33
 Hiphop in Nederland - deel II  Invent arisatie van bestaande infrastructuur

- Hiphop in Nederland - Deel II Inventarisatie Van Bestaande Infrastructuur

Embed Size (px)

Citation preview

Hiphop in Nederland - deel IIInventarisatie van bestaande infrastructuur

ColofonOnderzoekentekst: LennyvanGessel,adviseurMuziek Ku nstfacto rUtr echt, m aar t2011

HiphopinNederland deelII,Inventarisatievandebestaandeinfrastructuur iseenuitgavevanKunstfactor,sectorinstituut amateurkunst.Tenzijandersovereengekomen,geeft Kunstfactorualslezertoestemming dezeuitgavevooreigengebruiktedownloadenenafte drukken.Hetisniettoegestaan ominhoudelijk,tekstueelofanderszinswijzigingenaante brengen.Bijciteren is bronvermeldingverplicht.Overdrachtaanderdenvanhetgebruiksrecht isuitgesloten. Hetgebruiksrechtgeldtnietvoorcommerciledoeleinden.Deoverdrachtvande rechten vanintellectueeleigendom,waaronderhetauteursrecht,rustendopdedoorKunstfactor opgesteldeofontworpenwerkenzijnbijhetgebruiksrechtnietinbegrepen. Kunstfactor,sectorinstituutamateurkunst,zetzichinvooreensterkeamateurkunstsector. Ditdoenwevanuitdeovertuigingdatactievekunstbeoefeningeenbijdrage levert aande persoonlijkeontwikkelingvanmensenenaaneencreatieve,harmonieuze samenleving.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 1

InhoudsopgaveInhou dsopgave Over zich taanbieder shiph op 1. 2. 2.1 2.2 2.3 3. 3.1 3.2 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 5.1 5.2 6. Landelijk W estNeder land Amsterdam Rotterdam DenHaag MiddenNeder land Utrecht Almere Zu idNeder land Eindhoven Tilburg Limburg Zeeland Oo stNeder land Nijmegen Zwolle No o rdNeder land 2 3 5 6 6 9 16 20 20 22 23 23 25 26 27 28 28 29 31

Kunstfactor HiphopinNederland deelII2

OverzichtaanbiedershiphopHier volgteenzovolledigmogelijkoverzichtvanaanbiedersvanhiphopworkshops, talentontwikkelingstrajecten,oefenruimtes,poppodia,ondersteunendestichtingenenandere hiphopgerelateerdeorganisaties.Omdat de lijst vrijlangis,vindtuhierondereersteenschema vanorganisatiesdieaanbodkomen.Ukuntzo innoogopslag zieninwelkestad een organisatie zitenwatvoorsoortorganisatiehetis.

Aanbiedershiphopnaamorganisatie CreatieveCoalitieZuidoost NoLimit CommunityCentreGein ToekomstMuziek Bijlmerstyle Streetvoices BijlmerBreakz StichtingBreathing StudioWest SolidGroundMovement DeNieuweOogst SKVR HipHopHuis Stichting45Live EpitomeEntertainment ZadkinePopacademie AlbedaCollege Roots&Routes EachOneTeachOne BreakingBarriers,BuildingBridges Rottz RedrumRecordz StichtingAight Musicon Culturalis StichtingMoyoTribe StichtingUdbam Sparkplug Habek stad Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Amsterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam Rotterdam DenHaag DenHaag DenHaag DenHaag DenHaag DenHaag Utrecht soortorganisatie ondersteuning jongerenwerk/talentontwikkeling jongerenwerk jongerenwerk label label label talentontwikkeling hiphopschool hiphopschool talentontwikkeling talentontwikkeling hiphopschool evenementenorganisatie talentontwikkeling mboopleiding mboopleiding workshops workshops workshops label label hiphopschool evenementenorganisatie /talentontwikkeling workshops workshops/ondersteuning talentontwikkeling podium evenementenorganisatie /ondersteuning

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 3

HermanBroodAcademie NederlandsePopAcademie HofvanJaeden UCeeStation Dynamo ZiekeZuidenCaf FlowProvider TheBuilding Attak DefinitievanDopeheid HipHopFactory Rockacademie Kunstbalie StichtingPAN StichtingLosVan NewArtsCollege TandemWelzijn ProjectbureauWHAA DubbelZoDwars StichtingUrbanHouse Simplon BumrushRecordings TheHookup HanzehogeschoolGroningen StichtingUrbanLegends KunstenCultuurOverijssel Hedon DeMuzerie Beestenboel DeMuziekschoolTwente StudioCentraal SchoolofHipHop CuttinClass Diggin Classick

Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Eindhoven Eindhoven Eindhoven Eindhoven Tilburg Tilburg Tilburg Tilburg Tilburg Nijmegen Nijmegen Nijmegen Nijmegen Nijmegen Nijmegen Groningen Groningen Groningen Groningen Leeuwarden Coevorden Zwolle Zwolle Zwolle Zwolle Enschede Maastricht Heerlen Heerlen Almere Almere

mboopleiding mboopleiding label educatieproject jongerenwerk/talentontwikkeling podium workshops ondersteuning /talentontwikkeling jongerenwerk podium/talentontwikkeling hiphopschool hboopleiding ondersteuning ondersteuning label/ondersteuning mboopleiding jongerenwerk workshops evenementenorganisatie evenementenorganisatie /talentontwikkeling podium studio studio hboopleiding workshops overheidsinstelling poppodium kunstencentrum podium muziekschool studio hiphopschool studio/talentontwikkeling evenement talentontwikkeling

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 4

1.

Landelijk

Hoeweler(nog)geenlandelijkplatformvoorhiphopbestaat,zijnerwelinitiatievendienietaan eenbepaalderegiogebondenzijn,voornamelijkwebsites.Debekendstehiphopwebsitesvan Nederlandzijnhiphopinjesmoel.nl,puna.nl,101barz.nlenstatemagazine.nl.Daarnaast zijner veleanderewebsitesdiezichmethetthemabezighouden,zoalsml75,nlhiphop,art12, theboombap,lowereast,tha5elementsenveleandere.Demeestevandezesitesbieden informatieeneenagenda,sommigedoenmeer.ZoheeftDeHipHop Adviseusenaast eenblog (http://dehiphopadviseuse.wordpress.com)ookYo!NLRapsopgezet,eenprojectwaarbij rappersuithethelelandsamenkomenomeenmixtapeteproduceren.Datkunnengevestigde namenzijn,maarookopkomendeartiestendieophetpuntvandoorbreken staan.Hetdoelvan DeHipHop Adviseuseisomtelatenziendatonslandveelkwaliteitshiphoptebiedenheeft.Ook wilzijjongeclipmakers dekansgevenhuntalentenopditgebiedteontwikkelenenviaYouTube aandebuitenwereldtelatenzien. Ookofflinezijnerlandelijkehiphopinitiatieven.DeGrotePrijsvanNederlandbijvoorbeeld heeftsinds1996eendecategoriehiphop/r&b.Voordezetalentenjachtkunnenartiestenuithet helelandzichaanmelden.Navoorrondesinverschillendestedenvolgenkwart enhalvefinales enuiteindelijkdegrotefinale.Winnaarsverwervenmeestallandelijkebekendheid.Dewinnaars indecategoriehiphop/r&bvandeafgelopen vijf jaar,Typhoon,JAWAT!,Blaxtar,KleineJay, M.O.&BrakkoenDret&Krulle,behorenofbehoordenallemaaltotdetopvandeNederlandse hiphopscene.Deeditievan2010kendemetKalibwoyechtereenwinnaardiegeenhiphopmaar dancehallmaakt,wattotgemengdereactiesvanuitdehiphopsceneleidde.BijKunstbende,de talentenjachtvoorjongerentussende13en19jaar,kunnenjongehiphoppersmeedingennaar dehoofdprijs.Indecategoriemuziek kunnenjongeren hierelkgenretengehorebrengen,dus ookhiphop. Anderelandelijkeinitiatievenkomenuitdeworkshopwereld.Zoisdaarhiphopworkshops.com, in2006opgezetdoorGertJanNabuurs.Viadezesitekanmenworkshopsinalledisciplinesvan dehiphopboeken.Inmiddelszijnerzon30docentenactiefviahiphopworkshops, vanwie 15op zeerregelmatigebasis.Demeesteworkshopsvindennogaltijd plaatsopmiddelbarescholen, maarookbasisscholenbeginnensteedsmeerinteressetetonen,evenalsbedrijven, jongerencentra,jeugdgevangenissenenparticulierenvoorbijvoorbeeldvrijgezellenfeesten.De doelgroepwordtdussteedsbreder,waardoorNabuursondanksconcurrentievanandere workshopaanbiedersnoggeenlastheeftvanverzadigingvandemarkt. Allelandelijkeinitiatieventenspijt,hetvertegenwoordigenvanjeeigenstadspeeltvanoudsher eengroterolindehiphopendemeestehiphoporganisatiesopererendanookoplokaalniveau. Hieronderwordtperregio(West,Zuid,Oost,NoordenMidden)uiteengezetwaterzoalgebeurt ophiphopgebied.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII5

2.

WestNederland

2.1 AmsterdamZoalsinhethoofdstukoverdegeschiedenisvandehiphopis telezen,komthiphopvannature uitachterstandswijken engenietwereldwijddanook degrootstepopulariteitingettos, townshipsoffavelas. Denaamverandertperland,hetideeishetzelfde:marginalewijken. Bovendienmakendesociaalgengageerdetekstenrapmuziekuitermategeschiktals uitingsvormvoorjongerendiezichineensociaaleconomischachtergesteldepositiebevinden.In Amsterdamisditnietandersdegrootsteconcentratiehiphoppersbevindtzichineen achterstandswijk,inditgevalZuidoostofdeBijlmer.SowiesoisditdeelvanAmsterdamdoorde grotediversiteitaanafkomstenachtergrondvanhaarinwonerseenbakermatvoorculturele uitingen. Alswedebeleidsnotitie Tijdvoortalent,cultuurnota20082011 vanhet stadsdeelZuidoost mogengeloven,hebbenzedaarsindsin2001denota Krachtvancultuur ingebruikwerd genomen,opcultuurgebied al veel bereikt.Zoheefthet stadsdeelnaareigenzeggengezorgd voordeaanlegvaniniedergevaleenfysiekecultureleinfrastructuur,dekwaliteit vande gesubsidieerdeinstellingen geoptimaliseerd encultuureducatie bevorderd.Hoeweleralveel bereiktis,zijndeambitiesnoggroot.In2008werdeennieuwprojectinhetlevengeroepen,de CreatieveCoalitieZuidoost.Ditproject moet eennetwerkbinnendecreatievesectorcreren, meteenfocusop(jonge)creatievetalenten,(wereld)muziekendans,urbanlifestyleenmediaen gaming. Binnenditprogrammabestaanverschillendeprojecten:Face2Face,gerichtop talentontwikkeling,hetHybrideCreatiefCentrum,wateenfysiekelocatiemetbetaalbareruimte voorcreatievellingenmoetworden,enMetro54(voorheenUrbanLifestyleFestival),eenfestival bijhetstationBijlmerArenA.Urbanwordthieralsbrededisciplinegepresenteerd:naastmuziek iser ookprogrammeringindans,film,beeldendekunst, spokenword,modeensport.Jonge talentenengevestigdenamenzoalsM.O.&Brakko,productvanZuidoosteninmiddelsbekende namenbinnendehiphop,staanbeidenophetpodium.Debedoelingisomzowelbestaandeals nieuweuitingenindeurbanarts,dievoortkomenuitcrossovers,tepresenterenaanhet publiek.Tijdensdeeersteeditievanhetfestival,injuli2010,ishetcrossovergedeeltenogniet voldoendeuitdeverfgekomen,watvooraltewijtenwasaaneengebrekaansubsidie.Het festivalwasvrijkleinschalig, eentipjevandesluiervanwatweeigenlijkwillen,aldusJolanda Brilsvan stadsdeelZuidoost. 1. Dew elzijnssecto r Het stadsdeelheeftduswelaandachtvoorhiphop, watnietgeldtvoormuziekscholenin Zuidoost.berhauptzijndezeeenschaarsgoederzijnerslechtstwee.Zowelbij MuziekcentrumZuidoost,eendoorhetstadsdeelgesubsidieerdeinstellingvoormuziekeducatie, alsbijdeStichtingMuziekopMaatinGeinwordtmetgeenwoordoverhiphopgerept.Hierdoor moetenjongereneldershuntoevluchtzoekenalszijactiefmethiphopbezigwillenzijnenhun talentenopditvlakwillenontwikkelen.Gelukkig heeft Zuidoost deafgelopenjarenflink genvesteerdinbuurt enjongerenhuizen,waarworkshopsgegevenkunnenwordenenwaar jongerenkunnenoefenenomhuntalentenverderteontwikkelen. EnvandezelocatiesisNoLimit,gelegennaastmetrostationGanzenhoef.Hetgebouwwaarin NoLimitgevestigdis,bestaatallangerendeedvroegerdienstalsbuurthuis, waariedereen, van jongtotoud, welkomwas.Deverschillendefunctiesgingenechternietsamenendooroverlast endrugsgebruiksloothetbuurthuis zijn deuren.Ditgebeurdeineentijddattalentontwikkeling

