دوفصلنامه تخصصی نامه علوم حذیث تطبیقی پژوهش

CA=; پاییم و لهىحاو، Cي، پصنوال ::;ـC@فعات

Comparative Hadith Sciences

Research Journal

Fifth year, No. 9.

Autumn and Winter 2019

سنت اهل ییدر منابع روا یتب عصمت اهل ینبى یثحد یسند یبررس

ینلیز ینغلامحس

دهیچكل ٠ـتث پیـاه ك و قوایاجی وشىؾ ؾاقؾ كـ ؾق نو ا، ؾق اظاؾید بك شای هايؿه ال قوىل ؼؿا

. بمقگىاق نو ظكت وؽى ب هیاو نهؿه اوث بیث اهلاوث ك نو قا هعـؿذاو D أيا و أهل بیتی هطهشوو هى الزيىب. . . Eد یظؿ، یكی ال ایى قوایات

. ايؿ ؼىؾ ذ ث ككؾه یؽیو جاق یكیجفى، ییو ؾق نذاق قوا، وث ال قوىل ؼؿا يمل ككؾه اهل یال وؿ لابـل ل ـىل، ال هت گاهاو ؾلالث ؾاقؾ ثیب و اهل اه كید ك بك ٠تث پیى ظؿیا

بـى یـیعی، یفاقوـ یاو فىـىی١مـى بـى وـفید ٠ اقجـؿ ال یقشال وـؿ ظـؿ. بكؼىقؾاق اوث یاوـؿ یة بـى قب١ـی٠ ا، تاو بى ههكاو ا٠تیول، یكىف ی اوؿیه بى قبیل، یؿ ظتايی٠ ؿالعت

يفك یکد یال قشال وؿ ظؿ. ؿا يمل ككؾه اوثد قا ال قوىل ؼیك ظؿ، و ٠ ؿالل بى ٠ ان یكىف. ىثیغلى هاي وذالث ي، و بك فك ذ ىت، ىثیغلى ؾقباقه او ذابث ي یلكى اؾ٠ا، هحهن ب غلى ؿه

. كاؾ اوثید هىقؾ يك بؿوو ایو ظؿ، هىذك ید هتگیلفا قشال وؿ ظؿ

. یدوؿ ظؿ، ظؿید ي ىی، بیث اهل، ٠تث، اولام پیاه ك واژگان کلیذی:

.:یافت یخ در یخ تأییذ:و B/?/;=CA; تار . C/;=CA/=; تار .٠ى هیئث ٠لتی پژوهگاه فكهگ و ايؿی اولاهی ghhz313@gmail. com .

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

07

مقدمه. 1جىش ٠التـاو قا بـ ؼـىؾ ه١ـى ، بیث پژوهی ه اظری ك ؾق جعمیمات اهل جكیى ههنیكی ال

اهاهیـ بـكای ٠التـاو ـی١ . وهى و يىیاو اوـث، ؼا، ال گاه بیث هىئل ٠تث اهل، ؾاح . ايؿ ككؾه ب نیاجی ال لكنو ككین و قوایاجی ال قوىل گكاهی اولام اوحاؾ بیث اذ ات ٠تث اهل

وث نو قا ال كیك ٠ ؿالل بى ٠ ان ال قوىل ؼـؿا ؾق یكی ال ایى قوایات ك هعؿذاو اهلجهیك بیث ؼىی ك هؿاق نياو ك قوایات أو يمول نی ؼىؾ و اهل ظكت، ايؿ يمل ككؾه

F فكات بى 796/ 2 7631، یلت یكجفى، یلت) باؿ هی و ظىیى ظىى، فات ، ٠لیF 611ـ 669/ 8 7167، یـاوج ، یF ىوـ663ـ 666/ 7 7171، یفـكات كـىف یكجفىـ، یناهابك

ــكاي ــلــىاهؿ الحم، یظــاكن ظى ، یــابىقیF ظــاكن ي761، 723، 771، 716، 91/ 2 7177، ی، یـكF ابـى كر798/ 3 7116، ؾق الترـىق، یىیF وـ718ـ 711/ 6 جـا یب، یعیىهىحؿقک الع

ال و ایـاو (731ــ733/ 9 7112، هصت الموائـؿ، یرتیF ه633/ 3 جا یب ،ینالمكنو ال١ یكجفىو پـه ، وث ذ ث ـؿه ظؿید هىقؾ يك جا لكو ن فم ؾق نذاق اهل. ايؿ هت گاهاو پاک و همه

. ايؿ وث يمل ككؾه ال لكو ن تاقی ال ٠التاو ی١ اهاهی يیم نو قا ال هاب اهلاذـك ی١مـى بـى وـفیاو D الت١كفـة و الحـاقیػEكحا ، د ؾق نو ذ ث ؿهيؽىحیى اذكی ك ایى ظؿی

و او ال قوىل ؼؿا يمل كـكؾه كـ ظـكت ، وی با ـكك وؿ ال ٠ ؿالل بى ٠ ان، ق( اوث AA>فىىی )م و أصحذاب »إو الله عضوجل خلك الخلك لغمیى فجعلی فی خیشهما لغما و رلک لىل الله عضوجل Eفكهىؾ و أيحا خیحش أصحذاب ، فأيحا هحى أصحذاب الیمحیى، (;<وال١ / ) «أصذاب الؾحمال»و (A>/ وال١ ) «الیمیىو » (Bوال١ـ / ) «فأصحذاب المیمح »حن جعل المغمیى أحلاحا فجعلی فی خیشها حلخحا فحزلک لىلحه ، الیمیى

شهحا لبیلح و حن جعل الأحلاث لبایحل فجعلحی فحی خی، فأيا خیش الغابمیى، (:;وال١ / ) «الغابمىو الغابمىوظصـكات / ) «وجعلاکن ؽعىبا و لبائل لتعاسفىا إو أکشهکن عذ الله أتماکن إو اللحه علحین خبیحش»رلک لىله

حن جعل المبائل بیىتا فجعلی فی خیشها بیتا و رلک لىلحه . و أيا أتمی ولذ آدم و أکشههن علی الله عضوجل (=;و أيا و أهل بیتی هطهحشوو (==اظما / ) «یطهشکن تطهیشا إيما یشیذ الله لیزهب عکن الشجظ أهل البیت و»

. (CB</ ; ;:<;، الت١كفة و الحاقیػ، )فىىیD هى الزيىبEی١ـی ال ، و هـكا ؾق بهحـكیى لىـن، هتايا ؼؿاويؿ هكؾم قا ؾو لىن و١اؾجتؿ و ماوجتؿ نفكیؿ

و هكا بهحـكیى لىـن وـىم كـ ، وپه ؾو لىن قا و لىن يتىؾ. و بهحكیى نياو لكاق ؾاؾ، هؿاو و١اؾتو هـكا ؾق ، وپه الىام و گاي قا ب ل ایلی جمىین يتـىؾ. باؿ لكاق ؾاؾ پیگاهاو )ؾق كاق يیک( هی

. بهحكیى ل یل لكاق ؾاؾ

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

07

وـپه ؼؿاويـؿ ل ایـل قا بـ . جـكیى فكليـؿ نؾم هىـحن و هى يمؾ ؼؿاويؿ پكهیمكـاقجكیى و گكاهیو نو ؼايىاؾه هتاو اوث كـ ؾق وـؽى ، ق بهحكیى ؼايىاؾه لكاق ؾاؾو هكا ؾ، هایی جمىین يتىؾ ؼايىاؾه

و هـى و . نهـؿه اوـثD إيما یشیذ الله لیزهب عکن الحشجظ اهحل البیحت و یطهحشکن تطهیحشا Eؼؿاويؿ . Dاین بیحن ال هت گاهاو پاک و پاكیمه اهل

D هشوو هى الزيىببیتی هط أيا و أهلEی١ی شتل ، كیؿ فكال پایايی ظؿید چاو ك هلاظ هیؾهؿ پیاه ك و ياو هی، ال كاظث كافی بكؼىقؾاق اوث بیث ؾق ؾلالث بك ٠تث پیاه ك و اهل

. ايؿ ال هك گىي گاه پاک و همه بىؾه و ب ٠ اقت ؾیگك ه١ىم بیث و اهلال شتلـ ٠التـايی كـ ایـى . وث ب ذ ث قویؿه اوث ظؿید یاؾ ؿه ؾق نذاق هح١ؿؾی ال اهل

ؾق ، ق( )وـیىی ;;Cالـؿیى وـیىی )م جـىاو ال شلال هی، ايـؿ قا ؾق نذاق ؼـىؾ ذ ـث ككؾهظؿید / >جـا بی، ال ؿایـة و الهایـة، )ابـى كریـك ق( <AA(F ابى كریك ؾهـمی )م CC;/ ? =:<;، الترىق

(F ابـى ;A;/ ; ?:<;، ؾلائـل ال ـى ، بیهمـیق( ) F>?B ابىبكك اظتؿ بى ظىیى بیهمی )م (@;=(F ابـا ی١مـى ?:= <><;، هالب ٠لی بى أبی الب، ابى هكؾوی ق( ) :;<افهايی )م هكؾوی

، همكیـمیق( ) ?<Bو همكیـمی )، (CB</ ; ;:<;، الت١كفة و الحاقیػ، )فىىی ق(AA>فىىی )م . ( يام بكؾB:>/ = :><;، اهحا الأوتاء

قویؿه اذك ابا ی١مى فىـىی جكیى كحابی ك ظؿید هىقؾ يك ؾق نو ب ذ ث لؿیتی، بؿیى جكجیبEالت١كفة والحاقیػ Dوؿ ابـا ی١مـى فىـىی ، جكیى وؿ كىجاه، اوث و ؾق هیاو اواؾ ایى قوایث هن

. گیكؾ ب هتیى ؾلیل ؾق ایى يىحاق ایى وؿ هىقؾ بكقوی لكاق هی. فاقوی اوثتايیF لیه قشال ایى وؿ ٠ اقجؿ ال ی١مى بى وفیاو فىىی فاقویF یعیی بى ٠ ؿالعتیؿ ظ

ك ظـؿید قا ، بى قبیF ولیتاو بى ههكاو ا٠تF ٠ ایة بى قب١ی اوؿی كىفیF و٠ ؿالل بى ٠ ان . (CB</ ; ;:<;، الت١كفة و الحاقیػ، فىىیكؿ ) ال قوىل ؼؿا يمل هی

یعقىب به سفیان فسىی یک ـعحم الذحذیج ،فهى ابى یىعف بى أبی هعاوی الفاسعحی الفغحى يىیىؿ ابى كریك ؾقباقه وی هی

یخ والمعشف وغیشه هحى ، و سو عى اکخش هى الف ؽیخ هى الخمات وغیشهن ، الکخیش و صف کتاب التاسولحذ أححی علیحه أبحى صسعح . . . يذى حلاححیى عح . . . و لذ سدل فی طلب الذذیج ، الکتب المفیذه

ال ؿایـة و ، ابى كریـك) بفاسطولال: هى اهام اهل الذذیج ، الذهؾمی و الذاکن ابى عبذ الله الیغابىس قوایـات فكاوايـی . وی ابى یىوف فكليؿ ابى ه١اویـ فاقوـی فىـىی اوـثC) .E@/ ;;جا بی، الهایةو افكاؾی چىو يىائی ؾق وى ؼـىؾ . و ال بی ال هماق يفك ال افكاؾ ذم ظؿید يمل ككؾه اوث، یؿه

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

07

و نذاق هفیـؿی ال شتلـ كحـا . ايؿ مل ككؾهال وی ظؿید ي. . . و ابى ؼمیتة و ابى ٠ىاي اوفكایی و Eالت١كفة و الحاقیػ Dنوقی ظـؿید ؾق هؿت وـی وـال بـكای نهـىؼحى و شتـ. قا پؿیؿ نوقؾه اوث

ابى لق٠ ؾهمی و ظاكن ابـى ٠ ؿاللـ يیـابىقی او قا . هكهای هؽحلف ب هىافكت پكؾاؼح اوث . Dىای اهل ظؿید بىؾو ظاكن يیابىقی گفح وی ؾق فاقن پی. ايؿ وحای ككؾه

يىیىؿ ی١مى بى وفیاو شىاو فاقوـی ـكك يتىؾه و هیD الرماتEابى ظ او يام وی قا ؾق كحا ابـى و بـا پاقوـایی ليـؿگی كـكؾ )، نوقی يتىؾ و نذاقی پؿیؿ نوقؾ ال كىايی اوث ك قوایات قا شت

. (C /<BA جا بی، كحا الرمات، ظ او يىیىؿ اؾه و هیـه ی وی قا هىقؾ وحای لكاق ؾ

E یخ الذافظ الإهام الذجه ابى یىعف یعمىب بحى عحفیاو جحىاو الفاسعحی الفغحى صحادب التحاسلال ابحى صسعح . . . و ، و ابى عىاي و ابى ابی داتن، و ابى خضیم ، و الغائی، سو عه التشهز ، الکبیش

جفكك ، ـه ی) Dق أو یشو هخلهالذهؾمی: لذم علیا هى يبلاء الشجال یعمىب بى عفیاو یعجض اهل العشا . (===/ >= =;<;، جهفیب الكتال، F همی=B?ـ >B?/ > جا بی، العفا

، ظاف و پیىای ه١ح ك ابى یىوف ی١مى بى وفیاو شىاو فاقوی فىىی اظب جـاقیػ بـمق ابـى . ؿايـ ال وی قوایث يمـل ككؾه. . . ك جكهفی و يىائی و ابى ؼمیت و ابى ٠ىاي و ابى ابی ظاجن و

هكؾی ، ؾهمی گفح اوث هكؾی ال هكؾاو كیف و ؾايا ی١ی ی١مى بى وفیاو بك ها واقؾ ؿ لق٠ . ك اهل ٠كاق ال ؾیؿو هايؿ او ٠اشميؿ)جا ال وی قوایث كؿ(

دحذحا Eیاؾ يتىؾه و گفح اوـث D ٠ ؿ الطEهعتؿ بى ؾاوؾ )بى ؾیاق( فاقوی ال وی با ٠ىاو ، جهـفیب الكتـال، F هـمی=B?/ > جـا بی، جفكك العفا، ـه ی) Dلعبذ الصالخیعمىب بى عفیاو ا

;>;= =< /===) . ها فاتک هى المؾایخ فأجعحل بیحک وبیحهن ، لال لی أبیEگىیؿ ٠ ؿالكظتى بى أبی ظاجن هی

، F ابـى ظصـك===/ >= =;<;، جهـفیب الكتـال، هـمی)D فإيک لا تجحذ هخلحه، یعمىب بى عفیاوای هـال ی قا كـ ال اوـاجیؿ يحىايىـح پؿقم بـ هـى گفـث C) FE==/ ;; <:<;، بجهفیب الحهفی

. Dاوحفاؾه كی ال ی١مى بى وفیاو اوحفاؾه كى ك يیك او قا يؽىاهی یافث يىیىؿ ابى العصاز همی ؾقباقه وی هی

Eرکشه ابى دبحاو و. لال الغائی: لا بأط به. صادب التصايیف المؾهىسة، یعمىب بى عفیاو جىاو الفاسعی/ =; =;<;، وـیك ا٠ـلام الـ لاء، F ـه ـی;==/ >= =;<;، جهـفیب الكتـال، )همی D«الخمات»فی کتاب

