ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ∆ΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΙΦΟΣΤΙΝΗΣ ΣΕ ∆ΡΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΙΦΟΣΤΙΝΗΣ ΣΕ ΟΟ

ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ ΥΠΟ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ ΥΠΟ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Πουλιλιού ΣταματίαΠουλιλιού ΣταματίαΠουλιλιού ΣταματίαΠουλιλιού ΣταματίαΜεταπτυχιακή Φοιτήτρια Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια

ύ ή άύ ή άΥπεύθυνος Καθηγητής Κουκουράκης Μ.Υπεύθυνος Καθηγητής Κουκουράκης Μ.

ΑκτινοθεραπείαΑκτινοθεραπείαΑκτινοθεραπείαΑκτινοθεραπεία

►► Η πρώτηΗ πρώτη μη χειρουργική θεραπευτική προσέγγισημη χειρουργική θεραπευτική προσέγγιση κατά του κατά του καρκίνουκαρκίνουκαρκίνουκαρκίνου

►► Καταστροφή καρκινικών κυττάρων και συρρίκνωση όγκωνΚαταστροφή καρκινικών κυττάρων και συρρίκνωση όγκων►► Καταστροφή καρκινικών κυττάρων και συρρίκνωση όγκωνΚαταστροφή καρκινικών κυττάρων και συρρίκνωση όγκων

►► Ακτινοβολία φωτονίων (ακτίνες Χ και γ). Τα φωτόνια Ακτινοβολία φωτονίων (ακτίνες Χ και γ). Τα φωτόνια εκπέμπονται από ραδιενεργές πηγές (κοβάλτιο ή καίσιο) ή εκπέμπονται από ραδιενεργές πηγές (κοβάλτιο ή καίσιο) ή ό ή ή ό ήό ή ή ό ήαπό μια ειδική συσκευή (Γραμμικός Επιταχυντής)από μια ειδική συσκευή (Γραμμικός Επιταχυντής)

►► Ακτινοβολία σωματιδίων (ηλεκτρόνια, πρωτόνια, νετρόνια, Ακτινοβολία σωματιδίων (ηλεκτρόνια, πρωτόνια, νετρόνια, σωματίδια Άλφα και Βήτα) σωματίδια Άλφα και Βήτα) μ φ ή )μ φ ή )

ΑκτίνεςΑκτίνες ΧΧΑκτίνες Ακτίνες --ΧΧ

►► Αποτελούν τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με Αποτελούν τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με περιοχή μήκους κύματος μεταξύ 10nm με 10pm περιοχή μήκους κύματος μεταξύ 10nm με 10pm

►► Ανήκουν στις ιονίζουσες ακτινοβολίες, των οποίων η Ανήκουν στις ιονίζουσες ακτινοβολίες, των οποίων η ενέργεια είναι ικανή να προκαλέσει τον ιονισμό ατόμων καιενέργεια είναι ικανή να προκαλέσει τον ιονισμό ατόμων καιενέργεια είναι ικανή να προκαλέσει τον ιονισμό ατόμων και ενέργεια είναι ικανή να προκαλέσει τον ιονισμό ατόμων και μορίωνμορίων

►► Στοχεύει σε κύτταρα που διαιρούνται και Στοχεύει σε κύτταρα που διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται άναρχαπολλαπλασιάζονται άναρχα

►► Είναι δυνατόν να προκαλέσουν βλάβες σε υγιείς ιστούς, Είναι δυνατόν να προκαλέσουν βλάβες σε υγιείς ιστούς, μέσω της δημιουργίας ελεύθερων ριζώνμέσω της δημιουργίας ελεύθερων ριζώνμέσω της δημιουργίας ελεύθερων ριζώνμέσω της δημιουργίας ελεύθερων ριζών

Αμιφοστίνη (Ι)Αμιφοστίνη (Ι)Αμιφοστίνη (Ι)Αμιφοστίνη (Ι)

