مجله سالمت و بهداشت

280تا 266 ، صفحات1394 ویژه نامه تابستان، سوم، شماره ششمدوره

شهر ی سازی اثرات بهداشتی منتسب به آالینده ازن در هوای پنج کالنکمّ AirQایران با استفاده از مدل

، 5گودرزی، غالمرضا 4، حسین ارفعی نیا3، سیما کریم زاده3مینا آقائی ،* 2، فرشاد بهرامی اصل1مجید کرمانی 6سهیال سلحشور آرین

گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، . 2 استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران. 1 زشکی همداندانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پ

دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی بهداشت . 4 ارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهرانک. 3 پزشکی استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم . 5 محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران

دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه. 6 شاپور اهواز جندی Farshadfba@gmail.com: ایمیل 08188622707 :فکس 08186704627 :نفتل. نویسنده مسئول*

25/10/93 :پذیرش 31/6/93 :دریافت

مقدمهکی انسان و ترین نیازهای فیزیولوژی هوا یکی از اساسی

که تصور طوریب. باشد سایر موجودات زنده میادامه حیات بدون هوا حتی برای چند دقیقه نیز

با این وجود متاسفانه امروزه . دباش میغیرممکن وضعیت نامطلوب کیفیت هوا یکی از مهمترین

مشکالت زیست محیطی در بسیاری از شهرهای طبق نتایج حاصل . )1,2( دشو میبزرگ دنیا محسوب

از مطالعات علمی متعدد سطوح مختلف آلودگی هوا د اثرات بلند مدت و کوتاه مدت مختلفی بر توان می

ها و شته و موجب انواع بیماریروی سالمتی گذاحاصل مطالعه ، نتایج موجود بیشتر. )3-5( دمرگ شو

چکیدهاز . گذارند ختلفی بر سالمتی انسان میهای هوا به عنوان یکی از مشکالت جامعه بشری تاثیرات م آالینده :زمینه و هدف

سی مقدار و اثرات برر ،بار آنبه ازن اشاره نمود که اثرات زیانهای گازی و از بین آنها توان به آالینده ای هوا میه آالیندهالعه به بررسی اثرات ازن بر سالمتی ساکنین کالنشهرهای مشهد، تبریز، شیراز، در این مط. سازد آن را ضروری می

.پرداخته شده است 1390اصفهان و اراک در سال های حفاظت محیط زیست شهرهای تحت های معیار هوا از سازمان های خام مربوط به آالینده ابتدا داده: روش کار

،هایی که دارای اعتبار کافی بودند اعتبارسنجی شد و داده WHOطبق معیارهای گرفته شده، 1390بررسی در سال .شدند AirQ افزار نرمآماده سازی شده و جهت بدست آوردن نتایج، وارد Excel افزار نرمتوسط

در اکثر شهرهای مورد بررسی در فصل گرم بیشتر از در شیراز بیشتر از بقیه و O3متوسط غلظت سالیانه :یافته هاو کمترین نفر مربوط به اصفهان و مشهد، 148و 294بیشترین تعداد تجمعی کل مرگ به ترتیب با .سرد بودفصل .نفر بود 55مربوط به اراک با مقدار

، شرایط آب و هوایی، O3سازهای شود تا مقادیر پیش در شهر شیراز توصیه می O3جهت تعیین غلظت باالی : نتیجه گیریهای سازمان و توصیه AirQ افزار نرمتوان گفت که استفاده از در نتیجه می. و غیره بررسی شوند موقعیت جغرافیایی

.باشد سان، روشی مطمئن، مفید و ساده میبر روی سالمتی ان O3بهداشت جهانی جهت بررسی اثرات بهداشتی AirQ مدلکالنشهر،معیار هوا، اثرات بهداشتی، ازن،های آالینده :کلیدی هایهواژ

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

267مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

ند با این وجود در اروپا شبا میغلظت ذرات محیطی پروفیل آلودگی هوا به تدریج به سمت ، و سایر نقاط

شده تغییر کرده است ترکیبات فتوشیمیایی شناخته. به ازن اشاره نمود توان می ها این آالینده که از جمله

ترین ترکیبات فتوشیمیایی در هوای ازن یکی از سمی ژیکید که چندین مطالعه اپیدمیولوباش میآلوده

به اثرات قابل توجه آن بر روی سالمتی )14-6(راه ورود ازن به بدن بیشتر از . اند هانسان اشاره کرد

د در توان میطریق تنفس بوده و بسته به غلظت اولیه 40 حدود. )15( از بافت ریه نفوذ کند هر قسمت

60درصد از ازن در بینی و حنجره جذب شده و بیشترین مقدار . دکن میدرصد آن به اعماق ریه نفوذ

ها بین نایژه و حبابچه ها در منطقه آن در سطح بافت. )16( دشو میبوده و اندکی نیز به جریان خون وارد

بر روی بزرگساالن کثراًای که ا مطالعات کنترل شدهکه اند هنشان داد، صورت گرفته) و نیز حیوانات( سالم

ی باالی ازن باعث بروز پاسخ ها تماس با غلظت )13( و آسیب به اپی تلیال ریه )11,12( التهابی

ند شرایط را برای وانت مید که این اثرات نیز گرد میی ها آالینده. ی تنفسی فراهم کنندها ابتال به عفونتند باعث افزایش تولید توان میمانند ازن اکسید کننده

ی آلوده ها ی پیش التهابی ناشی از سلولها سیتوکینشده و التهاب ویروسی ) RV16( 16به رینو ویروس ی تحتانی و فوقانی ریه ها در بخش مجاری هوا را

عالوه بر این ازن باعث کاهش . )17( دید کنندتش توان میی آن ها د که از مشخصهگرد میعملکرد ریه

افزایش حساسیت و ، به تغییر در حجم و دبی ریهتضعیف عملکرد و . مقاومت مجاری هوا اشاره نمود

روز بعد از تماس با ازن صورت واکنش ریه چنداما این امر در مورد التهاب ریوی ،)18,19( گیرد می

د در فواصل توان مید و این التهاب باش میصادق نتوجه بایستی. )20,21( تری بروز کند زمانی کوتاه

ی نیز در حساسیت ا ی فردی عمدهها کرد که تفاوتبه ها د که وابستگی این تفاوتبه ازن وجود دار

