مطالعه تأثیر ایمونوژن خوراکی بر روی فلور باکتریایی روده )Barbus grypus( و ترکیب الشه در ماهی شیربت

bb

چكيد ه پژوه�ش حاض�ر به منظور ارزیاب�ی اثرات پری بيوتيک تج�اری ایمونوژن بر روی فلور باکتریایی دس�تگاه گوارش و ترکيب الشه ماهی شيربت )Barbus grypus( انجام گرفت. تعداد 360 قطعه بچه ماهی شيربت با وزن متوس�ط 2±35 به 4 تيمار تقس�يم گردیدند، تيمارها به ترتيب با خوراک حاوی ایمونوژن با سطوح، صفر، 5/. درصد، 1 درصد، 1/5 درصد به مدت 90 روز تغذیه شدند. نتایج نشان داد که پری بيوتيک ایمونوژن باع�ث ایج�اد تغيي�ر در فلور باکتریایی دس�تگاه گوارش بچه ماهيان ش�د به طوری که تع�داد باکتری های الکتوباس�يلوس روده نس�بت به گروه کنترل افزایش معنی داری یافت )p > 0/05(. نتایج مربوط به ترکيب الش�ه نشان داد که ميزان پروتئين الش�ه در تيمار تغذیه شده با 1/5 درصد ایمونوژن اختالف معنی داری با گروه کنترل و س�ایر تيمارها داش�ته است )p > 0/05(. چربی، خاکستر و رطوبت اختالف معنی داری در بين تيمارها نداش�ت )p < 0/05(، هرچند که در تيمار تغذیه ش�ده با 1/5 درصد ایمونوژن ميزان چربی نس�بت به س�ایر تيمارها افزایش نش�ان داد. بر اس�اس یافته های تحقيق می توان نتيجه گرفت که تجویز خوراکی پری بيوتيک ایمونوژن بر فلور باکتریایی روده و جمعيت الکتوباس�يلوس های دس�تگاه گوارش و نيز ميزان

پروتئين الشه موثر می باشد.

)Barbus grypus( کلمات کليدی: ایمونوژن، پری بيوتيک، الکتوباسيل، ترکيب الشه، شيربت

• تكاور محمدیان )نویسنده مسئول( و مهرزاد مصباح گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز• سيامک روحانی زاده کارشناس ارشد بهداشت آبزیان اداره کل دامپزشکی خوزستان مجتبی عليشاهی گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهوازپرسام عليزاده کارشناس ارشد تکثیر و پرورش آبزیان • اسماعيل عبدیدانشجوی دکترای تخصصی بهداشت آبزیان دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهرانتاریخ دریافت: اردیبهشت 1391 تاریخ پذیرش: آبان ماه 1393Email: takavar_m2002@yahoo.com

در

پژوهش و سازندگی شماره 106 بهار 1394

3

شماره 106، نشریه د امپزشكی، زمستان 1393

د ر

پژوهش وسازند گی

• Veterinary Journal (Pajouhesh & Sazandegi) No 106 pp: 2-9Studying the effect of Immunogen on microflora of intestine and carcass composition of Barbus GrypusBy: Mohammadian, T. (Corresponding Author). Mesbah, M.; Department of Clinical Sciences,Veterinary Faculty of Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.Rohanizade, S.; MSc. Veterinary Organization, Khuzestan, Ahvaz, Iran.Alishahi, M.; Department of Clinical Sciences, Veterinary Faculty of Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran.Alizade, P.; MSc. Veterinary Organization, Khuzestan, Ahvaz, Iran.Abdi, E.; PhD Student of Fish Health and Diseases, Veterinary Medicin,Veterinary Faculty of Shahid Chamran Uni-versity, Ahvaz, Iran.Email: takavar_m2002@yahoo.com Received: August 2012 Accepted: June 2014Immunogen is a commercial prebiotic. It is a natural compound such as beta golcan and mannan oligosaccharide that use as a feed complement. Usage of prebiotic as indigestible nutrient in digestion system that potentially affect health condi-tion of host is a new idea for improving production in aquaculture. The aim of this study is survey bacteria flora and body composition of Barbus grypus in 360 pcs fingerling with 35±2 gr weight in 4 treatment group randomly. (3 replicates) treatments were feed by Immunogen with zero, 0/5, 1 and 1/5% respectively in 90 days. Result shows that Immunogen has positive effect on bacterial flora in fingerling. Lactobacillus population in intestine of treatment groups in contrast with control group (p<0/05). Results showed that the amount of carcass protein in 1.5% treated Immunogen was significantly higher than control (p <0/05) where as lipid content, ash and moisture showed no significant differences between treat-ments (p> 0/05), although this factor was slightly higher in group fed with 1.5% Immunogen. Therefore it can be con-cluded that oral administration of prebiotic Immunogen can induces positive effects on microflore of gut and Lactobacillus population plus carcass protein level.

Key words: Immunogen, Prebiotic, Carcass Analysis, Barbus grypus.

