Ерөнхий сэтгэл судлалenglishtoday.ucoz.com/_ld/0/23_aqN.pptx · PPT file · Web view · 2010-11-01Сурган хүмүүжүүлэх харилцаа. ... Бие

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ЗҮЙ

Б.Болдсүрэн (MA)

• Сэтгэл судлалын докторант

• МУИС, СССХУТ, 2-р байр, 476 тоот

• [email protected]

• 99245404 (no SMS)

Б.БОЛДСҮРЭН

• Мягмар гараг бүр 08.00-с (монгол цаг биш)

• 7 хоногт 1 цаг лекц (зураастай), 1 цаг семинар

• Лекц (16 цаг)– Хэлэлцүүлэг– Асуулт хариулт

Семинар (32 цаг)› Дадлага ажил› Илтгэл› Хэлэлцүүлэг› Бүлгийн ажил

ЕРӨНХИЙ СЭТГЭЛ СУДЛАЛ

• КОНСТРУКТИВ

• ЧӨЛӨӨТЭЙ, НЭЭЛТТЭЙ

• БҮТЭЭЛЧ СЭТГЭЛГЭЭГ ДЭМЖИНЭ

АРГА ЗҮЙ

• Хичээлд бэлтгэлтэй ирнэ;• Хичээлд цагтаа ирнэ; Зайлшгүй хоцорсон

тохиолдолд• Гар утасны хонхыг унтраана; Утсаар ярих зайлшгүй

тохиолдолд ?• Чөлөөг зөвхөн сургалтын алба олгоно;• Ирцийн онооны 1/3 хувийг бүрдүүлээгүй

тохиолдолд шалгалтанд оруулахгүй; • Явцын болон улирлын шалгалт тасалсан

тохиолдолд нөхөж өгөх боломжгүй;• Академик ёс зүйд өндөр ач холбогдол өгнө

АНГИЙН ДҮРЭМ = ХҮНДЭТГЭЛ

• Шалгалт– 2 удаагийн явцын шалгалт - бичгийн ажил– Эцсийн шалгалт - ам, бичиг

• Бие даалт - хэлбэрийг тохиролцох

– Анги удирдсан багшийн ажлын зорилго, агуулга – Төлөвлөгөө боловсруулж ангийнхандаа танилцуулж хэлэлцэх

– Хүүхдийн нас сэтгэл зүйн онцлог – Судалгаа хийж, үр дүнг боловсруулж хамгаалах

– Хүмүүжлийн зорилго, зорилт, агуулга – Сэдэвт ажлын аргачлал хийх– Хичээл, түүний мөн чанар, арга зүй – Нэгж хөтөлбөр боловсруулж

хамгаалах

Шалгалт, бие даалт

• 20% - ирц, идэвх

• 20% - бие даасан ажил

• 20% - явцын шалгалт

• 40% - эцсийн шалгалт

ҮНЭЛГЭЭ

• Яагаад сурган хүмүүжүүлэх зүй гэж?

• Сурган хүмүүжүүлэх зүй таны амьдралд ямар ач холбогдолтой вэ?

• Та сурган хүмүүжүүлэх зүйн тухай юу мэдэх вэ?

• Та энэ хичээлээс юу сурна гэж бодож байна вэ?

• Удиртгал хичээл: – СХЗ-н судлах зүйл, судлагдахуун, – СХЗ-н үүсэл хөгжил, хөгжлийн чиг

хандлага, – Судалгааны арга зүй

• СХЗ-н үндсэн категори, СХҮЯ

• Багш - сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын субъект болох нь

• Сурган хүмүүжүүлэх харилцаа

• Суралцагчдын нас, сэтгэц, хувийн онцлогийг харгалзах асуудал

• Бие хүний хөгжил, төлөвшил хүмүүжлийн уялдаа холбоо

• Сургах зүй, сургалт

• Сургалтын сэтгэл зүйн үндэс

• Хөгжүүлэх сургалт, асуудал шийдвэрлэх сургалт

ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - ЛЕКЦ

• Багш

• Багшийн эрх үүрэг

• Багшийн ёс зүй

• Анги удирдсан багш

• Хүмүүжлийн ажлыг хэрхэн зохион

байгуулах вэ?

• Хүүхдийн сөрөг зан, түүнийг засах арга зам

• Бага, дунд боловсролын агуулга

• Бие хүн төлөвших нь

• Боловсрол, түүний тогтолцоо

• Сургалт, түүний хөдөлгөгч хүч

• Сургалтын агуулга

• Сургалтын арга зүй

• Сургалтыг хэрхэн амжилттай зохион

байгуулах вэ?

• Орчин үеийн хичээл

• Хичээлд хийх дүн шинжилгээ

• Тэгш хамруулах сургалт

• Сурагчдын мэдлэг, чадварыг шалгаж

дүгнэх асуудал

ТӨЛӨВЛӨГӨӨ - СЕМИНАР

• Айсмонтас Б Б. Сургалтын онол. УБ., 2003• Аллан С. Орнштейн. Идэвхтэй сургалтын стратеги. УБ.,2001• Бор Б, Нямаа Б. Сурган хүмүүжүүлэх зүйн зарим асуудал. УБ.,2001• Боловсрол судлалын үндэс. УБ.,2009• Бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх арга зүй. УБ.,2001• Ванчигсүрэн Д. Хичээлийн технологи. УБ.,1995• Даваа Ж. Боловсрол судлал. УБ.,2002• Пүрэв О. Сургалтын технологи. УБ.,2001• Сургалтын арга зүй. УБ.,1999• Сургалтын технологийн шинэчлэл. УБ.,1999• Чанартай боловсрол-Хөгжлийн баталгаа. УБ.,1999• Internet, open source ... гэх мэт бусад

НОМ ЗҮЙ

50:50

• Didaktikos

• Didasko

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ЗҮЙ

• Вольфганг Ратке (1571-1635)

• Я А Коменский (1592-1670)

• И Ф Гербарт (1776-1841)

СХУ-НЫ ТҮҮХЭЭС ...

• Сурган хүмүүжүүлэх үйл явц

• Сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаа

• Сурган хүмүүүжүүлэх харилцаа

• Мэдлэг, чадвар, дадал

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зорилго

СХУ-НЫ УХАГДАХУУНУУД

СХУ-НЫ УХАГДАХУУНУУД

• Боловсролын агуулга

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын агуулга

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын арга, хэрэглүүр

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зохион байгуулалтын хэлбэр

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын үр дүнг үнэлж, дүгнэх

АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД БАЯРЛАЛАА

АСУУЛТ?

СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ

Б.БОЛДСҮРЭН (MA)

СЭТГЭЛ СУДЛАЛЫН СУДАЛГАА

• Хүний нийгмийн үзэгдэл, үйл явцыг судалдаг• Нийгмийн амьдрал нь судлаачийн туршилт

судалгааны талбар болдог• Нийгэмд ямар үйл явдал юу өрнөж байна вэ?

