Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

Γιατί ο Obama κλέβει στην εκκίνηση

1 Ευάγγελοσ Κραββαρίτθσ

Στισ 6 Νοεμβρίου οι Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ κα κλθκοφν να εκλζξουν τον επόμενό τουσ

Πρόεδρο με τουσ Barack Obama και Mitt Romney να παίρνουν ςιγά ςιγά τθ κζςθ τουσ ςτθ

γραμμι τθσ εκκίνθςθσ. Ωςτόςο, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να πιςτζψει κάποιοσ ότι ο νυν

Πρόεδροσ κλζβει ςτθν εκκίνθςθ ι, αν κζλετε, ξεκινάει με ζνα ςθμαντικό προβάδιςμα. Οι

Πολιτείεσ που βρίςκονται ςτο εκλογικό παιχνίδι είναι λιγότερεσ από όςεσ νομίηουμε, με τον

Obama να ζχει το πλεονζκτθμα. Επιπλζον, ο πρϊθν γερουςιαςτισ του Illinois διακζτει ζνα

πακτωλό χρθμάτων για να υποςτθρίξει τθ προςπάκειά του, θ εικόνα του τραβάει λάμψθ

από το κεςμό του Προζδρου και τζλοσ, ζχει ζναν καλφτερα οριοκετθμζνο πολιτικό χϊρο.

Σο 2013 είναι πικανόν ο Λευκόσ Οίκοσ να ζχει τον ίδιο ζνοικο με τον ςθμερινό, τον

Barack Obama. Ο Mitt Romney δφςκολα κρίνεται ικανόσ για τθν ανατροπι. Οι φετινζσ

εκλογζσ, οι οποίεσ εικάηεται ότι κα είναι οι πλζον δαπανθρζσ ςπάηοντασ κάκε προθγοφμενο

ρεκόρ, δεν φαίνονται να αναδεικνφουν καινοφριο Πρόεδρο, τουλάχιςτον με τα ςθμερινά

δεδομζνα. Οι λόγοι για αυτό είναι αρκετοί και είναι και αμερικανικοί, με τθν ζννοια ότι δεν

βρίςκονται κοντά ςτθν δικι μασ ευρωπαϊκι πολιτικι νοοτροπία και πρακτικι.

Ο πλζον ςθμαντικόσ είναι το ίδιο το εκλογικό ςφςτθμα. Εν ςυντομία, θ κάκε

Πολιτεία ζχει εκλζκτορεσ1 αναλογικά με τον πλθκυςμό τθσ, οι οποίοι πθγαίνουν κακολικά2

ςε αυτόν που πλειοψθφεί3. Ο χαμζνοσ κάκε Πολιτείασ δεν παίρνει απολφτωσ τίποτα. Οπότε

μπορεί να προκφψει το παράδοξο, ο καινοφριοσ Πρόεδροσ να ζχει λιγότερεσ ψιφουσ από

τον αντίπαλό του ι λιγότερεσ Πολιτείεσ. Άρα, οι υποψιφιοι αγωνίηονται για τουσ

εκλζκτορεσ και όχι για τισ ψιφουσ.

Εικόνα 1 Ο Εκλογικός Χάρτης4

1 Σο εκλογικό ςφςτθμα είναι τυπικά ζμμεςο αλλά ουςιαςτικά άμεςο. Οι εκλζκτορεσ είναι ιςχυρά κομματικζσ φιγοφρεσ και οι περιπτϊςεισ όπου ζνασ εκλζκτορασ ζχει αλλάξει ψιφο είναι ελάχιςτεσ και ποτζ δεν κακόριςαν αποτζλεςμα. υγκεκριμζνα μιλάμε για μόλισ 158 περιπτϊςεισ από το 1796. 2 Τπάρχει θ εξαίρεςθ των Πολιτειϊν του Maine και τθσ Nebraska, όπου από τουσ τζςςερισ εκλζκτορεσ, οι δυο πθγαίνουν ςε αυτόν που πλειοψθφεί και από ζναν παίρνουν οι νικθτζσ ςε κάκε ζνα από τα δφο τμιματα. υνεπϊσ, ο νικθτισ κα ζχει ςίγουρα είτε τρεισ, είτε τζςςερισ. 3 Η λογικι «ο νικθτισ τα παίρνει όλα και ο χαμζνοσ τίποτα» αποκαρρφνει τθν φπαρξθ τρίτου πόλου και για αυτό γενικά δεν ευδοκίμθςαν τρίτοι υποψιφιοι ι άλλα κόμματα πλθν των δυο. 4 http://www.washingtonpost.com/wp-srv/special/politics/election-map-2012/president/ Σο μπλε

