1

1

Η ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ (1915-1980)

ΑΠΟ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΣΤΟ 1ο ΛΥΚΕΙΟ

Του Ιωάννη Φ. Καζταρίδη Φιλολόγου-Ιστορικού,

Δ/ντή 1ου Γεν. Λυκείου Κατερίνης ΜΕΡΟΣ Α`

Το 1ο Γενικό Λύκειο Κατερίνης, που ιδρύθηκε μαζί με τα άλλα τρία Λύκεια της πόλης μας κατά τα μέσα της δεκαετίας του `70 και λειτουργεί αδιαλείπτως μέχρι και σήμερα, αποτελεί επιγέννημα του Γυμνασίου Αικατερίνης και προϊόν της δημογραφικής έκρηξης που εμφάνισε η πόλη μας, η Κατερίνη κατά τη διάρκεια του 20ου αι. Θεωρείται και είναι το αρχαιότερο πνευματικό ίδρυμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού μας.

Το Γυμνάσιον Αικατερίνης ιδρύθηκε στα μέσα της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αι. ως συνέχεια της Αστικής Σχολής Αικατερίνης και η οποία με τη σειρά της προέκυψε από σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που λειτουργούσαν στην πόλη μας κατά τον τελευταίο αι. της τουρκοκρατίας.

Οι πρόγονοι του 1ου Λυκείου Κατερίνης

Η εκπαίδευση στην Πιερία κατά τις τελευταίες δεκαετίες της τουρκοκρατίας

Δεν μας είναι γνωστός ο ακριβής χρόνος κατά τον οποίο άρχισαν να λειτουργούν τα πρώτα ελληνικά σχολεία στην Πιερία. Στα απομνημονεύματά του, ο αντάρτης επίσκοπος Κίτρους Νικόλαος, για την προ του 1878 περίοδο αναφέρει ότι ανέκαθεν υπήρχαν ελληνικά σχολεία στις κωμοπόλεις και στα μεγάλα χωριά της Πιερίας, αλλά η ποιότητά της ήταν πολύ χαμηλή και περιοριζόταν μόνον στις μικρές τάξεις. Γράφει χαρακτηριστικά: «…η εκπαίδευσις είναι λίαν ευτελής. Εν Λιτοχώρω, Κολινδρώ, Αικατερίνη, Βελβενδώ και Καταφυγίω ανέκαθεν υπάρχουσιν ανά εν δημοτικόν ή αλληλοδιδακτικόν σχολείον έχον μίαν ή δύο τάξεις του ελληνικού σχολείου, αλλ` αι πρόοδοι αυτών είναι πάντοτε ανάξιαι λόγου δια πολλάς αιτίας…

( τα σχολεία αυτά) -διατηρούνται δι` ιδιωτικών ετήσιων συνεισφορών…αβεβαίων και αστάτων -τα έσοδα είναι γλίσχρα και μόλις εξαρκούντα εις διατήρησιν ενός προστύχου

διδασκάλου ή το πολύ δύο τοιούτων -η εκλογή, η διατήρησις, η εξέλεγξις, η παύσις των διδασκάλων εξαρτάται εκ

της ιδιοτροπίας του κατά καιρούς ισχύοντος Κοτζάμπαση Εκ δε των λοιπών χωρίων εις μόνα τα μεγαλύτερα υπάρχει

γραμματοδιδασκαλείον, εν ώ εις ημιμαθής άνθρωπος, λαμβάνων 1000 ή 1500 γρόσια μισθόν, διδάσκει εις τον νάρθηκα της εκκλησίας εις 15-20 παιδία την

2

2

ανάγνωσιν απί της οκταήχου, και εκτελεί συνάμα χρέη κανδηλάπτου, ψάλτου και δημοσίου υπηρέτου του χωρίου.

Δια τούτο και μεγίστη και εσχάτη αμάθεια επικρατεί εις τα χωρία ταύτα. Αυτή ήταν η κατάσταση της παιδείας στην Πιερία κατά τα μέσα του 19ου αι. Αλλά και τα άλλα μεγέθη της (οικονομικής, κοινωνικής, κ.ά.) ζωής των

υποδούλων κατά την περίοδο αυτή δεν ήταν καλύτερα. Παρά ταύτα το φρόνημα παρέμενε υψηλό και περίμεναν από στιγμή σε στιγμή να έρθει το ελληνικό και στην περιοχή τους, όπως συνέβη στη νότια Ελλάδα, μετά την επανάσταση του 1821.

Η Κατερίνη την περίοδο αυτή ήταν ένα μικρό ασήμαντο χωριό, τσιφλίκι ενός τούρκου αγά και την κατοικούσαν πενήντα περίπου οικογένειες, γεωργών και κτηνοτρόφων, που εργάζονταν στα κτήματα του τούρκου αγά. Για τους κατοίκους της Κατερίνης και για την περίοδο λίγο πριν και λίγο μετά το 1850 ο Βαρδάκας αναφέρει «…η πόλις αύτη ήτο μικρόν χωρίον, εκ πεντήκοντα οικιών συνιστάμενον και του οποίου τότε οι κάτοικοι ησχολούντο μόνον περί την γεωργίαν και την κτηνοτροφίαν καθώς και την σιδηρουργίαν της επισκευής των γεωργικών εργαλείων και κατασκευήν των πετάλων και καρφίων των αναγκαιούντων προς πετάλωσιν και καλλίγωσιν των φοτρηγών και αροτριώντων ζώων…»

Λίγο πριν και λίγο μετά την επανάσταση του Ολύμπου (1878) η Κατερίνη αρχίζει να εμφανίζεται στο προσκήνιο της ιστορίας. Σύμφωνα με τις πηγές κατά την περίοδο αυτή η Κατερίνη εμφανίζεται να έχει 300 οικίες, ενώ λίγα χρόνια αμέσως μετά να έχει κατά τη χειμερινή περίοδο 1000 οικίες. Η διαφορά αυτή οφείλεται προφανώς στον υπολογισμό και των «ξένων», κυρίως Βλαχολιβαδιωτών, που διαχείμαζαν στην Κατερίνη, ενώ το καλοκαίρι ανέβαιναν στα ορεινά χωριά. Την περίοδο αυτή η Κατερίνη εμφανίζεται με σχολείο ελληνικό αρρένων και παρθεναγωγείο.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ (1800-1914)

Έτος Οικίες-κάτοικοι πηγή 1806 100 οικίες Leake 1810 140 οικίες Clarke 1812 300 οικίες Holland 1880 1880

300 οικίες 300 οικίες + 700

διαχειμάζοντες Βλαχολειβαδιώτες

Νικόλαος, επίσκοπος Κίτρους ΕΚΚΒ, Ελληνικό Προξενείο

Θεσσαλονίκης

1900 2070 Χριστιανοί και 600 Μουσουλμάνοι

1914 7000 Χριστιανοί και 1000 Μουσουλμ.

Παρθένιος Βαρδάκας

Ο Σχινάς στο οδοιπορικό του γα την περίοδο πριν και μετά το 1881, γράφει

για την Κατερίνη:

3

3

(…η Κατερίνη…ο πληθυσμός ανέρχεται εις 1.800 χριστιανούς και 1.200 οθωμανούς…οικείται δε υπό 70 οικογ. Οθωμανών εκ Λάλα Ευβοίας και Γρεβενών

70 » Αθιγγάνων, χαλκέων και υπηρετών

100 » Κιρκασίων, πέριξ της πόλεως οικουσών, μετοίκων εκ του επί των ΒΑ κλιτύων του Ολύμπου Χωρίου Τόχοβας. Ούτοι εισίν ζευγίται και άγριοι

220 » χριστιανών καλλιεργητών των κτημάτων.

120 » παραχειμάζουσι κατερχόμεναι εκ των χωρίων…Σαμαρίνας,

Αβδέλας, Σμίξης…

Εναργέστερη εικόνα γύρω από τη σύνθεση του πληθυσμού

αποκαλύπτεται από την Έκθεση του Ηπειρώτη εκπαιδευτικού Δ. Μ .Σάρρου (βλ. Στ. Παπαδόπουλου, Μία ανέκδοτη έκθεση του Δ .Μ .Σάρρου, για την εκπαίδευση στον καζά Κατερίνης κατά το 1906, περ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ,τ. ΙΣΤ, 1976, σ. 1-12.). Σύμφωνα με την έκθεση αυτή ο πληθυσμός της πόλης της Κατερίνης κατά το 1906 έχει ως εξής:

(…Αικατερίνη, Οικογένειαι ελληνικαί 501, ων τα 2\3 μητρικήν γλώσσαν έχουσιν την

κουτσοβλαχικήν, γιγνώσκουσι δε και λαλούσι πάσαι την ελληνικήν. Των οικογ τούτων 120 παραχειμάζουσι εις Λιβάδι, εξ ου και ορμώνται 50 εν Σαμαρίνα 20 Αλβανιτοβλάχων 30 Βλαχοφώνων Ηπειρωτών, οι πλείστοι εκ

Φλαμπουραρίου κατοικούσι εν Αικατερίνη και 300 οικογ. Τούρκοι, ων πολλοί

ελληνόφωνοι…) Τα ελληνικά σχολεία που λειτουργούν στην Κατερίνη, κατά το σχολικό

έτος 1905-06, σύμφωνα με την έκθεση του Σάρρου είναι: - Μία εξατάξιος μικτή Αστική Σχολή με 442 μαθητές ( το προηγούμενο

έτος ήσαν 366) από τους οποίους οι 122 ήσαν μαθήτριες με 6 δασκάλους και λειτουργούσε εν τω νεοδμήτω διδακτηρίω (σημ. Α` Δημ. Σχολείο)

-νηπιαγωγείο με 145 νήπια, από τα οποία 60 θήλεα και στεγαζόταν εν τω παρακειμένω παλαιώ διδακτηρίω της κοινότητος.

ΜΕΡΟΣ Β` Η περίοδος πριν και μετά την απελευθέρωση (1912)

4

4

Σύμφωνα με τη μελέτη του Α. Αρβανίτη (1908) πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους στον καζά Κατερίνης (σημ. νομό Πιερίας) κατοικούσαν 22.012 Έλληνες και 3.435 Τούρκοι, σύνολο 25.447 κάτοικοι. Στην πόλη της Κατερίνης κατοικούσαν 3.700, από τους οποίους οι 2.500 Έλληνες και οι 1200 Τούρκοι. Σε μια άλλη στατιστική του 1910 ο καζάς είχε 18.867 Έλληνες και 4.467 Τούρκους. Η αύξηση του τουρκικού πληθυσμού οφείλεται στο γεγονός ότι μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων (1908) και την προσάρτηση της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης στην Αυστροουγγαρία, πολλοί μουσουλμάνοι αυτών των χωρών ενθαρρύνθηκαν από τους Νεότουρκους να εποικίσουν περιοχές της Μακεδονίας. Πολλοί απ` αυτούς εγκαταστάθηκαν στην Κατερίνη (στη συνοικία Βατάν), στο Μακρύγιαλο και στο Ελευθεροχώρι. Όταν η Κατερίνη απελευθερώθηκε (1912) οι Μουσουλμάνοι αυτοί εγκατέλειψαν την Πιερία και στις εστίες τους εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατ. Θράκη. Οι μουσουλμάνοι παλαιοί κάτοικοι της πόλης θα παραμείνουν στην Κατερίνη, από την οποία θα αναχωρήσουν μετά το 1923, με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, που προέβλεπε την υποχρεωτική ανταλλαγή των πληθυσμών. Από την ανταλλαγή εξαιρέθηκαν μερικές οικογένειες Τουρκαλβανών και παρέμειναν στην πόλη. Αμέσως μετά την απελευθέρωση, σύμφωνα με τη στατιστική της 16ης Αυγ. του 1913, στην Κατερίνη ζούσαν 5.088 κάτοικοι, από τους οποίους 3.308 Έλληνες ορθόδοξοι και 1780 μουσουλμάνοι.

Τα μουσουλμανικά σχολεία Πριν από την απελευθέρωση λειτουργούσαν στην πόλη, παράλληλα με τα

ελληνικά και μουσουλμανικά σχολεία, τα εξής: α) Μία Αστική Σχολή (Ρουσδιέ Μεκτεπή) με τρεις τάξεις, που είχε ιδρυθεί

το 1316, (έτος Εγείρρας), με τρεις τάξεις. Φοιτούσαν 25 μαθηττές και δίδασκαν 2 δάσκαλοι.

β). Δύο βασικά δημοτικά (Ιπινταγιέ Μετεκπή) με τρεις τάξεις το καθένα. Το έμα αρρένων με 120 μαθητές και τρεις δασκάλους και το άλλο Θηλέων με 148 μαθήτριες και δύο δασκάλες.

Κατά την περίοδο μετά την απελευθέρωση τα τουρκικά σχολεία που λειτουργούσαν στην πόλη ήσαν: Δύο διτάξια οθωμανικά σχολεία με τέσσερα τμήματα το καθένα. Επρόκειτο για ένα αρρένων με 80 μαθητές και 2 δασκάλους και ένα θηλέων με 60 μαθήτριες και 2 δασκάλες. Στεγάζονταν σε κοινό διδακτήριο, του οποίου η γενική κατάσταση χαρακτηριζόταν ως αρίστη. Πρόκειται για το χώρο του σημερινού 4ου Δημ. Σχολείου. Το κτίριο αυτό επέζησε για πολλές δεκαετίες μετά τον πόλεμο, κατά τις οποίες φιλοξένησε το 2ο Δημ. Σχολείο και μετασχηματίστηκε στο σημερινό 4ο Δημ.

Τα ελληνικά σχολεία Όσον αφορά τα ελληνικά σχολεία της Κατερίνης, κατά την ίδια περίοδο,

δηλ. πριν και μετά το 1912, λειτουργούν -ένα νηπιαγωγείο με 130 νήπια

5

5

-και η Αστική Σχολή Αικατερίνης με 486 μαθητές Στα οποία διδάσκουν 9 δάσκαλοι με υψηλή επιστημονικοί κατάρτιση. Όλοι

τους είχαν τελειώσει γυμνάσιο ή διδασκαλείο σημαντικών πόλεων. Ανάμεσά τους έχουμε και τον Διον. Φραντζή από την Κορυτσά που έφερε τον τίτλο του διδάκτορα.

Το ρουμανικό σχολείο Την ίδια περίοδο λειτουργούσε στην Κατερίνη από πολλών ετών, ίσως από

το 1890, σε ιδιόκτητο κτίριο (Σημ. στη νοτιοδυτική γωνία των οδών Μ. Αλεξάνδρου και Αβέρωφ) και ρουμάνικο σχολείο. Για το σχολείο αυτό ο Βαρδάκας γράφει: «…Ότε κατά το 1904…αφίχθημεν εν Κατερίνη…εύρομεν Ρουμανικήν Σχολήν, από δωδεκαετίας λειτουργούσαν και προσωπικόν τεσσάρων ή πέντε ρουμανοδιδασκάλων και περιλαμβάνουσαν εκατόν εξήκοντα περίπου μαθητάς…εθεωρήσαμεν καθήκον ημών επιβεβλημένον να εργασθώμεν όπως η Ελληνική ημών Σχολή περιλάβει εις τους κόλπους αυτής και τους εις την Ρουμανικήν Σχολήν φοιτώντας βλαχοφόνους ελληνόπαιδας και ούτω παυση λειτουργούσα ελλείψει μαθητών…εντός τριμηνίας από της ελεύσεως ημών οι πλείστοι των μαθητών της Ρουμ. Σχολης απεσύρθησαν, εγγραφέντες εις την Ελληνικήν…Μετ` ου πολύν χρόνον απεσύρθησαν και οι υπολειπόμενοι, ούτως ώστε η εν Κατερίνη Ρουμανική Σχολή ηναγκάσθη να κλείση τας πύλας αυτής και οι εν αυτή διδάσκαλοι να αποσυρθώθι..,»

Αστική Σχολή Αικατερίνης (1905) Η Αστική Σχολή στάθηκε απότοκο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας που

παρατηρήθηκε στην πόλη μας κατά τις προηγούμενες δεκαετίες και κυρίως από τα τέλη του 19ου και των αρχών του 20 ου αι.. Ήδη από τις αρχές του περασμένου αι. λειτουργούσε στην Κατερίνη Ελληνική Σχολή «…ολίγον κάτωθεν εν τη αυλή του ιερού ναού της Θείας Αναλήψεως λειτουργούσα εν τινι παλαιώ κτιρίω, μόλις ηρίθμει ενενήκοντα μαθητάς μετά δύο διδασκάλων…» όπως γράφει ο Βαρδάκας για την περίοδο πριν από το 1904. Μετ` ολίγον και κάτω από τις άοκνες προσπάθειες του Βαρδάκα και των άλλων μελών της δημογεροντίας η Ελληνική Σχολή περιέλαβε «…διπλασίους και τριπλασίους μαθητάς…»

Τότε ανεφάνη η ανάγκη, επειδή το κτίριο της Ελληνικής Σχολής, παλαιό και μικρό οικοδόμημα, απεδείχθη ανεπαρκές πλέον να περιλάβει πολλαπλάσιους μαθητές, της ανοικοδομήσεως νέου κτιρίου, ευρύχωρου, ευάερου και κατάλληλο του προορισμού του. Μέσα σε σχετικά μικρό χρονικά διάστημα, και μετά από συντονισμένες ενέργειες πολλών παραγόντων, αφού βρέθηκαν οι αναγκαίοι πόροι, από ιδιώτες και άλλους φορείς, κατασκευάστηκε «…εν τη κεντρικωτάτη οδώ…περίλαμπρον κτίριον…», το κτίριο που σήμερα, ακόμη, στεγάζει του 1ο Δημ. Σχολείο. Στο κτίριο αυτό στεγάστηκε εξ αρχής η Αστική Σχολή Αικατερίνης.

Οι Αστικές Σχολές ήταν κάτι παραπάνω από τα δημοτικά σχολεία. Ενσωμάτωναν στη λειττουργία τους, εκτός από τις τάξεις του δημοτικού και μια

6

6

ή δύο επιπλέον τάξεις, δηλ. έβδομη και όγδοη, που αντιστοιχούσαν στις πρώτες τάξεις του Ελληνικού Σχολείου, του σημ. δηλ. Γυμνασίου. Στις τάξεις αυτές συνέχιαζαν όσοι μαθητές επιθυμούσαν να αποκτήσουν πληρέστεροι μόρφωση ή όσοι ήθελαν να συνεχίσουν τις γυμνασιακές σπουδές σε άλλη μεγάλη πόλη, όπου λειτουργούσαν τα λίγα Γυμνάσια. Παρέτειναν δηλ. την παραμονή τους στις εστίες τους για ένα ή δύο χρόνια.

Κατά το σολ. έτος 1914-15 λειτουργούσαν στην Κατερίνη πλήρη εξατάξια, τετρατάξια, πλήρη διτάξια και νηπιαγωγεία διτάξια, και συγκεκριμένα:

α). Ημιγυμνάσιον, με τρεις τάξεις Σχολαρχείου και Α` Γυμνασίου, με 26 μαθητές και 8 μαθήτριες. Πρόκειται ασφαλώς για την εξέλιξη της αστικής σχολής και τον πρόγονο του Γυμνασίου Αικατερίνης.