►► Αποτελεί προφάρμακο, μη δραστικό με ηλεκτρόφιλες Αποτελεί προφάρμακο, μη δραστικό με ηλεκτρόφιλες ρ φ ρμ , μη ρ μ η ρ φ ςρ φ ρμ , μη ρ μ η ρ φ ςομάδες χημειοθεραπευτικών φαρμάκων ομάδες χημειοθεραπευτικών φαρμάκων

►► Ευρείας φάσματος κυτταροπροστατευτικό φάρμακοΕυρείας φάσματος κυτταροπροστατευτικό φάρμακο

►► Προστασία από την ακτινική ξηροστομία, οισοφαγίτιδα, Προστασία από την ακτινική ξηροστομία, οισοφαγίτιδα, ί δ ί δ ή ί δί δ ί δ ή ί δστοματίτιδα, πνευμονίτιδα και ακτινική εντερίτιδαστοματίτιδα, πνευμονίτιδα και ακτινική εντερίτιδα

Αμιφοστίνη (ΙΙ)Αμιφοστίνη (ΙΙ)Αμιφοστίνη (ΙΙ)Αμιφοστίνη (ΙΙ)

►► Αποφωσφορυλιώνεται από το ένζυμο αλκαλική Αποφωσφορυλιώνεται από το ένζυμο αλκαλική φωσφατάση σε μια δραστική ελεύθερη θειόλη (WRφωσφατάση σε μια δραστική ελεύθερη θειόλη (WR--1065)1065)φωσφατάση σε μια δραστική ελεύθερη θειόλη (WRφωσφατάση σε μια δραστική ελεύθερη θειόλη (WR 1065)1065)

HH22N(CHN(CH22))33NH(CHNH(CH22))22SS--POPO33HH22HH22N(CHN(CH22))33NH(CHNH(CH22))22SS POPO33HH2 2

HH22N(CHN(CH22))33NH(CHNH(CH22))22SHSH(( )) (( ))

►► Προστασία εναντίον των ελευθέρων ριζών οξυγόνου και Προστασία εναντίον των ελευθέρων ριζών οξυγόνου και των ηλεκτροφιλικών δραστικών φαρμάκων, μέσω της των ηλεκτροφιλικών δραστικών φαρμάκων, μέσω της απελευθέρωσης ιόντων υδρογόνου που αδρανοποιούν απελευθέρωσης ιόντων υδρογόνου που αδρανοποιούν τους ενεργούς κυτταροτοξικούς παράγοντεςτους ενεργούς κυτταροτοξικούς παράγοντεςτους ενεργούς κυτταροτοξικούς παράγοντες τους ενεργούς κυτταροτοξικούς παράγοντες

ΣκοπόςΣκοπόςΣκοπόςΣκοπός

ΗΗ in vivoin vivo μελέτη της κυτταροπροστατευτικής δράσης τηςμελέτη της κυτταροπροστατευτικής δράσης τηςΗ Η in vivoin vivo μελέτη της κυτταροπροστατευτικής δράσης της μελέτη της κυτταροπροστατευτικής δράσης της

αμιφοστίνης στις κυτταρογενετικές βλάβες που αμιφοστίνης στις κυτταρογενετικές βλάβες που

προκαλούνται από την ακτινοβολίαπροκαλούνται από την ακτινοβολία--Χ στα λεμφοκύτταρα Χ στα λεμφοκύτταρα

ύ ί θ ώ ίύ ί θ ώ ίπεριφερικού αίματος ασθενών με καρκίνο.περιφερικού αίματος ασθενών με καρκίνο.

