1

РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА МИНИСТЕРСТВО ЗА ОБРАЗОВАНИЕ И НАУКА

ЗАКОН ЗА ОБРАЗОВАНИE НА ВОЗРАСНИТЕ

(Објавен во ,,Службен весник на Република Македонија,, бр. 7/08)

Скопје, , , , јануари 2008 ЗAKON ZA OBRAZOVANIE NA VOZRASNITE

2

I. OP[TI ODREDBI

^len 1

So ovoj zakon se ureduva organiziraweto, strukturata,

finansiraweto i upravuvaweto na sistemot na obrazovanie na vozrasnite. Obrazovanieto na vozrasnite e del od edinstveniot sistem na

obrazovanieto na Republika Makedonija.

Definicii

^len 2

Oddelni poimi upotrebeni vo ovoj zakon go imaat slednoto zna~ewe:

1. Obrazovanie na vozrasnite e del od sistemot na obrazovanieto koj obezbeduva obrazovanie, usovr{uvawe, osposobuvawe i u~ewe za vozrasnite lica;

2. Ponuduva~i na uslugi za obrazovanie na vozrasnite se: a) ustanova za obrazovanie na vozrasnite e u~ili{te,

visokoobrazovna ustanova, kako i specijalizirani ustanovi za obrazovanie na vozrasnite, i

b) institucija za obrazovanie na vozrasnite e pravno ili fizi~ko lice koe ima registrirano dejnost za obrazovanie na vozrasnite;

4. Rabotodava~i se trgovsko dru{tvo, ustanova, ili zanaet~ija kaj koi se izveduva prakti~na obuka za obrazovanie na vozrasnite spored tekovnite uslovi na nivnata aktivnost, pri {to ovaa obuka ne pretstavuva nivna prete`na dejnost;

5. Socijalni partneri se zdru`enija (mnozinskiot sindikat i komorite) koi gi pretstavuvaat interesite na rabotnicite i na rabotodava~ite koi vo sorabotka so organite na dr`avnata uprava i edinicite na lokalnata samouprava go realiziraat sistemot na obrazovanieto na vozrasnite;

6. Standard na zanimawe e opredeluvawe na vidot na zanimaweto, nivoto i barawata na rabotata i potrebnite kompetencii, znaewa i ve{tini;

7. Modul ozna~uva nezavisna edinica na u~ewe, koja kako programska celina ovozmo`uva steknuvawe so kompetencii, znaewa i ve{tini od odredena oblast;

8. Javno priznati programi za obrazovanie na vozrasnite se programi koi gi donesuva ili odobruva nadle`niot dr`aven organ;

9. Diploma, svidetelstvo, uverenie se javni ispravi so koi se potvrduva zavr{uvaweto na odredena javna programa za obrazovanie na vozrasnite;

10. Sertifikat e isprava so koja se potvrduva zavr{uvaweto na odredena posebna programa za obrazovanie na vozrrasnite, i

10. U~esnik e lice koe se vklu~uva vo obrazovnite programi za vozrasnite i prethodno gi ispolnil uslovite vo pogled na prethodnoto

3

zadol`itelno obrazovanie i drugi lica koi se obrazuvaat, a nemaat status na u~enik.

Vidovi na obrazovanie na vozrasnite

^len 3

Obrazovanieto za vozrasni opfa}a formalno i neformalno

u~ewe: - Formalno obrazovanie na vozrasnite ozna~uva dejnost koja

se izveduva soglasno zakonite koi ja reguliraat dejnosta osnovno, sredno i visoko obrazovanie, dokolku so ovoj zakon ne e poinaku uredeno.

Formalnoto obrazovanie na vozrasnite e institucionali- zirano obrazovanie koe se sproveduva vo dr`avni i privatni ustanovi i institucii kako redovno i vonredno obrazovanie, spored soodvetni nastavni planovi i programi.

Formalno obrazovanie na vozrasnite opfa}a: -osnovno obrazovanie na vozrasni, -sredno obrazovanie za vozrasni, stru~no osposobuvawe, stru~no

obrazovanie za zanimawe, tehni~ko obrazovanie i postsredno obrazovanie za vozrasni, kako i prekvalifikacija i dokvalifikacija, i

-visoko obrazovanie na vozrasni. Formalno obrazovanie na vozrasnite se sproveduva vo

soglasnost so zakonite koi ja ureduvaat ovaa dejnost, dokolku so ovoj zakon ne e poinaku uredeno, i

-Neformalno obrazovanie na vozrasnite ozna~uva organizirani procesi na u~ewe naso~eni za osposobuvawe na vozrasnite za rabota, za razli~ni socijalni aktivnosti ili li~en razvoj.