β). Πλήρες εξατάξιο Σχολείον με 329 μαθητές και 6 δασκάλους. γ). Διτάξιο, μη πλήρες σχολείο αρρένων με 140 μαθητές. δ). Εξατάξιο Παρθεναγωγείο με 240 μαθητές και 3 δασκάλες. δ). Νηπιαγωγείο με 180-200 νήπια. Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ο αριθμός των μαθητών ενισχύεται

σημαντικά και παράλληλα υπάρχει η πρόβλεψη του επιθεωρητή Βεργόπουλου (βλ. Σύνοψις εκπαιδ. Κινήσεως Κατερίνης 1914-15 ) ότι ο αριθμός των μαθητών θα αυξάνεται διαρκώς, τα διτάξια σχολεία θα μεταβληθούν εις πλήρη και προτείνει την αύξηση των σχολικών κτιρίων.

Η αύξηση, αυτή, του μαθητικού δυναμικού δεν ερμηνεύεται μόνον από τη γενικευμένη μετεγγραφή των μαθητών του ρουμανικού σχολείου προς το αντίστοιχο ελληνικό, όπως είδαμε παραπάνω, αλλά και ένεκα της πληθύος των προσφύγων. Ποιοι είναι αυτοί οι πρόσφυγες; Κατά την περίοδο αυτή 5.000 πρόσφυγες από την Ανατ. Θράκη ( από το Σεμιτλή, Αράπ Χατζή, Βαβά Εσκί κ.ά.) κατευθύνθηκαν στην περιοχή της υποδιοικήσεως Κατερίνης, από τους οποίους οι 3.000 εγκαταστάθηκαν στην Κατερίνη, στη συνοικία Βατάν, εκεί απ` όπου αναχώρησαν οι προσφάτως εγκατασταθέντες ( μετά το 1908) μουσουλμάνοι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Ο πληθυσμός της Κατερίνης αυξάνεται, επίσης, από την εγκατάσταση μιας άλλης πληθυσμιακή ομάδας, των Βορειοηπειρωτών, στην περιοχή γύρω από την πλατεία της Λαϊκής Αγοράς, για τους οποίους κάναμε λόγο σε άλλο κεφάλαιο. Τέλος, κατά την ίδια περίοδο συνεχίζεται η εγκατάσταση των βλαχοφώνων, τάση η οποία παρατηρήθηκε ήδη από τα τέλη του 19ου αι. Η φυλετική σύνθεση των κατοίκων της Κατερίνης κατά την περίοδο αυτή αποτυπώνεται στη σύνθεση των μαθητών: στα βιβλία του Γενικού Ελέγχου καταγράφεται, εκτός από το ονοματεπώνυμο των μαθητών, το πατρώνυμο, την ηλικία, την επίδοση κ.λ.π., και η γεωγραφική καταγωγή. Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του Ημιγυμνασίου, κατά το οποίο γράφτηκαν συνολικά 11 μαθητές, στη στήλη πατρίς, έχουμε τις εξής καταγραφές:

- Αικατερίνη 3 - Λιβάδι 2 - Κοκκινοπλός 1 - Ορτάκιοι Αδριανουπόλεως 1

7

7

- Ρητίνη 1 Αλλά και Πειραιά, Ακράτα και Μακρυνίτα από 1. Η Αστική Σχολή Αικατερίνης με ενσωματωμένες γυμνασιακές τάξεις

ξεκίνησε τη λειτουργία της, όπως είδαμε, ήδη από το 1905. Ίσως και λίγο νωρίτερα. Από τα αρχεία του 1ου Λυκείου φαίνεται ότι το Ημιγυμνάσιον εν Αικατερίνη ξεκίνησε τη λειτουργία του κατά το σχολικό έτος 1915-16. Έτσι το Ημιγυμνάσιον Αικατερίνης είναι ο τελευταίος πρόγονος του Γυμνασίου Αικατερίνης.

ΜΕΡΟΣ Γ` ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ (1912-1929) Η εξέλιξη του πληθυσμού και η επέκταση της εκπαιδευτικής

δραστηριότητας Η ενσωμάτωση της Θεσσαλίας (1881) στο νέο ελληνικό κράτος και η

μετατόπιση των συνόρων εγγύς της Πιερίας (θυμίζουμε ότι η νέα, μετά το 1881, οροθετική γραμμή στη θέση Παπαπούλη, άγγιξε τον Πλαταμώνα) στάθηκαν σημαντικές μεταβολές προς όφελος της Κατερίνης, γιατί η γειτνίασή της με το νέο ελληνικό κράτος κατέστησε την Κατερίνη ελκυστικό προορισμό για μόνιμη εγκατάσταση πολλών βλαχοφώνων προερχομένων από τη Δυτ. Μακεδονία και τα Ζαγοροχώρια. Κι έτσι η Κατερίνη, μέσα σε λίγα χρόνια, εξέλιξε τον πληθυσμό της από τις 50 οικίες του 1860 σε 1000 οικίες πριν από το γύρισμα του αι.

Στη συνέχεια αυτό καθ` εαυτό το γεγονός της απελευθέρωσης (1912) στάθηκε ικανό να καταστήσει την Κατερίνη ακόμη πιο ελκυστική σε άλλους επυλίδες και πρόσφυγες. Λίγα χρόνια αργότερα (1916), η σύνδεση των ελληνικών σιδηροδρόμων με τους αντίστοιχους ευρωπαϊκούς της Θεσσαλονίκης, και η κατασκευή και η ταυτόχρονη λειτουργία του Σιδηροδρομικού σταθμού, δευτέρας τάξεως, Κατερίνης, επαύξησε έτι επιπλέον τη σημασία της πόλης..

Επιπλέον, η έναρξη εκμετάλλευσης του εν τω χωρίω Δριάνιστα, τετράωρον απέχοντος προς δυσμάς της Κατερίνης, μεταλλείου γαιάνθρακος λιγνίτου, και η κατασκευή της σιδ. γραμμής DECOVIL και λειτουργία συρμού που μετέφερε με βαγόνια το λιγνίτι από το Μοσχοπόταμο στην παραλία της Κατερίνης, συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής..

Δικαιώθηκε ο Βαρδάκας στις προβλέψεις του. Η πόλις αύτη εντός του δεκαπενταετούς μέχρι σήμερον διαστήματος (σημ. σχολ. από το 1904-1919), εδιπλασιάσθη σχεδόν εις οικοδομάς, έχουσα τάσεις ζωηράς προς περαυτέρω αύξησιν.

Αυτή η δημογραφική εξέλιξη της Κατερίνης στάθηκε η βασική αιτία να διαμορφωθούν οι όροι για την επέκταση και της εκπαιδευτικής δραστηριότητας.

8

8

Προς το τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 20ου αι., όπως έχουμε ήδη δει, λειτουργούν στην πόλη της Κατερίνης;

- νηπιαγωγείο - δύο δημοτικά σχολεία, ένα αρρένων και ένα θηλέων. - Αστική Σχολή και - Ημιγυμνάσιο. Η δεκαετία αυτή (1910-20) για την Κατερίνη σημαδεύτηκε από την έλευση

στην πόλη δύο πρώιμων προσφυγικών ρευμάτων. Το πρώτο, και για το οποίο ήδη έχουμε κάνει λόγο, αφορά τους Θρακιώτες που εγκαταστάθηκαν κατά το 1914. Από τους 3000 πρόσφυγες αυτής λίγες οικογένειες παρέμειναν στην Κατερίνη. Οι περισσότεροι απ` αυτούς επέστρεψαν στις εστίες τους, όταν το 1920, με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών η Ανατολική Θράκη δινόταν στην Ελλάδα. Οι οικογένειες αυτές ξαναέγιναν πρόσφυγες και επέστρεψαν πάλι στην Κατερίνη μαζί με άλλους συμπατριώτες τους, το 1923, όταν με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, η Ανατ. Θράκη παραχωρούνταν στην Τουρκία.

Το δεύτερο προσφυγικό ρεύμα αφορά τους Έλληνες του Καυκάσου, του Κυβερνείου του Καρς που κατάφυγαν στην Κατερίνη προς το τέλος της δεκαετίας (1919-20). Όταν με την υπογραφή Της Συνθήκης του Μπρεστ-Λιτόφσκ (1918) η περιοχή του Καρς περνούσε από τη δικαιοδοσία της Ρωσίας στην Τουρκία.

Η μεγάλη τομή στην εξέλιξη της πόλης, άρα και στην εκπαιδευτική δραστηριότητα, σημειώθηκε αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922). Σχεδόν αμέσως μετά την καταστροφή, ήδη από τον Σεπτέμβρη του 1922 και προϊόντος του χρόνου με ακόμη μεγαλύτερη ένταση η Κατερίνη κατακλύστηκε από την προσφυγική πλημμυρίδα. Οι πρώτες προσφυγικές ομάδες αποτελούνταν από μικρασιάτες που προέρχονταν κυρίως από τα Κούλα Φιλαδέλφειας αλλά και άλλες περιοχές της Δυτ. Μικράς Ασίας. Ακολούθησαν οι Θρακιώτες το πλείστον από το Μπαμπά-Εσκί (Αρτεσκού) της Ανατ. Θράκης. Μετά το 1923-24 εμφανίστηκαν Πόντιοι πρόσφυγες από διάφορες επαρχίες του ιστορικού Πόντου.

Οι προσφυγικές ομάδες που εγκαθίστανται κατά την περίοδο αυτή στην πόλη ανεβάζουν τον αριθμό των κατοίκων της στις 10.000 (επίσημη απογραφή του 1928), γεγονός που θα της επιτρέψει να καταστεί Δήμος. Από μια πρώτη ματιά η μεταβολή αυτή δεν φαίνεται εντυπωσιακή, γιατί από τους 8.000 κατοίκους της περιόδου της απελευθέρωσης φτάσαμε τις 10.000 κατά το 1928. Θα πρέπει, όμως, να συνυπολογίσουμε ότι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, μετά το 1923, αναχώρησε από την πόλη μας ο μουσουλμανικός πληθυσμός, περίπου 3.000 ψυχές.

Κατά την ίδια περίοδο ο μαθητικός πληθυσμός γνωρίζει έκρηξη. Προς το τέλος της δεκαετίας αυτής (1920-30) πλάι στα λειτουργούντα από παλιά σχολεία, συγκροτούνται νέα, ενώ ο αριθμός των φοιτούντων μαθητών τριπλασιάζεται. Με

9

9

την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση επί υπουργίας Γόντικα τα σχολεία μικτοποιούνται (άρρενα και θήλεα μαζί) και εμφανίζουν την εξής εικόνα:

- Α` Δημ. Σχολείο, (πρώην Α` Αρρένων) εξατάξιο, στεγάζεται στην Αστική Σχολή και κατά το σχολ. Έτος 1930-31, έχει 515 μαθητές

-Β` Δημ. Σχολείο (πρώην Β΄αρρένων), το οποίο στεγαζόταν σε δύο μισθωμένα, συνεχόμενα, ανταλλάξιμα κτίρια της Εθνικής Τράπεζας (υπ.αριθ. ΕΤ 288-289), με μηνιαίο μίσθωμα 2000 δρχ.. Τα κτίρια βρισκόταν επί της οδού Μ. Αλεξάνδρου και περιελάμβαναν: το ΕΤ. 288 πέντε δωμάτια, αίθουσα και υπόγειο και το 289 τέσσερα δωμάτια, αίθουσα και υπόγειο. Τα δύο κτίρια είχαν κοινή αυλή. Πρόκειται για τα κτίρια των μουσουλμανικών σχολείων, τα οποία στο μεταξύ σταμάτησαν τη λειτουργία τους. Στο χώρο αυτό σήμερα στεγάζεται το Δ` Δημ. Σχολείο.

- Γ`Δημ. εξατάξιο (πρώην Α΄θηλέων), σε μισθωμένο κτίριο των

αδελφών Κων/νου & Χρήστου Μ. Αθανασιάδου, επί της οδού Μ.

Αλεξάνδρου, έναντι της πλατείας Ολυμπίας (κοντά στο πάρκο της πόλης),

έναντι μηνιαίου μισθώματος 3500 δρχ. Στο σχολείο κατά το σχολ. έτος

1930-31 φοιτούσαν 416 μαθητές.

- Δ` Δημ. , (πρώην Β΄θηλέων) πεντατάξιο, το οποίο λειτουργούσε σε ανταλλάξιμο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας (υπ. Αριθ. 161), έναντι ενοικίου 2000 δρχ. μηνιαίως.

- Το 2/ τάξιο Νηπιαγωγείο της πόλης συστεγαζόταν με το Γ’ Δημοτικό στο προαναφερθέν κτίριο και χρησιμοποιούσε 2 αίθουσες διδασκαλίας. Στα δύο τμήματά του φοιτούν 103 νήπια

(βλ. την αδημοσίευτη εργασία-έρευνα της νηπιαγωγού Στέλλας Γίδαρη, Η ιστορία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην πόλη της Κατερίνης (1945-1967), μέσα από το αρχείο της Α`θμιας Εκπ.)

- Ε` Δημ. Στα Ευαγγελικά Με την εγκατάσταση προσφύγων στην

περιοχή της πόλης με το όνομα Τσερκέζ Μαχαλά. ( έτσι ονομάστηκε η περιοχή, επειδή ήδη πριν από το 1878 και μέχρι το 1912, κατοικούσαν μουσουλμάνοι Τσερκέζοι, στην ίδια δε περιοχή υπήρχε το Β` μουσουλμανικό νεκροταφείο).Η συνοικία μετονομάσσεται σε Ευαγγελικά, από το θρησκευτικό δόγμα που ακολουθούσαν οι νέοι κάτοικοι. Δημιουργείται η ανάγκη ίδρυσης σχολείου για την κάλυψη των αναγκών του συνοικισμού, (οι ως τότε λιγοστοί κάτοικοι της συνοικίας έστελναν τα παιδιά τους στα υπόλοιπα τέσσερα Δημοτικά σχολεία) και έτσι ιδρύεται το Ε’ Δημοτικό.

- Το Εξατάξιον Γυμνάσιον Αικατερίνης, το οποίο ήδη τιτλοφορείται

Γυμνάσιον Πιερίας και στεγάζεται στο κτίριο της Οθωμανικής Διοίκησης (Μουφτίας), σημ. 5ο Γυμνάσιο

10

10

ΜΕΡΟΣ Δ` Ο καπνός και η αστικοποίηση της Κατερίνης (1928-1940) Η αστικοποίηση της Κατερίνης εξελίσσεται με ακόμη πιο γοργά βήματα

μετά την πρώτη εγκατάσταση των προσφύγων (1923-28) και μέχρι την έναρξη του Β` Παγκοσμίου πολέμου. Κατά την περίοδο αυτή καταφθάνουν στην πόλη Πόντιοι πρόσφυγες εκ Ρωσία. Το πρώτο κύμα αυτών των προσφύγων εμπλουτίζει σημαντικά τον κοινωνικό ιστό της πόλης. Πρόκειται, στο μεγαλύτερο μέρος, για αστούς που αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσφυγες. Δραστηριοποιούνται στο εμπόριο και σε επιχειρηματικές δραστηριότητες. Το προσφυγικό κύμα από τη Ρωσία συνεχίζεται αμείωτο μέχρι το 1940, οπότε και ανακόπτεται βίαια με την έναρξη του πολέμου. Επιπλέον κατά την ίδια περίοδο, μετά το 1925, πρόσφυγες που αρχικά εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, επιλέγουν ως τόπο οριστικής εγκατάστασης την Κατερίνη και άλλους οικισμούς της Πιερίας. Τι είναι αυτό που τους έλκει, που τους τραβά ως μαγνήτης;

Με τον ερχομό τους οι πρόσφυγες έφεραν μαζί τους, εκτός από τον πόνο της προσφυγιάς και τη νοσταλγία για τις χαμένες πατρίδες, τη διάθεση, την ορμή, τη δύναμη για προκοπή και πρόοδο. Το όραμα για ένα νέο και δημιουργικό ξεκίνημα. Ειδικότερα πρόσφυγες από την Σαμψούντα και άλλες επαρχίες του Πόντου, μετέφεραν στην Κατερίνη, μια νέα, για την Ελλάδα ποικιλία καπνού, τα Σαμψούνια, τηγνωστή σήμερα ποικιλία ως καπνά Κατερίνης. Η ποικιλία αυτή παρουσίαζε την εποχή εκείνη, αλλά ακόμη και σήμερα, τεράστια ζήτηση στη διεθνή αγορά και επεξεργασία καπνών. Ηπαραγωγή αυτής της ποικιλίας καπνού εξασφάλιζε σε όσους ασχολούνταν με τον καπνό έν α γερό εισόδημα. Σύντομα η καπνοπαραγωγή καπνού γενικεύτηκε σχεδόν σε όλον τον προσφυγικό πληθυσμό της πόλης. Κι όχι μόνον στους κατοίκους της Κατερίνης. Η φήμη ότι οι καπνοπαραγωγοί της Κατερίνης εξασφαλίζουν υψηλό και σταθερό εισόδημα, γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη τη βόρεια Ελλάδα. Και τότε πολλοί πρόσφυγες που έιχαν ήδη εγκατασταθεί αλλού, άρχισαν να συρρέουν προς την Κατερίνη. Εξάλλου την κινητικότητα των προσφύγων την επέτρεπε και η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων προς διευκόλυνσή τους. Κι έτσι η Κατερίνη των 10.000 κατοίκων του 1928, προς το τέλος της δεκαετίας του `30, διπλασίασε σχεδόν τον πληθυσμό της. Αυτή η δημογραφική έκρηξη αποτυπώθηκε και στη σύνθεση και στον αριθμό του μαθητικού δυναμικού.

Στη δεκαετία αυτή ιδρύθηκε ένα επιπλέον δημοτικό σχολείο, το 6ο Δημοτ., ενώ ο αριμός των μαθητών διαρκώς αυξάνεται. Από τους 3 πρώτους απόφοιτους του Γυμνασίου Αικατερίνης του σχολ. έτους 1922-23, φτάσαμε στον εντυπωσιακό αριθμό των 31 αποφοίτων μαθητών του σχολ. έτους 1938-39.

ΜΕΡΟΣ Ε` Η περίοδος της κατοχής (1940-44)

11

11

Κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής η εκπαίδευση, όπως και οι άλλοι τομείς της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, χειμάζεται. Από τις εκθέσεις των Επιθεωρητών της εκπαίδευσης (βλ. Στέλλα Γίδαρη, ό.π.) πληροφορούμαστε τη δεινή θέση στην οποία περιήλθε η εκπαίδευση.

Από την 10η Νοεμβρίου του 1941 τα σχολεία της πόλης λειτουργούν μόνο

τις απογευματινές ώρες, στο κτίριο του Γυμνασίου και μία φορά την εβδομάδα

κάθε σχολείο για δύο ώρες έπειτα από διαταγή του Υπουργείου Παιδείας.

Τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής ο αριθμός των μαθητών μειώνεται περίπου

στο μισό. Οι κάτοικοι καταφεύγουν στα χωριά όπου μπορούν να εξασφαλίσουν

ευκολότερα τροφή για τις οικογένειες και όσα παιδιά μένουν στην πόλη φοιτούν

άτακτα. Πολλά σχολεία επιτάσσονται από το στρατό Κατοχής και προξενούνται

σημαντικές ζημίες στο εποπτικό υλικό. Πολλοί δάσκαλοι επιστρατεύονται και

έτσιτα σχολεία υπολειτουργούν, ελλείψει προσωπικού.

Το 1940-41 στην πόλη λειτούργησαν τα παρακάτω σχολεία:

Στο Α΄ Δημοτικό της πόλης έχουν εγγραφεί 878 μαθητές αλλά φοιτούσαν

άτακτα. Καλύτερη, από άποψη φοίτησης των μαθητών, είναι η κατάσταση στο Β’

Δημοτικό σχολείο όπου οι 727 υπόχρεοι προς φοίτηση έχουν εγγραφεί και

φοιτούν μάλλον τακτικά. Στο Γ’ Δημοτικό σχολείο 539 μαθητές φοιτούν

σχετικώς τακτικά..

