ÊÊΤ

ΕΥ

ΧΟ

Σ6

2Ι

ΟΥ

ΛΙ

ΟΣ

-Α

ΥΓ

ΟΥ

ΣΤ

ΟΣ

-Σ

ΕΠ

ΤΕ

ΜΒ

ΡΙ

ΟΣ

20

16

ΤΑ

ΜΟ

ΥΖ

-Α

Β-

ΕΛ

ΟΥ

Λ5

77

6

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗ ΤΗΣ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΑΘΗΝΩΝ

Σίµον Πέρες

ο Σιµον Περες που γνωρισα...

ππεερριιεεχχοοµµεενναα

0033

0044κοινοτητας διοικηση επιστολη

0055ανακοινωση Κ.Ι.Σ.Ε., εκλογη νεου ∆.Σ.του Κ.Ι.Σ.Ε.

00662ο φεστιβαλ νεολαιας

0077γραµµα στον Σιµον Περες

0088

1100ο Σιµον Περες στο Αλεφ

2244ανεκδοτο

1188100 Εβραιοι που επηρεασαν τονκοσµο Τζορτζ Γκερσουιν

ΙΙ∆∆ΙΙΟΟΚΚΤΤΗΗΤΤΗΗΣΣ:: Ισραηλιτική Κοινότης Αθηνών,Μελιδόνη 8, Αθήνα 105 53, τηλ.: 2103252898,fax: 210 3220761, e-mail: athjcomm@otenet.gr.ΕΕΚΚ∆∆ΟΟΤΤΗΗΣΣ: ο Πρόεδρος της Ι.Κ.Α. Mίνως Μωυ-σής ΥΥΠΠΕΕΥΥΘΘΥΥΝΝΟΟΣΣ ΕΕΚΚ∆∆ΟΟΣΣΗΗΣΣ--ΣΣΥΥΝΝΤΤΑΑΞΞΗΗΣΣ: Βί-κτωρ Ελιέζερ fax: 2104820057, e-mail:victorel@otenet.gr ΣΣΥΥΝΝΤΤΑΑΚΚΤΤΙΙΚΚΗΗ ΟΟΜΜΑΑ∆∆ΑΑ:: Βί-κτωρ Ελιέζερ, Ηλίας Νάχµαν, Ρόζα Ρούσσου,Ντορίτα Τρέβεζα ΣΣΧΧΕΕ∆∆ΙΙΑΑΣΣΜΜΟΟΣΣ--ΚΚΑΑΛΛΛΛ//ΚΚΗΗ ΕΕΠΠΙΙ--ΜΜΕΕΛΛΕΕΙΙΑΑ:: Ρασέλ Μπαλέστρα ΕΕΚΚΤΤΥΥΠΠΩΩΣΣΗΗ:: ΑΛ-ΦΑΒΗΤΟ ΑΕΒΕ ΣΣΥΥΝΝΕΕΡΡΓΓΑΑΣΣΤΤΗΗΚΚΑΑΝΝ ΣΣ’’ ΑΑΥΥΤΤΟΟ ΤΤΟΟΤΤΕΕΥΥΧΧΟΟΣΣ:: Αλίκη Αρούχ-Μορδεχάϊ, Ραµ Αβιράµ,Βικτωρ Ελιέζερ, Άρης Εµµανουήλ, ΝισσήµΜπενµαγιώρ, Ρόζα Ρούσσου,

2200ο Ραββινος Joshua Spinner στοΑλεφ

συνταξης σηµειωµα

2222εκδηλωση στο Κροκυλειο για τονΡαββινο Ηλια Μπαρζιλαϊ

1166στον τοιχο µε µπογια

3311τεχνης σχολια - βιβλιο

2288δραστηριοτητες του πνευµατικουκεντρου, προγραµµα εκδηλωσεων

3300τεχνης προσωπα

1144η ιστορια του Ισραηλ εµπαινε καθεπρωι στο αυτοκινητο µου

2255ταλµουδικες ιστοριες, γλωσσαριεβραϊκων ορων

1155τι αναζωογονουσε τον Σιµον Περες

1122αποχαιρετιστηριο µηνυµα του ΣιµονΠερες στον ισραηλινο λαο

1177αποφθεγµα φωτογραφια

2266η Ευανθια Ρεµπουτσικα στην συ-ναγωγη Μπεθ Σαλωµ

Σιµόν Πέρες, 1923-2016

Η ιστορία του Σιµόν Πέρες, είναι η ίδια η ιστορία του Ισ-ραήλ. Βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής τηςχώρας του, από την εποχή της δηµιουργίας του κράτουςτου Ισραήλ.

Οι προσπάθειές του για ειρήνευση στην Μ. Ανατολή, γιατις οποίες βραβεύτηκε µε το Νόµπελ Ειρήνης, αποτελούντο αποκορύφωµα µιας ζωής, αφιερωµένης στην οικοδό-µηση του εβραϊκού κράτους και στην αναζήτηση της ει-ρήνης µεταξύ των λαών της περιοχής.

Ο άνθρωπος που µόχθησε για το κτίσιµο του Ισραήλ,από τα πρώτα του βήµατα δίπλα στον πρώτο Πρωθυ-πουργό Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ο άνθρωπος που θωρά-κισε την ασφάλεια του λαού του, δηµιουργώντας τηνπολεµική βιοµηχανία του Ισραήλ και τον πυρηνικό αντι-δραστήρα της Ντιµόνα, ο άνθρωπος που δεν δίστασε νααποφασίσει την αποστολή Ισραηλινών στρατιωτώνστο Εντέµπε της Ουγκάντα, για την απελευθέρωσηΕβραίων οµήρων που κρατούνταν από τροµοκράτες, οαρχιτέκτονας της ειρηνευτικής συµφωνίας µε την Ιορδα-νία, ο άνθρωπος που δεν δίστασε να συνοµιλήσει µετους ορκισµένους εχθρούς του λαού του, για να υπο-γράψει επιτέλους µαζί µε τον Ιτσχάκ Ράµπιν και τον Για-σέρ Αραφάτ τις συµφωνίες του Οσλο και να ανοίξει οδρόµος της αποδοχής του ειρηνευτικού σχεδίου, που προ-έβλεπε την συνύπαρξη δύο κρατών για δύο λαούς. Ο άν-θρωπος της διανόησης, που ταυτόχρονα µε τις σκληρέςδιαπραγµατεύσεις διάβαζε και έγραφε... Έγραφε συνεχώςβιβλία και ποιήµατα και στίχους τραγουδιών και οργά-

νωνε ποδοσφαιρικούς αγώνες µε µεικτές οµάδες παιδιών,από το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή, που η µόνηδιαφορά µεταξύ τους ήταν το χρώµα της φανέλας. Ο άν-θρωπος, που του µιλούσαν για το σήµερα και εκείνοςσκεπτόταν και µιλούσε για το αύριο. Καλούσε τους επι-στήµονες της χώρας του να αναπτύξουν τη νανοτεχνολο-γία και τη ροµποτική, να εµβαθύνουν στην έρευνα τουεγκεφάλου και να επιταχύνουν την ανακάλυψη µεθόδωνθεραπείας των επιπόνων ασθενειών, ενώ οι πρόσφατεςανησυχίες του, στρέφονταν γύρω από το µέλλον της αν-θρωπότητας στην µετά-ηλεκτρονική εποχή. Ο άνθρωπος,που κέρδισε τον σεβασµό και την εκτίµηση από την Αµε-ρική µέχρι την Ρωσία, και από την Ευρώπη µέχρι τηνΑφρική και την Αυστραλία.

Στο τεύχος αυτό, που είναι αφιερωµένο στη µνήµη του,έχουµε την τιµή να φιλοξενούµε «ένα γράµµα», του στε-νού συνεργάτη του Σιµόν Πέρες και τέως Πρέσβη του Ισ-ραήλ στην Ελλάδα, Ραµ Αβιράµ, ο οποίος δέχθηκε να τογράψει αποκλειστικά, για το τεύχος αυτό του Άλεφ.

∆ηµοσιεύουµε ακόµα, τη συνέντευξη που είχε δώσει οίδιος ο Σιµόν Πέρες στο Άλεφ το 2005, καθώς επίσης καικείµενα που αναφέρονται σε γνωστές και άγνωστες πτυ-χές της ζωής του.

Ας είναι η µνήµη του, ευλογία για το λαό του Ισραήλ καιτον κόσµο όλο.

Καλή ανάγνωσηΒίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ

0033συνταξης σηµειωµα

04 κοινοτητας διοικηση

Η επιστολή που ακολουθεί, δηµοσιεύθηκε στην εφηµερίδα«Καθηµερινή», στις 23/9/2016

το Ολοκαυτωµα και οι λεξεις...Κύριε διευθυντά,

Όταν ξεκίνησα να γράφω αυτό το σηµείωµα, η υπόθεση µετις δηλώσεις Πελεγρίνη ήταν ακόµη σε έξαρση. Κι εγώ σεµια συναισθηµατική αναστάτωση. Αποφάσισα λοιπόν νααφήσω ένα µικρό διάστηµα, για να µπορέσω να δω τηνυπόθεση αυτή µε την καθαρότητα της χρονικής απόστα-σης και, όσο γίνεται, αµερόληπτα από το βάρος των δια-στάσεων που πήρε.Είναι σοβαρή τελικά, αυτή η υπόθεση; Ή θα πρέπει να τηνκατατάξουµε σε µια «ατυχή» στιγµή και να δεχθούµε τιςδιορθωτικές δηλώσεις του υφυπουργού, που διαβεβαιώνειγια τις αγαθές προθέσεις του και αποδίδει την έκφραση-κλειδί «οικειοποίηση του Ολοκαυτώµατος», σε παραδροµή;Η προσεκτική ανάγνωση ολόκληρης της οµιλίας του υφυ-πουργού διατυπώνει µε σαφήνεια το εξής επιχείρηµα, απότην πλευρά του: «Η Μικρασιατική Καταστροφή είναι µίααπό τις αλλεπάλληλες καταστροφές, που έχει υποστεί οελληνισµός. Αν µπορέσουµε να την οικειοποιηθούµε –µεανάλογο τρόπο, που ο εβραϊκός λαός οικειοποιήθηκε τοΟλοκαύτωµα– τότε, µέσα στο κλίµα συµπάθειας που θα δη-µιουργηθεί από τη συσχέτιση του ελληνισµού προς την κα-ταστροφή, η διεκδίκηση αποζηµιώσεων για όσα υπέστηµεναπό υπαιτιότητα άλλων, µπορεί να καταστεί αποτελεσµα-τική».Υπό το βάρος των αντιδράσεων, ο υφυπουργός δήλωσε ότιη σωστή λέξη δεν ήταν η «οικειοποίηση» αλλά η «ανάδειξη»,εννοεί από τους Εβραίους του Ολοκαυτώµατος. Όπως επίλέξει αναφέρει σε άλλο σηµείο: «Οι Εβραίοι πέτυχαν ναταυτίσουν το Ολοκαύτωµα προς την τραγική µοίρα τουέθνους των». ∆ηλαδή εµείς οι Εβραίοι, µε λίγα λόγια, ταυ-τιστήκαµε µε το Ολοκαύτωµα και «µε επιµονή και υποµονήεξασφαλίσαµε την ανάδειξή του (οικειοποίηση στο πρωτό-τυπο κείµενο), ώστε να εξασφαλίσουµε τη δικαίωσή µας».Εγώ καλοπροαίρετα δέχοµαι, ότι η ορθή λέξη είναι η «ανά-δειξη» και όχι η «οικειοποίηση». Ε και λοιπόν, επί της ου-σίας, τι αλλάζει αυτό; Ο υφυπουργός µάς χρησιµοποιεί ωςκαλό παράδειγµα, για το πόσο µεθοδικά αναδείξαµε τοΟλοκαύτωµα και εξασφαλίσαµε δικαίωση, την οποία –όπωςπροκύπτει από το κείµενό του– συνδέει άµεσα µε τον στόχοτης διεκδίκησης αποζηµιώσεων. Ας το κάνουµε όπως οιΕβραίοι, λέει ο υφυπουργός. Και όλα αυτά, µε σηµείο ανα-φοράς το Ολοκαύτωµα και την καταστροφή του ελληνι-σµού της Μικράς Ασίας.Και µάλιστα, όπως λέει, «η διαµόρφωση αυτής της νοο-

τροπίας είναι ζήτηµα παιδείας» και ζητάει, οι πρωτοβουλίεςγια την «οικειοποίηση» της καταστροφής να αρχίσουν απότα πνευµατικά ιδρύµατα της χώρας.∆ηλώνω ειλικρινά, ότι δεν ξέρω µε ποια από τις δύο ιδιό-τητές µου πρέπει να οργιστώ περισσότερο: αυτή του Έλ-ληνα πολίτη, ή αυτή του Εβραίου;Του Έλληνα πολίτη, που ο υφυπουργός της Παιδείας τονπροτρέπει να µάθει πώς να πουλάει την τραγική ιστορίατης χώρας; Ή του Εβραίου, που ο υφυπουργός της Παι-δείας (και Θρησκευµάτων) τον συγχαίρει, για το πόσο καλάέχει πουλήσει τη δική του τραγική ιστορία;Στη δε απάντησή του, προς το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συµ-βούλιο, που εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τιςδηλώσεις του υφυπουργού, λέει: «Με παρεξηγήσατε µετόσο αβασάνιστο τρόπο...αναφέρθηκα στο Ολοκαύτωµατων Εβραίων, ως παράδειγµα που πρέπει να το έχουµευπόψη µας, εµείς οι Έλληνες». Ως παράδειγµα, εννοεί προ-φανώς, «οικειοποίησης» ή έστω «ανάδειξης» τραγικών ιστο-ρικών γεγονότων, για να επωφεληθούµε όπως εσείς!∆εν θα συνεχίσω άλλο την ανάλυση αυτή. Και δεν χαρα-κτηρίζω τον υφυπουργό αντισηµίτη. Κάνω όµως την οδυ-νηρή διαπίστωση, ότι όλες οι µελέτες και έρευνες πουδίνουν στην Ελλάδα την πρώτη θέση σε αντισηµιτικά στε-ρεότυπα, δικαιώνονται, και µάλιστα από επίσηµα χείλη.Γιατί, ανεξάρτητα από την ετυµολογική διαφορά µεταξύ«οικειοποίησης» και «ανάδειξης», η ουσία παραµένει στηδιάχυση της στερεότυπης αντίληψης, ότι εµάς τους Εβραί-ους µάς έκατσε καλά το Ολοκαύτωµα για να το παίξουµεθύµατα, να πάρουµε αποζηµιώσεις, να κάνουµε κράτοςκ.λπ. Και αυτή τη φορά, µε τη σφραγίδα του υφυπουργούτης Παιδείας!∆εν ξέρω, αν το γεγονός είναι αρκετό για να παραιτηθεί ήνα αποπεµφθεί ο υφυπουργός. Και δεν µε αφορά. Αυτόόµως που θα ανέµενα από έναν υφυπουργό, που υπήρξεπρύτανης και δάσκαλος, είναι να αναγνωρίσει την αξία τουλάθους του από τη σύγκριση δύο εντελώς διαφορετικώνστα αίτια, στις συνθήκες και στα αποτελέσµατά τους, γε-γονότων. Επιπλέον, θα ανέµενα αυτό το λάθος σχετικά µετην αναφορά του στο Ολοκαύτωµα, να το «αναδείξει» σεευκαιρία για να συνδράµει στη µάχη εναντίον ενός κλασι-κού αντισηµιτικού στερεοτύπου στη χώρα µας. Η ευκαιρίαχάθηκε µέσα στις λέξεις.Εκτός κι αν είµαι πολύ χαζός για να καταλάβω το υψηλόπνεύµα που απορρέει από τα λόγια του υφυπουργού καισύρθηκα σε ανούσιες και πεζές ερµηνείες. Σε µια τέτοιαπερίπτωση, κ. υφυπουργέ, σας ζητώ εγώ συγγνώµη.

ΜΜίίννοοςς ΜΜωωυυσσήήςς

0055

ανακοινωση Κ.Ι.Σ.Ε για την οµιλία υφυπουργού Παιδείας,

στην Βουλή των Ελλήνων

Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συµβούλιο Ελλάδος απέστειλεστον υφυπουργό Παιδείας κ. Θεοδόση Πελεγρίνη τηνεπιστολή που ακολουθεί, στην οποία αποτυπώνονται οιθέσεις του ΚΙΣΕ, σχετικά µε τις αναφορές του στο Ολο-καύτωµα:

Αξιότιµε κύριε υφυπουργέ,

Η οµιλία σας στην Βουλή των Ελλήνων, στις 15 Σεπτεµ-βρίου 2016, κατά την «Ηµέρα Μνήµης για την κατα-στροφή του Μικρασιατικού Ελληνισµού», ξάφνιασεδυσάρεστα όλους τους Έλληνες Εβραίους αλλά καικάθε- πιστεύουµε- δηµοκρατικό πολίτη αυτής της χώρας.Η αγωνία σας για το µέλλον της Ελλάδος, δεν επιτρέπε-ται να συνοδεύεται µε την παραποίηση της έννοιας καιτης πραγµατικότητας του Ολοκαυτώµατος. Το Ολοκαύ-τωµα, κύριε υφυπουργέ, δεν παραπέµπει «στον διωγµόκαι στη γενοκτονία, που επιχειρεί κάποιο κράτος ή καθε-στώς εναντίον εθνικών, θρησκευτικών, κοινωνικών ή πο-λιτικών οµάδων, που δρουν στους κόλπους ενός λαού».Ως Ολοκαύτωµα, ορίζεται το µοναδικό στην ιστορία τηςανθρωπότητας έγκληµα της γενοκτονίας των Εβραίων,κατά τον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο, το οποίο διέπραξαν οιΓερµανοί ναζί και οι συνεργάτες τους, υλοποιώνταςσυστηµατικά το εφιαλτικό σχέδιό τους για έναν κόσµοχωρίς Εβραίους. ∆εν είναι κάτι, που «πέτυχαν» οιΕβραίοι, είναι αυτό ακριβώς που υπέστησαν.Η έκφρασή σας ότι οι Εβραίοι «οικειοποιήθηκαν», δη-λαδή, έκαναν δική τους µια γενική ιδέα του Ολοκαυτώ-µατος για πολιτικούς σκοπούς, για να κερδίσουν «τηνσυµπάθεια του πολιτισµένου κόσµου» και να δικαιωθούν,έστω και εάν την διορθώσατε εκ των υστέρων, αφήνει τοαποτύπωµα ενός αντισηµιτικού στερεοτύπου.Το Ολοκαύτωµα του λαού µας, µε όλη την τραγική µο-ναδικότητά του, εγγράφεται στην µακρά σειρά διωγµώνκαι γενοκτονιών της ιστορίας, και µέσα εκεί ακριβώς, βρί-σκει και το ξεχωριστό νόηµά του. Κατά την «Ηµέρα Μνή-µης για την καταστροφή του ΜικρασιατικούΕλληνισµού», θα περιµέναµε να αναφερθείτε στον κοινόπόνο των λαών που έχουν υποστεί φονικούς διωγµούςκαι όχι να προβείτε σε παραλληλισµούς, που κινδυ-νεύουν να οδηγήσουν σε επιζήµιες παρανοήσεις.

Με τιµή,ο Πρόεδρος, ∆∆ΑΑΥΥΙΙ∆∆ ΣΣΑΑΛΛΤΤΙΙΕΕΛΛ

ο Γεν. Γραµµατέας, ΜΜΩΩΥΥΣΣΗΗΣΣ ΕΕΛΛΙΙΣΣΑΑΦΦ

Εκλογή νέου ∆. Σ. του ΚΙΣΕΣτις 18.9.2016 συγκλήθηκε στην Αθήνα, το εξ ανα-βολής 22ο τακτικό Συνέδριο Ισραηλιτικών Κοινοτή-των Ελλάδος, για την ανάδειξη του νέου ∆.Σ. τουΚΙΣΕ. Οι εργασίες του Συνεδρίου άρχισαν µε δέηση, πουανέπεµψε ο Ραββίνος Αθηνών κ. Γκαµπριέλ Νεγρίν.Ακολούθησε ο χαιρετισµός του απερχοµένου ∆.Σ.του ΚΙΣΕ, κ. Μωϋσή Κωνσταντίνη, ο οποίος αναφέρ-θηκε στην πολύχρονη ενασχόλησή του µε τον ελλη-νικό εβραϊσµό και απευθύνθηκε συγκινηµένος στηνέα γενιά, που θα αναλάβει τα ηνία του.Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Συνεδρίου κ. Λάζα-ρος Αρούχ, αφού καλωσόρισε τους αντιπροσώπους,έκανε µια ενηµερωτική ανασκόπηση των εργασιώντης 26ης Ιουνίου και στη συνέχεια, συζητήθηκε η έκ-θεση πεπραγµένων της απερχόµενης διοίκησης γιατην περίοδο 27 Ιουνίου έως 17 Σεπτεµβρίου 2016.Οι αντιπρόσωποι ψήφισαν οµόφωνα, την απαλλαγήτου απερχοµένου ∆.Σ. του ΚΙΣΕ.Ακολούθησε συζήτηση, σχετικά µε την εκλογική δια-δικασία, αναγνώστηκε ο κατάλογος των υποψηφίωνκαι έγινε η ψηφοφορία, κατά την οποία το ενιαίο ψη-φοδέλτιο που προτάθηκε από τις Ισραηλιτικές Κοι-νότητες Αθηνών και Θεσσαλονίκης, έλαβε 12ψήφους, έναντι µίας του ψηφοδελτίου του κ. Γιοµ-τόβ (Άκη) Ροµπίσα.Ο πρόεδρος του Συνεδρίου συνεχάρη το νεοεκλε-γέν ∆.Σ., το οποίο αποσύρθηκε για την πρώτη τουσυνεδρίαση και την συγκρότηση σε Σώµα. Το νέο∆.Σ. του ΚΙΣΕ έχει ως εξής:Πρόεδρος: ∆ΑΥΙ∆ ΣΑΛΤΙΕΛΑντιπρόεδρος Α’: ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΑΛΜΠΑΛΑΣΑντιπρόεδρος Β’: ΒΙΚΤΩΡ ΕΛΙΕΖΕΡΓεν. Γραµµατέας: ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦΑναπλ. Γεν. Γραµµατέας: ΜΑΡΣΕΛ ΣΟΛΟΜΩΝΓεν. Ταµίας: ∆ΑΝΙΗΛ ΜΠΕΝΑΡ∆ΟΥΤΑναπλ. Γεν. Ταµίας: ΜΑΚΗΣ ΜΑΪΣΗΣΜέλη: ΙΣΡΑΕΛ ΡΟΥΣΣΟ, ΣΟΛΟΜΩΝ ΠΑΡΕΝΤΕ,ΜΟΡΙΣ ΜΑΓΡΙΖΟΣ, ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΜΑΤΑΘΙΑΣ, ΜΑΝΟΣΑΛΧΑΝΑΤΗΣΑναπληρωµατικά µέλη:ΛΕΟΝ ΣΑΛΤΙΕΛ, ΑΛΜΠΕΡΤΟΣ ΓΙΟΜΤΩΒ, ΣΑΚΗΣΛΕΩΝ

Ο νέος πρόεδρος του ΚΙΣΕ, κ. ∆αυίδ Σαλτιέλ, ανα-κοίνωσε τη σύνθεση του ∆ιοικητικού Συµβουλίου και

22ο τακτικο Συνεδριοαντιπροσωπων Ι. Κ. Ελλαδος

06

Την Κυριακή 25 Σεπτεµβρίου2016, η Εβραϊκή Νεολαία Αθηνώνδιοργάνωσε το 2ο Φεστιβάλ Νε-ολαίας, το οποίο πραγµατοποιήθηκε στο Lauder Σχολείο της Κοι-νότητάς µας. Για δεύτερη λοιπόν συνεχόµενη χρονιά, η ανταπόκριση τωνµελών µας ήταν πολύ µεγάλη δίνοντας την ευκαιρία τόσο σταµέλη της Ε.Ν.Α (Εβραϊκής Νεολαίας Αθηνών ) όσο και στα µέλητης Μ.Ε.Ν.Α (Μικρή Εβραϊκή Νεολαία Αθηνών) να γνωριστούν,να έρθουν πιο κοντά και να περάσουν µαζί ένα πολύ ζωντανό καιδραστήριο απόγευµα.Η όλη εκδήλωση, η οποία οργανώθηκε µε πολύ όρεξη και µε τηνδιάθεση όλων να συµβάλλουν µε όποιον τρόπο µπορούσαν, πε-ριελάµβανε µια πληθώρα δραστηριοτήτων όπως µαθήµατα 3Dεκτυπώσεων, Yoga και Acro Yoga και µαθήµατα ζαχαροπλαστι-κής. Ταυτόχρονα, η Ε.Ν.Α µε την Μ.Ε.Ν.Α είχαν την ευκαιρία ναπαίξουν σε αγώνα ποδοσφαίρου και να συνεχίσουν µε αγώνεςτριπόντων και πινγκ πονγκ. Επιπλέον, µε την βοήθεια και την κα-θοδήγηση των Mέντελ και Nεχάµα Χέντελ, ο καθένας από εµάςείχε την ευκαιρία να φτιάξει το δικό του σοφάρ από την αρχή.Τέλος, η παρουσία και η συµµετοχή του Ραββίνου Αθηνώνέδωσε µια ιδιαίτερη νότα στο φεστιβάλ µας, καθώς µπορέσαµενα συζητήσουµε µαζί του θέµατα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος,αλλά και να απολαύσουµε την όλη διαδικασία του µπάρµπεκιου,την οποία ο ίδιος συντόνισε για εµάς. Την ίδια ηµέρα βέβαια έλαβαν χώρα και οι εκλογές της Νεολαίαςστο πλαίσιο των οποίων το απερχόµενο συµβούλιο, µετά από µιαπολύ επιτυχηµένη διετή θητεία, έδωσε την σκυτάλη σε µια νέαοµάδα αποτελούµενη από είκοσι άτοµα, από τους οποίους οιοχτώ άποτελούν άτοµα που έβαλαν υποψηφιότητα για πρώτηφορά.Τόσο λοιπόν η µεγάλη συµµετοχή των νέων στο Φεστιβάλ όσοκαι το ενδιαφέρον και η διάθεσή τους να αποτελέσουν µέλη τουσυµβουλίου µας, αποδεικνύουν ότι είµαστε όλοι µέλη µιας εξαι-ρετικά ενωµένης και πολλά υποσχόµενης νεολαίας.

