7hfuug. tin. lclma, lqc td a 7auittrJ. @qi lryc 76dng- (Outury'

TnudNG DRI HOC HUNg VUONS v6l UCC, ^ ?

- - - - . - - - ^ - - ^ . - - - - z

'

Tnl€N KHRI cHUONC TniNH - slicH GlnO KHORnnON n€fus ucr m6l B0c Trc"u HQC

6 til nam hoc 2002 - z}}3,chuongtr inh (CT) vd sdch gido khoa(SGK) mdi ldp 1 dd duo. c tridn khai

dai trd trong todn quOc. K€ tidp d6 lI CT -

SGK mdi I6p 2, ldp 3 du-o. c tridn khai dai

tri theo dring ti6n d0 quy dinh. Trong Nghi

quydt 40 cfra Qudc h6i de kh&ng dinh: viOc

tridn khai dai trd chuong trinh - Ti€lu hoc

m6i trOn todn qudc d6 gilnh duoc nhi6u

thing loi. MQt trong nhfrng nguyOn nhAn

c6 tinh chAt quydt dinh li gi6o vi0n cluoc

bdi dudng chu d6o trong dqt tap huAn hd

vd liOn tuc bdi du6rrg trong sudt nf,m hoc.

O tinh Phri Tho, viOc ddi rndi chuorrg

trinh gi6o duc phd thOng ldn nly bio dim

clu-o. c su chi dao thdng nha't fi UBND tinh

ddn So GD - DT til trudng Cao d8ng su

ph?m - nay li truong DH Hing Vuong ddn

cdc huy0n vd tai m6i huy6n ddu thdnh lf,p

ban chi d4o thay sdch cdc cAp vi trudng

d4i hoc Htng Vuong dd hodn thlnh xuAt

sdc cdc nhiOm vu theo phfln cAp. Trudlrg

d[ vdo cuOc vdi m6t tinh thdn chir dQng,

vdi su cl,udn bi chu d6o nhat - tdt ci ddu

uu ti€n cho thay s6ch. Vi0c tridn khai CT -

SGK m6i cira trudng dI brim s6t su chi dao,

huong ddn cria 86, ctra tinh vd SE. Tdt ci

ddu clu-o. c thuc hiOn khd cdn trong vd ddng

26

ThS. DINH THI LUC - Khoa GDT II MN

b6: tir viOc cil gi6o vi€n (lI cr{c cl6ng chi

tru&ng bO mOn - hof,c giing vi€n ciia td,

khoa) di tap hudn tai B0 GD - DT ddn viOc

tridn khai hdi thio gifra c6c ddng chi giing

viOn cira trudng vdi c6c ddng chi gi6o viOn

cdt cdn trong tinh dd di ddn thdng nhat fi

n6i dung ddn hinh thrlc bdi du6trg cho gi6o

viOn clfng ldp"1, 2, 3 vl dic biOt ld vin dd

tridn khai CT - SGK thOng qua cdc bli soan

lOn ldp mQt cdch cu thd c6 gilng clay dd

rrit kinh nghi€m.

Qua 3 hb tridn khai CT - SGK m6i cho

d6i ngfr gi6o viOn tidu hoc trong tinh cho

thdy : chii truong trOn ciia Ding vh Chinh

phii lh hohn todn dring dfn. Noi dung CT -

SGK mdi dI cli vdo thuc ti6n, hoc sinh tiOp

thu dugc nQi dung kidn thrlc theo chuong

trinh m6i, nhAn dAn trong tinh c6 ldng tin

vdo srl adi mOi nly. C6c ddng chi td tru6ng

cdt cdn (lI giing viOn trudng dai hoc Htng

Vuong) cl6 ra quAn vi g6p phdn vdo thing

loi chung ciia CT - SGK mdi. O bdi vidt nly

tOi xin duoc trao ddi cloi didu vd viec thuc

hiOn, tridn khai chuo'ng trinlr SGK mOn

tidng ViOt rn6i 6 bdc tidu hoc ciia trudng

DH Hing Vuorrg thdng qua hai hoat dOng:

bdi cludng gi6o vi0n Tidu hoc vd dio tao

sinh vi€n cao dfrng Tidu hoc theo chuong

trinh, SGK mOn ti0ng Vi0t rndi.

-.'F*:d*"t "'

Qlt&nrJ tin hhou hpt164 Aruritrg. @qi hge 76d*tg ()u'dttrg.

r - HoAr DoNG edr DUONG GrAo vGNrrdu Hgc cHo riNH PHU THo

t - Du6i su chi dao sdu sdt cria l6nhdao nhi trudng - chfng t6i cl6 duo-c thamdu ddy dii c6c dqt tap huAn tai B0 GD - DT(dfng ngey, gid quy dinh) vdi tinh thdntrdch nhiOm cao dd n6m du-o. c mOt cdch ddydfr, chi tidt chuong trinh tidu hoc - 2000ung v6i tirrg phAn rnOn cia bO mdn Ti0ngViCt (6 turrg l6p) d€ vd tinh tridn khai m6tc6ch chinh x6c, kip thdi theo dfng tinh thdntAp hudn ciia BO cho d6i ngfr gi6o vi0ntrong tinh.

2 - Hdi thio tai trudng dai hoc HingVuong : Thdnh ph&r gdm l6nh dao Sd GD -

DT ldnh dao trudng DH Hing Vuong, tdtru&ng td cdt c6n cdp tinh, gi6o vi€n cdtc6n cdp tinh (6 tdt ci c6c bd m6n). Chringtdi cing nhau trao cldi, ben bac mOt c6chk! tudrrg cu thd dd di den thOng nhat cdcndi clung sau:

- NQi dung bdi du0ng trong dgttdp hudn.

- Phin c6ng cu thd cho trnrg giing viOncdt cdn, soan giing vd n6i dung tdp huAn.

- Tidn hlnh tAp giing trudc td, td nhAnr 2xdt, bd sung cho hohn thi6n gi6o 6n tdp

hudn (luu f ctdn viOc srl dung dd ding dayhoc vi phuotrg ph6p giing day).

- Phdn c6ng nh6m tham gia tap huan

tai 12 huyOn, thi, thanh trong tinh.

Tr0n co s6 thdng nhdt ci{c nOi dungtrOn, yOu cdu ci{c d6ng chi giing viOn cdtcdn nOp blLi soan (c16nh mdy vi tfnh) cho td

tru&ng cdt cdn cluyOt, sau d6 td tru&ngtrinh vdi tdnh clao truorrg DH Htng VuongduyOt lai ldn cudi cing trudc khi t0n ,UO._

_**"*3 - Tai cdc ldp tAp hufln (clat tai ceC--

huyOn, thi, thdnh).

Cdc ddng chi gi6o viOn cOt c6n cap tinhdd khOng quin ngai dub'ng s6 xa xOi, thditidt khac nghiOt (b1o t[ n[m 2003, n6nggit, n6ng brlc cria hd 2004) chring t6i dec6 mft 6 ci 13 t6p hoc dat tai 12 huyOn, thithdnh cfra tinh dd giing bni.

Tai c6c 16'p tAp hudn, td gi6o vi€n chringmi dA ddi mOi phuorrg phrip giing clay theohuong : coi trong vi0c tu nghi€n crfu vd ddxudt thic mic cua hoc viOn ; thuydt giing

it, hudng ddn thuc hlnh yd ctng vdi hocviOn thuc hlnh. Trong n6i dung bli giingcho c6c 16p tap hudn, cdc cldng chi giingvi0n cdt cdn ddu tAp trung lim rO nhtrngdi€lm m6'i, didm kh6 ciia ting phAn mOnTidng Vi0t theo chuong trinh mdi so vdi

chuong trinh hi€n hinh nhu : k€nh hinhtru6c kia chi ding dd minh hoa, chudngtrinh m6'i k€nh hinh cfrng ld n6i clung blihoc, ndu b6 kcnh hinh di thi khong'limdu-o. c bdi tAp. Trong chuong trinh mdi gi6oviOn dit hoc sinh di chrl khOng phii gi6o

vi0n di girip hoc sinh. B6n k! nlng sil dung

tidng Vi0t cldu clu-o. c coi trong trong d6 dec

bi0t coi trong k! nlng doc, vi6t cfia hoc

sinh. Cudi c6c dot hoc, chfng t0i ddu di

ddn kdt lufin vh khoi goi mOt vdi vdn dd(thOng qua cdc c0u h6i) dd c6c ddng chi

hoc vi€n tidp tuc nghi€n crfu.trong qu6 trinh

day hoc.

Qhbn.ty, tin le.haa ln4-c rd 4 Ooudn.g, @qi lto.-e 76ilncJ Q)uwtg

Qua dgr qp huAn niy girip cho cdc ddng

chi gi6o vi€n tidu hoc c6 khi nang thuc hidn

CT vd SGK ridng Vier (tU tdp I cldn t6p 3) o

rrudng minh theo tinh thdn ddi mdi, biet

vln dung phucrng ph6p mdi vio day hoc

tidng ViOt. Da clang hod cdc hinh thtlc day

hoc (hoc theo cd nhdn, theo nh6m nh6,

nh6m l6n, hoc ci tap thd 6 trong vl ngoii

16p hoc... m6t cdch chir dOng linh hoat, sdng

tao phi ho-p v6:i dec tnmg ving midn ctra

minh. Th6ng qua cdc tidt day mf;u cira

giing vi0n trong do.t t4p hudn dd "g0 ra"

nhidu didu cu thd cho gi6o viOn tidu hoc

rrit kinh nghi0m.

Nhd c6 su quan tdm ddng b6, chu d6o

cira trudng Dai hqc F{ing Vuotrg ri€n vi0c

tridn khai chuong trinh, sdch gi6o khoa

mOn tidng ViOt mdi & bac tidu hoc cira tinh

Phri Tho de thu cluoc nhidu thing loi. Chdt

luong gi6o viOn (qua ddnh gi6 xOp lo4i)

trong hai nlm hoc 2002 - 2003 vI 2003 -

2004 vda qua IOOVo giSo vi0n day cdc l6p

!, 2, 3 mdi cldu clat yOu cdu tr6 lOn. Tai k!

thi gi6o vi€n gi6i toin qudc bflc tidu hoc

(thdng 3 n[p 2n0q vila qua d thhnh phO

Y€n B'{i, tinh Phri Tho c6 8 gi6o vi€n du thi

trong d6 khdi 2 c6 5 ddng chi du thi (m6n

tiOng Vi€t c6 4 gi6o viOn thi, kdt qu& :

1 giii nhat vd 3 giii nhi). Didu d6 khing

clinh c6ng tdc bdi clu6ng dOi ngfi gi6o vi€n

ciia trudng Dai.hoc {tng Vuong vi chlt

lugng gi6o vi0n tidu hoc cfia tinh Phf Thq

da ddp ring,clugg nhiOm vu ddi mdi CT -

SGK mOn tiOng Vi0t m6i.

28

rr - cAN rfr vrEc rRI6N KHAI cr -scK MON rdNc -vBr MoI o rdu HQc

vor HOAT DoNG qAo rAoSINH VIEN CD TIEU HQC . e;-aL^ '

Gi6o cluc tidu hoc td bxQ gi6o cluc ndn' ting cfia h0 thdng gi6o dgc qudc dAn, g6p

phdn tich cuc vtro viOc nAng cao ddn tr[,

dim bio xo6 b6 t{n gdc nan mi chf, chudn

bi budc ddu cho viOc dio tao nh0n luc vd

bdi du6rrg nhAn tdi cho ddt nudc. Dd nAng ,

cao chdt tu$g gido duc tidu hoc cdn phii

thuc hi€n nhidu giii phr{p kh6c nhau, trong

d6 chri trong Adi m6'i c0ng tdc dlo tao, bdi

du6ng gir{o viOn nham xdy dmg duoc mOt

dOi ngfr gir{o vi0n tidu hoc c6 *rd cldp rng

vdi nhfrng y0u'cdu mdi, chinh tri m6'i ld

giii ph6p quan trong hdng ddu. NhAn thfc

ddy tlir didu d6, anh ch! em giing vi€n

trudng Dai hoc Hing Vuong vd cu thd ld

khoa Gi6o dgc Tidu hoc vd Mdm non n6i

ri0ng d6 vd dang gan vfn dd ddi mdi CT -

SGK & phd thdng vlo n6i dung cdc bhi day,

c6c phAn m6n, hoc phdn trong trubng Su

pham nham girip cho sinh viOn su pham chri

dQng tidp thu c6 h0 thdng nhfrng kiOn thfc

vI hinh thhnh nh8ng k! hang tdi thidu cap

nh{t vdi xu thd rndi cria gir{o duc n6i ri€ng, :

xI hOi n6i chung.

