύσα. Στη σημερινή περιοχή της Τουρκίας αναφέρεται με το όνομα
Edremit. Εκεί γεννήθηκε και ο Μακαριστός Διονύσιος Χαραλάμπους
(Μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών) το 1907 που βρήκε μαρτυρικό θάνατο,
όπως και οι γονείς και οι δυο αδερφές του.
Με την 93η επέτειο της ανταλλαγής πληθυσμών1 εγκαινιάστηκε στο Αβτζιλάρ
«Πάρκο Ανταλλαγής Πληθυσμών» όπου στήθηκε άγαλμα του γλύπτη Εργκίν
Οσκάν που παρουσιάζει χέρια προσφύγων να εξυψώνουν την Τουρκία,
παρουσία συναυλίας Ελλήνων καλλιτεχνών!. Μια διπλή προσβολή για τις
οικογένειες που εξαφανίστηκαν από την περιοχή.
Στο Αβτζιλάρ γεννήθηκε και ο Πάνος Δουκάκης (1896–1979), πατέρας του
Ελληνο-Αμερικανού πολιτικού Μιχάλη Δουκάκη (Michael Dukakis).
Από εδώ κατάγεται και ο (Βενιαμίν Αʹ, 18 Ιανουαρίου 1871 – 17 Φεβρουαρίου
1946), Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως από το 1936 ως την αποβίωσή του.
1 Ιστοσελίδα «Καρφωτικό» Νοεμβ. 2016, http://karfotiko.blogspot.com/2016/11/blog-post_7963.html
Ιάκωβος Γαριβάλδης
30 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Ασπασία Γιαρέλη
Πατρώνυμο: Γρηγόριος
Ηλ. Διεύθυνση: [email protected]
Αριθμός ατόμων που έφυγαν: 5
Ονόματα ατόμων που έφυγαν: Ασπασία, Ταρσή
Χρονολογία που έφυγαν: 1922
Πού εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα: Χαλκιδική
Πού διαμένουν/ διέμειναν: Αίγιο Αχαίας
Σχόλιο προέλευσης: Η γιαγιά μου ήταν το γένος Χρυσοστόμου, από την
Προύσα. Ο πατέρας της πρέπει να ήταν παπάς και ονομαζόταν Γρηγόρης. Τον
σκότωσαν οι Τούρκοι. Η προγιαγιά μου μάζεψε τα παιδιά της και ήρθαν στην
Ελλάδα. Η γιαγιά μου ήταν κοντά στην ηλικία των δέκα χρόνων. Το μόνο που
έχω ακούσει από μακρινούς συγγενείς το όνομα Σκόπα που πρέπει να είναι
κάποια περιοχή κοντά σε λιμάνι.
Πρόσφυγας: Γ' Γενιάς
Μετανάστευση: Η προγιαγιά μου με τα τέσσερα παιδιά της φεύγοντας από τον
τόπο τους για να σωθούν και με προορισμό την Ελλάδα περπατούσαν περίπου
ένα μήνα νηστικοί και διψασμένοι. Η γιαγιά μου μου έλεγε ότι πίνανε το
κάτουρο των αλόγων. Γλύτωσαν την σφαγή γιατί κάποιος Τούρκος πασάς τους
λυπήθηκε και τους έκρυψε στο σπίτι του και από εκεί τους προώθησε στην
Χαλκιδική πιθανόν. Στην Ουρανούπολη υπάρχουν συγγενείς με το επίθετο
Χρυσοστόμου αλλά δεν έχω επαφή για να μάθω περισσότερα.
Καταχώρηση έγινε: 2012-07-16 07:53:06
Ιάκωβος Γαριβάλδης
247 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Χωρούδα
Χωρούδα63 ή Καρατζόβα (Karacaoba). Πριν τη Μικρασιατική καταστροφή είχε
περίπου 70 ελληνικές οικογένειες. Πιθανότητα υπάρχει να λεγόταν και
Κεφαλοχώρι, που βρισκόταν ανάμεσα σε άλλα 9 χωριά κοντά στη λίμνη
Αππολωνειάδα της περιοχής (από μαρτυρίες της Βασιλικής Λαζαρίδου).
