С М Y К Э ЫРГЫЗ ркин ЕСПУБЛИКАСЫНЫН ... · 2016-12-19 · С М Y К С М Y К С М Y К Э КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МАМЛЕКЕТТИК

С М YК

С М Y К

С М Y К

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МАМЛЕКЕТТИК РАСМИЙ ГЕЗИТИ

Эркин ооТШЕЙШЕМБИ 2016-ЖЫЛДЫН 6-ДЕКАБРЫ, №108 (2703) www.erkintoo.kg

БУЛ САНДА:

мамлекеттик расмий гезитине 2017-жылдын биринчи жарым жылдыгына жазылуу жїрїп жатат.

ЭРКИН ТОО

2017-æûëäûí áèðèí÷è æàðûì æûëäûãûíà

æàçûëóó áààñû (ïî÷òà êûçìàòûí êîøêîíäî):

3 àéãà – 480 ñîì 08 òûéûí6 àéãà – 960 ñîì 16 òûéûí

Гезитке жазылуу республиканын бардык байланыш бєлїмдєрїндє жїргїзїлїп жатат.

Îøîíäîé ýëå ãåçèòòèí òèðêåìåñè áîëãîí "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

ªêìºò¿í¿í íîðìàòèâäèê àêòûëàðû" æóðíàëûíà æàçûëóó áààñû: 3 àéãà – 655 ñîì 47 òûéûí6 àéãà – 1310 ñîì 94 òûéûí

Урматтуу окурмандар!

5-БЕТТЕ

16-17-БЕТТЕ

24-БЕТТЕ

2016-жылдын 11-декабрында Кыргыз Республикасынын КОНСТИТУЦИЯСЫНА ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ

маселеси боюнча референдум єтєт

Кыргыз Республикасынын Президенти Алмазбек Атамбаев

Кыргыз ССРинин тїзїлгєндїгїнїн 80 жылдык тарыхый кїнї менен

куттуктады.

«Урматтуу мекендештер!

Мындан 80 жыл мурда - 1936-жылы 5-декабрда Кыр-гыз ССРи союздук республика катары СССР курамына кир-

ген бул кїн мамлекеттїїлїккє карай улуу бурулуш болгон. Кыргыз эли мам-лекеттїїлїгїнє карай миўдеген жылдар-ды басып єткєн.

XX кылымда кыргыз мамлекеттїїлї-гї эў оор сыноолорго дуушар болду - 1916-жылы элдик кєтєрїлїштїн жана Їркїндїн аркасынан чакан элибиздин бир бєлїгї жок болду. Совет бийлиги-нин орношу менен элибиздин тарыхый жолу жаўы нукка бурулду. 1924-жылы 14-октябрда РСФСР курамында Кара-Кыргыз автоном облусу, 1926-жылдын 1-февралында Кыргыз АССРи тїзїлдї. 1936-жылы 5-декабрда СССР Консти-

туциясы кабыл алынган кїндєн тарта Кыргыз ССРи жаралып, СССР курамы-на теў укуктуу союздук республика ка-тары кирди.

XX кылым соўунда Кыргыз мамле-кеттїїлїгїнїн жаўы тарыхы баштал-ды. СССР урагандан кийин 1991-жылы Кыргыз Республикасы єз алдынча эге-мен мамлекет болуп калды. Андан бери єлкєбїз кайрадан чоў сыноолордон єтїп жїрїп отурду, 2005- жана 2010-жылда-ры элдик ыўкылаптарды башынан ке-чирип келип, акылман жана намыстуу элибиздин аракети менен мамлекетибиз-

ди сактап гана калбастан, єнїгїї жолу-на бура алдык.

Алдыда єлкєбїздї єнїккєн єлкєлєр катарына жеткирїї милдети турат. Бул їчїн бизде жетиштїї ресурстар бар. Бул – биздин билимдїї жана намыстуу адам-дарыбыз. Бул – биздин калкыбыздын ба-сымдуу кєпчїлїгїн жаштар тїзгєндї-гї. Бул – биздин жаратылыш байлык-тарыбыз.

Мамлекетибиздин мааракеси кут бол-сун, єлкєбїздїн єркїнї єссїн! Жараткан элибизге ынтымак жана биримдик, жер-гебизге тынчтык жана береке берсин!”

Президент Алмазбек АТАМБАЕВ:

“БИЗДИН МИЛДЕТ – МАМЛЕКЕТИБИЗДИ САКТАП ЖАНА ЄНЇКТЇРЇЇ”

ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ ЭЛ КОЛДОЙТ

РАК ИЛДЕТИ НЕГЕ КЄБЄЙЇЇДЄ

«АК ХАЛАТЧАНДАРГА БОЛГОН УРМАТ-СЫЙ ТЕРЕЎДЄЄДЄ»

Ысык-Ата райондук їй-бїлєлїк медицина борборунун директору Роза МУКАЕВА:

– "#$%&'() *%%$+,-/12, 4%5+6 -'#7&769% :;<:#,:)&:; =#(),5 =6(5<1>&+6 )%$&+;9-- :2:6 ?%6% )+@,+ 6%,+A?%-#77 C,)C5::<C )%5%,% )%69%A 1@,(5 %,)%5+#9+?

– 7:;<:= >?@A;A BCD:-EC F=?GH?<A><?GH? IAG >:D-@C <JD;J><KGBJ C@:L >?@?<. M=<>?=A, IANBA= CG IAGAIAN-BA= EA@B?<AIAN – >CGBCG@CG-B: JNHJ@<J>OJN F@?><G F=?GHAP-O: E?=?= >CEO:N >:@QQ.

RSQGBC E?>?E?B? F@?><G TJ><K@J;<KGJ= IK@J;<JGJJ, S:UC@QQ=Q >C@:I:=C >?@<AGJJ, F@?><G TCIBQQ@CG:= >JDJL >?<JJBK= OC><VV TC=C >C@><: OC-LC<<QQ JNHJ@<J>OJN F@?><G F=?G-HAPO: E?=?= >CEO:N >:@QQ IV-W=SC <:=:EO:N A;<?G TCOC@:L TC<>C=: E?=?=, BCH: B?@? E?>?-E?IANBA= C@B:=BC >KL >:D:=-S:@:><CG <QGC<. Y@?><G F=?GHA-PO:= LCDBC@C=QQ >J= OC=CL KOJL TC<C<. ZANBA= VI@QO<C >CGBCG-@CG F@?><G F=?GHAPO:= TC@CU HC-=C TCG:>S:@:> JSJ= FE?O, BF-FG@A> JD T:@:<QQ JSJ= BC LCD-BC@C=:L TC<:;C<. [DJU T:-@QQ IV@OV, >KUJ@JU BC CS:> IV-@V<. ZAGV>, IANB? F@?><G TCI-BQQ@CG:I:NB:= 40-50 LCD:-N: 30-40 T:@BC= I?GA F>OL@QC-<C\APBC <QGC<. ];V=BVD IV@OV BC, E?>?E?=A= KNJ=J= >CGCTC-<:=:= FO?IA=?= C^CGAP@:> IQ-NQ@QQ@CGB: VUBVV@VG, T:@B:> I?@HA@?=H?= L@C=-<CL;:GEC@CG KN B?UHFF@A=B? TJGHJNJ@JL TC-<C<. ];VHV ICD@C=:;<QQ F@?><G F=?GHAP <CGECH:=BC 2016-T:@: OAO<?EC@:> IJ@J=JJ TC=C E?N-HA@OAN KSJJ@KG IV@HV= TV>.

2016-2017-T:@BCG JSJ= >:; E?NHA@A=? >CGC<C «`:H:; F@?><G» MM7=:= aCG:=BCH: bA@AC@:=:= FEH?> TCECC<: IAG <VL BCPGB:><CGB: >KGJ;<J. ]I-@QO<Q> 0,4-10-35 >c IK@J;<JGJJ <CGEC><CG:=BC =C><C@CL VUBVVHV 2016-T:@B:= 10 CD:=C 15732,9 EAU OVEHV L@C= I?GA@AL, 21142,7 EAU OVEHV T? 134,4 LCD:NHC C<->CG:@B:.

7:; E?NHA@A=A= =C<:DTCO: JSJ= VUBVV 2016-T:@B:= 10 CD-:=C 18488,2 EAU OVEHV L@C=BC;-<:G:@:L, 25214,99 EAU OVEHV T? 136,4 LCD:NHC C<>CG:@B:.

2016-T:@B:= 10 CD:=BC <GC=ObVGEC<VGBQ VUBVV \?dA=B? ICGB:H: 77 BCC=C <GC=ObVGEC-<VG VUBVVBV= K<>KGJ@HK=, EQ=Q= ASA=?= IVGIVGBQ> VUBVV \?dA=B? 32 BCC=CO: VUBV@HV=. 2016-T:@-BCH: 10 CDHC I?GA@H?= >CLA<C@-

B:> OC@:E 19400,0 EAU OVEHV IV@TV@BV@OV, A; 18454,0 EAU OVEHV C<>CG:@B:. ]= CDHC I?-GA@H?= IV@TVEBV 6 BCC=C 7ef-10/0,4 >c TVHVG>Q >QIC<<QQ@Q>->C C@EC;<:G:@:; >?G?> IV@-OV, 5 BCC=C 2060 >c 7ef TVHVG->Q >QIC<<QQ@Q>>C C@EC;<:G:@-B:. 11 BCC=C 7ef 10/0,4 >c >V-;QESC VG=V<Q@Q; >?G?> IV@OV, A; TJNJ=BK 10 BCC=C >Q-IC<<QQ@QHQ 2290 >c 7ef VG=V<Q@BQ.

M@ FEA 10 CDBCH: L@C=-BC 8,4 >E 0,4 >c CIC SQIC@-H:O: >QGQ@Q; >?G?> IV@-OV, 8,0 >E 0,4 >c CIC SQ-IC@H:O: >QGQ@QL, A;>? I?GA@BA. 10 >c CIC SQIC@-H:O: IVW=SC 10 CDHC 8,0 >E CGC@:><C CIC SQIC@-H:O: >QGQ@EC>, >QGQ@Q; A;<?GA= TJGHJNJJ JSJ= <A?;?@JJ F@?><G TCIBQ-Q@CG: T?<A;OAN IV@HV=-BQ><C= 3,7 >E 10 >c CIC SQIC@H:O: >QGQ@QL, A;->? I?GA@BA.

– ")+5)+ 7'%),%5-9% ?%E+ )-67@,%59+6 F%A9% '-#7F ?%,+-@+ ?%#F+<% '(#<1#::. G%E+ )-67@,%59+ =#(),5 =6(5<1>&+ $(-6(6 ,(A#CC9C )%69%A )CA<CA#C5 '%5?

– 7CDGC >QGQQ G?>V=-O<GQ>\AP A;<?GA IVW=SC 2016-T:@B:= 10 CD:=BC 3,02 >E CGC@:><CH: 0,4 >c CIC SQIC@H:O: >CDGC >Q-GQ@BQ.

hC@L: aCG:= bA@AC-@: IVW=SC 2016-T:@B:= ASA=B? 10 BCC=C 10/0,4 >c 7ef TCU: >V=Q;<CGHC VG-=V<Q@QL, LCDBC@C=QQHC I?GA@-BA. 7ADA=>A QIC><CGBC VI@QOQ-IQNBQ= ICGB:> F@? T?G@?GA=B? TCU: >V=Q;<CG >KIKDJJBK, V;V-=Q E?=?= IAGH? F@?><G F=?GHAP-O:= >?G?><KK BC KOJJBK. hCU: >V=Q;<CGHC <GC=ObVGEC<VGBQ> LVBO<C=\AP TC=C F@?><G F=?G-HAPO:= >QGQQ JSJ= T?GHA@A><JJ IAD@A> <CGCI:=C= C>SC >CGC-TC<: IK@J=J; >?G?> IV@SQ. ZA-GV>, T?GHA@A><JJ IAD@A> <CGC-I:=C= TCU: >V=Q;<CGHC >KUJ@ IK@J=IKD<. hCU: >V=Q;<Q= <QG-HQ=BCG: F@?><G F=?GHAPO: E?-=?= >CEO:N IV@QQ JSJ= CG >C=-BCD TV@HV ICG:;C<. MG >C=BCD T:HCS <AGKKS<KG CG>:@QQ ;:-G:> E?=?= F@?><G @A=APO:= <CG-<:L C@:L, <C@CL>C TVVL I?GI?-O? BCH: F@?><G F=?GHAPO:= LCD-

BC@C=:;QQBC. hCU: >V=Q;-<CGHC 7ef >VWQ A;<?GA VI@Q-OQIQNBQ= ICGB:> GCDV=BVGQ=Q= C>AEB?GA, CD:@ K>EK<<KGJ <C-GCI:=C= >V@HV C@:=OC TC>;: IV@EV>. M=BCD IV@HV=BV IAN-B? C;:>SC F=?GHAP E?=?= A;<?-H?= F@?><G TCIBQQ@CG:I:N CN IV-@QL, >JDJL >?<JJ IV@IVD, >C@>:-I:NB: F@?><G F=?GHAPO: E?=?=

JNHJ@<J>OJN >CEO:N >:@QQ TC-H: TC>;:GC< F@?.

– G()( )%59%5#%5 $(6(6 $()($(-1@)%6%#%59+ ,(A-#CC9C ?%)@+ ?+#+@,%5 '%5-'+?

– «`:H:; F@?><G» MM7=:= aCG:=BCH: bA@AC@: IJHJ=>J >J=BK F@?><G F=?GHAPO:= LCD-BC@C=HC= 59243 T?>? >CGBCGB: TC=C 4124 E?>?E?-A;>C=C, >VE-E?G\AP@:> O<GQ><QGC@CGB: OC-LC<<QQ TC=C JNHJ@<J>OJN F@?><G F=?GHAPO: E?=?= >CEO:N >:@:L >?@JJBK.

2016-T:@B:= 10 CD:=C >CGC-<C F@?><G F=?GHAPO:=C 474,7 E@= >c</OCC< @AEA< I?GA@O?, F@?><G <CGCEBCG:=BC 422,8 E@= >c</OCC< F@?><G F=?GHAPO: LCDBC@C-=:@B:. ZC;>CSC CD<>C=BC 51,9 E@= >c</OCC< F@?><G F=?GHAPO:

CN LCDBC@C=:@:L J=KEBK@BJ. M@ FEA TC@L: TVHV<QQ IVW=-SC 2016-T:@BCH: L@C=BC 13,5% L@C= I?GA@O?, 10 CDBC 12,9% C<->CG:@B:. hC@L: >CGBCG@CGHC 366,1 E@= >^</O F@?><G F=?GHAPO: OC<:@:L, OC<:@HC= F@?><G F=?G-HAPO:=C= 400,9 E@= OVE T:D=C@-B:. hC@L: <K@KE 100,7 LCD:N-HC C<>CG:@B:, T? K<>K= T:@HC

OC@:;<:GEC@QQ 11,6 E@= OVEHV >KL T:D=C@B:. M@ FEA F@B?= 185,5 E@= OVE T:D=C@:L, 102,9 LCD:N T? K<>K= T:@HC OC@:;-<:GEC@QQ 20,5 E@= OVEHV >KL T:D=C@B:.

– H; 7'%<+69% %)+ ,C#C'C<C6 $()($(#(5 :2:6 &1;9(5 ,%5%F,%6 )%69%A 2%5%#%5 )%5%#-<%6?

– ZANBA= E?>?E?IAN-B? F@?><G F=?GHAPO:= >CGBCG@CGHC I?GJJ ECO?-@?OA E?=?= IAGH? F@?, F@-H? F@?><G F=?GHAPO:= J=KEBJJ LCDBC@C=QQ, LCD-BC@C=HC= F@?><G F=?GHA-PO:=:= C>:O:= QICH:=-BC K=BJGJJ IVW=SC BCH: A;-CGC>?<<?G TCOC@:L, 10 CD ASA=B? F@?><G F=?G-HAPO:= <K@KIKHK= 12309 >CGBCG B?IA<VGBQ> >C-G:N:= <K@KIKHK=J JSJ= KSJGJ@BJ, EQ=Q= ASA=?= T?>? >CGBCG@CGB:= OC=: 11419 <JNK<.

aCG:= bA@AC@: <CGC-I:=C= TVHV<QQ@CGB: >:-O>CG<QQ EC>OC<:=BC T:@ IC;:=C= I?GA 3825 G?DB-BA> A;<?G QW;<QGQ@QL, F@?><G F=?GHAPO:= LCDBC-

@C=QQ FG?T?OA= IQNHC= 2030 >CG-BCGHC C>< <JNJ@JL, 23368,2 EAU OVEHV FO?L TJGHJNJ@BJ. ];V=-BVD F@? F@?><G F=?GHAPO:= >CG-BCG@CG <CGCI:=C= QQGBVV=Q C@-B:= C@QQ TCC<:=BC 3566 F@?><G FO?L<?HAS O:G<>C S:HCG:@:L VG=V<Q@BQ, C@B:BC BCH: E:=-BCD A;<?G QW;<QGQ@QL TC<C<. ];V=BVD F@?, F@?><G F=?GHAP-HC IV@HV= B?IA<VGBQ> >CG:N:= QICH:=BC <K@KIKHK= 71 >CGBCG-HC 25120,5 EAU OVEHV K=BJGJJ >C-GC@:L, Q>Q> >VGHVV VGHC=BCG:-=C I?GA@BA, EQ=Q= ASA=?= 33 E?->?E? 24093,1 EAU OVEHV, 38 T?->? >CGBCGHC 1,03 EAU OVEHV BVV I?GA@H?=. h:D:=<:H:=BC, OV< VGHC=: <CGCI:=C= 33 A; >CGC-@:L, IANBA= LCDBCI:NHC 3675,0 EAU OVEHV K=BJGJJ TK=J=BK S?-SAE S:HCG:@B:. jQ=Q= ASA=?=

17 E?>?E?B?= 3023,7 EAU OVE, 16 T?>? >CGBCGBC= 134,0 EAU OVE, TC@L: WGABA>C@:> TC=C T?>? >CGBCGBC= 3157,7 EAU OVE =C>-<C@CD <K@K<J@BJ. 7C@HC= A;<?G OV<<Q> >CGVVBV <QGC<.

ZWBT?<<?= >CGT:@C=HC= E?>?-E?@?GH? >CGC<C T:@QQ@Q> A;>C-=CO:=:= >CG:NBCG: 7CGT: EA-=AO<G@AHA <CGCI:=C= QICH:=BC <V@Q> >V<VGQ@ICD, >?S?UB?L >C-@:L >?@JJBK.

ZANBA= >:NEC<>?G@?G <CGC-I:=C= F@?><G F=?GHAPO:= LCD-BC@C=HC= >CGBCG@CGB:= QICH:=-BC >CG:N IV@IVD <K@KL <QGQQ@C-G: JSJ= F@ CGCO:=BC <J;J=BJGJJ A;<?GA= TJGHJNJJ E?=?= IAGH? >CG:NBCGB: K=BJGJJ JSJ= A;-SCGC@CG TJGHJNJ@JL TC<C<.

– "#$%&'() *%%$+,-/12, =#(),5 ?%5+<+ C2FCA, )+@-,%6 ?+#77 2+<77 :2:6 =#<( =$6( 9==5 =#(E1;?

– hVHVGQBC I?GA@H?= ECC-@:EC< E?=?= IAGH? TC@L: F@-H? CD<CCG:E F@?><G F=?GHAPO:= J=KEBJJ, QQGBCICD LCDBC@C-=:L, C>:O:= KN QICH:=BC <K@KL <QGOCU:NBCG, CG IAG JDBK TCG:> TC=C T:@QQ@Q> IV@V< B?E?>SA-EA=.

*%(),(@)(6 I%A<:# JK*"LMN"

2016-�� 6-��32 www.erkintoo.kg ��

�� "�� " � � ��

��

�� !#$:

�� . �� “�� ” �� !�� "�� #�� $��, �� .

“�� ”

�

2016-жылдын 6-декабры2 www.erkintoo.kg мамлекеттик расмий гезити

ЭЭркинркин ооооТТ

Президент Алмазбек Атамбаев эмгек єргїї алды

5-декабрдан баштап Кыргыз Республикасынын Президенти Алмазбек Атамбаев эмгек єргїїсїнє чыкты.

Таиланд Королу такка отурдуПрезидент Алмазбек Атамбаев кечээ, 5-декабрда Таиланд Королдугунун Королу Маха Вачиралонгкорн Бодиндрадебайаварангкунду такка отурушуна байланыштуу куттуктады.

Куттуктоо телеграмма-сында Мамлекет башчы-сы кыргыз-таиланд дос-тук мамилелеринин жана эки єлкє ортосунда єз ара пайдалуу кызматтыштык-ты єнїктїрїїгє жана бе-кемдєєгє даяр экендигин билдирип, Таиланд Коро-луна чыў ден соолук, бакы-баттык жана мамлекеттик ишине чоў ийгиликтерди каалады.

Президент Бишкектин тургундары менен баарлашты

3-декабрда Президент Алмазбек Атамбаев Бишкек шаарынын жашоочулары менен жолугушту.

Жолугушуу суроо-жооп иретинде єттї. Бишкектиктер Мамлекет башчысына ар кыл багыттагы суроолорду бере алышты. Алмазбек Атамбаев шаардыктар менен жо-лугушуу салтка айланган єлкєнїн облус-тарынын жана шаарларынын жашоочула-ры менен єнїгїїнїн актуалдуу маселеле-рин ачык талкууга алган иш-чаралардын уландысы деп белгиледи. Анын айтымын-да, мындай жолугушуулар мындан ары да

уланмакчы. Президент єлкєнїн башкы шаарын мын-

дан ары єнїктїрїїнїн актуалдуу маселе-лери, баш калаанын инфраструктурасын комплекстїї єнїктїрїї боюнча коюлган пландарды ишке ашыруу, шаар чєйрєсїн жакшыртуу, анын ыўгайлуулугун жогору-латып, интеллектуалдык жана руханий да-раметин ачууга шарттарды тїзїї тууралуу алардын суроолоруна жооп берди.

Мамлекет башчысынын шаардыктар ме-нен жолугушуусунда айтылган маселелер-ди чечїї боюнча иш-чаралардын планы иштелип чыгат.

Кыргыз Республикасынын Президентинин Аппарат же-текчиси Фарид Ниязов майып-тардын салттуу эл аралык кї-нїндє жолугушуулар оор таг-дырга кабылган жарандары-быздын кайсы проблемалары чечилип, кайсылары чечил-бей жатканы тууралуу сїй-лєшїїгє себеп болорун бел-гиледи. “Президент Алмазбек Атамбаев тагдыр жазмышы ме-нен оор абалга кириптер бол-гон ар бир жаран єз дараметин, жєндємїн толук ачышы їчїн бардык шарттарды тїзїї ке-ректигин Єкмєттєн талап кы-лып жатат. Алардын арасында абдан таланттуу адамдар кєп. Ошол талант жок болуп кет-пей, кенен ачылышына шарт тїзїї – баарыбыздын парзы-быз”, - деди Фарид Ниязов.

Мамлекет башчысынын буй-ругуна ылайык, Президенттик

билим берїї фондунан эў за-рыл нерселерди сатып алуу їчїн мїмкїнчїлїгї чекте-лїї балдардын 15 мектеп-интернатынын ар бирине 100 миўден 350 миў сомго чейин акча бєлїнгєн. Анын жалпы кєлємї 3 миллион сомду тїзєт.

Саламаттыкты сактоо ми-нистрлигинин беш реабили-тациялык борборуна зарыл тиричилик шаймандары ме-нен буюмдарын сатып алууга 500 миўден бир миллион тєрт жїз жыйырма эки миў сом-го чейин – бардыгы 4 572 000 (тєрт миллион беш жїз жети-миш эки миў сом) бєлїнгєн.

Балдар церебралдык пара-личи бар балдарга атайын ко-ляскаларды сатып алуу їчїн Эмгек жана социалдык єнїк-тїрїї министрлигине 3 000 000 (їч миллион) сом бєлїн-дї.

Балдар церебралдык пара-личи бар балдардын «Умай Эне» адаптациялоо жана єнї-гїї кїндїзгї борборуна зарыл жабдуулар менен буюмдар-ды сатып алуу їчїн 150 000 (жїз элїї миў) сомдук финан-сы жардамы каралган. Мурда азиздер жана дїлєйлєр коо-муна музыкалык жана спорт-тук шаймандарды сатып алуу їчїн 750 000 (жети элїї жїз миў) сом бєлїнгєн.

Жалпысынан мїмкїнчїлї-гї чектелген адамдарды кол-доо мекемелерине 11 миллион сомдон ашуун акча каража-ты жардам иретинде берилди.

“Соўку жылдары биздин єлкєбїз улам турукташкан сайын социалдык аялуу ме-кендештерибиздин кєйгєй-лєрїнє кєўїл бурула башта-ды. Коомчулуктун да мындай категориядагы адамдарга ма-милеси жакшырып баратат», - деди Фарид Ниязов.

Белгилей кетсек, єлкєбїз-дє мїмкїнчїлїгї чектелїї адамдардын саны 172 миў-ден ашат.

ТАРЫХ ЖАНА МАДАНИЯТ ЖЫЛЫНЫН ЖЫЙЫНТЫКТАРЫ ЖАМАН ЭМЕС

2-декабрда Президент Алмазбек Атамбаев єлкєнїн маданият, маалымат жана туризм министри Тїгєлбай Казаковду кабыл алды.

Мамлекет башчысына маданиятты єнїктїрїї, Кыргызстан элинин ма-даний мурасын сактоого жана арттырууга багыт-талган Тарых жана ма-даният жылынын алка-гында аткарылып жаткан иштер тууралуу маалы-мат берилди. Ошондой эле жолугушуунун жїрї-шїндє маданий мекеме-лердин кызматкерлерине колдоо кєрсєтїї, анын ичинде турак жай менен камсыздоо планын жана єлкєдє искусствону мын-дан ары єнїктїрїї масе-лелери талкууланды.

ТЄРАГАНЫН ТАЛАСКА САПАРЫЖогорку Кеўештин депутаттары 5-9-декабрь кїндєрї жер-жерлерде шайлоочулар менен иш алып барат. Бул туурасындагы токтом парламенттик фракциялар жана депутаттардын єтїнїчї боюнча кабыл алынды.Кечээ, 5-декабрда Жогорку Кеўештин Тєрагасы Чыныбай Турсунбеков Талас облусуна жумушчу сапар менен барды.

Тєрага К.Медетбеков атындагы об-лустук драм театрдын курулушун кє-рїп, аталган мекеменин жетекчилиги жана курулушчулар менен жолугушту. Жалпы наркы 208 миллион сомго баа-ланган курулуш иши 2008-жылы баш-талган. Бирок анын 65 миллион сому бєлїнїп берилбегендиктен курулушту бїткєрїї кечеўдєєдє. Жакында гана 20 миллион сом бєлїнгєнїн айткан куру-луш компаниясы Тєрагадан каражаттын їзгїлтїксїз бєлїнїп туруусун кєзємєл-гє алуу єтїнїчїн билдиришти.

Тєрага Ч.Турсунбеков тиешелїї ми-нистрликке тапшырма берерин, бул ма-селе кєзємєлгє алынарын айтты.

Ошондой эле Жогорку Кеўештин Тєра-гасы Ч.Турсунбеков облустагы бир катар социалдык мекемелерге барып, алардын кєйгєйлєрїн угуп, тиешелїї министр-лик єкїлдєрїнє чечїї маселесин тап-шырды.ЖАКШЫ СЄЗ, ЖУМШАК МАМИЛЕ

КЄЎЇЛДЄГЇ КИРДИ КЕТИРЕТ2-декабрда майыптардын эл аралык кїнїн утурлап, «Ала-Арча» мамлекеттик резиденциясында Президент Алмазбек Атамбаевдин атынан мїмкїнчїлїгї чектелїї адамдарды колдоо мекемелерине акчалай каражаттардын сертификаттары салтанаттуу тапшырылды.

«Кыргызстан Кытай ме-нен айыл чарба тарма-гында кызматташтык-ты активдештирїїгє, мал-чарбачылыкты єнїктїрїї, экологиялык жактан таза продукцияны Кытайга экс-порттоо кєлємїн кєбєйтїї жаатында кызматташууга даяр», – деди Премьер-министр Сооронбай Жээн-беков Кытай єлкєсїнїн Кыргызстанга жаўы дайын-далган элчиси Сяо Цинхуа менен жолугушууда. Элчи

мырза Кытай жана Кыргыз-стандын мамлекет башчы-ларынын кїч-аракетинин аркасында эки єлкєнїн ортосундагы мамилелер ырааттуу єнїгїп жатка-нын кошумчалап, єз ара ма-милелерди мындан ары да єнїктїрїїгє болгон араке-тин жумшай тургандыгын убада кылды.

Элчи Сяо Цинхуа мурда-раак Кыргыз Єкмєт баш-чысынын єтїнїчї боюн-ча тиешелїї мамлекеттик

органдар менен Кытайга виза берїї маселеси кара-лып жатканын айтып, бул маселе жєнгє салынарына ишендирди. Ошондой эле Кытайдан интернет тар-тып келїї маселеси боюн-ча да сїйлєшїїлєр жїрїїдє.

Жолугушуунун жїрїшїн-дє транспорттук коммуни-кация, айыл чарба, єндї-рїштї єнїктїрїї тармак-тарында кызматташуу ке-лечеги тууралуу сєз болду.

КЫТАЙГА ВИЗА МАСЕЛЕСИ ЖЄНГЄ САЛЫНАТ

“БАЛДАР АЙЫЛЫНДА” ТАТЫКТУУ ТАРБИЯ БЕРИЛЕТ 2-декабрда Премьер-министр Сооронбай Жээнбеков «SOS Балдар айылы» эл аралык уюмунун президенти Сидхарта Каулду жана Азербайжан, Израиль, Казакстан, Кыргызстан жана Єзбекстандагы «SOS Балдар айылы» эл аралык уюмунун єкїлї Зденко Седларды кабыл алды.

Жолугушууда балдарды колдоого алуу їчїн каржылоону жогорулатуу макса-тында єлкє мыйзамдарын єркїндєтїї, балдарды камкордукка алуу тутумун ре-формалоо маселелери боюнча пикир ал-машышты.

Жолугушуу соўунда Премьер-министр Сооронбай Жээнбеков Сид-харта Каул жана Зденко Седларга Кыргыз Республикасынын Премьер-министринин ысмы жазылган сааттар-ды тапшырды.

Кошумчалай кетсек, «SOS Балдар айы-лы» дїйнєнїн 134 мамлекетинде иш-тейт. Мындай аталыштагы коомдук фон-дунун тїзїлгєнїнє быйыл 20 жыл толду.

Кыргызстанда «SOS Балдар айылы» Бишкек жана Чолпон-Ата шаарларында иш алып барат. Мында балдарды тар-биялоо їй шартына ылайыкташтырыл-ган.

Даярдаган Бегим ТУРДАЛИЕВА

2016-жылдын 6-декабры3www.erkintoo.kgмамлекеттик расмий гезити


Камбар-Ата-1 ГЭСин куруу эки єлкєгє да пайда алып келет

“Камбар-Ата-1 ГЭСин Єзбекстан ме-нен биргелешип курсак, эки єлкєгє пай-да алып келери шексиз. Эгер бул долбоор-го Казакстан кошулса, абдан жеўилдик болмок. Буюруса, долбоорго инвестор та-быларына жана ишке ашарына ишенем. Ага чейин качан кар же жамгыр жаайт деп їмїт кылып отура бербей Кара-Кече жылуулук электр станциясын курушубуз зарыл”, - деди гидроэнергетикалык дол-боорлордун токтоп калышы боюнча бе-рилген соболго жооп кайтарган Алмаз-бек Атамбаев.

Кыргызстан єз кїчїнє гана ишениши керек

Мамлекет башчысынын пикиринде, биз чет єлкєлїк аскер базаларга эмес, єзїбїз-дїн армиябызга ишенишибиз керек. “Ма-нас” аэропортунан америкалык аскерлер-ди чыгардык. Бирок, АКШ менен мами-лебизди бузалы деген оюбуз жок. Орусия-лык базанын мєєнєтїн 15 жылга деп ма-кулдаштык. Президент Владимир Путин биздин сунушту туура кабыл алды. Ору-сия албетте, биздин туруктуу стратегия-лык єнєктєшїбїз бойдон кала берет.

Президенттик шайлоо эки тур менен єтїшї мїмкїн

Акыркы парламенттик шайлоо калыс єткєндїктєн эч кандай нааразылык ми-тингдер болгон жок. Президенттик шай-лоо да чыр чатаксыз єтєт деген ишенич бар. “Балким эки тур болот. Анткени, каа-лоочулар кєп,” – деди Алмазбек Атамбаев.

Исраиловго ишенїїгє болотИчки иштер министрлигин жетектєє

Улан Исраиловго тапшырылганы коом-чулукта, айрыкча оппозициялык саясат-чылар арасында кызуу талкуу жаратка-нына кїбє болдук. Президент Алмазбек Атамбаевдин айтымында, Улан Исраи-лов таза адам, артында былык-сылыгы жок. Аны 20 жылдан бери жакшы таа-ныйт. Ички иштер министрлигинде кадр маселеси олуттуу болуп турат, ошондук-тан милицияны тазалоо керек. Исраилов жок дегенде бир жыл иштесе, натыйжа-сы кєрїнєт.

Президент да їй салууга укуктуу

Кой-Таштагы 2,5 га менчик жерди мый-замдуу жол менен сатып алгандыгын айткан Президент єзїн бай адам ката-ры эсептээрин кошумчалап: “Мен бай адаммын. Єз жериме адам катары їй са-лууга укуктуумун”, – деди. Айтымын-да, бул айылдын мектебинде билим ал-ган, сатып алган жерде чоў аталары да жа-шап єткєн.

Таза суу маселеси толук чечилетЄлкєбїздїн тїштїк борборунда ичїїчї

таза суу кыйла жылдардан бери эле кєй-гєй жаратып келген. Учурда Ош шаары таза суу менен 75%га камсыз болду. Би-рок, шаарга караштуу 21 миў калк жаша-ган Жапалак айылында таза суу маселеси чечилбеген бойдон калууда. Айылдыктар-га кїнїнє їч маал гана суу берилет. Маа-лымат жыйында жашоочулардын аманат єтїнїчїн уккан Мамлекет башчысы масе-ле оў жагына чечилерин билдирди.

Сот реформасы дагы 5-10 жылды талап кылат

“Сот реформасы жїрбєй жатат деген пи-кирлерге кошулбайм”, - деп айтты Прези-дент Алмазбек Атамбаев. Акыркы 4 жыл-да эле 400дєн ашык соттор алмаштырыл-ды. Сот реформасы 5 жылда бїтїшї мїм-кїн эмес - кеминде дагы 5-10 жылды та-лап кылат.

Эл чындыкты билиши зарылКоомчулуктун бїйїрїн кызыткан “Бе-

лизгейт” маселесин териштирип, алын-ган маалыматтардын чын-тєгїнїн тактоо прокуратурага тапшырылды. Эгер бул до-кументтер жасалма же жалган болуп чык-са, ал їчїн Сегизбаев жооп берет. “Мисал катары айтсам, Елисеевдин лицензиясы боюнча жаўы маалыматтар белгилїї бо-ло баштады. Елисеев менен Салянованын єз ара кандай мамилеси бар экендиги так-талат – бардыгы алдыда. Эл чындыкты билиши зарыл. Мурдагы алган сыйлык, даражаларыў бул жерде арачы тїшє ал-байт. Эгерде, кашыктап жыйган кадыр-баркыўды чємїчтєп чачып алсаў жообун беришиў керек. Алты жыл мурда жарды-мын дегендердин азыр мультимиллионер-ге айланып калышы, 2010-жылы єлкєдє мародерчулук болгонун далилдеп турат”, - деди Алмазбек Атамбаев.

Биз жолдорду куруу їчїн дагы кредиттерди алышыбыз керек

Эсеп палатасынын мурдагы тєрайы-мы Эльмира Ибраимова азыр кызмат-та турса, Кыргызстандын тышкы кары-зы ИДПнын 60%ына жетип калды, єлкє-нї дефольт кїтїп турат деп айтпайт эле. Ооба, Кыргызстандын тышкы карызы 3,7 млрдга жетти. 6 млн калкы бар Кыргыз-стан їчїн кєп деп айтууга болбойт. Масе-лен, 16 миллиондуу Казакстандын тышкы карызы 160 млрд доллардан ашты. Корк-пой эле карыз алууну улантууда. Дефольт тууралуу суроого жооп кайтарган Єлкє башчысы: “Биз жолдорду куруу їчїн да-гы карыз алышыбыз керек. Жолдор эко-номиканы єнїктїрїїнїн башкы кепилди-ги. Жолсуз жана электр энергиясыз эко-номиканы єнїктїрїї мїмкїн эмес. Ошон-дуктан, биздин алган кредиттерибиз ушул максаттарга жумшалууда. Миграция ма-селесин чечїї їчїн ирригация тармагын єнїктїрїїгє да кредит алышыбыз зарыл. 300 миллион долларлык долбоорду жїзє-гє ашыра алсак, 200 миў жараныбыз эч жакка кетпейт эле. Кытайдан карызды кєп алып жатасыўар дегендер бар. Ала турган башка бир альтернатива болсо унчукпайт элем. 1-2%дык кредиттерди 30-40 жыл-дык мєєнєткє Кытайдан бєлєктєрдїн бе-риши кїмєн. Ошондуктан, Кытай жетек-чилигинин кєрсєтїп жаткан колдоосуна абдан ыраазымын”, - деди.

Маданият кызматкерлерине карата мамиле єзгєрїлєт

“2017-жылды Ыймандуулук, тарбия жа-на маданият жылы деп жарыялайын де-ген оюм бар. Маданият кызматкерлерине мамилени жакшыртышыбыз керек. Бул жагынан карызмын – аны моюнга алам. Эмики жылы бул тармакка башкача кєўїл бурула баштайт”, - деди маданият кызмат-керлерине їй куруп берїї маселеси боюн-ча оюн билдирген Алмазбек Атамбаев.

Кийинки парламент сапаттуу парламент болушу керек

Алмазбек Атамбаев бир жылдан ки-йинки пландары тууралуу да учкай жооп кайтара кетти: “Президенттик мєєнєтїм аяктагандан кийин башка бир, мисалы премьер сыяктуу кызматтарга барбайм. Бирок, 2020-жылы парламенттик шайлоо болот. Ошол шайлоого єзїмдїн партиям-ды даярдаганга жардам берем.

Анткени, 2020-жылга карата курулай ураандар эмес, экономикалык идеяларга таянган конструктивдїї эки партияга ээ болушубуз керек. Ошондо гана Кыргыз-стан єнїгїї жолуна багыт алат”.

Мамлекет азыр эл їчїн иштей баштады

Алмазбек Атамбаевдин пикиринде “Сєз эркиндиги акыркы 5 жылдагы жетишкен-диктерибиздин бири болду. Биз їчїн сєз эркиндиги єзгєчє маанилїї. Чиновник-тербизге жакшы таасирин тийгизип жа-тат, анткени алар коомчулуктун пикири менен эсептешїїгє їйрєнїшїп, азыр мам-лекет эл їчїн иштей баштады”.

Кыргыз жарандары Орусияда мыйзамдуу тїрдє ишке

орношууга укуктуу

Москва шаарынын мэри Сергей Собя-ниндин кыргыз мигранттары тууралуу айткан кеби кєптєгєн кыргызстандык-тарга жага берген жок. Президент Ал-мазбек Атамбаев да маалымат жыйында: “Мен Собяниндин мындай пикирди ай-таарын кїткєн эмесмин. Албетте, бардык эле шаарларда мигранттар кєйгєйлїї ма-селе. Бирок, Орусияда эў эле мыйзамды сыйлаган кыргыз жарандары болуш керек деп ойлойм. Кыргызстандын жарандары Орусияда мыйзамдуу тїрдє ишке орно-шууга укуктуу. Биз мигранттарыбыздын жашоосу жеўил болсун деп, ЕАЭБге ко-шулдук. Орусиялык чиновниктер ушуну эстей жїрїшсїн. Сыягы Собянинге ким-дир бирєєлєр туура эмес маалымат бер-ген. Менин пикиримде, ал абдан сабаттуу, жакшы мэр, Москваны тартипке келти-рип жатат”, - деп сєзїн жыйынтыктады.

Атай АЛТЫМЫШЕВ

Президент Алмазбек АТАМБАЕВ:

1-декабрда Мамлекет башчысы Алмазбек Атамбаев жергиликтїї жана чет єлкєлїк жалпыга маалымдоо каражаттарынын 160тай

журналисттери катышкан 4 сааттык маалымат жыйынын єткєрїп, 70ке жакын суроого жооп берген. Гезитибиздин єткєн

санында убада кылгандай, ошол маалымат жыйында айтылган орчундуу жооптордун айрымдарын окурмандарыбызга

сунуштайбыз

:

“ЧЕТ ЭЛДИК АСКЕР БАЗАЛАРГА ЭМЕС, ЄЗ АРМИЯБЫЗГА ИШЕНИШИБИЗ КЕРЕК”

�


ЭЭркинркин ооооТТКЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2014-ЖЫЛДЫН 21-ИЮЛУНДАГЫ

№403 “КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖАЛПЫ ОРТО БИЛИМДИН МАМЛЕКЕТТИК БИЛИМ БЕРЇЇ СТАНДАРТЫН БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ” ТОКТОМУНА ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ ЖАНА ТОЛУКТООЛОРДУ КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН

ТОКТОМУ

Ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿ ñèñòåìàñûí ïðîôèëäèê áèëèì áåð¿¿í¿ óþøòóðóóãà äàÿðäîî ìàêñàòûíäà, “Áèëèì áåð¿¿ æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 5-áåðåíåñèíå, “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2014-æûëäûí 21-èþëóíäàãû ¹403 “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà æàëïû îðòî áèëèìäèí ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûí áåêèò¿¿ æºí¿íäº” òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ëºð æàíà òîëóêòîîëîð êèðãèçèëñèí:

- àòàëûøûíäàãû æàíà 1-ïóíêòóíäàãû «îðòî» äåãåí ñºç “ìåêòåïòèê” äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿ òóòóìóíà æà¢û ìóóíäàãû ñòàíäàðòòàðäû ýòàï ìåíåí êèðãèç¿¿ áîþí÷à èø-÷àðàëàðäûí ïëàíû óøóë òîêòîìäóí òèðêåìåñèíå ûëàéûê ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí;

æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà æàëïû îðòî áèëèìäèí ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûíäà:

- àòàëûøûíäàãû, 1-ïóíêòóíäàãû, 9-ïóíêòòóí áåøèí÷è àáçàöûíäàãû, 2-ãëàâàíûí àòàëûøûíäàãû «îðòî» äåãåí ñºç “ìåêòåïòèê” äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- 2-ïóíêòòóí 1-ïóíêò÷àñûíäàãû «äå¢ãýýëèíäå” äåãåí ñºç “áàñêû÷òàðäà” äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

9-ïóíêòòà:- ýêèí÷è àáçàöòàãû «îêóòóóíóí áàðäûê áàñêû÷òàðûíäà æàíà îêóòóóíóí áàðäûê

ïðîôèëäåðèíäå» äåãåí ñºçäºð “ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿í¿í áàðäûê áàñêû÷òàðûíäà æàíà ïðîôèëäåðèíäå” äåãåí ñºçäºð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- àëòûí÷û àáçàöòàãû «äå¢ãýýëäåðèíäå” äåãåí ñºç “áàñêû÷òàðûíäà” äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- ñåãèçèí÷è àáçàöòàãû «ðåãèîíäóê/æåðãèëèêò¿¿” äåãåí ñºçäºð “æåðãèëèêò¿¿” äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- îí ¿÷¿í÷¿ æàíà îí òºðò¿í÷¿ àáçàöòàð òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:«- êîìïåòåíòò¿¿ë¿ê - áåëãèë¿¿ áèð êûðäààëäà (îêóó, æåêå æàíà êåñèïòèê) áèëèìäèí

æàíà ûêòûí àð êàíäàé ýëåìåíòòåðèí ºç àëäûí÷à êîëäîíóóãà àäàìäûí èíòåãðàöèÿëàíãàí æºíäºì¿;

- êîìïåòåíöèÿ - îêóó÷óíó (¿éðºí¿¿÷¿í¿) áèëèì àëóóãà äàÿðäîîãî êàðàòà ìóðäàòàí êîþëãàí, àíûí áåëãèë¿¿ áèð ÷ºéðºäºã¿ íàòûéæàëóó ¿ç¿ðë¿¿ èøè ¿÷¿í çàðûë áîëãîí ñîöèàëäûê òàëàï (÷åíåì);”;

îí æåòèí÷è-æûéûðìàí÷û àáçàö òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí: “- áèëèì áåð¿¿ ïðîöåññè - ïåäàãîãäîðäóí ò¿çäºí-ò¿ç êàòûøóóñó ìåíåí àð êàíäàé

ò¿ðäºã¿ ñàáàêòàð æàíà îêóó÷óíóí ºç àëäûí÷à ñàáàêòàðû ôîðìàñûíäà, îøîíäîé ýëå îêóó÷óëàðäûí æàíà á¿ò¿ð¿¿÷¿ëºðä¿í ñûíàêòàðû, çà÷åòòîðó, àòòåñòàöèÿëîîíóí áàøêà ò¿ðëºð¿ ñûÿêòóó îêóòóóíóí æàíà òàðáèÿëîîíóí óþøòóðóëãàí ïðîöåññè. Áèëèì áåð¿¿ ïðîãðàììàëàðûí èøêå àøûðóó áèëèì áåð¿¿ ïðîöåññè àðêûëóó æ¿çºãº àøûðûëàò;

- áåëãè - áóë ñèìâîë, îêóó÷óëàðäûí îêóóäàãû æåòèøêåíäèêòåðèíèí áààñûí öèôðàëàð, òàìãàëàð, ñ¿ðºòòºð æå æà¢ñîîëîð ìåíåí øàðòòóó-ôîðìàëäûê ò¿ðäº, ñàíäûê òóþíäó-ðóó;

- áàà - îêóó÷óëàðäû áààëîîíóí æûéûíòûêòàðûí ñàíäûê æàíà ñàïàòòûê ÷àãûëäûðóó;áàà áåð¿¿ - îêóó÷óëàðäûí àëàðäûí ýòèêàëûê æàíà èíòåëëåêòóàëäûê ºí¿ã¿¿ñ¿íº æàíà

àëàð òàðàáûíàí òóðìóøòóê çàðûë áîëãîí êîìïåòåíöèÿëàðãà ýý áîëóóñóíà, îøîíäîé ýëå áóë èøòèí áèëèì áåð¿¿í¿í ñàïàòûí æàêøûðòóó ìàêñàòûíäà áèëèì áåð¿¿í¿í ìàìëåêåòòèê ñòàíäàðòòàðûíûí òàëàïòàðûíà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í àíûêòîî ¿÷¿í îêóó÷óëàð, ìóãàëèìäåð, àòà-ýíåëåð ìåíåí ýêè æàêòóó áàéëàíûøòû æ¿çºãº àøûðóóãà áàãûòòàëãàí ìààëûìàò àðòòûðóó÷ó èøèí ºë÷ºº, èèòåðïðåòàöèÿëîî æàíà òàëäîî ïðîöåññè;”;

æûéûðìà òîãóçóí÷ó àáçàö òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí: “ - îêóòóóíóí ìàêñàòû - ê¿í ìóðóíòàí áåðèëãåí æàíà ñûïàòòàëãàí øàðòòàð, îêóó÷óíóí

êåëå÷åêòåãè èøèíèí ûêìàëàðû; áèëèì àëóóíóí íàòûéæàñûíäà ýý áîëãîí èøòèí ì¿ìê¿í áîëãîí ò¿ðëºð¿íº êàðàòà àíûí æºíäºì¿;”;

òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû îòóç áèðèí÷è àáçàö ìåíåí òîëóêòàëñûí: “- ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿ - òàðáèÿëîî æàíà áèëèì áåð¿¿ ñèñòåìàñû, àë êîîìäîãó

àêòèâä¿¿ èøè ¿÷¿í æåòèøò¿¿ áîëãîí, àíûí áàñêû÷òàðûíà òèåøåë¿¿ áèëèìäè, ûêòàðäû, òàæðûéáàëûê êºíä¿ìäºðä¿ êàìñûç êûëàò.”;

- 15-ïóíêò òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:“15. Íåãèçãè êîìïåòåíòò¿¿ë¿ê áîëóï êîíêðåòò¿¿ ïðåäìåòòåðäèí ìàçìóíó àðêûëóó

êàëûïòàíóó÷ó æàíà èøêå àøûðûëóó÷ó, îêóó÷óíóí ñîöèàëäûê òàæðûéáàñûíà íåãèçäåë¿¿÷¿ áèëèì áåð¿¿í¿í íàòûéæàñû ñàíàëàò.”;

- 34-ïóíêòòà:áèðèí÷è àáçàö «÷ºéðºëºð¿ æàíà” äåãåí ñºçäºðäºí êèéèí “ìåêòåïòèê æàëïû” äåãåí

ñºçäºð ìåíåí òîëóêòàëñûí;4-ïóíêò÷àíûí ýêèí÷è àáçàöû òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí: “- ïðåäìåòòèê ñòàíäàðòòû àòêàðóóãà ì¿ìê¿íä¿ê áåðãåí ðåñóðñòóê êàìñûç êûëóóãà

ìèíèìàëäóó òàëàïòàð;”;- 35-ïóíêò òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:«35. Ïðåäìåòòèê ñòàíäàðò Ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûíûí òàëàïòàðûí

ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿í¿í áàñêû÷òàðûíà ûëàéûê èøêå àøûðàò æàíà êîíêðåòòåøòèðåò. Îêóó÷óëàð òàðàáûíàí èëèêòåëèï æàòêàí ìàçìóíäóó ìàòåðèàë áàøêà áèëèì áåð¿¿ æààòûíäàãû ïðåäìåòòåðäèí ìàòåðèàëäàðû ìåíåí êîîðäèíàöèÿëàíóóãà æàíà ºç¿í¿í áèëèì áåð¿¿ òàðìàãûíäà æîëóí æîëäîî÷óëóêêà æàíà ûðààòòóóëóêêà ýý áîëóóãà òèéèø.”;

«37-ïóíêò òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí; “37. Îêóó÷óëàðäûí êëàññòàð áîþí÷à îêóó æ¿êòºì¿í¿í ÷åãè àëàðäûí ôèçèîëîãèÿëûê æàíà ïñèõîëîãèÿëûê ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð¿í, îøîíäîé ýëå îêóó ìàòåðèàëäàðûí ºçäºøò¿ð¿¿ ¿÷¿í êîþëãàí òàëàïòàðäû æàíà èøòèí ò¿ðëºð¿í ýñêå àëóó ìåíåí êëàññòàð áîþí÷à òºìºíê¿äºí àøïàãàí êºëºìäº (1-4-êëàññ -

áåø ê¿íä¿ê îêóó æóìàñûíäà, êàëãàí êëàññòàð - áåø ê¿íä¿ê îêóó æóìàñûíäà, æóìàëûê îêóó æ¿êòºì¿ 30 ñààòòàí àøêàí ó÷óðäà - æàëïû áèëèì áåð¿¿ óþìó 6 ê¿íä¿ê îêóó æóìàñûí àíûêòàéò) áåêåìäåëåò:

Êëàññòàð 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Îêóó æ¿êòºì¿í¿í ÷åãè 20 23 25 26 30 31 33 34 35 32 33

Áèð æóìàëûê îêóó æ¿êòºì¿í¿í ÷åãè 20 22 24 25 26 29 30 30 30 29 30

";- 40-ïóíêò òºìºíê¿äºé ìàçìóíäà áàÿíäàëñûí:«40. Áèð æóìàëûê îêóó æ¿êòºì¿í¿í àëêàãûíäà óáàêûòòû ìàìëåêåòòèê, ìåêòåïòèê æàíà

ýëåêòèâäèê (òàíäîî áîþí÷à ïðåäìåòòåð) ¿ë¿øòºðãº áîëæîëäóó áºë¿øò¿ð¿¿ òºìºíê¿ ñõåìà áîþí÷à æ¿ðã¿ç¿ëºò:

Êëàññòàð Ìàìëåêåòòèê êîìïîíåíò (%)

Ìåêòåïòèê êîìïîíåíò (%)

Ýëåêòèâäèê êîìïîíåíò

(òàíäîî áîþí÷à

ïðåäìåòòåð) (%)1-7-êëàññòàð 95 5 - 8-9-êëàññòàð 90 10 - 10-11-êëàññòàð 85 10 5

";- 43 æàíà 44-ïóíêòòàð òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:«43. Îêóó ïëàíûíûí ìåêòåïòèê êîìïîíåíòè áèëèì áåð¿¿ óþìóíóí ºçãº÷ºë¿êòºð¿í

(áàãûòòàðûí) ÷àãûëäûðàò æàíà îêóï æàòêàíäàðäûí æàíà àëàðäûí àòà-ýíåëåðèíèí (ìûéçàìäóó ºê¿ëäºð¿í¿í) ìàêóëäàøûëãàí êûçûê÷ûëûêòàðûí, ìóêòàæäûêòàðûí æàíà ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð¿í áèëäèðåò.

44. Ìåêòåïòèê êîìïîíåíò áèëèì áåð¿¿ óþìäàðû òàðàáûíàí ºç àëäûí÷à èøòåëèï ÷ûãàò æàíà îêóï æàòêàíäàðäûí æàíà àëàðäûí àòà-ýíåëåðèíèí (ìûéçàìäóó ºê¿ëäºð¿í¿í) ìàêóëäóãó ìåíåí èøêå àøûðûëàò. Áèð æóìàëûê îêóó æ¿êòºì¿í¿í àëêàãûíäà ìàìëåêåòòèê, ìåêòåïòèê æàíà ýëåêòèâäèê (òàíäîî áîþí÷à ïðåäìåòòåð) êîìïîíåíòòåð ðåñïóáëèêàëûê áþäæåòòèí ýñåáèíåí êàðæûëàíàò.»;

- 46 æàíà 47-ïóíêòòàð òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:«46. Ïðåäìåòòèê ñòàíäàðòòàðäû æàíà áàçèñòèê îêóó ïëàíûí èøòåï ÷ûãóó æàíà áåêèò¿¿

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Áèëèì áåð¿¿ æàíà èëèì ìèíèñòðëèãè òàðàáûíàí æ¿çºãº àøûðûëàò.

47. Áèëèì áåð¿¿ ÷ºéðºñ¿íäºã¿ ûéãàðûì óêóêòóó îðãàí æàëïû áèëèì áåð¿¿ óþìóíóí îêóó ïëàíûí Ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûíûí 37-ïóíêòó ìåíåí àð áèð êëàññ ¿÷¿í áåëãèëåíãåí îêóó æ¿êòºì¿í¿í àëêàãûíäà ýêñïåðèìåíòàëäûê (ïèëîòòóê) èøìåðäèêòèí ìóêòàæäûãûíàí óëàì, áèëèì áåð¿¿í¿ áàøêàðóóíóí òèåøåë¿¿ áºë¿ìäºð¿í¿í ñóíóøó áîþí÷à áåêèòåò.”;

- 53-ïóíêò òºìºíê¿äºé ìàçìóíäà áàÿíäàëñûí:«53. Êîìïåòåíòòèê ìàìèëåãå íåãèçäåëãåí ñòàíäàðòòàðäû ºçäºøò¿ð¿¿ ¿÷¿í îêóòóóíó

óþøòóðóó ôîðìàëàðû ºçãºðºò. Ñàëòòóó ñàáàêòàð ìåíåí êàòàð îêóòóóíóí àêòèâä¿¿ æàíà èíòåðàêòèâä¿¿ òåõíîëîãèÿëàðû, äîëáîîðäóê æàíà èçèëäºº÷¿ë¿ê èøòåð êîëäîíóëàò.”;

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà æàëïû îðòî áèëèì áåð¿¿í¿í ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûíà êàðàòà Áèëèì áåð¿¿ ÷ºéðºëºð¿í êàëûïòàíäûðóóíóí ïðèíöèïòåðè æàíà íåãèçäåðè òèðêåìåñèíèí “Áèëèì áåð¿¿ ÷ºéðºëºð¿ æàíà ïðåäìåòòåðè” áºë¿ì¿ òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áàÿíäàëñûí:

Áèëèì áåð¿¿ ÷ºéðºëºð¿ Òèëäèê Ñîöèàë-

äûê Ìàòåìà-òèêàëûê

Òàáèãûé èëèìäåð

Òåõíîëî-ãèÿëûê

Èñêóññ-òâî

Äåí ñîîëóê

ìàäàíèÿòû (ýíå òèë êûðãûç,

îðóñ æàíà

÷åò òèë-äåðè)

(òàðûõ, «Àäàì æàíà

êîîì», óêóê

òààíóó)

(ìàòåìà-òèêà,

àëãåáðà, ãåîìåòðèÿ)

(õèìèÿ, áèîëîãèÿ, ôèçèêà,

ãåîãðàôèÿ, àñòðî-íîìèÿ)

(òåõíî-ëîãèÿ ÷èéìå æàíà äèçàéí,

êîìïüþ-òåðäèê ñàáàò-

òóóëóê)

(àäàáèÿò, ìóçûêà, êºðêºì ñ¿ðºò ÷ûãàð-ìà÷û-ëûãû

(äåíå òàðáèÿ. òóðìóø-

òèðè÷èëèê êîîïñóç-äóãóíóí

íåãèçäåðè)

";2. Òºìºíê¿ëºð ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí:- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í “2004-æûëäûí 23-èþëóíäàãû ¹554 Êûðãûç

Ðåñïóáëèêàñûíûí ìåêòåïòèê áèëèì áåð¿¿ñ¿í¿í Ìàìëåêåòòèê áèëèì áåð¿¿ ñòàíäàðòûí áåêèò¿¿ æºí¿íäº” òîêòîìó;

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2012-æûëäûí 23-ìàðòûíäàãû ¹202 “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàëïû áèëèì áåð¿¿÷¿ óþìäàðûíäà ìåêòåïòèê îêóó æ¿êòºì¿í ýòàáû ìåíåí êûñêàðòóó æºí¿íäº” òîêòîìó.