کمتر شناخته ها و سایر تماس ها وضعیت بیماری

از طرفی اثرات سینرژیستی ازن و سایر . )22( اند هشدند شو میی مخلوط هوا که در محیط یافت ها آالینده

با توجه به . اند ههنوز به طور کامل شناخته نشددر هوا O3مطالب گفته شده ارزیابی اثرات مختلف

. دکن میبر روی سالمتی انسان امری ضروری جلوه ی موجود استفاده ها از مدل نتوا میبدین منظور

اپیدمیولوژیکی -از نوع آماری نمود که اکثراًی کیفیت هوا در ها ها داده در این مدل. ندباش می

فواصل غلظت با پارامترهای اپیدمیولوژیکی مانند پایه و جزء منتسب تلفیق شده و 1بروز، خطر نسبی

حاصل کار به صورت مرگ و میر نمایش داده یکی از این AirQ-2.2.3 افزار نرم. )23( دشو می

توسط ، د که پس از انجام بررسیباش میها مدلبه WHOمرکز اروپایی سالمت و محیط زیست

انتشار 2ی اثرات بهداشتیها منظور تسهیل ارزیابیاطالعات مربوط به ارتباط یافته است که در آن

جمعیت ترکیب شده ی مواجههها پاسخ داده -تماس. دگرد میو حد اثرات بهداشتی مورد انتظار برآورد

سازد تا در کاربر را قادر می، تخصصی افزار نرماین و دوره ) یک منطقه مشخص از شهر( یک مکان معینقوه ناشی از تماس با یک اثرات بال، زمانی خاص

. خاص را بر روی انسان ارزیابی نماید هآالینداز دو بخش مجزا تشکیل شده است AirQافزار نرم

که در بخش اول تعداد موارد بیماری و فوت منتسب بر مبنای برآوردهای خطرات از ( به آلودگی هوا

برآورد شده و مرحله دوم ) 3زمانی -سری مطالعاتمدت با بوط به برآورد اثرات تماس طوالنیمر

بر مبنای برآورد ( استفاده از روش جداول عمربه . )24( دباش می) 4گروهی همخطرات از مطالعات

گودرزی ، ی استفاده شده از این مدلها عنوان نمونهبه بررسی اثرات بهداشتی دی اکسید و همکاران

. )25( ندنیتروژن بر روی ساکنین شهر اهواز پرداخت 1 Incidence 2 Health End Points 3 Time Series 4 Cohort

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

139

، مشهد) 2، ز

افزاری رمبر O3 ده، تبریز، ن

ای شروع ط زیست م ساعتی

Excelل عات آنها

، تبریز، نایستگاه 6

ت جهانیی خام ها ه

آنها مورد ن مثالی از ستیابی به با زمان

درصد 7ستیابی به

ی ها داده 1 Moving

94تابستان ه نامه

تبریز) 1 بررسیرد . شیراز) 5

آن از مدل نرات سوء آالیند کالنشهراصفهان

برا. شده است حفاظت محیط

ی خاها داده، در قالب فایل

وجود که اطالشهرهای اصفها

و 2، 12، 6، 4سازمان بهداشتروی این داده

آایستی اعتبار به عنوان. وندجهت دس که

یها از داده75 حداقل

جهت دس، اشندشت ساعته از

g Average

ویژه ،سومشماره

مورفیایی شهرهای

،اصفهان) 4، اراک)

