ՀՀ ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ …€Հ-100(1).pdf · 5. Վիկտոր Հակոբյան – Հյուսիսային Կովկասի հայկական

1

ՀՀ ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

ԱԶԳԱՅԻՆ ԱԿԱԴԵՄԻԱ НАЦИОНАЛЬНАЯ АКАДЕМИЯ НАУК РЕСПУБЛИКИ

АРМЕНИЯ NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF

ARMENIA _______________________________

ԵՐԵՎԱՆԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ

ЕРЕВАНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ УНИВЕРСИТЕТ YEREVAN STATE UNIVERSITY

_______________________________

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ - 100

ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԳԻՏԱԺՈՂՈՎ _______________________________

РЕСПУБЛИКА АРМЕНИЯ - 100 МЕЖДУНАРОДНАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ

_______________________________ REPUBLIC OF ARMENIA - 100

INTERNATIONAL CONFERENCE

ԵՐԵՎԱՆ - ЕРЕВАН - YEREVAN 2018

2

ԿԱԶՄԿՈՄԻՏԵ

ՅՈՒՐԻ ՍՈՒՎԱՐՅԱՆ Կազմկոմիտեի համանախագահ

ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության և հասա-րակական գիտությունների բաժան-մունքի ակադեմիկոս քարտուղար

ԱՐԱՄ ՍԻՄՈՆՅԱՆ Կազմկոմիտեի համանախագահ

Երևանի պետական համալսարանի ռեկտոր

ԱՇՈՏ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն

ՌՈՒԲԵՆ ՍԱՖՐԱՍՏՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստի-տուտի տնօրեն

ԳԵՎՈՐԳ ՊՈՂՈՍՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ փիլիսոփայության, սոցիոլո-գիայի և իրավունքի ինստիտուտի տնօ-րեն

ԱՐԱՐԱՏ ԱՂԱՍՅԱՆ

ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտի տնօրեն

ԳԱԳԻԿ ՂԱԶԻՆՅԱՆ ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի դեկան

ԱՄԱՏՈՒՆԻ ՎԻՐԱԲՅԱՆ Հայաստանի ազգային արխիվի տնօրեն ՎԱՐԴԱՆ ԴԵՎՐԻԿՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրակա-

նության ինստիտուտի տնօրեն

ԷԴԻԿ ՄԻՆԱՍՅԱՆ ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի դեկան

ՊԱՎԵԼ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրութ-յան ինստիտուտի տնօրեն

ՎԻԿՏՈՐ ԿԱՏՎԱԼՅԱՆ ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի տնօրեն

ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԱՅՎԱԶՅԱՆ Հանրագիտարանի գլխավոր խմբագիր ՄՀԵՐ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ կազմկոմիտեի գիտքարտուղար

ԵՊՀ հայագիտական հետազոտություն-ների ինստիտուտի փոխտնօրեն

ԱՐՄԵՆ ՄԱՐՈՒՔՅԱՆ կազմկոմիտեի գիտքարտուղար

ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի Հայկական հարցի և Հայոց ցեղասպա-նության պատմության բաժնի վարիչ

3

25 մայիսի 2018 թ.

ԳԻՏԱԺՈՂՈՎԻ ԲԱՑՈՒՄ ԼԻԱԳՈՒՄԱՐ ԱՌԱՋԻՆ ՆԻՍՏ

(ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճ)

Մասնակիցների գրանցում՝ժամը՝ 0900–930 Գիտաժողովի բացում՝ ժամը՝ 930-1130

Բացման խոսք՝ ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ռ.Մարտիրոսյան

Շնորհավորական ուղերձներ՝ ՀՀ վարչապետ Ն. Փաշինյան ԱՀ նախագահ Բ. Սահակյան Ամենայն հայոց կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա

Ողջույնի խոսքեր՝

ՀՀ Սփյուռքի նախարար Մխիթար Հայրապետյան ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս քարտուղար Յուրի Սուվարյան Երևանի պետական համալսարանի ռեկտոր Արամ Սիմոնյան Վրաստանի Հանրապետության Թբիլիսիի համալսարանի պատմության ինստիտուտի տնօրեն Գիորգի Ճեիշվիլի

Զեկուցումներ՝ 1. Ռիչարդ Հովհաննիսյան - 1918-1920 թթ. Հայաստանի

Հանրապետության պատմության ուսումնասիրության գիտաճանաչողական նշանակությունը:

2. Արամ Սիմոնյան – Զանգեզուրի գոյամարտը 1918-1921թթ.. պայքար պետականության պահպանման համար:

Սուրճի ընդմիջում ժամը 1130 – 1200

4

ԼԻԱԳՈՒՄԱՐ ԵՐԿՐՈՐԴ ՆԻՍՏ (ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճ)

Ժամը 1200 – 1330

1. Աշոտ Մելքոնյան - Հայոց պետականության վերա-կանգնում. դարակազմիկ իրադարձություն:

2. Ռուբեն Սաֆրաստյան - Հայաստանի Հանրապետության ծագումնաբանությունը. աշխարհաքաղաքական մարտա-հրավերներ:

3. Սիմոն Փայասլյան – Ուրվագիծ հայրենիքի անկախության գաղափարի մտապատկերացման՝ ըստ ԱՄՆ-ի հայկական մամուլի (19-րդ դարավերջ – 20-րդ դարասկիզբ

4. Առուշան Վարդումյան – Ա. Ի. Դենիկինը և Հայաստանի Հանրապետությունը. հարաբերությունների, քաղաքական համակրանքների և հիասթափությունների պատմություն

5. Վիկտոր Հակոբյան – Հյուսիսային Կովկասի հայկական համայնքների զարգացման ուղիների ընտրությունը 1918-1921 թթ.

