Ажил эрхлэлтийн танилцуулга · 2018-07-04 · Ажил эрхлэлтийн танилцуулга 2017 6 1.1. Нийтлэг зүйл Ажилгүйдэл,

Ажил эрхлэлтийн танилцуулга 2017

2

СҮХБААТАР АЙМГИЙН ЗАСАГ ДАРГЫН ДЭРГЭДЭХ

СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

АЖИЛЛАХ ХҮЧНИЙ СУДАЛГАА-2017 ОН

Баруун-Урт хот

2018 он


3

СЭДВИЙН АГУУЛГА

Бүлэг 1. СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ, ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ,ОЙЛГОЛТ ТОДОРХОЙЛОЛТУУД 3

1. Нийтлэг үндэслэл 4

2. Судалгааны түүвэрлэлт 4

3. Ойлголт тодорхойлолтууд 4--8

Бүлэг 2.ЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХТЭЙ БОЛОН ИДЭВХГҮЙ ХҮН АМ 10

1. Суурин хүн ам 11-12

2. Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам 12-13

3. Ажиллах хүчний оролцооны түвшин 13-14

4. Эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам 15-17

Бүлэг 3. АЖИЛ ЭРХЛЭЛТ 18

1. Тухайн үеийн ажиллагчид 19

2. Ажиллагчдын тоо, эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбараар 18-20

3. Ажиллагчдын тоо, ажил мэргэжлийн ангиллаар 21-24

Бүлэг 4.АЖИЛГҮЙДЭЛ 25

1. Нийтлэг зүйл 26

2. Ажилгүй иргэдийн тоо 27

3. Ажилгүй иргэдийн боловсролын түвшин 27

4. Ажилгүйдлийн түвшин 28-29

ДҮГНЭЛТ 30

АШИГЛАСАН НОМ, МАТЕРИАЛ 30

ХАВСРАЛТ ХҮСНЭГТ 31-34

СЭДВИЙН АГУУЛГА


4

СҮХБААТАР АЙМГИЙН ЗАСАГ ДАРГЫН ДЭРГЭДЭХ

СТАТИСТИКИЙН ХЭЛТЭС

ТАНИЛЦУУЛГА ХЯНАСАН: ХЭЛТСИЙН ДАРГА

Т.ЭРДЭНЭБАТ

ТАНИЛЦУУЛГЫГ БОЛОВСРУУЛСАН: АХЛАХ МЭРГЭЖИЛТЭН

Ц.ХАД

САНАЛ ХҮСЭЛТ БАЙВАЛ ДООРХ

ХАЯГААР ХОЛБОО БАРИНА УУ.

СҮХБААТАР АЙМАГ, БАРУУН-УРТ СУМ

АЙМГИЙН НУТГИЙН УДИРДЛАГЫН

ОРДОН,ӨРӨӨ 103

УТАС: 70518203, 99515554

ЦАХИМ ХАЯГ: [email protected]

ВЭБ ХАЯГ: SUKHBAATAR.NSO.MN

ФЭЙСБҮҮК ХУУДАС: HTTPS://WWW.FACEBOOK.COM/STATISTIC


5

БҮЛЭГ I.

СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ, ЗОХИОН

БАЙГУУЛАЛТ, ОЙЛГОЛТ

ТОДОРХОЙЛОЛТУУД


6

1.1. Нийтлэг зүйл

Ажилгүйдэл, бүрэн бус хөдөлмөр эрхлэлт байсаар байгаа өнөөгийн нөхцөлд

хөдөлмөр эрхлэлтийн стратеги, хөтөлбөрийг боловсруулах, үр дүнг дүгнэхэд

шаардлагатай хөдөлмөр эрхлэлтийн талаарх статистикийн суурь мэдээллийг

өргөжүүлэн баяжуулах, шалгуур үзүүлэлтийг оновчтой зөв тооцон гаргах, мэдээллийн

давтамжийг тогтмолжуулах, хөдөлмөрийн статистикийн системийг боловсронгуй

болгох шаардлага зүй ёсоор тавигдаж байна.

Ажиллах хүчний судалгаа нь олон улсын нийтлэг тодорхойлолт, арга зүйг

ашиглан хүн амын эдийн засгийн идэвхийг сүүлийн 7 хоногийн буюу тухайн үеийн,

сүүлийн 12 сарын буюу байнгын идэвхийн аргачлалаар тооцох замаар хүн амын ажил

эрхлэлтийн байдлыг тодорхойлон, хүн амын ажил эрхлэлт, ажилгүйдлийн

холбогдолтой статистик үзүүлэлтүүдийг бүс нутаг, эдийн засгийн үйл ажиллагааны

салбар, ажил мэргэжлийн ангилал, ажил эрхлэлтийн байдлаар улирлын нөлөөллийг

тусган тооцож гаргаснаараа чухал ач холбогдол бүхий судалгаа юм.

1.2 Судалгааны түүвэрлэлт

Судалгааны түүвэрлэлтийн нэгж нь өрх бөгөөд байнга хамтран амьдарч,

орлогоо нэгтгэн хоол хүнсээ бэлтгэж, нэг тогооноос хоол иддэг нэг буюу хэд хэдэн

хүнийг “өрх” гэж үзнэ. Эдгээр хүн ам нь хамаатан садан болон ажил олгогчтойгоо

хамтран амьдардаг цусан төрлийн хамааралгүй гэрийн үйлчлэгч, бусад хөлсний

ажилчид ч байж болно.Өрхийн ам бүлийн тоонд тухайн өрхөд 6 сараас дээш

хугацаагаар эзгүй байгаа (хугацаат цэргийн албан хаагч, оюутан сурагчид, гадаадад

ажиллаж амьдарч байгаа болон цагдан хоригдож байгаа) иргэдийг оруулахгүй.

Судалгааны тоологч, ахлагч нар нь сонгогдсон өрхүүдэд очиж 15, түүнээс дээш

насны гишүүн бүртэй нэг бүрчлэн уулзаж, ярилцлага хийх замаар мэдээллээ

цуглуулсан.

1.3 Ойлголт тодорхойлолтууд

Өрх

Өрх гэдэг нь байнга хамтран амьдарч, орлогоо нэгтгэн хоол хүнсээ бэлтгэж, нэг

тогооноос хоол иддэг нэг буюу хэд хэдэн хүмүүсийг хэлнэ. Эдгээр хүмүүс нь хамаатан

садан болон ажил олгогчтойгоо хамтран амьдардаг, цусан төрлийн хамааралгүй,

гэрийн үйлчлэгч, бусад хөлсний ажилчид ч байж болно.

Өрхийн тэргүүлэгч

Өрхийн тэргүүлэгч гэдэг нь бусад гишүүд нь өрхийн тэргүүн хэмээн хүлээн

зөвшөөрсөн өрхийн гишүүн бөгөөд насанд хүрсэн хүн байна. Хэрвээ тухайн сууцанд

нэгээс олон өрх амьдран сууж байвал төдий тооны өрхийн тэргүүн байна.


7

Эдийн засгийн үйл ажиллагаа

Зах зээлд болон хувийн хэрэглээнд зориулж үйлдвэрлэсэн бараа, үйлчилгээг

хамруулна. Үндэсний тооцооны системийн хүрээнд бараа, үйлчилгээнд худалдах,

солилцох, өөрийн аж ахуйд хэрэглэх зорилгоор боловсруулсан түүхий эд материал,

зах зээлд нийлүүлж байгаа бүхий л бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, зах зээлд худалдах,

өөртөө хэрэглэх зорилгоор өрхөд үйлдвэрлэж байгаа бараа, үйлчилгээг хамруулна.

Энэ нь цалин хөлстэй болон цалин хөлсгүй, албан болон албан бус хэлбэртэй

байж болно. Жишээлбэл, өөрийн өрхийн аж ахуйн бизнест цалин хөлсгүй оролцож буй

хүнийг эдийн засгийн үйл ажиллагаа эрхэлж байна гэж үзнэ.

Эдийн засгийн бус үйл ажиллагаа

Хүүхэд, өндөр настан асрах, гэр цэвэрлэх, хоол унд бэлтгэх зэрэг цалин хөлс,

орлого олохгүй үйл ажиллагааг хамруулна. Үүнд:

Гэр орон цэвэрлэх, хувцас бусад нэхмэл, сүлжмэл эдлэл оёх, арчлах;

Хувцас угаах, индүүдэх, гэр байшин, эд хогшил сэргээн засах;

Хоол унд хийх, аяга таваг угаах;

Хүүхэд асрах;

Өвчтэй хүн, өндөр настангуудыг асрах

Гэрийнхээ хэрэгцээт зүйлийг худалдаж авах, дэлгүүр явах

Ажиллагч

Ажиллагч гэдэг нь цалин хөлс, орлого олох зорилгоор эдийн засгийн үйл

ажиллагаанд оролцож, хөдөлмөр эрхлэлтийн аль нэг хэв шинж (статус)-д хамрагдаж

буй иргэнийг хэлнэ. Цалин хөлс, орлого олох зорилгоор эдийн засгийн үйл

ажиллагаанд сүүлийн долоо хоногт нэгээс дээш цагаар оролцсон бол ажиллагч гэж

үзнэ.

Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч

Дангаараа буюу бусадтай хамтран өөрийн багаж, тоног төхөөрөмж, бусад

материалыг ашиглан эдийн засгийн үйл ажиллагааг хараат бусаар явуулж, урт

хугацаагаар ажилтан авч ажиллуулдаггүй (харин богино хугацаагаар түр авч

ажиллуулж болно), бизнесийнхээ үйл ажиллагаанд нөлөөлөх шийдвэрийг бие даан

гаргадаг иргэнийг хэлнэ.

Мал аж ахуй эрхлэгч

Жилийн дөрвөн улирлын туршид өөрийн мал аж ахуйг эрхэлж, түүний

бүтээгдэхүүн, ашиг шимээр орлого олж, амьжиргааны эх үүсвэрээ хангаж буй иргэнийг

хэлнэ.


