Πύθιο 02/08/2013 1 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ - 1352

Ι. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

14ος αι.: Η αυτοκρατορία σε παρακμή και πτώση

Η περιοχή του Έβρου κατά τον 14ο αιώνα κατέστη θέατρο επιχειρήσεων και συγκρούσεων

Τούρκων και Σέρβων

εξαιτίας της διαμάχης

των Παλαιολόγων και του Ι. Καντακουζηνού

για την κατάληψη της εξουσίας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Πύθιο 02/08/2013 2 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ - 1352

ΑΙΤΙΑ

1. Η κατάληψη και λεηλασία της Κωνσταντινούπολης το 1204 με την Δ΄ Σταυροφορία (13 Απριλίου)

Βενετία: Διατηρεί μέχρι σήμερα τα λάφυρα από την Πόλη

2. Δυναστικές έριδες για κατάληψη και νομή της εξουσίας

Πύθιο 02/08/2013 3 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΙΙ. Η ΔΙΑΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΩΝ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Β΄ - ΑΝΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄

1. Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος και συναυτοκράτορας ο εγγονός του, Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος.

Ο παππούς τον καθαιρεί για την έκλυτη ζωή του

2. Ένωση Ανδρόνικου Γ΄ με Καντακουζηνό κατά του παππού του για ανάκληση της απόφασης. Αναγκάζεται να παραχωρήσει το 1321 εδάφη της αυτοκρατορίας στη Μακεδονία και τη Θράκη

3. 1328: Ο παππούς Ανδρόνικος Β΄ ανατράπηκε και μένει μονοκράτορας ο εγγονός.

Πύθιο 02/08/2013 4 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΙΙ. ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄

1321 - 1341

Διακυβέρνηση Ανδρόνικου Γ΄ με το φίλο του Καντακουζηνό (Μέγας Δομέστικος: πρωθυπουργός)

Χαρακτηριστικά:

Οικονομική ανέχεια

Διαφθορά Αυλής

Διαφθορά Διακαιοσύνης

Εξωτερική πολιτική αποτυχημένη

Αποτέλεσμα:

Κατάληψη της Προύσας από τους Τούρκους (1326)

Πύθιο 02/08/2013 5 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄

Η προέλαση των Τούρκων

1326: Κατάληψη της Προύσας (Πρωτεύουσα)

1331: Κατάληψη Νίκαιας

1337: Κατάληψη Νικομήδειας

1338: Κυρίαρχοι σ’ όλη την Ανατολία

Πύθιο 02/08/2013 6 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Γ΄

Πύθιο 02/08/2013 7 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ ΣΤΟ

ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ

1341: Θάνατος Ανδρονίκου Γ΄ (45 ετών).

Ιωάννης Καντακουζηνός έχει την αποκλειστική διαχείριση των υποθέσεων της Αυτοκρατορίας. Επίτροπος του ανήλικου Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου (1341 -1391) η μητέρα του Άννα της Σαβοΐας

Διαφωνίες από ανθρώπους της Αυλής και μέτρα κατά των ανθρώπων του Καντακουζηνού

Πύθιο 02/08/2013 8 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

1341: Ο Καντακουζηνός αυτοαναγορεύεται αυτοκράτορας στο Διδυμότειχο. Τον στηρίζει ο στρατός της Θράκης.

Η αυτοκρατορία περιέρχεται σε εμφύλια διαμάχη των διεκδικητών του θρόνου.

Η εμφύλια διαμάχη λήγει με την παράδοση από τους Σέρβους του Ματθαίου Καντακουζηνού στον Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγο το 1357.

Ο Ματθαίος απεκδύεται τα αυτοκρατορικά διάσημα.

Πύθιο 02/08/2013 9 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΕΜΦΥΛΙΑ ΔΙΑΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΟ ΘΡΟΝΟ 1341 - 1357

ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ

Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος

Λαός

Πατριάρχης Ιωάννης ΙΔ΄ Καλέκας (1334-1347)

Εξορίστηκε στο Διδυμότειχο το 1347

Σέρβοι και Βούλγαροι

Ιωάννης Καντακουζηνός

• Ευγενείς

• Πλούσιοι

• Τούρκοι

Πύθιο 02/08/2013 10 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΙΩΑΝΝΗΣ Ε΄ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Πύθιο 02/08/2013 11 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Ο ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΣΥΝΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ

Ως Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός

Στέφεται συναυτοκράτορας το 1346 και το 1354 ανακήρυξε συμβασιλέα το γιο του Ματθαίο.