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 6

eensteedsbelangrijkerplekbegonintenemenindebeleidsstukkenvandeoverheid,enerwerd beslotenhetcentrumteheropenenalscultureelcentrumvoorjongeren.Het stadsdeelgingop zoeknaarpartnersdiehetcentrumkondengebruikenvoorworkshopsentrainingen,en vond dieinstichtingvoorjongerenwerkSwazoom,StichtingJongerenwerkAmsterdam(SJA)en5 oClockClass,datalsdoelheeftomjonge,zeergetalenteerdedansersineenkortetijdophet auditieniveautebrengenvaneenhbokunstvakopleiding.Dezepartnershebbenalleeeneigen aanbodinNoLimit,datzelfdeeindverantwoordelijkheidheeftoverhetprogramma.Ophet momentvanschrijvenworden ervooraldansenrapaangeboden,hetmakenvanbeatsisuithet programmaverdwenen.De reden isdatergenvesteerdisinapparatuurwaarjongerennietmee omkunnengaanendiegemakkelijkkapotgaat,zoalsmengpanelenendraaitafels.Zekervoor hiphopbeatsisdezeapparatuureigenlijknietnodig.Erisaleenseenadviesnaarhet stadsdeel uitgegaanommetsoftware inplaatsvanhardwaretewerken,maarhet stadsdeelgaatuitvan haareigeninsteekenoverlegtnietmetuitvoerendeorganisaties,nochhoudthetrekeningmet cultuur enbehoefteverschillentussenverschillendewijken.InZuidzoueenmengpaneel wellichtprimafunctioneren,terwijl dat inZuidoostnaeenweekdeprullenbakinkan. Nogeenvoorbeeldvanrecenteinvesteringenvanhet stadsdeelishetCommunityCentreGein, datnietspecifiekvoorjongerenismaareenbuurtcentrumvooriedereen.Datlaat zichook meteenzienindeinrichting:deentreelijktweldewachtruimtevaneengrootkantoorende bloemenopdetafelmoetenzorgenvooreenwelkomeuitstraling.Jongerenvoelenzichhier echternietdooraangesproken,en hoeweler workshopsinditgebouwwordenaangebodendoor Swazoom,zoals Hoewordikmuziekproducer?,wordthetbuurthuisvoornamelijkbezochtdoor kinderendiekomentafelvoetballenenvrouwendiekomendansen.Waarjongerenwelgraag komenomtechillen,maarwaardanweergeenspecifiekehiphopworkshopsworden aangeboden,isKCity(Kraaiennest)enHofgeest(AmsterdamsePoort). Nogeenmogelijkheidomviadesocialesectoraantalentontwikkelingtedoenis ToekomstMuziek,eenkleinschaligeenmansprojectdatvaltonderdeOpvoedpoli.Jongeren tussende12en23jaaroudkunnenbijToekomstMuziekterechtalszezichbezighoudenmet beatsmaken,zingenen/ofrappen,en kunnendan drie nummersopnemendieopeenverzamel cd verschijnen.Opdezemanierkunnendejongerenervaringopdoen methetopnemenen promotenvannummerseneennetwerkindemuzieksectorkrijgen.Maarookvoorpersoonlijke aangelegenhedenzoals problemen metouders,opleiding,werkofjustitiekunnenjongerenhier terecht.Hetprojectisnietvooriedereen toegankelijk: dejongerenmoeteninhetbezitzijnvan eenGGZindicatie,verkrijgbaarbijhuisarts,voogdofjeugdreclasseerder.Dekostenvoordit projectwordendanookdoorhetziekenfonds vergoed.Hetkomtnietzeldenvoordat een jongerenahetopnemenvan de drie nummersvoorToekomstMuziekdoorstroomtnaareen anderestudioomverdertewerkenaanzijnofhaarmuzikaleontwikkeling. 2. Deartistiekesecto r NatuurlijkkomtnietalleswatinZuidoostophiphopgebiedgebeurtuitsociaaljongerenwerk voort.Ookindividueleinitiatievenzoalslokaleplatenlabelszijnerpopulair.Hetmeest prominenteenbekendelabeluitZuidoostisBijlmerstyle,dateenplatformwilzijnvoorhet ontdekken,ontwikkelenenpromotenvancreatieftalentinZuidoost.Erzijnalverschillende verzamelalbumsmethiphoptalentuitdewijkverschenen.VerderwilBijlmerstyle bewerkstelligendatstimuleringvantalentvooriedereenmogelijkis,endaaromishetlabel sindskortookeenpolitiekepartijdiestrijdtvoorhetoprichtenvan zogenaamde krachtcentra: perwijkmoet er eenruimtekomenwaariedereenterechtkanomzijncreatievetalent,ofdat nu sport,muziekofbeeldendekunstis,teontwikkelen.VolgensoprichterRobertCoblijnhebben veeljongereneenthuisstudio,maarmoetenerruimteskomenwaarzekunnenoefenenen beteregeluidsapparatuurhebben.Bijlmerstyleisniethetenigeonafhankelijke labelinZuidoost. Streetvoicesiseenjongerenprojectwaarbijcentraalstaatdatjongerenwordenbegeleidinhun

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 7

ontwikkelingals artiest.Ookhieriseenverzamelalbumvanverschenen,endejongerenvan Streetvoiceshebbenopverschillendepodiagestaan, zoalsKwakoe,tijdensdeafsluitingvande ZOmerstraatspelenenopdeDagvande1000Culturen.VerderisernoghetlabelSamenSterk Recordsentot2008wasernogBijlmerBreakz, datopditmomentechtergeenactiviteitenmeer uitvoert. StichtingBreathingwordtgesubsidieerddoorStichtingDOEN,hetAmsterdamsFondsvoorde Kunsten,het stadsdeelZuidoostenhetVSBfondsennoemtzichzelfhet Platformvoorendoor deNieuweNederlandseartiestenengemeenschap.Hunhoofddoelisconceptenontwikkelen omnieuwedoelgroepentebereikenenbruggenteslaantussenhetpubliekennieuweartistieke vormen.Zozijnzeerggerichtophetaandemanbrengenvannietwesterseklassiekemuziek. Begin2011zal er eennieuwproject, datspecifiekophiphopisgericht, hetlichtzien:Zuurstof. Binnenditproject staat deproducercentraalineentheaterconcept. AlsjeinZuidoostalnietvoorhiphopopdemuziekschoolterechtkunt,maghetgeenverrassing hetendatdegrootstemuziekschoolvandestad,MuziekschoolAmsterdam metlocatiesin Centrum/Oost,IJburg,Watergraafsmeer,West,Westerpark,GeuzenveldSlotermeer,Zuiden OudZuid geenurbanofhiphopinhaarprogrammaheeftopgenomen.Ookinderestvande stad kunjevoorhiphopalleenterecht inhetalternatievecircuit. InWest is StudioWest,eenmultidisciplinaireplekwaarjongerenkunnenontdekkenofzetalent hebbenvoormuziek,dans,theaterof(nieuwe)media.StudioWestisnietspecifiekophiphop gerichtmaarbiedtwellesseninbreakdance,beatsmakenen(r&b)zingen.Voorderealisatie vanStudioWesthebbendeverschillendewestelijkestadsdelenOsdorp,GeuzenveldSlotermeer, SlotervaartenBosenLommerdehandenineengeslagen,enookdeDienstMaatschappelijke OntwikkelingAmsterdamleverteenbijdrage. NoordheefteengrotespelerindesceneinhuismetdehiphopschoolSolidGroundMovement (SGM).SGMontstondin 2004alsonderdeelvanStudioWest,isvervolgensverzelfstandigden issindsbegin2009onderdeelvanJongerentheater020(020).HetdoelvanSGMishet overdragenvandehiphopcultuuraanjongeren.Indebegindagenwerdditgedaandoormiddel vanlessen inallevierdeelementenvanhiphop,maarindeloopdertijdishetaccent verschovennaardansentheater.Voorstellingenwordenonderandereontwikkelddoorde zogenaamdehiphoplabs,eensoortprojecten die vaakdoorstudentenworden uitgevoerden uiteindelijkleiden toteenpresentatieinhettheater. VaakstromenSGMjongerendoornaarbetaaldeproductiehuizenofnaareencarrireinde muziek.HetbekendstevoorbeeldisLeeroy, vandehiphopformatieZwartLicht.Indetoekomst hooptSGMweerlessen inalleelementenaantekunnenbieden,eventueelinsamenwerkingmet anderepartijen.DetoekomstigelocatievoorSGM,deTolhuistuin, waarookanderecreatieve instellingenzichzullenvestigen,kanhiereenpositieverolinspelen.Hetwachtenisophet einde vandeverbouwingvandeTolhuistuin. Totdietijdvindteralwelprogrammeringplaatsinde daadwerkelijketuin.ZopresenteerdeSGMerindezomervan2010eencrossovervanlindyhop (eenjazzdans)enhiphop.Ookonder020vallenoverigensdeprojectenCrosstownDenHaag (XDH)enCrosstownLimburg(XLb),dansinstitutenwaarjongerentussende14en21jaarles krijgeninurbanstyles,modernedansentheater. NaastdetheaterproductiesdoetSGMookaandansworkshopsopbasisscholen.Kinderen kunnendanalsnaschoolseactiviteitleskrijgeninhiphopgerelateerdedansstijlen.Delessen wordengegevendoorjongerendieallangetijdbijSGMdansenenalsvoorbereidingophet docentschapeenspecialecursushebbendoorlopen.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 8

2.2 RotterdamRotterdamismetbijna600.000inwonersdetweedestadvanNederland.Jongerenvormenhier eengigantischegroep: in2007wasbijnadehelft(46,6%)vandetotaleRotterdamsebevolking onderde35jaar.Deverwachtingisdathetpercentagezalblijvengroeientot47,6%in2025.Van 1 dezejongerenheeftmeerdandehelfteennietwesterseachtergrond. Geenwonderdusdatin Rotterdamdestraatcultuurfloreertenerbehoefteisaanmogelijkhedenomuitingtegevenaan deonderdezedoelgroepzogeliefdeurbanlifestyle. Volgensstatistiekenbeoefentongeveer n opde drie inwonersvanRotterdamzelfeenculturele 2 activiteit,waarbijhetmeestwordtgezongenenmuziekgemaakt. Binnendemuziekishetgenre urbanergpopulair:vande2000bandsdiestaaningeschrevenbijdeZuidHollandsePopunie, geeft10%aanzichbezigtehoudenmeturban,endanzijnerooknogeensvelebandsen muzikantendiezichniethebbeningeschreven.NietzonderredenwordtRotterdamdanook vaakaangeduidalshiphophoofdstadvanNederland.Recentelijkverschenen,als omdeze woordenkrachtbijtezetten, deboeken RotterdamHiphopstad en Smoelwerk. Het eerstegaat specifiekoverdeRotterdamsescene, het tweedeoverNederlandalsgeheelmaarisweleen Rotterdamseproductie. (Jonge)Rotterdammershoudenduswelvaneengezondedosis(straat)cultuurendegemeente neemtcultuurparticipatiedanookuiterstserieus.Indeuitgangspuntenvoorhetcultuurbeleid 20092012wordtgestelddatdebasisvoorcultuurparticipatieeengoedfunctionerende culturelesectoris.Destadwildepositievandezeinstellingenwaarmogelijkversterken,opdat zijmeerRotterdammersbereiken,huneigendeskundigheidkunnenontwikkeleneneen bijdragekunnenleverenaandeversterkingvandepositievanRotterdamalsvoorloperophet terreinvanamateurkunstencommunityarts.Eriszelfsspecifiekeaandachtvoordeurbanarts: Urbanartsbeschouwenwijalseenmixvanculturelestromingen,diezichmetnameonderde grootstedelijkejongerenontwikkeltendiewordtgekenmerktdoordiversiteitensnelle innovatie.HiphopenR&Bsubculturenzijndemeestbekendevoorbeelden,maarurbanisveel brederdandat.Hetomvattevensdisciplinesalssport,theater,mode,muziek,lifestyle, toegepastebeeldendekunstenvormgevingenpopulairecultuuruitingenalsstreetartendans. InRotterdamzijnalveelinitiatievenopditterrein.Wijwillendieontwikkelingdekomende jarensteunendoorhetopzettenvaneenadequateinfrastructuur.Hetgaatdanomeen presentatieplekinde breedstezinvanhetwoord.Geengesoleerdmuziekpodium,maareen locatiediegeschiktisomookanderefacettenvangrootstedelijkecultuureenpodiumtebieden. Denkdaarbijaanbeeldendekunst,grafischontwerp,dans,debatencommercileinitiatieven zoalsplatenlabels.Dezeinitiatievenvindennuherenderindestadweleenplek,maarwij willendezeuitingeneenprofessionelelocatiebiedenwaartalentenzichkunnenprofilerenen waardezekunstvormen(nogmeer)tothunrechtkunnenkomen.Uitgangspunthierbijisde urbanartsuitingenserieustenemenentebeschouwenalsvolwaardigekunstvorm.Doorde zichtbaarheidervantevergroten(ookvoor nietingewijden)willenwecrossoversmetandere 3 disciplinesindehandwerken. 1. DeNieuw eOo gst DatdeRotterdamseslogangeenwoorden,maardadeninditgevalookoppolitiekniveauvan toepassinglijkttezijn,blijktuitdetoezeggingvansubsidievoorhetontstaanvanhetUrban1 Whatsthe411inRotterdam,JongRRKC. 2 GemeenteRotterdam,Uitgangspuntenvoorhetcultuurbeleid20092012,pag.50.Teraadplegenop

http: //www.rotterdam.nl/DKC/Document/uitgangspuntennota%20opgemaakte%20versie.pdf.3 GemeenteRotterdam,Uitgangspuntenvoorhetcultuurbeleid20092012,pag.76.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 9

