ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΘΕΩΡΙΕΣ ΗΘΙΚΗΣ Γ.ΑΡΓΥΡΟΥΔΗΣ pdf

ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ:ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΓΥΡΟΥΔΗΣ

Ακαδημαϊκό έτος : 2010/2011

Μάθημα:

επιχειρηματικήηθική

Μάθημα:

επιχειρηματικήηθική

7 - 2

ΕισαγωγήΕισαγωγήΟιΟι επιχειρήσειςεπιχειρήσεις υπόκεινταιυπόκεινται στουςστους νόμουςνόμουςτουτου κράτουςκράτους..ΕπίσηςΕπίσης ακολουθούνακολουθούν τουςτους νόμουςνόμους σεσε κάθεκάθεχώραχώρα πουπου δραστηριοποιούνταιδραστηριοποιούνται..ΤαΤα στελέχηστελέχη τωντων επιχειρήσεωνεπιχειρήσεων οφείλουνοφείλουννανα δρουνδρουν ηθικάηθικά στηνστην καθημερινήκαθημερινή τουςτουςεπιχειρηματικήεπιχειρηματική δραστηριότηταδραστηριότητα..ΟιΟι επιχειρήσειςεπιχειρήσεις οφείλουνοφείλουν νανα είναιείναικοινωνικάκοινωνικά υπέυθυνεςυπέυθυνες καικαι νανα μηνμηνζημειώνουνζημειώνουν τηντην κοινωνίακοινωνία..

7 - 3

ΠώςΠώς οφείλειοφείλει νανα δραδρα μιαμια σύγχρονησύγχρονη επιχείρησηεπιχείρηση;;ΤοΤο πώςπώς οφείλειοφείλει νανα πράττειπράττει μίαμία σύγχρονησύγχρονηεπιχείρησηεπιχείρηση συναρτάταισυναρτάται μεμε τιςτις αρχέςαρχέςεπιχειρηματικήςεπιχειρηματικής ηθικήςηθικής πουπου έχειέχει δεχθείδεχθεί.. ΟιΟιαρχέςαρχές αυτέςαυτές πηγάζουνπηγάζουν απόαπό έναένα γενικότερογενικότεροπλαίσιοπλαίσιο ηθικήςηθικής πουπου οιοι ιδιοκτήτεςιδιοκτήτες, , οιοι εργαζόμενοιεργαζόμενοι,,οιοιπελάτεςπελάτες καικαι όλοιόλοι όσοιόσοι συνδέονταισυνδέονται μεμε τηντηνεπιχείρησηεπιχείρηση αποδέχονταιαποδέχονται ωςως παραδεκτάπαραδεκτά στοιχείαστοιχείατηςτης κοινωνίαςκοινωνίας στηνστην οποίαοποία ευρίσκονταιευρίσκονται. . ΤοΤοπλαίσιοπλαίσιο αυτόαυτό τηςτης ηθικήςηθικής περιγράφεταιπεριγράφεται μέσαμέσα απόαπόευρύτερεςευρύτερες φιλοσοφικέςφιλοσοφικές αποδοχέςαποδοχές..

7 - 4

ΤιΤι είναιείναι ηη επιχείρησηεπιχείρηση;;ΩςΩς ΕπιχείρησηΕπιχείρηση –– θεωρούμεθεωρούμε έναένα σύνολοσύνολοπρωτοβουλιώνπρωτοβουλιών πουπου περιλαμβάνειπεριλαμβάνει τηντηνδιατύπωσηδιατύπωση διαδικασιώνδιαδικασιών, , τοτο συνδυασμόσυνδυασμόσυντελεστώνσυντελεστών παραγωγήςπαραγωγής, , τηντην ανάληψηανάληψηκινδύνωνκινδύνων καικαι τηντην ικανοποίησηικανοποίησηπραγματικώνπραγματικών αναγκώναναγκών, , μέσωμέσω τωντων οποίωνοποίωνεπιτυγχάνεταιεπιτυγχάνεται έναςένας συγκεκριμένοςσυγκεκριμένος σκοπόςσκοπός..

7 - 5

ΤιΤι συνέβεισυνέβει σεσε αυτέςαυτές τηςτης εταιρείεςεταιρείες;;

7 - 6

ΔίκαιοΔίκαιο –– ΗθικήΗθική -- ΕθυμοτυπίαΕθυμοτυπίαΗΗ συμβίωσησυμβίωση τουτου ανθρώπουανθρώπου μέσαμέσα σεσε έναένα κοινωνικόκοινωνικό σύνολοσύνολο, , ρυθμίζεταιρυθμίζεται απόαπό κανόνεςκανόνες συμπεριφοράςσυμπεριφοράς πουπου σκοπόσκοπό έχουνέχουν τηντηνκοινωνικήκοινωνική ηρεμίαηρεμία καικαι τηντην ειρηνικήειρηνική συμβίωσησυμβίωση..ΟιΟι κανόνεςκανόνες αυτοίαυτοί είναιείναι::

1.1.ΚανόνεςΚανόνες

ΔικαίουΔικαίου::

έναένα

σύνολοσύνολο

κανόνωνκανόνων

πουπου

θεσπίζονταιθεσπίζονται

απόαπό

κάθεκάθε κράτοςκράτος

καικαι

ρυθμίζουνρυθμίζουν

μεμε

τρόποτρόπο

υποχρεωτικόυποχρεωτικό

τηντην

οργάνωσηοργάνωση

καικαι

λειτουργίαλειτουργία

τουτου

κράτουςκράτους

καικαι

τιςτις

σχέσειςσχέσεις

τωντων

ανθρώπωνανθρώπων2.2.ΚανόνεςΚανόνες

ηθικήςηθικής::

ηη

ανθρώπινηανθρώπινη

συμπεριφοράσυμπεριφορά

επηρρεάζεταιεπηρρεάζεται

απόαπό

τουςτους

κανόνεςκανόνες

ηθικήςηθικής

δηλαδήδηλαδή

τουςτους


πουπου

πηγάζουνπηγάζουν

απόαπό

τιςτις αντιλήψειςαντιλήψεις, , γιαγια

τοτο

τιτι

είναιείναι

καλόκαλό

3.3.ΚανόνεςΚανόνες

εθιμοτυπίαςεθιμοτυπίας::


τατα

ήθηήθη, , έθιμαέθιμα, , ηη

εθιμοτυπίαεθιμοτυπία,,οιοι

συνήθειεςσυνήθειες

κλπκλπ πουπου

διαμορφώνουνδιαμορφώνουν

τουςτους


τηςτης

ευπρεπισμένηςευπρεπισμένης

συμπεριφοράςσυμπεριφοράς

τωντων

ανθρώπωνανθρώπων..

7 - 7

ΗΗ ηθικήηθικήΗθικήΗθική –– είναιείναι έναένα συνεχώςσυνεχώς εξελισσόμενοεξελισσόμενο σύνολοσύνολοκανόνωνκανόνων ανθρώπινηςανθρώπινης συμπεριφοράςσυμπεριφοράς πουπουχαρακτηρίζειχαρακτηρίζει μίαμία κοινωνικήκοινωνική ομάδαομάδα σεσε μιαμιασυγκεκριμένησυγκεκριμένη εποχήεποχή..ΗθικήΗθική-- είναιείναι τοτο σύνολοσύνολο τωντων αρχώναρχών καικαι τωντωναξιώναξιών πουπου έχειέχει διαμορφώσειδιαμορφώσει καικαι τηρείτηρεί έναέναάτομοάτομο στηνστην καθημερινήκαθημερινή τουτου ζωήζωή ..ΗθικήΗθική –– είναιείναι κάθεκάθε διδασκαλίαδιδασκαλία θρησκείαςθρησκείας, , ιδεολογίαςιδεολογίας ήή δογματικώνδογματικών πεποιθήσεωνπεποιθήσεων, , πουπουκαθορίζεικαθορίζει τιτι είναιείναι καλόκαλό καικαι τιτι είναιείναι κακόκακό ήή τιτιεπιτρέπεταιεπιτρέπεται καικαι τιτι απαγορεύεταιαπαγορεύεται σεσε έναένακοινωνικόκοινωνικό σύνολοσύνολο..

7 - 8

ΟΟ νόμοςνόμος & & ηη ηθικήηθικήΗθικήΗθική –– είναιείναι έναένα σύνολοσύνολο αρχώναρχών καικαιαξιώναξιών, , πουπου κυριαρχούνκυριαρχούν στηνστηνδραστηριότηταδραστηριότητα//συμπεριφοράσυμπεριφορά κάποιουκάποιου ήήομάδαςομάδας ήή εταιρικήςεταιρικής ομάδαςομάδας..ΤοΤο τιτι είναιείναι νόμιμονόμιμο δενδεν σημαίνεισημαίνει ότιότι είναιείναικαικαι ηθικόηθικό ((ηθικήηθική πράξηπράξη))..ΟΟ νόμοςνόμος μπορείμπορεί νανα επιτρέπειεπιτρέπει κάτικάτι, , τοτο οποίοοποίοόμωςόμως είναιείναι ηθικάηθικά λάθοςλάθος..

