Αγαπητοί γονείς,

Το βιβλίο Γίνομαι άριστος στην ορθογραφία απευθύνεται στα παιδιά τηςΓ΄ Δημοτικού και δημιουργήθηκε για να ελέγχουν και να εξασκούν τιςγνώσεις που αποκτούν στο μάθημα της Γλώσσας.

Μέσα από σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, ακροστιχίδες και άλλες ενδιαφέ-ρουσες δραστηριότητες το παιδί:

• αναπτύσσει τις γλωσσικές του δεξιότητες• αφομοιώνει και ελέγχει τις γνώσεις που έχει αποκτήσει• κατακτά νέες γνώσεις• εξασκείται στην ορθογραφία• εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του• ψυχαγωγείται με δημιουργικό τρόπο.

Στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν αναλυτικά οι απαντήσεις σε όλες τιςδραστηριότητες, έτσι ώστε το παιδί να μη μείνει με καμιά απορία και αμ-φιβολία.

Επιπλέον, το βιβλίο αυτό θα αποτελέσει μια καλή αφορμή για τη συ-νεργασία του παιδιού με τους γονείς του, οι οποίοι θα μπορούν να ελέγ-χουν αν το παιδί τους έχει εμπεδώσει αυτά που μαθαίνει κατά τη διάρκειατης σχολικής χρονιάς.

Αμαλία Ζώη

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πάλι μαζίΘαλασσινό σχολείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Επιστροφή στα θρανία! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Το σχολείο ταξιδεύει στον χρόνο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων Ημαθίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Δεν είναι τρελοί οι δίδυμοι! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Στο σπίτι και στη γειτονιάΑγαπητό μου ημερολόγιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Η φίλη μας η Αργυρώ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Τα παιδικά μου παιχνίδια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48Στη νέα μας γειτονιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Στη γη και στη θάλασσαΣπίτι με κήπον . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60Γάτος από σπίτι ζητά νέα οικογένεια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65Οι ακροβάτες της θάλασσας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Γη και θάλασσα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Οι μικροί ταξιδιώτες ανεβαίνουν στο βουνό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Ο κόσμος γύρω μαςΠώς υιοθετήσαμε ένα κομμάτι γης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82Τα χαρτιά ανακυκλώνονται . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Το τετράδιο ζωγραφικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

Η πατρίδα μας γιορτάζει . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

Πολιτείες ντυμένες στα λευκάΗ πόλη χάθηκε στο χιόνι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98Η πόλη χάθηκε στο χιόνι (συνέχεια) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Τόσο χιόνι δεν ξανάγινε! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

Ιστορίες του χειμώναΟ χιονάνθρωπος και το κορίτσι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110Κάτω απ’ το χιόνι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114Ο εγωιστής Γίγαντας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Έλα στην παρέα μας!Αξέχαστα γενέθλια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122

Μικρομαγειρέματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126Φτιάχνουμε προσκλήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130Από το ημερολόγιο του Ελτόν . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132Το χαρούμενο λιβάδι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

Άνθρωποι και μηχανέςΦτιάξε μου ένα σιδερένιο άνθρωπο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138Μηχανές του μέλλοντος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143Το ηλιακό λεωφορείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148Στο Αττικό Μετρό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

Γιορτάζω και θυμάμαι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

Ήτανε μια φορά…Τα ταξίδια του παππού μου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162Τα ταξίδια του παππού μου (συνέχεια) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166Μια αληθινή ιστορία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168Στο νησί του Αιόλου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172Γεια σου χαρά σου Βενετιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Του κόσμου το ψωμίΤο πιο γλυκό ψωμί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178Το πιο γλυκό ψωμί (συνέχεια) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182Ψωμί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184Καλή όρεξη! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186Ο Καραγκιόζης φούρναρης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

Όλοι μια αγκαλιάΤου κόσμου τα παιδιά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192Βοηθάμε να γίνει καλύτερος ο κόσμος μας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195Η πτήση των γερανών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197Ένα παιδί γράφει στον Θεό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200

Γιορτή και ξενοιασιάΠάσχα, Κυρίου Πάσχα! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202Ο Μάης με τα στεφάνια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205Το καλοκαίρι . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Αγγλικά σταυρόλεξα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209

Απαντήσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

Θαλασσινό σχολείο

Καλοκαιρινό σταυρόλεξοΚαλοκαιρινό σταυρόλεξο

1. Ζώο της θάλασσας που μοιάζει με αστέρι.