CulturePodium(UCP)in2008.DitmoestheteerstepodiumindeBeneluxwordenvoor grootstedelijkejongerencultuur.Allesleekgoedtegaan:hetideekwamvoortuitde nadrukkelijkewensvandescenezelf,waardoorhetdraagvlakgrootwas,endewethouderkunst encultuurwasenthousiast.AlsthuisbasisvoorhetUCPwerddeMaassiloaangewezen,omdat hetgrootgenoegis,eralcultureleactiviteitenplaatsvondenenhetopeengunstigelocatieligt tenopzichtevandedoelgroep.WelmoestdezaaldievoorhetUCPbestemdwas, nogworden verbouwd.SindshetbesluitsubsidievoorhetUCPvrijtemaken,iserechtereennieuwe wethoudergekomenenishetgemeentebestuurvansamenstellingveranderd,waardoorlang onduidelijkisgeweestofdeverbouwingerwelkwamenzojawanneer.Hetbesluitis drie keer genomenenweerteruggedraaideninoktober2010iseindelijkdefinitiefbeslotenomde verbouwingtochplaatstelatenvinden.Dezestaatnugeplandvoorbegin2011. IndetussentijdisdenaamvanhetUCPveranderdinhetspitsvondigeDeNieuweOogst(DNO), watdoeltopde geschiedenisvandeMaassiloalsgraansiloentevensopdetalentendieer geoogstmoetengaanworden.TotdeverbouwingvandeMaassiloeenvoldongenfeitis, gaat DNOdoormethaaractiviteiten:talentontwikkelingstrajecteninverschillendedisciplines, alle onderdeverzamelnaamHarvest,enconcertenopanderelocaties, zoalsOffCorso.Hetwachten isdusopdeingebruiknamevandeMaassilopasdanzalblijkenofDNOhaarambitieswaarkan maken. Enambitieszijnerzeker.HetdoelvanDNOisuiteindelijkomtalentendiealbijnaklaarzijnom doortestomennaardetop,eenlaatsteduwtjeinderugtegeven.Datkanbijvoorbeelddooreen cdreleasepartyvoorzeteorganiserenofdoorzebegeleidingvaneenervarenprofessionalaante bieden.Zobegeleidt rapperWinnehetduoDosprod,datzelfookaleenaardigestaatvandienst heeftmaarnetde aansluitingmet deprofessionaliteitmist.Metdekwaliteitenenhetnetwerk vanmentorWinnehooptDNOdatDosprodeencarrireindehiphoptegemoetgaat.Zo verwierfhetduo bekendheiddoordat het meteentrackverscheenopdecompilatiecd Soso Lobi,eeninitiatiefvanWinneomdeverbroederingindescenetestimuleren.SosoLobi betekentdanookalleenmaarliefde. HetbegripurbanculturewordtoverigensergbreedopgevatdoorDNO:hetgaatnietalleenom muziekmaarookomdans,beeldendekunst,fotografie,theaterenliteratuur.Naastde talentontwikkelingmoetDNOookdienstdoenals thuisbasis waariedereendiezichverbonden voeltmeturbanculture, naartoekan omelkaarteontmoeten, teoefenen, ervaringen uitwisselen en te exposeren.VerderheeftDNOookeenpodiumfunctieomeigeninkomstentegenererenen deeigentalentendekanstebiedenomteschitterennaastengenspireerdtewordendoor gerenommeerdeartiestenenkunstenaars.Kijkendnaardeinfrastructuurvanpodiain RotterdamzouhetnieuweDNOiniedergevaldraagvlakmoetenhebben:methetwegvallenvan poppodiumWATTinjuni2010(faillissement)zijnOffCorsoenDNOdeenigetwee overgebleven(toekomstige)podiainRotterdammeteencapaciteitvanmeerdan1000. 2.HetHipHopHuis HetboegbeeldvandeRotterdamsehiphopsceneisopditmomenthetHipHopHuis(HHH)aan deCoolhaven.HetHHHismedeopgerichtdoordeStichtingKunstzinnigeVormingRotterdam (SKVR)enbiedtalsinds2002eenplek aan deRotterdamsehiphopsceneomzichdekunsten vandedanseigentemaken.OpvallendisdathetHHHisontstaanvanuiteenbehoefteinde scene.In2001wasRotterdamculturelehoofdstadvanEuropaenArunaVermeulen,Bennie SemilenLloydMarengo,alledriedansers,warenindatjaarbetrokkenbijveelvande aangebodenactiviteiten.Zijmerktendaterveelvraagwasnaarwatzeaanboden,maardater normaalgesprokengeenplekvoorwas.ToendeSKVR,waardedriewerkzaamwarenals docent,omuitbreidingvanhunlessenverzocht, wasdetijdrijpvooreeneigenlocatiemeteigen regelsenfaciliteiten.ToenerbijdeSKVRvervolgensfinancileruimteontstonddoorhet

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 10

wegvallenvaneenanderelocatie,washetHHHeenfeit.IndelopenderjarenheefthetHHH zichsteedsmeerlosgeweektvandeSKVRensinds het in2008 is opgenomeninhet kunstenplan, ishethuis volledigonafhankelijk.Naastdezestructurelesubsidie ontvangthet HHH ookincidentelesubsidiesvoorprojecten. DedoelgroepvanhetHHHisiedereendiezichaangetrokkenvoelttotdehiphopcultuur inde praktijkzijndemeestemensendieerkomentussende15en25 jaar.Debasisishet doorlopendelesprogrammaendaarnaastvindener talentontwikkelingstrajectenmetindividuen engroepenplaats,evenalsincidenteleprojectenzoalsfestivals.DedoelstellingvanhetHHHis eenplatformvoorhiphoptebieden.Hetmoeteenthuisbasiszijnenkennisenverdieping bieden. Hetideevanhet HHHwasoorspronkelijkoverigensdaterlessenzoudenwordenaangebodenin alle vier deelementenvanhiphop,maardefaciliteitenlenenzichnueenmaalhetbestevoor dansendatisdusookdecorebusinessgeworden.Welvindeneropditmomentookworkshops djingplaats,maardatisnietideaalaangeziendieookindedansruimtegegevenwordende draaitafelsmoetenduselkekeerop enafgebouwdworden.Tochwordendelessendjingeind 2010uitgebreid. HetHHHloopt goed,het iser altijddruk:perweekkomentussende300en 400jongereneenlesvolgen.Bovendienkomenjongerenerookalsergeenlessenzijn, om elkaartezien.HetsuccesvanhetHHHheeftverschillenderedenen: het werd vanhetbeginaf aandoordeSKVRvrijgelaten,waardoor het eeneigenimagoheeft kunnenontwikkelendat jongerenaanspreekt.Verderzijnlessenvrijblijvendennietduur:eenlosseleskost5euro,een 10strippenkaart35euroenjekuntinstappenwanneerjemaarwilt.Ditis een aantrekkelijk conceptvoorjongerendie zichnietwillenbindenaaneenbepaaldtraject. NaasthetHHHbestaanernogveelmeerinitiatievenophiphopgebiedinRotterdam.Stichting 45Live(voorheenDutchBBoy),onderleidingvanTyronevanderMeerenMarioWalden,heeft alscorebusinesshet organiserenvanhetNKBreakdanceenorganiseertverderincidenteel feestenenfestivals,zoalshetnieuweStreetScience Festival.Tevenszijn vier vande vijf medewerkersvan45LivebetrokkenbijdeorganisatievanIBEInternational, eenvande grootste breakdanceeventsterwereld,datjaarlijksinHeerlenplaatsvindt. 3.SK VR DeSKVR,hiervooralgenoemdinverbandmethetHHH,ishetgrootsteinstituutvoor amateurkunstinRotterdam.DeSKVRMuziekschoolisdanookdegrootsteenbekendste muziekschoolindestad.EeneersteblikopdewebsitevandeSKVRdoetvermoedendatde stichtingzichnietinlaatmethiphoperwordtmetgeenwoordovergerept,het gaatalleenmaar over traditionelemuziekeducatie.Nietsisechterminderwaar.Indeloopderjarenheeftde SKVRmaarliefstzevenhiphopprojectengehad,dieondereenanderenaampubliekworden gemaakt.DemeestevandezeprojectenkwamenvoortuiteenspecialeafdelingvandeSKVR, KunstOnderAndere(KOA,die veelvrijheid genoot engemotiveerde medewerkers had, waardoor er veeljongerenprojectenontstonden.VandeprojectenOnThaMove,UrbanDance Concours,TalentindeTent,Kweekvijver,YoungStageenFanaticsbestaanechteralleende laatstetweenog,enhet HipHopHuis,maardatis inmiddels volledigzelfstandigenwordtdus nietmeeralseenprojectvandeSKVRgezien. Eenvandetweehuidigeprojecten, YoungStage, is dejongerentheatergroepvandeSKVR,die iederjaaruitanderespelersbestaat.Uitgangspuntvandestukkenvandezegroep isaltijd jongerencultuur,maarnietspecifiekhiphop.Ervaringisnietvereist,maardejongerenmoeten welduidelijktalentbezitten.Degroep doorloopteentrajectdatvoorbereidtopeenpresentatie inTheaterZuidpleinenvervolgenswordtdeproductie ookopscholengespeeld,waarnade spelersworkshopsgevenaandeleerlingen.Jongerenkunnenzichzelfaanmeldenvoordit

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 11

project,maarerwordtookactiefgescout.EriseenactievesamenwerkingmetZadkineende meestedeelnemersstromendanookdoornaardezeonderwijsinstelling.Hetanderenog lopendeproject,Fanatics,bestaatsinds2003enisaltijdalsuccesvolgeweest.Hetgaatbijdit projectnietzozeeromkwaliteit,maarhetbiedtartiestenindedopeenlaagdrempeligpodium omhunkunstentevertonen.Hetideeisdatiedereenhetpodiummagbetredenen drie minuten krijgtvooreenact,watvanalleskanzijn.Dedoelgroepisjongerentussende16en25jaar.Inde zevenjaardathetprojectnulooptheefthetnoodgedwongenaleenaantallocaties aangedaan, enmethetwegvallenvanWATTverhuistFanaticsnunaarYourSpace,dejongerenruimteinhet HiltonHoteldievoortkomtuithetRotterdamsJongerenjaar2009.Dewinnaarvan dit open podium krijgtverderecoachingenbegeleidingaangeboden. Hoewel deandereprojectenopditmomentnietmeer worden uitgevoerd, wordthiereen kort omschrevenwatzeinhieldenenwaaromzegestoptzijn.OnThaMove ontstond in2002vanuit debehoeftevanjongereninDelfshaven.Dezejongeren,diezichvaakmetrapbezighielden, haddeneenpleknodigwaarzehundingkondendoen.Hetprojectwasineersteinstantie gevestigdinPier80,endirectaleengrootsucces.Binnennotimekwamenjongerenuitheel RotterdamnaarDelfshaven,wathelaastotveelgeluidsoverlastleidde.Daarommoest OnTha Movein2004verhuizen.Denieuwelocatie,PietHein,bleek nietgeschikt.Jongerenvondende ruimtetegroot, raaktengedemotiveerd engebruiktenderuimte voornamelijk nogals hangplek. Hetproject verhuisdenunaar hetWMDC. Dezeverhuizingendedenhetprojectgeengoed.Hetwaslastigenverwarrendvoordedoelgroep, bovendienkwambinnendeSKVRdenadrukmeeroponderwijsteliggenenwasdeafdeling KOA,dieOnThaMovehadbedacht,inmiddelsopgeheven.Dezefactorenhebbenertoegeleid dathetprojectin2009moeststoppen.Opditmomentwordtnogwelgekekenofhetinde toekomst,eventueelmeteenietsandereinhoud,nieuwlevenkanwordeningeblazen. DanwasernoghetUrbanDanceConcours(UDC),eenwedstrijdwaarineenveelheidaan dansvormenderevuepasseerde,alshetmaaronderurbanviel:breakdance,streetdance, capoeiraetc.HetverschilmetbestaandebattleswasdatbijhetUDCiedereenindividueel beoordeeldwerddooreenvakjury.Hetwaseigenlijkeensoortvoorlopervanhetpopulaire televisieprogramma SoYouThinkYouCanDance, enveeltalentendiehetin het UDCver schopten, maaktenookinditprogramma hunopwachting. TalentindeTentwaseenprojectgerichtopkinderenuithetCentrumdieniet zosnelmetkunst encultuurinaanrakingzoudenkomen.Basisscholenwerdenalshetwareovervallendoor workshopdocentenvanhetproject,waarnadekinderenkondendeelnemenaanworkshopsin alle vier dehiphopdisciplines.Daarmochtenzeeruiteindelijkmaximaal drie vankiezenom verderintewordenonderwezenervolgdedaneencursusvan tien lessen.Aanheteindevanhet trajectvolgdeeenpresentatieinhettheatervooralleouders.Diekwamenzoookinaanraking metkunstencultuurenkondenzien dathunkroostwel degelijktalenthad.Ookhetproject Kweekvijveromvatteallevierdehiphopdisciplinesenwasbedoeldalsleerwerktrajectom jongerenklaartestomenvooreenbaanalsworkshopdocentofzelfstandigondernemer. DeSKVRheeftmethaar jongerenprojecteneengroteinvloedgehadopdeontwikkelingvan urbaninitiatieveninRotterdam.Maar er zijnooktalvanprojectendienietvanuitdeSKVR begonnenzijn,zoalsMusicMatters: eendoordegemeenteenhetVSBFondsgesubsidieerde instelling dienaareigenzeggenmeermuziekinRotterdamwilbrengen.Zijbiedt verschillende (gratis)projecten aan kinderen,jongerenenvolwassenenenzorgt ervoordatmensenelkaar ontmoeten,ongeachthuncultureleachtergrondofleeftijd.Uitdezeontmoetingenontstaan bijzonderecrossoversennieuwemuzikalesamenwerkingen.MusicMatterswerktsamenmet deSKVRMuziekschool,methetWMDC,EpitomeEntertainment,CodartsHogeschoolvoorde Kunsten,RotterdamsPhilharmonischOrkest,DeltaSoundFactoryenFort vandeVerbeelding.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 12

4.Epitom eEnter tainm ent VandepartnersvanMusicMattersrichtEpitomeEntertainmentzichspecifiekopdeurban scene.Dezestichting ontstond,netalshetHipHopHuis, uiteenbehoefteaan eenplek voor hiphoppers.HencaMaduroen GregoryStruiken richtten Epitome in1998op,en sinds1999 is het eenofficilestichting.DeeersteactiviteitvanEpitomewashetorganiserenvan talentenjachtenintheaters.DeeersteeditievandezeTalentNightvondplaatsinTheater Zuidplein, dattoennetwas uitgeroepen tothetmulticultureletheatervanRotterdam.Navier showskwamerechtervroegtijdigeengedwongeneindeaanhetnieuweconcept,omdatde samenwerkingtussenhettheaterende stichtingstukliep.Inmiddelshaddenwelveelmensen kennisgemaaktmetdeTalentNightsen2,5jaarlaterwerdenzeopnieuwgeorganiseerd,ditkeer metsteunvandeStichtingDOEN.HetprojectwerdditkeernietalleeninRotterdamopgestart maarookindeanderedriegrotestedendieNederlandrijkis.DepopulariteitvandeTalent Nightwasgrootendehoofdprijseenwaredroom:eenoptredentijdensdeNightattheApollo, deamateuravondinNewYorkwaaropdeTalentNightgebaseerdwas.Inmiddelsheeftde achtsteenvoorlopig laatste editievandeTalentNightplaatsgevonden. De TalentNight krijgt geensubsidiemeer,enindeloopdertijd zijner veelkopienvandeTalentNightgekomen:de markt raaktverzadigd. DitbetekentechternietdatEpitome nietstedoenheeft.Destichtingherbergtnamelijknog drie andereprojecten:Movemasterz,deVSB&MusicMattersAwardsenRvoices.DeAwards zijn detalentenjachtdertalentenjachten,zoalsHencaMaduro ze omschrijft,en zijn onderandere gewonnendoorSabrinaStarke,inmiddelseenbekendenaam.Devoorlopiglaatsteeditie heeft plaatsgevonden indecember2010.Rvoicesiseenjamsessiewaaraaneengroteverscheidenheid aanartiestendeelneemt.Eriseenbasisvanhiphopartiesten,omdatdatnueenmaalde doelgroepvanEpitomeis,maarerkomenookrockers,jazzmuzikantenenmensendieklassieke muziekmaken.Ditlevertvaakinteressantecrossoversop. Eengoedvoorbeelddaarvanisdatonderinvloedvanderappers,dezangersopzonavondook beginnentefreestylen.Erzitgeenwedstrijdelementin,maar erstaatwelietsophetspel: Epitomescouttijdensdejamsessiesambitieuzetalentenenbiedtdieeenworkshopweekend aan.Zekrijgendanmediatraining,podiumpresentatie,eenworkshophoejetegedrageninde studioenookeenpraktischelesoverhoe jealsfreelanceromgaatmetdeBelastingdienst. Maduro: Hetleukeaandezejamsessiesisdatjezietdatmensenmetsprongenvooruitgaan.Ze durvensteedsmeer,prikkeleneninspirerenelkaarenwordenuitgedaagdomspelenderwijs dingentedoendiezeandersnooithaddenbedacht. Movemasterzten slotteiseendansproject voorkinderenvan6tot12.Zijkunnenmetvierverschillendestijlenkennismaken,waarnazein destijlvanhunkeuze twaalf lessenkrijgen.Hetprojectverzorgtooklessenopscholeninhet kadervandebredeschoolactiviteiten. OverigensisMaduroookdeoprichtstervanNewSkoolRules,naareigenzeggendegrootste hiphopconferentieterwereld.Deeersteeditievanditevenementvondplaatsinapril2009,een tweedestaatgeplandvoorapril2011.Inmiddelsisereentweedehiphopconferentiebij gekomen,tewetenRotterdamBeats,georganiseerddoorBuma/Stemra,eenervarenen belangrijkespelerinhetcultureleveldenorganisatorvangroteevenementenalshetEurosonic Noorderslag. DeeersteeditievanRotterdamBeatsvondplaatsinnovember2010enwasrelatief succesvol.Dezalenzatennietaltijdevenvolmaarhetevenementwerdoverhetalgemeendoor descenebestempeldals eengoedbegin en eenmooiestaprichtingprofessionalisering.Detijd zallerenhoe dezetweeconferenties zichtotelkaargaanverhouden. 5.Over igeinitiatieven Roots&Routes(R&R)scout,coachteninspireertjongerendietalenthebbenophetgebiedvan muziek,dansofmedia,endiedeambitiehebben omhierprofessioneelinteworden.Ontstaan