7 - 9

ΗΗ ηθικήηθικήΗΗ ηθικήηθική –– πρακτικάπρακτικά, , ασχολείταιασχολείται μεμε τοτο πώςπώςοιοι άνθρωποιάνθρωποι αντιμετωπίζουναντιμετωπίζουν τουςτους άλλουςάλλουςκαικαι τατα υπόλοιπαυπόλοιπα όνταόντα, , ώστεώστε νανα προάγεταιπροάγεταιτοτο κοινωνικόκοινωνικό συμφέρονσυμφέρον, , ηη πρόοδοςπρόοδος, , ηηδημιουργικότηταδημιουργικότητα, , ηη έννοιαέννοια τουτου καλούκαλού καικαιτουτου κακούκακού, , τουτου δίκαιουδίκαιου καικαι τουτου άδικουάδικου..

7 - 10

ΗΗ

αρνητικήαρνητική

πλευράπλευρά

τηςτης


Η βάση

Βαθμός

ζημιάς(προσπάθεια

ελάττωσης)

Συμμόρφωση/αποφυγή

ΜηνΜην πάτεπάτε χαμηλότεραχαμηλότερα τηςτης βάσηςβάσης!!πόσηπόση

ζημιάζημιά

νανα

αποφύγετεαποφύγετε??

7 - 11

ΗΗ θετικήθετική πλευράπλευρά τηςτης ηθικήςηθικής

Η βάση

Βαθμός

ζημιάς(προσπάθεια

ελάττωσης)

Συμμόρφωση/αποφυγή

Βαθμός

καλού(sky’s the limit)

ΠροσπάθειαΠροσπάθεια νανα πάμεπάμε ψηλότεραψηλότερα απόαπότηντην βάσηβάση!!ΠόσοΠόσο καλύτερακαλύτερα νανα πάμεπάμε??

Επιδίωξη

αριστείαςΧτίσιμο

εμπιστοσύνης

7 - 12

ΤιΤι είναιείναι φιλοσοφίαφιλοσοφία;;ΦιλοσοφίαΦιλοσοφία–– είναιείναι ηη θεωρίαθεωρία ήή τοτο σύνολοσύνολο τωντωνιδεώνιδεών πουπου αποτελούναποτελούν τηντην βάσηβάση ενόςενόςσυγκεκριμένουσυγκεκριμένου γνωστικούγνωστικού αντικειμένουαντικειμένου ήήδραστηριότηταςδραστηριότητας..ΦιλοσοφίαΦιλοσοφία-- είναιείναι ηη λογικήλογική έρευναέρευνα καικαι αναζήτησηαναζήτησητηςτης φύσηςφύσης τωντων πραγμάτωνπραγμάτων καικαι τηςτης αλήθειαςαλήθειαςτωντων όντωνόντων καικαι τωντων φαινομένωνφαινομένων, , τηςτης γνώσηςγνώσης καικαιτωντων αξιώναξιών..ΦιλοσοφίαΦιλοσοφία –– είναιείναι ηη αναζήτησηαναζήτηση τηςτης αλήθειαςαλήθειας σεσεδιάφοραδιάφορα επίπεδαεπίπεδα καικαι απόαπό διαφορετικέςδιαφορετικές οπτικέςοπτικέςγωνίεςγωνίες..

7 - 13

ΑυξανόμενοΑυξανόμενο εννδιαφέρονεννδιαφέρον γιαγια τηντην επιχειρηματικήεπιχειρηματική ηθικήηθική

ΤοΤο ενδιαφέρονενδιαφέρον τουτου κοινούκοινού έχειέχει αυξηθείαυξηθεί τατατελευταίατελευταία χρόνιαχρόνιαΤοΤο ενδιαφέρονενδιαφέρον ΄του΄του κοινούκοινού έχειέχει διευρυνθείδιευρυνθείαπόαπό τατα ΜΜΕΜΜΕΗΗ περίπτωσηπερίπτωση τηςτης Enron Enron , , ParmalatParmalat κλπκλπ έχειέχειαυξήσειαυξήσει τοτο ενδιαφέρονενδιαφέρον μεγαλύτερηςμεγαλύτερης έρευναςέρευναςστοστο θέμαθέμα τηςτης ηθικήςηθικής

7 - 14

ΤαΤα

ευρήματαευρήματα

τηςτης

έρευναςέρευνας

τηςτης επιχειρηματικήςεπιχειρηματικής


τοτο

20092009

ΈναςΈνας στουςστους οκτώοκτώ υπαλλήλουςυπαλλήλους αισθάνεταιαισθάνεται πίεσηπίεση νανασυμβιβάσεισυμβιβάσει τατα στάνταρντςστάνταρντς τηςτης ηθικήςηθικής τηςτης επιχείρησήςεπιχείρησήςτουτουΤαΤα 2/3 2/3 αποδίδουναποδίδουν τηντην πίεσηπίεση σεσε εσωτερικέςεσωτερικές πηγέςπηγές1/3 1/3 τωντων υπαλλήλωνυπαλλήλων παρατηρείπαρατηρεί ανήθικεςανήθικες επαφέςεπαφές στηνστηνεργασίαεργασίαΜηΜη ηθικέςηθικές επαφέςεπαφές περιλαμβάνουνπεριλαμβάνουν ψέματαψέματα, , απόκρυψηαπόκρυψηπληροφοριώνπληροφοριών, , καταχραστικήκαταχραστική συμπεριφοράσυμπεριφορά, , διακρίσειςδιακρίσειςκλπκλπΈναςΈνας στουςστους τρείςτρείς υπαλλήλουςυπαλλήλους αισθάνεταιαισθάνεται αντίποινααντίποινα

7 - 15

ΗΗ επιχειρηματικήεπιχειρηματική ηθικήηθική διαχρονικάδιαχρονικά

Ηθικά προβλήματα

Ηθικά προβλήματα

Προσδοκίες

Της

κοινωνίας

Πραγματική

επιχ ηθική

1960s 2010sχρόνος

πρα

γματικά

καιαν

αμενώμενα

επίπεδαεπ

ιχηθικής

7 - 16

ΕπιχειρηματικήΕπιχειρηματική

ηθικήηθική: : τιτι

σημαίνεισημαίνει

στηνστην

πράξηπράξη;;

Ethics/ηθικήτο σύνολο των αρχών και αξιών Που διαμορφώνει

καλές και καλές πρακτικές στο πλαίσιο του ηθικού

Καθήκοντος και υποχρεώσεων

Ηθικήπροσέγγιση

συσχετίζει και εφαρμόζει το σωστό

και λάθος στην συμπεριφορά

Επιχειρηματικήηθική

ενδιαφέρεται για το καλό & κακό, σωστό & λάθος

Συμπεριφορά και πρακτική στην

επιχείρηση

7 - 17

Περιγραφικήηθική Εστιάζεται στο «τι συμβαίνει»

Κανονιστικήηθική

εστιάζεται στο«πως θα έπρεπε να ήταν»

ΕπιχειρηματικήΕπιχειρηματική ηθικήηθική: : τιτι σημαίνεισημαίνει στηνστην πράξηπράξη;;

7 - 18

ΝόρμεςΠεριγράφουν «τι είναι σωστόΚαι τι λάθος» σε ένα οργανισμό

«Πώς θα πρέπει να συμπεριφέρομαι;»

Αξίεςπεριγράφουν «τι είναι καλό καιΚακό» σε ένα οργανισμό«Πώς προσδοκώ ή επιθυμώ νασυμπεριφέρομαι;»Ιδανική συμπεριφορά

ΕπιχειρηματικήΕπιχειρηματική ηθικήηθική: : τιτι σημαίνεισημαίνει στηνστην πράξηπράξη;;

7 - 19

ΠηγέςΠηγές ηθικώνηθικών νορμώννορμών

συνάδελφοισυνάδελφοι

Οι οικογένεια

Οι οικογένεια

Ο φίλοιΟ φίλοι

Το

δίκαιο/οι νόμοι

Το

δίκαιο/οι νόμοι

Περιοχές της

χώρας

Περιοχές της

χώρας

Κλαδικό όργανο

Κλαδικό όργανο

εργοδότηςεργοδότης

Η

κοινωνίαΗ

κοινωνία

Τοπική κοινωνία

Τοπική κοινωνία

Η

θρησκείαΗ

θρησκεία

Το

άτομο

Η συνείδηση

7 - 20

ΓιατίΓιατί τατα στελέχηστελέχη συμπεριφέρονταισυμπεριφέρονται ηθικάηθικά;;

Οι

περισσότεροιΟι

περισσότεροι

πολλοίπολλοί

λίγοιλίγοι

1. Για να αποφύγουν κάποια τιμωρία1. Για να αποφύγουν κάποια τιμωρία

2. Να

πάρουν

κάποιο

ανταμοιβή2. Να

πάρουν

κάποιο

ανταμοιβή

3.