6. Ալեքսանդր Դաուշվիլի – Անդրկովկասի անկախությունը և Մոսկվայի բոլշևիկյան մամուլը 1918 թ.

Ճաշի ընդմիջում ժամը 1330–1430

ԳԻՏԱԺՈՂՈՎԻ ԲԱԺԱՆՄՈՒՆՔՆԵՐԻ ՆԻՍՏԵՐ

Բաժանմունք Ա. Հայաստանի Հանրապետության հռչակման պատմաքաղաքական նախադրյալները:

Մայիսյան հերոսամարտերը (ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1430–1630

Նախագահողներ՝ Ալբերտ Խառատյան և Վլադիմիր Հարությունյան

5

1. Մհեր Հովհաննիսյան - Հայոց պետականության վերա-կանգնման խնդիրը 1917-1918 թթ. ՀՅԴ-ՌՍԴԲ(բ)Կ հարա-բերությունների համատեքստում

2. Վալերի Թունյան - Անդրկովկասում դաշնային պետութ-յան կազմավորման և տրոհման գործընթացը (1917-1918 թթ.)

3. Վահան Մելիքյան – 1918 թ. Մայիսյան հերոսամարտերի պատմական նշանակությունը

4. Արծվի Բախչինյան, Վարդան Մաթեոսյան – Սարդարա-պատի ճակատամարտի մասնակից և տարեգիր Ալեքսանդր Շնեուր

5. Եղիկ Ճերեճյան – Պանդուխտի դերը Սարդարապատի ճակատամարտում

Ընդմիջում 1545–1600

6.Արմեն Մարուքյան - Ղարաքիլիսայի ճակատամարտի նշանակությունը Մայիսյան հերոսամարտերի շարքում

7. Ռուբեն Սահակյան – Հայկական բանակի կայացումը և գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանը

8. Արմեն Ասրյան – Արամ Մանուկյանի դերը Հայաստանի Հանրապետության հիմնադրման գործում

9. Գևորգ Նազարյան – Թուրքական բանակի 1918 թ. Հայաս-տանի վրա հարձակումը ըստ բրիտանական զեկուցագրերի:

Բաժանմունք Բ. Հայաստանի առաջին հանրապետության

պետաիրավական կառուցվածքը և ներքին դրությունը (ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1430–1800

Նախագահողներ՝ Գագիկ Ղազինյան և Գևորգ Պողոսյան 1. Ամատունի Վիրաբյան - Հայաստանի Հանրապետության

ներքին կյանքը 1918 թ. հունիս – սեպտեմբեր ամիսներին

6

2. Արթուր Վաղարշյան - Հայաստանի առաջին հանրապե-տության իրավական դասերը 3. Գառնիկ Սաֆարյան – Հայաստանի առաջին Հանրա-

պետության պետաիրավական համակարգի ձևավորման և զարգացման հիմնական տեսակետները

4. Արարատ Հակոբյան - Հայաստանի Հանրապետության պետաիրավական կառուցվածքը

5. Լևոն Շիրինյան – Հայ հասարակության վերակազմությունը Հայաստանի Առաջին Հանրապետության շրջանում

6. Վանիկ Վիրաբյան – Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության համակարգի ստեղծման գործընթացը (1918-1920 թթ.)

7. Վահրամ Բալայան – Պետական մարմինների կազմա-վորման գործընթացը Արցախում (1917թ. դեկտեմբեր-1918թ. սեպտեմբեր):


8. Գևորգ Ստեփանյան – Համազասպ Սրվանձտյանցի գոր-ծունեությունը Հայաստանի Հանրապետության տարինե-րին

9. Հայկ Սուքիասյան - Առաջին Հանրապետության քաղաքական կազմակերպման հարցի շուրջ

10. Կարեն Հայրապետյան – Գաղթականության հիմնահարցը Հայաստանի առաջին հանրապետության օրերին

11. Վանիկ Բաբաջանյան - Միջկուսակցական հարաբերութ-յունները Հայաստանի Հանրապետությունում 1918 - 1920 թթ.

12.Սուրեն Սարգսյան - Հայ ռամկավարների գործունեութ-յունը Հայաստանում 1918-1920 թթ.