8

Өрхийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд цалин хөлсгүй оролцогч

Мал аж ахуйгаас бусад өрхийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээ, аж ахуй эрхлэх үйл

ажиллагаанд цалин хөлсгүй оролцон, хувийн хэрэглээгээ хангаж буй тухайн өрхийн

гишүүн болон тухайн өрхөд хамт амьдрахгүйгээр аж ахуй эрхлэх үйл ажиллагаанд нь

оролцож байгаа иргэнийг хэлнэ.

Ажилгүй иргэн

Тухайн хугацаанд ажилгүй байсан, ажил хийхэд бэлэн, ажил идэвхтэй хайж

байгаа хөдөлмөрийн насны, хөдөлмөрийн чадвартай иргэнийг хэлнэ.

a/ “ажилгүй байсан” гэж сүүлийн долоо хоногт хөлсөөр болон ажил

гүйцэтгэх гэрээгээр ямар нэг ажил гүйцэтгээгүй, хувиараа ажил, үйлчилгээ

эрхэлж орлого олоогүй байхыг;

б/ “ажил хийхэд бэлэн” гэж хөлсөөр ажиллах болон ажил гүйцэтгэх гэрээ

байгуулахаас татгалзахгүй байхыг;

в/ “ажил идэвхтэй хайж байгаа” гэж ажилд зуучлах төрийн болон хувийн

байгууллагад бүртгүүлж, нэгээс доошгүй удаа ажлын байрны талаар мэдээлэл

авсан эсхүл ажлын зар, цахим хуудсаар ажил олгогчид хандах, нийтийн

үйлчилгээний газруудын мэдээллийн самбар, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлд зар

тавих зэрэг ажил олох оролдлого идэвхтэй хийснийг тус тус ойлгоно.

Байнгын болон тухайн үе

Энэхүү судалгаанд “тухайн үеийн” болон “байнгын” гэсэн хугацааг хэрэглэсэн.

Тухайн үе гэдэгт судалгаа явагдаж байгаа үеийн өмнөх долоо хоног, өөрөөр хэлбэл

сүүлийн долоо хоног, байнгын гэдэгт судалгаа явагдаж байгаа үеийн өмнөх 12 сар,

өөрөөр хэлбэл сүүлийн 12 сар гэсэн хугацааг авсан болно.

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам (ажиллах хүч)

Үндэсний тооцооны системийн хүрээнд, тухайн цаг хугацаанд бүтээгдэхүүн

үйлдвэрлэх, үйлчилгээ үзүүлэхэд ажиллах хүчээ нийлүүлж байгаа ажиллагч,

нийлүүлэхэд бэлэн байгаа ажилгүй иргэдийг хамруулна. Эдийн засгийн идэвхтэй хүн

ам (ажиллах хүч)-ыг эдийн засгийн байнгын идэвхтэй хүн ам, эдийн засгийн тухайн

үеийн идэвхтэй хүн ам гэж хоёр ангилна.

Эдийн засгийн байнгын идэвхтэй хүн ам

Урт хугацаагаар буюу сүүлийн арван хоёр сарын хугацаанд үндсэн үйл

ажиллагааны шинж байдлаараа ажиллаж байсан болон ажилгүй байсан хөдөлмөрийн

насны хүн амыг хамруулна.


9

Эдийн засгийн тухайн үеийн идэвхтэй хүн ам

Сүүлийн долоо хоногт эрхэлсэн үндсэн үйл ажиллагааны шинж байдлаараа

ажиллаж байсан болон ажилгүй байсан нь тодорхойлогдох ажиллагч болон ажилгүй

иргэдийг хамруулна.

Эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн амд хамаарагдахгүй хөдөлмөрийн насны нийт хүн

ам болон хөдөлмөрийн насанд хүрээгүй хүн ам, хөдөлмөрийн наснаас дээш насны хүн

амыг хамруулна. Эдийн засгийн идэвхгүй хүн амд хөдөлмөрийн нөхцөл, онцлогоос

шалтгаалан тэтгэврийн наснаас өмнө тэтгэвэр, тэтгэмж тогтоолгосон хүн ам,

хөдөлмөрийн чадвараа зургаан сараас дээш хугацаагаар түр болон бүрэн алдсан

иргэн, хөдөлмөрийн насны өдрөөр суралцагч, хүндэтгэх ба хүндэтгэх бус шалтгаанаар

хөдөлмөр эрхлээгүй болон хөдөлмөрийн насанд хүрээгүй хүн амыг хамруулна. Эдийн

засгийн идэвхгүй хүн амыг эдийн засгийн байнгын идэвхгүй хүн ам, эдийн засгийн

тухайн үеийн идэвхгүй хүн ам гэж хоёр ангилна.

Эдийн засгийн байнгын идэвхгүй хүн ам

Урт хугацаагаар буюу сүүлийн арван хоёр сарын хугацаанд эрхэлсэн үндсэн үйл

ажиллагаагаараа эдийн засгийн идэвхтэй хүн амд тооцогдохгүй (ажиллагч болон

ажилгүй иргэнд хамаарахгүй) хүн амыг, тухайлбал оюутан, сурагч, гэрийн ажилтай

болон өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон хүн амыг хамруулна.

Эдийн засгийн тухайн үеийн идэвхгүй хүн ам

Сүүлийн долоо хоногт сургуульд суралцаж байгаа, гэрийн ажилтай, өндөр

насны тэтгэвэр тогтоолгосон болон өндөр настай, хөгжлийн бэрхшээлтэй зэрэг

шалтгаанаар тухайн хугацаанд ажиллагч болон ажилгүй иргэдийн алинд ч

хамаарахгүй хүн амыг хамруулна.

Эдийн засгийн үйл ажиллагаанысалбар

Тухайн хүний ажиллаж байгаа ажлын байр, үйлдвэрийн газар, байгууллагын

үйлдвэрлэдэг үндсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний төрлөөр тодорхойлогдоно. Олон

Улсын Стандарт Ангилал 4-т нийцүүлэн боловсруулсан “Эдийн засгийн бүх төрлийн

үйл ажиллагааны салбарын ангилал”-ыг ашигласан.

Ажил мэргэжил

Цалин, хөлс, орлого олох зорилгоор тухайн хүний хийж гүйцэтгэж буй эдийн

засгийн үйл ажиллагааны ажил, мэргэжлийн төрлийг ажил, мэргэжил гэнэ. Хэрвээ

тухайн хүн ажилгүй байгаа бол эрхлэхэд бэлэн байгаа ажил, мэргэжлийн төрлийг

тухайн хүний ажил, мэргэжил гэж үзнэ.


10

Үндсэн үйл ажиллагаа

Тухайн хүн хоёр болон түүнээс дээш төрлийн ажлыг хөлсөөр болон хувиараа

эрхэлж байгаа бол тухайн хугацаанд хамгийн их цаг зарцуулсан эсхүл хамгийн их

орлого олсон ажлыг хэлнэ.

Yндсэн ажил

Тухайн хугацаанд (сүүлийн долоо хоног, сүүлийн 12 сард) нэгээс олон ажил

цалинтай болон хувиараа эрхэлж байгаа бол нийгмийн болон хууль зүйн тал, цалин

хөлсний хэмжээ, ажиллаж байгаа цагаас нь хамааруулан үндсэн ажлыг тодорхойлно.

Хэрвээ тухайн хүн зөвхөн нэг л ажил эрхэлдэг бол түүнийг үндсэн ажилд тооцно.

Давхар ажил

Тухайн хугацаанд (сүүлийн долоо хоног, сүүлийн 12 сард) нэгээс олон ажил

цалинтай болон хувиараа эрхэлж байгаа бол нийгмийн болон хууль зүйн тал, цалин

хөлсний хэмжээ, ажиллаж байгаа цагаас нь хамааруулан үндсэн ажлаас бусад ажлыг

давхар ажил гэж тодорхойлно.

Бүрэн бус хөдөлмөр эрхлэлт

Тухайн хугацааны үндсэн үйл ажиллагаандаа ажлын цагийн тогтоосон доод

хязгаараас бага цагаар ажилладаг эсхүл нэмэлт цагаар ажиллах хүсэлтэй бөгөөд

ажиллахад бэлэн байгаа түүнчлэн тухайн хүний эзэмшсэн мэргэжил ур чадварыг

бүрэн ашиглахгүй, бүтээмж доогуур байхыг хамруулна. Бүрэн бус хөдөлмөр эрхлэлт

нь ил, далд гэсэн хоёр хэлбэртэй байна.

Ажил олгогч

Эдийн засгийн үйл ажиллагаатай холбоотой шийдвэрийг бие даан гаргаж,

үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээнээс олсон ашиг буюу ашиг олох боломжоос

шууд хамаарах бизнестээ урт хугацаагаар нэг буюу түүнээс дээш ажилтныг

хөдөлмөрийн болон бусад гэрээ, тохиролцооны үндсэн дээр авч ажиллуулж буй эзэн,

байгууллагын удирдлагыг хэлнэ.

Цалин хөлс

Мөнгөн болон биет хэлбэрээр авч байгаа хөлс, урамшуулал, гарын мөнгө, ашиг

орлогын хувь, илүү цаг ажилласны мөнгө, ажил олгогчоос хангаж байгаа хоол хүнс,

байрыг цалин хөлсөд хамааруулна.

Бичиг үсгийн мэдлэг

Аль нэг хэлээр (бичгийн төрөл, хэлбэрээс үл хамааран) өдөр тутмын амьдралын

тухай хамгийн энгийн богино өгүүлбэрийг уншиж, ойлгож, бичиж чаддаг, энэ чадвар нь

тодорхой хугацаа өнгөрсөн ч хэвээр хадгалагдаж үлдсэн хүнийг бичиг үсэг мэддэг

гэж үзнэ. Харин аль нэг хэлээр (бичгийн төрөл, хэлбэрээс үл хамааран) хамгийн энгийн

богино өгүүлбэрийг уншиж, ойлгож, бичиж чаддаггүй, түүнчлэн унших, бичих чадвараа

тодорхой хугацааны дараа алдсан хүнийг бичиг үсэг мэддэггүй гэж үзнэ. Мөн уншдаг

боловч бичиж чаддаггүй, өөрөөр хэлбэл унши, ойлгох, бичих чадварын аль нэгийг

эзэмшээгүй тохиолдолд бичиг үсэг мэддэггүй гэж ойлгоно.