Celi i zada~i na obrazovanieto na vozrasnite

^len 4

Cel na obrazovanieto na vozrasnite e da se obezbedi mo`nost za

steknuvawe na soodvetno obrazovno nivo za sekogo i za site vozrasni grupi, i da ovozmo`i istite da steknat znaewa, ve{tini i stavovi koi }e bidat vo soglasnost so barawata na op{testvoto i pazarot na trudot.

Zada~i na obrazovanieto na vozrasnite se: - zavr{uvawe na najmalku zadol`itelno obrazovanie, -osposobuvawe za vrabotuvawe na vozrasnite koi ne zavr{ile

obrazovanie za prvo nivo na stru~ni kvalifikacii, -prekvalifikacija i dokvalifikacija, osposobuvawe i obuka na

vraboteni i nevraboteni vozrasni lica, - ovozmo`uvawe obrazovanie i steknuvawe znaeawa i ve{tini

koi odgovaraat na li~nite sposobnosti i vozrasta na poedincite, i - steknuvawe so osnovni ve{tini i kompetencii so koi se

obezbeduvaat osnovi za do`ivotno u~ewe. Ponuduva~i na uslugi za obrazovanie na vozrasnite

4

^len 5

Obrazovanieto za vozrasnite, soglasno ovoj zakon, mo`e da go vr{at javnite i privatnite ustanovi za obrazovanie na vozrasnite, instituciite za obrazovanie na vozrasnite, centrite za usovr{uvawe, rabotodava~ite i socijalnite partneri, zdru`enijata na gra|ani ili individualnite obu~uva~i, koi gi ispolnuvaat uslovite propi{ani so ovoj zakon.

II. NADLE@NOSTI VO OBRAZOVANIETO NA VOZRASNITE

Nadle`nosti vo obrazovanieto na vozrasnite

^len 6

Nadle`ni za obrazovanieto na vozrasnite se ministerstvoto nadle`no za obrazovanie (vo natamo{niot tekst: ministerstvoto), ministerstvoto nadle`no za trud, Sovetot za obrazovanie na vozrasnite, edinicite na lokalnata samouprava i socijalnite partneri.

Nadle`nosti na ministerstvoto vo oblasta na obrazovanieto na vozrasnite

^len 7

Ministerstvoto ima nadle`nost da: - donese strategija za obrazovanie na vozrasnite i godi{ni

akcioni planovi za nejzina realizacija, vrz osnova na predlozi od Sovetot za obrazovanie na vozrasnite,

- predlaga na Vladata na Republika Makedonija mre`a na ustanovi za obrazovanie na vozrasnite,

- dava mislewe do Vladata na Republika Makedonija za prestanokot so rabota na ustanovite za obrazovanie na vozrasnite, na na~in utvrden so zakon,

- vr{i verifikacija na ustanovite za obrazovanie na vozrasnite, na na~in utvrden so zakon,

- izdava licenci na ustanovite i instituciite za obrazovanie na vozrasnite,

- vodi register na verificirani ustanovi za obrazovanie na vozrasnite,

- donesuva nacionalni ramkovni nastavni planovi i programi za obrazovanie na vozrasnite,

- donesuva nastaven plan i programi za osnovno, gimnaziskoto i stru~noto obrazovanie na vozrasnite, po predlog na Centarot za obrazovanie na vozrasnite (vo natamo{niot tekst: Centarot),

- obezbedi sredstva od Buxetot na Republika Makedonija za finansirawe na obrazovanieto na vozrasnite vrz osnova na utvrdenite potrebi na dr`avata,

5

-da obezbedi sredstva za istra`uvawe i razvoj za potrebite na obrazovanieto na vozrasnite, vo soglasnost so dr`avnite i potrebite na Evropskata Unija, i

- vr{i drugi raboti soglasno zakon. Nadle`nosti na Ministerstvoto nadle`no za trud vo

oblasta na obrazovanieto za vozrasnite

^len 8

Ministerstvoto nadle`no za trud ima nadle`nost da: - u~estvuva vo sproveduvaweto na dr`avnata politika vo

oblasta na obrazovanieto na vozrasnite, soglasno ovoj zakon, - gi sogleduva potrebite za prekvalifikacija i

dokvalifikacija na kadarot preku analiza na pazarot na trudot i da dostavuva mislewe do Sovetot,

- u~estvuva vo podgotvuvaweto i usoglasuvaweto na stru~nite kvalifikacii po standardi,

- vo sorabotka so Centarot da inicira potrebi od izgotvuvawe na novi stru~ni kvalifikacii po standardi,

- u~estvuva vo izgotvuvaweto na Listata na standardi na zanimawa, i

- u~estvuva vo organiziraweto na profesionalnoto orientirawe na u~esnicite.