Dd sinh viOn toin trudng n6i chung,

sinh vi€n khoa GDTH vd Mdm non n6i

ri€ng tidp c6n duoc vdi chuong trinh, s6ch

gi6o khoa mdi & tidu hoc shring t6i dd biOn

soan bii giang gdm 15 tidt dd day cho sinh

viOn nim duoc chuong trinh, sdch gido

khoa, n6i dung vd Phuong Ph6P daY hoc

mdi.Vi v6y c6c em sinh vi0n kh6ng chi

6h.6a.g. tin khaa haz. $l 4 Onri?lty, @qri. hyc 7(xinl1 Q)utdtlg.

hidu cluoc nhfrng clidm mdi, didm kh6 ciiachuong trinh m6'i md cdn vAn dung chuongtrinh m6i vio viec hoc rap, cllc biOt ld vdocdc dot kiOn tAp, thuc t0p su pham duo. c d€ddng, thudn loi, cAp nhat vdi xu thd adi mdi6 phd th6ng.

Trong giing day, c6c cldng chi gi6o viOntrong trud'ng dd c6 nhidu cd ging chri fcldn vi€c Adi mOi phuong ph6p cldo tao chosinh viOn tlic biOt ll gido sinh tidu hoc. Tdtci nhfrng cd g6ng.d6 de g6p phdn ndng caoch0t luorrg dlo tao gir{o viOn tidu hoc. Giripcho sinh vi€n trong khoa ti lng bu6c c6nhfng chuydn bi€n mdi til nhAn thrlc ddnk! nf,ng, chuyOn mOn nghi0p vu.

1 - Vd nhAn thr?c:

Qua c6c bhi giing vd lf thuydt, thuchdnh chfng tOi da tao cho m6i sinh vi€nmOt su chuydn bi6n trong nhAn thrlc:

+ Nh0n thrlc duo. c qu6 trinh hinh thinhnhAn c6ch nghd nghi0p cfia ngudi gi6o vi€ntidu hoc ld mdt qud trinh ldu ddi (bao gdmqu6 trinh ddo tao ban ddu vd qu6 trinhkh6ng ngung hoc tAp khi dang day hoc).

+ NhAn thrlc vd vi0c kh0ng ngrmg phii

hoc tAp dd ndng cao trinh d0 trong d6 phii

hy tq hoc ldm chri yOu dd c6 ki€n thfc van

ho6 chung ldm ndn ting day tdt c6c m6nhoc 0 tidu hoc. Ddng thdi nhAn thrlc duoc

ddy dri vd vai trb, vi tri ciia ngudi gi6o vi6n

tidu hoc trong thdi dai m6i.

+ Sinh viOn cdn c6 hidu bi0t mOt c6ch

tldy dri vd CT tidu hoc irdi (muc ti€u, n6i

dung, phuong phrip day hgc cdc phAn mOn

cira mOn tidng Vi0t & tidu hgc; nim du-o. c

yOu cdu vd phuorrg phdp kidm tra ddnh gi6kdt qui hgc tflp cfra hoc sinh tidu hgc...).

2 - Vi k! neng:

Trong c6c budi chi6u thrl s6u (rdn luy0nnghiOp vu thudng xuyOn) td vln chring tdi '

' thudng chia l6p ra thdnh hai nh6m dd ti€nhuong d6n, rbn luy0n cho sinh viOn m6t sdcdc k! nfng sau:

/+ Rbn k! nang co s6 cho sinh viOn: CT -

SGK mOn ti6ng ViOt mdi 6 tidu hoc dac bi€tchri f ddn k! nf,ng cloc, vidt cho hoc sinhvi vAy chring t6i c0ng dinh thdi luongthich d6ng cho sinh vi€n rdn k! nf,ng: doc,td ai0n cim vI rdn k! nang vidt ch8 (vidt

dring mdu chfr sii tidn, cO ch8 nh6 - kiduchfr cfting, ddu n6t - theorTh6ng tu sd 15cfia BO GD - DT) b€n can6 d6 cdn cho sinhvi0n t6p vidt chfr nghiOng 150 n6t thanh, ndtdAm vh dec bibt tuu y ddn k! nlng trinhbdy bang khi vidt. TA't ci cr{c k! nlng ndyddu cluo. c rbn luyOn qua thuc hhnh tr6n ldp.Nhd c6 su vAn dgng niy mi k! n[ng ciia

sinh vi€n khOi 2 d6 dat du-o. c nh8ng kdt qui

d6ng phdn kh6i (nhi6u sinh vi€n doc diOn

cim tdt, kd chuy€n hay, chfr dep, vidt thing

hdng vd trinh biy bing khoa hoc, du-o. c cdc

ddng chi gido viOn hu6ng ddn kidn tAp 6

trudng tidu hoc Hing Vuong - Phri Tho;

trudng tidu hoc Ninh Ddn - Thanh Ba

khen ngoi).

+ Rdn cho sinh viOn ngay tt n[m thrl

nha't (k) II) ky n[ng lAp kd hoach d4y hoc

m6n Tidng ViOt (theo ttng ngly, tudn,

thdng) vi th€ khi di kidn tAp & phd thong

dai cla sd sinh viCIn ddu bidt lAp kd hoach

Qhhntl.tin lehott lnne t64 Otu'datJ @gi hoe 76ilnq Q)L'oatg

giing day cho chinh minh mdt c6ch thdnh

thao, chfirh xdc.

+ tni6t kd bai giing theo tinh thdn ddi

m6i cfing duoc chring t6i dua vdo c6c gid

rdn luy€n nghiOp vu thubrrg xuy0n vh vdo

cdc bhi day vd phuong phdp day tidng Vi€t

(k' ' 5). C6c budi chidu rdn luyOn nghiep

vu chfng tOi dA dan cii trong nOi dung

hu6ng ddn sinh viOn soan gi6o dn dd tap

day theo tinh thdn ctra chuong trinh day

hoc tidng Vi€t mdi. C6c thdy, c0 gi6o ddu

hudng ddn sinh viOn mOt cdch ti 'mi, ki

ludng tt vi€c xiic dinh muc dfch yOu cdu;

hoat dQng day hoc vd d4c bi€t le vi0c chudn

bi dd ding day hoc vd du kidn cdc phuong

phdp, c6c hinh thfc td chrlc c6c ho4t dOng

day vd hoc sao cho phi hgp vdi bdi giing

cu thd. Nhd d6 mi khi tap giing & l6p cflng

nhu khi di kidn tdp, sinh viOn ddu chfr ddng

tu tin vlo bhi soan, bii gilng cira minh han

ch€ duoc tu tuOng hoirig h0t, thidu chfl

d6ng trong bli giang ...

+ Trong cdc gid giing cira m6n Tidng

ViCt, gido viOn chtfng tdi cfing d5 v8n dung

tuong ddi linh hoat cdc phuong phdp day

hoc truydn thdng vdi phuong ph6p day hoc

hiQn dai theo tinh thdn ddi mdi vi thd sinh

vi€n hidu du-d. c, manh d4n vfi dung vdo cdc.

gid t1p day tr€n tdp dat kdt quA hon hin

nhtng nf,m tru6c d6. Hinh thrlc td chrlc

hoat cl6ng day - hoc cira sinh vi€n cfng bu6c

ddu c6 su ddi mdi ddp trng vdi su nghi0p

thay sdch, d6 te hinh thfc td chfc theo

nh6m (nh6, ldn) khidn cho gid tAp giing

cfia c6c em sinh dQng, hdp dan trin ten.

Vi0c gin chuong trinh, sdch gi6o khoa

mOn tidng Vi0t mdi vio gifrng day tidng

30

ViCt & trudng Su pham,de gi6p cho sinh viOn

c6 didu ki€n tidp cAh, vfln dqng chuong

trinh mdi vdo thuc ti6n rdn ngltd. Didu d6 .khidn cho cdc em tin tu6ng hon, yOu oghd""*-o*

'

hon ctng nhau phdn dflu hoc tap tdt g6p

phdn nAng cao ch6t lugrrg ddo tao gi6o viOn

tidu hoc 6 truong Dai hoc Hing Vuong.

3 - Vd kidn thr?c chuy€n'mdn.

a - Ddi mdi khi dav hoc phdn ti2ng

V i€t.

- Chring tOi dA cung cdp cho sinh viOn

mQt cdch ddy dfi, chinh xdc tohn bO nOi

dung CT - SGK tidng Vi€t - tidu hoc 2000

(tt muc tiOu, CT SGK, nOi dung vd phuong

phdp day hoc) dd gitip cho sinh viOn c6

nhfrng hidu bidt vd k! njng lf giii duoc

mqc ti€u vd n6i dung Chuong trinh m6n

tidng Vi€t d+y 6 tidu hoc. Hidu dugc n6i

dung cira chuong trinh chfr ydu ld day cdc

k! nang doc, vidt, nghe, n6i' B€n canh n6i

dung chinh lh day cdc k! nf,ng, chring t6i

cbn day cdc kidn thrlc so giin vd ngfr dm,

til vung, ngt ph6p tidng Vi0t nhlm khic

sAu thOm c6c k! ning n6i tr€n.

Trong cdc gid day tidng Vict gi6o vicn

cbn trang bi cho sinh viOn nhfrng kidn thrlc

v€ ng0n ngfr tidng Vict dd sinh viOn c6 khi

nlng phln tfch, nim du-o. c yOu cdu ctra ttrng

phdn, nOi dung chuong trinh m6n ti€ng

Vict & tidu hoc (chuong trinh ti6ng Viet 6

tidu hoc c6 5 m4ch nOi dung cd ban : dAY

doc, day vidt, day nghe, day n6i vd day c6c

kidn thfc so gian vd ngfr dm, ngil ph6p til

vmg tidng ViC|. C6c phdn n6i dung ndy

c6 mdi quan h0 tu than rat mAt thidt tr{c

Qhinll. t in. hha.a ha< rd 4 &rutdatg. @q"i hac 76in.g Q)u*ug.

dOng qua lai: day mOt k! nlng niy s€ giripcho viOc hoin thiOn cdc k! ndng khr4c - d6cfrng chinh ll phuong phr{p day hoc tichhgp & tiOu hoc hi€n nay md m6i gi6o sinhsu pham phii bi0t rO didu nny dd khi tidpcAn vdi bdi hoc, soan bdi ci{c em hidu vixdc dinh dring muc ti€u cfra bli hoc. TD d6thuc hi6n day hoc cl6p rfug du-o. c muc dichcfra bli hqc.

- Khi day phdn l! thuydt chung vd ng6nngf vi tidng Vi6t, 6p dung chuong trinhtidu hoc mdi cdc ddng chi gi6o vi€n dd chri

f d€n viOc chi ra cho ngudi hoc bi0t duo. cnhfrng ki€n thrlc lf thuyet d6 cdn dDng choviec day m6n tiOng Vi€t nhu thd nio &trudng tidu hoc. Cu thd cdc thdy, cO gi6od[ chi ra cho sinh viOn thAy 16 tilng kiOnthric lf thuy0t ng6n ngfr ti€ng Vi€t duo. cdDng dd day nhfrng phdn, nhfrng kidu bii,nhfrng bdi hoc cu thd trong sdch gi6o khoacdc t6p. C6ch day niy dI gin viOc hoc kidnthrlc lf thuy€t v6i viOc thuc hdnh tghiepvu su ph+m sC girip cho ngudi hoc phdt huyduoc hiOu qui ciia viOc hoc ly thuydt vdivi€c tdp duot llm nghd khi & trudng vi hhnhnghd sau khi ra trudrrg.