;B;) FEيىائی گفح اوـث ایـكاؾی بـك او . های ههىقی اوث كحا ؾاقای، ی١مى بى وفیاو شىاو فاقوی . ١Dای وذالث او( اوثكـك ككؾه )ك ب هD ذماتEو ابى ظ او يام وی قا ؾق كحا . واقؾ يیىث

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

07

يىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هیEلحال ابحى صسعح . و لال الذاکن: کاو اهام اهحل الذحذیج بفحاسط. لال هغلم بى لاعن: لا بأط به

C==/ ;; <:<;، جهفیب الحهفیب، ابى ظصك) Dالذهؾمی: یعمىب بى عفیاو کاو يبیلا جلیل المذسظـاكن يیـابىقی گفحـ اوـث وی . بك او واقؾ يیىـثهىلة بى لاون گفح اوث ایكاؾی FE (:<=ـ

ابى لق٠ ؾهمی گفح اوـث ی١مـى بـى وـفیاو فـكؾی ؾايـا و ، پیىای اهل ظؿید ؾق فاقن بىؾ . Dهىتؿ و بمقگىاق بىؾ

/ >= =;<;، جهـفیب الكتـال، هـمی) ق AA>ال ؾايتؿاو ؾقگفث وی قا ؾق وـال تاقی . (C= C /<BA=;، كحا الرمات، ابى ظ او) ايؿ ق ؾايىح ;B>یا :B>و بكؼی يیك ؾق وال (<==

یحیی به عبدالحمید حماوی دو ـيىیىـؿ وی هی ـه ی ؾقباقه. ؾوهیى ؽ ایى وؿ یعیی بى ٠ ؿالعتیؿ ظتايی كىفی اوث

E المغحذ»الذافظ الإهام الکبیش أبى صکشیا بى المذذث الخمه أبحی یذیحی الذمحايی الکحىفی صحادب »ظـاف و E(A F>?ــ @>?/ :; =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه یD )ولذ يذى الخمغیى وهئ .الکبیش

ؾق ، بـمق D هىؿEپیىای بمق ابى لككیا فكليؿ هعؿخ ذمة ابى یعیی ظتايی كىفی اظب كحا . Dق هحىلؿ ؿ :?;ظؿوؾ وال

ف المغحذ ولیذیی هغذ صالخ و یمال إيه اول هحىEيىیىؿ ٠ ؿالل بى ٠ؿی شكشايی هی صحوـیك ، F ـه ی==</ ;= =;<;، جهفیب الكتال، همیD )بالکىف ولن أس فی هغذه و أدادیخه هکش

ــ لاء ــلام ال ــكA=?/ :; =;<;، ا٠ ــى ظص ــفیب، F اب ــفیب الحه ــی A F)E;>/ ;; <:<;، جه یعیـىؾ او يؽىـحیى كىـی اوـث كـ ؾق كىفـ كحـا و گفح هی. )ظتايی( ؾاقای هىؿ ؼىبی اوث

Eؿهى Dقوایث ياؾقوحی هاهؿه يكـكؾم، و اظاؾید او، جألیف ككؾه اوث و هى ؾق هىؿD . وـؽىكـ هعـىق بعـد D أيا و أهل بیتی هطهشوو هى الزيىب. . . Eؾهؿ ك قوایث وی ابى ٠ؿی ياو هی

. باؿ يیم بؿوو ایكاؾ و عیط اوث كىيی ها هیو لحال هحشة: کحاو صحذولا: لحال ، ه بأطلال ادمذ بى دبل لیظ بيىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هی

لال عخماو الذاسهی عمعت إبى هعیى یمىل: إبى الذمايی صذوق هؾهىس فی الکىفح . کاو حم هطیى: . ها یمال فیه إلا هى دغذ، ها بالکىف هخله

ولال عبذالخالك بى هصىس: عحئل یذیحی . . . لال ابى ابی خیخم عى ابى هعیى: إبى الذمايی حم F @;>ــ<;>/ ;; <:<;، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـك) عیى عى الذمايی فمال: صذوق حمح بى ه

، F هـمیC@;/ <; جـا بی، جاقیػ بغؿاؾ، F ؼیب?=?ـ B>?/ :; =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه ی

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

07

، و البغحى ، و هذمذ بى عخماو بى أبی ؽیبه، وهکزا لال الذوس . (:></ ;= =;<;، جهفیب الكتالو عبحذالخالك بحى ، و عخماو بى ععیذ داسهحی، و هذمذ بى ابی هاسوو همذايی، و هطیى، ذوسلیو ابى ال <:<;، جهفیب الحهـفیب، ابى ظصك) و هذمذ بى عبذالله دضشهی و جماع عى ابى هعیى، هصىس

. (>=</ ;= =;<;، جهفیب الكتال، F همیA=?/ :; =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، F ـه ی@;>/ ;;و بـاق ؾیگـك گفحـ اوـث فـكؾی قاوـحگى ، ظ ل گفح اوث ایكاؾی بك او واقؾ يیىثاظتؿ بى

٠رتاو ؾاقهی گفحـ اوـث ال ابـى ه١ـیى ، هیى گفح اوث فكؾی هىذك و هىقؾ ا٠حتاؾ اوث. اوث گفث یؿم ك هی

و نيچـ . و ؾق كىف يیك او وشىؾ يؿاقؾ، یعیی بى ظتايی فكؾی قاوحگى و ؾق كىف ههىق اوث . ىؾ ال وك ظىاؾت اوث ؾقباقه او گفح هی

٠ ـؿالؽالك بـى هـىق . ابى ابی ؼیرت ال ابى ه١یى يمل ككؾه ك گفح اوث ابى ظتايی ذمـ اوـث . وی گفث قاوحگى و هىقؾ ا٠حتاؾ اوث، گفح اوث ال یعیی بى ه١یى ؾقباقه ظتايی وؤال ؿ

ايؿ ك وی ظتـايی قا ال ابى ه١یى يمل ككؾهوایك افكاؾی ك ياهاو ؾق وىق فىق نهؿه اوث يیم . ذم ؾايىح اوث

و ابـى يتیـك هـى ذمـة ، و یعیی بى ه١ـیى، يىیىؿ لال هعتؿ بى ابكاهین بىصی ابى ظصك هیافكاؾ یاؾ ؿه يیـم یعیـی بـى ٠ ؿالعتیـؿ قا ذمـ . (A;>/ ;; <:<;، جهفیب الحهفیب، ابى ظصك)

=;<;، ویك ا٠لام الـ لاء، ـه یجك جىذیم ٠ى یعیی بى ه١یى )يىیىؿ ولؿ جىا ـه ی هی. ايؿ ؾايىح ;: /?=A) .Eؼ ك جىذیك ظتايی جىو یعیی بى ه١یى هحىاجك اوثD .

هى عذ اوحك هحى أبحی بکحش بحى أبحی Eيىیىؿ هعتؿ بى هىق قهاؾی گفح اوث ـه ی هیجهـفیب ، F همی?=?/ :; =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه یD )و ها یتکلمىو فیه إلا هى دغذ، ؽیبه

جك اوـثF و نيچـ یعیی ظتايی يمؾ هى ال ابىبكك بى ابی ی هىذـكF)E :=</ ;= =;<;، الكتال . Dىؾ ال وك ظىاؾت اوث ی او گفح هی ؾقباقه

فملحت: . فمال: حم و أبحىه حمح ، لال هذمذ بى أبی هاسوو الهمزايی: عألته عهEيىیىؿ ـه ی هی =;<;، وـیك ا٠ـلام الـ لاء، ـه یD )هى ح والله الز لا إله إلا هى ح حم ، : یذغذويهلال، یمىلىو فیه

;: /?=@ F)Eپاوػ ، گىیؿ ال ابى ه١یى ؾقباقه ظتايی وؤال ككؾم هعتؿ بى أبی هاقوو هتؿايی هیبـ ابى ه١یى گفث . وگىهایی وشىؾ ؾاقؾ او گفث گفحن ؾقباقه. ذم اوث و پؿق او يیم ذم اوث ؾاؾ

. Dوقليؿ ب ؼؿا وىگؿ او ذم اوث او ظىاؾت هی، هـمیايـؿ ) يىیىؿ ٠لی بى ظكین و ابى ظاجن لىت ظف او قا هىقؾ وـحای لـكاق ؾاؾه همی هی

. (A;>/ ;; <:<;، الكتالجهفیب

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

07

ک ابـى . هى١ی وؽث ؾاح اوـث )ق بیث یعیی بى ٠ ؿالعتیؿ ظتايی ؾق بكابك هؽالفاو اهل، F ؼیـب بغـؿاؾیB></ ;= =;<;، جهفیب الكتال، F همی@;>/ ;; <:<;، حهفیبجهفیب ال، ظصك

قوؾ كـ و اظحتـال نو هـی. (==?/ :; =;<;، ویك ا٠ـلام الـ لاء، F ـه ی@A;/ <;جا بی، جاقیػ بغؿاؾهای ايـؿک و قوى اوـث كـ ایـى جـ١یف، هتیى هىا هىشب ؿه جا بكؼی يیم او قا ج١یف كؿ

. جىايؿ هاي١ی ب تاق نیؿ وليی يؿاقؾ و يتی، های فكاواو وی ؾق همابل جىذیك، بؿوو ؾلیله١اویـة بـى ، هعتؿ بى ٠ ؿاللـ ظـكهی، تاقی ال هعؿذاو و قشال اواو هايؿ بؽاقی

، هـمیايؿ ) ق ؾايىـح B>>وال فـىت ظتـايی قا ، ٠ ؿالل بى هعتؿ بغىی و هیى، الط ا١كی، F ابـى ظصـك:<?/ :; =;<;، وـیك ا٠ـلام الـ لاء، F ـه ـی<=</ ;= <:<;، جهفیب الحهفیب . (A;>/ ;; =;<;، جهفیب الحهفیب

قیس به ربیع اسدی کىفی. سهعحی ، صحذوق فحی يفغحه، لیظ بى الشبی الأعذ الکىفی أدذ اوعی العلحنD يىیىؿ ـه ی هی

/ = >B=;، او الا٠حـؿالهیـم، ـه ـیD )ولال ابى داتن: هذله الصحذق. کاو ؽعب یخی علیه، الذفظ=C= F)E فی يفى فكؾی قاوـحگى اوـث، های ؾاي اوث لیه بى قبی اوؿی كىفی یكی ال ك .

يتىؾ و ابـى ظـاجن گفحـ اوـث و ١ ة بى ظصاز هتىاقه او قا وحای هی، ظاف وی ؼى يیىث . Dفكؾی قاوحگى اوث

ولحال ابحى عحذ : عاهح سوایاتحه . و وحمه عفاو وغیحشه، وکاو ؽعب یخی علیهEيىیىؿ ـه ی هیو لال یعمىب بى ؽیبه: هى عذ جمی اصحذابا . و أيه لا بأط به، و المىل فیه ها لاله ؽعب ، هغتمیم

/ ; جـا بی، العفـا جـفكك ، ـه یB />; F =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه یD )صذوق و کتابه صالخ<<Aابى ظصك F ،جهفیب الحهفیب ،;>:> B /=?<) .

و ابـى . ايـؿ ٠فاو و ؾیگكاو لیه قا جىذیـك ككؾه، يتىؾ ١ ة بى ظصاز هتىاقه لیه قا وحایه هیو وؽى ظك ؾقباقه او هتـاو چیـمی اوـث كـ ، ٠ؿی گفح اوث ٠تىم قوایات لیه ؾقوث اوث

و ی١مى بى ی گفح اوث لیه يمؾ . و نو ایى اوث ك ایكاؾی بك او واقؾ يیىث، ١ گفح اوث . Dىؾ و كحا او يیم ؼى اوث اقاو ها فكؾی قاوحگى هعىى هیشتی ی

ولال عفاو: لیظ حم یىحمه الخىس و ؽعب و عحى أبحی الىلیحذ: Eيىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هیجهـفیب ، F هـمی;?=/ B <:<;، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـكD )کاو لیظ حم دغحى الذحذیج

ذم اوث و وفیا ذىقی و ١ ة بـى ظصـاز او قا ٠فاو گفح لیهF)E :=ـC>/ <> <:<;، الكتال . Dو ابى الىلیؿ لیه قا ذم و قوایات او قا يیكى تكؾه اوث. ايؿ ذم ؾايىح

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

07

يىیىؿ ی١مى بى وفیاو فىىی يام لیه قا ؾق با كىايی ـكك كـكؾه كـ قوایـث ابى ظصك هی . (C>/ <> <:<;، جهفیب الكتال، F همی>?=/ B <:<;، جهفیب الحهفیبها ؼى اوث ) نو

D کحاو ؽحعب یحشو عحه وکحاو هعشوفحا بالذحذیج صحذولا Eيىیىؿ اظتؿ بى ٠ ؿالل ٠صلی هیو لـیه ؾق ٠لـن ، كـكؾ ١ ال لـیه قوایـث يمـل هیE(F :>>/ > ?:<;، ه١كفة الرمات، ٠صلی)

. Dظؿید فكؾی اؼح ؿه و قاوحگى بىؾ. . الغی: لال لی ؽعب : أدسکىا لیغا لبل أو یمىت لال ابى داود الطیEيىیىؿ ٠تك بى اهیى هی

، جـاقیػ اوـتاء الرمـات، ٠تك بى ـاهیىD )ولال عخماو بى أبی ؽیبه: لیظ بى الشبی کاو صذولا . پـی ال نو كـ لـیه فـىت گىیؿ ١ ة بى ظصاز ب هى گفث ابى ؾاوؾ یالىی هیC; F)E; جا بی

. Dبی ی گفح اوث لیه بى قبی فكؾی قاوحگى اوثو ٠رتاو بى أ. كؿ ال او اوحفاؾه كیؿلال ابى داود الطیالغی عى ؽعب : عمعت أبحا دصحیى یخحی علحی Eيىیىؿ ابى العصاز همی هی

<:<;، جهـفیب الكتـال، هـمیD )لال: ولال لا ؽعب : أدسکىا لیغا لبل أو یمىت، لیظ بى الشبی <> /<B F)Eكؿ ك گفح اوث یؿم أبا ظیى لیه بى قبیـ قا ابى ؾاوؾ یالىی ال ١ يمل هی

افمایؿ ١ ب ها گفث پی ال نو ك لیه بتیكؾ او قا ؾقک يتىؾه )و ال ابى ؾاوؾ هی. ككؾ وحای هی . Dوی اوحفاؾه كیؿ(

، جهـفیب الكتـال، )هـمیD هخلحه لال ؽشیک فی جاصة لیظ: ها تحش بعحذهEيىیىؿ همی هی <:<;، جهـفیب الحهـفیب، F ابى ظصك=</ B =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، یF ـه @=/ <> <:<;

B /=?: F)E كیک بى ٠ ؿ الل ؾق جیی شاله لیه گفـث پـه ال لـیه كىـی هايـؿ وی بـالی . Dيتايؿه اوث