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

►► Η ανταλλαγή γενετικού υλικούΗ ανταλλαγή γενετικού υλικού μεταξύ των δύο αδελφώνμεταξύ των δύο αδελφών►► Η ανταλλαγή γενετικού υλικούΗ ανταλλαγή γενετικού υλικού μεταξύ των δύο αδελφών μεταξύ των δύο αδελφών χρωματίδωνχρωματίδων

►► Συμβαίνουν σε απόλυτα ομόλογη θέση του Συμβαίνουν σε απόλυτα ομόλογη θέση του μβ μ γη ημβ μ γη ηχρωματοσώματος και προϋπόθεση της δημιουργίας τους χρωματοσώματος και προϋπόθεση της δημιουργίας τους είναι η ρήξη και επανα-συγκόλληση των αλυσίδων του είναι η ρήξη και επανα-συγκόλληση των αλυσίδων του δίκλωνουδίκλωνου DNADNA κάθε αδελφής χρωματίδαςκάθε αδελφής χρωματίδαςδίκλωνου δίκλωνου DNADNA κάθε αδελφής χρωματίδας κάθε αδελφής χρωματίδας

Χρωματόσωμα 1ηςάγενιάς

Χρωματόσωμα 2ης γενιάς

Χρωματόσωμα 2ηςΧρωματόσωμα 2ηςγενιάς με μίαχρωματιδιακή ανταλλαγή (SCE)ανταλλαγή (SCE)

Μετάφαση 1ης γενιάςΜετάφαση 1ης γενιάς Μετάφαση 2ης γενιάςΜετάφαση 1ης γενιάς

Μετάφαση 3ης+ γενιάς

Δείκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού Δείκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού ης μ μης μ μ(Δ.Ρ.Π.)(Δ.Ρ.Π.)

∆ΡΠ = ∆ΡΠ = 1Μ1Μ1ης1ης + 2Μ+ 2Μ2ης2ης + 3Μ+ 3Μ3ης+3ης+

MM1ης1ης + + MM2ης2ης + + MM3ης+3ης+1ης1ης 2ης2ης 3ης3ης

Όπου ΜΌπου Μ1ης1ης = μεταφάσεις της 1ης κυτταρικής διαίρεσης= μεταφάσεις της 1ης κυτταρικής διαίρεσηςΜΜ ά 2 ή δ ίά 2 ή δ ίΜΜ2ης 2ης = μεταφάσεις της 2ης κυτταρικής διαίρεσης= μεταφάσεις της 2ης κυτταρικής διαίρεσηςΜΜ3ης+3ης+ = μεταφάσεις της 3ης και μετέπειτα κυτταρικής διαίρεσης = μεταφάσεις της 3ης και μετέπειτα κυτταρικής διαίρεσης

Μιτωτικός Δείκτης (Μ.Δ.)Μιτωτικός Δείκτης (Μ.Δ.)

MM∆ = ∆ = Σύνολο ΜεταφάσεωνΣύνολο Μεταφάσεων xx 1000 1000 Σύνολο Μεσοφασικών ΠυρήνωνΣύνολο Μεσοφασικών ΠυρήνωνΣύνολο Μεσοφασικών Πυρήνων Σύνολο Μεσοφασικών Πυρήνων

ΑσθενείςΑσθενείςΑσθενείςΑσθενείς

ΚριτήριαΚριτήρια: Ηλικία (54: Ηλικία (54--64 έτη)64 έτη)KKάπνισμα (μη)άπνισμα (μη)Είδος καρκίνου (ενδομητρίου και προστάτη)Είδος καρκίνου (ενδομητρίου και προστάτη)Είδος καρκίνου (ενδομητρίου και προστάτη)Είδος καρκίνου (ενδομητρίου και προστάτη)Μορφή αντικαρκινικής θεραπείας (καμία)Μορφή αντικαρκινικής θεραπείας (καμία)

ΟμάδαΟμάδα 11η(η(CC): ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες): ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες--Χ (2 7Χ (2 7Ομάδα Ομάδα 11η(η(CC): ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες): ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες--Χ (2,7 Χ (2,7 Gy/Gy/καθημερινά) (καθημερινά) (RT aloneRT alone))