Να

είναι

υπεύθυνοιστην

εταιρεία, προϊσταμένους, εφεντικό

3.

Να

είναι

υπεύθυνοιστην

εταιρεία, προϊσταμένους, εφεντικό

4. Να

είναι

καλοί

πολίτες4. Να

είναι

καλοί

πολίτες

5.

Να

κάνουν

το

σωστό, κυνηγούν

τοιδεώδες

5.

Να

κάνουν

το

σωστό, κυνηγούν

τοιδεώδες

7 - 21

ΗΗ επιβολήεπιβολή τηςτηςΘανατικήςΘανατικής

ποινήςποινής

««ΕκμετάλλευσηΕκμετάλλευση τουτου νόμουνόμου»»

ΠρόσληψηΠρόσληψη συγγενικούσυγγενικούπροσώπουπροσώπου

ΑποδοχήΑποδοχή δώρωνδώρωνΑπόκρυψηΑπόκρυψη τηςτης αλήθειαςαλήθειας

Enron, HealthSouth, MCI,Enron, HealthSouth, MCI,ParmalatParmalatΗΗ απόλυσηαπόλυση εργαζομένουεργαζομένου

γιαγια λόγουςλόγους εκδίκησηςεκδίκησης((αντίθετααντίθετα σταστα χρηστάχρηστά ήθηήθη, , είναιείναι άκυρηάκυρη))

ηθικό

ανήθικο

Ηθική

και

νόμοι

νόμιμονόμιμο

παράνομοπαράνομο

ΔενΔεν υπάρχουνυπάρχουν

νόμοινόμοι

•Οι

περισσότερες επιχειρηματικές

πρακτικές

•Απαγόρευση

απάτης, ανθρωποκτονίας,κλοπής,

Source: Dalton and Cosier

(1982)

•Αγάπη

προς

τονσυνάνθρωπο

7 - 22

Ethics, Economics, and LawEthics, Economics, and Law

7 - 23

οιοι

4 4 σπουδαίεςσπουδαίες

ερωτήσειςερωτήσεις

τηςτης


1.1.

ΤιΤι

συμβαίνεισυμβαίνει

τώρατώρα??2.2.

ΠώςΠώς

θαθα

έπρεπεέπρεπε

νανα

είναιείναι??

3.3.

ΠώςΠώς

απόαπό

τοτο

τιτι

γίνεταιγίνεται

τώρατώρα,,πάμεπάμε

στοστο πώςπώς

θαθα

έπρεπεέπρεπε

νανα

ήτανήταν;;

4.4.

ΠοιοΠοιο


τοτο

κίνητροκίνητρο

νανα

δράσειςδράσεις

ηθικάηθικά;;

7 - 24

ΤαΤα 3 3 επίπεδαεπίπεδα συμπεριφορώνσυμπεριφορών

ανήθικη

συμπεριφοράανήθικη

συμπεριφορά

Ηθική

συμπεριφοράΗθική


Συμπεριφοράαμοραλιστή

Συμπεριφοράαμοραλιστή

7 - 25

ΟιΟι 3 3 συμπεριφορέςσυμπεριφορές τηςτης ηθικήςηθικήςΑνήθικος/Ανήθικη


Ανήθικος/Ανήθικη


Η ανθρώπινη συμπεριφορά που είναι

αντίθετη με τους κανόνες της ηθικής

(ενσυνείδητα παραβιάζει τους ηθικούς νόμους)

Η ανθρώπινη συμπεριφορά που είναι

αντίθετη με τους κανόνες της ηθικής

(ενσυνείδητα παραβιάζει τους ηθικούς νόμους)

Ηθικός/ΗθικήσυμπεριφοράΗθικός/Ηθικήσυμπεριφορά

Η ανθρώπινη συμπεριφορά που

Είναι σύμφωνη με τους αποδεκτούς

κανόνες περί ηθικής

Η ανθρώπινη συμπεριφορά που

Είναι σύμφωνη με τους αποδεκτούς

κανόνες περί ηθικής

ΑμοραλιστήςΑμοραλιστήςΕκ προθέσεως: δεν ενδιαφέρεται

για ηθικούς λόγους

Χωρίς πρόθεση:παραβιάζει τους ηθικούς

νόμους επειδή δεν έχει ηθική συνείδηση

Εκ προθέσεως: δεν ενδιαφέρεται

για ηθικούς λόγους

Χωρίς πρόθεση:παραβιάζει τους ηθικούς

νόμους επειδή δεν έχει ηθική συνείδηση

7 - 26

ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά

τουτου

ηθικούηθικού

στελέχουςστελέχους

ΔείχνειΔείχνει υψηλόυψηλό επίπεδοεπίπεδο ηθικήςηθικής συμπεριφοράςσυμπεριφοράςΕπιδεικνύειΕπιδεικνύει υψηλούυψηλού επιπεδουεπιπεδου προσωπικάπροσωπικά καικαιεπαγγελματικάεπαγγελματικά στάνταρντςστάνταρντςΚαλήΚαλή συμπεριφοράσυμπεριφορά καικαι ηγεσίαηγεσίαΕστιασμόςΕστιασμός στουςστους στόχουςστόχους τουτου, , επιτυχίαεπιτυχία τουτουΥψηλήΥψηλή ακεραιότηταακεραιότητα χαρακτήραχαρακτήραΣτηρίζεταιΣτηρίζεται καικαι καλουθείκαλουθεί τουςτους νόμουςνόμουςΑνήκειΑνήκει ««σταστα καλάκαλά παιδιάπαιδιά»»

7 - 27

ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά

τουτου

ανήθικουανήθικου

στελέχουςστελέχουςΜεΜε

πρόθεσηπρόθεση::ΔενΔεν σκέπτεταισκέπτεται ««ηθικήηθική & & επιχειτρηματικότηταεπιχειτρηματικότητα μαζίμαζί»»ΗΗ επιχειρηματικότηταεπιχειρηματικότητα καικαι ηη θηικήθηική είναιείναι ξεχωριστάξεχωριστάΠροοπτικήΠροοπτική αποτυχίαςαποτυχίας

ΧωρίςΧωρίς

πρόθεσηπρόθεση::ΔενΔεν εξετάζειεξετάζει τηντην ηθικήηθική διάστασηδιάσταση τωντων πράξεωνπράξεων τουτουΔενΔεν σκέπτεταισκέπτεται ηθικάηθικάΧωρίςΧωρίς ηθικήηθική συνήδεισησυνήδεισηΤυχαίαΤυχαία ήή ασυνήδειτηασυνήδειτη συμπεριφοράσυμπεριφοράΗθικήΗθική αδιαφορίααδιαφορία

7 - 28

ΤαΤα

χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά

τουτου

αμοραλιστήαμοραλιστή

ΕκΕκ προθέσεωςπροθέσεως κάνεικάνει λάθηλάθηΕγωκεντρικόςΕγωκεντρικόςΝοιάζεταιΝοιάζεται γιαγια τοντον εαυτόεαυτό τουτου καικαι τατακέρδηκέρδηΑντιτείθεταιΑντιτείθεται στοστο σωστόσωστό & & δίκαιοδίκαιοΔενΔεν ενδιαφέρεταιενδιαφέρεται γιαγια τουςτουςσυμμετέχοντεςσυμμετέχοντεςΑνήκειΑνήκει σταστα ““κακάκακά παιδιάπαιδιά””

7 - 29

ΔημιουργώνταςΔημιουργώντας κλίμακλίμα ηθικότηταςηθικότηταςΗΗ διοίκησηδιοίκηση τηςτης επιχείρησηςεπιχείρησης πρέπειπρέπεινανα δημιουργήσειδημιουργήσει έναένα ηθικόηθικό κλίμακλίμα, , μεμε

Business ethics trainingBusiness ethics trainingCodes of conductCodes of conduct//κώδικαςκώδικαςσυμπεριφοράςσυμπεριφοράςΔήλωσηΔήλωση αποστολήςαποστολής //οράματοςοράματοςΑυστηρότεροςΑυστηρότερος εσωτερικόςεσωτερικός έλεγχοςέλεγχοςΑποφάσειςΑποφάσεις υπόυπό τοτο πρίσμαπρίσμα τηςτηςηθικήςηθικήςΗγεσίαΗγεσία μεμε παραδείγματαπαραδείγματα

7 - 30

Moral Theories and Business EthicsMoral Theories and Business Ethics

Ethical RelativismEthical Relativism

Ethical Ethical FundamentalismFundamentalism

UtilitarianismUtilitarianism

Kantian EthicsKantian EthicsRawlsRawls’’s Social s Social Justice TheoryJustice Theory

7 - 31

ΗθικέςΗθικές

θεωρίεςθεωρίες

& & επιχειρηματικήεπιχειρηματική

ηθικήηθική

ΣχετικήΣχετική

ΗθικήΗθική

//Ethical Ethical RelativismRelativism

ΘεμελειώδηςΘεμελειώδης



τηςτης

αρετήςαρετής

ΩφελιμιστικήΩφελιμιστική



τηςτης δεοντολογίαςδεοντολογίας//KantiKanti

an Ethicsan Ethics


κοινωνικήςκοινωνικής δικαοσύνηςδικαοσύνης//RawlsRawls’’s s

Social Justice Social Justice TheoryTheory

7 - 32

ΘεωρίεςΘεωρίες ηθικήςηθικήςΑΑ. . ΗΗ ηθικήηθική τηςτης αρετήςαρετήςΒΒ. . ΗΗ θεμελειώδειςθεμελειώδεις ηθικήηθικήΓΓ..ΤελεολογικήςΤελεολογικής ήή τελελογικήςτελελογικήςβάσηςβάσης((consequentialistconsequentialist/teleological)./teleological).ΕξετάζουνΕξετάζουν

τοτο

τελικότελικό

αποτέλεσμααποτέλεσμα, , σκοπόσκοπό..ΗΗ

επιτυχίαεπιτυχία

τουτου

αποτελέσματοςαποτελέσματος

δικαιολογείδικαιολογεί

τατα

μέσαμέσα

πουπου χρησιμοποιήθηκανχρησιμοποιήθηκαν..