و Eيىیىـؿ ٠ ؿالل بى ٠ؿی شكشايی په ال اقائ گماقی هفل ال قوایات لیه بى قبیـ هییم و لذ دذث عه ؽعب و غیشه هى الکباس و المىل فیه ها لاله ؽعبه و أيه لا بحأط عاه سوایاته هغتم

٠تىم قوایات لیه ؾقوث اوـث و ـ١ و ؾیگـك E(A F<ـ@</ @ C:<;، الكاهل، ابى ٠ؿیD )بحهو نو . و وؽى ظك ؾقباقه او هتاو چیمی اوث ك ١ گفح اوث. ايؿ بمقگاو ال او قوایث يمل ككؾه

. Dایكاؾی بك او واقؾ يیىثایى اوث ك . نو وؽى يىائی اوث جكیى ههنهایی يیم وشىؾ ؾاقؾ ك ؾقباقه لیه بى قبی ج١یف

فمذ لحال هذمحذ بحى المخحی: ، للت: لا یبغی أو یتش . لال الغائی: هتشو Eيىیىؿ ـه ی هی، سجل الذذ فمحات لکه ولی فألام علی، عمعت هذمذ بى عبیذ یمىل: لن یکى لیظ عذيا بذوو عفیاو

هـى . لـیه هحـكوک اوـث ، يىائی گفح E(B />= F =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه یD )فطفئی أهشهلیكا هعتؿ بى هری گفح اوث ال هعتؿ بى ٠ یـؿ ـیؿم ، وماواق يیىث ك وی جكک ىؾ گىین هی

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

00

وـث( اهـا او بـ گفثF لیه يمؾ ها كتحك ال وفیاو يیىث )چىو وـفیاو او قا جىذیـك يتـىؾه ا ك هیولایث )هؿائى( بكگمیؿه ؿ و بك هكؾی الاه ظؿ يتىؾ و نو ؽ ؾق يحیص الاه ظؿ فىت يتـىؾ و

. Dو ایى الؿام هىشب بؿ بیی بكؼی ال هكؾم ب وی ؿ، كاق لیه ب ؼاهىی گكاییؿ . كؿ یكیؿ ـه ی يك يىائی قا ؾقباقه ج١یف لیه يپفیكفح و نو قا قؾ ه چاو ك هلاظ هی

لال هعار بى هعار لال لی ؽعبه ألا تش إلی یذیی بى ععیذ یم فی لحیظ Eيىیىؿ ابى ظصك هیولال عبیذ الله بى هعار عى أبیه عمعت یذیی بى ععیذ یحم . لا والله ها إلی رلک عبیل، بى الشبی

بـى ه١ـاـ ه١ـاـE(B /=?: F <:<;، جهـفیب الحهـفیب، )ابى ظصكD لیغا عذ ؽعب فضجشه ويهاهبیی كـ یعیـی بـى وـ١یؿ ٠لیـ لـیه بـى قبیـ گىیؿ ١ ة بى ظصاز ب هى گفث هگك يتی هی

گىیـؿ ه١ـاـ بـى ه١ـاـ هی. لیه پفیكفح يیىـث ب ؼؿا وىگؿ ایى وؽاو ؾقباقه، كؿ بؿگىیی هی . Dو ١ او قا ال ایى كاق يهی يتىؾ، یؿم ك یعیی بى و١یؿ يمؾ ١ لیه قا جمی يتىؾ

، هـمیايـؿ ) بییؿ ١ ة بى ظصاز ك او قا اهیكالتؤهیى ؾق ٠لن ظـؿید لمـب ؾاؾه چاو ك هیوث ؾق ىل جـاقیػ جكیى هعؿذاو اهل جكیى و هىذك و ال بمق . (;C</ >; <:<;، جهفیب الكتال

. ككؾه اوث جافح و ال نو يهی هی باؿ ج١یف لیه بى قبی قا بك يتی هیلیه ؾق ٠لن ظؿید اظب يـك بـىؾ اهـا چـىو ظـاكن گىیؿ بى ٠تاق هی هعتؿ بى ٠ ؿالل

، ابـى ظصـكهؿائى ؿ و ؾق نيصا كىايی قا هصالات يتىؾ ایى اهك هىشـب يفـكت هـكؾم ال او ـؿ ) . (;?=/ B <:<;، جهفیب الحهفیب

ؾق هىقؾ ؾیؿگاه اظتؿ . ؽ ؾیگكی ك اؾ٠ا ؿه لیه قا ج١یف ككؾه اظتؿ بى ظ ل اوثالا٠ـی و بلكـ ؾقبـاقه لـیه اهـاق بی، اظتؿ ب كاظث او قا ج١یف يكـكؾه Fگفث اولاا بایؿ

جىاو ب ه١ای ج١یف لفا ایى الؿام اظتؿ قا يتی، و ال جىذیك او ؼىؾؾاقی ككؾه اوث، وكىت ككؾه . لیه ؾايىث

ؿ ه١حمـؿ لیكا اگك اظت، قوؿ اؾ٠ای ج١یف لیه جىو اظتؿ هعل جأهل باؿ ب يك هی Fذايیاا ي ایؿ قوایـات لـیه قا يمـل ، با هت ؾلحی ك ؾق يمل قوایث ال افكاؾ ؾاح ، ب ١یف بىؾو لیه بىؾ

A F>> >و شلؿ <:>، :C;، ;:; ;ؾق شلؿ D هىؿEؾق ظالی ك اظتؿ ؾق كحا ، ككؾ هی و ؾق. باق ال لیه قوایث يمل كـكؾه اوـث Bظؿالل ، ;<<و <:> ?F و شلؿ =@; <و شلؿ ال وی هلب يمل A=<و F= =@B و ؾق شلؿ =C> >يیم و باق ؾق شلؿ D ٠للEكحا

. ككؾه اوثاؾ٠ایی اوث ك ؾلیلی بكای اذ ـات ، اؾ٠ای ١ف ظاف هن ك ال وىی ـه ی هكض ؿه بىؾ

بایىث افكاؾ بمقگی ال ه١اكاو وی ك او ٠لاوه بك ایى اگك ١ف ظاف ؾاث هی. نو وشىؾ يؿاقؾ

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

07

ابـى ؾاوؾ ، وـفیاو ذـىقی، ايـؿ هايـؿ ـ١ ة بـى ظصـاز قا جىذیك ككؾه و یا ؾقباقه او اهاق يك ككؾهب ١ف ظافـ او . . . ی١مى بى وفیاو فىىی و ، ٠رتاو بى ابی ی ، ابى الىلیؿ، ٠فاو، یالىی

ابى ، ق( ?B=ابى اهیى )م ، ق( ;@>ككؾيؿ و یا قشال اواو ؿق اول هايؿ ٠صلی )م ااقه هیای ب ١ف ظاف ككؾيؿ ؾق ظالی ك نياو هیچ ااقه ب ایى يكح جىش هی. . . ق( و ?@=٠ؿی )م

ابـى ايؿ ) بلك تاقی ال افكاؾ یاؾ ؿه كحا او قا ؼى و قوایاج قا يیكـى ـتكؾه، ايؿ لیه يككؾه . (;?=ـ>?=/ B <:<;، جهفیب الحهفیب ، ظصك

٠تـىم ، و لكوو اولی په ال اقائ گماقـی هفـل ال قوایـات لـیهو ابى ٠ؿی ال قشال اواو هـیچ گىيـ بهـن ، (A<ــ@</ @ C:<;، الكاهـل، ابـى ٠ـؿیقوایات او قا ؾقوث ؾايىح اوـث )

. ىؾ قیؽحگی و ٠ؿم ايىصام ك يای ال ١ف ظاف باؿ ؾق قوایات وی هاهؿه يتیها سأیت سجلا بالکىفه أجىد دذیخا هى لحیظ Eو هعؿخ بمقگی هايؿ وفیاو بى ٠یی گفح اوث

ؾق كىف هكؾی ك قوایاج بهحك ال لیه بى E(F :=/ <> <:<;، جهفیب الكتال، همیD )بى الشبی قوایـات وی قا . . . و ابى هاشـ و ، جكهفی، و هعؿذاو بمقگی چىو ابى ؾاوؾ. Dقبی باؿ وكا٢ يؿاقم

. (C=/ @، ايؿ )هتاو يمل ككؾهقوؿ نيچ هىشب ؿه جا بكؼی ال قشال اواو لیه قا ج١یف كؿ ؾو چیم اوث هی ب يك

قوـؿ بـ يـك هی. هـای لـىی ـی١ی او يؽىث قفحاق او ؾق ؾوقاو ل٠اهح بك هـؿائى و ؾوم گكایقا يمـل بیـث قوایـات فـایل اهل، ٠اهل ج١یف او هتیى هىـئل بـىؾه و ایـى كـ او جكیى ههنقا بكای نيـاو D علی لغین الج و الاسEگفح ال او بؽىاهؿ جا ظؿید هكؾم هی وی ب . ككؾه اوث هی

ق فـىت كـكؾه A@;وی ؾق وـال . (C @ /=C:<;، الكاهـل، ابى ٠ـؿیبیاو يتىؾه و جىیط ؾهؿ ) . (@B< = /=C=;، هیماو الإ٠حؿال، ـه یاوث )

مهران اعمشبه سلیمان چهار ـ . او اوثجكیى هعؿذاو هىلت ال بمق ، ا٠ت

أصحله ، الذافظ الخم ؽیخ الاعلام ابى هذمذ علیماو بى ههشاو الأعذ الکىفیيىیىؿ ـه ی هی . (<?;/ ; جا بی، ـكك العفا، ـه ی) هى بلاد الش

Eاالةا ال اكا ، ظاف ذم یػ الاولام ابى هعتؿ ولیتاو بى ههكاو اوؿی كىفیEقی Dبىؾ . ، ؼیـبD )الفلاط: کاو الأعمؼ یغمی المصذف هى صحذلهلال Eيىیىؿ ؼیب بغؿاؾی هی

ا٠تـ بـ ؼـاك ـؿت F)E <?;/ ; جـا بی، جـفكك العفـا، F ـه ـی>;/ C جـا بی، جاقیػ بغؿاؾ . Dؿ ؿالح هعف ياهیؿه هی

Eلال یذیی بى المطاو: الأعمؼ علاه الاعلام Dجا بی، جاقیػ بغؿاؾ، )ؼیبC /Cـه ی F ، جـفكك . Dا٠ت ٠لاه اولام اوثBB F)E/ >; <:<;، جهفیب الكتال، F همی<?;/ ;جا بی، العفا

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

07

D لال عفیاو بى عییه: کاو الأعمؼ ألشأ هن لکتاب الله و أدفظهن للذحذیج و أعلمهحن بحالفشائ ا٠تـ ؾق لكائـث E(F <?;/ ; جـا بی، جـفكك العفـا، F ـه ی>;/ C جا بی، جاقیػ بغؿاؾ، ؼیب)

گاهی ال فكائ بكجكیى ؾايتؿ ٠ك ؼىؾ بىؾ، ظف ظؿیدو ، كحا ؼؿا . Dو نEا يغمی الأعمؼ عیذ المذذحیى، لال ابىبکش بى عیاػ / >; <:<;، جهفیب الكتال، همی) Dک

BB F)Eياهیؿین ها ا٠ت قا وكوق هعؿذاو هیD . / ; جا بی، لعفاجفكك ا، ـه یD )و کاو سأعا فی العلن الاف و العمل الصالخEيىیىؿ ـه ی هی

;?> F)Eهای بكشىح ؾق ٠لن هفیؿ و ٠تل الط بىؾ أ٠ت ال چهكهD . ، جهـفیب الكتـال، )هـمیD لن يش يذى ولا المشو الزیى کايىا لبلا هخل الأعمحؼEلال عیغی بى یىيظ:

;>:> ;< /BB F)Eايؿ فكؾی هايؿ ا٠ت قا يؿیؿه، ايؿ ي ها و ي كىايی ك ؾق لكو پی ال ها بىؾهD . . . علیماو بى ههشاو الأعمؼ حم کىفی و کاو هذذث اهل الکىفه فی صهايحه Eيىیىؿ ٠صلی هی

، جاقیػ بغؿاؾ، F ؼیب<=<ـ >=</ ; ?:<;، ه١كفة الرمات، ٠صلیD )سأعا فیه، وکاو یمشأ المشآو. بـ ـتاق و ؾق قولگاق ؼىؾ هعـؿخ اهـل كىفـ ، ا٠ت فكؾی هىذك و اهل كىف بىؾC /A F)E جا بی . Dقفث و ال لاقیاو بكشىح لكنو بىؾ هی

لحال ابحى ، علیماو بى ههشاو الأعمؼ ابحى هذمحذ الکحىفی أدحذ الأعحلامEيىیىؿ ابى اهیى هی، ابـى ـاهیىD )و الأعمحؼ، بالکىف ابى اعحذاق الغحبیعی المذیی: دفظ العلن علی أه هذمذ

٠لی بـى هـؿیی . او ا٠ت یكی ال بمقگاو اوثولیتاو بى ههكF)E <; جا بی، جاقیػ اوتاء الرمات . Dؾق كىف ابى اوعاق و ی١ی و ا٠ت ظف ككؾيؿ گفح اوث ٠لن قا بكای اهث هعتؿ

ابـى ـكك يتىؾه كـ بـ ه١ـای وذالـث او اوـث )D الرماتEابى ظ او يیم يام ا٠ت قا ؾق كحا . (>:=/ < =C=;، كحا الرمات، ظ او

. لال یذیی بى هعیى: الأعمؼ حم ؿ يىیى ابى ظصك ٠ىملايی هیابـى ه١ـیى و E. (:CــBC/ >; <:<;، جهـفیب الحهـفیب، ابى ظصـك) ولال الغائی: حم حبت

. Dايؿ يىائی ا٠ت قا فكؾی هىذك و هىقؾ ا٠حتاؾ ؾايىح . (>C=/ ;، )هتاو علیماو بى ههشاو الأعمؼ حم دافظ عاسف بالمشائاتيىیىؿ ابى ظصك هی

E ههكاو ا٠ت ظافی هىذك و نا ب لكانت اوثولیتاو بىD . وـیك ا٠ـلام ، ـه ی) ؽیخ الممشئیى و المذحذحیى، ؽیخ الإعلام، الإهامـه ی يیم با ج١ابیكی چىو

. ( ال او یاؾ ككؾه اوثA>>ـ@>>/ @ =;<;، ال لاءتحابعی ، کاو أعمؼ أدذ فمهاء المذی لال ادمذ بى عبذالله عجلی: يىیىؿ ابى العصاز همی هی

. (?C /A; <:<;، جهفیب الكتال، همی) سجل صالخ جاه للعلن، حم

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

E هكؾی الط و شاه ٠لـىم اوـث، ذم ، ال جاب١یى، ا٠ت یكی ال فمهای هؿیD . وی ؾق وـال;>A یا;>B ق ؾق وىBB ( جـا بی، جـاقیػ بغـؿاؾ، ؼیـبوالگی فىت ككؾه اوـث C /;= ابـى F . (:CـBC/ >; <:<;، جهفیب الحهفیب، ظصك