13. Հայկ Մելիք-Ադամյան, Տիգրան Բաբայան, Արմեն Ասատրյան – Հայաստանի Հանրապետության քաղաքա-կանությունը հանքահումքային ռեսուրսների նկատմամբ

7

Բաժանմունք Գ. ՀՀ արտաքին քաղաքականությունը: Սևրի դաշնագիրը

(ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1430–1630

Նախագահողներ՝ Էդիկ Մինասյան և Գայանե Մախմուրյան 1. Լիլիթ Հովհաննիսյան - Սևրի պայմանագրում Հայաս-

տանին և հայերին վերաբերող հոդվածների պատմական և իրավական նախադրյալները

2. Արմենուհի Ղամբարյան – Հայ-ամերիկյան հարաբերութ-յունները Հայաստանի անկախության հռչակումից մինչև Վերսալ

3. Գայանե Մախմուրյան - Սևրի դաշնագիրը և ԱՄՆ-ի քաղաքականությունը Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ 1919-1920 թթ.

4. Միխայել Հայզեմանն – Հռոմի պապ Բենեդիկտոս 15-րդը, Վատիկանը և Հայաստանի առաջին հանրապետությունը:

5. Սուրեն Մանուկյան - Հայ-օսմանական հարաբերութ-յունները 1918-1920թթ.

6. Յուրիկ Ղուլյան - Հայ-ադրբեջանական հարաբերութ-յունները 1918-1920 թթ.

26 մայիսի 2018 թ.

ԳԻՏԱԺՈՂՈՎԻ ԲԱԺԱՆՄՈՒՆՔՆԵՐԻ ՆԻՍՏԵՐ

Բաժանմունք Դ. 1920 թ. թուրք - հայկական պատերազմը և Հայաստանի առաջին հանրապետության անկման

հանգամանքները (ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1000–1300

Նախագահողներ՝ Կարեն Խաչատրյան և Մհեր Հովհաննիսյան

8

1. Էմիլ Օրդուխանյան – Քաղաքական մշակույթի ձևավոր-ման նախադրյալները Հայաստանի առաջին Հանրապե-տությունում

2. Համլետ Հարությունյան – Հայաստանում 1920 թ. մայիսյան ապստամբության գնահատման հարցի շուրջ

3. Էդիկ Մինասյան - Լևոն Շանթի գլխավորած ՀՀ պատվիրա-կության գործունեությունը Մոսկվայում

4. Կարեն Խաչատրյան - Հայաստանի Հանրապետության խորհրդայնացումը և անկախության հիմնահարցը

5. Ռուբինա Փիրումյան – ՀՅԴ-Բոլշևիկ հարաբերությունները՝ վճռահատող ազդակ անկախ Հայաստանի կյանքում


6. Հրանտ Աբրահամյան - Արցախի խորհրդայնացման գործ-ընթացը (1920 թ. ապրիլ - մայիս)

7. Արմեն Ասատրյան - Գեներալ Դանիել բեկ Փիրումյանի գործունեությունը Հայաստանի Հանրապետության տարի-ներին

8. Արման Եղիազարյան – Հայաստանի Հանրապետությունը և Սփյուռքը

9. Խաչատուր Ստեփանյան – Հայաստանի Առաջին Հանրա-պետության անկման հանգամանքները վտարանդի գոր-ծիչների գնահատմամբ

10. Ստեփան Ստեփանյանց - Հայ եկեղեցու գործունեությունը Առաջին հանրապետության տարիներին

Բաժանմունք Ե. Կրթական կյանքը և գեղարվեստական գրականությունը Հայաստանի առաջին

հանրապետությունում: (ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1000–1300

9

Նախագահողներ՝ Վարդան Դևրիկյան, Արծրուն Ավագյան 1. Գուրգեն Վարդանյան - Կրթական բարեփոխումները Հա-

յաստանի Հանրապետությունում 1918-1920 թթ. 2. Համո Սուքիասյան – Հայաստանի իշխանությունների

քաղաքականությունը մամուլի նկատմամբ (1918-1920 թթ.) 3. Մարիամ Հովսեփյան – Գաղթականների և որբերի

նկատմամբ Առաջին հանրապետության քաղաքականութ-յան լուսաբանումը Կ.Պոլսի «Ճակատամարտ» օրաթերթի էջերում

4. Սեդա Օհանյան – Հայաստանի առաջին Հանրապետության խորհրդարանի կին պատգամավորների գործունեությունը 1918-1920 թթ.

5. Անի Ֆիշենկճյան – Հայաստանի Հանրապետության ան-կումից հետո վտարանդի մտավորականների գործու-նեությունը Սիրիայում


6. Վարդան Դևրիկյան - Մխիթարյան միաբանության գրական-հասարակական գործունեությունը 1918-1920 թթ.

7. Սամվել Մուրադյան - Հայ գրականությունը Առաջին հանրապետության տարիներին

8. Աելիտա Դոլուխանյան - Հայկական հարցը և հայ ժողովրդի իրավունքների պաշտպանությունը ֆրանսիացի հայա-գետների հետազոտություններում

9. Սուսաննա Հովհաննիսյան - Հովհաննես Թումանյանի գրական-հասարակական գործունեությունը 1918-1920 թթ.