ΔΔ..ΔεοντολογικήςΔεοντολογικής βάσηςβάσης((nonconsequentialistnonconsequentialist/deontological)/deontological)..ΟιΟι

ενέργειεςενέργειες

πρέπειπρέπει

νανα


συμβατέςσυμβατές

μεμε

τοντον

ηθικάηθικά

αποδεκτόαποδεκτό

νόμονόμο, , πουπου

πρέπειπρέπει

νανα

ακολουθείταιακολουθείται

σεσε

κάθεκάθε βήμαβήμα..

7 - 33

ΘεωρίαΘεωρία τηςτης ηθικήςηθικής τηςτης αρετήςαρετής--virtue virtue ethicsethicsΑριστοτέληςΑριστοτέλης: : ΌχιΌχι κανόνεςκανόνες –– όχιόχι εξωτερικόςεξωτερικός έλεγχοςέλεγχοςΕστίασηΕστίαση σταστα μέσαμέσα όχιόχι στοστο τέλοςτέλοςΈμφασηΈμφαση σταστα προσωπικάπροσωπικά χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά((ακαιρεότηταακαιρεότητα

καικαι

τιμιότητατιμιότητα))

««ηη καλήκαλή ζωήζωή»» οδηγείταιοδηγείται απόαπό ανθρώπουςανθρώπους μεμεαρετήαρετήΟΟ χρυσόςχρυσός κανόναςκανόνας ««the golden rulethe golden rule»»

7 - 34

ΘεωρίαΘεωρία τηςτης ηθικήςηθικής τηςτης αρετήςαρετής--virtue virtue ethicsethics ((συνέχειασυνέχεια))

ΗθικόςΗθικός είναιείναι αυτόςαυτός πουπου μπορείμπορεί κάθεκάθε φοράφορά νανακρίνεικρίνει τιτι τουτου επιτάσσειεπιτάσσει ηη έννοιαέννοια τουτου δικαίουδικαίου, , τηςτηςεντιμότηταςεντιμότητας ήή τηςτης γεναιαδωρίαςγεναιαδωρίας..ΟιΟι εξαίρετεςεξαίρετεςιδιότητεςιδιότητες τουτου χαρακτήραχαρακτήρα είναιείναι αυτόαυτό πουπουαποκαλούμεαποκαλούμε ηθικέςηθικές αρετέςαρετές..ΗΗ ηθικήηθική αρετήαρετή κατάκατά τοντον ΑριστοτέληΑριστοτέλη, , αξιοποιείαξιοποιεί τιςτιςφυσικέςφυσικές μαςμας προδιαθέσειςπροδιαθέσεις καικαι καλλιεργείταικαλλιεργείται μεμετηντην κατάλληληκατάλληλη εκπαίδευσηεκπαίδευση,,επιτρέπονταςεπιτρέποντας μαςμαςναπετύχουμεναπετύχουμε τηντην σωστήσωστή μεσότηταμεσότητα, , τοτο μέσομέσο όροόροανάμεσαανάμεσα στιςστις υπερβολέςυπερβολές καικαι στιςστις ελλείψειςελλείψεις..

7 - 35


ΤηνΤην ηθικήηθική αρετήαρετή ενσαρκώνειενσαρκώνει εκε΄΄ινοςεκε΄΄ινος πουπουαναπτύσειαναπτύσει τηντην διανοητικήδιανοητική αρετήαρετή τηςτης φρόνησηςφρόνησης, , τηντην ικανότηταικανότητα δηλαδήδηλαδή νανα γνωρίζειγνωρίζει τοτο καλόκαλό γιαγιατοντον ίδιοίδιο καικαι τουςτους συνανθρώπουςσυνανθρώπους τουτου καικαι νανασταθμίζεισταθμίζει πώςπώς θαθα πράξειπράξει ελέγχονταςελέγχοντας τατασυναισθήματάσυναισθήματά τουτου..ΟιΟι αρετέςαρετές αποτελούναποτελούν συστατικάσυστατικά στοιχείαστοιχεία τουτουβίουβίου πουπου επιτυγχάνειεπιτυγχάνει τηντην ευδαιμονίαευδαιμονία , , δηλαδήδηλαδήτηντην πλήρηπλήρη άνθησηάνθηση τηςτης ανθρώπινηςανθρώπινηςπροσωπικότάςπροσωπικότάς..

7 - 36


ΑριστοτέληςΑριστοτέλης««ηη καλλιέργειακαλλιέργεια τωντων αρετώναρετών συντελείσυντελεί στηνστηνπραγμάτωσηπραγμάτωση τηςτης ευδαιμωνίαςευδαιμωνίας, , στηνστην τέλειατέλειακατάστασηκατάσταση ανάπτυξηανάπτυξη τωντων ψυχικώνψυχικώνδυνάμεωνδυνάμεων τουτου ανθρώπουανθρώπου»»ΥποθέτειΥποθέτει ότιότι υπάρχουνυπάρχουν κάποιακάποιαιδανικάιδανικά//ideals, ideals, τατα οποίαοποία αγωνιζόμαστεαγωνιζόμαστε ναναφτάσουμεφτάσουμε προκειμένουπροκειμένου νανα γίνουμεγίνουμε καλύτεροικαλύτεροιάνθρωποιάνθρωποι..

7 - 37


ΗΗ κριτικήκριτική τηςτης θεωρίαςθεωρίας τουτου ΑριστοτέληΑριστοτέλη::ΔυσκολίαΔυσκολία εφαρμογήςεφαρμογής τουτου ιδεώδουςιδεώδους τωντωναρχαιολληνικώναρχαιολληνικών αρετώναρετών στηνστην σημερινήσημερινή εποχήεποχήλόγωλόγω τηςτης σύνδεσήςσύνδεσής τουτου μεμε τοντον ««καλόκαλό καικαι αγαθόαγαθό»»πολίτηπολίτη τηςτης αρχαιοελληνικήςαρχαιοελληνικής κοινωνίαςκοινωνίαςΔυσκολίαΔυσκολία συσχετισμούσυσχετισμού τηςτης έννοιαςέννοιας τηςτηςευδαιμονίαςευδαιμονίας μεμε τοντον σημερινόσημερινό τρόποτρόπο ζωήςζωήςΤοΤο ηθικόηθικό πρότυποπρότυπο τουτου συνετούσυνετού καικαι ενάρετουενάρετουανθρώπουανθρώπου, , είναιείναι αυτοπεριοριστικόςαυτοπεριοριστικός, , αφούαφού δενδενμπορείμπορεί νανα επιτευθείεπιτευθεί απόαπό μεγάλομεγάλο αριθμόαριθμόανθρώπωνανθρώπων σήμερασήμερα..

7 - 38

ΘεωρίαΘεωρία τηςτης θεμελειώδουςθεμελειώδους ηθικήςηθικής-- Ethical FundamentalismEthical FundamentalismEthical fundamentalismEthical fundamentalism//θεμελειώδηςθεμελειώδηςηθικήηθική -- ότανόταν οο άνθρωποςάνθρωπος προσφεύγειπροσφεύγει σεσεεξωτερικέςεξωτερικές πηγέςπηγές(( outside sourceoutside source) ) ηθικώνηθικώνκανόνωνκανόνων ήή προσταγώνπροσταγών..ΗΗ κριτικήκριτική τηςτης θεωρίαςθεωρίας είναιείναι ότιότι δενδενεπιτρέπειεπιτρέπει στουςστους ανθρώπουςανθρώπους νανααποφασίσουναποφασίσουν τιτι είναιείναι σωστόσωστό ήή λάθοςλάθος γιαγιατουςτους εαυτούςεαυτούς τουςτους..