Πύθιο 02/08/2013 12 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Πύθιο 02/08/2013 13 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Ο ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ ΣΥΝΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ

1345: Κατάληψη Σερρών από τον Στέφανο Δουσάν

1346: Ο Δουσάν στέφεται αυτοκράτορας Σερβίας και Ρωμανίας από το Σέρβο Πατριάρχη

1348: Κατάληψη περιοχών Δεσποτάτου Ηπείρου και Θεσσαλίας

Πύθιο 02/08/2013 14 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ ΚΑΙ Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΟ 1355

Πύθιο 02/08/2013 15 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ

Πύθιο 02/08/2013 16 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ

Πύθιο 02/08/2013 17 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η στέψη του Στεφάνου Δουσάν ως Αυτοκράτορα

ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ - ΤΟΥΡΚΩΝ

1346: Ο Καντακουζηνός παντρεύει την κόρη του Θεοδώρα (13 ετών) με τον Οθωμανό εμίρη Ορχάν (1288-1360)

Πύθιο 02/08/2013 18 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ - ΤΟΥΡΚΩΝ

Ο Καντακουζηνός διαπερνά στρατεύματα Τούρκων με πλοία των Βυζαντινών στην ευρωπαϊκή ήπειρο, για να πολεμούν τις δυνάμεις του Ιωάννη Παλαιολόγου και των Σέρβων.

Οι Τούρκοι αγνοούσαν τη θάλασσα και τη χρήση των πλοίων.

Κατά τις εφόδους τους « ... η αγριότητα των οποίων είχε γίνει διαβόητη στη Μακεδονία, στη Θράκη και στη Σερβία».

Πύθιο 02/08/2013 19 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ ΤΟ 14Ο ΑΙΩΝΑ

Πύθιο 02/08/2013 20 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΟΙ ΝΕΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Πύθιο 02/08/2013 21 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η πλήρης στρατιωτική αδυναμία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας εμφανίζει 2 διεκδικητές:

1. Σέρβοι

Ο μεγαλοϊδεατισμός του Ντουσάν ήταν προσχεδιασμένος.

Οι επεμβάσεις στόχευαν όχι στη στήριξη του Αυτοκράτορα ή του άλλου διεκδικητή αλλά στη φθορά των βυζαντινών δυνάμεων και την ισχυροποίηση του ιδίου, ώστε να καταλάβει πιο εύκολα την Κωνσταντινούπολη.

ΟΙ ΝΕΟΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ

Πύθιο 02/08/2013 22 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

2. Τούρκοι

• Η έλευση των Τούρκων στα ευρωπαϊκά εδάφη αποκάλυψε την πλήρη στρατιωτική αδυναμία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αλλά και την αδυναμία των Σέρβων

• Κατά τις επιχειρήσεις τους συνειδητοποιούσαν ότι μπορούσαν να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη και να εδραιώσουν την εξουσία τους σε όλη τη Βαλκανική ελλείψει άλλης ικανής αντίπαλης στρατιωτικής δύναμης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 23 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Δύο ιστοριογράφοι γράφουν για τη μάχη που έγινε κοντά στο Εμπύθιο:

1. Ιωάννης Καντακουζηνός (1295-1383)

Ιστοριών βιβλίο Δ΄, κεφ. XXXIV, σσ. 673-674, Ex Typographia Bartholomaei Javarina, Βενετία, 1729

2. Νικηφόρος Γρηγοράς (1265-1360)

Ρωμαϊκή Ιστορία, Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, τ. Γ΄, βιβλίο XXVIII, σσ. 181-182, Impensis Ed. Weberi, Βόννη, 1829-1855

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 24 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Αναλυτική περιγραφή της μάχης κάνει ο I. Καντακουζηνός, στις σσ. 673-674.

