ระบาดวทยา

ในมมประวตศาสตร

ศภมตร ชณหสทธวฒนและ สานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค

27 มกราคม 2559

Many historical aspects of epidemiology • History of health and disease • History of ideas and concepts • History of methods • History of teachers and students • History of organizations and actions • History of knowledge gained

through use of epidemiologic concepts & methods

Historical Evolution of Epidemiology (1)

• Although epidemiology as a discipline has blossomed since World War II, epidemiologic thinking has its roots that traced back for over 2500 years.

• Around 400 B.C. Hippocrates suggested that environmental and host factors such as behaviors might influence the development of disease.

• 1662 John Graunt, published a landmark analysis of mortality data in 1662. This publication was the first to quantify patterns of birth, death, and disease occurrence, noting disparities between males and females, high infant mortality, urban/rural differences, and seasonal variations.

รป

Hippocrates

Source: US CDC

Historical Evolution of Epidemiology (2)• 1800 William Farr systematically collected and analyzed

Britain's mortality statistics; assembling and evaluating those data, and reporting to responsible health authorities and the general public.

To help protect your privacy, PowerPoint prevented this external picture from being automatically down • 1854 John Snow an anesthesiologist conducted studies of cholera outbreaks in London both to discover the cause of disease and to prevent its recurrence. His work illustrated the classic sequence from descriptive epidemiology to hypothesis generation to hypothesis testing (analytic epidemiology) to application.

Source: US CDC

Historical Evolution of Epidemiology (3)• Mid- and late-1800 Epidemiological methods began to be applied in

the investigation of disease occurrence, most investigators focused on acute infectious diseases.

• 1930s and 1940s. The period since World War II has seen an explosion in the development of research methods and the theoretical underpinnings of epidemiology. The studies by Doll and Hill linking lung cancer to smoking and the study of CVD in Framingham, MA are examples of research that applied epidemiologic methods to chronic disease.

• 1960s and early 1970s. Health workers applied epidemiologic methods to eradicate smallpox worldwide. Source: US CDC

Historical Evolution of Epidemiology (4)• 1980s Epidemiology was extended to the studies of injuries & violence. • 1990s The related fields of molecular and genetic epidemiology took

root. Meanwhile, infectious diseases continued to challenge epidemiologists as new infectious agents emerged (Ebola virus, HIV/AIDS), were identified (Legionella, SARS), or changed (MDR TB, AI).

• 2001 After the 9/11 incident, epidemiologists have had to consider not only natural transmission of infectious organisms but also deliberate spread and bioterrorism.

• Today public health workers throughout the world accept and use epidemiology regularly to characterize the health of their communities and to solve day-to-day problems, large and small. Source: US CDC

ยคพฒนางานสาธารณสข (พ.ศ. 2382 -2501)

• 2382-83 (ร.3) ไขทรพษระบาดหนก• 2382 (ร.3) หมอบรดเลย ปลกฝในไทย เปนครงแรก• 2397 (ร.4) John Snow สอบสวนอหวาตระบาด ในลอนดอน• 2413 (ร.5) พระราชบญญตธรรมเนยมคลอง ตง รพ.ศรราช• 2461 (ร.6) ตงกรมสาธารณสข ก.มหาดไทย กรมหมน

ชยนาทนเรนทร เปนอธบดคนแรก• 2485 (ร.8) ตงกระทรวงสาธารณสข ตอมา ปราบคดทะราด

มาลาเรย พยาธลาไส ฯลฯ ตงกองควบคมโรคตดตอ ภายใตกรมอนามย

• 2501 (ร.9) ไขเลอดออกระบาดครงแรก ในกรงเทพฯ• 2501-02 อหวาตกโรคระบาดใหญ ในหลวงทรงบรจาค

พระราชทรพย รวมตงกองทนปราบอหวาตทมา : สานกระบาดวทยา

ยคบกเบกหนวยงานระบาดวทยา (พ.ศ. 2502 -2514)

• 2502 ตงแผนกระบาดวทยา กองควบคมโรคตดตอ กรม อ. นพ.สชาตเปน หน.