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 13

in2001alseenmaligprojectinhetkadervanRotterdamalsCultureleHoofdstad,isR&Rnu uitgegroeidtoteenstichtingdiehethelejaardoorprojectenorganiseertvoorjongerentussende 15en25jaaroud.Hetdoelisvooralomtalentenvandestraatenvandeopleidingensamente brengen.InhetbeginboodR&Rvoornamelijkkorteworkshoptrajectenaan,nuisvooralde SummerSchoolergpopulair.Ditiseentrajectvan drie wekenwaarinjongerenuitverschillende landensamentoewerkennaareenoptreden.Inprincipekaniederestijlmeedoen,indepraktijk blijktdateroverwegendaanhiphopwordtgedaan.NaastdeworkshoptrajectenisR&Rookeen boekingsbureauvoordemuziek endansopleidingen vanhet Albeda College.R&Rregeltstages indevormvanoptredensofproductiewerkachterdeschermenvoorde150studentendiebij beideopleidingenstaaningeschreven. VerdermaghetinitiatiefHiphopInJeSmoel(HIJS)nietonbesprokenblijven.Hoewelhethier geenfysiekemaareendigitaleomgevingbetreft,isditweldegelijkeenbelangrijkespelerinhet Rotterdamsehiphopveld.HIJSiseenplatformwaarmensenmetelkaarincontactkunnen komenenideenuitkunnenwisselen.Hetbegonallemaalin1999,toenoprichter Dave Vanderheijdentijdenseenhiphopconcertbedachtdatereigenlijkgeenwebsitebestondmeteen overzichtvanallehiphopactiviteiteninNederlandenmet(inter)nationaalnieuwsuitdescene. Alsnel werd HIJSgeboren.Naeenbescheidenbegin trok desitesteedsmeerbezoekersenwerd ookhetteamachterdeschermensteedsgroter.InmiddelsisHIJSmeerdaneenwebsitealleen: tergelegenheidvanhet tienjarigbestaanisin2009hetpakket Smoelwerk uitgegeven,dat bestaatuiteenboekoverdehiphopgeschiedenisinNederlandeneenbijbehorende cd en dvd. OokisHIJSopgenomeninhetKunstenplan20092012endaarmeevoorlopignogverzekerd vansubsidie. Endanzijnernogdelosseaanbiedersvanworkshops,zoalsTheSchoolofAudioEngineering (SAE), waarjeeencursushiphopproductiekuntvolgen,verschillendedansscholenwaar cursussenbreakdancewordengegevenenTournesolArt&Culture,datalsbredeschoolactiviteit workshopsgeeftinonderandererap.Ookuitdewijkenkomenhiphopgerelateerdeactiviteiten. ZoorganiseerthetLCCLombardijenhiphopavondenenherbergtdedeelgemeentePrins Alexandertweehiphopprojecten,tewetenBreakingBarriers,BuildingBridges(BBBB)enEach One,TeachOne. BBBBiseentheaterprojectonderleidingvandeAmerikaansejongerenwerkerenregisseur MalumbaAnderson,waarbijjongerenuitdewijkgezamenlijkaaneentheaterstukwerken waarinallevierdeelementenvanhiphopvertegenwoordigdzijn.Hetideevanditprojectisdat ermensenwordenbereiktdiedezogenaamdegevestigdeordenietweettebereiken,endieook elkaarnormaalgesprokennietzoudenontmoeten. VoordescoutingvandejongerenvoorditprojectgaatAndersonzelfdestraatopenbenadert daargroepjes.Ditleidteerstveelaltotscepsis,maaruiteindelijkzijnveeljongerenenthousiast. Degenendiemeewillendoen,doeneenauditie.Datwarendeeerstekeerdathetproject plaatsvond80tot90jongerenindeleeftijdvan10tot28jaar,van wie eruiteindelijkongeveer 40zijnovergeblevenomaandedaadwerkelijketheaterproductietewerken. Heteindresultaatvanhetprojectiseenpresentatievandeshowvoorouders,mensenuitde buurteniederanderdiegenteresseerdis. Het projectheeft nogmaareenkeer plaatsgevonden, sin2009.Hetwerd ondersteunddoorStichtingBuurtwerkAlexander(SBA)ende deelgemeentePrinsAlexander.Anno2010bestaateronduidelijkheidoverdecontinueringvan BBBBdebeidegeldschieterskunnenhetnieteenswordenovereennieuwtraject, en Malumba Andersonprobeert nueeneigen stichtingopterichtenvoormeerautonomie.Dejongerendie aandeeersteeditiehebbendeelgenomen,staannamelijktetrappelenomaandeeltweete beginnen

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 14

EachOne,TeachOneisonderdeelvandeStichtingPuurKultuur,opgezetdoor dejongeXaviera deJezus,enbestaatuiteenhiphopworkshoptrajectopmbo enmiddelbarescholen.De leerlingenvandezescholenkunnenkiezenuitde vier elementenvanhiphop,plushetonderdeel beatcreating .Hetprojectgeeft vier wekenlangworkshops opdeschool,waarbijookde geschiedenisvandehiphopaanbodkomt,evenalspraktischezakenzoalsderegelsvanhet graffitischrijvenenwaarjedebestespuitbussenkoopt.Deleerlingenlevenalshetware vier wekenlangeenecht hiphopleven,waarnainweek vijf eenpresentatievolgt. ikkomDefinancieringvanhetprojectkomtuitverschillendepotjes,waaronderde Jongerenraad,maareigenlijkiserweinigvoornodig:alleeneenmaligeuitgavenaan materialen zoalseendraaitafelenspuitbussen, de workshopdocenten wordenbetaalddoor descholenzelf. Hetprojectbevindtzichopditmomentindeimplementatiefase:eriseengeslaagdepilot uitgevoerdennuishetwachtenopdefinancieringomhettrajectofficieeloptekunnenstarten. Deplanningis datdit begin 2011gaatgebeuren.NaastEachOne,TeachOneheeftPuurKultuur nogeenproject:dehiphopbibliotheek.Ditmoeteenfysiekelocatiewordenwaaralleinformatie overhiphopverzameldisen die ookalsontmoetingsplekmoetgaanfunctioneren. WaarschijnlijkkomtdehiphopbibliotheekophetEendrachtspleintestaan. NetalsinAmsterdambestaatookinRotterdamverdereenveelheidaankleinelabels. Sommigendaarvan,zoalshetrecentelijkopgezettehiphoplabelRottz,zettenzichinvoor talenten.ZoisRottzopzoeknaartalentvoordeRottzerdamMixtape,waaropoverigensniet alleenRotterdamsmaar ook talent uithetheleland zalverschijnen. In2010kwamdeverzamelaarROTTZvol.1uit,waaropo.a.Dosprodtehorenwas.Andere labelszijnZwareJongens,GanjaInc.,FreetoRotateenRedrumRecordz.Aanhetroervan laatstgenoemdestaatmuziekproducentMikeRedman,diezichalsindsjaarendaginde RotterdamsescenebegeeftenvooralalsconservatorvandeRotterdamseundergroundgezien kan worden.Zoheefthijin2002deeersteNederlandsehiphopdocumentaire Walkmen gemaakt,waarindegeschiedenisvanhiphopbinnenRotterdaminbeeldisgebracht.Als voorvechtervandeundergroundsceneisRedmansceptischoverdeontwikkelingeninde muziekwereld,waardoorkleineplatenzakenhundeurenmoetensluitenenallessteeds commercilerwordt. In1999heefthijdaaromRedrumRecordzopgezet,naareigenzeggen omdeonafhankelijkheid tebewarenenzekertewetendathetproductmetpassieaandeman wordtgebracht.Eenaantal artiesten die indiebegindagenopRedrumRecordzverschenen, islaterdoorgebroken,zoals Uniq,DuvelenSpacekees.Redmanheeftechternooiteenartiestgetekendopzijnlabelhijwil datartiestenhunvrijheid behouden.De filosofievanhet labelisdanookomelkaartehelpenen zichintezettenvoorhetbehoudvanmuziekdieandersopdeplankzoublijvenliggen.Behalve methiphophoudtRedrumRecordzzichoverigensookbezigmetanderestijlenalsjungle,d&b enmetal. 6.Opleidingen Ookbijreguliereopleidingsinstitutenwordttegenwoordigrechtstreeksingespeeldopde groeiendebelangstellingvoor urban culture.HetThorbeckeLyceum,schoolvoorvoortgezet onderwijsopelkniveauvanvmbototenmetvwo,wildein2006zelfseen highschoolvoor urban cultureopzetten.InsamenwerkingmetHAL4wasaleencurriculumontwikkeldenhet ideewasomjongerenuitallewijkenvanRotterdamtebedienenmeteenuitgebreidcultureel profielomdeschoolminderwittemaken.OokdeSKVRwasalspartnerbetrokkenbijdeopzet vandezeopleiding.Hetgingechtermisbijdeaanmeldingen:slechts twaalf jongerenzagenwel broodindezenieuweopleiding,endiemaaktenooknogeensgeendeeluitvandebeoogde doelgroep.Datwaseen tegeringebasisomeennieuweopleidingtestartenendaarmeekwam een iniedergevalvoorlopig eindeaanditinitiatief.Devraagdieookhierdekopopsteekt, is dus:hoebereikjededoelgroep?

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 15

Waarhetwelgeluktisomeenopleidingtotartiestoptezetten,isbijZadkine.BijdeZadkine Popacademiekunnenjongereneenofficileberoepsopleidingtotartiestopmbo4niveauvolgen. Jongerenlerentijdensdezevolwaardige vierjarigeopleidingopprofessionelewijzehunwegte vindenindepopsceneener zichstaandetekunnenhouden.Deopleidingisnietvolledigop hiphopgericht,maaronderde30studentenbevindenzichongeveer vijf rappersen vijf producers.Zoalsookopandereopleidingenhetgevalis,krijgendejongeren naast hetmuzikale gedeeltevoorallesinondernemerschap.Heteerstejaarheefteenorinterendkarakterenvanaf hettweedejaarlopendejongerenstageomzealvasteenpositieindearbeidsmarkttebieden. Demeestestudentenkomenookhierindeworkshopwereldterecht.DePopacademieis overigensnietdeenigeaanbiedervaneenmboopleidingtotartiestinRotterdamookbijhet AlbedaCollegekaneendergelijkeopleidinggevolgdworden.Erbestaatweinigsamenwerking tussenbeidescholen,aldusMartijnKerstenvandeZadkinePopacademie,maar alsblijktdat leerlingen vandeeneschoolbeter gedijenbijdeandere isereenswitchmogelijk.

2.3 DenHaagDebasisvoordehuidigeinfrastructuurvoorhiphopinDenHaagwerdgelegdindeHaagse Popnotavan2007.HierinsteltdegemeentedatDenHaageengrotehoeveelheidartistieke diversiteitherbergtmaardat beoefenaarsvanurbanmuziekenanderenietwesterse popstromingenindepraktijkdewegnaardezevoorzieningenvoortalentontwikkelingnog onvoldoendeblijkentevinden. Inantwoordopditprobleemheeftdegemeenteeind2007de opdrachtgegevenaanCulturalisenhetPaardvanTrojeomeentalentontwikkelingstrajectopte startenspeciaalvoordecategorieurban.Delogischeuitvoerdervanditprogrammawas StichtingAight,alsinds2001actiefinhetaanbiedenvanhiphopworkshops, feestenen festivals. Dedoelstellingvandezestichtingishetbevorderenvandehiphopcultuurenomdittebereiken wordenworkshopsMC, dj,breakdanceengraffitiaangeboden.Aightisgevestigdindeoude KPNcentraleBink36,samenmet34anderejonge,creatievebedrijvendiezichhebben verzameldonderdenaamPIP.OpditenormeterreinheeftAightdebeschikkingover workshopruimtesvooralledisciplines. 1.Stich tingAight Stichting Aightbestaatdusalheelwatjaren.Rond2001voeldendeoprichters de behoefteom samenmetanderepartijendingenteorganiserenenditresulteerdeindegeboortevanhet festivalHagueHipHopinsamenwerkingmetMusicon,waaroverlatermeer.Aangezien Musicongeenspecifiekehiphoporganisatiewasenis,wasdeprogrammeringinhetbegin opvallend:zostondenerheteerstejaareenaantalreggaeartiestenophetpodium.Hetfestival groeideechterdoorenheettegenwoordigILOVEHIPHOP.Hetis slechts nvande deelprojectenvanAight,het grootsteenbelangrijkstedeelprojectishetHaagsHipHop Centrum(H3C)vanhieruitwordendeworkshopsaangebodenenkunnenjongerenhun talentenontdekkenenontwikkelen. Iedereen is welkom. Deworkshopsmoeten zowelfinancieelalscommunicatieflaagdrempeligzijnenlessenkosten danookslechts35tot40europerkwartaal.Jongerenkunnenzichzelfaanmeldenenbeginnen wanneerzemaarwillen.Ook zijn erbelangrijkespecialedoelgroepenzoalsjeugdopvangen reclassering.Bijdehuidigegraffitigroepzittenbijvoorbeeldtweeherintredersenbijde damesbreakdancetweevanhetBlijfvanmijnlijfhuis.BehalveeencultureleheeftAightdusook eenduidelijkesocialefunctie.Naastdeworkshopsopdeeigenlocatiewordenerworkshopsop scholenaangebodenleerlingenmakendanop ndagkennismetalle vier dehiphopelementen, waarnazekunnenbesluitenwatzehetleukstvindenomdaareventueelverderintegaan.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 16