χρϊμα υποδεικνφει επικράτθςθ των Δθμοκρατικϊν, το κόκκινο των Ρεπουμπλικάνων, ενϊ το κίτρινο είναι όςεσ Πολιτείεσ είναι ακόμα αμφίρροπεσ.

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

Γιατί ο Obama κλέβει στην εκκίνηση

2 Ευάγγελοσ Κραββαρίτθσ

Ο πιο ςθμαντικόσ λόγοσ που ο Obama ζχει το προβάδιςμα, είναι ότι οι

περιςςότερεσ Πολιτείεσ ζχουν ιδθ κρικεί και δεν αναμζνεται να αλλάξουν. Από τθ ςτιγμι

που ο χαμζνοσ δεν κερδίηει τίποτα, δεν ζχει νόθμα οφτε να προςπακιςεισ να αυξιςεισ τα

ποςοςτά ςου ςε μια αντίπαλθ περιοχι και οφτε καν να ςπαταλιςεισ πολφτιμθ

χρθματοδότθςθ. φμφωνα με τθν Washington Post5 και με τουσ New York Times6, ο νυν

Πρόεδροσ ςυγκεντρϊνει από 217 ζωσ 237 εκλζκτορεσ (αντίςτοιχα με τισ δφο εφθμερίδεσ)

ζναντι 206 και 191 του Romney, με το όριο για τθν επικράτθςθ να είναι 270. Οι Πολιτείεσ

που παραμζνουν ςτο εκλογικό παιχνίδι είναι μόλισ 10 (εκ των 50) και προςφζρουν ςτον

νικθτι μζχρι 130 εκλζκτορεσ.

Πολιτεία Σχόλια Εκλέκτορες Που κλίνει

Colorado Ο Obama κζρδιςε αυτι τθ Πολιτεία το 2008 και ζχει ζνα ελαφρφ προβάδιςμα και φζτοσ. Τψθλόσ αρικμόσ ανεξάρτθτων και γυναικϊν.

9 Dem

Florida Εξαιρετικά ςθμαντικι Πολιτεία, που ζδωςε τθ νίκθ ςτον G. W. Bush το 2000. Οι Δθμοκρατικοί ζχουν ζνα εξαιρετικά ελαφρφ προβάδιςμα. Αποτελεί καταςκευαςτικόσ παράδειςοσ και ζχει αρκετά κζρετρα ςυνταξιοφχων, οπότε ζχει πλθγεί αρκετά. Κομβικόσ κα είναι ο ρόλοσ των Λατίνων και των ςυνταξιοφχων.

29 Dem/Rep

Iowa Ο Obama ζχει ανακτιςει ζνα προβάδιςμα από τον αντίπαλό του, ο οποίοσ είχε εκμθδενίςει τισ διαφορζσ τον Μάρτιο. Ωςτόςο, οι GOP πιςτεφουν ςτθ νίκθ και ωσ εκ τοφτου αγοράηουν αρκετό τθλεοπτικό χρόνο.

6 Dem/Rep

New Hampshire

Οι περιςςότερεσ δθμοςκοπιςεισ αναδεικνφουν νικθτι τον νυν Πρόεδρο, ωςτόςο ςε μια Πολιτεία με ζντονθ δυςαρζςκεια απζναντι ςτισ κρατικζσ παρεμβάςεισ, ο πρϊθν κυβερνιτθσ τθσ Μαςαχουςζτθσ μπορεί να κάνει τθν ζκπλθξθ.