10. Հրաչիկ Բայրամյան - Հովհաննես Թումանյանը հայ-վրացական հարաբերությունների ջահակիր:

11. Լուսինե Վարդանյան - Հայ գրահրատարակչությունը Առաջին հանրապետության տարիներին

Բաժանմունք Զ. Հայաստանի առաջին հանրապետությունը

արվեստի ստեղծագործություններում

1 0

(ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի նիստերի դահլիճ)

ժամը՝ 1130–1300

Նախագահողներ՝ Արարատ Աղասյան և Պավել Ավետիսյան

1. Աննա Ասատրյան – Մեկ ստեղծագործության պատ-մություն. Էդգար Հովհաննիսյանի և Պարույր Սևակի «Սարդարապատը» 2. Դավիթ Քերթմենջյան – Մայիսյան հերոսամարտին նվիրված հուշարձանները 3. Արթուր Ավագյան – Հայաստանի Առաջին Հանրապետութ-յան գեղարվեստական կյանքը 4. Լիլիթ Արտեմյան– Երաժիշտները Սարդարապատի հերոսամարտում. Վահան Տեր-Առաքելյան 5. Արսեն Համբարձումյան – Երկու աշխարհների բախումը «Սարոյան եղբայրներ» գեղարվեստական ֆիլմում 6. Ռուզան Սարյան – Սարդարապատի ճակատամարտի մասնակից Մովսես Գյուլնազարյանի սարյանական դիմանկարը

Ճաշի ընդմիջում ժամը 1300–1400

Գիտաժողովի մասնակիցների տեղափոխում ԵՊՀ ժամը 1400–1430

«ԱՐԱՄ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆԻ ՆԱՄԱԿԱՆԻՆ» փաստաթղթերի և նյութերի ժողովածուի շնորհանդես

(ԵՊՀ գիտական խորհրդի նիստերի դահլիճ) ԵՊՀ կենտրոնական մասնաշենք, 5-րդ հարկ

ժամը՝ 1430_1530

Բացման խոսք՝ Արամ Սիմոնյան Զեկուցող՝ Երվանդ Փամբուկյան

ԳԻՏԱԺՈՂՈՎԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱՄՓՈՓՄԱՆ

1 1

ԼԻԱԳՈՒՄԱՐ ՆԻՍՏ

(ԵՊՀ գիտական խորհրդի նիստերի դահլիճ) ժամը՝ 1530_1600

Նախագահողներ՝ Յուրի Սուվարյան և Արամ Սիմոնյան ORGANIZING COMMITTEE

YURI SUVARYAN Co-chairman of the organizing committee

NAS RA Academician-Secretary of the Division of Armenology and Social Sciences

ARAM SIMONYAN Co-chairman of the organizing committee

Rector of Yerevan State University

ASHOT MELKONYAN Director of the Institute of History of NAS RA

RUBEN SAFRASTYAN

Director of the Institute of Oriental Studies of NAS RA

GEVORG POGHOSYAN Director of the Institute of Philosophy, Sociology and Law of NAS RA

ARARAT AGHASYAN

Director of the Institute of Arts of NAS RA

GAGIK GHAZINYAN Dean of YSU Faculty of Law AMATUNI VIRABYAN Director of the National Archives of

Armenia VARDAN DEVRIKYAN Director of Institute of Literature after

M. Abeghian of NAS RA EDIK MINASYAN Dean of YSU Faculty of History PAVEL AVETISYAN Director of the Institute of Archeology

and Ethnography of NAS RA VIKTOR KATVALYAN Director of the Institute of Language

after H. Acharyan of NAS RA HOVHANNES AYVAZYAN Editor-in-chief of the encyclopedia

MHER HOVHANNISYAN Scientific secretary of the organizing committee

Deputy Director of YSU Institute for Armenian Studies

1 2

ARMEN MARUKYAN Scientific secretary of the organizing committee

Head of the Division of Armenian Genocide History of the Institute of History of the NAS RA

1 3

MAY 25, 2018

OPENING OF THE CONFERENCE FIRST PLENARY SESSION

(NAS RA Presidency conference hall)

Registration of the participants: 09:00–9:30

Opening of the conference: 9:30 am –11:30 pm

Opening speech - NAS RA president R. Martirosyan Congratulatory speeches RA Prime Minister Nikol Pashinyan President of the Republic of Artsakh Bako Sahakyan His Holiness Garegin II His Holiness Catholicos of the Great House of Cilicia Aram I

Welcoming speeches RA Minister of Diaspora Mkhitar Hayrapetyan NAS RA Academician-Secretary of the Division of Armenology and Social Sciences Yuri Suvaryan Rector of Yerevan State University Aram Simonyan Director of Iv. Javakhishvili Institute of History and Ethnology of Tbilisi State University, Doctor of History Giorgi Tcheishvili Reports: 1. Richard Hovhannisyan - The scientific-cognitive significance

of the study of the history of the Republic of Armenia, 1918-1920.