NaastH3CenILOVEHIPHOPzijnernogvierandere deelprojecten:JamminonBeat,Bomb thePlanet,CultureBlastEuropeenHaagsGraffitiPlatform.JamminonBeatiseen breakdancecompetitiewaarnationaleeninternationaledansershettegenelkaaropnemen BombthePlanetiseenjaarlijkseoutdooractiviteitwaarbijallevierdeelementenvanhiphop vertegenwoordigdzijn.DanisernogCultureBlastEurope,eenprojectdatzichrichtop Europesesamenwerkingenuitwisselingvanhiphopartiesten.Dedriehiervoorgenoemde projectenkomensameninhetILOVE HIPHOPfestival. Lastbutnotleast iserhetHaags GraffitiPlatform,dateensamenwerkingisaangegaanmethet Meldpunt Graffitivande gemeenteDenHaag. StichtingAightis ervrjongeren testimuleren hun(graffiti)kunstteuitenenhuneigenstijl hierinteontdekken, maar tegenhetillegaal taggen4 en bomben5 vandeopenbareruimte.Na een twee jaardurendonderzoekvanuitMeldpuntGraffitiisgeblekendat behalvedoor daderaanpakeneenbeteropsporingssysteem,illegalegraffitiooktegengegaankan wordendoor samentewerkenmetgraffitikunstenaars.Ditkanbijvoorbeelddoorlegalegraffitioefenplaatsen te creren, te zorgenvoorgraffitikunstopdrachtenenworkshops tebieden.Naarvoorbeeldvan hetgraffitiplatforminLeeuwardenheeftdegemeente DenHaagbeslotenomalseerste van de viergrotestedeneeneigenplatformtestarten.DoordatStichtingAightzichaljareninzetvoor deHaagselegalegraffitikunstenaars,werdzij gevraagd voordeuitvoeringvanhetHaagsGraffiti Platform.Hetdoelis omzevenlegaleplaatsentecrerenwaarjongerenhunkunstenkunnen vertonen. 2.Mu sico n Musiconisin1995opgericht met alsdoelomjongereneenbredeinteressevoorcultuurbijte brengen.Hiphopkanhiereeninstrumentvoorzijn,maarerwordenook veleanderestijlen onderwezen.BinnendehiphopheeftMusiconhetHipHopProject, eenverzamelnaamvooreen aantalfestivalsenactiviteiten,zoalseenserieworkshopsopmiddelbarescholen,masterclasses enhiphopevenementen.Ditprojectwordtsinds2000 georganiseerdenbehoortnutotdevaste activiteitenvanMusicon.Methetprojectwordtnaareigenzeggeneenzeerbredegroep jongerenbereikt,ookjongerendiezichineersteinstantienietvoelenaangesprokendoorhet klassiekecultuuraanbod. IneersteinstantiezochtMusiconeenmanieromhethiervooralgenoemdefestivalHagueHip Hopmeernaamsbekendheidtegeven,enhiervloeidedeontwikkelingvanlesmaterialenen workshopsuitvoort.Inmiddelsiserelkjaareengroepvanongeveer tien jongeren diewordt opgeleiddoorMusicon. De peereducation indachtig gevendezejongerenzelfookweer workshopsopscholen,alszijdaarklaarvoorzijn.Zijbegevenzich hiermee meteeninhet werkveld,als freelancersdiebetaaldkrijgenvoorhundiensten.Bij hetaanbodvande workshopswordtgekekennaardevraagvanuitdescholen,dievervolgenskunnenbeslissende workshopsinhetcurriculumoptenemenditvaltdanondercultuureducatie.Hetbetrefthier scholeninderegioDenHaag. Eenaantaljongerendie deworkshopsvolgen,blijftooklaterbetrokkenbijMusicon.Zoisde zogenaamdeCouncilopgericht, eenopleidingstrajectomproductiesteorganiseren.In samenwerkingmetdejongerenuitdezegroepheeftMusicon vijf jaarlangBlockpartysin discotheekASTAgeorganiseerd.Dezefeesten werdensnelwijdenzijdbekendenheelpopulair, zo populair zelfsdaterteveelmensenkwamenenervechtpartijenontstonden.Hetprojectis daaromin2008gestopt.Deleegtewerdechteralsnelopgevuld door YourStage,eenfestival dat tegelijkertijdeenstudiemarktismetstandsvanmbo enhbocultuuropleidingen.Ditfestival wordtopgebouwddoordejongerenuitTheCouncil,diedanmeteenproeflessenkunnenkrijgen4 Hetzettenvaneensoorthandtekening,meestalisditdeartiestennaamvandegraffitischrijver. 5 Hetspuitenvangraffitiopopenbareplaatsen,meestalillegaal,waardoordegraffitischrijverweinigtijdneemt.Een

goedvoorbeeldhiervanisgraffitioptreinenenmetros.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 17

vandedocentendiedestandsbemannen.Ooktredenzon50jongerenvanmiddelbarescholen opzijhebben eenaantal voorrondesophunschooldoorstaanendaarmeeeenoptreden verdiend.Derestvandejongerendieookauditiedoen,maardevoorrondesnietoverleven, wordtzomogelijkbijanderefestivalsondergebracht.Erbestaatopditmomenteen samenwerkingmethetJongerenInformatiePunt(JIP),dat allecultureelgenteresseerde leerlingenineendatabaseheeftendezeprobeerttekoppelenaancultureleorganisaties.In 2009zijnopdezewijzevier jongerendoorgestroomdnaareenmbocultuuropleiding. EenzelfdesoortlerendoortedoenopleidingstrajectishetprojectFreshTV,waarbijjongeren filmenwaterallemaalgebeurtbijdeverschillendefestivalsenactiviteiten,zowelvooralsachter deschermen.Ditprojectdienttweedoelen:hetleverteenverslagopvandeactiviteitenvan Musicon, datwordtuitgezondenopdelokaletelevisie,enjongerenlerenomgaanmetdecamera endoenzowerkervaringachterdeschermenop.Ditisbelangrijk, wantdekansdatiemand carriremaaktachterdeschermenisimmersgroterdanophetpodium. NaastheteigenhiphopprojectisMusiconnauwbetrokkenbijanderehiphopactiviteiteninde stad.ZozitzeindeorganisatievanILOVEHIPHOP(watvroegerdusHagueHipHopwas)en doet zeeendeelvandeproductievaneenvandeandereprojectenvanAight,JamminonBeat. DesamenwerkingmetAightgaatverder: voordeschoolprojectenhuurtMusiconmeestal jongerenvanAightin.Erisookdoorstroomnaargrotepodia.Musiconheeftgezorgdvooreen danspodiumopParkpop2010,waardehelftvandeprogrammeringuithiphopbestond. Er tradenmaarliefst400jongerenopvooreengrootpubliek. 3.Overigeinitiatieven Parkpop,hetgrootstegratispopfestivalvanEuropa, kanzichophiphopgebied nietonbetuigd laten.Aljarenwordenhiphopenhiphopgerelateerdeactsgeprogrammeerdensinds2006iser deXstage, eenspeciaalpodiumvoorurbanactsinsamenwerkingmetFunX.Onderdenoemer TheRoadtoParkpopzoekenParkpop enFunXsamennaarurbantalentinNederlandartiesten kunnenzichaanmeldenvoordetalentenjacht,ennaenkelevoorrondeseneengrotefinale winnenuiteindelijkdrietalentvolleactsdehoofdprijs:eenoptredenopdeXstage,tussende gevestigdenamen op ditpodium. OokbijCulturaliskunnenjongerenhunurbantalentenontwikkelen.Datgebeurt optwee verschillendeavonden:DoejeDinsdagenWednesdayDanceday(WDDD).OpDoejeDinsdag, inhetprachtigenieuweCulturalisTheatermiddenindeHaagseSchilderswijk,kunnenjongeren tussende15en25jaaruitdiebuurtsindsfebruari2010meedoenaanworkshopszang,toneel, radio,dansenrap.Hetisduseenbreedcultureelaanbod,maarindepraktijkzienweveel hiphop.Behalvederapworkshopisookde dansophiphopgericht, enbijzangworkshops wordenurbanstijlenaangeboden.DerapworkshopswordengegevendoorderappersHassanen GuusvandelokaalbekendehiphopformatieKernkoppen.Samenwerkingmetandere hiphoporganisatiesiservooralsnogniet, maarisindetoekomstzekereenmogelijkheid. OpWDDD kunnen danslessen wordengevolgd en kanerwordengeoefend indedansstudiovan Culturalis.Ookisereenspecifiekhiphopchoreografietraject.DemissievanCulturalisisom zoveelmogelijkHagenaars tebetrekkenbijdeamateurkunsten.Hiertoebiedt ze nietalleenhet eigenprogrammaaan,maarverstrekt zijooksubsidieaanandereinstellingen.Opvallendisdat hiervoorvrijwelgeenaanvragenuitdehiphopscenekomen. Nogeentalentontwikkelingstraject wasHaagseTalentenvanStichtingUdbam.Inditproject, datmeeropR&Bdanophiphopisgericht,kregen zeven talentengedurende negen maanden coachingenbegeleiding.Detalenten werdengeworvenviaauditiesendeuitverkorenenvolgden vervolgensworkshopsenmasterclasses,waarbijbehalvepraktijkooktheorieentechniekaan bodkwamen.Hettrajectresulteerdeineen cd waaropiedertalenteennummertengehore brengt.OokhebbendezejongerenopgetredenopParkpopeneenkeuraananderepodia.Inde

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 18

nabijetoekomsthooptde stichtingeennieuwprojecttebeginnenomtheaterenmuzieksamen tebrengen. StichtingMoyoTribe,datnetalsAightgevestigdisinPIP,heeftalsmissiehetcrerenvaneen gezondbreakdanceplatformwaarbinneninternationaal verkeermogelijkis.HiertoebiedtMoyo Tribedansworkshops,maarmen er ookterechtvoorbegeleidinginadministratieenprocedures voorbijvoorbeeldhetopzettenvaneen stichtingofhetorganiserenvaneenevenement.Het bijzondereisdatMoyoTribenog nooitsubsidieheeftontvangen:dehuurvanhetpandwordt betaalddoorleerlingendievoorhunworkshopsbetalen(maximaal5euro)enmetnamedoorde optredensdiededansersdoen.Zijwordenregelmatigingehuurddoorevenementenoftheaters, ofzegeven workshopsopscholen. Ten slotteheeftDenHaagindevormvanSparkplugooknogeenpodiumwaarjongtalentde kanskrijgtompodiumervaringoptedoen.Tijdensdezeavond, drie vier keerperjaar, in SupermarktopdeGroteMarkt,tredenartiestenopbinnendegenreshiphop,reggae/dancehall, soul,funkenjazz.Deorganisatieis inhandenvan deStichtingNetEenBeetjeMeervanAlvinio Molina.Deartiestenkomenmeestaluithetnetwerkvandeorganisatie,maartalentenkunnen zichookzelfaanmeldenenvolgensMolinaiser altijdweleenplekjevoorje. DeHaagseinfrastructuurvoorurbanartswordtgecompleteerddooreenaantal losse aanbieders zoalsHetKoorenhuis.DatishetkunstencentruminDenHaageneengroteen belangrijkespelerinde cultuureducatie.Zijbiedencursussenaanopscholenenophunbeide eigenlocaties,inhetcentrumeninEscamp.Binnendeurbanartskunnenjongerenhierterecht vooreencursusrapenverschillendebreakdancecursussen.Voorbreakdanceenandereurban styledanslessenkanmenookbijCrosstownDenHaagterecht.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII 19

3.

MiddenNederland

3.1 UtrechtWieinUtrechtietsmethiphopwildoen,moetbijHabekzijn.Alsofficile stichtingbestaat Habeksinds2007,maardegeschiedenisgaatterugnaar2005. Uitfrustratie, omdaterinde Domstadeigenlijk nauwelijks hiphopfeestenwaren, begoneenaantalUtrechtsehiphoppersdeze toen zelfteorganiseren.DitdedenzijinsamenwerkingmethetcultureleproductiehuisHet Kaasschaafcollectief, onderdenoemer Rof.EerstvondendefeestenplaatsindeTorenvanBabel endaarnaindeEkko,naTivolihettweedepoppodiumvanUtrecht.Alsnelbleekdaterineen behoeftewasvoorzien:deheleUtrechtsescenekwamnaarRof,menvondelkaarener ontstondennieuweconnecties.IntussenstaatHabekvollediglosvanhetKaasschaafcollectiefen bestaatRofnietmeeralsfeest,maarishetverdergegaanalsfestivalonderdenaamRoffest. ElkezomerkanhiphopminnendUtrechthaarhartophalenaaneenkeuraannationaleartiesten enenkeleinternationaleacts.In2010beslootdegemeenteUtrechtdatdelocatievanhet festival,hetPaperdomeinLeidscheRijn,nietlangermochtwordengebruiktalsfestivalterrein enophetlaatstemoment moestdeorganisatievanhetfeest uitwijkennaarhetJulianapark. OokindezoektochtnaareenvastelocatievoordestichtingHabek speeldedegemeenteeen negatieverol.Hetuitgangspuntwasvanafhetbeginomeenpandtekrijgenmetoefenruimtes, studiosendansruimtes.Nalanggesteggelmetdegemeente,watuiteindelijknietsopleverde, beslootHabekzelfopzoektegaannaareenlocatie, metalsresultaat eentijdelijkonderkomen ineenleegstaandbedrijventerreinaandeZeedijk.VandaaruithooptdeStichtingaantekunnen tonendathiphopinUtrechtleeft, dathetdstromingvanditmomentis enals bredemuziekstijl wordtgezien.Crossoversmetanderestijlenzijndanook eerder regeldanuitzondering.Hetis dekomendetijddebedoelingeenvolledigproductiehuistezijn:mensenkunnenstudios en oefenruimteshuren,maarook voor eentourmanagerofgeluidsman zijnze bijHabekaanhet goedeadres.InprincipekaniedereendiegenoegkwaliteitofeengoedideeheeftbijHabek terecht,dataltijdopenstaatvoornieuweactsen bereid isomandere organisatoren vanfeesten tehelpen.Onderhetmotto samenstaanwe sterk wordengoedeideenondersteund door advies tegeven enmee te denken. HoewelHabekhetenigeechtehiphopnetwerkvanUtrechtis,zijnermeergroepenen individuendiezichzijdelingsmethiphopbezighouden,zoalshetalgenoemde Kaasschaafcollectief.Enhoewelhunhiphopactiviteitenuithetverledenstammen,isernogwel interesseineneenvisieopdescene. Opleidingen OokinUtrechtishetmogelijkomdefijnekneepjesvan het hiphopvak te lerenopeenmbo opleiding. Er zijntweeopties:deHermanBroodAcademie(HBA)enNPAC,deNederlandse PopAcademievanhetROCMiddenNederland.HiphopdocentenopleidingscordinatorJeremy Waterloo,dieopdeRockacademieTilburgalseersteopleidingterwerelddehiphopals disciplineintroduceerde,staatbijdeHBAaandebasisvandeopleiding: Ikzagdathiphoptoch meereenmbo daneenhbodingis,hetismeerdoendandenken.Ikhebtoeneendowngrade gemaaktvanwatikinTilburghadopgezet. Datdezeaanpaksuccesvolis,blijktuithetfeitdater 90artiestenindedopaandeHBAstuderen,waarvandeovergrotemeerderheidzichoprapof beatproducingfocust.Erisechtermaareenbeperktemarktvoorartiesten,enveelstudenten gaanuiteindelijk eenandere kantop,bijvoorbeelddievaneducatie.ZelerenopdeHBAdanook allesoverhetopzettenvaneeneigenonderneming,boekhoudenenmeerorganisatorische aspecten.Zokunnenleerlingenhuneigenworkshoptrajectopzetten,of eenvoortrajectvooreen mboopleiding, dat volgensWaterlooopditmomentnog ontbreekt.DelessenopdeHBA wordenverzorgddoorgrotenamenuitdeNederlandsehiphopscene,zoalsSticksenJiggyDj.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII20