Vi du: hoc vd h0 thdng 6m vi tidng Vi0t(nim thrl nhdt - cao ding tidu hoc) chringt6i dA chi cho sinh vi€n sE si? dung nhtrngki0n thrlc ndy dd day 6 phdn hoc vdn l6p l,chinh ti so sdnh & tdt ci cric tdp & bac tiduhoc; phdn til t6y dugc dqy 6 ph0n rn6n ttngfr l6p 4 (hicn hinh).

b - Ddi moi khi dq4, hqc phdn phuongphAp dery hoc fiAhg Vi€t,

Odi mCi noi clung dho tao khi dayphuong ph6p day hoc ti€ng Viet cho sinh

viOn trong trudng su pham lI mQt khdu c6vi tri quan trong dlc biet vi n6 girip ich chosinh vi€n khi ra trudng hlnh ngh€ bidt v4n_;r,,*dung thhnh thao cdc phuong phrip, phuongtiOn day hoc theo huong phdt huy tinh tichcuc cia hoc sinh trong hoc tAp. NhAn thfccluo-c didu d6 cdc ddng chi gi6o viOn trongkhoa tOi n6i chung, gi6o viOn cfia td vlnn6i ri€ng dI nhAn thdy'r6 trdch nhiOm ciiaminh td phii tidp cln vh d6n ddu nhfrngphuong phdp day hoc m6i. Phuong phrdpday hoc mdi hi€n nay dang ph6t tridn theodinh huorrg tich cuc ho6 hoat cl6ng hoc tdpcfra hoc sinh. Vi vAy gi6o duc phuong phdpday hoc tidng Vi0t 6 tnrdng Su pham cfrngcdn cluoc ddi ni6i theo clinh hudng nly ctdcflp nhflt vdi tinh hinh mpi. Qua day hocchdng t6i de gin chuong frintr tidu hoc mdivho nOi dung giing day cho sinh vi€n & m6tsd vdn d6 cu thd sau:

- Gidi thi€u cho sinh viOn nirn duoc c6cnguy€n tnc day hoc trong d6 di sAu phAntich giing giii nguyOn tic: ph6t huy tinht(ch cuc cfia hoc sinh trong hoat dOng nh6nthtlc vh thuc hhnh tidng Vi0t.

- B€n canh d6 trong giing day ngodic6c phuong phdp truy€n thdng khi daytidng Vi€t nhu : phurmg phdp phAn tich ngOnng$, rdn luy€n theo rnf,u, thuc hlnh giaoti€p... chfng tdi cdn dan xen gi6i thiOunhtng phuong phdp mdi phi hop vdi dlctrung ctra tilng ph6n m6n nhu : phuo'ng

ph6p thAo lufln, phdn tich ngOn ngfr vd ldi

n6i, phuong phdp t u ddnh gi6 k€t qui hoc

Ap (khi d4y phan mOn luy€n til vi cAu, tAp

ldLm vf,n, kd chuy€n... & tidu hoc) dd gido

3 l

6hing,tin h.hna hyz$lI Ou/6ng, @qi fr4a 76dng' ()u'dnq

sinh nim du-o. c cdc thao t6c md v0n dung

vdo vi0c soan bdi vd t6P daY.

- MQt trong nh8ng vAn dd quan trong

md sinh vi€n thudng ydu ld vi0c srl dung

c6c dd ding day hoc khi day tidng ViOt.

Khi dd cdp d€n vdn dd nly 6 bii I (phuong

phdp clay hoc tidng Vict B) chring toi da

cltmg lai dd chi cho sinh vi0n rO cfc loai

hinh, thidt bi, dd dilng day hoc vd t6c dgng

cira chring ddi v6i tung bdi hqc; cdch sil

clung c6c toai thidt bi ay (0 loai bli ndo,

thu6c phAn mOn nho, 6l6P nlo).

- Trong hoat dOng rbn luyOn nghi0p vu

vdo c6c chidu thrl sdu hlng tudn ngodi vi0c

tiOp tuc rdn cho sinh viOn c6c k! ning co

s& (cloc, vidt, kd, n6i) chfng t6i cdn dinh

thdi gian thoe ddng cho sinh viOn rdn k!

nlng day hoc cdn c6 nhu : tdp soan gido

6n, tAp soan m6t sd bdi tap (luy0n til vh

cau), tAp clay m6t tidt cu thd ...

NAng cao chdt luong dlo tao - bdi du0ng

gi6o vi€n ld nhiOm vu cdn bin dd thuc hiOn

muc ti€u ning cao chdt luong day hoc cira

gi6o duc phd thOng trong d6 c6 gi6o duc

tidu hoc. Trong bdi cinh adi mOi CT - SGK,

nOi dung vi phuong phdp ... tnrbng Dai hqc

Htng Vuong dang ttng bu6c tridn khai

mot c6ch ddng bo til nf,m hoc 2001 - 2002

ddn nay. DOi ngfi gi6o viOn cfia trudng de

dang vi s€ tidp tuc ph6t huy nOi luc n6ng

minh l€n d6p ung xrfng dr{ng dbi h6i cira

dAt nudc Ad Cao tao nhfrng ldp sinh viOn ra

trudng ddp tnrg du-o. c su nghiOp tldi mOi ptrd

th6ng hiQn hdnh.

32

Qua thuc td giingiday & truotrg su pham,

qua bdi cludng gi6o viOn tidu hoc cing v6'i

nhfrng viOc dd llm duoc, ch$ng t6i rft 1.4**.^,*'m6t vdi kinh nghicm sau:

1 - Tnrdng su pham cdn nhAn thrlc duo. c

vai trb quan trong vi nhiQm vg n{ng nd ciia

minh trong su nghiOp Odi mOi gido cluc phd

thOng hiOn nay dd d6n cldu duoc nhfrng n6i

dung, phuong phdp day hoc mdi phuc vu

cho vi0c giing.d4y sdt v6'i thuc td phd thOng'

2 - Truong su pham cdn tao ta mdi quan

hC hfu co, tuong tdc v6i 56 Gi6o duc ddo

tao dd tridn khai ddng b6, thud'ng xuy€n

kip thdi chuong trinh gi6o cluc phd thong

ddn cdc l,uy0n, thi, thdnh trong tinh.

3 - C6c ddng chi gsng vi0n & trubng

su pham kh6ng cl, i ldrn nhi€rn vu bdi

clu0ng gi6o viOn mh cdn phii gin chuong

trinh sdch gi6o khoa m6i vlo qud trinh dlo

tao cho sinh viOn trong trgdrrg (lf luAn' k!

nEng,phuong ph6p) cld khi sinh vien di ki0n

tQp, thgc tAp vi ra trudng c6 thd dim nhAn

cluo. c CT - SGK m6i khOng bi tut hAu.

4 - C6rc td, khoa tlong trubtrg n€n tf,ng

cudng giao luu, hoc h6i, phdi kdt hop vdi ':

c6c trudng su pham ldn cdn cld ndng cao

chdt luorrg cl+y - hoc 6'khoa minh, td minh

ddp ung vdi yOu cdu m6'i.

C6 nhu vAY m6'i g6P Phdn n0ng cao

chd't lucng ddo tao gido viOn n6i chung, gi6o

vi0n tidu hoc n6i riOng, d6p tmg ycu cdu

ddo t?o ngudn nhin luc Phgc vu cOng

cuOc c6ng nghi€P ho6, hi€n dai hod

dat nudc. D

PhriTho, ttgdy 20 thltng 03 ndm 2005

6hia4 tin h"hoa hae fil4 Qw(da g @q i ha c 76ti nq, Q)ddnq

CEMINA VOI VAN DE' UiruH THANHKY nAnc TIfP cAru VAN

NGU vAru HAn n0mCN.

t - oAr vAx oB'l.Vai trd cfia ngtr v6n Hdn N0m.

"1,'i0c kh1i phuc chit Hdn trong nhdtrtdng ld tdi cdn thi€i, n€fu khbng mudnminh bi bttrng ra kh6i gdc rd vdn hod cha6ng"t ldi binh ay holn tohn chudn x6c, b6ivi vf,n bin ngf Hr{n N6m ld nhfrng vi6nngoc du-o.c "tt'dc" vh cl6 thhnh "khf' trongkho ting vln ho6 ddn tOc. Nghi€n crfu n6,ta thdy cluo. c khi thiOng cfia s6ng nrii, thdycdi "Hdn", cdi c6t ci{ch cua rigudi xua. Phiichf,ng d6 chinh ll n6t vdn hod dOc d6o du_o. cch6t chiu, dong lai til mu6n thu6. Cdn vdngOn ngf, trong tD vung tidng Vi€t c6 til40 - 70Vo sd til c6 yOu td H6n Vi0t, hiducluoc ngfr van H6n cd sE c6 d6ng g6p rdt16n cho viOc gif, gin bio vg s\r trong s6ngcria Tidng Vi0t.

2. Thuc trang vi€c day hoc ngrrvdn H6n Ndm & c6c trudng Dai hoc viCao ding.

Tdm quan trong cira b0 m6n ldL vAy, songtril m6t vdi trung tAm ldn, cbn vi€c d+y -hoc Ng[ vdn Hi{n NOm & ci{c trudrng chuaduoc chf f ddng mri'c. C6 thdi k! dinhlugng thdi gian hoc & cdp Dai hoc bi rritngin lai, 6 cdp cao dang thuc tO c15 bi toaira kh6i chuong trinh giang day. Vi vAy gidddy kh6ng ft sinh viOn bi hut hdng vd kidnthrlc, nhdm lf,n nhfng tt tu6rng rAt dcn girin

BI.II VAN UIINC - KhOA KHX{ &M'

nhu "y'\u didm" vdi "didm y€it" hay b6nh"m(/n tinh" vdi "mdn tinh". Hcm thd nf,a, 0nhi6u sdch hi€n nay cdn ghi mOt su kiOnlich sfr dudi tri6u Nguy6n nhu sau: "Phun,Iim mdi cludc tri€u dinh khi ddn". Chringta chfc khOng ai nhdm ldn vi Phan, Llmbdn nudc chrl cl iu c6 c6ng mua nudc,nhrrng ngudi dr{nh m6y kh6ng hidu crl ddnhsai th{ nhtr xuflt bin kh6ng tlinh chinh.Tfit} h6i nh8ng i{ng vin ghu,ng Ay dOn tayngudi doc bilrh ddn, hof,c truydn lai chohau thO, k0t quriL sE ra sao dAy? Vdn dd n€ura 6 tr€n chi li vii vi clg nh6 nhr.nrg n6 cldchi ra ring: nhfrng nhdm lf,n nhu thd khOngit vi dd mang tinh x[ hOi, chdng ta cdn c6dinh hu6ng ching dd s6m khic phuc vAncl€ ndy.

3. Vdn di td chf,c cernina clti hinhthinh k! nnng tidp cAn van bin ngir vinH6n Ndm cho sinh viin chuydn nghnhnglr vin.

Vdn d6 tuy bfe brf,ch ddn vAy, song viOchoc t0p vd nghi0n cfu vtui ban ngfr vf,n HdnNOm 1I mdt viOc kh0ng d6, vi n6 d[ ld mdttil ngfr, chfr vidt kh6, nghia cfra tt lai hdmchfa, uy€n b6c. Trong vf,n bin didn cd, kyhuf nhidu, c8u vf,n cO dong, i & ngodi lb'i,til loai si? dung rat hnh hoat...Vdi clec thicira bO mOn nhu vAy, chfng t6i thdy rangloai hinh hoc tAp kidu cemina dd phdt huytf,nh tich cuc, hinh thlnh k! ning ti6p cAn

?