عی بوده و درت ارزیابی اثرهروندان پنج

استفاده شراک یها ه سازمان

های نام برده1390در سالی موها ایستگاه

رتیب برای ش4راک برابر با رهنمودهای سنکه بتوان بر ر

با ،ی انجام دادید شویفته و تا

گفت ک توان ی یک ساعته

بایست ر میوجود داشته با

هش 1 متحرک

، شمششمسال

موقعیت جغراف. 1ل3(

کار شه مقطعن مطالع

AirQ-2.2جهتی سالمتی شه

شیراز و ار، شهدر با مراجعه بهر یک از شهره

د O3بوط به تعداد ا. ذ شد

ذ گردید به ترشیراز و ا، دشهبا توجه به ر. د

WHO (برای اینلیزهای آماریرسی قرار گرف

مین معیارها ادیر متوسطتر وسط کوتاه

ی معتبر وها دهادیر متوسط

نرا ویارییوزییاریدکهبه ویل، دهااز، ننادازگرننیبا اری

شکل

روشاین2.3

رویمشکارهرمراخذاخذمشبود

)O

آنالبرراینمقامتودادمقا

مین و همکارانت آالینده هوا ر

ندافی. )26( داثرات بهداشتید بررسی قرارد که شهرهای از کالنشهرهای این شهرها رو

زنگ خطری. دویها ش بیماری

رگ را هشدار تراز تنفسیتوجه به روند

رود ک تظار میی ایران سال بشتر مسئولین

ی هوا ضروری که جهت کنتر

بکار برد وانوین صحیح آنهت و دقیق ا

ت انسان سالم اینکه در این

آمار و اعدا، ل و میر ناشی او از سوی دیگرگی هوا به این

در این، ه است روی سالمتی

1390ر سالرد بررسی قراافیایی شهرهای

بهداشت

ست ایتالیا تومز کاهش ذرات

A تخمین زدندAirQز مدل

تهران مورداطر نشان کرشیراز و اراکن آلودگی در

شو میشدیدتر آمده و افزایشسرطان و مر آلودگی در

با ت. دباش می دنیا و ایران انتن کالنشهرهایوجه هرچه بیشی کنترل آلودگن راهکارهایی

تو مینشهرهاند که تدوباش ی

طالعاتی درست تاثیر آن بر

با توجه به مختلف مسئول زمینه مرگ

و اند هه نمودناشی از آلودگی بررسی نشد

O3 هوا بردر، نام برده

مور AirQ زارموقعیت جغرا

جله سالمت و بم

ترییس در 2005داشتی ناشی از

AirQ از مدل

یز با استفاده ازی هوا را در

بایستی خا. )27ش، مشهد، ریزند که میزانش

زایش یافته و شه به صدا در

س، ریوی، قیشدن متراکم

ن کالنشهرهای هوا در دودگ

گ و میر در اینش یابد که تون امر را جهت

کی از مهمترینهوا در کالنش

میی مدیریتی اط ه بر منابع

وای محیط و. نخواهد بود

ی مها سازمانختلفی را در

ارائه O3هوا به ت بهداشتی ن

علمی صورت رات آالینده پنج کالنشهر

افز نرممدل و بیانگر م 1کل . دباش میده

م 268

5در سال مزایای بهدبا استفادهنی همکارانیها آالینده7( دادند تبر، اصفهان

با میایران به روز افزکه امروزهقلبی عرو

،دده میشهروندانموجود آلوآمار مرگسال افزایشمتخصصین

یک. سازد میآلودگی ه

یها برنامهبدون تکیهوضعیت هو

امکانپذیرکالنشهرها

و ارقام مخآلودگی ه

میزان اثراتآالینده بهتحقیق اثرشهرونداناستفاده از

شک. گرفتبررسی شد

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

269مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

ی یک ها درصد داده 75بایست حداقل یک ساعته میوجود داشته و دارای اعتبار ) ساعت 18 حداقل( ساعتهی معتبر برای دو ها نسبت بین تعداد داده، باشندو ؛باشد 2نباید بیش از ) فصل گرم و سرد( فصل

در ادمه بعد از بررسی اعتبار . )28( سایر معیارهایی که غیرمعتبر شناخته شدند کنار ها دادهها، داده

ی معتبر جهت ورود به ها گذاشته شده و داده AirQافزار در نرم. ندشو میسازی افزار آماده نرم

تعیین اثرات سوء سالمتی در ارتباط با جرم آالینده ی ورودی بایستی ها بنابراین داده .دباش میاستنشاقی

. باشند) g/m3µ( حجمی -بر حسب واحدهای وزنیشده از ی اخذها این در حالی است که داده

مربوطه هرهای ی حفاظت محیط زیست شها سازمان. ندباش می) ppm( حجمی -بر حسب واحد حجمی

افزار نرمی مناسب در ها بنابراین با نوشتن برنامهExcel ها داده، و بر اساس شرایط دمایی و فشار

ی مربوط به دما و فشار از ها داده. شدندتبدیل واحد ی هواشناسی شهرهای مورد بررسی ها سازمان

حجمی -حجمیو برای تبدیل واحدهای گرفته شده :)24( استفاده گردید 1 حجمی از معادله -به وزنی

)1معادله (mg/m3 = P (mm Hg) × MW × ( (ppm)/62. 4)

× (273. 2 + T) MW، متر جیوه فشار هوا بر حسب میلی Pکه در آن

رت محیط بر درجه حرا Tوزن مولکولی آالینده و در مرحله بعدی فرایند . دباش میگراد حسب سانتی

با ، ی تبدیل واحد شدهها دادهها، سازی داده آماده اکسل مراحل پردازش اولیه افزار نرماستفاده از

سازی بندی آالینده و یکسان شیت، شامل حذف( ثانویه و پردازش) زمانی برای برآورد متوسط

را طی ) محاسبه میانگین و اصالح شرط، نوشتن کد( افزار نرمنیاز ی آماری موردها کرده و شاخص

AirQ این . برای هر یک از شهرها استخراج گردیدمتوسط ، متوسط سالیانه :از بودند عبارت ها شاخص

حداکثر سالیانه و ، 98صدک ، فصل گرم و سردجهت تعیین جمعیت در . حداکثر فصل گرم و سرد

معرض در هر یک از شهرها نیز که به منظور تخمین از گزارش ،دباش میاثرات بهداشتی آالینده مورد نیاز

استفاده ، 1390سرشماری سال مرکز آمار منطبق بای پردازش ها در نهایت با وارد کردن داده. گردید

نتایج مدل برای هر یک از AirQ افزار نرمشده به و 1به صورت موارد مرگ، مورد مطالعه شهرهای

. بدست آمدند نمودارهادر قالب جداول و 2میر

ها یافتهیی ها نشان داد که تعداد ایستگاه ها اعتبار سنجی داده

دارای اعتبار کافی ، ی آنها برای آنالیزها که دادهاصفهان و ، شیراز، تبریز، بودند برای شهرهای مشهدایستگاه 1و 4، 2، 4، 4 اراک به ترتیب برابر با

ی مورد نیاز برای انجام آنالیز نیزها شاخص. دباش میی خام تعیین ها دادهبعد از پردازش اولیه و ثانویه

. )1جدول( شدنداستانداردهای متفاوتی از سوی O3 برای آالینده

. ها و موسسات مختلف ارائه شده است سازمانرا O3مقایسه مقادیر متوسط غلظت سالیانه 2جدول

در ارزیابی . دده میبا استانداردهای موجود نشان ی ها مقادیری تحت عنوان ریسک O3اثرات بهداشتی

ای برای محاسبه اثرات بهداشتی ایهنسبی و بروزهای پرود در تمامی شهرها بکار می O3 مختلف منتسب به

پس . اند هیش داده شدنما 3 که این مقادیر در جدول افزار نرمبراساس نتایج حاصل از ، از انجام آنالیزها

AirQ ، تعداد موارد اضافی و جزء منتسب بهO3 برایی قلبی ها مرگ ناشی از بیماری، موارد کل مرگ

ی تنفسی و بستری ها مرگ ناشی از بیماری، عروقیبرای هر ، در بیمارستان به علت انسداد مزمن ریوی

، 4 شهرها برآورد شده و به ترتیب در جداولیک از .اند هنشان داده شد 7و 6، 5

1 Mortality 2 Morbidity

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 270

1390در سال بررسیدر شهرهای مورد O3 ی مورد نیاز مدل برای بررسی اثراتها شاخص. 1جدول

پارامترO3

(µg/m3) مشهد

O3 (µg/m3) تبریز

O3 (µg/m3) شیراز

O3 (µg/m3) اصفهان

O3 (µg/m3) اراک

81 46 99 43 43 متوسط سالیانه 68 48 79 31 38 متوسط فصل سرد 91 43 120 55 48 متوسط فصل گرم

150 96 173 72 66 سالیانه98صدک 163 210 253 140 123 حداکثر سالیانه

127 210 253 63 123 حداکثر فصل سرد 163 106 237 140 89 حداکثر فصل گرم

)24( 1390به مقادیر رهنمودی و استانداردها در شهرهای مورد نظر در طی سال O3 ساعته 8نسبت متوسط غلظت . 2جدول