3. Óøóë òîêòîì æàëïûãà ìààëûìäîî êàðàæàòòàðûíäà ðàñìèé æàðûÿëàíóóãà òèéèø æàíà 2016-æûëäûí 1-ñåíòÿáðûíàí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

Áèøêåê øààðû, 2016-æûëäûí 15-íîÿáðû, ¹590

"КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ КЕЎЕШИНИН 2012-ЖЫЛДЫН 29-ИЮНУНДАГЫ №2195-V ТОКТОМУ МЕНЕН БЕКИТИЛГЕН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄЗГЄЧЄ СТАТУСУ БАР АЙРЫМ ЧЕК АРАГА ЧЕКТЕШ АЙМАКТАРЫНЫН КООПСУЗДУГУН КАМСЫЗ КЫЛУУ ЖАНА СОЦИАЛДЫК-ЭКОНОМИКАЛЫК ЄНЇКТЇРЇЇ БОЮНЧА МАМЛЕКЕТТИК ПРОГРАММАГА ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ" КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2016-ЖЫЛДЫН 11-ИЮЛУНДАГЫ №382 ТОКТОМУНА ЄЗГЄРТЇЇ КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН

ТОКТОМУ"Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç

Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æà-íà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí 2012-æûëäûí 29-èþíóíäàãû ¹2195-V òîêòîìó ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ºçãº÷º ñòàòóñó áàð àéðûì ÷åê àðàãà ÷åêòåø àéìàêòàðûíûí êîîïñóçäóãóí êàì-ñûç êûëóó æàíà ñîöèàëäûê-ýêîíîìèêàëûê ºí¿êò¿ð¿¿ áî-þí÷à Ìàìëåêåòòèê ïðîãðàììàãà ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2016-æûë-äûí 11-èþëóíäàãû ¹382 òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ êèðãèçèëñèí:

ìàìëåêåòòèê òèëäåãè òåêñòòèí 1-ïóíêòó òºìºíê¿äºé ðåäàêöèÿäà áåðèëñèí:

"1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíåí Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí 2012-æûëäûí 29-èþíóíäàãû ¹2195-V òîêòîìó ìåíåí áåêèòèëãåí Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ºçãº÷º ñòàòóñó áàð àéðûì ÷åê àðà-ãà ÷åêòåø àéìàêòàðûíûí êîîïñóçäóãóí êàìñûç êûëóó æà-íà ñîöèàëäûê-ýêîíîìèêàëûê æàêòàí ºí¿êò¿ð¿¿ áîþí÷à Ìàìëåêåòòèê ïðîãðàììàãà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿ ñóðàëñûí:

"Ïðîãðàììàíûí èø-÷àðàëàðûí èøêå àøûðóó ìººíºòòºð¿" äåãåí 4-áºë¿ì¿íäº:

- ¿÷¿í÷¿ àáçàöûíäàãû "2016" äåãåí öèôðàëàð "2020" äåãåí öèôðàëàð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- áåøèí÷è àáçàöûíäàãû "2014" äåãåí öèôðàëàð "2017" äåãåí öèôðàëàð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

-àëòûí÷û àáçàöûíäàãû "2014-2015" äåãåí öèôðàëàð "2017-2019" äåãåí öèôðàëàð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- æåòèí÷è àáçàöûíäàãû "2015-2016" äåãåí öèôðàëàð "2019-2020" äåãåí öèôðàëàð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí.".

2. Áóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂ

Áèøêåê ø., 2016-æûëäûí 21-íîÿáðû, ¹603

КОЙЧУЕВ Турар, КРнын Улуттук илимдер

академиясынын академиги:

- Ырас, бир убакта чечилип-такталып, анык-талып, кабыл алынган Конституциябыз бар. Би-рок, мезгил деген токтоп турбайт, єзгєрєт, ар кан-дай кырдаал-жагдайлар орун алат. Саясий окуялар да тїрдїї нукта єнїгїп, чечїїнї талап кылган экономикалык-социалдык маселелер чыгат. Элдин психологиясы, кабылдо-осу да єзгєрїлїп, биз жа-шап жаткан мыйзамдар-дын да кемтик жактары кєзгє ачык уруна баштайт. Анан мезгил талабына жа-раша аларды оўдоо зарыл-чылыгын аўдап-тїшїнє баштайт.Анткени, бир убак-та бир жазылган боюнча ке-те беребиз дегендик, менин оюмча, учурдун, мезгил-дин єзгєрїлїшїн сезбей-эсептебей калган процесс болуп калышы мїмкїн. Ошон їчїн Конституци-янын керектїї жерле-рине бїгїнкї кїн менен эртеўки кїндї эске алып, прогресске, алдыга жыл-ганга жардам бере турган-дай оўдоолорду киргизїїнї туура деп эсептеймин. Ми-салга бийлик бутактарын алсак, Президенттин, пар-ламенттин, Єкмєттїн укук-милдети аз-кєп дебестен, булардын бир бїтїн орга-низм болуп иштєєлєрїнє басым жасаш керек. Булар бийликтин ар тарапка тара-ган бутактары эмес, а уюш-туруу, башкаруу система-сынын тамыры бир єзєгї болушу абзел. Конститу-цияга киргизилип жаткан єзгєртїїлєрдє мунун бар-дыгы теў жакшылап ойло-нулуп чечилген. Анда атал-ган їч бийликтин укук-тары так бєлїштїрїлгєн. Жаўы оўдоолорго ылай-ык, Єкмєттїн да, парла-менттин да укуктары кый-ла кєбєйтїлгєн. Бул туу-ра. Анткени, иштей тур-ган бутактарга укукту ке-нен бериш керек. Ошон-до да бийлик бутактары-нын биримдигин сактоо зарыл. Мындай болгон-до башкаруу бийлигинин сапаты жогорулайт, бири-бири менен єз ара бирге-лешип аракеттенїїлєрї кїч алат, алга карай єнїгїї процесси жїрєт. Ошондук-тан, референдумду кол-дойм жана аны жакшы-лап єткєрїп алышыбыз ке-рек. Калкыбыз жогорку аў-сезимдїїлїктєрїн кєрсєтїп, ага активдїї катышып, єздєрїнїн жарандык мил-деттерин аткара турганды-гына толук ишенем.

АМАНТУРОВ Байгелди, Бишкек шаарындагы Кєк-Жар конушунун тургуну:

– 11-декабрга белгиленген жергиликтїї кеўештерге, анын ичинде Бишкек шаардык кеўешинин депутатта-рын шайлоо жана референдум кїнїнє карата їгїт иш-тери кїч алып жаткан кези. Мени айрыкча референ-дум маселеси кєбїрєєк кызыктырат. Мен ал кїнї аны колдоп, добуш берїїнї чечтим. Эмне їчїн? Анткени, мен єз єлкємдїн атуулу болгондуктан анын эч кимге кєз каранды болбой єз алдынча эркин єсїп-єнїгїшїн, сырттагылардын бардык ички иштерибизге кийлиги-шип, андай-мындай кылгыла деп кєрсєтмє бере бер-бешин каалаймын. А мурдагы Конституцияда мын-дайга жол берилип калганын моюнга алышыбыз жа-на аны кечеўдетпей ушул жолу референдум аркылуу оўдоп-тїздєп алганыбыз туура болот. Азыркы кїндє єлкєбїздє алга карай кєп єзгєрїїлєр

болуп жатат. Мунун бардыгы теў єлкєбїздє орногон жарандык тынчтыктын, улуттар аралык ынтымак-ырашкерликтин аркасында гана жїзєгє ашырылып жаткандыгын танууга болбойт. Бул да болсо элдин жа-шоо турмушун жакшыртууга багытталган туура элдик саясат єз жемишин берип жаткандыгын кєрсєтїп турат. Аймактарды бириктирген, анын ичинде Тїндїк-Тїштїк жолу курулууда, райондордун, айылдардын, шаар ичин-деги кварталдардын канча жылдан бери оўдолбогон жолдору асфальтталып, бийлик элге жїзїн буруп кал-ды. Мына биздин Кєк-Жар конушубузга жакында жа-ратылыш газынын куурлары тартылып, кєгїлтїр оттон пайдаланып, жашообузга чоў єзгєрїїлєр кирип жатат. Эмдиги жылы дагы 22 жаўы конушка газ тартылаарын угуп, биз да кубанып жатабыз. Ошондуктан, референ-дум єткєрїїнї сынга алып жаткандардын мындай ре-алдуу єзгєрїїлєрдї кєрбєй, чет жактагылардын сєзїн сїйлєп жатканын “єздєн чыккан жат жаман, єзєктєн чыккан єрт жаман” деп эсептеймин. Ырас, єлкєдєгї бардык иштер сыдыргыга салгандай тегиз кетип бара жатат деп айта албайм. Бирок, Президент Алмазбек Атамбаев айткандай, кыргыз кєчї бара-бара тїзєлєт. Ал їчїн бардыгыбыз ага жардамдаш болуп, ак ниеттїї ишибиз менен колдошубуз керек.

ТЕМИРАЛИЕВ Конушбай, Нарын облусундагы Жумгал

районунун тургуну:

– Борбор калаага жеке иштерим менен келдим эле. Референдум єтєєрїнєн кабарым бар. Анда Конституци-яга кандай єзгєртїїлєр киргизилип жатканын респу-бликалык “Эркин Тоо” гезитине басылган салыштыр-малуу таблицаны окуп билдик. Менин кєз карашым-да анчалык чоў чуу сала тургандай деле єзгєртїїлєр жок экен. Єлкєбїздїн суверендїїлїгїн коргойлу де-гендин эмнеси жаман. Єкмєттїн, парламенттин укугу кеўейет экен. Президент єзїнїн укуктарын азайтып-тыр. Соттордун кєз карандысыз болуп, адилеттїї че-чимдерди кабыл алуусуна багытталган беренелерин кантип колдобой коюуга болот. Мунун баарын жак-шы жышаан катары кабыл алышыбыз керек деп ой-лойм. Ошон їчїн їй-бїлєбїз менен барып, эртеўки ке-лечегибиз, єлкєбїздїн тынч, бейгам єнїгїїсї, балда-рыбыздын байгерчиликтїї турмушта жашоосу їчїн добуш беребиз.

САТИМОВ Абибулла, Ош облусундагы Єзгєн районунун тургуну:

– Биз, карапайым адамдар ыплас саясаттан алыс болобуз. Чындыкты тїз эле бетке айтабыз. Сиз сурап жаткан референдумду колдоймун. Мына єлкєбїздє бир нече жылдан бери митинг, пикеттерден, жол то-суулардан арылып, кулак-мурдубуз тынчып, тынч жашоонун баркын катуу билип калдык. Элге эм-не керек? Тынчтык жана эмгектенїїдєн артык эм-

не бар дейсиў. Азыркы бийликтин эл їчїн жасап жаткан иштерин кєрбєй коюу – чоў кїнєє деп эсеп-теймин. Бизге кїчтїї Єкмєт керек деп жїрдїк эле, Конституцияга киргизилип жаткан єзгєртїїлєрдє бул талап эске алынганын кубаттайбыз. Анткени, социалдык-экономикалык маселелерди чечїїдєгї толук жоопкерчиликти Єкмєт єз мойнуна алышы абзел.

ЖОРОБЕКОВ Єкїмбек, Кыргыз Республикасынын маданиятына эмгек сиўирген ишмер, эмгек ардагери:

– Колдонуудагы Конституцияга киргизилип жат-кан єзгєртїїлєрдї толук бойдон колдоймун. Ант-кени, турмуш бир орунда токтоп турбайт, ар дай-ым єзгєрїїлєр, алдыга карай жылуулар болуп ту-рат. Ошол сыўары, Конституциянын айрым жерле-рине єзгєртїї киргизїї муктаждыгы бышып жетил-ген экен, ошолорду єз убагында оўдоп-тїздєп алсак мындан аркы єнїгїїбїзгє оў таасирин тийгизээри анык. Алсак, эгемендїїлїгїбїздїн 25 жылы ичинде Премьер-министрлерди 28 жолу алмаштырып жибе-риптирбиз. Ушундай шартта анан Єкмєт кантип ту-руктуу иш алып бара алат, жоопкерчилик да жок бо-луп калып жатпайбы. Эми, Конституцияга єзгєртїїлєр кирип калса, анда Єкмєт ушинтип бат-баттан алмаш-пай, узакка иштеп, єлкєнї алдыга карай єнїктїрїї бо-юнча кабыл алынган программаларды, стратегиялар-ды аткаруунун їстїндє талыкпай иштєєсїнє кенен мїмкїнчїлїк тїзїлєт. Ошондой эле Єкмєттїн укук-милдеттери да кыйла кеўейтилип жатат. Маселен, мур-да Премьер-министр “мыйзамда белгиленген тартип-те жергиликтїї мамлекеттик администрациялардын башчыларын жергиликтїї кеўештердин сунушу бо-юнча дайындайт жана бошотот” деп жазылгандык-тан, аларды бошотуу, дайындоо жол-жобосу татаал-дашып, кєп жагынан Єкмєт башчысынын колу-бутун байлап турган. Жаўы єзгєртїїлєргє ылайык, Премьер-министр “жергиликтїї мамлекеттик администрация-лардын башчыларын дайындайт жана бошотот”. Де-мек, мурдагыдай жергиликтїї кеўештерден макулдук сурабай эле, иштей албагандарды дароо бошотуу жа-на жаўыларын дайындоо укугуна ээ болот.Мындан сырткары, сот реформасын жїзєгє ашыру-

уга шарт тїзїїчї кєп єзгєртїїлєр киргизилип жаткан-дыгын кантип кубаттабай коё алабыз. Анткени, сєздєн ишке єтїп, соттордун кєз карандысыздыгына жана єз алдынчалуулугуна жетишїїнїн жолдору такталган. Бїгїнкї кїндє Батыштын бизге жат ар кандай идео-

логиялары, жїрїм-турум, никеге байланышкан орун-суз эрежелери да жашоо турмушубузга агын суудай агылып кирип жаткандыгын жашыра албайбыз. Анан калса бизде да аял менен аялдын, эркек менен эркек-тин баш кошуусуна шарт тїзїїнї, мыйзамдаштырып берїїнї талап кылган їндєр да чыгууда. А буга ара-кеттеги Конституцияда илинчектер бар экен. Себеби, анда: “Нике курагына жеткен адамдар никеге турууга жана їй-бїлє кїтїїгє укуктуу” деп жазылып турат. А муну єздєрїнє ылайыктап чечмелеп алышкандар жо-горудагыдай талаптарды коюуга укуктары бар болуп жатпайбы. Андыктан, конституциялык деўгээлде мын-дай тїшїнїїлєргє жол бербєє максатында Конститу-цияга: “Їй-бїлє мыйзамда белгиленген нике курагы-на жеткен эркек менен аялдын ыктыярдуу никеге ту-руусунун негизинде тїзїлєт” деп конкреттїї жазылып жатат. Менимче, муну ар бир кыргызстандык толук ку-баттай тургандыгына бєркїмдєй эле ишенем. Антке-ни, биз тээ кылымдардан бери ата-бабабыз сактап кел-ген улуттук баалуулуктарыбызды, менталитетибиз-ди, жїрїш-туруш, жашоо маданиятыбызды єзїбїзгє жат келген жана коошпогон Батыштын маданиятына тебелетип-тепсетїїгє эч убакта жол бербешибиз ке-рек деп эсептеймин.Мына ушул сыяктуу єзгєртїїлєрдїн киргизилип жа-

тышынан улам референдумду колдоймун жана 11-де-кабрда “макул” деп єз добушумду беремин.

11-ДЕКАБРЬ – РЕФЕРЕНДУМ КЇНЇ

Алдыда болуучу бїткїл элдик добуш берїїгє саналуу гана кїндєр калды. Учурда ар

бир шайлоочу, жаран бул боюнча єз позицияларын тактап, Конституцияга киргизилип жаткан єзгєртїїлєрдї кызуу талкуулап

жатышкан кези. Ошондуктан, референдумга коюлуп жаткан маселелер туурасында жалпы эл-журт да кабардар экендигин билїї максатында

айрым адамдардын пикирин угуп, кээ бирлерине кєчєдє жїргєн жеринен жолугуп баарлаштык.

ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ ЭЛ КОЛДОЙТ

Таалайбек ТЕМИРОВ

АЙДАРБЕКОВ Дайырбек, Нарын облусуна

караштуу Кочкор райондук билим берїї бєлїмїнїн методисти:

– Конституцияга кирги-зилїїчї єзгєртїїлєрдїн бардыгын теў кунт ко-юп окуп чыктым жана алар єтє керектїї экен-дигине кєзїм жетти. Ай-рыкча, мамлекетибиз-дин эгемендїїлїгїн сак-тоого, ички иштерибиз-ге кийлигишїїлєргє жол бербєєгє багытталган конституциялык ченем-дердин киргизилип жа-тышын туура деп эсеп-теймин. Буга чейин Би-риккен Улуттар Уюму-нун Адам укуктарын кор-гоо боюнча комитетинин Азимжан Аскаровго чыга-рылган єкїмдї кайра ка-роону сунушташынын єзї эле биздин мыйзамдары-бызды тоотпоонун, єз кєз караштарын таўуулоонун айкын кєрїнїшї болго-ну тууралуу кєп айтыл-ды, жазылды. Андыктан, мындай кийлигишїїлєргє бєгєт коюу їчїн Консти-туцияга ошондой норма-ны киргизїї зарылчы-лыгын турмуш єзї та-лап кылып жатат. Ошол себептїї, Конституция-нын 6-беренесинде: “Адам укуктары боюнча эл ара-лык келишимдердин че-немдери тїздєн-тїз кол-донулат жана башка эл аралык келишимдин че-немдерине караганда ар-тыкчылыкка ээ” деп жа-зылганы єлкєбїздїн суверендїїлїгїнє шек келтирээрине эми кєзїбїз жетип, аны “Эл аралык ке-лишимдерди жана эл ара-лык укуктун жалпы таа-нылган принциптерин жа-на ченемдерин колдонуу тартиби жана шарттары мыйзамдар менен анык-талат” деп оўдоп-тїздєп жазып, Конституцияга єзгєртїї киргизїїгє ар-гасыз болуп олтурабыз. Мына ушул эле мисал-дан ачык кєрїнїп тур-гандай, бардык киргизи-лип жаткан єзгєртїїлєр єлкєбїздїн алдыга карай єнїгїїсїнє, жалпы мам-лекеттин жана элибиздин кызыкчылыктарына гана багытталып жатканды-гынан улам референдум кїнї аны колдоп, добуш берїїнї єзїмдїн атуул-дук милдетим катары ка-раймын.





Референдумга биометрикалык маалыматтарды тапшырган жа-на жашы 18ден жогорку тизме-ге киргизилген 2 млн 851 миў, ал эми жергиликтїї кеўештер-ге шайлоолорго 2 млн 313 миў жаран катышууга укуктуу. Шай-лоолордо 22 саясий партиянын, Бишкек шаардык кеўешине 14 партиянын талапкерлери ат са-лышат. Пропорционалдык сис-тема боюнча єтїїчї шайлоолор-до бюллетенде кєрсєтїлгєн пар-тиялардын бирине гана добуш берилет. Ал эми айылдык ке-ўештер можаритардык система боюнча шайланат. Шайлоочу-лар шайлоо округундагы калктын санына жараша добуш беришет.

Эскерте кетїїчї жагдай - шай-лоочулар ID-карта менен гана до-буш бере алышат. Чет єлкєлєрдє жїргєн жарандарыбыз алар їчїн ачылган 35 шайлоо участкала-рында ID-карта же жалпы жаран-дык паспорт (чет єлкєгє чыгуучу паспорт) менен добуш беришет.

Добуш кантип берилет?Адегенде жарандар аймак-

тык шайлоо участкасына ке-лип, иденттєє (єздїгїн анык-тоо) процедурасынан єтїшєт. Ал 2015-жылдын 4-октябрында-гы парламенттик шайлоодогудай эле болот. Эске салсак:1. Шайлоочу єзїнїн шайлоо

участогуна келет;2. Шайлоочу ID-картасын МКК-

нын операторуна берет (шай-лоого чейин ар бир жаран єзїнїн аты-жєнїн шайлоочу-лардын тизмесинен тактап алуусу зарыл);

3. Оператор биометрикалык но-мери, паспорту боюнча маа-лыматтарды салыштырып, манжалардын изи боюн-ча иденттєє жїргїзєт (шай-лоочу манжасын сканерге коёт);

4. Эгерде шайлоочу тизмеге кир-гизилген болсо, компьютердин мониторунда анын сїрєтї жана бардык маалыматтары

пайда болот;5. Оператор шайлоочуга чек бе-

рет;6. УШКнын мїчєлєрї жаранды

кагаздагы тизме боюнча тек-шерип, чекти бюллетенге ал-маштырып берет.

Жергиликтїї кеўештерге шай-лоочулар паспорттогу катталган дареги боюнча гана добуш бере алышат. Ошондуктан, Бишкек шаарында катталган шайлоочу-ларга 2 бюллетен берилет - бири Бишкек шаардык кеўешине шай-лоого, экинчиси Конституцияга єзгєртїї киргизїї боюнча рефе-рендумга.

Бишкекте жашап, бирок кат-тоосу жок жарандар референдум-га гана катыша алышат.

Шайлоочу добуш берїїчї бюл-летенди алып кабинкага кирип, андагы маркер же ручка менен бюллетенге белги коёт.

Єз ручкасын, фотоаппарат же сї-рєткє тартуу функциясы бар башка каражаттарды пайдаланууга тыюу салынат. Добуш берїїдєн кийин бюллетендер автоматтык эсептєє-чї тїзїлїшкє салынат.

Атай АЛТЫМЫШЕВ

МАНАСЧЫЛЫК – КЄРКЄМ ЄНЄРДЇН АТАСЫ

4-декабрда Премьер-министр Сооронбай Жээнбеков Т.Сатылганов атындагы Кыргыз улуттук филармониясында “Манас” кїнїнє арналган салтанаттуу иш-чарага катышты.Єкмєт башчы катышуучуларды “Манас” эпосуна арналган кїн менен куттуктады.

Сооронбай Жээнбековдун айтымында “Манас” эпо-сун сактоо, изилдєє жана кеўири жайылтуу боюнча Кыргыз Республикасында 2012-2017-жылдарга улуттук программа иштелип чыккан. Анын алкагында “Кыргыз Республикасынын материалдык эмес маданий мураста-рын коргоо жєнїндє” мыйзам кабыл алынып, илимий изилдєєлєрдїн натыйжасында Кыргызстандын мате-риалдык эмес маданий мурастарынын Улуттук тизме-си даярдалган. 2015-жылы Єкмєттїн атайын токтому менен 4-декабрь – “Манас” эпосун белгилєє кїнї деп белгилеген. Єкмєт башчы “Манас” эпосунун ЮНЕСКО-нун тизмесиндеги дїйнєлїк маданияттын казынасы-на кошулушунда – “Манас” эпосун жар салган азыркы манасчылардын эмгеги зор экендигин баса белгиледи. “Манасты” Манас кылып турган кудуреттїї, касиеттїї сыр – дал ушул манасчылык єнєрдїн маўызында жа-тат, - деди Єкмєт башчы. Сооронбай Жээнбеков улут-тук маданиятты єнїктїрїїгє жана жайылтууга єзгєчє эмгек сиўирген салымы їчїн бир катар манасчыларга єкмєттїк сыйлыктарды тапшырды.

Белгилей кетсек, єлкєбїздє быйыл їчїнчї ирет манас-чылардын 7 кїн, 7 тїн манас айтуу иш-чарасы єтїїдє.

Бегим ТУРДАЛИЕВА

ЭЛ МЫЙЗАМДУУ МАМЛЕКЕТТЕ ЖАШАГЫСЫ КЕЛЕТКечээ, 5-декабрда “Кабар” маалымат агенттигинде Конституцияга єзгєртїї киргизїї – кєз карандысыздыкты жана мамлекеттин бїтїндїгїн сактоого багытталгандыгын “Жалпы элдик кошуундар биримдигинин” мїчєлєрї Алга Кылычов, Тариэл Искаковдор билдиришти.

Алга Кылычовдун айтымында, буга чейинки Конституцияга єз-гєртїї киргизїїлєр єз мезгилин-деги президенттердин укуктарын гана бекемдеген. Алдыдагы рефе-рендум элге керек. “Конституция-нын 41-36-беренелерине толуктоо, єзгєртїї киргизбесе, Кыргызстан-дын єнїгїїсїнє жол ачпайт. Тактап айтканда, эл аралык уюмдардын єл-кєнїн ички иштериндеги ролу туу-ралуу же їй-бїлє курууга байланыш-туу беренелер. Бир жыныстуулардын їй-бїлє куруусу биздин маданияты-бызга, менталитетибизге, туура ой-жїгїртїїбїзгє карама-каршы келет”, - деди ал.

Эл мыйзамдуу мамлекетте жаша-гысы келет. Азыркы Конституция-да беренелер улуттук баалуулуктар-га доо кетирет. Анїстїнє 41-берене-ге таянып, эл аралык уюмдар биз-дин мыйзамдарды жана жоболорду тоготпой, єлкєдє кылмышкер деп табылган адамга сыйлык беришке-ни Кыргызстандын келечегине бал-та чабат.

Конституцияга террорчулукка жа-на экстремисттик уюмдарга тиешеси бар же сепаратизмге тартылгандар-ды жарандыктан ажыратуу туура-луу толуктоо киргизилїїдє. Андык-тан, Кыргызстан їчїн референдум туура кадам, анткени элди коргоо, єлкєнїн коопсуздугу менен байла-ныштуу.

Асел БАРЫКТАБАСОВА

Референдумга жана шайлоолорго 5 кїн калды!

Жыл соўунда єлкєбїздїн саясий турмушунда орун алуучу олуттуу эки окуяны – Конституцияга єзгєртїї киргизїї боюнча референдум жана жергиликтїї кеўештерге шайлоолорду єткєрїїгє беш кїн калды.

Єкмєт башчыдан 200 миў сом3-декабрь - эл аралык майыптар кїнїндє Премьер-министр Сооронбай Жээнбеков Бишкек шаарындагы Мїмкїнчїлїгї чектелген жактарды реабилитациялоо борборуна барды.

Калк коопсуздугу кєўїл борборунда2-декабрда вице-премьер-министр Жеўиш Разаков Ош облусунда стратегиялык жана жашоо тиричиликти камсыздоочу маанилїї объектилердин антитеррористтик корголуусу боюнча кєчмє жыйын єткєрдї.

Єкмєт башчы педагогика-лык жана медициналык жак-тан реабилитациялоо жїргї-зїїчї борбордун имаратын кыдырып чыгып, борбор-дун жамааты жана тарбияла-нуучулары менен баарлашты. Директор Гїлнара Аманкуло-ванын айтымында, Борборго кїнїнє 70ке жакын мїмкїн-чїлїгї чектелген жактар кел-се, 2016-жылдын 11 айында 300 ашуун адам келген.

Сооронбай Жээнбеков, жал-пы кїч-аракет менен майып-тар їчїн билим берїї, жумуш оруну, саламаттык сактоо, со-циалдык жана укуктук жар-дам кєрсєтїї жагынан колдоо кєрсєтїїнї камсыздоо зарыл-дыгын белгиледи. Ал Мїм-кїнчїлїгї чектелген жактар-ды реабилитациялоо борбо-рунун директоруна 200 миў сом суммасына сертификат-ты тапшырды.

Борбор Азия єлкєлєрї їчїн терроризм жана диний экстре-мизм коркунучу чоў. Андыктан калк коопсуздугун сактоо їчїн тийиштїї мамлекеттик орган-дар тарабынан комплекстїї чаралардын кабыл алынышы шарт. Вице-премьер-министр мїмкїн болгон коркунучтар-дын алдын алууда мамлекет-тик чек араларды коргоону кї-чєтїїнїн маанилїїлїгїн бел-гиледи. Стратегиялык объек-тилерде жана адамдар кєп чо-гулган жердеги коопсуздукту камсыздоону тийиштїї тїрдє жїргїзїї зарылдыгына токто-луп, коопсуздукту камсыздоо боюнча тапшырмаларды та-лапка ылайык аткарбаганды-гы їчїн тиешелїї жетекчилер

жоопкерчиликке тартыла тур-гандыгын баса белгиледи.

Жеўиш Разаков Ош облу-сундагы Папан суу сактагы-чына барып, анын антитерро-ристтик жактан корголушу-нун абалы менен таанышты. Ошондой эле Ноокат району-нун бир катар шайлоо участ-каларын кыдырды. Ал аймак-тык укук коргоо органдары-нын жетекчилерине 11-де-кабрда єтїїчї жергиликтїї кеўештерге депутаттарды шайлоо жана референдумга добуш берїїдє коопсуздукту камсыздоо боюнча жыйын-тык чараларды кабыл алууну тапшырды.

Бегим ТУРДАЛИЕВА

��

��



КОЛДОНУУ МЄЄНЄТЇН УЗАРТУУ БОЮНЧА "МЄЄНЄТСЇЗ" ДЕГЕН БЕЛГИСИ БАР 1994-ЖЫЛДЫН

ЇЛГЇСЇНДЄГЇ КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖАРАНЫНЫН ПАСПОРТУНУН КОЛДОНУУ

МЄЄНЄТЇН БЕЛГИЛЄЄ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇНТОКТОМУ

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíäàðûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíûíûí ïàñïîðòó ìåíåí äîêóìåíòòåøòèð¿¿ ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòè-òóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êîëäîíóó ìººíºò¿í óçàðòóó áîþí÷à "ìººíºòñ¿ç" áåëãèñè áàð 1994-æûëäûí ¿ëã¿ñ¿íäºã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíûíûí ïàñ-ïîðòó 2017-æûëäûí 31-ìàðòûíà ÷åéèí êîëäîíóëààðû áåëãèëåíñèí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êàðàøòóó Ìàìëåêåòòèê êàò-òîî êûçìàòû:

- Êîëäîíóó ìººíºò¿í óçàðòóó áîþí÷à "ìººíºòñ¿ç" äåãåí áåëãèñè áàð 1994-æûëäûí ¿ëã¿ñ¿íäºã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíûíûí ïàñ-ïîðòóíóí êîëäîíóó ìººíºò¿ 2017-æûëäûí 31-ìàðòûíàí òàðòûï á¿òº òóðãàíäûãû æàíà 1994-æûëäûí ¿ëã¿ñ¿íäºã¿ Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíûíûí ïàñïîðòóí àëìàøòûðóóíóí çàðûëäûãû òóóðàëóó êàëê àðà-ñûíäà ìààëûìàòòûê-ò¿ø¿íä¿ð¿¿ èøòåðèí æ¿ðã¿çñ¿í;

- 60 æàø êóðàãûíà æåòêåí æàíà àíäàí óëóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æàðàíäàðûí äîêóìåíòòåøòèð¿¿ áîþí÷à ÷àðàëàðäû êºðñ¿í.

3. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðàòûíûí êóðóëóø, òðàíñïîðò æàíà êîììóíèêà-öèÿëàð áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.

4. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.

Ïðåìüåð-ìèíèñòð Ñ.ÆÝÝÍÁÅÊÎÂÁèøêåê øààðû, 2016-æûëäûí 18-íîÿáðû, ¹598

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2015-ЖЫЛДЫН 14-ИЮЛУНДАГЫ №493 «КЫРГЫЗ

РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АЙМАГЫНДАГЫ ОБЪЕКТИЛЕРДИ ЖАРЫШ ДОЛБООРЛОО ЖАНА КУРУУ ЖЄНЇНДЄ,

БИШКЕК ШААРЫНДАГЫ КВАРТАЛДАРДЫН КУРУЛУШ ДОЛБООРУНУН КУРАМЫ, АНЫ ИШТЕП ЧЫГУУ

ЖАНА БЕКИТЇЇ ТАРТИБИ ЖЄНЇНДЄ УБАКТЫЛУУ ЖОБОЛОРДУ БЕКИТЇЇ ТУУРАЛУУ» ТОКТОМУН

КЇЧЇН ЖОГОТТУ ДЕП ТААНУУ ЖЄНЇНДЄ


«Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðû æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 10-áåðåíåñèíå, «Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòó-öèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2015-æûëäûí 14-èþëóíäà-ãû ¹493 «Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäàãû îáúåêòòåðäè æàðûø äîëáîîðëîî æàíà êóðóó æºí¿íäº, Áèøêåê øààðûíäàãû êâàðòàëäàðäûí êóðóëóø äîëáîîðóíóí êóðàìû, àíû èøòåï ÷ûãóó æàíà áåêèò¿¿ òàðòèáè æºí¿íäº óáàêòûëóó æîáîëîðäó áåêèò¿¿ òóóðàëóó» òîêòîìó ê¿÷¿í æî-ãîòòó äåï òààíûëñûí.

2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí æåòè ê¿í ºòêºíäºí êè-éèí ê¿÷¿íº êèðåò.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН АЙРЫМ ЧЕЧИМДЕРИНЕ

ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ЖЄНЇНДЄ


Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í ÷å÷èìäåðèí "Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíäàãû ëèöåíçèÿëûê-óðóêñàò áåð¿¿ òóòóìó æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíà øàéêåø êåëòèð¿¿ ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòó-öèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2009-æûëäûí 5-àâãóñòóí-äàãû ¹500 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êàìñûçäàíäûðóó óþìäàðûíûí êàìñûçäàíäûðóó (òåõíèêàëûê) ðåçåðâäåðèíå ÷åãåð¿¿ëºðä¿í íîðìàòèâ-äåðèí ýñåïòººí¿í òàðòèáè æºí¿íäº æîáîíó áåêèò¿¿ òóóðàëóó" òîêòî-ìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºðò¿¿ êèðãèçèëñèí:

æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí êàìñûçäàíäûðóó óþìäàðûíûí êàìñûçäàíäûðóó (òåõíèêàëûê) ðå-çåðâäåðèíå ÷åãåð¿¿ëºðä¿í íîðìàòèâäåðèí ýñåïòººí¿í òàðòèáè æº-í¿íäº æîáîäî:

- 1-ïóíêòóíóí ýêèí÷è àáçàöûíäàãû "óðóêñàò áåð¿¿÷¿ äîêóìåíòèíèí" äåãåí ñºçäºð "ëèöåíçèÿñûíûí" äåãåí ñºç ìåíåí àëìàøòûðûëñûí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2014-æûëäûí 5-ôåâðà-ëûíäàãû ¹75 "Ëîòåðåÿëàðäû óþøòóðóóãà æàíà ºòêºð¿¿ãº êàðàòà êîþëóó÷ó àéðûì òàëàïòàð æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé ºçãºð-ò¿¿ëºð êèðãèçèëñèí:

æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Ëîòåðåÿ áîþí÷à îò÷åò áåð¿¿í¿í òàðòèáè æºí¿íäº íóñêàìàäà:

- 2-ïóíêòóíäàãû "ëîòåðåÿëàðäû ºòêºð¿¿ãº óêóê áåðãåí ê¿áºë¿êò¿í" äåãåí ñºçäºð "ëîòåðåÿëûê èøòè æ¿çºãº àøûðóóãà ëèöåíçèÿíûí" äåãåí ñºçäºð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

æîãîðóäà àòàëãàí Íóñêàìàíûí 1-òèðêåìåñèíäå:- «ëîòåðåÿíû ºòêºð¿¿ãº óêóê áåðãåí ê¿áºë¿ê" äåãåí ñºçäºð "ëîòå-

ðåÿëûê èøòè æ¿çºãº àøûðóóãà ëèöåíçèÿ" äåãåí ñºçäºð ìåíåí àëìàø-òûðûëñûí:

- 16-ïóíêòó ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí; æîãîðóäà àòàëãàí Íóñêàìàíûí 2-òèðêåìåñèíäå:- "ëîòåðåÿíû ºòêºð¿¿ãº óêóê áåðãåí ê¿áºë¿ê" äåãåí ñºçäºð "ëîòå-

ðåÿëûê èøòè æ¿çºãº àøûðóóãà ëèöåíçèÿ" äåãåí ñºçäºð ìåíåí àë-ìàøòûðûëñûí;

- 13-ïóíêòó ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí; æîãîðóäà àòàëãàí Íóñêàìàíûí 3-òèðêåìåñèíäå:- "ëîòåðåÿíû ºòêºð¿¿ãº óêóê áåðãåí ê¿áºë¿ê" äåãåí ñºçäºð "ëîòåðåÿëûê

èøòè æ¿çºãº àøûðóóãà ëèöåíçèÿ" äåãåí ñºçäºð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;-11-ïóíêòó ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òààíûëñûí;- æîãîðóäà àòàëãàí Íóñêàìàíûí 4-òèðêåìåñè ê¿÷¿í æîãîòòó äåï òàà-

íûëñûí.3. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï îí ê¿í ºòêºíäºí

êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ФИНАНСЫ МИНИСТРЛИГИНИН ТЇЗЇМЇН ЖАНА ШТАТТЫК САНЫН ОПТИМАЛДАШТЫРУУ ЖЄНЇНДЄ


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2011-ЖЫЛДЫН 22-АВГУСТУНДАГЫ №473 "КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН

МИНИСТРЛИКТЕРИНИН, АДМИНИСТРАЦИЯЛЫК ВЕДОМСТВОЛОРУНУН ЖАНА БАШКА МАМЛЕКЕТТИК ОРГАНДАРЫНЫН ШТАТТЫК САНЫНЫН

ЧЕГИ ЖЄНЇНДЄ" ТОКТОМУНА ТОЛУКТОО КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ


АШХАБАД ШААРЫНДА 2012-ЖЫЛДЫН 30-МАЙЫНДА КОЛ КОЮЛГАН ШЕРИКТЕШТИККЕ КАТЫШУУЧУ

МАМЛЕКЕТТЕРДИН ГЕОДЕЗИЯ, КАРТОГРАФИЯ, КАДАСТР ЖАНА ЖЕРДИ АРАЛЫКТАН ЗОНДДОО ЖААТЫНДАГЫ ЄЗ АРА АРАКЕТТЕНЇЇСЇ ЖЄНЇНДЄ

1992-ЖЫЛДЫН 9-ОКТЯБРЫНДАГЫ МАКУЛДАШУУГА ЄЗГЄРТЇЇЛЄРДЇ КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ ПРОТОКОЛДУ БЕКИТЇЇ ЖЄНЇНДЄ


КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЄКМЄТЇНЇН 2011-ЖЫЛДЫН 4-ОКТЯБРЫНДАГЫ №611 "КЫРГЫЗ

РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖАЗЫК-АТКАРУУ СИСТЕМАСЫНЫН БОРБОРДУК ОРГАНЫН РЕФОРМАЛОО ЖЄНЇНДЄ"

ТОКТОМУНА ТОЛУКТОО КИРГИЗЇЇ ТУУРАЛУУ


Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãè-íèí êàéòàëàíãàí æàíà ÷åêòåø ôóíêöèÿëàðûí àëûï ñàëóó ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-ò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿ-ëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëè-ãèíèí ò¿ç¿ì¿ æàíà øòàòòûê ñàíû òºìºíê¿äºé æîë ìå-íåí îïòèìàëäàøòûðûëñûí:

- áîðáîðäóê àïïàðàòòûí øòàòòûê ñàíû 3 áèðäèêêå êûñêàðòûëñûí;

- àéìàêòûê áºë¿í¿øòºðä¿í øòàòòûê ñàíû 107 áèð-äèêêå êûñêàðòûëñûí;

- áîðáîðäóê àïïàðàòòàí 4 áèðäèê òºìºíê¿ëºðãº ºòêºð¿ëñ¿í: Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìè-íèñòðëèãèíèí àëäûíäàãû Ìàìëåêåòòèê ñàòûï àëóó-ëàð äåïàðòàìåíòèíå - 2 áèðäèê æàíà Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãèíèí Îêóó áîðáîðó-íà - 2 áèðäèê.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûë-äûí 22-àâãóñòóíäàãû ¹473 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ìèíèñòðëèêòåðèíèí, àäìèíèñòðàöèÿëûê âåäîìñò-âîëîðóíóí æàíà áàøêà ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðûíûí øòàòòûê ñàíûíûí ÷åãè æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿-äºé ºçãºðò¿¿ æàíà òîëóêòîî êèðãèçèëñèí:

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîìäóí 1-òèðêåìåñèíäå:2-ïóíêòóíäàãû "1085", "247", "164" æàíà "674" äåãåí

öèôðàëàð òèéèøò¿¿ë¿ã¿íº æàðàøà "975", "240", "168" æàíà "567" äåãåí öèôðàëàð ìåíåí àëìàøòûðûëñûí;

- 4-òèðêåìåíèí ýñêåðò¿¿ñ¿í¿í 3-ïóíêòó òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû àáçàö ìåíåí òîëóêòàëñûí:

"- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãè-íèí òåõíèêàëûê æàíà òåéëºº÷¿ ïåðñîíàëäàðûíûí æàë-ïû ñàíû 236; øòàòòûê áèðäèê, àíûí è÷èíäå áîðáîðäóê àïïàðàò áîþí÷à - 48 øòàòòûê áèðäèê, âåäîìñòâîëóê áºë¿í¿øòºð - 43 øòàòòûê áèðäèê æàíà àéìàêòûê áº-ë¿í¿øòºð - 145 øòàòòûê áèðäèê ñàíûíäà áåëãèëåíåò.".

3. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûë-äûí 30-äåêàáðûíäàãû ¹767 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðûíäà æàíà æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðûíäà êûçìàòòûê æà-íà íººìºòò¿ê àâòîòðàíñïîðòòó àçàéòóóíóí ýñåáèíåí

ìàìëåêåòòèê áþäæåòòèí êàðàæàòûí ¿íºìäºº áîþí-÷à-÷àðàëàð æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé òîëóê-òîî êèðãèçèëñèí:

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîìäóí 2-òèðêåìåñèíèí ýñ-êåðò¿¿ñ¿ òºìºíê¿äºé ìàçìóíäàãû àáçàö ìåíåí òî-ëóêòàëñûí:

"Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãè-íèí àéìàêòûê áºë¿í¿øòºð¿í òåéëºº ¿÷¿í íººìºòò¿ê æå¢èë àâòîòðàíñïîðò êàðàëáàéò.".

4. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãè:-ìèíèñòðëèêòèí áîðáîðäóê àïïàðàòûíûí, âåäîìñò-

âîëóê æàíà àéìàêòûê áºë¿í¿øòºð¿í¿í ò¿ç¿ì¿í æàíà øòàòòûê ñàíûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûëäûí 22-àâãóñòóíäàãû ¹473 "Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ìèíèñòðëèêòåðèíèí, àäìèíèñòðàöèÿ-ëûê âåäîìñòâîëîðóíóí æàíà áàøêà ìàìëåêåòòèê îð-ãàíäàðûíûí øòàòòûê ñàíûíûí ÷åãè æºí¿íäº" òîêòî-ìóíäà æàíà óøóë òîêòîìäî áåëãèëåíãåí ÷åíåìäåðãå øàéêåø êåëòèðñèí;

- áèð àéëûê ìººíºòòº óøóë òîêòîìäîí êåëèï ÷ûãóó÷ó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2012-æûëäûí 20-ôåâðàëûíäàãû ¹114 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ôèíàíñû ìèíèñòðëèãèíèí ìàñåëåëåðè" òîêòîìóíà òè-éèøò¿¿ ºçãºðò¿¿ëºðä¿ æàíà òîëóêòîîëîðäó êèðãèç¿¿ æºí¿íäº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í òîê-òîìóíóí äîëáîîðóí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìº-ò¿í¿í Àïïàðàòûíà áåëãèëåíãåí òàðòèïòå êèðãèçñèí;

- Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê ìèíèñòðëèêòèí èøèí, ò¿ç¿ì¿í æàíà øòàòòûê ñàíûí îï-òèìàëäàøòûðóóíóí æ¿ð¿ø¿íäº áîøîòóëãàí êûçìàò-êåðëåðäè èøêå îðíîøòóðóó áîþí÷à ÷àðàëàðäû êºðñ¿í.

5. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðàòûíûí ôè-íàíñû æàíà êðåäèò ñàÿñàòû áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.



Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Àêûéêàò÷ûñûíûí (Îì-áóäñìåíèíèí) æàíà àíûí Àïïàðàòûíûí òåõíèêàëûê æàíà òåéëºº÷¿ ïåðñîíàëûíûí èøèíèí íàòûéæà-ëóóëóãóí æîãîðóëàòóó ìàêñàòûíäà, "Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûë-äûí 22-àâãóñòóíäàãû ¹473 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ìèíèñòðëèêòåðèíèí, àäìèíèñòðàöèÿëûê âåäîìñò-âîëîðóíóí æàíà áàøêà ìàìëåêåòòèê îðãàíäàðûíûí

øòàòòûê ñàíûíûí ÷åãè æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿-äºé òîëóêòîî êèðãèçèëñèí:

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîìäóí 4-òèðêåìåñèíäå:ýñêåðò¿¿í¿í 3 -ïóíêòó "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ïðî-

êóðàòóðà îðãàíäàðûíà," äåãåí ñºçäºðäºí êèéèí "Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Àêûéêàò÷ûñûíûí (Îìáóäñìåíè-íèí) Àïïàðàòûíà,» äåãåí ñºçäºð ìåíåí òîëóêòàëñûí.

2. Óøóë òîêòîì ðàñìèé æàðûÿëàíãàí ê¿íäºí òàðòûï æåòè ê¿í ºòêºíäºí êèéèí ê¿÷¿íº êèðåò.


Ìàìëåêåòòèê è÷êè æîë-æîáîëîðäó àòêàðóó ìàêñàòûí-äà, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ýë àðàëûê êåëèøèìäåðè æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíà ûëà-éûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Àøõàáàä øààðûíäà 2012-æûëäûí 30-ìàéûíäà êîë êîþëãàí Øåðèêòåøòèêêå êàòûøóó÷ó ìàìëåêåò-òåðäèí ãåîäåçèÿ, êàðòîãðàôèÿ, êàäàñòð æàíà æåð-äè àðàëûêòàí çîíääîî æààòûíäàãû ºç àðà àðàêåòòå-í¿¿ñ¿ æºí¿íäº 1992-æûëäûí 9-îêòÿáðûíäàãû ìàêóë-äàøóóãà ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿ òóóðàëóó òèðêåëãåí ïðîòîêîë áåêèòèëñèí.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Òûøêû èøòåð ìèíèñòð-ëèãè àòàëòàí Ïðîòîêîëäóí ê¿÷¿íº êèðèøè ¿÷¿í çàðûë

áîëãîí ìàìëåêåòòèê è÷êè æîë-æîáîëîðäó Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí àòêàðãàíäûãû æºí¿íäº Êºç êàðàíäû-ñûç Ìàìëåêåòòåð Øåðèêòåøòèãèíèí Àòêàðóó÷ó êîìè-òåòèíå êàáàðëàñûí.

3. Óøóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í Àïïàðàòûíûí ºíºð æàé, îòóí-ýíåðãåòèêàëûê êîìïëåêñè æàíà êåí ïàéäà-ëàíóó áºë¿ì¿íº æ¿êòºëñ¿í.



"Æàçûê-àòêàðóó (ïåíèòåíöèàðäûê) òóòóìóíóí îðãàíäà-ðû æàíà ìåêåìåëåðè æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Ìûéçàìûíûí 2-áåðåíåñèíå, "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí ªêìºò¿ æºí¿íäº" Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòè-òóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 10 æàíà 17-áåðåíåëåðèíå ûëà-éûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ òîêòîì êûëàò:

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í 2011-æûë-äûí 4-îêòÿáðûíäàãû ¹611 "Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàçûê-àòêàðóó ñèñòåìàñûíûí áîðáîðäóê îðãàíûí ðå-ôîðìàëîî æºí¿íäº" òîêòîìóíà òºìºíê¿äºé òîëóêòîî êèðãèçèëñèí:

- æîãîðóäà àòàëãàí òîêòîì ìåíåí áåêèòèëãåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êàðàøòóó Æàçàëàðäû àò-

êàðóó ìàìëåêåòòèê êûçìàòûíûí Ò¿çºò¿¿ ìåêåìåëåðèí êàéòàðóó, ñîòòîëãîíäîðäó æàíà êàìàêêà àëûíãàí àäàì-äàðäû êîíâîé ìåíåí êîøòîï æ¿ð¿¿ áîþí÷à äåïàðòàìåí-òè æºí¿íäº æîáîäî:

4-ïóíêòòóí "â" ïóíêò÷àñû "ïóíêòòàðãà" äåãåí ñºçäºí êè-éèí ", îøîíäîé ýëå Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ýë àðàëûê ìèëäåòòåíìåëåðèí àòêàðóóäà àëàðäû ýêñòðàäèöèÿëîî ó÷óðóíäà;" äåãåí ñºçäºð ìåíåí òîëóêòàëñûí.







Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöè-ÿëûê ïàëàòàñû: òºðàãàëûê êûëóó÷ó – ñóäüÿ Ý.Ò.Ìàìûðîâ, ñóäüÿëàð Ê.Àáäèåâ, Ì.Ð.Áîáóêååâà, Ì.Ø.Êàñûìàëèåâ, Ê.Ì.Êèðãèçáàåâ, À.Î.Íàðûíáåêîâà, Ý.Æ.Îñêîíáàåâ, ×.Î.Îñìîíîâàíûí êóðàìûíäà, ñîò æûéíàëûøûíûí êàò-÷ûñû Ì.Æ.Àçàðîâàíûí êàò÷ûëûãû ìåíåí,

êàéðûëóó÷ó òàðàï – Òèìóð Èìàíêóëîâè÷ Èìàíêóëîâ æà-íà àíûí èøåíèì êàòûíûí íåãèçèíäå àðàêåòòåíãåí ºê¿ë¿ Òîêòàéûì Äæóìàêîâíà Óìåòàëèåâàíûí;

æîîïêåð òàðàïòûí ºê¿ëäºð¿ – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Êå¢åøèíèí êûçûê÷ûëûãûí èøåíèì êàòòûí íåãè-çèíäå êºçäºãºí Ñâåòà Ñàäûêîâíà Áîëäæóðîâàíûí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í èøåíèì êàòûíûí íåãèçèíäå àðàêåòòåíãåí ºê¿ë¿ Àéãåðèì Èìàíáåêîâíà Æóìàëèåâàíûí;

áàøêà æàêòàð – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êà-ðàøòóó Ôèíàíñû ðûíîãóí æºíãº ñàëóó æàíà êºçºìºëäºº Ìàìëåêåòòèê êûçìàòûíûí èøåíèì êàòûíûí íåãèçèíäå àðàêåòòåíãåí ºê¿ëäºð¿ Íóðëàí Ìîêóøåâè÷ Áàéáîñóíîâ-äóí, Òàëàíò Ñåéèòìóðàòîâè÷ Êàëûêîâäóí, æàðàíäûê óêóê æààòûíäàãû àäèñ – Àçàìàò Ðàõèìáåðäèåâè÷ Ñàëèåâäèí êàòûøóóñó ìåíåí,

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 97-áå-ðåíåñèíèí 1, 6, 8, 9 æàíà 10-áºë¿êòºð¿í, “Êûðãûç Ðåñïó-áëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòà-ñû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 4, 18, 19, 37 æàíà 42-áåðåíåëåðèí æåòåê-÷èëèêêå àëûï, «Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè-íèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûç-äàíäûðóó æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû-íûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíóíóí, 5-áåðåíå-ñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿í¿í, 10, 30, 31-áåðåíåëåðèíèí êîí-ñòèòóöèÿëóóëóãóí òåêøåð¿¿ æºí¿íäº èø à÷ûê ñîòòóê îòó-ðóìäà êàðàëûï ÷ûêòû.

Æàðàí Ò.È.Èìàíêóëîâäóí ºò¿í¿÷¿ èøòè êàðîîãî ñåáåï áîëäó.

Àðûçäàíóó÷ó òàðàïòàí êîíñòèòóöèÿëóóãó òàëàøû-ëûï æàòêàí “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí ÷åíåìäåðèíèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû-íà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿ æºí¿íäºã¿ ìàñåëåäå ê¿ìºíä¿¿ë¿êò¿í ïàéäà áîëóóñó áóë èøòè êàðîîãî íåãèç áîëäó.

Èøòè ñîòòóê îòóðóìãà äàéûíäàãàí ñóäüÿ-áàÿíäàìà÷û Ý. Ò. Ìàìûðîâäóí ìààëûìàòûí, òàðàïòàðäûí æàíà áàø-êà æàêòàðäûí ò¿ø¿íä¿ðìºëºð¿í óãóï, êºðñºò¿ëãºí ìàòå-ðèàëäàðäû èçèëäåï ÷ûãûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æî-ãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû

ÒÀÏÒÛ:2016-æûëäûí 18-ìàðòûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí

Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíà æàðàí Ò.È.Èìàíêóëîâäóí «Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýý-ëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº» Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 2-áåðåíåñèí, 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóí, 5-áåðåíåñèíèí 1-4-áºë¿êòºð¿í, 6, 7, 10, 11, 12, 13, 20, 21, 28, 30, 31-áåðåíåëåðèí êîíñòèòóöèÿëóó ýìåñ æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí ïðå-àìáóëàñûíà, 1-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº, 4-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº, 5-áåðåíåñèíèí 1, 3-áºë¿êòºð¿íº, 6-áåðåíåñèíèí 1, 2, 5-áºë¿êòºð¿íº, 12-áå-ðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿íº, 13-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº, 16, 17-áåðåíåëåðèíå, 20-áåðåíåñèíèí 1-3-áºë¿êòºð¿íº, 25-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 26-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 35, 39-áåðåíåëåðèíå, 40-áåðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿íº, 42, 55-áåðåíåëåðèíå êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï òààíóó æºí¿íäº ºò¿í¿÷¿ êåëèï ò¿øêºí.

Êåëòèðèëãåí êàéðûëóóäàí êåëèï ÷ûêêàíäàé, àðûçäà-íóó÷óíóí ïèêèðè áîþí÷à Ìûéçàìäûí òàëàøûëûï æàò-êàí ÷åíåìäåðè àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè-íèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí êàìñûçäàíäû-ðóó áîþí÷à æàëïûãà òèåøåë¿¿ ìèëäåòòè îðíîòóó ìåíåí (àäìèíèñòðàòèâäèê-óêóêòóê ÷àðà êºð¿¿ êîðêóíó÷ó áàð æà-íà áóë ìèëäåòòåíìå àòêàðûëáàãàí ó÷óðäà àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí ïàéäàëàíóóãà òûþó ñàëûíãàí ó÷óðäà äà) ìåí÷èê ýýëåðèíèí ºç ì¿ëê¿íº ýýëèê êûëóó, ïàéäàëàíóó æàíà êîëäîíóó, àíûí è÷èíäå èøêåð÷èëèê æàíà ìûéçàì-äà òûþó ñàëûíáàãàí áàøêà ýêîíîìèêàëûê èøìåðëèê áî-þí÷à äà óêóêòàðäû ÷åêòåï êåëåò, àë ýìè ìûíäàé ÷åêòºº àäàìäûí æàíà æàðàíäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòå-ðèí æîêêî ÷ûãàðãàí æå êåìñèíòêåí ìûéçàìäàðäû ÷ûãà-ðóó ì¿ìê¿í ýìåñ äåãåí êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèïòè áóçóó áîëóï ñàíàëàò äåéò.