Το Δ’ Δημοτικό αριθμεί 393 μαθητές

Το Ε’ Δημοτικό σχολείο με 364 μαθητές

Το νεοϊδρυθέν Στ’ Δημοτικό δε λειτούργησε αυτοτελώς, ελλείψει

διδακτηρίου.

Παρά τις αντιξοότητες ο αριθμός των εγγραφέντων μαθητών, ακόμη και

μεσούσης της κατοχής, αυξάνεται. Το ίδιο παρατηρείται και στο Γυμνάσιο. Ενώ

κατά την προηγούμενη δεκαετία ο αριθμός των αποφοίτων κυμαινόταν γύρω

στους 30 κατ` έτος, στη δεκαετία του `40 ο αριθμός των αποφοίτων αγγίζει τους

50 μαθητές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πόλη της Κατερίνης αύξησε τον

πληθυσμό της από τις 16.000 (απογραφή του 1940) σε 20.000 κατά τη διάρκεια

της κατοχής. Ποιοι είναι αυτοί οι νέοι κάτοικοι; Πρόκειται για τη λεγόμενη ομάδα

των Δραμινών, οι οποίοι εξ αιτίας της βουλγαρικής κατοχής πολλοί πρόσφυγες

της Ανατ. Μακεδονίας, κατέφυγαν στην Κατερίνη και στην άλλη Πιερία, όπου

ήδη είχαν εγκατασταθεί συγγενείς τους κατά την πρώτη προσφυγική πλημμυρίδα

του 1923-27. Υπολογίζεται ότι η ομάδα αυτή που εγκατατσάθηκε στην Κατερίνη

ανερχόταν σε 5.000 ψυχές και άλλοι τόσοι περίπου στην υπόλοιπη Πιερία. Και

12

12

δεν εντυπωσιάζει μόνον η εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού, αλλά και η

σύνθεσή του συνιστά ένα εκρηκτικό μίγμα που τρομοκρατεί τον συντηρητικό

Επιθεωρητή Εκπαίδευσης, ο οποίος κατατρομαγμένος γράφει στον προϊστάμενο

του κατά το σχολ. έτος 1946-47.

«… Ο πληθυσμός της Περιφερείας κατά μεν την απογραφήν του 1928 ανέρχεται εις

49666 κατοίκους κατά δε την μη δημοσιευθείσαν απογραφήν του 1940 εις 75.000.

Εάν όμως ληθφή υπ’ όψιν ότι από του 1940 και εντεύθεν εγκατεστάθησαν μονίμως

εν τη περιφερεία ταύτη πολλοί πρόσφυγες εξ Α. Μακεδονίας ιδίως και αι πολλαί γεννήσεις κυρίως

εν τη υπαίθρω σήμερον δεον να υπερβαίνη τας 80.000 κατοίκους.

Η σύνθεσις του ως άνω πληθυσμού είναι ποικίλη. Τα 2/10 περίπου είναι καθαρώς

γηγενείς, τα 5/10 πρόσφυγες καταφυγόντες ενταύθα μετά την Μικρασιατικήν καταστροφήν, τα

2/10 εξ άλλων μερών της Μακεδονίας και το υπόλοιπον 1/10 εκ Θεσσαλίας, Ηπείρου και Π.

Ελλάδος.

Αλλά και μεταξύ τούτων των προσφύγων παρατηρείται μεγίστη ανομοιογένεια ως

προς την προέλευσιν. Ούτω έχομεν πρόσφυγας εκ Θράκης, εκ Βουλγαρίας, εκ Μ. Ασίας, εκ Πόντου,

Εκ Κασυκάσου, Αλλοδαπούς εκ Ρωσίας (αι τρεις τελευταίαι κατηγορίαι αποτελούν τα 2/3 των

προσφύγων) κ.τ.λ.

Η ανομοιογένεια αύτη του πληθυσμού αποτελεί το μοναδικόν φαινόμενον εν τη

περιφερεία και ιδίως όμως εντός της πόλεως Κατερίνης ήτις, αριθμούσα άνω των 20.000 κατοίκων,

κατοικείται κατά 70% εκ προσφύγων εκ Πόντου, Μ. Ασίας, Καυκάσου, Θράκης, Βουλγαρίας,

αλλοδαπούς εκ Ρωσίας, Αρμενίους, Ισραηλίτας, Αλβανούς- Μουσουλμάνους, Βλάχους, 15% εκ

γηγενών εκ Κατερίνης και 15% εξ άλλων μερών της Μακεδονίας, εκ Θεσσαλίας, Ηπείρου και Π.

Ελλάδος.

Φυσικόν είναι λόγω της ανομοιογενείας ταύτης και η ομιλουμένη γλώσσα να είναι

διάφορος και εις έν και το αυτό μέρος να μη ομιλείται μία και η αυτή γλώσσα ή διάλεκτος. Ούτω η

Ελληνική γλώσσα εν μεν τη υπαίθρω διασταυρούται με την τουρκικήν, Ρωσσικήν, Βουλγαρικήν,

Κουτσοβλαχικήν και Ποντιακήν και Λαζικήν διάλεκτον εν δε τη πόλει Κατερίνη εκτός των άλλων

ομιλουμένων γλωσσών και διαλέκτων ομιλείται και η Αρμενική, η Εβραϊκή και η Αλβανική γλώσσα.

Αλλά δεν παρατηρείται μόνον ανομοιογένεια ως προς την σύνθεσιν του πληθυσμού,

αλλά και ως προς το θρήσκευμα.

Η υπάρχουσα εν τη περιφερεία θρησκευτική μειονότης των Ελλήνων Ευαγγελικών έχει

αρκούντως αναπτυχθή. Εντός της πόλεως Κατερίνης μόνον οι ετερόδοξοι Χριστιανοί ανέρχωνται εις

450 οικογενείας (3.000 περίπου άτομα) εξ ών 4000 οικογένειαι Πεντηκοστιανοί, Σαββατιανοί,

Αρμένιοι με πλήρη θρησκευτικήν οργάνωσιν και τόπους λατρείας ή ευκτηρίους οίκους κ.τ.λ.π. και

εκτός των ετεροδόξων Χριστιανών υπάρχουν και περί τας 50 οικογενείας αλλοδόξων ήτοι

Ισραηλίτες, Χιλιασταί, Αλβανοί- Μουσουλμάνοι.

Η αύτη διαφορά θρησκεύματος παρατηρείται και εις χωρία τινά της υπαίθρου εις τα

οποία έχει αρκούντος αναπτυχθή η εκκλησία των Ελλήνων Ευαγγελικών.

Ως είναι φυσικόν συνεπεία της εξαιρετικής ανομοιογενείας του πληθυσμού και της αισθητής

διαφοράς του Θρησκεύματος και των θρησκευτικών δοξασιών και αιρέσεων, παρατηρείται εν τη

περιφερεία ταύτη διαρκής ανταγωνισμός όστις κατά κανόνα αποβαίνη επιζήμιος από Εθνικής

13

13

απόψεως και προσθέτει πλείστα όσα προβλήματα τόσον εις το Κράτος, όσον και εις την

εκπαίδευσιν.

Καταφανή τα ίχνη του ανταγωνισμού τούτου, της εκ της προελεύσεως του πληθυσμού

υπαρχούσης ανομοιογενείας, παρατηρείται εντός της πόλεως Κατερίνης, εν τη οποία καίτοι

υπάρχουν ευνοϊκοί οικονομικοί όροι και αξίαι, ηθικαί και πνευματικαί, πολλαί, εντούτοις ουδεμία

εκπολιτιστική κίνησις παρατηρείται, ουδεμία τάσις προόδου, ουδέν έργον κοινωφελές εγένετο. Οι

πάντες κινούνται μοιρολατρικώς και μοιρολατρικώς αναμένουν από αόρατον τινά δύναμιν τα

πάντα. Ότι οι μεν προσπαθούν να δημιουργήσουν προσκρούει εις την αδράνειαν, την αδιαφορίαν

και την συστηματικήν αντίδρασιν των δε και αντιστόφως.

Το κακόν τούτον του οποίου αι ρίζαι είναι βαθείαι και τα αίτια δεν περιορίζονται εις την

φυλετικήν, ούτως ειπείν, διαφοράν και τον βαθμόν της πνευματικής μορφώσεως, αλλά ανάγονται

εις βαθύτερα ελατήρια πολιτικοκοινωνικής ιδεολογίας, ατομικού υλικού συμφέροντος και του

διαρκούς ανταγωνισμού επικρατήσεως και επιβολής εκάστοτε των απόψεων της μιάς τάξεως (ως

προς την προέλευσιν και καταγωγήν) επί της β’, δύναται κατά την γνώμην μας να σταματήσει και

συν τω χρόνω να εξαληφθή δια της εγκαταστάσεως ενταύθα ανωτέρας διοικητικής Αρχής

(Νομαρχίας-Επαρχίας) ήτις ως άμεσος Διοικούσα και Εποπτεύουσα αρχή θα κατορθώση εκ του

σύνεγγυς και της αενάου επαφής μετά του ιδιορύθμου της περιφερείας πληθυσμού να επιδράση

επωφελώς και να χαλιναγωγήση τα πάθη και τα μίση, τας φιλοδοξίας και τας καιροσκοπικάς

διαθέσεις και να ωθήση τους πάντας και δη τον πλούτον των ηθικών και πνευματικών αξιών εις

έργα κοινής ωφελείας και εις την συναίνωσιν πασών των υπαρχουσών εις την Περιφέρειαν ταύτην

δυνάμεων (ψυχικών, πνευματικών και σωματικών) δια την προαγωγήν και βελτίωσιν της επαρχίας

ταύτης, ήτις και αλλαχού της παρούσης αναφέρεται έχει την οικονομικήν δυνατότητα ν’ αναδειχθή

και να εκτελέση έργα υψίστης σπουδαιότητος και να καταστή η πρώτη των Περιφερειών, ου μόνον

της Μακεδονίας αλλά και ολοκλήρου της Ελλάδος. Ζωηρά απόδειξις των ανωτέρω είναι η άμεσος

μεταβολή της ζωής της πόλεως και της υπαίθρου από της προ ολίγων μηνών εγκαταστάσεως

ενταύθα ανωτέρας Δικαστικής Αρχής (Πρωτοδικείου). Η κερδοσκοπική τάσις και η παράλογος

συναλλαγή τείνει να εξαλειφθή. Η όψις της πόλεως από απόψεως καθαριότητος και ευπρεπείας

μετεβλήθη λίαν αισθητώς επί τω βελτίω. Ο χωρικός απέκτησε το αίσθημα της αμέσου και επί τόπου

απονομής της δικαιοσύνης και της εξασφαλίσεως και διεκδικήσεως των συμφερόντων του άνευ

των αιματηρών δαπανών μεταβάσεώς του εις Θεσσαλονίκην όπου πρότερον υπάγετο Πρωτοδίκως η

Περιφέρεια. Η μόνιμος παραμονή ενταύθα Εισαγγελέως, Προέδρου Πρωτοδικών, Πρωτοδικών

κ.τ.λ.π. ενθάρρυνεν τους πολλούς και φιλησύχους και νομοταγείς πολίτας, απεθάρρυνεν όμως και

αφόπλισε τους επιτηδείους και εκμεταλευτάς οίτινες από της ημέρας της εγκαταστάσεως ενταύθα

Δικαστικών αρχών υποχρεώθησαν να καταθέσουν τα εγκληματικά και αμαρτωλά τους όπλα και να

συναισθανθούν την επιβολήν του Κράτους του Νόμου…».

Για τον χαρακτήρα των κατοίκων, τον τρόπο διαβίωσης, την καθαριότητα, τον πολιτισμό, ο

Επιθεωρητής αναφέρει τα εξής:

«…Εκ της επισκέψεώς των περισσοτέρων χωρίων και της μετά των περισσοτέρων κατοίκων

επαφής μας εν τοις χωρίοις των πλείστα και εν τω γραφείω ημών, εσχηματίσαμεν την γνώμην ότι

κοσμούνται από όλα τα προτερήματα και τα ελαττώματα της φυλής μας. Ευκόλως υπόσχονται τα

πάντα και ευκολώτερον αθετούν τας υποσχέσεις των. Η διαβεβαίωσις και το Ναι αποτελεί κατά

κανόνα άρνησιν και όχι. Η καιροσκοπική διάθεσις αποτελεί τον κόσμον της ψυχικής αυτών

14

14

ιδιοσυστασίας. Η πολιτικολογία αποτελεί αξίωμα ζωής ιδίως των προσφύγων εκ πόντου και

Καυκάσου και ιδιαιτέρως των εκ Ρωσίας αλλοδαπών. Το πείσμα και η εκμετάλλευσις είναι το

γνώρισμα των πάντων. Η ζωή των καφενείων και η φυγοπονία διακρίνει μίαν σεβαστήν μερίδα

προσφύγων εκ Πόντου, Καυκάσου και αλλοδαπών εκ Ρωσίας και πολλούς γηγενείς ιδίως της

πόλεως, εν ώ αντιθέτως η πλειονότης των γηγενών και οι υπόλοιποι πρόσφυγες διακρίνονται δια

την εργατικότητά των και την προσήλωσιν προς την ήσυχον οικογενειακήν ζωήν. Το Θρησκευτικόν συναίσθημα είναι πολύ χαλαρωμένον και περισσότερον εις του

Καυκασίους, Ποντίους και έτι περισσότερον εις τους αλλοδαπούς εκ Ρωσίας, πλην των Ευαγγελικών

Ποντίων οίτινες ώσιν αυστηρώς προσκολλημένοι προς τα Θεία.

Και το πατριωτικόν συναίσθημα δεν ευρίσκεται εις όν σημείον έπρεπε να είναι. Και τούτο

ρυθμίζεται με τον γνώμονα του συμφέροντος ιδίως παρά των Καυκασίων, Ποντίων και ελλείπει

εντελώς, δυνάμεθα να είπωμεν από τους αλλοδαπούς εκ Ρωσίας.

ΜΕΡΟΣ ΣΤ`

Με το τέλος της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, στις

αρχές της δεκαετίας του `50, η περιφέρεια Κατερίνης, πρώην επαρχία του

νομού Θεσσαλονίκης, έχει καταστεί ήδη νομός από το 1949. Ο νομός Πιερίας

έχει έκταση 1.414 τ.χλμ. και πληθυσμό 82.000 κατοίκους. Η πρωτεύουσα του

νομού, η Κατερίνη έχει 24.000 κατοίκους. Άλλοι δήμοι στην Πιερία, εκτός από

την Κατερίνη, είναι η του Κολινδρού και του Αιγινίου. Η άλλη μεγάλη

κοινότητα, του Λιτοχώρου δεν είχε, ακόμη, καταστεί δήμος.

Την περίοδο αυτή στην Κατερίνη λειτουργούν 7 δημοτικά σχολεία με

συνολικό αριθμό μαθητών πάνω από 3.000 και ένα Γυμνάσιο με 1.000 περίπου

μαθητές.

Για τα πέντε πρώτα δημοτικά κάναμε ήδη λόγο παραπάνω. Το 6ο Δημοτ.

Ιδρύθηκε προς τα τέλη της δεκαετίας `40, μεσούντος του εμφυλίου πολέμου.

Αρχικά συστεγαζόταν στο Α` Δημ. Σχολείο και απέκτησε ιδιόκτητο κτίριο, στη

θέση που βρίσκεται σήμερα, στις αρχές της δεκαετίας του `50.

Το 7ο Δημ. συστάθηκε πριν από το `50 για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες

του συνοικισμού των Καταφυγιωτών. Αρχικά συστεγαζόταν, για λίγα χρόνια με

το 5ο Δημ. στα Ευαγγελικά. Λίγα χρόνια αργότερα στο κέντρο του

συνοικισμού των Καταφυγιωτών, δίπλα στην εκκλησία, σε χώρο που είχε

παραχωρηθεί προς τούτο, οικοδομήθηκαν οι τρεις πρώτες αίθουσες, όπου και

15

15

στεγάστηκε το 7ο δημ. Λίγα χρόνια αργότερα, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του

`60 οι αίθουσες είχανε γίνει πέντε. Και λίγο πριν από το 70, είχε ανεγερθεί και ο

επάνω όροφος και το κτίριο διέθετε συνολικά επτά αίθουσες και εξυπηρετούσε

και το νηπιαγωγείο. Μερικά χρόνια αργότερα, στα μέσα της δεκαετίας του `80,

όταν ιδρύθηκε το 6ο Γυμνάσιο και οι αρχές αναζητούσαν κτίριο να το

στεγάσουν, οι φιλογενείς Καταφυγιώτες πρόθυμα πρόσφεραν το διδακτήριο του

7ου δημ. Κι όχι μόνον: προσέφεραν προσωπική εργασία και άλλα μέσα,

κατασκεύασαν επιπλέον αίθουσες και κράτησαν το Γυμνάσιο στο συνοικισμό

τους. Από τότε το κτίριο πήρε τη σημερινή του μορφή και σ` αυτό το κτίριο

φιλοξενήθηκε το 6ο Γυμνάσιο μέχρι το 2003, οπότε και απέκτησε ιδιόκτητο

κτίριο, στις εργατικές κατοικίες του Μυλαυλάκου, όπου και στεγάζεται σήμερα.

ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥ.

Η ιστορία του Γυμνασίου Αικατερίνης αρχίζει κατά το σχολικό έτος 1915-16 με την Α` τάξη ημιγυμνασίου και τη Β` και Γ` τάξη Ελληνικού. Κατά τα επόμενα σχολικά έτη προστίθεται διαδοχικά ανά μία τάξη και ολοκληρώνεται σε πλήρες εξατάξιο Γυμνάσιο κατά το σχολικό έτος 1922-23. Η παραπάνω εξελικτική πορεία του σχολείου, σχηματικά, έχει ως εξής:

- Σχολ. έτος 1915-16, Α` τάξη Ημιγυμνσίου και Β` και Γ` τάξη Ελληνικού - Σχολ. έτος 1916-19, Α` και Β` τάξη Ημιγυμνσίου - Σχολ. έτος 1919-20, Α`-Β` και Γ` τάξη Ημιγυμνσίου -Σχολ. έτος 1920-21, Α`-Β`-Γ`-Δ` τάξη Ημιγυμνασίου Από το σχολ. έτος 1921-22 το Ημιγυμνάσιο προάγεται σε «Γυμνάσιον

Αικατερίνης» με Α-Β-Γ-Δ-Ε τάξεις -Σχολ. έτος 11922-23 Γυμνάσιο με Α-Β-Γ-Δ-Ε-Στ` τάξεις. Κατά το σχολικό, λοιπόν, έτος 1922-23 ολοκληρώνεται ως πλήρης εξατάξιο

και με αυτήν την επωνυμία θα πορευτεί μέχρι το τέλος, περίπου , της δεκαετίας

16

16

αυτής. Η τελευταία τάξη, η Στ`, λειτουργεί με 4 μαθητές, από τους οποίους αποφοιτούν οι 3. Αυτοί, οι πρώτοι απόφοιτοι του Γυμνασίου Αικατερίνης, είναι οι:

Αναγνωστόπουλος Γεώργιος από το Λιτόχωρο Κούλας Ιωάννης από την Κατερίνη, Ζαγορίσιος στην καταγωγή, και Τσιουκανάρας Ευάγγελος, από το Λιτόχωρο Κατά το σχολικό έτος 1929-30, εποχή κατά την οποία η Κατερίνη

αναγορεύεται σε Δήμο, το Γυμνάσιον Αικατερίνης μετονομάζεται Γυμνάσιον Πιερίας, δηλώνοντας προφανώς την αναφορά του σε όλο το νομό, αφού ούτως ή άλλως είναι το μοναδικό ίδρυμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλο το νομό Πιερίας. Γυμνασιακά παραρτήματα στις κωμοπόλεις της Πιερίας θα συσταθούν πολύ αργότερα, κατά τη δεκαετία του `50.

