2
Παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση της Χ.Ι. Η θέση ισορροπίας επηρεάζεται από τους εξής παράγοντες: (1) Συγκέντρωση των σωμάτων που συμμετέχουν στη Χ.Ι. (αντιδρώντα & προϊόντα). (2) Πίεση, μόνο όταν υπάρχουν αέρια σώματα στη Χ.Ι. και κατά την αντίδραση παρατηρείται μεταβολή του συνολικού αριθμού moles των αερίων (Δn 0). (3) Θερμοκρασία. Παρατηρήσεις: Η προσθήκη καταλύτη δεν επηρεάζει τη θέση της χημικής ισορροπίας . Η παρουσία κα- ταλύτη απλώς επιταχύνει την αποκατάσταση της χημικής ισορροπίας. Η προσθήκη αδρανούς αερίου, π.χ. He, διατηρώντας σταθερό τον όγκο και τη θερμοκρα- σία του δοχείου, αυξάνει το συνολικό αριθμό mol των αερίων που υπάρχουν στο σύστημα, επομένως θα αυξηθεί και η συνολική πίεση μέσα στο δοχείο. Οι συγκεντρώσεις όμως και οι μερικές πιέσεις των αερίων που υπάρχουν στο σύστημα δε μεταβάλλονται αφού το αδρα- νές αέριο δεν αντιδρά με κανένα από αυτά τα αέρια. Οπότε, η προσθήκη αδρανούς αερίου δεν επηρεάζει τη θέση της χημικής ισορροπίας. Αρχή Le Chatelier Όταν ένα σύστημα βρίσκεται σε μία θέση ισορροπίας και μεταβληθεί ένας από τους παράγοντες της ισορροπίας, το σύστημα μετατοπίζεται σε άλλη θέση ισορροπίας. Θεωρητικά μπορεί κανείς να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση μετατοπίζεται η θέση μιας ισορροπίας (χημικής ή φυσικής), χρη- σιμοποιώντας την αρχή Le Chatelier. Παρατήρηση: Όταν μεταβληθεί ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη χημική ισορροπία, το σύστημα αντιδρά και τείνει να αναιρέσει τη μεταβολή, αλλά ΔΕΝ την εξουδετερώνει πλήρως. Παράγοντες Χ.Ι. Θέση Χημικής Ισορροπίας Συγκέντρωση (c) c αντιδρώντος ή αντιδρώντων ή c προϊόντος ή προϊόντων αντίστροφα, έχουμε: c προϊόντος ή προϊόντων ή c αντιδρώντος ή αντιδρώντων Πίεση (p) p η Χ.Ι. πηγαίνει προς την κατεύθυνση που έχουμε λιγότερα mol αερίων p η Χ.Ι. πηγαίνει προς την κατεύθυνση που έχουμε περισσότερα mol αερίων Αν η Χ.Ι. πηγαίνει προς τα δεξιά, τότε η απόδοση αυξάνει, α Αν η Χ.Ι. πηγαίνει προς τα αριστερά, τότε η απόδοση μειώνει, α http://schoolchemistry.blogspot.com (1) e-mail & MSN ID: [email protected] Όταν σε ένα σύστημα που βρίσκεται σε κατάσταση χημικής ισορροπίας με- ταβληθεί ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση της χημι- κής ισορροπίας (συγκέντρωση, πίεση, θερμοκρασία), τότε η θέση της ισορροπίας μετατοπίζεται προς την κατεύθυνση εκείνη που τείνει να αναιρέσει τη μεταβολή που επιφέρουμε. α α Νίκος Γαλάνης Καθηγητής Χημείας 2 ο Λύκειο Ηρακλείου Αριστερά Δεξιά X.I. X.I.

Αρχή Le Chatelier

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Αρχή Le Chatelier

Παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση της Χ.Ι.

Η θέση ισορροπίας επηρεάζεται από τους εξής παράγοντες:

(1) Συγκέντρωση των σωμάτων που συμμετέχουν στη Χ.Ι. (αντιδρώντα & προϊόντα).(2) Πίεση, μόνο όταν υπάρχουν αέρια σώματα στη Χ.Ι. και κατά την αντίδραση παρατηρείται

μεταβολή του συνολικού αριθμού moles των αερίων (Δn ≠ 0).(3) Θερμοκρασία.

Παρατηρήσεις: • Η προσθήκη καταλύτη δεν επηρεάζει τη θέση της χημικής ισορροπίας. Η παρουσία κα­

ταλύτη απλώς επιταχύνει την αποκατάσταση της χημικής ισορροπίας.• Η προσθήκη αδρανούς αερίου, π.χ. He, διατηρώντας σταθερό τον όγκο και τη θερμοκρα­

σία του δοχείου, αυξάνει το συνολικό αριθμό mol των αερίων που υπάρχουν στο σύστημα, επομένως θα αυξηθεί και η συνολική πίεση μέσα στο δοχείο. Οι συγκεντρώσεις όμως και οι μερικές πιέσεις των αερίων που υπάρχουν στο σύστημα δε μεταβάλλονται αφού το αδρα­νές αέριο δεν αντιδρά με κανένα από αυτά τα αέρια. Οπότε, η προσθήκη αδρανούς αερίου δεν επηρεάζει τη θέση της χημικής ισορροπίας.