Αιμοληψία σε 3 διαφορετικές χρονικές στιγμές: Αιμοληψία σε 3 διαφορετικές χρονικές στιγμές: ΤΤ00: η χρονική στιγμή πριν την ακτινοβόληση (καλλιέργειες ελέγχου) : η χρονική στιγμή πριν την ακτινοβόληση (καλλιέργειες ελέγχου) ΤΤ55: πέντε μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών : πέντε μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών ΤΤ1919: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Ομάδα 2ηΟμάδα 2η(A)(A): ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες: ασθενείς με καρκίνο υπό θεραπεία με ακτίνες--Χ (2,7 Χ (2,7 Gy/Gy/καθημερινά) με ταυτόχρονη χορήγηση αμιφοστίνης(700 καθημερινά) με ταυτόχρονη χορήγηση αμιφοστίνης(700 mg/mmg/m22) () (RT + AmifostineRT + Amifostine))

Αιμοληψία σε 3 διαφορετικές χρονικές στιγμές: Αιμοληψία σε 3 διαφορετικές χρονικές στιγμές: ΤΤ00: η χρονική στιγμή πριν την ακτινοβόληση (καλλιέργειες ελέγχου) : η χρονική στιγμή πριν την ακτινοβόληση (καλλιέργειες ελέγχου) ΤΤ55: πέντε μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών : πέντε μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών ΤΤ1919: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειώνΤΤ1919: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών: δεκαεννέα μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

ΑποτελέσματαΑποτελέσματαΑποτελέσματαΑποτελέσματα

ΑξιολογήθηκανΑξιολογήθηκανξ γή ηξ γή η

600 600 μεταφάσεις 2μεταφάσεις 2ηςης κυτταρικής γενιάςκυτταρικής γενιάς

6 000 μεταφάσεις 16 000 μεταφάσεις 1ηςης-- 22ηςης-- 33ηςης και μετέπειτακαι μετέπειτα6.000 μεταφάσεις 16.000 μεταφάσεις 1ηςης-- 22ηςης-- 33ηςης και μετέπειτα και μετέπειτα κυτταρικής γενιάςκυτταρικής γενιάς

ί ήί ή60.000 μεσοφασικοί πυρήνες60.000 μεσοφασικοί πυρήνες

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

6 p=0.25 p=0.32

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

4

6 p p

CT0 vs. AT0; p=0.85CT5 vs AT5; p=0 37

2

4 CT5 vs. AT5; p=0.37CT19 vs. AT19; p=0.005

SCEs

0

2

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RTRT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)

CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση ά ό ά θ ώκαι μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειώνκαι μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές6 p=0.25 p=0.32

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

4

6

CT0 vs. AT0; p=0.85CT5 vs AT5; p=0 37

2

4 CT5 vs. AT5; p 0.37CT19 vs. AT19; p=0.005

SCEs

0

2

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόλησηCT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές6 p=0.25 p=0.32

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

4

6

CT0 vs. AT0; p=0.85CT5 vs AT5; p=0 374 CT5 vs. AT5; p=0.37CT19 vs. AT19; p=0.005

SCEs

2

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)

CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση ά ό ά θ ώκαι μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειώνκαι μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

6 p=0.25 p=0.32

Χρωματιδιακές ανταλλαγέςΧρωματιδιακές ανταλλαγές

6 p 0.25 p 0.32

CT0 vs. AT0; p=0.854 CT5 vs. AT5; p=0.37

CT19 vs. AT19; p=0.005

SCEs

2

S

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)

RT alone Amifostine + RT CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT (ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόλησηAT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

∆είκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού∆είκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού∆είκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού∆είκτης Ρυθμού Πολλαπλασιασμού3

2

3

CT0 vs AT0; p=0 72ndex

2 CT0 vs. AT0; p 0.72CT5 vs. AT5; p=0.92CT19 vs. AT19; p=0.27

ratio

n in

1

Prol

ife

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)

RT alone Amifostine + RT CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόλησηAT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Μ ό ∆ ίΜ ό ∆ ίΜιτωτικός ∆είκτηςΜιτωτικός ∆είκτης80 p=0 20 p 0 007

60

80 p=0.20 p-0.007

CT0 vs. AT0; p=0.21(%0)