Ò.È.Èìàíêóëîâ áóë Ìûéçàìäû êàáûë àëóóãà íåãèçäåð

æîê áîëóó÷ó, àíêåíè êîîïòóóëóêòóí àðòûê÷à áóëàãû êàòà-ðû àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòû òàðàáûíàí êåëòèðèëãåí çû-ÿíäûí îðäóí òîëòóðóó æºí¿íäº òàëàøòàð êîøóì÷à Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí çûÿíäûí îð-äóí òîëòóðóó æºí¿íäº æàëïû ÷åíåìäåðè (1007, 1011-áåðå-íåëåðè) ìåíåí æºíãº ñàëûíàò. Óøóãà áàéëàíûøòóó, Ìûé-çàìäûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðè Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí ÷åíåìäåðèíå ûëàéûê êåë-áåéò, àñûðåñå, êåëèøèìäèí ýðêèíäèãèí îðíîòêîí 382-áå-ðåíåñèíå æàíà æåêå êàìñûçäàíäûðóóíóí ºç ûêòûÿðäóóëóê ïðèíöèáèí äà¢àçàëàãàí 926-áåðåíåñèíå ûëàéûê êåëáåéò.

Àðûçäàíóó÷óíóí ïèêèðè áîþí÷à, Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí àéìàãûíäà æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê æàãûíäà êàì-ñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòòåíìåñèí àòêàðáàãàí àâòî-òðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå òûþó ñàëóó æàíà àòàëãàí óíàà êàðàæàòòàðûí êàòòîîãî òûþó ñàëóó Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 25-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íäº êåïèëäèêêå àëûíãàí àð áèð àäàìäûí ýðêèí æ¿ð¿¿ãº, óáàêòûëóó òóðãàí æàíà æàøàé òóðãàí æåðèí òàí-äîî óêóãóí áóçóó áîëóï ñàíàëàò.

“Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíäà ºç ì¿ëê¿íº ýýëèê êûëóóãà, àíû ïàéäàëàíóóãà æàíà êîëäîíóó-ãà áåëãèëåíãåí ÷åíåìäåðèíäå àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòûíà ýý áîëóó óêóãó ïàéäà áîëãîí ó÷óðäàí òàðòà 5 æóìóø÷ó ê¿í è÷èíäå (ìåí÷èêêå àëãàíäà, àíûí è÷èíäå àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòûí èøåíèì êàòòûí íåãèçèíäå ñàòóó óêóãó ìåíåí àë-ãàíäà æå áàøêà ìûéçàìäóó íåãèçäåðäå îïåðàòèâäèê áàø-êàðóóãà àëãàí ó÷óðëàðäà) æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèêòè êàì-ñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòòåðäèí òà¢óóëàíûøûíäà æà-íà áåëãèëåíãåí Ìûéçàìãà (10-áåðåíåíèí 2-áºë¿ã¿íº) ûëàé-ûê æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèêòè êàìñûçäàíäûðóóíó àíäàí àðû äàéûìà êàìñûç êûëûï òóðóóäà êîíñòèòóöèÿëûê óêóêòóí áóçóëóøó áàéêàëûï òóðàò.

Àðûçäàíóó÷ó àòàëãàí Ìûéçàìäûí 1-áåðåíåñèíèí 12-ïóíê-òóíäà, 19-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íäº, 21-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íäº òàê êàìñûçäàíäûðóó ñóììàëàðûí áåêèò¿¿ àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè êàìñûçäàíäû-ðóó ó÷óðóíà òóø êåëãåíäå àëàðãà çûÿíäûí îðäóí òîëó-ãó ìåíåí òîëòóðóóãà àòàëãàí Ìûéçàìäûí áåðåíåëåðè êå-ïèë áîëóï áåðå àëáàéò æàíà ìûéçàì ÷ûãàðóó÷óíóí êàì-ñûçäàíäûðóó òàðèôòåðèí áåëãèëºº ûéãàðûì óêóêòàðûí ªêìºòêº (21-áåðåíåíèí 1-áºë¿ã¿) ºòêºð¿ï áåðãåíè êàìñûç-äàíäûðóó òàðèôòåðèíèí ýêîíîìèêàëûê æàêòàí íåãèçñèç ºë÷ºìäºð¿íº àëûï êåëäè, àë íàòûéæàäà àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí – æàðàíäàðäûí àáàëûí íà-÷àðëàòûï æèáåðäè äåéò. Àòàëãàí æîáî Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 28-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò, àãà ûëàéûê àäàìäûí æîîïêåð÷èëè-ãèí áåëãèëåãåí æå îîðëîòêîí ìûéçàì ºòêºí ìåçãèëãå êàðà-òà êîëäîíóëáàéò. Æàñàëãàí ó÷óðãà êàðàòà óêóê áóçóó äåï òààíûëáàãàí èø-àðàêåòè ¿÷¿í ý÷ êèì æîîïêåð÷èëèê òàðò-ïàøû êåðåê. Ýãåð óêóê áóçóó æàñàëãàíäàí êèéèí, àë óêóê áóçóó ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèê æîþëãàí æå æóìøàðòûëãàí áîë-ñî, àíäà æà¢û ìûéçàì êîëäîíóëàò.

Êàéðûëóóíóí ñóáúåêòè “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûé-çàìûíäà àð áèð àâòîòðàíñïîðò æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê áîþí÷à êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòòåíìå àëóóíó áåë-ãèëåéò, àë ýìè ìåí÷èê ýýñèíå îøîë ýëå ó÷óðäà áèð íå÷å àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòûí ïàéäàëàíóóãà æîë áåðáåé æàò-êàíäûãûíäà äà æîãîðóäà àòàëãàí Ìûéçàìäûí êîíñòèòóöè-ÿëóó ýìåñ æåðè áàð äåéò.

Àðûçäàíóó÷ó, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó ìèëäåòò¿¿ êàìñûç-äàíäûðóó êåëèøèìèíèí øàðòòàðûí àíûêòîî êðèòåðèé-ëåðèí áåêèòïåé, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í êà-ðàìàãûíà òàøòàãàíû, êåëèøèìäèí êºëºì¿í æàíà ìàçìó-íóí îé êåëäè ò¿ø¿íä¿ð¿¿ ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿í áåðãåí, àë ýìè áóë æàãäàé, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í àêòûí-äà æàðàíäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðèíå ÷åê êîþ-ëóó ìåíåí ÷àãûëäûðûëûï, áóë æàãû àäàìäûí æàíà æà-ðàíäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèòåðèí ÷åêòåãåí ìûéçàì-ãà êàðàøòóó ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûëàðäûí êàáûë àëûíû-øûí òûþó ñàëãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöè-ÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í ýêèí÷è àáçàöûíà êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï ýñåïòåéò. Êûðãûç Ðåñïóáëèêà-ñûíûí ªêìºò¿ “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè-íèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûç-äàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû-íûí 12-áåðåíåñèíå ûëàéûê àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðû-íûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèíèí ìèëäåòò¿¿

êàìñûçäàíäûðóó êåëèøèìèí ºç¿ áèëèï àíûêòîîñó Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 16-áåðåíåñè-íèí 1, 3-áºë¿êòºð¿íº, 39-áåðåíåñèíå, 40-áåðåíñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò.

Ò.È.Èìàíêóëîâäóí ïèêèðè áîþí÷à, “Àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷è-ëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðå-ñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíäà àâòîòðàíñïîðòòó êàìñûçäàíäûðóó÷óëàð ¿÷¿í áàçàðäà àðòûê÷à øàðò ò¿ç¿ï áåð¿¿ñ¿ Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 5-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò, àíòêåíè ìàìëåêåò æàíà àíûí îðãàí-äàðû êîîìäóí êàéñû áèð áºë¿ã¿íº ãàíà êûçìàò êûëáàñòàí, á¿òê¿ë êîîìãî êûçìàò êûëûøû êåðåê äåéò.

Àðûçäàíóó÷ó, êîøóì÷à ò¿éø¿êò¿ æàíà óêóêòàð ìåíåí ýð-êèíäèêòåðãå ÷åêòºº áåëãèëåãåí òàëàøûëûï æàòêàí Ìûé-çàì æàáûð òàðòêàíäûí àáàëûí æå¢èëäåòïåéò æàíà êîë-äîíóóäàãû æàðàíäûê ìûéçàìäàðãà ñàëûøòûðìàëóó êî-þëãàí ìàêñàòêà æåòèø¿¿í¿ æå¢èëäåòïåéò, áóë æàãûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 6-áåðåíå-ñèíèí 5-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëåò, àãà ûëàéûê æà¢û ìèëäåòòåíìåëåðäè æå êîø æîîïêåð÷èëèêòè áåëãèëåãåí ìûéçàìäûí æå ÷åíåìäèê óêóêòóê àêòûíûí ºòêºí ìåçãèë-ãå êàðàòà ê¿÷¿ æîê äåï áåëãèëåéò. Ìåí÷èê ýýñèíèí óêóê-òàðûíûí êºðñºò¿ëãºí ò¿éø¿êòºð¿ æàíà ÷åêòººëºð¿ Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 2-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íäº êàðàëãàí ìàêñàòòàðãà òîëóê äå¢ãýýëäå æîîï áåðáåéò æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû-íûí 2-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íäº ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó êåïèë-äèêêå àëãàí óêóêòàð ìåíåí ýðêèíäèêòåðäè êåìñèíò¿¿ãº áîëãîí òûþó ñàëóóíó áóçóï òóðàò.

Ò.È.Èìàíêóëîâ áåëãèëåãåíäåé, òàëàøûëûï æàòêàí Ìûé-çàìäûí ÷åíåìäåðèíäå Êàìñûçäàíäûðóó÷óëàðäûí êîîì-äóê áèðèêìåñè òóóðàñûíäà äà óêóêòóê òàê ýìåñòèê áàð, àñûðåñå, 7-áåðåíåäå, 8-áåðåíåíèí 2-áºë¿ã¿íäº, 17-áå-ðåíåíèí 1 æàíà 7-ïóíêòòàðûíäà êºð¿í¿ï òóðàò. Àðûçäà-íóó÷óíóí àéòûìûíäà, òàëàøûëûï æàòêàí Ìûéçàìäû àò-êàðóó ¿÷¿í êàáûë àëûíóó÷ó ÷åíåìäèê-óêóêòóê àêòûëàð-äà ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó èøè ìåíåí àëåêòåí¿¿ãº ëèöåíçèÿ àëóó øàðòû êàòàðû Êàìñûçäàíäûðóó÷óëàðäûí êîîìäóê áèðèêìåñèíäå ìèëäåòò¿¿ ì¿÷ºë¿ê òàëàáû ïàé-äà áîëóï êàëàò. Àë ýìè ìûíäàé òàëàï àäàìäûí æàíà æà-ðàíäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðè, áàðäûãûíûí ìûé-çàì àëäûíäà òå¢äèãè, æàðàíäàðäûí æàíà êîîìäóê áèðèê-ìåëåðäèí ûêòûÿðäóó æàíà ýðêèí áèðèã¿¿ñ¿ ìàñåëåñèíèí òàðòèáèí æºíãº ñàëãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòè-òóöèÿñûíûí 4-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº, 35-áåðåíåñèíå êàðàìà-êàðøû êåëèï êàëàò.

Àíäàí òûøêàðû, àðûçäàíóó÷óíóí êûÿëûíäà àâòîòðàí-ñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æî-îïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó êîíöåïöèÿñû Êîíñòèòóöèÿíûí íåãèçèíå – ê¿íººñ¿çä¿ê ïðåçóìïöèÿñû-íà êàðàìà-êàðøû êåëåò äåéò. Àíäàí òûøêàðû, àâòîòðàí-ñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æî-îïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó ìåí÷èê óêóãóí (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 23-áåðå-íåñèíèí 2-áºë¿ã¿), êåëèøèìäèí ýðêèíäèãèí (Êûðãûç Ðå-ñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 383-áåðåíåñè), èø-êåð÷èëèê æàíà áàøêà ýêîíîìèêàëûê èøìåðëèê ýðêèíäè-ãèí (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 12-áå-ðåíåñè, 13-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿, 42-áåðåíåñè) ÷åêòºº áîëóï ñàíàëàò.

Áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå êàéðûëóó÷ó òàðàï “Àâòîòðàí-ñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æî-îïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí êºðñºò¿ëãºí ÷åíåìäå-ðèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåëåò äåï òààíóóíó ñóðàéò.

2016-æûëäûí 27-àïðåëèíäåãè ñóäüÿëàð êîëëåãèÿñûíûí àíûêòàìàñû ìåíåí áóë ºò¿í¿÷ “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàò-òàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóí-êòóí, 5-áåðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿í, 10, 30, 31-áåðåíåëå-ðèí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 12-áåðå-íåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº, 2-áåðå-íåñèíèí 1, 2, 3-áºë¿êòºð¿íº, 42-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº ûëàéûê êåë¿¿ñ¿í òåêøåð¿¿ áºë¿ã¿íäº ñîò ºíä¿ð¿ø¿íº êàáûë àëûíãàí. Àòàëãàí Ìûéçàìäûí òàëàøûëûï æàòêàí 2-áåðåíåñèíèí, 5-áåðåíåñèíèí 3, 4-áºë¿êòºð¿í¿í, 6, 7, 11,

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ СОТУНУН КОНСТИТУЦИЯЛЫК ПАЛАТАСЫНЫН

жаран Т. И. Иманкуловдун кайрылуусуна байланыштуу «Автотранспорт каражаттарынын ээлеринин жарандык-укуктук жоопкерчилигин милдеттїї камсыздандыруу жєнїндє» Кыргыз Республикасынын

Мыйзамынын 3-беренесинин 2-бєлїгїнїн 2-пунктунун, 5-беренесинин 1, 2-бєлїктєрїнїн, 10, 30, 31-беренелеринин конституциялуулугун текшерїї жєнїндє иш боюнча

ЧЕЧИМИ

2016-жылдын 21-сентябры Бишкек шаары

(Óëàíäûñû 10-áåòòå)

12, 13, 20, 21, 28-áåðåíåëåðèíèí ÷åíåìäåðèíèí êîíñòèòó-öèÿëóó ýìåñòèãèíèí òèéèøò¿¿ óêóêòóê íåãèçäåìåñè áîë-áîãîíäóêòàí, ñóäüÿëàð êîëëåãèÿñû òàðàáûíàí êàéðûëóó-íóí áóë áºë¿ã¿í ºíä¿ð¿øêº êàáûë àëóóäàí áàø òàðòûëãàí.

Ñîòòóê îòóðóìäà êàéðûëóó÷ó òàðàï æàíà àíûí ºê¿ë¿ ºç òàëàïòàðûí êîëäîï, àëàðäû êàíàãàòòàíäûðóóíó ñóðàøòû.

Æîîïêåð òàðàïòûí ºê¿ëäºð¿ Ñ.Ñ.Áîëäæóðîâà æàíà À.È.Æóìàëèåâà êàéðûëóó÷ó òàðàïòûí æ¿éºëºð¿ ìåíåí ìàêóë áîëãîí æîê æàíà “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûé-çàìûíûí òàëàøûëûï æàòêàí ÷åíåìäåðè Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí ÷åíåìäåðèíå êàðàìà-êàðøû êåëáåéò äåï ýñåïòåøåò.

Îøåíòèï, Ñ.Ñ.Áîëäæóðîâàíûí àéòûìûíäà, ìûéçàì ÷û-ãàðóó÷ó çûÿí êåëèøè ì¿ìê¿í áîëãîí æàêòûí ïàéäàñûíà æà-ðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòà-ðûíûí ýýëåðèíå êàìñûçäàíäûðóó ìèëäåòèí êèðãèç¿¿ ìå-íåí çûÿí êåëòèðãåí æàêòûí ìàòåðèàëäûê àáàëûíà êàðàáà-ñòàí áàðäûê ó÷óðëàðäà æàáûð òàðòêàí æàêêà êåëòèðãåí çû-ÿíäûí îðäóí òîëòóðóóíó ìûéçàìäàð áåëãèëåãåí ÷åêòåðäå êàìñûç êûëàò, áóë Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû òàðàáûíàí ñîöè-àëäûê óêóêòóê ìàìëåêåò êàòàðû èø-ìèëäåòòåðèíèí áèðè, óøóíó ìåíåí àë àäàìäûí òàòûêòóó æàøîîñóí æàíà ýðêèí ºí¿ã¿¿ñ¿í êàìñûç êûëãàí øàðòòàðäû æàðàòóóãà áàãûòòàë-ãàí, ìûíäàé áàãûòòàãû èø-ìèëäåòòåð áîëáîñî æàáûð òàðò-êàíäàðäûí óêóêòàðûí êîðãîî ìåõàíèçìèí òîëóê äå¢ãýýëäå êàìñûç êûëóó êûéûí áîëîò ýëå, àíòêåíè çàìàíäûí ûðãà-ãûíà æàðàøà àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ñàíäûê æà-íà ñàïàòòûê ºí¿ã¿¿ñ¿ àëàðäûí êîîìäóê êîîïòóóëóãóí àðò-òûðûï êåëàòàò.

Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó ïðîöåññèíäå ïàéäà áîëóó÷ó óêóêòóê æºíãº ñàëóó ìàìèëåëåðèíèí áàãû-òûí àíûêòîî ó÷óðóíäà òå¢äèêòèí êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèáè-íå æàíà àíûí òûãûç áàéëàíûøòà áîëãîí àäèëåòò¿¿ë¿êò¿í êîíñòèòóöèÿëûê ïðèíöèáèíå êàðàé æàáûð òàðòêàíäàðäûí óêóêòàðûí êîðãîîíóí àòàéûí óêóêòóê êåïèëäèêòåðèí êà-ðîî êåðåê, àëàð àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè-íèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèêòèí êàìñûçäàíäûðóóíóí óêóê-òóê òàáèÿòûíà æàíà ìàêñàòòàðûíà, îøîíäîé ýëå òèéèøò¿¿ óêóêòóê ìàìèëåëåðäèí ì¿íºç¿íº ûëàéûê áîëóóñó êåðåê.

Äåìåê, “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû ìåíåí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäîî èíñòèòóòóí êèðãèç¿¿ æàíà àíûí áàðäûê àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí àð áèð àâòîòðàíñïîðò êàðàæà-òûíà æàéûëòóó, îøîíäîé ýëå óøóë Ìûéçàìäûí 5-áåðåíå-ñèíèí 1 æàíà 2-áºë¿êòºð¿íäº àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðû-íûí ýýëåðèíå ºç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æàíà ìûíäàé ìèëäåòòåíìåíè àòêàðáàãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà àâòîòðàíñïîðò êàðàæà-òûí ïàéäàëàíóó ì¿ìê¿í ýìåñòèãè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Êîíñòèòóöèÿñûíà êàðàìà-êàðøû êåëáåéò.

Ìåí÷èê óêóãóíóí ìàçìóíóí èðåòòåï, ìåí÷èêêêå ýýëèê êû-ëóóãà áàéëàíûøòóó êîøóì÷à ìèëäåòòåð ìåíåí ò¿éø¿êòºðä¿ æ¿êòºº àðêûëóó áàøêà æàêòàðäûí ñàëàìàòòûãûí, óêóêòàð ìåíåí ìûéçàìäóó êûçûê÷ûëûêòàðûíûí êîðãîëóøóí êàì-ñûç êûëûï, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó òàðàáûíàí ìåí÷èê ýýëåðè-íèí ïàéäàëàíóóñóíäàãû îáúåêòèíèí òåãåðåêòåãèëåð ¿÷¿í àðòûêáàø êîîïòóó ºçãº÷º ì¿íºçäºìºëºð¿ äà ýñêå àëûíãàí. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 1007-áå-ðåíåñèíå ûëàéûê òåãåðåêòåãèëåð ¿÷¿í àðòûêáàø êîîïòóó-ëóê ìåíåí áàéëàíûøòóó èøìåðëèãè áàð þðèäèêàëûê æàê-òàð æàíà æàðàíäàð, àñûðåñå, àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòûí ïàéäàëàíóó ìåíåí áàéëàíûøêàí áîëñî, àëàð êîîïòóóëóê-òóí áóëàãû êåëòèðãåí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåð¿¿ãº ìèëäåòò¿¿, àë ýìè ìûíäàé çûÿí ýáåãåéñèç ê¿÷òºðä¿í æå æàáûð òàðòêàíäûí àðàìäûãûíûí íàòûéæàñûíäà êåëòèðãå-íèí äàëèëäåï áåðå àëãàí áîëñî, àíäà þðèäèêàëûê æàêòàð æàíà æàðàíäàð ìûíäàé êåëòèðèëãåí çûÿíäûí îðäóí òîëòó-ðóï áåð¿¿äºí áàø òàðòàò. Àë ýìè, àòàëãàí Êîäåêñòå àâòî-òðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå àðòûê÷à æîîïêåð÷è-ëèêòè áåêèò¿¿ æàáûð òàðòêàíäàðãà êåëòèðèëãåí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåð¿¿í¿í êåïèëäèãè áîëóï áåðå àëáàéò.

Ìûéçàìäà àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóóñóí áåëãèëºº àäàìäûí ºì¿ð¿ æàíà ñàëàìàòòûãû, àíûí ì¿ëê¿í ñàêòîî ñûÿêòóó êîîìäóí áàðäûãû ¿÷¿í àæû-ðàãûñ êîíñòèòóöèÿ òàðàáûíàí áåêèòèëãåí ºçãº÷º ìààíèë¿¿ òàëàïòàð ìåíåí øàðòòàëãàí (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿, 47-áåðåíå-ñèíèí 1-áºë¿ã¿).

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿í¿í èøåíèì êàòòûí íå-ãèçèíäå àðàêåòòåíãåí ºê¿ë¿, À.È.Æóìàëèåâà àâòîòðàíñ-ïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîï-êåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóíó êèðãèç¿¿ òàðàï-òàð ¿÷¿í ì¿ëê êûçûê÷ûëûêòàðûíûí íàòûéæàëóó êîðãîëó-øóí, àë àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàí-äûê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à êàìñûçäàíäûðóó ñûéàêûëàðäûí íåãèçèíäå ò¿ç¿ëãºí êà-ðàæàòòàð ýñåáèíåí êàìñûçäàíäûðóó òºëºìäºð àðêûëóó ò¿ç¿¿ãº æàðäàì áåðåò, îøåíòèï æàáûð òàðòêàíäàðãà êåë-òèðèëãåí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåð¿¿í¿ êàìñûç êûëàò äåï áåëãèëåï êåòòè.

Êàìñûçäàíäûðóóíóí æà¢û òóòóìó æîëäîðäîãó ÷ûðäû ÷å÷¿¿ ¿÷¿í çàðûë áîëãîí øàðòòàðäû ò¿çºò, íàòûéæàäà àâ-òîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíäå æîë êûðñûãû íà-òûéæàñûíäà æàðàíäûê ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóñó áàð àâòîòðàíñïîðò ýýñè áàøêà æàðàíäàðãà çûÿíäûí îðäóí òî-

ëóãó ìåíåí æå æàðûìäàòûï îðäóí òóðãóçóï áåðåì äåãåí èøåíèì ïàéäà áîëîò.

Ìèëäåòò¿¿ àâòîòðàíñïîðò êàìñûçäàíäûðóóñó æîë êûð-ñûãû íàòûéæàñûíäà ¿÷¿í÷¿ æàêòàðäûí ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿ áîë-ãîí ó÷óðäà äà æîë êûðñûãûíûí êàòûøóó÷óñóíà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåð¿¿í¿í êåïèëè áîëóï áåðåò.

Êàðàëûï æàòêàí èø áîþí÷à áàøêà æàê êàòàðû êàòûøêàí Í.Ì.Áàéáîñóíîâ - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿íº êà-ðàøòóó Ôèíàíñû ðûíîãóí æºíãº ñàëóó æàíà àãà êºçºìºë æ¿ðã¿ç¿¿í¿í Ìàìëåêåòòèê êûçìàòûíûí ºê¿ë¿ ìûíäàé äåï ò¿ø¿íä¿ðìº áåðäè:

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû ýãåìåíäèêêå ýý áîëãîíäîí òàðòà ºëêº æîë æ¿ð¿¿ êîîïñóçäóãóí æàíà æîë êûðñûãûíûí íàòûé-æàñûíäà æàáûð òàðòêàíäàðäûí óêóêòàðû ìåíåí êûçûê÷û-ëûêòàðûí êîðãîëóøóí êàìñûç êûëóó æàãûíäà êàíäàéäûð èéãèëèêòåðãå æåòèøå àëãàí æîê. Àðûçäàíóó÷ó øèëòåìå êûëãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíäå êàðàëãàí ó÷óðäàãû êîðãîîíóí áóë óêóêòóê ìåõàíèçìäåðè æàáûð òàðòêàíäàðäûí êûçûê÷ûëûêòàðûí òîëóê äå¢ãýýëäå êàìñûç êûëáàéò.

Óøóãà áàéëàíûøòóó, àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýý-ëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóó èíñòèòóòóí êèðãèç¿¿í¿í ºçºã¿ áàðäûê ìûéçàìäóó àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå æàðàíäûê æî-îïêåð÷èëèê àìàíàòûíà òóø êåëãåí ó÷óðäà æàãûìñûç êåñå-ïåòòåðäè áºë¿øò¿ð¿¿äº òóðàò, ºçºã¿íäº áîëñî, æàáûð òàðò-êàíäûí ºì¿ð¿íº, ñàëàìàòòûãûíà æå ì¿ëê¿íº êåëòèðèëãåí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóóíóí êåïèëäèãè ñûÿêòóó ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóíóí ìûíäàé ïðèíöèáèí ýñêå àëóó ìåíåí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó áîþí÷à æàáûð òàðòêàíäàðäûí óêóêòàðûí êîðãîî äå¢ãýýëèí êºòºð¿¿ãº áàãûòòàëãàí.

“Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû ìåíåí àâ-òîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóñóí áåêèò¿¿ á¿òê¿ë êîîì ¿÷¿í ìààíèë¿¿ áîëãîí àäàìäûí ºì¿ð¿ æàíà ñàëàìàòòûãû ìåíåí àíûí ì¿ëê¿í êîðãîî ñûÿêòóó àæûðàòûëãûñ áàéãåðëèêòåðäè êîíñòèòóöèÿäà áåêèòèëãåí ºçãº÷º êîðãîî òàëàáû ìåíåí øàðòòàëãàí.

Áàøêà æàê êàòàðû êàòûøêàí æàíà æàðàíäûê óêóê æàà-òûíäà àäèñ áîëãîí À.Ð.Ñàëèåâ æàçóó æ¿ç¿íäº ìûíäàé ò¿ø¿íä¿ðìº áåðãåí.

Ìàìëåêåò æàðàíäàðäû æàíà óþìäàðäû ñîöèàëäûê æàê-òàí îð÷óíäóó êåñåïåòòåðãå àëûï êåë¿¿÷¿ áåëãèë¿¿ áèð àìà-íàòòàðäû êàìñûçäàíäûðóóãà àêûñû áàð, àâòîòðàíñïîðò ýý-ëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðóóñó äà óøóíäàé æàãäàéëàðäûí áèðè, àíòêåíè êºï ñàíäàãàí àäàì-äàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ìûéçàìäóó êûçûê÷ûëûêòàðûíûí áóçóëóøóíà àëûï êåëèøè ì¿ìê¿í. Àë ýìè áóë æåðäå êîîì òàðàáûíàí òèéèøò¿¿ ûéãàðûì óêóêòàðû ûéãàðûëãàí áèé-ëèêòèí èíñòèòóòó êàòàðû ìàìëåêåòòèí æºíãº ñàëóó, êîðãîî æàíà àëäûí àëóó ðîëó òóóðàëóó êåï áîëóï æàòàò.

Êàìñûçäàíäûðóó èøìåðëèãè, àñûðåñå, àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíà ýýëèê êûëãàí æàêòàðãà æàðàíäûê æîîï-êåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðóó êàìñûçäàíäûðóó÷ó–êàìñûç-äàíäûðûëóó÷ó îðòîñóíäàãû æºíºêºé ûêòûÿðäóó êåëèøèì ìàìèëåëåð àëêàãûíàí ÷ûãûï òóðàò. Àâòîòðàíñïîðò êàðà-æàòûíà ýýëèê êûëóó÷ó àäàì, äåìåê áàøêàðóó îáúåêòèíå ì¿íºçä¿¿ ºçãº÷ºë¿ã¿íº æàðàøà àíû áàøêàðóó÷ó àâòîòðàí-ñïîðò êàðàæàòûíûí ýýñè æàíà æîë êûðñûãû áîëãîí ó÷óð-äà àíû áàøêàðóó÷ó ìåíåí ý÷ êàíäàé óêóêòóê ìàìèëåñè æîê áàøêà æàêòûí ì¿ëêò¿ê æå ì¿ëêò¿ê ýìåñ êûçûê÷ûëûêòàðû-íà çûÿí êåëòèðèøè ì¿ìê¿í.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí áåðå-íåëåðèíèí ÷åíåìäåðè æîë êûðñûãûíûí íàòûéæàñûíäà æà-áûð òàðòêàíäàðäûí óêóãóí êàëûáûíà êåëòèð¿¿äº æîãîðó-ëàòûëãàí èøåíèìä¿¿ë¿êêº ýý áîëãîí àìàíàòòàðäû êàìñûç-äàíäûðóóäàí àéûðìàëàíûï, æîë êûðñûãû áîëãîí ó÷óðäà æàðàíäàðäûí óêóãóí òîëóê äý¢ãýýëäå êîðãîé àëáàéò. Áóë æàãäàéäû àëûï êàðàãàíäà, çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó æºí ãà-íà æàðàíäûê-óêóêòóê ìàìèëåëåðäåí, àâòîòðàíñïîðò êàðà-æàòòàðäûí êºïò¿ã¿í ýñêå àëãàíäà, ìàìëåêåòòèí ñîöèàëäûê êºéãºé¿íº àéëàíóóäà. Ìûíà îøîí ¿÷¿í, ä¿éíº æ¿ç¿íäºã¿ êºïòºãºí ìàìëåêåòòåð áóë êºéãºéä¿ ÷å÷¿¿í¿í æîëó êàòà-ðû ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó òóòóìóí êàáûë àëûøêàí.

Áààðäûê àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàð ýýëåðèíå êàìñûç-äàíäûðóóíóí æàéûëòûëãàí òàëàïòàðû ìèëäåòò¿¿ êàì-ñûçäàíäûðóóíóí çàðûë áîëãîí áåëãèñè. Òàëàøûëûï æàò-êàí Ìûéçàìäûí êºïòºãºí áåðåíåëåðèíäå “ìèëäåòò¿¿ë¿ê æàíà æàëïûãà áèðäåé” äåãåí ñºçäºð êºï æåðèíäå æîëó-ãàò. ×åíåìäèê-óêóêòóê àêòûíûí óêóðóãóí êå¢èðè àäàìäàð ÷ºéðºñ¿íº æàéûëòóó ÷ûíûãû àêûðêû ÷àðà, þðèñïðóäåí-öèÿ òàðìàãûíäà êîîìäóê êûçûê÷ûëûêòàðäû êîðãîî áî-ëóï ñàíàëàò. Ìûíäàé ó÷óðäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíå øèëòåìå æàñàëãàí-äûí ºç¿ ó÷óðãà ûëàéûê, ñåáåáè äàë óøóë áåðåíå æàðàí-äàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðèí ÷åêòººí¿í ºçºêò¿¿ êðèòåðèéëåðèí àíûêòàï áåðãåí. Áóë ñûÿêòóó ÷åêòººëºð êèéèíêè ó÷óðëàðäà ñàêòàëàò: áèðèí÷èäåí, óëóòòóê êîîï-ñóçäóêòó êîðãîî, êîîìäóê òàðòèïòè, êàëêòûí ñàëàìàòòû-ãûí æàíà àäåáèí, áàøêà æàêòàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ýð-êèíäèêòåðèí êîðãîî ìàêñàòòàðûíà òå¢ ÷àìàëàø áîëãîíäî, ýêèí÷èäåí, óêóêòàð ìåíåí ýðêèíäèêòåðäè ÷åêòºº Êûðãûç Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà êàðàëãàí äàðàæàäàí àøûê áîëóøó ì¿ìê¿í ýìåñ. “ªç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð-÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à óøóë Ìûé-çàìäà áåëãèëåíãåí ìèëäåòòè àòêàðáàãàí ýýëèê êûëóó÷ó-ëàðäûí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí ïàéäàëàíóóãà òûþó ñàëûíàò” äåï ÷åíåìäåðèíèí áèðèíäå (Ìûéçàìäûí 30-áå-ðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íäº) àéòûëãàíû ìåíåí Ìûéçàì àâòî-òðàíñïîðò ýýñèíèí æåêå ýðêèíäèãèíå øåê êåëòèðãåí æîê. Ìûéçàìäûí áóë ÷åíåìè æ¿ð¿¿ óêóãóí ÷åêòºº êàòàðû ñà-íàëûøû ì¿ìê¿í ýìåñ. Ñåáåáè áóë æåðäå àäàìäûí æ¿ð¿¿ ýðêèíäèãèíå ýìåñ, àâòîòðàíñïîðòòó ïàéäàëàíóóãà ÷åêòºº

êîþëóï æàòàò, îøîíäóêòàí áóë ÷åíåìäè æåêå ýðêèíäèêòè ÷åêòºº êàòàðû êàðîî ì¿ìê¿í ýìåñ (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 25-áåðåíåñè).

Ìûéçàìäà ýêè ìàêñàò àíûêòàëãàí – áóë æàáûð òàðò-êàíäàðäûí æàíà ïàéäà êºð¿¿÷¿ëºðä¿í ì¿ëêò¿ê óêóêòàðûí æàíà ìûéçàìäóó êûçûê÷ûëûêòàðûí, îøîíäîé ýëå ºç¿í¿í æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðãàí àâòîòðàíñïîðò êàðà-æàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ì¿ëêò¿ê êûçûê÷ûëûêòàðûí êîðãîî. Îøåíòèï, Ìûéçàì ê¿÷¿íº êèðèøè ¿÷¿í ìàêñàò êàòàðû æîë êûðñûãûíàí æàáûð òàðò÷ó òàðàïòû (ïàéäà êºð¿¿÷¿í¿) æà-íà ìûíäàé æîë êûðñûãûíà òóø áîëî òóðãàí ì¿ëêò¿ê æî-îïêåð÷èëèêòè òàðò÷ó àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòûíûí ýýñèí ýêèí÷è òàðàï äåï, óêóêòóê ìàìèëåëåðäèí ýêè êàòûøóó÷ó-ñóíóí êûçûê÷ûëûêòàðûí àíûêòàéò.

Àòàëãàí Ìûéçàì ìåíåí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîí-ñòèòóöèÿñûíûí 42-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í ì¿ìê¿í áîëóó-÷ó áóçóó æàãûí ýñêå àëãàíäà, À.Ð.Ñàëèåâ ìûíäàé äåéò, Ìûéçàì ìåí÷èê îáúåêòèñèíå ýýëèê êûëóóãà, àíû êîëäî-íóóãà òûþó ñàëáàéò, àíû ïàéäàëàíóóãà ãàíà ÷åê êî¸ò. Áóë ÷åêòºº êîîìäóê êûçûê÷ûëûêòàðäû êîðãîî ìàêñàòûíäà æà-ðàíäûí àéðûì óêóêòàðûí ÷åêòºº÷¿ ìûéçàìäàðäû êàáûë àëóó ì¿ìê¿íä¿ã¿í êàðàãàí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîí-ñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíå ûëàéûê êåëåò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿ-ëûê ïàëàòàñû òàðàïòàðäûí æ¿éºëºð¿í òàëêóóëàï, áàøêà æàêòàðäûí ò¿ø¿íä¿ðìºëºð¿í óãóï, èøòèí ìàòåðèàëäàðûí èçèëäåï ÷ûãûï, òºìºíê¿ òûÿíàêòàðãà êåëäè.

1. “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòè-òóöèÿëûê ïàëàòàñû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 19-áåðåíåñèíèí 4-áºë¿ã¿íº ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîí-ñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû êàéðûëóóäà ÷åíåìäèê óêóêòóê àê-òûíûí êîíñòèòóöèÿëóóëóãó ê¿ìºí ñàíàëãàí áºë¿ã¿íº ãà-íà òèéèøò¿¿ áîëãîí ïðåäìåò áîþí÷à àêòûëàðäû ÷ûãàðàò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí áóë èø áîþí÷à êàðîî ïðåä-ìåòè áîëóï “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòó, 5-áåðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿, 10, 30, 31-áåðåíåëåðè ñàíàëàò.

«3-áåðåíå. Ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóíóí ìàêñàòòàðû æàíà ïðèíöèïòåðè

2. Ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóíóí íåãèçãè ïðèíöèïòåðè áîëóï òºìºíê¿ëºð ñàíàëàò:

2) óøóë Ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí ÷åêòººëºðä¿ ýñêå àëóó ìåíåí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðóóíóí æàëïûãà áèðäåéëèãè æàíà ìèëäåòò¿¿ë¿ã¿;

5-áåðåíå. Æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãè ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðûëóóãà æàòêàí æàêòàð

1. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà ïàéäàëàíûëãàí áàðäûê òðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòò¿¿ë¿ê æàéûëòûëàò.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíà ûëàéûê êàò-òîîäîí ºòêºí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãè æàíà áàøêà ìàìëåêåò-òåðäå êàòòàëãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðû ìèëäåòò¿¿ ò¿ðäº êàìñûçäàíäûðûëóóãà æàòàò.

10-áåðåíå. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòòåðè

1. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí ïàéäàëàíóóäà æàáûðëàíóó÷óíóí ºì¿ð¿íº, äåí ñîîëóãóíà æå ì¿ëê¿íº çûÿí êåëòèð¿¿í¿í íàòûéæàñûí-äà ïàéäà áîëóøó ì¿ìê¿í áîëãîí ºç¿í¿í æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèíèí òîáîêåëäèãèí ºç ýñåáèíåí êàìñûçäàí-äûðóó÷ó êàòàðû êàìñûçäàíäûðóóãà ìèëäåòò¿¿.

2. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòûíûí ýýñè àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòûíà ýýëèê êûëóó óêóãó ïàéäà áîëãîíäîí êèéèí (àíû ìåí÷èêêå ñàòûï àëñà, àíûí è÷èíäå àâòîòðàíñïîðò êàðà-æàòûí ìåí÷èêòåí àæûðàòóó óêóãóí áåðãåí èøåíèì êàò àëñà, ÷àðáà æ¿ðã¿ç¿¿ ¿÷¿í æå ûê÷àì ïàéäàëàíûï òóðóó-ãà æå áîëáîñî áàøêà ìûéçàìäûê íåãèçäå àëñà) 5 æóìóø ê¿íä¿í è÷èíäå ºç¿í¿í æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûç êûëóóãà æàíà àíäàí êèéèí óøóë Ìûéçàìãà ûëàé-ûê æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèêòè òóðóêòóó êàìñûçäàí-äûðóóãà ìèëäåòò¿¿.

30-áåðåíå. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó áîþí÷à ìèëäåòòè àòêàðóó-ñóí êîíòðîëäîî

1. ªç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûç-äàíäûðóó áîþí÷à óøóë Ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí ìèëäåò-òè àòêàðáàãàí ýýëèê êûëóó÷óëàðäûí àâòîòðàíñïîðò êàðà-æàòòàðûí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíäà ïàéäàëà-íóóãà òûþó ñàëûíàò.

2. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó êåëèøèìèí ò¿ç¿¿ áîþí÷à ìèëäåòòè àòêà-ðóóñóí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ªêìºò¿ àíûê-òàãàí òàðòèïòå æ¿çºãº àøûðûëàò.

31-áåðåíå. Ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûí áóçãàíäûãû ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèê

Óøóë Ìûéçàìäû áóçãàí, îøîíäîé ýëå êàìñûçäàíäûðóó îêóÿñûí àòàéûëàï æàñîîãî æàíà êàìñûçäàíäûðûï îðäóí òîëòóðóóíó ìûéçàìñûç àëóóãà áàãûòòàëãàí óêóêêà êàðøû áàøêà àðàêåòòåðäè æàñàãàí ê¿íººë¿¿ àäàìäàð Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ìûéçàìäàðûíäà êàðàëãàí æîîïêåð÷è-ëèêòè òàðòàò.».

“Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû ìûéçàì-äàðäà áåëãèëåíãåí òàðòèïêå ûëàéûê êàáûë àëûíãàí, “Ýðêèí

(Óëàíäûñû 11-áåòòå)

(Áàøòàëûøû 9-áåòòå)





Òîî” ãåçèòèíäå 2015-æûëäûí 7-àâãóñòóíäà ¹ 72-73-ñàíûí-äà æàðûÿëàíãàí, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ×åíåìäèê óêóê-òóê àêòûëàðûíûí ìàìëåêåòòèê ðååñòðèíå êèðãèçèëãåí æà-íà ê¿÷¿íäºã¿ ìûéçàì áîëóï ñàíàëàò.

2. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 12-áå-ðåíåñèíå ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäà ìåí÷èêòèí àð êàíäàé ò¿ðëºð¿ òààíûëàò æàíà æåêå, ìàìëåêåòòèê, ìóíè-öèïàëäûê æàíà áàøêà ìåí÷èê ò¿ðëºð¿í¿í òå¢ óêóêòóó êîð-ãîëóøóíà êåïèëäèê áåðèëåò. Àíäàí òûøêàðû, Êûðãûç Ðå-ñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 42-áåðåíåñèíå ûëàé-ûê àð êèì ºç ì¿ëê¿íº, ºç èøìåðäèãèíèí íàòûéæàëàðûíà ýý áîëóó, êîëäîíóó æàíà òåñêºº óêóãóíà ýý. Êûðãûç Ðåñïó-áëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû ìåí÷èê ýýëåðèíèí ºç óêóêòà-ðûí èøêå àøûðóóíóí ÷åêòåðè æàíà òàðòèáè, àëàðäû êîð-ãîîíóí êåïèëäèêòåðè ìûéçàì ìåíåí àíûêòàëàò äåï áåë-ãèëåéò (12-áåðåíåíèí 6-áºë¿ã¿).

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû àíûêòàãàí ÷åê-òåðäå ìåí÷èê óêóãó ìåí÷èê ýýñèíèí ì¿ëê¿íº ýý áîëóó, êîë-äîíóó æàíà òåñêºº óêóãóí èøêå àøûðóó ì¿ìê¿í÷¿ë¿ã¿í ãàíà ýìåñ, àãà òààíäûê ì¿ëêò¿ êàðîî ò¿éø¿ã¿í äà áîæîìîëäîéò.

Ìåí÷èê îáúåêòèñèíèí ñàïàòòóó ºçãº÷ºë¿êòºð¿í ýñêå àëóó ìåíåí áàøêà æàêòàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ìûéçàìäóó êû-çûê÷ûëûêòàðûí êàìñûç êûëóó çàðûëäûãû ìåí÷èê ýýñè-íèí ýðêèíäèãèí áåëãèë¿¿ áèð ÷åêòåðãå áåêèò¿¿í¿ áîëæîéò æàíà ìûíäàé ÷åêòººëºðä¿ àíûí ìàçìóíóíàí áºë¿ï êàðîî ì¿ìê¿í ýìåñ. Ìåí÷èê óêóãóíóí ÷åêòººëºð¿ àíûí ìàçìóíóí àæûðàòûëãûñ ýëåìåíòè áîëóï ñàíàëàò, àëàð ìåí÷èê óêóãó-íóí ìàçìóíóíàí àéðûì ûéãàðûì óêóêòàðäû æîêêî ÷ûãàð-áàñòàí, ìåí÷èê ýýñèíèí ñóáúåêòèâä¿¿ óêóãóí æ¿çºãº àøû-ðóóäà ì¿ìê¿í÷¿ë¿êòºð¿í êóóøóðàò.

Îøîíó ìåíåí áèðãå, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó ìåíåí ìåí÷èê ìàìèëåëåðèí óêóêòóê æºíãº ñàëóóíóí àëêàãûíäà êèðãèçèï æàòêàí ìåí÷èê óêóãóíà áîëãîí ÷åêòººëºð Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿íäº êºðñºò¿ëãºí ìàêñàòòàðãà ûëàéûê êåë¿¿ñ¿ êåðåê.

3. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíäå àòàë-ãàí êîíñòèòóöèÿëûê ÷åíåìäåðäè èøêå àøûðóó ¿÷¿í, ìåí-÷èê óêóãó - áóë ºç¿íº òèåøåë¿¿ ì¿ëêêº ºç¿ êààëàãàíäàé ýýëèê êûëóóãà, àíû ïàéäàëàíóóãà æàíà òåñêººãº ñóáúåê-òòèí ìûéçàì àêòûëàðû òàðàáûíàí òààíûëóó÷ó æàíà êîð-ãîëóó÷ó óêóêòàðû äåï êàðàëãàí, îøîíäîé ýëå ìåí÷èê ýý-ñèíå òààíäûê ì¿ëêò¿ ê¿ò¿¿ ìàñåëåëåðè ðåãëàìåíòòåø-òèðèëãåí (222-áåðåíåíèí 1, 5-áºë¿êòºð¿). Äåìåê, ìåí-÷èê ýýñè ìûéçàìãà ûëàéûê ºç¿í¿í ì¿ëêêº áîëãîí ÷àðáà-ëûê ¿ñòºìä¿ã¿íºí êåëèï ÷ûêêàí ì¿ëêêº ýýëèê êûëóóíóí ïàéäàñûí ãàíà êºðáºñòºí, îøîë ýëå óáàêòà ºç¿í¿í ìåí-÷èê áóþìäàðûí ê¿ò¿¿ ìèëäåòèí äà àëàò. Ìûíäà ì¿ëêò¿ ê¿ò¿¿ ò¿éø¿ã¿ àãà ýýëèê êûëóóãà áàéëàíûøêàí ÷ûãûì-äàðäû êºòºð¿¿ çàðûëäûãû ò¿ð¿íäº äà, ñóáúåêòòè ìûíäàé ì¿ëêêº êàðàòà òèãèë æå áóë àðàêåòòåðäè æàñîîãî ìàæáóð-ëîî ò¿ð¿íäº äà áîëóøó ì¿ìê¿í.

Ì¿ëêò¿ ê¿ò¿¿ ò¿éø¿ã¿í¿í êîíêðåòò¿¿ ºçãº÷ºë¿êòºð¿ áè-ðèí÷è êåçåêòå òèåøåë¿¿ ìèëäåòòåðäèí ñóáúåêòèñèíåí ýìåñ, ïàéäàëàíóóñó àéëàíà-÷ºéðºäºã¿ëºð ¿÷¿í àðòûê÷à êîîïòóóëóê ìåíåí áàéëàíûøêàí ìåí÷èêòåãè ì¿ëêò¿í ò¿ð¿ æàíà ì¿íºç¿íºí êºç êàðàíäû.

Óøóãà áàéëàíûøòóó, ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó, áàøêà æàêòàð-äûí ñàëàìàòòûãûí, óêóêòàðû ìåíåí ìûéçàìäóó êûçûê÷û-ëûêòàðûíûí êîðãîëóøóí êàìñûç êûëóóäà, Êûðãûç Ðåñïó-áëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíäå àéëàíà-÷ºéðºäºã¿ëºð ¿÷¿í àðòûê÷à êîðêóíó÷ æàðàòóó÷ó èøìåðä¿¿ë¿ê ìåíåí êåë-òèðèëãåí çûÿí ¿÷¿í æîîïêåð÷èëèêòè êàðàãàí (1007-áåðåíå). Àòàëãàí êîäåêñòèí áóë áåðåíåñèíå ûëàéûê èøè àéëàíà-÷ºéðºäºã¿ëºð ¿÷¿í ºòº êîðêóíó÷ êåëòèð¿¿ ìåíåí áàéëà-íûøêàí (òðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí, ìåõàíèçìäåðäè, ýëåê-òðîýíåðãèÿñûí, æàðûëãû÷ çàòòàðäû, êàòóó òààñèð áåð¿¿÷¿ óóëàðäû æ.á. êîëäîíóó; êóðóëóø æàíà àíû ìåíåí áàéëà-íûøêàí áàøêà èøòåðäè æ¿ðã¿ç¿¿) þðèäèêàëûê æàêòàð æàíà ãðàæäàíäàð, ýãåðäå çûÿí êåëòèð¿¿ æå¢å àëãûñ ê¿÷ò¿í æå æàáûð òàðòóó÷óíóí êû¢ûð îþíóí êåñåïåòèíåí êåëèï ÷ûê-êàíäûãû äàëèëäåíáåñå, ºòº êîðêóíó÷òóí áóëàãû áîëóï ñà-íàëãàíäàð çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóóãà ìèëäåòò¿¿. Áèðîê, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíäå ºòº êîð-êóíó÷òóí áóëàãû áîëóï ñàíàëãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàò-òàðûíûí ýýëåðèíèí æîîïêåð÷èëèãèí áåêèò¿¿í¿í ºç¿ æà-áûð òàðòêàíäàðãà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó ìàñåëåñèí òî-ëóãó ìåíåí ÷å÷êåí æîê.

4. Êàìñûçäàíäûðóó êîîìäóê ìàìèëåëåðäèí àð êàíäàé ñóáúåêòèëåðèíèí ì¿ëêò¿ê êûçûê÷ûëûêòàðûí êîðãîé àëà òóðãàí èíñòèòóò áîëóï ñàíàëàò. Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æàðàíäûê êîäåêñè ûêòûÿðäóó êàìñûçäàíäûðóó ìå-íåí êàòàð ì¿ëêò¿ê êàìñûçäàíäûðóóíóí áèð ôîðìàñû êà-òàðû ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóóíó äà êàðàøòûðàò, àíäà êàìñûçäàíäûðóó÷óãà áàøêà àäàìäàðäûí ºì¿ð¿í, äåí ñîî-ëóãóí æå ì¿ëê¿í êàìñûçäàíäûðóó ìèëäåòè æå ºç¿í¿í ýñå-áèíåí æå áîëáîñî òàëàìäàø æàêòàðäûí ýñåáèíåí áàø-êà àäàìäàðäûí àëäûíäàãû ãðàæäàíäûê æîîïêåð÷èëèãè æ¿êòºëãºí (921-áåðåíå). Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó Êûðãûç Ðå-ñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû áåðãåí ûéãàðûì óêóêòàð-äûí àëêàãûíäà æàðàíäàðäûí æàíà óþìäàðäûí óêóêòàðû-íûí êåïèëäèãèí êàìñûç êûëóó ñûïàòûíäà òèåøåë¿¿ æàê-òàðäû àëàðäà áîëãîí òîáîêåëäåðäè êàìñûçäàíäûðóóãà ìèëäåòòåíäèðãåí ìûéçàìäàðäû êàáûë àëàò. Ìûíäàéëàð-äûí êàòàðûíà, àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí ïàéäàëàíóó-äà æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãè ïàéäà áîëóó òîáîêåëäèãè äà êèðåò, àíû êàìñûçäàíäûðóó ìèëäåòè “Àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëè-ãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïó-áëèêàñûíûí Ìûéçàìûíäà êàðàëãàí. Ìûíäàé êàìñûçäàí-äûðóó ìûéçàìäàðäà æà¢ûëûê ýìåñ, àíòêåíè òàëàìäàø Ìûéçàìäû êàáûë àëóóãà ÷åéèí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàò-òàðûíûí ýýëåðè ºç¿í¿í æîîïêåð÷èëèãèí ûêòûÿðäóó ò¿ðäº

êàìñûçäàíäûðà àëûø÷ó. Ìûéçàì ìåíåí êàìñûçäàíäûðóó-íóí áóë ò¿ð¿ áîëãîíó ìèëäåòò¿¿ëºðä¿í êàòàðûíà ãàíà êèð-ãèçèëäè, ñåáåáè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êî-äåêñèíäå ºòº êîðêóíó÷òóí áóëàãû êàðàæàòòàð, àíûí è÷èí-äå àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèí æàáûð òàðò-êàí òàðàïêà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóóãà ìèëäåòòåíäèðãåí ÷åíåìäåðäèí (1007-áåðåíå) áîëóøó æàáûð òàðòêàí òàðàï-êà ìûíäàé îðäóí òîëòóðóóíóí êåïèëäèãè áîëóï áåðå àë-áàéò. Áóë àêûëãà ñûÿ òóðãàí æàãäàé, àíòêåíè çûÿíêå÷òèí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó ¿÷¿í çàðûë áîëãîí êàðàæàòû æà-íà ì¿ëê¿ áîëáîé êàëûøû ì¿ìê¿í æå çûÿíêå÷ çûÿíäûí îð-äóí òîëòóðóóäàí êà÷ûøû ì¿ìê¿í.

Ìûíäàé óêóê òàëàøûëûï æàòêàí Ìûéçàì ìåíåí êàìñûç-äàíäûðóó÷ó òàðàáûíàí æàáûðëàíóó÷óãà êàìñûçäàíäûðóó-íó òºëºï áåð¿¿ ìèëäåòèí áåêèò¿¿ æîëó ìåíåí êåïèëäåíåò æå àäàì æîë-òðàíñïîðò êûðñûãû áîëãîí æåðäåí êà÷ûï êåò-êåíäå æàíà òàáûëáàãàíäà, îøîíäîé ýëå êàìñûçäàíäûðó-ó÷ó ìàæáóðëàíûï æîþëãàíäà êåïèëäèê òºëºìäºð ôîíäó-íóí êàðàæàòòàðûíàí òºëºíºò. Àíûí ¿ñò¿íº êàìñûçäàíäû-ðóó òºëºìäºð¿ çûÿíêå÷òèí ìàòåðèàëäûê àáàëûíàí êºç êà-ðàíäûñûç æàíà îøîíó ìåíåí æàáûðëàíóó÷óëàðäûí óêóê-òàðûí êîðãîî áîþí÷à ºçãº÷º ìåõàíèçìäè ò¿çºò.

Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí áàðäûê ìûéçàìäóó ýý-ëåðèíå æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèêòèí êåñåïåòò¿¿ òîáîêåëäè-ãèí áºë¿øò¿ð¿¿ àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèíèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó èíñòèòóòóíóí ìàçìóíó óøóíäà, ìûíäà æàáûð òàðòêàíäàð-äûí ºì¿ð¿íº, ñàëàìàòòûãûíà æå ì¿ëê¿íº êåëòèðèëãåí çû-ÿíäûí îðäóí òîëòóðóó êåïèëäèãè êàòàðû ìèëäåòò¿¿ êàì-ñûçäàíäûðóóíóí ìûíäàé ïðèíöèáèí ýñêå àëóó ìåíåí, “Àâ-òîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû áåëãèëåãåí ÷åêòåðäå æà-áûð òàðòêàíäàðäûí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóëóøóíà óêóê-òàðûíûí êîðãîî äå¢ãýýëèí êºòºð¿¿ãº áàãûòòàëãàí (3-áåðå-íåíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 1-ïóíêòó). Îøîíó ìåíåí áèðãå, àòàëãàí Ìûéçàìäûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíäà àâòî-òðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèêòèí æàëïû æàíà ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó ïðèíöèáè Ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí ÷åêòººëºðä¿ ýñêå àëóó ìåíåí êèðãèçèë¿¿äº.

Àðûçäàíóó÷ó àäàìäûí æàíà æàðàíäûí óêóêòàðû ìå-íåí ýðêèíäèêòåðèí áóçóï æàòêàí “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàò-òàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Ìûéçàìûíäà êºðñºò¿ëãºí ïðèíöèïòè æàíà àí-äàí êåëèï ÷ûêêàí 5-áåðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿íäº, 10-áå-ðåíåñèíäå êàðàëãàí ÷åíåìäåðäèí êîíñòèòóöèÿëóóëóãóí òåêøåð¿¿ æºí¿íäº ìàñåëå êîþóäà.

Áåëãèëåíãåí Ìûéçàìäûí 3-áåðåíåñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòóíäà êàðàëãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýý-ëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäû-ðóóíóí æàëïû æàíà ìèëäåòò¿¿ë¿ê ïðèíöèáè æîãîðóäà êà-ðàëãàí çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó êåïèëäèãè ïðèíöèáèíèí òóóíäóñó áîëóï ñàíàëàò. Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàí-äûðóóíóí æàëïû æàíà ìèëäåòò¿¿ë¿ê ïðèíöèáèí êèðãèçìåé-èí æàáûð òàðòêàíãà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóï áåð¿¿ ì¿ìê¿í ýìåñ. Æàëïû äåãåí ñºç ìàòåðèàëäûê, ñîöèàëäûê æàíà áàø-êà Ìûéçàìäà áåëãèëåíãåí ÷åêòººëºðä¿ ýñêå àëóó ìåíåí àáàëûíà êàðàáàñòàí áàðäûê àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðû-íûí ýýëåðèíå æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèêòè êàìñûçäàíäûðóó-íóí ìèëäåòèí æàéûëòóó äåï ñàíàëàò.