4 Dem/Rep

Nevada Ζχει το υψθλότερο ποςοςτό ανζργων και καταςχζςεων. Ο Romney πείκει ότι ζχει λφςεισ αλλά κα πρζπει να κάνει το ίδιο και απζναντι ςτουσ Λατίνουσ και ςτα χαμθλά ειςοδιματα τθσ Πολιτείασ

6 Rep /Dem

Ohio Απόλυτθ ιςορροπία ςτθν Πολιτεία που επιλζγει τον Πρόεδρο κατά τισ 12 τελευταίεσ αναμετριςεισ. Πικανότατα κα είναι ανοικτι μζχρι τθν τελευταία μζρα.

18 Dem/Rep

North Carolina

Περίεργθ κατάςταςθ αφοφ οι Ρεπουμπλικάνοι ζχουν ζνα μικρό προβάδιςμα, ωςτόςο οι εκτιμιςεισ είναι αρκετά διαφορετικζσ από πθγι ςε πθγι.

15 Rep

Virginia Αν και ςυντθρθτικι, τόςο οικονομικά όςο και κοινωνικά, διακζτει υψθλό αρικμό ομοςπονδιακϊν υπαλλιλων και δθμογραφικι κίνθςθ που ευνοεί τουσ Δθμοκρατικοφσ.

13 Dem/Rep

Wisconsin Ο Obama ζχει το προβάδιςμα αλλά θ απόφαςθ του Ρεπουμπλικάνου Κυβερνιτθ να τα βάλει με τα ςυνδικάτα, προκάλεςε μια νζα δυναμικι ςτθν οποία ελπίηει ο Romney.

10 Dem

5 http://www.washingtonpost.com/wp-srv/special/politics/election-map-2012/president/

(06/06/2012) 6 http://elections.nytimes.com/2012/electoral-map (06/06/2012)

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

Γιατί ο Obama κλέβει στην εκκίνηση

3 Ευάγγελοσ Κραββαρίτθσ

Pennsylvania Ο Romney κα προβάλλει το οικονομικό του πρόγραμμα ςτουσ ανεξάρτθτουσ, αλλά ο πρϊθν γερουςιαςτισ του Chicago ζχει αζρα νικθτι.

20 Dem

Από τον ζνκετο πίνακα ςυνειδθτοποιεί κανείσ ότι ο αζρασ είναι ευνοϊκόσ για τον

νυν Πρόεδρο ςτθ προςπάκειά του να μθν αποχωριςει από τθν Washington DC. Θα κλθκεί

επιπλζον να εξαργυρϊςει τα κετικά του ςθμεία και να κρφψει τα αρνθτικά. Θα επιδιϊξει να

κερδίςει τουσ Λατίνουσ, τουσ κακολικοφσ και τισ γυναίκεσ, των οποίων οι ψιφοι κα είναι

ςθμαντικοί ςτισ προαναφερκείςεσ αμφίρροπεσ Πολιτείεσ. Από τθν άλλθ πλευρά, φαίνεται

αδφναμοσ ςτουσ πλθκυςμοφσ των αντρϊν και των εργατϊν αλλά αν κατορκϊςει να κλείςει

τθν ελπίδα πολλαπλαςιάηει πικανότθτεσ νίκθσ του.

Πζρα από το εκλογικό ςφςτθμα που αναλφςαμε μόλισ, μποροφμε να

καταγράψουμε άλλουσ τρεισ λόγουσ για τουσ οποίουσ ο νυν Πρόεδροσ από τθ Hawaii

διατθρεί το προβάδιςμα και ςχεδόν «κλζβει» ςτθν εκκίνθςθ. Πρϊτον, ζχουμε να κάνουμε

με μια χϊρα όπου θ χρθματοδότθςθ των υποψθφίων γίνεται από ιδιϊτεσ και όχι από τον

κρατικό προχπολογιςμό. υνεπϊσ ο κάκε υποψιφιοσ μονομαχεί για να πείςει δωρθτζσ να