11

БҮЛЭГ II

ЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХТЭЙ БОЛОН ИДЭВХГҮЙ

ХҮН АМ

0 цаг =

Тийм

Тийм

Үгүй

Ажилгүй иргэд

Сүүлийн 7 хоногт эдийн засгийн үйл ажиллагаанд зарцуулсан

цаг

Тухайн үеийн идэвхтэй хүн ам


Сүүлийн 7 хоногт хөдөлмөр эрхлээгүй боловч тогтмол

ажилтай эсэх

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам буюу ажиллах хүч

Ажил хийхэд бэлэн, ажил идэвхтэй хайсан эсэх

Хөдөлмөрийн насны нийт хүн ам

(15-64 насны хүн ам)

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам (ажиллах хүч)


Ажил эрхэлж байгаа хүн ам

Ажилгүй хүн

Дараахь шалтгаанаар ажил эрхлээгүй хүн ам: - Суралцаж байгаа -Хүүхэд асарч байгаа -Өндөр насны тэтгэвэрт байгаа гэх мэт


12

Хүснэгт-2.1 Суурин хүн амыг насны бүтцээр 2013-2017 оноор

2013 2014 2015 2016 2017

Суурин хүн ам 56 347 57 414 58 792 60 032 61 323

0-14 хүртлэх насны хүүхэд 15 977 16 406 17 428 17 786 18 412

15-59 хөдөлмөрийн насныхан 37 222 37 703 37 949 38 553 38 955

60 ба дээш өндөр настан 3 148 3 305 3 415 3 693 3 956

Хүснэгт-2.1.1 Суурин хүн амыг 2017 онтой харьцуулж, хувиар

2017/2012 2017/2013 2017/ 2014 2017/2015 2017/2016

Суурин хүн амын өсөлт / хувиар/ 110.2 108.8 106.8 104.3 102.2

0-16 хүртлэх насны хүүхэд 117.4 115.2 112.2 105.6 103.5

15-59 хөдөлмөрийн насныхан 105.5 104.7 103.3 102.7 101.0

60 ба дээш өндөр настан 129.7 125.7 119.7 115.8 107.1

Хүснэгт-2.1.2 Суурин хүн амын бүтцийг насны ангилаар,эзлэх хувиар

2013 2014 2015 2016 2017

Суурин хүн ам 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0

0-14 хүртлэх насны хүүхэд 28.4 28.6 29.6 29.6 30.0

15-59 хөдөлмөрийн насныхан 66.1 65.7 64.5 64.2 63.5

60 ба дээш өндөр настан 5.6 5.8 5.8 6.2 6.5

2017 оны эцэст суурин хүн ам 61.0 мянга болж 2013 оноос 8.8 хувиар, өмнөх

оны мөн үеэс 2.2 хувиар өссөн байна.

Хөдөлмөрийн насны хүн ам 40.0 мянга болж өмнөх оноос 1.0 хувиар, 2014 оноос

3.3 хувиар, 2013 оноос 2.7 хувиар тус тус өссөн нь тухайн насныхан орон нутагт

тогтвор суурьшилтай ажиллаж байгааг харуулж байна.


13

2.2 Эдийн засгийн ачаалал

Эдийн засгийн ачаалал (ЭЗА) нь Эдийн засгийн идэвхтэй (ажиллагчид болон

ажилгүй иргэд) болон (гэрийн ажилтай хүн ам, бүх шатны сургуульд суралцаж буй

хөдөлмөрийн насны иргэд, өндөр насны иргэд, өндөр насны тэтгэвэр тогтоолгосон

хүн) амаар илэрхийлэгдэнэ.

Тооцох арга зүй: Эдийн засгийн ачаалал (ЭЗА) нь эдийн засгийн идэвхтэй 100

хүнд ногдох эдийн засгийн идэвхгүй хүн амын тоогоор тодорхойлогдоно.

ЭЗА =


тоо *100

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам

ЭЗА = 11 993 *100=41.0

29 280

Эдийн засгийн ачааллыг 2017 оны суурин хүн амаар тооцож үзэхэд 41.0 хувьтай

гарч байгаа нь эдийн засгийн идэвхтэй 4 хүн тутамд өөрөөсөө гадна 1 хөдөлмөрийн

бус насны хүмүүсийг тэжээж байгаа дүр зураг харагдаж байна.

Энэ үзүүлэлт нь улсын хэмжээнд 63.6 хувь гарсантай харьцуулахад манай

аймгийн хувьд эдийн засгийн ачаалал улсын дунджаас 22.6 пункт, зүүн бүсээс 28.0

пунктээр тус тус бага байна. /зураг 2.1/

Зураг 2.1. Хүн ам зүйн ачааллыг 2014-2017 оны байдлаар харуулбал:

47.251.3 50.8

63.6

47.250.2 50.5

69.0

47.349.6 49.6

41.0

2014 2015 2016 2017

Улсын дүн Зүүн бүс Сүхбаатар


14

2.3 Ажиллах хүчний идэвхийн ерөнхий коэффициент

Нийт хүн амд хөдөлмөрийн насны хүн амын эзлэх хувийн жинг харуулсан

үзүүлэлтийг ажиллах хүчний идэвхийн ерөнхий коэффициент (АХИЕК )гэнэ.

Тооцох арга зүй нь: Ажиллах хүчний идэвхийн ерөнхий коэффициент(АХИЕК )

нь эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын нийт хүн амд эзлэх хувийн жингээр

тодорхойлогдоно.

АХИЕК = Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам

*100 нийт хүн ам

Сүхбаатар

аймгийн АХИЕК =

29 280 *100 = 42.9

68 251

Сүхбаатар аймгийн хэмжээнд ажиллах хүчний идэвх 42.9 хувьтай байна.

Өнгөрсөн оноос 2.8 пунктээр доогуур байна.

Ажиллах хүчний судалгааны дүнгээр: Хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийн

байдлын үндсэн үзүүлэлтийг сүүлийн 3 оноор болон Сүхбаатар аймгийн үзүүлэлтээр

харьцуулан хүснэгт 2.2-т үзүүллээ.

Хүснэгт 2.2. 15 ба түүнээс дээш насны хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийн байдлын

зэрэгцүүлэлт, судалгаануудын дүнгээр

А/ Хүн амын тоо, мян.хүн

Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам 1 243.9 1 275.6 1 357.4 29.6 30.0 29.3

Ажиллагчид 1 151.2 1 147.8 1 238.3 26.7 27.0 26.1

Ажилгүйчүүд 92.7 127.8 119.1 2.9 3.0 3.2

Эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам 779.0 831.4 863.0 9.3 10.3 12.0

Ажиллах хүчний оролцоо 61.5 60.5 61.1 76.1 74.5 70.9

Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин 56.9 54.5 55.8 68.7 67.1 63.2

Ажилгүйдлийн түвшин 7.5 10.0 8.8 9.7 9.9 10.9

2016 2017

Б/ Түвшин, хувиар

Эдийн засгийн идэвхийн байдал

2015 2016 2017

Улсын дүн

Ажиллах хүчний судалгаа

Сүхбаатар аймаг

2015

Дээрх хүснэгтээс харахад сүүлийн жилүүдэд эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам нь

улсын хэмжээнд өсөх хандлагатай байна. Манай аймгийн хувьд эдийн засгийн

идэвхтэй хүн ам 29.3 мянган хүн болсны 26.1 мянга буюу 89.1 хувь нь ажиллагчид, 3.2

мянга буюу 10.9 хувийг ажилгүй иргэд эзэлж байна. Өмнөх оноос 0.7 мянга буюу 2.3

хувиар эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам буурчээ. Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам нь

улсын дүнгийн 2.2 хувь, зүүн бүсдээ 31.6 хувийг тус тус эзэлж байна.


15

2.4 Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин

Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин (ХЭТ) нь эдийн засгийн идэвхтэй хүн амд эзлэх

ажил эрхэлж байгаа хүмүүсийн хувийн жинг илэрхийлнэ. Энэ үзүүлэлт хөдөлмөрийн

зах зээлийн гол үзүүлэлт төдийгүй тухайн улсын хөгжлийн гол үзүүлэлтийн нэг юм.

Тооцох арга зүй: Хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшин (ХЭТ)-г тодорхойлохдоо

ажиллагчдын тоог эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын тоонд харьцуулж тооцно.

ХЭТ =

Ажиллагчдын тоо

*100

Нийт хүн амын тоо

ХЭТ =

26 103 *100=63.2

41 273

Сүхбаатар аймгийн ажиллах хүчний судалгааны дүнгээр хөдөлмөр эрхлэлтийн

түвшинг тооцоход 63.2%-тай байгаа нь улсын дүнгээс 7.4 пунктээр дээгүүр байна.

Судалгаанд оролцсон хөдөлмөрийн насны 10 хүн тутмын 6 нь ямар нэг ажил эрхлэдэг

үлдсэн 4 нь ажилгүй хүмүүс байна.

2.5 Ажиллах хүчний оролцооны түвшин

Ажиллах хүчний оролцооны түвшин /АХОТ/-нь нийт хүн амаас хөдөлмөрийн бус

насны хүн ам тухайлбал, эдийн засгийн үйл ажиллагаанд оролцдоггүй хүүхэд болон

тэтгэврийн насны хүмүүсийн хасаж тооцдог учраас илүү нарийвчилсан үзүүлэлт юм.

Ажиллах хүчний оролцооны түвшин өндөр байхын хэрээр хөдөлмөрийн насны хүн

амын дунд ажил эрхэлж байгаа эсвэл ажил идэвхтэй хайж байгаа хүн амын эзлэх хувь

өндөр байна гэсэн үг.

Ажиллах хүчний оролцооны түвшин нь хөдөлмөрийн насны(15-59 нас) хүн амын

дунд ажиллах хүч буюу хөдөлмөр эрхэлж байгаа болон ажил идэвхтэй эрж, хайж

байгаа, ажиллахад бэлэн хүн амын эзлэх хувь юм.Энэхүү үзүүлэлт нь тухайн улс орны

хөдөлмөрийн зах зээлийн хөгжил, хүн амын эдийн засгийн идэвхийн байдлыг

харуулдаг гол үзүүлэлт бөгөөд хөдөлмөрийн насны хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийн

байдал, эдийн засаг хөдөлмөрийн насны хүн амыг ажлын байраар хангах зорилтын

хэрэгжилтийг хянах хэмжүүр юм.