ΤΤοο ΣΣυυµµββοούύλλιιοο ττηηςς ΕΕββρρααϊϊκκήήςς ΝΝεεοολλααίίααςς ΑΑθθηηννώώνν

2ο Φεστιβαλ Νεολαιαςστην οµιλία του, που ακολούθησε, υπογράµµισε τακαίρια θέµατα του ελληνικού εβραϊσµού, στα οποίαη νέα διοίκηση θα εστιάσει το έργο της. Ιδιαίτερηαναφορά έγινε σε µεγάλα ζητήµατα, όπως τα προ-γράµµατα στήριξης των µικρών Κοινοτήτων για τησυνέχιση της εβραϊκής ζωής στην Ελλάδα, την στή-ριξη των νέων, ώστε να έχουν κίνητρο και να πα-ραµείνουν στην Ελλάδα και να στελεχώσουν τιςΚοινότητές τους, την περαιτέρω υποστήριξη τωνεπιζώντων του Ολοκαυτώµατος, τα εκπαιδευτικάπρογράµµατα µε στόχο την καταπολέµηση του αν-τισηµιτισµού και την εξάλειψη των προκαταλή-ψεων, τη σηµασία των πολιτιστικών πρωτοβουλιώνγια τη διατήρηση της εβραϊκής ταυτότητας, τη συ-νεργασία µε διεθνείς οργανισµούς κ.ά.Η πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, κ. Ιρίτ Μπεν –Αµπα, παρέστη στην τελική φάση του Συνεδρίουκαι µε σύντοµη οµιλία της, χαιρέτισε το Συνέδριο,το νέο ∆.Σ. του ΚΙΣΕ, εξέφρασε την εκτίµησή τηςγια το έργο της προηγούµενης διοίκησης και ευ-χήθηκε στη νέα διοίκηση, καλή επιτυχία στο έργοτης. Με την ευκαιρία αυτή, η κ. Μπεν-Αµπα, απευ-θύνθηκε στις Ισραηλιτικές Κοινότητες, τονίζονταςτην πρόθεσή της για περαιτέρω συνεργασία µαζίτους, για την πραγµατοποίηση πολιτιστικών προ-γραµµάτων στις πόλεις τους.Το Συνέδριο ολοκληρώθηκε µε ευλογία του Ραββί-νου Αθηνών στο νέο ∆.Σ. του ΚΙΣΕ, καθώς και µε τασυγχαρητήρια και τις ευχές που απηύθυναν οι πρό-εδροι των Κοινοτήτων και οι εκπρόσωποι τωνεβραϊκών οργανισµών.

Πηγή:wwwwww..kkiiss..ggrr,, 118 Σεπτεµβρίου 2016

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ -ΚΡΑΤΗΣΤΕ ΤΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ

Οι ετήσιες εκδηλώσεις στην Αθήνα για τηνΗµέρα Μνήµης Ολοκαυτώµατος θα διεξαχ-θούν ως εξής:

Παρασκευή 27/1/2017: ώρα 12.00 Μνηµό-συνο και κατάθεση στεφάνων στο ΜνηµείοΟλοκαυτώµατος

∆ευτέρα 30/1/2017: ώρα 19.00 Κεντρική Εκ-δήλωση, Θέατρο Πολιτισµού Ελληνικός Κό-σµος, οδός Πειραώς 240.

0077του ΡΑΜ ΑΒΙΡΑΜ

γραµµαστον

Αγαπητέ Σιµόν,

Οι φίλοι σου στην Ελλάδα, µου ζήτη-σαν να σου µεταφέρω τον σεβασµότους. Το αντιλαµβάνοµαι ως µεγάλητιµή, καθώς µάθαµε ότι εσύ ήσουναυτός, που µε το εκλεπτυσµένο χιού-µορ σου είπες, «µην ανησυχείτε δενθα ξεχάσω να πεθάνω...». ∆εν συνο-ψίζουµε ακόµα τα επιτεύγµατα τηςζωής σου, γιατί θα συνεχίσεις να προ-σπαθείς για εµάς, όπως έκανες σεολόκληρη τη ζωή σου, αλλάζονταςδραµατικά την πραγµατικότητά µαςσε πολλούς τοµείς της ζωής, από τηνπολιτική µέχρι την επιστήµη - αλλά τοπιο σηµαντικό, ήταν ότι µας έδειξεςτην ανάγκη να κάνουµε ακούραστεςπροσπάθειες, προκειµένου να ανέ-βουµε και να κατακτήσουµε «τοβουνό», που δηµιουργήθηκε από τοόραµά µας και ενάντια στις πιθανότη-τες, «διότι, ο δίκαιος µπορεί να πέσειεφτά φορές, και όµως θα σηκωθεί»(Παροιµίες 24:16). Και αν αυτό δεν ει-πώθηκε για εσένα, τότε για ποιόνείναι;∆εν θα προσπαθήσω να σου θυµίσωτα γεγονότα, καθώς είχες την καλύ-τερη µνήµη από όλους µας. Αλλά επί-τρεψέ µου, να περιγράψω το πωςαντανακλούν δύο στενές οπτικές γω-νίες 70 χρόνων δουλειάς (χωρίς ούτεµια µέρα διακοπή). Οι µακροχρόνιες

υπηρεσίες σου αναγνωρίστηκαν, ότανο Πρόεδρος Οµπάµα ανέφερε κατά τηδιάρκεια της κηδείας σου, ότι συναν-τήθηκες προσωπικά µε 10 (ναι 10!)Αµερικανούς Προέδρους κατά τηδιάρκεια της θητείας τους. Αλλά αναυτό το γεγονός είναι εντυπωσιακό,το πιο σηµαντικό είναι ότι το χρησιµο-ποίησες προς όφελος του λαού τουΙσραήλ, µε ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο.Οι συναντήσεις σου µε τον ΠρόεδροΚένεντυ είναι γνωστές για τα αποτε-λέσµατά τους, σε σχέση µε την εξα-σφάλιση του µέλλοντος του Ισραήλ,προς όφελος των επερχόµενων γε-νεών, αλλά ήµουν παρών και σε λιγό-τερο γνωστές συναντήσεις, πουαναδείκνυαν τον υποδειγµατικό τρόποµε τον οποίο εργαζόσουν. Να ένα πα-ράδειγµα: το 2001, επισκεπτόµασταντις ΗΠΑ για τρίτη φορά µετά την 11/9,για να συναντήσουµε τον ΠρόεδροΜπους και να είµαστε παρόντες στασχέδιά του, για τον συντονισµό τηςπαγκόσµιας µάχης κατά της τροµο-κρατίας. Μετά το τέλος της συνάντη-σης στον Λευκό Οίκο, µου είπες: «αςδούµε και τον πατέρα Μπους, είναισηµαντικό να µιλήσουµε σε όλους αυ-τούς». Εκείνο το βράδυ, επιβιβαστή-καµε σε ένα µικρό αεροπλάνο µεπροορισµό το σπίτι του πατέρα τουΠροέδρου. Είχες µια µακρά συζή-τηση, που κράτησε όλο το βράδυ. Τοπρωί, όσο είµαστε στο αεροπλάνο γιανα πάµε να συναντήσουµε τον ΓενικόΓραµµατέα του ΟΗΕ, µου είπες,«τώρα έχοντας συζητήσει µε πατέρακαι γιο και εξηγώντας τις θέσεις µαςκαι στους δύο, επιτελέσαµε το καθή-κον µας για το Ισραήλ».Είµαστε µεταξύ Ρος Ασσανά και Κι-

πούρ και η σκέψη µου ανατρέχει, στοπώς η δηµόσια ηγεσία ήταν πάνταµέρος της καθηµερινότητάς σου,ακόµα και στις περιόδους των µεγά-λων και ιερών γιορτών. Βράδυ τουΠέσσαχ, είµαστε γύρω από το τραπέζιτου Σέντερ, ο καθένας µας µε την οι-κογένειά του, όταν το τηλέφωνό µουχτύπησε. Ήταν ο υπασπιστής τουπρωθυπουργού στη γραµµή, για να µεενηµερώσει για ένα ακόµα τραγικότροµοκρατικό χτύπηµα, το οποίοάφησε νεκρούς 50 Εβραίους γύρωαπό το τραπέζι του Σέντερ. Σε πήρατηλέφωνο, ήσουν σιωπηλός στην άλληµεριά του τηλεφώνου και άκουσα ταεγγόνια σου να τραγουδούν το Μα Νι-στανά, µετά είπες, ας συναντηθούµεστο γραφείο. Αφήσαµε το Σέντερ καιπήγαµε στο γραφείο. Εκείνη τη νύχτακάλεσες πάνω από 30 υπουργούςΕξωτερικών για να τους κινητοποι-ήσεις στη µάχη κατά της τροµοκρα-τίας. Την επόµενη µέρα, όταν τοΙσραήλ έδρασε, ο κόσµος κατάλαβε. Και ένα άλλο περιστατικό συνέβη, έναβράδυ του Κιπούρ. Την προηγούµενηµέρα είχες πει: «ας κάνουµε άλλη µιαπροσπάθεια για να επιτύχουµε παύσηπυρός µε τους Παλαιστινίους, είναιανάγκη να δω τον Αραφάτ». Η συνάν-τηση κανονίστηκε λίγο πριν τη νη-στεία, καθώς επέµενες ότι ήτανσηµαντικό να µην χαθεί χρόνος. Πετά-ξαµε µε ελικόπτερο µέχρι τη Γάζα. Μί-λησες στην καρδιά του Αραφάτ για 3ώρες, εξηγώντας του την ανάγκη γιαειρήνη και δίνοντάς του µια λίστα µεπρακτικά µέτρα, που µπορούσαν ναληφθούν και από τις δύο πλευρές, γιανα αποκατασταθεί η ηρεµία. Όταν γυ-ρίσαµε και οδηγούσαµε προς το σπίτι,

συνέχεια στη σελίδα 11

08 του ΒΙΚΤΩΡΑ ΙΣΑΑΚ ΕΛΙΕΖΕΡ

ο Σιµον Περεςπποουυ γγννωωρριισσαα......

Ήταν το 1980, σε µια µικρή αίθουσα του εβραϊκού Πανεπι-στηµίου της Ιερουσαλήµ, όταν ως πρωτοετής φοιτητής συµ-µετείχα σε µια συγκέντρωση 20 περίπου φοιτητών, για µιακλειστή συνάντηση µε τον ηγέτη του Εργατικού Κόµµατος,Σιµόν Πέρες. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί, δυό- τρείς από τηνΑργεντινή, ένας από την Βραζιλία, ένας από τη ΝότιοΑφρική, δύο από τη Γαλλία, ένας από την Ιταλία και εγώ απότην Ελλάδα.Ήταν η ηµέρα που ιδρυόταν η φοιτητική παράταξη OFEK,που ιδεολογικά ταυτιζόταν µε τις ιδέες των Ισραηλινών Ερ-γατικών και ο Σιµόν Πέρες, πρόεδρος τότε του ΕργατικούΚόµµατος, ερχόταν να µας συναντήσει και να µας ευχηθείκαλή επιτυχία στις επερχόµενες φοιτητικές εκλογές. Απλός,ευδιάθετος και κυρίως προσιτός, ήρθε και µας χαιρέτησεέναν-έναν. Κάθισε δίπλα µας σε ένα µεγάλο οβάλ τραπέζι,σαν ένας απλός υποµονετικός ακροατής. Αφού µας άκουσεόλους, µας µίλησε για τις προκλήσεις του µέλλοντος του Ισ-ραήλ: «ΣΣααςς σσυυµµββοουυλλεεύύωω νναα εεππεεννδδύύσσεεττεε σσττηη γγννώώσσηη,, νναα αανναα--ππττύύξξεεττεε ττοο ννοουυ,, δδιιόόττιι οο ννοουυςς κκααττεευυθθύύννεειι ττιιςς ππρράάξξεειιςς µµααςς.. ΝΝααεεππιιδδιιώώξξεεττεε λλοοιιππόόνν νναα εεµµββααθθύύννεεττεε σσττηηνν ααννάάλλυυσσηη ττωωνν γγεεγγοο--ννόόττωωνν κκααιι οοιι εεκκττιιµµήήσσεειιςς σσααςς νναα ββαασσίίζζοοννττααιι σσεε έένναανν οολλοοκκλληη--ρρωωµµέέννοο σσχχεεδδιιαασσµµόό.. ΝΝαα ααννοοίίγγεεττεε ττηηνν ααγγκκααλλιιάά σσααςς σσττοουυςςννέέοουυςς µµεεττααννάάσσττεεςς πποουυ φφθθάάννοουυνν σσττοο ΙΙσσρρααήήλλ κκααιι νναα κκάάννεεττεεδδιιάάλλοογγοο µµεε ττοουυςς ΑΑρρααββεεςς σσυυµµφφοοιιττηηττέέςς σσααςς,, δδιιόόττιι µµεε ααυυττοούύςςζζοούύµµεε σσττηηνν ίίδδιιαα γγεειιττοοννιιάά κκααιι µµεε ααυυττοούύςς θθαα ππρρέέππεειι νναα οοιικκοο--δδοοµµήήσσοουυµµεε σσχχέέσσεειιςς εεµµππιισσττοοσσύύννηηςς......». Ήταν η πρώτη γνωριµία µαζί του, µου είπε οτι η Ελλάδα ήτανη µόνη ευρωπαϊκή χώρα, που δεν είχε αναγνωρίσει το κράτοςτου Ισραήλ, µε ρώτησε για τον δυναµικά επερχόµενο τότεστην εξουσία Ανδρέα Παπανδρέου και µου είπε οτι θα τονσυναντούσε στην σύνοδο της Σοσιαλιστικής ∆ιεθνούς. Κάθεχρόνο στο ίδιο αυτό τραπέζι ερχόταν ο Σίµον Πέρες, για ναµοιραστεί µαζί µας τις σκέψεις, τους προβληµατισµούς, ταόνειρά του αλλά και τις αποφάσεις του. Ακόµη και όταν ανέ-λαβε την πρωθυπουργία το 1984, τελευταία µου χρονιά στοπανεπιστήµιο, ο Πέρες ήρθε να συζητήσει µαζί µας.Από τότε λοιπόν, εντάχθηκα στο επιτελείο του και µαζί µεάλλους συµφοιτητές µου, τον ακολουθούσαµε στις διάφο-ρες οµιλίες που έκανε σε πόλεις του Ισραήλ. Στην Ιερουσα-λήµ, µιλούσε για την ανάγκη της αρµονικής συµβίωσης,µεταξύ θρήσκων και κοσµικών Εβραίων. Στο Τελ-Αβίβ, γιατο κτίσιµο µιάς πολυπολιτισµικής κοινωνίας, στη Γαλιλαίαγια την ανάγκη συνενόησης και ισότητας µεταξύ Εβραίων

και Αράβων, στο Νέγκεβ, έδινε οδηγίες για την ανάπτυξη τηςερήµου. Στους φοιτητές, για την ανάγκη να τολµούν νέεςέρευνες στις νέες τεχνολογίες και στους επιχειρηµατίες, νακαταστήσουν το Ισραήλ οικονοµικό κέντρο της Νοτιοανατο-λικής Μεσογείου. Στους µαθητές ενός σχολείου στην Ιε-ρουσαλήµ, για τη σηµασία της δηµοκρατίας, καλώνταςεµένα να µιλήσω για την ελληνική εµπειρία της επταετούςδικτατορίας. Στη συνέχεια και µετά το 1986, δεν έχανα ευκαιρία να συναν-τηθώ µε τον Σίµον Πέρες σε κάθε επίσκεψή του στην Ελλάδα.ΣΣττιιςς σσυυννααννττήήσσεειιςς ττοουυ µµεε ττοονν ΚΚάάρροολλοο ΠΠααπποούύλλιιαα κκααιι ττοονν ααεείί--µµννηησσττοο ΓΓιιάάννννοο ΚΚρρααννιιδδιιώώττηη,, άάννοοιιξξεε ττιιςς εερρµµηηττιικκάά κκλλεειισσττέέςς ππόόρρ--ττεεςς ττηηςς ΕΕλλλλάάδδααςς,, ααππέέννααννττιι σσττοο εεββρρααϊϊκκόό κκρράάττοοςς.. ΣΣττηη σσυυννέέχχεειιαα,,µµεε ττοονν ΚΚωωννσσττααννττίίννοο ΜΜηηττσσοοττάάκκηη κκααιι ττοονν ΓΓιιώώρργγοο ΠΠααππααννδδρρέέοουυ..Οι δικές µας οι συναντήσεις γίνονταν πολύ αργά το βράδυ,στη σουίτα του ξενοδοχείου που διέµενε. Είναι χαρακτηρι-στικό οτι σε µια από αυτές τις συναντήσεις µας, µαζί µε τοσυνάδελφό µου τον Ζαν Κοέν, µας υποδέχθηκε µε την πιτζάµατου, ενώ η υπεύθυνη του γραφείου του έκανε γυµναστική.Πριν ξεκινήσουµε την κουβέντα µας, µας κέρασε καφέ και µαςµίλησε για τα «µικρά κόκκινα τηγανιτά ψαράκια», εννοώνταςτα µπαρµπούνια που είχε φάει το ίδιο βράδυ. Ο Σιµόν Πέρες, γεννηµένος στην Ανατολική Ευρώπη το1923, είναι ο τελευταίος Ισραηλινός ηγέτης, ο οποίος έχειπροσωπικές εµπειρίες από την ζωή των Εβραίων της ∆ια-σποράς, πριν από το Ολοκαύτωµα. Ξεκίνησε ως βοσκός στοκιµπούτς Beit Shemen, όπου εκεί γνώρισε και τη γυναίκα τουΣόνια και απέκτησαν τρία παιδιά.Η ιστορία του Σιµόν Πέρες είναι η ίδια η ιστορία του Ισραήλ.Βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής της χώρας του,από την εποχή της δηµιουργίας του κράτους του Ισραήλ. Οιπροσπάθειές του για ειρήνευση στην Μ. Ανατολή, για τιςοποίες βραβεύτηκε µε το Νόµπελ Ειρήνης, αποτελούν τοαποκορύφωµα µιας ζωής αφιερωµένης στην οικοδόµησητου εβραϊκού κράτους και στην αναζήτηση της ειρήνης, µε-ταξύ των λαών της περιοχής. Ταυτόχρονα όµως, γνώριζε καλά τη σηµασία που έχει η παι-δεία στην οικονοµική πρόοδο και την ανεξαρτησία ενός κρά-τους. «HH εεππααννάάσστταασσηη ττηηςς ππλληηρροοφφοορρίίααςς,, φφέέρρεειι ωωςς λλάάββααρροοττηηνν υυππόόσσχχεεσσηη ττηηςς ττεελλιικκήήςς ααππεελλεευυθθέέρρωωσσηηςς ααππόό ττοουυςς ππεερριιοο--ρριισσµµοούύςς ττηηςς γγηηςς κκααιι ττωωνν φφυυσσιικκώώνν ππόόρρωωνν.. HH γγννώώσσηη κκααιι ηηεελλεευυθθεερρίίαα ππάάννεε χχέέρριι χχέέρριι.. Μια οικονοµία της γνώσης µπορείνα ευηµερήσει, µόνο σε µια ελεύθερη κοινωνία. Και µια ελεύ-

0099

θερη κοινωνία µπορεί να εδραιωθεί, µόνο στα θεµέλια µιαςοικονοµίας της γνώσης. H επανάσταση της πληροφορίαςδηµιουργεί έναν ενωµένο κόσµο, όπου άνθρωποι από όλεςτις χώρες, όλων των θρησκευµάτων και των φυλών, άνδρεςκαι γυναίκες, νέοι και γέροι, υγιείς και ανάπηροι, µπορούννα ανταγωνιστούν ισότιµα, βασιζόµενοι µόνο στη δύναµη τουεγκεφάλου τους. Από την εποχή της ιπποδύναµης περάσαµεστην εποχή της ανθρωποδύναµης και τελικά στην εγκεφα-λοδύναµη», έγραφε το 2005 σε άρθρο του στο «Βήµα» οΣιµόν Πέρες και συµπλήρωνε: «H οικονοµία της γνώσης είναισύµµαχος των µικρών χωρών. Μας επιτρέπει να απελευθε-ρώσουµε τον εαυτό µας από τους φραγµούς που θέτει τοµέγεθός µας, να διεξάγουµε επιτυχηµένα εµπόριο µε τονυπόλοιπο κόσµο και να συµµετέχουµε στο παγκόσµιο γίγνε-σθαι ισότιµα, µέσω της δύναµης του λαού µας. Γράφω για το Ισραήλ, αλλά σκέφτοµαι την Ελλάδα. Οι οµοι-ότητες είναι πολλές: στενές και πολλά υποσχόµενες. Και οιδύο χώρες είναι µικρές, αλλά έχουµε ό,τι χρειάζεται για ναείµαστε µεγάλες χώρες. Είµαστε κληρονόµοι µιας µεγάληςκουλτούρας κειµένων, που εξυψώνουν την παιδεία, τη µε-λέτη και τη σκληρή δουλειά. Είµαστε ανήσυχοι, καινοτόµοι,πάντοτε θέλοντας να καλυτερεύσουµε τα πράγµατα. Καθώςεργαζόµαστε για να απελευθερώσουµε τον εαυτό µας απότον πόλεµο και το µίσος, οικοδοµούµε τα θεµέλια δύο ανε-ξάρτητων κρατών, µικρών στο µέγεθος αλλά µεγάλων στονπλούτο, τα οποία τελικά θα µπορέσουν να διαχύσουν το πλή-ρες δυναµικό καθενός από τους ανθρώπους, που κατοικούνσε αυτές τις αρχαίες γαίες». Ο άνθρωπος που µόχθησε για το κτίσιµο του Ισραήλ, από ταπρώτα του βήµατα δίπλα στον πρώτο Πρωθυπουργό Ντα-βίντ Μπεν Γκουριόν, ο άνθρωπος που θωράκισε την ασφά-λεια του λαού του, δηµιουργώντας την πολεµική βιοµηχανίατου Ισραήλ και τον πυρηνικό αντιδραστήρα της Ντιµόνα, οάνθρωπος που δεν δίστασε να αποφασίσει την αποστολή Ισ-ραηλινών στρατιωτών στο Εντέµπε της Ουγκάντα, για τηναπελευθέρωση Εβραίων οµήρων που κρατούνταν από τρο-µοκράτες, ο αρχιτέκτονας της ειρηνευτικής συµφωνίας µετην Ιορδανία, ο άνθρωπος που δεν δίστασε να συνοµιλήσειµε τους ορκισµένους εχθρούς του λαού του, για να υπο-γράψει επιτέλους, µαζί µε τον Ιτσχάκ Ράµπιν και τον ΓιασέρΑραφάτ, τις συµφωνίες του Όσλο και να ανοίξει ο δρόµοςτης αποδοχής του ειρηνευτικού σχεδίου, που προέβλεπε τησυνύπαρξη δύο κρατών για δύο λαούς. Ο άνθρωπος της διανόησης, που ταυτόχρονα µε τις σκλη-ρές διαπραγµατεύσεις, διάβαζε και έγραφε. Έγραφε συνε-χώς βιβλία και ποιήµατα και στοίχους τραγουδιών καιοργάνωνε ποδοσφαιρικούς αγώνες µε µεικτές οµάδες παι-διών από το Ισραήλ και την Παλαιστινιακή Αρχή, που η µόνηδιαφορά µεταξύ τους ήταν το χρώµα της φανέλλας. ΟΟ άάνν--θθρρωωπποοςς,, πποουυ ττοουυ µµιιλλοούύσσαανν γγιιαα ττοο σσήήµµεερραα κκααιι εεκκεείίννοοςς σσκκεε--ππττόότταανν κκααιι µµιιλλοούύσσεε γγιιαα ττοο ααύύρριιοο. Καλούσε τους επιστήµονες