ساعته8متوسط رهنمودها و استاندارها)µg/m3(

اراک اصفهان شیراز تبریز مشهد

81/0 46/0 99/0 43/0 43/0 100 و استاندارد ایران WHOرهنمود استاندارد ملی کیفیت هوای آزاد

EPA )2012 ( 147 29/0 29/0 67/0 31/0 55/0

O3ی نسبی و بروز پایه استفاده شده در مدل با توجه به اثرات بهداشتی مختلف ها مقادیر ریسک. 3جدول

بررسیدر شهرهای مورد ها برای کل مرگ O3مقادیر برآورد شده برای تعداد موارد اضافی و جزء منتسب به . 4جدول اراک اصفهان شیراز تبریز مشهد

)%( جزء منتسب 4/1 83/1 74/1 67/0 66/0 حد پائین 086/2 72/2 59/2 005/1 98/0 حد وسط 42/3 45/4 25/4 66/1 63/1 حد باال

)نفر( موارد اضافیتعداد

8/36 8/197 1/146 7/54 8/98 حد پائین 9/54 294 3/217 7/81 7/147 حد وسط 2/90 3/481 356 3/135 5/244 حد باال

بررسیعروقی در شهرهای مورد -ی قلبیها برای مرگ ناشی از بیماری O3مقادیر برآورد شده برای تعداد موارد اضافی و جزء منتسب به . 5جدول

RR (95% CI) per 10µg/m3O3 اثرات بهداشتی بروز کل مرگ و میر 5/543 003/1 )002/1 – 005/1(*

**عروقیی قلبیهامرگ ناشی از بیماری 231 005/1 )002/1 – 007/1( مرگ ***ی تنفسیهامرگ ناشی از بیماری 8/48 013/1 )007/1 – 015/1(

بیماری )HA COPD(بستری در بیمارستان به علت انسداد مزمن ریوی 4/101 0058/1 )0022/1 – 0094/1( *** Cardiovascular ** Respiratory . ندباش میاعداد داخل پرانتز بیانگر حد پائین و باالی خطر نسبی *

اراک اصفهان شیراز تبریز مشهد

)%( جزء منتسب 4/1 83/1 74/1 67/0 66/0 حد پائین 42/3 45/4 25/4 66/1 63/1 حد وسط 73/4 13/6 85/5 31/2 27/2 حد باال

)نفر( تعداد موارد اضافی

7/15 1/84 1/62 2/23 42 حد پائین 3/38 6/204 3/151 5/57 9/103 حد وسط 53 4/281 3/208 80 6/144 حد باال

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

271مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

بررسیی تنفسی در شهرهای مورد ها برای مرگ ناشی از بیماری O3مقادیر برآورد شده برای تعداد موارد اضافی و جزء منتسب به . 6جدول

اراک اصفهان شیراز تبریز مشهد

)%( جزء منتسب 73/4 13/6 85/5 31/2 27/2 حد پائین 45/8 81/10 35/10 21/4 15/4 حد وسط 62/9 27/12 76/11 83/4 75/4 حد باال

)نفر( تعداد موارد اضافی

1/11 4/59 44 9/16 5/30 حد پائین 8/19 9/104 8/77 8/30 6/55 حد وسط 6/22 119 4/88 3/35 8/63 حد باال

برای بستری در بیمارستان به علت انسداد مزمن ریوی در شهرهای O3مقادیر برآورد شده برای تعداد موارد اضافی و جزء منتسب به . 7جدول

بررسیمورد اراک اصفهان شیراز تبریز مشهد

)%( جزء منتسب 53/1 011/2 91/1 74/0 72/0 حد پائین 95/3 13/5 9/4 92/1 89/1 حد وسط 26/6 06/8 7/7 08/3 032/3 حد باال

)نفر( تعداد موارد اضافی

6/7 5/40 9/29 2/11 3/20 حد پائین 4/19 4/103 5/76 2/29 8/52 حد وسط 7/30 5/162 4/120 8/46 5/84 حد باال

نموداری AirQی مدل کامپیوتری ها یکی از خروجیبهداشتی منتسب به است که برای تک تک اثرات

تعداد تجمعی موارد را در مقابل فواصل ، آالیندهد و تاثیرات بهداشتی کن میغلظت آالینده رسم

ی مختلف آالینده ها آالینده را در تماس با غلظت O3برای تعداد کل مرگ منتسب به . دکن میبیان

، نتایج حاصل از مدل با توجه به دامنه غلظت آالیندهاما برای سایر موارد . شده است خالصه 8 در جدول

تنها به آوردن ، با توجه به باال بودن تعداد نمودارهاو بیان نتایج کلی ) 9تا 1 نمودار( برخی از نمودارها . بسنده شده است

O3ی مختلف ها در دامنه غلظت بررسی تعداد کل مرگ در شهرهای مورد مقادیر. 8جدول )نفر( اراک )نفر( اصفهان )نفر(شیراز )نفر(تبریز )نفر(مشهد )µg/m3( دامنه غلظت 0 0 0 0 0 10کمتر از

19 – 10 1/1 6/1 0 0 1/0 29 – 20 6/6 4/2 0 4/0 5/0 39 – 30 3/26 3/8 3/0 4/0 2/1 49 – 40 7/49 4/20 3/3 2/4 2 59 – 50 44 2/29 6/6 5/8 6/4 69 – 60 5/15 5/13 4/11 6/6 5/3 79 – 70 8/0 2/5 7/18 8/20 3/5 89 – 80 9/0 5/0 6/22 1/29 7/6 99 – 90 0 0 5/20 4/26 7/4 109 – 100 0 0 3/29 7/37 7 119 – 110 0 0 2/23 9/29 6/5 129 – 120 8/2 0 3/19 7/36 2 139 – 130 0 8/0 3/19 8/24 1/5 149 – 140 0 0 1/18 3/23 8/3

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 272

)1390 –مشهد ( در فواصل غلظت O3تعداد تجمعی کل مرگ ناشی از . 1 نمودار )002/1آبی با خطر نسبی ، 003/1سبز با خطر نسبی ، 005/1قرمز با خطر نسبی (

)1390 –مشهد ( در فواصل غلظت O3تعداد تجمعی مرگ قلبی عروقی ناشی از . 2 نمودار )002/1آبی با خطر نسبی ، 005/1سبز با خطر نسبی ، 007/1قرمز با خطر نسبی (