ΜΕΡΟΣ Ζ`

Η ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ `60.

ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ Η περιφέρεια Κατερίνης, επαρχία του νομού Θεσσαλονίκης, κατέστη

νομός, Νομός Πιερίας, μόλις το 1949, με έκταση 1414 τ.χ. και πληθυσμό, σύμφωνα με την απογραφή του 1961, 97.697 κατοίκους. Ο νομός περιελάμβανε τρεις δήμους, της Κατερίνης, του κολινδρού και του Αιγινίου, και 43 κοινότητες, μεταξύ των οποίων μία μεγάλη κοινότητα, του Λιτοχώρου, που θα καταστεί και αυτή δήμος λίγα χρόνια αργότερα. Αριθμεί 71 οικισμούς, πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά. Ήδη από την εποχή αυτή η Πιερία διαθέτει επαρκές οδικό δίκτυο και όλοι οι οικισμοί συνδέονται με τακτική δια λεωφορείων επικοινωνία με την πρωτεύουσα του νομού, την Κατερίνη, που κείται στο κέντρο, σχεδόν, του νομού.

Κύριο προιόν του νομού παραμένει ο καπνός, όπως και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του `20, αλλά καλλιεργούνται και ικανές ποσότητες δημητριακών και δενδροκομικών προιόντων. Η παχειά πιερική γη ( > πίαρ > = παχύς), με τη φιλότιμη εργατικότητα των κατοίκων της και τα τότε τεχνικά μέσα της εποχής, αναδεικνύεται από τις πιο εύφορες επαρχίες της χώρας μας.

Εκτός από τις υπηρεσίες της νομαρχίας, στην Πιερία λειτουργούν την περίοδο αυτή, Πρωτοδικείο, Διοίκηση Χωροφυλακής, Αγρονομείο. Μέχρι το τέλος του 1954, στην Κατερίνη είχε την έδρα της Μεραρχία Στρατού. Μετά τη μεταστάθμευση της Μεραρχίας, εγκαταστάθηκε η Β` Διοίκηση Τεθωρακισμένων και άλλες στρατιωτικές μονάδες σε κωμοπόλεις και άλλα σημεία του νομού. Απ` αυτήν την τεράστια στρατιωτική δύναμη της εποχής, ελάχιστη έχει απομείνει στην περιοχή μας.

Επίσης, ο νομός είχε τότε δύο Επιθεωρήσεις Δημοτικής Εκπαίδευσης, με 269 δασκάλους, ( 128 δασκάλους και 141 δασκάλισσες ) 12.021 μαθητές ( 6.178

17

17

μαθητές και 5.843 μαθήτριες. Στη Μέση Εκπαίδευση: Δεν διέθετε τότε η Πιερία, μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του `70, Επιθεώρηση Μέσης Εκπαίδευσης και υπαγόταν στην αντίστοιχη της Ημαθίας, παρά το γεγονός πως το δυναμικό των σχολείων και των μαθητών δεν ήταν υποδεέστερο. Λειτουργούσαν τότε στο νομό: 5 Δημόσια Γυμνάσια και 1 Ιδιωτικό τα εξής:

Τα σχολεία, το διδακτικό προσωπικό και οι μαθητές στην Πιερία

έδρα σχολεία καθηγητές μαθητές Κατερίνη 2 γυμνάσια

1 Αρρένων 1 Θγηλέων

42 (19 καθηγ. και 23 καθηγήτρ.) 860 μαθητ. 617μαθήτρ.

Κολινδρός 1 7 (3+4) 244(145+99) Αιγίνιο 1 9 (5+4) 265 (163+102) Λιτόχωρο 1 6 (3+3) 127 (86+41)

Ιδι Ιδιωτικό Π Παπαδημητρίου Κ Κατερίνη

1 15 (10+5) 202 (144+58)

Η ανάπτυξη της πόλης της Κατερίνης κατά την περίοδο αυτή, με

πληθυσμό 28.046 κατά την απογραφή του `61, είναι εμφανής. Η μικρή κατά την απελευθερωτική περίοδο πολίχνη των 8.000 περίπου κατοίκων, κατέστη από πληθυσμιακή άποψη η 14η στη σειρά πόλη της Ελλάδος και η 6η της βόρειας Ελλάδας. Κατά την απογραφή του 1928, η Κατερίνη με μόλις 10.000 κατοίκους, κατείχε την 44η θέση στη σειρά των πόλεων. Σήμερα με 60.000 κατοίκους , σύμφωνα με την απογραφή του 2001,κατατάσσεται ως η 10η στη σειρά των ελληνικών πόλεων. Αναμένεται δε, σύμφωνα με κάποιους υπολογισμούς, μέχρι το 2020, να προσεγγίσει ή και να ξεπεράσει τις 100.000 κατοίκων .

Εκτός από τα σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης, για τα οποία κάναμε λόγο παραπάνω, στην πόλη της Κατερίνης κατά την ίδια περίοδο λειτουργούν 11 Δημόσια Δημοτικά σχολεία και ένα Ιδιωτικό, του Παπαδημητρίου, Ανώτερο Εκκλησιαστικό Φροντιστήριο και Ιδιωτική Τεχνική Σχολή.

Για τα επτά πρώτα δημοτικά σχολεία κάναμε ήδη λόγο παραπάνω. Το 8ο Δημ. σχολείο ιδρύθηκε προς τα τέλη της δεκαετίας του `50. Κατά το σχολικό έτος 1962-63 ιδρύονται τρία επιπλέον δημοτικά σχολεία. Το 9ο αρχικά στεγάστηκε στο διδακτήριο του Δ` δημ. Το 10ο δημ. πρωτολειτούργησε με 200 μαθητές και συστάθηκε για να αποσυμφορήσει το Ε` με το οποίο και συστεγάστηκε αρχικά. Το 11ο , με 278 μαθητές αρχικά, διαμοιράστηκε για τη στέγασή του στο Α` και στο Στ`. Τέλος το 12ο Δημ. ιδρύθηκε για να εξυπηρετήσει τρεις νεοπαγείς συνοικισμούς της πόλης, του Άνω και Κάτω Μυλαυλάκου και του Παραδείσου. Απορρόφησε μαθητές από το Ζ`, το 10ο και το 2ο δημ., όπου και στεγάστηκε αρχικά για τα έξι πρώτα χρόνια της λειτουργίας του (βλ. Στέλλα Γίδαρη, Η ιστορία της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Πιερία).

18

18

Κύριο χαρακτηριστικό της δεκαετίας του `60 στάθηκε η μετανάστευση. Ο αριθμός των εργατών στην πόλη της Κατερίνης κατά το 1965 ανερχόταν στις 6.000 περίπου. Οι περισσότεροι απ` αυτούς απασχολούνταν στην παραγωγή και επεξεργασία του καπνού. Σε οικοδομικές εργασίες, στη δασική εκμετάλλευση και στις μεταφορές. Κατά την εποχή της συλλογής των φύλλων του καπνού μετέβαιναν στην Κατερίνη πολλοί αγροτοεργάτες από τω χωριά της επαρχίας Ελασσόνας. Πολλοί απ` αυτούς κατά την ίδια περίοδο και λίγο αργότερα εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Κατερίνη απασχολούμενοι σε διάφορες εργασίες και συνέβαλαν κι αυτοί με τη σειρά τους στη δημογραφική έκρηξη και την οικονομική ανάπτυξη της πόλης. Παρά ταύτα η αυξητική τάση του πληθυσμού της πόλης κατά την ίδια δεκαετία για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία της αναστέλλεται. Γιατί; Σημειώνουμε ενδεικτικά ότι σύμφωνα με την επίσημη απογραφή του 1961, στην Κατερίνη κατοικούσαν 28.026 ψυχές, και τον ίδιο περίπου αριθμό, 28.808 κατοίκους καταγράφει η απογραφή του 1971. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της μετανάστευσης προς της χώρες της κεντρικής Ευρώπης και κυρίως προς τη Δυτ. Γερμανία. Η μετανάστευση μαστίζει την Πιερία. Υπολογίζεται πως από το 1959-1964, περίοδος κατά την οποία η μετανάστευση κορυφώθηκε, αποδήμησαν από την Πιερία 9.082 άτομα από τους οποίους 5.165 άνδρες και 2.605 γυναίκες, όλοι τους υγιείς και ακμαίοι και στην πιο παραγωγική τους ηλικία. Αναλυτικότερα:

από το Δήμο Κατερίνης μετανάστευσαν 4.605 άνδρες και 2.329 γυναίκες από το Δήμο Αιγινίου 205 και 148 αντίστοιχα και από το Δήμο Κολινδρού 237 και 128. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι κατά την ίδια περίοδο η ανεργία στην

πόλη είναι σχεδόν μηδενική και παρατηρείται και έλλειψη εργατικών χεριών. Η έλλειψη εργατικών χεριών οφείλεται, επίσης, και στην αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, συνέπεια της κι αυτή της μετανάστευσης γιατί οι μετανάστες με τα μηνιαία εμβάσματά τους προς συντήρησή των οικογενειών τους συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα με τις πρώτες οικονομίες προβαίνουν στην ανέγερση ή αγορά οικίας κ.λπ.

Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ (1960-1977) Πίνακας που δείχνει τον κατ` έτος αριθμό των μεταναστών στην Μακεδονία

και στους νομούς με τη μεγαλύτερη μεταναστευτική κίνηση. Έτος τόπος Μακεδονία Πιερία Πέλλα Δράμα 1960-1965 158.681 10.909 10.865 19.854 1966-1971 150.690 11.042 10.620 11.767 1967 10.149 1968 16.198 1.222 918 1.829 1969 36.827 2.711 2.711 4.341 1970 37.492 2.798 2.689 4.189 1971 1.634 1.848 2.270

19

19

1972-1977 4.905 3.358 4.753 (Πηγή: Ε.Σ.Υ.Ε., Βερονίκη Δαλακούρα)

ΜΕΡΟΣ Η` Προς το τέλος της ίδια δεκαετίας ο αριθμός των μαθητών της Μέσης

Εκπαίδευσης αυξάνεται θεαματικά. Τα Γυμνάσια Αρρένων και Θηλέων αριθμούν περί τους 3.000 μαθητές, μοιρασμένους, σχεδόν, ισόποσα. Στεγάζονται στο ίδιο διδακτήριο, στο Οθωμανικό Διοικητήριο (σημ. 5ο Γυμνάσιο) και λειτουργούν ασφυκτικά σε διπλή βάρδια, πρωί και απόγευμα. Κι επειδή το συγκεκριμένο διδακτήριο αδυνατεί να στεγάσει την υπεραριθμία των μαθητών, υπεραριθμία που οφείλεται στη γενικότερη ανάπτυξη και βελτίωση των όρων της ζωής, επιστρατεύονται λύσεις παντός τύπου για την αντιμετώπιση του

20

20

προβλήματος. Αρχικά χρησιμοποιούνται ως σχολικές αίθουσες οι χώροι του κτιρίου της παλιάς Αστυνομίας, δυτικά του σχολείου, το γνωστό ως παράρτημα. Παράλληλα κατασκευάζονται επιπλέον, πρόχειρες, αίθουσες, χωρίς σχέδιο και αρχιτεκτονική μελέτη, αίθουσες που θυμίζουν περισσότερο αποθηκευτικούς χώρους, παρά σχολικούς, στη νότια πλευρά του οικοπέδου και αλλοιώνουν αισθητικά το παρακείμενο κυρίως σχολικό κτήριο , εκεί που σήμερα στεγάζεται το ΚΕΣΥΠ. Παρ` όλα αυτά το πρόβλημα της σχολικής στέγης δεν αντιμετωπίζεται. Λίγο πριν από το `70 ενοικιάζεται για την απογευματινή βάρδια, για τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου Αρρένων, και το οποίο λειτουργεί ως αυτόνομη σχεδόν σχολική μονάδα, ως παράρτημα με γυμνασιαρχεύοντα για κάποια χρόνια τον φιλόλογο Κανσουζίδη και αργότερα τον επίσης φιλόλογο Αναγνώστου, το κτίριο των Εκπαιδευτηρίων Παπαδημητρίου. Τα Εκπαιδευτήρια συνεχίζουν τη λειτουργία τους στην πρωινή βάρδια. Και παρά τα μέτρα αυτά τα τμήματα εξακολουθούν να παραμένουν πολυπληθή ( στις μικρότερες τάξεις φιλοξενούνται 70-80 μαθητές ανά τμήμα λόγω στενότητας χώρου. Αυτό, μαζί με την έλλειψη διδακτικού προσωπικού, ήταν και το μεγαλύτερο πρόβλημα του Γυμνασίου Αρρένων Πιερίας. Το Γυμνάσιο αυτό δεν είχε καμία σχέση με το μικρό Γυμνάσιον Αικατερίνης της πρώτης εικοσαετίας του 20ου αι. Επρόκειτο για μια σχολική μονάδα που λειτουργούσε, σχεδόν, ανεξέλεγκτα, λόγω του πλήθους των μαθητών, σε διάφορα κτίρια.

Πρόβαλε, λοιπόν, επιτακτική η ανάγκη να διαιρεθεί κατ` αρχήν το σχολείο σε Αρρένων και Θηλέων, πράγμα το οποίο έγινε από το σχολ. έτος 1964-65 και της ανέγερσης επιπλέον διδακτηρίου.

ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΑΡΚΟΥ Το αίτημα για την ανέγερση νέου διδακτηρίου, που θα στεγάζει το

Γυμνάσιο Θηλέων, άρχισε να προβάλεται ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του `50. Στην τοπική εφημερίδα Μακεδονικός Αγών, (αα.φ. 283, 1954) δημοσιεύεται κύριο άρθρο με το οποίο ζητείται η συγκρότηση επιτροπής, αποτελούμενη από τον μητροπολίτη, το νομάρχη και άλλους φορείς, η οποία θα ζητήσει από την πολιτεία την ίδρυση Γυμνασίου Θηλέων και την ανέγερση προς τούτο διδακτηρίου, επειδή το μοναδικό Γυμνάσιο δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις αυξημένες ανάγκες της Κατερίνης.. Παράλληλα δημοσιεύεται αλληλογραφία του βουλευτή Πιερίας Δημάδη προς τις υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ. Σύμφωνα με τις τελευταίες μόνον τυπικές ενέργειες απέμεναν για το διαχωρισμό του Γυμνασίου. Αυτές οι τυπικές ενέργειες καθυστέρησαν 11 ολόκληρα χρόνια για να υπογραφεί το ιδρυτικό του Γυμνασίου Θηλέων (1964-65). Όσο δε για την ανέγερση διδακτηρίου, αυτή θα καθυστερήσει πολύ περισσότερο.

Το σχολικό κτιριακό συγκρότημα στο πάρκο άρχισε να κατασκευάζεται στο β` μισό της δεκαετίας του `60 και ολοκληρώθηκε το 1970. Με την ολοκλήρωσή του παραχωρήθηκε εξ ολοκλήρου στο Γυμνάσιο Θηλέων. Επρόκειτο, για την εποχή του, για ένα μεγάλο σύγχρονο, σχολικό συγκρότημα,

21

21

με πολλές και ευρύχωρες αίθουσες, με γραφεία για τους εκπαιδευτικούς, με δύο γυμναστήρια, με χώρο βιβλιοθήκης, αίθουσα, όπως θα λέγαμε σήμερα, πολλαπλών χρήσεων και πολλές άλλες ανέσεις. Επρόκειτο, επίσης, για το πρώτο σχολικό κτίριο που ανήγειρε το ελληνικό κράτος στην Πιερία για την Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εξήντα ολόκληρα χρόνια μετά την μεταπολίτευση. Το μοναδικό, μέχρι τότε, κτίριο που στέγαζε όλα τα σχολεία της μέσης εκπαίδευσης του νομού, το σημερινό 5ο Γυμνάσιο, είχε ανεγερθεί ήδη από τα τέλη του 19ου αι., δηλ. το κληρονομήσαμε από την τουρκοκρατία.

Με την ανέγερση αυτού του διδακτηρίου η κατάσταση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθίσταται πιο αναγνωρίσιμη και τα δύο σχολεία της πόλης είναι πια διακριτά. Το Γυμνάσιο Θηλέων με το δικό του νέο διδακτήριο στο πάρκο και το αντίστοιχο Αρρένων στο παλιό κτίριο, όπου έχουν συγκεντρωθεί όλες οι γυμνασιακές τάξεις και τα παραρτήματα που είχαν, κατά τα προηγούμενα χρόνια, διασπαρθεί σε διάφορα μέρη. Όμως, αυτή η ευταξία που επιτεύχθηκε ύστερα από πολλά χρόνια, προσωρινά θα διατηρηθεί, γιατί κατά τη νέα δεκαετία του `70 η αυξητική τάση του μαθητικού δυναμικού που βαίνει διαρκώς ογκούμενη, θα την ανατρέψει δραματικά.

ΜΕΡΟΣ Θ` ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟΝ ΠΙΕΡΙΑΣ και οι απόγονοί του Το Γυμνάσιο Πιερίας, ως εξατάξιος τύπος σχολείου, θα πορευτεί μέχρι

το σχολικό έτος 1937-38. Από εκεί και μετά, και σύμφωνα με τη γενικότερη μεταρρύθμιση, και για ένα μεταβατικό στάδιο εξ ετών, από το σχολ. έτος 1937-38 μέχρι το 1944, θα συνυπάρχουν οι δύο τύποι γυμνασίων, το εξατάξιο και το οκτατάξιο. Χρόνο με το χρόνο το εξατάξιο θα μειώνεται κατά μία τάξη προς όφελος του οκταταξίου. Το σχολικό έτος 1943-44 ήταν το καταληκτικό έτος αυτής της συνύπαρξης. Κατά το έτος αυτό το εξατάξιο γυμνάσιο εκπροσωπείται μόνον με την τελευταία του τάξη, ενώ το οκτατάξιο έχει ήδη ενσωματώσει στη λειτουργία του την Ζ`. Ένα χρόνο μετά θα λειτουργεί μόνον το 8τάξιο. Αυτός ο τύπος γυμνασίου λειτούργησε μέχρι το 1958-59, δηλ. οκτατάξιο γυμνάσιο που συμπεριλάμβανε τη Γ`, Δ`, Ε`, ΣΤ`, Ζ` και Η` τάξη.

Κατά το σχολικό έτος 1955-56, σύμφωνα με γενικότερη ρύθμιση, τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χωρίστηκαν σε αρρένων και θηλέων. Έτσι από το Γυμνάσιον Πιερίας προέκυψαν:

1.) το Γυμνάσιον Αρρένων Πιερίας και 2.) το Γυμνάσιον Θηλέων Πιερίας Τα γυμνασιακά παραρτήματα. Από τις αρχές τις δεκαετίας του `50 άρχισαν να λειτουργούν γυμνάσια,

ως παραρτήματα του Γυμνασίου Πιερίας στις κωμοπόλεις του νομού, στο Λιτόχωρο, το Αιγίνιο και τον Κολινδρό. Από το 1950-51 άρχισε τη λειτουργία του το γυμνασιακό παράρτημα Λιτοχώρου με την Α` τάξη, ενώ στο Αιγίνιο και

22

22

τον Κολινδρό με τις τρεις πρώτες τάξεις και προϊόντος του χρόνου αυτονομήθηκαν.