της χώρας του να αναπτύξουν τη νανοτεχνολογία και τηροµποτική, να εµβαθύνουν στην έρευνα του εγκεφάλου καινα επιταχύνουν την ανακάλυψη µεθόδων θεραπείας των επί-πονων ασθενειών, ενώ οι πρόσφατες ανησυχίες του στρέ-φονταν γύρω από το µέλλον της ανθρωπότητας, στηνµετά-ηλεκτρονική εποχή. ∆ύο µήνες πριν το θάνατό του, εγ-καινίασε στο Τελ-Αβίβ το «Κέντρο Καινοτοµίας Σιµόν Πέρες».Ήταν ο άνθρωπος που πίστευε, οτι µόνο µε την επίτευξη τηςειρήνης, το Ισραήλ θα είναι ασφαλές και έλεγε χαρακτηρι-στικά: «ΚΚεερρδδίίσσααµµεε όόλλοουυςς ττοουυςς πποολλέέµµοουυςς σστταα ππεεδδίίαα ττωωννµµααχχώώνν.. ∆∆εενν κκεερρδδίίσσααµµεε όόµµωωςς,, ττοονν ππόόλλεεµµοο γγιιαα ττηηνν εειιρρήήννηη».Αυτός ήταν ο Σιµόν Πέρες. Ήταν ένας δηµοφιλής πολιτικός,στη διάρκεια της πολιτικής του σταδιοδροµίας; Οχι, δεν κέρ-δισε καµµία εκλογική µάχη. Ισως επειδή δεν διέθετε τη δόξακαι τη στόφα ενός στρατιωτικού ηγέτη, που τότε ενέπνεε εµ-πιστοσύνη για την ασφάλεια των Ισραηλινών. Όπως όµωςείπε και στον Αλέξη Τσίπρα, όταν τον συνάντησε για πρώτηφορά το 2012 ως αρχηγό της αντιπολίτευσης, «εείίννααιι κκααλλύύ--ττεερροο νναα δδέέχχεεττααιι κκάάπποοιιοοςς κκρριιττιικκήή γγιιαα ττοουυςς σσωωσσττοούύςς λλόόγγοουυςς,,ππααρράά νναα εείίννααιι δδηηµµοοφφιιλλήήςς γγιιαα ττοουυςς λλάάθθοοςς».«∆εν υπάρχει άλλος λαός σαν τον εβραϊκό, που η πορεία τουνα χαρακτηρίζεται από καταστροφή σε καταστροφή, πουέχασε το ένα τρίτο του πληθυσµού του κατά την διάρκειατου Ολοκαυτώµατος και όµως, εξακολουθεί να υποστηρίζει,µια ένδοξη ιστορία χιλιάδων χρόνων. Είµαι περήφανος πουείµαι κοµµάτι αυτού του λαού και καλώ όλους όλους τουςΕβραίους, να συµµετάσχουν στη διατήρηση της ιστορίαςµας», είπε στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της ∆ιασποράς,στο Τελ Αβίβ το 2014. Για τον λόγο αυτό, επισκεπτότανσυχνά τις Κοινότητες της ∆ιασποράς, ανεξαρτήτως του µε-γέθους των, σφυριλατώντας τις άρρηκτες σχέσεις του λαούτου Ισραήλ µε τους Εβραίους της ∆ιασποράς. Αυτό έκανεόταν ερχόταν στην Αθήνα, αυτό έκανε όταν πήγε στη Θεσ-σαλονίκη, όπου η Ισραηλιτική Κοινότητα του απένειµε τοντίτλο του επίτιµου µέλους της.Ο Σιµόν Πέρες ήταν άνθρωπος αισιόδοξος. Ένα µήνα πριν τοθάνατό του, στη τελευταία τηλεοπτική του συνέντευξη στηνψυχαγωγική εκποµπή της ισραηλινής τηλεόρασης, «αιτία γιαπάρτυ», ρωτήθηκε για τη κατάσταση της υγείας του και απάν-τησε: «οοιι ααππααιισσιιόόδδοοξξοοιι δδεενν δδεεσσµµεεύύοουυνν ττηηνν ιισσττοορρίίαα». Οταν δε, ο γιός του αστειευόµενος τον ρώτησε, τι θα ήθελενα γράψουν στο µνήµα του όταν πεθάνει, ο Σιµόν Πέρεςαπάντησε: «Να γράψετε µόνο, ότι έφυγε πριν την ώρα του»και όταν ρωτήθηκε πρόσφατα, εάν έχει σκεφτεί ποτέ τον θά-νατο, απάντησε: «∆∆εενν εείίχχαα πποοττέέ χχρρόόννοο νναα σσκκεεφφττώώ ττοονν θθάά--ννααττοο,, µµεε ααππαασσχχοολλεείί ππάάνντταα ηη ζζωωήή κκααιι ττοο µµέέλλλλοονν».

ΑΑυυττόόςς ήήτταανν οο ΣΣιιµµόόνν ΠΠέέρρεεςς,, οο πποολλιιττιικκόόςς,, οο δδιιααννννοοοούύµµεεννοοςς,, οοάάννθθρρωωπποοςς πποουυ ααφφιιέέρρωωσσεε ττηη ζζωωήή ττοουυ σσεε έένναανν ααδδιιάάκκοοπποοααγγώώνναα γγιιαα ττηηνν εεππιικκρράάττηησσηη ττοουυ φφωωττόόςς,, εεννάάννττιιαα σσττοο σσκκόόττοοςς..ΑΑςς εείίννααιι ηη µµννήήµµηη ττοουυ εευυλλοογγίίαα γγιιαα όόλλοουυςς ττοουυςς ααννθθρρώώπποουυςς..

10

ΚΚύύρριιεε ΠΠέέρρεεςς,, ζζήήσσααττεε ααππόό κκοοννττάά,, ωωςςΓΓρρααµµµµααττέέααςς ττοουυ ΝΝττααββίίννττ ΜΜππεεννΓΓκκοουυρριιόόνν,, ττιιςς µµέέρρεεςς,, ππρριινν κκααιι µµεεττάά,,ττηηνν ααννεεξξααρρττηησσίίαα ττοουυ ΙΙσσρρααήήλλ.. ΠΠώώςςλλήήφφθθηηκκεε ααυυττήή ηη ααππόόφφαασσηη γγιιαα ττηηννσσυυγγκκεεκκρριιµµέέννηη ηηµµέέρραα,, πποοιιεεςς ήήτταανν οοιιεεξξεελλίίξξεειιςς πποουυ οοδδήήγγηησσαανν,, ααλλλλάά κκααιιααυυττέέςς πποουυ αακκοολλοούύθθηησσαανν,, ααυυττήή ττηηννααππόόφφαασσηη;; Η ηµέρα για την διακήρυξη της Ανε-ξαρτησίας του Ισραήλ, είχε επιλεγείνα είναι η πρώτη µέρα µετά την λήξητης βρετανικής Εντολής στην Πα-λαιστίνη. Ο Μπεν Γκουριόν δεχότανισχυρές πιέσεις για να καθυστερή-σει την διακήρυξη, αφού και ο ίδιοςγνώριζε ότι αυτή η εξέλιξη θα προ-καλούσε την επίθεση των αραβικώνκρατών, που αρνούνταν να δεχθούντην απόφαση του Οργανισµού Ηνω-µένων Εθνών. Ο Μπεν Γκουριόνόµως, γνώριζε επίσης, ότι ήταν µια

ευκαιρία: «τώρα ή ποτέ». Πάντοτεθα υπήρχαν αιτίες για να καθυστε-ρήσει το Ισραήλ την διακήρυξη τηςΑνεξαρτησίας του. Και εάν δεν τοέκανε αµέσως µετά την λήξη τηςβρετανικής Εντολής, ποτέ δεν θαήταν ο σωστός χρόνος. Ο ΜπενΓκουριόν είχε το θάρρος να απο-δεχθεί την απόφαση του ΟΗΕ, πουχώριζε την ιστορική γη του Ισραήλσε ένα µικρό εβραϊκό κράτος και σεένα αραβικό. Γνώριζε από τότε,όπως εµείς γνωρίζουµε σήµερα, ότιτο κλειδί για την ειρήνη στην πε-ριοχή, είναι δύο κράτη, που το έναθα ζει δίπλα στο άλλο. ΈΈχχωω ττηηνν εεννττύύππωωσσηη,, όόττιι ττοο ΙΙσσρρααήήλλεείίννααιι µµιιαα χχώώρραα ααννττιιφφάάσσεεωωνν κκααιι ππαα--ρρααδδοοξξοοττήήττωωνν.. ΈΈσσµµιιξξαανν ΕΕββρρααίίοοιι ααππόόττηηνν ΕΕυυρρώώππηη κκααιι ττηηνν ΑΑφφρριικκήή,, ααππόό ττηηννΑΑµµεερριικκήή κκααιι ττηηνν ΑΑσσίίαα,, θθρρήήσσκκοοιι κκααιικκοοσσµµιικκοοίί.. ΠΠώώςς τταα κκααττααφφέέρρααττεε;; ΠΠοοιιοο

εείίννααιι ττοο µµυυσσττιικκόό ττηηςς εεππιιττυυχχίίααςς;; Η επιτυχία του Ισραήλ χτίστηκε στηναναγνώριση του κοινού παρελθόν-τος του εβραϊκού λαού και στην δέ-σµευσή µας, να σφυρηλατήσουµετην κοινή µας µοίρα στην ιστορικήµας πατρίδα. Είχαµε τη δυνατότητανα συγκεντρωθούµε ως ένας λαός,γιατί πάντοτε ήµασταν ένας ενιαίοςλαός, ακόµη και όταν ήµασταν διε-σπαρµένοι στις τέσσερις γωνιέςτου κόσµου. ∆ηµιουργώντας έναπρωτοποριακό όραµα και θέτονταςυψηλούς στόχους, είχαµε την δυ-νατότητα να απορροφήσουµε όλατα ταλέντα, όλες τις δεξιότητεςόλων των µεταναστών, για την δηµι-ουργία ενός λαού που ζει στην ίδιαχώρα. ΤΤόόσσοοιι πποολλλλοοίί ππόόλλεεµµοοιι,, κκύύρριιεε ΠΠέέρρεεςς,,σσεε έένναα δδιιάάσσττηηµµαα 5577 εεττώώνν,, δδεενν έέχχοουυννκκοουυρράάσσεειι ττοονν λλααόό σσααςς;; ΑΑµµέέττρρηητταα θθύύ--

ο Σιµον Περες

συνεντευξη στον ΒΙΚΤΩΡΑ ΙΣΑΑΚ ΕΛΙΕΖΕΡ

Η ιστορια του Σιµον Περες ειναι η ιδια η ιστορια του Ισραηλ

Ο Σιµόν Πέρες, γεννηµένος στην Ανατολική Ευ-ρώπη το 1923, είναι ο τελευταίος Ισραηλινός ηγέ-της, ο οποίος έχει προσωπικές εµπειρίες από τηνζωή των Εβραίων της ∆ιασποράς, πριν από τοΟλοκαύτωµα. Η ιστορία του Σιµόν Πέρες είναι ηίδια η ιστορία του Ισραήλ. Βρέθηκε στο επίκεντροτης πολιτικής ζωής της χώρας του, από την εποχή

της δηµιουργίας του κράτους του Ισραήλ. Οι πρό-σφατες εξελίξεις στην πορεία των προσπαθειώνγια ειρήνευση στην Μ. Ανατολή, για τις οποίεςβραβεύτηκε µε το Νόµπελ Ειρήνης, αποτελούν τοαποκορύφωµα µιας ζωής αφιερωµένης στην οικο-δόµηση του εβραϊκού κράτους και στην αναζή-τηση της ειρήνης, µεταξύ των λαών της περιοχής.

στο Αλεφ

1111

µµαατταα ααππόό όόλλεεςς ττιιςς ππλλεευυρρέέςς.. ΓΓιιααττίί;;ΕΕυυθθύύννοοννττααιι µµόόννοο οοιι ααννττίίππααλλοοιι ττοουυΙΙσσρρααήήλλ;; Το Ισραήλ είναι το µοναδικό κρά-τος, που ακόµη και 57 χρόνια µετάτην ανεξαρτησία του, αποτελείστόχο επιθέσεων εναντίον της νο-µιµότητας και του δικαιώµατοςύπαρξής του. Ποτέ λοιπόν δεν πρό-κειται να κουραστώ να αγωνίζοµαιγια µια εβραϊκή πατρίδα για τονεβραϊκό λαό, στην γη του Ισραήλκαι να εξασφαλίσω ότι αυτό το κρά-τος, θα συνεχίσει να είναι ασφαλές,ειρηνικό, και να ευηµερεί.ΞΞέέρρωω όόττιι εείίννααιι δδύύσσκκοολλοο νναα ζζηηττήήσσεειιςςααππόό έένναανν πποολλιιττιικκόό,, νναα ααπποοττυυππώώσσεειιδδυυοο σσττιιγγµµιιόόττυυππαα.. ΠΠααρρ’’ όόλλαα ααυυττάά,,θθαα ήήθθεελλαα νναα µµααςς ππεερριιγγρράάψψεεττεε ττοοππιιοο ππιικκρρόό κκααιι ττοο ππιιοο εευυχχάάρριισσττοοσσττιιγγµµιιόόττυυπποο ττηηςς µµαακκρρόόχχρροοννηηςς πποο--λλιιττιικκήήςς σσααςς πποορρεείίααςς.. Ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, θυµά-µαι, ρωτήθηκε κάποτε από έναµικρό παιδάκι, τι είναι αυτό που τονκάνει ευτυχή, ως ηγέτη. Αυτόςαπάντησε, «Ευτυχή; ∆ιδάχθηκα ότιστην πολιτική, κάποιος ζει πάνταστο χάσµα µεταξύ του ονείρου καιαυτού που µπορεί να γίνει». Στηνπραγµατικότητα, εγώ είµαι έναςονειροπόλος και ως τέτοιος, θέλωνα κάνω πάντοτε περισσότερα.ΠΠώώςς θθαα κκααθθοορρίίζζααττεε ττιιςς σσχχέέσσεειιςς ΙΙσσ--ρρααήήλλ -- ∆∆ιιαασσπποορράάςς;; ΠΠόόσσοο ωωφφέέλλιιµµοοεείίννααιι ττοο ΙΙσσρρααήήλλ γγιιαα ττηηνν ∆∆ιιαασσπποορράάκκααιι ηη ∆∆ιιαασσπποορράά γγιιαα ττοο ΙΙσσρρααήήλλ;;Πιστεύω ότι το Ισραήλ, δεν πρέπεινα είναι µόνο η πατρίδα του εβραϊ-κού λαού που ζει και ευηµερεί σ’αυτήν, αλλά επίσης η γη τωνΕβραίων ανεξαρτήτως του τόπουδιαµονής τους. Πιστεύω ότι τοΙσραήλ ανήκει στον εβραϊκό λαόκαι ότι οι Εβραίοι όλου του κόσµου,πρέπει να συνδέσουν το µέλλοντους µε το µέλλον του Ισραήλ.Ένας Εβραίος που ζει εκτός Ισ-ραήλ, µπορεί να συµβάλλει στηνευηµερία του. Κάθε ένας από εµάςέχει ταλέντα και χαρίσµατα, που

µπορούµε να απολαύσουµε όλοιµαζί. Συναντιέµαι συχνά µε επιστή-µονες, καλλιτέχνες, επιχειρηµατίες,όλοι άνθρωποι µε δηµιουργικόταλέντο, που συνεργάζονται µε Ισ-ραηλινούς, βοηθώντας να κατα-στήσουµε την µικρή µας χώρα«φως», σε όλα τα έθνη. ΠΠοοιιοο εείίννααιι ττοο όόρρααµµάά σσααςς γγιιαα ττοο µµέέλλ--λλοονν ττοουυ ΙΙσσρρααήήλλ,, κκύύρριιεε ΠΠέέρρεεςς;; ΠΠόόττεεδδηηλλααδδήή θθαα ααιισσθθααννθθεείίττεε όόττιι,, ««ααυυττόόεείίννααιι ττοο κκρράάττοοςς πποουυ οορρααµµααττίίζζοοµµααιιγγιιαα ττοονν λλααόό µµοουυ»»;; Το όραµά µου για το Ισραήλ συνε-χίζει να είναι ένα όραµα ειρήνης.Για τα πρώτα 25 χρόνια της ύπαρ-ξής του, η ειρήνη δεν υφίστατο ωςεπιλογή για το Ισραήλ. Η ισχύς µαςήταν η µόνη επιλογή. Εκείνα ταχρόνια ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόνκαι εγώ επικεντρωθήκαµε στηνδοµή των Ισραηλινών Αµυντικών∆υνάµεων και των στρατηγικών επι-λογών µας.Αλλά για τα 30 τελευταία χρόνια, ηειρήνη είναι πλέον δυνατή για τοΙσραήλ. Κατά την διάρκεια αυτώντων χρόνων είχαµε την δυνατότητανα συνάψουµε συµφωνία ειρήνηςµε την Αίγυπτο και την Ιορδανία καινα κάνουµε πρόοδο στις προσπά-θειες επίτευξης ειρήνης µε τουςΠαλαιστινίους. Πιστεύω ότι, η ει-ρήνη µπορεί να επιτευχθεί για τοΙσραήλ. Πιστεύω ότι, µπορούµε ναζούµε ως ένα κράτος, ως εστία τουεβραϊκού λαού µε ασφαλή σύνορα,ειρηνικά µε τους γείτονές µας. ∆ενπρόκειται να ησυχάσω, µέχριςότου αυτό το όραµα γίνει πραγµα-τικότητα. ΤΤοο όόρρααµµάά µµοουυ,, λλοοιιππόόνν,,εείίννααιι νναα έέχχοουυµµεε έένναα κκρράάττοοςς ττόόσσοοππααλλααιιόό,, όόσσοο κκααιι οοιι ∆∆έέκκαα ΕΕννττοολλέέςςκκααιι ττόόσσοο ννέέοο,, όόσσοο ττοο IInntteerrnneett..

Πηγή: ΆΆλλεεφφ,, Τεύχος 4, 2005

ήµασταν τα µόνα αυτοκίνητα στουςάδειους δρόµους, το αίσθηµα τηςάγιας µέρας υπήρχε στον αέρα γύρωµας. Κοίταξες έξω από το παράθυροµε µια πολύ σοβαρή έκφραση στοπρόσωπό σου. Η κατάπαυση πυρόςδεν θα διαρκέσει, είπα. Ναι, απάντη-σες, αλλά έπρεπε να προσπαθή-σουµε γιατί η εναλλακτική θα ήτανχειρότερη.

Σιµόν,

Γνωρίζουµε ότι αγαπούσες την Ελ-λάδα. Ήρθες εδώ πολλές φορές,ακόµα και όταν το Ισραήλ δεν ήτανπολύ δηµοφιλές εδώ, δεν δίστασεςνα κάνεις µια επιπλέον προσπάθεια,για να θεµελιώσεις τις σχέσεις µας.Μου έλεγες πολλές φορές, ότι οι σχέ-σεις µεταξύ κρατών πρέπει να ανα-γνωρίζονται µε βάση τη στρατηγικήτους σηµασία. Θυµάµαι τις επισκέ-ψεις σου εδώ, σε διάφορες περιό-δους, στους Ολυµπιακούς το 2004,όπως και το 2005, ένα όµορφο από-γευµα σε µια εκδήλωση υπό την αι-γίδα του Κέρεν Αγεσόντ, για τηνυποστήριξη των σχέσεων µεταξύ τηςεβραϊκής Κοινότητας και του Ισραήλ.Ήταν και το 2012, που ήρθες ως Πρό-εδρος και καθόµασταν µε µια οµάδασυγγραφέων και ακαδηµαϊκών, ότανµοιράστηκες µαζί µας την εµπειρίασου πάνω στην ανάδυση από την οι-κονοµική κρίση, µιλούσες ακριβώςγια αυτό που νιώθαµε µέσα στην Κοι-νότητα, «το κλειδί είναι η παιδεία»είπες, και όντως οι γενιές Ελλήνωνηγετών που σας συνάντησαν, θα σεθυµούνται µε µεγάλο σεβασµό.

Αισθάνοµαι ότι θα αποτελείς πάνταένα µέρος από το παρελθόν, τοπαρόν και το µέλλον της ελληνικήςεβραϊκής Κοινότητας, καθώς και ολό-κληρης της ελληνικής κοινωνίας.

Ειλικρινά δικός σου, Ραµ

συνέχεια από τη σελίδα 7

12

µηνυµα

του Σιµον Περεςστον ισραηλινο λαο

«Ήρθα να σας ευχαριστήσω, για τοπρονόµιο που µου δώσατε να υπηρε-τήσω την πατρίδα µας και το λαό της,επί επτά έτη. ∆εν υπάρχει µεγαλύτεροπρονόµιο. Σας ευχαριστώ.Το Ισραήλ, αυτή η µικρή χώρα, έγινεένα πραγµατικά σπουδαίο κράτος.∆εν γνωρίζω άλλη χώρα επί της γης,που στο διάβα της ιστορίας να έχει κα-ταπλήξει και εκπλήξει τόσο πολύ. Συγ-κέντρωσε το λαό της. Έκανε τηνέρηµο ν’ ανθίσει. Αναστήθηκε από ταερείπια, έχοντας επιζήσει ενός φρι-κτού Ολοκαυτώµατος. Αντεπιτέθηκεσε επτά πολέµους. Αναβίωσε µιαγλώσσα. Σεβόµενη τις παραδόσεις καιυιοθετώντας τον εκσυγχρονισµό. Καιταυτόχρονα, ανοικοδοµώντας µιαχώρα που συνεχίζει να αναπτύσσεται.Μια χώρα, που κρατά τις αξίες καιασκεί τη δηµοκρατία. Μια χώρα, χωρίςφυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές,που αντί αυτών, χρησιµοποιεί την επι-νοητικότητα του λαού της. Το ανθρώ-πινο δυναµικό µας είναι µακράν πιοπολύτιµο, από κοιτάσµατα πετρελαίουή χρυσού. Μια χώρα, που ιδρύθηκεπάνω σε έναν ιστορικό πυρήνα καιέγινε ένα εξέχον κράτος στον νέο επι-στηµονικό κόσµο. Μία χώρα τραγου-διού. Μια χώρα λογοτεχνίας. Μιαχώρα που αναζητά την ειρήνη, µέρακαι νύχτα.Αφήνω την προεδρία, χωρίς να διαχω-ρίζοµαι από την πίστη µου. Θα συνε-χίσω να υπηρετώ την πατρίδα µου, ωςένθερµος υποστηρικτής, ότι το Ισραήλείναι ένα υποδειγµατικό κράτος. Είµα-στε ένας λαός, που έχει βιώσει αφάν-ταστη αγωνία. Και είµαστε ένας λαός,

που έφτασε τα ανώτερα ύψη των αν-θρώπινων επιτευγµάτων. Κάναµε µε-γάλες προσπάθειες. Πληρώσαµεβαρύ τίµηµα. ∆εν θα ξεχάσουµε ποτέ,τους αδελφούς και τις αδελφές µας,που αφανίστηκαν στο Ολοκαύτωµα.Θα θυµόµαστε εκείνους που έπεσανστη µάχη, που ξαναέδωσαν ζωή σέναν εξαγνισµένο λαό.Αποτελεί ύψιστο προνόµιο, να είσαιπολίτης µεταξύ πολιτών που ξέρουναπό µόχθο και αγώνα. Που έκαναν µιαυπέρτατη προσπάθεια και διατήρησανµια αποφασισµένη ελπίδα, µέχρι τηνπρώτη δρόσο της αυγής µας. Επι-στρέψαµε. Χτίσαµε. Παλέψαµε. Προ-σευχηθήκαµε. Μέχρι που αρχίσαµε ναβλέπουµε ένα περίγραµµα, που εξέ-πληξε και εµάς τους ίδιους. Είµαστεένας αρχαίος λαός, που µεγαλώνει.Αλλά πρωτίστως και κυρίως, είµαστεένας λαός που ξαναχτίζει τον εαυτότου πάλι και ξανά από την αρχή.Το Ισραήλ γεννήθηκε µε µια από-φαση-σταθµό. Παρότι µικρό αριθµη-τικά µεταξύ των εθνών, ο λαός µαςφέρει µια πίστη µεγάλη. Ο πρώτοςπου επαναστάτησε ενάντια στην προ-κατάληψη, ήταν ο Μωυσής. Έναέθνος, που επαναστάτησε ενάντιαστους Φαραώ. Που έσπασε τα εί-δωλα. Που διάλυσε τις αυταπάτες.Ένα έθνος που περπάτησε µέσα απότην έρηµο, για να φτάσει στην κοιτίδατου, στο πεπρωµένο του. Σκαρφαλώ-σαµε στα βουνά και κατεβήκαµε µετις πλάκες, µε τις ∆έκα Εντολές, πουέγιναν το θεµέλιο, πάνω στο οποίοκτίστηκε το έθνος µας, και τις οποίεςυιοθέτησε ο ∆υτικός πολιτισµός.