Тооцох арга зүй нь: Ажиллах хүчний оролцооны түвшин /АХОТ/-г хөдөлмөрийн

насны хүн амд нийт хүн амд эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын эзлэх хувиар

тодорхойлдог. Үүнд:

АХОТ = Эдийн засгийн идэвхтэй хүн ам

*100 Хөдөлмөрийн насны хүн ам

Сүхбаатар

аймгийн

АХОТ

=

29 280

*100=70.9

41 273


16

Сүхбаатар аймгийн хөдөлмөрийн насны 100 хүн тутмын 71 нь эдийн засгийн

идэвхтэй хүн байна гэж харагдаж байна. Улсын хэмжээнд ажиллах хүчний оролцооны

түвшин 2015 онд 61.5 хувь, 2016 онд 60.5 хувь, 2017 онд 61.1 хувийг тус тус эзэлж

байна. Харин 2017 оны байдлаар Сүхбаатар аймагт ажиллах хүчний оролцооны

түвшин 70.9 хувьтай байгаа нь улсын дүнгээс 9.8 пунктээр доогуур, Зүүн бүсээс 11.7

пунктээр дээгүүр байна. Өнгөрсөн оноос 3.6 пунктээр буурчээ.

Мөн ажиллагчид болон ажилгүйчүүдийн нийлбэр нь эдийн засгийн идэвхтэй хүн

ам буюу ажиллах хүчийг бүрдүүлдэг учраас дараахь байдлаар тооцож болно.

АХОТ = (Ажиллагчид + Ажилгүйчүүд)

*100 Хөдөлмөрийн насны хүн ам

АХОТ = (26 103 + 3 177)

*100=70.9 41 273

2.6 Ажилгүйдлийн түвшин

Ажилгүйдлийн түвшин өндөр байх нь ядуурал, нийгмийн тэгш бус байдал

нэмэгдэхэд ихээхэн нөлөөдөг учраас ажилгүйдлийг бууруулах нь макро эдийн засгийн

үндсэн үзүүлэлт болдог.

Монгол улсын хүн амын дийлэнхийг хөдөлмөрийн насны хүн ам эзэлж, хүн амын

насны бүтэц, эдийн засагт таатай нөлөө үзүүлэх боломжит алтан үе (хүн амын цонх үе

гэж нэрлэдэг)- тээ явж байгаа ч харамсалтай нь хөдөлмөрийн зах зээл эдгээр хүн амыг

өөртөө шингээж чадахгүй байна.

Хэдийгээр эдийн засаг идэвхтэй хүн ам өсч байгаа ч.түүнийг дагаад ажлын байр

өсөхгүй байна. Иймд энэхүү байдал ажилгүйдлийг, ялангуяа залуучуудын дундах

ажилгүйдлийн түвшинг улам нэмэгдүүлэхэд нөлөөлж байна. Ялангуяа хот суурин

газрын залуучууд анхаарал татахуйц хэмжээнд хүрчээ.

Тооцох арга зүй: Ажилгүйдлийн түвшин (АТ) ажилгүй иргэдийн тоог эдийн

засгийн идэвхтэй хүн амын тоонд харьцуулж тооцно.

АТ = Ажилгүй иргэдийн тоо

*100 Эдийн засгийн идэвхтэй хүн амын тоо

АТ = 3 177 *100=10.9

29 280

Сүхбаатар аймгийн ажилгүйдлийн түвшин 2017 оны байдлаар 10.9 хувь буюу

эдийн засгийн идэвхтэй 100 хүн тутмын 11 нь ажилгүй хүн байна. Өмнөх оноос 1.0

функтээр өссөн байна.

Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогын болон Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд (ТХЗ-

2030)-ын шалгуур үзүүлэлтийн Зорилго 1-ийн Хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийн түвшинг

бууруулах зорилтын хүрээнд 15-24 насны залуучуудын ажилгүйдлийн түвшинг тооцож


17

байна. Энэ үзүүлэлт нь Монгол Улсын эдийн засагт хөдөлмөрийн насны залуучуудын

ажиллах хүчийг хэрхэн ашиглаж байгааг харуулах ба залуучуудад зориулсан ажлын

байр бий болгох стратегийн хэмжүүр болдог.

АТ/15-24/ =

15-24 насны ажилгүй иргэдийн тоо

*100 15-24 насны эдийн засгийн идэвхтэй хүн

амын тоо

2.7 Эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам

Эдийн засгийн идэвхгүй хүн амд, эдийн засгийн идэвхтэй хүн амд

хамаарагдахгүй хөдөлмөрийн насны нийт хүн ам болон хөдөлмөрийн насанд хүрээгүй

хүн ам, хөдөлмөрийн наснаас дээш насны хүн амыг хамруулна.

Улсын хэмжээнд 863.0 мянган эдийн засгийн идэвхгүй хүн байгаагийн 515.1

мянга болох 59.7 хувь нь эмэгтэйчүүд байна. Улсын эдийн засгийн идэвхгүй хүн амын

64.0 мянга болох 7.4 хувь нь зүүн бүсэд байна. Зүүн бүс дотроо манай аймаг 12.0 мянга

болох 18.7 хувийг эзэлж байгаа нь Дорнодоос 43.9 хувиар, Хэнтийгээс 48.5 хувиар тус

тус бага байна. Манай аймагт нийт эдийн засгийн идэвхгүй хүн амын 7.0 мянга буюу

58.5 хувь нь эмэгтэйчүүд байна.

Хүснэгт 2.7.15 ба түүнээс дээш насны эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам, бүсээр, хүйсээр.

Бүгд 734 958 442 436 779 039 471 041 831 366 499 814 862 988 515 060

Зүүн бүс 53 202 32 072 50 787 31 137 54 305 30 999 64 017 38 218

Дорнод 25 420 15 048 23 178 14 031 26 089 14 437 27 312 16 169

Сүхбаатар 9 109 5 988 9 298 6 345 10 288 6 351 11 993 7 023

Хэнтий 18 673 11 036 18 311 10 760 17 928 10 211 24 712 15 026

2017Үүнээс:

эмэгтэй

Үүнээс:

эмэгтэй20152014

Үүнээс:

эмэгтэй

Үүнээс:

эмэгтэй2016

Хүснэгт 2.7.1. 15 ба түүнээс дээш насны эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам,шалтгаан,

хүйс, байршлаар

Á¿ãä Ýìýãòýé Á¿ãä Ýìýãòýé

Бүгд 11 993 4 970 7 023 5 186 2 617 6 808 4 407

Гэрийн ажилтай 797 249 548 217 174 579 374

Суралцдаг 2 957 1 263 1 693 1 153 382 1 804 1 311

Сурахаар явах гэж байгаа 46 - 46 - - 46 46

Тэтгэвэрт 4 151 1 331 2 820 1 714 1 155 2 437 1 665

Өндөр настан 43 - 43 43 43 - 0

Хөгжлийн бэрхшээлтэй 1 481 1 024 457 809 129 671 328

Ажил хийхийг хүсээгүй 121 82 39 42 0 79 39

Хүүхэд асарсан 742 - 742 343 343 400 400

Өвчтэй байсан 558 427 131 305 131 253 0

Өвчтөн, өндөр настан асарсан 466 127 339 215 173 251 166

Бусад 633 468 165 345 87 289 78

Ажиллаагүй шалтгаан Á¿ãä Ýðýãòýé Ýìýãòýé Õîò Õºäºº


18

2017 оны байдлаар эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам 12.0 мянга байгаагийн 58.6

хувийг эмэгтэйчүүд эзэлж байна. Байршлаар нь авч үзэхэд хотод 43.2 хувь буюу 5.1

мянга нь, хөдөөд 56.8 хувь буюу 6.8 мянган хүн байна. Эдийн засгийн идэвхгүй хүн ам

нь улсын дүнгийн 1.4 хувь, зүүн бүсдээ 18.7 хувийг тус тус эзэлж байна. Өнгөрсөн

оноос 1.7 мянга буюу 16.6 хувиар өсчээ.

Зураг 2.7.15 ба түүнээс дээш насны эдийн засгийн идэвхгүй хүн амын бүтэц,

шалтгаанаар авч үзвэл

11 993

797 6.6

2 95724.7

46

0.4

4 151 34.6

43 0.4

1 481

12.3

121

1.0

742 6.2

558 4.7

466

3.9

6.6

25%

0.4

34.6

0.4

12.3

1.0

6.2

4.73.9

5.3Гэрийн ажилтай

Суралцдаг

Сурахаар явах гэж байгаа

Тэтгэвэрт

Өндөр настан

Хөгжлийн бэрхшээлтэй

Ажил хийхийг хүсээгүй

Хүүхэд асарсан

Өвчтэй байсан

Өвчтөн, өндөр настан асарсан

Бусад

Эдийн засгийн идэвхгүй хүн амыг шалтгаанаар нь авч үзэхэд тэтгэвэрт 4151

буюу 34.6 хувь, суралцдаг 2957 буюу 25.0 хувь, хөгжлийн бэрхшээлтэй 1481 буюу 12.3

хувь, хүүхэд асардаг 742 буюу 6.2 хувийг тус тус эзэлж байна.

Хүн амын эдийн засгийн идэвхгүй байдлын гол шалтгаан нь тэтгэвэрт,

суралцдаг, хүүхэд асардаг, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдтэй холбоотой шалтгаан нь

77.8 хувийг эзэлж байна.


19

БҮЛЭГ III.