مقدمه یک��ی از جدیدترین ایده ه��ا در خصوص پروبیوتیک ها بهبود مناس��ب جمعیت میکروبی میزبان بوده که از طریق دس��تکاری جمعیت باکتری در آبزیان به روش غنی س��ازی، اضافه ک��ردن باکتری های پروبیوتیکی از جمله الکتوباس��یل ها، مخمرها و باس��یلوس ها، به آب محیط پرورش��ی آبزیان و Ringo( تلقی��ح برخی از ترکیبات طبیعی به جیره غذایی آبزیان می باش��دو Birkbeck، 1999(. به دلیل آنکه س��ویه های پروبیوتیکی، فقط از طریق تیماره��ای تغذیه ای در دس��تگاه گوارش غالب هس��تند و از طرفی قابلیت زنده مانی سویه های پروبیوتیکی در طی عمل آوری ساخت جیره های غذایی و ذخیره س��ازی آن ها نیز یک محدودیت عمده در استفاده از پروبیوتیک ها در آبزی پروری می باش��د، Mahious و هم��کاران )2005( همچنین امکان رقابت پروبیوتیک معرفی شده با برخی میکروارگانیسم های میکروفلور روده و توانایی تثبیت و تش��کیل کلنی موثر س��بب ش��د تا محققین به فکر ارائه راه کارهای جدید در این راستا برآیند )Mahious و همکاران 2005(. استفاده از پری بیوتیک ه��ا که عناصر غذایی غیر قابل هضمی هس��تند و در ماهی از طریق بهبود رشد و یا اثر بر عملکرد متابولیسم باکتری های مفید در روده اثر می گذارند، مبحث جدیدی در آبزی پروری می باشد. مشخص شده است که

در میان کربوهیدرات ها، اینولین، الیگوفروکتوز، ترانس گاالکتوالیگوساکارید و الکتوز را می توان به عنوان پری بیوتیک اس��تفاده کرد. مکمل مانان الیگو س��اکارید در جیره ی غذایی ماهیان به عنوان یک بهبود دهنده ی س��امتی و عملکرد رش��د به اثبات رس��یده اس��ت. Staykov و هم��کاران )2007(، Torrecillas و هم��کاران )2007(، Burr و هم��کاران )2008(. همچنی��ن ب��ه عنوان اصاح کننده ی میکروفلور دس��تگاه گ��وارش Salze و همکاران )2008(، Jafarzadeh و هم��کاران )2010( و اص��اح کننده ی میکروفلور روده شناخته شده است. یک میکروفلور متعادل و معمولی در روده می تواند جاندار را در برابر هجوم میکروارگانیس��م های بیم��اری زا به خوبی حفاظت نمای��د. هدف از به کارگی��ری محصوالت زنده میکروب��ی، تأثیر آن بر روی فعالیت میکروب های دستگاه گوارش از طریق تثبیت میکروب های مطلوب و جلوگیری از تجمع باکتری های مضر و به دنبال آن کمک به حفظ سامت جاندار می باشد )Hoseinifar و همکاران 2010(. مهم ترین محصول حاصل -Jen )از متابولیس��م پری بیوتیک ها، اسیدهای چرب زنجیره کوتاه هستند iss و همکاران Mahious ،1999 و Ollivier, 2005( که از طریق اپی تلیوم روده جذب می ش��وند و به عنوان یک منبع ان��رژی مهم برای میزبان تلقی ش��ده و س��بب بهبود جذب مواد غذایی می ش��وند. باکتری های بومی روده

4 د ر

پژوهش وسازند گی

مطالعه تأثير ایمونوژن خوارکی بر...

قادرند به طور گزینشی پری بیوتیک ها را تخمیر کنند. تخمیر سوبستراهای موج��ود در روده س��بب افرایش انرژی و رش��د این باکتری ها می ش��ود که ای��ن روند خود اثرات مفی��دی از طریق تقویت میکروفلور روده و ممانعت از تشکیل باکتری های بیماری زا را به دنبال دارد. با وجود مشخص شدن اثرات مفید پری بیوتیک ها، تحقیقات بس��یار کمی در این زمینه انجام ش��ده است و هنوز بس��یاری از جنبه های افزودن پری بیوتیک به جیره مش��خص نشده اس��ت )Mahious و Ollevier, 2005(. پری بیوتیک تجاري ایمونوژن شامل 3±30 درصد )1 و 1-3 و6( بتاگلوکان، 3±18 درصد مانان الیگوس��اکارید، 32 درصدپروتئین، 8 درصد خاکس��تر، 8 درصدرطوب��ت و 1/4درصد فیبر می باش��د )Estarabadi و هم��کاران ,2010(. مصرف ای��ن محصول به طور کلی باعث پیش��گیری از اس��هال، ایمنی زا، جایگزی��ن آنتی بیوتیک، محرک رشد و جاذب مایکوتوکسین می شود. از آنجا که پری بیوتیک ها باعث بهبود رش��د و تعادل میکروفلور روده و افزایش مکانیسم دفاعی میزبان می شوند، مطالعاتی در زمینه بررسی تأثیر پری بیوتیک های مختلف بر فلور باکتریایی Barbus دس��تگاه گوارش ماهیان انجام ش��د. نام علمي ماهي مورد مطالعهgrypus مي باشد که از ماهیان مهم بومی استان خوزستان و کشور محسوب می گردد. درمنابع، نام هاي مترادف تورگریپوس و لبوباربوس کوش��چي براي آن ذکر ش��ده است. نام محلي آن به فارسي شیربت و در زبان عربي شبوط مي باشد که نام گذاری آن سابقه 1500 ساله دارد. باتوجه به فقدان اطاعات در م��ورد اس��تفاده از پری بیوتیک ها در ماهیان بومی اس��تان خوزس��تان و بررس��ی اثر ایمونوژن بر فلور باکتریایی روده و ترکیب الش��ه ماهی شیربت