Συνεχίζουµε και θα συνεχίσουµε µεαυτή τη σπουδαία κληρονοµιά µας.Υπάρχουν ακόµα είδωλα να σπά-σουµε, σκλάβοι να ελευθερώσουµε,ζωές να σώσουµε και δικαιοσύνη νααποδώσουµε. Υπάρχει ακόµη, έναςκόσµος να διορθώσουµε. Ακόµη κι ανπαραµένουµε µειονότητα, µεταξύ τωνεθνών. Ακόµη κι αν χρησιµοποιούµα-στε σαν στόχος του κακού –δεν θα πα-ρεκκλίνουµε από την ηθική κληρονοµιάµας.Οι προκλήσεις δεν αναζητούνται. Συµ-βαίνουν αυθόρµητα. Έτσι συνέβη καιη παρούσα πρόκληση. ∆εν φαντά-στηκα, ότι στις τελευταίες ηµέρες τηςπροεδρίας µου θα καλούµουν, για µιαακόµη φορά, να παρηγορήσω οικογέ-νειες που θρηνούν. ∆άκρυα στα µάτιατους. Και πίστη στις καρδιές τους.∆εν φαντάστηκα ότι θα συνέβαινεξανά, µετά που χτυπηθήκαµε από πυ-ραύλους, που στόχευαν να βλάψουναθώους αµάχους. Και µετά που ανα-καλύψαµε σήραγγες που σκόπευαν τοθάνατο, που σκόπευαν να διεισδύσουνστην καρδιά κοινοτήτων αµάχων καινα πυροβολήσουν µητέρες και παιδιά.Πρέπει να προειδοποιήσουµε τονκόσµο για την τρέλα της τροµοκρατι-κής απειλής. Η τροµοκρατία στοχεύειστο να χύσει το αίµα µας. Και οδηγείστων πολιτών της, το χυµένο αίµα.Ποτέ άλλοτε µία τέτοια µειοψηφία δενέχει σπάσει έτσι, τον ιστό ολόκληρωνκοινωνιών. ∆εν έχει τόσο σκληρά, στεί-λει παιδιά να χρησιµεύσουν ως ασπί-δες, για τα εγκλήµατά της.[…] Το λέω και πάλι, το λέω καθαρά, οιΆραβες δεν είναι οι εχθροί µας. Η πο-

αποσπασµατα

λιτική του φόνου είναι ο εχθρός. Είναιεπίσης, ο σοβαρότερος κίνδυνος τουαραβικού κόσµου. Η Χαµάς πυροβο-λεί, αλλά δεν µπορεί να απαντήσει σεδύο απλές ερωτήσεις. Ποιος είναι ολόγος, για τον οποίο πυροβολεί; ΗΓάζα δεν είναι κατεχόµενη και –ότανδεν πυροβολούν- είναι ελεύθερη πε-ριοχή. […]Ο τρόµος δεν φέρνει απαντήσεις καιδεν καταλήγει στα σωστά συµπερά-σµατα. Το Ισραήλ θα νικήσει την τρο-µοκρατία, διότι εµείς αναζητούµε τηνειρήνη και υπερασπιζόµαστε µόνο τασπίτια µας.[…] Αυτές τις ηµέρες, όταν πηγαίνω να πα-ρηγορήσω εκείνους που έχασαν ό,τιτους ήταν πιο αγαπητό, νιώθω µιαθλίψη που δεν έχει παρηγοριά, όµωςαναγνωρίζω και πάλι το µεγαλείο τωνπεσόντων µας. Τα πυρά στέρησαν τιςζωές τους και αποκάλυψαν το µεγα-λείο τους. Φώτισαν το βάθος της προ-σωπικότητάς τους, µαζί µε το θάρροςτης καρδιάς τους. Κανείς δεν χρει-άστηκε να τους εξηγήσει τίποτα. Ήξε-ραν την πραγµατικότητα. Από µόνοιτους. Προχώρησαν προς τη µάχη,πριν ακόµη ακουστεί το κάλεσµα στιςπρώτες γραµµές. Προσφέρθηκαν γιαεπικίνδυνες αποστολές και πολέµησανσαν λιοντάρια. Γρήγοροι, αλλά όχιαπρόσεκτοι. Φέροντας την κληρονο-µιά των προγόνων µας και τη γενναι-ότητα της νεότητας. Οι καρδιές τουςήταν γεµάτες από αγάπη για τις οικο-γένειές τους, για την πατρίδα τους,για το λαό τους. Οι γονείς έδωσαν τηνπαιδεία και τα παιδιά ξεπέρασαν τιςπροσδοκίες της πατρίδας τους.[…]Μέλη της Κνέσετ,Επιτρέψτε µου από αυτό το βήµα ναπω: Κανείς δεν είναι σαν αυτούς.Θα προσθέσω: η δύναµη του Ισραήλαντλείται από την ενότητά του. Τηνενότητα ενός έθνους, που µάχεται καιχτίζει. Ενός έθνους καλών πολιτών,που κατατάσσονται όταν είναι νέοι καιστη συνέχεια προσφέρονται να υπη-ρετήσουν εν εφεδρεία για µεγάλοχρονικό διάστηµα. Το Ισραήλ είναι ένα

έθνος που µονοµαχεί µόνο του.Ωστόσο, έχουµε φίλους. Στην Αµερικήκαι την Ευρώπη, στην Ασία, την Αυ-στραλία και την Αφρική. Τους είµαι ευ-γνώµων.Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τοπώς, σε δρόµους και πλατείες ανά τονκόσµο, οι άνθρωποι διαδηλώνουν υπο-στηρίζοντας τους τροµοκράτες καικαταδικάζουν εκείνους που αυτοαµύ-νονται. Κρατούν ψηλά ταµπέλες µεσυνθήµατα, χωρίς να δίνουν καµιάαπάντηση στην τροµοκρατία. Ενθαρ-ρύνουν και προκαλούν τη βία.Είναι επίσης δύσκολο να κατανοήσεικανείς, το πώς ένα συµβούλιο πουστην επωνυµία του έχει τις λέξεις «αν-θρώπινα δικαιώµατα», αποφάσισε ναορίσει µια επιτροπή για να ερευνήσει,ποιος έχει δίκιο. Οι δολοφόνοι ή εκεί-νοι που αρνούνται να δολοφονηθούν;Αν το δικαίωµα στη ζωή δεν είναι τοπρώτο, µεταξύ των ανθρωπίνων δι-καιωµάτων, τότε ποια είναι η αξία τωνάλλων δικαιωµάτων;[…] ∆εν υπάρχει χώρος για να αµφισβητή-σουµε τη νίκη µας. Γνωρίζουµε ότι,καµιά στρατιωτική νίκη δεν θα είναιαρκετή. ∆εν υπάρχει διαρκής ασφά-λεια, χωρίς διαρκή ειρήνη. Ακριβώς,όπως δεν υπάρχει πραγµατική ειρήνη,χωρίς πραγµατική ασφάλεια. ∆ενυπάρχει χρονολογική σειρά, όταν πρό-κειται για τις θεµελιώδεις αρχές µας.Στην αναζήτηση της ειρήνης, δεν πρέ-πει να παραβλέψουµε την ασφάλεια.Στις προσπάθειές µας να εξασφαλί-σουµε την ασφάλεια, δεν πρέπει ναπαραιτηθούµε από τις προοπτικές γιαειρήνη. Ένας λαός που µπορεί να κερ-δίσει πολέµους, µπορεί επίσης ναφέρει την ειρήνη στα παιδιά του.Ακόµη κι όταν η ειρήνη µοιάζει να µαςξεφεύγει, το χέρι µας είναι τόσο απο-φασισµένο, ώστε να την αρπάξει. Τοέχουµε ζήσει στο παρελθόν.Θυµάµαι όταν οι ειδικοί έλεγαν ότι, ηΑίγυπτος ποτέ δεν θα υπέγραφε συµ-φωνία ειρήνης µε εµάς. Ότι, η Ιορδα-νία ποτέ δεν θα συµφωνούσε να κάνειειρήνη µε το Ισραήλ, πριν από τη

Συρία. Ότι, ποτέ δεν θα υπήρχε έναστρατόπεδο εναντίον της τροµοκρα-τίας, µεταξύ των Παλαιστινίων. Ότι,ποτέ οι Άραβες ηγέτες δεν θα ύψωναντη φωνή τους υπέρ της ειρήνης καικατά της τροµοκρατίας, στη δική τουςγλώσσα και όχι µόνο στα αγγλικά, στιςαραβικές χώρες και όχι µόνο στην Ευ-ρώπη. Άραβες ηγέτες, που καταδικά-ζουν τις απαγωγές και είναι ανοιχτοίσε ανταλλαγές εδαφών. Άραβες ηγέ-τες, που υποστηρίζουν τα δύο κράτη,παρότι το ένα από αυτά προφανώςείναι το κράτος του Ισραήλ, που είναιµια εβραϊκή κοιτίδα από τη φύση τηςκαι το σύνταγµά της.[…]Όπως είπε ο Μπεν Γκουριόν: «∆ενυπάρχουν ειδικοί για το µέλλον, µόνονειδικοί για το παρελθόν». Πράγµατι, τοµέλλον απαιτεί πιστούς, όχι απαραί-τητα ειδικούς. Το µέλλον χτίζεται. ∆ενκληροδοτείται από προφήτες. Προκει-µένου να διασφαλίσει το µέλλον τουως εβραϊκό και δηµοκρατικό κράτος,το Ισραήλ υιοθέτησε τη λύση που βα-σίζεται στο «δύο κράτη για δύολαούς». Ένα εβραϊκό κράτος, το Ισ-ραήλ. Και ένα αραβικό κράτος γιατους Παλαιστίνιους. Αυτή η λύση έχειγίνει αποδεκτή από πλειοψηφία λαώνανά τον κόσµο και από πλειοψηφίατου αραβικού κόσµου.Ήρθα να σας αποχαιρετίσω, ως πολί-της και ως άνθρωπος, του οποίου ταόνειρα είναι ακόµη ζωντανά. Ως άν-θρωπος, που από εµπειρία έµαθε ότιτο µεγαλείο της πραγµατικότητας τουΙσραήλ, είναι ευρύτερο από το όνειροπου το γέννησε στην αυγή του. Απο-χωρώ από τη θέση µου ως Πρόεδρος,αλλά όχι από το καθήκον µου, ως πο-λίτης. Ήµουν ένας Πρόεδρος, πουαγάπησε το λαό του. Από σήµερα,είµαι ένας πολίτης ερωτευµένος µε τολαό µου.∆εν θα παραιτηθώ από το δικαίωµάµου, να υπηρετώ τον λαό και τη χώραµου. Και θα συνεχίσω να συµβάλλωστην ανοικοδόµηση της χώρας µου,µε τη βαθιά πίστη, ότι µια µέρα, θαγνωρίσει την ειρήνη. Ότι το Ισραήλ θα

1133

συνέχεια στη σελίδα 27

14

η του Ισραηλεµπαινε καθε πρωι στο αυτοκινητο µου

Ο Αλόν Ναβί, που υπήρξε ο προσωπικός οδηγός του ΣιµόνΠέρες τα τελευταία 17 χρόνια, µοιράζεται τις προσωπικέςτου αναµνήσεις από τον τελευταίο πρόεδρο και θυµάται τηµέρα, που τον µετέφερε εσπευσµένα στο νοσοκοµείο.Ο Αλόν Ναβί, ένιωσε σίγουρα το κενό που άφησε την Τε-τάρτη, ο θάνατος του πρώην προέδρου και πρωθυπουρ-γού, που απεβίωσε σε ηλικία 93 ετών.

«∆εν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πάνε χαµογελαστοίστη δουλειά τους, ωστόσο εγώ χαµογελούσα και ένιωθαενθουσιασµό κάθε πρωί, όταν έβλεπα ένα µέρος της ιστο-ρίας του κράτους του Ισραήλ να µπαίνει στο αυτοκίνητόµου. Σήµερα είναι ένα δύσκολο πρωϊνό», δήλωσε.ΓΓιιαα ττιι θθέέµµαατταα µµιιλλοούύσσααττεε,, σσττηηνν δδιιάάρρκκεειιαα ττωωνν πποολλύύωωρρωωνν τταα--ξξιιδδιιώώνν;;Για πολιτική, οικογένεια, φίλους, ζητήµατα που έχουν νακάνουν µε το κράτος. Αυτή ήταν και η κύρια προτεραιότητάτου. Κάθε πρωί έκανε τον αυτοέλεγχό του και αναρωτιό-ταν, εάν θα µπορούσε κάπου να συνεισφέρει περισσότερο.Ο χρόνος ήταν ανεκτίµητος γι αυτόν, κάθε λεπτό µέτραγε.ΟΟ κκόόσσµµοοςς µµεερριικκέέςς φφοορρέέςς δδυυσσκκοολλεεύύεεττααιι νναα ππιισσττέέψψεειι ττιιςςιισσττοορρίίεεςς γγύύρρωω ααππόό ττοονν ααρριιθθµµόό ττωωνν ωωρρώώνν πποουυ σσυυννήήθθιιζζεε ννααεερργγάάζζεεττααιι οο ΠΠέέρρεεςς.. ΠΠεερριιγγρράάψψττεε µµααςς ττοο ππρρόόγγρρααµµµµάά ττοουυ..Είναι απλό. Την Κυριακή το πρωί έλεγα στη γυναίκα µου:«Θα σε δω την ερχόµενη Παρασκευή». ∆εν ήµουν σπίτι µετα παιδιά µου. Ο άνθρωπος αυτός εργαζόταν από το πρωίµέχρι τις περασµένες ώρες της νύχτας. Συνήθιζε να µουλέει αστειευόµενος: «Αύριο, έλα να µε πάρεις αργότερα.Αντί για τις 7 π.µ., έλα στις 7:15».ΜΜπποορρεείίττεε νναα θθυυµµηηθθεείίττεε ττηηνν ηηµµέέρραα πποουυ ττοονν µµεεττααφφέέρρααττεεεεσσππεευυσσµµέένναα σσττοο ννοοσσοοκκοοµµεείίοο;;Το απόγευµα ζήτησε να φάει σουβλάκια. Μετά ένιωσεισχυρό πονοκέφαλο. Μου ζήτησε να πάω εκεί αµέσως καινα τον µεταφέρω στο νοσοκοµείο. Ήµασταν οι δυο µαςµέσα στο αυτοκίνητο. Τον ρώτησα πώς ένιωθε και µου είπεότι είχε φοβερό πονοκέφαλο. Ο γιατρός είπε ότι όλα ήταν

σχεδόν καλά, αλλά ότι θα έπρεπε να περάσει στο νοσοκο-µείο µια νύχτα, για να σιγουρευτούµε ότι δεν υπήρχε κά-ποιο πρόβληµα.Μου ζήτησε να πάω σπίτι του, να του φέρω τα προσωπικάτου αντικείµενα. Πήγα σπίτι του και επέστρεψα. Μου ζή-τησε ένα ποτήρι νερό και του το πήγα. Με ρώτησε: «Πούείσαι; ∆ωσ’ µου ένα ποτήρι νερό». Του είπα: «Σίµον, είµαιδίπλα σου» και τότε κατάλαβε, ότι δεν µπορούσε να συγ-κεντρωθεί. Φώναξα τον γιατρό που τον εξέτασε και κατά-λαβε ότι πάθαινε εγκεφαλικό. Τον πήρε αµέσως γιαεγκεφαλογράφηµα.Έπειτα από δεκαεφτάµιση χρόνια, λυπήθηκα. Συνεχώςγυρνούσα το κεφάλι µου για να µπορώ να τον βλέπω καινα του µιλάω και ξαφνικά ξεψύχησε. Ο άνθρωπος που ήµα-σταν συνεργάτες, που µου φερόταν σα µέλος της οικογέ-νειάς του, που τον συµβουλευόµουν για οτιδήποτε. Εκείνοςέβγαλε τον µεγάλο µου γιο Οφέκ (δηλ. Ορίζοντα), πριν από16 χρόνια, ώστε να έχει το κράτος του Ισραήλ πολιτικό ορί-ζοντα. Ήταν νονός του µικρότερου γιου µου, του Μαόρ, οοποίος πιστεύω ότι θα υιοθετήσει µερικά από τα χαρίσµαταεκείνου του µεγάλου ανθρώπου. Είναι πολύ δύσκολες οιώρες για µένα.Ο επικοινωνιολόγος του Πέρες, Αγιαλέτ Φρις, ένας από τουςστενότερους συνεργάτες του πρόσθεσε τα εξής: «Ήταν µιανύχτα δίχως ύπνο, µια νύχτα αποχαιρετισµού, µια πολύ δύ-σκολη νύχτα. Περάσαµε δύο εξαιρετικά δύσκολες εβδοµά-δες, αναµένοντας να ξυπνήσει και τελικά δεν ξύπνησε.Περιµέναµε βελτίωση αλλά δεν υπήρξε καµία».ΤΤοονν ααπποοχχααιιρρεεττίίσσααττεε ππρροοσσωωππιικκώώςς;; «Όλο το προσωπικό τον αποχαιρέτισε. Τον αγκαλιάσαµεκαι τον ευχαριστήσαµε για το προνόµιο να υπηρετήσουµεδίπλα του. Του είπαµε ότι πρέπει να γνωρίζει, ότι πολύς κό-σµος στο Ισραήλ νοιάζεται γι αυτόν και ότι τον αγαπάει καιότι έχει την εκτίµηση κάθε κοµµατιού αυτού του έθνους».

Πηγή: hhttttpp::////wwwwww..yynneettnneewwss..ccoomm//aarrttiicclleess//00,,77334400,,LL--886600883366,,0000..hhttmmll

δηλωνει ο οδηγος του Περες

Σηµείωση Ζαν Κοέν: ∆εν έχω καµία αµφιβολία ότι για τις επόµενες µέρες θα γραφτούν πολλά γιατον Σίµον Πέρες. Εγώ προτίµησα να δηµοσιεύσω κάτι από τον οδηγό του, τα τελευταία 17 χρόνια.

1155του YOSSI BEILIN*

Ήταν Ιανουά-ριος του 1981,αργά το από-γευµα, σε ένααπό τα βασι-λικά ανάκτοραστο Μαρακές.Ο Σιµόν Πέρες(τότε αρχηγόςτης αντιπολί-τευσης) καιεγώ, περιµέ-ναµε να συ-ναντηθούµε

µε τον τέως Βασιλιά, Χασάν, του Μαρόκου. Επρόκειτο γιαµυστική επίσκεψη και ταξιδεύαµε µε πλαστές ταυτότητες.Καθώς περιµέναµε υποµονετικά σε ένα από τα µεγαλύτεραδωµάτια του όµορφου κτιρίου, ήδη γνωρίζαµε ότι δενυπήρχε διαθέσιµος χρόνος για συνάντηση µε τον βασιλιά.Σου προσέφερε ιδιωτικό αεροπλάνο, σε έφερνε σε οποι-αδήποτε µέρος διέµενε προσωρινά και σε δεχόταν αργάτη νύχτα.Υπήρχε µια τηλεόραση µέσα στο δωµάτιο. Την ανοίξαµεκαι είδαµε έναν γέροντα να διαβάζει το Κοράνι. Αυτό ήτανκαι το µοναδικό κανάλι. Την κλείσαµε. Ο Πέρες ρώτησε τονοικοδεσπότη µας, εάν θα µπορούσαµε να φύγουµε από τοπαλάτι για να παρακολουθήσουµε µια συναυλία µαροκινήςµουσικής. Ο αξιωµατούχος µάς κοίταζε απορηµένος. Ζή-τησε συγνώµη και είπε ότι πολλοί θα αναγνώριζαν τον ΣιµόνΠέρες, πράγµα που θα αποκάλυπτε την επίσκεψή µας καιθα έφερνε σε δύσκολη θέση τον βασιλιά. Ωστόσο, µάς υπο-σχέθηκε ότι δεν θα µας απογοητεύσει.Μια ώρα αργότερα µάς κάλεσαν σε ένα άλλο δωµάτιο τουανακτόρου και ήταν πια φανερό, ότι το βουνό είχε πάειστον Πέρες: µια οµάδα χορευτών και τραγουδιστών µάςπερίµενε. ∆ύο καρέκλες ήσαν τοποθετηµένες στη µέση τουδωµατίου, καθώς οι δυο µας ήµασταν οι µοναδικοί θεατές.

Ήταν ένα από τα πιο περίεργα ψυχαγωγικά θεάµατα, πουείχα δει και παρακολουθήσει ποτέ. Ένα κοινό δύο ατόµων,είναι µεγάλη ευθύνη: δεν µπορείς να κινηθείς, να αποχω-ρήσεις, να απογοητεύσεις τους καλλιτέχνες που αναµέ-νουν το χειροκρότηµά σου, έπειτα από κάθε τους κίνηση.Ο Πέρες έδειχνε να απολαµβάνει κάθε λεπτό· κουνούσε τοκεφάλι του ρυθµικά, σαν να γνώριζε κάθε νότα και χειρο-κροτούσε ενθουσιασµένος. Εγώ υπέφερα και ένιωθαάσχηµα που ενοχλήσαµε όλους αυτούς τους ανθρώπους,και το είπα και στον Πέρες.∆εν συµµερίστηκε τις επιφυλάξεις µου. Μου είπε χαµογε-λώντας: «Κάνεις εντελώς λάθος. Μην ανησυχείς για τουςκαλλιτέχνες - θα αποζηµιωθούν γενναία, άσε που το να δί-νουν παράσταση στα βασιλικά ανάκτορα είναι κάτι πουτους προσδίδει γόητρο, είτε το καταλαβαίνουν είτε όχι.Όσο για την ίδια τη µουσική, δεν είναι ανυπόφορη. Είναιαλήθεια ότι δεν είναι κάτι το οποίο θα διατυµπανίζω στοµέλλον, αλλά είναι κάτι όµορφο και ευγενές και θα µπο-ρούσα να ακούσω κι άλλο».Η συζήτησή µας διεκόπη, καθώς µας ανακοίνωσαν ότι µαςπερίµενε ο βασιλιάς. ∆εν είχαµε την ευκαιρία να συνεχί-σουµε τη συζήτησή µας, ωστόσο αργότερα σκέφτηκα ότιαυτό το περιστατικό έδειχνε, πολύ περισσότερο από άλλαδιάσηµα πολιτικά περιστατικά, την πραγµατική του προ-σωπικότητα. Ο Σιµόν Πέρες ήταν άνθρωπος που αγαπούσετη ζωή, αγαπούσε την ζωή του πολιτικού και είχε µάθει νατα απολαµβάνει και τα δυο και ήταν αυτή ακριβώς η ικανό-τητά του, που τον κρατούσε δραστήριο για τόσα πολλάχρόνια.