ªç¿í¿í æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðóó ìèëäåòèí îð-íîòóó ìåí÷èê ýýñèíèí ì¿ëê¿íº ýýëèê êûëóóãà æàíà àíû òåñêººãº óêóãóí ÷åêòºº áîëóï ñàíàëáàéò. Êûðãûç Ðåñïó-áëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 222-áåðåíåñèíå ûëàé-ûê ìåí÷èê ýýñè ìûéçàìäàðãà êàðøû êåëáåãåí æàíà áàø-êà æàêòàðäûí ìûéçàì ìåíåí êîðãîëóó÷ó óêóêòàðû ìåíåí êûçûê÷ûëûêòàðûí áóçáàãàí áàðäûê àðàêåòòåðäè ì¿ëê¿íº êàðàòà æàñîîãî óêóêòóó. Óøóíäàí óëàì, êîîìäóê ìàìèëå-ëåðäèí áàðäûê êàòûøóó÷óëàðûíà àëàðäûí óêóêòàðû ìå-íåí ýðêèíäèêòåðèí êîðãîî ìåõàíèçìäåðèí èøêå àøûðóó ¿÷¿í ìåí÷èê ýýñèíå ìåí÷èêòè ê¿ò¿¿ óêóêòàðûíà ÷åêòººëºð êîþëóóäà.

Æîãîðóäà áåëãèëåíãåíäåé, àäàìäûí æàíà æàðàíäûí óêóê-òàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðèíå óëóòòóê êîîïñóçäóêòó, êîîìäóê òàðòèïòè, êàëêòûí ñàëàìàòòûãûí æàíà àäåáèí, áàøêà æàê-òàðäûí óêóêòàðû ìåíåí ýðêèíäèêòåðèí êîðãîî ìàêñàòòà-ðûíäà Êîíñòèòóöèÿ æàíà ìûéçàìäàð ÷åêòºº êîþøó ì¿ìê¿í. Ìûíäà, êèðãèçèëèï æàòêàí ÷åêòººëºð êºðñºò¿ëãºí ìàêñàò-òàðãà ºë÷ºìäºø áîëóøó êåðåê (Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíèí 1 æàíà 2-áºë¿êòºð¿).

Òàëàìäàø Ìûéçàìäà àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûí èøòåò¿¿äº æîë êûðñûãûíûí íàòûéæàñûíäà æàáûð òàðò-êàíäàðãà æàíà (æå) ïàéäà òàáóó÷óëàðãà êåëòèðãåí çûÿí-äûí îðäóí òîëòóðóóãà áîëãîí óêóêòàðû ìåíåí êûçûê÷û-ëûêòàðûí êîðãîî, îøîíäîé ýëå ºç æîîïêåð÷èëèãèí êàì-ñûçäàíäûðãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ì¿ëêò¿ê êûçûê÷ûëûêòàðûí êîðãîî áîëóï ñàíàëàò (3-áå-ðåíåíèí 1-áºë¿ã¿). Ìûéçàì ÷ûãàðóó÷ó, àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå ºç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð÷èëè-ãèí êàìñûçäàíäûðóó ìèëäåòèí çûÿí êåëèøè ì¿ìê¿í áîë-ãîí æàêòàðäûí ïàéäàñûíà æ¿êòºº ìåíåí, çûÿíêå÷òèí ìà-òåðèàëäûê àáàëûíà êàðàáàñòàí, êàéñû ãàíà ó÷óðäà áîë-áîñóí æàáûð òàðòêàí òàðàïêà çûÿíäûí îðäóí òîëòóðóó ì¿ìê¿íä¿ã¿í êàìñûç êûëóó ìåíåí ñîöèàëäûê ìàìëåêåò-òèí èø-ìèëäåòòåðèíèí áèðèí èøêå àøûðàò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà áåêèòèë-ãåí àäàìäûí ºì¿ð¿ æàíà ñàëàìàòòûãû, àíûí ì¿ëê¿í¿í êîð-ãîëóøó ñûÿêòóó á¿òê¿ë êîîì ¿÷¿í ìààíèë¿¿ àæûðàòûëãûñ áààëóóëóêòàðäû ºçãº÷º êîðãîî òàëàáû àâòîòðàíñïîðò êà-ðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê òîáî-êåëäèãèíèí æàëïû æàíà ìèëäåòò¿¿ë¿ã¿í “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷è-ëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïó-

áëèêàñûíûí Ìûéçàìû ìåíåí øàðòòàéò, áóë æàãäàé æàðàí-äàðäûí êîíñòèòóöèÿëûê óêóêòàðûí ºë÷ºìñ¿ç ÷åêòºº êàòà-ðû êàðûëûøû ì¿ìê¿í ýìåñ.

Àðûçäàíóó÷ó “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðè-íèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûç-äàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû-íûí æîãîðóäà àòàëãàí ÷åíåìäåðèíèí êîíñòèòóöèÿëóóëóãóí òàëàøûï æàòûï, êåëèøèì ýðêèíäèãèí æàíà æåêå êàìñûç-äàíäûðóóíóí ûêòûÿðäóóëóê ïðèíöèáèí îðíîòêîí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 382 æàíà 926-áå-ðåíåëåðèí äàëèë êàòàðû êåëòèðåò.

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 926-áå-ðåíåñèíå ûëàéûê ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó ì¿ëêò¿ê êàì-ñûçäàíäûðóóíóí ôîðìàëàðûíûí áèðè, ìûíäà ìûéçàì êàì-ñûçäàíäûðóó÷óãà ºç¿í¿í æå áàøêà êûçûêäàð òàðàïòûí ýñå-áèíåí áàøêà æàêòàðäûí àëäûíäà ºì¿ðä¿, ñàëàìàòòûêòû æå ì¿ëêò¿ æå áîëáîñî ºç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðóóíó æ¿êòºéò, áóë Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíèí 382-áåðåíåñèíèí ýðåæåñèíå ûëàé-ûê êåëåò, àãà ûëàéûê Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñèíäå, áàøêà ìûéçàìäà æå ûêòûÿðäóó ò¿ðäº êàáûë àëûíãàí ìèëäåòòåíìåäå êàðàëãàí ó÷óðëàðäàí òûøêàðû êåëèøèì ò¿ç¿¿ãº ìàæáóð êûëóóãà æîë áåðèëáåéò.

Îøåíòèï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æàðàíäûê êîäåêñè æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèê àìàíàòûí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàí-äûðóóñóí êèðãèç¿¿ ì¿ìê¿íä¿ã¿íº òûþó ñàëãàí æåðè æîê. Êºðñºò¿ëãºí Êîäåêñ êåëèøèìäèí ýáåãåéñèç ýðêèíäèãèíå æîë áåðáåéò, æàíà êåëèøèìäèí ýðêèíäèãè êåëèøèì ìàìè-ëåëåðèíèí êàòûøóó÷óëàðûíûí ìèëäåòòåíìåëåðè ìåíåí áàéëàíûøòóó áîëóï, àíäàé êåëèøèì ìàìèëåëåðäå óêóê òàðàïòàðäûí ìèëäåòòåíìåëåðè ìåíåí ýðèø-àðêàê áîëîò.

5. “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 30 æà-íà 31-áåðåíåëåðè Ìûéçàìäûí øàðòûí áóçãàí æàêòàðãà êàðàòà ñàíêöèÿëàðäû êàðàéò. Áèðèí÷è êåçåêòå, àë ºç¿í¿í æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðáàãàí àâòîòðàí-ñïîðò ýýëåðèíå óíààñûí ïàéäàëàíóóãà òûþó ñàëóóãà áàé-ëàíûøòóó. Áóë ìåõàíèçì êàìñûçäàíäûðóóíóí æàëïûãà áèðäåé ýêåíäèãèí êàìñûç êûëóóãà òèéèø, ìûíäàé êàðà-æàòòûí æîêòóãó áàðäûê àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíå Ìûéçàìäû æàéûëòóóäà ê¿÷¿í¿í òààñèðä¿¿ë¿ã¿ æîêêî ÷ûãàðûøû ì¿ìê¿í.

Ýêèí÷è ÷åíåì áîëñî, àëäûí àëóó ì¿íºç¿íº ýý æàíà àòàë-ãàí Ìûéçàìäû áóçóóäà ê¿íººë¿¿ æàêòàðãà, îøîíäîé ýëå æàðàíäûê æîîïêåð÷èëèãèí êàìñûçäàíäûðûï, áèðîê ìûé-çàìãà êàðøû àðàêåòòåð ìåíåí êàìñûçäàíäûðóó òºëºì¿í àëóóãà àðàêåòòåíãåí æàêòàðãà äà áàãûòòàëãàí.

Áåëãèëåï êåò÷¿ æàãäàé, êàéñû ìûéçàì áîëáîñóí, àíûí àòêàðûëóóñóíóí ìèëäåòò¿¿ë¿ã¿ ìàæáóðëîî ûêìàñûíà íå-ãèçäåëåò, àë ýìè ìûéçàìäàðäûí áóéðóóñóí áóçóóíóí àð-êàñûíàí ñàíêöèÿ êåëèï ò¿øºò. Áóë æàãûíàí “Àâòîòðàí-ñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-óêóêòóê æî-îïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû ìûéçàì ÷ûãàðóó òåõíèêà-ñûíà òààíûìàë ûêìàëàðäû êîëäîíóóäà æàíà Êûðãûç Ðå-ñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíäà êàðàëãàí ìûéçàì àë-äûíäà òå¢äèê òàëàïòàðûíà êàðøû êåëáåéò (16-áåðåíå-íèí 3-áºë¿ã¿).

Êºðñºò¿ëãºí Ìûéçàìäûí 30-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íäº êàðàëãàí àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí ìåí-÷èê óêóãóíóí áóçóëóóñóíóí ì¿ìê¿íä¿ã¿ æàãûíäà, Ìûéçàì ìåí÷èê îáúåêòèñèíå ýýëèê êûëóóãà, àíû òåñêººãº òûþó ñàë-ãàí æåðè æîê, æºí ãàíà ïàéäàëàíûëûøûíà ÷åêòºº êîþóäà. Áóë ÷åêòºº Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 20-áåðåíåñèíå òîëóãó ìåíåí øàéêåø êåëåò, àãà ûëàéûê àäàìäûí ºì¿ð¿ æàíà ñàëàìàòòûãû, àíûí ì¿ëê¿í¿í êàéòà-ðûëûøû ñûÿêòóó á¿òê¿ë êîîì ¿÷¿í àæûðàòûëãûñ ìààíèë¿¿ áààëóóëóêòàðäû êîðãîî ìàêñàòòàðûíäà æàðàíäûí àéðûì óêóêòàðûí ÷åêòåãåí ìûéçàìäàðäû êàáûë àëóóãà æîë áå-ðèëåò, æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñû-íàí êåëèï ÷ûãóó÷ó òå¢äèê æàíà àäèëåòòèê òàëàïòàðûíà êàðøû êåëáåéò æàíà æàðàíäàðäûí êîíñòèòóöèÿëûê óêóê-òàðûí ºë÷ºìñ¿ç ÷åêòºº êàòàðû êàðàëûøû ì¿ìê¿í ýìåñ.

Æîãîðóäà áàÿíäàëãàíäûí íåãèçèíäå, Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíûí 97-áåðåíåñèíèí 6-áºë¿ã¿í¿í 1-ïóíêòóí, 8 æàíà 9-áºë¿êòºð¿í, “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 46, 47, 48, 51 æàíà 52-áåðåíåëåðèí æåòåê÷èëèêêå àëûï, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîíñòèòóöè-ÿëûê ïàëàòàñû

×Å×ÒÈ:1. “Àâòîòðàíñïîðò êàðàæàòòàðûíûí ýýëåðèíèí æàðàíäûê-

óêóêòóê æîîïêåð÷èëèãèí ìèëäåòò¿¿ êàìñûçäàíäûðóó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 3-áåðåíå-ñèíèí 2-áºë¿ã¿í¿í 2-ïóíêòó, 5-áåðåíåñèíèí 1, 2-áºë¿êòºð¿, 10, 30, 31-áåðåíåëåðè Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòè-òóöèÿñûíûí 12-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº, 16-áåðåíåñèíèí 3-áºë¿ã¿íº, 20-áåðåíåñèíèí 1, 2, 3-áºë¿êòºð¿íº, 42-áåðå-íåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº êàðàìà-êàðøû êåëáåéò äåï òààíûëñûí.

2. ×å÷èì àêûðêû æàíà äàòòàíûëóóãà æàòïàéò, æàðûÿ-ëàíãàí ó÷óðäàí òàðòûï ê¿÷¿íº êèðåò.

3. ×å÷èì áàðäûê ìàìëåêåòòèê îðãàíäàð, æåðãèëèêò¿¿ ºç àëäûí÷à áàøêàðóó îðãàíäàðû, êûçìàò àäàìäàðû, êîîìäóê áèðèêìåëåð, þðèäèêàëûê æàêòàð æàíà æåêå æàêòàð ¿÷¿í ìèëäåòò¿¿ æàíà ðåñïóáëèêàíûí á¿òê¿ë àéìàãûíäà àòêà-ðûëóóãà òèéèø.

4. Áóë ÷å÷èì ìàìëåêåòòèê áèéëèê îðãàíäàðûíûí ðàñ-ìèé áàñûëìàëàðûíäà, Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîð-êó ñîòóíóí Êîíñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí ðàñìèé ñàéòûí-äà æàíà “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó ñîòóíóí Êîí-ñòèòóöèÿëûê ïàëàòàñûíûí Æàð÷ûñûíäà” æàðûÿëàíñûí.

ÊÛÐÃÛÇ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÀÑÛÍÛÍ ÆÎÃÎÐÊÓ ÑÎÒÓÍÓÍÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈßËÛÊ ÏÀËÀÒÀÑÛ

(Áàøòàëûøû 10-áåòòå)


ЭЭркинркин ооооТТИМЕНЕМ КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

Р Е Ш Е Н И Е

КОНСТИТУЦИОННОЙ ПАЛАТЫ ВЕРХОВНОГО СУДАКЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

по делу о проверке конституционности пункта 2 части 2 статьи 3, частей 1, 2 статьи 5, статей 10, 30, 31 Закона Кыргызской Республики «Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности

владельцев автотранспортных средств» в связи с обращением гражданина Иманкулова Т.И.

21 сентября 2016 года город Бишкек

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â ñîñòàâå: ïðåäñåäàòåëüñòâóþùåãî - ñó-äüè Ìàìûðîâà Ý.Ò., ñóäåé Àáäèåâà Ê., Áîáóêååâîé Ì.Ð., Êàñûìàëèåâà Ì.Ø., Êèðãèçáàåâà Ê.Ì., Íàðûíáåêîâîé À.Î., Îñêîíáàåâà Ý.Æ., Îñìîíîâîé ×.Î., ïðè ñåêðåòàðå Àçàðîâîé Ì.Æ., ñ ó÷àñòèåì:

îáðàùàþùåéñÿ ñòîðîíû – Èìàíêóëîâà Òèìóðà Èìàí-êóëîâè÷à è åãî ïðåäñòàâèòåëÿ ïî äîâåðåííîñòè Óìåòà-ëèåâîé Òîêòàéûì Äæóìàêîâíû;

ïðåäñòàâèòåëåé ñòîðîíû – îòâåò÷èêà - Áîëäæóðîâîé Ñâåòû Ñàäûêîâíû, ïðåäñòàâëÿþùåé èíòåðåñû Æîãîðêó Êåíåøà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, Æó-ìàëèåâîé Àéãåðèì Èìàíáåêîâíû, ïðåäñòàâèòåëÿ Ïðà-âèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè;

èíûõ ëèö – Áàéáîñóíîâà Íóðëàíà Ìîêóøåâè÷à, Êàëû-êîâà Òàëàíòà Ñåéèòìóðàòîâè÷à, ïðåäñòàâèòåëåé Ãîñóäàð-ñòâåííîé ñëóæáû ðåãóëèðîâàíèÿ è íàäçîðà çà ôèíàíñî-âûì ðûíêîì ïðè Ïðàâèòåëüñòâå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, Ñàëèåâà Àçàìàòà Ðàõèìáåðäèåâè÷à – ñïåöèàëèñòà â îáëàñòè ãðàæäàíñêîãî ïðàâà,

ðóêîâîäñòâóÿñü ÷àñòÿìè 1, 6, 8, 9 è 10 ñòàòüè 97 Êîí-ñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñòàòüÿìè 4, 18, 19, 37 è 42 êîíñòèòóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè», ðàññìîòðåëà â îòêðûòîì ñóäåáíîì çàñå-äàíèè äåëî î ïðîâåðêå êîíñòèòóöèîííîñòè ïóíêòà 2 ÷à-ñòè 2 ñòàòüè 3, ÷àñòåé 1, 2 ñòàòüè 5, ñòàòåé 10, 30, 31 Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ».

Ïîâîäîì ê ðàññìîòðåíèþ äåëà ÿâèëîñü õîäàòàéñòâî ãðàæäàíèíà Èìàíêóëîâà Ò.È.

Îñíîâàíèåì ê ðàññìîòðåíèþ äàííîãî äåëà ÿâèëàñü îáíàðóæèâøàÿñÿ íåîïðåäåëåííîñòü â âîïðîñå î òîì, ñîîòâåòñòâóþò ëè Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè íîðìû Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëü-íîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ», êîíñòèòóöèîí-íîñòü êîòîðûõ îñïàðèâàåòñÿ çàÿâèòåëåì.

Çàñëóøàâ èíôîðìàöèþ ñóäüè-äîêëàä÷èêà Ìàìûðîâà Ý.Ò., ïðîâîäèâøåãî ïîäãîòîâêó äåëà ê ñóäåáíîìó çàñå-äàíèþ, ïîÿñíåíèÿ ñòîðîí è èíûõ ëèö, èññëåäîâàâ ïðåä-ñòàâëåííûå ìàòåðèàëû, Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåð-õîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

Ó Ñ Ò À Í Î Â È Ë À:Â Êîíñòèòóöèîííóþ ïàëàòó Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûç-

ñêîé Ðåñïóáëèêè 18 ìàðòà 2016 ãîäà ïîñòóïèëî õîäàòàé-ñòâî ãðàæäàíèíà Èìàíêóëîâà Ò.È. î ïðèçíàíèè ñòàòüè 2, ïóíêòà 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3, ÷àñòåé 1-4 ñòàòüè 5, ñòàòåé 6, 7, 10, 11, 12, 13, 20, 21, 28, 30, 31 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ» íåêîíñòèòóöèîííûìè è ïðîòèâîðå÷àùè-ìè ïðåàìáóëå, ÷àñòè 1 ñòàòüè 1, ÷àñòè 2 ñòàòüè 3, ÷àñòè 2 ñòàòüè 4, ÷àñòÿì 1, 3 ñòàòüè 5, ÷àñòÿì 1, 2, 5 ñòàòüè 6, ÷àñòÿì 1, 2 ñòàòüè 12, ÷àñòè 3 ñòàòüè 13, ñòàòüÿì 16, 17, ÷àñòÿì 1 - 3 ñòàòüè 20, ÷àñòè 1 ñòàòüè 25, ÷àñòè 1 ñòàòüè 26, ñòàòüÿì 35, 39, ÷àñòÿì 1, 2 ñòàòüè 40, ñòàòüÿì 42, 55 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Êàê ñëåäóåò èç ïðåäñòàâëåííîãî îáðàùåíèÿ, îñïàðè-âàåìûå íîðìû Çàêîíà, ïî ìíåíèþ çàÿâèòåëÿ, óñòàíàâ-ëèâàÿ âñåîáùóþ îáÿçàííîñòü ïî ñòðàõîâàíèþ ðèñêà ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàí-ñïîðòíûõ ñðåäñòâ (ïîä óãðîçîé ïðèìåíåíèÿ ê íèì ìåð àäìèíèñòðàòèâíî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè è ïðè íàëè-÷èè çàïðåòà èñïîëüçîâàíèÿ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ â ñëó÷àå íåèñïîëíåíèÿ äàííîé îáÿçàííîñòè), îãðàíè÷è-âàþò ïðàâà ñîáñòâåííèêîâ ïî âëàäåíèþ, ïîëüçîâàíèþ è ðàñïîðÿæåíèþ ñâîèì èìóùåñòâîì, â òîì ÷èñëå è äëÿ ïðåäïðèíèìàòåëüñêîé è èíîé íå çàïðåùåííîé çàêîíîì ýêîíîìè÷åñêîé äåÿòåëüíîñòè, ÷òî ÿâëÿåòñÿ íàðóøåíè-åì êîíñòèòóöèîííîãî ïðèíöèïà íåäîïóñòèìîñòè èçäàíèÿ çàêîíîâ, îòìåíÿþùèõ èëè óìàëÿþùèõ ïðàâà è ñâîáîäû ÷åëîâåêà è ãðàæäàíèíà.

Èìàíêóëîâ Ò.È. ñ÷èòàåò, ÷òî äëÿ ïðèíÿòèÿ äàííîãî Çà-êîíà íå áûëî îñíîâàíèé, ïîñêîëüêó ñïîðû î âîçìåùåíèè âðåäà, ïðè÷èíåííîãî àâòîòðàíñïîðòíûì ñðåäñòâîì êàê èñòî÷íèêîì ïîâûøåííîé îïàñíîñòè, ðåãóëèðóåòñÿ äîïîë-íèòåëüíî îáùèìè íîðìàìè î âîçìåùåíèè âðåäà Ãðàæ-äàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè (ñòàòüè 1007, 1011). Â ýòîé ñâÿçè, ïîëîæåíèÿ îñïàðèâàåìîãî Çàêîíà

íå ñîîòâåòñòâóþò íîðìàì Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, â ÷àñòíîñòè, ñòàòüå 382, óñòàíàâ-ëèâàþùåé ñâîáîäó äîãîâîðà, è ñòàòüå 926, ïðîâîçãëà-øàþùåé ïðèíöèï äîáðîâîëüíîñòè ëè÷íîãî ñòðàõîâàíèÿ.

Ïî ìíåíèþ çàÿâèòåëÿ, çàïðåòîì èñïîëüçîâàíèÿ íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, âëàäåëüöû êîòîðûõ íå èñïîëíèëè îáÿçàííîñòü ïî ñòðàõîâàíèþ ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè, êàê è çàïðåòîì ïðîâåäåíèÿ â îòíîøåíèè óêàçàííûõ òðàíñ-ïîðòíûõ ñðåäñòâ ðåãèñòðàöèè íàðóøàåòñÿ ãàðàíòèðîâàí-íîå ÷àñòüþ 1 ñòàòüè 25 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè ïðàâî êàæäîãî íà ñâîáîäíîå ïåðåäâèæåíèå, âû-áîð ìåñòà ïðåáûâàíèÿ è æèòåëüñòâà.

Íàðóøåíèå êîíñòèòóöèîííîãî ïðàâà âëàäåòü, ïîëüçî-âàòüñÿ è ðàñïîðÿæàòüñÿ ñâîèì èìóùåñòâîì óñìàòðèâà-åòñÿ â óñòàíîâëåíèè íîðìàìè Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ» îáÿçàííîñòè ïî ñòðàõîâàíèþ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè â òå÷åíèå 5 ðàáî÷èõ äíåé ïîñëå âîç-íèêíîâåíèÿ ïðàâà âëàäåíèÿ àâòîòðàíñïîðòíûì ñðåä-ñòâîì (ïðèîáðåòåíèå åãî â ñîáñòâåííîñòü, â òîì ÷èñ-ëå ïðè ïîëó÷åíèè äîâåðåííîñòè ñ ïðàâîì îò÷óæäåíèÿ äàííîãî àâòîòðàíñïîðòíîãî ñðåäñòâà, ïîëó÷åíèå â õî-çÿéñòâåííîå âåäåíèå èëè îïåðàòèâíîå óïðàâëåíèå ëè-áî íà èíîì çàêîííîì îñíîâàíèè) è â äàëüíåéøåì ïîñòî-ÿííîì îáåñïå÷åíèè ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè â ñîîòâåòñòâèè ñ îáîçíà÷åííûì Çàêî-íîì (÷àñòü 2 ñòàòüè 10).

Çàÿâèòåëü ñ÷èòàåò, ÷òî çàêðåïëåíèå â ïóíêòå 12 ñòà-òüè 1, ÷àñòè 4 ñòàòüè 19, ÷àñòè 2 ñòàòüè 21 âûøåóêàçàí-íîãî Çàêîíà ôèêñèðîâàííûõ ñòðàõîâûõ ñóìì íå ãàðàí-òèðóåò âëàäåëüöàì àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ïîëíîå âîçìåùåíèå óùåðáà ïðè íàñòóïëåíèè ñòðàõîâîãî ñëó-÷àÿ è äåëåãèðîâàíèå çàêîíîäàòåëåì ñâîèõ ïîëíîìî-÷èé ïî óñòàíîâëåíèþ ñòðàõîâûõ òàðèôîâ Ïðàâèòåëü-ñòâó (÷àñòü 1 ñòàòüè 21) ïðèâåëî ê ââåäåíèþ ýêîíîìè÷å-ñêè íåîáîñíîâàííûõ ðàçìåðîâ ñòðàõîâûõ òàðèôîâ, ÷òî óõóäøèëî ïîëîæåíèå ãðàæäàí - âëàäåëüöåâ àâòîòðàí-ñïîðòíûõ ñðåäñòâ. Óêàçàííîå ïîëîæåíèå ïðîòèâîðå÷èò ÷àñòè 1 ñòàòüè 28 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñîãëàñíî êîòîðîé çàêîí, óñòàíàâëèâàþùèé èëè îòÿã÷à-þùèé îòâåòñòâåííîñòü ëèöà, îáðàòíîé ñèëû íå èìååò. Íèêòî íå ìîæåò íåñòè îòâåòñòâåííîñòü çà äåéñòâèÿ, êî-òîðûå íà ìîìåíò èõ ñîâåðøåíèÿ íå ïðèçíàâàëèñü ïðà-âîíàðóøåíèåì. Åñëè ïîñëå ñîâåðøåíèÿ ïðàâîíàðóøå-íèÿ îòâåòñòâåííîñòü çà íåãî óñòðàíåíà èëè ñìÿã÷åíà, ïðèìåíÿåòñÿ íîâûé çàêîí.

Òàêæå, ñóáúåêò îáðàùåíèÿ óñìàòðèâàåò íåêîíñòèòóöè-îííîñòü Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëü-íîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííî-ñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» â òîì, ÷òî îí óñòàíàâëèâàåò îáÿçàííîñòü ïî ñòðàõîâàíèþ ãðàæ-äàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè çà êàæäîå àâòîòðàíñïîðòíîå ñðåäñòâî â îòäåëüíîñòè, ñ÷èòàÿ, ÷òî ñîáñòâåííèê îäíî-âðåìåííî íå ìîæåò èñïîëüçîâàòü íåñêîëüêî òðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ.

Çàÿâèòåëü ïîëàãàåò, ÷òî çàêîíîäàòåëü, íå çàêðåïèâ êðèòåðèè îïðåäåëåíèÿ óñëîâèé äîãîâîðà îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ è îñòàâèâ ýòî íà óñìîòðåíèå Ïðàâèòåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, äîïóñòèë âîçìîæíîñòü ïðîèç-âîëüíîãî òîëêîâàíèÿ èõ îáúåìà è ñîäåðæàíèÿ, à çíà÷èò îãðàíè÷åíèÿ ïðàâ è ñâîáîä ãðàæäàí àêòîì Ïðàâèòåëü-ñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ÷òî ïðîòèâîðå÷èò òðåáî-âàíèÿì àáçàöà âòîðîãî ÷àñòè 2 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, çàïðåùàþùåãî ïðèíÿòèå ïîäçà-êîííûõ íîðìàòèâíûõ ïðàâîâûõ àêòîâ, îãðàíè÷èâàþùèõ ïðàâà è ñâîáîäû ÷åëîâåêà è ãðàæäàíèíà. Ñòàòüÿ 12 Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» â ÷àñòè äîïóñêàþùåé ïðîèçâîëüíîå îïðåäåëåíèå Ïðàâèòåëüñòâîì Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè óñëîâèé äîãîâîðà îáÿçàòåëüíîãî ñòðà-õîâàíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ïðîòèâîðå÷èò òàêæå ÷àñòÿì 1, 3 ñòàòüè 16, ñòàòüå 39, ÷àñòÿì 1, 2 ñòàòüè 40 Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ïî ìíåíèþ Èìàíêóëîâà Ò.È., ñîçäàíèå áîëåå âûãîä-íîãî ïîëîæåíèÿ íà ðûíêå äëÿ ñòðàõîâùèêîâ àâòîòðàí-ñïîðòà ââèäó óñòàíîâëåíèÿ ïóíêòîì 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðà-

õîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» îáÿçàííîñòè ñòðàõîâàòü àâòîòðàíñïîðò ïðîòèâîðå÷èò ÷àñòè 1 ñòàòüè 5 Êîíñòè-òóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, óñòàíàâëèâàþùåé, ÷òî ãîñóäàðñòâî è åãî îðãàíû ñëóæàò âñåìó îáùåñòâó, à íå êàêîé-òî åãî ÷àñòè.

Çàÿâèòåëü ñ÷èòàåò, ÷òî îñïàðèâàåìûé Çàêîí, óñòàíàâ-ëèâàþùèé äîïîëíèòåëüíûå îáðåìåíåíèÿ è îãðàíè÷åíèÿ ïðàâ è ñâîáîä, íå óëó÷øàåò ïîëîæåíèå ïîòåðïåâøåãî è íå îáëåã÷àåò äîñòèæåíèå ïîñòàâëåííîé öåëè ïî ñðàâ-íåíèþ ñ äåéñòâóþùèì ãðàæäàíñêèì çàêîíîäàòåëüñòâîì, ÷åì ïðîòèâîðå÷èò ÷àñòè 5 ñòàòüè 6 Êîíñòèòóöèè Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè, ñîãëàñíî êîòîðîé çàêîí èëè èíîé íîð-ìàòèâíûé ïðàâîâîé àêò, óñòàíàâëèâàþùèé íîâûå îáÿ-çàííîñòè ëèáî îòÿã÷àþùèé îòâåòñòâåííîñòü, îáðàòíîé ñèëû íå èìååò. Óêàçàííûå îáðåìåíåíèÿ è îãðàíè÷åíèÿ ïðàâ ñîáñòâåííèêà íå îòâå÷àþò â ïîëíîé ìåðå òåì öå-ëÿì, êîòîðûå ïðåäóñìîòðåíû â ÷àñòè 2 ñòàòüè 20 Êîíñòè-òóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è íàðóøàþò çàïðåò óìà-ëåíèÿ çàêîíîäàòåëåì ïðàâ è ñâîáîä, ãàðàíòèðîâàííûõ ÷àñòüþ 1 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Èìàíêóëîâ Ò.È. îòìå÷àåò, ÷òî ïðàâîâàÿ íåîïðåäåëåí-íîñòü ïðîñëåæèâàåòñÿ â íîðìàõ îñïàðèâàåìîãî Çàêîíà êàñàòåëüíî Îáùåñòâåííîãî îáúåäèíåíèÿ ñòðàõîâùèêîâ, â ÷àñòíîñòè, â ñòàòüå 7, ÷àñòè 2 ñòàòüè 8, ïóíêòàõ 1 è 7 ñòàòüè 17. Çàÿâèòåëü ñ÷èòàåò, ÷òî â íîðìàòèâíûõ ïðàâî-âûõ àêòàõ, êîòîðûå áóäóò ïðèíÿòû âî èñïîëíåíèå îñïà-ðèâàåìîãî Çàêîíà, ïîÿâèòñÿ òðåáîâàíèå îá îáÿçàòåëü-íîñòè ÷ëåíñòâà ñòðàõîâûõ îðãàíèçàöèé â Îáùåñòâåí-íîì îáúåäèíåíèè ñòðàõîâùèêîâ ïîä óñëîâèåì ïîëó÷å-íèÿ ëèöåíçèè íà îñóùåñòâëåíèå îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõî-âàíèÿ. Ñîîòâåòñòâåííî óêàçàííîå òðåáîâàíèå áóäåò ïðî-òèâîðå÷èòü ïðåàìáóëå (ïðèíöèïó âåðõîâåíñòâà ïðàâà), ÷àñòè 2 ñòàòüè 4, ÷àñòè 3 ñòàòüè 16, ñòàòüå 35 Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ðåãëàìåíòèðóþùèõ âîïðî-ñû ïðàâ è ñâîáîä ÷åëîâåêà è ãðàæäàíèíà, ðàâåíñòâà âñåõ ïåðåä çàêîíîì, äîáðîâîëüíîãî è ñâîáîäíîãî îáúåäèíå-íèÿ ãðàæäàí è îáùåñòâåííûõ îðãàíèçàöèé.

Êðîìå òîãî, çàÿâèòåëü ïîëàãàåò, ÷òî êîíöåïöèÿ îáÿçà-òåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåí-íîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ïðîòèâî-ðå÷èò îñíîâå Êîíñòèòóöèè - ïðåçóìïöèè íåâèíîâíîñòè. Òàêæå, ïî åãî ìíåíèþ, îáÿçàòåëüíîñòü ñòðàõîâàíèÿ ãðàæ-äàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ, ÿâëÿåòñÿ îãðàíè÷åíèåì ïðàâà ñîáñòâåí-íîñòè (÷àñòü 2 ñòàòüè 23 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè), ñâîáîäû äîãîâîðà (ñòàòüÿ 383 Ãðàæäàíñêî-ãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè), ñâîáîäû ïðåäïðè-íèìàòåëüñêîé è èíîé ýêîíîìè÷åñêîé äåÿòåëüíîñòè (ñòà-òüÿ 12, ÷àñòü 3 ñòàòüè 13, ñòàòüÿ 42 Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Îñíîâûâàÿñü íà èçëîæåííîì, îáðàùàþùàÿñÿ ñòîðîíà ïðîñèò ïðèçíàòü ïðîòèâîðå÷àùèìè Êîíñòèòóöèè Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè óêàçàííûå íîðìû Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ».

Îïðåäåëåíèåì êîëëåãèè ñóäåé 27 àïðåëÿ 2016 ãîäà äàííîå õîäàòàéñòâî áûëî ïðèíÿòî ê ïðîèçâîäñòâó â ÷à-ñòè ïðîâåðêè ñîîòâåòñòâèÿ ïóíêòà 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3, ÷à-ñòåé 1, 2 ñòàòüè 5, ñòàòåé 10, 30, 31 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ» ÷àñòè 1 ñòàòüè 12, ÷àñòè 3 ñòàòüè 16, ÷à-ñòÿì 1, 2, 3 ñòàòüè 20, ÷àñòè 1 ñòàòüè 42 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Â îñòàëüíîé ÷àñòè, ââèäó îò-ñóòñòâèÿ ñîîòâåòñòâóþùåãî ïðàâîâîãî îáîñíîâàíèÿ íå-êîíñòèòóöèîííîñòè îñïàðèâàåìûõ: ñòàòüè 2, ÷àñòåé 3, 4 ñòàòüè 5, ñòàòåé 6, 7, 11, 12, 13, 20, 21, 28 îáîçíà÷åííî-ãî Çàêîíà, êîëëåãèåé ñóäåé â ïðèíÿòèè ê ïðîèçâîäñòâó áûëî îòêàçàíî.

Â ñóäåáíîì çàñåäàíèè îáðàùàþùàÿñÿ ñòîðîíà è åãî ïðåäñòàâèòåëü ïîääåðæàëè ñâîè òðåáîâàíèÿ è ïðîñè-ëè èõ óäîâëåòâîðèòü.

Ïðåäñòàâèòåëè ñòîðîíû-îòâåò÷èêà Áîëäæóðîâà Ñ.Ñ. è Æóìàëèåâà À.È. íå ñîãëàñèëèñü ñ äîâîäàìè îáðàùàþ-ùåéñÿ ñòîðîíû è ñ÷èòàþò, ÷òî îñïàðèâàåìûå íîðìû Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-

(Ïðîäîëæåíèå íà 13-îé ñòð.)

âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» íå ïðîòèâîðå÷àò íîð-ìàì Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Òàê, Áîëäæóðîâà Ñ.Ñ. ñ÷èòàåò, ÷òî çàêîíîäàòåëü âîç-ëàãàÿ íà âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáÿçàí-íîñòü ñòðàõîâàòü ðèñê ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííî-ñòè â ïîëüçó ëèö, êîòîðûì ìîæåò áûòü ïðè÷èíåí âðåä, è çàêðåïëÿÿ ïðè ýòîì âîçìîæíîñòü âî âñåõ ñëó÷àÿõ, íåçà-âèñèìî îò ìàòåðèàëüíîãî ïîëîæåíèÿ ïðè÷èíèòåëÿ âðå-äà, îáåñïå÷èòü ïîòåðïåâøåìó âîçìåùåíèå âðåäà â ïðå-äåëàõ, óñòàíîâëåííûõ çàêîíîì, ðåàëèçóåò îäíó èç ôóíê-öèé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè êàê ñîöèàëüíîãî ïðàâîâî-ãî ãîñóäàðñòâà, ïîëèòèêà êîòîðîãî íàïðàâëåíà íà ñîçäà-íèå óñëîâèé, îáåñïå÷èâàþùèõ äîñòîéíóþ æèçíü è ñâî-áîäíîå ðàçâèòèå ÷åëîâåêà, ÷òî áûëî áû â íåäîñòàòî÷-íîé ñòåïåíè îáåñïå÷åíî ïðè îòñóòñòâèè ìåõàíèçìà çà-ùèòû ïðàâ ïîòåðïåâøèõ, îòâå÷àþùåãî ñîâðåìåííîìó óðîâíþ ðàçâèòèÿ êîëè÷åñòâåííûõ è òåõíè÷åñêèõ ïîêà-çàòåëåé òðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ìíîãîêðàòíî óâåëè÷è-âàþùèõ èõ îáùåñòâåííóþ îïàñíîñòü.

Ïðè îïðåäåëåíèè íàïðàâëåííîñòè ïðàâîâîãî ðåãó-ëèðîâàíèÿ îòíîøåíèé, âîçíèêàþùèõ â ïðîöåññå îáÿ-çàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ òðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, íàäëåæèò - èñõîäÿ èç êîíñòèòóöèîííîãî ïðèíöèïà ðàâåíñòâà è òåñíî ñâÿçàí-íîãî ñ íèì êîíñòèòóöèîííîãî ïðèíöèïà ñïðàâåäëèâîñòè - ïðåäóñìàòðèâàòü ñïåöèàëüíûå ïðàâîâûå ãàðàíòèè çà-ùèòû ïðàâ ïîòåðïåâøåãî, êîòîðûå àäåêâàòíû ïðàâîâîé ïðèðîäå è öåëÿì ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåí-íîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, à òàêæå õàðàêòåðó ñîîòâåòñòâóþùèõ ïðàâîîòíîøåíèé.

Òàêèì îáðàçîì, ââåäåíèå Çàêîíîì Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêîé îò-âåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» èíñòèòóòà îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ðèñêà ãðàæäàí-ñêîé îòâåòñòâåííîñòè è ðàñïðîñòðàíåíèå åãî íà âñåõ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ïðèìåíèòåëü-íî ê êàæäîìó àâòîòðàíñïîðòíîìó ñðåäñòâó, à òàêæå çà-êðåïëåíèå â ÷àñòÿõ 1 è 2 ñòàòüè 5 äàííîãî Çàêîíà îáÿ-çàííîñòè ñòðàõîâàíèÿ âëàäåëüöàìè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ðèñêà ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè è íå-äîïóñòèìîñòè èñïîëüçîâàíèÿ íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, âëàäåëüöû êî-òîðûõ íå èñïîëíèëè ýòó îáÿçàííîñòü, íå ïðîòèâîðå÷àò Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ðåãëàìåíòèðóÿ ñîäåðæàíèå ïðàâà ñîáñòâåííîñòè è îáå-ñïå÷èâàÿ çàùèòó çäîðîâüÿ, ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ äðóãèõ ëèö ïîñðåäñòâîì âîçëîæåíèÿ íà ñîáñòâåííèêîâ äîïîëíèòåëüíûõ îáÿçàííîñòåé è îáðåìåíåíèé, ñâÿçàí-íûõ ñ îáëàäàíèåì èìóùåñòâîì, çàêîíîäàòåëåì ó÷òåíû òàêæå îñîáûå õàðàêòåðèñòèêè íàõîäÿùèõñÿ â ñîáñòâåí-íîñòè îáúåêòîâ, èñïîëüçîâàíèå êîòîðûõ ñâÿçàíî ñ ïîâû-øåííîé îïàñíîñòüþ äëÿ îêðóæàþùèõ. Â ñîîòâåòñòâèè ñî ñòàòüåé 1007 Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè þðèäè÷åñêèå ëèöà è ãðàæäàíå, äåÿòåëüíîñòü êî-òîðûõ ñâÿçàíà ñ ïîâûøåííîé îïàñíîñòüþ äëÿ îêðóæàþ-ùèõ, â ÷àñòíîñòè ñ èñïîëüçîâàíèåì àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, îáÿçàíû âîçìåñòèòü âðåä, ïðè÷èíåííûé èñòî÷-íèêîì ïîâûøåííîé îïàñíîñòè, åñëè íå äîêàæóò, ÷òî âðåä âîçíèê âñëåäñòâèå íåïðåîäîëèìîé ñèëû èëè óìûñëà ïî-òåðïåâøåãî. Îäíàêî, çàêðåïëåíèå â óêàçàííîì Êîäåê-ñå ïîâûøåííîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàí-ñïîðòíûõ ñðåäñòâ ñàìî ïî ñåáå åùå íå ÿâëÿåòñÿ ãàðàí-òèåé âîçìåùåíèÿ âðåäà ïîòåðïåâøèì.

Óñòàíîâëåíèå îáÿçàòåëüíîñòè ñòðàõîâàíèÿ ðèñêà ãðàæ-äàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ çàêîíîì, îáóñëîâëåíî êîíñòèòóöèîííî çàêðå-ïëåííûì òðåáîâàíèåì îñîáîé çàùèòû òàêèõ çíà÷èìûõ äëÿ âñåãî îáùåñòâà íåîò÷óæäàåìûõ áëàã, êàê æèçíü è çäîðîâüå ÷åëîâåêà, îõðàíà åãî èìóùåñòâà, (÷àñòü 2 ñòà-òüè 20, ÷àñòü 1 ñòàòüè 47 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè).

Æóìàëèåâà À.È., ïðåäñòàâèòåëü Ïðàâèòåëüñòâà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äîâåðåííîñòè, îòìåòèëà, ÷òî ââå-äåíèå îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ïîçâîëÿåò ñîçäàòü ýôôåêòèâíóþ çàùèòó èìóùåñòâåííûõ èíòåðåñîâ ñòîðîí ïîñðåäñòâîì îñóùåñòâëåíèÿ ñòðàõî-âûõ âûïëàò çà ñ÷åò ñðåäñòâ, ôîðìèðóåìûõ ïîñòóïëåíè-åì ñòðàõîâûõ ïðåìèé ïî îáÿçàòåëüíîìó ñòðàõîâàíèþ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàí-ñïîðòíûõ ñðåäñòâ, îáåñïå÷èâàÿ âîçìåùåíèå ïðè÷èíåí-íîãî âðåäà ïîòåðïåâøèì.

Íîâàÿ ñèñòåìà ñòðàõîâàíèÿ ñîçäàñò íåîáõîäèìûå óñëîâèÿ äëÿ ðàçðåøåíèÿ êîíôëèêòîâ íà äîðîãàõ, â ðåçóëüòàòå âîçðàñòåò óâåðåííîñòü âëàäåëüöåâ àâòî-òðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ â òîì, ÷òî â ñëó÷àå äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ çàñòðàõîâàííûé àâòîâ-ëàäåëåö ñìîæåò âîçìåñòèòü ÷àñòè÷íî ëèáî ïîëíîñòüþ óùåðá, ïðè÷èíåííûé äðóãèì ãðàæäàíàì.

Îáÿçàòåëüíîå àâòîñòðàõîâàíèå òàêæå âûñòóïà-åò ãàðàíòîì âîçìåùåíèÿ óùåðáà ó÷àñòíèêó äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ, íå èìåþùåãî âîçìîæíîñòü ïîêðûòèÿ íàíåñåííîãî èì óùåðáà òðåòüèì ëèöàì.

Ïðåäñòàâèòåëü Ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáû ðåãóëèðîâà-íèÿ è íàäçîðà çà ôèíàíñîâûì ðûíêîì ïðè Ïðàâèòåëü-ñòâå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Áàéáîñóíîâ Í.Ì., âûñòóïà-þùèé â êà÷åñòâå èíîãî ëèöà ïî ðàññìàòðèâàåìîìó âî-ïðîñó, ïîÿñíèë ñëåäóþùåå.

Ñ ìîìåíòà îáðåòåíèÿ íåçàâèñèìîñòè Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè ñòðàíà íå ñìîãëà äîáèòüñÿ êàêèõ-ëèáî óñïå-

õîâ â îáåñïå÷åíèè áåçîïàñíîñòè äîðîæíîãî äâèæåíèÿ è çàùèòû ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ ïîñòðàäàâøèõ â äîðîæíî-òðàíñïîðòíûõ ïðîèñøåñòâèÿõ. Ýòî ñâèäåòåëü-ñòâóåò î òîì, ÷òî ñóùåñòâóþùèå ïðàâîâûå ìåõàíèçìû çàùèòû ïîñòðàäàâøèõ, ïðåäóñìîòðåííûå Ãðàæäàíñêèì êîäåêñîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, íà êîòîðûå ññûëàåò-ñÿ çàÿâèòåëü, íå îáåñïå÷èâàþò â ïîëíîé ìåðå çàùèòó èíòåðåñîâ ïîñòðàäàâøèõ.

Â ýòîé ñâÿçè, ââåäåíèå èíñòèòóòà îáÿçàòåëüíîãî ñòðà-õîâàíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ñóòü êîòîðîãî ñîñòîèò â ðàñ-ïðåäåëåíèè íåáëàãîïðèÿòíûõ ïîñëåäñòâèé, ñâÿçàííûõ ñ ðèñêîì íàñòóïëåíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè, íà âñåõ çàêîííûõ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ñ ó÷åòîì òàêîãî ïðèíöèïà îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ, êàê ãàðàíòèÿ âîçìåùåíèÿ âðåäà, ïðè÷èíåííîãî æèçíè, çäîðîâüþ èëè èìóùåñòâó ïîòåðïåâøåãî íàïðàâëåíî íà ïîâûøåíèå óðîâíÿ çàùèòû ïðàâ ïîòåðïåâøèõ ïî âîç-ìåùåíèþ âðåäà.

Óñòàíîâëåíèå Çàêîíîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåò-ñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» îáÿ-çàòåëüíîñòè ñòðàõîâàíèÿ ðèñêà ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îò-âåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáóñëîâëåíî êîíñòèòóöèîííî çàêðåïëåííûì òðåáîâàíè-åì îñîáîé çàùèòû òàêèõ çíà÷èìûõ äëÿ âñåãî îáùåñòâà íåîò÷óæäàåìûõ áëàã, êàê æèçíü è çäîðîâüå ÷åëîâåêà è îõðàíà åãî èìóùåñòâà.

Ñàëèåâûì À.Ð., âûñòóïàþùèì â êà÷åñòâå èíîãî ëèöà è ÿâëÿþùèìñÿ ñïåöèàëèñòîì â îáëàñòè ãðàæäàíñêîãî ïðà-âà, áûëî äàíî ñëåäóþùåå ïèñüìåííîå ìíåíèå.

Ãîñóäàðñòâî âïðàâå îáÿçûâàòü ãðàæäàí è îðãàíèçà-öèè çàñòðàõîâûâàòü îïðåäåëåííûå ðèñêè, êîòîðûå ìî-ãóò ïðèâåñòè ê ñîöèàëüíî çíà÷èìûì íåãàòèâíûì ïîñëåä-ñòâèÿì, êàê â ñëó÷àå ñî ñòðàõîâàíèåì ãðàæäàíñêîé îò-âåòñòâåííîñòè àâòîâëàäåëüöåâ, ïðèâåñòè ê íàðóøåíèþ ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ çíà÷èòåëüíîãî êîëè÷åñòâà ëèö. È â äàííîì ñëó÷àå ðå÷ü èäåò î ðåãóëÿòèâíîé, îõðà-íèòåëüíîé è ïðåâåíòèâíîé ðîëè ãîñóäàðñòâà êàê èíñòè-òóòà âëàñòè, êîòîðîìó îáùåñòâîì äåëåãèðîâàíû ñîîò-âåòñòâóþùèå ïîëíîìî÷èÿ.

Ñòðàõîâàÿ äåÿòåëüíîñòü, â ÷àñòíîñòè, ñòðàõîâàíèå ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè ëèö, âëàäåþùèõ àâòî-òðàíñïîðòíûìè ñðåäñòâàìè, âûõîäèò çà ðàìêè îáû÷-íîãî äîáðîâîëüíî-äîãîâîðíîãî âçàèìîîòíîøåíèÿ ñòðàõîâàòåëü-ñòðàõîâùèê. Ëèöî, âëàäåþùåå àâòîòðàí-ñïîðòíûì ñðåäñòâîì è, ñëåäîâàòåëüíî, óïðàâëÿþùåå èì, â ñèëó ñâîéñòâ îáúåêòà óïðàâëåíèÿ ìîæåò íàíåñòè âðåä èìóùåñòâåííûì èëè íåèìóùåñòâåííûì èíòåðåñàì äðóãîãî ëèöà, ñ êîòîðûì ó âëàäåëüöà àâòîòðàíñïîðòíî-ãî ñðåäñòâà è óïðàâëÿâøåãî èì â ìîìåíò ñòîëêíîâåíèÿ íåò àáñîëþòíî íèêàêèõ ïðàâîîòíîøåíèé.

Íîðìû ñòàòåé Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñ-ïóáëèêè íå â ïîëíîé ìåðå ïîçâîëÿþò çàùèòèòü ïðàâà ãðàæäàí â ñëó÷àå äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ, â îòëè÷èå îò ñòðàõîâàíèÿ ýòèõ ðèñêîâ, êîòîðûå îáëàäàþò ïîâûøåííîé íàäåæíîñòüþ ïðè âîññòàíîâëåíèè â ïðàâàõ ïîòåðïåâøèõ ëèö â ðåçóëüòàòå äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ. Â ýòîì ïëàíå ïðîáëåìà âîçìåùåíèÿ âðå-äà ïðèîáðåòàåò íå òîëüêî ãðàæäàíñêî-ïðàâîâóþ îêðà-ñêó, íî è, ó÷èòûâàÿ ìàññîâûé õàðàêòåð ïðèìåíåíèÿ àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, îíî ïðåâðàùàåòñÿ â ñîöèàëü-íóþ ïðîáëåìó ãîñóäàðñòâà. Èìåííî ïîýòîìó ìíîãèå ãî-ñóäàðñòâà â ìèðå ïðèøëè ê ðàçðåøåíèþ ýòîé ïðîáëåìû ÷åðåç ñèñòåìó îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ.

Òðåáîâàíèÿ, ðàñïðîñòðàíÿþùèå ñòðàõîâàíèå íà âñåõ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ÿâëÿåòñÿ íåîáõî-äèìûì àòðèáóòîì îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ. Â òîé èëè èíîé ñòåïåíè «îáÿçàòåëüíîñòü è âñåîáùíîñòü» âñòðå-÷àþòñÿ âî ìíîãèõ ñòàòüÿõ îñïàðèâàåìîãî Çàêîíà. Ðàñ-ïðîñòðàíåíèå ñèëû äåéñòâèÿ íîðìàòèâíîãî ïðàâîâî-ãî àêòà íà øèðîêèé êðóã ëèö ýòî â ðåàëüíîñòè èñêëþ÷è-òåëüíàÿ ìåðà, íàïðàâëåííàÿ íà çàùèòó áîëüøîãî êðóãà ëèö, òî, ÷òî â þðèñïðóäåíöèè íàçûâàåòñÿ çàùèòîé îá-ùåñòâåííûõ èíòåðåñîâ. Â òàêîì ñëó÷àå ññûëêà íà ñòà-òüþ 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ÿâëÿåòñÿ àê-òóàëüíîé, òàê êàê èìåííî îíà îïðåäåëèëà áàçîâûå êðè-òåðèè îãðàíè÷åíèÿ ïðàâ è ñâîáîä ãðàæäàí. Òàêîãî ðîäà îãðàíè÷åíèÿ ïðèíèìàþòñÿ ïðè ñîáëþäåíèè ñëåäóþùèõ óñëîâèé: âî-ïåðâûõ, ñîðàçìåðíîñòè öåëÿì çàùèòû íàöè-îíàëüíîé áåçîïàñíîñòè, îáùåñòâåííîãî ïîðÿäêà, îõðàíû çäîðîâüÿ è íðàâñòâåííîñòè íàñåëåíèÿ, çàùèòû ïðàâ è ñâîáîä äðóãèõ ëèö; âî-âòîðûõ, îãðàíè÷åíèÿ ïðàâ è ñâî-áîä íå ìîãóò áûòü â áîëüøåé ñòåïåíè, ÷åì ýòî ïðåäó-ñìîòðåíî Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè. Çàêîí íå çàòðàãèâàåò ëè÷íóþ ñâîáîäó àâòîâëàäåëüöåâ, õîòÿ â îäíîé èç íîðì Çàêîíà îãîâàðèâàåòñÿ, ÷òî «çàïðåùàåò-ñÿ èñïîëüçîâàíèå àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, âëàäåëü-öû êîòîðûõ íå èñïîëíèëè óñòàíîâëåííóþ íàñòîÿùèì Çà-êîíîì îáÿçàííîñòü ïî ñòðàõîâàíèþ ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè» (÷àñòü 1 ñòàòüè 30 Çàêîíà). Ýòà íîð-ìà Çàêîíà íå ìîæåò ñ÷èòàòüñÿ îãðàíè÷èâàþùåé ïðàâî íà ïåðåäâèæåíèå. Òàê êàê ãîâîðèòñÿ î çàïðåòå èñïîëü-çîâàíèÿ àâòîìîáèëÿ, à íå î çàïðåòå íà ïåðåäâèæåíèå ëèöà, âëàäåþùåãî àâòîìîáèëåì, êàê îãðàíè÷èòåëüíîé ìåðû ëè÷íîé ñâîáîäû (ñòàòüÿ 25 Êîíñòèòóöèè Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè).

Â Çàêîíå îáîçíà÷åíû äâå öåëè - ýòî çàùèòà èìóùå-ñòâåííûõ ïðàâ è èíûõ çàêîííûõ èíòåðåñîâ ïîòåðïåâøèõ è âûãîäîïðèîáðåòàòåëåé, à òàêæå çàùèòà èìóùåñòâåí-íûõ èíòåðåñîâ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, çàñòðàõîâàâøèõ ñâîþ îòâåòñòâåííîñòü. Òàêèì îáðàçîì, Çàêîí îïðåäåëÿåò çàùèòó èíòåðåñîâ äâóõ ó÷àñòíèêîâ ïðàâîîòíîøåíèé â êà÷åñòâå öåëè ââåäåíèÿ â äåéñòâèå

Çàêîíà – áóäóùóþ ïîòåðïåâøóþ ñòîðîíó îò äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ (âûãîäîïðèîáðåòàòåëü) è âëàäåëüöà àâòîòðàíñïîðòíîãî ñðåäñòâà ïîïàâøåãî â òà-êîå ïðîèñøåñòâèå, êîòîðûé äîëæåí áóäåò ïîíåñòè èìó-ùåñòâåííóþ îòâåòñòâåííîñòü.

Êàñàÿñü âîçìîæíîãî íàðóøåíèÿ óêàçàííûì Çàêîíîì ÷àñòè 1 ñòàòüè 42 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè Ñàëèåâ À.Ð. îòìå÷àåò, ÷òî Çàêîí íå çàïðåùàåò íè âëà-äåòü, íè ðàñïîðÿæàòüñÿ îáúåêòîì ïðàâà ñîáñòâåííîñòè, à ëèøü òîëüêî îãðàíè÷èâàåò åãî èñïîëüçîâàíèå. Ýòî îãðà-íè÷åíèå ñîîòâåòñòâóåò ñòàòüå 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè, êîòîðàÿ ïðåäóñìàòðèâàåò âîçìîæíîñòü ïðèíÿòèÿ çàêîíîâ îãðàíè÷èâàþùèõ â îòäåëüíûõ ïðàâàõ ãðàæäàíèíà â öåëÿõ çàùèòû îáùåñòâåííûõ èíòåðåñîâ.

Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îáñóäèâ äîâîäû ñòîðîí, ïîÿñíåíèÿ èíûõ ëèö è èññëåäîâàâ ìàòåðèàëû äåëà, ïðèøëà ê ñëåäóþ-ùèì âûâîäàì.

1. Â ñîîòâåòñòâèè ñ ÷àñòüþ 4 ñòàòüè 19 êîíñòèòóöèîí-íîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î Êîíñòèòóöèîí-íîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè» Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè âûíîñèò àêòû ïî ïðåäìåòó, çàòðîíóòîìó â îáðàùåíèè, ëèøü â îòíîøåíèè òîé ÷àñòè íîðìàòèâíî-ãî ïðàâîâîãî àêòà, êîíñòèòóöèîííîñòü êîòîðîé ïîäâåð-ãàåòñÿ ñîìíåíèþ.