2. Στην παραλία καθόμαστε κάτω από αυτή για να μη μας καίει οήλιος.

3. Το φοράμε στο κεφάλι μας για να προστατευόμαστε από τονήλιο.

4. Έτσι λέγονται οι μικρές λείες πέτρες που βρίσκουμε στην παρα-λία.

5. Τα έχει η θάλασσα όταν είναι φουρτουνιασμένη.

6. Πράσινα φυτά που ζουν μέσα στη θάλασσα.

7. Καίει το καλοκαίρι και η ακτινοβολία του είναι βλαβερή.

8. Μοιάζει με σκόνη και σκεπάζει παραλίες και ερήμους.

9. Μ’ αυτήν πάμε για ψάρεμα ή βόλτα στη θάλασσα.

10. Το γυναικείο είναι μπικίνι ή ολόσωμο.

11. Σ’ αυτήν κολυμπάμε το καλοκαίρι.

12. Κοίταξε τα σκίτσα στη διπλανή σελίδα.

8

Θαλασσινό σχολείο

9

1

8

11

12

7

2

9

3

5

10

4

6

10

6

Η μεσοστιχίδα των διακοπώνΗ μεσοστιχίδα των διακοπών

� Συμπλήρωσε τη μεσοστιχίδα.

— — — 1. — — — — —

— 2. — — — — — —

3. — — — — — — — —

— — 4. — — — —

— — — 5. — — — — — —

— — 6. — — — — — — —

— 7. — — — — — —

— — — 8. — — — —

1. Το δεύτερο συνθετικό της λέξης βατραχοπέδιλα.

2. Ο καλοκαιρινός μήνας που κλείνουν τα σχολεία για διακοπές.

3. Η πιο ζεστή εποχή του χρόνου.

4. Τη φοράμε για να βλέπουμε τον βυθό της θάλασσας.

5. Σ’ αυτό πηγαίνουμε για να μάθουμε γράμματα.

6. Καλοκαιρινό φρούτο. (Κοίταξε το σκίτσο 6.)

7. Μ’ αυτή σκουπιζόμαστε μετά το μπάνιο.

8. Είναι η Κέρκυρα και η Ζάκυνθος.

Δ

Σ

Ε

Π

Ο

Κ

Α

Ι

Πίνακας Αντιθέτων – Συνωνύμων*Πίνακας Αντιθέτων – Συνωνύμων*

Θαλασσινό σχολείο

11

ΛΕΞΕΙΣ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΣΥΝΩΝΥΜΑ

όμορφος άσχημος ωραίος

λύπη χαρά στενοχώρια, θλίψη

αδύνατος χοντρός, παχύς λεπτός, λιγνός

ίσιος στραβός ευθύς

φτωχός πλούσιος άπορος

μεγάλος μικρός πελώριος, θεόρατος

κοντός ψηλός μικρόσωμος

κρυφόςφανερός, ορατός,εμφανής

αφανής, μυστικός,αθέατος

μπαίνω βγαίνω, εξέρχομαι εισέρχομαι, περνώ

ίδιος διαφορετικός όμοιος

νέος παλιός, γέρος καινούργιος

φασαρία ησυχία, ηρεμία θόρυβος, αναστάτωση

γνωστόςάγνωστος,ξένος

γνώριμος, οικείος,φίλος

θέλω αδιαφορώ, απορρίπτω επιθυμώ

* Για τη μελέτη περισσότερων αντιθέτων – συνωνύμων, μπορείτε να συμβουλευ-τείτε το Λεξικό Τσέπης (για μαθητές Δημοτικού) των εκδόσεων Σαββάλας.

12

Σταυρόλεξο αντιθέτων – συνωνύμωνΣταυρόλεξο αντιθέτων – συνωνύμων

� Λύσε το σταυρόλεξο. Αν δυσκολευτείς, ξανακοίταξε τονΠίνακα Αντιθέτων – Συνωνύμων (σελ. 11).

1. Συνώνυμο του επιθέτου αδύνατος.

2. Αντίθετο του ρήματος μπαίνω.

3. Συνώνυμο του επιθέτου όμορφος.

