Eusthenopteron

Panderichthys-390

Tiktaalik-375

Acanthostega-365

Ichthyostega-360

Tulerpeton

Pederpes-350

Osteolepiformes

TETRAPODA

R

Casineria

Ichthyostega

Tulerpeton

Acanthostega

B

Batrachomorpha Reptliomorpha

ΕST KIRKTON

ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΟΦΟΡΟ

Eucritta melanolimnetes

345Ma

TETRAPODA

Lissamphibia

TemnospondyliΛιθ/φόρο-Κρητιδικό

B

R

Eryops

Ichthyostega

Tulerpeton

Acanthostega

E volutionO

ΠΑΛΑΙΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΩΝ

Μάθημα 5ο: η επανάσταση του αυγού

Η Γή στο τέλος του Παλαιοζωϊκού

Ερπετόμορφα

Ανθρακοσαύρια και Πρώτοι Αμνιώτες

To αμνιωτικό αυγό

Ανάψιδα, Διάψιδα, Συνάψιδα

Λεπιδοσαύρια-Ιχθυοσαύρια-Χελώνια και Αρχοσαύρια

Η Γη στο Τέλος του Παλαιοζωϊκού αιώνα

350- Λιθανθρακοφόρο (360-300) 250- Πέρμιο (300-250)

TETRAPODA

B

R

Ichthyostega

Tulerpeton

Acanthostega

Reptliomorpha/ Ερπετόμορφα

• Βαθύτερο κρανίο

• Διατήρηση πενταδακτυλίας

• Ισχυρή λαιμική άρθρωση

• Επίμηκες σώμα

ΛΙΘΑΝΘΡΑΚΟΦΟΡΟ

R

Casineria

Seymouria

Diadectes

Proterogyrinus

Reptliomorpha

Tulerpeton

AnthracosauriaΛιθαν/φόρο-Πέρμιο

Αμφίβια

Βαθύτερο –υψηλότερο κρανίο (εξ)

Ισχυρή λαιμική άρθρωση (πρ)

5 φαλαγγες σε κάθε δάκτυλο (πρ)

Μέτριου μεγέθους – ογκώδη

Υδάτινη Διαβίωση, διατροφή με ψάρια –

Αύξηση χερσαίου χαρακτήρα

Proterogyrinus – K. Λιθαν/φόρο

1 m

Seymouria – K. Πέρμιο

60cm-χερσαίο

Diadectes, C/P, 3m,

πρώτο φυτοφάγο

Casineria, K. Λιθανθρακοφόρο (340Μy)

15cm-πενταδάκτυλο

αποκλειστικά? χερσαίο

Εντομοφάγο

Λεπτά άκρα και δομή σώματος

Ελεύθερους «αγκώνες»

Νύχια

Φολίδες?

AMNIΩΤΕΣ

• Ισχυρά πλευρόκεντρα

• Λεπτά άκρα

• Ατλαντας - Επιστροφέας

• Διακριτός Αστράγαλος- Πτέρνα

• Επαφή μετωπικών-οφθαλμών

• Στρογγυλεμένοι ινιακοί κόνδυλοι

Hylonomus M.-A. Λιθανθρακοφόρο -320 My

Πρώτο σίγουρο ερπετό

20cm Μήκος

Παρόμοιο με σαύρα

Μικρό ανάψιδο κρανίο

Μικρά κοφτερά δόντια

Διατροφή με ασπόνδυλα

Paleothyris A. Λιθανθρακοφόρο -315 My

~20cm Μήκος

Παρόμοιο με σαύρα

Μικρό ανάψιδο κρανίο

Μικρά κοφτερά δόντια

Ισχυρή άρθρωση γνάθου

Διατροφή με ασπόνδυλα

Νυχτόβιο

Ποιος μηχανισμός (καινοτομία: απομορφία) ήταν

ικανός και αναγκαίος για να κατακτήσουν τα

τετράποδα τη χέρσο?