2. Aram Simonyan – The battle of Zangezur, 1918-1921; struggle for the preservation of statehood.

Coffe Break 11:30 – 12:00 pm

1 4

SECOND PLENARY SESSION (NAS RA Presidency conference hall)

12:00 – 13:30 pm

1. Ashot Melkonyan - Restoration of the Armenian statehood; an epoch-making event.

2. Ruben Safrasatyan -Genealogy of the Republic of Armenia; geopolitical challenges.

3. Michael Hesemann – Pope Benedict XV, Vatican and the First Republic of Armenia.

4. Simon Payaslyan - An outline of the idea of visualization of the Homeland Independence according to US Armenian Press (end of 19th – beginning of the 20th cc.).

5. Victor Hakobyan - Selection of ways for the development of Armenian communities in the North Caucasus in 1918-1921.

6. Alexander Daushvili – Independence of Transcaucasia and the Bolshevik Press of Moscow, 1918.

Lunch Break 1:30–2:30 pm

CONFERENCE SECTIONS

Section A- Historical and political preconditions of the declaration of independence of the Republic of Armenia. May Heroic battles

(NAS RA Presidency conference hall) 2:30–4:30 pm

Chairmen - Albert Kharatyan and Vladimir Harutyunyan

1. Mher Hovhannisyan- The issue of the restoration of the Armenian statehood, 1917-1918 in the context of ARF- RSDLP relations.

2. Valeri Tunyan - The process of formation and collapse of the federal state in Transcaucasia (1917-1918).

1 5

3. Vahan Melikyan – The historical significance of May heroic battles in 1918.

4. Artsvi Bakhchinyan – Participant of the Sardarapat battle and chronicler Alexander Shneur.

5. Armen Marukyan - The significance of the Gharakilisa battle in May heroic battles.

6. Ruben Sahakyan - The formation of the Armenian Army and General Tovmas Nazarbekyan.

7. Armen Asryan – The role of Aram Manukyan in the formation of the Republic of Armenia.

8. Gevork Nazaryan - British Reports on the 1918 Turkish Invasion of Armenia.

Section B. State-legal structure and internal situation of the First Republic of Armenia

(Session hall of NAS RA Institute of History) 2:30–6:00 pm

Chairmen - Gagik Ghazinyan and Gevorg Poghosyan

1. Amatuni Virabyan - The internal situation of the Republic of Armenia in June – September, 1918.

2. Artur Vagharshyan - The legal lessons of the F irst Republic of Armenia.

3. Garnik Safaryan - Main views on the formation and development of the state-legal system of the First Republic of Armenia.

4. Ararat Hakobyan - The state-legal structure of the Republic of Armenia.

5. Levon Shirinyan - Re-organization of Armenian society in the First Republic of Armenia.

6. Vanik Virabyan – The process of establishing the security system in the Republic of Armenia (1918-1920).

7. Vahram Balayan - The process of formation of state bodies in Artsakh (December 1917 - September 1918).

1 6

Break 16:15–16:30

8. Gevorg Stepanyan – Hamazasp Srvandztyants’ activities during the years of the Republic of Armenia.

9. Hayk Sukiasyan – On the political organization of the First Republic.

10. Karen Hayrapetyan – The issue of immigration during the years of the First Republic of Armenia.

11. Vanik Babajanyan - Inter-party relations in the Republic of Armenia, 1918-1920.

12. Suren Sargsyan - The activities of Armenian Ramkavars in Armenia, 1918-1920.

13. Hayk Melik-Adamyan, Tigran Babayan, Armen Asatryan - Policy of the Republic of Armenia on mineral resources.

Section C. Foreign policy of RA. The Treaty of Sevres (Session hall of NAS RA Institute of Oriental Studies)

2:30–4:30 pm

Chairmen – Edik Minasyan and Gayane Makhmuryan

1. Lilit Hovhannisyan - The historical and legal prerequisites of the articles relating to Armenia and Armenians in the Sevre’s treaty.

2. Armenuhi Ghambaryan – Armenian-American relations from the declaration of independence to Versailles.

3. Gayane Makhmuryan - The Sevres peace treaty and US policy in relation to the Republic of Armenia in 1919-1920.

4. Arushan Vartumyan - A.I. Denikin and Republic of Armenia: history of relationship, sympathies and political disappointments

5. Suren Manukyan – Armenian-Ottoman relations, 1918-1920. 6. Yurik Ghulyan – Armenian-Azerbaijani relations, 1918-1920.

1 7

May 26, 2018 CONFERENCE SECTIONS

Section D. The Turkish - Armenian war in 1920 and the circumstances of the decline of the First Republic of Armenia

(Session hall of NAS RA Institute of History) 10:00 am – 1:00 pm

Chairmen — Karen Khachatryan and Mher Hovhannisyan.