Αρχή Le Chatelier

Όταν ένα σύστημα βρίσκεται σε μία θέση ισορροπίας και μεταβληθεί ένας από τους παράγοντες της ισορροπίας, το σύστημα μετατοπίζεται σε άλλη θέση ισορροπίας. Θεωρητικά μπορεί κανείς να προβλέψει προς ποια κατεύθυνση μετατοπίζεται η θέση μιας ισορροπίας (χημικής ή φυσικής), χρη­σιμοποιώντας την αρχή Le Chatelier.

Παρατήρηση: Όταν μεταβληθεί ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη χημική ισορροπία, το σύστημα αντιδρά και τείνει να αναιρέσει τη μεταβολή, αλλά ΔΕΝ την εξουδετερώνει πλήρως.

Παράγοντες Χ.Ι. Θέση Χημικής Ισορροπίας

Συγκέντρωση (c)

c αντιδρώντος ή αντιδρώντων ήc προϊόντος ή προϊόντων

αντίστροφα, έχουμε:

c προϊόντος ή προϊόντων ήc αντιδρώντος ή αντιδρώντων

Πίεση (p)

p η Χ.Ι. πηγαίνει προς την κατεύθυνση που έχουμε λιγότερα mol αερίωνp η Χ.Ι. πηγαίνει προς την κατεύθυνση που έχουμε περισσότερα mol αερίων

• Αν η Χ.Ι. πηγαίνει προς τα δεξιά, τότε η απόδοση αυξάνει, α • Αν η Χ.Ι. πηγαίνει προς τα αριστερά, τότε η απόδοση μειώνει, α

http://schoolchemistry.blogspot.com (1) e-mail & MSN ID: [email protected]

Όταν σε ένα σύστημα που βρίσκεται σε κατάσταση χημικής ισορροπίας με­ταβληθεί ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θέση της χημι­κής ισορροπίας (συγκέντρωση, πίεση, θερμοκρασία), τότε η θέση της ισορροπίας μετατοπίζεται προς την κατεύθυνση εκείνη που τείνει να αναιρέσει τη μεταβολή που επιφέρουμε.

α

α

Νίκος ΓαλάνηςΚαθηγητής Χημείας2ο Λύκειο Ηρακλείου

Αριστερά

ΔεξιάX.I.

X.I.

Page 2: Αρχή Le Chatelier

Θερμοκρασία (θ)

1) Εξώθερμες αντιδράσεις (ΔΗ < 0):

• θ

• θ

2) Ενδόθερμες αντιδράσεις (ΔΗ > 0):

• θ

• θ

3) Θερμοουδέτερες αντιδράσεις (ΔΗ 0):• θ ή θ η Χ.Ι. και η ΚC και ΚP είναι αμετάβλητες.

Παρατηρήσεις:• Με αύξηση της θερμοκρασίας ευνοούνται οι ενδόθερμες αντιδράσεις.• Με μείωση της θερμοκρασίας ευνοούνται οι εξώθερμες αντιδράσεις.

Για το σπίτι:

(1) Δουλέψτε τις ασκήσεις 21, 22, 23, 24, 25, 26 από τις σελίδες 134 και 135 του σχολικού βιβλίου.

(2) Σε δοχείο εισάγεται ποσότητα N2O4 (g) και αποκαθίστα­ται η ισορροπία:

Ν2Ο4 (g) ⇄ 2 NO2 (g), ΔΗ > 0Τη χρονική στιγμή t1 μεταβλήθηκε ένας από τους πα­ράγοντες της χημικής ισορροπίας, με αποτέλεσμα να μεταβληθούν οι συγκεντρώσεις των δύο σωμάτων σύμ­φωνα με το διπλανό διάγραμμα.i) Ποια καμπύλη αντιστοιχεί στο κάθε σώμα;ii) Ποιος από τους παράγοντες της ισορροπίας μετα­

βλήθηκε και με ποιον τρόπο;iii) Ποια μεταβολή παρουσιάζει η απόδοση της αντί­

δρασης;(3) Σε κενό δοχείο εισάγεται μίγμα CO και Cl2, οπότε πραγ­

ματοποιείται η αντίδραση:CO + Cl2 ⇄ COCl2, ΔΗ <0

Στο διπλανό διάγραμμα δίνεται η καμπύλη αντίδρασης ενός από τα συστατικά της αντίδρασης. Ποια μεταβολή θα παρουσιάσει η καμπύλη αντίδρασης του συστατικού αυτού, αν η αντίδραση πραγματοποιηθεί:i) Παρουσία καταλύτη;ii) Σε υψηλότερη θερμοκρασία;

http://schoolchemistry.blogspot.com (2) e-mail & MSN ID: [email protected]

ΚC ή ΚP

X.I.

Αριστερά

ΚC ή ΚP

Αριστερά

Δεξιά

ΚC ή ΚP

ΚC ή ΚP

Δεξιά

C

tt10

1

2

C (mol/L)

t (s)t10

0.5

X.I.

X.I.

X.I.