BAN ' -arJ*'t+A"

-1J

FJhbn.r1, titt hhtt<t h4c 6 4 7ruBmg. @gi hqc 7(xintg 9,a!!

vln bir-r ngf vf,n H6n NOm cho sinh viOn ld ViCt - Trung. Nhmg,ud :.ap

c10 f nghia' tt

m6t diCu r0t hfru ich. qudc ti nudc 161r; bang ld nudc nh6' nudc

chu hdu. Didu cdn chri f ld c6 hic trong

II - NOI DIING:

1. Cemina v6t vi€c hinh thhnh kf nnng

tidp cAn vdn bin H6n NOm tr0n phu'ong

di6n tt:

Ddi v6i sinh vi€n - ngudi m6i tidp xtic

vdi ngOn ngft H6n vtur cd' viOc tidp cdn vdi

nhfrng tU H6n Vi0t trgng didm, th6ng dung

c6 tdn sudt cao trong c6c vf,n bin khoa hoc'

van ban nhlt clung vd giao ti€p ti didu cdn

thidt, cflng chi c6 tidp thu mOt cdch chon

loc nhu vfly, chfng ta mdi kd thila vd phdt

huy du-o. c nhftng tinh hoa vf,n ho6 ctra Ong

cha . Cdn nguo. c lai, ndu vay muon m6t cdch

bira b6i, ng6u hung sE ldm mdt di su tinh

t0, trong sdng ciia tiOng Vi0t.

1.1. KY nd'ng cdt ngh1a.

Mot til trong Hdn.vf,n cd thudng c6

nhi6u nghia, nghla til nguyOn vh nghia mb

r6ng, chfng ta c6 hidu mdi c8t nghia duoc

tU. tidn t6i hidu cfting f cira cdu vd su dung

til ching v6n Pham trong v[n bin'

Vi du: Anh (chi) hdY nOu nghia ciia til

(qudc) vi (bang), tU (dO vd (wong)' Trong

ttng cap til dY c6 su ddng nghia kh6ng,

cap clQ f nghia ciia tilng tir ay so vdi nhau

thd ndo ?

Khi vdn cld tung ra, sinh viOn sd tra cfu'

kh6m ph6, trong thio l,udn clu6i su dan d6t

cira thdy ho s6 giii md duoc luong th6ng

tin. Trlc ll: hg d[ du-o.c clinh hudng dd tu

tim dOn kidn thrfc, chf khOng phii ld thu

dOng nhAn su truydn dat thOng tin cfia bei

giing. Sinh vi€n s€ hidu hai til "qudc" vd

"bang" c6 ltic ddng nghia hohn toin nhu

trong cdu: Mdi banq siao gifa hai nudc

34

vln bin hai t] du-o. c cling nhu rnQt dr gh6p- 'r*dia '

chi tlAt nudc.

Vi clu: " ... Vi banP quA'c chi ttdng thi

lap di tt i nhi vO phdn tam" (Du chu tj '

tu6ng - Trdn Qudc Tudn )

6 it "de'' vd til "r'lfdrrg " ifrng vaY, cldu

c6 nglria li vua. Nhung hic ddu' ti "de"'

Auoc cttng dd chi cldng tdi cao lh Thugng ,'dd, holc cld ton xurg c6c bAc vua s6ng, anh

minh trong truYdn thuYdt nhu | "dd

Nghi€t t" "de'Thttdn" 'Tt khi Tdn Thuy

Hodng thdng nhAt.Trung Qudc vd sau, c10y

tai ld m6t tuoc triOu ddy quydn uy, chi ngudi

thay trdi tri vi thicn ha, c6 quydn phAn

phong cho ngudi ttlng fdu nudc chu hdu

ld vua (Vuong). Qua thi6 luAn, tu khdrn ph6

hidu du-o. c ngllia ciia til, c6c em sE hidu du-o. c

cdi "Thdn" cita tt "de"'trong ciu: "Nam

cluot: sttn hd Num dA'cu" (Nam qudc sorr

hd = Ly Thudng Kiet) hay ".. ' Dit Hdn,

Ditdng, Tdng, NguYAn nhi cdc Qy' nhdt

phrtong" (Binh Ngo c14i c6o - Nguy€n Trii)'

Til nhfng nhfln thrlc dy, hq sC nhAn ra cdi

cdt cdch dac bieL rdt ricng ciia ngub'i Viet - i,

Mugn cdi chf cira ngudi Hoa, nhrnrg c6i i

hdn chfi tai tI cita ta' cira ngudi Vi0t' Cfi

"Hdtt" d6 lI: f chi cloc lAp chii quy€n toln

ven ldnh thd, khOng chiu khudt phuc, gifr

gin nmg tdc ddt cfia Ong cha.

Cflng tU cflu h6i ndY, vdi vai trb cdm

trich budi thio luln, thdy gi6o cfrng sC dinh

huong dd sinh vi€n tim ra. vb ghi nh6 mOt

didu cdn thidt khi nghi€n crlu vdn bin H6n

cd dO ld: phuong ph6p loai hinh vln hoi4

lich sil. Cu thd trong ng6n ngf ducrng dai'

tiVuong (vua) ti tudc hiOu chi ngudi dtlng

Ah6ug tin l<Inaa ho<.td4 Qrudagt @qi k$e 7(tin.g, (Ouotltlt

cldu nhl nudc theo chd dO quAn chir. Cbnthu& ay, ti de'c6 f nghia sflu xa vd to l6nddn vAy. Cflng tir nhfrng vi du trOn, chfngta qdn c6 ttrd clua ra nhfrng cdu h6i kh6c,rdi goi md dd sinh viOn tu tim ddn nhtrrgkidn thrlc cdn thi6t vh hfru duns chocu6c sdng.

Vf clu: HIy nOu f nghia ciia tr) qudc quacau tnic ch0 tu-o. ng hinh cira con chfr cl6.

Til cAu h6i nly lai c6 mdt "ma lrtc"rndicudn hrit. C6c em s€ lao vdo tim tdi, khio'crlu vd cdu trric chf tuo. ng hinh vh ho sEhidu th€m mOt gi6 tri nfra cta kidn thrlc ngfrvan Hdn NOm, c16 ld: NOu hidu sdu duocnghia vl s6c thdi tu til cfia m6t tt Hi{n Vi€t,ho s€ hidu sdu thOrn vd nghia vd s6c thr{i tutil cira m6t tt thudn Vi0t tuong frrg.

Cu thd nhin vho chf tuotrg hinh ciia til(qudc) ta thdy: b6n ngoli ld bO vi chi mi6nddt rong l6n, tron ven vd llnh thd, 6 bcntrong c6 hai gach chi danh gi6i, gif,a c6 bOkhdu bidu thi c6 con ngud'i 6, b0n phii ldb0 qua, chi vfr khi bio v€ nhtrng gi6 trithi0ng liOng bat khi xAm pham c16. TUnhfrng 1i nghia sAu xa 0y cfra tir qudc, hose hidu sdu thOm.f nghia cfia til "nildc"

thudn Viet ffong ung.Vd tu tt n6 llm chotidng Vi€t thOm phdn tinh td vd linh hoat,vd cdp dO sil dung: Trong vf,n bi:n ngoaigiao, hof,c ngl,i 16 trang trong ngudi tatlrudng ding tt "quoc ", vi du: qudc huy,qudc ca, Li€n hop qu6c..., cdn trong ng6nngf vln bin dai chfng chfng ta thud'ngdtng til "tut1c ". Chi c6 ding dring vln binnhu thd, m6'i chudn vd vln phong vi gif,du-o. c su trong s6ng ciia tidng Vi0t.

,1.2. Ve' vdn dd tt tl6ng dm

Tt ddng Am td mdt hiOn tuorlg rat ptrdbi€n trong tidng Hdn, vi vAy nOu kl'r6ng hir"rh._;r",*thinh k! nlng tidp cAn vf,n bin vd phuorrgdiOn nhy, chi mOt chrit scr sdy s€ rdt d0nhdm l6n trong sil dung ng0n ngf 6' phdnday vd hoc tidng Vi0t, cflng nhu viOc thuchi€n phuong phdp doc hidu vln binhiOn nay.

Thuc td trong gi6o vi0n, dd c6 kh6ng ftngudi khi giing day cld nhdm l6n gifa ttHdn + Viet vdi til Hdn Viet, vi clu tt: r/d'ngldnglai nhdm ll tt'Hdn Vi€t. Hay khi du-o.csinh vi0n hdi vd nghia ciia til " k;i tric x6",ho dd giii nghia rat dfng, d6 le nhi nghilai cia cdn b6,..sinh viOn d trong trudng.Nhung dd t6 ra uy€n thdm ho cdn gii inglrla sAu thOm: Vi yOu t6/H6n Vi0t "rric"6' clay c6 nghia lI chAn. ThAt tai hai vi y€ut6 1'ttic " 6 til niy lai c6 nghia ld: luu lai,trri tai. Dd giii quydt van dd nly, trongcemina chring ta cdn dua ra mdt sd bdi tAp,dudi dang phdn loai cdc til H6n Vi0t ddngdm vd cdc nh6rn theo nghla ctra chring.

Vi du: Nhfrrrg til ngf cDng c6 ydu tdHdn Vi€t c6 Am cloc ld "d6ng" sau: Ddngni€n, ti€lu ddng, cldng sdr,g di rn6ng, ddngthoai, thanh d6ng, ddng bOnh tuong liOn,cldng tinh.luydn 6i.

Rdi v6n qua tra cfu, c6c ern sC hidutrong c6c tt ngfr n6i tr0n c6 hai tir cDng c6Am cloc li, "ddng" nhung nghia ctia chfngkh6c nhau. Tt (ddng) thf nhAt nghia ldcing, til ddng thf hai nghla lI tr6 em. Saud6 ho s€ tranh luen cld hidu duoc nghia ciianhfrng tD, ngfr trong bli tap vi phAn loaichr ing vd c l fng theo c6c nh6m nghiaciia chring.

35

6h6,ng tin Moa h4t $lZ Qru6:ng. @qi la4c 76dnl1. (Oudml1

Nh6m 1: c ldng n iOn, ddng shng d i

mQng, cldng bOnh tuong liOn, cldng t(nh

luy€n 6i.

Nh6m 2 : t idu ddng, ddng thoa i ,

thanh ddng.

O phdn ndy, trong cemina chfng ta cdn

c6 thd nOu m6t sd vdn cld cdn w6ng m6c

trong clich thudt clo bi inh huong cia hiOn

tugng til ddng Am cld c6c em ph6t hiOn, xrl

lf ldm'tlng th€p khi nnng minh giiiLi v[n

bin vd cim thu tdc phdm'

Vi du 1: Til (bdi hdi) trong H6n vln

nghia tI: cling dlng, di di lai l4i vdi tn bdi

ftd'i thudn Vi€t nghia tI mQt trang th6i tflm

l! ctd minh giii cAu tho: Bd'i hdi dOc bd Tdy

Phottg linh - MQt minh bdi hdi dqto brdc

n'An dinh Tdy Phottg"2

Vi clu 2'. "... Dinh cdc mfia theo mdt n'oi

bring r:dch xdc dinh citc ttgdy tiAi md trtdc

h\i Id hui ngdv DOng clti, Hq cht (ngdy lanlt

nhd' t vd ngAy n6ng nhdt, chi bdng t1t

t 't ing"l

O vi clu nly, sau khi thio luAn c6c em

s€ ph6t hi6n ra mOt ctidu ld: Chi cdn m6t

chrit so sdy sE cl6n ddn nhdm l6n, m6t su

nhdm tdn khidn ngudi doc bf,n kho6n, vi

ngly r6t nhat lh ng}y Dai hdn chl khOng

phii ngdy Dong chi (DAng chi ld ngdv d

Bdc btin cdu c6 r10m rtdi hon ngdv nhidu

nhAi n'ottg ndm).