1. Emil Ordukhanyan - Prerequisites for the formation of political culture in the First Republic of Armenia

2. Hamlet Harutyunyan – The assessment of the issue of 1920 May Uprising in Armenia.

3. Edik Minasyan – The delegation of RA headed by Levon Shant in Moscow.

4. Karen Khachatryan – The issue of sovietization and independence of the Republic of Armenia.

5. Rubina Pirumyan - ARF Dashnaktsutyun - Bolshevik relations - a decisive signal in the life of independent Armenia.

Coffee Break 11:30–11:45

6. Hrant Abrahamyan - The sovietization process of Artsakh (April-May, 1920)

7. Armen Asatryan – The activities of the General Daniel Bek Pirumyan during the years of the First Republic of Armenia.

8. Arman Yeghiazaryan - The Republic of Armenia and the Diaspora.

9. Khachatur Stepanyan - Circumstances of the decline of the First Republic of Armenia in the assessment of exiled figures.

10. Stepan Stepanyants – The activities of the Armenian Church during the years of the First Republic.

1 8

Section E. The Educational life and fiction in the First Republic of Armenia

(Session hall of NAS RA Institute of History) 10:00 am – 1:00 pm

Chairmen- Vardan Devrikyan and Artsrun Avagyan

1. Gurgen Vardanyan – Educational reforms in the Republic of Armenia, 1918-1920.

2. Hamo Sukiasyan – Policy of the Armenian authorities towards press (1918-1920).

3. Mariam Hovsepyan – The elucidation of the First Republic’s policy towards refugees and orphans in the daily “Jakatamart” (Battle) of Constantinople.

4. Seda Ohanyan - The activities of female parliamentarians of the First Republic of Armenia in 1918-1920.

5. Ani Fishenktchyan – The activities of expatriated Armenian intellectuals in Syria after the decline of the Republic of Armenia.

Coffee Break 11:15–11:30

6. Vardan Devrikyan - Literary-public activities of Mkhitarist congregation during the years of the First Republic.

7. Samvel Muradyan – Armenian literature during the years of the First Republic of Armenia.

8. Aelita Dolukhanyan – The Armenian Issue and the protection of the rights of the Armenian nation in the studies of French armenologists.

9. Susanna Hovhannisyan- Hovhannes Tumanyan’s literary-public activities during the years of the First Republic.

10. Hrachik Bayramyan - Hovhannes Tumanyan - torchbearer of Armenian-Georgian relations.

11. Lusine Vardanyan - Armenian book publishing during the years of the First Republic.

1 9

Section F. The First Republic of Armenia in artworks (Session hall of NAS RA Institute of Oriental Studies)

11:30 am – 1:00 pm

Chairmen-Ararat Aghasyan and Pavel Avetisyan

1. Anna Asatryan – A story of an artwork: “Sardarapat” by Edgar Hovhannisyan and Paruyr Sevak. 2. Davit Kertmenjyan – Monuments dedicated to the May heroic battles. 3. Artur Avagyan – Fiction life of the First Republic of Armenia. 4. Lilit Artemyan– Musicians at the Sardarapat heroic battle: Vahan Ter-Arakelyan. 5. Arsen Hambardzumyan–The clash of the two worlds in the fiction movie of “Saroyan Brothers”. 6. Ruzan Saryan–The Saryan portrait of Movses Gyulnazaryan-a participant of Sardarapat battle.

Lunch break 1:00–2:00 pm

Transportation of conference participants to YSU 2:00 pm – 2:30 pm

PRESENTATION “LETTERS OF ARAM MANUKYAN” Collection of documents and materials (YSU Academic Council Session Hall)

Alex Manoogian 1, YSU central annex, the 5th floor 2:30 pm – 3:30 pm

Opening speech —Aram Simonyan Reporter— Yervand Pambukyan

FINAL SESSION OF THE CONFERENCE

3:30 pm _4:00 pm

Chairmen – Yuri Suvaryan and Aram Simonyan

20

ОРГКОМИТЕТ

ЮРИЙ СУВАРЯН Сопредседатель оргкомитета

Академик-секретарь отделения арменоведения и общественных наук НАН РА

АРАМ СИМОНЯН Сопредседатель оргкомитета

Ректор Ереванского государственно-го университета

АШОТ МЕЛКОНЯН Директор Института истории НАН РА

РУБЕН САФРАСТЯН Директор Института востоковедения НАН РА

ГЕВОРГ ПОГОСЯН Директор Института философии, социологии и права НАН РА

АРАРАТ АГАСЯН

Директор Института искусства НАН РА

ГАГИК КАЗИНЯН Декан юридического факультета ЕГУ

АМАТУНИ ВИРАБЯН Директор Национального архива Армении

ВАРДАН ДЕВРИКЯН Директор Института литературы им. М. Абегяна НАН РА

ЭДИК МИНАСЯН Декан факультета истории ЕГУ ПАВЕЛ АВЕТИСЯН Директор Института археологии и

этнографии НАН РА ВИКТОР КАТВАЛЯН Директор Института языка им. Гр.

Ачаряна НАН РА ОГАННЕС АЙВАЗЯН Главный редактор энциклопедии МГЕР ОГАННИСЯН Ученый секретарь оргко-митета

Заместитель директора Института арменоведческих исследований ЕГУ

АРМЕН МАРУКЯН Ученый секретарь оргко-митета

Заведующий отделом «Истории Армянского вопроса и Геноцида армян» Института истории НАН РА

21

25-ое мая 2018г.