7 - 39

ΟιΟι σημαντικότερεςσημαντικότερες ΘεωρίεςΘεωρίες ηθικήςηθικήςΓΓ. . ΤελεολογικήςΤελεολογικής ήή τελελογικήςτελελογικής βάσηςβάσης((consequentialistconsequentialist/teleological)./teleological).ΗθικόςΗθικός εγωϊσμόςεγωϊσμός ((ethical egoism)ethical egoism)ΩφεμιλιστικήΩφεμιλιστική θεωρίαθεωρία ((utilitarianism)utilitarianism)ΗθικήΗθική τωντων δικαιωμάτωνδικαιωμάτων ( ( ethics rights)ethics rights)ΔΔ..ΔεοντολογικήςΔεοντολογικής βάσηςβάσης((nonconsequentialistnonconsequentialist/deontological)./deontological).ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρίαΗθικήΗθική τηςτης δικαιοσύνηςδικαιοσύνης

7 - 40

ΟιΟι σημαντικότερεςσημαντικότερες ΘεωρίεςΘεωρίες τηςτης ηθικήςηθικής

..

αποτέλεσμα

Τελεολογικέςθεωρίες

δράση

δράση αποτέλεσμα

Δεοντολογικέςθεωρίες

7 - 41

ΘεωρίαΘεωρία: : ΗθικόςΗθικός εγωϊσμόςεγωϊσμός ((ethical ethical egoism)egoism)

«« κάθεκάθε άτομοάτομο οφείλειοφείλει νανα ενεργείενεργεί προςπρος τοτοσυμφέρονσυμφέρον τουτου»»««εγώεγώ προσωπικάπροσωπικά οφείλωοφείλω νανα ενεργώενεργώ προςπροςτοτο συμφέρονσυμφέρον μουμου, , αλλάαλλά δενδεν μπορώμπορώ νανα πώπώστουςστους άλλουςάλλους τιτι νανα κάνουνκάνουν»»««κάθεκάθε άτομοάτομο οφείλειοφείλει νανα ενεργείενεργεί προςπρος τοτοσυμφέρονσυμφέρον τουτου, , ασχέτωςασχέτως τωντων συμφερόντωνσυμφερόντωντωντων υπολοίπωνυπολοίπων, , εκτόςεκτός αναν τατα συμφέροντασυμφέροντατουςτους συμπίπτουνσυμπίπτουν μεμε τατα δικάδικά τουτου»»

7 - 42

ΩφεμιλιστικήΩφεμιλιστική θεωρίαθεωρία ((UtilitarianismUtilitarianism))

ΚατάΚατά τηντην θεωρίαθεωρία αυτήαυτή, , μίαμία ενέργειαενέργεια είναιείναι ηθικήηθικήαναν……....««παράγειπαράγει μεγαλύτερομεγαλύτερο καλόκαλό γιαγια τουςτουςπερισσοτέρουςπερισσοτέρους ανθρώπουςανθρώπους»»««τοτο καθαρόκαθαρό όφελοςόφελος , , αφαιρουμένουαφαιρουμένου τουτου σχετικούσχετικούκόστουςκόστους, , μεγιστοποιείταιμεγιστοποιείται γιαγια τοντον υπυπ’’ όψηόψηπληθυσμόπληθυσμό, , σεσε σύγκρισησύγκριση μεμε οποιαδήποτεοποιαδήποτε άλληάλληεναλλακτικήεναλλακτική»»««τατα άμεσαάμεσα καικαι μελλοντικάμελλοντικά οφέληοφέλημεγιστοποιούνταιμεγιστοποιούνται γιαγια κάθεκάθε άτομοάτομο καικαι αναν αυτάαυτάτατα οφέληοφέλη είναιείναι μεγαλύτεραμεγαλύτερα άλλωνάλλων επιλογώνεπιλογών»»

7 - 43

ΩφεμιλιστικήΩφεμιλιστική θεωρίαθεωρία ((UtilitarianismUtilitarianism)) ((συνέχειασυνέχεια))

ΈχειΈχει συλληφθείσυλληφθεί τοντον 19 19 οο αιώνααιώνα απόαπό τουςτουςJeremy Jeremy BanthamBantham & John Stuart Mill, & John Stuart Mill, προκειμένουπροκειμένουνανα βοηθήσειβοηθήσει τουςτους νομοθέτεςνομοθέτες νανα αποφασίσουναποφασίσουνποιοιποιοι νόμοινόμοι είναιείναι ηθικάηθικά καλύτεροικαλύτεροι..ΓιαΓια νανα αναλύσουμεαναλύσουμε έναένα θέμαθέμα μεμε τηντην ωφεμιλιστικήωφεμιλιστικήπροσέγγισηπροσέγγιση, , πρέπειπρέπει νανα ακολουθήσουμεακολουθήσουμε τατα εξήςεξήςβήματαβήματα::

1.1.ΠρέπειΠρέπει

νανα

βρούμεβρούμε

τιςτις

διαθέσιμεςδιαθέσιμες

εναλλακτικέςεναλλακτικές

πράξειςπράξεις2. 2. ΝαΝα

δούμεδούμε

ποιοςποιος

επηρρεάζεταιεπηρρεάζεται

απόαπό

τιςτις

πράξειςπράξεις

καικαι

τιτι

οφέληοφέλη

ήή

ζημιέςζημιές

θαθα

προξενήσειπροξενήσει

καικαι

σεσε

ποιουςποιους3. 3. ΕπιλέγουμεΕπιλέγουμε

τηντην

εναλλακτικήεναλλακτική

πουπου

προκαλείπροκαλεί

μεγαλύτερομεγαλύτερο

όφελοςόφελος

καικαι

λιγότερηλιγότερη

ζημιάζημιά

7 - 44

ΩφεμιλιστικήΩφεμιλιστική θεωρίαθεωρία ((UtilitarianismUtilitarianism) ) ((συνέχειασυνέχεια))

ΗΗ θεωρίαθεωρία αυτήαυτή πρεσβεύειπρεσβεύει ότιότι ηη ενέργειαενέργειαενόςενός ατόμουατόμου είναιείναι ηθικήηθική, , εάνεάν αποφέρειαποφέρει έναέναεπιθυμητόεπιθυμητό ήή καλόκαλό αποτέλεσμααποτέλεσμα γιαγια τοτοκοινωνικόκοινωνικό σύνολοσύνολο, , γενικάγενικά ((greatest good to greatest good to society)society)..ΗΗ θεωρίαθεωρία αυτήαυτή έχειέχει δεχθείδεχθεί κριτικήκριτική διότιδιότιείναιείναι πολύπολύ δύσκολοδύσκολο νανα υπολογίσειςυπολογίσεις τοτο««καλόκαλό»»..

Προάγει

το

γενικό

«καλό»

7 - 45

ΩφεμιλιστικήΩφεμιλιστική θεωρίαθεωρία ((UtilitarianismUtilitarianism) ) ((συνέχειασυνέχεια))

ΤελικάΤελικά, , ηη φιλοσοφικήφιλοσοφική θεωρίαθεωρία τουτου««ωφεμιλισμούωφεμιλισμού»» ισχυρίζεταιισχυρίζεται ότιότι σκοπόςσκοπός τωντωνπράξεωνπράξεων μαςμας πρέπειπρέπει νανα είναιείναι ηημεγαλύτερημεγαλύτερη κατάκατά τοτο δυνατόνδυνατόν ωφέλειαωφέλεια, , γιαγιατοντον μεγαλύτερομεγαλύτερο αριθμόαριθμό τωντων ανθρώπωνανθρώπων..

7 - 46

ΘεωρίαΘεωρία: : ηθικήηθική

τωντων

δικαιωμάτωνδικαιωμάτων

––the rights the rights approachapproachΕισάγειΕισάγει τηντην έννοιαέννοια τουτου δικαιώματοςδικαιώματοςΕστιάζεταιΕστιάζεται στοστο ατομικόατομικό δικαίωμαδικαίωμα επιλογήςεπιλογής τουτουκάθεκάθε ενόςενόςΠρωτομφανίστηκεΠρωτομφανίστηκε απόαπό τοντον Kant Kant τοντον 1818οο αιώνααιώναΑνθρώπιναΑνθρώπινα δικαιώματαδικαιώματα διατυπώθηκανδιατυπώθηκαν γιαγιαπρώτηπρώτη φοράφορά στοστο ΑμερικάνικοΑμερικάνικο σύνταγμασύνταγμα τουτου1787.1787.ΓιαΓια πρώτηπρώτη φοράφορά τοτο 1962 1962 οο John KennedyJohn Kennedy, , μίλησεμίλησε γιαγια δικαιώματαδικαιώματα τουτου καταναλωτήκαταναλωτή..ΜόλιςΜόλις τοτο 1999, 1999, οο τότετότε ΓενικόςΓενικός ΓραμματέαςΓραμματέας τουτουΟΗΕΟΗΕ, , ΚόφιΚόφι ΑνάνΑνάν, , αναφέρθηκεαναφέρθηκε στιςστις αρχέςαρχές τουτουΟικομενικούΟικομενικού ΣυμφώνουΣυμφώνου ((Global compact)Global compact)