АЖИЛ ЭРХЛЭЛТ


20

3.1 Тухайн үеийн ажиллагчид

Ажиллах хүчний судалгаа нь Монгол Улсын хүн амын ажил эрхлэлтийн байдлын

талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг цуглуулах зорилготой билээ. Ажлын байртай боловч

сүүлийн 7 хоногт ажил эрхлээгүй хүн амыг энэ асуултад хамруулахын зэрэгцээ

сүүлийн 7 хоногт наад зах нь нэг цаг ажилласан, эсвэл сүүлийн долоо хоногт ажлын

байртай боловч ямар нэг шалтгаанаар ажлаа түр хийгээгүй хүн амыг тухайн үед ажил

эрхэлсэн гэж үзсэн.

Хүснэгт 3.1.Ажиллагчдын тоо, бүсээр, хүйсээр

Улсын

дүнд

эзлэх %

Эр Эм

УЛСЫН ДҮН 1 110 698 1 151 223 1147 843 1238 333 100.0 652 673 585 660

Зүүн бүс 76 941 86 353 83 008 83 062 6.7 44 844 38 218

Дорнод 25 575 29 155 27 562 28 289 2.3 15 743 12 546

Сүхбаатар 24 914 26 724 27 013 26 103 2.1 12 818 13 285

Хэнтий 26 452 30 474 28 433 28 670 2.3 16 283 12 387

2014 2015 2016

Үүнээс: хүйсээр

2017

Судалгааны дүнгээр улсын хэмжээнд тухайн үед нийт 1.2 сая хүн хөдөлмөр

эрхэлж байгаагийн 47.3 хувь буюу 585.7 мянга нь эмэгтэйчүүд байна. Сүхбаатар аймаг

улсын нийт ажиллагчдын 2.1 хувийг эзэлж байна. Харин Дорнод, Хэнтий аймгуудын

ажиллагчдын тоо манай аймгаас 0.2 функтээр дээгүүр байна. Улсын хэмжээний нийт

ажиллагчдын 6.7 хувь буюу 83.1 мянга нь зүүн бүсэд байна. Өнгөрсөн оноос

ажиллагчдын тоо 0.9 мянга буюу 3.4 хувиар буурчээ.

Зүүн бүсийн нийт ажиллагчдын 34.1 хувь буюу 28.3 мянга нь Дорнод аймагт,

31.4 хувь 26.1 мянга нь Сүхбаатар аймагт, 34.5 хувь 28.7 мянга нь Хэнтий аймагт тус

тус ажиллаж байна. /Зураг 3.1/

Зураг 3.1. Ажиллагчдын тоо, хүйс, зүүн бүсийн аймгуудаар, мян.хүн

2014 2015 2016 2017

Дорнод 25.6 29.2 27.6 28.3

Сүхбаатар 24.9 26.7 27.0 26.1

Хэнтий 26.5 30.5 28.4 28.7

25.6

29.227.6

28.324.9 26.7 27.0 26.126.5

30.5 28.4 28.7

2014 2015 2016 2017

Дорнод Сүхбаатар Хэнтий


21

3.2 Ажиллагчдын тоо, эдийн засгийн үйл ажиллагааны салбараар

Тухайн үеийн ажил эрхэлж байгаа хүн амын 14.4 мянга буюу 53.2 хувь нь хөдөө

аж ахуй, ан агнуур, ойн аж ахуй, загас барилтын салбарт ажиллаж байгаа хамгийн

өндөр нь байна. Мөн бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин мотоциклийн

үйлчилгээний салбарт 2.8 мянга буюу 10.7 хувь, Төрийн удирдлага ба батлан

хамгаалах үйл ажиллагаа, албан журмын салбарт 1.9 мянга буюу 7.0 хувь,

боловсролын салбарт 1.5 мянга буюу 5.7 хувь, Боловсруулах үйлдвэрийн салбарт 1.3

мянга буюу 4.8 хувийг эзэлж байгаа бусад салбаруудад нийт ажиллагчдын 0.3-2.8 хувь

нь ажиллажээ. Нийт ажиллагчдын 12.9 мянга буюу 47.6 хувь нь эмэгтэйчүүд байна.

Өнгөрсөн оноос ажиллагчдын тоо 0.3 мянга буюу 1.1 хувиар өссөн байна.

Хүснэгт 3.2.Ажиллагчид, эдийн засгийн салбарын ангилал, хүйсээр

Эрэгтэй Эмэгтэй

Бүгд 26 724 27 013 26 103 100. 0 12 818 13 285

ХАА, ойн аж ахуйн, загас барилт, ан агнуур 13 362 14 380 13 596 52. 1 7 447 6 149

Уул уурхай, олборлолт 541 472 212 0.8 127 85

Боловсруулах үйлдвэрлэл 1 845 1 299 2 131 8. 2 1 188 943

Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалт 160 378 258 1.0 174 85

Усан хангамж, бохир ус зайлуулах систем, хог,

хаягдлын менежмент б 78 173 215 0.8 130 85

Барилга 292 419 126 0.5 84 42

Бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин

мотоциклийн засвар үйлчилг 3 387 2 888 3 497 13. 4 1 172 2 325

Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа 821 470 344 1. 3 305 39

Зочид буудал, байр сууц болон нийтийн

хоолны үйлчилгээ 551 758 333 1. 3 - 333

Мэдээлэл, холбоо 211 209 85 0.3 - 85

Санхүүгийн болон даатгалын үйл ажиллагаа

290 170 295 1. 1 125 169

Мэргэжлийн шинжлэх ухаан болон техникийн

үйл ажиллагаа 327 373 171 0.7 171 0

Удирдлагын болон дэмжлэг үзүүлэх үйл

ажиллагаа 84 127 131 0.5 131 0

Төрийн удирдлага ба батлан хамгаалах үйл

ажиллагаа, албан журмын 1 556 1 882 1 937 7. 4 987 950

Боловсрол 1 725 1 553 1 671 6. 4 564 1 108

Хүний эрүүл мэнд ба нийгмийн халамжийн

үйл ажиллагаа 857 710 721 2. 8 85 636

Урлаг, үзвэр, тоглоом наадам 84 212 127 0.5 43 84

Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа 552 459 211 0.8 86 125

Хүн хөлслөн ажиллуулдаг өрхийн үйл

ажиллагаа - 83 41 0.2 - 41

Үүнээс:

Салбарын ангилал 2 015 2016 2 017Эзлэх

хувь


22

Зураг 3.2.Ажиллагчид, эдийн засгийн салбарын ангиллаар, дүнд эзлэх хувиар

Хүснэгт 3.3 Ажиллагчдын тоо, ажил мэргэжлийн ангиллаар

Бүгд эмэгтэй Бүгд эмэгтэй

Бүгд 26 724 27 013 26 103 12 864 7 437 3 973 18 666 9 311

Менежер 1 472 1 982 1 428 377 720 214 707 163

Мэргэжилтэн 2 103 2 545 2 120 1 693 1 114 856 1 006 837

Техникч болон туслах/ дэд

мэргэжилтэн

655 377 605 429 381 296 223 134

Контор, үйлчилгээний ажилтан 444 384 577 450 207 166 370 284

Худалдаа, үйлчилгээний

ажилтан 3 508 3 114 3 542 2 786 1 758 1 502 1 784 1 284

Хөдөө аж ахуй, ой, загас

агнуурын мэргэшсэн ажилтан

13 315 14 390 13 682 6 192 980 467 12 702 5 725

Үйлдвэрлэл, барилга, гар урлал,

холбогдох ажил, үйлчилгээний

ажил

2 419 1 542 2 051 766 1 072 213 979 553

Машин механизм, төхөөрөмжийн

операторч, угсрагч

1 433 1 066 718 43 515 43 203 -

Энгийн ажил, мэргэжил 1 334 1 498 1 062 507 646 216 416 291

Зэвсэгт хүчний ажил, мэргэжил 42 115 319 41 43 0 276 41

ХөдөөХотАжил мэргэжлийн ангилал 2 015 2 016 2 017 Эмэгтэй

0.2

0.3

0.5

0.5

0.5

0.7

0.8

0.8

0.8

1.0

1. 1

1. 3

1. 3

2. 8

6. 4

7. 4

8. 2

13. 4

52. 1

Хүн хөлслөн ажиллуулдаг өрхийн үйл ажиллагаа

Мэдээлэл, холбоо

Барилга

18.00 Урлаг, үзвэр, тоглоом наадам

Удирдлагын болон дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагаа

Мэргэжлийн шинжлэх ухаан болон техникийн үйл ажиллагаа

Үйлчилгээний бусад үйл ажиллагаа

Уул уурхай, олборлолт

Усан хангамж, бохир ус зайлуулах систем, хог, хаягдлын менежмент б

Цахилгаан, хий, уур, агааржуулалт

Санхүүгийн болон даатгалын үйл ажиллагаа

Зочид буудал, байр сууц болон нийтийн хоолны үйлчилгээ

Тээвэр ба агуулахын үйл ажиллагаа

Хүний эрүүл мэнд ба нийгмийн халамжийн үйл ажиллагаа

Боловсрол

Төрийн удирдлага ба батлан хамгаалах үйл ажиллагаа, албан журмын

Боловсруулах үйлдвэрлэл

Бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин мотоциклийн засвар үйлчилг

ХАА, ойн аж ахуйн, загас барилт, ан агнуур


23

Сүхбаатар аймгийн ажиллагчдыг ажил мэргэжлээр нь авч үзвэл: Хөдөө аж ахуйн

загас агнуурын мэргэшсэн ажилтан 14.4 мянга буюу 46.4 хувийг эзэлж байгаа нь

хамгийн их байна. Худалдаа үйлчилгээний ажилтан 3.1 мянга буюу 17.5 хувь,

мэргэжилтэн 2.5 мянга буюу 13.3 хувь, менежер 2.0 мянга буюу 7.8 хувь, энгийн ажил

мэргэжил 1.5 мянга буюу 6.8 хувь, үйлдвэрлэл барилга, гар урлал, холбогдох ажил

үйлчилгээний ажилчин 1.5 буюу 4.5 хувь, контор үйлчилгээний ажилтан 0.4 мянга буюу

2.0 хувь, техникч болон туслах мэргэжилтэн 0.4 мянга буюу 1.4 хувь, машин

механизмын операторч, угсрагч 1.1 мянга буюу 0.3 хувийг тус тус эзэлж байна.