Òàêèì îáðàçîì, ïðåäìåòîì ðàññìîòðåíèÿ Êîíñòèòóöè-îííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè ïî äàííîìó äåëó ÿâëÿþòñÿ ïóíêò 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3, ÷à-ñòè 1, 2 ñòàòüè 5, ñòàòüè 10, 30, 31 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ».

«Ñòàòüÿ 3. Öåëè è ïðèíöèïû îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõî-âàíèÿ

2. Ïðèíöèïàìè îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ÿâëÿþòñÿ:2) âñåîáùíîñòü è îáÿçàòåëüíîñòü ñòðàõîâàíèÿ

ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöàìè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ñ ó÷åòîì îãðàíè÷åíèé, óñòà-íîâëåííûõ íàñòîÿùèì Çàêîíîì;

Ñòàòüÿ 5. Ëèöà, ãðàæäàíñêî-ïðàâîâàÿ îòâåòñòâåííîñòü êîòîðûõ ïîäëåæèò îáÿçàòåëüíîìó ñòðàõîâàíèþ

1. Îáÿçàííîñòü ïî îáÿçàòåëüíîìó ñòðàõîâàíèþ ðàñ-ïðîñòðàíÿåòñÿ íà âëàäåëüöåâ âñåõ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, èñïîëüçóåìûõ íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè.

2. Îáÿçàòåëüíîìó ñòðàõîâàíèþ ïîäëåæàò ãðàæäàíñêî-ïðàâîâàÿ îòâåòñòâåííîñòü âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, çàðåãèñòðèðîâàííûõ â ñîîòâåòñòâèè ñ çàêîíîäà-òåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, è àâòîòðàíñïîðòíûå ñðåäñòâà, çàðåãèñòðèðîâàííûå â äðóãèõ ãîñóäàðñòâàõ.

Ñòàòüÿ 10. Îáÿçàííîñòü âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ ïî îáÿçàòåëüíîìó ñòðàõîâàíèþ

1. Âëàäåëüöû àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáÿçàíû çà ñâîé ñ÷åò ñòðàõîâàòü â êà÷åñòâå ñòðàõîâàòåëåé ðèñê ñâîåé ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè, êîòîðàÿ ìîæåò íàñòóïèòü âñëåäñòâèå ïðè÷èíåíèÿ âðåäà æèçíè, çäîðîâüþ èëè èìóùåñòâó ïîòåðïåâøèõ ïðè ýêñïëóàòà-öèè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ.

2. Âëàäåëåö àâòîòðàíñïîðòíîãî ñðåäñòâà îáÿçàí çà-ñòðàõîâàòü ñâîþ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâóþ îòâåòñòâåííîñòü â òå÷åíèå 5 ðàáî÷èõ äíåé ïîñëå âîçíèêíîâåíèÿ ïðàâà âëàäåíèÿ àâòîòðàíñïîðòíûì ñðåäñòâîì (ïðèîáðåòåíèå åãî â ñîáñòâåííîñòü, â òîì ÷èñëå ïðè ïîëó÷åíèè äîâå-ðåííîñòè ñ ïðàâîì îò÷óæäåíèÿ äàííîãî àâòîòðàíñïîðò-íîãî ñðåäñòâà, ïîëó÷åíèå â õîçÿéñòâåííîå âåäåíèå èëè îïåðàòèâíîå óïðàâëåíèå ëèáî íà èíîì çàêîííîì îñíî-âàíèè) è â äàëüíåéøåì ïîñòîÿííî îáåñïå÷èâàòü ñòðà-õîâàíèå ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè â ñîîò-âåòñòâèè ñ íàñòîÿùèì Çàêîíîì.

Ñòàòüÿ 30. Êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì âëàäåëüöàìè àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáÿçàííîñòè ïî îáÿçàòåëüíî-ìó ñòðàõîâàíèþ

1. Íà òåððèòîðèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè çàïðåùàåò-ñÿ èñïîëüçîâàíèå àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, âëàäåëü-öû êîòîðûõ íå èñïîëíèëè óñòàíîâëåííóþ íàñòîÿùèì Çà-êîíîì îáÿçàííîñòü ïî ñòðàõîâàíèþ ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè.

2. Êîíòðîëü çà èñïîëíåíèåì âëàäåëüöàìè àâòîòðàí-ñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáÿçàííîñòè ïî çàêëþ÷åíèþ äîãîâîðîâ îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ îñóùåñòâëÿåòñÿ â ïîðÿäêå, îïðåäåëÿåìîì Ïðàâèòåëüñòâîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

Ñòàòüÿ 31. Îòâåòñòâåííîñòü çà íàðóøåíèå çàêîíîäà-òåëüñòâà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îá îáÿçàòåëüíîì ñòðà-õîâàíèè

Ëèöà, âèíîâíûå â íàðóøåíèè íàñòîÿùåãî Çàêîíà, à òàê-æå â óìûøëåííîì ñîçäàíèè ñòðàõîâîãî ñëó÷àÿ è èíûõ ïðîòèâîïðàâíûõ äåéñòâèé, íàïðàâëåííûõ íà íåçàêîí-íîå ïîëó÷åíèå ñòðàõîâîãî âîçìåùåíèÿ, íåñóò îòâåò-ñòâåííîñòü, ïðåäóñìîòðåííóþ çàêîíîäàòåëüñòâîì Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.».

Çàêîí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðà-õîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëà-äåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» ïðèíÿò â ñîîòâåò-ñòâèè ñ ïîðÿäêîì, óñòàíîâëåííûì çàêîíîäàòåëüñòâîì, îïóáëèêîâàí â ãàçåòå «Ýðêèí Òîî» îò 7 àâãóñòà 2015 ãî-äà ¹72-73, âíåñåí â Ãîñóäàðñòâåííûé ðååñòð íîðìàòèâ-íûõ ïðàâîâûõ àêòîâ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è ÿâëÿåò-ñÿ äåéñòâóþùèì.

2. Ñîãëàñíî ñòàòüå 12 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå ïðèçíàåòñÿ ðàçíîîáðà-


(Íà÷àëî íà 12-îé ñòð.)





çèå ôîðì ñîáñòâåííîñòè è ãàðàíòèðóåòñÿ ðàâíàÿ ïðà-âîâàÿ çàùèòà ÷àñòíîé, ãîñóäàðñòâåííîé, ìóíèöèïàëü-íîé è èíûõ ôîðì ñîáñòâåííîñòè. Êðîìå òîãî, â ñòàòüå 42 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè çàêðåïëåíî ïî-ëîæåíèå, ÷òî êàæäûé âïðàâå âëàäåòü, ïîëüçîâàòüñÿ è ðàñïîðÿæàòüñÿ ñâîèì èìóùåñòâîì, ðåçóëüòàòàìè ñâî-åé äåÿòåëüíîñòè. Êîíñòèòóöèÿ Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè, ãàðàíòèðóÿ êàæäîìó ïðàâî íà âëàäåíèå, ïîëüçîâà-íèå è ðàñïîðÿæåíèå ñâîèì èìóùåñòâîì, óñòàíîâèëà, ÷òî ïðåäåëû è ïîðÿäîê îñóùåñòâëåíèÿ ñîáñòâåííèêà-ìè ñâîèõ ïðàâ è ãàðàíòèè èõ çàùèòû îïðåäåëÿþòñÿ çà-êîíîì (÷àñòü 6 ñòàòüè 12).

Ïðàâî ñîáñòâåííîñòè â ïðåäåëàõ, îïðåäåëåííûõ Êîí-ñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ïðåäïîëàãàåò íå òîëüêî âîçìîæíîñòü ðåàëèçàöèè ñîáñòâåííèêîì ïðàâî âëàäåíèÿ, ïîëüçîâàíèÿ è ðàñïîðÿæåíèÿ èìóùåñòâîì, íî è íåñåíèå áðåìåíè ñîäåðæàíèÿ ïðèíàäëåæàùåãî åìó èìóùåñòâà.

Ïðè ýòîì íåîáõîäèìîñòü îáåñïå÷åíèÿ ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ äðóãèõ ëèö, ó÷èòûâàÿ îñîáåííîñòè ñâîéñòâ îáúåêòà ñîáñòâåííîñòè, ïðåäïîëàãàåò ñòàâèòü ñâîáîäó ñîáñòâåííèêà â îïðåäåëåííûå ãðàíèöû è íåëüçÿ ðàññìà-òðèâàòü òàêèå îãðàíè÷åíèÿ âíå åãî ñîäåðæàíèÿ. Îãðà-íè÷åíèÿ ïðàâà ñîáñòâåííîñòè ÿâëÿþòñÿ íåîòúåìëåìûì ýëåìåíòîì åãî ñîäåðæàíèÿ, êîòîðûå íå èñêëþ÷àþò îò-äåëüíûå ïðàâîìî÷èÿ èç ñîäåðæàíèÿ ïðàâà ñîáñòâåííî-ñòè, à ñóæàþò âîçìîæíîñòè ñîáñòâåííèêà â îñóùåñòâëå-íèè ñóáúåêòèâíîãî ïðàâà.

Âìåñòå ñ òåì, îãðàíè÷åíèÿ ïðàâà ñîáñòâåííîñòè, ââî-äèìûå çàêîíîäàòåëåì â ðàìêàõ ïðàâîâîãî ðåãóëèðîâà-íèÿ îòíîøåíèé ñîáñòâåííîñòè, äîëæíû ñîîòâåòñòâîâàòü öåëÿì, óêàçàííûì â ÷àñòè 2 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

3. Ãðàæäàíñêèì êîäåêñîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè â ðåàëèçàöèþ óêàçàííûõ êîíñòèòóöèîííûõ íîðì ïðåäó-ñìîòðåíî, ÷òî ïðàâî ñîáñòâåííîñòè åñòü ïðèçíàâàåìîå è îõðàíÿåìîå çàêîíîäàòåëüíûìè àêòàìè ïðàâî ñóáúåê-òà ïî ñâîåìó óñìîòðåíèþ âëàäåòü, ïîëüçîâàòüñÿ è ðàñ-ïîðÿæàòüñÿ ïðèíàäëåæàùèì åìó èìóùåñòâîì, à òàêæå ðåãëàìåíòèðóþòñÿ âîïðîñû íåñåíèÿ áðåìåíè, ïðèíàä-ëåæàùåãî åìó èìóùåñòâà (÷àñòè 1, 5 ñòàòüè 222). Ñëåäî-âàòåëüíî, ñîáñòâåííèê íàäåëåí â ñèëó çàêîíà íå òîëü-êî áëàãîì îáëàäàíèÿ èìóùåñòâîì êàê ñëåäñòâèåì ñâî-åãî õîçÿéñòâåííîãî ãîñïîäñòâà íàä èìóùåñòâîì, íî îä-íîâðåìåííî ïðèíèìàåò íà ñåáÿ è áðåìÿ ñîäåðæàíèÿ ñîáñòâåííûõ âåùåé. Ïðè ýòîì áðåìÿ ñîäåðæàíèÿ èìó-ùåñòâà ìîæåò áûòü âûðàæåíî êàê â íåîáõîäèìîñòè íå-ñòè ðàñõîäû, ñâÿçàííûå ñ îáëàäàíèåì èìóùåñòâîì, òàê è ïðèíóæäåíèè ñóáúåêòà ñîâåðøàòü â îòíîøåíèè òàêîãî èìóùåñòâà òå èëè èíûå äåéñòâèÿ.

Êîíêðåòíûå îñîáåííîñòè íåñåíèÿ áðåìåíè ñîäåðæà-íèÿ èìóùåñòâà çàâèñÿò â ïåðâóþ î÷åðåäü íå îò ñóáúåê-òà ñîîòâåòñòâóþùèõ îáÿçàííîñòåé, à îò âèäà è õàðàêòå-ðèñòèê èìóùåñòâà, íàõîäÿùèõñÿ â ñîáñòâåííîñòè, èñ-ïîëüçîâàíèå êîòîðûõ ñâÿçàíî ñ ïîâûøåííîé îïàñíî-ñòüþ äëÿ îêðóæàþùèõ.

Â ýòîé ñâÿçè, çàêîíîäàòåëü, îáåñïå÷èâàÿ çàùèòó çäî-ðîâüÿ, ïðàâ è çàêîííûõ èíòåðåñîâ äðóãèõ ëèö, ïðåäóñìî-òðåë â Ãðàæäàíñêîì êîäåêñå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îò-âåòñòâåííîñòü çà âðåä, ïðè÷èíåííûé äåÿòåëüíîñòüþ, ñîç-äàþùåé ïîâûøåííóþ îïàñíîñòü äëÿ îêðóæàþùèõ (ñòà-òüÿ 1007). Â ñîîòâåòñòâèè ñ äàííîé ñòàòüåé óêàçàííîãî Êîäåêñà þðèäè÷åñêèå ëèöà è ãðàæäàíå, äåÿòåëüíîñòü êîòîðûõ ñâÿçàíà ñ ïîâûøåííîé îïàñíîñòüþ äëÿ îêðó-æàþùèõ (èñïîëüçîâàíèå òðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ìåõà-íèçìîâ, ýëåêòðè÷åñêîé ýíåðãèè, âçðûâ÷àòûõ âåùåñòâ, ñèëüíîäåéñòâóþùèõ ÿäîâ è ò.ï.; îñóùåñòâëåíèå ñòðîè-òåëüíîé è èíîé, ñâÿçàííîé ñ íåþ äåÿòåëüíîñòüþ è äð.), îáÿçàíû âîçìåñòèòü âðåä, ïðè÷èíåííûé èñòî÷íèêîì ïî-âûøåííîé îïàñíîñòè, åñëè íå äîêàæóò, ÷òî âðåä âîçíèê âñëåäñòâèå íåïðåîäîëèìîé ñèëû èëè óìûñëà ïîòåðïåâ-øåãî. Îäíàêî çàêðåïëåíèå â Ãðàæäàíñêîì êîäåêñå Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòî-òðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ êàê èñòî÷íèêà ïîâûøåííîé îïàñ-íîñòè ñàìî ïî ñåáå íå ðåøèëî â ïîëíîé ìåðå ïðîáëåìó âîçìåùåíèÿ âðåäà ïîòåðïåâøèì.

4. Ñòðàõîâàíèå ÿâëÿåòñÿ èíñòèòóòîì ñïîñîáíûì çà-ùèòèòü èìóùåñòâåííûå èíòåðåñû ðàçëè÷íûõ ñóáúåêòîâ îáùåñòâåííûõ îòíîøåíèé. Ãðàæäàíñêèé êîäåêñ Êûðãûç-ñêîé Ðåñïóáëèêè ïðåäóñìàòðèâàåò íàðÿäó ñ äîáðîâîëü-íûì ñòðàõîâàíèåì è îáÿçàòåëüíîå ñòðàõîâàíèå êàê îä-íó èç ôîðì èìóùåñòâåííîãî ñòðàõîâàíèÿ, ïðè êîòîðîì íà ñòðàõîâàòåëÿ âîçëàãàåòñÿ îáÿçàííîñòü ñòðàõîâàòü æèçíü, çäîðîâüå èëè èìóùåñòâî äðóãèõ ëèö ëèáî ãðàæ-äàíñêóþ îòâåòñòâåííîñòü ïåðåä äðóãèìè ëèöàìè çà ñâîé ñ÷åò ëèáî çà ñ÷åò çàèíòåðåñîâàííûõ ëèö (ñòàòüÿ 921). Çàêîíîäàòåëü â ðàìêàõ ïðåäîñòàâëåííûõ Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè äèñêðåöèé â êà÷åñòâå îáåñïå÷å-íèÿ ãàðàíòèè ïðàâ ãðàæäàí è îðãàíèçàöèé ïðèíèìàåò çà-êîíû, îáÿçûâàþùèå îïðåäåëåííûé êðóã ëèö ñòðàõîâàòü èìåþùèåñÿ ó íèõ ðèñêè. Ê ÷èñëó òàêèõ, â ÷àñòíîñòè, îò-íîñèòñÿ è ðèñê íàñòóïëåíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííî-ñòè ïðè èñïîëüçîâàíèè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, îáÿ-çàííîñòü ñòðàõîâàíèÿ êîòîðîãî ïðåäóñìîòðåíà Çàêîíîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ». Òàêîå ñòðàõîâàíèå íå ÿâëÿ-åòñÿ íîâåëëîé â çàêîíîäàòåëüñòâå, òàê êàê äî ïðèíÿòèÿ îñïàðèâàåìîãî Çàêîíà, âëàäåëüöû àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ ìîãëè ñòðàõîâàòü ñâîþ îòâåòñòâåííîñòü äîáðî-âîëüíî. Çàêîíîì ëèøü ïåðåâåäåí äàííûé âèä ñòðàõî-

âàíèÿ â ðàçðÿä îáÿçàòåëüíîãî, òàê êàê íàëè÷èå íîðìû â Ãðàæäàíñêîì êîäåêñå Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè (ñòàòüÿ 1007), îáÿçûâàþùåé âëàäåëüöåâ ñðåäñòâ ïîâûøåííîé îïàñíîñòè, â òîì ÷èñëå àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, âîç-ìåùàòü ïðè÷èíåííûé ïîòåðïåâøåìó ëèöó âðåä â ïîëíîì îáúåìå åùå íå âûñòóïàåò ãàðàíòèåé òàêîãî âîçìåùåíèÿ. Ýòî âïîëíå ëîãè÷íî, òàê êàê ó ïðè÷èíèòåëÿ âðåäà ìîæåò ïðîñòî íå îêàçàòüñÿ íåîáõîäèìûõ ñðåäñòâ è èìóùåñòâà äëÿ âîçìåùåíèÿ óùåðáà èëè ïðè÷èíèòåëü âðåäà áóäåò óêëîíÿòüñÿ îò âîçìåùåíèÿ.

Òàêîå ïðàâî ãàðàíòèðóåòñÿ îñïàðèâàåìûì Çàêîíîì ïóòåì óñòàíîâëåíèÿ îáÿçàííîñòè âûïëàòèòü ñòðàõîâîå âîçìåùåíèå ïîòåðïåâøåìó ëèöó ñòðàõîâùèêîì èëè èç ñðåäñòâ ôîíäà ãàðàíòèéíûõ âûïëàò, åñëè âèíîâíîå ëè-öî ñêðûëîñü ñ ìåñòà äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøå-ñòâèÿ è íå áûëî óñòàíîâëåíî, à òàêæå â ñëó÷àÿõ ïðèíó-äèòåëüíîé ëèêâèäàöèè ñòðàõîâùèêà. Ê òîìó æå ñòðàõî-âîå âîçìåùåíèå íå çàâèñèò îò ìàòåðèàëüíîãî ïîëîæå-íèÿ ïðè÷èíèòåëÿ âðåäà, è òåì ñàìûì ñîçäàåò îñîáûé ìåõàíèçì ïî çàùèòå ïðàâ ïîòåðïåâøèõ.

Ââåäåíèå èíñòèòóòà îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ãðàæ-äàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ, ñóòü êîòîðîãî ñîñòîèò â ðàñïðåäåëåíèè íå-áëàãîïðèÿòíûõ ïîñëåäñòâèé, ñâÿçàííûõ ñ ðèñêîì íàñòó-ïëåíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè, íà âñåõ çàêîííûõ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ñ ó÷åòîì òàêîãî ïðèíöèïà îáÿçàòåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ, êàê ãàðàíòèÿ âîç-ìåùåíèÿ âðåäà, ïðè÷èíåííîãî æèçíè, çäîðîâüþ èëè èìó-ùåñòâó ïîòåðïåâøèõ, â ïðåäåëàõ óñòàíîâëåííûõ Çàêî-íîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ», íàïðàâëåíî íà ïîâû-øåíèå óðîâíÿ çàùèòû ïðàâà ïîòåðïåâøèõ íà âîçìåùå-íèå âðåäà (ïóíêò 1 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3). Ïðè ýòîì, ïóíêòîì 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3 óêàçàííîãî Çàêîíà ââîäèòñÿ ïðèíöèï âñåîáùíîñòè è îáÿçàòåëüíîñòè ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöàìè àâòîòðàíñïîðò-íûõ ñðåäñòâ, ñ ó÷åòîì îãðàíè÷åíèé, óñòàíîâëåííûõ îáî-çíà÷åííûì Çàêîíîì.

Çàÿâèòåëåì ñòàâèòñÿ âîïðîñ î ïðîâåðêå êîíñòèòóöèîí-íîñòè óêàçàííîãî ïðèíöèïà è âûòåêàþùèõ èç íåãî íîðì, ïðåäóñìîòðåííûõ ÷àñòÿìè 1, 2 ñòàòüè 5, ñòàòüåé 10 Çà-êîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ», êàê íàðóøàþùèõ ïðà-âà è ñâîáîäû ÷åëîâåêà è ãðàæäàíèíà.

Ïðèíöèï âñåîáùíîñòè è îáÿçàòåëüíîñòè ñòðàõîâà-íèÿ ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöà-ìè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, ïðåäóñìîòðåííûé ïóí-êòîì 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3 îáîçíà÷åííîãî Çàêîíà, ÿâëÿåò-ñÿ ïðîèçâîäíûì îò ïðèíöèïà ãàðàíòèè âîçìåùåíèÿ âðå-äà, ðàññìîòðåííîãî âûøå. Áåç ââåäåíèÿ ïðèíöèïà âñå-îáùíîñòè è îáÿçàòåëüíîñòè ñòðàõîâàíèÿ ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ âîçìåùåíèå âðåäà ïîòåðïåâøåìó íåâîçìîæíî. Âñåîáù-íîñòü îçíà÷àåò ðàñïðîñòðàíåíèå îáÿçàííîñòè ñòðàõî-âàòü ãðàæäàíñêóþ îòâåòñòâåííîñòü íà âñåõ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ íåçàâèñèìî îò ìàòåðèàëüíî-ãî, ñîöèàëüíîãî è èíîãî ïîëîæåíèÿ ñ ó÷åòîì îãðàíè÷å-íèé, óñòàíîâëåííûõ Çàêîíîì.

Óñòàíîâëåíèå îáÿçàííîñòè ñòðàõîâàòü ñâîþ îòâåò-ñòâåííîñòü íå îçíà÷àåò óùåìëåíèå ïðàâ ñîáñòâåííèêà íà âëàäåíèå è ðàñïîðÿæåíèå ñâîèì èìóùåñòâîì. Ñî-ãëàñíî ñòàòüè 222 Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè ñîáñòâåííèê âïðàâå ïî ñâîåìó óñìîòðåíèþ ñî-âåðøàòü â îòíîøåíèè ïðèíàäëåæàùåãî åìó èìóùåñòâà ëþáûå äåéñòâèÿ, íå ïðîòèâîðå÷àùèå çàêîíîäàòåëüñòâó è íå íàðóøàþùèå ïðàâà è îõðàíÿåìûå çàêîíîì èíòåðå-ñû äðóãèõ ëèö. Èç ýòîãî âûòåêàåò, ÷òî íà ñîáñòâåííèêà óæå íàêëàäûâàþòñÿ îãðàíè÷åíèÿ ïî ñîäåðæàíèþ ïðàâà ñîáñòâåííîñòè äëÿ ðåàëèçàöèè ìåõàíèçìà çàùèòû ïðàâ è ñâîáîä âñåõ ó÷àñòíèêîâ îáùåñòâåííûõ îòíîøåíèé.

Ñëåäóåò îòìåòèòü, ÷òî ïðàâà è ñâîáîäû ÷åëîâåêà è ãðàæäàíèíà, êàê áûëî îòìå÷åíî âûøå, ìîãóò áûòü îãðà-íè÷åíû Êîíñòèòóöèåé è çàêîíàìè â öåëÿõ çàùèòû íàöè-îíàëüíîé áåçîïàñíîñòè, îáùåñòâåííîãî ïîðÿäêà, îõðà-íû çäîðîâüÿ è íðàâñòâåííîñòè íàñåëåíèÿ, çàùèòû ïðàâ è ñâîáîä äðóãèõ ëèö. Ïðè ýòîì ââîäèìûå îãðàíè÷åíèÿ äîëæíû áûòü ñîðàçìåðíûìè óêàçàííûì öåëÿì (÷àñòè 1 è 2 ñòàòüè 20 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè).

Îñïàðèâàåìûì Çàêîíîì ïðåäóñìîòðåíî, ÷òî öåëüþ îáîçíà÷åííîãî Çàêîíà ÿâëÿåòñÿ çàùèòà ïðàâ è çàêîí-íûõ èíòåðåñîâ ïîòåðïåâøèõ è (èëè) âûãîäîïðèîáðåòà-òåëåé íà âîçìåùåíèå ïðè÷èíåííîãî âðåäà â ðåçóëüòà-òå äîðîæíî-òðàíñïîðòíîãî ïðîèñøåñòâèÿ ïðè ýêñïëóà-òàöèè àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, à òàêæå çàùèòà èìó-ùåñòâåííûõ èíòåðåñîâ âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, çàñòðàõîâàâøèõ ñâîþ îòâåòñòâåííîñòü (÷àñòü 1 ñòàòüè 3). Çàêîíîäàòåëü, âîçëàãàÿ íà âëàäåëüöåâ àâ-òîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ îáÿçàííîñòü ñòðàõîâàòü ðèñê ñâîåé ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåííîñòè â ïîëüçó ëèö, êîòî-ðûì ìîæåò áûòü ïðè÷èíåí âðåä, è çàêðåïëÿÿ ïðè ýòîì âîçìîæíîñòü âî âñåõ ñëó÷àÿõ, íåçàâèñèìî îò ìàòåðè-àëüíîãî ïîëîæåíèÿ ïðè÷èíèòåëÿ âðåäà, îáåñïå÷èòü ïî-òåðïåâøåìó âîçìåùåíèå âðåäà â ïðåäåëàõ, óñòàíîâ-ëåííûõ çàêîíîì, ðåàëèçóåò îäíó èç ôóíêöèé ñîöèàëü-íîãî ãîñóäàðñòâà.

Çàêðåïëåííîå â Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè òðåáîâàíèå îñîáîé çàùèòû çíà÷èìûõ äëÿ âñåãî îáùå-ñòâà íåîò÷óæäàåìûõ áëàã, êàê æèçíü è çäîðîâüå ÷åëîâå-êà, îõðàíà åãî èìóùåñòâà îáóñëàâëèâàþò âñåîáùíîñòü è îáÿçàòåëüíîñòü ñòðàõîâàíèÿ ðèñêà ãðàæäàíñêîé îòâåò-ñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ Çàêî-íîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõî-

âàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííîñòè âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ», ÷òî íå ìîæåò ðàññìà-òðèâàòüñÿ êàê íåñîðàçìåðíîå îãðàíè÷åíèå êîíñòèòóöè-îííûõ ïðàâ ãðàæäàí.

Çàÿâèòåëü, îñïàðèâàÿ êîíñòèòóöèîííîñòü âûøåíàç-âàííûõ íîðì Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçà-òåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåí-íîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ», àïåëëè-ðóåò è ê ñòàòüÿì 382 è 926 Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, óñòàíàâëèâàþùèì ñâîáîäó äîãî-âîðà è ïðèíöèï äîáðîâîëüíîñòè ëè÷íîãî ñòðàõîâàíèÿ.

Îáÿçàòåëüíîå ñòðàõîâàíèå, ñîãëàñíî ñòàòüè 926 Ãðàæ-äàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, îäíà èç ôîðì èìóùåñòâåííîãî ñòðàõîâàíèÿ, ïðè êîòîðîé íà ñòðàõîâà-òåëÿ çàêîíîì âîçëàãàåòñÿ ñòðàõîâàòü æèçíü, çäîðîâüå èëè èìóùåñòâî äðóãèõ ëèö ëèáî ñâîþ ãðàæäàíñêóþ îò-âåòñòâåííîñòü ïåðåä äðóãèìè ëèöàìè çà ñâîé ñ÷åò èëè çà ñ÷åò çàèíòåðåñîâàííûõ ëèö, ÷òî ñîãëàñóåòñÿ ñ ïðàâè-ëîì ñòàòüè 382 Ãðàæäàíñêîãî êîäåêñà Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè, â ñîîòâåòñòâèè ñ êîòîðûì ïîíóæäåíèå ê çàêëþ-÷åíèþ äîãîâîðà íå äîïóñêàåòñÿ, çà èñêëþ÷åíèåì ñëó÷à-åâ, êîãäà îáÿçàííîñòü çàêëþ÷èòü äîãîâîð ïðåäóñìîòðå-íà Ãðàæäàíñêèì êîäåêñîì Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, èíûì çàêîíîì èëè äîáðîâîëüíî ïðèíÿòûì îáÿçàòåëüñòâîì.

Òàêèì îáðàçîì, Ãðàæäàíñêèé êîäåêñ Êûðãûçñêîé Ðå-ñïóáëèêè íå çàïðåùàåò âîçìîæíîñòü ââåäåíèÿ îáÿçà-òåëüíîãî ñòðàõîâàíèÿ ðèñêà ãðàæäàíñêîé îòâåòñòâåí-íîñòè. Àáñîëþòíîé ñâîáîäû äîãîâîðà óêàçàííûé Êî-äåêñ íå äîïóñêàåò, è ñâîáîäà äîãîâîðà âñåãäà ÷åðåäóåò-ñÿ ñ îáÿçàííîñòÿìè ó÷àñòíèêîâ äîãîâîðíûõ ïðàâîîòíî-øåíèé, ãäå ïðàâà òåñíî ïåðåïëåòåíû ñ âçàèìíûìè îáÿ-çàííîñòÿìè ñòîðîí.

5. Ñòàòüè 30 è 31 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îò-âåòñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» ïðåäóñìàòðèâàþò ñàíêöèè â îòíîøåíèè ëèö, íàðóøàþ-ùèõ ïðåäïèñàíèÿ Çàêîíà. Â ïåðâóþ î÷åðåäü, ýòî çàïðåò íà èñïîëüçîâàíèå àâòîìîáèëåé, âëàäåëüöû êîòîðûõ íå çàñòðàõîâàëè ñâîþ ãðàæäàíñêóþ îòâåòñòâåííîñòü. Ýòîò ìåõàíèçì ïðèçâàí îáåñïå÷èòü âñåîáùíîñòü ñòðàõîâà-íèÿ, îòñóòñòâèå êîòîðîãî ïî ñóòè íèâåëèðîâàëî áû ðàñ-ïðîñòðàíåíèå ñèëû äåéñòâèÿ Çàêîíà íà âñåõ âëàäåëü-öåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ.

Âòîðàÿ íîðìà íîñèò ïðåäóïðåäèòåëüíûé õàðàêòåð è íàïðàâëåíà íà ëèö, âèíîâíûõ â íàðóøåíèè óêàçàííî-ãî Çàêîíà, à òàêæå çàñòðàõîâàâøèõ ñâîþ ãðàæäàíñêóþ îòâåòñòâåííîñòü, íî ïîñðåäñòâîì ïðîòèâîïðàâíûõ äåé-ñòâèé ïðåäïðèíèìàþùèõ ïîïûòêó ïîëó÷åíèÿ ñòðàõîâî-ãî âîçìåùåíèÿ.

Ñëåäóåò îòìåòèòü, ÷òî îáÿçàòåëüíàÿ ñèëà ëþáîãî çàêî-íà âñåãäà áàçèðóåòñÿ íà èìïåðàòèâíîì ìåòîäå, çà íàðó-øåíèå æå ïðåäïèñàíèé çàêîíà ñëåäóåò ñàíêöèÿ. Â ýòîì ñìûñëå Çàêîí Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëü-íîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåòñòâåííî-ñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» ïðèìåíÿåò èçâåñòíûå çàêîíîäàòåëüíîé òåõíèêå ïðèåìû è íå ïðî-òèâîðå÷èò òðåáîâàíèÿì ðàâåíñòâà âñåõ ïåðåä çàêîíîì, ïðåäóñìîòðåííûì Êîíñòèòóöèåé Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëè-êè (÷àñòü 3 ñòàòüè 16).

×òî êàñàåòñÿ âîçìîæíîãî íàðóøåíèÿ ÷àñòüþ 1 ñòàòüè 30 óêàçàííîãî Çàêîíà ïðàâà ñîáñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ, òî Çàêîí íå çàïðåùàåò âëà-äåòü, ðàñïîðÿæàòüñÿ îáúåêòîì ïðàâà ñîáñòâåííîñòè, à ëèøü îãðàíè÷èâàåò åãî èñïîëüçîâàíèå. Ýòî îãðàíè÷å-íèå ïîëíîñòüþ êîððåëèðóåòñÿ ñî ñòàòüåé 20 Êîíñòèòó-öèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, êîòîðàÿ äîïóñêàåò âîçìîæ-íîñòü ïðèíÿòèÿ çàêîíîâ, îãðàíè÷èâàþùèõ â îòäåëüíûõ ïðàâàõ ãðàæäàíèíà â öåëÿõ çàùèòû çíà÷èìûõ äëÿ âñåãî îáùåñòâà íåîò÷óæäàåìûõ áëàã, êàê æèçíü è çäîðîâüå ÷å-ëîâåêà, îõðàíà åãî èìóùåñòâà, è íå ïðîòèâîðå÷èò âûòå-êàþùèì èç Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè òðåáî-âàíèÿì ðàâíîïðàâèÿ è ñïðàâåäëèâîñòè è íå ìîæåò ðàñ-ñìàòðèâàòüñÿ êàê íåñîðàçìåðíîå îãðàíè÷åíèå êîíñòè-òóöèîííûõ ïðàâ ãðàæäàí.

Íà îñíîâàíèè âûøåèçëîæåííîãî, ðóêîâîäñòâóÿñü ïóí-êòîì 1 ÷àñòè 6, ÷àñòÿìè 8 è 9 ñòàòüè 97 Êîíñòèòóöèè Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè, ñòàòüÿìè 46, 47, 48, 51 è 52 êîíñòè-òóöèîííîãî Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Î Êîíñòè-òóöèîííîé ïàëàòå Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïó-áëèêè», Êîíñòèòóöèîííàÿ ïàëàòà Âåðõîâíîãî ñóäà Êûð-ãûçñêîé Ðåñïóáëèêè

Ð Å Ø È Ë À:1. Ïðèçíàòü ïóíêò 2 ÷àñòè 2 ñòàòüè 3, ÷àñòè 1, 2 ñòàòüè

5, ñòàòüè 10, 30, 31 Çàêîíà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè «Îá îáÿçàòåëüíîì ñòðàõîâàíèè ãðàæäàíñêî-ïðàâîâîé îòâåò-ñòâåííîñòè âëàäåëüöåâ àâòîòðàíñïîðòíûõ ñðåäñòâ» íå ïðîòèâîðå÷àùèìè ÷àñòè 1 ñòàòüè 12, ÷àñòè 3 ñòàòüè 16, ÷àñòÿì 1, 2, 3 ñòàòüè 20, ÷àñòè 1 ñòàòüè 42 Êîíñòèòóöèè Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè.

2. Ðåøåíèå îêîí÷àòåëüíîå è îáæàëîâàíèþ íå ïîäëå-æèò, âñòóïàåò â ñèëó ñ ìîìåíòà ïðîâîçãëàøåíèÿ.

3. Ðåøåíèå îáÿçàòåëüíî äëÿ âñåõ ãîñóäàðñòâåííûõ îðãàíîâ, îðãàíîâ ìåñòíîãî ñàìîóïðàâëåíèÿ, äîëæíîñò-íûõ ëèö, îáùåñòâåííûõ îáúåäèíåíèé, þðèäè÷åñêèõ è ôèçè÷åñêèõ ëèö è ïîäëåæèò èñïîëíåíèþ íà âñåé òåð-ðèòîðèè ðåñïóáëèêè.

4. Îïóáëèêîâàòü íàñòîÿùåå Ðåøåíèå â îôèöèàëüíûõ èçäàíèÿõ îðãàíîâ ãîñóäàðñòâåííîé âëàñòè, íà îôèöè-àëüíîì ñàéòå Êîíñòèòóöèîííîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñó-äà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè è â «Âåñòíèêå Êîíñòèòóöèîí-íîé ïàëàòû Âåðõîâíîãî ñóäà Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêè».

ÊÎÍÑÒÈÒÓÖÈÎÍÍÀß ÏÀËÀÒÀÂÅÐÕÎÂÍÎÃÎ ÑÓÄÀ ÊÛÐÃÛÇÑÊÎÉ ÐÅÑÏÓÁËÈÊÈ




- Кол жазмаларды казып отуруп кыргыз билбеген кандай кызыктар-га туш болдуўуз?

- Кол жазмалар фондусунда элге же-те элек єзїнчє эле кен жатат. Жалаў эле араб, латын тамгасы эмес, кийин эле ки-риллицада жазылган кандай гана элден жыйналган баалуу материалдар бар. Би-рок мунун баарын кароого биздин мїм-кїнчїлїк жетпейт. Мурда арабча, латын-ча жазылып калган тексттерди азыркы тамгага кєчїрїп коюш керек да. Окугусу келгендер келип окушат эле. Ошо да иш-телген эмес. Мисалы, азыр бизде їчєєбїз гана араб алфавитин билебиз. М.Мукашев, С.Егембердиева, мен - їчєєбїз. Негизинен филология, тарых факультеттеринде оку-гандардын баарына муну биле турган кы-лып сабак єтїш керек эле. Совет доорунда араб тилин билгендерди жаман эсептеш-кен . Андан бери 25 жыл болду дагы эле эч нерсе кыла элекпиз. Себеби биз єзїбїздїн тарыхыбызды, рухубузду ыйык сактап, элге жеткирїїгє, тїшїндїрїїгє келген-де начар экенбиз. Кайдыгербиз. Бир нер-се болсо дуулдап чыгабыз. Биздин арты-бызда калып, иштей турган эч ким жок. Їчєєбїз теў пенсиядабыз. Ушуга кичине кєўїл бєлїп, жаштардан бир-экини алып келип иштетип койсо, колуман келгенин мен їйрєтєт элем.

Мына ушул эле Сын-Таш деген жер-де Ниязаалы молдо деген болгон экен, єтє зор акын. Эми бир укмуш акын экен. Бул 1916-жылы єтїп кетиптир. Ошонун

«Жигиттерге насыят» деген чоў чыгар-масы бар. Анын баласы Ємєр молдо де-ген болуптур. Анын дагы араб тамгасы менен жазылган чоў чыгармасы табылды. Кызматкерибиз барып Гїлжан деген 80ге чыккан кызына жолугуп, ємїр баянын жазып келген. Мына ушуларды даярдап коюп чыгара албай жїрдїк, мындай фак-тылар кєп. Башка эл болгондо аны жан-талашып жарыяламак. Бизде негизинен даяр материалдар эле чыгарылып жатат.

- Сиз араб тамгасын кайдан їйрєн-дїўїз?

- Бизге профессор Зияш Бектенов агай араб тамгасын 2 ай окуткан. 4-курста Ка-зань шаарына командировкага барган-быз. Ошол жактагы кыргыздардын гезит-журналдардагы арабча жазгандарын кє-чїрїп келгенбиз. Андан да менин єзїмїн бул нерсеге мурдатан кызыгуум бар эле. Менин атам сопу киши эле, мечити бар болчу. Єзї эч тамга билбейт. Динге єтє ишенгендерди сопу деп коюшат экен. Ата-мын мечитине келген молдолор араб там-гасындагы китептерди окушаар эле. Аны арабчадан, фарсчадан кыргызчага которуп беришчї. Укмуш нерселер айтылаар эле.

Атамын жанында отуруп алып, берилип угаар элем. Ошондон кызыгып калгам.

- Манас тарыхый инсан экенин да-лилдєєгє аракет кылып жїрєсїз. Ал тууралуу кайсы булактарда айтылат?

- 1503-жылы жазылган «Мажму ат- та-барих» деген кол жазма бар. Фарс тилин-де Молдо Сайпидин деген жазган. Анын Санкт-Петербургда эки нускасы бар. Да-гы бирин Ала-Бука районунун Маймак деген айылында жашаган Назармат деген белгилїї адам (ємїр бою мугалим болуп єткєн, ал жердегилер «молдоке» деп кою-шат экен) сактап жїргєн. Анан 1968-жы-лы фондуга єткєргєн. Бирок фарс тилин эч ким билбегендиктен тура берген. Анан Молдо Сабыр деген фарс тилин билген молдону таап, ишке алдык. Жарым ай-дын ичинде ошол кол жазманы которуп, 1996-жылы китеп кылып чыгардык. Анын ичинде «Манас» эпосу жєнїндє да бар.

Москвага аспирантурага барган тажик окумуштуусу Тагиржанов ушул кол жаз-манын тилин диссертация кылам деп жа-зып отуруп, ичинен Манас дегенди таап алат. Ошол изилдеп, кыскача тїшїнїгїн жазып, Манас туурасында да айтып, кыр-гыздын тарыхы жєнїндєгї кабарларды да иликтеп жарыялагандан кийин биз-дин окумуштуулар аракет кылып калган. Бирок, тигил жактан (Ленинграддан) кол жазманын нускасын алуу мїмкїн болбо-гон. Азыр ошол Назармат Молдо сактаган кол жазмадан даярдалган материалды Тил комиссиясы китеп кылып чыгарып жатат.

Манасты тарыхый инсан эмес деген сєз-дєр кєптєн бери жїрїп келет, дагы эле жї-рє берет. Себеби, бул элдик идеалдарды, элдик тїшїнїктєрдїн баарын жыйнаган єзїнчє чыгарма. Бирок анын каарманы укмуштай кєркємдєлїп отуруп азыр баш-ка абалга келип калган. Єтє зор таланттуу манасчылардын эмгегинен "Манас" деген дїйнєдєгї эў чоў, эў маанилїї эпос пай-да болгон. Анын тарыхый инсан экенин изилдеп, таап алганда да бизге баары бир бул «Манастай» болбойт. Жогоруда айт-кан Молдо Сайпидиндин эмгектеринде Манас Чыўгызхандан кийин Темирланга чейинки мезгил аралыгында жашаган му-сулман дїйнєсїндєгї баатыр экени тары-хый чындык катары жазылат. Ал кадимки эле адам, кол башчы болгон. Калмактар

менен согушкан эпизоддору бар. Бирок «Манас» эпосунун чагылдырылган доору-на бир нече кылымдагы окуялар кошула берген. Ал эми Молдо Сайпидинде Манас Чыўгызхан менен Темирландын ортосун-дагы мезгилде жашаган, ошол мезгилдеги окуялар камтылган катары берилет. Бу-га кыргыздын атактуу тарыхчысы Белек Солтоноев, тажик окумуштуусу Тагиржа-нов, Кытайдын тарыхчысы Алибай Бай-тур, 18 тил билип, К.Тыныстановдор ме-нен бирге иштеген Е.Поливанов да кошул-ган. «Манас» эпосун окуганда биз «Ма-нас» бєлїгїн эле окуй беребиз, анда фан-тазиялар кєп, а «Семетей», «Сейтекти» кошуп окуганда кадимки эле ошол доор кєзїўє элестейт.

- Кыргызстандын маданиятын ча-гылдырган бир дагы басылманын жоктугу таў калычтуу, єлкє їчїн єтє уят нерсе. Бул маселе чечиле турган-дайбы?

- Акын-жазуучулар бир кезде жаныбыз-дан акча чогултуп гезит чыгарып жїрдїк. Жазуучулар союзуна тєрага болуп Акбар Рыскулов келгенден кийин акча топтоп, чыгарууну уланттык, бирок тєрт номуру чыгып токтоп калды. Мамлекет 1 сом бер-бейт, бул деген элдин рухуна, мадания-тына кам кєрбєє дегенге барабар эмеспи. Мына, 25 жыл бою ушундай абалда кела-табыз, дагы 25 жылдан кийин эмне боло-рун билип болбойт? Жаштарга эч кїнєє коюуга болбойт. Алар угуп, окуп, їйрєнє турган муундун єкїлдєрї єтїп кеткенден кийин эмне болот? Азыр баары акча, акча. Байыгандан кийин эмне болот? Кєкїрєгї бош, акылы да бош бойдон калышат да. Бул маселени колго алуу зарылдын зары-лы. Азыркы эў негизги маселе, улутубуз-ду тарбиялоону, маданиятыбызды, салт-санааларыбызды сактап калышыбыз їчїн, элди ошого сугарып туруу їчїн бирин-чи планда єзїбїздїн басылмабыз болу-шу керек. Биз кєп нерсени айткыбыз ке-лет. Жаштарга бирдекени айтып калы-шыбыз керек. Биз жок болсок, кийинки-лер каяктан алат. Колунда материал жок. Башында эч нерсе жок. Анан кайсы жакка ооп кетерин бир Кудай билет.

Жаркынай ЭРГЕШБАЕВА

Ачылбаган кенч, айтылбаган сєз калды

Манас – тарыхый инсанбы?

Омор Сооронов кырк жылдан бери Тил жана адабият

институтунун Кол жазмалар фондусунда эски кылымдардан

калган кыргыз тилиндеги арабча, латынча жазууларды

єзїбїздїн тамгаларга єткєрїп келет. Маданий кенч

їчїн акындыгын да ары таштап койгон. Кєздєрї эки операциядан єтсє да, кєрїп

калганына сїйїнїп, дагы эле казып отурат.

�

�

Талантаалы Бакчиев, манас-чы. 2013-жылы 4-декабрда бирин-чиден Кудайдын буйругу мененби, элдин каалоосу, ниети, їмїтї менен-би ЮНЕСКО тарабынан Баку шаа-рында "Манас" їчилтиги Саякбай Каралаевдин варианты дїйнєдєгї эў чоў баатырдык эпос деп баала-нып, каттоодон єткєн. Буга албетте

эў чоў салымын кошкон ошол кез-деги ЖКнын депутаты Карганбек Самаков эле. Бардык каржы маселе-лерди єз моюнуна алган. ЮНЕСКО-нун єкїлдєрї менен келишим тїзїп, алардын тилин таап, єзгєчє эмгек жасагандыгын айта кетїїбїз абзел.

Карбалас БАКИРОВ

“МАНАС” КЇНЇ БЕЛГИЛЕНДИ

Т.Сатылганов атындагы улуттук филармонияда 4-декабрь кїнї “Манас” їчилтик эпосунун ЮНЕСКОго баалуулук катары катталгандыгынын

кїнї белгиленди. Маданият, маалымат жана туризм министри, белгилїї композитор Тїгєлбай Казаков жыйынды ачып, куттуктоо сєз

сїйлєп, КРнын Премьер-министри Сооронбай Жээнбековго сєз берди. Ал манасчыларды Єкмєттїн Ардак грамоталары, ысымдары жазылган

сааттар менен сыйлап, жалпы кыргызстандыктарды “Манас” кїнї менен куттуктады. Андан соў “Саякбай манасчы” эл аралык фондунун

Президенти Саматбек Ибраев кеўири сєз сїйлєп, элге концерт тартууланды.

Замирбек Баялиев, ма-насчы. 2013-жылы 4-декабрда Баку шаарында єткєн ЮНЕС-КОнун жыйынында “Манас”, “Семетей”, “Сейтек” эпосу ма-териалдык эмес, маданий баа-луулук шедеври катары кабыл алынып, ЮНЕСКОнун кат-тоосунан єткєн. Манасчы-лардын жоон тобу барганбыз. Баары биригип 30дан ашык

адам болчу. Ошонун баары-нын каражатын жатакана, тамак-аш, баскан-турганынан бери Карганбек Самаков єз чєнтєгїнєн тєлєп, єтє чоў иш жасаган. 198 мамлекет-тин мєєрї басылып, “Манас” їчилтиги каралып жаткан-да ынтаа менен кулак тєшєп олтурдук. Карганбек Сама-ков ошол жерде кєл-шал бо-луп тердеп, улам бет аарчып, аябай толкунданганы эсим-де. Аябай бушайман болуп, єтїп калса экен деген ниетте турду. Кєптєгєн мамлекеттер-дин, анын ичинде Индонезия-нын баалуулуктары єтпєй ка-лып, ыйлап жатканын кєрдїк. Бир мамлекеттин баалуулу-гу катталып сїйїнїп, жыр-гап жатканына кїбє болдук.

Аягында катталды деп жарыя-ланганда баарыбыз теў дуул-дата кол чаап, Манастап ураан чакырып, сїйїнїчтєн кєздє-рїбїзгє жаш алдык. Мен ма-насчы катары Якутияга, Кы-тайга ж.б. єлкєлєргє барып жїрємїн. Алар “Манастын” ЮНЕСКОго катталганын би-лишет. Тоолордун коюнунда жатып алып, биз “Манас” эпо-сунун ЮНЕСКОго баалуулук катары катталганына анчалык маани бербей жаткандайбыз. Мен ошого опол-тоодой эмгек жасагандыгы їчїн Карганбек Самаковго дайыма чын жї-рєгїмдєн ыраазы болуп ке-лемин. Ошол кїн менин жї-рєгїмдє тїбєлїк жашайт, ал эми саясат бїгїн бар да, эр-теў жок.

Дєєлєт Сыдыков, манас-чы. Баку шаарында 4-декаб-рда тарыхта кала турган окуя болгон. “Манас” эпосун кытай-лык кыргыз туугандар катта-тып ийген экен, ошого байла-ныштуу биз “Манас”, “Семе-тей”, “Сейтек” їчилтик эпосу катары каттатканбыз. Ар кан-дай ойго маталып, сїйїнїчтєн ыйлаганбыз.

– Роза Мукаевна, адам баласы їчїн ден соолук-тан єткєн байлык болгон эмес, болбойт дагы. Демек, сиздердин эл їчїн кылып жаткан кызматыўыздар теўдешсиз. Жалпы иши-ўиздерден маалымат бе-рип, ток этер мисалдарга токтолуп кетсеўиз?

– Биздин район чоў район. Аймагыбызда 145160 адам жашайт. Бул катталганы, а чынында катталбай да жа-шап жїргєндєр четтен чы-гат. Мындан 111586сы кам-сыздандырылган. Фертил-дик жаштагылары 35428. 15 жашка чейинкилери 43672. 1 жашка чейинкилери 3427. 5 жашка чейинкилери 16839. Єспїрїмдєр 6662. Социал-дык пособие алгандар 2867, пенсионерлер 15923. Эмгек-ке жарактуулар 42830. Мы-на ушул катардагы калкы-быздын кары-жашына ме-дициналык кызмат кєрсєтїї жеўил эмес. Учурда 27 ФАП бекитилген 18 їй-бїлєлїк дарыгерлер топтору бар. Мындан тышкары адис врачтары кеўеш берїїчї бєлїм, тиш дарылоо бєлїмї эл кызматында. Ошон-дой эле, физиотерапевт-тик кабинет жана шашы-лыш медициналык жардам кєрсєтїїчї Кант шаарында-гы бєлїм, Ново-Покровка, Нурмамбет, Алмалуу, Ива-новка айылдарындагы їй-бїлєлїк топтордун 4 пун-кту жардам сурап кайрыл-ган бейтаптардын назарын сындырыша элек. Медици-налык тейлєєнїн сапатын арттыруу негизги милдет-терибизден. Мисалы, УЗИ, флюорография, ЭКГ ж.б. заманбап жабдуулар, аппа-раттар аркылуу текшерилишип, клиникалык-биохимиялык ла-бораториялык изилдєєлєрдєн єтїшєт. Быйыл ушул убак-ка чейин 195357 адам врачтар-га кайрылган. Оорулары боюн-ча бардыгы 81978 адам келген, же 41,7 %. Кесиптик кароодон єткєндєр 111761, же 57,2 %. Ал эми 1124ї жатып дарыланууга жиберилген. Їй-бїлєлїк дары-герлер топторуна 119297 адам келген, мунун ичинен оорулары боюнча кайрылгандар 46954, же 42 %. Кесиптик кароодон жал-пы 84379у єткєрїлгєн. Эў баш-

кы олуттуу максатыбыз дїйнє элинин тынчын алган коркунуч-туу, жугуштуу дарттардын ал-дын алуу, кїрєшїї болуп сана-лат. Бул багытта эл аралык уюм-дардын колдоосу кубаттоого та-тыктуу. Айталык, тємєндєгїдєй пилоттук долбоорлорду иш жїзїнє ашыра баштадык. Би-ринчи балага эмчек эмизїї са-ясатын жїргїзїї. Экинчи Кант шаарына жана башка ЇДТда боюнда бар аялдарды тєрєткє даярдоо боюнча мектептерди ачып, “Натыйжалуу антенатал-дык кароо” саясатын жїргїзїї.

Їчїнчї “ЮСАИД” аркылуу каржыланган кургак учук-ка каршы кїрєшїї долбо-ору аяктап баратат. Кургак учуктун бактерияларын жа-на антибиотиктерди анык-тоочу жабдуулар орнотулуп иштеп жатат. “Кургак учук боюнча жугуштуу оору-лар кєзємєлї”, ошондой эле “Кургак учукту жеўебиз” долбоорлору иштеп, аталган дартка чалдыккандар амбу-латордук толук дарылоодон єтїшїїдє. Тєртїнчї ВИЧ ооруларды дарылоо жана ка-роо боюнча “ICAP” долбоору иш жїзїнє аша баштады. Бе-шинчи боюнда болуунун ал-гачкы мєєнєтїндє фармацев-

тикалык абортту колдонуу бо-юнча “Альянс” коомдук бирик-месинин “Репродуктивдик ден соолук” долбоору да жолго ко-юлууда. Мына ушул айтылган пилоттук долбоорлордун їзїрї кєрїнє баштады.

– Кыргыз элинде “Оору-ну жашырсаў єлїм ашкере-лейт” деген таасын сєз бар. Ушул багытта да сєз кыла кетсеўиз?

– Айтканыўызда калет жок. Быйыл ушул маалга чейин 2535 наристе жарык дїйнєгє келди.Туулгандары туура-

луу кїбєлїк алгандары 1978. Былтыркы жылдын ушул ма-алына салыштырмалуу азы-раак. Балдардын ден соолук-та тєрєлїїсїнє, ошондой эле єз маалында туулгандыктары туу-ралуу кїбєлїк алуулары боюн-ча ЗАГС мекемесинин, ошондой эле айыл єкмєттєрїнїн жооп-туу катчылары, кызматкерлери аркылуу кєзємєл жїргїзїлїп турат. Тилекке каршы, жаўы тєрєлгєндєрдїн бардыгы теў єз маалында кїбєлїк алалбай келишїїдє. Анткени, тийиштїї иш-кагаздары толукталган эмес. Мисалы, тєрєт їйлєрїндє ба-ланын туулгандыгы тууралуу аныктама энесинин паспорту бо-юнча гана берилет. Башка иш-кагаздар жарабайт. Мына ушул маселенин їстїндє тийиштїї ор-гандар менен иштешип жатабыз. Мында айрыкча ата-энелердин

кайдыгерлиги басымдуу болуп жатат. Айтайын дегеним айрым

оорулуулар врачтарга кеч кайры-лышат. Эмчи, элдик табыптарга да барышат. Ошол себептен дарт єтїшїп кетет. Канчалык жардам бербейлик тыянагы аз. Аягы ая-ныч менен бїтєт. Себептерин то-лук айтып чыгуу мїмкїн эмес. Жашоо шарттарынын начарды-гы, жумушсуздук, карызга батуу єўдїї толгон-токой социалдык курч кєйгєйлєр дарттын душ-

маны эмес, ысык досу. Жїрєк, кан тамыр жана онкологиялык оорулар, ар кандай кїтїїсїз жаракат алуулар, уулануу-лар ємїргє балта чабууда. Жол кырсыгынан жабыр тарткандар-дын айрымдарын сактап калуу да мїмкїн эмес. Тубаса тїрдїї дарттар менен тєрєлгєн балдар чарчап калышууда.

– Демек, балдардын ден соолугу чыў болуш їчїн эне-лердин жоопкерчилиги жого-ру болушу керек белем?

– Албетте, биздин бирден-бир милдет боюнда бар аялдарды єз маалында каттоого алып, алдын ала текшерип байма-бай баалуу иш-чараларды єткєрїп туруу. Бирок, кийинки кезде кїч ал-ган миграциянын айынан айрым энелерди таппай калган да учур кездешет. Ушул маалга 2238 эне каттоого алынган. Маалы же-

телекте катталгандар 1597. Їй-бїлєлїк врачтардын кароосунан єткєндєр 2164. Тиш дарыгерле-рине кєрїнгєндєр 1143. УЗИ-ден 946сы єткєн. Стационардык жардам алышпаган. Кубаныч-туусу бардык энелерибиз аман-эсен кєз жарып алышты. Ай-тайын дегенибиз энелер арасын-да аз кандуулук арбын. Ошон-дой эле заара чыгаруу органда-рынын оорусу менен кыйналы-шат. Биздин максат жаш энелер-дин эне болуу мїмкїнчїлїгїнє

алдын ала даярдоо. Жашырган-да эмне айрым жаштар эне бо-луу бактысына даяр эмес, ошо-го карабай бойлорунда болуп ка-лат. Ошондуктан Кант шаардык ЇБТ жаш энелерди даярдоо мек-тебин ачышкан. Андан 1224 эне окушуп, пайдалуу кеўеш, насаат-тарды алып чыгышты.Балдарга медициналык жар-

дам берїї иш-чаралары да їзгїлтїксїз болуп турат. Ми-салы, їй-бїлєлїк врачтар жа-на медайымдар да даярдыктан єтїштї. "1 жашка чейинки бал-дарды чыў ден соолукта єстїрїї їчїн эмнелер керек, же эмнелер жетишпейт?", - деген суроолор-го толук жооп алыш їчїн би-лимдерин єркїндєтїшїп, баа-луу кеўештерди алышты. Кєрсє, балдардын чыў ден соолукта бо-лушу їчїн биринчи кезекте жы-луу мамиле, энелик сїйїї, даам-

дуу тамак, жагымдуу кыймыл-аракет зарыл белем. Айталык, август айында “Эмчекти туура эмизїїгє жардам беребиз” де-визи менен жумалык єткєрїлдї. Эне сїтї бала їчїн пайдалуу экенин эстен чыгарган, балда-рын эрте эле эмчектен чыгары-шып, балдарынын ден соолугу-на кайдыгер караган энелер сей-рек эмес. Мына ушундай энелер-дин кетирген кемчиликтерин ал-дын алууда аталган жумалык тєє кєтєргїс кызмат кылды.