• 2506 ตงโครงการระบาดวทยา รวมกบ WHO• 2510 WHO สง Dr Bencic เปนทปรกษา มอบรถยนต

1 คน เพอใชศกษาระบาดวทยาของอหวาต และ โปลโอ

• 2511 เรมระบบเฝาระวงโรค ใชไปรษณยบตร รายงาน 14 โรค

• 2512 เรมทารายงานเฝาระวงประจาสปดาห (WESR) ตอมา Online พ.ศ. 2545

• 2513 ตงโครงการระบาดวทยาแหงชาต กองควบคมโรคตดตอ กรม อ. จดอบรมระบาดวทยาครงแรก

• 2514 นพ.สชาต ผอ.โครงการระบาดวทยาแหงชาตทมา : สานกระบาดวทยา

ยคกองระบาดวทยา (พ.ศ. 2515 -2544) [1]

• 2515 ตงกองระบาดวทยา สงกด สป. นพ.สชาต เปน ผอ. คนแรก ตงศนยระบาดฯ 4 ภาค ตงหนวยระบาดฯ ในสสจ.

• 2516 เพมโรคในระบบเฝาระวง เปน 26 โรค

• 2522 ตงโครงการฝกอบรม FETP ท สธ.

รวมม.มหดล ตงหลกสตร วทม. (วทยาการระบาด)

• 2524 ไดผลการศกษาระบาดวทยาของโรคหด เปนขอมลชวยนา วคซนเขา EPI จดประชมวชาการระบาดวทยาแหงชาต ครงท 1

• 2525 เพมโรคในระบบเฝาระวง เปน 53 โรค

• 2526 นพ.ประยร เปน ผอ.กองระบาดฯ Dr Weniger เปนทปรกษา FETP เรมรายงาน ผป. AIDS และผตดเชอ HIV

ทมา : สานกระบาดวทยา

ยคกองระบาดวทยา (พ.ศ. 2515 -2544) [2]

• 2527 แพทยสภารบรอง ใหกองระบาดฯเปนสถาบนฝกอบรม FETP

• 2528 เปลยนระบบจดเกบขอมลเฝาระวงโรค เปน Electronic

• 2530 เพมโรคในระบบเฝาระวง เปน 68 โรค

• 2532 เรม HIV sentinel sero-surveillance

• 2535 อ.ประยร เปนอธบดกรม ต. นาวคซน HB เขา EPI เรมพฒนาระบบ Injury surveillance, AFP surveillance

• 2537 เรมเฝาระวงโรคจากการประกอบอาชพ 14 โรค (ป 2535 – เพมเปน 35โรค)

• 2538 เรมเฝาระวงพฤตกรรม HIV เรมเฝาระวงการบาดเจบใน รพศ. รพท. ขนาดใหญ 10 แหง

ทมา : สานกระบาดวทยา

ระบบรายงานโรค on-line 56 โรคใน 77

จงหวด

ยคกองระบาดวทยา (พ.ศ. 2515 -2544) [3]

• 2539 จดทาระบบเฝาระวงโรคในแรงงานตางดาว

• 2540 จดตง AEFI surveillance

• 2541 เรมฝกอบรม International course of FETP

• 2543 FETP เขาเปนสมาชก TEPHINET รวมประชม Global conference ครงแรก ท Ottawa

• 2544 จดทาระบบเฝาระวงโรค ในศนยพกพงฯชายแดน

กองระบาดฯ เปน WHO Collaboration Center for Epidemiological Training and Research

พฒนาหลกสตร ผจดการะบบเฝาระวงปญหาเอดส EPTA

ทมา : สานกระบาดวทยา

FETP ไทยและ FETP มาเลเซยรวมกนประเมน

ระบบเฝาระวงโรค Lepto ณ รฐเคดาห, มาเลเซย , 2557

จดทาระบบเฝาระวงโรคในศนยพกพงฯ ชายแดน

ยคสานกระบาดวทยา (พ.ศ. 2545 - ปจจบน) [1]

• 2545 ปฏรประบบราชการ สานกระบาดวทยา สงกด กรม คร.

• 2546 จดระบบรายงาน NCD 3 โรค (DM, HT, CVD)

พบผปวย SARS รายแรก (Dr Carlo Urbani)

พฒนาหลกสตรระบาดวทยา สาหรบนกวชาการฯ ตอมาพฒนาเปน FEMT ในปจจบน

• 2547 ไขหวดนกระบาด - พฒนาระบบเฝาระวงโรครองรบ

พบตภยสนาม – เขารวมจดการเฝาระวงในพนทประสบภย

• 2548 จดตง SRRT 1030 ทม ทวประเทศ เรมรบผ เขาอบรม FETP จากกรมปศสตว จดทามาตรฐานงานระบาดวทยาโรคตดตอ

ทมา : สานกระบาดวทยา

จดตงระบบเฝาระวงโรคในศนยอพยพ ม.