4. Αντίθετο του επιθέτου ίσιος.

5. Συνώνυμο του ουσιαστικού λύπη.

6. Αντίθετο του ουσιαστικού φασαρία.

7. Συνώνυμο του ρήματος θέλω.

8. Αντίθετο του επιθέτου κοντός.

9. Συνώνυμο του επιθέτου νέος.

10. Αντίθετο του επιθέτου μεγάλος.

11. Αντίθετο του επιθέτου κρυφός.

12. Συνώνυμο του επιθέτου ίδιος.

Θαλασσινό σχολείο

13

8

6

7

4

9 3

2

10

5

11

1

12

Επιστροφή στα θρανία!

Σταυρόλεξο «Πίνακας»Σταυρόλεξο «Πίνακας»

1. Μ’ αυτό σβήνουμε τον πίνακα.

2. Χτυπάει για να βγουν οι μαθητές διάλειμμα.

3. Σβήνει τα λάθη που γράφουμε με μολύβι.

4. Έχει γραμμές και σ’ αυτό γράφουν οι μαθητές τις ασκήσειςτους.

5. Τον δείχνει το σκίτσο (πίσω από το σταυρόλεξο) στη διπλα-νή σελίδα.

6. Μ’ αυτό γράφουν οι μικροί μαθητές του δημοτικού.

7. Μ’ αυτή γράφουμε στον πίνακα.

8. Μέσα σ’ αυτές μπαίνουν και κάνουν μάθημα οι μαθητές στοσχολείο.

9. Έτσι λέγεται αυτός που διδάσκει τους μαθητές στο δημοτικό.

10. Σ’ αυτά κάθονται για να διαβάσουν και να γράψουν οι μα-θητές στο σχολείο.

14

Επιστροφή στα θρανία!

15

1

8

10

9

6

7

4

5

2

3

ΑκροστιχίδαΑκροστιχίδα

� Λύσε την ακροστιχίδα. Με το πρώτο γράμμα από κάθεαπάντησή σου σχηματίζεται ο μήνας που ανοίγουν τα σχο-λεία!

1. Και έτσι λέγεται η σχολική τσάντα.

2. Σ’ αυτή τη χώρα κατοικούμε.

3. Το ανοίγουμε για να αεριστεί ο χώρος στον οποίο βρισκόμα-στε.

4. Αντίθετο του ρήματος αρχίζω.

5. Αντίθετο του ουσιαστικού είσοδος.

6. Το θηλυκό του ουσιαστικού μαθητής.

7. Μεγάλο έπιπλο στο οποίο βάζουμε βιβλία.

8. Μας δείχνει την ώρα.

9. Συνώνυμο του επιθέτου ήσυχος.

10. Είναι άσπρα ή γκρίζα και τα βλέπουμε στον ουρανό πρινβρέξει.

16

1. — — —

2. — — — — —

3. — — — — — — —

4. — — — — — — —

5. — — — — —

6. — — — — — — —

7. — — — — — — — — —

8. — — — —

9. — — — — —

10. — — — — — —

Επιστροφή στα θρανία!

17

• Αν χαϊδέψουμε έναν καρχαρία από την ουρά προς το

κεφάλι, θα παρατηρήσουμε ότι το δέρμα του είναι

πολύ τραχύ. Για εκατοντάδες χρόνια το δέρμα του

καρχαρία χρησίμευε σαν γυαλόχαρτο!

• Οι αστακοί είναι δεξιόχειρες ή αριστερόχειρες, όπως οι άνθρω-

ποι. Η μία δαγκάνα τους είναι μεγαλύτερη και τη χρησιμοποιούν πε-

ρισσότερο από την άλλη!

• Οι κάστορες έχουν τόσο κοφτερά δόντια, ώστε

οι ιθαγενείς της Αμερικής τα χρησιμοποιούσαν ως

λάμες μαχαιριών!

• Η στρουθοκάμηλος είναι ένα ασυνήθιστο πουλί, αφού δεν μπορεί

να πετάξει. Είναι, επίσης, βαριά και πολύ δυνατή – μπορεί να μεταφέ-

ρει έναν άνθρωπο. Οι «γίγαντες» αυτοί είναι τα μεγαλύτερα πτηνά του

κόσμου και ζουν στην Αφρική. Τρέχουν πολύ γρήγορα, για να ξεφεύ-

γουν από αρπακτικά όπως τα λιοντάρια.