* Ο ∆ρ Yossi Beilin υπήρξε υπουργός ∆ικαιοσύνης του Ισραήλ καισυµµετείχε αρχικώς στις Συµφωνίες του Όσλο, της Γενεύης καιστο πρόγραµµα Ταγκλίτ.

Πηγή: hhttttpp::////wwwwww..hhaaaarreettzz..ccoomm//ooppiinniioonn//11..774444880099

τι τον Σιµον ΠερεςΤο 1981, ταξιδεύοντας στο Μαρόκο µαζί µε τον Σιµόν Πέρες, ανακάλυψα το µυστικό της πολιτικής µακροζωίας του.

Ο Σιµόν Πέρες µεταµφιεσµένος,

πριν την επίσκεψή του σε αραβικό κράτος.

16 του ΘΥΜΙΟΥ ΤΖΑΛΛΑ

στον τοιχο µε µπογια

Πρέπει να είµαστε επίσης, η µοναδικήχώρα στην οποία αρχηγός κόµµατος,ο Γιώργος Καρατζαφέρης, κατέθεσεστην Βουλή ερώτηση, προκειµένου ναδιερευνηθεί αν 4.000 Εβραίοι είχαν ει-δοποιηθεί από τις µυστικές υπηρεσίεςτου Ισραήλ, και δεν πήγαν για δουλειά,την ηµέρα που χτυπήθηκαν οι ∆ίδυµοιΠύργοι. Ο υπουργός Εθνικής ΆµυναςΠάνος Καµµένος, πιστεύει ότι οι Έλ-ληνες Εβραίοι πληρώνουν λιγότερουςφόρους.

Σε αυτή τη χώρα είναι απορίας άξιον,το ότι εξακολουθούν να υπάρχουνεβραϊκά νεκροταφεία και συναγωγές,παρά το ότι κάποιοι τα βανδαλίζουνξανά και ξανά.

Το 1944, στα Γιάννενα εκτοπίστηκαναπό τις γερµανικές δυνάµεις κατοχής,2.000 Εβραίοι. Για να αντιληφθούµεκαι µόνο το µέγεθος της τραγωδίας,πρέπει να αναλογιστούµε τί θα σή-µαινε για τον πληθυσµό της πόληςµας, ένας αντίστοιχος εκτοπισµός σή-µερα. Στα Γιάννενα του '44, οι 2.000Εβραίοι αποτελούσαν περίπου το 5%του συνολικού πληθυσµού των Ιωαννί-νων. Είναι δηλαδή, σαν να αφανιζόταντο 2016 ο πληθυσµός ενός δηµοτικούδιαµερίσµατος, όπως η Ανατολή. Πρέ-πει επίσης να σκεφθούµε, τον ισχυρόσυµβολισµό της ηµεροµηνίας. Ο εκτο-πισµός έγινε την 25η Μαρτίου, ηµέραεθνικής παλιγγενεσίας και θρησκευτι-

κής γιορτής. Κι όµως, στα σχολεία τηςπόλης, η εξόντωση των Εβραίων δενήταν ουσιαστικά µέρος, όχι απλώς τηςσχολικής ύλης, αλλά ούτε καν τηςαφήγησης των εκπαιδευτικών. ∆ε δια-βάζαµε για τους Εβραίους, δεν απο-στηθίζαµε ποιήµατα, δεν έκλειναν τασχολεία και για εκείνους την 25η, ούτεκανείς µας έλεγε τίποτε. Μάθαµε όσασυνέβησαν το 1944 από σκόρπιεςαφηγήσεις, µεγάλοι, µετά το σχολείο.Όπως, επίσης, µάθαµε και για την αρ-παγή των περιουσιών τους, αφότουέφυγαν, µία ιστορία που στιγµατίζειτην πόλη, και για την οποία µόνο πρό-σφατα και ακροθιγώς, αρχίσαµε νασυζητάµε δηµόσια.

Ακόµη και σήµερα, η κυρίαρχη αφή-γηση είναι ότι οι Εβραίοι, αγνόησαν τιςπροειδοποιήσεις των άλλων εβραϊκώνκοινοτήτων της χώρας, εµπιστεύτηκαντους Γερµανούς και έτσι πιάστηκαν

απροετοίµαστοι. Είναι µία αφήγηση,που περιγράφει ουσιαστικά τον εκτο-πισµό, ως εσωτερικό πρόβληµα τηςκοινότητας. Κάποιος «δικός τους»έπρεπε να τους ειδοποιήσει, όπωςδήθεν έκανε η Μοσάντ, σύµφωνα µετον Καρατζαφέρη στους ∆ίδυµουςΠύργους. Ακόµη και σήµερα, χρειάζε-ται να τονίζουµε ότι οι Εβραίοι τηςπόλης είναι Γιαννιώτες. Μία αντίστοιχηυπενθύµιση καταγωγής και εντοπιότη-τας είναι αδιανόητη για τους κατοί-κους της πόλης, που δεν ανήκουνστην ισραηλιτική κοινότητα.

Έχουµε την ιστορία µας, τη γράφουµεκάθε µέρα όλοι µαζί, στον τοίχο µεµπογιά, όπως τραγουδούσαµε στιςσχολικές γιορτές. Πριν δούµε τοντοίχο της συναγωγής και του νεκρο-ταφείου, ας αντικρίσουµε τον συλλο-γικό µας τοίχο και ας διαβάσουµε τιακριβώς έχουµε γράψει µέχρι σήµερα,τι προσθέτουµε κάθε µέρα και τιέχουµε παραλείψει. Είναι παρήγοροπως σιγά σιγά, βρίσκουµε χώρο για ναπούµε την ιστορία, όπως συνέβη. Όσοόµως λιγότερο χώρο δίνουµε σε αυτήτην αφήγηση στον τοίχο µας, τόσο µε-γαλύτερη επιφάνεια θα αφήνουµεελεύθερη, για να τη γεµίζουν οι βάν-δαλοι.

Πηγή: hhttttpp::////wwwwww..aaggoonn..ggrr//nneewwss, 19 Σεπτεµβρίου 2016

Η Ελλάδα είναι η πιο αντισηµιτική χώρα της ∆υτικής Ευρώπης, µε ποσοστό 70%, τουλάχιστον διπλάσιο απότην δεύτερη χώρα στη λίστα. Ελαφρώς λιγότεροι, (έξι στους δέκα) Έλληνες, πιστεύουν ότι ο πρώην πρω-θυπουργός, Κώστας Σηµίτης, είναι Εβραίος (του λόµπι, όχι κανένας τυχαίος).

Αν ένα πρόβληµα δεν έχει λύση, τότε δεν είναι πρόβληµα αλλά ένα δεδοµένο που δεν χρειάζεται να λυθεί, αλλά να αντιµετωπισθεί µε τον καιρό.

Σιµόν Πέρες (1923-2016, Ισραηλινός πολιτικός, Νόµπελ Ειρήνης)

18

ΤζορτζΓκερσουιν

54

((1898-1937)

οι 100 Εβραιοι που επηρεασαν τον κοσµο

"Ο Τζόρτζ Γκέρσουιν πέθανε στις 11 Ιουλίου 1937,αλλά δεν πρέπει να το πιστέψω αφού δεν θέλω να τοπιστέψω."

Τζορτζ ΟΧάρα

Hζωή του Τζόρτζ Γκέρσουιν µοιάζει µε τις ιστορίεςτου σινεµά. Σε ηλικία 19 ετών, ένα βράδυ, παρέα µετον φίλο του Ίρβιγκ Σίζαρ, έγραψε το Swanee. O Aλ

Τζόλσον ανέδειξε το τραγούδι αυτό στη µεγαλύτερη επι-τυχία του 1920. Ο Γκέρσουιν, ήταν 20 χρονών όταν έγινεµέλος του εκλεκτού κύκλου σπουδαίων Αµερικανών συν-θετών, στον οποίο και θα επικρατούσε, µέχρι τον θάνατότου, από καρκίνο του εγκεφάλου, σε ηλικία 38 ετών.Η µουσική του Γκέρσουιν είναι οικεία και ακούγεται περισ-σότερο από οποιουδήποτε άλλου συνθέτη. Το Rhapsody,το Concerto in F, το American in Paris, το Porgy and Bessκαι οι µελωδίες των ταινιών είναι ακόµα και σήµερα δηµο-φιλείς όσο και όταν πρωτογράφτηκαν. Ο Γκέρσουιν επέ-µενε ότι ένα τραγούδι έπρεπε να παίζεται ξανά και ξανά γιανα γίνει δηµοφιλές. Η µουσική του άντεξε σε αµέτρητεςεπαναλήψεις και ακόµα γεµίζει αίθουσες συναυλιών και θε-άτρων µε ενθουσιώδεις ακροατές. (Το 1992, το ΒραβείοTony για το καλύτερο µιούζικαλ στο Μπροντγουαίη το κέρ-δισε το «νέο» µιούζικαλ του Γκέρσουιν, " Crazy for you").H µουσική του Γκέρσουιν είναι ελκυστική, αποπνέει ελπίδααλλά και µια µελαγχολία. Οι συνθέσεις του είναι γεµάτεςαπό τρυφερές µελωδίες, από ρυθµούς της τζαζ, από γρή-γορες πύρινες νότες, και οι ενθουσιώδεις στίχοι είναι γραµ-µένοι από τον αδελφό του Άιρα. Ο Τζορτζ έφερε τουςήχους της ζωής της πόλης, από το δρόµο στα σαλόνια καιστις αίθουσες συναυλιών, στο Μπροντγουαίη, στην λυρικήσκηνή. Η προσωπική του σύνθεση µε λαϊκά τραγούδια ,µεαφροαµερικάνικα θρησκευτικά τραγούδια, µε εβραϊκούςρυθµούς προσευχών, µε την σουϊνγκ τζαζ, ήταν προάγγε-λος µιας εποχής, µε τα λόγια του συναδέλφου του ΚόουλΠόρτερ, όπου «όλα επιτρέπονται» - αρκεί το αποτέλεσµανα είναι εκφραστικό, συγκινητικό και πολύ µελωδικό.Γονείς του ήταν ο Μόρις (εργάτης δερµάτων) και η ΡόουζΓκέρσοβιτς, Ρώσοι µετανάστες, και ο Τζορτζ µεγάλωσε στοΜπρούκλιν και στο Λόουερ Ιστ Σάιντ του Μανχάταν (LowerEast Side of Manhattan). Ο µεγαλύτερος αδερφός του,Άιρα, ήταν µελετηρός και απορροφηµένος στα βιβλία καιµε µεγάλη ευκολία έγραφε µικρά και διασκεδαστικά κοµ-µάτια σατιρίζοντας τα ήθη της εποχής του. Ο Τζορτζ ήταναθλητικός και δραστήριος. ∆εν ήταν παιδί θαύµα στην εφη-βεία του όµως έδειξε µεγάλο ενδιαφέρον και δεξιότητα στηµουσική. Από τα δεκαπέντε του χρόνια, ο Τζορτζ, δούλεψεως πιανίστας, έπαιζε, όλη µέρα, σε ένα δωµάτιο τις τελευ-ταίες παρτιτούρες, που ήθελαν να προωθήσουν οι εκδότεςτους, ενώ οι επίδοξοι αγοραστές πέρναγαν από εκεί, τιςάκουγαν και έκαναν τις παραγγελίες τους. Οι παρτιτούρες,

πριν το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ήταν µεγάλη δου-λειά. Από αυτή τη δουλειά ο Γκέρσουιν έµαθε πώς και ποιάµουσική άρεσε και έκανε την καλύτερη εντύπωση στονκόσµο. ∆εν σπούδασε σε ωδείο αλλά εξασκήθηκε στοσκληρό ανταγωνισµό της αγοράς µουσικής της Νέας Υόρ-κης. Είδωλά του ήταν ο Τζέροµ Κερν και ο Έρβιγκ Μπερλίν.Ο Τζορτζ ήθελε να δουλέψει για τον Μπερλίν, αλλά εκείνοςτον απέτρεψε σπρώχνοντας τον να γράψει τα δικά του τρα-γούδια. Το Swanee αποδείχτηκε η µεγαλύτερη επιτυχία τηςκαριέρας του και το ανέδειξε ο Αλ Τζόλσον µε την εξαιρε-τικά ζεστή φωνή του και την δυναµική εκτέλεση. Ο ΠολΓουάιτµαν του ζήτησε να γράψει µια σύνθεση για το πρώτοτου κοντσέρτο τζαζ, ο οποίος ήθελε να δείξει, στους αυ-στηρούς ακροατές της µουσικής, ότι η τζαζ είναι «ευυπό-ληπτη». Στη συνέχεια εµπνευσµένος από τον ήχο τουτρένου πάνω στις ράγες άρχισε να γράφει το Rhapsody inBlue. Τα επόµενα έργα του ήταν µουσικές κωµωδίες. Κάθεέργο είχε την ίδια συνταγή, το αγόρι συναντά το κορίτσι,το αγόρι χάνει το κορίτσι, το αγόρι κερδίζει το κορίτσι µε τηαστραφτερή µουσική του Τζορτζ και τους στίχους τουΆιρα. Αυτές οι µελωδίες έγιναν µέρος της αµερικανικήςκουλτούρας. Ο Walter Damrosch, µαέστρος της Συµφωνι-κής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης, ζήτησε από τον δηµο-φιλή νεαρό Γκέρσουιν, το 1925, να γράψει µια τζαζσυµφωνία. Ο Γκέρσουιν ανταποκρίθηκε µε το δυναµικό καιµελαγχολικό Concerto in F. To Concerto ακόµα περισσό-τερο από το Rhapsody επιβεβαίωσε την µαεστρία τουΤζορτζ στη µουσική φόρµα και στη πρωτοτυπία. Σε ηλικία30 ετών ήταν ο πιο διάσηµος και αναγνωρισµένος συνθέτηςστον κόσµο. Η µουσική του επηρέασε άλλους συνθέτεςόπως τον Ραβέλ, τον Στραβίνσκι και τον Μπεργκ. Το Porgyand Bess είναι µια λαϊκή όπερα, είναι το µεγαλύτερο θεα-τρικό έργο που γράφτηκε από Αµερικανό συνθέτη. Αναφέ-ρεται στη ζωή των µαύρων στο γκέτο του Catfish Row καιτην προσεγγίζει µε αγάπη, διαύγεια, και µε πρωτόγνωροσεβασµό. Η µουσική του δεν ήταν πια για µιούζικαλ στοΜπροντγουαίη αλλά έγινε η µουσική του λαού, των αληθι-νών συναισθηµάτων, των φόβων, του πόθου, της ελπίδαςγια κάτι καλύτερο. Οι κριτικοί τόνιζαν ότι ο Γκέρσουιν συγ-χώνευσε την λαϊκή µε την κλασσική µουσική. Οι µεγάλοισυνθέτες χρησιµοποιούν την µουσική των απλών ανθρώ-πων δηµιουργώντας µεγαλειώδεις µουσικές αρθρώσεις.Ο Γκέρσουιν συµβολίζει τη αυθεντική λαϊκή αµερικάνικηµουσική που εκφράζεται µε λεπτότητα, γέλιο, ενθουσιασµόκαι αγάπη.

1199

Από το οµότιτλο βιβλίο τούMICHAEL SAPIRO

µετάφραση ΑΑλλίίκκηη ΑΑρροούύχχ--ΜΜοορρδδεεχχάάιι

20

ο Joshua Spinner

Το ίδρυµα Ronald Lauder, έχει χαρακτηρισθεί ως ένας ορ-γανισµός – στυλοβάτης της εβραϊκής παιδείας παγκο-σµίως, που υποστηρίζει ακαδηµαϊκά ιδρύµατα και σχολεία. Το Ίδρυµα Lauder ιδρύθηκε το 1987 από τον RRoonnaalldd LLaauu--ddeerr, εξέχουσα προσωπικότητα παγκόσµιου βεληνεκούς,επιχειρηµατία και φιλάνθρωπου, που τότε ήταν Πρέσβηςτων ΗΠΑ στην Αυστρία και σήµερα Πρόεδρος του Παγκό-σµιου Εβραϊκού Συνεδρίου. Το Ίδρυµα Lauder υποστηρίζεισήµερα 13 νηπιαγωγεία, 12 σχολεία, 10 κέντρα νεότηταςκαι κατασκηνώσεις και 3 µονάδες ανώτατης εκπαίδευσηςσε 9 χώρες. O ίδιος ο Lauder έχει πει: «Η υποστήριξή µαςστοχεύει στην αναζωογόνηση της εβραϊκής ταυτότητας,µέσα από εκπαιδευτικές και πολιτιστικές πρωτοβουλίες,που απευθύνονται σε όλους τους Εβραίους». To 2015, το δηµοτικό σχολείο της Ισραηλιτικής ΚοινότηταςΑθηνών εντάχθηκε στο δίκτυο των σχολείων του Ιδρύµα-τος, και απολαµβάνει την υποστήριξη και την τεχνογνωσίαγια την παροχή της εβραϊκής παιδείας, στα παιδιά της Κοι-νότητας.Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος και διευθύνων σύµβουλοςτου ιδρύµατος Lauder, Ραββίνος Joshua Spinner, βρέθηκεστην Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου, για να επισκεφθεί καινα συζητήσει µε την ηγεσία της Ισραηλιτικής ΚοινότηταςΑθηνών. Ένας νέος Ραββίνος, γύρω στα 40, προσιτός και ευγενής,µε υποδέχεται σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας για µιαανοικτή συζήτηση που αποτελεί βήµα επικοινωνίας µε τουςαναγνώστες του Άλεφ. Ξεκινάµε τη συζήτηση στα αγγλικάκαι πολύ γρήγορα την συνεχίζουµε στα εβραϊκά.ΕΕππααννιιδδρρύύσσααττεε ττηη ρρααββββιιννιικκήή σσχχοολλήή ττοουυ ΒΒεερροολλίίννοουυ.. ΠΠωωςςββλλέέππεεττεε ττοο µµέέλλλλοονν ττωωνν ΕΕββρρααίίωωνν σσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη;;Η σχολή αυτή λειτούργησε στο Βερολίνο, από το 1873 έωςτο 1938, που καταργήθηκε από το χιτλερικό καθεστώς.Ήταν λοιπόν, ηθικό µου καθήκον να πρωτοστατήσω στηνεπαναλειτουργία της σχολής στο Βερολίνο. Γιατί στο Βε-

ρολίνο; Μα γιατί είναι το κέντρο της Ευρώπης. Από τη µιάη Αγγλία, η Γαλλία και οι χώρες της ∆υτικής Ευρώπης, καιαπό την άλλη οι µεγάλες κοινότητες της Ανατολικής Ευ-ρώπης. Η λέξη Ευρώπη, είναι λέξη κλειδί στην ανάλυσήµας, για το µέλλον των Εβραίων στην γηραιά ήπειρο.. ΕΕµµεείίςςοορρααµµααττιιζζόόµµαασσττεε έένναα µµέέλλλλοονν εευυηηµµεερρίίααςς κκααιι,, ππρροοςς ααυυττήή ττηηννκκααττεεύύθθυυννσσηη,, εερργγααζζόόµµαασσττεε σσκκλληηρράά.. Μπορεί να είµαστε ορα-µατιστές, αλλά δεν είµαστε προφήτες. Υπάρχουν χώρεςστην Ευρώπη, όπου οι Εβραίοι αντιµετωπίζουν προβλήµατακαι υπάρχουν άλλες, όπου είναι ασφαλείς. Είµαι όµως αι-σιόδοξος και πιστεύω οτι τελικά, οι Εβραίοι της Ευρώπηςδεν θα κινδυνεύσουν.ΠΠααρρααττηηρροούύµµεε όόµµωωςς ττηηνν ααύύξξηησσηη ττηηςς εεππιιρροοήήςς κκααιι ττηηςς δδύύνναα--µµηηςς λλααϊϊκκιισσττιικκώώνν κκοοµµµµάάττωωνν κκααιι κκιιννηηµµάάττωωνν σσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη,, πποουυσσυυννήήθθωωςς εείίννααιι ττααυυττόόχχρροονναα κκααιι ααννττιισσηηµµιιττιικκάά.. ΕΕσσεείίςς ττίί κκάάννεεττεεσσττοο ττοοµµέέαα ττηηςς εεκκππααίίδδεευυσσηηςς,, γγιιαα ττηηνν ααννττιιµµεεττώώππιισσηη ααυυττοούύττοουυ φφααιιννοοµµέέννοουυ;;Εκείνο που εµείς κάνουµε, είναι να βοηθάµε τις κοινότητεςστην Ευρώπη να ζουν, να µεγαλώνουν και να ενισχύονται.ΠΠρρέέππεειι ππάάνντταα νναα ρρωωττάάµµεε ττιιςς σσωωσσττέέςς εερρωωττήήσσεειιςς κκααιι νναα χχρρηη--σσιιµµοοπποοιιοούύµµεε όόλλεεςς ττιιςς ττοοππιικκέέςς δδυυννάάµµεειιςς µµιιααςς κκοοιιννόόττηηττααςς.. Οικοινότητες οφείλουν να καθορίζουν τις προτεραιότητέςτους. Όταν λοιπόν µια κοινότητα, όπως η δική σας, ορίζειτην παιδεία ως την κορυφαία προτεραιόιτητά της, εµείςπροστρέχουµε να υποστηρίξουµε προγράµµατα για τηνυλοποίηση αυτού του στόχου. Με την παιδεία λοιπόν, µπο-ρούµε να επηρεάσουµε κοινωνικές δυνάµεις για τον πε-ριορισµό αυτών των τάσεων που περιγράψατε.∆∆ιιααθθρρηησσκκεειιαακκόόςς δδιιάάλλοογγοοςς.. ΓΓννωωρρίίζζωω οοττιι δδιιεεξξάάγγεεττααιι δδιιάάλλοο--γγοοςς,, µµεεττααξξύύ ΕΕββρρααίίωωνν κκααιι ΧΧρριισσττιιααννώώνν θθρρηησσκκεευυττιικκώώνν ηηγγεεττώώνν..ΤΤιι γγίίννεεττααιι σσττοο εεππίίππεεδδοο ττωωνν σσχχέέσσεεωωνν µµεε ττιιςς µµοουυσσοουυλλµµααννιικκέέςςκκοοιιννόόττηηττεεςς σσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη;;Πράγµατι, διεξάγεται ένας συνεχής διάλογος µε Χριστια-νούς θρησκευτικούς ηγέτες και στην Ευρώπη και στην Αµε-ρική, και συνεργαζόµαστε σε πολλούς τοµείς, τόσο στο