ПЛЕНАРНОЕ ЗАСЕДАНИЕ ОТКРЫТИЕ КОНФЕРЕНЦИИ

(Зал заседаний президиума НАН РА)

Регистрация участников: 0900–930

Открытие конференции: 930–1130

Вступительное слово: президент НАН РА Р. Мартиросян Поздравительные послания: Премьер-министр РА Н. Пашинян Президент НКР Б.Саакян Католикос всех армян Е. С. В. П. Гарегин Б Католикос Великого Дома Киликии Е. С. В. П Арам А

Приветственные слова: Министр диаспоры РА Мхитар Айрапетян Академик-секретарь отделения арменоведения и обществен-ных наук НАН РА Юрий Суварян Ректор Ереванского государственного университета Арам Симонян Директор Института истории Тбилисского университета РГ Георги Чеишвили

Доклады: 1. Ричард Оганнисян - Научно – познавательное значение исследования истории Республики Армения 1918-1920 гг. 2. Арам Симонян – Зангезурское сражение 1918-1921гг.:

борьба за сохранение государственности.

Перерыв 1130–1200

22

ВТОРОЕ ПЛЕНАРНОЕ ЗАСЕДАНИЕ (Зал заседаний президиума НАН РА)

1200–1330

1. Ашот Мелконян – Восстановление армянской государ-ственности: эпохальное событие.

2. Рубен Сафрастян – Генезис Республики Армения: геополитические вызовы.

3. Михаил Эземанн – Римский папа Бенедикт 15-ый, Ватикан и Первая Республика Армения.

4. Симон Пайаслян – Очертания представления идеи независимости родины в армянской прессе США (конец 19-ого – начало 20-ого вв.)

5. Виктор Акопян - Выбор путей развития армянских общин Северного Кавказа в 1918-1921 гг.

6. Александр Даушвили – Независимость Закавказья и большевистская пресса Москвы 1918 года.

ОБЕД 1330–1430

СЕКЦИОННЫЕ ЗАСЕДАНИЯ КОНФЕРЕНЦИИ

Секция А. Историко-политические предпосылки провозглашения Республики Армения.

Майские героические сражения.

(Зал заседаний президиума НАН РА)

1430–1630

Председательствующие: Альберт Харатян и Владимир Арутюнян.

1. Мгер Оганнисян – Вопрос восстановления армянской

государственности в контексте отношений АРФ(Д)-РСДРП(б) в 1917-1918 гг.

2. Валерий Тунян – Процесс формирования и распада федерального государства в Закавказье (1917-1918гг.).

23

3. Ваан Меликян – Историческое значение Майских героических сражений 1918г.

4. Арцви Бахчинян – Участник и летописец Сардарапатского сражения Александр Шнеур.

5. Армен Марукян – Значение Караклисской битвы в череде Майских героических сражений.

6. Рубен Саакян – Становление армянской армии и генерал Товмас Назарбекян.

7. Армен Асрян – Роль Арама Манукяна в становлении Республики Армения.

8. Геворг Назарян - Нападение турецкой армии на Армению в 1918 году по британским докладам.

Секция Б. Государственно-правовая структура и внутреннее положение Первой Республики Армения

(Зал заседаний Института истории НАН РА) 1430–1800

Председательствующие: Гагик Казинян и Геворг Погосян.

1. Аматуни Вирабян – Внутренняя жизнь Республики Армения в июне-сентябре 1918г.

2. Артур Вагаршян – Правовые уроки Первой Республики Армения.

3. Гарник Сафарян – Основные подходы в вопросе формирования и развития государственно-правовой системы Первой Республики.

4. Арарат Акопян - Государственно-правовая структура Республики Армения.

5. Левон Ширинян – Реорганизация армянской общественнос-ти в период Первой Республики Армения

6. Ваник Вирабян – Процесс создания системы безопасности Республики Армения (1918-1920гг.).

7. Ваграм Балаян - Процесс формирования государственных органов в Арцахе (декабрь 1917г. - сентябрь 1918 г.).

24


8. Геворг Степанян – Деятельность Амазаспа Срвандзтянца в годы Республики Армения.

9. Гайк Сукиасян – О вопросе политической организации Первой Республики Армения

10. Карен Оганнисян – Проблема беженцев в годы Первой Республики Армения.

11. Ваник Бабаджанян – Межпартийные отношения в Республике Армения в 1918-1920 гг.

12. Сурен Саргсян – Деятельность армянских рамкаваров в Армении в 1918-1920гг.

13. Гайк Мелик-Адамян, Тигран Бабаян, Армен Асатрян – Политика Республики Армения в сфере минерально-сырьевых ресурсов

Секция Г. Внешняя политика РА.

Севрский мирный договор (Зал заседаний Института востоковедения НАН РА)

1430–1630

Председательствующие: Эдик Минасян и Гаянэ Махмурян

1. Лилит Оганисян – Исторические и правовые предпосылки статей Севрского договора относящихся к Армении и армянам.