به ربعی اسدی کىفی ةیعباپىج ـ ابى ، وی ال ٠لی بى ابیالب. اوث بیث ٠ ایة بى قب١ی ال هعؿذاو جاب١ی و ال ی١یاو اهل

بیث قوایات او ؾق با فائل اهل ٠تؿه. كؿ و ٠ ؿالل بى ٠ ان قوایث يمل هی، ایى اياقی، ;</ @F و ز C > /<<C:<;، الكاهـل، ى ٠ـؿیابــىؾ ) اوث و ب افكاؾ فىق الـفكك هحهـی هی

==C ،=>:) .كـؿ وـلیتاو بـى ههـكاو جكیى كىی ك ال وی قوایـث يمـل هی و په ال او يیم ٠تؿه . ا٠ت اوث

بلكـ او قا ، ؾايىـح وث او قا ال ی١یاو اهیكالتؤهیى ٠لی بى ابیالـب قشال اواو اهلالتغـی فـی ، ـه ـیايـؿ ) هتـیى ؾلیـل او قا جـ١یف ككؾهای غالی ب تاق نوقؾه و ؾلیماا بـ ی١

. (@<>/ = :C=;، لىاو التیماو، F ابى ظصك=>?/ ; B;<;، ال١فاءيمـل ٠لیاهام ايؿ نو اوث ك وی ال ؾلیلی ك نياو بكای اذ ات غالی بىؾو او ـكك ككؾه جكیى ههن

F ;:=ــCC>/ >< ?;<;، جـاقیػ ؾهـك ،)ابى ٠ىـاككD أيا لغین الاسEايؿ ككؾه ك ظكت فكهىؾه . (>A /=Cجا بی، ال ؿایة و الهایة، F ابى كریك@<>/ = :C=;، لىاو التیماو، ابى ظصك ٠ىملايی

باؿ قا ب ؼاك يمل ظـؿید ٠ ایة بى قب١ی و هىوی بى كیف ك هك ؾو ال جاب١یى هی، ٠میلیلىـاو ، ابـى ظصـكD )کلاهما غالیاو هلذذاوE. ؾايىح اوثD هلعؿEبلك نياو قا ، فىق ي جها غالی

. (C: = /<>A=;، التیماوؾق يمؿ يك ٠میلی ك ایى ؾو جاب١ی ؾايتؿ قا غالی و هلعؿ ه١كفی ككؾه لالم اوث ااقه كین كـ

بـك ایـى ؾو D العـاؾ و هلعـؿEاها ؾق هىقؾ الاق كلت . بعد غلى قا په ال ایى بكقوی ؼىاهین يتىؾيك ب ایك لغث اوـاو كلتـات )العـاؾ ـ هلعـؿ( قا بـ ه١ـای ، بمقگىاق بایؿ گفثهىلتاو جاب١ی

لال ابى الغحکیت: يىیىؿ و ابى هىق هی، ايؿ و ايعكا ال قاه هىحمین ؾايىح ، ٠ؿول و ا٠كا ال ظكهصتـ ، F كیعـیA = /=BB – =BC:<;، لىـاو ال١ـك ، )ابـى هـىق العادل عى الذحك الملذذ:

و كلتات یـاؾ ـؿه ؾق لـكنو . (>A; @ /;B=;، لاهىن لكنو، F لكی;<;ـ :<;/ = ?A=;، ىال عكیایصـال ، F يیـابىقی==>/ ; ;B=;، هصال المـكنو، ابى ٠ یؿه) ككین يیم ب هتیى ه١ا ب كاق قفح اوث

F بـ قاوـحی (:<;/ = ?A=;، هصتـ ال عـكیى، F كیعـیC<=/ ; ?;<;، ال یاو ٠ى ه١ايی المكنو)أيا لىین الـاق( ال كـؿام ظـك ایة بى قب١ی و هىوی بى كیف با يمل ظؿید ٠لی بى ابی الب٠

ايؿ جا ٠میلی نياو قا هلعؿ باهؿ؟ و ال كؿام كا هىحمین هعك ؿه، ٠ؿول و ا٠كا يتىؾه

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

نیـا بـك ٠هـؿه ، ج١ییى و جؽی ظك و كا هىحمین بك ٠هؿه چـ كىـی اوـث، ٠لاوه بك ایى وث اوث یا بك ٠هؿه ؼؿا و قوىل اوث؟ اهل ؾايتؿاو

قا هعـىق ظـك جكؾیؿی وشىؾ يؿاقؾ ك بك ٠هؿه ؼؿا و پیاه ك اوثF و ولحی قوىل ؼؿا ٠لـیEعلی ه الذك و الذك هعه . . .( Dهصت الموائؿ، هیرتی ،;>:< A /<=? ابـى Fبا وؿ ـعیط

ی لا یذبک إلا هحمهى و لا یبغضحک یا علE( و هؿاق ایتاو C<</ >< ?;<;، جاقیػ ؾهك، ٠ىاككF ;@/ ; جـا بی، ـعیط هىـلن، بؽـاقیC? ،;<B F/ ; <;<;، هىؿ، اظتؿ بى ظ ل) Dإلا هافك

ه١كفـی D لغحین الجح و الحاسEو (:@;/ < ;><;، ظلیة الأولیاء، F ابى ي١ین@:=/ ?وى جكهفی كؿ نیـا او ال ظـك و ـكا هىـحمین يمل هی كؿ و كىی ایى قوایات قا ال لىل پیاه ك یا ٠لی هی

بیث و عاب قا ل ىل يؿاقؾ؟ و اهل هعك ؿه یا كىی ك قوایات پیاه ك ؾق هاب ی١ D علی لغین الج و الاسEظؿید

بیـث ؾايتؿاو اهاهی ظؿید یاؾ ؿه قا ال كیك پیاه ك و ظؿالل چهاق يفـك ال اهاهـاو اهل . ايؿ ا جأییؿ ككؾهو عث هتىو نو ق، يمل ككؾه

أيت لغین الجح و Eفكهىؾ ايؿ ك ؼا ب ٠لی بى ابیالب يمل ككؾه ال قوىل ؼؿا. ;ــا بی، اهــالی، ــؿوقD )أيححت لغححین الححاس ــؿ;@=ج ــكی=;> =;<;، اهــالی، F هفی F ، بــاق

AAF=و ?@> A:<;، ال١تـؿ ، F ابى بكیك:;>، ;@;، =?;، ;:;، ;B= ?@ ،A=;، التفی (F=??/ ; <;<;، اهالی، F ىوی:C=/ > >;<;، جفىیك لتی، لتی

، بـائك الـؿقشات، ـفاقD )أيحا لغحین الجح و الحاسEايؿ ك فكهىؾ يمل ككؾه ال ٠لی. >;>:> ;CC ،>;> فكات بى ابكاهین@;<ـ F ،٠یاـی:<< :;<;، جفىـیك فـكات كـىفی F ، جفىـیك (CF>@ <;<;، اهالی، ىوی، A;/ > ;;<;، ٠یای، جفىـیك لتـی، لتـیD )علی لغین الجح و الحاسEايؿ ك فكهىؾ يمل ككؾه ال اهام اؾق. = (AAF;/ ; جا بی، ٠لل الكای، F ؿوق<>=/ > >;<;٠لـل ، ـؿوقD )إو علیحا لغحین الجح و الحاسEايـؿ كـ فكهـىؾ يمل ككؾه ال اهام قا. <

(AB < /B@F=;، ٠یىو اؼ اق، ؿوقA ،;@; F>;/ ; جا بی، الكایايؿ ب ایى ظؿید ااقه يتـىؾه و بیاو ؾاح ؾق لیاقجی ك بكای اهیكالتؤهیى اهام شىاؾ. ?

. (:A?/ < ?@=;، كافی، كلیی) الغلام علیک یا لغین الج و الاسايؿ فكهىؾه وث اهلؾق هاب D لىین الاقEظؿید

قا گاهی ال كیـك پیـاه ك و گـاهی ال كیـك اهیكالتـؤهیى وث يیم ایى ظؿید ؾايتؿاو اهلايؿ جـا جفىـیك لابـل ل ـىلی و شت١ی ال نياو كىیؿه، ب ياي ل ىل يمل ككؾه و اهام قا ٠لی

بكؼی ال نياو ٠ اقجؿ ال . بكای نو اقائ ؾهؿ

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

(F ;:=ـCC>/ >< ?;<;، جاقیػ هؿی ؾهك، ابى ٠ىاكك ؾهمی اف١ی )ابى ٠ىاكك. ; (A = /CA F;<;، الفایك فی غكیب العؿید، لهؽكیشاق الل لهؽكی ). > (F ?@;/ ;جا بی، الفا بح١كیف ظمىق التفی، ٠یالای ٠یا ). = (F ;@/ < جا بی، الهایة فی غكیب العؿید، ابى اذیك )ابى اذیك. < (A< Fجا بی، الالب كفایة، اف١یهعتؿ بى یىوف گصی اف١ی ). ? (F @>; جا بی، الىا٠ك التعكلة، ابى ظصكابى ظصك هكی ). @A .( غكیب العؿید، ابى لحی ابى لحی ؾیىقی ،;>:B ; /=AA F) B .( لىاو ال١ك ، ابى هىقابى هىق ،;>:A ;< />AC F) C .لبیؿی( ال١كون جاز، لبیؿی ،;>;> ;A /?@C F)

(C> F> جا بی، هالب، ؼىاقلهیؼىاقلهی ). :; (BA ;C /;=C F=;، كض يهس ال لاغ ، ابى ابی العؿیؿ )ابى ابی العؿیؿ. ;; (C ;= /;?< F:<;، كك ال١تال، هحمی هؿیهحمی هؿی ). >; (B; F @><;، هالب ٠لی بى ابی الب، ابى هغاللیابى هغاللی ). =; . (==; <><;، هالب ٠لی بى ابی الب، ابى هكؾوی )ابى هكؾوؾی . <;

وث ؾق هصتى ؾو جفىیك بكای ظؿید هىقؾ يك اقائ ؾاؾه و هیچ گـاه هـتىو ؾايتؿاو اهل . ايؿ نهیم يؿايىح نو قا غلى

ق( ;<>اظتـؿ بـى ظ ـل )م ، ك ظؿید قا جفىیك يتىؾه وث اهلیكی ال ٠التاو تفسیر اول:کا عحذ ادمحذ فح اوث هعتؿ بى یىوف گصی ال هعتؿ بى هىق ىوی يمل ككؾه ك گ. اوث

أيحا لغحین »ها تمىل فی هزا الذذیج الز یحشو : أو علیحا لحال: یا أبا عبذالله بى دبل فمال له سجل: لا یذبحک إلا »لال لعلی: ؟ فمال ادمذ: و ها تکشوو هى هزا الذذیج؟ ألیظ سویا أو البی«الاس

فحأیى المحافك؟ لحال: . للا فی الجح الممهى؟ لال: فأیى. ؟ للا: بلی«همهى و لا یبغضک إلا هافك، F ابـى ٠ىـاكك=بـا ، >A <:<;، كفایـة الالـب، گصی) لال: فعلی لغین الاس. فی الاس للا:

. (;:=/ >< ?;<;، جاقیػ هؿی ؾهكE يـكت ؾقبـاقه ایـى ظـؿید كـ قوایـث ها يمؾ اظتؿ بى ظ ل بىؾین ك هـكؾی ال او پكوـیؿ

چیىـث؟ اظتـؿ پاوـػ ؾاؾ D هى جمىین كؿه نج هىحنEگفح ٠لی بى ابیالبىؾ ك هیفكهىؾه اوـث ب ٠لی كیؿ؟! هگك بكای ها قوایث يؿه ك پیاه ك چكا ایى ظؿید قا ايكاق هی

Eو ؾتى يؿاقؾ جى قا هگك هافك، ؾووث يؿاقؾ جى قا هگك هؤهىD؟

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

شایگـاه اظتـؿ گفث ، ؾق بهـث گفحین كصاوث؟ په شایگاه هؤهى ؾق اظتؿ گفث ، گفحین نقی . Dنج اوث جمىین كؿه په ٠لی اظتؿ گفث . هافك ؾق كصاوث؟ گفحین ؾق نج

بـ D ٠لی لىین الـاقEابى ي١ین افهايی ؾق ـیل ظؿیری ك اظتؿ بى ظ ل بكای جىشی ظؿید . نو اوحاؾ ككؾه

يىح اوث هفا ظؿید D یبغضک الا هافكیا علی لا یذبک الا همهى و لا Eی١ی ظؿید ـعیط و هـىقؾ ، ایى ظؿیدE. (:@;/ < ;><;، ظلیة الاولیاء، عیط هحفك ٠لی )ابى ي١ین

. Dاجفاق اوثال شتل ال . كؿ قوایات عیط ؾیگكی يیم وشىؾ ؾاقؾ ك ظؿید فىق قا جأییؿ هی، ٠لاوه بك ایى

بی الأهی إلی والEيمل اوث ك فكهىؾ ؼىؾ اهیكالتؤهیى ز خلك الذب و بشأ الغم إيه لعهذ الF ;@/ ;جـا بی، ـعیط هىـلن، هىـلن يیـابىقی) Dأو لا یذبی إلا همهى و لا یبغضی إلا هافك

وـىگؿ بـ نو كـ B> F)E/ ; <;<;، هىؿ، F اظتؿ بى ظ ل@:=/ ? جا بی، وى جكهفی، جكهفیایى پیتاو پیاه ك اهی اوث يى ث ب هى ك ؾووث يؿاقؾ هـكا هگـك ، ؾاي قا كافث و ايىاو قا نفكیؿ

. Dو ؾتى يؿاقؾ هكا هگك هافك، هؤهىا لعشف المافمیى يذى هعؾش الأيصاس ببغضهن علحی بحى أبحی Eگىیؿ ابى و١یؿ ؼؿقی هی ايا ک

تی نياو بـا ها گكوه اياق هافمیى قا ال كیك ؾE(CB F>/ ?جا بی، وى جكهفی، )جكهفیD طالب . Dاؼحین ٠لی بى ابیالب هی

ا يعشف المافمیى إلا ببغضحهن علیحا Eال شابك بى ٠ ؿالل اياقی يمل اوث ك گفح اوث ها کجــىايىحین هافمـاو قا جها قاهی ك هیE(B F>=/ > ?;<;، ه١صن اوو، كايیD )سضی الله عه

. Dبىؾ []بى ابی الب ؾتی نياو با ٠لی، ب وویل نو باوین . . . شاق الل لهؽكی و فؽك قالی ؾق ـیل نی ة ف القر ال قوـىل (=>ـىقی/ ) إلا الهودا

ألا و هى هات علی بغ آل هذمذ جاء یىم المیاه هکتىبا بیى . . . Eايؿ ك فكهىؾ يمل ككؾه ؼؿاألا و هى هات علی بغ آل ، بغ آل هذمذ هات کافشا ألا و هى هات علی ، عییه آیظ هى سدم الله

، هفاجیط الغیب، F فؽك قالی;>>ـ:>>/ < A:<;، كا ، لهؽكی) Dهذمذ لن یؾن سائذ الج ;>;> <A /?C? F)E . . .گاه بایؿ هك كه با بغ نل هعتؿ بتیـكؾ ؾق قول لیاهـث ؼىاهـؿ ن