هدف این تحقیق قرار گرفت.

مواد و روش کارتأمين بچه ماهي و معرفي آن ها به محيط آزمایشي

تع��داد 360 قطعه بچه ماهی با وزن ابتدایی 2±35 گرم از مرکز تکثیر ماهیان گرمابی ش��هید ملکی اهواز برای این آزمایشات تهیه شد و با ماشین مخصوص حمل ماهي زنده به س��الن آکواریوم دانشکده دامپزشکی منتقل گردید و دو هفته قبل از آغاز مطالعه با ش��رایط اس��تاندارد فراهم ش��ده در

بخش بیماری های آبزیان سازگار شدند.

گروه های آزمایشی بچه ماهي ها به صورت کامًا تصادفي به 4 تیمار در س��ه تکرار تقس��یم ش��ده بطوری که هر تکرار ش��امل 30 قطعه بچه ماهی بود. تیمارها شامل: تیمار اول: تغذیه ش��ده با خ��وراک حاوي 0/5 گرم ایمون��وژن در کیلو گرم خوارک، تیمار دوم تغذیه ش��ده با خ��وراک حاوي 1 گرم ایمونوژن در کیلو گرم خوارک، تیمار سوم تغذیه شده با خوراک حاوي 1/5 گرم ایمونوژن در کیلو گرم خوارک، تیمار چهارم تغذیه شده با خوراک فاقد ایمونوژن می باشد. ط��ول دوره تحقیق دوازده هفته بود و در روزهای 30، 60 و انتهاي دوره از ماهي ها نمونه گیري ش��د و فاکتورهاي آزمایشی به شرحی که در ادامه ذکر

شده است بین تیمارها مقایسه گردید.

تهيه غذا ابتدا مواد خش��ک غ��ذا و پری بیوتیک ایمونوژن با نس��بت های از پیش تعیین شده جهت گروه های آزمایشی به وسیله ترازوی دیجیتال توزین و به

مدت 30 دقیقه به وسیله هم زن برقی مخلوط شدند. سپس مقداری آب به مواد اضافه ش��ده و ترکیبات دوباره به مدت 15 دقیقه دیگر مخلوط شدند. س��پس با استفاده از چرخ گوش��ت صنعتی به قطر 3 میلیمتر به رشته های بلند تبدیل گردید و ادامه جهت خش��ک ش��دن در دس��تگاه خشک کن به مدت 7 س��اعت در دمای 50-60 درجه س��انتیگراد قرار داده ش��د. پس از آن در اندازه ی مناس��ب )8 میلیمتر و قطر 3 میلیمتر( به صورت پلت تهیه

گردید )Sudagar و همکاران ,2004(.

تغذیه ماهي ها با جيره هاي آزمایشيبچ��ه ماهي ها در طول دوره تحقیق با خوراک ماهي )س��اخت ش��رکت ماه��ي کارون( با ترکیب غذایی 21/5 درصد پروتئین، 4/2 درصد چربی، 5 درصد خاکس��تر و 10/62 درصد رطوبت تغذیه شدند. غذادهي بچه ماهي ها بطور روزانه و در سه نوبت در ساعت هاي 8 صبح ، 12 ظهر و 16 عصر انجام گرفت. میزان غذادهي حداکثر 3 درصد وزن بیوماس بصورت روزانه تعیین گردی��د )Zaccorate و همکاران ,1996( و جهت به حداقل رس��اندن اتاف Kim( غذا قطر پلت ها براي تمام جیره ها 3 میلي متر در نظر گرفته شده بودو Kaushik ,1992(. غذادهي به جز در روزهای زیست سنجی در تمام طول

دوره پرورش بدون وقفه ادامه داشت.

اندازه گيري و ثبت عوامل فيزیكي و شيميایي آب کیفی��ت آب در ط��ول دوره پرورش در حدي قابل قب��ول و تقریباً ثابت بود. شستش��وي مخازن نیز بطور روزانه ص��ورت گرفت. پارامترهای فیزیکی و ش��یمیایی آب از قبیل اکسیژن، دما، pH ، ش��وري و هدایت الکتریکی به صورت روزانه اندازه گیري و ثبت شد. پارامترهای کیفی آب از قبیل آمونیاک، نیت��رات نیز به صورت هفتگی مورد ارزیابی ق��رار گرفت. میانگین دماي آب حوضچه ه��ا در ط��ول دوره پرورش 1 ± 28 درجه س��انتیگراد و pH معادل

8/3-7/5 بود.