Яагаад тухайн үзэгдэл илэрч байна вэ? Зэрэгт хариулахыг зорьдог

• Шинжлэх ухаанч мэдлэгийг бий болгоход чиглэгддэг

• Субъектив

СУДАЛГААНД ТАВИГДАХ ШААРДЛАГА

• Найдвартай байдал– (reliability: Reproducibility)

• Toхироц байдал– (Valdidty: Generalizability)

СУДАЛГААНЫ ЁС ЗҮЙ

• Судалгааны агуулга, зорилгыг аль болох дэлгэрэнгүй тайлбарлах

• Зөвшөөрлийг бүрэн, тодорхой авах (болж өгвөл бичгээр)

• Нууцлалыг хадгалах

• Судалгааг цаашид хэрэглэхдээ анхаарах

- Зохион байгуулалттай- Зохион байгуулалттгүй - Оролцоотой- Оролцоогүй

АЖИГЛАЛТ

Амьдарлын түүх судлах

• Өдрийн тэмдэглэлийн арга

• Өвчний түүхийн арга

• Намтар судлал

• Кейс

АСУУЛГА• Нээлттэй

• Хаалттай

• Нөхцөлт хариулалт

• Хэмжээс бүхий хариулалт

• Давуу тал:• Зардал• субъектив алдаа• Нууцлал• Эргэцүүлэх

• Сул тал:• Энгийн асуулт• Үнэн худал?• Хэн бөглөсөн?• Хариулалт ирэх?

ЯРИЛЦЛАГА

• Ганцаарчилсан

• Бүлгийн

• Чөлөөт

ТУРШИЛТ

• Байдлыг магадлан тогтоох

• Өөрчлөлтийн явцыг тогтоох

СТАТИСТИК

• Тайлбарлах

• Задлан шинжлэх


АСУУЛТ?

Сурган хүмүүжүүлэх зүйн үндсэн ухагдахуунууд


СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ ЯВЦ

• Хүнийг - өөрийн идэвхтэй үйл ажиллагааны дүнд боловсрол эзэмших үйл ажиллагаанд оруулж ажиллаж сургах зорилго, чиглэлтэй зохион байгуулалтын цогц

• Үр дүн:– хүн өөрөө өөрийгөө боловсруулж суралцах

чадвар– тасралтгүй боловсрох боломж

СУРГАЛТ ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖИЛ

• Хүүхдийг сурган хүмүүжүүлэх тодорхой зорилго, чиглэлтэйгээр явуулж буй бүх хэлбэрийн ажил

– багш, сурган хүмүүжүүлэгч, эцэг эх, ахмад хүмүүсийн сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагаа

– сурагч, хүүхдийн сурч хүмүүжих үйл ажиллагааны нэгдэл байдаг.

үргэлжлэл

• Тогтолцоо болохын хувьд сургалт хүмүүжлийн ажил нь бие хүнийг хөгжүүлэн төлөвшүүлэх, боловсрол олгох зорилгыг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн өөр хоорондын уялдаа холбоо бүхий бүрэлдэхүүн хэсгүүдээс бүрдэнэ. Энэ нь:

– Сургалт-хүмүүжлийн ажлын зорилго (хэнийг юуны тулд сургаж хүмүүжүүлэх)

– Сургалт-хүмүүжлийн ажлын агуулга (юунд сургаж хүмүүжүүлэх)– Сурч хүмүүжих үйлийн сэдэл, тэмүүллийг бий болгох (юуны тулд яагаад

сурч буй)– Сургаж хүмүүжүүлэх болон суралцагсдын сурч, хүмүүжих арга барил,

хэрэгсэл (яаж сургаж хүмүүжүүлэх)– Сурган хүмүүжүүлэх ажлын зохион байгуулалтын хэлбэр (хэзээ хаана

хэрхэн сурган хүмүүжүүлэх)– Сургалт-хүмүүжлийн ажлыг үнэлж дүгнэх, засаж залруулах, суралцагсдын

өөрийн хяналт (зорилго хэрхэн хангагдав)

СУРЧ ХҮМҮҮЖИХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

• Мэдлэг, чадвар, дадал олж авах, хүний эрхэм сайн шинж чанар, биеэ авч явах соёл, харилцааны чадварыг эзэмших, авъяс билгээ хөгжүүлэхэд чиглэгддэг

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

• Сургалт хүмүүжлийн ажлыг оновчтой зохион байгуулан, суралцагсдад мэдлэг, чадвар, дадал эзэмшүүлэх, тэдний үйл ажиллагааг залж, чиглүүлэх, хөтлөн жолоодох, хянаж зөвлөх, туслах зорилго бүхий үйл ажиллагаа юм.

СУРГАН ХҮМҮҮҮЖҮҮЛЭХ ХАРИЛЦАА

• Сурган хүмүүжүүлэгчид-суралцагсад• Сурган хүмүүжүүлэгчид-эцэг эхчүүд• Сурагч- сурагч• Сурагч-хамт олон• Багш, сурган хүмүүжүүлэгч-сургуулийн удирдлага• ... гэх мэт

• Харилцаа – Хүүхдийн хүмүүжилд нөлөөлнө– Баялаг– Олон талтай– Нарийн уалдаатай

МЭДЛЭГСургалт хүмүүжлийн ажлын үр дүнд ухамсарлан эзэмшсэн, байгаль, нийгэм, хүний сэтгэлгээний тухай тодорхой баримт сэлт ухагдахуун, хууль, зүй тогтол

• Мэдлэгийн тогтолцооны элементүүд– Үндсэн ухагдахуун– Нэр томъёо– Тодорхойлолт– Дүрэм– Баримт– Хууль– Онол– Үзэл санаа

ЧАДВАР, ДАДАЛ

Мэдлэгээ практикт хэрэглэх, батжин бэхэжсэн арга барил

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ЗОРИЛГО

Тодорхой зорилго чиглэлтэй сурган хүмүүжүүлэх үйл ажиллагааны урьдаас бодож төлөвлөсөн эцсийн үр дүн

Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын үндсэн “үйлдвэрлэл” = сургууль

БОЛОВСРОЛЫН АГУУЛГА

Сурган хүмүүжүүлэх үйл явцын объект нь сургалт хүмүүжлийн агуулга болно

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН АГУУЛГА

Суралцагсдаас ирээдүйд тодорхой үйл ажиллагааг амжилттай гүйцэтгэхэд зайлшгүй шаардагдах мэдлэг, практик чадвар, үзэл бодлын үнэмшил, үүрэг хариуцлагын ухамсар, ажил хөдөлмөрийн ашиг тусыг эрхэмлэх зэрэг бие хүний чиг хандлага, харилцааны чадвар, дадал

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН АРГА

Багшийн сурган хүмүүжүүлэх арга + Сурагчийн сурах арга

Арга = үйлдэл

Багш Сурагч

Тайлбарлан ярих Сонсох, ухамсарлан ойлгох, харьцуулах, тогтоох, асуух, ...

Үзүүлэн таниулах Харах, задлах шинжлэх, харьцуулах, шинэ зүйл олох, бичих, зурах ...

Асуух Сонсох, бодох, хариулахад хэрэгтэй мэдлэгийг хайх, цуглуулсан мэдлэгээ эмхлэх, эвлүүлэх тэмдэглэх, төлөвлөх, ярих ...

Харьцуулан жиших Юмс үзэгдлийн төстэй болон ялгаатай шинжийг олох, дүгнэлт хийх ...