Cfrng vd vdn c16 tU ddng Am, chfng ta

cbn c6 thd dua ra cho sinh viOn cft nghia

vd minh giii mOt sd tdi binh gi6 vd c6c tdc

phdm vf,n chuong ciia ngudi xua. Vi du:

Khi nlrAn x6t vd gi6 tri ciia bdi "Binh Ngi

dai cito", c6c cu ta xua dd binh: D6 ld m6t

6ng Thi\n cri hing van. Am cloc ld vfly,

nhung thiOn cd nlo hay hon, c6 f nghia

36

hon. Sao vfly? Vi vQ con chf n6u vidt ldi

binl"r tr€r'r c6 nghia tl 6ng vln htng hdn til

thdi thiOn cd, cdn ndu vidt te thi td'i binh'

dy l4i c6 nghia: Binh Ngo clai c6o [i'6Rg:;'*"* '

vf,n l'ring hdn nhu mu6n ngdn ti0ng trtng

trAn. Til nhfrng goi m6' dy, c6c em sE tu tim

dOn nhfrng kidn thrlc dd binn gi6 du-o. c cdc

t6c phdm vf,n chuong. C6 thid n6i rang dfly

c0ng ld vdn dd d6ng llm Ad ninn thinh

nh0ng k! nlng tiOp cAn vf,n bin ngfr vf,n

Hdn N6m. -

13. VA vdn rld ilidn cd vd thdnh nglt

Nhidu clidn cd vl thdnh ngfr ld mOt df,c

tht ldt riOng. Tuy kh6 nhurg khOng thd n6i

ld khOng hay ciia vln bin ngfr vdn H6n

NOm. N6 khidn sinh viOn phii khd luyQn

m6'i bidt dd cloc hidu v[n bi'n, cim thu hdt

cdi hay, cdi dep cira t6clPhdm.

Theo chr ing to i , 6 Phdn niY trong

cemina nOn dlt c6c cflu h6i theo nhfrng g6c

dd khdc nhau.

Vi du: Tai sao quAn d0n ta dudi su 16nh

clao cfia Lc Ldi kh6ng Minh thdnh c6ng mI

trong bdi b6o c6ng lai ghi ld Binh NgO chtl

klr6ng ghi lI binh Minh ?

V6i c6c em til thu& cdn tho, ai chua 'l

tilng nghe cdu " Gidc b\n N gd khOng bdttg r

bd cO bAn chdng" hay "Ba mttoi t1t fti lqi

ba mtoi, vo thdttg Ngo ddt vdng cho chit

Khdch". Vi thd 6 day c6 thd xiy ra hai tinh

hudng trong thio luAn.

M6t lh cdc em tu nghiOn cfu, tranh luAn

giii m6 duoc th6ng tin. Hai lI thdy gi6o

phii goi m& cld cdc em thio ludn tim ddn

nhfrng kidn thrlc cdn hoc, chf khOng phii

chi dat brit ghi lai thong tin.

ThOng tin thrl nh8t lI: Thdi Thm Qudcnhd NgO xxm luoc nu6c ta, vi thti doan cai

Qh6nl1. tin hhna lryc rd Z 6w&nq. @gi. hqc 76iin.g. (()udtttJ

tri qu6 tin bao, n€n ddn ta cdm ginn goi

chring li bon " ch6 N90", tt d6 dl di vioclAn gian, rdi theo th6i quen khi n6i dOngilc NgO trlc lh chi dich danh bon phongkidn xAm luoc phuong B6c rdi. Th0ng tinthrl hai: Ngudi sdng lAp ra tri6u Minh lhChu NguyOn Chuotrg, cbn goi ld Minh Thditd, khi m6'i ddy binh, ndi ten 6 ddt Ngo tuxrrng li NgO C0ng.

V6i nhfrng thOng tin dy, sinh viOn mdihidu hOt c6i sdu xa, thAm thuy cia Ong chaxua, cl6m chrli vd dd chfti dOn tAn 6ng tdciia bon ngoai xflm.

\zd thdnh ngfr, qua cdc bdi hoc sinhvi0n dd duoc ti€p cdn vdi nhting thdnh ngfrth6ng clgng. Trong thio lu0n, chring ta dltnhfrng cAu h6i b cap dO cao hon, dd sinhviOn tim hidu so sr{nh giii tldp duoc vdn c16.

Vi du: Tim rTghia ciia til "lly" trong haithlnh ng8 sau: "Uy tir tham sinh" vd "HQr,t

sinh khd ui". 6 thdnh ngf trudc ti l ufnghia ld so, nhung & thhnh ngfr sau til uilai c6 nghia ll nd, phrlc.

Sau nhfng cdu h6i t im hidu nghia,chring ta c6 thd dua ra nhfrng cdu h6i 6'g6cdO kh6c nhu: Dich c'ilc thdnh ngfr Hdn ViAtsang c6c thdnh ngir thudn l/igl tuorrg ling.

Vi du:

Cdt nhuc trong tdn = N6i da nAu thit

The hdi minh son = Chf non thd bidn

Huynh dQ nht tlui ttic = Anh em nhtthd chdn tay

Qua nhfrng thao ti4c ndy, sinh viOnkhOng nhirng de hinh thtrnh du-o. c k! nangti€p cAn vln bin md ho cdn tim du-o. c tiOngn6i tuong ddng gifa hai ng6n ngfr, g6p phdn

tich cuc vdo su gi0 gitt su trong s6ng cfatidng Vi0t.

2. Cemina vdi vi6c hinh thinh kt;-** '

ning tidp cAn vin bin nglr vin H6n NOmtr6n phu'ong di€n cAu

Od ktrai thdc vf,n bAn chring ta phiixuxt ph6t tU tt dd ti6n ddn cdu. Trong viOcgh6p tt thdnh cdu trong Hdn Ng8, vd ngfrph6p lI thuc hi6n tU tu vd su vAn dung linhhoat cdc t t chi c6 f nghia ngfr p l t6p(hu ru).

Nhfrng vAn dd nly sinh viOn cld duocnghiOn crfu tr0n l6p qua c6c bii giing, trongieriiina chfng ta phii clua ra c6c cdu h6ibu6c sinh viOn phii thio luxn cld th6o gd

nhtrng w6ng:mdc gap phii khi tidp cdn vilrb in: D6 le ld i v iOt qud cO clong, f 6ngodi ldi. I

Cu thd trong m6t cdu tho c6 nhrtrg t*du-o.c coi lh c6i "thdn" ciia cAu, ndu hidukh6ng dring nghia sd d6n ddn cim thu sai

1i cfra cAu.

Vi du trong bii "Khdn ThiAn Gia'thihim cdm" cfia Bdc c6 cdtl "Cd thi thi€n dithi€n nhi€n m!". Ndu b6 mdt til "T'hi4n"

nghia lI d[ hidu sai vl llm mdt di c6i hay,cdi dep trong tho Bdc, b&i Ngudi chi phOph6n nhe nhdng quan didrn sdng t6c ctiacdc nhd tho xua, chrl dAu phii nhAn hodntodn nhfng d6ng g6p ciia ho.

CAu trong tho ld th{ cdn & bi6n vf,n v}Ltin yf,n thi sao? d AO .O nhfrng cflu rrit goncl'ro cO dgng, c6 cAu muon phong c&nh,muon tich, f 6 ngotri ldi, hidu dfng nghlaciia n6 qui khOng dC. Vi du cAu " Nhdntdi thu di(p, tudn kiAt ilfin lrnlr " (Binh NgODai Cdo - Nguy0n Trdi) lI n6i hic vdu nudckh6 kh[n, ngud'i tdi gitip nudc qud it. Anh

37

Oh6alS. tin lelnna. hoztd4 6ruiar1. @q.i h4z 76dng- ()udttrl-

(chi) hdy tf gini dd ngudi doc ddng y v6i

nhAn dinh trOn.

O cAu h6i nlY, thoat nhin tu6ng don

giin nhung da bidt bao sinh vi€n kh6ng

hidu, chi ddng f mOt c6ch thu ddng, chrl

khdng lj gini du-o. c mQt cdch c6 9r1c thuy0tphrlc. Bbi vi mDa thu E Viet Nam vin cdn

cldy 16 xanh trOn cdnh, cbn ngudi tii mt

nhi€n tI kh6ng v( v6i 16 rung dugc, cho n€n

ngud'i chii tri budi thio tuAn phii goi m6

vd vdn dd lich sil, ddn dOn su giao luu, su

inh hu6ng vd vdn ho6, tdt ydu ddn dOn vdn

cld muon tich, mu-o. n phong cinh phuong

Bic vd nhu vAy c6c em dI tq lf giii duo-c

rn0t cdch c6 stlc thuy€t phuc nh0ng yeu

cdu md cflu h6i drra ra.

Cfrng nhu thd trong citu "Di€u phat chi

slt mac ti|n khft bqo" (Du chu tj' tudng

hich vf,n - Trdn Qudc Tudn), ndu khOng

hidu trong cdu nhy clo y€u cdu cfia thd loai

phii thuc hiOn phdp cldi nOn dI lu-o. c di hai

tit "cldn" vI "t6i" thi khOng thd doc hidu

cluoc vdn bin. Qua m6t vli vi dg dy, chfng

ta cld thdy duoc phdn nlo gi6 tri ciia vi6c

hinh thdnh k! nang ti6p cXn v[n ban H6n

NOm tr€n phuong di0n c6u.

3. Cemina vdi vi€c hinh thhnh k! nflng

tidp cAn chinh thd vAn bAn

Ngdy nay, kidn thrlc ciia lodi ngudi ld

r6t l6n, ctd tidp thu khdi tugng kidn thrlc

khdng ld ay, chring ta chi c6 hai cdch hoc,

rnOt td hoc theo phucng ph6p tich hop, hai

lI phii n6n chuong trinh. O bQ m6n H6n

NOm c0ng vAy, thdi luong hoc tr€n l6p

khOng dtr, chi c6 thd hoc trfch doan c6c

vln bin. D6 ld m6t han chd, cho n€n mudn

c6 du-o. c nhfrng tri thrlc cdn thidt nham c&m

thu hdt cdi hay, cdi dep cira tdc phdm, viOc

tr1 tirn doc chinh thd van bin 6 thu viOn vdL

38

c6c s6ch tham khio \a mQt cli6u h6t srlc cdn

thidt. Dd minh chrlng di6u c16 chring tOi xin

clua ra mOt sd cl6n chrfng.. ...*;,halt*

'

Vi du: Muein hidu hdt cdi haY cira clu

"... QuyAi h1i nghi tt bdng d0, chirltt cLto,xg

phong u cc)o diQp" (Binh NgO Dai C6o -

Nguy0n Trdi). Tnrdc hdt chfng ta phii hidu

clu-o. c nhirng kh6 khdn ciia nghy cldu kh&i

nghia "... NiQm qudc bQ chi tao trttdn, Linh

Son chi thr4c tQtz ki€m tudn, KhOi Huy€n {

chi chting v0 nhdt /f". Rdi trong kh6 khln

chring ta tim ra mOt c6ch d6nh cfia ri0ng

minh i "DT nhuoc chdctdng hodc c)ng

nhdn chi bdt bi, di qud dich chting thltdng

thi€i phqtc dT xttdi ft)'" v) cflng nhd chhh

nghia vdi dudng 16i chidn luo. c dfng d6n,

chiOn cOng ndi tidp chidn cOng, chring ta

mdi hidu tfc ndy cuoc ldrbi nghia Larn Son

t16 l6n manh, thd d6nh d€ nhu ch6 tre,

gidng nhu khoi td kidn vO 6 noi d0

dang v0.

d van ban: Du chu tj' tudng hich v6n

cflng vAy, kh6ng it ngudi cf ban khodn vd

tiOu dd dy, dich ld: Hich tu6rrg s! dI chudn

chua? Theo chring t6i vd hoc thudt tru6c

hdt chring ta phii cf,n cf vdo nghla cira til.

Til (tudng) nghia td vO tu6ng cdn til (t!) '

c6 nghia ld midng vii d€m sau vai 6o >

mang nghia ld nh6, ti tudng c6 nghia ld

ph6 tu6'ng - tudng nh6. Dd mang tinh

thuydt phqc hon, chfng ta c6 thd n€u m6t

sd cl6n chrlng kh6c & trong bli. Vi du:

"Nhit cldng th€'vi ttdne chiutp bdt hidu vdn

nghia" holc "Nhft cldng cfru ct m\n ha

chudnp dc binh quvdn" hay 'Y-bau8-qudc-

clli tudns thi tQp di tri nhi vd phdn tfim".