7 - 47

ΘεωρίαΘεωρία: : ηθικήηθική

τωντων

δικαιωμάτωνδικαιωμάτων

––the rights the rights approachapproachΜερικάΜερικά ατομικάατομικά δικαιώματαδικαιώματα , , σύμφωνασύμφωνα μεμε τουςτουςφιλοσόφουςφιλοσόφους , , είναιείναι::ΤοΤο ηθικόηθικό δικαίωμαδικαίωμα τηςτης ατομικήςατομικής επιλογήςεπιλογήςΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα στηνστην αλήθειααλήθεια: : έχουμεέχουμε τοτο δικαίωμαδικαίωμανανα μαςμας λένελένε οιοι άλλοιάλλοι τηντην αλήθειααλήθεια γιαγια νανααποφασίζουμεαποφασίζουμε σωστάσωστάΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα στοστο τιτι συμφωνήθηκεσυμφωνήθηκεΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα τηςτης ατομικήςατομικής ελευθερίαςελευθερίαςΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα τηςτης σωματικήςσωματικής ασφάλειαςασφάλειας

7 - 48

ΗΗ θεωρίαθεωρία τωντων δικαιωμάτωνδικαιωμάτων ((συνέχειασυνέχεια))

ΤαΤα κύριακύρια δικαιώματαδικαιώματα τωντων ανθρώπωνανθρώπων κατάκατά τοντον kantkantείναιείναι::ΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα τηςτης αλήθειαςαλήθειας ((truthtruth)): : έχουμεέχουμε τοτο δικαίωμαδικαίωμα ναναμαςμας λένελένε τηντην αλήθειααλήθεια καικαι νανα πληροφορούμαστεπληροφορούμαστε ταταθέματαθέματα πουπου επηρρεάζουνεπηρρεάζουν τιςτις επιλογέςεπιλογές μαςμας..ΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα τηςτης μυστικότηταςμυστικότητας ((privacy)privacy):: έχουμεέχουμε τοτοδικαίωμαδικαίωμα νανα κάνουμεκάνουμε καικαι λέμελέμε ότιότι επιλέγουμεεπιλέγουμε στηνστηνπροσωπικήπροσωπική μαςμας ζωήζωή, , εφεφ’’ όσονόσον δενδεν παραβιάζουμεπαραβιάζουμε ταταδικαιώματαδικαιώματα τωντων άλλωνάλλων..ΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα νανα μηνμην βλάψουμεβλάψουμε τοντον εαυτόεαυτό μαςμας((injured):injured):έχουμεέχουμε τοτο δικαίωμαδικαίωμα νανα μηνμην θίξουμεθίξουμε ήή βλάψουμεβλάψουμε τοντονεαυτόεαυτό μαςμας, , εκτόςεκτός καικαι εάνεάν εμείςεμείς επιλέγουμεεπιλέγουμε τοτο ρίσκορίσκο τηςτηςβλάβηςβλάβης ήή ενεν γνώσημαςγνώσημας επιλέγουμεεπιλέγουμε κάτικάτι πουπου τιμωρείταιτιμωρείται..ΤοΤο δικαίωμαδικαίωμα τηςτης συμφωνίαςσυμφωνίας ((agreed):agreed): έχουμεέχουμε τοτο δικαίωμαδικαίωμααυτώναυτών πουπου συμφωνήσαμεσυμφωνήσαμε μεμε κάποιουςκάποιους άλλουςάλλους σεσε μίαμίασυμφωνίασυμφωνία ήή σύμβασησύμβαση..

7 - 49

ΗΗ θεωρίαθεωρία τωντων δικαιωμάτωνδικαιωμάτων ((συνέχειασυνέχεια))

ΒάσηΒάση τηςτης θεωρίαςθεωρίας αυτήςαυτής, , πρέπειπρέπει ναναρωτάμερωτάμε πάντοτεπάντοτε::

««σέβονταισέβονται

οιοι

ενέργειεςενέργειες

μαςμας

τατα

ηθικάηθικά δικαιώματαδικαιώματα

τωντων

άλλωνάλλων;;»»

1.1.ΕάνΕάν

τατα

παραβιάζουνπαραβιάζουν

--


λάθοςλάθος2.2.ΕάνΕάν

δενδεν

τατα

παραβιάζουνπαραβιάζουν

--


σωστέςσωστές

7 - 50

ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρία --Kantian Ethics Kantian Ethics (Duty Ethics)(Duty Ethics)ΗΗ ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρία πιστεύειπιστεύει ότιότι οιοιάνθρωποιάνθρωποι οφείλουνοφείλουν ηθικήηθική υποχρέωσηυποχρέωση//καθήκονκαθήκονστουςστους άλλουςάλλους συνανθρώπουςσυνανθρώπους τουςτους, , πουπουβασίζονταιβασίζονται σεσε παγκόσμιουςπαγκόσμιους κανόνεςκανόνες//αρχέςαρχές(( universal rulesuniversal rules))..ΣτηρίζεταιΣτηρίζεται στηνστην υπόθεσηυπόθεση ότιότι οιοι άνθρωποιάνθρωποιχρησιμοποιούνχρησιμοποιούν τηντην λογικήλογική γιαγια νανα φτάσουνφτάσουν σεσεμίαμία ηθικήηθική απόφασηαπόφαση.(.(ethical decisionsethical decisions))..ΗΗ θεωρίαθεωρία θέλειθέλει τουςτους ανθρώπουςανθρώπους νανασυμεριφέρονταισυμεριφέρονται, , βασισμένοιβασισμένοι στοστο::

““ΚάνεΚάνε

στουςστους

άλλουςάλλους

ότιότι

αυτοίαυτοί

θαθα

ήθελεςήθελες

νανα κάνουνκάνουν

σεσε

εσέναεσένα..””

7 - 51

ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρία --Kantian Ethics Kantian Ethics (Duty Ethics)(Duty Ethics) ((συνέχειασυνέχεια))

ΟΟ κύριοςκύριος εκπρόσωποςεκπρόσωπος είναιείναι οο φιλόσοφοςφιλόσοφοςImmanuaelImmanuael Kant Kant οο οποίοςοποίος συνέδεσεσυνέδεσε τηντην λογικήλογικήκαικαι τηντην ηθικήηθική καικαι παρουσίασεπαρουσίασε έναένα σύστημασύστημαηθικώνηθικών αρχώναρχών..ΟιΟι αρχέςαρχές τουτου Kant & Kant & τουτου Ross Ross πλησιάζουνπλησιάζουνπολύπολύ στιςστις αρχέςαρχές παρακίνησηςπαρακίνησης ((motivation)motivation) τουτουπροσωπικούπροσωπικού τωντων εταιριώνεταιριών..««τιτι κάνεικάνει διαφορετικούςδιαφορετικούς τουςτους ανθρώπουςανθρώπους απόαπότατα πράγματαπράγματα είναιείναι ότιότι οιοι άνθρωποιάνθρωποι έχουνέχουνπροορισμόπροορισμό βασισμένοιβασισμένοι στηνστην ικανότηταικανότητα ναναεπιλέγουνεπιλέγουν ελεύθεραελεύθερα σχετικάσχετικά μεμε τοτο τιτι θαθα κάνουνκάνουνστηνστην ζωήζωή τουςτους, , καιέχουνκαιέχουν ουσιαστικόουσιαστικό ηθικόηθικόδικαίωμαδικαίωμα οιοι επιλογέςεπιλογές τουςτους νανα είναιείναι σεβαστέςσεβαστές»»

7 - 52


ΟιΟι βασικέςβασικές αρχέςαρχές πουπου πρέπειπρέπει νανα αποδέχονταιαποδέχονται οιοιάνθρωποιάνθρωποι κατάκατά τοντον Ross, Ross, είναιείναι::

ΠιστότηταΠιστότητα: : νανα λέςλές τηντην αλήθειααλήθεια, , τήρησητήρηση υποσχέσεωνυποσχέσεων……....ΕπανόρθωσηΕπανόρθωση:: διορθώνονταςδιορθώνοντας ότιότι έχουμεέχουμε κάνεικάνει λάθοςλάθοςΕυγνωμοσύνηΕυγνωμοσύνη:: αναγνώρισηαναγνώριση σεσε ότιότι καλόκαλό μαςμας έκανανέκαναν οιοι άλλοιάλλοιΔικαιοσύνηΔικαιοσύνη: : αποκλείονταςαποκλείοντας τιςτις αδικίεςαδικίες καικαι προτείνονταςπροτείνοντας αξιοκρατίααξιοκρατίαΑγαθοεργίαΑγαθοεργία:: βοηθώνταςβοηθώντας τουςτους άλλουςάλλους νανα προκόψουνπροκόψουν, , νανα γίνουνγίνουνκαλύτεροικαλύτεροι, , νανα ευτυχήσουνευτυχήσουνΑυτοεξέλιξηΑυτοεξέλιξη:: νανα εξελισσόμαστεεξελισσόμαστε, , νανα βελτιωνόμαστεβελτιωνόμαστεΜηΜη κακοποίησηκακοποίηση:: νανα μηνμην βλάπτουμεβλάπτουμε τουςτους άλλουςάλλους, , ούτεούτε ναναδημιουργούμεδημιουργούμε συνθήκεςσυνθήκες πουπου μπορείμπορεί νανα προκαλέσουνπροκαλέσουν βλάβεςβλάβες

7 - 53

ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρία --Kantian Ethics Kantian Ethics (Duty Ethics) (Duty Ethics) ((

συνέχειασυνέχεια))

ΟιΟι παγκόσμοιπαγκόσμοι κανόνεςκανόνες τηςτηςδεοντολογικήςδεοντολογικής θεωρίαςθεωρίας βασίζονταιβασίζονται σεσεδύοδύο σπουδαίεςσπουδαίες αρχέςαρχές::

1.1.