ธรรมศาสตรอทกภยใหญ, 2554

พฒนาระบบเฝาระวงโรครองรบพบตภยสนาม

MOU กรมควบคมโรค

กรมปศสตว

ผลตสตวแพทย

ระบาดวทยา

ภาคสนาม

ยคสานกระบาดวทยา (พ.ศ. 2545 - ปจจบน) [2]

• 2549 SRRT ระดบอาเภอ อยางนอย 1 ทม สอบสวน >1 โรคตอป สอบสวน Botulism จ.นาน เพมรายงาน NCD เปน 5 โรค

• 2550 บงคบใช IHR 2005 ตองพฒนาศกยภาพระบาดวทยารองรบ

ทา MOU กบกรมปศสตว พฒนาหลกสตร FETPv เรม 2552

• 2551 เพมโรค ในระบบเฝาระวงเปน 84 โรค AEFI surveillance ผานการประเมนของ WHO พฒนา SRRT ระดบทองถน บรณาการ SRRT กรม คร.- กรม อ. ทมระบาดฯรวมบรรเทาทกข ผประสบภยไซโคลนนารกส ทเมยนมาร

• 2552 ไขหวดใหญ H1N1 2009 ระบาดใหญ จดระบบเฝาระวงโรครองรบ พฒนาระบบเฝาระวงการเสยชวตในมหาอทกภย

ทมา : สานกระบาดวทยา

SRRT ระดบ

ทองถน

พธลงนาม MOU ระหวางกรมคร. & กรมปศสตวใน

ความรวมมอผลตสตวแพทยระบาดวทยา

ยคสานกระบาดวทยา (พ.ศ. 2545 - ปจจบน) [3]

• 2553 นโยบายอาเภอควบคมโรคเขมแขง -พฒนาเครอขาย SRRT ระดบตาบล พฒนาเฝาระวงการตายในอากาศหนาว&รอน

• 2554 เรมโครงการ Thai One Health Coordinating Center ผลกดนการตง ASEAN+3 FETN จดระบบเฝาระวงโรคใน มหาอทกภย ทารายงานพยากรณโรค เรมโครงการ FETPw

• 2556 พฒนาหลกสตร SRRT พนทชายแดน จดระบบขอมลเฝาระวง 5 กลมโรค 5 มต

• 2557 พฒนาโครงการสขภาพชายแดน กรอบ GHSA/IHR รบเปนประเทศนา Work Force / GHSA รวมรบมอวกฤตอโบลา

• 2558 รวมรบมอวกฤต MERS ผปวยรายแรกจากโอมาน

ทมา : สานกระบาดวทยา

ศนยประสานงาน

ASEAN+3

FETN

FETP ไทยและ FETP มาเลเซยรวมกนประเมนระบบ

เฝาระวงโรค Lepto ณ รฐเคดาห, มาเลเซย , 2557

เจาภาพจดประชม GHSA รวมกบ 49 ประเทศ, พฤษภาคม 2558

Building capacities in Epidemiology

Taking opportunities from crises &

challenges

Flu & pneumonia surveillance

Under routine disease reporting (506 report) countrywide.

SARS surveillance 2003

pneumonia + history of travel to affected areas / contact with pneumonia pt.

AI surveillance 2004-2008

ARI + history of exposure to sick or dead birds / contact with pneumonia pt. + lab.

Syndromic approach, Improved

reporting coverage

Lab. tests, SRRT, improved

coverage, PH-AH cooperation

SRRT, ILI & severe pneumonia.surveill., sentinel provinces

Improved flu surveillance 2005-2009

under pandemic influenza preparedness .

Put to test in pandemic H1N1 2009

response SRRT, lab.test

estimated baseline flu burden

Surveillance capacity

บทเรยนสาคญ

• โรคและภยสขภาพ แปรเปลยนตามปจจย การจดการปญหาสขภาพ ตองใชความรและแนวคด ทถกตอง เทาทนการเปลยนแปลง

• ระบาดวทยา เปนศาสตรพนฐานของงานสาธารณสข พฒนาจากความคดและประสบการณ ของผรผทางาน หลากสาขา ตอเนองมาหลายศตวรรษ

• ทกวกฤตเปนโอกาส งานระบาดวทยาไดพฒนากาวกระโดด เมอฝาวกฤตทางสาธารณสข

• ปจจยสาคญทสดของงาน คอการพฒนาคน • งานใหญสาเรจได ดวยพลงความรวมมอ ของเครอขายพนธมตร• โรคภยไรพรมแดน ตองทางานสาธารณสข ดวยความรวมมอของชมชน

ทกภาคสวน ระหวางประเทศ ในภมภาคและนานาชาต

Thank you / Cam-On / ຂອບ ໃຈ / ขอบคณ