Sovet za obrazovanie na vozrasnite

^len 9

Vladata na Republika Makedonija so odluka osnova Sovet za

obrazovanie na vozrasnite (vo natamo{niot tekst: Sovet) kako sovetodavno telo koe predlaga strate{ki pra{awa koi se odnesuvaat na politikata na razvoj na obrazovanieto na vozrasnite .

Sovetot e sostaven od 13 ~lena od koi pretsedatel i 12 ~lena, i toa: dva ~lena od redot na ekspertite za obrazovanie na vozrasnite, po eden ~len od Ministerstvoto, Biroto za razvoj na obrazovanieto, Centarot za stru~no obrazovanie i obuka, ministerstvoto nadle`no za finansii, mnozinskiot sindikat, Zaednicata na edinicite na lokalnata samouprava, Agencijata za vrabotuvawe na Republika Makedonija i Agencijata za razvoj na mali i sredni pretprijatija, kako i po eden ~len od Stopanskata komora na Makedonija, Sojuz na komorite na Makedonija, Komorata na zanaet~iite na Makedonija (vo natamo{niot tekst: komorite).

Pri imenuvaweto na ~lenovite na Sovetot se primenuva na~eloto na soodvetna i pravi~na zastapenost na zaednicite vo Republika Makedonija, imaj}i gi predvid jazicite na koi se izveduva nastavata vo ustanovite za obrazovanie, bez da se naru{at kriteriumite propi{ani so ovoj zakon.

Vo rabotata na Sovetot u~estvuva i direktorot na Centarot, bez pravo na glas vo odlu~uvaweto.

6

Sovetot izbira pretsedatel od redot na svoite ~lenovi. Mandatot na ~lenovite na Sovetot trae ~etiri godini.

Sovetot ja ureduva svojata rabota so delovnik. Za svojata rabota, Sovetot izgotvuva godi{en plan i godi{en izve{taj i go dostavuva do Vladata na Republika Makedonija i do ministerstvoto do krajot na fevruari narednata godina.

Stru~no-administrativnite raboti za Sovetot gi vr{i Centarot za obrazovanie na vozrasnite.

Nadle`nosti na Sovetot

^len 10

Nadle`nostite na Sovetot se da: - predlaga strategija za razvoj na obrazovanieto na vozrasnite

vo kontekst na do`ivotnoto u~ewe do ministerstvoto, - ja sledi realizacijata na godi{nite akcioni planovi za

realizacija na strategijata za razvoj na obrazovanieto na vozrasnite, - mu predlaga na ministerstvoto nacionalni kvalifikacii i

standardi na zanimawa, - predlaga finansirawe na programite za obrazovanie na

vozrasnite za koi se obezbedeni sredstva vo buxetot na Republika Makedonija, i

- vo sorabotka so op{tinite, do ministerstvoto dostavuva predlog za razvoj na mre`ata na ustanovite za obrazovanie na vozrasnite.

Nadle`nosti na edinicite na lokalnata samouprava vo oblasta na obrazovanieto na vozrasnite

^len 11

Sovetot na op{tinata, odnosno na gradot Skopje:

- vr{i analiza na potrebite na pazarot na trudot na lokalno

nivo i gi iska`uva sogleduvawata za potrebite do Centarot, ustanovite za obrazovanie na vozrasnite i instituciite za obrazovanie na vozrasnite,

- mo`e da osnova ustanovi za obrazovanie na vozrasnite, soglasno so odredbite na ovoj zakon,

- mo`e da osnova op{tinski, odnosno centar na Grad Skopje za razvoj na ~ove~kite resursi,

- dostavuva predlozi do ministerstvoto i do Centarot za potrebite za razvoj na programite za obrazovanie na vozrasnite,

- donesuva programi za obrazovanie na vozrasnite koi se finansiraat od sredstvata na lokalnata samouprava,

- obezbeduva sredstva za ustanovite za obrazovanie na vozrasnite na koi im e osnova~, i

- dostavuva predlozi za upisnata politika vo obrazovanieto na vozrasnite do ministerstvoto.

7

Socijalnite partneri vo

oblasta na obrazovanie na vozrasnite

^len 12 Komorite gi vr{at slednite raboti: - dostavuvaat predlozi do Centarot za donesuvawe na novi i

inovirawe na postoe~kite programi, - dostavuvaat predlozi do Centarot za izgotvuvawe na novi

standardi na zanimawa, - mo`e da osnovaat institucii za obrazovanie na vozrasnite,

soglasno so odredbite na ovoj zakon, i - donesuvaat programi koi se finansiraat od sredstvata na

komorite.

^len 13

Mnozinskiot sindikat gi vr{i slednite raboti: - dostavuva predlozi za podobruvawe na uslovite za prakti~nata

obuka na u~esnicite kaj rabotodavcite, - mo`e da osnova institucii za obrazovanie na vozrasnite,

soglasno odredbite na ovoj zakon, i - donesuva programi koi se finansiraat od sredstvata na

sindikatot.