برداشت پس از طي 12 هفته پرورش )معادل 2352 روز/درجه(، جهت اطمینان از تخلیه کامل محتویات ش��کمي غذادهي به مدت دو روز متوقف گردید و عملیات برداش��ت آغاز شد. بدین ترتیب که پس از بیهوش کردن ماهي ها و ثبت اطاعات زیس��ت سنجي الش��ه آن ها پس از یخ گذاري در محفظه هاي عایق، س��ریعاً به آزمایش��گاه منتقل گردید و آنالیز ترکیب ش��یمیایی بدن

انجام شد.

فلور باکتریایی رودهنمونه گی��ری از فلور میکروبی روده پس از 90 روز غذادهی با جیره ی حاوی ایمون��وژن انجام گرفت. برای نمونه گیری ابتدا 24 س��اعت قبل از نمونه برداری تغذیه ماهیان قطع ش��د. ماهی ها با وارد نمودن ضربه به سر آسان کش��ی شدند و کالبدگشایی با رعایت ش��رایط استریل انجام گرفت. روده در ح��د فاصل بعد از مری و 0/5 س��انتی متر مان��ده به مخرج قطع ش��ده، محتویات روده ای با مالش مایم تیغ اسکالپل خارج گردید. سپس این محتویات در 9 میلی لیتر از س��رم فیزیولوژی 9 در هزار رقیق گردید

شماره 106، نشریه د امپزشكی، بهار 1394

5 د ر

پژوهش وسازند گی

)یک گرم محتویات روده در 9 میلی لیتر س��رم فیزیولوژی(. از نمونه فوق رقت ه��ای متوالی تهیه ) از 102 تا 105( و پس از کش��ت س��طحی در محیط کش��ت MRS Agar به مدت 48 س��اعت در دمای 30-28 درجه سانتیگراد انکوباسیون شدند. پس از انکوباسیون، کلنی ها شمارش شده و Zhou( تعداد کل کلنی ها با احتس��اب رقت مورد استفاده مشخص گردید

و همکاران ,2007(.

آزمایش ترکيبات شيميایي الشهاندازه گيري پروتئين خام

براي این کار از روش Kjehldal مطابق با AOAC 1990 و از دستگاه Sweden (Kjeltec Auto Analyser Unit( اتوکجلدال ساخت کشور سوئدBUCHI 3700 K اس��تفاده شد و طي آن پس از سه مرتبه انجام مراحل هضم، تقطیر و تیتراس��یون بر روي نمونه ها، با اس��تفاده از فرمول، درصد نیتروژن نمونه هاي هر تکرار مشخص گردید و با ضرب نمودن آن در عدد

6/25، درصد پروتئین خام محاسبه گردید.

اندازه گيري چربيبراي این کار مطابق با روش مرسوم AOAC 1990، با استفاده از وسیله دس��تگاه سوکس��له اتوماتیک ساخت کش��ور س��وئد صورت گرفت و پس از استخراج چربي ها از نمونه توسط حال، با کم کردن وزن ثانویه از وزن اولیه

نمونه، میزان چربي بدست آمد و با نسبت گیري درصد آن مشخص شد: 100 × ) وزن نمونه / چربي استخراجي ( = درصد وزن چربي خام

اندازه گيري خاکستر خاکستر نمونه ها از روش AOAC 1990 و با استفاده از کوره الکتریکي اندازه گیري ش��د. براي این منظور نمونه ها براي مدت 4 س��اعت در دستگاه کوره کربولیت آلماني در دماي 550 درجه سانتي گراد قرار داده شدند. وزن نمونه خاکس��تري رنگ باقي مانده نمایان گر میزان خاکستر نمونه ها بود و با

نسبت گیري آن ها درصد این ماده در نمونه ها محاسبه گردید:100 × ) وزن نمونه / وزن خاکستر ( = درصد وزن خاکستر

اندازه گيري رطوبت خام با استفاده از روش AOAC 1990 استفاده شد و مطابق آن تعداد سه تکرار از نمونه هاي هر تیمار به مدت 24 ساعت در دماي 105 درجه سانتي گراد در آون قرار

داده شد و مطابق فرمول زیر درصد رطوبت آن محاسبه گردید: درص��د رطوب��ت = وزن اولیه نمون��ه( – )وزن ثانویه نمون��ه / وزن اولیه نمونه

100×روش ها و ابزار تجزیه و تحليل داده ها

تأثیر پری بیوتیک بر فاکتورهای مورد بررسی بین 4 تیمار پس از هموژن کردن داده ه��ا از طریق آزمون لون )Leven( و بررس��ی نرمالیته داده ها از روش )KS( توسط آنالیزواریانس یک طرفه آنووا )One way Anova( تجزیه و تحلیل گردید و معنی دار بودن تفاوت میانگین ها با ضریب اطمینان %95 SPSS انجام ش��د. از نرم افزار آماری Duncan با اس��تفاده از آزمون تکمیلي