Τα πρακτικά τμήματα Από τις αρχές της δεκαετίας του `60 εμφανίζονται τα πρακτικά τμήματα

μόνον στα σχολεία αρρένων και μόνον στην πρώτη τάξη. Στην επόμενη σχολ. χρονιά πρακτικά τμήματα υπάρχουν σε όλες τις τάξεις. Σ` αυτά μπορούν να φοιτούν και μαθήτριες, αφού στα αντίστοιχα σχολεία θηλέων δεν λειτουργούν πρακτικά τμήματα.

Από τα Γυμνάσια στα Λύκεια και πάλι στα Γυμνάσια Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου το

εξατάξιο γυμνάσιο επιμερίζεται σε τριτάξιο γυμνάσιο και αντίστοιχο τριτάξιο λύκειο. Έτσι, κατά το σχολικό έτος 1964-65 από το Γυμνάσιο Άρρένων Πιερίας προκύπτει:

α). το Γυμνάσιο Αρρένων και β). το Λύκειο Αρρένων και αντίστοιχες μεταβολές σημειώθηκαν και στο Θηλέων Κατά το σχολ. έτος 1967-68, αρχομένης της δικτατορίας, η προηγούμενη

μεταβολή ακυρώθηκε και το γυμνάσιο και λύκειο συμπτύχθηκε σε έναν τύπο σχολείου και προέκυψε το 6τάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Κατερίνης και το αντίστοιχο 6τάξιο Θηλέων Κατερίνης.

Από το 1971-72 καθιερώνονται δύο τύποι σχολείων στις τρεις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου, τα κλασικά και τα πρακτικά. Αρχικά για την Δ` τάξη και στα δύο επόμενα χρόνια ολοκληρώνονται και στις τρεις τάξεις.

ΜΕΡΟΣ Ι`

Η ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΟΥ 20ου ΑΙ.

Εξέλιξη πληθυσμού Στις αρχές της δεκαετίας του `70 το μεταναστευτικό ρεύμα έχει κοπάσει

σημαντικά. Επιπλέον, στα μέσα της δεκαετίας, μετά την μεταπολίτευση, παρατηρείται το αντίστροφο φαινόμενο, η παλιννόστηση. Πολλοί μετανάστες, ανάμεσά τους και ικανός αριθμός πολιτικών προσφύγων, επιστρέφουν στις εστίες τους. Παράλληλα το φαινόμενο της εσωτερικής μετανάστευσης, η αστυφιλία, που είχε εμφανιστεί και κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, γενικεύεται. Πολλοί κάτοικοι της υπαίθριας Πιερίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, από την επαρχία Ελασσόνας, εγκαταλείπουν τις εστίες τους και συνωστίζονται στην πόλη της Κατερίνης, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον, οικονομικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό κ.ά. για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

23

23

Αυτοί οι νέοι κάτοικοι θα συμβάλουν γενναία στην ανάπτυξη της πόλης και θα εκτοξεύσουν τον πληθυσμό της πόλης από τις 28.808 κατοίκους της απογραφής του 1971, στις 38.016 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 1981, σημειώνοντας αύξηση 36% σε διάστημα μόλις μιας δεκαετίας και διεκδικώντας πανελλήνιο ποσοστό ποσοστιαίας αύξησης πληθυσμού για το ίδιο χρονικό διάστημα. Κι αν υπολογίσουμε το ποσοστό της αύξησης του πληθυσμού κατά την τελευταία τριακονταετία ( από το 1971-2001), θα διαπιστώσουμε ότι αυτό αγγίζει το 50% !!!. Καμία άλλη ελληνική πόλη δεν σημείωσε τέτοιες επιδόσεις.

Ίδρυση πολλών νέων σχολικών μονάδων Ο διπλασιασμός, σχεδόν, του πληθυσμού της πόλης, σε συνδυασμό με

την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που πραγματοποιήθηκε επί υπουργίας Γ. Ράλλη κατά το β` μισό της δεκαετίας του `70 είχε σαν συνέπεια την ίδρυση πολλών νέων σχολικών μονάδων.

Μετά την ανέγερση του σχολικού συγκροτήματος στο πάρκο, το μοναδικό Γυμνάσιο Αρρένων, κατά το σχολικό έτος 1972-73 χωρίστηκε σε Α` και Β` Γυμνάσιο Αρρένων και το ίδιο συνέβη και με το Θηλέων, από το οποίο προέκυψε το Α` Θηλέων και το Β` Θηλέων. Η κατανομή των μαθητών σε Α` και Β` προέκυψε από τον χωρισμό της πόλης σε δύο ισόποσα, περίπου μέρη, το βόρειο και το νότιο, με βάση τον κεντρικό οδικό άξονα, τη Μεγ. Αλεξάνδρου και τις επεκτάσεις της. Έτσι στο Α` εγγράφονταν μαθητές που κατοικούσαν στην βόρεια πλευρά, ενώ οι της νότιας πλευρά εγγράφονταν στο Β`. Το ίδιο συνέβη και με τα Θηλέων. Τα Αρρένων συνέχισαν να λειτουργούν στο παλιό κτίριο, σε διπλή βάρδια, πρωί- απόγευμα, εναλλακτικά, άλλοτε ανά εβδομάδα και άλλοτε ανά τρεις ημέρες. Τα δε δύο Θηλέων συστεγάζονταν κατά τον ίδιο τρόπο στο νέο διδακτήριο στο πάρκο. Στο Α` Θηλέων, λειτουργούσαν επιπλέον και πρακτικά τμήματα.

Με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Ράλλη θεσπίστηκε η μικτοποίηση (αγόρια- κορίτσια μαζί) και επανήλθε ο θεσμός του Λυκείου για τις τρεις τελευταίες γυμνασιακές τάξεις, την Δ`, την Ε` και την Στ`. Έτσι από το σχολικό έτος 1976-77 από τα τέσσερα σχολεία της πόλης ( τα δύο Αρρένων και τα δύο Θηλέων) προέκυψαν οι εξής σχολικές μονάδες:

-1ο Γυμνάσιο Κατερίνης -2ο Γυμνάσιο Κατερίνης -3ο Γυμν. » -4ο Γυμν. » -1ο Λύκειο Κατερίνης -2ο »

-3ο »

-4ο »

Η κατανομή των μαθητών πραγματοποιήθηκε με βάση τη νέα γεωγραφική κατανομή. Η πόλη χωρίστηκε, σε τέσσερα μέρη: Εκτός από τη Μεγάλου Αλεξάνδρου, χαράχτηκε ένας νοητός οδικός άξονας που έτεμνε κάθετα,

24

24

σχηματίζοντας το σημείο του σταυρού, την κεντρική οδό στο κέντρο της πόλης. Έτσι η πόλη χωρίστηκε σε τέσσερις επιμέρους γεωγραφικές ενότητες, στις οποίες αναλογούσε από ένα Γυμνάσιο κι ένα Λύκειο αντίστοιχα.

Το 1ο και το 2ο Γυμνάσιο στεγάστηκαν, σε διπλή βάρδια, στο παλιό κτίριο. Το 1ο και 2ο Λύκειο στεγάστηκαν επί ενοικίω, σε διπλή, επίσης βάρδια, στο σχολικό κτίριο του Ιδιωτικού Γουίδη, το οποίο είχε ήδη αναστείλει τη λειτουργία του. Το 3ο και 4ο Γυμνάσιο και Λύκειο στεγάστηκαν, επίσης σε διπλή βάρδια, στο σχολικό συγκρότημα του πάρκου. Όλα τα σχολεία λειτουργούσαν σε διπλή βάρδια. Θα περάσουν πολλές ακόμη δεκαετίες για να αντιμετωπιστεί το οξύ αυτό και εντελώς αντιπαιδαγωγικό πρόβλημα. Από τα μέσα της δεκαετίας του `80, με την ανέγερση πολλών νέων σχολικών μονάδων άρχισε να αντιμετωπίζεται η διπλοβάρδια. Στις αρχές του 2000 το μόνο σχολείο της Β`θμιας Εκπαίδευσης που αντιμετώπιζε τα πρόβλημα αυτό .ηταν το 6ο Γυμνάσιο που συστεγαζόταν με το 7ο Δημ. Στα Καταφυγιώτικα. Με την ολοκλήρωση της ανέγερσης του διδακτηρίου του 6ου Γυμνασίου κατά το σχολικό έτος 2003-2004 δίπλα στον ιερό ναό του Αγίου Σάββα στην περιοχή των εργατικών κατοικιών του Μυλαυλάκου, η διπλοβάρδια αποτελούσε παρελθόν για τα σχολεία της Β`θμιας Εκπαίδευσης.

ΜΕΡΟΣ ΙΑ` Ίδρυση νέων σχολικών μονάδων στην υπόλοιπη Πιερία

Προς τα τέλη της δεκαετίας του `70, με τη διάσπαση των 6ταξίων Γυμνασίων σε τριτάξια Γυμνάσια και τριτάξια Λύκεια, πλήθος νέων σχολικών μονάδων πρόβαλαν σ` όλη την Πιερία. Κατ` αρχήν από τα εξατάξια Γυμνάσια που λειτουργούσαν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του `50 στις κωμοπόλεις της Πιερίας, στο Λιτόχωρο, τον Κολινδρό και το Αιγίνιο, προέκυψαν τρία νέα Γυμνάσια και τρία Λύκεια αντίστοιχα. Εκτός απ` αυτά νέες σχολικές μονάδες ιδρύθηκαν στα παρακάτω χωριά: -Πλαταμώνας, Γυμνάσιο -Λεπτοκαρυά, Γυμνάσιο. Το Ιδιωτικό Γυμνάσιο που προυπήρχε ανάστειλε τη λειτουργία του. -Κονταριώτισσα, Γυμνάσιο και Λύκειο -Περίσταση, Γυμνάσιο -Μηλιά, Γυμνάσιο -Ρητίνη, Γυμνάσιο -Κορινός, Γυμνάσιο -Αλώνια, Γυμνάσιο -Μακύγιαλος, Γυμνάσιο

Το πλείστον αυτών τω νέων σχολικών μονάδων στεγάστηκαν, κάτω από πολύ πιεστικές συνθήκες για την άμεση λειτουργία τους, σε ιδιωτικά κτίρια επί ενοικίω και τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν πληρούσαν τις στοιχειώδεις

25

25

ανάγκες ενός τυπικού διδακτηρίου. Σήμερα τα περισσότερα αυτών των σχολείων στεγάζονται σε διδακτήρια που κατασκευάστηκαν προς τούτο.

Η στέγαση των νέων σχολικών μονάδων της πόλης. Προς τα τέλη της ίδιας της ίσιας δεκαετίας άρχισε η ανέγερση δύο μεγάλων

σχολικών συγκροτημάτων στη νοτιοανατολική πλευρά της πόλης. Το πρώτο σχολικό συγκρότημα, με τρεις πτέρυγες, είχε ήδη ανεγερθεί στις αρχές της δεκαετίας του `80, στον συνοικισμό των Χηρών, επί της οδού Κλεισούρας 42. Σ` αυτά τα κτίρια, αμέσως μετά την ανέγερσή τους εγκαταστάθηκαν το 1ο και 2ο Γυμνάσιο και Λύκειο. Την ίδια σχεδόν περίοδο ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Πολυδύναμου, όπως αρχικά είχε ονομαστεί, σχολείου, στην περιοχή του Εθνικού Σταδίου, επί της οδού Ηπείρου. Επρόκειτο για ένα εξαιρετικά μεγάλο σχολικό συγκρότημα, εφάμιλλο πανεπιστημιακού συγκροτήματος, με μεγάλο αριθμό αιθουσών, 36 συνολικά, με πολλά και καλά αμφιθέατρα, με πρωτοποριακές αίθουσες εκσυγχρονισμένων εργαστηρίων και πολλές άλλες ανέσεις. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να λειτουργήσει εκεί ένας νεοπαγής θεσμός, που λειτουργούσε ήδη στην Ευρώπη, του πολυδύναμου σχολείου. Ένας τύπος σχολείου, όπου θα συνυπήρχαν όλες οι βαθμίδες της εκπαίδευσης, δηλ. το δημοτικό, το γυμνάσιο και γενικά και τεχνικοεπαγγελματικά Λύκεια. Ο τύπος αυτού του Λυκείου εγκαταλείφτηκε και η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θέσπισε το Πολυκλαδικό Λύκειο και λειτούργησε σε όλη την Ελλάδα, από το 1984, έναν περιορισμένο, αρχικά, αριθμό τέτοιων Λυκείων. Η Κατερίνη στάθηκε τυχερή. Αφού διέθετε κατάλληλο διδακτήριο, το Πολυδύναμο, απέκτησε, ανάμεσα σε λίγες ελληνικές πόλεις, το Πολυκλαδικό Λύκειο, το οποίο στεγάστηκε στο εν λόγω διδακτήριο. Το Πολυκλαδικό Λύκειο, Λύκειο με πολλές κατευθύνσεις, παρείχε, εκτός από τη γενική παιδεία, και επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση, απορρόφησε κατά βάση και ολοκληρωτικά το 2ο Λύκειο αλλά ενεγράφησαν μαθητές που προορίζονταν και για άλλα Λύκεια. Σύντομα κατέστη τόσο ελκυστικό που δεν μπορούσε να απορροφήσει όλους τους μαθητές που το προτιμούσαν και η επιλογή γινόταν ύστερα από κλήρωση. Τα τελευταία χρόνια, με την κατάργηση του θεσμού του πολυκλαδικού Λυκείου, το σχολείο αυτό επανέκτησε την παλιά του ονομασία και καταγράφεται ως 2ο Γεν. Λύκειο.

Κατά την ίδια χρονική περίοδο ιδρύθηκαν νέες σχολικές μονάδες. Το 5ο Γυμνάσιο το οποίο στεγάζεται μέχρι και σήμερα στο παλιό κτίριο, το 6ο Γυμνάσιο το οποίο από τη σύστασή του και μέχρι το 2003 συστεγαζόταν στο κτίριο του 7ου Δημ. Σχολείου στα Καταφυγιώτικα και το 7ο Γυμν. το οποίο αρχικά συστεγαζόταν με το 10ο Δημ. Σχολείο στην περιοχή του Καπνικού Σταθμού μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του `90, οπότε και απέκτησε ιδιόκτητο κτίριο επί της 19ης Μαΐου.

Μετά το 2000 ιδρύθηκε και στην πόλη μας, ανάμεσα σε λίγες πόλεις στην Ελλάδα, ύστερα από πολλές ενέργειες που καταβλήθηκαν κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, το Μουσικό Σχολείο. Η ίδρυσή του προκάλεσε ενθουσιασμό στην κοινωνία της Κατερίνης, γιατί όλοι έβλεπαν σ` αυτό μια σημαντική εστία πολιτισμού που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει γενναία την ούτως ή άλλως

26

26

πολιτιστική άνυδρη Κατερίνη. Παρά τις επιφυλάξεις ορισμένων για τη σκοπιμότητα και την αναγκαιότητα ίδρυσης ενός τόσου φιλόδοξου και ομολογουμένως πολυέξοδου σχολείου, επιφυλάξεις που ξεκινούσαν από τη βάσιμη διαπίστωση ότι ανάλογα εγχειρήματα σε άλλες πόλεις της Ελλάδας δεν ευδοκίμησαν, το Μουσικό Σχολείο πρόκοψε στον τόπο μας. Κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του η υπερβάλλουσα ζήτηση από την πλευρά των μαθητών ήταν τόσο μεγάλη, που θεσπίστηκαν εισαγωγικές εξετάσεις για να επιλέγεται αριθμός μαθητών τόσος και τέτοιος για να εισαχθούν στο σχολείο. Γιατί και η κτιριακή υποδομή δεν επαρκούσε για να εκπαιδευσει υπερβολικά μεγάλο αριθμό μαθητών, αλλά, και πρωτίστως, δεν ήταν και σκόπιμο. Οι τοπικοί φορείς ενίσχυσαν την προσπάθεια αυτή. Εκ των ενόντων βρέθηκαν οι σχολικοί χώροι. Αρχικά επιστρατεύτηκε το παλιό κτίριο της ΥΕΒ, στην περιοχή του Εθνικού Σταδίου, και αφού ανακατασκευάστηκε και προσαρμόστηκε σε σχολικό κτίριο, καταφέραμε να στεγάσουμε το όνειρο. Σύντομα και καθώς εξελισσόταν από τάξη σε τάξη, γιατί αρχικά λειτούργησε μόνον με την Α` Γυμνασίου και χρόνο με το χρόνο προσετίθετο και η επόμενη τάξη, και καθώς ο αριθμός των μαθητών προοδευτικά αυξανόταν, κτιριακά επεκτάθηκε και κατέλαβε και τους χώρους του ΚΕΓΕ. Πολύ σύντομα και οι επιπλέον χώροι απεδείχθησαν ανεπαρκείς και παραχωρήθηκε από την πολιτεία ικανός αριθμός λυόμενων αιθουσών. Εδώ και δύο χρόνια το Μουσικό Σχολείο είναι σε πλήρη ανάπτυξη, έχουμε ήδη δύο φουρνιές αποφοίτων που συνεχίζουν τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το Μουσικό Σχολείο σφράγισε ήδη τα πολιτιστικά πράγματα στην πόλη: Με τις θαυμάσιες εκδηλώσεις που πραγματοποιεί πολλές φορές το χρόνο και κάθε χρόνο, διαχέει τη μουσική και την άλλη εκπαίδευση που αποκτάται στις σχολικές αίθουσες, στην κοινωνία της Κατερίνης προς όφελος των ανθρώπων της. Είναι καιρός πια, τώρα που το σχολείο αυτό καταξιώθηκε στη συνείδηση των πολιτών της Κατερίνης και οι κάθε είδους Κασσάνδρες διαψεύστηκαν, να αποκτήσει το δικό του κτίριο, με τις κατάλληλες αίθουσες και τα αμφιθέατρα, να καταστεί πραγματική εστία παραγωγής πολιτισμού, κι όχι μόνον μουσικής εκπαίδευσης, να ολοκληρωθεί ως καλλιτεχνικό σχολείο και να συμβάλλει πραγματικά στην πολιτιστική αναγέννηση του τόπου μας. Ήδη κάτι διαφαίνεται στο ορατό μέλλον.

Σημαντική κατάκτηση στάθηκε η ίδρυση και λειτουργία από το 2003 του ΕΕΕΚ (Ειδική Επαγγελματική Εργαστηριακή Κατάρτιση) για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Αντίστοιχη σχολή για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση λειτουργούσε νωρίτερα. Το ΕΕΕΚ ήρθε για να συμπληρώσει την εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες στη βαθμιδα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Από το 2004 άρχισε τη λειτουργία του, ύστερα από αίτημα που είχε υποβληθεί κατά την προηγούμενη περίοδο, το νυκτερινό ΤΕΛ (Τεχνικό Επαγγελματικό Λύκειο). Οι αρχικές εγγραφές, σε αριθμό μαθητών, αλλά και οι πολλοί περισσότερες που ακολούθησαν, δικαίωσαν πανηγυρικά όσους είχαν την επίνευση για την ίδρυσή του. Ικανοποίησε πραγματικές ανάγκες και επιλύθηκε ένα επιπλέον κοινωνικό πρόβλημα.