• Οι χαμαιλέοντες δεν αλλάζουν χρώμα

μόνο για καμουφλάζ, αλλά και μαυρίζουν

από το κακό τους!

18

Τεστ γνώσεωνΤεστ γνώσεων

� Κύκλωσε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις παρακά-τω ερωτήσεις.

1. Ποιο πουλί δεν μπορεί να πετάξει;α. Το περιστέρι β. Η στρουθοκάμηλοςγ. Ο αετός δ. Το κοράκι

2. Τι είδους ζώο είναι ο χαμαιλέοντας;α. Σαύρα β. Ψάριγ. Πτηνό δ. Θηλαστικό

3. Ποιο ζώο έχει χαυλιόδοντες;α. Ο ρινόκερος β. Ο ιπποπόταμοςγ. Ο ελέφαντας δ. Ο τάρανδος

4. Πώς λέγονται τα πουλιά που μετακινούνται τον χειμώνα;α. Μετανάστες β. Τουρίστεςγ. Ταξιδιώτες δ. Αποδημητικά

5. Ποιο ζώο έχει δαγκάνες;α. Ο αστερίας β. Ο αστακόςγ. Η φώκια δ. Ο πιγκουίνος

Επιστροφή στα θρανία!

19

Το σχολείο ταξιδεύει στον χρόνο

Η Γραμματική μου: Η Γραμματική μου: Ουσιαστικά και ρήματαΟυσιαστικά και ρήματα

• Οι λέξεις που φανερώνουν πρόσωπο, ζώο, πράγμα, ενέργεια, κα-τάσταση ή ιδιότητα λέγονται ουσιαστικά.Τα ουσιαστικά που φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ήπράγμα λέγονται κύρια ονόματα, ενώ τα ουσιαστικά που φανερώ-νουν όλα τα πρόσωπα, τα ζώα ή τα πράγματα του ίδιου είδους λέγο-νται κοινά ουσιαστικά.

π.χ. Κύρια ονόματα Κοινά ουσιαστικάΒασίλης σχολείοΑθήνα κορίτσιΓερμανία σκύλοςΤρίτη κρεοπώληςΌλυμπος χώραΔεκέμβριος μαθητής

• Κύρια ονόματα είναι: α) τα ονόματα των ανθρώπων (Γιώργος, Γιάν-νης), β) τα ονόματα των ζώων (Τζακ, Αζόρ κ.ά.), γ) τα ονόματα τωνημερών, δ) τα ονόματα των μηνών, ε) τα ονόματα των γιορτών, ταονόματα των: χωρών, πόλεων, ποταμών, λιμνών, βουνών, νησιών.

• Τα κύρια ονόματα γράφονται με κεφαλαίο το αρχικό τους γράμμα.Οι εποχές δεν είναι κύρια ονόματα.

• Οι λέξεις που φανερώνουν ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα κάνειή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση λέγονται ρήματα.

π.χ. Ο Αποστόλης γράφει ένα γράμμα.Η Αγγελική λούζεται.

20

Το σταυρόλεξο των ουσιαστικώνΤο σταυρόλεξο των ουσιαστικών

1. Έτσι λέγεται το κατάστημα που πουλάει βιβλία.

2. Έτσι λέγεται ο μπαμπάς της μαμάς ή του μπαμπά μας.

3. Έτσι λέγεται αυτός που είναι από την Ιταλία.

4. Αντίθετο του ουσιαστικού ειρήνη.

5. Μ’ αυτό ζωγραφίζει ο ζωγράφος.

6. Είναι συνήθως γυάλινο και μ’ αυτό πίνουμε νερό.

7. Αυτή η μέρα είναι μετά την Τετάρτη.

8. Αυτός έχει ως επάγγελμα τη φροντίδα των κήπων.

9. Τα δανειζόμαστε από τη βιβλιοθήκη.

10. Σ’ αυτή τη χώρα ζουν οι Άγγλοι.

Το σχολείο ταξιδεύειστον χρόνο

21

Το σχολείο ταξιδεύειστον χρόνο

1

4

6

2

7 3

8

9

10

5

Το σταυρόλεξο των ρημάτωνΤο σταυρόλεξο των ρημάτων

� Λύσε το σταυρόλεξο.

1. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό ζωγράφος.

2. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό διάβασμα.

3. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό συζήτηση.

4. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό σκέψη.

5. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό μάθημα.

6. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό γνωριμία.

7. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό σχέδιο.

8. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό γραφή.

9. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό παιχνίδι.

10. Ρήμα της ίδιας οικογένειας με το ουσιαστικό πάγος.

22

Όλες οι λέξεις που παράγονται από την ίδια απλή λέξη ανή-κουν στην ίδια οικογένεια λέξεων· π.χ.: από τη λέξη γράφωπαράγονται οι λέξεις γραφή, γραφείο, συγγραφέας, από τηλέξη ξύλο παράγονται οι λέξεις ξυλοκόπος, στραβόξυλο κ.ά.

23

Το σχολείο ταξιδεύειστον χρόνο

2

3

5

6

4

8

9

10

1

7

Η ακροστιχίδα του «Μ»Η ακροστιχίδα του «Μ»

� Λύσε την ακροστιχίδα γνωρίζοντας ότι όλες οι λέξεις αρ-χίζουν από Μ.

1. —

2. — — —

3. — — — —

4. — — — — —

5. — — — — — —

6. — — — — — — —

7. — — — — — — — —

8. — — — — — — — —

9. — — — — — — — — —

1. Το δωδέκατο γράμμα της αλφαβήτας.

2. Λέξη που δηλώνει απαγόρευση.

3. Ο καρπός της μηλιάς.

4. Μ’ αυτό μετράμε το ύψος μας.

5. Ζώο της ζούγκλας που αγαπάει τις μπανάνες.

6. Έντομο που μας δίνει το μέλι.

7. Έτσι λέγεται αυτός που διδάσκει μουσική.

8. Έτσι λέγεται αυτός που διευθύνει μια μουσική ορχήστρα.

9. Εργατικά έντομα. (Κοίταξε τα σκίτσα.)

24

Δημοτικό Σχολείο Τρικάλων Ημαθίας

Η Γραμματική μου:Η Γραμματική μου: Τα ουσιαστικάΤα ουσιαστικά

• Τα γένη των ουσιαστικών είναι τρία: το αρσενικό, το θηλυκό και

το ουδέτερο. Τα ουσιαστικά που παίρνουν μπροστά τους το άρθρο

ο λέγονται αρσενικά, όσα παίρνουν μπροστά τους το άρθρο η λέγο-

νται θηλυκά και όσα ουσιαστικά παίρνουν μπροστά τους το άρθρο

το λέγονται ουδέτερα.

• Τα ουσιαστικά έχουν δύο αριθμούς: τον ενικό και τον πληθυντι-κό. Όταν μιλάμε για ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, χρησιμοποιούμε

τον ενικό αριθμό. Όταν μιλάμε για πολλά, χρησιμοποιούμε τον πλη-θυντικό.

• Τα κύρια ονόματα δεν έχουν πληθυντικό αριθμό· π.χ. Γιώργος, Αμε-

ρική, Άννα.

• Οι διάφορες μορφές που παίρνει το ουσιαστικό όταν κλίνεται λέγονται

πτώσεις. Οι πτώσεις των ουσιαστικών είναι τέσσερις: η ονομαστική,

η γενική, η αιτιατική και η κλητική.

• Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι σε ονομαστική πτώση, απαντάς

στην ερώτηση ποιος; ποια; ποιο; ποιοι; ποιες; ποια;

π.χ. Ποιος φωνάζει; – Ο Κώστας.

Ποια μαγειρεύει; – Η μητέρα.

25

Η μεσοστιχίδα των ουσιαστικώνΗ μεσοστιχίδα των ουσιαστικών

� Συμπλήρωσε τη μεσοστιχίδα.

1. Το ουσιαστικό χοροί στην ονομαστική ενικού.

2. Το ουσιαστικό αίθουσα στην ονομαστική πληθυντικού.

3. Το ουσιαστικό εκδήλωση στη γενική πληθυντικού.

4. Το ουσιαστικό σχολείο στη γενική ενικού.

5. Το ουσιαστικό γραφείο στην ονομαστική πληθυντικού.

6. Το ουσιαστικό γυμναστές στην ονομαστική ενικού.