.)1955, Duncan( ویرایش 16 برای آنالیز اطاعات استفاده شد

نتایجآزمایشات باکتریایی روده

نتایج حاصل از مقایس��ه کش��ت میکروبی دس��تگاه گوارش گروه های تغذیه ش��ده با س��طوح متفاوت ایمونوژن در انتهای دوره مطالعه، در نمودار

زیر نشان داده شده است.در بررس��ی تعداد الکتوباس��یلوس های س��ه تیمار تغذیه ش��ده با سطوح مختلف پری بیوتیک ایمونوژن مش��اهده ش��د که تعداد این باکتری ها در این گروه ها افزایش داش��ته به طوری که اختاف معنی داری با گروه شاهد داشتند )p > 0/05( ول��ی اختاف معنی داری بین تیمارها 0/5، 1 و 1/5 درصد دیده نش��د )p < 0/05(. بررس��ی نتایج حاصل از آزمایش��ات باکتریایی در انتهای دوره پرورش ، نش��ان داد تیمار 1/5 )حاوی 1/5درصد پری بیوتیک( بهترین جایگزینی پروبیوتیکی را در طول دوره آزمایش در روده ماهیان داشته است.

درصد پروتئين خام الشه نتایج مربوط به درصد پروتئین خام الش��ه درماهی شیربت تغذیه شده

نمودار 1 -جمعيت الکتوباسيل های دستگاه گوارش

6 د ر

پژوهش وسازند گی

با سطوح مختلف ایمونوژن در نمودار زیر نشان داده شده است.همان ط��ور ک��ه از نمودار مش��خص اس��ت در پروتئین الش��ه اختاف معن��ی داری در تیم��ار 1 و تیم��ار 0/5 ب��ا گ��روه کنترل مش��اهده نش��د)p ≤ 0/05(. ولی اختاف معنی داری بین گروه تیماری 1/5 درصد با گروه کنترل و تیمار 0/5 مشاهده شد )p > 0/05(. همچنین تیمار 1/5 درصد

بیشترین میزان پروتئین الشه را به خود اختصاص داد.

درصد چربی خامنتایج مربوط به درصد چربی خام در ماهی شیربت تغذیه شده با سطوح

مختلف ایمونوژن در شکل 3 نشان داده شده است.

نمودار 2- درصد پروتئين خام الشه در تيمارهای تغذیه شده با غلظت های مختلف ایمونوژن

نمودار 3- درصد چربی خام الشه در تيمارهای تغذیه شده با غلظت های مختلف ایمونوژن

طبق این نمودار اختاف معنی داری بین تیمارهای مختلف در س��طح چربی خام با تیمار کنترل دیده نمی شود )p < 0/05(، هرچند که تیمار

1/5 درصد نسبت به سایر تیمارها افزایش در میزان چربی داشت.

اندازه گيری رطوبت خام نتایج مربوط به اندازه گیری رطوبت خام در ماهی شیربت تغذیه شده با

سطوح مختلف ایمونوژن در نمودار 4 نشان داده شده است.

با توجه به نمودار باید گفت که درصد رطوبت خام بین سطوح مختلف .)p ≤ 0/05( ایمنوژن در ماهی اختاف معنی داری نداشته است

اندازه گيری خاکسترنتایج مربوط به اندازه گیری خاکس��تر درماهی ش��یربت تغذیه شده با

سطوح مختلف ایمونوژن در شکل 5 نشان داده شده است.همان طور که در نمودار مش��خص اس��ت درصد خاکس��تر بین سطوح

.)p ≤ 0/05( مختلف ایمنوژن اختاف معنی داری نداشته است

مطالعه تأثير ایمونوژن خوارکی بر...

شماره 106، نشریه د امپزشكی، بهار 1394

7 د ر

پژوهش وسازند گی

نمودار 4- درصد رطوبت خام الشه در تيمارهای تغذیه شده با غلظت های مختلف ایمونوژن

نمودار 5- مقایسه درصد خاکستر الشه در تيمارهای تغذیه شده با غلظت های مختلف ایمونوژن

بحث و نتيجه گيریام��روزه اس��تفاده از پری بیوتیک ها ب��ه عنوان یک ای��ده در دامپروری مطرح ش��ده اس��ت. از آنجا که این ترکیبات غیرقابل هضم هستند ، عقیده بر این اس��ت که از طریق بهبود فلور باکتریایی روده، اثرات زیان بار عوامل

عفونت زا را کاهش داده و میزان بازماندگی در مواجهه با عوامل بیماری زا را افزایش می دهند. بکارگیری موثر پری بیوتیک ها در آبزیان نیازمند شناخت جمعی��ت و نوع میکروب های لوله گوارش��ی آبزیان می باش��د. باکتری های بوم��ی روده قادرن��د بط��ور گزینش��ی پری بیوتیک ها را تخمی��ر کنند. این