Η Καράτζοβα είχε 70 Ελληνικές οικογένειες περίπου 400 κατοίκους. Απέχει
απο την Προυσα είναι 32 χιλιόμετρα κοντά στην περιοχή των Κουβουκλίων.
Η οικονομία της γειτονιάς της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στηρίζεται. Η
γειτονιά είναι διάσημη για τις ελιές και τα σύκα. Πεπόνια, ντομάτες,
καλαμπόκι, ηλίανθος.
63 Πηγή: Σταύρου Καπλάνογλου, «Τα Πιστικοχώρια της Προύσας», URL: http://fileto.gr/2017/11/03/tα-πιστικοχώρια-της-προύσας
Ιάκωβος Γαριβάλδης
248 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Νικόλαος Μπαρτζούδης
Πατρώνυμο: Γεώργιος
Ηλ. Διεύθυνση: [email protected]
Αριθμός ατόμων που έφυγαν:
Ονόματα ατόμων που έφυγαν: Λαζαρίδου Βασιλική, Πεχλιβανίδης Βασίλης
Χρονολογία που έφυγαν: 1922
Πού εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα: Αριδαία (δεν είμαι σίγουρος)
Πού διαμένουν/ διέμειναν: Σέρρες
Σχόλιο προέλευσης: Από τις εξιστορήσεις που θυμάμαι (αδρά είναι η αλήθεια),
το χωρίο της πρόγιαγιας μου (Βασιλική Λαζαρίδου) λέγονταν Χωρούδα. Εκείνη
μου είχε πει ότι ήταν το Κεφαλοχώρι ανάμεσα σε 9 χωριά και ότι ήταν κοντά σε
μια μεγάλη λίμνη (Απολλωνειάδα). Μου είχε πει ότι ζουσαν πολύ καλά εκεί,
είχανε αμπέλια και <<όλα τα καλά του θεού>>. Επίσης μου είπε ότι με τους
μουσουλμάνους (Τούρκους) είχαν πολύ καλές σχέσεις. Μιλούσε τουρκικά, ενώ
και τα Ελληνικά της ήταν διανθισμένα με πολλές Τουρκικές λέξεις. Γενικώς για
να το πω με μια λαϊκή ρύση, έσταζε μέλι το στόμα της για εκείνους τους τόπους.
Πρόσφυγας: Γ' Γενιάς
Μετανάστευση: Είμαι ο δυσέγγονος της Βασιλικής Πεχλιβανίδου (το γένος
Λαζαρίδη) η οποία γεννήθηκε περίπου το 1905 στη Χωρούδα (κοντά στην
Προύσσα). Η χρονολογία προφανώς δεν είναι 100% ακριβή γιατί εκείνες τις
εποχές η καταγραφή γεννήσεων δεν γίνονταν όπως στις μέρες μας. Μου είχε πει
ότι έβαλαν σε μπόγους τα πιο απαραίτητα και έφυγαν. Αν δεν Μετά το 22, αν
θυμάμαι καλά αυτά που μου είπε, βρέθηκαν στην Αριδαία (νομός Πέλλας).
Νομίζω πως ακόμα μπορώ να συλλέξω κάποιες πιο ακριβείς πληροφορίες για
το που βρέθηκαν τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς. Η προ-γιαγιά μου
παντρεύτηκε τον Βασίλειο Πεχλιβανίδη. Κάποια στιγμή, δεν ξέρω κάτω απο
ποιες συνθήκες, μετακόμοισαν στον νομό Σερρών, στο χωριό Βαμβακούσα. Η
προγιαγιά μου έκανε 3 κόρες (Όλγα, Ροδία, Καλυψώ). Η γιαγιά μου η Καλυψώ
(Βαμβακούσα, Σέρρες) παντρεύτηκε τον επίσης καταγώμενο απο προσφυγική
οικογένεια Νικόλαο Μπαλκαντζόπουλο (προερχόμενο απο την Χιλή, έξω απο
Ιάκωβος Γαριβάλδης
249 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
την Κωσταντινούπολη). Η γιαγιά μου έκανε 2 γιους, Βασίλης και Μανώλης
Μπαλκαντζόπουλος και μία κόρη, την μητέρα μου Κρυσταλλένια. Ο πατέρας
μου (Γεώργιος Μπαρτζούδης) είναι ντόπιος Σερραίος καταγώμενος από την
Αγία Παρασκευή Σερρών (χωριό γνωστό επίσης με το όνομα Ξυλότρος).