ΣυνέπειαΣυνέπεια––

όλεςόλες

οιοι

περιπτώσειςπεριπτώσεις χειρίζονταιχειρίζονται

μεμε

τοτο

ίδιοίδιο

σκεπτικόσκεπτικό

, , χωρίςχωρίς

εξαιρέσειςεξαιρέσεις..2.2.

ΣταθερότηταΣταθερότητα––

ΚάποιοςΚάποιος

εμμένειεμμένει

στιςστις

αρχέςαρχές

πουπου

χρησιμοποιείχρησιμοποιεί

γιαγια

νανα

κρίνεικρίνει ηθικάηθικά

κάποιονκάποιον

άλλοάλλο..

7 - 54

ΔεοντολογικήΔεοντολογική θεωρίαθεωρία --Kantian Ethics Kantian Ethics (Duty Ethics) (Duty Ethics) ((

συνέχειασυνέχεια))

ΕπομένωςΕπομένως εάνεάν δεχθείςδεχθείς μιαμια εξαίρεσηεξαίρεση γιαγιατοντον εαυτόεαυτό σουσου, , θαθα πρέπειπρέπει νανα ισχύειισχύει καικαιγιαγια τουςτους όλουςόλους τουςτους άλλουςάλλους..ΗΗ κριτικήκριτική πουπου ασκείταιασκείται στηνστην θεωρίαθεωρία αυτήαυτήείναιείναι ότιότι δενδεν μπορείμπορεί κάποιοςκάποιος νανα φτάσειφτάσεισεσε ομοφωνίαομοφωνία, , όσονόσον αφοράαφορά τουςτουςπαγκόσμιουςπαγκόσμιους κανόνεςκανόνες//αρχέςαρχές..

7 - 55


ΤελικάΤελικά, , ΗΗ φιλοσοφικήφιλοσοφική θεωρίαθεωρία τουτου Kant, Kant, ισχυρίζεταιισχυρίζεται ότιότι πρέπειπρέπει κάθεκάθε άνθρωποςάνθρωπος ναναπράττειπράττει έτσιέτσι , , ώστεώστε νανα μεταχειρίζεταιμεταχειρίζεταιπάντοτεπάντοτε όλουςόλους τουςτους άλλουςάλλους ανθρώπουςανθρώπους--όπωςόπως καικαι τοντον εαυτόεαυτό τουτου -- ωςως σκοπούςσκοπούς καικαιόχιόχι ωςως μέσαμέσα τωντων πράξεωνπράξεων τουτου..

7 - 56

ΘεωρίαΘεωρία

τηςτης

κοινωνικήςκοινωνικής

δικαιοσύνηςδικαιοσύνης--RawlsRawls’’s Social s Social Justice TheoryJustice Theory

((συνέχειασυνέχεια))

RawlsRawls’’s s θεωρίαθεωρία κοινωνικήςκοινωνικής δικαιοσύνηςδικαιοσύνηςΣύμφωναΣύμφωνα μεμε τοντον Rawls Rawls τοτο κάθεκάθε άτομοάτομοπρέπειπρέπει νανα δράδρά ακριβοδίκαιαακριβοδίκαια καικαι χωρίςχωρίςπροκαταλήψειςπροκαταλήψεις οποιουδήποτεοποιουδήποτε είδουςείδους, , γιαγια ναναοικοδομήσειοικοδομήσει μίαμία κοινωνίακοινωνία στηνστην βάσηβάσηπαγκόσμιωνπαγκόσμιων αρχώναρχών δικαιοσύνηςδικαιοσύνης..

ΚοινωνίαΚοινωνία ειρηνικήειρηνική καικαι δίκαιηδίκαιηΤοΤο άτομοάτομο νανα διατηρείταιδιατηρείται πίσωπίσω απόαπό τοτο πέπλοπέπλοτηςτης άγνοιαςάγνοιας ((veil of ignorance)veil of ignorance)

7 - 57


τηςτης




ΥπάρχουνΥπάρχουν δύοδύο κύριεςκύριες κριτικέςκριτικές τηςτηςθεωρίαςθεωρίας::

1.1.

ΤοΤο

νανα

διατηρήσειςδιατηρήσεις

τοτο

««πέπλοπέπλο

τηςτης άγνοιαςάγνοιας»»

σανσαν

αρχικήαρχική

θέσηθέση


αδύνατοαδύνατο

στονστον

πραγματικόπραγματικό

κόσμοκόσμο..2.2.

ΠολλάΠολλά

άτομαάτομα

στηνστην

κοινωνίακοινωνία

μπορείμπορεί

νανα

επιλέξουνεπιλέξουν

νανα

μηνμην

μεγιστοποιήσουνμεγιστοποιήσουν

τοτο όφελοςόφελος

τωντων

αδύνατωναδύνατων

ατόμωνατόμων..

7 - 58


τηςτης




ΥπάρχουνΥπάρχουν δύοδύο κύριεςκύριες κριτικέςκριτικές τηςτηςθεωρίαςθεωρίας::

1.1.

ΤοΤο

νανα

διατηρήσειςδιατηρήσεις

τοτο

««πέπλοπέπλο

τηςτης άγνοιαςάγνοιας»»

σανσαν

αρχικήαρχική

θέσηθέση


αδύνατοαδύνατο

στονστον

πραγματικόπραγματικό

κόσμοκόσμο..2.2.

ΠολλάΠολλά

άτομαάτομα

στηνστην

κοινωνίακοινωνία

μπορείμπορεί

νανα

επιλέξουνεπιλέξουν

νανα

μηνμην

μεγιστοποιήσουνμεγιστοποιήσουν

τοτο όφελοςόφελος

τωντων

αδύνατωναδύνατων

ατόμωνατόμων..

7 - 59

Ethical RelativismEthical RelativismA moral theory that holds that A moral theory that holds that individuals individuals must decide what is ethical based on their must decide what is ethical based on their own feelings as to what is right or wrongown feelings as to what is right or wrong..There are no universal ethical rules to guide There are no universal ethical rules to guide a persona person’’s conduct.s conduct.If a person meets his or her own moral If a person meets his or her own moral standard in making a decision, no one can standard in making a decision, no one can criticize him or her for it.criticize him or her for it.

7 - 61

Competing Answers:Competing Answers: Cultural RelativismCultural RelativismAccording to cultural relativism, no cultureAccording to cultural relativism, no culture’’s s ethics are better than any others.ethics are better than any others.The cultural relativistThe cultural relativist’’s creed s creed -- When in When in Rome, do as the RomanRome, do as the Roman’’s do.s do.The inadequacy of this approach becomes The inadequacy of this approach becomes apparent when the practices in question are apparent when the practices in question are more damaging than petty bribery or insider more damaging than petty bribery or insider trading.trading.Cultural relativism is morally blind.Cultural relativism is morally blind.

7 - 62

Ethical Relativism Ethical Relativism (continued)(continued)

A criticism of this theory is that an action A criticism of this theory is that an action usually thought to be unethical would not be usually thought to be unethical would not be unethical if the perpetrator thought it was in unethical if the perpetrator thought it was in fact ethical.fact ethical.

7 - 63

Theories of Ethics Theories of Ethics –– Summary Summary (1 of 2)(1 of 2)

TheoryTheory DescriptionDescriptionEthical Ethical fundamentalismfundamentalism

Persons look to an outside source or Persons look to an outside source or central figure for ethical guidelines.central figure for ethical guidelines.

UtilitarianismUtilitarianism Persons choose the alternative that would Persons choose the alternative that would provide the greatest good to society.provide the greatest good to society.

Kantian ethicsKantian ethics A set of universal rules establishes ethical A set of universal rules establishes ethical duties. The rules are based on reasoning duties. The rules are based on reasoning and require (1) consistency in application and require (1) consistency in application and (2) reversibility.and (2) reversibility.

7 - 64

Theories of Ethics Theories of Ethics –– Summary Summary (2 of 2)(2 of 2)

TheoryTheory DescriptionDescriptionRawlsRawls’’s social s social justice theoryjustice theory

Moral duties are based on an implied social Moral duties are based on an implied social contract. Fairness is justice. Rules are contract. Fairness is justice. Rules are established from an original position.established from an original position.