ام��ر )تخمیر سوبس��تراهای موجود در روده( س��بب افزایش انرژی و رش��د باکتری ه��ای روده می ش��ود که این مورد خود به معن��ی تقویت میکروفلور روده ای و ممانع��ت از تش��کیل کلن��ی باکتری های بیماری زا می باش��د. در

مطالعه حاضر جمعیت الکتوباسیل های روده ماهیان شیربت سه تیمار تغذیه شده با س��طوح مختلف ایمونوژن اختاف معنی داری با گروه شاهد داشتند)p > 0/05( ولی اختاف معنی داری بین تیمارها 0/5، 1 و 1/5 درصد دیده

نشد )p ≤ 0/05( هرچند که تیمار 1/5 درصد نسبت به سایر گروه ها افزایش بیش��تری نشان داد، می توان بیان نمود که احتماالً افزایش فاصله غلظت ها می تواند س��بب ایجاد تفاوت ه��ای معنی دار نیز گردد. بر طبق گزارش��ات متعدد، پری بیوتیک ها می توانند با تغییر جمعیت میکروبی روده س��بب باال بردن پاسخ ایمنی گردند )Bailey همکاران ,1991(. تولید اسیدهای چرب کوتاه زنجیر نظیر استات، پروپیونات، بوتیرات و اسید الکتیک ناشی از تخمیر پری بیوتیک، منجر به کاهش pH روده می ش��ود که ش��رایط مناسب برای

.)2002, Field و Schley( رشد باکتری های اسید الکتیک را فراهم می کنددر تحقیقی که ب��ر روی تأثیر اینولین بر باکتری های هوازی مرتبط با روده خلف��ی در ماهی چار قطبی Salvelinus alpinus صورت پذیرفت مش��خص گردی��د که جایگزین کردن مقادیر باالی اینولین )15درصد جیره( به جای 15 درصد دکس��ترین، سبب کاهش س��طح جمعیت باکتریایی در روده از 105 4/8 به 104 3/56 می گردد. همچنین مشخص گردید که ماهیانی که از اینولی��ن تغذیه کرده بودند فلور باکتریایی غالب روده خلفی آن ها را غالباً

8 د ر

پژوهش وسازند گی

باکتری های گرم مثبت جنس اس��تافلوکوکوس، باسیلوس، استرپتوکوکوس و کارنوباکتریوم تش��کیل می داد )Ringo و هم��کاران 2006(. در تحقیقی Psetta) و همکاران ,2006، ب��ر روی الروهای ماهی توربوت Mahious ک��هmaxima) انجام دادند نش��ان داده ش��د که مکمل س��ازی جیره با 2 درصد اینولی��ن به طور معنی داری میکروفلور لوله گوارش توربوت را تغییر می دهد بط��وری ک��ه گونه های sp Bacillusت��ا 14درصد فل��ور روده را در ماهیان تغذیه ش��ده با اینولین تش��کیل داده و همچنین گونه های Vibrio به مقدار قابل توجهی کاه��ش یافته بودند. به عاوه الروهای توربوت که به میزان 2 درص��د جیره از اولیگوفروکتوز تغذیه کرده بودند به طور معني داری از نرخ رش��د باالتری نس��بت به ماهیانی برخوردار بودند که از جیره ای تغذیه شده بودند که حاوی 2 درصد اینولین، 2 درصد الکتوس��روز یا 2 درصد سلولز -Shei بود. نتایج بدس��ت آمده از کشت میکروبی روده قزل آال در تحقیقیholeslami و همکاران ,2007 نش��ان دادند که به هنگام استفاده از اینولین ش��مار فلور هوازی و بی هوازی افزایش می یابد که این تغییر در اینولین 2 درصد بیشتر از اینولین 0/5 درصد می باشد. فلور باکتری های بی هوازی در دستگاه گوارش ماهی قزل آال نسبت به باکتری های هوازی با ضریب بیشتر از 106 وجود داشته است. به نظر می رسد که اضافه نمودن اینولین به جیره غذایی بچه ماهی )به عنوان پری بیوتیک( جمعیت فلور باکتریایی را افزایش داده و این کار با مکانیس��م های مختلف از جمل��ه متعادل نمودن فلور دائم دس��تگاه گوارش، تقویت تولید متابولیت های مختلف که خود باعث تقویت فلور می شوند )نظیر ویتامین ها( و کمک به جذب بهتر مواد غذایی دریافتی انجام می گردد. بررس��ی نتایج حاصل از آزمایشات باکتریایی در انتهای دوره پرورش تحقیق حاضر نش��ان داد تیمار 4 )ح��اوی 1/5 درصد پری بیوتیک ایمون��وژن( بهترین جایگزینی پروبیوتیکی را در طول دوره آزمایش در روده ماهیان داش��ته اس��ت. در مطالعه ای تأثیر مخرب اینولین بر روي ماهي چار قطبي Salvelinus alpinus گزارش ش��ده است. بر اساس نتایج این تحقیق اضافه ش��دن مقادیر باالي اینولین )به میزان 15درص��د جیره( اثر تخریب