گاه باـیؿ هـك كـه بـا . ؼؿا ب ؾوق اوثنهؿ ؾق ظالی ك بیى ؾو چت يىح ؿه ال قظتث نگاه بایؿ هك كه بـا بغـ نل هعتـؿ بتیـكؾ بـىی . بغ نل هعتؿ بتیكؾ كافك ال ؾيیا قفح اوث ن

. Dبهث ب هاه يؽىاهؿ قویؿ

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

هفىكاو ؾق ـیل نی ة ف القر اإ إلا الهرودا ر أ لكم علير

سأوـىل ال ق( =>)ـىقی/ قل ل أ

هىـحؿ ظىى و ظىـیى، فات ، ؾق نی ٠لیD المكبیEهمىؾ ال ايؿ ك فكهىؾ يمل ككؾه ؼؿا، F ذ١ل ـی?F ،;>;> <A /?C فؽك قالی هفاجیط الغیب;>>ـ:>>/ < A:<;، كا ، لهؽكی)

. (=>/ A; C=;، كف الأوكاق، F هی ؿی;;=ـ :;=/ B >><;، الكف و ال یاو٠لی و Dنل هعتؿEيىیىؿ ب يمل هحىاجك ذابث اوث ك همىؾ ال یفؽك قالی ؾق ـیل نی ه

. (?A /?C> <;<;، هفاجیط الغیب، فؽك قالیباؿ ) هی []فات و ظىى و ظىیى

و بغ و ٠ؿاوت نو ظكت ياي يفـاق ، ياي ایتاو ب هاؾت قوایات فىق هع ث ٠لینا لهرمهایؿ فك و ایى لكنو ككین اوث ك ؾقباقه هؤهاو هی. اوث

الهؤننين بأ

ر إ وبشر رو اها نر . Dب هؤهاو باقت ؾه ك ایاو قا ال ؼؿا بؽایی اوث بمق E(A F<اظما / ) لبيراإ

يهراإ فكهایؿ و ؾقباقه هافماو هیاباإ أ نا لهم عر

الهناقين بأ

افمـاو بـ هE(B F=;يىـاء/ ) بشر . Dباقت ؾه ك بكایاو ٠فابی اوث ؾقؾياک

با نیات لكنو ككین و قوایات ـعیط پیـاه ك كـاهلاا D علی لغین الاسEبابكایى هتىو ظؿید . هتاهگ اوث

ه اظری ی نيچـ ال ، Dعلی لغین الاسEوث يیم ؾق جىشی ظؿید تاقی ال ؾايتؿاو اهلهك چؿ ؾق جىشیهات ؼىؾ كاظحاا ب قوایات پیـاه ك اوـحاؾ ، ايؿ اظتؿ بى ظ ل يمل ؿ بیاو ؾاح

، لبیؿی، ابى ابی العؿیؿ، ابى هىق، ابى اذیك، ابى لحی ؾیىقی، افكاؾی هايؿ لهؽكی. ايؿ يككؾه . ايؿ ال نو شتل ، و ها الؿیى ؼفاشی

و یـاؾ ـؿه بـا جـكفات قوؿ ایى جىشی قا يؽىث ابى لحی اقائ ؾاؾه و ؾیگـك ٠التـا ب يك هی . ايؿ ايؿكی ال او گكفح

فهحن ، وفی دذیج علی )أيا لغین الاس( أساد أو الحاط فشیمحاو: فشیحك هعحیEيىیىؿ ابى اذیك هیلیل: أساد . . . و يصف علی فی الاس ، فصف هعی فی الج ، و فشیك علی فهن علی ضلال، علی هذ

F ابـى ;@/ < جـا بی، الهایة فی غكیب العؿید و الأذك، بى اذیكاD )و لیل: کل هى لاتله، بهن الخىاسدA = /CA F;<;، الفـایك فـی غكیـب العـؿید، F لهؽكیB ; /=AA:<;، غكیب العؿید، لحی

/ BA ;C=;، ـكض يهـس ال لاغـ ، F ابـى ابـی العؿیـؿA ;< />AC:<;، لىاو ال١ك ، ابى هىق;=C ،جاز ال١كون، لبیؿی ،;>;> ;A /?@CF يىین الكیا فـی ـكض الـفا الماـی ، ؼفاشی

. (=@;/ = جا بی، ٠یاهمـىؾ ظـكت نو اوـث كـ هـكؾم ؾو D أيا لغین الاسEك فكهىؾ ٠لیاهام و ؾق ظؿید

و گكوهی هؽالف هى هىحؿ ك ؾق گتكاهی ب وك ، ايؿ ايؿ گكوهی با هى هىحؿ ك ؾق هؿایث گكوه

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

و يف ؾیگك كـ هؽـالف هـى هىـحؿ ؾق ، ايؿ هىحؿ ؾق بهثپه يف نياو ك با هى ، بكيؿ هیو گفحـ ـؿه همـىؾ . ايؿ ايؿ ؼىاقز گفح ؿه همىؾ ظكت ال كىايی ك ؾق نج. . . . ايؿ نج

. ايؿ هت كىايی هىحؿ ك با ایاو شگیؿهایـى ـؿ كـ D علحی لغحین الحاس و الجح Eال ظؿید وث اهلپه جفىیك يؽىث ؾايتؿاو

ؾاقاو ؾق يحیصـ ؾووـث، ث نو ظكت ياي ایتاو و بغ و ٠ؿاوت ایاو ياي يفـاق اوـثهع لغحین الحاس و Eبـ ایـى ا٠ح ـاق ايؿF و اهیكالتـؤهیى و ؾتاياو اهل نج، ایاو اهل بهث

. اوثD الج ؾق D یىالصت بیى الغـكی Eابى ابی العؿیؿ ال ابى ٠ یؿ هكوی يمل ككؾه ك ؾق كحا تفسیر دوم:ظؿید قا جفىـیك كـكؾه و ، گفح اوث گكوهی ال پیىایاوD علی لغین الاس و الج Eجفىیك ظؿید

ایـاو بـ ایـى ، ايؿ ؾاقاو نو ظكت ؾق بهث و ؾتاو ایاو ؾق نج ال نيصا ك ؾووث ايؿ گفح لغحیمها بفغحه فحی لال غیش هملاء: بل هحىEافمایؿ ابى ٠ یؿ هی. اوثD لغین الاس و الج Eا٠ح اق

و هزا الز رکشه ابى عبیذ أخیشا هى ها یطابك الأخباس « یذخل لىها إلی الج و لىها الی الاس، الذمیم ، ال لاغـ ـكض يهـس، ابـى ابـی العؿیـؿ) Dو هزا لک فخزیه، یمىل للاس: هزا لی فذعیه، الىاسدة فیه

;=BA ;C /;=C) . E جمىین كـؿه بهـث و ، نو ظكت بفى و ب ىق ظمیمی ايؿ گكوه ؾیگكی ال پیىایاو گفح

گىیـؿ ابـى ابـی العؿیـؿ هی. Dكـؿ گكوهی قا واقؾ بهث و گكوهی قا واقؾ ؾولغ هی، شهن اوثEگىیـؿ ایى يك ابى ٠ یؿ هابك اؼ اقی اوث ك ؾقباقه نو ظكت واقؾ ؿه اوث ك ب نجـ هی

. (?@;/ C، هتاوD )وهن جى اوث نو قا بگیكنو قا واگفاق و ایى ، ایى وهن هى اوث يك ابى ٠ یؿ و ابى ابی العؿیؿ ااقه ؾاقؾ ب قوایاجی ك ال اهیكالتؤهیى ٠لی بى أبـی الـب

أيا لغین الاس یحىم و فكهىؾ ، Dأيا لغین الاس یىم المیاهه ألىل خز را ورس راEيمل ؿه ك فكهىؾ . (CB>/ >< ?;<;، جاقیػ ؾهك، بى ٠ىاككاD )المیاه ألىل هزا لی و هزا لک

أيت لغین الج و الاس فی فكهىؾ ايؿ ك ب ٠لی يمل ككؾه يیم ال قوىل ؼؿا اهام قا . (@>;جا بی، الىا٠ك التعكلة، ابى ظصكD )هزا لی و هزا لک، تمىل للاس، یىم المیاه

نقل حدیث تىسط حافظان ثقه. 3جىوـ ٠التـاو جـی و شت١ـی ال D علی لغین الحاسEجىشی ظؿید افموو بك يمل و پفیكي و

وث ك وذالث نياو ب جأییـؿ قشـال اوـاو شت١ی ال هعؿذاو بمق اهل، وث ٠التاو بمق اهل . ايؿ ككؾه بمق قویؿه يیم ظؿید یاؾ ؿه قا يمل

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

هؿی ؾهك ـكـك فم ابى ٠ىاكك ؾهمی ظؿید هىقؾ يك قا ویمؾه باق با ویمؾه وؿ ؾق جاقیػ ايؿ ال نو شتل . ككؾه ك شت لیاؾی ال ظافاو ذم ؾق اواؾ وی لكاق ؾاقيؿ

>=</ ; ?:<;، ه١كفـة الرمـات، F ٠صلـی<?;/ ; جـا بی، جفكك العفا، ـه ی) ظاف ذم . ;جـاقیػ ، ؼیـب) ك یعیی بى لاو او قا ٠لاهـ اوـلام ؾايىـح ، ولیتاو بى ههكاو ا٠ت (<=< ـ

گاهی ، ظف ظؿید، و ؾق لكائث لكنو، (<?;/ ; جا بی، جفكك العفا، F ـه یC /C جا بی، اؾبغؿ نجـفكك ، ـه یوكنهؿ هعؿذاو ٠ك ؼىؾ بىؾه اوث )، و لهؿ پاقوایی، ؿالث، ٠ اؾت، ال فكائ

. (>;/ C جا بی، جاقیػ بغؿاؾ، F ؼیب<?;/ ; جا بی، العفاجا نيصـا كـ ٠لیـكغن ، يمل ككؾه و ؿیؿاا ب نو ه١حمؿ بىؾه اوثوی ظؿید قا ال ٠ ایة بى قب١ی

بیـث و ؾیگـك قوایـات فـائل اهل، ؿه جا ال يمل ایى ظؿید فاقهای فكاوايی ك بك او واقؾ هی . وقلیؿه اوث اها او ایى فاقها قا جعتل يتىؾه و بك يمل ظؿید هىقؾ يك اكاق هی، ؼىؾؾاقی كؿ

گىیؿ ٠یىی بى یىيه هیوـث قوـیؿ قا قوایث ككؾ و ؼ ك يمل ایى ظؿید ب اهلD أيا لغین الاسEولحی ا٠ت ظؿید

. تذحذث بهحزا بأدادیحج تمحى بهحا الشافضحه و الضیذیح و الؾحیع Eيمؾ ا٠ت نهؿه و بـ وی گفحـؿ ?;<;، جـاقیػ ؾهـك، ابى ٠ىـاكك) Dفمالىا: أو کل ؽیء عمعته تذذث به؟، عمعته فذذحت به لال:>< /<CC) .

ا٠ت پاوػ ؾاؾ ایى ، ىؾ يمل ایى قوایات جىو جى هىشب جمىیث قاف و لیؿی و ی١ هی ای بایؿ يمل كی؟ نياو ب ا٠ت گفحؿ نیا هك چیمی قا ك یؿه، كن قوایات قا یؿم و يمل هی

قا Dائل اهحل بیحتعلی لغین الاس و فضEها ب ا٠ت گفحین ایى قوایات گىیؿ ابى ه١اوی هیـىم و هـك گـاه چـیى ـؿ بـ هـى هى گاهی ؾچاق وـهى هی ا٠ت ؾق نو لع گفث ، يمل يكى

. یاؾنوقی كیؿأيحا Eگىیؿ قول ؾیگكی يمؾ ا٠ت بىؾین ك هكؾی واقؾ ؿ و ال او ؾقباقه ظـؿید ابى ه١اوی هی

ذحت لحال: فمحال الأعمحؼ هحمE، وؤال يتىؾD لغین الاس ذ دحذث لال فتلاء المشجئحه لا یحذعىيی أ

. (هتاوD )أخشجىهن هى المغجذ دتی أدذحکن، بفضائل علی سضی الله عهEگىیؿ ا٠ت )با هؿ ب ؾوث نوقؾو فكحی بـكای جفكـك و كىـب اـلا ال ابى ه١اوی هی

، نقا بیاو كـ گفاقيؿ قوایات فائل ٠لی ای ككؾ و گفث ایى هكشئ يتی هىل١یث هصله( وكف . Dتا بیاو كن نياو قا ال هىصؿ بیكوو كیؿ جا قوایات فایل قا بكای

و ، ياهـؿ هیD هكشئـ Eو هؽالفـاو نو قا ، بییؿ ا٠ت ظؿید هىقؾ يـك قا ؾقوـث چاو ك هی . نو قا بكای هكؾم بیاو كؿ، كؿ جا ب هك كل هتكى جلاي هی

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

70

=;<;، وـیك ا٠ـلام الـ لاء، ـه ی F;==/ >= =;<;، جهفیب الكتال، همیظاف هىذك ). >;= /;B; Fی١مى بى وفیاو فىىی فاقوی )

جهــفیب ، F ابـى ظصـكA=?ـــ @>?/ :; =;<;، وــیك ا٠ـلام الـ لاء، ـه ـی) ظـاف ذمـ . = یعیی بى ٠ ؿالعتیؿ ظتايیF (@;>/ ;; <:<;، الحهفیب

<:<;، جهفیب الحهـفیب، F ابى ظصك;</ B =;<;، ءلاویك ا٠لام ال ، ـه ی) ظاف ذم . <B /=?<) Fلیه بى قبی اوؿی كىفی

( ٠لی بى هىهكA:= F/ ; ?;<;، جمكیب الحهفیب، ابى ظصكظاف ذم ). ?@ . Fظاف ذم )هتاو( ابى ه١اوی الكیك A .( هتاوظاف ذم ،< /<?B Fهاقوو بى و١یؿ ) B . (@@=/ >، هتاو) ظاف ذم Fابابكك بى ٠یاي C . ظاف ذم (هتاو ،< /A:) Fهعتؿ بى ظالم الكیك

( ظىى بى ٠لی ظلىايیA F:>/ ;، هتاوظاف ذم ). :; ٠یىی بى یىيهF (@AA/ ;، هتاو) ظاف ذم . ;; ( هعتؿ بى هىویB F=;/ >، هتاوظاف ذم ). >; ( هعتؿ بى اوتا٠یل بى وتك F ??/ >، هتاوظاف ذم ). =; بى بك ال١ ؿیF ( هعتؿ B?/ >، هتاوظاف ذم ). <; هعتؿ بى ایى F ( B?/ >، هتاو) ظاف ذم . ?; ٠ ؿالل بى یعی بى ابی وتی F (?<;/ >، هتاو) ظاف ذم . @;;A . ظاف ذم (هتاو ،; />BC) F٠ ؿالل بى ؾاوؾ الؽكی ی ;B . (=<>/ ;، هتاو) ظاف ذم Fظتم بى یىوف ;C . ظاف ذم (هتاو ،< /;<C) Fهعتؿ بى التری وفیاو بى ٠یی F (;A=/ ;، هتاو) ظاف ذم . :> هعتؿ بى یىوفF (:?;ـ C<;/ >، هتاو) ظاف ذم . ;> هعتؿ بى هىق ىویF (@=;/ >، هتاو) ظاف ذم . >>قوایث وی ، ٠لی بى ٠تك ؾاقلی (?CCـ;CC/ = جا بی، جفكك العفا، ـه ی) ظاف ذم . =>

(F @>; جا بی، الىا٠ك التعكل ، ابى ظصك)قا ابى ظصك هكی يمل ككؾه اوث ابى ٠ىاكك ؾهمی اف١یF (B>=;/ < جا بی، جفكك العفا، ـه ی) ظاف ذم . <> ابىبكك ؼیب بغؿاؾیF (B=;;ـ ?=;;/ = جا بی، جفكك العفا، ـه ی) ظاف ذم . ?>

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

(A F@;/ > ?;<;، جمكیب الحمكیب، ظاف ذم هؽىل )ابى ظصك. @><A . ظاف ذم (هتاو ،; /?C<) ٠ ؿالكظتى بى ههؿی .