үргэлжлэл

• Догматик

• Уламжлалт

• Бүтээлч, идэвхтэй

• Сургалт-хүмүүжлийн ажлын аргын ангилал– Сурган хүмүүжүүлэх– Сурах

– Мэдлэгийн эх үүсвэрээр

• Үг ярианы• Үзүүлэн• Практик• ... гм

– Харилцаагаар

• Ярих• Харилцан ярих• Бие даасан ажил• ... гм

– Зорилтоор• Мэдлэг олгох• Бататгах• Хянаж шалгах• ...гм

– ... гм

үргэлжлэл

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ХЭРЭГЛҮҮР

Хүүхдийн танин мэдэхүйн эрхтэнд шууд нөлөө үзүүлж буй байгаль, нийгмийн болон бусад юмс үзэгдлүүд

• Хэрэгсэл• Хэрэглэгдэхүүн

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН ХЭЛБЭР

•Хичээл (үндсэн хэлбэр)–шинэ мэдлэг олгох хичээл–сонгон суралцуулах хичээл–практик болон лабораторийн хичээл

–Онцлог нь•улсаас баталсан албан ёсны төлөвлөгөө, хөтөлбөрт заагдсан агуулгыг зайлшгүй эзэмшүүлэх•тогтмол цагаар тодорхой хугацаанд• багш суралцагсдын хамтын ажиллагаанд түшиглэдэг

•Хичээлийн бус

– Гэрийн даалгавар– Номын сан– Танилцах, танин

мэдэх аялал– Олон нийтийн ажил– ... Гэх мэт

• Сурагчдын тоогоор– Нийтийг хамарсан– Хамтын– Хэсэгчилсэн– Ганцаарчилсан

• Үргэлжлэх хугацаагаар– 45 минут– 90 минут (нийлүүлсэн хичээл)– 70 минут (богиносгосон, хонхгүй хичээл)

• ... гм

үргэлжлэл

СУРГАЛТ-ХҮМҮҮЖЛИЙН АЖЛЫН ҮР ДҮНГ ҮНЭЛЖ, ДҮГНЭХ

стандартад заагдсан агуулгыг хэр эзэмшсэний чанарыг тодорхойлоход чиглэгдэнэ


АСУУЛТ?

БАГШ


БАГШ

• “Сургуулийн орчинд хүүхдийг сурган хүмүүжүүлэх ажлыг хийж байгаа бүх хүн” (UNESCO)

• “Багш нь төрийн боловсролын үйлчилгээг олон түмэнд хүргэгч төрийн албан хаагч юм” (МУ-ын Боловсролын тухай хууль)

БАГШ БИЕ ХҮН

Хүүхдэд хайртай, тэднийг бидний ирээдүй хойч үе гэж үзэж хүндэтгэдэг


Иргэний ухамсар хариуцлагатай


Гоо сайхны мэдрэмжтэй


Сурган хүмүүжүүлэх ажилд дур сонирхолтой

“Багш тэнэг байх тусам шавь нь сайн болдог”Нил Потсман


Нийтэч, хамтач


Шударга, бусдад болон өөртөө шүүмжлэлтэй ханддаг


Ажилсаг, бусдад үлгэр дууриалалтай


Шинэлэг сэтгэлгээтэй, өөдрөг үзэлтэй


Өөрийгөө болон бусдыг хүндэлдэг, өөртөө болон бусдад итгэдэг


Өөрийн гэсэн сурган хүмүүжүүлэх үзэл бодол, зарчимтай


Мэргэжлийн нэр хүндийг эрхэмлэдэг


Барууны хандлагаJohn W.Santrock. Educational Psychology. 2003


Сэдвийн талаарх мэдлэг


Хичээл заах стратеги


Зорилгод чиглэсэн төлөвлөлт


Зохион байгуулах ур чадвар


Сэдэлжүүлэх ур чадвар


Харилцааны ур чадвар


Өөр, өөр соёлын онцлог бүхий сурагчидтай ажиллах чадвар

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ УР ЧАДВАР

• “...Багшийн ажлыг зүрх сэтгэлээсээ хийх, хүүхдийг хайрлах зэрэг цаг үргэлж боловсронгуй болж байдаг урлаг...” (СХУ-ны тайлбар толь)

- “...сурган хүмүүжүүлэх ажлын явцад гарч ирдэг янз бүрийн зорилтыг бүтээлчээр шийдвэрлэх чадвар...” (М И Дьяченко)

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ УР ЧАДВАР

• Зохион байгуулах ур чадвар• Харилцааны ур чадвар

ЗОХИОН БАЙГУУЛАХ УР ЧАДВАР

• Сурагчдын сурч танин мэдэх үйлүүдийг төлөвлөн зохион байгуулах

• Багш өөрийнхөө сурган хүмүүжүүлэх үйлүүдийг бэлдэж төлөвлөх

ХАРИЛЦААНЫ УР ЧАДВАР

• Харилцаа– Үгэн– Үгэн бусХарилцаа амжилттай болох үндэс- Хүндэтгэл- Эрхийг дээдлэх

• Багш өөрийнхөө сурган хүмүүжүүлэх үйлүүдийг бэлдэж төлөвлөх

ХАРИЛЦААНЫ ХЭВ ШИНЖ

• Тогтвортой эерэг харилцаа

• Идэвхгүй эерэг харилцаа

• Тогтворгүй харилцаа

• Сөрөг харилцаа

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ЭВ ДҮЙ

• Тогтвортой эерэг харилцаа

• Идэвхгүй эерэг харилцаа

• Тогтворгүй харилцаа

• Сөрөг харилцаа– Сөрөг харилцаанаас зайлсхийхийн тулд:

• Дээрээс доош харилцааг хэрэглэхгүй байх• Мэндлэх• Сонсох• Санаа бодлоо тулгахгүй байх• Санаа бодлоо зөв илэрхийлэх• Эерэг хандлага • Хэт хатуу шүүмж, хэт их дэвэргэн магтахгүй байх• Харилцаагаа үргэлж боловсруулж байх

СУРГАН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ТЕХНИК

• “...сурган хүмүүжүүлэх эв дүй нь сургалтын практикт сурган хүмүүжүүлэх техникээр хэрэгждэг...”

• “...багшийн өөр хүн болж хувирах, дуу хоолой, нүүрний хувирал болон биеийн хөдөлгөөн зэргээ хооронд нь зохицуулан өөрчлөх бүтээлч үйлдлүүд...” (Л И Рувинский)

БАГШИЙН ӨӨРИЙГӨӨ УДИРДАХ ТЕХНИК

– Дуу хоолойны техник– Нүүрний хувирлын техник– Хэл ярианы техник– Хөдөлгөөний техник– Сэтгэлийн хөдөлгөөнөө эзэмдэх техник

СХҮА, СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД

• Л Клинберг (Ger):– СХҮЯ-ын зорилготой холбоотой зарчим– СХҮА-ны агуулгатай холбоотой зарчим– СХҮЯ-ыг зохион байгуулахтай холбоотой зарчим

• В А Сластенин (Rus):– СХҮЯ-ыг зохион байгуулах зарчим– Сурагчдын сурч танин мэдэх үйл ажиллагааг

удирдах зарчим

СХҮА-НЫ ЗАРЧМУУД

• Нээлттэй, чөлөөтэй, уяан хатан, ардчилсан байх– Нээлттэй– Чөлөөтэй– Уян хатан– Ардчилсан