.8ادامه جدول 159 – 150 0 0 7/11 5/22 8/1 169 – 160 0 0 1/2 4/9 2/1 179 – 170 0 0 1/1 4/1 0 189 – 180 0 0 5/3 3 0 199 – 190 0 0 0 0 0 249 – 200 0 0 3/6 1/6 0 299 – 250 0 0 0 5/2 0 349 – 300 0 0 0 0 0 399 – 350 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 400بزرگتر مساوی

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

273مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

)1390 –اصفهان ( در فواصل غلظت O3تعداد تجمعی کل مرگ ناشی از . 3 نمودار

)002/1آبی با خطر نسبی ، 003/1سبز با خطر نسبی ، 005/1قرمز با خطر نسبی (

)1390 –اصفهان ( در فواصل غلظت O3 تعداد تجمعی مرگ تنفسی ناشی از. 4 نمودار

)007/1آبی با خطر نسبی ، 013/1سبز با خطر نسبی ، 015/1قرمز با خطر نسبی (

)1390 –اصفهان( در فواصل غلظت O3 تعداد تجمعی بستری در بیمارستان به دلیل انسداد مزمن ریوی ناشی از. 5 نمودار )0022/1خطر نسبی آبی با ، 0058/1سبز با خطر نسبی ، 0094/1قرمز با خطر نسبی (

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 274

)1390 –شیراز ( در فواصل غلظت O3تعداد تجمعی مرگ قلبی عروقی ناشی از . 6 نمودار )002/1آبی با خطر نسبی ، 005/1سبز با خطر نسبی ، 007/1قرمز با خطر نسبی (

)1390 –شیراز ( در فواصل غلظت O3 تعداد تجمعی مرگ تنفسی ناشی از. 7 نمودار

)007/1آبی با خطر نسبی ، 013/1سبز با خطر نسبی ، 015/1خطر نسبی قرمز با (

)1390 –تبریز ( در فواصل غلظت O3تعداد تجمعی بستری در بیمارستان به دلیل انسداد مزمن ریوی ناشی از . 8 نمودار

)0022/1آبی با خطر نسبی ، 0058/1سبز با خطر نسبی ، 0094/1قرمز با خطر نسبی (

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

275مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

)1390-اراک ( در فواصل غلظتO3 تعداد تجمعی مرگ قلبی عروقی ناشی از . 9 نمودار

)002/1آبی با خطر نسبی ، 005/1سبز با خطر نسبی ، 007/1قرمز با خطر نسبی (

یجه گیرینتبحث و ر تمامی گفت که د توان می 1 با توجه به جدول

شهر اصفهان متوسط شهرهای مورد بررسی به جزدر فصل گرم بیشتر از فصل سرد بوده O3غلظت

گفت که برخی توان می است که در مورد اصفهان نیزنامعتبر شناخته ها از روزهای فصل گرم از نظر داده

شده و حذف آنها باعث به وجود آمدن این تفاوت نشان و همکاران 1گریپاریس مطالعهنتایج . شده است

روی مرگ به طور عمده در طی بر O3داد که تاثیر تاثیر آن بر روی مرگ ، گرما دیده شده دوره

یر قابل توجهی بر روی تنفسی بیشتر از بقیه بوده و تاثمتوسط غلظت مقایسه. )29( گذارد مرگ کلی می

د که متوسط غلظت ده میسالیانه در پنج شهر نشان در شیراز بیشتر از بقیه بوده است که O3سالیانه

جهت علت یابی این امر بررسی مقادیر پیش سازهای O3 ،موقعیت جغرافیایی و ، رایط آب و هواییتاثیر ش

با ، 2 با توجه به جدول. دشو میتوصیه نظایر آن در طی سال O3 ساعته 8ی متوسط ها مقایسه غلظت

د که اگرچه شبا استاندارد کشورمان مشخص 1390در شهرهای شیراز و اراک مقادیر نزدیک به حد

، اما در تمامی پنج شهر مورد نظر، ندبوداستاندارد

1 Gryparis

کمتر از حد استاندارد O3 ساعته 8متوسط غلظت گفت که حتی مقادیر توان میاما طبق نتایج اخیر . بودایج آلودگی هوا نیز با اثرات تر از رهنمودهای ر پائیندیگر به عبارت. )30-36( بهداشتی ارتباط دارند مضر

ی ها ازه کافی برای گروهاند هاستاندارهای کیفی هوا بند و بررسی اثرات باش میحفاظت کننده ن، حساس

. نماید اشتی آالینده امری ضروری جلوه میبهدپارامتر مهمی است که مقادیر آن با توجه ، خطر نسبی

در جدول، بر روی سالمتی انسان O3 به اثرات مختلفکه در این جدول همانطور. آورده شده است 3

10 د این پارامتر به ازای افزایشگرد میمالحظه سه سطح و در، O3میکروگرم در مترمکعب غلظت

نوشته ) CI= 95/0( متوسط و باال، )CI= 05/0( پائین 10شده است که بیانگر افزایش خطر به ازای افزایش

برای . دباش می O3میکروگرم در مترمکعب غلظت با در نظر ،آمده 3 مانند آنچه که در جدول، مثال

10 به ازای افزایش، گرفتن حد متوسط خطر نسبیخطر کل مرگ ، O3میکروگرم در مترمکعب غلظت

ی قلبی ها خطر مرگ ناشی از بیماری، درصد 3/0ی ها خطر مرگ ناشی از بیماری، درصد 5/0عروقی درصد و خطر بستری در بیمارستان به 3/1تنفسی

درصد افزایش 58/0ریوی دلیل انسداد مزمن ای گزارش قنبری و همکاران طی مطالعه. یابد می

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 276

میکروگرم در 10که به ازای افزایش نددکربا در نظر ( خطر کل مرگ، مترمکعب غلظت ازن

درصد افزایش 45/0) گرفتن حد باالی خطر نسبی . )37( دکن میپیدا

نفر در هر صدهزار 5/543ای برابر با با بروز پایهبیشترین تعداد ، 003/1نفر و خطر نسبی برابر با

تجمعی کل مرگ مربوط به اصفهان و مشهد به نفر و کمترین مقدار مربوط به 148و 294ترتیب با

که ای مطالعهبرطبق نتایج . نفر بوده است 55اراک با شهر ایتالیا صورت 13در 2004تا 2002ی ها سالدر