III. ORGANIZIRAWE NA PONUDUVA^ITE NA USLUGI ZA

OBRAZOVANIE NA VOZRASNITE

Prava i obvrski na ponuduva~ite na uslugite za obrazovanie na vozrasnite

^len 14

Ponuduva~ite na uslugite za obrazovanie na vozrasnite imaat pravo da:

- organiziraat i ostvaruvaat obrazovanie na vozrasnite spored odredbite na ovoj zakon, i

- predlagaat izmeni i dopolnuvawa na postoe~kite ili da predlagaat novi programi.

Ponuduva~ite na uslugite za obrazovanie na vozrasnite imaat obvrska :

- kvalitetno da ja realiziraat programata za obrazovanie na vozrasnite,

- da obezbedat bezbedni rabotni uslovi vo ramkite na procesot na obrazovanie na vozrasnite,

- da gi ispolnuvaat obvrskite od dogovorite so u~esnici, i - da dostavuvaat do Centarot godi{ni izve{tai za nastavnite

planovi i programi koi gi realiziraat, brojot na u~esnicite, anga`iraniot kadar vo nastavata i drugo.

8

Sklu~uvawe dogovori

^len 15

Za vreme na sledeweto na programata za obrazovanie na vozrasnite se sklu~uva dogovor me|u ustanovata za obrazovanie na vozrasnite i u~esnikot.

Vo dogovorot od stav 1 na ovoj ~len se ureduvaat uslovite za sledewe na obrazovanieto na vozrasnite (mesto na obrazovanieto, vremetraeweto na obrazovanieto, nadomestokot i sli~no).

Pred zapo~nuvaweto na realizacijata na programata za obrazovanie na vozrasnite dogovorot treba da bide potpi{an.

^len 16 Sodr`inata, formata i postapkata na potpi{uvaweto na

dogovorot se utvrduva od Centarot.

Programi za obrazovanie na vozrasnite

^len 17

Vozrasnite steknuvaat obrazovanie po programite za osnovno, sredno i visoko obrazovanie prilagodeni na potrebite i mo`nostite na vozrasnite (javno priznati programi).

Vozrasnite mo`at da se obrazuvaat i usovr{uvaat, specijaliziraat i da gi dopolnuvaat svoite znaewa i ve{tini soglasno programite od stav 1 na ovoj ~len vo formalnoto obrazovanie, koi mo`at da se organiziraat kaj obrazovnite ustanovi koi se verificirani i licencirani za ovie programi.

Vozrasnite mo`at da se obrazuvaat i usovr{uvaat, specijaliziraat i da gi dopolnuvaat svoite znaewa, ve{tini i kompetencii soglasno posebni programi za steknuvawe na znaewa i ve{tini koi se organiziraat kaj licenciranite obrazovni ustanovi i institucii.

^len 18

Posebnite programi za obrazovanie na vozrasnite od ~len 17

stav 3 od ovoj zakon se za: - opismenuvawe na naselenieto, - maj~in jazik i stranski jazici, - prekvalifikacija, - dokvalifikacija, - prepriemni{tvo i menaxment, - informacisko-komunikaciski tehnologii, - kreativno izrazuvawe i u~estvo vo kulturni i umetni~ki nastani,

9

- za~uvuvawe i za{tita na okolinata, - posebni socijalni ve{tini, - aktivno |ra|anstvo, - osnovni poznavawa od naukata i tehnologijata, i - drugi znaeawa, ve{tini i sposobnosti.

Programite od stav 1 na ovoj ~len se prilagodeni na vozrasta, prethodnoto steknato obrazovanie, znaewe, ve{tini i sposobnosti na vozrasnite.

Programite od stav 1 na ovoj ~len gi donesuva ustanovata, odnosno institucijata za obrazovanie na vozrasnite, osven ako ne e poinaku uredeno so ovoj i drug zakon.

^len 19

Programata za obrazovanie na vozrasnite sodr`i:

- naziv na programata, - znaewata, ve{tinite i sposobnostite koi se steknuvaat so

zavr{uvaweto na programata, - uslovi za zapi{uvawe, napreduvawe i zavr{uvawe na

programata, - traewe na programata i oblicite za izveduvawe, - kadrovski, didakti~ki, prostorni i drugi uslovi za

izveduvawe na programata, i - na~in na evaluacijata na programata i postignatite

rezultati od u~eweto.

^len 20

Programite za obrazovanie na vozrasnite mo`e da se izveduvaaat preku: redovna nastava, konsultativno-instruktivna nastava, dopisno-konsultativna nastava, otvorena nastava, tele-nastava, nastava na dale~ina, multimediski i na drug soodveten na~in.

Programata mo`e da ima i modularana struktura.