– Айыл аймактарында ак халатчандарга карата жылуу мамиленин орун ала башта-ганы жакшы кєрїнїш. Айыл аймактарындагы жарк эт-кен жаўылыктардан айтып берсеўиз?

– Їй-бїлєлїк дарыгерлер топ-тору негизинен айыл элине кыз-мат кылышат. Ток этери аларга жергиликтїї бийлик ээлери ар дайым кєўїл бурушуп туруула-ры керек. Маселен, каржы масе-лесинин тартыштыгынан улам материалдык-техникалык база-ларынын баары эле ойдогудай эмес. Мисалы, айыл жериндеги ФАПтардын айрымдарынын аба-лы ич жылытпайт. Бир жакшы жери районубуздун сыймыгына айланган айыл аймактардын же-текчилери жакшы жардамдарын беришип, ар дайым колдоп кели-шет. Ново-Покровка, Красная-

Речка, Кеў-Булуў, Юрьевка айыл аймактарынын башчыла-рына тереў ыраазылык билди-ребиз. Сєз башында бекеринен эл аралык уюмдардын колдоо-су тууралуу айтпадым. Жардам берип, кол сунгандар менен ар дайым кызматташып келебиз. Быйыл Кувейт єлкєсїнєн кел-ген демєєрчїлєр Жээк айыл ай-магындагы аты уйкаш айылга ФАПты жаўы салып беришти. Ошондой эле Ысык-Ата айыл ай-магындагы Тогуз-Булак айылы-на да жаўы ФАПты салып жаты-шат. Буйруса, кийинки жылы да 2-3 жаўы ФАП куруп беребиз де-шип жатат. Сєз кезеги келгенде айта кетейин биз республикалык бюджеттин эсебинен тиш дары-лоо бєлїмїбїздї баш кылып са-паттуу оўдоолордон єткєрїп ал-дык. Айтарлык жаўылык Ново-Покровка айылындагы їй-бїлєлїк дарыгерлер тобуна за-манбап УЗИ аппаратурасын са-тып бердик. Ар бир врачтарды компьютер баш болгон уюшту-руу техникалары менен толук камсыз кылуу кийинки бир-эки жылда иш жїзїнє толук ашып калмакчы.

– Кадрлар боюнча оюўузду уксак...

– Калкыбыздын санына жара-ша тейлєє биздин колдон кел-бейт. Себеби, айрыкча айыл жериндеги їй-бїлєлїк дары-

герлер топторунда жашырган-да эмне, кадрлар жетишпейт. Учурда 7000 калкка 1 врач туу-ра келїїдє. Айласыздан пенсия курагындагы ак халатчандар иштеп жатышат. Баса белгилеп кетейин мыкты айыл аймакта-рынын єкмєт башчылары: “Эгер айыл жерине иштейм деп келген жаш кадрлар болсо, турак жай менен камсыз кылалы. Турмуш-тиричилигине ар тараптан тирек бололу” дешип жатат. Мындай жылуу сєздєрдї мурдагы жыл-дарда угуу мїмкїн эмес эле. Де-мек, айыл жеринде ак халат-чандарга болгон урмат-сыйдын

єсїшї жакшы жєрєлгє. Жалпы врачтардын саны 140. Мунун ичинен 86сы їй-бїлєлїк врач-тар. Орто медайымдар штат бо-юнча 264,25. Жалпы врачтардын 34,6, орто медициналык кызмат-керлердин 50,6 пайызынын кате-гориялары бар. Саламаттык сак-тоонун 29 мыктысы сыймыгы-быз. Быйыл 3 жаўы врачты ка-был алдык. Жаш врачтар мын-дан ары келет деген ишеними-биз зор. Анткени, быйыл Кыр-гыз мамлекеттик медициналык академияда окуп жатышкан їй-бїлєлїк дарыгерлердин би-ринчи бїтїрїїчїлєрї сыймык-туу кесипке ээ болушат. Мына ушул болочок їй-бїлєлїк жаш кадрлар бизге да келишет деген їмїтїбїз бар. Аларды жакшы маанайда тосуп алып, колдон келген шарт жагдайларды тїзїп беребиз. Айтмакчы, кадр жагы-нан эле эмес, техника жагынан да кєйгєйлєрїбїз бар. Мисалы, 5 тез жардам кєрсєтїї кызмат-тарыбыз бар. Єкїнїчтїїсї тез жардам техникаларыбыз эски-рип, єздєрї тез жардамга мук-таж. Бул багытта демєєрчїлєрдї издеп жатабыз. Бирок, кол сун-гандар азырынча кездеше элек. Алмалуудагы, Ивановкадагы техникаларыбыздын абалы єтє оор. Ушундай кєйгєйлєргє ка-рабастан элибиздин саламатчы-лыгы їчїн каруубузду казык кы-луудабыз.

– Роза Мукаевна, “Тєє кы-ядан єткєн соў а дегениў ку-русун” деген сєздїн тєгїнї жок. Дарттын алдын алганга не жетсин. Ушул багытта кан-дай алгылыктуу иштер жан-данып жатат?

– Бул багытта биздин “Ден

соолукту чыўдоо кабинети” жак-шы иштеп жатат. Анын адисте-ри 45 айылдык ден соолук ко-митеттери менен тыкыз иш жїргїзїшєт. Ал айылдык ден соолук комитеттерине айыл-дан чыккан мыкты активисттер тартылган. Жетекчилери менен мїчєлєрї биз менен тыгыз бай-ланышып турушат. Аталган ка-бинеттин адистери ар айылдан чыгып жаткан дарттар боюнча маалыматты аларга беришет. Алар ар бир їйдї кыдырышып, ден соолукту чыўдоо жєнїндє китепчелерди ж.б. зарыл маа-лыматтарды таратышат, ошон-дой эле баалуу кеўештерин бери-шет. Аталган ден соолук комит-теринен тышкары ар бир меке-ме, ишканаларда мисалы, почта, салык кызматкерлеринин ара-сында коомдук ден соолук коми-теттери да тїзїлгєн. Алар менен да байланышыбыз чыўдалган. Айталык, “Аккорддук кїндєрдє” ар кандай жугуштуу, коркунуч-туу дарттардан арылуу боюнча тїрдїї иш-чаралар єткєрїлєт. Мисалы, кургак учук, СПИД, ж.б. дарттардын алдын алуу иш-чаралары байма-бай ден соолук комитеттери менен биргеликте єтїп турат. Элдин ак халатчан-дарга болгон ишенимдери бе-кемделип, тамеки чегїї, ички-лик ичїї ж.б. жаман адаттардан айрыкча жаштар алыстай баш-ташты десек, чын сєз. Ден соо-лук маалыматынын эл ичинде тереўдеши ар кандай дарттын алдын алууда теўдешсиз роль ойноодо.

– Жыл жаўырып баратат. Кандай каалоо-тилектериўиз бар?

– Жаўы жылды жакшы ийги-ликтер менен аяктоого бардык кїчтї жумшап жатабыз. Бирин-чи байлык ээлери элиме тын-чтыкты, биримдикти каалайм. Биримдик болгон жерде бардык жакшылыктар болот.

Ñ Ì ¯ Ê

2016-жылдын 6-декабры

www.erkintoo.kg

2016-жылдын 6-декабры

www.erkintoo.kg 1716мамлекеттик расмий гезитиЭЭркинркин ооооТТ

мамлекеттик расмий гезитиЭЭркинркин ооооТТ

БИРИНЧИ БАЙЛЫК — ДЕН СООЛУК

Айчїрєк МАКЕШОВА

Ысык-Ата райондук їй-бїлєлїк медицина борборунун

директору Роза МУКАЕВА:

“АК ХАЛАТЧАНДАРГА БОЛГОН УРМАТ-СЫЙ

ТЕРЕЎДЄЄДЄ”

Роза Мукаевна Мукае-ва 1982-жылы Ташкент шаарындагы Орто Азия медицина институтун ийгиликтїї аяктап, пе-диатрлык кесипке ээ бо-луп чыгат. Нарын шаа-рынан интернатура-дан єтєт. Кочкор райо-нунда 1985-жылга чей-ин эки жыл иштейт. Ысык-Ата районунун Ново-Покровка айылын-дагы участкалык оору-канасынын поликлини-касында бєлїм башчы, башкы врачтын орун-басары болуп эмгекте-нет. Ал эми 2008-жылы аталган райондун їй-бїлєлїк медицина бор-борунун директорлугу-на дайындалат.Жогорку категорияда-

гы врач. “Кыргыз Респуб-ликасынын саламаттык сактоосунун отличниги”. Кыргыз Республикасы-нын саламаттык сактоо министрлигинин, мамле-кеттик администраци-ялардын Ардак грамо-талары, ыраазычылык каттары менен сыйлан-ган.

Їй-бїлєлїї. Ємїрлїк жары Асанбек ветврач. Кыздарынын баары жо-горку билимдїї. Фи-нансисттик кесипти тандашты. Тайэнелик дєєлєттї сїрїп жат-кан кези.

Алдыўкы ак халатчандар"Ден соолукту чыўдоо" кабинетинин адистери: Марат Эсеналиев,

Айгїл Шерманбетова, Нуржамал Ташпаева, Болот Зарлыков Алдыўкы ак халатчандар

Акушер-гинеколог Амазбекова Акушер-гинеколог Амазбекова Айнагїл иш маалындаАйнагїл иш маалында



2016-ЖЫЛДЫН 11-ДЕКАБРЫНА ДАЙЫНДАЛГАН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖЕРГИЛИКТЇЇ КЕЎЕШТЕРИНИН ДЕПУТАТТАРЫН

ШАЙЛООДО ЖАНА КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН РЕФЕРЕНДУМУНДА ЭЛ АРАЛЫК БАЙКООЧУЛАРДЫ АККРЕДИТАЦИЯЛОО ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫН

ТОКТОМУ

2016-ЖЫЛДЫН 11-ДЕКАБРЫНА ДАЙЫНДАЛГАН КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН РЕФЕРЕНДУМУНДА ЖАНА КЫРГЫЗ

РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖЕРГИЛИКТЇЇ КЕЎЕШТЕРИНИН ДЕПУТАТТАРЫН ШАЙЛООДО ЭЛ АРАЛЫК

БАЙКООЧУЛАРДЫ АККРЕДИТАЦИЯЛОО ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА

БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫН ТОКТОМУ

“Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ðåôåðåíäóìó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 19-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í, “Æåð-ãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 8-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í, “Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿ-ëàðû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 7-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2, 21-ïóíêòòàðûí æàíà áàøêà ìûéçàìäàðäû æåòåê÷èëèê-êå àëûï, øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóìäàðäà ýë àðàëûê áàéêîî÷óëàðäûí èø-àðàêåòèíèí òàðòèáèí àíûêòîî ìàêñàòûíäà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñû-íûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû.

ÒÎÊÒÎÌ ÊÛËÀÒ:

1. “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ºçãºðò¿¿ëºðä¿ êèð-ãèç¿¿ æºí¿íäº” ìûéçàì äîëáîîðó áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ðåôåðåíäóìóíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æåðãèëèêò¿¿ êå¢åø-òåðèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîãî áàéêîî æ¿ðã¿ç¿¿ ¿÷¿í ýë àðàëûê áàé-êîî÷ó êàòàðû òºìºíê¿ëºð àêêðåäèòàöèÿëàíñûí:1) Ëè Êèâà – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí Óëóòòóê øàéëîî êîìèññèÿñû-

íûí (ÓØÊ) äèðåêòîðó;2) ×î Ñåóíããõî – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ äèðåêòîðóíóí îðóí áà-

ñàðû;3) Î Êåîí – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðè;4) Ëè Õåîíã Ðå – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí Óëóòòóê øàéëîî êîìèññèÿ-

íûí (ÓØÊ) ìåíåäæåðè;5) Ëè Æèóåí – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðèíèí àññèñ-

òåíòè;6) Êèì Òàåñóê – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ äèðåêòîðóíóí îðóí áà-

ñàðû;7) Êèì Æàéîíã – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðè;8) Æàíã Ñåîíãèë – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðè;9) Ëè Ñåóíãæóí – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðèíèí àññèñ-

òåíòè;10) Êàíã Èíæåîíã – Êîðåÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÓØÊ ìåíåäæåðèíèí àñ-

ñèñòåíòè;11) Õóñêèâàäçå Àêàêè – Ñàðáóòàëî ðàéîíäóê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí

òºðàãàñû, Ãðóçèÿ;12) Êèêàëèøâèëè Íèíî - Íàäçàëàäåâè ðàéîíäóê øàéëîî êîìèññèÿñû-

íûí òºðàãàñû, Ãðóçèÿ;13) Äçèíòðà Êóçèíà – Ëàòâèÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÁØÊ ì¿÷ºñ¿; 14) Êîêèíñ Þðèñ – Ðèãà øààðäûê øàéëîî êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñû;15) Íîâàê Âàñèëèé Àëåêñàíäðîâè÷ – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Áå-

ëàðóñèÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí êå¢åø÷èñè;16) Èâàíîâ Ñåðãåé Ãåííàäüåâè÷ – ÊÐäàãû Áåëàðóñèÿ Ðåñïóáëèêàñû-

íûí Ýë÷èëèãèíèí êå¢åø÷èñè;17) Êëèìåíêî Ðîìàí Âëàäèìèðîâè÷ – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Ðîñ-

ñèÿ Ôåäåðàöèÿñûíûí Ýë÷èëèãèíèí áèðèí÷è êàò÷ûñû;18) Ìàðèíêîâ Äìèòðèé Àëåêñàíäðîâè÷ - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû

Ðîññèÿ Ôåäåðàöèÿñûíûí Ýë÷èëèãèíèí ýêèí÷è êàò÷ûñû;19) Êóçíåöîâ Ñåìåí Âàëüåðåâè÷ - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Ðîññèÿ

Ôåäåðàöèÿñûíûí Ýë÷èëèãèíèí àòòàøåñè;20) Óàíàñîâ Æàðàñ Òàëàñáåêîâè÷ – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Êà-

çàêñòàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí áèðèí÷è êàò÷ûñû;21) Øîêàíàåâ Ñàìàò Åñåòîâè÷ - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Êàçàêñ-

òàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí ýêèí÷è êàò÷ûñû;22) Ðàôàò Ïàíàõ Ìîõàììàä-Ðåçà – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Èðàí

Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí áèðèí÷è êå¢åø÷èñè;23) Àñàäîâà Ìàõèðà Ñàáèð êûçû – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Àçåð-

áàéæàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí áèðèí÷è êàò÷ûñû;24) Ëàòèôîâ Ðàìåëü Ìóãàáèëü îãëû – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû

Àçåðáàéæàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí àòòàøåñè;25) Ìàçàíîâ Ýëüøàí Àñàä îãëû - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Àçåð-

áàéæàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ýë÷èëèãèíèí àòòàøåñè;26) Äæîíñòîí Êîðè – ÊÐäàãû Àìåðèêà Êîøìî Øòàòòàðûíûí (ÀÊØ) Ýë-

÷èëèãèí ýêèí÷è êàò÷ûñû;27) Õîñêèíã Ýðèêà – ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí êîíñóëó;28) Ïàðê Íàòàí – ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí ýêèí÷è êàò÷ûñû;29) Ëàìáðåò Äæåê - ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí ýêèí÷è êàò÷ûñû;30) Äýâèñ-Êðèøíåðà Äæîè - ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí ýêèí÷è êàò÷û-

ñû;31) Îëñîí Òðåâîð - ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí áèðèí÷è êàò÷ûñû;32) Ãðàññî Ðîáåðò - ÊÐäàãû ÀÊØ Ýë÷èëèãèíèí âèöå-êîíñóëó;33) Õîëåíøòàéí Ðåíå – Øâåéöàðèÿíûí ÊÐäàãû òîëóê æàíà ûéãàðûì-

äóó ýë÷èñè;34) Ñòðþáèí Ëîðàíñà – ÊÐäàãû Øâåéöàðèÿ Ýë÷èëèãèíèí àòòàøåñè;35) Îðä Ñìèò Ðîáèí Äæåðåìè – Óëóó Áðèòàíèÿíûí ÊÐäàãû òîëóê æàíà

ûéãàðûì óêóêòóó ýë÷èñè;36) Äüþýë Ðè÷àðä –Óëóó Áðèòàíèÿíûí ÊÐäàãû òîëóê æàíà ûéãàðûì

óêóêòóó ýë÷èñèíèí îðóí áàñàðû;37) Áîóëåð Íèêîëàñ – ÊÐäàãû Óëóó Áðèòàíèÿíûí ýë÷èëèãèíèí ÄÔÈÄ

áàø÷ûñûíûí îðóí áàñàðû;38) Áðîêáýíê Äæåéìñ – ÊÐäàãû Óëóó Áðèòàíèÿíûí Ýë÷èëèãè;39) Òðèã Ýëèçàáåò - ÊÐäàãû Óëóó Áðèòàíèÿíûí Ýë÷èëèãè;40) Ê¸ðòèñ Áåí – Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Óëóó Áðèòàíèÿíûí (ÄÔÈÄ)

Ýë àðàëûê ºí¿êò¿ð¿¿ ìèíèñòðëèãèíèí ºê¿ë÷¿ë¿ã¿í¿í êûçìàòêåðè;41) Áàñòèí Õëîÿ Èçàáåëëà - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Óëóó Áðèòà-

íèÿíûí (ÄÔÈÄ) Ýë àðàëûê ºí¿êò¿ð¿¿ ìèíèñòðëèãèíèí ºê¿ë÷¿ë¿ã¿-í¿í êûçìàòêåðè;

42) Êëàóäèÿ Õîê Èðìãàðä – Êûðãûçñòàíäàãû Åâðîïàëûê Áèðèìäèêòèí ªê¿ë÷¿ë¿ã¿í¿í êûçìàòêåðè;

43) Êàðëññîí Áðîð Ìàðòèí – Êûðãûçñòàíäàãû Åâðîïàëûê Áèðèìäèê-òèí ªê¿ë÷¿ë¿ã¿í¿í àòòàøåñè;

44) Ñòåðêñ Íàäèí Âèêòîðèí - Êûðãûçñòàíäàãû Åâðîïàëûê Áèðèìäèê-òèí ªê¿ë÷¿ë¿ã¿í¿í êûçìàòêåðè.

2. Àêêðåäèòàöèÿëàíãàí ýë àðàëûê áàéêîî÷óëàðãà áåëãèëåíãåí ¿ëã¿-äºã¿ ê¿áºë¿êòºð áåðèëñèí.

3. Áóë òîêòîì “Ýðêèí Òîî” ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàéòûíà æàðûÿëàíñûí.

4. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû À.Á.Àáäðàõìàòîâàãà æ¿êòºëñ¿í.

ÒªÐÀÃÀ Í.ØÀÉËÄÀÁÅÊÎÂÀ

Áèøêåê ø., 2016-æûëäûí 1-äåêàáðû ¹231

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН АЙМАГЫНАН ТЫШКАРЫ ЖАЙГАШКАН АЙРЫМ РЕФЕРЕНДУМ УЧАСТКАЛАРЫНДА КЫРГЫЗ

РЕСПУБЛИКАСЫНЫН РЕФЕРЕНДУМУН УЮШТУРУУ ЖЄНЇНДЄ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ШАЙЛОО ЖАНА РЕФЕРЕНДУМ ЄТКЄРЇЇ БОЮНЧА БОРБОРДУК КОМИССИЯСЫНЫН

ТОКТОМУ

“Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ðåôåðåíäóìó æºí¿í-äº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûé-çàìûíûí 19-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í, “Æåðãèëèêò¿¿ êå¢åøòåðäèí äåïóòàòòàðûí øàéëîî æºí¿íäº” Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 8-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í, “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëà-ðû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìû-íûí 7-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 2, 21-ïóíêòòàðûí æà-íà áàøêà ìûéçàìäàðäû æåòåê÷èëèêêå àëûï, øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóìäàðäà ýë àðàëûê áàéêîî÷óëàðäûí èø-àðàêåòèíèí òàðòèáèí àíûêòîî ìàêñàòûíäà Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºò-êºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû


1. “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Êîíñòèòóöèÿñûíà ºç-ãºðò¿¿ëºðä¿ êèðãèç¿¿ æºí¿íäº” ìûéçàì äîëáîîðó áîþí÷à Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí ðåôåðåíäóìóíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí æåðãèëèêò¿¿ êå¢åø-òåðèíèí äåïóòàòòàðûí øàéëîîãî áàéêîî æ¿ðã¿ç¿¿ ¿÷¿í ýë àðàëûê áàéêîî÷ó êàòàðû òºìºíê¿ëºð àêêðå-äèòàöèÿëàíñûí:

1) Ðåäà Äàíèñêåâè÷þòå - Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñûíûí ÁØÊíûí Øàéëîîëîðäó óþøòóðóó áîðáîðóíóí æå-òåê÷èñè;

2) Äàíãóîëå ßêøòèí - Ëèòâà Ðåñïóáëèêàñûíûí ÁØÊ-íûí ôèíàíñû áºë¿ì¿í¿í áàø÷ûñû;

3) Èìàøåâ Áåðèê Ìàæèòîâè÷ - Êàçàêñòàí Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ÁØÊíûí òºðàãàñû;

4) Àðãûíîâ Àðáîë Õàñåíîâè÷ - Êàçàêñòàí Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ÁØÊíûí ýë àðàëûê áºë¿ì¿í¿í áàø÷ûñû;

5) Àäàìáåê Àëèáåê Íóðæàíîâè÷ - Êàçàêñòàí Ðåñ-ïóáëèêàñûíûí ÁØÊíûí òºðàãàñûíûí æàðäàì÷ûñû;

6) Òîëêà÷ Èâàí Àíàòîëüåâè÷ - Áåëàðóñü Ðåñïóá-ëèêàñûíûí Áîðáîðäóê øàéëîî æàíà ðåñïóáëèêàëûê ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à êîìèññèÿñûíûí èøèí êàìñûç êûëóó áºë¿ì¿í¿í áàøêû àäèñè;

7) Ñëîáîäà Åâãåíèé Àëåêñàíäðîâè÷ - ÊÌØíûí àò-êàðóó êîìèòåòèíèí áºë¿ì¿í¿í íà÷àëüíèãè (ÊÌØ ìèñ-ñèÿñû);

8) Êîçÿê Åâãåíèé Âèíöåíòüåâè÷ - ÊÌØíûí àòêàðóó êîìèòåòèíèí êå¢åø÷èñè (ÊÌØ ìèññèÿñû);

9) Êóëåá Îëåã Âèêòîðîâè÷ - ÊÌØíûí àòêàðóó êîìè-òåòèíèí êå¢åø÷èñè (ÊÌØ ìèññèÿñû);

10) Ðåíàò Ëåâîâñêèé - Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíäàãû Øàéëîî ñèñòåìàëàðûíûí ýë àðàëûê ºê¿ë÷¿ë¿ã¿í¿í ôîíäóíóí äèðåêòîðó;

11) Êîäæàìàí Îìåð - Ò¿ðê òèëä¿¿ Ìàìëåêåòòåðäèí Êûçìàòòàøòûê Êå¢åøèíèí áàøêû êàò÷ûñûíûí îðóí áàñàðû (ÒÒÌÊÊ ìèññèÿñû);

12) Àëèåâà Çàìèíà Ìàììàäà - äîëáîîðäóí äèðåê-òîðó (ÒÒÌÊÊ ìèññèÿñû);

13) Äàñòàí Àëìåí - èçèëäººëºð áîþí÷à ýêñïåðò (ÒÒÌÊÊ ìèññèÿñû);

14) Ýëøàí Àñãàðîâ - Àçåðáàéæàí Ðåñïóáëèêàñû-íûí ÁØÊíûí êàò÷ûëûãûíûí íà÷àëüíèãè (ÒÒÌÊÊ ìèñ-ñèÿñû);

15) Øàëäàíáàé Òàëãàò - Êàçàêñòàí Ðåñïóáëèêàñû-íûí ÒÈÌ áºë¿ì¿í¿í íà÷àëüíèãè, (ÒÒÌÊÊ ìèññèÿñû);

16) Àõìåä Àøèì Àðàð - Ò¿ðêèÿ Ðåñïóáëèêàñûíûí ÒÈÌ ýë÷èñè, êå¢åø÷è-ýë÷è (ÒÒÌÊÊ ìèññèÿñû);

17) Óññàåâ Àëëàáåðäè Äåðÿåâè÷ - Ò¿ðêìºíñòàíäûí Áîðáîðäóê øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóìäàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû;

18) Îâåçîâ Õàêèìáåðäû Äæóìàíèÿçîâè÷ - Ò¿ðêìºíñ-òàíäûí Áîðáîðäóê øàéëîîëîðäó æàíà ðåôåðåíäóì-äàðäû ºòêºð¿¿ áîþí÷à êàò÷û-ðåôåðåíòè.

2. Àêêðåäèòàöèÿëàíãàí ýë àðàëûê áàéêîî÷óëàðãà áåëãèëåíãåí ¿ëã¿äºã¿ ê¿áºë¿êòºð áåðèëñèí.

3. Áóë òîêòîì “Ýðêèí Òîî” ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêº-ð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàé-òûíà æàðûÿëàíñûí.

4. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãà-ñûíûí îðóí áàñàðû À.Á. Àáäðàõìàòîâàãà æ¿êòºëñ¿í.

ÒªÐÀÃÀ Í.ØÀÉËÄÀÁÅÊÎÂÀ Áèøêåê ø., 2016-æûëäûí 28-íîÿáðû, ¹229

Ðåñïóáëèêàíûí àéìàãûíàí òûøêàðû æàéãàøêàí àé-ðûì ðåôåðåíäóì ó÷àñòêàëàðûíäà òèçìåãå êèðãèçèëãåí ðåôåðåíäóìäóí êàòûøóó÷óëàðûíûí ñàíû àç æàíà ðå-ôåðåíäóìäóí êàòûøóó÷óëàðûíûí äîáóøòàðûí ýñåï-òººäº àâòîìàòòûê ýñåïòºº÷¿ óðíàëàðäû êîëäîíóóíóí çàðûë÷ûëûãû æîêòóãóíà áàéëàíûøòóó, “Êûðãûç Ðåñïóá-ëèêàñûíûí ðåôåðåíäóìó æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëè-êàñûíûí êîíñòèòóöèÿëûê Ìûéçàìûíûí 2-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿í¿í 21-ïóíêòóíà, 30-áåðåíåñèíå, 32-áåðåíåñè-íèí 11-áºë¿ã¿íº, “Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí øàéëîî æà-íà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à øàéëîî êîìèññèÿëà-ðû æºí¿íäº” Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìûéçàìûíûí 6-áåðåíåñèíå, 7-áåðåíåñèíèí 1-áºë¿ã¿íº ûëàéûê æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí 2015-æûë-äûí 24-ñåíòÿáðûíäàãû ¹150 òîêòîìóí ýñêå àëûï, Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêº-ð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñû


1. Ðåôåðåíäóìäóí êàòûøóó÷óëàðûíûí òèçìåñè-

íå êèðãèçèëãåí ðåôåðåíäóìäóí êàòûøóó÷óëàðûíûí ñàíû 55òåí òºìºí áîëãîí Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí àéìàãûíàí òûøêàðû æàéãàøêàí ó÷àñòêàëûê øàéëîî êîìèññèÿëàðû, äîáóø áåð¿¿ ó÷óðóíäà ðåôåðåíäóì-äóí êàòûøóó÷óëàðûí èäåíòèôèêàöèÿëîîíó ìèëäåò-ò¿¿ ò¿ðäº ºòêºð¿¿ ìåíåí àâòîìàòòûê ýñåïòºº÷¿ óð-íàëàðäû ïàéäàëàíáàñòàí ñòàöèîíàðäûê òóíóê óðíà-ëàðäû êîëäîíñóí.

2. Áóë òîêòîì “Ýðêèí Òîî” ãàçåòàñûíà æàíà Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåíäóì ºòêº-ð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí ðàñìèé ñàé-òûíà æàðûÿëàíñûí.

3. Áóë òîêòîìäóí àòêàðûëûøûí êîíòðîëäîî Êûð-ãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Øàéëîî æàíà ðåôåðåí-äóì ºòêºð¿¿ áîþí÷à áîðáîðäóê êîìèññèÿñûíûí òºðàãàñûíûí îðóí áàñàðû À.Á.Àáäðàõìàòîâàãà æ¿êòºëñ¿í.

ÒªÐÀÃÀ Í.ØÀÉËÄÀÁÅÊÎÂÀ

Áèøêåê ø., 2016-æûëäûí 1-äåêàáðû, ¹230





Чыўгыз Айтматовдун жарык кєрбєгєн чыгармасы табылды

Кыргыз Эл жазуучусу Чыўгыз Айтматовдун жарык кєрбєгєн “Чоор жана жер” (“Флейта и земля”) аттуу чыгармасы табылды. Аталган чыгарма-

ны биринчилерден бо-луп иликтеп таап чык-кан академик Абдыл-дажан Акматалиевдин билдиргенине караганда, жазуу-чу дїйнєдєн кайткандан кийин, їй-бїлєсї кагаздарын иреттеп жатып 145 беттен турган, илгерки машинкада жа-зылган эмгегин таап алышкан. “Айтматов бул чыгармасын бир дагы маегинде айткан эмес. Кыргыз эли окуй элек чы-гарманы болгар эли 40 жыл мурда эле окуган. Чыгарма Болгариянын "Пламък" (1973-ж.) жана "Литературный фронт" (1974-ж.) журналында жарыяланган. Ошондой эле 1974–1976-жылдары жазуучунун болгар тилинде жарык кєргєн эки томдук чыгармалар жыйнагына кирген. Анда Чоў Чїй каналынын курулушу, Улуу Ата Мекендик согуш-тун башталышынан 1970-жылга чейинки мезгил камтыл-ган. Менин иликтєєлєрїмє караганда, чыгарма 1970-жыл-дын аягында жазылган. Анда башкы каарман Шекер ай-ылында иштеген, согуш учурунда Сталинградда баатыр-ларча курман болгон Бейше Асакеев аттуу адам туура-сында жазылган. Чыгарма кыргызча да, орусча да жары-яланган эмес. Учурда бул сенсация чыгарма болуу-да”,- дейт Акматалиев.

Айнура ШАЙКЕЕВА

Аз жазса да, саз жазган сїрєт-керлер турмушта жолугат эме-спи. Ошондой акындардын бири – Билим Карагулов. Ал таланттуу коллегабызды айтып, атап жат-каныбыздын себеби – бїгїнкї кїндє ардактуу 80 жаштын кы-рына чыгып, эл-журттун, жоро-жолдоштордун сый-урматына ээ болуп турган убагы. Бул – куба-нычтуу да, сыймыктануучу да ку-рак эмеспи. Билим Карагулович бїгїнкї

кїндє артка кайрылып, ба-сып єткєн жолуна кєз салуу ме-нен ыраазы болуу сезимин баш-тан кечирип жаткандыгында шек жок. Минтїїгє инсан катары да, бир кездеги жооптуу партия-лык кызматты аркалаган, Кыр-гыз ССР Жогорку Советинде депу-таттык милдетти аткарган заман-даштарыбыз бїгїн артка кайры-лып, басып єткєн жолуна кєз са-луу менен ыраазы болуу сезимин баштан кечирип жаткандыгында шек жок. Минтїїгє инсан катары да, бир кездеги жооптуу партия-лык кызматты аркалаган коомдук, мамлекеттик ишмер катары да то-лук акысы бар. Кыргызстан коммунисттик пар-

тиясынын Борбордук Комитети-нин аппаратында он жылдан ашык кызмат єтєп, замандын талабына жараша коомдо, айлана-чєйрєдє єтїп жаткан окуялар жєнїндє жетектєєчї пикир, ой айтып, єзї тейлеген тармактын ийгиликтїї иштешине салым кошту, элдин алдында кадыр-баркка ээ болду. Ошондуктан биз, Билим Кара-

гуловичтин коллегалары, заман-даштары, кызматташтары, досто-ру катары ушул тапта анын куба-нычын бєлїшїп турган чагыбыз. Бул – айтылып жаткан сєзїбїз, оюбуз жєн гана жакшынакай да-тага ылайыктап, юбилярдын сый-урматы їчїн жєн гана айтылган сєз эмес. Билим досубуздун маара-кесинин адамдык, коомдук маани-син жогору кєтєргєн дагы бир мо-ментти, учурду эске салалы. Билим Карагул уулу кайсы кыз-

матта иштебесин, анын коомдук, философиялык кєз караштары кайсыл ойду, идеяны жактаба-сын, кєздєбєсїн, коомдук, же же-

келик пландардын, максаттардын орундалышына кїч жумшабасын – бардык учурда єзїнїн эн там-гасы басылган, єзї тандап алган кєркєм-эстетикалык багыты, иде-ялык чен-єлчємї, мєєрї бар эке-нин кєўїлдє кармайлы. Алар кайсы образдык, идеялык

принциптер, тїшїнїктєр? Мындай суроолорго жооп берїї

аракетин жасоо менен биз бул жерде Билим Карагуловичтин акындык, сїрєтчїлїк талантына таазим кылып, ал жєндємїнїн кээ бир жактарына учкай да бол-со окумуштуулук ой-санаа менен кєз салгыбыз келип турат... Ушул тапта мурунку мезгилдерде кан-жаныбызга сиўген, єзїбїз идеал катары карманган тїшїнїктєрдїн, кєз караштардын, принциптер-дин кадыр-баркы алда канча тємєндєгєн учурда, биз, баштагы-дай эле, ишеним менен таяна тур-ган, жєлєк кыла турган материал-дык жана руханий тиректер бар экенин эстен чыгарбайлы. Ан їчїн Билим досубуздун чыгармачылык. Сїрєтчїлїк шыгына, дараметине, талантына кєз жїгїртїп кєрєлї. Айталы, “Аалам магелландары” аттуу бийик жана кїчтїї чыгарма-чылык пафос, кїжїрмєн идеялык шыкты, ышкыны ичине камтып жазылган Карагуловдун образдык жаратмасы бизге керектїї коом-дук, саясий, эстетикалык дїрмєт, кїч менен аў-сезимибизге, акыл-эсибизге жана эмоциябызга таа-сир кєрсєтєт. Биринчи кєз карашта поэма

бїгїнкї кїндєн бир далай алыс калган саясий, мамлекеттик, фи-лософиялык ж.б. маселелерди ча-гылтып тургандыктан, мазмуну боюнча азыркы шартка, азыр-кы социалдык ж.б. кырдаал-га анчалык коошпой жаткансып кєрїнїшї мїмкїн. Бул – биринчи гана кєз карашта. Чындыгына кел-генде “Аалам магелландары” поэ-масы эч кандай эскирбей, актуал-дуулугун жоготпой турган пробле-маларды эмоциялуу, образдуу тил аркылуу ийине жеткире сыпаттап, эстетикалык туюмдарды козгогон окуяларды, саясий портреттерди акыл-эске, аў-сезимге кїчтїї та-асир кєрсєтє турган дем менен

сїрєттєп бергендиги їчїн биздин кєўїлїбїздєн, акыл-оюбуздан бекем орун алган. Поэмадагы биз атаган

кєркєм-идеялык сапат-тар, ал турсун “новатор-дук табылгалар” (сынчы С.Шуняеванын аныкта-масы) кєєнєрбєс кєркєм ойдун иллюстрация-сы катары кєз алдыбыз-га тартылат. Ошондуктан бир кезде акын Темир-кул Їмєталиевдин поэ-ма жєнїндє айткан жак-шынакай пикири (“Совет-тик Кыргызстан”, 1979-ж.) эч качан деми кайтпа-ган, сїрєтчїнїн калеми-

не шык кошо турган “зарыяддын”, “дїрмєттїн” кызматын аткарган. Албетте, азыркы учурда мур-

дагы бир тууган республикалар-дын биринчиде Лениндин эсте-ликтеринин кулатылып жаты-шы кабыргаўды кайыштыр-бай койбойт го. Бирок бїткїл дїйнєлїк пролетариаттын туу-су болгон Лениндин идеяларын “уратууга” дїйнєдєгї эч бир жан-дын кїчї жетпес. Ошол идеялар-ды даўазалаган Билим Карагу-ловдун “Аалам магелландары” поэмасы, ырлары, котормолору бїгїн да жакшынакай чыгарма-чылык, эстетико-философиялык, идеялык милдетти аткарып жат-кандыгында жана мындан ары да аткара береринде шек жок. Ошол биз айтып жаткан китепчеге кир-ген дїйнє окурмандарына жакшы таанымал Гарсия Лорка, Мирзо Турсун-заде сыяктуу адабий иш-мерлердин чыгармаларынын ко-тормолору биздин юбилярдын поэтикалык жїзїнє, портретине колориттїї боёкторду кошкон. До-субуз Билим Карагулов искусство-нун бул тїрїндє да єзї жакшылап кєрсєтє алган. Ошентип, Билимдин 80 жылдык

мааракесине кайсы жактан туруп кєз салбайлы – жекече ємїр жолу тарабынанбы, саясий-коомдук иш-мердиги жаатынанбы, же болбо-со акындык-чыгармачылык жагы-нанбы – бардык учурда юбиляры-быз єз мезгилине, заманга жараша иштегени, сєз сїйлєгєнї, баскан-турганы менен замандаштары-нын, тууган-туушкандарынын, жоро-жолдошторунун катарын-да адамдык канааттануу сезими менен єзїнїн юбилейин тосуп олтурат. Биз – юбилярдын куба-нычын теў бєлїшєбїз. Маараке єткєрїїчї коллегабызга, досубуз-га бакты-таалай, бекем ден соолук, ой-максаттарынын толугу менен аткарылышын каалайбыз.

Теўдик АСКАРОВ, философия илимдеринин

доктору, кыргыз улуттук илимдер

академиясынын мїчє-корреспонденти

АКТУАЛДУУЛУГУНАН АЙРЫЛБАГАН

ТАЛАНТТУУ КЄРКЄМ ЖАРАТМАЛАР

Товарищу, другу и соратнику по работе Билиму Карагуловичу.

На память с глубоким уважением и добрыми пожеланиями.

Т.УСУБАЛИЕВ 9/II.1998-ж.

Таланттуу кыр-гыз акыны жана коомдук ишме-ри Билим Кара-

гуловдун айрым поэти-калык чыгармаларын тал-доого алган ушул макала-ны Кыргызстанга 25 жыл (чейрек кылым) жетекчилик кылган Турдакун Усубалиев-дин автографын келтирїї ме-нен баштоону туура кєрдїк. Анткени бул факт 80 жылдык мааракесин белгилеп жаткан Билим Карагулович їчїн га-на эмес, ХХ кылымда Тур-дакун Усубалиевичтин же-текчилиги астында иште-ген муун їчїн да симво-ликалык мааниси бар факт болуп саналат.

“УЛУТТУК АДАБИЯТ КЇНДЄРЇ”

АТТУУ АПТАЛЫК БАШТАЛДЫ

Борбор калаабызда кечээ “Улуттук адабият кїндєрї” аттуу апталык иш-чаралар башталды. Бул тууралуу Маданият жана маалымат жана туризм министрлиги кабарлады.

Анын алкагында билим берїї мекемелеринде жана китепканаларда улуттук чыгармаларды даўазалаган ак-циялар, таймаштар жана жазуучу-акындар менен жо-лугушуулар, китеп жарманкелери, сїрєт тартуу бо-юнча сынактар єтєт. 10-декабрда Касымалы Баяли-нов атындагы балдар жана єспїрїмдєр китепканасын-да «Окурман їй-бїлє – окурман бала» акциясы уюшту-рулат. Ошондой «Мектеп китепканасына китеп белек” акциясынын алкагында каалоочулар мектептерге ки-теп тартуулаша алышат. Жумалык 12-декабрда жазуу-чу Чыўгыз Айтматовдун эстелигине гїл коюу менен аяктайт.

Жазгїл КЕНЖЕТАЕВА





Роликте тамаша формада бир студент башка студентке бийлик-тин чыныгы максатын айтып жа-тат, - “сен мага жакпасаў жата-канадан, керек болсо универ-ситеттен чыгарып салам” - деп. Эми тамашасыз карап ойлонуп кєрсєк, чындыгында ушундай єзгєртїїнї киргизип жатканга аракет бар, ал Баш мыйзамдын долбоорундагы 50-беренесин-де кєрсєтїлгєн. Деталдарды коё туруп, жалпак тил менен негиз-ги жерин айта турган болсок, бул берене абдан кооптуу, бул реп-рессивдїї ыкма болуп калат деп мен кепилдик бере алам. Эмнеге? Анткени, жарандыкты алып салуу нормасы кирип ка-ла турган болсо, мамле-кеттїїлїккє каршы чыккан, тыўчылык кылган, терроризм менен байланы-шы бар жана ушул сыяктуу нерселер-ди шылтоо кылып, бийлик кєўїлї-нє жакпай калган коомдук ишмер-лерди, жарандык активисттерди, ж у рна л ис т-терди жа-на саясат-чылардын жаранды-гын алып салышы то-лугу менен ыкты-мал.

Айрымдар суроо бериши мїмкїн, террористтик кор-кунуч чынын-да эле бар деп, ооба мен бул ойго кошулам, жок дебейм, ал-бетте терроризм кор-кунучу бар. Бирок, терроризм менен байланыштуу оор кыл-мыштарды тергєє жана алар-ды кылмыш жоопкерчилигине тартуусу толугу менен Кыргыз Рес-публикасынын Кылмыш жа-за кодексинде кєрсєтїлгєн. Бул їчїн конституциялык норма-ны киргизїїнїн кажети жок. Орус-тарда популярдуу фраза бар эмеспи – “был бы человек, а дело найдется” деген, азыр-кы саясий реалдуулукта, тилек-ке каршы бийлик єзїнїн оппо-ненттерин саясий талаадан алып

салуу ыкмаларын жакшы єздєш-тїргєн, алар – каралоо, кылмыш иштерин фабриковать этїї ж.б. Ал эми кокус референдум алар-дын оюндай єтїп, эл бийликтин демилгесин “колдосо”, анда эр-теўки кїнї Кыргызстан толугу менен туўгуюкка келип калат, ага негиздердин бири жогору-дагы мисал катары келтирилген Конституциянын єзгєрїлє тур-ган жарандык боюнча беренеде.

Баш мыйзамдагы жарандыкты алып салуу берене абдан кооп-туу, келечекте анын каарына ким калаарын жалгыз Кудай эле бил-се керек. Жарандыгын жоготкон

адам єз жерине бат-пай, сыртка чыга

албай кала тур-ган, бир пас-

та эл душ-м а н ы -на айла-нып, эле-ментардуу нерселер-ден ажы-рап калат (с о ц и а л -

дык, саясий ж.б. укуктар-

дын). Мындай “мыйзамдуу” мїм-

кїнчїлїктї келечекте бийлик толугу менен колдонот,

азыр жактырбагандарын “жєн эле” камап жатса, эртеў баш-каларды жок кылат. Жого-рудагы беренеден тышка-ры дагы толгон-токой баш-ка кооптуу єзгєрїлє турган беренелер бар, аларга ки-

йинчерээк дагы кай-рылабыз.

К ы с -к а с ы , о й д у

жыйын-тыктап айт-

канда, кыргыз эли Иосиф Ста-линдин учурундагы репрессия-лар мезгилине келгенин каалап жатсаўар, анда Референдумду колдогула. Ал эми бизге жаркын келечек керек деп эсептесеўер, анда Референдумду колдобогула.

Тимур САРАЛАЕВ,“Жаўы Муун”

жаштар саясий кыймылынын єкїлї.

Референдумга “Каршы” тобу, №1, 2, 3, 4

Адамды жарандуулуктан ажыратып,

БИЙЛИК ЭМНЕ КЄЙГЄЙДЇ ЧЕЧЕТ?

М ына, кечээ кїнї биздин таланттуу та-машакєй жаштар Конституция жєнїн-дє тамаша иретинде кыска ролик чыга-

рышыптыр. Ал азыр интернетте жана социалдык тармактарда абдан кызуу талкууга алыныптыр. Айрымдар аны биринчи жолу кєрїп туура эмес ка-был алышы ыктымал, жаштар эмнени тїшїнмєк эле дегенсип. Бирок “КВН” жана “Тамашоуда” ка-тышып жїргєн балдар-кыздардын єлкєдє, чєлкєм-дє, дїйнєдє болуп жаткан орчундуу жана маанилїї маселе-кєйгєйлєргє юмордун призмасы аркылуу ка-рашат. Анткени, жаштардын ж.б. муундарга єзїлє-рїнїн єзгєчє тили менен жеткиришет. Андай ыкма бардык маселелерге эле ырсаўдап кїлє беришет де-ген кеп эмес, алар айласыздан, аргасыздан, сызда-ганынан кїлїшєт. Бул сапар дагы алардын кычкыл тамашасы келе жаткан референдум менен байла-ныштуу болду.

Референдумга

КАРШЫ

Кы р г ы з с т а н Борбор Азия-дагы парла-м е н т а р и з м г е

кєч баштап бараткан єл-кє. 2010-жылы дїйнєгє пар-ламенттик єлкєбїз деп жар салганыбыз менен толук кан-дуу парламенттик єлкє болуп ка-лыптанууга дагы убакыт керектиги айдан-ачык болуп калды. “Кєч бара-бара тїзєлєт” дегендей турмуш таж-рыйбабыздан алган сабактар менен гана кемчиликтерди жоюп, мамлекеттик тїзї-лїшїбїздїн таасын-так системасын калып-тандырууга жетишебиз. Сунуш кылынып жаткан Конституциянын жаўы долбоору да мына ушул максаттагы маанилїї ка-дам болуп саналат.

Єкмєттї коалициялык кєпчїлїк курап, министрлик, ведомстволук чоў кызмат орундары фракциялар ортосунда бєлїш-тїрїлїп алып, кызматка даярдыксыз адам-дардын келип калышы коомчулукта наа-разылыктарды пайда кылып келди. Алар ишти алып кете албай же єз милдетин так аткарбай башка иштер менен алек болсо да Премьер-министр аларды кызматтан алуу-га кїчї келбейт. Премьер-министр кыз-маттан алмак тїгїл єзї кызматтан кеткен факты да кездешти. Экс-Премьер-министр Темир Сариевдин кызматтан кетишинин башы Єкмєттїн бир мїчєсї менен келиш-пестиктен эле келип чыкты. Натыйжада Єкмєт кетип, кайра жаўы Єкмєт тїзїїгє туура келди. Азыр болсо Темир Сариев-ди негизсиз эле кетип калган экен деген-дер кєп. Эгерде Єкмєт башчысында ми-нистрге таасир этїїгє рычаг болсо, ал Єк-мєт башчысы менен тирешип, далилсиз айыптоосун жайылтып, коомдук пикир-ди бузууга алы келмек эмес. Негизи эле азыркы биздин шартта партиялык кво-та менен кызматка дайындоо анчалык алгылыктуу эместигин кєрсєтїїдє. Де-ги эле кызматка жиберген “партиялык боссуна” сыйынгандан башканы билбе-ген Єкмєт мїчєлєрїнїн ишинен кандай жакшы майнап кїтїїгє болот? Эл ичинде кызмат орундарын партиялар жеке мен-чикке айландырып алышты деп наара-зы болгондор кєп. Партиялык квота ме-нен келген кадрлар да менин тагдырым лидердин колунда, Єкмєт башчысы эм-не кылып алат экен дегендей тєрєпейил мїнєз кїтїп, деле эч кимди тоготпогон-дой жїргєн министрлер да болду. Бизде мындай жагдайлар кыска убакытта кєп эле кездешти. Ошондуктан Єкмєт баш-чысына Министрлер кабинетинин толук кожоюну боло алгандай укук берилиши керек. Конституциянын жаўы долбоору-нун 87-беренесинин 5-бєлїмї “Коргоо жа-на улуттук коопсуздук маселелерин теске-ген мамлекеттик органдардын жетекчиле-рин – Єкмєт мїчєлєрїн кошпогондо, Єк-мєт мїчєсї Премьер-министрдин сунуш-тамасы боюнча ээлеген кызматынан бошо-тулушу мїмкїн. Президент аталган сунуш-таманы алгандан кийин 5 жумушчу кїндїн ичинде Єкмєт мїчєсїн ээлеген кызматы-нан бошотуу жєнїндє жарлык чыгарбаса, Премьер-министр парламенттик кєпчї-лїк фракция лидерлери менен кеўешкен-ден кийин Єкмєт мїчєсїн єзїнїн чечи-ми менен ээлеген кызматынан бошотууга укуктуу” деп Єкмєт башчысынын укугун

тастыктаган кошумча менен толукталды. Азыркы иштеп жаткан Конституцияда бул бєлїм “Єкмєт мїчєсї кызматтан кеткен же болбосо кызмат ордунан бошотулган учурда Премьер-министр 5 жумушчу кїн-дїн ичинде Єкмєт мїчєсїнїн бош кызмат ордуна дайындоо їчїн Жогорку Кеўеш та-рабынан жактырылган талапкерди Пре-зидентке киргизет” делип гана жазылган. Демек, жаўы долбоорго ылайык Премьер-министр иштей албаган же иштеше алба-ган Єкмєт мїчєсїн кызматтан кетире алат. Бул Єкмєт мїчєлєрїнїн жоопкерчилигин кєтєрїп, Министрлер кабинети бир коман-да катары ырааттуу иштешине гана єбєлгє болчу норма болуп саналат.

Азыркы Конституциядан айырмала-нып, Конституциянын жаўы долбоорун-да Премьер-министр жергиликтїї мам-лекеттик администрация жетекчилерин жергиликтїї кеўештердин сунушу жок эле кызматка дайындап же бошото алат. Жер-гиликтїї бийлик башчыларын жеринде шайлоо талапкердин профессионалдык даярдыгын кароого караганда анын ошол аймактагы тааныш-билиши, тууган-уругу канча деген фактор чоў роль ойноп, ар бир топ “биздики болсун” деген принцип-те бєлїнїп-жарылууга алып келген учур-лар да кездешїїдє. Андыктан Єкмєт баш-чысына укукту да берип, жоопкерчилик-ти да єзї тартуусу керек. Эгерде ишеним-ди актабаган кадр болсо єкмєт башчысы єзїўєр шайлаган адам десе, жергиликтїї кеўештер жалпы шайлаганбыз деп алакан жайышы мїмкїн. Мына ушинтип “коллек-тивдїї жоопкерсиздик” деген нерсе жер-гиликтїї деўгээлден баштап жогор жак-ка чейин жетти. Же эмне ушу кезге чейин ишенимди актабаган министри їчїн кайсы бир фракция жоопкерчиликти єзїнє алга-нын кєрдїкпї?!

Конституциянын жаўы долбоорун иштеп чыгуу єз турмуш тажрыйбабыздан улам ке-лип чыккан зарылдык болду. Алар Вене-циядан же дагы башка жактан эмес, єлкє-бїздїн 6 жылдык єнїгїї тарыхы єзї биз-ге кєрсєткєн, єз кыртышыбыздан чыккан тїзєтїїлєр болуп саналат. Албетте, аны менен биз єзїбїз жашайбыз жана биз єзї-бїздї алдай албайбыз. Эгерде парламент жана аткаруу бийлиги укук-милдеттерин так ажыратып, жоопкерчиликти да тарта билсин десек 11-декабрда Конституция-нын жаўы долбоорун колдоп, добуш бе-рїїгє чакырабыз!

Кыргыз Республикасынын Конституциясына єзгєртїїлєрдї

киргизїї маселеси боюнча "Макул" їгїттєє тобу №3

Єкмєттїн ишинин натыйжалуулугу жана туруктуулугу десек

жаўы долбоорун колдойлу!

КОНСТИТУЦИЯНЫН



- Орозбек Дїйшеевич, сєзїбїздї Кыргызстандагы тоо-кен єндїрїшї-нїн тарыхый башатынан баштасак деп турам, деги эле биринчи єнєр жай иш-канасы єлкєбїздїн кайсыл жеринде ачылган?

- Тарых тастыктап тургандай, Кыргыз-стандын тоо-кен єндїрїшїнїн башаты кє-мїр єнєр жай єндїрїшїнєн єрїш алган, т.а. ал XIX кылымдын аягында азыркы Баткен облусунун аймагындагы Сїлїк-тї кємїр шахтасын ачуу менен баштал-ган. Ошону менен XX кылымдын бирин-чи жарымында Кызыл-Кыя, Кєк-Жаўгак, Таш-Кємїр, Сїлїктї шаарчалары курулуп, аны менен кошо маданият їйлєрї колдо-нууга берилип, орто окуу жайлар ачыл-ган. Кєчмєн элдин сабаттуулугу артып, маданияты єнїктї.

- Кыргызстандын єнєр жайы неги-зинен совет мезгилинде єнїктї ок-шойт.

- Туура, єткєн кылымдын отузунчу жылдарынан баштап тїстїї металлдар-дын єндїрїшї єнїгє баштаган. Єлкєнїн тїштїгїндє Кадамжай, Хайдаркен комби-наттары ишке кирип, ушул аймакта жаўы шаарлар тїптєлїп, маданий жана социал-дык мекемелер ишке кирген. Чїй айма-гында Кыргыз тоо-металлургиялык ком-бинаттын курулушу менен анын ушул ре-гиондо социалдык-маданий тармактын єнїгїшїнє эбегейсиз салым кошконун эч ким тана албайт. Ал эми Улуу Ата Мекен-дик согуш аяктагандан кийин Кыргыз-станда уран жана чанда кездешчї металл-дар єндїрїшї башталып, єлкєбїздїн эко-номикасынын єнїгїшїнє мыкты шарт-тар тїзїлгєн. Кара-Балта шаары єнїктї,

Кажы-Сай, Миў-Куш шаарчалары курулду. Мен єндїрїш тарыхынын башталышына эле токтолуп жатам. Ал эми борборубуз Бишкек (мурдагы Фрунзе) жана Ош шаа-ры баштаган ири калааларыбызга курул-ган завод фабрикалар жєнїндє айта тур-ган болсок, ал єзїнчє узак сєз.

- Орозбек Дїйшеевич, єткєн мезгил-деги єндїрїшїбїздїн сыймыктанаар учурларынан бир-эки мисал келти-ре кетсеўиз.

- Маселен, кємїр єндїрїшї боюнча Кыргызстан “Орто Азиянын кочегары” де-ген атка конгон. Бул деген биздин єлкєнїн

азыркыдай чачкын эмес, системалуу єнїк-кєн кємїр єндїрїшї болгонун тїшїндї-рєт. Сапаттуу кємїр менен Орто Азия рес-публикаларын камсыз кылып турганбыз. Ал эми Кадамжайдагы комбинаттын чы-гарган сурмасы сапаты жагынан дїйнєлїк эталон катары кабыл алынган. Хайдаркен сымап комбинаты бїткїл СССРдин керек-тєєсїн камсыздоого жетишкен. Кыргыз-станда єндїрїлгєн уран Совет єлкєсїндє биринчи атомдук энергиянын сыноосу-на катышкандыгы белгилїї. Кыргызстан тоо-кен комбинатынын єндїрїш тармагы биздин їч облуста эле эмес, Казакстандын

Тарых жана маданият жылынын жыйынтыгына карата

Экономиканы кєтєргєн негизги рычаг – єндїрїш. Эгерде єлкєнїн кубаттуу єндїрїшї болбосо, анда

элдин турмушун оўдоп, экономиканы кєтєрїп жиберїї мїмкїн эмес экенин дїйнєлїк практика тастыктап келет. Кыргызстанда тоо-кен тармагы

локомотив болгондуктан, анын тарыхы жана келечеги тууралуу аталган тармак боюнча адис

Орозбек Дїйшеев менен маек курдук.

Орозбек ДЇЙШЕЕВ,коомдук ишмер:

да їч облусунда ийгиликтїї иштеп турган. Жогоруда айтылгандай, Кыргыз Респуб-ликасынын экономикасынын аны менен маданиятынын да єсїшїндє тоо-кен тар-магынын ролу зор болгон. Ушул жерден бир так фактыны айта кетпесек болбойт. Мисалы, Кыргызстанда ички дїў продук-ция (ИДП) 1990-жылы жарандардын жан башына бєлгєндє 3 миў 280 доллардан туура келип, союздагы 15 республиканын ичинен экономикалык кєрсєткїчї боюн-ча тєртїнчї орунга чыкканбыз. Бул Орто Азия боюнча биринчи орун дегенди тї-шїндїргєн.