στο Αλεφσυνέντευξη στον Βίκτωρα Ισαάκ Ελιέζερ

2211

θεολογικό όσο και στο πολιτιστικό επίπεδο. ΙΙσσττοορριικκάά όόµµωωςς,, θθαασσααςς υυππεεννθθυυµµίίσσωω οοττιι µµέέχχρριι ππρριινν 110000 χχρρόόννιιαα,, ΕΕββρρααίίοοιι κκααιι ΜΜοουυ--σσοουυλλµµάάννοοιι σσυυµµββιιώώννααµµεε ααπποολλύύττωωςς ααρρµµοοννιικκάά,, κκααιι σσεε µµοουυσσοουυλλ--µµααννιικκέέςς µµάάλλιισστταα χχώώρρεεςς. Θα σας θυµίσω επίσης, οτι υπήρξανεποχές όπου οι Εβραίοι µπορούσαν άνετα να ζήσουν σε µου-σουλµανικές χώρες, όταν διώκονταν από καθεστώτα ευρω-παϊκών χωρών, όπως η Ισπανία. ΜΜιιαα κκλλαασσσσιικκήή ππεερρίίππττωωσσηηεειιρρηηννιικκήήςς κκααιι ααρρµµοοννιικκήήςς σσυυννύύππααρρξξηηςς ΕΕββρρααίίωωνν –– ΜΜοουυσσοουυλλµµάά--ννωωνν κκααιι ΧΧρριισσττιιααννώώνν,, εείίννααιι ηη ΘΘεεσσσσααλλοοννίίκκηη. Άρα, ιστορικά έχειαποδειχθεί οτι µπορούµε να συνυπάρχουµε. Ας έρθουµεόµως, στο σήµερα. ΝΝοοµµίίζζωω οοττιι οοιι ΜΜοουυσσοουυλλµµάάννοοιι πποουυ φφθθάάννοουυννσσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη,, ππρρέέππεειι νναα δδιιααχχωωρρίίσσοουυνν ττηη δδιιααφφύύλλααξξηη ττωωνν θθρρηη--σσκκεευυττιικκώώνν ττοουυςς ππααρρααδδόόσσεεωωνν ααππόό ττιιςς πποολλιιττιικκέέςς σσυυµµππεερριιφφοορρέέςςττωωνν χχωωρρώώνν,, ααππόό ττιιςς οοπποοίίεεςς ππρροοέέρρχχοοννττααιι.. Εµείς ως Εβραίοι,διαφυλάξαµε τα ήθη και τα έθιµά µας, χωρίς να ενοχλούµε ήνα παρεµβαίνουµε στον τρόπο ζωής των κοινωνιών, στιςοποίες ενταχθήκαµε. Αυτό πρέπει να αντιληφθούν και οι Μου-σουλµάνοι, που φθάνουν σήµερα στην Ευρώπη. Αυτό θα είναιπρος όφελος των ιδίων, αλλά και των κοινωνιών που τους υπο-δέχονται.ΜΜιιλλήήσσααττεε ππρροοηηγγοουυµµέέννωωςς γγιιαα ττοο έέρργγοο σσααςς σσττιιςς εεββρρααϊϊκκέέςς κκοοιι--ννόόττηηττεεςς σσττηηνν ΕΕυυρρώώππηη.. ΈΈχχοουυνν ααλλήήθθεειιαα,, µµέέλλλλοονν οοιι µµιικκρρέέςς κκοοιι--ννόόττηηττεεςς;;Αριθµητικά και δηµογραφικά, όπως ισχυρίζεται και ο δηµο-γράφος του εβραϊκού πληθυσµού Σέρτζιο Ντελαπέργκολα,δεν έχουν µέλλον. Θα σου πω όµως, οτι στην διάρκεια τηςιστορίας του λαού µας, η ερώτηση αυτή έχει διατυπωθεί χι-λιάδες φορές. Μπορεί ένας Εβραίος της διασποράς να επι-βιώσει σε µια µικρή κοινότητα; Η πραγµατικότητα αποδεικνύειοτι οι αριθµοί διαψεύδονται. Γιατί; Μα, γιατί έχουµε ισχυρήπίστη, οτι θα επιβιώσουµε. ΕΕάάνν µµιιαα µµιικκρρήή κκοοιιννόόττηητταα ρρωωττάάεειι ττιιςςσσωωσσττέέςς εερρωωττήήσσεειιςς κκααιι δδίίννεειι ττιιςς σσωωσσττέέςς ααππααννττήήσσεειιςς,, ττόόττεε ννααιι,,θθαα εεππιιββιιώώσσεειι κκααιι θθαα ππρροοοοδδεεύύσσεειι..ΣΣυυννήήθθωωςς εεππιιλλέέγγεεττεε σσχχοολλεείίαα ττηηςς ΑΑννααττοολλιικκήήςς ΕΕυυρρώώππηηςς,, γγιιαα νναατταα εεννττάάξξεεττεε σσττοο δδίίκκττυυοο ττοουυ ΙΙδδρρύύµµααττοοςς LLaauuddeerr.. ΓΓιιααττίί εεππιιλλέέξξααττεεττοο εεββρρααϊϊκκόό σσχχοολλεείίοο ττηηςς ΑΑθθήήννααςς;;ΗΗ ΑΑθθήήνναα ααγγκκααλλιιάάζζεειι δδύύοο εεββρρααϊϊκκοούύςς πποολλιιττιισσµµοούύςς:: ττοονν σσεεφφαα--ρρααδδίίττιικκοο κκααιι ττοονν ρρωωµµααννιιώώττιικκοο.. ΕΕίίννααιι µµοοννααδδιικκόό φφααιιννόόµµεεννοο σσττηηννΕΕυυρρώώππηη.. Ήρθαµε λοιπόν, και διαπιστώσαµε οτι εδώ, οι άν-θρωποι επενδύουν το 100% των δυνάµεών τους, για την πρό-οδο της Κοινότητας. ∆εν συνεργαζόµαστε µε τεµπέληδες.∆ιακρίναµε λοιπόν, οτι τόσο στο επίπεδο της ηγεσίας και στοεπίπεδο των απλών εθελοντών, το σχολείο βρίσκεται στη κο-ρυφή της κοινοτικής δραστηριότητας. ΕΕίίδδααµµεε κκααιι ττοουυςς εεκκππααιι--δδεευυττιικκοούύςς,, σσυυννααννττηηθθήήκκααµµεε κκααιι µµεε γγοοννεείίςς κκααιι ααπποοφφαασσίίσσααµµεε οοττιιθθαα υυπποοσσττηηρρίίξξοουυµµεε ααυυττόό σσχχοολλεείίοο,, πποουυ σσττηηρρίίζζεεττααιι σστταα ήήθθηη κκααιιέέθθιιµµαα ττωωνν ΣΣεεφφααρρααδδιιττώώνν κκααιι ττωωνν ΡΡωωµµααννιιωωττώώνν ΕΕββρρααίίωωνν..Ραββίνε Spinner, σας ευχαριστώ πολύ για τη συζήτηση αυτήκαι για την υποστήριξή σας στη Κοινότητά µας.

εεκκδδρροοµµηη σστταα κκεεννττρραα ΜΜεεσσααιιωωννιικκοουυεεββρρααϊϊσσµµοουυ,, σσττηη ΒΒααρρκκεελλωωννηη

Στην πόλη της Βαρκελώνης, που συγκεντρώ-νει εκατοµµύρια επισκέπτες όλο τον χρόνο,διοργανώνεται εκδροµή λίγο πριν τα Χρι-στούγεννα, στις 1177--2222 ∆∆εεκκεεµµββρρίίοουυ 22001166, στιςεβραϊκές γειτονιές και τα πανέµορφα γρα-φικά χωριά της Καταλονίας.

Το πρόγραµµα της εκδροµής περιλαµβάνειξεναγήσεις στις εβραϊκές και γοτθικές συνοι-κίες της Βαρκελώνης, Τζιρόνα και Μπεσαλού,επισκέψεις στα µουσεία Νταλί και Πικάσο,στις εβραϊκές συναγωγές, το παλιό λιµάνι,τους εµπορικούς δρόµους- τοπικές αγορές,καθώς και νυχτερινή ξενάγηση στην Βαρκε-λώνη µε βραδιές φλαµένκο και φαγητό σταπιο ιστορικά εστιατόρια της πόλης, µε εδέ-σµατα τάπας και γκουρµέ ισπανικής κουζί-νας.

Η εκδροµή είναι ανοιχτή σε φίλους, οµόθρη-σκους και µη, και θα τηρηθεί σειρά προτε-ραιότητας. Για περισσότερες πληροφορίες,επικοινωνήστε µε τον Σάλβο Λεβή και την Je-wish Tours Gr, στα τηλ. 211 409 5108 και6932 429 741 και στο email iinnffoo@@jjeewwiisshh--ttoouurrss..ggrr

22 του ΝΙΣΣΗΜ ΜΠΕΝΜΑΓΙΩΡ

εκδηλωσηστο για τον ραββινο Ηλια Μπαρζιλαϊ

Το Κροκύλειο είναι ένα ορεινό χωριό της Φωκίδας και γε-νέτειρα του στρατηγού Μακρυγιάννη. Χτισµένο αµφιθεα-τρικά σε υψόµετρο 850µ., είναι χαρακτηρισµένοςπαραδοσιακός οικισµός. Πέτρινες βρύσες, πλακόστρωταµονοπάτια, τρεχούµενα νερά, πανύψηλες λεύκες και µίαµεγάλη αµφιθεατρική πλατεία, µαζί µε την πατροπαράδοτηφιλοξενία, είναι λίγα µόνο από αυτά που µπορεί ο επισκέ-πτης να απολαύσει σε έναν άγνωστο για την τουριστική βιο-µηχανία προορισµό. Ο σύλλογος του χωριού λειτουργείορειβατικό καταφύγιο και λαογραφικό Μουσείο, που στε-γάζεται στο δηµοτικό Σχολείο*. Κάθε 2 χρόνια διοργανώ-νεται ένα µεγάλο φεστιβάλ, τα «Μακρυγιάννεια».Η εκδήλωση είχε προαναγγελθεί από το τριµηνιαίο φύλλο143 Απριλίου – Μαϊου – Ιουνίου 2016 της έντυπης έκδοσηςτου συλλόγου Κροκυλιωτών, «Ο Μακρυγιάννης». Σηµει-ωτέον ότι στο φύλλο 141 της έκδοσης, αναδηµοσιεύτηκεµε τίτλο «Το Κροκύλειο κρύβει από τους Γερµανούς τον Αρ-χιραββίνο Αθηνών», απόσπασµα από την έκθεση του συν-ταγµατάρχη ε.α. ∆ηµ. ∆ηµητρίου (αντάρτικο όνοµα,Νικηφόρος). «Η συµµετοχή των Εβραίων στην Εθνική Αντί-σταση», σχετικά µε τη φυγάδευση στο Κροκύλειο του ΗλίαΜπαρζιλάϊ το χειµώνα 1943-44, είχε δηµοσιευτεί στο τεύ-χος 104 (Ιανουάριος – Φεβρουάριος 1989) του Περιοδικού«Χρονικά» του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συµβουλίου Ελλά-δος**. Στο επόµενο φύλλο 142 της έκδοσης του συλλόγου,δηµοσιεύτηκαν συµπληρωµατικές πληροφορίες σχετικά µετη διαµονή του Ηλία Μπαρζιλάϊ στο Κροκύλειο.

Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρόεδρος του συλλόγου Κρο-κυλιωτών κ. Ευάγγελος Γραββάνης, o οποίος αναφέρθηκεστο γεγονός της παραµονής του Ραββίνου Ηλία Μπαρζιλάϊστο Κροκύλειο, όπως εξιστορείται από τον ∆ηµ. ∆ηµητρίου,αναφέροντας ότι το σπίτι στο οποίο φιλοξενήθηκε, είναι τοσπίτι της « Καστανούς» στην πλατεία του χωριού, που σώ-ζεται σε καλή κατάσταση µέχρι και σήµερα.Στην οµιλία µου αναφέρθηκα στην από αρχαιοτάτων χρό-νων εβραϊκή παρουσία στην Ελλάδα, την εξέλιξη των εβραϊ-κών κοινοτήτων της χώρας και το γεγονός ότι προπολεµικά,λειτουργούσαν εβραϊκές Κοινότητες σε 28 πόλεις ανά τηνΕλλάδα, (∆ιδυµότειχο, Νέα Ορεστιάδα - Σουφλί, Αλεξαν-δρούπολη, Κοµοτηνή, Ξάνθη, Καβάλα, ∆ράµα, Σέρρες,Θεσσαλονίκη, Βέροια, Καστοριά, Φλώρινα, Τρίκαλα, Λά-ρισα, Βόλο, Χαλκίδα, Αθήνα, Πάτρα, Αγρίνιο, Ιωάννινα, Πρέ-βεζα, Άρτα, Κέρκυρα, Ζάκυνθο, Χανιά, Ρόδο και Κω), µεσυνολικό αριθµό εβραϊκού πληθυσµού 77.377 ψυχές.Τονίστηκε η συµµετοχή των Εβραίων στον Πόλεµο του1940, καθώς όταν οι Ιταλοί και οι Γερµανοί επιτέθηκαν κατάτης Ελλάδος, 12.898 Εβραίοι πολέµησαν στις τάξεις τουελληνικού στρατού, από τους οποίους οι 343 έφεραν τοβαθµό του αξιωµατικού ή του υπαξιωµατικού. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε η διαδροµή του Ηλία Μπαρ-ζιλάϊ, µέχρι την ανάληψη των καθηκόντων του ως ΡαββίνουΑθηνών και το έργο του στην Κοινότητα της Αθήνας µέχριτον Σεπτέµβριο του 1941, οπότε ως Αρχιραββίνος ανέλαβεΠρόεδρος της Κοινότητας.

Στις 12 Αυγούστου 2016, έγινε στο Κροκύλειο, στα πλαίσια των εγκαι-νίων της έκθεσης βιβλίου – Τύπου της ∆ωρίδας, που παρουσιάστηκεστην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου του Κροκυλείου, εκδήλωσηκατά την οποία είχα την τιµή να παρουσιάσω τα γεγονότα του διωγµούτων Εβραίων, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, της διάσωσης τωνΕβραίων της Αθήνας από τον Ραββίνο Ηλία Μπαρζιλάϊ, και το έργο τουαπό το 1936 µέχρι το 1963.

2233

«Στις 14 Ιουλίου 1942, όταν οµάδα ακροδεξιών της εθνικο-σοσιαλιστικής οργάνωσης Ε.Σ.Π.Ο. εισέβαλε στα γραφείατης Κοινότητας, καταστρέφοντας ή αρπάζοντας αντικεί-µενα αξίας, αφού αποφεύχθηκε ο τελικός σκοπός της, πουήταν ο εµπρησµός του κτιρίου, χάρη στην έγκαιρη παρέµ-βαση του Ηλία Μπαρζιλάϊ -που είχε εν τω µεταξύ ειδοποι-ήσει τους Ιταλούς- κατάφερε να αποσπάσει από τηνγερµανική αστυνοµία µία βεβαίωση, ότι οµάδα διαρρηκτών– έτσι τη χαρακτηρίστηκε – είχε αρπάξει το αρχείο της Κοι-νότητας, καθώς και όλα τα βιβλιάρια και σηµειωµατάρια.Μετά τον αφανισµό της Κοινότητας της Θεσσαλονίκης, τονΑύγουστο 1943 ο Βισλιτσένυ, βοηθός του διαβόητου Άϊχ-µαν, κατέβηκε στην Αθήνα για να εξοντώσει και εδώ τουςΕβραίους, πλαισιωµένος µε τριακόσια ακόµη µέλη της Επι-τροπής Ρόζενµπεργκ. Την Τρίτη 21 Σεπτεµβρίου 1943, ο Ηλίας Μπαρζιλάϊ καλεί-ται να παρουσιαστεί στη Γκεστάπο, στο κτίριο της οδούΛουκιανού 14. Ο Ραββίνος, αφού καίει το έγγραφο µε τοοποίο οι Γερµανοί τον έχουν χρήσει εν τω µεταξύ Πρόεδροτης Κοινότητας, ως σηµάδι ντροπής και εξευτελισµού,αλλά και για να τονίσει το ρόλο του ως θρησκευτικού ταγούκαι µόνον, ενηµερώνει σχετικά, τον προκαθήµενο της Ελ-ληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ∆αµασκηνό, καθώς και ταηγετικά στελέχη της Κοινότητας. Τα µέλη της Κοινότηταςειδοποιούνται να είναι σε επιφυλακή.Φθάνοντας στη Γκεστάπο, ο Ραββίνος βρίσκεται περικυ-κλωµένος από πέντε γκεσταπίτες, που τον οδηγούν στονδιαβόητο Βισλιτσένυ. Ο Ραββίνος αποκρύπτει το γεγονός,ότι γνώριζε άριστα γερµανικά και αφήνει τη συζήτηση ναδιεξαχθεί µέσω διερµηνέα. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, οι Γερ-µανοί ζητούν: τα ονόµατα, διευθύνσεις και επαγγέλµατα,όλων των µελών της Αθηναϊκής Εβραϊκής Κοινότητας. Ταονόµατα όλων των παρεπιδηµούντων Εβραίων, ξένης εθνι-κότητας. Τα ονόµατα των Εβραίων µε ιταλική υπηκοότητα.Τα ονόµατα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που έχουν κα-ταφύγει στην Αθήνα. Τα ονόµατα όσων έχουν αναµιχθεί,στη φυγάδευση Εβραίων προς την Παλαιστίνη.Στη διεξαγωγή της συζήτησης, ο Ραββίνος Μπαρζιλάϊ αν-τιλαµβάνεται τον ύποπτο ρόλο του διερµηνέα, στη µετά-φραση των λεγοµένων του. Τολµάει να παρέµβει ζητώνταςεξηγήσεις, όταν ο Βισλιτσένυ, εξοργισµένος από το γεγο-νός ότι ο Ραββίνος έχει αποκρύψει ότι γνωρίζει τα γερµα-νικά, του δίνει ένα ηχηρό χαστούκι, µε αποτέλεσµα ναπεταχτούν τα γυαλιά από τα µάτια του και του δίνει προ-θεσµία 24 ωρών για να προσκοµίσει τους καταλόγους.Ο Ραββίνος φεύγει βαρύς από τη Γκεστάπο, αναλογιζόµε-νος τη σοβαρότητα της κατάστασης και τι θα µπορέσει ναπράξει στο διάστηµα των 24 ωρών. Το πρώτο βήµα, είναι νακάψει όλα τα βιβλιάρια των νέων µελών που είχαν έρθειστην Κοινότητα, το δεύτερο να ειδοποιήσει όσο γίνεται µε-γαλύτερο αριθµό Εβραίων, να παρευρεθούν στη Συνα-

γωγή, όπου και τους παροτρύνει να εγκαταλείψουν αµέ-σως τα σπίτια τους και να διασκορπισθούν προς πάσα κα-τεύθυνση. Εν τω µεταξύ, οι εκκλήσεις που γίνονται στιςελληνικές Αρχές, πέφτουν στο κενό, µε αποκορύφωµα µιααπέλπιδα συνάντηση µε τον Πρωθυπουργό ΚωνσταντίνοΡάλλη, ο οποίος µάλιστα δίνει τη δική του ερµηνεία σχε-τικά µε την σύλληψη και απέλαση των Εβραίων της Θεσ-σαλονίκης, τους οποίους κατηγορεί ως ενόχουςανατρεπτικών δραστηριοτήτων, ενώ αντίθετα οι παλαιοελ-λαδίτες υπήρξαν ανέκαθεν χρηστοί και νοµιµόφρονες πο-λίτες. Μια καλή δικαιολογία για την αποφυγή ανάληψηςοιουδήποτε µεσολαβητικού ρόλου, στο θέµα των Εβραίωντης Αθήνας.Την εποµένη, παρουσιάζεται ο Ραββίνος στον Βισλιτσένυµε άδεια τα χέρια. Επιδεικνύοντας το πολύτιµο έγγραφοτης ειδικής γερµανικής αστυνοµίας του 1941, το οποίοαποτελεί γραπτή απόδειξη περί κλοπής των αρχείων, ζη-τάει και παίρνει νέα διορία, 48 ωρών αυτή τη φορά, κατ’ουσίαν για να κερδίσει πολύτιµο χρόνο και να κάνει τιςαπαιτούµενες επαφές. Έρχεται σε επικοινωνία µε την ηγε-σία του ΕΑΜ της Αθήνας, µέσω του δικηγόρου Ηλία Κεφα-λίδη και διαπραγµατεύεται ένα σχέδιο διαφυγής τωνΕβραίων στην ελεύθερη Ελλάδα. Στην συνάντηση συντάσ-σεται γραπτή συµφωνία, όπου αυτοί αναλαµβάνουν να συν-δράµουν τους Εβραίους στη διαφυγή τους στα βουνά, νατους παρέχουν τροφή και καταφύγιο και να δεχθούν στιςγραµµές τους, όσους επιθυµούν να πολεµήσουν µαζί τους.Έναντι των παρεχόµενων υπηρεσιών, ο Ραββίνος δε-σµεύεται να τους µεταβιβάσει τα χρήµατα που είχε η Κοι-νότητα στις τράπεζες, όπως και να τους αποδώσει µετά τηδιάσωση πιστοποιητικό για τη δράση τους υπέρ τωνΕβραίων, που θα τους χρησίµευε για τις επαφές τους µεεβραϊκές οργανώσεις στην Τουρκία και την Αµερική. Ο Αρ-χιεπίσκοπος ∆αµασκηνός, του προτείνει να ταξιδέψειµόνος του µε υποβρύχιο για την Αίγυπτο, υποσχόµενος ναβρει κατάλληλο κατάλυµα στην Αθήνα για την σύζυγο καιτην κόρη του. Εκείνος αρνείται, µη θέλοντας να εγκαταλεί-ψει την οικογένειά του για να σωθεί ο ίδιος και παίρνει τηναπόφαση να αποδεχθεί την πρόταση του Ε.Α.Μ. να φυγα-δευτεί άµεσα, όλη η οικογένεια στα βουνά. Εφοδιασµένη µε πλαστές ταυτότητες, ο Ηλίας Μπαρζιλάϊ,πλέον Βασίλης Μαριόλης, διαφεύγει µε την οικογένειά τουαπό την Αθήνα, στις 25 Σεπτεµβρίου 1943, στην Ξηρονοµήτης Βοιωτίας, αλλά παραµένει ανήσυχος για την τύχη τωνΕβραίων της Αθήνας. Είναι αποφασισµένος να επιστρέψειστην Αθήνα για να διαπιστώσει, τι έχει συµβεί. Ο κίνδυνοςείναι τεράστιος, αφού ο Βισλιτσένυ, που έχει µανιάσει απότην ταπείνωση που έχει υποστεί, έχει εξαπολύσει άγριο αν-θρωποκυνηγητό για τη σύλληψη και παραδειγµατική τιµω-ρία του Ραββίνου. Στη θέση του, προσφέρεται να ταξιδέψειη µητέρα µου Αλίκη, προκειµένου να συναντήσει έµπιστους

24

ανθρώπους και να πάρει έγκυρες πλη-ροφορίες. Φθάνει στην Αθήνα συνο-δευόµενη από µία στενή της φίλη, οπατέρας της οποίας είναι ο ιδιοκτήτηςτου ξενοδοχείου Άτλας, της οδού Πει-ραιώς. Βρίσκουν το Ξενοδοχείο κατει-ληµµένο από τα Ες Ες. Η Αλίκη θαδιανυκτερεύσει σε ένα δωµατιάκι, κυ-ριολεκτικά στο στόµα του λύκου. Τηνεποµένη, ευτυχώς, η φρουρά των ΕςΕς. θα φύγει για το Μέτωπο. Από την Αθήνα, τα νέα που πληροφο-ρείται στη συνάντηση µε τον ΙωσήφΛόβιγγερ, είναι ζοφερά. Η φτώχεια καιη απόγνωση έχουν οδηγήσει 1.200 πε-ρίπου Εβραίους της Αθήνας, να κατα-γραφούν στα µητρώα των Γερµανών,οι οποίοι φυσικά συνελήφθησαν. Μετά την επιστροφή της µητέρας µουστο κρησφύγετό τους στην Ξηρονοµή,µετά από πέντε ηµέρες, οι οδηγίεςείναι πλέον η οικογένεια να µετακινεί-ται συνεχώς, για να µην εντοπιστεί απότους Γερµανούς. Από το Λιδωρίκι, ηµητέρα µου που είχε προσβληθεί απότύφο, καταπονηµένη, µεταφέρεταιεπάνω σε ένα µουλάρι µέχρι το Κρο-κύλειο, τρεφόµενη µε λίγο γάλα. Η για-γιά µου µάζευε σε ένα παγούρι χιόνι,για να της βάζει στην κοιλιά.Η ιστορία της διαµονής του παππούµου και της οικογένειάς του στο χωριόσας, είναι γνωστή -χάρη στις δηµοσι-εύσεις άρθρων στην εφηµερίδα σας.Εγώ το µόνο που µπορώ να πω, είναινα µεταφέρω τα αισθήµατα ευγνωµο-σύνης για την ηρεµία µετά την κατα-δίωξη, ασφάλειας µετά τον φόβο τουκυνηγηµένου. Ένα µεγάλο ευχαριστώπρος όλους και όλες, που συνέβαλλανστη διάσωσή τους.Θα ήθελα εδώ να τονίσω την ανάµνησητης κυρίας Σαϊτη, που διατηρούσε ηµητέρα µου, η οποία έκανε ό,τι ήτανδυνατό προκειµένου να απαλύνει τουςπόνους της και να ξεπεράσει την ασθέ-νεια του τύφου, πολύ επικίνδυνη εκείνητην εποχή. Από το Κροκύλειο έφυγαν την άνοιξητου 1944, αναγκαστικά για το Καρπε-νήσι, όπου έµειναν µέχρι το τέλος του

Πολέµου και από εκεί επέστρεψανστην Αθήνα.Η σθεναρή στάση του Ραββίνου Μπαρ-ζιλάϊ απέναντι στο Βισλιτσένυ και ηφυγή του στο βουνό, είχαν ως αποτέ-λεσµα να σωθεί ένα σηµαντικό µέροςτου εβραϊκού πληθυσµού της Αθήνας,3.000 άτοµα περίπου και άλλα 7.000άτοµα, που είχαν έρθει από την Θεσ-σαλονίκη, ως το τέλος του Πολέµου,τον Οκτώβριο 1944. Με το σχέδιο, πουµε κίνδυνο της ζωής του και της οικο-γένειάς του έφερε σε πέρας, οι απώ-λειες της Ισραηλιτικής Κοινότητας τηςΑθήνας περιορίστηκαν σε 1000 άτοµα,δηλαδή το 10%, ενώ οι απώλειες τηςΘεσσαλονίκης έφθασαν το 91%. Συνο-λικά, το 81% (περίπου 60.000) του συ-νόλου του προ πολεµικού εβραϊκούπληθυσµού στην Ελλάδα, έχασε τηνζωή του. Στην βουλγαρική ζώνη, το πο-σοστό θανάτου ξεπέρασε το 90%.Κατά την Κατοχή, οι Ισραηλιτικές Κοι-νότητες της Ελλάδας αποδεκατίστη-καν, καθώς η πλειοψηφία των µελώντους δολοφονήθηκε στα στρατόπεδαθανάτου. Οι απώλειες έφτασαν το 87%του προπολεµικού εβραϊκού πληθυ-σµού της Ελλάδος, από τα υψηλότεραποσοστά της Ευρώπης».Στη συνέχεια της παρουσίασης, έγινεαναφορά σε έρευνα σχετικά µε την κα-ταγραφή της πράξης αυτής στην παγκό-σµια βιβλιογραφία, όπου διαπιστώθηκεότι η πράξη αυτή του Ραββίνου Μπαρ-ζιλάϊ έχει καταγραφεί ως ένα ιστορικήςσηµασίας σηµαντικό γεγονός µέχρισήµερα, σε 57 βιβλία και 12 ιστοτό-πους στο διαδίκτυο.Ιδιαίτερη εντύπωση µου έκανε η προ-σήλωση, µε την οποία οι παριστάµενοιπαρακολούθησαν την παρουσίαση καιθα ήθελα να τους ευχαριστήσω ακόµηµία φορά.

*Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσε-λίδα: ttp://www.krokilio.gr/el/normal/home**Το σχετικό άρθρο έχει αναρτηθεί στηνιστοσελίδα του συλλόγου: http://www.kro-kilio.gr/el/static/I-figadefsi-tou-ravinou-Athinon-sto-Krokilio

Το αφεντικό µιας µεγάλης εται-ρείας, παραπονιόταν σε µια συνάν-τηση µε το προσωπικό, ότι αυτόδεν τον σεβόταν καθόλου.Λίγες ώρες αργότερα βγήκε έξωκαι επέστρεψε µε µια µικρή ταµπε-λίτσα που έλεγε, «Εγώ είµαι τοαφεντικό», την οποία τοποθέτησεστην πόρτα του γραφείου του.Στη συνέχεια, όταν επέστρεψε στογραφείο του µετά το µεσηµεριανόφαγητό, βρήκε ένα σηµείωµα κάτωαπό την ταµπελίτσα, που έλεγε:«Τηλεφώνησε η γυναίκα σας καιθέλει την ταµπελίτσα της πίσω».

ανεκδοτο

του ΑΡΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ

2255

ο ελεηµων επισκεπτης µπορει να ειναι και θεραπευτης

Όταν ο ραββί Χίγια Μπεν Άµπα έπεσε άρρωστος, ο ραββί Γιοχα-νάν ήλθε στο σπίτι του, για να τον επισκεφθεί. Κάποια στιγµή, τονρώτησε,«Υποµένεις µε καρτερία τα βάσανά σου;»Εκείνος απάντησε, «Ούτε αυτά δύναµαι να υποµένω αλλά ούτεκαι την ανταµοιβή τους βλέπω».Τότε, ο ραββί Γιοχανάν είπε,«∆ώσε µου το χέρι σου».Ο ραββί Χίγια έδωσε το χέρι του και ο Γιοχανάν τον θεράπευσε.Αργότερα, ο ραββί Γιοχανάν αρρώστησε κι αυτός, και ο ραββί Χα-νίνα πήγε και τον επισκέφτηκε.Ο ραββί Χανίνα ρώτησε,«Υποµένεις µε καρτερία τα βάσανά σου;»Εκείνος απάντησε, «Ούτε αυτά υποµένω ευχάριστα, αλλά ούτεκαι την ανταµοιβή τους βλέπω».Ο ραββί Χανίνα είπε, «∆ώσε µου το χέρι σου».Ο ραββί Γιοχανάν έδωσε το χέρι του και ο Χανίνα τον θεράπευσε.Σαν µαθεύτηκαν τα νέα, οι σοφοί αναρωτήθηκαν,«Αφού ο ραββί Γιοχανάν θεράπευσε τον Χίγια, τότε γιατί δεν µπό-ρεσε να θεραπεύσει και τον εαυτό του;»Και οι ραββίνοι αποφάνθηκαν,«Ο φυλακισµένος δεν µπορεί να ελευθερώσει τον εαυτό του».

bBerakhot 5b

ΣΧΟΛΙΑ Η θεραπεία βρίσκεται στα χέρια του ελεήµονος ανθρώ-που, που επισκέπτεται τον ασθενή, η υγεία εντός του ελεήµονοςενεργεί πάνω στην ασθένεια και την ανατρέπει έτσι, αναδεικνύε-ται η αξία της κοινωνίας, επίσης για παρόµοιους λόγους, η κατάµόνας µελέτη της Τορά καταδικάζεται από τους ραββίνους.Η αναφορά σε «φυλακή» υπονοεί την εν γένει αδυναµία του αν-θρώπου να σωθεί, µε µόνη τη δική του δύναµη.

ΚΚΩΩΝΝΣΣΤΤΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΟΟΣΣ ΘΘ.. ΖΖΑΑΡΡΡΡΑΑΣΣΤαλµούδ

εκδ. Έννοια

ταλµουδικες ιστοριες

ΑΑννοουυσσίίµµ (=εξαναγκασµένοι): Όρος που ανα-φέρεται στους Εβραίους που µε τη βία προ-σηλυτίστηκαν στον χριστιανισµό και εντούτοιςσυνέχιζαν να εξασκούν κρυφά τον ιουδαϊσµό.Είναι συνώνυµος των ισπανικών όρων κονβέρ-σος και µαρράνος καθώς και των όρων «κρυ-πτοεβραίοι» ή «νεοχριστιανοί».

ΑΑννττάάµµ (=άνθρωπος, ανθρωπότητα). Αδάµ (Γέ-νεσις 2,22). Έτσι αποκαλείται ο βιβλικός πρω-τόπλαστος και γενάρχης του ανθρώπινουγένους που δηµιουργήθηκε κατ’ εικόνα καικαθ’ οµοίωση του Θεού. (Γένεσις 1,26-27)Έχει κοινή ρίζα µε τη λέξη αντόµ (=κόκκινος)δηλαδή το χρώµα του πηλού από τον οποίοπλάστηκε. (Γένεσις 2,7) Κατά το Ταλµούδ ηλέξη εµπεριέχει τρεις έννοιες, από τα τρίαγράµµατα που την αποτελούν: Άλεφ: Ανταµά= γη, Ντάλετ: Νταµ = αίµα και Μεµ: Μαρά =απείθεια. Η Καµπαλά τον αποκαλεί α-Αντάµ α-Ρισόν (αρχικό άνθρωπο) και θεωρεί ότι περι-είχε εντός του όλες τις µελλοντικέςανθρώπινες ψυχές πριν υποπέσει στο προπα-τορικό αµάρτηµα.

ΑΑννττάάρρ: Ο δωδέκατος µήνας του εβραϊκού θρη-σκευτικού ηµερολογίου ―έκτος για το κο-σµικό ηµερολόγιο― που συµπίπτει µεταξύΦεβρουαρίου και Μαρτίου (29 ηµέρες). Στις13-15 Αντάρ γιορτάζεται το Πουρίµ. Επειδή τοεβραϊκό ηµερολόγιο είναι σεληνιακό (αρχίζειµε τη νέα σελήνη), που σηµαίνει ότι κάθεµήνας έχει 29-30 ηµέρες, προκειµένου να εξι-σορροπείται µε το ηλιακό ηµερολόγιο, κάθετρία περίπου χρόνια προστίθεται ένας 13οςµήνας εκ 30 ηµερών. Αυτός ονοµάζεται Αντάρα’ ενώ ο κανονικός εκείνη τη χρονιά Αντάρ β’.

ΑΑννττόόνν ΟΟλλάάµµ (=Κύριος του Κόσµου): Θεός.Ένας από τους δηµοφιλέστερους ύµνους,γραµµένος σε οκτασύλλαβο στίχο, που απο-τελεί µέρος των καθηµερινών λειτουργιών απότον 15ο αιώνα. Περιέχει την εβραϊκή πίστη σ’έναν Θεό που έπλασε από την αρχή όλα ταπράγµατα και που φροντίζει χωριστά για κάθεάνθρωπο.

γλωσσαριεβραϊκων ορων

απο τον Άρη Εµµανουήλ

26 της ΡΟΖΑΣ ΡΟΥΣΣΟΥ

Λίγο πριν από την γιορτή του Ρος Ασανά, η οδός Μελιδώνηάρχισε από πολύ νωρίς να γεµίζει µε κόσµο, θυµίζονταςόµορφες στιγµές, όταν µαζευόµαστε για να γιορτάσουµε.Συντροφιές µελών της κοινότητας, αλλά και φίλων µας, πουθέλησαν να παρακολουθήσουν αυτή την ιδιαίτερη εκδή-λωση, µας τίµησαν µε την παρουσία τους. Από την πρώτη στιγµή που έγινε η πρόταση στην ΕυανθίαΡεµπούτσικα, εξηγώντας της τον τρόπο µε τον οποίο οισυγκεκριµένες γυναικείες οργανώσεις προσπαθούν ναενώσουν και να βοηθήσουν τους ανθρώπους, δέχτηκεχωρίς δεύτερη σκέψη να συµµετάσχει αφιλοκερδώς. Γεν-νηµένη στην Κάτω Αχαΐα Πατρών, πέρασε τα παιδικά τηςχρόνια παίζοντας µέσα στον κινηµατογράφο που διατη-ρούσαν οι γονείς της. Μέσα στην αίθουσα του σινεµά, ανά-µεσα στις µποµπίνες των ταινιών, άκουσε για πρώτη φοράτις µουσικές µεγάλων συνθετών. Λάτρεψε τον ιταλικό κι-νηµατογράφο, κυρίως τον Φελίνι και τον Βισκόντι, ακού-γοντας συνεχώς τη µουσική από τις ταινίες τους. Ταξίδεψεµέσα από τις ιστορίες που έβλεπε και κατάφερε να φτιάξειτην πιο όµορφη, την δική της ιστορία.Οι πρώτες συνθέσεις δεν ήταν άλλο παρά νανουρίσµαταγια τα παιδιά της. Με µεγάλη ευαισθησία, συνέχισε να συν-θέτει χαρίζοντάς µας εξαίσιες µελωδίες για τηλεοπτικέςσειρές, θεατρικές παραστάσεις, ντοκιµαντέρ και κινηµατο-γραφικές ταινίες. Μερικοί από τους πιο γνωστούς τίτλους,«Εσύ αποφασίζεις», «Πέτρινα λιοντάρια», «Αθήνα-Θεσσα-λονίκη», «Αίθουσα του θρόνου», «Μεγάλοι Έλληνες», «AlmaLibre», «Στάση κουταλιού», «Η τρελή του Σαγιώ», «Οι φά-λαινες του Αυγούστου», «Η φθινοπωρινή ιστορία», «Σουελ»,«Συρανό ντε Μπερζεράκ», «Φωνή Αιγαίου», «Λεηλατώντας

µια µατωµένη χώρα», «Γράµµατα χωρίς παραλήπτη», ντο-κιµαντέρ για το οποίο πήρε το πρώτο βραβείο, στο Φεστι-βάλ ελληνικού κινηµατογράφου του Λονδίνου.Η µουσική της για την «Πολίτικη Κουζίνα», σφράγισε τηνταινία και έγινε διάσηµη σε όλο τον κόσµο. Όµως, η µεγάληαναγνώριση ήρθε µε το soundtrack της ταινίας «BABAM VEOLUM», («Πατέρας και γιός»), για το οποίο της απονέµεταιµία από τις µεγαλύτερες διακρίσεις για την µουσική καισύνθεση, το παγκόσµιο βραβείο «Discovery», από την Ακα-δηµία World Sountrack Awards, το 2006.Οι µελωδίες της πληµµύρισαν τον χώρο της Συναγωγής καιέφεραν δάκρυα στα µάτια µας, γιατί ξύπνησαν διαφορετι-κές µνήµες στον κάθε ένα από εµάς. Από την «Αλεξάν-δρεια» στον «Νοτιά», η «Μεγάλη Αποκάλυψη», «Σταθµός»,«Ταξίδι της Επιστροφής», «Λιµάνια», «Ulak» και πολλέςακόµα αγαπηµένες µουσικές. Μία από τις πιο συγκινητικέςστιγµές, ήταν όταν ερµήνευσε µε το βιολί της την µελωδίαγια το Γίντις τραγούδι «Mayn Shtetele Beltz», «Η πόλη µουΜπέλτζ», του Alexander Olshanetsky. Αυτή τη µουσική άκουγαν, όσοι κατέβαιναν την σκάλα πουοδηγούσε στους θαλάµους αερίων. Η ορχήστρα του Άου-σβιτς αποτελείτο από κρατούµενους, ανάµεσά τους ήτανο Shmuel Gogol. Όταν είδε την οικογένειά του να κατεβαί-νει τα σκαλιά για να οδηγηθεί στον θάνατο, αποφάσισε νακλείνει πάντα τα µάτια του, όταν έπαιζε φυσαρµόνικα. Η µε-λωδία αυτή ακούστηκε από τον ίδιο για τελευταία φορά στοΆουσβιτς το 1993, όταν το επισκέφτηκε µε τον YitzhakRabin. Ένα µήνα µετά πέθανε.Ακούγοντας την ίδια µουσική µέσα στην Συναγωγή µας,µπροστά από την οποία τον Μάρτη του 1944 συνέλαβαν

η Ευανθια

Την ∆ευτέρα στις 26 Σεπτεµβρίου,µε πρωτοβουλία των γυναικείων οργανώσεων Μπενώτ Μπερίτ και Wizo, διοργανώθηκε µια µοναδική µουσική βραδιά στον χώρο της Συναγωγής Μπεθ Σαλώµ. Η σπουδαία µουσικός Ευανθία Ρεµπούτσικα, δηµιουργός µελωδιών που µας συγκινούν και µας συντροφεύουν, βρέθηκε για µια νύχτα στην Συναγωγή µας, για να µας µαγέψει µε το κόκκινο βιολί και την ζωντάνια της.

στην Συναγωγη Μπεθ Σαλωµ

2277

300 ανθρώπους, σκέφτεσαι πώς αυτήη µοναδική στιγµή, θα µπορούσε ναείναι ένας αποχαιρετισµός, µια προ-σευχή για εκείνους που χάθηκαν. Οήχος του βιολιού µε τον επιβλητικότρόπο που ερµηνεύτηκε, µας έκανενα ακούσουµε τα βήµατα, να προ-σπαθήσουµε να νιώσουµε έστω καιγια µια στιγµή, την απελπισία τους. Η Ευανθία Ρεµπούτσικα γράφει µου-σική, όπως έχει δηλώσει, από προσω-πική ανάγκη θεωρώντας την σύνθεσηέναν φίλο, που την βοηθά να βρει τονεαυτό της. Για να συνθέσει για µια κι-νηµατογραφική ταινία λέει, «µπαίνωστην υπόθεση του έργου, σαν να είµαιεγώ η πρωταγωνίστρια και ξεκινάω ναφτιάχνω µουσικές ιστορίες µε τοµυαλό µου. Έτσι κάνω από µικρόπαιδί. Γράφω µουσική αυθόρµητα,λειτουργώ πολύ µε το ένστικτο καιπολλές µουσικές µου έχουν προκύψειπηγαία, αβίαστα, φυσικά, πολλέςφορές χωρίς καν να χρησιµοποιήσωγόµα, χωρίς διορθώσεις. Θα έλεγα,λοιπόν, ότι αυτό το στοιχείο του χα-ρακτήρα µου, ο αυθορµητισµός µου,βγαίνει στον τρόπο µε τον οποίογράφω µουσική, όχι απαραίτητα στηµουσική µου».Με αυτόν τον αυθορµητισµό τηςέκλεισε µια υπέροχη βραδιά µε τρα-γούδι και χορό. Σαν µια γιορτή για τοπολυτιµότερο δώρο που έχουµε καιπάντα υµνούµε, το θαύµα της ζωής.Πριν µας καληνυχτίσει, υποσχέθηκεπως θα είναι πάντα κοντά µας.Ένα πολύ µεγάλο ευχαριστώ στον Σο-φολογιότατο Ραββίνο Γκαµπριέλ Νε-γρίν, χωρίς τις συµβουλές τουοποίου, αυτή η εκδήλωση δεν θα µπο-ρούσε να γίνει. Ευχαριστούµε πολύτους εξαίρετους µουσικούς που τηνσυνόδευσαν, τον Ανδρέα Συµβουλό-πουλο στα πλήκτρα, Πάνο ∆ηµητρα-κόπουλο στο κανονάκι και τον ΝίκοΒεκύρη για την επιµέλεια του ήχου.

διατηρήσει την κοινωνική δικαιοσύνηκαι ότι θα υψώσει το βλέµµα του, νααντικρύσει τα εκπληρωµένα όνειρατων προφητών του. Ότι το Ισραήλ θασυνεχίσει να είναι εβραϊκό στην κλη-ρονοµιά του και δηµοκρατικό στιςπρακτικές του. Ότι θα προασπίσειτην ελευθερία του λόγου και τηνελευθερία της έρευνας.Ότι θα συνεχίσει να διαπρέπει µε ταεπιστηµονικά επιτεύγµατά του, σεπαγκόσµια κλίµακα. Ότι θα είναι µιαηθική χώρα. Μια χώρα ισότητας γιαόλους τους πολίτες της: Εβραίους,Μουσουλµάνους, Χριστιανούς, ∆ρού-ζους, Βεδουίνους και Κιρκάσιους.Αυτό υποσχεθήκαµε στην ∆ιακήρυξητης Ανεξαρτησίας µας. Αυτό διακη-ρύξαµε στη νοµοθεσία µας. Αυτόεφαρµόσαµε στις διοικήσεις τωναρχών µας.Το κοινωνικό όραµα του προφήτηΑµώς και το πολιτικό όραµα του προ-φήτη Ησαΐα, είναι τα φωτεινά σηµείαπου µας καθοδηγούν. Μας επέταξαννα έχουµε την κοινωνική δικαιοσύνηκαι την παγκόσµια ειρήνη, ως κατευ-θυντήριες αρχές για τις πράξεις µας.Το Ισραήλ γεννήθηκε, πάνω στα θε-µέλια των αρχών του. Σήµερα ανα-πτύσσεται, πάνω στους ώµους τηςεπιστήµης. ∆εν υπάρχει ανακολουθίασε αυτό, και δεν θα έπρεπε να υπάρχει.Στη διάρκεια των επισκέψεών µουστις πολλές µοναδικές και διαφορε-τικές γωνιές του Ισραήλ, πήγαινα σεκάθε µέρος µε την περιέργεια τουεξερευνητή και γυρνούσα µε την καρ-διά γεµάτη από υπερηφάνεια. Γιαυτό, καθώς αφήνω την επίσηµηθέση µου, θα παραµείνω ένας πολί-της γεµάτος ελπίδα. Ελπίδα για ένακαλύτερο µέλλον. Ελπίδα για την ει-ρήνη. Ελπίδα ότι το σηµερινό όνειρο,θα δηµιουργήσει µια παραδειγµατικήπραγµατικότητα. Κάθε φορά, που ξα-νασυναντώ την οµορφιά και τη δύ-ναµη του κράτους του Ισραήλ,δακρύζω. Ίσως είµαι λίγο παραπάνωσυγκινηµένος από τους νεότερουςφίλους µου. ∆ιότι στη διάρκεια της

ζωής µου, βίωσα όλο το απίστευτοταξίδι και τα θαύµατα του Ισραήλ.∆ίπλα στον ∆αυίδ Μπεν Γκουριόν, τοείδα να µάχεται για τη ζωή του. Με λι-γοστά µέσα, αλλά ατελείωτους κιν-δύνους. Και σήµερα, το βλέπω ναστέκεται δυνατό. Σίγουρο. Παραγω-γικό. Πετυχηµένο σε κάθε τοµέα.Βλέπω τη χώρα µου, να υπόσχεταιένα συναρπαστικό µέλλον για τουςγιους και τις θυγατέρες µας.Φίλοι,Ρουβέν Ρίβλιν, νεοεκλεγέντα Πρό-εδρε του Ισραήλ,Σας εύχοµαι επιτυχία. Να υπηρετή-σετε την πατρίδα σας µε το δικό σαςθετικό τρόπο, όπως ήδη κάνετε. Μετη µεγάλη καρδιά σας, µε το φωτεινόπρόσωπό σας, ήδη έχετε ό,τι προσ-δοκάτε από έναν πρόεδρο. Είµαι βέ-βαιος, ότι θα πετύχετε µε τον τρόποσας να ενδυναµώσετε το µέλλον τουκράτους του Ισραήλ.Μέλη της Κνέσετ,Η φύση της κοινοβουλευτικής δηµο-κρατίας είναι ο συνεχής, παθιασµέ-νος δηµόσιος διάλογος. Αυτή είναι ηδηµοκρατία. Έτσι πρέπει να είναι. Ιδι-αίτερα αυτές τις ηµέρες, που πρέπεινα σταθούµε ενωµένοι, αυτές τις δύ-σκολες ηµέρες που τα µάτια τουέθνους προσβλέπουν στους ηγέτεςτου, σε εσάς, παρακαλώ: µην περιο-ρίσετε τον δηµόσιο διάλογο, την αν-τιπαράθεση. Είναι η ουσία τηςδηµοκρατίας. Και έτσι πρέπει να πα-ραµείνει. Αλλά κάντε το µε αµοιβαίοσεβασµό, µε αίσθηση του κοινού πε-πρωµένου και µε βαθύ σεβασµό προςτο ισραηλινό κοινό, που δεν µοιάζει µεκανένα άλλο. ∆εν αξίζουν τίποτα λιγό-τερο από τους αντιπροσώπους τους.Σας ευχαριστώ όλους από τα βάθητης καρδιάς µου.

Πηγή:hhttttpp::////kkiiss..ggrr

Αποχαιρετιστήρια οµιλία του αποχωρούντος

Προέδρου του Ισραήλ Σιµόν Πέρες, στην ισραη-

λινή Βουλή (Κνέσετ), στις 24.7.2014. Μετάφραση

από το κείµενο που δηµοσιεύθηκε στα αγγλικά,

στο «The times of Israel».

συνέχεια από τη σελίδα 13

28

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ 2016-2017Μαθήµατα, εργαστήρια και clubs

Σας παρουσιάζουµε και φέτος πολυποίκιλες δραστηριότητες που προσφέρονται σε τακτική βάση, στο Πνευµατικό µαςΚέντρο. Ελάτε να νιώσουµε µαζί τη χαρά ενασχόλησης µε αυτό που αγαπάµε ή γνωριµίας µε αυτό που ίσως δεν γνωρί-ζουµε ακόµη ότι αγαπάµε!