^len 21

Programite gi realiziraat: nastavnici, profesori, instruktori za prakti~na nastava i stru~ni sorabotnici.

Kadarot od stav 1 na ovoj ~len treba da se stekne so posebna podgotovka za rabota so vozrasni, koja se organizira na sodvetni ustanovi i institucii.

Kadarot od stav 1 na ovoj ~len ima pravo i obrska na postojano stru~no usovr{uvawe, kako i usovr{uvawe za rabota so vozrasni.

Vo programata se naveduva vidot na kadarot koj mo`e da ja realizira programata.

Verifikacija

^len 22

10

Ustanova za obrazovanie na vozrasnite mo`e da realizira

javno priznati programi za obrazovanie na vozrasnite dokolku gi ispolnuva uslovite vo odnos na prostorot, opremata i soodveten kadar.

Standardite za opremata i prostornite uslovi od stav 1 na ovoj ~len gi predlaga Centarot, a gi donesuva ministerstvoto.

Verifikacija na ispolnetosta na uslovite od stav 1 na ovoj ~len vr{i ministerstvoto.

Ministerstvoto vodi centralen registar za verifikacija na ustanovite koi realiziraat javno priznati programi.

Op{tinata, odnosno Gradot Skopje vodi op{tinski registar za ustanovite i instituciite koi realiziraat javno priznati i posebni programi za obrazovanie na vozrasnite od svoeto podra~je.

Formata, sodr`inata i na~inot na vodeweto na Centralniot registar i na op{tinskiot registar za ustanovite i instituciite koi realiziraat javno priznati programi gi propi{uva ministerot nadle`en za obrazovanie (vo natamo{niot tekst: ministerot).

Ispiti na krajot od obrazovanieto na vozrasnite

^len 23

Vozrasnite svoite znaewata, ve{tinite i sposobnostite,

nezavisno od na~inot na koj se steknati, mo`at da gi doka`at so polagawe na ispiti.

Ispitite od stav 1 na ovoj ~len gi organizira i sproveduva ustanovata, odnosno institucijata za obrazovanie na vozrasnite koja ja realizirala programata za steknuvawe na znaewata, ve{tinite i sposobnostite, osven dr`avnata matura, u~ili{nata matura i zavr{niot ispit vo srednoto obrazovanie.

Polagaweto na majstorskiot ispit i ispitot za stru~nata osposobenost se sproveduva soglasno zakonite koi ja ureduvat ovaa dejnost.

Na~inot na polagaweto na ispitite vo visokoto obrazovanie se utvrduva so zakon.

Sertifikati

^len 24

Za znaewata, ve{tinite, sposobnostite i kompetenciite steknati od posebnite programi za obrazovanie na vozrasnite se dobiva sertifikat.

Nazivot, sodr`inata i formata na sertifikatot od stav 1 na ovoj ~len go propi{uva ministerot nadle`en za obrazovanie, dokolku so drug zakon ne e poinaku opredeleno.

Dokumentacija i evidencija

^len 25

11

Ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na vozrasnite

vodat dokumentacija i evidencija. Dokumentacijata od stavot 1 na ovoj ~len se vodi na makedonski

jazik i negovoto kirilsko pismo, kako i na jazikot i pismoto na koi se realizira programata za obrazovanie na vozrasnite. Evidencijata od stavot 1 na ovoj ~len se vodi na jazikot i pismoto na koi se realizira programata za obrazovanie na vozrasnite.

Sodr`inata i formata na dokumentacijata i evidencijata od stav 1 na ovoj ~len na predlog na Centarot ja propi{uva ministerot.

^len 26

Ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na

vozrasnite imaat obvrska podatocite za programite koi se realiziraat, u~esnicite i drugi podatoci koi se od va`nost za sledewe i razvoj na obrazovanieto na vozrasnite da gi dostavuvaat do Centarot, Dr`avniot zavod za statistika, kako i do op{tinata, odnosno Gradot Skopje.

Centarot izgotvuva godi{en izve{taj za podatocite i go dostavuva do ministerstvoto i do Sovetot.

Prava i obvrski na u~esnicite vo obrazovanie na vozrasnite

^len 27

U~esnik vo programite za obrazovanie na vozrasniete mo`e da

bide lice koe ima navr{eno 15 godini i gi ispolnuva drugite uslovi propi{ani so programata.

Status na u~esnik se steknuva so sklu~uvawe na dogovor za vklu~uvawe vo programata za obrazovanie na vozrasnite.

Status na u~esnik prestanuva so zavr{uvaweto na programata, ispi{uvawe od programata ili na drug na~in predviden so dogovorot od ~len 15 na ovoj zakon.

^len 28

U~esnicite imaat pravo: - dokolku se vo raboten odnos, za vreme na posetuvawe na

programata za obrazovanie na vozrasnite mo`at da koristat odmor vo traewe od ~etiri rabotni dena vo tekot na godinata, i

- da go raskinat dogovorot spored uslovite utvrdeni vo dogovorot.