بر روی O3و PM10گرفته و به بررسی اثرات موارد مرگ اضافی ناشی بود، سالمت انسان پرداخته

در مورد . )27( مرگ در سال بوده است O3 ،516از ی قلبی و عروقی بروز پایه و ها مرگ ناشی از بیماری

نفر 231خطر نسبی استفاده شده به ترتیب برابر با بوده است که مدل 005/1در هر صدهزار نفر و

بیشترین تعداد تجمعی مرگ قلبی عروقی را برای نشان ) نفر 151( و شیراز) نفر 205( شهرهای اصفهان

مرگ در این مانند تعداد تجمعی کل. داده استمورد نیز کمترین موارد مرگ قلبی عروقی مربوط

بیشترین تعداد تجمعی مرگ . به اراک بوده استنفر در 8/48ی تنفسی با بروز پایه ها ناشی از بیماری

مربوط به اصفهان 013/1صدهزار نفر و خطر نسبی ها جهت ارزیابی تعداد بستری. بوده است) نفر 105(

ت انسداد مزمن ریوی نیز بروز در بیمارستان به علنفر در هر صدهزار نفر و خطر نسبی 4/101پایه

استفاده شد که طبق نتایج حاصل از 0058/1برابر با بیشترین تعداد تجمعی ، مدل همچون سایر مواردنفر مربوط به شهر 103بستری در بیمارستان با

نتیجه گرفت که توان چنین میر نهایت د. اصفهان بوداصفهان بدترین ،بین شهرهای بررسی شدهدر

وضعیت و اراک بهترین وضعیت را داشته است که با توجه به شرایط و موقعیت این دو شهر نتیجه حاصله

. درس میقابل قبول به نظر

بدست و سایر نتایج 9تا 1نمودارهای ، 8 طبق جدول، برای شهر مشهد بیشترین تعداد کل مرگ، آمده

مرگ ناشی ، ی قلبی عروقیها ماریمرگ ناشی از بیی تنفسی و بستری به علت انسداد مزمن ها از بیماری

میکروگرم در مترمکعب 49تا 40ریوی در غلظت O3 این مقادیر در شهر تبریز در . رخ داده است

در شهرهای شیراز و اراک در ، 59تا 50دامنه غلظت و در شهر اصفهان در دامنه 109تا 100دامنه غلظت

میکروگرم در مترمکعب بیشترین 129تا 120غلظت شهرهای مورد در مقایسه. اند هتعداد خود را داشت

بیشترین O3د که آالینده شو میمشخص بررسیاثرات سوء بهداشتی را به ترتیب بر روی ساکنین

تبریز و اراک داشته ، مشهد، شیراز، شهرهای اصفهان با همکارانو 1سانوزامطالعه انجام شده توسط . است

ی بیمارستانی ها و پذیرش O3بررسی ارتباط میان نشان داد که آمریکا ی تنفسی درها ناشی از بیماری

و COPD، تعداد پیامدها به تفکیک برای آسمCOPD 1166سال به ترتیب برابر با 65افراد باالی ،

. )38( بوده استنفر 3096و 5625و O3مطالعات صورت گرفته نشان دادند که بین

ارتباطی وجود نداشته است سکته قلبیمرگ ناشی از که برخی دیگر از مطالعات ارتباط قابل در حالی، )39(

سکته قلبی خطرو O3توجهی را بین مواجهه با مطالعاتی نیز وجود دارند . )40,41( ندگزارش نمود

ندباش میو سکته قلبی O3که بیانگر ارتباط منفی بین زمانی انجام شده در -در یک مطالعه سری. )44-42(

-ی قلبیها را با بیماری O3 ، محققینهنگ کنگهمانطور که مشاهده . )45( ندارتباط دانست عروقی بی

O3نتایج متفاوتی را در زمینه تاثیر ها د بررسیشو میدر توجیه این امر . ندده میی انسان نشان بر سالمت

ی ها شاخصی از اکسیدان O3بیان کرد که توان می، ی اساسی تشکیلها فتوشیمیایی بوده و مکانیسم

تخریب و اثرات بهداشتی منتسب به آن بسیار پیچیده ی ها از طرفی نیز در مکان. ندباش میو مختلف

1 Sanhueza

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

277مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

سازهای پیش، وضعیت متفاوت آب و هوایی با مختلفO3 و مقادیر مختلف مواجهه سبب حصول نتایج متنوعگفت که استفاده از توان میدر نتیجه . دگرد میی سازمان بهداشت جهانی ها و توصیه AirQ افزار نرم

بر روی سالمتی O3جهت بررسی اثرات بهداشتی نتایج . دباش میمفید و ساده ، روشی مطمئن، انسان

که مسئولین بایستی به طور دهد نشان میحاصله مدت و ی کوتاهها جدی و با استفاده از برنامه

ی الزم را جهت کنترل و کاهش ها کوشش، مدت بلندآلودگی کالنشهرها انجام داده و سالمت ساکنین این

. شهرها را تضمین کنند

تشکر و قدردانیتحقیقاتی با عنوان این مقاله حاصل بخشی از طرح

مقدار شاخص بهداشت کیفیت هوا ای بررسی مقایسه)AQHI ( با شاخص کیفیت هوا)AQI ( و ارتباط آنها

ها در هفت شهر با میزان مرگ و میر و بیماری، مصوب دانشگاه علوم 1390صنعتی ایران در سال

ران در سال پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایباشد که با حمایت معاونت می 24221، به کد 1392

. پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایران اجرا شده استدانند از همکاری خود الزم می نویسندگان مقاله بر

مسئولین محترم سازمان حفاظت محیط زیست شهرهای مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و اراک در . خصوص جمع آوری اطالعات تشکر و قدردانی نمایند