کننده اي بر روي انتروسیت هاي ماهي داشت. تش��کیل یک کلنی غالب از باکتری های الکتوباسیلوس در بچه ماهیان در مطالعه Ringo و Gatesoupe، 1998 گزارش شده است. توجیه احتمالی این امر می تواند به این دلیل باشد که باکتری های مورد استفاده در تحقیق پس از ورود به دس��تگاه گوارش و گذراندن مراحل رشد تصاعدی و رسیدن به مرحله س��کون به یک سطح ثابت و تعادل در زمان نمونه برداری رسیدند در نتیجه تفاوت معنی داری از نظر تعداد الکتوباسیل ها در روده بچه ماهیان کپور معمولی مش��اهده نش��د. البت��ه این نتایج با مطالع��ه حاضر همخوانی

ندارند. در تحقیق حاضر پس از آنالیز پروتئین الش��ه مش��خص ش��د که تیمار 1/5 درصد ایمونوژن نس��بت به تیمار شاهد افزایش معنی داری داشته است )p > 0/05(. اما درصد چربی و خاکس��تر و رطوبت نس��بت به تیمار شاهد اختاف معنی داری نش��ان ندادن��د )Gatlin .)p > 0/05 و همکاران ,2006 آزمایش��ی را با استفاده از فرکتوالیگوساکارید و گاالکتوالیگوساکارید بر روی ترکیب��ات بدن ماهی س��المون انجام دادند که نتای��ج آن افزایش معنی دار درصد پروتئین را به اثبات رس��اند که با نتایج تحقیق حاضر مطابقت دارد. در تحقیق Ojifar و همکاران ,2008 جایگزین اینولین 2 درصد با س��لولز جیره ش��اهد در ترکیب غذایي میگو وانامي اخت��اف معني داري در میزان

چربي و پروتئین الشه در مقایسه با گروه شاهد مشاهده نگردید. در مطالعه تغییرات ترکیبات الشه بچه ماهیان قزل آالی تغذیه شده با سطوح مختلف سین بیوتیک، درصد پروتئین در همه ی تیمارهای آزمایشی نسبت به تیمار ش��اهد اخت��اف معنی داری نش��ان داد ولی درصد چرب��ی و درصد رطوبت نس��بت به تیمار شاهد اختاف معنی داری نداشت که با نتایج تحقیق حاضر مطابق��ت دارد در حالی که برخاف تحقیق حاضر اختاف معنی دار درصد Heydari( خاکستر در همه ی تیمارها نسبت به تیمار شاهد مشاهده نمودند

و همکاران ,2010(. به عنوان نتیجه گی��ری کلی تجویز این پری بیوتی��ک تأثیر معنی داری بر میزان پروتئین الش��ه داش��ته، ولی سایر اجزای الش��ه را تحت تأثیر قرار نداد که می تواند به علت باالتر بودن بازده پروتئینی و ابقاء پروتئین در این گروه باشد. در مجموع نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که استفاده از پری بیوتیک ایمنوژن قابلیت تأثیرگذار بر افزایش جمعیت باکتری های تولید کننده اسید الکتیک و ترکیبات الشه در بچه ماهیان شیربت را دارد که این

تأثیرات در سطح 1/5 درصد واضح تر می باشند.

پاورقي ها1- Crude Protein2 - Crude Lipid3 - Crude Humidity4 - Exponential phase5 - Stagnant phase

منابع مورد استفاده1- Association of Official Analytical Chemists (AOAC). (1990). Official methods of analysis of the association of official analytical chemists. 15th ed. Washington DC. USA.2- Bailey, J., Blankenship, L. and Cox N. (1991). Effect of fructoo-ligosaccharide on Salmonella colonization of the chicken intestine. Poult Sci. 70:2433-2438. 3- Burr, G., Hume, M., Neill, W. H. and Gatlin, D. M. (2008). Ef-fects of prebiotics on nutrient digestibility of a soybean-meal-based diet by red drum Sciaenops ocellatus(Linnaeus). Aquaculture Re-search. 39:1680-1686.4- Jenkins, D. J., Kendall, C. W. and Vuksan, V. (1999). Inuline, Oligofructose and Intestinal Function . J Nutr . 129:1431-1433.5- Duncan, D. B. (1955). Multiple-range and multiple F tests. Bio-metrics 11, 1– 42. 6- Gatlin, D. M., Li, P., Wang, X., Burr, G. S., Castille, F. and Lawrence, A. L. (2006). Potential aplication of prebiotics in aqua-culture, 8th International simposium on aquaculture nutrition, 371-376. 7- Heydari, M., Faridbakhsh, F., Mehrabi, Z. and Jafarpour, A. (2010). Effect of different levels sin biotic on performance and car-

مطالعه تأثير ایمونوژن خوارکی بر...