U~esnicite imaat obvrska: - da go dostavat dogovorot od ~len 15 na ovoj zakon do

rabotodava~ot, - da gi po~ituvaat pravilata za za{tita pri rabota, i - da gi ispolnuvaat i drugite obvrski navedeni vo dogovorot.

IV. FINANSIRAWE NA OBRAZOVANIETO NA VOZRASNITE

12

^len 29

Sredstvata za finansirawe i potiknuvawe na obrazovanieto na

vozrasnite se obezbeduvaat od Buxetot na Republika Makedonija, od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava (vo natamo{niot tekst: javni sredstva), od u~esnicite vo obrazovanieto na vozrasnite i od drugi izvori utvrdeni so zakon.

^len 30

Od Buxetot na Republika Makedonija se obezbeduvaat sredstva

za : - tro{ocite za izveduvawe na programite za zadol`itelno

obrazovanie na vozrasnite, - tro{ocite za izveduvawe na programite za sredno obrazovanie

na vozrasnite koi imaat zavr{eno samo osnovno obrazovanie, odnosno drugi programi na obrazovanie,

- tekovno odr`uvawe na ustanovite za obrazovanie na vozrasnite na koi dr`avata e osnova~, i

- tro{ocite za sledeweto, unapreduvaweto i razvoj na obrazovanieto na vozarasnite.

^len 31

Od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava se

obezbeduvaat sredstva za: - tro{oci povrzani so izveduvaweto na programite vo

ustanovite za obrazovanie na vozrasnite na koi edinicata na lokalnata samouprava e osnova~,

- tekovno odr`uvawe vo ustanovite za obrazovanie na vozrasnite na koi edinicata na lokalnata samouprava e osnova~, i

- investicii vo ustanovite za obrazovanie na vozrasnite na koi edinicata na lokalnata samouprava e osnova~.

^len 32

Od Buxetot na Republika Makedonija i od buxetite na

edinicite na lokalnata samouprava mo`at da se odobrat finansiski sredstva za :

- opremuvawe so nastavni i drugi sredstva, i - razvoj i realizacija na inovativni programi za obrazovanie

na vozrasnite.

^len 33

Sredstvata od Buxetot na Republika Makedonija, utvrdeni vo stav 1 alineja 1 i 2 na ~len 30 od ovoj zakon, se dodeluvaat na ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na vozrasnite vrz osnova na javen konkurs koj go raspi{uva Centarot.

13

Sredstvata od buxetite na edinicite na lokalnata samouprava, utvrdeni vo stav 1 alineja 1 na ~len 31 od ovoj zakon se dodeluvaat na ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na vozrasnite vrz osnova na javen konkurs koj go raspi{uva edinicata na lokalnata samouprava.

V. CENTAR ZA OBRAZOVANIE NA VOZRASNITE

Osnovawe

^len 34

Centarot za obrazovanie na vozrasnite e javna ustanova za obrazovanie na vozrasnite vo Republika Makedonija, kako posebno pravno lice.

Centarot go osnova Vladata na Republika Makedonija.

^len 35

Vo Centarot se usoglasuvaat i integriraat javnite interesi i interesite na socijalnite partneri vo obrazovanieto na vozrasnite vo Republika Makedonija.

Centarot ja koordinira sorabotkata so me|unarodnite institucii i organizacii vo oblasta na obrazovanieto na vozrasnite i do`ivotnoto u~ewe.

^len 36

Centarot gi vr{i slednite raboti: - go razviva obrazovanieto na vozrasnite zaradi usoglasuvawe na

potrebite so sovremeniot tehnolo{ki i op{testven razvoj, - dava poddr{ka na socijalnoto partnerstvo na site nivoa i

fazi vo planiraweto, razvojot i realizacijata na obrazovanieto na vozrasnite,

- go povrzuva obrazovanieto na vozrasnite i rabotata vo kontekstot na do`ivotno u~ewe,

- razviva evropska orientacija na obrazovanieto na vozrasnite, - podgotvuva koncepcija za obrazovanieto na vozrasnite, - izgotvuva standardi na zanimawa za programite za obrazovanie

na vozrasnite, - izgotvuva model na javnova`e~ki programi za obrazovanieto

na vozrasnite, - vr{i verifikacija na programi za obrazovanie na vozrasnite, - izdava katalog na doneseni programi za obrazovanie na

vozrasnite i go objavuva na oficijalnata Internet stranica na ministerstvoto,

- obezbeduva poddr{ka na obrazovanieto na vozrasnite preku sovetuvawe, instruirawe i mentorirawe na kadarot koj gi realizira programite za obrazovanie na vozrasnite,