40

pCT5 vs. AT5; p=0.82CT19 vs. AT19; p=0.22

c in

dex

(

20

Mito

tic

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόλησηCT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT (ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)Amifostine + RT (ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)

AT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Μ ό ∆ ίΜ ό ∆ ίΜιτωτικός ∆είκτηςΜιτωτικός ∆είκτης80

60

80 p=0.20 p-0.007

CT0 vs AT0; p=0 21%0)

40

CT0 vs. AT0; p 0.21CT5 vs. AT5; p=0.82CT19 vs. AT19; p=0.22

inde

x (%

20

Mito

tic

CT0 CT5 CT19 . AT0 AT5 AT190

RT alone Amifostine + RT

RT alone (μόνο ακτινοβολία)

CT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία(control)

CT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση ά ό ά θ ώ RT alone Amifostine + RT και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

CT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

Amifostine + RT(ακτινοβολία + Αμιφοστίνη)AT0 θ ί ή β λίAT0:ασθενείς πριν την αγωγή με ακτινοβολία

AT5: ασθενείς 5 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

AT5 θ ί 19 έ ά ώ βόλAT5: ασθενείς 19 μέρες μετά την πρώτη ακτινοβόληση και μετά από μια σειρά ακτινοθεραπειών

ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματαΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα

►► Η αμιφοστίνη όχι Η αμιφοστίνη όχι μόνο προστάτευσε από την εμφάνιση μόνο προστάτευσε από την εμφάνιση SCEsSCEs έναντι της ακτινοβολίας, αλλά και πιθανώς μείωσε τον έναντι της ακτινοβολίας, αλλά και πιθανώς μείωσε τον δ ή θ ό άδ ή θ ό ά SCESCE ξά όξά όενδογενή ρυθμό εμφάνισης ενδογενή ρυθμό εμφάνισης SCEsSCEs ανεξάρτητα από την ανεξάρτητα από την

ακτινοβολίαακτινοβολία►► η αμιφοστίνη μπορεί να ασκεί ακτινοπροστατευτική δράσηη αμιφοστίνη μπορεί να ασκεί ακτινοπροστατευτική δράση►► η αμιφοστίνη μπορεί να ασκεί ακτινοπροστατευτική δράση η αμιφοστίνη μπορεί να ασκεί ακτινοπροστατευτική δράση με το να παρεμβαίνει στη μιτωτική δραστηριότητα των με το να παρεμβαίνει στη μιτωτική δραστηριότητα των φυσιολογικών κυττάρωνφυσιολογικών κυττάρων

ά ί ό ό ύά ί ό ό ύΤο φάρμακο αμιφοστίνη εκτός του ότι προστατεύει Το φάρμακο αμιφοστίνη εκτός του ότι προστατεύει από τις παρενέργειες που προκαλούνται από την από τις παρενέργειες που προκαλούνται από την αγωγή με ακτινοθεραπεία προστατεύει από τηναγωγή με ακτινοθεραπεία προστατεύει από τηναγωγή με ακτινοθεραπεία προστατεύει από την αγωγή με ακτινοθεραπεία προστατεύει από την γενοτοξικότητα που προκαλείται λόγω των γενοτοξικότητα που προκαλείται λόγω των

ελευθέρων ριζών που παράγονται από τις ακτίνες Χελευθέρων ριζών που παράγονται από τις ακτίνες Χ

ΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφίαΒιβλιογραφία

►► Giatromanolaki A, Sivridis E, Maltezos E, Koukourakis MI. Giatromanolaki A, Sivridis E, Maltezos E, Koukourakis MI. DownDown--regulation of regulation of intestinalintestinal--type alkaline phosphatase in the tumor vasculature and stroma provides a type alkaline phosphatase in the tumor vasculature and stroma provides a strong basis for explaining amifostine selectivity. Semin Oncology 2002; strong basis for explaining amifostine selectivity. Semin Oncology 2002; 29 :29 :1414--21.21.