Συνοπτική αναφορά κάνει ο Νικηφόρος Γρηγοράς. Αναφέρει πως οι τουρκικές δυνάμεις ήταν 12.000 και επίσης ότι δεν έγινε συμπτωματικά.

Ο Ι. Καντακουζηνός είχε πληροφορηθεί την άφιξη των Σέρβων και γι’ αυτό μετακάλεσε «κρυφά και βιαστικά τη βαρβαρική δύναμη από 12.000 άνδρες του Υρκανού (Ορχάν)».

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 25 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Ονομασίες των συμμετεχόντων στη μάχη από τους ιστοριογράφους της εποχής:

Βούλγαροι: Μυσοί

Σέρβοι: Τριβαλοί

Βυζαντινοί: Ρωμαίοι

Τούρκοι: Πέρσες ή βάρβαροι.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 26 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ

1. Δυνάμεις του Ιωάννου Ε΄:

Σέρβοι, Βούλγαροι και Βυζαντινοί

2. Δυνάμεις του Καντακουζηνού

Μισθοφορικό εκστρατευτικό σώμα Τούρκων του Καντακουζηνού.

Οι ενωμένες δυνάμεις του Ιωάννου Ε΄ στηρίζονταν κυρίως στους 4.000 ιππείς Σέρβους, ενώ οι Τούρκοι ήταν 10.000 ιππείς.

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 27 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 28 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 29 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 30 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Τούτων δ' οὕτω παρεσκευασμένων, οὐ πολλαῖς ὕστερον ἡμέραις

ὀλίγους ὄντας ὁ Καντακουζηνὸς διὰ τῶν ἡμεροσκόπων μεμαθηκὼς καὶ

μόλις ἐς τετρακισχιλίους τὸν ἀριθμὸν τούς γε εἰς ξυμμαχίαν

ἰόντας Τριβαλλῶν στρατιώτας Παλαιολόγῳ, μεταπέμπεται λάθρᾳ

ξύν γε σπουδῇ τὴν βαρβαρικὴν τοῦ Ὑρκανοῦ δύναμιν ἐμπαράσκευόν

τε καὶ μάλα τι εὔοπλον περὶ Λάμψακον ἐφεδρεύουσαν, ἄχρι καὶ ἐς

δυοκαίδεκα χιλιάδας.

Η ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 31 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

οἳ δὴ καὶ τὸν Ἑλλήσποντον διαβάντες πρὶν αἰθέσθαι Τριβαλλούς, ἅμα

τῷ πλησίον ἐς Διδυμότειχον ἥκειν ἐπεισπίπτουσιν ἐξαίφνης

ἀόπλοις, πρὶν τὸν ἐκ τῆς ὁδοῦ μόχθον γοῦν ἀποτινάξασθαι. καὶ τοὺς

μὲν ἀπέκτειναν τοὺς δ' ἐζώγρησαν, καὶ ἅμα πᾶσαν ἐκεῖθεν ἤλασαν

λείαν ἵππων τε καὶ ἁρμάτων πολυτελῶν εἰς Ἀσίαν ἀπονητί. τῶν γὰρ

Θρᾳκικῶν τόπων παντάπασιν οὖσιν ἀήθεσι τοῖς Τριβαλλοῖς, καὶ ἅμα

ἀπείρως ἔχουσι τῶν βαρβαρικῶν ἐξαίφνης ἐφόδων, τοιαῦτα παρὰ

πᾶσαν ἐλπίδα ξυνεπεπτώκει παθεῖν, Διδυμοτείχου σταδίους οὐ μεῖον

ἀπέχουσιν ἢ τριάκοντα.