• Хүүхэд төвтэй, тэдний өдөр тутмын амьдралтай холбоотой байх


• Хүүхдийн нас, бие, хувийн онцлог, сонирхол, сурах чадварыг харгалзсан байх

• Үүний тул:– Суралцагч бүрийн сонирхол, хэр хэмжээ, хөгжлийн төвшин,

хэрэгцээг харгалзах• Сургалт хүмүүжлийн явцад хувь суралцагчид ганцаарчлан хандах• Суралцагчдад ялгавартай хандах

– Суралцагч бүрт тааламжтай нөхцөл бүрдүүлж ялгавартай хандах

– Хамтран ажиллах замаар идэвх санаачлагыг өрнүүлэх


• Ухамсартай бүтээлч үйл ажиллагаанд тулгуурласан байх

• Зарчмыг мөрдлөгө болгохын тулд дараах хэлбэрдэх үзэгдлүүдээс зайлсхийх хэрэгтэй:– Учир утгыг ойлгохгүйгээр тогтоох– Судалж буй үзэгдлийн тухай тодорхой төсөөлөлгүй үлдэх– Мэдлэгээ амьдралд бүтээлчээр хэрэглэж чадахгүй байх– Санаачлага муутай байх гэх мэтийн шинж тэмдгээр илэрдэг


• Шинжлэх ухааны үндэстэй байх


• Систем дэс дараалалтай, залгамж чанартай байх


• Хүчинд тохирсон, хүртээмжтэй байх


• Хүндэтгэл шаардлага хоёрыг хослуулах


• Хүүхдийг бүлэг хамт олноор нь дамжуулж сурган хүмүүжүүлэх нөлөө үзүүлэх гэх мэт

БАГШИЙН ХӨГЖИЛ

• Зүүн дээр тогтох будааны үлгэрийг санацгаая• Хүний бие 160 жилийн эдэлгээг даах нөөц

бололцоотой• Тархины 16 миллиард эс• Гэтэл...

– амьдарлынхаа 4/1-ийг шаардлагатай хэмжээнээс илүү унтаж өнгөрөөдөг

– Хорт зуршил, амьдарлын буруу хэв маягаас 2 дахин богино насалдаг

– Амьддаа бүтээж болох зүйлийнхээ 15 хувийг л хийдэг


• Хүн төвт хөгжлийн бодлого• Боловсрол• Багш хөгжих• Тасралтгүй хөгжлийн үзэл санаа


• Сэтгэл судлал• Сурган хүмүүжүүлэх зүй• Мэдлэг• Арга барил• Ур чадвар• Үзэл бодол• Харилцаа


• Багшийн хөгжил = Бүтээлч хандлага– Өөрийн нөөц боломжийг ашиглах– Өөрийн гэсэн арга ухаанаар ажиллах– Сурагчдынхаа хүсэл сонирхол хэрэгцээг мэдрэх– Сурагчдаа идэвхжүүлэн урамшуулж ажиллах– Өөрийн өвөрмөц арга барилаа олж авахыг хичээж

ажиллах


• Багшийн хөгжил = Сурагчидтайгаа хөгжих


• Бие даан уншиж судлах• Суурь мэдрэмжээ хөгжүүлэх• Байнга өөрчлөгдөн шинэчлэгдэж байх• Судлаач байх


• Мэргэжлийн хичээлийн онол , дидактикийн чиглэлээр уншиж судлах

• Сурган хүмүүжүүлэх ажлын онол, арга зүйн чиглэлээр судлах

• Сурган хүмүүжүүлэх туршилт судалгаа хийх, бичиж боловсруулах

• Өөрийнхөө ерөнхий боловсролыг дээшлүүлэх, • Хувийн соёл, авъяс сонирхлоо хөгжүүлэх• Нийгэм олон нийтийн ажилд идэвхтэй оролцох• ... Гэх мэт


• Өнөөдөр багш нар мэргэжлээ дараах хэлбэрээр хөгжүүлж байна– Улсын хэмжээний сургалт– Аймаг, орон нутагт зохион байгуулагдах сургалт – Бүсчилсэн сургалт– Сургуулийн бүтээлч хамтлагт орж ажиллах– Сургуулийн ЗАН-ээс зохион байгуулах сургалт – СХУЧ-ын уралдаан– Сурган хүмүүжүүлэх уншлага– Бүтээлч ажлын тайлан– Сургуулийн мэдээллийн төв, номын сангаар үйлчлүүлэх– Төсөл хөтөлбөр– Дипломын дараах сургалт– Бие даан суралцах


• Багшийн хөдөлмөр зохион байгуулалт– Цаг хугацаа ашиглалт– Бүтээмж– Ажил, амралт– Шинжлэх ухаанч байх– Хичээлийн цагийн хуваарийг оновчтой хийх– Долоо хоногийн тогтмол график– Багш нарын ажил үүргийн хуваарь тодорхой

бөгөөд тогтвортой

ХҮҮХЭД


ХҮҮХЭД

• “...Насанд хүрэх хязгаарыг тухайн улсын хуулинд 18-аас доогуур тодорхойлоогүй бол 18-аас доош насны хүнийг хүүхэд гэнэ...” (Хүүхдийн эрхийн конвенци, НҮБ, 1989)

• Хүүхдийн тодорхойлох үндэслэл:– Нас– Тодорхой эрхийн субъект – Нийгэмшиж буй чадамж– Хөгжлийн эрчимтэй замыг туулж буй онцлог

ХҮҮХЭД

o Байгалийн хүчин зүйл

o Нийгмийн хүчин зүйл

• Хүүхдийн хөгжил

• Хүүхдийн төлөвшил

• Хүүхдийн нийгэмшил

• Хүүхдийн хүмүүжил

ХҮҮХЭД Бие бялдрын болон оюун санааны хувьд төгс боловсроогүй байдаг учраас онцгой асрамж, эрхзүйн зохих хамгаалалт, хайр халамжинд өсөх ёстой.

• 1923 он – Үндэстнүүдийн холбоо хүүхдийн эрхийн тухай баримт бичгийг анх гаргасан

• 1948 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалыг баталсан

• 1959 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей хүүхдийн эрхийг хүлээн зөвшөөрсөн 2 дахь баримт бичгийг баталсан; НҮБ-ийн Хүний эрхийн хороо хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийн төслийг боловсруулж эхэлсэн.

• 1979 он – Олон улсын хүүхдийн жил болон зарлаж хүүхдийн 10 эрхийг тунхагласан

• 1989 он – НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблей Хүүхдийн эрхийн тухай конвенцийг соёрхон баталсан

• 1990 он – Монгол улс Хүүхдийн эрхийн конвенцид нэгдэн орсон

• 1995 он – Монгол улсын Их хурал “Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай” хуулийг баталсан

ХҮҮХДИЙН ХӨГЖИЛ

o Хөгжил гэж юу вэ?o Философи – “... үй тогтол шинжтэй чанарын өөрчлөлт

бий болох үйл явц ...”o Биологи – “... хувь хүний онтогенез болон филогенез

хөгжлийн явцад үүсэн бий болсон онцгой, өөр хоорондоо нягт уялдаа холбоо бүхий өөрчлөлт дэвшил ...”

o Сэтгэл судлал – “... сэтгэцийн тооны болон чанарын өөрчлөлт ...”

o Боловсрол судлал – “... гадаад дотоод хүчин зүйлийн нөлөөгөөр бие хүний шинжид эерэг өөрчлөлт гарах үйл явц ...”