- Эми тоо-кен тармагынын бїгїнкї акыбалы жана келечеги жєнїндє да айта кетсеўиз.

- Жакында биз “Бозымчак” кенинде бо-луп келдик. Ушул кенди иштетип жаткан инвесторлордун жергиликтїї элге жасап жаткан иштери мактоого татырлык бо-лууда. Комбинат жергиликтїї жашоочу-лардын социалдык-маданий иш-чараларына дурус жардам берип жатканын кєрдїк. Бул жакшы иштерден бир эле мисал, дагы айта берсек болот. Негизи, єндїрїш бар жерде сєзсїз єнїгїї болот. Ошондуктан, мам-лекеттин саясатында єндїрїштї кєтєрїї биринчи планда туруш керек.

Эгемен жылдардын басымдуу бєлїгїндє тоо-кен тармагы гана эмес, жалпы эле єн-дїрїшкє карата туура эмес саясат жїргї-зїлгєнїн кантип танабыз. Бул жєнїндє КР Президенти А.Атамбаевдин жетектєєсїн-дє тїзїлгєн єлкєбїздїн 2013-2017-жыл-дардагы туруктуу єнїгїї Улуттук стра-тегиясында: “Кен казуу чєйрєсїндєгї саясат мамлекеттин таламдарын кєз-дєгєн эмес жана бул тармакты атайы-лап мамлекеттин кєзємєлїнєн чыга-руу максатында жїргїзїлгєн” – деп ташка тамга басылгандай, так жана таа-май белгиленген.

Кыргызстанда тоо-кен тармагын єнїк-тїрїї боюнча чыныгы адистер азыр деле жетиштїї. Кейиштїїсї, алардын сунуш-тары угулбай, кабыл алынбай жатат жана жетектєє органдарынан орун берилбей ке-лїїдє. Бирок, учурдагы тїзїлгєн Жогорку Кеўештин депутаттарынын коалициялык кєпчїлїгї тарабынан айтыла баштаган, єнєр жай єндїрїшїнє айрыкча кєўїл бу-руу жєнїндє сунуштары элдин колдоосуна ээ болууда. Азыркы Єкмєт дагы єнєр жай тармагын єнїктїрїїгє кєўїл бура башта-ганы жакшы кєрїнїш. Бул ураанды кол-досок, єлкєбїздїн экономикасынын єсї-шїн тездетїїгє толук шарт бар. Демек, єнєр жайга болгон элибиздин тїшїнїгї єзгєрїп, єндїрїшкє тоскоолдук кылбай, талап-тоноого жол бербестен таза эмгек менен алдыга жылууга мїмкїн экенди-гине ишене башташкандыгын – келечек єнїгїїнїн жарык шамы жанган катары кабыл алсак болот.

Азизбек ЧАМАШЕВ

“КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ТОО-КЕН ЄНДЇРЇШЇ

СЇЛЇКТЇДЄН БАШТАЛГАН”

�

�

Жолугушууга союздун мїчє-лєрї – Турар Койчуев, Артур Пак, Омор Султанов, Анес За-рифьян жана кыргыз-тїркмєн достук жана кызматташтык коомунун тєрагасы Шамшы-бек Медетбеков катышты. Та-раптарда эки єлкєнїн орто-сундагы соода-экономикалык,

отун-энергетикалык, айыл чар-басы жана транспорт жаатын-да пикир алмашты. Элчинин ай-туусунда 2010-жылдагы револю-циядан кийин тїркмєн студентте-ринин кєбї Бишкектен чыгып кет-кен. Соода тармагы да бир канча эсе ылдыйлаган. Эми алдыда эки єлкє ортосунда алаканы чыўдоо

максаты турат. Былтыр Тїркмєнс-тандын Президенти Гурбангулы Бердимухаммедов Кыргызстан-га келгенде Ысык-Кєлдїн жээги-не 5 жылдыздуу мейманкана ку-руу маселесин айткан. Элчинин айтуусунда азыр ал боюнча сїй-лєшїїлєр жїрїп жатат. II Дїйнє-лїк Кєчмєндєр оюндарында Тїрк-мєнстандын ахалтекин аттары кєз жоосун алып, кєрїїчїлєрдїн кє-ўїлїн кушубак кылган эле. Тїрк тилдїї боордоштор менен ала-каны чыўдоо максатын кєздєгєн Арслан Малиев мындан ары тїрк-мєн достор менен тыгыз кызмат-ташаарын айтты.

Сымбат МАКСУТОВА

Бир бололуЫркырашып кетпейличи чар тарап, Єз єзїнчє партияны аркалап. Эгер минтип ынтымакка келбесек, Єлкєбїздї алабызбы талкалап.

Биригишип баш кєтєрсєк жалпыбыз, "Ырыс алды ынтымак" - деп айтабыз. Ураан кылсак макал сєздї калп эле, Чыгып калат эртеў эле калпыбыз.

Таш бака, ак-куу жана балыкка окшоп, Ар кимиси туш тарапка багыт козгоп. Ортодо бириге албай ынтымакка, Калабызбы кыргыз элим эртеў боздоп.

Бир бололу, Эл бололу, чачырабай, Башка єлкєдєн кем болуп башты салбай. Куттуу элим, куттуу жерим, кыргыз элим, «Партия» - деп туш тараптан камчы чаппай.

Усупкожоев Марат Ногойбаевич, Сары-Коо айыл єкмєтї.

Жергиликтїї кеўештин 3-чакырылышынын депутаты.

Тїркмєн достор менен мамилени чыўдоо максаты

Єткєн жумада Чет єлкєлєр менен достук жана кызматташтык коомунун тєрагасы Арслан Малиев кезектеги коногун, Тїркмєнстандын Кыргызстандагы элчиси Шадурды Мередовду кабыл алды. Эске сала кетсек, Кыргызстанга Тїркмєнстандын элчилиги 2014-жылы гана ачылган. Ошондон бери биринчи элчи болуп Ш.Мередов иштеп келатат. Ал 1975-жылы туулган, Тїркмєн институтунун экономика факультетин бїтїргєн.

– Салтанат айтсаўыз, бул дагы єзїнчє кичи бизнес болуп эсептелет. Бул ишти баштоого эмне тїрткї болду, бала менен їйдє отурсаўыз кантип убакыт таба алдыўыз?

– Тїрткї болгону мен єзїм айымдарга керектїї жасалгаларды жасоого кы-зыгып жакшы кєргєндїктєн деп ойлойм. Бул менин хоббим, аябай эргїї, каа-лоо менен кїнї-тїнї укта-бай жасаган кїндєрїм бо-лот. Ишимди ушунча жак-шы кєргєндїктєн ийгилик-ке жетиштим десем болот. Балам анчалык тентек бол-богондуктан тоскоол бол-бойт. Экинчиден кайната, кайненемдер менен жаша-гандыктан алар да карала-шып жардам берип туру-шат. Кєп учурларда жуму-шум менен балам уктап жат-канда алектенем. Негизи эле бош убактым боло калганда эле єзїмдїн єнєрканама ки-рип, эшигин жаап алып жа-сап, кандай убакыт єткєнїн билбей калам.

– Сиз жасаган буюмдар Европа єлкєлєрїнє чейин сатылып жатканын уктук. Ал жактан кардарларды кантип таптыўыз?

– Бул ишке киришкениме но-ябрда бир жыл болду. Жасаган ишимди интернет баракчалары-на киргизе баштагандан кийин эл-ге жагып кєптєгєн сунуштар тїшє баштады. Жаўылышпасам Европа-нын 10 єлкєсїнє жасалгаларым-ды жибердим. Алардын ичинде жеке адамдардын буйрутма бер-гендери да бар. Мындан сырткары чоў интернет дїкєндєр да буйрут-ма беришти. Ошондой эле кээ бир менден сатып алып єзї жашаган єлкєгє кайра сатып єткєргєндєрї дагы кездешти. Франциядагы мода їйїнїн жарманкесине деп бир чоў буйрутма келип ал жакка да жи-бергем. Учурда жасаган эмгекте-римди ар дайым жиберип жаткан єлкєлєр Казакстан, Россия жана Тїркия єлкєлєрї болуп эсептелет.

– Сиздин колуўуздан жарал-ган сєйкє сыяктуу азем буюм-дардын дизайндарын кандай-ча ойлоп табасыз?

– Ар кандай учурларда ойлонуп табылат. Биринчиден материалы-на аябай кєўїл бурам. Кєп учур-ларда эскиз чийбейм. Таштарды тизип отуруп бир форма чыгарам. Кээде єўдєрїн жаратылыштан ми-

салы кїз, кыш, жаз, жай айлары-нан алам. Кээ бир учурларда буй-рутма берген кардарлардын бою-на, терисинин тїсїнє, моюнунун узун кыскасына жараша маани бе-рип жасайм. Бир эле моюнга так-кан азем ар бир айымга ар кандай жарашыкты берет.

– Бишкекте дїкєндєрїўїз да бар экен, башкаларга да їйрєтїп айымдарды жумуш менен камсыздап жатасызбы?

– Былтыр ишим жакшы жїрїп баштагандан кийин єзїмдїн бу-тигимди ачкам. Дагы бир Изабель Гарсия дїкєнїнїн бир бурчунда менин эмгектерим сатылат. Учур-да беш айым менен иштешем. Їйдє бала менен отурган айымдардан мен да иштейт элем їйрєткїлєчї деген кайрылуулар кєп келет. Ба-арына эле їйрєтїп жасаткым ке-лет, азырынча масштаб чоў бол-богондуктан беш айым жетиштїї болууда. Аларга биринчиден їйрєтєм, дизайнын тїзїп берем. Алардын жасаган эмгегине жара-ша акы тєлєйм. Їй кожейкелери їйїндє бош учуру боло калганда їй-бїлєсїн дагы багып, каражат да таап жатышат.

Айнура ШАЙКЕЕВА



Салтанат ТЫНАРБЕК кызы:

“Жасаган буюмдарымды Европанын 10

єлкєсїнє жиберем”

Кыргызстанда бала менен їйдє отуруп

кичи бизнес ачып, ийгиликтїї иштеп жаткан айымдар бар. Аялдар їчїн кооздук тартуулай турган шурулардын, сєйкєлєрдїн тїрїн жасап Европа мамлекеттерине чейин сатууга чыгарып жаткан Салтанат Тынарбек кызын сєзгє тарттык.

КИМДЕР РАККА КАБЫЛЫШАТ?– Азыр аялдар арасын-

да рак илдетине чалдыккан-дар кєп катталууда. Бирин-чи орунда кєкїрєк рагы ту-рат. 100 аялга 18,6 пайыз туу-ра келет. Андан кийин жатын моюнчасынын рагы 100 аялга 17,8 пайыз, Ашказан рагы 7,4 пайыз туура келет. Бул биз-дин єлкє їчїн чоў цифра. Мырзалардын арасында

ашказан рагы биринчи орун-да турат. 100 мырзага 16 пай-ыз туура келет. Экинчи орун-да єпкє рагы 12,1 пайыз туу-ра келет. Їчїнчї орунда боор рагы, тєртїнчїдє тери рагы. Андыктан, биздин кыргыз-стандыктарды дал ушул ма-селелерге тиешелїї деўгээлде кєўїл бурууга чакырам. Кыр-гыздар дайыма рак илдети 4-даражага келип калганда келишет. Биз аларга жардам бере албайбыз. 3-даражада келгендер да кєп. Ал эми би-ринчи даражасында илдетин аныктагандар єтє эле аз. Му-рун союздук єлкєлєрдїн ка-тарында турганда жумушчу-лардын дээрлик баары меди-циналык кароодон єтїп ту-рушкан. Андыктан рак менен ооруп калгандардын каза бо-луп жатканына азыркы меди-циналык система да кїнєєлїї болгондой. Эгер жылына милдеттїї тїрдєгї медицина-лык кароолор жїрсє, мынча-лык абалга жетмек эмеспиз. Негизи рак – бул орто жаш-тан єткєн адамдардын оору-су. Жашоо деўгээлине жа-

раша адамдын организмин-де жаман таасирдин баары чогулуп, ракка айланат. Би-рок, азыр балдардын да ра-гы кєбєйгєнї єкїндїрєт. Бул баланын энесине да байла-ныштуу. Рак генден берил-беген учурда. Баланын эне-синин курсагында кандай єскєндїгї, эненин кайсыл жерде жїргєнї, кандай тамак жегенине байланыштуу бо-лушу ыктымал. Эне кош бой-луу кезинде эч кандай рент-ген нурларын албашы керек.

БУЛ АКЫРКЫ ЄКЇМ ЭМЕСРак деген тастыктаманы

укканда ар бир жаран дары-сы жок илдетке кабылдым, акыркы єкїм ушул деп ойло-шот. Кєпчїлїк їмїтїн їзїп, дарыланууга каражат коро-тууну да каалашпайт. Чын-дыгында эле азырынча бул дарттын дабасы табыла элек. Айрыкча Кыргызстанда. Да-рыланууга кеткен чыгым ас-ман чапчыйт. Анан да бизде кадр маселеси жана тиешелїї дары-дармектер, медицина-лык шаймандардын жоктугу абалды курчутуп жатат. Азыр Бишкек шаарында 7 эле онко-лог иштейт. Бул єтє аз. Онко-логиялык борбордун абалы дїйнєлїк стандарттарга жо-оп бербейт .

БУЛ ИЛДЕТ КЄБЄЙЇЇДЄРактын кєбєйїшї дїйнєлїк

тенденция. Азыр айрык-ча єнїгїп келе жаткан жа-

на єнїгє элек єлкєлєрдєгї адамдар ракка кєбїрєєк ка-былып жатышат. Мындан бир топ жыл мурун єнїккєн єлкєлєрдє да абал ушундай болчу. Алар 80-жылдардын башында эле ракка каршы долбоорлорун баштап, азыр программалар толук кандуу иштеп, дартты аныктоо жа-на дарылоо жолго коюлган. Мунун эсебинен алардагы кєрсєткїчтєр жыл єткєн сай-ын тїшїп жатат. Ал эми биз-дин онкологиялык борбор-го жакынкы аралыкта гана кєўїл бурула баштады. Ап-парат сатып алуу иштери эми гана башталды. 2017-жылдан тарта айрым иштер аткарыл-ганы жатат. Биз мамлекеттен колдоо кїтїп жатабыз. Мам-лекеттин колдоосусуз эч бир ишибиз алга жылбайт.

РАК МЕНЕН ООРУГАНДАРГА БООРУБУЗ ООРУЙТБизге келгендер жашоодон

бир аз да болсо їмїттєнїп ке-лишет. Дарты єтїшїп кеткен-дерге боорубуз ооруйт. Би-рок, кыргыз эли укмушту-удай калк экен. Ар кимдин дартты кабыл алуусу ар кан-дай. Кээлери тоготпой да ко-юшат. Кээ бирєєлєр кїрєшєм дешет. Айрымдар эч кимге угузбоону суранышат. Кан-дай болгон учурда да дартты азырынча толук жеўїїгє ал жетпей турган чак. Эгер анын келип чыгуу себебин бирєє таап чыкса, ага дїйнє эли ал-тындан эстелик тургузмак го деп ойлоймун.

ЭКОЛОГИЯДА КЇНЄЄ ЖОККыргызстанда баары та-

за. Аба, тамак-аш. Андык-тан, рактын кєбєйїшїн эч качан бул факторлорго бай-ланыштырууга болбос. Бул илдеттин кєбєйїшї кал-ктын санынын єскєндїгї ме-нен тїшїндїрїлєт. Канчалык калк кєп болсо, ооругандар да ошончолук кєп болот эме-спи. Ошондуктан ракты мас-салык тїрдє кєбєйдї деп ко-оптонууга эч негиз жок. Бол-гону ар бир адам єзїнїн жа-шоо образын кєзємєлгє алу-усу керек. Мырзалар тамеки-ни, аракты таштап, айымдар єз убагында дарыгерге барып туруусу зарыл. Андан да не-гизги нерсе бул – спорт. Сер-гек жашоо образы. Бул фак-торлор рактын алдын алуу-чулар болуп эсептелет. Ушу-ну унутпаўыздар!

Суроолорго жооп алган

Жазгїл КЕНЖЕТАЕВА

Кыргызстанда жылына 5500дєн ашык адам рак илдетине кабылат. Алардын 3000ге жакыны биринчи жылда каза табышат. Бул тууралуу Онкология борборунун дарыгерлери билдиришет. Ал эми калган оорулуулар дарынын кїчї менен бир нече жыл жашай алышат. Арасында илдеттин тїрїнє жараша сакайып кеткендери да жок эмес. Тилекке каршы, Кыргызстанда балдардын рак илдети дагы кєбєйгєн. Жылына ондогон бала рак илдетине кабылат. Алардын кєбї узакка жашашпайт. Биз Онкология борборунун эпидемиология жана зыяндуу шишиктерди алдын алуу бєлїмїнїн башчысы Энвербек Соодонбековго кайрылып, онкологиялык дарттар боюнча айрым суроолорго жооп алдык.

РАК ИЛДЕТИ НЕГЕ КЄБЄЙЇЇДЄ?

ООРУНУ ЖАШЫРСАЎ ЄЛЇМ АШКЕРЕЛЕЙТ



нан калса Ак-Талаа, Тогуз-Торо єрєєндє-рїндєгї ал башкар-ган басыз, моўолдор, саяк уруулары жапырт Жаўгир кожого колдоо кєрсєтїп, Дєрбєлжїн-дєгї єз айылы ошондо элдик кыймылдын ка-

димки штабына, жол башчынын оорук-турагына айланыптыр. Бул жєнїндє кытайлык император-дун жарлыгында мындайча ка-бар (1825-ж.10-ай) бар: «Аскерий кызмат вазирлерине жарлык: Юў чиў маалыматында жараланган жана єлгєн аскерлердин санын тактаганын, азыр бузукулардын изин чалгындап, ишти так аткара баштаганын айтыптыр. Жаўгир-дин Чоро деген жерге баш калка-лаганы чалгындалган. Бузукулар-га кол кабыш кылган кыргыз би-йи Тайлак, бузукулардын аксака-лы Байбагыш дегендер астыртан ынтымак тїзїптїр. Алардын ай-ласын таап жок кылып, мамлекет мыйзамын айгинелєє керек”. Ал-бетте, Кашкардагы кытай анбаны императордун ушундай буйругун-кєрсєтмєсїн тез арада аткарууга ашыкты.

Ал аўгыча ошол 1825-ж. кїзїн-дє Кашкар аймагындагы кытай тєрєсї (анбань) Юн Цин Жаў-гир кожону капилет кармап кетїї максатында генерал Баянбату кол башчылык кылган 700дєй аскер-ди Ак-Талаанын чордону - Дєр-бєлжїндєгї Тайлактын айылы-на шашылыш жєнєтєт. Кытайлык чоў кошуун Тоюн, Торугарт ашуу-су, Чатыр-Кєлдїн аягы, Ак-Бейит, Орто-Сырт аркылуу тїнкїсїн га-на жол жїрїп, Нарын дайрасы-нын сол тарабындагы кєк жайык-ка каз катар тизиле конгон Атан-тай менен Тайлактын айылдары-на капыстан кол салат. Бактыга жараша Жангир кожо, Атантай, Тайлак баатыр жоо чабардын ал-дында, андан беш-алты кїн мурда аркы єйїзгє, Куртка єрєєнїндєгї эки эрендин аталаш агасы Байба-гыштын айылына мейманчылап кетишкен экен. Издегенин таба албай кыжыры кайнаган Баянба-тунун кошууну коргоосуз калган айылды кызыл уук кылып кый-ратып, 100дєн ашуун адамды аял-эркек, кемпир-чал, бала-бакыра дебей кырып салып баса беришет.

Айылы талоонго, эли кыргынга кабылып, бейкїнєє жапа чекке-ни тууралуу кабар жетээри менен Тайлак баатыр кытай аскерлери-нин артынан сая тїшїп, тез ара-да жете келет да, жоону тар кап-чыгайга камап чабуул коёт. Ошол айкашта басыз уруусунан чыккан Чыбылды бий жоонун далай жоо-керин жайлап, жигиттерине їлгї болуптур. Эки тарап эрегише сал-гылашып, кан суудай аккан ай-кашта кыргыздар жеўип, баскын-чылардын жалгыз аскери (башка кабарда 20) араў качып кутулат. Кытай аскери тїгєл кырылып, атїгїл колбашчы Баянбату жор-туулдан мекенине кайтпай кал-ган. Айкаш маалында Жаўгир ко-жо Тайлак баатырды жандап жїр-гєнї маалым.

Тайлак баатыр баш болгон ба-сыз, моўолдор, саяк кошуунда-рынын ушул жолку чоў жеўиши Жаўгир кожону циндерге каршы кїрєштї кїчєтїїгє шыктандыр-ды. Эми Атантай менен Тайлак баатырга таянып Кашкар тарап-ка жаўы жїрїш жасоого камына баштайт. Коконго Оро-Тєбєнїн єкїмдарына, Кундустун эмирине, Бухара, Хивага, тоолук тажиктер-ге (калча), єзбектерге, казактарга,

калган кыргыз урууларына жар-дам сурап чабармандарды жє-нєткєн. 1825-1826-ж.ж. кеч кїз-кыш айларында Жаўгир кожо Ак-Талаа, Тогуз-Тородогу Атантай, Тайлакка караштуу кыргыз айыл-дарын аралай єргїп, чечїїчї кар-машка даярдык кєрєт.

1826-ж. жазында май айын-да Жаўгир кожо, Атантай, Тай-лак баатыр кол башчылык кыл-ган кошуундар Ат-Башыдагы Ак-Бейиттин белин ашып, Арпа, Ак-сайга тїшєт. Андан ары болжол-дуу чек арадагы кытайлыктар-дын Ислык, Тешик-Таш кароол-дорун жарып єтїп, Кашкарды ка-рай жортуулду улантышкан. Эл-дик кыймылдын жол башчыла-ры чек арадан єтєєр замат Чы-гыш Тїркстандын тїркий тил-дїї калктары цинь манчжур їс-тємдїгїнє каршы жапырт жаўы кєтєрїлїш башташты. Бул Жаў-гир кожонун жалпы жетекчилиги астындагы элдик кыймылдын че-чїїчї этабы, туу чокусу эле. Асы-ресе кєз каранды эместик їчїн кїрєш єтє кїч алган учурда да-гы Атантай менен Тайлак алдыў-кы катарда, кан кїйгєн майданда жїрїшкєнї шексиз.

Жаўгир кожонун колу менен кытайлык жазалоочу аскерлер-дин ортосундагы алгачкы ири салгылашуу Кашкардын чеке-белиндеги Аппак кожо мазары-на жакын жерде єттї. Ошол кез-де Атантай, Тайлактын кыргыз колу Їч-Турпанды душмандан арылтуу їчїн жєнєгєн. Кєп єт-пєй ага-ини башкарган кыргыз кошуундары ал калаага каттачу кан жолду буушат да, андан соў Барчандагы кытай кароолун кый-ратышат. Кийинчерээк, Кашкар калаасын камалоодо кыргыздар

менен тажиктер бєтєнчє эрдик-тин їлгїсїн кєрсєтїштї.

Атантай, Тайлак баатырдын ко-шуундары Жаркент, Хотан, Янги-Гиссарды жоодон бошотууда да зор роль ойношкон десек эч аша чапкандыкка жатпайт. Жаўгир кожонун боштондук кыймылы дээрлик 1828-жылга чейин созу-луп, Чыгыш Тїркстандагы кеўи-ри аймакты, мындагы кєпчїлїк шаарларды камтыган. Азаттык кєтєрїлїшїндє баштан-аяк кыр-гыздар, алардын атак-даўктуу эл башылары Атантай менен Тайлак баатыр зор роль ойношкону анык. Асыресе эр Тайлактын агасы Атантай Кожосеид Жаўгир сул-тандын эў жакын жана єтє ише-ничтїї кеўешчиси эле. Эки шер-дин эмгегин адилет баалай ал-ган Жаўгир кожо алардын улуу-су Атантайга Кашкардын мурда-гы хаким-бегинин ай-чырайлуу, нур жїздїї ашкан сулуу кызын тартуулаган.

Тилекке каршы курал-жарагы, аскердик даярдыгы начар кара-пайым калк Кытайдын ичке-ри жагынан келген ири аскер кїчтєрїнє туруштук бере ал-ган жок. 1827-ж. эрте жазда ге-нерал Жун-тан колбашчылык кылган 70 миў аскер Кашкар, Жаркент, Хотанга чабуул койду. Кашкардын жанындагы чечїїчї кармашта калаанын коргоочу-лары жеўилип калып, Жаўгир кожо калааны калтырып ке-тїїгє мажбур болду. Кєп єт-пєй Кашкардын жаўы хаким-беги амалкєй мансапкор Исак-ван аны алдап кытай бийлиги-не кармап берет. Кийинчерээк, 1829-жылы Тайлак баатыр да-гы чыккынчылардын айы-нан туткунга тїшїп, аз убакыт

абакта жаткан соў элине кайт-кан. Бирок, эркиндикти эўсеген эрендердин эрки эч майтарыл-ган эмес. Жыл айланбай Атан-тай, Тайлак эки шер кайрадан 1830-жылы Жусуп кожонун кый-мылына жигердїї колдоо кєр-сєтїп, Кашкар калаасын кама-лоого катышкан. Бул окуя кы-тайлык расмий даректе мындай-ча сїрєттєлїптїр: “Маалымат-ка караганда, Кашкар, Жаўысар (Янгигиссар) эки шаар курчоого алынган... Кечээ кїнї кокон, ан-жыяндыктар кыргыздар менен тил бириктирип, Кашкардын жа-ўы шаарын курчап, бир нече жо-лу чабуул жасап, жеўишке жете албаганын аныктадык... Кабар-ларга караганда Атантай, Тайлак шаарга чабуул коюп алалбаган соў кайра чек арадан чыгып, саяк айылына кетип калган. Эмне се-беп экени белгисиз... [Алар] сєз-сїз ордого алып келинип, жаза-га тартылууга тийиш”. Дагы бир кытайлык даректе эл башылар – Атантай, Тайлак, Чоў Медет, Чыбылдылар саяк, басыз, кып-чак, чоўбагыш урууларынан чоў кошуун курап, Жусуп кожо та-рабында 1830-жылы жайында Кашкарга барып Цинь бийлиги-не каршы кармаштарга катышка-ны айтылат.

Кийинки 1831-жылы Ички Теўир Тоолук кыргыз айылда-рына Кокондук Хаккула миў-башынын кошуундары бїлїк салды. Эми эгиз эл башы эрен-дерге элинин эгемендигин жа-ўы баскынчылардан коргоого туура келди.

Хандыктын калкына жосун-суз жоруктары менен жек кє-рїндї болгон, Мадали хандын заманындагы алгачкы элдик

кєтєрїлїш XIX к. 30-жылда-рында тутанды. Ак-Талаа, Тогуз-Торо єрєєндєрїндє башталган ал кыймылдын тереў єбєлгє - себептери бар эле. Кєтєрїлїш-кє саяк, черик, басыз, моўолдор уруулары катышып, саяктар ай-рыкча активдїїлїктї кєрсєтїш-тї. Себеби, Ички Теўир-Тоо, На-рындын тєрїндєгї кєп сандаган саяк уруу-уруктары (чоро, ыман, каба, курманкожо, кулжыгач ж.б.) буга чейин Чыгыш Тїркс-тандагы тїрк элдеринин цин-манжуу їстємдїгїнє каршы кый-мылына, Жангир кожонун Каш-карга жасаган жортуулдарына такай катышып, аскердик уюм-дашуу, айкаштардын ыкмасын єздєштїрїї, курал-жарак кам-доо жагынан кыйла такшалып, согуштук тажрыйбасы байыган. Андыктан алар алгачкы жылдар-дан тартып эле Мадали хандын бийлигине баш ийбей, куралдуу кєтєрїлїшкє чыга алышты. Ага айтылуу ага-ини Атантай бий менен Тайлак баатыр жетекчи-лик кылып, элдик кыймылга Ак-Талаа, Тогуз-Тородон тышкары Ат-Башы, Нарын аймагын жерде-ген кыргыздар жигердїї катыш-каны анык. Азаттык кїрєшїнїн адепки кубаттуу толкунуна Хак-Кула миўбашынын 1831-32-жыл-дардагы кезектеги жортуулдары-нын маалында кыргыз айылда-рын аёосуз талап-тоноолор, сар-баздардын адам чыдагыс зєєкїр-дїктєрї себеп болду.

Ага-ини Атантай менен Тай-лактын Тоймат бий, Жанболот бий ж.б. ата-бабасы жеринен Ич-ки Теўир-Тоодогу Ак-Талааны жана андан аркы “алтын чєйчєк” атыккан Тогуз-Торону мекенде-ген саяк уруусунун эл бийлеген билермандары эле. Алардын атасы чоор уругунун чоў бийи Ырыскул кезинде оў менен сол-го аттын кашкасындай таанылса, чоў атасы Жанболот бий єз за-манында (XVIII к.) калмак, кы-тайлар менен айкаштарда намыс-ты колдон чыгарбай кол баштап жїргєнї санжыраларда оголе кєп айтылат. Бєтєнчє Жанболот эр жетип, эрдиги менен элге таа-нылганда баатыр деген атакты алып, Арстанбап, Чарбак, Ази-рети Аюб жана Кєгарт, Отуз-Адырды жердеп, сырттан Суу-самыр, Жумгал, Кочкор, Нарын, Ак-Талаа, Тогуз-Торо, Ат-Башы, Арпа жана Аксай жайлоолорунан єтїп, алыскы Кашкарга чейин жортуулдап баатырлык кылган.

Анжиянга аймакташ Ак-Талаа, Тогуз-Торо тарапка Кокон хан-дыгынын таасири Омор хан-дын заманында, Тайлак баатыр-дын бала чагында эле, болжолу 1809-1810-жылдарда тарала баш-талганы белгилїї.

1831-жылы жазында Мада-ли хан Нарын дарыясынын тє-рїндєгї кыргыз айылдарына жаўы жортуул баштаган. Ан-дан бир жыл єтїп-єтпєй, ки-йинки 1832-жылы Мадали хан-дын ордодогу адепки эў ише-нимдїї жан-жєкєрї Хаккула миўбашы кол башылык кылган 7 миў сипай (атчан аскер) Ак-Талаа, Тогуз-Тородогу саяк уруу-уруктарын кыйратып, алардын жол башчылары Атантай бий менен Тайлак баатырды мейман туткун катары Коконго ала ке-тишет. Ошондо ондогон эркек-тер менен кыз-келиндер, санда-ган мал-мїлк олжого кеткен.

(Уландысы бар)

Жусуп Баласагын атындагы КУУнун профессору, тарых илимдеринин доктору

Токторбек

ЄМЇРБЕКОВ

ТАЙЛАК БААТЫР – КЄЗ КАРАНДЫСЫЗДЫК ЇЧЇН КЇРЄШКЄН УЛУТТУК БААТЫР

ТАРЫХ ЖАНА МАДАНИЯТ ЖЫЛЫ:

ТАРЫХЫ ЖОК ЭЛ БОЛБОЙТ

(Башталышы єткєн сандарда)

А



Кыргыздын улуу актрисасы, Кыргыз ССР эл артисти, СССРдин эл артисти Бакен Кыдыкеева 1993-жылы 30-декабрда жол кырсыгынан каза таппаганда, бый-ыл 93 жашка чыкмак.

"Тєкєлдєштїн тєрт кызынын" бири, залкар актриса Бакен Кыдыкееванын кыргыз искусствосунун єнїгїшїнє кошкон салымы зор. Ал сахнада, экранда мыкты ролдорду жаратуу менен чектелбестен, бир топ таланттарды тарбиялады. Кыдыкеева алгач-кы кадамын 1936-жылы Бишкектеги жаш кєрїїчїлєр театрына таштаган. Чыканак-тай кыз алгачкы ирет 14 жашында испаниялык драматург Лопе де Веганын "Койлуу булак" чыгармасындагы Лауренсиянын ролун ойногон. Болочок актрисанын сахнага чыгышына каршы болгон атасы кийин кызынын кїйєрмандарынын бирине айланган. Кыдыкеева Улуу Ата Мекендик согуш жылдарында Ысык-Кєлдєгї драма театрында, Нарын театрында иштеген. Ал єзїнїн чыгармачылык ємїрїндє кєптєгєн ролдорду ойноп, образдарды Бакен Кы-

дыкеевага гана таандык єзгєчєлїк менен ачып берген.

Асел БАРЫКТАБАСОВА

СЇРЄТТЄР СЇЙЛЄЙТ

ТЄКЄЛДЄШТЇН

ТЄРТ КЫЗЫНЫН

БИРИ

–

БАКЕН

КЫДЫКЕЕВА

Эў оор, эў мыкты жана кайталангыс

чеберчилик менен жаралган –

Толгонайдын образы.

"Салтанат" тасмасынан алынган кадр — Бакен

Кыдыкеева, залкар актер Муратбек Рыскулов.

Кинотасмаларда энелердин ролун кєп аткарган

актриса уулу менен їйїндє.

"Кєздїн кареги" кинокартинасындагы экран артында ролун кайталап, кээ бир жерлерин жаттап жаткан учуру.

Жылдызы жанган бул кыз мыкты ролдорду

жараткан улуу талантка айланды.

К

ААсАсАсАсАсАсселелелелелелел БАБАБАБАБАБАРЫРЫРЫРЫРЫРЫКТКТКТКТКТКТК АБАБАБАБАБАБАСАСАСАСАСАССОВОВОВОВОВОВО АААААААААААА

УТЕРЯ

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñëóæåáíîãî óäîñòîâåðåíèÿ çà ¹17-2 íà

èìÿ Òàøìàòîâà Ðûñáåêà Òàøìàòîâè÷à ñ÷èòàòü

íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-938

Ç.Îìîðîâàíûí íààìûíà 06.06.2014-æûëû áåðèëãåí ñåðèÿ × ¹529490 «Æåð ó÷àñòîãóíà áîëãîí æåêå ìåí÷èê óêóãó æºí¿íäº»

Ìàìëåêåòòèê ÀÊÒûñû æàíà òåõíèêàëûê ïàñïîðòóíà íåãèç áîëãîí 21.05.2014-æûëäàãû ¹2586 ìóðàñòîî óêóãó æºí¿íäº

ê¿áºë¿ã¿ 21.09.2016-æûëäàãû Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Æîãîðêó Ñîòóíóí ¹5-1244/16ÃÄ òîêòîìó ìåíåí æîêêî

÷ûãàðûëãàíäûãûíà áàéëàíûøòóó æîãîðóäàãû Ìàìëåêåòòèê ÀÊÒû æàíà òåõíèêàëûê ïàñïîðò æàðàêñûç äåï òàáûëñûí.

Ï/Ï-0019

1995-æûëû ÷ûãàðûëãàí

ДРАЙМЛЕР-КРАЙСЛЕР-210

ìàðêàñûíäàãû àâòîóíàà ñàòûëàò.

БАЙЛАНЫШ ТЕЛ.: 62-19-06.

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ñâèäåòåëüñòâà ñåðèÿ ×ÃÐ ðåã. ¹977443 ÈÏ Øåðèìîâ Êóáàòáåê Òîêòîáåêîâè÷

ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì. Í-940

1776-жылы Англиянын кичинекей кыштагында єлїм алдында жаткан аялды врачтар канчалык кїч жумшашканы менен аны сактап кала алышпайт. Ємїрдєн кїдєрїн їзгєн аял кїйєєсїнє єзїн колундагы алтын шакеги менен жерге берїїнї єтїнєт.

КЫЗЫК...

АТАКТУУЛАРДЫН турмушунан

Êûðãûç Ðåñïóáëèêàñûíûí Èíòåëëåêòóàëäûê ìåí÷èê æàíà èííîâà-öèÿëàð ìàìëåêåòòèê êûçìàòûíûí æåòåê÷èëèãè æàíà æàëïû æàìààòû Êàäðëàð æàíà èø-êàãàçäàðûí æ¿ðã¿ç¿¿ áºë¿ì¿í¿í áàø÷ûñû Êàçàêîâ Æàíûêå Êàçàêîâè÷êå

ÁÈÐ ÒÓÓÃÀÍÛÍÛÍ

ä¿éíºäºí ìåçãèëñèç êàéòêàíäûãûíà áàéëàíûøòóó òåðå¢ êàéãûðóó ìå-íåí êº¢¿ë àéòàò æàíà àçàñûí òå¢ áºë¿øºò. Ñ-915

Бир мертебе улуу француз сати-риги Франсуа Рабле акчасы калбай калгандыктан, Лондон, Парижге жете албай кыйналат. Ырас, кы-йынчылыкка чїнчїп калуу Рабре-нин мїнєзїнє жат! Ал 2 кагаз па-кетке їч чымчым шекер салып, ар бирине “Король їчїн уу”, “Коро-лева їчїн уу” деп жазып кєрїнєє жерге коюп коет. Отелдин кызмат-кери бєлмєнї жыйнап жатып аны кєрїп мейманкананын ээсине жїгїрїп барат. Ошентип полиция ке-лип, Раблени кармап алышып, конвойдун коштоосунда Парижге жєнєтєт. Парижде прокурор аны суракка ала баштайт. Уу эмес, ше-кер экенине таптакыр ишенбей койгон соў Рабле “ууну” жутуп жи-бериптир.

Келинди колундагы алтын шакеги менен жерге берилге-нин уккан уурулар тїн ичин-де мїрзєнї ачышат. Аялдын ко-лундагы шакегин сууруп алаарда аял капыстан кыйкырып жибе-рет. Жїрєктєрї тїшкєн уурулар бет алды качышат. Ачуу кыйкы-рыкты уккан кїзєтчї жетип кел-се, табыттын їстїндє аял отурат. Кайраттуу кїзєтчї бул корку-нучтуу кєрїнїшкє анчалык деле маани бербей, аялды їйїнє алып келип, аны жуунтуп, ысык та-

мак берип, аялдын абалы бир аз оўолоору менен анын кїйєєсїнє жакшы кабар жєнєтєт. Бул окуядан беш жыл єткєн-

дєн кийин тєрєгєн баласы – ааламга атагы тараган – Вальтер Скотт эле. Вальтер бир эле мез-гилде бир нече чыгармаларды жазган. Єзї иштей турган стол-го отурганда ал – трагедия, ро-ман, поэма жаза тургандыгын билген эмес. Ал акыл сезимине келген чыгарманы жазууну улан-та берген.

Жыйырма жаштагы Эварис Га-луа 1832-жылы Францияда ду-элде оор жарадар болот. Ємїрї їзїлєєрдє тагыраак айтканда, 13 сааттын ичинде алгебралык теўдемелер боюнча 60 барак илимий эмгек жазууга їлгїрєт. Бул эмгеги аны дїйнєдєгї эў мыкты математиктердин ката-рына кошот.

Бактыбек ИМАМАДИЕВ

к ВИМИМИМИМИМИМИМИММАМАМАМАМАМАМАМАММАДАДАДАДАДАДАДАДДДДДДДИЕИЕИЕИЕИЕИЕИЕИЕВВВВВВВВВВВВВВВВВ



¹ ï/ï

Íàèìåíîâàíèå îáëàãàåìîãî ñóáúåêòà ÈÍÍ Îñòàòîê íå èñïîëüçîâàííûõ ñ÷åò-ôàêòóð ïî ÍÄÑ, ïî êîòîðûì îáëàãàåìûé ñóáúåêò íå îò÷èòàëñÿ íà äàòó ïðèíÿòèÿ ðåøåíèÿ

Äàòà ïðèíÿòèÿ ÓÃÍÑ ðåøåíèÿ îá àííóëèðîâàíèè

ðåãèñòðàöèè ïî ÍÄÑêîë-âî ñåðèÿ íîìåð (äèàïàçîíà)1 2 3 4 5 6 7

Ïåðâîìàéñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Äåëüòà Ñòàëü Êîìïàíè Êåé Äæè" 01211201410149 3 Ý14Ö4ß 963888-963890 01.11.2016

2 Ý14Ö4ß 963895-9638961 Ý14Ö4ß 963898-9638983 Ý14Ö5ß 758676-758678

2 ÎñÎÎ "Êûðãûç Èìïåêñ Ãðóïï" 00811201210175 1 Ý15×5À 86655-86655 01.11.20162 Ý15×5À 86657-86658

3 Ôèëèàë êîìïàíè "KLENCOM INC" â ÊÐ 02407200210222 õ õ õ 01.11.20164 ÎñÎÎ "ÄîñÎïòÒîðã Êîìïàíè" 01610201410028 õ õ õ 01.11.20165 ÎñÎÎ "Êëàññè èíò" 00611200610058 õ õ õ 01.11.20166 ÎñÎÎ "Ïðîèçâîäñòâåííî-ñòðîèòåëüíàÿ ôèðìà Åíèñåé Ñòðîé" 01208200410035 õ õ õ 01.11.20167 ÎñÎÎ "Íèåò Àðàêåò" 01808199510139 õ õ õ 01.11.20168 ÎñÎÎ "Bekken" 02803200610037 õ õ õ 01.11.20169 ÎñÎÎ "Àãðî Òðåéä Êåé Äæè" 02710201410109 õ õ õ 01.11.201610 ÎñÎÎ "Àëüÿíñ Òîðã" 00111201210018 õ õ õ 01.11.201611 ÎñÎÎ "ÈëÒåã Ïëàñò" 01803201510207 õ õ õ 01.11.201612 ÎñÎÎ "VITEX Compani" 02110200410187 õ õ õ 01.11.201613 ÎñÎÎ "Ìåãàëîäîí" 02212200610030 2 Æ12×5ß 13879-13880 01.11.2016

1 Ê8Ê5Ä 9889614 ÎñÎÎ "Áèøêåê Àñèÿ" 01902201510210 õ õ õ 01.11.201615 ÎñÎÎ "Ýêñîí Ãðóïï" 01302200710213 1 Ý15Ö4À 409921 01.11.201616 ÎñÎÎ "Êóëüäæà Áèê" 01008200510053 õ õ õ 01.11.201617 ÎñÎÎ "Ïàïèëîí" 01408200910118 10 Æ14×5ß 58203-58212 01.11.201618 ÎñÎÎ "Çèëàð Ãðóïï" 00312201410068 õ õ õ 01.11.201619 ÎñÎÎ "Òàöóíî Öåíòðàë Ýéøà" 00807201410162 1 Æ12Ö4ß 13000 01.11.201620 ÃÏ Ñïàñïðîìñåðâèñ ïðè Ì×Ñ ÊÐ 02106201010027 õ õ õ 01.11.201621 ÎñÎÎ "ÏÊÔ Òàñ" 02009200010074 1 Ê8Ê5Ä 320074 01.11.2016

Ëåíèíñêèé ðàéîí1 Áèøêåêñêèé ôèëèàë ÎñÎÎ "Àê-Ìîëî" 42606201310118 1 Æ14×5ß 17255 01.11.20162 ÈÏ Àñàíàëèåâ Îêòÿáðü 20611195800050 õ õ õ 01.11.2016

Îêòÿáðüñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Àé È Òè Ýíòåðïðàéç" 00103201310271 2 Ý14Ö4ß 722849-722850 01.11.20162 ÎñÎÎ "Ñàëå-Ñàáóð" 00206201410159 õ õ õ 01.11.20163 ÎñÎÎ "Âåíçà" 00507201210155 õ õ õ 01.11.20164 ÎñÎÎ "Áèøêåê Ìàé Òðåéä" 00508200910175 1 Ï10Ó4Å 318734 01.11.2016

1 Ý12Ö4ß 18152555 Ý12Ö4ß 329046-3291006 Ï8Ê5Æ 163836-1638413 Ï8Ê5Æ 163844-1638461 Ï8Ê5Æ 1638491 Ï8Ê5Æ 1638511 Ï8Ê5Æ 1638621 Ï8Ê5Æ 1638671 Ï8Ê5Æ 1638781 Ï8Ê5Æ 27750412 Ï8Ê5Æ 277518-2775295 Ï8Ê5Æ 277532-2775369 Ï8Ê5Æ 277538-2775463 Ï8Ê5Æ 277548-2775508 Ï8Ê5Æ 277552-2775599 Ï8Ê5Æ 277561-2775691 Ý12×5ß 499820

5 ÎñÎÎ "Ðåëåíòíåññëèññ" 00607200610140 2 Ê8Ê5Ä 123240-123241 01.11.20161 Ê8Ê5Ä 1232462 Ï10Ê5Å 316990-3169914 Ï10Ê5Å 316993-3169962 Ï11Ê5Ç 869519-8695201 Ï11Ê5Ç 8695343 Ï11Ê5Ç 869542-8695442 Ï11Ê5Ç 869546-8695471 Ï8Ê5Ä 3776003 Ï8Ê5Ä 377602-3776041 Ï8Ê5Ä 3776131 Ï8Ê5Ä 3776381 Ï8Ê5Æ 4358501 Ï8Ê5Æ 4358671 Ï8Ê5Æ 4358691 Ï8Ê5Æ 435869

6 ÎñÎÎ "Ñëîâî è Äåëî" 00902201110374 1 Ï11Ó4Ç 671970 01.11.20161 Ï11Ó4Ç 6719811 Ï11Ó4Ç 6719901 Ï11Ó4Ç 6719985 Ï11Ó4Ç 677581-6775857 Ï11Ó4Ç 677601-67760715 Ï11Ó4Ç 677610-6776247 Ý12Ö4ß 52161-521672 Ý12Ö4ß 52169-52170

7 ÎñÎÎ "ÑÁÒ Öåíòð" 01004201310234 õ õ õ 01.11.20168 ÐåñòîÁàð "Ëîãèñòèê" 01208201510117 õ õ õ 01.11.20169 ÎñÎÎ "ÊàçÈíòåðÒðàíñ" 01306201310131 õ õ õ 01.11.201610 Ñòð.Ìîíò.Êîìï. "Ñòàòóñ Ñòðîé Ñåðâèñ" 15022013100796 õ õ õ 01.11.201611 ÌÁ "Ãûäà" 01704201210016 õ õ õ 01.11.201612 ÎñÎÎ "ÄÈÝÐ Ãðóïï" 01801201410171 1 Ý13Ö4Þ 739209 01.11.2016

6 Ý15Ö4À 4329-433413 Ãðóïïà Êîìï.Àçèÿ-ñòðîé 01901201110165 õ õ õ 01.11.201614 ÎñÎÎ "Ðè÷ Êîìïàíè" 02201201010389 õ õ õ 01.11.201615 ÎñÎÎ "ÑÅÁÀÊ ËÒÄ" 02203201110284 õ õ õ 01.11.201616 ÎñÎÎ "Ýêñïåðò Ëîãèñòèê" 02306201410272 õ õ õ 01.11.2016

ПЕРЕЧЕНЬОБЛАГАЕМЫХ СУБЪЕКТОВ, У КОТОРЫХ АННУЛИРОВАНА РЕГИСТРАЦИЯ

ПО НДС В СООТВЕТСТВИИ С ЧАСТЬЮ 6 СТАТЬИ 230 НК КР


17 ÎñÎÎ "Âåñòåë-Áèøêåê" 02412201010118 24 Æ12Ö4ß 511-534 01.11.20161 Ê10Ó4Å 31281 Ê10Ó4Å2 10581 Ê10Ó4Å2 10871 Ê11Ó4Ç 109181 Æ12×5ß 919762 Ê10Ê5Å 94681-946822 Ê10Ê5Å 129095-12909613 Ê10Ê5Å2 17501-175138 Ê10Ê5Å2 17515-1752223 Ê10Ê5Å2 17524-175462 Ê10Ê5Å2 17549-175501 Ê11Ê5Ç 145244

18 Ñåìü äíåé "Ëîãèñòèê" 02504200810131 1 Ï8Ó4Ä 198842 01.11.20166 Ï8Ó4Ä 198856-1988611 Ï8Ó4Ä 2235531 Ï8Ó4Ä 3299581 Ï8Ó4Ä 3299621 Ï8Ó4Ä 3299731 Ï8Ó4Ä 3299991 Ï8Ó4Ä 3300521 Ï8Ó4Ä 3300981 Ï8Ó4Ä 3301021 Ï8Ó4Ä 3301301 Ï8Ó4Ä 3301411 Ï8Ó4Ä 3301431 Ï8Ó4Ä 3301591 Ï8Ó4Ä 4490913 Ï8Ó4Ä 449101-4491031 Ï8Ó4Ä 4491091 Ï8Ó4Ä 44911414 Ï8Ó4Ä 449238-4492519 Ï8Ó4Ä 449253-44926138 Ï8Ó4Ä 449263-4493001 Ï8Ó4Ä 44931242 Ï8Ó4Ä 449314-4493551 Ï8Ó4Ä 5520593 Ï8Ó4Ä 552061-5520633 Ï8Ó4Ä 5520684 Ï8Ó4Ä 552072-5520707 Ï8Ó4Ä 552078-5520751 Ï8Ó4Ä 5520861 Ï8Ó4Ä 5520937 Ï8Ó4Ä 552099-5521052 Ï8Ó4Ä 552152-5521531 Ï8Ê5Ä 3250081 Ï8Ê5Ä 3250361 Ï8Ê5Ä 3251001 Ï8Ê5Ä 3759381 Ï8Ê5Ä 3760521 Ï8Ê5Ä 5116001 Ï8Ê5Ä 5116181 Ï8Ê5Ä 5116231 Ï8Ê5Ä 5116731 Ï8Ê5Ä 5116911 Ï8Ê5Ä 67719426 Ï8Ê5Ä 677222-67724717 Ï8Ê5Ä 677260-67727613 Ï8Ê5Ä 677278-6772902 Ï8Ê5Ä 677262-6772634 Ï8Ê5Ä 677295-6772989 Ï8Ê5Ä 677300-6773081 Ï8Ê5Ä 8227972 Ï8Ê5Ä 822804-822805

19 ÎñÎÎ "Ïðàéì Ëèäåð" 02603200710096 2 Ê8Ê5Ä 85013-85014 01.11.201616 Ê8Ê5Ä 85016-850317 Ê8Ê5Ä 85033-850395 Ê8Ê5Ä 85050-850542 Ê8Ê5Ä 172405-1724061 Ê8Ê5Ä 1724517 Ê8Ê5Ä 172454-17246015 Ê8Ê5Ä 172462-17247619 Ê8Ê5Ä 172478-1724968 Ê8Ê5Ä 175113-1751206 Ê8Ê5Ä 175130-17513536 Ê8Ê5Ä 175137-1751725 Ê8Ê5Ä 429738-429742100 Ê8Ê5Ä 429744-4298431 Ê8Ê5Ä 42984529 Ê8Ê5Ä 429878-4299061 Ï8Ê5Ä 5106451 Ï8Ê5Ä 510647

20 ÎñÎÎ "U Services LTD" 002907199910103 õ õ õ 01.11.201621 ÎñÎÎ "ÀãðîÑàõËèçèíã" 03001200610012 1 Ï10Ó4Å 325897 01.11.2016

1 Ï10Ó4Å 3259012 Ï10Ó4Å 325908-3259092 Ï10Ó4Å 325919-3259201 Ï10Ó4Å 32592221 Ï10Ó4Å 325926-3259461 Ï8Ó4Ä 3027402 Ï8Ó4Ä 302742-3027431 Ï8Ó4Ä 3027492 Ï10Ê5Å 521870-5218712 Ï10Ê5Å 521880-52188132 Ï10Ê5Å 521888-5219192 Ï8Ê5Ä 464597-4645982 Ï8Ê5Ä 464600-4646011 Ï8Ê5Ä 4646161 Ï8Ê5Ä 464623

22 ÎñÎÎ "Áè-Êèíãñ" 03010201210105 2 Ý14×5À 27419-27420 01.11.2016






ЭЭркинркин ооооТТ(Íà÷àëî íà 28-îé ñòð.)

23 ÎñÎÎ "ÂèòàëÔàðìà" 03110200210052 3 Ï10Ó4Å 66538-66540 01.11.20161 Ï10Ó4Å 665432 Ï10Ó4Å 66545-665461 Ï10Ó4Å 665481 Ï10Ó4Å 665501 Ï10Ó4Å 665527 Ï10Ó4Å 66560-665661 Ï10Ó4Å 665773 Ï11Ó4Ç 489-4911 Ï8Ó4Ä 3631461 Ï8Ó4Ä 3631482 Ï8Ó4Ä 363155-3631562 Ï8Ó4Ä 363160-3631611 Ï8Ó4Ä 3631762 Ï8Ó4Ä 363210-3632111 Ï8Ó4Ä 5531772 Ï8Ó4Ä 553179-5531802 Ï8Ó4Ä 553191-5531921 Ï8Ó4Ä 5531962 Ï8Ó4Ä 553202-5532031 Ï8Ó4Ä 5532053 Ï8Ó4Ä 553208-5532104 Ï10Ê5Å 71949-719524 Ï10Ê5Å 71956-719595 Ï10Ê5Å 71966-719704 Ï10Ê5Å 71972-7197522 Ï10Ê5Å 71977-719981 Ï10Ê5Å 720001 Ï10Ê5Å 7205148 Ï10Ê5Å 72301-723486 Ï10Ê5Å 72351-723563 Ï10Ê5Å 72358-723601 Ï8Ê5Ä 6382001 Ï8Ê5Ä 6382591 Ï8Ê5Ä 9330471 Ï8Ê5Ä 9331291 Ï8Ê5Ä 93316531 Ï8Ê5Ä 933190-9332201 Ï8Ê5Ä 9332235 Ï8Ê5Ä 933225-9332292 Ï8Ê5Ä 933232-9332331 Ï8Ê5Ä 9332421 Ï8Ê5Ä 9332542 Ï8Ê5Ä 933267-9332686 Ï8Ê5Ä 933313-9333187 Ï8Ê5Ä 933320-93332610 Ï8Ê5Ä 933328-9333371 Ï8Ê5Ä 9333601 Ï8Ê5Ä 9333631 Ï8Ê5Ä 9334301 Ï8Ê5Ä 93343317 Ý13×5Þ 810588-810604

24 Òåíòèøåâà Àñèÿ 11502194010022 õ õ õ 01.11.201625 Îìàð Àáäëðàçàê 20708196500838 1 Æ13×5Þ 62305 01.11.201626 Éîðäó Ýìðå 22908198000967 õ õ õ 01.11.201627 Ôèëèàë "Àðò Ñìàí" ÎñÎÎ "Àðõèòåêòóðíàÿ ñòóäèÿ ÀÑÌÀÒ" 40506201410278 õ õ õ 01.11.2016

Ñâåðäëîâñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Òàéì Àçèÿ Ãðóïï" 00208201410132 õ õ õ 05.11.20162 ÎñÎÎ "VEGA Com" 03011200710157 õ õ õ 05.11.20163 ÎñÎÎ "Àé Ýì Äæè Êîíñàëòèíã" 01606201610030 õ õ õ 05.11.20164 ÎñÎÎ "ÒÄ Àçèÿ Ïîëèìåð" 01703201410293 4 Ý15×5À 735056-735057,

735059-73506005.11.2016

5 ÎñÎÎ "×åðíûé Êâàäðàò" 02702201510229 38 Ý14Ö85ß 770789-770826 05.11.20166 ÎñÎÎ "Õóìàíà Àçèÿ Ãðóïï" 00109201410223 2 õ 108074-108075 05.11.20167 ÎñÎÎ "Áîäåí Ãðóïï" 00605201610090 õ õ õ 05.11.20168 ÈÏ Àãàéñàåâà Ä.À. 20510196100696 õ õ õ 05.11.20169 ÈÏ Ñàëèìîâ Ý. 22004197800141 õ õ õ 05.11.201610 ÈÏ Áàêåíáàåâ ×.Ñ. 10111196700601 õ õ õ 05.11.2016

Àëàìóäóíñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Àçèÿ-Êóðóëóø" 00205200610049 õ õ õ 04.11.20162 ÎñÎÎ "ÐîìàÒðàíñ" 01010201310166 õ õ õ 04.11.20163 ÎñÎÎ "Ïëàñòèê Êåé Äæè" 02604201610163 õ õ õ 04.11.2016

Ñîêóëóêñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Êèëî Òðàíñ" 02603201510069 õ õ õ 02.11.2016

Ìîñêîâñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Ìåðèò Ãðóïï" 01306201310012 õ õ õ 04.11.20162 ÈÏ Êàðèìîâà Í.À. 12003198401574 3 Æ14×5ß 51454-76720 04.11.2016

Æ15×5À 16528 ã. Îø

1 ÎñÎÎ "Íóð-Ãðàíèò" 01211201510045 õ õ õ 01.11.20162 ÎñÎÎ "Ìåðóäàí" 01711200610100 õ õ õ 01.11.20163 ÎñÎÎ "Óíèâåðñàë Òåõíî Ëàéí" 02301200610047 1 Æ12×5ß 143897 01.11.2016

1 Æ12×5ß 1438991 Æ12×5ß 143905

4 ÎñÎÎ "Ìóñòàôà" 00202201110070 8 Ý12Ö4ß 555693-555700 01.11.20168 Ý15×5À 249209-249216

5 ÎñÎÎ "Ûðûñêû" 00601201110050 1 Ý12×5ß 567606 01.11.20161 Ý13×5Þ 36309910 Ý14Ö5ß 851011-851020

Àðàâàíñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Êåëå÷åê-Êóðóëóø" 00404200510232 1 Ê11Ê5Ç 72520 01.11.2016

1 Æ12×5ß 385295 Æ14×5ß 044633-044637

ã. Ñóëþêòà1 ÈÏ Ïàçûëîâà Ê.Á. 10702198400478 õ õ õ 31.10.2016

×îí-Àëàéñêèé ðàéîí1 ÈÏ Êîøîåâà Óðêóÿ 11507194500555 õ õ õ 01.11.2016

Êàðà-Ñóóéñêèé ðàéîí1 ÎñÎÎ "Áàÿñ-Òðàíñ" 02201201510186 õ õ õ 01.11.2016

ã. Æàëàë-Àáàä1 ÎñÎÎ "ÝëÍóðÌóõàìàä" 03107200910121 2 Ý15×5À 223574-273575 03.11.2016

Ïðèìå÷àíèå: Àííóëèðîâàíèå ðåãèñòðàöèè âñòóïàåò â ñèëó ñî äíÿ ðàçìåùåíèÿ â îôèöèàëüíûõ ïå÷àòíûõ èçäàíèÿõ ðåøåíèÿ, ïðèíÿòîãî íàëîãîâûì îðãàíîì îá àííóëèðîâàíèè ðåãèñòðàöèè ïî ÍÄÑ

ÑÎ-245

ОАО «КАНТСКИЙ ЦЕМЕНТНЫЙ ЗАВОД»

сообщает об изменениях в списке лиц, входящих в органы управления:

Ðåøåíèåì Ñîâåòà äèðåêòîðîâ ÎÀÎ «ÊÖÇ» îò 30.11.2016 ã. äîñðî÷-íî ïðåêðàùåíû ïîëíîìî÷èÿ Ãåíåðàëüíîãî äèðåêòîðà ÎÀÎ «Êàíòñêèé öåìåíòíûé çàâîä» Àðïà÷èåâà Àñêàðà Êàðàãóëîâè÷à; Ãåíåðàëü-íûì äèðåêòîðîì ÎÀÎ «Êàíòñêèé öåìåíòíûé çàâîä» èçáðàí Ìåëü-íèêîâ Ñåðãåé Íèêîëàåâè÷ ñ 1 äåêàáðÿ 2016 ãîäà.