Ημιπερατό κέλυφος

Προστατευτικές μεμβράνες

Ο2

CO2

Απεξάρτηση από το Νερό

Παράλειψη του σταδίου της Λάρβας

Εσωτερική γονιμοποίηση

AMNIOTA

Paleothyris

Hylonomus

Αμνιωτικό Αυγό

Casineria

“Euryapsida”

AMNIΩΤΕΣ

Ανάψιδα: αμνιώτες χωρίς κροταφικό άνοιγμα.

Περιλαμβάνει διαφορες γραμμές του Περμο-

Τριαδικού

Συνάψιδα: Ένα κροταφικό άνοιγμα χαμηλά στην

επαφή οπισθοφθαλμικού-ζυγωματικού-κροταφικού.

Περιλαμβάνει τα θηλαστικόμορφα ερπετά και

Θηλαστικά

Διάψιδα: Δύο Κροταφικά ανοίγματα: ένα σαν των

συνάψιδων και ένα ψηλά στην επαφή

οπισθοφθαλμικού-κροταφικού και βρεγματικού.

Περιλαμβάνει Σαύρες, Φίδια, Κροκόδειλους, Πτηνά,

Πτεροσαύρια, Δεινοσαύρους

«Ευρυάψιδα»: Πολυφυλετική ομάδα: ένα κροταφικό

άνοιγμα ψηλά όπως το άνω άνοιγμα των διάψιδων από

τα οποία πιθανότατα προέρχεται. Περιλαμβανει

Πλησιόσαυρους και Ιχθυόσαυρους του Μεσοζωϊκού

Το Τέλος του Περμίου και η Μετάβαση στο

Μεσοζωικό (~250Μy)

Με το τέλος του Λιθανθρακοφόρου τα ερπετά και

ορισμένες ομάδες αμφιβίων κυριαρχούν στη χέρσο

Στο Πέρμιο τα Ανάψιδα και Συνάψιδα ερπετά

επικρατούν αλλά πλήττονται ισχυρά από την

Μαζική Εξαφάνιση του Περμίου αφήνονας τα

αρχοσαύρια και λεπιδοσαύρια Διάψιδα ερπετά να

κυριαρχήσουν στον επόμενο Μεσοζωικό αιώνα

36 από 48 Οικογένειες τετραπόδων

Διάψιδα

Petrolacosaurus

Ανω Λιθανθρακοφόρο (310My)

40cm (χωρίς την ουρά)

Μικρό κρανίο με 2 ανοίγματα

Μακρύς λαιμός

Μεγάλοι οφθαλμοί

Μικρά δόντια

Επιμήκη άκρα

Διατροφή με έντομα

Διάψιδα

DIAPSIDA

Petrolacosaurus

310 My

Lepidosauromorpha

SAURIA

Λεπιδοσαύρια vs Αρχοσαύρια

Δόντια προσαρτημένα στη γνάθο Δόντια σε θήκες της γνάθου (φατνία)

Δεν υπάρχει εμπροσθοφθαλμικό άνοιγμα Υπάρχει εμπροσθο/κό άνοιγμα

Δεν υπάρχει κατωγναθικό άνοιγμα Υπάρχει κατωγναθικό άνοιγμα

Οστέινα τόξα κροταφικών μειωμένα ή Οστέινα τόξα κροταφικών ανοιγμάτων

και εκλιπόντα πάντα ισχυρά

Εύκαμπτη σπονδ. Στήλη Ακαμπτη

Άκρα βγαίνουν πλευρικά Ακρα βγαίνουν πιο κατακόρυφα

Hovasaurus

Thadeosaurus

LEPIDOSAUROMORPHA – Ανω Πέρμιο

Youngina-250

Άκρα σε πλευρική θέση

Σπον. στήλη ευέλικτη πλευρικά

Ανεπτυγμένο στέρνο

Ιδιαίτερος καρπός

Lepidosauromorpha-Lepidosauria

Lepidosauromorpha

LEPIDOSAURIA

Squamata

Λεπιοδωτά

Palinguana

A. Πέρμιο

Pachyrachis

Α. Κρητιδικό

Α. Πέρμιο

Δέρμα με λέπιαDiphydontosaurus

Τριαδικό

Ακρα με Επιφύσεις

Ραβδόσχημος αναβολέας

Σύμφυση Αστραγάλου-Πτερνας

Αγκιστροειδές 5ο Μt

Μοσάσαυροι – Mosasauridae

Γιγάντιες σαύρες (~10 μέτρα)