ХҮҮХДИЙН ХӨГЖЛИЙГ ТАЙЛБАРЛАСАН ОНОЛУУД

o Экзистенциализмийн онолo Хүүхэд судлалын онолo Оюун ухааны цогцолбор онолo Конструктивизмын онолo Хүүхдийн цогц хөгжлийн онолo Хүүхдийг амьдралд бэлтгэх, тэдний хөгжлийг

эзэмшсэн чадамжийн төвшингөөр тодорхойлох онолo Бүх талын боловсрол олгох 5 талт зарчимo Дорно дахины арга билгийн сэтгэлгээ

ЭКЗИСТЕНЦИАЛИЗМИЙН ОНОЛ

o М Хайддегерo Ж П Сартрo Г Марсель

o “... хүн бүр өөрийн халдашгүй оршихуйтай ...”

ХҮҮХЭД СУДЛАЛЫН ОНОЛ

o Х С Холлo Ж Болдуинo А П Нечаев

o Хүүхдийн анатоми, физиологи, хүүхдийн нас зүйн сурган хүмүүжүүлэх сэтгэл судлал, социологи, туршилтын сурган хүмүүжүүлэх ухаан

ОЮУН УХААНЫ ЦОГЦОЛБОР ОНОЛo Г Гарднер

o Биеийн хөдөлгөөн – тэнцвэрo Хараа – орон зайo Хэл яриаo Логик – математикo Хөгжим – урлагo Хүмүүс хооронд харьцахo Өөрөө өөртэйгээ харьцах чадвар

КОНСТРУКТИВИЗМЫН ОНОЛ

o Бүтээлч сэтгэхүйг төлөвшүүлэх

ХҮҮХДИЙН ЦОГЦ ХӨГЖЛИЙН ОНОЛ

o Г Крайгo Б Г Ананьевo В А Аверин

o Байгал – нийгмийн хөгжил

ХҮҮХДИЙГ АМЬДРАЛД БЭЛТГЭХ, ТЭДНИЙ ХӨГЖЛИЙГ ЭЗЭМШСЭН

ЧАДАМЖИЙН ТӨВШИНГӨӨР ТОДОРХОЙЛОХ ОНОЛ

o А А Реан, Я Л Коломинскийo Оюун ухааны хөгжилo Сэтгэл хөдлөлийн хөгжил, чадамжo Өөртөө итгэлтэй байж өөрийгөө хүлээн зөвшөөрөх

чадамжo Ертөнц болон бусдыг хүлээн зөвшөөрч эерэг хандах

чадамжo Бие даах, тусгаар байх хөгжил, чадамж

БҮХ ТАЛЫН БОЛОВСРОЛ ОЛГОХ 5 ТАЛТ ЗАРЧИМ

o Вонь Дун Ёнь

o Хүүхдийг: o Сэтгэлийн тэнхээo Бие бялдрын хөгжил ба ариун байдалo Оюуны чадамжo Амьдралаа зөв авч явах чадварo Хүнийг эрхэмлэн харилцах чадвар

ДОРНО ДАХИНЫ АРГА БИЛГИЙН СЭТГЭЛГЭЭ

o Дорно дахины арга билгийн сэтгэлгээ

o Бие, хэл, сэтгэл

ХҮҮХДИЙН ХӨГЖЛИЙН ҮЕ ШАТ

o Сургуулийн өмнөх насo Сургуулийн бага насo Сургуулийн дунд буюу өсвөр насo Сургуулийн ахлах буюу орь залуу нас

ХҮҮХДИЙН НИЙГЭМШИЛ

Гэр бүл

Цэцэрлэг, сургууль

Дотуур байр

Үе тэнгийнхэн

CHRONOSYSTEM

ХҮҮХДИЙН ХӨГЖИЛ ТӨЛӨВШИЛ

o Хүүхдийн хөгжил төлөвшлийн үндсэн чиглэлүүд

o Бие бялдарo Оюун ухаанo Ёс суртахуунo Гоо зүйн боловсролo Хөдөлмөрийн хүмүүжил

АНГИ, ХАМТ ОЛОН


АНГИ ХАМТ ОЛОН ТӨЛӨВШИХ

o Бүлгүүд үүсэхo Нэгдэхo Нягтрахo Задрах

АНГИ БҮРДЭХ ЭХНИЙ ҮЕ ШАТ

o Жижиг бүлгүүд үүснэo Тогтвортой бишo Байр суурь олохыг эрмэлзэнэo Ганцаардмал сурагчид олон байнаo Үе шатны эцэст:

o Манлайлагчид үүснэo Зөрчил багаснаo Нийтлэг эрх ашиг сонирхол бүрдэж эхэлнэo Ихэнх сурагчид хамт олны зорилгод нэгдэх боловч

оролцоо жигд бус

ХОЁР ДАХЬ ҮЕ ШАТ

o Жижиг бүлгүүдийн бүрэлдэхүүн тогтворжиноo Үүссэн зөрчлүүд нь их биш бөгөөд өөрсдөө бие даан

шийдвэрлэнэo Гишүүд анги гэсэн бүлгийн гишүүн гэдгээ

ухамсарласан байнаo Гишүүд бүлгийн өмнө өөрийгөө хамгаалнаo Ганцаардмал сурагчдын тоо цөөрнөo Үе шатны эцэст:

o Ажил хэрэгч харилцааны бүтэц бүрэлдэнэ

ГУРАВ ДАХЬ ҮЕ ШАТ

o Бүлэг бүрэн утгаар төлөвшиж эхэлнэo Гишүүд тодорхой үүрэг хариуцлага хүлээж эхэлнэo Хүмүүнлэг харилцаа бүрэлдэнэo Жижиг бүлгүүдийн зааг ялгаа багаснаo Бүлгүүд ангийн нийтлэг зорилгод нэгдэнэ

АНГИ ХАМТ ОЛНЫГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХ

o Зохиосон ажлын тоо, төрөл ≠ ангийн төлөвшил

o Ангийн төлөвшил = бүтээлч үйл ажиллагаа

o Бүлгийн ажилаар дамжуулан Анги төлөвшүүлэх нь

o Ажил сонирхолтой байх албагүй ч хэлбэр нь сонирхолтой байж болно

ХАМТ ОЛНЫГ ТӨЛӨВШҮҮЛЭХЭД АНХААРАХ ЗҮЙЛС

o Анхаарах зүйлсo Сурагч бүрийн сонирхол, хэрэгцээг харгалзахo Хувь сурагчийн сонирхол, эрх ашиг бүлгийн болон

хамт олны сонирхолтой зөрчилдөхгүй байхo Хамтын үйл ажиллагаа нь хүүхэд бүрийн хувьд шинэ

зүйлд суралцах, хөгжих, хүмүүжих ач холбогдолтой байх

o Ажлын тухайн хэлбэрийг өмнө явуулсан шигээ дахин давтан хэрэглэхгүй байх

o ...гэх мэт

ХАМТЫН АЖЛЫН ҮЕ ШАТ

o ХАМТРАН:o Эрэн сурвалжлахo Төлөвлөхo Бэлтгэхo Хэрэгжүүлэхo Үр дүнг хэлэлцэхo Хэлэлцүүлгийн үр дүнг цаашид хэрэгжүүлэх

АНГИ УДИРДСАН БАГШИЙН БАРИМТАЛБАЛ ЗОХИХ ЗАРЧИМ

o Анги хамт олонтой ажиллах тодорхой чиг зорилготой байхo Сурагчийг хамт олны дотор эвсэг хамтач харилцаа үүсгэхийг