DeHBAwerktnogsteedsnauwsamenmetdeRockacademieinTilburg,waarStickshetroer heeftovergenomensindsWaterloozichvolledigopUtrechtisgaanconcentreren.Zonemen leerlingenvanbeideopleidingengezamenlijkdeelaanmasterclasses.Ookandereinstituten wordenhiervaakbijbetrokken,zoalshet ZadkineenAlbedaCollegeuitRotterdamendehbo opleidingPopacademieLeeuwarden.Verderwordt er samengewerktmetAttakuitTilburg,een instellingvoorjongerenwerk.LeerlingenvandeHBAgevenworkshopsaandejongerenvan Attak,watvolgensWaterloo eendrieledigefunctieheeft:jehoudtdejongerenvandestraat,je werftnieuwestudentenvoordeopleidingendehuidigestudentendoenervaringopals workshopdocent. ZoalsgezegdheeftookhetROCMiddenNederland(ROCMN)sinds2006eenartiesten opleiding,tewetendeNederlandsePopAcademie(NPAC).In2008isbovendiendeUrban DanceOpleidinggestart.Binnendezeopleidingenligtnaasthetartistiekegedeeltedenadrukop ondernemerschap.Kandidatenwordennaasteenauditieophetgebiedvandansofmuziek serieus bevraagdophunondernemersvaardigheden.Alszegeenflauwideehebben hoe zenade opleidinggeld denken teverdienen,wordenzenietaangenomen. Deselectieisstreng,perjaarwordenvande400500aanmeldingen30jongerentotde opleiding toegelaten.Vande24contacturendiezij krijgen,zijner11bestemdvoorhetartistieke gedeelte,onderverdeeldinlessenenrepeterenmetbands endanscrews. Derestvandeuren wordtbesteedaanondernemerschap,mediatrainingetc.OprichterAddeJongenook opleidingscordinatorMaikeDubelaaronderschrijvenhetbelanghiervan: Alsartiesthebjein Nederlandbeperktemogelijkheden,alsondernemerzijndeoptiesjuistontelbaar.Veel leerlingengevenworkshops,diemarktisonvoorstelbaargroot.Vooralindedansis debehoefte enorm. DelessenopdeNPACzijnergvraaggerichtendemaniervanlesgeven is heel participatief.DeJong: Lesgeveninhiphopdansiseigenlijkmeerbattelenendelendanlesgeven. Datoudedenkenoverlesgeven,zovan ikweetietsenjijnietenikgajoudatnubijbrengen,is zoachterhaald.Wijprobereneengeneratieopteleidendiemeervraaggerichttewerkgaaten zichzelfophetzelfdeniveaualsdeleerlingkanplaatsen.Watonsbetreftheeftpeereducationde toekomst. OverigensmoetendezeopleidingenvanhetROCMNuiteindelijkonderNutrechtkomente vallen,eennieuwoptezetteninitiatief datmoetgaanfungerenalsbindmiddel tussen overheden,cultureleinstellingenencommercilemarktpartijen.Hetideeisomopdelocatie zowelleven,lerenalswerkentefaciliteren,eencombinatiedievolgensoprichterDeJongnog nietbestaat.Ditconcept,waarvoordebeoogdelocatiehetterreinaandeCartesiuswegis,moet indeloopvan2011gestaltekrijgen. Over igeinitiatieven RapdocentaandeNPACisJermainBridgewater,diemettweebenenindeUtrechtsehiphop scenestaat.AlsartiesttimmerthijaandewegonderdenaamJ.A.E.enalsondernemerishij actiefmethetHofvanJaeden, dathijzelfeen hiphopontwikkelingsbureau noemt.HetHofis eenlabelwaaropmuziekwordtuitgebracht,maar het fungeertookalsorganisatorvan hiphopfeestenenverzorgteenradioshow.VerdergeeftJ.A.E.dusrapworkshopsophetNPAC maarookinhetCultuurhuisKanaleneiland, ophetUCKenopscholen.Hoeweldemeeste rapperstegenwoordigworkshopsgeven,merktookhijnoggeenverzadiging vandemarkt. OverigensheeftJ.A.E.nognooitsubsidieontvangenvoorzijnprojecten,waardooralleseen beetjelowbudgetmoet.Desondanks beginthetHofvanJaedeneengerespecteerdenaaminde scene te wordendievaakineenademwordtgenoemdmetlabelsdiealwelcommercieel succesvolzijn, zoalsTopNotchenNoahsArk.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII21

Viahetin2007doorUtrechtenaarMarkvanRijnopgezetteUCeeStationkunnenjongerenook methiphopbezigzijn.UCeeStationiseenmediaeducatieprojectvoorjongerenuitUtrecht, Amsterdam,RotterdamenDenHaag.Instudiosindewijkenkunnendedeelnemersfilmpjes, radioshows,artikelenenfotoreportagesmaken.Alseenjongerebijvoorbeeldactiefbezigismet rappen,kanhijzijnmuzieklatenhorenviazijneigenradioprogramma,ofkanhijviaUCee Stationeenclipopnemen.UCeeStationdoetdusnietdirectaantalentontwikkelingof begeleidingophetgebiedvanhiphopmaarVanRijngafvroegerzelfwelworkshopsopscholen en hij zietdaarintegenwoordig wel eenverzadigingvandemarkt: Erzijnnuzoveelaanbieders vanworkshops,datisookderedendatikerdestijdsmeegestoptben.Ikmerktedatikvoorbij werdgestreefddoordejongegarde.Kijkalleenalnaardeeerstelichtingafgestudeerdenvande NPAC,meerdandehelftdaarvanisMCendiezettenallemaaleeneigenworkshopprojectop. Hetaanbodwordtzogrootdatscholennietmeerwetenwiezemoetenhebben.

3.2 AlmereInAlmerewonenveeljongerenenveelmensenmeteenanderecultureleachtergrond.Hiphop leefthierdanookflinkerzijnverschillendeevenementen,organisatiesenworkshopaanbieders actief.Digginbijvoorbeeldiseenjaarlijksterugkerendevenementmetdenadrukopde positievekantvanhiphop.Onder80%vandemensenvan150verschillendeculturendiein Almeresamenleven, leefthiphop,zosteltDigginophaarwebsite,enhiphopis danook een verbindendefactorvoordezemensen.Digginvindthetverdervanbelangomhet beeld vande afgezaktebroekenenpetjestedoorbrekenennodigtdaarommetklemvolwassenen,endan vooralpolitici,docenten,beleidsambtenarenenjongerenwerkers,uitomnaarheteventte komen. OokvoorcultuurparticipatieisaandachtinAlmere.HetprojectClassickvandeStichting Twistedisgerichtophetmakenvaneencrossovertussenhiphopenklassiekemuziek. Jongerenmeteentalentvoorhiphopofklassiekemuziekvolgeneerstworkshopsen masterclasses,waarnazeaaneengezamenlijkeproductiezullenwerken,waarbijklassieke stukkenineenhiphopjasjewordengestoken.Dedeelnemendejongerenwordenhierbij ondersteunddooreendirigentendoorrapperTyphoon.Verderkunnenjongerenonderandere bijdeKunstbus(dans),Kidscity036(rap),Urbanetnication(dans,dj)enjongerencentrum Trapnotov(rap) workshopsvolgen.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII22

4.

ZuidNederland

4.1 EindhovenBijdegemeenteEindhovenishetmogelijkeenincidentelesubsidieurbancultureaante vragen.Deaanvraagmoet wel vallenbinnenprofessionaliseringvandeinitiatievenof verankeringvanurbancultureindestadEindhoven.Degemeentevindthetblijkbaar belangrijkdatdestadeenurbaneuitstralingheeft.Navraagleertdathundefinitievanurban culturenogalbreedis.ZoisdegrootstegesubsidieerdeinstellinginhetgenreurbanArea51, een skatepark. Datwilnietzeggendaterophiphopgebiednietsgaandeis.Integendeel,delaatstejarenheeft hiphopeenflinkeontwikkelingdoorgemaakt.AngeloMartinusorganiseertsinds2002 hiphopprojectenvoorjongeren.InhetbeginwasdelocatienogWoensel,maaralsnelwerddat tekleinenverhuisdehetprojectnaarDynamoinEindhoven,waarhetnogaltijdgehuisvestis. Dynamozelfiseenmultifunctioneelcentrummetoefenruimtes,podia,eensport en fitnessruimteenkantoren.NaastdeactiviteiteninDynamomaaktMartinusmetzijnprojecten ookgebruikvan vijf studiosen vier dansruimtesverspreidindewijken,waaronderde verzamelnaamM.A.D.Projectsworkshopsdansenrapplaatsvinden.OokinDynamozelf kunnenjongerenterechtvoormasterclassesrap,breakdance,beatmakingengraffiti.Demeeste afnemersvandezeworkshopszijnjongerenuitEindhovenenomgeving,maarookbedrijvenen scholenkomenlangsvooreenworkshop.Eenaantaljongensdie bijDynamohuntalenthebben ontwikkeld,islandelijkdoorgebrokenenstaatondercontractbijbekendehiphoplabels.De bekendstevoorbeeldenzijnKempi,TurkenFresku.Delaatstegeeftsamenmetcollegarapper RkayderapworkshopsbijDynamo.OokdebboysvanDynamotimmerenaandeweg,zij dansenopwereldniveau. OokbiedtDynamoeenlaagdrempeligpodiumaanjongerendiedenkengenoeginhuiste hebbenvooreenoptreden.Jongerendietijdensdezeshowcasevoor talenten,genaamdZieke ZuidenCaf,willenoptreden, moeteneersteendemoinsturen.Alledemoswordenbeluisterd enalleenbijvoldoendekwaliteitligtereenplekjeophetpodiuminhetverschiet.Martinus: Dat iszowelvooronsalsvoordeartiestbelangrijk.Hetpubliekiskritisch,enalshetkwalitatiefniet goedgenoegis, wordt een artiestgewoonuitgejoeld.Datkanertoeleidendatzoiemandnooit meerophetpodiumwilstaan.Datzoutochzondezijn. HoezeerhiphopleeftinEindhoven blijktweluitdehoeveelheiddemosdiewekelijksbinnenkomenbijDynamo.VolgensMartinus zijndat twee drie serieuzeennogeens zeven acht ietsminderserieuzedemos.Detalenten dievolgenshetteamwelpotentiehebben,maarnognietvergenoegzijnvooreenoptreden, wordendoorverwezennaardeworkshops.Overigenslethetbeoordelingsteamnietalleenop muzikalekwaliteit,maarookopdeboodschapdiedejongerenoverbrengeninhunsongs. Martinus: Wewillenhetnegatieveimagodathiphopheeftbijmensendieernietzoveelvanaf weten,nietvoeden.Hethoeftheusnietallemaaleenpolitiekeofsocialeboodschaptehebben. Hetmagookbesteenkeerovervrouwenofgeldgaan,maarhetmoetwelonderbouwdworden. Dusalsjehetoverdieenemooievrouw wilthebben,legdanuitwaarmzezomooiis. Naast artistiekebegeleidingbiedtDynamoookzakelijkeondersteuning.Viaworkshopskunnen jongerenbijvoorbeeldinformatiekrijgenoverfreelancen,contactenonderhoudenen boekhouden.Inhetbeginwasdaar weiniganimovoor,maaruiteindelijkbeseffendejongeren meestalweldatzediekennismoetenhebbenomverdertekomenindemuziek ofdanswereld. ZoalsgezegdishiphopinEindhovendelaatstejareninopkomstenerzijndanookverschillende partijenbinnendescene.VolgensMartinusisechtesamenwerkinginEindhovenmoeilijk,maar houdtiedereenwelrekeningmetelkaar.Desceneiskleineniedereenkentelkaar,watmaakt