27

27

Στις μέρες μας ξεκίνησε τη λειτουργία του το 5ο Γενικό Λύκειο Κατερίνης, για να ανακουφιστεί η υπεραριθμία των μαθητών στα γενικά Λύκεια. ¨όλα τα γενικά Λύκεια της πόλης λειτουργούν με αριθμό μαθητών, σχεδόν, πάνω από πεντακόσιους. Αριθμός που κρίνεται εξαιρετικά μεγάλος. Ο σχετικός νόμος προβλέπει ότι όταν μια σχολική μονάδα ξεπερνάει του 300 μαθητές, τότε διασπάται. Είναι παραπάνω από πρόδηλο ότι απαιτείται η ίδρυση άλλων δύο επιπλέον Λυκείων για να ισορροπήσει ο αριθμός των μαθητών στα υπάρχοντα Λύκεια. Κι όχι μόνον Λυκείων, αλλά και Γυμνασίων, γιατί και εκεί η κατάσταση είναι εξαιρετικά ασφυκτική.

ΜΕΡΟΣ ΙΒ` Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Πολύ πριν την καθιέρωση της δημόσιας τεχνικής εκπαίδευσης κατά τις αρχές

της δεκαετίας του `70, η ιδιωτική τεχνική εκπαίδευση, κατώτερη και μέση, είχε μακρά παράδοση στον τόπο μας. Ήδη από τη δεκαετία του `50, όπως είδαμε παραπάνω, λειτουργούσαν στην πόλη της Κατερίνης ιδιωτικές τεχνικές σχολές. Απ` αυτές απεφοίτησε ικανός αριθμός μαθητών και αφού εκπαιδεύτηκαν κατάλληλα και πήραν επαρκή κατάρτιση, βγήκαν στην αγορά, σε μια περίοδο μάλιστα που η χώρα μας γνώριζε μεγάλη ανάπτυξη και οι ανάγκες σε εξειδικευμένο προσωπικό ήσαν μεγάλες. Πολλοί απ` αυτούς τους αποφοίτους συνέχισαν τις σπουδές τους σε ανώτερες τεχνικές σχολές της Θεσσαλονίκης ( Ευκλείδης, Δημόκριτος κ.λπ.) αλλά και σε άλλες πόλεις. Το πλείστον των παλιών μηχανικών της πόλης μας είναι πτυχιούχοι τέτοιων σχολών. Τέλος, πολλοί απ` αυτούς στελέχωσαν τη δημόσια τεχνική εκπαίδευση ως εκπαιδευτικοί.

Κατά το 1972 η Ιδιωτική Μέση Τεχνική Σχολή του Δημητρίου (οδός Κρέσνας) μετασχηματίστηκε σε δημόσια και άρχεται η λειτουργία της δημόσιας τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης στον τόπο μας.

Μετά τη μεταπολίτευση ιδρύθηκαν τα ΚΑΤΕ, τα σημερινά ΤΕΙ και ταυτόχρονα θεσπίστηκαν τα ΚΕΤΕ. Τα πρώτα ΚΕΤΕ λειτούργησαν σε ιδιωτικά επί ενοικίω κτίρια, όπως στην παλιά Τεχνική Σχολή του Δημητρίου, επί της οδού Κρέσνας και στο κτίριο των εκπαιδευτηρίων Παπαδημητρίου. Πρώτος Διευθυντής του ΚΕΤΕ ορίστηκε ο πολιτικός μηχανικός Αθαν. Μπλάτζας, θέση την οποία υπηρέτησε αδιάλειπτα μέχρι την αφυπηρέτησή του. Σφράγισε, θα λέγαμε, για πολλές δεκαετίες την τεχνική εκπαίδευση του τόπου μας.

Σύντομα τα ΚΕΤΕ διαχωρίστηκαν σε Τεχνικό Λύκειο και Επαγγελματικό Λύκειο, τα ΤΕΛ. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας των σχολείων αυτών και με την αθρόα προσέλευση των μαθητών, φάνηκε πόσο η κοινωνία διψούσε για τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση. Οι μαθητές που φοιτούσαν στα σχολεία αυτά, συναγωνίζονταν σε αριθμό τους μαθητές της γενικής παιδείας. Σύντομα ολοκληρώθηκε το διδακτήριο επί της οδού Λαρίσης και τα Λύκεια αυτά μετεγκαταστάθηκαν σε κτίριο που είχε ανεγερθεί προς τούτο. Με κατάλληλους

28

28

χώρους και εξαιρετικά εργαστήρια. Ταυτόχρονα λειτουργούσε στον ίδιο χώρο και Μέση Τεχνική Σχολή.

Στη συνέχεια οι δύο τύποι Λυκείων ομογενοποιήθηκαν και μετονομάστηκαν σε ΤΕΕ ( Τεχνικοεπαγγελματικά Λύκεια) με πολλές κατευθύνσεις και προέκυψαν 2 ΤΕΕ. Όταν κατά τα μέσα της δεκαετίας του `90, ολοκληρώθηκε το εξαιρετικό διδακτήριο, που αναγέρθηκε έξω από την πόλη στο δρόμο προς το Νέο Κεραμίδι, το 1ο ΤΕΕ παρέμεινε στο κτίριο της οδού Λαρίσης, ενώ το 2ο ΤΕΕ μετεγκαταστάθηκε στο νέο διδακτήριο. Το 3ο ΤΕΕ που στο μεταξύ είχε συσταθεί εγκαταστάθηκε στο κτίριο του Πολυκλαδικού.

Τέτοιοι τύποι Λυκείων λειτούργησαν και στην επαρχία. Από τα πρώτα, κιόλας χρόνια Τεχνικό Λύκειο λειτούργησε στο Αιγίνιο και ευδοκίμησε, ενώ ανάλογη προσπάθεια για λειτουργία τεχνικού Λυκείου στη νότια Πιερία, στη Λεπτοκαρυά, δεν καρποφόρησε. Ύστερα από λίγα χρόνια πλημμελούς λειτουργίας, το ΤΕΛ Λεπτοκαρυάς ανέστειλε τη λειτουργία του.

Εδώ και λίγα χρόνια η τεχνική εκπαίδευση στον τόπο μας, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, χειμάζεται. Δεν είναι ελκυστική στους μαθητές και ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν στην τεχνική εκπαίδευση χρόνο με το χρόνο μειώνεται δραματικά.

Η νέα κυβέρνηση της Ν.Δ., εδώ και δύο χρόνια προέβη σε μεταρρύθμιση: άλλαξε τα προγράμματα σπουδών και θέσπισε νέους τύπους Λυκείων. Τα ΕΠΑΛ ( Επαγγελματικά Λύκεια) και η ΕΠΑΣ ( Επαγγελματική Σχολή). Από τα τρία ΤΕΕ προέκυψαν 2 ΕΠΑΛ και μία ΕΠΑΣ. Παρά ταύτα, οι αλλαγές αυτές φαίνεται πως δεν μπορούν να ανακάμψουν την φθίνουσα πορεία της τεχνικής εκπαίδευσης.

ΜΕΡΟΣ ΙΓ`

Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Επιθεώρηση Δημοτικής Εκπαίδευσης στην Πιερία με έδρα την Κατερίνη

υπήρχε από τα πρώτα μεταπελευθερωτικά χρόνια. Από τα πρώτα μετακατοχικά διέθετε και δύο επιθεωρήσεις. Στις μέρες μας μέχρι και τέσσερις.. Επιθεώρηση Μέσης Εκπαίδευσης αποκτήσαμε, μόλις, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του `70. Μέχρι τότε ο νομός Πιερίας ανήκε στην Ζ` Εκπαιδευτική Περιφέρεια που είχε έδρα τη Βέροια. Κι όχι μόνον εκπαιδευτικά. Η Πιερία καθυστέρησε πολύ να αυτονομηθεί διοικητικά. Εκκλησιαστικά, κατά τα μέσα της δεκαετίας του `20, όταν η Πιερία ήταν ακόμη επισκοπή, έγιναν προσπάθειες για να ενταχθεί στη Μητρόπολη Βεροίας. Ύστερα, όμως, από την αντίδραση των επίσημων τοπικών φορέων αλλά και του λαού της Κατερίνης το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε. Κι όχι μόνον. Την ίδια περίοδο η επισκοπή Κίτρους και Κατερίνης κατέστη Μητρόπολη. Αλλά και κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη. Μέχρι το 1880 το καιμακαλίκι (επαρχία) Κατερίνης ανήκε στον καζά (νομός) Βεροίας. Μόλις κατά τις τελευταίες δεκαετίες της τουρκοκρατίας το καιμακαλίκι μετασχηματίστηκε σε καζά Κατερίνης. Αλλά και δικαστικά εκεί ανήκαμε, στο ιεροδικείο Βέροιας. Τα λέω όλα αυτά γιατί και στις μέρες μας κάποιοι ιθύνοντες του Υπουργ. Εσωτερικών σχεδιάζουν, σε έναν

29

29

μελλοντικό διοικητικό χάρτη, όπου ο αριθμός των νομαρχιών θα είναι σημαντικά μικρότερος, να εντάξουν την Πιερία με την Ημαθία, την Πέλλα και το Κιλκίς σε έναν κοινό νομό με έδρα τη Βέροια!!! Το νου μας, λοιπόν. Σήμερα η Κατερίνη δεν είναι η μικρή και άσημη πόλη της τουρκοκρατίας και των πρώτων μεταπελευθερωτικών χρόνων.

Μετά το 1972, λοιπόν, ιδρύθηκε και στον τόπο μας η Επιθεώρηση Μέσης Εκπαίδευσης και στεγαζόταν σε ένα και μόνο μικρό γραφείο στον τελευταίο όροφο του μεγάρου Παπαγεωργίου, επί της κεντρικής πλατείας. Πρώτος προσωρινός επιθεωρητής διετέλεσε ο θεολόγος Κ. Μαρινόπουλος, γυμνασιάρχης μέχρι τότε του Γυμνασίου Θηλέων, γνωστός για το υψηλό εκκλησιαστικό του φρόνημα, την αυστηρότητά σε θέματα ήθους και με μεγάλο κύρος στην τοπική κοινωνία και με αναπληρωτή τον επίσης θεολόγο Ναστούλη. Ως βοηθοί επιθεωρητή και για γραμματειακή υποστήριξη τοποθετήθηκαν εκπαιδευτικοί της Μέσης Εκπαίδευσης.

Μετά τη μεταπολίτευση Επιθεωρητής ορίστηκε ο φιλόλογος, αντιστασιακός, είχε απολυθεί κατά τη διάρκεια της δικτατορίας για τα δημοκρατικά του φρονήματα, πόντιος με καταγωγή από τον Καύκασο, Απόστ. Τσαιρίδης. Εκπαιδευτικός με καλή κατάρτιση και τυπικός και αυστηρός στις επιθεωρήσεις του, σύμφωνα με το πνεύμα της εποχής. Την περίοδο αυτή η επιθεώρηση στεγαζόταν στην οικοδομή Χιάμπου, στη δυτική πλευρά της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου προς το πάρκο. Τότε διορίστηκαν και πέντε διοικητικοί υπάλληλοι για τη διεκπεραίωση των γραμματειακών εργασιών και η υπηρεσία συγκροτήθηκε αυτοτελώς. Τον επιθεωρητή συνεπικουρούσαν στο έργο του ως βοηθοί επιθεωρητού οι εκπαιδευτικοί Θ. Θάνος και Α. Αξιωτίδης.

Τον Τσαιρίδη διαδέχτηκε, μετά το 1981, ο επιθεωρητής Ιωάννης Βουλγαρίδης, φιλόλογος που υπηρετούσε μέχρι τότε σε Γυμνάσιο του Βόλου, καταγόμενος από τα Σέρβια Κοζάνης.. Αυτός υπηρέτησε τη θέση του για μικρό χρονικό διάστημα και τον διαδέχτηκε ο διακεκριμένος μαθηματικός, καθηγητής στη ΣΕΛΜΕ, πόντιος στην καταγωγή Χρ. Χριστοφορίδης και η υπηρεσία, γύρω στο `80 μετεγκαταστάθηκε στο κτίριο που βρίσκεται, στη δυτική γωνία της σύγκλισης τω οδών, Ειρήνης και Θεσσαλονίκης. (σήμερα στεγάζει τις δύο Δ.Ο.Υ) Κατά την περίοδο αυτή η υπηρεσία απαρτίζεται από θεσμικές θέσεις, όπως προϊστάμενος εκπαιδευτικών θεμάτων, θέση την οποία υπηρέτησε για πολλά χρόνια ο θεολόγος Κ. Ασλανίδης.

Με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ η θέση του επιθεωρητή καταργείται και θεσπίζεται η θέση του Προϊσταμένου για θέματα διοίκησης του εκπαιδευτικού προσωπικού και σχολικών μονάδων, προισταμένου γραφείου για τα σχολεία της επαρχίας και Σχολικού Συμβούλου για την παρακολούθηση των εκπαιδευτικών, παιδαγωγικών, επιστημονικών θεμάτων. Πρώτος προιστάμενος ανέλαβε ο Λιτοχωρίτης, φυσικός και για πολλά χρόνια πρόεδρος της ΟΛΜΕ Κ. Οικονόμου και προιστάμενος γραφείου ο παλιός εκπαιδευτικός, φυσικός στην ειδικότητα, Ιωάννης Κανονίδης. Σχολικός σύμβουλος, ο Χαλκιδικιώτης στην καταγωγή, φιλόλογος Δ. Κοσμάς, θέση την οποία υπηρέτηση με πολύ ζήλο και αυταπάρνηση.

30

30

Μετά τη μετάθεση του Οικονόμου σε αντίστοιχη θέση στη Θεσσαλονίκη, νέος προϊστάμενος ανάλαβε ο φυσικός Νίκος Ηλιάδης, μέχρι τότε Διευθυντής του Πολυκλαδικού, συνδικαλιστής και για πολλά χρόνια αιρετός του κλάδου. Σε όλη αυτή την περίοδο, από το 1981, ως προστάμενος εκπαιδευτικών θεμάτων υπηρετούσε ο θεολόγος Κων. Ασλανίδης.

Μετά την πολιτική αλλαγή του 1989-1990 και την άνοδο στην εξουσία της κυβέρνησης της Ν.Δ. νέος προιστάμενος ανέλαβε ο θεολόγος Σιδέρης Διατσίδης, διευθυντής μέχρι τότε του 4ου Γυμν. Κατερίνης και τη νεοσυσταθείσα θέση του προισταμένου γραφείου ο φιλόλογος Νικ. Νικολαιδης, μέχρι τότε Διευθυντής του 1ου Λυκείου. Την ίδια περίοδο η υπηρεσία μετεγκαταστάθηκε στην οδό Παναγή Τσαλδάρη 10 σε οικοδομή ιδιοκτησίας της Μονής Αγίου Διονυσίου.

Μετά το 1993, με την επάνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, νέος προιστάμενος ανέλαβε ο φιλόλογος και μέχρι τότε Διευθυντής του Πολυκλαδικού και κατά το παρελθόν βοηθός επιθεωρητή, Θ. Θάνος με προϊστάμενο Γραφείου τον Λιτοχωρίτη , φιλόλογο, Ν. Ντάβανο και μετά την αφυπηρέτησή του, το 1998, νέος προϊστάμενος γραφείου ανέλαβε ο μαθηματικός Κων. Τολιόπουλος.

Κατά τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της Επιθεώρησης τα θέματα φυσικής αγωγής, διοργάνωσης σχολικών αγώνων και τα συναφή τα επόπτευε η ΝΕΦΑ (Νομαρχιακή Επιτροπή Φυσικής Αγωγής) της οποίας προιστάμενος υπηρέτησε για πολλά χρόνια ο Μεσσολογγίτης στην καταγωγή αλλά από πολλά χρόνια εγκαταστημένος στην Κατερίνη, ο αειθαλής Αθαν. Ευθυμίου και ύστερα απ` αυτόν ο Παπαστθόπουλος. Με τον νόμο-πλαίσιο 1566/1985, που αναφέρεται σε θέματα εκπαίδευσης, τα της φυσικής αγωγής περιήλθαν στη δικαιοδοσίας της Δ/σης Β`θμιας Εκπ. και συστάθηκε Γραφείο Φυσικής Αγωγής, στο οποίο ως προιστάμενος υπηρέτησε για πολλά χρόνια ο γυμναστής, καταφυγιώτης στην καταγωγή, Ορέστης Νταρλαγιάννης.

Όλο αυτό το διάστημα η Επιθεώρηση Μέσης Εκπαίδευσης, όπως λεγόταν παλαιότερα ή Διεύθυνση Β`θμιας Εκπαίδευσης, όπως λέγεται σήμερα, από τη σύστασή της έως σήμερα, ως περιφερειακή υπηρεσία του ΥΠΕΠΘ, παρακολουθεί και ενσωματώνει στη λειτουργία της τις όποιες αλλαγές συντελούνται στην εκπαίδευση. Βέβαια καμμία σχέση δεν έχει η τότε μικρή υπηρεσία με τη σημερινή από άποψη ανθρώπινου δυναμικού, υπηρεσιών, τμημάτων, δραστηριοτήτων κ.λ.π. Κι αυτό είναι λογικό αν σκεφτεί κανείς ότι οι 7 καθηγητές που υπηρετούσαν στο Γυμνάσιο Αικατερίνης κατά τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αι. που έγιναν 60 στις αρχές της δεκαετίας του `60, και περίπου 200 προς το τέλος της δεκαετίας του `70, και σήμερα αγγίζουν τους 1400 !!!, εύκολα θα αντιληφθεί τις μεγάλες αλλαγές που σημειώθηκαν, μόλις σε διάστημα 80 ετών!!! Κι ένα ακόμη νούμερο για να κατανοήσουμε το μέγεθος των αλλαγών. Κατά το σχολ. έτος 1915-16 ενεγράφησαν στο τότε Γυμνάσιον Αικατερίνης μόλις 6 μαθητές. Σήμερα, εν έτει 2003-04 (περίοδο κατά την οποία ο υποφαινόμενος υπηρετούσε στη Δ/νση σε όλα τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού υπηρετούν 10.000 περίπου μαθητές!!!

31

31

Σήμερα η Δ/νση αποτελεί μια τεράστια υπηρεσία με πλειάδα υπαλλήλων, διοικητικών και κυρίως εκπαιδευτικών, που απασχολούνται σε διάφορα τμήματα και υπηρεσίες. Εκτός από τις θεσπισμένες από το παρελθόν θέσεις, δηλ.

- του Δ/ντή Εκπαίδευσης - των σχολικών συμβούλων - του Προϊσταμένου Γραφείου - του Προϊσταμένου φυσικής Αγωγής - του Προϊσταμένου εκπαιδευτικών θεμάτων γενικής παιδείας - του » » » τεχνικής εκπαίδ. κ.λπ. έχουν από δεκαπενταετίας θεσπιστεί τμήματα και υπηρεσίες που αναφέρονται σε θέματα: - περιβαλλοντικής εκπαίδευσης - αγωγής υγείας - πολιτιστικών δραστηριοτήτων - πληροφορικής - πρόσθετης διδακτικής στήριξης - ιδιωτικής εκπαίδευσης - οικονομικές υπηρεσίες - κέντρο και γραφεία επαγγελματικού προσανατολισμού - γραφεία σύνδεσης με την αγορά εργασίας - γραφείο ευρωπαικών προγραμμάτων κ.π.ά.