Сүхбаатар аймгийн тухайн үеийн ажиллагчдын тоог, ажил мэргэжлийн

ангиллаар гаргаж зураг 3.3-т харуулав.

Зураг 3.3.Ажиллагчдын бүтэц, ажил мэргэжлийн ангиллаар

Хүснэгт 3.4. Ажиллагчдын хүйс, байршил, хөдөлмөр эрхлэлтийн байдлаар

Бүгдэмэг-

тэйБүгд

эмэг

тэй

Бүгд 26 724 27 013 26 103 100. 0 13 285 7 437 3 973 18 666 9 311

1 Цалин хөлстэй ажиллагч 7 793 8 597 7 163 27. 4 4 166 3 543 2 045 3 620 2 121

2 Ажил олгогч 816 215 216 0.8 - 216 - - -

3 Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч 4 016 3 306 4 837 18. 5 2 426 2 401 1 162 2 436 1 264

4 Нөхөрлөл, хоршооны гишүүн - 45 41 0.2 - 41 - - -

5 Мал аж ахуй эрхлэгч 12 856 13 629 13 098 50. 2 6 025 812 384 12 286 5 641

6 Өрхийн үйлдвэрлэл,

үйлчилгээнд цалин хөлсгүй

оролцогч 1 244 1 178 748 2. 9 667 424 382 324 285

7 Эдгээр статуст хамрагдах

боломжгүй ажиллагч - 43 - - - - - - -

Хот Хөдөө

Хөдөлмөр эрхлэлт 2 015 2 016 2 017эзлэх

хувь

Эмэг

тэй

Ажиллагчдыг хөдөлмөр эрхлэлтийн байдлаар нь авч үзвэл: Нийт ажиллагчдын

13.3 мянга буюу 50.9 хувь нь эмэгтэйчүүд байна. Нийт ажиллагчдыг байршлаар нь

ангилвал аймгийн төвд 7.4 мянга буюу 28.5 хувь нь, хөдөөд 18.7 мянга буюу 71.5 хувь

6%

8%2%

2%

14%

52%

8%

3%

4% 1%

Менежер

Мэргэжилтэн

Техникч болон туслах/ дэд мэргэжилтэн

Контор, үйлчилгээний ажилтан

Худалдаа, үйлчилгээний ажилтан

Хөдөө аж ахуй, ой, загас агнуурын мэргэшсэн ажилтанҮйлдвэрлэл, барилга, гар урлал, холбогдох ажил, үйлчилгээний ажилМашин механизм, төхөөрөмжийн операторч, угсрагчЭнгийн ажил, мэргэжил

Зэвсэгт хүчний ажил, мэргэжил


24

нь ажиллаж байна. Хөдөлмөр эрхлэлтийг бүтцээр нь авч үзвэл мал аж ахуй эрхлэгч,

цалин хөлсгүй оролцогч 13.1 мянга буюу 50.2 хувь, Цалин хөлстэй ажиллагч 7.2 мянга

буюу 27.4 хувь Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч 4.8 мянга буюу 18.5 хувь, Өрхийн

үйлдвэрлэл үйлчилгээнд цалин хөлсгүй оролцогч 2.9 мянга буюу 0.7 хувь, Ажил олгогч

216 буюу 0.8 хувь, Нөхөрлөл хоршооны гишүүн 41 буюу 0.2 хувийг тус тус эзэлж байна.

/Зураг 3.3.4/

Зураг 3.4. Ажиллагчдыг хөдөлмөр эрхлэлтийн бүтцээр нь харуулбал

Хүснэгт 3.5. Ажиллагчдын хүйс, байршил, боловсролын түвшингээр

Эмэгтэй

Эрэгтэй эмэгтэй Эрэгтэй эмэгтэй

Бүгд 26 724 27 013 26 103 13 285 7 437 3 973 18 666 9 311

Боловсролгүй 2 929 2 954 3 088 1 333 340 170 2 748 1 163

Бага 2 241 2 528 2 687 737 170 - 2 516 737

Суурь 4 623 5 916 5 173 2 481 343 129 4 830 2 352

Бүрэн дунд 3 246 3 558 4 138 2 318 1 384 646 2 754 1 672

Техникийн болон

мэргэжлийн 8 159 5 949 4 974 2 433 2 088 898 2 886 1 536

Тусгай мэргэжлийн

дунд 1 245 1 312 1 554 1 019 551 382 1 003 637

Дипломын дээд

болон бакалавр 4 239 4 711 4 409 2 921 2 518 1 706 1 891 1 215

Магистр 41 85 81 42 42 42 39 -

Хөдөө

Байршил

ХотБоловсрын түвшин 2015 2 016 2 017

Ажиллагчдыг боловсролын түвшингээр нь авч үзвэл Техникийн болон

мэргэжлийн боловсролтой 5.9 мянга буюу 22.0 хувь, суурь 5.9 мянга буюу 21.9 хувь,

Дипломын дээд бакалавар 4.7 мянга 17.4 хувь, Бүрэн дунд 3.5 мянга 13.2 хувь,

Боловсролгүй 2.9 мянга буюу 10.9 хувь, бага 2.5 мянга 9.4 хувь, тусгай мэргэжлийн

дунд 1.3 мянга буюу 4.9 хувь тус тус эзэлж байна. Өнгөрсөн оноос ажиллагчид 1.1

хувиар нэмэгдэхэд техникийн болон мэргэжлийн боловсролоос бусад боловсролын

ажиллагчид нэмэгдсэн байна.

1 Цалин хөлстэй ажиллагч

27. 5%

2 Ажил олгогч0.8%

3 Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгч

18. 6%4 Нөхөрлөл, хоршооны

гишүүн 0.2%

5 Мал аж ахуй эрхлэгч50. 4 %

6 Өрхийн үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд цалин хөлсгүй оролцогч

2.9%


25

БҮЛЭГ IV.

АЖИЛГҮЙДЭЛ


26

4. Нийтлэг зүйл

2009 оны 6 дугаар сард шинэчлэгдэн батлагдсан “Хөдөлмөр эрхлэлт, ажиллах

хүчний статистикийн үзүүлэлийг тооцох аргачлал” –ын дагуу:

“Ажилгүй иргэн” гэж тухайн хугацаанд ажилгүй байсан, ажил хийхэд бэлэн, ажил

идэвхтэй хайж байгаа хөдөлмөрийн насны, хөдөлмөрийн чадвартай иргэнийг хэлнэ.

4.1. Ажилгүй иргэдийн тоо

Улсын хэмжээнд 119.9 мянган ажилгүй иргэн бүртгэгджээ. Үүний 8.1 хувь болох

9.7 мянган ажилгүй иргэд зүүн бүсэд амьдарч байна. Зүүн бүсийн ажилгүй иргэдийн

3.3 мянга болох 34 хувь нь Хэнтий аймагт, 3.2 мянга болох 33.1-32.9 хувь нь Дорнод,

Сүхбаатар аймагт байна. Нийт ажилгүй иргэдийн 69.3 мянга нь болох 58.1 хувь нь

эмэгтэйчүүд байгаа нь эрэгтэйчүүдээс 16.2 пунктээр дээгүүр байна. Харин зүүн бүсийн

хувьд 40.9 хувь нь эмэгтэйчүүд байгаа нь эрэгтэйчүүдээс 18.2 пунктээр доогуур байна.

Сүхбаатар аймгийн нийт ажилгүй иргэд 3.2 байгаагийн 1.1 мянга болох 35.0 хувь

нь эмэгтэйчүүд байна. Байршлаар нь авч үзвэл ажилгүй нийт иргэдийн 51.7 хувь болох