Ν. Γρηγορά, Ρωμαϊκή Ιστορία, Βιβλίο 3, σσ. 182-183

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 32 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Οι Τούρκοι το πρωί ξεκίνησαν να προχωρούν, μετά από νυχτερινή στρατοπέδευση νότια του Εμπυθίου, προς την Αδριανούπολη και ταυτόχρονα οι δυνάμεις του Ιωάννου Ε΄ από το Διδυμότειχο προχωρούσαν προς κατάληψη του φρουρίου του Εμπυθίου.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 33 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Οι δύο αντίπαλοι αντιλήφθηκαν ο ένας την παρουσία του άλλου, μόνον όταν συναντήθηκαν κατά τις προδιαγεγραμμένες πορείες τους και η τρομαγμένη άτακτη υποχώρηση των Βουλγάρων προς το Διδυμότειχο, για να σωθούν, άφησε τις πολύ λιγότερες αριθμητικά δυνάμεις των Σέρβων και Βυζαντινών να δώσουν τη μάχη με το ανώτερο και ισχυρότερο ιππικό των Τούρκων, που εύκολα τους εξολόθρευσαν.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΕΜΠΥΘΙΟΥ

Πύθιο 02/08/2013 34 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η σύγκρουση αυτή έλαβε χώρα στη πεδιάδα, τα υψώματα και την παρόχθια περιοχή του Έβρου νοτιοδυτικά του Πυθίου.

Η ακριβής τοποθεσία είναι προς διερεύνηση και θα βοηθούσε πολύ την ιστορική έρευνα, αν βρίσκονταν κάποια υπολείμματα και παραδίδονταν στους αρμόδιους αρχαιολόγους.

Σε ποιο σημείο του Εμπυθίου διεξήχθη η μάχη;

Πύθιο 02/08/2013 35 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΤΑ ΟΧΥΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΕΒΡΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Πύθιο 02/08/2013 36 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΥΠΟΤΑΓΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Η προέλαση των Τούρκων

1354: Κατάληψη Καλλίπολης. Βάση στην Ευρώπη

1361: Προσωρινή κατάληψη Διδυμοτείχου

1362: Κατάληψη Αδριανούπολης

1363: Οριστική κατάληψη Διδυμοτείχου και κατάληψη Φιλιππούπολης

1365 / 66: Προσωρινή πρωτεύουσα των Τούρκων η Αδριανούπολη

Πύθιο 02/08/2013 37 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΥΠΟΤΑΓΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

1371: Μάχη του Ορμενίου. Εδραίωση των Τούρκων στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ο Ιωάννης Ε΄ φόρου υποτελής στους Τούρκους.

Πύθιο 02/08/2013 38 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

1372: Δυναστικές έριδες κατακερματίζουν τις δυνάμεις του

Ιωάννης Ε΄: Διοικεί την Κωνσταντινούπολη

Ανδρόνικος: Θάλασσα Μαρμαρά

Μανουήλ Β΄: Περιοχή της Θεσσαλονίκης

Θεόδωρος: Δεσποτάτο του Μορέως.

Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης ήταν πλέον ζήτημα χρόνου.

Πύθιο 02/08/2013 39 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Ο ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΤΟ 14ο αι.

Πύθιο 02/08/2013 40 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Πύθιο 02/08/2013 41 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

Η εξέταση της Ιστορίας έχει νόημα, όταν μπορεί να μας φανεί χρήσιμη και στις μέρες μας.

Πώς μπορεί να γίνει αυτό με τη μάχη του Εμπυθίου;

Προϋπόθεση να γνωρίζουν όλοι οι κάτοικοι τι έχει ο τόπος τους.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Πύθιο 02/08/2013 42 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

1. Πύργος Πυθίου

2. Μάχη Εμπυθίου

3. Μνημείο Πατριάρχη Κυρίλλου ΣΤ΄

4. Μνημείο πεσόντων Γάλλων στρατιωτών του 45ου Γαλλικού Συντάγματος Πεζικού, Οκτώβριος 1918.

5. Έρευνα για το τοπικό κλίμα. Ο Καντακουζηνός χρησιμοποιούσε το Πύθιο ως τόπο ξεκούρασης.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Πύθιο 02/08/2013 43 ΜΑ, Δρ. Κούζας Ιωάννης

1. Προβολή τους με όλα τα διαθέσιμα μέσα

2. Εξωραϊσμός τους και εύκολη πρόσβαση

3. Τεχνικές προσέλκυσης επισκεπτών

4. Ορθολογική διαχείριση των αναμενόμενων πόρων με συμπληρωματικά βελτιωτικά έργα.