Καταχώρηση έγινε: 2012-07-30 19:33:05
Ιάκωβος Γαριβάλδης
250 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Στήριξη της προσπάθειας συλλογής των στοιχείων Τούτη η εργώδης και σημαντική, κατά την άποψή μας, προσπάθεια τέλεσε υπό την
αιγίδα και στήριξη των εξής –
• Ιερά Μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως
• Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού
• Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος
• Πανελλήνια Ένωση Καππαδοκικών Σωματείων
Τα στοιχεία αυτά θα είναι στη διάθεση των ερευνητών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων
του παρόντος και του μέλλοντος, οπότε και είναι σημαντικό να καταγράψουμε
αυθεντικά γεγονότα από μαρτυρίες και υλικό προτού αυτά χαθούν στο διάβα του
χρόνου.
Ενδιαφερόμαστε μόνον για ιστορικά/στατιστικά στοιχεία του ξεριζωμού από την
πατρική γη.
Σημαντικότατη θεωρείται η συμμετοχή των Ελλήνων της διασποράς, μιας και ως τώρα
η οποιαδήποτε αξιέπαινη προσπάθεια καταγραφής έχει περιοριστεί στον Ελλαδικό
χώρο.
Η προσπάθεια των σελίδων ΜΝΗΜΕΣ είναι μια καινοτομία που ως κύριο σκοπό έχει να
καταστήσει τις πληροφορίες αυτές προσβάσημες στο ευρύτερο κοινό δίχως δεσμεύσεις.
Η κάθε βοήθεια θεωρήθηκε ανεκτίμητη. Η καταγραφή όσων δεν διαθέτουν email έγινε
χρησιμοποιώντας την ηλ. διεύθυνση κάποιου οικείου. «…με το ίδιο email καταφέραμε
να τους καταγράψουμε, κάθε φορά και διαφορετική οικογένεια επαναλαμβάνοντας την
ίδια διαδικασία».
Μηνύματα στήριξης που ελήφθησαν για την προσπάθεια:
Μήνυμα Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Νεαπόλεως- Σταυρουπόλεως
Σύλλογοι και Φορείς στήριξης της Καταγραφής
• Σύλλογος Καππαδοκών Μαυρολόφου ”Ο Άγιος Γεώργιος – Τσαρικλί”
• Λαογραφικός Σύλλογος Θηριόπετρας ”Ο Μέγας Βασίλειος”
• Πολιτιστικός Σύλλογος Ν. Φλογητών
• Σύλλογος Αξενών Θεσσαλονίκης
• Αδελφότητα Προκοπιέων Μακεδονίας Θράκης “Όσιος Ιωάννης ο Ρώσσος”
Ιάκωβος Γαριβάλδης
251 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Βιβλιογραφία
Ιστοσελίδες • Σταύρου Καπλάνογλου, «Τα Πιστικοχώρια της Προύσας», URL:
http://fileto.gr/2017/11/03/tα-πιστικοχώρια-της-προύσας
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Τσάμτζα», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12179
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Τεπετζίκ», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12177
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Σουσουρλούκ», 2001, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12173
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Ντάνσαρι», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12081
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Ντεμίρντεσι», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12014
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Μισόπολη», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12141
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Κιουπλιά», 2002, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=4840
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Κερμαστή», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12127
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Κελεσέν», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12123
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Δρακούντα», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12089
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Γούλιος», 2001, Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor, URL: http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12103
• ΜΥ ΑΝΕΜΟΤΙΑ LESVOS του Παναγιώτη Παπαδέλλη από τη Λέσβο - (http://panagiotispapadellis.blogspot.com/2016/ ) Ιανουάριος 2019
• «Πολιτιστικό Εργαστήρι, Νόστος» (http://politistiko-ergasthri-nostos.blogspot.com.au /2012/10/blog-post_ 1934.html, Ιαν. 2019.
• «Πολιτιστικό Εργαστήρι Νόστος» - ηλ. διεύθυνση http://politistiko-ergasthri-nostos.blogspot.com/2012/11/ena-ta-7.html, Ιαν. 2019.