1.5 мянга нь сумын төвд амьдарч байна. /Хүснэгт-4.1/

Хүснэгт 4.1.Ажилгүй иргэдийн тоо, хүйс, бүс нутгаар

Тоо % Тоо %

УЛСЫН ДҮН 95 856 92 672 127 807 119 092 100.0 49 841 100.0 69 251 100

Зүүн бүс 11 576 10 341 10 679 9 657 8.1 5 708 11.5 3 949 5.7

Дорнод 3 104 2 506 3 491 3 195 2.7 1 513 3.0 1 682 2.4

Сүхбаатар 2 794 2 884 2 981 3 177 2.7 2 065 4.1 1 112 1.6

Хэнтий 5 678 4 951 4 207 3 285 2.8 2 130 4.3 1 155 1.7

Аймаг, бүс 2016 20172015 %

Үүнээс: Хүйсээр

Эрэгтэй Эмэгтэй2014

Ажилгүй иргэдийн насны бүлгээр нь авч үзвэл нийт ажилгүй иргэдийн 2.0 мянга

болох 64.2 хувийг 15-34 насны залуучууд эзэлж байна. Ажилгүй залуучуудын 2065

болох 65.0 хувийг эрэгтэйчүүд эзэлж байна. /Хүснэгт-4.1.2/


27

Хүснэгт 4.1.2.Ажилгүй иргэдийн тоо, насны бүтэц, хувиар

Эрэгтэй Эмэгтэй Эрэгтэй Эмэгтэй

Бүгд 3 178 2 065 1 112 1 433 824 609 1 744 1 241 503

15 - 19 203 203 - 87 87 116 116

20 - 24 561 212 350 258 258 303 212 91

25 - 29 766 464 301 437 214 223 329 250 79

30 - 34 510 381 128 217 133 84 293 248 44

35 - 39 333 209 124 87 87 - 246 122 124

40 - 44 206 85 122 - - - 206 85 122

45 - 49 80 80 - 43 43 - 37 37 -

50 - 54 388 300 87 173 129 44 215 172 43

55 - 59 131 131 - 131 131 - - - -

Бүгд

ХүйсНасны

ангилал

Бүгд

Хүйс Байршил

Эрэгтэй ЭмэгтэйХот Хөдөө

Бүгд

Хүйс

Зураг 4.2. Ажилгүй иргэдийн тоо, насны бүтэц, хүйсээр

4.1.3 Ажилгүй иргэдийн боловсролын түвшин

Судалгааны дүнгээс харахад техникийн болон мэргэжлийн боловсон хүчин нийт

ажилгүй иргэдийн 813 буюу 25.6 хувь, Дипломын дээд болон бакалавртай 762 буюу

24.0 хувийг эзэлж байгаа нь хамгийн их байна. /Зураг 4.3/

Эрэгтэй эмэгтэй хүний боловсролын түвшинг харьцуулж үзэхэд эрэгтэйчүүдийн

боловсролын түвшинд техникийн болон мэргэжлийн боловсрол эзэмшигчид 679 буюу

32.9 хувь байгаа нь хамгийн өндөр байна. Харин эмэгтэйчүүдийн боловсролын

түвшинд дипломын дээд болон бакалавр эзэмшсэн 464 болох 41.7 хувь байгаа нь

хамгийн өндөр байна./Хүснэгт 4.1.3/

203 212

464

381

209

85

80

300

131

0

350

301

128124

122

0

87

0

15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59



28

Хүснэгт 4.1.3 Ажилгүй иргэдийн тоо, боловсролын түвшин, хүйс, хувиар


Бүгд 3 178 100. 0 2 065 1 112 1 433 824 609 1 744 1 241 503

Боловсролгүй 423 13. 3 336 86 217 131 86 206 206 -

Бага 160 5.0 76 84 - - - 160 76 84

Суурь 505 15. 9 337 168 44 - 44 461 337 124

Бүрэн дунд 515 16. 2 340 175 306 175 131 209 165 44


мэргэжлийн 813 25. 6 679 135 344 301 43 469 377 91

Дипломын дээд

болон бакалавр 762 24.0 298 464 522 217 305 240 81 160

БүгдХүйс

Бүгд


Эрэг

тэй

Эмэг

тэй

Хот Хөдөө

БүгдХүйс

Эзлэх

хувь

Зураг 4.3 Ажилгүй иргэдийнтоо, боловсролын түвшин, хүйсээр

Ажилгүй иргэдийг шалтгаанаар нь авч үзвэл ажил хайгаад олдохгүй байгаа

хөдөлмөрийн насны хүн 1.5 мянга болох 44.9 хувийг эзэлж байгаа нь хамгийн их байна.

Мэргэжил дадлага туршлага байхгүй 0.8 мянга болох 24.0 хувь, мэргэжилд тохирох

ажил олдохгүй байгаа 0.3 мянга болох 9.4 хувийг эзэлж байна. Ажилгүйдлийн

шалтгааныг өнгөрсөн онтой харьцуулж үзэхэд ажил хайгаад олдохгүй байгаа

хөдөлмөрийн насны хүн 10.6 пунктээр буурсан боловч хамгийн их хувийг эзэлж байгаа

нь хэвээр байна. Насны ангилалаарнь авч үзвэл 25-29 насны залуучууд 766 буюу 24.1

хувийг эзэлж байгаа нь хамгийн их байна.

Боловсролгүй13. 3%

Бага5.0%

Суурь15. 9%

Бүрэн дунд16. 2%


мэргэжлийн25. 6%

Дипломын дээд болон бакалавр

24.0%


29

Хүснэгт 4.1. 4. Ажилгүй иргэд, шалтгаанаар

Насны

ангилалБүгд

Жи

рэм

сэн

/ хүү

хэд

аса

рса

н

Бус

ды

г а

сар

сан

Тух

ай

н ж

ил

д

сур

гуул

ь тө

гссө

н

Ши

лж

ин

суу

рьш

сан

Хүү

хдээ

сур

гуул

ьд

сур

гаха

ар

Ул

ир

лы

н ч

ан

ар

тай

аж

ил

хи

йд

эг

бо

ло

хоо

р

Мэр

гэж

ил

, да

дл

ага

тур

шл

ага

ба

йхг

үй

Мэр

гэж

ил

д т

охи

ро

х

аж

ил

ол

до

хгүй

Аж

ил

ха

йга

ад

ол

до

хгүй

ба

йга

а

Аж

ил

ла

х

сон

ир

хол

гүй

ба

йса

н

Аж

ил

ол

гогч

ий

н

тавь

сан

ша

ар

дл

ага

д

тэн

цэх

гүй

ба

йга

а

учр

аа

с

Бус

ад

Эзлэх хувь 100.0 4.3 1.4 2.7 1.2 1.3 1.3 24.0 9.4 44.9 1.4 5.4 2.7

Бүгд 3 178 137 44 86 39 42 42 761 298 1 426 44 173 86

15 - 19 203 43 80 43 37

20 - 24 561 91 42 131 87 210

25 - 29 766 46 211 126 297 44 42

30 - 34 510 42 87 41 295 44

35 - 39 333 44 39 85 165

40 - 44 206 42 164

45 - 49 80 37 43

50 - 54 388 86 170 131

55 - 59 131 44 44 42

4.1.5. Ажилгүйдлийн түвшин

Судалгааны дүнгээр аймгуудийн ажилгүйдлийн түвшин харуулахад Төв Завхан,

Дундговь, Архангай, Баянхонгор, Дорноговь, Сэлэнгэ, Улаанбаатар, Өвөрхангай,

Говьсүмбэр, Хөвсгөл, Говь-Алтай зэрэг аймгууд улсын дунджаас 0.2-5.6 пунктээр

доогуур эерэг үзүүлэлтэй гарсан байна. Харин бусад аймгууд 1.3-14.7 пунктээр дээгүүр

сөрөг үзүүлэлттэй гарчээ. / Зураг 4.1.5/

4.1.5. Ажилгүйдлийн түвшин, зүүн бүсээр, хувиар

2016 2017

УЛСЫН ДҮН 7.9 8.2 10.0 8.8 9.6 7.8

Зүүн бүс 13.1 12.0 11.4 10.4 11.3 9.4

Дорнод 10.8 7.9 11.2 10.1 8.8 11.8

Сүхбаатар 10.1 9.7 9.9 10.9 13.7 7.7

Хэнтий 17.7 14.0 12.9 10.3 11.6 8.5

Аймаг, бүс

Эрэгтэй2014 2015

Үүнээс: Хүйсээр

Эмэгтэй

Ажилгүйдлийн түвшин, хувиар

Харин Сүхбаатар аймгийн ажилгүйдлийн түвшинг хөрш зэргэлдээ аймгуудтай

харьцуулахад Дорнод аймгаас 0.9 пунктээр, Хэнтий аймгаас 0.2 пунктээр тус тус дээгүүр

байна. Улсын дунджаас 2.1 пунктээр, зүүн бүсээс 0.5 пунктээр дээгүүр байна.

Ажилгүйдлийн түвшин улсын хэмжээгээр 8.8 хувьтай байгаа бөгөөд өнгөрсөн оноос

1.2 пунктээр буурсан байна. Манай аймгийн хувьд өнгөрсөн оноос 1.0 пунктээр

дээгүүр байна. Хүйсээр нь авч үзвэл Эрэгтэйчүүдийн ажилгүйдлийн түвшин улсын

дунджаас Зүүн бүс нь 1.7 пунктээр, Зүүн бүсээс Сүхбаатар аймаг 2.4 пунктээр дээгүүр


30

байна. Харин эмэгтэйчүүдийн ажилгүйдлийн түвшин нь улсын дунджаас 4.0 пунктээр,

Зүүн бүсээс 1.4 пунктээр доогуур үзүүлэлттэй гарчээ.

.Зураг 4.1.5.Ажилгүйдлийн түвшин, аймаг, нийслэлээр, хувиар

3.2

4.4

4.4

5.4

5.6

6.1

6.6

7.5

7.6

7.8

8.5

8.6

10.1

10.3

10.7

10.9

12.4

13.0

13.5

14.2

16.4

23.5

8.8

Төв

Завхан

Дундговь

Архангай

Баянхонгор

Дорноговь

Сэлэнгэ

Улаанбаатар

Өвөрхангай

Говьсүмбэр

Хөвсгөл

Говь-Алтай

Дорнод

Хэнтий

Булган

Сүхбаатар

Баян-Өлгий

Увс

Ховд

Дархан-Уул

Өмнөговь

Орхон

Улсын дундаж


31

ДҮГНЭЛТ

Ажил эрхлэлтийн танилцуулгыг “Ажиллах хүчний судалгаа”-г ашиглан хийж

хийлээ. Уг судалгааны дүнгээс харахад ажиллах хүчний оролцооны түвшин

өнгөрсөн оноос 3.6 пунктээр, ажил эрхлэлтийн түвшин 3.9 пунктээр тус тус буурч

байна.

Ажилгүйдлийн түвшин манай аймагт 10.9 хувьтай байгаа нь 2015 оноос 1.1,

2016 оноос 1.0 функтээр тус тус өсч байгаа нь ажилгүйчүүд нэмэгдэж ард түмний

амьдрал доройтож байгааг харуулж байна.

Ажилгүй иргэдийн судалгааны дүнгээс харахад техникийн болон мэргэжлийн

боловсон хүчин нийт ажилгүй иргэдийн 25.6 хувь, дипломын болон бакалавртай

залуучууд 24.0 хувийг эзэлж байна. Мөн ажилгүй иргэдийг шалтгаанаар нь авч үзвэл

ажил хайгаад олдохгүй байгаа хөдөлмөрийн насны хүн 1.5 мянга буюу 44.9 хувийг

эзэлж байгаа нь ажлын байр дутагдалтай, бүтээн байгуулалт хөрөнгө оруулалтын

ажлууд хийгдэхгүй байгаагийн тод жишээ юм.

Цаашид төрөөс болон аймаг орны зүгээс ажлын байрыг нэмэгдүүлэх,

“Ажилтай орлоготой монгол хүн” хөтөлбөрийн хүрээнд төр засгийн бодлогыг уялдуулж

ажиллах, их дээд сургуулиудыг чанаржуулах, жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжсэн

төсөл хөтөлбөрийг нэмэгдүүлэх, мөн мэргэжлийн боловсон хүчнээ дэмжсэн уул

уурхай, барилгын салбарт өөрийн аймгийн ажилчдыг түлхүү оруулах, томоохон бүтээн

байгуулалт хийхээр тендер зарлагдаж байгаа үед өөрийн аймгийн барилгын салбарыг

дэмжих зэрэг асуудлыг бодлогын хэмжээнд барьж ажиллах нь зүйтэй байна.