14

- dava mislewe za ispolnetosta na uslovite na ustanovite i instituciite koi baraat verifikacija za realizirawe na javno priznatite programi za obrazovanie na vozrasnite,

- izrabotuva standardi za prostor i oprema na ustanovite i instituciite za obrazovanie na vozrasnite,

- izdava katalog na verificirani i licencirani ustanovi i institucii za obrazovanie na vozrasnite i go objavuva na oficijalnata internet stranica na ministerstvoto;

- posreduva vo karierniot razvoj i profesionalnata orientacija na u~esnicite vo obrazovanie na vozrasnite,

- predlaga re{enija za podobruvawe na vrskite pome|u formalnoto i neformalnoto obrazovanie,

- dostavuva godi{en izve{taj do ministerstvoto i Sovetot za realizacija na godi{nite akcioni planovi od strategijata za razvoj na obrazovanieto na vozrasnite, i

- dostavuva godi{en izve{taj do ministerstvoto za objaveni javni konkursi za dodeluvawe na sredstva za realizacija na programi za obrazovanie na vozrasnite.

^len 37

Centarot sorabotuva so: - Ministerstvoto za obrazovanie i nauka, - Ministerstvoto za trud i socijalna politika, - Ministerstvoto za ekonomija, - Ministerstvoto za lokalna samouprava, - Agencija za vrabotuvawe na Republika Makedonija, - Agencijata za razvoj na mali i sredni pretprijatija, - Dr`avniot zavod za statistika, - Stopanska komora na Makedonija, - Sojuzot na stopanskite komori na Makedonija, - Zanaet~iskata komora na Makedonija, - sindikatite vo Repulika makedonija, - Zaednicata na edinicite na lokalnata samouprava, - Biroto za razvoj na obrazovanieto, - Dr`avniot ispiten centar, - Centarot za stru~no obrazovanie i obuka, - ustanovite i instituciite za obrazovanie na vozrasnite, - univerzitetite vo Republika Makedonija, - lokalnite centri za razvoj na ~ove~kite resursi, - me|unarodni institucii i organizacii od oblasta na

obrazovanie na vozrasnite, i - nevladiniot sektor.

Upravuvawe i rakovodewe so Centarot

^len 38

So Centarot upravuva Upraven odbor.

15

Upravniot odbor e sostaven od 11 ~lena i toa: dva ~lena od ministerstvoto, po eden ~len od ministerstvoto nadle`no za trud, Zaednicata na edinicite na lokalnata samouprava, po eden ~len od Stopanskata komora na Makedonija, Sojuzot na stopanski komori na Makedonija i Komorata na zanaet~iite na Makedonija i ~etiri ~lena od redot na stru~nite rabotnici vraboteni vo Centarot.

Pri imenuvaweto na ~lenovite na Upravniot odbor se primenuva na~eloto na soodvetna i pravi~na zastapenost na zaednicite vo Republika Makedonija, imaj}i gi vo predvid jazicite na koi se izveduva nastavata vo osnovnoto i srednoto obrazovanie, bez da se naru{at kriteriumite propi{ani so ovoj zakon.

Upravniot odbor od redot na svoite ~lenovi izbira pretsedatel.

Mandatot na pretsedatelot i ~lenovite na Upravniot odbor trae ~etiri godini.

^lenovite na Upravniot odbor gi imenuva i razre{uva Vladata na Republika Makedonija.

^len 39

Upravniot odbor na Centarot: - go donesuva Statutot na Centarot, - ja usvojuva godi{na programa za rabota na Centarot, - predlaga godi{en finasiski plan i zavr{na smetka do Vladata

na Republika Makedonija, - objavuva javen oglas za imenuvawe na direktor, - vr{i intervju so kandidatite za direktor od prijavenite

kandidati, - vr{i izbor na direktor od prijavenite kandidati na

objaveniot javen oglas, - go razre{uva direktorot, - odlu~uva po prigovorite i `albite na vrabotenite vo

Centarot. i - vr{i i drugi raboti utvrdeni so Statutot. Soglasnost na Statutot na Centarot dava ministerstvoto.

^len 40

So Centarot rakovodi direktor. Direktorot na Centarot mo`e da bide lice koe gi ispolnuva

slednite uslovi: - da ima najmalku visoko obrazovanie, i - da ima najmalku pet godini rabotno iskustvo vo obrazovanie. Mandatot na direktorot na Centarot trae ~etiri godini so

pravo u{te na eden izbor.

^len 41

16

Direktorot na Centarot: - ja organizira i rakovodi so rabotata na Centarot, - odgovara za zakonitosta na rabotata na Centarot, - go zastapuva Centarot pred treti lica, - ja predlaga godi{nata programa za rabota na Centarot, - gi izvr{uva odlukite na Upravniot odbor na Centarot, - odlu~uva za pravata od raboten odnos na vrabotenite vo

Centarot, i - vr{i drugi raboti utvrdeni so zakon i so Statutot na

Centarot.