• «Καρφωτικό» Νοεμβ. 2016, http://karfotiko.blogspot.com/2016/11/blog-post_7963.html.
• Εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», 12 Σεπτεμβρίου 2003 (ηλεκτρονική διεύθυνση: https://www.tanea.gr/2003/09/12/greece/afiepwma-mikrasiatiki-katastrofi-ti-toys-kratate-kai-den-toys-katharizete/ )
Ιάκωβος Γαριβάλδης
252 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
• Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών Κωνσταντινάτου «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος», URL: http://mikrasiates-konstantinato. URL: blogspot.com/2016/06/blog-post_21.html
• Οικουμενικό Πατριαρχείο, Μητρόπολη Κυζίκου, 2014, URL: http://users.sch.gr/markmarkou/katalog/ecp/kyzikos.htm.
• ΜΝΗΜΕΣ Αλησμόνητες Πατρίδες, URL: https://www.mnimes.org/archives/bursa
• Βικιπαιδεία, Νοεμβ. 2015, URL: https://el.wikipedia.org/wiki/Προύσα
• Βικιπαιδεία, ηλ. διεύθυνση https://el.wikipedia.org/wiki/Αϊβαλί, Ιαν. 2019
• Βικιπαιδεία, Ιαν. 2019, URL: https://el.wikipedia.org/wiki/Μουδανιά/, Ιαν. 2019
• Βικιπαιδεία (ηλ. διεύθυνση https://el.wikipedia.org/wiki/Μπιλετζίκ) Ιαν. 2019.
• Βικιπαιδεία, Ιαν. 2019 URL: https://el.wikipedia.org/wiki/Αρτάκη.
• Βικιπαιδεία, (ηλ. διεύθυνση https://el.wikipedia.org/wiki/Νίκαια), Ιαν. 2019
• Βικιπαιδεία, Ιαν. 2015, URL: https://el.wikipedia.org/wiki/Απάμεια, Ιαν. 2019
• Τριγλιανοί (http://www.triglianoi.gr/?topic=747.0), Δεκ. 2015.
• Τριγλιανοί (URL: http://www.triglianoi.gr/?topic=747.0), Ιαν. 2019.
Εκδόσεις • Μακρής, Ι.Κ., «Οι κάτοικοι της Κυζικηνής Χερσονήσου», Μικρασιατικά
Χρονικά 9 (1961), σελ. 223.
• Σγουρίδης, Γ.Α., Η Πέραμος της Κυζίκου. Ιστορία-Λαογραφία-Χρονικά-Αναμνήσεις (Αθήνα 1968), σελ. 33-50.
• Αδαμαντιάδης, Βενέδικτος Φ., «Η Εκκλησιαστική επαρχία Προύσης», Μικρασιατικά Χρονικά 8 (1959), σελ. 97-128.
• Μεσιτίδης, Α. – Δεληγιάννης, Β., «Η Απολλωνιάς», Μικρασιατικά Χρονικά 3 (1940), σελ. 429.
• Ertuzun Reşit, M., Kapıdağı Yarımadasi ve Çevresindaki Adalar (Κωνσταντινούπολη 1953), σελ. 220.
• Patriarcat Oecumenique, Les atrocités kémalistes dans les régions du Pont et dans le reste de l’Anatolie (Constantinople 1922), σελ. 262.
• Σύγγραμμα περιοδικόν του Συλλόγου Μικρασιατών «Ανατολή» Β:Α (1903), σελ. 88.
• Π. Κοντογιάννης, Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1921), σελ. 225.
Ιάκωβος Γαριβάλδης
253 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
• Σταματόπουλος Δημήτριος, «Πάνορμος (Πάντερμο)», 2002, Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Μ. Ασία.
• Αρχείο Προφορικής Παράδοσης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, φάκ. Β 86. Στις αρχές του 20ού αιώνα (1905)
• Αρχείο Προφορικής Παράδοσης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, φάκ. Β 141.
• Anoyatis-Pelé, D., “Journal d’ un voyage effectué par Lafitte-Clavé de Constantinople à Brousse, Nicée et Nicomédie en 1786”, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 7 (1988-89), σελ. 93-95.