Kunstfactor HiphopinNederland deelII23

dathetprettigwerkenis.Wel hebben traditionelecultureleorganisaties die ietsmethiphop willendoen vaak geenexpertiseenkennisinhuis. Zewillendansamenwerkingmeteen organisatiealsDynamo,maardie heeft genoegaan haar eigenproductenenheeft geentijdvoor zonsoortsamenwerking.Dynamowerktwelsamenmetpoppodium013inTilburgenhetROC Eindhoven.VoorhetROCbiedtDynamostageplaatsenvoorleerlingendiedeartiestenopleiding volgenenmet013bestaatdesamenwerkinguithetrekeninghoudenmetelkaars programmeringenhetuitwisselenvanartiesten.Ook metdeandereEindhovense hiphoporganisatiesFlowProviderenTheBuildingbestaateendergelijkcontactzij stemmen vooraldeprogrammering opelkaaraf zodatergeenoverlapplaatsvindt.OokisDynamoin gesprekmetPopsportomdemogelijkhedentotsamenwerkingteverkennen.Popsportdoetaan bandbegeleidingen managing,dusmeerdeprofessionelekantvanhetmuzikantenbestaan.Het zouvooriedereengoedzijnalsdiesamenwerkingerkomt,wantDynamowildezeservicegraag aanhaarjongerenaanbieden,Popsportwilgraagietsmethiphopdoenenvoordejongerenzelf zouheteenmooidoorstroomtrajectzijn. FlowProvider,hierbovenalgenoemd,houdtzichsindshetontstaanin2004bezigmeteducatie ophetgebiedvanhiphopdoorworkshopsentrajectentijdensCKVlessenopscholenaante bieden.Alleelementenvandehiphopkomenhierbijaanbod,evenalsbredereurbanculture uitingenalsdestickercultuur, vooral inEindhovenergpopulair.Dejongerendiemeedoenaan dezetrajectenkrijgenmeestaleerst hettheaterstuk Historyofhiphop tezienalsinleidingopde workshops.Aanheteindevanhettrajectvolgteenpresentatiewaarindeleerlingenkunnen latenzienwatzegeleerdhebben.Delengtevanhettrajectverschiltperschool,hetkaneendag zijn, eenweekofeenaantalweken. FlowProviderverzorgtooknaschoolseactiviteitenenworkshopsinjustitileinrichtingen.Zij wildepositievekantvandehiphopbelichten:ookalhebjeniets,methiphopkunjenogsteeds vanallesdoen.Zezijnvrijstrenginhetaannemenvanworkshopdocenten. Het moetenhet positievemensenzijndiedewareessentievandehiphopkunnenoverbrengen.Docenten kunnensolliciteren, maarwordenookwel gescout ofkomen viaviabijFlowProviderterecht. TyronevanderMeer,naastzijneigenprojectenvoor45LiveookbestuurslidvanFlowProvider, beoordeeltallepotentiledocenten.Devastegroepbestaatuit10tot15docenten,endanzijner ooknogeens30tot50oproepkrachtenbeschikbaar.Datis ooknodig alsjebedenktdatFlow Providermaarliefst100scholenperjaarbedient. NauwverwevenmetenopdezelfdelocatiegevestigdalsFlowProviderisTheBuilding,ineerste instantiebedoeld alshiphopschool.In2003 vond TheBuilding nalangzoeken eenlocatievoor de nieuwoptezettenhiphopschool: eengrootpandopdeStrijpS,eenoudePhilipsfabriekbij hetstationEindhovenBeukenlaan. OndertussenwasDynamoechter al begonnenmethetaanbiedenvanlessenenwasde hiphopschoolvanTheBuildingeigenlijknietmeernodig.Dynamo,TheBuildingende gemeente concludeerdennaoverlegmetelkaardat concurrerenindebescheidenEindhovense hiphopscenegeenzinhad.Dynamoisnueentrainingslocatie,enTheBuildinghoudtzichbezig methetondersteunen,begeleiden, organiseren,promoten,aanjagen,ontwikkelen,afstemmen enstimulerenvanorganisaties,makersenbeoefenaarsophetgebiedvanstraatcultuuren straatsportinEindhoven. IndepraktijkbetekentditdatTheBuildingdeorganisatorischekantvanhetontwikkelenvan initiatievenopditgebiedopzichneemt,zodatdecreatievellingenzichkunnenbezighoudenmet waarzegoedinzijn.Watvolgens oprichtsterencordinator BiancaKerstenbelangrijkisvoor TheBuilding,isdat decirkelrondblijft:dekloof tussendegeneratiesmoetworden gedicht,en mensendiegoedzijninwatzedoenmoetendatoverbrengenopjongetalenten,dieophun beurtlaterookhunkennisweeroverkunnenbrengen.StrijpSisoverigenseentijdelijke locatie voorTheBuildingin2015moetsamenmetandereurbancultureorganisatieshetskatepark Area51wordenbetrokken.DatmoetdanhtcentrumvoorstraatcultuurinEindhovenworden.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII24

4.2 TilburgWehebbentotnutoegeziendathiphopinsommigestedenwel,eninanderejuistnietvanuitde welzijnssectorwordtgefaciliteerd.InTilburgisAttak,onderdeelvanwelzijnsorganisatieDe Twern,degrootsteaanbiedervantrajecten,ondersteuningenoefenruimtesvoorjongerendie ietsmethiphopwillendoen.Sterkernog,debreakdancecrewHustleKidz,dievelenationaleen internationaleprijzenindewachtsleepte,komtbijAttakvandaan.Behalveaanartistieke ontwikkelingkunnendejongerenvan Attakookaanhun organisatieskillswerken. ZovindtnkeerperjaarHypeplaats,eenevenement voorendoorjongeren.Hypeisindeloop derjarenuitgegroeidtoteenfestivalmetinternationaleallurein2008heeftdeorganisatiehet voorelkaargekregenartiestenuit21verschillendelandennaarTilburgtehalen.Definanciering vanditevenementkomtvandegemeenteenverschillendefondsen,envanpoppodium013, dat dezaaldoneert.RondHypeisookVibesontstaan,eenlaagdrempeligevariantmetvoorrondes indewijkeneneenevenementindebinnenstad.RapperSalahEdinheeftdittrajectbegeleid,en omdat veel jongerennahetevenementgraagverderwilden, isuiteindelijkookeen cd onderzijn begeleidingopgenomen. Naastdemuzikaleontwikkelingwerdtijdensdittrajectgehamerdophetbelangvannetwerken, jeafsprakennakomen,etc.Hetideeomoptourtegaan ismaar inbeperktemate uitgevoerd aangezienpodianueenmaalniet makkelijkwarmlopenvoor jongetalentendienoggeen bekendheidgenieten. HetjongerenwerkvanAttakheeftvoornamelijkeenfaciliterenderolhet doelisaltijdomietsdoorenvoorjongerentebewerkstelligen.HetfeitdatAttakaan jongerenwerkdoetbetekentnietdatalleenprobleemjongerenhierterechtkunnen.Iedereendie grofwegtussende16en26jaaroudis,iswelkom,mitszebereidzijnomdehandenuitde mouwentesteken.Attakisnietbedoeldvoorjongerendiealleenkomenomtechillen.Voor jongerendieambitiehebben,iserveelruimtevooreigeninitiatieven.Zo iser een entertainmentbureaugestartwaarvoorgoedkopekantoorruimteinhetgebouwvanAttak wordt gehuurd.OokhetprojectUrbanPolitics,waarbijjongerenenpoliticidoormiddelvanmuzieken stellingenmetelkaarindiscussiegaan,isvoortgekomenuiteenideevaneenjongere.Hetzelfde geldtvooreenprojectvanbegeleidingstrajectenvoorjongerappers,die via workshops bijvoorbeeldtijdineenopnamestudiokondenwinnen. VerderheeftTilburglangDefinitievanDopeheid(DVD)inhuisgehad,hetenigehiphopfeestdat eenlouterNederlandstaligelineuppresenteerde.NietiedereNederlandstalige artiest kreeghier een kansorganisatorenprogrammeurMikedeWitdistantieerdezichnadrukkelijkvan poprap.DeWitineeninterviewvoorbekendwerddatDVDstopt: Ikweigerompoprapperste manifesteren,wantdatstaattevervandepurecultuur af.Hetisvechtentegendecommercie. Voormijgebeurthiphopnogaltijdopstraatenopeenpodium,ennietopdemuziekzendersof indiscotheken. NaasthetgroteDVDheeftDeWitookhetkleinebroertjeOnopvallendVet(OV) opgezet.Dezeavond,dienkeerindetweemaandenplaatsvond,wasbedoeldalskweekvijver voortalent.Individuenengroependie flink aandewegtimmerden,maarnogniet klaar waren voorDVD,kregenhierdekanszichtebewijzen.NietzeldenstroomdeeenactvanOValsnog doornaarDVD.Eind2010beslootDeWitdestekkeruitDVDenOVtetrekken. Vorigjaar stondener42actsopDVD,hetdakisbereikt. Bovendienwordikeendagjeouderenstaik steedsverdervandejongeregeneratieaf. ZoalsweindeelI (HiphopinNederland,Eenbeeld vandescene) hebbenkunnenlezen, iseraleentekortaanpodiavooropkomendetalentenhet isdanooktehopendatiniedergevalhetconceptvanOVdooriemandanderswordtopgepakt. OokopworkshopgebiedhuistinTilburgeengroteaanbieder:deHipHopFactory,gevestigdin CultuurfabriekHallofFame.Opdezerauwelocatievlak bijhetcentrumvanTilburg,waargeen stukjemuurmeertevindenisdatntmetgraffitibespotenis,kunnenjongerenterechtvoor vanallesennogwat.Zo zijn ereengrootindoorskateparkdat10.000bezoekersperjaartrekt,

Kunstfactor HiphopinNederland deelII25

verschillendeoefen enworkshopruimtesentweedanszalen.Indegrootstedanszaalzitsinds 2006deHipHopFactory: eendansschoolvoorjongerenvanaf acht jaar(enbijdelocatiein Roosendaalzelfsvanaf drie jaar)waarverschillendestijlenwordenaangebodenbinnende hiphop,zoalsbreakdance,popping,lockingenstreetdance.OokbiedtdeHipHopFactoryop kleineschaalrapworkshopsaan.Hierontvangenzeechterweinigaanmeldingenvoor,ietsdat medeoprichtsterJanineMooringnietbegrijpt: WezienweldegelijkdaterinTilburgeengatis inhetaanbodvantalentontwikkelingvoorrappers.Eigenlijkzijndaaropditmomentnoggeen faciliteitenvoor.Maaralswijdanzoietsaanbieden,krijgenwe heelweinigaanmeldingen.Dat ligtmisschienaandecultuurvanlaksheideneigenwijsheidbinnendehiphop.Endaarhebben wedanookmeteenhetgrootstestruikelblokindescenetepakken:jebereiktjedoelgroepniet. DeHipHopFactoryheeft100vastedansleerlingen,veruitdemeestenjongerendienietuitde scenekomen.Waaromdescenedewegnaardedanszaalnietvindt?Mooringheeftgeenidee. NaastdelessenbiedtdeHipHopFactoryookworkshopsaanbasis enmiddelbarescholenen instellingenenheeft zeeenshowteamdatoptreedtopuiteenlopendeevenementenals bedrijfsuitjes,beurzenoftijdensfeestenin013.DeHipHopFactoryisdanookvolledig zelfvoorzienendenheeftnognooitsubsidieaangevraagd.Binnenkortgaatditwellicht veranderenMooringwilgraageenbattlefeestorganiserenwaarbijzoweldehiphop alsde skatescenevertegenwoordigdzijn,ombeidesubculturenmetelkaarinaanrakingtelaten komen.HiervoorgaatdeHipHopFactorysubsidieaanvragenbijdegemeente, dievolgens Mooringvooruitstrevendisinhaarjongeren encultuurbeleid.Zokrijgenminderbedeelde jongerenbijvoorbeeldeentegoedbondiezebijiederegewenstecultureleinstellingkunnen inwisselenvooreencursusofworkshop. DeheleBrabantsescenewordtoverigensvaakalsngezienen een instellingenalsKunstbalie, hetexpertisecentrumvoorcultuureducatieenamateurkunstinNoordBrabant,probeert door middelvansamenwerkingdescenenaareenhogerniveautetillen.WarnerWerkhoven, consulenturbanculturebijKunstbalie: Wemoetendekoppenbijelkaarsteken.Pasdanzal erkenningvolgen.

4.3 LimburgHiphophoofdstadvanhetzuidenisongetwijfeldHeerlen.Datwordtbepaalddoorde hoeveelheidhiphopaanhangersdiedaar zijn,maarookdoordeaanwezigheidvanhetgrote internationaleevenementIBEInternationalenorganisatiesalsCuttinClass.Dezeorganisatie bestaatsinds2007enheefteentweeledigedoelstelling: hetondersteunenvanartiestenopieder mogelijkvlak,enhetopdejuiste wijzebekendmakenvanjongerenuitderegiomethiphop.Om dittebewerkstelligenbiedtCuttinClassworkshopsaanopalledenkbareonderwijsinstellingen, en voert hettevensprojecten uit zoalshettegengaanvanillegalegraffitidoorinoverlegmet gemeenteenbewonersbepaaldemurenlegaaltebespuiten. CuttinClassruntdeorganisatiebewustopcommercilewijzeenontvangtvoordezeactiviteiten danookgeensubsidie.In2011moethetgigantischenieuwbetrokkenpand deorganisatie heeftdeoude Megapoolwinkel middeninhetcentrumvanHeerleninbeheergekregen echter ookdienstgaandoenalshomebaseenplekwaarjongerenzichinallevierdeelementenvande hiphopverderkunnenontwikkelen.BartTemmevanCuttinClassbenadrukthierbijdat het geenjeugdhonkmoetworden,maardatdenadrukopdeartistiekeontwikkelingvande jongerenmoetkomenteliggen.CuttinClassisnogdrukbezigeenconceptteontwikkelen waarbijalleelementenvandehiphopaanbodkomenenwaarbinnenallejongeren bereikt kunnenworden,dusookdetoptalenten.Voorditprojectiswelsubsidienodighetpandiser, maaralleapparatuurmoet nog wordenaangeschaft. De gemeente heeftmondelingsubsidie