Finansirawe na rabotata na Centarot

^len 42 Sredstavata za ostvaruvawe na dejnosta na Centarot se

obezbeduvaat od Buxetot na Republika Makedonija i od sopstveni prihodi od izvr{enite uslugi, kako i od legati, podaroci, donacii i drugi izvori.

VI. NADZOR

^len 43

Inspekciski nadzor i nadzor nad kvalitetot na rabotata na

ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na vozrasnite vr{i Dr`avniot prosveten inspektorat.

Stru~en nadzor nad rabotata na ustanovite, odnosno instituciite za obrazovanie na vozrasnite vr{i Centarot.

VII. PREKR[O^NI ODREDBI

^len 44

Globa vo iznos od 1.000 evra vo denarska protivrednost }e se izre~e za

prekr{ok na odgovornoto lica vo ustanovata, odnosno institucijata za obrazovanie na vozrasnite ako:

- ne sklu~i dogovor so u~esnikot vo obrazovanie na vozrasnite (~len 15 ),

- otpo~ne da realizira javnopriznata programa za u~esnici pred donesuvaweto na re{enie za ispolnetosta vo odnos na prostorot, opremata i soodveten kadar (~len 22),

- vodi evidencija i dokumentacija sprotivno na odredbite na ovoj zakon (~len 25),

- ne dostavi podatoci predvideni vo ~len 26 od ovoj zakon, - na u~esnikot mu naplati tro{oci, a istite se obezbedeni od

javni sredstva, i - dodelenite javni sredstva na konkurs gi tro{i nenamenski.

VIII. PREODNI I ZAVR[NI ODREDBI

17

^len 45

Ustanovite, odnosno instituciite vo koi se realizira obrazovanie na vozrasnite vo rok od edna godina od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon, }e ja usoglasat svojata organizacija, rabota, statutite i drugi op{ti akti so odredbite od ovoj zakon.

^len 46

Vladata na Republika Makedonija }e go osnova Centarot za

obrazovanie na vozrasnite vo rok od tri meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

Vladata na Republika Makedonija }e go osnova Sovetot za obrazovanie na vozrasnite vo rok tri meseci od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon.

^len 47

Podzakonskite akti predvideni so ovoj zakon }e se donesat vo

rok od edna godina od denot na vleguvaweto vo sila na ovoj zakon. Do vleguvaweto vo sila na podzakonskite akti utvrdeni so ovoj

zakon, }e se primenuva Pravilnikot za kriteriumite i na~inot na ostvaruvawe na osnovnoto obrazovanie na vozrasnite (,,Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” br.27/96).

^len 48

Vrabotenite vo Biroto za razvoj na obrazovanieto i Centarot

za stru~no obrazovanie i obuka koi rabotat vo oblasta na obrazovanie na vozrasnite prodol`uvaat so rabota kako vraboteni vo Centarot za obrazovanie na vozrasnite od denot na negovoto osnovawe.

Sredstvata, opremata, inventarot, dokumentacijata povrzana so rabotata na vrabotenite od stav 1 na ovoj ~len gi prezema Centarot od denot na negovoto osnovawe.

^len 49

Postojnite rabotni~ki univerziteti i narodni univerziteti vo Republika Makedonija prodol`uvaat so rabota kako op{tinski ustanovi, odnosno ustanovi na grad Skopje, soglasno odredbite na ovoj zakon, od 1 januari 2008 godina.

^len 50 Osnova~kite prava i obvrski sprema rabotni~kite i narodnite

univerziteti od ~len 49 na ovoj zakon gi prezemaat op{tinite, odnosno Gradot Skopje za rabotni~kite i narodnite univerziteti na svoeto podra~je, od 1 januari 2008 godina.

Sopstvenosta na objektite i imotot na rabotni~kite i narodnite univerziteti od stav 1 na ovoj ~len, a koi se vo sopstvenost na

18

Republika Makedonija, so odluka na Vladata na Republika Makedonija gi prezema op{tinata, odnosno Gradot Skopje za rabotni~kite i narodnite univerziteti na svoeto podra~je, od 1 januari 2008 godina.

Vrabotenite, sredstvata, opremata, inventarot i dokumentacijata povrzana so rabotata na rabotni~kite i narodnite univerziteti od stav 2 od ovoj ~len gi prezema op{tinata, odnosno Gradot Skopje za rabotni~kite i narodnite univerziteti na svoeto podra~je, od 1 januari 2008 godina.

.

^len 51

Ovoj zakon vleguva vo sila osmiot den od denot na objavuvaweto vo ,,Slu`ben vesnik na Republika Makedonija", a }e se primenuva od 1 januari 2008 godina.