хичээхo Сурагчийн идэвх, санаачлага, оролцоонд тулгуурлахo Сурагчдын нас, хүйс, нийгэм сэтгэл зүйн болон хувийн онцлогийг

харгалзахo Сурагчдад өндөр шаардлага тавихын зэрэгцээ тэднийг гүнээ

хүндэтгэдэг байхo Сурагч бүрийн сайн тал, ололт амжилтыг түшиглэн ажиллахo Ангид хичээл заадаг багш нартай хамтарч нэгдсэн шаардлагатай

байхo Ангид зохиогдож байгаа ажлуудыг залгамж холбоог хадгалахo Хэлбэрдэх, тогтсон ойлголт, хандлага зэргээс үргэлж зайлсхийх

АНГИЙН АЖЛЫН ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ БЭЛТГЭЛ

o Сургуулийн тухайн хичээлийн жилд хийх ажлын ерөнхий төлөвлөгөөтэй танилцаж, түүнээс ангийн ажлын төлөвлөгөөнд тусгах зүйлийг ялгаж авна

o Анги хамт олны төлөвшлийн төвшинг тогтоохo Ангийн сурагчдаас асуулга, ярилцлагын аргаар тэдний

бие бялдрын хөгжил, ёс суртахууны төлөвшил, зан үйл, эрэлт хэрэгцээ, сонирхол, онцлогийг судална

o Ангийн сурлагад дүн шинжилгээ хийнэo Эцэг эхтэй ажиллаж, судалгаа хийнэo Тухайн хичээлийн жилд хамт олны зорилтыг

тодорхойлно

ЭЦЭГ ЭХТЭЙ АЖИЛЛАХ

o Эцэг эх, гэр бүл

o Эцэг эхийн оролцоо:o Сурах арга барил эзэмшихэд туслахo Зан үйлийн зөв дадал хэвшил олгохo Сонирхол хэрэгцээг илрүүлэхo Хөгжил төлөвшлийн төвшинг тодорхойлохo Цаашид суралцах таатай орчин бүрдүүлэх

ЭЦЭГ ЭХТЭЙ АЖИЛЛАХ ХЭЛБЭР

o Эцэг эхийн хуралo Зохион байгуулалтын хуралo Сэдэвчилсэн хуралo Эцэг эх, сурагчдын хамтарсан хуралo Тодорхой асуудал шийдвэрлэх хурал

o Асуулт хариултын уулзалтo Нээлттэй хичээлo Танин мэдэхүйн ажилo Сэтгэл зүй, сурган хүмүүжүүлэх зөвлөгөөo Сурган хүмүүжүүлэх хичээлo Хамтран хөдөлмөрлөхo Чөлөөт цагаа хамт өнгөрөөх

ХҮҮХЭД, ЭЦЭГ ЭХ, БАГШИЙН ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА АМЖИЛТАН ХҮРЭХИЙН ТУЛД

o Харилцаа өөдрөг, хамтын ажиллагаанд тулгуурласан

o Зохион байгуулалттай байх

o Бүгдэд тэгш оролцох боломж олгох

ЭЦЭГ ЭХИЙН ОРОЛЦООГ БИЙ БОЛГОХЫН ТУЛД:

o Эцэг эхчүүдийн хэрэгцээг тодорхойлo Холбоо харилцаа тогтооo Хамтын үйл ажиллагаанд татан оролцуулo Эцэг эхээс тусламж хүсэхo Хандивлах үйл ажиллагааo Эцэг эхийн зохицуулагч

ЭЦЭГ ЭХИЙН ОРОЛЦООГ ТОГТВОРЖУУЛАХЫН ТУЛД:

o Эцэг эхийн чадвар, сонирхлыг судлахo Уулзалтыг тогтмол зохион байгуулахo Харилцаа холбооны тогтолцооo Мэдээллийн тогтолцооo Эцэг эхчүүдэд зориулсан булан, өрөөo Эцэг эхчүүдтэй харилцах халуун дулаан уур амьсгал

бүрдүүлэх

ЭЦЭГ ЭХИЙН МАНЛАЙЛЛЫГ БИЙ БОЛГОХЫН ТУЛД:

o Сайн дурын ажилтны мэдээллийн санo Сургуулийн эцэг эхийн төлөөллийг оновчтой сонгохo Эцэг эхчүүдийн зориулсан сургалтыг эцэг эхчүүдийн

оролцоог дэмжихэд чиглүүлэх


АСУУЛТ?

СУРГАЛТЫН ҮНЭЛГЭЭ


Сургалтын үйл явц

орц

• Т1• Сурагчийн

хур мэдлэг чадварын төвшин

үйл явц

• Сургалт

Сургалтын үнэлгээ

орц

• Т1• Сурагчийн

хур мэдлэг чадварын төвшин

үйл явц

• Сургалт

Сургалтын үнэлгээ

орц

• Өөрийн • Хөндлөнгий

н

үйл явц

• Өөрийн • Хөндлөнгий

н

Сургалтын үнэлгээний төрөл

• Амаар ярилцах

• Бичгээр (хяналтын ажил, тест, эссе)

• Практик үйл ажиллагаа

Сургалтын үнэлгээний төрөл

• Ганцаарчилсан

• Хэсэгчилсэн

• Нийтийг хамарсан

Сургалтын үнэлгээний шалгуур үзүүлэлт

• “...тухайн үнэлэгдэж байгаа зүйлийн тодорхой чанар бөгөөд үзүүлэлт нь тэдгээрийн илрэл юм...”

• Шалгуур үзүүлэлт маш тодорхой байх шаардлагатай

Сургалтын үйл явц дахь үнэлгээ

Мэдлэг бүтээх эхний үе шат – мэдээллийг

хүртэх

•Хүртэж, ухаарч ойлгосон эсэхийг•Сурагч мэдээллийг өөрийн үгээр илэрхийлж байгаа эсэх•Мэдээллийн гол санааны хэдэн хувийг илэрхийлж чадаж байна вэ?

Ухаарч ойлгосон зүйлсээ хэрэглэж ашиглах чадвар

•Ерөнхий арга барилын агуулга, эрэмбэ дарааллыг ухаарч ойлгосон байдал•Хэр зэрэг ярьж, тодорхойлж байна вэ?

Мэдлэг эзэмших сүүлийн шат – мэдлэг хэрэглэх чадвараа шинэ нөхцөлд хэрэгжүүлэх

•Бүлэг сэдвээр эзэмшсэн мэдлэг чадвараа шинэ нөхцөл байдалд хэрэглэх

Сургалтын үнэлгээний үүрэг

Баримжаалах

Сургах

Хүмүүжүүлэх

Хянах

Сургалтын үнэлгээний зарчим

Ил тод байдал

Бодит үнэлгээ, шударга дүгнэлт

Хүмүүнлэг Оролцоо

Системтэй, олон арга

хэлбэртэй байх

Сурагчдын хандлагыг харгалзах

ХИЧЭЭЛ


ХИЧЭЭЛ

• Махмутов М И• “...багш, сурагчийн тодорхой бүрэлдэхүүний

сургалтын боловсрол олгох, хөгжүүлэх, хүмүүжүүлэх зорилтуудыг шийдвэрлэхийн тулд түүний агуулга, арга, хэлбэр, хэрэгслийг цаг хугацааны тодорхой хязгаарт системтэй хэрэглэн гүйцэтгэж буй зорилго, чиглэлтэй харилцан үйлчлэлийн зохион байгуулалтын олон хувилбарт, хувьсал хөдөлгөөнт хэлбэр...”