Kunstfactor HiphopinNederland deelII26

toegezegdeneind2010moetduidelijkwordenofookhetFCPeenbijdragegaatleveren.Verder steektCuttinClasszelfeenflinkesominhetnieuwuittevoerenproject. Behalve bijCuttinClasskunnenjongereninHeerlenookterechtbijdemuziekschool,waareen SchoolofHiphopisopgezet.Hetaanbodbestaathier echtervoornamelijkuitbreakdancelessen. Innavolgingvanhetopzettenvandeze school isookIBEInternational, datvroegerin Rotterdamplaatsvond,naarHeerlengehaald.Degemeenteheefturbanculturealsspeerpuntin haarbeleidopgenomenenleverthiereenwezenlijkebijdrageaan.VolgensTemmestaatde gemeentedanookzekeropenvoorurbaninitiatieven.Ookaanpresentatieplekkenontbreekthet Heerlenniet:inhetpoppodiumDeNieuweNorvindenmaandelijksehiphopavondenplaats, waarlokaaltalentinhetvoorprogrammavanbekendenamenoptreedt,eninCafBlufzijner avondenvoorlouterlokaaltalent. HiphopisduspopulairinHeerlen,watvolgensTemmedrieredenenheeft:teneersteheeft Heerlenaltijdal eenrauwtype inwonersgehad,metname doordeaanwezigheidvandemijnen. Daardoorhebbenextremejeugdculturenzoalsgabberenmetaleraltijdhoogtijgevierd.Sinds eenjaarof twee ishetdebeurtaandehiphop.Desceneishierdanookrauwerdaninandere stedenmeniswarsvanzoetsappiger&bachtigehiphopenlokaleartiestenklinkenergpuur. OokdebouwvanDeNieuweNorin2007heefteenbelangrijkeinvloedgehadindeopkomstvan dehiphopcultuur,evenalshetfeitdatdelokaleoverheidencultureleinstellingenopenstaan voordehiphop. MededoordatdezeelementenontbrekeninMaastricht,isdehiphopscenehierbeduidend kleiner.Eigenlijk is daar maar norganisatiediezichmethiphopbezighoudt, endatis Studio Centraal.OorspronkelijkopgezetvanuitStichtingZwerfjongerenLimburgkreegStudioCentraal eenruimteindekeldervanpoppodiumDeMuziekgieterij.TegenwoordigisStudioCentraal onderdeelvandeStichtingTwiedehandsTwiedekansenze heeft eeneigenruimte,waar jongerenopdonderdagavondgratishunmuziekopkunnennemen.Iedereeniswelkomen noemenswaardigeincidentenhebbennognooitplaatsgevonden.OndankshetfeitdatStudio Centraaleenbijzonderlastigedoelgroepbereikt demeestejongerenzijnnogsteeds (ex)zwerfjongeren krijgthetprojectgeensubsidie.VolgensmedeoprichterMarkVoorstisdat opditmomentooknietnodig: Wehebbengeeninkomsten,maarookgeenuitgaven. Inde toekomstmoetStudioCentraalechterwaarschijnlijknaareenanderpandverhuizen,waar uiteraardwelgeldvoornodigis. Vandegemeente zalzehetdannietmoeten hebben,denkt Voorst: Degeldstromenzijnergeenzijdig.Hetisnatuurlijkookmakkelijkomdesubsidiealtijd aandezelfdeinstantiestegeven,maarhetzougoedzijnalszezicheensindejeugdcultuurzou verdiepen.WatdatbetreftlooptLimburgeenbeetjeachterhiphopwordtdoorde beleidsmakersnogsteedsnietalsserieuzemuziekvormerkend.

4.4 ZeelandZeelandisdeenigeprovinciediewatachterlijktteblijvenophiphopgebied.Eriseenaantal dansscholendiehiphopaanbiedeneneriseengratisopenluchthiphopfestivalgenaamd 12hours ofhiphop.Oprapgebiedgebeurterechterweinigbijmusicfrom.nlstaanslechts vijf artiestenin decategoriehiphop/rapuitZeelandgeregistreerdengeenenkeleZeeuwse hiphopartiestheeft ooitnationalebekendheidverworven.

Kunstfactor HiphopinNederland deelII27

5.

OostNederland

5.1 NijmegenInNijmegenisStichtingPromotieAmateurmuziekNijmegen(PAN)eenvoornameaanbieder vanworkshopsaanlokaal(hiphop)talent.Dezeworkshopszijnmetnamegerichtop professionalisering: talentenkrijgenzakelijkeondersteuningaangebodenindevormvan workshopsovercontracten,financin,gedragscodesetc. VerderlopenerverschillendeprojectenbijPAN.In2009isbegonnenmethetprojectPROEF, eentrajectvoorhiphoptalentenmetalseindproducteenverzamelcd metNijmeegstalent.Dit projectwerdsamenmetdeorganisatieLosVan(waaroverlatermeer)enopnamestudio BigmouthMusicuitgevoerd. Opditmomentlopenertweeverschillendetrajectenophiphopgebiedbij PAN:Kweekvijver HiphopNijmegenenClassDismissed.KweekvijverHiphopNijmegenheeftalsdoelde Nijmeegsehiphopscenetehelpenomartistiek,organisatorischenzakelijkopeenhogerniveau tekomen.OmdittebewerkstelligenwilPANeencombinatiezoekenmetdeNijmeegse rockscene, eenscenediealouderisendusmeerervaringheeftenprofessionelertewerkgaat. Beidesceneskunnenbinnenditprojectvanelkaarleren.ClassDismissediseentrajectvoor jongerenvangrofweg15tot17jaar.Deworkshopsvoordittrajectwordenverzorgddoor jongerendiebijPANhetprojectPROEFin2009hebbendoorlopenendaarbinnenzijnopgeleid alsworkshopdocenteenmooivoorbeeldvanpeereducationdus.Ookzalbinnenditprojectdeel tweevanPROEFplaatsvinden. OokdeorganisatieLosVan,onderleidingvanTarikGnen,zetzichinvoorhiphoptalent. LosVaniseenlabelinoprichting,maarnietindetraditionelevorm.Zijwil,netalsbijvoorbeeld RedrumRecordzinRotterdam,datrappersonafhankelijkblijvenendatzemetenvoorelkaar werken.ZijkunnenzichdusaansluitenbijLosVan,endaarondersteuningenadvieskrijgen, maarwordennietzoalsbijeentraditioneellabelgetekend,metallebeperkingenvandien. ConcreteactiviteitenvanLosVanzijnhetuitbrengenvandeverzamelcd PROEFenhet organiserenvaneenmaandelijkshiphopfeestindeplaatselijkeskatehal,dattevensalspodium dienstdoet. VerderheeftNijmegenhetconceptNewArtsinhuis.Ditprogrammakenttweepijlers,teweten NewArtsExperienceenNewArtsCollege.HetExperiencegedeelteiseenactiviteiten programmawaarbijjongereneerstopschooleninjongerencentraviaworkshopskennismaken meturbanarts.Dan kunnenze eenvervolgtrajectvolgenindeeigenwijk,waarinongeveer acht wekennaareenpresentatiewordttoegewerkt.Dezepresentatievindtplaatsopeen talentpodium, eenlaagdrempeligpodiumindewijk. Voortalentvollejongeren isdoorstroom naarstedelijkeenregionalepodiamogelijk.Vervolgenskunnenjongerendiemeer uitdaging willen, meedoenaanhetmakenvaneenmultidisciplinaireproductiedieopverschillendepodia wordtgespeeld.Verderkunnenjongerenterechtinoefenruimtesindewijkenvoordans,muziek envideo. HetCollege,datinsamenwerkingmethetROCNijmegenisopgerichtenonderdeelisvanhet huisvoordekunstenDeLindenberg,iseenleerwerkervaringstrajectwaarinjongerenvanhun hobbyhunberoepkunnenmaken.Talentenzondervooropleidingkrijgenhierdekansomdoor tegroeientotpraktijkbegeleiderineenvandenieuwekunstdisciplines.VolgensRoch Nieuwendam,rappervandeNijmeegseformatieZoMoeilijkenrapdocentbijNewArts,willen veeljongerenookdaadwerkelijkartiestworden. Maardanmoetenzenaareen

Kunstfactor HiphopinNederland deelII28

artiestenopleiding,aldusNieuwendam.HoewelbijNewArtsdenadrukophetartistiekeligt,is hetgeenartiestenopleiding. NewArtsisoverigensnietbeperkttotNijmegenalleen.InArnhemvallensinds2007alle activiteitenvandeStichtingBelevenonderNewArts.OokinDeventer,ZwolleenEnschede bestaanNewArtsprojectenofzijndieinontwikkeling. OokinNijmegenisdewelzijnshiphopvertegenwoordigd.TandemWelzijn,dathetstedelijk jongerenwerkbinnenNijmegenfaciliteert,organiseert twee drie keerperjaareengrote hiphopactiviteitindevormvaneenfestivalofevenement.Ophetpodiumstaatdaneen combinatievanjongerenenbekendenamen,ensomsvindenerookworkshopsplaats,die meestal wordengegevendoorstudentenvanNewArts.Indetoekomstzullendezegrote evenementenwordenopgesplitstineenaantalkleinereevenementen,gekoppeldaanbestaande wijkfestivals.Jongerenstaanhieroverigensnietalleenphetpodiumookachterdeschermen dragenzehunsteentjebijaandeorganisatievanhetfestival. VerderverzorgendejongerenvanTandemhetprogrammaNTVopdelokalezenderNijmegen1. Aanditprogrammawerken14jongerenmeeenhetwordtvooralgevuldmetmuziekclips,diede jongerenzelfgemaakthebben.ZoalsbijdemeestewelzijnshiphopligtookbijTandemde nadrukopdesociaalmaatschappelijkekantvanhiphop,maarNTVstreefternaarin2011omde weekeenuitzendingtemakendievollediginhettekenvanhiphopstaatenwaarindenadruk meerophetartistiekegedeelteligt. BijprojectbureauWHAA zijn kunstencultuureenmiddelomhetuiteindelijkedoel,integratie vanmigranten,tebereiken. Datdoet WHAA via eenaantalvasteprojectenennogeenstussen de80en150 losse activiteitenperjaar.OpurbangebiedisShakeit!hetvasteproject.Jongeren tussende10en22jaarkunnenhierlessenvolgeninbreakdancemaarookbijvoorbeeldin capoeira,Indiasedansoftheater.OokverzorgtWHAAworkshopsop voornamelijk middelbare scholen. OokbijDubbelZoDwars(DZD)staathiphopcentraal.In2007begonnenalsbreakdancejam, organiseertDZDnuactiviteitenenevenementenvoordeNijmeegsehiphopgemeenschapen geefthetworkshopsenmasterclassesdoorhetheleland.DZDhoudtzichbezigmetallekunst encultuurdisciplines,metdenadrukopalleelementenbinnendehiphop.Doelvanditallesis omdehiphopteverbredenenmensentestimulerenomtegroeienbinnendehiphop.DZDstaat voorvernieuwingenondersteuning.Tijdensjamsessieswordencrossoversmetanderestijlen gestimuleerdenbeatmakersuitderegiokrijgendekanshunbeatstelatenmixenineenstudio. DZDisgeregistreerdalseenmanszaakendaaromnietindepositieomsubsidieaantevragen. OverigensiserinNijmegenvolgenssommigeneenscherpescheidingontstaantussendeurban sceneendehiphopscene.Urbanheeftdelaatstejarenvoorveelproblemengezorgd,waardoorer nueigenlijkhelemaalgeenurbanfeestenmeerzijn,terwijlhiphopzichvolgensGnenoptijd heeftlosgeweektvandeurbanscene en haarbestdoetomeenpositiefimagotescheppen.

5.2 ZwolleZwolleissindshetsuccesvanOpgezwollenietmeerwegtedenkenuitdeNederlandse hiphopscene.OndankshetfeitdatOpgezwollenietmeer bestaat,zorgenpioniersRicoenSticks erwelvoordatZwolleopde kaartblijftstaanmetnieuweconceptenalsdeFakkelbrigadeen soloprojectendiehunnaamindescenehooghouden.OokTyphoon,dieopditmoment door heelNederlandtourtmetdeNewCoolCollective,enzijnbroerBlaxtar komenuit Zwolle.Met

Kunstfactor HiphopinNederland deelII29

namedoor dedoorbraakvandezepioniersleefthiphopinZwolleenzijner verschillendefeesten enhiphopavonden.Datisechternietaltijdzogeweestin2006rapteOpgezwolleophetalbum EigenWereldnogoverhetontbrekenvanfeesten:

Enmensenvragen:Waaromillegaal?Waaromdaar? Waaromzoekjehetgevaar? Ikzeg:waarom10eurobetalenvooreentoegangskaart? Waaromineenhiphopstadzoweinigfeestjesperjaar?DathetRicoenSticks,derappersvanOpgezwolle,menenswas, blijktuitdeBeestenboelavond diezijorganiserenin poppodiumHedon.HetideevanBeestenboelwasom gewooneentoffe avondtehebben,aldusRico.Hetginghierbijnietomgrotenamen, maar wasjuistbedoeldom opkomendtalentuitheelNederlandeenplektebieden.Dittalentwordt doorRicoenStickszelf gescoutendemeesteartiestendieopBeestenboelstaanzijnalredelijkver.Ricoiservan overtuigddathetmooiisvoordiejongensomoptetredenopBeestenboel,maardathetgeen opstapjenaarsuccesis. Alsjetalenthebt, gaandedeurenvanzelfopen.Daarhebjeonsniet voornodig,zoredeneerthij.InPopfront,hetkleinebroertjevanHedon,vindensoortgelijke avondenplaatsonderdenaamCityService. Hedonvoorzietookincultuurparticipatievanjongeren.InsamenwerkingmetDeMuzerie verzorgenzijworkshopsopmiddelbarescholen.OnderdenaamKunstkickkrijgeneerstejaars leerlingenworkshopsvaneenuur,tweede enderdejaarskrijgenlangereworkshopsengaanook opbezoekbijcultureleinstellingen.ErikDelobel,programmeurvanHedon,vindtditaandeene kantgoedmaarisookbangdathetpoppodium hetnieuwemuseum wordt:eenverplicht schooluitjewaarleerlingennietopzittentewachten.JessievandenBoschvan DeMuzerie erkentditgevaar: Dereactievanjongerenisnietaltijdevenleuk.Zelfsgrotenamenhelpenhier nietbij:wehaddeneenkeerOpgezwolle,daarzijnzenormaalgesprokenhelemaalgekvanmaar nuhetviaschoolwas,vondenzehetopeensniettofmeer. TochnoemtVandenBosch Kunstkick eengeslaagdproject: Demeesteleerlingenvindenhetwelleuk.Zokrijgenzetochde culturelewereldvanbinnentezien. VerderheeftdeprovincieOverijsseleenactiefkunst encultuurbeleid.Deprovincialeinstelling KunstenCultuurOverijssel(KCO)isergactiefoppopgebiedenhiphopisdaaronderdeelvan. EnvandepopprojectenvanKCOisDeDoorbraak,depopprijsvanOverijssel.Hetconceptis vergelijkbaarmetdeGrotePrijsvanNederland: erzijnvoorrondes,auditieseneenfinale.Alle finalistenwordenopgenomeninhettalentontwikkelingstrajectvanKCOenkrijgen speelmogelijkhedenopverschillendepodiainOverijssel.Voordeuiteindelijkewinnaarwordt bovendienbemiddeld bij optredensopgerenommeerdepodiaalsBevrijdingsfestivalOverijssel, EurosonicenDeMelkweg.Daarnaastwordenwinnendebandsgecoachtbijzakenalshet schrijvenvaneigennummers,hetverzorgenvan pr endepodiumpresentatie. BijArtEZHogeschoolvoordeKunsteninArnhem,ZwolleenEnschedeishiphopeenopvallende afw