قا يمـل D ٠لـی لىـین الـاقEايؿ كـ ظـؿید وث افكاؾ فىق الفكك بؽی ال ظافاو هىذك اهلايـؿ؟! یـا ایكـ نيـاو ب قاوحی نیا ایى ظافاو بمق هلب غلى نهیم و بالی قا يمـل ككؾه. ايؿ ككؾه

لكـ نو قا فـیلحی ـعیط و ذابـث بـكای ٠لـی بـى أبـی ب، ؾايىـح نهیم يتی ظؿید یاؾ ؿه قا غلى . ايؿ ايؿ و ب ایى ؼاك يمل ككؾه ؾايىح هی الب

دو معیار اصلی در وثاقت راوی حدیث. 4نیؿ ؾق پاوػ ب ابى جیتی كـ وشـىؾ بكؼـی ياك الؿیى ال ايی ك ؼىؾ ال پیكواو ابى جیتی ب تاق هی

يىیىؿ قوایات قا هىشب ج١یف نو قوایات ؾايىح هی ال قشال هىذك ی١ ؾق وؿ بكؼی اللیكا نيچ ؾق قاوی ظؿید ه١ح ك اوث ایـى اوـث ، ىؾ ایى هىئل هىشب ج١یف ظؿید يتی

چیمی اوث كـ ، اها هفهب و ا٠حماؾات هفه ی، ك قاوحگى باؿ و ال لؿقت ظف بكؼىقؾاق باؿو ب هتیى ؼاك اوث ك ـاظ او . اوث بیى نو فكؾ و ؼؿای وشىؾ ؾاقؾ و ظىا نو با ؼؿاويؿ

، ايـؿ هايـؿ ؼـىاقز ال افكاؾ هؽالفی ك ذمـ بىؾه، و افكاؾ ؾیگكی شم نياو، عیط بؽاقی و هىلنض C?;ؾق كحا هاهیك ٠لتـاء الاهـاق ) D ابى ظ اوEايؿ و ی١ و شم نياو ظؿید يمل ككؾه

، ای غالی بى ولیتاو ١ی قا ی١ ( ش١فك:<; @)ز D كحا الرماتF)E و اذك ؾیگكي =@>;و ؼـىؾ ش١فـك بـى ، قا ك وی ؾق وـؿ نو لـكاق ؾاقؾ ـعیطD علی ولی کل همهى بعذ Eو ظؿید

و ؾق هیاو هعـؿذاو بـمق هـا اؼحلافـی . و قوایات وی قا هحمى ؾايىح اوث، ولیتاو قا فكؾی هىذكباـؿ اهـا هـكؾم قا بـ نو بـؿ٠ث وشىؾ يؿاقؾ ك فكؾ قاوحگىی هحمى اگك ؾق او بؿ٠حی وشىؾ ؾاـح

/ ? جـا بی، ولىـلة الـعیعة، ال ـايیجتىک ب اؼ ـاق چـیى فـكؾی شـایم اوـث )، ؾ٠ىت يكؿ . (<@>ـ>@>

هـفهب و ا٠حمـاؾات هـفه ی يمـی ، كیؿ ؾق اذ ات وذالث قاوی ظـؿید چاو ك هلاظ هیال ایـى ؾو ـك D ٠ ایة بـى قب١ـیEو ، يؿاقؾ و نيچ ههن اوث ؾاحى ؿالث و ظاف لىی اوث

و كىی ال قشال اواو او قا ب ؾقو٢ . بكؼىقؾاق بىؾه اوث، الی ك بكای قاوی ظؿید لالم اوث . گىیی و ١ف ظاف هحهن يككؾه اوث

آیا غلى مانع وثاقت و مىجب ضعف راوی است؟. 5چىو هىقؾ جأییـؿ ، هیم يیىثب هیچ قوی غلى نD علی لغین الج و الاسEهتىو ظؿید ، اولاا

. ايؿ يمل ككؾه قوایات عیط ؾیگكی اوث ك هعؿذاو فكیمیى ال قوىل ؼؿا

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

اگك يمل و ا٠حماؾ ب ظؿید یاؾ ؿه غلى هعىى ىؾ بایؿ هت هعؿذاو و ؾايتؿايی ، ذايیاا ؾق ، تاق نیـؿايؿ يیم غالی ب پفیكفح و جىشی ككؾه، ك ب١ؿ ال ٠ ایة بى قب١ی ظؿید فىق قا يمل

په چكا بایؿ ؾق ایى هیاو فم ٠ ایة بـى قب١ـی غـالی . ظالی ك كىی نياو قا غالی يؿايىح اوث ؾايىح ىؾ؟!

. ايؿ قا ب ه١ای لیاؾه قوی و جصاول ال ظؿ ؾايىح D غلى Eاواو كلت لغث، ذالراا ، كحا ال١یى، ؼلیل) هأ : جاوصوا دذ، غلا الاط فی الأهش يىیىؿ ؼلیل بى اظتؿ فكاهیؿی هی

;>;: > />>@) . . (=;@/ ; >;<;، هفكؾات، قاغب) الغلى تجاوص الذذيىیىؿ قاغب هی

. (>=;/ ?; A:<;، لىاو ال١ك ، ابى هىق شاول ظؿه )یغلى غلىا يىیىؿ ابى هىق هی . (?<;/ ; =><;، لمكنوالح یاو فی جفىیك غكیب ا، )ابى هائن الغلى: الضیادةيىیىؿ ابى هائن هیبحأو ، أ لا تجاوصوا الذحذ( ;A;/ <) «لا تغلى فی دیکن»)غلا( لىله تعالی: يىیىؿ كیعی هی

ها لا یمىلىو فی أيفغهن کمحى فالغالی هى یمىل فی أهل البیت، تشفعىا عیغی أو تذعىا له الإلهی . (C;=ـA? ; /=;B=;، هصت ال عكیى، كیعی) یذعی فیهن البىة و الإلهی

و ال كؿام ظؿ جصـاول كـكؾه جـا ایكـ ، ب قاوحی ٠ ایة بى قب١ی كؿام لیاؾه قوی قا هكجكب ؿه غالی تكؾه ىؾ؟!

غلى اوث یا غلى يیىث بك ٠هؿه چ كىی اوث؟ بیث اهل ایك چ وؽی ؾقباقهای ای وـلیم هىـئل بلكـ ، ه١یاق قوی يـؿاقؾ وث اهلاؾ٠ای غلى ال وىی ؾايتؿاو ، قاب١اا

و ؾیگـكی او قا غـالی ، اوث لفا فكاواو قوی ؾاؾه اوث ك قشال اوی ؽـی قا غـالی ؾايىـح ـه ـی ؾقبـاقه ال بـا هرـال . اوـث بلك غالی بىؾو او قا ايكاق كـكؾه و او قا جىذیـك كـكؾه، يؿايىح

Eهعتؿ بى شعاؾه Dيىیىؿ هی Eللت: ها دفظ . ابى عىاي الىضاح: کاو یغلى فی التؾی لال ، هذمذ بى جذاده هى حمات التابعیى

. (B< = />CB=;، هیماو الا٠حؿال، ـه ی) Dفأیى الغلى؟، عى الشجل ؽتن اصلا . كؿ ؾايؿ اها ـه ی اؾ٠ای غلى قا ؾقباقه او قؾ هی بییؿ ابى ٠ىاي واض او قا غالی هی ك هی چاو

و ی١مـى بـى ، ٠رتاو بى ابی ـی ، ٠صلی، ابى ظ او، يىائی، ابى ظاجن قالی، اظتؿ بى ظ لجهـفیب ، F هـمی;C /B <:<;، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـك) وفیاو فىىی او قا جىذیـك يتـىؾه

ؾاوؾ بـى ، ظتـاؾ بـى لیـؿ، و هعؿذاو بمقگی هايؿ ظیى بـى يتیـك، (AB?/ <> =;<;، الكتالال وی ظـؿید . . . و ، ١ ة بـى ظصـاز، كیک بى ٠ ؿالل ، وفیاو بى ٠ییة، وفیاو ذىقی، لبكلاو

. (AA?/ <> =;<;، جهفیب الكتال، همیايؿ ) يمل ككؾه

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

هعتـؿ بـى Eوؽى ـه ی لابل ـكك اوث ایى اوث ك او ٠لـث غـالی ي ـىؾو ای ك ؾقباقه يكح بایؿ گفـث . ؾايؿ ك ال او ؾاهی يى ث ب بكؼی ال عاب ب ذ ث يكویؿه اوث قا ایى هی Dشعاؾه

يیم ؾـام بكؼـی ال ـعاب بـ D ٠ ایة بى قب١یEه١یاق غلى ؾام ب بكؼی ال عاب باؿ ال اگك . ككؾه اوث قا يمل هی بیث بلك او فائل اهل، ذ ث يكویؿه اوث

. په ؾلیلی بكای غالی ه١كفی ككؾو او وشىؾ يؿاقؾ، گك قا ؾـام ؾاؾهب هاؾت جاقیػ عیط ؼىؾ عاب با هن يـما يتـىؾه یكـؿی، ٠لاوه بك ایى

بؽـی ، په با اوحاؾ ب ه١یاقی ك ـه ی بكای غلى ـكك ككؾه، ايؿ قوايؿه بلك یگؿیگك قا ب لحل هیشـا ؾاقؾ ال ، افـموو بـك ایـى. ايؿ بایؿ غالی تكؾه ىيؿ ؾاؾه ال عاب ك بؽی ؾیگك قا ؾام هی

یـا كـؿام ، كؿام نیـ ال كحـا ؼؿاويـؿ ـه ی بپكوین ه١یاقی ك ایاو بكای غلى ـكك ككؾه هىحؿ ب یا كؿام بكهاو ال بكاهیى ٠مل اوث؟، ظؿید عیط ال وث پیاه ك

و غـالی بـىؾو قاوی D علی لغین الج و الاسEچاو ك ؾیؿین هیچ ؾلیلی بك غلى بىؾو ظؿید . وشىؾ يؿاقؾD عبای بى سبعیEنو

نیـا غلـى ، و ٠ ایة بى قب١ی غـالی باـؿ، ى ظال اگك فك كین ك يمل و ا٠حماؾ ب نو ظؿید غل جىايؿ هىشب ج١یف قاوی ظؿید ىؾ؟ هی

ؾهؿ ك نياو غلى قا هاي وذالث وث ياو هی های قشال اواو بمق اهل بكقوی ؾیؿگاهنياو افكاؾ لیاؾی قا غالی ؾايىح و ؾق ٠یى ظـال نيهـا قا . ؾايؿ و هىشب ج١یف فكؾ غالی يتی

. ايؿ جىذیك ككؾه هایی ال يكات نياو ب لكاق ـیل اوثF يتىي

عمرو به جابر الحضرمی. یک، الرمـات ه١كفـة، ٠صلـی)D تابعی حمه و کاو یغلحىا فحی التؾحی E يىیىؿ ٠صلی ؾقباقه وی هی

;>:? < /;A=) . وهى حم ؛ رکشه یعمىب بحى عحفیاو ، صالخ الذذیج، لال ابى داتنEيىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هی

. (:;/ B <:<;، جهفیب الحهفیب، صك)ابى ظ Dو صذخ التشهز دذیخه، ل الخماتفی جمؼىؾ ٠صلی ك او قا غـالی ؾايىـح بـ وذالـث او يیـم جـكیط كـكؾه ، كیؿ چاو ك هاهؿه هی

و جكهـفی قوایـات وی قا ـعیط ، ابى ظاجن و ی١مى بى وفیاو فىىی يیم او قا ذمـ ؾايىـح . اوث . ؾايىح اوث

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

یی به الجزاریح. دو ل ؾقباقه وی هی ل Dکاو یغلى فی التؾی E يىیىؿ اظتؿ بى ظ . (=B = /C:<;، ال١لل ، )اظتؿ بى ظ

. (@B > /=C;<;، ١فاء ال١میلی، )٠میلی Dکاو یغلى فی التؾی Eيىیىؿ ٠میلی هیهیـماو ،ـه ـی) Dلال دکن بى عتیبح : کحاو یغلحى فحی التؾحی . وحك، صذوقEيىیىؿ ـه ی هی

. (B< > /=@A=;، الا٠حؿال . Dلال الجىصجايی: کاو غالیا هفشطا Eيىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هی

E لال ابى ععذ: کاو یغلحى «الخمات»و رکشه ابى دباو فی کتاب ، و ابى داتن: حم ، و الغائی، لال ابى صسع . (C@;ـ B@;/ ;; <:<;، حهفیبجهفیب ال، )ابى ظصكD کىفی حم لال العجلی: . فی التؾی و کاو حم

بـ . جىذیـك هـن ـؿه اوـث، بییؿ فكؾ یاؾ ؿه ؾق ٠یى ظال ك غالی ه١كفی ـؿه چاو ك هی . جىذیك هن ككؾه اوث، ؾايؿ ؼى ابى و١ؿ ؾق ٠یى ظال ك او قا غالی هی

حارث به عبدالله الأعىر الهمداوی. سه . (>>>/ ;جا بی، هصكوظیى، )ابى ظ او Dالتؾی کاو غالیا فیEيىیىؿ ابى ظ او ؾقباقه وی هی

لال ادمحذ . . . لال ابى ابی داود: کاو الذاسث افمه الاط . لال ابى هعیى: حم Eيىیىؿ ابى ظصك هی . (A>;ـ @>;/ > <:<;، جهفیب الحهفیب، )ابى ظصكD بى صالخ المصش : الذاسث الأعىس حم

، و ابـی ؾاوؾ، يـام وی قا ؾق ـتاق ذمـات ـكـك كـكؾهيىیىؿ ابـى ـاهیى ابى العصاز همی هیال وی قوایـث . . . ٠اء بى ابی قبـاض و ، ابى اوعاق و ی١ی، ابى ال ؽحكی، ١ ی، ابى هاش ، يىائی

. (=?>ـ ?<>/ ? =;<;، جهفیب الكتال، همیايؿ ) يمل ككؾهال ابحى هعحیى: دحاسث لح، لال الغائی: لیظ به یأط، هى کباس علماء التابعیىD يىیىؿ ـه ی هی

. (A=<ـ ?=</ ; >B=;، هیماو الإ٠حؿال، ـه یD )الأعىس حم اها قشال اواو بمقگـی ، ؾايؿ ابى ظ او هعؿخ یاؾ ؿه قا غالی هی، كیؿ ك هلاظ هی چاو

. ؾايؿ هايؿ ابى ه١یى و ابى اهیى و ؾیگكاو او قا ذم هی

علی به الجعد الجىهری. چهار . (>>@;ض جا بی، كف الاوحاق، بماق) Dکىفی غال فی التؾی Eيىیىؿ ه وی هیبماق ؾقباق

لحال یعمحىب بحى ؽحیب : حمح صحالخ . لال العجلی: کاو یتؾ لا بحأط بحهE يىیىؿ ابى ظصك هیلحال ابحى عحذ : لحن أس أدحذا هحى . لال الغاجی: کاو هى أهل الصذق، لال التشهز : صذوق، الذذیج

، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـك) Dو کاو یغلى فی التؾی ، اهت هى الشوای عهالبصشییى و غیشهن ;>:> A /<B=) .