ςυνειςφζρουν και κρίνεται από αυτό. Μάλιςτα, θ πρωτιά ςε αυτόν τον τομζα είναι ςτοιχείο

νικθτι και απόδειξθ ικανότθτασ. Μζχρι ςιμερα ο Obama ζχει ςυγκεντρϊςει 391

εκατομμφρια δολάρια, από τα οποία ζχει ξοδζψει τα 221 εκατομμφρια. Αντίκετα ο

αντίπαλόσ του ζχει μαηζψει μόλισ (!) 157 εκατομμφρια, δθλαδι λιγότερα από τα μιςά, ενϊ

ζχει ιδθ δαπανιςει τα 140 εκατομμφρια. Σο τεράςτιο οικονομικό προβάδιςμα που

διατθρεί ο Obama, ςτο οποίο θ ψαλίδα δεν πρόκειται να κλείςει, του επιτρζπει να αγοράηει

τθλεοπτικό χρόνο και να καταχωρεί διαφθμίςεισ, αςκϊντασ μεγάλθ επιρροι ςτισ

αμφίρροπεσ Πολιτείεσ και προωκϊντασ το επικοινωνιακό του προφίλ ςε καλφτερο βακμό.

Μάλιςτα, το γεγονόσ ότι ο Romney υςτερεί ςε αυτόν τον τομζα, προκαλεί μια δυςαρμονία

με τθν εικόνα του πετυχθμζνου ανκρϊπου τθσ αγοράσ που υιοκζτθςε, θ οποία τον πλιττει

ςτο επίπεδο τθσ αξιοπιςτίασ.

Δεφτερον, υπάρχει το κεςμικό πλεονζκτθμα του Barrack Obama. Ο κεςμόσ του

Προζδρου7 είναι εξαιρετικά ιςχυρόσ ςτισ Ηνωμζνεσ Πολιτείεσ και δεν μπορεί να ςυγκρικεί

με κανζναν Πρόεδρο ι Πρωκυπουργό ςτθν Ευρϊπθ, ίςωσ μόνο με τθν μοναρχία ςτο

Ηνωμζνο Βαςίλειο. Ο Πρόεδροσ ζχει ζνα τεράςτιο αβαντάη ςτθν εικόνα του, θ οποία είναι

αυτι του δυνατοφ και ςτακεροφ θγζτθ, ζνα εξαιρετικά ςθμαντικό και ενοποιθτικό ςφμβολο.

Ο αντίπαλοσ υποψιφιοσ δφςκολα κα φτάςει ςε τζτοια επίπεδα εικόνασ. τθν αμερικανικι

μεταπολεμικι πολιτικι ιςτορία, από τότε δθλαδι που κεςμοκετικθκαν οι, κατά ανϊτατο

όριο, δφο κθτείεσ, είναι λίγοι αυτοί που δεν κατόρκωςαν να επανεκλεγοφν και ςυνικωσ

λόγω ενόσ τρομεροφ ςκανδάλου ι γεγονότοσ. Επιπροςκζτωσ, να μθν ξεχνάμε το ότι ο

εκάςτοτε Πρόεδροσ δεν χρειάηεται να διεκδικιςει το χρίςμα από το κόμμα του, κάτι το

7 Αρκετοί ςτζκονται ςτο λειτουργικό πλεονζκτθμα που προςφζρει θ δυνατότθτα του Obama να

χρθςιμοποιεί το προεδρικό αεροςκάφοσ, το Air Force One, για τισ μετακινιςεισ του ίδιου και του επιτελείου του.

Κέντρο Ευρώ-Ατλαντικών Μελετών

Γιατί ο Obama κλέβει στην εκκίνηση

4 Ευάγγελοσ Κραββαρίτθσ

οποίο είναι αναγκαςμζνοσ να κάνει ο αντίπαλόσ του, φκείροντασ τθν εικόνα και το

πορτοφόλι του8.