7. Το ουσιαστικό διευθυντής στην αιτιατική ενικού.

8. Το ουσιαστικό φυσική στη γενική ενικού.

9. Το ουσιαστικό δασκάλα στη γενική πληθυντικού.

10. Το ουσιαστικό πείραμα στην ονομαστική πληθυντικού.

26

— — — — — — 1. — — — —

— — — 2. — — — — — — —

— 3. — — — — — — — — —

— — 4. — — — — — — —

— — — — — 5. — — — — — —

— — 6. — — — — — — — —

7. — — — — — — — —

— — — — 8. — — — — — —

— — — — 9. — — — — — — —

— — —10. — — — — — — — —Α

Κ

Ι

Τ

Σ

Α

Ι

Σ

Υ

Ο

Δημοτικό ΣχολείοΤρικάλων Ημαθίας

27

28

• Η Μέδουσα ήταν μια όμορφη νέα κοπέλα που τόλμησε

να συγκριθεί στην ομορφιά με τη θεά Αθηνά. Η θεά,

για να την τιμωρήσει, τη μεταμόρφωσε σ’ ένα τέρας με

φίδια για μαλλιά και βλέμμα που πέτρωνε όποιον την

κοιτούσε.

• Η Σφίγγα είχε σώμα λιονταριού, κεφάλι γυναίκας,

φτερά αετού και ουρά δράκοντα. Το φοβερό αυτό

τέρας έστηνε ενέδρα στους περαστικούς και τους

σκότωνε αν δεν έβρισκαν τη λύση στα αινίγματα

που τους έβαζε.

• Οι Κένταυροι ζούσαν στο βουνό Πήλιο της Θεσσα-

λίας. Είχαν κεφάλι και κορμί ανθρώπου, ενώ από τη

μέση και κάτω είχαν σώμα αλόγου. Οι περισσότεροι

ήταν άγριοι και σκληροί. Ο Χείρωνας όμως ήταν ένας

σοφός και καλός Κένταυρος που γνώριζε την τέχνη

της θεραπείας.

• Οι Σειρήνες ήταν μυθικά πλάσματα με κε-

φάλι γυναίκας και σώμα πουλιού. Οι ναυ-

τικοί, όταν άκουγαν το τραγούδι τους, μα-

γεύονταν, έχαναν τον έλεγχο του πλοίου

τους και πνίγονταν.

Το κρυπτόλεξο της μυθολογίαςΤο κρυπτόλεξο της μυθολογίας

� Βρες και κύκλωσε μέσα στο κρυπτόλεξο τις λέξεις που πε-ριγράφουν οι παρακάτω προτάσεις.

• Το βλέμμα της πέτρωνε όποιον την κοιτούσε.• Τα έβαζε η Σφίγγα στους περαστικούς.• Μυθικά πλάσματα με κεφάλι ανθρώπου και σώμα αλόγου.• Αυτή η θεά μεταμόρφωσε τη Μέδουσα σε τέρας.• Σ’ αυτό το βουνό της Θεσσαλίας ζούσαν οι Κένταυροι.• Μυθικά πλάσματα με κεφάλι γυναίκας και σώμα πουλιού, που

μάγευαν με το τραγούδι τους τους ναυτικούς.• Τα είχε η Μέδουσα αντί για μαλλιά.• Σοφός και καλός Κένταυρος που γνώριζε την τέχνη της θεραπείας.

Δημοτικό ΣχολείοΤρικάλων Ημαθίας

29

Π Κ Ζ Α Ε Ζ Α Κ Μ Β

Η Ε Λ Μ Φ Μ Ψ Ε Α Ε

Λ Ο Χ Ε Ι Ρ Ω Ν Α Σ

Ι Λ Μ Ο Δ Ε Σ Τ Α Ρ

Ο Α Ι Ν Ι Γ Μ Α Τ Α

Π Θ Α Ν Α Μ Θ Υ Μ Α

Α Η Ξ Ε Μ Α Ξ Ρ Ε Μ

Μ Ν Μ Β Μ Ε Δ Ο Υ Σ

Μ Α Μ Ο Μ Γ Α Ι Ο Σ

Θ Ε Υ Σ Ε Ι Ρ Η Ν Ε

Ε

Α

Α

Σ

Ο

Ο

Α

Α

Η

Σ