References 1- Curtis L, Rea W, Smith-Willis P, Fenyves E, Pan Y. Adverse health effects of outdoor air pollutants. Environment International. 2006;32(6):815-30. 2- Pelliccioni A, Tirabassi T. Air dispersion model and neural network: A new perspective for integrated models in the simulation of complex situations. Environmental modelling & software. 2006;21(4):539-46. 3- Kermani M, Bahrami Asl F, Aghaei M, Arfaeinia H, Karimzadeh S, Shahsavani A. comparative investigation of air quality index (aqi) for six industrial cities of iran. urmia medical journal. 2014;25(9):810-9. 4- Arfaeinia H, Kermani M, Aghaei M, Asl FB, Karimzadeh S. Comparative Investigation of Health Quality of Air in Tehran, Isfahan and Shiraz Metropolises in 2011-2012. Health in the field. 2014;1(4):37-44. 5- Katsouyanni K, Touloumi G, Samoli E, Gryparis A, Le Tertre A, Monopolis Y, et al. Confounding and effect modification in the short-term effects of ambient particles on total mortality: results from 29 European cities within the APHEA2 project. Epidemiology. 2001;12(5):521-31. 6- Dockery DW, Pope CA. Acute respiratory effects of particulate air pollution. Annual review of public health. 1994;15(1):107-32. 7- Samet JM, Zeger SL, Dominici F, Curriero F, Coursac I, Dockery DW, et al. The national morbidity, mortality, and air pollution study. Part II: morbidity and mortality from air pollution in the United States Res Rep Health Eff Inst. 2000;94(pt 2):5-79. 8- Soleimani Z, Parhizgari N, Rad HD, Akhoond MR, Kermani M, Marzouni MB, et al. Normal and dusty days comparison of culturable indoor airborne bacteria in Ahvaz, Iran. Aerobiologia. 2015;31(2):127-41. 9- Thurston GD, Ito K, Kinney PL, Lippmann M. A multi-year study of air pollution and respiratory hospital admissions in three New York State metropolitan areas: results for 1988 and 1989 summers. Journal of exposure analysis and environmental epidemiology. 1991;2(4):429-50. 10- Frischer TM, Kuehr J, Pullwitt A, Meinert R, Forster J, Studnicka M, et al. Ambient ozone causes upper airways inflammation in children. American Review of Respiratory Disease. 1993;148:961-. 11- Romieu I, Lugo MC, Velasco SR, Sanchez S, Meneses F, Hemandez M. Air pollution and school absenteeism among children in Mexico City. American Journal of Epidemiology. 1992;136(12):1524-31.

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 278

12- Kinney PL, Özkaynak H. Associations of daily mortality and air pollution in Los Angeles County. Environmental Research. 1991;54(2):99-120. 13- Ostro BD, Lipsett MJ, Mann JK, Krupnick A, Harrington W. Air pollution and respiratory morbidity among adults in Southern California. American Journal of Epidemiology. 1993;137(7):691-700. 14- Devlin RB, McDonnell WF, Mann R, Becker S, House DE, Schreinemachers D, et al. Exposure of humans to ambient levels of ozone for 6.6 hours causes cellular and biochemical changes in the lung. American journal of respiratory cell and molecular biology. 1991;4(1):72-81. 15- Balmes JR, Chen LL, Scannell C, Tager I, Christian D, Hearne PQ, et al. Ozone-induced decrements in FEV1 and FVC do not correlate with measures of inflammation. American journal of respiratory and critical care medicine. 1996;153(3):904-9. 16- Foster W, Stetkiewicz P. Regional clearance of solute from the respiratory. J Appl Physiol. 1996;81:1143-9. 17- Kinney P, Ware J, Spengler J. A critical evaluation of acute ozone epidemiology results. Archives of Environmental Health: An International Journal. 1988;43(2):168-73. 18- Burnett RT, Dales RE, Raizenne ME, Krewski D, Summers PW, Roberts GR, et al. Effects of low ambient levels of ozone and sulfates on the frequency of respiratory admissions to Ontario hospitals. Environmental Research. 1994;65(2):172-94. 19- Lippmann M. Health effects of tropospheric ozone: review of recent research findings and their implications to ambient air quality standards. Journal of exposure analysis and environmental epidemiology. 1992;3(1):103-29. 20- Spannhake EW, Reddy SP, Jacoby DB, Yu X-Y, Saatian B, Tian J. Synergism between rhinovirus infection and oxidant pollutant exposure enhances airway epithelial cell cytokine production. Environmental health perspectives. 2002;110(7):665. 21- Devlin RB, Folinsbee LJ, Biscardi F, Hatch G, Becker S, Madden MC, et al. Inflammation and cell damage induced by repeated exposure of humans to ozone. Inhalation toxicology. 1997;9(3):211-35. 22- Farrell B, Kerr H, Kulle T, Sauder L, Young J. Adaptation in human subjects to the effects of inhaled ozone after repeated exposure. The American review of respiratory disease. 1979;119(5):725-30. 23- Jorres RA, Holz O, Zachgo W, Timm P, Koschyk S, Muller B, et al. The effect of repeated ozone exposures on inflammatory markers in bronchoalveolar lavage fluid and mucosal biopsies. American journal of respiratory and critical care medicine. 2000;161(6):1855-61. 24- Folinsbee LJ, McDonnell WF, Horstman DH. Pulmonary function and symptom responses after 6.6-hour exposure to 0.12 ppm ozone with moderate exercise. Japca. 1988;38(1):28-35. 25- Mudway I, Kelly F. Ozone and the lung: a sensitive issue. Molecular aspects of medicine. 2000;21(1):1-48. 26- Krzyzanowski M, Cohen A, Anderson R. Quantification of health effects of exposure to air pollution. Occupational and environmental medicine. 2002;59(12):791-3. 27- Quantification of Health Effects of Tehran Air Pollution in 2011-2012. Air Pollution Research Center (APRC), Institute for Environmental Research, Tehran University of Medical Sciences. 2011-2012. 28- Goudarzi G, Mohammadi MJ, Angali KA, Neisi AK, Babaei AA, Mohammadi B, et al. Estimation of health effects attributed to NO2 exposure using AirQ model. Archives of Hygiene Sciences. 2011;1(2). 29- BahramiAsl F, Kermani M, Aghaei M, Karimzadeh S, Arian SS, Shahsavani A, et al. Estimation of Diseases and Mortality Attributed to NO2 pollutant in five metropolises of Iran using AirQ model in 2011-2012. 30- Tominz R, Mazzoleni B, Daris F. [Estimate of potential health benefits of the reduction of air pollution with PM10 in Trieste, Italy]. Epidemiologia e prevenzione. 2004;29(3-4):149-55. 31- Naddafi K, Hassanvand MS, Yunesian M, Momeniha F, Nabizadeh R, Faridi S, et al. Health impact assessment of air pollution in megacity of Tehran, Iran. Iranian Journal of Environmental Health Science & Engineering. 2012;9(1):1-7.