Ñ-905

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН УЛУТТУК БАНКЫ

диск текчелерин сатып алуу боюнча тендер єткєрєт.

Òåíäåð àëäûíäàãû æîëóãóøóó 2016-æûëäûí 13-äåêàáðûíäà ñà-àò 13:30äà ºòêºð¿ëºò äàðåãè: Áèøêåê øààðû, Ò.̄ ìºòàëèåâ àòûí-äàãû êº÷º,105/1.

Òåíäåðäèê äîêóìåíòòåðäè 2016-æûëäûí 21-äåêàáðûíäà ÷åéèí òàïøûðóóãà áîëîò.

Òåíäåðäèê ñóíóøòàð 2016-æûëäûí 26-äåêàáðûíäà ñààò 14:00ãº ÷åéèí êàáûë àëûíàò. Êºðñºò¿ëãºí ìººíºòòºí êå÷èêòèðèëèï áåðèëãåí ñóíóøòàð êàáûë àëûíáàéò æàíà êàðàëáàéò.

Òåíäåðäèê ñóíóøòàð ñàëûíãàí êîíâåðòòåð 2016-æûëäûí 26-äåêàá-ðûíäà ñààò 14:00äº à÷ûëàò.

Ñóðîîëîðãî æîîï àëóó ¿÷¿í +996 (312) 61-52-83 òåëåôîí íîìåðè-íå æå [email protected] ýëåêòðîíäóê ïî÷òàñû àðêûëóó òåõíèêàëûê êî-îðäèíàòîðãî êàéðûëóóãà áîëîò.

ПССИ ПЕРВОМАЙСКОГО РАЙОНА г. БИШКЕК объявляет публичные торги

íà íåäâèæèìîñòü, 1/2 ÷àñòè 3-õ êîìíàòíîé êâàðòèðû 105 ñåðèè, ýòàæ 8 èç 9 ïî àäðåñó: ã.Áèøêåê, ìêð. Þã-2, äîì 6, êâ.

24, îáùåé ïëîùàäüþ – 60,9 êâ.ì., æèëîé ïëîùàäüþ – 40,5 êâ.ì., ñëóæåáíîé ïëîùàäüþ – 20,4 êâ.ì., èäåíòèôèêàöèîííûé

êîä 1-02-01-0059-0008-01-024 ïðèíàäëåæàùèé íà ïðàâå ñîáñòâåííîñòè Ìóðçàåâó À. ïóòåì ïðîäàæè ñ ïóáëè÷íûõ

òîðãîâ, óñòàíîâèâ åãî íà÷àëüíóþ (ñòàðòîâóþ) ïðîäàæíóþ öåíó â ðàçìåðå – 1 682 500 (îäèí ìèëëèîí øåñòüñîò âîñåìüäåñÿò äâå òûñÿ÷à ïÿòüñîò) ñîì.

Äëÿ ó÷àñòèÿ â òîðãàõ íåîáõîäèìî âíåñòè 10% îò íà÷àëüíîé (ñòàð-òîâîé) ïðîäàæíîé ñòîèìîñòè, äî íà÷àëà òîðãîâ íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ïåðâîìàéñêîãî ðàéîíà ã. Áèøêåê. Ïîêóïíàÿ öåíà äîëæíà áûòü âíåñåíà íå ïîçäíåå 5-äíåâíîãî ñðîêà ïîñëå òîðãîâ íà äåïî-çèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ Ïåðâîìàéñêîãî ðàéîíà ã. Áèøêåê. Òîðãè ñîñòî-ÿòñÿ 20 äåêàáðÿ 2016ã. â 10.00 ÷àñîâ ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìó-ùåñòâà. Îðãàíèçàòîð òîðãîâ ñóäåáíûé èñïîëíèòåëü Êåíæååâ Ì.Ì., ñïðàâêè ïî òåë.: 30-31-89.

Í-922

ИЗВЕЩЕНИЕ Решением Межрайонного суда г.Бишкек от 24.10.2016 года по делу №ЭД-1047/16-МЧ-С1.

ОсОО «КАНТСКИЙ ЗАВОД КАМНЕОБРАБОТКИ»

признано банкротом и в отношении него назначена процедура специального администрирования.

Ïðèêàçîì äåïàðòàìåíòà ïî äåëàì áàíêðîòñòâî îò 21.11.2016 ãîäà ¹186 ñïåöèàëüíûì àäìèíèñòðàòîðîì ÎñÎÎ «ÊÇÊ» íàçíà÷åí Òûíà-ëèåâ Áåéøåíáåê Ìàíûáåêîâè÷ (ëèöåíçèÿ ¹0287)

Ïåðâîå ñîáðàíèå êðåäèòîðîâ ñîñòîèòñÿ 20.12.2016 ãîäà â 11.00 ÷à-ñîâ ïî àäðåñó: ã.Áèøêåê, óë.Ëåâ Òîëñòîãî, 100. Äëÿ ó÷àñòèÿ íà ñî-áðàíèè êðåäèòîðîâ ñ ïðàâîì ãîëîñà êðåäèòîðû îáÿçàíû ïîäàòü ïðå-òåíçèè äî íà÷àëà ñîáðàíèÿ, ïðåäñòàâèòåëÿì êðåäèòîðîâ íåîáõîäèìî èìåòü ïðè ñåáå íàäëåæàùèì îáðàçîì îôîðìëåííóþ äîâåðåííîñòü.

Ñïðàâêè ïî òåë.: (0772) 66-15-05. Í-933

КЫЗЫЛ-КЫЯ ШААРДЫК СОТ АТКАРУУЧУЛАР КЫЗМАТ БЄЛЇМЇ

Áàòêåí îáëàñòûíûí ýêîíîìèêàëûê æàíà àäìèíèñòðàòèâäèê èøòåð áîþí÷à ðàéîíäîð àðàëûê

ñîòóíóí 31.03.2016-æûëäàãû ÷å÷èìèíèí íåãèçèíäå ÝÄ-75/2016ÌÁà ñàíäóó àòêàðóó äîêóìåíòè áîþí÷à Øàéèáåêîâà Ìàéðàìõîí Êåëäèáàåâíàãà òààíäûê

áîëãîí ê¿ðººäº òóðãàí Êûçûë-Êûÿ øààðûíûí Ãàãàðèí êº÷ºñ¿íäºã¿ ¹10 ¿éä¿í ¹1 áàòèðè áàøòàïêû áààñû 1,200000 ñîìäîí 10% àðçàíäàòûëãàí áààäà 1 080 000

ñîìãî ýêèí÷è à÷ûê ñîîäà-ñàòûê æàðûÿëàéò.

Ñîîäà-ñàòûê 2016-æûëäûí 26-äåêàáðü ê¿í¿ ñààò 11.00äº Êû-çûë-Êûÿ øààðûíûí Ãàãàðèí êº÷ºñ¿íäºã¿ ¹10/1 ¿é¿í¿í êîðîî-ñóíäà òóðàê æàéäûí æàéãàøêàí æåðèíäå ºòºò. Ñîîäà-ñàòûêêà êàà-ëîî÷óëàð áîëñî Êûçûë-Êûÿ øààðäûê ÑÀÊÁíûí ñîòòóê àòêàðóó÷ó-ñó Êóðáàíáåêîâ Øàéáåê Æàìàëèäèíîâè÷êå êàéðûëóó ìåíåí Êûçû-Êûÿ øààðäûê ÑÀÊÁíûí ÁÈÊ 129056 ëèö. ñ÷. 904802411 äåïîçèò-òèê ñ÷åò 1290562380020130 ñ÷åòóíà ñîîäà-ñàòûêêà 2 ê¿í êàëãàíãà ÷åéèí àëãà÷êû ñòàðòòûê áààíûí 5%ûí òºëººñ¿ çàðûë.

Áàéëàíûø íîìåð: (03657) 5-04-63, ñààò 9.00äºí 18.00ãº ÷åéèí.

Ñ/Î-239

ПРИГЛАШЕНИЕ К УЧАСТИЮ В ТОРГАХ КЫРГЫЗСКАЯ РЕСПУБЛИКА

ПРОЕКТ РЕАБИЛИТАЦИИ СИСТЕМ ВОДОСНАБЖЕНИЯ И КАНАЛИЗАЦИИ

г. БИШКЕК – II ФАЗАPIP -4 Ïîñòàâêà ëàáîðàòîðíîãî îáîðóäîâàíèÿ

è ñîïóòñòâóþùèõ óñëóã

Íàñòîÿùåå Ïðèãëàøåíèå ê ó÷àñòèþ â òîðãàõ âû-ïóùåíî â ñîîòâåòñòâèè ñ Îáùèì îáúÿâëåíèåì î çà-êóïêàõ ïî äàííîìó ïðîåêòó, ðàçìåùåííûì íà âåá-ñàéòå ÅÁÐÐ íà ñòðàíèöå "Èçâåùåíèÿ î çàêóïêàõ" www.ebrd.com 8 èþëÿ 2016 ãîäà.

Ïðîèçâîäñòâåííî-ýêñïëóàòàöèîííîå óïðàâëåíèå (ÏÝÓ) «Áèøêåêâîäîêàíàë», èìåíóåìûé äàëåå «Ïîêó-ïàòåëü», íàìåðåí èñïîëüçîâàòü ÷àñòü ñðåäñòâ çàé-ìà, ïðåäîñòàâëåííîãî Åâðîïåéñêèì áàíêîì ðåêîí-ñòðóêöèè è ðàçâèòèÿ (Áàíê) è ÷àñòè ñðåäñòâ ãðàíòà, ïðåäîñòàâëåííîãî Ïðàâèòåëüñòâîì Øâåéöàðñêîé Êîíôåäåðàöèè (ïðåäñòàâëåííîãî ÑÅÊÎ), àäìèíè-ñòðèðóåìîãî Åâðîïåéñêèì áàíêîì ðåêîíñòðóêöèè è ðàçâèòèÿ (ÅÁÐÐ èëè Áàíê) äëÿ ôèíàíñèðîâàíèÿ Ïðîåêòà ðåàáèëèòàöèè ñèñòåì âîäîñíàáæå-íèÿ è êàíàëèçàöèè ã. Áèøêåê – II ôàçà.

Ïîêóïàòåëü íàñòîÿùèì ïðèãëàøàåò Ïîñòàâùè-êîâ ê ïîäà÷å çàÿâîê íà ó÷àñòèå â òîðãàõ ïî ñëåäó-þùèì äîãîâîðàì, ôèíàíñèðóåìûì èç ñðåäñòâ êðå-äèòà è ãðàíòà:

Ïîñòàâêà ëàáîðàòîðíîãî îáîðóäîâàíèÿ è ñî-ïóòñòâóþùèõ óñëóã âêëþ÷àåò â ñåáÿ:

• Ëîò 1 - Ëàáîðàòîðíîå îáîðóäîâàíèå äëÿ ëà-áîðàòîðèé ïðåäïðèÿòèÿ «Ãîðâîäîïðîâîä» è «Ãîðêàíàëèçàöèÿ»

• Ëîò 2 - Âûòÿæíûå øêàôû, ëàìèíàðíûå øêà-ôû è ìåáåëü

• Ëîò 3 - Êîìïüþòåðíîå îáîðóäîâàíèå, ñèñòåìû áåñïåðåáîéíîãî ýëåêòðîñíàáæåíèÿ, ïðèíòåðû

Ñîïóòñòâóþùèå óñëóãè:

1. Ïîñòàâùèê äîëæåí ïðåäîñòàâèòü ðóêîâîäñòâî ïî ìîíòàæó íà ïîñòàâëÿåìîå îáîðóäîâàíèå (íà ðóñ-ñêîì ÿçûêå).

2. Ïîñòàâùèê äîëæåí ïðåäîñòàâèòü ïîäðîá-íîå ðàáî÷åå ðóêîâîäñòâî íà ïîñòàâëÿåìîå îáîðóäîâàíèå(íà ðóññêîì ÿçûêå).

3. Ïîñòàâùèê äîëæåí ïðåäîñòàâèòü ãðàôèê òåõ-íè÷åñêîãî îáñëóæèâàíèÿ è ðåìîíòà íà îáîðóäîâà-íèå â òå÷åíèå ãàðàíòèéíîãî ïåðèîäà.

Çàÿâêè ìîãóò áûòü ïîäàíû íà îäèí èëè áîëåå ëî-òîâ. Öåíó, ïðåäëàãàåìóþ ïî êàæäîìó ëîòó, ñëåäó-åò óêàçûâàòü îòäåëüíî. Â çàÿâêàõ, ïîäàííûõ íà âû-ïîëíåíèå íåñêîëüêèõ ëîòîâ, ìîãóò áûòü ïðåäëîæå-íû ñêèäêè, íàëè÷èå êîòîðûõ áóäåò ó÷èòûâàòüñÿ â ïðîöåññå ñðàâíåíèÿ çàÿâîê.

Â òåíäåðå ïî êîíòðàêòó, êîòîðûé áóäåò ôèíàí-ñèðîâàòüñÿ çà ñ÷åò ñðåäñòâ ãðàíòà Ïðàâèòåëüñòâà Øâåéöàðñêîé êîíôåäåðàöèè (ÑÅÊÎ), àäìèíèñòðèðó-åìîãî Åâðîïåéñêèì áàíêîì ðåêîíñòðóêöèè è ðàçâè-òèÿ (ÅÁÐÐ èëè Áàíê) è çà ñ÷åò ñðåäñòâ êðåäèòà Åâ-ðîïåéñêîãî áàíêà ðåêîíñòðóêöèè è ðàçâèòèÿ (ÅÁÐÐ èëè Áàíê) èìåþò ïðàâî ó÷àñòâîâàòü êîìïàíèè ëþ-áîé ñòðàíû Ñðåäñòâà êðåäèòà ïðåäîñòàâëåííîãî Áàíêîì íå áóäóò èñïîëüçîâàòüñÿ äëÿ îïëàòû ëèöàì èëè ïðåäïðèÿòèÿì èëè äëÿ îïëàòû ëþáîãî èìïîð-òà òîâàðîâ, åñëè òàêàÿ îïëàòà èëè èìïîðò çàïðåùå-íû ðåøåíèåì Ñîâåòà Áåçîïàñíîñòè ÎÎÍ, ïðèíÿòî-ãî ñîãëàñíî Ãëàâû VII Óñòàâà ÎÎÍ.

Ó÷àñòâîâàòü â òîðãàõ íà èñïîëíåíèå äîãîâîðîâ, ôèíàíñèðóåìûõ èç ñðåäñòâ êðåäèòà ÅÁÐÐ, èìåþò ïðàâî êîìïàíèè ëþáîé ñòðàíû.

Äëÿ ïîëó÷åíèÿ ïðàâà íà ïðèñóæäåíèå äîãî-âîðà ó÷àñòíèêè òîðãîâ äîëæíû îòâå÷àòü óêà-çàííûì íèæå ìèíèìàëüíûì êâàëèôèêàöèîí-íûì òðåáîâàíèÿì:

1. Ó÷àñòíèê òîðãîâ äîëæíûì îáðàçîì óïîëíîìî-÷åí èçãîòîâèòåëåì íà ïîñòàâêó òàêèõ òîâàðîâ â ñòðàíó Ïîêóïàòåëÿ;

2. Ó÷àñòíèê òîðãîâ èìååò íåîáõîäèìûå ôèíàí-ñîâûå, òåõíè÷åñêèå è ïðîèçâîäñòâåííûå âîç-ìîæíîñòè è ìîùíîñòè äëÿ âûïîëíåíèÿ Êîí-òðàêòà. Ãîäîâîé òîâàðîîáîðîò äîëæåí áûòü íå ìåíåå 200 000 Åâðî â ãîä, äëÿ êàæäîãî Ëîòà. Ìåñòíûé ó÷àñòíèê òîðãîâ äîëæåí ïðåäîñòà-âèòü èíôîðìàöèþ î íåèìåíèè çàäîëæåííîñòè ïî íàëîãàì è ñîöèàëüíîìó ôîíäó, áóõãàëòåð-ñêèé áàëàíñ, îò÷åò î ïðèáûëÿõ è óáûòêàõ, àó-äèòîðñêèå îò÷åòû è ò.ä. Ó÷àñòíèê òîðãîâ äîë-æåí ïðåäñòàâèòü äîêàçàòåëüñòâà òîãî, ÷òî îí ìîæåò ïîëó÷èòü èëè èìååò â ñâîåì ðàñïîðÿ-æåíèè ëèêâèäíûå àêòèâû, íåçàëîæåííóþ íå-äâèæèìîñòü, êðåäèòíûå ëèíèè è èíûå ôèíàí-ñîâûå ñðåäñòâà, ïîçâîëÿþùèå åìó îáåñïå÷èòü íàëè÷èå îáîðîòíûõ ñðåäñòâ äëÿ âûïîëíåíèÿ äîãîâîðà â ñóììå, ñîñòàâëÿþùåé ïî ðàñ÷åòàì íå ìåíåå 50 000 â ýêâèâàëåíòå â åâðî, ïðèíè-ìàÿ âî âíèìàíèå èìåþùèåñÿ ó ó÷àñòíèêà òîð-ãîâ îáÿçàòåëüñòâà ïî äðóãèì äîãîâîðàì.

3. Ó÷àñòíèê òîðãîâ äîëæåí ïðåäñòàâèòü äîêàçà-òåëüñòâà íàëè÷èÿ ó íåãî îïûòà óñïåøíîãî âû-ïîëíåíèÿ â êà÷åñòâå ïîñòàâùèêà íå ìåíåå 3

äîãîâîðîâ â òå÷åíèå ïîñëåäíèõ 3 ëåò, óñïåøíî è â ñóùåñòâåííîé ìåðå çàâåðøåííûõ è ñõîä-íûõ ñ ïðåäëàãàåìîé ïîñòàâêîé òîâàðîâ. Ñõîä-ñòâî îñíîâûâàåòñÿ íà ôèçè÷åñêèõ îáúåìàõ, ñëîæíîñòè, ìåòîäàõ/òåõíîëîãèÿõ èëè èíûõ õàðàêòåðèñòèêàõ, ïðåäóñìîòðåííûõ â ðàçäå-ëå VI «Òðåáîâàíèÿ Ïîêóïàòåëÿ»

4. Ó÷àñòíèê òîðãîâ èëè åãî àãåíò áóäåò â ñîñòî-ÿíèè âûïîëíèòü îáÿçàòåëüñòâà ïîñòàâùèêà â òå÷åíèå ãàðàíòèéíîãî ñðîêà ýêñïëóàòàöèè çà-âîäà èçãîòîâèòåëÿ è îáåñïå÷åíèþ çàï÷àñòÿ-ìè, ïðåäïèñàííûå åìó â íàñòîÿùèõ òåíäåð-íûõ äîêóìåíòàõ. Ó÷àñòíèê òîðãîâ äîëæåí ïðå-äîñòàâèòü íåîáõîäèìûå ñåðòèôèêàòû, ëèöåí-çèè èëè ïèñüìî î ïîëíîìî÷èÿõ.

5. Êðèòåðèè äëÿ êîíñîðöèóìîâ è ñîâìåñòíûõ ïðåäïðèÿòèé (ÑÏÊÀ):

Â ñëó÷àå åñëè ó÷àñòíèê òîðãîâ ïîäàåò çàÿâêó îò ñîâìåñòíîãî ïðåäïðèÿòèÿ, íåîáõîäèìî ÷òî-áû îí îòâå÷àë ñëåäóþùèì êâàëèôèêàöèîííûì òðåáîâàíèÿì:

à) âåäóùàÿ êîìïàíèÿ ñîâìåñòíîãî ïðåäïðèÿòèÿ äîëæíà èìåòü îïûò ðàáîòû â êà÷åñòâå ãåíå-ðàëüíîãî ïîäðÿä÷èêà ïðè âûïîëíåíèè õîòÿ áû äâóõ (2) êîíòðàêòîâ, êàê îòìå÷åíî â êâàëèôè-êàöèîííûõ êðèòåðèÿõ (3), óêàçàíî âûøå, è îò-âå÷àòü, êàê ìèíèìóì 70% êâàëèôèêàöèîííûì êðèòåðèÿì (2), óêàçàííûì âûøå;

b) êàæäûé ÷ëåí ñîâìåñòíîãî ïðåäïðèÿòèÿ äîëæåí èìåòü îïûò ðàáîòû â êà÷åñòâå ãåíåðàëüíîãî ïîäðÿä÷èêà ïðè âûïîëíåíèè õîòÿ áû îäíîãî (1) êîíòðàêòà, êàê îòìå÷åíî â êâàëèôèêàöèîí-íûõ êðèòåðèÿõ (3), óêàçàíî âûøå, è îòâå÷àòü, êàê ìèíèìóì 30% êâàëèôèêàöèîííûì êðèòå-ðèÿì (2), óêàçàííûì âûøå; Â öåëîì êîíñîðöè-óì (âõîäÿùèå â íåãî êîìïàíèè) äîëæåí ñîîò-âåòñòâîâàòü âñåì âûøåïåðå÷èñëåííûì êðè-òåðèÿì.

Åñëè ïîñòàâùèê ÿâëÿåòñÿ ñîâìåñòíûì ïðåäïðèÿ-òèåì, êîíñîðöèóìîì èëè àññîöèàöèåé, ñîñòîÿùåé èç äâóõ è áîëåå ÷åëîâåê, âñå ëèöà íåñóò ñîëèäàð-íûå îáÿçàòåëüñòâà âûïîëíåíèÿ óñëîâèé äîãîâîðà Ïîêóïàòåëÿ, åñëè èíîå íå óêàçàíî â ÎÓÊ. Ñîâìåñò-íîå ïðåäïðèÿòèå äîëæíî íàçíà÷èòü îäíîãî èç ó÷àñò-íèêîâ âûñòóïàòü â êà÷åñòâå ëèäåðà ñ ïîëíîìî÷èÿ-ìè äåéñòâîâàòü îò ëèöà ñîâìåñòíîãî ïðåäïðèÿòèÿ. Óñòàâ èëè Êîíñòèòóöèè ñîâìåñòíîãî ïðåäïðèÿòèÿ íå ìîæåò áûòü èçìåíåíà áåç ïðåäâàðèòåëüíîãî ñî-ãëàñèÿ ïîêóïàòåëÿ.

Òåíäåðíûå äîêóìåíòû ìîãóò áûòü ïîëó÷åíû ïî àäðåñó, óêàçàííîìó íèæå, ïîñëå óïëàòû íå-âîçâðàùàåìîãî ñáîðà â ðàçìåðå 640 ñîì.

Áàíê áåíåôèöèàðèéð/ñ. 1091820102890180ÎÀÎ "UniCreditBank", Áèøêåê, Êûðãûçñêàÿ Ðåñ-

ïóáëèêàSWIFT: ENEJKG22Chips UID: 416502Áàíê ïîñðåäíèêStandard Chartered bank, Íüþ-Éîðê, ÑØÀSWIFT: SCBLUS33ð/í: 3582023671001

Ïîñëå ïîëó÷åíèÿ äîêóìåíòîâ, óäîñòîâåðÿþùèõ îïëàòó, êîìïëåêò êîíêóðñíîé äîêóìåíòàöèè áóäåò íåçàìåäëèòåëüíî âûñëàí àäðåñàòó êóðüåðñêîé ïî-÷òîé; îäíàêî, îòïðàâèòåëü äîêóìåíòîâ íå íåñåò îò-âåòñòâåííîñòè çà åãî óòðàòó èëè äîñòàâêó ñ îïîçäà-íèåì. Ïîñëå ïðåäîñòàâëåíèÿ ïîòåíöèàëüíûì ó÷àñò-íèêîì òîðãîâ äîêóìåíòà, óäîñòîâåðÿþùåãî îïëàòó, êîïèÿ êîìïëåêòà êîíêóðñíîé äîêóìåíòàöèè ìîæåò áûòü òàêæå íàïðàâëåíà åìó â ýëåêòðîííîé ôîðìå ïî åãî çàïðîñó. Â ñëó÷àå âîçíèêíîâåíèÿ ðàñõîæäå-íèé ìåæäó òåêñòàìè äîêóìåíòîâ íà ýëåêòðîííûõ è áóìàæíûõ íîñèòåëÿõ äîêóìåíòû íà áóìàæíûõ íîñè-òåëÿõ áóäóò èìåòü ïðåèìóùåñòâåííóþ ñèëó.

Çàÿâêè äîëæíû áûòü äîñòàâëåíû â îôèñ Ïî-êóïàòåëÿ ïî óêàçàííîìó íèæå àäðåñó íå ïîçä-íåå 10.00 ÷., 11 ÿíâàðÿ 2017 ãîäà, êîãäà êîíâåð-òû ñ çàÿâêàìè áóäóò âñêðûòû â ïðèñóòñòâèè ïðåäñòàâèòåëåé ó÷àñòíèêîâ òîðãîâ, ïîæåëàâ-øèõ ïðè ýòîì ïðèñóòñòâîâàòü.

Ñ ðååñòðîì ïîòåíöèàëüíûõ ó÷àñòíèêîâ òîðãîâ, âû-êóïèâøèõ êîíêóðñíóþ äîêóìåíòàöèþ, ìîæíî îçíà-êîìèòüñÿ ïî óêàçàííîìó íèæå àäðåñó.

Ïîòåíöèàëüíûå ó÷àñòíèêè òîðãîâ (êîíêóðñà) ìî-ãóò ïîëó÷èòü äîïîëíèòåëüíóþ èíôîðìàöèþ è îçíà-êîìèòüñÿ ñ êîíêóðñíîé äîêóìåíòàöèåé, à òàêæå ïðè-îáðåñòè åå ïî ñëåäóþùåìó àäðåñó:

Êûðãûçñêàÿ Ðåñïóáëèêà720023, ã. Áèøêåê 10 ìêð.; ä.35ÏÝÓ «Áèøêåêâîäîêàíàë» îòäåë ðåàëèçàöèè

ïðîåêòà Òåë.: +996 312 542119e-mail: [email protected] Ñ-911



ПРАЙС-ЛИСТНА РАЗМЕЩЕНИЕ

РЕКЛАМНЫХ МАТЕРИАЛОВ НА САЙТЕ

WWW.ERKINTOO.KG ГАЗЕТЫ "ЭРКИН ТОО"

РАСЦЕНКИ

Верхний баннер 1000 сом

Баннеры с правой стороны 1000 сом

Баннер в колонке новостей 1000 сом

Нижний баннер 500 сом

ВНИМАНИЮ ЮРИДИЧЕСКИХ ЛИЦ!

При подаче объявлений при себе иметь гарантийное письмо. При отказе от публикации возврат денежных

средств составляет 50% от стоимости.

Справки по телефону: (0312) 62-19-06, 62-19-51, (0709) 86-25-66;

E–mail: [email protected]; [email protected]

1 новость повторна 3 дня 500 сом

1000 сом

Áèçäèí ðåêâèçèòòåð: ð/ñ ¹1280010019784103 ÁÈÊ 128001 ÎÊÏÎ 20108596ÈÍÍ. 00107199210141 ÇÀÎ Êûðãûçñêèé-Èíâåñòèöèîííî-Êðåäèòíûé Áàíê (ÊÈÊÁ)Кыргыз Республикасынын мамлекеттик расмий гезити

Башкы редактор

РЫСПАЕВКурманбек

Абдымамбетович

Ðåäàêòîðäóí æàðäàì÷ûñûÊÀÏÀÐÎÂÀ Ñàìàðà – 62-38-75

Áàøêû ðåäàêòîðäóí 1-îðóí áàñàðûÊÅÐÈÌÁÀÅÂ Äûéêàíáåê – 62-38-77

Áàøêû ðåäàêòîðäóí îðóí áàñàðû ×ÅÐÁÅÊÎÂ Àëìàç – 62-38-77

Áàøêû ðåäàêòîðäóí îðóí áàñàðû Êîììåðöèÿëûê äèðåêòîðÑÀÒÛÊÓËÎÂ Îðóíêóë – 62-19-06 (ôàêñ)

Áàøêû ðåäàêòîðäóí îðóí áàñàðû – æîîïòóó êàò÷ûÈÑÀÁÅÊÎÂ Ìàêñàò – 62-38-71

Æîîïòóó êàò÷ûíûí îðóí áàñàðûÈÌÀÌÀÄÈÅÂ Áàêòûáåê – 62-38-71

Бєлїмдєр:Ñàÿñàò, ýêîíîìèêà æàíà óêóê áºë¿ì¿ – 62-19-51

Ìàäàíèÿò, èëèì, ñïîðò æàíà òóðèçì áºë¿ì¿ – 62-18-64

Âåá-ñàéò áºë¿ì¿ – 62-19-51

Êîììåðöèÿëûê áºë¿ì – 62-18-66

"Íîðìàòèâäèê àêòûëàð" æóðíàëû – 62-18-64

Áàøêû ýñåï÷è – 62-38-73

Êîìïüþòåðäèê áîðáîð – 62-38-74

Æàðíàìàëàð êûðãûç, îðóñ, àíãëèñ òèëäåðèíäå

áåðèëåò.

– ðåêëàìàëûê ìàòåðèàëäàð

Æàðíàìàëàðäûí ìàçìóíóíà ðåäàêöèÿ æîîï áåðáåéò.

Ìûéçàìäàð áèð ýëå ìåçãèëäå êûðãûç æàíà îðóñ òèëäåðèíäå "Ýðêèí Òîî" ãåçèòèíäå æàðûÿëàíûï, àë ðàñìèé æàðûÿëîî áîëóï ýñåïòåëåò.Àâòîðäóí êºç êàðàøû ðåäàêöèÿ íûí ïîçèöèÿñûí áèëäèðáåéò.

´ Þñòèöèÿ ìèíèñòðëèãèíåí ºòêºí êàòòàëóó

ê¿áºë¿ã¿í¿í ¹592

Æóìàñûíà ýêè èðåò:øåéøåìáè,

æóìà ê¿íäºð¿ ÷ûãàò.

"Ó÷êóí" ÀÊñûíûíáàñìàêàíàñûíäà áàñûëäû.Áóéðóòìà ¹1928. Íóñêàñû 6001

Èíäåêñè: 68451Áèçäèí äàðåãèáèç:

Áèøêåê øààðû, 720040,Àáäóìîìóíîâ êº÷ºñ¿, 193.

R


[email protected]@[email protected]@mail.ru

КАДАМЖАЙ РАЙОНДУК СОТ АТКАРУУЧУЛАР КЫЗМАТ БЄЛЇМЇ

Баткен областынын экономикалык жана административдик иштер боюнча райондор

аралык сотунун чечиминин негизинде

30.09.2016-æûëû ÷ûãàðûëãàí ÝÄ-324/2016 ÌÁà ñàíäóó ÷å÷èìè-íèí íåãèçèíäå Ñàðûáåêîâ Îìóðáåê Èñàìèäèíîâè÷òèí ìåí÷èãèíäå-ãè òóðàê æàéäûí ýñåáèíåí ºíä¿ð¿¿ ê¿ðººãº êîþëãàí ì¿ëêò¿ áàøòàï-êû ñàòûê áààñû 2015-æûëäûí 13-ôåâðàëûíäàãû ê¿ðºº êåëèøèìèíäå êºðñºò¿ëãºí 801 478 ñîì 20 òûéûíäàí áàøòîî æºí¿íäº

01.11.2016-æûëû ÷ûãàðûëãàí ¹324 àòêàðóó áàðàãû áîþí÷à æîîïêåð Ñàðûáåêîâ Îìóðáåêòèí ìåí÷èãèíäåãè

Êàäàìæàé ðàéîíóíóí Õàëüìèîí àéûë ºêìºò¿íº êàðàøòóó Àáäóñàìàò àéûëû, Òîêòîãóë êº÷ºñ¿í¿í ¹35 ¿é¿íäº

æàéãàøêàí 237,57 êâ.ì., æàëïû ïàéäàëàíóó àÿíòû 142,80 êâ.ì., æàøîî àÿíòû 2806,0 êâ.ì. æåð àÿíòûíûí áàøòàïêû

ñàòûê áààñû 2015-æûëäûí 13-ôåâðàëûíäàãû ê¿ðºº êåëèøèìèíäå êºðñºò¿ëãºí 801 478 ñîìäîí áàøòîî

ìåíåí ñàòûëóóñó 2016-æûëäûí 26-äåêàáðü ê¿í¿ ñààò 11.00äº áîëóï ºòº òóðãàíäûãû æºí¿íäº æàðûÿëàéò.

Ñîîäà-ñàòûêêà êàòûøóó ¿÷¿í áàøòàëãûí áààñûíàí 5% çàëîã Êà-äàìæàé ðàéîíóíóí ñîòòóê àòêàðóó÷óëàð êûçìàòûíûí áºë¿ì¿í¿í äå-ïîçèòòèê ñ÷åòóíà òºëººñ¿ çàðûë.

Áàéëàíûø òåëåôîí: (03657) 5-04-63, (0773) 29-82-13. Ñ/Î-239

ЖОГОЛДУ

УТЕРЯ

Îðîçáåêîâ Òåìèðáåê Êóäóñîâè÷êå òèåøåë¿¿

æåð ó÷àñòîãóíà ¿ë¿ø¿íº ÀÁ ¹05854 1983-æûëû 20-ÿíâàðäà áåðèëãåí

ê¿áºë¿ã¿ æîãîëãîíäóãóíà áàéëàíûøòóó æàðàêñûç

äåï òàáûëñûí. Í-924

Решением межрайонного суда г.Бишкек от 11 ноября 2016 г. по делу №ЭД-2749/16Мбс6

ОсОО «FOOD OIL-FEZ BISHKEK»Признан банкротом с назначением процедуры специального администрирования приказом

Департамента по делам банкротства при Министерстве экономики КР, специальным администратором назначен

Эрмегалиев Аскер Токтосунович (лиц. 0463)

Ñîáðàíèå êðåäèòîðîâ ñîñòîèòñÿ 26 äåêàáðÿ 2016 ã. â 11.00 ÷à-ñîâ ïî àäðåñó: ã.Áèøêåê, óë.Ëüâà Òîëñòîãî, 100 (çàâîä «ÎÐÅÌÈ»).

Äëÿ ó÷àñòèÿ íà ñîáðàíèè êðåäèòîðîâ íåîáõîäèìî ïîäàòü ñâîè ïðåòåíçèè äî 25 äåêàáðÿ 2016 ãîäà ñïåöèàëüíîìó àäìèíèñòðàòîðó. Ïðåäñòàâèòåëÿì êðåäèòîðîâ èìåòü ïðè ñåáå íàäëåæàùèì îôîðì-ëåííóþ äîâåðåííîñòü äëÿ ó÷àñòèÿ íà ñîáðàíèè.

Òåë.: (0559) 15-43-91.Í-934

ВАТОЧЕСАЛЬНЫЙ ЦЕХ

объявляет о своем закрытии Íàõîäÿùèéñÿ ïî àäðåñó: Îø-

ñêàÿ îáëàñòü, Íîîêàòñêèé ðàéîí, ñåëî Îí-Ýêè-Áåë, çäà-íèå ÏÌÊ.

Ï/Ï-008

ОАО ТД «МИН ТУРКУН»

Ñîîáùàåò, ÷òî ñ 17 äåêàáðÿ 2016 ã.

ïðîèçâîäèò âûïëàòû äîõîäîâ ïî èìåííûì

ïðîöåíòíûì îáëèãàöèÿì (14 ìàðòà 2016 ã.

Ãîñóäàðñòâåííîé ñëóæáîé ðåãóëèðîâàíèÿ è íàäçîðà çà ôèíàíñîâûì ðûíêîì

ïðè Ïðàâèòåëüñòâå ÊÐ âíåñåíà çàïèñü â

Åäèíîé ãîñóäàðñòâåííûé ðååñòð öåííûõ áóìàã â Êûðãûçñêîé Ðåñïóáëèêå î âûïóñêå îáëèãàöèé).

Âûïëàòà äîõîäîâ ïî èìåííûì ïðîöåíòíûì îáëèãàöèÿì áóäåò îñóùåñòâëÿòüñÿ â ïåðèîä ñ 17 äåêàáðÿ ïî 30 äåêàáðÿ 2016 ã.

* Ðàçìåð äîõîäà íà îäíó öåí-íóþ áóìàãó - 22% ãîäîâûõ;

* Äàòà, ïî ñîñòîÿíèþ íà êî-òîðóþ îïðåäåëÿåòñÿ ñïèñîê âëàäåëüöåâ öåííûõ áóìàã, èìåþùèõ ïðàâî íà ïîëó÷å-íèå äîõîäà ïî öåííûì áóìà-ãàì: 14 äåêàáðÿ 2016 ã;

* Íîìèíàëüíàÿ ñòîèìîñòü îá-ëèãàöèè – 1000 ñîì;

* Âûïëàòà ïðîöåíòîâ áóäåò îñóùåñòâëÿòüñÿ äåíåæíûìè ñðåäñòâàìè â îôèñå Ôèíàí-ñîâîé êîìïàíèè «ÑÅÍÒÈ»,àäðåñ: ã.Áèøêåê, ïð. ×óé, ¹219, 9-é ýòàæ.

Ïîëó÷èòü äîïîëíèòåëüíóþ èíôîðìàöèþ Âû ìîæåòå â îôèñå ÔÊ «ÑÅÍÒÈ» ïî àäðå-ñó: ã.Áèøêåê, ïð.×óé ¹219, 9-é ýòàæ, òåë.: 61-46-21, 61-45-89, www.senti.kg.

Í-935

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ãîñ. àêò ×¹478713 íà èìÿ Àóòîâîé Ðàçèè

Ìàäæèòîâíû ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-936

Â ñâÿçè ñ óòåðåé ïå÷àòè àäâîêàòà íà èìÿ

Ñóëòàíîâà Êóø÷óáàÿ Êóëòàåâè÷à ñ÷èòàòü íåäåéñòâèòåëüíûì.

Í-937

ПССИ г.ЖАЛАЛ-АБАД объявляет повторные публичные торги (аукцион)

ïî ðåàëèçàöèè íåäâèæèìîãî èìóùåñòâà: Æèëîé äîì, íàõîäÿùèéñÿ â ã.Æàëàë-Àáàä, óë. Äðóæáû,

á/í, îáùåé ïîëåçíîé ïëîùàäüþ – 163,7 êâ.ì., æèëîé ïëîùàäüþ – 126,4 êâ.ì. è çåìåëüíûé ó÷àñòîê ìåðîþ – 8111,7 êâ.ì., ïðèíàäëåæàùåãî ×ûðìàøåâó Äóéøîáàþ.

СТАРТОВАЯ ЦЕНА – 2 595 428 СОМОВ.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìóùåñòâ â 10.00 ÷à-ñîâ 6 ÿíâàðÿ 2017 ãîäà. Æåëàþùèå ó÷àñòâîâàòü íà òîðãàõ îáÿçàíû âíåñòè ãàðàíòèéíûé âçíîñ â ðàçìåðå 5% îò ñòàðòîâîé ñòîèìîñòè çà îäèí äåíü äî íà÷àëî òîðãîâ íà äåï.ñ÷åò ÏÑÑÈ ã. Æàëàë-Àáàä, «ÐÑÊ Áàíê» Æàëàë-Àáàä, 1290294132540089, ÊÑÊ 4408012100000241, ÎÊÏÎ 02169594, ÈÍÍ 00501199510013, ÁÈÊ 129029.

Âûèãðàâøèì òîðãè, ïðèçíàåòñÿ ëèöî, ïðåäëîæèâøèé íàèáîëåå âû-ñîêóþ öåíó. Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèå òîðãè, äîëæåí íå áîëåå 5-äíåé ïîñ-ëå ïðîâåäåíèÿ òîðãà, âíåñòè ïîëíîñòüþ ñóììó, çà êîòîðîå èì êóïëå-íî èìóùåñòâî ñ çà÷åòîì ñóììû âíåñåííîé èì ïåðåä íà÷àëîì òîðãîâ.

Çà ñïðàâêàìè îáðàùàòüñÿ â ÏÑÑÈ ã. Æàëàë-Àáàä. Òåë. ðàá.: (03722) 2-19-02.

АУКЦИОНАУКЦИОН

Ï/Ï-92

ПССИ г. ЖАЛАЛ-АБАД объявляет публичные торги (аукцион)

ïî ðåàëèçàöèè íåäâèæèìîãî èìóùåñòâî è çåìåëüíîãî ó÷àñòêà: Íåæèëîãî èìóùåñòâà, íàõîäÿùèéñÿ â ã. Æàëàë-Àáàä, óë. Äîñòóê ¹61, îáùåé ïîëåçíîé ïëîùàäüþ – 112,0 êâ.ì., èç íèõ æèëàÿ ïëîùàäü –

60,4 êâ.ì., çåìåëüíûé ó÷àñòîê ìåðîþ – 6000,0 êâ.ì., ïðèíàäëåæàùåé Àëûêóëîâîé Ñàëèå Ñàìèåâíå.

Ñòàðòîâàÿ öåíà – 1 944 000 ñîìîâ.

Òîðãè ñîñòîÿòñÿ ïî ìåñòó íàõîæäåíèÿ èìóùåñòâà â 10.00 ÷àñîâ 10.01.2017 ãîäà. Æåëàþùèå ó÷àñòâîâàòü íà òîðãàõ îáÿçàíû âíåñòè ãàðàíòèéíûé âçíîñ â ðàçìåðå 5% îò ñòàðòîâîé ñòîèìîñòè çà îäèí äåíü äî íà÷àëî òîðãîâ íà äåïîçèòíûé ñ÷åò ÏÑÑÈ ã. Æàëàë-Àáàä â «ÐÑÊ Áàíê».

Âûèãðàâøèì òîðãè, ïðèçíàåòñÿ ëèöî, ïðåäëîæèâøåå íàèáîëåå âû-ñîêóþ öåíó. Ó÷àñòíèê, âûèãðàâøèå òîðãè, äîëæåí íå áîëåå 5 äíåé ïîñ-ëå ïðîâåäåíèÿ òîðãà, âíåñòè ïîëíîñòüþ ñóììó, çà êîòîðîå èì êóïëå-íî èìóùåñòâî ñ çà÷åòîì ñóììû âíåñåííîé èì ïåðåä íà÷àëîì òîðãîâ.

Çà ñïðàâêàìè îáðàùàòüñÿ â ÏÑÑÈ ã. Æàëàë-Àáàä. Òåëåôîí: (03722) 2-19-02 ðàá.

АУКЦИОНАУКЦИОН

Ï/Ï-92



Óøóë êåçäå æàí ä¿éíºá¿ç æàáûðêàï, êàáûðãàáûç êàéûøûï, áèð êàïòàëûáûç ñºã¿ëãºíäºé ý¢øåðèëèï òóðó.

Òå¢èð-Òîîäîãó Ý÷êè-Áàøû àéûëûíûí êóëóíó, ñî¢êó ìåçãèëäå Áà-ëûê÷û øààðûíäà æàøàï æàòêàí äîñóáóç

ÒÎÊÒÎÁÅÊÎÂ ÆÀÍÛÁÅÊ ÍÓÐÌÓÊÀÌÁÅÒÎÂÈ×

ä¿éíºäºí ìåçãèëñèç êàéòòû. Ìàðêóìäóí àãà-òóóãàíäàðûíà, ¿é-á¿ëºñ¿íº, àÿøûáûç Ìàéðàìãà îðäó òîëãóñ æîãîòóóíóí àðòû êàéðû-ëóó áîëñóí äåï òåðå¢ êàéãûðóó ìåíåí êº¢¿ë àéòàáûç.

Æàêå, æàòêàí æåðè¢ æàéëóó, òîïóðàãû¢ òîðêî áîëñóí! Êóäàéûì æàíû¢äû áåéèøèíåí áåðñèí!

Äîñó¢ ×îðîåâ Êóáàíû÷áåê, Íóðèïà. Í-939

– Алмасбек Маамытович, Нарын облусунда їзгїлтїксїз электр энергиясын камсыздоо їчїн жана кышты натыйжа-луу єткєрїїгє карата кандай иштер аткарылды?

– Кыштын келиши дайы-ма энергетиктерге бир кый-ла тїйшїктєрдї алып келет. Анткени, биздин ар бирибиз-дин милдетибиз – кардарлар-ды їзгїлтїксїз электр энергия-сы менен камсыз кылуу. Учурда мекемеде электр

жїктєлїштєрїн бєлїштїрїї, чыўалууну калыбына келтирїї, электр жабдууларын кїйїп кетїїдєн сактоо жана калкты са-паттуу їзгїлтїксїз электр энер-гиясы менен камсыз кылуу бо-юнча тынымсыз иштер жасалып жатканы менен, дагы деле меке-мебиздин алдында кєп кыйын-чылыктар турат. Электр энерги-ясын пайдалануу кїн санап єсїп жатат. Биздин облуста кардар-лар электр энергиясын жалаў га-на жарыкчылык їчїн эмес, дэ-эрлик їй жылытуу їчїн да пай-даланып жатышат. Їйїў жы-луу болсо, кєўїлїў да ачык бо-лот. Бирок, бизде электр жаб-дууларыбыздын 40-50 пайы-зы 30-40 жылдан бери эксплуа-тацияда турат. Ошондой болсо да, мекеменин єзїнїн каража-тынын эсебинен авариялык бу-зулууларды оўдоолор, жылдык белгиленген план-тапшырмалар єз деўгээлинде жїргїзїлїп жа-тат. Ошого байланыштуу электр энергия тармагында 2016-жылы системалык бїлїнїї жана мез-гилсиз єчїїлєр болгон жок.

2016-2017-жылдар їчїн кыш мезгилине карата «Чыгыш электр» ААКнын Нарындагы филиалынын эмгек жамааты бир топ даярдыктарды кєрїштї. Об-лустук 0,4-10-35 кВ бєлїштїрїї тармактарында накталап оўдоого 2016-жылдын 10 айына 15732,9 миў сомго план берилип, 21142,7 миў сомго же 134,4 пайызга ат-карылды.Кыш мезгилинин натыйжасы

їчїн оўдоо 2016-жылдын 10 ай-ына 18488,2 миў сомго пландаш-тырылып, 25214,99 миў сомго же 136,4 пайызга аткарылды.

2016-жылдын 10 айында трансформаторду оўдоо цехинде бардыгы 77 даана трансформа-тор оўдоодон єткєрїлгєн, мунун ичинен борбордук оўдоо цехинде 32 даанасы оўдолгон. 2016-жыл-дагы 10 айга берилген капитал-

дык салым 19400,0 миў сомго болжолдолсо, иш 18454,0 миў сомго аткарылды. Он айга бе-рилген болжомдо 6 даана КТП-10/0,4 кВ жогорку кубаттуулук-ка алмаштырылыш керек бол-со, 5 даана 2060 кВ КТП жогор-ку кубаттуулукка алмаштырыл-ды. 11 даана КТП 10/0,4 кВ ко-шумча орнотулуш керек болсо, иш жїзїндє 10 даана ку-баттуулугу 2290 кВ КТП орнотулду.Ал эми 10 айдагы план-

да 8,4 км 0,4 кВ аба чубал-гысы курулуш керек бол-со, 8,0 км 0,4 кВ аба чу-балгысы курулуп, ишке берилди. 10 кВ аба чубал-гысы боюнча 10 айга 8,0 км аралыкта аба чубал-гысы курулмак, курулуш иштерин жїргїзїї їчїн тиешелїї электр жабду-улары жетишсиз болгон-дуктан 3,7 км 10 кВ аба чубалгысы курулуп, иш-ке берилди.

– Акыркы убактар-да жаўы конуштардын пайда болуп жаты-шы жалпыга белгилїї. Жаўы конуштарды электр энергиясы ме-нен тейлєєдє кандай кєйгєйлєр бар?

– Кайра куруу рекон-струкция иштери боюнча 2016-жылдын 10 айында 3,02 км аралыктагы 0,4 кВ аба чубалгысы кайра ку-рулду.Жалпы Нарын филиа-

лы боюнча 2016-жылдын ичинде 10 даана 10/0,4 кВ КТП жаўы конуштарга ор-нотулуп, пайдаланууга берил-ди. Кийинки убактарда облусу-буздун бардык эле жерлеринде жаўы конуштар кєбєйїїдє, ошо-ну менен бирге электр энергия-сын керектєє да єсїїдє. Жаўы конуштарга трансформатордук подстанция жана электр энер-гиясын куруу їчїн жергиликтїї бийлик тарабынан акча кара-жаты бєлїнїш керек болчу. Би-рок, жергиликтїї бийлик тара-бынан жаўы конуштарга кєўїл бєлїнбєйт. Жаўы конуштун тур-гундары электр энергиясы ме-нен камсыз болуу їчїн ар кан-дай жолго барышат. Ар кандай жыгач тирєєчтєр аркылуу шы-рык менен электр линиясын тар-тып алып, талапка жооп бербе-се дагы электр энергиясын пай-

даланышууда. Жаўы конуш-тарга КТП коюу иштери облу-субуздун бардык райондорунун акимдери, айыл єкмєттєрї та-рабынан колго алынса жакшы болмок. Андай болгондо биз-де ашыкча энергия менен иште-ген электр жабдууларыбыз аз бо-луп, кїйїп кетїї болбой, калкы-бызды электр энергиясы менен

їзгїлтїксїз камсыз кылуу жа-гы жакшырат эле.

– Жеке кардарлар менен мекеме-ишканаларды тей-лєєдє жакшы жылыштар бар-бы?

– «Чыгыш электр» ААКнын Нарындагы филиалы бїгїнкї кїндє электр энергиясын пай-даланган 59243 жеке кардарды жана 4124 мекеме-ишкана, ком-мерциялык структураларды са-паттуу жана їзгїлтїксїз электр энергиясы менен камсыз кылып келїїдє.

2016-жылдын 10 айына кара-та электр энергиясына 474,7 млн кВт/саат лимит берилсе, электр тарамдарында 422,8 млн кВт/саат электр энергиясы пайдала-нылды. Башкача айтканда 51,9 млн кВт/саат электр энергиясы

аз пайдаланылып їнємдєлдї. Ал эми жалпы жоготуу боюн-ча 2016-жылдагы планда 13,5% план берилсе, 10 айда 12,9% ат-карылды. Жалпы кардарларга 366,1 млн квт/с электр энергиясы сатылып, сатылган электр энер-гиясынан 400,9 млн сом жыйнал-ды. Жалпы тєлєм 100,7 пайыз-га аткарылды, же єткєн жылга

салыштырмалуу 11,6 млн сомго кєп жыйналды. Ал эми элден 185,5 млн сом жыйналып, 102,9 пайыз же єткєн жылга салыш-тырмалуу 20,5 млн сомго кєп жыйналды.

– Єз убагында акы тєлєбєгєн мекемелер їчїн сиздер тараптан кандай чаралар карал-ган?

– Биздин мекемебиз-де электр энергиясын кардарларга берїї масе-леси менен бирге эле, эл-ге электр энергиясын їнємдїї пайдалануу, пай-даланган электр энерги-ясынын акысын убагын-да єндїрїї боюнча дагы иш-аракеттер жасалып, 10 ай ичинде электр энер-гиясын тєлєбєгєн 12309 кардар дебитордук ка-рызын тєлєбєгєнї їчїн єчїрїлдї, мунун ичинен жеке кардарлардын саны 11419 тїзєт.Нарын филиалы тара-

бынан жоготууларды кы-скартуу максатында жыл башынан бери 3825 рейд-дик иштер уюштурулуп, электр энергиясын пайда-

лануу эрежесин бузган 2030 кар-дарга акт тїзїлїп, 23368,2 миў сомго эсеп жїргїзїлдї. Ошон-дой эле электр энергиясын кар-дарлар тарабынан уурдоону ал-дын алуу жаатында 3566 электр эсептегич сыртка чыгарылып орнотулду, алдыда дагы мын-дай иштер уюштурулуп жатат. Ошондой эле, электр энергия-га болгон дебитордук карызын убагында тєлєбєгєн 71 кардар-га 25120,5 миў сомго єндїрїї ка-ралып, укук коргоо органдары-на берилди, мунун ичинен 33 ме-кеме 24093,1 миў сомго, 38 же-ке кардарга 1,03 миў сомго доо берилген. Жыйынтыгында, сот органы тарабынан 33 иш кара-лып, биздин пайдабызга 3675,0 миў сомго єндїрїї жєнїндє че-чим чыгарылды. Мунун ичинен

17 мекемеден 3023,7 миў сом, 16 жеке кардардан 134,0 миў сом, жалпы юридикалык жана жеке кардардан 3157,7 миў сом нак-талай тєлєтїлдї. Калган иштер соттук кароодо турат.Бюджеттен каржыланган меке-

мелерге карата жылуулук ишка-насынын карыздары Каржы ми-нистрлиги тарабынан убагында толук которулбай, кечеўдеп ка-лып келїїдє.Биздин кызматкерлер тара-

бынан электр энергиясын пай-даланган кардарлардын убагын-да карыз болбой тєлєп туруула-ры їчїн эл арасында тїшїндїрїї иштерин жїргїзїї менен бирге карыздарды єндїрїї їчїн иш-чаралар жїргїзїлїп жатат.

– Алмасбек Маамытович, электр жарыгы єчпєй, кыш-тан жылуу чыгуу їчїн элге эмне дээр элеўиз?

– Жогоруда берилген маа-лымат менен бирге жалпы эл-ге айтаарым электр энергиясын їнємдїї, уурдабай пайдала-нып, акысын єз убагында тєлєп турсаўыздар, ар бир їйдє жарык жана жылуулук болот демекчи-мин.

Маектешкен Шайгїл УРМАТОВА


ЭЭркинркин ооооТТ"Чыгыш электр" ачык акционердик коомунун Нарын филиалынын

директору Алмасбек ЖУМАКАДЫРОВ:

Кышы узакка созулган эў ызгаардуу суук жер Нарын облусу экени жалпыга белгилїї. Мына ошондуктан кышы катуу Нарын облусунун кыш мезгилине карата даярдыктарын билїї максатында “Чыгыш электр” ачык акционердик коомунун Нарын филиалынын директору Алмасбек Маамытовичке кайрылып, жооп алдык.

“ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫНїзгїлтїксїз пайдаланууга кєп аракет жумшайбыз”

Documents

С М Y К Э ЫРГЫЗ ркин ЕСПУБЛИКАСЫНЫН ... · 2016-12-19 · С М Y К С М Y К С М Y К Э КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН МАМЛЕКЕТТИК