Μαθήµατα Εβραϊκών – Τµήµα Αρχαρίων: κάθε Τρίτη 17.15-18.45 – Τµήµα Προχωρηµένων: κάθε Τρίτη 19.00-20.30

Μάθηµα Ισπανικών – Τµήµα Αρχαρίων: Κάθε Τρίτη 16:00 – 17:00 – Τµήµα Προχωρηµένων: κάθε Τρίτη 17:00 – 18:00 Γλώσσα Λαντίνο (συζήτηση): Κάθε δεύτερη Τετάρτη, 17:00 – 18:00

Καµπαλά: Κάθε δεύτερη Κυριακή 11.45-13.00 Yoga: Κάθε Πέµπτη 17:30 – 19:00Club Χορών Λάτιν: Κάθε Κυριακή, 18:00 – 19:00Club Χορωδίας: Κάθε Κυριακή, 16:00 – 18:00

Εργαστήρι Ραπτικής χωρίς Κανόνες: Κάθε δεύτερη ∆ευτέρα, 17:00 – 19:00Θεατρικό Εργαστήρι: Κάθε Πέµπτη 19:00 – 21:00Εργαστήρι Ζωγραφικής: Μάθε να ζωγραφίζεις µε διάφορες τεχνικές και υλικά. Κάθε Τρίτη απόγευµα σε ώρα που θα ανακοινωθεί.Εργαστήρι κατασκευής κοσµηµάτων και αξεσουάρ: ∆αχτυλίδια, σκουλαρίκια, βραχιόλια, κολιέ µε σύγχρονες τάσεις της µόδας. Κάθε Τρίτη απόγευµα σε ώρα που θα ανακοινωθεί.

Εργαστήρι ∆ιακοσµητικών εφαρµογών: Κατασκευή και τεχνικές αναπαλαίωσης µικροεπίπλων. Κάθε Τρίτη απόγευµα σε ώρα που θα ανακοινωθεί.

Για συµµετοχές και πληροφορίες επικοινωνήστε µε τη ∆/νση του ΠΚ, στο τηλ: 210 3637092 από Κυριακή έως Πέµπτη και από 16:30 έως22:00, ή µε email στη διεύθυνση: pk@athjcom.gr

εεκκδδηηλλωωσσεειιςς ΝΝοοεεµµββρριιοουυ––∆∆εεκκεεµµββρριιοουυ 22001166

Σάββατο 5/11 9 µ.µ.

ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΡΑ∆ΙΑ

µµεε ττοουυςς «Άσσους του Σαλβαδόρ»

Καρέ του swing! Φουλ τηςRumba! Οι ξέφρενοι “Assoi touSalvador” δε σταµατάνε που-θενά! Πιάνουν το ρεµπέτικο, τηjazz, σύγχρονες επιτυχίες καιι-σπανικά τραγούδια… και τουςαλλάζουν τα φώτα! Ο Ζαµπέταςσυναντά το Bob Marley! O Αττίκστο Rio De Janeiro! Η πιο τζαζε-µένη, η πιο σΑξουαλική, η πιο κε-φάτη µπάντα της πόλης, ταπαίζει όλα. (Λουί Σαλβαδόρ)

Είσοδος : 10€ (µε ποτό και σνακ)

Τετάρτη 9/11 7 µ.µ.

ΝΥΚΤΑ ΤΩΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΝ Επέτειος

Οµιλία µε προβολή ντοκιµαντέρ

«Kristall Nacht». Η έγκριτη δηµοσιο-γράφος και συγγραφέας ΚαρίναΛάµψα, θα είναι πλοηγός µας στηνοδυνηρή αναδροµή της Νύχτας τωνΚρυστάλλων, στα τραγικά γεγονόταπου προηγήθηκαν του Β ΠαγκοσµίουΠολέµου και που οφείλουµε να δια-φυλάξουµε για τη συλλογική Μνήµη.Στη συνέχεια θα προβληθεί το δρα-µατοποιηµένο ντοκιµαντέρ Νύχτατων Κρυστάλλων, παραγωγής BBC.(∆ιάρκεια: 30', µεταγλωττισµένο σταΕλληνικά).

Είσοδος ελεύθερη

Τετάρτη 16/11 7 µ.µ.

ΒΙΒΛΙΟ

Παρουσίαση του καινούργιου µυθιστορήµα-τος « Πρώτη Κραυγή της Σιωπής – Σπίθα»,του ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΕΣΚΕΝΑΖΗ, εκδόσεις ΜΟ-ΝΟΠΑΤΙ

Μία ονειρική διαδροµή στα σοκάκια της κο-σµοπολίτικης Θεσσαλονίκης στις αρχές του20ου αιώνα.Οι πολυάριθµες Κοινότητες µε τη διαφορετι-κότητά τους σε εθνικό και θρησκευτικό επί-πεδο αποτελούν το µαγευτικό µωσαϊκό, όπουβαδίζουν µυθοπλαστικά και ιστορικά πρόσωπα.Για το βιβλίο θα µιλήσει ο ίδιος ο συγγραφέαςενώ αποσπάσµατα θα διαβάσουν οι ηθοποιοίΚατερίνα Χέλµη και Μαρία Αλιφέρη.

Είσοδος ελεύθερη

2299

Σάββατο 31/12 9:00 µ.µ.

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΟ ΡΕΒΕΓΙΟΝ

Ελάτε κι εφέτος να υποδεχτούµε τον καινούργιο χρόνο στο φιλόξενο χώρο του Πνευµατικού µας Κέντρου και να περάσουµεµαζί µια υπέροχη βραδιά µε πολύ καλή παρέα, πολύ κέφι, εξαιρετική µουσική και πολλές εκπλήξεις.Χορός µέχρι τελικής πτώσης.

∆ηλώστε έγκαιρα συµµετοχή µέχρι τις 20/12 και µέχρι τον αριθµό 150 ατόµων:Στην ηλεκτρονική φόρµα δηλώσεων συµµετοχής του ΠΚ ή στο τηλέφωνο 210-3637092, Κυριακή έως Πέµπτη και ώρα 16:00 έως22:00 ή στο τηλέφωνο 211-8004835, όλες τις µέρες και όλο το 24ωρο.

Είσοδος: 20€ (µε γεύµα και ποτό)

Κυριακή 27/11 12 π.µ.

ΠΑΙ∆ΙΚΗ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Εργαστήρια για παιδιά προσχολικής ηλικίας και δηµοτικού.

Μέρα αφιερωµένη στα παιδιά που θα µπορούν να συµ-µετέχουν σε όποιες οµαδικές δηµιουργικές δραστηριό-τητες επιθυµούν και οι οποίες είναι σχεδιασµένεςανάλογα µε την ηλικία και τις δυνατότητές τους.Όπως: 1) Εργαστήρια µουσικοκινητικής και µουσικοθε-ραπείας µέσα από µουσικούς αυτοσχεδιασµούς και παι-χνίδια µε απλά µουσικά όργανα. 2) Καλλιτεχνικόεργαστήρι, όπου τα παιδιά, ανάλογα µε την ηλικία τους,θα δηµιουργήσουν αντικείµενα και φιγούρες από πηλόκαι θα ζωγραφίσουν µέσα από πρωτότυπους και εκφρα-στικούς τρόπους.

Είσοδος: 5€

Κυριακή 4/12 7 µ.µ.

ΤΑΙΝΙΑ

Προβολή της ταινίας του GREG TALLAS «Το ξυπόλυτο τάγµα»

Το «Ξυπόλυτο Τάγµα» είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που ηδράση τους πήρε διαστάσεις µύθου, όταν διώχτηκαν από τα Ορ-φανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές, σταχρόνια της Κατοχής. Τα παιδιά µεταβάλλονται σ’ ένα είδος καλό-καρδης ηρωικής συµµορίας, που κλέβει από τους Γερµανούς καιτους µαυραγορίτες, για να συντηρεί τα µέλη της κι’ όσους µπορείκαι να βοηθάει την Αντίσταση.

Την ταινία θα προλογίσει ο γιός του σκηνοθέτη ALEX TALLAS.

Τραγούδια εποχής θα ερµηνεύσει η Αννίτα Τσοπανέλη µε τη συ-νοδεία κιθάρας από τον Σάκη Νεγρίν.

Είσοδος ελεύθερη

Κυριακή 11/12 7:00 µ.µ.

ΒΙΒΛΙΟ

Παρουσίαση του µυθιστορήµατος «Στον Αστερισµό του Μίσους» του ∆ΑΥΙ∆ ΣΑΪΑΣ,εκδόσεις ΦΥΛΑΤΟΣ

Το µίσος είναι το δηλητήριο που εσύ πίνεις ελπίζοντας πως έτσι θα σκοτώσεις τονεχθρό σου. Βασιζόµενος σε αυτήν την παραδοχή ο συγγραφέας αναλύει τη σύγ-κρουση δύο κόσµων µε διαφορετική θεωρία και προσέγγιση. Τον εβραϊκό και τοναραβικό. Και πλάθει µια συγκλονιστική ιστορία βασισµένη σε πραγµατικά γεγονότα.Το βιβλίο θα παρουσιάσουν ο δηµοσιογράφος κ. Βίκτωρ Ελιέζερ και η συγγραφέαςκαι αδελφή τού ∆αυίδ, Μπέττυ Μαγρίζου, ενώ αποσπάσµατα θα διαβάσει η ηθοποιόςΕυαγγελία Μουµούρη.

Είσοδος ελεύθερη

Τετάρτη 21/12 7:00 µ.µ.

ΟΜΙΛΙΑ

«Τα σύµβολα του Ιουδαϊσµού» –«Σύµβολα προστασίας»

από τον Ραββίνο Γκαµπριέλ Νεγρίν.

Είσοδος ελεύθερη

30 τεχνης προσωπα

H πρώτη γνωριµία µε τη δουλειά τηςΚέλλυ Ματαθία Κόβο, έγινε µέσα απότην επανέκδοση του βιβλίου του Ευγέ-νιου Τριβιζά, «Ποιος έκανε πιπί στον Μι-σισιπή;» (εκδ. Μεταίχµιο, 2013). Ήτανένα από τα πρώτα «µεγάλα» βιβλία,που µπήκαν στην παιδική βιβλιοθήκηκαι αγαπήθηκε από την αρχή πολύ.Ποιά είναι όµως, η Κέλλυ ΜαταθίαΚόβο; Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1959και σπούδασε Graphic Design και ει-κονογράφηση στο Neri BloomfieldAcademy of Art and Design, στηνΧάιφα του Ισραήλ και εργάζεται στονχώρο της γραφιστικής, της εικονο-γράφησης παιδικών βιβλίων και τηςζωγραφικής. «Από µικρή µου άρεσε ναζωγραφίζω αλλά, παρά την ενθάρ-ρυνση των εκάστοτε δασκάλων, οι γο-νείς µου δεν θεωρούσαν πως αυτάπου έκανα, ήταν άξια ιδιαίτερης προ-σοχής. Τα έβρισκαν πολύ «παιδικά».Εµένα όµως, µε ταξίδευαν. Κατά τηνδιάρκεια των σπουδών µου ανακά-λυψα ότι οι «παιδικές» ζωγραφιές µου,όχι µόνο είχαν κάτι το ιδιαίτερο, αλλάµου έδιναν και τροµερή χαρά. Μιαπηγή χαράς που δεν στερεύει», µαςλέει η ίδια η δηµιουργός, για το πώςαποφάσισε να ασχοληθεί µε την εικο-νογράφηση παιδικών βιβλίων.Όµως, πως συνδυάζεται η γραφιστικήµε την εικονογράφηση; «Υπάρχει µε-γάλη διαφορά στην προσέγγιση. Είναιδιαφορετικοί κόσµοι. Η γραφιστικήέχει σαν κύριο στόχο να µεταφέρει µη-νύµατα, έννοιες ή ιδέες µε έναν τρόποοπτικό και άµεσο, επιδιώκοντας να

προκαλέσει στον θεατή συγκεκριµένασυναισθήµατα. Λειτουργεί µε επικοι-νωνιακούς κώδικες και κανόνες αισθη-τικής και σχεδιαστικής ισορροπίας. Ηεικονογράφηση παιδικού βιβλίου, έχειµια ελευθερία χωρίς όρια. ∆εν επιβάλ-λει κανόνες ως προς τον σχεδιασµό ήτην τεχνική. Τα ξεχνάς όλα, βρίσκεις τοπαιδί µέσα σου και πας. Κι όπου σεβγάλει η φαντασία σου. Όµως έχει µε-γάλες απαιτήσεις αισθητικής και σε-βασµού στην παιδική ψυχή καινοηµοσύνη. Αυτός είναι και ο µόνοςκανόνας, που προσπαθώ να ακο-λουθώ».Η Κόβο έχει συνεργαστεί µε πολλούςσυγγραφείς, µεταξύ των οποίων οΕυγένιος Τριβιζάς, η Σοφία Μαντου-βάλου, η Μάρω Λοΐζου, η ΡέναΡώσση-Ζαΐρη κ.ά., ενώ έχει τιµηθεί µετον έπαινο του Κύκλου Ελληνικού Παι-δικού Βιβλίου, για το βιβλίο «Η ΚόταΠου Έγινε Αβγό», της Σοφίας Μαν-τουβάλου (ελληνικά γράµµατα, 2004),έχει λάβει το Βραβείο Εικονογράφη-σης του Κύκλου Ελληνικού ΠαιδικούΒιβλίου για την εικονογράφηση του βι-βλίου «Η Νύχτα Τρέχει Να ΣυναντήσειΤην Ηµέρα» της Μάρως Λοΐζου, (Κα-λέντης, 1988) και έχει αναγραφεί στοντιµητικό πίνακα της IBBY – Internatio-nal Board On Books For Young Peo-ple, για την εικονογράφηση τουΒιβλίου «Το Ποτάµι Τρέχει Να Συναν-τήσει Τη Θάλασσα», της Μάρως Λοΐ-ζου (Καλέντης, 1988). «Κάθε βιβλίο γιανα το εικονογραφήσω, πρέπει πρώτανα το αγαπήσω, να το αισθανθώ και να

το ερωτευτώ. Είναι µια διαδικασία,που παίρνει λίγο χρόνο. Έχω εικονο-γραφήσει 15 βιβλία όλα κι όλα. Όλα τααγαπώ, καθένα για το δικό του λόγοκαι περιεχόµενο. Κάποια έχουν γίνειπιο δηµοφιλή από άλλα, αλλά αυτόδεν έχει σχέση µόνο µε το δικό µουκοµµάτι δουλειάς. Αν τώρα έπρεπε ναδιαλέξω το πιο αγαπηµένο µου, ίσωςαυτό να ήταν το «Ποιός έκανε Πιπίστον Μισισιπή», του Ευγένιου Τριβιζά.Και αυτό, γιατί την εποχή που τοέφτιαχνα, κατά την διάρκεια κάποιωνκαλοκαιρινών διακοπών, τα παιδιά µουκαι τα παιδιά των φίλων µου ήταν σεαυτή την τρυφερή ηλικία και είχανγίνει «πειραµατόζωα»! Και καθώς συ-νέχεια χοροπηδούσαν δίπλα µου ότανζωγράφιζα, στο µυαλό µου είχαν γίνειόλα παπιά! Ήταν η πηγή έµπνευσηςαυτού του βιβλίου. Τους το χρωστάω».

Η πιο πρό-σφατη δου-λειά της στοκοµµάτι τηςεικονογρά-φησης είναι«Το Κουµπίτης Αγάπηςκαι ο Πρίγκι-πας που δενείναι πια Μι-

κρός», του Βαγγέλη Ηλιόπουλου, πουκυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό (εκδό-σεις Πατάκη).

Πηγή: Ζωή Κοσκινίδου, ΚΚόόκκκκιιννηη ΑΑλλεεπποούύ

η παιδικου βιβλιου εχει µια ελευθεριαχωρις

Τη λογοτεχνικότητά του, το βι-βλίο του Ντέιβιντ, δεν τηνοφείλει στις πολλές εκδοχέςκαι στο µυστήριο, που συνέχειτην αφήγηση. Ο Σαίας κατα-φέρνει παράλληλα, και αυτόείναι ένα συγγραφικό επί-

τευγµα, ιδίως µάλιστα από τη στιγµή που πρόκειται για τοπρώτο του βιβλίο, να εικονογραφήσει το αποσαρθρωµένοπολιτικό γίγνεσθαι της Μέσης Ανατολής, µε εξαιρετική λι-τότητα και µε ιδιότυπη ατµοσφαιρικότητα. Όλο το κουβάριτης αφήγησης ξετυλίγεται αρµονικά, µε γοργούς µυθιστο-ρηµατικούς ρυθµούς, χωρίς κενά και χάσµατα, µε κινηµα-τογραφική αφήγηση. Ο συγγραφέας δεν ακολουθεί τα καθιερωµένα και τις δε-σµευτικές γραµµές παλαιότερων αστυνοµικών µυθιστορη-µάτων, αντίθετα, περιγράφει το νοσηρό, γεµάτο βίασύγχρονο κόσµο, αντλώντας ιδέες από τις παρούσες πο-λιτικές καταστάσεις (από όσα συµβαίνουν τις τελευταίεςδεκαετίες στην Μέση Ανατολή). Στον «Αστερισµό του µίσους» όµως, το βάρος δεν πέφτειτόσο στη λύση των µυστηρίων, όσο στην ανάδειξη χαρα-κτήρων και στάσεων που ρίχνουν φως στα κίνητρα, ταοποία καθοδηγούν την έρευνα για την αποκάλυψη των ενό-χων. Το παιχνίδι ανάµεσα στην ενοχή και στην αθωότηταπαίζεται πλέον περισσότερο µε όρους ψυχολογικούς παράψυχρά εγκεφαλικούς, µολονότι οι συγγραφείς ανάλογουπεριεχοµένου βιβλίων δεν αποµακρύνονται συνήθως απότη λογική, που, όπως και να έχει, τους διασώζει από µετα-φυσικές αναζητήσεις και περιπέτειες. Οι ήρωες κινούνταιµόνοι σ’ ένα σκληρό περιβάλλον, δέσµιοι των ψευδαισθή-σεων και των εσωτερικών φαντασµάτων τους. Ο Ντέιβιντ, µε συνεχείς αλλαγές στις φόρµες της αφήγη-σης, µε πραγµατολογική επάρκεια, µε εµµονή- αυτό είναιπαντού ορατό, σε κάθε λεπτοµέρεια που µπορούσε νααφορά τον χώρο δράσης, τον συγγραφέα- παιδεύεται απότην αγωνία να φτάσει στο µέγιστο αισθητικό αποτέλεσµα.Αναψηλαφώντας την πραγµατικότητα, επιβεβαιώνει µε τοβιβλίο του την κρίση της ιστορίας, µια και ο αφηγητής τουµυθιστορήµατος ξέρει, ότι η αποτύπωση του παρελθόντοςδεν µπορεί να είναι ιδεολογικά ουδέτερη. Τα γεγονότα πουο αφηγητής ανασύρει, είτε από το ιστορικό παρελθόν, είτεαπό την ρευστή σηµερινή πραγµατικότητα ταξινοµούνταισύµφωνα πάντα µε τις ανάγκες της µυθοπλασίας, προκει-µένου να συµβάλλουν στην ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρα-κτηριστικών και του ψυχισµού των επινοηµένων προσώπων.

Η ιστορική πραγµατικότητα σκοτεινών και ανεπούλωτων,είναι αλήθεια, πτυχών της ιστορίας, παραδίδεται ολοκλη-ρωτικά στους λογοτεχνικούς χειρισµούς του δηµιουργού.Είναι ο κόσµος ενός δηµιουργού, που αποδεικνύει περί-τρανα πως η µυθοπλασία έχει τη δυναµική να αρθρώσειλόγο, που η ιστορία δεν µπορεί να προσεγγίσει. Άρα, οΝτέιβιντ ξαναγράφει κοµµάτια της ιστορίας, προσδίδοντάςτους λογοτεχνικό επίχρισµα. Μας δίνει να καταλάβουµε,πως η σύµπλευση των ιστορικών γεγονότων µε τη δράσητων ηρώων του, δεν λειτουργούν αντιθετικά, αλλά συλλει-τουργούν και αλληλοτροφοδοτούνται.Το πρώτο ερώτηµα που προκύπτει είναι τι κάνει, στ’ αλή-θεια, αυτό το βιβλίο ξεχωριστό. Για κάποιους, είναι ο ιδα-νικός συνδυασµός µιας πρωτότυπης ιστορίας αλλά και τηςπανταχού παρούσας πολιτικής. Για άλλους, µπορεί να είναιοι ευρηµατικές ατάκες του ήρωα, ίσως και η πρωτοφανήςκυνικότητά του. Κυρίως όµως, νοµίζω, είναι το γεγονός ότιοι πρωταγωνιστές της µυθοπλαστικής σύνθεσης του Ντέι-βιντ δεν ανάγονται στη σφαίρα του υπερφυσικού, παραµέ-νουν άνθρωποι. Νιώθουν, ερωτεύονται, νοσταλγούν,γνωρίζοντας ότι η ιστορία µπορεί πολύ εύκολα να τουςσυνθλίψει στα γρανάζια της, όπως κάνει συνήθως στουςκοινούς ανθρώπους. Το δεύτερο στοιχείο που οφείλω να επισηµάνω, είναι το αρ-µονικό συνταίριασµα, φαινοµενικά ετερόκλητων εννοιών:το µπλέξιµο του έρωτα και του πολέµου, του κυνισµού µετον ροµαντισµό, της καθηµερινότητας µε την ιστορία. Καιµέσα σ’ αυτό πλαίσιο, το µαύρο χιούµορ και η ελπίδα, ότικάποια στιγµή η ιστορία θα αποδώσει δικαιοσύνη. Ο Σαίας φαίνεται ότι ξέρει καλά, πως ο καλύτερος τρόποςνα θίξει κανείς τόσο σοβαρά θέµατα, είναι να τα τοποθε-τήσει σε ένα πλαίσιο µυστηρίου και σταδιακής αποκάλυ-ψης. Άλλοτε χρησιµοποιώντας συνεχή flashbacks, άλλεςφορές κάνοντας παραλληλισµούς που προβληµατίζουναλλά και σε τροµάζουν για το πόσο ο κόσµος αλλάζει –ήµήπως όχι– και άλλοτε, υπενθυµίζοντας πως η φρίκη πουσε κάνει να χάνεις τον ύπνο σου δεν ταυτίζεται µόνο µε ταγεγονότα του παρελθόντος, αλλά σε ακολουθεί διαρκώς.Και, βέβαια, ο Ντέιβιντ καταφέρνει να συνδυάζει αριστοτε-χνικά τις εντυπωσιακά λεπτοµερείς γνώσεις του για τηνεποχή που περιγράφει, γεγονός που προσδίδει στην αφή-γηση µια ξεχωριστή ένταση, που αιχµαλωτίζει το ενδιαφέ-ρον του αναγνώστη, αλλά και καθιστά το βιβλίο ως ένααξιόπιστο ιστορικό ανάγνωσµα, που στέκεται κριτικά και µεψυχραιµία απέναντι σε αδιανόητες ιστορικές θηριωδίες, τιςοποίες οι πολιτικές σκοπιµότητες φορτίζουν ή αποφορτί-ζουν, ανάλογα µε τα συγκυριακά τους συµφέροντα[...]

*Αποσπάσµατα από την παρουσίαση του Λέον Ναρ στο Πνευµα-τικό κέντρο Ισραηλιτικής κοινότητας Θεσσαλονίκης, στις 15 Ιου-νίου 2016. Το βιβλίο του ∆αίδ Σαίας, «Στον αστερισµό του µίσους»,κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φυλάτος.

3311τεχνης σχολια - βιβλια

Στον αστερισµό του µίσους*

Η Επιτροπή Πέτσια

Η αλληλεγγύη προς τους αναξιοπαθούντες οµοθρήσκους µας, είναι ιερό χρέος µας

Τα παιδιά µας χρειάζονταιτην αµέριστη βοήθειά µαςγια παροχήυψηλού επιπέδου παιδείαςστο Σχολείο µας

Η συνέχιση των παραδόσεωνπου διατηρούνζωντανό το λαό µαςοφείλουµε να είναιδιαρκές µέληµά µας

ΣΥΜΒΑΛΛΩ ΚΙ ΕΓΩ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΜΑΣ

ΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΙΣΦΟΡΑ ΠΕΤΣΙΑ ΠΟΥ ΜΟΥ ΑΝΑΛΟΓΕΙ