ХИЧЭЭЛ

• Багш, сурагчийн тодорхой бүрэлдэхүүн оролцоотой

• Сургалтын үндсэн зорилтууд (боловсрол олгох, хөгжүүлэх, хүмүүжүүлэх) –ыг хэрэгжүүлэн

• Цаг хугацааны тодорхой хязгаарт

• Сургалтын агуулга, хэрэгсэл, арга, хэлбэрийг ашиглан

• Хамтран ажиллах үйл ажиллагааны зохион байгуулалт

• Олон хувилбар, хувьсал хөдөлгөөнт хэлбэртэй

ХИЧЭЭЛИЙН БҮРДЭЛ

1. Зохион байгуулалт2. Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах3. Гэрийн даалгавар шалгах4. Шинэ мэдлэг, чадвар олгох5. Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах6. Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах7. Гэрийн даалгавар өгөх8. Дүгнэлт хийх

ХИЧЭЭЛИЙН ТӨРӨЛ

a) Шинэ мэдлэг олгох хичээл

b) Мэдлэгийг бататгах хичээл

c) Мэдлэгийг эмхлэн цэгцлэх нэгтгэн дүгнэх хичээл

d) Чадвар, дадал төлөвшүүлэх хичээл

e) Мэдлэг, чадварыг шалган үнэлж дүгнэх хичээл

f) Холимог хичээл зэрэг болно


a) Холимог

b) Нэгдмэл


1. Лекц2. Семинар3. Бага хурал4. Лаборатори5. Дадлага6. Экскурс7. ...гм

ДИДАКТИК ШААРДЛАГА

a) Тухайн сэдэвтэй холбогдсон зорилго, зорилтуудыг оновчтой тодорхойлох

b) Тухайн сэдвээр суралцагчдад эзэмшүүлэх шинэ мэдлэг, чадварыг нарийвчлан тодорхойлох

c) Хичээлийн үе шат бүр дээр суралцагчдын ажиллах хэрэглэгдэхүүн, материалыг оновчтой сонгож бэлтгэх

d) Хичээлийн үе шат бүрт суралцагчдын гүйцэтгэх танин мэдэх үйл, оюуны үйлийг нарийвчлан тодорхойлж, хөтлөн зохион байгуулах аргаа төлөвлөх

e) Хичээлийн зохион байгуулалтын арга хэлбэрийг тодорхой төлөвлөх

СЭТГЭЛЗҮЙН ШААРДЛАГА

a) Суралцагчдыг сэдэлжүүлэх арга барилыг тодорхой төлөвлөж бэлтгэх

b) Суралцагчдын хэрэгцээ сонирхолд тулгуурлан тэдний ойрын хөгжлийн бүсэд баримжаалан хичээлийн агуулга, хэрэглэгдэхүүнийг сонгон авах

c) Суралцагчдын хөгжил, төлөвшлийн төвшинд тохируулж сургалтын арга хэлбэрээ сонгох

d) Хичээл дээр нөхөрсөг, дотно, ажил хэрэгч харьцааны уур амьсгалыг бүрдүүлэх

e) Хичээл дээр суралцагчдын багахан ч болов ахиц амжилтыг олж харж урамшуулахыг хичээх

f) Суралцагчдын оюуны үйлийн барил төлөвшилтөд онцлон анхаарах

ХҮМҮҮНШҮҮЛЭХҮЙН ШААРДЛАГА

a) Хичээлийн агуулга, хэрэглэгдэхүүн, арга техникийн суралцагчдын хүмүүжил, нийгэмшилд ямар нөлөө үзүүлж болохыг тооцоолж сөрөг нөлөөнөөс зайлсхийхийг хичээх

b) Суралцагчдыг хүндэтгэн тэдэнд буруу үлгэр үзүүлэхгүй байхыг хичээж, ямар нэг алдаа, эндэл гарвал уучлал гуйж хэвших

c) Хичээл дээр бүдүүлэг үг яриа гаргах, хэрэглэхийг цээрлэхd) Суралцагчдыг тэдний ахиц, хөгжилд тулгуурлан шудрага, зөв

үнэлэх, уян хатан хандахe) Хууран мэхлэх аливаа оролдлого гаргуулахгүй байхыг

чухалчлахf) Суралцагчдын бие хүний шинж төлөвшилд онцгойлон

анхаарч өөрийгөө үнэн бодитой мэдэрч, өөрийн алдаа доголдлыг өөрөө олж засах чадвартай болгох

ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ, ЭРҮҮЛ АХУЙН ШААРДЛАГА

a) Хичээлийн үеийн бүх үйл ажиллагааг урьдчилан бэлтгэж цаг хугацааг нарийн төлөвлөж, мөрдөх

b) Хичээл дээр сургууль, анги танхим, лаборатори-кабинетийн дотоод дурам журмыг мөрдөх

c) Анги танхимын агааржуулалт, тоосжил, гэрэлтүүлэг, дулааны эрүүл ахуйн горим, норм хэмжээг дагаж биелүүлэх

d) Хичээлийг цагт нь багтааж, суралцагчдын ажиллах амрах дэглэмийг сахих

ХИЧЭЭЛИЙН БЭЛТГЭЛ

o Хичээл бэлдэх төвшин:o Сургуулийн нэгдсэн хөтөлбөрo Бүлэг сэдвийн хөтөлбөрo Ээлжит хичээлийн төлөвлөлт буюу нэгж хичээлийн

хөтөлбөрo Хичээлийн сэдэвo Хичээлийн зорилгоo Хичээлийн зорилтуудo Агуулгын задаргааo Хичээлийн явц, арга зүйo Хичээлд хэрэглэх зүйлсo Хичээлийн үнэлгээo Гэрийн даалгавар

ХИЧЭЭЛ ТӨЛӨВЛӨЛТ

1. Зохион байгуулалт (2)2. Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах (2)3. Гэрийн даалгавар шалгах (3)4. Шинэ мэдлэг, чадвар олгох (25)5. Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах (3)6. Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах (2)7. Гэрийн даалгавар өгөх (1)8. Дүгнэлт хийх (1)

ХИЧЭЭЛ ТӨЛӨВЛӨЛТ

1. Зохион байгуулалт (2)2. Өмнө үзсэн зүйлийг сэргээн давтах (2)3. Гэрийн даалгавар шалгах (3)4. Шинэ мэдлэг, чадвар олгох (25)5. Шинэ мэдлэг, чадварыг бататгах (3)6. Мэдлэг, чадварыг хянаж, шалгах (2)7. Гэрийн даалгавар өгөх (1)8. Дүгнэлт хийх (1)

ХИЧЭЭЛИЙН АНАЛИЗ

o Хичээл бол багш сурагчдын хамтын бүтээлч ажиллагаа

o Гэхдээ багшийн бүтээлч ажиллагаа голлох үүрэгтэй

орц үйл явц

гарц

ХИЧЭЭЛИЙН АНАЛИЗ

“...жинхэнэ багш хүн бол хүүхдийн мэдэх, мэдэхгүйг шалгаж, үнэлэх бус, мэдэхгүй чадахгүйг нь сургаж засдаг...”