Nhu v1y vdn dd chring ta nOu ra dd duoc

s6ng t6, sinh vi0n sau thio luAn dd thdy

Chtutg tin l<hoa h4cr64 €Jcu:6tt4 @qi lry-c 76dn.g. (Ou'a:-ntg-

duo. c gi6 tri thidt thuc ciia nghien crfu chinhthd v[n bin.

C[ng til dinh hudng hinh thdnh k!ndng tidp cdn chinh thd v[n bin, chring tacbn c6 thd tD nhfrng kiOn thrlc vd thd loaidd ph6t hion ra vAn d6.

Vi du: Ngudi ta n6i cdu; "Dtf dqtc nhdnthfr dia tqi di dinh cluy€t cu khanh ddngnlur hd" (Thi0n d0 chidu - Lf Cong Udn).C6 f nghia rAt sau xa vd hay, h6y ldm sr4ngt6 nhAn dinh trOn ?

Tat nhien & cau h6i ndy, lai c6 m6t sfchft mdi, vi li hoc slrh ai chua tDng nghec0u:

"Th(utg tdm c6 chi€it vua r(t

Cdm clutin khdng ddy ttgttoi ta hdi htittg

Khdng di rhi chq khdng ddng

Di md mdc mrfin qudn ch6ng saodang."

Khi thio lufln, cfc em s€ hid": Chidu lhm6t thd loai ddnh riOng cho c6c bnc d€vuong, mQt thd loai vf,n hoc Trung Qudcmi 6ng cha ta vay muon. Nhung vay rnuonth€ ndo, tai sao n6i lh hay vd ddy y nghia?Rdi dudi su ddn cl6t, cdc em sO hidu d6 ldsu vay muctn c6 chon loc, dfng vay muonc6 chon loc. D6 chinh th n6t bin sdc vlnho6 d6c d6o cta ngudi ViCt. Tbi sao vly?.Yi chi€it ld mOnh lOnh cira vua ban ra, aichOng lai td rn6c tdi "khi qudn" md. "khiqudn" ndu nf,ng li chdm ddu mi nhe phfliluu ddy. d Aay vua Lf chi vay hinh thrlcchri'khdng muon n6i dung. Ngub'i ph6n tichsp lgi hai, c6i du-o. c, cdi mdt rdi dua ra dudinh, sau d6 h6i f kien thdn ddn c6 ddng fvdi chfr truong cria minh kh6ng. That ddy

f nghia, phii chang ddu hi€u ldy dAn llmgdc cria ngudi Viet tu ngin xua, dudc

Lf COng Udn cfinh vi trong bdi "ChiAit doid6" ndi tidng ciia minh.

TD mOt vii vi du nh6 nhu vAy, chfng tathdy cluoc tdm quan trong cria viOc fuinft---*::***thhnh k! nlng tidp cAn vf,n bin H6n NOrn0 g6c dO chinh thd vf,n bin.

4. Cemina vdi vdn di hinh thinh k!ndng tidp cAn vin bin trdn phu'ong di6nloai hinh van h6a lich sir

Kd thila vi ph6t huy nhfrng tinh hoa cfiavf,n hod Ong cha ld m6t didu hdt sfc cdnthidt. Nhung mudn kd thila, trudc hOtchfng ta phii hidu, vi c6 hidu mdi thdyduoc cdi ddng v6, c6i cdt cdch cia ngudixua. Cdn nOu kh6ng clri ld m6t su mat gdc,hoc dbi kOch cdrn.

Trong thio ludn, chring ta nOu nhfrngvdn dd dd sinh viOn tim vd thdy du-o. c nhlrngti€u chi thu6c vd lich srl mA chring ta phiidat cting vio giai doan cira n6, m6i c6 thdnhAn di0n vd cim nhan hdt gi6 tri dich thuccira vdn cl6. Vi'du hi0n tuong tD ky huf, tilbiOn nghia, cdc thu ph6p rn6 hinh ho6....

Cu thd: H6y nOu mdt vdi din chrfng, cldtlrdy rdng til nhfrng til "fty huy" s€ gitip taphdt hi6n ra c6c vln bin holc dd vet d6thudc thdi ky nio trong lich sft ?

Trong goi m6 vd vdn d€ nly, theochring tOi n€n dinh hu6ng tim vdo nhfrngti€u chi trong tri6u NguyOn gdn day, ddngudi hoc d€ hidu vd tao ti6n dd dd ho tidptuc hoc h6i, tim tdi trong tuotrg lai.

V( du: Khi tidp cAn vdi vln bin holcdd vAt trang tli; c6 hiOn tuong chtr thdividt thdnh thin hay trong vdn bin N0rn chf1'Chring" vi€lt thinh chf, gidng "Gidng" d6llL vln bin hoic dd vAt thdi Nguy6n rdi, vit6n cria vua Tu Drlc ld lfti, cdn ctra vua GiaLong Ii Chrtne. Trong ngOn tir, chring ta

Ohfunty. t in, hhaa ln4z $l I 6au'Baq @cgi. ho-e 76dn.g. Q)u:dn.g

cbn c6 thd til mdt til Hdn Vi0t th6ng dqng,der van dd dd sinh vi6n giii m6, sau khigiii rn6, kidn thrlc mh c6c em thu hoachduoc c6 gi6 tri rAt l6n trong vi0c gif gin

ndn vin ho6 Ong cha.

Tlrlt vAy, til til "clhJ " trong bii "ThAl

ctht" cia B6c, chring ta yOu cdu sir,h vi0ngiii nghia c6c ttt, ngfr Hdn ViOt thOng dung

sau; Ctht trilng, citu dirth, ctht long tranh

chdtt, c{il tuydn, Citu tlti1n huydn ntt ....

Til cAu h6i dy, vdi su goi m&, c6c emlai kh6rn ph6 cluoc nhfrng kidn thrlc mdi.Vi clu: Ndu trong bei tho tt "cl'nt" chi c6

nghia ld sd chin trong mudi fd tq nhi€n,

nhung trong dm duong ngii hhnh, n6 lai li

m6t sd duong, sd thdnh l6n nhAt. Trong xAy

chmg n6 thuOc crla sinh, cfra ph6t tridn vh

hanh thOng. Til nhfng nh0n thrlc ndy,ngudi hoc sd tidp cAn mOt c6ch d€ dhng

hon vdi c6c vf,n bin c6 inh hu&ng ciraquan niOm dm cluong ngfl .hdnh ctra

ngudi xua.

Hay til tit "cdm dinh", qua tra cfu c6c

em sE tim ra c16 td chin ci4i dinh, nhtmg chfn

c6i clinh dy ld bidu tuong cfra c6i gi? Y

nghia vf,r"r ho6 ra sao? Lai cdn ddn su ddn

dit cia thdy, dd c6c em clng suy nghi, thio

ludn vI rdt c6 thd sC cing d lOn mQt tidng,ddy ngac nhi€n ve thf vi. Vi ho hidu ra "cfnt

dinh" ld bidu tuot-lg cita non s6ng ddt nudc

6 mOt sd qu6c gia phong kidn phuong DOng.

Tai sao vAy? Vi nghY xua, vd hdnh chinh

Trung Qudc du-o. c chia ldm chin ch6u, m6i

chdu dric mOt chi€c dinh ldn, dAt theo

phuong vi tai sAn rdng, d6 ld hinh inh bidu

tuong ctia non s6ng ddt nudc. Qua giao luu

vf,n h6a 6 nudc ta vd mOt s6 nudc trong

khu vuc cfing c6 inh hu8ng ciia bidu

tugng ay.

40

O g6c d0 tidp cfln ndy, tuY kh6 honnhung tinh ich dungr r6t 16n, n6 g6p phdnkhOng nh6 vdo viOc minh giii, doc hidu vinbin vd bdi c16p th€m m6t sd tri thrlc y9*o**"* ,vf,n ho6.

C{ing & phuong diOn niy, chring tOi nghicdn n€u mOt sd cdu h6i dd cdc em thio luAnvI hidu rf,ng: trong ngh0 thuAt dAn gian

xua, 6ng cha ta d6 cling thii, ph6p mO hinhhod cld tao nOn nhidu m0 hinh mang tinhtridt ly s0u slc.

Vi du: Hdy cho bidt tai sao Ong cha talai cling'hinh i,nh cira nlm con doi trongnghO thuQt di€u khic clln gian vd bidutuong dy tugng tnmg cho didu gi tror,g cudcsdng ciia ho ?

Rdi cflng til su goi m6, sinh vi€n sE hidud6 le bidu uong ctra chfr phtic theo c6chliOn u6ng til tq d4ng chd Hdn gifa hai chf(phric) vd (brlc). Sau d6 6 mfc d0 cao honc6c em sO tu khi{rn phd vh hidu rlag: bidutuong cria nf,m con cloi trong diOu khic dAngian xua, lh bidu tugrrg ciia nf,m di6u udc

mudn tdt l inh cho cu6c sdng cfra m6ingudi, m6i gia dinh viet Nam xua. Vfly

nlm didu udc mudn dy ld gi? D6 chinh Ld:phf, quf, tho, khang, ninh. C6 thd n6i v6ivdn hidu bidt dy, vai trd ciia ngudi ti€nphong trong viOc gif gin n6t bin s6c vln

hod dia phuong 6 cdc em trong tuong lai

cdng 16 n6t hon.

III - KET LUAN :

1. Vi vai trd cfia hinh thfrc cemina

trong vi€c hinh thirnh k! neng ti6p cAn

vin bin ngtr vin Hdn Ndm cho sinh vi€n

chuyOn nghnh ngir vin.

Ll sinh viOn chuY0n nginh Ngfr vf,n,

viOc girip hq hidu cting nghia ciia til dd srl

6h6n t1, t in, hkn a h.oc td 4 Qwr 6:nlJr @q i lq a 7(xi n t1 ( )u'dttlJ

dung n6 dfng vf,n ph4rn trong c6c vdn cinhcu thd li didu h€t srlc cdn thidt. M4t kh6c,d6 cfing ld vdn tri thtlc girip ho de ddnghon trong viOc ti€p cnn, khai thdc het cdi

hay, c6i dep c6i hdn trong c6c tdc phdm cfraNgudi xua. B6'i rhu vAy trlc ld chfng ta dd

kd thta vh ph6t huy du-o. c nhf,ng tinh hoavf,n ho6 ddn t6c, nAng lOn E m6t tdm caomdi, ve 6 trong tAm hdn ho dI c6 su giao

thoa nhudn nhuy6n gi8a truydn thdng vi

hi€n dai, vi la c6 cdi n6t ciia cu6c sdngduong dai, mh vdn gifl duoc cdi ddng v6

rdt ricng, kh6ng thd trOn 15n c0a ngudi Vi0tu ngen xua.

Tdt nhicn, dd thuc hion duoc didu d6

ddi vdi ngudi m6i hoc H6n NOm, thdi luonghoc 0 trong trudng cdn khiOm tdn nhu vAy,vi€c td chrlc cdc budi cemina dd qua d6

hinh thdnh cr{c k! n[ng ti6p cdn vdn bin,ph6t huy tinh tich cqc & sinh vi0n, dudi sqdinh huong, ggi m& ctra thdy khidn hg tUkhrim ph6, tq tim ddn kiOn thrlr" chrl kh6ngphii ll thu d6ng nghe doc rdi ch6p lai kiOnthfc. Nhu vAy ld chfng ta d6 tao dtmg choho mOt c6i ndn, c6i m6ng co bin, dd tidptuc hoc h6i nghiOn crfu sudt ddi, vd khi datdOn chidu sdu vd ki€n thrlc ho sE td nhtrng

chuy€n gia, ll ch6 clua vfrng chic cho su

gif, gin bio v0 ndn vdn hod d6c d6o cuadan t6c. I

2. Di xudt hinh thfrc td chrtc

Vdi nhfrng f nghia nhu trdn, dAc bict"'--;'*** '

td su d6ng g6p vdo viOc giii quydt nhfngnhdm lfln, sai s6t mang tinh xl h6i trongs6ch v6, b6o chi vl giao ti€p hiOn naY,chring tOi:thdy: Crl sau m6t sd don vi hoctrinh, c6 chung m6t dorr vi nOi dung ki6nthrlc hoc tflp nOn td chrlc cemina mOt ldn,nham thflu t6m nhlhg v0n dd cdn ndi comvd kidn thrlc vh hoc thuAt. Nhiing vAn ddmd clinh luong thdi gian cflng nhu kiOnthfc 6 mOt bei hoc chua dfi srlc lli girii,. nOuthdnh nhfrng cAu h6i ldn mang tinh hocthuAt cld sinh viOn thio luAn, giii md du-o. cthOng tin. Qua"d6 hinh thdnh trong honhfrng k! n[ng tiOp c6n vf,n bin ngt vf,nH6n NOm. I

Theo chring tOi crl thd, sau m6i budithio luln cdc em lai hidu th€m mOt sd vAndd, rdi s€ dring nhu c6c cu ta nghy xua ddday "dting htrdng" "ndng nhdt chdt bi".Hinh trang kiOn thrlc cua c6c em phong phriddn, rdi ddy lcn hic. ndo khdng hay. NhuvAy ll ho dd dti srlc 0d dap fng vdi y€u cducira ddt nudc ve xi h6i trong cuOc sOng ciiathdi dai mdi. tr

TAI T,IOU THAM KHAO

l . Cao XuAn Hao - SGGP (l l-11-01).