• Ημερολόγιον των Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων του έτους 1906 (Κωνσταντινούπολις 1905), σελ. 139.
• Patriarcat Oecumenique, Les atrocités kémalistes dans les régions du Pont et dans le reste de l’Anatolie (Constantinople 1922), σελ. 262-263.
• Ανώνυμος, «Επαρχία Προύσης», Ξενοφάνης 2:1 (1903), σελ. 88.
• Αδαμαντιάδης, Βενέδικτος Φ., «Η Εκκλησιαστική επαρχία Προύσης», Μικρασιατικά Χρονικά 8 (1959), σελ. 17.
• Ημερολόγιον των Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων του έτους 1907 (Κωνσταντινούπολη 1906), σελ. 189.
• Ο Θ. Καβαλιέρος-Μαρκουίζος, Από Κωνσταντινουπόλεως εις Νίκαιαν. Ταξειδιωτικαί εντυπώσεις εκ Βιθυνίας, μετ’ εικόνων (Κωνσταντινούπολη 1909), σελ. 178.
• Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας (Αθήνα 1922), σελ. 225, και του ιδίου, Η ελληνικότης των νομών Προύσης και Σμύρνης (Αθήνα 1919), σελ. 117.
• Κοντογιάννης, Π., Γεωγραφία της Μικράς Ασίας. Φυσική σύστασις της χώρας, πολιτική γεωγραφία, φυσικός πλούτος (Αθήνα 1921), σελ. 256.
• Barkan, Ö.L., “Osmanlı Imparatorluğun’da toprak isçiliğinin organizasyonu sekilleri; A: Istanbul Haslar Kazasindaki ortakçi kullar; Β: Bursa civarindaki kulluklar”, Istanbul Universitesi Iktisat Facultesi mecmuasi 1 (1939-1940), σελ. 204-5.
• Αναγνωστοπούλου, Σ., Μικρά Ασία, 19ος αι.-1919. Οι ελληνορθόδοξες κοινότητες: από το μιλλέτ των Ρωμιών στο ελληνικό έθνος (Αθήνα 1997), σελ. 157, 183, 214-215, 221, 252.
• Ημερολόγιον των Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων του έτους 1907 (Κωνσταντινούπολις 1906), σελ. 190.
• Αρχείο Προφορικής Παράδοσης Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, φάκ. Β 146.
Ιάκωβος Γαριβάλδης
254 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
• Κλεωνύμου, Μ. – Παπαδοπούλου, Χρ., Βιθυνικά, ή Επίτομος Μονογραφία της Βιθυνίας και των πόλεων αυτής, τύπ. Ι. Α. Βρεττού (Κωνσταντινούπολη 1867), σελ. 150-152.
• Κλεώνυμος, Μ. – Παπαδόπουλος, Χρ., Βιθυνικά, ή Επίτομος Μονογραφία της Βιθυνίας και των πόλεων αυτής (Κωνσταντινούπολη 1867), σελ. 148.
• Δέσποινας Παρασκευά-Κράνη, “Ν. Τρίγλια Χαλκιδικής, Ένα ταξίδι μέσα στο Χρόνο και την Ιστορία”.
• Καβαλιέρος-Μαρκουίζος, Θ., Από Κωνσταντινουπόλεως εις Νίκαιαν. Ταξειδιωτικαί εντυπώσεις εκ Βιθυνίας, μετ’ εικόνων (Κωνσταντινούπολη 1909), σελ. 156.
Ιάκωβος Γαριβάλδης
255 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
ΣΥΝΤΟΜΟ ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Ιάκωβος Γαριβάλδης, λογοτέχνης, εκδότης, μηχανικός, γεννήθηκε στη
Θεσσαλονίκη από πατέρα πρόσφυγα του Μαρμαρά Μ.Α. και μητέρα από Σάμο.
Μετανάστευσε στη Μελβούρνη Αυστραλία το 1970 σε ηλικία 17 ετών. Είναι
Μηχανικός Πληροφορικής και για περισσότερα από είκοσι χρόνια διευθύνει το
τεχνικό τμήμα προγραμματισμού, παράρτημα Ασίας, διεθνούς εταιρίας με έδρα
τις Ηνωμένες Πολιτείες. Βραβεύτηκε από την Αυστραλιανή κυβέρνηση το 2016
με το Χρυσό Μετάλλιο Διάταξης της Αυστραλίας (Order of Australia Medal) για
την πολύχρονη προσφορά του στη λογοτεχνία και για τις κοινωνικές υπηρεσίες
του στους ομογενείς εκεί. Ζει στη Μελβούρνη με τη σύζυγο Άντρια Γαριβάλδη
και τα τρία παιδιά του.
ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ - Διετέλεσε αρχισυντάκτης σε περιοδικά της
Μελβούρνης, στο λογοτεχνικό «Ο Λόγος» (1993 – 2004), στο φιλοσοφικό
περιοδικό «Αθηνά» (2005 – 2006), το ηλεκτρονικό περιοδικό «Διασπορική
Λογοτεχνική Στοά» (2009 - 2019).
Εκδόσεις της σειράς «Προσφύγων Μνήμες»:
• Άγκυρα
• Άδανα
• Αδριανούπολη
• Αϊδίνιο
• Ικόνιο
• Καλλίπολη
• Καππαδοκία
• Κεσσάνη
• Κασταμονή
• Κωνσταντινούπολη
• Μάλγαρα
• Μπίγα
• Νικομήδεια
• Προύσα
• Ραιδεστός
• Σεβάστεια
• Σμύρνη
• 40 Εκκλησιές
Ιάκωβος Γαριβάλδης
256 Προύσα - Εκδόσεις Ναυτίλος 2019
Έρευνες άλλης μορφής:
• Εκδόσεις των Ελλήνων Αυστραλίας (1916 – 2004)
• Υπερλογοτεχνία της Διασποράς (2007)
• Αρχειακό υλικό ομογενών Μελβούρνης – «Πλούταρχος» (2010 - 2016)
Λογοτεχνικές εκδόσεις
• Γνωριμίες (δίγλωσση ποίηση, 1983)
• 74 Υπό Σκιάν (Πεζοτράγουδο, 1998)
Τεχνικές εκδόσεις (2004 – 2007)
• Μιλάτε Word (τεχνικό MS-Word)
• Μιλάτε Excel (τεχνικό MS-Excel)
• Internet για αρχάριους
• Εγχειρίδιο τεχνικών όρων
Συμμετοχή σε συλλογικές εκδόσεις (1980 – 2014)
• Διασπορική Λογοτεχνία (6 εκδόσεις)
• Εμείς (Διηγήματα)
• Ανθολογία - Έργα Ελλήνων Λογοτεχνών της Μελβούρνης
• ΜΑ (ποίηση, αφιέρωση στη μητέρα)
• ΕΕΛΣΠΗ
Επίσης συμμετείχε σε πολλές περιοδικές εκδόσεις στην ελληνική και αγγλική
ανά τον κόσμο, παρέδωσε πανεπιστημιακές εργασίες για τη λογοτεχνία,
συνέγραψε φιλοσοφικές και ιστορικές έρευνες, έκανε ομιλίες για λογοτέχνες,
ανέλυσε και παρουσίασε λογοτεχνικά βιβλία και μετέφρασε λογοτεχνία
διαφόρων λογοτεχνών στην Αγγλική.
Στο εξώφυλλο μπροστά και εντός του χάρτη Μ. Ασίας, βρίσκεται η εικόνα του Παρθεναγωγείου Ρεΐσντερε την οποία μας
παραχώρησε ο κ. Δημήτρης Θωμαδάκης το 2012, όπου φαίνονται οι μαθήτριες και δασκάλες του Παρθεναγωγείου 1919
-1920. Πιο πάνω το πίσω μέρος της φωτογραφίας από μαθήτρια προς τη μητέρα της. Τη συγκεκριμένη φωτογραφία την
είχε η εικονιζόμενη στην ένδειξη με τον σταυρό Μαρία Κουρίσου, κόρη του Γιάννου του Κουρίσου (του γνωστού σε όλη
τη τότε Λήμνο με τις τράτες και τα γρι-γρι του) και της Καλομοίρας Κουρίσου-Θωμαδάκη (αδελφής του παππού
Δημητρίου Θωμαδάκη, που σφαγιάστηκε από τους Τσέτες του Μπεχλιβάν στα φοβερά γεγονότα του 1922 στο Ρεΐσδερε).