Хүн ам, өрхийн мэдээллийн цахим сан бий болж хөдөлгөөнийг тухай бүр хийж,

“Хүн ам, өрхийн бүртгэлийн сан”-г баяжуулж байгаа хэдий ч ажил эрхлэлтийн талаарх

мэдээлэлийг албан ёсны болгож авах хэмжээнд хүрээгүй байгаа учраас ажиллах

хүчний судалгааны үр дүнгээр улс, бүс, аймгийн хэмжээнд танилцуулгыг гаргаж байна.

АШИГЛАСАН НОМ, МАТЕРИАЛ

-ҮСХ-ноос гаргасан Ажиллах хүчний судалгааны үндсэн тайлан 2013-2017 он

-Монгол улсын статистикийн эмхтгэл 2017

-Хөдөлмөр эрхлэлт, ажиллах хүчний үзүүлэлтийг тооцох аргачлал, түүнийг ашиглах

гарын авлага

-Статистикийн бюллетень, танилцуулга 2017

-www.1212.mn


32

ХҮСНЭГТ 1. НИЙТ ХҮН АМЫН ТОО, хүйсээр

эр эм бүгд эр эм бүгд эр эм бүгд

Бүгд 1 688 551 1 785 921 3 474 472 1 659 117 1 580 362 3 239 479 1 769 650 1 680 734 3 450 384

Зүүн бүс 136 317 144 391 280 708 127 261 107 191 234 452 126 073 118 326 244 399

Äîðíîä 49 757 52 970 102 727 44 921 40 671 85 592 43 793 45 747 89 540

Ñ¿õáààòàð 37 950 39 473 77 423 34 996 30 604 65 600 36 666 31 585 68 251

Õýíòèé 48 610 51 948 100 558 47 344 35 916 83 260 45 614 40 994 86 608

2015 2016 2017Улс, бүс

ХҮСНЭГТ 2. СУДАЛГААНД ХАМРАГДСАН ХҮН АМЫН ТОО, хүйсээр

эр эм бүгд эр эм бүгд эр эм бүгд

Бүгд 1 400 857 1 477 846 2 878 703 1 488 301 1 540 341 3 028 642 1 587 591 1 639 055 3 226 646

Зүүн бүс 103 759 107 590 211 349 106 564 102 547 209 111 113 667 115 006 228 673

Äîðíîä 38 383 39 907 78 290 41 058 39 432 80 490 40 885 44 644 85 529

Ñ¿õáààòàð 28 058 28 427 56 485 28 750 29 078 57 828 31 296 30 153 61 449

Õýíòèé 37 318 39 256 76 574 36 756 34 037 70 793 41 486 40 209 81 695

2015 2016 2017Улс, бүс

ХҮСНЭГТ 3. СУДАЛГААНД ХАМРАГДСАН 15 ТҮҮНЭЭС ДЭЭШ ХҮН АМЫН ТОО, хүйс, насны бүлэг,

байршлаар

Ýðýãòýé Ýìýãòýé Бүгд Ýðýãòýé Ýìýãòýé Бүгд

Бүгд 31 296 30 153 61 449 10 209 10 300 20 508 21 088 19 853 40 941

15 - 19 2 083 1 812 3 894 988 382 1 370 1 095 1 430 2 525

20 - 24 1 342 1 171 2 513 302 556 858 1 040 615 1 655

25 - 29 1 875 2 657 4 532 640 865 1 505 1 235 1 792 3 027

30 - 34 2 548 2 637 5 185 860 898 1 758 1 688 1 739 3 427

35 - 39 2 655 3 003 5 658 689 862 1 551 1 967 2 141 4 107

40 - 44 2 286 2 155 4 440 606 480 1 086 1 680 1 675 3 355

45 - 49 1 998 2 259 4 257 472 851 1 323 1 526 1 408 2 934

50 - 54 1 717 1 974 3 692 975 854 1 829 742 1 121 1 863

55 - 59 1 713 1 767 3 480 642 553 1 194 1 072 1 214 2 286

60 - 64 873 718 1,591 294 346 640 578 372 951

65 - 69 297 421 718 174 213 386 124 208 332

70 + 467 847 1,313 215 341 556 252 506 758

Насны

ангилал

Хөдөө Õîò Ýðýãòýé Ýìýãòýé Бүгд


33

ХҮСНЭГТ 4. АЖИЛЛАГЧИД, хүйс, насны бүлэг, байршлаар


Бүгд 26 103 12 818 13 285 7 437 3 463 3 973 18 666 9 355 9 311

15 - 19 524 444 80 - - - 524 444 80

20 - 24 1 533 1 001 532 388 217 170 1 146 784 362

25 - 29 3 146 1 201 1 945 941 341 600 2 205 860 1 345

30 - 34 4 172 2 125 2 047 1 322 727 595 2 849 1 398 1 452

35 - 39 4 821 2 231 2 589 1 248 474 775 3 572 1 758 1 815

40 - 44 3 476 1 785 1 691 655 392 262 2 821 1 393 1 429

45 - 49 3 534 1 616 1 918 894 300 594 2 640 1 316 1 324

50 - 54 2 541 948 1 592 1 227 548 679 1 314 400 914

55 - 59 1 591 958 633 426 254 171 1 165 703 461

60 - 64 547 335 212 293 166 127 253 168 85

65 - 69 134 88 46 42 42 - 91 46 46

70 + 86 86 - - - - 86 86 0

БүгдХүйс

Насны




Хот Хөдөө

БүгдХүйс

ХҮСНЭГТ 5 . ЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХТЭЙ ХҮН АМ, хүйс, байршлаар


Бүгд 29 280 14 883 14 397 8 783 4 200 4 583 19 770 10 036 9 735

15 - 19 727 647 80 87 87 - 640 560 80

20 - 24 2 095 1 213 882 646 217 429 1 449 996 453

25 - 29 3 911 1 665 2 246 1 378 555 823 2 533 1 110 1 424

30 - 34 4 681 2 506 2 176 1 539 860 680 3 142 1 646 1 496

35 - 39 5 154 2 441 2 713 1 336 561 775 3 818 1 880 1 939

40 - 44 3 682 1 870 1 813 655 392 262 3 028 1 477 1 550

45 - 49 3 614 1 696 1 918 937 343 594 2 677 1 353 1 324

50 - 54 2 929 1 249 1 680 1 400 677 723 1 529 572 957

55 - 59 2 487 1 596 891 892 594 298 1 595 1 003 592

Бүгд Хүйс

Насны




Хот Хөдөө

Бүгд Хүйс


34

ХҮСНЭГТ 6 АЖИЛГҮЙ ИРГЭД, ХҮЙС,НАС, АЖИЛГҮЙ БАЙСАН ШАЛТГААНААР

Насны


Жи

рэм

сэн

/ хүү

хэд

аса

рса

н

Бус

ды

г а

сар

сан

Тух

ай

н ж

ил

д

сур

гуул

ь тө

гссө

н

Ши

лж

ин

суур

ьшса

нХ

үүхд

ээ с

ургу

ульд

сур

гаха

ар

Ул

ир

лы

н

чан

ар

тай

аж

ил

хий

дэг

бо

ло

хоо

р

Мэр

гэж

ил

,

да

дл

ага

тур

шл

ага

ба

йхг

үй

Мэр

гэж

ил

д

тохи

ро

х а

жи

л

ол

до

хгүй

Аж

ил

ха

йга

ад

ол

до

хгүй

ба

йга

а

Аж

ил

ла

х

сон

ир

хол

гүй

ба

йса

н

Аж

ил

ол

гогч

ий

н

тавь

сан

ша

ар

дл

ага

д

Бус

ад

Эзлэх хувь 100.0 4.3 1.4 2.7 1.2 1.3 1.3 24.0 9.4 44.9 1.4 5.4 2.7

Бүгд 3 178 137 44 86 39 42 42 761 298 1 426 44 173 86

15 - 19 203 43 80 43 37

20 - 24 561 91 42 131 87 210

25 - 29 766 46 211 126 297 44 42

30 - 34 510 42 87 41 295 44

35 - 39 333 44 39 85 165

40 - 44 206 42 164

45 - 49 80 37 43

50 - 54 388 86 170 131

55 - 59 131 44 44 42

Эрэгтэй 2 065 43 503 213 1 090 130 86

15 - 19 203 43 80 43 37

20 - 24 212 87 125

25 - 29 464 127 41 254 42

30 - 34 381 87 41 209 44

35 - 39 209 85 124

40 - 44 85 85

45 - 49 80 37 43

50 - 54 300 42 170 88

55 - 59 131 44 44 42

Эмэгтэй 1 112 137 44 42 39 42 42 259 85 335 44 43

20 - 24 350 91 42 131 85

25 - 29 301 46 84 85 43 44

30 - 34 128 42 86

35 - 39 124 44 39 41

40 - 44 122 42 80

50 - 54 87 44 43

ХҮСНЭГТ 6 ЭДИЙН ЗАСГИЙН ИДЭВХГҮЙ ХҮН АМ, ХҮЙС, БАЙРШЛААР


Бүгд 11 993 4 970 7 023 5 186 2 569 2 617 6 808 2 401 4 407

15 - 19 3 167 1 435 1 732 1 283 901 382 1 884 534 1 350

20 - 24 418 129 289 212 85 128 206 44 162

25 - 29 620 209 411 127 85 42 493 125 369

30 - 34 504 42 462 219 219 285 42 243

35 - 39 504 215 289 215 127 87 289 87 202

40 - 44 758 416 342 431 213 218 327 203 125

45 - 49 643 302 341 386 129 257 258 173 85

50 - 54 763 469 295 429 298 131 334 170 164

55 - 59 1 759 625 1 134 638 257 381 1 121 368 753

60 - 64 1 044 538 506 347 128 219 697 410 287

65 - 69 585 209 375 344 131 213 241 78 163

70 + 1 228 381 847 556 215 341 672 166 506

БүгдХүйс

Насны




Хот Хөдөө

БүгдХүйс


35

Documents

Ажил эрхлэлтийн танилцуулга · 2018-07-04 · Ажил эрхлэлтийн танилцуулга 2017 6 1.1. Нийтлэг зүйл Ажилгүйдэл,