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

و لحال . حم صحذوق، لال یذیی بى هعیى: علی بى الجعذ حم صذوقيىیىؿ ابى العصاز همی هیعذ : و لال صالخ بى هذمذ الأ، و لال ابى داتن: کاو هتما صذولا . ابى صسع : کاو صذولا فی الذذیج

. (:?=ـ B<=/ :> =;<;، جهفیب الكتال، همی) حم و لال الغائی: صذوقEرکشه ابى دباو فی کتاب الخماتD (كحا الرمات، ابى ظ او ،;=C= B />@@)

/ ; جـا بی، جـفكك العفـا، ـه ـی) Dعلی بى الجعذ الجىهش البغذاد حمح Eيىیىؿ ـه ی هی=CC) .ابـى لق٠ـ قالی، اظتـؿ بـى ظ ـل، ابى هاشـ ، يىائی، جكهفی، ابی ؾاوؾ، هىلن، بؽاقی ،

ظتـاؾ ، ظتاؾ بـى لیـؿ، لحاؾه، ابى ظاجن، هعتؿ بى اؾقیه قالی، یعیی بى ه١یى، ابىی١لی هىلیايـؿ ال وی قوایث يمـل ككؾه. . . و ، ١ ة بى ظصاز، وفیاو بى ٠یی ، وفیاو ذىقی، لائؿه، بى ولتة

. (=A /<B <:<;، جهفیب الحهفیب، F ابى ظصك=<=/ :> =;<;، جهفیب الكتال، همی)شتـ لیـاؾی ال قشـال ، ايؿ ؾق ٠یى ظـال كـ بكؼـی او قا غـالی ؾايىـح ، ك هلاظ ؿ چاو

. ايؿ اواو بمق او قا جىذیك ككؾه، هت هعؿذاو قوایات وی قا پفیكفحـ ، ؾايؿ ه١حمؿ اوث ابى ٠ؿی ؾق ٠یى ظال ك او قا غالی هی

. قوایات او اهحا يككؾه اوثو كىی ال پفیكي

علی به غراب الفزاری. پىجلحال . لال ابى هعیى: حمح صحذوق. لال ادمذ بى دبل: کاو صذولا يىیىؿ ابى العصاز همی هی

جهفیب ، همی) ولال ابى دباو: کاو غالیا فی التؾی . ولال الذاسلطی: یعتبش به. الغائی: لا بأط به . (?:;/ > جا بی، هصكوظیى، ابى ظ اوC? Fـ>C/ ;> =;<;، الكتال

لحال ابحى ، کاو دذیخه دذیج اهل الصحذق، لال ادمذ: ها أساه کاو إلا صذولا يىیىؿ ابى ظصك هی . لال الذاسلطی: یعتبش به. لال الغائی: لیظ به بأط. لال ابى داتن: لا بأط به. هعیى: حم صذوق

. لال ابى لاي : کىفی ؽیعی حمح . ى ععذ: کاو صذولا لال اب. لال ابى دباو: کاو غالیا فی التؾی هیـماو ، F ـه ـی?>=/ A <:<;، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـك) لال عخماو بحى ابحی ؽحیبه: حمح

. (B< = /;>C=;، الا٠حؿالو اكرك قشال اواو و هعؿذاو ، ك هلاظ ؿ بكؼی ال قشال اواو او قا غالی ؾايىح چاو

. ؿاي او قا جىذیك ككؾه

علی به هاشم به البرید البریدی. ششکحاو غالیحا فحی رکشه ابى دباو فی کتاب الخمات ولحال: Eيىیىؿ وی هی ابى العصاز همی ؾقباقه

. (=;>/ C= A=;، كحـا الرمـات، F ابى ظ ـاوA@;/ ;> =;<;، جهفیب الكتال، همی) Dالتؾی Eلحال علحی بحى هحذیی: کحاو صحذولا حمح . و یعمىب بى ؽیبه: حم ، لال ادمذ بى دبل و ابى هعیىD . (@@;/ ;> =;<;، جهفیب الكتال، همی)

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

، هیماو الا٠حؿال، ـه ی) Dولال الغائی: لیظ به یأط. لال ابى صسع : صذوقEيىیىؿ ـه ی هی;=B< = /;@:) .

، ٠ةابى لق، ی١مى بى ی ، ابى هؿیی، ابى ه١یى، يىیىؿ اظتؿ بى ظ ل ابى ظصك ٠ىملايی هی . (=<=/ A <:<;، جهفیب الحهفیب، ايؿ )ابى ظصك و ٠صلی او قا جىذیك ككؾه، ابى و١ؿ، ابى ظ اووـایك قشـال . كـؿ كؿ جىذیك هن هی لهاو با ایك او قا غالی ه١كفی هی بییؿ ابى ظ او هن ك هی چاو

، جكهـفی ، ابـی ؾاوؾ، لنهىـ، اواو هن او قا جىذیك ككؾه و شت لیاؾی ال هعؿذاو بمق هايؿ بؽـاقی . (C@;/ ;> =;<;، جهفیب الكتال، ايؿ )همی يیم ال وی قوایث يمل ككؾه. . . ابى هاش و ، يىائی

فطش بى خلیف المخضوهی. هفتالت١كفـة و ، فىـىیيىیىـؿ كـاو یغلـی فـی الحـی ) فىىی ؾقبـاقه وی هی. وفیاوی١مى بى

. (?A;/ > ;:<;، الحاقیػ . Dصالخ الذذیج، لال ادمذ بى دبل: حم Eيىیىؿ هیابى العصاز همی

و ، دغحى الذحذیج، ولال العجلی: کىفی حم . حم لال یذیی بى هعیى: . حم E لال یذیی بى ععیذ: Dکحیظ، دحافظ، و لال فی هىض آخش: حم . ولال الغائی: لیظ به بأط. صالخ الذذیج لال ابى داتن:

. (?;=ـ<;=/ => =;<;، جهفیب الكتال، همی)و با ایى وشـىؾ شتـ كریـكی ال قشـال ، بییؿ ی١مى بى وفیاو وی قا غالی ؾايىح چاو ك هی

ابـى ، جكهـفی، يىائی، ابی ؾاوؾ، اواو او قا جىذیك يتىؾه و تاق لیاؾی ال هعؿذاو هايؿ بؽاقیبى و١یؿ لـاو یعیی، فل بى ؾكیى، ٠ ؿال بى ؾاوؾ ؼكی ی، وفیاو بى ٠یی ، وفیاو ذىقی، هاش

. (=;=/ => =;<;، لجهفیب الكتا، همیايؿ ) ال وی ظؿید يمل ككؾه. . . و

محمد به فضیل به غزوان به جریر. هشت. کاو یغلى فی التؾحی رکشه ابى دباو فی کتاب الخمات ولال:Eيىیىؿ ابى العصاز همی ؾقباقه وی هی

لحال . لال ابى صسع : صذوق هى اهل العلن. عیى: حم لال یذیی بى ه. لال ادمذ بى دبل: کاو دغى الذذیج . (CB>ـ CA>/ @> =;<;، جهفیب الكتال، )همی Dلال الغائی: لیظ به بأط. ابى داتن: ؽیخ

لال العجلی: کىفی . لال ابى ععذ: کاو حم صذولا کخیش الذذیجEيىیىؿ ابى ظصك ٠ىملايی هیو . لال الذاسلطی: کاو حبتا فحی الذحذیج. تا فی الذذیجلال علی بى المذیی: کاو حم حب. حم ؽیعی

. (:@=/ C <:<;، جهفیب الحهفیب، ابى ظصك) Dلال یعمىب بى عفیاو: حم ؽیعیابى ، افموو بك جىذیك وی جىو شت لیاؾی ال قشال اواو و هعؿذاو بمق ، بییؿ ك هی چاو

. ؾايؿ م هن هیكؿ ذ ظ او هن لهاو با ایك او قا غالی ه١كفی هی

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

أبان به تغلب. وهو ، ولذ وحمه ادمحذ بحى دبحل. . . ، لکه صذوق، کىفی ؽیعی جلذ E يىیىؿ ـه ی ؾقباقه وی هی

، هیـماو الا٠حـؿال، ـه ـی) Dو لال ابى عذ : کاو غالیا فحی التؾحی ، و يغائی، و ابى داتن ، ابى هعیى;=B< ; /?همی F ،جهفیب الكتال ،;>;= < /A) . و هى هى أهل الصحذق ، لال ابى عذ : له ادادیج عاهتها هغتمیم Eيىیىؿ ى العصاز همی هیاب

. (A/ > =;<;، جهفیب الكتال، همی) Dفی الشوایات . Dلال ابى عجلاو: اباو بى تغلب حم Eيىیىؿ ابى ظصك هیرکحشه ابحى ، او حمح کح و لال ابحى عحعذ: ، لال العمیلی: کاو غالیا فی التؾی . هى حم Eلال الذاکن:

ابـى ) Dو لال الأصد : کاو غالیا فی التؾی و ها أعلن بحه فحی الذحذیج بأعحا ، دباو فی کتاب الخمات . (>B/ ; <:<;، جهفیب الحهفیب، ظصك

، ابـى هاشـ ، يىـائی، جكهـفی، ابی ؾاوؾ، شت لیاؾی ال هعؿذاو بمق هايؿ هىلن يیابىقیال وی ظـؿید يمـل . . . هىوـی بـى ٠م ـ و ، الـكیك بى ه١اویةا، ١ ة بى ظصاز، وفیاو بى ٠یی

. (A/ > =;<;، جهفیب الكتال، همیايؿ ) ككؾهو ٠ ؿالل بى . ايؿ بییؿ شت لیاؾی ال قشال اواو او قا فكؾی قاوحگى و ذم ؾايىح ك هی چاو

ىم قوایات او قا ؾقوث وی قا ؾق يمل قوایات اؾق ؾايىح و ٠ت، كؿ ٠ؿی ك او قا غالی ه١كفی هی . ؾايؿ يمل قوایث ال او قا بلا اكال هی، نوقؾ و الؾی ك او قا غالی ب تاق هی. ؾايؿ هی

عدی به ثابت اوصاری. دهلحال العجلحی و . لال ابى دحاتن: صحذوق. حم لال ادمذ بى دبل:يىیىؿ ابى ظصك ؾقباقه وی هی

و . إلا أيه کاو غالیا فی التؾحی ، حم ، لال الذاسلطی. ترکشه ابى دباو فی کتاب الخما. الغائی: حم F :?;ـ A /;>C =;<;، جهـفیب الحهـفیب، ابـى ظصـك) لال ابى ؽاهیى فی الخمات: لال ادمذ حم

. (BB;/ ? =;<;، ویك ا٠لام ال لاء، ـه ی، <>?ـ =>?ـ C; =;<;، جهفیب الكتال، همیك ؾیگكی ال هعؿذاو بمق ال وی قوایث يمل اظ او عاض و وى گاي و شت كری

، جهـفیب الحهـفیب، F ابـى ظصـك<>?ــ=>?/ C; <:<;، جهـفیب الكتـال، ايؿ )همی ككؾه;>:> A /;>Cـ;?:) .

كـؿ بـ بییؿ ظاف بمقگی هايؿ ؾاقلی هن لهاو با ایكـ او قا غـالی ه١كفـی هی ك هی چاو . ايؿ قا ذم ؾايىح ؾیگكاو هن او. كؿ وذالث او يیم جكیط هی

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

ایـن ظـؿوؾ هایی كـ ايصـام ؾاؾه و گكي ك بكقوی، ـكك هىاقؾ ؾه گاي فىق ال با يتىي اوث، ايؿ ب غلى ؾق جی هحهن ؿه وث اهلیكؿ يفك ال هعؿذاو بمق جىو بكؼی ال قشال اواو

ايـؿ جىذیـك غلـى هـحهن يتىؾهافكاؾی قا ك بـ ، ؼىؾ نو قشال اواو، ظال نو ك ؾق هىاقؾ هح١ؿؾیایى اهك ب وىض بیايگك نو اوث ك ال ؾیؿگاه . ايؿ و ؾیگك قشال اواو يیم نياو قا جىذیك ككؾه، ككؾه

جىايؿ غـالی باـؿ و بلك ؽ هی، غلى هاي وذالث و هىشب ١ف قاوی يیىث، قشال اواو . ذم هن باؿ

جىايؿ او قا ب ؾلیل غـالی بـىؾو كىی يتی، باؿ غالیD ٠ ایة بى قب١یEظال اگك فك كین ك . بؿیى شهث قوایات وی بلا اكال اوث، ج١یف كؿ

قا كـ ال D ٠ ایـة بـى قب١ـیEاؾ٠ای غلى چیمی يیىث ك كىـی بحىايـؿ بـا اوـحاؾ بـ نو ، نقیباـؿ جـ١یف يتـىؾه و ال ا٠ح ـاق هی ؾايتؿاو جاب١یى و ال اگكؾاو اهام ٠لی بى ابـی الـب

، كحـا الرمـات، ابى ظ او) ابى ظ او يام ٠ ایة بى قب١ی قا ؾق كحا ذمات، افموو بك ایى. ال كؿو;=C= ? /<B;) ـكك يتىؾه ك ب ه١ای وذالث او اوث .