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

279مجید کرمانی و همکاران ... کمّی سازی اثرات بهداشتی

32- WHO. European Centre for Environment and Health. Quantification of the Health Effects of Exposure to Air Pollution. Report of a WHO Working Group, Bilthoven, Netherlands. EUR/01/5026342. 20-22 November 2000. 33- Gryparis A, Forsberg B, Katsouyanni K, Analitis A, Touloumi G, Schwartz J, et al. Acute effects of ozone on mortality from the “air pollution and health: a European approach” project. American journal of respiratory and critical care medicine. 2004;170(10):1080-7. 34- Brunekreef B, Holgate ST. Air pollution and health. The lancet. 2002;360(9341):1233-42. 35- Delfino RJ, Becklake MR, Hanley JA. The relationship of urgent hospital admissions for respiratory illnesses to photochemical air pollution levels in Montreal. Environmental Research. 1994;67(1):1-19. 36- Downs SH, Schindler C, Liu L-JS, Keidel D, Bayer-Oglesby L, Brutsche MH, et al. Reduced exposure to PM10 and attenuated age-related decline in lung function. New England Journal of Medicine. 2007;357(23):2338-47. 37- Gauderman WJ, Vora H, McConnell R, Berhane K, Gilliland F, Thomas D, et al. Effect of exposure to traffic on lung development from 10 to 18 years of age: a cohort study. The lancet. 2007;369(9561):571-7. 38- Ghorbanli M, Bakand Z, Bakand S. Air pollution effects on the activity of antioxidant enzymes in Nerium oleander and Robinia pseudo acacia plants in Tehran. Iranian Journal of Environmental Health Science & Engineering. 2007;4(3):157-62. 39- Jerrett M, Shankardass K, Berhane K, Gauderman WJ, Künzli N, Avol E, et al. Traffic-related air pollution and asthma onset in children: a prospective cohort study with individual exposure measurement. Environ Health Perspect. 2008;116(10):1433-8. 40- Miller KA, Siscovick DS, Sheppard L, Shepherd K, Sullivan JH, Anderson GL, et al. Long-term exposure to air pollution and incidence of cardiovascular events in women. New England Journal of Medicine. 2007;356(5):447-58. 41- Ghanbari Ghozikali M, Mosaferi M, Nadafi k. quantification of the health effects of exposure to ozone in tabriz by using airq model. urmia medical journal. 2014;25(6):521-30. 42- Sanhueza PA, Reed GD, Davis WT, Miller TL. An environmental decision-making tool for evaluating ground-level ozone-related health effects. Journal of the Air & Waste Management Association. 2003;53(12):1448-59. 43- Mustafić H, Jabre P, Caussin C, Murad MH, Escolano S, Tafflet M, et al. Main air pollutants and myocardial infarction: a systematic review and meta-analysis. Jama. 2012;307(7):713-21. 44- Ruidavets J-B, Cournot M, Cassadou S, Giroux M, Meybeck M, Ferrières J. Ozone air pollution is associated with acute myocardial infarction. Circulation. 2005;111(5):563-9. 45- Cheng M-F, Tsai S-S, Yang C-Y. Air pollution and hospital admissions for myocardial infarction in a tropical city: Kaohsiung, Taiwan. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part A. 2009;72(19):1135-40. 46- Mann JK, Tager IB, Lurmann F, Segal M, Quesenberry Jr CP, Lugg MM, et al. Air pollution and hospital admissions for ischemic heart disease in persons with congestive heart failure or arrhythmia. Environmental health perspectives. 2002;110(12):1247. 47- Prescott G, Cohen G, Elton R, Fowkes F, Agius R. Urban air pollution and cardiopulmonary ill health: a 14.5 year time series study. Occupational and environmental medicine. 1998;55(10):697-704. 48- Koken PJ, Piver WT, Ye F, Elixhauser A, Olsen LM, Portier CJ. Temperature, air pollution, and hospitalization for cardiovascular diseases among elderly people in Denver. Environmental health perspectives. 2003;111(10):1312. 49- Wong T, Tam W, Yu T, Wong A. Associations between daily mortalities from respiratory and cardiovascular diseases and air pollution in Hong Kong, China. Occupational and environmental medicine. 2002;59(1):30-5.

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20

1394تابستان ویژه نامه ،سوم، شماره ششمسال جله سالمت و بهداشت م 280

Quantification of Health Effects Attributed to Ozone in Five Metropolises of Iran Using AirQ Model

Kermani M1, Bahrami Asl F* 2, Aghaei M3, Karimzadeh S3, Arfaeinia H4, Godarzi G5,

Salahshour Arian S6

1. Assistant Professor of Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 2. Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran, Ph.D. student of Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran 3. Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4. Ph.D. student of Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 5. Assistant Professor of Environmental Health Engineering Department, School of Public Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran 6. M.Sc. Student of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran * Corresponding author. Tel: +988186704627 Fax: +988188622707 E-mail: Farshadfba@gmail.com

Received: Sep 22, 2014 Accepted: Jan 15, 2015

ABSTRACT Background & objectives: Air pollutants as one of the societies problems have different adverse effects on human health. Deleterious effects of gaseous air pollutants especially ozone justify investigation of its concentrations and the health effects. In this study the effects of ozone on health of the residents of Mashhad, Tabriz, Shiraz, Isfahan and Arak metropolises were investigated in 2011. Methods: The required data were obtained from environmental protection agencies of studied cities in 2011. The data were validated according to the WHO criteria and entered to the AirQ software after preparation by Excel software. Results: Annual average concentration of O3 in Shiraz was higher than the others cities and its concentrations in most of the studied cities were higher in summer than the cold seasons. The highest cumulative number of death; 294 and 148 cases, were in Isfahan and Mashhad, respectively. The minimum cumulative number of death was in Arak with 55 cases. Conclusion: The high concentration of O3 in Shiraz requires investigation of O3 precursors, climate and geographic conditions, and location. Consequently one can say that the use of AirQ software and WHO recommendations is a reliable, useful, and simple method to assess the health effects of O3 on human health. Keywords: Criteria Pollutants; Health Effects; Ozone; Metropolis; AirQ Model.

Dow

nloa

ded

from

hea

lthjo

urna

l.aru

ms.

ac.ir

at 1

9:41

IRD

T o

n S

atur

day

July

11t

h 20

20