Η Δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Πιερία σήμερα Καμμία απολύτως σχέση δεν έχει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση του

παρελθόντος, όχι μόνον του απώτατου, αλλά και του πρόσφατου, με τη σημερινή. Από τους πρώτους δέκα, περίπου, μαθητές των αρχών του 20ου αι. που φοιτούσαν στο Γυμνάσιον Αικατερίνης, έναν αιώνα αργότερα οι μαθητές που φοιτούν στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του νομού ανέρχονται στις 10.000!!! Αλλά και η Κατερίνη των 5.000, περίπου, κατοίκων της ίδιας περιόδου, σήμερα ξεπερνά σε όσους πράγματι την κατοικούν κι όχι μόνον απλά έχουν απογραφεί, τις 75.000!!!

Σήμερα στην πόλη της Κατερίνης λειτουργούν 15 Δημοτικά σχολεία και πολύ περισσότερα νηπιαγωγεία. Λειτουργούν 10 Γυμνάσια (7 συν Μουσικό, Νυκτερινό και Αθλητικό) , 5 Γενικά Λύκεια, και επιπλέον ένα Νυκτερινό, ένα Μουσικό και ένα Αθλητικό, συνολικά 8. Επίσης λειτουργούν 4 Τεχνικά, δηλ. 2 ΕΠΑΛ , μία ΕΠΑΣ και Νυκτερινό ΕΠΑΛ. Στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια ΠΛΑΤΩΝ, λειτουργούν από ένα Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο. Και δύο ιδιωτικά τεχνικά σχολεία με ευάριθμο μαθητικό δυναμικό.

Σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης λειτουργούν, επίσης, πολλά σε χωριά και κωμοπόλεις της Πιερίας. Από τα βόρεια του νομού προς νότια:

- Κολινδρός: Γυμνάσιο- Λύκειο - Αιγίνιο: Γυμνάσιο-Λύκειο-ΕΠΑΛ

32

32

- Μακρύγιαλος: Γυμνάσιο - Αλώνια: Γυμνάσιο - Κορινός: Γυμνάσιο - Περίσταση: Γυμνάσιο - Ρητίνη: Γυμνάσιο - Μηλιά: Γυμνάσιο - Κονταριώτισσα: Γυμνάσιο- Λύκειο - Λιτόχωρο: Γυμνάσιο –Λύκειο - Λεπτοκαρυά: Γυμνάσιο- Λύκειο - Πλαταμώνας: Γυμνάσιο τα περισσότερα, των οποίων λειτουργούν με μεγάλο αριθμό μαθητών.

Σε επίπεδο μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης λειτουργούν δημόσιο ΙΕΚ (Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης) με πολλά τμήματα και κατευθύνσεις.

Τέλος, από το σχολ. έτος 2003-04 λειτούργησε για πρώτη φορά στην ιστορία της πόλης, και ύστερα από πολλούς αγώνες και σκληρές διεκδικήσεις, σχολή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το ΤΕΙ Κατερίνης, ως τμήμα των ΤΕΙ Θεσνίκης, το Τμήμα Τυποποίησης και Διακίνησης Προιόντων, το οποίο χρόνο με το χρόνο αυξάνεται και πληθύνεται.

Όλα τα σχολεία της δευτ. εκπαίδευσης λειτουργούν σε πρωινή βάρδια, με εξαίρεση το Γυμνάσιο Λεπτοκαρυάς. Όμως με την ανέγερση νέου διδακτηρίου για το Λύκειο Λεπτοκαρυάς, του οποίου η ανέγερση ολοκληρώνεται οσονούπω και τα σχολεία της Λεπτοκαρυάς θα λειτουργούν σε πρωινή και μόνο βάρδια.

Η κατάκτηση της πρωινής βάρδιας υπήρξε έργο μοναδικής εποποιίας. Χρειάστηκαν να περάσουν αρκετές δεκαετίες και να δαπανηθούν ικανά χρηματικά ποσά, να ανεγερθούν νέα σχολεία και να κατασκευαστούν πολλές νέες αίθουσες, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του `90, χρυσή εποχή από την άποψη αυτή. Λέγαμε σε άλλο σημείο ότι το πρώτο σχολικό συγκρότημα για τη Μέση Εκπ. που ανεγέρθηκε στην πόλη της Κατερίνης εξήντα χρόνια μετά την απελευθέρωση, στάθηκε το σχολικό συγκρότημα στο πάρκο. Στις αρχές της δεκαετίας του `80 ολοκληρώθηκε το 2ο σχολικό συγκρότημα, στην οδό Κλεισούρας. Σχεδόν την ίδια περίοδο, το 1984. ολοκληρώθηκε η ανέγερση του Πολυκλαδικού. Στα μέσα της δεκαετίας του `90 ανεγέρθηκε το 3ο Γυμνάσιο- Λύκειο στον Εγγλέζικο, το 7ο Γυμνάσιο στη 19ης Μαΐου, το 2ο Γυμνάσιο και λίγα χρόνια αργότερα, το 2003 το 6ο Γυμνάσιο στον Μυλαύλακο. Ήταν η εποχή της δευτεροβάθμιας.

Τα τελευταία χρόνια είναι αφιερωμένα στην πρωτοβάθμια. Και δικαίως γιατί τα πλείστα των σχολείων της στην πόλη λειτουργούν σε διπλή βάρδια. Κατά τα τελευταία χρόνια νέα σχολεία ανεγείρονται, πολλές νέες σχολικές αίθουσες κατασκευάζονται, άλλα δρομολογούνται προς κατασκευή και δεν είναι μακριά ο χρόνος κατά τον οποίο θα κατακτήσουμε και θα πανηγυρίσουμε την υποδοχή της πρωινής και μόνον βάρδιας και στην πρωτοβάθμια.

Παρά ταύτα, το πρόβλημα της σχολικής στέγης, χωρίς να εμφανίζει την οξύτητα του παρελθόντος δεν έχει εισέτι επιλυθεί ικανοποιητικά. Μπορεί να κατακτήσαμε την πρωινή βάρδια, αλλά αυτό συνέβη, κάτω από ασφυκτικές και

33

33

πιεστικές συνθήκες, σε βάρος της ποιότητας. Είναι γνωστό ότι τα Λύκεια, αλλά και πολλά από τα Γυμνάσια, λειτουργούν με υπεραριθμία μαθητών. Πολλές των αιθουσών είναι κατασκευασμένες πρόχειρα και εμβαλωματικά (βλ. σχολ. συγκρότημα πάρκου) προκειμένου να ικανοποιήσουν πρόσκαιρες και πιεστικές ανάγκες, σε πολλά σχολεία λείπουν αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, γυμναστήρια, εργαστήρια, περιορισμένοι αύλειοι χώροι, συστέγαση σχολείων κ.λπ.

Απαιτείται, λοιπόν η ανέγερση νέων σύγχρονων σχολείων, με ευρύχωρες αυλές κ.λπ. Ως έχουν σήμερα τα πράγματα επείγει άμεσα η ανέγερση σχολείου για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες (πληροφορούμε ότι ήδη έχει δρομολογηθεί), η ανέγερση Καλλιτεχνικού- Μουσικού Σχολείου, η στέγαση του Αθλητικού, Γυμνασίου- Λυκείου και η κατασκευή σχολείων για δύο επιπλέον Λύκεια και άλλα δύο Γυμνάσια που θα προκύψουν από τα είδη λειτουργούντα με υπερβολικά μεγάλο αριθμό μαθητών, σχολεία με 500 και πάνω μαθητές.

Για την αποσυμφόρηση της πόλης κρίνεται θετικό η ανέγερση Λυκείου στο τρίγωνο Περίστασης- Παραλίας- Κορινού, περιοχών των οποίων οι λυκειακοί μαθητές φοιτούν σε Λύκεια της πόλης. Ανάλογη ανάγκη παρατηρείται και στο Δήμο Δίου του οποίου το Λύκειο φιλοξενείται στο διδακτήριο του Γυμνασίου.

Όλα τα παραπάνω κρίνονται εντελώς απαραίτητα με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς του σήμερα, της σημερινής Κατερίνης. Αν υπολογίσουμε, όμως, ότι η νέα Κατερίνη κατά την προσεχή δεκαετία θα αριθμεί πληθυσμό που θα αγγίζει ή θα ξεπερνά τις 100.000 κατοίκων, υπολογισμοί όχι αβάσιμοι αλλά που διατυπώνονται ύστερα από επισταμένη έρευνα, αντιλαμβανόμαστε ότι βραδυπορούμε αδικαιολόγητα.

Η Κατερίνη, η πόλη μας, η κώμη των πεντήκοντα οικιών του 19ου αι., στην εποχή μας γνωρίζει εντυπωσιακή εξέλιξη και ανάπτυξη. Ποιος φανταζόταν ότι αυτό το άσημο χωριό των τελευταίων ετών της τουρκοκρατίας θα γνώριζε τέτοια και τόση ανάπτυξη μέσα σε λίγα μόλις χρόνια;

Αυτό, όμως, που αξίζει να επισημάνουμε είναι οι εκπλήξεις που μας ετοιμάζει η πόλη μας στο μέλλον, και μάλιστα όχι το απώτατο, αλλά το άμεσο, το ορατό. Η νέα Κατερίνη, εκτιμούμε ότι θα έχει μια πορεία εξαιρετικά συναρπαστική και εξόχως ενδιαφέρουσα. Όλοι όσοι αγωνιούμε και αγωνιζόμαστε για τον τόπο μας, ο καθένας με τον τρόπο που μπορεί και όσο μπορεί, ας συμβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση. Από την άποψη αυτή, όσοι εμπλέκονται με την παιδεία, επίσημοι και ανεπίσημοι φορείς, δημόσιοι λειτουργοί και ιδιώτες, πολίτες και πολιτικοί, θα πρέπει να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε, να προγραμματίσουμε και να δρομολογήσουμε όλες εκείνες τις σχολικές υποδομές ώστε να προλάβουμε τις εξελίξεις και να μην χρειαστεί να τρέχουμε πίσω απ` αυτές.

Κατερίνη 4 Μαρτίου 2008. Ιωάννης Καζταρίδης,

Διευθυντής 1ου Λυκείου Κατερίνης.

34

34

ΟΙ ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ (1924-1940) ( Στους παρακάτω πίνακες παρατίθενται όσοι ενεγράφησαν στην Στ` Γυμνασίου και δεν είναι όλοι απόφοιτοι, γιατί κάποιοι απ` αυτούς στην πορεία διέκοψαν ή δεν προσήλθαν

στις εξετάσεις και κάποιοι άλλοι απερρίφθησαν και έλαβαν απολυτήριο στα μεταγενέστερα χρόνια)

Σχολ. έτος 1923-24

1. Ζάννας Ευστ. Κωνσταντίνος 2. Ζορμπάς Ξενοφ. Αναστάσιος 3. Θεοφανόπουλος Κωνστ. Θεοφάνης 4. Κανίκης Βας. Θρασύβουλος 5. Καλαμπούκας Ζήση Γεώργιος 6. Καστρόπουλος Νικ. Ιωάννης 7. Λαίτσας Δημ. Τηλέμαχος 8. Μόσχη Αθαν. Ασπασία 9. Μέτσογλου Νικ. Κωνσταντίνος 10. Παπαδημητρίου Δημ. Κωνσταντίνος 11. Σκυβανίδας Κωντ. Ευάγγελος 12. Πέρλιας Ιωάν. Διονύσιος 13. Χασάπης Αθαν. Χρήστος 14. Χατζόπουλος Γεωργ. Κράζερος Σχολ. έτος 1924-25 1. Νικολαίδης Νικ. Αστέριος 2. Παπαγεωργίου Θεοδ. Στέφανος 3. Πεπονής Αναστ. Στέφανος 4. Πόδας Αστ. Κωνσταντίνος 5. Πάππας Γεωργ. Νικόλαος 6. Παπαδημήτρη Βας. Φανή 7. Τσαχαλίνας Κων. Βασίλειος Σχολ. Έτος 1925-26

35

35

1. Ζορμηνάς Ξενοφ. Ευάγγελος 2. Κανατίδης Γ. Νικόλαος 3. Κοσμάς Κοσμά Αριστοτέλης 4. Παπαγεωργίου Γ. Μαργαρίτα 5. Πιτσάβας Γ. Ευστάθιος 6. Φαρδέλας Ν. Δημήτριος 7. Φούντου Ν. Σταματία 8. Γενησέβδας Κ. Γεώργιος Σχολ. Έτος 1926-27 1. Αντωνίου Αναστασία 2. Βλαχόπουλος Κ. Ευάγγελος 3. Δαρδιώτης Ηλ. Ανδρέας 4. Ζάννας Ευστ. Ιωάννης 5. Κουρκουμπέτης Κ. Αρίσταρχος 6. Μόσχης Γ. Ιωάννης 7. Μπότσογλου Ν. Αθηνόδωρος 8. Μπλάτζας Γ. Αλέξανδρος 9. Νικολινάκος Π. Δημήτριος 10. Παπανικολάου Ν. Λάζαρος 11. Σακελλαροπούλου Γ. Μερόνη 12. Συννεφάκης Γ. Ιωάννης 13. Τσαλλοπούλου Ναυσικά 14. Τσιάμης Δ. Αθανάσιος 15. Φουστάνης Κ. Δημήτριος Σχολ. Έτος 1927-28 1. Δάλλας Ιωάν. Γεώργιος 2. Ζουγκουρλής Γεώργιος 3. Μιχαήλ Αλεξάνδρα 4. Μιρλιαούντας Φιλοκτήτης 5. Μιχόπουλος Αναξ. Γεώργιος 6. Νικοδέλλης Ορέστης 7. Σακελαρίου Βας. 8. Σιονακίδης Ζαχαρίας Σχολ. Έτος 1928-29 1. Αναστασιάδης Γεώργιος 2. Βάρκας Ιωάννης 3. Γιαννουλάδης Κων/νος 4. Δημάσης Περικλ. Αναστ. 5. Δημητρίου Ελισσάβετ 6. Δενεσίδης Ευαγγ. Νικόλαος

36

36

7. Κάλφας Χαραλ. Θεόδωρος 8. Καραδήμος Ιωάννης 9. Κουρκουμπέτης Αριστ. Κων/νος 10. Λιάκος Κων/νου Βας. 11. Λιάκου Παρασκευή Βας. 12. Μειμάρη Πολυξένη 13. Μιχαήλ Αλεξάνδρα 14. Μιρλιαούντας Φιλοκ. Γεώργιος 15. Μοσχονάς Ιωάννης 16. Νικολαιδου Βασιλική του Χρήστου 17. Παρασκευά Μαρία 18. Παπατόλιος Ιπποκράτης Αστ. 19. Παπαβασιλείου Ιωάννης Βας. 20. Τσάμης Θωμάς Δημ. 21. Χατζής Αντώνιος Αναστ. Σχολ. Έτος 1929-30 1. Απαστολίδης Ελευθέριος Ευστ. 2. Γιαννιού Ελευθερία Βας. 3. Δίκας Κων/νος Νικ. 4. Δημητριάδης Γεώργιος Λυς. 5. Δίκα Μαρίκα Νικ. 6. Δελής Πρόδρομος Γεωρ. 7. Δίκου Γρηγόριος Γεωργ. 8. Κολοβού Ευτυχία Βας. 9. Καπέτης Λάζαρος Κων/νου 10. Κοσμάς Φιλώτας Κοσμά 11. Μπότσογλου Μαρία Νικ. 12. Μάντζαρης Δημήτριος Αθαν. 13. Μελετλίδης Κων/νος Χαραλ. 14. Παπαγεωργίου Ουρανία Αστ. 15. Πιτσιάβας Χαρίλαος Γεωργ. 16. Παπαιωάννου Κων/νος Παναγ. 17. Συννεφάκη Μαρία Δημ. 18. Σακελλερόπουλος Γεώργιος Θεμιστοκ. 19. Συννεφάκης Νικόλαος Γεωργ. 20. Συλλόπουλος Δημήτριος Ιωάννη 21.Τσακνάκης Νικόλαος Κων/νου 22. Φακούση Άννα Αθαν. 23. Χατζόπουλος Ζήνων Φιλώτα 24. Γκαλίνας Αντώνιος Ξενοφ. Σχολ. Έτος 1930-31

37

37

1. Βακάλης Αγησίλαος Δημ. 2. Βακάλης Ηλίας Δημ. 3. Γιοσμά Ευανθία Γεωργ. 4. Δέκος Γρηγόριος Γεωργ. 5. Ζάννας Νικόλαος Ευστ. 6. Θεοδωρίδης Σπυρίδων Θεοδ. 7. Θεοφανοπούλου Ευσταθία Κων. 8. Κούλας Φιλήμων Νικ. 9. Λιάκου Μάρθα Βας. 10. Μπακάλης Νικόλαος Σωτ. 11. Μπούσιου Αικατερίνη Βας. 12. Παπαγεωργίου Ουρανία Αστ. 13. Παπαδημητρίου Δημήτριος Βας. 14. Παπαδημητρίου Δημήτριος Γεωργ. 15. Παπαθανασίου Αθανάσιος Θεμ. 16. Περδίκης Αναστάσιος Αντ. 17. Πόδα Ελευθερία Γεωρ. 18. Πόδα Αικατερίνη Γεωργ. 19. Πορτοκάλλης Αθανάσιος Μιχ. 20. Ταυρίδης Ιορδάνης Γεωργ. 21. Τρομβούκης Κων/νος Κλεαρχ. 22. Τσαχαλίνας Δημήτριος Κων. 23. Τσάμης Γεώργιος Δημ. 24. Τσιακούρας Κων/νος Ιωαν. 25. Φαρδέλα Μαρία Νικ. 26. Χατζηγώγας Δημήτριος Ιωαν. 27. Χατζοπούλου Ευφροσύνη Ευστ. 28. Παπαθανασίου Αργύριος Ιωαν. Σχολ. Έτος 1932-33 1. Αδαμίδης Νικόλαος Χρ. 2. Ακριβόπουλος Χρήστος Κων/νου 3. Αργυρόπουλος Κων/νος Παύλου 4. Βαβατσούλας Νικόλαος Αποστ. 5. Γεωργουλής Μιχαήλ Νικ. 6. Γεροβασιλείου Ευάγγελος Ιωαν. 7. Γιανουλόπουλος Ευάγγελος Γεωργ. 8. Γκέκας Ιωάννης Λαζ. 9. Καζαντζίδης Λαυρέντιος Χρ. 10. Κάτσικας Γεώργιος Δημ. 11. Κοντοκώστας Ιωάννης Αθαν. 12. Κουλουμπαρίδης Κων/νος Αθαν. 13. Κουρκουμπέτης Σωτήριος Κων/νος

38

38

14. Κυνηγόπουλος Ηλίας Γεωργ. 15. Λιάτσου Μελπομένη Εμμαν. 16. Μιχαηλίδης Θεόδωρος Σπυρ. 17. Μιχαλίτσιος Νικόλαος Μιχ. 18. Μόσχης Θεόδωρος Γεωργ. 19. Παζαίτης Κων/νος Αριστ. 20. Πανόπουλος Αλέξανδρος Κων/νος 21. Ποικιλίδης Ευσέβιος Τριαντ. 22. Σιδηρόπουλος Αριστείδης Θεόδ. 23. Σκλιοπίδης Δημ. Λάζ 24. Σταυρίδης Αριστοτέλης Φωτ. 25. Στεφανίδης Κων/νος Φιλοποιμ. 26. Σφήκας Δημήτριος Θεοδ. 27. Τοκατλίδης Ηλίας Ισαάκ 28. Τσαμασιώτης Σπυρίδων Ανδρ. 29. Χατζηγώγα Βασιλική Ιωαν. 30. Βασιλειάδου Αμαλία Νικ. 31. Ζορμπάς Αλεξ. Ξενοφ. Σχολ. Έτος 1931-32 1. Αναγνωστόπουλος Βασίλειος Ιωαν. 2. Γιαννούλης Δημήτριος Ιωαν. 3. Δημάδου Αλίκη Ηρακλ. 4. Δραγούλας Νικόλαος Αθαν. 5. Ζούδρου Αικατερίνη Αναστ. 6. Ζιώτης Ηλίας Ιωάν. 7. Θεοδωρίδου ‘Ολγα Κων/νου 8. Υλαντζή Μαγδαληνή Αποστ. 9. Κολοβού Ανδρονίκη Βας. 10. Κουλουμπαρίδης Κων/νος Αθαν. 11. Μαντζαρόπουλος Ιωάννης Γεώργ. 12. Μοσχονάς Νικόδημος Φωτίου 13. Πανταζής Αλκιβιάδης Βας. 14. Παπαδημητρίου Ιωάννης Γεωργ. 15. Παπαδόπουλος Κων/νος Γεωργ. 16. Παπαιωάννου Γεωργία Παναγιώτα 17. Παπαστρατάκης Δημήτριος Αβραάμ 18. Πιτσιάβας Ιωάννης Αστ. 19. Συννεφάκης Κων/νος Δημ. 20. Συννεφάκης Ελευθέριος Αντων. 21. Τσακνάκης Αθανάσιος Κων/νος 22. Τσαλοπούλου Αμφιτρίτη Δημ. 23. Τσαλουμά Αθηνά Γεωργ.