اوـث او قا ال يـك فـل و يتـال و قوله و D ٠ ایة بـى قب١ـیEهىوی بى كیف ك ال ه١اكاو . (CB>/ >< ?;<;، جاقیػ ؾهك، ٠ىاككابى ؿل هىقؾ وحای لكاق ؾاؾه اوث )

وؤال كـكؾم گفـث هـكؾ بمقگـی D ٠ ایة بى قب١یEگىیؿ ال پؿقم ؾقباقه ابى ابی ظاجن قالی هی . (A= A /<C=;، الصكض و الح١ؿیل، ابى ابی ظاجن قالیاوث )

.(A>;/ @ ?:<;، مات الك كی، ابى و١ؿابى و١ؿ يیم او قا هىقؾ وحای لكاق ؾاؾه اوث )يیم قوایاجی يمل ؿه ك هعـؿذاو بیث ؾق غیك فایل اهلD ٠ ایة بى قب١یEال ، ٠لاوه بك ایى

ؾهؿ هكل قشال اوايی كـ او قا جـ١یف ایى اهك ياو هی. ايؿ نو قوایات وی قا عیط ؾايىح . اوث بیث بلك با فایل اهل، ايؿ با ؼىؾ او يیىث ككؾه

ظـؿید ، ال او ؾق جفىیك ؾو نیـ ال لـكنو يمـل كـكؾه اوـث ال شتل ظاكن يیابىقی ؾو ظؿیدلزمهم كهة التاقرو ؾق جفىیك نی يؽىث ال ٠لی بى ابیالب

و ظـؿید ؾوم ال (@>فـحط / ) وأ

(<<;ا٠ـكا / ) . . . إنر اصطفيتك عل الااس بسالت وبك م يا موس ابى ٠ ان ؾق جفىیك نی D هزا دذیج صحذیخ علحی ؽحشل الؾحیخیى ولحن یخشجحاهEظاكن ؾق ـیل هك ؾو ظؿید يىح اوث

أيا . . . E، چاو ك گفث قشال وؿ ظؿید. (=A?و ;@</ > جا بی، هىحؿقک، ظاكن يیابىقی) . و ظؿید یاؾ ؿه عیط و بؿوو ایكاؾ اوث، هتگی هىذكD و أهل بیتی هطهشوو هى الزيىب

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

بندی عجميىب يااEي ىی ظؿید شوو هى الز ؾق يیتـ وث اهلقا ٠التی ال ٠التاو ك نوD وأهل بیتي هطه

بـ ـكاظث بـك ، و ه١اك تاقی ال اهاهاو ه١ىم ؾق كحا ؼـىؾ ذ ـث كـكؾه، لكو وىم هصكی . و اهل بیث نو ظكت ال هت گاهاو ؾلالث ؾاقؾ ٠تث پیاه ك

یعیـی بـى ٠ ؿالعتیـؿ ، افكاؾی چىو ی١مـى بـى وـفیاو فىـىی فاقوـیؾق وؿ ایى ظؿید ٠ ای بى قب١ی و ٠ ؿالل بـى ٠ ـان ، ولیتاو بى ههكاو ا٠ت، لیه بى قبی اوؿی كىفی، ظتايی

٠ ایـ بـى E وث اهلتاقی ال قشال اواو . لكاق ؾاقيؿ ك هتگی افكاؾی هىذك و هىقؾ ا٠حتاؾيؿ وـث اهلچاو ك بىیاقی ال قشال اواو ، بك فك ذ ىت، ايؿ هقا ب غلى هحهن ككؾD قب١ی اوؿی

. لفا وؿ ظؿید هىقؾ يك عیط و بؿوو ایكاؾ اوث. هاي وذالث يیىث، غلى، ايؿ يمل ككؾه

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

70

فهرست منابع، جعمیـك هعتـؿ ابىالفـل ابـكاهین، كض يهـس ال لاغـ ، ٠ ؿ العتیؿ، ابى ابی العؿیؿ .7

. ق7681، ؾومچاپ ، ؾاقاظیاء الحكاخ بیكوت

، یاء الحـكاخ ال١كبـیـؾاق اظ كوتیـب، لیالصـكض و الح١ـؿ، ٠ ـؿالكظتى، ظـاجن یابى ابـ .2 . ق7616

با جعیط اهك ، الهایۀ فی غكیب العؿید، هصؿالؿیى ابی الى١اؾات الت اقک، ابى اذیك .6هؤوىـ لـن بـی جـا و ، یةال١لت ةالتكح بیكوت، هعتىؾ هعتؿ الاظی، اظتؿ الماوی

. ي7631، اویلیاوتا٠

. ق7111، ىیايحاقات شاه١ هؿقولن ، ال١تؿ ، بى ظىى ییعی، كیابى بك .1

. جا بی، ؾاق ال ال هكة التككهة، ىیالتصكوظ، هعتؿ، ابى ظ او .3

. ق7696، یهؤوىة الكحب الرماف ؿقنباؾ ؾكىیظ، كحا الرمات، هعتؿ، ابى ظ او .3

، ٠ ؿالماؾق ٠ـا یك هفیجعم ،بیب الحهفیجمك، یاظتؿ بى ٠ل، یابى ظصك ٠ىملاي .1 . ق7173، یؾاق الكحب ال١لت كوتیب

. ق7111، ؾاق الفكك بیكوت، جهفیب الحهفیب، اظتؿ بى ٠لی، ابى ظصك ٠ىملايی .8

. ق7691، یهؤوى ا٠لت كوتیب ، ماویلىاو الت، یاظتؿ بى ٠ل، یابى ظصك ٠ىملاي .9

، ـؿالىها ٠ ـؿاللیفجـعیط ٠، الىا٠ك التعكلـ ، اظتؿ، ابى ظصك هیرتی هكی .71 . بی جا، هكح ة الماهكه

. ق7113، ؾاق بیكوت بیكوت، مات الك كی، هعتؿ، ابى و١ؿ .77

، یؾاق الىـلف جـىيه، یالىاهكائ یك عیجعم، ػ اوتاء الرماتیجاق، ٠تك، ىیابى اه .72 . ق7111

. ق7119، ؾاق الفكك كوتیب، یهؽحاق غماو ییعیك یجعم، الكاهل، ٠ ؿالل ، یابى ٠ؿ .76

. ق7173، ؾاق الفكك كوتیب، ؾهكیػ هؿیجاق، بى ظىى ی٠ل، ابى ٠ىاكك .71

ؾاق الكحـب لـن ، یك ٠ ؿالل الص ـىقیجعم، دیب العؿیغك، ٠ ؿالل بى هىلن، یابى لح .73 . ق7118، یال١لت

. جا بی، ؾاق اظیاء الحكاخ ال١كبی بیكوت، ال ؿایة و الهایة، اوتا٠یل، ابى كریك .73

. ق7179، ؾاق الكحب ال١لتیة بیكوت، جفىیك المكنو ال١ین، وتا٠یلا، ابى كریك .71

. ق7121، ؾاقالعؿیدلن ، هالب ٠لی بى ابی الب، اظتؿ بى هىوی، ابى هكؾوی .78

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

77

. ق7123، یايحاقات و ال ، الب یبى اب یهالب ٠ل، بى هعتؿ ی٠ل، یابى هغالل .79

ؾاق اظیـاء بیـكوت، ط ٠لـی ـیكیبا جـعی، لىاو ال١ك ، هعتؿ بى هككم، ابى هىق .21 . ق7171، ؾاق اؾق ق و بیكوت7111، الحكاخ ال١كبی

ؾاق الغـك كوتیـب، ب المـكنویـك غكیجفىـ یاو فـیـالح ، اظتـؿ بـى هعتـؿ، ابى هائن .27 . ق7126، یالاولاه

كوتیـجـا و ب بی، ؾاق الفكـك بیكوت، ظلیة الأولیاء، اظتؿ بى ٠ ؿالل افهايی، ابى ي١ین .22 . ق7127، یاء الحكاخ ال١كبیؾاق اظ

. ق7687 لاهكه، هكح ة الؽايصی، هصال المكنو، ه١تك بى هری، ابى٠ یؿه .26

. ق7118، یالتكحب الاولاه كوتیب، ال١لل، اظتؿ بى ظ ل .21

. ق7171، ؾاق الفككبیكوت ، التىؿ، اظتؿ بى ظ ل .23

. ق7173، هكح ة الت١اق قیا، ولىلة العیعة، هعتؿ ياكالؿیى، ال ايی .23

، هكح ـة الىـلفی ، ؾلائل ال ى و ه١كفة اظىال اظب الـكی١ة، اظتؿ بى ظىیى، بیهمی .21 . ق7113، ؾاق الكحب ال١لتی و بیكوت. ق7689

. جا بی، ؾاق اظیاء الحكاخ ال١كبی، وى جكهفی، هعتؿ بى ٠یىی، جكهفی .28

. ق7122، یاء الحكاخ ال١كبیؾاقاظ كوتیب، اویالكف و ال ، یذ١ل .29

. ق7177، چاپ ولاقت اقاؾ اولاهیجهكاو ، ىاهؿ الحمیل، ٠ یؿ الل ، ن ظىكايیظاك .61

ؾاق الكحـا بیـكوت، التىـحؿقک الـعیعیى، هعتـؿ بـى ٠ ؿاللـ ، ظاكن يیـابىقی .67 . جا بی، ال١كبی

. جا بی، ؾاقالكحب ال١لتی بیكوت، جاقیػ بغؿاؾ، اظتؿ بى ٠لی، ؼیب بغؿاؾی .62

شـا یبـ، یاـی٠ یكض الفا الما یا فین الكیيى ،ىیها الؿ، اظتؿ، یؼفاش .66 . جا بی، الفكك ؾاق

. ق7171، ايحاقات هصكتلن ، ىیكحا ال١، ل بى اظتؿیؼل .61

. جا بی، ؾاق اظیاء الحكاخ ال١كبی بیكوت، العفا جفكك، ته الؿیى، ـه ی .63

هعتــؿ ي١ــین، جعمیــك ــ١یب الأقيــؤو، وــیك ا٠ــلام الــ لاء، ــته الــؿیى، ـه ــی .63 . ق7176، ةالكوال ةهؤوى بیكوت، ال١كلىىوی

. ق7178، ةیؾاق الكحب ال١لت كوتیب، ال١فاء یف یالتغ، هعتؿ بى اظتؿ، یـه .61

. ق 7682، الت١كفة ؾاق كوتیب، ماو الا٠حؿالیه، هعتؿ بى اظتؿ، یـه .68

. ق7171، بیكوت ؾاق اظیاء الحكاخ ال١كبی، الحفىیك الك یك، هعتؿ ٠تك، فؽكالؿیى، قالی .69

رسبر

یند

س ی

حدث

ی

بون

یهل

ت اصم

عب

تی

روا

ع مناب

در یی

هلا

ت

سن

77

، ةیؾاق ال١لن الؿاق الـاه كوتیؾهك ب، هفكؾات الفا المكنو، ى بى هعتؿیظى، قاغب .11 . ق7172

. ق 7171، ؾاق الفكك كوتیب، یكی یك ٠لیجعم، جاز ال١كون، یهكج، یؿیلب .17

. ق7171، ؾاق الكحب ال١لتی بیكوت، الفایك فی غكیب العؿید، هعتىؾ، لهؽكی .12

. ق7111، ؾاق الكحا ال١كبی بیكوت ،الكا ، هعتىؾ، لهؽكی .16

يـك كحابؽايـ نیـث اللـ لـن، الؿق الترىق فـی جفىـیك التـأذىق، شلال الؿیى، ویىی .11 . ق7116، ؾاقالفكك و بیكوت. ق7111، هك٠ی

. جا بی، ايحاقات هكح ة الؿاوقیلن ، ٠لل الكای، هعتؿ بى ٠لی، ؿوق .13

. ق7618، ايحاقات شهاو ،٠یىو اؼ اق الكا، هعتؿ بى ٠لی، ؿوق .13

. ق7116، ايحاقات شاه١ هؿقویى لن، كحا الؽال، هعتؿ بى ٠لی، ؿوق .11

. ق 7111، یث الل هك٠یكحابؽاي نلن ، بائك الؿقشات، هعتؿ بى ظىى، فاق .18

، ىیك بـؿاق العـكهیـلىـن الحعم، كیـجعم، ه١صـن اووـ، تاو بـى اظتـؿیوـل، ی كاي .19 . ق7173، ىیالعكه ؾاق

. ق7686، كحابؽاي ظیؿقی يصف ، باق التفی، ٠تاؾ الؿیى، كی .31

. ي7613، یهكجى یكحابفكوجهكاو ، ىیهصت ال عك، ىیفؽك الؿ، یعیك .37

. ق7171، ايحاقات ؾاق الرماف لن، الأهالی، هعتؿ بى ظىى، ىوی .32

، ١كبـیؾاق اظیـاء الحـكاخ ال بیـكوت، الح یاو فی جفىیك المكنو، هعتؿ بى ظىى، ىوی .36 . ق7167، ـوی المكبیلن و ، جا بی

. ق7113، هكح ة الؿاق ة التىق یالتؿ، ه١كفة الرمات، اظتؿ بى ٠ ؿالل ، ی٠صل .31

. ق7178، ةیؾاق الكحب ال١لتبیكوت ، ١فاء، هعتؿ بى ٠تكو، یلی٠م .33

بیـكوت ق و 7681، چاپؽاي ٠لتیـ جهكاو، جفىیك ال١یای، هعتؿ بى هى١ىؾ، ٠یای .33 . ق7177، ا٠لتی هؤوى

. ق7171، چاپ ولاقت اقاؾ اولاهیجهكاو ، جفىیك فكات كىفی، فكات بى ابكاهین .31

. ق7117، هؤوى الكوالة كوتیب، ػیالت١كفة و الحاق، اوی١مى بى وفی، یفىى .38

. جا بی، چاپ فاقابی شا بی، الفا بح١كیف ظمىق التفی، لای ٠یا .39 . ي7617، یؾاق الكحب الاولاهجهكاو ،لاهىن لكنو، اك ك یؿ ٠لیو، یلك .31

. ق7172، ي و بیكوت هؤوى أ٠لتی7631، لن ؾاق الكحا ، جفىیك لتی، ٠لی بى ابكاهین، لتی .37

. ي7633ق / 7689، ؾاق الكحب الاولاهی جهكاو ، الكافی، هعتؿ بى ی١مى ، كلیی .32

«ش

وهپژ

‌قی

طبیث‌ت

دی‌ح

ومعله‌نام

»ل

سا ،

جمپن

رهما

ش،

هم

ن،

ن ستا

زمو

س ایی

پ79

31 ش

777

. ق 7111، ثیال اء الحكاخ اهلیؾاق اظ جهكاو، ة الالبیكفا، ىوفیهعتؿ بى ، یگص .36

. ق7119، يك الكوالة بیكوت، كم ال١تال، ٠لی، هحمی هؿی .31

. ق7176، هؤوى الكوالة بیكوت، جهفیب الكتال، یىوف، همی .33

ق و 7173، هكح ـة الت١ـاق بیـكوت، ؾاق ابـى ظـمم، ـعیط هىـلن، هىلن يیابىقی .33 . جا بی، ؾاقالفكك بیكوت

. ق7176، كگكه یػ هفیؿلن ، لیالأها، هعتؿ بى هعتؿ بى ي١تاو، هفیؿ .31

كوتیـب، یىـیؿ التیـك هعتؿ ٠ ؿالعتیجعم، اهحا الأوتا، یاظتؿ بى ٠ل، یمیهمك .38 . ق7121، یالكحب ال١لت ؾاق

. ي7617، كیك ك یايحاقات اهجهكاو ، كف الأوكاق و٠ؿ الأبكاق، ىیؿ الؿیق، ی ؿیه .39

الغـك ؾاق كوتیـب، المـكنو ی٠ـى ه١ـاياو یصال ال یا، هعتىؾ بى ابى العىى، یابىقیي .11 . ق 7173، یالاولاه

A;. و ؾاق الكحـا ق 7171، ؾاق الفكـك بیـكوت، هصتـ الموائـؿ، ٠لی بى ابی بكـك، هیرتی . ق7112، ال١كبی