Ethical relativismEthical relativism Individuals decide what is ethical based on Individuals decide what is ethical based on their own feelings as to what is right or their own feelings as to what is right or wrong.wrong.

7 - 65

The Social Responsibility of BusinessThe Social Responsibility of Business

Business does not operate in a vacuum.Business does not operate in a vacuum.Decisions made by business have farDecisions made by business have far--reaching effects on society.reaching effects on society.In the past, many business decisions were In the past, many business decisions were made solely on a costmade solely on a cost--benefit analysis.benefit analysis.

““Bottom lineBottom line”” impact.impact.

7 - 66

The Social Responsibility of Business The Social Responsibility of Business (continued)(continued)

Such decisions may cause negative Such decisions may cause negative externalities for others.externalities for others.Corporations are considered to owe some Corporations are considered to owe some degree of degree of social responsibilitysocial responsibility for their for their actions.actions.

7 - 67

Ethics BriefEthics Brief

Corporations that conduct social Corporations that conduct social audits will be more apt to prevent audits will be more apt to prevent unethical and illegal conduct by unethical and illegal conduct by managers, employees, and agents.managers, employees, and agents.

7 - 68

The Social Responsibility of Business The Social Responsibility of Business (continued)(continued)

Ethics is a function of history, culture, Ethics is a function of history, culture, religion, and other factors.religion, and other factors.Therefore, ethical standards vary from Therefore, ethical standards vary from country to country.country to country.The The Caux Round TableCaux Round Table promulgated an promulgated an international ethics code called the international ethics code called the Principles Principles for International Businessfor International Business..

7 - 69

The Caux Round Table The Caux Round Table Principles:Principles:

Principle 1Principle 1 The Responsibilities of Business The Responsibilities of Business Beyond Shareholders Toward ShareholdersBeyond Shareholders Toward Shareholders

Principle 2Principle 2 The Economic and Social Impact The Economic and Social Impact of Business: Toward Innovation, Justice, and of Business: Toward Innovation, Justice, and World CommunityWorld Community

7 - 70

The Caux Round Table The Caux Round Table Principles:Principles: (continued)(continued)

Principle 3Principle 3 Business Behavior: Beyond the Business Behavior: Beyond the Letter of Law Toward a Spirit of TrustLetter of Law Toward a Spirit of Trust

Principle 4Principle 4 Respect for RulesRespect for Rules

Principle 5Principle 5 Support for Multilateral TradeSupport for Multilateral Trade

Principle 6Principle 6 Respect for the EnvironmentRespect for the Environment

Principle 7Principle 7 Avoidance of Illicit OperationsAvoidance of Illicit Operations

7 - 71

Theories of Social ResponsibilityTheories of Social Responsibility

Maximizing Maximizing ProfitsProfits

Moral MinimumMoral Minimum

Stakeholder Stakeholder InterestInterest

Corporate Corporate CitizenshipCitizenship

7 - 72

Maximizing ProfitsMaximizing Profits

A theory of social responsibility that says a A theory of social responsibility that says a corporation owes a duty to take actions that corporation owes a duty to take actions that maximize profits for shareholders.maximize profits for shareholders.

The interests of other constituencies are not The interests of other constituencies are not important in and of themselves.important in and of themselves.

7 - 73

Moral MinimumMoral MinimumA theory of social responsibility that says a A theory of social responsibility that says a corporationcorporation’’s duty is to make a profit while s duty is to make a profit while avoiding harm to othersavoiding harm to others..

As long as business avoids or corrects the As long as business avoids or corrects the social injury it causes, it has met its duty of social injury it causes, it has met its duty of social responsibility.social responsibility.

7 - 74

Moral Minimum Moral Minimum (continued)(continued)

The legislative and judicial branches of The legislative and judicial branches of government have established laws that government have established laws that enforce the moral minimum of social enforce the moral minimum of social responsibility on corporations.responsibility on corporations.

e.g., Occupational safety lawse.g., Occupational safety lawse.g., Consumer protection laws for product e.g., Consumer protection laws for product safetysafety

7 - 75

Stakeholder InterestStakeholder InterestA theory of social responsibility that says a A theory of social responsibility that says a corporation must consider the effects its corporation must consider the effects its actions have on persons actions have on persons other than its other than its stockholdersstockholders..This theory is criticized because it is difficult This theory is criticized because it is difficult to harmonize the conflicting interests of to harmonize the conflicting interests of stakeholders.stakeholders.

7 - 76

Other Stakeholders of a BusinessOther Stakeholders of a Business

CustomersCustomers

EmployeesEmployees SuppliersSuppliers

Local Local CommunityCommunity

CreditorsCreditors

7 - 77

Corporate CitizenshipCorporate CitizenshipA theory of responsibility that says a A theory of responsibility that says a business has a responsibility to do good.business has a responsibility to do good.Business is responsible for helping to solve Business is responsible for helping to solve social problems.social problems.Corporations owe a duty to promote the Corporations owe a duty to promote the same social goals as do individual members same social goals as do individual members of society.of society.

7 - 78

Corporate Citizenship Corporate Citizenship (continued)(continued)

This theory argues that corporations owe a This theory argues that corporations owe a debt to society to make it a better place.debt to society to make it a better place.

This duty arises because of the social power This duty arises because of the social power bestowed on corporations.bestowed on corporations.

A major criticism of this theory is that the A major criticism of this theory is that the duty of a corporation to duty of a corporation to ““do gooddo good”” cannot be cannot be expanded beyond certain limits.expanded beyond certain limits.

7 - 79

Theories of Social Responsibility Theories of Social Responsibility ––

Summary Summary

TheoryTheory Social ResponsibilitySocial ResponsibilityMaximizing profitsMaximizing profits To maximize profits for stockholders.To maximize profits for stockholders.

Moral minimumMoral minimum To avoid causing harm and to compensate for To avoid causing harm and to compensate for harm caused.harm caused.

Stakeholder interestStakeholder interest To consider the interests of all stakeholders, To consider the interests of all stakeholders, including stockholders, employees, customers, including stockholders, employees, customers, suppliers, creditors, and local community.suppliers, creditors, and local community.

Corporate citizenshipCorporate citizenship To do good and solve social problemsTo do good and solve social problems

7 - 80

The Corporate Social AuditThe Corporate Social Audit

Corporate audits should be extended to Corporate audits should be extended to include the include the moral healthmoral health of the corporation.of the corporation.

Corporations that conduct social audits will Corporations that conduct social audits will be more apt to prevent unethical and illegal be more apt to prevent unethical and illegal conduct by managers, employees, and conduct by managers, employees, and agents.agents.

7 - 81

The Corporate Social Audit The Corporate Social Audit (continued)(continued)

The audit would examine how well:The audit would examine how well:Employees have adhered to the companyEmployees have adhered to the company’’s s code of ethics; andcode of ethics; andThe corporation has met its duty of social The corporation has met its duty of social responsibility.responsibility.

7 - 82


Such audits would focus on the corporationSuch audits would focus on the corporation’’s s efforts to:efforts to:

Promote employment opportunities for Promote employment opportunities for members of protected classesmembers of protected classesWorker safetyWorker safetyEnvironmental protectionEnvironmental protectionConsumer protectionConsumer protection

7 - 83


Companies should institute the following Companies should institute the following procedures when conducting a social audit:procedures when conducting a social audit:An independent outside firm should be hired An independent outside firm should be hired to conduct the audit.to conduct the audit.

This will ensure autonomy and objectivity.This will ensure autonomy and objectivity.The companyThe company’’s personnel should cooperate s personnel should cooperate fully with the auditing firm while the audit is fully with the auditing firm while the audit is being conducted.being conducted.

7 - 84


Procedures for conducting the audit Procedures for conducting the audit (continued):(continued):

The auditing firm should report its findings The auditing firm should report its findings directly to the companydirectly to the company’’s board of directors.s board of directors.

The results of the audit should be reviewed The results of the audit should be reviewed by the companyby the company’’s board of directors.s board of directors.

7 - 85


Procedures for conducting the audit Procedures for conducting the audit (continued):(continued):

The board of directors should determine how The board of directors should determine how the company can:the company can:

Better meet its duty of social responsibility; Better meet its duty of social responsibility; andandUse the audit to implement a program to Use the audit to implement a program to correct any deficiencies it finds. correct any deficiencies it finds.

7 - 86

United Nations Code of Conduct for United Nations Code of Conduct for Transnational CorporationsTransnational Corporations

Respect for National SovereigntyRespect for National SovereigntyAdherence to SocioAdherence to Socio--Cultural Objectives and Cultural Objectives and ValuesValuesRespect for Human Rights and Fundamental Respect for Human Rights and Fundamental FreedomsFreedomsAbstention from Corrupt PracticesAbstention from Corrupt Practices

Documents

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΘΕΩΡΙΕΣ ΗΘΙΚΗΣ Γ.ΑΡΓΥΡΟΥΔΗΣ pdf