2. Арменуи Гамбарян – Армяно-американские отношения с момента провозглашения независимости Армении до Версаля.

3. Гаяне Махмурян – Севрский мирный договор и политика США по отношению к Республике Армения в 1919-1920 гг.

4. Арушан Вартумян - А.И. Деникин и Армянская Республика: история взаимоотношений, симпатий и политических разочарований

5. Сурен Манукян – Армяно-османские отношения в 1918-1920гг.

25

6. Юрик Гулян – Армяно-азербайджанские отношения в 1918-1920гг.

26-ое мая 2018г.

СЕКЦИОННЫЕ ЗАСЕДАНИЯ КОНФЕРЕНЦИИ

Секция Д. Армяно-турецкая война 1920 г. и обстоятельства падения Первой Республики Армения (Зал заседаний Президиума НАН РА)

1000–1300

Председательствующие: Карен Хачатрян и Мгер Оганнисян.

1. Эмиль Ордуханян – Предпосылки формирования политической культуры в Первой Республике Армения

2. Гамлет Арутюнян – О вопросе оценки майского восстания в Армении в 1920г.

3. Эдик Минасян – Деятельность делегации РА во главе с Левоном Шантом в Москве.

4. Карен Хачатрян – Советизация Республики Армения и проблема независимости.

5. Рубина Пирумян – Взаимоотношения АРФ - большевики как решающий импульс в жизни Армении


6. Грант Абраамян – Процесс советизации Арцаха (апрель-май

1920г.). 7. Армен Асатрян – Деятельность генерала Даниела Бек-

Пирумяна в годы Республики Армения. 8. Арман Егиазарян – Республика Армения и диаспора 9. Хачатур Степанян – Обстоятельства падения Первой

Республики Армения в оценках деятелей эмиграции 10.Степан Степанянц – Деятельность армянской церкви в годы

Первой Республики.

26

Секция Е. Образовательная жизнь и художественная литература Первой Республики Армения

(Зал заседаний Института истории НАН РА) 1000–1300

Председательствующие: Вардан Деврикян и Арцрун Авагян.

1. Гурген Варданян - Образовательные преобразования в Республике Армения в 1918-1920гг.

2. Амо Сукиасян – Политика правительства Армении в отношении органов печати (1918-1920гг.).

3. Мариам Овсепян – Отражение политики Первой Республики в отношении беженцев и сирот на страницах газеты “Чакатамарт” (Константинополь)

4. Седа Оганян – Деятельность женщин депутатов в парламенте Первой Республики (1918-1920 гг.)

5. Ани Фишенкчян – Деятельность представителей изгнанной интеллигенции в Сирии после падения Республики Армения.


6. Вардан Деврикян – Литературно-общественная деятель-ность Ордена Мхитаристов в годы Первой Республики

7. Самвел Мурадян – Армянская литература в годы Первой Респшублики

8. Аэлита Долуханян – Армянский вопрос и защита прав армянского народа в исследованиях французских арменоведов

9. Сусанна Оганнисян – Литературно-общественная деятель-ность Ованеса Туманяна в годы Первой Республики

10. Грачик Байрамян - Оганнес Туманян – факелоносец армяно-грузинских отношений

11. Лусине Варданян - Армянское издательство в годы Первой Республики

27

Секция Ж. Первая Республика Армения в произведениях искусства

(зал заседаний Института востоковедения НАН РА) 1130–1300

Председательствующие: Арарат Агасян и Павел Аветисян

1. Анна Асатрян – История одного произведения: “Сардарапат” Эдгара Оганнисяна и Паруйра Севака 2. Давид Кертменджян – Памятники Майских героических сражений 3. Артур Авагян – Художественная жизнь в Первой Республике 4. Лилит Артемян – Музыканты на Сардарапатском сражении: Ваган Тер-Аракелян 5. Арсен Амбарцумян – Столкновение двух миров в художественном фильме “Братья Сарояны” 6. Рузан Сарян – Сарьяновский портрет участника Сардарапатского сражения Мовсеса Гюлназаряна

ОБЕД 1300–1400

ПЕРЕЕЗД УЧАСТНИКОВ КОНФЕРЕНЦИИ В ЕГУ 1400–1430

ПРЕЗЕНТАЦИЯ «СОБРАНИЕ ПИСЕМ АРАМА МАНУКЯНА» сборник документов и материалов

(Зал заседаний ученого совета ЕГУ) 1430–1530

Вступительное слово: Арам Симонян Докладчик: Ерванд Памбукян

ПЛЕНАРНОЕ ЗАСЕДАНИЕ ЗАКРЫТИЯ КОНФЕРЕНЦИИ

1530_1600

Председательствующие: Юрий Суварян и Арам Симонян

Documents

ՀՀ ՍՓՅՈՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ …€Հ-100(1).pdf · 5. Վիկտոր Հակոբյան – Հյուսիսային Կովկասի հայկական