ХИЧЭЭЛИЙН ЕРӨНХИЙ БҮТЦИЙН ХУВЬД

o Ямар төрлийн хичээл байв?

o Тухайн төрлийн хичээлийн үндсэн элементүүд бүрэн байж, хэрэгжиж чадав уу?

o Цагийн хуваарилалт ямар байв?

o Хичээлийн төлөвлөлт хэр оновчтой байв?

ХИЧЭЭЛИЙН СЭТГЭЛ ЗҮЙН ХУВЬД

o Хэр сэдэлжүүлэв?o Сэтгэн бодох үйл ажиллагаа, оюуны үйлийг

хэр оновчтой хөтлөв?o Бие даасан бүтээлч сэтгэлгээг дэмжсэн үү?o Харилцааны уур амьсгал, хандлага

төлөвшил?o Арга хэрэгсэл, хэл яриа анги, нас, сэтгэцийн

онцлогт хэр тохиров?o Анхаарал, ой тогтоолт, хэл яриаг

хөгжүүлэхэд хэр анхаарав?

ХИЧЭЭЛИЙН ДИДАКТИКИЙН ХУВЬД

o Сэдвийн томъёолол, зорилго, зорилтo Шинэ мэдээлэл өгөх арга хэлбэр хэр тохиров?o Сургалтын хэрэглэгдэхүүнийг хэр оновчтой сонгов?o Сурагчдын үйл ажиллагааны зохион байгуулалт ямар

болов?o Хичээл бататгал, үнэлгээ дүгнэлт ямар болов?o Сурагчдыг үнэлж, дүгнэсэн арга хэлбэр хэр оновчтой байв?o Багшийн сурган хүмүүжүүлэх ур чадварт ямар зүйл

ажиглагдав?o Хичээлийн бэлтгэл хэр байв?o Хичээлийн материал сонголт?o Хичээлийн ерөнхий зорилго хэр биелэв?

ХИЧЭЭЛИЙН ХҮМҮҮЖҮҮЛЭХ ҮР НӨЛӨӨНИЙ ХУВЬД

o Сурагчдын ерөнхий төлөвшил ямар санагдав?o Сурагчдын сурах арга барил хэр байх шиг

байна?o Хичээлийн явцад сурагчдад сурах арга

барилын зөвлөгөө санамж хэр өгөв?o Сурагчдын сурах хөдөлмөртөө хандах

хандлага ямар байна вэ?o Сурагчдад тавьж буй шаардлагын хувьд ямар

онцлог ажиглагдав?o Сурагчдыг хэр бодитой үнэлж дүгнэв?

АСУУЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

СУРГУУЛЬ


СУРГУУЛЬ

o School (гре)

o “...хүүхдийг чиглэл зорилготой сургах хүмүүжүүлэх үйлчилгээний байгууллага...”

o “...ЕБС нь улсын стандартаар тогтоосон бага, суурь, бүрэн дунд боловсрол эзэмшүүлэх сургалтын байгууллага байна...” (МУ-ын Бага, дунд боловсролын тухай хууль)

ХУУЛИНД БАЙГАА ЗӨРЧИЛТЭЙ АСУУДЛУУД

o Зөвхөн сургалт бус хүмүүжил төлөвшил -

o Улсаас тогтоосон стандарт?

o Стандарт?

o Дээрх зөрчлүүдийг залруулан сургуулийг тодорхойлбол:o “...хүүхэд залууст бие даан сурч боловсрох, бие хүн

болж төлөвших, нийгэмших ээлтэй нөхцөл боломж олгох үүрэг бүхий боловсролын үйлчилгээний байгууллага...”

ӨНӨӨГИЙН БАЙДЛААР

o 350 гаруй ЕБС-д 300 мянга байх ёстой боловч 530 мянган сурагч, багш

o Энэ нь дараах асуудлуудыг үүсгэж байна:o Анги дүүргэлт хэтрэх (40-50)o Сургууль 3 ээлжээр хичээллэхo Сургалтын чанар буурахo Хичээлээс гадуур үйл ажиллагаа зохион

явуулах боломжгүй болохo Багш сурагчдын харилцаанд зөрчил үүсэх

ӨНӨӨГИЙН БАЙДЛААР

Мөн дараах дам үр нөлөө байна:

o Хүчирхийлэл ихсэх

o Сурагчдыг ялгаварлан гадуурхах

o Элдэв зүйлд мөнгө нэхэх

o Хуучимсаг тогтолцоотой

ЕБС-ИЙН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

o Хүүхэд залуучуудад албан ёсны сургалтаар бага, суурь, бүрэн дунд боловсрол олж авах таатай орчин нөхцөл бүрдүүлэх

o Албан бус арга замаар иргэдэд зохих төвшний боловсрол нөхөн олж авах, мэргэжил эзэмших, боловсролоо дээшлүүлэхэд туслах төв байх

o Дэвсгэр нутгийнхаа хэмжээнд боловсролын талаар баримтлах бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх арга зүйн төв байх

o Эцэг эх, нийт иргэдэд сурган хүмүүжүүлэх боловсрол олгох, түүнийг дээшлүүлэх гол төв байх

ЕБС-ИЙН ЗОРИЛГО, АГУУЛГА, АРГА ХЭЛБЭР

o Өнөө үед ЕБС өөрийн зорилго, агуулга, арга хэлбэрээ:

o Улсын боловсролын стандарт

o Сурагчдын эрэлт хэрэгцээ

o Сургууль, орон нутгийн хөгжлийн хэтийн хандлага, боломж

ЕБС-ИЙН БҮТЭЦ

o 2002 оны “Бага, дунд боловсролын тухай хууль”-нд :o Багаo Дундo Ахлах

o “Боловсролын тухай хууль”-ийг 2007 онд шинэчлэн найруулахад ...

ЗАН

o Багш нарын мэргэжлийн онол, арга зүйн мэдлэгийг дээшлүүлэх

o Тэдний заах арга зүйн ур чадварыг дээшлүүлэх

o Хариуцсан чиглэлийн сургалт-хүмүүжлийн ажлыг чанаржуулах

СУРГУУЛИЙН УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО

o Сургуулийн захиргаа

o Захирлын дэргэдэх зөвлөл

o Сурган хүмүүжүүлэх зөвлөл

o Сургуулийн зөвлөл

СУРГУУЛИЙН ТОГТОЛЦОО

o Сургуулийн боловсон хүчний тогтолцооo Мэргэжлийн багш нарын хамт олонo Мэргэжлийн багш нарын Заах аргын нэгдлүүд

o Сургуулийн сурагчдын хамт олны тогтолцооo Ангийн нийт сурагчдын хамт олонo Сурагчдын зөвлөлo Сурагчдын сайн дурын байгууллагууд

o Сургуулийн бусад байгууллагын тогтолцооo Эцэг эхийн зөвлөлo Олон нийтийн үйл ажиллагааны бүлэгo Гадаад дотоодын төслүүдo Төрийн болон төрийн бус байгууллага, ААН-тэй тогтоосон

харилцаа

АСУУЛТ, ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

Documents

Ерөнхий сэтгэл судлалenglishtoday.ucoz.com/_ld/0/23_aqN.pptx · PPT file · Web view · 2010-11-01Сурган хүмүүжүүлэх харилцаа. ... Бие