شماره 106، نشریه د امپزشكی، بهار 1394

9 د ر

پژوهش وسازند گی

cass characteristics of juveniles finger length of rainbow trout, 4th congress of Animal science, university of Tehran.8- Hoseinifar S.H., Mirvaghefi A., Mojazi Amiri B., Khoshbavar-Rostami, H. and Merrifield D. 2010 . The effects of oligofructose on growth performance, survival, intestinal microbiota and liver histology of endangered great sturgeon (Huso huso) juvenile. Aquaculture Nutrition. 5:498-504.9- Irianto, A. and B. Austin. (2002). Probiotics in aquaculture. Jour-nal of Fish Diseases. 25:633-642.10- Jafarzadeh, A., Soudagar, M., Aslanparviz, h. and Heydari, M. (2010). The Effect of the Commercial Prebiotic Immunogen_ on Growth Performance, Survival, Blood Indices and Intestinal Bacte-rial Flora of Persian Sturgeon Acipenser persicus. MSc thesis, Gor-gan University, Gorgan, Iran (in Persian).11- Kim, J. D. and Kaushik, S. J. (1992). Contribution of digest-ible energy from carbohydrate and estimation of protein / energy requirements for growth of rainbow trout. Aquaculture. 106:161-169.12- Mahious, A. S. and Ollevier, F. (2005). Probiotic and Prebiot-ics in Aquaculture: Review. P 17-26.1.st Regional Workshop on Techniques for Enrichment of Live Food for Use in Larviculture (Uremia, Iran).13- Mahious, A. S., Gatesoupe, F. J., Hervi, M., Metailler, R. and Ollevier, F. (2005). Effect of dietary inulin and oligosaccharides as prebiotics for weaning turbot, Psetta maxima. Aquaculture Interna-tional. 14:219-229.14- Ojifar, A., Abedin-Kenari, A. M., Nafisi-Bahabadi, M. and Ab-baszadeh, A. (2008). The effect of dietary inulin on body fatty acid composition of pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei). The First National Conference on Fisheries Sciences & Aquatic Organ-isms, Lahijan, Iran. (in Persian). 13-15.15- Panigrahi, A., Kiron, V., Satoh, S., Hirono, I., Kobayashi, T., Sugita, H., Puangkaew J. And Aoki, T. (2007). Immune modulation and expression of cytokine genes in rainbow trout Oncorhynchus mykiss upon probiotic feeding. Fish and Shellfish Immunology. 31:372-382. 16- Ringo, E. and Gatesoupe, F. J. (1998). Lactic acid bacteria in fish: a review. Aquaculture. 160:177-203.17- Ringo, E. and Birkbeck,T. H. (1999). Intestinal micro flora of fish larvae and fry. Aquaculture. 30: 73-93.18- Ringo, E., Sperstad, S., Myklebust, R., Mayhew, T. M. and Olsen, R. E. (2006). The effect of dietary inulin on aerobic bacteria associated with hindgut of Arctic charr (Salvelinus alpinus). Aqua-culture Research. 37:891- 897.19- Salze, G., McLean, E., Schwarz, M.H. and Craig, S.R. (2008).

Dietary mannan oligosaccharide enhances salinity tolerance and gut development of larval cobia. Aquaculture. 274:148–152.20- Schley, P. D. and Field, C. J. (2002). The immune-enhancing effects of dietary fibers and prebiotics. British Journal Nutrition. 87:221-230.21- Sheikholeslami, M., Yusefian, M., Yavari, V., Mohamadian, T., Abhari, H. and Goran, H. (2007). Modulation of rainbow trout immune system and enhance resistance against streptococosis us-ing dietary Inulin, The first national conference on Caspian Sea fisheries resources. Gorgan, Iran: Gorgan University.22- Staykov, Y., Spring, P., Denev, S. and Sweetman, J. (2007). Effect of a mannan oligosaccharide on the growth performance and immune status of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Aquacul-ture Int. 15:153-161.23- Sudagar, M., Imanpoor, M., and Hoseinifar, S. H. (2004). Ef-fect of optimum (Ascogen or Vannagen) growth stimulant supple-mentation on the growth and survival rate of grand beluga juvenile (Huso huso). Iranian Journal of Marine Science. 3:33-38. 24- Torrecillas, S., Makol, A., Caballero, M. J., Montero, D., Robaina, L., Real, F., Sweetman, J., Tort, L. and Izquierdo, M.S., 2007. Immune stimulation and improved infection resistance in Eu-ropean sea bass (Dicentrarchus labrax) fed mannan oligosaccha-rides. Journal of Fish & Shellfish Immunology. 23:981-969.25- Zaccorate, I. Gasco, L. Sicuro, B. Palmegiano, G. B. and Luz-zana, U. (1996). Use of by-product frpm poultry slaughtering in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Rivista Italiana diaquacol-tura. 31:145-156. 26- Zhou, Z., Shi, P., Yao, B., He, S. and Su, Y. (2007). Com-parison of the predominant bacterial community structure in the gastrointestinal wall between Lutjanus sebae and Ephippus orbis based on 16S rDNA PCR-DGGE fingerprint. Acta Hydrobiol. Sin. 31: 78-84.