προσαρμοσμένες σε θαλάσσια

διαβίωση

Σαυροπτερύγια & ΙχθυοσαύριαΚάποιοι θεωρούν ότι αποτελούν ξεχωριστές γραμμές και

άλλοι ότι συνδέονται.

Κάποιοι θεωρούν ότι αποτελούν ανεξάρτητο(τους) κλάδους των διάψιδων και άλλοι ότι αποτελούν αδελφό κλάδο των Λεπιδοσαύριων

Πιο σύγχρονες απόψεις συνδέουν τα Σαυροπτερύγια με τα Λεπιδοσαύρια και τα Ιχθυοσαύρια με τα Αρχοσαύρια

Και οι δύο κλάδοι αναπτύσσουν ένα κρανίο ευρυάψιδουτύπου

Προσαρμογή σε υδρόβια διαβίωση

Μεσοζωικός αιώνας

Διάψιδα

DIAPSIDA

Petrolacosaurus

310 My

EURYAPSIDA

?

Sauropterygia

Ichthyosauria

Ιchthyosayria

Claudiosaurus

Α. Πέρμιο

SAUROPTERYGIA

Hydrothecrosaurus

Κρητιδικό

Pistosaurus- Μ. Τριαδικό

Pachypleurosaurus

Μ. Τριαδικό

επιμήκεις λαιμοί και άκρα,

μικρά κρανίαΘΑΛΑΣΣΙΟΙ ΔΡΑΚΟΙ

ΣΑΥΡΟΠΤΕΡΥΓΙΑ

Claudiosaurus

Pistosaurus

~3m

Pachypleurosaurus

Pachypleurosaurus

Sauropterygia

Plesiosaurus

Pliosaurus

Διάψιδα Αρχοσαύρια

DIAPSIDA

Sauropterygia

?

Testudines

?

Testudines

?

Ιchthyosauria

Mixosaurus

Μ. Τριαδικό

Utatsusaurus

Grippia

Shonisaurus

Α. Τριαδικό

Κ. Τριαδικό

κατασκευή “δελφινού” ΙΧΘΥΟΣΑΥΡΙΑ

Cartorhynchus, K. Τριαδικό, 248 Ma

Ichtyosauria

Utatsusaurus

Grippia

1,5m

3m

Mixosaurus

1m

Shonisaurus

15-23m

Α: ως τα μόνα ανάψιδα, Β: ως διάψιδα (αναστροφή) ΑΟΛεπιδοσαύρια

Γ: ως διάψιδα (αναστροφή) ΑΟ Αρχοσαύρια, Δ: ως ΑΟ των Κροκοδείλων

ΧΕΛΩΝΙΑ

Testudines

Πρωτόγονα ή εξελιγμένα?

Πιθανώς ο ανάψιδος τύπος κρανίου των

Χελώνων να αποτελεί ΑΝΑΣΤΡΟΦΗ από

το διάψιδο τύπο.

CHELONIA

Proganochelys

Archelon

Odontochelys

Ράμφος- Απουσία Δοντιών

Ραχιαίο Πλάστρο

Κοιλιακό Πλάστρο

Κρυπτόδειρα ΠλευρόδειραΙουρασικό ως σήμερα

Το κρανίο εισέρχεται στο κέλυφος

Testudines

Μ. Τριαδικό (220My) Odontochelys

Οι πρώτες χελώνες εμφανίζονται στο

A. Τριαδικό: Proganochelys

Ισχυρό-ακίνητο κρανίο

Απουσία δοντιών

Ράμφος

Μεγάλο τύμπανο CHELONIA

Proganochelys

Archelon

Odontochelys

Proganochelys

Μ. Τριαδικό Κίνας