2. Dinh Gia Kh6nh - Didn cd vin hgc - NXBGD.

3. Hd Chi Minh - TAn xudt nggc hgc dang son - Tr.215-VHl2-,04 NXBGD'

4. Trdn Ngoc Thdm - Co s0 van ho6 Vi0r Nam -Tr. L7-1997 NXBGD.

5. Dac Dfc Si€u - Co s0 ngt van H6n NOm - NXBGD.

6. Trdn Dinh St - Thi phdp TruyQn Kidu - NXBGD.

4T

AhOntJ tin hlrcu hgcrd4 Qau6:ng @qi h4-e 76dng. Q)uwng

nAu PHTTONG uIfX BAC TRONGcuOc KHANG cHlfxcn6xc MY cIJu,NLI6C **,,"^,*.

(19s4 - re7 s)ThS. I.ICUY6N PHI NGA - KhOA KHX\ & M'

1. Chfi tru'ong cfia Ding vd vdn rld xAy

dUtrg hAu phu'ong.

Trong cuOc chidn l ranh c6ch mangmudn giinh thing loi nhat thidr phii c6chiOn khu, cf,n crl dia. Bdi vi d6 lh dia bincdch mang c6 clidu k€n tridn khai, xdycl\rng, cung cd, phdt tridn luc luong moi mf,tvd kinh t0, chhh tri, qudn sU ...; lh noi cdc

c0 quan tdnh dao bdm tru, chi dao cdch

mang; noi ra cldi, ph6t tridn ciia luc luongv[ trang, dd "tidn c6 thd ddnh, lui c6

thd gifr".

L0nin cld chi 16: " Mu0n ti€n hinh chidn

tranh mOt cdch nghiOm chinh, phii c6 mQt

hAu phuong cluoc td chrlc v0ng ch6c".tt)

Hdu phuong c6 vai trd hOt srlc quan

trgng, vi "khdng c6 hAu phuong vfrng ch6c

thi khOng c6 m6t dOi qu6n nlo trOn th€ gidi

c6 thd chidn thing cluoc (di nhi0n day lh

n6i thang loi lAu cldi vd vllng chdc)". izr

Qua lich sil ddu tranh chdng ngoai x0m

ciia ddn tOc, vdn dd ndy duoc 6ng cha ta

lrdt sfc coi trong, xem d6 ld nhdn td c6 y

nghla quyOt dinh thdnh c6ng hay thdt bai

ciia.su nghiOp cfu nudc vd bio v€ td qudc.

Nhfrng ngudi l6nh dao cdc cu6c khOi nghia

vd chidn tranh crlu nudc thdi xua dd chri

trong dua vdo di6u kiOn o'nhin hoi" vd o'clia

42

loi", khi tim uoi rirng nfi, thi chon vilng

cldm ldy, khi dua vdo midn ddng bang rld

khai th6c srfc ngudi, stlc ctia trong nhAndAn, xdy dung vI ph6t tridn luc luorrg.

Kd thila truydn thdng kinh nghiem quy

b6u cira td ti0n, Ding ta tU khi mdi ra cldida dd ra dud'ng 16i chi6n luoc, si{ch luocdring din. Ding dd qui tu clu-o. c xung quanh

minh c6c giai cdp, cdc tdng l6p vd c6c c6

nhAn'y0u nudc, xdy cluCrg tlldnh rlOi ng0cdch mang rOng 16rr, ddu tranh vi su nghiOpgiii ph6ng clAn tOc. Trong qud trinh l6nh

clao cdch m?ng, Ding lu6n quan tdm tdi

vdn dd cln crl dia, hAu phuong vh coi d6 ldmOt trong nhfrng nhAn td thudng xuy€nquydt dinh thing loi ciia chidn tranh c6ch

m?ng. HAu phuong vlrng m4nh clim bio su

chi vi0n thud'ng xuyCIn vd luc luong, cira

cii vi tinh thdn, chinh tri cho ti6n tuydn

thi quAn ddi mdi c6 thd gilnh thing loi.

Trong qud trinh chudn bi cho cdch m4ngthdng T6m, Ding xdc dinh chi6n khu, cin

crl dia ld ", nhfng bdn dap cho cuOc tdng

kh&i nghia vi ld c6i mdm cria nudc Vi0t'

Nam dOc lQp tU do mai sau" (3) Vi vAy chi6n

khu, cf,n crl clia du-o. c thlnh lap 0 khip cdc

dia bdn quan trong: cf,n crl clia Bic Son -

VO Nhai, Cao Bing, Ba To, chidn khu Vi0t

B6c... d cu6c kh6ng chidn chdng thuc d6n

6h6+uJ tfut. l<haa lngc $1 4 Arutiug @r.ri hp<.76ing Q)uaug

Ph6p vI can thi€p My (1945 - 1954) Dingxiic dinh hAu phuorrg virng chic Ih phii c6chd c10 chinh tri, kinh t0, vln hod xi hoiti€n tidn. \zi vAy xAy dung chd dO mdi cfrngld xAy durrg hAu phuong cfra khdng chidn.D6 ld m6t yOu cdu kh6ch quan cldi vdi sunghiOp khdng chi0n cira ddn t6c. Hd ChiMinh cld chi 16 : " Kh6ng'ihi0n phii di ctoiv6'i kidn qudc. Kh6ng chi0n c6 thdng lo-ithi ki0n qudc m6i thlnh c6ng. Kidn qudcc6 chic thdnh cdng, khdng chidn mdi rnauthing loi". (4) \zla khdrrg chiOn vila xdydung chd dO m6i, cl6nh bai cu6c chiOn tranhxAm luo-c ldn thf 2 ciia thuc ddn Phdp c6M! girip sr1c, c16 lh rn6t nOi dung co bincria lich su dAn t6c ta trong giai doan niLy.

Sau hi€p dinh Giotrevo ( 1954), clo cl[cdidrn tinh hinh nudc ta, Ding chii truong2 midn thuc hi€n 2 chidn lu-o. c cdch m+ngkh6c nhau: midn Bic thuc'hi0n cdch m+ngxd h6i chri nghia, mi6n Nam ddy manhc6ch mang ddn tOc clAn chri. Hai chiOn luo-ccdch mang d6 c6 chung muc ti0u ld hodnthinh c6ch mang dAn t6c ddn chii trong cinudc, tidn t6i hoi binh thdng nhdt dat nudc.\zi th0, hai chi€n [u<r. c cdch mang 6 2 ,ryridnc6 mdi quan h0 khang khit, [r5 tro, thfcddy nhau phdt tri€ln, trong cl6 midn B6c xdh6i chii nghia ll h1u phuong li cf,n cr1 diachung cria c6ch m+ng ci nu6'c, cdn midr-rNam lh tidn tuydn cidp tan moi thd luc ddthdng nhat dat nudc.

Trong cuOc kh6ng chidn chdng M! cuunu6c (19,54 - 1975) dd phil ho-p vdi qui lultph6t tri€ln hAu phuorrg cfia chiOn tranh nhfurdAn, nhdm khai th6c clOng vi6n, phdt huy

cao c10 moi rnf,t ciia (at nu6'c, Ding ta ddra phuo-ng chdm kdt hop xiy clung hAuphuong tai ch6 6'lh6n noi v,1i viQc x.ay

;*_^,^ .dpg hAu plruorrg chung cua ci nudc.

Xdy dung vI phdt triCn can cf, hAuphuong tai ch6 6 rnidn Nam vdi hAuphuong rni6n Bic xd hOi chri nghia c6 fnghia chi€n luo-c hdt sfc quan trong. Su k€tho-p d6 clim bio ph6t huy duoc sric manhciia ci cldn t0c, cia ch€ dO xl h6i chri nghia6' midn Bic vI chd ctd dAn chii nhAn cl0n 6c6c vDng giAi ph6ng midn Narn, sfc manhcira todn bO thhnh qui cdch m?ng cua nhAr-tclAn ta giinh clu'oc qua mdy chuc nim dautranh liOn tuc.

Xdy dung l-r1u phuong tai ch6 nh[mphdt huy ti6rn luc cia cli6 phucrng, tlngchi€n trudrrg thuc hi€n cl6nh dich liOn tuc,r6ng khfp tao thd cdi rdng luo-c, xen kO trietdd gifa ta vd clich, clo c16 ta c6 thd bao v0yuy hidp vd ti€n cOng clich thudrrg xuy€n.C6 nhu vAy, ta mdi c6 thd tier kiOm cluo-csfc ngudi, srlc cria sri'dung tr0n tuydn chiviOn chiOn luoc, dim bio cl-ro hlu phuorrgtdp trung luc luotrg giai quy6t nhfrng nhucdu thi€t ydu ml hAu phuong tai ch6 kh6ngdirn bio clu-oc.

HAu phuong chung ciia ci nu6'c li- ch6chirrg chAn vfrng chic cho cdc co quan ddun6o khfng chi0n, cho c6c luc luo-ng clU bichidn luoc, gii i quy€t vi0c sin xuat v)cung cap nhfrng trang thi6t bi hi€n clai choluc luong v[ trang, dim bis:ngudn bd xungsfc ngudi, srlc crja cho chidn trudrrg vh tdngudn cd vfl dOng viOn 16rr lao cldi vdi nhAnddn ci nu6c.

43

Ah6tlg- tin, ldma. h4-c td 4 6ad&n4 @tti. hoz 76dnq. (Ou*ut.

2,HAu phuong mi€n Bdc trong kh6ng

chidn chdng Mf.

Thuc hiOn chfi truong chinh sdch cria

Ding dr nlm 1954 - 1975 nhdn dan midn

Bic d6 hodn thdnh xudt s6c c6c kd hoach

xAy dmg vi ph6t tridn vd moi mf,t: kinh td'

chinh tri, vrn ho6 xd h6i vd qudc phbng

vila ting bu6c nflng cao ddi sdng ctra nhdn

ddn bio v0 mi6n Bic vDa t4o didu kiOn, co

s& tdm trdn nghia vu ctra hAu phuong ddi

vdi tidn tuydn g6p phdn to tdn vdo cuOc ddu

tranh chdng dd qudc M! xdrn lu-o. c vh bd

l[ tay sai.