Σρίτο και τελευταίο, οι Ρεπουμπλικάνοι δίνουν ςτουσ Δθμοκρατικοφσ ζνα

προβάδιςμα εξαιτίασ του τφπου του υποψθφίου που επζλεξαν να ςτείλουν. Ο Mitt Romney

κινείται προσ το χϊρο του κοινωνικοφ κζντρου και ςίγουρα δεν ζχει καμία ςχζςθ με τουσ

κρθςκευόμενουσ, οι οποίοι απογείωςαν τον George W. Bush και διαδραματίηουν

κακοριςτικό ρόλο από το 1980 και ζπειτα. Προβάλλεται ωσ οικονομικά ικανόσ αλλά θκικά

άχρωμοσ και άγευςτοσ. Άρα, ζνα μεγάλο κομμάτι του πλθκυςμοφ ορφανεφει, μιασ και οφτε

ο νυν Πρόεδροσ ζχει καμιά ελπίδα να κινθκεί προσ τα εκεί. Ωςτόςο, ςυγκρουόμενοσ με τον

πολιτικό χϊρο του Obama, ο Romney καταφζρνει να κάνει μόνο κακό ςτον εαυτό του.

Μπορεί να ιταν ειδικόσ ςτθν διάςωςθ χρεοκοπθμζνων επιχειριςεων αλλά αδυνατεί να

πείςει τουσ ανεξάρτθτουσ και τουσ κεντρϊουσ, πόςο μάλλον να τουσ γοθτεφςει όπωσ ο

Obama. Αυτι του θ εικόνα δεν πρόκειται να αποδϊςει, μιασ και οφτε ςυςπειρϊνει τουσ

παραδοςιακοφσ Ρεπουμπλικάνουσ αλλά οφτε και καταλαμβάνει το κζντρο.

υγκεφαλαιϊνοντασ, κεωροφμε ότι ο βαςικόσ λόγοσ που ο νυν Πρόεδροσ, Barack

Obama, κλζβει ςτθν εκκίνθςθ, είναι το προβάδιςμά του τόςο ςτισ «ςίγουρεσ» όςο και ςτισ

«αμφίρροπεσ» Πολιτείεσ και ο ρόλοσ που αυτό ζχει ςτο εκλογικό ςφςτθμα των Ηνωμζνων

Πολιτειϊν. Επιπροςκζτωσ, υπερτερεί ςε χριματα, ςε ςτρατθγικι και ςε εικόνα. Και όλα

αυτά είναι δεδομζνα που δφςκολα αλλάηουν. Πιςτεφουμε ότι ο ρόλοσ αυτϊν των

μεταβλθτϊν είναι τόςο ςθμαντικόσ για το αμερικανικό ςφςτθμα που δεν ζχει μεγάλθ

ςθμαςία να ςτακεί κάποιοσ ςτο πρόγραμμα του κακενόσ για να βγάλει ςυμπεράςματα. Από

τθ ςτιγμι που θ κακι οικονομικι κατάςταςθ δεν είναι αρκετι να δϊςει το προβάδιςμα

ςτον Romney και θ εξωτερικι πολιτικι είναι λιμνάηουςα9, τότε θ επανεκλογι είναι

παραπάνω από ςίγουρθ.

8 Οι προκριματικζσ εκλογζσ για το χρίςμα του κάκε κόμματοσ μπορεί να οδθγοφν ςε ςπατάλθ χριματοσ, χρόνου και πικανό τραυματιςμό τθσ εικόνασ του υποψιφιου, αλλά μπορεί να γίνει και πρόςφορο ζδαφοσ για να αναδειχκοφν φιγοφρεσ που δεν είχαν μζχρι εκείνθ τθ ςτιγμι ανάλογθ προβολι και δθμοςιότθτα. 9 Εννοοφμε ότι αποφεφγονται επειςόδια ζντονθσ αναταραχισ και με μεγάλθ δυναμικι, τα οποία

μπορεί να αλλάξουν και να αποςτακεροποιιςουν το κλίμα, το οποίο όπωσ δείξαμε είναι υπζρ του νυν Προζδρου.