►► Kemp G Rose P Lurain J Berman M Manetta A Roullet B Homesley H BelpommeKemp G Rose P Lurain J Berman M Manetta A Roullet B Homesley H Belpomme►► Kemp G, Rose P, Lurain J, Berman M, Manetta A, Roullet B, Homesley H, Belpomme Kemp G, Rose P, Lurain J, Berman M, Manetta A, Roullet B, Homesley H, Belpomme D, Glick D, Glick J. J. Amifostine pretreatment for protection against cyclophosphamideAmifostine pretreatment for protection against cyclophosphamide--induced induced and cisplatinand cisplatin--induced toxicities: results of a randomized control trial in patients with induced toxicities: results of a randomized control trial in patients with advanced ovarian cancer. Jadvanced ovarian cancer. Journal of ournal of Clinical Oncology 1996; Clinical Oncology 1996; 1414:512:512--521521K k ki MI A if ti i li i l l t d f t li tiK k ki MI A if ti i li i l l t d f t li ti►► Koukourakis MI. Amifostine in clinical oncology: current use and future applications. Koukourakis MI. Amifostine in clinical oncology: current use and future applications. AntiAnti--Cancer Drugs 2002; Cancer Drugs 2002; 1313:181:181--209.209.

►► Lialiaris T, Mourelatos D, Boutis L. Lialiaris T, Mourelatos D, Boutis L. ComparativeComparative--study on cytogenesis effects by study on cytogenesis effects by dislpatinum complexis of the ligands of naphthazarine and squaric acid in humandislpatinum complexis of the ligands of naphthazarine and squaric acid in human--dislpatinum complexis of the ligands of naphthazarine and squaric acid in humandislpatinum complexis of the ligands of naphthazarine and squaric acid in humanlymphocytes. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 1989; lymphocytes. Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics 1989; 24:24:368368--371.371.

►► Lialiaris T, Mourelatos D, Stergiadou HC. Cytogenesis study for possible mutagenesis Lialiaris T, Mourelatos D, Stergiadou HC. Cytogenesis study for possible mutagenesis activity induced by iceactivity induced by ice nucleation bacteria or their metabolic products in humansnucleation bacteria or their metabolic products in humansactivity induced by iceactivity induced by ice--nucleation bacteria or their metabolic products in humansnucleation bacteria or their metabolic products in humans--lympocytes in vitro. Mutation Research 1990;lympocytes in vitro. Mutation Research 1990; 242:242:163163--168168

►► Παπαχρήστου Φ., Λιαλιάρης Θ., Παπαναστασίου Π., Καλαϊτζής Χ., Πάτρης Ε., Παπαχρήστου Φ., Λιαλιάρης Θ., Παπαναστασίου Π., Καλαϊτζής Χ., Πάτρης Ε., Τουλουπίδης Σ. Αυξημένη χρωματοσωματική ευθραυστότητα σε υπογόνιμους άνδρες. Τουλουπίδης Σ. Αυξημένη χρωματοσωματική ευθραυστότητα σε υπογόνιμους άνδρες. λλ ή Ο λ ί 200λλ ή Ο λ ί 200 1616 3 33 3 362362Ελληνική Ουρολογία 2004; Ελληνική Ουρολογία 2004; 1616: 353: 353--362362

►► Wang Z.Wang Z.--Q., Saigusa S. Q., Saigusa S. AAdaptive response to chromosome damage in cultured daptive response to chromosome damage in cultured human lymphocytes primed with low doses of Xhuman lymphocytes primed with low doses of X--rays. Mutation Research 1991;rays. Mutation Research 1991;246246:179:179--186186:179:179 186 186

►► Wojcik A., Opalka B., Obe G. Analysis of inversions and sister chromatid exchanges in Wojcik A., Opalka B., Obe G. Analysis of inversions and sister chromatid exchanges in chromosome 3 of human lymphocytes exposed to Xchromosome 3 of human lymphocytes exposed to X--rays. Mutagenesis 1999;rays. Mutagenesis 1999; 1414: : 633633--637637

Ε ώΕ ώΕυχαριστώΕυχαριστώ