39

39

24. Τομάρας Νικόλαος Δημ. 25. Χαντζόπουλος Ζήνων Νικ. Σχολ. Έτος 1933-34 1. Αδαμίδης Κων/νου Σωτήριος 2. Βάρκα Δημ. Μαρία 3. Γατσιού Δημ. Γεωργ. 4. Γιαννακόπουλος Νικ. Ιωάννης 5. Γεωργιάδης Κων. Δημήτριος 6. Γεωργιάδης Κων. Κωνσταντίνος 7. Γιαννίκης Γεργ. Δημήτριος 8. Γεωργούλης Νικ. Δημήτριος 9. Δίκα Νικ. Ευθαλία 10. Δίκα Σωτ. Ανδρονίκη 11. Ευθυμίου Χρ. Ευρυπίδης 12. Κούλας Νικ. Αθανάσιος 13. Κρήτος Γεωρ. Νικόλαος 14. Κρήτου Γεωργ. Ζωγραφία 15. Καλογιάννης Φωτ. Ιωάννης 16. Λιάκου Βας. Αλκμήνη 17. Μουρατίδης Γεωργ. Λάζαρος 18. Μωυσιάδου Ιωσήφ Φερενίκη 19. Παπαγεωργίου Αστ. Ελένη 20. Πρωτίδης Νικ. Αλέξανδρος 21. Συννεφάκη Αντ. Ελένη 22. Σφήκας Χαρ. Νικόλαος 23. Σταμάτης Αριστ. Ιωάννης 24. Ταζέ Αναστ. Μαρία 25. Τότση Γεωργ. Χρυσούλα 26. Τσαχιρίδης Κυρ. Θωμάς 27. Φουστάνη Κων. Καλλιρόη 28. Χαρατιντίδης Νικ. Χαρίλαος Σχολ. Έτος 1934-35 1. Ανδρεάδης Πολύδωρος Γεωρ. 2. Βαρκάς Οδυσσέας Δημ. 3. Γκουντζιούλης Αθανάσιος Φωτ. 4. Δεληγιαννίδης Αλέξανδρος Νικ. 5. Ζαρκατζάς Ιωάννης Αστ. 6. Θεοδωρίδης Ιωάννης Κων. 7. Θωμαίδης Ηλίας Θεοδ. 8. Ιωαννίδου Φιλιώ Ιωάν. 9. Καραδήμας Ευάγγελος Δημ.

40

40

10. Κοσμίδου Πηνελόπη Γεωργ. 11. Κωστόπουλος Σωτήριος Γεωργ.

13. Μητούσης Ανασάσιος Δαμιαν. 14. Μιμίδου Βικτωρία Ιωάν. Σχολ. Έτος 1935-36

1. Αθανασιάδης Πασχάλης Κων/ν. 2. Διαμαντίδης Σταύρος Νικ. 3. Θεοφανόπουλος Οδυσσέας Κων/ν. 4. Καμπερίδης Θεοχάρης Θεόδ. 5. Αηδονόπουλος Αναστάσιος Παναγ. 6. Καραβίδας Διονύσιος Κων/ν. 7. Καρατζάς Νικόλαος Κων/νου. 8. Κωνσταντινίδης Ζαχαρίας Ιωαν. 9. Κωνσταντινίδης Ιεροκλής Κω/νου. 10. Λιάκου Βασιλική Βας. 11. Λολίδης Αναστάσιος Κωνστ. 12. Μαντουλίδης Κω/νος Σάββα 13. Μαρινόπουλος Κων/νος Νικ. 14. Μεταξάς Δημήτριος Παναγ. 15. Μυλωνάς Παντελής Γεωργ. 16. Νικοδέλης Δημήτριος Γεωργ. 17. Παπαγεωργίου Τριανδρία Γεωργ. 18. Παρίσης Αναστάσιος Ιωάν. 19. Σιδηροπούλου Σουμέλα Σάββα. 20. Στεφανίδου Γαλήνη Ιωάν. 21. Τερζής Σωτήριος Αντ. 22. Τοκατλίδου Μαρία Τιμοθέου 23. Φαρδέλλα Παρασκευή Ιωάν. 24. Χαραλαμπίδης Θεοχάρης Κω/ν. 25. Χατζηπαρασκευά Ελευθερία Παν. 26. Ψωμιάδης Κων/νος Ιωάν. Σχολ. έτος 1936-37 1. Δίκα Ελένη Νικ. 2. Εμμανουηλίδης Γεώργιος Αδάμ 3. Κακκόβας Χρήστος Γεωργίου. 4. Κακουλίδης Γεώργιος Νικ. 5. Καρανικόλας Ευστράτιος Νικ. 6. Κιοιλού Γαλατεία Μιχ. 7. Κυναλής Σάββας Παύλ. 8. Παπαγεωργίου Τριανδρία Γεώργ. 9. Παπαιωάννου Μαρία Παναγ.

41

41

10. Σταμπόλης Ευγένιος Γεωργ. 11. Φαργκάνης Περικλής Νικ. 12. Χιονίδης Γεώργιος Σάββα. 1. Σχολ. έτος 1937-38 2. Αργυρόπουλος Στέφανος Ζαχ. 3. Αβραμίδου Παναγιώτα Αντ. 4. Αλεξανδρίδης Δημήτριος Νικ. 5. Αλεξανδρίδης Σωκράτης Θεμ. 6. Αραιτζίδου Βασιλική Ηρακλ. 7. Βάρκας Θεοχάρης Δημ. 8. Γιαλτουρίδου Αρχοντ. Γεωργ. 9. Γρηγοριάδης Μιχαήλ Νικ. 10. Δημαδου Αργυρώ Ηρακλ. 11. Δημητριάδου Αλεξία Λυσανδρ. 12. Ευθυμιάδου Κασσιανή Στεφ. 13. Ζάνιας Βας. Ιωάν. 14. Ζαμώτογλου Μιχαήλ Νικ. 15. Θεοδωρίδης Γεώργιος Θεοδ. 16. Θεοδωρίδης Γεώργιος Νικ. 17. Κακουλίδης Γεώργιος Νικ. 18. Κανώτας Αριστοτέλης Μιλτ. 19. Καραμανώλης Αθανάσιος Δημ. 20. Καραμανώλης Βασίλειος Δημ. 21. Κορτσάρη Ευαγγελία Περικλ. 22. Κωνσταντινίδου Μαρία Ιωάν. 23. Λαζαρίδης Λάζαρος Χαρ. 24. Λιάκου Ζηνοβία Βας. 25. Μαυροειδή Άρτεμις Δημ. 26. Μίχου Χρυσούλα Ιωάν. 27. Μπέκιας Λεωνίδας Γεώργ. 28. Μπουρουζίκας Κων/νος Γεώργ. 29. Πανίδου Τιμοκλεία Ευάγγελ. 30. Παπαζήσης Δημήτριος Αστ. 31. Παπαδημητρίου Παναγιώτης Αναστ. 32. Σαμαλή Μαρία Γεώργ. 33. Σπυροπούλου Ουρανία Χρ. 34. Σπύρου Δημήτριος Νικ. 35. Συννεφάκη Αικατερίνη Δημ. 36. Τσιάμης Κίμων Κιμ. 37. Τσουφλιάς Ιωάννης Κιμ. 38. Φιραρίδης Γεώργιος Ιωάν.

42

42

Σχολ. έτος 1938-39 1. Γιασημακοπούλου Ζηνοβία εωνίδα 2. Γιώτας Ανδρέας Νικ. 3. Δαρίβας Αθανάσιος Παναγ. 4. Δημάδου Σοφία Δημ. 5. Δημόπουλος Νικόλαος Ιωάν. 6. Δίκας Δημήτριος Νικ. 7. Ευστρατιάδης Δημήτριος Μιχαήλ 8. Ιωαννίδης Πέτρος Ιωάν. 9. Καρακούσης Κν/νος Ιωάν. 10. Κόκκινος Κων/νος Σταύρου 11. Κουζώνη Αικατερίνη Δημ. 12. Ζάζος Χρίστος Γρηγ. 13. Μαυράκη Αλεξάνδρα Κων. 14. Μιρλεούντας Λέανδρος Κων. 15. Μπαμπανίκας Γεώργιος Δημ. 16. Μπουροζίκας Ιωάννης Γεωργ. 17. Ξανθόπουλος Παναγιώτης Γαβριήλ 18. Παπαδήμ Χρυσόστομος Βας. 19. Παπαγεωργίου Νίκη Ιωάν. 20. Παπαδοπούλου Ιωάννα Άνθιμου 21. Παπάζογλου Νικόλαος Παν. 22. Παράσχος Αντώνιος Αθαν. 23. Πιτσάβα Ζαφειρώ Γεωργ. 24. Σαρρηγιαννίδης Στέφανος Δημ. 25. Συμεωνίδης Συμεών Νικ. 26. Τεγούλια Γκόλφω Ιωαν. 27. Τρομβούκης Πείσανδρος Κλεάρχ. 28. Τσακίρης Δημήτριος Κων/νου 29. Τσάμη Σοφία Δημ. 30. Φιλιππίδης Φίλιππος Παντ. 31. Χιονίδης Κων/νος Ιωάν. Σχολ. έτος 1939-40 1. Αθανασιάδου Αλεξάνδρα Νικ. 2. Αναστασιάδου Ευνίκη Ιωάν. 3. Βασιλειάδης Κων/νος Γεώργ. 4. Γιαννούλης Γεώργιος Ιωάν. 5. Γώττας Αστέριος Αποστ. 6. Δάμπασης Δημήτριος ας. 7. Ευθυμιάδου Δέσποινα Κυρ. 8. Ευθυμιάδης Λάζαρος Στεφ. 9. Κανσουζίδης Χρίστος Παν.

43

43

10. Καπαγιαννίδης Χαράλαμπος Ηρακλ. 11. Κουτσοτάσιος Ιωάννης Αθαν. 12. Μαυράκη Ευαγγελία Κων/νου 13. Μαυρομάτης Κων/νος Χρίστου 14. Μοσχονάς Μιλτιάδης Φωτ. 15. Νικολάου Μαρία Νικ. 16. Ορφανίδου Γαλήνη Ιωάν. 17. Παπαδημητρίου Θεοχάρης Αλκ. 18. Παπαδημητρίου Θεόδωρος Αθαν. 19. Πολίτου Μεταξία Αθαν. 20. Σαμακοβλής Κων/νος Αθαν. 21. Σερβιτζόγλου Πέτρος Μιλτ. 22. Συνωπίδης Ζαχαρίας Κων. 23. Σούγκου Αναστασία Γεωργ. 24. Σπυρόπουλος Αντώνιος Χρ. 25. Συννεφάκη Φανή Γεώργ. 26. Τάταρης Θεμιστοκλής Φιλ. 27. Τσιτσιρίκος Ιωάννης Κων. Σχολ. έτος 1940-41 1. Αθανασιάδου Κυριακή Κων. 2. Αθανασιάδης Νικόλαος Ηλία 3. Αμοιρίδης Γεώργιος Κων. 4. Ανάγνου Λουκάς Γεώργ. 5. Αναστασιάδου Θεανώ Ιωάν. 6. Αργυροπούλου Ερασμία Σοφοκλ. 7. Αρίδα Έλση Νικ. 8. Βαλασόπουλος Στέφανος Βας. 9. Βαρδάκας Γρηγόριος Στεφ. 10. Βουλγαράκη Φανή Βας. 11. Λαλανόπουλος Ηλίας Κων. 12. Γεωργούλης Γεώργιος Νικ. 13. Γιάνναρος Βασίλειος Ηρακλ. 14. Γιασημακόπουλος Γεώργιος Λεων. 15. Γκαλάς Κων/νος Στυλ. 16. Γώττας Χριστόφορος Νικ. 17. Δημάδης Βασίλειος Δημ. 18. Δημάδου Σταματία Ηρακλ. 19. Διαμαντίδου Ιουλία Νικ. 20. Ηλιάδου Κυριακή Παυς. 21. Κανσουζίδου Ελένη Παν. 22. Καλαμπαλίκη Αγαθονίκη Νικ. 23. Καπάτου Μαρία Διογ.

44

44

24. Κεφαλίδης Νικόλαος Χαρ. 25. Κιάτος Θεόδωρος Δημ. 26. Κύρκου Σοφία Κων. 27. Κυρτσάρης Θωμάς Περ. 28. Κωτακίδης Ευστάθιος Νικ. 29. Κωτακίδης Χαράλαμπος Νικ. 30. Λαμπρινίδου Ασπασία Λάμπρ. 31. Λιούτσος Κων/νος Εμμαν. 32. Μηλία Φανή Αθαν. 33. Μπαλιόγλου Παναγιώτης Αλεξ. 34. Μόσχης Ευριπίδης Βας. 35. Μπότσογλου Πλάτων Νικ. 36. Μπούσιος Χαράλαμπος Βας. 37. Οικονομάκης Αντώνιος Στέργ. 38. Παγγέλας Μιχαήλ Παναγ. 39. Παντελίδης Αναστάσιος Παντ. 40. Παπαζήσης Ιωάννης Αστ. 41. Παπανικολάου Παναγιώτης Αστ. 42. Παπατόλιου Ερασμία Αστ. 43. Πετρίδου Κλειώ Ιακώβου 44. Σαρηγιαννίδου Μαρία Δημ. 45. Σιδηροπούλου Χρυσή Σάββα 46. Συμεωνίδου Αθηνά Νικ. 47. Συμεωνίδης Αριστοτέλης Παύλου 48. Σφήκας Ιωάννης Χαρ. 49. Τασούλας Βασίλειος Αναστ. 50. Τοκατλίδης Λάζαρος Ηλία 51. Τσέου Ελένη Αστ. 52. Τσιτλακίδης Ιωάννης Χαραλ. 53. Τσουμέρκας Αθανάσιος Δημ. 54. Φυγκάς Παναγιώτης Αλεξ. 55. Χανταβαρίδης Ευστάθιος Κυρ. 56. Χαλαμίδου Κυριακή Νικ. 57. Αρίδα Έλση Νικ. 58. Λαμπρινίδου Ασπασία Λάμπρου ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ* 1. Κωνσταντινίδης Ξενοφών 1915-1920. 2. Κατσούλης Αριστοτέλης 1921-1922. 3. Μικρού Κωνσταντίνος 1922-1924.

45

45

4. Χατζόπουλος Νικόλαος 1925-1926. 5. Παπανικολαίδης Χαράλαμπος 1927-1928. 6. Ματθαίος Γεώργιος 1928-1930. 7. Βαρβατσούλης Παναγιώτης 1929. ΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ 8. Μασούρας Γεώργιος 1930-1933 9. Παπαοικονόμου Αντώνιος 1934-1940 και 1942-1945. 10. Λαμπρινίδης Λάμπρος 1940-1942. 11. Πετρόπουλος Γεώργιος 1948-1950 12. Γαζής Κωνσταντίνος 1950-1957. 13. Αναγνωστόπουλος Παναγιώτης 1957 14. Μπότσογλου Κων/νος 1957-1960. 15. Χαλέβας Σταμάτιος 1960-1965.

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΠΙΕΡΙΑΣ ΛΥΚΕΙΟ ΠΙΕΡΙΑΣ 1. Αναγνωστόπουλος Παν. 1965-1966 1. Χαλέβας Σταμ. 1965 2. Παχυγιαννάκης Αριστ. 1966 2. Καλλιμάνης Νικόλαος 1966 3. Θεοδοσίου Ευάγγελος 1966 4. Κοντογιαννόπουλος Σαράντης 1966

Εξατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Πιερίας 1. Αναγνωστόπουλος Παναγιώτης 1965-1973

Αναπληρωτής: Θεοδοσίου Ευάγγελος 2. Χατζηγρηγορίου Σωτήριος 1973-1977 Α` ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ 1. Χατζηγρηγορίου Σωτήριος 1978-1983. 2. Αδαμίδης Βασίλειος 1983-1984. 3. Παρασκευάς Χαρίλαος 1984-1987. 4. Βλασακούδη Χρυσούλα 1987-1988. 5. Τσικόπουλος Αλέξιος 1988-1991. 6. Τσιρέλης Σωτήριος 1991-1997 7. Νικολαίδης Νικόλαος 1997-2000.

*( Ευχαριστώ την κ. Ειρήνη Κυριζοπούλου-Παπανικολάου, γραμματέα επί 25 χρόνια του 1ου Λυκείου Κατερίνης, σήμερα αφυπηρετεί, που είχε την καλοσύνη να αναδιφήσει στο αρχείο και να συντάξει τον πίνακα διευθυντών του σχολείου )

46

46

ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΝΟΜΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΥΣ 2003-2004

Γυμνάσια πόλης Κατερίνης 2.555 Γυμνάσια περιφέρειας 1.701 Λύκεια πόλης 2.109 Λύκεια περιφέρειας 508 ΤΕΕ πόλης 1.540 ΤΕΕ περιφ. 107 ΣΥΝΟΛΟ 8.520

(Πηγή: Διεύθ/νση Β`θμιας Εκπαίδευσης Ν.Πιερίας) ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΝΟΜΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΠΟΛΗ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Γ/ΣΙΑ ΓΕΛ ΤΕΕ ΣΥΝΟΛΟ2005-06 2538 708 1343 45892006-07 2626 2159 1249 60342007-08 2596 2166 1386 6148ΣΥΝΟΛΟ 7760 5033 3978 16771

ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΝΟΜΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Γ/ΣΙΑ ΓΕΛ ΤΕΕ ΣΥΝΟΛΟ2005-06 1680 227 50 19572006-07 1830 690 47 25672007-08 1772 723 64 2559ΣΥΝΟΛΟ 5282 1640 161 7083

ΣΥΝΟΛΟ ΝΟΜΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ Γ/ΣΙΑ ΓΕΛ ΤΕΕ ΣΥΝΟΛΟ2005-06 4218 935 1393 65462006-07 4456 2849 1296 86012007-08 4368 2889 1450 8707ΣΥΝΟΛΟ 13042 6673 4139 23854