Til nf,m 1954 - 1965, midn Bic thuc

hiOn thing loi c6c kd hoach khoi phqc han

gin v0t thuong chidn tranh (1954 - 1957)'

cfi tao quan h0 sfur xudt bu6c ddu phdt tridn

kinh td vln hod (1958 - 1960), kd hoach

5 nam tdn thtl nhat (1961 - 1965) dd tao

nOn nhfrng chuydn bidn to 16n trOn midn

B6c nudc ta. Chtr tich Hd chi Minh dl khing

clinh: sau 10 nim kh6i phuc, cii t4o "midn

Bfc nudc ta dd tidn nhfrng budc ddi chua

turrg thdy trong lich sil d6n t6c. Ddt nudc,

xd hoi, con ngudi ddu ddi mdi".(s) Ddng

thdi trong qu6 trinh d6, nhan ddn midn Bic

cbn c6 cdc phong trlo irng h0 cu6c ddu

tranh ciia ddng blo midn Nam ru6t thit;

chdng chinh s6ch ph6t xit cfia M! nguy,,

hing van kidn nghi gili tOn Iiy ban qudc

t0, hdng ngln 16 thu grli midn Nam, vd b[ng

nhfing viOc llm thiOt thuc: ldm th€m gid'

t[ng nang sudt, ph6t huy s6ng kiOn'... C6c

tuydn duong trOn b6, tr€n bidn du-o. c cii tao

lhm mdi vd m& r6ng dd Phuc vu chi vi0n

cho midn Nam. Nam 1962 khdi luong hing

ho6 ddn chidn truhg (Gdm hing ngdn tdn

44

v[ kh(, dan duoc, 1o*g thuc thudc men)

d[ tang gdp 3 ldn so v6i nf ,m 1961.

Th6ng 4-1962 dudng vAn tii bidn 759 til

midn B6c vho Cd MuJ cu-o.. khai thong t6ffE:** '

sd qudn chi vi€n cho chidn trudng midn

Nam nlm 1961 gdp 3 ldn 1960' Tt nf,m

1961 ddn 1963 clfl chuydn vho chidn trudng

4 van cdn b0 chi€n S trong d6 c6 2000

cdn bQ trung - cao cdp vi c6n bQ ky thyQt.

Til nlm 1964 cdc dorr vi co d6ng cdp trung

doin duoc dua vho midn Nam chidn d0u

clng trong nf,m nlLy dOi qudn tang cudng

til midn Bic vdo vdi sd luong ldn gdP

14 ldn so vdi n[m 1960 (l7.427ngttit i l

L2I7 ngudi). Ddn cudi 1964 dodn 559 c6

srlc vAn chuy.dn 4000 mn/ nlm. Khdi luong

hlng ho6 nlm 1964 tlng gAp 4 ldn so vdi

nlm 1963. Su chi viOn lo 16n cho mi€n B6c

dd cd v[ rnanh m0 ddng btro midn Nam ti6n

hdnh dr{nh bai chidn lu-d. c o' Chidn tranh dlc

biOt" cfia M!.

Thdnh tuu to tdn ctra midn Bic trong

cOng cuOc xdy dmg chir nghia xl hQi dd

tao didu ki0n dd nhdn dAn ddnh bai chi€n

tranh ph6 hoai tdn thrl nhflt ciia dd qudc M!

bang khong quan vh hii qu0n, b6o vQ vftttg

chic cln cr1 dia c6ch m?ng cfia ci nu6c'

Ngay trong thdi ky vila chidn ddu vira

sdn xua't (1965 - 1968), nhAn ddn midn Bac

cdn ct si{ng tao trong lao dQng, muu tri

dflng cim trong chidn ddu, gihnh nhidu

thing loi to ldn tr0n cA hai m[t trfln sin

xudt vh chidn ddu cing v6i th6ng loi ctra

ddng bho midn Nam, bu0c M! Phii tuY€n

bd ngtng hodn toln n6m bom b6n phd midn'

Btc (1111968) lhm cho mgc ti6u cira M!:

ph6 tidm luc kinh t€ qudc Phdng; ngln

Oh6ng.tinh"trua lup<64 Qwtdnrt. @qi hnz 76itn.g- Q)taaq

chin ngudn chi viOn tt midn Bfc vio midn

Nam; llm lung lay quydt tAm chdng M!

cfia nhin cl6n ta... khOng thd dat du-o. c. Ngay

ci trong thdi k}' kh6 khan thfr thdch to l6nd6, mi6n Bac chi vi€n cho midn Nam ngiycdng tlng gap bQi. Qua 2 tuydn dudng vdn

tii chidn luoc Bic - Nam tr0n bO vd tr€n

bidn (chi ydu qua tuydn dudng TrudngSon) trong'4 nf,m (1965 - 1963) mi€n Bic

dd dua vdo midn Nam 30 van cdn bQ, bqd6i tham gia chidn ddu, phuc vu chidn d6u,xdy drmg kinh tC, vdn ho6 tai c6c vDng gifiiph6ng, ctng v6i hdng chug van tdn vdt chdt.

Tinh chung trong 4 nf,m d6, stlc rigudi, srlc

cria chuydn vdo midn Nam gap 10 ldn so

vdi thdi k! trudc.

Ngudn luc chi vi€n cing v6i thing loi

trong chidn ddu vd sfrn xuA't cfia mi6n Bacc6 tdc dung to lon g6p phdn quydt dinh vdo

thing loi ciia nh6n ddn midn Nam trongchidn dAu ch6ng chi6n luoc: "Chi6n tranhcuc b6" ciia M! - Nguy.

TU 1969, midn Bic tidn hdnh khOi phuc

vI phdt tridn kinh td, chi viOn cho mi6n

Nam. Trong 3 nf,m (1969 - 1971) hdngchuc van thanh niOn nhdp ngfr, trong sd d660%, bd sung cho chidn trudng midn Namvi ldm nghia vu qudc td vdi Ldo,Clmpuchia. Khdi luqrg vAt chdt dua vloNam tlng 1,6 ldn so vdi 3 n[m trudc d6.

Nhfrng ihdnh tuu rnidn Bic dat du-o. c d[ taodidu kiOn dd nhan ddn ta chiOn ddu chdngchi6n tranh phd hoai ldn 2 cia M!, v6i dinhcao lh chi€n thing trln "Di0n Bi€n Phtr trcn

kh0ng" vio 12 nghy dOm cudi ndm 1972.CDng vdi thing loi cira nh6n ddn mi6n

Nam, chidn c6ng ciia midn B6c dd buOc M!

phii kf hiep dinh ParL, (271111973) chdmdrlt chidn tranh, lAp tai hod binh o Vict Nam.

Sau HiQp clinh Pari, midn Bic c6 did.u- --**o**"kiQn dd kh6i phuc, phdt tridn kinh tc, dndihh ddi sdng nhdn dAn, tf,ng cudtrg tidrn

luc mgi mf,t h1u phuong dd chi vi€n cho

mi6n Nam trong giai doan cudi cia cu6c

kh6ng chidn. Trong 2 nlrn (1973 - 1974)

midn Bic di dua vho mi6n Nam gfri 20 vanbO dOi, hlng van thanh ni6n xung phong,

cdn b0 chuyOn mOn k! thudt. D6t xudt

trong 2 thdng ddu nf,m 1975 do y€u cducria chidn trudtrg, mi6n B6c dd dua vho

Nam 57.000 bO dOi. Vd v&t chdt k! thuAt,

nhdn dfln midn Bic c6 n6 luc phi thubng

dfrm bio ddy tltr theo yOu cdu ciia cudc tdng

ti6n c6ng chiOn luo.c. Til ryna khO 1973 -

1974 ddn mia kho 1974 -' 1975 midn Bdc

dd dua vlo Nam 26 van tdn, gdm vfr khi,

dan du-o.c, qudn trang qudn dung... So v6'i

ndm 1972, sd hhng chi viOn niy gdp 9 ldn,

riOng vii khi dan duo. c gdp 6 ldn, g?o gdp

3 ldn, xang ddu giip 27 ldn. Ngodi ra, midn

Bfc cbn ldm nghia vu qudc td vdi Ldo vi

CamPuChia viOn tro ngly cdng tdng. Trong

3 nf,m cudi( 1973 -1975) viOn tro cho Ldogdn 11 van tdn vAt chdt; cho Clmpuchia(tU thdng l l l l973 ddn cudi 1974) ld

8.500 tan.

Dd phuc vu cOng tdc chi vi6n cho chidn

trudng midn Nam, ta m6 ra nhidu tuydn

dudng, dlc biOt vd quan trong nha't h tuydndudng chidn luoc Trudng Son, duoc khaithOng th6ng 511959, chay ddi theo d6y nfiTnrdng Sdn - "Dudng mdn Hd Chi Minh",

cldn n[m 1975 tuydn ctuorrg nly duo-c nAng

cdp, m& r6ng thOm dli 16.000 km gdm

Ah,6arJ tin lehaa lncrd4 Cufd+tty. @ai. hac 76ilncJ. Q)uancJ

6 truc cluotrg doc theo sudrr DOng vi TdyTrudng Srrn, 25 truc cludng vit qua nrii. Thcfrng d[ xAy clung duoc I h0 thdng dudng6ng d6n ddu dli -5.000'cdy sd won tdi mnLOc Ninh... C6 cluo-c tuydn cludng chidnlu-o. c rdng l6n, liOn hohn Bic - Nam ndy, b0c10i Trud'ng So"n clfl phii vuot qua nhidugian nan thri thfch, cdc chidn s! cl[ chidirclau ngoan cubng, hy sinh anh clflng Ad Uiov€ tuydn clu'brrg... Vi vAy dudng Trudrrg Sonvila lh tuydn vAn tii chidn luo-c, vila ld chidntrudng chidn cldu 6c liet, le "con dubtrg ciia

i chi quy€t thing, ciia lbng clfrng cim, cirakhi ph6ch anh hilng"

HAu phuong midn Bac ngoli viOc chiviOn sfc ngud'i srlc cria cho chidn trudngmidn Narn cdn l) noi cring cd vI ph6t tridnluc luo'ng vfr trang cho chidn trubng. Ddngthd'i midn Bic cdn md c6c trudrrg ddo taocon em midn Nam, chudn bi cho cOng cu6cxAy dung sau giii ph6ng...

Nlru vAy t t nf ,m 1954 - 1975 hauphuotrg midn Bic duo-c bio v0 vfrng chic,cluo-c ciing cd phdt tridn rnoi mat kinh td,chinh tri, qu6c phbng... dim b6o cho midnBic llm trdn rn6t c6ch xudt sfc nghia vucln cr1 dia c6ch m?ng ciia ci nudc vh hAu

phuo-ng l6n ciia cp6c khdng chidn ch6ng

M! cuu nudc.

3. Kdt luAn.I

Tt thuc td chi0n tranh cdch mAng tronglich srl d6n tdc, nhdt l i qua cu0c kh6ngclridn chdng M! crlu nudc ( 1954 - 1975)chring ta thdy mudn d6nh thing k6 thi xirnluoc, dt chring c6 manh hon ta nhi6u ldnthi ydu td quydt dinh le cdn phriLi c6 duongtdi chinh tri dring d6n, sdng tao, tinh thdndoln kdt dan t6c cao d0... vd phii xdy dtrngcluoc hAu phuong vfrng manh. D6 cflng ldmOt trong nhfrng ydu td c6 tinh quyOt dinhcldi vdi th ing lg i t rong chien tranhc6ch mang. -

HAu phuong phii,manh vd chinh tri,kinh t0, qudc phdng... 6 d6 ph6t huy quydn

llm chfr cria nhdn cldn lao dQng, tinh uu viOt

cira quan h0 sin xuat mdi tao n€n du-o. c tidmluc to ldn dim bio chi viOn cldy dri, tolLndiOn cho tidn tuydn.

XAy durg hAu phucrng manh chftrh ldta dd ph6t huy duo. c n6i luc cfra dAt nudc,dim bio duoc su chtr dQng trongcu6c chidn tranh cdch mang dd gi lnh

thing toi. tr

.., -"**;Ci*'$

l. L€ I'{dn tuydn tdp. NXB Su that HA NQi -1960.

2. Tric'tr theo:'Chi6n tranh giii ph6ng clAn t6c vd chidn tranh bio v€ td qudc". Vd Nguy€n Gi6p.NXB Su that He ndi - 1979.

3. Van ki€n DdLng ( 1939- 191-5). Ban nghiOn cfu lich srl Dring trung uorlg. XuAt bAn: 1977.Trang: -19-5.

.1. Hd Chi Minh roin rAp. T4p 4. NXB Chinh tri qudc gia. 1995,

5. I-Id Chi Minh toin ran. NXB SV thdt Hd NOi.1989.